Full text of "Patrologiae cursus completus ; omnium SS patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum"

See other formats

Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world's books discoverable online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 


Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 


public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 





We also ask that you: 


-* Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individual 
personal, non-commercial purposes. 





and we request that you use these files for 


* Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


-* Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 






About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 
a[nttp: //books . google. con/] 























THIS VOLUME * * 
DOES NOT CIRZULATE 
QUTS.DE TUE LibiAcY 


Fn ο )^ VI - ) E t R 


PATROLOGLE 


CURSUS COMPLETUS, 


SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA. OECONOMICA, 


ONNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM. SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM, 


SIVE LATIRORUM, SIYE GRIXCORUM, 


QUI! AB EVO APOSTOLICO AD AETATEM INNOCENTII 1If (ANN. 1316) PRO LATINIS, 
ET AD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANN. 1459) PRO GR.ECIS FLORUERUNT : 


RECUSIO CHRONOLOGICA 


OMNIUM QUA EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICAE TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIORA | 
ECCLESLE SJECULA, 


UXTA EDITIONES ACCURA TIS81MA8, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS ΜΑΝΟΒΟΛΙΡΤΙΘ COLLA TAS, PERQUAM DILIGEN 
YER CASTIGATA ; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS YARIISQUE LECTIONIBUB CONTINENTER ILLUSTRATA ; OMNIBUS 
OPKRIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUA TRIBUS NOYISGIMIS SACULIS DEBENTUR ARSOLUTAS, DETECTIS 
AUCTA ; INDICIBUS ORDINARIIS VEL ETIAM ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMXOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS 
MOMENT! SUBSEQUENTIBUS, DONATA ; CAPITULIS INTRA IPBUM TEY TUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS 
SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM 8IGNIFI- 
CANTIBUS, ADORNATA:; OPERIBUS CUM DUB!IS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA YERO AUCTORITATE IN 
ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ; 

PUCENTIS ET QUADRAGINTA INDICIBUS SUB OMNI RESPECTU, SCILICET, ALPHABETICO, CHRONOLOGICO, ANALYTICO, 
ANALOGICO, STATISTICO, SYNTHETICO, ETC., RES gr AUCTORES EXHIBENTIDUS, ΙΤΑ UT NON SOLUM STU- 
P1050 , SED NEGOTUS IMPLICATO , ET $1 FORTE SINT , PIGRIS ETIAM ΕΤ IMPERITIS PATEANT OMNES 
66. PATRES, LOCUPLETATA; BED PRESERTIM DUOBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS INDICIBUS, ALTERO 
sci ickT IIERUM, Quo CONSULTO, QUIDQUIP NON SOLUM TALIS TALISYE PATER, VERUM ETIAM 
UNISQUISQUE PATRUM, ABSQUE ULLA EXCEPTIONE, IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO 
INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCIIPTURJE SACRAE , εχ QUO LECTOM COM- 

PERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS 
SINGULOS SINGULOAUM LIBRORUM SCRIPTURA VERSUS, A PRIMO GENESEOS 
USQUE AD MOYISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT : 
£&DITIO ACCURATISSIMA, CETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, 81 PERPENDANTUR CHARACTEBUM NITIDITAS, 
CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEZTUS, CORRECTIONIS PERFECTIO, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS 
TUM RUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGIA DECURSU CONSTANTER 
S1MILIS, PRETI! EXIGUITAS, PRESERTIMQUE 18TA COLLECTIO UNA, METIIODICA ET CHRONOLOGICA , 
SRXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, ΤΕΙ, ETIAM 
INEDITORUM, PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTBECA, EX OPERIBUS KT M88. AD OMNES 
ΑΤΑΤΕδ, LOCOB, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM, 

ET EX INNUMERIS OPERIBUS TRADITIONEM CATHOLICAM CONFLANTIBUS, OPUS UXICUM MIRABILITER EFFICIENTIUM, 


SERIES GIJECA POSTERIOR, 


IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUEK ECCLKSIA GRAEC/E AB. /RYVO PHOTIANO AD 
CONCILII USQUE FLORENTINI TEMPORA, ET AMPLIUS, NEMPE MORTEM CARDINALIS BESSARIONIS. 


AGCURANTE J.-P. MIGNE, 
Bibilotheee elerl universe, 
sIvE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESIASTICA RAMOS EDITORR. 





PATROLOGIA, AD INSTAR IPSIUS ECCLESIE, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE LATINAM, ALIAM GRACO-LATINAM, 
AMBAE PARTES JAM INTEGRE EXARATAE SUNT. LA ?!NA, 999 voLUMINIPUS MORE SUA STANS, 1140 rRANCIS VENIT : GRAECA 
DUPLICI EDITIONE TYPIS MANDATA EST. PRIOR c&UCUM TEXTUM UNA CUM VERSIONE LATINA LATERALI COMPLE- 
CTITUR, ET 109 voLUMINA, PRO PRIMA SERIE GRLECA, NON EXCEDIT. POSTERIOR AUTEM VERSIONEM LATINAM TANTUM 
EXMIBET, IDEOQUE INTRA δὃ vOLUMINA RETINETUR. SECUNDA SERIES GRAECO-LATINA AD 58 vOLUMINA TANTUM 
ATTINGIT; DUM HUJUS VERSIO MERE LATINA 29 vOLUMINIBUS EST ABSOLUTA. UNUMNQUODQUE VOLUMEN Gh4ECO- 
LATINUM 8, UNUMQUODQUE MERE LATINUM D FRANCIS SOLUMMODO EMITUR ;: UTROBIQUE VERO, UT PRET!! HUJUS 
BENEFICIO FRUATUR EMPTOR, COLLECTIONEM INTEGRAM, SIVE LATINAM, SIVE GRACAM COMPARET NECESSE ERIT; . 
SECUS ENIM CUJUSQUE YOLUMINIS AMPLITUDINEM NECNON ET DIFFICULTATES VARIA ΡΑΕΤΙΑ ZQUABUNT. IDEO, $1 QUIS 
EMAT INTEGRE ET SEORSIM COLLECTIONEM GRAECO-LATINAM, VEL EAMDEM EX GR/ECO LATINE VERSAM , TUM QUODQUE 
VOLUMEN PRO O vEL PROÓ FRANCIS SOLUM OBTINEBIT. QUA CONDITIONES POSTERIORI PATROLOGIE LATINAE SERIEI, 
PATRES AB INNOCENTIO III AD CONCILIUM TRIDENTINUM EXBIBENTI, APPLICABUNTUR. PATROIOGIA QU.£ MANUSCRIPTIS 
JN BIBLIOTHECIS ORBIS UNIVERSI QUIESCENTIBUS CONSTABIT, NECNON PATROLOGIA ORIENTALIS, CONDITIONIBUS οκ 
CIALIBUS SUBJICIENTUR, ET IN TEMPORE SUO ANNUNTIABUNTUB 81 TEMPUS EAS TYPIS MANDANDI! NOBIS NON DEFUERIT, 





PATROLOGLE GRECE TOMUS CXXXVI. 
EUSTATHIUS THESSALONICENSIS METROPOLITA. ANTONIUS MELISSA. 


ποσα κα μσυμα...-.----ιῖῆὪῃἽ 
EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE, EDITOREM, 
IN VIA DICTA THIBAUD, OLIM D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUM VULGO 
D'ENFER. NOMINATAM, SEU PETIT-M ONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA ΡΛΙΗΦΙΝΑ, 


1865 








-- 


TRADITIO CATHOLICA. 
SAECULUM XII. ANNI 1190-1900. 


TOY ΣΟΦΩΤΑΤΟΥ KA! AOTIOTATOY 


EYXTAOIOY 


MHTPOIIOAITOY ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
ΑΠΛΝΊΑ 


ΟΣΑ EKKAHIIAZTIKHZ ΕΣΤΙΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΣ. 








SAPIENTISSIMI ET DOCTISSIMI 


EUSTATHII 


THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΒΟΡΟΙΗ ΤΑ 
OPERA 


QUOTCUNQUE ARGUMENT] SUNT ECCLESIASTICI. 


ACCEDUNT 


ANTONII MONACHI 


COGNOMENTO MELISS.E 
LOCI COMMUNES EX SACRIS ET PROFANIS AUCTORIBUS COLLECTI. 





ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTEKE J.-P. MIGNE, 
BIBLIOTHEC/AEE CLERI UNIVERSA, 
SIVE 
CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOE SCIRNTLE ECCLESIASTICE RAMOS ΕΡΙΤΟΠΕ. 


» 9, 


EE RUFEN .. 
EUSTATHII TOMUS POSTERION, ÀNTONH TOMUS 'UNICUS. 
— 00 00 oa —À .7 


vENIT 92 FRANCIS GALLICIS. 


EXCUDEBA TURXET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM, 


IN VIA DICTA THIBAUD, OLIM D'AMBOISE. PROPE PORTAM LUTETUIE PARISIORUM VULGO 
D'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA ΡΛΗΙΡΙΝΑ. 


1805 


TRADITIO CATHOLICA. 
SAECULUM XII, ANNI 1190-1200. 


ELENCHUS 


AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TONO CXXXVI CONTINENTUR. 


P d 


EUSTATHIUS THESSALONICENSIS METROPOLITA. 


OpEBUM " CONTINUATIO. 


De Thessalonica urbe a Latinis capta. 9 
Laudatio S. Philothei Opsician:. 141 
S. Demetrii martyris Invocationes. | 161 
Panegyricus sermo de eodem. . 1609 
Ad Stylitam quemdam Thessaloncensem. 217 
De SS. Alpheo et sociis martyribus. 263 
De SS. martyribus Anania, Azaria et Misaele in fornacem conjectis. 289 
De obedientia magistratui Christiano debita. 301 
Prologus ad Pindarica. 359 
De simulatione. - 373 
Contra injuriarum memoriam. 407 
Expositio hymni pentecostalis Damasceni, ex editione Romana. 501 
Epistoleo. | 1245 
ANTONIUS MELISSA.- 
Sententie sive loci communes ex sacris et profanis auctoribus collecti. 165 
Index ad Antonii Melísse Locos communes. 1333 


* Eostathii scripta hic enaumerata et ea qua iomus superior complectitur, latine prodeunt ex interpre- 
tatione nostra . 


* o£. 
*» 


Parisiis, — Ex Typis J.-P. MIGNE, 





EUSTATHII. 


NARRATIO 
DE THESSALONICA URBE Α LATINIS CAPTA. 


Tov abtov 8eccador(xncovrrpag τῆς el0s ὑστέ- A Ejusdem Thessaionicensis metropolite | narratio de 


ρᾶς xac αὐτὴ» ἁλώσεως, ἠῤῥωστημένης 
μὲν ὃπὶ τῆς xacà τὸν Κομγηνὺν ᾽Αγδρόνιχυν 
δυσδαίµονος. βασιλείας καχεξίας «όγῳ, ἣν 
ἐκεῖνος φαῦ-ἒα διαιτῶν κατὰ τῆς οἰκουμένγης 
πολλἠν ἓκ μακροῦ ἤδροιζε, ταχὺ δὲ πἀνὺ τε- 
θεραευµένης ὑπὸ τοῦ ἑλευθερωτοῦ, μεγάλου 
βασιλέως Ἱσαακίου τοῦ 'AvyéAov, διαδεξαµό- 
vov ἐκεῖνον εὐδαιμόνως καὶ εὐτυχῶς τῷ xó- 
opp, προγοίᾳ καὶ εὐμενείᾳ θεοῦ, μετ οὐ xoA- 
JAàc ἡμέρας τοῦ ἁλῶναι τὴν πὀΊιν, ἓν τῷ 


expugnatiene (utinam. ultima?!) hujus urbis male 
se habentis , sub Comneni Andronici imperio fu 

nesto, qui pravo. regimine orbem terrarum multis 
erumnis veravi,el qua& brevi restaurata est a 
generoso magno imperatore Isaaco Angelo, qui 
illi bona sorte ac pro bono mundi successiL, provi- 
dentia ac benevolentia Dei non. multo post ezpw- 
qnatam urbem, diligentiam mazime necessariam 
adhibens in exsecutione, Deo adjuvante , ut, suo 
lempore, alter sermo eaponet. 


χρήσασβαι ὀξυχερείᾳ ἔργων, ὡς Óéor μάλιστα ἦν, 4c αὐτῷ θεὸς συνεφήψιιτο, καθὰ λόγος 


ἕτεβος καιρὸν εὑρηκὼς περιηγήσεται. 
Προθεωρία τῆς τοιαύτης συγ}ραφῆς. 

α . Πόλεων ἁλώσεις ἱστορούμεναι εἴτε συγγρα- 
φόμεναι µεθάδοις διοικοῦνται ὡς τὰ πολλὰ ταῖς 
αὐταῖς. Οὖτε δὲ ἁπάσας τὰς ἐπιδαλλούσας ΊΆναγχα- 
σµένως ὁ γράφων διαχειρίσεται, οὐδὲ μὴν τὰς ἁμ- 
φοτέρωθι χρηστὰς ὡσαύτως. διοικονοµήσεται * ἀλλὰ 
καθιστορῶν μὲν καὶ ἀπαθῶς γράφων, xai θεολογή» 
ast ἔστιν οὗ, καὶ πρὸς φύσεως λόγον ἐμπλατυνεῖται, 
xai τὴν φράσιν δὲ φιμιθιώσει πρὸς χάλλος ἀφειδέ- 
στερον, xat τοπογραφᾖήσει, χαὶ ἐχφράσεσιν ἑναγλαἳ; 
σεται͵ xat ὅλως, ofa ἔξω πάθους λαλῶν, πολλὰ 6a: 
θήσεται πρὸς χάρ.ν ἀχοῆς ' οὖχ ἀφέξεται δὲ οὐδὲ 
τῶν ὡς εἰχδςι στοχαζόµενος αὐτὸς ἐνταῦθά γε ὅτι 
μηδὲ παρῆν τοῖς ἀφηγουμένοις κχακοῖς, ὡς xal πα” 


Procemium hujus narrationis. 

J. Urbium expugnationes relatz sive descripte 
eodem íere modo litteris mandantur. Nec γειθ 
ómnes omnino occurrentes aggredietur scriptor, 
nec quo zqualiter. intersunt squaliter tracta* 
Dit; sed historicus oc simplex acriptor, moli 
afgumentabitur cujus est, modo pro ingenio slid 
Sermonem protrabet. Ad nimiam venustateim plira- 
sini fucabit ac coloribus depinget, utque loeutio- 
nibus splendescat,unoiue verbo, ut aures, salva 
veritate, dulciter niulceantur, totis viribus nitetur, 
Nihil! non faciet ut, qued justum est, eo spectaus, 
cnm narratis calamitatibus non affuerit, incale- 
scant sicque eas*describat. Ita quidem aget sim- 


θαίνεσθαι,-χαὶ αὐτὰ δη φράζειν Exelva, Καὶ οὕτω C plex rerum scriptor. Πίο vero qui hujus histo- 


μὲν ὁ τὰ πρὸς ἱστορίαν δηλῶν. 'O δὲ ΄ xaX σνγγρα- 
φόμενος xai χρωτισθεὶς τῷ καχῷ, πάντων ἑχέίνων 


προαάψεται μὲν ἀναγχαίως, οὐκ ἐπὶ τοσοῦτον δὲ 


µόνῳ πλεονάξειν ὀφείλων τῷ πάθει, xat αὐτῷ ἀνα- 
λόγως τῇ κατ αὐτὸν προσωπικῇ ποιότητι. Τοῦ λαοῦ 
μὲν γὰρ᾽ ὧν, viva. ἂν ἔχοι φόγον, εἰς χόρον παθα.- 
vópsvoc; Βίῳ δὲ ἀνειμένος τῷ κατὰ πνεῦμα, xat µε- 
ταξὺ τοῦ πενθεῖν χαὶ τοῦ εὐχαριστεῖν τῷ κρεἰττονέ 
οὐχ ἐπιτείχισμα ἑρυμνὸν, ἀλλὰ χάσς μέγα βλέπων, 
φείδοιτ᾽ ἂν ἀχράτως τραγῳδεῖν . Ὁ 5 αὑεὺς οἡδ' ἂν 
παίζοι, χορεύων ἓν πένθεσιν, ὁποῖον δὴ τι καὶ τὸ 
πάνυ χαλλύνἑιν τοὺς λόγους χαμμωτικῶς ἐν σχυθρω- 
Tol; πάθεσι. Καὶ τὰ ἄλλα δὲ συγγραφικὰ εἴδη σω- 
Φρόνως µμεταχειριεῖται χατὰ μἐθοδον ἰδίαν, οὔτε 
παράδοξα ἐχτιθεὶς ἀχούσματα χατὰ πὸν ἁπαθὴ ἱστο- 


ριχὸν, οὔτ ἄλλα, ὅσα πρὸς οὐκ ἅπαιρον φιλοτιµίαν΄ 


xai πόλυµαθίας ἔνδειξιν οἱ ἔἕξω πάθους τεχνάζοντα.. 
β’. El τοίνυν καὶ ἐμὲ τοιόνδε τινὰ fj παροῦσα συγ- 


γραφὴ διαδείξει, αὐτίχα «φανεῖται. ΄Αρδεται δὲ ὁ 


ὑποτεταγμένος λόγος. ἀναγχαίως ἐξ’ αὐτοῦ πᾶθους, 
ὅτι μηδὲ ἦν τὸν ἐν ἐλεεινοῖς ὄντα uh τραχιχεύσά- 
Ῥατκοι. Gn. CXXXVI. 


rie ac calamitatis pars fuit, hzc omnia pre 
necessitate sed leviter tange, cum illi non tanta 
opus sit passione, hocque pro qualitate ipsius per- 
son:. Qui si ex populo esset, quante vituperationi 
esset obnoxius, ob nimium ardorem?! Qui vero 
mundo mortuus est secondum spiritum, astat- 
que inter lacrymás gratiasque Omnipotenti agen- 
das, nibil inexpugnábile, sed magnui chàos videns 
minime trageediam aget. ldem non ludet, medio lu- 
etu. saltans, quasi in dicendis tristibus setmonem 
omnino fucaret ; ezteraque scribenda simul 94- 
pienter diriget secundüm propriam methodum, 
nec documenta nova tradens sicut simplex histo- 
rieus, nec alia quz nobili zmulatione doeclrinz- 
qué ostensione inveniunt qui similia ποὺ sunt 
in animo experti. 


$: Si'ergo hoc przsens scriptum me fuisse talem 
probiturüm est, statim videbitur, Hic autem wer- 
mó' ex ipéa passione incipiet, cum eum, quí in 
mediis calamitatibus versabatur, non, primum la- 


1j EUSTATHT] THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 12 


mentari non erat possibile. Deinde lamentatione de- 4 σθαι τό γε πρῶτον. Εἶτα χαθιατάµενος τοῦ οἴκτου, 


posita, auctorique mali et asseclís illius faeta aliqua 
exprobratione, plane sapienterque magna quoque 
erunt dicenda. Atque hie sermo partim simplici- 
ter, ut oportebat, partim elegantius a. capite inci- 
piet, quod importune prepositum contextim or- 
dinatimque in habentia finem loquendi recidet. 
Rursumque qua sunt expugnationis fusius tan- 
get, cum et ipsa sit hujus operis prxcipuus scopus. 
ἐπεὶ xal αὕτη μάλιστα πρὸ Épyou ὑποθέθληται τῇ 

9. Quoniam vero in his signa icauifestat Divinitas, 
qui quidem etium tunc apparuerunt, de quibus- 
dam sermo noster sobrie loquetur. Non tacebit 
Qqvoque causas peccaminosas, propter quas cala- 
mitates, ipsique item auctores. in opere jure po- 
nuntur. [Inquiret vero paululum bas causas scri- 
pium in fine omnis tractatus juxta methodum 
doctrinalem. Non enim in alio teinpore recoguitae 
vel audite. sunt, sed cum sermocinationes dierum 
sanctorum jejunii auribus excipiuntur, ut in ρτα- 
dicationeqm sacram finiatur, sermo noster alio mudo 
inchoatur, scilicct a malis qua passa est ci- 
vitas. 


Exordium exzpugnationis narrata. 


1. Tempus hoc przseuns, si quod aliud rerum 
statum vidit, quem homo passionis expers stausque 


xal «t πρὸς Bápo; ὑπομεμφάμενος τὸν αἴτιον xal συν- 
αίτιον τοῦ κακοῦ, γενῄσεται τοῦ καὶ εὐχρινῶς καὶ 
σιφῦς, ἐπί τι δὲ καὶ µεγαλείως ἀφηγεῖσθαι. Καὶ πῆ 
μὲν ἀφελῶς, ὡς ἐχρῆν, πῆ δὲ καὶ γλαφυρώτερον xal 
ἀπὸ κεφαλῆς ἠργμένος, ἧς οὐδὲν κχαιρίως πρεσδύ- 
τερον, χαταθήσεται εἰς τὰ ἐχόμενα καθ) εἰρμὸν καὶ 
τάξιν οὐ πάντη ἀπεριλάλητον. Καὶ ἄφεται πάλιν tov 
τη; ἁλώσεως πλατύτερον κατὰ πᾶσαν àváyxnv. 


συγγραφῇ. 


Y- Ὅτι δὲ χαὶ σημεῖα ἓν. τοῖς τοιούτοις προ- 
φαίΐνει τὸ θεῖον, ἃ δὴ χἀνταῦθα ἐμφανῶς προέλαμ- 
Qe, προσεφάψεται xal τοιούτων τινῶν ὁ λόγος εἰς 
σύμμετρον. Οὐκ ἀποστήσεται δὲ οὐδὲ τοῦ ἐχθέαθαι 
ἁμαρτητικὰς αἰτίας, ὧν ἕνεχεν τὰ δεινὰ, ὃ καὶ αὐτὸ 
ol συγγραφόµενοι iv. ἔργῳ ἑλλόγως τίθενται. Άνα- 
σχαλεύσει δὲ àpubpo; ἡ συγγραφὴ τὰ τοιαῦτα 
αἴτια Ev ὑστέρῳ τοῦ ὅλου λόγου χατὰ µέθοδον διδα- 
σκαλικἠν. Οὗ γὰρ ἐν ἑτεροίῳ καιρῷ καὶ ἀνέγνω- 
σται xal ἔχδέδοται, ἀλλ᾽ ὅτε οἱ προεισόδιοι τῶν vr- 
στίµων ἁγίων ἡμερῶν χατηχοῦνται εἰς ἀχοὰς ὡς 
ἀποτελευτᾷν τὸν λόγον εἰς διδασχαλίαν ἐχχλησιαστι- 
χὴν, ἀρξεάμενον ἄλλως, ἀφ᾽ ὧν xaxov ἡ πόλις ἔπαθεν. 


᾽Αρχὴ αὐτοῦτοῦ συγ}ραφικοῦ Aóyov τῆς ἀλώσεως. 
α. Ἔφινε xa: ὁ xa0' ἡμᾶς ἅρτι χρόνος, εἴπερ τις 
ἕτερος τῶν πάλαι, ὑπόθεσιν, ἣν àma0h; μὲν ἄν- 


'onge ab hujus periculo, magnum uon dabila- ( Όρωπος καὶ μακρὰν ἑστὼς τοῦ κατ’ αὐτὴν χινδύ- 


bit dicere, gravem, omni calamitate plenum, ab- 
horrendum, ferie — intolerabilem , omnino lamene 
tabilem, exigeniem., lacrymarum fontes, et his. si- 
milia. Qui vero, ut aiunt, captus retibus, nostro- 
que negotio est implicatus, forsiiau non valeret 
convenienter appellare istud malum, in cogita- 
tionibus suis turbatus multitudine successioneque 
eventuum qui quasi absorbebaut unamquamque ca» 
lamitatum, multas 4ο varias appellationes exigen- 
tes. Quamvis vero excogitare posset mali denomi- 
nationem , hoc non. immerito dicet magni luminis 
umbram. llle nibil ad commoveudos animos di- 
cens (alias vocibus aliis fuisset utendum ), recte 
tamen magnitudini malorum nostrorum addet. 


νου μεγάλην εἶποι ἂν, χαὶ βαρυσύμφορον, xai πάν- 
δεινον, xal ἀπευχταίαν, χαὶ οὐ ῥᾷον φορητὴν, xol 
πολυπενθῆ, xal δαχρύων πηγὰς ἐθέλουσαν, καὶ tct- 
αὐτά τινα. Ὁ δὲ διχτύων, ὅ qaot, πειραθεὶς xal 
καθ᾽ ἡμᾶς ἐνειληθεὶς τῷ πράγματι, (oo; μὲν οὐχ ἂν 
εὐπορήσοι, πρὸς ἀξίαν ὀνομάσαι τὸ xaxbv, ἔχχρουό- 
µενος οὗπερ ἐθέλει voelv, τῷ ποιχίλῳ καὶ ἐπαλλήλῳ 
τῶν συ μφορῶν, ὅσαι χατέχασχον ἑχάστου τῶν ὃυστυ- 
χούντων, πολλαῖς χαὶ διαφόροις οἰχειούμεναι κλήσετιν. 
Ei δὲ καὶ δυνήσεται χατευστοχῆσαι τοῦ κακοῦ πρὸς 
ἔπος, ἐροῖ ἂν αὑτὸ οὐχ ἀπειχότως φωστῖρος μεγάλου 
ἀφάνειαν * οὐδὲν μὲν ἐχεῖνος λέγων πρὸς πάθος (ἐχρῆν 
Y&p ἄλλοις ὀνόμασιν ἐνταῦθα παθήνασθαι), τῷ µεγα» 
λείῳ δὲ ὅμως ὀρθῶς ἐπιδάλλων τοῦ δυσπραγήµατος. 


9. Num enim inter civitates qu:e sub ccelo $unt D — B'. "H γὰρ οὗ τοιοῦτόν τι τὸ τὴν ἐν ταῖς ὑπ' oüpa- 


maxime florens Thessalonica tantum pati debuit, 
quantum nunc palilur. Eo aulem "devenit, ut 
ipsi bostes horreant ; facies amasie 23mota con- 
tristaL etiam qui antea non amabat. Heu ! ini- 
nicus tantg civitatis diviüis infestus destruxit 
eau) ac consumpsit ; devastavit autem iia ut nullum 
pristine pulchritudinis vestigium remaueat. Muri 
cjus diruti cmnesque ades sacre destructa 
loca ownibus venerabilia : nobiles domus vio- 
late : epesque civium alie ablatm, alie effus:e, 
alis dispersas. Quid plura? hic non est locus, ut 
oporteret, hzec per 6ingula referendi. Multitudo 
v. ro eivitatis uou solum militaris, sed etiam cse- 
tera, tam clerus szecularis, quam laici, quis satis 
habeat lacrymarum ? Necnon et qui tumultum fu- 
gerant, cum hi solitarii ju portum pervenissent, 


νὸν πόλεσι πάνυ λαμπρὺν Φαίνουσαν θεσσαλονίχην 
οὕτω παθεῖν, ὡς νῦν ἔχει; Ἔχει δὲ, ὡς ἂν ἀπεύξαιν- 
το χαὶ kyOpol: ὡσεὶ καὶ καλὸν εἶδος ἀφανισθὰν λυ- 
mel xa τὸν ἣν ὅτε ἁπόστοργον, ὤμοι δαίµονος! ὃς 
οὕτω βριθὺς τηλικαύτης πόλεως εὐετηρίᾳ ἔνήλατο 
xat χατέστρεφεν. ᾽Απήγαγε μὲν οὖν αὐτὴν τέλεον, 
ὡς μηδὲ λείψανον ἐναπομεῖναι παλαιᾶς καλλονῆς. 


. Kal τείχη μὲν αὐτῆς ἠχρειωμένα, xot ἱερὰ τὰ πάν- 


τα χατῃχισμάνα, εἰς ὅσον οὐδὲ τόποι τολμητοὶ πᾶσι 
καὶ οἶχοι εὐπρεπεῖς χατῃσχυμμένοι' xal περιουσίαι 
πολιτῶν, αἱ μὲν ἠντλημέναι,αἰ δ᾽ ἐχχεχυμέναι, καὶ ἆλ- 
λως δὲ διεσπαρµέναι, τί ἂν λέγοιντο, Eva οὐκ ἔστιν, 
ὡς ἐχρῆν, αὐτὰ διίξεσθαι; Τὸ δὲ ἐν 1] πόλει πλῆθυς, 
οὗ µόνον τὸ στρατιωτικὸν, ἀλλά xal τὸ λοιπὸν, ὅσον 
ἐν ἱερᾷ πολιτείᾳ τῇ χατὰ χόσµον, καὶ ὅσον δὲ Aat- 


3v, τές ἂν ἐς ἀξίαν δακρύσειε; Nat μὴν καὶ ὅσον 


13 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA, 1 
τοῦ βίου τὸν φλοΐῖσθον διακρουσάµενον, ὡς εἰς λιµέ- A omnes quasi locustze, in messe igae fugats, igneo 


va χατήντησε τὸ ἁπρόῖτον τῆς ἑνοιχήσεως, πάντες 
οὗτοι ὡσεὶ xal ἀχρίδες. πυρὶ κατὰ λ/ϊον ἐλαυνόμε- 
ναι, τῇ χαυστηρᾷ μάχη πρὸς ὄλεθρον ἑξετ'νάσσοντο. 
Καὶ οἱ μὲν πόλέμιοι περιστοιχίζοντες, θυμοῦ πῦρ ἑξέ- 
χαιον ἐπὶ τὸ πολιτικὶν ἅπαν ' Σχεῖνοι δὲ οἱ μὲν ἔπι- 
χαταλαμθανόµενοι, xal που καὶ σπαργανούμενοι πυ- 
pi τοιούτῳ πάντοθεν, οὐχ εἶχον διεχπἰπτειν, ἀλλὰ 


certamine ad mortem trabebantur. Hostes au- 
tem circumcurrentes, in omne zdificium civitatis 
ignem mittebant ire. llli vero, alii deprehensi 
passimque et undique hoc igne circumfusi, quo fuge- 
rent non habebant, sed muliiforme periculum vi- 
debant; alii vero sagittis quasi scintillis, e longin- 
quo vexabantur. 


πολυειδῃ τὸν χίνδ».ον εἶχον * οἱ δὲ ὅσα καὶ σπινθῆρσι τοῖς βέλεσι πόῤῥωθεν ἕἔπασχον τὸ xaxóv. 


Υ. Ἠέλιος μὲν νέον προσέδαλλεν ἀρούρας, οὖκ 
ἔσχε δὲ τὴν θανάσι ον δ.αλῦσαι νύχτα * ἀλλὰ χατ- 
εχαυχᾶτο τοῦ φωτὺς ἡ τῶν πιπτόντων ζόφωσις, 
Οὕπω τις ἔφθη τὸν γλυκὺν Όπνον ἀποθέσθχι * ὁ πι- 
χρὸς xal ἀνέγερτος αὐτὸν διεδέχετο, χαὶ ὄναρ χαχὸν 
ἐφίστατο ὕπαρ τῇ χεραλῇ ^ καὶ ὁ βλέπω» αὐτὸ κατ- 
ἐμυεν εἰς θάνατον. ᾽Απηλλάττετο χλίνης ἐγρηγόρ- 
σεως λόγῳ; xat ὁ πολέμιος σίδηρος ἄλλως αὐτὸν 
χατέχλινεν, ὡς ἐχεῖνος χαίρει χοιτάζων. Πολλοῖς δὲ 
χα) Ἠμιγύμνοις ἔτι τὸ χαχὸν τοῦτο θηρίον ἐνεφύ- 
ετο, ἵνα μηδὲ χάµοι τοὺς ὁδόντας ἑντρίδον σωμάτων 
χαλύμμασι, Καὶ στρατιωτῶν μὲν, Ίδη δὲ χαὶ τῶν 
ἄλλως ῥωμαλέων, f) xaX ὅλως ἀχμαίων εἵπερ ὁ πὀ- 
λεμος ἑδράττετο xal διέσπα, ἑμπείρας ὀξέας ὄνυχας, 
ἑχαινοπράγει οὐδέν' φιληδεῖ γὰρ σώμασι τοιούτοις 
ἐχεῖνος, 6g", ὧν καὶ συγχροτούµενος θεραπεύεται ὡς 
τὰ πόλλά ' εἰ δὲ καὶ ἄνδρας ἁθλίους ἐφιλοτιμεῖτο 
ἀπάχειν, δη τυµδογέροντας vrac, xal εἰς γῆν 
Χεχυφότας, Χαΐ που, mpivh xal πληγῆναι, γινοµέ- 
νους τοῦ Χάρωνος, οἷς τῷ δέει παρίεντο * καὶ γραῦς 


9. Modo supra campos sol apparuerat nec hanc 
nefastamn noctem solvere potuerat, sed lumen de- 
ridebant exsorum tenebre, Nondum quisquam 
somnum dulcem excutere potuerat, sed amarus 
aliusque tenebat, somnioque malo ei successi 


p visio vera, illamque'contemplantes in morte occlusi 


sunt oculi. Ratione vigilia mutatus est lectus, 
hostileque ferrum aliter reclinavit eum qui gaudens 
discubuerat. Multos vero adbuc seminudos inva- 
Sit hzc fera cui non satis fuit suis dentibus eer- 
porum velamenta dilaniasse. Si ungulis acutis 
dilacerati sunt milites, atque alii robusti vel 
qui omnino ztate floreut in pugna, nibil mirum 
hujusmodi corporibus bellum delectari siquidem 
in iis precipuum nutrimentum inveuit. Sed qu 
gloria sit senes imbecilles trucidare, qui jam astant 
jJanuis tumuli, in terram inclinati, quique, príuse 
quam feriantur, Charontis sunt, cujus prazsen- 
tia timori est ; anusque,, plerasque oculis captas, 
surdas prz extrema senectute , nec armorum ful- 


δὲ, τὰς πλείους χαὶ ἐξ ὀμμάτων οὖσας xal χωφευού- C gura videntes, nec tonitrua minantia audientes ; 


σας διὰ βιθὺ γῆρας, xal οὔτε βλεπούσας τὸ tü- 
ὕπλων ἀστραπαῖον, οὔτε βροντῆς αἰσθανομένας τῆς 


hoc non prudens Mars, sed hasta furens ac gladius 
insaniens operatur. 


ἐς ἀπείῶν, ἀλλὰ τοῦτο οὐ φρενήρης Ἂρης, ἀλλὰ δόρυ ἑνλργει µαινόµενον, καὶ ξίφος οὐκ εὐδιάχριτον. 


δ’. Οἴκτιστα δη ταῦτα βροτοῖς ' ἑλεεινότατον δὲ, 
ὅτι χαὶ βρέφη συνέχειντο τοῖς παντοδαπῶς πίπτουσι, 
τὰ μὲν συνεχχεντούµενα ταῖς φερούσαις ἀγχάλαις, 
τὰ δὲ τῷ χαταῤῥίπτεσθαι ὑπὸ δέους f] xal φόνου τῶν 
βασταζόντων, τὰ πλείω δὲ συγχαταπατούµενα. Ἡ 
Υὰρ τοῦ φεύγειν ἀνάγχη καὶ τοιοῦτον ἁπλῆγα φόνον 
ἑτυράννει, τὸν μὲν, ἔσω τῶν ἐχχλησιῶν ὠθιζομένου 
τοῦ λαοῦ , xal τῇ συµπιλήσει δυστυχοῦντος ψυχῶν 
ἁπαγωγὴν * τὸν δὲ περὶ τῆς ἀχροπόλεως τὴν εἴσοδον, 
ὅτε, πολεμιχοῦ δόρατος ἄνω τοῦ χατὰ θάλασσαν ἔφου 
πύργου ἀρθέντος τοῖς ἀντιμάχοις εἰς σύσσημον τοῦ 
την πόλιν ἤδη καταπεπονῆσθαι, ὡς xal ἀναῤῥιχᾶσθαι 
τοὺς βουλοµένους ἔξωθεν, τὸ μὲν χάτω περιεῖναι ἀἁπέ- 


4. Ώαο equidem luctuosa mortalibus. Sed quod 
precipue animum commovet : infantes ubicunque $i» 
mul cum czsis jacentes, alii interfecti inter brachia 
moriua , alii dejecti a portantibus seu pra tiinore 
seu prz czede, plerique conculcabantur. Cades enim 
Sine ictu fugienda erat, tum populi iu ecclesias con- 
fugientis atque in turba mortem acerbam invenien- 
tis, tum in ingressu arcis, cum, hasta hostili de turri 
orientali quze imminet zequori, elevata (Contra ad- 
versarios in siguum urbis jam redacte, quasi vel- 
lent egredi, au superfuerit ignotum est : plerique 
autem levaverant oculos in arcem quasi in montes 
unde sibi venturum auxilium sperabant. 


Twocoo* Ἶραν δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς οἱ πλείους ὡςείς ὄρη τὴν ἀχρόπολιν, ἔνθα βοήθειάν ἑχαραδόχουν αὐτοῖς ἔσδσθαι. 
s'. "O δὲ μάλιστα τὴν τοῦ καχοῦ πολυφθορίαν D — 5. Quod autem maxime hujus calamitatis extremi- 


ἐνταῦθα χατηγορεῖ, τοῦτ᾽ fiv, ὅτι ταῖς vexpixato θη- 
µωνίαις xal ἁλόγων ζώων αώρευμα παρετέθειτο, 
Αχωρήτου γὰρ ὄντος pud πύλῃ τοῦ συνεῤῥευχότος 
ἄνω λαοῦ , xa βιαζοµένων μὲν παραθύεσθαι, ὥστε 
σώξεσθαι, uh ἑχόντων δὲ παραδύεσθαι ἑχάστων, τῶν 
τε πεζῶν, τῶν τε χαθ) ἵππους, ὁ χατόπιν θέων βαρὺς 
ὄχλος τὸν προάχοντα, xal τῇ ἐπιπτώσει πάσχων ἐχεῖ- 
νος τὸ ὅμοιον ὑπὸ τῶν ὀπισθαίτερον ἑγκειμένων, οὐδ' 
αὐτῶν ἁπηλλαγμένων τοῦ χαθ᾽ εἱρμὸν οὕτω πάσχειν, 
εἰς χολωνὸν θανατουµένων ἑκορύφου τὸ σύμπτωμα, 


tatem accusabat, erat acervus jumentorum acervís 
mortuorurm additus. Cum enim unam ad portam con- 


"venisset ad asrendendum innumerus populus, se 


jutromittere conans, propter salutem, unusquis- 
que autem penetrare non posset, alii pedites, alii 
in equis sedentes, turba densa illi quz przcedit 
retro insistens, ac propter lapsus idem patiens ab 
bis qui sequuntur, omnibus idem patientibus qui- 
bus via eadem est, acervum mortuorum complebat, 
omnibus una jacentibus hominibus, equis, mulis, 


15 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT E 16 


asinis, qui supellectilem in dorso portabant. Collis A πάντων ὁμοῦ mequpu£vtov, ἀνθρώπῳ.. ἵππων, ἡμιό- 


hie'ibi turri urbis juxtapesitus erat, fere similis 
molibus contra muros exstruetis quas bellum ali- 
quoties cousiruit. Et hec facta sunt ad portam arcis 
qus» ob oculos est. Quos vero continebat quz erat 
intus, eum dux imbecillis eam fregit, fugze male 
favens, ipsi novi generis trageedia se obtulit. 

οὐς δὲ cuvésys xat ἡ ἑνδοτέρω, ὅτε 6 ἀχρεῖος αὐτὴν 
εὖγειν, ἄλλη τραγῳδία οὗτοι χαινότροπος. 

6. Quasi enim non satis multi interfecti a'ibi 
füiseent, ille parvus pulchre gestis sed magnus pra- 
vitate auxit malum ; ac inauper tanquam calamitati 
cemplementum dedit non ipsa manu gladio interfi- 
ciens quos malo consilio ftderat, sed prxcipue, ut 
verum dicam, collisis viribus pro pugna ac custo- 
dia, ut sermo procedens clare demonstrabit. Tta ut 
maehinationibus suis hostes αἱ se converterit, licet 
lianc civitotem sie perire dimiserit, auctorque ο- 
dium fuerit, inunolans ipse quibus  indulserat 
tempus. Nen. enim alius jussit illam praecipuam por- 
tnn demittere, supra machina elevatam; ecd ipse 
machinam solvens, statim demisit, includensque qui 
penetrarant, cepit eos.qui mala sorte accurrerunt in 
suum exilium, strangulationis morte vita:n comni- 
idttes, Lriste spectaculum offerentes, dimidio cor- 
peris in interius inclinati, reliqua parte exteriusi 
conspecti, merito Iugendi. 


νων, ὄνων, of; ἐπισεσαγμένα σαν τὰ τοῖς πολλοῖς 
ἀναγχαῖα, Καὶ βουνὸς ἐχεῖνος τυιοῦτος ἀντανίστατο 
τῷ τῆς πόλεως ἐκεῖσε πυργώματι, μιχροῦ παρεοι- 
χὼς τοῖς ἐγε'ρομένοις πρὸ τειχέων χώµασιν, ἃ δὴ 
xai αὑτὰ σχευωρεῖ ποτε πὀλεμος. Καὶ ταῦτα μὲν 
πρὸς τῇ πύλῃ τῆς ἀχροπύλεως, τῇ Y& προφαινοµένῃ. 


ἀκαίρως χατήραξε στρατηγὸς, παρεισφθαρεὶς ἐν τῷ 


, 


€. Ὥτπερ γὰρ μὴ ἀρκούντων τῶν ἄλλως πεπτω. 
χότων, προσεπηύξησε τὸ καχὸν ἐχεῖνος ὁ μιχκρὸς μὲν. 
τὰ χαλὰ, μέγας δὲ τὴν πονηρίαν καὶ οἷόν τινα κο- 
ῥωνίδα καὶ αὑτὸς τῷ δυστυχήµατι ἐκεφαλαιώσατο, 
οὑχ ἀνασχόμενος μὴ xal αὐτόχειρι φόνῳ προσεπι- 
θλάψαι, οὓς δυσθουλίαις κατεστρατήγησε, μάλιστα 


Β. 5’ εἰπεῖν τὰληθὲς, ταῖς εἰς µάχην xai φυλαχὴν xa- 


θυφέσεσιν, ὡς ὁ λόγος προήαἴνων ἐχφανῶς διαγρά- 
Qezzt* ὡς ἂν, οἶμαι, τοὺς πολεµίους πρὸς ἑαυτοῦ 
ποιησάµενος ἐχμειλίξαιτο, εἴγε χαὶ πόλιν τοσαύτην 
ἀφῆκεν οὕτω πεσεῖν, καὶ φόνων δὲ γέγονεν αὗτουρ- 
γὸς, ἐπιχαταθύσας xal αὐτὸς, οὓς ἐπεμέτρησεν ὁ 
xatpó;. O9 γὰρ ἄλλοις ἐπέταξςε χαλασθῆναι τὴν xpu- 
φαίαν ἑχείνην πύλην, µετέωρον ρμένην &x µηκα- 
vüc* ἀλλ᾽ αὐτὸς τὺ τέχνασμα σχάσας xavk σπονυδὴ» 
χατΆνεγχε ᾿ xal κατὰ τῶν παρειδυοµένων συγκλεί- 
σας, ἑπαγίδευσε τοὺς ὑποτρέχειν λαχόντας εἰς ὅλε- 
θρον, σφιγκτῷ θανάτῳ µετηλλαχότας τὸ ζῆν, xat 


xe:pévoug οἰχτρὸν θέαµα, τῷ μὲν ἡμίσει τοῦ σώματος προκύπτοντας ἐπὶ τὰ ἑντὸς, τῷ δὲ. λοιπῷ  mpo- 


φαι,ομένους τοῖς χτὸς. ὥστε χλαίεσθαι. 


7. Fuit autem homo noster adeo promptus in ἆθς ὅ, Ὁ δὲ xal εἰς τοσοῦτον ἣν ἀνδρεῖος διολέσα: 


leudà urbe, ut de turri qu» supereminet portis 
vicinis funem demiserit in hostes ad illum ac- 
currentes , ita ul milites in turri nihil prodessent, 
el semitam cjus funemque per risum decantarent, 
μελετᾷν ὑπὲρ τοῦ ἐρύματος, xa: τὴν τρίδον αὑτοῦ 
περιάδεσθτι. 

8. Πο conimotus inducor ad. virum compellen- 
dum sic inquisiturus : Cur tandem, optime dux, 
civitatem destruere sinens, partes editas oecupasti, 
lztereque festinasti intus, si sic brevi eam inter ma- 
nus hostium captivam esses relicturus? Cur mise- 
ram vocem ad misericordiam movendam non extuli- 
δεῖ, antequam suffocares quos porta teucbat atque 
cz:eteros ? Quomodo non moveret risum, illum currcre 
jn arcem tanquam in prasidium , ascendereque in 
turrim lanquam 1n locum altitudine tutum , statim- 
que se demittere per funem,hocque citius quam 
situla in lune putei? O maxime risu digitum cum 
dux illustris constitutus ante portas orientales tan- 
quam ad illustrem pugnam , dein videns quemdam 
ex hostibus velociorem superantemque vallum, lia- 
benas dimiserit equo ad irruendum, procedens con- 
tra omnem aciem exercitus. Postquam autem quos 
Invenerat subegisset et irrupisset superius, dein 
multos interfecisset porta, de qua locuti sumus, alios 
ila porta ex alio demissa, alios vero qui exterius 
erant , ^ito ascendit pugnaturus e turri, citius vero 
descendit ad capturam, ip lioc uno fortis quod non 
in sporta tardius dimissus fuit, sed momento ad- 


τὴν ὅλην πόλιν, ὡς ἅμα τε τοῦ πύργου γενέαθαε, ὃς 
ὑπερανίσταται τῶν ἐχεῖσε πυλῶν, xal ἅμα διὰ σχοί- 
νου καθεῖναι εἰς τοὺς ἐπιδραμόντας πολεμίους ἑαν- 
τὸν, ἑάσαντα τοὺς ἐπὶ τοῦ πύργου στρατιώτας χενὰ 


καὶ τὴν σχοῖνον ταύτην ἑπαρᾶτους ἐξιχνιάζεσθαι xal 


η’. Ἐνταῦθα παθαινόµενος προάγοµαί τι λαλῆαχι 
πρὸς τὸν ἄνδρα, χαὶ πυθέσθαι αὐτοῦ. TL δήποτε, à 
βέλτιστε στρατηγὲ , την χάτω πόλιν χαταχόπτεσθαι 
ἀφεὶς, ἐγένου τῆς ἄνω μοίρας, xal σπεύδων ἐχρύθὴς 
ἑντὸς, εἰ οὕτω ταχὺ ἑχρῆν σε xav αὐτὴν ἀφεῖναι τοῖς 
ἐχθροῖς ὑπογείριον; Τί δὲ μὴ τὴν ἁγεννη φωνὴν, 
τὴν τοῦ ἑλεηθῆναί σε, προέχρωξας, πρινὴ χαὶ χατα- 
πνίξαι τοὺς ἓν τῇ πύλῃ σχεθέντας χαὶ τοὺς λοιπούς; 


D Πῶς οὗ γελοῖουν εἰσδραμεῖν τὴν ἀχρόπολεν ὡς εἷς. 


ἄμυναν, xai ἀναπηδῆσαι εἰς πύργον ὡς En' ἀγαθῷ 
τῶν ἄνω ἑστώτων, xal αὑτίχα ὁδράξασθαι σχοίνου, 
xai (ttov χάτω γενέσθαι, περ χαδδίον kv ;µονίᾳ 
χατὰ φρέατος» Ὢ Υέλωτος τούτου, ὅτι παρατεταγµέ- 
vog 6 λαμπρὸς ἡγεμὼν πρὸ τῶν ἑῴων πυλῶν Oz ἐπὶ 


.µάχῃ λαμπρᾷ, εἶτα ἰδὼν ἕνα τινὰ πολέμιον ἔλαφρι- 


σθέντα xa ὑπερφανέντα χατὰ τῶν ἑπάλξεων, ἀνῆηχς. 
τὸν ῥυτῆρα τῷ ἵππῳ θέειν, προτρἐχων τοῦ παντὸς 
ὀμίλου τῆς στρατιᾶς * xal συµπατῄῆσας τοὺς παρευ- 
ρηµένους, καὶ εἰσδραμων ἄνω, εἶτα xal βλάφας πιλ- 
λοὺς διὰ πύλης, fiv προεξεθέµεθα , τοὺς μὲν ὑπ' αὐ- 
τῆς ἐχείνης χατενεχθείσης &x μετεώρου, τοὺς δὲ xol 
οἷς ἔξω συνεχλείσθησαν, ταχὺ μὲν ἀνέδη πυργομαχή- - 
σων, τάχιαν δὲ χατέδη δουλωσόµενος, τοῦτο xal µό- 


- 


e 


11 DE THESSALONIQICA URBE A LATINIS CAPTA. 18 
vov ἀνδρισάμενος, ὅτι μὶ διὰ σαργάνης ἐχαλάσθη A volavit, tanquam vulgaris ales ad pasíüm sWwuw, 


syolaicepov, ἀλλὰ .μικροῦ κατεπετάσθη, ὡσεὶ καὶ 


non vero ut aquila ad nobilem predam. 


βοσχηματῶδες πτηνὸν Σπὶ νοµήν * οὗ γὰρ δήπου ὡσεὶ xal τι ἀξτῶδες ἐπὶ ἄγραν εὐγενῆ. 


θ’. Καὶ οὐκ ἐχρῆν μὲν ἄνδραι πάλαι µεμελετη- 
χότα χεῖρας ἁπλῶσαι γυναιχιχῶς τοῖς διώκουσιν, εἰς 
ἔρυμα παρεισδύεσθαι, xaX κόπους διδόναι τοῖς ἐπι- 
ερέχουσι, μὴ xat εἰς πλεῖον µαίνοιντο. Ὁ δ' ἀλλὰ 
τὰς φρένας βλαθεὶς ἔφευγε μὲν, ὡς ἐπὶ φυλαχῇ, ἄνω * 
χατεφέρετο ὃ᾽ εὐθὺς ἐχεῖθεν, ὡς ἂν εἴη 5b ἁγεννὰς 
αὐτοῦ ἄτοπον, χαὶ μὴ δοξασθείη πρός τινων. ὡς ἄρα 
ἑάλω μαχόμενος. Ανέθης εἰς ὕψος φροῦδος. ὦ οὗτος, 
$5 τῆς ἀκροπύλεως * ἠχμαλώτευσας αἰχμσχλωσίαν, ἂν 
xai ἐχεῖ τοῖς πολεµίοις προὔδωχας. Απεναντίας ταῦ- 
τα, ofc ψάλλει Δαυῖ», οὗ τὸν χλῆσιν φέρων ἠχρείωσας. 

c. Kal µή uot νεµεσάτω μηδεὶς ἐνταῦθα γέροντι 


μιχροφύχῳ, τοιαῦτα καταλἐγοντι ἀνδρὺς, οὗπερ D 


« ἡδέως ἂν μέσον παρ ἔχοιμι, ὁδὰξ ἑαφὺς, » κατὰ 
τη» ᾽Ομηριχὴν εἰπεῖν Υραῖαν, ἀνθ' ὧν καὶ τηλικαύ- 
της € Ξόλεως χατέλυσε χάρηνα, xal πολλῶν ἀνδρῶν 
γούνατ) ἔλυσε. » Γένοιτο δὲ μὴ xat εἰσέτι λυθῆναι, ὦ 
θεῖ βασιλεῦ, xal ὦ θεράπον αὐτοῦ, πολιοῦχε ἡμῶν, 
μὴ xa ἐπεχταθείη εἰ; μήχιστον τὸ xaxóv. Καὶ οἶδα 
μὲν συνεστῶν ἐγὼ τὸν ἄνδρα τοῦτον τὰ πρὸ τῆς µά- 
47s. καὶ εὐλογῶν ἓν εἰρήνης χαιρῷ τὰ ἐχείνου * ὅτε 
o! μὲν χέρδους πρηχτήρες πολῖται λαλαγοῦντες ἐπέ- 
xitvto χατ᾽ αὑτοῦ, ἅπερ ἤθελον' ἡμεϊῖς δὲ ἄλλως, ὡς 
ἔπρεπεν, ρμοττόμεθα. Καὶ αὐτὸς δὲ ἀντιστρέφων, 
τὸ φίλιον ἔφαινεν ὑπὲρ ἡμῶν xal βλέμμα, xal νεῦμα, 
καὶ τὸ iv πρακτέοις βάδισμα. Noy δ' ἀλλὰ τί χαὶ δρά- 
σοµεν, εὑρηχότες τὸν ἑπαινετέον ἐχεῖνον µεταθαλό- 
p.svov, xat μηχέτι τόπους εἰς εὐφημίαν ὑποδαλλόμε- 
vov; "H πάντως ἐνθυμητέον, ὡς καινὸν οὐδέν * χαθὰ 
ατέργων ἐχεῖνος τὰ πρώην ἡμᾶς, εἶτα àv ὑστέροις 
οὖχ Ἠγάπα ἑλέγχοντας, ola μηδὲ σοφὸς αὐτὸς, χατὰ 
15» Παροιμιαστὴν, οὕτω xal ἡμᾶς τότε μὲν πρὸς ἐχεί- 
vows εἶναι διὰ τὸ ὅσιον, ὅτι μηδὲ λίαν θρασὺς fv, 
χατὰ τοὺς αὐθεχάστους τὰ xotwà σίνεαθαι ’ εἶτα δὴ 
ὕλεθρον &E ἐκείνου προορωµένους μισεῖν ὡς αἴτιον, 
ἄρτι δὲ xal ὠλοθρευμένους ἐθέλειν xal τι μέγα xa- 
xbv ἐχείνῳ προσθάξασθαι, ἀνδρὶ ἄλλώς μὲν ἀγαθῷ 
δ/ξαντι (οὗ γὰρ σχοραχιστέον τὰ πρὸς ἀλήθείαν), οἷς 
δὲ στρεθλῷ κανόνι συνδιεγράφη τῷ τοῦ δεσπόζοντος 
Ἀνδρονίχου, ἁλλ᾽ ἐνταῦθα διεχπεσόντι ἐς ἄκραν 
φανλότητα. Οὔτε γὰρ ἀγαπῶν ἣν ἐχεῖνον, ὡς ὑποχα- 


9..Virum quoque qui inimicos molliter perse- 
cutus fuerat non. decuit in muros ascendere et 
adversariis molestum esse ne magis furerent. 
Cselerum mente percussus fugit quidem superius 
tanquam in prasidium : inde vero brevi descendit, 
ut dedecus ejus insolitum appareret , neque qui- 
busdam videretur inter pugnandum captus. Frustra. 
ο tu,! in arcis verticem ascendisti, « captivam du- 
cens captivitatem !, » quam hostibus tradideras ; 
sed hzc iis qux: David cautat repugnant, tuque no- 
men illius usurpasti. 

10. Nemo hic mibi seniori pusillantmo indignetar 
de talibus aecusanti virum « eujus medium jecur li« 
benter haberein fortiter retinens, » juxta vetus Ἡο- 
meri dictum, « eoquod tante urhis arcem prostravit 
multorumque genua debilitavit. » Utinam non jem 
dissolvamur, Deus rex, ministerque ejus, proloctot 
noster, ne longissime protrahatur malum. Ego, fa- 
teor, antepugnam virum hunc probabam, temporeque 
pacis rebus ejus fausta precabar;cum cives, mtilita- 
tis Suz? sectatores, vociferantes post illum instarent, 
nos autem e coutra, ut decebat, illi consentiebamus. 
llie verose converteus, erga nos amicitiam Oeu:e, 
nutu modoque tractandi negotia monstravit. Sed nume 
quid agemus, postquam eu:n laudandum invenimus 
muiatum, atque neutiquam loca gloriosa oligeu- 
tem ? Omnino ergo verum est, « nihil esse no- 
vum ; » quemadmodum, qui antea uos amabat, 
deinde in posterum exprobrantes non diligebat, eo 
quod non ipse esset sapiens, juxta proverbium, 
ita in illis nos non sanctitatem lzxsíisus, qued non 
nimis esset audax, juxta severos liomines, in com- 
munibus diripiendis. Deinde qui ex illa perniciem 
previdebant, illum ut causam oderant, nunc vero 
qui fuerunt victims bujus exitii volunt etiam de 
illo quoddam malum magnum przedicere, qui caete-- 
rum bonus videlur ( non enim respuendum quidquid 
cst veritatis), quibus conscriptum esL canone curvo 
imperatoris Andronici, sed tune in extremam per- 
versitatem delapsus erat. Non enim diligebat illum, 
ut postinodum | stabiliemus, nec vicissim diligeba- 


ταδαϊνοντες xapaavnoópsÜa , οὔτε αὖ ἀγαπώμενος , D tur, nec aliquam mercedem concipiens, sed etiam 


χαὶ οὔτε εἰς γέρως ἔννοιάν τινα χαθήχων, ἀλλὰ xa 
πρινἣν προορώµενος, ἅπερ ἡμῖν φανεῖται λυµηνά- 
μενα. Τοῦτο τε οὖν οὕτω ῥη”Σέον, xal ὅτι οὐχ ἄν ποτε 
προστῄσας τὸ φιλητὸν ἐγὼ , κατόπιν θείην τὴν ἁλή. 
θειαν ' ἀλλὰ «à συµπεσόντα προθαλόµενος εἰς svy- 
γραφἣν. ἧς ἀρετὴ τὸ φιλάληθες , οὖκ ἂν «5 ταύτης 
ἐπισχιάσας qug ἀχρειώσαιμι. Κατὰ γὰρ τὸν ὀρθῶς 
ἀποφηνάμενου, «Φίλος μὲν ὁ ἀνὴρ, φίλτέρον δὲ τὸ 
ἁληθές. » "Etc δὲ συνθεωρητέον καὶ ὡς ἐγχωμιά- 
ῥουσι μὲν ἐπιλεκτίον, ὅσα χρηστὰ, xal πὀυ xai τὰ 
φαῦλα µεταχρωστέον διχηγθρ(χώτερον * συγγραφη» 
µένοις δὲ μὴ οὕτως * ἀλλὰ διαχειριστέον τοὺς λόγους, 
!*. Psal. χνιι, 19. 


penam przvidens, quod uobis deplorandum vide- 
tur. Sic ergo dicendum me, antepo:ito amore, ve- 
ritatem postpoauisse, sed facta exponens in scripto, 
eujus meritum veracilas est, hujus umbrz lumen 
non velabo idque secundum recte dictum illud 
« Amicus quidem est vir, sel magis awica veri- 
tas. » Memorandum est quomodo suos heroes lau- 
dent, ita ut, coloribus mutatis, omnia eliam mala 
puleliris verbis bona flant. ldem vero non est de scri- 
ptis ; sed verba moderanda sunt, μὲ pro unoqueque 
veritas postulat. Ilic non est locus dicendi encomii 
more , sed festinanter in mente coruni qui super- 


19 EUSTATHH THESSALONICENSIS METROPOLIT E : 20 
sunt infigendi quz? volando tempus exposuit. Si vero A ὡς τὸ ὑπὲρ ἑκάστων ἀληθὲς ἀπαιτεῖ * ἔνθα οὐ και- 


jem antea Divid gratam fareret partem Dei, au- 
diatur quoque jistud : audiatur simul quod, 
parv obono, magno vero malo allato , aliquot re- 
bus salvatis, his οἱ illis deinde nocuit, omnes in 
substantiis suis, innumeresque in vita ἰδείι. 
Neque dicat aliquis me nunc resipiscere, ultimoque 
prudenter sentire, ut. David ahiit, postquam scilicet 
Siceleg οἱ Maurozome primitias przedze wnittere con- 
demnatus fuerit, spoliorumque nostrorum delectum : 
quem aliquo moo disponere debebant barpyi:e ante- 
quam jperiremus. Non enim nunc in mente re- 
volvo, sed in omne teinpus quo in hello imperavit. 
Nos opprimebant hostes, egoque illum arguebam, 
vituperabam, revelabam ubique errata illius, di- 
cebam, quamvis inutiliter, quacunque ἐς aliis 
nisi tacuissent. audiisset, neque civitatis calamitas 
illis ora occluderet. 

Ἡμᾶς μὲν ἔθλιδον οἱ ἐχθροί * ἐγὼ δὲ ἐχεῖνου, ἑ 


pc ἐπιλέγεσθαι τὰ πρὸς εὐλογίαν ἐγχωμίου νόµῳ, 
ἁλλὰ σπεύδειν πολυωρεῖν εἰς μνήμην τῶν ἐπιόντων 
αὐτὸ ἕκαστον, ὤνπερ ὁ χρόνο; τρέχων παρέῤῥιψεν. 
E! δὲ φθάσας ὁ ἡμέτερος οὗτος Δαυῖδ ἀγαθύνων ἣν 
τὸ τοῦ Θεοῦ λάχος. ἀχουέσθω μὲν ibo) xal τοῦτο” 
συναχουέσθω δὲ xat ὅτι ἐἑξώλεσε, μιχρὰ μὲν ἠδύνας, 
πιχράνᾶς δὲ μέγιστα, oT; περιποιησἀμενός τι χρηµΣ- 
τιδίου, τούτοις 7| ἐχείνοις τέλος ἑζημίωχε, τοὺς ἅπαν- 
τας μὲν εἰς πάντα τὰ αὐτοῖς ὄντα, µυρίους δὲ καὶ el; 
ξωήν. Καὶ pf; τις ὑποφερέτω νῦν ἀναφρονεῖν µε, xat 
ὑατέρῳ yp^vo ἐπιμηθικῶς αἰσθέσθαι, oToz ὃ Δαυῖδ 
ἀπ 6n, ἐπειδὰν δηλαδη ἑδιχαιώθη πεμγθῆναι τῷ 
Σικελῷ σύν ye τῷ Μαυροζώμῃ πρωτόλειον, χαὶ τῆς 
ἡμῶν ἀπωλείας ἀχροθίνιον ' ὃν ὤφειλον "Άρπυιαι 


B φθάσασαι οὕτω πως διαθέσθαι, πρινη καὶ ἑξαχπολέ- 


σαι ἡμᾶς. 0$ γὰρ ἄρτι ἐς νοῦν ἐγὼ ἑστράφην, ἁλλὰ 
τὸν ὅλον τῆς ἐπὶ πολέμῳ στρατηγίας αὐτοῦ χρόνου. 


λέγχων, ἐξονειδίσων, ἐκφαίνων τὰ ὡς ἑχάστοτε σφἀλ- 


µατα, λαλῶν, εἰ xal εἰς ἀνήνυτον, ἅπερ Ίκουεν ἂν κ.ὶ ἐξ ἄλλων, εἴπερ ἑπαλδητ'άζοντο, καὶ μὴ τὸ τῖς 


πόλεως xaxotuyk; ἔχλειεν αὐτοῖς τὰ στόµατα. 

11. Sufficienter, puto,! demonstravi me nihil novi 
aiere, vituperando Davidem ut insipientem, quem 
sapientem antea laudaveram. ltem vero imperatoe 
rem Andronicum, quem indulgendo in omnibus 
non possem laudare, alias miratus sum, cum srli- 
gendo optima illius predicarem. Non enim justa 
viles sophistas, inter se discrepantia scribo. In hac 
vero listoria qusecunque quotidie evenerunt non 
sunt pretermittenda, sicut frustum facunais ad 
vilem laudationem videtur, apis instar sapientis, 
non solum ex dulcibus florihus czterisque paribus 
sibi unguentui dulcedinis componere, sed passim 
etiam ex aliis. Namque ex reliquiis non suavi- 
bus mel componit, eligendo quod necessarium est, 
juxta quod examina condendi periti animadvrerte- 
rant ; lhujnsmodique colligit quantum opus est ad 
(irmandos connectendosque alveolos. Apibus Hermi 
hujusmodi przbebant David atque Andronicus, ac 
precipue Andronicus, mobilis ille vir, versatilis, 
sicque visus est non ad modum chamaleontis, vel 
polypi, sed potius Protei, potissimumque Empusa 
qux horrendas res invenit, Idem, juxta freta (ob 
estum maris), inconstans erat, secundumque ma- 
teriam informem primitivain omnibus se diversis 
modis visendum praebebat ; quorum alia laudan-a, 
alia vero non essent. Addendum vero hoc est illi, 
scilicet aliquam in eo iniserationem inesse síimol- 
que animum magnum ; przeterea hoc quoque adji- 
ciendum cst : Omnia simul in do erant quasique 
commixtorum unio erat in eo diverseque sentien- 
tium consensus; inde tamen harmonia non oritur, 
sed confusio. Homo enun xarium quid el scri- 
ptoribus materiam ín utramque partem offert, 
Impelleretur aliquis ad. sphzerze illum. zequiparan- 
dum, non mutat natura juxta antiqua miracula, 
sed diversitate morum. Si ineo exstare duos cados 
aliquis diceret, unum bonis plenum, alterum malis, 
que ille hauriens míscensque effunderet de: 


ια’. Δέδεικταί por ἀρκούντως, οἶμιι, ὡς οὐδέν τι 
χαινοπραγῶ, κακολογῶν ἀλλοφρονῄσαντα tbv Ααυῖδ, 
ὃν σωφρονοῦντα φθάσας εὐλόγουν. "Evi δὲ οὕτω xol 
τὸν βασιλέα ᾿Ανδρόνικον, ὃν ὑποχαταθὰς οὐὖκ ἂν εὖ 
λέγειν elc τὸ πᾶν ἔχοιμι, bv ἄλλοις ἐθαύμασᾳ, φρά- 
σας ἐπ'λέγδην , ὅ τι τῶν χρειττόνων ἑχείνῳ ἑνέλαμ- 
πεν. OU γάρ τι κατὰ τοὺς φαύλους τῶν σοφιστῶν 
ἀναγράφω ἀντίφωνα. Πρὸς δὲ συγγραφιχἠν ταύτην 
ἱστορίαν οὐχ ἔχω χρύπτειν, ὅσα τοῖς ἄρτι πρὸς εἰρ- 
μὸν συµθαἰνουσιν, ὡς fj Ye λοιπὴ ῥητορεία, fj πρὸς 
Ψιλὸν ἔπαινον, δοχεῖ xack τὴν σοφὴν xal αὐτὴ p£- 
λισσαν οὐ µόνον ἐξ ἀνθέων γλυχέων xai λοιπῆς χρη- 
σιµότητος ἑαυτῇ συγχροτεῖν τὸ µυρέψφηµα τοῦ γλυ- 
χάσµατος, ἀλλά που καὶ ix μὴ τοιούτων. Καὶ Υάρ 
τοι xai ix περιττωµάτων οὐκ εὐχποφόρων ἑχείνη 
τιθαιδώσει, ἐχλεγομένη τὰ συντείνοντα, χαθὰ παρα- 
τετηρηκότες οἱ δεξιοὶ σιμθλοφοιεῖν οἴδασι ΄ xal τι 
σνναγείρει χἀχεῖθεν, εἰς ὅσον τὰ κηρία στύφεσθαι 
xai αυνέχεσθαι. Ὁποῖα δή τινα µελίτταις Ερμοῦ 
ὑποκείμενα χαὶ ὁ Aavto εἰχέττν χαὶ ὁ ᾽Ανδρόνικος, 
παντοδαπὸς ἐχεῖνος ἄνθρωπος, xal παµτοίχιλος, χαὶ 
τοῦτο οὗ χαμαιλέοντος δίχην εἴτε πολύποδος, Ἡρω- 
τέως δὲ μᾶλλον, xai μάλιστα χατὰ Ἔμπουσαν, f| 


D Φριχτὰ ἐφάνταζεν. Ὁ δ' αὐτὸς χαὶ κατὰ εὑρίπους 


πολύστροφος ἣν, xal κατὰ τὴν ἀρχέγονον ἀνείδεον 
ὕλην ἅπασιν ὑποτέθειτο εἴδεσι πολνειδῶς * ὧν τὰ μὲν 
ἐπαινοῖτο, τὰ δ' οὐχ ἄν. Ἔστι δ' ἐπ᾽ αὐτοῦ προσαρ- 
µόσαι καὶ τὸ εἶναι µέν τινα παρ) αὐτῷ olxcov, εἶναι 
δὲ καὶ θυμὸν µέγαν; ἔτι δὲ συµθιθάσαι καὶ x6 * "Hv 
ὁμοῦ ἓν αὐτῷ χρήματα πάντα, καὶ ὣς πολυµιγέων 
ἕνωσις fjv τις καὶ παρ) αὑτῷ xai δίχα: φρονεόντων 
συµφρόνησις ' οὐ μὴν, ὅθεν συγκροτεῖται ἁρμονίας 
ἀρετὴ. ἀλλὰ xaxia συγχύσεως. Πολύτροπον γάρ τι 
χρημα ὁ ἀνὴρ, καὶ πολυπόριστον τοῖς ἐφ᾽ ἑκάτερα 
γράφειν δεινοῖς. Ἐναχθείη δ' ἄν τις καὶ σφαίρῳ 
αὐτὸν παρεικάσαι, o0 τῷ µεταλαμδανομένῳ πρὺς 
γένεσιν κατὰ παλαιὰν τερατείάν, ἀλλὰ πρὸς ποιχι- 
λίαν ἡθῶν. E! δὲ xai ἐν αὐτῷ δύο πίθους ἑστάναι τις 


21 í 


DE TIIESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 22 


qal, τὸν μὲν ἀγαθῶν πλήρη, χαχῶν δὲ τὸν ἕτερον, A snper, pleraque vero ex uno cado malorum, illa 


ὧν ἀρυόμενος xal καταμιγνύων ἐχεῖνος ἐπεμέτρει 
«ol, ὑπ) αὐτὸν, τὰ πλείω δέ γε µήνον τοῦ τῶν χαχῶν, 
αἰνίξαιτο ἂν προσρυέστατα. "H» γὰρ σύμμικτος, xal 


Sibi esse innata insinuaret. Erat enim commistus, 
dc integritatis autem gratia, nec erat. non migtus 
ncc bene misius. 


πρὸς ἀχραιφνῃη χάριν οὐκ ἄχρατος, οὐδὲ μὴν εὔχρατος. 


if. Ἁλλ οὕτω μὲν ταῦτα παρεχδεβάσθω, χαιρίως, 
οἶμαι, xaX οὐδὲ πάνυ τι ἀμεθόδως. Ἐγὼ δὲ βραχύ 
τι ἄνειμι πρὸς τὸν f» μὲν ὅτε (ὃ μαχρὰν) τινὸς 
φιλία: Δαυ]δ, vov δὲ µίσους παγκοτµίου ἄξιον. Tax 
μὲν ἕστρεφας νῶτα, ὦ γενναιότατε, φεύχειν * θᾶττον 
δι ἀντιμέτωπο:, οὐκ εἰς ἀντιπαράταξιν, ἁλλ᾽ εἰς 
δούλωσιν ἕδραμες, εἰς τοσοῦτον τῇ quy] προσµείνας, 
εἰς ὅσον ἄνανδρον τὴν στροφὴν ἐπιδείξασθαι ' iva 
μηδέν τι γενναιότητος ἴχνος ἐν cot εὑρίσχηταν, μήτ 
ἐν τῇ πολιορχίᾳ, fiv χαὶ εὐχόμενός που ῆσθα συγχε- 
φαλαιωθῆναι táy:ov, ὡς ἓν τοῖς ἐφεξῆς ὑποχρουσέ- 
µεθα, µήτε μετὰ τὴν ἅλωσιν, ἐν f] ἑφεύσω xal τὸν 
ἀνδριζόμενον καὶ τὸν φεύγαντα, οἷς φξύγειν τραπεὶς 
ἑπιδέδωχας σεαυτὸν τοῖς μηδὲ διώχονυσιν. Αὐτοῖς 
Υ4ρ ἄλλα ἐν φρεσὶ µεμέλητο, τὰ πρὸ Épyou, xai 
ἀναγκαῖα colat: coU δὲ οὐκ ἂν, οἶμαι, οὐδὲ μνήμην 
ἔσχον, εἰ μὴ ἑνεφάνισας σεαυτόν. Οἴδασι γὰρ οἱ εὖ- 
γενῶς ἀνδρεῖοι ἐξαθερίζειν τὸν μὴ τοιοῦτον στρα- 
τηγὸν, ὁποῖον δή τινα κατέγνων καὶ σὲ, οἷς τῶν τῆς 
ei; ἀδελτηρίας πεπείραντο. 

ΕΥ’. Αλλά τί δὴ παρενεχθεὶς ὑπὸ τοῦ πάθους xal 
τῶν ἄρτι, χαὶ ἓν ὀφθαλμοῖς γενόμενος, ἆποπλανῶ 
τὺν χρόνῳ 7:00* ὕστερον ἀχουσόμενου τοῦ συγγραφι; 
Xi εἰδέναι τὰ τῶν χαθ᾽ ἡμᾶς ἐξ ἀρχῆς ἄχρι xol 
πίέρατος, ἵνα παρακολουθὼν εἰδείη, ἐξ οἵων τῶν 


12. At illa hic fiuiantur, opportune. puto, nee 
omnino sine methodo. Ego vero brevi llevenio ad 
Davidem, tempore quo (quod est longe) aliqua erat 
amicilia dignus, nunc vero dignus totius generis 
odio. Promptus ad tergum vertendum ob fugam, 
o forlissime, promptior vero ad vertendum fron- 
tem, non ad conversam aciem, sed ad captivitatem 
cucurristi, tandiu in fuga perseverans quandiu 
ignobilem con versionem demonstrares ; ita ut nul- 
lum fortitudinis vestigium in teinventum sit, nec 
tempore obsidionis, qu:e ut citius (iniretur, passim 
vota fundefas, sicut in posterum exprobraturi 
sumus; nec post expugnationeiP, quo tempore fo- 
fellisti ct fortem et fugientem, quibus, in fugam 
versus, teipsum tradidisti miniwe persequentibus. 
Alia enim illis curz erant, autecedentia opus neces- 
sariaque sibi. Tui vero minime, existiuo, memi- 
nissent, nisi temetipsum revelasses. Nm furtes bi 
viri contemnere solent ducem nou talem, quale 
novi te, cujus ignavia illis satis comperta est. 

13. At parum elatus passione atque priesentibus, 
intentusque solum visui objectis, a via deduco qui 
aliquando remoto tempore ex historia auditurus 
est quod ad nos pertinet a principio usque ad finem, 
ita ut narrationi intendens, ab ill:s qu.e aniquitus 


πάλαι οἷα τὰ νῦν ' xal τὰ μὲν παθαίνοιτο, τὰ δὲ C ad Ίνα quie nunc cognoscat. Alia autem fletum, 


ἄλλως θαυμάζοι ’ τὰ δὲ xal, εἴπερ ἐθέλοι, µανθάνοι 
xaÜ' ἱστορίαν ἐπιλεγομένην, ὅσα τοῖς νῦν συγχκυρή- 
past χρίέσιµα; ΤΙ δὲ uh χεφαλἠν τινα ἐφιστῷῶ, καλά 
τινι σώματι, τῇ συγγραφῇ ταύτῃ, δι fj; χαταθαίνων 
τῷλόγῳ προποδἰσωεὐέδως,ἔνθα τὸ ἔσχατον, ἔνθεν ἑλών; 

εδ’. Μέλλον εἶναι φαίνεται, χαθὰ θεῷ εὐὑηρέστητο, 
πεσόντι τῷ Κομνηνῷ βασιλεὶ Μανουὴλ συγχαταπε- 
éslv xai εἶ τι ἓν Ῥωμαίοις ὄρθιον, xat ὡς ofa ἡλίου 
ἐχείνου ἐπιλιπόντος, ἁμαυρὰν γενόάσθαι πᾶσαν τὴν 
καθ) ἡμᾶς, Οὐχοῦν ἀπῆλθεν ἐχεῖνος, ἔνθα ἐχρῆν, 
διαδοχΏν ἀφεὶς γένους, οὐχ otav. ἐχρην. [Ialba γὰρ 
Μικρόν τι παρηλλαχότα τὸν παναφήλικα, μὴ ὅτι ve 
βασιλείας µεγίστης χρατεῖν οὐχ ἔχοντα δι) ἑαυτοῦ, 
ἁλλ᾽ οὐδὲ χατὰ παΐδας διατεθεῖσθαι στερεῶς, ἀμέλει 
xal ἑπέτρεφε φθάσας χηδεµόνι τὸν νἰὸν τῇ μητρὶ, 
ἑώτων οὔσῃ ὡραίᾳ, εἰ xal χρύπτεσθαι αὐτοὺς 
ἐπηγγείλατο ἐχείνη, τὸν τοῦ χάλλονς Ίλιον πνευµα- 
τιχῶς νεφώσασα κατὰ περιθολὴν µέλαιναν. Οἱ δὴ 
ἔρωτες ἐχεῖνοι πυρσεύσαντες, ὡς ἂν εἰδεῖεν αὑτοὶ, 
&vnjav xaxbv χοσµιχόν. Καὶ σαν μὲν xol ἅλιοι 
τοῦ ἐπιτροπεύειν, &v οἷς χαὶ ὁ λαχὼν πατριαρχεῖν, 
ὁ χαὶ τὰς ἀρετὰς xai τὸν λόγον περιττὸς θΕ.δὁσ.ος, 
ὃν ἡ τῶν ᾿Αντιοχέων τῇ Μεγαλοπύλει ἐχορήγησεν 
ἀγαθὸν πολυτίµητον. 'AXX f γυνὴ προεῖχεν, ola xal 
γυνἡ χαὶ µήτηρ. Καὶ fjv τοῦ λοιποῦ σχοπὸς αὐτὴ διὰ 
τὸ προφαίνεσθαι. Καὶ τινες ἔρωτος νόµῳ ἑτοξάζοντο 
κατ) αὐτῆς, λανθάνοντες, εἴ πως μεσιτεύσει τὰ τῆς 
βολής, ὡς ἐῴχει πρὸς βασιλείας ἐπιτυχίαν. Ὑπερ- 


alia admirationem. ejus: movebunt; ex aliis !au- 
dem, si vult, in hac historia accurata, qua ρτᾶ- 
senti sint utilia discet, Cur vero huic scripto, sicut 
corpori euidam, caput non impono, ex quo scr- 
mocinando felici via irem usque ad fluem incepti ? 

14. Si aliquid rectum est in Romanis, nos simul 
cum imperatore Manuele Comneno cecidisse, quem- 
admodum [eo placuit fatum nostrum videtur, 
ac sicut solis deficientis obscuritas omuiuo 
terram. obvolvit, l'ecessit igitur ille cum «debeba:, 
successorem e sua familia relinquens, qui non erat 
relinquendus. Puer enim erat socios aliquantulum 
superans, non modo imperii magni regendi impo- 
tens per seipsum, sed nec etiam pro juvenili etate 
firmiter dispositus fuerat, scilicet pater illum de- 
mandaverat cure matris, quie florida erat in aetate, 
elsi occultandos curasset, solem pulchiitudinis 
spiritualiter nebula pigra undique dbtegens. Àmo- 
res bi tedas torquentes, ut. consuceveruut, in- 
cendium universale excitaverunt. Alii quoque huic 
curationi przepositi erant, inter quos, qui patriar- 
chatum sortitus. fuerat, Theodosius virtutibus at- 
que eloquentia eximius, quem omnimodo vene- 
randuui Megalopoli elegit Antiochena Ecclesia, Sed 
mulier pri valebat, ut mulier et mater, eratque finis 
omnium qua in palam adducenda crant. Quidam 
autem, lege amoris, ad illam suspirabaut, latentes, 
non seinper suspiria dedignaturam sperantes, quo- 


* 


23 EUSTATHII. THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 21 
rum finis videbatur imperium. Cieteros vero vicit Α πκόντιζε δὲ τοὺς λοιποὺς Αλέξιος" ὁ Κομνηνὸς, 


Alexius Comnenus, nepes Manuelis imperatoris, 
primi-Augusti zonam ferens; alisque videbatur 
cbarior domins, imperatoris matri. Inde igitur in- 
vidia oritur, illumque, quod « sorte communi lu- 
dere » dicunt, suspiciens, varias machinas ordiri 
non cessat, si forte illi aliquam vicissitudinem af- 
ferat. Sic ergo cuu opinati essent tunc de pulchre 
gestis, assensus communis ili pallium contexi- 
turjquo ille non ad voluptatem seam induere- 
tur. Hoc. vero pallium molti alii. contexuerunt, 
et duo quoque filii Andronici, qui ex  Comne- 
nis; qui patruelis erat Manuelis imperatoris , ac, 
' sicut lingua pedestris diceret, natus ex fratre. In 
throno regali sedit ultimus non omnino feliciter, 
nec sibi, nec suis. Nomina horum puerorum erant, 
priori natu Manuel; Joannes vero posteriori, quem 
ipsum novit imperium, quemadmodum et patrem, 


non multo post. fli ambo quidem tunc conjurave- ῃ 


runt, In illis erat Alexius, dignitate quidem dux 
summus, legitimus sobrinus charissimusque im- 
peratori Maunueli; insuper Joannes quoque Du- 
cas, dux, quem ex ipso visu aliquis optimum ju- 
dicasset (magna vero materia erat in illis invidiz); 
C:esares, Maria e sanguine imperatorio, quam sub 
imperatore Manuele Irena. Germana. sancto. partu 
genuit, sponsusque ejus Joannes Marcesius, ju- 
venis dlate, sed vir animo. σι omnia ut multa 
male cedunt, ubi insidixe latere semper non pos- 
sunt, sed patefiunt ; omnes hujusmodi depreben- 
duntur, uno ex insidiis revelante, causaque infor. 
matur. Prxest'quidem curatrix mater, omnium 
doniíina jam communi suffragio damnata, quod non 
licebat; post eom vero sedet filius imperatorque 
Alexius. Primum Augustum non leviter odientes 
accusant, postque multa causarum aliarum cou- 
demnant, judicante in omni re, cum illa rectitu- 
diue nota, profundissimo Theodoro, omniscio, 
primo judice prepositoque palatio. Ἰάεο stare 
inter patriarchas solitus ad nihilum redegit omnem 
machinationem. Erat eni  versutus, vere omnis- 
cius. Vinciuntur ergo in magno palatio, fratres, 
Manuel et Joannes, insuper et summus dux Alexius 
et prefectus ; reliquorumque alii. dimittuntur, in 
veritate quidem in hesternam coenam, propter illes 
qui comare volebant, apparenter vero ob amici- 
tiam atque innocuitatem. Alii vero diverso modo 
perierunt ac nemini noto. Mulii vero exsilium 
obeuntes seipsos punierunt, inter quos erat egre- 
gius Lapardas, artis militaris peritissimus, quem 
accipitrem nominare constituerat Turcarum Sultan 
ob consilii actionisque celeritatem. Qui tunc erat 
feliciter salvatus, postea infeliciter in insidiis An- 
dronici imperatoris captus periit. 


ἁδελφιδοῦς μὲν ὢν τῷ αὐτοχράτορι Mavovt), «tv 
τοῦ πρωτοτεδαστοῦ 6k ζώνην φέρων. Καὶ προσείχετο 


τῇ δεσποίνῃ, τῇ τοῦ βασιλέως μητρὶ, πλέον τῶν 


ἄλλων. Ὑφέρπει οὖν ζῆλος ἐντεῦθεν xai ὅ φασιν 
ὁστραχίνδα χατὰ τοῦ ἀνδρὸς ὑποθλεφάμενος , οὐχ 
ἀνίει ἑλίττων στρορὰς ποιχίλας, εἴ πως ἑχείνῳ 
μεθοδεύσει µετάστασιν. Kal πως οὕτω δόςαν τοῖς 
τγνικαῦτα προφέρουσι τῶν εὖ γεγονότων, συνθεσίας 
χατ' αὐτοῦ πέπλος ῥάπτεται, περ'δύσων αὐτὸν, xal 
συνέξων οὐ πρὸς ἡ{δονήν. Ὕφαναν δὲ τοιοῦτον 
πέπλωµα οὐκ ὀλίγοι τε ἕτεροι, καὶ οἱ δύο παῖδες 

Ἀνδρονίχου, τοῦ ἐκ Κομνηνῶν ' ὃς αὐτανέψιος μὲν 
Tiv τῷ βασιλεῖ Μανουἡλ, καὶ ὡς ἂν fj πεδινὰ λαλοῦσα 
εἴποι γλῶσσα, πρῶτος ἐξάδελφος, εἰς βασίλειον δὲ 


«θρόνον ἑαυτὸν ἐχάθισεν ὕστερον οὐ mávu εὐτυχῶς, 


οὐδ αὐτῷ, οὔτε τοῖς περὶ αὑτόν. Ὀνόματα δὲ τοῖν 
πα[δοιν την, τῷ πρὠτῳ μὲν χατὰ γέννησιν Μανουὴ), 
Ἰωάννης δὲ τῷ μετ αὐτόν ' ὃν χαὶ αὐτὸν ἑγνώρ:σεν 
Ἡ βααιλεία, χαθὰ καὶ τὸν πατέρα pev. οὐ πολύ. Καὶ 
οὗτοι μὲν δύο τότε συνωμοσάσθην. Ἐν δὲ τοῖς καὶ 
Λλλέξιος ἣν, πρωτοστράτωρ μὲν τὴν ἀξίαν, ἀνεφιδοῦς 
δὲ γνήσιος xal ὑπερλίαν φιλητὸς τῷ βασιλεῖ Μανουήλ; 
πρὸς δὲ xal Ἰωάννης Δούχας, ὁ ἔπαρχος, ὃν καὶ ἐξ 
αὐτῆς θέας τεκμἠραιτ) ἄντις χαλλιστεύειν bv ἀγαθοῖς 
(µεγάλη δ᾽ ἐν τούτοις μοῖρα ζήλου)" καὶ οἱ K aioapec, 
ἡ πορφυρογέννητος Μαρία, fv ὑπὸ τῷ βασιλεῖ Ma- 
νουὴλ ἡ ἐξ ᾽Αλαμανῶν Εἱρήνη τὸ ἅγιον ἑλείνη 
γέννημα ἐγείνατο, xaX ὁ συζυγῶν αὑτῇ Ἰωάννης ὁ 
Μαρχέσιος, νεανίας μὲν τὴν ἡλιχίαν, τέλειος δὲ την 
ἀνδρίαν. Ὁποῖα δὲ £v τοιούτοις ὡς τὰ πολλά ξυμπἰ- 
πτει, ἔνθα ὁ λόχος οὖκ ἔχει χρύπτεσθαι εἰς τέλος, 
ἀλλ) ἐχφαίνεται’ φωρῶνται πάντες οἱ τοιοῦτοι, ἑνός 
τινων τῶν λοχιτῶν καταμηνύσαντος * καὶ συγκροτεῖ- 
ται δίχη. Καὶ προκάθηται μὲν dj ἐπίτροπος µήτηρ, 
κυρία πάντων Ἠδη - προθεθληµένη qiu. κοινῇ, ὡς 
μὴ ὤφελεν * ὑποχάθηται δὲ ὁ vli καὶ βασιλεὺς Αλέ- 
ξιος. Καὶ κατηγοροῦνται οἱ τὸν πρωτοσεδαστὸν 
οὐ φαύλως μισοῦντες * xal μετὰ πολλὰ τὰ διὰ µέσων 
καταχρίνονται, βραθεύοντος εἰς τὸ πᾶν τῇ τοιαύτῃ 
εὐθιυδικίᾳ τοῦ βαθυτάτου Θεοδώρου, τοῦ παντεχνοῦ, 
τοῦ δικαιοδότου χαὶ ἐπὶ τῶν οἰχειαχῶν *, καθ) οὗ 
θελήσας ἑνστῆναι ὁ μέγας ἐν πατριάρχαις, ἔσχασε 
πᾶπαν kv χενοῖς μηχανήν. "Hv Υὰρ ὁ παντεχνῆς 
ἀληθῶς παντεχνής. Καθείργνννται οὖν Ev τῷ μεγάλῳ 
παλατίῳ καὶ οἱ ἀδελφοὶ, ὁ Μανουἡλ καὶ ὁ Ἰωάννης, 
πρὸς δὲ xal ὁ πρωτοστράτωρ Αλέξιος, ἔτι δὲ καὶ ὁ 
ἔπαρχος τῶν δὲ λοιπῶν οἱ μὲν ἀφε[θησαν, ἀληθῶς 
μὲν εἰς ἕωλον δεῖπνον τοῖς βουλομένοις αὐτῶν 
θοινήσασθαι, φαινοµένως δὲ κατὰ φιλίαν xaX «b εἶναι 
ἀνύποπτοι. Οἱ δὲ τινες ἁπώλοντο ποιχίλως, καὶ ὡς 
οὐκ ἄν τις ἴδοιτο. Πολλοὶ δὲ xal ὑπερορίᾳ Exóvts; 
ἐδηναίωσὰν ἑαυτούς' ὧν ἣν xal ὁ χκαλὸς Λαπαρδᾶς, 
ὁ πάνσοφος τὰ ατρατηγικἁ, ὃν ἱέραχα διὰ τὸ τῆς 


φρονῄσεως xai τὸ κατὰ πρᾶξιν ὀξυπετὲς 6 τῶν Τούρχων αουλτὰν ὀνομάζειν ἐπέχρινεν. ὁ τότε μὲν εὖτυ 
χῶς περισωθεὶς, μετὰ δέ γε ἁθλίως ταῖς τοῦ βασιλέως Ανδρονίχου xal αὐτὸς πάγαις περιτετυχηκὼς 


xaX ἐξολωλώς,. 
15. Et ita res se habebant. Et vero in uno die qua- 
tuor infamati conjurationis convicti sunt, scilicel 


i^, "Hy δὲ ταῦτα τότε. Καὶ τέως μὲν περὶ µίαν 
Ἀμέραν οἱ τέσσχρες Πτιμωμένοι ἑάλωσαν ULL Love 


25 DE TBESSALONICA URBE A LATINIS .CAPTA. 26 
ωµοσία;, ὃ Μανουῇλ καὶ Ἰωάννης οἱ ἀδελφοὶ, ὁ A Manuel et. Joannes fratres, dux. summus Alegiug et 


πρωτοστράτωρ Αλέξιος, xai Ἰωάννης ὁ ἔπαρχος. 
Καὶ εἶμν αὐτοὺς ἡ χάθειρξις, xal πρὸ αὐτῆς τὰ 
λίαν ἄτιμα. Τὸ δὲ ζέον τοῦ θυμοῦ τοῖς xpivaow 
ἑθράττετο xai χατὰ τῆς Πορφ»ρογεννήτου xai τοῦ 
συμθιοῦντος Καΐσαρος. Οὐκ εἶχς δὲ xal ἐχνέααι αὐ- 
*ix1i, ὧ; xal ἁπαςρίσαι Χαὶ Υενέσθαι πρόοπτον τὸ 
χακόν. 'AXÀ' ἑνδομυχοῦν xat ὑποτυρόμενον ἐπέσχεν 
£i; τσ ὕτων, ὡς xol τὸν πατριάρχην δοχῖσαι πρὸς 
αὐτῶν εἶναι τοὺς χρ[νοντας * διὸ χαὶ αὐτὸς μὲν ἁπλοῖ- 
x; ἐμηνώύσατο πρὸς ἑσπέραν τὰ Ἰῴονα. Οἱ δὲ οὐχ 
ἆ -λοῖ ἐμελέτων ἀνυποστόλως Σιαχειµένων αἴφυης 
το χαχὸν χαταράξαι, χαὶ συλλαθέσθαι xal αὐτοὺς, 
ὡς ἂν οὕτυ τὸ ἑσπέρας αὑλισθήσεται ἀγαλλίασις 


Joannes pr:fectus. In vincula ergo οφη]ρι ή sunt, sed 
autea nota infamiz inusta est. Ardor ir:e judican- 
tium contra Porphyrogenetam et socium Cesarem 
efferbuit. Statim ebullire-80n potuit, ut despumgret 
ma'um quod pro»vidisset, Sed tain alte latens illud 
remapnebat, ut jnse payriareha existimaret ex parii- 
bus ipsorum esse judicaptes; ideo jpse sijpli- 
citer ad vesperam optima detexit. JJli vero non sim- 
pliciter in jnnoceuntibus versabantur, yt subilo 
nalum detestarentur, et. comprebendereniur et 
ipsi, ila uJ in cordibus eorum vespere hobitaret 
letitia, mane yero Juctus, cautibus maxime oppo- 
situs. ]ta. quidem nequitia abdere se voluit. 


παρ᾽ αὐτοῖς, x2 V6 πρωῖ κ)ᾳνθμὸς, ἀπεναντίας τῷ φάλλοντι. Καὶ οὕτω μὲν ἡ καχία ἑτακρύπτειν ἤθελεν ἑαυτήνο 


ες’. Ὡς δὲ d σποξιὰ ὧκε θείου, καὶ ἡ ὁδμῆ κατε- 
μέννε πῦρ χρύπτειν σχηπτοῦ ὁλεβρίου, xal οὐχ ἦν 
Ἰαθεζν, μανθβνουσι τὴν ἐπιδουλῆν. οἱ Kaícapsc, xal 
ἀπέριττοι, ὡς εἶχον, φεύγουαιν εἰς τὸ τῆς µεγίστης 


16. Quia cinis sulphur olebat , odorque mortale 
[fulmen igner. continere indicabat, latereque non 
poterat, insidias agnoscunt Caesares, iuermesque, 
5124u quo erant, iu sacretissimuimn magna Dei Sapieu- 


τοῦ θεοὺ Σοφίὰς εὐαγέστατον τέμενος, ἄσυλον αὐτὸ Β tia templum fugiunt, asylum £558 *eientes, ους 


εἰδύτες, xai πᾶσι προσώποις ἀθέθηλον. Διαπετάγ- 
v92t τὰς áyxálag αὐτοῖς ὁ £v ἀρχιερεῦσι πρωτεύωγν; 
περιπο.εἶται, ὡς ἑξην * δίδωσιν ἀνάπανσιν ' λεαίνει 
λόγοις τε τοῖς πρὸς παραμυθίαν, xai ἔργοις, ὡς εἷ- 
χεν ἰσχύος. Εχε δὲ, ὅσα xal ra tho ἅγιος. ὑτὲρ ἆλη- 
θείας φίλαθλος. Οὐ διῆλθε τῆς ἡμέρας πολὺ, xat οἱ 
τῆς δεσποἰίντς ἕτρεχον εἰς τὴν ἁγιωτάτην Μεγάλην 
ἐχχλησίαν, ὡὧσεὶ xal χκυνηγέται χατά τινος ἀξιο- 
λόχου ἄγρας, εἰπεῖν φετριώτερον. Καὶ εὑρηχότες, 
τὰ μὲν ἡτιῶντο, εἰ χατὰ μτδξν αἴτιον φόδου ἔφυγον' 
τὰ δὲ παρεχάλουν τοῦ σφετέρον πάλιν ἁἀδεῶς οἴχου 
γενέσθα:, παραπλέχοντες τοῖς λόγοις, xal ὡς δύσνουν 
ὑπόνοιαν ἀποπέμπουσιν, olg οὕτω δραπετεύουσι " 

τοῖς δὲ τοιαύταις ἑννοίαις xal ἑμφάσεις ὑποσχιάνον- 


1:2 βουλῖις οὐκ ἀγαθῆς ἐπ᾽ αὐτοῖς. Oüx ἔχει γὰρ τὸ C 


τάνυ θυμούμενον σταθερῶς ἐπιχρύπτειν ἑαυτὸ, 
αλά που xai ἐχρήγνυσι τὸ ἑνδάμυχον, ὁποῖά τις 
τυφὼς ταρτάριος βίαιος. 

t£". Οἱ τοίνυν Καίσαρες βεδαιώσαντες τὸ δέος ἐν 
ἑαντοῖς. οὐχ εἶχον τὸν νοῦν πρὸς τοῖς λαλοῦσιν ὡς 
εἰς ἀγαθόν ' ἀλλὰ τῷ παραμεμιγμένῳ πικράζοντι 
"xai τὸ γλυχάζειν δοχοῦν ὑπεθλέποντο, ἐπιτυγχάνον- 
τες αὐιο) τηῦτό γε. Ὡς οὖν ἀπέγνωστο ἡ τῶν Και- 
σάρων πειθὼ, χαὶ ὡς οὐκ ἔσται αὐτῶν ἄγραν θέσθαι 
διὰ δόλου διέγνωστο, χατανοεῖται Bla. Καὶ «& τοῦ 
στόματος ἁπαλὸν σχληρὰ χεὶρ διαδέχεται * xal τὰς 
βολίδας γλώσσας συστείλαντες οἱ δεσποινιχοὶ, τὰς 
ix σ'δᾳρου μελετῶσι χειρίσασθαι. Καὶ πρῶτα χατὰ 
τοῦ ἱεράρχου τραχύνονται, ὅτι μὴ, τῆς ἐχχλησίαστι- 
xic προϊστάμενος, ὡς εἰπεῖν, ἀχροπόλεως, xata- 
προῖεται τοὺς πεπιστευµένους αὐτῇ, συνειλεγµένους 
εἰς πάνυ κυχνὸν στἶφος, καὶ Υγίνεταί τις ἐνταῦθα 
συγγραφἢ, ὁποίαν δαίµων ἂν τεχνάσαιτο. 

ty. "Q ἑορτὴ µεγάλη τοῦ σωτηρίου Πάσχα * xai 
ὥρειλον τῷ βασιλεῖ ἀσπασμὸν dj ἐχχλησιαστιχὴ ào- 
γὰς, ὅσοις τὸ τοιοῦτον ἀνέκαθὲν ἑφήφισται φίληµα. 
Ὡς δὲ χαὶ τὸν ἀρχιερέα ἔδει χορυφαῖον παρεῖναι, 
xz: χατάρξαι τῆς ὀφειλῆς (τῷ δὲ ἦν δήλον, ὧν τὸ 
το.οῦτον φίληµα παραδώσει αὐτὸν, χατά τι ὁμοίωμα 


ipsiolabile. llis expamlit hracbia arebipresbyte- 
rorum prior; illis auyiliatur, nt licebag, requiem 
dat; verbis ek operibus legit solatii causa, quan- 
yii poterat, Erat vero, sicul pater sanctus, supra 
quam credi polest. officiosus. Magna pars diei non 
fluxerat, ου dominz minisuri in sanctissimam 
Moguam ectlesiam accurererunt, ut canum grex ad 
magni momenti priedam, ne ainplius dicatur. Cuin, 
invenissent, tum inquirebant num prz aliqua eausa 
ümnoris fugerent, tum exhortabantur ut securi domos 
suas iterum peterent, miscentes vcrba, quasi 
malum consilium supoudientia, jtpote dicta fu- 
gientibus; his consiliis ac empliasibus iy ipsia dis- 
simulantes non benevolam mentem. Non enim jva 
magga Ücmiter se dissimulare potesl, sed sewer 
Qonine Legnmentum disrumpil, tanquam  veheuiens 
infernalis torrens, 


17. lgitur Casares iu semetipsis timorem con- 
tineutes , nesciebant quid respondendum — quasi 
bona Joquentibus ; sed sub amaro quod dulce yi- 
debaiur latere suspiceaji sunt, ipsique veruimn ex- 
cogitaverunt. Dbi ergo Caesarum obedientia rejecta 
est, nec erat locus ponendi predam,ad dolum re- 
curritur, vis excogitatur. Mollia ora tunc tenent 
manus ferreas; ac linguas ul jacula premenptes mi- 
njsui im peratricis, ut ferro regantur curant. Pri- 
ium archipresbytero exprobraut qued, arci ut ita 


D dicam  ecclesiasticze , ad dicendum, praepositus ,. 


non $tatim remiserit, in densam cohortem collece 
tos, nec hoc ignavum. Quoddam tunc scriptum 
apparet, quale dasmon fabricari potuisset, 


48. O festum magnum salutaris Pasche! Dele- 
cium ecclesjg reverenjie testimonium debebant 
iwperatori, quibus vetere statuto dandum osculum 
eral. Sed cua archipreshyterum adesse quasi dux 
oporteret, debitumque exsolvere iuciperet timerei- 
que byyago modo hyic (manifestum erat hoc oscu-. 


27 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E ω8 
lum ipsum esse proditurum, propemodum ad ex- A τοῦ μεγάλου θεοῦ xal Xeotfipo; ἡμῶν, τοῦ Χριστοῦ), 


emplar magni Dei et Salvatoris nostri, Christi) ne 
rediret sacrilegus, in via ad palatium moratur; 
osculi soluti (it dilatio, ac procrastinatur in alte- 
rum tempus de quo certior factus est Imperator. 
Eratque illa parasceve admodum tristis generis, 
atque hebdomadis post Duminieum Pascha. In ista 
collecta multitudine, qua solitum est tunc impleri 
palatium, perficitur tunc quidem amplexus (super- 
fluitas inventionis), perficitur simul ac secretum, 
damnatio patriarchze ex absentia, modo quo qvis 
tgre cloqueretur. Aliorum enim archipresbytero- 
rum calliditas (si fatendum sit), aliorum verecundia 
ob magnum timorem, aliorum odium insanum ar- 
chipresbyteratus sic facile peregerunt casum illius, 
additis aliis quibusdam sen2tea, strepitum facien- 
tibus, quantus fuit, cum muri Jericho obsessi tu- 
bis sonantibus corruerunt. . 


χαὶ ἐδεδίει ἄνθρω: (wo; ἐχεῖνος, εὐλαθούμενος ἁπο- 
θῆναι χατάσχετος, xoi ὤχντσε τὴν el; τὰ βασίλειο 
ἐδόν' Ὑΐνεται ἀναθε)λῃ τοῦ καθήχοντος ἁσπασμοῦ, 
xal ὑπερτίθεται el; ἑτέραν ὥραν, μαθττενθεῖσαν τᾷ 
βασιλεῖ. Καὶ ἣν ἑἐχείνη Παρασχευὴ, χαὶ ἀλλοία μέν 
τι; φαύλη. xal ἑδδομάδος δὲ τῆς μετὰ τὴν πασχά- 
λιον Κυριαχήν * xa0* fjv σνλλεγέντως τοῦ πλήθους, 
ὅσον εἴωθεν Ev τοῖς τοιούτοις πληροῦν τὰ βασίλεια, 
τελεῖτα: μὲν xal τὸ ἁσπάσασθαι (τὸ ἐπιπολάτον τὶς 
μηχανῆς), συντελεῖται δὲ χαὶ τὸ χρύφιον, ἡ ἐξ ἑρή- 
µης τοῦ πατριάρχου χαθαίρεσις, ὡς οὖκ ἂν εὑφῆ- 
pez εἰπεῖν ἔχοι τις. Τῶν μὲν γὰρ ἀρχιερέων (εἰ χρὴ 
φάναι) χερδαλεότης, τῶν δὲ εὐλάβεια χατὰ πο)ὺν 
φήδον, τῶν δὲ χαὶ μἶσος οὐχ Ιεὐλόγιστον χατὰ τοῦ 
ἀρχιερατεύοντος οὕτω ῥιδίως ἤνυσαν τὴ» ἐχείνου 
καταθο)ὴν, ἐπιτιθεμένων xal τῶν τινων τῆς συγχλἡ- 
του βουλής, χατακτυπούντων, ὡς οὐκ ἂν οὐδὲ Ἱερι- 


χούντεια τείχη κατηχούµενα σάλπιγξιν ἐχείναις ἔπιπτον. 


19. Ut illud quoque breviter referatur, (cur enim 
lougum scriptum prolongare ?), tacbatio magna «rat 
jn palatio , quanta est pro Deo propter ejus veri- 
tatem, itemque populi civitatis, ac ipsius ecclesiz , 
hujus enim pauci in ista irruerunt, plerique vero 
Deum habebant in omnibus prx oculis, eveutibus- 
que se fortiter opponebant. Scinduntur ergo. Alii 
juniorl imperatori obsequuntur. Postquam autem 


semel respondissent illi, et, utinam non fecissent t 
didicissent damnationem archipresbyteri, perman- 
&erunt in quibus peccaverunt , institutionique in- 
stiterust, puerum ad doctrinam incitantes, ut ob- 
servare consueveranl; taximeque omnipotens 
mater, postque illam, protosebasius qui tunc 
nitebatur per ecclesiam fleri potens, juxtaque 
proverbium pugnam cum mulieribus instituerat. 


ι’. Καὶ «b ἐχεῖθεν βραχυλογιχῶς xaX αὐτὸ lato. 
ρῆσαι (sl γὰρ ἀναμετριτέον τὰ πέρα μέτρου; ) 
τάραχος μέγας τῶν τοῦ πολατίου, ὅσον ἦν πρὸς τοῦ 
θεοῦ xal τῆς κατ᾽ αὐτὸν ἀληλείας, τῶν τοῦ λαοῦ τῆς 
πήλεως, τῶν αὑτῆς δὴ τῆς ἐχχλησίας. Καὶ ἐχείνης - 
γὰρ ὀλίγοι χατεσχίρτησαν ἐπὶ τοῖς πραχθεῖσιν * οἱ δέ 
ΥΕ πλείους προεωρῶντο τὸν Κύριον ἐνώπιον αὐτῶν 
διὰ παντὸς, xal χατὰ τῶν πεπραγμένων ἐγίνοντο. 
Οὐχοῦν xa µερίξονται. Καὶ οἱ μὲν τῷ μιχρῷ βασι- 
λεῖ ἑχομίζοντο. Καὶ χαθάπαξ ὁζαγορεύσαντες ἐχείνῳ, 
καὶ ὡς οὖκ ὤφελον, διδάξαντες τὴν τοῦ ἀρχιερέως 
ἀτιμίαν, ἐπέμενον ol; ἑκαχούργησαν, xa: τὴν δι- 
δασχαλίαν Πσφαλίζοντο, xal τὸν παῖδα τῷ µαθήµατι 
ἐνερείδοντες, τηρεῖν αὐτὸ εἴθιζον * xal μάλιστα fj τὸ 
πᾶν δυναµένη µήτηρ, χαὶ ὁ μετ αὐτὴν πρωτοσεδα- 
στὺὸς, ὅ xaz& τῆς ἐχχλησίας Ίότε µελετήσας ὄννα - 


τὸς Ὑενέσθαι, xal σὺν γνναιξὶ συστήῄσας, κατὰ τὴν παροιµίαν, μάχην. 


90. lia quidam egerunt, malo exemplo. Caterl 
vero patriarche damnationem deflentes, infortu- 
niumque Caesarum, calamitate magna ac lucta. fi- 
niunt. Ut enim breviter dicam ; bellum sacrum 
initur, ut rationabiliter posset dici. Intus in eccle- 
8ia se muniunt quasi in obsidione, armis, imperato- 
rii vero foris impetum faciunt multi ac fortes, 
Non pauci eorum qui sunt. in ecclesia cadunt, in- 
numeri vero. imperatorii, Hujus pugnze aliquid in 
forum transivit. Muftos apprehendit pugna impe- 
ratoris, aliis quidem diverse noeuit, alios vero e 
vita eripuit. Longe lateque impletum est odium 
imperatricis, omnesque ferme illud experti sent. 
Ora omnium nomine ejus replebantur, non in be- 
nedictionem, atque in malum illius depositionem - 
que conspirabant. | 


κ’. Καὶ οὕτω μέν τινες οἱ τοῦ μὴ καλοῦ. Οἱ δὲ 
λοιποὶ ἐπί τε τῷ πατριαρχιχῷ καταατυγνάζοντες 
ὑνσπραγήματι, ἐπί τε τῇ τῶν Καιτάρων δυστυχία, 
χαταλήγονσιν εἰς xaxbv µέγα καὶ οἴχτιστον. Εἰπεῖν 
γὰρ iv Bpayvsátu * πόλεμος χροτεῖται ἱερὸς, ὡς ἂν 
χαιρίως φαίη τις. Καὶ στεγανοῦνται μὲν οἱ τῆς tx- 
Χλησίας ἐντὸς ὡς ἐπὶ πολιορχἰχ μεθ) ὅπλων * οἱ ὃξ 
βασιλιχοὶ ἔξωλεν ἐπιπίπτουσι, xal πολλοὶ xol γεν- 
ναῖοι. Καὶ πίπτουσι μὲν οὖκ ὀλίγοι τῶν ἐν τῇ éx- 
Χλησίᾳ, τῶν δὲ βασιλικῶν ἀμύθττοι. Διέδη δέ τι τοῦ 
τοιούτου xaxoU xal εἰς τὴν ἀγ,ράν. Τὸ γὰρ βασιλι- 
xbv συμμαχικὸν πολλοῖς ἐνεπήδησε: χαὶ τοὺ: μὲν 
ἄλίως ἔθλαψε, τινας δὲ xal τοῦ ζὴν ἁπήγαγεν. "ὖθεν 
καὶ π)ατυνθὲν τὸ xaxbv ἐπλήθυνε τὸ χατὰ τῆς βασ:- 
Albo; μῖσος, καὶ Ἡπλωσε μικροῦ δεῖν εἰς ἅπαντας. 
Καὶ ἔγεμον αὐτῆς τὰ πάντων ατόµατα, oüx εἰς ἀγά- 


θὸν, καὶ ἐδουλεύοντο τὰ εἰς χάκωσιν αὐτῆς xal àánóazaaty, 


91. In his quz solent fieri, non solum vindicta 
expetebatur ος praesentibus, sed. etiam. in longin- 
quum cogitaliones se extendebant. Illis in mentem 
venit Comnenus Andronicus, quem superius me- 
moravimus. ln illis enim eventibus fortis miles, 
auxilium salvatorque futurus videbatur, non eo ut 
laboraret ad sibi vindicandum jugum imperii, scd 


χα. 'Onxola δὲ ἓν τοῖς τοιούτοις quist γίνεσθαι, 
οὗ μ΄νον ἐχ τῶν παρὰ πόδας ἑπορίζοντο τὰ εἰς ἅμυ- 
ναν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰ πόῤῥωθεν ἀνεθίδθαζον τοὺς 
λογισμούς. Καὶ ἀνέδη αὐτοῖς ἐπὶ νοῦν ὁ Κομνηνὸς 
Ανδρόνικος, ὃν ἄνω τοῦ λόγου παρεῤῥίψφαμεν. Ἐδό- 
x: Ὑὰρ ἀξιόμαχο ἐπίχουρος ἀναφανήσεσθαι ἂν 
πρὸς τὰ ξυμπεσόντα, xal ἀλεξίκαχος, οὐχ ὥστε μὴν 


93 DE THESSALONICA URBE Α LATINIS CAPTA. 50 
txst,ov δράξασθαι καὶ τρὸς ἑαυτόῦ θέσθαι τὰ ζυγά A matris, quie tutela commissa male füngi credebatur, 


«fc βασιλείας. 623" ὡς τῆς unte. ἢ φαύλως im- 
τροπεύειν bMóxst, ἔτι δὲ xal τῆς τοῦ πρωτοσεδαστου 
οἱήσεως ἑἐξεέσθαι τὸν καταπραγµατευόµενον. Καὶ 
Ἐν τοῖς πολλοῖς, ὀχνῶ μὲν εἰπεῖν, ὡς, πρὸ καὶ αὗτου 
Θεοῦ * θαῤῥώ δὲ ἀσφαλέστερον φράσαι, ὡς εὐθὺς 
μετὰ θεὸν τὰ τῆς χαραδοχίας εἰς τὸν Ανδρόνικον, 
δεν xai τοῦ ἐχκλησιαστιχοῦ πολέμου ἀχμὴν ἔχον- 
to; περί κου µεσημόριάζουσα» ὥραν, καὶ διαδλεπ- 
µένου, ὡς ἑτερορῥεπὴς ὑπὲρ τῶν βασιλικῶν ἔσταιν 
χάσμα fv λόγων τοῖς πολλοῖς, Ίδη δὲ καὶ διανοιῶν 
ἀνάπλασμα ὑπόκενον, ὡς "Ióob ὁ Κομνηνὸς fx:t. xal 
εγγύς πον τῆς ἀντιπόρθμου τῷ ῬΒνυξαντίῳ αὐλίζεται 
δµόλεως. Καὶ τὸ βουλόμενον ἑχάστου τῶν πολιτῶν 
εἶχεν ἐκεῖνον παρύντα τῇ páyn, ὡς εἴπερ ix τῆς 


et ex imperatoris mente. contra sgentis suspicionem 
tollere volebat. Multis erat dicere piget, quasi pro Deo : 
verius autem dicere ausim, statins post Deum spem 
fuis-e positam in Andrenico. Ideo cum mifites pro 
Ecclesia pugnantes cirea meridiem in pugnz ardore 
essent εἰ sperare possent se iniperatorios superata- 
rua esse, fama falsa inter multos &erpsit, vaneque 
propalaverant, jam Comnenum appropinquare ha- 
bereque castra posita in. ripa contra Byzantium. 
Unusquisque civium pro certo habebat illam pu- 
guo revera interesse, quasi ex Sinope Chersonesi, 
quam tunc occupabat, Megalopolim advolasset. Ad 
unum omnes sibi salvatorem adfüturum esse exl- 
stimabant, fulcimentumque imperii, tunc. feliciter 


Yveosxne Ἀεῤῥονήσου, fjv τότε κατεῖχεν, εἷς τὴν B prolati pro beneplacito ipsius, dummodo proto- 


Μεγαλόπολιν ἑπτερύξατο. Καὶ ἑδύφαξον ἐκεῖνον 
σωτῆρα σφῶν ἑχάστου ἔσεσθαι, xa. Épua τῆς Ρασι- 
λείας, πούφως ἐνταῦθα κἀχεῖ παραγοµένης πρὸς του 
Δέλοντος, εἴπερ µόνον τῷ πρωτο τεὔαστῷ xat τῇ δυν- 
δσπιζούσῃ βασιλίδι χαρίδοντο. "Ἔπεμπε γὰρ ὁ Ἂν- 
δρόνιχος φαντασίαν τοῖς τλείοσι», ἄνθρωπος εἰναι 
olo: διέπειν χόσµον καλῶς, καὶ οἷς δὲ ἔπαθε, μαθεῖν 
ἀγαθὸς εἶναι, πάντως ὃ ἂν xaX τὸν τοῦ Μανουλλ 
αοῖδα αἰδέσεσθαι χατὰ τοὺς συχνοὺς ὄρχους, xal 
μάλιστα τοὺς ὕστερον, οὓς μετὰ πάθας πολιὰς ἐπέ- 
χρινε δοῦναι. Καὶ δεδωχὼ-, την τῶν Παφλαγόνων 
ἀντεχληρώσατο γῆν, ὡς καὶ στρατοπεδαρχεῖν ἐχεῖσε, 
καὶ τὰ ἐχεῖθεν εἰς χέρδος ἁπονοσφίζεσθαι. Kat εἶχον 
μὲν οὕτως ἑλπίδων οἱ τῆς Μεγαλοπόλεως. Αἱ δὲ 


sebasto et couregnanti ἱιπρεγαιτίοί indulyeret. An- 
dronicus enim apud plerosque fecerat ut unusquia- 
que existimaret eum esse qui. mundum bene τε 
geret, atque ex his qua fuerat passus bonus futu- 
rus esset, omninoque Manuelis puerum reveriturug 
ob multa juramenta imprimisque ultima qua 
p^st multas calamitates se prestiturum promise- 


' rat. Dato juramento, terram Paphlagonum sorte 


divisit, quasi ibi castra habiturus, indeque in lu- 
erum divisionem conversurus. Sic etiam sperabant 
Megalopolitaui cives ; alie vero erant spes atque, ut 
ita dicam, umbra. somniorum, ut ostendit sequens 
tempus , mendacem faciens pulchram imaginem 
(10320 de. Andronico sibi unusquisque efformave- 


$cav ἑλπίδες ἄλλως, καὶ ὀνείρων, χατὰ τὸν εἰπόντα, C rai), delensque ipsam, revelans virum novum, ut 


σχιὰ, ὡς ὁ ἐπιὼν χρόνας ἀνέδειξε, ψεύσας τὴν χαλὴν 


πωοάυγαίθ loquamur. 


ζωγραφίαν (£» ὁ καθένα ἐπὶ τῷ ᾿Ανδρονίκῳ ἐνετυπώσατο εἰς ἑαυτὸν), zal ἀπαλείψας μὲν αὐτὴν, i». 


φήνας δὲ τὸν ἄνδρα xatvótponov, εἰπεῖν εὐφημότερον. 


xB'. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν μικρόν τι ὕστερον. Τότε δὲ 
ἀνεχαλεῖτο ἕχαστος τὺν ᾿Ανδρόνιχον, ὡς Ίδη καὶ 
παρόντα, fj γοῦν ἀλλὰ παρεσόµενον. Ὡς δὲ τὸ qáv- 
τασµα ἐφεύσατο, xal ὁ πόλεμος περὶ δείλην ὀψίαν 
χατειργάσθη, ῥίφας πολλοὺς, Χαὶ τὸ νότιον πολνάν- 
δριον τὸ πρὺς. τῇ θαλάσσῃ πλῄσας νεχρὼν βασιλι- 
x&v, ὃ δη σαπρία τεθέληται λέγεσθαι, καὶ ἐχρην 
xatá τινα ξύμδασιν τὴν τότε δόξασαν Ἠρέμα χατα- 
στῆναι τούς τὲ βασιλικοὺς, τοὺς τε ἐχχλησιαστιχοὺς, 
ὅποι μὲν Ἐλύον μεθόδων οἱ τότε, máp:pyov οἶμαι 


22 Sed bac de re infra dicemus. Tunc invocabat 
unusquisque Audronicum ut jam praesentem, vel 
certe paulo post affuturum. Ubi vero ruinor falsus 
inventus est, pugna ad vesperam pertracia, mul- 
tis prostratis, cemeterioque meridiano, quod ad 
mare situm est, cadaveribus imperatoriis impleto, 
unde putredinem oriri necesse erat, juxta fedus 
quoddam, quo tune visui est, pacifice constitu'i 
sunt, tum imperatorii, tum ecclesiastici; in. quam 
viam vero tunc ierint, superfluum opiuor scribere. 


ξυγγράγιιν ' ὃ δὲ ἡμῖν ὁδοποιεῖ τὰ ἐφεξῆς, εἰρήσε- p Qua vero memoratu digua sunt narrabimus. 


ται. 

xi'. Απολαθίσταται μὲν µετά τινὰ διαστήματα 
ἔμμηνα πατριαρχεῖν αὖθις ἀναγκαίως ὁ ἱερώτατος 
Θεοδόσιος, συγχαθίσταται Ck xal τὸ ἀρχιερατικὸν 
ξύμπαν εἰς µίαν Ένωσιν ' xai δοχεῖ τὰ τῆς πόλεως 
οὕτω xüpata γαλήνην εὑρεῖν. Ὡς δὲ iypnv ἔχα- 
στον μέγα πρόσωπον τῶν kv τῇ Ἐκχχλησίᾳ ἐκφαίνε» 
σθαε, χατὰ εἰρήνης δῇθεν λόγον (ἔγεμε γὰρ αὐτῶν 
εἰσέτι τὸ θεῖον τέµενος παραµενόντων, ἑξότου προσ” 
ποφεύγασιν * olg μὲν οὔκ ἦν ὕποπτον τὸ βιοῦν, xal 
οἷς δὲ ἁπαλῶς εἶχεν ἡ duyh), προὐφαίνετο * xoi t4á- 
Ἅουν xai &xolouv, ὅσα ὑπέδαλλεν Ó χαιρός. 


x5. 'H δὲ τοῦ Ανδρονίκου θνγάτηρ, fj τὸν Σννα-" 


25. Post aliquot mensium autem interva']um 
snclissimus Theodosius necessario iterum in locum 
suum restitutus est, simul etiam cum illo omnis iu 
unum clerus redintegratus est; sicque cemmota 
civitas recuperare videtur tranquillitatem, Interim 
dies advenit in qua unusquisque magnatum apparere 
deberet in ecclesia, secundum pacis conditiones (sa- 
crum enim templum adhuc erat plenum iis qui re- 
n:anseraut, ex quo eo confugerant, quorum vita ja 
nun erat suspecta, quorumque animus tranquillus 
erat) advenit. Loquebantur autem aique ageuaus 
tempori inservientes. 

24. Andronico erat filia, quie, Vheodoro Synadeno 





81 | EUSTATHH THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 39 
ο MNiBsSiMO 49pla, eaque mox nepulso, non:ex nalure A δην)ν Θεόδωρον ὕστερὸν εἰς ἄνδρα λαθοῦσα, xal ταχὺ 


οι ος ut alius, nullibi paruit, accurateque requi- 
$43 fuit. Clam wero ex ecciesia ad patrem fugerat Si- 
»üpen, pesuwuam jbi euan esse novisselt, οἱ itinere 
prospero usa est, ut. vix vir soleriissianus. Etenim 
Datura videbatur arie Áugiendi illam ornaagse quem- 
adgpedyum οἱ patrem, qui éelig dici potest in vita 
&pa, quod fugit quodque se persequentes a «vid 
declinavit. Filia hac.ergo eum Φαἴπιο virili aufu- 
gisset, eeque patri eonjunzisset, queeque ad civita- 
Jem pertünenb narrassel, alia, qu: nunquam ex 
ilius corde deleri poterunt, scripsit, ipsum addens 
pest Deum egli terresiem esse deum onstanti:i0- 
polis civibus. Hoc scriptum f.ustum sape evolveng 
Audronicus semperque medilans diversa jn tente, 
uno jatieciuio convincitur, quod ou.nia in ruinam 
evertit, Inde euim aggreditur iwperatrice:i» atque 
protosebastym ; conquerizur literis atque ore quod, 
hneperatoriz dignitatis sapclitatem — fave  caupo- 
nantes, contumeliis lilium imperatoris. afficcrent. 
jocans minansque hzc oumia invicem expertus. 
δι loquebatur familiariter omnium | indignationem 
pepriebat. Deinde hortabatur, &ed non audiebatur, 
go quod iniolerabiia juberet, huprimis se jacti- 
tat njhil velle aisi vindictam regis ; omnia quie di- 
ciiiabal, przecepia fuisse a beauo Manuele, se quo- 
que ipsum uelz pondus ferre. 


ἀποθαλοῦσα, οὗ xa0' εἰρμὸν, ὡς λέγεται, φύσους, 
ἐφαίνετο οὐδαμου καὶ pAv ἀνεψηλαφᾶτο xat! ἐπι- 
Εέλειαν. "Hv &k dj αὑτῆς ἐχχλησίαθεν ἀποκρυδὴ 
Quyh πρὸς τὸν πατέρα ἕως καὶ εἰς Σινώπην, ἔνθα 
ἐκεῖνον ἔγνω εἶναι" xal ἔσχεν εὐόδως, ὡς οὐκ ἄν τις 
οὐδὲ ἀν Ἶρ δεξιώτατος. Ἔοιχε γὰρ ἡ φύσις φιλοτι- 
µήσασθαι xai abi] τέχνην τοῦ φεύγειν, καθάπεῥ 
καὶ τῷ πατρὶ, ὃν μικροῦ ἂν δεῄσῃ τις αἰ πεῖν, ὡς διὰ 
βίου κατώρθου τὸ xa φνγὰς εἶναι xal διαδιδράσκειν 
εοὺς ἐπιτρέχειν ἐθέλοντας. Ἡ τοίνυν θυγάτηρ ἐχείνη 
οὕτως ἀνδρισαμένη τὰ εἰς ὁρασμὸν, καὶ εἰς ἓν γε- 
νοµένη τῷ πατρὶ, xal τὰ τῆς πόλεως περιηγησα- 
µένη, τά τε ἄλλα ἐνέγραψεν εἰς ἀναπάλειπτον ἑκεί- 
νου φυχῆ, xai ὅτι δὲ θεὸς τοῖς Κωνσσαντινουπολί- 
ταις αὐτὸς περὶ γῆν μετὰ τὸν οὑράνιον. Καὶ τὴν 
καρδιαχἣν γραςφἣν ταύτην ἀνελίττων δυχνὰ ὁ ᾿Ανδρό- 
νιχος, καὶ διαλογισμοὺς ἀναθιθύξων ἀεὶ ἐν χαρδίᾳ 
ποιχίλους, ἐκνιχᾶται λογισμφῷ ἑνὶ, ἃς τὸ σύμπαν εἰς 
φθορὰν ἐκύχησεν. ᾿Αρξάμενος γὰρ ixslüsv ἀκροδο- 
λίζεσθαι χατὰ τῆς βχᾳσιλἰίδος καὶ τοῦ πρωτοσεθδαατοῦ, 
xat µέμψεις ἐπιπέμπειν διά τεγραμµάτων xal στοµά- 
των, ὡς ἄρα τὸ τῆς βασιλείας χαθάρειον χαπηλεύον- 
τες παροινοῦσι χατὰ τοῦ βασιλέως παιδὺς, xal σχώ- 
πτων, καὶ ἀπειλούμενος, καὶ τῶν ὁμοίων αὖθις ἀν- 
τιπειρώµενος, xai οἷα ἔλεγεν ἑπαχούων, ὡς τοῖς 
ὑεριξομένοις ἤρεσχεν, εἶτα xal παραινῶν δζθεν 


xa μὴ εἰσαχονάμενος, ὅτι μηδὲ ἣν ἐπιτάσσων φορητὰ, ἐχμαίνεται εἰς óbbv ὡς ἐπὶ ἁμύνῃ τῇ ὑπὲρ 
vo) βασιλέως, ola xa) «φημιζάµενος, ἐπιτετάχθαι πρὸς τοῦ µαχαρίου Μανονυὴλ, συνδιαφέρειν καὶ αὐ- 


πὺς τὸ βάρος τῆς ἐπιτροπῆς. 


95. Megatopolim hinc cepit pergere Andronicus ᾳ 


imperator motus metu ne parvus Alexius vindi- 
ttam aliquando essel sumpturus, revera autem quod 
imperator praemature mortuus erat malo augurio. 
Coltecto ergo exercitu , partim terrestri, partim 
navali, cum copiis quas habebat (tenues autem 
erant), processit, modo celeriter, modo tardius. 
Morz etudens, tardu- procedere videbatur ob numc- 
rum muitum ; quod ita non erat. 


οὐ. Regionibus Tbynorum et Bithynorum pera- 
gratis, in regionem Bebrycorum pervenit, casiraquo 
posuit circa Chalcedonem versus Megalopolim; erat 
autem pro vulgo minimus vir. Distributo circa 66 
cum arte exercitu, tentoriis in locis aptis defixis, 
ita ut densum simul ac numerosum viderejur ex- 
ercitum habere, navibus, quas replet aliquot arma- 
εδ, superarena littoris aique iu zquoris sinibue 
perite divisis ac constilulis , ita uL clare non pate- 
ret quales et quot essent, iaptis lenebris implicavit 
Megalopolitauos, cxierosque inimices ui regio e 
coutra sinusque imminentes pleui esse videren- 


tur , illam copiis densissimis, alios vero frequen- 


tibus triremibus aliisque navibus quas oblongas in 
littore maris construunt. Sicque nos hoinines vere 
sulemus facere in hujusmodi. Augemus enim ac ma- 
&uificamus plerumque qua miramur, quaque ac- 


xs. Καὶ fjv ἡ τοῦ "Avbpovixou cl; τὴν Μεγαλό- 
τολιν τὸ ἐντεῦθεν ὁρμή * βασιλεὺς πρόφασις, Αλέξιος 
δηλαδὴ ὁ μικρὸς, ληψόμενος ἄμυναν ' ἄλλως µέντρι 
ἁληθῶς πρύθεσις βασιλεὺς ἐκεῖνος, ἄωρος θανούμε- 
νος, ὡς οὖκ ἐχρῆν. Καὶ γοῦν συλλεξάμενός τινα 
στρατιὰν, την μὲν xarà γῆν, την δὲ λοιπὴν χατὰ 
θάλασσαν, ὡς εἶχεν Ισχύος (εἶχε δὲ ἀμυδρὰς), 
fj.auve πῆ μὲν κατὰ σπουδὴν, τὰ πολλὰ δὲ σχολαί- 
τερον. Μεθοδεύων τῇ Σχολῇ, δοχεῖ βαρὺς εἰς 605v 
εἶναι διὰ τὸ πολὺ τοῦ στρατοῦ: ὅπερ οὐχ οὕτως 
εἶχεν. 


κς΄, Ὡς δὲ τὴν τῶν θυνῶν xal Βιθυνῶν γῆν πε- 
ριελθὼν, fiv τῆς τῶν Βεθρύχων, καὶ περὶ τὴν ἀντι- 
πἐραν τῆς Μεγαλοπόλεως Χαλχυδόνα ἑστρατοπεδεύ- 
σατο, ἣν μὲν ἤκιστος τὸν λαὺν ὁ ἀνήρ. Διασπείρας 
δὲ τὴν ἁμφ) αὐτὸν στρατιὰν πρὸς τέχνην, καὶ 
σχηνὰς πηξάµενος iv τόποις χαιρίοις, ὡς φαίνεσθαι 
πυχνοῦσθαί τε xal πλῆθος ἔχειν, καὶ τὰ πλοῖα δὲ, 
el, ἑνέθαλέ τι τοῦ στρατιωτικοῦ, περὶ τὰ χατ αἱ-- 
γιαλὸν βρἀχέα xa λοιπὰς θαλαττίους ἀγχάλας δεξιὼῶς 
µερίσας xai χαταστήσα:, ὡς pit) σαφῶς διαφαίνεσθαι, 
οἷά τε xai ὁπόσα &xsiva, τοιαύτην σχότωσιν ἔπεμψε 
τοῖς Μεγαλοπολίταις, τοῖς τς ἄλλοις, xal αὐτοῖς δὴ 
τοῖς πρὸς ἐκεῖνον ἐχθραίνουσιν, ὡς δοχεῖν τὴν τε 
περαίαν Yt,» xal τοὺς αὐτῇ προσκυροῦντας σἰγια- 
λοὺς πεπλῆσθαι, τὴν μὲν στρατευμάτων πεπυχνω- 
µένων, τὴν δὲ συχνῶν τριήρεων xal ἑτέρων πλοίων, 
ὅαα προµήχη σχενωροῦσιν αἱ κατὰ θάλασσαν µηχα- 


1) DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 34 


ναί. Καὶ εἰώῦὂαμεν ἀληθῶς ἐν τοιούτοις οὕτω πάἀ- 4 curate noscere neqiámus, eo! quod. mens: neswra. 


σχειν ol. ἄνθρωποι. Πληθύνομεν τὰρ ὡς τὰ πολλὰ 


turbetur rebus quae illam stupefaciunr. 


xai µεγεθύνομεν, & θαυμάζομεν, οἷα μὴ ἀχριδοῦν δυνάµενοι, διὰ τὸ τὴν φυχὴην αυγκεχύσθαι τοῖς iw- 


πλέττουσι. 

.. κζ. Τοιοῦτος οὖν ὁ ᾿Ανδρόνιχος φανεὶς, καὶ ὁ οὔ- 
τως ὀλίγος μυρίος διακριθεὶς, ἐφέλκεται διὰ βραχέος 
καιροῦ πάντας, xal τὴν ὅλην πόλιν µετάγει, ὡς οὔ- 
τως εἰπεῖν, πρὸς ἑαυτόν. Καὶ ἵνα pd μαχρᾷ θαλάσσῃ 
διηγημάτων ἑπαφῶμεν, τὸ τοῦ λόγου, ἀχάτιον, ἀλλ) 
ὡς διὰ πορθμοῦ βραχυπορ{σώµεν, kv &xapet χρὀνῳ 
πλωΐνονται εἰς ἐχεῖνου ol μεγάλοι, οἱ μιχροὶ, οἱ µέ- 
σοι. Καὶ θαυμάζουσι μὲν, ὁπολ. πρώην δοχοῦντες 
βλέπειν, ofa νῦν ἐμφανῶς βλέπουσι, xai ὡς αἱ μὲν 
μαχραὶ νηες ἁλιάδες ἅρτι γνωρίζονται, τῆς πρὶν 
χατὰ ἁπάττν σχοτύσεως ὃ-ἀφωτισθείσης' αἱ δὲ σχτναὶ 
μαχροὶς ἀλλήλω» διαστήµασιν.ἀφορίζονται, σιχυη- 
λάτοις πρέπουσαι. 'O δὲ στρατὸς ὅσος πανήγυρ:ς 
οὐχ εὐγενής * οἱ δὲ. ἴπποι, ὁποίους τοὺς πλείους uv- 
λῶσιν ἂν χαταδέἐχοιντο, Καὶ ἀφυπνίζοντο μὲν xal 
ἀνέφηνον, ὡς τὰ μικρὰ γνωρίξειν αὑτὸ τοῦτο μιχρὰ, 
xal µηχέτι μεγαλεῖόν τι αὐτοῖς ἐπιψηφίζεσθαι. Τὸ 
δὲ πάλαι ποθοῦν παραµένον ἔπειθεν ἐθέλειν τὸν ἄν- 
ὃρα µόνον αὐτὸν φαινόμενον, τὸ πᾶν, χαθὰ πρὸς 
ἀγαθοῦ σφίαιν fjv, χαταπρἀξεσθαι. Οὐχοῦν ἡσπά- 
ζοντο ἐχεῖνον, ἑφίλουν. πρόσωπόν τε, οὗ τὴν θέαν 
εὔχοντο, χαὶ χείρας. ἐφ᾽ αἷς ἑπεποίθεισαν, tr αὐταῖς 
ἐνεθονσίων ἑξηρεύγοντο ἑπαίΐνους παντοδαποὺς, 
ἀνεθόων συχνὰ δόξαν τῷ θεῷ ' προεχαλοῦντο, εἰ οἷόν 
«8, διαπηδῆσαι εἰς τὴν ἀντ/πορθμον ταχύ. Τὸ γὰρ 
ποδῶκες τοῦ ἀνδρὸς, ἐπίσημον αὐτῷ τυγχάνον πρὺς 
φύσεως, χαὶ τοιαύτηγς οἶμαι, χαινοτροπίαν ἐνθυμί- 
σεως ὑπέθαλλε τοῖς πολλοῖς. 'O £5 τὰ μὲν ἀντιχαρεὶς 
ὡς tixb; xai µάλα, τὰ δὲ.χαὶ φιλενδειχτήσας ἐν 
οἰχείοις χενεαυχήμασιν, οὐκ. ὀλίγα δὲ xaX θαῤῥύνας 
τοὺς εἰς αὑτὸν ἀφεωρακχότας, αἴρεται μικροῦὺ δεῖν 
ἐπὶ χειρῶν, οὗ µόνον πρὸς ἀγγέλων, γένους τούτου 
βασιλιχοῦ λαμπροῦ το xal πολυδυνάµου, ἀλλὰ xal 
ὑπὸ λοιπῆς εὐγενείας, καὶ. συγκλήτου λογάδος, xal 
τῶν ἄλλων τέχνων τῆς σόλεως. Καὶ εἴχε λοιπὸν αὐτὸν 
ὕτως. ἡ Μεγαλόχολις, µυρία χαινοπραγήῄσαντα. 

x». Ἑνταῦθα ἔστιν εἰπεῖν, ὡς ὁ μὲν εἰπὼν, 
ε Εὐλόγησέ σε ὁ θεὸς ἐπὶ τῷ mobi µου, » ἀοίξιμός 
ἐστιν εἰς ἀγαθὸν, ἐπεὶ οὐδὲ ἔξω ἐγχωμίων fj τοῦ 
δεχαίου μνήμη πίπτειν οἷδε *-cby δὲ ᾿Ανδρόνιχον t£ 
αὐτῶν βαλθίξων εἰσόδου ἔχοι ἂν ἡ Μεγάλόπολις 
µέμφεσθαι, ὅτι οὐχ' εὐλόγησεν αὐτὴν ὁ ποῦς αὐτοῦ. 


0ὁδὲ γὰρ ἵστατο ἐν εὐθύτητι, ὡς τὰ Egit e ἅπαντα 


ἔδειξαν. "Άμα γὰρ dy τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου 
χληρονοµία εἶχεν αὐτὸν, καὶ αὐτίχα οἱ ἀμφ) αὐτὸν 
Παφλαγόνες, E0vo; ἀτάσθαλον χαὶ ἓν Ἕλλησι Báp- 


έαρον, χελευσθὲν ἐνεπήδησε τῷ τῶν Λατίνων φύλῳ *: 


el ἀφωρισμένοι «κατ ἔθος ἀρχαῖον περὶ τὸν αἱγιαλὸν 
τοῦ Βοζαντίον χέἑρατος, τὸν τοῦ φωσφορίου ἐχύμενον, 
ἁπὲρ ἐξήχοντα Χχιλιοστύας ἐχέοντο εἰς ἀριθμόν. 
᾽Επεχάλουν δὲ τοῖς Λατίνοις ἐχεῖνοι, ὅτι πρὸς τοῦ 
πρωτοσεθαστοῦ xai τῆς δεσποίνης Ῥένης σαν xoi 


δι ἐκείνους ἐδούλευον χατὰ Ῥωμαίων xaxá. Καὶ 
ἓν ἀληθῶς οὕτως ἔχον τὸ πρᾶγμα. Διεχπεσόντες yàg: 


xai dj δέσποινα xal ὁ πρωτοσεθαστὺς τοῦ ὑπὸ 


:327. Andronicus qui, primo minus bene judicatus,. 
lantus postea apparuit , omnes brevi tempore 
arahit, omnenque civitatem, ut ita dleam , post. 
se transfert. Ne longo-narrationum flumine cymba: 
sermonis mei ditigan, sed ut fretum eito trojiciam: 
momento temporis ad illum navigant magni, parwi, 
medii. Mirantur, quz prídie existimabant videre, 
esse ea quz nune aperte vident, et quomedo lengre: 
naves agnoscuntur nunc scapha, caligine erróris: 
antea discussa ; tentoria vero longis intervallis ab 
alterutris distantia, cueumerum  areolis similia; 


p Exercitus spectaculnm est vulgare; equi mole- 


trinis plerique idonei erant. Expergiscobantur at- 
que ad se redibant, ita. ul parva agnoscerentut ut 
parva, minimeque aliquid magni ab ipsis. consti- 
lueretur. Απιος autem velus perseverans impelle- 
bat ut vellent bominem solum qualis sibi appare- 
bat, omnia perfecturum, juxta quod sibimetipsis 
erat conimodo. Aumplectebantur ergo illum, oscula- 
banturque faciem , cujus aspectum desiderabant, 
manusque in quibus conlfidebant , perquam vene- 
rabantir. Laudes omnis generis proclamabant, glo- 
γαι Dei frequenter canebant; hortabantur, ut ,, 
si possibile esset, cito ultra Iretum se transferret. 
Nauique pedum velocitas viri, a natura illi indita, 
mentibus multorum, opinor, amorem novitatis iu 


C jecit. llle vero gavisus, ut erat sane juetum., seque. 


ostentans in proprio apparatu, non pervam fidu- 
ciam spectantibus injiciens, manibus psene est 
gesialus , nen solum. ab angelis, hujus generis: 
iuperatoris. illustris ac potentissimi , sed.a reli- 
qua nobilitate, senatu atque a multis inoolis civita- 
tis. Caterum Constantinopolis innumeras res no- 
vantem eum experta est. 


28. Nunc dicendum est, quod qui dicebat: « Be- 
nedixit te Deus jn gressibus meis propter bo- 
num celebrandus est, cum justi memoria non 
sine laudibus perit. Andronicum vero b ingressu. 
ilius intra suos muros accusare debebat Megalopo-- 
lis , quia non benedixerant ipsam pedes ^ ejus. 
Non egit enim recte, sicut dein omnia demonstra- 
runt. Nam simul ο magni Constantini sors euu 
recepisset, statim Paphiagones qui cum eo erant, 
geus prava atque inter. Grzcos barbara, invitati a 
Latinis ad ipsos concurrerunt; qui remoti a gente 
perantiqua iittus. Byzantinum inbabitante versus 
orientem sexaginta millia et amplius numero, diffusi 
erant. Latinos illi accusabant quod a protosebasto 
et imperatrice stantes, per illos Romanis mala mo- 
liebantur. Quod reipsa se habebat. Eo enim adducti 
imperatrix atque protosebasteus, ut a Romanorum 
amore excider.nt, ad Latinos aspiciebant, donis . 
ac imprimis promissis urbis diripiend: et Romas 


39 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLLT E *6 
nos illis subjiciendi aflicientes ; Jam etiam ad A Ῥωμαίων στέρ]εσθαι, ἀπέθλεψαν sl; τοὺς Λατί- 


inclioandam pugnam adduxissent, njsi Andreuicus 
cite transfretasset, Hi autem, ut dictum est, ad 
bellum sacium peragendum coilecti erant quideui; 
quia auiem illud brevi dissolutum iri videbant, 
otiabantur. De hoe von immerito accusantur. Lati- 
ni ; uihil dicere. habebaut, nihil certe unde innocen- 
tes constituerentur, In his, heul imprudenter $us8- 
ceptis malum wagnum | magno malo sanare vole- 
bant Paplilagones. Cum enim ingressi essent Mega- 
lopolim atque Latiuos circumvenissent (omnino vero 
verisimile videbatur alios ex parte novatorum illos 
adjuturos), Latinos nec opinatos aggrediuntur ct 
crudelissime tractant. Tunc etiam semina spargunt, 
quorum nos multique alii nobiscum in pratis Pro- 
serpiug, ut ita dicam, manipulos collegimus. Inde 
enim mala presentia nobis eveuerunt. 


νους, xal δώροις ἑπάραντες xal µάλιατα ὑποσχέσεσι 
τοῦ τὴν πὀιν τε προνομεῦσαι, καὶ ὑπὸ δονυ)είαν 
αὐτοῖς τοὺς Ῥωμαίους Οέσθαι, ἀνέπεισαν Ίδη χα) 
πρὸς μάχην ἐξαρτύεσθαι, εἰ μὴ ταχὺ ὁ Ἀνδρόύνιχος 
ἑπεραιώσατο * οἵ γε xaX τοῦ, ὡς ἐῤῥέθη, ἱεροῦ πολέ- 
μου συνεφάφασθαι τότε πρυσελ/φθησαν μὲν, foyn- 
σαν δὲ διὰ τὸ ταχὺ ἐχεῖνον λυθῆναι. Ἐπεκλἄτο μὲν 
οὖν ταῖς Λατίνοις αὕτη αἰτίασις οὗ ψευδής ' οὐδ᾽ 
εἶγον εἰπεῖν, οὔτε μὴν ἔχοιεν ἂν, ὡς σαν ἄμεμπτοι. 
Ἔμελλον δὲ, οἴμοι ! xaxip μεγάλῳ µέγα xax^v ἔχθε- 
ραπεῦσαι ol Παφ)λαγόνες, οἷς ἁλογίστως ἑθρασύναντο. 
Εἰσελθόντες γὰρ τὴν Μεγαλόπολιν, xal πλαχιάσαντες 
ἐπὶ τοὺς Λατίνους (εἰχὸς δὲ πάντως xai ἄλλους τῶν 
τοιαῦτα νεωτερίζεσθαι φιλούντων συναἰρεσθαι αὐ- 


B τοῖς), ἑπέρχονται τοῖς Λατίνοις, οὐχ ἂν ἑλπίζουσι * 


xat διατίθενται τὰ ἐλεεινότατα. Καὶ σπέρματα ἐχεῖνα 


προχαταθάλλονται, ἀφ᾿ ὧν ἡμεῖς καὶ πολλοὶ ἕτεροι σὺν ἡμῖν τεθερίκαµεν λειμῶνος Περσεφόνης, οὕτω 
φάναι, δράγµατα. Ἐκεῖθεν γὰρ ἡμῖν χαθήχει τὰ παρόντα xaxá. 


99. Porro autem narrare horrenda, quz" vider- 
runt Latini ; ignis qui, exceptis rebus vi ablatis, nu- 
triebat incendium quod Romani, qui in naves con- 
fugerant, circa. compita, per littora fecerunt, lon- 
gum essel opus, non $:lum «quod contra armatos 
Latinos irruebant. milites Audronici, sed quod 
etiain 619 tam. miultos misere et sceleste ageretur. 
Mulieres enim ipsorum cum parvulis gladio ne- 
cabantur. At hoc. est. imprimis horreudun : 8ci- 
licet. ventri.us. matrum | diflissis ferrum [ως 
obstetrícal.at, sieque ei qui lucem solis, nou viderat, 
orci tenebra successerant: mortuus. erat antequam 
revera vixisset. Hoc ferum atque furiosius est cie- 
teri8. insanis. Tunc quoque periil vir aacer inter 
Latinos, nescio an ex veteri lona legatus vene- 
rit, an ex Sicilia; certe autein. eral. sive Roma- 
nus, sive Si.ulus. At non simpliciter periit, sed 
indutus omnibus sacris vestimentis, quae ut scutuin 
contra arma hostium  induerat, 8i forte ipsum 
viri scelesti reverituri essent. 


20. Hzc autem nobis fuerunt tantum levia signa 
eorum quz passi sumus. Templa enim Dei jam non 
fuerunt nobis asyla. Neutiquam inviolabilia man- 
serunt, cum ubique pavimenta eorum cadaveribus 
consirata visebantur, inler qua viri sacri. « San- 
guine conspersi sunt muri omnesque pulchra tra- 
bes } supra quas sacra tecta bumilia erigebantur. 
At ligc postea. Tunc vero tauta mala operati sunt 
Latini, ut causa Andronici absolvi à nobis, causa- 
que eorum a Deo audiri. videretur. 

$1. Sie igitur Androuicus, υἱ alibi legimus, 
in urbem viis latis stratam ingressus est. Finis 008. 
terorum actuum ejus fuit, pro parvo quidem tem- 
"pore, imperium cerlis conditionibus juniori Ale- 
xio contirmare, a potestale vero matrem ejus 
amovere, postquain — supradictum protosebastum 
]psum amovisset, has primitias Erinnydis donans. 


κύ’. Καὶ ἀφηγεῖσθαι μὲν τὰ τότε δεινὰ, ὅσα εἶδον 
ol Λατῖνοι, τὸ πῦρ, ὃ τὰ xav αὐτοὺς ἐπενείματο 
δίχα γε τῶν ἀφαρπαγέντων, τοὺς χατὰ θἀλατταν 
ἐμπρησμοὺς ix τοῦ παρὰ Ῥωμαίοις ὠμερτμένου 
πυρὸς τοῖς ἐπὶ πλοίων φεύχειν ὁρμήσασι, τὰ xa:' 
αἰγιαλοὺς, τὰ περὶ τὰς ἁμφόδους, ἔργον ἂν «Ej πολὺ, 
χαὶ ὡς οὐ µόνον τῶν ἀνθοπλιτῶν Λατίνων χατεφί- 
ροντο ol τοῦ ᾿Ανδρονίχου, ἀλλὰ καὶ ὅσοις περιεποι- 
εἶτο ἔλεον τὸ ἁπάλαμνον. Καὶ γυναῖκες γὰρ αὐτῶν 
ἑῤῥιπτοῦντο ξίφεσι xa βρέφη. Καὶ τοῦτο μὲν δεινόν * 
οὐχ οὕτω δὲ, ὡς ὅτε xal γαστέρων ἀναῤῥηγνυμένων 
μητριχῶν ἐμαιοῦτο αίδηρος τὰ ἕμθρυα, καὶ πρὸ 
ὥρας βλέποντος ἡλίου τὸ pex bv ὁ νοῦ ἆδου σχότος 
µετεξεδέχετο αὐτὸ, τεθνηχὸς, πρινὴ xai ζῆσαι τὸ 
τ.λειον. Θηριῶδες τοῦτο xal ἀσύγκριτον µανίαις 
ἑτέραις. Ἔπεσε τότε xai àvho ἱερὸς ἐν Λατίνοις, 
οὐχ οἱδ' εἴτε ἀπὸ «Tj; πρεσθντέρας Ίχων Ῥώμης 
κατὰ πρεσδείαν, εἴτε Σικελίαθεν, πάντως δὲ 3 Ῥω- 
μαῖος Gv fj Σιχελός. Καὶ οὐχ ἁπλῶς ἔπεσεν, ἀλλὰ 
μετὰ τῖς παρ) ἐχείνῳ ἱερᾶς ὅλης περιθολῆς, ἣν 
ὅπλων πρὀδληµαπεριέθετο, εἴ πως αὑτὸν αἰδέσονται 
οἱ xaxot. 


λ’. Καὶ γέγονε χαὶ ταῦτα ἡμῖν προχεντήµατα, ὧν 
ἐπά΄ομεν. 'Hylv γὰρ οὐδὲ οἱ ναοὶ τοῦ Θεοῦ ἄσυλοι. 


D 0ὐδὲ γὰρ οὐδ' αὐτοὶ ἄχραντοι ἔμειναν, ὅτε νεχροὶ 


μὲν ἑστρώννυον αὐτοῖς τὰς χρηπῖδας παντοδαποὶ, kv 
ol; xaX ἱερὰ πρόσωπα” « Αἴματι δ' ἑῤῥάδατο τοίχοι 
χαλαί τε µεσόδµαι, » παρ) ὅσοις αἱ ἱεραὶ στέγαι 
ταπειναὶ Ίροντο. ᾽Αλλά ταῦτα μὲν ὕστερον. Τότε δὲ 
τηλίχον fjv τὸ καχὸν τοῖς Λατίνοις, ὡς ἐχθοῄσαντας 
κατὰ τοῦ ᾿Ανδρονίχον δοχεῖν δικαιωθῆναι καθ ἡμῶν, 
καὶ ἁκουστὰς θεῷ γενέσθαι τὰς αἰτῆσεις αὐτῶν. 
λα’. Καὶ οὕτω μὲν, ὡς ἔφθη ατενολεσχῆσας ὁ 
λόγος, κατέἐδυ πόλιν ἐχείνην εὐρυάγνιαν ὁ ᾿Ανδρό- 
νικος. Καὶ ἣν σχοπὸς αὐτῷ τοῦ λοιποῦ τῶν ἐφεξῆς 
πράξεων xal ἁληθῶς mpobpyt στερεῶσαι μὲν πρὸς 
μικρὸν τὴν βασιλείαν ἐμποριχῶς τῷ μικρῷ Αλεξίῳ, 
κατασεῖσαι δὲ τῆς χραταιότητος τήν τε μητέρα, 
ἐπεὶ τὸν ἱστορούμενον πρωτοσεθαστὸν ἁποαχευά- 


31 
σοιτο, πρωτόλειον ἔχεῖνον Ἐριννύσιὸ ἔχδού». 
κατέμενεν οὕτω προκεντησαι τὰς τῶν πρακτέων 
ἀρχάς. Καὶ ὡσιώσατο μὲν ἐνταῦθα xai ὄρχους, xa 
αὐτοὺς οἴἵους xal ὅσους, ὧν εἷς xal 6 ἐπὶ τοῦ μεγάλου 
πανσεθάστου βήματος τεθεμελιωμένος εἰς χρηπῖδα, 
ἣν οὐκ ἔστι κατασεῖσαι Χριστιανοῖς. Εἰς αὐτὸ γὰρ ἦν 
αυμπεπηνὼς τὸ αἷμα xal τὸ σῶμα τοῦ Σωτήρος 
Χριατοῦ, τὰ πᾶσι φρικτὰ xal πάντιμα. Ἐδίδου δὲ 
ὑπονοεῖ, ἀσφάλειαν πίστεως Badio; xal τὸ τῆς 
καπεινότητος φευδεπίγραφον. Πεδοί γὰρ ἑαυτὸν 
ῥίφας ὁ ᾿Ανδρόνιχος, xa ἁπαλὺν βασιλιχὸν πύδα 
χειρὶ ἄρας ἠλρέμα, τῷ σχκληρῷ τραχήλῳ ἐπέθετο, 
φαντάνων, ὡς οὕτως ὑπὸ πόδα τῷ βασιλεῖ ἀεὶ πα- 
τήσεται. Καὶ οὐ μόνον ' ἀλλὰ xat ἑλαφρίσας ἐπεχά- 


θυτεν ὤμῳ σφετέρῳ, πρὸς σύμόολον xal τοῦτο τοῦ Β 


εἰς xegastv αὐτὸν ἔχειν, χαθάπερ ὅσιον. 

X8."Hoav ταῦτα. Καὶ οἱ μὲν ἀγχινούστεροι, xat 
ole. ἔχειν τὸ ἁληθῶς εὐεπίδολον, ὤχνουν πρὸς τῷ 
ἀνδρὶ εἶναι, οὗ πάνυ πολλοὶ ἐχεῖνοι, εὖ ὀτιμάλιστα 
εἰδότες, οἷος πέπλαστο. οἱ δὲ πλείους παρήγοντο 
τοῦ ἆληθοῦς ' xal ἠνθισμένας τὰς ἐχείνου τρίδους 
ὁρῶντες, τοὺς βο)ύνους οὐχ ὑπεθλέποντο. ἀγαθοὶ xol 
οὗτοί γε ὄντες Χριστιανοὶ, χαὶ λογισμῷ διοικούµενοι, 
ὡς οὐκ ἄρα τοιούτους ὄρκους συγχέαι κατατολµήσει 
ἄνθρωπος. Ὑένους εὖ ἔχων, xal ὁρῶν τὰ τοῦ θεοῦ 
ἄλλως ἐπιῤῥεπως ἔχοντα πρὸς αὐτὸν, xai πεπιστω- 
μένος χρΏναι Α1σιλεῦσιν εἴχειν, ofc dj φύσις ἆλυσι- 
δώσασα την βασιλείαν ἁρμόσατο, χαὶ τὸ τῆς ἀρχῆς 
µήρυγμα εὖ συνεχλώσατο. 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. ?8 


Καὶ A In his primis rerum auspiciis permansit. Tnac 


jusjuranda fecit, varia et multa, quorum ununi 
fuit pronuutiatum super magno et sacratissimo 
suggesto in media statuto ecclesia, quod Chri- 
stianis inviolabile est, idque eo inagis quod coram 
sanguine et corpore Christi Salva'oris, qui» omnibus 
tremenda sunt ac veneranda, juratum fuernt. Fecit 
vero ut suspicarentur constantiam fidei imperato- 
rit deque. obsequio ipsius inendax scriptum. Gum 
enim humi procubuisset Androuicus, modieumque 
manu suhlevasset  pelem  delicatum — imperato- 
ris, erecto collo surrexit , significans se sic semper 
sub pedibus imperatoris futurum ésse. Nec hoc 
tolum, sed eorum exemplo insistens significavit 
quod qui habebat in animo, cuui religionc associa- 
tum fore. 

99. Talia ista erant. Alii autem prudentiores, 
meliusque dignoscentes quid sit veri in speciosis 
dictis, lili alherero dubitabant, non tamen magno 
numero , utpote optime nosceutes quali indol9 
essel. Plerique vero citra verum erant; floribus 
&parsos gressus ejus videntes, aby «sos non suspica- 
bantur hi boni Christiani, hocque ratiocinio dueti, 
non talia ac tanta juramenta violaturut esse homi- 
nem bonz indolis, videntem alias bona Dei ad se in- 
flexa, decereque esse lidelem imperatoribus, qui- 
bus natura, quasi catenam, dignitatem imperato- 
riam alligavit, staminaque arte convolvil principa- 
tus. 


Ày'. Καὶ οὕτω μὲν οἱ ξύμπαντες. Ὁ δὲ τὰ πρῶτα C 93. Ounes quidem sic opinabantur. [lle vero, 


χολαχείαν σχευωρήσας, ὡς ὑπαγαγέσθαι τὸ πολιτ'.κὸν, 
xai ἀνύσας, ὃ προὔθατο, εἶτα xal ἀχχίζεσθαι προε- 
6άλετο, ofa ἓν τῷ προῤῥέειν ἐπὶ ἀγαθῷ τῇ: πόλεως 
ἐπιτυγχάνων χαταῤῥάκταις, οἵπερ αὐτῷ ἀναχαιτί- 
ζουσι τὸ ῥεῦμα ὡς εἰς ἀνάῤῥουν τινά. Διὸ καὶ &va- 
χωρεῖν ἐθέλειν cic τὴν τῶν Παφλαγόνων αὖθις 
ἑσχήπτετο. Τὰ ὃ fjv χότος κατὰ τῶν xal εὐγενῶν 
xai ἰσχυρῶν εἰς τὸ πᾶν, οὓς μελετῶν κενὰ ὑπώπτευεν 
ἑναντιωσομένους αὐτῷ. "Hv δὲ ἓν αὐτοῖς χορυφαῖον 
. µέρος οἱ ὡς ἑῤῥέθη ἐπὶ γῆς ἄγγελοι, φῦλον ἐχεῖνο 
xa! γένους ἔχον τὸ ὑπερέχον, xal ἀνδρίας εὖ fixov 
xoi πίστεως βασιλιχῆς χαὶ συνέσεως * xal ὁ μέγας 
δυὺξ. 6 Κοντοστέφανος, &vhp ὁραστιχὸς χαὶ φρενῶν 
γέµων, xal ἕτεροι μυρίοι ὅσοι, Ἐλάνθανε δὲ ταῦτα 


primum — ambitiogis. machinationibus quod Leu* 
debat pervenit, se dcinde difficiliorem ostendere 
cepit, ut cum torrens aquam optatam. ad urbe 
affert, quidam ut flueatum ejus retro. fluat efficere 
conantur. ldeo iterum) apud Paplilagones resi- 
dere enixe volebat. Erat omnino infensus nobili- 
bus ac potentibus, quos nullo jure sibi adversatue 
ros suspicabatur, Caput vero eorum supradicti an- 
geli terresires erant, quod generis nobilitate, animo, 
fidelitate erga iiiperatorem atque pru.lentia przesta- 
bat ; dux quoque magus, Contostephanus, vir stro- 
nuus ingenioque prestaat, aliique. innumeri, Hxc 
autem plebem latebant nec sciebaut ipsum liisce vi- 
ris infeusum. Ideo remeare recedereque opinantem, 


τὸν ὄχλον, καὶ οὐκ ᾖδεσαν, ὅτι κατὰ τοιούτων ἀνδρῶν D unde. veuerat,co. quod nihil utile agere possel ad- 


µέμηνε. Διὸ καὶ ἀξιοῦντα µεταπλέειν καὶ ὑποχωρεῖν, 
ὅθεν ἦλθε, διὰ τὸ μηδὲν ἔχειν σπουδαῖον πράττειν 
sj Ex τῶν πολλῶν χωλύμῃη, ἐπεῖχον ἐγχείμενοι, 
προσχλαίοντες, ποτνιώμενοι, Ὑουναζόµενοι πρὶς 
θεοῦ καὶ φυχῆς καὶ τῶν φιλτάτων, xal ἑνδιδόντες 
ἐξεῖναι αὑτῷ χατὰ πάντων χρατεῖν, εἰς ὅπερ ἂν 
αἱροῖτο. Mh γὰρ ἄν φασι διά τούσδε f) ἐχείνους τὸ 
&áv ἐξολέσθαι. ᾿Αφίησιν οὖν ἐπὶ τούτοις ὁ ᾿Ανδρό- 
νεχος thv θρύφιν ἐχείνην. Καὶ βαθµίδα ταύτην πρώ- 
την ὑπαναβὰς τοῦ μέγιστα δύνασθαι διὰ τὴν δηµο- 
τικἡν Ισχὺν, οὕτω προσχολλωµένην αὐτῷ, καὶ τὸ xas' 
αὐτὸ, ὀλίγον εἰς μυρίον ἐπαύξουσαν, βαθύνει σχέµµα 
λαδυρινθῶδες. Καὶ τέως τρέπεται χατα τοῦ ἀρχιε- 
ῥέως, οὗ δεσμοῦ µόνον, ἀλλὰ xat τοῦ μὴ εἶναι ὅλως 


versantibus mulis, retinere enitebautur, plorantes, 
deprecantes, genua aiplectentes. pro Deo, anima 
stjue charissimis, seque illi submittentes pro om- 
nibus que elegissct. Haud enim, inquiunt, fag 
est ut propter lios illosve totum pereat. lloc primo 
gradu maxinie potestatis obiento, populi ,ratia 
sic illi acquisita, moxque in immensum aucta, 
consilium | inextricabile meditatur. Primo adver- 
$u8 archiepiscopum vertitur, qui non. solum car- 
cerem, sed ut omnino non exsistat mereatur 
eum judicaus, ut sihi reluctantem, imprimisque 
quod sensit illum przvideutem mala que contra 
jmperatoren acturus erat ex diversis indiciis illud 
sensit, quorum unum vulgo notum est. 


39 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


&0 


ἀξιᾶν ἐκεῖνον, &; ἑαυτῷ δύσχρηστον, xal μάλισθ, ὅτι xat ᾖσθετο προορώµενον, ἃ πράξει οὗτος. εἰς v.v 
βασιλέα κακά. ΄Ἡσθετο δὲ τρόποις πολλοῖς, ὧν εἷς xai οὗτος διαχεχήρυχται. 


δὲ. Quondam sancte seni exprobravit Andra- Α 


nieus quod se sieut imperatoris patrem gerebat, 
dumque imperantis tutelani ayit, talis pueri pre 
filio sibi commissi minus studiosus esset. llle autem 
respondit οἱ sufficere, si tot el tantis negotiis dis- 
tractus brevibus. intervallis puero invigilaret. Cum 
vero sie benigne exprobrationibus Andronici re- 
spoadisset, dein ferrum acutum infixit, addendo : 
« Alias valde inquietus, ubi te regem in medio po- 
puli inveneram. » Dixitsenez. Audronicus vero (erat 
enim: perspicax in loquendo et aliorum mentem facile 
penetraus quamvis iuvolutam ) ex sapiente sene 
quaerit quomodo dicere ausus fuerit per ipsum tre- 
pidasse imperatorem ? Maguanimus senez  anci- 
pie verbo inquietudiuis fretu', clarum esse vecr- 
bum dixit, « eum postquam in columna (irma 
te stabilieris ad sustinenda qux pueri sunt, mul- 
tam sollicitudinem deposuerim, in teipso fortiori 
pondere posito. » Tunc Audronicus tacuit, ira 
Sub peciore pressa, hocque uno duplici et acute 
sirepitu contra senem ἱμίοτίο, utpote acutus Ar- 
menius. Ire jungens injuriam et ironiam, ab 
lioc tempore pzilam gerere curam statuit; eoque 
veuit vir diligentissimus, ut paulo post molestiz 
repetita sint ad banc audacia extremitatem, quà 
vita archiep'scopi in discrimine fuerit post op- 
probria multa, qualibus Judei Deum operuerunt. 
Nisi ergo senex providens sue saluti, e medio se 
sustulisset, archipresulatu' deposito, quod no- 
luisset fuisset passus. 


λδ. Ὠνείδισέ ποτε 5$ ᾽Ανδρόνιχος τὸν ἐν ἁγίοις 
γέροντα, ὅτι βασιλεωπάτορα τόπον ἐπέχων, οἷς ἔπι- 
τροπεύει τοῦ βασιλεύοντος, οὐ συχνὰ παρἀδάλλει 
ἐπισχέπτέσθαι τὸν εἰς υἱὸν τεθειµένον, τοιουτον 
bvra. Ὁ δ᾽ ὑπειπὼν ἀρκεῖν, εἰ διαλείπων βραχέα 
Ίχει ερὸς ἐπίσχεφιν τοῦ παιδὸς, ἄνθρωπος τοσούτοις 
µεριζόµενος πράγµασι. Καὶ οὕτως ἠπίως τῷ τοῦ 
᾽Ανδρονίχου προσενεχθεὶς ὀνειδισμῷ, εἶτα xal χαυ- 
τῆρα δμιμὺν ἐπήγαγε, προσεπειπὼν, ὡς "Άλλως τε 
xai ἑξεφρήντισα, Ίδη τὸν βασιλέα ἑνδεδημηχότα σε 
ἐξενρών. Εἶπεν ὁ γέρων. Καὶ ᾿Ανδρόνίκος (fiv γὰρ 
ὀξὺς, ὥσπερ στρεθλὰ εἰπεῖν, οὕτω xoX ὑπονοῆσαι 
τὰ μὴ βαθέως ἑλικτά) πυνθάνεται τοῦ σοφοῦ γέρον- 
τος, πῶς ποτε ἂν εἴποι, δὲ αὐτὸν ἑχπεφροντιχέναι 
^v βασιλέα; Καὶ ὁ μέγας θατέρῳ σλέλει τοῦ 
σημαινόμένου τῆς ἐχφροντίσεως ἑνερεισάμενος, φά- 
yai- εἶπε τὺν λόγον, κἀθότι « Σοῦ εἰς ἀστραθῇ xlova 
ὑποστήσαντος ἑαυτὸν, βαστάζειν τὰ ὑπὲρ τοῦ παιδὸς, 
αὐτὺς ἀπεφορτἰσάμην τὸ πολὺ τοῦ φροντίζειν, ἄνα- 
θέµενος ὡς ἰσχυρῷ σοι αὐτῷ τὰ βαρήματα » ΜἨσυ- 
χᾶτει ἐντάδθα ὁ Ανδρόνικος, xai τὸν θυμὸν ὑπεν- 
δαχὼν, καὶ τοῦτο µόνον ἀκροδολισάμενὸς δίχα ῥοίζου 
λιγέος χατὰ «09 γέροντος, ὡς &pa βαθὺς Αρμένιος. 
Καὶ παραµίξας τῇ βαρύτητι xaX σαρχασμὸν τὸν 
&ypt xal µειδιάµατος, ἀρχὴν ἐχεῖθεν ἔθετο τρανέ- 
στερον μελετᾷν. Καὶ εἰς τοσοῦτον ἑξίχετο δραστη- 
ριότητος, ὡς μετὰ μικρὸν ἑπαναστῆσᾶι xaX ἐπιστῆσαι: 
τοὺς χύδην πικροὺς ἕως xal εἰς ἑσχάτην θρασύτητα, 
ὡς xa διαχρησθῆναι χκίνδυνον γενέσθαι τὸν ἀρχιερέα 


C μετὰ πολλὰς ὕδρεις, ὁποίας xaX Ἰουδαῖοι ἑτοξάσαντο 


ἂν χατὰ θτοῦ. Καὶ εἰ ph τεχνησάµενος ὁ γέρων ἑαυτῷ τὰ σωτήρια, ix µέσων κρυδεὶς ἀπεσύρη, 
ἀποδυσάμενος, ὡς ἐχρΏν, τὸ ἄρχειν, ἔπαθεν ἂν, ὅπερ οὐκ Ἡν αὐτῷ ἑθέλοντι. 


95. llle quidem sic seipsum subduxit, adversus 
alos furere Andronicum periittens. Hic vero ubl 
hoe saxum proeminens repressisset, exitium ad- 
versus omnes evomuit, adeo ut non posse dici 
hune esse sonteu illum vero ΠΟΠ essc, sed ad 
versus eos qui omnino insontes erant (quod nequi- 
ti» cumulus est). Postquam imperatoris matrem in- 
clusisset in sacrario medici Diomedis inter sanctos 
conspicui, ibique non diu retinuisset, eduxit inde 
atque subuersit, ministris usus, quorum aliquos 
superbia ejus paulo post condemnans merito re- 
wuneravit : Deo sic nos docente, quemadmodum 
pessima jubentem, ito ignave obedientem a Deo pu- 
nirl, teste Davide. 

36. Ita ergo inique fecit. Praeterea convocatis 
omnibus electis viris generis illustrissimi «die 
quad&m, cujus horrorem nefandum aliquis de- 
scribet, o:wnes comprehendit sicut pisces in reti 
fatali, exceptis bonis angelis, qui sibi fuga consu- 
jentes dispersi sunt. Omnesque tractat deinde 
more iniquo ; nam, privatim unumquemque: arguit 
esse secreto pro rege, illius (qua est justa vot) 
hostis. Ad  earcereu! paucos quosdam damná- 
vit F'aere qui obesecati sunt, iique plerique. Quos- 
dam vero ex iis in ersiliam perpetamm' egit. 


λε’. Καὶ αὐτὸς μὲν οὕτω ξυνέστειλεν αὐτὸν, ἀφεὶς 
καθ’ ἑτέρων µεμµηνέναι τὸν ᾿Ανδρόνιχον. 'O δ'’ ἐπεὶ 
οὐχέτι προθλῆτι σκοπέλῳ τινὶ ἀνεχρούετο, ἐξεχύμαι- 
νεν ὀλέθρια κατὰ πάντων, οὐχ ὥστε χαὶ εἰπεῖν, 5c 
τε αἴτιος, ὃς τε καὶ οὐχὶ, ἀλλὰ κατὰ τῶν μηδὲν ὅλως 
αἰτίων ( x5 ἀδιχώτατον) * καὶ τήν τε τοῦ βασιλέως. 
περιγράφας μητέρα tv τῷ σεμνείῳ τοῦ ἐν ἁγίοις 
σοφοῦ ἰατῆβος Διομήδους, ἐπισχὼν οὐ πολὺν χρόνον, 
ἁπῃηγέ τε xai ἐθύθισεν, ὑπουργοῖς χρησάµενος, ὧν 
ἑνίους 6 χαταθραθεύων αὐτοῦ θυμὸς οὐ πολλῷ ὕστε- 
pov: εὖ ' ποιῶν ἑτίσατο, παιδεύοντος ἡμᾶς xal οὕτω 
τοῦ θεοῦ, ὡς xat ὁ ἑπιτάσσων τὰ φαυλότατα καὶ 6 
ὑποτασσόμενος τοῦ προσώπου πειρῶνται τοῦ Θεοῦ, 
ὁποίου οἵδε Δανῖδ. 

Ag". Τοῦτό τς οὖν οὕτω ἑξήμαρτε: Καὶ σύγχλητον 
δὲ θέµενος ἀνδρῶν λογάδων ἁπάντων τῶν τοῦ µεγ/- 
στου γένους, χατά τίνὰ ἡμέράν, ἣν καὶ ἑγγῥάγηταί 
τις ἂν εἰς ἀποφρᾶδα δεινἣν, τολλαμθάνει ἐχείνους 
ὡσεὶ xal ἰχθύας τινὰς ἓν ἀφύχτῳ πανάγρῳ, δίχα vs 
τῶν χαλῶν ἀγγέλων, o! xal ofa πτερυξάµένοι ἐς φυ- 
γην, ἑσχορπίσθησαν. Καὶ διατίθεται πάντας, ὡς οὺκ 
ἂν εὐλογήσοι τις, λαθδὰς ἑπιχαλῶν ἑκάστοις τὸ χατὰ 
βασιλέως ἑνδομοχεῖν, ἐχείνου (εὐστόχως εἰπεῖν ) 
ἀλυεῆριος. Καὶ ὀλίγους μέν τινας ἐδικαίωσεν εἰς 
εἰρχτῆν. σαν 6k ol xat t£ ὁμμάτων ἐγένοντ”, 








41 . DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA, 4 
πλαίσυς Y& οδῖοι. Τινὰς δὲ χαὶ ἐς ἀειφυγίαν ὑπερ- A Paulo post selectis hiis qui eompreheh&i fue- 


ορίους ἔστειλς, Μετά βραχὺ δὲ xo τοὺς χαθειρχθέἑν- 
τας ὑποδιελὼν, ἑμέρισεν εἴς τε τυφλοὺς ix σιδΜρου, 
καὶ μὴ τοιούτους) ὡς ἂν, οἶμαι, βλἐπόντες αὐτοὶ 
τοὺς πεπηρωµένους, ἀεὶ ζῶσιν ἔμφρδοι, xal συνεπαύ- 
ξωσιν οὕτω τὸ xaxbv τῆς χαθείρξεως. Οὐ πολὺν δὲ 
χρόνον psívag, ἐπιδαλεῖν ἑφίεται xai τῷ ὑπερανε- 
στηχότι βαθµῷ, καταγνοὺς τῆς πρώτης ixs(vnc pao- 
µίδος ὡς ναπεινῆς. 

AQ. ΓοΥγωσμὸς τοίνυν αὖθις αὐτῷ {εχνᾶται, xal 
βαρύτης προδάλλεται, χαὶ φόρτος φορτίδων οὗ qo- 
ρητὸς, xal ὡς οὐχ ἂν εἴη αὐὶῷ ὁτερκτέα, εἰ οὕτω 
«εάσχειν χινδννεύει τρόποις πολλοῖς. Ἕπασχε δὲ ἄρα 
δὲν, ἀλλ' ἑγδόμυχος ἣν, πολλοὺς αὐἒὸς ὁποδαλεῖν 
καὶ εἰααῦθις ἀτλήτοις παθἠμασίν. Ὡς δὲ ἐπέμενε, 
μαχρὰ γογγύζων, καὶ χατὰ σχῆμα δυόανασχετῶν, 
xal τῇ μὲν φσχῇ νερόµενος βαδιλικῶς τὴν Μεγαλό- 
πολιν, τῇ δὲ γλὠσσῃ τὴν Παφλαχονίαν προφέρων, xai 
ἅπερ αὐτὸς ἑῤῥητόρευεν ἐχεῖσε χαλὰ, ὧν δήθεν Κων- 
σταντινούπολις ἑστέρεξο, xa θηἀαυροὺό ἑχόμταζεν 
ἐκεῖ πεφυλαγμένους αὐτῷ, Φάνίου δή τινα θύραν, 
καὶ αὐτὸς ταύτην ἀναπλαττόμενος τοῖς ἀγνοοῦσιν, 
oig. τύχῃ αὐτὸν τὰ πρὸ τούτων ἤλαινε * καὶ ᾖσαν, τὰ 
τοιαῦτα προδλήµατα φωνασχούμενα τῷ ἀνδρὶ ἐν συ- 
χνοῖς ὄχλοις xal οννεχῶς, xal ποτε xal παρά τισι 
τῶν θερµοτέρων kv wp κοινῷ, καὶ οὓς οὐδέν ει ἐχφο- 
6εῖ, διὰ τὸ p ἔχειν πρᾶγμα, χαθὸ δεδίξονται: xal 
Άρεσε τοῖς τοιούτοις ἀναδοῆσαι, ὡς El μὴ χαλά σοι 
τὰ ἐνταῦθα, οὐδ' ἔσει πρὀόμένειν ἐπ᾿ ἀγαθῷ τῆς Με. 
Υαλοπύλεως, τίς ἂν εἴη ὁ προαἰστασθαι φρονῶν σω- 
τηρἰᾳ τοιούτου ἀνδρός; καὶ ὅτι 'H ὁδήγήτρια, ἡ 
πολιοὔχος ἡμῶν,. ἀρκέθει αὐτὴ ἀντὶ πάντων xota- 
πράξεσθαι τὰ ἡμῖν εύμφορα" ὡς τοίνυν, ἐφ᾽ οἷς παἰ- 
ζων ἑλάλει, οὕτως ἐμπεφηρδίωτο, σιγᾷ εὐθὺς, τὴν 
ὑποχρυτιχὴν σκηνὴν καθελὼν, xai μηδέν τι πλέον 
εἰπεῖν προσθέµενος. Καὶ γοῦν τὴν μηχανὴν ταύτην 
εἰς xsvbv ἰδὼν syácacav, xai που xài αὐτὸς παροι- 
μιωδῶς εἰπὼν, ὡς Αὕτη μὲν f) µήρι»θος ἡμῖν οὐδὲν 
ἕσπασε, χαὶ τὸν ἀχχισμὸν τοῦ ἐθέλειν ἀπελθεῖν γνω- 
ματεύσας οὐχ ἀγαθὸν εἶναι, ola τοῦ σχηματισμοῦ 
xaY τοῦ χρώματος ἀναποιοῦντος, ἅπερ χατὰ τῆς 
βασιλείας ἐβουλεύσατο, καὶ ἀποτελοῦντος αὑτὸν ἀντὶ 
ἄρχοντος ὕπαρχον, ἑτέρας Ὑίνεται σοφωτέρας πε- 
ῥριεργίας. Ἡ δὲ ἣν µηχέτι ἀἁμέσως τοὺς ὀχλιχκοὺς 


χαὶ ξύγχλινδας εἰς ὁμιλίαν ἀξιοῦν ἦχειν αὐτῷ, ἀλλά D 


τοὺς kv αὑτοί, προὔχοντας, χαὶ οἵους ἔχειν περιάγειν 
τοὺς πλείονας, xai χεφαλαρχεῖν ὡς ἐν οὐραῖς. ΆἉλι- 
τήριοι ἄνθρω:-ο. ἔχεῖνοι, φιλοστασιασαταὶ, ὀχλοχόποι, 
βασιλεῖς olov ἕχαστος περὶ τοὺς ὁμοήθθοις. Φιλοῦμεν 
γὰρ οἱ ἑλαφρότεροι εὐχόλως ἔπεσθαι χελεύουσι τοῖς 
πρὸς ἃ πεφύχαμεν ὁδηγοῦσι * πεφύχαμεν δὲ οἱ πολ- 
λοὶ πρὸς τὺ φιλόχαινον, ἐπιθυμηταὶ ὄντες καινῶν 
Ενµδαμµάτων, καὶ τὸν χρόνον ἆπα;τοῦντες ἐγχαινί- 
ζειν ἡμῖν ἄλλοτε ἄλλα ξενίζοντα. 

Aw. Οἱ τοίνυν τῷν τοῦ δήμου τὰ πρῶτα φέροντες, 
καὶ ἀνεγείρειν τοὺς λοιποὺς ἔχοντες, προθληµατι- 
σθέντες oloy ὑπὸ τοῦ "Avbpovixou «b βουλητέον ἑἐχεί- 
νῳ, εἶτα τόπους αὐτοὶ ἐξεύρισχον κατὰ τοὺς δεινοὺς 
φοιαῦτα σοφίζεσθαι, δι ὧν ἐπιχειρίσαντες συµπε- 


PATROL. Gà. CXNNXVI. 


rant, eos divisit in ccatos fetro, inque hos qui 
non fuerant, ut ipsi, éxistimo, hos mutilatus «iden- 
tés, ca metu semper viverent sicque adàtigeretue 
poen captivitatis. Aliquo tempore cum exspectas: et, 
projiei in locwm superiorem jubet. humilitatetn 
primi loci himiam julicans. 


97. Murmur interim rursum adversus illutà exei- 
tatur : morum duritles exprobratuz impositanque 
1b eo pondus intolefabile, et quod ipse, si ad 
talem penam  condemnáretur, indigne laturus 
foret. Nihil enim patiebatur ipse, sed ex insidiis, mul. 
tos exponebat poenis intolerabilibus. Cum vera 


D maneret non $ine gemitu, εἰ rem gre ferret in 


ΔΠ)ΠΙΟ pascens magnificentia imperatoria Con- 
stantinopolim , sermone autem P.phlagoniam anm- 
plecteas , ubi plurimos pulchros sermones compos 
Buerat, quibus postmodum privabatur Constantino- 
polis, gloriabatur sibi servatos esse ibi thesauros, 
quamdam portam. quidem Pbhanil, quam instau- 
rabat ignorsntibus qua sorte pro illis ipse vexa- 
retur. Hec erant argumenta ab illo jactata in turbit 
densis et plus semel, se quadam die coram qui- 
busdam ex liberalioribus plebis, quos nibil unquam 
lerruerat, eo quod nnlla causa eis erat ob quatn 
timerent ; et placuit illis exclamare , quomodo, si 
nulla hic sibi jucunda essent, non. remaneret Me- 
galopoli pro urbis felicitate: quis jam enim de 
talis viri salute animo curaverit? Τί dux patrona 
nosire urbis nobis sufficiet ad procuranda nobis 
utilia adversus omnia. Postquam ergo his qus 
nugando loquebatur eos refrenasset, subito tacet, 
Scena comica finita, nihilque amplius dicere ρτῶ- 
suinit. Cum igitur hzc machinatio nibil profecisset, 
funiculus ipsius, ut allegorice dicebat, nihil ex nobis 
elicuisset, nec fictum propositum discedendi nul- 
lius esse potuisset utilitatis δί cum omnia figmenta 
et colorata quae adjutura fuerant ipsi in consiliis 
de solio imperatorio, adjuvisse ut pro primo duce 
dux esset secundus vidisset , novam quamdam 
viam aperit. Neutiquam luit bec ut turbe omnis 
generis protenus ad ipsum accederent, sed qui eraut 
in illis eminentes, quos magno nuinero huc illuc 
sparsurus eral οἱ prsepositurus quassi extreme 
agmini. Hi bomines erant reipublicae pestes, fac- 
tiosi, sediliosi , reges unusquisque inter pares. 
Namque pro levitate nostra sequi amamus eos qui 
ducunt ad ea ad qua impeliit nalura; plerique 
enim natura impellimur ad novas res, cupidi novu- 
rum eventuum, postulantes ut tempus interdum 
res insolitas renovet. 


58. Qui igitur primatum populi tenent, et cxte- 
ros excilare prassumunt, defensores Andronici juxta 
voluntatem ejus,argumenta quam possunt valid.ssima 
emittunt in fortes, quibus insolita et absurda, cuim 
pace dixerim, perficiunt. Mysteria etiam non sanc a 

2 


P EUSTATH:I THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 4A 


facientes ad boc pervenerunt, ut in lucem adduce- À ρανοῦσι τὸ ἔχτοπον, xal ὀχνητέον δὲ εἰπεῖν, χαὶ ἅτο: 


rent αυ tenebris sunt digna, multitudinique per- 
suaderent quod civitas ruinam non effugiet, uisi 
cum parvo et inexperto Alexio in imperii consor- 
tium admitteretur Andronicus, optime indolis, et 
in regnandi arte adeo versatus, ut cum illo imperii 
gubernacula bene recturus foret ; non ita ut avelle- 
retur, sed ut producerelur maxime magnificare- 
turque parvitas ejus; communitate quidem unius 
dignitatis, consortio vero laborum arumnarumque 
quibus plus satis assuefactus erat Andronicus, 
niultimoda experientia exercitatus. Non paucis per- 
suaserunt ut benevolis auribus audirent ac inv alesc- 
rent ad consummationem communis imperii Alexii 
el Andronici. In principio quidem de machinatione 
mussitabatur, postea sermo flebat, paulo post 
palam etiam clamabatur. Coterum publice ad 
principatum ínvitandus erat Andronicus ; qui nisi 
chediret, jamjam, rogandus esset; si vero nec ita 
exaudiret, inflexibilis permanens, vis adhibenda 
foret. Dicunt οἱ hoc esse melius, illum pati quod 
non vult, scilicet regnare, quam mundum ruinam 
pati. Huic. assentiunt inulti ex plebe. In hunc vero 
torrentem fluit quaedam colluvies ex congregatione 
sliorum, non abundans quidem, sed nocens ideoque 
a nobis abhorrendum. Non enim simpliciter dete- 
stabatur ztatem puerilem Alexii imperatoris An- 
üronici gratia, sed furore suo res turbavit, utque 
Andronicus fureret fuit causa. 


59. Inter illos crunt celebres ii. qui fuerunt tum 
fideles, Constantinus Patrenus, imago accurata 
adulationis, et imbelli manu Michael, vir difficilis 
guberua!u, facilis vero ad pravitatem, Erat vero 
in illis vir insignis quasi ferens signum ruinz (erat 
forie tunc in media zelatc) natus ex patre perito 
de re publica judicandi seque in latrocinia immer- 
gendi : Steplianus quidem nomine appellatus, et 
super illo Hagiochiristophorites, qui mutatus, es quo 
adversus Deum operatur, antichristophorites co- 
gnominatur ab lis qui recte sentiunt. Huic jam tem- 
pus statuam vitii erexerat. Cum enim affinitatem 
non junxisset eum semetipso, sed nequius egis- 
set quam pro connubio nobili, dedit etiam insignem 
vindictam. Nares enim ejus difissee sunt, ita ut 
non hene respiraret, scilicet ex qua non decebat, !o- 
raque castigantia super dorsum ejus non pauca ce- 
ceciderunt. que autem inverecundus, omni pudore e 
fron'e deposito, non abstinuit in publico apparere 
ut in. derisum verteretur, sed quasi malum nullum 
f. cisset deaimbulabat, sicul antea, audacia super- 
bus, ostendensque non se pudere, et sic vi persia- 
dens malum »pihil esse, sive faciat sive sustineat. 
Cum itaque ab omnibus despiceretur, et illustris 
matrimonii spe frusiratus, nullaque alia spes 
promotionis adesset, sed frustra limina impera- 
toría tereret, quadam die forte edidit verbum alias 
quidein effectum malum sortiturum, quod ipsi vero 


vov* xal μυσττριασθέντες τὸ μὴ ὅσιον , ἔτελοῦντο 
πρὸς ἐχεῖνο, καὶ ἐδᾳδούχουν εἰς ἐμφανὲς τὰ σχότους 
ἄξια, χαὶ ἀναπείσαντες τοὺς ὄχλους gj ἂν ἐχφυγεῖν͵ 
τὴν πόλιν τὸ ἀπολεῖσθαι, εἰ μὴ τῷ μικρῷ xal ἁγυ- 
μνάστῳ Αλεξίῳ τὰ εἰς βασιλείαν τὸν ᾿Ανδρονικδς 
συνδυάτουσιν, εὖ µάλα δεδασμένον, καὶ τὰ el; τοι- ᾿ 
αύτας τέχνας οἷόν τε ὄντα συνδιαφέρειν ἐκείνῳ τὸν 
βασίλειον ζυγόν οὐχ ὥστε μὲν καὶ καταῤῥιπτεϊν, 
ἀλλὰ χαὶ μάλιστα ὑπανέχειν, χαὶ τὴν ἐχείνου µεγα- 
λύνειν σµικρότητα * χοινωνίᾳ μὲν ἀξίας μιᾶς, ὑπερ- 
οχῇ δὲ χόπων καὶ πόνων, οἷς 6 ᾿Ανδρόνιχος εἴθιστο 
ἄδδην, πολυπλάνοις πλάναις κατὰ τὸν εἰπόντα ΥεΥυ- 
µνασμένος  Ίχειραν οὐκ ὀλίγους ἀναπεισθῆναι, ὁρ- 
θῶς ἀχούειν xal διαθερμανθῆναι εἰς ἐξάνυσιν τοῦ 
συνάρχειν βασιλικῶς τόν τε ᾽Αλέξιον, τόν τε ᾿Ανδρό- 
νιχον. Καὶ τὴν ἀρχὴν μὲν ὑπεφιθνρίζετο ἠρέμα τὸ 
σόφισµα ΄ μετὰ δὲ ἐλαλεῖτο, μικρὺν δὲ ὅσον χαὶ ἕξε- 
6οᾶτο τρανέστερον καὶ ἔδει λοιπὸν ἐμφανῶς προ- 
κληθῆναι εἰς τὴν ἀρχὴν τὸν ᾽Ανδρόνικον * καὶ εἰ μὴ 
πείθοιτο, ἀλλὰ τότε δυσωπηθῆναι' εἰ δὲ μηδὲ οὕτω 
καταχλίνοιτο, ἀτενῶς ἔχων, πειραθῆναι καὶ βίας. 
Καὶ κάλλιόν φασιν ὃν παθεῖν ἐχεῖνον, ὃ μὴ βούλεται, 
τὸ βασιλεῦσαι δηλαδὴ, περ ἑξολέσθαι τὰ xocpuxá. 
Καὶ ἑταιρίζονται μὲν εἰς τοῦτο πολλοὶ τῶν τοῦ λαοῦ' 
συνεπιῤῥέει δὲ τῷ χλύδωνι τούτῳ καὶ ἁπόρῥοιά τις 
τῶν τῆς συγκλήτου, οὗ πολλὴ μὲν, ἑπίῤῥητος δὲ, xol 
τοῦτό γε ἡμῖν ἀπόῤῥητο:. Οὐ γὰρ ἁπλῶς ἀφωσιοῦτο 
αὕτη thv κατὰ τοῦ βασιλέως Αλεξίου νεωτέρισιν 
κατὰ χάριν Ανδρονίκου, ἀλλ᾽ ὡσεὶ xol μεμηννῖα 
βυσσόθεν ἐχυχᾶτο, xal τὸν 'Avbpóvixov συνεξέµαινε. 
10. Καὶ ἔαονται ἀοίδιµοι ἓν τούτοις οἱ τῆς ημέρας 
ἐχεῖνοι πιατοὶ, Κωνσταντῖνος ὁ Πατρηνὸς, τὸ τῆς 
κολαχείας ἠκριδωμένον ἀφίδρυμα, xat ὁ ἀπλούχειρ 
Μιχαἡλ, ἀνὴρ γλοιὸς μὲν πολιτεύσασθαι, στρυφνὸς 
δὰ πονηρεύσασθαι. "Hv δὲ xal τις ἀνῆρ λάµπων Ev 
τοῖς τοιούτοις ὡσεί που καὶ φρυκτὸς ὀλέθριος (µέσος 
fv ὅτε τὴν τύχην), πατρὺς ἐκφὺς δεξιοῦ λογίζεσθαι 
«à δηµόσα, καὶ ἑμδαθύνειν χλέμμασιν Στέφανος 
μὲν τὸ χύριον, τὸ δὲ ἐπ᾿ αὐτῷ Αγιοχριστοφορίτης * 
ὃς µεταθέµενος, ἐξ ὧν ὁ κατὰ θεὸν διάκειται, *Av- 
τιχριστοφορίτης παρωνυμεῖτο τοῖς ὀρθὰ νουῦσι. Τοῦ- 
τον ὁ μὲν φθάσας χρόνος παρξσηµήνατο εἰς ἀνδριάν- 
τα φαυλότητος. Κηδεύσας Υὰρ οὗ καθ) ἑαυτὸν. ἀλλά 


. πανουργευσάμενος ὑπὲρ ἀξίαν γάμον εὐγενῆ, δέδωχε 


τιµωρίαν οὐκ ἁγεννῃ. Τὰς ῥίνάς τε yàp ἀπεσχίσθν, 
& τε μὴ xaX; φριμαξάµενος, καθ’ Tj; οὖκ ἔπρεπε 
Χαλ τῶν αὐτοῦ νώτων σωφρονιστῆρες ἱμάντες χατ- 
εχόρνυσαν. Καὶ ὅμως ἰταμὸς ὢν, καὶ τὴν αἰσχύνην 
ἀπὺ προσώπου θέµενας, οὐχ ἀπήγαγεν ἑαντὸν τοῦ 
προφαίνεσθαι, μὴ καὶ γελῷτο" ἀλλ ola μηδέν τι 
xaxby δεδραχὼς, περιήρχετο, ἔνθα καὶ πρώην, φιλ- 
ενδεικτῶν τὸ θράσος, καὶ ἐπιδειχνύμενος τὸ uh 
αἰδεῖσθαι, xaX οὕτω ῥιαζόµενος τὸ μηδέν τι Φαῦλον 
4 ποιῆσαι, 7| παθεῖν. Ὡς δὲ περ'εωρᾶ-ο πρὸς πάν- 
των, καὶ τοῦ γάμου τε τοῦ ὑψηλοῦ Ἶν ἕκπτωτος, 


xai οὐδέ τινα εἶχεν ἄλλην ἀνάδασιν, ἀλλ' kv χενοῖς 


τὰς βασιλείους θύρας ἑξέτριδε, λαγχάνει motb προη- 
χάµενος ἔπος, ἄλλως μὲν σφαλερὸν, ἑχυτῷ δὲ άνα- 


B5 .DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA, 46 
στάσιµον. "D; γὰρ ὁ Μαυριζώμης θξόδωρος, 6 tx A vitam restituit. Ubi enim Maurozomes Theodorus, 


Πελοποννῆσου, ἄνθρωπος πολυμεμφὴς, ἐφ᾽ οἷς ὑπὲρ 
τὸ δέον ἔδρα, μετὰ θάνατον τοῦ ᾿Αγιοθεοδυρίτου 
Μιχαῦλ, τοῦ ἐν ὑπογραφεῦσι βασιλικοῖς μεγάλου, 
ἔγγιστα τῷ βασιλεῖ γεγονὼς ὑπερεφαίνετο, οἱ μὲν 
ἄλλοι Εχεφρονοῦντες ἔπεττον, εἶ τί που χόλου καὶ 
εἴχον, bg οἷς μὴ ἀνέδαινον  ὁ δὲ πρ» τῆς βασι) clou 
σχηνΏς χαθήμενος, ἐξεβόησεν εἰς πολλῶν ἀχοὰ; λόγφ 
σχετλιασμοῦ ἄδικα πάσχειν, εἴπερ 6 δεΐῖνα μὲν xal 
ὁ δεἵνα, obx εἰς τωσοῦτον xaxol πεφηνότες, εἶτα 
ὑγοῦνται, αὖτὸς 05. φαυλεπίφαυλος Ov, xai, ὡς ἄν 
τις χωμιχευό ενος εἶποι, µιαρὸς, χαὶ παμµίαρος, 
xaX μιαρώτατος, καὶ ἄνθηος παχίας, χαὶ πονηρίας 
ἄθυσσο:, xai οἷος διορᾶσθαι, ὅσα γα) δαΐµων, ἀφίε- 
«at ζην «lxi, χαὶ οὐχ εἰς μέσον παράχεται, τὰ olxzta 
ἐπιδειξόμενος, χαὶ ἀρέσων εἰς πλουτοποιίαν. "Ev, ye 
δὲ ἑαυτῷ χαὶ ὄρνον µέγιστον, μὲ ἂν εὑρ[σεσθαι τ)ν 
ἐπὶ xaxíg ἴσον. Ἔφη ταῦτα στηλογραφρῶν ἑαυτὸν, 
χαὶ περιαυτολογῶν, ὡς αὐτῷ ἔπρεπε, καὶ ἐπὶ πᾶσιν 
ἑστέναξεν ὡς βαρυπενβῶν, xaX ἐξεπυρώθη y^ τὸ 
πρόσωπον. Καὶ οἱ μὲν ἄλλοι ἑταράχθησαν πρὸς τὸν 
λόγον, xai ἐχαραδόχουν xaxà, λογιζόμενοι, ὡς οὐ 
μόνου αὑτὸς δεινὰ πείσεται αὐτίχα, τῆς Bot; ἐντὶς 
ἀχουσθείσης, καὶ εἰς ὕόριν τῷ βασιλεῖ λογιαθείσης, 
ἀλλὰ xat αὑτοὶ πρὸς µέμψεως ἔσονται, ὅτι μὴ θυμὸν 
χατὰ τοιούτου ἀνδρὸς ἀνέλαθον. Kat αὐτοὶ μὲν οὔ- 
τως. ToU δὲ χαθ) ἡμᾶς Ρίου τὸ γρεὼν οἷς ἡμάρτομτν 
τότε μὲν ἆθῶον ἀφῆχε μεῖναι τὸν ὄνδρα, µέγα val 
«oto δοχοῦν εἶναι. Οὐ paxph: δὲ διέσχε χρόνας, 
xai ἤρξατο παρυφοῦσθαι ὁ ἄνθρωπος: xal χηρύξας 
ἑαυτὸν πονηρότατον, εὕρηχεν ἐπὶ πείρᾳ Ὑέρας 
6110109, ὡσεὶ xal δεινός τις κλέπτειν εἶναι ἀναχηρύ - 
E2:, προσληφθείη ποθἑν. Καὶ ἐχεῖθεν ἀρξάμενος τοῦ 
χατὰ βίον ὕψους, γίνεται ἐπὶ τοῦ στρατοῦ, xat εὑρε- 
θεῖς ἐπὶ τοῦ ᾽Ανδρονίχου τοιοῦτος, προσλαμθάνεται. 
Καὶ fj χαθ) ἡμῶν πτερωθεῖσα συμφορὰ αἴρει αὐτὸν 
ἐπὶ πλέον ὀφοῦ, χαὶ εἰς φυχὴν ἑντήχει φιλίως τῷ 
Ἀνδρονίχῳ, ἵνα πἆγχυ xaxb; καχὺν ἠγηλάζη, xal 
μὴ τὰ χαλὰ τοῖς καχοῖς συμφύρηται, καὶ ὁ ὅμοιος 
εἷς τὸν ὅμοιον ἄγηται. Καὶ οὕτω φρονηματισθεὶς 
el; πλέον, xai οὐκ ἀνασχόμενος, εἰ χαιρὺν ἄρτι ἰξευ- 
p» οὗ πτερύξεται, χαθἀά τι δαιµόνιον πρόσωπον, 
πειρᾶται ὑπερπαίειν αὐτὸς εἰς τὸ xaxbv πάντας τε 
τοὺς ὡς ἑῤῥέθη τοῦ δήµου προάγοντας, χαὶ δὴ xal 


ex Peloponneso , bomo omni vituperatione di- 
gnus, omnis — pravitatis sectator , mortuo ÁAgio- 
theodorito Michaele, inter scribas imperatoris 
insigni, qui secundus ab imperatore erat, ceteri 
prudentiores ad illum confugiebant, si aliquam 
molestiam experirentur quod non promoverentur. 
Ie vero ante imperatoris tabernaculum sedens, 
in omnium aures voce lamentabiti clamabat se 
iniqua pati, cum hic et híc, qui non in tantum crí- 
minum profecerant, promoveantur, ipse vero, qui 
est pessimus, atque, ut slylo comico dixeris, vitio- 
sus,omni vitio vitiosus ac vitiosissimus, perversitatis 
flos, pravitatis abyssus, scientia malinec a daemone 


B victus, qui vivere sineretur, atque in publico non 


appareret, cum proprio apparatu et divitiarum 
jactatione. Juramento insuper sponte confirniavit, 
non :equalem sibi malitia unquam inveniri pos e. 
Hzc dicebat infamiam sibi inurens ac detrahens ut 
ipsum decebat, de omuibus gemebat ut morore 
coufectus , indignatione autem erubescobat vultus. 
Hoc vero sermone c:xteri conturbati sunt, anxie 
m^la exspectantes ac dicentes non solum mala eui 
siatiin perpessurum esse, auditis intus bis clamo- 
ribus atque in opprobrium impera!oris versis, sed 
ctiain ipsos pariter esse vituperandos, quod non ira- 
scantur hujuscemodi homini. Sic illi. Nostra vitie 
auctor ob peccata nostra impunitum lalem viruin 
dimittit et servatum, quod ipsum magnum videtur. 
Non multo post, vir noster promoveri incepil; 
cumque deuuntiasset se esse pessimum, in ten- 
tamento reperit similem mercedem , quemadnmo- 
dum cuin aliquis se peritum furandi denuntiassel, 
alicubi comprehenditur. Postquam sic ad honoreg 
promoveri incepisset, exercitui prwficitur, talisque 
inventus ab Andronico, aggregatur. Fatum no- 
strum velocibus alis in majorem altitudinem fllum 
extollit, et pro amico sese insinuat in Andronici 
animam, ita ut malus malum omnino posset agc- 
re, neque bona cum malis miscerentür, eque contra 
simile simili jungeretur. Iu hac altitudine majore 
adhuc cupidissimus, nec contentus, si oceasionem. 
nactus non advolaverit, quemadinodum genius infer- 
nalis, ipse pravitate omnes supradictos populi prx- 


ἑαντόν. Καὶ συλλαθόµενος, ὅσοι τῆς xaX, συγχλή- D sides vincere conatur, etiamque seipsum. Ab illo' 


του βουλῆς παραπτυσθέντες ἑξεδράσθησαν κατ αὐ- 
τὸν, Χόμασιν ἐλαυνόμενοι, & πνεῦμα πονηρὸν Ἠχει- 
ptv (ἦν γὰρ xal τις δαιµονοφόρητος λέσχη σὐγχλη- 
τος, ὡς προέχχειται, εὐφυῶς ἔχουσα κατ) ἐχεῖνον 
ἀλλοφρονεϊν) οὗ μὴν δὲ ἀλλά χαὶ τὰς φαύλας χεφα- 
λὰς τοῦ δήµου, πρὸς δὲ καὶ τὸν τηνικαῦτα πατριαρ- 
χοῦντα, τὸν Καματηρὺν Βασίλειον, ἄνδρα θερμὸν xat 
οὖον χαθομιλεῖν τοὺς καιροὺς, ώς τὸ παρ αὐτῷ βου- 
λόμενον ἔχρινεν (ὃς τοῦ μεγάλου θεοδοσίου, τῆς φί- 
λης καθαρειότητος Ysvopévou , ἀντεισῆχται, ὃν ὁ 
Ανδρό).κος ἤθελε, xal ἀναχάμφαι τὴν φράσιν, ς 
τὸν ᾿Ανδρόνικον ἤθελεν. Ev µένος οὗτοι πνέοντες, 
xxi οἷον δι ἀλλήλων ἤχοντες χατά τινα αύντηξιν 


ους, καὶ ταυτιζόμτνοι ταῖς ὧν ἔπραττον αἱρέσε- 


compre'iensi omnes qui in hoc pulchro conventu 
fluctibus compulsi, adversus ipsum efferbuerant, 
qua spiritus malus inspirabat (hic enim conventus 
erat quasi a dirmienio possessus, sicut. expositum 
est superius, feliciter propensus ad certandum. 
adversus illum), alii vero etiam homines seditiosos 
populi, prztterea qui tunc. gerebat patriarchatum, 

Camaterum Basilium, virum studiosum, quique cum 
8e daret occasio colloqui poterat juxta quod ab eo' 
exigebatur (qui magno Theodosio, in sancta in- 
tegritate relicto, successerat, quem Andronicus 

volebat et, ut emendetur phrasis, qui volebat. 
Andronicum ; fortiter navigantes, ut. sibi invicem 

consimiles juxta dispositionem morum utque con- 


AT ' EUSTATHIIE TIIESSALONICENSIS METROPOLITAE 48 


séntientes unanimiter in liis quie perageban!) ; ila A ctv: )*. οὕτω δὴ οὖν προσειληφὼς xal toutov ὁ τῶν 


vero is'e adjunctus quoque hinc pravorum acuto lo- 
gothetae (damnatus enim ad mulctam fuerat Au- 
gustus vocari, non reipsa hujusmodi ad negotium 
aptus) accedunt cum ee ad Ándronicum, tyran- 
nidem celebrantes , jllum terribilia parare una 
dictitantes in inodum communicationis, sj cum Dei 
áuxilio qui ipsi confidentes perierint neglexerit, 
non solum maximam hanc civitatem, sed omnes 
regiones quas habet, sive ad orientem, sive ad oc- 
cidentem, omacsque «teras. Parvum autem re- 
gem venerabantur ob bonas naturx dotes. Quod 
vero ad presens nihil illum esse sanctum dicebant, 
orphanumque despiciebant ; ad pedes ejus pro- 
eternebant se maxime adulationibus indulgentes, ad 
fidelitatem suam imperatori testificandam atque 
ad habenas imperii simul cum illo tenendas, nc 
non juxta fabulam juvenis Phaeiboniis, qui 
cum inscius eurru paterno uti voluerat, omnia 
misere perdiderit, Cum vero a pedibus Andronici 
rediissent erecti, manus exlendere ceperunt ad 
Deum, et eadem rogaverunt, llle vero his jam 
visis erectis, quid intus pateretur, quamque in- 
eredibiller gauderet, quis non suspicaretur ? Foris 
autem alias fucabat seipsum, videbaturque nec 
valere nec posse viveresitalia audiret, quasi ut fi- 
duciam destrueret laborasset. Quis sum ego, aiebat, 
et quomodo jam possem ? quomodo fugiam, quo- 
modo mutabo vivendi rationem nisi reogssero? Tunc 


φαύλων ῥινηλάτης λογοθέτης (τοῦτό τε γὰρ ἑτιμήθη, 
καὶ τὸ σεδαστὸς χληθῆναι, οὗ δήπου xal iv τοιοῦτος 
πρὸ, πρᾶγμα), Ίχουσι παρὰ τὸν ᾿Ανδρόνικον, xtv 
τυρανν/δα χοροδατήσαντες, ὅει)ὰ ποιεῖν ἐγεῖνον λο- 
γοποιοῦντες χοινῇ ὡς ἐν ἐπικλήματος λόγῳ, £i τοὺς 
αὐτῷ πιστευθέντας παρὰ θεοῦ περιόψεται ὁλομέ- 
νους’ χαὶ οὗ µόνον πόλιν ταύτην µεγίστην, ἀλλὰ χαὶ 
ὅσων μερῶν αὐτὴ ἔχεται πρός τε Ίλιον ἀνίσχοντα, 
καὶ πρὸς δυσμὰς, χαὶ ὅσα λοιπά. Καὶ ἐσέμνυνον μὲν 
τὸν μιχρὺν βασιλέα κατά ye τὸ φύσει καλόν ' πρ)ς 
δὲ γε τὸ παρὸν οὐδὲν ἱερὸν αὐτὸν ἔφασχον εἶναι, xal 
ἀπεδοχίμαζον μονούμενον * xal προέπιπτον αὑτῷ 
τῶν ποδῶν οἱ τὴν χολαχείαν περιττότερει πεισθῆναι 
slc βασιλείαν, καὶ τῶν αὐτῆς ἡνίων συνεπιδρόξα- 
σθαι, μὴ] xal χατὰ μῦθον ὁ νεανίας οὗτος Φαέθων, 
ἀτέχνως τὸ ἅρμα τῆς ἀρχῆς χειριζόµενος, χαχῶς τὰ 
πᾶν διαθήσεται. "Ότε δὲ xol τῶν ποδῶν ἁπαλλα« 
γεῖεν τοῦ ᾿Ανδρονίχου ὀρθούμενοι, al χεῖρες αὐτοῖς 
ὡς cel; θεὸν ἀνετείνοντο * xal ἐθεοχλύτουν ἐπὶ τοῖς 
αὐτοῖς. 'O δὲ χατορθούμενον ἤδη βλέπων €b ἐφετὸν, 
ἔνδον μὲν ofa ἔπασχεν ἂν, καὶ ὡς ἔχαιρεν ἀμύθητα, 
τίς οὐχ ἂν τεχµήραιτο; τὰ μέντοι ἑκτὸς ἄλλως ἔχρω.- 
ζεν ἑαυτὸν, καὶ ἐδόχει μὴ ἂν φέρειν μηδὲ Cv, εἰ 
τοιαῦτα ἀχούοι, xai ὡς εἰς ἀπιστίαν γυµνάζαιτο. 
Καὶ τίς ἐγὼ, ἔλεγε, xal πῶς ἂν δυναίµην ; xal ὡς 
φευξοῦμαι, xal ὡς µεταστήσω τοῦ βιοῦν ἐμαυτὸν, 
εἰ μὴ ἀφίεμαι. Καὶ ἑῤῥάπιζεν ἑαυτὸν, xol ταῖς θρι- 
Qv ἑνύδριξε, καὶ πολλαχοῦ εἰλεῖτο, δοκῶν μὲν ἐθέ- 


sese perculiebat, seviebat in crines, ac ubique ϱ λειν διέχδυσιν ὡς εἰς φυγἉν, διδοὺς δὲ ἄλλως τόπον 


secedebat, visus eligere secreta loca pro fuga, 
se tradens alias clam latitiz et cacbinnis, mutata 
facie hic οἱ illic, qualis ille, pessima. 

40. Cum vero commodius tentorium figere cona- 
tus fuisset, ita' disposuit illud ut supra cubile sta- 


ret, ut forte sic multis persuasum fleret ipsum in. 


antecessum coustiluisee boram post quam fugeret 
tarbanique non excitaret, adulatores ineptias suas 
concinnantes, tot multi ut non fueript, voces exiu- 
lerant, custodias ordiuaverant observationesque 
viarum quae illuc ducebant exquirebantque quid 
eventurum esset. Tunc patriarcha illos extricans 
modo quo nos audito risimus nuncque maxime 
TYidemus, inter nos repetentes hoc scurrilius : 


χαρᾷ xai γέλωτι λεληθότως kv τῷ στρέφειν ὧδε καὶ 
ἐχεῖ τὸ πρόσωπον, ὁποῖος ἐχεῖνος, τὸ περιπόνηρον. 

p. Ὡς δὲ τὴν σχηνὴν ταύτην συµπήξεσθαι τεχνα- 
σάμενος ἀσφαλέστερον, προσεποιῄσατο πλασάμενος 
xal τοῦ ὑπερῴου γενέσθαι, εἶ πως οὕτω φαντάσει 
τοὺς πολλους, ὡς ὑπερθέμενος τὴν ἑνεστηκυῖαν 
ὥραν, φευξεῖται pev. αὐτὴν, xal ἁπαλλαγήσεται τοῦ. 
ὁχλοχοπεῖσθαι, οἱ χόλακες ἐντεινάμενοι τὴν ἆρμο- 
νίαν τοῦ λήρου, εἰς ὅσον πλέον οὐχ ἣν, φωνάς τε 
βαν, χαὶ φυλαχὰς ἐπέταττον. xal συντηρήσεις τῶν. 
ἐχεῖ διεξόδων, xaX διηποροῦντο, τί ἂν xal γένοιτο. 
Καὶ ὁ πατριάρχης ἑἐπιλυόμενος αὐτοῖς τὸ &mopov, 
ὡς huc; xal τότε µανθάνοντες ἐγελῶμεν, xat νῦν 


«Lude, lude de malis eventibus,» ille dicebat D δὲ ἔτι γελῶμενι παρῳδοῦντες ἕχαστος ἑαυτῷ xo- 


compedes, manicas collariaque Comueno parari, 
quibus retineretur. llec ille quidem. Mult aspi- 
eiebant ad inventionem cujusdam φηοἱ operis : 
Quid flent ista ? aiebant. Ille vero oblique vertens 
tgumentum capitis dextramque in altum erigens iu 
signum crucis, vincula, alligaptibus applaudebat ; 
tum habitu archipresbyterali Androuicum reline- 
bat, locum desiguans, ubi manentem invenerat; 
insistebatque ne relinqueret civitatem soque ad 
aliam converteret, Hic vero scilicet. invitus pa- 
tiens, adversus patriarcham exclauiat, eo quod sic 
ipsum ad fugag paratum alligaverit. lleu! in- 
quit, quid agis, despota? Ac postquam hoc sape 
gepetiisset, desinit alta voce lamentari quasi ob 


µιχώτερον. τό’ « Παΐτε, παῖς ἐπὶ συμφοραῖς, » 
αὐτὸς ἔφη xai ποδοκάκην , χαὶ χειροπέδας, καὶ 
χλοιὸν περιτραχήλιον, xa) ὅσα τοιάδε µηχανἠσασθαι 
τῷ Κομνηνῷ, δι ὧν κατέχοιτο ἄν. Εἶπεν ἐκεῖνος 
ταῦτα. Kal οἱ πολλοὶ ἀφεώρων πρὸς ἑτπίνοιάν. τινος 
χαλχεύμµατος 'χαὶ, Πῶς ἔσται ταῦτα ; ἔλεχον. 9 δ᾽ 
εὐθὺς πλαγιάσας τὸ τῆς ᾿καφαλῆς χάλυµµα , xoi 
τὸν δεξιὰν εὐθετίσας alc ἀέριον σταυρωὼν χάραγµα, 
χατακροταῖ ἁεσμοὺς τοὺς ἀρέσαντας' xol ἀμφιθαλὼν 
ἱεραρχικῶς ἐπέχει «bv ᾿Ανδρόνικον, καὶ ἀφερίζοι, 
ὅποι εὗρε µένοντα" xal χατασχκήπτει μὴ ἂν ἀφεῖναι 
τὴν πάλιν, παὶ ἄλλην τραπῆνχι. 'O δὲ ὡς ἀδούλητα 
δηθεν παθὼν, καταθβοᾶται τοῦ πατριάρχον, ola 
οὕτω χαταδἠσαντος τὸν τρέχειν ἔτοιμον) xat, "yo, 


- 


A! 


DE THESSALONICA URDE A LATINIS CAPTA. 


qnot, τὲ ποιεῖς, δέσποτα; Kal συχνὰ τοῦτο λογο- A malum magnum. Tum patriarcha. verba probata 


χοπήσας, ἄνεισιν ὑψοῦ στενάξων, ὡς ἐπὶ μεγάλῳ 
xax. Καὶ ὁ πατριάρχης ὑπειπὼν τὰ δοχοῦντα, 
ἡσύχαζε. 

μα’. Καὶ τοῦ λουποῦ (ἵνα μὴ τὴν χοσμιχὴν dn- 
δίαν ἁδολεσχῶ) γίνεται τῶν χαχῶν δρόµις εἰς τὸν 
περίδοξον vabw τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τοῦ Χαλκί- 
τοῦ, xal εὐφημία τοῦ Ανδρονίχου ἄχοντος εἰς βα- 
σιλέα, ὡς ἂν xal αὐτοὶ χαὶ ἐχεῖνος εἴποιεν' εἶτα χα) 
βία εἰς ἐχεῖνον, ὡς Καὶ μὴ ἐθέλων ἀρχηγὸς ἡμῶν γε- 
νοῦ” xal περίθεσις παρασήµων τῇ βασιλείᾳ πεδίλων, 
ἐχείνου μὴ χαθιστῶντος τοὺς πόδας, xol περίδυσις 
διαδήµατος ᾽ xat ῥίψφις μὲν χαπνιχοῦ καλύμματος 
τοῦ περὶ χεφαλὴν, ὅπερ Λαζόθεν elye τὴν ἀφορμὴν 
εἰς σύμδολον, ὧν ἔμελλε χαπνῷ φῦραι, κατεµπρή- 
σας τὸ πᾶν, ἀντιρόρησις δὲ ἐρυθροῦ, αἰνιττομένη, 
ὅσων χεφαλῶν χαταφηφιεῖσθαι μέλλει αἵματα. Καὶ 
αυγκάθηται τὸ ἐντεῦθεν τῷ βασιλεῖ ᾽Αλεξίῳ, καὶ πρ»- 
χάθηται. Ὑπερέχειτο γὰρ αὐθωρὸν ἐπείνου τὸ ἀπὸ 
τοῦδε, xal συντιμᾷ, οὓς αὐτὸς ἑπέχρινδ' xal mpo- 
(άλλεται ἀρχὰς, ἐξ αὐτῶν βαλθίδων τὸ τῆς κατ 
εὐτὸν βασιλείας ἅρμα πρόσθεν βαλών. Καὶ τὸ μέγα 
καχὸν τῷ μικρῷ χαλῷ συγχίρναται. 

μβ’. Βραχὺς 6 ἐν µέσῳ χρόνος, xai περιγίνεται" 
χα) ὡς ἂν μὴ θρήνον μεγάλου ἔξαρχος χαθισταίµην 
τοῖς φιλαλεξίοις, «t οὖν φιλοθασιλεῦσι, λεπτοτο- 
pev παχεῖαν σχνθρωπότητα bx ποδῶν ἁπάγει τὸν 
ἀνμθασιλέα. Καὶ τοῦ ζυγοῦ τὸν ᾽Αλέξιον ἑκτινάξας, 
εἴτε πνιγμῷ τῷ δι ἁγχόνης, ὡς διαῤῥέει λόγος 6 


πλείων, εἴτε χαὶ ἄλλως, ὡς ἐκεῖνος οἶδε wat οἱ C 


συγχακοῦρτοι, ἀντεμθάλλει τὸν νἱὸν Ἰωάννην, τὸν 
«os Μανουἡλ, ὕστερον, οὐχ ὅτι χαλλίων ἦν, àAX 
ὅτι ὁ μὲν Μανουἡλ ἀπεστύγει τὰ τοῦ πατρὺς, xal 
πως ἔθλεπεν εἰς τὸ µέλλον, καὶ τὸν Θεὸν ἑπίστρο- 
Φον εἶναι τῶν Ὑινοµένων χαχῶν ὑπελάλει' ὁ δὲ 
Ἰωάννης ἕστεργε, xal τοῖς πλημμελουμένοις ἔχαιρε 
συνεφαπτόµενος. — 

ur “Α δὲ τὸ ἐντεῦθεν ὁ Ανδρόνικος ob λέγω 
Έμαρτεν, f) ἐπλημμέλησεν (ἄλλως γὰρ ol θερµότε- 
pot ὀνομάσαιεν ἂν), γλώττης δεῖται νεανικΏς φρά- 
Cstv, xal πρὸ αὐτῆς λογισμοῦ βαθέος καὶ οἵου εὔ- 
ctoya βάλλειν, xa0' ὧν ἄν ἔπιδαλεξ.' ἅπερ ἡμεῖς 
ἁ πολωλεχότνες ti Υἠῤᾳ, τοσοῦτόν qapev ἐπιτέμνον- 
τες, ὅτι, ὁποίά τις Δαυῖδ μερελει]χὼς ἀπεχθῆναι 
Ev Q8 τῷ κατὰ τὸν ὑδρίαν xot τήν γαμετὴν, τὸν 
μὲν ἄνδρα βασιλέα, τὸν ᾽Αλέξιον, προϊάπτει χάτω 
παραστείλας «ou ζῆν, εἴἶτα xal βυδῷ θαλάσσης πε- 
οτεύσας, χαθά «wéc φασιν, ὡς οὐκ ἂν ἐγὼ ἀναχρί- 
ναιµι, χαθάπαᾷ ἀπεατογηπὼς τὴν φαύλην ταύτην 
περίστασιν. Καὶ ἔχεῖνος μὲν οὕτω τὸν καΐδα βααι- 
λέα συνόστέιλεν, si καὶ λόγοι τινὲς ὕστερον ζωὴν 
ἀχείνου χατεφεύσαντο" εἰς ὃ malta ὁ Ανδρόνικος 
ἐξελάλησέ τε δρεµύ’ ὃς ἁλσύσας περί που cà χατὰ 
Σιχελίαν τημελεῖσθαι tov ᾽Αλέξδιον βασιλεχῶς, ἡδὺ 
γελάσας, "H δὴ, ἔφη, ἄριστος κολυμθηνὴς, εἴπερ 
ἂν Κωνσταντινουπόλει χατακυδιστήσας εἰς βαθεῖαν 
0άλασσαν, ἀπνένοτὶ διεξέδυ περὶ οὖν ἐχεῖσε mop- 
θµόν. 


dicente, conticuit. 


A1. Ceterum. (ne cum tedio omnium, gare 
riam) malorum eencursus fit in gloriosissimutt 
templum Salvstoris Christi, Chaleitis, jamque pae 
lam Andronicus imperium renuere ferebatur au 
cipiti fama; fit deinde vis in illum: Dux vel in- 
vitus toster esto. Deinde coithurni imperatérii , illo 
pedes non przbente, ac diadema afferuntur ; ca- 
pitis velum fumosi coloris amovet, quod Laze 
tenus quibusdam temporibus portabat in signum 
eerum que fumo miscenda erant ; cumque omniáà 
incendissel, rubrum eontra jubet afferri, signi&- 
eans quanterum capitum sanguis damaandus esset. 
Dein cum imperatore Alexio sedet ac prsesidet. 
Exinde enim supra illuin sedebat, et quos cogdignoa 
judicabat cohlonestavi. Dimittit magistratus, atque 
3 repagulis currum imperatorium projecit. Sie 


- parvo bono malum magnum miscetur. 


42. His rebus breve temporis intervallum inter« 
cedit et tamen superfluum, ac. quasi magni Juetus 
constitutus essem dux philaletiis el philimperatofi- 
bus, idem tempus, humorem densum moestitie 
nínwens, coimperatorem abigit. Ex jugo post- 
quam Alezium pracipitasset sive strangulatione 
cum fune, ut refert fama αχ credita, sive aliter, 
re cognita ille et consortes ejus, substituit 
Joannem, filium Manuelis ultimum, moa quod 
erat melior, sed quod Manuel patrem detestabatur, 
eo quod etiam füturuin providebat, Deumque cite 
vel tardius vindicem esse malorum operum semn- 
tiebat. Joadanes vero dissotutos amábat, eorumque 
commercio delectabatur. 

45. Quaz deinde Andronicus non dico peccavit 
(aliter enim severiores eum recensebunt) ea nar- 
rare juniorem linguam exigit et qux examinabit res 
antequam eas in medium proferet. (juantunt perdi- 
dimus in senectute tantum repetimus, scilicet, sicut 
David meminit de Uria ct üxore peccasse, virum 


p imperatorem, Alexium pracípitasse, vit» termi- 


num posuisse deindeque abysso marís conmisisse, 
juxta quosdam, sieut nos ton judicablinus , bane 
odiosam circumstantiam in perpetuum horrentes. 
ffancque ille puero imperatori sepultaraia donavit, 
etsi postea illum vivere falso quidam dixerint. In 
quo cavilláus Andronicus crudele aliquid temere 
dixit. Cum audiisset in quodam loco in Sicilia 
imperatoria honore receptum fuisse Alexium, lzte 
risit: Equidem, ait, urinator optimus est, cum 
Constantincpoli in profundum mare mersus, in 
hunc portum uno tenore pernatavit, 


E EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


52 


, A. Viro Alexio sie expulso, apud se recepil A µμµδ. ᾿Αποιχίσας δὲ οὕτω τὸν ἄνδρα "AXEov, 


uxorem, heu { ctiam hujus mali teneram filiam, hac 
matrimonium regis Francie horrentem, ut refer- 
tur, Jam enim superbia tumens, aliasque expe- 
4ita ab amasio maxime polito, istius feros mores 
detestabatur. Aliquapdo in somnis de juvene so- 
moiasse eam referunt, et, O Alexi, exclamasse; que 
passa fuerit, ipsa novit. 


45. Ad vitium modice pronus , operabatur, 
siquidem cum ad istum gradum Íniquitatis per- 
venisset, cessaverit et conversus sit in verum ho- 
minem, et regnum aggressus sibi magnam mo- 
lestiam attraxerit, llle autem in morum feritatem 
relapsus, terrorem. omnibus meditatur. Pater ejus 
qui mitis erat, in. furorem intolerabilem incidit. 
Sic autem parva mala operabatur, quaudo Alexii 
imperatoris salutem przetexebat, pro suis proque 
puero Joanne satagit; atque in (am altam co- 
lumnam erexit furorem, ut Joannes ipse suspi- 
ciens vertigine die quadam fuerit correptus. Re- 
velavit ergo ille ipse quadam die patri dolorem 
mentis sux , declaravitque se pro futuro timere, 
de quibus nunc in magna fiducia versaretur pater ; 
lugetque mollius, nec vexat patrem ut in malis 
viriliter agat terribiliaque consilia secum meditetur. 
ldeoque voce prophetica hoc pulchrum consi- 
lium aperiens, mulieres ac fllios compellat, am- 
plectens quoque ipsum Manuelem, deinde cu: im- 


εἰσοιχίζεται τὴν αὐτῷ μνηστὴν, ὃ xal ἐκείνου xa- 
χοῦ νεάνιδα θυγατέρα, τοῦ τῆς Φραγγίας ῥηγ»ς, 
ὀχνοῦσαν μὲν, ὡς περιάδεται. τὴν συναφέν. "Hó« 
γὰρ χαὶ φρενῶν ὑπεπ[μπλατο) χαὶ πεπειραμένη δὲ 
ἄλλως λειότητος ἑραστοῦ τὸν τραχὺν ἀπέστεργε. 
Kal ποτε, φαοὶ, xa0' ὕπνους φαντασαχμένη τὸν νεα- 
νίαν, καὶ, Ὦ Αλέξιε, ἀναχράξασα, οἷα ἔπαθεν, οἵ- 
δεν αὐτή. 

με’. Καὶ fjv. μὲν ἴσως μέτριος τὴν xaxlav, εἴπερ 
ἐνταῦθα ἐλθὼν ἁδιχήματης, ἔληξε χαὶ ἑστράφη πρὸς 
τὸν ἀληθῶς ἄνθρωπον, ἁδιχήσας elc βασιλείαν, xat 
μεγάλου τυχὼν πράγματος’ ὁ 6' ἀλλὰ πρὸς δεινὸν, 
μέγα μεταπλασθεὶς τῇ θηριωδίᾳ, τὸ χατὰ πάντων 
«φοθερὺν πραγματεύεται. Καὶ ἀφίησι μὲν πατῃρ 
ὣς Άπιος εἶναι, ἀνθαιρεῖ-αι δὲ µαίνεσθαι ο χέτ 
ἀνεκτῶς. Καὶ ὡς εἴπερ μικρὰ ἐποίει χαχὰ, ὅτε 
πρύφασιν εἶχε τὴν τοῦ βασιλέως Αλεξίου περιποίη- 
σιν, πολλ)απλασιάζει τὰ ὑπὶρ ἑαυτοῦ xal τοῦ παι- 
δὺς Ἰωάννου καὶ εἷς οὕτως ἄποπτον ἐχχορυφοῖ τὸν 
τῆς μανίας χολων»ν, ὡς xai τὸν Ἰωάννην ἀναθλέ- 
Ψψαντά ποτε παθεῖν ἵλιγγον. Καὶ τοίνυν χαὶ ἀνεχκά- 
λυφέ ποτε τῷ πατρὶ xal Σχεῖνος τὸ χατὰ ψυχὴν 
πάθος, xa ἔδειξε φόβον ἔχειν εἰς τὸ µέλλον, ἐφ᾽ οἷς 
ὁ πατὶρ ἅρτι θρασύνεται. Καὶ ὑποχλαίει μὲν μαλ- 
θαχώτερον , οὐκ ἀποχναίει δὲ τὸν πατέρα τοῦ ἐν 
καχοῖς ἀνδρίζεσθαι xai δ:ινὰ βούλεσθαι. Ac) καὶ 
προαναφωνῶν τὸ χαλὺν ἐχεῖνος βούλευμα, γυναϊκάς 
τε τοὺς υἱοὺς προσέφη. ἐπιπλέξις ἐνταῦθα xal τὸν 


precatione promittit, ne postea locus detur ambi- C Μανουήλ: xol ἑπαρᾶται μὴ ἂν εἰς ἄξιον ἐλθεῖν τοῦ 


tioni ; Hllos solos futuros esse magnos, mortuo 
patre; pastinatoresque (ut sicul ipse loquar ), 
pistores , unguentarios atque liujusmodi gene- 
ris dimissurum $e esse jactitabat, quos ipsi dein- 
ceps imperaturi, nunc forte tient; valde extolle- 
bat filiis dignitatem imperatoris, ut libentius parvi 
imperatores flerent, quasi gigantum reguo spolians, 
consolari voluisset, imperium Pygmaorum illis 
promittens, 


40. Fit ergo homo plus quam iuhumanus, ex quo 
feram induit. Conventus qui illum non juva- 
bant ad firmandum imperium, ubi tot εἰ tiles 
quidem »dducebat eosque plurimos, alios vero e 
medio alio transferebat, innumerosque alios sic 
projiciebat, ordinatim eompreliendendo, non ob 
Lilem causam, sed — propterea quod illi placuisset 
ipsos vivere, ipse solus homo exsistere deside- 
rans, propter suspiciones malas naturze alte insitas, 
quibus dolosus semper fuerat in illos qui supra 
se erant; unde omnes imperatores secum compa- 
rando judicabat. Nec dico multitudinem eoruin qui 
passi sunt; non de singulis refero; non expono quas 
contra illos maehinationes conceperat ; mec modos 
nec loca refero juxta qus ac quomodo tentatum 
fuerit. malum, nihil hujusmodi amplius, ne txdio 
fastidiam. lllud unum dico, eum excelluisse ve- 
rum dicendo de promissionibus filiis datis. Non 
eaim multo post parum abfu:t quin praeclaris ho- 


ἠσυχῆ ζήσειν, µεγαλείους μόνους ἐχείνους ἑτομέ- 
νους, ἐπὰν ὁ πατηρ θάνοι. Καὶ χομπάσει, µαχελ- 
λαρίους (εἰπεῖν κατ ἐχεῖνον) xal µάγγιπας καὶ 
µύρων ἑφητὰς μµέλλειν ἀφήσειν Ἱεριεῖναι, xal 
τοιούσδε τινὰς, ὧν αὐτοὶ ἄρξοντες ὕστερον, εἰχτ 
ἄρτι δειλσίνονται ' μεγάλα σεμνύνων ἔχεΐνος τὴν 
βασιλείαν τοῖς παισὶν, εἰ οὕτω μιχροθασιλεῖς &no- 
θήσονται, ὅμοιον ὡς εἰ καὶ γιγάντων ἁποστερῶν 
ἐθέλοι παραμνθεΐσθαι, οἷς Πυγμαίων ἄρξειν αὗτοὶς 
ὁπόσχοιτο, 

µς’. Γίνεται οὖν ὁ ἄνθρωπος ἐπὶ πλέον ἀπάνθρω- 
πος, τν θήρα µετενδυσάµενος. Καὶ οἷα μὴ ἀρχοῦν 
αὐτῷ στερεῶσαι βασιλείαν, εἰ τοσούτους xal τοιού- 
τους λογάδας, τοὺς μὲν ἁπήγαχεν εἰς τοὺς πλείονας, 
τοὺς δ᾽ ἄλλως kx μέσον ἔστησε, προσεπικαταδάλλει 
καὶ ἄλλους µυρίους ὅσους, µάρπτων ἐξείης, οὗ κατὰ 
αἰτίαν οὖσαν, ἁλλ' ὁποίας πλάσαιτ ἂν χατὰ ζών- 
τω», ἄνθρωπος αὐτὸς μόνος ἐφιέμενος ζᾖν διὰ τὸ 
φύσει χαχύποπ-ον, ὃ παγίως αὐτῷ ἑνεῤῥίζωτό, otc 
αὐτὴ ἀεὶ ἑδολίου χατὰ τῶν πρὸ αὐτοῦ: ὅθεν ᾧετο 
πάντας βασιλεῖς xav' αὐτόν. Καὶ οὐ λέγω τὸ πλῆ- 
θος τῶν πεπονθότων οὐ προαάπτοµαι τῆς κοιότη- 
τος" οὐκ ἐχτίθεμαι τὰ xav! ἑκείνων συμπλάσματα; 
οὐ περιηγοῦμαι τρόπους f) τόπους, καθ οὓς xai 
ὅπως περανθείη τὸ xaxáv: οὐκ ἄλλο τοιοῦτον οὐδέν' 
μὴ καὶ ἀηδίας ἀναταράξω βὀρῥορον. Ἐκεῖνο µόνον 
λέγω, ὡς Ἱρίστευεν ἀληθεύων ἐπὶ τῇ πρὸς τοὺς 
νἱοὺς ὑποσχέσει. (ὗ πολλοῦ γὰρ ἑνέλιπε φιλῶαα) 
ἀνθρώπων ἐπιδόξων τὴν Μεγαλόπολιν, Καὶ οὕτω 


- 


59 


ΡΕ THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


{4 


μὲν xatà πάντων» αὑτός: ἦσαν δὲ οὐδ' οἱ πάντες A minibus Constantinopolim denudarit. Salis ergo 


&nsouxótac ἐχείνου πρός vs τὸ μῖτος. Μισούμενοι 
γὰρ ἐφιλοτιμοῦντο ἀντιμισεῖν, οὐχ εὐαγγελιχῶς μὲν, 
χατὰ βασιλιχὸν δὲ ἐχεῖνο παράδειγµα. Καὶ συλλε- 
γέντες τῇ ἀμύνῃ πρός τι Ev, ὁρᾷν ἤθελον xal ἀντι- 
Ἀυγπεῖν τὸν χατάρξαντ:. "Ησαν δὲ iv τοῖς δρῶσι 
πρὸς ἄμυναν, ὅτι χαὶ ἓν τοῖς παθοῦσι, χαὶ οἱ τῆς 
"Ayap. Τὰ γὰρ χατὰ Νιχαέων πάθη, xol ὅσα οἱ 
Προυσαεῖς ἔτλησαν, Έψαντο xai ἐχείνης, xai «el 
πολὺ ἐχθίστην ἡμῖν ἑνέγραφαν. Πολλοὺς γὰρ xai 
τῶν αὐτῇ; ἐπιλέγδην fj Νίχαια, ναὶ δὲ xa fj Προῦ- 
σα μετὰ πολύπονον ἅλωσιν µετεωρισθέντας εἶδον, 
ὅθεν ἔστι χαταθῆναι εἰς ἆδην καὶ ταχὺ xal οἴκτιατα. 


ille erga omnes erat; non vero omnes erant iHi. 
dissimiles odio. Odium enim odio reddentes gló- 
riabantur, non. quidem juxta Evangelium hoc fa- 
cientes, sed juxta imperatorium exemplum. Coadu- 
nantes se ad vindictam contra unum agere vole- 
bant, vicissimque molestare eum qui imperat. Era: 
vero qui vindictam desiderabant, quia erant qui 
fuerant passi, et Agar fi/ii. Quse enim Niczwenses 
atque Prusenses sustinuerunt, accemderunt eum 
funestissimamque nobis reddiderunt. Niesa enim 
itemque Prusa post durissimam expugnationem 
multos electos hujusmodi homines in aere subla- 
tos viderunt, unde in infernum rapidus et misc- 
randus est descensus. 


μζ. Καὶ ofa μὲν ἐντεῦθεν οἱ ᾿Ανατολιχοὶ ἔπαθον, D |. Qualia deinde Orientales fuerint passi, in 


εἰς μνήμην, εἰ xai μὴ μετ) ἐγκωμίων τοῦ ᾿Ανδρονί- 
xou, συγγραφέσθω ἕτερος, ἐχεχειρίαν τε ἄγων ἰχα- 
vhv, ἀλλά καὶ δαχρύοις πλουτῶν ' ἡμᾶς γὰρ ἐπέλι- 
πον xal αὐτά. Ἡμῖν δὲ ola ἐχεῖθεν συνέπεσον, xal 
ὡς 1j τοῦ ᾿Ανδρονίκου, ὁμαλῶς λέξαι, οὗ προσίνεια 
καθίχετο καὶ ἡμῶν ὁλεθρία, φράσων Épyopat, οὐ 
πρὸς εὐρυλογίαν οὐδ' αὐτὰ, μὴ καὶ πλατὺ μάλα βι- 
δχιογραφᾖσειν ἀνάγχην εὑρήσω, ἀλλ᾽ ὡς πρὸς ἔσχια- 
γραφηµένην τῶν πεπραγμένων ὑπόδειξιν, 


μη’. Οἱ βλαδέντες ἐχεῖνοι, οἱ πολλοὶ, οἱ ποιχίλοι, 
οἱ πολύγλωσσοι, διασκαρέντες ἄλλυι ἄλλοθεν, «C τις 
Φφρήτρη ix Πίσης, εἴ τις ἀπὸ Γενούης' τὸ τῶν 
Τούσχων φῦλον, xal τι Λχμπαρδιχόν ' οὐχ ἀπελί- 
πετο δὲ οὐδὲ τὸ ἐκ Λογγιβάρδων βλαθὲν, οὐδ' ὕσα 
ᾱ,λα: οὐ μὲν δὲ ἀλλὰ xal τῶν Εὐγενείας ἐπιτεταγ- 
µένων. Μα. εἶνος δέ τις, xal Δαλασηνὸς, xa! Κλά- 
δων, xal τινες τοιοῦτοι τῶν τῆς ὑφειμένης, πρὺς 
δὲ xal θεραπευταὶ ἀρχόντων, οὓς ὁ ᾿Ανδρόνιχος 
φαύλως δ.έθετο” οὗτοι δᾳ, καὶ ὅσοι 6k ἄλλοι Ev ὁμοίοις 
καχοῖς σαν, ἑπρέσβευσαν παρὰ πολλοὺς τῶν µέ- 
Ύιστα δυναµένων, περί τε τὰ τῆς ἑῴας λήξεως, καὶ 
τὰ ἑσπέρια. Καὶ οἱ μὲν τὸν σουλτὰν ἠρέθισαν, τὰ 
πλείω πρ Ἰσχόμενοι εἰς δυσωπίαν τὸν τοῦ βραχυδίου 
βασιλέως ᾿Αλεξίου θάνατον, ᾧπερ ὤρειλε πιστὰ διὰ 
τὸν πατέρα Μανουἡλ ὁ τῶν ᾽Αγαρινῶν EÜvapyo;* 
ἕτεροι δὲ τὸν ἐν ᾽Αντιοχείᾳ προχαθήµενον, τόν τε 
χατὰ xóopov, xal τὸν ἐχχλησιαστιχῶς * ἅλλοι δὲ τὸν 


memoriam, etsi non ia. laudem Androniel, alter 
conscribat , inducias justas agens, sed rivos |4- 
cerymarum movens; ha scilicet deerant nobis. 
Qualia vero inde nobis eveterint, et quomodo Àu- 
dronici, ut eadem intentione soni dicam, nou 
benignitas tetigerit quoque nos mortaliter, nar- 
raturi jain sumus, ne hic longius quam alibi ser- 
monem protrabamus ; non enim magnum librum 
scribendi necessitas incumbit nobis, sed aduti- 
bratim facta demonsirandi. 

48. Qui lesi fuerunt multi, varii, lingaarum 
diversarum periti, alii alio dispersi, si qua tribus 
ex Pis», si qua Genuensis ; tribus Tuscoruin atque 
Lombardorum; non enim obliti sumus quod passi 
sumus ex Longibardis, uec alia similia ; nee ver 
alias deputatorum nobilium. Quidam vero Malinus, 
et Dalasenus et Clado, ac quidam hujusmodi se- 
cundi ordinis, preterea ministri quoque magistra- 
tuum, quos Andronicus male tractavit ; hi qui- 
dem et quicunque alii in malis paribus erant, legati 
iverunt ad multos potentissimorum , ad' Orientis 
et ad Occidentis finium regiones. Plerique irrita- 
verunt sultoanem referentes juvenis Alexii mor- 
tem prematuram iniperaloris, cui filem debebat 
propter Manuelem patrem Agarenorum rex; a!ii 
vero eum qui regnabat Anüochige el per orben:, 
illumque qui praeerat Ecclesie ; alii etiam eum 
qui Hierosolymis regis tutulo militabat pro bono. 


àv Ἱεροσολύμοις ζηλοῦντα βασιλιχῶς ὑπὲρ τοῦ xa- D Mi reges igitur post Manuelem filio ejus Alexie 


λοῦ. Ὠφειλέτην δὲ &pa xal τούτω τὼ ἄρχηντε ὀρθὴν 
ἀγάπην xal ἐπιχουρίαν μετὰ τὸν Μανουὴλ ἁδιχου- 
μένφ τῷ υἱῷ ᾿Αλεξίμ. Al δὲ ἐντρεχέστεραι τῶν 
πρεαθειῶν περὶ τὰ καθ) ἑσπέραν ἐξετελοῦντο. Καὶ 
ἐλιτάζετο πρὸς μὲνα τῶν ὁ τῶν ἐν µεγάλῃ Ρώμη 
ἀρχιερατικῶς ὑπερεστὼς, xal e τις ἄλλος map αὑτῷ 
καὶ xat' αὐτὸν ἰσχύων * πρὸς δὲ τῶν 6 Γερμανικὺς 
φύλαρχος. Ὠχλεῖτο δὲ πρεσθευτιχῶς xal ὁ πολὺς 
την ἑξουσίαν ᾽Αλαμανός. Καὶ οὐδὶ 6 Μαρκέσιος 
ἡσυχῖ, µένειν ἀφίετο, χαθάπερ οὐδὲ ὁ τῆς Οὐγγρίας 
χράλης ' xal ὃς δὲ ἄλλος ἰσχυρὸς περίοιχος. Καὶ 
ὅλως, ἔνθα περιήγησις ἀρχικῶν ὀνομάτων, ἐκεῖ 


injuste habito amorem el curam merito debeban'. 
Celeriores vero legationes Occidentis partes viserunt, 
Rogabat quoque pro hujusmodi qui Rome magna 
archipresbyierio praeest, ac si quis est prope illum 
potens; pro aliis dur Germanorum. XMoveba- 
tur vero legatione multus potestate Alemanus. 
Nec Marcesius tranquillus poterat manere, nez 
Hungariz dux, nec quicumque vicini princeps. Ας 
ubique, hic descriptio principum nominum, ibi si 
vita deerat respiciebatur ad illos, pedesque statim 
currebant, ac. lingua loquebatur simul, ac pro Ρος» 
suasione opcrabotur. 


ἀπέθλεπεν αὗτοῖς τὸ δεόµενον τῆς Quync* xal οἱ πὖδες αὐτίκα ἔτρεχον, xal ἡ γλῶσσα ἑλάλει, xol 


ἐνέργει πρὸς πειθὠ. 





o5 EUSTATHIE THESSALONICEMNSIS METROPOLIT/E 56 
49. Maxime ejusmodi plebem expertus fuit A — i0. Μάλιστα δὲ 7οιουτου ἐπειράθη ὄχλου ὁ τῶν 


$cu rex seu Lyrounus Sicilie, sicul Dionysii qui in 
bistoria memoraniur, atque Phalarides , aliique 
multi, quorum regnum tyrannicum et era οἱ dice- 
batur. lbi qui primus per vim regnaverat, ei. no- 
wea Rowanum comitis in nomea regis comnmu- 
taverat, Rogerius erat, vir celer, ae maxime stre- 
hue agens, interque multos alios massime (oqui de 
36 dedit seriptoribus. Secundus vere post illum 
fempore, monu 3c fortuna, fllius illius, nescio 
quomedo sit appellandus; bie adhue vivens (&u- 
Helm eum dicunt), vir uagous consiliis, sed par- 
vus. exsecutione, quippe qui pauca gessit, perpetuo 
usua infortunio et, sicut nbsrrvavit Ariateteles, in 


plerisque tertiis generationibus tyrannaorum fan.i- - 


liam primum florere, deinde emarcescere frequens 
esperieplia demoustravit. lljo vero, eum bene 
sortitus sit sibi, forle credehat fore ut uon solum 
non mgrcescal, licet teitius. geuerationo, sed e- 
tiam fructum refegat. Omnino enim in nobis bene 
fortunatus tuit. 


50. Gulielinus ergo ille odium, puto, uutriehat, 


quod Manuel exercitum suum (uderat, muliume 
Que vexatum percusserai , simul ac aflectabat 
antiquum potrimopium in litore maris situm 
prope Constantinopolim , quod imperfectum reli- 
quere pater. Bimul igitur inflammatus memoria 
Manuelis qui terra marique Siculos aggressus fuerat 
(uirwunque enim exorsus erat, magno quidem 


Σιχελῶν εἴτε ῥὲξ, εἴτε τύραννος, ὡς οἱ Αιονύσιοι 
καθ) ἰατορίαν βεθαιοῦντοι, καὶ οἱ Φαλάριδες, xat 
ἄσοις δὲ ἄλλοις τὸ ἐχεῖ ἄρχειν ευραννεῖν καὶ fv καὶ 
ἑλέγετο. Ἔνθα ὁ πρῶτος πρλὶς βίᾳν κχατάρξας, καὶ 
qb ᾿Ρωμαϊχὸν ἐχεῖνο χυµμητάτον εἰς ῥηγάτον µετα- 
ράψας, Ῥαγέριος ἣν, ῥέκτης ἀνῆρ. καὶ τῷ ὄνει 
ὁριατήβιος, καὶ àv τοῖς ἐχεῖσε πολλὴν ἱστορίαν ὑπὲρ 
ἑαυτοῦ περιχείµενος ' Δεύτερος δὲ pev! ἐκεῖνον χαὶ 
χρόνῳ καὶ χειρὶ xai φύχῃ, καὶς LE bxelvou, οὖκ ob" 
ὅπως Άχων τοῦ ὀνομάζεσθαι * à δὲ ἄρτι ξῶν (Σελίελ- 
μον Exelvós φασιν). µεγαλεπήθολος μὲν τὴν ἔφεσιν, 
μικρητελετὴς δὲ ἓν ταῖς ἐπιδολαῖς. Ὀλίγα μὲν γάρ 
τινα ἠνδραγαθίσατο, τὰ πλείω δὲ ἕπταισε. Καὶ ὡς 
μὲν χατὰ τὴν σχέφιν ᾿Αριστοτέλους εἰς εριγονίαν τὰ 
πολλὰ «b τυραννικὸν φῦλον ἀνθοῦν, εἶτα µαραίνε- 
ται, συχνὴ πεῖρα παρέδειξεν. Οὗτος δὲ, ol; Apt: 
εὐτυχῶς ἑαντῷ ἐπέττενσᾶν, οἵριτο ἂν τάχα οὗ µόνον 
οὑκ ἀπανθήσειν, τρίτος ὧν αὐτὸς τῷ γένει, ἀλλὰ καὶ 
χάρπιµος ἔσεσθαι. Πάνυ γὰρ ἡμῶν χατευτύόχησεν. 


v. 'O δὲ οὖν Γελίελμος οὗτος χόςον τε, οἶμαε, 
τρέφων, οἷς ποτε ὁ Μανου]λ κατεστράτευσε τῆς αὖ- 
τοῦ, καὶ πολλὰ καὶ ἐλύπησε xal ἕθλοφς, χαὶ ἃμα᾽ 
καὶ ζηλῶν πατριχκὴν διὰ θαλάσσης ὁρμήν ποτε πα- 
λαιὰν κατὰ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἣν ὁ πατ]ρ 
ἀνένυτον ἐξετέλεσεν * ὁμοῦ δὲ καὶ συνάφας εἰς νοῦν 
τὴν xat διὰ γῆς xat διὰ θαλάττης µελέτην τοῦ Ma- 
νου)λ χατὰ τῆς τῶν Σ.κελῶν (χατἆμφω γὰρ ἐχεῖνος 


consilio capto, fortuna vero belli ceciderat), susce- C ἐπεχείρησε, χαλῷ μὲν ἐπιδαλὼν πράγματι, χατα- 


pit logatjonem Αμάτομίοί inimicorum, quibus im- 
perare gloriabatur Alexius Comnenus, qui quoque 
peregre mulium longuimque fecerat iter. Procter 
alios populos regiones Tauricorum ace Scytharum 
peragraverat, multis laboribus propter Androni- 
eum toleratis. Yerbum profert Sicylus, eopiisque 
Suis tectram qQareque replet, quasique nubes jam 
imwinent Megalopoli, e& qua profundens mortem 
Andronici exercitum submereurus est, interea 
inagua operante, bancque mubem persequeute 
Alexio Comneno. Dicebat eyim aique credebat 
peues ipsuinmet adesse omnem gentem Romanam, 
sincereque ipsum amare; nec ullos a se alienatu- 
roe esse, sed simul ivisse seu ad observandum seu 


χυδευθεὶς δὲ τύχαις πολέμου), προσίεται τὴν πρε- 
ofela; τῶν τοῦ Ανδρονίκου ἐχθρῶν, ὧν κατάρχειν 
ὁ Κομνηνὸς Αλέξιος Ἠγλαϊῖζετο, πολυπλάνητος xal 
αὐτὸς, χαὶ μακρὰ κεριοδεύσας " εἴγε πρὺς τοῖς ἅλ- 
λοις χαὶ διὰ Ταυρικῆς χαὶ Σχυθίδος τῆς ἐλθὰν, διά 
τὸν ᾿Ανδρόνιχον µυρία ἔχαμε. Καὶ τυγχάνει βαλὼν 
Exo; ὁ Σικελὸς, τὴν τε ξηρὰν τὴν τε ὑγρὰν ἐμτλῖ-- 
σαι τῆς xaT ' αὐτὸν δυνάµεως, xal οἷόν τινα νέφη 
στρατοῦ ὑπερστῆσαι xal αὐτῆς τῆς Μεγαλοπόλεως, 
6v ὧν ἐπιδρέξας ὄλεθρον χαταχλύσει τοὺς ἀμφὶ τὸν 
Ανδρόνιχκον * φυσῶντος ἐνταῦθα μεγάλα, xal τὰ 
τοιαῦτα νέφη συνελαύνοντος καὶ τοῦ Κομνηνοῦ ἌΑλε- 
ξίυν. "Έλεγε γὰρ, ἀλλὰ xal ἑδόξαξε, πρὺς αὐτοῦ 
εἶναι τὴν πᾶσαν "Ῥωμαῖδα, καὶ φιλεῖν αὐτὸν εἰς τὸ 


ad provoosndum indicio, statiuque in subditionem D γνήσιον.. xaX μὴ ἂν ἀφέξεσθαί τινας αὐτοῦ: ἀλλ 


s wmetipsos tradituros cenfidentes. lu his vero ver- 
lis latebat hoc consilium ; scilieet, cum ita se ha- 
berent, ita diligerent sibique invicem intimes animi 
sensus aperuissent, illum imperaturum esse, Λη- 
dronice vi amoto, roetaque via sic adliuc prae 
terinissa, Etenim rex Siculus aliud voluit , atque ut 
adversus ceteros Siciliam regnumque ipsius ob- 
&rmaret, proficisci Megalopolitm statuit. 
σιν, ἀποχαταστῆσαι, αὑτὺς δὲ µατεµθήναι slc τὴν 
54. [η bis vero tale quid evenit. Post maximam 
nosuyam calamitatem vidimus virum queindam de- 
centi habitu, largiore nigro colore, optime vestitum 
eumnino more Latino preter barbam longam; qui 
videbatur quasi missus a superioribus ecclesiasticis, 


ἅμα ?| χατιδεῖν ἢ μηνύματι ἐρεθισθῆναι, xal abvixa 
ἐπιδιδόναι χαταχύπτοντας ἑαυτοὺς εἰς ὑποταγήν. 
Ἐνεχρύπτστο δὲ τ.ῖς λόγοις τούτοις xal νοῦς, ὡς 
οὕτως ἔχων, xal οὕτω φιλούμενος, xal εἰς τὰ Exá- 
στων παραδυόµενος σπλάγχνα, βασιλεύσει αὐτὶς, 
ῥέφας τὸν ᾽Ανδρόνικον, παραγόµενος χἀάνταῦθα τῆς 
ὀρθῆς. 'O Xp Σιχελὺὸς ῥῆξ ἄλλα Ἠθελε' xol Σιχε- 
λίαν μὲν xa τὸ χατ᾽ αὐτὴν ῥηγάτον ἑτέροις, ὥς φα- 


Μαεγαλόπολιν µεμελέτηχε. 


να. Ῥυνέπεσε ὃς τι ἓν τούτοις xal τοιοῦτον. EÍ- 
δομεν ἡμεῖς μετὰ τὴν ἓν ἡμῖν μεγίστην δυσπραγίαν 
ἄνδρα τινὰ εὐσταλῆ, μελαγχρῃ πρὸς βάθος, ἑσταλ- 
μένον εὖ µάλα «à πάντα κατὰ Λατίνους, πλὴν ὅσον 
βαθυγένειον * ἐσχηματισμένον αὲν dosi xal ἆποστο- 


57 DE THRESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. b 
Ausoe, λεγόμενον δὲ ῥπερπόνηρον εἶναι. Ἡ δὲ φόμη À dixique se esse maxune fatigatum. Ἐα fama 


καὶ ἱππότην δεξιὸν αὐτὸν εἶχεν, ὡς καὶ ὁ εὐγενὶς 
ἵππος ὑπομαρινρεῖν ἑῴχει, ὃς αὐτὸν ἔφερε, xat οἱ 
ἐχείνου ἐξελιγμο), ὅτε Ίρετο ἔφιηπος. "Y πισχνεῖτο 6k 
τὸ χατὰ ζώνην αὐτῷ ξίφος καὶ ὀπλίτην αὐτὸν εἶναι. 
ὑὕτω τὸν povayhy ἐφενύδετο, εἰς ὃν ἐπιπολῆς ἔχρω- 
µάτιστο. Αλεξίου δὲ χλῆευ φέρων, Σιποννεηνὸν 
ξαυτὸν ἐπεχάλει Φιλαδελφηνὸν, ἄλλα τινὰ πρὺς ἑτέ- 
pow xal γνωριζόµενος xal λεγόμενος. Οὗτος ὁ ἄν- 
ὀρωπος, ὅστις ποτὰ καὶ ἔστι, πλέον τῶν ἄλλων χαιά 
γε πονηρὰν µέθοδον τὴ πρ τοῦ καταιθαλώσαντος 
ἡμᾶς πολέμου ἑξηνέμωσεν cl; αἰθέριον. "Hy. μὲν 
Τὰρ ὁ δαχρύων GE; βασιλεὺς Αλέξιος κείµενος, 
ὡς ὁ ᾿Ανδρόνικος ἔθετο * αὐτὸς 6b ὁ μοναχὸς οὐκ 
ea σαφῶς ὅθεν πλεύαας cl; τὰ ὑπὲρ τὸν Αδρίαν 
ἐθνη, ἐπεδείχνυέ τινα alla, ἐς ὅμοιόν τι xat χρόας 
καὶ ἠλιχίας ἤκειν φαινόµενον τῷ βασιλεῖ ᾽Αλεξίῳ. 
Καὶ ἣν μὲν, φασὶν, ἐχεῖνο παιδίον ἀγροιχιχὸν ἔχ πο- 
θεν Βαγεντίας» αὐτὸς δὲ ταῖς ἡμῶν ἁμαρτίαις τὸ 
τοιοῦτον σόφισµα διδαχθεὶς, xal παρίστατο δουλι- 
παώταρον τῷ ἁγεννεῖ ἑκείνῳ παιδίῳ, xal τοὺς πόδας 
ἔνιπτε, xat ὅσα ἄλλα πρὸς ὑπηρεσίαν, ἑτόλει ὡς ἐπὶ 


βασιλεῖ, εῤᾳδιουργῶν χατὰ πονηρίαν, χαὶ ἀναδιδά- - 


ἔας, ἐχεῖνον βασιλέα ἑαυτὸν ἐπιλέγειν, χαὶ θαῥῥύ- 
vec, xdi ἐγχελεύεσθαι τούτῳ ὅσα καὶ δούλῳφ, xal 
ἀπειλεῖσθαι δριμύτερον. Καὶ βασιλικὴν αὐτῷ σχη- 
vhv οὕτω. πηξάµενος, περιέφερεν ἔξ ἔθνους εἰς ἔθνος, 
xal μάλιστα εἰς ὅσα χαχῶς διέθετο ὁ ᾿Ανδρόνιχος. 
Καὶ σννέκλαιε τραγικώτερον * xal σκηνοδατῶν ἁδι- 


cques dexter erat, quod οἱ nobilis equus testari vi- 
dehatur, qui eum portabat, u&. evolutiones quoque, 
cum equo insideret. Gladius quo cinctus erat mili- 
lem esse quoque spondebat. Sic wouachum simula- 
lat, cujus habitum portare cernebatur. Alexii no- 
men ferens Sicuntenum Philadelphium se vocabat, 
quibusdam aliis nominilus praeter είθγα agui-. 
tus et nominatus, Hic bomo, quiquis sit vel fue- 
rit, prey cxteris, funestis artibus in aera sufflavit.— 
ignem belli quo accensi sumus. Etenim lacrimabi- 
lis Alexius imperator mortuus erat, cum erigeretur 
Audronicus. Hic monachus qui , nescio unde, na- 
vigaverat ad regiones supra mare Adriaticum sílas, 
quemdam puerum moustraverat satis specie ac 
etate similem imperatori Alexio. [llum puerim 
fuisse dicunt ruricolam oriundum Bagentia, et qui 
nos propter peccata nostra hauc machinaiionem 
docuisset, coram hoc puero ignoti generis utsub- 
Jectus astabat, pedes lavabat ejus, et alia mula 
revereutjz causa, officia hec praestabat quasi ipi- 
peratori, maxiuo dolo agens, cumque notum fe- 
cisset se illum regem eligere, ausus est et illum 
hortari dureque etiam illi minzri. llliquoque post- 
quam tabernaculum imperatorium fixisset,de gente 
in gentem eum ducebat, praesertim in eas quz aver- 
sabantur Ándronicum, Exclamabat autem modo tca- 
gico, palamque daimnabat magnam iniquitatem 
quasi in imperatorium hunc puerum cui deberetur 


χίαν μεγάλην ὡς ἐπὶ βασιλικῷ τούτῳ παιδὶ ὀφειλο- C files ex animo a bonis Ghristianis, incitabat eos 


μένῳ πιστὴν φιλίαν ὑπὸ Χριστιανῶν ἀγαθῶν, προι- 


καλεῖτο εἰς ἄμυναν, ὑποδεικνὺς κατὰ τὸ εἰχὸς xal - 


σηµεία τριχῶν δανθότητα, ὁδόντος λεῖψιν, ὁποίαν 
εινὰ xal à ἀληθῆς Αλέξιος ἐκεῖνος δυσπραγεῖν εἴ- 
1ηχα, βλέμματος ἑἐμθρίθειαν (ost χαὶ βασιλικοῦ, 
πλάσιν σώματος εὐπαγὴ, καθ᾽ ἣν µάλιότα τὸ ἀγρο- 
«xbv εὐδοχίμως ἔχει, καὶ ἄλλα τινἀ. Καὶ οἱ δυσω- 
φούμενοι διετίθεντο πρὸς πένθος, χαὶ ἡλέουν, ofa 
ph ἐξαχριδοῦν ἔχοντες, οἷς ἐπεπρύσθει τῇ διαχρῖσει 
τιὸν σηµείων. τοῖς ἔθνεσιν 1) χατὰ τοῦ : Ανδρονίκου 
μῆνις. Ὄθεν xal ἁπανούργως πειθόµενοι τὸν παΐδα 
Αλέπειν ᾿Αλέξιον, ὃ χαὶ ὁ ἐξ ἀγροιωτῶν οὗτος παῖς 
ἑτέθη καλεῖσθαι, κατέχυπτεν el; προσχύνησιν, ἡσπά- 
ζοντνο, µατέωρον Ίγον, δώροις ἐδεξιοῦντο πολλοῖς : ἃ 


ad vindictam, ut signa demonstrans, flavos capil- 
los, dentis lacunam, qu& quidem huic vero Alexio 
acciderat, gravitatem aspectus quasi imperatorii, 
formam tandem corporis bene constitutam, quam 
imprimis habet ruricola, et alia quedam. Homines 
egre ad luctum dispositi erant, miserebanturque, 
eo quod non satis|certo discernere poterant, quibus. 
oblata eraut signa apta ad iram adversus Androni- 
cum revocandam. Unde simpliciter credentes pue- 
rum Alexium videre in hoc puero qui ex medioruri- 
colarum venerat ul agnosceretur, proni veneraban- 
tur eum, amplectebantur, in altum  extollebant, 
donis cumulabant, quae accipiens monachus, dives 


" discedebat, atque ex iflis pretium percipiebat pue- 


bh κατέσπα ὁ μοναχὸς, ἀπεχδαίνων βαρύπλουτος, ot; D rum cauponando. Et veritas quidem sic invo- 


ἓμ πορικῶς τὸν παῖδα χαπηλεύων ἐχρηματίζετο. Kal 
ἡ μὲν ἀλήθεια οὕτω λαθοῦσα ἑνδόμνχος fjv, τὸ δὲ 
φοῦδος ἐχνιχΆσαν ἐξεθύμωσε τὰ ἔθνη πρὸς ἄμυναν" 
ol φθάσαντες ἐνέδησαν αὐτοὺς ὄρχοις εἰς πίστιν τῷ 
τε Μανουὴλ xal eo διαδεξαµένῳ αὐτὸν υἱῷ Ἀλεξίῳ. 
ἼἜχθη δὲ xal πρὸς τὸν ῥῆγα Σικελίας ὁ τοιοῦτος 
πλαστὸς βαοιλεώς. Καὶ ὁ μὲν Κομνηνὸς Ἀλέξιος, ὁ 
εὺν Σ:χελὸν ἐρεθίσας, Άλεγχε' τὸν ἀγροιώτην τοῦτον 
καΐδα, val δὲ καὶ οἱ σὺν αὐτῷ «οἱ δὲ ἐκ τῶν ἐθνῶν 
ἐθδεδαιοῦντο, εὖ ὅτι µάλα xal ἀπηχριδωμένως int- 
στᾶσθαι αὐτὸν ἐχεῖνον εἶναι τὸν παἶδα τοῦ Μανουὴλ, 
ὑπὲρ ου χαὶ ἁποθανεῖσθαι αὐτούς. Τέλος δὲ ὁ μὲν 
Σεχελὸς, εἰ χαὶ ἑπέγνω, €a0l, τὸ ἀληθὲς, ὄρως πει- 
αμονὴν ἰδίαν ἔχων, xat ποῦ θρόνου Κωνεταντινου- 


luta latebat, mendacium vero superstes gentes ad 
vindiclam excitabat ; quidam jam se devinxerant Ju- 
ramentis ad fidelitatem erga Mantnelem eumque qui 
illi successerat Alexium, filium ejus. Hic pseudo- 
Imperator ad regem ΒΙΟΙ] ductus est. Alexius 
autem Comnenus, qui regem Sicilize jam exeilaverat, 
amovit bunc ruricolam puerum, et qui cum illo 
erant; sed qui erant ex aliis gentibus, co quod 
accurate agnovissent, asserebant filium | esse Ma- 
nuelis seque ipsius causa esse morituros. Denique 
rex Sicilie, etsi dicunt, verum cognoverit, fidem 
propriam habebat, thronique Constantinopolis cu- 
pídus erat. Ethnici vero imperatoris Alexii ldo- 
Ium pro simulacro ferebant (obtensum enim fi- 


59 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/É rg 
lfurn Sicilia probat agri esse alumnem), volebant- A πόλεως ἔφιεμενος ' οἱ δὲ ἐθνιχοὶ Αλεξίου βασιλέως 


que constituere hoc simulacrum in imperatorem 
adversus Megalopolitanos superbientes, adversum 
nos andacia magna moventur. Hec impedimenta 
gravissima erant ut apparet ex optimorum senten- 
tiis, episcopi Panorwitani in Sicilia episcopique 
Messin:e-et aliorum, qui oties quod rectum. erat 
tantam videbant sana mentis regula seipsos diri- 
gentes, ita tt judicarent non licere comitem Sicu- 
juu agnosci imperatorem universalem qui olim ut 
dux subditus erat Constantinopoli, csusanique 
bujus belli non justam esse. Eienim, quamvis qui 
regit Constantinopolim peccaret vel cade, vel ty- 
raunide, quid caus daretur regi qui circumscri- 
litur in Sicilia? Alioquin omnis principatus, cum 
inale successit inceptum, in periculo esset ue diri- 
gatur ab alio principatu auxiliari, sive disciplinae 
sive servitutis causa. 


$9. Attamen Alexio. Comneno totis viribus eui- 
tente ut. quam citissime Constantinopolim regi 
Sicilie traderet, quasi imperite inter manus retine- 
ret, fit motus multarum gentium Siculum cligen- 
tium et unanimiter proclamantium, — Thesaurus 
püblieus tunc illi aperitur non admodum di- 
viti , tumque mari committit longas naves ac 
c»teras, alias tandem plus quam ducentas equos 
veeturas. Sub pedibus equitum | electorum resonat 
tellus, et insuper milites portabat undique {ῷ- 


εἴδωλον πρὸ εῆς φαντασίας φέροντες (τὸν γὰρ δηλω- 
θέντα παῖδα fj Σικελία ἔχει ἀπελεγχθέντα θρέµµα 
εἶναι ἀγροῦ), καὶ ἑἐγκαταστῆσαι τὴν φαντασίαν εἰς 
βασιλέα τοῖ; Μεγαλοπολίταις φρυαττόµενοι, κινοῦν- 
ται xa0' ἡμῶν θάρσει πολλῷ * καὶ ταῦτα κωλύμης 
οὔτι µάλα μὴ σταθερᾶς, ὡς ἔξην, ἀναφαινομένης ix 
τῶν κρειττόνων συμθούλων, τοῦ τε ἱεράρχου, φασὶ, 
τοῦ χατὰ Σιχελίαν Πανόρμου, καὶ τοῦ τῆς ἑχεῖσε 
Μεσσήνη”, καὶ ἑτέρων, ὅσοι τὸ δέον συνεώρων, ἀγχι” 
νοίας τε στάθµ}] ἀπορθοῦντες ἑαυτοὺς εἰς προδρασιν 
τοῦ μὴ ἂν ἐξεῖναι τὸν Σιχελὸν κόμητα εἰς xecpixiv 
ἐγγραφήσεσθαι βασιλέα, ὃς ποτε τῇ Κωνσνταντινου» 
πόλει δὀὺυξ ὑπέχειτο, xal xb μηδὲ εὖ ἔχειν λόγου τὴν 
τῆς μάχης πρόφασιν. Τί γὰρ, εἴπερ ὁ τὴν Κωνσταν- 


B τινούπολιν δ.έπιων ἑξαμαρτάνοι, φονεύων ἢ τυραν- 


νῶν, δίχας ἂν διδοίη τῷ παρεγγράπτῳ Pur τῷ ἐν 
Σικελοῖς; εἰ μὴ ἄρα πᾶσα βασιλεία, τταίουσά τι 
κατὰ βίον, εὐθύνεσθαι χινδυνευτέα mob; τοῦ ὠρεγ- 
µένου, ὡς εἰ καὶ ἐπαιδαγωγεῖτο ?| ἑδεσπ/ζετο. 

v9'. Καὶ ὅμως, τοῦ Κομνηνοῦ Αλεξίου ἀπισχυρι- 
σαμένου τὴν Κωνσταντινούπολιν παραδοῦναι ῥᾷον τῷ 
ῥηγὶ Σικελίας, ὡς εἰ xaX ἓν χεροῖν αὐτὴν ἔσφιγγεν 
6 ἁπάλαμνος, Ὑίνεται χίνησις πολυεθνὴς ἐπιλεγο- 
µένη τῷ Σιχελῷ, καὶ αὐτὸν προγράφουσα κεφαλαιω- 
τήν. Καὶ ἐχχενοῦνται θησαυροὶ τῷ μηδὲ µεγάλας 
οὕτω τι τὰς προσόδους ἔχοντι. Καὶ τῇ μὲν θαλάσσῃ 
ἐπίστευσε νῆας μαχρὰς ἑτερείας τε, xal ἱππαγωγοὺς 
ὑπὲρ τὰς διαχοσίας' τῆς δὲ γῆς κατεχρόαινεν ἵππι- 
xbv ἐπίλεκτον, οὐ µόνον ἐξ ὧν συνεχροτεῖτο αὐτὺς, 


deraios. Dicunt autem circier centum viro ἀλλὰ καὶ ἄλλο παντοδαπὸν αυμμαχικόν. Καὶ λέγεται, 


coadunalos esse et alios multo plures; ex his auteni 
et illis quoadam paucos cum elegisset, caeteros ne- 
giexit. Erant quoque illi'equites, numero trecenti, 
qui possint, unusquisque restituere in bello nullo 
nodo Comneni dissimiles. llic solus hoc imperium 
se brevi occupaturum fore credidit, tautum pedi- 
bus equi confisus et ut passeris nidum illud 
capere tentaverat, verbo quidem S.culo regi, reapse 
vero sibi. Videbatur enim (nescimus quomodo), 
sicut antea exposuimus, simul ubique pervulgari, 
omnes oculos Romanorum in ipsum ut in solem 
converti, e'que soli se submittere. 


ἐπεγράφετο, φυχῆ δὲ ἑαυτῷ. Ἰνδάλλετο yàp (οὐχ: 


ὡς ἑχατόν ποθεν λόγου χάριν ἐπιῤῥεόντων εἰς aug 
µαχίαν, xal ab ἑτέρωθεν πλειόνων, ἢ καὶ τοσού- 
των, f] χαὶ εἰς ἕἔλαττον ὑποθιδαζομένων, βραχεῖς 
τινας ἐχεῖθεν ἀποχρίνων, τοὺς λοιποὺς ἐξηθέριζε. 
Καὶ ἦσαν οὕτως αὐτῷ οἱ ἑππόται οἷοι ἀλαζονεύεσθας, 
κατὰτὴν iv αὐτοῖς φύσιν τριακησίων ἀνδρῶν Exaatoq 
ἂν τὰ χατὰ πόλεµμον στῄσεσθαι, οὐδὲν ἀπεοικότες 
οὐδ' αὐτοὶ τοῦ Κομνηνοῦ * ὃς µόνος ἑδόξαζε τὴν το» 
σαύτην βασιλείαν ταχὺ χαταλήψεσθαι, βραχὺ κατ 
αὑτῆς παρακαλπάσας τὸν ἵππον, xal χαταχτήσε- 
σθαι αὐτὴν χειρισάµενος, ὡσεὶ xal στρουθοῦ φωλεόν’ 
λόγῳ μὲν τῷ Σικελῷ, ὃν xai Ὑνησίως αὐθέντην 
οἴδαμεν, ὅπως), χαθὰ xai προεξεθέµεθα,.ἅμα τε 


ἐχφαίνεσθαί που, xal πάντας εὐθὺς τοὺς Ῥωμαίων ὀφθαλμοὺς εἰς αὐτὸν ὡς ἤλιον ἐπιστρέφεσθαι, xat 


αὑτοῦ póvou γίνεσθαι, 


55. Terra Latina sensim ewittebat multitudinem T) νΥ. Ἐξείρφεν οὖν f Λατίνη y? πλῆθος οὕτω 


tantam militum qua utique nos terrebat. Veniunt 
omnes e terra lilyriorum, qua terminus est impe- 
rii Romanorum ad sinum Adriaticum ; postquam 
autem circumdedissent, quae ibi sita est, ieetropo- 
lim, Dyrrachium, facile occupant eam, ut iia di- 
cam vocis sono, secundum Androunicum, υἱ alii di- 
cunt ubiquc, traditum (sic enim ille sua curabat, 
nen sibi, sed aliis destinans, quz scilicel ex 
illo terri&. Rowanz contigerunt), revera autem ab 
jllo ipso traditam. Etenim paulo ante misso cive 
Romano , quem pulcher lster emittens quasi triste 
effluvium contra Constantinopolim, pro bis tem- 
poribus ut illius essel geyer scrvaverat, incolas 


πολὺ στρατιᾶς, ἀφ' ixavoü ἡμᾶς ἐκφοθοῦν. Καὶ 
(lvovsac πάντες τῆς Ἰλλυριῶν ἠπειρώτιδος, f) τερ- 
µατίνει τὰ Ῥωμαίων εἰς τὸν "Abplav χόλπον ' xat 
περισχόντες τὴν τῶν ἐχεῖσε µητρόπολιν, τὸ Δυῤῥά- 
χιον, ἀπονητὶ ἀποχειροῦνται, xal ὡς εἰπεῖν αὖτο- 
θοεί’ χατὰ μὲν τὸν ᾽Ανδρόνιχον φάναι προδεδοµένην 
ὑπ' ἄλλων εἰς τὸ πᾶν (οὕτω γὰρ ἐχεῖνος ἐθεράπευε 
τὰ χατ᾽ absbv, οὐχ ἑαυτῷ, ἁλα ἑτέροις éssppdaperv, 
ἃ ἐδυστύχει bU αὐτὸν dj Ῥωμαῖς viij, ig P 77 
θειαν ὑπ' αὐτοῦ ἐκείνου moditteudip e 

βραχέων χρόνου Ῥωμανόν 
στρος φαύλην ἁἀπάρί 
Κωνσταντινούπολιν 







^ M 


61 DE TRESSALUNICA URBE A LATINIS CAPTA. 69 
τοῖς τότε xatpolc, τοὺς ἓν τῷ Aupfzylp ἀνθοῦντας A Dyrrachii florentes divitiarum amere marcescere 


ἐμάρανε πλούτου ἔρωτι, ὁποῖος ixsivoc πλούτων 
ἄντικρυς τὰ οοιαῦτα μὴ xopsvvopsvoc. Κάντεῦθεν 
4; πόλις χαχννθεῖσα, xai μὴ πάνυ Ὑενναίως ἀντι- 
σχοῦὺσα ἑάλω, καὶ μαλαχῶς ἔπαθεν ἐμπρπσμοὶῖς τε 
χαὶ λοιποῖς χαχοῖς, ὁπόσα quet ἀνδρίζεαθαι πόλε- 
£O, οὐ στησόµενος, ἁλλὰ προθησόµενος, xol ix- 
στήσων φὀόψ τοὺς ἑφεξῆς. Οὕτω δὲ ἑαλωκυῖα ἡ 
τοιαύτη πόλις, ἑθρόησε μὲν εἰς πολὺ xaX ἡμᾶς, xa 
ἔσοι δὲ ἄλλοι τὸ εὐεπιχείρητον τοῦ ἐχεῖ δυσπραγ{- 
ῥατος ἔμαθον ' οὓς ἑλύπει xal ἡ τοῦ ἀγαθοῦ στρα- 
τηγοῦ Ἰωάννου τοῦ Βρανᾶ κατάσχεσι;. "Oz οὗ πολὺν 
περικείµενος στρατὸν, χαὶ ὅμως εἰς φυλαχὴν τοῦ 
φρουρίο» παραδυσθεὶς, φόδῳ τοῦ βασιλέως 'A»- 
δρυνέκου, ph καὶ προδότης ἐπιχλτθεὶς, αἱ εἰς 


feeit, sicut ille prredives nec satiatus! Deinde i, itun 
civitas corrupta molliter restit& hostibus et sic ea- 
pta miserc passa est incendia cxteraque mala quie 
bellum comitantur, non constituturum, sed proces - 
surum lerroreque audaces prostraturum, Capta sic 
ista civitas, nos quoque fama sui replevit, om- 
nesque alii qui exitum felicem calauitatis ejus 
didicerunt, doluerunt de insignis ducis Joannis 
Dranz captivitate. Hic non multo exerc iu cireum- 
datus ac tamen arcem tueri jussus, timore impera- 
toris Andronici, ne proditor vocaretur οἱ ubi in 
manus Πως incidisset, e vita tolleretur, post 
expugnatam civitalem in Siciliam captivus duetus 
est. 


χείρας ἐκείνῳ πεσὼν, ἀπαχθείη τοῦ (fv, παρίχθη «fj τῆς πόλεως ἁλώσει εἰς Σιχελίαν αἰχμά- 


λωτος, 


vw. Καὶ ἑξεφόδει μὲν οὕτω τοὺς πὲριξ µέχρι καὶ B 


&; Θεσσαλονίχην τὸ οὕτω ταχὺ τῆς ἁλώσεως ἐχεί- 
vri, χαὶ ὅτι, χαθά τις ἂν emot, τὸ τάχος τοῦ xa- 
χοῦ ἑνδειχνύμενος, θατέρῳ μὲν τοῖν ποδιῖν ἕχαστος 
τ.ν τολεµίων ἐπέδη τῆς Ἱλλυριῶν γῆς, θατέρῳ Cà 
χατενεπήδησε τῆς ἐχυρωτάτης ἐχείνης πόλεως. Ὅτι 
δὲ χαὶ τὰ ἐχεῖθεν ἕως xal ἐς τὴν καθ) ἡμᾶς Maxe- 
δονιχὴν οὐδὲν αὐτοῖς ὁδοῦ προ-:έστη σχῶλον εἰς ἐμπό- 
6:ov, ἀλλά τοῦτο τὰς ἁπάντων ψυχὰς ἑτοίμους ἕστησε, 
τῶν x21 αὐτὰς ἁπαλλάττεσθαι σωμάτων, οἷς ἑτα- 
ρἀχθησαν. Οὐχ ἔστι γὰρ ὅπου συνἠντετό τι δεῖμα 
ἑχείνοις, οὗ µέχα, οὐ μιχρὺν, οὐ μέσον. ἀλλ ὡς διὰ 
λείων πεδίων ποταμὸς. πλήθων, &xcivo; ὁ πεζὸς χατ- 
έῤῥεε στρατὺς, ἕως ἡμῖν αννέµιφεν ἄσχνλτος, 0 δέ 
ΥΣ ναυτιχὸς τὴν οἰχείαν τραπόµενος, ἔπλεε συνέλευ- 
σόµε.ος ἐν χαιρῷ µερίταις, xal χοροφώσων ἡμῖν 
εἰς μέγα τὸ χαχόν. Καὶ ὑστέρησε τοῦ πεφοῦ ἐμέρας 
εινὰς, εἰς ἔνδειξιν, οἶμαι, τινὰ τῆς τε καθ ἡμὸδς 
οὐθενείας, τῆς τε xav' αὐτοὺς ἰσχύος * ταύτης μὲν, 
ὡς, εἴπερ ὁμοὺ ἐκῆλθον ἡ μῖν, οὐκ ἂν οὐδὲ γοῦν µίαν 
ἡμέραν ἀντέσχομεν  ἑχείνης δὲ, ὅτι xal µόνον τὸ 
πεζὸν τοῦ στρατοῦ περικαθζμενον ἔχοντες, οὕτως 
ἀρετῶντες ἦμεν τῷ φαύλῳ στρατηγῷ, ὡς µτδεµίαν 
ἑχδρομήν τινα κατ αὐτὸν γενέσθαι στρατιωτιχὴν, 
ἁλιὰ φυλάττεσθαι τῷ ῥηγὶ τοὺς ἐκείνου εἰς ἆδ- 
νυυµιον ἀπρονόμευτου, xal olov μὴ παθεῖν χολό- 
όωσιν. 
νε. Καὶ ὁ μὲν πεζὸς λαὺς περιεχάθισε καθ) ὥραν 
ἁρίστου τὴν καθ᾽ ἡμᾶς πόλιν, Αὐγούστου μηνὸς ἄγον- 
τος ἕκτην ἡμέραν, χαθ' fjv ἡ ἔνδυξος χοίμησις τῆς 
πανάγνου θεοµήτορος μνημονεύεται, Καὶ τότε δὴ 
οὐχέτι φενχτὰ ἣν ἡμῖν * ἀλλ᾽ οἱ ἁγχινούστεροι προεω- 
ρῶντο, ola πείσονται, ὅπου γε οὕκουν ὀλίγοι xal 
πρὸ τούτων συνεώρων «b µέλλον, πολλαχόθεν αὐτὸ 
τοεμαιράμεγοι, "Mele γοῦν φθάσαντες τὴν τῶν 
Ἔσοι μεθ) ἡμῶν τὶς Κων- 
π.μ ἔλαμεν εἷς τοὺς 
άµενοι, ἀλλά 
, ὡς αὐὑ. οἱ 





04. Sic vicini populi usque ad Thessalonicam 
perterrebantur et tam celeri expugnatione civitatis 
et quod, ut dixerit aliquis, celeri'as nuntii traditi, 
uno quisque hostium pede terram lllyricorum iuv a- 
sit, altero in istam muniiissimam civitatem irruit. 
Quod vero ab illo tempore usque ad Macedoniam 
nosiram nullum pedibus illorum impedimentum 
In via fuerit, sed illud animas cunctorum paratas 
fecerit, ad deserendum corpus quod ipsas turba- 
verat. Non enim est cur timor illis occurreret aut 
magnus, aut parvus , aut mediocris. Sed ut fluvius 
campos planos peragrans, ita exercitus ille delabe- 
batur donec nobis misceretur incolumis. Classis 
vero, pro sua parte, adnavigabat ut participaret 
opportuno tempore ac consummiaret nostram ma- 
gnam ruinam. Terrestrem exercitum tribus diebus 
secuta est ad ostendendum, existimo, nobis sliquid 
debilitatis δι, atque aliquid forttudinis nostrae 
adversus eos; hujus quidem, cum, quando ad nos 
venerunt, ne ura quidem die resiterimus ; ilfius 
vero, cum unum tantum Lloabentes exercitum pe- 
destrem, ita formidaremur sub ignavo duce, ut 
ulteriori excursione non opus fuerit, sed ut tantum 
custodirentur regi res illius in integram predam, 
nec sufferretur ulla ablstio. 


55. Populus autem pedestris obsidebat hora 
prandii urbem nostram, mensis Augusti sexto 


p die, quo dormitio purissima Dei Matris celebratur. 


Nihil tunc erat nobis fugiendum; sed prudentiores 
providebant qua passuri essent, ubi pauci etian 
previderunt quod erat fu urum, illud ubicunque 
testificantes. Nos igitur adventum hostium przve- 
mientes, quotquot erant nobiscum ex Constanti- 
nopoli remisimus pueros ad suos, non tantuin 
necessitati itineris providentes, sed etiam ali.,u d 
dantes gravioris sensus gratia, quasi mortem 
oppetituri. Quosdam vero ex Thessalonicensibus 
quibus nihil operis erat sed tantum tij.nor, con- 
silium petentes non celavimus quod timendum 
acciderat nobis; eosque hortati sumus ad cavene 


59 RUSTATHII THESSALONICENSIS MRTROPOLITA eg 


lur Sicilia probat agri esse alumnonm), volebant- 
que constituere hoc simulaerum in imperatorem 
adversus Megalopolitanos superbientes, adversum 
nos audacia magna moventur. H:ec impedimenta 
gravissima erant ut apparet ex optimorum senten- 
tiis, episcopi Panormitani in Sicilia episcopique 
Messime-et aliorum, qui omnes quod reclum erat 
tantum videbant sana mentis regula seipsos diri- 
gentes, ita ut judicarent non licere comitem Sicu- 
Jàn agnosci imperatorem universalem qui olim ut 
dux subditus erat Constantinopoli, c:usamque 
Liujus belli non justam esse. Etenim, quamvis qui 
regit Constantinopolim peccaret vel cade, vel ty- 
rannide, quid caus daretur regi qui circeunscri- 
litur in Sicilia? Alioquin omnis principatus, cum 
inale successit inceptum, in periculo esset ne dir 
gatur ab alio principatu auxiliari, sive disciplinae 
sive servitutis causa. 


$9. Attamen Alexio. Comneno totis viribus eui- 
tente ut. quam citissime Constantinopolim | regi 
Sicilie traderet, quasi imperite Inter manus retine- 
ret, fit motus multarum gentium Siculum cligen- 
tium et unanimiter proclamantium, — Thesaurus 
püblieus tune illi aperitur non admodum  di- 
viti, tumque mari committit longas naves ac 
exteras, alias tandem plus quam ducentas equos 
veeturas. Sub pedibus equitum electorum resonat 
tellus, et insuper milites portabat undique {- 


A πόλεως Equegavoc* οἱ δὲ ἐθνικοὶ Αλεξίου βασιλέως 


εἴδωλον πρὸ τῆς φαντασίας φέροντες (τὸν γὰρ δηλω- 
θέντα παΐδα ἡ Σικαλία ἔχει ἀπελεγχθέντα θρέµψα 
εἶναι ἀγροῦ), χαὶ ἑγκαταστῆσαι τὴν φαντασίαν εἰς 
βασιλέα «ol; Μεγαλοπολίταις φρναττόµενοι, κινοῦν- 
ται xa0' ἡμῶν θάρσει πο)λῷ * καὶ ταῦτα χωλύμης 
οὔτι µάλα μὴ σταθερᾶς, ὡς ken, ἀνχφαινομένης ἐκ 
τῶν γρειττόνων συμθούλων, τοῦ τε ἱεράρχου, φασὶ, 
τοῦ χατὰ Σιχελίαν Πανόρμου, xal τοῦ τῆς ἑχεῖσε 
Μεασήνη:, καὶ ἑτέρων, ὅσοι τὸ δέον συνεώρων, ἀγχι” 
νοίας τε στάθµῃ ἀπορθοῦντες ἑαυτοὺς εἰς προδρασιν 
τοῦ μὴ ἂν ἐξεῖναι τὸν Σικελὸν κόμητα εἰς χοσμικὸν 
ἐγγραφήσεσθαι βασιλέα, ὃς ποτε τῇ Κωνσνταντινου- 
πόλει δοὺξ ὑπέχειτο, xai τὸ μηδὲ εὖ ἔχειν λόγου τν 
τῆς μάχης πρὐφασιν. TU γὰρ, εἴπερ ὁ τὴν Κωνσταν- 


i. B τινούπολιν διέπιων ἑξαμαρτάνοι, φονεύων 3) tupav- 


νῶ», δίχκας ἂν διδο!η τῷ παρεγγράπτῳφ Puy τῷ ἐν 
Σικελοῖς; εἰ μὴ &pa πᾶσα βασιλεία, τταἰουσά τι 
κατὰ βίον, εὐθύνεσθαι κινδυνευτέα mob; τοῦ ώρεγ- 
µένου, ὡς εἰ καὶ ἐπαιδαγωγεῖτο ἡ ἐδεσπ΄νετο. 

v9'. Καὶ ὅμως, τοῦ Κομνηνοῦ Αλεξίου ἀπισχυρι- 
σαμένου τὴν Κωνσταντινούπολιν παραδοῦναι ῥᾷον τῷ 
ῥηγὶ Σικελίας, ὡς εἰ xa ἓν χεροῖν αὐτὴν ἔσφιγγεν 
ὁ ἀπάλαμνος, Ὑίνεται χίνησες πολυεθνὴς ἔπιλεγο- 
µένη τῷ Σικελῷ, καὶ αὐτὸν προγράφουσα χεφαλαιω- 
τὴν. Καὶ ἐχκενοῦνται θησαυροὶ τῷ μηδὲ µεγάλας 
οὕτω τι τὰς προσόδους ἔχοντι. Καὶ τῇ μὲν θαλάσσῃ 
ἐπίστευσε vac μαχκρὰς ἑτερ,ίας τε, xai ἱππαγωγοὺς 
ὑπὲρ τὰς διαχοσίας' τῆς δὲ γῆς χατεχρόαινεν ἵππι- 
xbv ἐπίλεχτον, οὗ µόνον ἐξ ὧν συνεχροτεῖτο abso, 


deraios. Dicunt autem εἰγοίίοτ centum viro C 454 καὶ ἄλλο παντοδαπὸν συμμαχικόν. Καὶ λέγεται, 


eoadunatos esse et alios multo plures; ex his autem 
et illis quosdam paucos cum elegisset, caeteros ne- 
g'exit. Erant quoque illi'equites, numero trecenti, 
qui possint, unusquisque restituere ín bello nullo 
modo Comneui dissimiles. Ilic solus hoc imperium 
se brevi occupaturum fore credidit, tautum pedi- 
bus equi confisus ct ut passeris nidum illud 
capere tentaverat, verbo quidem S.culo regi, reapse 
vero sibi. Videbatur enim (nescimus quomodQ), 
sicut antea exposuimus, simul ubique pervulgari, 
omnes eculos Romanorum in ipsum ut in solem 
converti, eque soli se submittere, 

ἐπεγράφετο, φυχῆ δὲ ἑαυτῷ. Ἰνδάλλετο Υὰρ (οὐκ- 


ὡς ἑχατόν ποθεν λόγου χάριν ἐπιῤῥεόντων εἰς συµ- 
µαχίαν, xal aU ἑτέρωθεν πλειόνων, ἢ καὶ τοσού- 
των, ἢ χαὶ εἰς ἕλαττον ὑποθιδαζομένων, βραχεῖς 
τινας ἐχεῖθεν ἀποχρίνων, τοὺς λοιποὺς ἑξηθέριζε. 
Καὶ ἦσαν οὕτως αὐτῷ οἱ ἱππόται οἷοι ἁλαζονεύεσθαις, 
κατὰ τὴν ἓν αὐτοῖς φύσιν τριακοσίων ἀνδρὼν ἕχαστος 
ἂν τὰ χατὰ πόλεμον στῄσεσθαι, οὐδὲν ἀπεοικότες 
οὐδ' αὗτοὶ τοῦ Κομνηνοῦ * ὃς µόνος ἑδόξαξε τὴν το: 
σαύτην βασιλείαν ταχὺ καταλήφεσθαι, βραχὺ κατ 
αὐτῆς παραχαλπάσας τὸν ἵππον, xal χαταχτῇσε- 
σθαι αὐτὴν χειρισάµενος, ὡσεὶ xal στρουθοῦ quisóv* 
λόγῳ μὲν τῷ Σικελῷ, ὃν xai γνησίως αὐθέντην 
οἵδαμεν, ὅπως), χαθὰ xai προεξεθέµεθα, ἅμα τε 


ἐχφαίνεσθαί mou, xal πάντας εὐθὺς τοὺς Ῥωμαίων ὀφθαλμοὺς εἰς αὐτὸν ὡς fov. ἐπιστρέφεσθαι, xat 


αὐτοῦ µόνου γίνεσθαι. 


59. Terra Latina sensim euittebat multitudinem D — vy'. Ἐξεῖρφεν οὖν ᾗἡ Λατίνη v9 πλῆθος οὕτω 


tantam militum qua utique nos terrebat. Veniunt 
omnes e terra lilyrioruum, qua terminus est impe- 
rii Romanorum ad sinum Adriaticum ; posiquanm 
autem circumdedissent, qua ibi sita est, meltropo- 
lim, Dyrrachium, facile occupant eam, ut ita di- 
cam vocis sono, secundum Audrouicum, ut alii di- 
cunt ubique, traditum (sic enim ille sua curabat, 
nen sibi, sed aliia destinans, qua scilicet ex 
illo terree HRowanz contigerunt), revera autem ab 
jllo ipso traditam. Etenim paulo ante misso cive 
Romano , quem pulcher lster emittens quasi triste 
elfluvium contra Constantinopolim, pro his tem- 
poribus ut illius esset geper scrvaverat, incolas 


πολὺ στρατιᾶς, ἀφ᾿ ἰκανοῦ ἡμᾶς ἐκφοδοῦν. Καὶ 
(lvovsac πάντες τῆς Ἰλλυριῶν ἠπειρώτιδος, f) τερ- 
µατίτνει τὰ Ῥωμαίων εἰς τὸν ᾿Αδρίαν χόλπον ΄ καὶ 
περισχόντες τὴν τῶν ἐχεῖσε µητρόπολιν, τὸ Δυῤῥά- 
χιον, ἀπονητὶ ἀποχειροῦνται, xal ὡς εἰπεῖν αὗτο- 
6osl* κατὰ μὲν τὸν ᾿Ανδρόνιχον φάναι προδεδοµένην 
ὑπ ἄλλων εἰς τὸ πᾶν (οὕτω γὰρ ἐχεῖνος ἐθεράπενε 
τὰ xa? αὐτὸν, οὐχ ἑαυτῷ, ἁλλ) ἑτέροις ἐπιγράφωνι 
& ἐδυστύχει δι’ αὐτὸν dj Ῥωμαῖς vn), πρὸς δὲ ἁλή- 
θειαν ὑπ' αὐτοῦ ἐχείνου πρόδοτον. Καὶ γάρ τοι πρὸ 
βραχέων χρόνου ᾿ΡῬωμανόν τινα στεἰλα;, ὃν ὁ καλὸς 
Ἴστρος φαύλην ἁπόῥῥοιαν ἐναπερευξάμενος, εἷς 
Κωνσταντινούπολιν γαμθρὸν ἑκείνῳ ἐφυλάξατο àv 


^ 


bl DR THESSALUNICA URBE A LATINIS CAPTA. 62 
τοῖς τότε χαιροῖς, τοὺς ἓν τῷ Δυῤῥσχίῳ ἀνθοῦντας A Dyrrachii florentes divitiarum amore marcescere 


ἑμάρανε πλούτου ἔρωτι, ὁποῖος ἐχεῖνος πλούτων 
ἄντιχρυως τὰ οοιαῦτα μὴ κχορεννύμενος. Κάντεῦθεν 
ἡ πόλις χαχννθεῖσα, x21 μὴ πάνυ ΥὙενναίως ἁντι- 
σχοῦσα ἑάλω, xal μαλαχῶς ἔπαθεν ἐμπρισμοῖς τε 
χαὶ λοιποῖς χαχοῖς, ὁπόσα φιλεῖ ἀνδρίζεσθαι πόλε- 
po;, 90 στησόµενος, ἀλλὰ προθησόµενος. xai ix- 
στήσων φόδῳψ τοὺς ἑφεξῆς. Οὕτω δὲ ἑαλωχυῖα ἡ 
τοιαύτη πόλις, ἑθρόησε μὲν εἰς πολὺ χαὶ ἡμᾶ;, xai 
ἔσοι δὲ ἄλλοι τὸ εὐεπιχείρητον τοῦ ἐχεῖ δυσπραγή- 
peto, ἔμαθον - οὓς ἑλύπει xal ἡ τοῦ ἀγαθοῦ στρα- 
τηγοῦυ Ιωάννου τοῦ Βρανᾶ χατάσχεσις. "0; οὐ πο)ὺν 
περικείµενος στρατὸν, xal ὅμως εἰς φυλαχὴν τοῦ 
φρουρίο παραδυσθεὶς, φέδῳ τοῦ βασιλέως 'Av- 
ὀρωνέχου, ph καὶ προδότης ἐπιχλτθεὶς, αἱ εἰς 


fecit, sicut ille prredives nec satiatus! Deinde i,itu 
civitag corrupta molliter restitk hostibus et sic ea- 
pia miserc passa est incendia ceteraque mala quie 
bellum com:tantur, non constituturum, sed proces: 
surum terroreque audaees prostraturum. Capta sic 
ista civitas, nos quoque fama sui replevit, om- 
nesque alii qui exitum felicem calamitatis ejus 
didicerunt, doluerunt de insignis ducis Joannis 
Drans captivitate. Hic non multo exerc Iu cireum- 
datus ac tamen arcem tueri jussus, timore impera- 
toris Andronici, ne proditor vocaretur et ubi. in 
manus Pius incidisset, e vita tolleretur, post 
expugnatam civitatem in Siciliam captivus dnetus 
est. 


χεῖρας ἐχείνφ meo v, ἀπαχθείη τοῦ (fv, παρίχθη τῇ τῆς πόλεως ἁλώσει εἰς Σ.χελίαν αἰχμά- 


λωτος. 


vU. Καὶ ἐξεφόδει μὲν οὕτω τοὺς πὲριξ µέχρι καί P 


E; Θεσσαλονίχην τὸ οὕτω ταχὺ τῆς ἁλώσεως ἑχεί- 
vns, χαὶ ὅτι, χαθά τις ἂν emot, τὸ τάχος τοῦ xa- 
χοῦ ἐνδεικνύμενος, θατέρῳ μὲν τοῖν ποδ.ῖν ἕχαστος 
4 .v πολεμίων ἐπέδη τῆς Ἱλλυριὼῶν γῆς, θατέρῳ 6b 
χατενεπήδησε τῆς ἐχυρωτάτης ἐχείνης πόλεως. Ὅτι 
δὲ χαὶ τά ἐχεῖθεν ἕως xal ἐς τὴν καθ) ἡμᾶς Μαχε- 
δονιχην οὐδὲν αὑτοῖς ὁδοῦ προ-:έστη σχώλον εἰς ἐμπό- 
δ.ον, ἀλλὰ τοῦτο τὰς ἁπάντων ψυχὰς ἑτοίμους ἕστησε, 
τῶν κατ’ αὐτὰς ἁπαλλάττεσθαι σωμάτων, of; ἑτα- 
ῥράχθησαν. Οὐκ ἔστι γὰρ ὅπου συνἠντετό τι δεῖμα 
ἐχείνοις, οὗ péva, οὐ μιχρὺν, οὐ μέσον, ἀλλ ὡς διὰ 
λείων πεδίων ποταμὸς πλήθων, ἑχείνος ὁ πεζὸς χατ- 
ἑθῥεε στρατὺς, ἕως ἡμῖν συνέµιςεν ἄσκνλτος, 0 δέ 
Υε ναυτιχὸς «hv οἰχείαν τραπόµενος, ἔπλεε σννελεν- 
σόµευος àv χαιρῷ µερίταις, xal χορρφώσων ἡμὶν 
εἰς μέγα τὸ χαχόν. Καὶ ὑστέρησε τοῦ πενο» ἑμέρας 
εινὰς, εἰς ἔνδειξιν, οἶμαι, τινὰ τῆς τε χαθ) ἡμᾶς 
οὐθενείας, τῆς τε xav' αὐτοὺς ἰσχύος ' ταύτης μὲν, 
ὧς, εἴπερ ὁμου ἐπῆλόον ἡμῖν, οὐχ ἂν οὐδὲ γοῦν µίαν 
ἡμέραν ἀντέσχομεν  ἑχείνης δὲ, ὅτι χαὶ µόνον τὸ 
πεζὸν τοῦ στρατοῦ περικαθ/μενον ἔχοντες, οὕτως 
ἀρετῶντες μεν τῷ φαύλῳ στρατηγῷ, ὡς µηδεµίαν 
ἑχδρομήν τινα xas' αὐτὸν γενέσθαι στρατιωτιχὴν, 
ἁλιὰ φυλάττεσθαι τῷ (ny: τοὺς ἐκείνου εἰς ἀδ- 
νυυµιον ἀπρονόμευτου, xal olov μὴ παθεῖν χολό- 
όωσιν. 

νε. Καὶ ὁ μὲν πεζὸς λαὺς περιεχάθισε καθ) ὥραν 
ἀρίστου τὴν xa0' ἡμᾶς πὀλιν, Αὑγούστου μηνὸς ἄγον- 
τος ἕκτην ἡμέραν, xa0' fjv ἡ ἔνδοξηως χοίµησις τῆς 
7Gváyvou θεομήτορος μνημονεύεται. Καὶ τότε δὴ 


οὐχέτι φευχτὰ tv ἡμῖν * ἀλλ οἱ ἀγχινούστεροι προεω- 


(vto, ola πείσονται, ὅπου γε oÜxouv ὀλίγοι xal 
ΠΡ) τούτων συνεώρων εὸ µέλλον, πολλαχόθεν αὐτὸ 
τεχµαιρόμενοι. "Hysic γοῦν φθάσαντες τὴν τῶν 
πολεµμίων ἔφοδον, τοὺς ὅσοι μεθ) ἡμῶν τῖς Κων- 
σταντινουπόλεως σαν τέχνα, ἐξεστείλαμεν εἰς τοὺς 
ἑαυτῶν, οὐ µόνον ὁδοιπόριον ἑνδαφιλενσάμενοι, ἀλλά 
τι καὶ τῶν ἐς χάρ.ν βαθντέρας ὙἸνώμη:, ὡς αὖ-οἱ 
θανάτῳ ἀπολούμενοι, Καὶ τῶν ἐν θεσσαλονίχη δὲ 
€tvac, οἷς οὐδὲν ἦν Epyou, ἀλλ fj µόνον ῴόδος βου- 
Ah» αἰτήσαντας, οὐκ ἐχρυγάμεθα, ὃ δειλιᾷν ἡμῖν 


δ4. Sic vicini populi usque ad Thessalonicam 
perterrebantur et tam celeri expugnatione civitatis 
et quod, ut dixerit aliquis, celeri'as nuntii traditi, 
uno quisque hostium pede terram lllyricorum iuva- 
sit, altero in istam munitissimam civitatem irruit. 
Quod vero ab illo tempore usque ad Macedonian 
nostram nullum pedibus illorum impedimentum 
in via fuerit, sed illud animas cunctorum paratas 
fecerit, ad deserendum corpus quod ipsas turba. 
verat. Non enim est cur timor illis occurreret aut 
magnus, aut parvus , aut mediocris. Sed ut fluxius 
campos planos peragranse, ita exercitus ille delabe- 
batur donec nobis miscereiur incolumis. Classis 
vero, pro sua parte, adnavigabat ut participaret 
opportuno tempore ac consumniaret nostram ma- 
gnam ruinam. Terrestrem exercitum tribus diebus 
secuta est 3d ostendendum, existimo, nobis aliquid 
debilitatis suz, atque aliquid foit'tudinis nostro 
adversus eos; hujus quidem, cum, quando ad nos 
venerunt, né. ura quidem die restiterimus ; illius 
vero, cum unum tantum lisbentes exercitum pe- 
destrem, ita formidaremur sub ignavo duce, ut 
ulteriori excursione non opus fuerit, sed ut tantum 
custodirentur regi res illius in integram predam, 
nec sufferretur uila ablstio. 


$5. Populus autem pedestris obsidebat hora 
prandii urbem nostram, mensis Augusti sexto 


p die, quo dormitio purissima Dei Matris celebratur. 


Nihil! tunc erat nobis fugiendum; sed prudentiores 
previdebant qua passuri essent, ubi pauci etian 
previderunt quod erat fu urum, illud ubicunque 
testificantes. Nos igitur adventum hostium przve- 
nientes, quotquot erant nobiscum ex Constanti- 
nopoli remisimus pueros ad suos, non tantum 
necessitati itineris provideutes, sed etiam ali.,u d 
dantes gravioris seusus gratia, quasi mortem 
oppetituri. Quosdam vero ex Thessalonicensibus 
quibus nihil operis erat sed tantum tij.nor, con- 
silium petentes non celavimus quod timendum 
acciderat nobis; eosque hortati sumus ad cavene 


63 


EUSTATH01 THESSALON!JCENSIS METROPOLIT.R 


64 


dum sihi, enveruntque. Erat autein oobis εόθ alia, A ἐπῆλθε' xat xapoppfjoapsv φνλάξασθαι, καὶ ἐφυ - 


cor intiwua spectans. Daobus. detinebamur, ut 
videtur. Nec enim dux operam dedit ut salvaret nos 
eb cawsam quam solus sapiens iutelligere poterit 
cub datum est, Populus vero Dei tunc se de- 
rclictum fnisse dicens, si nos quoque fugeremus, 
nobis qui salutem propriam qusesieramus claude- 
»at janwas. lec omnibus visibilia erant. Qua 
vero tunc volebat Deus, alia erant; unum quidem, 
nos castigare, pro ;llis quibue 06 eum laeseramus ; 
secundum vero, pro amore suo in Andronici ma- 
nus tradere, Evideus euim fuit, si. aliquantisper 
ullra urbem. processissewus, periissemus, sed fax 
ire ejus à nos e(wsa fuisset. Si vero terlium 
consil.um esset Dei, ut nos remanentes adessemus 
3uxilio fratribus nostris qui salvati. forent, ut qui 
a Deo sunt. probati, didicerunt. At non idem fuit 
de nobis cum remaneremus dum quaedam naves 
hostiles Latine hostiliter ad nos ex Byzantio 
accederent adversus Andronicum conspirantes ; nos 
autem manebamus. Sed hae aggressio augurium 
quoddam fuit eorum qux Latini incursando [η 
nos cum suo equitatu facturi essent; non. multum 
autein timorem injiciebat; qu: antem, proh dolor! 
punc nobis acciderunt miserrima sunt. 

οἱ Λατῖνοι ἑπαγωνίσονται, ἡμῶν χαθιππάσασθαι * 
ἁτέδχινεν, ὑπερλίαν καὶ ἑναγένια καὶ φεθερά. 


b6. At bzc quasi currendo scripta sunt. Civita- 
tex ut in amplexibus tenebat. equitum et navium 


λάχθησαν. Καὶ ἦν μὲν τὸ πρᾶγμα xal ἡμῖν ἐφετὸν, 
οἷα ἐθελοφυχοῦσιν ^ ἐπεσχέθημεν δὲ ὀνοῖν ἕνεκεν, 
ὡς δοχεῖν. Οὔτε γὰρ ὁ στρατηγὸς προεθνµήθη σω- 
θῆναι ἡμᾶς δι᾽ αἰτίαν, ἣν ὡς θυμοσόφῳ Exsiwp ci- 
δέναι µόνῳ χεχάρισται * ὁ λαὸὺς δὲ τοῦ Θεοῦ ὁ iv- 
ταῦθα μὴ ἂν ὑπολιπέσθαι εἰπὼν, εἰ καὶ ἡμεῖς ix- 
ὁράµωμεν φυγαδίαι, ἔχλεισεν ἡμῖν οὕτω τὰς πύλας 
τοῦ οωθῆναι βούλεσθαι. Καὶ τοῦτο μὲν τὸ gatv^- 
µενον, "A δὲ ὁ θεὸς ἐνταῦθα Ίθελεν, ἕτερα ἣν ἓν 
τὸ παιδεύσειν ἡμᾶς, ἀνθ᾽ ὧν αὐτῷ προσεχρούοµεν * 
δεύτερον δὲ τὸ φιλανθρωπεύσασθαι, εἰς τὰς τοῦ 
Ανδρονίκου χεῖρας βαλεῖν ἡμᾶς. Ἑφάνη γὰρ, ὃς, 
εἴχε τῆς πόλεως ταύτης εἰς ὅσον βραχύ τι προεπο- 
δίσαµεν, οὐκ ἂν ἐζήσαμεν, dX ὁ ες ὀργῆς αὐτοῦ 


B τρυγίας ἐναπηρεύχθη ἂν εἰς ἡμᾶς. El δέ τι xal 


τρίτον Ἶν θεοῦ ἐνταῦθα σχέµµα, τὸ ἡμᾶς παραµεί- 
ναντας πρὸς ἀγαθοῦ τινος ἀποθῆνα: τοῖς περισεσω- 
σµένοις ἁἀδελφοῖς, ἑἐδιδάχθησαν οἱ περιπειράµενοι 
οὖν θεῷ. Καὶ fiv ἡμῖν τουτὶ τὸ παράµονον οὐ κατ’ 
ἐχεῖνο τὸ παλαιότερον, ὅτε viec μὲν ἁἀποστατιχαὶ 
Λατινιχαί τινες ἐφ᾽ ἡμᾶς Ex. Βυζάντου ἀρχέχαχοι 
ἐπλωῖσαντο, xatà τοῦ Ανδρονίκου χαὶ αὐταὶ συµπε- 
πνευχυῖαι, ἡμεῖς δὲ παρεµένοµεν. Ἁλλ' ἐκεῖνο μὲν 
xai προδὰν ἑνέφαινε τῶν ἄρτι δοχιµάζουσαν, ofa 


χαὶ qí6ay εἶχεν οὗ πολύν;: τὰ δὲ νῦν, οἴμηι, ὡς ἡμῖν 


exercitus, Tune ducis imperitia revelata fuit, que € 


Ίντι antea dubia non erat, ut ia. brevi demonsira- 
bimus. Primum enim, cum hostes non longe abes- 
sent, quosdamque milites viriliter agere jussisset 
(dux enim peritus dormiendi), excurrerunt, 96 
enum quemdaur eamprebenderunt. Quem pulchris 
vesiibus malilaribus imdutun, won illius (exilis 
ebim eral) sed suorum, in. triumpho per mediam 
civitatem duxerunt quasique quemdam virum in- 
signem laudibus extulerunt. Statim epistola a 
prefecto et duce ad imperatorem mittitur, nos belle 
bellgerari afürinantibus. Die secunda ab hac die 
alii mittuntur ac capiunt non liominem sed duo 
misera jumenta el simulacrum wilitis capitis. Qui 
enim hanc habuerat aufugerat, objeceratque quasi 
in pretium persequentibus. Statim iterum triumphi 
in civitate, jumentaque capta conasiderabau!ur quasi 
aliquid maguum quod raptum fuisset, Forma ca- 
pitis super basia quoque circumferebatur quasi 
spolium insigue. lterum epistola imperiti ducis ad 
hnperatorem de bono exitu belli. Inde irati hostes 
qui ibi erant ut crabrones brevi advolaverunt ad nos 
(antea enim. distulerant, classem signum daturam 
exspeciantes), civitstemque a magnis januis occi- 
deutalibus usque ad totam arcem subito curren- 
tescircumdederunt. lbi fitexcursio duorum equitum 
Laünorum e gente Prebenizonum, quse maxima 
audacia exercitui Siculo adhzrebat, pluriunique 
ex nosbis; scilice decem οἱ auplius. Nullus 


D 


vc", ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν ὡς bv παρεκδρομῇ τινι 
λόγου γεγράφαται. Τὴν δὲ πόλιν συνεῖχεν ὡς olov 
ἐν ἀγκάλαις ὅ τε καθ ἵπκους, ὃ τε χατὰ τὰς νῆας 
στρατός. Καὶ ἡ τοῦ σερατηγοῦ ἁδελτηρία ἐνταῦθα 
μάλιστα διεφαίνετο, μηδὲ τὰ πρώην ἄδηλος οὔσα, 
ὡς ἡ συγγραφἡ iv ὁλιγίστῳ διαδείξεται. Τὰ πρῶνα 
μὲν γὰρ, τῶν πολεμίων οὐ μαχρὰν ὄντων, D:acá- 
psvol τινες τῶν στρατιωτῶν ἀνδρίσασθαι (ὁ γάρτοι 
ατρατηγὸς δεινὸς ἣν χοιμᾶσθαι), ἀφώρμησαν, χαὶ 
αννέσχον ἕνα τινά, ὃν καὶ λαμπρῶς περιδύσαντες 
τὰ στρατιωτιχὰ, οὐχ ἐχ τῶν ἐχείνου (Φιλὰς γὰρ tv), 
ἀλλ' ἐχ τῶν παρ αὐτοῖς, ἑπόμπευόν τε διἁ µέσης 
τῆς πόλεως, xal ὡς µέγαν εινὰ ἑλόντες ἑχύδαινον, 
Καὶ γραφὴ εὐθὺς τοῦ xai ατρατηγοαῦ xai δουχὸς εἰς 
τὸν βααιλέα, ὡς εὐτυχῶς fiv τὰ εἰς µάχην φέ- 
ϱβεταν, Ἡμέρᾳ μετὰ ταύτην δευτέρᾳ χαὶ µετεξέτε- 
pot στέλλονται, καὶ αἱροῦσιν οὐχέτι οὐδ' ἄνθρωπον, 
ἀλλὰ δύο ἱππάρια δνστυχῆ, xat σχίαόµα στρατιώ- 
του χεφαλῆς. 'O γὰρ τοῦτο ἔχων διεχπέφευγε, προ- 
ηχάμενος οἷον εἰς λύτρον αὐτὸ ταῖς ἐπιδιώκουσιν. 
Καὶ αὐτίχα θρἰάµδιι πάλιν ἐν τῷ πόλει. καὶ τὰ 
αἰχμάλωτα ἱππαρίδια περιεθλέποντο, οἷα µέγαν ὃν, 
ὅτι περ αὐτὰ εἶλον. Καὶ 9b σχιάδιον ἐπὶ σηµαίας 
fesso, χαθά τι xopugalov σχύλευµα. Koi γράμμα 
πάλιν τοῦ δυσαριστέως περὶ τὸν βασιλέα, ὡς εὖτυ- 
χοῦμεν τὰ χατὰ πόλεμον, Ὡς δὲ ἐχεῖθεν ἐρεθισθέν- 
τες οἱ κατὰ γῆν πολέμιοι, χαθά καί τινες σφῆκες, 
ταχὺ χαθ᾽ ἡμῶν ἑπτερύξαντο (Sk γὰρ πρὸ τούτων 
ἀνεδάλλοντο, χαραδοχοῦντες τὸ ναυτικὸὺν xaxá τι 
σύνθημα), καὶ «hv πόλιν ἐκ τῶν δυσµόθεν μεγάλων 
πνλῶν ἕως χαὶ ἐς ὅλην τὴν ἀκρότ.οὰιν ἀχηρυκτεὶ 


65 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 65 
ἐπιδραμόντες ἐἑκυχλώσαντο, vivexal τις Exet Extbpoyu A quidem cadit; milites vero Latini trepidi fugiunt. 


δύο μὲν Λατίνων ἱππέων Ex τοῦ τῶν Ἡ ρεθεντςούνων 
ἔθνους, ὃ δῃ πολὺ καὶ τεθαῤῥημένον τῷ Σιχελιχῷ 
στροτῷ παρείπετο, πλειόνων δὲ Ex τῶν ἡμεδαχῶν ' 
ὑπὲρ τοὺς δέχα γάρ. Καὶ πίπτει μὲν οὐδείς' ἑναγώ- 
vto: δὲ οἱ Λατῖνοι διεχφεύγουσι τὸ πεσεῖν. Καὶ fdv 
ἀναφορὰ εἰς τὸν βασιλέα τρίτη, ὡς τῇ βασιλιχῇ 
εὐχῆ τε xal εὐτυχίᾳ νενιχήχαμεν xol τὸν πρῶτον 
πόλεµον, οὐχ οἶδα τίνων περιγενόµενοι. Καὶ ἤθελε 
pkv ὃ στρατηγὺς τὰ; ερεῖς ταύτας αὐτοῦ νίχας Evi 
ἐπιστολίῳ περιλαθεῖν, φειδοῖ δαπάνης καὶ ὄρομι- 
χῶν ἵππιον. Ἐγκρατὴς γὰρ ὃν χειρῶν Αληθῶς ὁ 
ἄνθρωπος. ᾽Α)λὰ προεχαλεῖτο τὸν Καλλίνικον εἰς 
«b δαπανῖσαι τὸ ἐθέλειν χατὰ τοῦ βασιλέως Ὑελᾷν. 
Καὶ γεν αὐτῷ πρὸς ἀνάγχης τὸ πρᾶγμα. Ἐχεῖ- 


wi; τε γὰρ ἑμίσει τοῦτον, καθὰ xal τοὺς λοιποὺς, Β 


ὅσοις τὸ γένος ἔλαμπε * xol αὑτὸς δὲ ἀντέστρεφε τὸ 
μῖσης πρὸς αὐτὸν οὗ μαχρὰν τοῦ ἀνάλογον. "Oz τε 
xe ἀνεφθέγγετο δεδιέναι χαθεκάστην, µᾖποτέ τις 


terum tertius nuntius, quasi precibus imperatoris 
nostraque bona fortuna vicissemus et ex hoc 
primo bello superstites evasissemus. Voluit quoque 
dux tres has ipsius victorias in uuo scripto conclu- 
dere, ut impensis ex equis cursoribus parceret. 
Erat enim vere manu continens, sed. hortabatur 
Callinicum | ut has impensas facere vellet, quod 
risui fuit Imperatori. Sic necessarie huic attraxit 
negotium. llle enim oderat hunc sicut et cateros 
fn quibus elucebat genus; ipseque odium tn ipsum 
contertit modo ferme shnili. Dietitabat timere se 
quotidie re quis ad ipsum adyolaret Megalopoli 
oculos erutarus. Nouunquam dixit natum se esse 
4 tali matre, istum. bonorem exsecratus, si. Cone 
staminopolim — revertendum esset ; innuendo se 
alia malle viz ingredi et mines malum majori. prze- 
ferre, imo ad mortem ipsam paratum esse; quod 
fas non erat. 


αὑτῷ ix ἩΜεγαλοπόλεως ἐπιπετααθείη, ἑξορύξων τοὺς ὀφθαλμούς. Kal ποτε xai τοιᾶσδε ἔφη φῦναι 
μητρὸς, xaxoloyhsa; θυμῷ τὴν τιµίαν ἑχείνην, ἐὰν εἰς Κωνσταντιγούπολιν ἀναστραφείη. "θδεν val 
διεδήλου, ὡς ἄλλην τινὰ τραπέσθαι αἱρήσεται, xal µείνονος xaxoU ἀνθελέσθαι τι βραχύτερον, καὶ 


τοῦ (9v ἓξ ὀφθαλμῶν προθἐσθαι, ὃ ἄν τις 


vC. Οὐχοῦν xal µεθώδενε τὸ τοιοῦτον. Kal οὐ 
βαθείᾳ duyfi μεριμνῶν τὰ χατὰ πόλιν, ἀνέπειθε τὸν 
*Avépóvixov εὖ µάλα τεχνικῶς, ὡς εὖ ἔχουσι τὰ χαθ᾽ 
ἡμᾶς, xal ὡς περ'πεποίηται fj πόλις. ἄριστα, xal 
οὐδὲν αὐτὴ τῶν δεόντων ἐνδεῖ, οὗ πύργων ἀσφάλεια, 
οὐ πετροθόλοι μηχαναὶ, οὗ τειχῶν ἐπιποίησις, οὗ 
περιτειχίσµατος ἑρυμνότης, οὐ πληθος xal κάλλος 


εἴποι, xaxóv. 


57. Hiec igitur sic dirigebat. Nec animi sullicitus 
circa ea qua urbis erant, calliditate maxima 
Audronico persuadebat omnia se bene habere apud 
nos, mirábilia agere civitatem, nihil deesse illi, 
nee turrium securitatem, nec balisias, nec murorum 
pinnacula, nec circuitus munimenta, nec curruum 
mulütudinem aut pulchritudiuem, nec tandem 


ἁρμάτων, οὐκ ἄλλο υὐδέν * φευδῆ μὲν γράφων πρὸς 6 rem ullam. Mentiebatur quidem de, rebus quz au 


τὺὸἁαυτῷ µόνῳ συνοῖσον xal ἀνεξέλεγχτα, ὅτι μηδὲ 
ἂν τις ὁ εἴτε εἰδὼς, ἅπερ ἔγραφεν, εἴτε λαλῶν, εἴτς 
λαλεῖν τολμῶν * πείθων δὲ ἐκεῖνον οὐκ εὐτυχῶς 
ἡμῖν. Πεπραγμάτευτο γὰρ θάῤῥος ἐμθαλεῖν τῷ 
pact περὶ ἡμῶν, ὡς οὐκ ἄν τι χαχόν ποθεν πά- 
θοιµεν * ἵνα χεφαλὴ µόνος αὐτὺς ἑἐφίσταιτο τοῖς 
ὧδε, xai µἠ τινι ἑτέρῳ ἐπιτραπείη τὰ τῇδε, οἵψ 
περιαώσασθαι ταῦτα, xal οὕτω τῆς ἀρχῆς αὑτόν 
αντε παραλυθῆναι, xai εἰς χεῖρας τῷ ᾿Ανδρονίχφ 
περιτυχεῖν ’ ὑφ᾽ ὧν καὶ πάλαι ἂν συνετρίδη, εἰ μὴ 
ὁ σεβαστοχράτωρ Mavovh), ἀγαθὰ λαλῶν, xal µέ- 
σος πίπτων γυναιχειου λόγῳ, αὐτὸν περιεσώζετο, o0 
πρὸς γαλήνην ἡμῖν, ἀλλ' ὡς εἰς τυφῶνα, τὸ πᾶν χυ- 
χήσοντα. Καὶ ἐς τοιοῦτον περιῆλθε πανούργως τὸν 
βασιλέα ταῖς τοιαύταις µεθόδοις ὁ δοὺξ οὗτος, ὡς 
xai εὐχαριστίαν αὐτῷ γραφΏναι πρὸς τοῦ ἀμειλίκ- 
του xai μὴ εἰδότος, οἶμαι, ὅπερ koci χάρις. Διὸ xal 
τῇ εὐχαριστίᾳ ὑπεσμύχετό τις χαυτήρ, Ἠὔῦχετο γὰρ 
$ βασιλιχὴ γραφὶ ἑχόμενα τῆς χάριτος οὕτως" 
€ Γένοιτο δὲ xal ἐπὶ τὰ ἑἐδῆς τὴν τοιαύτην εὐχαρι- 
στίαν φυλάττεσθαί σοι » αἰνιττομένη, ὡς µιχρὸν 
ὅσον, xal οὗ παραμενε.. "O xal γέγονεν. 'Eá- 
λωσαν γὰρ δι αὐτὺν ὡς ἐπὶ θανάτῳ ἐχεῖ xal 
$ τούτου µήτηρ χαὶ ὃὁ ἁδελφὸὺς, οὐδὲν αὐταὶ ἆμαρ- 
τέντες, 


vw. Καὶ τοῦτο μὲν μετ οὐ πολὺ εἰς ἐχείνονς. 
Αὐτὸς δὲ τέως ἰσχύιον χατὰ τῆς ἡμῶν ἁπωλείας, xal 


illum solum pertinehant scribendo que refelii 
nog poterant, cum nemo esset qui vel sciret quod 
scribebat, vel diceret, vel auderet dicere; sicque 
illi infeliciter nobis persuadebat. Audacter impe- 
ratori verba dedit de nobis, nullo modo nos ali- 
quid, pati, ut rebus hisce solus przficeretur, 
eL ne alicui alteri committerentur reficienda, sic- 
que aliquaudo ipsi substilueretur in magistratu 
ipseque in manus Androuici incideret, sub qui- 
busjam olim oppressus fuisset, nisi imperator 
Manuel, bene de ipso loquens, seque interpo- 
nens mulierum precibus, illum salvasset, non ad 
urbis pacermn, sed ad tempestatem omnia contur- 
bantem. Adeo dolose his malis artibus cireumvenit 


D.imperatorem iste dux, ut etiam gratiarum actiones 


illi ^ scriberet. qui erat inexorabilis ac nescius, 
quod esf, puto, gratitudo. Itaque lento igne torreba- 
tur. S.riptum ergo ad imperatorem hasce gratias 
continebat: «Utinam pro futuro gratie  bujus- 
modi sint agendz tibi; » ita subaudiens paululum 
eas permansuras; quod et factum est. Apprebendi 
enim jussit ad mortem inatrem et fratrem ejus 


Bneuliquam sontes. 


58. lloc igitur brevi temperis intervallo illie 
aecidit. Interea ipse pernici i nostrae poteas, ideuque 


67 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLLT.R 68 
indurato corde jmperatoris, quasi is solus urbem A διὰ τοῦτο ἑνσχιῤῥώσας τῇ τοῦ βασιλέως qvyll, ὡς 


salvare potuerit, sicque ejus consilia nos perdi- 
derunt, Etenim in defensionem nostram exercitum 
provide iniserat imperator. Credens vero his 
quibus a Davide decipiebatur, illis commendavit, 
ne in urbe se includerent nec irruerent in 
hostes quasi in aciem instructos ; dum nos, 
qui nesciebamus hoc auxilium, ita anxie exspe- 
claremus speque in illos suspenderemur, bi sine 
p»gna auxilium quasi fictum nobis parabant. Erant 
vero multi: Gidus magnus prafecius ος orienta- 
jibus, Palaoologus Andronicus, Camulza Manuel, 
Cbumnus, atque alii. Se illis adjunxerat ultiinus 
cubicularius Nicephorus qui omnino proximus 
erat regi, qui ad ducem Davidem scriptum miltens 


exposu.L methodum dissimilem labiorum ejus omni p 


colo, linguaque mensus est terram. Dixit enim, 
μου colum 1ot stellas numerare nec tot arenis 
repleri terram, quautus exercitus ipsi aderat, ad- 
dens se non posse non timere ne Latini certiores 
facti quantas ipse copias contraxerit, in fugam se 
eonveriant, ipseque tali preda o:batus sit. Hac 
scripsit, nosque credideramus. Qui euim vult sal- 
vari ad credendum semper est paratus. 


- $9. Sic ergo a missis imperatoris tunc decepti 
sumus. Tunc vero terra marique cóncurrerunt 
hostes, atque perite se ad pugnam paraverant. 
Occidentales copiz alias maehinas novas invene- 
rant modo helepolium, quarum utilitas fere nulla 
erat οὐ magnitudinem, Ürientales vero (maxime 
autem multitudinem classis componeban!) justa 
suam consuetudinem agebant. Dispositís igitur 
machinis ad lapides projiciendos aptis, plerisque 
mediocris magnitudinis, ut illis a moenibus nostri 
milites subito opprimerentur, e quibus dua majo- 
res, quarum una terrz motus fllia vocari posset; 
dispositisque qui ramusculis implerent aptas fossas, 
quique mania labefactare posseut, muros aggredi 
illosque indesinenter et modis omnibus quassare co- 
nati sunt. His omnibus precurrebant fundibularii. 
Ad vesperam enim retinuerunt naves usque ad nia- 


αὐταρχεῖ οὗτο; τὰ ὑπερ τῆς πόλεως, ἴσχυσε πεῖσαι 
τὰ εἰς ἡμῶν ὄλεθρον. "Estee μὲν γὰρ ὁ βασιλεὺς 
προμηθιχώτερον στρατ.ὰἂν ἐπὶ ἁμύνῃ τῶν χαθ ἡμᾶς 
πεποιθὼς δὲ, οἷς ix τοῦ Δανῖὸ ἀπεπλανᾶτο, παρηγ- 
γνήσατο μήτε εἰς τὴν πόλιν αὐτοὺς χαταδύσεσθαι, 
μήτε μὴν τοῖς πολεμίοις ὁμόσε χωρῖσαι γενοµένους 
iv χρῷ μάχης ' ὡς ἐντεῦθεν ἡμᾶς μὲν, pij εἱδότας 
ἐπικουρίαν ix τῶν ἑσταλμένων, χαραδοχεῖν, xol 
ἐχχρέμασθαι τῆς εἰς ἑχείνους ἑλπίδος ’ αὖ-οὺς δὲ 
ἀναιμωτὶ ζᾖν, ἀφωσιωμένους τηνάλλως τὸ εἰς ἡμᾶς 
ἐπιχουριχόν. "σαν δὲ συχνοὶ ἐχεῖνοι  ὁ τῶν ἄνατο 
λιχῶν μέγας δρµέστιχος Γίδος, ὁ Παλαιολόγος Α ” 
δρόνιχος, ὁ Καμύτζης Μανονἡλ, ὁ Χοῦμνος, «αἱ 
ἕτεροι. Ἐπέρῥευσε δὲ αὐτοῖς ἐς παντελῶς 0oti pov 
xai ὁ τῷ βασιλεῖ πάνυ ἑἐγγὺς, ὁ παραχοιμώμενος 
Νικηφόρος ὃς γράμμα στείλας πρὸς τὺν δοῦχα 
Δανῖδ, ἔθετο τρόπον ἄλλον τὰ χείλη αὑτοῦ χατ οὐ- 
pavbv, xal τὴν γλῶσσαν ἀφῆχε διέρχεσθαι περὶ γῆν. 
Ἔφατο γὰρ μήτε «bv οὐρανὸν ἄστροις ἑνευθηνεῖ- 
σθαι τοσούτοις, µήτε τὴν vv ἅμμῳ τοσῇδε πλή- 
θειν, ὁλόσος αὐτῷ στρατὸς ἐφέπεται ' προσεπιλαλῶν 
χαὶ ὑποδεδοιχέναι, µή ποτε οἱ Λατῖνοι ἐχπνυθόμενος, 
ὅσην ἰσχὺν περιθέθληται, φευξοῦνται, xal μενεῖ αὖ- 
tb; χενὸς τοιαύτης ἄγρας. Ἔγραφεν αὐτὸς τοιαῦτα * 
xai ἡμεῖς ἐπιστεύσαμεν. 15 γὰρ ἐπὶ σωτηρίᾳ βου- 
λόμενον τῆς φυχῖς ἔτοιμον ἦν πρὺς πειθώ. 

νθ’. Καὶ οὕτω μὲν τὰ ἐχ τῶν βασιλιχῶν ἀποστό- 
λων ψευδόντων ἡμᾶς. Τὸ δὲ πολέμιον ἐπελθὸν τότε 


C ξτρᾶθεν xai τὸ £x θαλάσσης, ἐξηρτύετο xac! ἐπιστή- 


µην εἰς μάχην. Καὶ οἱ μὲν Ex τῶν δυσμιχῶν ἄλλα 
ἑποίουν χαινά τινα κατὰ νόµους ἑλεπόλεων, αἷς διὰ 
τὸ ἐκ μεγέθους δυσµεταχείριστον οὐδὲ ἐνέλαμφξτις 
ἑνέργεια * ol δὲ περὶ τὰ ἑφα (σαν δὲ μάλιστα ἐχεῖ- 
vot τὸ ναυτιχὸν πληθος) πρὸς τὸ συνηθέστερον ἔθλε- 
vov. Καὶ συσχευασάµενοι μηχανὰς πετροθόλους, µι- 
χροµεγέθεις μὲν πλείονας, ὣς ἐπιθουλεύειν δι’ αὐτῶν 
τοῖς ἐχ τῶν τειχέων πολεμοῦσιν ἡμεδαποῖς, δύο δὲ 
µείζονας, ὧν θατέρα σεισμοῦ θυγάτηρ τολμήσαντα 
φάναι * ἐντεινάμενοι δὲ xal τοὺς τὴν εὐεπιδούλευτον 
τάφρον συρφετοῦ πλῄσοντας, xal τὸ περίτειχος δὲ 
χατασεῖσαι δεινοὺς, xal τῷ τείχει προσδαλεῖν, xal 
διορύξαι αὐτὸ εἰς χατά πτωσιν, ἑγίνοντο τῶν ἔργων, 
εἰς ὅσον χραταιὸν, xaX ἀχάθεχτοι κατειργάζοντο. Καὶ 


ne, mane autem acre certamen inierunt, Omnis qui- D προέτρεχον αὐτοῖς πάντων συχνοὶ ἀχροδολισμοί. Πρὸς 


dein pars occidentalis comprehendens totum cir- 
cuitum arcis (in modum enim falcis a mari ad 
portas hic sitas opera turrium producta erant) non 
sollicitudini fuit nobis et tuta mansit ; pars vero 
orientalis omnem impetum  suttinuit. Fervebal 
pugua in littore maris, primum, quia loca contra 
muros sicca reliquerant aquz maris, zstivi tem- 
poris causa, quodque mare plenum non erat us- 
que ad munitiones , ita ul spatium grande ad pu- 
gnam illis relictum fuisset à moenibus littoralibus 
atque ab zquore ; tum quia Latini ob peritiam qua in 
bello pollebant hic n;agis urgendum viderant. Inde 
enim cognovi multum potuisse ledere nos, eo quod 
rimum permanere diu poterant, cum littus. hoc 


δείλην γὰρ χατασχόντες τὰς vao; εἰς αὗριον, ἕωθεν 
μάχης κρατερᾶς ἑνήρξαντο. Καὶ τὸ μὲν δυσμικὸν 
ἅπαν ἕως xal εἰς ὅλον τὸ χύχλῳ τῆς ἀχροπόλεως 
(κατὰ σχῆμα γάρ τι δρεπάνου ix θαλάσσης ἕως χαὶ 
τῶν ἐχεῖσε πυλῶν περιήγετο πυργηροῦν) οὔχ οὕτω 
πράγµατα ἡμῖν παρεῖχεν, οὔτε τραύματα ἑνέτριδε" 
τὸ δὲ ἐξ ἀνατολῆς ἐθηριοῦτο. "Hv δὲ μάχης ἐλεύθε- 
pov τὸ παράλιον ὅλον, τὸ μὲν, ὅτι ψιλὰ θαλασαίου 
ὕδατος ἣν τὰ πρὸς τῷ τείχει διὰ τὸν χαιρὸν θερινὸν 
ὄντα, xaX μὴ πληθύοντα τὴν θάλασσαν μέχρι χαὶ ἐς 
αὐτὸν τειχισμὸν, ὡς ἐντεῦθεν ἐξ ἀσυμμέτρου τοῖς 
ἐκ τῶν παραλίων τειχέων καὶ τῆς ἐκ θαλάττης εἶνάι 
τὴν µάχην» τὸ δ', ὅτι δαήµονε, ὄντες ἐχεῖνοι μάχης, 
περὶ τὸ πονοῦν μᾷλλον τῆς πόλεως ἐμελέτησαν ἑγ- 


LP 4 








"» 


(9 «ΡΕ THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 7 
τήκειν πληγάς, Ἐχεῖθεν γὰρ διέγνων δύνασθαι ἂν A sit profundum ideoque portus commodus ; tum 


βλάφαι ἡμᾶς, ὥς xal προσεδρεύειν εὖ μάλα δυνά- 
p:vor διὰ «b τοῦ αἰγιαλοῦ ἀγχιθαθὲς χαὶ οὕτως εὐ- 
λέμενον . καὶ ὅτι χαὶ τὸ τεῖχος οὑχ ἀπονήρως εἶχεν 
:ἐχεῖσε, ἀτέχνως τε τὴν ἀρχὴν συσταθὲν, καὶ οὐχ sb 
συμπαχὲν, xal μηδὲ μµεμελημένον ἄρτι τῷ xaXQ 
ετρατηγῷ. 


C. Ἐῴχει γὰρ ἰατρῷ παραχολουθεῦντι σώματι 
τονοῦντι μὲν, olip δὲ μὴ φιλεῖσθαι, ὡς ἀναποιηθῆναι 
πρὶς ὑγίειαν, χἀντεῦθεν ἀμελοῦντι τὸ νοσοῦν άναχο- 
µίσασθαι. Καὶ οὐκ ἔστι διαπιστῆσαι τοὺς εὖ κχατε- 
Υνωκχότας τὸ πρᾶγμα, ὡς πάνυ τι βραχὺ προδότον τοῦ 
χυρίως διενεγχεῖν ὁ Δαυῖὸ φαίνεται xa0* ἡμῶν; εἰ 
p5j τις &pa θερµότερον ἐπιθάλλων, ὡς ἕν τινι πλάἀ- 


στιγγι παρισάζοι ἐχεῖνον εἰς προδότην αὐτόχρημα. B 


Δίχα γὰρ συνθεσιῶν ἐπὶ ῥητοῖς καὶ μηνύσεων γνω- 
ρίµων, ἃ 5h xal αὑτὰ πολλοὶ χατηγοροῦσιν ἐχείνου, 
τΈλλα πάντα προδοτικῶς εἶχεν ὁ ἀνήρ. Καὶ χοινὸν 
αὐτῷ τε xal τῷ χατὰ σπουδὴν φανερὰν ἄλλως προ” 
δύτῃ τὸ τοῦ χοινοῦ μὲν ὑπερορᾷν περιφρονητικῶς, 
ἑαυτῷ δὲ µόνῳ χαρίζεσθαι ' καὶ προτίθεσθαι πάντας 
μὲν ἀπιέναι, περιεῖναι δὲ µόνα τὰ χατ᾽ αὐτόν. Ἐμέμ- 
Φοντο ol στρατιωτιχοὶ, ὅτι τὰ πετροθόλα kv. ἡμῖν 
ὄργανα οὐκ εὐχρήττως εἶχον, ὡς ἀντιφερίζειν mp*« 
τὰ τῶν ἀντιμάχων. 0 δὲ ἀφεὶς χατορθοῦν τὸ φεγό- 
μενον, xat, Τί ποιῄσω; ἔλεγε, χαὶ ἠρχεῖτο εἰπεῖν το- 
σοῦτον ὁ χομφψὸς Πυθαγοριστής * δοκῶν μὲν, ἱερὸν 
εἶναι σιγῆς διὰ τὸ ἐχεμυθεῖν τὰ πλείω, ἄλλως δὲ 


quod nurus quamviss ecundum artem bellicam con- 
siructus, nec perite, nee solide a principio aediflea- 
tus fuerat, et strenuo defensore carebat. 


60. Erat enim similis medieo euranti corpus 
egrotum ideoque sine blandimentis, «mt sanitati 
restituatur, quique non jam sollicitus est de morbo 
sanando. Juxta nos, ut quilibet rem «cognove- 
rint, David 4 proditore reipsa paululum differre 
videtur; nisi quis reponens ardentius, prodi- 
tori s3uaret illum in bilance. Exceptis enim 
conventus statuti signisque certis, omnia alis, quo- 
rum multi illu» arguunt, perfide egit. Illi commune 
est scilicet cum proditore, manifeste alias ne- 
gotiante, bonum commune negligere sibique soli 
providere, omnes dimittere suaque sola sedulo 
curare. Querehantur milites quod machinz nostra 
non apte essent ad repellendos ictus hostium. 
Quod vero reprehendebatur non. emendans. Quid 
(acinm ? aiebat, tantumque ut fatuus. Pythagoricus 
addebat, videri sibi templum esse silentii ob ple- 
raque tacenda, aliis. adversus insidiatores suffo- 
cataris verba, aliis retenturis ob mala dissimulanda 
obqu^ secreta profun?issime reconden!a, Cum 
audisset moenía occupari ab hostibus eo quod 


χατὰ τοὺς λοχῶντας πνίγων τὴν λαλιὰν ἄνθρωπος, ϱ parum solia essent, voce obscena utens ad matreg 


ἔπέχων xai τὰ b; πονηρίαν ἁδιόρατος, xai τὸ χε 
χρυφίνουν πολυθενθἠς. "Hxoucv, ὡς τὸ περίτειχος 
καταλαμδάνεται διὰ τὸ ἀνεχύρως ἔχειν * καὶ παρό- 
πεµπεν αὐτὸ ταῖς µητράσι τῶν πολεμίων παραθύειν, 
ἔνθα αἰσχροῤῥήμων εἴποι ἂν &vt p. Ἐπιλειπόντων 
ὀϊστῶν, τοῖς ἐπὶ τῶν τειχέων ἣν βελῶν ζήτησις. Ὁ 
δὲ xaX ποῦ ἂν αὐτοὺς εὕρο.ι, ὑπετονθόρυζε, καὶ ἐδι- 
boo μηδὲν, xal fj πόλις ἔχαμνεν. Ἐχλᾶτο μηχανὴ, 
xal hv ἀναγχαία ἐπιποιηθῆναι, χαὶ ἐζητεῖτο ξύλον" 
χαὶ xou ἂν εἴη αὐτὸ, παχρελάλει. Ἑμάνθανέ τις ἄλλο 
τι ἐνδεῖν τῶν δεόντων, xal ἑλάλει ' καὶ ἣν τηνικαῦτα 
ὁ χατὰ παροιμἰαν σιγηλὸς ἥρως Βὐρνδόας, xal Ἠπει- 
λεῖτο χατὰ πληγῶν, xatà χεφαλῆς, κατὰ ὀμμάτων, 
xatà σχολοπισμοῦ, εἰ ph παύσοιντο λαλεῖν οἱ τοιοῦ- 
sot * διομνύμενος εἰς πίστιν σταθερᾶς ἀπειλίς βα- 
σιλιχκὴἣν κχεφαλἠν. Τῶν τις δὲ οὐ πάνυ τοῦ δἡµου 
xal χατεάγη τῆς χεφαλῆς, τὰ περὶ τὸ πρόσωπον 
ῥάέδῳ πληχεὶς, ὅτι τὰ στρατηγιχκὰ φπύλως ἑνεργού- 
μενα χιτεµέμψατο. Καὶ τῶν βλεπόντων οὐδεὶς οὐδὲ 
γογγύσαι τετόλµηκε. Στρατιῶται δὲ παῤῥησιαζόμε- 
vot, xai ὀρθὰ λαλοῦντες, ἓν µόνον πρὺς τοῦ ἀτόπου 
Ένουον, ὡς ὅτι χατατόπια εἰληχότες ἐχεῖσε, xal pó- 
vov πονεῖσθαι ἂν ἆγχην ἔχουσι, πλέον δέ τι μὴ πε- 
ῥιεργάζεσθαι, εἰ μὴ xaxà αἱροῖντο πεἰσεσθαι. Σίτον 
ἑπαρκέσειν τῇ πόλει ὀφείλων, ὁ δ᾽ ἐς τοδοῦτον ἁπη- 


hostium alludehat, Sagittis deficientibus, a mures 
defendentibus qu:erebantur jacula. Si quis vero 
alienhi invenisset, murmurabat, nec ullum dabat, 
civitasque laborabat. Machina fracta ut repararee 
tur, lignum quzrebatur ; tune lora materiis plena 
indicabat; eum quis diceret aliud quoddam neces- 
sarium «deesse, ipse sermones ciebat ; tunc erat 
jux'a proverbium taciturnus Enryboas heros; nam 
verherum, capitis, oculorum ' palique poenam mi- 
naliatur aisi loqui cessarent, jurans per caput ime 
peratoris minarum eertarum ficem fore. Quidam 
autem non omnino plebetus capite lwaus est et 
fronte virga percussus, eo quod de ma'a ratione 
agendi milituín ducis questus essét; nemeque ex 


D astantibus ne mussitare quidem ausus est. Mji- 


tes qui libere rec'eque loqui solent, unum tantum 
preter s!uliumn. audiebant , quod quia r.on nisi res 
stultas experiri et duras pati vocati essent ila se 
facturos esse ne pejora patiantur. Frumentaüm cum 
suppeditare deberes civitati, in. tantum  incurize 
venit ut ex ea circumstantia opportuna inaguas 
divitias sibi aeciperet (ex hoc quem fructum wmi- 
ser percepit ?) famis vero civitati causa esset ; adeo 
ut, nisi ferrum hostium eos devorasset, in discri- 
meu 8e invicem devorandi adducti fuissent. 


µέλησεν, ὡς ἑαυτῷ μὲν λαθῇ τοῦ τοιούτου καλοῦ πλοῦτον παχὺν περιθέσθαι, (οὗ τί ὁ ἅθλιος ἀπώνατο ;) 
τῇ δὲ su ἑγχαταστῃσαιίλιμόν. ὡς, εἰ μὴ ταχὺ χατέσπασεν ὁ τῶν nof snp ἀλλήλους ἂν 


χινδυνεῦσαι χαταφαχεῖν. 


-- οφυ 








71 EUSTATHII THESSALONICÉNS(G METROPOLIT.& 

91. idem οἱ Chusn (αι defectionis militum A 62. Γέγονε χαὶ λειππανδρίας τῇ πει τού. 
án civitate, ""im moltorea, implesset ma. Ηληρώσας Υὰρ ἐν πολλεῖς «à? χεῖρας, ὧν o 
WUS immerite, «*i volent. decceer, Ordines sinie ἁγίει τοὺς ἐθέλοντας λεικοτακτεῖν, κρὶ qe 
Patriamque fugere que vellent. Qui divi, abmn- πατρίδα, ὅποι βοὐλοιν]ό, Kat οἱ βαθύκλη;, 
dabaat, saln:eo, canponantes, pejus adbuc agebant, πριδύμενοι οὕτω τὸ Φώδεσθαι, ἀπετέλουν κε 

rcevarii enim plebis, quicunque imanibus id -nei pov. Μισθαρνοῦντες Υὸρ τῶν δη μοτιχῶν, ia 
3d portandas trabes, lapide, procnl jaciendas. ma. τὰς yslpa;, xai βριαροὶ ῥάδδον τε χατεγεγχἠ 
Chinas dirigendas arcuumque nervos tendendum, Ἅλίθον μαχρὰν ἀφεῖναι, χαὶ μηχανὴν διαχειᾳ: 
PatriSm rellegcrant » Sicque 4ilam defensoribus καὶ τόξου νενρὰν ἐντεῖναι xai βαλεῖν, ἑξεχύ 
otbaverant ,— dong $-em larciendo milltes a. πατρίδος. Καὶ αὐτὴν μὲν ἀπεστέρουν ou; 
ἄσχουπι ot s» potissimum decibus üiérentur, 6 edo. ἑαυτοῖς δὲ ὅσα xai opa τη τοῖς ἔπειλυ 
quis ihen admoneret, nóSque przacipue, qhÍ non — «c, ἀχολουθεῖν στρατὺν, δώροις πείθοντες, 


EB"e fereag 3Éque eszprohrans quod civitatem gie 00a, ἀλλ' ἐντάῦθα οὐκ Tw φορητὸς ὁ ávhy, 
ολων videret, SÀtáQtv καὶ δυσανασχετῶν, εἰ μεμφθείηό-ς 
Υενομένην οὕτω thv πόλιν κένάνδρον, 


62. Calamitatum Cumulus [uit aque iam pe. ξβ’. Τὸ à δὴ χορυφαῖον ty τοῖς χαθ) jiu 
cessariz Denuria. Aqua. enim arcis qua de longe τοις χαχοῖς xal ἡ τοῦ ἀναγκαιοτάτου Uit;he 
egre affluebat, ut esset salubris curandum erat ; die ἦν. Ὡς γὰρ ἡ τῆς ἀκροπόλεως δεξαμενὴ ix 
&d hoc tempore laboreque OPUS erat, et si vix Ü 


ἐκ μακροῦ εἶχε, xal ἐχρῆν ἀναποιηθῆναι ais 
potui apta fiebat, fiebat lamen. Quidam eX exer- θεραπευθεῖσαν, ἔνθα χρόνῳ χαταπεπόνητν, iro 


latus est Davidem τι Ires dies consumerentur 
in opere, ut locus secretus l!l0 servare posset 
aquam in eo contentam, dum nulla €Sset necessi. 
las aliud operandi, siquidem hostes nondum ὕδωρ ἀσφαλῶς, διὰ τὸ μηδὲ ἀνάγχην ciu; ἱ-ε 
adessent, ged procul contra abessent. Hic Sérmo ῥεῖσθαί τινα, ofa τῶν πολεµίων οὕπω ἐπιχειμέα, 
placuit David in tantum ut probaret, Yentug VeTO " ἀλλὰ ποῤῥωτέρω που διεστώτων. Καὶ Πρεσει 0 
arripiens verba Mazid;e abstulit; ac jp oblivione Yo: τῷ Δαυῖδ, ὅσα γε δόξαι. "Ανεμος δὲ ágaptins 
mentem Davidis sepeliens, surculum eduxit qui — e, τοῦ Μαζιδᾶ λόγον, ἀπήγαγε - xol Af 0r xezzj 
factus &randis truncus fuit mali magni, Nondum σας τὸ τοῦ ΔαιΊδ φρονοῦν, ἀνέφυσε βλάστην dip 
eral vespera, abundansque 3QU3 libere fluere τα- θεῖσαν, ρέμνον μεγάλου καχοῦ. Οὕπω γὰρ ij: 
len$ in suum receptaculum, cursum Suum ma. δείλη, xal τὸ χυρταῖθεν ὕδωρ ἆπολυθὲν θέειν ii 
Eno sonitu indicabat, Tunc forte Mazidas cum ΡΙ- — 08 σχεύους ἐλεύθερον, πατηγόρει τὸν δρόμον " 
teriens. quod factum esset audiisset, festinanter χελαρυσμῷ. Καὶ ὁ Μαζιδᾶς παροδεύειν cuyos, 5 
ad Davidem currit, referensque Q'*6d dixerat jq ἀχούσας, à ἐγίνετο, τρέχει σπεύδων ἐπὶ τὸν dni 
mentem revocat, David Yero, qui ultionem sumere 44 ἀναμιμνήσχει, προενεγχὼν, & εἶπε, Καὶ ὁ δῦ 


ἀγανακτῆσαι σχηφάµενος, προὐδάλετο Ἅλαθέσι, 
ΑἈχούσας δὲ, δεῖν ἐπισχεθῆναι τὸ ὕδωρ, ὡς ἔγχν 

ροῦν γενέσθαι χαὶ εἰσαῦθις τὸ χαλὸν, ἀπηνῄιαν 
jussit. Aqua igitur fluxit in recéptaculum. quod ἐπιτάξας ἀφίεσθαι ῥέειν τὸ ὕδωρ. Καὶ τοίνυν cii 


είδιυ faciens, cum post limum &yPsum traxerit 


quà. Non multi dies eran, elapsi Vàcuumque re. ὕξωρ ἀπαλεῖψφαν τὴν ὑγρὰν παρέσυρε τίτανον, Kil 
ceptaculum erat, unde evanuerunt simul omnes πολλαὶ ἡμέραι ὥχοντο, xal. ἣν τὸ ἀγγεῖον xcv 
Spes quas in arce reposueramus, nemoque jam ad ὅθεν συνεξεχενώΊησαν ἡμῖν ἅπασαι αἱ ἐπὶ τῇ àxp 
illam oculos levavit. Nosmetipsi, licet inviti, eiat πόλει ἐλπίδες, xai οὐχέτι οὐδεὶς ἀνέδλεπέν εἰς ai 
aggressi eramus necessaria Portantes, cum didici. 
IDu$, aquam periisse : simul autem cum illa spes 


omnis evanuit ; ibi. divisa qua supererat, unum ie μάδοιµεν, ἀπολωλέναι τὸ ὕδωρ, συγχατεῤῥύη 
tantummodo timere et orare Statnimus αἱ aliquis μὲν τὸ εὔελπι, xai διανείµαντες ἐχεῖ «hv. duyvo- 


μιδην, µόνου τοῦ θειλιᾷν xal εὔχεσθαι κἀθέστηµεν, 
lentia, Tunc euim nutlain erat pactum cum ho- tí; ἂν δὴ ἀπαγάγοι τὰ τ,ιαῦτα τοῦ xavi πρυῦσ- 
σίαν αυγγενικοῦ. Ki Υὰρ καὶ μηδχμοῦ ἐνταῦθα qu 
adirentur certius [rater ac mater fito Andronico θήκη. πρὸς πολεµίους (Θετέον Υὰρ οὕτω), οὐδὲ ἀρέ- 
incritabili, seq Suma negligentia illaque urbs σχεια ἐπὶ δώροις, φει οἵ τοῦ ἐμπελάσαι τόν τε ἁδ-λ- 





ΡΕ THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 1ἱ 


d LITT τε μητέρα τοῖς τοῦ ᾿Ανδρονίχου ἀφύκτοις À cum omni suo populo malis submersa, cum vía 


τὰς εμας τις, ἀλλ αὑτὸ δὴ τὸ ἄχρως ἀμελεῖν, χαὶ παρὰ 
Yarul 3 Ώλον τὴν τοφαύτην πόλιν τἶθεαθαι καὶ τὸν ἓν 
i οἱ ΑΔ πάντα λαὺν, xal που xal εὔχεσθάι τὸν οτρατη- 
3, ἀτττέων, ἐπτιτμηθῆναι τὸν τῆς ἁλώσεως χρύνον, εἴ πως 
ὃν rers υγὼν τὸ τοῦ βασιλέως πρόδωπον, Ec κόραχα; nte- 
Uy τε zr JE cat, συγγενὲς ἂν aUo, uda τῷ προδιδόναι, xal που 
μγχτνὴν b χεῖρον, ὡς Rv τις τοῦ λαλεῖν τεχνίτης ἐπχγωνί- 
U. βαλεῖν iso. Καὶ ὁ λογίζεσθαι συνετὸςἰταυτίζοι γοῦν ταῦτ᾽ ἂν 
ἐπεστέρι 4d τὸ αὐστοιχον. Οὕτω xal οἰαχοστρόφος νεὼς o9 
ερατιταςἰφὰ xupelav, ἀλλὰ μισθοῦ, εἰ τῷ κεφαλαιωσαμένῳ 
οις ναῦν ἑγχοτοίη, kc ὅσον οὐχ ἔστι πλέον ἐπιτεῖναι, 
nete ένει μέν ποτε χινδυνευούσῃ, λαλεῖ δὲ ἆσνν 
5 aja Bj. xai πράττει οὐχ ἁῤῥᾳθύμως * xaX τὴν ἐέχνην 
gopttke: τὸ πᾶν συστείλας, ἀφίησι τὸ axágo? προπαρα- 
fn σχοπέλῳ, xal χατὰ βυθοῦ δῦναι αὐτῷ φόρτῳ 
ρανδροι, Ν ἀνδράσιν. Οὕτω χαὶ φύλαξ τελεσφόρυυ ἀμπέλου, 
fácaZ ἁἀποστυγῶν τὸν δεσπότην xatk μῖσος τέ- 
' τοῖς z'Rov, βοτρύων μὲν ἴσως ἅπτεται εἰς οὐδὲν, duyvik δὲ 
Ιωτάτου :Φ μὲν κάτω περιοδεύει, πῆ δὲ τοῦ σχοπευτηρίου 
[ἕως ὀβνεται, xai ὧδε xal ἐχεῖ περιθλεπόµενος, φαντάζει 
ιποιτθῖ :πιμέλειαν' ὁρῶν δὲ τὴν τοῦ φραγμοῦ αύμπηξιν xat 
σαπεπή την tw" αὐτῷ τάφρον, ἐπιδουλευσάμενά ποθεν οὐκ 
1$ τῶν ΤΔποχωλύει, ἁλλ᾽ ola xal ἀπονυστάνων διάκειται, 
MaS:55; ivítov. μὲν οὕτω τὸ xat τοῦ χτησαµένου τὴν ἅμπι- 
tg, 7205909 βλάδος, μελετῶν δὲ ὀμεῖσθαι τοῖς αἰτιωμένοις, 
ιετὰ ὁ ἃς οὔτε φεύγοι τοῦ ἀμπελῶνος, οὔτε χεχλόφο.. oc" 
ἄττευ ἡἈποδοίη, ἀφιεὶς δὲ τὸ, 0Οὐδὲ μὴν ἀμελήσοι, ὃ τὲὶν 
ivxpy 5 ἄμπελων ἀπηχρείωσε. Ταῦτα δὲ τὰ xal τῷ Δαν]» 
;2zp iz ἑμφαινόμενα, δι ὧν οὗ µόνον ὁ Ανδρόνικος dior 
Καὶ {- ἂν, δύσνουν ἑαυτῷ ἄνδρα χαὶ βαθὺν πονηρεύσασθαι 
jo; ἃ Ξ τηλιχούτοις ἐπιστήσας πράγµασιν * ἀλλά xal ὁ Δαυῖδ 
αἱ 145. ἀπελέγχοιτο. ph ἂν ἔχειν διεχφυγεῖν vpaghv τοῦ 
σεν προδοῦναι. ᾿Ανακεφαλαιώσασθαι γᾶρ τὸ ἔπιγε'ρηθὲ», 
zu s οὔτε χυδερνήτης καραδοχῶν, εἴπερ ὁρμισθείη, ἀπο- 
g6r, £ θαλέσθαι την χεφαλῆν χατὰ τὸν δυστυχὴ σωτῆρα τοῦ 
ολ ὁ. Σέρξσυ, ὀχνῆσοι ἂν, ῥᾳχίαις φθάσας προσαράξει τὸ 
σχάφος, χύμασιν ἐχδοὺς, εἴ πως ἐχχολυμδήσας pó- 
. Vos περιγενήσεται * xal ἀμπελῶνος δὲ φύλαχα δαπχ- 
viv μὲν τὸ πιστευθὲν οὑχκ εἰδότα, χόλῳ δὲ τῷ κατὰ 
τοῦ δεσπότου ἀφιέντα χλέπτεσθαι, xa* θηρίοις βλάπτε- 
σθαι, οὐχ ἂν νοσφιζοίμην λέχειν προδοῦναι 
i^ ἄμπελον. 


την 


unica orandi ducem ut tempus expugnotionis 
abbreviaret, cum, si vultum imperatoris fugiens ad 
corvos advolaret, proditori simillimus osset, atque 
aliquoties pejor, qui ut com^edus verbis tantum 
pugnasset. Mente prudens in eodem ordine istius 
modi poneret. Quemadmodum gubernator navis cu- 
jus non est dominus sed conductor, si. vind 
illi qui eam leserit, non esL pt πια 
catur , adest quidem periculo ; €onsilia *ero ej 
non sunt efficacia segniterque agit ; omni autem 
peritia ejus in unum intendente, in scopulos im- 
pingere carinam sinit atque in abysso mergi si- 
mul cum mercibus εἰ fiominibus. Eadem ratione 
etiam custos vinez maluris uvis consit:e aversans 
dominum odio perfecto, uvas forte ad nihil aHi- 
gat, sepe tamen descendit in inferiorem partem, 
«nodo stat quasi in spectaculo, hic et illic respi- 
ciens curam simulat ; videns vero sepis compages 
foveamque juxta illam, eos qui insidiantur nom 
amovet inde, sed dormiens jacet , perficiems ita 
damnum της possessoris, illico jurans quereüti- 
bus se nunquam vitem deseruisse, nec furatum 
esse, nec tandem tradidisse, clamans. Non tamen 
erat negligens, iis obstans qua vinezx nocere potuis- 
sent. Hiec vero in David completa sunt cum ex illi: 
non solum Andronicus argui poterit quod ejus- 
modi rebus administrandis virum prafécerit sibi 
infestum οἱ malis artibus fecundum, sed etiam Da- 
vid convictus fuerit proditionis reus. Ad resumen- 
dum enim inceptum, nec gubernator fuit exspe- 
ctabundus, cum appelleret, eum discrimine capi- 
tis, ut infelicem servatorem Xerxis damnare, dubi- 
tans an, postquam in scopulos carinam impegis- 
set, fluctibus derelinquens, nátando posset all- 
quando solus salvari : custodem quoque vince 
ex re credita fructum percipere nescientem, sed 
ex ira adversus possessorem sinentem eum de- 
predari atque a bestiis !edi, mon dubitarem 
asserere eum prodidisse vineam. 


eo^. £r." olov χαχδ», ὦ "Avbgóvixs, µεγίστοις ἔρ- D 65. Heulquantum malum, o Andronice, i in magnis 


κ Tous, xaV χίνδυνον δεινότατον ἑπισυρομένοις, εἴπερ 
Kj ἀμεληθεῖεν, ἵνα τινὰ µόνον εἰς αὐτοχράτορα χεφα» 
s^  λὴν ἐφιστᾷν, καὶ αὑτὸν δὲ οὔτε λίαν ἐπιστήμονα τοῦ 
ὁρᾷν, xal ὕποπτον 661 "D Ἐπιμηθεῦ βασιλικὲ, olov 
ἡμᾶς 6 £00) xaxóv! "D ἁλυσιτελὴς ὑστεροβουλία! Ὢ 
δυσαναχλήτου χα᾽οῦ ἀχίχητα ἑκιδίωξις | Ὢ εἰκαῖος 
ἐχιῖνος µετάμελος! Οὑκ ἔσχε Υὰρ εἰς τέλος τὰ τοῦ 
Δαυ12 οὑξὲ τὸν βασιλέα λαθεῖν. Διὸ xal ἑξέστειλε 
μὲν ἐχεῖνος τὸν εἰς μνήμην Άδη Υραφιχἣν ἁποτεθει- 
μένουν παραχοιμώμενον, οὗ µόνον ἐπὶ ἀμύνῃ τῆς πὀ- 
λεως, ἀλλὰ xal ὡς ἄν φασιν ὑπελθὼν δεξιῶς ἁμύντ- 
ται τὸν ἁπατεῶνα Δαν]δ εἰς ὄλεθρον. "Horn, γὰρ κχάτ- 
ἐγνω τὸν ἄνδρα χαὶ à βασιλεὺς ὀψιμαθέστερον, ofa 
βυΙσοδομεύων fjv. Ἐκρήτιζε δὲ ἄρα «ph; Κρῆτα 
PATROL. GR. CXXXVI. 


EI 
τν 


τν - Ww UA σ. Ὅτ u v.c 


bis operibus, que etiam maximum pericutum se- 
cum iraxerunt, cum si negbcta fuissent, unum 
tantum imperatori exprobratum fuisset, eique non 
satis quid fleri deberet edocto, solummodo vero 
suspicanti ! O regalis Epimetheu, memento, quanto 
malo fueris nobis ! O inutile consilium ob tardi- 
tatem ! O tristis memoris boni vana conseciatio ! 
O infructuosa ilia ponitentia ! ln. perpetuum 
enim quae ad Davidein, aut imperator2m spectaut 
non peteramt latere. deo misit Cubicularium, 
in historia jam memoratum, non solum ad defensio- 
nem urbis, sed etiam, ut aiunt, ad defensionem Da- 
vidis errabundi in ipsius perniciem. Jam enim 
cognoverat virum eliam imperator, sed tarius, 


»» ΕΤ τες τς τσ CEWS' S στις DOD.OTE T6 


46d ὤπιβοσε Com ασ αλα. (οί IA Ix* xr o 


ez. erga Qeranem 2 wd mue ο ἵτένα Argis, 
απ diem. ui θε... θα. αλ T gom 
Vaie$ ey λα. CroTem Wereur am yereterz »t i6- 
ενα Gosb aue sten. Ελενα ipw ρθεις Da:: 
gravem ,tempes mah sestri, €Ovamoh ρε.” 
gata, yvesevoterss ; 30.99€ m alta ge im»'r- 
grae st fe. ^3 quz sq lom mwtisens se i przfse- 
ἄπνω ποσα, adine9 rostro Ας παίπαου ^fa- 
q^. ενα ige^ Asdrosicwé sd [πα εορς "ας 
2άσαες 4 νεεωή-φισι. Vespere entm vent enven- 
keriws estre mone pervrames, ew:.us 
3 [4549 erd.s3086, viso intus quom formicabat et 
2919.5 sezoiom exterius nobis 3desset , in saletem 


quede; 2tiorom, i» ruiss3m vero ejus, quaa possus B ó 52.72 


σος, $3dva civitate. Ha. David invectante Απάτο- 
wie9, uj moditstes est ne prada iius. feret, κ! 
vero pra? Anti Tisea'ories , sí. solas ipse $:1va- 
friut, fec fotum qui. Jem manium posa:t. 


65. Porro dies meti elapsi sum, e$ ante. eruea- 
fi beim, etf ex quo acrier pegsaataem est, 
srbhasque vidit siam nee. lorica bellica indatem 
Λες equ0 {110909 insidentem. Males "um por- 
t3:.2t absque bracis juvceniiibusque ocreis ; petasus 
v2r0 ful« f insolius modo [νεο capat ejus teze- 
Lat. Barbari iuformaat iliues  appeliantque, 4uo- 
solo amant, rwgosum quidem sitque inleriori 
parte eooretatum reliquo babitu, vultu vero dila- 


ὅτι ο CAM. ον Α.Σ 
£eccEXXTI τα στ ες τρ 5 LÉI:m δές ταν 
ανα ἔτγεν στο h^ Econ) Exil t2E-ÉROOo L1a- 
2£:) z3L xzr-XÓ1azió CALi mz7WGIzAa-e. é ὁ- --ᾱ 
Όσες RL—2:me» ον ai 770 ται, Íazlip"a παχ»Ὀ. 
ὡς zLaIlàÍz.To- XX. y QUAD RU 28T1 àX- 


w-» 


gon. ὃς DEL ZU. 4-112729 217m. Εξ τφυτε 5v 


πχ. AÁA£ÁOoxm Αξρύναας i-sbà. αὉ - 
οὓς απ Exi. τσ γ.γ. Ἑστέρας vip τι- 
&c 6 xipri 4, E3. 4.ρ09 fasce ἁπολεα-- 
AZ», DAT i264 TU. $x-i,ai- ἔνξον dei, 
Σν dzME,nai-c av Lpné:) Ezxotix9 viwéa02t 
ka. ἐπὶ AerZ3 a5 τος, ἄλλα, hidden δὲ αὗτο». 
£) ἔπαδεν Xo, Φεπωςμένκ- τς πεις. Ούτως 
ττετρύρενις L-h va Ανδρονίκου, ἅμπι- 
qid, αξ €x» 5h ἄτραν ἔκείνψμ, xag οὐδὲν 
gk ἔτι τε ch» παλζν θεσφαλανίκην, εἰ μόνον 
τερεσωθεές «ὐὸς, ἀλλ ο” δὲ τὸν πάντα κόσμον τιθέ- 
ενος. 

tz. 02x77» kafpat σ.χναὶ, € μὲν xpb τοῦ σφο- 
δροῦ τειέᾳ»ο, ai Gb κατὰ vk» 06570 kxpgty, xai οὗ- 
δεὶς ἔπεῖννν εἶδεν 9275 ἓν Gc)m δεινοξς bovavia, 
οἷ-ε Ix εὐτενὼς ἐ--θᾶν-α. "Haiew; 6b ὤχει αὖ- 
ον ἆπ, βράχα; κα) Ξεδίλων νεωτεριχῶν ' ἔσχεπε δὲ 
xai τὸν xigalh» Ἱδτραστερον ἔπφλος zo; tpu- 
θρές. Bág£ago. ἔκεῖνον x3ittywvvimi xa χαλοῦ- 
σιν, K φιλοῦσι, κολύκτυχον μὲν xii οὕτω σονεσταλ- 
μένουν κάτω την λοιπῖν κερίθεσιν, τὰ & περὶ πρὀσ- 


εί ivflexumque commode adversus solem δὲ ωπον εὐρυνίμενον xal Ἔρηνεύοντα ἐς ἵκανὸν κατὰ 


q.i molliter vitas agens proeul a sole militem 
rejiciat ; festa hujusmodi hominibus gaedent. Certus 
l.cc vestimenta norunt, sicque sponsus prae vesti- 
los magnificis ostentaret mollitiem. Si qnuande 
arcum caperet, diceres illum experiri apud vendi- 
lores, quomodo tendere posset. Diciter sagittam 
projecisse in arcem eontra hos. qui ibi sedebant, 
fapide,que unum ex fenda, ac deinde se his 
*ubdnxisse ad muros ; dicitur etiam suturas ecrea- 
rim Latinorum irrisisse, quos tam fortiter repulit, 
qui nobis mala parabant ac audiendo ridebant. Sui 
vero, eum deridentes, dicebant sedisse interius ad 
ποπ  uibram, videntemque jacula exterius 
volentis, dicere solitum : « ita bouum est bic 
t486, ? Siatimque festinantem transire in alium lo- 
(um obumbratum et ttum, ita quaerentem partem 
murorum ubi sc melias haberet, juxta quod dicunt, 
eensulto ipsun estra teli jactu vivere. 


65, Talem eum videntes eonvivie" ddlíciarum 
studios! quod placcbot illi JoquebantüT; ut hoc 
vero generosis vidcretur, blandientés accedebant 
qui vacabant sdulationi. Apud illos ificonsiderate 
irrepsit Iancuia sórtcil habens poeticas, "In tartarum 
vergentes. Adulatores quidem assenefirfi studentes, 
ostentabant in semetipsis odium a(lversus civitatem, 
i* enu flo qui cam oderat. erlininese consenti- 
rent, Erst autom | apud illos Paeanff "lietoris poema 
quod ille de furto sententiam pronuntians ubique 


fàioo, ἵνα xal οὕτω vb» στρατιώττν ἁποιμέτοιτοτρυφέ- 
ρευόµενος ἀνηλίαστα. "E»pth φιλτδεῖ τοιούτοις &v- 
δράσι  κανέτυρις obs «οιοῦσδε στολμούὺς * νυμφίος 
ἂν οὕτω θρύπτοιτο ἀβρυνόμενος. Τόξον δ' kx:lvo; εἴ 
που xa χειρισθείη, πειρᾶσθαι εἶκες ἂν αὐτὸν ἐχεί- 
νου χατὰ τοὺς ὠνουμένους, ὅπως ἂν ἔχοι του tsive- 
σθαι. Κατὰ δέ γε τὴν ἀχρόπολιν λέγεται ὀϊστὸν ἕνα 
χατὰ τῶν ἐχεῖ περιχαθηµένων ἀφεῖναι, xai λίθ:ν 
ἕνα ix σφενδόνης - εἶτα χαὶ ὑποθέσθαι τοῖς ἐπὶ τῶν 
τειχέων, πεδ΄λων ῥαφέας ἐξονειδίδειν τοὺς πέριξ Λα- 
τίνους, οὓς καὶ τοσοῦτον ἡμύνατο, χαχὰ ἡμῖν ῥάπτον- 
τας, χαὶ ἐγγελῶντας οἷς Ίχουον. Ἔλεγον δὲ οἱ ἀμφ' 
αὐτὸν σχώπτοντες ἐχεῖνον, xal ὅτι χαθέµενος ἔσω 
τειχέων κάτω περὶ σχιὰν, καὶ βέλη βλέπων ἔξωθεν 


D ἐπιπεταννύμενα, εἰώθει λέγειν, ὡς Nat, χαλξ, καχὰ 


«X ὧδε : xax εὐθὺς ἀνακηδῶν µετεχάθιζεν eic ἄσυλόν 
εινα σχιατραφίαν καὶ ἄσχυλτον, πρὸς τὸν εὖ Eyovca 
volyov µεταῤῥέπω»ν, ὃ qao, καὶ (3v χνρώσας ἔδω 
βελῶν. 

ξε’. Καὶ τοιοῦτον ὄντα ἑκόλαπτον ἐς καρδίαν a5- 
τὴν οἱ τρῶκται ἄρεσκοι, καθαρώτερον ὃ ἐχφῆναι, 
υὐκ ἀνίέσαν θωπεύοντες ol «hv χολαχείαν περίερ "οι. 
Καὶ Εῤῥετε πρὸς αὑτοὺς τῷ xodqp ἡ πλάστιγδ, xn- 
024 ἔχουδα", κατὰ τὰς ποιητικὰς, νενούσας εἰς Tág- 
ταρον. Οἱ δη καρδιοκολάπται κόλαχες xal παρηύγα- 
Co» iv αφίσιν αὐτοῖς χατὰ τῆς πόἸεως μῖσος, οἷς τῷ 
τὴν πόλιν μισοῦντι καχοήθως συνδιξτίθεντο. Καὶ fv 
ἐπ) αὐτοῖς τὸ τοῦ [lataviéo ῥήτορος, ὅπερ ἑχεῖνος 
περὶ χλοπΏς γνωµατεύων κυκλικῶς περιἡγαγ:ν, ὧδέ 


71 DE THESSALONICA URBE Α LATINIS CAPTA. 78 


πως παραταεχτήνασθαι' Σοὶ μὲν, ὦ 
xbv τὸ φιλικὸν, εἴπερ ἦν ἅμοιόν σοι. "Apz δὲ οὕτως 
εἰρηναῖος ὧν, ἑπέτρεπεν ἄλλοις ποιεῖν τὸ δέον εἰς 
μάχην; Οὗχουν ' ἁλλ εἰς παντολὲς xol αὐτὸς τὸν 
"Apnv ἐπέδησεν Ev va ἡμῖν, οὐχ οἶδα τίς ποτε τῶν ἐξ 
Αλωέως Gv, τάχα δ' ἂν Ἐφιάλτης, εἴτ οὖν Ἐπίαλ- 
τος. ὁ παρὰ τοῖς Ασχληπιάδαις ἐπαγθῶς τοὺς áva- 
Χειμένους βαρύνων, ota xal πνιγαλεὺς ὁ αὑτός. 
"Qo; (àp οὐκ ἂν λεχθείη, ὃς οὐδενὶ τῶν εὖ λεγόν- 
των ἐδίδου ὥτα, εἰ μὴ ἄρα κατά τι σχῶμμα παροι- 
διώδες τὸ ἐπὶ εὐηθείᾳ. Τοιούτους Υὰρ τοὺς (roug 
καὶ δρνιθας ἡ παροι ία ἔχοι δοχιµάσασα. Οὔτε τοί- 
νυν αὐτὸς ἤθελε ὁραστήριος εἶναι, χαὶ τοὺς λοιποὺς 
δὲ ἀπεχώλυε, κατάγχων εἰς βίαν. Ἑκδρομὴν γοῦν 
θέσθαι τὴν τυχοῦσαν κατὰ τῶν ἐχΏρῶν εἰς τοσοῦτου 
ἐδέῃσεν, ὥστε, οἶμαι, Ó Σ,χελὸς, εἴπερ εἶχε μυκτηρἁ 
τινα νεύοντα πρὸς ἀστεῖαμ»ν, εἰς εὑεργέτην αὐτὸν 
προσεποιῄσατο ἄν * ἐπείπερ ofa. καὶ ὀφθαλμοῦ χόρτν 
ἐχείνῳ δ.ερυλάξατο τὴν στρατιὰν, ὡς μηδὲ ναῦν ἐξ 
αὐτῶν ἀπο)έσθαι τό γε εἰς αὐτὸν ἦχον * cl καὶ στρα- 
τιῶταί τινες, οὐχ ἥχιστα δὲ τὰ τῆς θεσσ-λονίχκης τέ- 
xva, ol μετά τοὺς φυγάδας περίλοιπηι, ἁπολεοντω- 
θέντες oy τῷ ὑπὶρ τῆς πατρίδος θυμῷ, δεινὰ 
ἑποίουν ὀσημέραι κατὰ τῶν πολεµίων, ὡς οὐκ ἄν τις 
ἐλπίσειε, δραστηρπύµενοι. 

ξς’. Καὶ εἶδεν ἄν τις ἐνταῦθα πονηρἰαν ἀνδρὸς 
φαύλου xal σοφιστείαν βόθιον. Παραχλητευόμενος 
γὰρ, ἀνοίγεσθαι τὰς πολιτικὰς πύλας ἐπὶ κολέμῳ, 
καὶ μὴ ὑπακούων, εἶτα xal τινα σφοδρότερα µανθά- 
νων, xal ὁ αὐτὸς αὖθις µένων, xal ἀναχρινόμενος, 
&g' ᾧ τῶν πολεμίων οὕτω φείδεται, πρῶτα μὲν 
προδάλλεται βασίλειον τηρεῖν κέλευσµα, χαστροφυ- 
λαχεῖν ἐπιτάσσον αὐτῷ ' µανθάνων δὲ, ὡς οὗ τοῦτό 
ἐστι χαστροφύλαχα εἶναί τινα, τὸ ἔσω τείχους ἐγχε- 
χλεῖσθαι, ἀλλὰ τὸ πάντα ποιεῖν, δι (v ἂν τοὺς 
ἐχθροὺς βλάψειε, καὶ τὸ κάστρον οὕτω φυλάξειεν (el 
μὴ τις χαλοίη xol οἴχου, f| ἀμπέλου, ἢ νεὼς φύλαχα 
τὸν ἔσω ἐγχορδυληθέντα, xal οἰχουρικῶς χαθήµενον. 
εἴ εί που δὲ ἔξωθεν ἐπίδουλον, ἀλλ᾽ ἐχεῖνο ἀφιέντα 
εὖ ἔχειν, ἕως xal ἐντὸς παρεισδύσεται ὀλέθριον)» à 
δὲ διχαιολογεῖσθαι τοῦ λοιποῦ ἀφεὶς, διέδαλλε λέγων 
δεδιέναι, ph τὸν πηλὺν ἀφεθέντες τινὲς προελθεῖν 
ἐχπετασθήσονται εἰς τὸ φυγεῖν, χαὶ οὕτως ἐπὶ πλέον 
λειπανδρήῄσῃ τὰ τῆς πόλεω:ς. Καὶ ἑδυσχέραινον μὲν 
ol ἀγαθοὶ στρατηγ»ὶ, ἀκούοντες τοῦτο, χαὶ οἱ στρᾷ- D 
τιώτα., ἔφερον δ' ὅμως, εἰ αώματι Πόλεως χαλῷ 
φαύλη ἐφίσταται χεφαλἠ. Καὶ οὐκ ἑτόλμων ἐγχειρεῖν 
λύειν τὴν ἐπιτεταγμένην ἁρμονίαν αὐτοῖς, πειθαρ- 
χοῦντες οὖκ im" ἁγαθῷ. 'AX)' ὅτε ποτὲ χαὶ αὑτὸς 
ἑχόρωσε πειθοῖ εἶξαι, ῥᾳλιουργεῖ οὕτω, τοῦ Χούμνου 
τεθαῤῥηχότος ἃμα τῷ περὶ αὑτὸν στρατιωτιχῷ λά- 
χει ἐπεισπεσεῖν τοῖς Ex τῶν ἑφων πυλῶν πηλεμοῦσι, 
καὶ ἐγχεχειρηχότος οὕτως, εἰ καὶ δυστνχῶς ἀπέδη 
τὸ τέλος διὰ φαυλότητα τῶν σνναραµένων αὐτῷ τῆς 
μάχης, xai ὀχλούντων τῶν τε ἐπηλύδων στρατιω- 
τῶν, χαὶ τῶν τῆς πόλεως δὲ τέχνων, ἃ ταύτῃ περ!- 
ελείφθησαν μετὰ τοὺς φυγαδίας, xarà σπουδὴν ix- 
δρα μεῖν ἐπὶ τοὺς πολιορχοῦντας, διὰ τὸ τοὺς Λατί- 


C 


wvQ ὅλους γενέσθαι τοῦ ἀντιχωρῖααι χατὰ τοῦ - 


Aavt2, προδστι- Α ferebat, forte ut mutaret. Quidquid ad proditionene 


spectabat, tibi jucundum erat, o David, cum tibi 
esset simile. Num ille pacificus alios agere quo 
necessarium erat pugna sinebat ? Neutiquam: sed 
omnino iis qux bellum yoscebat obstabat, quadam 
die nescio quis ex Aloco, forte Ephialtes, aut tan- 
dem Epialtns, impatienter qui apud Asclepiades ja- 
cebant. sufferens, quasi oppressionem nocturnaum. 
Non ergo diceretur bubo qui aures non probuérit 
bona consilia dantibus, sed faeeiiis vulgaribus ac 
stul'is. Proverbium enim hos bubones. atque aves 
recte probaverat. Nec ergo agere volebat, czeteros 
vera prohibebat, vi retinens. Egressio quidem 
ne ageretur adversus hostes data occasione adeo 
timebat, ut, puto, Siculus, si in eo fuissent ali- 
quoi sensus urhanitatis, quasi benefactorem eum 
esset habiturus ; eum sicut pupillam oculi ejus 
exercitum servaret, ita ut nullus ex eo perierit, 
quod certe ad eum spectabat, etsi quidam milites, 
pricipue autem  Thessaloniez filii, post fugam 
superstites, qui perierunt animo leonino pro patria, 
terribilia quotidie agerent adversus hostes supra 
onne quod sperari poterat. 


66. Tunc dignosci poterit malitia altaque astutia 
hujus hominis. Invitatus enim ad aperiendas por- 
tas civitatis belli tempore, non obtemperat ; deinde 
pericula majora discens, nihilominns adhuc perstat. 
Cum inde inquisisset qua parte hostibus parcendum 
esset, primum quidem jussum imperatoris ser- 
vandum praedicat, ipsi ut castra servet przcipien- 
tis. Cum vero didicisset non satis esse aliqnem cu- 
stodire intra muros ut vocetar castrorum custos, sed 
ut omnia agat quibus offendat hostes, sicque cn- 
stra' custodiri. (nisi aliquis domus, ant vitis, 
aut navis custos appellatur. qui intro - tutus. est 
domique sedet; ac si aliquid insidiarem flat de fo- 
ris, hoc fleri. sinat, usquedum malum interius 
pervadat ) : ille vero se purgare aliis omittens, prx- 
dicabat se timere ne quidam postquam limum 
turbassent in. fugam converterentur sicque am- 
plius hominibus eareret civitas. Indignabantur 
fortes duces, hoc audientes, militesque cum eis, 
D pulchro corpori civitatis torpe caput imposi- 
tum fuisse. Nec audebant sponte solvere lhar- 
moniam ipsis impositam, non in bonum sic obc- 
dientes. Sed cum certus fuit de obedientia, fraudu- 
lenter egit hoc modo: cum Comnenus fuisset ausus 
cum parte exercitus, quam sub mang habebat, 
ruere in hostes e portis orientalibus, sicque aggres- 
sus fuieset, eisi male successerit ob eulpsm eorum 
qui aciem ordinaverant, turbulentorum,; mili- 
tum a2lienigenarum flliorumque civitatis quos am- 
plexata est post fugam, quod festinanter cxeur 
rissent in obsidentes, eo quod omnes Latini con- 
cuürrerant adversus Chumnum, ipse postquam vix 
aperuietat portas ac dimisisset irruere hauc excur- 
sionom desideratam, retro deinde januas claus:t 


, 


2 


ette ή he 1» une tvi 
ια Ῥν ας vl µας. ωτας ve 
P"UCAS eism yr spÉscO Sues. οσα 
ινε » (Aun prumemWIML Sez mpeesund 
ew» be νιομι2ώμα DSR"PÉ. 


atu Lzwmc μον. 5msysmEL-» cL «σον, κα. pr 


C Pbuyebuun i s ue comecrtiwes mxÉ we 
nhe OGbte QU Ule ας Leumnias. «στην 
μ.ο ρω pott Land ος Όρμαο κα. west 
pcm κοιν auquot «ιτ Üunsngem 
y9upumEGU. (2 i benytoc «εσισως νεα -πις- 
ση Σι. o» puptanut aje.nb cz ανν pw- 
juut$ CUX5'£ ÉlngnaSe. “τς. ιτ τος 145 
Cup*uCz E Ww tvuc vowLa Geveorn c2 Ó^nem- 
b. bb yup Gospue λα. ενα dure, giis 
δι να. δει vur dÉQuE 20. d£ nio s ου 
4C 3X οφ 1 νιος Qua$ ^p. Mp (ep 
νά ας ea v etas ικα ic pas iuri 
s Lentes Ψνοφωειώε, 9uxuccat Εντ m 
aMeV5tchUPS 3 29p»$ beo, νο Linum me 3€- 
Cubuitai, Qubf ius Cosa abwopk exorc-ms 
βλ tepericmeri, Tunc sero eet Cnm 
fequi, 3€ prev de Superras 25 éeuten- 
dert Ανα 246964 ipse i doovre mete bec 
jeca tegéeturas. At loc Jadiienm es maaenius 
erui uam iw mes, Unde em sore μάς 
(ab. €osmedi catilialienes molicires sape viris 
vanilantves preleiese 24 saimem  resumendom, 
eus Borkere (σα Crede ? Hec ssim males 


I-.:747z227 Σε τε πι Στις πι ΡΕΣΕ 


ἁ. 


yixmC οι 5c À kan στις μρ"ς ντα CE λα τα. Im 


{ὃν ὀηὗρυυ τν στ αι. τν L0». ετα 
mro cm. Suv συ. nec o nuban Ἐν πΏνς 
σος zzf—Lbowz&- Eme ——esbLl -o—— c Er - 
“ον £fxcomu def στα ber τὰ Fl 
πα στα τα ντ ἕνα Lbs Vt ELI 5ben-—. 

&2- μες E» Ὡς 11 Ἕτγες νι 5ο τς moe στν;Ἔ - 
TIL τρις ἵτυμα παν πω γω πο ἵ- πο 174 
ρου Ἐσνσνον Ἴπκεμσα Έξι «σε Έπππνας απ Tv» 
πιμά-μασις b τπυνσ μενα, πο D πνποι EBlTie Elo. 
τικ - ὃς ἑασήσιμπος um π Ον θυνα sm. &$ A 
pru Le» ΕΣ: Πεν σε πιπὶῖς Y Εντανία xz-i- 
σ-σα-' n-, uq Ἐν wma. ÜUxr-t pube: fue XT» 
-τ Σ22Ώσφο». ο: KX-R ε D— Dwwe πα πασά Tz πο 
Two ILDTTULL£vDe πα hmacniTWDPL. T. aLCTL, πω σος ν 


B 7mES Ἆτες. ὡς cxx. TDi Roa 
Lor Ἔρττς τας P» 5 Dus Ὕπὰ τω ο πα 


1 ᾱς Lsfalcs. ἕπενγ"τρος hmneun την τς 
το 5 Εξ ντς T9weir-awa doxiercs, di ἔτε (c alvr 
x5. οτι Te? Tycrbvcam ας ἄνττ-μεχύστησυ ἐσι- 
Proc. Kz$ ο-α μὲν α τὴς cix εἶσστεο d É εατεύ- 
Jy. 94i k,) εἲες axes ἔπενα & ir: ὡς 
ὅποε- rkiryzzJbms c»LI Απτίνως i εἶπα EX: T: 6ς;- 
14ν $Z233914333: TD, πα (rue XEAÍzT. ὡς 92 
αχ mL deba 2x καί ic nad eG. ὡς ὃς α τὸν 
L-3kme €b CPasnicx|o micmE. Ετετεῖτ-αν si2i- 
τσ, μα. Καὶ Έσασχε 3f» IE crzYy-R plrlEz3 ix τ.ν 
Y2virXAwr, ὅτε x3Ü4AnsP Έπττνας To. EKwe ἐπεῖ ἑστα- 
ναι, α-τὰς οὗ xsck τι alc» kvafazr. τονα-κεῖον 


mogsem e$ masdestum ος ie experü sumas," vixs» ἀνατιτρῶν. Ἡν ἃ zl. zx. ὁ ἐκ τῶν [o- 
eciliet didicimus ος ipsis Latiam, si bora qua C vile» passae; ὧσε 0756». ME τὰρ εἶχε γνοὺς 


Chumous in cos irruerst, qui erant in. civile 
protevíesetnt versus portum, omnes machinae 
2112tur0s fuisee, castraque vastaturos navibes sac- 
€£85i6 quae ípsis superioissent. 


Lv»f22179sz:, ὡς πολ λεὶ vvz:x3» ἐνενεσμοὶ σσαλ- 
Ἱρμένους ἄνξρας ἄνώρλωσαν, βαρθαρπιᾶς τε xal 
Ἔνευαςς Καὶ ἔχομεν πα; ταυτην ῥλάδτν GE αὐτοῦ 
p:riar» xai πἼροφανι Ἐμάθομεν γὰρ αὗτὸν 


Λατί ων ἑξαγγεώτω», ώς, εἴπερ τί, epa» Exsirss, x39" $» ὃ Χοομνας αὐτοῖς ἐ-έθετα, ἑνεσίέδησαν 
οἱ «ho όλες περ tb» ναύσταβμον, tá. τε privi; ἁπάσας εἶλον ἂν, καὶ cb στρατόκεξον ἀπήταγον, 


ἐμηρήσαντες καὶ vig, ὅσας ἐξεγένευ ἂν αὐτνοῖς. 
658, Sed hoc posterius narrabitur a mebis. Dux 
vero onte omnis excogitabal et ipsc imcolumis 
e«adetet, principateque luxuriose utebater. Si. ad 
epera Jaboríoss alios excitabat, ipse genie et otio 
indelgebat mostrasque res negligebat ob odium 


/. Αλλὰ τοῦτο μὲν ὕστερον bpiv ἔπτλθε µα- 
θεῖν. Ὁ 6b στρατηγὸς τέως µεθώδευεν ἀσχύλτως τὰ 
ἑαυνὸ, xai ἕνετρυφα τὴ ἀρχᾗ. Καὶ καραχαλούμε- 
voc εἰς ἔργα φιλοπονικῶς, αὐτὸς ἑώρτανε τὸ ἁπορ- 
ῥᾳθυμεῖν, καὶ ἀναπίατειν, xai ἀνίεσθαι, χαὶ κατα- 


ja imperstiorem. Pessimem est quidem, sed ἔα- p) προῖεσθας τὰ ἡμέτερα µίσει cy κατὰ τοῦ βασιλέως, 


manum tamen, prepríum malum cum bono nostro 
eommuni commoutasse, wiilitatemque Siculi magni 
Constantini utilitati snteposuisse, ac, ut aliquis 
dicetet , pro Charybde scopulo «alium elegisse. 
ων igitar ad bouem excitat Augustus Joanms 


Maurozomes, dum ex Pelopomneso profecius. cum . 


$u0 exercitu (ibi comioraretur, non. commodi 


χάχιστα piv, ἀνθρωπένως δ᾽ οὖν, ἰδίου χαχοῦ τοῦ 
χατ αὐτὸν τὸ χαθ) ἡμᾶς χοινὸν ἀἁλλαττόμενος, xal 
τὴν τοῦ Σικελοὺ τῆς τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου 
προτιθεὶς, xal ὡς ἂν εἶποι τις, τοῦ χατὰ Χάρνυξδιν 
6xonijou tbv ἕτερον ἀνθαιρούμενος. Καὶ ὤχλει μὲν 
αὐτὸν εἰς τὰ χαλὰ xal ὁ Σ:εθαστὸς Ἰωάννης ὁ Μαν- 
ροζώμης, Ev τῷ ἐκ Πελοποννήσου ἀναθαίνειν μετὰ 


nosirí eausa, οἱ wulti sospicabantur, sed ia demon- - στρατοῦ παραμείνας ἐνταῦθα, οὔτι χατ εὖνοιαν µάλα 


strationem, reipsa vero eupiens per seipsum videre 
qua parte periclitaretur (de vita ipsa, dico) in quo, 
ut fama erat, AÁndronicum  1aeiuebat, Auamen 
bonus erat ejus sermo ducique exprobrabat suam 
dispositionem. Non autem, erat. consiliorum ejus 


^ 


"wv καθ) ἡμᾶς, ὡς ὑπενῥου» πολλοὶ, ἀλλὰ τοῦτο μὲν 


£i; τρόφασιν, πρὸς ἀλήθειαν ὃξ π.θῳ xal αὐτὸς τοῦ 


(βλέπειν, οὗπερ ἐχποσεῖν (μή τι δὲ ἄρα xal τοῦ Civ) 
«φόδον εἶχε xai αὐτὸς lx τοῦ Ανδρονίχου, ὡς λόγος 


ἕῥῥεε. Καὶ ὅμως ἑλάλει κα)λὰ, xal Άλεγχε τὸν στρχ- 


particeps nee ullus alius, nain siud unum agebat ut. . τηγὸν, ὅπως ἂν xal δέέχειτο. Ὁ δὲ οὐδ αὐτοῦ ἐπί- 
/ 


81 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 89 
στροφος Tj», ὥσπερ οὐδὲ τῶν ἄλλων οὐδενὺς, Bv ἐχεῖνο A Thessalonicam veniret quod Andronicum metuebat. 


αχέµµα στήσας ἐν ἑαυτῷ, τῇ θεσσαλονίχῃ συγχα- 
τοιχήσεσθαι δέει τοῦ ᾿Ανδρονίχου. Καὶ μὴν εἶχεν ἂν 
ἐγχύην ἐπινοῇσεσθαι, (cx, εἶγε αὐώσει τὴν πόλιν, 
ἐχμειλίξεται τὸν ἄγριον, ofa πεπιστωµένος εἶναι 
ζὖν ἄξ.ος. Αλλ' οὔτε τὸν τοῦ βασιλικοῦ ἤθνους εὔ- 


Rationem autem excogitare potuerot ut , si salva 66. 
set civitas, istam feram leniret, ita ut, confido, diguus 
vita exstaret. Sed illi spes non erat inconstantiam 
imperatoris in aliquo bono retinendi; et peccata etiam 
nostra ejusmodi cogitationem ab eo amoverant. 


ρ:πον ἑθάῤῥει στήσεσθαι ἂν ἐπί τινος xaXov, xal αἱ ἁμαρτίαι δὲ ἡμῶν ἀπήγαγον αὐτοῦ τὴν τοιαύτην ἔννοιαν. 


E0'. Καὶ ὧδε μὲν fj χεφαλὴ τῆς πόλεως. Τὸ 8E γε 
λοιπὸν ἅπαν σῶμα πάντη διάφορον ἦν, ἑτεροιούμε- 
vov εἰς ἀγαθόν. Καὶ οἱ μὲν ἔξωθεν στρατευσάµενοι, 
οὺκ ἂν ἔχοι τις εἰπεῖν, ὡς τὸ ἀρεῖχὸν ἑφεύδοντο, οἷς 
ἐνέπρεπον χαὶ οἱ ἐξ ᾽Αλανῶν, χαὶ eU τινες Ἴδηρες * 
οἱ 6k τῆς πόλεως ἰθαγενεῖς, τὸ Ὑνήσιον τηροῦντες 
Φιλόπστρι, οὗ πολλοὶ μὲν σαν. Τὸ γὰρ πλεῖον ἀνέ- 
µοις ἑαυτὸ ἁπιτρέφαν ᾧχετο, xa μάλιστα τὸ προξ- 


69. Sic ergo quidem erat civitatis caput. Reli- 
qua vero omnis pars corporis omnino dissimilis erat, 
licet in bonum mutata. Qui foris militabant, nemo 
posset dicere quantopere ignaviam dissimulaverint, 
inter quos presertim AlanietIberes. Qui vere autem 
ex civitate erant, amore patrie officia przstiterunt, 
sed non erant multi, Plerique enim ad ventum se 
convertentes abieraut, maximeque qui robore 


yov κατά τε χεῖρα, ὡς ἑῤῥῥέθη, xa xb δύνασθαι τὸ B pollebant, ut dictum est, corripereque ducem el ad 


ἐλέγχειν τὸν σρτατηγὺν καὶ συμμετάγειν εἰς τὸ 
χα)λόν. 


Καὶ εἶπεν ἄν τις ἀνθρώπους τούτους, τοὺς ὑπο- 
στάντας παραμεῖναι τῇ πύλει, οὐχέτι πολιτιχοὺς 
xaX Ἀμετέρου βίου xai οἰχοδεσποτείας, ἀλλὰ λῃ- 
στείας χαὶ θηριωδίας καὶ ἐμθριθοῦς ἀγριότητος. 
"Ἠσαν γὰρ ἀληθῶς θυμοῦ τοῦ ὑπὲρ πατρίδος ἀχρα- 
τεῖς, ἄνδρες χατορθωµάτων, ἀνδρίας γέµοντες, ἆλ- 
χην πνέοντες, πεπλασμένοι πρὸς ῥωμαλεότητα, 
διφῶντες páynv, χατὰ βαρθαρικῶν σαρχῶν πεινῶν- 
τες, φάναι τὸ πᾶν, ἀρειμάνιοι:. οἳ οὕτως ἐξελάθον - 
το τῶν ἄλλων, ὡς µόνου Ὑενέσθαι τοῦ πολεμεῖν, 
xal τῆς xaz' οἶχον τύρδης ἀνθελέσθαι τὸν ἐπὶ τοῦ 
τείχους χίνδυνον. 


ο. Ob τοίνυν ἄνδρες μόνοι, ἀλλὰ χαὶ γυναῖχες 
πρὸς ΄Αρην ἔμα[νοντο. Καὶ boat μὲν λίθους παρε- 
φόρουν ταῖς τε ἄλλαις μηχαναῖς xaX τοῖς σφενδονῶσι, 
xai ὅσαι ὑδροφόρουν ἀχμάζουσαί τε xal νεάνιδες, 
xai μὴν καὶ ὅσας τὸ γῆρας ἤδη καταργεῖν ἔποίει τὰ 
ἔργα συγχεχυφυίας, ἕνθα τὸ τέλος πεσούµεθα * αἱ 
«οιαῦται δόξαιεν ἂν οὐδέν τι µέγα ποιεῖν, εἰ καὶ 
ἐποίουν, τὸ δύνασθαι βιαζόμεναι, xol δι’ ἡμέρας 
πονούμεναι ' ὅσοι δὲ καὶ πρὸς ὁπλισμὸν ἐῤῥύθμιζον 
ἑαυτὰς, ῥάκη χαὶ φιάθους ἑναπτόμεναι ὡσεὶ xal 
τινας θώραχας, xal τὰς χεφαλὰς µίτραις εἰς ἔλιγμα 
διἀλαμθάνουσαι, eU πως στρατιῶται εἶναι σοφίσ»ν- 


meliora reducere valebant. 


Istos autem homines qui in urbc vivere statue- 
rant, nemo cives bonoset institutis nostris utentes, 
sed latrones, feras, barbaros appellaveris. Nam qui 
patrio amore non incendebantur, nibilominus for- 
tes tamen erant, belli cupidissimi, robusti, Barba- 
rorum sanguinem sitientes, ut uno verbo dicam, 
Martem spirantes, atque ita, czteris in vita amissis 
omnibus, nibil preter bellum prosequebantur, cu- 
ris domesticis pericula in obsidendis urbibus pre- 
ferendo. 


70. Sed non viri tantum, sed mulierés quoque 
Marte inflammatz furebant, alie lapides portando, 
alie que ad belli machinas ac fundas necessaria 
erant, suppeditando ; alie quz maxime ztate flore- 
bant aquam humeris gestabant; alie quoque de- 
crepite senectutis operam usque ad finem nava- 
bant. Ha mulieres, etsi parum operis facere 
viderentur, non tamen otios:? erant, quippe quz 
totum diem laboribus consccrabant. Alie porro 
arma induebant pro pannis vilibus loricis indute, 
et militum more capiti cassides et galeas impo- 
nendo, dein lapidibus armatze muros ascendebant 


ται, xal λίθους ἐπισαττόμεναι ἀγαθοὺς ἐκ χειρῶν D et pro viribus hostes repellebant, Apud eas certe 


ἀφίεσθαι, τοῦ τείχους ἑγίνοντο, xal ὡς εἶχον ἔδαλ- 
λον τοὺς ἐχθρούς ' ἁλλ' αὐταὶ τὴν ᾽Αμαξζόνειον ἰστο- 
ρίαν συγχροτοῦσι, xal οὖκ ἀφιᾶσιν ἔχείνην ἑλέγχε- 
σθαι ’ καὶ τὰς παλαιὰς δὲ διακρούονται παρευδοχι» 
μοῦσαι, ἃς οἵἴδαμεν χουραῖΐς χεφαλῶν ἐπικουρεῖν τοῖς 
πατριώταις, σχοινοπλοχοῦσι χατὰ πολέμου ἀναγχαίως 
ἐχ τοιούτων τριχῶν. Οὐ γὰρ τρἰχας αὗται, ἀλλὰ 


ψυχὰς προϊΐεντο. ἸΙδὼν ἂν Σολομὼν αὑτὰς, συγκατέἑ 


σας, εἰς fiv προὐθάλετο ζήτησιν. 


οα’. Καὶ fjv εἰπεῖν τότε τοὺς ὁρῶντας τόν τε Aavto 
xai τοὺς ἀμφ) αὐτὸν Δαυϊτικοὺς (σαν Υὰρ, ὅσοι εἰς 
ταυτὸν ἐχείνῳ bvóouv, xaxà φρονοῦντες, ὁποῖα τὰ 
τῶν χοράχων χρλάχων ' οἵπερ ἐπαίνους χρώξοντες, 


genus Amazonum reperis, cujus ipse fidem faciunt, 
imo antiquas historias superant, capillis suis, ut 
vidimus, patrie inservientes et crinibus suis ad 
arcus fabricandos succurrentes, non crines, sed 
vitam ipsam sacrifücando. Quas si Salomon vidis- 
sel, feminz illi forti, de qua scripsit, accenauissel, 
utpote eo honore dignissimas. 

γραψε τῇ παρ) αὐτῷ ἀνδριχῇ yovauxt, προσαπορή- 


74. Tunc qui Davidem et ejus asseclas videbant 
(erant enim qui eum eo conspirabant in malum 
corvorum et adulatorum inatar; quorum laudes, 
quibus ille insane gaudebat, altitudinem spirabaut) 


83 ΕΙ ΑΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 8i 
d cere potuerunt : Mulieres nosirx viri factze sunt, A ἓφ οἷς ἐχεῖνος ἀφραίΐνων ἦν, ἐφύσων εἰς µεγαλειό- 


viri νοτο Davidicz evaserunt mulieres. Quid enim? 

€ «»u stitutio civilis urbis zrumuis fide majoribus 

w«-3zARa est; calera vero pars ducem imitabatur, 
««»a2&e:12, dummodo videre et audire posset. Nee 
$:ass»€ ΓΔ) ejus otiose erant. Reputantes enim 
f$ «-«:aams quod ijs nunquam liceret viros sanguiaeos 
f&«» 103, tr.nsformaii sunt, profunditatem apostoli- 
«€ οτε. recondendo, et rebus humanis se circumsceri- 
1»«-11do. 


26. Ab iis porro hostes nou mediocriter vexa- 
3»:*» ntur; quo tempore obsidionis cognito, hostes 
i» 3s se associarunt. Cives pugnam continuam exer- 
«:"ban!, nee interdiu nec noctu cessantes ab 
e:prere, tota die certabant, noctem vero custo- 

eti bus dispositis vigiliis daban! ; quod urbi non pa- 
suni danni attulit. Cum. enim per omne tempus 
Ja boribus obsidionis intenti essent, postremo ες- 
tenuati, corpore et anima debilitati sunt, siquidem 
per totam eam noctem, post quam sol infelix illuxit, 
snurus orientalis custodibus carebat, idque mon 
solum ob menbra laboribus exhausta, sed quod 
ow nes presagiebant, urbem postridie captum iri; 
de quo nemo jam dubitabat, cum omnes fatum du- 
cis in manu inexorabilis Clothus pendere cogno- 
vissent, εἰ cum hostes ipsi przcedente die stento- 
rca voce exclamassent sequentem dier nobis cala- 
mitosam fore non sine proditionis, puto, suspicione 


17:2), ὣς Αἱ μὲν γυναῖκες ἡμῖν ἄνδρες ἐγένοντο, 
yovaixe; δὲ οἱ ἄνδρες οἱ δαυϊδίζοντες. Τί δὲ; Τὸ 
μὲν λαϊκὸν σύστημα τῆς πύλεως οὕτω πονούμενον 
Tw, καὶ ὑπὲρ ὃ πεφύχει ' τὸ δὲ τῆς λοιπῆς µερίδος 
ἐμιμεῖτο τὸν στρατηγὸν, xal τοῦ ἀχούειν μόνου ἑγί- 
vtto καὶ ópiv. Οὕχουν οὐδ' αὐτὸ ἀεργοὺς εἶχε τὰς 
yslpac* ἁλλ᾽ οἷον ἐκλαθόμενον, ὥς οὐδέ ποτε αὑτοῖς 
ἔξεστιν ἀνδράσιν σἷμάτων εἶναι, μετεχρώζοντο, ἔπι- 
χρύπτοντες μὲν τὸ βαθὺ ἀποστολιχὸν, ἐπιπι)άζοντες 
δὲ τὸ χοσμιχώτερον. 


op'. Καὶ σαν χαὶ ἐξ αὐτῶν ὀχλήσεις τοῖς πολς» 
µίοις οὐκ ἀγεννεῖς" ὅ ποθεν γνόντες ἐχεῖνοι χακῶς 
ἐν τῇ ἁλώσει, καὶ τοῖς τοιούτοις προσήγοῦτο. Τοι- 
αύτην συντονίαν μάχης ol τῖς πόλεως ρμοττον, οὐδ' 
ἡμέρας διαχοπτόµενοι, οὔτε νυκτὸς ἀναπίπτοντες. 
Ἐμάχοντο μὲν γὰρ πανηµέριοι " παννύχιοι δὲ σαν 
ἐν ἐγρηγόρσε:, φυλαχὰς ἔχοντες. Ὅ xai ἔδλαφε τὴν 
πόλιν οὐχ Ἠχιστα. Οἱ γὰρ αὐτοὶ ἀνεξάλλακτοι τὸν 
ὅλον χαιρὸν τῆς πολιρρχίας πονούμενοι τέλος ἁ πέ- 
χαμον, παρειμένοι καὶ τὰ νεῦρα καὶ τὰς φυχᾶς. Καὶ 
την τελευταίαν ὅλην νύχτα, μεθ’ fv ἡμῖν 6 fito 
δυστυχῶς ἔλαμφεν, οὐκ εἶχε τὸ ἑῷον τεῖχος τοὺς 
φυλάσσειν ἐθέλοντας, xal οὗ µόνον διὰ «hv ix. χα- 
µάτου πἀρεσιν, ἀλλά xai διότι πρόληψις ἤδη ἅπασιν 
ἐνεγένετο, ἐς αὔριον τὴν πόλιν ἁλώσεσθα:. Καὶ ὡς 
οἷα χαὶ εἰς xotvhw ἆλθε τοῦτο ἔννοιχν, éyé ποτε 
ἁπάντων ἐπεγνωχότων τὸν εἰρμὸν τῆς χατὰ τὸν 
στρατηχγὸν ἀτρόπου Κλωθοῦς, xoi αὐτῶν δὲ τῶν 


fortasse gentilium. Latinus quidam dixit, ex turri C πολεµίων τὴν προηγουµένην ἡμέραν ἀναδοώντων 
prope Burgesios, mandatum csse missum ad eos ἍΣτεντόρειον àv. τῷ μαθεῖν (οὐχ οἵδ' ὅθεν) «hv ἐς 


qui extra urbem erant et. monitum ad eos qui 
intra, et nobis fidem facit. Ínter muri custodes 
2liqui fuere adeo scelerati, fratres adolescentes ex 
CGhonabitis , viperarum progenies buic urbi, in 
momento expugnationis eam devorabant, strictisque 
gladiis, omnibus noti, vias percurrebant in testi- 
monium quod jan prius insidias struxissent. Equi- 
dem nullus dubito quin aliquando dignam factis 
penam doturi sint. 


νέωτα χαθ᾽ ἡμᾶς βλάδην - λέγεται δ', ὅτι kx. προδο- 
σίας τινός" οὐκ οἶδα μὲν ἀχριδῶς, εἶ xa ἄλλης, 
ἐθνικῆς δὲ καὶ μάλιστα. Καὶ à μὲν εἰπὼν Λατῖνος, 
ὡς ix τοῦ χατὰ τοὺς βουργεσίους πύργου θέληµα 
ἐπέμφθη τοῖς ἔξω χατὰ τῶν της πόλεως, χαὶ χατα- 
μήνυμα τῶν ἑἐντὸς, οὐχ ἂν ἀπιατοῖτο ἡμῖν τεχµαι- 
ρομένοις, ἐξ ὧν ἠκριδώμεθα. Τοιοῦτοι γάρ τινες 
πυργοφύλαχες ἑπίτριπτοι, νεανίαι ἀδελφοὶ ix Χον- 
ναθιτῶν, ἔχιδναι γεννηταὶ τῇ πόλει ταύτῃ, κατ’ αὖ- 


th) τὴν τῆς ἁλώσεως ὥραν χατῄσθιον αὗτην, x3 αὗτοὶ ξίφη γυμνώσαντες, xol χατατρέχοντες τὰς 


ἀμφόδους Ὑνωστοὶ τοῖς βλέπουσι, πίστιν οὕτω διδόντες, χαὶ πρώην ἐπίδουλοι εἶναι. Καὶ οὐχ E 


οὗ μετελεύσέται ἡ δίκη αὐτούς. 


ὅπως 


Ἴδ. Sic noster quidem Latinus veritatem sequi- y οἵ. Καὶ à μὲν τοιοῦτος Λατῖνος ὧδε συγκροτεῖ- 


wir, komo nee in czteris ad mentiendusia aptus. 
Abadimus autem Manuel rem piscatoriam curans, 
senex viridis, olim manuum strenuitate notus, qua 
adversarios perdomabat, et cujus corpus robustum 
liominem de»ignabat; hic homo declaravit Thes- 
s»alotticam per omnem terram celebrem captam 
esse. Nondum enim dies fatalis illuxerat, sed nox 
inedia erat, qua murus orientalis hostibus adhuc in- 
accessus erat. lpse autem experrectus ex somuo, 
relicta domo ut operi vacaret, quinque Alamanos 
equites armatos obvios habuit de przsenti rerum 
stalu confabulantes ; quos cum prztergredi vellet, 
iili advocabant. Qui cum accessisset ad cos, manum 


ται πρὸς ἀλήθειαν, xal ἄλλως οὐχ οἷός τε üv φεύ- 
σασθαι. *O δὲ ᾿Αθούδιμος Μανουἡλ. ἀνὴρ ἰχθύων 
τιμῆς µελόµενος, νῦν μὲν ὠμογέρων, πάλαι δέ ποτε 
περιαδόµενος μέγας εἶναι τὴν χεῖρα, xal βειαρὸς 
αὐτὴν κατενεγχεῖν τῶν ἀνθισταμένων, οὗ χαντὸ χατὰ 
σῶμα εὐσταλὲς ἔτι κατηγορεῖ τὴν ῥώμην, £v λέγε- 
ταί ποτε πλουτεῖν 6 ἄνθρωπος, αὐτὸς óh ἐφανέοωσε 
πρόδοτον εἶναι την πανταχοῦ γῆς περιφόρητον τῷ 
Χλέει θεσσαλονίχην. Οὕπω γὰρ ἀχραιφνὴς ἡμέρα f 
Χατὰ τὴν ἅλωσιν, ἀλλ' ἔτι νὺξ ἀμφιλύχη, xaO" ἣν 
ἔτι xai τὸ ἑῷον τεῖχος ἀπρόσδατον ἐχθροῖς ἦν. Καὶ 
αὐτὸς τοῦ ὕπνου ἀνεθεὶς, xal τὴν οἰχίαν ἀφεὶς 
ὀπίσω. ἵνα ἔργων ἄττοιτο, c pz. πέντ: ἄνδρας ᾽Αλα- 


85 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 86 


μανοὺς ἑνόπλους ἐφίππευς, ὁμοῦ συνεστῶτας xal À dextram fataliter ei abstulerunt. Unus enim ex iia 


ὁμιοῦντας τὰ σφίσι δοχοῦντα. Kal ὁ μὲν παρώῴχετο 
ἐκείνους ὁδοῦ λόγῳ οἱ 6b πρασεχαλέσαντο ’ xa ὡς 


gladio districto eam przecidit. Amplius autem nocere 
non potuit homini in celerem fugam converso. 


ἐπέλασεν αὐτοῖς μετὰ πολλὰ τὰ iv µέσῳ, ἀπήγαγον αὐτοῦ «hv δεξιὰν χεῖρα δυστυχῶς τῷ ἀνδρί. 
Γυμνώσας Τὰρ εἷς ἐχείνων ξίφος, xal χἀταγαγὼν ἀπήραξεν αὐτὴν. Οὐκ ἔσχε δὲ χαὶ εἰς πλέον βλάψαι, 


πτερωθέντα οἷον εἰς φυγἠν. 


οδ’. Τοιοῦτον χαὶ τὸ τοῦ ᾽Αλαμανιχοῦ τάγματος 
προδοτιχὸν, οὗ πρύδροµοι τὴν χθὲς δείλην τρεῖς τῶν 
ἑυσμιχκῶν πυλών τῆς πόλξως κχατεπήδησαν, xal 
πάντων τῶν ἐχεῖ βλεπόντων τοῖς βαρδάροις φιλίως 
συνέµιξαν. Ἡ δὲ πρὸ δυοῖν ἡμέραιν τῆς ἁλώσεως 
περὶ τέμπτην τῆς ἑθδομάδος βαθείας ἑσπέρας ἔπι- 
φάνεια Θεοφάνους τοῦ Προθατᾶ ἔσω πόλεως, ὃς ix 
Δυῤῥαχίονυ σννωµάρτε: τοῖς Λατίναις φίλιος, viva. οὐχ 


74. Hac fuit Alamannorum turma proditio , 
quorum przcursores hesterno die tres e portis 
occidentalibus exsilierant et in conspectu omnium 
eum Barbaris amicitiam junxerunt. Duobus diebus 
ante expugnalionem, quinta fere hebdomadis die, 
eirca vesperis (inem apparuit Theophanes Probat 
flus intra urbem, qui e Dyrrachio Latinos comi- 
tatus proditionis se suspectum reddidit. Leo qui- 


ἂν εἰς νουν προδοτικὸν ἐναγάγῃ µαθόντας αὐτὴν ; ἣν B dau Agiocuphenites equiso, eo cognito, in mente 


Λέων τις ἵππων ἀγαθὸς μελητὴς, 6 Ἁγιοενφημίτης, 
ἰδῶν καὶ περιεργασάµενας, xal θυμῷ μὲν βληθεὶς, 
οὐχ) ἔχων δ᾽, ὅτι xdi δράσειεν, ὡσιώσατο ἄμυναν τῇ 
πατρίδι, ἐξειπὼν τὸ καχὸν τοῖς μὴ τολμῶσι λαλεῖν 
τε πρὸς τὸν ἐπὶ δυσπραγίᾳ κοινῇ φοθερὸν Δαν!δ. 


ος’. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕτως ἡμῖν ἀναγχκαίως 
ἑπε αδεθλήσθω, ἢ μάλιστα προειλήφθω. Οἱ δὲ πο- 
Aéptos στερεῶς χατὰ τῶν ἑῴφων μερῶν τῆς πόλεως 
τῶν xat' αἰχιαλὸν ἕως xal τῶν χατὰ τοὺς ἀσωμά- 
τους πυλῶν ἐπέχειντο * καὶ χατὰ τὴν πέμπτην xal 
δεχάτην, ὡς προέχκειται, τοῦ Αὐγούστου τὰς νῆας 
λ.µενίσαντες, τῇ αὕριον πρωῖθεν, ὧν ἐθονλεύσαντο, 
εἴχοντο, καὶ ὀξυχειρίας ἐπιδαλόντες ἐποίουν τὰ τοῦ 
τοκέµου. Καὶ ἦν ἰδεῖν χατὰ την Ἡροδότειον Μοῦσαν 
νέφη βελῶν τὼν τε κατὰ πέτρας, τῶν τε χατὰ 
ἐϊστοὺς, δι ὧν ἀδρ ἑσχιάζετο, Καὶ ἐθάλλοντο μὲν xal 


οἱ kx τῶν τειχέων (καὶ πῶς γὰρ 90; slye ξυνὸς ὁ 


ἙΕνυάλιος) * ἐθλάπτοντο δὲ τῶν μὲν ἡμετέρων fixce- 
στοι, τῶν δὲ ἑναντίων πλεῖστοι, Πάνυ γὰρ ἐδεξίω- 
σεν ὁ θεὸς οὐ τοὺς στρατιώτας µύνους, ἀλλά καὶ τὰ 
λοιπὰ τέχνα τῆς πόλεως, o! καὶ βάλλειν τοὺς πολε- 
µίους εὐτύχουν, xai εἰς μῆχος δὲ πολὺ ὅσον ἀφιέναι 
τὰ βέλη, ὡς ἐντεῦθεν τοὺ; ἐχθροὺς τοξότας ἄναπο- 
δίζοντας ἄπραχτα βάλλειν χαθ᾽ ἡμῶν ἐκ μαχρᾶς 
ἁποστάσεως. 'Anb γοῦν τῆς Χρυσῆς πύλης τῆς περὶ 
δυσμὰς ἀφιέμενα βέλη Ex τόξωνιἐφύλασσον µετέωρον 
tb πτερὸν ἕως xal elg ^b καλόν ποτε σεμνεῖον, ὃ 
τεριεῖπεν ὁ μυροθλύτης μέγας Νιχόλαος, xai ἑνέπι- 
πτον ταῖς τῶν βαρθάρων σχηναϊ:. Καὶ εὐθὺς ἐχεῖναι 


quidem permovebatur, sed dubius quii faceret, 
patriam vindieare statuit, malum minans eis qui 
non ausi fuerint loqui in Davidem conímuni infor - 
tunio formidandum. 


79. Has res uos quidem eo quo acciderunt ordine 
2u anticipando narravimus. llostes autem contra 
orientales urbis partes per littus usque ad por!as 
ἁσωμάτους processerunt, et quinto decimo die 
Augusti naves in portum receperunt, postero die 
mane quod voluerunt obtinuere celeriterque opus 
bellicum perfecerunt. lbi, ut cum Musa Herodoti 
loquar, telorum ac lapidum nubem videre erat, 


C quibus aer obscurabatur. Tela e muris quoque 


(Mars enim communis) in nos, ct a nostris in 
muros projiciebautur, unde factum est ut pauci de 
nostris. ex hostibus plurini lederentur. Optime 
enim Deus non solum inilites , sed cz:eteram quoque 
urbis juventutem accommodavit , qui liosies. in- 
terficere et tela e-longe conjicere valebont, ut hi 
retrogredientes in nos ex magna distantia io va- 
nura tela rejicerent. Tela igitur a porta Aurea 
occidentali projecta sublimia per aerem ferebantur 
usque ad insigne olim templum cui przerat sau- 
etus Nicolaus, et in Barbarorum tentoria cadebant, 
quae confestim mutata sunt. Éadem autem j5 
utraque parte evaserunt intra portum, et naves 
alias pcriclitanteg ancoris suffultse, celeriter soi - 
verunt. 


μεθίσταντο. Ὅμοια δέ τινα ἐγίνοντο xal περὶ θάτερον µέρος, ἔνθα «b ναύλοχον. καὶ οἱ πλώϊμοι τὰς ἔπηρεαξο- 


ένας νῆας ἀναχωχεύοντες, χατὰ σπουδὴν ἑξέστελλον. 


ος’. Ὅτι δὲ ἐξέτρεχον οἱ ἡμέτεροι, καταπηδῶν- D 76. Videre erat nostros eurrere, postquam e 


τες Ex τῶν τειχέων, ὡς οὐχ ἂν εἰδείη ὁ εἰρηνιχὸς 
στρατηγὸς, (Ue ὅπλων οἱ πολλοι, καὶ Ἡνδραγα- 
θίζοντο, ἐν ot; xal παῖδες τοῦ μυροθλύτου ἄλλοι τε, 
xdi ἐκ τῆς τῶν Σέρθων τεθέντες αὐτῷ * καὶ ὅτι πε- 
Ρρ:εφρόνουν τοὺς ἐχθρούς * xaX ὡς ἐξ αὐτῶν τῶν µαρ- 
δαρικῶν σχηνῶν ἁρπάζοντες ἀπήλαυνον ζῶα * xal 
ὡς τοὺς ἀντεπεξιόντας ημύνοντο οιώχοντες, βάλλον- 
τες, ῥίπτοντες * καὶ ὅπως ἐντεῦθεν θυμὸς xai προ: 
θυµία τους στρατιώτας ὑπεδύετο ἄπλετος, ὡς xal 
στραττγὸν βαρύνειν, olg ὤχλουν ἀφιέναι αὐτοὺς 


monibus des$cendissent quales dux pacificus nun- 
quam vidit, plerosque inermes; deinde przclare 
fecerunt, inter quos ettam filios Beati, et Serbios, 
despicientes hostes ; adde quod pecudes in barba- 
rorum tentoriis raptas abducebant, et adversaríos 
telis et jaculis longe propellebant ; quod ardor et 
auimi alacritas milites replebat, ita ut dux ipse 
egre ferret eorum impetum, et quod ille postquam 
urbis ruinam statuerat nunquam. animum mutavit. 
idque tunr waxime cum Chuinnus bellum excitas- 


87 EUSTATH]! THESSALONICENSIS METROPOLITAE 88 
set οἱ illi a eivibus ledi potuissent, ipse eos A ἐξορμᾶν * xai ὡς ἐχεῖνος καθάπαξ ἐντυπωαάμενος 
custadiebat; sed cur sermonem fastidiosum prolon- ἐς ψυχἠν τὴν χατάδυσιν tlc πόλεως, οὐχέτι τὸ ἐμ- 
gem ? Davides inurum de quo diximus, adeo ne- µμαχθὲν ἐξαλείφειν Ίθελε * xal d; ἐκ τούτου ὁ πο- 
giexit, ut vivaciores anathema clamarent. µάχιστα, ὅτε τοῦ Χούμνου συῤῥήξαντος πόλεµον, 
ἐν αὐτοὺς βλαθῆναι πρὸς τῶν τῆς πόλεως, χαθὰ προεχτέθειται , ὁ δὲ ἐφυλάξατο, ὡς οἷα περιέπων 
αὑτούς τί δεῖ µαχρότερον διαπεταννύειν εἰς συγγραφἠν (βαρυνθείη 'δ' ἄν τις) * καὶ ὅτι τοῦ τείχους 
ὑπονομευομένου χατηµέλησεν ὁ Δανῖδ, εἰς cov χαὶ ἀνάθεμα πρὸς τῶν θερµοτέρων καταφάλλεσθαι; 


Ti. Mamium enim, ut ita dicam, devoratores ος. Οἱ μὲν γὰρ ερῶκται τοῦ τειχίσµατος, εἰ χρὴ 
ubi muro appropinquassent οἱ destructionem οὕτω φάναι, αὐτοὶ μὲν τῷ τείχει πελάσαντες, xol, 
passent, totis viribus restiterunt, ita utfunda- συσχευασάµένοι γλύφειν, φραγνύμενοι δὲ κατόπιν, 
mentis ipsjs erutis, muros penitus destruere pos- «ol; χάτωθεν ἀχροθολιζομένοις ἄνω, ἔργου fimeovrol 
sent. Kt voti quidem compotes facti sunt. Caput et — &yxpatüxc, ola ἐπισπέρχοντες τὸ γλαφύρωμα, ὡς ἂν 
dorsum sic abscondita erant, reliquum autem corpus καθυποδύντες αὑτὸ ἐμδαθύνωσι, καὶ καθ) ἡσυχίαν 
eaique eorum detecta erat. Quod plerosque latebat, B διαμπερὲς τοῦ τειχισμοῦ ταχὺ τὴν συνέχειαν λύ- 
donec Basilius Tzuscus Thessalonicensis, re exami-  σωσι, Καὶ fjvuov τὰ τοῦ σχοποῦ. Καὶ alU κεφαλαὶ μὲν 
nuta id quod erat vidit et indiguabundus quantum αὐτοῖς xal τι τῶν µεταφρένων ἑκούπτοντο * ὁ δὲ λοι- 
potuit velucissime ad primum ducis ministrum eu- — «b; ἄνθρωπος ἑχάστῳ ἑχείνων EG βραχὺ προὐφαί- 
currit , et cum lumepiatione petiit ab eo uL tanto — veto. Ἐλάνθανε δὲ ἄρα τοῦτο: τοὺς πλείονας , ἕως 
malo obstaret. Hic autem (o egregie alumne qui  ó iv θεσσαλονίχῃ Βασίλειος ó Τζύσχος, χαταχύψαι 
boni ducis doctrinam in mente reposuisti!) usque — á&vuOsv τολµήσας καὶ ἰσχύσας, εἶδε τὸ πρᾶγμα. 
in posterum diem exspectandum esse dixit, donec — "Oz xai καρδιώξας ἕδραμε τὴν ταχἰστην εἰς τὸν 
hostes in cavi angustiis et fumo a sarmentis toU στρατηγοὺῦ πρωτοθεράποντα * xal ἐχλαλήσας τὸ 
excitato suffocarentur. Sic venator feram facile πρᾶγμα μετὰ οἴκτου, προεκαλέσατο εἷς χωλύμην 
persequitur in campis, non autem is qui eam in — ToU xaxoUü. 'O δὲ (ὢ μαθητοῦ ἀγαθοῦ, ἑκμαξαμέ- 
caverna prehendere vult;sic qui apes coluntalveum — vou εὐφυῶς τὰ τοῦ χαλοῦ στρατηγοῦ διδασχάλια) 
ipsum adeunt speculaturi. χρῆΏναι µεθίεσθαι ἀπεφήνατο μέχρις ἐς abpiov, ἕως 
οἱ ἐχθροὶ ἑντὸς εἰληθέντες τοῦ τρυπήµατος, εἶτα τῷ kx φρυγάνων χαπνῷ ῥᾷον χαταπνιγεῖεν ἐντὸς, ὅμοιον 
6; εἰ xai χυνη]έτης πρόχειρον ἄγραν ἔχων θέσθαιθηρίου ἓν τοῖς πεδινοῖς, ὁ δ' ἀλλά μεθεὶς χαραδο. 
χεῖ τὴν ἓν σπήλυγγι ἐχείνου χατάδυσιν, ὡς οὕτω μᾶλλον ἀγρεύσων ἐχεῖνο' καθὰ xal µελίσσας ἴἔσω 
σµήναυς οἱ περὶ ταύτας πονούμενοι. 


18. Talem se primus ducis minister gerebat. C ow. Καὶ τοιοῦτος μὲν ὁ ἀρχιθεράπων μηχανικός. 
Davides vero, ipsius herus rem aliter aggressus . Ὁ δ' ἀρχιτέχτωρ αὐτοῦ Δαυῖδ ἄλλως ἔπαιζε τὸ µη- 
est. Audito enim quod murus extrinsecus perfora- Χχανᾶσθαι * xaX ἀκούων, ὡς τρυπᾶται τὸ τεῖχος ἔξω- 
retur : Vos quoque intus perforare necesse esi; et ϐθεν, Τρυπητέον, ἔλεχε, xoi ὑμᾶς ἔσωθεν. Καὶ εἰς 
diu eunctatus, aliquandiu semimortuus, statu τοσοῦτον χασµησάµενος, ἐχάθητο τοῦ lorz;U χαῦ- 
similis mansit, ut de ficu narrat eomaodiarum — vog, εἰκὼν ζῶντος, ἑἐμποδίζων olov. ἰσχάδας xai αὖ- 
auctor. Et sic. linguam movere videbatur et dicere Ἅτὸς κατὰ τὸν χωµικόν. Kal τὴν γλῶτταν ὧδε σαλεύ- 
quando murum extrinsecus lapidibus peli audiebat, σας ἁἀτελεσφόρητα, ἕφχει, εἰ xal τὸ τεῖχος ἔξωθεν 
Jaculamini vos quoque ab intus. O ludibrium, ἀκούσοι λίθοις βάλλεσθαι, εἰπεῖν ἂν, ὦ. Βάλλετε 
quo nos mactabamur, ipse autem imperatoris αὐτὸ xal ὑμεῖς ἔσωθεν. Ὢ παίγνια, δι ὧν Eogatzó- 
inimicitiam eífugiebat ; erat enim is qui ubi µµεθα μὲν ἡμεῖς, αὐτὸς δὲ τὸν δύσνουν βασιλέα EGE- 
vigilare opus est, obdormit, οἱ qui veteri vocum — qeuysv * ἄνθρωπος, ἐφ᾽ οἷς ἔδει ἐγρηγορέναι, κατα- 
simplicitate utitur; et nihilominus si juste spectes, Ἁκακείµενος, καὶ xatà παλαιὰν ἀφέλειαν ὀνομάτων εἰ- 
excubias agit. Quod enim proposuit, vigilando. πεῖν ἀναπεσᾶς ' xaX μὴν σχέψασθαι ἄλλως, xoi 
peregit, nec cessavit donec ounia rite peracta p m&vu ἑστὼς αὐτὺς ἣν xol νηφάλιος. "O γὰρ προῦ- 


essent. θετο, ἔνηφς moteiv* xaX οὐχ ávtyxev, ἕως gotb τεχνι- 
. χῶς ἀπετέλεσε. 
79. Sic igitur hostibus ruina muri profuit, nobis οῦ.. Καὶ οὕτω μὲν προὐδόθη τοῖς πολεµίοις xal , 


)bfuit; saxa enim ex magna machina jac!a pinnacu- ἡ τῶν λίθων τοῦ τείχους ἐπὶ καχῷ ἡμετέρῳ ὑπολά- 
"μη destruxerunt et moenia custodibus ἀρημάαδευπί; ἔευσις χάτω * αἱ δὲ ἐκ τῆς μεγάλης μηχανῆς πέτραι 
iuulta etiam ip loca ipteriora precipitata inultum Ἅτάς τε ἑπάλξεις χατήρειπον, xal ἐγύμνουν τὸ τεῖ- 
mali fecerunt. lyitur cum inurum e regione exs- — yo; φυλάκων * πολλαὶ δὲ xal ὑπερπεταννύμεναι xa- 
truere conarentur et jam manum apposuissent, a — céxirtoy ἔσω, ποιοῦσαί τινα δεινὰ xal αὗτα[. Διὸ 
nostris repulsi sunt. Murorum enim «zdiflcatores — xal τείχος ἕτερον ἀνταναστῆσαι µελετήσαντες, xai 
διχα supereminentia reformidabaut, non ut Tan- — fn καὶ ἐγχειρήσαντες οἱ καθ) ἡμᾶς, ἀπετρέποντο. 
talus falsa somniantes, sed quia malum verum ante Εδεδίεσαν γὰρ οἱ τειχοπο.οὶ τοὺς ὑπερτέλλοννας 
ocu'os habebant. Tuin res ridicula accidit si amaris — vitgoug, οὐ Ταντάλειον ταύτην φαντασίαν ὀνειρο- 


-——€4---—— 


89 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 90 
πολοῦντες, ἀλλὰ zpóortov ἔχοντες τὸ χακόν * ἕνθα A dulce fas est in historie cursu commiscere , ne 


xal τι Ὑελοῖον συνέπεσεν, el τι yp]. τοῖς mtxpol; 
γλευχάζοντα συγκχιρνᾷν εἱἰρμῷ τε ἱστορίας, xal ἵνα 
μὴ ὁ µανθάνων τὰ xa0' ἡμᾶς ἀκράτως παθαίνοιτο. 

T."H» μὲν γὰρ πολιτιχὸν µυστήριον ἡ τοῦ τεί- 
χους ἀντανάστασις. Ἐλαφρίαν δἐ τις ἄνω παθὼν, 
ἐξεδόησε τοῖς ἐχθροῖς, ἄπραχτα μωροὺς ὀχείνους 
πονεῖσθαι χατὰ τοῦ τείχους, ἔσωθεν ἀντεγειρομέ- 
νου ἑτέρου. "Oc Bh λόγος xat μᾶλλον ἡμᾶς προσέ- 
6λαφεν. ᾿Αραιὰ Ὑγὰρ τὰ πρὸ τούτου ἀφιέντες τοὺς 
τειχοσείστας λίθους οἱ ἔξω, ἐπύχνουν αὑτοὺς Éx- 
τοτε, μεθ’ ἡμέραν τε οὕτω βλάπτοντε ἡμᾶς, xol 
οὐδὲ νυκτὸὺς βέλη ἀνιέντες διά τῆς µεγίστης µηχα- 
vs" xa8' f; ἡμεῖς λαλῄσαντες ὡς δεινῆς, εἴ πως 
ἀποχρουσθείη μηχανικῶς τοῦ καθ’ ἡμᾶς τείνεσθαι 
ἐσοφίσθημεν εἰς µάθησιν ἓξ ἀγαθῆς χεφαλῆς, ἀχού- 
σαντες, GO; πόλις ἐκ τοιαύτης πέτρας οὗ βλάπτε- 
ται Τί δὲ; ἀλλ ὠφελεῖαι, ὢ σοφὲ, μηχανὰς 
ἐξουθενοῦν»; Αλλά συνίσταται. Οὔὕκουν πάντως ; 
Οὐχοῦν τὸ ἀνάπαλιν * εἴγε χαὶ χαταῤῥίπτεται οὕτω 
τὰ ἐρυμνότατα. Elmopsv ἡμεῖς οὕτω, xai ὁ λόγος 
εἰχῆ ἀπέῤῥευσε xal αὐτός. 


πα᾽. Καὶ ἐλύπουν μὲν τὴν πόλιν xal τὰ μιχρὰ 
πετροθόλα, οὕτω δεξιῶς βάλλοντα, ὡς xal τοὺς µο- 
δίους, ot πλοίων ὀϊστοῖς ἑνδεδεμένοι µετέωροι ἔκρυ- 
πτον ἔνδον ἄνδρας, εἰωθότας ἐχεῖθεν χαταπέµμπειν 
τὰ βλάπτοντα, συνεχῶς εὔαχοπα βάλλειν, xai χατα- 
x:dv, xal ἀγῶνα παρέχειν τοῖς μαχηταϊῖς ἐχεῖθεν, 
διεχχεῖσθαι χάτω xai περισώζεσθαι,. σαν δὲ τὰ 


τοιαῦτα ὡσεὶ xal βέλη νηπίων, πρὸς τὴν μητέρα C 


μεγάλην μηχανὴν παραθαλλόµενα, e τι χρὴ ἐχ τοῦ 
σοφοῦ στρατηγοῦ πορίσασθαί τι νόηµα. "O; τοὺς 
ἐχεῖθεν ἐπαφιεμένους λίθους τεθηπὼς τοῦ κτύπου, 
΄Αχουε τὴν Υραῖαν, ἔλεχεν, ἁπαθὴς οὕτω τι xal µέ- 
τριος (v, καὶ τὴν θρεφαμένην μαῖαν οἶμαι φαντά- 
ζεσθαι δοχῶν, παθαινοµένην ἐπ᾽ αὐτῷ xal κλαίου» 
σαν. Λαχωνίζων δὲ xat ἄλλως ἐχεῖνος τὴν φράσιν, 
és; Ev µεταποιήσει χάµνει dj γραῖα, πάλιν ἐμογγιλά- 
χει. ᾿Απεφοίδαζε δὲ ἄρα ὁ λόγος οὗτος χατά τι πυ- 
θωνικνὸν, ὡς ἡ πρεσθυτάτη θεσσαλονίχη πρὸς εἷ- 


lector fastidium de nohis capiat. 


80. Cum enisa istius muri adversi constructio ci- 
vibus res mysteriosa esset, vir quidam frivola indolis 
supra sians hostibus alta voce dixit, frustra illos 
circa hunc murum fatigari, eum alter intus contra 
Slruereiur; qua vox nos quoque non parum 
offendit. Externi enim raro lapides in menium 
ruinam projecerant, sic interdiu nos ladeutes, 
noctu autem e magna machina tela in nos conji- 
cere non poterant. De qua si tanquam tormento 
horribili locuti sumus, et si querimus utrum mul- 
tum nobis inde periculi immineat, scito nos a teste 
gravi didicisse quod urbs ab ista laedi non posset. 
Quid autem? An commodum est, o philosophe, 
machinas contemnere? Sed obfirmat.—An prorsus? 
Imo contrarium , siquidem boc modo fortissima 
diruuntur munimenta. Sic nos disserebamus, et 
sermo, ut fit, effluxit. 


81. Sed minora etiam saxa projecta urbem lzde- 
bant. Nam i!anta dexteritate conjiclebantur, ut 
etiam modii qui cymbis alligati intus viros conti- 
nerent assuetos projectilibus hostem aggredi, 
scopum nunquam non atlingerent et adversarios 
non parum fatigarent. Sed baec puerorum armis 
similia sunt comparata ad magnam machinam, 
ducis simul ratione habita, qui quando lapides 
cum fragore cadebont, immotus ut erat, Audi 
anum, dixit ; adeo natura intrepidus ac moderatus 
enim erat, ut nutricem, si de eo gravareiur , stu 
piditatis accusavisset. Laconice auiem respondit 
quod anus restaurando fatigaretur. Πίο sermo 
Pythonem redolebat, sicut antiqua Thessalonica 
ad idola defunctarum accedit, sicut. dudum ex hi- 
storia didicimus. Lapides autein viri pondus habe- 
bant, iis similes, quas Lasirygones contra Ulyssis 
socios jaculati sunt. 


ἕωλα χαµόντων οἴχεται, καθὰ xal πάλαι ποτὸ, ὡς ἓξ ἱστορίας καθήχει καὶ εἰς ἡμᾶς. Καὶ foav ol M- 
θοι ἀχριθῶς ἀνδραχθεῖς, ὁποίους κατὰ τῶν ἀμφὶ τὸν ᾿ὐδνσσέα οἱ Λαιστρυγόνες διεχειρίζοντο. 


πδ’. Τοῦ τοίνυν χακοῦ κάτω μὲν ἀναστομοῦντος D — 82. Dum igitur murus inferior late apertus esset 


εἰς ἀξιόλογον χάσμα τὴν τοῦ τείχους στεγανότητα, 
ἄνω 6k τοιούτοις λίθοις εἰς τρόµον βιαξοµένου, óx- 
λάνει τὸ xai τοὺς πόδας xal τὰ ὕπερθεν παθόν. Kat 
πως ἐπὶ Ὑόνυ συνιζάνει, τά Ye πρῶτα εὐμηχάνως 
συνεστηχὺς, ἕως οἱ μὲν ὑπορύττοντες τὸν χατ᾽ αὖ- 
τοὺς ἄεθλον διηνυχότες, ἁποχατέστησαν ταῖς τῶν 
συδαρδάρων σκηναϊῖς * τὰ bk ὑποδεθλημένα εἰς 
ἔρεισμα τῇ διορυγῇ χατεχάη, d; δοῦναι τόπον ἐν- 
τεῦθεν τῇ χαταχύψει τοῦ τείχους. Οὗπερ οὕτως ὑπο- 
χλιθέντος εἷς πλαχιασμὸν, συµθαίνει τὸ ἐχείνονυ 
ἄχρον διαιρεθῆναι ἄνωθεν Eo; xal κάτω, ἕνθα πως 
ἐγλωχινοῦτο γωνιούμενον, καὶ διαχανεῖν εἰς ἡμέ- 
τερον ὄλεθρον. Τοῦ γὰρ συνδετικοῦ παραλυθέντος 
εἱρμοῦ, ἔσχιστο ἐξ ἀνάγχης, ὅτι μηδὲ εἶχεν ἡ Eyo- 


ul vorago, superior autem lapidibus prójectis ad 
timorem injiciendum — hiaret , malum undique 
grassabatur. Interdum autem ad genua procumbe- 
bant dum suffodientes post exantlatos labores a 
tentoriis Barbarorum recesserunt; quod autem 
conira vallam projectum fuerat in fossa igni con- 
sumptum est, ut muri spatium inane ampliarelor, 
Sic inclinato muro accidit, ut apex a summo ad 
ima scinderetur, ita ut angulus factus sit nobis 
magnopere damnosus. Postquam enim compages 
89lutze essent scissura secuta est, quod latus alteri 
Jateri aptari non posset in oppositum tracto pon- 
dere, sed relaxata aliqua sui parte; vicino in- 
clinato adherere desiit, cL sic os immensum 





07 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 68 
indurato corde jmperatoris, quasi is solus urbem A διὰ τοῦτο ἑνσχιῤῥώσας τῇ τοῦ βασιλέως duy, ὡς 


salvare potuerit, sicque ejus consilia nos perdi- 
derunt, Etenim in defensionem nostram exercitum 
provide iniserat imperator. Credens vero his 
quibus a Davide decipiebatur, illis commendavit, 
ne in urbe se includerent nec irruerent in 
hostes quasi in aciem instructos ; dum nos, 
qui nesciebamus hoc auxilium, ita anxie exspe- 
ciaremus speque in illos suspenderemur, bi sine 
p»gna auxilium quasi fictum nobis parabant. Erant 
wero multi: Gidus magnus. prefectus ος orienta- 
jibus, Palaologus Andronicus, Camutza Manuel, 
Cbumnus, atque alii. Se illis adjunxerat ultiinus 
enbicularius Nicephorus qui omnino proximus 
erat regi, qui ad ducem Davidem scriptum millens 
exposu.t methodum dissimilem labiorum ejus omni 
colo, linguaque mensus est terram. Dixit enim, 
nec colum {οἱ stellas numerare nec tot arenis 
repleri terram, quautus exercitus ipsi aderat, ad- 
dens se non posse non limere ne Latini certiores 
facti quantas ipse copias contraxerit, in fugam se 
converiant, ipseque tali preda orbatus sit. Hzc 
scripsit, nosque credideramus. Qui enim vult sal- 
vari ad credendum semper est paratus. 


- 89. Sic ergo a missis imperatoris tunc decepti 
sumus. Tunc vero terra marique cóncurrerunt 
hostes, atque perite se ad pugnam paraverant. 
Occidentales copiz alias maehinas novas invene- 
rant modo lelepolium, quarum utilitas fere nulla 
erat ob magnitudinem, Orientales vero (maxime 
autem multitudinem classis componebant) juxta 
suam consuetudinem agebant. Dispositis igitur 
machinis ad lapides projiciendos aptis, plerisque 
mediocris magnitudinis, ut Illis a moenibus nostri 
milites subito opprimerentur, e quibus dua» majo- 
res, quarum una terrz motus filia vocari posset ; 
dispositisque qui ramusculis implerent aptas fossas, 
quique monia labefactare posseut, muros. aggredi 
illosque indesinenter et modis omnibus quassare co- 
nati sunt. His omnibus precurrebant fundibularii. 
Ad vesperam enim retinuerunt naves usque ad ma- 
ne, mane autem acre certamen inierunt. Omni qui- 
dem pars occidentalis comprehendeus totum cir- 
cuitum arcis (in modum enim falcis a mari ad 
portas hic sitas opera turrium producta erant) non 
sollicitudini fuit nobis et tuta mansit ; pars vero 
orientalis omnem impetum  suctinuit, Fervebat 
pugna in littore maris, primum, quia loca contra 
muros sicca reliquerant aqua maris, zstivi tem- 
poris causa, quodque mare plenum non erat us- 
que ad munitiones , ita ut spatium grande ad pu- 
gnam illis relictum fuisset a moenibus littoralibus 
atque ab zquore ; tum quia Latini ob peritiam qua iu 
bello pollebant hic magis urgendum viderant. Inde 
enim cognovi multum potuisse ledere nos, eo quod 
vrimum permanere diu poterant, cum littus. hoc 


αὐταρκεῖ οὗτο; τὰ ὑπερ τῆς πόλεως, ἴσχυσε πεῖσαι 
τὰ εἰς ἡμῶν ὕλεθρον. Ἔστειλε μὲν γὰρ ὁ βασιλεὺς 
προμηθικώτερον στρατ.ὰν ἐπὶ ἁμύνῃ τῶν χαθ᾽ ἡμᾶς 
πεποιθὼς δὲ, οἷς ἐκ τοῦ Δανῖὸ ἀπεπλανᾶτο, παρηΥ- 
Υνήσατο μήτε εἰς τὴν πόλιν αὐτοὺς χαταδύσεσθαι, 
μήτε μὴν τοῖς πολεµίοις ὁμόσε χωρῖσαι γενοµένους 
ἐν χρῷ μάχης ' ὡς ἐντεῦθεν ἡμᾶς μὲν, μὴ εἰδότας 
ἐπικουρίαν ix τῶν ἑσταλμένων, xapaboxelv, xot 
ἐχχρέμασθαι τῆς εἰς &xalvoug ἐλπίδος ' αὖ οὓς δὲ 
ἀναιμωτὶ ζᾖν, ἀφωσιωμένους τηνάλλως τὸ εἰς ἡμᾶς 
ἐπιχουριχόν. "Haav δὲ συχνοὶ ἐχεῖνοι ' ὁ τῶν ἄνατο 
λικῶν μέγας δρµέστιχος Γίδος, ὁ Παλαιολόγος 'A » 
δρόνιχος, ὁ Καμύτζης Μανουἡλ, ὁ Χοῦμνος, :.2l 
ἕτεροι. Ἐπέῤῥευσε δὲ αὐτοῖς ἐς παντελῶς ὕατι pov 


D yx ὁ τῷ βασιλεῖ πάνυ ἐγγὺς, ὁ παραχοιμώμενος 


Νιχηφόρος ' ὃς γράμμα στείλας πρὸς τὸν δούκα 
Δανῖδ, ἔθετο τρόπον ἄλλον τὰ χείλη αὑτοῦ χατ οὐ- 
pavbv, χαὶ τὴν γλῶσσαν ἀφῆχε διέρχεσθαι περὶ rv. 
Ἔφατο γὰρ μήτε τὸν οὐρανὸν ἄστροις ἐνευθηνεῖ- 
σθαι τοσούτοις, µήτε τὴν γῆν ἄμμῳ τοσῇδε πλή- 
θειν, ὁλόσος αὐτῷ στρατὸς ἑφέπεται  προσεπιλαλῶν 
χαὶ ὑποδεδοικέναι, uf) ποτε οἱ Λατῖνοι ἐχπυθόμενοε, 
ὅσην ἰσχὺν περιθέθληται, φευξοῦνται, xat μενεῖ αὖ- 
τὸς χενὸς τοιαύτης ἄγρας. Ἔγραψεν αὐτὸς τοιαῦτα * 
xai ἡμεῖς ἐπιστεύσαμεν. Tb γὰρ ἐπὶ σωτηρίᾳ βον- 
λόμενον τῆς ψυχῖς ἔτοιμον ἦν πρὸς πειθώ. 

νθ’. Καὶ οὕτω μὲν τὰ ix τῶν βασιλιχῶν ἀποστό- 
λων γευδόντων ἡμᾶς. Τὸ δὲ πολέμιον ἐπελθὸν τότε 


C ξτρᾶθεν xai τὸ ἐκ θαλάσσης, ἐξηρτύετο xac ἐπιστή- 


µην εἰς µάχην. Καὶ ol μὲν Ex τῶν δυσμιχῶν ἄλλα 
ἑποίουν χαινά τινα κατὰ νόµους ἐλεπόλεων, αἷς διὰ 
τὸ ix μεγέθους δυσµεταχείριστον οὐδὲ ἐνέλαμφξτις 
ἑνέργεια * ol δὲ περὶ τὰ ἑῷα (σαν δὲ μάλιστα ἐχεῖ- 
νοι τὸ ναυτικὸν πληθος) πρὸς τὸ συνηθέστερον ἔδλε- 
πον. Καὶ συσχευασάµενοι μηχανὰς πετροθόλους, µι- 
χροµεχέθεις μὲν πλείονας, ὡς ἐπιδουλεύειν δι’ αὐτῶν 
τοῖς ἐκ τῶν τειχέων πολεμοῦσιν ἡμεδαποῖς, δύο δὲ 
µείζονας, ὧν θατέρα σεισμοῦ θυγάτηρ τολμήσαντα 
φάναι * ἐντεινάμενοι δὲ χαὶ τοὺς τὴν εὐεπιδούλευτον 
φἆφρον συρφετοῦ πλῄσοντας, xal τὸ περίτειχος δὲ 
χατασεῖσαι δεινοὺς, xal τῷ τείχει προσθαλεῖν, xal 
διορύξαι αὐτὸ εἰς χατά πτωσιν, ἐγίνοντο τῶν ἔργων, 
εἰς ὅσον χραταιὸν, χαὶ ἀχάθεχτοι κατειργάζοντο. Καὶ 


D προέτρεχον αὐτοῖς πάντων συχνοὶ ἀχροδολισμο[. Πρὸς 


δείλην Υὰρ κατασχόντες τὰς vao; εἰς αΌριον, ἕωθεν 
μάχης κρατερᾶς ἑνήρξαντο. Καὶ τὸ μὲν δυσμικὺν 
ἅπαν ἕως xal εἰς ὅλον τὸ χύχλῳ τῆς ἁἀχροπόλεως 
(κατὰ σχΏμα Y&p τι δρεπἀἆνου ἐκ θαλάσσης ἕως xal 
τῶν ἐχεῖσε πνλῶν περιἠγετο πυργηροῦν) οὐχ οὕτω 
πράγµατα ἡμῖν παρεῖχεν, οὔτε τραύματα ἑνέτριθε" 
t δὲ ἐξ ἀνατολῆς ἐθηριοῦτο, "Hv δὲ μάχης ἐλεύθε- 
pov τὸ παράλιον ὅλον, τὸ μὲν, ὅτι ψιλὰ θαλασσίου 
ὕδατος ἣν τὰ πρὸς τῷ τείχει διὰ τὸν χαιρὸν θερινὸν 
ὄντα, χαὶ y πληθύοντα τὴν θάλασσαν µέχρι χαὶ ἐς 
αὐτὸν τειχισμὸν, ὡς ἐντεῦθεν ἐξ ἀσυμμέτρου τοῖς 
ἐκ τῶν παραλίων τειχέων xat τῆς x θαλάττης εἶναι 
τὴν µάχην" τὸ δ᾽, ὅτι δαήµονες ὄντες ἑχεῖνοι μάχης, 
περὶ τὸ πονοῦν μᾷλλον τῆς πόλεως ἐμελέτησαν ἕγ- 


ο 


(9 «ΡΕ THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. κι 
«4xstv πληγάς, Ἐκεῖθεν γὰρ διέγνων δύνασθαι ἂν A sit profundum ideoque portus commodus; tum 


βλάφαι ἡμᾶς, ὡς xal προσεδρεύειν εὖ µάλα δυνά- 
pivot διὰ τὸ τοῦ αἰγιαλοῦ ἀγχιδαθὲς xal οὕτως εὑ- 
λίµενον * καὶ ὅτι χαὶ τὸ τεῖἶχος οὐχ ἀπονήρως εἶχεν 
. ἐχεῖσε, ἀτέχνως τε τὴν ἀρχὴν συσταθὲν, καὶ οὐκ εὖ 
συμπαγὲν, xoi μηδὲ μεμελημένον ἄρτι τῷ χαλῷ 
ετρατηγῷ. 


E. Ἐῴχει γὰρ latpip παρακολουθοῦντι σώματι 
πονοῦντι μὲν, ol δὲ μὴ φιλεῖσθαι, ὡς ἀναποιηθῆναι 
σρὶς ὑγίειαν, χἀντεῦθεν ἀμελοῦντι τὸ νοσοῦν άναχο- 
µίσααθαι. Καὶ οὐκ ὅστι διαπιστῆσαι τοὺς εὖ χατε- 
γνωχότας τὸ πρᾶγμα, ὡς πάνυ τι βραχὺ προδότου τοῦ 
χυρίως διενεγχεῖν ὁ Δαυῖδ φαίνεται xa0* ἡμῶν ' el 
p τις ἄρα θερµότερον ἐπιθάλλων, ὡς Év τινι πλά- 


στιΥγχι παρισάζοι ἐχεῖνον εἰς προδότην αὐτόχρημα. B 


Δίχα yàp συνθεσιῶν ἐπὶ ῥητοῖς καὶ μηνύσεων Yvu- 
ρίμων, ἃ 55 xal αὐτὰ πολλοὶ χατηγοροῦσιν ixslvov, 
τὔλλα πάντα προδοτικῶς εἶχεν ὁ ávhip. Καὶ χοινὸν 
αὐτῷ τε xai τῷ χατὰ σπο,δῆν φανερὰν ἄλλως πρ»; 
δύτῃ τὸ τοῦ χοινοῦ μὲν ὑπερορᾷν περιφρονητικῶς, 
ἑαυτῷ δὲ pówp χαρίζεσθαι ’ χάὶ προτίθεσθαι πάντας 
μὲν ἀπιέναι, περιεῖναι δὲ μόνα τὰ xat' αὐτόν. Ἐμέμ. 
Φοντο ol στρατιωτικοὶ, ὅτι τὰ πετροθόλα ἓν ἡ μῖν 
ὄργανα οὐχ εὐχρήττως εἶχον, ὡς ἀντιφερίξειν mp 
τὰ τῶν ἀντιμάχων. 'O δὲ ἀφεὶς χατορθοῦν τὸ φεγό- 
µενον, χαὶ, Τί ποιῄτω ; ἔλεγε, xaX ἠρχεῖτο εἰπεῖν το- 
σοῦτον ὁ χομψὸς Πυθαγοριστής * δοχῶν μὲν, ἱερὸν 
εἶναι σιγῖς διὰ τὸ ἐχεμυθεῖν τὰ πλείω, ἄλλως δὲ 


quod niurus quamviss ecundum artem bellicam con- 
siructus, nec perite, nee solide a principio aedifiea- 
ius fuerat, et strenuo defensore carebat. 


60. Erst enim similis medico curant corpus 
egrotum ideoque sine blandimentis, ut sanitati 
restituatur, quique non jam sollicitus est de morbo 
sanando. Juxia nos, ut quilibet rem «cognove- 
rint, David 4 proditore reipsa paululum differre 
videlur; nisi quis reponens ardentius, prodi- 
tori :s3uaret illum. in bilence. Exceptis enim 
conventus statuti signisque certis, omnia alia, quo- 
rum multi illum arguunt, perfide egit. Illi commune 
est scilicet cum proditore, manifeste alias ne- 
gotiante, bonum commune negligere sibique soli 
providere, omnes dimittere suaque sola sedulo 
curare. Querehantur milites quod machina nostra 
non apte cssent ad repellendos ictus hostium. 
Quod vero reprehendebatur non. emendans. Quid 
faciam ? aiebat, tantumque ut fatuus. Pythagoricus 
addebat, videri sibi templum esse silentii ob ple- 
raque  tacenda, aliis. adversus insidiatores suffo- 
caturíis verba, aliis retenturis ob mala dissimulanda 
obque secreta profuniissime reconden/a, Cum 
audisset moenia occupari ab hostibus eo quod 


χατὰ τοὺς λοχῶντας πνίγων τὴν λαλιὰν ἄνθρωπος, c. parum solia essent, voce obscena utens ad matres 


ἐπέχων καὶ τὰ ἐς πονηρίέαν ἁδιόρατος, xal τό ve 
χρυφίνουν πολυθενθἠς. Ἠκουεν, ὡς τὸ περίτειχος 
χαταλαμθάνεται διὰ τὸ ἀνεχύρως ἔχειν ' καὶ παρξ- 
πεµπεν αὐτὸ ταῖς μητράσι τῶν πολεµίων παραδύειν, 
ἔνθα αἰσχροῤῥήμων εἴποι ἂν ávt p. Ἐπιλειπόντων 
ὁϊστῶν, τοῖς ἐπὶ τῶν τειχέων ἣν βελῶν ζήτησις. Ὁ 
δὲ χαὶ ποῦ ἂν αὐτοὺς εὕροι, ὑπετονθόρυζε, καὶ £6!- 
boo μηδᾶὲν, καὶ ἡ πόλις ἔχαμνεν. Ἐκλᾶτο μηχανὴ, 
xal ἣν ἀναγχαία ἐπιποιηδῆναι, χαὶ ἐζῃτεῖτο ξύλον' 
xoi ποῦ ἂν εἴη αὐτὸ, παρελάλει. Ἐμάνθανέ τις ἄλλο 
τι ἐνδεῖν τῶν δςόντων, xal ἑλάλει ' καὶ Ἡν τηνιχαῦτα 
ὁ χατὰ παροιμίαν σιγηλὸς ἥρως Εὐρυδόας, καὶ Ίπει- 
λεῖτο χατὰ πληγῶν, κατὰ χεφαλῆς, χατὰ ὀμμάτων, 
χατὰ σχολοπισμοῦ, εἰ ph παύσοιντο λαλεῖν οἱ τοιοῦ- 


hostium alludehat, Sagittis deficientibus, a mures 
defendentibus qu:erebantur jacula. Si quis vero 
alicnbi invenisset, murmurabat, nec ullum dabat, 
civitasque laborahat. Machina fracta ut repararee 
tur, lignum querebatur ; tunc lora materiis plena 
indicabat; eum quis diceret aliud quoddam neces- 
sarium deesse, ipse sermones ciehat ; tunc erat 
jux'a proverbium taciturnus Enryboas heros; nam 
verberum, capitis, oculorum palique penam mi- 
nabatur aisi loqui cessarent, jurans per caput ime 
peratoris minarum eertarum fléem fore. Quidam 
autem non omnino plebetus capite Lkesus est et 
fronte virga percussus, eo quod de ma'a ratione 
agendi milituín ducis questus essét; nemeque ex 


"ot διομνύμενος elg πίστιν σταθερᾶς ἀπειλῖς βα- D astantibus ne mussitare quidem ausus est. Με] - 


etxhwv χεφαλἠν. Τῶν τις δὲ οὗ πάνυ τοῦ δἡµου 
xal κατεάγη τῆς χεφαλῆς, τὰ περὶ τὸ πρόσωπον 
ῥάέδῳ πληχεὶς, ὅτι τὰ στρατηγιχἁ φύλων ἑνεργού- 
μενα χατεµέμφατο. Καὶ τῶν βλεπόντων οὐδεὶς οὐδὲ 
γογγύσαι τετόλµηκα. Στρατιῶται δὲ παῤῥησιαζόμε- 
vot, xal ὀρθὰ λαλοῦντες, bv µόνον πρὸς τοῦ ἁτόπου 
Έχουον, ὡς ὅτι κατατόπια εἰληχότες ἐχεῖσε, καὶ pó- 
vov πονεῖσθαι ἂν γχην ἔχουσι, πλέον δέ τι μῆ πε- 
ῥιεργάζεσθαι, εἰ μὴ χαχὰ αἱροΐντο πείσεσθαι. Σῖτον 
ἑπαρχέσειν τῇ πὀλει ὀφείλων, ὁ δ᾽ ἐς τοσοῦτον ἁπη- 


tes qui libere rec'eque loqui solent, unum tantum 
praeter ια audicbant , quod quia r.on nisi res 
stultas experiri et duras pati vocati essent ita se 
facturos esse ne pejora patiantur. Frumentum eum 
suppeditare debere: civitati, in tantum incuria 
venil ut ex ea circumstantia opportuna inaguas 
divitias sibi acciperet (ex boe quem fructum wi- 
ser percepit ?) famis vero civitali causa esset ; adeo 
ut, nisi ferrum hostium eos devorasset, in discri- 
meu 8e invicem devorandi adducti fuissent. 


µέλησεν, ὡς ἑαυτῷ μὲν λαδῇ τοῦ τοιούτου χαλοῦ πλοῦτον παχὺν περιθέσθαι, (οὗ τί à ἅθλιος ἀπώνατο ;) 
τῇ δὲ món ἐγχαταστῃῆσαιλιμόν. ὡς, sb μὴ ταχὺ κατέσπασεν ὁ τῶν mo piv ngos ἀλλήλους ἂν 


κινδυνεῦσαι χαταφαγεῖν, 


"E 


71 


EUSTATIHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


01. idém et causa fuit defectionis militum Α ἔα. T'£vov: xat λειπανδρίας τῇ tst tao] -{ 


ie ei vitate. Postquam eiie multorum tmplesset ma- 
Bus inuuerito, qui volunt deserere ordinex sinit 
patriamque fngere que vellent. Qui divitiis abu 
dabant, salutem cauponantes, pejus adhuc agebant. 
Mercenarii enim plebis, quicunque manibus id nei 
ad portandas trabes, lapides procul jaciendas, ma- 
chinas dirigendas arcuumnque nervos tendendum, 
patriqn reliquerant, sicque {αν defensoribus 
otbaveraut , dons swtem largiendo milites αι» 
duxerunt ut se. potissimum ódecibus uterentar. 8ἱ 
quis ilium. admoneret, nósque pracipue, qni non 
parum Wmebamas, ne ille states reram obosset 
civítsi, tenc nen sibi temperubat, lamentans, indi» 
gue fereas aique exprobrans quod civitatem sie 
ortetam bomitilbus videret. 


62. Calamitatumn cumulus fuit aque tam ne- 
cessariz penuria. ÀÁqua enim arcis quz de longe 
wgre affluebat, ut esset salubris curandum erat ; 
ad hoc tempore laboreque opus erat, et si vix 
potui apta fiebat, fiebat tamen. Quidam ex exer- 
citu non ignobilis (Leo hic erst Mazidas) cum 
hoc accepisset munus sibique grstularetur, bor- 
latus est. Davidem ut tres dies consumereniur 
in opere, ut locus secretus tuto servare posset 
aquam in eo contentam, dum nulla esset necessi- 
tas aliud operandi, siquidem — hostes nondum 
adessent, sed procul contra abessent. Hic sermo 
placuit David in tantum ut probaret. Ventus vero 
arripien$ verba Mazidze abstulit; ac in oblivione 
mentem Davidis sepeliens, surculum eduxit qui 
factus grandis truncus fuit mali magni. Nondum 
eral vespera, abundansque aqua libere fluere va- 
lens in suum receptaculum, cursum suum ma- 
gno sonitu indicabat. Tunc forte Mazidas cum prz- 
teriens quod factum esset audiisset, festinanter 
ad Davidem currit, referensque quod dixerat in 
mentem revocat. David vero, qui ultionem sumere 
posset, oblivisci maluit. Postquam vero audiisset re- 
tinendam esse aquam, quasi adhue utilitati in pe- 
eterum futaram, noluit, squamque fluere sinere 
jussit. Aqua igitur fluxit in receptaculum quod 
fllam vicissim dimisit, curam supradictam inu- 
tilem faciens, cum post limum gypsum traxerit 
aqua. Non multi dies erant elapsi vacuumque re- 
ceptaculum erat, onde evanuerunt simul omnes 
$pes quas in arce reposueramus, nemoque jam ad 
illam oculos levavit. Nosmetipsi, licet inviti, viam 
aggressi eramus necéssaria portantes, cum didici- 
mus, aquam periisse ; simul autem cum illa spes 
omnis evanuit ; ibi divisa qua supererat, unum 
tantummodo timere et orare stataimas ut. aliquis 
averteret hac istiusmodi proditionem adeo redo- 
lentia. Tunc euim μαι erat pactum cum bo- 
stibus(quamvis facieuduim esset), nulla doaoa ut 
adirentur cortius (rater 8ο mater. fato Andronico 
incritabili, sed summa negligentia illaque urbs 


Πληρώσας γὰρ ἓν πολλοῖς τὰέ χεῖρας. ὧν oC» 2€. € 
ἁγίει τοὺς ἐθέλοντας λειποτακτεῖν, καὶ ture - 
πατρίδα. ὅποι βχύλοιντο. Καὶ οἱ βαθύπλους-ε 

φοιούμενοι οὕτω τὸ Φώζεσθαι, ἀπετέλονν xax£ στ: 
pov. Μισθαρνοῶντες Υὸρ τῶν δημοτιχῶν, ὅσο- ἐ 
τὰς χεῖρα:, χα) βριαροὶ ῥά6δον τε χατενεγτεςτν 
λίθον μαχρὰν ἀφεῖναι, χαὶ μηχανὴν διαχειρξέσς: 
xuX τόξου νενρὰν ἐντεῖναι χαὶ βαλεῖν, ἔξεχώῶρουν 
πατρίδος. Καὶ αὐτὴν μὲν ἀπεστέρουν οὗτος & 
φήρων * ἑευτοῖς δὲ ὅσα xa στρατητοϊς ἔπειθον τ 
τον ἀχολουθεῖν στρατὺν, δώροις πείθοντες. Ke. 
αὐτῷ ὁπηγόρευσε, xai μάλιστά γε μεῖς ol μὲ] - 
tt δεδιότες, ὡς οὐχ ἀγαθὸν τῇ πόνει τὸ οὕτευ vot 
σθαι, ἀλλ ἐνταῦθα οὐχ ἣν φορητὸς ὁ ávhp, -ς;- 
τλιάζων καὶ δυσανασχετῶν, εἰ μεμφθείη ὡς ses gor 
γενοµένην οὕτω thv Πόλιν χἐνανδρον. 











£9. Τὸ δὲ 5h χορυφαῖον lv τοῖς καθ᾽ ἡμᾶς c- 
τοις xaxol; χαὶ ἡ τοῦ ἀναγχαιοτάτου ὕδατος Exi 
φις qv. Ὡς γὰρ ἡ τῆς ἀχροπόλεως δεξαμενὴ ác: 
ix μαχροῦ εἶχε, xaX ἐχρῆην ἀναποιηθῆναι αὐτὴ, à- 
θεραπευθεῖσαν, ἔνθα ypówp χαταπεπόνητο, byte 
τοῦτο μόλις μὲν, ἀλλ οὖν. Kal τις τῶν τῆς στρες; 
οὐχ ἀφανῆς (Λέων ἣν ἐχεῖνος ὁ Μαζιδᾶς)., émaii- 
µενος τὸ πρᾶγμα xol ἑπαινέσας, παρεχάλες 7» 
Aavtb ἡμέρας τριθΏναί τινας μετὰ τὸ ἔργον, 2a 
στεγανωθὲν τὸ ἁγγεῖον ἔχῃ φνλάττειν τὸ πιστευθὲ, 
ὕδωρ ἀσφαλῶς, διὰ τὸ μηδὲ ἀνάγχην τέως Ecce 
θεῖσθαέ τινα, ofa τῶν πολεµίων οὕπω ἐπιχειμένω», 
ἀλλὰ ποῤῥωτέρω πσυ διεστώτων. Καὶ Πρεσεν ὁ λύ- 
γος τῷ Δαυῖδ, ὅσα yc δόξαι. "Άνεμος δὲ ἀφαρκάσ;; 
τὸν τοῦ Mad. λόγον, ἀπήγατε * xoi λἠθῃ χαταχό- 
σας τὸ τοῦ ΔαυΤδ φρονοῦν, ἀνέφυσε βλάστην ἆδρν- 
θεῖσαν, πρέμνον μεγάλου xaxob. Οὕπω Υὰρ ἣν Gy: 
δείλη, xa τὸ χυρταΏηθεν ὕδωρ ἀπολυθὲν θέειν χατὰ 
τοῦ σκεύους ἐλεύθεραν, χατηχόρει τὸν bpópov «ν 
κελαρυσμῷφ. Καὶ ó Μαζιδᾶς παροδεύειν τνχὼν, xxi 
ἀχούσας, ὃ ἑγίνετο, τρέχει σπεύδων ἐπὶ τὸν Aavto, 
καὶ ἀναμιμνῆσχει, προενεγχὼν, ἃ εἶπε. Καὶ ὁ Aav 
ἀγαναχτῆσαι σχηφάµενος, προὐδάλετο λαθέσθαι. 
Αχούσας δὲ, δεῖν ἐπισχεθῆναι τὸ ὕδωρ, ὡς ἐγχω- 
ροῦν γενέσθαι xal εἰσαῦθις τὸ καλὸὺν, ἀπηνῄνατο, 
ἐπιτάξας ἀφίεσθαι ῥέειν τὸ ὕδωρ. Καὶ τοῖνυν αὐτὸ 
D piv εἰσέῥῥεεν, fj δεξαμενὴ δὲ ἐξέπεμπεν, ὃ ἐδέχετο, 

ἀναλυθείσης τῆς προσφάτου ἐπιποιίσεως, οἷς τ) 

ὕδξωρ ἀπαλεῖφαν τὴν ὑγρᾶν παρέσυρε τίτανον. Καὶ 

οὗ πολλαὶ ἡμέραι ᾧχοντο, xat. fjv τὸ ἀγγεῖον χενόν’ 
ὅθεν συνεξεχενώΊησαν ἡμῖν ἅπασαι al ἐπὶ τῇ àxpo- 
πόλει ἐλπίδες, xai οὐχέτι οὐδεὶς ἀνέδλεπέν εἰς αὐ- 
τὴν. Καὶ ἡμεῖς οὖν αυσχευασάµενοι, ἐχεῖσε χατάν- 
τῇσειν, εἴπερ Bla, xal τὰ ἀναγχαῖα συγχοµισάµενοι, 
ἐπεὶ µάδοιµεν, ἁπολωλέναι tb. ὕδωρ, συγχατεῤῥύη 
μὲν τὸ εὔελπι, xal διανείµαντες ἐχεῖ τὴν 6υΥΧΟ- 
phy, µόνου τοῦ δειλιᾷν καὶ εὔχεσθαι χἀξέστηµεν, 
τίς ἂν Oh ἀπαγάγοι τὰ τ,ιαῦτα τοῦ χατὰ προῦς- 
σίαν αυγγενικοὺ. El γὰρ Χαὶ μηδαμοῦ ἐνταῦθα ov 
61x». πρὸς ποχεµίους (6ε:έον γὰρ οὕτω), οὐδὲ ἀρέ- 
σχεια ἐπὶ δώροις, φει.οἵ τοῦ ἑἐμπελάσαι τόν τε ἁδ.λ- 








DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 1À 


kEríEotre τὴν τε μητέρα τοῖς τοῦ ᾿Ανδρονίχου ἀφύχτοις Α cum omni 


5 £226, is gs, 31A αὐτὸ δὴ τὸ ἄχρως ἀμελεῖν, χαὶ παρὰ 
LX-:55 τα οΌλον τὴν τοσαύτην πόλιν τθεσθαι καὶ τὸν ἐν 
9: file πάντα λαὺν, καί που xal εὔχεσθαι τὸν ὀτρατη- 
LEON ἐπιτμηθῆναι τὸν τῆς ἁλύσεως χρόνον, εἴ πως 
1 iota. ορυγὼν τὸ τοῦ βασιλέως πρόδωπον, Ec χόραχας ἧτε- 
τε χχεχόξεται, αυγγενὲς ἂν eU, µάλα τῷ προδιδόναι, καὶ που 
χανὴν ἐσραὶ χεῖρον, ὡς ἄν τις τοῦ λαλεῖν τεχνίτης ἑτκγωνί- 
Jai, ἐξηᾶιτο. Καὶ 6 λογίζεσθαι συνετὸς]ταυτίζοι γοῦν ταῦτ) ἂν 
ἱστέρουν εφτὰ τὸ αὐστοιχον. Οὕτω xol οἰαχοστρόφος νεὼς οὐ 
UT Tl; ledit χυρείαν͵ ἀλλὰ μισθοῦ, εἰ τῷ πεφαλαιωσαμένῳρ 
5 mir Εν ναῦν ἑγχοτοίη, ἐς ὅδον οὐχ ἔστι Moy ἐπιτεῖνα:, 
YE ἡμε- (βραµένει μέν ποτε χινδυνευούσῃ, λαλεῖ δὰ cov. 
πό ει pj BÀ. xai πράττει οὐχ ἀῤῥαθύμως * xal τὴν τέχνην 
ρττὸς ide τὸ xdv συστείλας, ἀφίησι τ) σχάφος προσαρα- 
a. deir cfr vat σχοπέλῳ, xal χατὰ Ρυθοῦ δῦναι αὐτῷ φόρτῳ 
4ρον. tal ἀνδράσιν. Οὕτω xa φύλαξ τελεσφόρου ἀμπέλου, 
καθάταξ ἀποστυγῶν τὸν δεσπότην κατὰ pico; τέ- 

9, xii Mtov, βοτρύων μὲν ἴσως ἅπτεται εἰς οὐδὲν, duyvi δὲ 
του X-*R μὲν κάτω περιοδεύει, πῆ δὲ τοῦ σχοπευτηρίου 
^y 61: γίνεται, xal ὧδε xai ἐχεῖ περιθλεπόμενος, φαντάζει 
4751.2: Επιμέλειαν ὁρῶν δὲ τὴν τοῦ φραγμοῦ αύμπηξιν καὶ 
πεπώτ., την ἐπ αὐτῷ τάφρον, ἐπιδουλευσάμενά ποθεν οὖν 
tuy t5 ἀποχωλύει, ἆλλ᾽ ela xal ἀπονυστάχων διάκειται, 
1,:03;, ἀνύων μὲν οὕτω τὸ xai τοῦ κτησαµένου τὴν ἅμπε- 
παρε 2ον βλάδος, μελετῶν δὲ ὁμεῖσθαι τοῖς αἰτιωμένοις, 
i :: ὡς οὔτε φεύγοι τοῦ ἀμπελῶνος, οὔτε Χεχλόφο,. οὔτ) 


ειν d: ἀποδοίη, ἀφιεὶς δὲ τὸ, 0ὐδὲ μὴν ἀμελήσοι, ὃ τὸν 
my z. ἄμπελων ἀπηχρείωσε. Ταῦτα δὲ τὰ xal τῷ Aavt5 
ω ἐπ ἐμφαινόμενα, BO ὧν οὗ µόνον ὁ Ανδρόνικος φέγοιτ' 
d fas ἂν, δύσνουν ἑαυτῷ ἄνδρα xai βαθὺν πονηρεύσασθαι 
(Gi: ττλιχούτοις ἐπιστῆσας πράγµασιν * ἁλλὰ χαὶ 6 Δαυϊὸ 
fro ἀπελέγχοιτο, nij ἂν ἔχειν διεχφυγεῖν γραφῆν τοῦ 
| me προδοῦναι. ᾿Αναχεφαλαιώσασθαι γᾶρ τὸ ἔπιχε-ρηθὲν, 
,vi* οὔτε χυδερνήτης χαραδοχῶν, εἴπερ ὁρμισθείη, àzo- 
E δαλέσθαι τὴν κεφαλ]ν χατὰ τὸν δυστυχῆ σωτῆρα τοῦ 


ει ἈἙέρεσυ, ὀκνήσοι ἂν, ῥᾳχίαις φθάσας προσαράξτι τὸ 
ο. σκάφος, κύμασιν ἐχδοὺς, ef. πως ἐκχολυμδήσας μό- 
m. Voy EDtYsvfigevcat * xal ἀμπελῶνος δὲ φύλαχα ὅαπχ- 
E vd» μὲν τὸ πιστευθὲν οὐκ εἰδότε, χόλῳ δὲ τῷ κατὰ 
τοῦ δεσπότηυ ἀφιέντα χλέπτεσῦαι, xa: θηρίοις βλάπτε- 
σθαι, οὐχ ἂν νοσφιζοίµην λέγειν προδοῦναι τὴν 
ἄμπελον. 


iC — vot; xal κίνδυνον δεινότατον ἐπισυρομένοις, εἴπερ 
^ — ἁἀμεληθεῖεν, ἕνα τινὰ µόνον εἰς αὐτοχράτορα χεφα» 
7 — Av ἐφιστᾷν, χαὶ αὐτὸν δὲ οὔτε λίαν ἐπιστήμονα τοῦ 
^ — ὅρᾷν, xal ὕποπτην δὲ! Ὦ Ἐπιμηθεῦ βασιλικὲ. οἷον 
5 — ἡμᾶς διέθου xaxóv! Ὢ ἁλυσιτελὴ; ὑστεροθουλία! Ὢ 
αλ. δυσανακλήτου χα οῦ ἀχίχητα ἑσιδίωξις ! Ὢ elxatoz 
7o bxilvo; μετάµελος! Οὐχ ἔσχε Υὰρ εἰς τέλος τὰ τοῦ 
(πο aw οὐξὲ τὸν βασιλέα λαθεῖν, AU) xal ἑκέστειλε 
μὲν ἐκεῖνος τὸν sl; μνήμην ἤδη γραφιχὴν ἀποτεύει- 
μένουν παραχοιμώμενον, οὐ µόνον ἐπὶ ἀμύνῃ τῆς πὀό- 
λεως, ἀλλὰ xal ὡς ἄν φασιν ὑπελθὼν δεξιῶς ἁμύντ- 

ται τὸν ἁπατεῶνα Δανῖδ εἰς δλεθρον. "Ηδη γὰρ χάτ- 

έγνω τὸν ἄνδρα xaX ὁ βασιλεὺς ὀγ.μαθέστερον, ofa 
ΒυΣσοδοµεύων fv. Ἐχρήτιζε δὲ ἄρα Tos Κρῆτα 

Βκτκοι.. Gn. CXXXVI. 


suo populo malis submersa, cum via 
unica orandi ducem ut lempus  expugnationis 
abbreviaret, cum, si vultum imperatoris fugiens ad 
corvos advolaret, proditori simillimus essel, atque 
aliquoties pejor, qui ut com^edus verbis tantum 
pugnasset. Mente prudens in eodem ordine istius 
inodi poneret. Quemadmodum gubernator navis cu- 
116 non est dominus sod conductor, si .igaseityr 
ili qui eam leserít, non esL ut magte "T 
catur , adest quidem periculo ; €onsikià «ero ej 
non sunt efficacia segniterque agit ; omni autem 
peritia ejus in unum intendente, in scopulos im- 
pingere carinam sinit atque in abysso mergi si- 
mul cum mercibus et fiominibus. Eadem ratione 
eliam custos viuez maturis uvis consitse aversans 
dominum odio perfecto, uvas forte ad nibil ali- 
gat, sepe tamen descendit in inferiorem partem, 
odo stat quasi in spectaculo, bic et illic respi- 
ciens curam simulat ; videns vero sepis compages 
foveamque juxta illam, eos qui insidiantur non 
amovet inde, sed dormiens jacet, perficiems ita 
damnum vinez possessoris, illico jurans quzreüti- 
bus se nunquam vitem desernisse, nec furatum 
esse, nec tandem tradidisse, clamans. Non tamen 
erat negligens, iis obstans qua vinex nocere potuis- 
sent. Hiec vero in David completa sunt cum ex illi 
non solum Andronicus argui poterit quod ejus- 
modi rebus administrandis viram prafécerit sibi 
infestam ct malis artibus fecundum, sed etiám Da. 
vid convictus fuerit proditionis reus. Ad resumen- 
dum enim inceptum, nec gubernator fuit exspe- 
ctabundus, cum. appelleret, eum discriinine càpi- 
tis, ut infelicem servatorem Xerxis damnare, dubi- 
t*n$ an, postquam in scopulos carinam impegis- 
set, fluctibus derelinquens, natando posset ali- 
quando solus salvari : custodem quoque vines 
ex re eredita fructum percipere nescientem, sed 
ex ira adversus possessorem sinentem eum de- 
pridari atque a bestiis laedi, non dubitarem 
asserere eum prodidisse vineam. 


Y. ΕΥ’. Ὢ οἷον χαχὸν, ὦ Ἀνδρόνιχε, µεγίστοις lo- D 65. Heujquantum malum, o Andronice, in magnis 


his operibus, qua etiam maximum periculum se- 
cum traxerunt, cum si negl»cta fuissent, unum 
tantum imperatori exprobratum fuisset, eique non 
satis quid fleri deberet edocto, solummodo vero 
suspicanti ! O regalis Epimetheu, memento, quanto 
malo fueris nobis | O inutile consilium ob tardi- 
tatem ! O tristis memoriz boni vana conseciatio ! 
O infruetuosa illa penitentia ! lu perpetuum 
enim qua ad Davidem, aut. imperatoram spectant 
non petérami latere. ldeo misit Cubicularium, 
iu historia jam memoratum, non solum ad defensio- 
nem urbis, sed etiam, ut aiunt, ad defensionem Da- 
vidis errabundi in ipsius perniciem. Jam enim 
cognoverat virum etiam imperator, sed. tardius, 


3 


11 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 12 
01. idém οἱ causa fuit defectiomis militum Α — £o'. Γέγονε xoi λειπανδρίας τῇ πόλει taóttf] αἴτιος. 


io civitate. Postquam enim multorum tmplesset ma- 
Rus inmerito, qui volunt desetere ordines sinit 
patriamque fugere que vellent. Qui divütiis abun- 
dabant, salutem cauponantes, pejus adliuc agebant. 
Mercenarii enim plebis, quicunque manibus id :nei 
ad portandas trabes, lapides procul jaciendas, ma- 


chinas dirigendas arcuuimque nervos tendendum,- 


putridn rellqdersht, sicque ilum defensoribus 
otbavérant , dong setem largiendo milites adv 
duxerunt ut se. potissimum ducibus uterenter. Si 
quis hun adinoneret, nósque proscipue, qni non 
Parum wmebamds, ne ille states rerànm obotset 
civitati, tenc nen eibi temperubat, lanentans, indie 
ιδ fereas atque exprolrans quod civitatem sie 
orfatám bomititbus videret. 


62, Calamitatum | cumulus fuit aquae tam ne- 
cessari& penuria. Àqua enim arcis quz de longe 
segre affluebat, ut esset salubris curandum erat ; 
ad hoc tempore labereque opus erat, et si vix 
potui »pta fiebat, fiebat tamen. Quidam ex exer- 
citu non ignobilis (Leo hic erst Mazidas) cum 
hoc accepisset munus sibique grstularetur, hor- 
tatus est Davidem ut tres dies consumerentur 
in opere, ut locus secretus tuto servare posset 
aquam in eo contentam, dum nulla esset necessi- 
tas aliud operandi, siquidem hostes nondum 
adessent, sed procul contra abessent. Hic sermo 
placuit David in tantum ut probaret. Yentus vero 
arripiens verba Mazid:e abstulit; ac in oblivione 
mentem Davidis sepeliens, surculum eduxit qui 
factus grandis truncus fuit mali magni. Nondum 
erat vespera, abundansque aqua libere fluere va- 
lens in suum receptaculum, cursum suum ma- 
gno sonitu indicabat. Tunc forte Mazidas cum prz- 
teriens quod factum esset audiisset, festinanter 
ad Davidem currit, referensque quod dixerat in 
mentem revocat. David vero, qui ultioném sumere 
posset, oblivisci maluit. Postquam vero audiisset re- 
üinendam esse aquam, quasi adhuc utilitati in po- 
eterum faturam, noluit, 23quamque fluere sinere 
jussit. Aqua Igitur fluxit in receptaculum quod 


£5 


Ηληρώσας γὰρ Ev πολλοῖς τὰξ χεῖρας. ὧν ox ἐχρῖν, 
ἀφίει τοὺς ἐθέλοντας λειποτάκτεῖν, καὶ φἐύγειν τὴν 
κκατρίδα, ὅποί βούλοινΊο. Καὶ οἱ βαθύπλουτὸὀι περ." 
ποιούµενοι οὕτω vb θώζεσθαι, ἀπετέλονν xal τι yst- 
pov. Μισθαρνοῦντες v5p τῶν δημοτιχῶν, ὅσοι δεξι») 
τὰς yelpa;, χαὶ βριαροὶ ῥά6δον τε χατενεγχεῖν, καὶ 
λίθον μαχκρὰν ἀφεῖναι, xat μηχανὴν διαχειρίσασθαε, 
καὶ τόξαυ νενρὰν ἐντεῖναι καὶ βαλεῖν, ἐξεχώρουν τῆς 
πατρίδος. Καὶ αὐτὴν μὲν ἀπεστέρουν οὕτως ἅμυν- 
αἠρων * ἑαυτοῖς δὲ ὅσα χαὶ στρατητοϊὶς ἔπειθον τοιού- 
φον ἀχολουθεῖν στρανὺν, δύροις πείθοντες. Κἄν τις 
αὐτῷ ὑπηγόρευσε, καὶ μάλιστά γε ἡμεῖς οἱ μὴ πἀνν 
tt δεδιότες, ὡς οὖχ ἀγαθὸν τῇ πὀ)έι τὸ οὕτω γενέ- 
σθαει, &AX' ἑἐντἀῦβα οὖν ἣν φορητὸς ὁ ávhp, σχε- 


5 τλιάζων καὶ δυσανασχετῶν, εἰ µεμφθείη ὡς περιιδών 


γενομένην οὕτω thv Πόλιν χένανδρον. 


ξβ’. Τὸ δὲ δη χορυφαῖον ἓν τοῖς xa0' ἡμᾶς τού- 
τοις χαχοῖς xai ἡ τοῦ ἀναγχαιοτάτου ὕδατος ἔχλει- 
ψις qv. Ὡς γὰρ ἡ τῆς ἀχροπόλεως δἐξαμενὴ ἀργῶς 
ix μακροῦ εἶχε, xaX ἐχρῆν ἀναποιηθῆναι αὐτὴν Ex- 
θεραπευθεῖσαν, ἔνθα χρόνῳ καταπεπὀνητὀ, ἐγίνετο 
φοῦτο μόλις μὲν, ἀλλ᾽ οὖν. Kal τις τῶν τῆς στρατιᾶς 
οὐχ ἀφανῆς (Λέων ἣν ἐχεῖνος 6 Μαξιδᾶς), ἀποδεξά- 
µενος τὸ πρᾶγμα καὶ ἑἐπαινέσας, παρεκάλεσε thv 
Δαυῖδ ἡμέρας τριθΏναί τινας μετὰ τὸ ἔργον, ἵνα 
στεγανωθὲν τὸ ἀγγεῖον ἔχῃ φυλάττειν τὸ πιστευθὲν 
ὕδωρ ἀσφαλῶς, διὰ τὸ μηδὲ ἀνάγχην τέως ἔπιτε- 
θεῖσθαί τινα, ofa τῶν πολεμίων οὕπω ἐπιχειμένων, 
ἀλλὰ ποῤῥωτέρω που διεστώτων. Καὶ Πρέσέν ὁ λό- 
qos τῷ Δαυῖδ, ὅσα yc δόξαι. "Άνεμος δὲ ἀφαρπάσας 
τὸν τοῦ Μαζιδᾶ λόγον, ἀπήγατε * χαὶ λἠθῃ χαταχώ- 
σας τὸ τοῦ Δαυῖδ φρονοῦν, ἀνέφυσε βλάστην ábpuv- 
θεῖσαν, πρέµνον μεγάλου xaxob. Οὕπω γὰρ ἣν ὁψία 
δείλη, καὶ τὸ χυρταΏηθεν ὕδωρ ἀπολυθὲν θέειν xac 
τοῦ σχτύους ἐλεύθερον, χατηχόρει τὸν δρόµον «p 
κελαρυσμῷ. Καὶ ó Μαζιδᾶς παροδεύειν τυχὼν, xat 
ἀχούσας, ὃ ἑγίνετο, τρέχει σπεύδιων ἐπὶ τὸν Δανῖδ, 
καὶ ἀναμιμνήὴσχει, προενεγχὼν, ἃ εἶπε. Καὶ ὃ Aauto 
ἀγαναχτῆσαι σχηφάµενος, προὐδάλετο λαθέσθά:. 
᾽Αχούσας δὲ, δεῖν ἐπισχεθῆναι τὸ ὕδωρ, ὡς ἔγχω- 
ροῦν γενέσθαι xal εἰσαῦθις τὸ χαλὺν, ἀπηνῄνατο, 
ἐπιτάξας ἀφίεσθαι ῥέειν τὸ ὕδωρ. Καὶ τοίνυν αὐτὸ 


fllam vicissim dimisit, curam supradictam inu- p μὲν εἰσέῤῥεεν, fj δεξαμενὴ δὲ ἐξέπεμπεν, ὃ ἐδέχετο, 


tilem faciens, cum post limum gypsum traxerit 
aqua. Non multi dies erant elapsi vacuumque re- 
ceptaculum erat, unde evanuerunt simul omnes 
8pes quas in arce reposueramus, nemoque jam ad 
illam oculos levavit. Nosmetipsi, licet invi, viam 
aggressi eramus necéssaria portantes, cum didici- 
mus, aquam periisse ; simul autem cum illa spes 
omnis evanuit ; ibi divisa qua supererat, unum 
tantummodo timere et otare statuimus αἱ aliquis 
averteret hzc istiusmodi proditionem adeo redo- 
lentia. Tunc euim nullum erat pactum cum ho- 
stibus(quamvis facienduin esset), nulla dona ut 
adirentur certius frater ac. mater. fato. Andronico 
incritabili, sed suimma negligentia illaque urbs 


ἀναλυθείσης τῆς προσφάτου ἐπιποιῄσεως, οἷς τὸ 
ὕξωρ ἀπαλεῖφαν τὴν üypXv παρέσυρε τίτανον. Kat 
οὐ πολλαὶ ἡμέραι ᾧχοντο, xat. ἣν τὸ ἀγγεῖον χενόν * 
ὅθεν συνεξεχενώβησαν ἡμῖν ἅπασαι αἱ ἐπὶ τῇ ἀκρο- 
πόλει ἐλπίδες, xaX οὐχέτι οὐδεὶς ἀνέθλεπέν εἰς αὑ-- 
τὴν. Καὶ ἡμεῖς οὖν συσχευασάµενοι, ἐχεῖσε χαταν-- 
τῇσειν, εἴπερ Bla, xa τὰ ἀναγκαῖα συγχοµισάµένοε, 
ἐπεὶ µάδοιµεν, ἁπολωλέναι τὸ ὕδωρ, συγκατεῤῥύη 
μὲν τὸ εὔελπι, καὶ διανείµαντες ἐχεῖ τὴν όνγχο-- 
μιδην, μόνου τοῦ δειλιᾷν καὶ εὐχεσθάι χαξέότηµενς, 
τίς ἂν δὴ ἁπαγάγοι τὰ τ,ιαῦτα τοῦ χατὰ προῦδσ- 
σίαν συγγενιχοῦ. El γὰρ *at μηδαμοῦ ἐνταῦθα σο.- 
ῥήχη. πρὸς ποχεµίους (θετέον γὰρ οὕτω), οὐδὸ à pé- 
σχεια ἐπὶ δώροις, φει.οἵ τοῦ ἐμπελάσαι τὀν τε ἁδςλ-- 





—-——— — —— — 


73 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 1ἱ 
tbv τὴν τε μητέρα τοῖς τοῦ ᾽Ανδρονίχου ἀφύκχτοις Α cum omni suo populo malis submersa, cum via 


λίνοις, ἀλλ᾽ αὐτὸ δη τὸ ἄχρως ἀμελεῖν, χαὶ παρὰ 
φαῦλον τὴν τοσαύτην πόλιν τἰθεαθαι καὶ τὸν iv 
αὑτῇ πάντα Aabv, xal που xal εὖχεσθαι τὸν ὀτρατη- 
γὸν, ἐπιτμηθῆναι τὸν τῆς ἁλύσεως χρόνον, eT πως 
ἐχφυγὼν τὸ τοῦ βασιλέως πρόδωκον, ς χόραχας ὧτε- 
ρύξεται, συγγενὲς ἂν aUo μάλα τῷ προδιδόναι, xal που 
καὶ χεῖρον, ὡς ἄν τις τοῦ λαλεῖν τεχνίτης ἑπαγωνί- 
σαιτο. Καὶ ὁ λογίζεσθαι συνετὸς]ταυτίζοι γοῦν ταῦτ᾽ ἂν 
χατὰ τὸ σύστοιχον. Οὕτω καὶ οἰαχοστρόφος νεὼς οὗ 
χατὰ χυρείαν, ἀλλὰ μισθοὺ, el τῷ γεφαλαιωσαμένῳρ 
τὴν ναῦν ἑγχοτοίη, kc ὅδον οὐχ ἔστι πλέον ἐπιτεῖναι, 
παραμένει μέν ποτε χινδυνευούσῃ, λαλεῖ δὲ ἆπνν ' 
τελή. xai πράττει οὐχ ἁῤῥᾳθύμως * χαὶ τὴν ἐέχνην 
εἰς τὸ πᾶν συστείλας, ἀφίησι «5 axágoz προδαρα- 
χθῆναι σχοπέλῳ, xal χατὰ βυθοῦ δῦναι αὐτῷ φόρτῳ 
xal ἀνδράσιν. Οὕτω xaY φύλαξ τελεσφόρου ἀμπέλο», 
χαθά-αξ ἁποστυγῶν «bv δεσπότην χατχ uico; τέ- 
λειον, βοτρύων μὲν ἴσως ἅπτεται elo οὐδὲν, duyvà δὲ 
πή μὲν χάτω περιοδεύει, Tij δὲ τοῦ σχοπευτηρίονυ 
γίνεται, xai ὧδε χαὶ ἐχεῖ περιθλεπόµενος, φαντάζει 
ἐπιμέλειαν' ὁρῶν δὲ τὴν τοῦ φραγμοῦ σύμπηξιν καὶ 
τΏν ἐπ αὐτῷ τάφρρον, ἐπιδουλευσάμενά ποθεν οὐκ 
ἁποχωλύει, ἁλλ cola xai ἁπονυστάνων διάκειται, 
ἀνύων μὲν οὕτω τὸ χατὰ τοῦ κτησαµένου τὴν ἅμπε- 
ον βλάδος, μελετῶν δὲ ὀμεῖσθαι τοῖς αἰτιωμένοις, 
ὡς οὔτε φεύγοι τοῦ ἀμπελῶνος, οὔτε χεχλόφοι. οὔτ᾽ 
ἁποδοίη, ἀφιεὶς δὲ τὸ, Οὐδὲ αν ἀμελῆσοι, ὃ τὶν 
ἄμπεληων ἀπηχρείωσε. Ταῦτα δὲ τὰ xal τῷ Δαυῖδ 
ἐμφαινόμενα, δι ὧν οὗ µόνον ὁ ᾿Ανδρόνικος ψἐγοιτ' 
ἂν, δύσνουν ἑαυτῷ ἄνδρα χαὶ βαθὺν πονηρεύσασθαι 
εγλιχούτοις ἐπιστήσας πράγµασιν * à xal ὁ Δανῖδ 
ἀπελέγγχοιτο. μὴ ἂν ἔχειν διεχφυγεῖν γραφῆν τοῦ 
πρηδοῦναι. ᾽Ανακεφαλαιώσασθαι γᾶρ τὸ ἔπιχε:ρηθὲν, 
οὔτς χυδερνήτης χαραδοχῶν, εἴπερ ὁρμισθείη, ἆπο- 
6αλέσθαι τὴν χεφαλὴν χατὰ τὸν δυστυχῆ σωτῆρα τοῦ 
Ἔέρξσυ, ὀχνήσοι ἂν, ῥᾳχίαις φθάσας προσαράξτι τὸ 
σχάφος, χύµασιν ἐχκδοὺς, εἴ πως ἐχκολυμθήσας µό- 
vos περιγενήσεται ' xal ἀμπελῶνος δὲ φύλακα δαπᾳ- 
vi» μὲν τὸ πιστευθὲν οὐκ εἰδότα, χόλῳ δὲ τῷ xat 
«00 δεσπότηυ ἁριέντα χλέπτεσθχι, xa* θηρίοις βλάπτε- 
σθαι, οὐχ ἂν νοσφιζοίµην λέγειν προδοῦναι τὴν 
ἅμπελον. 


ΕΥ. Ὦ olov χαχὸν, ὦ Ανδρόνιχε, µεγίστοις ἕἔρ- 
γοες, Χαὶ χίνδυνον δεινότατον ἐπισυρομένοις, εἴπερ 
ἀμεληθεῖεν, ἕνα τινὰ µόνον εἰς αὐτοχράτορα χεφα- 
Ahv ἐφιστᾷν, χαὶ αὐτὸν δὲ οὔτε λίαν ἐπιστήμονα τοῦ 
ὁρᾶν, καὶ ὕποπτον 661 "Q Ἐπιμηθεῦ βασιλικὲ. οἷον 
ἡμᾶς διέθου κακόν! Ὢ ἁλυσιτελὴ: ὑστεροδουλία! Ὢ 
δυσαναχλήτου χα οὗ ἀχίχητα ἑπιδίωξις 1 Ὢ εἰκαῖος 
ix:lvo; μετάμελος! Οὐκ ἔσχε yàp εἰς τέλος τὰ του 
4au13 οὐξὲ τὸν βασιλέα λαθεῖν. Διὸ χαὶ ἑπέστειλε 
μὲν ixtivog τὸν εἰς μνήμην ἤδη γραφιχῆν ἁποτεθει- 
µένου παραχοιμώμενον, οὗ μόνον ἐπὶ ἁμύνῃ τῆς πό- 
λεως, ἀλλά xal ὡς ἄν quoi ὑπελθὼν δεξιῶ» ἁμύντ- 
ται τὸν ἁπατεῶνα Δαν]ῖδ εἰς ὄλεθοον. "Hór, Υὰρ xa:- 
έγνω τὸν ἄνδρα xaX ὁ βασιλεὺς ὀγιμαθέστερον, οἷα 
βυσιδοµεύων Tv. Ἐκρήτιζε δὲ ἄρα πρ» Κρῆτα 

PaTnoL, Gn. CXXXVI. 


unica orandi ducem ut tempus expugnationis 
abbreviaret, cum, si vultum imperatoris fugiens ad 
corvos advolaret, proditori simillimus esset, atque 
aliquoties pejor, qui ut comaedus verbis tantum 
pugnasset. Mente prudens in eodem ordine istius 
modi poneret. Quemadmodum gubernator navis cu- 
j's non est dominus sed conductor, οἱ. ikaseltyr 
ili qui eam lzserit, non est ut mag n 
catur , adest quidem periculo ; €onsilia *vero e| 

non sunt efficacia segniterque agit; omui autem 
peritia ejus in unum intendente, in scopulos im- 
pingere carinam sinit atque in abysso mergi si- 
mul cum mercibus et ftiominibus. Eadem ratione 
etiam custos viuez maturis uvis consit:e aversans 
dominum odio perfecto, uvas forte ad nihil alli- 
gat, sepe tamen descendit in inferiorem partem, 
modo stat quasi in spectaculo, hic et illic respi- 
ciens curam simulat ; videns vero sepis compages 
foveamque juxta illam, eos qui insidiantur non 
amovet inde, sed dormiens jacet , perficiers ita 
damnum vinex possessoris, illico jurans quzereiti- 
bus se nunquam vitem desernisse, nec furatum 
esse, nec tandem tradidisse, clamans. Non tanen 
erat negligens, iis obstans quas vinez nocere potuis- 
sent. Hac vero in David completa sunt cum ex illis 
non solum Andronicus argui poterit quod ejus- 
modi rebus administrandis virum prafeéceril sibi 
infestum οἱ malis artibus fecundum, sed etiam Da- 


C vid convictus fuerit proditionis reus. Ad resumen- 


dum enim inceptum, nec gubernator fuit exspe- 
ctabundus, cum appelleret, eum discrimine capi- 
tis, ut infelicem servatorem Xerxis damnare, dubi- 
tans sn, postquam in scopulos carinam impegis- 
set, fluctibus derelinquens, natando posset ali- 
quando solus salvari : custodem quoque vines 
ex re credita fructum percipere nescientem, sed 
ex ira adversus possessorem sinentem eum de- 
predari atque a bestiis ledi, non dubitarem 
asserere eum prodidisse vineam. 


p 65. Heuquantum malum, o Andronice, in magnis 


his operibus, qua etiam maximum perieulum se- 
cum traxerunt, cum si negl»cta fulssent, unum 
tantum imperatori ezprobratum fuisset, eique non 
satis quid fleri deberet edocto, solummodo vero 
suspicanti ! O regalis Epimetheu, memento, quanto 
malo fueris nobis ! O inutile consilium ob tardi- 
tatem ! O tristis memorize boni vana conseciatio ' 
O iníructuosa illa poenitentia ! lu perpetuum 
enim que ad Davidem, aut imperatorzm spectant 
non poterant latere; ldeo misit Cubicularium, 
in historia jam memoratum, non solum ad defensio- 
nem urbis, sed etiam, ut aiunt, ad defensionem Da- 
vidis errabundi ia ipsius perniciem. Jam enim 
cognoverat virum etiom imperator, sed. tar/lius, 


Τό EUSTATITIII TITESSALONICENSIS METROPOLIT £ 76 


quod tempore clam machinaretur. Cretice ergo A ἐχεῖνος * 


egit. erga Cretensem ; sed istum astutum Argum, 
Davidem dico, qui oculis acutis malum semper 
videl per bunc celerem Mercurium percutere et de- 
lere clam non potuit. Etenim hoc prxsentiens David 
praevenit , tempus mali nestri, eommodi proprii 
gratia, abbreviaturus ; atque in altum se immer- 
gens ut fulica qua aquilam metuens se in profun- 
dum immergit, adunco rostro Andronicum effu- 
git, cum ipse Andronicus ad illum unguibus 
aduncis descendisset, Vespere enim venit cubicu- 
larius postridieque mane perieramus, omnibus 
a Davide ordinatis, viso intus quem formidabat et 
nullum auxilium exterius nobis adesset , in salutem 


καὶ τὸν ὕπορυλον "Αργον, τὸν Δαυῖδὸ, 
ἀνυστάχτοις và γε εἰς πονηρίαν ὄμμασι βλέτντα, 
«οὐχ ἔσχεν ἀφορητὶ δι 'Ερμοῦ ἐχείνου εὐπτέρου βα- 
λεῖν xal καταθαλεῖν, ᾽Αλλὰ προαιαθόµενος ὁ ἁτνῖὸ 
φθάνει ἐπιτεμὼν τὸν χαιρὸν τοῦ ἡμετέρου χακοῦ, 
ὡς εἰς χα)λὸν ἑαυτῷ * xaX οἷον ὑποδὺς βνθὸν κατὰ λά- 
pov, ὃς ὑποπτήξας ἁλιαίετον βυθισθείη, ἑξέφυχε τὸν 
ἀγχυλοχείλην Ανδρόνικόν, Ανδρόνιχος ἀποθὰς a5- 
τὸς xat' ἐχείνου τοῦ γαμφώνυχος. Ἑσπέρας γὰρ ἡ)- 
θεν ὁ παραχοιμώμενος, xal ab piov ἕωθεν ἁπολωλα- 
μεν, διοιχονομησαμένου τοῦ Δανῖδ, μήτ᾽ ἔνδον ἰδεῖν, 
ὃν ἑδεδίει, µήτε μὴν ἔξωθεν ἐπικουρίαν γενέσθαι 
ἡμῖν, ἐπὶ σωτηρίᾳ μὲν τῶν ἄλλων, βλάδῃ δὲ αὐτοῦ, 
fv ἔπαθεν ἂν, σεσωσµένης τῆς φύλεως, Οὕτως 


quidem aliorum, in ruinam vero ejus, quam passus B ὁ Aavtó χυνηγετούμενος ὑπὸ τοῦ Ανδρονίκου, ἔμη- 


esset, salva eivitate. Ità David insectante Andro- 
nico, id meditatus est ne prada illius fieret, nihil 
vero pre nobili Thessalonica , si solus ipse salva- 
Yciur, ne totum quidem mundum posuit. 


64. Porro dies multi elapsi sunt, el ante. cruen- 
tim bellum, et ex quo acriter pugnatum est, 
nullusque vidit illum nec lorica bellica indutum 
nec equo generoso insidentem. Mulus eum por- 
tabat absque bracis juvenilibusque ocreis ; petasus 
vero ruber insolitus modo Iberico caput ejus tege- 
Lat. Barbari iuformant illum  appellantque, quo- 
modo amant, rugosum quidem sicque iuferiori 
parte coaretatum reliquo habitu, vultu vero dila- 


χανᾶτο, μὴ πεαεῖν ὑπὸ ἄγραν ἑχείνῳ, παρ οὐδὲν 
ph ὅτι γε τὴν καλὴν θεσσαλονίκην, εἰ µόνον 
περισωθείη αὐτὸς, ἀλλ᾽ οὐδὲ τὸν πάντα κόσμον τιθέ- 
μενος. 


EX. Οὐχοῦν ἡμέραι συχναὶ, αἱ μὲν πρὸ τοῦ σφο- 
ὁδροῦ πολέμου, αἱ δὲ κατὰ τὴν τούτου ἀχμῆν, xal οὗ- 
δεὶς ἐχεῖνον εἶδεν οὔτε ἐν ἔπλοι; δεινοῖς δύναντω, 

τε ἵππου εὐγενοῦς ἐπιδάντα. Ἡμίονος δὲ ὤχει αὖ- 
τὸν ἀπὸ Bpáxa; xal πεδίλων νεωτερικῶν * ἔσκεπε 0x 
καὶ τὴν κεφαλὴν Ἰδηρικώτερον ἔχφυλος πῖλος Epu- 
θρός. Βάρδαροι ἐχεῖνον καὶ τεχνῶνται xai καλοῦ- 
σιν, fj φιλοῦσι, πολύπτνχον μὲν καὶ οὕτω σΏνεσταλ- 
µένον χάτω τὴν λοιπὴν περίθεσιν, τὰ 0b περὶ mpóa- 


tatum inflexumque commode adversus solem uL { ὠπον εὑρυνόμενον καὶ πρηνεύοντα ἐς ἰχανὸν κατὰ 


qui molliter vitam agens procula sole militem 
rcjiciat ; festa hujusmodi hominibus gaudent. Certus 
hiec vestimenta norunt, sicque sponsus prae vesti- 
bus magnificis ostentaret mollitiem. Si quande 
arcum caperet, diceres illum experiri apud vendi- 
tores, quomodo 4endere posset. Dicitur sagittam 
projecisse in arcem contra hos qui ibi sedebant, 
lapidejque unum ex (unda, ac deinde se his 
subduxisse ad inuros ; dicitur eliam suturas ocrea- 
rum Latinorum irrisisse, quos tam fortiter repulit, 
qui nobis mala parabant ac audieudo ridebant. Sui 
vero, euim deridentes, dicebant sedisse interius ad 
murorum umbram, videntemque jacula exterius 
volanila, dicere solitum : « lta bonum est bic 
esse, » slatimque festinantem transire in alium lo- 
cuim obumbratum et tutum, ita. quarentem partem 
murorum ubi se melius baberet, juxta quod dicunt, 
consulto ipsum eztra teli jactam vivere. 


65, Talem eum videntes convivie- dici arum 
siudíosi quod placcbot illi loquebanti ür* ut hoc 
vero generosius vidcretur, blandienté$" ticcedebant 
qui vacabant adulntioni. Apud illos Ificoirsiderate 
irrepsit lancola sórteti habens po&titas, "I iartarum 
vergentes. Adulatoresquidem ο studentes, 
ostentebant in semetipsis odium allversus civitatem, 
nt cüum illo qui cam oderat. crlininóse consenti- 
rent, Erat autem. apud illos Peanff "lietoris poema 
quod ille de furto sententiam pronuntians ubique 


ἑλίου, ἵνα καὶ οὕτω τὸν στρατιώτην ἀπολέγοιτοτρυφε- 
ρευόµενος ἀνηλίαστα. "Eopth φιληδεῖ τοιούτοις &v- 
δράσι’ πανήγυρις οἵδε τοιούσδε στολμούς * νυμφίος 
ἂν οὕτω θρύπτοιτο ἀδρυνόμενος. Τόξον δ᾽ ἐχεῖνος εἴ 
που xal χειρισθείη, πειρᾶσθαι εἶπες ἂν αὐτὸν ἑχεί- 
νου κατὰ τοὺς ὠνουμένους, ὅπως ἂν ἔχοι τοῦ salve- 
σθαι, Κατὰ δὲ γε τὴν ἀχρόπολιν λέγεται ὀϊστὸν ἕνα 
χατὰ τῶν ἐχεῖ περικαθηµένων ἀφεῖναι, xai λίθον 
ἕνα ἐκ σφενδόνης * εἶτα xaX ὑποθέσθαι τοῖς ἐπὶ των 
τειχέων, πεδίλων ῥαφέας ἐξονειδίζειν τοὺς πἑριξ Λα- 
τίνους, οὓς χαὶ τοσοῦτον ἠμύνατο, xaxà ἡμῖν ῥάπτον- 
τας, καὶ ἐγγελῶντας οἷς Ίχουον. Ἔλεγον δὲ οἱ ἀμφ᾽ 
αὐτὸν σχώπτοντες ἐχεῖνον, xal ὅτι χαθήµενος Eco 
τειχέων κάτω περὶ σχιὰν, καὶ βέλη βλέπων ἔξωθεν 
ἐπιπεταννύμενα, εἰώθει λέγειν, ὡς Nat, καλὰ, xax 
τὰ ὧδε * καὶ εὐθὺς ἀναπηδῶν µετεχάθιζεν εἰς ἄσυλόν 
τινα σχιατραφἰαν καὶ ἄσκυλτον, πρὸς τὸν εὖ ἔχοντα 
τοῖχον µεταῤῥέπων, ὅ qaot, καὶ (fv κυρώσας ἔξω 
βελῶν. 

£e'. Kai τοιοῦτον ὄντα ἐχόλαπτον ἐς καρδίαν αὑ - 
τὴν οἱ τρῶκτα: ἄρεσχοι, χαθαρώτερον δ ἐχφῆναι, 
οὐκ ἀνίέσαν θιυπεύοντες οἱ τὴν χολακχείαν περίερ΄οι. 
Καὶ ἑῤῥεπε πρὸς αὐτοὺς τῷ xoóqtp ἡ πλάστιγδ, χη- 
pas MN M ᾿κατὰ τὰς ποιητικὰς, νενούσας εἲς ἹΤάρ- 
ταρον. Οἱ δὴ καρδιοχολάπται χόλακε; xal παρηύγα-- 
Co» iv αφίσιν αὐτοῖς κατὰ τῆς πόλεως μίσος, οἷς τῷ 
τὴν πόλιν μισοῦντι καχκοῄθως συνδιξτίθεντο. Καὶ ὃν 
ἐπ᾽ αὐτοῖς τὸ τοῦ Παιανιέως ῥήτορος, ὅπερ ἐχεῖνως 
περὶ χλοπΏς γνωμµατεύων xvxXuxiog περιἠγαγ:ν, ὡδέ 


71 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


78 


πως παρατεχκτήνασθαι  Σοὶ μὲν, ὦ Δαυ]ὸ, προδατι- A ferebat, forte ut mutaret. Quidquid ad proditionenr 


xbv τὸ φιλιχὸν, εἴπερ fiv 2uetóv σοι. "Apz δὲ οὕτως 
εἰρηναῖος ὧν, ἑπέτρεπεν ἄλλοις ποιεῖν τὸ δἑον εἰς 
μάχην; Οὔχουν. ἀλλ) εἰς παντελὲς xol αὐτὸς τὸν 
΄Ἂρην ἐπέδησεν Ev va ἡμῖν, οὐκ οἶδα τίς ποτε τῶν ἐξ 
᾽Αλωέως ὢν, τάχα δ' ἂν Ἐφιάλτης, εἴτ οὖν Ἐπίαλ- 
τος. Ó παρὰ τοῖς Ἄσχλης τιάδαις ἐπαχθῶς τοὺς áva- 
Χειμένους βαρύνων, etia xal πνιγαλεὺς ὁ αὐτός. 
τος (ὰρ οὖκ ἂν λεχθείη, ὃς οὐδενὶ τῶν εὖ λεγόν- 
των ἐδίδου ὥτα, el μὴ ἄρα κατά τι σκῶμμα παροι- 
μιῶδες τὸ i-i εὐηθείᾳ. Τοιούτους γὰρ τοὺς ὥτους 
καὶ δρνιθας fj παροι,ία ἔχοι δοχιµάσασα. Οὔτε τοί- 
vov αὐτὸς Ίθελε ὁραστέἑριος εἶναι, καὶ τοὺς λοιποὺς 
δὲ ἀπεχώλυε, κατάγχων εἰς Bíav. Ἑκδρομὴν γοῦν 
θέσθαι τὴν τυχοῦσαν χατὰ τῶν ty pv εἰς τοσοῦτου 
ἐδέησεν, ὥστε, οἶμα:, ὁ Σιχελὸς, εἴπερ εἶχε μυχτηρά 
τινα νεύοντα «pho ἀστεῖσμὸν, εἰς εὐεργέτην αὑτὸν 
προσεποιῄσατο ἄν * ἐπείπερ ola. χαὶ ὀφθαλμοῦ χόρτν 
ἐχείνῳ δ.εφυλάξατο τὴν στρατιὰν, ὡς μηδὲ ναῦν EG 
αὐτῶν ἀπο)έσθαι τό γε εἰς αὐτὸν Ίχον * εἰ καὶ στρα- 
τιῶταί τινες, οὐχ ἥχιστα δὲ τὰ τῆς θεσσ:λονίκης τέ- 
xva, ol μετά τοὺς φυγάδας περίλοιπρι, ἁπολεοντω- 
θέντες olov τῷ ὑπὲρ τῆς πατρίδης θυμῷ, δεινὰ 
ἑποίουν ὀσημέραι κατὰ τῶν πολεµίων, ὡς οὐχ ἄν τις 
ἑλπίσειε, δραστηρπύµενοι. 

ἔς'. Καὶ εἶδεν ἄν τις ἐνταῦθα πονηρίαν ἀνδρὸς 
φαύλου xal σοφιστείαν βύθιον. Παρακλητευόμενος 
γὰρ, ἀνοίγεσθαι τὰς πολιτικὰς πύλας ἐπὶ φπολέμῳ, 
xai μὴ ὑπαχούων, εἶτα xal τινα σφοδρότερα µανθά- 


νων, xal ὁ αὐτὸς αὖθις µένων, xal ἀναχρινόμενος, (2 


ἐφ) ᾧ τῶν πολεμίων οὕτω φείδεται, πρῶτα μὲν 
προδάλλεται βασίλειον τηρεῖν χέλευσµα, χαστροφυ- 
λαχεῖν ἐπιτάσσον αὐτῷ ' µανθάνων δὲ, ὡς οὗ τοῦτό 
ἐστι χαστροφύλαχα εἶναί τινα, τὸ ἔσω τείχους ἐγχε- 
χλεῖσθαι, ἀλλὰ τὸ πάντα ποιεῖν, δι ὧν ἂν τοὺς 
ἐχθροὺς Βλάψειε, καὶ τὸ κάστρον οὕτω φυλάξειεν (εἰ 
μή τις xaloln xal οἴχου, ἢ ἀμπέλου, ἢ νεὼς φύλαχα 
τὸν ἔσω ἐγχορδυληθέντα, xal οἰχουρικῶς καθήµενον' 
eU τί που δὲ ἔξωθεν ἐπίδουλον, ἀλλ) ἐχεῖνο |i 
εὖ ἔχειν, ἕως καὶ ἐντὺς παρεισδύσεται ὀλέθριον)" 

δὲ δικαιολογεῖσθαι τοῦ λοιποῦ ἀφεὶς, διέδαλλε Muy 
δεδιέναι, p τὸν πηλὸν ἀφεθέντες τινὲς προελθεῖν 
ἐχπετασθήσονται elc τὸ φυγεῖν, xal οὕτως ἐπὶ πλέον 
λειπανδρήσῃ τὰ τῆς πόλεως. Καὶ ἑδυσχέραινον μὲν 
ol ἀγαθοὶ στρατηγοὶ, ἀκούοντες τοῦτο, καὶ οἱ στρὰ- 
tuvt2t, ἔφερον δ᾽ ὅμως, εἰ σώματι πόλεως χαλῷ 
φαύλη ἐφίσ-αται χεφαλή. Καὶ οὖκ ἑτόλμων ἐγχειρεῖν 
λύειν thv ἐπιτεταγμένην ἁρμονίαν αὐτοῖς, πειθαρ- 
χοῦντες οὖκ ἐπὶ ἁγαθῷ. 'AXX ὅτε ποτὲ xol αὑτὸς 
ἑχόρωσε πειθοῖ εἶξαι, ῥᾳδιουργεῖ οὕτω, τοῦ Χούμνου 
τεθαῤῥηχότος ἅμα τῷ περὶ αὐτὸν στρατιωτικχῷ λά- 
χει ἐπεισπεσεῖν τοῖς Ex τῶν ἑῴων πνλῶν πολεμοῦσι, 
xai ἐγχεχειρηχότος οὕτως, εἰ xaX δυστνχῶς ἀπέδη 
τὸ τέλος διἁ φαυλότητα τῶν σνναραµένων αὑτῷ τῆς 
μάχης, xai ὀχλούντων τῶν τε ἐπηλύδων Ἱατρατιω- 
τῶν, χαὶ τῶν τῆς πόλεως δὲ τέχνων, ἃ ταύτῃ περι- 
ελείφθησαν μετὰ τοὺς φυγαδίας, χατὰ σπουδὴν ἐχ- 
δρα μεῖν ἐπὶ τοὺς πολιορχοῦντας, διὰ τὸ τοὺς Λατί- 


p pulehro corpori civitatis turpe caput 


spectabat, tibi jucundum erat, o David, eum tibi 
essct simile, Num ille pacificus alios agere quod 
necessarium erat pugna sinebat ? Neutiquam ; sed 
omnino iis quz bellum poscebat obstabat, quadam 
die nescio quis ex Aloco, forte Ephialtes, aut tan- 
dem Epíaltus, impatienter qui apud Asclepiades ja- 
cebant sufferens, quasi oppressionem nocturnau. 
Non ergo diceretur bubo qui aures non prabuerit 
bona consilia dantibus , sed faecetiis vulgaribus ac 
stul'is. Proverbium enim hos bubones atque aves 
recte probaverat, Nec ergo agere volebat, caeteros 
vero prohibebat, vi retinens. Egressio quidem 
ne ageretur adversus hostes data occasione adeo 
timebat, ut, puto, Siculus, si in eo fuissent ali- 
quoi sensus urbaunitatis, quasi benefactorem eum 
esset. habiturus ; eum sicut pupillam oculi ejus 
exercitum servaret, ita ut nullus ex eo perierit, 
quod certe ad eum spectabat, etsí quidain. milites, 
prrcipue autem CThessalonice filii, post fugam 
superstites, qui perierunt animo leonino pro patria, 
terribilia quotidie agerent adversus hostes supra 
omine quod sperari poterat. 


66. Tunc dignosci poterit malitia altaque astutia 
hujus hominis. Invitatus enim ad aperiendas por- 
tas civitatis belli tempore, non obtemperat ; deinde 
pericula majora discens , nihilominus adhuc perstat. 
Cum inde inquisisset qua parte hostibus parcendum 
esset, primum quidem jussum (imperatoris ser- 
vandum praedicat, ipsi ut castra servet prsecipien- 
tis. Cum vero didicisset non satis esse aliqnem cu- 
stodire intra muros ut vocetur castrorum custos, sed 
ut omnia agat quibus offendat hostes, sicque ea- 
stra' custodiri (nisi aliquis domus, ant vitis, 
aut navis custos appellatur. qui intro - tmtüs. est 
domique sedet; ac si aliquid insidiarem flat de fo- 
ris, hoc fleri sinat, usquedum malum interius 
pervadat ) : ille vero se purgare aliis omittens, prz- 
dicabat se timere ne quidam postquam limum 
turbassent in fugam converterentur sicque am- 
plius hominibus eareret civitas. lndignabantur 
fortes duces, boc audientes, militesque cum eis, 
imposi- 
tum fuisse. Nec audebant sponte solvere lhar- 
moniam ipsis impositam, non in bonum sic obc- 
dientes. Sed cum certus fuit de obedientia, fraudu- 
lenter egit hoc modo: cum Comnenus fuisset ausus 
cum parte ezercitus, quam sub manu habebat, 
ruere in hostes e portis orientalibus, sicque aggres- 
sus fuisset, etsi male successerit ob culpam eorum 
qui aciem  ordinaverant, turbulentorum,; wmili- 
tum zlienigenarum flliorumque civitatis quos am- 
plexata est post fugam, quod festinanter cxceur 
rissent in obsidentes, eo quod omnes Latini con- 
cuürrerant adversus Chumnum, ipse postquam vix 
aperujetat.portas ac dimisisset irruere lianc excur- 


WC ὅλους γενέσθαι τοῦ ἀντιχωρῆσαι κατὰ τοῦ - sionom desideratam, retro deinde januas clausit 


"9 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLITAE 


80 


quod difficile in urbem reverti possent qui sic A Χούμνου, αὐτὸς µόγις ἀνοίξας τὰς πύλας, χαὶ ἀφεὶς 


exiissent ; postremo vero juramento asseruerunt 5e 
penam terribilem pro audacia solvisse, cstera 
pacificos se futuros promiserunt nec impossibilia 
contra Dei voluntatem ausuros. 


650sv ἑχδρομὴν προθῆναι τὴν ζητουμένην, εἶτα 
συνέχλεισεν ὄπισθεν αὐτῶν, ὡς μόλις δυνηθῆναι 
τοὺς ἐξελθόντας ἔσω γενέσθαι τὰ τῆς πόλεως, χἀν- 
τεῦθεν ἑκχείνους δεινην οὕτω ποινην τοῦ θαρσεῖ 


τινυμένους διοµόσασθαι ἠσυχάζειν τοῦ λοιποῦ, χαὶ μὴ βιάζεσθαι τὰ μὴ δυνατὰ, ἔνθα θεὸς ἄλλα βούλεται. 


67. Superfluum non erit hic conscribere ad ho- 
norem ducis, qui bello adversus Chumuum externa 
"tunc rupto, post famam ad ipsum perlatam, noluit 
periculum Barbarorum augere, contra Chumnum 
pugnando, ita ut Barbari utrinque vexati czde- 
rentur. lgitar a pugnando abstitit et aliunde trium- 
phum  qussivit. Altissimus enim adversum nos 
convocavit in colle orientali Zabarii rite demon- 
sans pugnz dispositionem, quam indicabat pulvis 
sublata a currentibus atque ab adversariis. Preces 
autem ae deprecationes quas egit, nemo credere 
posset. Hoc est vero evidens quam negligens fuerit 
in Latinis persequendis, quantaque ignavia in 
amovendo a nobis bello, quomodo timens ne ac- 
cusarent, quod illius causa adoriendi exercitus 
Romanus supervenerit. Tunc vero mulieres eum 
riserunt, ac postquam de supernis illas descen- 
dere jussisset ascendit ipse indecoro modo hec 
Joca repleturus. At hoc ludibrium ex mulieribus 
neutiquam illum movit. Unde enim scire pote- 
rat ejusmodi cavillaüones muliebres sspe viris 
vacillantibus profuisse ad animum resumendum, 


cum Barbaris tum Graecis * Hoc autem. malum , 
magnum et manifestum ex illo experti sumus, * 


Εξ’. Ox ἂν δὲ εἴη πάρεργον ἐνταῦθα προσιστορῆ- 
σαι πρὸς θαῦμα τοῦ στρατηγοῦ χαὶ ὅτι, τοῦ χατὰ 
τὸν Χοῦμνον πολέμου ἕἔξω τότε ῥαγέντος, wal τοῦ 
πράγματος διηχουσµένου xal εἰς αὐτὸν, αὐτὸς ἀφεὶς 
διπλῶσαι τοῖς βαρθάροις τὸν χίνδυνον, εἴπερ ὁ Χοῦ- 
µνος μὲν ἐχεῖθεν πονοῖτο, αὐτὸς δ᾽ ἐνταῦθα χατα- 
στρατηγοίη, ὡς ἂν καχοῖς ἑχατέρωθεν ἐναποληφθὲν 
τὸ βάρθαρον, χαὶ xatá τε στέρνων xal χατά τε νώ- 
των π)ηττόμενον xal βαλλόμενον ὀχλοῖτο, οὕτω γοῦν 


p στρατηγεῖν ἀφεὶς, ὡς ἔπρεπε, πομπιχῶς ἄλλως 


διέχειτο. Ὕψιστος γὰρ ἐν τῷ ἑῴφ γηλόφῳ τοῦ χαθ᾽ 
ἡμᾶς Za6apslou ἐπανηγύριζε, θεωρικῶς τὴν τῆς 
μάχες ἑχείνης γνωματεύων διάθεσιν, ἣν ἐγειρομένη 
Χόνις ὑπὸ τῶν τρεχόντων xal ἀντιτρεχόντων ἑσαί- 
ῥαινε. Kal οἷα μὲν αὑτὸς τότε εὔχετο ἂν, ἡ κατεύ- 
χετο, οὐδεὶς ἃγ εἰδείῃ μµαθών " ἐχεῖνο δὲ δηλον, ὡς 
ὤχνει χἀνταῦθα τοὺς Λατίνους ὀχλῆσαι, xal τι σκύ- 
λαν ἁπασχολῆσαι τοῦ χαθ᾽ ἡμῶν πολέμου, ὡς ola 
τάχα που δεδιὼς μὴ xal ἐπιχαλέσωσιν, ὡς δι αὐτὸν 
δίπαλτοι «b ᾿Ῥωμαϊχὸν αὐτοῖς ἐπετέθησαν στρά- 
τευµα. Καὶ ἔπασχε μὲν τηνικαῦτα μυχτῆρα Ex τῶν 


| quvatxüv, ὅτι χαθελὼν ἑχείνας τοῦ ἄνω ἐχεῖ ἑστά- 


ναι, αὐτὸς οὐ χατά τι αἴσιον ἀναδαίη, γυναικεῖον 
τόπον ἀναπληρῶν. "Hv δὲ αὐτῷ καὶ ὁ ix τῶν γν- 


scilicet didicimus ex ipsis Latinis, si hora qua C ναίων μῶμος ὡσεὶ οὐθέν. Πόθεν γὰρ εἶχε γνοὺς 


Chumwuus in eos irruerat, qui erant in civitate 
processissent versus portum, omnes machinas 
ablaturos fuisse, castraque vastaturos navibus suc- 
censis qux ipsis super(uissent. 


ἑννοῄσασθαι, ὡς πολλοὶ γυναικῶν ὀνειδισμοὶ σφαλ- 
λομένους ἄνδρας ἀνώρθωσαν, βαρδαρικούς τε χαὶ 
Ἕλληνας ; Καὶ ἔχομεν xal ταύτην βλάδην ἐξ αὐτοῦ 
μεγάλην xai .προφανῆ. ἘἙμάθομεν γὰρ αὐτῶν 


Λατίνων ἐξαγγχελλόντων, ὡς, εἴπερ τὴν ὥραν ἑἐχείνην, καθ) ἣν ὁ Χοῦμνος αὐτοῖς ἐπέθετο, ἑνεπίδησαν 
οἱ ες πόλεως περὶ τὸν ναύσταθμον, τάς τε μηχανὰς ἁπάσας εἶἷλον ἂν, καὶ τὸ στρατόπεδον ἀπήγαγον, 


"αμπρήσαντες xai νῆας, ὅσας ἐξεγένετο ἂν αὐτοῖς. 
68. Sed hoe posterius narrabitur a nobia. Dux 

vero ante omnia excogitabat ut ipse incolumis 

evaderet, principatuque luxuriose utebatur. Si ad 


operalaboriosa alios excitabat, ipse genio el otio. 


. indulgebat nostrasque res negligebat ob odium 


ξη’. 'AJAà τοῦτο μὲν ὕστερον ἡμῖν ἐπῆλθε µα- 
θεῖν. 'Ὁ δὲ στρατηγὸς τέως µεθώδευεν ἀσχύλτως τὰ 
ἑαυτοῦ, xat ἐνετρύφα τῇ ἀρχῇ. Καὶ παραχαλούμε- 
νος εἰς ἔργα φιλοπονικῶς, αὐτὸς ἑώρταζε τὸ ἁποῤ- 
ῥᾳθυμεῖν, χαὶ ἀναπίπτειν, καὶ ἀνίεσθαι, xal κατα- 


in imperatorem. Pessimum est quidem, sed hu- Jy προῖεσθαι τὰ ἡμέτερα µίσει τῷ χατὰ τοῦ βασιλέως, 


manui tamen, proprium malunmi cum bono nostro 
communi commutlasse, utilitatemque Siculi magni 
Constantini utilitati anteposuisse, 46, ut aliquis 
diceret, pro Cbarybds scopulo :alium elegisse. 
lilium igitur ad bonum excitat Augustus : Joannes 
Maurozomes, dum ex Peloponeso profectus cum 


χάχιστα μὲν, ἀνθρωπίνως δ᾽ οὗν, ἰδίου κακοῦ τοῦ 
κατ) αὐτὸν τὸ χαθ᾽ ἡμᾶς χοινὸν ἀλλαττόμενος, xal 
τὴν τοῦ Σιχελοῦ τῆς τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου 
προτιθεὶς, καὶ ὡς ἂν εἴποι τις, τοῦ κατὰ Χάρνξδιν 
σχοπέλου τὸν ἕτερον ἀνθαιρούμενος. Καὶ ὤχλει μὲν 


. αὐτὸν εἰς τὰ χαλὰ xai ὁ Σεθαστὸς Ἰωάννης 6 Μαν- 


δυο exercitu ibi cominoraretur, non cominodi 
nostri causa, ut multi süspicabantuc, sed ia demon- 
strationem, reipsa vero cupiens per seipsum videre 
qua parte periclitaretur (de vita ipsa, dico) in quo, 
ut fama erat, Andronicum aetuebat. Altamen 
bonus erat ejus sermo ducique exprobrabat suam 
dispositionem. Non autem, erat consiliorum ejus 
particeps nec ullus alius, πα ιά unum agebat αἱ 


4“ 


ροζώμης, ἓν τῷ ἐκ Πελοποννήσου ἀναθαίνειν μετὰ 
 στρατοῦ παραμείνας ἀνταῦθα, obs. κατ εὔνοιαν µάλα 

"wv καθ) ἡμᾶς, ὡς ὑπενῤουν πολλοὶ, ἀλλὰ τοῦτο μὲν 
ee πρόφασιν, πρὸς ἀλήθδιαν 05 π΄θῳ xal αὐτὸς τοῦ 
.,βλέπειν, οὗπερ ἐκτεσεῖν (μή τι δὲ ἄρα xal τοῦ ζῆν) 
.«φόθον εἶχε xoi αὐτὸς bx τοῦ ᾿Ανδρονίχου, ὡς λόγος 
» ἕῤῥῥεε. Καὶ ὅμως ἑλάλει κα)ὰ, xal Ίλεγχε τὸν atpz- 


. τηγὸν, ὅπως ἂν xal δέέχειτο. Ὁ δὲ οὐδ' αὐτοῦ ἑπί- 


δι 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


89 


6τροφος 1$», ὥσπερ οὐδὲ τῶν ἄλλων οὐδενὸς, ἓν ἐχεῖνο A Thessalonicam veniret quod Andronicum metuebat. 


σχέµµα στήσας ἓν ἑαυτῷ, τῇ θεσσαλονίχῃ συγχα- 
τοιχήσεσθαι δέει τοῦ ᾿᾽Ανδρονίχου. Καὶ μὴν εἶχεν ἂν 
ἐγγύην ἐπινοήσεσθαι, ὡς, εἴγε αώσει τὴν πόλιν, 
ἐχμειλίξεται τὸν ἄγριον, ofa πεπιστωµένος εἶναι 
ζην ἄξ.ος. 'AXX' οὔτε τὸν τοῦ βασιλικοῦ Ίθνους εὔ- 


Rationem autem excogitare potuerat ut , si s2lvaes- 
set civitas, istam feram leniret, ita ut, confido, dignus 
vita exstaret. Sed illi spes non erat inconstantiam 
imperatoris in aliquo bono retinendi; et peccata etiam 
nostra ejusmodi cogitationem ab eo amoverant. 


ριπον ἑθάῤῥει στῄσεσθαι ἂν ἐπί τινος χαλοῦ, xal αἱ ἁμαρτίαι δὲ ἡμῶν ἀπήγαγον αὐτοῦ τὴν τοιαύτην ἔννοιαν. 


£0'. Καὶ bs μὲν dj χεφαλὴ τῆς πόλεως. Τὸ δέ γε 
λοιπὸν ἅπαν σῶμα πάντη διάφορον ἣν, ἑτεροιούμε- 
vov sic ἀγαθόν. Καὶ οἱ μὲν ἔξωθεν στρατευσάµενοι, 
30x ἂν ἔχοι τις εἰπεῖν, ὡς τὸ ἀρεῖχὸν ἐφεύδοντο, ofc 
ἐνέπρεαπον καὶ οἱ ἐξ ᾽Αλανῶν, xal eU τινες Ἴδηρες * 
οἱ δὲ τῆς πόλεως θαγενεῖς, τὸ Ὑνήσιον «τηροῦντες 
φιλόπατρι, οὗ πολλοὶ μὲν σαν. Τὸ γὰρ πλεῖον ἀνέ- 
pow ἑαυτὸ ἁπιτρέφαν ᾧχετο, καὶ μάλιστα tb προέ- 


69. Sic ergo quidem erat civitatis caput. Reli- 
quà vero omnis pars corporis omuino dissimilis erat, 
licet in bonum mutata. Qui foris militabant, nemo 
posset dicere quantopere ignaviam dissimulaverint, 
inter quos presertim AlanietIberes. Qui vere autem 
ex civitate erant, amore patrie officia prestiterunt, 
sed non erant mulu. Plerique enim ad ventum se 
converteutes abieraut, maximeque qui robore 


yov κατά τε χεῖρα, ὡς ἐῤῥέθη, xai τὸ δύνασθαι τὸ B pollebant, ut dictum est, corripereque ducem et ad 


ἐλέγχειν τὸν σρτατηγὺν xal συμμµετάγειν εἰς τὸ 
χαλόν. 


Καὶ εἶπεν ἄν τις ἀνθρώπους τούτους, τοὺς ὑπο- 
στάντας παραμεῖναι τῇ πόλει, οὐχέτι πολιτιχοὺς 
γαλ ἡμετέρου βίου xai οἰχοδεσποτείας, ἀλλὰ λῃ- 
στείας χαὶ θηριωδίας xal ἐμθριθοῦς ἀἁγριότητο». 
"Ἠσαν γὰρ ἁἀληθῶς θυμοῦ τοῦ ὑπὲρ πατρἰδος áxpa- 
τεῖς, &vÓpec χατορθωµάτων, ἀνδρίας γέµοντες, ἆλ- 


xhv πνέοντες, πεπλασμένοι πρὸς ῥωμαλεότητα, - 


διψῶντες µάχην, χατὰ βαρθαριχῶν σαρχῶν πεινῶν- 
τες, Φάναι τὸ xdv, ἀρειμάνιοι ' ol οὕτως ἐξελάθον- 
το τῶν ἄλλων, ὡς póvou γενέσθαι τοῦ πολεμεῖν, 
καὶ τῆς xav' οἶκον τύρδης ἀνθελέσθαι τὸν ἐπὶ τοῦ 
τείχους χἰνδυνον. 


ο. Οὗ τοίνυν ἄνδρες μόνοι, ἀλλὰ χαὶ Ὑγυναῖχες 
πρὸς ΄Αρην ἐμαίνοντο. Καὶ ὕσαι μὲν λίθους παρε- 
φόρουν ταῖς τε ἅλλαις μηχαναῖς χαὶ τοῖς σφενδονῶσι, 
xai ὅσαι ὑδροφόρουν ἀκμάζουσαί τε καὶ νεάνιδες, 
xal μὴν xaY ὅσας τὸ γῆρας ἤδη καταργεῖν ἐποίει τὰ 
ἔργα συγχεχυφυίΐας, Eva τὸ τέλος πεσούμεθα * αἱ 
κοιαῦται δόξαιεν ἂν οὐδέν τι µέγα ποιεῖν, εἰ καὶ 
ἐποίουν, τὸ δύνασθαι βιαζόµεναι, καὶ δι’ ἡμέρας 
πονούµεναι' ὅσαι δὲ xal πρὸς ὁπλισμὸν ἑῤῥύθμιζον 
ἑαυτὰς, ῥάχη καὶ φιάθους ἑναπτόμεναι ὡσεὶ xal 
τινας θώραχας, καὶ τὰς χεφαλὰς µίτραις εἰς ἔλιγμα 
διαλαµθάνουσαι, εἴ πως στρατιῶται εἶναι σοφίσ»ν- 


meliora reducere valebant. 


Istos autem homines qui in urbc vivere statue- 
rant, nemo cives bonos el institutis nostris utentes, 
sed latrones, feras, barbaros appellaveris. Nam qui 
patrio amore non incendebantur, nihilominus for- 
tes tamen erant, belli cupidissimi, robusti, Barba- 
rorum sanguinem sitientes, ut uno verbo dicam, 
Martem spirantes, atque ita, ceteris in vita amissis 
omnibus, nibil preter bellum prosequebantur, cu- 
ris domesticis pericula in obsidendis urbibus pre- 
ferendo. 


70. Sed non viri tantum, sed mulierés quoque 
Marte inflammatz furebant, alie lapides portando, 
alie qu: ad belli machinas ac fundas necessaria 
erani, suppeditando ; alix qux maxime iate flore- 
bant aquam humeris gestabant; alie quoque de- 
crepite senectutis operam usque ad finem nava- 
bant. Ha mulieres, etsi parum operis facere 
viderentur, non tamen otios:e erant, quippe quz 
totum diem laboribus consccrabant. Alis porro 
arma induebant pro pannis vilibus loricis indutee, 
et militum more capiti cassides et galeas impo- 
nendo, dein lapidibus armatz muros ascendebant 


ται, καὶ λίθους ἐπισαττόμεναι ἀγαθοὺς ix. χειρῶν D et pro viribus hostes repellebant, Apud eas certe 


ἀφίεσθαι, τοῦ τείχους ἑγίνοντο, xal ὡς εἶχον ἔδαλ- 
λον τοὺς ἐχθρούς. ἀλλ αὐταὶ τὴν ᾽Αμαξόνειον ἰστο- 
ρίαν συγχροτοῦσι, xai οὐχ ἀφιᾶσιν ἑχείνην ἑλέγχε- 
σθαι ' χαὶ τὰς παλαιὰς δὲ διαχρούονται παρευδοχι- 
μοῦσαι, ἃς οἴδαμεν χουραῖς χεφαλῶν ἐπικουρεῖν τοῖς 
πατριώταις, σχοινοπλοχοῦσι κατὰ πολέμου ἀναγχαίως 
ix τοιούτων τριχῶν. O0 γὰρ τρίχας αὗται, ἀλλὰ 
Φυχὰς προϊΐεντο. Ἰδὼν ἂν Σολομὼν αὐτὰς, συγχατέ 
σας, cl; fv προὐδάλστο ζήτησιν. 


οα’. Kat fjv εἰπεῖν τότε τοὺς ὀρῶντας τόν τε Aavtb 
παὶ τοὺς ἀμφ) αὐτὸν Δανϊτικοὺς (σαν Υὰρ, ὅσοι εἰς 
ταυτὸν ἐχείνῳ ἑνόουν, xaxà φρονοῦντες, ὁποῖα τὰ 
τῶν χοράχων χολάχων ' οἴπερ ἑπαίνους χρώζοντες, 


genus Amazonum reperis, cujus ipsa fidem faciunt, 
imo antiquas bistorias superant, capillis suis, ut 
vidimus, patri: inservientes et crinibus suis ad 
arcus fabricandos succurrentes, non crines, sed 
vitam ipsam sacrifücando. Quas si Salomon vidis- 
sel, feminz illi furti, de qua scripsit, accenauissel, 
utpote eo honore dignissimas. 

Ίραψε τῇ παρ αὐτῷ ἀνδρικῇ γοναιχὶ, προσαπορή- 


74. Tunc qui Davidem et ejus asseclas videbant 
(erant enim qui eum eo conspirabant in malum 
corvorum et adulatorum inatar; quorum laudes, 
quibus ille insane gaudebat, altitudinem spirabaut) 





83 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 8 
d cere potuerunt : Mulieres nostr:z viri facte sunt, A ἐφ᾽ οἷς ἐχεῖνος ἀφραίνων fjv, ἐφύσων εἰς µεγαλειό- 


viri vero Davidicz evaserunt mulieres. Quid enim? 
Constitutio civilis urbis erumuis fide majoribus 
vexata esL; calera vero pars ducem imitabotur, 
conteuta, dummodo videre οἱ audire posset. Nec 
tamen inanus ejus otiose erant. Reputantes eniui 
secum quod iis nunquam liceret viros sanguineos 
fieri, transformati sunt, profunditatem  apostoli- 
e" recondendo, et rebus humanis se circumscri- 
beudo. 


72. Ah iis porro hostes non mediocriter vexa- 
bantur; quo tempore obsidionis cognito, hostes 
his se associarunt. Cives pugnam continuam exer- 
Cebant, nec interdiu nec noctu cessantes ab 
epere, tota die certabant, noctem vero custo- 
dibus dispositis vigiliis dabant; quod urbi non pa- 
rum damni attulit. Cum enim per omne tempus 
laboribus obsidionis intenti essent, postremo ex- 
tenuati, corpore et anima debilitati sunt, siquidem 
per totam eam noctem, post quam sol infelix illuxit, 
murus orientalis custodibas carebat, idque non 
solum ob menbra laboribus exbausta, sed quod 
omnes presagiebant, urbem postridie captum iri; 
de quo nemo jam dubitabat, cum omnes fatum du- 
cis in manu inexorabilis Clothus pendere cogno- 
vissent, et cum lostes ipsi precedente die stento- 
rca voce exclamassent sequentem diem nobis cala- 
mitosam fore non sine proditionis, puto, suspicione 
fortasse gentilium. Latinus quidam dixit, ex turri 
prope Burgesios, mandatum csse missum ad eos 
qui extra urbem erant οἱ monitum ad eos ου! 
intra, et nobis fldem facit. [nter muri custodes 
2liqui fuere adeo scelerati, fratres adolescentes ex 
Ghonabitis , viperarum progenies buic urbi, in 
momnentoexpugnationis eam devorabant, strictisque 
gladiis, omnibus noti, viae percurrebant in testi- 
monium quod jam prius insidias struxissent. Equi- 
dem nullus dubito quin aliquando dignam factis 
peenam daturi sint. | 


C 


τητα), ὡς Αἱ μὲν γυναῖχες ἡμῖν ἄνδρες ἐγένοντο, 
γυναῖχες δὲ οἱ ἄνδρες οἱ δαυϊδίζοντες. Τί 56; Τὸ 
μὲν λαϊκὸν σύστημα τῆς πόλεως οὕτω πονούμενον 
jw, καὶ ὑπὲρ ὃ πεφύχει ^ τὸ δὲ τῆς λοιπῆς µερίδος 
ἐμιμεῖτο τὸν στρατηγὸν, χαὶ τοῦ ἀχούειν μόνου ἐγί- 
vtto καὶ ὁρᾶν. OUxouv οὐδ' ash ἀεργοὺς εἶχε τὰς 
χεῖρας ' ἁλλ᾽ olov ἑκλαθόμενον, ὡς οὐδέ ποτε αὐτοῖς 
ἔξεστιν ἀνδράσιν αἱμάτων εἶναι, μετεχρώξοντο, ἔπι- 
χρύπτοντες μὲν τὸ βαθὺ ἁποστολικὸν, ἐπιπυλάζοντες 
δξ τὸ χοσμιχώτερον. 


op. Καὶ σαν xat ἐξ αὐτῶν ὀχλήσεις τοῖς πολς» 
μίοις οὐκ ἁγεννεῖς' ὃ ποθεν γνόντες ἐχεῖνοι χακῶς 
ἐν τῇ ἁλώσει, καὶ τοῖς τοιούτοις προσήγοντο. Τοι- 
αὗτην συντονίαν μάχης οἱ τῖς πόλεως ἤρμοττον, οὗ δ 
ἡμέρας διαχοπτόµενοι, οὔτε νυχτὸς ἀναπίπτοντις. 
Ἑμάχοντο μὲν γὰρ πανηµέριοι ' παγνύχιοι δὲ σαν 
ἐν ἐγρηγόρσει, φυλαχκὰς ἔχοντες. "O καὶ ἔθλαφε τὴν 
πόλιν οὐχ Ἠχιστα. Οἱ γὰρ αὐτοὶ ἀνεξάλλακτοι τὸν 
ὅλον xatpbv τῆς πολιορχίας πονούμενοι τέλος ἀπέ- 
χαµον, παρειμἐένοι χαὶ τὰ νεῦρα xal τὰς ψυχᾶς. Καὶ 
τὴν τελευταίαν ὅλην νύκτα, μεθ) ἣν ἡμῖν ὃ ἦλιος 
δυστυχῶς ἔλαμφεν, οὖκ εἶχε τὸ ἐῷον τείχος τοὺς 
φυλάσσειν ἑθέλοντας, xal οὗ μόνον διὰ τὴν ix xa- 
µάτου πάρεσιν, ἀλλὰ xai διότι πρόληψις ἤδη ἅπασιν 
ἐνεγένετο, ἐς αΌριον τὴν πόλιν ἁλώσεσθαι. Καὶ ὡς 
ofa xai εἰς κοινην Ύλθε τοῦτο ἔννοιχν, ὀψφέ ποτε 
ἁπάντων ἐπεγνωχότων τὸν εἱρμὸν τῆς χατὰ τὸν 
στρατηγὺν ἁτρόπου Κλωθοῦς, xai αὐτῶν δὲ τῶν 
πολεµίων τὴν προηγουμένην ἡμέραν ἀναδοώντων 
Στεντόρειον àv τῷ μαθεῖν (οὐχ οἵδ ὅθεν) τὴν ἐς 
νέωτα χαθ᾽ ἡμᾶς βλάδην * λέγεται δ᾽, ὅτι ἐκ προδο- 
σίας τινός οὐκ οἶδα μὲν ἀχριδῶς, εἰ xal ἄλλης, 
ἐθνιχῆς δὲ καὶ µάλιστα. Καὶ ὁ μὲν εἰπὼν Λατῖνος, 
ὡς lx τοῦ κατὰ τοὺς βουργχεσίους πύργου θέληµα 
ἐπέμφθη τοῖς ἔξω χατὰ τῶν τῆς πόλεως, xal xata- 
μήνυμα τῶν ἑντὸς, οὐχ ἂν ἀπιστοῖτο ἡμῖν τεχµαι- 
ῥομένοις, ἐξ ὧν ἠκριδώμεθα, Τοιοῦτοι γάρ τινες 
πυργοφύλακες ἑπίτριπτοι, νεανἰαι ἀδελφοὶ ἐκ Χον- 
ναδιτῶν, ἔχιδναι γεννηταὶ τῇ πόλει ταύτῃ, κατ αὐ- 


τὴ» «ἣν τῆς ἁλώσεως ὥραν κατήσθιον αὐτην, xal αὐτοὶ ξίφη γυμνώσαντες, xol χατατρέχοντες τὰς 
ἀμφόδους γνωστοὶ τοῖς βλέπουσι, πίστιν οὕτω διδόντες, καὶ πρώην ἐπίδουλοι εἶναι. Καὶ οὐκ Ea" ὅπως 


o9 µετελεύσξται ἡ δίκη αὐτούς. 


75. Sic noster quidem Latinus verit:tem sequi- p 


wrr, komo nec in ceteris ad imentienduin. aptus. 
Ab.dimus autem Manuel rem piscatoriam curans, 
seuex viridis, olii manuum strenuitate notus, qua 
adversarios perdomabat, et eujus corpus robustum 
hominem designabat; hic homo declaravit Thes- 
salonicam per omnem terram celebrem captam 
esse. Nondum enim dies fatalis illuxerat, sed nox 
inedia erat, qua murus orientalis hostibus adliuc in- 
accessus erat. lpse autem experrectus ex somuo, 
relicta domo ut operi vacaret, quinque Alawanos 
equites arinatos obvios habuit de prazsenti rerum 
statu confabulantes ; quos cum pratergredi vellet, 
iili advocabant. Qui cum accessisset ad cos, manum 


oY'. Καὶ ὁ μὲν τοιοῦτος Λατῖνος ὧδε συγχροτεῖ- 
ται πρὸς ἀλήθειαν, xal ἄλλως οὐχ οἷός τε ὢν φεύ- 
σασθαι. Ὁ δὲ ᾿Αδούδιμος Μανουἡλ. ἀνὴρ ἰχθύων 
τιμῆς µελόμενος, νῦν μὲν ὠμογέρων, πάλαι δέ τοτε 
περιαδόµεγνος μέγας εἶναι τὴν χεῖρα, χαὶ βριαρὸς 
αὐτὴν χατενεγχεῖν τῶν ἀνθισταμένων, οὗ χαντὸ χατὰ 
σῶμα εὐσταλὲς ἔτι κατηγορεῖ τὴν ῥώμην, ἂν λέχε- 
τα! ποτς πλουτεῖν ὁ ἄνθρωπος, αὐτὸς δὴ ἐφανέρωσε 
πρόδοτον εἶναι τὴν Ππανταχοῦ γῆς τεοιφόρητον τῷ 
Χλέει θεσσαλονίχην. Οὕπω γὰρ ἀκραιφνῆς ἡμέρα fi 
xavà την ἅλωσιν, ἁλλ᾽ ἔτι νὺξ ἀμφιλύχη, καθ fv 
ἔτι καὶ τὸ ἑῷον τεῖχος ἀπρόσθατον ἐχθροῖς ἣν. Καὶ 
αὐτὸς τοῦ ὕπνου ἀνεθεὶς, xal τὴν οἰκίαν ἀφεὶς 
ὁπίσω. ἵνα ἔργων ἅπτοιτο, εὖρς πέντ: ἄνδρας 'AMa- 


85 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


86 


μανοὺς ἑνόπλους ἐφίππευς, ὁμοῦ συνεστῶτας xal À dexiram fstaliter ei abstulerunt. Unus cnim ex iis 


ὁμιλοῦντας τὰ σφἰσι δοχοῦντα, Καὶ ὁ μὲν παρῴχετο 
ἐχείνους ὁδοῦ λόγψ᾽ οἱ δὲ προσεχαλέσαντο * xa ὡς 


gladio distrieto eam przcidit. Amplius autem nocere 
non potuit homini in celerem fugam converso. 


ἐπέλασεν αὐτοῖς μετὰ πολλὰ τὰ ἓν µέσῳ, ἀπήγαγον αὐτοῦ τὴν δεξιὰν χεῖρα δυστυχῶς τῷ ἀνδρί. 
ΡΣυμνώσας vàp εἷς ἐχείνων ξίφος, xal χἀάταγαγὼν ἀπήραξεν αὐτὴν. O0x ἔσχε δὲ xaY εἰς πλέον βλάψαι, 


π-ερωθέντα olov εἰς φυγἠν. 


cU. Τοιοῦτον χαὶ τὸ τοῦ ᾽Αλαμανικοῦ τάγματος 
προδοτικὸν, οὗ πρὀδροµοι τὴν χθὲς δείλην ερεῖς «Ov 
ῥυσμιχῶν πυλῶν τῆς πόλεως κατεπῄήδησαν, xal 
πάντων τῶν ἑκεῖ βλεπόντων τοῖς βαρδάροις φιλίως 
συνέµιξαν. Ἡ δὲ πρὸ δυοῖν ἡμέραιν τῆς ἁλώσεως 
περὶ τέµπτην τῆς ἑθδομάδος βαθείας ἑσπέρας ἐπι- 
Φφάνεια Θεοφάνους τοῦ Προθατᾶ ἔσω πόλεως, ὃς kx 
Δυῤῥαχίου σννωµάρτει: τοῖς Λατίνοις φίλιος, τίνας οὐκ 


T4. Hzc fuit Alamannorum turmz proditio, 
quorum precursores hesterno die tres e portis 
occidentalibus exsilierant et in conspectu omnium 
eum Barbaris amicitiam junxerunt. Duobus diebus 
ante expugnalionem, quinta fere hebdomadis die, 
cirea vesperis inem apparuit Theophanes Probst 
filius intra urbem, qui e Dyrrachio Latinos comí- 
latus. proditionis se suspectum reddidit. Leo qui- 


ἂν εἰς νοῦν προδοτικὸν ἐναγάγῃ µαθόντας αὐτήν ; ἣν B dau Agiocuphemites equiso, eo cognito, in mente 


Λέων τις ἵππων ἀγαθὸς µελητὴς, ὁ Ἁγιοενφημίτης, 
ἰδῶν καὶ περιεργασάµενος, xal θυμῷ μὲν βληθεὶς, 
οὐχ ἔχων δ᾽, ὅ τι καὶ δράσειεν, ὡσιώσατο ἄμυναν τῇ 
πατρίδι, ἐξειπὼν τὸ καχὸν τοῖς μὴ τολμῶσι λαλεῖν 
πι πρὸς τὸν ἐπὶ δυσπραγίᾳ xoti] φοθερὸν Aavt?. 


ος’. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕτως ἡμῖν ἀναγχαίως 
ἐπεμδεθλήσθω, Ἡ μάλιστα προειλήφθω. Οἱ δὲ πο- 
λέμιοι στερεῶς χατὰ τῶν ÉQuv μερῶν τῆς πόλεως 
τῶν xat' αἱγιαλὸν ἕως xal τῶν χατὰ τοὺς ἀσωμά- 
τους πυλῶν ETÉXELVTO * χαὶ χατὰ τὴν πέµπτην xal 
δεχάτην, ὡς προέχχειται, τοῦ Ἀὐγούστου τὰς νηας 
λιµενίσαντες, τῇ αὕριον πρωῖθεν, ὧν ἐθουλεύσαντο, 
εἴχοντο, xal ὀξυχειρίας ἐπιδαλόντες ἑποίουν τὰ τοῦ 
ποκέµου. Καὶ ἦν ἰδεῖν χατὰ την Ἡροδότειον Μοῦσαν 
νέφη βελῶν Tuv τε χατὰ πέτρας, τῶν τε κατὰ 
Ἰατοὺς, bv ὧν ἀλρ ἑσχιάζετο, Καὶ ἑδάλλοντο μὲν xat 
οἱ ἓχ τῶν τειχέων (xal πῶς γὰρ 00; εἴγε ξυνὸς ὁ 
Ἐνυάλιος) * ἐθλάπτοντο δὲ τῶν piv ἡμετέρων ἢχι- 
στοι, τῶν δὲ ἑναντίων πλεῖστοι. Πάνν γὰρ ἑδεξίω- 
σεν 6 θεὺς οὐ τοὺς στρατιώτας µύνους, ἁλλὰά καὶ τὰ 
λοιπἁ τέχνα τῆς πόλεως, οἳ καὶ βάλλειν τοὺς πολε- 
µίους εὐτύχουν, καὶ εἰς μῆχος 65 πολὺ ὅσον ἀφιέναι 
τὰ βέλη, ὡς ἐντεῦθεν τοὺς ἐχθροὺς τοξότας ἀναπο- 
δίζοντας ἅπραχτα βάλλειν χαθ᾽ ἡμῶν ἐκ μαχρᾶς 
ἁποστάσεως. ᾽Απὸ γοῦν τῆς Χρυσής πύλης τῆς περὶ 
δυσμᾶς ἀφιέμενα βέλη ἐκ τόξωνιἐφύλασσον µετέωρον 
τὸ πτερὺν ἕως xal εἰς ^6 χαλόν ποτε σεμνεῖον, ὃ 
τεριεῖπεν ὁ μνυροθλύτης μέγας Νιχόλαος, καὶ ἑνέπι- 
πτον ταῖς τῶν βαρθάρων σχηναϊ,. Καὶ εὐθὺς ἐχεῖναι 


quidem permovebatur, sed dubius quid faceret, 
patriam vindieare statuit, malum minans eis qui 
non ausi fuerint loqui in Davidem conímuni infor - 
tunio forinidandum. 


79. Has res uos quidem eo quo acciderunt ordine 
οι anticipando narravimus. llostes autem contra 
orientales urbis partes per lilius usque ad. portas 
ἁἀσωμάτους processerunt, et quinto decimo die 
Augusti naves in portum receperunt, postero die 
maue quod voluerunt obtinuere celeriterque opus 
bellicum perfecerunt. 1bi, ut cuu Musa. Herodoti 
loquar, telorum ac lapidum nubem videre erat, 


C quibus aer obscurabatur. Tela e muris quoque 


(Mars enim communis) in nos, et a nostris in 
muros projiciebantur, unde factum est ut pauci de 
nostris. ex hostibus pluríini lelerentur. Optime 
enim Deus non solum inilites , sed ceteram quoque 
urbis juventutem aecommodavit , qui hostes. iti- 
terficere et tela e longe conjicere valebant, ut hi 
retrogredientes in nos ex magna distantia in va- 
nura tela rejicerent. Tela igitur a porta Aurea 
occidentali projecta sublimia per aereu fereliantur 

- usque ad insigne olim templum cui praeerat sau- 
etus Nicolaus, et in Barbarorum tentoria cadebant, 
qua confestim mutata sunt. Eadem awtem. jiü 
utraque parte evaserunt intra portum, et naves 
alias pcriclitanteg ancoris suffultse, celexiter sol - 
verunt. 


μεθίσταντο. "Όμοια δέ τινα ἑγίνοντο xat περὶ θάτερον µέρος, ἕνθα τὸ ναύλοχον.χαὶ ol πλώῖμοι τὰς ἔπηρεαζο- 


µένας νῆας ἀναχωχεύοντες, χατὰ απουδὴν ἐξέστελλον. 


ος’. Ὅτι δὲ ἑξέτρεχον οἱ ἡμέτεροι, χαταπηδῶν- D - 76. Videre erat nostros eurrere, postquam e 


τες ἐχ τῶν τειχέων, ὡς οὐκ ἂν εἰδείη 6 εἰρηνιχὸς 
στρατηγὸς, Ψιλοὶ ὅπλων οἱ πολλοὶ, xai Ἱνδραγα- 
θἰζοντο, ἐν ot, xal παἶδες τοῦ μυροθλύτου ἄλλοι τε, 
χαὶ ἐκ τῆς τῶν Σέρέων τεθέντες αὑτῷ * xai ὅτι πε- 
ρ.εφρόνουν τοὺς ἐχθρούς * καὶ ὧν ἐξ αὐτῶν τῶν ῥαρ- 
δαριχῶν σχηνῶν ἁρπάκοντες ἀπήλαυνον ζῶα * xal 
ὡς τοὺς ἀντεπεξιόντας ἡμύνοντο Οιώχοντες, βά2λον- 
τες, ῥίπτοντες * xal ὅπως ἐντεῦυθεν θυμὸς xai προ- 
θυµία τους στρατιώτας ὑπεδύετο ἄπλετος, ὡς xal 
στρατγγὸν βαρύνειν, olg ὤχ)λουν ἁγιέναι αὐτοὺς 


πισηῖδιις descendissent quales dux pacificus nun- 
quam vidit, plerosque inermes ; deinde praclare 
fecerunt, inter quos ettam filios Beati, et Serbios, 
despicientes hostes ; adde quod pecudes in barba- 
rorum tentoriis raptas abducebant, et adversarios 
telis et jaculis longe propellebant ; quod ardor et 
animi alacritas milites replebat, ita ut dux ipse 
egre ferret eorum impetum, et quod ille postquam 
urbis ruinam statuerat nunquam animum mutavit. 
idque tunr waxime cum  Chumnus bellum excitas- 


87 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLITAE 88 
set et illi a civibus laedi potuissent, ipse eos A ἑξορμᾶν * καὶ ὡς ἐχεῖνος χαθάπαξ ἐντυπωσάμενος 
custodiebat; sed cur sermonem fastidiosum prolon- ἐς ψυχὴν τὴν χατάδυσιν τῆς πόλεως , οὐχέτι «b. Eg- 
gem? Davides murum de quo diximus, adeo ne- µμαχθὲν ἐξαλείφειν Ίθελε * καὶ &; kx. τούτου ὁ πο- 
g'exit, ut vivaciores anathema clamarent. µάχιστα, ὅτε τοῦ Ἀούμνου συῤῥήξαντος πόλεμον, 
Av αὐτοὺς βλαθῆναι πρὸς τῶν τῆς πόλεως, χαθὰ «προεκτέθειται, ὁ δὲ ἑφυλάξατο, ὡς ola περιέπων 
αὐτούς * εί δεῖ µακρότερον διαπεταννύειν εἰς συγγραφήν (βαρυνθείη δ᾽ ἄν τις)» χαὶ ὅτι τοῦ τείχους 
ὑπονομευομένου χατηµέλησεν ὁ Δανῖδ, εἰς ὅσον xal ἀνάθεμα πρὸς τῶν θερµοτέρων καταφάλλεσθαι ; 


7]. Menium enim, αἱ ita dicam, devoratores οὗ. Οἱ μὲν γὰρ τρῶκχται τοῦ τειχίαµατος, εἰ χρὴ 
ubi muro appropinquasseut οἱ destructionem οὕτω φάναι, αὐτοὶ μὲν τῷ τείχει πελάσαντες, xol, 
passent, iotis viribus restiterunt, ita utfunda- συσχευασἀάµένοι Ὑγλύφειν, φραγνύμενοι δὲ κατόπιν 
mentis ipsjs erutis, muros penitus destruere pog- τοῖς χάτωθεν ἀχροδολιζομένοις ἄνω, ἔργου ή πτοντοὶ 
sent. Kt voti quidem compotes facti sunt. Caput οἳ ἐγχραςῶς, ola ἐπισπέρχοντες «b γλαφύρωμα, ὡς ἂν 
dorsum sie abscondita erant, reliquum autem corpus Ἁκαθυποδύντες αὐτὸ ἐμδαθύνωσι, καὶ καθ) ἡσυχίαν 
eaique eorum detecta erat. Quod plerosque latebat, B διαμπερὲς τοῦ τειχισμοῦ ταχὺ τὴν συνέχειαν λύ- 
donec Basilius Tzuscus Thessalonicensis, re exami- σωσι, Καὶ Ίννον τὰ τοῦ σχοποῦ. Καὶ al' χεφαλαὶ μὲν 
nula id quod erat vidit et indiguabundus quantum αὐτοῖς xaí ειτῶν µεταφρένων ἑκούπτοντο * ὁ δὲ λοι- 
potuit velocissime ad primum ducis ministrum cu- — zb; ἄνθρωπος ἑχάστῳ ἐχείνων ἔξω βραχὺ προὐφαί- 
currit , et cum lamentatione petiit ab eo ut tanto — veto. Ἐλάνθανε δὲ ἄρα τοῦτο τοὺς πλείονας , ἕως 
malo obstaret. Hic autem (o egregie alumne qui — ó &v θεσσαλονίχῃ Βασίλειος 6 Τζύσχος, χαταχύψαι 
boni ducis doctrinam in mente reposuisi!) usquo ἄνωθεν τολµήσας καὶ ἰσχύσας, cle τὸ πρᾶγμα. 
in posterum diem exspectandum esse dixil, donec — "Oz xai καρδιώξας ἕδραμε τὴν ταχίστην εἰς τὸν 
hostes in cavi angustiis et fumo a sarmentis — toU στρατηγοῦ πρωτοθεράποντα * xal ἑἐχλαλήσας τὸ 
excitato suffocarentur. Sic venator feram facile πρᾶγμα μετὰ οἴχτου, προεχαλέσατο εἰς χωλύμην 
persequitur in campis, non autem is qui eam in — tou χακοῦ. 'O δὲ (ὢ μαθητοῦ ἀγαθοῦ, ἑκμαξαμέ- 
caverna prehendere vult;sic qui apescoluntalveum νου εὐφυῶς τὰ τοῦ χαλοῦ στρατηγοῦ διδασχάλια) 
ipsum adeunt speculaturi. χρῆναι µεθίεσθαι ἀπεφήνατο μέχρις Ec abpiov, ἕως 
οἱ ἐχθροὶ ἐντὰς εἰληθέντες τοῦ τρυπήµατος, εἶτα τῷ Ex φρυγάνων καπνῷ ῥᾷον χαταπνιγεῖεν ἐντὸς, ὅμοιον 
ὡς εἰ xal κυνη]έτης πρόχειρον ἄγραν ἔχων θἐσθαιθηρἰου ἓν τοῖς πεδινοῖς, 6 δ' ἀλλὰ μεθεὶς χαραδο. 
χεῖ τὴν ἓν σπήλνγγι ἐκείνου χατάδυσιν, ὡς οὕτω μᾶλλον ἀγρεύσων ἐχεῖνο χαθὰ xal µελίσσας ἔσω 
σμήνους οἱ περὶ ταύτας πονούµενοι. 


1$. Talem se primus ducis minister gerebat. C ow. Καὶ τοιοῦτος μὲν ὁ ἀρχιθεράπων μηχανικός. 
Davides vero, ipsius herus rem aliter aggressus . 'O δ ἀρχιτέχτωρ αὐτοῦ Δανῖὸδ ἄλλως ἔπαιζε τὸ µη- 
est. Audito enim quod murus extrinsecus perfora- — yavdo0at * xai ἀχούων, ὡς τρνπᾶται τὸ τεῖχος ἔξω- 
relur : Vos quoque intus perforare necesse esl; et — O0sv, Τρυπητέον, ἔλεγε, xal ὑμᾶς ἔσωθεν. Καὶ εἰς 
diu eunctatus, aliquandiu semimortuus, staluz— cogoucov χασμησάµενος, ἐχάθητο τοῦ λοιπ)ῦ χαῦ- 
similis mausit, ut de ficu narrat eomadiarum — vog, εἰχὼν ζῶντος, ἐμποδίζων olov ἰσχάδας xat αἎ- 
auctor. Et sie. linguam movere videbatur et dicere — tbe χατὰ τὸν xe paxóv. Kal τὴν γλῶτταν ὧδε σαλεύ- 
quando murum extripsecus lapidibus peti audiebat, σας ἀτελεσφόρητα, kpxst, εἰ xal τὸ τεῖχος ἔξωθεν 
Jaculamini vos quoque ab intus. O ludibrium, ἀκούσοι λίθοις βάλλεσθαι, εἰπεῖν àv, ὦ. Βάλλεις 
quo nos máctabamur, ipse sutem imperatoris αὐτὸ xol ὑμεῖς ἔσωθεν. "D παίγνια, 5c ὧν ἑσφαττό- 
inimicitiam effugiebat; erat enim is qui ubi Ἅµεθα μὲν ἡμεῖς, αὐτὸς δὲ τὸν δύσνουν βασιλέα ἑξέ- 
vigilare opus est, obdormit, et qui veleri vocum Ἅφευγεν * ἄνθρωπος, ἐφ᾽ οἷς ἔδει ἐγρηγορέναι, κατα- 
simplicitate utitur; et nihilominus si juste spectes, — xtlp&vq; , xal χατὰ παλαιὰν ἀφέλειαν ὀνομάτων si- 
excubias agit. Quod enim proposuit, vigilando — s«4iv ἀναπεσᾶς * xaX pv σχέψασθαι ἄλλως, xai 
peregit, nec cessavit donec omnia rite peracta p πάνυ ἑστὼς αὐτὸς Tv xol νηφάλιος. Ὅ γὰρ προῦ- 


essent. θετο, ἔνηφε ποιεῖν ' xaX οὐχ ἀνηχεν, ἕως αὐτὸ τεχνι- 
. κῶς ἀπετέλεσε. 
79. Sic igitur bostibus ruina muri profuit, nobis o0', Καὶ οὕτω μὲν προὺδόθη τοῖς πολεμµίοις xal , 


ου [αἷϊς saxa enim ex magna machina jacta pinnacu- — fj τῶν λίθων τοῦ τείχους ἐπὶ xaxà ἡμετέρῳ ὑπολά- 
'um destruxeruut et moenia custodibus denudarunt ; ἕευσις χάτω * ai δὲ ἐκ τῆς μεγάλης μηχανῆς πέτραι 
iuulta etiam ip loca ipteriora precipitata multum τὰς τε ἑπάλξεις χατῄρειπον, xal ἐγύμνουν τὸ τεῖ- 
mali fecerunt. Igitur cum 1nurum e regione exs- — yo; φυλάχων * πολλαὶ δὲ xal ὑπερπεταννύμεναι xa- 
truere conarentur et jam manum apposuissent, a — véziztoy ἔσω, ποιοῦσαί τινα δεινὰ xal αὐὗταί. Διὸ 
wostris repulsi sunt. Murorum enim aediflcatores — xal τείχος ἕτερον ἀνταναστῆσαι µελετήσαντες, xal 
&ixa  supereminentia reformidabant, non ut Tan- fn xal ἐγχειρήσαντες οἱ x20' ἡμᾶς, ἀπετρέποντο. 
alus falsa somniantes, sed quia malum verum ante — 'Eósófegxv γὰρ οἱ τειχοπο:οὶ τοὺς Ürsptéllov?a; 
ocu'os habebant. Tuin res ridicula accidit si amaris Ἱπέτραυς, οὐ Ταντάλειον ταύτην qavtagíav ὄνειρο- 


80 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 00 
πολοῦντες, ἀλλὰ npóortow ἔχοντες τὸ xaxóv * ἔνθα A dulce fas est in historig cursu commiscere , he 


χαί τι Ὑελοῖον συνέπεσεν, εἶ τι χρῆ τοῖς πικροῖς 
γλευχάζοντα συ Υχιρνᾷν εἱἰρμῷ τε ἱστορίας, xai ἵνα 
μὴ ὁ µανθάνων τὰ xa0' ἡμᾶς ἀκράτως παθαϊνοιτο. 

v. "Hy μὲν γὰρ πολιτιχὸν µυστίριον ἡ τοῦ τεί- 
χους ἀντανάστασις. Ἐλαφρίαν δέ τις ἄνω παθών, 
ἑξεθόησε τοῖς ἐχθροῖς, ἄπραχτα μωροὺς ἑχείνους 
πονεΐσθαι χατὰ τοῦ τείχους, ἔσωθεν ἀντεγειρομέ- 
νου ἑτέρου. "Oc δὴ λόγος καὶ μᾶλλον ἡμᾶς προσέ- 
ϐλαψεν. Αραιὰ γὰρ τὰ πρὸ τούτου ἀφιέντες τοὺς 
τειχοσείστας λίθους οἱ ἔξω, ἐπύχνουν αὐτοὺς Éx- 
τοτε, μεθ’ ἡμέραν τε οὕτω βλάπτοντες ἡμᾶς, xat 
οὐδὲ νυχτὸς βέλη ἀνιέντες διὰ τῆς µεγίστης µηχα- 
νῆς ' χαθ᾽ ὃς ἡμεῖς λαλήσαντες ὡς δεινῆς, εἴ πως 
ἀποχρουσθείη μηχανικῶς τοῦ xa0' ἡμᾶς τείνεσθαι 
ἐσοφίσθημεν εἰς µάθησιν ἐξ ἀγαθῆς χεφαλῆς, ἀχού- 
σαντες, ὧν πόλις ἐκ τοιαύτης πέτρας οὐ βλάπτε- 
τι. Τί δὲ; à))' ὠφελεῖται, ὢ cogb, μηχανὰς 
ἐξουθενοῦν» Αλλά συνίσταται. Οὔκουν πάντως ; 
Οὐχοῦν τὸ ἀνάπαλιν * εἴγε χαὶ χαταῤῥίπτεται οὕτω 
τὰ ἑἐρυμνότατα. Elnopsv ἡμεῖς οὕτω, καὶ ὁ λόγος 
εἰχη ἀπέῤῥευσε χαὶ αὐτός. 


πα’. Καὶ ἑλύπουν μὲν τὴν πόλιν χαὶ τὰ μικρὰ 
πετροθόλα, οὕτω δεξιῶς βάλλοντα, ὡς χαὶ τοὺς µο- 
δίους, ot πλοίων ὁξστοῖς ἑνδεδεμένοι µετέωροι Expu- 
πτον ἕἔνδον ἄνδρας, εἰωθότας ἐχεῖθεν χαταπέµπειν 
τὰ βλάπτοντα, συνεχῶς εὔσχοπα βάλλειν, xat xata- 
xidv, xai ἀγῶνα παβρέχειν τοῖς μαχηταϊς ἑἐχεῖθεν, 
διεχχεῖσθαι χάτω xal περισώξεσθαι, "σαν δὲ τὰ 


το,αῦτα ὡσεὶ xal βέλη νηπίων, πρὸς τὴν µητέρα C 


μεγάλην μηχανὴν παραθαλλόμενα, εἴ τι χρὴ £x τοῦ 
σοφοῦ στρατηγοῦ πορίσασθαί τι νόηµα. "O; τοὺς 
ἐχεῖθεν ἐπαφιεμένους λίθους τεθηπὼς τοῦ χτύπου, 
"Axoue τὴν γραῖαν, ἔλεγεν, ἁπαθὴς οὕτω τι xal µέ- 
τριος ὧν, xat τὴν θρεψαµένην μαῖαν οἶμαι φαντά- 
ζεσθαι δοχῶν, παθαινοµένην ἐπ αὐτῷ χαὶ χλαίου- 
σαν. Λακωνίζων δὲ χαὶ ἄλλως ἐχεῖνος τὴν φράσιν, 
ὡς tv µεταποιῄήσει χάµνει ἡ γραῖα, πάλιν ἐμογγιλά- 
λει. ᾽Απεφοίδαζε δὲ ἄρα ὁ λόγος οὗτος χατά τι πυ- 
θωνικνὸν, ὡς dj πρεσθυτάτη θεσσαλονίκη πρὸς εἴ- 


lector fastidium de nohis capiat. 


80. Cum enim istius muri adversi constructio ci- 
vibus res mysteriosa esset, vir quidam frivola indolis 
supra stans hostibus alta voce dixit, frustra illos 
circa hunc murum fatigari, eum alter intus contra 
slrueretur; qua vox nos quoque non parum 
offendit. Externi enim raro lapides in monium 
ruinam projecerant, sic interdiu nos laedeutes, 
noctu autem e magna machina tela in nos conji- 
cere non poterant. De qua si tanquam tormento 
horribili locuti sumus, et si quaerimus utrum mul- 
tum nobis inde periculi immineat, scito nos a teate 
gravi didicisse quod urbs ab ista lzedi non posset. 
Quid autem? An commodum est, o philosophe, 
machinas contemnere? Sed obfirmat.—An prorsus? 
lmo contrarium , siquidem hoc wodo fortissima 
diruuntur munimenta. Sic nos disserebamus, et 
sermo, ut fit, effluxit. 


81. Sed minora etiam saxa projecta urbem Izde- 
bant. Nam tanta detteritate conjiciebantur, ut 
etiam modii qui cymbis alligati intus viros conti- 
nerent assuetos projectilibus hostem aggredi, 
Scopum nunquam non attingerent et adversarios 
non parum fatigarent. Sed hzc puerorum armis 
similia sunt comparata ad magnam machinam, 
ducis simul ratione habita, qui quando lapides 
cum [fragore cadebant, immotus ut erat, Audi 
anum, dixit ; adeo natura intrepidus ac moderatus 
enim erat, ut nutricem, si de eo gravaretur , stu— 
piditatis accusavisset. Laconice autem respondit 
quod anus restaurando fatigaretur. llic sermo 
Pythonem redolebat, sicut antiqua Thessalonica 
ad idola defunctarum accedit, sicut. dudum ex hi- 
storia didicimus. Lapides autem viri pondus habe- 
bant, iis similes, quas Lzstrygones contra Ulyssis 
socios jaculati sunt. 


ἕωλα χαµόντων οἴχεται, καθὰ xal πάλαι ποτὸ, ὡς ἓξ ἱστορίας χκαθῆχει καὶ εἰς ἡμᾶς. Καὶ σαν ol λί- 
θοι ἀκριθῶς ἀνδραχθεῖς, ὁποίους χατὰ τῶν ἁμφοὶ τὸν Οδυσσέα ol Λαιστρυγόνεας διεχειρίζοντο. 


πό Τοῦ τοίνυν xaxoü κάτω μὲν ἀναστομοῦντο D — 82. Dum igitur murus inferior late apertus esset 


εἰς ἀξιόλογον χάσµα τὴν τοῦ τείχους στεγανότητα, 
ἄνω δὰ τοιούτοις λίθοις εἰς *pópov βιαξοµένου, óx- 
λάζοι τὸ xat τοὺς πόδας xal τὰ Όπερθεν παθόν. Kal 
πως ἐπὶ yóvo συνιζάνει, τά γε πρῶτα εὐμηχάνως 
συνεστηχὸς, ἕως οἱ μὲν ὑπορύττοντες τὸν xacv' αὖ- 
τοὺς ἄεθλον δ.ηνυχότες, ἀποχατέστησαν ταῖς τῶν 
συμδαρθάρων οσκηναϊῖς * τὰ δὲ ὑποδεθλημένα sk 
ἔρεισμα τῇ διορυγῇ χατεχάη, d; δοῦναι τόπον ἐν- 
τεῦθεν τῇ χαταχύψει τοῦ τείχους. Οὗπερ οὕτως ὑπο- 
χλιθέντος εἷς πλαγιασμὸν, συµθαίνει τὸ ἐχείνου 
ἄχρον διαιρεθῆναι ἄνωθεν ἕως xal κάτω, ἕνθα πως 
ἐγλωχινοῦτο γωνιούμενον, xal διαχανεῖν εἰς ἡμέ- 
τερον ὄλεθρον. Τοῦ γὰρ συνδετικοῦ παραλυθέντος 
εἱρμοῦ, ἔσχιστο ἐξ ἀνάγχης, ὅτι μηδὲ εἶχεν ἡ Eyo- 


ut vorago, superior autem lapidibus prójeciis ad 
timorem injiciendum  hiaret , malum undique 
grassabatur. Interdum ,autem ad genua procumbe- 
bant dum suffodientes post exantlatos labores a 
tentoriis Barbarorum recesserunt; quod autem 
contra vallam projectum fuerat in fossa igni con- 
sumptum est, ut muri spatium inane ampliaretur, 
Sic inclinato muro accidit, ut apex asummo ad 
ima scinderetur, ita ut angulus factus sit nobis 
magnopere damnosus. Postquam enim compages 
solut essent scissura secula est, quod latus alteri 
lateri aptari non posset in oppositum tracto pon- 
dere, sed relaxata aliqua sui parte; vicino in- 
clinato adhzrere desiit, ct sic os immensum 


$1 EUSTATHiI] THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ G9 
Tartari adversus ncs im chaos misrire dlrasit. A κέντ $):2pà Eyx:5:32o72t £222, τς Ex πλα- 
γίων bz: ls. πατὰ ῥάρως “ἀλλ ἐχτἐμφασά τι ἕαυτες, ἄγηκεν ἐσχπολρωβεῖν xit3x1:5::25 τῇ veltowi" 
καὶ οὕτω χάσμτμα καθ hao» ἆδου εὖρνΩὲν χατέοπαχεν εἰς yáo. ἀρτονετον. 


85. Isti. autein loeo nomen erat Cbamz:.!racontis, 
Cui costodiendi illmm cum militibus suis strengis ve- 
g^tium datam f«crat, et qui nobis quoque postea 
rei militaris peritia ssa slew operam tulit. Cum 
enim solus in urbe teneretur sive morbo, sive pru- 
densa, po«tea autem eoawilito, periculorumque 
socius mortem eppetii:set, nisi nos Dci sipien- 
tia monente, remoto periculo, tempus distulisse- 
mus, quo barbarus ejus emollitus est animus, ita 
ut bomini nostro vitz, qua jam nune (παν, 
sospitatores fuerimus. 


84. Muro it: ene diruto ubi dies illuxit et illud 
forarien Charonium hostes nostrique vidissent, illi 
frrarum more hiabant contra nos, nobis autem 
eculos clacdentibus omnis spes interierat. Dux 
autem antea plenus fiducia erat, jactitans apud baud 
ignaros, quod muris nibil accideret, etsi ceciderint, 
ipse tamen optimis e copiis electis viris murum 
ferreum spondet se oppositurum, armis compactum, 
custodeuque futurum civitati per quadraginta dies. 
Postremo autem hie homo jactabundus sermoci- 
nando in muri scissura jactantiz finem imposuit ; 
ipse autem non manens se inde proripuit. 


85. Simul ac hastam ín menibus dirutis vidit, 
quo unus e nautis ascenderat, quos ut fortes et ad 
ejusmodi res habiles Sipbanti navis advexerat 
( Siphantus pirata cum Siculis foedus inierat, qui 
nos quoque hospitio excepit, ut rem prout habet 
referamus, in nave ut hoc quoque paucis dicamus) ; 
quod ubi primam vidit David tremebundus, ecce 
praemissis oblivioni datis quadraginta dies ad aliquot 
lioras redutit et dorsum hostibus obtulit. Cum igitur 
milites coram omnibus vociferarentur : « Comnene, 
stamen et ped;tatus, » ille autem vocem terminalem 
addidisset, χαταθαλίχευµα, et: Sicut me vidctis, 
l'egasum invenire cupiit quocum in montes aut in 
undas maris altisoni avolare potuisset ; postremo 
iulo suo qui eum tum portabat, contentus fuit. 
Aufugiit igitur modo antea inusitato, delicatus vísu, 
veste bona amictus, manu sLrenuus, uCgymnasiast2, 
. sanguine non maculatus sicut aries catteros omnes 
pedissequos habebat. In hac multitudine erant viri 
magnanimi, qui duci ignaviam exprobraverant, e 
quibus alii cum beato honore ceciderunt, alii post 
praeclare facta hastam hostilem secuti sunt, In 
principio autem Darbari ascendentes  deturbati 
sunt a civibus nostris non militibus. Hi enim pro 
viribus restiterunt donec circumventi periculum 
viderent, non perterriti panico Davidis timore; 
»ed de interuecione cogitabant corum qui excur- 
sivnibus suis tantum 1nali ipsis intulerant. Qui 


ΦΥ’. Ἡν & 6 «6 οὗτος Ξύργος Aasaddpixov- 
ος ἓσικλτδεὶς τῷ ἀα/όντι ἐτιστατεῖν 02v» vs τοῖς 
ἁἀμφ᾽ avs οὐχ ἀεργοῖς στρατιωτικοῖς, &vlpi τότε 
μὲν τακτιχῳ, ὕστερον χαῑὶ συμτόνῳ ἡμὶν ὃς µό- 
vos τῶν ἅλλων ἑνσχεθεὶς τῇ πόλει, τὸ μὲν φαινόµε- 
woy χατὰ όσο, jue; δὲ xpoarD:la καὶ svvas2- 
λεύων hzaiv παρίνρρα, 022, 6 cay, vk μέσον 
χαὶ ἔθλεκε Üivazow, εἰ μη τὸ tT; τρ.(ὸς ταύττς 
7ραμμιχ}. oia xaV et; τι πλατὺ ἐπίπεδον ἡμεῖς δια - 
οτέσαντες, ὡς µεθώδευσεν Ó xL; σοφία; θτὸς, xol 
παρατείναντες καιρὸν. 57 οὗ ὁ βαρθαρ.χὺς ἐμαλά- 
χθτ θυμὸς, συνςτελἐχαμέν τι x31 αὐτοὶ τῷ ἀνθρώπῳ 
tig τὸ xzsb», n; ἄρτι ἔχει, ζωῖς. 

«5. Τ.ῦ τοίνυν τείχους ἐχείνου παβόντος, ὡς 
ἔπαθεν, ἑπείπερ ἡμέρα ῥιέφαυσε, καὶ εἶδον τὸ ἐχεῖσε 
Χαρώνειον χάσμα oi τε ἐχθροὶ, o xe ἑμεδαποὶ, ἐχεῖ- 
vot μὲν συ»έχασχο» θ1ριωδῶς τοῦ λοιποῦ καθ᾽ ἡμῶν' 
ἡμῖν δὲ συμμύσασι ξύμτασα ἐχχείσθη ἐλκίς. Καὶ 
fv μὲν τὰ πρὸ τούτου θρασὺς ὁ στρατηγὸς, χομπά- 
ζων πρὸς τοὺς εὖ εἰἱίότας, τὸ cslyoc οὐχ εὖ πείσε- 
σθαι, ὡς, si καὶ καταπεσεῖται, ὅμως αὐτὸς ἐπ.λἐγ- 
δην χρίνας τοὺς ἀρίστους τῆς στρατιᾶς, τεῖχος σι- 
δήρεον ἀντιστίέσει, τὸ Ex τῶν ὅπλων, καὶ ἕως xai 
εἰς τεσσαράχοντα ἡμέρας φύλαξ ἔσται τῆς πόλεως. 
Τότε δὲ ὁ µέχρι λόγου θρασὺς ῥηξήνωρ τῇ τοῦ τεί- 
χους ῥήξει διεχόχη τῶν αὐχημάτων * xot pij. µένων 


C ὁ αὐτὸς, ἔμπαλιν ἐξένευσεν. 


πε. "Apa γὰρ δόρυ ἐἑσχέφατο πο)εμιχὸν ἐπὶ τοῦ 
ῥήγματος ἀναβῤῥιχησαμένου τῶν τινος πλωῖμων, οὓς 
ἀνδρικοὺς τὰ τοιαῦτα xal δεξιοὺς ἡ τοῦ Σιφάντου 
vau, ἐπλώῖζε (πειρατὴς δὲ ὁ Σιφάντος, ἑχὼν προσ- 
χωρήσας τοῖς Σιχελοῖς χατά τινα ῥήτρην τὴν συνδό - 
ξασιν * ὃς xal ἡμᾶς ἑλὼν ἐξένισε, ῥητέον γὰρ οὕτως, 
ἐπὶ νεὼς τῆς xat' αὐτὸν, ὡς xal ὑποχαταξάντες 
λόγῳ βραχὺ παραστησόμεθα), ἅμα Ὑοῦν οὕτως 
εἶδεν ὁ τρέσας Δανῖδ, xa: ἅμα χατόπιν βαλὼν τὰς 
ἀνδριχὰς ὑποσχέσεις, xal τὰς τεσσαράχοντα ἡμέρας 
εἰς οὐδὲ λεπτὸν συστείλας ὥρας, ἔδειξε µετάφρενα 
τοῖς ἐχθροῖς. Καὶ τῶν στρατιωτικῶν φωνούντων 
λεωφορουμένῃ βοῇ τό * εΚομνηνὲ, στάµα καὶ πέ- 


D ζευμα * ὁ δ᾽ ἐπιτελεύτιον olov ἀντιμύξας «6* « Κα- 


θαλίχευμα, » χαὶ τό * «Καθά µε βλέπετε, » ἐπόθει 
μὲν ἴσως παρατυχεῖν που τοῦ τηνικαῦτα ΠἩήγασαόν 
τινα, δι οὗ πτερύξεται εἰς ὄρος, εἴθε 1| εἰς xüpa 
πελυφλοίσδοιο θαλάσσης. 'Hpx£c0r δὲ ὅμως τῇ φίλῃ 
ἡμιόνῳ, ἢ χαὶ τότε φέρειν αὐτὸν ἔλαχε. Καὶ παρα- 
δειγματικῶς προφεύγων, τρυφερὸς ἰδεῖν, εὔνφος 
την ἀναδολὴν, ἄτριπτος ὅπλοις τὰς χεῖρας, Ύυμνα- 
σίῳ πρέπων, ἁμίαντος αἵματι, εἶχεν ὡσεὶ καὶ χτί- 
Ao; ἐφεπομένους τοὺς ἅπαντας παρά τι ὀλίγον. 
"Ησαν yàp ἓν τοσούτῳ πλήθει καὶ µεγάθυμοι ἄνδρες, 
oi καὶ ἀντισταθέντες ἓν τῷ τὸν στρατηγὸν ἄνετα 
διώχειν ἑαυτὸν εἰς φυγὴν, οἱ μὲν ἔπεσον µαχαρίως 
καὶ εὐγενῶς, οἱ δὲ γενναῖα δράσαντες ἑνδεδώχασιν, 
ὅπου YE καὶ τὸ πολεμιχ»» ἐχεῖνο δύρυ. Καὶ οἱ συνα- 


93 DE THESSALONICA URBE Α LATINIS CAPTA. 94 
ναδάντες τὴν ἀρχὴν βάρθαροι χατεσείσθησαν ὑπό A eos sic circumveniebant, non erant ex his qui partes 


τινων ἡμετέρων πολιτῶν, οὕχουν γε στρατιώτῶν. 
Οἱ 6$ πολῖται xal χατὰ κράτος ἀντέσχον, ἕως xu- 
χλωθέντες εἶδον κίνδυνον * οὐ πτυρέντες δείµατι 
πανιχῷ τῷ τοῦ Δαυῖδ, ἀλλὰ μεμνημένοι βλάπτειν 
ἔσω μάλιστα πόλεως, οὓς xal ixvb; ὥρμαινον cíve- 
90a:, εἶπερ ἀφίεντο. Ὁ δὲ ἑτροχαλώθησαν οὗτοι 
κύκλωμα, οὐχ Ex. τῶν ἄνωθεν ἂν, ἀλλὰ τῶν clobpa- 


superiores occupaverant, sed ex barbaris qui accur- 
rTerant ex portis orientalibus, quas mane dux reli- 
querat hostibus apertas quasi ingressum faciliorem 
daturus, cum fugiendo commendasset, qui comitari 
abnuebat, ut in. arcem fugeret, sinens portas , ut 
reddantur verba ipsius, inflaimmari, sicut tradunt 
qui audierunt. ι 


µόντων βαρδάρων Ex τῶν ἑῴων πυλῶν * ἃς ὁ στρατηγὸς ἀνεμγμένας ἕἔωῦεν τοῖς ἐχθροῖς ἑχαρίσατο εἰς 
παρείσδ»σιν ἄπονον , ἔπειδὰν ἐγχειρήσας φυγεῖν ἐπέτρεφε τῷ κατεπανανεύοντι συναναφεύγειν εἷς 


τὴν ἀχρόπολιν, ἑάσαντα τὰς πύλας, αὐτὸν δη τὸν ἐχείνου φάναι- λόγον, πυρέσσειν, ὡς 


δ.δάσχουσιν. 


πς’. Οὕτω δη οὖν τοῦ πολεμικοῦ δόρατος àvaga- 
νέντος ἐπὶ τοῦ τείχους, ἔδη ἐφιλωμένου τῶν Λμετέ- 


oi ἀχηχοότες 


86. Cum ita hostilia arma visa fuissent in muro, 
jam nostris nudato (orientali vero dico ; murus 


pev. (λέγω 85 τοῦ ἑῴου" τὸ γὰρ δυσμιχὲν οὐ τοιού- D enim occidentalis non bujusmodi habebat. delen- 


τους εἴχε προμάχους ἀλλὰ τῶν τινες ἐχείνων ἀντεῖχον, 
ὡς οὖχ ἂν εἴη ἀνδριχώτερον' ὧν ἐν τοῖς μάλιστα 
Αέων ó Κουταλᾶς, χαὶ φρενῶν xal ῥώμης xol àv- 
δρίας πλήρης ávhp* ὃς ἕως xai περὶ πλήθουσαν ἀγο- 
pàv, τῆς πόλεως δη µεμεστωμµένης, Qv οὐκ Σθέλο- 
μεν, ἀντιστὰς, εἶτα πρὸς οὐδενὸς ἔχων ἐπιχουρίαν, 
' xaBugixe, xal εὐτυχῶς γυμνωθεὶς ἐχέρδανεν ἑαυτὸν 
εὐχλεῶς, τότε μὲν πολλὰ κεχλαυμένος ὑφ' ἡμῶν, 
ἄρτι δὲ Ev τοῖς τῶν ἐπαινουμένων πρώτοις ταττόµενος 
παρά γε ἡμῖν, οἵπερ οἵδαμεν ) — τοῦ τοίνυν ὑφοῦ, 
ὡς ἑῤῥέθη, φανέντος [δόρατος ἐχείνου τῇ συνήθει 
µεταχλίσει χαὶ καταχύψει, ὡς εἰ xal τινι χατανεύ- 
est χεφαλῆς Ἡ χαὶ χειρὸς νεύματι μεταχαλουµένου 
«οὺς ἕἔξω, βραχύ τι ὥρας μέσον fjv, καὶ d) πόλις 
πλβρης ἣν τῶν πολεμίων, περιάχοντος Αὐγούστου 
τετάρτην xal εἰχοστῆν ἡμέραν, ἑξότου ἑνέστη πρῶτα 
μὲν τῶν τοῦ ναυτιχοῦ, εἶτα χατὰ σννάφειαν xai τοῦ 
ἱππιχοῦ. 


πζ. Καὶ ἣν ἰδεῖν τὴν ἡμέραν τότε oóx ἔθ᾽ ἡμέ- 
αν, ἀλλὰ νυχτὶ ἑοικυῖαν, xal olov παθαινομένην xal 
σχυθρωπάζουσαν, ἐφ᾽ ol; ἑώρα. Ομίχλη γὰρ αὐτὴν 
βαθεῖα ἁ πάχννεν ὡσεὶ xal ἐκ χονιορτοῦ, ὃν f) τυφὼς 
αἴρει ἡ πόδες ζάων, ἅπερ ἀριθμὸς μετρεῖ ἀπειροπλη- 
05:- ὡς εἶναι εἰπεῖν, ὀχνεῖν λάμπειν τὸν Ίλιον, οἷς 
ai τῶν ὅπλων ὑπερηύγαζον αὐτὸν λαμπρότητες πα- 
ρφδησαι δὲ xal Ex παλαιᾶς Μούσης « ὀχτωχαίδεχα 
μὲν πλέεν "pata ποντοπορεῦον » τὸ τῆς πόλεως 
σχάφος, εἐννεαχαιδεχάτῃ δ᾽ ἐφάνη οὔρεα σοχιόεντα, » 


Sores; sed quidam et illis resistebant, ut fortius 
non possent ; inter quos imprimis erat Leo Cutalas, 
vir spiritus, fortitudinis et animi plenus ; qui post» 
quam resiitisset usque ad forum turba plenum, jam 
urbe redundante his quos abhorrebamus, deinde a 
nullo auxilium recipiens, cessit felicique sui ipsius 
desertione seipsum gloriose lucrifecit ; tunc quidem 
multum a nobis defletus, nunc vero inter eos qui 
laude dignissimi sunt habitus a nobis, qui eum 
novimus), armis igitur, ut dictum est, visis in 
superiori parte juxta assuetam invitationem atque 
inspectionem, quasi capite vel manu eo qui exto- 
rius invitassent, viz post dimidiam horam, civi- 
tas hostibus erat repleta, die vicesima quarta 
Augusti, ex quo, primum classis apparuit, deiude 
equitatus qui illi &e adjunxerat. 


87. Videre erat diem qui nondum erat dies , sed 
nocti similis, quasi indignanter doleret ex his 
quz videbat. Turbo enim crassus eum condensaa- 
bat quasi ex pulvere quem vel typhon excitat 
vel pedes jumentorum, qus innumera erani; 
Ma ut arbitreris solem lucere dubitare eo quod 
splendores armorum illum vincerent. Exeiplo 
Muss veterís dicendum esset « decem et octo 
quidem dies civitatis navis mare trajecit ; de- 
eimo nono vero montes umbrosi apparuerunt » 


δ ὧν ὁ τῆς ζωῆς ἡμῖν ἡλιος ἀποτειχιζόμενος, ἐμέ- D quibus sol vite nostre circumvallatus  obscu- 


λαινε σχιὰν ἐπικαλύφουσαν ἡμᾶς φαλμικῶς. Ot δι 
χθὲς xat πρώην ἁλαλαγμοὶ, xal αἱ χατὰ πόλεµμον 
fox', καὶ ó ἐντεῦθεν θροῦς οὐχέτ ἦσαν ἀλλ ἀντι- 
σερἐφαντα τὸ φαλμιχὸν, οὐχ ἣν ἁλαλαγμὸς ἐν τοῖς 
ἡμῶν πλήθεσιν. Είδες 6' ἂν xal ὀρνέων πετοµένων 
x:vbv τὸν ἀέρα, oüx οἵδ εἶτε διὰ τὸ τοῦ ἀέρος στυ- 
Tv, εἶτε xai ὅτι φριχτὸν ἣν xal ἑκείνοις τὸ πρᾶγμα 
Ἡμέραι γοῦν ἰκαναὶ, xal οὐδαμοῦ οὔτε στρουθοὶ, 
οὔτε πέλειαι, οὔτε χόραχες, ol τῇ xa0' ἡμᾶς πρώην 
ἐπεχωρίαζον, οὖτε ἄλλος τις ὄρνις τὸν ἀέρᾷ διενἠ- 
χοντο, ἁλλ᾽ ἐχτετοπιαμένα ἐἑνέμοντο καὶ ἡμῖν ἄἅφαντα. 
'AxAà τοῦτο μὲν χαὶ μετὰ τὴν ἅλωσιν kg" ἱκανὸν, ola 
τοῦ δέους χαὶ τοῖς ἁλόγοις παραµένοντος. Ημέραι 
γὰρ jose po» συχναὶ, xai αἱ μὲν ἄμφεδοι τῆς πόλεως 


ravit. umbram qu: oblexit nos, ut ait Psal- 
mista. Jam non audiebantur clamores gaudii, belli 
vociferationes, deinde multitudinis strepitus quz 
heri et nudiustertius resonuerant; sed in alia can- 
tica mutata non erant gaudii clamores in populo 
nostro. Nun videbas etia aves in aere volantes, 
nescio, utrum ob difficultatem aeris, an res horri- 
bilis etiain iilis fuerit; satis multi fuerunt dies qui- 
bus nec passeres, nec columbe, nec corvi jam 
apud nos habitabant, nec alia avis aera permea-. 
bat, sed alias versabantur nobisque invisibiles. At 
terriculamentun, quod solitum est animalibus, 
salis diu post expngnalionem apud nos per» 
mansit, Mult enin — deinde fuerunt dies qui- 


95 


EUSTATHII TRESSALONICENSIS METROPOLIT Z 


96 


bus loca vicina civitatis omnis generis seminibus Α ἔπληθον σπορίµων παντοδαπκῶν, οἷς χαίρουσιν οἱ τῶν 


impleta erant, quibus delectantur quidam ex avi- 
bus (barbarus scilicet non sine rapina et vasta- 
tione vivit); nec unquam descendit volucris. Quod 
vero esse mirabilius puto, id est, quod pluvia vehe- 
menter lapsa, ex illis dissipaverunt hostes, tol- 
lentes quidem, buic vero pulchro territorio semina 
non committentes ; ex frumentis item abundantia 
et magnitudine insignibus, nullum animal aliquid 
gustavit, sed eligendum illi erat pulvere aut ali- 
quo germine vesci, vel variis plantis quibus vici- 
nitatem contaminaverunt, seu quod, juxta eos 
qui habitabant, ut fama est, cum antiquo Diomede, 
Barbaros et ipsioderant, utpote illis non assuefacti. 
88. Hsc autem et alia hujusmodi non sunt 
rejicienda ut superflua ex historia. Civitas igitur, 
conculcata sic ab adversariis, passa est omne quod 
inbsret bello. Nostri autem, non unus, aut alter, 
sed omnes, non retrospicientes, fugerunt, se sub- 
ducendo brevi numero, ut diximus, inter quos 
Boleas, unus ex ordine ecclesiastico, qui, prope tri- 
ginta securi necatis, aliis vero alio modo vita orba- 
tis, magno hostium conatu matrem suam terram 
osculatus est. Hoc est etiam turpitudini Davidi, 
qui, postquam jurasset fore nunquam ut fugeret, 
sed potius periret gladio suo, deinde saluti fuga 
consuluit, sanguine incontaminatus. 
. 89. Fuga vero nostra modo memorata non inor- 
dinata fuit; sed fuit ex potestate politica primi 
ducis, ricut jam diximus; qui, si faciem suam 
hostibus ostendisset, prout illum bortabantur nobi- 
lissimi cum illo fugientes, cito plagam civitatis 
curasset, Milites quippe hostilis agminis erant fessi, 


fogientes apprebendendo, predamque ferendo. In. 


his opus erat homine quodam salvo οἱ integro qui 
desuper animadverlisset ac significasset, teloruin 
vehementiam Deo retundente. Homo enim his ca- 
lamitatibus intricatus, ac de semelipso precipue 
cogitans, omnia accurate conscribere non poterit, 
preter quz sunt maxime opportuna ex his qua 
didicit, quibusque multis modis immistus est. 

90. Nos igitur cum de arce desperavissemus ob 
defectum aqu: cujus dux conductor factus est atque 
necessariam supellectilem, eo quod de illa dividenda 
providissemus inter nos et eos qui circa nos sunt, 


ut jam dictum est, nullo modo curabamus de fuga D 


: in sanctum Myroblytz (1) sepulcrum nec in alia loca 
* sacra (non enim latebat nos, quomodo ex omuibus 
qui in illa confugerant, multis vita erepta fuisset 
vulneribus ac suffocatione), doiique manentes, 
Psaluusta qui cantat « viventes sancto servire, » 
aspectus et auditus malorum sine numero, admira- 
tione nos vincunt, quomodo restitimus, extre- 
m:m barbam, ut aiunt, vellentes, procedimus inter 
mille gladios districlos crepitantesque quemad- 
modum campus spicis írequens; propulsi, per- 
cussi pugnis, contumeliis affecti quales nescit ho- 
Dinum mos, salutarem passionem ac judica- 


(1) Demetrii. 


ὀρνίθων σπερµοφάχοι (τὸ βάρδαρον γὰρ οὐχ ἀνίει 
ἁρπάζον xal xavaxevobv)* ὄρνις δέ ποθεν οὐ χατέδα:νε. 
Τούτου δὲ, οἴμαι, xatvótepov ἐχεῖνο Tiv, ὅτι περ, 
ῥετοῦ χαταῤῥαγέντος, καὶ ἐξ ὧν οἱ ἐχθροὶ ἑαχόρπι- 
Cow, ἀροῦντες μὲν, οὕχουν σπείροντες δὲ τὸ χαλὸν 
ὅλον Boso, ληΐῖων ὥσπερ ἀναφνέντων συχνῶν, xal 
εἰς μῆχος ἐπιδεδωχότων, οὐδὲν ζῶον ποηφάχον ἐχεῖ- 
θεν ἐχέρδανέ τι, ἀλλ᾽ εἶχεν αἴρεσιν, χόνεως ἐρέπτε- 
σθαι, περ ἐκ τῶν βεθλαστηκότων φαγεῖν' ὡς 7) πε- 
φαρμαγµένων, οἷς τὸ περιέχον µεμίαντο, f) χαὶ ὅτι 
χατὰ τοὺς ᾠχειωμένους, ὡς λόγυς, τῷ πάλαι Διομή- 
δει συνεµίσουν τὸ βάρθαρον xal αὐτοὶ, ola. μὴ ἐθά- 
δες ἐχείνων. 

πη’. Καὶ εοιοῦτον μὲν καὶ τοῦτο, παραῤῥιφὲν οὗ 


B περιττῶς εἰς συγγραφἠν. Ἡ δὲ πόλις, εἰσπηδησάν- 


των τῶν ἀντιμάχων, ἔπασχεν, ὅσα φιλεῖ ὁρᾷν ἄγριος 
πόλεμος. Καὶ ol μὲν ἡμέτεροι, οὐχ ὁ μὲν, ὁ δ' o0, 
ἀλλὰ πάντες ἔφευγον ἁμεταστρεπτὶ χαθ᾽ ὑπεξαίρεσιν 
εὐαριθμήτων τινων, ὅπερ ἔφαμεν Ev οἷς xal τις Bo- 
λέας τῶν τῆς ἐχχλησιαστιχῆς ξυνοικίας, ὃς ἐγγὺς ἐς 
τριάχοντα τοὺς μὲν ἀξίνῃ διχάσας, τοὺς δὲ χαὶ ἄλλως 
εἰς τὸ Civ ἀχρειώσας πολλῇ σπουδῇ τῶν πολεμίων, 
τὴν μητέρα γῆν Ἱσπάσατο. Αἰσχύνη χαὶ αὐτὸ τοῦ 
Δαυῖδ, ὃς μὴ ἄν ποτε φυχεῖν ἀπομνὺς, ἁλλ᾽ ἐπὶ τῷ 
αὐτοῦ ξίφει πεσεῖν, «lta. προὐτράπετο σωθῆναι, λύὺ- 
θρῳ ἄχραντος. 

πθ’, Καὶ ἣν ἡ καθιστορουµένη φυγὴ οὐχ ἀσύνταχτος, 
ἀλλ᾽ ἑνδόντος ἀρχάς, ὡς προεκτέθειται, τοῦ xopu- 
φαίου στρατητοῦ" ὃς, εἴπερ ἔδειξε πρόσωπον τοῖς ἐχ- 


C θροῖς, ὡς ἐνεχελεύοντο οἱ τῶν συμφευγόντων γεν- 


ναιότεροι, ουνούλωσεν ἂν ταχὺ τὸ τραῦμα τῆς πόλεως. 
Οἱ δὲ τοῦ πολεµίου στίφους ἔχαμνον, xal ῥίπτοντες 
τοὺς φεύγοντας, xal σαττόµενοι λάφυρα. Καὶ ἐχρῆν 
μὲν ἐν τούτοις ἄθλητόν εινα xal ἀνούτατον Ex. µετεώ- 
ρου ποθὲν τὴν µάχήν σχέπτεσθαι, χαὶ παρασηµαί(- 
νεσθαι, τοῦ θεοῦ βελέων ἀπερυχότος ἑρωήν. "Ανθρω- 
πος γὰρ ἑνδεθεὶς τοιούτῳ xax, πρὸς ἑαυτῷ τα ιιά- 
λιστα τὸν νοῦν ἔχων, οὐχ ἂν σχοίη ἀκριδῶς τὸ πᾶν 
συγγράψφασθαι, πλὴν εἰς ὅσα τὰ καίρια, ὢν τε ἔμαθε, 
καὶ olg αὐτὸς πολυτρόπως ἑπέστησεν. 

Μ΄. Ἡμεῖς οὖν τῆς μὲν ἀχροπόλεως ἀπογνόντες διὰ 
τἣν τοῦ ἐχεῖσε ὕδατος ἐχδημίαν, ἧς ὁδηγὸς ὁ στρα- 
«voc Υέγονε, καὶ τὴν ἀναγχαίαν ἀποσχευὴν, ἣν 
προεμηθευσάµεθα ἡμῶν τε αὐτῶν χάριν καὶ τῶν περὶ 
ἡμᾶς διανειµάµενοι, ὡς xal προπέφρασται, μµερίµ- 
γης δὲ θέµενοι ἔξω xal τὴν εἰς τὸν ἅγιον τάφον τοῦ 
Μυροθλύτου καταφυγὴν, ἔτι δὲ καὶ τὴν εἰς ἑτέρους 
θείους ναοὺς (οὗ γὰρ δήπουθεν ἐλάνθανεν ἡμᾶς, ὡς 
πάντων τῶν φευγόντων Ev τοῖς τοιούτοις ῥυϊσχομέ- 
vtov, πολλοὶ παρασυρῄσονται τοῦ ζῆν ὠθισμοῖς, xat 
tol; ἐντεῦθεν πνιγμοῖς), xal τῷ οἴχῳ παραμείναν- 
τες, ὃς περιάδεται ζῶντα ἐχθεραπεύειν τὸν ἅγιον, 
xaX πολλὰ xai pupla xax καὶ τεθεαµένοι καὶ πε- 
πονθότες, ἑφ᾽ ol; θαῦμα Ἠπερίεισιν ἡμᾶς, ὅπως ἀν- 
τέσχοµεν, τέλος τοῦ πώγωνος, Ó φασιν, ἑλχναθέντες, 
ἀπηγόμεθα διὰ ξιφῶν µυρίων ἀνατεινομένων καὶ 
φρισσόντων ὡσεὶ καὶ λἠΐον, πεπνκνωμένον ἀσταχύεσι” 


97 


ΡΕ THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA, 


08 


xal ὠθούμενοι μὲν xol χονδυλιζόµενοι, καὶ ὕδρεις A mus, οἱ ut in istis simus supplicantes. Cum v.ro 


οὐ τὰς ἐν ἔθει µανθάνοντες, µαχάριον τὸ πάθος Expl- 
νοµεν, εὐχόμενοι Ev. τοιούτοις εἶναι. "Ὅτε δὲ xal 
σκάθη καθ) ἡμῶν ἐγαυροῦτο, xal παραξιφὶς ἕπλα- 
γίαζεν, ὡς εἰς σπλάγχνα βάφουσα, χαὶ δορἀτια τὰ 
μὲν ἔνθεν, τὰ δ᾽ ἐκεῖθεν τῶν πλευρῶν εὐθύνοντο 
ἀπειλητιχῶς, ἁλλ᾽ ἐνταῦθα εὐχαὶ χαὶ µόναι ἀντέ- 
πραττον βύθιαι. Προενεγχεῖν γὰρ αὐτὰς πῶς ποτε ἣν; 

ho'. Καὶ ἕως μὲν xal τοῦ πολιτιχοῦ xa0' ἡμᾶς 
ἱπποδρόμου τοιαύτη διάθεσις ἡμᾶς εὔθυνεν. Ἐκεῖ δὲ 
τὸν ἤδη ἀποτεθέντα sic μνήμην Σιφάντον εὑρόντες, 
εὔιππον ἑατηχότα, µετά γε xal τοῦ Μαυροζώμη, xal 
σχεπτόµενον, τί ἂν ἕλοι, µεθειλχύσθηµεν ὑπ) αὐτοῦ, 
λόγῳ μὲν τῷ μὴ ἐπὶ πλέον κόπον σχεῖν τὸν ἀρχιαπί- 
σχοπον, ἀληθῶς δὲ, ἵνα δευτέρων χειρόνων πειρασώ- 


acinaces adversum nos ssviret gladiusque tru- 
cidaret, sicut in visceribus se, abluentes, jacula 
hinc et illinc adversus latera dirigebantur mina- 
citer; tuncque preces tantum blumiles avertebaut ; 
at quomodo tunc deprecari poteramus ? 


91. Et hzc usque ad Ilippodromum procedentes 
passi sumus. Tunc cum invenissemus cum Mau- 
Tozoma Siphantum, qui jam in memoriam re- 
vocatus est, in equo slantem, atque circum- 
spicientem quid facere deberet, abducii sumus 
ab eo, verbo quidem dato ne archiepiscopus am- 
plius paterelur, revera autem ut nova prioribus 


µεθα. Βραχὺ yxp ἐχεῖσε τὰ γόνατα χάμφαντες Ev B pejora experiremur. Brevi enim genua flectentes 


εινι μιχροχαλύθῃ xat ξηροῦ ἄρτου ἀποδαχόντες., ἵνα 
ὕδατος ἐμπιώμεθα (v γὰρ ἡ χαρδία ἡμῶν χαιοµένη 
iv ἡμῖν, ὧς xal πάντα τὰ ἑντὸς), εἶτα χατὰ τιμὴν 
µυαρίου χελευσθέντες ἐπιθῆναι, (μὴ γὰρ οὗ τοιοῦτον 
ἐχεῖνο τὸ ἱππαρίδιον ;) πεισθέντες τῷ ἐπιτάξαντι, 
xaX ἀνατεθέντες sl; ἐχεῖνο, ἠγόμεθα, ἕνθα τὸ ναύ- 
σταθµον, μετὰ xol γωρυτοῦ xal φαρέτρας, ἅπερ ἡ 
σελλὶς ἔτυχε φέρουσα. 

Πβ’. "Q jov τῶν ἐντεῦθεν χαχῶν]! "c γὰρ μὴ ἁρ- 
χεσάντων τῶν νεχρῶν, δι ὧν πεξεύων ὥδευσα θερ- 
μοῖς ἀτμιξόντων αἵμασι, διὰ σωρείας ἑτέρων ἱππότης 
περιηγόµην, ὧν ol. πλείους κατεστρωµένοι mpb τοῦ 
τείχους ἔχειντο οὕτω πἐπυχνωμένοι, ὡς τὸ ἰππίδιον 
$ μὴ ἔχειν, ὅποι γῆς θήσει πόδα, fJ) ἀλλὰ μεταξὺ τῶν 
τε προσθίων ποδῶν δύο f) τρεῖς ἔχειν ὑποχειμένους 
νεχκραὺς. Τῆς δὲ δυσχολίας τῆς τῶν πυλῶν ἐξόδου ἐν 
οὕτω µυρίοις ᾿Αγριολατίνοις, xat ὅσα δὲ ἔξω ἕως xal 
εἰς τοὺς λιμένας, ἐγὼ μὲν ἐδάκρυσα, xai οἱ βλέπον- 
τες Χριστιανοί. Οὐχ ἂν δὲ αὐτὰ ἐχθήσομαι, ἵνα μὴ, 
lv οἷς ἐπιτέμνειν ἐθέλω, περιττολογῶ. 

ΕΥ. Ταῦτα χαὶ µόνον χεφαλαιώσομαι, ὅτι τέσσα- 
pa« χρυσίνων χιλιάδας ἐγχρατῶς ἐξητήθημεν, ol μηδὲ 
jap uev f] χοὺς δράχα, f) τὸ χαθομιλυύμενον σίελον 
ἐπὶ στόµστος ἔχοντες * ἀχούσαντες xal ὀλίγα ταῦτα 
εἶναι ἐξ ἀνθρώπου, ὃς ἀρχιεπισχοπὴν περιέπει, χεν- 
τηνάρια ἐς ἑχατὸν (i πλούτου :) ἔτους ἑχάστου ὅωρο- 
φαροῦσαν αὐτῷ. xal ὅτι &v τῇ τοῦ Σιφάντου νηϊ, ὡς 
ἣν ἐγχωροῦν, ἀναπαυσάμενοι τῇ καραδοχίᾳ τῶν χιλιά» 
ἕων, ἃς ἡμῖν ἐπέγραφαν οἱ μεγαλοπρεπεῖς πειραταί" 
αὑτὴ γὰρ ἡμῖν χατάλυµα πρῶτον εὐτυχήθη, αἰχμαλώ- 
των γέµουσα χατὰ τὰς λοιπὰς ἁπάσας' ol χαὶ γοᾶ- 
σθαι ἡμᾶς ὀργῶντες, αὐτὸ μὲν ποιεῖν οὖκ εἶχον τόλ- 
pav, ὡσίουν δὲ τὸ πένθος προαώπου συναγωγῇ πρὸς 
αχυθρωπότητα, xal δυσωπίᾳ ἐχθλιδούσῃ δάκρυα, 
ὁποίοις xat ἡμεῖς, ὁ xat' ἐκείνους δυστυχῆς φόρτος, 
αὑτοὺς ἠμειδόμεθα. Οὐδὶ γὰρ οὐδὲ προσφωνῆσαι 
t£nv. 

LU. "Ev «olvuv τῇ τοιαύτῃ vnt τότε χαταπαύσαν- 
τες, tfj ἑπαύριον μετὰ τιμῆς ὁμοίας ἀνήχθημεν εἰς 
τὸν Κομνηνὸν Αλέξιον. ἔνθα θῆρα οἰχονομάχον, T't- 
λ(ελμόν τινα, ὃς Ex τῆς Νικαέων διέδρα τὸν Λνδρό- 
νικον, ὁ τόπος ἡμῖν ἐξέφηνεν, ἄγριον ἐκεῖνον, καὶ 
οἷον θανατοῦν, xai πρητοῦ ἐμφαχεῖν' ὃς οἷά τις 


C 


in quadam parva cass sedentes siccumque pauci 
mordentes, ut aquam biberemus (cor enim nostrum 
ardens erat in nobis sicut et alia interiora ), 
deinde reverentia ordinis invitati ad conscenden- 
dum (nonne bic erat ille caballus 1) jubenti pareu- 
tes, alque illi insidentes ducebamur jam in por- 
tum, inter pharetras quas forte carina ferebat. 


93. Heu! quot et quanta mala deinde vidimus! 
Quasi non satis. fuissent mortui per quos ambula- 
veram pedes, sanguine calido fumante, equo occur- 
rebam aliorum acervis, quorum plerique ante mu- 
ros jacebant tam densi ut caballus non haberet 
ubi poneret pedes , sed inter anteriores pedes duos 
vel tres mortuos haberet. Difficilis fuga e portis 
inter tot millia ferocium Latinorum, omniaque 
usque ad portum lam Lristia fuerunt ut ego la- 
crymarem ac spectatores Christiani. [lec vero non 
exponam nà ea qua abbreviare volo longius pro- 
traham. 

95. Hzc tantum summatim dicemus, scilicet qua- 
tuor millibus aureorum praebere jubebamur, nos 
qui nec arenam in manu nec salivam in ore la- 
bebamus; cum audivissemus aliqua pauca esse 
ex homine qui archiepiscopatum quotannis obi- 
bat, nos illià daturos centum quinquaginia aureos 
(o diviti 1) promisimus ; in navi quoque Siphanii, 
ut licebat, quieturi exspectatione aureorum quos 
nobis ascripserunt magnilüci pirata, Hac navia 
enim fuit nobis primum bonum hospitium οιρηὶ 
estero spatio captivis repleto; ut nos querebainur 
hi valde eupiebant, hoc facere non audentes ; te- 
stabantur vero jucitum suum contractione vultus 
morositetem indicante, demissione oculorum la- 
crymas velante, ip quibus et nos, illorum infortunii 
socii, [illos imitabamur. Nullo modo enim licebat 


palam conqueri. 


94. In. hac ergo navi cum quievissemus, die 
postera ad Comnenum Alexium honorifice adducti 
sumus, ubi quemdam Gulielmum , iconoclasten 
ferocem obvium habuimus meditantem qui Ni- 
eza Andronicum deseruerat, quomodo interfice- 
ret atque. ad devorandum paratum, Similis erat 


99 EUSTATHU THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


100 


Erinnydi tragicze, ut illa babens faces ad inquiren- A Ἐριννὺς τ;αγῳδικὴ ἔχων κατ ἐχείνην, xat 033a; 


dum nos (jam enim erat nox), cumque invenisset, 
vbi humi jaceremus, non. ob somnum (qui jam 
pluribus abhine noctibus avolaverat ), sed. quod 
non haberemus ubi sederemus vel staremus, jam 
dudum malis defessi, barbarico clamore ex fre- 
quenti imprecabatur poenamque paratam illi qui 
nos non interficeret minabatur; prasente. etiam 
quodam bono fratre ex quo hanc feram furere con- 
tra sacras imagines didicinius. Cum interrogaremus 
quid caus: nobis esset mortis, primum iratos ma- 
pis, judicium confirmabat , quod, si in prineipio no- 
bis adfuisset , caput nunc nun haberemus. Deinde 
ut justificaret contra nos iram, suam exhauriebat 
sapientiam nos accusando infidelitatis erga Deum, 


ἐρεθοδιφίσας ἡμᾶς (ἣν γὰρ fón voz), xa £5pév, 
ἔνθα 15; ἑχοιταζόμεθα, οὐ τρὸς Όπνον (ἑπτερύξατη 
γὰρ xal αὐτὸς ἐξ ἡμῶν ἐπὶ νύχτας Ίδη πολλὰ), 
ἀλλ ὅτι μὴ εἴχομεν ἡ χαβησθαι i) ἵτ:ασθαε, ola πτο- 
λυημροις καταπεπονηµένοι χαχοῖς, ἀνάθεμα τρὸς 
Ρον συχνὰ ἐδαρδάρινε χατά τι xaxbv φροίµ.ον τῷ 
ph φονεύσαντι ἡμᾶς, παρόντος xai ἀγαθοῦ τινο: 
ἁἀδελφοῖ αὐτῷ. ἐξ οὗ χατὰ τῶν σεπτῶν εἰχόνων τὸν 
ὕῆρα ἐμάθομεν µαίνεσθαι. Ὡς δὲ ἡμεῖς ἠρόμεθα, τί 
τὸ αἶτιον τοῦ φονευτέους ἡμᾶς εἶναι, πρῶτα μὲν Ou- 
μωθεὶς αὐτὸς εἰς πλέον, ἐἑπέχρινεν, ὡς, εἴπερ αὐτὸς 
την ἀρχὴν ἡμῖν περιέτυχεν, οὐκ ἂν ἄρτι xsqali» 
εἴχομεν' εἶτα χαὶ αἰτιολογήσας τὲν xal ἡμῶν θυμὸ», 
ἑπέραινε iiv αὐτοῦ σοφίαν εἰς τὸ ἀπίστους ἡμᾶς 


cum erga Ándronicum (fideles essemus; ad hac B εἶναι θεῷ, ola τῷ ᾿Ανδρονίχῳ πιστούς. πρὸς ἅπερ 


nos dissiimulantes, variaque dicentes et clamantes 
huic insano (charum eniin nobis eaput nostrum ), 
tamen ferocem adeo delinivimus, ut, postquam nos 
complexalus esset manumque esset osculatus, dis- 
cederet, 

95. lta ergo agitatam noctem habuimus mode 
facibus, modo clamoribus illius ; nanc autem inter 
jacentes. captivos Comneni, cum ibi paucos dies 
cunsumpsissemus, ex misericordia cibum recipien- 
tes, atque ex quodam illius nunimos zrcos, quo- 
rum donum tunc comparatum fuit tbesauris Creesi 
(donatoris misereatur Deus!); deinde ad contos, 
nt magis usuvenit, ad comMes (non enin barbaras 
voces sustinere possum), conversi sumus. 


96. Summatim adhuc referemus nos, postquam 
multa ibi passi fuissemus, vegre post aliquos dies 
doro Sancti restitutos fuisse ; occurrentibusque ibi 
tribubus Latinis locaque aliis hominibus repleta vi- 
dentes, superioribus inferioribusque partibus jam 
occupatis, ad hortulum concessisse; primum traden- 
wes nos delectationi brevissimi balnei humi jacuisse, 
puro gramine supposito ; octo dies consumpeisse, in 
quibus panem purum non vidimus, sed panibus 
subcinericiis ex furfure confectis ventris avidita- 
tem. sattavimus ; post hos dies non vino usos 
fuisse, sed paalulum vini fucati et quasi gut- 
tatim. bibisse, panemque fermentatum comedisse 
ac aliquot slia; nec hortulum fuisse nobis por- 
tum adversus tumultus Latinicos. Si quem  ju- 
varent orbores imprimisque £eulnes, quarum 
fructus immaturus insalubris erat his qui crudis 
vescuntur, si item areolz e quibus quotquot deli- 
ci? enaseuntur, alia cura est his qui maxime Ἰα- 
jusmodi delectantur. Si tapetem pedum coneulca- 
rent, nihil erat dicendum quasi impatibilis fuisset 
qui sustinebat. Simul enim sedebamus et pau- 
peres commensales, panes ex furfure pro cibo su- 
mentes. Male educati parati ad. veliendum e terra 
qu: semper juvant eos qui , horto perfrenntur, 
nobis idem facturi erant ; aceccdentes, deiude re- 
verteptes, circa sedem se spoliantes, dejectionum 
causa $6 demittentes appropinquando nobis ail nisi 


ἡμεῖς ὑπουλευσάμενοι, xai toxin λαλήσαντες, À 
λαλαγήσαντε;, πρὺς ἄνδρα μαινόμενον (ἡγαπῶμεν 
qàp ἔχειν χεφαλᾗν), µόλις ἐξημερώσαμεν τὸν ἁτί- 
θασσον, ὡς xal ἀσπάσασθαι ἡμᾶς, καὶ εἰς χεῖρα φι- 
λήσαντα οἴχεσθαι. 

νε’. Καἰοὕτως ἡμεῖς τε νύχτα χαταθετιχἠν εὕρομεν, 
τῶν ἐκείνου δᾷδων καὶ λάλων ἁπαλλαγέντες χειλέων, 
καὶ cl συγχατεστρωµένοι αἰχμάλωτοι ἐς Κομνηνοῦ, 
xa διαγαγόντες ἐχεῖ μετὰ τῶν συναιχµαλώτων ἡμέ- 
pac ὀλίγας, xal τι xal ἑλαηθέντες εἰς τροφὴν, vat 
Gk ὑπό τινος τῶν ἐκείνου χαὶ εἰς χάλκεα χέρματα, 
ὧν ἡ ξόσις ἡμῖν τηνικαῦτα εἰς θησαυροὺς ἀνεγράφη 
Κροίσου (xal ἑλεήσαι 6 8sbc ἐχεῖνον τὸν ἄνθρωπον) 
εἶτα xal εἰς τοὺς χόντους, εἰπεῖν δὲ συνηθέσττερον, χό 


C µητας (μισῶ γὰρ τὸ ἀχράτως βάρξαρον) ἐχομίσθηµεν 


hc". "Ett κεφαλαιώσοµαε, χολὶδτι ἀεθλεύσαντες μα 
xpà χαὶ ἐχεῖ, μόλις μετὰ xal ἑτέρας ἡμέρας µετρίας 
τῷ τοῦ ἁγίου οἴκῳ ἀποχατέστημεν» xal ὅτι εὑρόντες 
ἐχεῖ φῦλα Λατινικά, xat ἑτεροίων δὲ ἀνθρώπων γέ- 
µοντα ἱδόντες, τά τε ἄνω τὰ τε χάτω ἐξ ἀνάγκης 
ἐγενόμεθα τοῦ χατὰ τὸν οἶχον χηπιδίου * xai ἐπιδόν- 
τες ἑαυτοὺς πεσσουλίῳ τοῦ ἐχεῖσε βραχυτάτον λοε- 
τραῦ, ἑκχείμεθα, χόρτον ἅμιχτον ὑποθεθλημένοι - 
xdi ὅτι ὁμτὼ µετρήσαντες ἡμέρας, ἐν alc ἄρτον 
ἀχραιφνῆ οὐδὲ εἴδομεν, ἀλλά τοῖς ix πιτύρων ἔγχρυ- 
φ-αις ἐχρεωκοποῦμεν τὸ τῆς γαστρὸς λίχνον» καὶ 
olvou δὲ μηδὲ µύρισμα εὐτυχήσαντες μετ αὐτὰς, xol 
oivouy ψευδωνύμου ἠρέμα xal ὡς ἀληθῶς κατὰ 
ὀτράγγα µετέσχοµεν, χαὶ ἄρτου δὲ ζνμίτου, xoi 
ἄλλων δέ τινων * καὶ ὅτι οὐδὲ τὸ χηπίον εἶχε λιμὴν 
ἡμῖν γενέσθαι τοῦ Λατινικοῦ κλύδωνος. Καὶ εἰ μὲν 
δένδροις ἠχρειοῦτο, xal μάλιστα ανχαῖς, ὧν xa: 
ἄωρος ὁ καρπὺς παρηνομεῖτο τοῖς ὠμησταῖς εἰς 
ἔμδρωμα, ἔτι δὲ καὶ πρασιαῖς, ἃ 6h φίλτατα ἡμῖν 
ἔφυσαν, ἄλλη τοῦτο λύπη τοῖς γε Φιλοτοιούτοις. 
"Os δὲ xol αὶν ὑποποδιαίαν ἠχρείουν τράπεζαν, 
ἀλλ’ ἐχεῖνο οὐχ ἔχω φράσαι, ὅπως ἂν φἑροι τις 
ἁπαθῶς. Ἐχαθήμεθα μὲν γὰρ ὁμιλαδὸν οἱ πτω- 
χοὶ σύσαιτοι, τοὺς πιτυρίας προδεθληµένοι πρὸς 
τρωφήν. Oi δὲ ἁπαίδευτοι ἀφέντες κεἰρειν τὰ ix τῆς 
γῆς, οἷς ἔχαιρον ἐμφιλοχωροῦντες dsl τῷ χήπῳ, 
ἀσχευάξοντο καθ᾽ ἡμῶν * xal ἑγγίσαντας, εἶτα στρα- 
φέντες, χαὶ τὰ περὶ τὴν ἔδραν γυµνώσαντες, xal 


[01 


DE THESSALONICA ΌΠΡΒΕ A LATIN;S CAPTA, 


102 


εἰς ἔχκρισιν ὑφιζήσαντες, Χατεστοχάζοντο ἐξ ἕναν- Α lavare ventrem cogit»bant, aquam dimittentes ad εἰ- 


τίας ἡμῶν ἀποχοντοῦν τὰ περιττὰ τῆς γαστρὸς, 
ῥυϊσχόμενα χαθ ὕδωρ διὰ τὰς ὀχετηγοὺς σταφυλά». 
Καὶ ἐἑποίουν οὕτω. Καὶ οἱ μὲν μεθ) ἡμῶν βδελνττό- 
pavo, ὡς ἔδει, τὸ μυασαρὸν, διεῤῥήγννντο θυμῷ, 
xai χατηχονῶντο ἀτίμως ἀπαγαγεῖν τοὺς (el yph 
Ἑλληνιχῶς προσρηθῆναι) Ὀζόλας. Ἡμεῖς δὲ ἐπεί- 
χοµεν τοῦ ἔργου, χρίνοντεες, ὡς οἱ ἁμαρτιῶν βορθό- 
pot; ἐγκαλ,νδούμενοι καὶ τοιούτων ἁἀποβαίνουσιν 
ὁδμῶν ἄτξιοι. 

LC. Προσθήσω ταῖς χεφαλᾳιώσεσι ταύταις xa, 
ὡς ἡ ξηρὰ χοίτη, ἐπὶ πλέον παραµείνασα, ὀψέ ποτε 
ὑπὸ θεοφιλῶν ἐξεθεραπεύθη ἀνδρῶν, ὥσπερ καὶ ἡ 
γυμνιτεία, ὧν οὐχ ἡμεῖς δαφιλῶς εἴχομεν µόνηι, 
ἁλλὰ xal πάντες οἱ μεθ) ἡμῶν ' καὶ ὅτι χαὶ ἀπὸ τῶν 
ἐχθρῶν παρηγάγοµέν τι xépbou;, αἱμύλα χωτίλαν- 
τες xai βαθέα" ὧν οὐκ ἂν ὤχνησέ τις μεμνῆσθαι 
διὰ τὸ ὑπογλάφυρον, εἴπερ ἣν καιρὸς, ἐνταῦθα πε- 
ριηγηθῆναι καὶ αὐτά. Καὶ ἀφαίρεμα μὲν τι τῶν ἐξ 
ἡμῶν (ἡμίονον θετέον εἰπεῖν, f) βίθλον µίαν γοῦν, 
à στρῶμα, f| ἄλλο τι τῶν ἡμετέρων) ἑχσπάσαι τοῦ 
χατ αὐτοὺς χάους οὐχ ἔσχομεν. Χρυσίνους δὲ πεν- 
τήχοντα ἑπορισάμεθα, οὐ πάντη φορμίσαντες ἀδώ- 
ρητα΄’ ὅθεν ἡμῖν ἠαυχαία τις ἀνάστασις τοῦ κατὰ 
παντελη πτωχείαν γέγονε πτώματος τοῦ Μυροδλύ- 
«ov, χαὶ ἀλλοίαν ἐπίῤῥοιαν παντοίαν πλημμύροντος, 
χαθὰ καὶ ἐξ ὠχεανόῦ τινος &q' οὗ χαὶ ἡμεῖς ἑζή- 
ααμεν, xoi τὸ τῆς πόλεως δὲ ἅπαν περιλειπόµενον. 
Οὐκ ἂν γάρ τις µαταιωθείη, xal εἷς Ἰουδαϊκὴν 


vulos e(formandos. Sic agebant. Qui erant nobiscum 
exsecrantes, ut merito, hanc immunditiam, indigna- 
lionis impotenteg erant, ac sc parabant ad ignomi- 
niose ejiciendos hos (si hellenice dicendum) Ozolas 
(elidos). Nos vero retinebamus eos, persuasum 
habentes, qui se in cano peccatorum voletaverunt 
hujusmodi odoribus dignos esse. 


97. His summatim dictis adhuc addam, velut alvus 
qua postquam diu sicca remanserat, postca 
aliquando a sanctis hominibus sanata est ; velut 
etiam milites armature levis quos non nos soli plu- 
rimos habemus, sed etiam omnes nobiscum, nos ex 
hostibus aliquid lucri reportasse gravia leniter di- 
cendo, que neminem pigebit reminisci ob luxunt 
dicendi, et etiam, si lempus adest, illa narrare, 
Quoad illa qux a nobis auferri poterant ( mulus po- 
nendus esset, vel unus liber, vel stratum, vel ali- 
quid nostrorum), nihil insiguis pretii habebamus, 
Quinquaginta nummos aureos faeramus largiti, 
nec omnino gratis fides moveramus ; et 3d pau- 
pertatis levamen contigit feliciter Myroblytze revi- 
viscens scaturigo, velut e quodam oceano fluens, 
unde nos et quod reliquum erat civitatis sustentati 
sumus. [n vanitatem enim quis nonne recidiss^t 
et in Judaicam duritiam, si labiié ausus egsel di- 
cere, se sine fructu a Myroblyta discedere quoad 


ἐχχυλισθείη ἀχαριστίαν, ὡς τολμῆσαι προενεγχεῖν C cibum, ac ΦΡίΓ ? 


τῶν χειλέων, ἀχερδῆς ix τοῦ Μυροθλύτου ἀπεχθαί- 
νειν τά τε εἰς τροφὴν, χαὶ λοιπὰ δέ τινα. 

hy. Καὶ ταῦτα plv ἡμῖν παρεχδεδάσθω συμμέ- 
τρως, xai οὐδὲ mávu ἔξω τοῦ δέοντος. Οἱ δὲ βάρδαροι 
πληρώσαντες τὴν πόλιν ὅλην, ἓδ αὐτῶν τῶν ἑφων 
πυλῶν ἀρξάμενοι, ἑἐθέριζον τοὺς χαθ᾽ ἡμᾶς. xai 
συχνὰ ταῦτα ὁράγµατα ῥίπτοντες, δεωροὺς ἑστοί- 
6αζον, ἐξ ὧν ἄδης φιλεῖ σιτούµενος. Καὶ οἱ μὲν ἐπὶ 
«Gy ἀμφόδων φεύγοντες ἔπιπτον περὶ αὐτάς, xal 
ἅμα ἐγυμνοῦντο σχυλευόµενοι * xol οὕτως αἱ ἁγυιαὶ 
εἰς οἰχτρὰ ἑσχεδιάζοντο πολυἀνδρια, ἡλίου ἐφορῶν- 
τος, & μὴ ἔπρεπεν. Οἱ δὲ ἐν ταῖς οἰχίαις παρέμέ- 
wov αὐταῖς εἰς ἁδιεξόδευτον * xal οὐχ ἣν εὑρέσθαι 
οἰχίαν, fj» οἰκῶν ἄνθρωπος ἠλεήθη, πλὴν εἰ ph ἄρα 
πλῆθος εἶχεν ὁ οἶχος. Ἐκείνου yàp οἱ μέν τινες 
ἔπιπτον ἔσω, οἷς xai σαν αἱ οἰχίαι αὐτῶν τάφοι 
αὐτῶν, παραθεῖναι τὸ ψαλλόµενον * οἱ δὲ. διεχχυθέν- 
τες εἰς quylw, τῃ τοῦ πολέμου τύχῃ ἐπεδίδοντο, 
Καὶ τέως μὲν ἁπλοῖ ἔχειντο οἱ ῥιπτόμενοι’ μιχρὸν 
6k ὅσον τῶν πολεμίων ῥαισάντων τῆς ἄγαν ἔντρα- 
χείας xaX ὑποπαιζόντων πικρότερον, κατὰ Ὑαίΐας, ὃ 
δὴ λέχετα:, κωφῆς xat ἑτεροῖα νεχριμαῖα ἑπέχειντο. 
Καὶ ὁ µέν τις νεχρὸς ἄνθρωπος wp χειμένῳ συνᾶδ» 
δυάζετο: ἕτερος δὲ χύνα εἶχε συμπαρακείμενον. 
Καὶ «τούτων τὰ πλείω καταπεπαιγµένα. Ἴσαν, 
ὡς tle διάθεσιν αυμπλοχῆς xal φιλήµατος Άλλος 
-ὁμοῦ ἂν αἱλούρῳ κατοιχιδίῳ. Οὐδὲ τοιούτων γὰρ 
τὸ ῥάρδαρον ἐφείδοντο, καὶ μάλιστα κυναρίων ὡς 
καθυλακτούντων xal Απιτρεχόντων * bib. καὶ αὐτῶν 


e 


98. Hoc quidem dicis causa memorentur, non 
omnino tamen immerito. Cum vero Barbari om- 
nem civitatlem replessent, a portis ipsis Orientali- 
bus incipientes, messuerunt nostros, aliosque mani- 
pulos multos jacientes, acervos struxeruut quibus 
infernus amat vesci. Qui ergo in compita fuge- 
rant, in illis cadebant spoliaque eorum qui nudi 
derelicti erant auferebantur ; sic viz in Lriatia caeme- 
teria subito mutata sunt, quod sol nunquam antea 
inspexerat, Qui vero in habitationibus rema- 
nebani, ex illis jam exire nequibamt ; nec ulla habi - 
tatio inveniebatur, cujus habitatori parcitum fuis- 
set, nisi multi non fuissent illic. Illius enim quidam 
intus peribant, quibus domus suxipsorum sepulcra 
(icbant, ut in Psalmis; qui vero in fugam conversi 
fuerant, fortunze. belli traditi erant. Ilucusque jacc- 
bant simpliciter prostrati ; pauci ex hostibus ar- 
dorem nimium temperautes, crudelius illudebant, 
etin terra, quod quidem dicilur, muta cadavera 
allerius generis Jacebant. Quidam mortuus asino 
jacenti jungebatur; alter canem comitem habebat ; 
pleraque horum ex ludo facta fuerant velut in dis- 
positionem amplexus et osculi. Alius simulerat cum 
fele sua.llis enim non parcebat Barbarus, atque impri- 
mis catulis latrantibus et accurrentibus, unde | illis 
civitas nostracaruit. Si quis alicubi superesset , ad 
hominem Romanui Jatrans accurrebat ; coram La- 


'03 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT E 


10£ 


lino vero r.cece»at. ganniendo ; noverz& enim ex A ἡ καθ) ἡμᾶς τόλις ἑσσάνισεν. Ε τι δέ που καὶ 
illis qui maliessent, Erat autem fama sparss ut de Ἅ{στεριλέλειπ-ο, ἆνδρλδ)ς piv Ῥωμαίου χκατεδάῦσεν 


vanis tacentibus in Seripho, deque hnjuemodi qui- 
busdam cicadis ltalize, ita spud nos de canibus motis. 


ἂν xaX xavébosus *. Λατίνῳ δὲ ὕπεξεχωρει χνυζώμε- 
vov. Κατέγνω γὰαρχαν «X οχαῦτα οἵ xaxov T.3av. Καὶ 


εἶχε παροιµιάσασθαί τις τότε κατὰ τοὺς iw Σερίᾳῳ σιγῶντας βατράχους καὶ τινας towutoo; ἸΙταλοὺς 


εέττιχας, οὕτω χα) χύνας ἀφώνους τοὺς παρ) ἡμῖν. 

99. Direptiones per vías et domos in novum mo- 
dum prarlii, non vero bonam patientiam referet quis; 
at templa divíua violari boe divina pagna brevi judi- 
cabitur. Alii pos? alios currentes barbari, omnis ge- 
neris molom faciebant atque in vindictam Denm 
provocabant. Quam multos viros sacros, vestibus 
sacris quasi loriea Ἱπήσιος feriebant plerosque 
23d mortem, alíos quidem in ipso pulpito sacro, 
alios vero extra templa, quos ferte inveni-sent 


t9. Καὶ ἀμφόδους μὲν χατατρέχεσθαι xat οἰχίας, 
oox εὖ πᾶσχειν οὖκ ἂν ci; μάχης χαινοτράχγηνα 
θείη τις” θείους δὲ ναοὺς τυραννιεῖσθαι, ἆλλὰ τουτη 
θεομαχία xpívorv' ἂν ἀγχίθυρον. Ἐἰστρέχοντες vip 
xa: ei; αὑτεὺς ἑχάστους oi βάρδπουι, ἑποίουν πάν- 
δεινα͵ xat ofa. θτὸν ἐρεθίζειν εἰς ἄμυναν. Καὶ ὅτους 
μὲν [εροὺς ἄ"δρας, τεθωραχισµένους οἷον «ai; 
ἁγιωτέραις τῶν στολῶν. χατέχοπτον τοὺς Trin, 
gi; θάνατον, τοὺς μὲν Ex' αὐτοῦ τοῦ ἔνθέου Bfuxto-, 


coram Deo sicarii, omnes etiam laicos quorum ora pg τοὺς δὲ xal ἐχτὸς, ὅτνι τύχη εὕροιεν ob φονευταὶ 


resonsbant voce, « Kyrie, eleison » plectebant capi- 
tibus quaerendo ironice quid esset « Kyrie eleison, » 
ac ridendo. Mulieres venerabiles in 4emplis depi- 
etae ad salacitatem, deque castitate vexat, Ecce 
eas, legantor de causis, alie matrimonio alligatz, 
alie ob virginitatem Deo dicata, alise sponsse Dei. 
Si ues tantum ex illis depingeretur, forte minus 
esset malum. Qu: sunt vero communes in bujvs- 
modi, ut quidam díceret, anus, non luctum condi- 
gnum invenirent. 


100. Πίο aliquid boni de Barbaris mihi dicen- 
dum est, scilicet quosdam in loca sacra missos ad 
ipterficiendum, extra quidem illos estraxis:e, 
sicque interfecisse, malum ita lenientes. 

101. Sacris illudentes, et. imagines augustas prz- 
tendentía dilaeerantes, quacunque in se materiam 
pretiosam non includentia, alia vero vi nudantes or- 
namentis ipsorum, nescientes autem hzc agere, no- 
stri bene meminerant, nunc autem cum sciant, non 
spernunt. Quomodo enim nudatos fuisse homines 
in ecclesia discendo deque eo dolendo, posses 
non rumpere stomachum, spoliationem sacrorum 
thesaurorum sclens ? Quanta tolerantía Dei, si 
Barbarum, qui sacrum formidandumque thesau- 
rum conculcavit, membra genitalia retexit, min- 
xitque consulto, vivere siverit incolumem? Vene- 
randa cruces, robur nostrum, quibus etiam illu- 
serunt vestri violatores? At virtus divina non ea 
est quz aliquando non expergelflat. 


102. Quomodo quis hic exponeret banc quoque 
socordiam, cuim effrenati in templum irruerent 
lampadibus erystallinis lucentibus, tanquam na- 
tulis, dicet tragedia, cumque urinarum vasibus ut 
poculis ad bibendum uterentur? Cum enim in pu- 
teos urinam vesicarum suarum fluere sivissent, 
deinde exhaurientes biberunt tianc spurcitiam, 
hocque iterum atque iterum, semperque circulum 
hunc turpem volventes. 

405, At illud Jocosum esset aliquo modo addi- 
tum sermoni velut hic ; quz vero superius scripta 
«unt, hec lacrymas innumeras merentur, quale 


ἑνστάτας παρὰ Oríp- xai ὅσον δὲ λαϊχὸν, ol τοῦ 
στόματος πλέρους ὄντος τοῦ « Κύριε, ἑλέησον » ἁπη- 
ράσσαντο τὰς κχεφαλὰς, ἐπαναχρινόμενοι, si τὸ 
ε Κύριε, ἐλέῃσον, » xai γελώμενοι » ai δὲ χατὰ λ1- 
γνείαν χρανθεῖσαι σεμναὶ γυναῖχες Ev τοῖς ἱεροῖς, xal 
el; ἁγνείαν ἑπηρεασθεῖσαι, Ιδού εἶσι, καὶ πρεσθευέ- 
χωσαν χατὰ τῶν αἰτίων, ai ὑπὸ γάμου ζυγὸν, al 
διὰ παρθενίαν ἄνετοι, al νύμφαι τοῦ θεοῦ. Καὶ μιᾶ 
μὲν ἕνα τινὰ συγχρωσθῆναι, cfr ἂν μεῖόν τι χαχόν - 
αἱ 8' ἓν τοιούτοις χοιναὶ, χαθά τις ἂν εἴποι, ἁμίδες, 
οὐχ ἂν εὕροιςν χλαυθμὸν ἑπάξιον. 

ϱ’. Ἔχω χαλόν τι ἐνταῦθα τῶν βαρδάρων εἰπεῖν, 
ὅτι φονεύειν τοὺς ἐν τοῖς ἱεροῖς Επιδαλόμενοί τινες. 
ἀπέσυρον αὐτοὺς ἔξω γοῦν , xal οὕτω χαθῄρουν, τῷ 
Uv µετριάζοντες τὸ χαχόν. ) 

ρα’. Οἱ δὲ τοῖς θείοις ἑνυδρίζοντες, xal τὰ μὲν 
τῶν σεδασµίων τυπωµάτων χατασχίζοντες, ὅσα 
μηδέν τι γλαφυρὸν Ex τιµίας ὕλης εἶχον, τὰ δὲ φι- 
λοῦντες τοῦ χατ) αὐτὰ χόσµου μετὰ πληγῶν, οὔτε 
ταῦτα δρᾷν διεγνωσµένοι, ἐχώρουν εἰς εὔφημον ἡμε- 
τέραν μνήμην " xal νῦν δὲ εἰς νοῦν ἑλθόντες ἡμῖν 
ἁποπτύονται. Καὶ πῶς γὰρ ἄν τις γυμνοῦσθαι àv- 
θρώπους ἐπ ἐκχλησίας μαθὼν xal ἀχθόμενος, 
ἀνάσχοιτ ἂν ph οὗ χόλῳ διαῤῥαγῆναι, γύμνωσιν 
κειμηλίων θείων ἐγνωχώς; Ὢ θεοῦ ἀνεξιχαχίας ! el 
βάρδαρον ἄνδρα χατὰ τῆς ἱερᾶς xal φρικτῆς τρᾶ- 
πέζης ἀναπηδήσαντα, xa ἐκχαλύψαντα τὴν aibo, 
καὶ ἑνουροῦντα εἰς ἀχοντισμὸν, ἀφΏχε ζην, ἀνεχό- 


p µενος. "OQ σταυροὶ τίµιοι, τὸ ἡμέτερον κράτος, ὅσοις 


καὶ ὑμῶν οἱ μιαροὶ ἐνέπαιξαν ! xal fj θείᾳ δύναμίς 
ἀτρεμοῦσα οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως οὑχ ἑξεγερθήσεται. 

pp. Τί ἄν τις ἐνταῦθα ἐχθείη xol ταύτην µια- 
ρίαν, ὡς τοῖς μὲν ἓξ ὑέλου ἐκχλησιαστικοῖς λαμπτηρ- 
σιν ἑνεθόρουν οἱ ἀσύνταχτοι, ὅσα καὶ οὐρᾶναις, εἴποι 
ἂν ἡ τραγῳδία * τοῖς δὲ τῶν οὕρων δοχείοις ofa καὶ 
ποτήρίοις ἐχέχρηντος: OT y& xat χατὰ φρεάτων ἀφι- 
έντες προῤῥέειν τὸν τοῦ xav' αὐτοὺς ἁσκοῦ προῦ- 
χοντα πόδα, εἶτα ὑδρευόμενοι, ἔπινον τοῦ μιασμοῦ, 
καὶ τοῦτο πάλιν χα] πάλιν, xal εἰσαεὶ κύχλον τοῦ- 


πον ἑλίττοντες sti y. 


ϱΥ. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν εἴη ἂν xal γελοῖον, παραῤ- 
ῥιφὲν εἰρμῷ τινι xal αὑτό. "A δὲ ἀνόπιν συγγεγρά- 
Φαται, ἀλλ ἐχεῖνα µυρία προκαλοῦνται δάκρυα ' 


105 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


103 


ὁποῖον καὶ τὸ τοῦ μυροθλύτον, οὗ τῷ τάφῳ ἔμπε- A hoc quod ad Myrobiytam speciat, cujug cum sepul- 


παικότες μετὰ πελέχεων ol τοιούτων εἰς ποινην 
ἄξιοι, τὸν τε πέριξ ἐπιπολάζοντα χόσμον ἐξ ἀργύρου 
χατέκοφαν, καὶ τὸν ὑπὲρ χεφαλῆς δὲ περιείλοντο 
χρύσεον σιέφανον, χαὶ μὴν καὶ τὸν ἕτερον ἀπήγαγον 
volv ποδοῖν ' ἵνα τάχα «b ποδῶχες τῆς ἐξ ἑκείνου 
δίκης ἐκκχλίναιεν. Κἂν ἐξέπραξαν ἐς ὁ τᾶν, εἰ μὴ 
τὸ θεῖον ἀντέδη, χαὶ ταχὺ ῥδηγῆσαν τοὺς κρείντο- 
vac Év ye τοῖς βαρδάροις, elc χωλύμην χατεκέτασε 
τοῦ κακοῦ. Εὐνοῦχος γὰρ τοῦ ῥηγὸς, ἁμιρᾶς τὴν 
ἀξίαν, πράττειν ὀξὺς xaX θερμὸς, olo; φόδον βαθὺν 
χαταπέµπειν, ol; ἂν ἄγριος προσενεχθείη, ἔφιππος 
εἰσσλάσας, ὡς οὐχ ἄν τις ἑλπίσοι, ἕως el, βαθὺ τοῦ 
θείου ναουῦ, ὡς μὲν οἱ πολλοὶ ἑνόμισαν, διὰ περι- 
Φρόνησιν xal αὐτὸς χατ᾽ ἐχεῖνον (ὃς ἐν τῇ τῆς µη- 


τεροπόλαως χαθολιχῇ καθιππεύσας, τόν τε ἵππον ἀπέ- B 


δαλε συγχατενεχθεὶς θραυαθέντα, καὶ αὐτὸς οὐκ εὖ 
ἀκήλλαξεν, ἀληθῶς δὲ κατὰ προμήθειαν * ἵνα καὶ 
ῥᾷον οὕτω διὰ τὴς πυχνότητος νοῦ λαοῦ παρεισδύοιτο 
φευγόντων ἑχάστων, Φυμκατηθῆναι τῷ ἵππῳ, xal 
ἄποπτρς δὲ Ov βλέποι τότε καὶ ἀντιθλέποι τοὺς xa- 
χουργοῦντας, xat οὕτως αὐτοὺς ἀμύνοιπο) * slobpa- 
piv υγοῦν ὁ εὐνοῦχος οὕτω µες) εὐγενοῦς ἵππου, 
xal τὴν μετὰ χεῖρα σιδηρέαν χορύνην κατάγων, 
συνεπιλαμθανοµένων ἅμα xal τῶν ἐφεπομένων 0s- 
ῥραπόντων, ol xai αὑτοὶ σφοδροὶ ὁρᾷν σαν, φόνους 
τε πολλοὺς ἑχώλυσς xal γυµνώσεις ἀνδρῶν τε xal 
γυναιχῶν * & δὴ ἑτέρωθι χωλυθῆναι οὐκ toys* xal 
τοὺς ἐπιδούλους δὲ τοῦ ἁγίου τάφου ἀπήγαχεν, ὡς 
οὐχ -ἂν ἐχεῖνοι ἤθελον, χερδῄααντας μόνα (µυρία 
δὶ σαν ἐχεῖνα), ὅσα πρὺ αὐτοῦ κατέσπασαν φθά- 
σαντες. Καὶ φόνους piv τοὺς ixel κατέσχεν ὁ ἄρ- 
χων ^ τοῦ δὲ πνιγμοὺ τῶν φυγόντων ἐν τῷ ναῷ οὐχ 
Tw ἐπίσχεσις * ἀλλ ὥσπερ bv ταῖς ἄλλαις καθολι- 
χαῖς, οὕτω xal ταύτῃ οὐχ ὁλίγῃ μοίρᾳ τοὺς ζῶντας 
ὁ πνιγμὸς ἑδιχαίωσεν, ὧν ὁ ἀριθμὸς ἐρίζοι ὃν πρὸς 
τοὺς ἐτ᾽ ἀχροπόλεως πεπνιχότας, ὡς d) ἀρχὴ τοῦ 
λόγου συνέγραψε. 

pO. T! ἂν λέχοιµι τοὺς τῶν τεγέων οἴχων ἄνω- 
ϐθεν καθαλλομένους ἐπὶ µελέτῃ θανάτου, ὅτε τὸ µέγα 
xaxby καὶ αὐτοὺς περιεστοίχιζεν; Οἵ πτερύξασθαι 
εἰς αἰθέρα uh ἔχοντες, οὗπερ ἑφίεντο ἂν, τὸ τῶν 
βαρέων ἔκασχον, xal ἑλάχουν εἰς θάνατον, ix µε- 
τεώρον χατασχἠπτοντᾶς. Τί δὲ τοὺς χατὰ φρεάτων 


erum securibus percussissent, qui ipsi ἰθίδο poenam 
merebantur, ornamentum argenteum quod cireume 
dabat illud priciderunt, coronamque auream qua 
caput ejus eingebat detraxerünt, simulet alia pedes 
ejus eingentes, fortasse ut promptam sancti vindi- 
ctam effugerent, Sic ubique egissent nisi Providen- 
tía obvenisset, adhibensque brevi viros meliores e 
medio barbarorum ad impediendum maluin praesto 
fuisset, Eunuchus enim regis, amer:e dignitate or- 
natus, ad actum promptus ac fervidus, terrorem 
maximum ineutere valens, agrestis aspectus causa, 
equo sedens irruerat, nemine exspectante, usque 
2d intimam partem templi divini, juxta quod multi 
crediderunt, per contemptum (equitans per me- 
wopolis catbedralem equum suum emigerat quam 
velocissime, nec cohibuit, equidem prudentiae 
causa, ué. sie per frequentiam populi faciliug 
peueiraret, unoquoque fugiente, mne equo con- 
Qulcaretur, illeque invisibilis videre possel spo- 
liatores sicque illos punire) ; currens ergo eunu- 
chus ita equo strenuo insidens, manuque ferream 
clavam tenens, simul anuxiliantibus ministrie qui 
ilum comitabantur, quique fortissimi erant in 
agendo, czedes cohibuit multas ac spoliationes viro- 
rum ac mulierum ; que vero impedire alias mon 
potuit, Fures sepulcri sancti fugavit, modo qui 
non eis placuit, esportantes tantum (et quidem 
mulia) qux ante adventum illius rapuersnt. Ca- 
des ibi quidem hominum hic cohibuit ; at. fugien- 
tium in templo suffocationem non erat qui impe- 
dire posset ; sed quemadmodum ip aliis coetibus, 
sic et inisto non paucos viventes ad mortem damna- 
vit turba, quorum numerus certabat cum numero 
eorum qui suffocati fuerant in arce, ut in principio 
libri bujus dictum est. 


104. Quid dieaom de his qui e teetis domorum 
pre mortis metu in tanto periculo prosiliebant ? 
Qui in aerem volare non valentes, sicnt voluie- 
sent, ex pondere corporis patiebantur, mortis 
sonitum dabant, ex alto decidentes. Quid de illis 
qui in puteis velut ia aquis prisci illius Cocyti et 


ὡσεὶ xal τινος κωχυτοῦ xal ἀχεροντίου ὕδατος βυ- p Aeberentis se immergebant viri ae mulieres ; 


θιζοµένους ἄνδρας τε xal γυναῖκας; τοὺς μὲν φ/δῳ 
τοῦ μὴ ἄνω πεσεῖν θανάτῳ, τὰς δὲ xal χατὰ σεμ»ό- 
τητα. Καινὸν δὲ οὐδὲν οὐδὲ ἡ τοιαύτη ἔμπτωσίς τε 
; ai χατάκτωσις παρ᾽ ἀνθρώποις, ot μὴ µόνον πέτρας 
εὔχοντυ ὧν ῥαγῆναι εἰς ὑποδοχὴν αὗτοῖς, xai βου- 
νοὺς εἰς χρύψιν καταχυλισθῆναι, xat οὐρανὸν δὲ αὐὖ- 
bv ἐπιχαταπεφεῖν' ἀλλά mov xat χάος xai τάρταρον 
ἑφαντάζοντο εἰς χατάδυσιν χαὶ βίου χατάλυαιν. Τὸ 
γὰρ χαθ) ἱστορίαν βάραθρον, xai οἱ χρημνοὶ μιχρὰ 
xat αὐτὰ σαν τοῖς ἀφαντωθῆναι θέλουαιν, 
ρε’. "D pot καὶ τῶν λίθων, οἶπερ ἐπαφιέμενοι τοῖς 
τοιούτοι; πρὸς τῶν βαρθάρων, ἀνανεύειν οὐχ ἀφίε- 
σαν, ἀἁλλ᾽ ἐπιπωμάξοντες κατεχώνννον τοὺς ἔλεει- 
νούς, O3al τότε καὶ ὅσαι κατὰ αστέρων εἶχον, ἃς 
PATROL. Gg. CXXXVI. 


illi timore casus mortalis, bs» aujem verecundia: 
causa ? Nec saltus nec casus aliquid novi eraat ullo 
modo hominibus, qui non solum jactabant elisuros 
petras super quas caderent, e saxis dilapsuros it 
abyssos, ac usque ad colum casuros ; sed passim 
chaos et tartarum se offerebant ut receptaculum et 
ad solutionem vitse, Nam juxta bistoriam bara. 
tbrum et abyssi parva erant his qui ee invisibiles 
facere volebant 


105. Heu! quid de lapidibus qui missi advergus 
illos a Barbaris, non sinebant eos nutare, sed ob:ee 
gentes eos miserabiliter sepeliebaot. Vze tunc bis qu;e 
ulerum gestahant, quas iu fuga detinebat. charuu 

s 


101 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΙ.ΙΤΑἱ 


108 


juxta naturam onus, ex debilitate subito dejicieban- A ἓν τῷ φεύγειν βαρύνων ὁ xat& φύσιν φίλιος φόρτος» 


turininfernum, prevenientes mortein ex gladio. Non 
vero minus erat tristis sors motrum, quas in fuga 
comitabantur pueruli : s»pe.enim ab invicem sepa- 
rabantur : periculo enim iustante, matres antece- 
debant, at hoc infeliciter quidem ac infortunate. 
Nam cum adverterent, jam non adlizrere sibi cha- 
ros 5806, scd zemulatores Herodis contra petras eli- 
dentes eos; vel cadebant et ipsse in manus eorum 
qui eas apprehendebant, exsecrantes ne in amorem 
eorum inciderent, ejulabant, e contra, per om- 
nem viam qua pueri incesserant. Patres quoque 
fagiebant retro relinquentes pueros matribus or- 
bos. Hi autem clamabant salutis causa, illi vero 
non advertentes currebant, naturaque frustra 
elamabat. Si illi equabant cursu, quod in se erat 
quidem faciebant, genitor vero idem erat, amore 
naturali timore mortis juxta pedes superato. Si 
autem pater de vita sua curabat, illi prostrati con- 
culcatique, peribant in acervis cadaverum. Sic 
animalia domestica lupis accurrentibus cito relin- 
quunt parvulos suos, ac fugiunt ; lupus autem nulli 
86it parcere. 


106. Hic.ego gemo, in memoriam revocans, 
quomodo fugimus nos omnes sicut oves occisionis, 
nullo pastore defendente, nec mercenario. Felices 
ii quorum nihil morabatur fugam. Nunc vero ple- 
rique in ora luporum parumper dilapsi sumus. 
Cades he innumere, quae hanc urbem florentem 
et ab incolis bonz frugis habitatam ἀεβομυ]αί 
&uDt. Qui vario modo sic perierunt septem millia 
superarunt, adeo persecutores eorum ietus suos 
potenti solertia dirigebant, numeratis ex Bulgaris 
peditibus militibusque exercitus. Barbarl vero, 
qui alias fuerant operati, quinque millia numerave- 
runt mortuorum, illis non annumeratis qui suffo- 
eati fuerant, vel in domibus suis perierant, sed iis 
tantum numeratis quos sol ictibus ipsorum exposi- 
tos ostenderat. 


107. Ecce hic quod remordebit cor hominum 
misericordium , scilicet, eos qui jacebant in viis at- 
que in acropoli animalibus brutis miscenteg Bar- 
bari cremabant, inbumanitati sux hoc ultimum 
add. ntes. Cum primum illos hortati essemus ut in- 
humarent cadavera ne hoc triste spectaculum ad- 
e&eel waporesque pestilentes exhalarentur, hujus- 
mdi se esse assuetos dicebant, hisque spectaculis 
et odoribus gaudere. 


408. Cedes quidem raptusque .violenti ac ple-' 


raque mala eessare visa sunt ex jussu comitum, 
ad meridiem diei, qua expugnata: est. civitas. 
Erat vero Sabbatum, quo fuge locus non erat, 
quam ex Evangelio deprecaturi fuissent, sed lante 
urbis exitium. Qux deinceps acciderunt nemo ac- 
curate dixerit. Ea vero qua eligere potuimus, quod 
ea scribere potuerimus, gloriabimur. Omnes 


££ ὁλιγηπελίης κατέῤῥιπτε συµποδίζων εἰς ἆδην, 
φθανούσας τὸν διὰ ξιφῶν ὄλεθρον. Οἰκτρὺν δὲ τού- 
των οὐκ ἔλαττον καὶ μητέρες, αἷς φευγούσαις xal 
ἁπαλοὶ παΐδες συνέτρεχον, xat τέως μὲν ὁμοῦ σαν 
ἐπισπέρχοντος δὲ τοῦ καχοῦ, ἑνίχων τὸν δρόµον αἱ 
μητέρες, δυστυχῶς vs τοῦτο xal µάλα. ὮἘπιστρα- 
φεῖσαι γὰρ, fj οὐχέτ ἔθλεπον τοὺς ποθουµένους, 
ἀνθαμίλλους Ἡρώδου δή τινι φήφῳ περιπεπτωχό- 
τας ᾗ ἔπιπτον xal αὐταὶ πρὸς τῶν ἐπιχαταλαμόα- 
νόντων, µισούµεναι, ὅτι μὴ ἐχείνων πρὺς ἔρωτα 
ἑπεστρέφοντο, ἀλλ᾽ ἔχλαιον τὸν ὕστατον δόλιχον, ὃν 
ἑστείλαντο. Ἔφευγον χαὶ πατέρες, νεογνὰ µητέρων 
ὀρφανὰ ὀπίσω ἀφιέντες. Καὶ αὐτὰ μὲν ὡς ἐπὶ σω- 
τηρίᾳ ἐγοῶντο" οἱ δὲ μὴ ἐπιστρεφόμενοι ἔθεον, xal 
ἡ φύσις ἐδόᾳ χενά. Εἰ δὲ xai ἑξέδραμον ἐχεῖνα συµ- 
φεύχειν, αὐτὰ μὲν ἐποίουν τὸ δυνατόν * 6 δὲ γενέτωρ 
fiv ὁ αὐτὸς, τοὺς πόδας τοῦ χατὰ θάνατον φόδου τὴν 
φυσικὴν ἐχνιχῶντος στοργήν. Καὶ εἴπερ ὁ τεχνωσά- 
µενος περιποιῄσεται ζωὴν, ἀλλ αὐτὰ συμπατού- 
μενα, χαὶ πρὸς βίαν σκαρίζοντα, ἐξώλλνντο εἰς ἐπι- 
θήχην τῶν κατ’ ἄνδρας νεκρῶν. Οὕτω καὶ θρέµµα 
εραχὺ λόχων ἐπιτρεχόντων ἀφίησι τὰ οἰχεῖα νεο- 
γιλὰ, καὶ φεύγει” xal ὁ λόχος οὐχ οἵδεν οὐδενὸς 
φείδεσθαι. 

ος’. Κλαίω δ᾽ ἔνταυθα ἐγὼ, ἀναπολήσας εἰς νοῦν, 
ὡς καὶ ἡμεῖς ἅπαντες οὕτως ἐφεύγομεν, ola σφαγῆς 
πρόδατα, οὔτε ἀοιμένος προμαχοῦντος, οὔτε μὴν 
μισθωτοῦ. Καὶ µακάριον, εἴπερ ἑφεύγομεν διὰ τέ- 


C λους, Nüv δὲ ἀλλὰ μιχροῦ δέον οἱ πλείους τοῖς τῶν 


λύχων περιεπίπτοµεν στόµασι. Μυρία 5h ταῦτα 
πτώματα, xa οἷα πόλιν ἁποχενοῦν εὐφοροῦσαν ἣν 
ὅτε οἰχητόρων ἀγαθῶν. Καὶ μετροΐῖντο ἂν οἱ οὕτω 
πολυτρόπως πεσόντες ὑπὲρ χιλιάδας ἑπτὰ, ὡς οἱ 
περιελθόντες ἑστοχάσαντο πρὸς δυνατὴν ἀχρίδειαν, 
σύν Ye τοῖς ix Βουλγάρων πεζοῖς, xai ὅσοι τοῦ 
στρατιωτικοῦ συνέπεσον. Οἱ δὲ βάρδαροι περιεργα- 
σάµενοι ἄλλως, εἰς πέντε χιλιάδας ἠρίθμησαν τὸ 
κακὸν, μήτε τοὺς πεπνιγµένους συγχεφαλαιωσά- 
µενοι τούτοις, µήτε δηλαδὴ τοὺς ἐπ᾽ οἴχων πεαόντας, 
ἀλλὰ μόνους ἀριθμῷ δεδωκότες, ὅσους αὑτοῖς ἐχθέ- 
τους Χειμένους ftc ἔφηνεν. 

pt. 'Ἐνταῦθα δάχοι ἂν καρδίαν ἀνδρὺς φιλοίκτου 
xal ὅτι τοὺς χειµένους Év. τε ταῖς ἀμφόδοις καὶ ἓν 


D τῇ ἀχροπόλει ἁλόγοις ζώοις ἀναμγινύντες, χατέχαι- 


ον οἱ ἐχθροὶ τὸ µισάνθρωπον, ὀφὲ καὶ τοῦτο δρά- 
σαντες. Τὰ πρῶτα γὰρ ὑφ ἡμῶν παραχαλούμµενοι 
χαταχῶσαι τοὺς νεκροὺς, μὴ xai θέα δυσπρόσωπος 
ἔχχεινται, xal ἀποφορὰς δὲ νοσερὰς ἀτμίσωσιν, ἐθά- 
δες τοιούτων αὑτοὶ ἔφασαν εἶναι, χαὶ χαίρειν νοιαύ- 
ταις θέαις τε xaX ὀδμαῖς. 

pn. Οἱ μὲν δὴ πολλοὶ φόνοι, χαὶ αἱ σφιδραὶ 
ἁρπαγαὶ, xal τὰ πλείω καχὰ δοχοῖεν ἂν λῆξαι µε- 
τὰ μεσημόρίαν τῆς ἡμέρας, xa0' ἣν ἡ ἅλωσις, ἐξ 
ἐπιτάγματος τῶν χοµήτων. "Hv δὲ Σάθδατον, οὗ φν- 
γἣν ἔχον, ἣν εὐαγγελικῶς ἀπεύξαιτ' ἄν τις, ἀλλὰ 
τηλικαύτης πόλεως ὄλεθρον. Τὰ δὲ ἐντεῦθεν οὐκ ἂν 
μέν τις φράσαι, ὡς μηδέν τι ἑλλεῖφαι, "Osa. δὲ 
ἔστιν ἐπιλέξασθαι, αὐχήσωμεν ἂν xal αὐτοὶ ixavol 


109 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


110 


Eseoflat. ἀπογράφασθαι, Πάντες οἱ ἔξω ἑππόται, καὶ Α equites qui erant extra muros, ducesque classis, 


οἱ ναύαρχοι δὲ, ἀχολούθως δὲ χαὶ οἱ pep! αὐτοὺς, 
ἀναχαθήραντες Ίδη τὰ σφίσι φοθερὰ, χαὶ µισήσαν- 
τες εἷς πλέον αἱθριοκοιτεῖν, ἔπλησαν ἀδτῶς τὰς οἰχή- 
σεις τῆς πόλεως, τὰς μὲν µείζους κατὰ χεφαλάς, 
xai ὅσοι περὶ αὐτάς' τὰς δὲ ἑλάττους χατά τινας Dag 
ἑτέρας, ὅσαις ἦν σύμμετρον τὸ χατάλυµα. Καὶ τὸ 
ἐντεῦθεν αὐτοὶ μὲν σαν οἴκων εἴσω". τὸ δὲ πολιτι- 
χὺν ἅπαν σύστημα ἐπλάζετο, ἐν οἷς xaX ἡμεῖς. Καὶ 
tb μὲν βάρθαρον ἐνέμετο τὰς im' οἴχων ἑνθέσεις * 
οἱ δὲ οἰχοδεσπόται ἁπελήλαντο, xal περιενόστουν 
ὧδε χάχεῖ, πεινῶντες, δινῶντες, ῥιχοῦντες, ὅτι xal 
γυμνοί. Καὶ εἶθε μὲν γυμνοὶ, ὡς ἄν που χαὶ ἑλεοῖν- 
το Ex τῶν γνμνωσάντων * νῦν δὲ σοφιζόμενοι τὴν 
ἔνδυσιν, διὰ τὸ ἄλλως xav ὄψιν αἱἰσχρὺν, οὐχ εἶχον 
ἔλεον, ^13 τῆς ἀνάγχης ἑκάστῳ, el χαὶ ἄναλλον, 83" 
οὖν τινα στολὴν ἀφοσιούσης' ὁποίαν ἰδὼν ὁ μὲν 
Ez πένθους, γελάσοι ἂν διὰ τὸ σχηνιχώτερον, ὁ δὲ 
συγγεγευµένος τοῦ πάθους οὐχ ἂν ὀχνήσοι μὴ ἔχθα- 
νεῖν λνπούμενος. Ἐτρύπησέ τις Ψψίαθον, xal περι- 
δαλόµενος, ἔχρυπτε µόχις τὴν προσθίαν αἰσχύνην. 
Καὶ Ἠγάήα οὕτω χαλυφάµενος, εὐδαίμων αὐτὸς τῇ 
πρὸς ἑτέρους παραθολῇ, ὅσοι τὸ κατὰ χεῖρα θέναρ 
xai τὰ δάχτυλα χαθά τι παραπέτασμα προθέωενοι, 
καὶ χρύπτοντες, ἅπερ ἐχρῆν, ἠρχοῦντο, uh ἔχουτες 
$ ει πλέον δράσαυσι. Καὶ ἦν μὲν xal αὐτὸ o0 θέας 
ἄξιον. El. δὲ καὶ γυναῖχες τοῦ πάθους ἐχοινώνουν 
τοῦδε, εί 55 ἔλαμπεν ἤλιος, ὡς χαὶ τοιαῦτα, χαθο- 
edv; 


p. 'AXX αὐτὸς μὲν εἴχεν ἄλλως ἑνδείχννσθαί τι 


χαλ»ν, ἑχτρέπων τοὺς αὐταῖς ἑνυθρίζοντας. ' 0 δὲ 
ἐπιὼῶν ἕσπερος πάνδξινα ἑποίει, axótov προθαλλόμε- 
vog tlg ἀποχρυφἣν χαὶ ἀναίδειαν. 'H μὲν γὰρ ἡμέ- 
ρα εἶχέ τι σῶφρον δέει τῶν ὑπερεχόντων "^ ἡ δὲ νὺξ 
ἐπαῤῥησίαζε τὰ μὴ ὅσια. "Hv τις τότε, xa: ὃς ῥά- 
χος εὑρηχὼς παρεῤῥιμμένον που ἀποχαθημένης τν- 
ybv fj καὶ ἁλλοῖον, ὁποίοις πολλοῖς οἱ λεωφόροι χα- 
τέστρωνται, xal συχνὰ τοιαῦτα συγχεχρονχὼς εἰς 
ῥαφὴν, ὡς εἶχε, xai λεντίου τρόπον συσχευασάµε- 
νος, ἄχων Ίθελε τὴν ἀσννήθη περιστολήν. "Άλλοι 
συνθέµατα ἑἐρεᾶ ῥμαδώντα ἐξευρίσχοντες, xat ἕνα- 
πτόµενοι, χοιλίαν μὲν καὶ ῥάχιν xal τὰ χατωτέρω 
ἔσχεπον σχοίνῳ σαθρᾷ καὶ ῥυπαρᾷ, τῇ ἐχ φιλύρας, 
ἡ τοιοῦδέ τινος περιζωσάµενοι, τὰ δὲ λοιπἁ Ev χρῷ 
κατ αὐτὴν σάρχα τῷ ἀέρι ἩὙινόμενοι. Ἰματισμένον 
δέ τινα ἰδεῖν τὸ ὅλον ὅμοιον ἣν ὡς εἰ xat ῥῆγα εἶδεν, 
$j ἄλλον ἄνδρα e λαμπρότητος. Ηδόρναις µόναις Evé- 
λαμπε Χχάλλος ἱματισμοῦ, a! τοῖς ἱεροῖς πεπλώµα- 
σιν Ἰγλαῖζοντο, εὐπάρυφοι τοῖς μιαροῖς ἑρασταῖς 
παρομαρτοῦσαι, xal βλεπόντων ἡμῶν παῤῥησιαζό: 
μεναι thv ἁμαρτίαν, χαὶ συγχαταχορεύουσαι, ὃ χκάν- 
καῦθα θείας ἀνοχῆς] AL δὲ χεφαλαὶ τοῖς μὲν πλείο- 
σιν σαν ἀκατακάλυπτοι, τῶν Λατίνων οὕτω oxtuo- 
ρησάντων, ὡς ἂν ἔχοιμεν τὸ ὁμόστολον, 


p*. Καὶ τοῦτο μὲν οἱ δυνάµενοι ἔπασχον. Ὅσοις 
δὲ τὰ τῆς χεφαλῆς οὐχ εἶχεν ἁπαθῶς, ἀλλ᾽ ἔδει χα- 
ταχεχαλύφθαι αὐτὰς διὰ τὸ ἄῤῥωστον, ἀλλ᾽ αὐτοὺς 
βλέπων τις παντοῖος ἂν τὴν λύπην γένοιτο, τῇ ποι- 


omnesque qui eos comifabantur, jam de omni 
periculo securi, nolentesque diutius sub dio ma- 
nere, fiducialiter domos urbis impleverunt ; ma- 
jores certo militum numero, minores vero reli- 


.q«is aliorum agminum, modo quo hospitium ho- 


spitibus aecommodaretur ; deinceps habitaverunt 
intra domos. Omnis vero administratio civitatis 
dissoluta erat, cujus nos eramus. Barbari domi- 
bus tributum constituerant; domini vero earum 
expulsi fuerant, hic et illic errantes, fame, siti 
cruciati, horrentes prz: nuditate. Et utinam fuis- 
sent nudi, ut forte nudantes ipsos commovere po- 
tuissent! nunc vero, indumento movi generis in- 
vento, quod alias visu turpe est, non commoti sunt 
quaudam tunicam relinquendo, quam necessitas 
uniculque donaverat, licet unicam. Qui eam vide- 
bat, neduim lugeret, ridebat e contra eo quod magis 
scenicum esset ; qui vero passionis particeps fue- 
rat, non hazsitabat timore mortis. Stoream aliquis 
perforabat, cireumdansque vix anterius pudendum 
cireumtegebat. Postquam ita circumtexerat sibi 
videbatur esse beatus prz? ezteris, qui, volam ma- 
nus 46 digitos velut quoddam velum proponentes 
abscondentesque quod erat abscondendum, suffi- 
cere existimabant, non habentes unde amplius 
facerent. Hoc quidem erat visu miserabile. Si 
etiam mulieres passe fuerunt, quid sol illuxit ut 
haec contemplaretur ? 


109. At illi saltem hoc referendum boni quod 
qui illis insultabant averteret. Vesper vero sequens 
gravissima aliulit, tenebras projiciens ut emnia 
absconderentur omnisque pudor abesset. Dies enim 
prudentiam aliquam imponebat ob metum dominane 
tium, dum nox sacrilega esset et sanctitatis con- 
tempirix. Quidam ubi pssnum laceratum aut 
simile quid, ut videre est in viis publicis, inve- 
nissei, partes lacera summa cura consultas in 
lintei formam mutabat et sic vestem ineolitam vel 
contra voluntatem (induebat. Alij pannos laueos 
humidos cum invenirent, consuebant, velabanique 
ventrem, renes ac partes inferiores fune vili ac de- 
bili, ex tilie cortice facta, vel quodam alio przecin- 
gentes, alias vero partes corporis nudas, aeri ex- 
positas, habentes. Cui veslimentum integrum, ig 
ut rex vel alius vir insignis habebatur. Meretrices 
sole splendore vestimentorum  fulgebant, sacris 
velaminibus exsplendescentes ; purpurate iumpuris 
amatoribus jungebantur, ac sub oculis nostris pec- 
catum audebant clhiorosque ducere. O quanta tunc 
patieutia Dei! capita vero plerorumque equideiu 
nudata erant, Latiris id agentibus ut eodein modo 
vestiti essemus. 


110. Hoc vero patiebantur qui potestatem habe- 
bant. Eos autem qui capite dolebant et propter 
malam valetudinem illud contegere debebant, si 
quis conspexit, suu:mo maroure affectus et ob và- 


11 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


112 


ria, quz vidit, veluli stupore correptus est. Nam Α xta τ.ν βιεπομένων συµπεριαγήµενος. Tov μὲν 


fortunatissimi quique , ubi pileum commodum 
capiti imponendi facultas dabater, beatissimi sibi 
videbantur, dum plerique eatcri ejusmodi tegu- 
menia ez junco, arundine, calamo confieere sata- 


gebant, eaque camisiarum ad instar desuper per- . 


forata portabant. Et usu quidem omnia terebantur, 
sive barbarorum mores redolebant, sive artis 
vestigia exhibebant, pili sic perforati et infuadi- 
bulum pro siguo synbolico erant. 


111. His erant omnes induti vestimentis, quorum 
' in multis fulgebant, quasi lapides purpurei, plagze 
purpurate ex sanguine eorum  cffuso ; spectacu- 
lum visu miserabile; primum quidem cum um- 


yàp ἀσχητὸν περιτεθεῖσθαι, ol. εὐτυχέστατοι χατε- 
πλούτουν * τῶν δ ἄλλων ol πλείους φιάθων πλέγμα- 
τα Ἰ σγρένων f. χαλάμης ἐσχεδίαδον εἰς τοιαύτην 
σχέπην, τὰ m0))À xal διατετρηµένα tbv xopugkhv 
χατὰ χαπνοδόχτν. Τὰ υιὲν ἑδρῶτο χαταδοσχησαµέ- 
νου, τὰ 0k xai χατὰ βαρθαριχὺν ἄθυρμα, οὐκ ὀλίγα 
δὲ χαὶ πρὸς τέχνην, ἵνα διὰ τοῦ τοῆµατος ὁ πῖλος, 
ofa xaí τις χώνη τοῖς διφῶσεν, ἐνερεύγηται συµόθο- 
fv. 

pr. Καὶ ἦσαν οἱ πάντες Ex τῶν τοιούτων στολι- 
σµάτων, ὧν πολλοῖς ἑνέλαμπον ὡς οἷά τινες πορφύ- 
ρεοι λίθοι πληγαὶ πορφύρουσαι τῷ ££ αἵματος λύθρῳ, 
θέαµα χαὶ δυσπρόσοπτον xai δυσείχαστον * τὸ μὲν, 


brz ex inferis irruere viderentur; secundum vero, B οἷς &x νερτέρων Ίχειν ἐδόχουν σχιαί τινες átecougat, 


eo quod non jam characteres naturales habebant, 
seu quod intus undique currebant, seu quod effu- 
dissent hunc pretiosum Jiquorem quo florescat 
rubia. Labor erat ergo cognoscere in illis quem 
maxime diligebas, unusquisque unumquemque 
interrogabat quis forte esset, eo quod omnes eo- 
dem eolore essent atque in nullo differentes. 


112. Tte. jn ecclesias ibique omnes inspicite 
atque interrogote, quis scilicet iuter eos esset 
dives, vel pauper et hís similia. At quis sa- 
cerdos est? quis lector est? quis ex populo ? 
Omnibus enim una imago, eademque forma, ac 
nisi quis ex aliis respondisset, in sauctuarium in- 
trasset, preces effusurus, et aliquis in templum 
intrans ascendiaset psallendi causa, nulla horum 
εἰ laicorum erat distinctio; hi omnes aliquid grave 
estendebant, licet alias tristias. Solutis enim cal- 
ceis omnes sancte domus crepid:e evaserant. 


115.Inspicierdum cibos uniuscujusque,ut agnosca- 
tur quod nihil a contribulibus acciperent, omibus 
eadem fame cruciatis. Pauci ex Latinis obolos 
quosdam apud se habebant, unde parce vitcbant. 
Plerique vero ex his diabolum appellabant men- 
dicantem (hoc est apud illos in medio positum) 
convicia dabant velut panem et insuper pu- 
gnum pro condimento, Misericordia sic quidem dif- 
ficillims erat excepto Myroblyta qui, ut supra scri- 
prium est, omnes cives urbis nutrierat quantum 
erat necessarium, Si quis, uL mos est, pretium pro 
cibis offerret, heu quam barbara inhumanitas ! Ju- 
dio enim ac Armenio quos finitiua Crania et Zeme- 
nicus nutriunt metlebantur tantum quantum dece- 
bat, atque etiam aliquid amplius, captivo vero civi 
mlnimum, si quando ad illum reversum sit. Panis 
frustulum  curvatum in annuli formam tantum 
quantum pollex indexque circumscribere possent 
vibus aeneis stateribus miserabili civi vendebant, 
vix oliolo uno taxatum. 


114. De Armeniis loquendo, efferbuerunt inte- 
Tiora mca jn mentem revocautis qux mala illis 


τὺ δ., ὅτι τοὺς κατὰ φύσιν χαρακτῆρας οὐχέτ) εἶχον, 
διὰ τὸ ἔνδον που ἀναχωρῖσαι f) xaX τέλεον ἐχλιπεῖν 
τὸν φίλιον χυμὸν, δι) οὗπερ ἐξανθεῖ τὸ ἐρύθημα. "Hv 
οὖν ἔργον γνώμίσαι xal τὸν πάνυ ἐν τούτοις φίλτα 
τον» xal Íxacto; ἀνηρώτα ἕχαστον, ὅστις ποτ ἂν 
καὶ εἴη, διὰ τὸ χατὰ χρόαν πάντων ὁμοειδὲς, xal 
διάφορον κατ’ οὐδέν. 


p. Ἰτέον ἐπὶ τὰς ἑκχλησίας, χαὶ θεωρητέον 
τοὺς τοιούτους xal ἐχεῖ, xal ἐρωτητέον, εἰς ἄρα Ev 
τούτοις ὁ πλούσιος, f» πένης, xat ὅσα τοιαῦτα. 'A.M- 
λὰ τίς μὲν ἱερᾶται; τίς δὲ ἐπὶ τοῦ ἀναγινώσχειν ἐστί: 
τίς δὰ τοῦ λαοῦ εἶναι εἴληχε; Ἠάντες γὰρ εἶδος E», 
καὶ μορφὴ fj αὐτὴ, xàv εἰ µή τις ἀποχριθεὶς τῶν 
ἄλλων, τὸ ἱερὸν εἰσέλθοι βήμα, στησόµενος elc εὖ- 
χὰς, xal τις ἄλλος εἰς τὸν ἱερὸν ἀνέλθοι ὀχρίδαντα 
ψαλμοῦ χάριν, οὐκ fjv διάχκρισις τούτων τε xal τῶν 
τοῦ λαοῦ. Εἶχον δέ τι πάντες οὗτοι σεμνὸν, sl καὶ 
ἄλλως λυπηρόν. Δελυμένοὶί γὰρ ἐκ τῶν ποδῶν πάν- 
τες τὰ ὑποδήματᾳ, τῶν τοῦ ἁγίου oixou χρηπίδων 
ἑγίνοντο. 

pui. Σχκοπητέον καὶ τὰς ἑχάστων τροφὰς, xai 
γνωστέον, ὡς ix τῶν συμφυλετῶν μὲν οὐκ ἣν ὅ τι 
xai λάδοιεν, πάντων EE. [oou πεινώντων. Tov δὲ 
Λατίνων ὀλίγοι μέν τινες ἐχορήγουν ὁδολοὺς τοὺς 
παρὰ σφίσιν, ὅθεν tv γλίσχρως ἀποζῆν: οἱ δὲ πλεί- 
ους διάθολον ἐπικαλοῦντες τὸν ἐπαιτοῦντα (τοῦτο δὴ 
τὸ παρ αὐτοῖς εὐχορίγητον), ὕθρεις ἑδίδουν ὡσεὶ 
χαὶ φωμὸν, xal κόνδυλον ὄψον im' αὐταῖς. Καὶ ὁ 


D ἕλεος μὲν οὕτως ἣν δυσεύρετος δίχα γε τῶν ix. τοῦ 


Μυροδλύτον, ὃς, καθὰ χαὶ προὐγέγραπται, πάντας 
τοὺς πολίτας ἔθρεψεν, εἰς ὅσον ἐχρῆγ. El. δέ τις xal 
εὐπορηχώς ποθεν ἐθέλοι τιμήματος πορίσασθαι τὸ 
τρέφον, βαθαὶ τῆς βαρβαριχῆς ἀπανθρωκίας | "Iou- 
δαίφῳ μὲν γὰρ χαὶ ᾽Αρμενίῳ, οὓς ἡ ἁγχιτέρμων 
Κρανία καὶ 6 Ζεμενίχος φἑρόουσιν, ἐπεμέτρει, ἐς 
ὅσον τε χαθῆκον ἣν, xal τι καὶ εἰς ὑπέρμετρον; 
ἑαλωχότι δὲ πολίτ] ἑλάχιστον, eU που xal ἔπιστρα- 
ιφείη αὐτοῦ. ᾿Αρτίδιον γοῦν περιηγµένον ὡς εἰς χρί- 
xov, ὅσον ἂν ἀντίχειρ xal λιχανὸς διαγράφαιεν, τρι- 
ὢν χαλχῶν στατἠρων ἀπεδίδου τῷ ἐλεεινῷ πολίτῃ, 
μόλις ὁδολοῦ ἀξιούμενον. 

ριδ. "AX ἅμα ὑπεκρουσάμην ᾿᾽Αρμενίους, xal 
ζέσιν ἔπαθον περικάρδιον, ἑννοησάμενος, ὁποῖα χα» 


119 


ΡΕ THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


1 


κὰ xdi αὐτοὺς ὁ βάσχανος δαίµων ἡμῖν πρρσέθετο, A quoque adversum nos improbus demon suggesse- 


ἔξω μὲν πρὸ τῆς ἁλώσεως ἓν ὄντας τοῖς πολεµίοις, 
xai θερµοτέρους ἔχείνων εἰς τὰ χαθ᾽ ἡμῶν ἄποδει- 
χνυµένους γαχὰ, ἓν ἑφόδοις, ἓν λόχοις, Ev προόδοις 
ταῖς εἰς λείαν, £v μηχαναϊς, àv. ἐχφάνσεσι τῶν λαν- 
θανόντων * ἔσω δὲ δεσπόζοντας ἡμῶν καὶ αὐτοὺς, 
ἀπειλουμένους, ἐπιτάσσοντας, ἀποστεροῦντας, τύπτον- 
τας, ἄγχοντας τοῖς ὠνίοις, ᾿Αρτίσχκον γὰρ παλάμῃ 
περιληκτὸν, ὃν ὁθολοῦ ἄν τις τιµήσαιτο, πολλοῦ αὑ- 
vot ἐσταθμῶντο, xal Λατινιχῶς καὶ αὐτοὶ ἡμᾶς 
ἀπέπνιγον. Καὶ ἀπολώλαμεν ἂν τηνιχαῦτα, εἰ μὴ 
την ὁπώραν κατ᾽ ἄμμον πληθύνας 6 θεὸς (Ev αἷς xal 
τὰς σταφυλὰς, ἃς ἄλλων χεχοπιαχότων ἕτεροι ἕδρε- 
Tov, εἰς τοὺς χόπους ἐχείνων εἰαερχόμενοι), ἕθρε- 
$e χαὶ ἡμᾶς. Μη γὰρ ἐπὶ νοῦν ἁγέτω τις, ἄλλο τι 


ἐς τροφην xal τρυφὴν ἑἐνδεδαφιλεῦσθαι ἡμῖν ' ὧν B 


ἐχθλιδωμένων μὲν, οἵνον εἴχομεν, εἰ καὶ πνευµατίαν 
ἐχεῖνον xal βρόµιον, xal οὐ προσηνη «πρὸς ὑγίειαν, 
ἁλλ' οὖν παραμυθητικώτερον Όδατος ' καὶ ἀλλοίαν δὲ 
τροφὴν, val δὲ χαὶ ἱματισμὸν τῇ ἀπεμπολίσει, xal 
eU τι δὲ ἆλλο ῥᾷδιον xal πρόχειρον πορίσασθαι. Οἱ 
Ut ἐξώλεις Αρμένιοι λέγονται χαὶ καταμιαίνειν 
ἡμῖν τοὺς ἄρτους. Ἡν δὲ αὐτὸ οὐχ ἱκανὸν, τοὺς 
πτωχοὺς ἓχτρέπειν τοῦ προσίεσθαι τὰ πωλούμενα. 
Δειν] γὰρ f ἀνάγχη, τὸ χαθῆχον ἐχκρούεσθαί, xal 
μόνου τοῦ πρὸς βίαν ἐγχειμένου γίνεαθαι. Τοιοῦτον 
δέ τινα μιασμὸν διαῤῥέει of uy καὶ ix τῶν Λατίνων 
πάσχειν ἡμᾶς. "Έλαιον γὰρ πιμελαῖς χαὶ στέασιν 
ἐγχαταχεραννύντες, ἑγίνοντο τοῖς ἀγαθοῖς Χριστια- 
νοῖς αἴτιοι τοῦ παρανομεῖν την νησατείαν τὴν χατὰ 
τὰς τετράδας καὶ παρασχευάς * ἵνα uh µόνον τὴν 
τόχην ἡμῖν ἀλλοιώσωσιν, ofc ἡμᾶς χατεδουλώσαντο, 
βλλὰ xal τῇ ἁγίᾳ θρησχείᾳ ἐμπαροινήσωσιν. Ὢ τίς 
ἂν ἀνάσχοιτο ἑχείνων ; 

pie. Καὶ ὅτε ἡμεῖς μὲν kv τῷ τοῦ μεγάλου 
μυροδλύτου vai ὕμνους ἱεροὺς ἑτελοῦμεν περιιστά- 
µενοι τὸν περιώνυμον ἐλεήμονα, οἱ ὃ &v ταῖς πλα- 
γίαις τοῦ ἱεροῦ βήματος τὰ ἑαυτῶν ἑτέλουν, ἄντι- 
φωνοῦντες ἡμῖν, xal τὰς πολίτιδας φωνὰς ὑπερ- 
φωνεῖν ἐθέλοντες βοαῖς χορυζώσαις xal ἀπηχέσι, 
πολλάχις δὲ χαὶ ταῖς τῶν χαθ᾽ ἡμᾶς θείων Εὐαγγε- 
λίων ἐκφωνῆσεσι, πρὸς ἔριν οἱ ἀχαριτώτατοι ἄντε- 
πεξαγόµενοι, χαὶ συγχέοντες οὕτω τὸ εὔταχτον, «al 
τὴν ἱερὰν ἁρμονίαν λύοντες. Καὶ ἐλάλησα μὲν εὖ- 


λαδῶς xal περὶ τοῦδε τῷ χόµητι ᾽Αλδουΐῖνῳ, εἴ πως p 


γένηται τάξις, χαὶ ph γελῶντο τὰ θεῖα τῇ αὑτονομίᾳ 
τῶν παρ) αὐτοῖς ἱερέων. ᾿Ανύσαι δὲ ἔσχον οὐδὲν, εἰ 
καὶ ἄλλως ἐκεῖνος ἑῴχει kv οὐκ ὀλίγοις ἐθέλειν τὰ 
Ῥωμαῖκλ τάσσειν, ὡς ph χαταλύεσθαι. "Oc γε καὶ 
διχαιοπραγεῖν εἴτε προσποιούµενος, εἴτε καὶ πρὸς 
ἀλήθειαν βουλόμενος, Év τε τῷ xplvstv χαὶ χολάζειν 
τοὺς ὑπαιτίους, xal ἰσότητα διανέµειν καὶ µώλωβφ. 
xai λοιπαῖς αἰχίαις, ἀλλὶ xai σχόλοψι τῶν τινας 
καχούργων τιμᾶσθαι, xal τῷ τοῦ ἁγίου τάφῳ ἄργν- 
pov καὶ χρυσὸν ἐχορήγησε τὸν ἀρχοῦντα. εἰς &va- 
ποίΐησιν τοῦ ἑλλείψαντος» καὶ βίδλους δὲ, εἰ καὶ μὴ 
τὰς ἀφῃρημένας καὶ οὐδὲ mávu τι εὐχρήστους, 
ἀλλ᾽ οὖν, ὅσας εὑηρεστήθη, ἐφιλοτιμήσατο δοῦναι' 
xai zfygasa δὲ χηρῶν ἀργύρεα μεταφορητὰ ἐν 


rit, extra quidem civitatem , ante expugnationem, 
In mediis hostibus, illis-etiam (erventiores in ma- 
lis adversum nos ostendendis, in aggressionibug, 
in insidiis, in incursionibus ad predam rapiendam, 
in machinis, in revelationibus absconditorum ; ia- 
tra vero civitatem in nos etiain tyrannice szvien- 


' tes, minantes, precipientes, rapientes, percutien- 


les, in commercio opprimentes, Massulam enim 
palme mensura, qua obolo constitisset, multi illi 
e stimabant, Latiniceque et ipsi nos jugulabant. Tunc 
periissemus,nisi autumnum nobis consummanus Deus 
(quo tempore uvis abundantibus, pro quibus alii la- 
boraverant, alii vindemiarant, in labores eorum 
intrantes) nos enutrisset Deus. Ne quis enim existi- 
met aliquo alio in primam et secundam mensain 
douatos nos fuisse; ex uvis quas presseramus vi- 
num quidein habebamus, licet ventosum et fetores 
generans nec sanitati favens, sed aqua jucundius , 
alioque cibo aut vestimento ex foro, ac si quod 
aliud paratum ac facile comparatu. Scelerati etiam 
Armenii panes nobis corrupisse dicuntur. Hoc vero 
justum non erat pauperes ab emendis necessariis 
avertere. Terribilis necessitas est a justo prohi- 
beri, solumque prohibitum fieri. Talia etiam fama 
fuit nos a Latinis fuisse passos, Adipem enim et 
sebum cum oleo miscentes causa fuerunt cur boni 
Christiani jejunia Quadragesime ac Parasceves 
non observarint, ita ut non solum non liberos 
esse sinerent in electione nostre servitutis sed 
etiam eultui sacro insultarent. Quis hac tandem 
sustineret? 


115. Cum in templo niagni Myroblytz hymnos $a- 
cros cantaremus, celebrem eleemosynarium colen- 
tes, illi vero in gradibus sanctuarii sua perficie- 
bant, nostris vocibus suas opponentes, altius can- 
tus profanos canere volentes raucis clamoribus ac 
dissonantibus, persepe enuntiando sacra evange- 
lia nostra, ita longe a charitate ad rixas pro- 
voeantes, rectum ordinem turbantes harmoniam- 
que sanctam dissolventes. Prudenter autem de 
istis comiti Alduino locutus sum, si quando fie- 
ret ordo , 3c ne sacerdotum suorum privilegiis 
illuderent. Nihil obtinere potui, licet ille vi- 
sus fuisset alias non jn paucis Romana resti- 
tuere. velle, non autem dissolvere. Equidem ju- 
stus ile fuerat visus sive in his qua ad ipsum 
Spectabant, sive ad veritatem, judicando 3c pu- 
niendo nocentes, atque ad zqualitatem pana- 
rum pro plagis czeterisque ictibus violentis, el etiam 
ad palum quosdam  malefactorum | damnando; 
sancti sepulcri argentum quoque et aurum praz- 
buit quantum sufficeret ad supplendum ei quod 
deerat. Libros etiam, licet non ablatos, nec omni- 
no utiles, sed qui grati esse possent, dare gloria- 
tusest; donavit quoque cero figuras argenteas 
symbolieas in atriis sanctis positas, memoratu di- 


115 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


116 


gu35. Cibaria vero quoque nobis przbuit simul cum A ἱεραῖς εἰσόδοις, λόγου ἅδια, byapicavo: xal ἡμῖν δέ 


libris quos non valde appetebamus, divinas imagi- 
nes quarum rogati exemplaria accuratissima comi- 
tibus illius partiti sumus, nec recusare quivimus, 
adhuc et sanctam supellectilem (non enim celanda 
est veritas), ex qua aliquot ornamenta partiti su. 
mus multis sanctarum ccelesiarum. 


116. in his laudandus est comes Latinus, licet 
alias aliquid mali mistum habuerit, natura enim 
juxta bonum malum apposuerat, craterem hujus- 
modi in illo commiscens. Clam enim Latinice agebat 
cum  nosiratibus, ac sspe dicebat illis iuter 
dentes, quod abominatio eis fuisset quod die ex- 
pugnationis omnem civitatein non jugulassent : 
Ad quid capita talibus corporibus imponuntur? 
sanguinem eorum cum nostro non esse commi- 
stum; regem non esse advocaturos, hosque omnes 
se esge submissuros, Latinos vero solos eos esse 
renovaturos, sicque omnia bene esse futura, IH: 
autem sequebantur min: adversum nos, ac unaqua- 
que hora ira comiti inspirabatur a diabolo, dum 
voces haec audirentur : Cras, cras, et statim om- 
nis Dei populus nobiscum. Necesse ergo erat opus 
facere ac loqui, sic quoque szpe egimus, di- 
verso modo laborantes. Dei gratia hoc suadcba- 
mus perszpe eoquod dux illuc irreperet, ante non 
nos produxeramus usquedum omnino mutati (hzc 
non dico in. homiliam, sed in concionem) causam 


τινα ζωαρχῆ ἑπένειμε σὺν γε xai βίδλοις, ἃς οὔτι 
λίαν ἐποθοῦμεν, καὶ εἰχονίσματα θεῖα, ὧν τὰ πε- 
φροντισµένα τοῖς ἐκείνου ἡμεῖς αὖθις ἐἑπεμερίσα- 
μεν, αἰτηθέντες, καὶ μὴ ἔχοντες ἀπαρνήσασθαι, ἔτι 
δὲ χαὶ ἱερὰ ἔπιπλα (μὴ γὰρ χρυπτέον τὸ ἀληθὲς), ἐξ 
ὧν ἐπικοσμήματός τι πολλαῖς τῶν ἁγίων ἐχχλησιῶν 
διεµοιρασάµεθα. 

ρις’. To) δὲ χόµητος τούτου ἐχεῖνο μάλιστα τὸ 
καλὸν, εἰ xal ἄλλως εἶχέ τι xal xaxbv συμμιγὲς, 
παρὰ xai χαλῷ xaxbv θεµένης τῆς φύσεως, xpa- 
τῆρος τοιοῦτον χερασαµένης αὐτῷ. Elye μὲν γὰρ 
«ὃὸ Λατινιχὸν ὑπούλως περὶ τοὺς χαθ᾽ ἡμᾶς, xal 
συχνὸν αὐτοῖς ὑπ) ὁδόντας, ὡς ἀνάθεμα τοῖς μὴ 
χατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ἁλώσεως ἅπαν τὸ πολιτιχὸν 
χατασφάξωσι, xai τό Διατί χεφαλαὶ τοιούτοις ἔπι- 
χάθηνται σώμασι; xal ὅτι τὸ τούτων αἷμα οὗ ποιεῖ 
σύγχρασιν πρὸς τὸ ἡμέτερον᾽ xai ὅτι παρακλητεύ- 
σοµεν τὸν ῥῆγα, καὶ πεσοῦνται μὲν πάντες οὗτοι, 
ἀντεισοιχισθίσονται δὲ χαταµόνας Λατῖνοι, χαὶ οὔ- 
τως ἅπαντα χαλὰ ἔσονται. Οὐχοῦν ἀχόλουθοι τού- 
τοις ἀπειλαὶ xaO ἡμῶν xal ῥίπισμα ὅσαι pav τοῦ 
κατὰ τὸν χόµητα θυμοῦ ix διαδολῶν, χαὶ ἀναφώ-» 
νησις τῶν ἑνδιαδαλλόντων τό’ Abprov, αὔριον, xat 
ὁ τοῦ Θεοῦ Aabg ἅπας εὐθὺς περὶ ἡμᾶς. Καὶ ἣν 


"ἀνάγχη χοπιᾷν xol λαλεῖν' xal ἐποιοῦμεν οὕτω 


συχνὰ, πολυτρόπως πονούμενοι. Καὶ θεοῦ yapt- 
τοὔντος ἐπείθομεν xal τοῦτο πλειστάχις διὰ τὸ τὸν 
ἄρχοντα ῥέπειν ἐχεῖσε᾽ xal οὐ πρώην ἀνήχαμεν, 


nostram defendebamus, non adulatione abstinen- C ἕως τὸ τελευταῖον παντοῖοι (οὗ λέγω τὰ εἰς ὁμι- 


tes, sermonem autem jucundum efficientes, dure 
tamen sliquid dicentes, querendo de atrocitate oc- 
eupationis Latinorum, extollendo vero opportune 
laudem "Thessalonicensium, hos sermones mul- 
tiformes omnino concinnentes accommodantes- 
que rudibus hominibus, ita ut cum cáutione scri- 
ptoris convinceremus, vituperaremus, ac exhorta- 
remur illos, qui tempore pacis ex nostris monitis 
ignavi fuerant in adimplendis integre przceptis 
evangelicis, ne inviti pateremur, virum firmave- 
ramus, cumque (firmiter stabilitus fuisset, adduxi- 
mus ad jurandum, equidem jam non metum czdis 
vel alterius mali victos sollicitaturum esse. Deinde 
quievimus usquedum licuerit. Non vero omnino 
licebat cum L»tinis Romanorum osoribus. 


λίαν, ἀλλά ξηµηγορίαν) γενόµενοι, xaX διχαιολογη- 
σάµενοι, xal οὐδὲ χολαχείας ἀπεσχημένοι xol χα- 
ριεντισάµενοι, αἱ ἐμθριθῶς δέ τι λαλῄσαντες, xat 
μεμφάμενοι μὲν τὴν τῶν συγχλύδων Λατίνων δεινό- 
«nta , ἔπαινον δὲ τῶν θεσσαλονικέων προενεγκόν- 
τες χαίΐριον, xal ὅλως τοὺς λόγους πολνειδῶς ἆρ- 
µοσάμενοι καὶ οἰχονομήσαντες πρὸς ἀνθρώπούς 
ἀγρίους, κατά τι ἁμυδρὸν ἀπήχημα Υραφιχῆς ἑλέγ- 
ξεως xai ἐπιτιμήσεως xal παραχλήσεως , ol xal 
χατὰ χαιρὺν εἰρήνης ἐπὶ τῶν ἡμετέρων ἄτολμοι ὄντες 
ποιεῖν τὰ εὐαγγελιχὰ εἰς ἄχρατον, ἵνα μὴ πάσχοι» 
μεν ἁθούλητα, ἐθεθαιώσαμεν «bv ἄνδρα, xal εἰς ἔμ- 
πεδον χαταστήῄσαντες, περιηγάγοµεν διοµόσασθαι 
$ μὴν µηχέτι φόθον ἑπαρτηθήσεσθαι φόνου fj τινος 


D ἑτέρου χαχοῦ τοῖς ἑαλωχόαι. Καὶ τὸ ἐντεῦθεν &ve- 


τχυόμεθα, εἰς ὅσον ἣν ἑγχωροῦν. Ἐνεχώρει δὲ μὴ εἰς τὸ πᾶν παρά Ύε τοῖς οὕτω µισορωμµαίοις Aast 


τοις. 

417. Sed revertendum est ad priora postquam 
res comitis exposuimus, vite operationibus di- 
visis in actus diei el actus nocturnos. Dies equi- 
dem mentiti fuerant urbanitatem, attenta rustici- 
tate Latinorum quam dissimulabant ; qui ergo ip- 
sis et nobis mundum sufficere non judicabant, no- 
bis occurrendo, nos consputabant, propellebaunt, 
supplaptabant, aspergebant injuriis. Hoc sxpe in 
ore eorum versabatur ut versus intercalaris : 
« Veni, bone Joannes. » Hoc cavillum orieba- 
tur ex eo quod tempore obsidionis gloriati eramus 
regem Joanuem brevi nobis essc opitulaturum. Si 


(uU. AX! ἑπανιτέον πάλιν Ex. τῶν τοῦ χόµητος 
ἐπὶ τὰ πρότερον, Duy; διῃρημένων τῶν κατὰ βίον 
εἴς τε τὰ xa8' ἡμέραν xaX τὰ νύχτερα. AL μὲν ἡμέ- 
ραι ἡμῖν ἑφεύδοντο τὸ Ίμερον διὰ τὴν ἐν τοῖς Λατί- 
vote ἀγριότητα, τὴν ἁμυδρῶς ὑπολαληθεῖσαν, ol μὴ 
χωρττὸν αὐτοῖς χαὶ ἡμῖν τὸν κόσμον εἶναι χρίνουσι, 
συναντῶντες γοῦν χατέπτυον, ὤθουν, ἑσχέλιζον, xat- 
ἐδρεχον Όδρεις. Συχνὸν ἣν αὐτοῖς ὡς εἰς ἐπῳδὺν 
«ó* Ἐλθὲ, Καλοϊωάννης, Μυκτὴρ οὗτος, ὡς ἡμῶν ἐν 
ef πολιορχίᾳ Ὑαυρουμένων, μικρὸν ὅσον τὸνιβασιλέα 
Ἰωάννην ἐλθεῖν ἡμῖν ἐπίχουρον. El δέ τις τῶν συν» 
αιχμαλώτων πεζη τὴν λεωφόρον τρίθοι (τίς δὲ οὐ 


117 


DE THESSALONICA URBE 4 LATINIS CAPTA. 


(8 


ποιοῦτος τότε; ὅτε xal ἡμεῖς ἑπάσχαμεν οὕτω, xa- A quis vero concaptivorum via publiea pedes am- 


εάκοποι, xal τὰ σχέλη παράφοροι, xal τεταραγµέ. 
vot, xai σεσαλευµένοι χατὰ μεθύοντας), εἰ τοίνυν 
οὕτω τις περὶ στενωπὸν ὀδεύοι, xal τύχοι Λατῖνον 
παρέχεσθαι ἔφιππον, oóx ἂν ἐχεῖνος φείσαιτο xa- 
ταπατησαι xal συντρίφαι τὸν ἄνθῥωπον, χεντρίζων 
τὸν ἕππον εἰς χατασχίρτηµα. Οὕτως ἑφίλουν ἡμᾶς 
οἱ ἄνθρωποι, συχνὰ πρὸς πάντα λόγον χαὶ πρὸς 
πᾶν ἔργον προϊσχόμενοι εἰς δικαίωαιν τοῦ xaxoup- 
γεῖν τὸ ἀπὸ σπάθης ἡμᾶς ἑλαῖν oüx ἀνθρώπινα 
λαλοῦντες, ἀλλ' ὡσεὶ xal λέων ἄγραν ἑλὼν ἐθέλει 
διασπᾷν αὐτὴν, οὐχ ὅτι πεινφη χαὶ ποθοίη σάρκας, 
ἀλλὰ διχαίῳ τοῦ συσχεῖν αὐτὴν ὄνυξιν. Ox fjv ἐπὶ 
τούτοις οὐδὲ ὑποστένειν ἡμᾶς, oUxouv οὐδὲ xav 
ὅψιν σχυθρωπάξζειν, ἃ δὴ τοῖς kv χλύδωνι συμφορῶν 


bularet (quis tunc non ita ambulabat? cum nos 
ipsi hoc. sustineremug, fessi, cruribus incertís, 
turbati titubantesque sicut ebrii), si ergo sic 
aliquis via arcta iter faceret occurreretque Latine, 
in equo sedenti, hic non dubitabat conculcare 
iHumque elidere, equum stin:ulando ut subsiliret. 
Homines istiusmodi ita nos diligebant, ut in ver- 
bis aut factis pro excusatione delicti dicebant nos 
Sica feriisse, non jam more hominum loquentes, 
scd sicutleo, qui, capta preda, ear dilaniare vult, 
won eo quod esuriat vel appetat carnem, sed ut 
eam unguibus retineat. ln his nec ullum gemilam 
edcre poteramus, nec videri meerentes, quod utique 
in tormentis eventuum ad anime oppressz leva- 


ἀνεῖται πρὸς ἐχδολὴν τοῦ κατὰ quyhv ἄχθους. Πολὺ B men. Tunc enia repetebant : « Diabole, cur ge- 


γὰρ αὐτοῖς ἐνταῦθα τὸ « Διάδολε, τί στενάζεις ; 
Ἐδούλοντο γὰρ ἀναισθητεῖν ἡμᾶς καὶ φρενοθλαθδεῖν, 
ὡς xal χαίρειν, ἐφ᾽ οἷς χαχῶς ἁπάσχομεν. El δέ 
πη ξυμπεσὺν ὧδε γελᾷν slve µειδιᾷν ἐπέλθοι τιν, 
χολὴ xai τοῦτο δριμεῖα τῷ κατιδόντι Λατίνῳ, Ἐνό- 
µιςε γὰρ, ὡς ἔοιχεν, ἡ χαταγελᾷν ἡμᾶς τῶν Λατινι- 
x&v πράξεων, 3j ἀγαθὰ χσραδοχοῦντας ὁ χαιρέκαχος 
εἴτε xal πεπονθότας ἀγαλλιᾶσθαι , ὃ τοῖς ἐχθροῖς 
ἀπενέφαινξ. Καὶ τοίνυν δακτύλους εἰς Υρόνθον ἕπ- 
τυσσον, xai τὴν χεῖρα γογγνλίξοντες, ἑῤῥύθμιξον 
«UE πλήττειν,ε Τί γελᾷς, ὦ διάδολε, » βατταρί- 
ζοντες. Καὶ οὕτω τὴν αἱθρίαν τοῦ µειδιάµατος εἰς 
νέφος δακχρυόεν µετέστρεφον, f) καὶ ἑτέρως εἰπεῖν, 
*&b» γελῶντα ἁημόκριτον εἰς Ἡράκλειτον µετε- 
κοἰουν δαχρύοντα. 

pw. Ανεφιλαφῶντο παρ) αὐτῶν xal τὰ τῶν πα- 
ῥοδευόντων προχόλπια, χαὶ ἐξεχενοῦντο, εἴ τί που 
xai ἔφερον χρηματισμοῦ, εἰ xal βραχύ τι ἐχεῖνο ην. 
Περιειργάζοντο xal μηροὺς , µὴ που µαχαίρας 
παρήρτηνται. Καὶ cU που εὑρεθείη ἐγχειρίδιον 
ὁποιονοῦν, αἱ μὲν χόρσαι τοῦ φέροντος εἶχον πλη- 
τὰς, 6 δὲ Λατῖνος τὴν µάχαιραν. Ἔδει xal διεῤῥηγ- 
μένα πάντας ἡμᾶς περιδεδύσθαι. El γάρτις ἱματί- 
ζετο εἰς ἀχέραιον, ἀνεθεματίζετο παρ᾽ αὐτοῖς ὁ μὴ 
λωποδυτήσας τὸν ἄνθρωπον. 

ριθ’. "Οτε δὲ τἆλλα παρῄσουσιν, ἐπεθούλευον ταῖς 
ἑκάστων χεφαλαῖς, ἑπίσης μισοῦντες τούς τε ἀκει- 
ρεκόµας, τούς τε βαθυπώχγωνας. Καὶ οὐκ ἣν ἰδεῖν 
ἄ δρα εἶτε χαὶ παΐδα τύχης τῆς οἱἰασοῦν μὴ χουρίαν 
xatà κύχλον, ὁποῖά τις οἶμαι xal fj παροιμιαζομέγη 
Ἑκτόρειος χουρὰ, εἴτ οὖν ἡ χατὰ,͵ θησέα τὰ πρόσ- 
0:a- ὡς τότε ἀντίθετον βαθεῖαι ἦσαν αἱ πάλαι χέ- 
μαι κατά τοὺς ΄Αδαντας, xal οὗ χατὰ τοὺς Λατί- 
νους τούτους, Χύκλωθι τροχαλαὶ , χαὶ ὡς εἰπεῖν 
ἀχρόχομοι. Καὶ ὑπούργει πρὸς ταῦτα τοῖς τῶν τρι- 
yov ἐπιστρόφοις Λατίνοις πῆ μὲν ξυρὺὸς, πη δὲ 
µάχαιρα * tol; δὲ θερµοτέροι; xai ξίφος. Καὶ αὐ- 
τίχα xal ὁ πώγων ἠλαφρύνετο τῷ οὕτω χειραμένιρ 
ἀνδρ:. Kal Tv πάντη σπἀνιον ἰδεῖν ἄνδρα ᾿Ρωμαῖον 
ἄρτιον τὴν χεφαλἠν. Εἶχον γὰρ ἀνάπαλιν τῷ' « 821; 
ix τῆς χεφαλῆς ἡμῶν οὗ μὴ ἀπόλλυται [ἀπολεῖται ?].) 
ὴ γὰρ πολλὴ ἁμαρτία, ὃν’ fjv xal πρωῖ πέποινη- 
λατήμεθα, κατὰ τὸν αὐκήσαντα, τὰ εἰς τὰς puis 


mis? » Volebant enim nos non sentire et insanire, 
ac quasi gaudere malis qux patiebamur. Si acei- 
deret cuidam, viso labente, ut rideret vel subri- 
deret, Latinus irascebatur etiam vehementer illi 
qui viderat, Existimabat enim, ut videtur, sive 
nos actus Latinorum deridere, sive bonuti. er- 
spectantes υἱ malo gaudentes, sive tandem de eo 
gaudere quod hostes latebat. Digitos igitur fle- 
ctebant in moduin tibicinis, manumque rotundantes 
iu numerum agitabant ad pugnum impingendum : 
« Cur rides, o diabole? » balbutiebant. Sicque 
sereniiatem risus lenis in nebulam lacrymarum 
convertebant, sive, ut aliter dicatur, ridentem 
Democritum in. Heraclitum flentem multabant. 


118. Vestimentorum sinus vistorum 1angebant 
evacuabanique, si quid utile esset licet parvi 
womenti. Curioge scrutabantur crura ne quando 
pend.ret gladius. Si quando pugio quantuluscunque 
invenirelur, genz quidem ferentis ictus sentiebant, 
Lainus vero pugionem rapiebat. Quod vero dila- 
ceratum fuerat a nobis omnibus induendum erat. 
Si autem aliquis indgebat puritatis gratia, ab illis da- 
nrpabatur qui non hunc liominem despoliaverat. 


119. At his non coatenti, uniuscujusque ex nostris 
capili dicam movebant, zequali prorsus odio haben- | 
tet et eos. qui longis capillis et eos qui densa bar- 
ba utebantur. Non videre erat virum aut puerum 
quemcunque non. babenteu tonsuram rotundam, 
qualis erat, puto, tonsura qua in proverbio Ηε- 
ctorea, tonsura antica Thesei : tunc quasi ex an- 
tilhesi den&e erant ex longo come Abantarum, 
non vero coin: Latinorum) horum quie (ους in 
toto circuitu quoddam genus apicis effurmabant. 
Ad hzc Latini, de capillis suis solliciti, utuntur, 
ali novacula, alii gladio, alii ferventiores aci- 
nace; statimque tonso sic viro barba alleviabatur, 
Erat ergo rarum omnino videre Romanum virum, 
capite integro. l'roverbium quoddam erat eis eontra- 
rium : « Capillus de capite nostro non peribit. » Quia 
nulta erant peccata, ideo e mane paenas dedimus. per 
euin qai gloriabatur e mane peccaiures terra inter- 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


ficere 2€ delere e civitate Domini operantes iniqui- 4 àzoxselvety τοὺς ἁμαρτωλοὺς τη, γῆς, xai ἐξολο- 


tatem, usque ad ipsos capillos walum nobis exalta- 
vit, ut toto frigeremus corpore, nudati capillis. Si 
vero alicui barba salva (uerit, decens erat velut 
ex natura, mali tonsores eum tangentes una ma- 
nu, altera vero capitis capillos, hec quidem bona 
esse dicebant, illa vero mala, barbe scilicet, jocan- 
tes in non jocosis. 


490. Volentes vero sic in istiusmodi πο» ipsis si- 
miles esse, oderant tamen communeni vitam eum 
Miis; ideo nobiscum vivere oon dignabantur. Sed 
eum qoidam dominorum, huc et illuc errans, do- 
mum in memoriam revecaret, sua imaginaretur, 
illuc adire desideraret, accederet, respiceret intus, 
interrogatusque quis esset ut ita ageret, responde- 
yet ipsum erse jamdudum domus dominum, lzte 
recipiebatur, abnuens prs reverentia, deinde intus 
circumspecte ambulabat, dabanturque salus et 
sedes, cibus et potus; hujusmodi vero observa- 
tenes wt ab bomine bsrbaro lethifere erant. 
Etenim pfo bonorum ostensione ac donatione 
ciborum, injurie, e paleis fumus et alia no- 
vi generis mala; quie semel data ordinate rursum 
dabantur; adbuc et anzietates miseri, intolerabiles 
jctuum sustentationes, usquedura carniflces vel 
crudelitati satisfecissent, vel fuissent miserti. 
Nam boc aliquando evcosit, quemadmodum lee 
esuriens, cum przdam dilaceraverit, deinde mise- 


ratur aut vita vexatam derelinquit. Quosdam ex C 


his qui sic et aliter patiebantur transtulerunt e vita 
persecutores, timentes Be, postquam magnum 
whesaurum apud vielimas iavenissent, ipsis a 605 
milibus extorqweretur, sicut conventum  fue- 
γαι. Quidam CGonstaotines (nomine s0lo), vit 
bonus, divitiis cumulstus, bona propria jactans, 
quibus cor suum devinxerat, sicque desiderio domi 
capius, euin fuisset suspensus, milleque plagas acce- 
pisset, ad unamquamque suspensionem bona proje- 
cisset, sicuue in tautum ut mente captus vide- 
retur ; cum inquirens novas artes ab. eiy depulsus 
fuisset, ac fuisset minatus serem comitibus denun- 
tiaturum, nou jam eaput habuit ; sed amputatum 
se sepulium est in terra; reliquus vero Constan- 
tinus abjectus est cadaver auzilio destitutus. 


421. Aliam immoderationem habebat adhuc hoe 
malum. Alleeti enim lucro deminorum Barbari, 
intra portas insidias pararunt. Ácsi quem trans- 
euotem viderent, speciem certam viri divitis prz 


beutem, apprehendebant eum intus, velut p'erteque | 


terribiles fer: ex antro irruentes ; tenentesque 
eum turquebant usquedum scopum attigissent. Si 
vero quidam vivere cum captivis volebant, deinde 
habebat quoque hoc incommodum, scilicet loc 
libentersufferre dicebantur; quud erat magis frater- 
nom et humanius. Tunc non erat possibile in tem- 
plis sacris sponte hymnos cauere ; sed huic bono 


θρεύειν ἔχ πόλεως Kuploo τοὺς bkgyatopdvouc «b 
ἄνομον µέχρι xal εἰς αὐτὰς τρίχας τὸ xaxbv ἡμῖν 
ἑκορύφωσεν, ἵνα εἰς τὸ πᾶν ῥιγῶμεν ἑφιλωμένοι 
xai τὰς χεφαλάς. Κἂν εἴ που διεχπέφευγέ τινι πώ- 
γων, xal fjv. χαθιέµενος χοσµίως, ὡς εἶχε φύσεως, 
ἁπτόμενοι τούτου οἱ φαῦλοι χουρεῖς τῇ ἑτέρᾳ χειρὶ, 
θατέρᾳ δὲ τῶν χατὰ χεφαλὴν τριχῶν , ταῦτα μὲν 
εἶναι καλὰ ἔλεγον, &xslva δὲ χακὰ, τὰ τοῦ πώγωνος, 
ἀστεϊζόμενοι àv οὐ παικτοῖς. | 

px'. Στέργοντες δὲ οὕτω τὴν ἐπὶ τοιούτοις πρὺς 
αὐτοὺς ἡμετέραν ἐξομοίωσιν, τὸ συζήν αὐτοῖς ὅμως 
ἀπέστεργον' διόπερ οὐδὲ συµδιοτεύειν ἡμῖν ἠροῦν- 
40. Αλλ' ὅτε τις τῶν οἰκοδεσποτούντων, ὧδε xal 
ἐχεῖ πλαξόμµενος ἀναπολήσει τὴν οἰκίαν εἰς νοῦν, 


B xai φαντάσεται τὰ ἑαυτοῦ, καὶ ἐπιθυμήσει παρελ- 


θεῖν ἐχεῖ, xal ἑγγίσει, xol παραχύφει tvtbc, xal 
ἐρωτηθείη, clc ὢν οὕτω ποιεῖ, xax ἐξείπῃ αὐτὸς τοῦ 
οἴχον χύριός ποτε εἶναι, παρελαμδάνετο. μὲν ἠδέως, 
καὶ ὑπανεχόμενος, ὡς ἐπὶ τιµῇ. ἔδαινεν &6pbc ἔσω, 
xai εἶχεν ἁσπατμὸν καὶ προεδρἰαν καὶ βρῶσιν καὶ 
τὸ πιεῖν' τὰ δ᾽ ἐπὶ τούτοις τῷ ἀνδρὶ Ex τῶν βαρδά- 
pov δεξιώµατα θανατηρᾶ. Κρεμάθραι γὰρ, xal 
αἰχισμοὶ, xai ἐξ ἀχύρων χαπνοὶ, xai ἕτερα χαινό- 
τροπα xaxà, ἐπὶ χρημάτων ἐχφάνσει xat δόσει ὧν 
διδοµένων, πάλιν χύκλος ἓν τοῖς αὐτοῖς. Αναρτήσεις 
γὰρ τοῦ ἀθλίου καὶ χαταφοραὶ βαρεῖαι πληγῶν, ἕως 
ἂν ἡ ἰμπλησθῶσι τῶν ποθουµένων ol δέµιοι, ἢ 
ἐλεήσωσιν. Ἐγένετο γάρ ποτε xai τοιόνδε 5ι, ὡσεὶ 
χαὶ λέων πεινῶν καὶ ἑνδαχὼν, sita ἑλεῄσει, f| ἀφή- 
get τὸν αἰχιζόμενον ἡ ζωή. Tov τινας δὲ οὕτω πα- 
σχόντων xal ἄλλως τοῦ ζᾗν µετέστησαν οἱ αἰκιζό- 
p&vot, δείσαντες, μὴ πολὺν θησαυρὺν kx τοῦ χολα- 
ζομένου ἐξευρηχότες, ἀφαιρεθῶσι πρὺς τῶν χοµμή- 
των τὸ εὑρημένον, χαθὰ συνέχειτο. Κωνσταντῖνος 
γοῦν τις (ὁ ἐπίχλην κεχα)εσμένος), &vhp ἀγαθὶς 
χαὶ πλήθων τὰς χεῖρας, φαντασάµενος τὰ οἰχεῖα, 
οἷς τὴν xapBiav χεχόλλητο, καὶ οὕτω πόθῳ τοῦ 
οἴχου ἀγρευθεὶς , xal ἀπαιωρηθεὶς, xal µνρίας 
πληγὰς ἑντριδεὶς, xal χατὰ ἑχάστην ἁ παιώρτσιν 
ἑξεράσας χρήματα, καὶ εἰς πολλὰ χορυφώσας αὐτὰ, 
εἶτα χαὶ ἑλαφρίαν παθὼν λογισμοῦ, xat ἐν τῷ ζητῆ- 
σαι λαδθεῖν τι ἐχεῖθεν παραχρουσθεὶς, καὶ ἄπειλη- 
σάµενος, χαταμηνύσαι τὸ πρᾶγμα τοῖς χόμησιν, 
οὐχ ἔσχεν ἔτι χεφαλὴν, ἀλλ αὐτὴ μὲν χατεχώσθη 
που ἐχχοπεῖσα. ὁ bb λοιπὺς Κωνσταντῖνος ἐξεῤῥίφη 
νεχρὸς ἀθοήθητος. 

pxo'. Ἔσχε δὲ καὶ τοῦτο τὸ χαχὸν ἑτεροίαν ἑπί- 
τασιν. λυκανθέντες yàp οὕτω τῷ κέρδει τῶν olxo- 
δεσποτούντων ol. βάρδαροι, ἑνελόχων ἔσω πυλῶν. 
Καὶ ef τινα παροδεύοντα ἴδοιεν, δόχησιν ἀνδρὸς 
πέµποντα πλουτοῦντός ποτε, Ίρπαξον αὐτὸν ἔσω, 
οἷά τινες δεινοὶ θῆρες Ex φωλεοῦ * xal βιαζόμενοι 
ἑτυράννουν, ἕως τι τῶν χατὰ σχοπὺν ἀνύσαιεν. El 
δὲ τινες xa συμθιοτεύειν αἰχμαλώτοις Ίθελον. Ele 
μέν τι xal τοῦτο βάρος ὡς οἱ εὖ πάσχειν δοχοῦντες 
περιηγοῦντο” ἣν δέ πως φιλάλληλον αὐτὸ xai άνθρω- 
πικώτερον. Οὐκ ἣν οὐδὲ τοὺς θείους ναοὺς ὄμνοις 
ἀσκύλτως περιφδεσθαι τότε. ἀλλ εἶχε χα) τὸ xaAby 


121 


DE THESSALONICA URDE A LATINIS CAPTA. | 


122 


ἔργον τοῦτο ἐπῆρειαν. Καὶ τὰς μὲν ἀρχὰς ἐχαναὶ A operi persecutio,quoque sua erst. Ac in principio 


ἡμέραι, xaY οὔτε ἐχλείοντο, οὔτε σύναξις ἣν ἡ ἐθὰς, 
ὡς ὑμνεῖσ]αι θεὸν, ἁλλ᾽ eU που ὡς ἐπὶ σχέπῃ xol 
ἀναπαύσει αἰχμαλωσίας, ὅσα xal χατ οἵχους. "Oce 
6$ ποτε χαί τις ἄδεια ἐζεφάνη, xai θεῖοι πυλεῶνες 
ἐχλείσθησαν, xo φῶς μυστικὸν ἀνήφθη, χαὶ ἡρμό- 
σθησαν Ψαλμοὶ, xal ἱερεὺς ἑτέλει, χαὶ λαὺς ἡμέτε- 
poc εἶχε σχολὴν κατὰ ἰσχὺν, τότε ὁ δαίµων ἀντέ- 
κραττε, τῶν φαύλων Λατίνων elovpeyóvsov, xat ταῖς 
ἱεραῖς φωναῖς ἐπιδουλενόντων, xal λαλαγούντων, 
καὶ συνήθη βαζόντων, εἴ πως ἐγχόπτουσι τὴν συν- 
έχειαν τοῦ χαλοῦὺ. 

pxB'. Οἱ δ αὐτοὶ καὶ τὸ ξύλον, ὅπερ εὔθετόν ἐστι, 
xipuxo; ὅ:χήν σηµαίνειν τῷ Aa τὴν ἐπ᾽ ἐχχλησίας 
ἄδροισιν, κωλύειν Ἠθελον. Ὅτα γοῦν τὴν ἀρχὴν 


mulià fuerunt dies quibus nec claudebantar, nec 
assueta synaxis flebat, ad Dei laudes canendas, 
nisi quis esset receptus et perfugiens capiivitati, 
scilicet etiam domibus. Cum vero aliquando liber- 
tas »pparuit, portte sacra clauss fuerunt, lumen 
Biysticum accensum est, coucinnáti sunt psalini, sa- 
cerdos celebravit, populusque noster, quantum po- 
terat, otium habebat ; tunc. contradixit. daewon, 
improbis Latinis irruentibus, sacris vocibus insi- 
diantibus, vociferantibus, assuetaque balbutien- 
tibus, si Continuitatem boni intermittent. 

192. Hi vero ligni pulsationem ad. indican- 
dum populo in ecclesia cotum, impedire volue- 
runt. Cum e principio pulsatum est hoc ad goncio- 


ἐχρούσθη τοῦτο περὶ τὴν καθολιχὴν πρὸς δείλην B nem hora vespertina, armati statiin sunt. adversum 


Uxntpiviv, ξιρήρεις αὐτίχα ἐπὶ «bv χρούσαντα χατὰ 
ῥικὴν ὀφθαλμοῦ ἡ τάχος ἀστραπΏς οἱ βάρδαροι’ 
καὶ τὸν διάδολον συνέθως μασώμενοι καθ) ὕδρι 
ἡμετέραν, T! τοῦτο ; ἔλεγον, χαὶ ἐχώλυσαν τότε τὸ 
ἔργον. Καὶ διέδη τὸ τούτων θέληµα κατὰ φόδον τὸν 
ἐς ἡμῶν xal sl; τοὺς λοιποὺς. ὅσοι οὕτως ἔφαλλον. 
Μετὰ δὲ οὐ πυλλὰς ἡμέρας, τῆς ἑορτῆ:ς ἡμῖν ἐσαύ- 
piov ἀχθησομένης τῆς ὑψώσεως τοῦ παντίµου σταυ- 
ροῦ, ἀνηλῦον μὲν οἱ ἱεροχήρυχες εἰς «hv τοῦ καθ) 
ἡμᾶς καθελικοῦ ἱεροῦ χορυφὴν, τὰ συνήθη τελέσον- 
τες ἐν ἐπιτομῇ * οὐδὲ γὰρ ἑξῆν πλατῦναι διὰ τὸ τῆς 
εὐφημίας οὖκ ἀπρόσκοπον. Καὶ ὡς ἐἑσήμαναν τῷ ξύλῳ 
&hv Σορτὴν τρανέστερον, πάλιν οἱ Báp6apot* ξίφη 
γνανὰ, xal ἄνοδοι αὐτῶν ἐντρεχεῖς, xai ἀναχρίσεις, 
xai ἔρευναι τῶν Xxx) χατά τινα ἰχνηλάτησιν, ph 
xal τις δόλος ὑποχρύπτοιτο, Ὡς δὲ xal πολυπραγµ;” 
νῄσαντες, xal χακολογήσαντες, xai ἀπειλησάμενοι, 
σ-αθεροὺς ἑρμηνεντὰς τοῦ πράγματος εὗρον, τοὺς 
περὶ ἡμᾶς, ἐπραῦνθησαν, καὶ κατῆλθον ἥμεροι, xal 
οὐχέτι Ἰνώχλησαν οὐδαμοῦ, ola λελυµένου τοῦ απόρου 
οφίσι πρὸς ἀλήθειαν. Τότε δὴ xaX ἐπηλθεν ἡμῖν ἀπο- 
ρἧσαι, εἰ δήποτε τοὺς μὲν ἄνω περὶ τὸν τοῦ μνροθλύ- 
του ναὸν σημαντιχοὺς τοῦ φάλλειν μεγάλους χώδωνας 
οὐχ ὑποπτεύουσι, τὸ δὲ περὶ τὴν µητρόπολιν συνθη- 
µατίζον ξύλον τὴν ἱερὰν σύναξιν βαρέως φέρουσι; Καὶ 
διενοησάµεθα, ὡς εἰκὸς, μὴ vou; τυχόντας Λατίνους 
δυσαρεστηθῆναι, ἀλλὰ τῶν τινας Ex τῆς Μεγαλοπό- 
λεως οἳ τῷ ἱερῷ παρατυχόντες πολέμῳ, τῷ προεχτε- 
θειµένῳ εἰς ἱστορίαν, xat µαθόντες ἐν τῷ μεγάλῳ vatp 
εότε ξύλα τοιαῦτα κροταλιζόµενα, xal τὸν ᾿Ανδρόνι- 
xov προχαλούμενα, ὡς εἰς ἁπ'κουρίαν τῶν τῆς ἐκ- 
χλησίας, φήθησαν κἀνταῦθα ἡμᾶς τοιοῦτόν τι µηχα᾽ 
νάσθαι. 

p«r. Καὶ τοιαῦτα μὶν ἡμῖν τὰ ἡμερινὰ xaxà, t6 
ἀπείρων μέτρια Χαθιστορησα: ᾿ τὰ δὲ τῶν νυχτῶν, 
οὐδ' αὐτὰ ἔχουσι μὴ οὐ πρὸς ἔριν τούτοις ἀντεπεξ- 
άγεσθαι. Kat τέως ἡλίου κατακυλισθέντος εἰς δύσιν, 
ἐκρῖν τὸν φρονοῦντα ἔσω χαλύδης εἶναι, μοχλοξς 
τὰς θύρας ἀσφαλισάμενον * ὡς, εἴ γε μὴ οὕτω ἐποίει, 
οὐδεὶς ἂν ἐγγύην ἐδίδου περισωθήσεσθαι τὸν ἄνθρω- 
WoW. ᾽Αλλ ὅτε xal χατ οἶχον χρυθεὶς, οὑκ ἔχοι 
σχότον, ἀλλὰ πυρὶ χαταλάμποιτο ὑπουργῷ, ἢ xal 
φωτὶ, ἕτερος τοῦτο Χένόννος, περιιόντων τών Xapa- 


nuntium, ad icttm oculi aut celeritatem fulguris 
Barbari ; diaboli juxta consuetu.linem verbis utentes 
hobis conviceiando, Quid hoc ? dicentes, tumque 
illud opus proehibuerunt. ilz:c eorum voluntas ex 
timore nostro ad reliquos venit qui tuuc psallebant. 
Non multos vero post dies, postridie ad festum apud 
nos exaltationis revereudissima crueis eelebraos 
dum, precones ascenderunt in apieem  nestri 
Catholici sacri ut assueto. officio fungerontur ; 
non enim licebat longius differre ne bonus nun- 
tius negligeretur. Ubi in ligno indicassent clarius 
festum, en iteram barbari : nudi gladii, gressus . 
eorum prompti, questiones, inquisitiones circum- 
stantium, quasi post vestigia, ne dolus aliquis lati 
taret. Ubi vero pos! multas inutiles indagationes, 
ei injurias ac. minas, aptos interpretes rei uivene- 
ruut, qui apud nos erant, placati sunt, comiteg 
devenerunt , nullo modo jsm trepidantes: quia 
dubium in.veritwem — abierat. Tune scire non 
poteramus quid tandem non suspicentur ua- 
gna tintinnabula qua sunt supra templum Myro- 
blytz ad oflicium divinum vocantia, θεά zgre fe- 
runt lignum quod in metropoli indicat sacrau 
synaxim? Excogitavimus autem, quod era: veri- 
sifile, non quoslibet Latinos illud improbare, sed 
quosdam ex Megalopolitanis ; illi, qui adfueraut 
belio sacro de quo priwo fit wentie iu historia, cum 
didicissent in magno temp!o ligua tum esse reso- 
naniia, putarunt illa Andronicum appellare velut 
in auxilium eoruni qui erant in ecclesia, ideoque uos 
aliquid bujusmodi machinari. 


445. Hasc sunt mala diurna, ad historiam mo« 
dica jam toleratis comparata, nocturna vero Boa 
comparanda. Statim ut sol occiderat homo prudens 
domi se includere debebat, fores pessulis occlu- 
dens; nisi ita factum fuerit, nemine illum salvum 
fore spondere valenti. Sed cuim, licet. domi inclus 
&us, in. Lenebris non esset, sed igne solito vel lumi- 
nc illuminaretur douius, hoc erat aliud. periculum, 
supervenientibus Saracenis, ac si qui sicut illi 
ncíarii homines (illi vero sunt multi) , interrogaus 


123 


EUSTATHEII THESSALONiCENSIS METRUPOLIT/E 


121 


tibusque : Quid agit dominus quod non se somno A χηνῶν, xal εἴ τινες δὲ ἄλλοι χατ᾽ αὐτοὺς xaxoüpyot 


tradat ? fractísque portis, intus penetrant fa- 
ciuntque quod ipsis lubuerit. Dicendum vero nobis 
est non istos solos esse qui male tractarentur, splen- 
dore ignis aut luminis favente; sed erant quoque 
sine igne et sine lumine, Neniine teste enim hi 
nefarii penelrantes, nocte quasi inferni favente, 
galeroque obvolvente protecii, mulieres abduce- 
bant a latere 1naritorum, ligamen matrimonii 
violento raptu fede profanantes; quam lucente 
sole consideraverant , rapiebant nocte, puellas 
quoque a matribus, nondum (actas, ut aiunt, 
Supplicationes matrum pro nihilo habentes. Si 
bona raperent, quasi eleemosynas quasdam, quasi- 
que malum divites opum censebant. Erant vero 


qui in üomibus suis jugularentur, malum impu- B 


nitum absente sole patientes. Ratio eral furor 
noeturnorum furtorum ac gemitus iniserorum. 
Qui ex Barbaris urbaniores erant ac [αοθίΐ, ama- 
bant in portas irruere, virgis frangere, avellere 
auferreque in derisum, vel adhuc dominos loci 
Sono privare. 

κόπτοντες ῥάδδοις αὑτὰς, καὶ fj ῥιπτοῦντες xal εἰς 
ἁποατεροῦντες τοῦ ὑπνοῦν, 

424. Hzc equidem et alia plura his ac imprimis 
nudgitas, faines multos captivorum turbantes com- 
moventesque animas usque ad mortem , ex neces$- 
sitate eas impulerunt (quid enim aliud adhuc exco- 
gitassent ?) ad sibi omnibus rationibus Latinos con- 
ciliandos, preveniendo, adulando, blandiendo, ob- 
seguendo, serviendo, omnia denique agendo ut 
vircre possent ac absque timore essent. Sed deinde 
sunt qui inviti in sua recte festinatione offenderunt. 
Insani enim intempestive locuti sunt , abdita thesau- 
rorum patefecerunt, rapuerunt ac despoliaverunt. 
Persecuti sunt fugientes, multos ejusdem sangui- 
nis, copiendos venaloribus malis tradiderunt, in 
multisque aliis peccaverunt, non sponte sua in 
omnibus ageutes, sed ut cum vulgo loquamur, vel- 
lent nollent. 

125. Hxc sunt gravia quidem atque ad pudorém 
nostrum spectantia quz commissa sunt in propria 
geute (quidam enim eo descendisse convincuntur), 
ne per labia sua ieminerit Deus. Inde matrimo- 
nia non legitima, inde mulieres recusantes quos 
viros lex novit, tum "virginum deflorationes, de 
quibus duces partím non fuerunt liberi, partim illas 
dimiserunt ; tum ,loca fornicationum, de quibus 
multa audenter locutus, nullum fructum percepi, 
non vàaleng avertere qua peccatum admiserant, eo 
quod dulce amarum jam gustavissent, aliquando 
adversum me, ut gravem ad videndum, succlaman- 
tes « canem abortivum gustasse. » 


196. Denique soli motus et fissurz quibus do* 
nius omues elfossae fuerant, suffodientibus Barbaris 
quasi cunieuli vel talp:e, vel porci, vel aliud ani- 
mol radices edens sub humo vivens, ut vero alitcr 
loquamur, quasi aratores. Videtur enim velut cutn 


(πολλοὶ δὲ οἱ τοιοῦτοι), καὶ ἀναχρινόντων, τί ποιῶν 
ὁ οἰχοδεσπότης εἰς ὕπνον οὗ χαταχέχλιται; xal κα» 
ταχλώντων τὰς θύρας, xal εἰσπηδώντων ἔσω, καὶ 
δρώντων, ὅσα ἂν χαὶ εἶεν βουλομένοις αὑτοῖς. Ἔχο- 
μεν 0^ εἰπεῖν καὶ ὡς οὐχ οὗτοι μόνοι ἑχαχοῦντο διὰ 
πρόφασιν, τὸ πῦρ xat τὸ φῶς, ἀλλά xal οἱ ἀνεμπύ- 
ρευτοι xol ἀφώτιστοι, ᾿Ανεξέλεγκτα γὰρ ἔπειασ- 
φροῦντες οἱ χακοὶ, xal τὴν νύχτα ὡσεὶ xa! δουν 
χυνέην εἰς ἐπίχρυψιν ἀμφιδεδλημένοι γυναϊχάς τε 
ἀπῆγον τῶν συνεύνων, ἀφιέντες τὸν τοῦ γάμου Qu- 
Tbv ἑτεροχλινῆ τῇ ἁρπαγῇ τῆς δυνάµεως ' fjv ὑπὸ 
ἡλίῳ διευχρινοῦντι χατασχεπτόµενοι, vuxtüc ἀφήρ- 
παζον» xal νεάνιδας τῶν γειναµένων, ἀτελεῖς, xaü& 
τις ἔφη, τὰς τῶν τεχόντων ἐπ᾽ αὑταῖς εὐχὰς τιθέμε» 
vot, El δὲ χαὶ χρήματα συναπῆγον, ὅσα καὶ προϊχάς 
τινας, kx περιουσίας τουτὶ τὸ χαχόν. "σαν δὲ ct 
xal ἑσφάττοντο ἐπὶ τῶν οἰχιῶν τηνικαῦτα, ἡλίῳ 
ἁμάρτυρον καχὸν πάσχοντες. Καὶ τὸ αἴτιον ἢ νυχτι- 
λόχος µανία, 1j ὅξι ἐξεδόων οἱ χαχουργούµενοι. Ὅσοι 
δὲ τῶν βαρθόρων ἀπιειχέστεροι xal παιγνήµονες, 
οὗτοι δὲ ἀλλ ἠγάπων θύραις ἑναλλόμενοι, xdi 


φόρτον ἄγοντες, ἣ ἀλλά γοῦν τοὺς χυρίους τοῦ τόπου 


0χδ. Ταῦτα 6b xal τούτων ἕτερα πλείω, xai µά- 
λιστα τὸ γυμνιτεύειν, xal ὁ λιμὸς τοὺς πολλοὺς τῶν 
αἰχμαλώτων, θροοῦντα xai διαταράττοντα ἕως xal 
εἰς θάνατον τὰς ψυχὰς Ἱρέθισαν χατ᾽ ἀνάγχην (xal 
τί γὰρ ἄλλο ἑμηχανήσαντο ἄν;) ὑπαιχάλλειν τοὺς 
Λατίνους, ὑποτρέχειν, χολαχεύειν, θώπτειν, σαΐνειν, 
δουλεύειν, πάντα ποιεῖν, ἐξ ὧν ἂν xal ζήσαιεν, xai 
μηδὲ φόδον ἔχοιεν. Κάντεῦθεν εἰαὶν ol. προσέχοψφαν 
εἰς τὸν ὀρθὸν δρόµον ἄχοντες. Οἱ γὰρ μὴ ἔμφρονες 
καὶ χατελάλησαν, χαὶ θησαυρῶν χατεµμήνυσαν κρύ- 
Ψεις, χαὶ ἤρπασαν, xaX ἑσύλησαν. Ἰχνηλάτησαν δὲ 
xai φυγάδας, τοῦ αὐτοῦ αἵματος τοὺς πολλοὺς, χαὶ 
ἀγρεῦσαι τοῖς χαχοῖς θηραταῖς δεδώχασι, xal πολ)ὰ 
ἕτερα ἑξήμαρτον, οὔτι ἑχόντες ἔς ve «b xdv, ἀλλ᾽ 
εἰπεῖν χαθωμιληµένως, ἑκουσιαχούσιοι. 


ρχε’. Τῶν δέ γε καὶ μεγάλα χαὶ πρὸς ἀναίδειαν 
κατενεχθέντων τοῦ φυλετικοῦ γένους (κατηγοροῦν- 
ται γὰρ xal τοιοῦτοι ἐχθῆναί τινες) µήποτε µνη- 
σθείη διὰ χειλέων αὐτοῦ ὁ Κύριος. Ἐντεῦθεν οἱ αὐ- 


p Τόνομοι rápot ἐντεῦθεν γυναιχῶν ἀπαρνήσεις 


ἁπανηναμένων, οὓς νόμος οἶδεν ἄνδρας. Ἐντεῦυθεν 
παρθένων φθοραὶ, τῶν μὲν οὔτι χαθ᾽ ἐχούσιον τῶν 
ἀρχηγετῶν αὑταὶς τοῦ εἶναι, τῶν δὲ xol ἔχείνων 
προξµένων αὐτάς. Ἐντεῦθεν σεμνεῖα πεπορνευμένα" 
ἐφ᾽ of; ἐγὼ πολλὰ καὶ παρακλητεύσας xal παβῥη- 
σιασάµενος ἅπραχτος ἔμεινα, μηδὲ τὰς πασχούσας 
τὸ ἐφάμαριον ἑἐπιστρέψαι δυνάµενος, ofa γεγευµέ- 
vac Ίδη τοῦ γλυχυπίχρου, xal πως ὑποφωνούσας 
μοι, ὡς χαλεπὸν, χορίου χύνα γεῦσαι. 

pxc'. Ἐντεῦθεν δαπέδων σάλοι xai ἀνασχίσεις, δι 
ὧν olxot πάντες ἐξωρωρύχατο, ὑπονομευόντων τῶν 
βαρθάρων κατὰ λαγιδεῖς, ἡ ἁσπάλαχας, f] καὶ χοί-- 
ρους, ἢ ἄλλο τι ζῶον ῥιζοφάγον γεωχαρὲς, εἰπεῖν δὲ 
καὶ ἄλλως, χατὰ ἀροτρέας. Φαίυσται γὰρ, ὡς καὶ 


135 DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 126 


ἀρύτροις ἀνέσχιζον ἂν τὰ τῶν οἰχιῶν, εἴπερ ἑχώρει Α Afatris enim domorum fundamenta excidisse vi- 


τὺ χατ᾽ αὐτὰς ἐμόθοδ᾽ν. Ἔναγχος Y&p τοι ἄσπαρτα 
καὶ ἀνῆρωτα δρεφάµενοι χατά τι πεπαροιμιασμένον 
θέρος χρύσεον, εἶτα καὶ ἄροτον οἷον τοῦτον διεχειρί- 
ζοντο, ἐξ οὗ αὑτοφυῃ τὰ xoà ἑἐχέρδπινον ἕρμαια. 
Καὶ τοῖς ἁμφὶ «bv ἥλιο» μὴ ἀγαπῶντες π)ουτισμοῖς, 
ἐπεθούλευον χαὶ τοῖς χατὰ γῆς. Δοτέον uot τοὺς αὖ- 
τοὺς χαλέσαι χαὶ χρυσωρύχους thv ἐπιθολὴν, χατά 
γε τοὺς ἕνδοθεν µύρμηχας (τοιαύτης γὰρ ὍΌλης ἔρωτι 
παρηνώχλουν τῇ ΥΠ) * τοὺς δ᾽ αὐτοὺς xol τυμδωρύ- 
χους μυριαχοῦ. 0ὐδὲ γὰρ οὐδὲ τοὺς νεχροὺς ἄνεπι- 
δουλεύτους παρέτρεχον " ὡς δὲ θησαυροφυλαχοῦντας 
ἐἑλύπουν, διασχαλεύοντες πλούτου χάριν, xal υὕτω 


τὸν (nv Πλούτωνα xal αὐτοὶ νοεῖν ὑπεμφαίνοντες. . 


ρχζ’. TU pov πλείω γράφειν, ἔνθα οὐδὲ βίδλοι 
ὅλαι μαχραὶ ἰχανώσαιεν ἄν µε, εἰς αὕταρχες δια- 
γράφοντα τοῖς φιληχόοις, ὁποῖα ἡμῖν συνέπεσε; Δι’ 
ὧν ὀψέ ποτε σὺν χαχῷ ἔμαθον οἱ ἓν ἡμῖν χομφοὶ 
«hv νόησιν, χρῆναι τὰ θεόθεν σημεῖα λεπτολοχεῖν, 
xa πρὸς αὑτοῖς διευκρινουµένοις ἔχειν τὸν νοῦν, xal 
ποιεῖν τὰ δηλούµενα. El 66 τις ἐνταῦθα ποθῶν φαί- 
νεται προσιστορηθῆναι, καὶ οἷα σήµατα τῶν µελλόν- 
πων προὐφάνη, ἀχονέτω βραχυλογικῶς, xal ταῦθ) 
ἡμῶν εἰς ἱοτορίαν ἐχτιθεμένων. 

ῥχη’. Ἐν πρώτοις μὲν ἀγαθῶν ἀνδρῶν ὀνείρατα, 
ὁποῖα xai dj ἱερὰ ole. Γραφὴ μηνυτικἁ µελλόντων 
εἶναι, προελάλουν, ofa. πεισόµεθα. Καὶ ἡμεῖς ἐγελῶ- 
μεν, ἐξουθενοῦντες τὰς xa0' ὕπνους δηλώσεις, xol 
διαστολΏν οὐχ ἑθέλοντες ἐξεύρίσχειν ὀράματός τε 
xai τῶν λοιπῶν, ἅπερ Όπνος φαΐνει. Καὶ ἀπεῖναι δὲ 
*bv μυροθλύτην τῆς xa0' ἡμᾶς πόλεως, xal κατ 
αὐτὴν τὴν ἅλωσιν εἰσελεύσεσθαι, οἱ αὐτοὶ ἑωράχασι, 
xai ἡμεῖς οὗ πεπιστεύχαμεν. Ὡς γὰρ ὀχλοῦντες οἱ 
πιστοὶ πρὸς ἐπιχουρίαν ἑνέχειντο, ἀνεχάλυψεν αὐτὸς 
προορατιχῶς clc µάτην τύραννα δυσωποΐσθαι. O0 
γὰρ ἄρτι, ἀλλ f] μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἑἐλεύσεσθαι. "Hv 
δὲ τετάρτη μετὰ τὰς τρεῖς fj τῆς πορθήσεως. Καὶ 
συχνὰ μὲν ἐποτνιώμεθα * « Ἐλθε εἰς τὸ σῶσαι ἡμᾶς, 
pfj ποτε εἴπωσι τὰ ἔθνη, Που ἔστιν ὁ πολιοῦχος αὖὐ- 
£&y ; » Ὁ 6' οὐχ ὑπακούων, ἐξετόπιζεν ἡμῶν ἑαντόν. 

px9'. Ἐδάκρυον ἅγιοι ἐν εἰχονίσμασι ΄ καὶ ἔχαι- 
pov οἱ χενέλπιδες, λάγοντες δυσωπεῖν ἐχείνους ὑπὲρ 
ἡμῶν. Ἐλέγομεν ἡμεῖς ' Ναὶν ἀλλ' ox. εἰσαχνύον- 
ται, διὸ xal ἐπιμένουσε Χλαίοντες. Καὶ Ἠπίστουν 
ἡμῖν. Καὶ αὐτοὶ μὲν ἦσαν ἐν ἐλπίοιν' ἡμεῖς δὲ eO 
εἰδότες τὸν ὄλεθρον, ἐξ ὧν xal ἑωρῶμεν καὶ ἑλλόγως 
συνήγοµεν, οὐκ εἴχομεν ὅ τι xai δράσοµεν * λέγοντες 
xai αὐτοὶ pf, τι mpb; ἀγαθῷ εἶναί τινι τὸ μέλλον 
εἰδέναι, ἔνθα τῷ φρυνοῦντι μηδὲν ἡ γνῶσις λυσιτε- 
λεῖ : xal χατὰ τὴν τῆς ἱστορίας Κασάνδραν (ὀχνῶ 
γαρ εἰπεῖν, τὰ µείζω παρεισχυχλἠσας καὶ mpogn- 
τικὰ) ἀληθιζόμενοι μὲν, ἀφιέμενοι δὲ λαλεῖν εἰς 
àvi,xoov. 

p. ᾿Εδειξέ τι τέρας τότε οὐχ αἴσιον xol ἡ «áv- 
αγνος θεοήτωρ, ἡ παρ᾽ ἡμῖν τοῦ ὁδηγεῖν ἑπώνυ- 
pos, δειχνῦσα, ὡς ἀποστέργτι τὰ καθ' ἡμᾶς, xal οὐκ 
ἐθέλει μεθ) ἡμῶν εἶναι. Προοδεύουσα Ὑάρ ποτε τότε 
xa0' ἡμέραν, f, τὸ χΌρος ἔχει τοῦ τοιούτου καλοῦ, 
xai περιελθοῦσα, ἔνθα τῆς πόλεως f ἁδαελφότης θελα, 


dentur, si nihil obstabat. Auream enim messem, 
ut poetze dicunt, ez agris non consitis, non sratro 
subactis eosdem arando tulerunt , et pulchras fruges 
spontaneas, in areis deposuerunt. Sic non cuntenti 
opibus subsolanis subterraneas quoque imdaga- 
runt. Liceat mihi eos aurifossores vocitare, ut 
formicas appellamus, qux istius metalli amore 
ducta solum vertunt; sed et sepulcerorum effos- 
sores sexcenties audiunt. Nam nec ipsos mortuos 
intactos preteribant, sed ut gazz custodes lzxde- 
bant, auri gratia spoliantes et. infernum et Plu- 
tonem, id est divitiarum deum, eumdem esse asse- 
rentes. | 

127. Cui bono plura scribam, siquidem ljbri in- 
tegri et grandes non sufficereut ad conscribendum 
ea qui nobis acciderunt ? Attamen qui apud no- 
strates ejusmodi rebus student, simul didicerunt 
Dei signa observanda esse, et mandata ejus pere 
ficienda. Si quis igitur historiam ediscere et ex 
signis futura augurari volueril, quz memoriz tra- 
didimus attenta mente legito. 


128. Jam ab iuiiio de somniis quae sacra 
Scriptura novit ut rerum futurarum indicia, que 
sentimus jam diximus. lgitur nos risimus, flocci- 
facientes somniorum indicia qus intersomnum 
et somnia, quz per somnum videmus distinguere 
nolumus. lidem enim interpretes dum viderunt 
Myroblytam a civitate nostra absentem obsidionis 
tempore reversurum esse, nos fidem nullam habui- 
mus. Cum enim creduli impatienter auxilium ex- 
spectarent, ipse prophetice declaravit de tyranno 
trepidaudum esse, qui post tres tantum dies ven- 
turus esset. Erat autein quarta dies ab urbe excisa; 
et saepe supplices precati sumus : Veni ad salvap- 
408 nos, nequando dicant gentes, Ubi est patronus 
eorum,? llle autem non audiens peregre abiit. 


129. Saneti lacrymabantur in suis imaginibus, 
et gaudebant qui vana spe ducebantur, dicentes 
illos nostri causa affligi; nos autem dicebamus: 
Esto, sed non exaudiuntur, ideo lacrymari pergunt, 


D Et nul!aim nobis fldem habebant, etsi ipsi sperarent. 


Nos autem qui ruinam probe praevidebamus ac 
ratiocinabamur ex iis quz» ante oculos habebamus 
dubii harebamus quid faciendum esset, οἱ futuri 
scientiam nihil prodesse affirmantes, ubi ipsi pru- 
denti nihit commodi offert; εἰ sicut Cassandra 
(non euim de ejus prophietiis plura afferam), ve- 
rum diximus, sed ad surdas aures. 


450. Tum miraculum minime faustum purissima 
Mater Dei, qua apud nos Hodegetria, vie dux, 
audit, exhibuit, indicans quod res nostras odisset, 
et nobiscum siare nollet. Die quodam festo cum, 
frawibus przeeuntibus, per totam civitatem am- 
bulasset S. Mater, et in eo esset ut in z:dein suam 


- 


121 
lugrederetur, per portam 
qui ipsam humeris portabat, pedem referre coegit, 
dum pondere insolito sensim iugravescente op- 
pressus pene bumi caderet, nec ipse solus, sed 
quotquot manum imponere conarentur. Primo qui- 
dem qui portabat in suspicionem venit. quasi domi 
bxc machinatus esset, ut szpe fit. Ubi autem viri 
sacri, integris moribus et qui nefas committere 
baud possent, manum imagini promoveudz (frustra 
apposuissent, ac nibilo minus tot quot erant, 
movere loco valebant, metus ingens omnes invadit 
vel cordatissimos, donec effusis lacryinis et gemi- 
tibus vocem elevarint ad Filium sanctz Matris, 
neque inde destiterunt donec comprobato prodigio 
upus jam expeditus sine magno labore sanctam 
jmagi:6m ad sedem susm  portarit. Quod viris 
gravibus futile est. visum ; nos autem miseri qui 
onere isto gravati fuimus, probe novimus, quid 
res sibi velit. 


451. Sacra oracula interrogata eventus futuros, 
diem urbis expugnate, exterminationem nostram 
predixerunt. O certam prophetiam ! 0 rei indubi- 
tatze et minime zquivoca revelationem ! O sardita- 
tem nostram | 


4059. Erst tunc tempus, expuguationis inquam , 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/ 


intrare recusans eun A xai ἀποχαθισταμένη αὖθις εἰς τὸν οἴχον αὐτῆς, xol 


193 


ταῖς εἰσόδοις ἐγγίσασα, οὕτως ὤχνει τὴν εἴσοδον, ὡς 
ἀνὰ πόδα χωρεῖν κραταιῶς βιάζεαθαι τὸν αὐτὴν φέ- 
ροντα, καὶ ἑνιστάμενον βαρύνεσθαι ὀτιμάλα, καὶ πρὺς 
τῷ καταπἰπτειν γίνεσθαι ' καὶ οὗ µόνον ἐχεῖνον, ἀλλά 
xaX ἄλλους, ὅσοι συνεπιλάδοιντο. Καὶ ἣν μὲν τὸν 
ἀρχὴν ὁ ἑχείνην ἀνέχων ὕποπτος, ὡς οἴχοθεν tota uta 
τεχνώµενος, ὁποῖα πολλοὶ τερθρεύονται * ὡς δὲ xal 
ἱεροὶ ἄνδρες, ἀγαθοὶ τὸ ἥθος, xa ofot μὴ παλαμᾶ- 
σθαι τὰ μὴ δέοντα, συνἠραντο ὀγκρατῶς, xai πάντες 
ἑλάττους σαν τῆς τοῦ ἱεροῦ σίγνου ἰσχύος, xal οὖχ 
ἐπείθετο εἰσλθεῖν, ἀλλ ἣν, ὡς εἰπεῖν, ἀφόρητον, 
ὑπέρχεται φόδος ἅπαντας , ὅσον ἐχρῆν παθεῖν , ἐχέ- 
qpova;* xal ἀναπρήσαντες δάχκρνα, ὕψωσαν κλαν- 
θμὸν, xal φωνὰς ἐπῃραν πρὸς τὸν Όψιστον Yibv τῆς 
πανάγνου Μητρύς. Καὶ οὐχ ἑνέδωχαν , ἕως τοῦ ση- 
µείου ἤδη διαδειχθέντος, εἶτα μόνος ὁ βαστάζων ἀθά- 
puvtog xai ἁπαραπόδιστος ἤγαχε vb ἅγιον μόρφωμα, 
ἔνθα ἵδρυτα". Καὶ ἰδόχει μὲν xal τοῦτο τοῖς Υενναίοις 
φρονεῖν ἐλαφρόν * ἡμεῖς δὲ οἱ ἀσθενεῖς ἐθαρυνόμεθα, 
ὑπονοοῦντες, ὅπου νεύει τὰ τοῦ πράγματος. 


pio. ᾽Απεχρίναντο xal τὰ ἱερὰ λόγια &£ ἐρωτή- 
σεως τὰς ἀποδάσεις τῶν ἓν τῷ µέλλοντι, τὴν ἅλωσιν, 
τὴν ἡμέραν αὐτῆς, τὸ κατακοπήσεσθαι ἡμᾶς. Ὢ spo- 
φητικῆς εὐχρινείας ἐχείνης! ὢ ἀνεπιχρύπτου ἆπο- 
φάσεως, χαὶ μὴ ἐπισυρομένης λόξωσιν ! Καὶ ἡμεῖς 
ἐχωφεύομεν. 


pP. "Hv τηνικαῦτα χαιρὸς, παρὰ τὰ αελευταῖα 


quo verba evangelica quibus calamítates Sion pre- C τῆς ἁλώσεως, xal περιχοπὰς εὐαγγελικὰς bn" ἔκκλη- 


figurata faerant, in ecclesia recitari debebant. Viri 
enim graves de civitate ea interpretabantur. Tunc 
duci qui de eventu desperabat, res nostras dispo- 
nere, nosque indolentes excitaré coepit, ut. ezdem 
ei cordi esse viderentur iis qui earum rerum ignari 
erant, Nam quasi ludendo circa magna' templa 
excubias agere nobis precepit. Cur enim pro civi- 
tatis salute preces facere? |n mente autem ba- 
bebat religionem colere, quod non sine aliquo 
simulacro faciebat, ut maximam cívitatis curam 
gerere videretur, preces pro ea facere jubendo. 
Equidem puto civitatis statum eum fuisse ut cerie 
supplicationibus ei ante omnia opus esset. ita 
medieus qui imperitia sua bominis zgri vitam in 
discrimine posuit, sacerdotein advocat ut viatico 
. morientis salutem firmet. Gravior enim erat quam 
qui jocaretlur, qua est indoles eorum qui homi- 


num mores ex usu cognitos babent. Idcirco rem- 


rel:giositatis specie probatam fecit. Utcunque fuerit, 
ili jubenti ecclesiastici obedierunt, Et cum ne- 
cesse esset ut carmina dulcia Davidis canerentur, 
accidit inopportunum aliquid (erat autem dilucu- 
Jum, post quod' sole oriente capti sumus) ut psal- 
mum eligerent cujus initium, Deus, venerunt 
gentes in hereditatem tuam ; et deinde, Pollue- 
runt templum sanctum tuum ; posuerunt morlicina 
servorum tuorum, et reliqua. Propheta enim di- 


σίας ἐχφωνεῖσθαι, δε ὧν τὰ τῆς Σιὼν στηλογραφοῦν» 
ται χαχά. Καὶ οἱ ἔσω φρενῶν ἱερολογίαν χατὰ τῆς 
πόλεως ὑπενόουν αὐτά. Ἔδοξε τῷ ἀρχηγῷ τηνικαῦτα, 
ola τῶν στρατηχικῶν ἀπεγνωχότι, διατάττεσθαι τὰ 
xa0' ἡμᾶς, xal διεγείρειν ὡς οἷον ἀπονυστάζοντας, 
ἵνα φαίνοιτο τοῖς μὴ συνιεῖσι διὰ πάντων ἡμῶν xa 
προµηθέστατος. Μηνύεται γοῦν ἡμῖν παννυχίδας 
ἀγρυπνητὰς ἐπιτάξαι περὶ τοὺς μεγάλους ναους, 
παίζων ἐκεῖνος χκἀνταῦθα,. TI γὰρ xai ἔδει προτρέ- 
πειν εὔχεσθαι, ὅπερ ἐχεῖνος ἀπηύχετο, τὴν σωτηρίαν 
τῆς πόλεως; ' Hv δέ οἱ ἑπίνοια ὁσιοῦσθαι τὸ εὐσεδεῖν, 
καὶ ἐπιχρύπτειν τὴν ὄρεξιν, ἵνα δοχᾗ πάνυ περιποι- 
εἶσθαι τὴν πόλιν ἐφ᾽ ἅπασιν, eU γε θέλει χαὶ εὐχὰς 
τὰς ὑπὲρ αὐτῆς" οἶμαι δὲ, xaX ἑνδειχνύμενος, οὕτω 
καταστῆσαι τὰ τῆς χόλεως, ὡς εὐχῶν xal µόνων αὖ- 
τὴν δέεσθαι ' ὅμοιον ὡς εἰ xal ἰατρὸς χατεργασάµε- 
νος Ex τινος φαυλότητος ἐπὶ θανάτῳ ἄνθρωπον, εἶτα 
ἐπιτάσσει προχαλεῖσθαι ἱερέα, ἑφοδιάσοντα Ίδη 0vf- 
σχοντα σωστιχῷ ἁγιάσματι. 0ὐδὲ γὰρ ἣν ἐπιπόλαιος, 
ἀλλά xa λίαν βαθὺς εὐτραπελεύεσθαι, ὅσα γε πειρά- 
σασθαι τοῦ ἀνδρὺς τοὺς δεινοὺς γνωματεύειν ἤθη 
τῶν, οἷς ἂν περιτύχωσι. Διὸ xal ταύτην προαεποιεῖτο 
τὴν θεοχλύτησιν, ὡς οὐχ ἂν τὸ θεῖον θεραπεύοιτο. 
"Ont; δ ἂν εἶχε «b πρᾶγμα, ὁ μὲν εἶπεν, οἱ δ ἐκ- 
κλησιαστικοὶ ἐπήχουον. Καὶ 6h χρεὼν προλάμπειν 
τοῦ ψάλλειν τὸν γλυχὺν μελῳδὸν Aavtb, ἐπῆλθεν οὔτι 
κατὰ αἴἶσιον τοῖς δεησοµένοις (Qv δὲ βαθὺς ὄρθρως 


vinus ex rcvelatione eorum qui precum facienda- . τότε, o6 λαμφθέντος ἡλίῳ ἑάλωμεν), ἐπιλέξα s0a4 


FU gratia convenerant inspiratus erat, dicens : 


Li 


φαλμὸν ἐχεῖνον, οὗ χατάρχει μὲν τό: « 'O Gebc, Άλ- 


129 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


130 


θοσσν ἔθνη elc τὴν κληρονομίαν σου * » ἐφέπεται δὲ A Ad quid precibus ad Deum opus habemus, quí 


τό. « Ἑμίαναν τὸν ναὺν τὸν ἅγιόν σου ἔθεντο τὰ 


res nostras plane cognitas habet ? 


θνησιμαῖα τῶν δούλων σου, » xa τὸ ἑξῆς * μονονοὺ χρησμῳδοῦντος τοῦ Προφήτου xal θεοπάτορος 5v 
ὄποφητείας τῶν Ἱθροιαμένων εἰς δέησιν, xaX λέγοντος. Τί ἂν ἔτι δεοίµεβα πρεσθειῶν el; θεὸν, ἔνθα 


ἐχείνῳ τὰ χαθ᾽ ἡμῶν ἁποπέφανται ; 

ρλΥ’. Εἴχεν οὕτω ταῦτα, πλείοσιν ἑτέροις παρᾶσπι- 
ζόμενα συγκροτήµασι τῆς τοῦ χαχοῦ δηλώσεως. Καὶ 
τοίνυν τῷ συχνῷ τούτων ἅπαντες ἀνεφρονοῦμεν, 
ὄγιμον συνάγοντες νοῦν, xaX «b πρώην θράσος ἅπο- 
ποιούμενο:. Οὐ γὰρ ἂν ἐχεῖνο θάραος, εἴποιμι, ἑλλό- 
To εἴχομεν, xal ἑνοοῦμεν οὐχέθ᾽ ἡμῖν εἶναι φυκτά. 
Οὔὕχουν ἔφθησαν χαταντῆσαι εἰς πέρας αἱ τῶν ἔκχλη- 
σιῶν δεητήριοι ἁρμονίαι, xaX ὁ πόλεμος, ἔτι τῶν 
ψαλμῶν εἱλουμένων lv τοῖς τῶν δεοµένων στόµασι, 
θρῄνους πορέδυσε, xal εἰς Υόους οἰχτροὺς καὶ ἆλα- 
λαγμοὺς ἆδου ἀντιπεριέστησα , xal εἰς φυγὴν αὑτοὺς 
ἑθροισθέντας ἕπτυρε, χαὶ τοιαῦτα διέθετο, ὤνπερ 
δίω µεμνήσεσθαι τοὺς ζῶντας Ev περ ὀνείροις * εἴπερ 
οὗ τὰ ἡδέα µόνον προπίπτουσι τῆς καθ’ Όπνον φαν- 
τασίας, ἀλλ' οὐδὲν ἧττον xol τὰ φύδον ἑνδειξάμενα, 


015. Καὶ οὕτως ἐξ ἰδίας ἔχθρας, τῆς τε χατὰ τὸν 
βασιλέα ᾿Ανδρόνικον, καὶ τῆς κατὰ τὸν δοῦχα Δαν!2, 
κοινὸν xax^v κατέσχη γεν ἀνάπαλιν τῷ γνωµατευσα- 
μένῳ πολλὰ τῶν χοινῶν χατά τινας ἰδίας ἔχθρας Aa. 
χάνειν ἐπανόρθωσιν. Καὶ οὐχ εὐφραδὴς ἡμέρα, ἡ 
τῆς πανωλεθρίας , χατεῤῥάγη ἡμῖν ' ἣν ἤθελον μὲν 
kx τῶν τοῦ xalou ἐνιαυτοῦ ἀναπληρωμάτων αὐτίχα 


455. πο οἱ plura alia ad srumnas nostras 
conspirabant, quarum frequentia fecit ut resipi- 
sceremus, et temeritate deposita sana mente omnia 
examinaremus. llla enim audacia rationem comi- 
lem non habebat, et nihil nobis fugiendum esse 
judicabamus. Sic igitur dum in concionibus ecele- 
siasticis solamen quzrebant, bellum, cum psalmi 
2 supplicantibus canerentur, lamentationes sug- 


B gessit, In gemitus et infernalia suspiria convertit, 


et concione dissipata animos ita »ffecit uL qui vita 
superstites erant, lugubrem istius calanitatis me- 
moriam servaturi sint, siquidem non Jucundz tan- 
tum res, sed formidoloss etiam dorinientium iina- 
ginationem tangunt. 


151. Sic ex odio privato in Andronicum et Da- 
videm ducem malum commune rursus ingruit ἵ 
animos eorum, qui seniiunt pleraque mala com- 
munia ab odio privato emendari posse. Nobis 
autem non pulchra dies, imo que nobis omni- 
bus exzitiosa fuit, illuxit, et quam ex anni 
spatio statim recisam vellem, sicut Job in affli- 


ἐκχοπῆναι, ὁποῖάν τι λελυπηµένος xai ὁ καρτερικὸς C ctione ac morore suo deprecatus est. Sed qui 


"106 εὔξατο. Αλλ’ ὁ ἐπιτάξας τῷ ἡλίῳ ὁρίζειν τὰ τοῦ 
ἐνιαυτοῦ χαθ) εἰρμὸν τὸν àv' αἰώνων , ἐξουδενώσει 
πάννως τὸ τῆς εὐχῆς ταύτης, πεπαιδευχὼς ἄλλως 
εὔχεσθαι, ἀνθρωπικώτερον. Τὸ γὰρ οὕτω γονυπετεῖν 
ἐν δεήσεσιν οὖν ἂν εἴη ψυχῆς μὴ παραφεραµένης, οἷς 
πᾶθαίνεται ' ὅθεν καὶ σνγγνωστὰ, εἰ xal οὕτω λαλοῦ- 
psv. Αίθοι γὰρ ἐνταῦθα οὐκ ἂν παθήναιντο, καὶ ὅσους 


xat' αὐτούς. Πῶς γὰρ ἄνθρωπος, ἔνθα xal τῶν πολε- 


µίων οἱ φαινόμενοι 865v εἰδέναι, xal τι ἔχειν οἴκτου, 
xai ἀθηρίωτοι, ἐδάχρυον xal χατεστέναζον, βλέπον- 
τες πόλιν τοιαύτην οὕτω χατῃκισµένην χαὶ ἑζημιω- 
µένην χαχοῖς, ἅπερ, εἰ διενεµήθη, πλείστην ἂν τῆς 
οἰχουμένης sic εὐδαιμονισμὸν ἐξήρτυσαν, OO γὰρ 
πόλις fv ἡ ἁπλῶς, ἀλλὰ µαχάρων vf, ὁποίαν 6 μαθὼν 
οὐχ ἂν ἔχοι λαθέσθαι αὐτῆς * fj θάλλουσα ἐσαεὶ τοῖς 
χατὰ χόαμον χαλοῖς, ἐξήνθησε τότε ἀτημελήτοις νε- 
xpolg , ὧν xai εἰσέτι σώματα ἀχηδέα χεῖται àv πα- 
ραθύστοις, ἀνδρῶν, γυναικῶν, νηπίων, ἀχμαίων, µε- 
σαιπολίων, Ὑερόντων ' εἰπεῖν τὸ ἀνηλεέστερον, 
παρειµένων, 7) xal ἄλλο τι σίνος παθόντων ἀποτυχίᾳ 
φύσεως * xai αὐτῶν 5h τῶν ὁπηδήποτε νοσοχοµουµέ- 
νων, οὓς οὔτε τεῖχος εἶδεν, οὔθ' ὅπλον ἔτριψε. Toy 
109v ἐχχλησιαστικὸν ξενῶνα εἰσδραμόντες οἱ δεινοὶ, 
xai κατὰ σχιῶν ἀνδρίξεσθαι, πρῶτον εἰς αὐτοὺς ἁπ- 
Ἀσχόλησαν τὰ ξίφη: μετὰ δὲ xevbv τὸ πᾶν ἀφῆκαν, 
ὧν ἑντὸς ἕστεγε, τῶν τε πρὸς ἰατρείαν, xat οἷν οἱ 
πληπαθεῖς ἐσχέποντο. Καὶ νῦν tb εοιοῦτον χαλὸν οὐκ 
ἔχει τινὰ ξεναγωχγεῖν. 'AXV οἱ πρὸς νοσοχοµίαν ἆπο- 
νεύοντες ἑρχόμενοι, xal τὸ χένωµα βλέποντες, xal 
τὸ πρὸς ὑγίειαν βοήθηµα, ὡσεὶ xal θανάτου χαταγώ- 


soli ab initio seculorum cursum praescripsit , 
istas preces respuit, utpole humana nature ine 
congruas. Genibus enim flexis orare non est animse 
qua mala patienter feri; ideoque sermoni nostro 
ignoscendum erit. Nam lapides ipsi non tacerent 
in isto statu positi. Quomodo enim homo non 
movereiur , ubi vel inter hostes ji qui Dei notio- 
nem habere, ac misericordia moveri censentur, 
lacrymabundi gemebant, urbem talem, tantís 
aerumnis obrutam, et tot bonis orbatam videntes, 
qua si reporiita fuissent, magnam terre partem 
beassent ? Non enim urbs vulgaris erat, sed for- 
tunatorum sedes, quam qui noverat, oblivisci non 
poterat; qux» bonis terrestribus semper abundaus 
tunc cadaveribus scatebat, qua nunc queque in 
locis obscuris jacent, virorum, mulierum, pue- 
rorum, infantium, adultorum, medie etatis, senum 
miserrime derelictorum, aut si alia a natura labe 
afflicti erant, quos tamen nec murus viderat nec tela 
tetigerant. Cum in ecclesiasticorum hospitium intras- 
sent, manu fortes, cum umbris pugnare assueti, 
primogladios in ipsos verterunt; postea vero omnein 
jocum habitandum medicis et :egrotorum custodibus 
reliquerunt. Attamen hac magnifica domus nemi- 
nem adbuc hospitio excepit. Qui autem ad zgroto- 
rum curationem venerunt, loco vacuo conspecto, 
id genus auxilii ad mortem ducentis perborrescen - 
tes, capita tundentes et quasi in extremis gementes 
domuin redeunt, morti se commendaturi. Ibi nec 
guttam, nec ramentum salutiferum aut aliud simil» 


131 


EUSTATIIII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


132 


ullibi Ín deserta urhe invenisses, quia barbari fe- A γιον, ἀποτροπιαζόμενοι, τύπτοντες τὰς αὐτῶν χεφα- 


roces et inhumani omnia abstulerant, bomines in- 
culti et ignari, sine morum nedum artium cultura, 
quarum ne rudimenta. quidem πο erant ; homines 
eloquentía zque at venustatis. industrie vulgaris- 
gm expertes, qui nostram urbem omnibus bisce 
bonis privarunt, ita ut mirum non sit quod tot 
cades locum habuerint, siquidem vel animalibus 
non pepercerunt in furore suo εξ in vasa, ut lecya 
thos et alia viliora inszvierunt. Adde quod multi 


adeo vecordes fuerunt ut nec verum statum vide- 
Τομ, 


λὰς. χαὶ οἱμώζοντες ὡς ἐπιτελεύτια, ἑπαγαστρέφουσιν 
o[x26s , xa* χεῖνται, θανάτῳ ἐπιτρέφαντες ἑαυτούς. 
Οὐδὲ γὰρ οὐδὶ ἔστι ῥανίδα f) φῆγμά τι νοσήλειον, 
οὐδ' ἄλλοθί που τῆς χαθ᾽ ἡμᾶς ἑἐρημοπόλεως εὑρέ- 
σθαι, πάντων ὑπὸ τῶν καὶ ἀγροίχων xat ἀπηνεστά- 
των ἐξηφανισμένων * ol οὐδεμίαν χάριν μὴ ἕτι ve 
καταπλουτοῦντες, ἀλλ) οὐδὲ οἶμάι εἰδότες * ἄνθρωποι 
ἀχαρίστεροι πάντων, ὧν ἂν εἶποι τις, καὶ λόγον ἄλλον 
ἀπειρόχα]λοι, καθότι τῷ χυδαίῳ τῆς πολιτεύσεως xz- 
λοῦ παντὺς σαν ἀπείρατοι, xol τῶν τοιούτων ὁπάν- 
των ἀγαθῶν τὴν xaü' ἡμᾶς πόλιν ἁπωρφά.ισαν, ὡς 


µηκχέτι θαυμάνεσθαι, cí δήποτε αὐτοὶ κατ ἀνθρώπων θάνατοι αὐτόχρημα ἐξέθησαν, εἰ δίχα τῶν τοιούτων 
xal ἁλόγων ἀφειδεῖς ἦσαν κατὰ µανίαν τὴν καθ) ἡμῶν, καὶ ἀγγείοις ἑνύδριζον εἰς χατάκλασµα, µέχρι 
καὶ αὐτῶν λαγύνων καὶ ληχύθων, καὶ εἴ τι φαυλότερον. Οἱ δὲ xal ἄλλως εἰς τόσαν ἀγροιχιχῶς εἶχον, ὡς 
μηδὶ ὀφθαλμοῖς ποτε διαλαδέσθαι δοχεῖν τὰ σπουδαιότερα, 


155. Igitur multas res pretiosas in saccis ac pan- 
nis lineis certatim collegerunt, alia intus compre- 
henderunt, vasorum ora recludendo, vilia autem 
vasa lu fenus destinarunt , presertim iis. diebus 
ubi rapinre omnium cupiditatem exercitabant. Qui 
autem alii post alios supervenerunt, quascunque 
res volebant abstulere, ac. divites evaserunt. Erant 
autem rudissimi ingenii et maxime agrestis. Qui 
porro mercaturs faciendi gratia prodibant et pro 
facultatibus magnum aut parvum ubi quid acquirere 
poterant, parvo contenti res ad vitam necessarias 
emerunt, [n quo scieuduim est quod s&urum dupli 
preiil erat, argentum multiplicis ponderis ac pre- 
til sstimatum cum numnis areis commutabatur. 
Nec libri, quorum jactura litterstum bominem pe- 
mitus affipere posset, nec vestes quiLus Seres 
pr» omnibus gaudent, ncc opera. textilia aranes- 
rum telis comparanda, et aut qua a verme artiti- 
Ce 6 tenui flo conficiuntur liomines barbaros et 
ombplum delicatiorum ignaros movere poterant ; 


quare is!a omnia vili pretio vienibant, , 


136. Fuerunt qui vinum pervetustum eo quod C 


Ninus dulce erat. οἱ odorem medicatum  ama- 
remve indicabat, respuerent non obstante s3lu- 
britate quam hominibus praesertim vulneratis affe- 
rebat. lgitur hic optimus liquor contumeliose effun- 
debatur, nec ullius usus ad morbos sanandos erat. 
Mane ob exusam in murorum circuitu sepultor 
noninveniebatur ; huc adde quod vulneratiinnumeri 
mortem promittebant et sepelientium brachia mul- 
twm requirebant. Quot domos illi vulnerati eva- 
Cuaveruat! Sic et vinum vetustum funeralia, ut 
ita dicam, subiit, wtpote quod et ipsum cum iis qui 
ob ejus careniiau sgrotàbant commortuum est. 
Recens vero natus subsiliebat, agitatus et bulliens, 
et bxc ebullitie in bibentibus quasi mins in vitaa 
condemnalam erant, Qui enim illo vino repleti 
pestes. Lethes potionem a. Morte oblatam bibebant 
BOR ROstratibus tantum ( quod dicere jurat ), sed 
prweipue Lativis, quando uvas wan:ibus preme- 
lam et mustum sorb.bant, ne primitiz iu am- 


phe. Λινέοις γοῦν σπειράµασι xal σαχχίοις xol 
ῥάχεσιν ἀγαθὰ xal πολλὰ xai τίµια ἐγχείμενα πρὸς 
ἔριν ἀναλεγόμενοι, τὰ μὲν ἔνδον ἑδεῤῥίπτουν , ἀνοί- 
γοντες τὰ τῶν ἀγγείων στόµατα, xal αυνεπάτουν * τὰ 


Β δὲ ἀχρεῖα δοχεῖα εἰς χόλπους παρέθυον, ὁδολιαῖα ὡς 


τὰ πολλὰ ὄντα. Kal τοιοῦτοι μὲν ol πλείους τὰ πρῶτα 
ἐν ἀχμῦ τῆς ἁρπαγῆς. Ἐπελθόντες δὲ ol μετ αὖ- 
τοὺς, καὶ οἱ μετ΄ ἐχείνους ἔτι, ἐφηρτίζοντο τὰ ἔγχε- 
χυµένα xaÀà, xai π)οῦτον συνέλεγον. σαν δὲ καὶ 
αὐτοὶ ἀγεννεῖς ἄγροιχοι, χαὶ οὐδὲν ἀατεῖον πεπαι- 
δευµένοι. Τοῖς γοῦν xat' ἐμπορίαν παρατετυχηχόσε, 
xai εἴτε ἰσχνότερον, Ἡ πρὸς πάχος δυναμένοις χτᾶ. 
σθαι τὰ ἑμπολώμενα, βραχύ τι λαµθάνοντες, χατἡλ- 
λαττον τὰ τῷ Bii τίµια. Καὶ ἔστι μαθεῖν, ὡς διπλοῦς 
μὲν ὁ χρυσὸς, ὁ δὲ ἄργνρος χαὶ εἰς πολλαπλοῦν πονη” 
pol; εἰς ἄλλαγμα χαλχείοις προῖετο. Βίδλοι δὲ, &; 
ἀπολωλεχώς τις δάχνοιτο ἂν τὴν φυχὴν διὰ βίου, xal 
φάρεα, οἷς πρὸ τῶν ἄλλων φιληδοῦσιν οἱ Σῆρες, xal 
λοιπὰ ἔργα ἰατοῦ, of; ἀραχνῶν µίτος ἑρίσειεν ἂν, 
xai ὅσα δὲ ῥίζαν γενέσεως φέρουσι σχώληχα, ἐργά- 
«ην τρυφεροῦ μηρύματος, οὐδ' αὐτὰ ἐφολχὰ σαν 
τοῖς μηδὶν εἰδόσι χαλὸν, ἀλλὰ παρεῤῥιπτοῦντο εἰ- 
xalou τιμήματος. 
pic". Παρ' οἷς xal ὁ τριγέρων otvoz διὰ τὸ ἆγλευ 

xk, ἐξουθενεῖτο , ofa xal τι φάρμαχον οὐχ ἀγαθόν * 
οἵου δὴ οἵνου χρεία xat μάλιστα fv τά τε ἄλλα , xal 
διὰ τοὺς bv πἸηγαϊῖς. Ἐξεχεῖτο γὰρ τὸ χαλὸν ἐχςῖνο 
ὑγρὸν, ὡς εἰς πὐταμούς * ὅθεν οὔτε αὐτὸς qj», οὔτε 
τι ἀχόλονθον μάλαγμα, οὔτε Ó χαθ᾽ εἰρμὸν κατᾶδε - 
σµος. Διόπερ ο) µόνον χύχλῳ τοῦ τείχους τῶν νεχρῶν 
χειµένων., x3l «spl αύμπαν δὲ τὸ τοῦ τοιούτου xj 
χλου ἐμδαδὸν, οὐκ ἣν 6 θάπτων - ἀλλὰ χαὶ οἱ πεπληΥ - 
pívo προσθήχην ἱπηίουν τῷ Bn, xal πράγματα 
προὺὐξένουν τοῖς δάκτουσιν. Ὢ γοῦν ὅσας ἐξικένωσαν 
οἶχίας χαὶ cl τραυµατίαι, χατὰ πολυμερῃ πυσότητα 
ἐχλεέποντες Καὶ οὕτω μὲν 6 γέρων οἵν-ς ἐχφορὰν 
ἔπαθε, σ.,ντεθνηκὼς οἷον xal αὐτὸς τοῖς χινδυεύσασι 
κατ ἔνδειαν αὐτοῦ. Ὁ δὲ νεοννὸς ὑπεσχίρτα., ξέων 
χαὶ Spat:tónzvo; * xal τὸ) βράσμα Tv τοῖς προσιεµέ- 
vote x35à val τι ἑμδόταα, xat ἀπειλὰ βίου ὑτπεςασγω- 
γὸς. Οἱ vào τούτου ὑτοπιμπλάμενοι, sita τοῦ της 
λέθης ἔξινον τόµατας, Ó θάνατης οἰναχοξῖ, οὗ tol; 
ἑμετέριις póvo:;, ἀλλ (3 καὶ x50 £207 τῷ στόματι 


173 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


134 


χαίρω) καὶ μάλιστα τοῖς Λατίνοις * οἷς µέγα τι va- A phoris delitescerent. Nos quidem huic vino fervido 


λὸν αὐτὸς ἐχρίνετο, ἅμα ἐχπιέζουσι χεροὶ σταφυλὰς, 
xa ῥοφοῦσι χανδὸν τὸ νεόθλι-τον. ἵνα μηδὲ ταῖς λα- 
γύνοις πρωτείου ὑποδοχῆς ἐχχωρήσωσι. Καὶ ὀφείλο- 
μεν ἡμεῖς τῷ τοιούτῳ βρασµατἰᾳ οἵνῳ χάριτας, ola 
προσεταιρισαµένῳ χατὰ Λατίνων τὸν θάνατον. ὃν 
ἐπώτρυνεν αὐτοῖς καὶ τὰ ὕεια xpéa , ol; τὰς γαστέ- 
pae πλησμίως ἔσαττον " οὕτω δὲ xal δὰ ἐχ βοῶν καὶ 
τὰ xaàà σχόροδα, δι ὧν ὁ χαθ᾽ ἡμᾶς χλῆρος ἑσώ- 
ζετο, καταφάλλων xal καρπιζόµενος τὰ ἐς ζωὴν, καὶ 


gratias ob id debemus, quod Latinis mortem dedit, 
simul cum carne porcina, quibus ventrem inferse- 
runt, ut. et bubulis et alliis, quibus clerus noster 
inter psallendum et victum quzerendo sustentaba- 
tur, et sic homicidia puniens, quibus isti in nostra- 
tes szvierunt, beatos dieentes non ipsos, sed mor- 
bos, imo mortem Gadibus invectam, apud quos in- 
fernus honorabatur, licet in tragoedia mors grates 
ignoret. 


οὕτω µκιννύμενος τοὺς Φόνους, οἷς éxslvot τοὺς ἡμετέρους ἑνέῤῥιφαν, καὶ µαχαρίζοντες οὐκ αὐτοὺς, 
ἀλλὰ τὴν vócov, Ίδη 66 που xal τὸν θάνατον κατὰ τοὺς ἀπὸ Γαδείρων, παρ᾽ οἷς ὁ Gong ἐχτετίμητο, εἰ 
xai μηδαµίαν χάριν οἶδε θάνατος χατὰ τὸν τραγῳδόν. 


pi. Τὸν δὲ συχνὸν τοῦτον Λατινιχὸν θάνατον 
αὑτὸς ὁ ᾽Αλδουΐνος ἑτράνωσε, περίλυπος φάµενος 
ὑπὲρ χιλιάδας τρεῖς μεγάλων absol; ἀνθρώπων kx 
νόσου πεσεῖν. Σωρὸς οὗτος ἡδὺς ἡμῖν, εἰ xal μὴ ἀντ- 
εσήχου πρὸς τὴν ἐξ ἡμῶν στοιθήν. Συναριθµουµέ- 
νων δέ ye xai τῶν kv. πολέμῳ παπτωχότων, εἴχομεν 
παραμυθίαν πλείονα. 'O αὐτὸς γὰρ αἰτιώμενος ἅλο» 
yov ἀντιστασίαν ἡμῶν, xat ῥημίαν ἐντεῦθεν τοῦ ῥη- 
γὸς, ἐξετραγῴδησεν ὑπὲρ ερισχιλίους πεσεῖν ὑπὸ 
τῶν Ex τοῦ τε/χους ἔξω καταπεµποµένων βελῶν δίχα 
γε τῶν ἐν προνομαῖς πιπτόντων, ἢ xaX ἄλλως, ὡς ὁ 
κοὺ πολέμου κύδος ἑῤῥιπτε, xal ὁ τῆς δίχης τροχὸς 
χατεχύλιεν, εὔστροφα περιφερόµενος. Πολλοὺς δὲ 
xal λιμὸς ἀπῆγεν. Ἑστενοχωρεῖτο γὰρ xa σφίσι 
«à ἀναγχαῖα. 

ρλη’. Καὶ οὕτως ἡμῖν ἑπεσταλάττετο νέχταρ πα- 
ραμυθίας τῇ ὑποχαταδάσει τῆς πολεμίου στρατιᾶς, 


157. Numerosas Latinorum mortes Alduinus 
diserte narravit, πιῶδίο animo referens plus quam 


B tria millia virorum przcipuorum eo morbo ezxstin- 


ctos esse ; qui numerus nobis non displicet, licet 
de nostris non minus multi perierunt. Quod si eo- 
rum qui in praeliis ceciderunt computum facimus, 
non parum consolationis datur. Qui enim insur- 
rectionem nostram in absurditatis loco posuit, ro- 
gis vindictam invocans tria millia et quod excedit 
telis e muro conjectis suecubuisse more tragico 
refefi , exceptis iis qui inter frumentandum aut ali- 
ter interierunt, prout belli alea voluit, et fortuna 
rota jugiter volvens disposuit. Multos etiam fames 
necavit, ciborum inopia grassante. 


138. Sic nobis nectar consolationis ex humilitate 
exercitus hostilis, quam Latini nobis associati 


ἣν οἱ δεξιῶς φιλιωθέντες ἡμῖν Λατῖνοι (πολλοὺς γὰρ C ( multos enim nostros fecimus, dum Deo grata ope- 


ὑκηγόμεθά, πραγµατευόµενοι τὰ &x θεοῦ) &Cexá- 
λυπτον, ὑπὲρ ὀγδοήχοντα χιλιάδας πεζή ἐπελθεῖν' 
ὧν χίλιοι μὲν πεντάχις φερέγγυοι ἐμαρτυροῦντο 
ἱππόται εἶναι, πεντήχοντα χιλιάσι ᾿Ῥωμαῖκαὶῖς ἑναν- 
εἰαι χατὰ τὴν ἐχείνων δόξαν ἀντιδραμεῖν. Tov δὲ 
λοιπῶν οἱ μὲν ἱπποτοξόται σαν, οἱ δὲ ψιλῆται, xal 
ἄλλως δὲ μεθ) ὅπλων χρήσιμοι. Συνεπλήρλουν δὲ τὸν 
πολὺν ἓν αὐτοῖς ἀριθμὸν καὶ ἄνδρες, φασὶ, τοῦ 
Ῥιζίχου, µήτε διάρια λαχόντες ἐχεῖνοι ἐκ τοῦ ῥη- 
γὸς, 1.19. ὑπόσχεσιν  ἑπακολονθήσαντες δὲ τῷ λοιπῷ 
στρατῷ, eU πως τῶν ἔργων συναιρόµενοι, τὰ Ex τύ- 
χης εὕροιεν ἀγαθά. Καὶ τοσοῦτοι μὲν τὸ πεζόν. Τὸ 
δὲ ναυτιχὸν, ἀλλ’ αὗτοὶ δῆλοι xav! ἀριθμὸν τὸν ὑπὲρ 
διαχοσίας νεῶν, σύν γε τοῖς πειραταῖς ' οἳ καὶ αὐτοὶ 
μηδὲν ῥηχικὸν ἔχοντες, τύχης δώροις ἐπέτρεφαν 
ἑαυτούς * ὑφ᾽ ὧν, χατὰ γῆν τε xat θάλασσαν πιετάν- 
των ἡμᾶς, ἐξεθλίθημεν τῆς ζωῆς. Καὶ οἱ μὲν θανάτφ 
πατεσπάσθηµεν, οἱ δὲ, τοῦ ἆδου τὸ στόµα συγχλεί- 
σαντος, οἷς, οἶμαι, χεχόρεστο, ἡμιθνῆτες ἐμείναμεν. 

ρλθ’. Αλλ' ἐνταῦθα παρεχθεθηχότες χαθ᾽ ἱστορίας 
ἀνάγχην, ἀναδραμούμεθα πρὸς μιχρὸν αὖθις, ἐχφη- 
νπι τὸ xal πτωχικὸν xal ὑπάπαχυ τῶν χαταχλυ» 
σμοῦ δίχην παρασυράντων τὰ πολιτικά * ol τὰ μὲν 
εἶμια εὐήθως xal ὡς ola βρεφιχῶς ἀπεδίδοντο, οὗ 
ἄν τις αὐτοῖς χειρίσειε» τῶν δὲ λοιπῶν οὐδὲν ἡ βραχύ 
τι παντελῶς ἀνθίστων τίµηµα, xal μάλιστα τῶν, 
ὅσα ἑἐξοπλίζει χειροµάχον πληθύν. ἸΑλλ’ εἶχον αὐτὰ 
εἰς χύμα προχείµενα αἱ λεωφόροι, τὰ ἑλαιώδη εὐώδη, 


D 


rabamur)detexerant, plus quam octoginta millia ar- 
matorum, e quibus quinque millia equitum specta- 
t virtutis in aciem processerunt contra quinqua- 
ginta millia Romanorum, prout ipsi referunt. C:eteri 
autem partim sagittarii, partim levis armatura 
erant, omnes utilitatia indubitatze. Horum numerum 
compleverunt copie a Rhizico miss», qui neque 
stipendia nec ullum donativum 9 rege obtinebant, 
exercitum autem sequebantur, ubi operam navyan- 
tes fortuna juvabot. Hic igitur fuit copiarum terre- 
strium numerus. Vires navales plus quam ducenta- 
rum navium erant eui piratis, qui et ipsi nihil a rege 
accipientes fortuna vicissitudinibus se permitte- 
bant; a quibus terra marique pressi in vitz dis- 
crimine fuimus ; alii morte functi erepti sunt; nos 
ipsi quia infernus, jam repletus, os clausit, semi- 
mortui jacuimus. 


129. Hoc in loco, rerum gestarum serie recla. 
mante, retrospicimus ut exilitas et parwitas eorum 
manifesta reddatur qui rem publicam in ultimo 
discrimine capessiverunt ; qui res preliosas stulte 
et puerorum more primo occupanti tradidere, cs- 
teras autem flocci fecerunt, przesertim quz multie 
widini beiatrici arma suppeditant. Iu viis publicis 
autem promiscue jacebant olea fragrantia, lixivia 
dulcis, materies sicca seu contra morbos, sed in 


155 


EUSTATH!I THESSALONICENSIS METROPOLIUT/E 


136 


usum luxuriei, ad artem tinctoriam cxwteraque, Α τὰ στακτὰ εὔοδμα, τὰ ξηρὰ, τὰ xarà νόσων, cà 


quibus vita elegans utitur. Itaque lignum suaveolens 
quod quis obtingere volebat, dedolandum fuit; uva 
passa carbonis combusti naturam induebat ; liquor 
ex rosis extractus aqua inutilis reputabatur ; et 
sic in ceteris insaniebant, et qui res aecurstius 
examinare vellet hominis naturam cum bestiarum 
confusam inveviret. Mirum autem fuit quod annu- 
lorum ferreorum, pugionum, thuribulorum et 
acuum lanquam rerum spectabilium magnam cu- 
ram gerentes, majora pedibus procnlearunt. lgno- 
ranliam aulem et mollitiem eirca vitam οἱ insti- 
ευ! publica considerantes mirari desinemus. 


110. Hinc concludimus in nostra quoque urbe 
cuique libertate iudecora qua vult uti licere, ut in 
Corcyra, siquidem quisque quo vult alvi exone- 
randi causa secedere potest. Non autem inepte 
quis dixerit Megulopolin magnum esse desertum 
expugnatum nou a Scythis, non a Latinis, sed a 
oobiagmetipsis ; gravi enim peccatorum tempestate 
exsiccali urbem nostram desertam fecimus, et in 
Scyllam Siculam incidimus, et uiinam in Scyilam, 
paucis nos capitibus privaturam. Nune autem *Cha- 
rybdis tarbine arreptos ad se traxit, 


4M. Jam vero opportunum erit lamentationes 
inchoare et de calamitatibus nostris geiuere. Talia 


πρὸς τρυφὴν, τὰ πρὸς Daghv, τἆλλα, οἷς διοιχονο- 
μεῖται Bloc καθάρειος. ἄύλον γοῦν εὔοδμον εὑρεῖν. 
ἐχπελέχημά τι αὐτοῖς ὃν ἰδεῖν ' ἡ εὐγενῆς ἁσταφὶ; 
ἄνθραχος ἐσδεσμένου τμῆμα ἑἐφάνταξεν ἐχείνοις * τὸ 
ῥόδεον στάγµα εἰς ὕδωρ ἀχρεῖον ἑτάσσετο * xol τὰ 
ἄλλα ὧδά πη παρενοοῦντο, ἵνα gh διασκευάζων εἰς 
πλέον, θηριώδη ἀγροικίαν δοχοίην ἁπανθρωπίζε- 
αθαι. Καὶ ἣν θαυμάζειν, ὡς xplxov μὲν σιδηρέων, 
xai {λαρίων, xal µαχαιριδίων, xal πνρείων, καὶ 
βελονίων ἐπιμελῶς εἶχον, ὡσεὶ καὶ μεγάλων τινῶν - 
τὰ δὲ ἄλλως ἁδρλ ποσὶν ἐδίδουν πατεῖσθαι. "Exo δὲ 
«b θαῦμα fj χατ' αὐτοὺς ἀπειρία, xal «6 πρὸς βίον 
ἤμερον καὶ πολιτιχὸν ἀνέθιστον, 

ϱµ’. Ἐντεῦθεν οὖν χατὰ τὴν Κερχυραίαν παροι- 
µίαν ἦν ἐπιλέχειν αἰσχρῶς xaX τῇ καθ ἡμᾶς πόλει 
£b ἀπευχταῖον ἐλεύθερον, ὡς ἐξὺν ὃν, xaX ἐν ταύτῃ 
ἁποπατεῖν, ὅποι ἐθέλει, τὸν βονλόμενον. Οὐχ ἂν δέ 
τις km αὐτῆς ἀφυῶς emot xa! ἐρτμίαν μεγάλην 
εἶναι τὴν Μεγαλόπολιν, καὶ ἑρημίαν, οὐ Σχυθῶν, 
οὐ μὴν οὐδὲ Λατίνων τῶν ἑλόντων, ἁλλ᾽ ἡμῶν αὖὐ- 
κῶν ' οἳ ψυγέντες ἁμαρτιῶν βαρυτάτῳ χειμόνι ἔρη- 
μον τηλικαύτην πόλιν ἀφέντες ἐθέμεθα, xal «hv 
Σιχελικὴν Ἐχύλλαν ἐπηγαγόμεθα, εἴτε μὲν οὖν Σχύλ- 
λαν, ὀλίγαις ἡμᾶς χεφαλαῖς ζημιώσουσαν. Αρτ: δὲ 
Χόρνθδις d ἐχεῖθεν κατέσπακχεν ἡμᾶς, ὀλέβριον 
ἀναῤῥοιθδήσασα, 

ρµα.. Καὶ fv μὲν ἐνταῦθά por τόπος θρήνων xat- 
ἀρξαι, xal ἀποιμώξασθαι τὰ Eg! ἡμᾶς xaxd. Οὔτε 


autem nec seni preficua sunt nec Dei episcopo digna, ϱ δὲ γέροντι τὰ τοιαῦτα προσευπορεῖται, xai οὐδὲ θεοῦ 


sed supplicationibus et glorie Altissimi congrua, 
ex quo et per quem nostra omnia suppetunt. Quid 
vero impedit quin, hoc solo verbo prolato quie- 
scam, ne, ut dixerit aliquis merito, sclem alicubi 
majores zrumnas vidisse? Quodsi adversarium ob- 
vium habebo, nec extremam senectutea, nec epi- 
scopalem dignitatem verebor, sed resistam, et 
commisso przlio tela oratoria non longe 4 scopo 
jaculabor. 


142. Tali modo res gesta est, si tragcedorum more 
Sernio terminandug est potius quam rationi operi- 
que insistendum. Et vere nunc cessandum eral, 
nisi audivissemus Dei iram nondum a nobis reces- 
eisse, sed manum ejus adhuc esse extentam para» 
iamque ad vulnus leihale infligendum , Deumque 
nobiscum non mansurum nisi corrigamur, Correctio 
autem erit si vitam perversam emendaverimus pro- 
. pler quam cuneta hzec mala in nos irruerunt. Valde 
enim errat qui nos insontes pati crediderit. 


145. Aute omnia igitur peccata mea ob oculos 
peno, misericordiam divinam invocans, a justitia 
αἱ «haritstem »ppelians, qui subsistere potis non 
&um, si Deus peccata mea punire voluerit. Conver- 
sione igitur promptissima opus est. Nam , ut video, 
plerorumque conversio sipcera non est. Fortasse 
,e& nos temere ausiuus exclamare : Quis est doni- 


ἐπίσκοπος τοιούτοις λόγοις πρέπων ἐστὶν, ἁλλ᾽ 1 
μόναις εὐχαριστίαις, καὶ δόξῃ τῇ εἰς τὸν "Ὑψιστον, 
ἐξ οὗ χαὶ δι οὗ τὰ ἡμέτερα. Τέ δὲ δὴ χωλύει, ἓν 
γοῦν τοῦτο µόνον εἰπόντα µε πεπαύσεσθαι, ὡς, ef 
ας Los] μὴ ἂν ἰδέσθαι πω τὸν fuos ἄλλοθι µείζω 
πάθη, οὐχ ἂν ἔξω λόγου ἀπισχυρίσαιτο; Καὶ αἴπερ 
εὑρήσω τὸν ἀντιπεσούμενον, ἀλλ ἐνταῦθα οὐκ αἱ - 
δέσοµαι εἰς λαλιὰν οὔτε τὸ βαθὺ γἼρας, οὔτε τὴν 
ἐπισχοπὴν, ἁλλ' ἑνστήσαμαι, xoX ἐἑπαγωνισάμενος, 
οὐκ ἂν πόῤῥω αχοποῦ τὸ τῆς ῥητορείας βέλος ῥίψαιμι. 

QUE. « Toiv" ἀπέβη τόδε πρᾶγμα, » εἶ τι χρὴ 
εραγιδιχῶς συντελέσαι «bv λόγον, ἔνθα τὸ πάθος 
εραγῳδίας ἄξιον' xal οὔτε λόγῳ καθ) ὅλον οἷόν τε 
παραστῆναι, οὔτε χατὰ ἔρχον φέρεσθαι. Ely δὲ µέχρι 
τοῦδε λωφῆσαι τὸ πᾶν, μὴ xoi ἀχούσωμεν xat αὐτοὶ, 
ὡς οὐχέτι ὁ τοῦ θεοῦ xa0' ἡμῶν θυμὸς ἀπεστράφη, 
ἀλλ) ἔτι ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὑψηλὴ, χαὶ ofa τε κατενεχθεῖσα 
πχτάξαι εἰς θάνατον * οὐχ ἀκουσόμεθα δὲ µένειν θεοῦ 
καθ᾽ ἡμῶν, αἴπερ διορθωσήµεθα, Διόρθωσις ὃξ ἡμῖν 
ἔσται, εἰ μεταδαλώμεθα τοῦ περιπονἠρου βίου, δι’ 
ὃν ἡμῖν ταῦτα. Μηδένα γὰρ νοῦς πλανάτω ρίλαντος, 
ὡς οὐχ ἑνδίχως πεποινηλατήµεθα.! 

ϱμΥ’. Πρῶτος οὖν ἐγὼ πρὺ ἀφθαλμῶν ἱσταμένους 
τοὺς τῶν ἐμῶν κακιῶν ἑλέγχους ἀναθεωρῶῷ, xal 
ποτνιῶμαι θεοχλυτῶν περὶ ἑλέους θεοῦ, xal πως Ex 
«oU διχαίου ἔφεσιν πρὸς τὸ φιλάνθρωπον τίθεμαι, μὴ 
ἔχων ὑφίστασθαι, εἴπερ ἀνομίας παρατηρεῖ Κύριος. 
Μ:ταβλητέον οὖν, ὅσυν τάχος. Οὐχέτι γὰρ οἱ πλείους, 
ὡς βλέπω, μεταδολὴν τὴν χρηστοτέραν ἠλλάγμεθα. 


137 


DE THESSALONICA URBE A LATINIS CAPTA. 


138 


Μενοῦνγε φιλοτιμούμ:θα xal αὐτοὶ λέγειν ἰδοὺ xoi A nus noster ? idque quoniam nemo verbum in nos re- 


πάλιν ἡμεῖς Τίς ἡμῶν χκύριός ἐστιν, ὡς μηδενὸς 
ἡμῖν φαῦλον ἐπιψηφισαμέ.ον µηδέἐν; Ὢ τῆς ἐν ἡμῖν 
ὁυσαισθγσίας | μὴ µοι δὲ γένοιτο, xal ἀναισθησίας 
εἰπεῖν, ἓν τῷ ph τὰ αἴτια xal χατασχέφασθαι, χα) 
ἐκποδὼν ποιῄσασθαι, ἀφ᾽ ὧν ἡμῖν χατεδρέχθη χεραύ- 
vta χαχά «δι ὧν ἑχτεφοωθέντες, πληγὰς ἑνετρίδημεν, 
ἄσπερ οὐκ ἂν οὐδεὶς μαχροὺς ἐνιαυτοὺς ἁπαλθησόμεία, 

pub. Εἰσὶ δὲ ταῦτα (οὐ γὰρ ὀχνήσω, xal πάλιν 
τὸ τοῦ λόγου χειρισάµενος ἄροτρον, ἀναπολῆσαι τὴν 
κατ ἐμὰ πνευματικὴν ταύτην γῆν, καὶ τὸν θεῖον 
σπόρον, ὡς «ἴθεσται, χαταθαλεῖν) * ol φθόνοι, τὸ πρεσ- 
Εύτατον xax^v, τὸ τοῦ καλλίστου ζώου μέγα αἴσχος, 
τὸ δεινὸν τοῦ χαταπεσόντος ἑωσφόρου θἐεῖον, ὃ συν- 
εφίφατο cf. bv ἡμῖν χαχοπο:.οῦ χεραυνώσεως” οἱ 
συγγἑροντες τῷ φθόνῳ τῦφοι, εἰς οὓς ὁ, ὡς εἰπεῖν, 
τυφογέρων δαίµκων ἀναθιδάσας ἡμᾶς, xal προσχυ- 
ντθεὶς, ὡς ἐπὶ βασιλείαις τισὶν, εἶτα κατέῤῥιφε 
χάτω βαλὼν τοὺς πολλοὺς xal εἰς τάρταρον * αἱ δια- 
ζολαὶ, al tà; θανασίµους χαθ᾽ ἡμῶν ἀπεύθυναν βο- 
λάς * tb βαθὺ ψεῦδος, οὗ ἕνεχεν ὁ τῆς ἁληθείας Gehe 
ἀπῆρε τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐξ ἡμῶν ' τὸ φιλοχρήµατον, 
οὗ κατ) αἰτίαν εὖ δεδικαιωµένοι, πάντων χρημάτων 
ἀπεγυμνώθημεν, δχα γε τῶν καὶ εἰσέτι τῷ φολεῷ 
τούτῳ ἑἐπωαζόντων, κάἀχεῖθεν χαταθρασυνοµένων, 
τῶν μ] φωλεοὺς ἑχόντων, ἔνθα χλινοῦσι τὰς χεφα- 
λὰς (ol βλεπέτωσαν, μήποθεν ὄφις, ὁποίους χρὴ 
δεδιέναι, ὑφερπύσας ἀχρειώσῃ αὐτοῖς τὰ τῆς φω- 
λείας, ὡς μὴ τελεσφορηθῆναι εἰς νεόττευσιν) ' αἱ 


ἐπὶ δίχη συχοφαντίαι, ἃς ὑπερμισῆσας ὁ δίχαιος, σ 


ἑδιχαίωσεν ἡμᾶς, οἷς οὐκ ἂν συχοφαντίαν προηγη- 
σαμένην ἐπιχαλέσαιμεν * οἱ ἐπὶ δανείσµασι µετρίοις 
ἀσύμμετροι xal βαρεῖς τόκοι, ofc οἱ ἁπάλαμνοι χατ- 
επονοῦντο xal ἁπέριττοι xal ἁπεριουσίαστοι, οὓς 
ἑλεῆσας ὁ τὰ ἑλαφρὰ φορτίζων θεὸς, καὶ τοὺς xo- 


torquet. O liebetudinem nostram! Absit autem ut 
hebetudinem accusem, nisi peceala inquiraro ot 
rejiciam, propter qua fulmina dira in nos cecide- 
runt, quibus concremati sumus, a quibus plagas 
accepimus, quas multi anni non sanabunt. 


144. Sunt autem nunc hzc (non enim me piget 
ut iterum ad aratrum verbi mittam manum , hanc 
meam renovem spiritualem terram , semenque di- 
vinum more solito spargam) : invidia, malui anti- 
quissimum, animalis venustissimi magna turpitudo, 
Luciferi coitus pracipitati dirum sulphur quod 
fulmen funestum in nobis accendit; comites invidia 
alti spiritus, in quos daemon fastuosus nos protru - 
sii; dein adoratus a nobis more regio plurimos in 
infernum praecipites egit; calumniz, qui mortales 
nobis plagas inflixerunt; mendacium fallax, propter 
quod Deus oculos a nobis avertit; avaritia, per 
quam non justificati, sed merito omnibus bonis 
exuti sumus, exceptis iis qui in latibulis resident, 
et inde temere agunt in eos qui caveas non habent; 
ubi caput reclinent (videant hi ne serpens formi- 
dandus erumpens caveas eorum evertat ita ut ni-« 
dificari ibidem non possint); false accusationes, 
quas exsecratus magnus Judex nos judicavit ; usu- 
r2 immodicsi pecuniarum mutuosump'arum, quibus 
homines simplices et rerum angustiis vexati oppri- 
mebantur, quorum Deus sospitator misertus, [8- 
borantes et oneratos ad quietem invitat, gladium 
utrinque exacuens ut talis prolis patrem orbet ; 
qui a principio a patre gigni non debebant ; quod 
autem de re penuaria metuant, inter omnes con- 
8Lat. 


πιῶντας καὶ πεφορτισµένους προχαλούμενος εἰς ἀνάπανυσιν, μάχαιραν κχατηχόνησεν ἔξωθέν τε καὶ 
ἔσωθεν, ἀτεχνοῦσαν τοὺς τοῦ τοιούτου τόχου πατέρας ol μηδὲ «hv ἀρχὴν σπαρῆΏναι πρὸς πατέρων 
ὤφειλον * εἰ δὲ καὶ Ex τῶν ταµιείων φόδος τοὺς τοιούτους ἔσχε, xai οἵδαμεν xa οἴδασι. 


ρµε’. Προσλογιστέον τοῖς φαύλοις ἐν ἡμῖν αἱτίοις 
χαι τὸ τῆς φιλίας εὐπεριφρόνητον, χαὶ οὗ µακρόθιον, 
ἀλλ᾽ ἐφήμερον ΄ ὄθεν χεχινηµένοι τὸ ἄγριον βάρθα- 
(nv διέθεντο εἰς ἡμᾶς τὰ διὰ βίου θρηνηθησόµενα. 
Συνταχτέον τούτοις xal τὸ ἀχάριατον, xal ἁπάσης 
χάριτος εὐεπίληστον, xal olov θνῄσχειν ταχὺ, ὡς 
ἅμα Τλεῃσθαί τινα, χαὶ τεθνάναι τὴν χάριν, κατὰ 
την παροιμἰαν. Arb. Ίρπασεν ὁ θεὺς ἀφ᾽ ἡμῶν τὰς 
χάριτας, αἷς £x μαχροῦ τὸ xa0' ἡμᾶς λάχος ὡράϊστο. 
Προσγραπτέον καὶ τὸ ἀνηλεὲς ἐπὶ τοὺς βραχύ τι προσ- 
χρούοντας, EG υὗ τὸ χαταῤῥίφαν ἡμᾶς ἄρτι ἀνηλεὲς 
τὸ διχαιότατον * εἴπερ οὐ µιχρά τινα ἡμεῖς, ἀλλὰ 
μυρία προσκεχκρουχότες, οὗ τοσαῦτα τίνοµεν. Προσ- 
ενθυµητέον οὐχ ἥχισεα xal τὴν τῶν θείων περιφρό- 
Παιν, τὸ χείριστον, καὶ τὸν ἐπ᾽ αὐτοὶς γέλων, ἐξ ὧν 
παριπεφρονήµεθα, οὐ πρὸς χατάγελων, ἀλλὰ πρὸς 
ὄλεθρων. Ἡ γὰρ οὐχ οἵἴδαμεν τοὺς ἐν ἡμῖν ópoyXu- 
φοῦντας τὰ τῶν ἁγίων, χαὶ ὑποσπωμένους αὐτὰ cl; 


145. Inter peccata nostra recensendus venit etiam 
amiciüx contemptus οἱ vilze brevitas, quibus in- 
humanitas jugiter deploranda nobis insita est. Adde 
huc animi ingratitudinem et omnis gratiz absen- 
tiam, ita ut citius moriatur aliquis quam ut proximi 
sui eum misereat, quia, ut est in proverbio, gratia 
emoriua cst. Igitur Deus gratiarum chorum nobis 
eripuit qux» sorti nostra associatz fuerant. Annu- 
merabis porro cordis duritiem in eos qui leviter 
nos offenderunt, ubi imwisericordia pro justitia 
habetur; non enim tantum plectimur qui non pa- 
rum, sed graviter lesimus. Addendus praecipue 
rerum divinarum contemptus et risus, pessima res 
omnium; nos enim οἱ ipsi contemptum patiemur, 
sed non risu, at. exitio terminandum. Non eniui 
novimus eos qui res sacras definiunt easque ad 
suam hereditatem trahentes, el gloriantur jejunii 
privilegio a Deo dato. 


κληρονοµίαν, xal καυχωµένους, ὡς, ἐφ᾽ ol; Gcbg ὑπνοῦν προσποιεῖται, αὐτοὺς νηφαλίους ὄντας xai 


στ 2αχτικούς. 


Βλτποι. Gn, CXXXVI. 


ὄ 


1 


199 


EUSTATIHI THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


, 


14 


446. Distuli Lucusque singillatim de patrono A ppc". ΑἈναθδάλλομαι περιηγἠσααθαι νῦν xav EZat- 


. nosiro myroblyta disserere, ei de audaci temeritate, 
idque in negotiis quae latere debebant, quoram te- 
stes non inscripti, portze aperit, securibus alte in- 
fossi&, maximam audaciam indicantes ; adde con- 
currentiam et recurrentium catervau , qualem z- 
stas proxime elapsa vidit nullo cum fructu. 


447. Hinc non facile probabis virum justum in- 
utilem morosis, adeo ut terra abscondi velit, gra- 
vissiaum reis imputandum est; adde falsas incri- 
minationes clamorum bellicorum originem; ex de- 
positia commoda pecuniaria, unde locupletati 'su- 
mus, licet omnes  peeunios] rideant; litterarum, 
quarum loco crux sacra ponebatur absentiam , ubi 
sancte Trinitatis mentio fit, unius οἱ magni Dei 
titulo in unoquoque foedus ferientium et jurantium 
indito; falsi enim juramenti reatus Deum mani- 
feste contra. nos armavit. 


pstov xai τὰ xa*à tuU πολιούχον ἡμῶν μυροθλύτου, 
xai τὰς θρασείας ἀναιδείας ἑκείνας, χα) ταῦτα bz 
πράγµασιν, ἃ προὐχαλεῖτο χαὶ ἐγχαλύπτεσθα:, ὧν 
μάρτυρες ἁπαράγραπτοι al πύλαι περίοπ-οι, xo- 
λαφθεῖσαι ἀξίναις cl; βαθύ ποτε, xal προτιτλοῦσαι 
0páso; ὕψιστον * ἔτι δὲ καὶ τὰς περ.έργους συνδρο- 
μὰς xai καταδρομὰς, ἃς τὸ ἔναγχος οἷδε θέρος, tiq 
υὐδὲν δέον. 

pp. "AX ὥστε οὗ τοῦτο δἡ τὸ ἑ αφρὺν 6n[Ao]- 
σαι δίχαιον ἄνδρα, ofa δύσχρηατον τοῖς δυσαρέστοις, 
ἀλλὰ χαὶ χρύψαι εἰς γην ' τὸ βαρύτατον προσεπιλε- 
χτέον 100; αἰτιατέοις * xai τοὺς xav' à) fuv Φιθυ- 
ρισμοὺς, ἐφ᾽ οἷς οὐκ ἐχρῖν, ol βοὰς μάχης ἀφύχτου 
ἡμῖν ἑπέῤῥηξαν * τὰς ἐπὶ παρσθήχαις ἀποστερήσεις, 
ὧν Evzxev ἐπεπλουτίσθημεν, εἰ xal γελῶσι κἀνταῦθα 
πάντες οἱ ἔτι ἄνδρες τοῦ πλούτου ' τὰς τῶ, Υραµ- 
µατίων ἁποπροσπηιῄσεις, ὧν σταυροῦ τιµίου τύπος 
προλάμπων, εἶτα χαὶ μνέμην τῖς ἁγίας Τριάδος 
τοῦ ἑνὸς xal μεγάλου θεοῦ ἐπεισόάγει προγεγραμµέ- 


νην πρὸς ἑχκάστου τῶν οὕτω συναλλαττόντων, ὡσεὶ xal ὤμννον ὅπερ κατ ἐπιρκίας ἔγκλημα ἐξεπολέν 


μωσεν ἡμῖν φανερῶς τὸν 865v. 

148. Tempus me deflceret si omnia crimina. enu- 
incrare vellem.ld unum sufficiat dixisse, Deum jus- 
tum esse et justificationes amare. Ideo nihil com- 
mune ei cum iis qui tales non sunt, imo jugiter 
et diversimode persequetuür eos qui cum  injustis 
conimtumerantur. 


149. Mihi videor, concives et in omnibus con- 
sortes laborum, vos quoque, o advena, accurate 
methodiceque ea descripsisse que ad nos petti- 
Lent, imaginemqus ad docendum aptam eoruin 
qua sumus passi in nobis constituisse. Nunc ergo 
transeundum est ad illum qui pictura sua clarius 
reprasentaturus est, idque libenter facturus ; quem- 
admodum qui accuratam picluram odit,non mi- 
nus, inquiunt, veritatem odit. Itaque puto, quod ca- 
vendum est, ne contemptu nostrarum piclura- 
rum sic deinceps dcleantur imagines corum quee 
passi sumus, ac necesse sit ut in locum alterius tem- 
poralis principis pictorum, picturam alteram eo- 
rumdem qua passi sumus iu nobis substituamus. 
Scitis enim perfecte, quod non unam plagam 
Deus in perversos ineniendabiles immittere solet, 
et quod multa tela includit tremenda pharetra ejus, 
;qui$ semper ab eo asservantur deindeque mittuntur, 
in isto certamine cooperantibus Myroblytz? precibus. 
Sed non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo 
da gloriam. HRedine vero nos qui oppressi sumus, 
sicque tibi gloria est, juxta illud : « Et in die tribu- 
lationis tux invocabis me, et eruam te, οἱ glori- 
ficabis me » qui vere superexaltatus sum in 
omnia sczcula. 


pur. Ti µοι ἀναμετρεῖν τὰ πλείω αἴτια, ἔνθα p 
πάνυ καιρός; Αρχέσει µόνον εἰπεῖν, ὡς δίκαιος ὁ 
θεὸὺς, χαὶ διχαιοσύνας ἀγᾳπᾶ. Διὸ οὔτε μερὶς αὐτῷ 
πρὸς τοὺς ph τοιούτους, χαὶ οὗδ' ἂν ἀνήσοι ποτὲ 
συχναῖς µεθέδοις µετερχόμενος τοὺς ἔσοι τοῖς àb5:- 
χοῦσι συνεξξετάζονται. 

ρµθ’. Δοκῶ por, ὦ πολῖται καὶ δι’ ὅλων συναεθλευ- 
καὶ, καὶ ὑμεῖς δὲ, ὦ νεήλνδες, ἠκριθωσάμην δ.α- 
γράψας τὰ xa0' ἡμᾶς τεχνικῶς, xal εἰχόνα ταύτην 
ἐν ἡμῖν ἀνεστήλωσα διδασκαλικην, Gv ἐπάθομεν. 
Καὶ ἔστιν ἀπὸ τῆς ἄρτι ὄφελος διαδαίνειν εἰς τὸν τῇ 
ζωγραφίᾳ ταύτῃ ἐπεντρανίζοντα, xai μὴν xal ἆγα- 
πῶντα * ὡς ὃ ye civ ἀχριθῆ διαζωχράφησιν pepe- 
σηχὼς, οὐδὲν ἧττον, φασὶ, xai τὴν ἀλήθειαν συνεµί- 
σησεν. Οἶμαι δὲ xa! ὡς εὐλαδητέον, μὴ τῇ περιφρο- 
νῆσει τῶν ἐνταυθοὶ διεζωγραφηµένων, xal τῇ ἓν- 
τεῦθεν ἁπαλειφῇ τοῦ τυπώµατος, ὧν πεπόνθαµεν, 
ἀνάγχη tow καὶ ἑτέρῳ μεταχρονίῳ ἀρχιξωγράφῳ 
τῶν τοιοὐτων πιναχογράφηµα ἕτερον ἐφ᾽ ὁμοίοις 
παθήµασιν Ly ὑμῖν στῇσασθαι. Εὖ γὰρ ἴστε πάντως, 
ὡς οὐ μίαν πληγὴν θεὸς ἑντήχειν οἵδε τοῖς ἀνεκ- 
στρόφως κακοτρόποις, οὐδὶ εἰσάπαξ. ἀλλὰ πολλὰ 
βέλη παρ᾽ αὐτῷ fj μυνικὴ φαρέτρα χρύπτει, ἐξ ὧν 
ἀεὶ χατασκοπεύονται αὑτῷ xal βάλλονται, συνεχπο- 
λεμούσης αὑτῷ xal τῆς ἀρᾶς [τοῦ Μυροδλύτου], 
"AX μὴ ἡμῖν, Κύριε, μὴ ἡμῖν, ἀλλ' ἡ τῷ ὀνόματί 
σου Oc δόξᾳν, Ἐξτελοῦ |6ὲ] Ολιδοµένους ἡμᾶς, xat 
οὕτω δοξαζόµενο; χατὰ τό «Καὶ &v ἡμέρᾳ θλ1ψεώς 
σου ἐπιχαλέσεις µε, [χαὶ ἐξελοῦμαί σε,] καὶ 6o25- 
σεις µε, » τὸν ἔντως ὑπερὸ:δ,ξασμένον εἰς πάντας 
τοὺς αἰῶνας. 


14i 


LAUDATIO S. PHILOTHEI OPSICIANI. 


142 





EJUSDEM 
LAUDATIO S. PHILOTHEI OPSICIANI. 


Toi» αὑτοῦ Jóroc ἐπελευστικὸς βίου τοῦ κατὰ τὸν A Ejusdem sermo memorialis vite sancti Philothei Op- 


ἅγιον Φιλέθεον τὸν 'Oyouarór, éx προσώπου 

Φι.1οθέου μογαχοῦ, ἀνδρὸς ἀξίου Aóyov, τοῦ 

xal zpoxadecagévov εἰς ταύτην τὴν γραφήν. 

a'. Al πρὸς αἴσθησιν µέλισσαι, ὅτε λύονσαι τὰ 
πτερὰ φοιτῶσιν εἰς λειμῶνας, οὔτε πᾶσαι τοῖς ἄν- 
θεσιν ὅλοις ἑνασχολοῦνται, οὐδὲ μὴν εἶδος ἕν τι 
ἀπολεξάμεναι, τὴν σκευωρίαν ἐχεῖθεν τοῦ μέλιτος 
ἐρανίζονται, ἀλλὰ xal πᾶσιν ἄνθεσιν ἐμμελετῶσι * 
καὶ αἱ μὲν ἐντεῦθεν, αἱ δ' ἐχεῖθεν τὸ χρήσιμον ἐπι- 
λέγονται, φιληδοῦσαι μὲν τῇ πάντοθεν ἀνθολογίᾳ, 
συνάγουσα: δὲ ἄλλη ἄλλο, χαὶ οὕτω πειχίλως πονού- 
µεναι. Τὸν αὐτὸν δη λόγον xai αἱ πρὸς νόηαιν 
µέλισσαι, αἱ τὸν ἀληθῶς ἕλλυγον ἑργάτην τοῦ θεοῦ 
ph φευδόµεναε, σιμθλοποιοῦνται τὴν χατὰ πνεῦμα 
γλυχύτητα ἑαυτοῖς πανταχόθεν, τοὺς ἱεροὺς λειμῶ- 
vag περιπετόµεναι, xal τὸ χαλὺν ἀπανθίζουσιν, οὐχ 
ὅπη τύχη, λόγῳ ζωϊκῆς φαντασίας ῥεμθόμενοι, ἀλλὰ 
χατὰ σκέφιν σταθερὰν xa διάρθρωσιν δέουσαν ἀχρι- 
ἑοῦντες τὸ ἀνθολόγημα. Καὶ οὕτω χατεργάζονται 
μελίσσειον Χηρίον, ὃ φιλεῖ μὲν καὶ sb; αὑτὸς, 
ἀποστολ.κῶς αὐτῷ παρατιθέµενον, φιλοῦσι δὲ xal 
ἄνθρωτοι θεοφ.λεῖς, εἰς ὑγίειαν προσφερόµενοι, βα- 
αιλεῖς τε xal ἄλλως ἄρχοντες, καὶ μὴν καὶ πένητες; 
οὗτοι μὲν, ὅσοι ἀπεριουσιάστως ἔχουσι τοῦ θείως 
γλυχάνεσθαι διὰ τὸ κατὰ νοῦν ἀπέριττον, ἀρκούμενοι 
ἀχροῦ.γῶς αὐτοὶ μέλιτος τοιοῦτοι γεύεσθαι, ὃ πρό- 
χειρον μὲν καὶ εὔωνον, ἄλλως δὲ πολυτίµητον  ἄρ- 
χουτες 66 γε xal βασιλεῖς, οἷς καὶ ἄλλα μὲν πρόσεστι 
γλυχάσµατα διὰ πολυµάθειαν xal περιουσίαν γνώ- 
σεως, ὁποίαν f) συχνὴ µάθησις αὐτοῖς θησαυρίζει ἐς 
δαφιλές. Ποθεῖται δὲ ὅμως ὑπερμάλιστα τὸ εὔαγγε- 
λικὸν μέλι, τὸ χα) ἀξιέραστον , xal βασιλείας ἄξιον 
τῖς ὄντως, ἐπεὶ xal f) χατ᾽ αὐτὸ ὑγίεια καὶ εὐπάθεια 
εἰς βασιλείαν οὑράνιον ῥώννυσι. 

β’. Πρὸς ὁμοιότητα γοῦν µελίσσης ἑχείνης xax ἐγὼ, 
τῆς τοῦτο χαὶ ἐχεῖνο συναγούσης ἄνθος, χαὶ ἀπασχο- 
χούσης ἑαυτὴν εἰς ἄλλοτε ἄλλο, xal οὕτω σιµθλο- 
ποιουµένης ἑαυτῇ τε xal ἑτέροις μέλι, οὗ χεφαλαιω- 
δέστατον ἴδιον τὸ xal ὑγιάζειν xal φῶς παρίσχεσθαι 
ἄλυπον, xil τρέφειν πρός τε ἡδονην καὶ ἀθλαθῶς, 
ἔχρινα ἐκ τοῦ xavà πνεῦμα λειμῶνος xal τῶν ixsi 
µυρίων ὀνθέων, οἷς, xa0& φῖλον θεῷ, ἑνεαρίζομεν ol 
ἀγαθοὶ Χριστιανοὶ, φυτὸν ἐπιλέξασθαι βρύον χαλοῖς, 
εἶτί που xal δυναίµην * χαὶ μέλι σκευάσα», παραθή- 
σειν τοῖς φ.λοχάλοις πρὸς Ίδυσμα τὸ κατὰ ἰσχύν 
ἀξιώσας ἐμαυτὸν θέσθαι εἰς τοιαύτην μέλισσαν διὰ 
µόνην πρόθξσιν ἔνθεον φιλεργὸν, οὗ μὴν ng αὔχημα 
xaX φιλενδειξίαν, f; οὐχ ἔχω ἐφιχέσθαι» 

Y. Ἔστι δέ µοι τὸ φυτὸν, ἐξ οὗ σιμθλοποιῖαν θείαν 


C 


siciani, diclus in persona Philothei monachi, viri 

spectuti, qui εἰ huncce  traclatum componendi 

ansam prabuit. 

1. Sensibiles apes, cum, explicatis alis, in prata 
feruntur, non omnes omnibus occupantur floribus, 
neque, selecto. quodam flore egregio, in hoc solo 
delectantur, et ceriatim mel hauriunt, sed et cunc- 
tis indulgent floribus, et hzec quidem hinc, illa autem 
illinc, quod utile est eligunt, universorum, quz pas - 
sim sunt, florum capt: voluptate, sed aliud alice 
colligentes, atque ita varie laborantes. Eadem etiam 
ratione, intellectuales apes, qua vere spiritualem 
operarium Dei non frustrantur, spiritualis mel dul- 
cedinis sibi undique colligunt, sacra prata circum- 
volantes, et quod pulchrum est decerpunt, non for- 
tuito, vivac.late imaginationis buc vel illuc acie, 
sed juxta firmam circumspectionem δὲ explanatio- 
nem commodam florilegium exquirentes. Et ita ef- 
Πείυπι melleum favum , quem Deus ipse amat, 
apostolice ei appositum, quem amant etiam bho- 
mines pii, ad sanitatem recuperandam occurrentes, 
regesque et principes , imo et pauperes; hi qui- 
dem, quicunque ob intelligenti: mediocritatem di- 
vinam dulcediuem parce hauriendam habent, con- 
tenti si leviter tantum mel gustent. illud, quod in 
promptu est et vilis pretii, licet in se pretiosum: 
principes autem et reges, quibys et alias sunt dul- 
cedines ob multarum rerum doctrinam ct abundan- 
tiam sapientiz, qualem scientia locuples eis copiose 
thesaurizat. Expetitur tamen valde nimium mel 
evangelicum et amabile et veri regni dignum, quo- 
niam ea, quam przbet, sanitas et voluptas ad re- 
gnum coeleste obtinendum corroborat. 


2. Ipse igitur, ad similitudinem apis illius, hunc 
et illum florem colligentis, et sese hic et illic cxer- 


' centis, el ila sibl et aliis mel condentis, cujus prz- 


cipue proprium est sanare, ketumque lumen prz- 
bere, nutriereque cum voluptate οἱ innoxie, statui 
ex spirituali prato et innumeris qui ibi sunt floribus, 
inter quos, ut Deo place!, ver transigimus boni 
Christiani, plantam aliquam eligere abunde germi- 
nantem bona, si invenire possem, conditumque 
mel ex illa pulchritudinis amantibus apponere, ad 
eam, quiz robur generat, suavitatem : aequum cen- 
sens, si ego ipse talisapis partes sumerem ob unicum 
propositum laborandi ad Dei gloriam,nequaquam ve- . 
ro ad propriam gloriationem quam assequinon valeo. 

9. Est autem mihi planta de qua divinum mel 


113 


EUSTATUIM THESSALON;CENSIS METRUPOLIT.E 


M4 


€olligam, magnos Philotheus, cujus nomen ego gero A ἀποδρέφομαι, ὁ μέγας Φιλόθες, οὗ τὴν χλῆσιν 


εἰ lioc quidem solummodo glorians (factis enim 
quis illi sit comparandus?) ad liancce deveni ora- 
tionem : Philotlieus, cognomen factis confirmans ; 
Philotheus, qui seipsum inscripsit infidelem scrvum 
Dei et bonum ministrum, cui contigit Dei amico 
vocari ad consortium apostolicum, qui audivit et 
ipse illine istud : Non jam servum te voco, sed aui- 
cutn, υἱροίο qui scias quodcunque ego facio, et 
alios ad mei promoveas imitationem, et mea ma- 
gistri instar obveles mysteria ; quippe nulla repre- 
liensione digna res est, mentem ineliori submittere 
κου] interpretetur et adaperiat Scripturas : ΕΠίΙο- 
tlieus, admiratio et cura mea, imo omnium. Nemo 
enim, nemo prorsus, auditis factis ejus, sanctum 
illum non admirari powrit, sl tamen ex terrenis fas 
st depiggere virum virtutibus coelestem. 


4. Tulit Asiatiea regio, uti posteris eam vocare 
placuit, optimum Opsicianum, terra immensa, di- 
ves et beata, olim quidem fama percelebris, ferens 
nunc etlam pristinz illius excellentis. signa mulia 
et generosa, prosertim belli peritiam incolarum. 
Itaque , ut leviter ostendam, majestatem. quam- 
dam sanctus desumit e popularium virtute, qua lJeo- 
nibus similes videntur, quaudo canes, Agaris filii, 
Dei greges aggredi conantur. Vicum autem, qui il- 
lum protulit, quoddam a reliquis diversum osten- 
dere, quippe qui Formiea (ΜύρμτΕ) vocetur, et isto 
nomine ad myrmecoleontes indigenas alludi for- 
tasse quis dixerit. Mihi autem vicus Myrmex, sancti 
patria, symbolum exhibet omnino venerandum. Vi- 
deer enim hic inclamanjem audire mibi quoque sa- 
pientem Salomonem : « Vade ad talem formicam, o 
piger * ; » et Philotheo lllic inquisito et formicarum 
antro ubi invenitur aurum, scrutare divitias Deo gra- 
ias, ct esto beatus mercator, congregataque illinc 
quzestuosa bona divide egentibus, non, foriicarum 
instar, colligens quz in via sunt, sed celeriter cur- 
rens ad optabilem circuitum wbi inveniuntur qui 
maxime expetenda studio nundinantur, ut. eL ipse 
divitias, quas bonus paterfamilias Ueus 4 nobis 
thesaurizari optat, lucrifacias, et convenientia iis 
qui emunt vendas. 


5. Ea igitur. fuit. Philothei, Deo carissiui, terra 
patria, suo ipsius nomine memoriam revocans zeli οἱ 
studii illius in spiritualia opera ; patrem autem cjus 
nemo dicet suam dedecuisse progeniem. Licet enim 
etiam ex non bonis nonnunquam boni gignuntur, 
^ie tamen non perlatuisset accuratam liistoriz dili- 
ligentiam pater omnino dissimilis optimo filio, sed 
in exemplum factum esset. ille, et in contumeliam 
insignitus esset qualis qualem genuisset, spina sci- 
licet. rosam, hyoscyainus anemonem, bestia fera 


! Prov. vi, 6, 


βαστάζων ἐγὼ xal τοῦτό ye χαὶ µόνον σεμνυνόµενος 
(ἔργοις γὰρ τίς ἂν εἴη τούτῳ ἑνάμιλλος ;) εἰς τὸν 
λόγον τοῦτον ἐμαυτὸν καθῆχα : Φιλόθεος, ὁ τὴν ἔπω- 
γυμίαν τῷ ὄντι ἐπαληθεύων  Φιλόθεος, ὁ ἐγγράφας 
μὲν ἑαυτὸν elg πιστὸν δοῦλον Θεοῦ xal ἀγαθὸν ϐε- 
ῥάποντα, χληρονομήσας δὲ, φίλος θεῷ χλτθῆναι πρὶς 
ἰσοκλτρίαν ἀποστολιχὴν, xal ἀχούσας xai αὐτὸς 
ἐχεῖθεν τό’ Οὐκέτι δοῦλόν σε χαλῶ, ἀλλὰ φίλον, 6; 
xai εἰδότα πᾶν, ὅπερ ἐγὼ ποιῶ, xal ἄλλους εἰς ἐμὴν 
καταρτίζοντα µίμησα, καὶ τὰ ἐμὰ διδασχαλικῶς ἐγ- 
καλύπτοντα μυστήρια: ὅτι μηδὲ ἔστι φθόνος, τῷ 
κρεΐττονι τὸν αὐτοῦ νοῦν προάγειν ἐχφαντοριχῶς iv 
τῷ διανοίγειν Γραφάς. Φι)όθεος τὸ ἐμὸν θαῦμα χαὶ 
μέλημα, μᾶλλον μὲν οὖν τὸ χοινὀν. Οὐ Ὑὰρ ἄν τις 


B οὐκ ἂν, πάντως οὐδεὶς, μαθὼν τὰ ἐχείνου, ἁπόσχοι-ο 


ἂν τοῦ θαυµμάζειν τὺν vtov τοῦτον, ef τι χρῆ καὶ ἐν 
τῶν περὶ γῆν χαραχτηρίσαι τὸν ταῖς ἀρεταῖς οὐρά- 
vtov, 

δ'. Ἔνεγχε μὲν 'Aoxavh χώρα, ἣν Ἶρεσε τοῖ; ὕστε- 
gov ὀνομάξουσι, χαλὸν Ὀψίχιον, yt πολυτενἠς εἰς 
μιλιασμοὺς καὶ πολυτελἠς xal εὐδαίμων, πάλαι μὲν 
xai λίαν περίπυστος, φέρουσα δὲ xal εἰσέτι νῦν τοῦ 
πρωτοθέτου ἐχείνου χαλοῦ χαραχτῆρας πολλοὺς, xoi 
οὐδὲ ἀγεννεῖς, xol μάλιστα τὸ τῶν ἐγχωρίων ἔμτει- 
βοπόλεµον. Καὶ οὕτω μὲν, ὡς ἓν στενῷ δηλῶσαι, 
σεμνότητα ὁ ἅγιος ἐπισύρεταί τινα xa διὰ τὸν xav 
ἔθνος ἀρετὴν, δι) ἣν οἱ ἐχεῖ ἁπολεοντιοῦσθαι BóEatev 
ἂν, ὅτε οἱ τῆς ΄Αγαρ χύνες ἐπιτρέχειν τοῖς τοῦ Θε.ῦ 
ποιμνίοις προτίθενται. Ἐὰν δὲ fj προενεγκοῦσα τοῦ- 
τον κώμη ἑτεροῖόν τι φαντάζῃ, Μύρμτξ ἔπιχαλου- 
μάνη, xai διὰ τὸ τοιοῦτον ὄνομα ὑποδάλλῃ κατὰ τῶν 
πατριωτῶν μυρμµηχολέοντος vónpa , ἀλλὰ τοῦτο μὲ, 


“ἐρεῖτις ἕτερος κατλ τὸ παρατυχόν * ἐμοὶ δὲ ὁ Mópus E 


xop τὸ τοῦ ἁγίου πάτριον ἔδαφος εἰς σύμδολον τέ- 
strat πᾶνυ σεµνόν. Δοχῶ γὰρ ἐνταῦθα ὑποφωνοῦν- 
τος ἀχούειν χἀμοὶ τοῦ πανσόφου Σρλομῶντις- « "104 
πρὸς τὸν τοιοῦτον µύρμηκα, ὦ ὀχνηρὲ, » xa τὸν ἐχεῖσα 
Φιλόθεον ἱστορήσας xal τὴν Ev ἐχείνῳ χρυσῖτιν μυρ- 
μηχιὰν, µετάλλευε πλοῦτον 8e oXov, xal Tvou 
μαχαριστὸς ἕμπορος * xal συλλέξας ἐχεῖθεν πλουτο- 
ποιόν τι χαλὺν, διαδίδου τοῖς χρῄζουσιν, οὐ μυρμη- 
χίζων τὰ εἰς ὁδὺν, ἀλλὰ ταχὺς τρέχων εἰς τὸ εὐχταῖο» 
χατάντηµα τοῖς ἐμπορευομένοις τὰ σπουδαιότατα : 


p ὅπως xoi αὐτὸς πλοῦτον χερδήσῃς, ὃν ὁ ὀγαθὸς οἱ - 


χρδεσπότης θεὶς θησαυρἰζεαθαι quist, χαὶ τοῖς ἆγο- 
ῥάδουσι πωλ{σῃς τὰ πρ΄σφορα. 

5’. Καὶ τοιαύτη μὲν τῷ θεοφιλτάτῳ Φιλοθέῳ xat 
ἡ πατριῶτις γη, µνήµων αὐτῷ γινοµένη τοῦ φιλοπό- 
voc ἐργάζεσθαι τὰ πνευματιχά᾽ γεννήτωρ δὲ, οὐχ ἂν 
εἶποι τις, ὡς οὐκ Tv αὐτῷ κατὰ λόγον τοιούτου γεν- 
νήματος, El váp ποτε xai ἐξ οὐκ ἀγαθῶν ἀγαθοὶ 
φύονται, ἁλλ᾽ ἐνταῦθα οὐχ ἂν διέλαῦς τὴν τὶς 
ἱστορίας ἀκρίδειαν πατὴρ ἀνόμοιος προαπεκθὰς 
vli οὕτω χα)ῷ : ἀλλὰ ἔπεσεν ἂν cl; παράδειγµα 
xai ἐκεῖνος, xal παρεσηµάνθη, ὁποῖος αὐτὸς (v, 
ὁποῖον ἀπέτεκεν, ἄκανθα δη)αδΏ ῥήδον, ὑοσχύχμος 


157 


LAUDATIO S. PHILOTHEI OPSICIANT. 


h6- 


ἐνεμώνην, 0ἡρ ἄγρως ἄνθρωπον ἴλαρὺν, νὺξ ἡμέραν, A hominem mitem, nox diem, et si qua res alia prava 


xai εἴ ει τοιοῦτον σεμνὸν ἀντίθετον. 

ς’. Νῦν δὲ fj τῆς παλαιᾶς ἱστορίας ἑπιδρομάδην 
ἐπέλενοις ἁποσιωπήσασα τὸν πατέρα, νοεῖν ἡμῖν 
ἀφΏχεν ix τῆς γεννησαµένης μητρὸς καὶ τὸν ἄνδρα. 
Καλλ γὰρ iv γυναιξὶν ἐχείνη. xai ὁποίαν διατυποῖ 
Σολομῶν, ἐν οἷς τὴν ἀνδρείαν γυναῖχα διαζωγραφεῖ. 
Κάλλος μὲν οὖν αὐτῆς Ἱστορῆσαι χαὶ δεξιότητα τὴν 
εἰς ἔργα, οἰχωφέλειαν, καὶ τὸ φίλανδρον, xai τὸ 
ἐχόλουθον σῶρρον, χαὶ ὅσα ἕτερα γυναῖχα χοσµίαν 
ἀἁκαρτίζει, πλατὺν ἂν διαπετάσοι λόγον, ἁποχναίοντα 
τὴν ἀχρόασιν  ἀρχεῖ 66 µοι, τὰ πάντα κεφαλαιώ- 
σασθαι, εἰπόντι συνεκτυγµένως, ὅτι πάντα, ὅσα θεῷ 
φίλα, προεχειρίζετο” καὶ fjv τρόπῳ τοιούτῳ φιλερ- 
γὸς, ταὐτὸν δὲ φάναι, ἀγαθουργός. ᾽Αμέλει, xal χατά 


rei Ἰηθρί opponi potest. 

6. Nunc vero antiqua híistoriz succincta narratio, 
que de patre obticuit, nobis ex matre virum ipsum 
dignoscendum reliquit. Pulehra enim illa inter mu-- 
lieres, et qualem depingit Salomon, mulierem for- 
tem describens. Pulchritudinem autem illius nar- 
ranti, et solertiam in operibus, frugalitatem toti 
familie utilem, amorem erga virum et consequeu- 
tem. temperantiam fuse lateque esset. promenda 
oratio, Uedioque afüiciendi audientes. Satis autem 
wnihi est si. cuncta summatim repetam et breviter 
dicam quicunque Deo grata sunt illam. exhibuisse. 
Erat igitur amans operis, aut ut idem dicam, boua 
operans. Sane qussi divinitus tale obtinuerat no- 


τι θεῖσν τοιαύτην ἔλαχε χλῆσιν. θεοφίλαν γὰρ ol τε- D men. Theophilam enim parentos ejus. ipsam voea- 


Χόντες αὐτὴν ὠνόμασαν, ustabóvtec τῇ θυγατρὶ τέως 
μὲν ὀνόματος προσφυοῦς αὐτοῖς, ἐξ ὧν elpyátovto: 
ὕστερον δὲ καὶ πράγματι τῷ ἐξ αὐτῆς τὸ τοιοῦτον 
ἐπισφραχίσαντες ὄνομα, otc τὴν παΐδα τρέφοντες 
θεοφιλῶς ἐξεπαίδευον. Τοιαύτη Dh ἐἑχτραφεῖσα f) 
µήτηρ, χαὶ ὡς θεῷ φίλον διεσχευασµένη ταῖς ἀρεταῖς, 
xal τὸν τοῦ θεοῦ φόδον iv γαστρὶ λαδοῦσα, πρότε- 
ϱ0ν ix διδασχαλικοῦ σπόρου, εἴἶτα xai ὠδινήσασα, 
ος ἐπονεῖτο κατὰ ἐγχράτειαν, xal ἐπὶ τούτοις 
τεχοῦσα πνεῦμα σωτηρίας, xai ἄλλως δὲ φύσεως 
ἀκολουθίᾳ "alla συλλαθοµένη ἐν γαστρὶ ἑχείνη χα- 
θηγνισµένη πνευματιχῶς, προήγαγεν ἀχολούθως xal 
παιδίον, Ἠνεύματι ἁγίῳ πρέπον εἰ; ἑνοίχησιν. Διὸ 
προσφυῶς xal αὑτὸ Φιλόθεον παρωνόµασιν ὲξ ἑαυτῆς, 
ἐντεῦθεν ἁρξαμένη τὸν καθήκοντα µητρόθεν χλῖρον 
ἀποδιδόναι τῷ vli, ἵνα τοῦ κατὰ γῆς ἔρπειν ἀνασφή- 
λας, xal «lv ἀνθριοπίνην διάλεκτο» χατορθώσας, xoi 
Υνοὺς, οἵου µετείληχεν ἐχποδῶν ὀνόματος, ἀποξέῃ 
φερωνύμως τὸν φυσιχὸν ἀνδριάντα πρὲς τὸθειότερον, 
αἰδούμενος ὄνομα οὕτω καλὸν καὶ θεῖον ἀχρειοῦν 
φευλότητι πράξεων. 

Q'. Kol τοἶνυν οὖκ ἑνέλειπεν ἐξομοιῶν «fj κλήσει 
τὸν πρᾶξιν, xal σκεύδων θειότητος εἶναι χατ ἄμφω, 
καὶ ὥσπερ ὀνόματε, οὕτω καὶ πράγματι φιλοσοφῶν 
τὴν θειότητα. xal ἐπιγραφόμενος οὕτως εἰς θεἰαν 
εἰχόνα, xai θιῷ εἰς «b πᾶν ἀνακείμενος: οὗ πρὸς 
µέμησιν ἀνωφορεῖσθαι θέλων, χαὶ τὸν κάτω ύπερα- 
ναθαίνειν ἄνθρωπον, xaX οὑράνιος εἶναι εἶχε μὲν 


verunt, filia primum nomen imponentes congruum 
operibus quibus Ipsi dediti erant, deinde vcro eo- 
dem insignientes nomine, ob propria ipsius opera, 
illam a se pie educatam. Porro sic instituta mater, 
atque, ut Deo placet, adornata virtutibus, primum 
concepto Dei timore ex doctrius semine, deinde cum 
continentie labore parturiit et sic spiritum salutis 
peperit. Proterea naturz legibus filium concepit. 
in utero, spiritualiter purificata, ideoque peperit 
infantem, in quo Spiritus sanctus convenienter in- 
habitaret. Idcirco et ipsum suo ipeius nemine Phie» 
lotheum apte vocavit, bine incipiens decentein ex. 
matre hazreditatem dare filio, ut cum jam humi re- 
pere desiisset, humanasque voces reddere ince- 
pisset, et cognovisset quale sortitus esset jan» nomen, 
exspoliaret, ut nomen decebat, naturalem imaginem 
diviunioremque indueret, veritus ne tam pulchrum. 
et divinum nomen ceorrumperet nequitia ope- 
rum. 


7. Non cessavit gitur nomini facta adirquare, et 


: eniti ut per utraque Dei esset, et queinadmedum 


nomine, ita etiam opere Deum amaret, divinam in 
se efformans imoginem et emaino Deo devotus ; 
cujus ad imitationem se erigere, et iuferiorem ho- 
minem superare, cclestisque fieri, eupiens hoc re- 
vera asseculus est, et contemplatione privata out: 


αὐτὸ, καὶ διὰ θεωρίας ἰδίᾳ τε, πᾶσαν ἀγαθότητα τι- Ὦ nem benitatem, t3nquam mel, apis instar, con(i- 


θειθώσσων δίχην µελίσσης, xal διὰ συνεχοῦς δὲ 
µαθήσεως xal ἀναγνώσεως χειμηλιούμµενος ἀρετὴν 
ἅπασαν. Οὐκ ἔφερε γὰρ, μὴ συχνὰ ταῖς ἱεραῖς Γρα- 
φαῖς ἐντρίθεσθαι, xal ἁδολεσχεῖν ἐν τοῖς τοῦ Θεοῦ 
δικαιώµασι, τὰ πολλὰ xal εἰς τὸ χοινὸν θαµίζων τῆς 
ἀρετῆς διδασχαλεῖον, καὶ ταῖς ἑθίμοις τῶν πανηγύ- 
ρεων συγγινόµενος, xat ταῖς ἔχεῖ πανδαισίαις ἑντρυ- 
φῶν χατὰ πνεῦμα εἰς χόρον, xaX τὰ μὲν σιτιζόµενος 
αὐτὸς, τὰ δὲ χαὶ ἑτέροις ἁποφερήμενος, χαθὰ καὶ ἓν 
εὐαγγελιχῇ σπυρίδι περισσευµάτων, ἅπερ ὁ θεὸς εὖὐ- 
λογεῖ. Συνεπελαμδάνετο δὲ εἰς πλέον αὐτῷ τοῦ κατὰ 
θεωρίαν, ὡς £^6£0r, φιλοσοφεῖν καὶ ἀνάγεσθαι εἰς τὸν 
Ὕψιστον, xai τὸ εὐεπήθολον ἔμπραχτον, οὗ µέρος 
εὑεργὸν xai τὸ τῆς γαστρὸς ὑπύκενον. Ἐξαντλῶν γὰρ 


ciens, et'omnes virtutes assidua lectione οἱ studio 
sibi comparans. Non potuit quin assidue ad sa- 
cras incumberet Scripturas et meditaretur in justi- 
ficationibus Domini. Frequenter ad. communem 
virtutis conveniebat seholau consuetisque aderat 
ceetibus, et in Jautis illis conviviis spiritualiter ob- 
lectabet se ad sstielatenm, e»ginalusque ipse hino 
ad alios deferebat, quasi in. cvangelica sporta abun- 
dantiarum, que Deus benedicit. Contigit autem ei, 
ut in dies ad theoriam, uti diximus, magis philoso- 
pharetur, et sese erigeret ad Altissimum et ad. il- 
lam felicem activitatem, qui, ventre neglecto, ad 
virtutem tendit, Exhauriens enim semper vas cor- 
poris omnibus superfluis humoribus, et ita tcrre- 


147 


EUSTATIIIL THESSALONICENSIS ΝΕΤΗΟΡΟΙΜΤΑ 


148 


num pondus alterans jejuniis, enitebatur terram A ἀεὶ τοῦ χατὰ σῶμα χεραμείου πᾶν, 530v ἔνιχμον καὶ 


more angeli et juxta Evangelii proscripta trensvo- 
lare, indignum seipso judicans inscribi quidem Deo 
clarum, altissimo Patri. luminum, adhaerere vero 
terr: ma:ri οἱ coelestibus praeferre terrestria et 
humilia. 


8. Cum sic terram contemneret et ad nullam rem 
terrenam pronus essei, quomodo non etiam per 
orationes ad simile prospere progrederetur bonum? 
Perseverabat igitur diu stans, manibusque extensis 
ad illum qui sursum ipsum trabere poterat, post- 
quam recte ambulasset, ürmiter stetisset, et ad 
eum manus simul et totam animam elevasset. Et 


ito quidem omnino in excelsis versabalut : si vero B 


aliquando super terram, propter alfinitatem, non 
neglexit erectam hominis slaturam, sed potius 
conservavit el terrze genitrici sese accommodavit. 
Porro hoc perüciebat, genua flectens continenter, 
et cito erigens se, illud quidem ut terrestris et ad 
terram rediturus hoc vero, ut quasi planta ccelestis 
esse videretur Accidebantque ei fere siue molestia, 
quamvis frequentes, casus illi et erectiones inter 
erandum; nam pre nimia carnis macie, quam 
temperantia pepererat, cito sanctus erigebat se, 
ita ut facilius exurgeret se quam genua flecteret, 
quemadmodum pulcher ramus paululum flatu in- 
curvatus, cito erigitur. 

9. Quid igitur? Numquid carnem exhauriens et 
cvacuans, ceterum inde quastum faciebat sicut 
avari, el horreum genuinum vacuum dimittens. 
complebat exterius et addictitium, et forsan illud 
everlere meditabatur, majusque suscitare? Nequa- 
quam. At terra et diviti quae ex illa sunt et reli- 
qua vitze compendia a Deo benedicta, plenum illum 
faciebant omnibus quz terrestribus exoptanda vi- 
dentur; beneficentia autem οἱ humanitas evangelico 
soperaddita mandato, per quod invitatur cordatus 
homo ad deponendum superfluum in vita pondus, 
et dividendum pauperibus, ut ita expeditus in viam 
divinam et vere rectaur, licet aliquo modo asperam 
initio ingredientibus, serviat Deo ad meliora du- 
centi, sancto suaserunt ut sua bona effuuderet. in 


ὑγρὸ»ν, 6v οὗ πλαδαροῦται ἄνθρωπος, xal οὕτω χου- 
φίζων τὸ γἠϊον βρῖθος νηστείαις, ἐφιλονείχει τῆς γῆς 
ἀγγελιχῶς ὑπερίπτασθαι, ἀνάξιον ἑαυτοῦ χρίνων, 
ἐγγράφεσθαι μὲν εἰς «Dev Θεοῦ, τοῦ τῶν φώτων 
ὑψίστου Πατρὺς, προστετηκχέναι δὲ τῇ μητρὶ γῇ, καὶ 
τοῦ αἰθερίου ἀνθαιρεῖσθαι τὸ πεδινόν τε xal τα- 
πεινόν. 

η. 'O δὲ cto τὴν γην περιφρονῶν, καὶ πρὸ; µη- 
δέν τι τῶν χατ᾽ αὐτὴν χεχυφὼς, πῶς οὐκ ἂν xoi δι) 
εὐχῶν εἰς τὸ ὅμοιο» εὐοδοῖτο χαλόν ; Εσχόλαζε τοίνυν 
xai ποδῶν ὁρθίᾳ στάσει ἐφ᾽ ἱχανὸν, xal χειρῶν ἄνα- 
τάσει πρὺς τὸν ἄνω δυνάµενον ἕλχειν τὸν χαὶ ἀσφα- 
λῶς βεδηχότα, xai στερεῶς ἑστῶτα, xax χεῖρας ἅμα 
xaX Ψυχὴν ὅλην πρὸς αὐτὸν ἀνατέίνοντα. Καὶ οὕτω 
μὲν ὅλος ἦν τῆς ἀνωτάτω ὑψώσεως * εἰ δὲ που xol 
τῆς γῆς διὰ τὸ φυλετιχὸν συγγενὲς, ἐἑποίει μὲν xol 
αὐτὸ, οὐχ ὥστε μὴν xal ἀχρειῶσαι v ἀνθρωπιχν 


᾿δρθιον, ἀλλά χαὶ αὐτὸ φυλάξαι, xal τῇ μητρὶ vf χα- 


ρίσασθαι. "Hvus δὲ αὐτὸ, Υόνατα κλίνων συνεχῶς, 
καὶ ταχὺ ἑξανιστάμενος, ἐχεῖνο μὲν γῆς xal εἰς γῆν, 
τοῦτο δὲ ofa xal φυτὸν πεφιλοσοφηµένος οὐράνιον. 
Καὶ εἶχον αὐτὸν f) τοιαύτη πυχνὴ εὐχταία πτὼσίς τε 
xai ἀνάστασις xai σχεδόν τι xai δίχα πόνου ' τὸ Υὰρ 
ἐξ ἐγρχατείας ὑπέρισχνον τῆς σαρκὸς ταχὺ τῆς γῆς 
ἁπανίστα τὸν ἅγιον, ὡς εὐπετέστερον εἶναι τοῦ xa- 
τακλιθῆνσι τὸ ἀνανεῦσαι, χαθά που χαὶ θάλος εὐφυὲς 
βραχύ τι χύφαν ix καταπνοῆς, εἶτα θἄᾶττον ἀνατρέχει 
πρὺς τὸ εὐθύ. 

Q'. Τί δὲ ἀλλά τὴν σάρκα ὑποχεγῶν, xal εἰς λαγα- 
pàv ἀποχαθιστῶν, ἐχρηματίκετο ἄλλως ἐντεῦθεν χατὰ 
τοὺς χίµθικας, xai τὴν σύμφυτον ἀποθήχην διάχε- 
voy ἀφιεὶς, ἀνεπλήρου τὴν ἔξω xal πρόσθετον , xal 
που xal καθελεῖν αὑτὴν ἐμελέτα xal ἀνεγεῖραι µεί. 
ζονα; Οὔμενουν. Ἁλλ' ἡ μὲν γη xal ὁ EE αὐτῆς 
πλοῦτος xal ἡ Aon κατὰ βίον μέθοδος, εὐλογουμένη 
παρὰ θεοῦ, μεστὺν αὐτὸν ἐποίει πάντων, ὅσα µαχα- 
ριστὰ τοῖς περὶ viv * τὸ δὲ χοινωνιχὸν καὶ φιλάλλη- 
λον xai Φφιλάνθρωπον, τῇ εὐαγγελιχῇ παραγγε)ίᾳ 
προσαυξόµενον OV fic προχαλεῖται ὁ ἐχέφρων ἄνθρω- 
πος, ἀποτίθεσθαι τὸν περιττὸν Ev βίῳ φόρτον, xal 
ἀνατιθέναι πτωχοῖς, xal οὕτω γινόµενον εὔζωνον εἰς 
ὁδὸν θείαν,͵ καὶ ἀληθῶς εὐθεῖαν, εἰ xaX ἄλ)λον τρόπον 
τραχεῖαν τὰ κατ ἀρχὴν τοῖς ἑλομένοις ἀκολονθεῖν 


czleros, et ea qu'e ex Dei sortitus erat iuniflceu- p προηχουµένῳ τῷ θεῷ εἰς «à κρείστονα, ἔπειθον τὸν 


tia transferret in consimiles, el talibus horreis 
(ventrem dico pauperum) crederet quicunque 
Deus largHer suppeditabat, Et hioc erat quasi. fons 
perennis et jugiter ellluens. Scaturiebant enim san- 
cto ex infinitis Dei thesauris utilia; ille vero pau- 
cis in terram suam, carnem, ipfusis, quantum δα” 
tis erat ut humectaretur et berba virens repullula- 
ret, qualem quoque beatus David diligit, in. tali 
nimirum terra florida a Deo constitutus, reliquum 
fontem dimisit ut pinguefaceret alia loca, et sulve- 
ret siccitatem quam penuria pauperibus giguit. Et 
hxc dona nec simulate ab illo ficbant (uisi quis di- 
cat eum qui exiit seminare seinen suum palam, spe 
majoris a Deo collectionis, siniulate seminare) πὸ- 


ἅγιον . ἐξ αὐτοῦ χλίνειν εἰς ἑτέρους τὸ ἀγαθὸν , xal 
τὸ ἐχ Θεοῦ φιλοτίµηµα µετάχειν εἰς τὸ ὀμόφυλον, 
xai τοιαύταις ἀποθήχαις (γαστέρες δὲ αὗται πενήτων) 
π:στεύειν͵ ὅσα ὁ Ob; ἐνεδαφιλεύετο. Καὶ ἣν τοῦτο 
πηγῆς ἀεγνάου καὶ ἀποῤῥύτου µέμηµα. Ανέθλυζε 
μὲν γὰρ τῷ ἁγίῳ Ex τῶν ἀδύσσων τοῦ Θςοῦ ταµείων 
τὰ λφονα" ὁ δὲ ὀλίγὰ τῇ περὶ αὐτὸν vf, τῇ σαρχὶ, 
ἐπιχέας, εἰς ὅσον ὑγράνασθαι τὸ [xavbv, xol χλόην 
ἀναθῆλαι, ὁπνίαν xat ὁ µαχάριος Aautó ἀγατᾷ, σχη- 
νοῦντος αὑτὸν τοῦ θεοῦ εἰς τόπον τοιοῦτον χλοξρὸν, 
τὸ λοιπὸν τῆς πηγῆς ἐξέπεμπε, πιαίνειν τὰ ἐφεξης, 
χαὶ λύειν αὐχμὸν, ὁποῖον ἡ πενία τοῖς ἑνδξέσιν ἐπι- 
Φηφίζετχι. Καὶ fj τοιαύτη ὃόσις αὐτῷ ἑγίνετο οὔτε 
ὑποκριτιχῶς (:l μή τες καὶ τὸν ἐξελθόντα σπεῖραι τὸν 


149 


LAUDATIO S, PHILOTHEI OPSICIANI. 


150. 


σπόρον αὐτοῦ εἰς bmójiov ἑλπίδι συγχοµιδῆς πλείο- Α que parca manu. Ne venulam quidem terra aui 


vog τῆς διὰ Θ«οῦ, προφάσει λέξει σπείρειν), οὐδὲ μὴν 
πεφεισµένῃ χειρί. Οὐκ ἐφίλει γὰρ οὐδὲ φλέδιον γῆς 
Ἡ πέτρας ἰσχνὸν, εἰς ὅσον μὴ προῤῥέει θεραχείαν 
δίφους. ᾽Απῆν δὲ ἑἐκείνου xal τὸ àv τοῖς τοιούτοις 
ἄγριον. Ἡετεδίδου γὰρ μετὰ ἱλαρότητος, ὁποίαν φιλεῖ 
sb, ὁ χαὶ ἑλεημοσύνην ἀγαπῶν χαὶ δότην οὐ τὸν 
ἁπλῶς, ἀλλὰ τὸν ἱλαρόν. Kat ἣν καὶ αὐτὸς οὕτω,πο- 
ταμὸς ἐλεημοσύνης, χροτῶν χειρὶ χατὰ τὸν Ψαλμῳ- 
δύν. Ἔχαιρε yàp ἐλεῶν, xal ὡς οἷον ἐχρότει χαρµό- 
συνον, οὐ δαπανᾷν δοχῶν, xai τὸ ταμιεῖον ἀφιέναι 
χενὸν, ἀλλὰ πλουτίζεσθαι, xal μεστὸς εἶναι, ola 
ἀναπληροῖ τοὺς χρῄζοντας, τὸ δὲ μεῖζον εἰπεῖν, 
θεὸς Υίνεσθαι, εἴπερ ὁ εὐεργετῶν θεὸν μιμεῖται εἰς 
δύναμιν. ΝΜᾶλλον μὲν οὖν αὐτὸς ἡγαλλιἄᾶτο διδοὺς, 


ἅπερ ἄλλος τις λαμδάνων * καὶ fjv ὄρος αὐτῷ πλούτου B 


τὸ δανείζειν θεῷ, οὗ µυριότοχος ἡ ἀνταπόδοσις. 

V., Καὶ οὕτω μὲν αὐτὸς βίου πορισμὸν τὸ ἁποδιοῦν 
τοῖς ἀδελφοῖς ἔχρινεν, εἰς Θεοῦ κρίνον ἀποκαθιστᾶν 
ἑαυτὸν γνωμµατεύων, εἴπερ ἐνδύει γυμνοὺς, xol πό- 
ó26 εὐθετίζειν εἰς Εὐαγγελίου ὁδὸν µεθοδεύων, εἰ τοὺς 
ἀνυποδέτους περιστέλλει, xal βρῶμα λογιζόµενος οἱ- 
κεῖον, εἰ χορηγεῖ τοῖς δεοµένοις τὰ ypforpa, xol 
οὕτως ἐχπληρῶν xat αὐτὸς ἀποστολικῶς τὸ πᾶσι τὰ 
πάντα γίνεσθαι, Ἐπεὶ δὲ πολλαὶ ὁδοὶ πρὸς τὴν τῆς 
ἀρετῆς ἀχρόπολιν, εἰς fjv ὁποῖα καὶ Θεοῦ ὄρος à µὲ- 
qas Φιλόθεος ἀνατείνων τοὺς ὀφθαλμοὺς, xal τὴν 
ἐχεῖθεν βοήθειαν προχαλούμενος, αὐτῆς ἐγλίχετο, 
xal τὴν ἐχεῖ ἀνάδασιν διὰ πάντων ἑπραγματεύετο 


(δοχεῖ δὲ τοῖς πλείοσιν ὑπερέχειν τῶν ἄλλων ὁ povt- c 


pn; xal ἀπέριττος βίος, καὶ τὸ μηδὲν ἔχειν, ἀλλ' 
ἕκασταν ἄνθρωπον µόνον ἑαυτὸν ἐπισχέπτεσθαι: xal 
διὰ τοῦτο ol ἀναχεχωρηχότες τόποι ζιτοῦνται xol 
ἐρημάξονται, πολλοὶ δὲ καὶ. σπηλαἰο:ς διὰ τοῦτο ἔαυ- 
τοὺς παραδύουσι, χρυπτόµενοι τὸν ἄνθρωπον, xal 
el; γῆς ὁπὰς παραδύονται, xal ἄλλα ποιοῦσι, δι ὧν 
ἐχφευξοῦνται τὰς ἀγορᾶς, καὶ τὸν ἐν βὲρ φανητια- 
σμὸν, xal τὴν σύγχυσιν, τὸ πολιτιχὸν xal σύμδιον 
ὀχνοῦντες φιλεῖν, ὡς μὴ δυνάµενον προσάχειν θεῷ), 
αὐτὸς xai τἆλλα μὲν πολλὰ σχεψάµενος, ἐπέχρινε 
χαὶ ἀπεδέξατο, xal ἀναθάσεις bv τῇ καρδίᾳ διατιθε- 
µένας εἶναι, xoY αὐτὰ πρὸς «hv Όψιστον ἀρετὴν 
Εθεώρησεν’ οὐκ ἐξουδένωσε δὲ οὐδὲ τὴν προγονικὴν 
ῥωὴν, καθ ἣν πατέρας ἔσχομεν τοὺς ἀρχεγόνους 


petrx: tenuem amabat, nisi in sitis remediam pro- 
flueret. Neque in his asperitas olla apparebat. Da- 
bat enim cum hilaritate, qualem Deus diligit, qui 
eleemosynam amat et datorem, non simpliciter 
quidem, sed hilarem. Itaque ipse erat flumen elee- 
mosynz, plaudens manu, juxta Psalmistam *. Gau- 
debat enim miserans, et fere cum exsultatione 
plaudebat, non dilapidare divitias sibi visus et va- 
cuum dimittere thesaurum, sed dives et plenus- 
esse, dum egentes impleret, et ut majus dicam,. 
Deus fleri, si quidem qui beneflcus est Deum imi- 
tatur. quantum in se est. Magis igitur exsultabat 
ipse dans, quam quivis alius accipiens; et hic finis 
divitiarum erat οἱ, Deo fenerare, qui millies feenera 
reddit. ' 


10. Hta ipse vite luerum judicabat emori fratri- 
bus, opinans seipsum statuere, Dei lilium, si co- 
operiret nudos, pedes ad Evangelii viam aptare 
meditans, si discalceatorum pedes ornaret, escam 
sibi ministrare se putans, si utilia praberet indi- 
gentibus, et apostolicum sic adimpleus iandatum 
ut omnia omuibus fiamus. Quoniam autem multe 
gunt vie ad virtutis arcem, quam magnus Philo- 
theus affectabat, ad illam tanquam 2d Dei montem 
manus extendens et inde invocans auxilium, et ad 
eam ascendere omnimode satagens (videtur au- 
tem plerisque superare alias monastica et pau- 
per vita, qua nihil possidet homo, sed quemvis 
alium tanquam seipsum considerat ; ideoque reces- 
sus et solitarii qu:zruntur loci, multique in spe- 
luncis nemini notis ob hauc causam seipsos abs- 
condunt, et ju foramina terr» irrepunt, et alia 
agunt, ut fora devitent, nec in vita appareant, nec 
in conturbatione vivant, societatis el convictus. 
amorem reformidantes, quippe qui non possit ad- 
ducere ad Deum), ipse cum alia multa examinas- 
set, hanc approbavit vitam el amplexus est, videns 
ascensiones in corde suo dispositas csse et eas 
quidem ad altissimam virtutem; nec primitivam 
quidem vitam despexit juxta quam patres habui - 
mus antiquos progenitores. Cogitavit enim specta- 
culum esse quodammodo vitam nostram, huicque 


προπάτορας. Συνελογίσατο γὰρ, θέατρον εἶναί τι καὶ D spectaeulo δρεοίαίοτὀδ complodere quicunque 6ο” 


τὸν xaÜ' ἡμᾶς βίον, θεαταῖς μὲν cvyxpocoJusvov τοῖς 
χαθ᾽ ἕχαστον τῶν βιούντων ἀνθρώπων, ἀγωνοθέτῃ δὲ 
βραθευτῇ τῶν ἄθλων πρυτανευόµενον τῷ µεγάλῳ θεῷ, 
ἀεθλευταῖς δὲ πονούμενον τοῖς ὅσοι ζῶσι xax' ἀρε- 
τὴν, olg 6 ἁγὼν οὗ πρὸς σάρχας, ἀλλὰ πρ)ς τὰ πνευ- 
ματικὰ τῆς πονηρἰας, Qv σπούδασµα, προσθάλλειν 
ἀνθρώποις, xal χαταδάλλειν, χαὶ οὕτως αὐτοῖς ἀεὶ χα- 
Όίστασθαι εἰς ἀντίπαλον. Διὸ χαλὸν μὲν εἶναι, xai εἰ 
καταµόνας ἁποδυσάμενός τις πυγμαχεῖ καὶ ν.κᾷ 
χατὰ τοῦ δαιµονίου φύλου, μόνου τοῦ παµμθασιλέως 
ἐφορῶντος θεοῦ, εἰς ὃν ἅπας ἀθλητὴς ἀνατείνει τὸν 
νῦν, τὸ πάντιµον στέφος ἐχεῖοεν ἐχδεχόμενος, ὃ 


* Psal. acvri, 8. 


litariam vitam agunt, iiladque summo a Deo admi- 
nistrari tanquam a designatore et instructore cer- 
taminis premiorumque arbitro, hos vero athletas 
decertare quicunque juxta normarp virtutis vivunt, 
quibus certamen non adversus carnem, sed adver- 
sus àpiritus nequiiixe, quorum studium est irruere 
in homines et evertere, et sic adversus illos sem- 
per consistere hostiliter, ldcirco pulchrum esse 
censebat, si quis privatim etiam exutusque luctatur 
adversus dzemoniorum genus, et vincit, Deo sumuo 
rege contemplante solo, ad quem omnis atlileta 
mentem dirigit, inde excipiens honoratiasimai cc- 


151 


EVSTATHIJ THESSALONICENS!S METROPOLIT.E 


152 


ronam, qui? bujusmodi victures ornat; oportere Α τοὺς τοιούτους vtxneópouc xocpet: χρῆναι δὲ ἄλλως, 


aulem preterea coram innumerie testibus omni 
certamine superare, ceterasque perficere pugnas 
spirituales. Ita enim ille qui coram innumeris oculis 
prosternit inimicum, non confundelur coram soli- 
tariam vitam agente, superabit autem, ut opinor, 
praclaro facinore. Solitarius euim quasi per pla- 
num curriculum, nullo interposito impedimento, et 
luctatur, οἱ currit, et pugnat, et eztera certaminis 
facit ; servus autem Dei qui medias per mundi vias 
certat, substratis tribulis, quos et semper gignit et 
acuit incomposita -vita, subjacentibusque iunume- 
ris petris offendiculi, certat; ideoque post victo- 
riam habet majus ornamentum, prztereaque et 
alios ad eumdem zelum provocat, et ita multiplicat 


secundum Deum principes. Si vero qui solitafium B 


athletam videt in. abscondito, retribuit manifeste, 
nonne ei qui manifeste certat, et sic effuglt : « Vae 
soli 5, » et lapsum irreparabilem justitiam reddet 
prater remunerationem? Sic οἱ pulcher est (sol 
est enim), quaudo sub terram iter facit, neque 
quisquam in eum oculos injicere potest; sed om- 
nino pulchrior est cum post ortum pulchra facit 
quicunque intuetur, quibus eum Deus lucere jus- 
ait usque ad occasum. Sunt autem Dei quoque in- 
visibilia; nobis vero incomprehensibilia et admi- 
randa, visibilia ejus, seu manifesta. 

41. Cum hzc et alia (sunt. enim vere multa ta- 
Να) animo perpendisset Philotheus, a puero divina 
edoctus, desiderabat quidem secessum et asceti- 
cam vitam, plebi ignotam ; attamen zequa statera 
simul expensis monastica et mundana vita, utra- 
que secundum Deum, sicut ipse distinxit, et post 
distinctionem approbavit, elegit vit:e genus virtu- 
vius ornatum quod beatissimus Job et ipse pre- 
oplaveralt et in quo ut vix ullus qui unquam vixe- 
runt clarus fuit. Cum autem innumeris conjugium 
nominibus commendari videret, et sicut parentes, 
Ma οἱ ipse in mundo bonum simile, successionem 
honestam, posteritatem beatam, benedictum semen, 
vellet relinquere, copiam consilii parentibus facit, 
et ipsi libenter sermoni filii assentiuntur, se Ipsos 
incusantes quod non prooccupassent consilium, 
gaudentes autem quod et ín hoc parentes iimitare- 


καὶ ἐπὶ θεατῶν πάνν πολλῶν παγχρατιάζειν τε, xal 
τοὺς λοιποὺς ἐξανύειν ἀγῶνας χατὰ πνεῦμα. 0ὕτω 
γὰρ ὁ ἐπ' ὄψεσι µυρίαις χαταῤῥιπτῶν τὸν ἀντίμαχον 
οὖν ἂν ἐντρέποιτο τὸν µονάζοντα, ὑπεραναδαίνοι δὲ 
ἂν οἶμαι τῷ χατορθώµατι, Ὁ μὲν γὰρ µονάζων ὡς 
ἐπὶ σταδίου λείον καὶ μηδὲν τὸ συμποδίζον ἔχοντος, 
xal παλαίει, xaX θέει, xo πὺξ πονεῖται, xal τἆλλα 
τοῦ ἀγῶνος ποιεῖ. ὁ δὲ περὶ µάσας &vutàg κόσµ»» 
θεῖος ἀγωνιατὴς, τριθόλων ὑπεστρωμένων, ἃς xal 
ἀναφύει xal ὀξύνει συρφετώδης βίος, ἔτι δὲ χαὶ 
λίθων ὑποχειμένων µνρίων προσχόµµατος, ἀεθλεύει» 
Od καὶ νικήσας ἔχει τι χαὶ πλέον ἐπιχόσμημα, τά 
τε ἄλλα, καὶ ὅτι xal ἄλλους εἰς τὸν ὅμοιον προχαλεῖ- 
ται QfÀow, xai οὕτω πληθύνει τοὺς κατὰ Orb» 
ἀριστεῖς. El δὲ ὁ τὸν µονάζοντα ἀθλητὴν βλέπων kv 
τῷ χρυπτῷν ἀπολίδωσιν Ev τῷ φανερῷ, οὐκ ἂν τὸν 
iv τῷ φανερῷ ἀθλοῦντα, χαὶ οὕτω διεχφυγόντα τὸ, 
ε Οὐαἱ τῷ ἐν], » xoi τὸ ἀνέγερτον ἓν τῷ χαταπεσεῖν, 
ἁρήσει δικαίας ἔξω ἀνταποδόσεως ; Οὕτω χαὶ ἤλιος 
καλὸς μὲν (ἐπεὶ xal fiue), ὅτε ὑπὸ γῆν ὀξεύει, xal 
οὐδεὶς αὐτῷ ἐπιθάλλειν ἔχει vhy bii * «ip avv) δὲ 
καλλίων, ὅτε ἀνατείλας ποιεῖ τὰ xaz' αὐτὸν χαλὰ, οἷς 
αὐτὸν 6 θεὺς ἐνέλαμψε µέχρι καὶ δύσεως. Εἰσὶ δὲ καὶ 
θεοῦ ἀόρατα ' ἡμῖν δὲ ἁλλ' ἀκατάληπτα καὶ θαυμα- 
ζόμενα τὰ ὁρατὰ τούτου, εἴτ' οὖν θεωρητά. 


ια’. Ταῦτα χαὶ ἕτερα (εἰαὶ δὲ ἀληθῶς πολλὰ τοι- 
αὕτα) χαθ) ἑαυτὸν διαλογινόµενος 6 ἐκ παίδων τὰ 
θεῖα σεσοφισµένος Φιλόθεος, ἐπόθει μὲν xoi τὴν 
ἀναχώρησιν, χαὶ τὴν τοὺς πηλοὺς λανθάνουσαν ἄσχη- 
ety * ταλαντεύσας δὲ ὅμως ἐν ἀχριβεῖ σταθµωώματι 
τὸν µονίαν βίον xal τὸν πολιτιχὸν, τοὺς κατὰ δεὸν, 
ὡς αὑτὸς διεῖλε, xal διελὼν ἐπέχρινεν, ἐγένετο τοῦ 
κατὰ βίον ἑνχρέτου πολιτεύματος * ὃ xal ὁ µακαριώ- 
τατος Ἰὼδ προελόμενας εὐδοχίμησεν, ὡς οὐχ οἵ ὃ «t 
τις τῶν πώποτε,. Καὶ δῆ µεθοδεύσας ἐγχώμια γάμου 
µυρία ὅσα, xat ἐθελίσας, ὥσπερ αὐτὸν οἱ γεννήσαν- 
τες, οὕτω xal αὐτὸς ἀφεῖναι χαλὸν ὅμοιον iy τῷ 
xósptp, διαδοχὴν τιµίαν , ἐπιγονὴν μακαρίαν, εὔλο- 
γητὺν σπέρμα, κοινοῦται τὸ σχέµµα τοῖς Υγειναμέ- 
vot; * καὶ αὐτοὶ ἄσμενοι τὸν τοῦ υἱοῦ λόγον προσίεν- 
ται, µεμφόμενοι μὲν ἑαυτοὺς, ὅτι μὴ προήρπασαν 
τὴν βουλὴν, χαίροντες δὲ, ὅτι καὶ ἐνταῦθα πατρὠζει 


tur filius. Confestim de prznuntiato solliciti sunt Ὦ ὁ παῖς. Καὶ αὐτίχα μελετῶσι τὴν» ἐχπεφωνημένην 


conjugio, vitulumque cum ipsi habeant qui sub 
benedicto futurus est jugo, requirebant juvencaimn 
(sociam), qua cito inventa consociaverunt huuc et 


illam, dignos invicem alterum altero, jugumque 


Dei eos reddiderunt aptum ad arandum et seui- 
nandum et colligendum necessaria ad salutem. 
Deus autem qui ipsos elegerat et qui plantas para- 
diso congruas posuerat in terra Opsiciauorum, non 
passus est illos sna maturilate non ferre r. dicem 
lirmam, slirpem jncrescentem, germinationem 
abundaniem, ei fructus tempore suo generosos; 
sed voluntatem timentium se in hoc quoque fa- 


* Eccle. iv, 10. 


σύζευξιν * xaX xbv pócyov αὐτοὶ ἔχοντες, ὃς ὑπὸ εὖ- 
λογημένον ἔσται ζυγὸν, ἀπεζήτουν τὴν δἀμαλιν ' xal 
ταχὺ εὑρηχότες, συνἠγαγον τοῦτόν τε xal ἐχείνην 
ἀλλήλων ἀξίους * xaX ζεῦγος Θεοῦ δι᾽ αὐτῶν ἀπετέ- 
Ἰεσαν, δεξιὸν καὶ ἀροῦν xal σπεἰρειν καὶ φορτηγεῖν 
τὰ σωτήρια. 9εὺς δὲ ὁ τούτους ἐπιλεξάμενος, xal 
φυτὰ παραδείσῳ πρέποντα ἐνθέμενος τῇ τῶν Ὅγι- 
κιανῶν vf, οὐκ ἀφῖχε μὴ τελεσφορΏσαι αὐτὰ xal 
ῥίζωμα στερέµνιον, xal πρἐμνου ἀναδρομῆν, xai 
βλάστην ἁδρὰν, xai χαρποὺς iv καιρῷ εὐγενεῖς - 
ἀλλὰ θέληµα τῶν φοδουµένων αὐτὸν κἀνταῦθα ποιῶν, 
ἐπλήθυνε τὸν οἴκον τῷ Φιλοθέῳ ταῖς διὰ τέχνων 


153 


LAUDATIO S. HILOTHEI OPSICIANI. 


154 


ἐπιγοναῖς, καὶ αὐτῶν οἵων ἐπισπᾶσθαι πατρός τε A ciens, multiplicavit domum Philothei filiorum ge- 


ἀγαθοῦ εὐλογίαν καὶ μητρὸς bri τέχνοις εὔφραινο» 
μένης. 


(β. Τὸ δὲ ἐντεῦθεν (ἵνα μὴ τῷ καλῷ τῆς πρώην 
ἀρετῆς παραμιχθείη τι τῆς ἐν βίῳ φανλότητος, μηδὲ 
ὁ χατὰ χήσµον χάµατος toU καλοῦ τούτου ζεύγοὺς 
τὸν πρῶτν αἴτον ἀχρειώσῃ ζιδανίρυ παραφνάδι), 
ἄλλη μέθοδος ἀρετῆς τῷ ἁγίῳ fiv περισπούδαστος. 
Ἑαυτόν τε Υὰρ ἐπὶ τοῖς προτέροις ἀγαθοῖς ἑτήρει, 
6 αὐτὸς ὧν «X εἰς ἀρετῆν, xal μὴ ἀλλοιούμενος, xol 
τὴν ὁμόζυγα εἰς ὅμοια εὔθυνε * xoi χατώρθουν ἐπί- 
σης τὸ τοῦ Θεοῦ ἔργον ἀμφότεροι. Καὶ οὐκ ἦν ζν- 
γομαχεῖν αὑτοὺς, πολλῷ δὲ πλέον οὐδὲ παροιστρεῖν. 
Ἐνεθυμοῦντο γὰρ τὰς παλαιὰς συζυγίας τῶν τοῦ 
θεοὺ ἀνθρώπων, oi βοηθοὶ πρὸς Θεοῦ δεδομένοι ἀλ- 
λήλοις, ἐργάται σαν ἐχείνου ἄδιοι. 

ΕΥ’. Ὡς 6h ταῦθ) οὕτως εἶχε, xol ἐχρην τὸν τοῦ 
Θεοῦ πελάτην ἐγγυτάτω πλέον ἐχσίνου γενέσθαι (ἔδει 
δὲ καὶ ἄλλως τὸν ἀεὶ θεωρητικὸν ἐπιτεῖναι τὴν διό- 
paotv, χαὶ ἀντὶ νηεροῦ νοῦν ὡς ἓξὸν ἀποτελεσθῆναι, 
χαὶ ei; ἀγγελοειδὲς ἀναχθῆναι), γίνεται πρὸς ἐπι- 
θ»µίας αὑτῷ, καὶ εἰς ἱερωαύνης Ojos ἀναπτῆναι, 
χαὶ οὕτως ἐγχαταμίξαι τοῖς τοῦ Θεοῦ παραστάταις 
ἑαυτὸν, τεχνησάµενος τὴν ἀρχῆν μὲν πρὺ πυλῶν 
ῥιπτεῖσθαι Θεοῦ, ὅτε τὰ κατ ἀρετὴν εἰφααγωγιχὰ 
ἐπονεῖτο * εἶτα καὶ ζητήσας εὐαγγελιχκῶς εἰς εὗρε- 
σιν, καὶ χρούσας εἰς ἄνοιξιν' μετὰ δὲ εἰσελθὼν xal 


neralione, eorumque qui possent altrahere opti- 
mi patris benedictionem et matris de filiis le 
tantis. 


19. Inde (ne prioris virtutis speciei immiscere- 
tur aliquid terrenze nequitie, nec muudanus labor 
hujus przelari jugi prius frumentum inutile redde- 
rel zizanle propagine) alia virtutis via a soncto 
erat diligenter sectata. Seipsum enim in prioribus 
conservabat bonis, circoque virtutem non immu- 
tatus, sed semperidem erat, imo conjugem ad si- 
milia dirigebat; et Dei opus sque perficiebant 
ambo. Nec inter se díssidebant, nedum ad iracun- 
diam invicem provocarent. Considerabant enim 


p &ntiqua conjugis justorum, qui a Deo sibi invicem 


ad adjumentum dati, digni illius operarii fue- 
rent. : 


15. Cum igitur hxc íta se habetent et Del servus 
magis magisque ad Deum accedere deberet (czte- 
rum par erat ut qui semper meditabatur, intelligen- 
tiam promoveret , et mentem pro viribus excoleret, 
ita ut ad angelorum similitudinem eveheretur), 
desideravit ad sacerdotii fagtigium ascendere, atque 
sic Dei apparitoribus sese aggregare. Coepit autem 
se prosteruere ante portas Dei, quando qus ad 
virtutem conducunt administrabantur; deine, se- 
cundum Evangelium, quaesivit ut inveniret, et pul- 
savit ut aperiretur ; deinde intravit desideratumque 


ἰδὼν τὸν ποθούµενον, καὶ ἀχολούθως ἐγγίσας, καὶ ϱ vidit el appropinquavit, et denique, uli desiderio 


ἐπὶ κᾶσιν ἑνωθεὶς, εἴτε xal ἀναχραθεὶς, ὥσπερ τῷ 
τθῳ αὐτοῦ, οὕτω xat ταῖς ἐκεῖθεν ἑλλάμφεσιν. 


WI. 'Q; οὖν καὶ τοῦτο χαλὸν ἦλθεν αὐτῷ ἐπὶ νοῦν, 
xai ἐξεφάνθη, xal ἐχτελεῖσθαι ἤρξατο, xax ὁ ἱερὸς 
κανὼν ἑτήτει τὴν ἐκ μαρτυριῶν σύστασιν * ἣν ἰδεῖν 
ἐνταῦθα οὗ προσχαλουµένους τοὺς µαρτυρήσοντας 
ἀρετὴν παντοίαν αὐτῷ, οὐδὲ πρὸς ἀξίωσιν λαλοῦν- 
τας, 3j ἄλλο τι ἐφολκὸν, ὁποῖα πολλὰ bv τοῖς τοιού- 
τοις τεχνάζονται ol. μὴ xas' ἀρετὴν αὐτόθεν προλἀμ- 
ποντες, ἀλλὰ νόθον φῶς ἐπικτώμενοι. O0 τοίνυν 
Χλητοὶ xal ὠρισμένοι παρήἠγοντό τινες µάρτνρες * 
ἀλλὰ ἅμα περιῆλθε φήμη τοὺς ἐγχωρίους, ὡς ὁ τοῦ 
Θεοφίλου βίος πολυπραγμονεῖται, εἰ ἐἑχλάμπει, xal 
προφανῆναι ζητεῖται εἰς ἱερωσύνην προχαλουµένου» 
χαὶ ὡς εἰς γλῶσσαν μίαν συνταχέντες ἅπαντες xol 
ἐνθεάζοντες ἐμεγάλυνον τὸν ἄνδρα, οὖκ ἀγνοούμξνον 
οὐδὲ τοῖς ἐρωτῶσι τὰ xav' αὐτόν. Κανόνος yxp εὖ- 
θυτάτου ἐχεῖνοι ἐπλήρουν παράγγελµα". οὐ μὴν 
ἄλλως ἠκριδοῦντο πρὸς ἄγνοιαν. Ἑτελέσθη γοῦν xal 
τὸ ἱερώτατον οὕτως ἐπ αὐτῷ χρίσμα, καὶ εἰς ἱερέα 
χαταοτὰς, οἷα xai φωτὸς ἄγγελος xal φλόγεος λει- 
τουργὸς, οὐχέτι μιμητὸς ἦν, οὐδὲ οἵος ἔχειν ἀνθά- 
μιλλον” ἀλλὰ διπλασιάσας τὴν, ὡς ἄν τις εἴπῃ, διὰ 
πασῶν ἀρετὴν μολπῶν, xai τὸ ὑπέρτονον ἁρμοσάμε- 
νος, ἀγγελιχὴν ἐμμέλειαν ἀνεθάλλετο, ταῖς ἱεραῖς 
παρχµένων εἰς πλέον συνάξεσι, θείοι; Ψαλμοῖς xal 
ὄὕμνοις προστετηχὼς, ἀναγινώσχων τὰ piv ix' ὠφε- 
χείᾳ τῶν ἀκροωμένων, τὰ δὲ xal καταµόνας εἰς 0n- 
ααὗρισμα φυχῆς, νῦν μὲν ἑαυτῷ ἀποτιθέμενον τα- 


ejus, ita etiam illuminatione illinc proveniente, 
omnibus unitus sive commistus est. 


14. Cum igitur hoc laudabile propositum ex ani- 
mi recessibus in lucem prodire et ad effectum per- 
duci copissel , el sacri canones Lestimoniorum 
commendationem requirerent: tunc videres testeg 
qui omnimodam illius virtutem conürmarent, nou 
undecunque conquisitos, aut ejus dignitatem el 
quidquid ad eum promovendum conduceret profes- 
$08, quemadmodum szpe accidit de iis qui non 5ο: 
lum propria virtute non lucent, sed spurio asciti- 
tioque lumine splendent. Neque igitur convocati 
quidam etad hoc destinati prodibant testes, sed 
totam regionem pertransiit fama de feracissima vir- 
tutum vita Theophili qui ad splendidum sacerdotii 
ministerium aspiraret, et cuncti. quasi in. unam 
compacti linguam et divino numine afflati summis 
laudibus extulere virum qui et ipsis percontantibus 
liaud ignotus erat. Hi nimirum canonis rectissimi 
precepio satisfaciebaunt, de iis quz nescirentur, 
haud nimium anxie disquirentes, Inunctus igitur 
est hoe modo oleo sanctissimo et ad sacerdotis fas- 
tigium promotus. Quo facto, velut lucis angelus et 
flammz minister, jam neminem habuit qui ipsum 
imitando assequeretur, sed omnium virtutum, ui 
ita dicam, concentum intendens el ad summam 
harmoniam evelens, angelica conspicuus fuit vita 
Magis magisque igitur sanctis sacrificiis operaw de. 
dit, divinis psalmis et hymnis inhzsit, et alia. ;egit 


155 


EUSTATIHI TITESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


5 


iu commodum auditorum, alia in. sue anima the- À μιευτικῶς, αὕριον δὲ προθλησόμενον xal τοῖς ἆπο- 


sauto recondidit, οἱ qux hodie, boni ceconomi in- 
siar, sibi reservarat, postridie, si qui iis perfrui 
desiderarent, larga manu exprompsit. 

15. Pro habitatione plerumque habebat sedem 
divinam, in qua veluti plantatus pulcherrimos fruc- 
tus tulit. Rarissime igitur sol eum conspexit quibus 
prius assueverat operam dantem, nisi forte de iis 
quie maxime necessaria sunt hominibus, dispicere 
coactus esset, v. c. de agricultura. Neque soluin 
enim per mercenarios terram ad producendos varios 
frucius  effodiendam curavit, sed etiam propriis 
manibus eam solliciiavit, laudabile hoc esse opus 
judicans et homine dignum. Etenim el in terra et 
in mari laborant homines : et maris quidem labor et 
studium serioribus temporibus introducta suut el 
infensa iis qui diu et secure vivere cupiunt; terra 
autem, utpote maler, desidera!a diligit eti amore 
cemplectitur eos qui ipsi adhxrent, et Neptunuin 
&srcens eos qui opportuno tempore terram colunt, 
conservat. Est porro agricultura bonum antiquis- 
simum, opus ditans, res pulchra et secura, ars 
hominibus cognata. 

10. Hic igitur et similia quibus agricultura coin- 
meudatur, Philotheum ad illam attraxerunt, prz- 
terea quod sudoribus corporis sordes detergentur, 
ei sic lomo fortis ac robustus ad agendum redii- 
tur. Quare liic quoque melius eligendum esse juJi- 
cavit, eL cum sciret quantum sudoris agricola, ut 


λαύειν ἐθέλουσιν. 


t£, Οἶχος δὲ αὐτῷ fjv ὡς τὰ πολλὰ ὁ τοῦ θεοῦ 
οἶχος, lv ᾧ οἷον πεφυτευµένος χάρπιµον ἔθαλλεν. 
Ὀλίγα οὖν ὁ ἥλιος αὐτὸν ἑώρα ἐμφιλοχωροῦντα τοῖς 
πρώην συνῄήθεσιν, ὁπότε τυχὸν ἐπισχέφασθαί τι ἔδει 
τῶν ὅσα τοῖς χατὰ χόσμον ἀναγχαύτατα * ὁποῖον δή 
τι xal ἡ περὶ γῆν αὐτῷ ἐργασία. Ἡγάπα γὰρ οὗ 
µόνον θητιχαῖς yepoty ἀνασκάλλειν τὴν γὴν-εἰς ταν; 
τοδαπὸν φύτευμα, ἀλλὰ xa χερσὶ πονεῖσθαι περὶ 
αὐτὴν, εὐγενὲς τοῦτο ἐπιχρίνας Épyov εἶναι xal ἂν - 
θρώπῳ προσΏχον. Δυεῖν γὰρ τούτων, γῆς τε xa* 
θαλάσσης, ταύτης μὲν fj ἐργασία ἐπείσαχτος ὕστε- 
pov χρόνου, xat οὐδὲ πεφιληµένη τοῖς ἐθέλουσι µα- 
χρά τε Cv χαὶ ἀχίνδυνα * γη δὲ ποθουµένη. ὅσα καὶ 
µήτηρ, φιλεῖ τε xal ὁσπάξεται τοὺς χυπτάζοντας 
περὶ αὐτὴν, καὶ «bv ᾽Ασφάλιον προϊσχομένη cuvtr- 
ρεῖ τοὺς ὙΥεηπονοῦντας εἰς xalp:ov. Καὶ ἔστιν fj 
γεωργία f) ὁπωσοῦν ἀγαθὸν ἀρχέγανον, πλουτοποιὸν 
ἔργον, ἀχίνδυνον καλὸν, τέχνη συγγενῆς ἀνθρώποις. 


tc^. Ταῦτά τε οὖν, xal ὅσα το'αῦτα σεμνὰ τῆς 
γεωργιχῆ:, καθεῖλχε τὸν Φιλόθεον εἰς αὐτὴν, xai 
ὅτι τοῦ κατὰ σῶμα πηλοὺ ἐξιχμάζει, χαὶ οὕτω στε- 
γανὸν ἐχεῖνον ποιεῖ καὶ χαρτεριχὸν clc ἔργα. Ἐφιλο- 
σόφησε τοίνυν, δέον εἶναι κἀνταῦθα ἐπιχρῖναι τὸ 
κρεῖττον’ xal εἰδὼς, ὁπόσον ἱδρῶτα εἰς δέον ἐχθλύδει 


officio satisfaciat, e corpore profunda!, siquidem ad (2 «àv σαρχῶν ὁ γεωπονῶν, καθότι καὶ kv ἱδρῶτι προα - 


comedendum panem nostrum in. sudore faciei con- 
demnati sumus, et cum sudorem ac bona inde pro. 
fluentía compararet, atque hzec lancem  deprimere 
perspexisset, hanc artem ampliectitur utpote qux 
v.tam sustentaret et carnem extenuaret. Sic virtu- 
tem simul cum victu lucratus οἱ terre bona qux 
etiam in animam redundarent nactus, et suis fami- 
liaribus, et pauperibus e justi laboris proventu ne- 
cessaria distribuit. Nunquam enim destitit exhau- 
rire fontem suum in gratiam eorum qui sitirent, 
minus sibi et suis, quam fratribus in Cliristo consu- 
lens. 

17. IIc autein omuia non solum effecerunt, ut 
sanctus vir laudaretur, et bona fama splenderet, et 
celeber esset verbis et. factis quibus theoria et 
praxis constituitur : sed habuit etiam summum au« 
xilium divinitus datu:m, quale Deus concedere solet 
illis qui ipsum summopere desiderant, examinati 
nimirum desiderii przemium splendidissimum repen- 
deus. Prieterquam euim quod alioquin indigentibus 
auxilium ferret per preces et unctiotiem (oleo exsul- 
tationis, uti Psalmorum auctor ait ), et manuum im- 
positionem, etiam magna fecit miracula, panes 
aliasque res ad viétum necessarias e minimis princi- 
piis ad magnum numerum 2adaugens, secundum 
Dominum qui verissime promisit, quod ii. qui ipsi 
serviunt cadem qua ille fecit, ipsi quoque facturi 


— *^ Psal. xtiv,' 8. 


ώπου φαγεῖν τὸν ἄρτον ἡμῶν κατακεκρίµεθα, xat 
ταλαντεύσας πρὺς ἐχεῖνον τὰ ἐξ αὑτοῦ καλά, xal 
χαθέλκτιν αὑτὰ ῥοπΏς λόγῳ διαγνοὺς, Ὑίνεται τῆς 
τέχνης ταύτης εἰς βίου τε ποριαμὸν xal τΏξιν σαρ- 
xiüv* xal ἀρετὴν ἐν ταυτῷ xai βίον τεχνώµενος, 
xai οὕτω ποριζόµενος τὰ ἐκ γῆς ἀγαθὰ διαθαΐνοντα 
καὶ ς φυχὴν, τοῖς τε οἰχείοις ἐπεμέτρει τὸ ἀρκοῦν, 
καὶ τοῖς δεοµένοις ἐχ δικαίων πονηµάτων ἐσιτομέ- 
τρει τὰ δέοντα. Ὀὐδέποτε γὰρ ἀνίει ἐξαντιῶν τὴν 
παρ) αὑτῷ περιούσιον δεξαμενὴν τοῖς διφῶσιν αὑτῆς, 
οὗ τοσοῦτον.ἑαυτῷ xal τοῖς αὐτοῦ πονούμενος, εἰς 
ὅσον τοῖς Ev Χριστῷ ἁδελφοῖς. 

t. "σαν 6$ ἄρα πάντα ταῦτα τῷ ἁγίῳ οὗ µόνον 
αἶτια τοῦ ἁπλῶς ἓν Bl σεμνύνεσθαι, xal εὐχλείαις 
ἑλλάμπεσθαι, xal Ev λόγοις xal ἓν ἔργοις εἶναι περί. 
ϐλεπτον, δι ὧν θεωρία κατορθοῦται καὶ πρᾶξις" 
ἀλλὰ xal τις μεγίστη προσθήχη ix θεοῦ, ὁποίαν 
αὐτὸς οἵδεν ἐπιμετρεῖν τοῖς ἄχρως ποθοῦσιν αὐτὸν, 
ἑξαριθμούμενος τὸν πόθον, xat ἀντάλλαγμα διδοὺς 
τὸ μεγαλεῖον τῆς δόσεως. Δίχα γὰρ τοῦ ἄλλως βοη- 
θεῖν τοῖς χρῄξουσι διά τε εὐχῶν xa ἁλοιφῆς (EAalou 
ἀγαλλιάσεως, κατὰ τὸν Ῥαλμιῳδὸν Y, καὶ χειρῶν ἐπι- 
θέ-;εως, xal τεράστια χατειργάξετο θαύματα, ἄρτους 
τε χαὶ λοιπὰ σἵτα ἐξ ἀφορμῶν ὁλιγίστων εἰς πολὺν 
ἀριθμὸν πληθύνων, χατὰ τὸν ἀφενδῶ; ἐπαγγειλά- 
µενον Κύριον, ὡς οἱ αὐτὸν θεραπεύσαντες, X ἐχεῖνος 
ποιεῖ, xat αὐτοὶ ποιήσουσι, xal που καὶ μείζονα) 


157 


LAUDATIO S. PHILOTHEI OPSICTANI. 





158 


xa ταµιείων οὐδὲν ἑχόντων, ἀλλὰ παντελῶς διαχέἑ- A sint, et fortasse msjora. Quando enim horrea nihil 


νων, ἐχφορῶν τοῖς kv ἑνδείᾳ τὰ χρήσιμα, καὶ o) 
µόνον αὐτὸ, ἀλλὰ καὶ o'vov σχεδιάζων χατὰ «5 iv 
Kavd θαῦμα τὸ εὐαγχγελιχὸν, καὶ οὕτως ἄρτῳ μὲν 
ατηρίζων, οἵνῳ δὲ εὐφραίνων τὰς τῶν δεδεηµένων 
χ.ερδίας. Λέγεται γὰρ χαὶ πιστεύεται, ὅτι χαιρός 
τις hv τότα, xal οἶνος οὖκ fjv τοῖς αὑτοῦ ἐπι- 
εέσι. Καὶ αὐτοὶ μὲν ἑλάλουν τὰ πρὸς ἰχεσίαν, ὑπὲρ 
οὗ ἐλείποντο" ὁ δὲ θεὺ; ἐπήκουε, xaX τῷ αὐτοῦ θε- 
ῥράποντι Φιλοθέῳ ἐπιτάξας, χατεπράξατο δι αὑτοῦ 
τὸ χαλόν. Ποτάμιον γάρ τι αὐτοῦ που παραῤῥέον, 
ἕνθα ἡ δέησις, εἰς οἶνον μετέβαλε, σταυρὺν τυπώσας 
xai ἐπευξάμενος. Εί δὲ πέτρα παλαιτάτη ἐχείνη 
ῥάδδῳ πληγεῖσα Όδωρ ἑξέῤῥῥὂηξε, xol τις γῆ μέλι 
xai γάλα θαυμασίαν ἔφηνε σύῤῥοιαν, xai ποταμοὶ δὲ, 
οἱ χαὶ αὐτοὶ γραφικο), εἰς αἷμα µετετράπησαν * πα- 
ῥρακηκτέον ταῖς μεταδολαϊς ἐχείναις χαὶ οἶνον τοῦτον 
ποταμῷ ῥεύσαντα, οὗ σταφυλῆς αὐτὸν αἷμα , εἶποι 
ἂν ὁ μωσαϊχῶς ληνοθατῶν, δεξιᾶς δὲ Ὑψίστου βροχὴν 
ἐχούσ.ον, ἀφωρισμένην τοῖς δεοµένοις αὐτοῖς. Kal 
65 θεωρττέον ἐνταῦθα, ὅτι θεοῦ δεδικχότος, τοῦ τῶν 
θαυμασίων, τοῦ τῶν τεράτων, τοῦ τῶν δυνάμεων, 
τοῦ τῆς ἁληθείας, ἰδοὺ θαῦμα τοῦτο μεῖζόν τι τοῦ v 
Kovd, χαθάπερ αὐτὸς ἐπηγγείλατο, O0 πίθοι γὰρ, 
οὐδὲ πιθάχναι, οὐδὲ ἀμφορεῖς, οὐδὲ )άγυνοι, οὐδὲ 
βίχοι, ποτάµιον δὲ ὅλον οἵνῳ βλύζον διὰ τοῦ Φιλο- 
θέου, προῤῥέει τοῖς ἠξιωμένοις τοιούτου τέρατος. 
Καὶ τοῦτο μὲν οὕτω πρὸς χρηστότητα συµποσιαχἠν. 


tg. Ἐπεὶ δὲ πολλὴ xai ἓν ταῖς θαυματουργίαις 
διαφορὰ ταῖς ἓχ τῶν τοῦ Θεοῦ ἁγίων (αἱ μὲν γὰρ 
αὐτῶν ὑγιάζουσιν, αἱ δὲ τρέφουσι, τινὲς δὲ χαὶ τὸ 
ἄλλως ἐνδέον ἀναπλτροῖσιν, ὅτε τινὰς δέονται, τὰ 
μὲν ἀπάγουσαι, τὰ δὲ πσράγουσαι, ἔστι δ᾽ ὅτε ἆπο- 
τελούµεναι xal πρὸς φόδον χαὶ ἔχπληξιν, ὁποία xal 
ἡ τῆς χατηραµένης συχῆς, 6 $; τὸ "lovbatx^v φῦ- 
λον, xai ὅσον δὲ ἄλλο τοιοῦτον, τὴν τοῦ θεοῦ ἐξεκλά- 
Υη δύναμιν, ὡς μὴ µόνον ζωογονοῦντος, ἀλλά xal 
θανατοῦν δυναµένου, μηδὲ µόνον τὸ κατὰ ὑγίειαν 
ὑγρὸν χορηγοῦντος, ἀλλά xal ἀἁποξηραίνοντος), ἑνήρ- 
γῆσε χαιροῦ λαλοῦντος καὶ ὁ Φιλόθεος θαῦμα, σχοποῦ 
τινος totootou ἑχόμενον * Alloy γὰρ οὔτε χερσὶ λη- 
πτὸν, οὔτε ὤμοις φορητὸν, οὔτε οἷον χυλίεσθαι, ἀλλὰ 
γῆς ἄχθος εἶναι, xal τ. xal βλάπτειν, ὁποῖα πολλὰ 


continebant, sed prorsus vacua erant, illis qui ino- 
pia laborarent, non solum frumentum egessit, sed 
etiam ad instar miraculi quod secundum Evangelium 
Cane evenit, vinum fecit, ita ut pavperum animos 
pane corroboraret, vino autem lxtificaret. Narratum 
enim et flle dignum est illó tempore accidisse, ut 
homines vini penuria laborarent. Quare ad Deum 
conversi, ut ipsorum egestali suceurreret, orarunt. 
Deus autem eos exaudivit, et servo suo Philotheo 
precepit, et per eum auxilium tulit. Rivulum enim 
qui illam calamitosam regionem przterfluebat, crucis 
signaculo precibusque adhibitis in vinum transmu- 
tavit. Si autem rupes illa antiqua, baculo perculsa 
aquam profudit, et regio quxdam miraculose melle 
et lacte fluxit, denique fluvii, quorum Scriptura 
mentionem facit, in sanguinem conversi sunt : istis 
conversionibus addi debet etiam lioc. vinum in ri- 
vulo fluens, non quidem uva sanguis, uti vilicola 
cum Moyse dixerit, sed grata Altissiml quasi pluvia, 
egentibus illis destinata. Animadvertas jam, quzso, 
concedente Deo, qui est Deus miraculorum, prodi- 
giorum, potentiz, veritatis, majus hic miraculum 
contigisse illo in Cana facto, quemadmodum ipse 
promisit. Neque enim dolia, nec doliola, nec am- 
[hore, nec lagenz, nec uceri, sed rivus integer vino 
scaturiens per Philotheum profluxit illis qui hoc 
miraculo digni habiti sunt. Et hxc quidem in con- 
vivii usum. 

48. Quoniam autem miraculorum a Dei sanctis 
editorum permagna est varietas (alia siquidem sa- 
nitatem reddunt, alia victum suppeditant, alia aliis 
necessitatibus medentur, nunc quidem auferendo, 
nunc aütem adducendo; sunt porroqua metum terro- 
remque incutiant; exejpli gratía illud quo flcus diris 
devota est, quare tribus Judaica et omnes ejusmodi 
gentes ad reverendam adinoniti sunt potentiam Dei 
qui non tantum vivificat, sed etiam mortem infli - 
gere potest, non solum succum valetudini utileim 
suppeditat, verum exarescere quoque facit), tem- 
pore postulante, etiam Philotheus edidit miraculum 
quod tali modo sese habuit : Lapidem nimirum qui 
neque manibus comprehendi, neque humeris aspor- 
tari neque volvi poterat, sed tanquam moles iners 


γίνεται, λόγον ἐπιπέμψας, ὅσα καὶ μοχλὸν εὐμήχα- D jacebat et, uti. sape evenit, offensioni erat, solo 


vov, ob µόνον διώχλισεν ὑποσχλεύσας, ἀλλά xal µετ- 
έθηχε. Kat ἣν ἀνχλάξευμά τι xal τοῦτο θαῦμα ἐχεί- 
νου, ὃ δίδωσιν ὁ θεὸς τοῖς αὐτοῦ μαθηταϊς, ἐπαγγει- 
λάμενος, Χαὶ ὄρη μετακινεῖν αὐτοὺς ἐπιτίσσοντας, 
xai µεταθιθάζειν ἐκ 125002 βάσεως εἰς ἄλλην ἑλχό- 
µενα πίστεως πείσµαα,. Τίς οὐκ ἂν ἐνταῦθα EEc- 
πλάνη τὸν μµέγαν Φιλόῦεον, οὕτω χαὶ τοῖς ἀφύχλις 
ἐπιτάττειν δονάµενον, καὶ τὴν ἐπιταγὴν βλέπων εἰς 
ἔργον mpo01ií.003a3v; Ἐγχοπὴ παντὸς χακοῦ τὸ 
τοιοῦτον θαῦμα, Οὖκ ἂν ὡρογλύφησεν, οὐκ ἂν olx(av 
πρὶς οἰχίαν Άνωσεν, οὐδὲ ἀγρὸν πρὸς ἁγρὺν, εἰ οὕτω 
δύναται ὁ Φιλόθσης δ.ασπᾶν χαὶ μεταθιθάζειν ἄχθη 
βαούτιτα, ἓν χρῷ γῆς χείμενα, xat, ἀκριθῶς εἰπεῖν, 
ἀμετάθετα, Τὸ δὲ ὅλον φάναι ἄλλως ^ οὐδεῖς τοιοῦτον 


verbo vectis loco adhibito, non solum concussum 
in altum sustulit, sed etiam transposuit. Fuit autem 


| ejus miraculum in lapide perpetratum ex his qua 


Deus discipulis suis concedit, ubi promittit fore ut 
ipsi solo jussu montes dimoveaut atque fidci vigore 
ex alia in aliam sedem transmittant, — Quis igitur 
non admiretur hac in re magnum Philotheum, qui 
eiiam rebus inanimatis imperare valuerit, et cujus 
imperata in factum processerint ? Hoc. miraculum 
omnem perversitatem intercidit. Nemo jam statuis 
scu!peudis incubuit, nemo domum domui, nec agrum 
agro adjunxit, quandoquidem Philotheus tam facile 
gravissima pondera, solo adh:erentia et, ut. accurate 
dicam, ianobilia divellere οἱ trauslocare. peterat. 





151 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPULIT/£ 


160 


Ut autem omnino aliter dicain , nemo, conspecto A ἰδὼν ἑνδύναμον ἀπειλητῆρα, εὐρασύνατο ἂν ἆμαρ- 


tam potente minitatore, ausus est inlzxrescere ρες- 
eatis quorum famo ad vindicis Philoibei aures per- 
vulgari possit. 

19. Qux autem, dum adhuc superstes fuit, alia 
patraverit miracula, qui virtutis studio incensi 
auscultare et saluti animx operam impendere stu- 
déut, ex illius regiouis incolis percontari possunt, 
siquidem alia libris historicis tradita referuntur, 
alia ab iis qui lorum miraculorum participes fuere, 
hodieque viva voce predicantur. lis enim diutius 
immorari tempus deficit, cuin nonnisi e minimis 
quibusdam vitam Philothei summa admiratione di- 
gnam enarrare voluerimus. Quapropter uno alter- 
ove commeinorato ex iis qud non vivo saucto eve- 


nerunt, sed post ejus mortem, qua immediate ad B 


Deum omnipotentem evolavit anima pura et quasi 
mens integra, concludemus nostram expositiouem, 
symmetrie quam intendimus raiione habita. 

20. Jam Philotheus, magna aquila et dzemonia- 
corum alitum hostis, ad Altissimui  evolaverat, 
multis capitibus istorum injustorum lethaliter per- 
cugsis. Et ipsius quidem partem divinam tbronus 
Dei, quod autem terrenum et humile erat, terra 
labebat, de qua sumptum fuit, terra, inquam, Leta- 
bundakde ejus depositione, neque efficieus ejus iutez - 
itum scu dissolutionem, sed congervaus οἱ volens 
totu: illum recipere ei in 3empiternum colere : 
quoniam autem animum retinere ac circumcludere 
non potuit, contenuta fuit habere corpus quod ma- 
irem non infectaret vaporibus male olcntibus aut 
putretidinis faetore, sed quod gratos dulcesque ex- 
halaret odores, quasi aromatuin thurisque esset re- 
ceptaculum, ita ut, cujus vivi preces ad Deum 
agcenderant thuris instar, illius et corpus tanquam 
altare seu tburibulum refertum esset odore quo 
Deus gaudet. Hoc per annum integrum perduravit, 
et admirationem excitavit, et dolorem injecit illis 
qui sanctum committebant terrz, quod thesauro 
condendo non haberent dignum receptaculum, ne- 
que vas unguento conveniens, neque amphorain 
venerando oleo congruam. Operam igitur dederunt, 
ut sanctum componerent in loco conveuienti, et di- 
gnum eo monumentum erigerent. Quod cum fieret, 


τίαις ἐπιθδαλεῖν, αἴτινες εἰς ἀχοὴν τῷ ἐχδικητῇῃ Φιλα- 
θέῳ ἑλεύσονται. 


ιθ’. "Oca δὲ xal ἄλλα ἔτι ζῶν ἀπετέλεσε, θαῦμα 
προχαλούμενα, ἔστιν ix. τῶν ἐχεῖσε χατὰ χώραν 
πορίζεσθαι τοὺς ἑναρέτως φιλακροάμονας, χαὶ τὰ ἐς 
Φυχιχὴν ἑμπορευομέναυς ὠφέλειαν, τὰ μὲν ἐς ἵστο- 
plac ἀναλεγομένων, τὰ δὲ xal εἰσέτι πειρωµένων 
τῆς τούτων θαυµασιότητος. 'Hpiv γὰρ οὗ χαιρὸς 
ἑνδιατρίδειν αὐτοῖς ἐπὶ πλέον, προθεμµένοις ἐκ βρα- 
χυτάτων τινῶν ἐμφῆναι τὸ μεγαλεῖον τοῦ χατὰ τὸν 
Φιλόθεον πολιτεύματος. Αιόπερ ἑνός τινος 7) xa 
δευτέρου τῶν τούτου ποιησάµενοι µνείαν, xal αὐτῶν 
οὐχ olov ἐξ ἐπι ζωῆς τοῦ μεγάλου, ἆλλὰ μετὰ ἀπο- 
6ίωσιν, δι ἧς ἁμέσως τῷ παμθασιλεῖ παρέστη θ:ῷ, 
Ψυχἠ ἀχθαιφνῆς, νοῦς αὐτόχρημα, χαταλύσομεν τὸν 
λόγον, συμμετρίας ἑστοχασμένοι, ὁποίαν προεθέ- 
μεθα. 

κ’. Ἡδη μὲν ὁ κατὰ δαιµονίων πτηνῶν μέγας ἀετὸς 
ὁ Φιλόθεος ἑπτερύξαιο πρὸς τὸν Ὕψιστον, εἰς πολλὰς 
χεφαλὰς τοιούτών ἀνόμων βαλὼν θάνατον. Kat εἶχεν 
αὐτοῦ τὸ μὲν θειότατον ὁ τοῦ Θεοῦ θρόνος, τὸ δὲ ut 
τοιοῦτον, ἀἁλλ᾽ Ex. τῶν χάτω χαὶ γῆς αὑτῆς. f) ΥΣ, 
ἐξ ἃς εἴληπτο, χαίρουσα τῇ καταθέσει. αὑτοῦ, καὶ 
oUx ἐπιχειροῦσα εἰς φθορὰν, εἴτ οὖν διαφθορὰν, 
ἀλλὰ συντηροῦσα, χαὶ θέλουσα μὲν olov ἐχεῖνον δέ- 
ξασθαι χαὶ ἀμφέπειν ἀείζωον, ὅτι δὲ μὴ εἶχε περι- 
σχεῖν τὸ ἁκατακράτητον, ἀρχουμένη τῷ χαθεκτῷ 
σώματι οὐχ ἀχρειοῦντι τὴν μητέρα δυσώδεσιν ἆπο- 
φρραῖς χαὶ σηπεδόνος δριμύτησιν, ἁλλ᾽ εὐωδιάζοντι 
καὶ μυροῦντι, ὡς εἰ xal ἀρωμάτων χαὶ θυµιαµάτων 
Ἶν θήχη * ἵνα, οὗ ζῶντος αἱ εὐχαὶ εἰς 8sbv χατευθύ- 
νοντο ὡς θυμίαμα, ἐχείνου xal τὸ σῶμα χαθὰ xai 
θυτριον, ταὺτὸν ὃ᾽ εἰπεῖν, θυμιατήριον ὁδμῆς πε- 
πλησμένον εἴη, ὁποίᾳ χαίἰρειν οἵδε θεός. Ἡν τοῦτο 
el; ὅλον ἐνιαυτόν' xai ἐθανμάζετο xat µετάμελος 
fv τοῖς τότε τὸν ἅγιον χρύφασιν ὑπὸ 1v, ὅτι μὴ 
τῷ θησαυρῷ ἀνάλογον πεφιλοτίµηται θησαυροφυλά, 
Χιον, ὃτι μὴ κατὰ τὸ μύρον τιµία fj µυροθήχη, ὅτι 
μὴ χαὶ τὸ ἀλάθαστρον ἄξιον τοῦ πολυτιµήτον ἑλαίου. 
Καὶ τοίνυν µελέτην ἔθεντο, µεταθέσθαι τὸν ἅγιον, 
ὅποι μᾶλλον ἐχρῆν, xai μνημεῖον αὐτῷ πρὸς ἀξίαν 
τεχνήσασθαι. Καὶ ὡς ἐγίνετο τοῦτο, χαὶ ὁ πλοῦτος 


et tbesaurus iste ad locum splendidiorem transfer- D ἐχείνος μετεχομίζετο εἰς ἕτερον τιμιώτερον γαζο- 


retur, placuit Christianorum regi, Phbilothei Deo, 
iuiraculo euin honorare et velut resurrectionis ty- 
pum exhibere. Jam vero, o miraculum ineffabile, 
quocum vix ullum comparari queat! venerabiles 
depositionis administri seusim manus admovebant, 
et sollicite sanctum corpus apprehendentes cum 
magna cura sublevabant et diligenter suscipiebant, 
veriti ne quid illius sanct? compagis diffractum 
periret. Ile vero ut demonstraret, se non periisse, 
sed in Deo vivere, viventem autem diffringi non 
posse, ambas manus, quasi viveret, extensas et ad 
comprehendendum  eomposias — humeris illorum 
duorum sanctorum, qui eum sepelicbant, impo- 
suil, iisque firmiter innixus atque sic sustentatas, 


φυλάκιον, Ίρεσε τῷ τῶν Χριστιανῶν παμβασιλεῖ, τῷ 
τοῦ Φιλοθέου Θεῷ, αὑτόν τε ἀποσεμνύναι (αυμασιώ- 
τερον, χαὶ τύπον ἀναστάσεως χαὶ αὐτῷ ἐνσημ/ήνα- 
σθαι. Καὶ, ὢ θαύματος ἀῤῥήτου, καὶ ofou ὑπερανί- 
στασθαι συγκρίσεως ! οἱ μὲν τῆς µεταθέσεως ἱεροὶ 
χηδεµόνες ρέμα τὰς χεῖρας ὑπέδαλλον, xax πεφει- 
σµένως τοῦ ἱεροῦ ἑδράττοντο σώματος, xat ἑμφρόνως 
αὑτὺ ὑπολάμβάνοντες, ἐπιμελῶς ἀνεῖχον, εὐλαθοῦ- 
µενοι, μήποτέ τι συντριθὲ» διαιρεθῇ τῆς ἱερᾶς Exet- 
νου διαρτίας. Ὁ δὲ δειχυὺς, ὡς οὗ διαλέλνται, ἁλλ᾽ 
ἐν θεῷ ζῇ, ζῶντα δὲ οὐκ ἔστι παθεῖν συντριδὴν, 
ἄμφω τὼ χεῖρε διαπετάσας, ὡς εἶπερ ἔξη, ἔπειτα 
χαμπύλας αὐτὰ, σχηµατίσας, ὥστε περ.λαθεἶν, xat 
τῶν ὤμων καταπετάσας αὐτὰ, ἱερέων ἐχείνων δύο 


161 


INVOCATIONES S. ΡΕΜΕΤΗΙΙ. 


162 


µετατι/έντων, xaY στερεῶς δραξάµενος, xa οὕτως A in sublime se erigens tres passus processit, quibus 


επερεισάµενος, ἀνέστη τε εἰς ὅρθιο», καὶ βήµατα 
ς ία διαθὰς, χαὶ τρισὶ ταύταις βάσεσι µετρήδας τὴν 
χίνησιν, εἶτα χατέπεσε, τεθεὶς, ὅποι πεσεῖν χεχύ- 
ρωτο. Καὶ ofav μὲν ἔπαθον ἔκπληξιν οἱ τηνιχαῦτα 
παρόντες, xai μάλιστα dj μαχαριστὴ δυὰς ἱερατιχὴ 
ἐἑχείνη ( µαχάριος γὰρ πάντως xai ὁ τοιοῦτον ἑπάρας 
βάσταγμα, χαθὰ xal τι φορτίον εὐχγγελικὸν), οἴδάσιν 
ol τότε περιτετυχηκότες τῷ θαύματι. Ἐμὲ δὲ ix- 
πλήττει, πῶς ποτε 00 παρελύθησαν φόδῳ οἱ βαστά- 
δαντες. πῶς δὲ οὐχ ἐξέστησαν ἄλλως ἐπὶ οὕτω χαι- 
νοτάτου πείρᾳ πράγματος. "ΕΥωγ οὖν, εἰ παρῆν, 
οὐχ ἂν χατέσχον ἑμαυτὸν τοῦ ἑνεδς μεῖναι, εἰ μὴ τι 
ἄρα xai διεφώνησα. Καὶ ἴσως μὲν ἐχεῖνοι ἔπαθον 
ἄν τι τοιοῦτον. Τί γὰρ ἀπειχὸ», οὕτω συ θῆναι, εἰ 
μὴ ^ φερδαενος ἅχιος ἀνεζώου ἐχείνους, xai κατὰ 
ᾳὖσιν ἔχειν ἐδίδου; Ἐγὼ δὲ θαυμάζω, χαὶ ὅτι µε- 
κατεθεὶς ἐπλημμύρει τοῖς µύροις εἰς πλέον, Ώπερ 
πρότερον, δεικνὺς ἐντεῦθεν τοῖς φιλοθέοις, οἷον fj 
125; τοὺς ἁγίους τοῦ θεοῦ τιμὴ, xal ὅπως δι) αὑτῆς 
ἐπαύξεται ἡμῖν τὰ ix Θεοῦ ἀγαθά. Τιμωμένου γὰρ 
ἁγίου χαὶ χαΐροντος, ὡς τετίµηται, πλεονάζει xal 
τὸ ἐν ἐχείνοις θαῦμα, καὶ παραμένει διηνεχὲς εἰς 
ἱατρείαν ψὐχῆς τε τῆς ποθούσης, xal σώματος τοῦ 
δεοµένου. Οἵδαμεν γὰρ, τὰς ἐπὶ τοῖς ἁγίοις ix. τοῦ 
Ωεοῦ χάριτας εἰς ἡμᾶς διαθδαίνειν. θὺκ ἀγνοοῦμεν, 
ἀλλ᾽ ἠχριδώμεθα, ὡς ἐχείνων καταντλουµένων τοῖς 
ἐχ θεοῦ χαλοῖς, ἀποῤῥέει αὐτὰ xal εἰς ἡμᾶς, ἐπειδὴ 
x11 ἅλχως οὐδέν τι τῶν τοιούτων οἱ τοῦ θεοῦ θερά- 
πηντες δέονται, ὅτι μὴ δι ἡμᾶς αὐτούς. θαυµματουρ- 
γεῖν yàp συγχεχωρηµένοι τιμῶνται * τιμώμενοι δὲ 
ἀμείδονται ἡμᾶς τῶν χαρίτων. ᾽Αμειθόμενοι δὲ σω- 
ετρίαν ἡμῖν ἐχ θεοῦ πρεσδεύουσι, καὶ fj πρεσβεία 
εἰσαχούξτα:, xal τὰ ποθούµενα χαταπράττεται 
ἀγαθά. ὧν εἴημεν µετέχοντες ἑνταῦθά τε καὶ εἰς 
τὴν ἐχεῖσε ζωλν, ἰχεσίαις μὶν τοῦ ὑμνηβέντος µε- 
γάλου Φιλοθέου, θεοῦ 8k ἐπινεύσει, ᾧ ὄὕμνος καὶ δόξα 
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾽Ἁμήν. 


— 


grues ρω»  — Da 





emensis collapsus est et. sepultus ubi conciderat. 
Quantopere autem obstupuerint qui tunc aderant, 
et precipue beat? isti duo viri sancti (beatus enim 
revera qui tale portat onus velut quoddam onus 
evangelicum), sciunt qui tunc miraculo interfuc- 
runt. Ego zulem miror, quomaódo portantes prie 
metu non mortui sint, quomodo Ín re tam mova 
atque inaudita non mente exciderint. Ego quidem, 
$i affuisem, ad minimum permansissem attonitus, 
nedum vocem protulissem. Et fortasse quidem illi 
simile quid passi sunt. Quomodo enim improbabile 
est tale quid evenisse, nisi quem ferebant sanctus 
ipsos ad vitam revocasset el naturali exsistenti:e 
reddidisset ? Porro miror quod etiam translocatus 
abundantiori quam prius unguento scaturiveri!, 
ostendens inde iis qui Deum amant quanto sanctos 
honore Deus prosequitur, et quomodo hac ratione 
bona divina in nos redundant. Quando enim san- 
cius honoratur et honore gaudet, miraculum quo- 
que incrementa capit et perpetuo perdurat ad inc- 
delam anim: desiderantis atque corporis indigeu- 
tis. Scimus cnim gratiam Dei In sanctis conspi- 
cuam etiam ad nos redundare. Non ignoramus, sed 
persuasissimum nobis habemus, peneficia divina iu 
illis accumulata ad nos transire, siquidem ,Dei 
servi nihil ejusmodi opus habent nisi propler nos. 
Propterea enim quod facultatem miraculorum pa- 
trandorum acceperunt, a nobis honorantur : pre 
honore autem beneficia nobis rependunt. Eadcm 
de cauaa salutis nostre gratia apud Deum intercc- 
dunt, eorumque intercessio exauditur, et desiderata 
bona conceduntur, quorum utinam participes fia- 
mus hic et in futura vita, intercedente celebrato 
magno Philotheo atque annuente Deo, cui hymaus 
et gloria In szcula seculorum. Amen. 


pn κα ᾱ--------- 





ο. DEMETRII MARTYRIS 
INVOCATIONES. 


To? αὐτοῦ κανὼν εἰς τὸν ἅγιον µεγαλομάρτυρα À Ejusdem | Canon. ad 


Δημήτριον. 

OIAH Α΄. "Hyoz πλαγίου τετάρτου. Σταυρὸν χα” 
Γάξας Μωυῆς. 

α’. Ὁ τῷ πελάχει τῶν cv ἐγχειρῶν ἄθλων, 02v- 
ματουργὲ Δημήτριςε, ὡς εὐθαρσὴ: ἑλέγχεται, xol 
πλέον ὡς τολμηρὸς, ἔπεὶ τοῖς θαύμααι λιμνάζεις 
ἅπλετα, ὡς ἔχειν δυσεχπλεύστως, εἰ μὴ. . . νήσας 


ἰσχυν αὑτῷ ἄνωθεν χαταπέµψειας, ἑλλιμενίσαι 


ἐτὶ σέ. 
B. Παράδεισος ὡς τρυφῆς τὸ γενναῖον σῶμα τοῦ 
ἀθλγτοῦ πεφύτευται τοῖς ἀπολαύειν θέλουσι. Καὶ 


δαΠείΝΠι magnum martyrem 
Demetrium. 


ODE I. Sonus ambigui quarti. Crucem cum scul- 
psisset Moyses. 

1. 19 qui per mare prsliorum tuormn se come 
mittit, thbaumaturge Demetri, tsnquam 3udax, imo 
temerarius orgultar, siquidem prodigiis more prse- 


"bes refertum, e quo vix. emergitur ni... vires ipsi 


desgeper mittas ut transmeet ad te. 


9. Deliciarnm tanquam psradisus liberaie sthletze 
corpus copsitum est, pro his qui frui volunt. Et 


103 


EUSTATUII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


(4 


lancez quilem in eo vivaces stipite carentes tan- A λόγχαι uiv ἓν αυτῳ φωηρὰ ἀοτέλεχα ὡς δένδρα 


quam arbores invente sunt; fructus vero animi 
pastus, virtnibus omnibus fertiles οἱ flumina simul 
sanguiniflea et unguentollua. 

3. Tuorum przliorum angusta Deus servat, übi, 
sancte, perpetuum thesaurum custodiens. Sangui- 
num fusio hic, sanguinis more effluentis gratiz illie 
profusio ; prodigiorum sicut tunc, sic. nunc abun- 
dantes div ti:e. Melius dicere est, amplius prodigiis 
nunc admirationem meruisti. 

4. Virgo mater, quze puris esanguinibus car- 
nem plasmatori concepisti morti subjectam obla- 
tionen, sanguinum barbarorum lacus effundi op- 
lime regis manibus curares, Semper enim tecum 
habes sanguine quo martyr evasit supplicantem De- 
metrium. 

ODE lil. Virga in signum. 

5. Quemadinodum abyssus abyssum invocat pro- 
digiorum effusio innumerabilíum multiplices un- 
guenti fluentes profusioncs, quorum minare cunctam 
terram odore effuso replevit. 

6. Tauquam stipites Phoenicum menorati viden- 
tur lance, victoris frondentes in corpore; sicut 
scaturigines vero sanguinis manationes, quas in de- 
liciis Israel habet. 

7. Unguenta, juxta Evangelii verbum, pro se- 
pultura tua conservata sunt, beatissime. Non enim 
in te valet putredo quz. aliis haeret post mortem ; 
quin imu suave fragras, tanquam Spiritu Dei affla- 
tus. 

8. Lancea perforatum vite datorem qua vidisti, 
et doloris gladio qux transfixa es, cum transfixo 
loquens Demetrio in principis gratiam, lanceam 
ejus liostium cordibus fige. 

ODE 1V. Audivi, Domine. 

9. Ut paradisum alium templum tuum videmus, 
martyr Demetri, cujus fons unguentorum currens 
omnem terr: faciem inebriat. 


10. Sanguinis vox, sancte, martyrii tui ad Domi- 


num clamat. Non enim in zternitates exundare ces- 
savit mariyrium tuum. 

11. In Dei divinum panem te, eia hostes Dei, li- 
gnum imitamus. Acta lancez vociferabant, fran- 
gere autem te, martyr, non valuerunt. 

12. Quis Deo carne purpurata est, purpura ortum 
principem nostrum protege martyris precibus, qui 
imoriuus semper sanguine purpurat. 

ODE V. O ter beatum lignum. 

15. O ter beatz lancez, quibus transfossus martyr 
diabolum tanefodiit, quibus effuse abundanti san- 
guine, qui sanguine letus vivebat, flebiliter consum- 
motus est mortuus; beata vero nomine Christiano 
doiata vita reveruil, 

44. Signo desuper divino propheta olim eleva- 
tus, allevatus est in aera. Ettu, optime, captivorum 
inyriades a terra aufers, et salvas a gentibus receden- 
tibus, equitantem a te salutem ostendens, 

15. Tanquam abyssi radix terram retinet firma, 
supposita... tuam, sic retinet urbem istam ungueu- 


εὕρηνται, χαρποὶ δὲ φυχοτρόφοι, ἀρετῶν παγχ2ρ- 
πίαι, χαὶ ποταμοὶ ἅμα τε αἱματόβῥυτοι xai γεμυρό- 
θλντοι. 

1’. Τὰ τῶν atv ἆθλων σεμνὰ ὁ Osb; φυλάττει͵, 
ταμειουχῶν σοι, ἅγιε, ξιηνεχὲς θησαύρισμα. Αἱμά- 
των χύαις ἐχεῖ, αἱμοῤῥύτου χάριτο; κἀνταῦθι πρὀ- 
χύυσις, θαυμάτων, ὥσπερ τότε, οὕτω νῦν πολὺς 
πλοῦτος. Μᾶλλον ὃ εἰπεῖν, πλεῖον ἐν τοῖς θαύμασι 
vuv τεθαυμάστωσαι. 

δ. Παρθένες µῆτερ, ἁγνῶν ἐξ αἱμάτων σάρχα τῷ 


. πλαστουργῷ ἑχτίσασα χρεωστιχὸν ἀπέδομα, αἷμά- 


των βαρθαρικῶν λιμνασμοὺς ὀχχέεσθαι παιῄσαις 
χράτιστα χερσὶ τοῦ βασιλέως. Δυσωποῦντα ΥΣρ 


B ἔχεις ἀεὶ σὺν col αἵμασι τὸν Δημήτριον, oT; µεμαρ- 


τύρηκεν. 

ΩΙΔΗ Γ’, 'Ράδδος εἰς τύπον. 

ε’. Ola τις ἄλλη ἐπιχαλεῖται ἄδυσσος ἄθυσσον τῶν 
θαυμάτων fj χύσις τῶν ἀναρίθμων τὰς μυροθλύτους 
ἀπλέτους διεχχύσεις, ὧν τὸ πέλαγος πᾶσαν thv Υτν 
λιμνᾶσαν εὐωδίασεν. 

ς᾿. Ὥσπερ στελέχη τὰ τῶν Φοινίχων τὰ ἵστορου- 
μενα θεωροῦνται αἱ λόγχαι, τοῦ ἀθλοφόρου πεφυ- 
τευµέναι εἰς σῶμα, ὡς πηγαὶ ók τὰ αἰμόῤῥντα, 
οἷς Ἱσραὴλ οἷα ἐνετρύφησεν. 

C. Μύρα, ὡς ῥῆσις Εὐαγγελίου, συνετηρἠθησαν 
τῇ ταφῇ σου, rap páxap. Οὐ γὰρ χρατεῖ σου dj ση- 
πεδὼν, ἡ τῶν ἄλλων ἁπτομένη μετὰ θάνατον * μᾶλ- 
λον δὲ πνεῖς εὐῶδες ὡς θεόπνενστος. 


η’. Λόγχη νυγέντα τὸν ζωοδότην ij θεωρῄήσασα, 
xai ῥομφαίᾳ τῆς λύπης διελαθεῖσα, σὺν λογχευθέντι 
λαλοῦσα Δημητρίῳ ὑπὲρ ἄνακτος, λόγχην αὐτοῦ 
χαρδίαις ἑχθρῶν ἔμπιξον. 

DIAH Δ’. Εἰσαχήκεα, Rüpis. 

0'. Ὡς πχράδεισον βλέπομεν ἄλλον «bv ναόν aov, 
µάρτυς Δημήτριε, οὗ πηγη μύρων ἐκτρέχουσα τὸ 
τῆς γῆς ποτίζει ἅπαν πρόσωπον. 

C. Φωνὴ αἵματος, ἅγιε, τῆς σῆς µαρτνρίας Bod 
πρὸς Κὐριον. OO γὰρ πέπανται πλημύρουσα εἰς ἀει- 
ζωῖας σου μαρτύριον. 

ta, Kig Θεοῦ θεῖον ἄρτον σε, δεῦτε οἱ µισόθεοι, 
ξύλα βάλωμεν. Τὰ τῆς λόγχης ἀνεχραύγαζον, θρύ- 
ψαι δέ σε, µάρτυς, οὐχ ἐξίσχνσαν. 

(β’. Ἡ Θεῷ πορφυρώσασα cápxa, πορφυρόθλα- 
στον ἡμῶν ἄνακτα σχέπε μάρτυρος δεῄσεσιν͵, ὃς θα- 
νὼν πορφύρει ἀεὶ αἵμασιν. 

DIAH E. "Q τρισμακάριστον ξύ.ον. 

vy. Ὦ ερισµαχάρ.στοι λύγχαι, óx' ὧν ὁ páptuc 
τρωθεὶς, τὸν πονηρὸν κατέτρωσε, δι ὧν αἵματος 
χυθέντος πολυῤῥύτου, ὁ àv αἵμασι τρυφῶν οἰκτρὸς 
ἀπετελέσθη vixpb;, χριστωνύµοις δὲ εὐζωῖα ἀνατέ- 
θηλεν. 

v, Νεύματι ἄνωθεν θείῳ προφήτης Ίρθη ποτὲ, 
ἑλαφρισθεὶς ἀέριο:. Καὶ σὺ, ἄριστε, µυρίους aly- 
μαλώτους ἀναρπάζεις ἀπὸ γῆς xal ῥύῃ ἁπαγόντων 
ἐθνῶν, ἑππασίαν σου σωτηρίαν ἑνδειξάμενος. 

wu. Ὥσπερ ἀθύσσου fj ῥίξα τὴν γην ἀνέχει στεῤ- 
fos, ὑποθληθξεὶς θε . . ctv, οὕτως ὑπανέχει πόλιν 


LIE? 


INVOCATIONES 5. DEMETRIT. 


166 


ταύτην ἡ τῶν µύρων mpc4oh, ἀδύσαου . . βλύνουσα. A torum vas, abyssi... fun.lens. liaque salutis funda- 


Ath θἐμεῦλον σωτηλίας ESeuploxet σε. 

ες’. «. δόξης, ὑφίστου σχηνἡη Orou ἀληθῆς, fv- 
π:ρ χοσμεῖ τὸ xóxxtvov Θεοῦ σχῄνωμα βααίλειον 
ὑπὲρ χλάδωυ τῆς ποοφύρας εὐθαλοῦς  Σεῄθητι οὖν 
µάρτυρι, οὗ τὸ χόχχινον τῶν αἱμάτων ναῖς κό- 
σμημα. 

ΟΙ1Η G'. Νοτίου θηρός. 

t4. Χύσει τῶν σῶν αἱμάτων λουτρῷ σὲ χαθειργ- 
μένον νοερῶς ἕλρυσαν, μάρτυς. Τὰ δὲ ξόλα αἱ 
λόγχαι τὸν ἓν θεῷ σου θερμὸν πόθον ἐξέχαυσαν σφο- 
δρῶς. Ttc δὲ καθείρξεως fj ζόφωσις xal στενοχώ- 
prot; φωσφορεῖ, καὶ elg πλάτος ζωῆς ὁδηγεῖ τῖς ἓν 
θεῷ ζωυδότῃ, τῷ χόσμον φωτίζοντι. 


εη’. Σκορπίου φανεὶς ἐν εἴδει ὁ βρέμων φρικαλέον B 


πονηρὸς, χείριστος δράχων, ταπεινότητος δκῖγμα 
χαθυπεδείχνυε. Θθὴρ γὰρ ὁ μέγιστα φυσῶν µιχρο- 
φυέστερον θηρίδων ἐπενεδύσατο, ἁδρανῆ παριστῶν- 
της αὐτὸν τοῦ Θεοῦ. Συμπατηθεὶς οὖν σοι πίπτει 
σταυροῦ τῷ τυπώµατι. 

(6. Ὢ, ὄρος Σιὼν 6 µάρτυς. θεῷ γὰρ rendi 
ἂν φαλμιχῶς τῷ οὑρανίῳ, φυχοτρόφα φυτὰ μὲν, τὰς 
ἀρετὰς, ἑνεγχὼν, ὥσπερ ναµάτων δὲ πηγὰς ἔξανα- 
τέλλων τὴν τοῦ αἵματος xal µύρου ἔχθλυσιν, εἰς 
πνιγμὸν μὲν δαιμόνων, παντὸς δὲ λαοῦ τοῦ χριστω- 
νόµου ὑγείαν, ψυχῶν τε πιότητος. 

x'. Ὀφείλεις, Κυρίου pvp, χαρίτων ἀνταπόδομα 
τῷ σῷ χήρυχι νέµειν, τοῦ Yioo xal Θεοῦ σου χάριν 
θεµένῳ duyxfv. "Όθεν πρεσθεύοντι αὐτῷ 
ὁρισάναχτος συµπρέσδευε β]ρδαρολέτειραν xa! ἐχ- 
θρῶν ἀπευθύνειν αἰχμὴν τὴν αὐτοῦ, xal εἱρηναίας 
μέρας ἡμῖν ἐναυγάζεσθαι. 

0ΙΔΗ Z'. Ἔκνουν πρόσταγμα. 

, xa'. Ἔχειτο γέλωτος Λναῖος ὑποσχὼν τραῦμκα 
ἑκάξιον, πίπτει δὲ σφαγεὶς ἐν µαρτυρίᾳ Οεοφιλεῖ 
Νέστωρ, ὁ μέγας xal 6 ὑμνούμενος * xal ἣν τῷ τυ- 
ράννῳ θυμοῦ αὔξησις. Καὶ γὰρ kvevóst, ὡς ὁ τού- 
των θάνατος νεχροῖ μὲν τοὺς ἁλάστορας, ζωὴἣν δὲ 
δίδωσι τοῖς βοῶσι πιστῶς' θεὲ, εὐλογητὸς et. 

ΧΡ’. Βότρυς ὡς πέπειρος ἀμπέλου νοητῆς ληνῷ 
χαθείρξεω; βίᾳ ἐντεθεὶς, καὶ λογχοφόροις συµπιε- 
σθεὶς, Υλεῦχος προῤῥέεις «b θεοπρόσδεχτον , oi- 
µάτων ἁγίων ἀεὶ ἄσχετα ἐξαναθλυζόντων εἰς xap- 


ὑπὲρ 6 


mentam te invenit. 

16.... glorie, altissimi tabernaenlum Dei verum, 
(uod adornat coeeineum Dei tentorium regali pom- 
pa super ramum purpure frondescentem, ligare 
cum martyre, cujus sanguinis coccineum templis 
ornamentun. 

ODE VI. Meridiane bellua. 

17. In effusione sangninum tuorum balneariis (9 
cireumfusum spiritualiter lavernnt, martyr. Ligna 
autem lance: tuum in Deo ardens desiderium ve- 
lhementer succenderunt. Carceris vero tenebrze ct 
angusti lumine illustrant, et in spatiis vite quie 
Dco dante mundumque illuminante fluit, ducatum 
probent. 

48. Scorpionis visus in figura fremens horride 
malus, pessimus draco, abjectionis exemplum prz- 
luit. Bellua enim maxima aspirans minimi animalis 
figura se induit debilem ' illam reddente Όρο. Α te 
ergo conculcala cadit crucis signo. 


19. Sicut mons Sion martyr. Nam secundum psal- 
mum in Deo coelesti confidebat, anima pabula qui- 
dem germina, virtutes, portans; utl aquarum vero 
scaturigines profundens sanguinis et unguenti ri- 
vum, ín d:emonum suffocationem, omnis vero po- 
puli Christiani sanitatem, animarumque satietatem, 

90. Debes, Domini mater, gratiarum retributio- 
nem przconi tuo largiri, qui pro Filio et Deo tuo 
animam posuit. ltaque dum legatione fungitur pro 
summo principe, assiste ei in Barbarorum 
deletrice acie sua adversus hostes dirigenda, qua 
pacifice dies nohis illucescant. 

ODE VII. Insipiens mandatum. 

91. Jacebat visu Lyzeus sufferens vulnus dignum; 
cadit autem mactatus in. martyrio Dei grato Ne- 
stor, magnus et illustrisille; et erattyranno excan- 
descens ira. Intelligebat enim horum mortem ene- 
care destructores, vitam vero dare fideliter clamanti- 
bus : Deus, sis benedictus. 

92. Ut uva matura vinezx spiritualis torculari in- 
carceratione inclusus et a lanigeris pressus, musto 
manas Deo pergrato, sanguine sancto jugiter scatu- 
rienti iu cordium dulcedinem amcenam psallentibus : 


δίας Ίδυσμα εὐφρόσυνον τοῖς φάλλουσιν * 'O ὑπερύ- D Superexaltandus. 


μνητος. 

xy. Σύὐμθολον Ὑέγονεν εἰρχτῆς μὲν το) στενὺν 
ἐδοῦ, ἣν ἔτρφας, πόνοις αξαυτὸν ἑναποσφίγγων cl; 
ἀρετήν. Λἴματος λοῦμα χαθυπέγραφεν αὐτὸ τὸ συν- 
έχον )ουτρὸν, µάρτυς, a£. Πάλιν al χαμάραι οὗ- 
ρανῶν ἀφίδωμι, εἰς οὓς ἀνέδης, ψάλλων Exci -'O 
ὑπερύμνητος. 

κδ. Σώτειρα, πρέσδενε θτῷ, τῷ διὰ σοῦ σαρχὸς 
xal αἵματος φύσει τῇ ἡμῶν συμμετασχόντι ἄνθρω- 
πιχῶς, σῶσαι χρατοῦντα Ῥωμαίων ἄναχτα, σα- 
λευόμενον ἡμῶν ἕνεχα, xal αἱματοχύτοις βεθρ.θότα 
τραύµασι. Καὶ δὲ, µεγαλομόρτυς, πρέσδευε, ὁ iv 
σοῖς αἵμασι xal σαρχὸς ταῖς πληγαϊῖς O:bv ἔχθερα 
κεύσχς. 


$5. Carceris symbolum facta est vize, quam trivisti, 
angustia, qui afflictatlonibus tibi ipsi ad virtutem 
vim fecisti. Sanguinis lavacrun subscripsit ipsum te, 
martyr, continens balneum. Insuper altissimze ccelo- 
rum camerz in quas ascendisti, cantans ibi : Valde 
celebrandus. 

24. Salvatrix, legationem obi apud Deum, qui 
per cornem tuam tuumque sanguinem natura no- 
βίος hurnan:e particeps fleri non dedignatus est, salva 
linperantem. Romanorum principem, propter nos 
jactotum οἱ eruentis vulneribus consauciatum. Tu 
quoque, magne marlyr, legatione apud Deum 
fungere, qui sanguine atque carnis plagis Dco servi- 
visti. 


167 

ODE Vill. Laudate, pueri. 

25. Eo usque, martyr, prodigiis celeher evasisti, 
ut et Darbari qui nou intra ovile Dominicum sunt, 
miraculosam virtutem tuam proclament et supplicent 
pacem perte obtineant. Sic mirabilis toto in orbe 
factus es. 

26. Tormenta qui passus es ulcisci omnimode 
potuisti. In carcere enim miseros salvas, et eatena- 
rum compages potestatem tuam mirabilem sentiunt, 
. et pulvere misti cruoris fluenta siccas, ac tela fran- 
gis Barbarorum. 

27. Apostolorum olim ipse mumbrz sanabant. 
Sed et nunc eadem hic fiunt. Nam innumeralilia, 
martyr, perficis prodigia, et in somniorum umbris 
visus, et'a terribili necessitate solvis somnum leihi- 
[crum in periculis. . 

28. Boni duo una adducti, quorum in medio illum 
accusantium stetit. rex Deus. Repetit victorias Dei 
Mater, et tu, Demetri, illi qui terram dominatur. 
Mult: enim tales ipsi desuper dabuntur. 


ODE IX. Qui per mánducationem de ligno. 

29. Felix per vulnerum decem millia, tibi, beate, 
parta mors Deo te obtulit sicut Seraphim'unum plu- 
ries oculatum. Nam telorum vulnera multa tibi ape- 
ruerunt oculorum fulgidas orbitas, quibus Deus 
conspicitur. 

90. . Vita tibi omnino immortalis, opprobrio et 
labeomni exempta,cum feo te junxit,et ut tiymiama 


multis aromatibus confectum ipsi te consecravit in C 


gratum boni odoris ornamentum. Igitur tibi datum 
est post mortem unguentis distillare. 

o1. Thesauri instar reconditus es in sepulcro, 
quod sanguineas unguentariasque undas ewmittis, Et 
In lís cogitandum est quasi resurrectionem novo or- 
dine et casum fleri. Mortuus quidem natura ceci- 
disti, sanguinis vero fluentis resurrectionem osten- 
dis, | 

$2. Imperatorem, Virgo, ad praeclare gesta undi- 
que rege, barbaras avertens cohortes, dominaotium 
Dowinum et Filium precibus tuis placatum reddens, 
tecum legationem obeunte martyre, qui animum ín 
passione dominantem accepit. 

TONUS ambigui quarti: Sapientiam verbi. 


Sanguinis tui, martyr, vivi, et unguentorum effu- 
siones lerram delectant, Demetri, οἱ animas corpora- 
que sancti(lcant, beate, undique pra fide et desiderio 
tui accurrentium ad templum sanctum tuum, ut ex 
abysso unguenta semper obtineant, sancte, in mor- 
borum sanationem. ldcirco ad te clamamus, lega- 
tus noster coram Deo adsis, et peccatorum venia 
detur sanctam tui memoriam festivo devotoque 
corde celebrantibus. 


EUSTATHIT TITESSALONICENSIS METROPOLIT;R 
Α fM IT, Εὐλογεῖτε, παῖδες. 


168 


κε’. Ei; τοσοῦτον, μάρτυς, ix θαυμάτων δεδόξα-- 
σαι. ὡς xal βαρθάρους, αὐλῆς οὐχ ἔσω θεωνυµου- 
µένης ὄντας, τὴν Ev col χηρύττειν θαυματοποίησιν, 
xai λιτάζεσθαί σε, εἰρήνην ἓν cot. εὑρίσχειν. Οὕτω 
τεθαύµασαι: el; πάντα χόσμον. 

xc. Οἶσπερ πάσχων ἔτλης, ἐπαμύνειν δεδύνησαε 
iv πειρασμοῖς παντοίοις. Εἰρχτῆς γὰρ ἔσω τοὺς 
ταλαιπωροῦντας σώζείς, xal δεσμῶν ἀνέσεις τερχ- 
τουργοῦνταί σοι, χαὶ λυθροφορἠτους αἱμάτων ῥοὰς 
ξηραίνεις, δόρατα δὲ θραύεις τὰ τῶν βαρθάρων. 

Xy. Αποστόλων πάλαι xal σχιαὶ ἐθεράπευον. 
Αλλα καὶ νὸν ἐνθάδε ταὐτὰ τελοῦνται. ᾿Απειρο- 
πληθη γὰρ, µάρτνς, ἐχτελεῖς σημεῖα, xai ὁπτανό - 
µενος Ev ὄχιαῖς ὀνείρων, xal λύεις δεινῆς ἀνάγχης 
Üzvov θανάσιµον τοῖς Ev χινδύνοις. 

xq. ᾿ΑγαΏοὶ οἱ δύο συνηγµένοι, ὧν ἕσττχεν ὁ 
βασιλεὺ» ἓν µέσῳ θεὺς αἰτούντων τοῦτον, Ἑξαιτεζ 
τε νίχας τοῦ θεοῦ fj Μήτηρ, xal ob, Δημήτριςα, τῷ 
τῆς οἰχουμένης χρατοῦντι. Συχναὶ γὰρ αὗται οὕτω 
δοθήσονται αὐτῷ ὑφύθεν. 

ΩΙΔΗ &', *0 διὰ βρώσεως τοῦ ξύλου. 

x0'. 'O διὰ τρώσεων µυρίων σοι, µάχαρ. προ}- 
ενόμενος θάνατος μαχαριστὶς θεῷ σε χαρέστησεν, 
ὡς Σεραφείμ τινος πολυομμάτου φύσιν. Τὰ T?p 
τρώµατα τῶν δοράτων πολλάς σοι ὑπήνοιξαν ὀμμά- 
των διαφαύσείς, ἓν οἷς θεὸς διοπ-άνεται. 

. X. Ὁ πανακήρατός σου βίος, κηλίδων καὶ ῥυπώ» 
σεων πόῤῥωθεν καθεστηχὠς, θεῷ σε ᾠχείωσε, καὶ 
ὡς θυμίαμα πολυμιγὲς αὐτῷ σε χαθιέρωσεν εἰς δε- 
χτὸν εὐωδίας ἀγλάϊῖσμα, Οὐχοῦν σοι ἀντεδόθη µυρο- 
θλυτεῖν μετὰ θάνατον. 

λα’. Ἐντεθησαύρισαι μὲν τάφῳ, ἀλλ ὅμως αἷ- 
µατόῤῥυτα χεύματα μυροδλυτεῖς. Καὶ ἔστι λονί- 
σαᾳσθχι ὥσπερ ἀνάστασιν χαινοπρεπῶς χαὶ πτῶσιν 
τὸ Υινόµενον. Καὶ θανὼν μὲν αὐτὸς φύτει πέπτωχας, 
αἱμάτων δὲ τῇ χύσει παραδηλοῖς τὴν ἀνάστασιν. 


AP. To αὐτοκράτορι, Ἡαρθένε, βραδεύοις ἁἀρι- 
στεύµατα πάντοτε, βαρδαρικὰς ἑκτρέπουσα φάἀλαγ- 
Υας, τὸν παντοκράτορα xal τὸν Υἱὸν λιτοῖς cou εὖ- 
µενίζουσα, συμπρεσδεύοντός σοι καὶ τοῦ µάρτυρως, 
ὃς νοῦν αὑτοκρατοῦντα κατὰ παθῶν ἑνεδείξατο. 


p "HXOZ πλαγίου τετάρτου. Τὴν σοφἰαν tov A4d- 


Ίου. 

Tov αἱμάτων σ»», μάρτυς, αἱ προχοαὶ xai τῶν 
µύρων ἡ βλύσις τὴν γὴν εὐφραίνει, Δημήτριε, xal 
ψυχὰς καὶ τὰ σώματα ἁγιάζει, µάχαρ, τῶν πίστει 
xai πόθῳ σοι προστρεχήντων πάντοτε, τῷ θείῳ τε- 
μένει σου, ὥσπερ ἐξ ἀθύσσου ἐξανύτειν τὰ μύρα 
εἰ; ἴασιν, ἅγιε, νοσημάτων ἑχάστοτε,. Auk τοῦτο 
βοῶμέν σοι, πρέσδευε τῷ Oti, τῶν πταισµάτων 
ἄφεσιν δωρήσεσθαι τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ «hy. ἁγίαν 
μνήμην σου. 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


C ELLA€LALAALALALXAALRARAAARMMAMAMAXAA——————————————————M————M————À Á——Ó—M——E———————————ÉRÉRÉ—ÓMÓB -- 


EJUSDEM 
LAUDATIO S. DEMETRII. 


To? αὐτοῦ Aóroc ἐγκωμιαστικὸς elc τὸν ἅγιον Α Ejusdem. de magno martyre sancto. Demetrio pane- 


µεγαλομάρτυρα Δημήτριο» (1). 

a'. "O δὴ πᾶσα ἀνάγχη κατὰ τὸν πάλαι λόγον, 
πάσχειν ὄχνον ἄνδρα πρᾶγμα µέγα πράσσοντα {ὁχ- 
vet δὲ πάντως ἐχεῖνος, xal ὁ ὄχνος olo; μὴ ἔχειν 
τινά φόγον), οὐχ ἀπειχὸς, εἰ xal αὐτὸς πάσχοιµι, 
ἐμαυτὸν ἀπιῤῥίφας οὕτω μὲν µεγάλῳ, οὕτω 0$ xai 
δυσεπιχειρήτῳ πράγματι. El μὲν γὰρ τὴν &pyhv 
αὐτὸς τῷ προχεχειρισµένῳ ἔργῳ ἐπέθαλον, f] xat 
λόγους εἶχον τινὰς ῥᾳδίως μετρητοὺς, ἣν ἄν pot θαῤ- 
ῥεῖν, ἐξευρεῖν εἰπεῖν τι ἄξιον, pr] προχαταληφθὲν τοῖς 
πολλοῖς, ὡς ἐὰν χαέτις μεθ) ἕνα f) xai δύο τινὰς 

ταλλα τίµια ἑξορυττύήμενα ἰδῶν, χαὶ αὐτὸς ἔξευ- 
ρων βασανίζῃ τὴν γΏν  ῥᾷον γὰρ οὕτω πορἰσεται 
15 ζητούμενον, ἡ μετὰ µυρίους ὅσους, o? τὸν πυθ- 
μένα τῶν μετάλλων ἐπολυπραγμόνησαν. Ἐπεὶ δὲ, 
µάλα πολλῶν ἀνδρῶν χαὶ αὐτῶν el; βάθος xal εἰς 
ὕφος λόγου ἑπαναθεθηχότων χαὶ διορατιχώτερον Ev- 
κυφάντων, αὐτὸς ὕστατος ἑπαποδύομαι πρὸς ἆθλον 
λόχου δυσχαταπάἀλαιστον, οὐκ ἂν ἀπειχότως ὄχνον 
πάσχοιµι. 

β’. ᾽Αλλά τί μέν pot τὸ μέγα ἔργον; Τίς δὲ à ὅχ- 
voc, εἴτ᾽ οὖν fh δειλία καὶ τὸ μὴ θαῤῥαϊν; Δέδοιχα, 
ἵνα χεφαλαιωσάµενος εἴπω, ἐμαυτὸν χαθιεὶς εἰς 
ἐπαίνους του ἡμῶν πολιούχου µεγαλομάρτυρος. 
Μαινὸν μὲν γάρ τι προσεξευρεῖν, ἐφ᾽ οἷς τοὺς µαρ- 
τυριχοὺς ἅθλους ὑπεξῆραν οἱ φθάσαντες͵ οὐκ ἂν εἴη. 
Οὐ γὰρ παχυλῶς αὐτοὺς ἐξειργάσαντο, ἁλλ᾽ ἔπιμε- 
λέστατα ἑλεπτούργησαν, xai ἰσχνῶς ἐπεξίλθον 
ἅπασι. Τὰ δὲ αὐτὰ εἰπεῖν αἰδέσηται ἄν τις ἐχέφρων. 
El γὰρ καὶ κατ ἴχνη τῶν ἀγαθῶν βαίνειν χρεὼν, 
ἀλλ’ ἐκεῖνο λόγον ἆλλον ὁμοιότητος ἔχει. Οὐ μὴν 
ταυτὰ λέγειν ἑτέροις ἄντιχρυς πραγµατεύεσθαι coUe 
ἐπαινοῦντας ἁπαιτεῖ. El τοίνυν οὔτε καινότερόν τι 
ἄκονσμα προσεξευρίσχειν ἑξην, ἀλλ οὐδὲ τὰ τῶν 
ἑεέρων ὑφαιρεῖσθαι δοχεῖν ταυτολογοῦντα ἐχρῆν, 
ἐλείπετο σιωπᾷν. Πρὸς γὰρ τοῖς ἄλλοις xai γέλω»ν 
ὀφλήσει τις, εἰ τοὺς φθάσαντας ἑχμιμούμενος, ἐφ᾽ 
εἷς αὐτοὶ εἶπον, οὐχ ὑπεραίρειν ἔχει, ἀλλ ἐχπίπτει 
νιχώμενος. Καὶ δυστυχεῖ τοῦτο χακὺν ἐπίσπεαστον 
χαὶ αὐθαίρετον. 'Ἡν γὰρ κάλλιον, σιγῶντα ἐπιστή- 
pova λόγου ἑοικέναι εἶναι, Ώπερ λα)λεῖν καὶ ἁπελέγ- 
χεσθαι ἄσογον. 


(f) Titulum initiumque hujus orationis ms. Da- 
ris. ita legit : Too àv drloic Πατρὸς ἡμῶν Εὺ- 
σταθίου ἀρχιεπισκόπου Aóyoc ἐγκωμιαστιχὸς εἰς 
τὸν ἅγιον μεγα.λομάρτυρα, Γιυροςθ.1ύτην Δημή- 
tpiov. Ὁ δη πᾶσα ἀνάγκη, Σατὰ τὸν πάλαι λόγον, 
πάσχειν ἄνδρα πρᾶγμιχ πράσποντα (ὀχνεῖ δὲ πάντως 
ἐχεῖνος, xal ὁ ὄχνος, olo; μὴ ἔχειν φέγεσθαι), οὐ χα- 
τεικὸς (sic), εἰ xal αὐτὸς πάσχοιµι, ἐμαυτὸν ὑπιῤ- 
ῥίψας οὕτω μὲν µεγάλῳ, οὕτω δὲ xal δυσεπιχειρήτῳ 


PATROL. αλ. CXXXVI. 


gyricus sermo. 


1. Cum omnino necesse sit, ut quondam, metu 
percelli virum opus magnum aggredientem (penitus 
autem metus prevalet, etis qui quapiam a. vitupe- 
ratione absit), non ab re est, si et metu percellor qui 
memet in tantum tantisque conatibus patens opus 
immitto. Si enim inter pri:os quidem ad propesi- 
tum opus accederem, aut. sermones aliquos facile 
compositos haberem, meum esset animum erigere 
dignum quid dicturus nec a pluribus antca dietum, 
ut si quis post unym duosve metalla pretiosa fossa 
videns, et ipse qui reperit terram fodiat : facilius 
enim sic reperietur quzsitum — quam post decem 
millia qui metallorum ima (oderint, Itaque cum 
post multos qui ad sermonis alta profundaque 
summo et perspicaci ingenio descenderint equidem 
ultimus hujus sermonis aggrediar certamen pracel- 
lens nullo fastidio remotus, 


2. Sed quare quidem mihi magnum opus ? Quo! 
fastidium, sive timor, et repugnantia? Timui, ut 
summatim dicam, ne meipsum in laudando civitatis 
nostre protectore martyre magno consumam, No- 
vum enim aliqui!, quo martyris victorias extollere 
alii prevenerunt, jam non superest. Quas enim non 
incondite exposuerunt, sed accuratissime compse- 
runt οἱ omnia minutissimo sermone panderunt, Ea- 


C dem vero narrare erubescit vir sensatus. Si enim 


bonorum vestigiis insistere necessarium est, tameu 
aliam similitudinis rationem habes. Non enim ea- 
dem dicere ex adverso aliorum exigitur a laudan- 
libus. Si igitur nec. audientibus offerendum quid 
recentius licebat, nec aliorum opera repetere decc- 
bat utique, tacendum erat. Nam ab aliis divideudus 
foret qui antecessores imitatus, nihil adjicere ba- 
bens victus turpiter cadit. Molestum'est id malum 
quod nobis volentibus accidit, Satius enim erat ta- 
cendo prudentem videri, quam garrientem insipien- 
ti argui. | 


πράγματι. El μὲν γὰρ τὴν ἀρχὶν αὐτὸς τῷ προκε- 
ἡ ιριομένῳξ Yu ἐπέθαλον, f) xal µετά τινας ῥᾳδίως 
μετρητοὺς, ἣν ἄν por θχῥῥεϊν, ἑξευρεῖν εἰπεῖν τι 
ἄξιον, μὴ προχαταληφθὲν τοῖς πολλοῖς, ὡς ἐὰν καί 
τις μεθ) ἕνα f, χαλ δύο τινὰς μέταλλα τίµια ἔξορνυτ- 
χήµενα ἰδὼν, : xai αὐτὸς ἐξευρὼν βασανίνῃ τὴν γην" 
ῥᾷον vàp οὕτω πορίσεται τὸ ζητούμενον, ἢ μετὰ 
µυρίους, ot τὸν πυθμένα τῶν μετάλλων ἐπολνπραγ- 
μόνησαν. 
6 


1A 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


172 


$. Hxc quidem erant de quibus mihi fastidium οἱ Α Υ. Ἀλλὰ ταῦτα plv, ἐξ ὧν pot ὁ ὄκνος, xa δι᾽ 


propter quie, noun solum bos linguam opprimebat, 
a me taciturnitate quasi pretio empts; metu scilicet 
pro ludibrio abeundi ob inutilem  verbositatem, 
dum disertus alius quispiam esset, sed etiam ut sa- 
xum lacui impendens navigationem impediebat. 
Alia vero volventi me non expeditiora quam sapien- 
liora, nempe quod ante me aliquis locotus fuerit, 
quie tardiora nec a. sapientia omnino aliena, bos 
pretium taciturnitatis abiit, rupes devoluta est, si- 
lentium aufugit, et ecce dignum in martyris hono- 
rem verborum flumen. 

4. Ratiocinium vero quod tzdium meum sanavit, 
silentiumque fugavit, suggessit quomodo ccelum 
non solum maximis astris et fulgore post hzc se- 
cundis, sed et exiguis stellulis emicat: quie aliquando 
et refulgens quid signum sunt, Ttaque. ccelum no- 
strum, Del Ecelesia, fulgentissima astra habet, babet 
uteunque et inferiora. Pariter gloriatur qui tenui- 
ter refulget scintills instar 3b igne rejecta; et vo- 
lans ignitus vaporsideris ia modum effulsit, et astri 
similitudine quasi gravis prestitit. Composita na- 
tura omnis generis animalia et reliqua produxit, 
alia in honoris fastigium, alia infra ad ignominiam 
seposita; nec defecerunt vel ista incousiderate sic 
abjecta in gloriatione creationis : ecce culex vilissi- 
mum animal aliquo pretio dignus habetur. Ple- 
rumque multitudinem. stimulat animalculum audi- 
tim, quando bombum suum buccinat; sunt vero 
qui propter sonum parum vel nullo modo respectant, 
id verointendunt, quod utile sit. Sint ergo liec ita ; a 
fortiori homo sensattrs, quomodo divina recto more 
cantet, sit attentione dignus. 


ὧν, οὗ µόνον « βους ἐπὶ γλώττῃ, » τοῦτο δὴ τὸ 
σχῶμμα τοῦ ἀργὰ λαλεῖν, ὡς ἑάν τις εἴη βούγλωσ- 
σος, ἀλλὰ xal λίθος ὡσεὶ xal X&xxtp ὄνσχρηστουμέ- 
νου ὕδατος ἐπέχειτο. Λογισαμένῳ δέ poc ἕτερα, οὗ 
« ταχύτερα μᾶλλον, Ώπερ σοφώτερα, » ὃ δή τις xal 
«pb τῶν ἡμετέρων ἐφθέγξατο, βραδύτερα δὲ, καὶ 
οὐδὲ πάνυ ἔξω σοφίας, ὁ βοὺς τε ἁπανέστη, καὶ ὁ 
λίθος ἐξεχνλίσθη, xal ἡ σιωπὴ ἀπῆλθε. καὶ Ιδοὺ 
λόγου] ῥεῦμα σύμμετρον εἰς τὸν μάρτυρα. 


δ’. "0 δὲ µοι λογισμὸς, 6. τὸν ὄχνον ἐχθεραπεύσας, 
xaY «tv σιγὴν ἀπαγαγὼν, τοιαῦτα ὄπέτεινεν, ὡς ὅτι 
γαὶ οὐρανὺς οὗ τοῖς µεγίστοις φωσφόροις xal τοῖς 
μετ) αὐτοὺς δευτερεύουσιν, ἀλλὰ καὶ σµικροτάτοις 
ἁστρίοις ἐναγλαῖνεται * xal που xal αὐτὰ kv. xatpip 
παρασημαἰνονταί τι Extgavéc. 0ὐκοῦν xal ὁ καθ 
ἡμᾶς οὑρανὸς, fj τοῦ Θεοῦ Ἐχχλησία, ἔχει μὲν 
xai àctépa; τοὺς Φανοτάτους ἐχείνους «ἔχει δὲ καὶ 
τοὺς µετ᾽ αὐτοὺς. Σεμνύνεται δὲ ὅμως, xa εἴ τις 
ἀμυδρόν τι λάμπει, χαθά που καὶ σπινθὴρ πνρὸς 
ἁποπαλλόμενος * καὶ διάττων δὲ τις πυρόεις ἀτμὸς 
ἁοτέρα ἑφάντασε, καὶ οὕτω τὸ σεμνὸν τῷ ἁοτεροει- 
δεῖ ἁπηνέγχατο χαὶ αὐτός. Φῦσις ἐπιταχθεῖσα παν- 
cola ζῶα χαὶ λοιπὰ παρήγαγε πράγματα, τὰ μὲν 
slc Όψος ἀνῳχισμένα pic, τὰ δὲ χάτω τοῦ τιμᾶ- 
ofa. µένοντα * xaX οὐχ ἐπιλέλοιπεν, οὐδὲ ταγύδην 
οὕτω συρόµενα , σεμνύνοντα τὴν αχοσμµογένειαν. 
"Hàn καὶ χώνωψ «b φαυλότατον ἀξιοῦται λόγου vot. 


^ Καὶ τὰ πολλὰ μὲν ὄχλον ἐμποιεῖ τὸ ζωύφιον ἕξα - 


κουόµενον, ὅτε τὸν ἑαυτοῦ νόµον σαλπἰζει - εἰοὶ δὲ, 
οἳ τοῦ φόφου μὲν μιχρὰ ἢ οὐδὲν ἐπιστρέφονίαι, ἅλ- 


λως δὲ αὐτ) ἐπιγχέπτιονται, ὅπη χαὶ χρήτιμην. El τοίνυν τοῦτο, τῷ παντὶ πλέον ὁ χατλ λόγον ὄν- 
Opec, ὅπως ἂν καὶ ᾖδοι τὰ θεῖα πρὸς ὀρθὸν μέντοι νόµον, εἴη ὃν ἐπιστροφῆς ἄξιος. 


5. Veteris legis tabernaculum materize compone- 
bant pretiosz et certe plares non tales; et templum 
istnd celebratum non pretiosissimis in totum, sed 
partim lapillis exilibus conflabatur, et cemento in- 
serio et plumbo iu juncturas lapidum infuso. Non e 
magnis tantum insulis mare mentione digna produ- 
cit, sed el parvae quedam de miro quodam ostentato 
gloriantur. Est forte lapis, non magni sestimatus, sed 
prie iis qui existimatione digni videntur, pulchrum 
quemdam valorem habet, ideoque non despicitur. 
Ferrum auro collatum lionore nihil erat, nisl accu- 
rate 4.) opus quidpiam magna egens atteutione apta- 
retur. Tibiz acutze quandoque et in. minori ordine 
sonum habent ; similiter major tibia ad graviora de- 
scendens οἱ sic modulos liarmonicos reddit. Voces 
uon omnibus penitus ezdeim, non lucet omnibus idem 
ingenium. 


6. Sermonem et altius erigere audeo. Inter ordines 
supercoclestes reperiuntur superiores et inferiores. 
Non omnes prophete, non omnes apostoli. Sunt et 
| nguorum varietates, quia et gentium. Iz suaveseum 
jucundi^- tolluntur, gutture aspero emit- 


£', Thv bv τῷ παλαιῷ νόµῳ σχηνὴν ὕλαι συνεκρὀ- 
τουν πολλοῦ τε τιμώμεναι, xal μὴν xol μὴ τοιαῦται 
πλείονες * xal ναὺν δὲ ἐχεῖνον τὸν ὀμνούμενον ο 
τὰ τιµαλφέστερα διόλου, ἀλλά που χάλιξ λεπτὸς 
ἁπήρτιζε, καὶ παραθνοµένη τίτανος, καὶ µόλιδθος, 
ταῖς τῶν λίθων ἁρμονίαις παρεγχεόµενος. θάλασσα 
οὐκ ix µόνων μεγάλων νήσων προάγει τὰ λόγου 
ἄξια, ἀλλὰ καὶ µικραί τινες εἰς ἔχφανσιν θαυμασίου 


p Ὀινὺς ἀδρύνονται. Καὶ ἔστιν οὗ xat λίθος οὐ πολυτί- 


µητος, ἀλλὰ τῶν δοκούντων ἠξιῶσθαι ὀλίγου τινὸς, 
ἔσχε τι χαλὸν ἑνέργημα ' xat δι’ αὐτὸ οὗ παρεώρα- 
ται οὐδ' αὐτός. ZÜnpoc παραθαλλόμενος χρυσῷ fv 
ἂν οὐδὲν εἰς τιµιότητα, εἰ μὴ πρός τι ἔργον σπου- 
δαῖον ἑμμελῶς εἶχε ῥυθμίξεσθαι. Λὐλοὶ προέχοντες 
ἔχουσί ποτε xai τὸν ἐν ἑλάττονι εάξει * τοιοῦτον γοῦν 
$ σύριγξ ὑποδαίνουσα χατὰ βαθμίδας τινὰς, xal 
οὕτω ὑποσυρίττουσα ἑναρμόνιον. Φωναὶ o) πάντως 
ἅπασιν αἱ αὗταί' νοῦς οὐκ ἑναστράκτει Άπασιν ὁ 
αὐτός. 

ς’. Τολμῶ xat ἀνωτάτω ἑξᾶραι τὸν λόγον. Ἐν 
τοῖς ὑπερουρανίοις τάγµασιν ἔστι τὰ μὲν ὕπερθεν, 
τὰ bb ὑποδέδηχε. Mh πάντες προφῆται, μὴ πάντες 
ἀπόστολοι. Εἰσὶ xai γλιωσσῶν διαφορᾶὶ, ἔτι καὶ 
ὑθνῶν. Καὶ αἱ μὲν λείω, ἔγουαι, xal μεθ {λαρότητος 


110 , 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


t" 


εἰς byxov διαίρονται’ αἱ δὲ τραχὺ Ὑαργαρίζουσι xai A tuntur, ille et rusticiter per barbarus sonos procedunt. 


ἑξαγριοῦνται διὰ τὸ βαρδαρόφωνον. Καὶ ὅμως Exa- 
στον ἔθνας, «6 τε εὐγενῶς λαλοῦν, xal τὸ βάρδαρον, 
µένουσιν οὐκ ἁπαλειφόμεγα., Καὶ διαπλέχει καὶ οὗ- 
τως ἡ «πρόνοια τὸ τοῦ βίου πολύφτροφον. Ὥσπερ πολ- 
λαὶ μοναὶ σωτήριοι, οὕτω xal διάφοροι σπουδαίων 
λόγων χαταγωγαὶ, xal Θεῷ xal τοῖς τοῦ Θεοῦ οὐκ 
ἀπόδλητοι. Καλὺν ποταμοὶ πλήθοντες, xai εἰς πολ- 
λοὺς σχ.Σόµενοι χλῶνας οὐκ ἄχαρι δὲ οὐδὲ πηγαὶ 
µονάζουσαι. Ἐδόα τις, ὅσον ἄλλοι πεντήκχοντα * καὶ 
τὸ φώνημα Στεντόρειον ἄᾧλεταί. Καὶ οὐκ ἤδη τῶν 
ἄλλως φωνούντων ἀποτέμνειν ἔδει τοὺς λάρυγγας. 
ἝἜθλεπεν ἕτερος xat τὰ κατὰ γῆς, καὶ σταδίοις, ὁπ/- 
Go; αὖδεὶς ἄλλος , παρεµέτρει τὴν ὅρασιν ' ἀλλὰ 
πλείαυς εἰς ἄπειρον, ol ἑτεροίοι τὴν ὄψιν ὄντες, τὴν 
φύσιν τοῦ βλέπειν οὗ ψεύδονται. Καὶ μὴν οὐδὲ ἁσπά- 
iat, ὅτι τυφλὸν ἅμα γενέσει, xal διὰ βίου δὲ τοιοῦ- 
τον Ἱράνισται ' ἀλλὰ συντηρτῖται τῷ λόγῳ τῆς φύ. 
σεως, χαὶ συμπληροί τὸ ποικίλον τῆς χτίσεως. 
Ἔχουεν ἕτερο:, ὅσα μηδεὶς ἄνθρωπος. Τί τοίνυν; 
Κιειατέον ἄρα τὰς λοιπὰς ἀκοὰς, ὅτι uh εὐπορώτε- 
pov τοῦ ἐνερχεῖν ἔχονσι; Καὶ στρατὸς ἔχ τε ἀν- 
ὁρείων, Ex τε μὴ τοιούτων συγχεχκρότηται. "Λδων 
Aavtó οὓκ ἀπηξίου τοὺς συγχορεύοντας. Καὶ μὴν οὐ 
xit' ἐχεῖνον καὶ αὐτοὶ ἔμελπον. ᾽Αρμονία χοροῦ ix 


Similiter et unaqaseque gens, alia venuste, barbàre 
alia loquens, manent nec e medio tolluntur. Sic vitze 
mobilitatem Providentia Intertexit, Quemadmodum 
multa: in salutis ordine mansiones, sic varii sermo- 
nam acutorum apparatus nec de Deo, nec de rebus 
divinis improbandi, Pulchra amne pleno flumiua et 
in multos rivulos divisa, nec absque amenitate fontes 
rivulis carentes. Clamabat aliquis quantum alii quin- 
quagint» et vox stentorea celebratur. Nec ide» aliter 
loquentium gula. secand», Videbat alius quz super 
terram et stadiorum numero quo nullus alius visum 
perpendebat; sed plures in infinito numero longe 
alii quoad visum sun!, nec videndi facultate frau- 
dantur. Nec certe talpa quia czxca nascitur et vivit 


D tollitur; e contra' naturz lege servatur creationis- 


que varletatem complet. Audivit alius qux nullus 
homo. Quid igitar? Num claudendz reliqua aures, 
quia που faciliorem habent energiam? Et exercitus 
tum ο fortibus, tum e non talibus coaluit. Cantaus 
David saltatores non dedignatus est. Nec revera se- 
eundum eum alii hymnizabant. Chori harmonia e 
diversis, quin imo e dissonis et separatis modis pro- 
cedentibus comparatur, ut aiunt qui hisce sclentiis, 
hisee artibus pollent. 


διαφάρων, ἤδη δὲ xal ἐξ ἀντιφώνων xal δίχα Φρονεόντων ἁρμόττεται, ὥς φασιν ol. τὰ τοιαῦτα aoq0^ 


οἱ περὶ τέχνας. 

ζ. θὐχ lo ὅπως ἅπανιες αυνδράµοιεν ἂν εἰς 
ὅμοιον. Περιφέρονται ΣειρΏηνες àv τοῖς πάλαι λόγοις, 
αἴτινές ποτε αὗται' δοχοῦσι δὲ ἄρα μέγα τι χρημα 
ἐχεῖναι εἴναι. Καὶ ὁ Ἰὼδ οὐκ ἀπηχρείωσεν αὐτὰς, 
οὐδὲ ἐξέδαλε τοῦ ἁδομέγου σεµνώματος, ἑτέρᾳ Σειν 
ρὔνι, μιχροφνεῖ ζωϊδίῳ, τοὺς ἑαντοῦ ἐξομοιώσας 
χλαυθμούς. Ἠρεσεν ἀνθρώποις, ἑγχρῖναι εἰς µε- 
λῳδοὺς xai τὸν τέττιγα᾿ xal οὐκ ἐξέπεσεν d) ἀπδὼν 
τῆς σεµνότητος. Ὑμνεῖ θεὺν καὶ τὰ ἄλογα, οὐχ οἷς 
αὐτὰ φωνοῦσιν, ἀλλ οἷς ἐχεῖνον γεραίρουσιν οἱ 
Δεωροῦντες αὐτὰ, xal τὸ τῆς φύσεως φιλοσοφοῦντες 
εὔχοσμον, ὁποῖόν τι χάνταῦθα ἴσται. EL γὰρ τοῦ 
μηδὲ δοχεῖν λέγειν, olg ἀχόμψως τοῦ λαλεῖν ἔχομεν, 
ἁλισχόμαθα, οἷς Υοῦν ὁ ἀκροατὴς πρὸς ἡμῖν ἔχων 
τὸν νοῦν ἐκκεπλήξεται, ὅτι πρὸς ζῆλον ὅλω; τοιοῦ- 
τον 6 εθηρµήναμµεν ἑαντοὺς, τῷ χρείττονι θαυµάσας 
ἀναθήσει τὸ αἴτιον' ὃς xal αὐτὸς, οὐχ ὅτι πρὸς ἀξίαν, 
ἀλλ) ὅτε μετ) εὐφνχίας ὑμνεῖται, τοὺς εἰς εὐχαρι- 
ατίαν λαλοῦντάς ἀμείδεται. Καὶ οὔτοι καὶ ἡμῖν τάχχ 
τινὰ ὁ λ/γος εὑρήσει ἔπσινον. 


D 
η. Ταῦτα ἐν θυμῷ βαλόµενος, καὶ τοιαῦθ) ἕτερα, 


δι ὧν θαῤῥητέον τοὺς ὑστερολόγους xal ταπεινοὺ;, 
οὗ πάνυ πόῤῥω τῶν ὑψηλῶς λαλῆδαι φθασάντων 
ἑστήξεσθαι, εἰ µόνον πρὸς ὀρθὸν λογισμὸν φθέγξον- 
ται, καὶ οὕτω συσχευάσας εἰ; θάρσος ἑἐμαυτὸν, 
χαθίηµι τὸν λόγον, of προεθέµην, xal τοῦ αχοποῦ 
Τίνοµαε, οὐχ ὑπὲρ τοὺς ἄλλους διαθέσθαι τι προ. 
νοησάµενος (µανίας yàp ἀγγὺς dj τῶν ἀδυνάτων 
χατεπ χείρησις), ψυχῆς δὲ ζέσιν ἐχφαίνων, καὶ τὸ 
τοῦ ζήλου διαχαὲ-, καὶ οὕτω volgo, xai τὸν φύτιν 
τυραννῶν, εὐλαδέστερον ἄλλως τά Ys τοιαῦτα διᾳ- 
θεµένην «à χατ᾽ ἐμέ. 


7. Non est quod in idipsum cuncti concurrant. 
Memorsntur Sirenes in priscis scriptis quz»eunque 
essent, inde magnum quid esse videntur. Nec eas 
Job dedignatus est, nec e celebrato repulit ornamen- 
to, 184, Sireni, exili animalculo, suas excquans 1a- 
mentationes. Hominibus placnit inter musicos et ci- 
cadam annumerare; nec dignitate excidil luscinia. 
Deo concinunt et irrationabilia non eo quod ipsa vocem 
emittant, sed quod Deum henurent qui illa miraatur 
et qui excellentem naturz ordinem quartis et. ibi sit 
sstimant. Namquesi nihil dicentibus simtleys cum ir- 
cempta verba habemus conviucimur, eom auditor ad 
nos animo attendens stapebit quias, tanto adie nos- 
met ipsos accenderimus, meliori mirans eulpam im. 
putabit, quippe qui non quod juxta dignitatem, sed 
quod bono animo Deo henedicit, in gratierum actio- 
nem psallentibus respondet. Ha et noster sermo 
aliquam approbationem inveniet. | 


8. Hzc in pectore volvenset alis/hujusmodi quibus 
modestis et humilibus animus est injiclendus, non 
omnino longe & graudiloquis ponendos esse, dummo- 
do recio ratiocinio loquantur, sic animo forti paratus 
sermoneóu ewitto, prout proposui, et ad destinatum 
pervenio, non aliis altiora exposilurum me confldens 
(non procul enim ab insania abest impossibilia vi- 
rihus aggredi), animz vero :estum zelique incenJium 
depromens, sieque audacter. naturam domans, reli- 
giosiori nihilominus de talibus ingenio quod in me 
est accinelam. 


. ο. - 


111 EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΠΟΡΟΙΙΤ.Ε 19 
5. Hac quidein. erant de quibus mibi fastidium e( Α Υ. Ἀλλὰ ταῦτα μὲν, ἐξ ὧν µοι ὁ ὄκνος, καὶ δι᾽ 
propter quie, non solum boe linguam opprimebat, ὤν, οὗ µόνον « Bouc ἐπὶ γλώττῃ, » τοῦτο 6h τὸ 
4 me taciturnitate quasi pretio empts; metu scilicet σχῶμμα τοῦ ἀργὰ λαλεῖν, ὡς ἐάν τις εἴη βούγλωσ- 
pro ludibrio abeundi ob inutilem — verbositatem, σος, ἀλλὰ xal λίθος ὡσεὶ καὶ λάκκῳ δνσχρηστουμέ- 
dum disertus alius quispiam esset, sed etiam ut sa- νου ὕδατος ἐπέχειτο. Λογισαμένῳ δέ µοι ἕτερα, οὗ 
xum lacui impendens navigationem impediebat. κε ταχύτερα μᾶλλον, fjrep σοφώτερα, » ὃ δή τις xal 
Alia vero volventi me non expeditiora quam sapien- — «pb τῶν ἡμετέρων ἐφθέγξατο, βραδύτερα δὲ, xo! 
tiora, nempe quod ante me aliquis locotus fuerit, οὐδὰ πάνυ ἔξω σοφίας, 6 βοὺς τε ἁπανέστη, xol ὁ 
qus tardiora nec a sapientia omnino aliena, bos — Ai6oc ἐξεχνλίσθη, xol ἡ σιωπὴ ἀπῆλθε"' καὶ Ιδοὺ 
pretium taciturnitatis abiit, rupes devoluta est, si- λόγον] ῥεῦμα σύμμετρον εἰς τὸν μάρτυρα. 
lentium aufugit, et ecce dignum in martyris hono- 
rem verborum flumen. 

4. Ratiocinium vero quod tzedium meum sanavit, — 9. '08£ µοι λογισμὸς, ὁ τὸν ὄχνον ἐχθεραπεύσας, 
silentiumque fugavit, suggessit quomodo celum γαὶ τὸν σιγὴν ἀπαγαγὼν, τοιαῦτα ὑπέτεινεν, ὡς ὅτι 
non solum maximis astris el fulgore post hec se- ἍΥαὶ οὐρανὺς οὗ τοῖς µεγίστοις φωσφόροις xal τοῖς 
cundis, sed et exiguis stellulis emicat: qu:e aliquando Ὦ pev! αὐτοὺς δευτερεύουσιν, ἀλλὰ xal σµικροτάτοις 
eit refulgens quid signum sunt, Itaque. ccelam πο- &ctploi; ἐναγλαῖνεται * xal που xal αὐτὰ ἐν χκαιρῷ 
strum, Del Ecclesia, fulgentissima astra habet, babet παρασημα/νονταί τι ἐπιφανές. Οὐκοῦν xal 6 καθ᾽ 
uteunque et inferiora. Pariter gloriatur qui tenui- ἡμᾶς οὐρανὸς, fj τοῦ Θεοῦ Ἐχχλησία, ἔχει μὲν 
ter refulget scintillss instar ab igne rejectz;; el vo-— xaX ἁστέρας τοὺς qavotávouc ἑκείνους * ἔχει δὲ καὶ 
lans ignitus vaporsideris in modum effulsit, et astri τοὺς μετ αὐτούς. Σεμνύνεται δὲ ὅμως, χαὶ εἴ τις 
similitudine quasi gravis prestitit, Composita na- ἁμυδρόν τι λάμπει, χαθά που xal οπινθὴρ πυρὸς 
tura omnis generis animalia et reliqua produxit, ἁποπαλλόμενος * xal διάττων δέ τις πνρδεις ἀτμὸς 
alia in honoris fastigium, alia infra ad ignominiam ἀστέρα ἐφάντασε, xal οὕτω τὸ σεμνὸν τῷ ἁστεροει- 
seposita; nec defecerunt vel ista inconsiderate sic δεῖ ἁπηνέγχατο xol αὗτός. Φύῦσις ἐπιταχθεῖσα παν- 
abjecta in glorjatione creationis : ecce culex vilissi- Ἅτοῖα ζῶα xal λοιπὰ παρήγαγε πράγματα, τὰ μὲν 
mum animal aliquo pretio dignus habetur. Ple- — slc Όψος ἀνωχισμένα υμῆς, τὰ δὲ χάτω τοῦ τιμᾶ- 
rumque multitudinem stimulat animalculum audi- σθαι µένοντα * xaX οὐχ ἐπιλέλοιπεν, οὐδὲ ταγύδην 
tum, quando bombum suum buccinot; sunt vero οὕτω συρόµενα, σεμνύνοντα τὴν xocporyévetav. 
qui propter sonum parum vel nullo modo respectant, .. "Hàn καὶ χώνωψ τὸ φαυλότατον ἀξιοῦται λόγου ποςφέ. 
id verointendunt, quod utile sit. Sint ergo hzc ita ; a C Καὶ τὰ πολλὰ μὲν ὄχλον ἐμποιεῖ τὸ ζωύφιον ἕξα- 
fortiori homo sensaius, quomodo divina recto more — xouóp.evov, ὅτε τὸν ἑαυτοῦ vóuov σαλπἰζει - εἰσὶ δὲ, 
cantet, sit attentione dignus. o! τοῦ ψΨόφου μὲν μικρὰ fj οὐδὲν ἐπιστρέφονέαι, ἅλ-- 
λως δὲ αὐτὸ) ἐπισχέπτονται, ὅπη καὶ χρήτιμον. El solvuv τοῦτο, τῷ παντὶ πλέον ὁ χατὰ λόγον Bv- 
θρωΆ2ς, ὅπως ἂν χαὶ δοι τὰ θεῖα πρὸς ὀρθὸν μέντοι νόµον, afr, ἂν ἐπιστροφῆς ἄξιος. 

δ. Veteris legis tabernaculum materie compnne- ε’. Τὴν ἓν τῷ παλαιῷ νόμῳ σχηνὴν ὕλαι avvexps- 
bant pretiosz et certe plures non tales; et templum Ἅτουν πολλοῦ τε τιμώμµεναι, χαὶ μὴν καὶ μὴ τοιαῦται 
istnd celebratum non pretiosissimis in totum, sed Ἅπλείονες * xai ναὺν δὲ ἐχεῖνον τὸν ὀμνούμενον οὗ 
partim lapillis exilibus conflabatur, et cemento in-— $à ειµαλφέστερα διόλον, ἀλλά που χάλιξ λεκτὸς 
serto et plumbo iu juncturas lapidum infuso. None ἁπήρτιζε, xai παραθυοµένη τίτανος, καὶ µόλιδδος, 
magnis tantum insulis mare mentione digna produ- — tal; τῶν λίθων ἁρμονίαις παρεγχεόµενὸς. θάλασσα 
cit, sed et parvas quzdam de miro quodam ostentstoa.— ox Ex µόνων μεγάλων νήσων προάγει τὰ λόγου 
gloriantur. Est forte lapis, non magni zstimatus, sed — &6ta, ἀλλὰ xal µιχραί τινες εἲς ἔχφανσιν θαυμασίου 
prs iis qui existimatione digni videntur, pulchrum D $wvbc ἀθρύνονται. Kal ἔστιν οὗ xai λίθος οὗ πολυτί- 
quendam valorem habet, ideoque non despicitur. µητος, ἀλλὰ τῶν δοκλύντων ἡξιῶσθαι ὀλίγου τινὸς, 
Ferrum auro collatum honore nihil erat, nisl aecu-— ἔσχε tt χαλὸν ἑνέργημα * καὶ δι αὐτὸ οὗ παρεώρα- 
rate 4.) opus quidpiam magna egens attentione apta- ται οὐδ' αὗτός. Σί2ηρος παραθαλλόμενος χρυσῷ ἣν 
retur. Tibiz acutse quandoque et in. minori ordine — àv οὐδὲν εἰς τιµιότητα, εἰ μὴ πρός τι ἔργον σπου- 
sonum babent ; similiter major tibia ad graviora de- δαῖον ἐμμελὼς εἶχε ῥυθµίζεσθαι. Λὐλοὶ προέχοντες 
scendens et sic modulos harmonicos reddit, Voces ᾖἔχουσί ποτε xai τὸν ἐν ἑλάττονι τάξει  τοιοῦτον γοῦν 
uon omnibus penitus ezdem, non lucet omnibusidem — 4j σύριγξ ὑποδαίνουσα χατὰ βαθμίδας τινὰς, xol 
ingenium. οὕτω ὑποσυρίττουσα ἑναρμόνιον. Φωναὶ οὐ πάντως 

ἅπασιν αἱ αὗταί' vou; οὐκ ἑναστράπτει ἆπασιν ὁ 
αὐὗτός. 

6. Sermonem et altius erigere audeo. Inter ordines ς’. Τολμῶ xat ἀνωτάτω ἑξᾶραι τὸν λόγον, Ἐν 
supercaclestes reperiuntur superiores et inferiores. — «ol; ὑπερουρανίοις τάγµασιν ἔστι τὰ μὲν Όπερθεν, 
Nnn omnes prophetse, non omnes apostoli. Sun e&— zà δὲ ὑποδέδηχε. Mh πάντες προφῆται, μὴ πάντες 
| nguarum varietates, quiaet gentium. Le suavescum ἁἀπόστολοι. Elo καὶ γλωσσῶν διαφορᾶλ, ἔτι xol 
jucunditate in grave tolluntur, gutture aspero emit- — &6vóv. Καὶ αἱ μὲν λείω; ἔχουσι, xol uc0 ἰλαρύτητος 


n3 e 


LAUDATIO S, DEMETRIT. 


t" 


ei, ὄγχον διαίρονται ΄ αἱ δὲ τραχὺ Υαργαρίζουσι xaX Α tuntur, illz et rusticiter per barbarus sonos procedunt. 


ἑξαγριοῦνται διὰ τὸ ῥαρδαρόφωνον. Καὶ ὅμως ἕκα- 
στον Eüvo;, τό τε εὐγενῶς λαλοῦν, καὶ τὸ βάρδαρον, 
µένουσιν οὐκ ἁπαλειφόμεγνα, Καὶ διαπλέχει καὶ οὗ- 
tux ἡ πρόνοια τὸ τοῦ βίου πολύστροφον. Ὥσπερ πολ- 
λαὶ μοναὶ σωτήριοι, οὕτω καὶ διάφοροι απουδαίων 
λόγων χαταγωγαὶ, χαὶ θεῷ καὶ τοῖς τοῦ Θεοῦ οὐχ 
ἀπόδλητοι. Καλὸν ποταμοὶ πλήθοντες, χαὶ εἰς πολ- 
λοὺς σχ.ξόµενοι χλῶνας , οὐχ ἄχαρι δὲ οὐδὲ πηγαὶ 
μονάζουσαι. Ἐδόα τις, ὅσον ἄλλοι πεντήχοντα * καὶ 
τὸ φώνημα Στεντόρειοὺν ᾧδεται. Καὶ οὐκ ἤδη τῶν 
ἄλλως φωνούντων ἀποτέμνειν ἔδει τοὺς λάρυγγας. 
ἛἜθλεπεν ἕτερος xat τὰ χατὰ γῆς, xol σταδίοις, ὁπ- 
Got; οὖὐδεὶς ἄλλος , παρεµέτρει τὴν ὅρασιν ' ἀλλὰ 
πλείους εἰς ἄπειρον, cl ἑτεροίοι τὴν ὄψιν ὄντες, τὶν 
φὖσιν τοῦ βλέπειν οὗ ψεύδονται. Καὶ μὴν οὐδὲ ἁσπά- 
λ1αξ, ὅτι τυφλὸν ἅμα Υενέσει, χαὶ διὰ βίου δὲ τοιοῦ- 
τον Ἡφάνισται * ἀλλὰ συντηρτῖται τῷ λόγῳ τῆς φύ. 
δεως, xdi συμπληροϊ τὸ ποικίλον τῆς κτίσεως. 
"Hxeuev ἕτερο:, ὅσα μηδεὶς ἄνθρωπος. Τί τοίνυν; 
Κιειστέον ἄρα τὰς λοιπὰς ἀκοὰς, ὅτι μὴ εὐπορώτε- 
po» τοῦ ἐνεργεῖν ἔχονσι; Καὶ στρατὸς Ex. τε ἀν- 
δρείων. Éx τε μὴ τοιούτων συγχεχρότηται. "Αδων 
Δανῖδ οὐχ ἀπηξίου τοὺς συγχορεύοντας. Καὶ μὴν οὐ 
κατ ἐχεῖνον xai αὐτοὶ ἔμελπον. ᾽Αρμονία χοροῦ ἐχ 


Similiter et unaqueque gens, alia venuste, barbàre 
alia loquens, manent nec e medio tolluntur. Sic vite 
mohilitatem Providentia intertexit, Quemadmodum 
muli in salutis ordine mansiones, sic varii sermo- 
num acuterum apparatus nec de Deo, nec de rebus 
divinis improbandi, Pulchra amne pleno flumina et 
in multos rivulos divisa, nec absque amcenitate fontes 
rivulis carentes. Clamabat aliquis quantum alii quin- 
quaginta et vox stentorea celebratur. Nec ideo aliter 
loquentium gula secands, Videbat alius quze super 
terram et stadiorum numero quo nullus alius visum 
perpendebat; sed plures in infinito numero longe 
alii quoad visum sunt, nec videndi facultate frau- 
dantur. Nec certe talpa quia cxca nascitur οἱ vivit 


D tollitur; e contra' natnrz lege servatur creationis» 


que varietetem complet. Audivit alius qus nullus 
homo. Quid igitur? Num claudendz reliqua aures, 
quia non faciliorem habent energiam? Et exercitus 
tum e fortibus, tum e non talibus coaluit. Cantans 
David saltatores non dedignatus est. Nec revera se- 
eundum eum alii hymnizabant. Chori harmonia e 
divergis, quin imo e dissonis et separatis modis pro- 
cedentibus comparatur, ut aiunt qui hisce scleniiis, 
hisee artibus pollent. 


διαφόρων, Ίδη δὲ καὶ ἐξ ἀντιφώνων xol δίχα φρονεόντων ἁρμόττεται, Ge Φφασιν οἳ τὰ τοιαῦτα coq» 


οἱ περὶ τέχνας. 

Q. Οὐχ $c ὅπως ἅπανιες ουνλράµοαν ἂν εἰς 
ὅμοιον. Περιφέρονται ΣειρΏνες ἐν τοῖς πάλαι λόγοις, 
αἴτινές ποτε αὗται δοχοῦσι δὲ ἄρα μέγα τι χρῆμα 
ἐχεῖναι εἶναι. Καὶ ὁ Ιὼδ οὐχ ἀπηχρείωσεν αὐτὰς, 
οὐδὲ ἐξέδαλε τοῦ ἁδομένου σεμνώματος, ἑτέρᾳ Σει» 
ρῦνι, μικροφνεῖ ζωϊδίῳ, τοὺς ἑαντοῦ ἐξομοιώσας 
χλαυθμούς. Ἠρεσεν ἀνθρώποις, ἐγχρῖναι εἰς µε- 
λῳδοὺς xai τὸν τέττιγα᾿ xal οὐχ ἐξέπεαεν ἡ ἀηδὼν 
τῆς σεµνότητας. Ὑμνεῖ θεὸν xal τὰ ἄλογα, οὐχ οἷς 
αὐτὰ φωνοῦσιν, ἀλλ οἷς ἐκεῖνον γεραίρουσιν οἱ 
θεωροῦντες αὐτὰ, xal τὸ τῆς φύσεως φιλοσοφοῦντες 
εὔχοσμον, ὁποῖόν τι κἀνταῦθα ἕσται. El γὰρ τοῦ 
μηδὲ δοχεῖν λέγειν, olg ἀχόμφως τοῦ λαλεῖν ἔχομεν, 
ἁλισχόμαθα, οἷς Υοῦν ὁ ἀκροατῆς πρὸς ἡμῖν ἔχων 
tiv vo2v kx am Estan, ὅτι πρὸς ἆἡλον 020; τοιοῦ- 
twv 6 εθηρµήναμεν ἑαυτοὺς, τῷ κρείττονι Gavpáca« 
ἀναθὴσει τὸ αἴτιον' ὃς xal αὐτὺς, οὐχ ὅτι πρὸς ἀξίαν, 
ἁλι) ὅτι μετ) εὐφνχίας ὑμνεῖται, τοὺς εἰς εὐχαρι- 
οτίαν λαλοῦντάς ἀμείδεται. Καὶ οὗτοι xal ἡμῖν τάχε 
τινὰ ὁ λ/γος εὑρήσει ἔποινον. 


υ 
η. Ταῦτα iv θνμῷ βαλόµενος, χαὶ τοιαῦθ) ἕτερα, 


ο vq 
je, 


δι ὧν θαῤῥητέον τοὺς ὑστερολόγους xal ταπεινοὺ;, 
οὗ πάνν πύῤῥω τῶν ὑψηλῶς λαλῆσαι φθασάντων 
ἑστήξεσθαι, εἰ µόνον πρὸς ὀρθὸν λογισμὸν φθέγξον- 
ται, χαὶ οὕτω συσχευάσας εἰς θάρσος ἑμαυτὸν, 
χαθίηµι τὸν λόγον, of προεθέµην, xal «o0 σχοποῦ 
γίνομαι, οὐχ ὑπὲρ τοὺς ἄλλους διαθέσθαι τι προ. 
νοησάµενος (μανίας Υὰρ ἐγγὺς dj τῶν ἁδυνάτων 
χατεπ.χε[ρησις), φυχῆς δὲ ζέσιν ἐχφαίνων, καὶ τὸ 
τοῦ ζήλου διακαὶ-, xal οὕτω τολμῶν, xal τὴν φύτιν 
τυραννῶν, εὐλοδέστερον ἄλλως 1d γε τοιαῦτα δια- 
θεµένην tX κατ᾽ ἐμέ. 


7. Non est quod In idipsum cuncti concurrant. 
Memorantur Sirenes in priscis scriptis quecunque 
essent, inde magnum quid esse videntur. Nec eas 
Job dedignatus est, nec e celebrato repulit ornamen- 
to, 9), Sireni, exili animalculo, suas excquans Ἰη- 
mentationes. Hominibus placuit inter musicos et ci- 
cadam annumerare; nec dignitate excidit luscinia. 
Deo concinunt et irrationabilia non eo quod ipsa vocem 
emittant, sed quod Deum honurent qui illa miraatur 
et qui excellentem naturz ordinem qualis et ibi sit 
astimant. Namquesi nihil dicentibus similes cum fi 
cempta verba habemus convincimur, cum auditor ad 
nos animo attendens stapebit quis, tanto aele nos- 
met ipsos acceuderimus, meliori mirans culpam im. 
putabit, quippe qui non quod juxta dignitatem, sed 
quod bono animo Deo benedicit, in gratierum actio- 
nem psallentibus respondet, lta et noster sermo 
aliquam spprobationem inveniet. 


8. Bac in pectore volvenset alis]hujusmodi quibus 
modestis et humilibus animus est Jajiciendus, non 
omnino longe a grandiloquis ponendos esse, dummo- 
do recto ratiocinio loquantur, sic animo forti paratus 
sermone: eaitto, prout proposui, et ad destinatum 
pervenio, non aliis altiora expositurum me confidens 
(non procu] enim ab insanis abest impossibilla vi- 
rihus aggredi), animae vero zestum zelique incenJium 
depromens, sieque audacter. naturam domans, reli- 
giosiori nihilominus de talibus ingenio quod in me 
est accinctam. 


κ ας ΄ 


115 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ . 


176 


9. Haque quot miracula martyr «ecerit singuiatim Α 0. Περιηγεῖσθαι μὲν οὖν, ὅσα θαυμαστὰ πρὸς 


enarrare, ldem esset acsi quis terram aurariam 
dilaudare volens, non ex eo quod auro (ota tum in 
superficie, tum in imis abundet, extollit, sed puyil- 
los metalli prehendcns, ex his alta voce infert multis 
divitis redundantem. Hic opus est non sic, sed ho- 
norifice traciare, aurifodinz opera quibuslibet re- 
 linquentes; et inibi martyris acta non per partes 
mirari, sed discere quasi per figuram, quotl et quanti 
operari valet prodigia, nolle vero de singulis jusu- 
dare, presertim. de his ad que prioribus alii οἱ 
melioribus sermonibus incubuerunt, Cavendum enim, 
ac aut. disputatione g^udentes arguamur, si quasi 
adversus hostem priorem ince.lere aut arguamur si 
incertum quia non facile est, sermones zdificemus 


ἑκάστους ὁ µάρτυς ἑργάζεται, καὶ εἰς ἀριθμοῦ χερ- 
µατίζειν λεπτότητα, ὅμοιον, ὡς el καὶ γην χρυσῖτιν 
γρηοτολοχεῖν προθέµενος, οὐκ EE αὐτοῦ τοῦ πᾶσαν 
ix τῶν ἐπιπολῆς χαὶ εἰς βάθος χρυσῷ εὐφορεῖν 
σεμνύνει τις, ἁλκὰ δράχας τινὰς τοῦ μετάλλου χει- 
ριζόµενος, ἐξ αὐτῶν ὑφηγορεῖ τὴν πολλοῦ πλούτου 
γέµουσαν. Καὶ ἐκεῖ γὰρ χρεὼν, p οὕτω πιιεῖν, 
ἁλλ᾽ αὑτὸ τὸ πρᾶγμα σεμνολογεῖν, ἀφιέντα τὴν µε- 
ταλλικὴν χειρουργίαν τοῖς θέλουσς’ χαὶ ἐνταῦθα δὲ, 
τὰ τοῦ μάρτυρος μὴ τοῖς Ex µέρους θαυμάζειν, ἀλλὰ 
δ.δάσχειν μὲν ὥσπερ xav εἶδος, ὅσα μεγάλα xal 


-οἷα τερατουρ΄εἷν δύγαται, μὴ ἐθέλειν δὲ τονεῖσέα. 


περὶ τὰ χαθ᾽ ἕκαστα, xat μάλισθ oT; ἕτεροι ἐπιστα- 
τικῶς τὸν λόγον ἑναπησκόλησαν. Φυλακτέον yop 


ne super fundamenta aliena sermones slabiliamus. B ταῦτά γε, μήπως ἡ τῷ φίλερι ἐγχλιθῶμεν, ὡς ἁ. τ- 
επεξαγεσθαι τοῖς προϊστορηχόσι φιλοτιμούμενοι, T] τὸ ἄπορον, ὡς μὴ εὐχερὶς ὃν, λόγους οἰχοδομεῖν 
εἰ μὴ ἐπὶ θεµελίοις ὀθνείοις προποτιθεμένοις αὐτοὺς ἑδράζομεν. 


10. Confestim et martyris continua unguenti effu- 
$io magnam prz aliis οἱ in omnibus ciebat stuporem, 
et thesauros cogitationum inveniebant oratores, au- 
ditoribus studiosis, scite exponentes. Nec est quod 
quisquam e nobis fructus uberiores percipiat, licet 
diu in labore insudaverit. Simili modo qui divina 
sapiunt et de reliquis victoris prodigiis disseruerunt, 
arte optima laudes celebrantes ; unde qui recte co- 
giant ignoscent. benevoli, si supervenientes nova 
nulla reperimus, sed aliis consona loquamur et 
reiro post alios currentes eorum υἱ vestigiis insi- 
$1amus, Non enim furtum res, ncc est quod ab aliis 
subripiamus, sed fortuitus, ut opinor, cogitationum 
concursus. Philosophice enim cogitandum quod szpe 
a diversis idem sensus emanat, et quis antequam 
diluvio inundaretur (sic enim statuendum est ) 
artem aliquam. adinvenit. Tale quod in eos qui cum 
Noe erant penetrabat, in eorum corda et intravit et 
intrabit, lgitor qui sermones in martyris unguentum 
sive reliquum prodigiorum mare mergunt nihil novi 
perfecissent, nisi sicut gui mauus ad locum unum 
jungunt appropinquant, sic et illi manibus scriben- 
tes in unum incumbant, alii aliorum cogitationibus 
propiores facti. 
τὰς χεῖρας εἰς τόπον ἕνα σαυµθάλλοντες ἐγγίζουσιν, 
olov ἀλλήλων τοῖς νοῄμασι πλησιάζοντες. 

11. Mihi ergo, qui sermonem de martyris ope- 
ribus novum et exquisitum comparare conatus cram, 
gloriatio erat quasi recentioris dicti inventionis, et 
contingebat ut gauderem quia anima campus spicas 
germinabat non contemnendas. Incidentem vero me 
iu aliqua eadem quie przcellenter scripserunt alii, 
nec illud longe a gloriatione convenienti rojicit ; qu'a 
et ipse sermocinandi ornatus sum lonore, sicut aute- 
cessores diserti, οἱ orationis scaplham in eosdem 
amnes tenens, eodem fere tramite navigavi. 


42. Sic ergo ad bonum confirmato aninio meo, οἱ 
fortiter erecto, in primis examino ( ratio enim exigit ut 
qui deficit prius defectum quantum potest deponat et 
ex ordine tractet ) ; qua fit ut tct et taniis pro Dco 


v, Αὐτίχα xai 1j τοῦ ἀειθρύτου μαρτυρικοῦ µύρου 
πρόχυσις μυρἰαν «pb τῶν ἄλλων ἐπηγάγετο καὶ 
πρὸς ἁπάντων τὴν ἔχπληξιν, καὶ θησαυροὺς νοηµά- 
των ἐξεῦρον οἱ ῥητορεύσαντες, τοῖς φι)ακροάµοσι 
τεχντγέντως αὐτὺ διασχευασάµενοι. Καὶ οὐκ ἔστι 
τῶν xa0' ἡμᾶς τινα προσευπορῆΏσαι χάλλιον, el καὶ 
μαχρὰ ἑνιδρώσει τῷ πονηµατι. Τὸν ὅμοιον δὰ τρόπον 
οἱ τὰ θεῖα σοφοὶ καὶ τοῖς λοιποῖς ἐπεξῆλθον τοῦ 
ἀθλοφόρου θαύμααιν, εὖ µάλα τεχνυλογήσαντες τὰ 
ἐγχώμια" ὅθεν οἱ ὀρθὰ φρονοῦντες συγγνώσονται, 
εἴπερ ὕστεροι διεχπεσόντες ἡμεῖς, μὴ χαινὰ προσεξ- 


6 εὄρωμεν, ἀλλά που χαὶ σύµφωνα τοῖς ἄλλοις λαλή- 


σοµεν, xai χατόπιν θέοντες ἑτέρων ἔστιν ὅπου ἴχνεσε 
συμπεσούµεθα. Οὐ γὰρ χλοπὴ tb πρᾶγμα, οὐδ' ἔστιν 
ἁλλοτρίων παρχνοσφ!σασθαι, ἀλλ αὐτόματος οἶμαι 
νοημάτων συνέµπτωσις. Ληγιστέον γὰρ φιλοσοφώ- 
τερον, ὡς τὸ αὐτὸ νόηµα πολλάχις εἷς διαφ΄ρους 
ἔστιν ἀνελθεῖν, xal τις, πρὶν 7) γατακλυσθῖναι τὴν 
vv (θετέον γὰρ οὕτω), ἑλογίσατό τι σοφόν. Τὸ δὲ 
ἣν, ὁποῖον xai εἰς τοὺς μετὰ τὸν Νῶε χαταθαϊνον 
εἰς τὰς ἑχείνων χαρδίας χαὶ ἀνέρη καὶ ἀνδήτεται. 
Καὶ τοἰνυν xal οἱ τοὺς λόγους εἰς τὸ τοῦ μᾶρτν- 
ρος ἣ μύρον, f τὴν λοιπὴν τῶν θαυμάτων θάλασσαν 
βάπτοντες, οὐχ ἂν καινοπραχοῖεν, ἐὰν, καθάπερ οἱ 


οὕτω καὶ αὐτοὶ χειρογραφοῦντες εἰς ἓν ἅπτωντα:, 


ια’. Ἔμοιγ) οὖν, λόγον μέν τινα ἐπὶ τοῖς τοῦ µάρτυ- 
Qo; νεαρὸν xal πρόσφατον εἰς ἐξεύρτμα χατεργασ.͵ιέἑ- 
wp, καύχηµα τὸ πρᾶγμα ἣν ἂν, ὡς χα'νοτέρ.ο» 
ἀχούσματος εὑρεθῇ, xat ἑπήρχετο ἂν yalpe:v, ὅτι 
pot τὸ τῆς φυχῆς λἠϊον ἁστάχνας φύει οὐχ ἀγεννεῖς, 
οὐδὲ οἴἵους ἐξαθερίζεσθαι. Συνεμπεσόντ. δὲ τισιν, 
ὧν ἐκαλλιγράφησαν ἕτεροι, οὐδὲ τοῦτο ἔξω ἂν πίπτοι 
τοῦ δεόντως αὐχεῖν, ὅτι xal αὐτὸς ἠξίωμαι λογίσα- 
σθαι, ὅσα xat οἱ φθάσαντες λόγιοι, xat τὸ τοῦ λόγου 
σκάφος εἰς τὸν αὐτὸν ἐχείνοις ῥοῦν ἐπαφεὶς ἔτεμόν 
που χαὶ την αὐτὴν κατά τινα συνδροµἠν. 

ιβ’. Οὕτω γοῦν ἐμαυτὸν χαταστίσας ἓν χα)ῷ νἀν- 
ταῦθα, χαὶ τὸ θαῤῥεῖν λέγειν ἀναλαθὼν, bv πρώτοις 
συννοοῦμαι (χρὴ Υὰρ ἑλλόγως ἀπορήσαντα πρότερον, 
καὶ ttv ἀπορίαν, ὅπη δυνατὸν, ἐπιλυσάμενον, χω- 


171 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


l'8- 


psv ἐτὶ τὰ BER), ὅπως ἄρα, πολλῶν xai μεγάλων À animam ponentibus et magnis in. praeliis insudanz 


ὑπὲρ θεοῦ τεθειχότων τὰς φυχᾶς, xol µεγίστοις Evi- 
δοωκότων ἀγῶσι, τοῖς μὲν μετὰ xal τραυμάτων zal 
αἱμάτων τῶν ££ ἀθλήσεως, τοῖς δὲ χαὶ ἄ)λως ἐξ 
ἀσχήσεως, οὐχ ἅπασιν dj τοῦ µύρου βλύσις πεφιλο- 
τέµτται, ἀλλά τισι μετρητοῖς, καὶ οὓς ῥᾷόν ἔστι 
καθυπαγαχεῖν ἀριθμῷ' Ev. of; καὶ τὸ τῆς ἁπάσης 
μὲν ἐξαίρετον ἄχουσμα τῆσδε καθ) pd; ταύτης ol- 
χουµέντς καὶ ἐπὶ πλέον ἀγλάῖσμα. Καὶ φέρεται μὲν 
Ἰόγος πρεσθυτ'χὸς, χαθιστῶν τὴν τοῦ ἀπορουμένὸυ 


εσμοῦ λύσιν εἰς τὸ χαθαρὸν τοῦ βίου χαὶ εἰς xbv 


ἔλεον, οἷς ἐνευδοχιμῶν φασιν ὑπερλίαν ὁ ἀθλητῆς 
ἔλαχε θεόθεν΄ εἰς γέρας τὴν τοῦ µύρου ἔχθλυσιν. 
Καὶ σεμνὸς μὲν ὁ λόγος οὗτος, φλέδας τινὰς ὑπα- 
νοίγων, && ὧν xal αὐτῶν ἔστιν ἀναῤῥυῖσχεσθαι τὸ 
τοῦ pópou xaÀóv* ἐμοὶ δὲ τὸ ξητεῖν οὗ πἀνυ τι 
ἕπαυσε. Μυρίοις γὰρ ὅσοις τὰ ἀγαθὰ μὲν ταῦτα xol 
εἰς ὑπερθολὴν ἐνέλαμφεν, ἡ £v βίῳ φημ) χαθαρότης 
xa ὁ ἔλεος * οὐχ ἅτασι δὲ dj τοῦ μύρου δέσ.ς πεφι- 
λοτίµηται. 

ΕΥ’. Ζητητέον οὖν xaX ἑτέρων ἀναχαλύψαι τὸ xe- 
χρυμμένον τῆς λύσεως. Καὶ µήπητε οὐδὲ τοῦτο ἔξω 
«09 προσφυοῦς, ὡς ἄρα τόποις τε καὶ προσώποις, 
παρ) ol; ol τοιοῦτοι χεῖνται θησαυροὶ, εἰς δἐον ἄνω- 
θεν ἐπεφηφίσθη τὸ θαυματούργημα. Ἐχρην γὰρ 
ἔτοι ἀρχῆηθεν εὐθὺς εἰς rbv στειλαµένοις τοῖς ἑκεί- 
νου θεραπευταῖς ἐπαχυλουθῆσαι xa τοιοῦτον ση- 
μεῖον εἰς ἑντάφιον πολυτίµητον, ἢ xal μετὰ xatphy 
ὕστερον. xai τοῦτο, ἔνθα πρὸς ἀγαθοῦ fjv καὶ εὖ- 
σύμφορον τοῖς περιοίχοις, τοιόνδε χληρώσασθαι τε- 
ρατούργημα ' ὡς ἂν τῷ πρὸς ἀπίστους εὐθέτῳ ση- 
µείῳ στερεωθεῖεν οἱ τοιοῦτοι τὰ εἰς τὴν θείαν θρη- 
σχείαν, xat θεμελιωθεῖεν σαθρότητα λογισμοῦ. Καὶ 
τοίνυν ἑτερατουργήθη τότε «5 ἐξαίσιον ἀγαθὸν, εἴτε 
τῇ µεταστάαει συγχρόνως, εἴτε χαὶ μετ’ αὐτὴν * xal 
δοῦὲν παρέµενεν, ἵνα τῷ θείῳ τε χαρίσµατι τὸ ἆμε- 
ταµέλητον περισώζοιτο, xal οἱ πιστεύοντες οὕτω 
π]ατύνοιντο. Επαυξομένης δὲ ἐντεῦθεν τῆς πίστεως, 
ος οἱ ἄνθρωποι εἶδον θαυμάσια xal τῆς χατὰ duyhv 
εἰς 8&5v καὶ τὰ θεῖα ὑπαναπτόδμένης θερµότητος τῷ 
παραµόνῳ τοῦ θαύματος, xai ἐχφαινομένης εἰς τὸ 
λαμπρότερον, ἑστηρίχθη, xal εἰς αἰώνιον παρε- 
τά,η, xai ἀένναον χέχυται. 

ιο. Καὶ τοῦτο μὲν οὕτως ἂν ἔχοι τὸ εὔλογον * cl- 
€), δὲ, xal τοὺς μυροθλύτνυς πρὸς θεοῦ τὸ τοιοῦτον 
μεγα)εῖον αὐτοὺς ἐξαιτήσασθαι,. Καὶ fv τὸ ἔργον 
φωοτίμου φυχῆς. Χρὴ Υὰρ, ὥσπερ βασιλέα τὸν µε- 
γαλοπρεπέστατον ἐθέλειν μεγάλα πρὸς τῶν ἁξίων 
αἰτείσθᾳ:, xai χαίρειν ἀπαιτούμενον, οὕτω xal ὅσον 
ἐν ὑπηχόοις φιλότιμον, uh σμικρολογικὠς ἐκείνῳ 
προσφέρεσθαι, ἁλλ᾽ ὑπὲρ μεγάλων ἑντυγχάνειν, xal 
ἅπερ ἂν δ.ὰ πολλοῦ ὑὐαύματας ἅγοιτο. θὐκοῦν οἴδασι 
χαὶ οἱ τῷ µύρῳ πλουτοῦντες ἅγιοι µεγαλόδωρον τὸν 
παµθασιλέα θεὸν, xai τοῖς ἐπάθλοις ἐμπμλατυνόμε- 
vov, Ὄθεν πρὸς ταῖς ἐχσῖθεν δωρεαῖς καὶ τῶν ἐν- 
ταύθά τι προσεπιτεθῆναι αὑτοῖς, φιλοτίμως οἱ μὲν 

ἠτήσαντο, ὁ δὲ ὑπήκουσε. Καὶ Φθόνος «ol; ἑτέροις 
ο,δεὶς, ἄλλως ἑνευθηνουμένοις τοῖς Βείοις δωρήμα- 
σιν, 0ὐδλ γὰρ ἔστιν εἰπεῖν 0205 x τῶν ἁπάντων ἐχεί- 


tibus, illis vulneribus et cruore inter praliandum, 
his alias ad meditationem se exercentibus, non om- 
uibus unguentorum effusio gloriosa habeatur, sed 
quibusdam, et in mensura, et qui facile essent nu- 
mero zstimandi, de. quibus tum quidem fit rumor 
electus per universam terram, tum vero per regio- 
nem hauc nostram et amplior splendor. Et in senum 
concione fertur. vinculorum solutionem in vi!zs pu- 
ritate constituentibus et in misericordia, quibus 
superabundapnter nitescebat, athletam a Deo mer- 
cedem unguenti effusionem obtinuisse. Gravis qui» 
dem hzc narratio, venas aperiens,e quibus scaturit 
unguenti odor ; mihi vero disquisitionis non omuino 
fuit cessandie causa. Etenim in decem millibus haec 


B quidein bona et supra modum enitueruni, dico vitse 


puritas et misericordia, non omnibus autem glo- 
riosa unguenti effusio tributa est. 


15. Querendum ergo et ab aliis patefaciendum 
solutionis arcanum. Nec illud forte extra rei ratio- 
nem, nempe in locis et personis, in quibus hujus- 
modi reconduntur thesauri opportune ab alto de- 
cretum est miraculum. Ab initio enim oportebat ad 
Deum missos ejus servos hujusmodi signorum co- 
mitatu stipari in sepulturam gloriosam, aut etiani 
per subsequens tempus, quod ibi pro bono erat 
vicinisque valde utile hanc prodigii venire hare- 
ditatem; ita ut hoc ad. infideles apto signo contir- 
marentur vicini in cultu divino, ei ratiocinii in- 
firmitati fundamentum esset, Itaque prodigiose tunc 
factum est bonum extraordinarium sive pro coz- 
taneis vicissitudinibus, sive pro temporibus scquen- 
tibus, et mansit donum ut divina bonitate sine 
penitentia donatum servaretur, et sic dilatarentur 
fideles. Crescente autem lideex eo quod mirabilia 
viderent homines et anime Deo divinisque adhz- 
rente ardore ob miri permansionem et splendi- 
dius lucescente, firmatum est bonum, in $z:cula con- 
servatum et perpeluo sparsum est, 


14. Sic quidem illud non sine causa esse pa- 


p tet; verisimile aulem est unguento stillantes a Deo 


pretiosam virtutem poposcisse, Magnanimx mentis 
opus erat illud. Oportet enim, sicul regem magua- ^ 
nimum deeet, velle ut magna pro diguis merces 
poscatur, εἰ gaudere quia poscitur, sic eliam 
in subditis magno auimo non de minutissimís 
apud eum verba submittere, sed de magnis adire 
et de hís αυ summam adinirationem. concitant. 
lyitur noveruntunguento ditesceutes sancti liberalem 
in donis Regem regum Deum, et braviorum largito- 
rem. Ündehujus mundi donis etaliquid e ccelo eis su- 
peraddi ipsi quidem petierunt ; ille vero adjudicavit. 
Nec invidi» locus in abundautibus divinis donis. 
Non est enim quod de quolibel e cunclis sanctis 
dicas quare ungueutis stillat, sed absque hoc quod 


110 


EUSTATHII ΤΠΕςΞΛΙΟΝΙΟΕΝΟΙ5 METROPOLIT.E 


183 


celebramus, absque aliis in mundo celebratis magna À vtov ἁγίων, ὃς, εἰ καὶ μὲ τοῖς μύροις λιµνάσει, 328^ 


sortitus ost bona, thaumaturgus ille, bic aliter, 
tnoltis modis euncti : tabquam οἱ rex opibus pri- 
polleus stis lapillos electos, aliis margaritas et 
aurut, aliis denique alia, omnibus multimoda lar- 
gintur dona. Sie quidam inter Deo sertientes aníi- 
malium irratiónsbilium sacrificia institerunt aut 
spente, á0t sb hominibes ad hoc Ínvocsti, qua 
nobis vaguenti splendorem illustrare videntur. Alii 
Ín peste tontactorüm gratiam simili petitione col- 
tineatt sagittam, Alii aliis, hi mojoribus, illi mino- 
vibus meder| affectat morbis; nautas fluctibus 
eripiont, quibus periculosa navigatio ; dentium do- 
*ores tollunt, oceforum asperrímos sedant dolores, 
et quod omntuth fócundissimum est, cedunt et par- 
volorum petitionibus, ut ratiotábilium nibil] sit in 
fortuna ceca positum, sed Grecorum commentum 
wrguatur, referens tiempe Providehtite ad majorà 
impotentiam. Si tandem fugitivorum servorum re- 
ditum permittunt, non est scrvis gaudium, sed 
gratias et munera dowini debent, 


ὅμως δίχα γε τῶν ἐκεῖ μὴ χαὶ xav χόσμον μεγάλα 
εἴληχεν ἀγαθὰ, ὃ μὲν οὕτω θαυμαεουργῶν, ὁ δὲ 
ἑτέρως, xal πάντες πολνυτρόπως» καθάπερ εἰ καὶ 
βασιλεὺς πολύολδος «τοῖς μὲν λίθους λογάδας , 
«ol; δὲ µαργάρους xal χρνσὺν, ἑτέροις xo ἄλλοις 
ἄλλα, χαὶ πᾶσιν ὁμοῦ πολύτροπα διανείµῃ χαρίσµα- 
«α. Οὕτως οἱ μὲν τῶν θεραπευσάντων Θοὺν ζώων 
ἁλόγων ἑἐφίστανται θεραπείαις, αὗτοὶ αἰτήσαντες, 1) 
χαὶ ὑπὸ ἀνθρώπων εἰς φοῦτο προχληθέντες, & δὴ xal 
τὸ τοῦ µύρου καλὸν ἡμῖν ἐχφῆναι φαίνονται. Ἔτε- 
got λοιμωδῶν ἐξ ὁμοίας αἰτήσέως παθηµάτω» xa- 
αατοξάζοντα:, ἄλλοι ἄλλων, οἱ μὲν μεγάλων, οἱ δὲ xat 
μὴ τοιούτων κχατευμεγεθοῦσι παθῶν * διασώζονται 
πλωτήρας, olg μὴ εὐθνπλοεῖν κεχινδύνευται: ὁδόν- 


B των ἀλγηδόνας ἐκριζοῦσιν * ὀφθαλμῶν ὀξείας ὀδύνας 


ἀμόλύνονσι τὸ δὺ ἀστειότατον, εἴκουσι χαὶ παιδα- 
ῥίων αἰτήμασιν, ἵνα μηδέν τι τῶν ἑλλόγως ἑχόντων 
ἀπρονόητον fj, ἀλλ ὁ καθ Ἕλληνας λΏρος ἐλέγχοιτο, 
&b τῆς προνοίας πρὸς τοῖς µείζοσι περιγράφων ἆπει- 
ροδύναµον. El δὲ xal φυγαδίας δούλους ἐπαναστρέ- 


φουσι, τὸ μὲν δουλιχὸν οὐκ ἂν χαίροιεν * οἱ 6b δεσπόται σῶστρα ὀφείλουαι. 


45. Ric sive illi ad quos postulationes diriguntur, 
sive aliler qui ipsia Deo appetiverunt, talibus pro- 
digiis qui se Deo consecraverupt gloriam adepi 
sunt, timoris quem erga Deum in visceribus eonce- 
perunt, remunerationem reportanteg salulis epiti- 
tum conceptum et consequentem miraculorum 
eperationem. Namque timentium eum voluotatem 
facit, et exaudit eorum preces nihilque postulanti- 
bus non dat. Prodigio pensandus timor ; quod uen- 
sura ponendum tiuoris quem iu Deum babuit, aut 
aliter dicamus, ad divinum timorem peusaudum 
prodigium, ad quém aquiparanda et noscenda pro- 
digiorum efficacitas, ita. ut a timore Dei cogno- 
scatur, ut ait psaluius, hujus zelus. In tantum enim 
Demn timemus in quantum zequato examine ipsius 
zelam babemus et delictorum nostroruny qux»  co- 
ram Deo non absconduntur vindiclam | noscimus. 
Nam delictoruu) poénas ametuentes, omnino Deum 
fetribütorem noscimus ; parum vero metueptes, de- 
sidem eui putamus el dormientem nec exsurgere 
volentem. Itaque sic in sanctis in lerra de Deo ex 
prodigiis trutinamus, quibus quomodo cum Deo 
erat. Si igilur ita est, lilrandum cum divino ti- 
more donum unguenti martyri traditum, atque pu- 
fa mente considerandum exprimenJuipque οφ] - 
bríum, uudesi illud donum magnuimest (quod reve- 
fa est), ergo et ille timor. 


16. liac hactenus, et hucusque res cousideretur 
per se. Non enim est qua ulira progrediamur, ni- 
si quibus datum est. Exinde vero considerandum 
prodigium per aliaui viam qua valde venerabile ρε. 
sertim per convenientiam martyris cruciatuum cuin 
Duwinica passione. Hic euün lateris scissio et vul- 
nus post vivifica mortem sanguine  manaviL.lllic 
sinon ide in omnibus superioris prototypi al iastar 
servatur, sed in vulneribus omnino quolibet modo 


w'. Kat οὕτως fj αἰτηθέντες, 3 ἄλλως αὐτοὶ θελἠ- 
σαντες ix θεοῦ, θαύμασι τοιούτοις οἱ ὁσιωθέντες 
αὐτῷ ἑἱναθρύνονται, φόδον τοῦ πρὸς αὐτὸν, ὃν ἓν 
γαατρὶ ἔλαδον, ἀντάλλαγμα σχόντες «0 ἐχεῖθεν χυῖ- 
σχόµενον σωτήριον πνεῦμα, καὶ τὸ ἐφεπόμενον θαυ- 
ματούργημα. θέλημα γὰρ τῶν φοδουµένων αὐτὸν 
ποιεῖ. xal ἐπακούει τῆς αὐτῶν δείσεως, καὶ obx 
E30" ὅπως αἰτουμένοις οὗ δίδωσι. Τὸν δὲ φέδον 
σταθµητέον τῷ θαύματι, xal µέτρον αὐτὸ θετέον 
φόδου τοῦ εἰς 8sbv, ἡ καὶ ἄλλως εἰπεῖν, πρὸς «by 
θεῖον φόδον σταθµητέον τὸ θαῦμα, xal πρὸς ἐχεῖνον 
παραμετρητέον xal Υνωστέον τὸ τερατούργημα, ὥς 
που καὶ ix τοῦ χατὰ θεὸν φόδον γινώσχεται, φαλ.ιι- 
κῶς εἰπεῖν, ὁ ἑχείνου θνµό,. Εἰς ὅσον γὰρ Gebv φο- 
θούμεθᾳ, εἰς τόσον καὶ, τὸν ἐχείνου ζυγοστατοῦντες 
θυμὲν, Υινώσκαµεν τὴν τῶν καθ ἡμᾶς δηλαδ] 
πλημμελειῶν ἐπεξέλενσιν, at. οὖχ ἀποχρύπτονται 
ἀπὸ Θεοῦ. Πάνυ μὲν Τὰρ φοδούµενοι τὰς τῶν ἆμαρ- 
τηµάτων Δοινὰς, mávu τὸν θεὺν ἐπεζελενστιχὸν }γι- 
νῴσκομεν ' ipa δὲ ὑπ'δεδιότες, καταβῥαθυμεϊν 
Exslvoy οἱόμεθα χαὶ ὑπνοῦν, xdi μὴ θέλειν ἐξεχεί- 
έ4σθαι. Οὕτω δὴ καὶ ἓν τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ vf 
τοῦ θεοῦ Ex. τῶν θαυμάτων σταθµώμεθα, ὅπως τοῦ 
θεοῦ ἐπεστρέφοντο. El. τοίννν «οῦτο, ταλαντευτέον 
κανταῦΊα πρὺς τὸν φόδον τὸν θεῖον «b θἐλητὸν µύρον 
τῷ µάρτυρι, xal θεωρητέον εὐλογοφανῶς τὴν [σό- 
τητα, καὶ ῥητέον, ὡς, εἰ τοῦτο πολὺ (πολὺ δὲ ὄντως), 
καὶ ἐχεῖνος ἄρα. 

tc'. Καὶ ταῦτα μὲν ἐν τούτοις καὶ µέχρι τοουύ- 
1ου ἐπεσκέφθω τὸ ἄπορον, καὶ τὰ εἰς ἀὐτό. Οὐ γὰρ 
ἔοτιν ἡμῖν εἰς πλέον χωρεῖν, ἀλλ᾽ olg δέδοται. Τὸ 
δὲ ἐντεῦθεν θεωρητέον τὸ θαῦμα xat" ἑτέραν ἔφοδον, 
οὗ πολὺ τὸ πρεσθεῖον, καὶ μάλιστα διὰ τὸ τοῦ pape 
τυριχοῦ πάθους συγγενὲς πρός Τε τὸ δεσποτιχόν. 
Ἐχεῖ τε γὰρ πλευρᾶς νύξ.ς χαὶ ὠτειλῆς ἄνο-ξις 
μετὰ τὺν ζωογόνον θάνατον αἷμ.α ἔδλυαα. Κάνταῦθα 
οἳ, ci ug ph ταυτὸν ἐφ᾽ ἅπασι προὺς τὴ» ὑπερφυὴ 


181 


LAUDATIO S, DEMETRII. 


182 


πρωτοτυ τίαν σώνεται, ἀλλ ἡ dv ὠτειλαῖς ὅλως A sympathia qua gaudet Dous zelosus miraculi simi- 


ὑπωσοῦν συμπάθεια, fj χαίρει πάντως θεὸς ὁ ζηλοὺ- 
µενας, ὁμοιότητα τεραστίου ἐξέφηνεν, ὃ δη πρὸ náv- 
«ty τῶν ὁμοίων xal πρὸς ἁπάντων ἀμύθητον ἑπά- 
γεται ἔκπληξιν. Καλὸν μὲν Tip καὶ ὕδωρ ἆγ-ον 
λειφάνων ἱερῶν ὅσά xal πηγῶν ἑξαποῤῥέον ἰδεῖν, 
xai διφῶντας ἐχθεραπεῦον λαοὺς, ὡς τὸ μὲν πηγά- 
ζον πῄχει περιχεγράφθαι, εἴτε βραχίονι, ἢ ἀλλ' 
ἑτέρῳ τινὶ στερεµνίῳ τοῦ σώματος «5 δὲ ἐχεῖθεν 
ἐχόλύζον κατά τινα χρήνην ἀπόῤῥυτον ἐκτρέχειν 
ἀένναον, xaX ἐμπιπλᾷν πάντα τὸν προσιέµενον, ὡς 
ἐὰν xal φωνή τις ἐχείθεν ἐξηχεῖτο, προχαλουµένη 
τοὺς διφῶντας ἔρχεσθαι. Τεράστιον δὲ, καὶ εἰκόνων 
ἀπολείθεσθαι μύρον εὐῶδες, (oe) καὶ ix στερεᾶ. 
πέτρας ἔλαιον. ᾽Αλλ' ἐπὶ πλέον ἔτι θαυμάσιον, τὸ 
μὲν θεῖον σῶμα χρυπτόµενον στέγεσθαι, τὸν δὲ τά» 
φον ποταμὸν θεωρεΐσθαι µύρου τοῖς ἀρύεσθαι θέ- 
λουσιν εὐθύμιον. Ταῦτα τερατουργεῖ xal ὁ ταῖς àv 
Λυκία πελαγίζων µύρου προχύσεσι, καὶ fj σοφὴ παρ- 
θενόµαρτυς, ἣν τῷ Σιναίῳ ἐνεφύτευσεν ὄρει ζωογό- 
vov φυτὸν ὁ θεὸς, χαὶ ἕτεροι πλείους, Ev τε ἀνδράσιν 
ἡλιῶδες τὰ εἰς ἀρετὴν προλάµφαντες, Ev τε γυναιξν. 
Ὅ δὲ ἡμέτερος πολιοῦχος τοὺς μὲν μὴ πλουτοῦντας 
τῷ μύρῳ τῇ δαφιλεἰᾳ τούτου ὑπεραναδέδηκεν * ol 
δὲ ὁ τοῦ µύρου πλοῦτος πληθύνεται, ἀλλὰ τούτοις 
παρᾳθαλλόµενος, αὐχεῖ τὸ ἐπιμᾶλλον ἐξαίσιον τά τε 


litudinem revelavit; quod proinde pre .omni- 
bus similiter effectis et pre omnibus ineffabilem 
inducit stuporem. Etenim dulce est aquam sanctam 
e reliquiis sacris tanquam e fontibus scaturieatem 
videre ei sitientes sanantem: populos, sicut e cubi- 
l0 manaps scripta est, tum e brachio, tum e qua- 
libet alia corporis solida parie; quod vero exiude 
scaturivit fontis fluentis instar ad semper curreu- 
dum et implendum omnem accipientem, tanquam 
vox exinde personabat, convocans sitientes ul ad 
ipsum venirent. Prodigiogum vero et ex iuaginibus 
slillare suavi odore unguentum tanquam e saxo 
durissimo oleum, Sed mirius divinam cerpus re- 
conditum legi, et sepulerum umen videri uu- 
guenti haurire cupientibus. Hsc prodigia operatur 
ei qui in Lycia unguenti mare profuadi!, el sapieus 
virgo martyr quam in Sina montem vividum ger- 
men plantavit Deus, et alii plures tum viri virtute 
οἷουί sol fulgentes tum mulieres. Civitati$ nosir:e 
protector eos qui enguenti divitiis carent abua- 
dantis illa prestat : si qui vere unguenti divitiisgau- 
demi ipsis noster tequiparatus, do inuito magis ex- 
traordinario quoad alia gloriatur ; et si qui victoriwe 
sanguine nimis manant, unguento immisto, pulchrum 
pulchro et divitiis animarum divitiae ponderantur. 


ἄλλα, καὶ οἷς τὸ ἀθλητικὸν αἷμα πλῄσμ,ον ἀνφθρύει, καὶ τῷ μύρῳ συµµίοχεται, καλὺν ἐπὶ καλῷ καὶ 


πλοῦτού φυχῶν ἐπὶ πλούτῳ τιθέµενος, 


ες. Καὶ ola μὲν xal ἑτέροις τῶν χαθωσιωµμένωνς 17. Nori quidem inter eos qui Deo se consecra- 


θεῷ τοιαύτην χάριν βραδευθεῖσαν μετὰ τὴν &x βίου 
ἀπανάστασιν, bv olg xai fj τοῦ εὐφημεῖσθαι, ἐπώνυ- 
pos, ἡ τοῖς ἁληθέσιν ὅροις μετὰ θάνατον (τὸ παρα” 
δοξότατον) xal µαρτυρήσασα xal διχάσασα. Ἐγὼ 
δὲ ἀλλὰ χαιρῷ ἐχείνῳ βραχεῖ ἀντιπαραθεῖναι τὸ 
αἰώ.ιον, 1) χαὶ παραμετρῆσαι πρὸς λιθάδα τὸ πελα- 
χίζον ὀκνήσαιμι ἂν οὕτω κατὰ πάντων τῶν τοιού- 
τωνο 

«wy. Ἰλήχοιεν δὲ οἱ θαυματουργο, ἐφ᾽ οἷς ἀχριθὴς 
ᾗ παραύχησις. 'O ἡμέτερος ἀθλητῆς πλουτεῖ, λ- 
χὼν ἐκ Θεοῦ τὸ ἀπαρεφέταστον, τῷ τῆς µυροχυσίας 
τε πολλῷ, τῷ ἀπείρῳφ, τῷ πλήθοντι, τῷ πελαγίζοντι, 
xai τῷ συναναθλύζοντι αἵματι, xal τοῖς μύροις συν- 
διαιωνίζοντι, καὶ παραδηλοῦντει τὸ τῆς ζωῆς µόνι- 


runt, aliis talem a sumino judice collatam gratiam 
e vita migrantibus, scilicet gratiam (tuum nowiníis 
cultu religioso recepti, ium veritati post mortem 
testimonium et. judicium (ο mirum I) reddendi. 
Ego vero, tempori illi brevi 2quiparare zternita- 
lem, aui gutta mare iwetiri eodem modo 4e Wis 
erebescerem omnibus. 


18. Propitii sint tbaumalturgi, si vera gloriatio. 
Allileta noster dives est, a Deoincomparabile nactus 
cum unguenti abundanti effusione, in&üuita, plena 
ul mare tum manante simul sanguine el. una. cum 
uuguento perpetuo perscveraute οἱ vitae. stabilita- 
tem ostendente. Si autem supereilluat bonum, οἱ se- 


póv τε xal συνεχές. El δέ ποτε xal ὑπερεχχεῖται D pulcrum circuminscribere honorem velit, unguen- 


τὸ ἀγαθὸν, καὶ ὁ τάφος μὲν περιγράφειν ἐθέλει τὸ 
τίµιον, τὸ δὲ τὰς χρηπῖδας ὑπονομεῦον μύρον ἐκ- 
χενωθὲν, ἀσματικῶς εἰπεῖν, γίνεται xal εἰς Quiv 
ἀλλομένη πηγἡ, xat διεκτρέχει, ὡς οἷον ἐχκυμαινό- 
µενον, καὶ πράγματα τοῖς ἀντλεῖν ἀθέλουαι δίδωσιν, 
ἆλλο τοῦτο τέρας xal ἀθύσσου ἔχφανσις, κάτωθεν 
ἐχπηδᾶν ἀνιείσης τὸ μύρον, καὶ διχη μεριζούσης 
αὑτὸ εἴς τε τὺν τάφον, xal τὰ τούτου προτέμε- 
νίσµατα 1 δὴ ἄδυτσος xal ἑτέραν ἐπικαλεῖται ἀθνσ- 
oov τὴν τῶν ἁπλέτων θαυματουργιῶν, συναναφαι; 
νοµένην xai ola συνουσιωµένην τῇ τοῦ μύρου θαν- 
µασιότητι: ἣν δὴ xal ἄλλως ἔστιν ἡμῖν ἐπιθεωρῆσαι 
ἄδυσσον. Γῆν τε γὰρ ὑδάτων ἄθυσσος ὀχεῖ, ὅσα χα) 
οἰχοδομίαν θεμέλιος” xal τὴν πόλιν δὲ ταύτην ἡ καθ' 


tum vero labra rumpendo evacuatwuin reddens, ut 
poetice dicam, fiat et salieus in vitam fonus, currat 
quasi exundans, et labores compescenübus imponat 
aliud boc prodigium et abyssi divulgatio, ab infra sa- 
liens uuguentum emittentigs etin duas partes divi- 
dentis, iu. sepulcrum et in ejus atria, quz abyssus 
invocat abyssum, nempe prodigiorum virtutum in- 
finitarum uua effulgentem exsistentemque cum un- 
guenti prodigio, quam sane et alio modo abyssum 
peusare nos eportet, Namque terram fulcit aqua- 
rum abyssus sicul et zdiliciun fuudamentum ; et 
urbem hanc sustentat abyssus nobis fundamentum 
sjabiliuum. Et. fundament naturau explorans, iu- 
sanus 68)Εἱ. 


ἡμᾶς ὑπανέχει ἄθυσσος αὕτη ἑδράζουσα. Καὶ τὸν τρόπον τοῦ ἑδράσματος παχὺς ἄν τις εἴη ὁ πυνθανό- 


τν ” 


183 


49. Scd sic novum sacri. ungoentorum thesauri A 


saperefll vens bonum, neomnis martyris gloria. in- 
elesa sit, sed ut foras producatur nuntia pulchri 
ab intimo przvia. Haestem vero iilud et in. alaba- 
stram infosum, intra manere non vult, sed effusum 
exundat ita ut et alia. replest vasa, e quibns et 
exunat pariter bonum ex istis effusum in alia 
fontes et ipsos pulehros vicissim multiplicatos ; quod 
sane fieri oportebat. Nam quae crescere et multipli- 
cari primum illad unguentum jussit gratia, et vivis 
inde manantibus eamdem inserebat copiam, unde 
non solem sepuleri non defecit tale pulchrum, 
sed nee si vas quoddam aliud est, inclusam tenere 
bunc fluendi impetum statutum est. Quid non. fe- 
eit sanctorum Dominus qui in prophetz favorem 


olei lecytam effendentein quod ab intus servavit B 


plenissimum fontis iustar semperfleom  stabilivit. 


20. Qui priscarem historiarum studio incumbit, 
apud veteres alicubi reperit retectum labrum quod 
liquore quidem plenum erat et ex illo baurientes 
sedulo efferebsnt nee ullam patiebatur imnminutio- 
nem. Nobis autem prodigium illud viget. Quia ve- 
ro oculorum contuitus posterius in prodigium non 
celgebatur, sed tum appsrebat, tum occultum de- 
sinebat, dubitare licet sisic se res haberet οἱ ab 
utroque casu confirmationem perpendere. Mani- 
festum autem en exstat prodigium nostrum : orbis 
universus anteipsum, oculi omnes, e singulare 


per universam terram divulgatur quod cuncti ante C 


manus et ante oculos habent. Et justi cujuslibet 
unguento isto impinguant spiritualia capita, qui- 
cunque eximiis iuter virtutum opera sic. inveniunt 
qua letentur, et sanguine spirituales postes divina 
imitatione obsignant, e quibus iatze ad meditationem 
fiunt introitus, illa ad eperationem sedulam e1itus. 
Sic exterininatorem vitant 3ut. portam pratermit- 
tentem, ut dicitur, illum progredi sinentes, aut in 
vanum pulsantem. 


91. Sanguis ille, unguentum illud vit» lerne 
gunt sigria, quibus patet odoratum esse Deum mar- 
tyrea: suavitatis odorem. Renumeratio fit multi- 
plex de quibus pro Christo sudore et sanguine 
mauavit, Reddens dona prasentia in. decem millia, 
vitam zternam adjicit, Ipsius quidem spiritus, cor- 
ruptione expertis voluptatis paradisum adeptus, 
robis similem parat. gratiam, qua obvius custodi 
et agricola hujus incorrupti vireti. fi', et. primo- 
rum parentum nobis restituit hereditatem α qua 
diaboli invidia excideraius ; ipsius antem corpus 
paradisi iustar nobis delectamentum fit, non 90” 
lum pulchris quas ut sewper colligimus, sed οἱ co 
quod in ipso mageaifica ejus mirabilia conspiciamus 
οἱ unguenti stillationes et sanguinis fere usque 
ad abundauntíam ebullientia flumina qui perpetuo 
sestuant, et lanceas quas arboribus a Deo plantatis 
aquiparamus pulchro illo corpori martyrii tem- 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


184 - 

QU. TAX οὕτω μὲν xa: τῖς Γερᾶς µ.ροθέκης 
ὑπερεκχεόμενου τὸ ἀναθλδν, ἵνα ph τᾶσα fj µα»τυ- 
pif, avr, ὅδεα E-o συγχλείτται, ἀλλὰ χαὶ ἑχτ)ς 
προςαίνητα: τρ δρομος vuU Evo; διαδξιχνυµένη χα- 
409. El δὲ καὶ ἀντιτθὲν αὖτ», χαὶ εἷς ὅλάδαστρον 
ἐντεθὲν, οὗ θέλει χαθ᾽ ἑαυτὸ µένειν, ἁλλ᾽ ἐχδχύζον 
κπροῤῥέει, ὡς ἔμςορεῖσθαι χαὶ ἕτερα σχεύη, ἓξ ὧν 
xat αὐτῶν ἁναθρύει τὸ ὅμοιον ἀγαθὸν, Ex τούτων 
χλίνον εἰς ἕτερα, zrvala xai ταῦτα χαλλ, ix δια- 
δοχῆς πληθυνόμενα. Καὶ ἐχρην πάντως οὕτω γίνεσθαι. 
Ἡ γὰρ αὐξάνεσθαι xaY πλτθύνειν τὸ πρῶτον ἐχεῖ,ο 
μύρον χελεύσασα χάρις xa! ταῖς ἔχεῖθεν ἁποῤῥοίαις 
τὴν αὐτὴν ἑνέθετο δύναμιν ὅθεν οὗ µόνον τῷ τάσῳ 
oüx ἔστιν ἐπιλιπεῖν τὸ τοιοῦτον χαλὸν, ἁλλ᾽ οὐδὲ ct 
τι σχεῦος ἕτερον στέχειν ἐχεῖθεν ἁπόῥῥοιάν τινα 
τέταχται. Τί δὲ οὐχ ἔμελλεν ὁ τῶν ἁγίώων Κύριος, ó 
προφίτου χάριν χαμφάχτν ἐλαίου ἐξερευγόμενεν τὸ 
ἐντὸς ὑγρὸν φυλάττων ἀεὶ πληοέστατον, xo εἰς 
frt» αὐτὴν τάξας ἀείθρυτον; 

κ’. KoY à μὲν ταῖς παλαιαῖς ἱστορίαις xatpóv τινα 
σχολης ἑνδιδοὺς, εὑρίσχει πάλαι που πύελον àvaxa- 
λυφθεῖσαν, fitt; ὑγροῦ μέν τινος πλήρη: ἦν, xal 
ἐξηντλεῖτο αὐτὸ, xal ἐξεφορεῖτο ἐπιμελῶς οὐχ ἦν 
δὲ παθεῖν ἐχείνην χένωµμχ. ᾿Ημὶν δὲ καὶ αὐτοῖς τέ- 
pae μέν τι ἐχεῖνο χαταφαίνεται. Ὅτι δὲ ὁφθαλμοὶ 
µεταχρόνιοι τῷ θεάµατι οὗ προσέδαλον, ἁλ)ὰ τότε 
ποτὲ φανὲν, εἶτα χρυδὲν ἀπέαδη, ἑνδοιά. ειν ἔπεισιν, 
ἐἀν τοιοῦτον Tv, xol ταλαντεύειν ἐπ ἄμφω τὴν 
αυγχατάθεσιν. Τὸ 6: ἡμέτερον πἀρεστ: θαῦμα πρό- 
οπτον’ ἰδοὺ ἔχχειται' χόσµος ἅπας ἐπ᾽ αὐτὸ, ὁρθαλ- 
pot πάντες, xal τὸ ἐξαίσιον εἰς πᾶσαν γην διαχη- 
ρυχεύεται, xal πάντες πρό τε χειρῶν, πρὀ τε ὀφθα)- 
μῶν αὐτὸ ἔχουσ.. Καὶ τῷ μὲν τοῦ δικαίου μύρῳ 
τούτῳ τὰς νοττὰς λιπαίνουσι χεφαλὰς, ταῖς χορυ- 
φαίαις τῶν κατ ἀρετὴν πράξεων ἐξευρίσχοντες οὕτω 
τὸ ἱλαρύνεσθαι ' τῷ δὲ αἵματι τὰς φυχικὰς φλιὰς 
χαθ᾽ ὁμοιότητα θείαν σφραγίκουσι, δι ὧν at τε εἰς 
θεωρίαν εἴσοδοι γίνονται, xat αἱ πρὸς πρᾶξιν σ:ωυ- 
δαίαν πρόσδοι. Καὶ οὕτω τὸν ὁλοθρεύοντα δ.αφεύ- 
Ύουσιν, ἢ παρὰ θύρας, ὅ φασιν, ἀφιέντες Ίχειν 
ἐχεῖνον, eive xal θυροχρουστεῖν εἰς xevóv. 

κα’. Τοῦτο τὸ αἷμα, τοῦτο τὸ μύρον ἀειζωῖας 
τεχμήρια, χαὶ τοῦ εὐῶδες θεῷ τὸν µάρτυρα προσ- 
ενηνέχθαι θυμίαμα. ᾿Αντιμετρεῖται ταῦτα εἰς πολ- 
λαπλοῦ», οἷς ὑπὲρ Χριστοῦ ἔχεεν ἱδρῶσι χαὶ αἵμα- 
σιν’ ὃς ἀποδιδοὺς τὰ ἐνταῦθα εἰς µνριοπλάσ.ον 
προσεπιτίθησι xal ζωὴν α ὠνιον. Τούτου τὸ μὲν 
πνεῦμα, παραδείσῳ τῷ τῆς ἀχχράτου τρυφῆς ἐν- 
διαιτώµενον, πραγματεύεται καὶ ἡμῖν τὴν ὁμοίαν 
X3p:v, οἷς ἐντυγχάνει τῷ µελεδωνῷ xal φυττχόμῳ 
της ἀφθίτου ἐχείνης φυταλιᾶς, καὶ τῶν προγονιχκὴ» 
ἡμῖν ἐπανάγει κληρονομίαν, ὃς φθόνος σατανιχὸς 
ἡμᾶς ἀπήγαχε᾽ τὸ δὲ σῶμα παραδείσου ofov ἡμῖν 
ἐντρύφημα γίνεται, οὗ µόνον οἷς ἐχεῖθεν δρεπόµ:θα 
χκα)οἳ, ὡς ἑκάστοτε, ἀλλὰ καὶ οἷς ἐν τούτῳ τὰ ἑχεί- 
νου μεγαλοπρεπῶς θαυμάσια διοπτανόµεθα, τοῖς τε 
µυροῤῥόαις, xa τοῖς τοῦ αἵμανος μικροῦ xai xu- 
µατίαις δ.ὰ τὸ πλήσμιον ποταμοῖς, οἳ αὐτέὂεν ἓκ- 
κύπτουσ.ν εἰς ἀένναον, xal ταῖς Ἰόγχαι:, ἃς εἰς 


185 
θεορύτευτα Σένδρα “παρομοιοῦμεν, τῷ 
ἐμγυτευθέντα ἦν ὅτε σώματι, xol εἰς παράδεισον 
τρυφῆς αὐτὸ τῆς χατὰ πνεῦμα διχσχενάσαντα. 

xp'. Ἐντεῦθεν ἡμεῖς xai εἰς ἄλλην διαθαίνριεν 
ἐνθύμησιν ὁμοιότροπον, εἰ xal μὴ οὕτω πάνυ µεγα- 
λοπρεπέστατα Éyougav* xal τὸ ἐν Ἐδεὶμ ἄλσος áva- 
πο)λοῦμεν sic νοῦν, xal τὰς ἐχεῖ πηγὰς xai τὰς 
φοίνικας, xal παραθἀλλομεν εἰς ὁμοιότητα τὸ xazk 
τὸν µάρτυρα xal τὸν Ἰσραήλ. Tob; xa0' ud; λαοὺς 
τοῦ Θεοῦ θεωροῦμεν παρεμθάλλοντας ὀντανθοῖ, ὡς 
€i; χωρίον ἱερῶς τρυφερὸν, xai ἑπαναπαυομένους 
τῷ τεµένει τούτου, ὃ xal  φυτὰ ὥσπερ al ἔμπεπη- 
γνῖαι λόγχαι ἑκόσμησαν, xal πηγαὶ δὲ ποταμηδὸν 
ἐχρέουσαι, xal μύρα καὶ αἵματα, ὧν ἡ πηγαία χύσις 
ὡς ἐξ ἀδύσσου τῆς µυροθήχης ἀναδαίνουσα. τὸ 
Ἑρόσωπον ἅπαν ποτίζει τῆς γῆς. Οὐκ ἔατι γὰρ ὅπου 
pa διαδόσιµον Ὑίνεται τὸ χαλὸν, συνδιατρέχον τῷ 
iA, xal πανταχοὺῦ τῆς οἰκουμένης ἰχνούμενον. 
Τοῦτον τὸν τόπον καὶ ποταμὸν ἔστι Θεοῦ Δαυϊτιχῶς 
προσειπεῖν, οὐχ ὑδάτων πεπληρωμένον, à μάτην 
πλανῶνται, ἀλλὰ προχοῶν σωτηρίων, δι’ ὧν ἀναφύ- 
χονται νοερῶς οἱ ἐχλείποντες. 

ΧΥ. "Εστιν ἡμῖν, ὦ µάρτυς, λέγειν ἄλλον τρόπον, 
ἥπερ οἱ πάλαι ἁγιοκτόνοι, « Τὸ αἷμα τὸ σὺν ἐφ᾽ ἡμᾶς 
xai ἐπὶ τὰ τέχνα ἡμῶν. » Τῶν tv βίῳ τὰ ἐν 02pxt, 
τῶν ἔξω βίου τὰ πνευματικά. Τούτῳ γὰρ xoi ὡς 
οἷον σηµείῳ τ.νὶ τὸ θεῖον ἡμεῖς παραδγλούµεθα 
ποέµνιον, καὶ τὸ ζωογόνον ἀναῤῥωυνύμεθα πολυ- 
πλασιάζοντες ὃ δῇ καὶ ὦτσεὶν χόγκινον ἐπανβεῖ τῷ 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


185 


χαλῷ τούτῳ À pore plantatis et quasi in paradíso voluptatis eo 


secundum spiritum ordinatis. 


32. Inde in aliam progredimur similem cogita- 
tionem, licet non tam magnifícam, et hortum nemo- 
ratum in Edenanimo reputamus etibi exsistentes 
foutes et palmas, ac in. similitudinem. adéducimus 
narratim de martyre et de Israel. Populos Dei no- 
stros hie turbatim coactos videmus anquam in de- 
liciis sacris exuberanti loco et in illius saero recep- 
laculo considentes, quod plantariorum instar ínfi- 
x: lancez ornaverunt et fontes inamnem scaturien- 
tes, et unguenta et sanguis quorum fluvialis effusio 
tanquam ex unguentario thesauro ascendens, omnem 
terr:e faciem irrigat. Non est enim cur non trans- 
mittatur pulchrum donum, cum sole currens et. in 
omnem terram exiens. Locus et fluvius Dei Davidico 
more honorandus, non aquis plenus qux in vanum 
errant, sed salutares aquas effundens quibus spi- 
ritualiter sedatur deficientium sitis. 


25. Nostrum est, o martyr, alio modo quam ve- 
Leres sanctorum occisores dicere * «Sanguis tuus su- 
per nos et super filios nostros. » Qui szeeuli sun!, que 
carnis sunt sapiunt, quiextra seculum sunt qua 
spiritualia. Namque hoe quasi symbolo, divinum 
ostendimur ovile nos esse et fecunditate conforta- 
mur multiplicati; sanguis tuus. tanquam coccinea 


σῷ τούτῳ ναῷ, οὐχ ἦττον, ἢ τὸ παλαιὸν τῇ xarà C cortina istud tuum purpurat. templum non minus 


νόµον σκηνῃ. Οὐκ ἔστι σοι τὸ Δαυϊτινὸν λέγειν - 
« Ti, ὠφέλεια ἓν τῷ αἷματί µου, » ὅτι μηδὲ κατά- 
δασις Υέγονεν εἰς διαφθοράν; Πᾶς γὰρ ὁστισοῦν a5- 
τοῦ ἀρυόμενος, οὐκ ἔστιν εἰπεῖν, ὅσον ὠφελούμενος 
Βελτίων ἄπειαιν, ἁγιαζόμενος ες τε σάρχα xat αἷμα, 
ἀναξωούμενος ζωὴν, προσεπιλαμδάνων viv, ὅ τι 
δέοι παθεῖν ἀγαθὸν, ἐξευρίσκων αὐτό. "H πῶς ἄν τις 
ἁἀδυναμία εἰς ἔργον χαταχαυχήσηται τοῦτον, ὡς 
εἰπεῖν, ἁλίδαντα, τὸ) τοῦ μάρτυρος γήἠΐνον, obx εἰς 
λιθέδας µόνον τεραστίας, ἀλλὰ καὶ εἰς ἐχρύσεις 
θαυματοθρύτους ἀνοίξαντος ; 

χδ. Μνστήρια καὶ ταῦτα οὖχ Ex τῶν πόλβω, ἀλλά 
τῶν ὅτι μάλιστα ἑγγυτάτω προκαταθέθληνται τῆς 
ἐχεῖσε xal τελευταίας καὶ αἰωνίου Cue. Πόθεν ἐχεῖ, 
φασὶ, τοῖς ἐγηγερμένοις σώμασι τὸ συνίστασθαι, 
ὅπου τροφῆς ph ἔστιν ἐπίῤῥοια; Λύει ὁ µάρτυς τὸ 
&Top^v. "O0cv ἐμολ, φησὶν, ἐνταῦθα ἡ ζω7γόνος τῶν 
αἶμάτων ἁπόῤῥοια, θεόθεν τοῦτο, Ἐκεῖθεν ἄρα xal 
ἐχεῖνο ὁ ἑγέβρων λογίσεται. «Ανδρας αἱιάτων βδε- 


λσσεται Κύριος. » Ίοιοῦτον δὲ xa* τὸ τύραννον φῦ- ^ 


λον, ἀδίκως ἐχχέον αἵματα, χαὶ µάλισθ', ὅταν ὑπὲρ 
Χριστοῦ ἐχεῖνα χέωνται. Οὐκοῦν καὶ ἐκείνους βδε- 
λύττεται Κύριος. El δὲ τοῦτο, καὶ ἐπαμύνει τοῖς 
ἐχχεομένοις αἵμασι, xal ποτε οὕτω xpívaz, ὡς οἶδεν 
ἐχεῖνος διαιτῶν εὐθετεῖν xat οἰκονομεῖν ἀποκαθιστᾷ 
τοῖς μαρτυρικοῖς σώμασι τὸ ἐχχεόμενον, καὶ J| τορὸς 

αιρὸν (τὸ καινὸν), 1| xai εἰς αἰών.ον (τὸ χαινότα- 
τον} 6 65 τῷ ἡμετέρῳ μάλιστα ἐπιτρέπει µάρτυρι 
. εὑπραγματευμένῳ πρὺς θ:οῦ τοῦ μαρτορηθέντος 


quam de veteri juxtalegem tabernaculo continge- 
bat. Tuum non est cum Davide effari : ^ Qua. uti- 
litas in sanguine meo, quia non descendi in corruptia- 
nem?» Unusquisque enim exeo hauriat; dicen- 
dum non est : in quo utilitatem percipiens melior 
evadit, carne et sanguine sanctificatus, vita melio- 
ratus, accipiens omne quod sentire oportet bonum 
hoc invento. Aut qu:e ad opus impotentia. gloriare- 
tur, illo ut ita dicam defuncto quod terrestre est in 
martyre, cum martyr non solum ad guttas minimas 
sed et ad omnes miraculorum vectores pateat ? 
21. Mysteria non leviter, sed explicite exponun- 
tur de hac et de eterna vita. Unde, aiunt, resurgen- 
ibus corporibus coalescendi facultas quo non. abiit 


D alimenti derivatio ? Solvit martyr difficultatem. Un- 


de mihi, inquit, hic vivifica sahguinis effusio? A Deo. 
Exinde crgo et illud sensatus reputabit : « Viros san- 
guinum abominatur Dominus. » Talem tyrannorum 
gentem, injustesanguinem effondentem οἱ priesertim 
eum pro Christo funditur. Ergo et istos abomiuatur 
Dominus. Si vero ita est , sanguinem quoque effu- 
sum vindicat, et judicans more quo decerneus íta 
ut recte disponatur et provideatur reducem marty- 
ris corpori sanguinem facit, sive temporibns nostris 
(quod mirum), sive zernis (maxime mirum) ; quod 
nostrum praserlim decet martyrem qui bene pro 
Deo operatus est et testimonium dedit de vita zter- 
na. Etenim morie immunem. non licebat esse eum 
qui sub nature lege »uanebat , qua οἱ colligari. et 


[57 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


188 


selvi et iterem insolubilem colligstienem exspectare K tb καὶ ἐνταῦθα olov ἀείζωον. Mh θανεῖν μὲν vio 


epertebat. Moriuum vero iterum ad vitam redire, 
idque ante resurrectionis tempus, prz eanteris do- 
walom est. Ordinatur ergo boc modo intermedia 
s0r$ : jacet corpus in sepulcro, en mortis : scalurit 
vero s:nguis, ecce vitz symbolum. Est casus, est 
resurrectio : easus per mortem secundum nateram, 
resurrectio per sanguinis superabundamiam supra 
naturauw. 


25. Sanguis ille, unguentam íllud coutra omai- 
woda mala masimopere pollent. Mordent dolores ; 
et bzc alfernntur et. 2rumnz discedunt et metuit 


doloris aculeus acutas lanceas qua heroici martyris - 


corpori infixse pulcbrum amnem aperuerunt, Hiant 
vulnera quibus proxima accedit mors , aperto ore. 
Sed si w guento illita sint , mors fugit, sicut et de 
animalibus, quotquot unguenti odore iofecta fogiunt, 
vulnus auiem in cicatricem abit et integrum corpus 
viget. Et sic martyris vulnerum humor offendicula 
bumana abripit, non solum incommodum allevans, 
οὐ etiam quod molestum est, iu perfectum immu- 
fans. 


$6. Cudunter bzc in arma adversus Dei bostes. 
Jtaque multi pectoralia martyris gerentes exeuntem 
inde ad opera in belli die experti sumt virtotem. 
Directa in eos est trux sagitta et immissa, et tende- 


o5x ἑξὴν tbv ὑπὸ vógap φύσεως, fic τὸ xa! συνδεῖσθαι 
xat λύεσθαι καὶ ἀναμένειν τὴν εἰσαῦθις ἄλυτον σύν- 
δεσιν. Θανόντα δὲ cl; τὸ (Ev αὖθις ἐπινακάμφαι, 
ἀλλὰ φοῦ ού γε xpb τοῦ τῆς ἀναστάσεως bpoo xai 
ὁπερτέθειται. Οἰκονομεῖται οὖν ζως τὸ μέσον. Καὶ 
χεῖται μὲν «b σῶμα ἓν τάφῳ τοῦτο τοῦ θανεῖν. 
Ελύζει δὲ αἷμα. τοῦτο τωῆς σύμδολον. Kat πως ἔστι 
παλ τοῦτο «ατῶσίς τις xi ἀνάστασις Ἱτῶσις διὰ 
φὖν κατὰ φύσιν θάνατον, ἀνάστασις δ-ὰ τὴν ὑπὲρ 
φύσιν περιουσίαν τοῦ αἵματος. 

χε. Τοῦτο τὸ alga, τοῦτο τὸ pópov χατὰ παθῶν 
παντοίων ἀνδρικῶς χκρατύνονται. Ὀδύναι κεντοῦσι - 
καὶ αὐτὰ προσφέβρνται, xal τὸ λυποῦν οἴχεται, χαί 
πως $ τῆς ὀδύνης ὀξύτης δυφωπεῖται τὰς λόγχας, at 
τῷ τοῦ ἀθλονίχου µᾶρτνρος σώματι ἐμπατεῖσαι 
ὀξεῖαι, 95 χαλὸν ῥεῦμα προέφηναν. ᾽Αναῤῥήγννυνται 
spzópata , ol; ἔγγιστα πελάζει θάνατος, χύνεον 
ἐπεγχαίνων. ᾿Αλλ' ἐὰν ἐπιχριαθείη τοῦ μύρον, θάνα- 
τος μὲν δραπετεύει, χαθά που καὶ τῶν ζώων, ὅσα 
πρὸς µύρου ὄσφρησιν ἐχμαινόμενα φεύχουσι . τὸ δὲ 
εραῦμα οὐλοῦται, xai εἰς ὁλότητα τὸ σῶμα χαθίστα- 
σαι. Καὶ οὕτω τραυμάτων μαρτυριχῶν ὑγρότης ἐχ- 
θρώσκουσα, προσοχθίσµατα παρασύρει ἀνθρώκινα, 
ob µόνον ἑλαφρύνουσα τὸ δεσαχθὲς, ἀλλὰ χαὶ τέκεον 
ἑξαλλάττουσα τὸ δυςπαθές. 

κς. Χαλκεύονται οαῦτα καὶ ὡς εἰς ὅπλα τοῖς 
ἐχθροῖ; τοῦ Θεοῦ ἀντίμαχα. Πολλοὶ γοῦν ἐπιχόλπια 
φέροντες τοιαῦτα ix τῶν τοῦ uáprupoz, τὴν ἐχεῖθεν 
ἑξερχομένην ἔργοις αὐτοῖς ἐν ἡμέρᾳ πολέρου iz 


bat intus in(lgi et transadigere; erravit vero et in C σχιάζουσαν ἔμαθον δύναμιν. Ἐπετάσθη μὲν γὰρ ἐπ᾽ 


vanam rediit. Non enim fas erat victoris donum vi- 
cto cessisse. Clypeus quidem multoties replicatus 
et materiarum aduuntione validus, quasi e septem 
boum coriis, sub jaculis defecit, simplex vero ve- 
stis in sinu martyris thesaurum includens telis,non 
succubuit. 


αὐτοὺς βίαιον βέλος, χαὶ kx£Aase, xax fiüc)s φαῦόαν 
παραχύφαι xal ἔνδον, xal που xal δι’ ἑτέρας ἐχδῦ- 
ναι, ὁποῖα τὰ διαμπερὲς βαλλόμενα * ἀπεγλάγχθη 
δὲ, xol χενὸν ἀνέκαμφεν. 0ὐδὲ γὰρ ἑἐχρῆν τὸ vov νι- 
χητοῦ δῶρον τὸν Ίττονα ἀπενέγκασθαι. Καὶ θυρεὺς 
μὲν, xi αὐτὸς αὐτὰ πολλὰ πολύπτυχος, χαὶ τῷ συν- 


θέµᾳτι τῶν ὑλῶν στερέµνιαος, ὡς εἴ που xal ἕπταδρειος, ἔπαθέ τι ταῖς Bolal;" ἱματισμὸς δὲ ἁπαλὸς» 
σ:έγων ὑπὸ χόλπῳ τὸν τοῦ μάρτυρος θησαυρὸν, ἀνδπιθούλευτος τοῖς βάλλουσιν ἔμεινς. 


21. Sie multis vulaeribus propter Christum  $3l- 
vatoreu confussus martyr viris vulneratis non au- 
xiliatur solum, sed et decem malorum inillibus eos 
premit quitales iufgunt plazas, et sicut. partus do- 
lores, sie concilia εἰ opera ia. irritum adducit, ac 
,eos qui pro preda ja iu. manibus eraut evadere 


xv. Καὶ οὕτως ὁ διὰ τὸν σωτηρα ΧἈριστὸν πολύ- 
τρωτο; µάρτυς, οἷς πέπονθς, τοῖς χινδυνεύουσιν ἓν 
εραύμασι βοηθεῖ, χαὶ οὗ µόνον, ἀλλὰ χαὶ µυρίοις 
ἐπ.τρίδει χαχοῖς τοὺς τὰς τοιαύτας πληγὰς ἐντήχον- 
τας” X1 ὥσπερ τὰς βολᾶς, οὕτω xai τὰς βουλὰς xal 
τὰ ἔργα δὲ εἰς ἄπραχτον ἀποκαθιστᾷ, xat τοὺς ἐν 


einit, ILec noveruat barbari bellatores et alie tribus D χερσὶν ἄγρας ἑξολισθαίνειν ποιεῖ. Οἴδασι ταῦτα xal 


sicut tribus Agar ; corpore jam privatum protecto- 
rem reverentur ; propitium reddunt, sepe suppli- 
caut et placamipa adiuveniunt, vota faciunt, depre- 
cantur, gratiaruin aclioues offerugt suo more ima- 
ginem pingentes, ownia in propitiationem adhiben- 
tes. Et quibus quidem martyr tormentis morte abla- 
lus esi attendere dubitant, passum vero reverentur, 
À Deo factum est istud, ut gratias referret martyri. 
Nam non ooaíunditur de his qui prodigia qui- 
dem exhibet, majora vero facere dat iis qui ipsi 
serviunt, EL haec barbari quotquot prudentius mar- 
Lyrein observant. Qui auteur audentiores fortiores- 
qUE $UDt, snartyris virtutem agnoscere baud  recu- 


ol πολέμιοι βάρδαροι, τά τε ὅλλα φῦλα, xal τὸ της 
"Λγαρ, xal τὸν ἀσώματον ἀρωγὸν τοῦτον δειμαίνουσι, 
χαὶ ἱλεοῦνται, xal ποτνιῶντα: συχνᾶ, xai µειλίγµατα 
ἐξευρίσκουσιν, ἀνακαλούμενοι λόγοις εὐχτηρίοις, 
λιταζόµενοι, χάριτας ἀνατιθέντες, ὁποίας οἱ εοιοῦτοι 
ἐπινοῄῆσαιεν ἂν, τὸν χαραχτῆρα εἰχονιχῶς ἐχτυπού- 
µενοι, πάντα ποιοῦντες εἰς πραγµατείαν ἐξιλασμοῦ. 
Koi ὑπὲρ οὗ μὲν τὸ παθεῖν ὁ µάρτυς ἀνείλετο, ἀλλ᾽ 
ἐχείνφ προσέχειν ὀχνοῦσι, «bv δὲ παθόντα σεδ4ζον- 
σαι. θεοῦ καὶ τοῦτο, χαρισαµένου τῷ µάρτυρι. Οὐδὲ 
γὰρ ὀχνεῖ οὐδὲ τὰ τοιαῦτα ἐχεῖνος, ὁ τεράστια μὲν 
ἑνδειχνύμενος, µείζω δὲ διδοὺς ποιεῖν τοῖς αὐτὸν 
θεραπεύουσι. Καὶ τοιαῦτα μὲν τῶν βαρδάρων, ὅσαι 





189 LAUDATIO S DEMNETRIT. 190 
λογιώτερον τοῖς τοῦ μάρτυρος ἐπιδάλλουσιν. Οἱ δὲ A saot ; benedicere vero ronittentes, nón tamen in 
Opacst; καὶ θερµότεροι ἀγντοῦσι μὲν οὐδ' αὑτοὶ τὴν — contumelias efferuatur, nec m maledicta. aspera et 
paptopixhw loyóv* ἀφέντες δὲ «b εὐλογεῖν, ὅμως — mauifesta erumpunt, nec acerbas injurias eructant, 
οὐδὲ οὕτως εἰς ὕδριν ἐχδαίνονται, οὐδὲ εἰς xaxolo- — nec in graviora dpelinant, sed urbanius obvios se 


Υίαν δχληρὰν χαὶ ἁπαραχάλυπτον διεκπίπτουσιν, 


οὐδὲ σχῶμμα παράμουσον ἐδερεύγονται, οὐδ ἑχτρέπονται πρὸς τὸ αὑσνηρότερον » ἀλλὰ οὗ 


προσφέρονται ἁστειότερον. 

κη’. Βραχὺς γοῦν οὗτος χρόνο:, χαὶ τὸν ναὺν τοῦ 
μάρτυρος εἴδομεν αἰχμαλώτοις πυχνούμενον — φῦλον 
ΑἈγαρηνὸν ol αἰχμαλωτίσαντες' ἐξ bua τῆς ὕπερθεν 
Παφλαγόνων, fjv ὁ Εὔξεινος ζώννυσιν, οἱ τὴν αἶχμα- 
λωσίαν παθόντες * o? xal σωθέντες ὡσιοῦντο εὐχὰς, 
ἃς 55 xal µόνας εἶχον εἰς χάριν ἀντινέμειν τῷ λυσα». 
μένῳ µάρτυρι. Tov γὰρ κατὰ βίον πάντων ἐξέπε- 
σον, μόνους ἑαυτοὺς ἔχοντες. Καὶ περιηγοῦντο οἱ 
ἄνδρες τὰ εἰς αὐτοὺς ' εν τοῦ πολέμου ῥοπὴν, ὡς 
οὐχ ὑπὲρ αὐτῶν, ἀλλ᾽ εἰς τοὐναντίον ἔχλινε τὰ τῆς 
μάχης τάλαντα ' τοὺς δεσμούς; τὴν ἀπαγωγὴν, xoi 
ταύτην ὑπερόριον (Ἀσθυλὼν γὰρ ἃ ἐν Πέρσαις εἴχεν 
αὐτούς ) τὸν ἐν τῇ χαθείρξει σφιγµόν ΄ τὰς θεοχλυ- 
τήσεις, ἃς ἀνέφερον εἰς τὸν μάρτυρα * τὸν λιμὸν, ὃν 
ἔπασχον * τὴν νηστείαν, ἣν ἐποιοῦντο: ἐχεῖνον μὲν 
οὔτ. Σχόντες, ταύτην δὲ ἀλλὰ συµπείθοντες ἑαυτούς. 
Οἱ μὲν γὰρ τῆς "Ayap καταδιαιτῶντες ἦσαν αὐτῶν 
€b τοῦ λιμοῦ πάθος. xai µέτριόν τι ῥεῦμα παραφυ- 
χῆς αὐτοῖς ὑπήνοιγον. Αὐτοὶ δὲ, ἵνα x&v τούτῳ χάρις 
τις εἴη αὐτοῖς, ὑπεραναδαίνουσι τῷ ἐχουσίῳ τὴν ἐκ 
«ov βαρδάρων χάχωσιν, καὶ βραχὺ λαμθδάνοντες εἰς 
ἀποτροφὴν ἐπιμετρούμενον, ὑπέσπων τι xal αὐτοῦ * 
χαὶ οὕτω λαπτύνοντες ἑαυτοὺς, xal ὥσπερ ἄνω ατε- 


merenti prsebent, 
λυποῦντι 


28. Non iia pridem, et martyris templum capti- 
vis refertum vidimus — Agarénorum tribus captivos 
duxersat ; ab orientali superioris Paptilazonte pla- 
ga quam Euxinos eireuit, captivi ; quí salvati. prc- 
ces lundebant quae solas ie gratiam martyri qui eos 
solverat referendas habebant. Namque omnibus ad 
vitam necessariis nudali, salva tantum vita reman- 
serant. Et narrabant viri qux [ipsis occiderant, 
belli iapetum quomode noa pro illis sed in adver- 
sum cessit prselii alea ; vincula, abductionem cam - 
que lenginquam valde (Babylon enim apud Per- 
519 illis mansio fuit) ; in. carcere angustias; pias 
preces quibus martyrem sollicitabant ; famem qua 
eruciabantur ; jejunia ; de illa quidem inviti, de istis | 
vero invicem eohortantes, Nam gens Agar eos ad 
famis supplicium adigebat, et ipsis solatii ostium 
jejunium aperiebat. Ut vero in. hoc et bene ipsis 
esset, non repugnanti animo barbarorum improbi- 
tatem vincunt, et parum recipientes in tibum arcte 
posderatum, ex hoc aliquid detrahebant, et sic ad 
macienm se ipsos adigentes et tanquam alis precum 
Bublevali, ad Deum volabant qua os abundabat, sli- 
menoren quidem. admissioni "clausum, melle 


Ρυσσόµενοι εὐχαῖς, εἰς Θιὸν ἑκουφίζοντο, ὧν τὸ Cj vero desuper repletum. Hsc igitur narratióne 


στόμα ἔγεμε, τῇ τῶν βρωµάτω» μὲν εἰσδοχῇ ἐγχλειό- 
psvov, τοῦ δὲ ἐχεῖθεν πεπλησμένον μέλιτος. Ταῦτά 
τε οὖν ἑξετίθεσαν εἰς διἠγησιν οἱ δορνάλωτοι. Καὶ 
ὡς νύξ ποτε ἕν, καὶ. αὐτοὶ οὐ µόνον ἔξω τοῦ καθεῖρ» 
χθαι ἆσαν, ἀλλὰ xal σταδίοις μαχροῖς πόῤῥω τῆς 
πόλεως εἶχεν αὐτοὺς τόπς, βραχύτητι πετρῶν xa- 
τάρραχκτος, δάσους ἐφιλωμένος παντός» αὐτοὶ δὶ οὐκ 
ᾖδεσαν, ἀλλ ἐπὶ χώρας µένειν ἑνόμιζον, Ὡς δὲ 
ἡμέρα διέχυψε, καὶ ἡλίου λαμπὰς τὰ πάντα διεδεί- 
χνυ παμφαίνουσα, την,χαῦτα λελύσθαι μὲν ἑγίνω- 
σχον τῆς εἰρχτῆς, οὐχέτι δὲ μανθάνειν εἶχυν, καὶ 
oa χαταγωγὴ τόπου εἶχεν αὐτούς. Καὶ τοίνυν πάλιν 
φόδ.ς κα) δέος, μὴ xal εἰς δουλείαν ἁλόντες ἀναχάμ- 
όαιεν * xal χατηύχοντο τῆς λύσεως, εἰ πάλιν ἀνάγχη 
δεδἑέσθαι αὐτοὺς, xaX βραχείας Ὑγεγευµένους γλυχύ- 
τητος πιχρίαν σκἀάσασθαι πλείονα. "Apa ταῦτα, xal 
ἀλλόθρους ix τῶν κατόπεν Ίχος Ἰχούετο, xal foh 
βάρδαρος, xaX λαλιαὶ οὐκ εὔσημοι. xal αὐτοῖς εἶχε 
τὰς μὲν Φυχὰς τὸ δέος, f$ v5 δὲ τὰ σώματα. Καὶ 
$19i6uov Έχαστοι ἑαυτοὺς ῥωχμάῖς λίθων, ὅπη δ’- 
ἔειεν εἶναι σύμφορον, ob παταμόνας, ἁλλ' ol πλείο- 
νες χατὰ ὃτχάδας, xai ἔτι χατώτερον * οὐχ ὅτι βου. 
λομένοις ἦν αὐτοῖς xai τοῦτο, ἀλλ᾽ ὅτι μὴ ἑξῆν µήτε 
ἄλλως εἰς ἀποκρυδθὴν συνάγεσθαι (εἰς βραχείας váp 
τινας διαστάσεις αἱ πέτραι ὑπέχασκον), pics εἰς 
φυγὴν µερίζεσθαι (ἡ Boh yàp ἐγγίζειν ἤδη xai 
ἐπιχεῖσθαι τοὺς πολεμίους ἐσήμαινεν) * οὐδ' ὅτι τοῦ 
σώσεσθαι ἣν ἐλπίς (οὔτε γάρ τι σπηλα!ῶδες ὑπενο- 


exponebant οδρἰἐτὶ. Et ewm nox esset, et non. modo 
exira corcerem starent, sed et longis spatiis ab urbe 
abesset eorum statio lapidibus circumsepta, ah omni 
«arbore virgwlteque aperta et patens ; hi vero ne- 
Sclebant, sed in terra &rea se esse arbitrabantur. 
Ubi prium diluzit, ei solis lampas omnia. eollu- 
Bitravit, tunc solitos a custolia se noverant, nec 
vero discere powerant quo luci abdacti esseut. Metus 
itaque rursum οἱ trepidbtio ne servituti iterum suh- 
jicerentur, e& de liberstiene pretrabantur ne. forte 
adhue necessitas csset ligari ip«os et paululum sna- 
vitate gustata amaritedine majori corripi. Interea 
advenarum retro vog personabat, barbarorum cda. 
mor et.voces non grate ? ipsorum aniwas timor, 
ierra corpora tenuit. Recondebat se quísque in µα- 
trarum fissuras obvias, men singulatim, sed plures, 
phus minusve decem; non prout consilium ipsis: 
inerat, sed quoniam aliter in abdito adunari non 
licebat (parvis enim fissuris patebant petra, nce in 
fugam dividi (clamor enim Jam irruentes liostes si- 
gnifleahat), von. quod salvandi spes esset (nihil 
enim antro simile exeavabatnr, néc utrinque nemus 
umbram spargebat et lucem ο scrutantium oculis 
abigebat), qui nec toto corpore tegi valebant ; sed 
quod fleri poterat fecerunt, animalium more quibus, 
fortiori persequente bellua, abscondere solum caput 
licet, quasi sic membra onmia in iuto eiut. Ilaec 
desperantium auxilia. Jaeebant ergo prout. singulos 


191 


EUSTATH THESSALONICENSIS METROTPOLIT.E 


192 


casns constituit, et prout timor fugienidi vires ade- A 1e3:zo, οὔτε ἁμφιλαρῆς Dir, αχιάζειν eYye, xal τοῦ 


merat; tom quasi ia tumulum festinanter effossum 
seipsos abstrudentes et patere ipsis etiam tartarum 
cupientes. Interim adsunt alieni. O mirum prodi- 
gium! tenebrz ipsis pra oculos perqwuirentibus in 
tortyrem ipvocaptium latebras; imo non tenebrz, 
sed aberrans oculorum obiutus ; nec etiam illud , 
sed ut puto nobis columna fissorarum adimplens 
aperturas, latere stratos fecit, et tanquam lepores 
fuga in petras se coram eis qui predam vestigiis 
premunt abscondentes. Transieruut horze mult nec 
canes przdam assecuti sunt. Itaque in vanum equo- 
rum fatigatis pedibus laboraverunt et stapuerunt huc 
illuc prospicientes : et amplius curaturi videbantur 
de re illa scrutantes scrutinio, donec ipsorum inu- 


tiles curas cessare fecit vir, in veritatis rel abyssum B 


descendens et divinum esse suspicatus quod aeci- 
derat ; qui in vanum dizit defatigari persequentes 
eos quos consequi non licebat, et incomprehensibi- 
lia attingere instantes. Et dicere addidit, miscens 
philoauphiz.... 


χύνες οὐχ εἶχον τὸ ζητούμενον θήραμα. Καὶ τοίνυν [xav ἓν κχενοῖς 
πόδας à nixa pov, xal τεθηπότες ἵσταντο, διεκπεταννύντες Ἀχνταχοῦ τῆς 


τῶν φηλαφώντων φωτὸς ἀπάχειν τὸ παρεισδυόµε- 
vov) * καὶ οὐδὲ τῷ παντὶ τοῦ σώματος εἶχον χρύπτε- 
σθχι. Αλλ' ὅπερ εἶἴχον, ἑτοίουν, χαθά που xai τῶν 
ζώων tiv, o*;, ὅτε 0Ἡἣρ βρ.αρώτερος ἐπιτρέχει, 
χρύπττσθαι τὴν xtd) hu xal µόντην ἔπεισιν, i; δη 
χαὶ τὸ πᾶν τῶν μελῶν ἀφανίκουσι. Τοιαῦτα yip τὰ 
της ἁμηχανίας βουλεύματα. Ἔχειντο μὲν οὖν αὗτοὶ, 
χαθάπερ ἕχαστον ἡ πτῶσις ἑἐσχημάτισε, χαὶ ὥς ὁ 
φόδος παραποδίσας ἕῤῥενε, τάχα καὶ ὣς εἰς αὗτο-- 
σχέδιον τάρον χαταχώσαντες ἑαντοὺς, xal χανεῖν 
αὐτοὺυς εὐχόμενοι xai τὸν τάρταρον. Ἐπὶ τούτοις 
ἑφίσταντα: τὸ ἀλλόφρυλον. Kal ὢ τοῦ τεραστίου θαύ- 
µατος ! σχότος αὐτοῖς πρὸ ὀφθαλμῶν κατὰ τὸ φηλα- 
φητὸν εἰς ἀποχρυθὴν τῶν δεδεηµένων τοῦ μάρτυρος 
μᾶλλον μὲν οὗν οὗ σχότος, ἀλλὰ παρόρασις * 5v δὲ 
οὐδὲ αὕτη, ἁλλὰ στυλός τις, οἶμαι, νεφέλης τὰ τῆς 
φάραγγος ἀναπληρῶν χενώµατα, λανθάνειν τοὺς χοι- 
ταζοµένους ἐποίει, xal ofa Ἰαγωοὺς καταφυγόντας 
εἰ; πέτρας ἀποχρύπτεσθαι τοὺς ἰχνευτικῶς ἔμφυο- 
µένους αὐτοῖς. Ἑξεμετρήθησαν ὥραι συχναλ. xax οἱ 
τοὺς τῶν ἵππων χατατρ΄ψαντες 
ἐχεῖ γῆς τὰς ὄψεις. Καὶ ἑῴκει- 


σαν μελετᾷν ἐπιπλέον πράγµατα σχεῖν, ξξερευνῶντες ἐξερευνήτσεις, ἕως αὐτοῖς τοὺς ἀνηνύτους µύχθους 
ἔπαυσεν ἀν]ρ, εἰς βάθος τοῦ τῆς ἀληθεία- προχύγας πράγματος, xaX θεῖον εἶναι συννοησάµενος τὸ ἔπι- 
προασθοῦν * ὃς xal εἰ; µάτην ἐξεῖπεν αὐτοὺς πονεῖσθαι, ἀκίχητα διώχοντας, xal ἀχαταλήπτοις ἐπιθάλ- 
λοντας. Καὶ προσέθετο εἰπεῖν, πχραμιγνὺς τῇ φιλοσοφίᾳ τῆς .... 


Desunt multa.... 


99.... in exsistentiam materiz expertem attenuen- ὁ x0... . . el; ἁΌλίαν λεπτύνωνται, ὡς uh µόνον 


tur ita ut non tantum ipsi apud omnium altissimum 
Deum sint, sed et alios supra terram tollant ; et 
hucusque quidem exaltari facient, dein vero et in 
terra iterut absque defectu perstare. Et sic quidem 
qui tenebras fert (σχοτοφόρος) et circa ipsum prophe 
tz et apostoli et quibuscunque aliis Deum omnipotens 
tem cognosceniibus exaltari leviores contigit et ad 
superiora promoveri, in quantum ipsos sustulit qui 
in sublime elevat, gaudent multiplicatam videntes 
pulehritudinem et coelum hominibus repletum ita 
ut jam non desertus ather dicatur; quo volatu 
elati tanquam coelicolze fiunt per aera procedentes. 
Si vero tanquam equis salutaribus sublime Lolluu- 
tur qui solvuntur, simulexaltari visi eum salvanie 


martyre, et hoc mirabile aliud est in cogitationum b 


quasi deliramenta inducens, sicul multa et profunda 
beatis antiquitus inclaruerunt. 

350. Horum omuium quz narrationem jucunda 
effecerunt, si auditorum quis exempla prisca in no- 
bis quasierit, equidem non repugnabo. Longi autem 
libri, quales de istis a sapientibus exstant, opus non 
amorent. Non. enim opcrtet. pulchre elaboratum 
revolvi. De jam díctis autem si mentis nostrae liber 
repletur et enarrationibog angustiatur, longitudi- 
nem tamen remittimus cantum novissimum ad ju- 
cunditatem auditui elaborantes. Cue. enim aliorum 
vestigiis ingrederemur, quando sbrmonis semita 


non arcta angustiatyur, sed in maris latitudinem 
exteuditur? 


αὑτοὶ πρὸς τῷ &vw:átw πάντων θεῷ εἶναι, ἀλλὰ 
xai ἑτέρους ὑπὲρ γῆς κχουφίξειν» καὶ τέως μὲν 
οὕτως ἀνωφορεῖσθαι ποιεῖν, εἶτα δὲ xal τῖς γῖς 
αὖθις ἀθλαθῶς Υίνεσθαι. Καὶ οὕτω μὲν ὁ σχοτο;όρος 
xai οἱ àux' αὐτὸν προφῖται χαὶ ἁπόστολοι, χαὶ ὅτοις 
ἄλλοις τῶν εἰδότων τὸν ἐπὶ πάντων θΘεὸν ἀρθηναι 
χούφοις ἐξεγένετο, xal μετεωρισθῆναι, εἰς ὅσον 
αὑτοὺς ἀνέλαθεν ὁ ὑψφῶν, χαίρουσι, πληθννόμενον 
βλέπουτες τὸ χαλὸν, val τὸν οὑρανὸν ἀνθρώπων γὲ- 
µοντα, ὣς µηχέτι ἑρήμην αἱθέρα λέγεσθαι΄ ὅπου 
ἀνιπτάμενοι ὡσεὶ xal οὐρανοπολίῖταί τινες γίνονται 
αἰθεροδατοῦντες ἄνθρωποι. El δὲ χαὶ ὡς ἐπὶ σωτη- 
ρίου ἱππασίας μεταρσ'ιοῦνται οἱ λνόµενοι, συνέποχοι 
δοχοῦντες εἶναι τῷ ῥυομένῳ µάρτυρι, ἄλλο xai 
τοῦτο θαυμάσιον, εἰς φαντασιώσεις ἀναγόμενον νος- 
ρὰς, ὁποῖαι xal πολλαὶ xal βαθεῖαι τοῖς πάλαι µα- 
χαρίοις ἀνδράσιν ἑνέλαμφαν. 

X. Τούτων ἁπάντων, ἃ Oh καὶ φύσει ταῖς ἀφηγή- 
σεσι παρυφαίνεται, εἰ ζητοίη τις τῶν ἀχροωμένων 
χαὶ ὑποδείγματα τὰ παλαιὰ ἐν ἡμῖν, ἐγὼ μὲν οὐχ ἂν 
τάχα óxvoin?* al δὲ μαχραὶ βίδλοι, ὅσαι περὶ τὰ 
τοιαῦτα τοῖς σοφοῖς ἐχπεφώνηνται, οὐχ ἂν φιλοῖεν 
τὸ ἔργον. OO γὰρ χρὴ τὸ χαλῶς ἐχπεπονημένον àva- 
πηλεῖν. Tov δὲ Ye προσφάτων εἰ xaY τὸ τῆς φυχᾶς 
βιθλίον ἡμῖν πέπληθε, xal τοῖς διηγήµασιν ἑστενο- 
χώρηται, ἀλλὰ τὸ μΏῆχος ὑποστελλόμεθα, ἀοιδὴν 
καινοτάτην el; τέρψιν ἀχοαῖ; πραγµατευόµενοι. Τί 
γὰρ τ.ῖς ἑτέρων ἀκρλουθητέον Lyvsa:v, ἔνθα ἡ τοῦ 


. λόγου τριθὴ οὐκ ἑστενοχώρηται ὡς εἰς ἀτραπιτὸν 


τρίδου, ἁλλ' ὡς εἰς πέλαγος πεδιάδων εὐρύνεταιι 


193 

λα’. Χθὲς yovv παρ) ἡμῖν χαὶ πρὸ τρίτης, ἵνα τᾶς 
εὑρυστέρνου χ’ιλίας τοῦ Ev ἡμῖν συγγραφιχοῦ ῥεύ- 
µατος βραχεῖάν τινα παραῤῥυῆναι ἀφήσομεν λιδάδα 
πρὸς ἔνδειξιν, ávhp στρατιωτικὸς, τοῦ φυσιχοῦ ὁρ- 
θίου πάλαι καταχλασθεὶς, xai τοῦ ἀνωφορεῖσθαι 
παραλυθεὶς, ὡς xal συγχεχυφέναι, καὶ ἐπὶ τεσαάρων 
βαίνειν ἐφ᾽ ἰχανὸν χατὰ τὰ βοσχόµενα, ἀφΏχε piv 


LAUDATIO 5. DEMETRII. 


περὶ Yr» ἱλυσπᾶσθαι, ἀρθεὶς δὲ εἰς ὑγίειαν, ὅτε . 


πάντως θελητὸν ἦν τῷ µάρτυρι, οὗπερ ἑνδςλεχῶς ὁ 
ἁ σθενῆς προχυλινδούμενος.ᾗν, xaX τἐλεον ἁρτιωθεὶς 
ἁπέπτη, παροράσεως ἁλισχόμενος, χαὶ μέμψιν ἔχων, 
ὅτι μακρὸν χρόνον ἡμῖν εἰς ὄψιν fxev, va ὑποχι- 
νῶν ἕλεον, εἶτα δὴ μετὰ τὴν ἀνάῤῥωσιν οὐδὲν oT; 
ἔδει ὁμιλήσας, ἀπέδραμεν, οἷα τοῦ τῆς ὑγείας πτε- 
pou xai τοῦ πόθου τῆς πατρίδος ἀφαρπασάντων τὸν 
ἄνθρωπον, by. δευτέρῳ τὰ πάντα θέμενον. 

AB. Τοιοῦτον γὰρ ἡ, χαθά τις εἶπεν, ἑχτὸς xal 
παρ ἑλπίδας χαρὰ, fiw; αἴφνης ἐπιπνεύσασα µε- 
ςαρσιοῖ τὸν yalpovta* χαὶ πάντων μὲν ἐχλανθάνει 
«Qv πέριξ, ci; Bv δὲ καὶ µόνον ἀπευθύνει, τὸ πρὸ 
ἐφθαλμῶν, xaY οὕπερ ἔτυχεν ἀγαθοῦ. "Οτι 65 xal τὸ 
ἀντιστιιχοῦν τῷ τοιούτῳ χαλῷ, ἡ αὐτόματος λύπη, 
οὐδ' αὐτὴ ἁπασχολεῖ τὸ λυπούμενον εἰς πολλὰ, tlg 
ὃν δὲ ἐκεῖνο µεθέλκει τὸ ὑλαῖον xaxbv τῆς παρὰ 
πόδα θλίφεως, νοεῖν ἐξ ἀναλόγου ἔστιν. 


, λΥ’. Αλλά τοῦτο μὲν οὕτω παρεμπεσὸν εἱρίσθω 
pot, "Ey δὲ χαὶ ἐχεῖνο τοῦ μάρτυρος ἓν λόγῳ πάνυ 
πολλῷ τίθεμαι, ὅπως ἡ τοῦ θείου Πνεύματος ἕλλαρ- 
dig αὐτῷ ἑναυγάσασα, xal τὸ kx φύσεως ἐπιπρο- 
σ0οὺν σχεδάσασα, προγνώσεως ἑνῆστραγε qux. 
Ἁγνείᾳ yàp, xai ὅσοις ἄλλοις ἀγαθοῖς αἱ ἱστορίαι 
παραδεδώχασι, γαθηοαµένος τὴν duyhv, καὶ εἰς 
προόρασιν διέβλεψφε, xal ταύτην προφή:ου, ὃς, πα- 
ῥᾳξέσας τὸ τῆς Γραφῆς, μυρίαν kv τῇ οἰχείᾳ πατρίδι 
τιμὴν εὕρατο, xai οὔτε ἓν αὐτῇ ἄτιμός ἐστι, χαὶ 
πα ͵ταχοὺ δὲ γῆς ὑπέρτιμος. 

A8. Καὶ πέναξ τοῦ λόγου τούτου ὁ λαμποὺς Né- 
στωρ, iv ᾧ τοῦ ἡμετέρου δ.ορατικοῦ µάρτυ-ος ὁ 
προαγορευτιχὸς λόγος χεῖται ὅσα καὶ acf τινὶ ἐγ- 
γλνφείς * 0; χαὶ τελεσφορηθεὶς, εἰς πέρας ἐχθέδηχε, 
Avualó; τε Υὰρ, ὡς προηγόρευται, ὑπ αὐτῷ νικητῇ 
πεσὼν ἔπιπτε, χαὶ αὑτὸς ὑπὲρ Χριστοῦ νικητῆς 
ἀθλητῆς ἔχειτο, ἕνθα καὶ xaXb; ὁ τῆς προφητείας 
τῷ Δημητρίῳ μισθός. Μερισμὺς γὰρ τῶν βραθείων 
xai κοινωνία ὥσπερ αἱμάτων χύσεως ὑπὲρ θᾳοῦ, 


C 


194 

51. leri ergo et nudius tertius, ut elatis pecto- 
ribus guttulam flaenti in nobis oratorii operis stil- 
lare sipamus quod manifestetur, bellator jampri- 
dem £orporis rectitudiue orbatus et fractus, ita ut 
curvatus et quadrupes intercedat ubi opus erat gre- 
gis instar, tellurem quidem zgre membris perrepere 
cessavit, plena vero sanitate redonatus, ubi omne a 
volenti martyre acceperat quod antea continuo se 
volutans, sanus et perlecte allevatas exsilieba!, 
contemptus cuipa conscius et objurgatione dignus, 
quia diu nobis videntibus incedens et miserationem 
postsanitatem reecuperatam, non iis que oportebat 
incumhebat, sed currebat qua sanitatis agilitas et 
patrie longinqua charitas hominem raperet, post- 
positis omnibus. 


93. Nam id est, prout dixit quidam, extra spem 
et seposita spe gaudium quodcunque subito afflans 
quod gaudentem efferat ; et omniáà extera ex animo 
ejicit, in unum vero mentem figit, quod prs oeulis 
est etin quo bonum istud evenit. Quod vero tali 
pulcliro ex opposito est, egritudo improvisa non ab 
illo quot multis abundat zgritudinibus animem 
distinet, in unum vero jllud retrahit materiale ma- 
lum presentis anzustiz, illud per analogiam cogi- 
tandum est. 

53. Seil istud eventum mihi dictum sit, Sed Il- 
lud martyris magni utique facio, quomodo divint 
Spiritus illustratio ipsum illuminans et quod in 
natura obstruebat dissipans, prascienti:e lumen 
effulgere fecit. Castitate enim et quotquot aliis bonis 
tradiderunt historizte animam mundam fecit et in 
futura. previsa oculos defixit idque prophet» qui 
radit Scrip'*urze sententiam, immensum in patria 
propria honorem invenit, nec sine honore in ipsa 
est, sel ubique terrarum honore nimio nuncupa- 
tur. 

54. Sermonis illius exemplum celeher Nestor, in 
quo nostri illustris martyris propheticus sermo est, 
tanquam calumnia inseulptus ; qui et. mature. ad 


' metam devenit. Ly:eus enim, nt. predictum. est, 


οὕτω xai στεφάνων ἀθλητινῶν» καὶ τῆς ἄνω µακα- 


ριότητος. "Hv μὰν γὰρ τῷ Υενναιῳ Νέστορι ἐπικρύ- 
qat τὸν εἰς μαρτυρἰαν ἀλείπτην τε χαὶ διδάσκαλον., 
Αλλ᾽ οὔτε τῷ διδάξαντι θελητὸν εἶναι τοῦτο ἑμαμα» 
θήχει, xal ἄλλως δὲ φθόνος ἔδοᾷςν ἂν ὑποσμύχεαθαι, 
&i τὴν ἐς οὐρανὸν αὐτὸς ἀνατρέχων, μὴ προσλάθοιτα 
αννοδοιπόρον xax τὸν ἀλείφαντα. Αμέλει οὐδὲ µα- 
χρὸς ἐμεσολάδει Χρόνος. ᾽Αλλ ὁ μὲν μαΏητὴς ἄνω 
προΆλθε, τὸ γήϊνον βρίθος κάτω ἀφείς * ἐπηχολούθει 
δὲ, θέων olov κατ [χνη. καὶ à δ:δάσχᾶλο;, ἐξαίρετον 
ἔχων τὸ μυρίοις χαταπεποικίλθα; αὐτὸς τραὔµασι, 
xai ἕ σπερ χύσε'. λόγου xal σοφίας οὕτω προέ(ων 
xai ταῖς ἁπείροι; τρώσεσι xai ταῖς εἰς πυκνὸν τοῦ 


ante ipsum victorem cecidil victus, qui ipse propter 
Christum victor athleta jacebat, pulchra propheti:e 
Demetrio merces. Braviorum enim divisio οἱ san- 
guinis effusionis communitas propter Deum sicut 
et coronarum athlet beatitudinisque ccelestis. 
Nebnis Nestor sta:uera ^astitutorem in martyrio 
magistrumque celasse. Sed nec doctoris illud de» 
silerium esse didicerat, et. alias invidia quodam 
modo tabescere videbatur, si adcoelum tendeas uon 
vie socium institutorem assumeret, Nec longum 
sana effluxit tempus. Discipulus in excelsum abiit, 
terrestre pondus deorsum deserens; sequebatur au- 
tem vestigiis insistens et magister, electam habens 
sortem ipse mille vulnerum varielate distingui, et 
quemadmedum sermonis et sapientia effusione, sic 
et innumeris vulnerihus οἱ quam plurimis corpo- 
ris foraminibus prestare. Nam tyranui isti e mars 
tyris ipsis carpibus, ut puto, saturari cupientes , 


195 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


dentibus proximum laainre dubitaverunt; lanceis A σώματος vphaea:v.. Οἱ Υὰρ τυραννιχοὶ ἄνδρες ἐχεζ- 


autem acutis mucronem dubitationem istam sanave- 
runt. Et martyris corpus sie morsum ab. integrítate 
sormalionis solvabauir , et lancearum multitudini 
expositum jacebat. Unusquisque lanceam illi infi- 
gere cupiebat pergratam przedam tyranno. Non so- 
lum omnia in lateribus perquisiverunt martyris 
05823, Sed et fregernnt, sanguinis venas inciderunt, 
nec foderunt in modum putei sed fluminis in more 
aperuerunt, Si asliter thessurum foderunt, quem 
ipsi juxta proverbium carbones repererunt, fideles 
vero salutis divitias, sed hoc quilem sub facium ve- 
nit, illud vero perverse agentes federunt. Quid ipsi 
viise przesentis dolores ad sequentia prodigia? Vulne- 
ribus caro, cantibus ad Deum os abundabat, É'Iuebat 


sanguis, ille vero in basilic:e tincturam purpuram il- B 


lam gstimabat, effitao tingentis liquoris flore tanquam 
ei purpura pisce e martyris eorpore et ut. purpurei 
vestimenti permaneret pulchritado orabat, nec de- 
ficeret unquam. Et ascendit oratio et annnit Dens et 
pulehrum illud Seri decrevit, Ecee permanet eon- 
stanter. [mmersus est in martyrii sudoribus et san- 
guine, quibus lavatus cadens somno beato consopi- 
tus est, cujus expergefaciio ἵω perpetous vite vo- 
luptatem est evigilatio. Et quantum fluebat sanguis, 
tautum ipse preces sd Deum fundebat, ne hune 
parvi penderet. Verecundia suffusus postulatum 
porrigebat et a primo auditu petitam habnit, quia 
non est quod vacua cadat justi oratio. Tyranniee 
agentes, a corpore citius martyris animam enxpel- 
lere eonabaptur; ille autem ut permaneret. rogabat, 
, nec solveretur αἱ ferocins in Deum insurgentes 
hostes sc ipsos lzderent. 


vot, καὶ σαρχῶν αὐτῶν οἶμαι τοῦ μάρτυρος ἐφιέμε- 
vot χορέσασθαι., ὁδόντας μὲν ἐμπεῖραι εἰς ἄνθρωπο- 
φαγίαν ὤχνησαν * ἄλλως δὲ λόγχαις eic ὀξεῖαν ἔσφυ- 
ρηλατηµέναις στόµωσιν, «δν ὄχνον ἐχεῖνον ἐξεθερά- 
πευσαν. Καὶ τὸ αμα τοῦ μάρτυρος οὕτω δτχνύμενον, 
τῆς ὁλομελοῦς παρελύετο πλάσεως, val οἵά τις δου- 
ροδόχη ταῖς µυρίαις λόγχαις ἐξέκειτο. Πᾶς τις ἔφι- 
λοτιμεῖτο βάπτειν τὴν λόγχην εἷς αὐτὸν, γλυκεῖαν 
ταύτην ἄγραν τῷ τυράννῳ θηρώµενος. Οὗ µόνον 
ἐξηρεύνησαν πᾶντα τὰ κατὰ πλευρὰν ὁστᾶ τοῦ uáp- 
τυρος, ἀλλά xai συνέτριψαν. Ώρυξαν αἵματος φλέ- 
6ac* xai οὐχ ὑπενόμευσαν, ὡς εἰς φρέαρ, ἀλλ ὡς 
εἷς ποταμὸν ἀνεστόμωσαν.: El δὲ τρόπον ἕτερον θη- 
cauphv ὤρυξαν, ὃν αὑτοὶ μὲν παροιμιωδῶς ἄνθρα- 
xac εὗρον, οἱ δὲ πιστοὶ πλοῦτον σωτήριον, ἀλλὰ 
φοῦτο μὲν παρηχολούθηκεν’ ἐνεῖνοι δὲ ἀλλὰ xaxo- 
ποιαῦντες ἐξώρυτστον. Τί δὲ αὐτῷ τὰ ἐχεῖθεν ἀλγή- 
pasa πρὸς τὰ Όστερον θαύματα; Ἔχγεμεν fj μὲν σλρς 
«ραυµάτων, ch. σιόµα δὲ ἁσμάτων τῶν εἰς θε’ν». 
Κατέῤρεον αἵματα * 6 δὲ ὡς εἰς βάμμα «209202; 
ταύτας βατιλικῆς ἑλαγίζετο, χεομένονυ τοῦ τῆς βαφῆς 
ἄνθους ὡς ὁπὸ χογχύλης τινὸς τοῦ μαρτυρικοῦ σώ- 
µατος. xal ηῦχετο παραμεῖναι τὸ χάλλος τῆς ἆλουρ- 
γίδος ταύτης, xal µηδέποτε διεχπεσεῖν τοῦ χκαλου. 
Καὶ ἡ εὐχὴ ἀνέδαινε, καὶ ὃ θεὸς χατένευε, καὶ ἔπε- 
delet τὸ χαλόν. Καὶ ἰδοὺ παραμένει µόνιμον. 
Ἐνεχολύμδα τοῖς μαρτυρικοῖς ἱδρῶσι xat αἵμασιν, 
οἷς λουσάµενος ἀναπεσὼν Όπνωσεν ὕπνον µακάριον, 
οὗπερ ἡ ἑξέγερσις εἰς ἀπολαυστιχὴν ἀειζωῖαν ἑστὶν 
ἐγρήγορτις. Καὶ ὅσον αὐτὰ ἑΚέβῥες, τοσοῦτον αὑτὸς 
ἐξέχεε τὴν δέησιν ec θεὸν, καὶ μὴ περ.ιδεῖν ταῦτα. 
Δυσωπίαν προσέφερε * χαὶ εἰς ἀκοὴν ὠτίου ὑπαχου- 


σθεὶς ἔχει τὸ αἰτηθὲν, ὅτι μηδὲ ἔστι διεκπεσεῖν ἄπρακτον δικαίυυ εὐχήν. Οἱ τυραννοῦντες ἀπανιστᾷν 
τοῦ σχήνους τάχιον τὴν τοῦ μάρτυρος ψυχὴν ἐδιάζοντο. 6 δὲ παραµένειν αὐτὴν ηῦχετο, xal μὴ &mo- 
Ἀυθῆναι. ὡς ἂν θυμομαχοῦντες οἱ τοῦ θεοῦ ἐχθροὶ ἑαυτοὺς βλάπτοιεν. 


99. Deinde machinator demon non eo usque ar- 
guebater, qui nesciebat si tam nobili, iutrepido et 
fotissimo tremores qnosdam  mschinaretur a 
pugnando deterrentes et trepidationis telum scor- 
plonem praetenderet, frangere volens 4 cursu se- 
cundum Deum illum qui tam fortiter et alacriter in 
pugna currebat et hostis Inqueos capresm agilitate 
eludebat. Cor haec meditaris, malitieá inventor? 


λε’. Εἶτα δὴ ὁ χαχομήχανος δαίµων οὐχ ἂν xoi 
ἐντεῦθεν ἑλέγχοιτο, μηδὶν eio, εἰ τῷ οὕτω γεν- 
ναίῳ xaX ἀδειμάντῳ καὶ χαρτερόφρονι δείµατά τινα 
ἑσοφίζεςο, τοῦ ἀθλεῖν ἀπείρξοντα, xal φόδου πρό- 
6ληµα τὸν σχκορκίον προῖσχετο, ἐγχόφαι θέλων τοῦ 
χατὰ θεὸν δρόμου τὸν οὕτως ἐντρεχὴ xal χοῦφον 
δραμεῖν εἰς ἄθλησιν, καὶ τὰς τοῦ ἐχθροῦ παγίδας 
δορχάδο; δίχην ὑπεραλλόμενον. Τί τοῦτο νοεῖς, ὦ 


Cur fortissimo inter optimos puerilia moliris terri- Ὁ σοφιστὰ τῆς χαχίας; Τί τῷ ἐπὶ µεγχίστοις ἀνδριζο- 


cula? Cur fortitudinis vastum ignem timoris gutta 
refrig-rautis exstinguere coutendis? Non sic. vene- 
fleam pungens scorpio defl;it liquorem, ut ferven- 
tis»lmi fide infuscet zeli erga Deum ignes. Lancem 
valde multe cuspidibus ig martyrem infixze non il- 
ium 4 forti animo solverent, et scorpionis stimulus 
indigna cogitare coget niagnanimum? Mihi videtur, 
ο divinum et sapisns auditorium, majori stimulus 
termentorum exzcogitatione tyrannice agentem ἐς. 
cogitatum fuisse, quam pravitatis magistrum dze- 
monem, a quo animum assumpserat dominator ille. 
Qui quidem tyrannice agendo discipulus nobilius 
in vite solutionem martyri loneeas infixil; qui 
vero scorpionis aculeum aenit ia. illom, nec per- 


µένφ φαῦλα τεχνάξῃ φόθητρα; Τί πυρχαῖὰν θάρ- 
σους σταγόνι φόδου φύχοντος κατασδέσαι Φιλονει- 
χεῖς; Οὐχ οὕτω φυχρὸν ὀγρὸν σκορπίος χεντρἰζων 
ἑναφίησιν, ὡς καὶ μαρᾶναι ἂν «ip θερµοτάτῳ τὴν 
πίστιν, τοὺς τῆς κατὰ θεὸν ζέσεως ἄνθραχας. Λόγχαι 
µάλα πολλαὶ τὰς ἀχωχκὰς τῷ µάρτυρι ἑνερείσασαι, 
οὑκ ἂν αὐτὺν τοῦ εὐθαρσῶς ἔχειν παραλύσωσι * xal 
σχορπίου χέντρον ἀρθὲν ἁγεννές τι φρονεῖν ἀναγκά- 
σει τὸν γενναιόφρονα; Ἑμοὶ δοχεῖ, ὦ θεῖον xal 20- 
φὺν ἀχροατήριον, μεγαλο ρυέστερον, τῇ τῶν βασάνων 
ἐπινοίᾳ τὸν τυραννοῦντα ἐπιδαλεῖν, περ τὸν τῆς 
χαχίας δ.δάσχαλον δαίμονα, ᾧπερ αὐτὸς ὑπεφήτευε. 
Ὁ μὲν yip τυραννεῖν μεμαθηνὼς Υεννα:ότερον εἰς 
ἁπαλλαγὴν ζωῆς τῷ µάρτνρι τὰς λόγχας ἀντέστη- 


197 LAUDATIO S 


. DEMETRII. I8 


εν 6 δὲ σχορπίου χέντρον ἐπεξαγαγὼν αὑτῷ εἴη À niciosus omnino fuit, nec perite adversarius fru- 


ὃν οὔτε βλαπτιχὸς πάνυ, xat οὐδὲ κατὰ τέχνην ἀντ[- 
πχλος, µάτην αὐτὸς xal νῦν βουλευσάµενος, εἴτε 
πρλς φόδον τὸ τοιοῦτον ἐμηχανᾶτο xaxbv, εἴτε πρὸς 
θάνατον. Οὔτε γὰρ ἐξεφόδησε τὸν ἀθλητὴν ὁ σχορ- 
Χίος, τὸ τοῦ διαδόλου εἴτε χέντρον, εἴτε βέλος. ἀλλὰ 
χαὶ νεκρὸς Éxetvo, Ἔνθα χαὶ γελᾶν τοῖς θερμοτέ- 
pe ἔπειαιν, ἐφ᾽ ol; ὁ πανοῦργος xal τὸν xaxlav 
αορώτατος ἑνηπία»ε. Πάντως γὰρ ἀγνοῶν ἔτεχνά- 
ζετο, καὶ τὸ ἀγνοεῖν ἐπ ἁμφότερα, εἴτε xaxóv τι 
διάθηται ὁ σκηρπἰος τὸν ἅγιον, χαὶ εἰ φόδον à μάρ- 
τος πάθοι τινὰ πρὸ; τὸ τέχνασμα. Kal αὐτὸς μὲν 
δύναμιν ἂν ἑαυτοῦ μεγάλην» τὸν σχορπίον ὠνόμασε, 
τὸ Oslo» ῥητὸν ἱεροσυλῶν, τάχα που xat εἰς μέγεθος 
πολὺ ὀγχούμενηων * ὁποῖον xai οἱ παλαιοὶ λογογρα- 
φ2ῦσι τὸν τοῦ Ὡρίωνος, ἡ xol ἄλλον «tvi, ὃν καὶ εἰς 
οὐρανὺν ol πάντα τολμῶντες &vfyayov* ὅθεν xal 
πλήξας ἑαυτοῦ τὸν θῆρα, «b χένερον τε ἠγρίανε, 
xat δραστηριώτερον τὸν ἰὸν ἐνειργάσατο, xal εἰς κί- 
νησιν διεθέρµανεν ἕντονον, θαλπόμενος ἐλπίσιν, ὡς 
ἄρα fj ἐχφοδήσει τὸν ἀθλητὴν, xal ἁγεννές τι πείσει 
φρονῆσαι, ὃ πάντως οὐκ ἣν ἄξιον τοῦ πεποιθότος 
ἐπὶ θεόν' 1j ἀλλὰ κεντρίσας, ἀγεννέστατα ῥίψει, xai 
ἆἁ ποστερήσει τῆς ἀθλήσεως, xal ἑλαττονήσει τοῦ 
Νέστορος * εἴπερ αὐτὸς μὲν Avalov εὺν οὕτω μέγαν 
χατήνεγχε, Δημήτριος δὲ ζώου τούτου ἔργον γένη- 
ται. Περιέπεσε ὃλ ἄρα τοῖς ἑαυτοῦ διαδουλίοις ὁ xal 
την ἀρχὴν ἀφρονενυσάμενος, xal µέχρι δὲ πέρατος 
τοιοῦτος ὢν τοῖς ὀρθὰ φρονοῦσι χαὶ χατὰ θεόν. O0 


stra consilia sive ad timorem, sive ad mertem 
mala, h:ec exengitaverit. Nec enim perterrnit atlle- 
tam scorpio, sive diaboli aculeus, sive jacnlum, 
sed mortuus jacebat. Inde ardentioribus videre li- 
cet quibus machinater et malitia sapientissimus 
pueriliter uti praesumpsit. O'nnino enim ignoraus 
maechinabatur, ignorantia duplici tum si ad. mala im 
aliquo disposuerit scorpio sanctum, tum si martyr 
de macbinatione quidquam metus passus fuerit. 
Vires suas magnas scorpionem nominavit, divina 
voce profane utens, forsan tumore magno inflatum; 
Sicut et veteres scripserunt de Orione, aut de quo- 
piam alio; quem qui omnia audent in ccelum in- 
duxerunt, unde et suam percutiens bellaam, acu- 
leum stimulavit, efficacius venenum effecit, οἱ im 
contorquendo magis inflammavit, spe fervens, qnasi 
qui athletam  perterriturus esset, atque ignavum 
quid cogitare suaderet ; quod nequaquam de eo qut 
in Deum confidebat sperandum ; aut aliter aculeo 
simulans, ignaviter prostraturus esset et victoria 
privaturus, et inferiorem prestituras Nestori : qui 
quidem Lyeum adeo magnum devicit, Demelrius 
vero animalis istius opus factus fuisset. l'eriit ergo 
in insanis consiliis suis qui ab initio siulte fecit 
usque ad finem talis in reete et seeundum Deunt 
sentientes perseveral. Nou enim cognoscere delebat 
ut leones in Dei sanctos 'sexcentos immitteret , 
segnes ad nocendum nec ursos horrore indutos quj 


vp ἔσχε λογίσασθαι λέοντας ἐπαφιεμένους μὲν po- C ferociter quidem irruentes, quasi in ventum inhiant 


ριαχοῦ τοῖς τοῦ Θεοῦ ἁγίοις, ἀργοὺς δὲ εἰς τὸ βλά- 
πτειν μένοντας * οὐδὲ ἄρντους φρίκην ἐνδεδυμένα;, 

χανδὸν μὲν ἐπιφυομένας, χαινούσας δὲ ὡς εἰς ἄνε- 
μον’ xal ἑτέροις δὲ θηρίοις ἑμθλέφαι, τοῖς μὲν 
ἀπρακτοῦσιν εἰς τὸ xal βλάδος ἐἑπάγειν τοῖς θερα- 
πευταῖς τοῦ θεοῦ, τοῖς δὲ καὶ χειµένοις νεχροῖς * 
ἑτέροις δὲ καὶ εἰς δουλείαν ὑπαγομένοις ἀχθοφορι- 
xhv, fj χαὶ ἄλλως ἀμθλυνομένοις τὴν τῆς θηριω- 
δίας ἀχμὴν, xat µαλθακχιζομένοις εἰς τὸ χειρόηθες. 
"Ἔπαθε xal Παῦλος ἐξ ἐχίόνης δαγµόν’ ἀλλ ἐχτινα- 
ζάμενος ταύτην, ἐπίκλησιν θείαν ἐπετίθει ἀλεξιφάρ- 
µακον, καὶ τὸ τραῦμα ἐθεραπεύετο. Οὐκοῦν καὶ τῷ 
Δημητρίῳ ἦν μὲν ἀμφοτέρωθεν οὐ φόδος χινδύνου * 
κεντρισθείς τε γὰρ εἶχε διεχπεσεῖν ἀδλαδής ' εἶχε δὲ 
καὶ bv χεντριαμὸν πάντη διεχφυγεῖν, Εἴλετο δὴ D 
5) θαυμασιώτερον. Πληγῆναι μὲν γὰρ αὐτὸν kve- 
ποίει τιχάρµα τῷ τε δαίµονι xa τῷ δαιμονῶντι 
τυράννῳ * μὴ ἑαθῆναι δὲ φαῦσαι-- ἀλλ’ ἣν τοῦτο τε- 
ρατωδέστερον * τούτου δὲ πλέον τὸ xal νεκρωθῆναι 
τὸν τοῦ δαίµονος τρόφιµον. Zfjv μὲν γὰρ τὸ θηρίον 
ph πελάσαν τῷ µάρτυρι οὐχ εἶχε θαῦμα πολύ χεῖ- 
σθαι δὲ νεχρὸν τὸ γέμον δαίμονος-- ἀλλὰ τοῦτο πλῆ- 
pec ἣν τέρατος, ποὺ δὲ πλέον καὶ ὁ τρόπος τοῦ 
θαύματο;. O0 γάρ τινι τῶν σωματικῶν, ἀαωμάτφ 
δὲ ὀργάνῳ, τῷ διὰ δαχτύλων trap τοῦ στανροῦ, ὅσα 
καὶ βέλος ἐχλεχτὴν ἑπαφιεμένῳ, τὸ τοῦ δαίμονος 
ἀργὸν ἀφῆχε Χεῖσθαι Ópyavov* xai μικρὸν τοῦτον 
ῥίφας ὑπ. δρηστῆρα τοῦ δεινοῦ Λαλαιστοῦ, xal τὸν 
pévav ἐκεῖνον ἀλείπτην iv ταυτῷ χατεπάλαισε. Καὶ 


et ut tam alias belluas conspicerel e quibus alias in 
nocumentum Dei servis afferendo inertes essent, 
sli: mortus jacerent ; tum alias couspiceret ad 
oners portanda natas, vel qu^ aliter fera indole 
exute curarentur. Morsum viperze passus est Pau- 
lus, qua rejecta, invocationem Dei medicamentum 
adhibuit et vulnus sanavit. lgitor Demetrio non erat 
periculi timor : aculeo enim vulnerato contigit in- 
columem evadere ; contigit et vulnus omnino effu- 
gere. Majori itaque miraculo usus erat. Nam quod 
gasuciatus esset, demoni diaboliceque se gerenti 
tyraune gaudium afferebat, quod vero tengi non sine- 
retur — quod majus prodigium erat—mazimum vero 
p οὐ necaretur demonis alumnus. Etenim quod vive- 
ret quidem ad martyrem non appropinquaus bestia, 
magnum non erat prodigium ; quod vero mortua 
jaceret daemonis plena, hoe sane res erat portentosa 
multoque amplius. Non enim aliquo e corporeis, 
Incorporeo procurante organo, crucis per digitos 
signo teli electi instar immisso effecit ut segne dz- 
monis jaceret organum ; et parvum terribilis adver- 
sarii servum proatravit et magnum in eodem devi- 
eit institutorem. Qui quidem  insidiabatur reptantis 
animalis impetu, adeo cosestem animum subactu- 
rus ; insidias vero irridebat ille, qnippe qui cum 
tantus estimetur sub animalculi forma appareat et 
ostendat se reptilem ex alio decidisse, et potentia 
vilitatem sic demonstret, et quod unde servis Dei 
noceat aperte et, utaiunt, in faciem non babet quos 


199 


EUSTATIIHII TIIESSALONICENSIS M ΡΤ ΟΡΟΙ ΤΑ 


200 


taptum aversos viriliter aggreditur. Qaema!mo lum A ὁ 9*5; ἕατχα ἅτο, ἓν (α λερτεῖ qvo χαταῤῥίψαι τὸν 


enim quisque non alienum a n«tura illud observat, 
sic parvilate sua cum ipso eonsocium animal bellua 
inagna sibi devinxit. Nullum enim scorpio ex fa- 
cie et ore nocumentum rnitit, sed exirema ia. cauda 
sepositum gestat venenum, Et dzemon aperta qui- 
dem consiliorum et ut iia dicam ante oculos et pro- 
palam ejaculatur malum nullo modo prz se ferentia, 
hec voluptatis qua permulcentur plerique unguento 
lniens ; retro vero etab ultimo perniciem fert in 
iuferui decipulo iuvolventem, simpliciorem quemque 
x principio inducens, timoremque celaus, in fine 
vero dolo beilico victor ad mactatiouem, non lucta- 
tion bus. obversa fronte, sed ut dixerit aliquis 
caudis opera. 


οὕτως οὐράνιον ' 6 δὲ χατεγέλα τῆς μηχανης, εἰ ὁ 
463607053 εἶναι δοχῶν οὕτω μιχρορυεῖ ζώῳ ἔμφαν- 
τάνετα’, καὶ τὸ ἐξ Ὄψους χατατεσεῖν iv τῷ Έρποντι 
δ:αδείχνυσι, xai τὸ μικρορνὲς ὃδ οὕτω παρὲμαἶνει 
τῆς δυνάµεως, χαὶ τὸ μὴ ἔχειν β)άπτειν τοὺς τοῦ 
θεοῦ εἲς ἐμρανὲς xa Ó φασι χατὰ στόμα, ἀλλὰ τοῖς 
ὄπισηεν ἀνδριζόμενον. Ὡς Υὰρ ἄν τις οὐχ ἔξω τοῦ 
προσφυοῦς xal τοῦτο χατασχέψητσι, xal ὡς ὁμοιέ- 
τητά τινα σῶςον πρὸς αὐτὸν ὁ μέγας Oro τὸ συγγε- 
νὲς τοῦτο θηρίουν ὠχξιώσατρ. Σκορτίος τε Υγὰρ Ex 
τῶν κατ ὅψνιν χα) χατὰ στόμα Ρλάδος οὐδὲν προῖσχε- 
ται, 
θανάσ.μοὺ. Καὶ ὁ δαίµων τὰ μὲν προᾶἵοντα τῶν αὖ- 
τοῦ ῥουλευμάτων xai ὡς εἰπεῖν πρὸ ὀφθαλμῶν καὶ 


ἁλλ᾽ ἄκρῳ τῷ αὐὗραίῳ ἔγκαθήμενονυ φέρει τὸ 


πρήσθ:α προθ.-όληται, xaxby οὐδέν τι προραίΐνοντα, χρίων αὐτὰ τῷ φαρμάκῳ τῆς ἡδονᾶς, 0g ἧς χολα- 
χευόµεθα οἱ πολλοί : τὰ δὲ κατόπιν xai ἔσχατα ὀλέθρια φέρει, καὶ εἰς πέταυρο» ἆδου κατάχοντα, ὑπα- 


γὐµενος μὲν £v καταρχῇ τὸν ἁπλούστερον, xal ἐπικρύπτων τὸν φόθον, τῷ δὲ τελευτῶντι 


xai χατα» 


στρατηγῶν εἰς φύνον, οὐ ταῖς προμάχοις ῥᾳλινργίαις, ἁλλ᾽, ὡς Xv τις εἴπῃ, τῷ οὐραγήματι. 
96. Hxc sufficiat dixisse. Dolosi vero errorisar- B — Ac'. Καὶ τοῦτο μὲν οὕτω πεπορίσθω ἡμῖν. Tou δὰ 


tificis estéllad sophisma vanis imaginibus dissimulare, 
insidiarum vero actionem persuasive struere, et ve- 
ritatis speciem osten!are. Nam vano errore metum 
ciere, non autem infirmum auimuim sstupefacere 
valet. Judicat enim mens non inani ludibrio veri- 
ttem convenire. Quod vero juxta veritatem terri- 
bile, licet in parva re offeratur, majorem timorem 
provocat apud veraces. ldeo draconem apparere 
non fecit illusionum auctor, qualia mulla in -alios 
incitarit. Non enim malum vernaculum, eoque ipso 
: Qculis phantasma videretur. Nec leonem aut simile 
animal in prelium misit (ubi enim sylva qua be- 
stias tegat ac detegat ?); scorpienem. vero animal 
talibus locis ut plurimum sopitum et nutritum, unde 
non fali se credidit, sed juxta veritatem ma- 
Ium inducerc. At si animal non est magnum, nec 
pro sua natura lerrefacit, sed. nobis persuasum es- 
set contra naturam illudin tumorem degeuerare, tau- 
quam i:nmondo plenum spiritu, et maouum instar 
longarum intorquere forcipes, quod aliquis de alius 
similitudinis animal excoygitaret, pedibus "vero 
utrinque supra mensuram arrectum el sape ain- 
bulans et pugnans, aculeum vero vibrans ultra mo- 
dum longum jaculum ad tremefaciendum  contor- 
quens. Et illud promptuarium erat veneni quod 
thesaurizavit in lethi divitias bellua, et quautum 
9 βπιοῦ propalavit, malum malo  cumulans. Con- 
festim et colori horrendum quoddam immiscuit ci- 
nereus nigerque color, quibus talia animalia distin- 
guuutur, et in. alios variegabatur ; ut el. chamz- 
Jeontis instar iguavi praeceps rueret, cum astan- 
tium stupore. lta se res habebat, cuin. atliletae ma- 
nus venerandum contorsit telum et amplius non 
erant ; nam qui afflaverat aufugit, quod vero afila- 
im fuerat exanime jacebat. Et communis quidem 
Inimicus coram se teli loco bestiam inventam εί» 
pienter sumpsit, fortitudinemque, uL aiunt, suam 
viUrabit deficientem in adversarium martyrem. Qui 
quiem hinc οἱ iude ilerum atque. iterum. organo 


τῆς πλάνης δολίου εὑρετοῦ κἀχεῖνο σοφιστιχὸν, bx:- 
κρύπτειν μὲν τὸ δοχεῖν φαντασιοχηπεῖν , ἐθέλειν Ek 
πιθανῶς ἔχειν τὴν σχηνὴν τῆς ἐπιδουλτς, xal παρ- 
αυγάζειν 55 ἁἆληθᾶς. Φαντάσαι μὲν γὰρ τὸν φόδον, 
εἰ xa μέγας ἐχεῖνος, 0) závu τι ἔχει ἔχπληξιν παρά 
γε τῷ φρονοῦντι στερεά. Ἰρίνει γὰρ f duyh, μὴ 
συμθα[νειν την ἀλήθειαν τῷ φαντάσματι. Τὸ δὲ πρὸς 
ἀλήθειαν φοθερὸν, εἰ χαὶ εἰς μιχρὀύν τι ἐξαίρεται. 
ἀλλὰ μεῖζον τὸ δεῖµα προθάλλεται, otc τὸ εἶναι μὴ 
πάντη φεύδεται. Arb δράκρντα μὲν οὗ παρέφηνεν ὁ 
τῶν φαντασιῶν τἐχνίτης, ὁποῖα xal τοιαῦτα πολλὰ 
Ev ἄλλοις ἐχορήγησεν. O2 γὰρ ἂν ἔδοςε τὸ χαχὸν Ev- 
τοπον, ἀλλ᾽ αὑτόθεν φαντασιῶδες Ἰλέγχετο τὸ της 
ὄψεως. Οὐδὲ μὴν λέοντα, fj πε τοιοῦτον, ἐπαφῆηχεν 
εἰς πόλεµον (ποῦ γὰρ Exsi λύχµη, τὰ τοὶάδε χαὶ κρύ- 
πτρυσα xal Σχφαίνουσα ;) σχορτίον δὲ, xaxbv αὐθι-- 
γενὲς, καὶ το:οὖτοις ὡς τὰ πολλὰ τόποις ἔγχαταδαρ- 
θάνον xai ἑκτρερόμενον, ὅθεν οὐδὶ φαντάζειν δοχεῖν 
ἑνόμισεν, ἀλλ ἐξσεπεξάγειν τὸ χαχὸν πρὸς ἀλήθειαν. 
Ελ δὲ φύσει τὸ ζῶον οὐ μεγαλοφυὲς, οὐδὲ olov ἔχειν 
ἐχφοθεῖν τὸν &v καθεστῶτι µένοντα, ἀλλ᾽ ἔστιν ἡμῖν 
φαντάσασθαι παρὰ φύσιν ἐκεῖνον διεστηχότα εἰς 
ὄγχωμα, ola καὶ ἀχαθάρτῳ φυσώμενον πνεύμχτι, 
xai χεῖρας μὲν ὥσπερ μαχρὰς προθεθληµένον τὰς 
χηλὰς, ὃ δἡ τις χαὶ ἐπὶ ἑτέρας ὁμοιότητος ζώου εἰἷ- 
πεῖν ἑσοφίσατο, τοῖς δὲ ἑχατέρωθεν ποσ'ν ἐζηρμένεν 
πέρα τοῦ μετρίου, xal πυκνὰ Balvovza, xal ἑναγώ- 
viov θέοντα, Ἱρχότα δὲ xal τὸ χέντρον ὑπὲρ ὃ φύσις 
οἵδε, xal ὡς οἷά τινα αἰγανέαν πρὺς ἐχφόβησιν àva- 
σείοντα. Καὶ ἣν ἐχεῖνο ταμεῖον φαρμάκου, ὅσον τε 
ὁ θἡρ ἐθησαύριζεν εἰς ὀλέθρου ὅλβον ἐκ φύσσως. καὶ 
ὅσον ὁ δαίµων ἐπωχέτευεξ, χαχὸν χαχῷ προσεπιτι- 
θεἰς. Τάχα δὲ χαὶ τῷ χρώματι φοθερόν τι ἐπέφριττε 
καὶ ἡ τοῦ τεφροῦ xal µἐλανος 4062, δι ὧν τὰ τοιαῦ- 
τα ζῶα χρώζεται * χαὶ ei; ἑτέρας φαντασιωδῶὼς ἐξηλ- 
λάττετο, ἵνα καὶ ὡς εἰς χαμαι)ὶεόντειον ἁγεννὲς ῥί-- 
πτοιτο, οἳς ἐδόχει μέγα τι ποιεῖν. σαν ταῦτα, ἕως 
ἡ ἀθλητικὴ χεὶρ ἐπαφῆκε τὸ τιμιώτατον βέλος * καὶ 
τὸ λο0,πὸν οὐχέτ᾽ ἦσαν, ᾽Αλλ' ὁ μὲν φῳσῶν ἔφενγε, 





20] 


LAUDATIO S, DEMETRII. 


202 


«) 8 ἐμανεῤμενον ἄπνου» ἔχειτο, Καὶ ὁ μὲν χοινὸς & ulens accomimodato, signo erücis, funr bestiam 


πολέμιος παρὰ πόδας 170 ὅπλον τὸ θηρίον εὑρὼν, 
καθοᾳἈλίσας οὕτω μάνιωδῶς, tbv ἑαυτοῦ ὅ φασι θυ- 
Pr Ἀχορήγητον ἑκαρῆχε τῷ ἀντιμάχῳ µάρτυρι. Ὁ 
t αὖθις ἑτέρωῦεν ὀργάνῳ προχείρῳ χρησάµενος, τῷ 
εταυριχῷ τυπκώματι, τό τε θηρἰον ἀφῆκεν ἑῥῥίφθαι 
νεχρὸν καὶ τὸν εἰς ἐχφόδησιν αὐτὸ ἑννσάμένον, 


imortuaa stravit, tum eam qui sd terrendunr ip- 
sius speciem πιάτα : quippé qui s&cersicuni. Spe- 
eirunt éóntra iptrepidum trepidatlonis fustrutiettuni 
Induerat, quasi lopiuaàm quis vel vülpiráni spe- 
clem dsurpins terrere Inga vidune vellet. , 


€ poppoXuxelou δίχην κατὰ τοῦ ái(Estou φύδηἑρον 


«οὖτο ἑμηχανήσατο περιθέµενος, ὡς εἰ καὶ λυχέην 1 xu ἁλωπεχὴν ὑπελθών ct; ἑκφοδεῖν ἑδέλιι τὸν 


ακχατάπλητον. 

AQ. 'AXX 6 μὲν σχορπίος ἤδη χείόθω, καὶ παρ) 
iutv οὕτω χατεργασθείς. 'Ημεῖς δὲ τῶν ἔπαίνων 
οὖθις ἐπὶ βραχὺ τῆς μαρτυριχῆς εὐψυχίας γενώμεθα. 
A:9o; τις οἷον προθλῆς ταῖς τῶν δοράτων ἐμδολαῖς 
à:lvaxroz; ὁ ἁτερέμνιος uáptu; ἐξέχειτο, καὶ τῆς 

π.,ὃς 8:bv ἁπαρασάλευτος πίστεως, κλυζόμενος οὐ 
χύμασιν, ἀλλ’ αἵμασι. Καὶ αὖτὰ μὲν πυχνὰ πρὀα» 


31. Séd scoffio quidem nune jaceàt a nobís sic 
sérifond tractatus. Jam veto 3d. martyris magna- 
niná la«dés redemnus. Saxi iustaf signum telis iu- 
coficussüs jacebat martyr, et Iu fide erga Deui 
{πιοδίης ablutus non fluctibus, séd sanguiue. Qui 
abundanter quidem quatientes hebetabantar. Πτα 
vero iáteger stabat 6ἵς fncolumis, unde acerriihusg 


Εἆλλοντα ἀπημθλύνονιο. Ὁ δὲ ápalo; fjv, xot οὖν D pugnutor contra errórem evasit. Suppütabal liostió 


εἰδὼς ἀμθλύτητα, ἐφ᾽ οἷς ἑαυτὸν τομώτατον ὀξύνας 
κἀτὰ τῆς πλάνης ἑστόμωδεν. Ἑμέτρε: ὁ ἑχθρὸς ταῖς 
εἲς -ὃν μάρτυρα αληγαῖς τὰς cl; ἑαυτὸν, xal ἣν 020; 
€3:u τραυματίας. Καὶ οἷς ἔδρα, πάσχων οὐχ ἔφερε. 
Τ  ξεύειν ταὺτὸν κατὰ οἀρανοῦ, xal ἄκοντίζειν κατὰ 
τοῦ μαρτυρικοῦ «ώματος, ὡς ὑπενδοῦναί τι παθεῖν 
πρὸς ἀσέδειαν, Ὁ αἵμασί yatpov 6ἡρ, ὁ Ἀαμφάγος, 
cox εἶχε xai τοῖ μαρευριχοῖς ἐπέυφραίνεσθαι. 
'"Exslva μὲν Υὰρ εὐφῥοδύνὴν αὐἲῷ δαιτρεύειν σἶχον 
ς.νὰ, τούτοις δὲ ἀλλ᾽ ξναποπέτνιάται. Καὶ φλέδα 
μέν τις ταηθεῖς χα{ἀφορικώτέρον, f| καὶ ἄχλως οὗ 
γενναΏν {ραύμά παθὼν, xal ἴδὼν αὐλὸν αἵματος 
ἐχπιδύοντα, s; ὤχρον μεταθἁπτέται, Καὶ δειχλίαν 


plagas suas plagié martyris, etsi erat per (utum 
vulneratus. Et in qUó egerat, pá(ieiis non tolerabat, 
Tecla in eclvm jacélari et in martyrís éorpus trans- 
fífzere, quasi pati aliquantum intermitteret propier 
impietatein. Sanguine gaudens belfia vorax, de 
marlyris sorte nofi delec(abatur. Namque illa gáu- 
dium ipsi immolare habebant, af. his veró suffoca- 
tus est. Venurum quidem sectionem patitur aut aliud 
fgnobile vulnus, viso salieute cruore, ini pallorem δέ 
limidifatem conjicitur, naturali amis;ó rubore. 
Qui vero penitus spiritu vitali ést privatus, won 
Solum nihil ignoblle perpessus est, sed quasi pál- 
Chritudine erubéscens,virilitate honestátüs est. 


πάσχει, τὸ φυσιχὸν ἀποχέσᾶς ἔρεθὀ;. 'O δὲ ὅλον ἐκκενούμενος τὸ ζωτικὸν, οὗ µόνον οὔδὲν ἔἕκασλὲν ἀγεννἒς, 
ἀλλὰ καὶ ὡς εἰς κάλλος ἐρεθόµενος πρὸς ἀνδρίαν ἑδάπτετο. 

Ay. Ἐδόχει χαὶ ὡς Ugo; εἶναι Σ:ὼν, xal ὡς πῖον € 98. Videbatur sicut mons Sion, i isque Dei mons 
ὄρος Θεοῦ, ὑπερηρμένον μὲν τῶν κάτω τῷ ἄνατετα- — pinguia, super inferiora elevatus propter cogiLatio- 
μένῳ xat ὁρθίφ καὶ ὑψηλῷ τοῦ φρονήματος, φυτοῖ — nes reclas et alias, plantstionibus vero fronde- 
£k ὥσπερ χομῶν παντοδαποῖς ἀγαθοῖς, ὧν ὁ xaptbe — sceus omnimode bonis, quorum frucl'us iu tempore 
ἀποδέδοται àv xaipi, Ίδη δὲ xol ταῖς ἐμφυείσαις ipsorum datus est, jam tunc transüxis lanceis, 
Aópyz:e, ὕδατα δὲ ζῶντα ἐξαναθλύζων τὰ τῶν olpá- — aquis vero viventibus scaturieus per. cruoris rivos, 
των ῥεύματα, οἷς καὶ τὰ μύρα εἰς τὸ ἐπιὸν δυνεπέῤ. ει unguenta qua undequaque effluxerunt. Se ipsuin 
ῥενσαν. Ἐθεώρει ἑαυτὸν καὶ εἷς ἄρτον, εἰς ὃν ξύλά — sstimabat panem. in quem mittebant. Dei hostes 
μὲν οἱ µισόθεοι ἐνέδαλον, ol; αἱ λόγχαι συγχεκρό-. figua quibus conficiebantur lance ; non vero abs- 
τηντο" οὐκ ἔκρυψαν δὲ, ὡς xal τῆς τοῦ Θεοῦ τρα- — condiderunt, quo a. Del mensa »movereiur. Disci- 
πέζης ἀπαγαγεῖν. "ΕἙῤῥεέ ποτε ποταμοὺ: διδασχα- —pliüa primo emittebat. amnes, ac eos qui in erro- 
λιῶν, xul παρέσυρε τοὺς τῶν αἱρέσέων ' ἕῤῥευσέ — vibus degebant, extraxit; emisitet sanguinis amnes, 
xai ποταμοὺς ἐχείνους αἱμάτων, xal τοὺς δαιµονο» — et a daenione correptos lavit. Non sic. petra multis 
φορήτους κατέχλυσεν. O0y οὕτώ πέτρα πολύστομος — fissa aperturis inclusam evomit aquam, nec sic 
ἑξτρεύγεται ὕδωρ θαλαμευόμενον, οὐδ' οὕτως ὑδροῥ- — aquagium ex iudustria mulis foraminibus munitum 
ῥόας kx μιχανῆς πρλύτρητος ἑξαχκόντίζει τὸ ἀναθλι- D cosrctatam conjicit aquam, sicut copiosus sauguis e 
€óuevov, ὡς αἷμα δαφιλὲς xal moXóxpouvov τῶν — martyris lateiibus fluxit, wultis. lanceis proruue- 
μαρτυρικῶν λαγόνων ἐξαπέῤῥεε, συχναῖς οὕτω λόγ» — pens. 
χαις πρὺς βίαν ἀναστομούμενον. 

χθ’. Ἐλύπει τὸν τύραννον τὸ τοῦ Λυαίου αἷμα χυ- 
θέν * καὶ ἐξεδίχει μὲν δὶς ἐπὶ τὸ αὐτὸ, xal που xal 
ἀγαπητὸν ἔλεγε xal αὐτὸς, δύο ἑνὺς ἀντιπεφάσθαι. 
Τὸ δὲ ἄλλως ἐξέπιπτε. Δύο γὰρ τούτων Χχειμµένων, 
Δημητρίου καὶ Νέότορος, λεγεών τε δαιμόνων χατα» 
6εδλητο, καὶ 6 τύραννος χαιρίαν ῥέθλητο, ταυτὰ δὲ 
καὶ οἱ περὶ αὐτοὺς ἔπασχον. Πλέον ἂν βδέλλαι τινὰ — Magis alicui nocerent. sanguisugz, quam athletae 
λυπῆσαιεν, ἐχμυζῶσαι τὸ ζωτιχὸν, fuso αὗται λόγ- ᾖ|.μςὐς, martyris sanguini insultantes. Doloribus 

Ρατκοι. Ga. CXXXVI., ri 


50. Dolebat tyraunus de Lyzi saügüié effuso; 
et eum bis vindicabat et quodauimodo grátum dice- 
bat, si duo pro unó damnareutur, sed aliud accidit, 
Jacentibu$ ου]ιά duobus, Demetrio οἱ Nestore, et 
damonuum legio disturDabatur, et lethaliter vufne- 
rabatut tyrannus eademque comites patiebantur. 


$75 EUSTAIHIDI TIES-ALz;SICEN 5 ΣΙΓΑ :POLIT.E 


eB 20.8 lataTam juxia firmas Spem rcm meri Α pz 14 στον, 72 axpcupx/. καταναιδευόµεναι 


fon€-a met é5.atsr. Qui cor lra inroryoreos yc 86 
ívrem se geso.t et peo iammaleria.Les se exer. ue- 
£1, €37ai e$ sanguini parcere nescivit. V.la.t mar- 
ty* ε.α 2de9 lance:s brmari corpas, ul per tetom 
αγίας; sUgmata poriaret; 42i3. τετο mom 3€ aL 
pr^otez Dosennécan imitationem de laterum pun- 
eton:,es gaudebot, gratamque ducebat si di»ripa- 
has sezxa-bem moq.strem, ei secuncum Domi.um 
servus feret. Gratiom se debere fatebatur mosenti 
Res:oe: e$ tyraas.eom iram mogis incendesti et 
soliurm 24 l'eam acctieroat. À quo mopsteri: pre- 
wm grate 3a:mo :anccis metGebotar gratias : discipli- 
πας (επ SETA L0 em plagarum nemero acceptam re- 
tsht, Si vero morieboitor , SBrmiter perseverans, 


αἷματο;. Α,τ-αέτρε:- Τὰρ ταῖς ὁδυ.αις την tv στα- 
θεραῖ. & σίσι, ἀπό χα. σ.ν. Ὁ χατὰ Γνευμάτων ἆσάρ- 
xw? iXciir€'x. χα: ὡς εἰς ἁΌλίαν ἐχπονησάμε- 
ws; E1775», να € 4t 229X/« χαὶ αἵματος φείδεσθαι. 
Ἠδλειε, 6 αάρτο xai  Xiv σώμα -coxac0Tn.at 
AMY[1-u T412725,, ὡς ἂν διόλου Qípot τὰ τοῦ Χρι- 
στου 3zr1321-2^ ὅτι δὲ olx ἐγί,ετο, ἔχχιρς τῷ δε- 
σποτ-χῷ α- αύαατι TOL. πατὰ κλευρᾶς νύγμασι, xai 
ἀνασττὸ» Dirt; εἲ 6 μαθιτὶς χα-ὰ τὸν διδάσκαλον, 
x1! ὅ οχέτης κατ} τν iiec» γένηται. Ἆᾶάριν 
ὑμολόχει τῷ ααταμεμαηνυχότ: Κέστορι, xai τὸν τυ- 
ρανναὸν εἰς τλέον θυμὸν ὑτανάναντι, xol ταχύ» 
ναντι τὸν ti; θεὸν ἀνάλυσιν. Kai δίδακτρα ταῦτα 
πρλς ἐπείνου λαθεῖν ἀνθωμολοχεῖτο πολλοῦ ἄξια. 


erot ei Lonoram capst. Omnino optabat. servum B Ἐμέτρει ταῖς λόγχαις τὰς χάρι-ας ΄ ἠρίθμει τὰς τῆς 


Lepe;m, noa de servio in vita erubescere, sed 
291194 salataria conservare consil'a. Et desiderium 
2/eptus est, et secutas est sicot et. ille inifistorem 
Nestorem, ut dominam servus, ita at nop mories- 
tes, sed potius in novas et sempiternam vitam vi- 
tam ordinab, invicem relinquerent, sed in paradiso 
w53 habitar-es palchram conditionem moo respue- 
reut inter discipulaum et magistrum, inler servi- 
tíum et dominantem non erubescerent; imo nt disce- 
teni qui iuentem ad divina applicant, sapientem virum 
won socios sibi adjungere dissimiles aut aliter illos 
ad amicitiam allicere. Demetrio ergo in Deo. amici 
erant et Nestor. et servus. Lupus, itaque idem ad 
Desm curricokum percurrentes stadium — victores 


sbsolverunt, cujus fnis vita im paradiso consoe ο 


εἰλίφ. 


µαθήσεως ἆμοιθὰς ταῖς κληγαῖς. El δὲ xai θάνοι, 
χαρτερώτατα ἐπιμείνας, ἀλλὰ τοῦτ) ἣν αὐτῷ τῶν 
ἀγαθὼ» τὸ χεςἁλαιον. ΗΌξατο πάντως, xaX τὸν bou- 
λον Άουπον μὴ χαταισχύναι tà ἐν βίῳ δουλεύµατα, 
ἀλλὰ σωστικὰ φυχῆς ἁναλαδέσθαι βονλεύματα. Καὶ 
δυνεκεράνθη καὶ ἐνταῦθα τὰ τῆς εὖὐχης, xal Ίκο- 
λούθηχεν, ὥσπερ αὐτὸς τῷ μύστῃ Νέστορι, οὕτω 
παὶ ἐχεῖνος τῷ δεσπόζοντι' ὣς ἂν μτδὲ θανόντες, 
μᾶλλον μὲν οὖν sl; χαινοτέραν µεταταξάμενοι ζωὲν 
καὶ ἁπέραντον, ἀλλήλων λε[ποιντο, ἀλλ᾽ iv 5αρα- 
δεἴσου συαχηνωσάµενοι τόπῳ τὶν χαλὴν σχέαιν μὴ 
χατα:σχώναιεν, τὴν τῆς µαθητείας ὁ διδασχόµενος. 
τὴν τῆς δουλείας ὁ δεσκοζόµενος. xal µάθοιεν xoi 
ἓντεῦθεν οἱ τὸν vous πρὺς τοῖς θείοις ἔχοντες, ὅτι 
σπουδαῖος &,hp οὐχ ἂν τοὺς ἀνομρίους προσεταιρί- 
ζοιτο, 3j ἄλλως ἄγχοι ἂν πρὸς οἰκείωσιν. Δημητρίῳ 


γοῦν θεοφιλεῖς ἦσαν καὶ à ἑταῖρος Νέστωρ καὶ ὁ δούλος Λοῦπος, bi xal ταυτὸν κέρας αὐὑτοῖς ἐξέδη 
τοῦ κατὰ θεὸν δρόμου, tb στάδιον νιχητικῶς ἐξανύσασιν, οὗ χατάντηµα ἡ iv παραδείσῳ συµδίω- 


σες. 

40. Si vero prodigiis discipulum et servum prz- 
stabat atbleta, abundanila ín vita omnium bonorum, 
sic et post martyrium miraculorum caro honorata 
est et sanguis cui incrementum post externa nutri- 
menta abupde datum est, regnum Dei non hereli- 
tabunt. Caro autem martyrio laniata propter Deum, 
ei sanguis aquae instas ipsis ex ossibus effusus; αἱ 
eum Psalmista dicam, ipsa et beala lizreditote po- 
tiebantur, el nobis, juxta. fidem dico, quotquot in 


p'. Ei δὲ πλεονεχτεῖ τὸν τε μαθητὴν τόν τε οἰχέ- 
την τοῖς τεραστίοις ὁ ἀθλητῆς, φθόνος iv ζωῇ τῶν 
ὅλων ἀγαθῶν , οὕτω καὶ τῶν μετὰ µαρτυρίαν θαν- 

των ἔχοντος. Σὰρξ τημελουµένη xai αἷμα πληθυ- 
νόµενον ταῖς ἔξωθεν διατροφῶν ἐπιῤῥοαῖς οὐχ ἂν 
κληρονοµήσωσι βασιλείαν Θεοῦ. Σὰρξ δὲ αὕτη µαρ- 
τυριχὴ οπαραχθεῖσα διὰ θεὸν, χαὶ αἷμα τοῦτο ὡσεῖ 
ὕδωρ αὐτοῖς ὁστοῖς διεχχυθὰν, ψαλμιχῶς εἰπεῖν, 
αὐτά τε τῆς µαχαριστης χληροοµμίας ἔτυχον, xat 


ácta martyris animo. incombimus, simile procreaut D ἡμῖν, πεποιθότως λέγω, τοῖς ὅσοι τὰ τοῦ μάρτυρος 


Donum. Quomodo autem non tatdavit martyris caro 
uL terra fertilis et electa qua boni germinis semen 
accepit, sulcante apostolieorum documentorum ara- 
iro, abundantet vero mauanie ex ipsa sudore ct 
sanguine irrigata, et his ambobus propter Deum, εἰ 
frequentium lancearum infisionibus culta, tanquam 
vegetus et luxuriantibus: undique segetibus ager, 
quomodo non tardavit, inquam, fructum nobis. sa- 
Juiem metere volentibus afferre, siquidem et chla- 
mys super sanctum corpus illud expansa, et gratie 
qua ab eo defluit particeps, possidentibus sauctifi- 
cailo fu? 


44. Aunulus athletz: manum ornans, ejusdem 


ἀμφιπονούμεθα, τὸ ὅμοιον χαταπράττονται ἀγαθόν. 
Πῶς δὲ οὐκ ἔμελλεν dj μαρτυριχὴ σὰρξ οἷά τις ΥΠ 
πίων xai ἐχλεκτὴ, τὴν μὲν τοῦ ἀγαθοῦ σπέρματος 
ἤδη κχαταθολην δεδεγµένη, ἁρότρου ἁνασχίσαντος 
ταῦ τῶν ἀποστολικῶν διδασκαλιῶν, ἁρδευθεῖσα Ck 
π]ησμίῳ τῷ ἓξ αὐτῆς ἱδρῶτι χαὶ αἵματι, xal ἀμφοῖν 
ὑπὲρ θεοῦ, τῇ δὲ τῶν συχνῶν δοράτων ἐμπήξει σχη- 
ματισθεῖαα ὡς εἰς δασὺ καὶ φρίσσον ἀδροῖς άναδρο- 
pal; ἀσταχύων λἠϊῖαν, χαρποφορεῖν ἡμῖν σωτήριον 
συγχομιαμὸν τοῖς δρέπεσθαι θέλονσιν, ὅπου χαὶ χλα- 
pos τοῦ ἁγίου ἐχείνου χκαταπετασθεῖσα σώματος, 
καὶ τῖς ἐκεῖθέν μετασχοῦσα χάριτος, τοῖς προσερ- 
χοµένοις ἀγίχσμα γίνεται; 

μα’. Καὶ δακτύλιος δὲ, ὁ τὴν ἀθλητικὴν χοσµήσας 


205 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


206 


χεῖρα, τῆς αὐτῃης fópoipnxe χάριτος, ὃς ἔχει καὶ A particeps fuit grati:», et ipse suditorém in sui οὐ» 


αὑτὸς εἰς θαύμα τὸν ἀχροατὴν ἐφιστᾷν, πολλὰ 
καρλσηµαινόµενον ἐν αὑτῷ ' Bv μὲν, ὅτι σύμδολον 
ην τοῦ χαίρειν tbv ἀθλητὴν, ἐφ᾽ ofc πάσχων συνε:- 
μαρτύρει τῷ xal µεγίσιῳ χαὶ πρωτίστῳ τῆς ἆλη- 
θείας µάρτυρι. ᾽Αμέλει οὐδὲ &v αὐτοῖ; τοῖς ἄθλοις 
τὸν tf χειρὺς κόσμον ῥίψας ἀπέθετο, ἀλλὰ τῇ ἐχτὸς 
χαρμονῆη τὴν ἑντὸς προέφαινε. Καὶ ἐχρην οὕτως 
ἑαυτὸν διαὈέσθαι τὸν ἐφ᾽ οἷς οἱ Κολλοὶ µεταπίπτουσιν 
αὑτὸν ἁκατάσειστον µένοντα. El γὰρ πολλοῖς τῶν 
ἀνέχαθεν, γενναιογύχων μὲν, ἔξω 8b θυραυλούντων 
tf xa0' ἡμᾶς ἱερᾶς αὐλῆς, Ίρεσχε γενοµένοις πρὸς 
αὐτοῖς tol; δεινοτάτοις, ὅτε ποτὲ xol συνέπεσον, ph 
ὅτι yb δάχρυην κατενεγχεῖν, fj παρξιὰν ἀμύδαι, fj 
στόµα πρὸς γοερ)ν λόγον ἀνοῖξαι, f] τὸ D.após ἀμεῖ- 


quat τες ὄψεως, ἀλλὰ χοσμηθῆναι, 2αθάπερ ἐπὶ νυµ- B 


φῶνος, «Oi χατασχῆδαι thv Qoyhv μὲν εἰς χαρτε- 
ῥίαν, τὸ σῶμα δὲ εἰς εὐπρέπειαν, xal οὕτω παρα- 
6ιηθῆναι τοῖς φοδεροῖς τῷ παντὶ πλέον ἔδει χαί- 
ῥοντα χαθυτοδῦναι τὰ παρ᾽ ἀνθρώποις δεινὰ ὑτὲρ 
Θεοῦ τὸν εἰς τὸ τῆς τρυφΏς χωρίον ἁπαίρειν μέλλοντα. 
*Ev μὲν δὴ τοῦτο τοῦ δαχτυλίου σεμνὸν, οὗ 'χατὰ τὸ 
αταἴγνιον τοῦ τὸν Γύγην χρύπτοντος ὡς ἐν σχιᾷ, xal 
ἐξαφανίζοντος, xal αὖθις ἐχραίνοντος, ἁλλ᾽ ὥσπερ 
ἂν δακτύλιος τοιοῦτος αὑτός τὲ ἐχλάμποι, xal µά- 
λτατα οἷς θεόθεν τερατουρχεῖν δεδυνάµωται, xal τὸν 
φορ»οῦντα δὲ προεχφαίνοι τῇ αὑτῇ χάριτι. 

µβ’. Zovavegdvr, δ᾽ ἓντεῦθεν χαὶ ἕτερον ὅμοιον 
σέµνωμα. Ῥυχὴ γὰρ νυμφενομµένη θεῷ, xal ἔδη ἁρ- 
µοττοµένη αὐτῷ, xat τῆς ἐχεῖσε γινοµένη παστάδος 
τῆς ἀκαταλύτου, ἣν ὁ χαθαρώτατος μὲν τῶν φυχῶν 
νυµφοίος ἐπέταξεν, ἄγγελοι δὲ χαταπετάσαντες 
κοσμιώτατα συνεκρόττησαν, χαλῶς ἂν εἰς σύμδο]ον 
ἀὰ ῥῥαθῶνος τοῦ κατὰ πνεῦμα τὸ τοιοῦτον φέροι ἂν 
περιτεθειμένον δακτύλιον. El δὲ τῷ περιφερεῖ xal 
περ'ηγμένῳ τοῦ σχήµατος χαὶ τύπος τις ἣν στεφά- 
νου μαρτυριχοῦ, οὐχ ἂν εἴη οὐδὲ τοῦτο εἰς λόγου 
χάριν ἀξύμθολον, ὡς ἄξιον ὃν τῷ παντὶ ἑστεφα- 
νῶσθαι τὸν μάρτυρα, ou τύπος τὸ τοῦ δαχτυλίου 
στεφανοειδές. Εἴποι à ἄν τι;, ὅτι xal σημεῖον αὐτὲς 
ὑπέγραφς τῆς ἐν φρουρᾷ περιστολῆς τε τοῦ ἆθλο- 
Φόρου xal χατασφίγξεως, Τίμιον δὲ τοῦ τοιούτου 
δαχτυλίου xa ἡ ὡς εἰχὸς ἐγγεγλυμμένη σφραγὶς 
καὶ τὸ ἄλλως ἀξιωματιχὸν τοῦ φορήματος. Υπεδήλου 


míratiouem trahit, multis in ipso signatis : primum, 
symbolum erat, indicans, quod gauderet atlileta , 
in quibus perpessus, martyrii cum rmaximo primos 
que veritatis teste particeps erat. Sane in pralio 
mantus ornamentüm rejiciebát, sed exteriori letitia 
intimam ostendebat. Sic ipsum disponi oportebat , 
jn qüibus plerique suceumbunt, inconcussum. Si 
enim multis inter illos qui desuper égregium ani- 
mum sortiti sunt, licet extrà sanctam Ecclesiam 
nostram vivant, mnltis placuit in terribilissima 
quando forte delapsi sunt, ne lacrymam unam fun- 
"ere, aüt. genmam alierare, aut. os gementi verbo 
aperire, aut faciei [zelitiam Immutare, sed exornaríi 
tanquam ad thalamüm , et animam jn patientia 
Obfirinari, corpus vero in habitus vultusque decore, 
et sic formidolosis comparari, a Tortiori oportebat 
gaudettem pró Deo in terribilia ab hominibus ime 
mitti tormenta. eum qui in deliciarum locum jam- 
jim se extolli sperabat. Aliud quidem annuli νους” 
randum signum, non juxta deliramentuim annuli 
Gygem tanquam in umbra occultàniis et ex oculls 
subducentis, et iterum ad lucem reddentis, sed Λη 
nulus talis illustrat, presertim eos quihus a Deo 
prodigia laciendi data est potestas et gestahtem 
eadem gratia ditat, 


42. Exinde memorabile aliud ápparuit, Sponsata 
enim Deo anima, jsm «um ipso uncia et indissolu» 


€ bilis hic thalami consors effecta quem puríssimus 


animaram sponsus ordinavit, angeli vero ornatissi- 
me disposuerunt, optime in arrbarum symbolum 
secundum spiritum tali digitum indutum annulo 
habet. Quod orbiculata forma et corone martyris 
figuram exhibebat, non forsan absque dignitate iu 
serinone erit, per coron:x speciem annuli ind cans 
quam dignum sit omnimode coronari mariyte, 
Dixerit aliquis et illo siguum angustiarum in car- 
cere et strangulationis inscribi. Egregium vero ati» 
nuli talis. et ut verosimile est iusculptum eigillum 
ei alias gesiatione dignum. Aperte significabant ista 
martyris dignitatem et diving gratie genuinum si- 
gillum, de quo nunquam gloriatur qui animaru n 
thesaurum rapit. Inde tanquam Dei digito, sic aa- 


Ὑὰρ xal αὐτὰ «b µαρτυρικόν τε ἀξίωμα καὶ τὸ τῆς D nulo isto daemonics catervie ejiciuntur, digito sane 


θείας ἐντεῦθεν χάριτος ἀνεπιβούλευτον ἐπισφρά - 


hoc divino, newpe in Spiritus divini virinte. ο 


γιαµα, ἧς οὐχ ἔστι χαταχαυχῄσασθαι τὸν συλαγωγοῦντα τοὺς τῶν ψυχῶν θησαυρούς. Ἐντεῦθεν ὥσπερ 
Θεοῦ δακτύλῳ, οὔτω δὴ xal τῷ δακτυλίῳ τούτῳ «Όλα δαιμόνια ἐξελαύνονται, δακτύλῳ µέντοι θείῳ καὶ 


αὐτὰ, δυνάμει ὀπλονότι θείου Πνεύματος. 

pr. Ὡς δὲ οχεῦος, οὗπερ ἑἐντὸς ἀγαθόν τι στέγε- 
ται, οὐχ ἂν εἴη μὴ µέτοχον εἶναι τῆς εἴτε εὐωδίας 
ἐχείνου, εἴτε xal ἄλλης ἡστινοσοῦν ἀρετῆς, οὕτως 
οὐδὲ περίθληµα Οεῖον, Όποι ποτὲ μέρους τεθείη σώ- 
ματος, εἰς ὃ θεὸς ἐνῴκησεν, ἔχοι ἂν μὴ τῆς τοῦ 
στεγοµένου µετέχειν χάριτος. Οὕτω và ἱερὰ σιµικίν- 
θια χάριτος θειοτέρας πέπλησται ' οὕτως ἁγίων πέ- 
διλα τοὺς ἔξω ὑχιείας πλανωμένου,, xal τριθοµέ- 
νους περι τραχυτέραν βίου ὁδὸὺν, εἰς τὸ κατὰ φύσιν 
λεῖον xai εὐθὺ ἐπανάιουσι’ χαὶ ῥακτηρίαι ἀνδρῶν 


45. Ut vas in quo honum quid recouditur, non 
porest quin tum suavis ejus odoris, tum alius cu- 
juslibet virtutis particeps sit, sic nec potest indu- 
mentum diviuum, super quamcunque corporis in 
quo Deus inbabu avit partem appositum fuerit, quin 
gram parlicepa sit corporis quod tegebat. Sic sacra 
semicinctia diviniore gratia repleta sunt ; sic sau- 
etorum calceamenta, egs qui longe a sauilate errant 
et per asperiores vite viam tribulantar, in. plasa 
secundum naturam et. recta reducunt; et virorunt 


£e] 


EUSTATHiI THESSALONICENSIS METRCPOLIT £ 


Beo saactécaterum virg , viriaus virgae Sunt. Ca- A ὡσιωο ένον Gup οὕτιο ὄννάμεως ῥάδδοι γινονται. 


pii s3meto (ait eperiorium : quod quidem qua se- 
εσας ου bomimes seat perdjilüi; qued vero mamsit 
ροή δα (ο! abussaatiam pretegit e$ servat. 
Sa-cimm corpes indau melota; et. dum ad Deum 
2i ecndu iste, ipsa renovatur, piura quam viventem 
miracsla edems, eo quod pelcbrum nequaquam de- 
4 «εἰ quod semel disicit. Martviis aonulam tollens 
ta-:5 sermo ex δει corpore, miracalis absadare 
facit οἱ sicat digitus circumdotss, sic et anaulus 
Gremmdaas communicatione prodigia operetur. Et 
chlomya per eadem polchra ducit, Deo per omaia 
bilia mira facere daeie, αἱροίο qui in sauetis suis 
mirabilis prodigia facit et virtstes multiplicak, Aut 
quomolo alier chlomys anima caress energiam 


Kegaak; ὁσίαν ἔχάλιής σχέτασμα" xal αὐτὴ μὲν 
ἄφτχε τὰ κατ’ ἀνθρώπους, V, Ub παρ᾽ aired; μεῖναν 
τὸν 174 θα»ματευρτίας ἀκοῤῥαξν στέτει xs) ὄυντη- 
pel. ᾽Αμτέχει copa ὅσιον µηλωτή : xai ἔπειδὲ εἰς 
Oe» ἐπεῖνος ἀνέιθοι, αὐτὰ νεανιεόεται, πλείω τοῦ 
ζώντες ποιῖν θαυμάσια, ὠσείπερ το) παλὸν οὐχέτι 
ἀπέμαθεν, ἐαεὶ ἔμαθεν. "0 Ῥοιουτος λάγος xal τὸν 


ὁ περὶ αὐτὸν ὡς ἐν μεταδόσιι ἐνεργοίῃ τεράστια. 
Καὶ Th» χ.ιαμύδα δὲ iki 99 αὐτοῦ ἄγει χαλοῦ, θεοῦ 
πάντως καὶ τὰ τοιαῦτα τερατουρχεῖσθαι διδόντος, 
νου ἑνδοζαζομένου τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ, xal πιιοῦντος 


centra morbes possidere aat alia eperareiur mira; B τέρατα, καὶ δυνάμεις πληθύνοντος, Ἡ πῶ, ἄλλως 


iater alia amnem quem furestem reddidit tempe- 
stas, οἱ lactus ullz exundaptes sedatos placaret, et 
divisione seinderet ita ut facilem iaveniret viam 
qui hanc in viz tatamen duxit, siccis calceamentis 
gítra trajectus ? 


χλαμὺς &bjvye τὸ bwpybe χατὰ raDér φέροιτο ἂν 
À χαὶ ἑτέρως ἐρχάκοιτο τέρατα, τά τε Ea, xai 
«οταμὸν δὲ ὑδριστὴν, el; ὁ χειμὼν αὐτὸν ἐξέμαι.α, 
xai κελάχια δὲ πλατυνόμενα κολλῷ τῷ ῥεύματι σω- 
φρονίζουσα, xat διχοτοµούυσα εἰς διάστααυ, ὡς ἂν 


ῥᾳδίαν εὗροι διάδασιν ὅ ταύτην εἲς φυλακτῄβριον ἐφόδιον φέρω», στεγανοῖς πεδίλοις τῆς ἀντικέραιν Τι. 


γόμενος; 

1. Annulus iste, pretiosam εεγίο malteriz, per 
quam lex figuris abundans Deum et divina signifi- 
canter exprimit, ea et erbiculari forma divinissi- 
marum virtutum inJieat coronam qua aibletam re- 
dimit quasi corenass, et contraetionem angustias- 
que manifestst.quas in vita sustinus, non extra 
rationem errans nee díssolutes et intemperate vo- 


pK. Ὁ δακτύλιος οὗτας, τιµίας δήπουθεν τυγχά- 
νων Banc, δι) ἃς ὁ ἓν τύπῳ νόµος Θεόν τε xal τὰ 
(«fx συμθολογραφεῖ, ταύτῃ τε xal τῷ αυκλοτερῶς 
ἐσχηματίσθαι τὸν χύχλεων καθυπέγραφε τῶν θειοτά- 
των ἀρετῶν, ὃς τὸν ἀθλητὸν ἑναπέλαδε», αἴον ατε- 
Φανωσάμενος, xai την συνοχὶν δὲ παρεδίλου xai 
τὸν σφιγμὸν, ὃν διὰ βίου ὑπέμενεν * οὐχ ἔξω λογι- 


iutus et mollis, sed seeum recogitans , astrietus et € σμοῦ πλανώμενος, οὐδὲ διαχεχυµένος xal ῥεμδόμε- 


seipsam eomprimens centinensque a dilataríone iu 
deliciis propter voluptatis terreutem, in quo stare 
nefas aliquem, qui nen per aretam Dei viam inees- 
»it; quemadmodum πες in Fortematorum jJosalis 
historíze commentum constituit illum qui ex Hespe- 
riz mari non Gadium arcta transmeavit, si per mi- 
nima maxima obiter elucidare oportet. 


45. Nova quidem ista et qua sudioseram mira- 
tionem cieant. Cum vero et ia somniis effieere mar- 
tyrem quecunque vivens fecerat contigerit, au- 
pliorem exigit sinporem. Jam nos corporis pro- 
digiutn, aut corporis membri cujusdam a quo virtus 
cxiens wira operatur ; sed 3liud quid super onmia 
»tópendem. Noc tamen novum, volente Doo, illad. 
Si esim apostolorum umbra miracula operabaniur, 
neque Bze per somnia extra tantum prodigiorum 
modum cadunt (visionum enim diurnarum umbra 
sunt quse per. somnia fent); si dicere ausim um- 
bras tem divisa et adeo Brma. Quid euim adeo fir- 
inim et constans et probatum et nervosuin, qua u 
quod e terra erigere se possit totus homo et molto 
ferre oneratus, sicut, de martyris visionibus ft, 
prout prias disseminates sermo docuit , in quibus 
ile a terra tali visitatione dignos sustollit, aut nu- 
bium instar levium volare hi dicentur? Et οἱ non 
secundum Paulum ad tertium coelum , sed ad primi 


νος ἄγετα xai πλαδὼν, ἀλλὰ νοερῶς εἰς ἑαυτὺν 
στρεφόµενος xal ἑστυμμένος xai συνθλίδων ἐαν- 
tiv xal στενοχωρῶν τῷ Ev θρύψει πλατύνεσθαι 
διὰ τὸν ἐχεῖ κλατυσμὸν τῆς ερυφῆς, M. οὐχ ἔστιν 
ἐντὸς Ὑενέσθαι τινὰ, μὴ διὰ τῆς ἐν Θεῷ οστενῆς 
ὁδεύσαντα * ὥς οὐδὲ Μαχάρων Ἰψήσοις ὁ τῆς ἱστορίας 
λόγος ἐγχαθιστᾷ τὸν ἐχ τῆς ἑσπερίας θαλάσστς μὴ 
διὰ τῆς Γαδείρων στενωτάτης ἐχπλεύσαντα, «C τι 
χρῆ σμικροτάτεῦς παραφῆναι τὰ μέγιστα. 

με. Καινὰ μὲν οὖν xal ταῦτα xal ofa. ἔχπλήττειν 
τὸν ὀρθῶς ἐπιδάλλοντα. Τὸ δὲ xol ἓν ὀνείροις cv 
μάρτυρα ἐφιστάμενον χαταπράττεσθαι, àa3 xal 
ζῶν ἔπρέησεν ἂν, ἔτι πλέον ἐθέλει θαυμάζεσθαι. οὐ- 
xíw γὰρ σώματος τὸ θαῦμα, S τινος τῶν περὶ apa, 
παρ) οὗ δύναμις ἐξερχομένη τερατουργεῖ : ἀλλ᾽ ἔστιν 
ἄλλο τι τοῦτο παρὰ δόξαν θαυμάσιον. Ἔδη δὲ οὐξὲ 
τοῦτο χαινὸν διὰ τὸ θεῖον βούλημα. Él. γὰρ ἁποστό- 
λων xai σχιαὶ ἑποίουν ἑξαίσια, αίπτοι ἂν οὐδὲ τὰ 
xas' ὄναρ ταῦτα ἔξω «oU τοιούτου τόπου τῶν θαυµμα- 
τουργιῶν (σχιαὶ γάρ τινες τῶν ὕπαρ τὰ ἐν ὀνείρα- 
ctv), εἰ 6h xa τολµητέον, σχιὰς ἐνταῦθα λέχειν τὰ 
οὕτω Ostz xal στερεμνιώτατα. Holov γάρ τι οὕτως 
ὑφεστηχὸς xal στεῤῥὺν xal πάχιον xal σθεναρὸν, 
ὡς τὸ xal χουφίζειν ix γῆς δυνάμενον ὅλον ἄνθρω- 
Tov, καὶ τοῦτον ὡς τὰ πολλὰ σιδήροις ἀνδριχθέσι 
βαρυνόµενον, ὁποῖαι αἱ ὁπτασίαι τοῦ μάρτυρος, ὡς 
xal ἀνόπιν ὁ λόγος ἐπιτρέχων ἑἐδίδχσχεν, ἐν ale 
ἐχεῖνος Υ10εν ἀναλαμδάνει τοὺς ἠξιωμένους τοιαύ- 





909 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


21^ 


της ἐπισχοπῆς, ἡ xal ὡσεὶ νεφέλαι πἐτασθσι λες A excelsa rapi confiden'er. gloríarentur, ego intwel- 


γθῄσονται ἂν καὶ αὐτοί; Ka el. p χατὰ Παῦλον εἰς 
cito» οὗρανὸν, &X»' εἰς τὸ τοῦ πρώτον µετέωρον 
ἁρπάζεσθαι θαῤῥούντως ἂν αὐχήσαιεν, οὓς καὶ συν» 
νουῦμαι, ὅπως τὴν χαρᾶν φόδῳ σύγχρατον ἴἔχοναι. 
Καίρουσι μὲν γὰρ, ol; ἁπανίστανται τῆς τῶν κολε- 
µίων γᾶς, xai τοῖς οἰκείοις ἑ πανασώζονται * ταράτ- 
τονται δὲ, ἰλιγγιῶντες πρὸς τῆν ἄνωθεν τοῖς κάτω 
ἐπάφεσιν τῆς ὄψεως. Καὶ f) μὲν χαρὰ θάλπουσα χου- 
φίζειν ἑλαφρίζουσα τοὺς τοιούτους Boxet, φόδος δὲ 
συσιέλλων βαρύνειν, xal ὡς εἰς νέχρωσιν χαταῤῥι- 
στεῖν αὐτοὺς βούλεται, Δεροθατοῦντας μὲν xal περι- 
ητητικῶς τοῖς χατὰ γῆν ἐπιδάλλοντας, οὐχ ἔχοντας 
δὲ πιστεύειν τῷ τερατουργήµατι, ἀλλά περιεργαξο- 
µένους, εἰ xal πτερὰ τούτοις ἐπανεφύηδαν. Ὅτι δὲ 


ligo quare gaudiüm timore mistum habeat. Nam 
gaudeut quidem, quod ab. inimicorum terra ábJu- 
cuntur ei ad suos fteverluntur ; turbantur. vera, 
propter magnam a rébus iefra visis altitudinem 
vertigine laborantes, Et gaudium quidem afficiens 
hos agiles viros elevare vidstur; timor vero pre. 
mens gravare et tanquam in mortem precipitare 
eos conatur, per aera quidem discurrentes et deam- 
bvlando quz fiunt super terram inspicientes, con- 
fldentiam vero de prodigio non habentes, sed in- 
quirentes num ipsis succrescant ale. Quoniam vcro 
non hec metuendi et de prospero eventa trepidandi 
est locus, valde consentaneus est anima angor. 
Si enim in s2quam immittere se discipulo magno 


ph ταῦτα περίχεινται ὑποδεδιότας xai ὑφορωμένους D displicuit, fluctibus perterrite, quis temere in 


τὸ εὐδιάπτωτον, xai ἔχει πολὺ τὸ εὔλογον f) τοιαύτη 
Quyixh συστολή. El γὰρ τὸ ὕδατι ἑαυτὸν ἐπαφεῖναι 


sera 56 tollet, qui 4ετό solidiorem aquam esse 
novit? 


ὄχνον ἐμποιεῖν οἶδε μαθητῇ ἑχείνῳ µεγάλῳ, κραδαινοµένῳ τοῖς χύµασι, slg ἂν εἴη ἀδεὴς κυδιστῶν ἀέριος, 


ατερεμνιώτερον ὕδωρ ἀέρος εἶναι εἰδώς; 

ας’. Elo δ' àv τοῖς τοιούτοις xal διαφοραὶ τῷ 
µάρτυρι, ὡς ἂν «(p οὕτω ποιχίλῳ συναναμεμιγμένον 
εἴη τοῖς θαύμαδι xai τὸ ἐπίχαρι. Τοὺς μὲν γὰρ 
µετιώρους τῆς ἁλώσεως ὑπεξαγαγὼν, εἶτα περὶ γῆν 
τίθηαι, xai ἀφίησι πονεῖοθαι περὶ τὴν βάδισιν. Οὔ- 
τω γὰρ σνμφέρειν διέχρινε, μὴ ἀπονητὶ ἄποχατα» 
στῆναι τοῖς ἰδίοις, ἀλλὰ µόχθῳ τὴν λοιπὴν σωτηρίαν 
πορίσασθαι, καὶ ἐπιγνῶναι, ἐξ οἵων εἰς οἷα µετέπε- 
cov. Τοὺς δὲ διὰ πάσης ἠρμένους ἄγει τῆς μεταξὺ, 


καὶ τῆς τῶν βαρβάρων ἀναρπάάας, οὐκ ἄλληνρ 


ἀφίησι πατῆσαι, ὅτι μὴ τὴν ἑαυτῶν, ὧς ἂν μηδενὺς 
αόνου γεύσωνται, ἀλλ᾽ Ev σταθμῷ τὴν οὕτω μαχρὰν 
εορείαν µετρῄσωσιν ἄέριοι, ὡς εἰ xol kv θαλάσσῃ 
&spósxoxa ναντιλλόμενοι. Πολλοὺς δὲ καὶ τῷ ἐαυ- 
τοῦ τεµένει τούτῳ ἐγχαθιστᾷ, ἵνα χἀνταῦθα mob τῶν 
ἄλλων οἱ πατριῶται τοῦ θαύματος εἶεν uáptupt;. 
pP. 'O 6h τοιοῦτος, xal οὕτω κατεξουσιάζων 
«Ὡς ἀερίας χύσεως, τίνας oüx ἂν ῥᾳδίως, ὅθεν ἂν 
ἐπινεύσειε, ῥύσαιτο ; Hac δὲ οὐκ ἂν xai ἀνέμοις 
ἐπιτάξοι, xa σχηπτοῖς ἐπιτιμήσοι, xal ὑετοὺς δὲ, 
tob; μὲν ἀναστελεῖ καταγοµένους, ὅποι τε χαὶ ὅτε 
μὴ τούτων χρεία, vob, δὲ χαταῤῥήξει αἰτούμε- 
voc; ὧν δη πάντων εὐχταῖον ααθηγεῖσθαι ἡμῖν 
φεροϊστάμενον τὸν εὐεργετοῦντα ἐφ᾽ ἅπασιν, ὃς 


46. Sunt autem intalibus et diversitates in martyre, 
quasi hac varietate mistum [uerit prodigiis jucun- 
ditatis commodum. Etenim | alios e captiviiate ex- 
tractos super terra deponit et molesto itinere fatigat. 
Sic enim opportunum judícavit non absque labore 
rediptegrari, sec. éum gravamine eos salvatum íri 
atque cognoscere qüánloperé lapsi sunt. Alios 
per quam elevatos ab owni intermedio et pericule 
barbarorum abducens haud alibi incidere sinit, ita 
ul nec propeiuun, tec quewlibet laborem gustent, 
sed uno saltü adeo longam víam In aere conficiant, 
ut In nfarl absque impedimento navigantes. Multos 
vero et in iito templo suo statuit, ut ibi ante alios 
prodigii testes sint. 


* 


41. Hic vlr suminus et super aereás regiones po- 
testatem habens, quosnam non faciliter quando volue- 
rit, eripiet? Quomodo non et ventis imperaret, fulgu- 
ribus comminaretur et imbres jani immineutes fuga. 
ret ubi et quando non sunt utiles, alias vero sollicitatus 
effunderei? Jlis de causis optandum est ut nos 
gubernet qui omnibus benefacit, qui fertur quasi 
nando, super unguenta, nee non super miracula, 


πελαγίζων ὥσπερ µύροι, οὕτω καὶ θαύμαδι, D et totum orbem consíderat et in omni dominationis 


xai πᾶσαν μὲν οἰχουμένην ἐπιδχεπτόμενος, xai ἓν 
παντι τόπῳ τῆς τοῦ Θεοῦ δεσκοτείας ὑμνούμε- 
vog, ἵνα ὁ τοῖς θείοις ἑπηχολουθηχὼς προστάγµασι 
περιάγηται πανταχοῦ γῆς, xal συνςπακολουθοῦντα 
ἔχῃ τοῖς τοῦ Δεσπότου xal τὰ xat' αὐτὸν ἐγχώμια. 
μη’. Τὴν ἑαυτοῦ ταύτην φιλεῖ μάλιστα, xal àv- 
επίστροφος αὐτῆς οὐδὲ bv. τοῖς βραχυτάτοις χατα- 
λαμόδάνεται. EL δὲ Κύριος ἁγαπᾷ τὰς πύλας Σιὼν 
ὑπὲρ πάντα τὰ σχηνώµατα "Iaxi6, xai εἰς οἰκεῖον 
σχήνωµα τὸ ἐχεῖ ἐγγράφεται, ἔχομεν xal ἡμεῖς ἐχεῖ- 
ϐεν παραποιῄσαντες προσαρµόααι τῷ μάρτνρι τὴν 
ὁμοίαν ἐπὶ τῷ κατ αὐτὸν τούτῳ σχηνώµατι φι- 
λητιχκὴν σεμνότητα, xal ὁ λόγο; μέγα χαταπλουτεϊῖ 


Dei loco celebratur, ut. qui divinis obsecutus cst 
mandatis ubique terrarum celebretur, et cum Do- 
mini laudíbus laudes suas habeat conjuuctas, 


48. Istam suam presertim amat, cujus fiegligens 
nec in minimis deprehenditur. Si vero diligit Domi- 
nus portas Sion super omnia tabernacula Jacoh, 
et;in proprio tabernaculo ibi habitat, nos quoque 
inde martyri similem (ransferamus erga istum ejus 
tabernaculum i05jestatem, et sermo rationi valde 
conformiter ditescit, Videt lorum in quo aliud 
quam evangelicum preceptum proponit. 


v; εὔλογον. Ὁρὰ τὸν τόπον, iv ᾧ ἄλλον τρ)πον dj τὸ εὐαγγελικὸν ὑποτίθησι παράγγελµα. 


211 


49. hnmiscricordes in custodia illum asservave- A 


runi, nec panem esurienti. dederunt, in Dei vero 
panem ipsum ligna mutarunt, sicut antea sermone 
vidimus; nec sitienti potum dedere, imo omnem 
vitalem illus destruxerunt humorem. Et veverabilia 
evadit hac cernens, quibus illustris fit. Propter 
amorem tolerat iucgrcerationem per quam sicut lu- 
cerna sub modio positus, aliquantum absconsus fuit, 
deinde apparuit orbemque totum iiluminavit. Effundit 
illum balneum, ablutionis per sanguinem syiboluin, 
cffundunt et mansiones, celestem indicantes came- 
ram ad quam per martyrium pervenit, lbi vero 
lanquam uvam seipsum verz Salvatoris nostri Dei 
vitis consideraus, et jam maturam, jaw vindemiag 
jam quasi in torculari zestimat carceris clausuram, 


tt ex ipso fluentem sauguinem mustum a tyrannice B 


irrveutibus baustum, quod et usque adbuc scaturire 
non cessat, corda hominum, ut cum Davide loqua- 
mur, lxtificaus, et ad fruendum invitans. luterfec- 
tores accusat sanguis ille, fideles vero delectat. Non 
enim sola sanguinis Abel vox de terra clamore ad 
Altissimuin effert, sed et martyris sauguis accusa- 
trice voce adversus tyrannum clamabat, nunc vero 
provocatrici voce clamat ad fidelis populi stuporem 
et venerationem εἰ possessionem ulpote imeulis εἰ 
corporis salutem produceutem, 


50. lec et reliqua venerabilia, quorum si quis in» 
dicem inire vellet, libros componere cogeretur, in 
patrig protectorem martyrem constityun ; quam 
minime. reliquit, nec de minimis corporis re- 
liquis. Hoc nobis revelaveruut mysterium qui mar» 
tyris capulum foderunt ad reliquias intus recipien- 
das, aut, ad pretiosum thesaurum inveuieudum ; qui 
vero verecundiori timore repressi sunt, audientes 
quod non nimis oportel sapere, el sic €essaites, 
illum Dei arcanum nec violanilem esse thesaurum 
didicerunt. Inde placet mihi magnanimum et vene- 
ratione dignum celebrare martyrem. Nam pulchrum 
quidem de inanu ad manuum multis trausmitli el 
reliquiarum divisjoue locis pluribus adesse et multis 
in locis disseminatos et abundanter effusos salutis 
fructus. producere, nec angualiari 1η uno circeum- 


EUSTATHILI THESSALONICENSIS METROPOLIT /£ 


212 


μθ’. Οἱ ἀνηλεεῖς ἐν φυλαχῆ αὐτὸν ἐπ:σχέγαντ» - 
xai ἄρτον μὲν πεινῶντι οὐκ ἔδωχαν, εἷς ἅρτον δὲ 
θεοῦ αὑτὸν ξύλα ἐνέθαλον, ὡς xal ἀνόπιν τῷ λόγῳ 
τεθεωρήχαµεν * χα) οὐξὲ διφῶντα ἑπύτισαν, ἅπασαν 
δὶ τὴν ζωτικὴν ἀπήγαχον τούτου ὑγρότητα. Καὶ 
σεμνύνεται, ταῦτα βλέπων, ἐφ᾽ οἷς ἑλλάμπεται. Φέ- 
ρει δι’ ἀγάπης xai τὴν κάθειρξιν, xa0' ἣν ὁποῖα 
λύχνος ὑπὸ µόδιον τεθεὶς, τὴν εἰρκτὴν μικρὸν μὲν 
ἐχρύδη, εἶτα ἐξεφάνη, xal τὴν οἰχουμένην περιέ- 
Aapde. Διαχέει αὐιὸν xal τ) καθεῖρξαν λουτρὸν, 
ofa σύμδολον τοῦ δι αἵματος λούματος, xa: αἱ χα: 
µάραι, ὡς ὑπογράφασαι τὴν οὐρανίαν ἁγίδωσιν, εἰς 
ἣν διὰ τοῦ μαρτνυρίον ἀνέδραμεν * ἐνταῦθα δὲ ὡς 
εἰς βότρυν ἑαυτὸν τῆς ἀληθινῆης ἀμπέλου τοῦ Σωτῖ- 
pos ἡμῶν θεοῦ θεωρῶν, xal αὐτὸν Ίδη πέπειρον. 
τότε εἰς τρυγητὴν ὡς εἰς ληνὸν ἀνάγει τὸ στεανὸν 
τῆς χαθείρξεως, τὸ δὲ ἐξ αὐτοῦ αἷμα εἰς γλεῦχος 
τοῖς ευραννικῶς ἐπεισπεσοῦσιν ἐχπιεσθὲν, ὃ xol 
εἰσέτι βλύζειν οὐκ ἀνίησι, κΧχαρδίας ἀνθρώπων, 
Δανῖτιχῶς εἰπεῖν, εὑφραῖΐνον, xol εἰς ἁπόλαυσιν 
προχαλούμενον, Αἷμα τοῦτο χατῄγορον μὲν τῶν 
φονευτῶν, ἰλαρὸν δὲ τοῖς πιστοῖς,ς Οὐ γὰρ μόνον 
φωνὴ τοῦ "A6c) αἵματος Yrusv Ἱφίει βοὶν «plc 
τὸν Ὕψιστον * ἀλλὰ xat αἷμα τοῦτο μαρτυριχὸν τότε 
μὲν ἐδόα χατὰ τοῦ τυράννου ἐγχλῃητιχῶς, νῦν δὲ 
ἀλλὰ προχλητιχῶς τοῦ πιστοῦ λφοῦ κφὶ slg ἔχπλη- 
ξιν, xal εἰς προσχύνησιν, χαὶ εἰς τὰ ἀπολαύειν ἃξ 
πρὸς σωτηρίαν φυχῆς τε xa! σώματος. 
- v. Τᾳῦτα 65 xal τὰ λοιπὰ σεμνὰ, ὧν εἴ τις ἐθέ- 


C λοι ζοιεῖσθαι χατάλογον, ἀναγκάζοιτο ἂν βιθλιογρα- 


φεῖν, εἰς ἐπισχοπὴν τῆς πατρίδος ἐφέλχεται τὸν 
μάρτυρα * χαὶ οὐχ ἂν ἔχαι αὐτὴν μὴ ὅτι γε χατὰ τὸ 
ὅλον προλιπεῖν, ἀλλ᾽ οὐδὲ βραχυτάτῳ λειφάνῳ τοῦ 
σώματος. Καὶ τοῦ) ἡμῖν ἀπεχάλυψαν τὸ μυστήρ.ον 
οἱ ἀνορύττοντες μὲν τὴν ἱερὰν μαρτυριχὴν λάρνακα 
ἐπὶ ἀνάλήψει λειφάνου τινὸς, ταὐτὸν δὲ εἰπεῖν, kr 
εὑρέσει πολυτιμµήταν θησαυροῦ, χωλνθέντες δὲ φρι- 
χωδεστέροις δείµασι, xal ἀχαύααντες μὴ σοφίςεσθαι 
περιττά, xal οὕτω παυσάµενοι, xal µαθόντες, εἶναι 
τοῦτον θησαυρὸν Θεοῦ ἄσνλον χαὶ ἁπόχρυφον. "Ev- 
θα xai ἐπέρχεταί µοι τὸ τοῦ μάρτυρος µεγαλοπρε- 
πὲς xal φιλότιμον συλλογίσααθαι. Καλὸν μὲν γὰρ, 
γενέσθαι αὐτὺν πολλοῖς διαδόσιµον, χαὶ μερ:σθΏναιε 
τῇ τῶν λειφάνων κατατομῇ τόποις πλείοσι, xal σπα- 


scriptum; qui vero divino unguento consecra- D ρέντα πολλαχαῦ χαρποφορῆσαι πολύχοι τὰ σωτή- 


tus est ubique distribuendus, et inandatum accepit 
ut quoiquot reciperent ipsum salvaret, in integritate 
manere maluit, totum inlactumque continua inte- 
gritate manere iu medio omnium apud quos mar- 
iyrium perfecit profuturum ; nec solum qui in nyllis 
deficeret propriorum qua martyrii sigillum stabili- 
vit, sed et superabundaret. "Nihil ergo athlete 
corporis eum defecit, el sanguis iu auteruum 
permansit, el uuguentum insuper addilum est, 
"usura eorum «quis Deo loueravit inartyr το 
retributa. Sj autem. athletarum decem millia. qui 
sive Domini praclia, sive exercitia pia sustinuerunt, 
»ua permiserunt membratim a reverenter resccauti- 
bus dividi et in salutem multimode tliesaurizari, 


ρ-α, xol μὴ ἐστεναχωρῆσθαι περιχεγραμμµένον εἰς 
Ev * 6 0 ἀλλὰ τῷ θείῳ popu ἀναθέμενος τὸν παντα- 
χοῦ μερισμὸν, xal σώζειν τοὺς ὑπυδεχομένους ἐν- 
τειλάµενος, αὐτὸς ἐν ἀχεραιότητι µένειν εἴλετο, 
δαὶ ὁλομελῶς ἔχειν τῆς συνεχοῦς διαρτίας, xal µέ- 
v&ty ἐντελῶς ἐπὶ πᾶσιν, οἷς την µαρτυρίαν ᾖννσεν * 
ἵνα pij µόνον μηδενὸς τῶν οἰχείων λείποιτα, ἅπερ ἡ 
τῆς μαρτυρίας σφραγὶς ἐθεδαίωσεν, ἀλλὰ xal προα- 
επιμετροῖτό τι ἐκ περισσοῦ. Όύτε Υοῦν τινα τοῦ 
ἀθλητικοῦ ἑλλέλειπται σώματος, καὶ τὸ αἷμα παρέ- 
μεινεν εἰς ἀένναον, xal τὸ μύρον δὲ καὶ αὐτὸ τρος- 
επιδέθλττα:, τόχος οὗτος προσαποδοθεὶς, ὧν ὁ μάρ- 
tu; τῷ Osq ὃ:δάνειχεν. El δὲ μυρίοι ἕτεροι τῶν τς 
ἠθληκότων, τῶν τε Ἱσχηχότων ἠνέσχοντο μελ-[τὶ 


213 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


24 


παρὰ τῶν εὐσεθῶς χατατεµνόντων µεριζόμενοι, καὶ A particulisque. min'mis ad benedictionem «is qui 


&l; σωτηρίαν πολυειδῆ θησαυριζάμενοι, xal κατὰ 
μόρια δὲ βραχύτατα εἰς εὐλογίαν τοῖς χαρπουµένοις 
χερματιζόμενοι, θέλησις ἐχείνων μὲν αὕτη * τοῦ δὲ 
$patépou μάρτυρος, μὴ συντριθῆναί τι τῶν αὐτοῦ 1) 
διασπασύτναι, ἀλλά φυλάσσειν τὸν ix φύσεως σύν- 
ὅ-σμον. Καὶ ἣν ἄρα σεµνότερον, διαπέµπεσθαι τὰ 
χαλὰ ὑπὸ τούτου, ὡς διά τινων ἁποστόλων, τοῦ 
μύρου τε xal τοῦ αἵματος, περ αὐτὸν πλρόντα 
σώματι διδόναι τὰ ζητούμενα. Τοῦτο μὲν γὰρ ὁμι- 
λητιχώτερον, τὸ δὲ στέλλειν καὶ τὸ ἀξιωματιχὸν 
κ) εἴον ἔχει, xal πρὸς µεγαλοπρέπειαν ἀπονένευκε * 
xai τὸ το) πόθου δὲ πὺρ ἐπὶ πλέον Exxalec τοῖς φι- 


frucium inde consequentur. distribui, ista. quidem 
eorum voluntas; martyris vero nostri nec quidquam 
comminui, nee menbratim «dividi, sed naturalem 
servare compagem. Et honestius sane erat bona 
de ipso ut de apostolis nonnullis exire tum unguento, 
tum sanguine, quam ipsum prasentem corpori dedis- 
se quaesita. Nam hoc quidem jucundius, ungueu:tum 
vero sanguineimnque emiuere majorem dignitatem 
habet, aique magnificum est, et desiderii ignis 
magis martyris amicos inflammat; quippe qui imar- 
tyris tabernaculum diligere voluut et ejus atria. in- 
troire. 


λομάρτυσι», ὡς xai θέλειν ἀγαπᾷν αὐτοὺς τὸ μαρτυρικὸν τοῦτο σχήνωµα, καὶ ἐπιποθεῖν εἰς τὰς τούτου αὐλάς. 
να’. Καὶ ἰδοὺ xal τοῦτο συλλαμθάνεται ἡμῖν τοῦ B 5). Et ecce a nobis concipitur sern:o ille quem 


λόχου, ὃν àv xazapy] ἐθεωροῦμεν, ἐπιλέγοντες τῇ 
μαρτυρ:κῇ φυχῃ τὸ φιλότιμον, ἐξ οὗ xal ἡ µυρο- 
χεύμων χάρις πεπόθηται, xal ζητηθεῖσα πρὸς θεοῦ 
ξέδοται, χαὶ ἡ τῆς φύσεω, ἁρμογὴ πεφίληται xal 


πεφι)οτίµηται, ᾧ δὴ συναναφαίνεται xal τὸ φιλό-. 


πατρι, xai τὸ μὴ θέλειν τὸν μάρτυρα, ὥσπερ ph 
κατὰ τὸ πᾶν, οὕτως οὐδὲ xatá τι τῶν μερῶν γενά- 
σθαι λειπόπατριν, ἀλλ ἐπὶ χ΄ρας µένειν διόλου, 
χαθάπερ καὶ ἐπὶ σχήματος, xai συντηρεῖν τὸ iv 
ἅπατι τέλειον. 

νβ’. O0 pv. ἀλλ'.εἰ καὶ οὕτω τὴν πατρίδα περι- 
ποιεῖται, xal ἔστιν ὅλος αὐτῆς, ἀλλὰ φυλακτέον, μῇ- 
ποτε xai πρὺς ἀγανάχτησιν ἡμεῖς αὐτὸν ἐρεθίσωμεν, 
μὲ τῆς πραότητος παράγωµεν, μὴ τοῦ ὑπερμαχεῖν 


ab initio considerzvimus, e martyris anima ἀοβίιθ- 
rium hoc seligentes, quo unguenu effusi gratia quie- 
sila ϱἱ 3 Deo donata est, et natura integritas 
dilecta est. Hinc refulget patris amor et ip mar:yre 
voluntas, ut non de tolo sic nec. de partium aliqua 
p.trie desertorem fleri, scd in regione jugiter ma- 
nere ul exir.nsecus, sic in omribus integritatem 
servare. 


52. Attamen, si sic patriam servat pro qua totes 
est, cavendum ne ad indignationem eum provocemus, 
a benignitate retrahamus, a pugnando pro nobis ab- 
ducamus, Est miseratio, est οἱ ira magna, prout 


παραλύσωμεν. Ἔνεστιν οἶχτος, « ἔστι δὲ xai θυμὸς C alibi dictum est. Exemplum est belli istius os late 


μέγας, »ὃ δή τις εἶπεν ἑτέρωθι. Καὶ δεῖγμα τοῦ 26- 
Του πολέμου ἐχείνου στόμα πλατὺ ἐπεγχανὸὺν τῇ 
πόλει ταύτῃ ποτὲ, xal εἰς µάτην ἐξανοιχθέν * καὶ ab 
πάλιν ἕτερος πόλεμος ἄρδην ἐχθερίσας Υλαφυρὸν 
οὕτω xal βαθὺ τῆς πόλεως λἠϊον, ὡς μηδὲ βραχεῖαν 
ἀσταχυλογίαν ἐγχαταλελεῖφθχι αὐτῇ. "Exelvo οἶκτος, 
τοῦτο μαρτυρικοῦ προσώπου ἁποστροφή . συµµα- 
χίας ἐχεῖνο, τοῦτο ἑγχαταλείψεως. "Apa δὲ µάτην 
τῷ ἀθλονίχῳ f| τοῦτο f| ἐχεῖνο καταπέπραχτο; Πα- 
ῥαφρονῶν ἄν τις αὐτὸ xai λογίσχιτο. θεράποντας 
μὲν yàp θεοῦ τε xal ἑαυτοῦ ἑξευρίσκων ἡμᾶς κήδε- 
ται ' xai χαθάπου xoi µήτηρ ἀμφιπονουμένη ποθη- 
τὸν βρεφύλλιον, τὰς ἄνα.δεῖς pola; ἁποσοδεῖ, ὡς ἂν 
γλυχὺς ὕπνος αὐτὸ ἀμφιχέοιτο, οὕτως αὑτὺς ἀπείρ- 
γει πάντα δεινὰ, χαὶ αὐτὰ τὰ σµιχρότατα, ὡς ἂν ἡδέως 
αὐτοὶ κχθεύδωμεν. K 3t πάντα πορίζει, τάτε ἐξ ἀέρο;, 
tá te Ex γῆς, τάτε ἐχ θαλάστης xaXá: περιποιεῖται δὲ 
xai σαώμασι xal doyat; τὸ ὑγιέ;. Ἐτέρως δὲ βλέ- 
πων ἐχπίπτοντας, ?) παραῤῥιπτεϊ πρὸς χάχωσιν, fj 
ἁλλ᾽, ἑπερχομένης αὐτῆς, οὐκ ἀμύνει, ἀλλ᾽ ἑπινυ- 
στάζειν δοχεῖ ' xal ὡς ὑπὸ χουλεῷ τὴν ἁμυντιχὴν 
χρύπτων σπάθην, ὅσα τε ῥᾳδιουργεῖ πόλεμος, ἀφίησι 
γίνεσθαι, χαὶ τὰ ἐξ ἀέρος ἡμῖν ἑπαιγίζοντα δείµατα 
περιορᾷ, xal συγχωρεῖ χαταράόσεσθαι. Καὶ οὔτε 
τὴν γῆν εὐλογεῖ, ὡς διδύναι τὰ ἑαντῆς ἀγαθά ' xal 
τὴν θάλασσαν fj ἑξαγριαίνει τραχυνοµένην, ὦ; xal 


quondam urbem isti inbians et in vanum apertum; 
et iterum. bellum alterum penitus vastum sic ct 
pulchrum metens urbis agrum, ut nec minimum ei 
remaneret spicilegium. lllud miseratio, hoc marty- 
ris aversio faciei ; illud belli societas. hoc desertio. 
Num inconsulto a victore mariyre sive hoc sive 
illud factum est? Insipiens illud opinaretur. Nos 
quidem Deo sibique servos esse curat, et sicut mater 
dilectissimum infantulum sollicite tractans, molestas 
muscas abigit, ut eum dulcis consopiat somnus, sic 
ille omuia funesta vel minima amovet ut jucunde re- 
quies amus. Qinnia largitur, tum ex aere, tum eterra, 
tum e mari bona ; nobis autem et corporis et animse 
sanitatem operatur. Aliter vero degeneres videns, 
vel in mala projicit, vel inalo superveniente auxilium 
non fert, sed dormire videtur et quasi in vagina 
vindivem recondens gladium, quando furit bellum 
sevire sinit aereos jugiter timores, quos in 
nos irruere permittit. Neque terre benedicit ut 
bona sua donet, et mare aut. procellosum inhor- 
rescere jubet ut !'gurgite vasto navigantes ab- 
sorbeat, aut facit invium nobis reddi et ,nfructuo- 
sum et, dicere ausim, sterile. Si vero et piratze mare 
vransfretantes nostra pr::dantur,nemo affirmabit non 
mariyris a nobis aversi opus esse. Aut Elisszus 
brevis wceroris vindices expergef.cit... 


χατασπᾷν τοὺς ἐξ ἡμῶν πλωτῆρας βαθὺ yalvousav, 3| ἀλλὰ ποιε ἄλλως ἁπλοῦσθαι εἰς ἀκεροὲς ἡμῖν, 
xai ὡς εἰπεῖν ἀτρύχετον, El δὲ xai πειραταὶ ταύτην ἀροῦντες καρπίζονται τὰ ἡμέτερα, οὐκ ἂν θείη 
τις, pi] xal τοῦτο ἁποστροφῆς τῆς xa0' ἡμῶν εἶναι τοῦ μάρτυρος. "Il. Ἑλισσαῖος μὲν Bp:ysla; τινὸς 


λύπης ἐχδίχους ἐξεχείρεέι, . ὁ «. ο ὁ ο ο «ο 


2i5 


EUSTATHII THESSALUNICENSIS METROPOLIT.;£ 


216 


Desunt! multa. 


53... ne plura dicamus de quibus alii philusopha- A 
buntur, nec seeundum nos, quos nnllo pretio quis ᾿ 


eweret, se secundum sapientize culmen, precibus 
idoneis et quidem iis qui nuper de martyre locuti 
sunt paratis, sermoni finem facismus otiumque 
nobís demus. 

54. O magne victor, Christi martyr, e nulli impar 
bono duod facere valeat hoino veritati testimonium 
dans ; nobili enim genere adeo extolleris ut ad ho- 
norem satis sit, tametsi nullo felicitatis genere 
multum splendescas; pulchritudine vero eximius 
qua effulgeret quivis tametsi pon cgregio gloria- 
retur genere; gravis appares sermonibus qui 
nobilitatis et corporea dignitatis gloriam extollunt, 
dum nibil suni quz his in terris exstant pra »'hereis 
sapientie bonis; internis et cxiernis sic divitiis 
obundas, ut nolis multos intus posilos. ad gloriam 
interuam caput inclinare, sed adorantium numero 
esse. Omnia martyrii tui pulchritudine obscuras 
οἱ obsigillas ; nunc coram Ilege reguin Deo stas su- 
pretium io optimis donis nactus, el justa poscentibus 
satisfaciens, regi nostro omue bonum perfice ; fac ut 
barbari sicut scorpiones ipsius rpanu enecati, ad pe- 
des ejus jaceant ; licet lethifera tela jaculentur ipnu- 
mera, leibiferos eorum aculeos frau;ze; si quid forte 
instillatum est venenatum per ipsorum iortuos per 
medicamentum vulnera saga, quemaguodum qe 
scorpione fij qi cum morjeui purgendo adduxit, si 
ebiritus vulneri imponatur, morbo liberat. Lanceas 
quas in Rowianas sortes iumnittunt deiorquens regie 
hostium in corda conjice. Sub eorum ruinis, terram 
quam pejlibus caleant. occulta, quasi sanguinibus 
ebrioryn  maderet. Pocifjcam vitam populo tug 
largire. Potentiam tuam exsuscila neque differas.na6 
δυνατο. Integra enim in te sunt Dei dona, nec ullo 
te» pore cessaverunt, [gitur nec ipse penefaciens 
cesses. Deus trinus, cui adstaus ευ colestibus 
choris dignum cultum perficis, donec in omnibus 
S4lntem operalus sit; hunc jmitaus, sis et ipee 
nobis semiper consuetorum bonorum dator be- 
wefjicus, gunquam immutatus; ut οἱ sic Deus, 
quem glorificasti, per ea, qu: pro ipso passus es, 
magis glorificetur, Deus, cui soli eonvcnit glorificari 
in seculorum szcula. Aisep. 


vj'- .. . τες, ἵνα ut πλείω λέγωμεν, ἓφ᾽ οἷς ἔτε- 
p^: φιλοσφῆσουσι, xal οὐδὲ καθ ἡμᾶς, οὓς τοῦ 
μτδενὸς ἄν τ.ς πρίαιτο, ἀλλὰ χατὰ σοφίας ὑπερέςο- 


Ah», εὐχὴν κροσφυῆ xai αὐτὴν τοῖς ἄρτι περὶ τὸν 


μάρτυρα λεγδµένοις πορ:αάµενοι, τόν ts λόγον παὺ- 
σωμεν. xat ὑμᾶς ἀναπαύσωμεν. 
νδ. Ὦ µεγαλόνιχε µάρτυς Χοιστοῦ, io μηδενί τιν. 
σχάσων τῶν ἀγαθῶν, ol; ἐνευθηνεῖται ὁ πρὸς ἁλή- 
θειαν ἄνθρωπος ΄ ἁγλὰ γένους μὲν εὐχλείᾳ τοσοῦτον 
Όπερθεν ἀναθεθηχὼς, ὡς ἀρχεῖν sig τιμὴν, xdv εἰ 
μηδὲν ἄλλο τῶν Ev Bit ἀγαθῶν εἶχες ἑλλάμπον σοι, 
χάλλει δὲ ἐπιπρέπων, ὁποῖον ἔχων τις διαφαίνοιτο 
ἂν, xiv ui γένους αὐχοίη χηαµιότητα  λόγοις δὲ 
σεμνυνόµενος, οἳ χαὶ εὐγενείας χαταχανχῶνται xai 
εὐπρεπείας σωματιχῆς, ὡς μηδὲν αὐτὰ εἶναι τὰ χάτω 
πρὸς τὸ ἐν σοφίᾳ αἱθέριον - tof; δὲ περιθέτοις xa: 
ἑχτὸς οὕτω xal αὑτοῖς περιονσιαζόµενος, ὡς μὴ ἐθέ- 
λειν τοὺς πολλους ἔσω παριέναι, xat εἰς τὴν ἕνδον 
προχύπτειν δόξαν, ἀλλὰ τῶν προσχυνίων ἨὙίνεσθαι" 
πάντα δὲ τῷ μαρτυρικῷ xa)ip ἀποχρύψας καὶ ἔπι- 
σφραχισάμενος ΄ xal vov, τῷ πιμθασιλεῖ θεῷ πα- 
ρεστὼς, xal τὸ ἓν χαλοῖς ὕπατον τοῦτο λαχὼν, xal 
τοῖς δίχαια αἷτ.ἀμένοις ἐξάγων τὰς δεήῆσεις εἰς ἓν- 
τελὲς, χατάπραξχι ἅπαν ἀγαθὸν τῷ ἡμετέρῳ βασι- 
Aet * ποίησον τοὺς βαρθάρου:, ὡς σχορπίους τῇ αὗτοῦ 
νεχρῳθέντας χειρὶ, ὑπὸ πόθα τεθῆναι αὐτῷ xiv 
lv θανάσιµον ὑπερθλύζωσι, βέλη. ὅσα καὶ χέννρα 
θανάσιμα, αἴροντες, σὺ αὐτοὺς συντρίφας, eU τί mov» 
xai ἐνετάχη φαρμαχῶδες, τοῖς αὐτῶν νεκροῖς, xabà 
χαί τισιν ἀνοιδόταις τὸ τραυματισθὲν ὑεράπευσον, 
ὁποῖον 05 τι χαὶ σχορπίος πάσχει, χεντρίσας μέν 
πατε εἰς θανάσιµον, οἷς δὲ ἐπιτριθεὶς ὀνεπλάσθη τῷ 
τραύµατι, ἁπαλλάξας τοῦ γοσήµατος. Τὰς λόχχας, 
&; ἀπευθύνουσι χατὰ τοῦ Ῥωμαϊχοῦ λάχους, ἀντι- 
τρέψας ταῖς Χαρδίαις τῶν ἐχθρῶν τοῦ βααιλέως 
ἔμπηξον. Κρύψον, fjv πατοῦσι, γῆν ταῖς αὐτῶν έρει- 
πίοις, ὡς ἂν µεθυσθείη τοῖς τῶν παροινούντων ai- 
pao. Eignvalav ζωὴν τῷ λαῷ σον πρντάνευε. Ἑξέ- 
γειρον τὴν δυναστείαν σου * xal prose. ῥιαλείποις 
ἐρχόμένος εἰς τὸ σώζειν fid. ᾽Αμεταμέλητα Éy ao 
τὰ τοῦ θεοῦ χαρίσματα, xal οὖκ ἑλλέλειπται χρόνφ. 
ποτέ. Οὐχοῦν μηδὲ αὑτὸς ἐγχόφοις εὐὑεργετῶν. θεὸς 
ὁ ἓν Τριάδ., ᾧ παρεστὼς μετὰ τῶν ἀνωτάτω ταγµά- 
των πληροῖς τὸ πρέπον λειτούργημα, ἕως ἄρτι 


ἑργάζεται ἅπρσι τὰ σωτήρια * ὃν µιµούμενος, εἴης xal αὐτὸς ἡμῖν ἀεὶ τὰ συνήθη διαπραττόµενος ἀγαθὰ, 
ἡ αὐτὸς àv ἐν τῷ εψεργετεῖν, χαὶ οὐκ ἀλλοιούμενος . ἵνα καὶ οὕτως ὁ θεὺς, ὃν ἐδόξασα;, olg ὑπὲρ αὐτοῦ 
ἔπαθες, ἐπὶ πλέον δ2ξάζοιτο, πρέπων ὢν μόνος δοξάζεσθαι εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Αμήν. 


217 AD STYLITAM QUEMDAM. | 913g 
ΗΕ... 


EJUSDEM 
AD STYLITAM QUEMDAM THESSALONICENSEM. 


--ᾱ- 





Job αὐκοῦ εἰς τὸν ὁπερλίαν σπουδάϊἴονεα διὰ A EF; ] i 

στό ην ἂν θκσσαωνίκῃ árapaviwar epi κον ρε νο ναμαν, at mu dkm id agentem wt 

ró por παραθα.]ἀσσιον. Εἴθε δὲ ἦν ἑκείνῳ circa orientalem maris plagam. El utinam ip:i 

xa) αἱσ]έσθαι σαρῶς τῶν Jerou&row. 0» yàp dicta clare intelligere detum fuisset. Non. enim 
ἂν ἀνέδη ἐχεῖ ὁ ἄνθρωπος, ὀκνῶν καὶ ἅλλως, eo homo cum [asiidio, ul manifestum est, ascensio- 
ὡς épzsu τὴν ἀνάδασιν. nem [ecisset, ' 

«'. Τὸ ὄνομα 6 « στύλος» δηλοῦν μὲν βούλεται 
σηµασίαν, óxolay τινὰ xal fj «στήλη, » ὅτι χαὶ ἀπὸ 
του « ἑστηχέναι » ἡ χλῆσις ἀμφοῖν. σταται δὲ χω- 
is αὐτῆς, εἰ καὶ ἄλλον τρόπον ἐγγύς. «Στήλη ν μὲν 
yxp ἔχοι ἄν ποτε χαὶ γραμμάτων χαράγµατα, ὅθεν 
&b « στηλιτεύεεν » Χεχίνηται » « στύλος » δὲ οὐχ el; 
Φαντο ἐξεύρηται, ἀλλ ἐπὶ πλέον el; ὑπέρεισμα. Καὶ 
αὐτὴ μὸν καὶ « ἀνδριάντι » ἁρμόττει πρὸς χλῆσιν, 

« Στήλας » γοῦν βασιλέων xal « ἀνδριάντας » φαμὲν, 
ὡς ταὐτὸν ὃν, οὕτως οὕτως εἰπεῖν. Οὐχ ἂν δὲ 
« ἀνδριὰς στύλος » Aéqotzo ἄν. Καὶ ἔχει μὲν οὕτω B 
διαφορὰς ἄμφω τὼ ῥήματε, xat οὐ µόνον ταύτας, 
ἀλλὰ xat εἴ τις ἑτέρως ἐπιθάλλειν χατά τι ἔργον 
Βούλοιτο΄ ἡμῖν yàp τὸ σχἑµµα τοῦτο πάρεργον. 
"Ἔστι μέντοι εὑρέσθαι αὐτὰ καὶ εἰς ταὐτὸν συµθα(- 
νειν δοχοῦντα. Ὁ γοῦν ix τῆς ᾽Αμασέων γεωγρά- 
«qo; « στήλας » τινᾶς καὶ « στυλίδας » λέγων, fot- 
xsv εἰς v τι τιθέναι αὐτάς. El Bb μὴ χατὰ πᾶσαν ΑΡΡΑΓΕΙργικογιίπι sensu proprio columna in aluum: 
ἀνάγχην ὑπερείδειν ὁ « στύλος » ἵσταται, ὡς 6 € 400 — erecta jn sedem et suhstrata ad aliquid [ulciendum. 
πυρὸς στύλος » παραφαίνειν δοχεῖ, ᾧπερ οὐδὲν ἐπέ- — Si eosensu accipiendum,oon esset ad finem aliquem 
χειτο PacraQónrvov, ἀλλὰ τοῦτο μὲν τἐτραπται, — tendens, sed potius esset στήλη. Quod autem pr.e- 
xal οὐκ ἔστιν à « πόρινος στύλος » (jua πρωτόθε- — sertim στύλῳ impositum est, magis ad nos spectat, 
*0v. Φαΐναται δὲ μάλιστα χἀτὰ xoplav ME « στύ- — sive hibitaculum, sive aliud quid sit. 

λος ο ἀνεστηχέναι si; ἑδραίωμα, xal ὑπερχειμένου τινὸς ὑποθεθλῆσθαι στἠριγµα. El ὃξ τοῦτο, αὐτὸς 
μὲν οὖκ ἂν εἴη τέλος αὐτόχρημα" μᾶλλον γὰρ ἡ ε στήλη » τοιαύτη, Αὐτὸ δὲ μάλιστα vb ἐπὶ τῷ 
€ στύλῳ » χείµενον σχοπιµώτερόν ἐστι, εἴτε οἴχημα ἐχεῖνο εἴη, εἴτε xal τι ἕτερον. 

B. « Ἐτύλου 1 τοίνυν xai τοῦ πρὸ ὀφθαλμῶν voó- C — 9. Columna igitur prz oculis eo nomine designata. 
του κατονομαξοµένου, θεωρητέον, ὅτου τε χάριν — considerandum, quamobrem ista edito loco eri- 
αὐτὸς περίοπτος ὤρθώται, xai τί δὲ xal ὁποῖόν τι — gatur, deinde, cui substrata sit fulciendo at- 
τὸ ἀνεχόμενον, tlz' οὖν ἑδραιούμενόν τε «καὶ στε. que honorando. Quod quidem homo supra po- 
ρεύμενον. Ὡς μὲν οὖν ἄνθρωπος 6 βασταζόµενος, situs et quod Nazireo columna fulcimento con- 
καὶ ὅτι Ναξιραῖον ὁ « στύλος » οὗτος ἀνέχειν τέ- — siilula est, cerle videmus omnes ei consentimus ; 
taxvat, δρῶμεν δήπουθεν ἅπαντες, xol ὡὠμολόγηται' — evidens vero. et cujus viri gratia erecta stel, 
Mjxov δὲ χαὶ, τίνος ἀνδρὸς ἕνεχα εἰς δρθιαν Όψωται. Ὠὧθά ego non spectaculo simplici contentus, ultra 
Ἁλλ' ἐγὼ οὐκ ἐνταῦθα θέας περατωθῆναι τὴν ὅρα- — in cousiderationem procedere volo, Quod (iet si 
σιν βούλομαι, ἀλλ᾽ ὑπερεχταθῆναι xal εἰς διόραα.ν. — quod videmus cum definitione exposuerimus. Sic 
A079 δὲ ἡμῖν ἔσται, εἰ τὸ ὀρώμενον ὁρισόμεθα θιω- οπῖπι ib editiori Joco quaestionem comprehensam 
ρητικώτθρον. Οὕτω γὰρ κατὰ ὑψηλατέραν ἐπιδολὴν — exponemus. 
καταληφθήσεται τὰ ζητούμενα, 

Y". "Eat οὖν à κατὰ θεωβίαν e ατύλος χλίμαξ, » 3. Est ergo in theoria columna $cala advehens, 
εἰς obpavbv ἀνάγειν ἔχουσα τὸν Θεοῦ ἐφιέμενον"' χαὶ — in coelum eum qui Deum amplectitur, et qui super. 
ol μὲν Ex' αὐτὴν συντεταµένως ἀνατρέχοντες, xal p ipsam jugiter ascendunt atque irretorto oculo, 
ἁπαραποδίστως xal ἁμεταστρεπτὶ ἀναθαίνοντες, ^ nec unquam retrospicientes optime Dei angeli 
εὐστόχως ἂν θεοῦ ἄγγελοι ἐπιλέγοιντο. Οἱ δέ ye — vocantur. Qui vero deorsum  peccaminose de- 
xitafiaivayttg àm' αὐτῆς ἐφαμάρτως, ὧν πόῤόω  scendunt aliter quam qui secundum Deam vivent, 


A. Vox στύλος signum denetat, sicut et στήλη, quia 
ab ἑστηχέναι utP'umque. Absque illa vero stat, licet 
alio modo proximus. Nam στήλη ad literarum seul- 
p'uram parata est, unde vox αστηλιτεύειν — de- 
rivata est; στύλος autem non in eum fiuem inventa 
est, sed potius pro fulcimento ; et στήλη cum ἂν- 
δριάντος nomine convenit, Regum crgo columnas 
et statuas pariter dicemus. Nunquam vero ἀνδριάς 
dicitur στύλος. Sic differunt duo nomina, nec san- 
tum sic, sed et si quis aliler rem comprebeudere 
voluerit; nobis enim ea res secundario loco est. 
ἴδια in idem concordare visa sunt. Geographus 
Amasenus στήλας el στυλίδας nuncupans idem de 
utrisque intelligere videtur. Si vero. non necessario 
&ustentat, στύλος fere ignis columnam wanifestare 
videtur, cui nihil sustentandum est, sed tropus 
est, nec. primarium verbum esti ignea columna. 


219 


EUSTATIII!I THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


22U 


eequaquam (ales, sed ut Simon in caput prola- A εἶεν of. χατὰ θΘε0ν, οὐχέτι τοιοῦτοι, &XA' οἵον xoi 


uUnier, sieut Lucifer precipites eadunt. Talis ergo 
&cal2 isia coloamna eit ardnum boni fastigium, e£ qui 
per ipsam sursnm progrediuntur multis nisibus ad 
virtutis fastigium veniont, quasi abrupto vita: durzeiti- 
nere et diffieilibas aditibus dirempto; deorsam vero 
ex ipsa in przeeps volutati, inter quos eorum qui 
altissimo Deo adbzrent nullus ,projicitur , lapsu 
gravi io tartari abyssum rount. 


4. Mons quoque columna ista, unde venit auxi- 
linm a Deo illi qui co oculos erigit, in qua ut super 
monte aliquo eum patriarcba filiam immolat suum 
purus, qui sic suavia Deo afferre dignus est habi- 
tu. 

5. Conspicitar et isto in monte malus, qui i in anima 
plantatus nunquam homínis navem extra spirituale 
aerriculam circumferrí et jactari sinet, quandiu 
Aut faventibus, aut adversis ventís per vite mare 
navigat. 


6. Tamulus i«te virtutis signüm babet, cujus ex 
adverso qui stant nunquam a pietate declinabunt ; 
qui, si errans a recta secundum Yationem via 
declinaverit, aut desrs alto depressus fuerit, non 
erit sicut montes el colles qux secundum Scriptu- 
ram humiliantur. 

1. Gazophylacium columna illa in. supernís tuto 


χατὰλ Σίμωνα χατωχάρα στρέφοντα:, xal τὸ χεῖρον 
ὥς ti, ἑωσφόρον χαταῤῥικτούμενον τάττονται. Το:- 
αὗτη τε οὖν χλίµαξ ὁ τοιοῦτος « στύλος, » xai ἄχρα 
δὲ χορυφῇ ἀγαθοῦ. Καὶ οἱ Ex' αὐτὴν ἀνάναι µελε- 
τήσαντες ἀναῤῥιχῶνται εἰς τὸ τῆς ἀρετῆς ἄχρον, ὡς 
διὰ τραχείας ὁδοῦ τῆς kv βίῳ σχληρῷ, xai fic πολὺ 
τὸ ἄναντες . οἱ δ αὖ χαταχυλιόμενοι ἐξ αὐτῆς, οἷς 
prie συγχαταδαίη τῶν ὅσοι τῷ ὑφίστῳ θεῷ ἓπι- 
γράφονται, εὐπετῶς εἰς ταρτάρου χάσμα χατολισθα(- 
νουσιν. 

ὅ. « "Opoz s καὶ ὁ « στύλος e» οὗτος, ὅθεν fj 0s6- 
θεν fixe: βοήθεια τῷ ἐχεῖσε τοὺς ὀφθαλμοὺς αἵροντι, 
kv ᾧ xa ὡς ἐν EÀ τῶν ὀρέων θυσιάζει πατριαρχι- 


B xi; τὸν ἓν Exovip παῖδα ὁ xafaphc, «καὶ Ἠξιωμένος 


οὕτω χαλλιερεῖν τῷ θεῷ. 

ε’. θεωρεῖται xal τις « ἰστὸς» ἐπὶ τοῦ τοιούτου 
ὄρους, 0; ἑνχκοληφθείς ποτε εἰς ὀνχὴ», οὐκ ἂν τὸ 
xav' ἄνλρωπον σχάφος ὠφελείας ἔξω ἀφήῆσει φἑρε- 
σθαι, xal ὅποι τύχοι πλάξεσθαι, ὅτε τὸν ἑαυτοῦ 
τρόπον ἐξ οὐρίων ἢ xal ἄλλως τὴν τοῦ βίον διαθέεε 
θάλασσαν. 

ς’. « Βουνὸς » οὗτος, τὴν τῆς ἀρετῆς ἔχων ση- 
µαίαν, ἣν oóx ἔαθ ὅπως οὖκ εὐλαθηθήσονται οἱ 
ἀντιχείμενοι' ὃς, cei πλαχιάσας παρεγχλιθείη τοῦ 
χατὰ λόγον ὁρθίου, 3) xai συν.ζήαας ὑποχαταθαίη 
τοῦ ὄφους, οὐχ ἂν διαφἑροι ὀρέων τε xal βουνῶν. ἃ 
ταπεινοῦνται χαὶ χατὰ τὴν Γραφἡν. 

C. «Γακοφυλάχιον 6 στύλος » οὗτος, ὑπερανῳ- 


eedíüicatum et ab infimis segregatum, nec insidiis QC χισμένον ἀσφαλῶς xal ἀναχεχωρηχὸς τῶν χάτω, xal 


et loco accessum, in quo spiritualis thesaurus rc- 
conditur, virtus, cujus pretium omnia superat ; qui 
apud Deum coacervatir, secundum Scripturam, et 
in illius thesauris obsigillatur. 

8. Nidum videmus, in quo cibis paseuntur aposto- 
licis viri aerii, desuper volantes, et multis passe- 
ribus cantu salutari meliores. 


9. Turris fortitudinis ista coram inimico fortis- 
simo, qui bellicas machinas contra tales ad- 
ducit ad ruinam. Sit liee turris ex veritatis augu- 
laribus composita et in virtutem stabilita fiat ele- 
pbaptina turris, qua delectatur qui divina amat, non 
sane ut in turri Chalane moriatur frustra contra 

: ecelum zdific.ta , nec ut. flat in elevationem illius 
qui neglecta mortis meditatione superbus, deinde 
jn mortem transiit, 


οὐκ εὐεπιθούλευτον, ἔνθα ὁ χατὰ πνεῦμα θησαυρὲς 
καμειουχεῖται, ἡ ἀρετὴ, ἧς οὐκ ἄξιον ἅπαν siyvov: 
ὃς δὴ χαὶ ουνΏχται πχρὰ τῷ θεῷ κατὰ τὸν εἰπόντα, 
xaX ἑσφράγ'σται ἓν τοῖς αὐτοῦ θησαυροῖς. 

1. «Νοσσιὰ » «b βλεξόμενον τοῦτο, ἐν f] ἑχτρέ- 
φονται ἀποστολικῶς οἱ αἰθεροθάμονες, καὶ εἰς τὰ 
ἄνω πτητιχοὶ, xai πολλῶν στρουθίων χατὰ τὴν σω- 
τηριώδη φωνὴν διαφέροντες. 

ϐ’. « Πύργος οὗτος ἰσχύος » ἀπὸ προσώπου ἐχθροῦ, 
τοῦ δεινοῦ πολαμιστοῦ, ὃς μηχανώμενος ἐλεπύλεις 
τοῖς τοιούτοις ἑπάγει πρὸς ὄὕλεθρον πυργηρούµενος. 
Γένοιτο δὲ πύργον ἰσχύος εἶναι τοῦτον, ἐξ ἀχρογώ- 
νων ἁληθείας συγχροτηθέντα εἰς τὸ στεὀῤὸν, xal 
συντετελεσμένον εἰς ἀρετῆν * εἴτε xa « βάριν ἑλε- 
φαντίνην, » ἐξ οἵων εὐφραίνεται ὁ τὰ θεῖα φιλόχα- 
λος οὗ μὴν εἰς πύργον ἀποτελευτηθῆναι « χαλάνης,» 
µάτην τεθεμελιωμένον χατὰ τοῦ οὐρανοῦ, μηδὲ 


γενέσθαι κατὰ «b ὕψωμα τοῦ φαύλως « τὴν φιλοσοφίαν θανάτου µελέτη)» παραχηχοότος, ὃς ἑαυτὸν 


ὑψώσας, εἶτα εἰς θάνατον χατεπήδησεν., 

10. Non solum turris fortitudinis et locus refugii 
salutaris columna illa, sed et urbs inunita , nec so- 
lum euper montem sita, quz: omnium patens oculis 
«bscondi non potest, sed et ad ccelum pertingeus 
pro altitudine qua eminet, ita ut vocare liceat caeli- 
colam eum qui super ea habitat. 


41. Si ob verborum significationis sfflnitatem, in 
idem adducimus στήλη et στύλος, fortitudinis sta- 
Wa recte dicitur qui super columna isla stat. 


v. Οὐ µόνον δὲ « πύργος ἰσχύος ». xal « χρησφύ- 
γετόν» τι σωτήριον ὁ « ατύλος » οὗτος, ἀλλὰ xal 
ε πόλις ὀχυρὰ, » xal αὕτη οὗ µόνον ἑπάνω ὅρους 
κειµένη, xat ofa pi ἔχειν χρύπτεσθαι διὰ τὸ 
ἄποπτον, ἀλλὰ xal οὑρανομήχης διὰ τὸ κατ) αὐτὴν 
θεωρούµεν.ν Όψος, ὡς εἶναι προσφυὲς εἰπεῖν καὶ οὗ- 
ρανοπολίτην τὸν περὶ αὐτὴν εἱλούμενον. 

ια’. El χαὶ διὰ τὸ ὃν σηµασίᾳ συγγενὲς τῶν ῥη- 
µάτων εἰς ταυσὸν τῇ «€ στήλῃ » τὸν εστύλον» τοῦτον 
ἁγάγωμεν, ῥηθείη ἂν καὶ « καρτερίας ἀνδριὰς » 6 
ἐπὶ κ στήλης» ταύτης eepopsvoc 


$31 


c). «Τόπος» τις « 6 στύλος » οὗτος «πυρσοῦ » ΛΑ 


τοῖς E) ζάλη πλέουσι τε)εφανῆς, φῶς ἔσω φέρων τὸν 
μετὰ τοῦ Δαυῖδ ψφάλλοντα, λύχνον τοῖς ποσὶν αὐτοῦ 
τὸν θεῖζον εἶναι vópov, χαὶ φῶς ταῖς τρίδοις αὐτοῦ, 
xai τῷ Πατρὶ τῶν φώτων ἐγγίζοντα, χαὶ φωτὶ τῷ 
Ex φύσεως τὸ ἐχεῖθεν προσλαμθάνοντα φῶ»;. 

tr. Αναῤῥιπίζων δέ τις ἐνταῦθα τὸ τοῦ νοήματος 
ζώπυρον, xai προσανάπτων τὴν φωτηφάνειαν, xal 
« στύλον πυρὸς » τοῦτον τηλαυγΏ προσερεῖ « στύλον » 
διὰ τὸ ὑφηλόν' « πυρσὸν » διὰ τὸ εἰς θεὸν λειτουρ- 
γιχὸν τοῦ ἓν αὐτῷ στεγοµένου πνευματικοῦ ἀνδρύς" 
A1l χορηχεῖ τὴν ὕλην τοῦ νοήµατος ὁ Aavt?, 

εδ. Εἰδὲ προσεπαυξάνων τὸ « στυλιτιχὸν » φῶς xal 
εἰς Έλιον ἀναγάγῃ co, ἓν ᾧ τίθησι τὸ ἑαυτοῦ σκή- 
νωµα ὁ Ὕψιστος Evowüv αὐτῷ χαὶ ἑἐμπεριπατῶν, 
τότε δὴ χαὶ εἰς « ἡλίου οἵχον » θήσει τὸν « στύλον » 
τοῦτον σεμνότερον, περ ὁ τὰ τῆς µαθῄσεως φιλο- 
7670 ὑποτίθησι τὸν αἰσθητὸν θεωρῶν ἥλιον’ ὃς δὴ 
$ xa0* ἡμᾶς οὗτος ἥλιος ἄδυτος μὲν οὐδ' αὐτὸς ἔσται, 
δλλὰ γνώσεταί ποτε τὴν δύσιν αὐτοῦ. Φωσφορῇῄσει 
tk ἄλλως οὗ χατὰ τὸν πρὸς αἴσθησιν Ίλιον, ἀλλὰ xal 
ἄνω φερόµενος ὑπὲρ γῆς λάμψει τῷ τῶν ἔργων φωτὶ 
εὐαγγελιχῶς ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων φἀνότατα, 
yai ὑπὸ γῆν δὲ τῷ φαινομένῳ δίσχῳ δύσας, xal τῷ 
:άφῳ χατασχιασθεὶς, τὰς τῶν ἀγαθουρχιῶν ἀκτῖνας 
ἀφήσει περιλάμπειν οὐδὲν ἧττον τὴν γῆν, ἵνα τούτῳ 
τῷ τρὀπῳ ἀπελάσος τὴν τῆς λήθης νύχτα, φῶς 
ἀγαθῆς μνημοσύνης ἀἱθριάζῃ αἰώνιον, ὅ τι καὶ φῶς 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


259 

12. Columna ista flammam longe navigantibus in 
marí prebet, lumen intus ferens, euin qui eum Da- 
vid psallit : Lucernam pedibus ejus, legem divinam 
et lumen semitis ejus ; et Patri luminum appropin- 
qnantem et lumini quod e natura habet lumen a 
Deo sibi adjungentem. 

13. Inde excitans aliquis cogitationls ignes cinere 
obrutos et illuminans columnam ignis de longinquo 
refulgentem dicet ἀτύλον ob clevationem ; ignem 
vero ad signum oh publicam ad Deum orationem 
ejus qui ibi includitur spiritalis viri; et meditatio- 
nis materiam przbet David. 

44. Si vero auctum quis columnz lumen in so- 
lem adducat eo ubi tabernaculum suum posuit Al- 
tissimus, inhabitans, tunc et solis domum repntabit 
columnam illam venerabiliorem quam sensibilem 
solem quem discipulus plhilosophix studens inferio- 
rem aestimat: siquidem sol noster inaccessibilís 
non erit, sed occasum cognoscet. Nou vero lucem 
spargel secundum sensibilem solem , sed sursum e 
terra exaltatus operum splendore per evangelicum 
lumen coram hominibus lucente, et sub terra solis 
radiantis more occidit, in tumulo sepultus bouorum 
operum radios non minus quam viveus rutilantes 
emittet, ut hoc modo oblivionis nocte fugata bous 
recordationis lucem spargat eternam, qus lux iis 
qui vere sunt Justi, diem illam faciat in ceterni diej 
imitationem, seque et diei et lucis (ilium ostendens. 


διχαίοις διαπαντὸς, xal ἁδιάδοχον ταύτην ἡμέραν ποιῇ τῆς ἐχεῖ αἰωνιζούσης ἀντίμιμον, δειχνύων xal 


οὕτω: μέρας εἶναι υἱὸς xal φωτός. . 


εε’. 05 µόνον δὲ τοιοῦτος οἶχος « ὁ στύλος » οὗτος, C 


ἀλλὰ τὸ σεµνότατον xal οἶχος « τοῦ τῆς διχαιοσύ- 
νης ἡλίου, » Θεοῦ, ὅτι χαὶ « προσευχῆς οἶχος * » ὡς, 
£lye ph τοῦτο, σπῄήλαιον ἄν τινος εἴη φυχολῃστοῦ, 
3 τρώγλη ἀσπίδος, 3 δράχοντος φωλεός' ὥσπερ xai 
φερέοιχον μὲν εἰς v) πᾶν περιέχοι ἂν ἔνδον, ἐὰν 
ὑγρότερον διαθ.οἵ ἐχεῖνος, µάργαρον δὲ, ἐὰν στεγα- 
νώτερον διατεθειµένος, χαὶ εἰς φωτοφανὲς δισσχευα- 
σµένος. χαθάπερ Ev ἑλύτρῳ τούτῳ περ:έχοιτο. 

ες’. Ki. δὲ εἰς τοιούτους τιµίους olxouc ταχτέον 
τὸν « στύλον, » οὖχκ ἂν φανείη ἁπᾷδον, ἀλλὰ xz 
pila σύμφωνον, καὶ « ἀπασῶν ἀρετῶν τῶν θειοτέ- 
(tv » προσειπεῖν αὐτὸν «€ οἰκήτοβα"  ἔνθα εὔθετον 
φάναε, καὶ ὡς οὗτος μὲν οἷα και efc vt μονώροφον λο- 
γισθήσεται σχήνωµα, ὁ δὲ ἐπ αὐτῷ δεύτερος ὄροφος 
λεχθοίη ἂν ὁ ὑπὲρ πάντα ὄροφον οὐρανὸς, εἰς ὃν kv- 
. τεῦθεν ὁ ἀσκητὴς ἀναθαίνει, ἀπὸ δόξης µεταθαίνων 
εἰς δόξαν, ἐφ' ὃν xat ὁ Κύριος ὑψοῖσθαι Φάλλεται, 
οὗ δόξα ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν. Καὶ µαχάριος ὁ τοιού- 
κους οἴχους ἐπιζητῶν, xal μὴ τοὺς χάτω xat πεδι- 
νοὺςι, οἵπερ, ὅσῳ ἂν ἐπαρθῶτιν ὑφούμενοι, ἐς τόσον 
τὸ &v ἡμῖν ἑλέγχουσι ταπεινόν. "Act γὰρ ὑπερχορυ- 
φοῦνται ἡμῶν χαὶ ἔστιν εἰπεῖν, ὡς ἀνάδασις πᾶσα 
οἰχοδομῆς ὑπερήφανος, xal ὀρόφωσις fj Ex τῶν τῆς 
γῆς, οὐδὲν ἁλλ᾽ fj χαθείρξεις τεχνῶνταί τινας καὶ 
οἷον ἐνταφιασμοὺς, ἄλλως ἑἐπονομαζομένους εύφη- 
µότερον εἰς οἴκους xal προδόµους xal δέµους χαὶ 
μέγαρα καὶ τοιαύτην πρλυωνυµίαν περίεργο» ἃ δἡ 
τις πάντα συνελὼν, εὐστο[ώτερον ζώντων τάφους 


κ 

15. Non solum vero talis domus columna iila, 
sed quod majus, justitiz solis, Dei, quia et oratio» 
nis domus ; sin. minus, diaboli ipsius esset antrum 
aut aspidis spelunca, aut draconis latibulum ; ita 
ut limacis domum bajulantis more intus ad omne 
adbizxreat, οἱ humorem vitz ille bauserit ; marga- 
rite vero more, si arctius et ad fulgorem late spar- 
gendum dispositus ibi iucludatur. 


10. Si vero in. venerabilium domorum atriis sta- 
tuenda sit columna, non apparebit dissuna, sed ma- 
xime consona, et omnium virtutum divinarum dice- 
mus sociam; et bene illa tabernaculum unico tecto 
consistens reputabitur, secundum super ipsam vero 
tectum coelum dicetur excelsum, ad quod &sceia 
ascensionem facit de gloria in gloriam transiens, in 
quo exaltari Deus psallitur, cujus gloria super οι» 
nem terram. EL beatus qui tales domos quarit, neo 
inferiores el terrestres, qux quanto aliius elevan- 
tur tanto humilitatem nosiram magis exprobraut. 
Semper enim supra nos ascendunt, et dicere licet 
quod iu altum constructio omnis eJificalionis ma- 
guillca fastigiumque ubique terrarum nihil aliud - 
sunt quam carceres et sepulture, lenioribus appel- 
late nominibus ut porticuuin, palatiorura et fastug- 
sis vocabulis ; quze omuia complectens melius viva- 
rum tumulos vocarit aliquis secundam Scripturam 
dicentem : Domus eorum sepulchra eorum ; nec in 
perpetuum, sed pro tempore ut plurimum bresi 


?209 


EUSTATHIL THESSALGNICENSIS METROPOLIT.E 


24 


enim qualis futuram juxta tirmam spem remunera- Α yat τὸν ἀθλητὴν, τοῦ μαρτυρικοῦ χαταναιδευόμεναι 


sionem meliebantur. Qui coutra incorporcos spiritus 
lortem se gessit et pro immaterialibus se exercue- 
rat, carui et sanguini parcere nescivit. Voluit mar- 
tyr totum adeo lanceis üirmari corpus, ut per totum 
Christi stigmata portaret; quia vero non accidit, 
propter Dominicam imitationem de laterum pun- 
ctionibus gaudebat, gratumque ducebat si discipu- 
lus secundum magistrum, et secandum Dominum 
servus fleret. Gratiam se debere fatebatur monenti 
Nestori et tyrannieam iram magis incendenti et 
reditum ad Deum acceleranti. À quo magisterii pre- 
tium grato animo lanceis metiebatur gratias : discipli- 
nz remunerationem plagarum numero acceptam re- 
tulit. Si vero moriebatur , firmiter perseverans, 


αἵματος. ᾽Αντεμέτρει γὰρ tala ὁδύ.αις τὴν ἓν στα- 
θεραῖς ἑλ πίσιν ἁπό]ανσ.ν. 'O χχτὰ πνενµάτων ἁσάρ- 
xtov ἀνδρισάμενος, xai ὡς εἰς ἁΌλίαν ἐκπονησάμε- 
vog ἑαυτὸν, οὐκ εἶχε σαρχὸς καὶ αἵματος φείδεσθαι. 
Ἔθελεν à µάρτυς xoi τὸ πᾶν σῶμα πυκασθῆναε 
λόγχαις τοιαύταις, ὡς ἂν διόλου φέροι τὰ τοῦ Χρι- 
στοῦ στίγματα ὅτι δὲ αὖχ ἐγίνετο, ἔχχιρε τῷ δε- 
σποτιχῷ µιµήµατι tol; χατά πλευρᾶς νύγμασι, xat 
ἀγαπησὸν ἔλεγεν, εἰ ὁ µαθττὴς κατὰ τὸν διδάσχαλον, 
καὶ ὅ οἰχέτης κατὰ τὸν δεσπότην γένηται. Xápw 
ὠμολόχει τῷ καταμεμηνυχότι Νέστορι, xat τὸν τυ- 
ραννιχὸν εἰς πλέον θυμὸν ὑπανάψαντι, xal ταχύ- 
ναντι τὴν εἷς θεὸν ἀνάλυσιν. Καὶ δίδακτρα ταῦτα 
πρὸς ἐχείνου λαθεῖν ἀνθωμολοχεῖτο πολλοῦ ἄξια. 


εται οἱ bonorum caput. Omnino oplabat servum D Ἐμέτρει ταῖς λόγχαις τὰς χάριτας Ἱρίθμει τὰς τῆς — 


Lupum, non de servitio in vita erubescere, sed 
animz salutaria conservare consilia. Et desiderium 
adeptus est, et secutus est sicut et. ille Initiatorem 
Nestorem, ut dominum servus, ita ut non morien- 
tes, sed potius in novara et sempiternam vitam vi- 
tam ordinati, invicem relinquerent, sed in paradiso 
una ου] θε puleliram conditionem nou respue- 
reut inter discipulum et magistrum, inter servi- 
tiun et dominantem'non erubescerent; imo ut disce- 
rent qui inentem ad divina applicant, sapientem virum 
non socios sibi adjungere dissimiles aut aliter illos 
αἱ amicitiam allicere. Demetrio ergo in Deo. amici 
erant et Nestor et servus Lupus, itaque idem ad 
Deum curriculum percurrentes stadium victores 
absolverunt, cujus finis vila in paradiso consoe 
clata. 


µαθήσεως ἁμοιθὰς ταῖς πληγαῖς. El δὲ καὶ θάνοε, 
χαρτερώτατα ἐπιμείνας, ἀλλά τοῦτ' fjv. αὐτῷ τῶν 
ἀγαθῶν τὸ χεφἀλαιον. ΗΌξατο πάντως, xai τὸν δοῦ- 
λον Λοῦπον μὴ χαταισχῦναι τὰ ἐν βίῳ δουλεύµατα, 
ἀλλὰ σωστικἁ ψυχῆς ἀναλαδέσθαι βουλεύματα. Καὶ 


᾿συνεπεράνθη καὶ ἐνταῦθα τὰ τῆς εὐχῆς, xal t&xo- 


λούθηχεν, ὥσπερ αὐτὸς τῷ μύστῃ Néctopt, οὕτω 
παὶ ἐχεῖνο; τῷ δεσπόζοντι’ ὡς ἂν μτδὲ θανόντες, 
μᾶλλον μὲν οὖν εἰς xatvovépav μεταταξάμενοι Qukv 
καὶ ἀπέραντον, ἀλλήλων λείποιντο, ἀλλ᾽ lv παρα- 
δείσου αυακηνωσάµενοι τόπῳ τὴν χαλὴν σχέσιν μὴ 
χαταισχύναιεν, τὴν τῆς µαθητείας ὁ διδασχόµενος., 
τὴν τῆς δουλείας ὁ δεσποζόµενος' xoi µάθοιεν xal 
ἐντεῦθεν οἱ τὸν νοῦν πρὸς τοῖς θείοις ἔχοντες, ὅτι 
σπουδαῖος &;hp οὖκ ἂν τοὺς ἀνομοίους προσεταιρί- 
ζοιτο, f| ἄλλως ἄγοι ἂν πρὸς οἰκείωσιν. Δημητρίῳ 


γοῦν θεοφιλεῖς σαν καὶ ὁ ἑταῖρος Νέστωρ καὶ ὁ δοῦλος Λοῦπος, διὸ καὶ ταυτὸν πέρας αὐτοῖς ἐξέδη 
τοῦ χατὰ θιὸν δρόµου, τὸ στάξιον πκητιχῶς ἐξανύσασιν, οὗ χατάντηµα fj bv παραδείσῳ συµδίω- 


σις. 

- 40. Si vero prodigiis diaciputum et servum pra- 
stabat athleta, abundantia in vita omnium bonorum, 
sic el post martyrium miraculorum caro hororata 
est οἱ sanguis cul incrementum post externa nutri- 
menta abunde datum est, regnum Dei non lieredi- 
tabunt. Caro autem martyrio laniata propter Deum, 
εἰ sanguis aqua ipstap ipsis ex ossibus effusus; αἱ 
cum Psalmista dicam, ipsa. et beate h:reditote po- 
tiebantar, εν nobis, juxta fidem dico, quotquot in 
ácta martyris animo. incumbimus, Simile procreant 
bouum. Quomodo antem non tardavit martyrís care 
ut terra fertilis et electa. qua boni germinis scimen 
accepit, sulcante apostolieoruim documentorum ara- 
(το, abundantet vero. manaute ex ipsa sudore et 
sanguiue irrigata, et his. ambobus propter Deum, et 
frequentium lancearum in(izionibus culta, tanquam 
vegetus et luxuriantibus undique segetibus ager, 
quomodo non tardavit, inquam, fructum nobis. sa- 
lutem metere volentibus afferre, siquidem et chla- 
mys super sanctum corpus illud expansa, et gratize 
qui ab eo defluit particeps, possidentibus sauctifi- 
catio fit? 


44. Aunulus athlet:a manum ornans, ejusdem 


p^. El 8k πλεονεκτεῖ τόν τε μαθητὴν τόν τε οἰχέ-- 
την τοῖς τεραστίοις ὁ ἀθλητὴς, φθόνος ἐν ζωῇ τῶν 
ὅλων ἀγαθῶν , οὕτω καὶ τῶν μετὰ μαρτυρίαν θαν- 
µάτων ἔχοντος. Σὰρᾷ τημελουμένη xal αἷμα πληθυ- 
νόµενον ταῖς ἔξωθεν διατραφῶν ἐπιῤῥοαϊς οὐκ ἂν 
χληρονομήσωσι βασιλείαν θεού. Xàp£ δὲ αὕτη µαρ- 
τυριχὴ σπαραχθεῖσα διὰ θεὺν, xal αἷμα τοῦτο ὡσεῖ 
ὕδωρ αὐτοῖς ὁστοῖς διεχχυθὰν, φαλμιχῶς εἰπεῖν, 
αὖτά τε τῆς μακαριστῆς κληρονομίας ἔτυχον, xat 


D ἡμῖν, πεποιθότως λέγω, τοῖς ὅσοι τὰ τοῦ μάρτυρος 


ἀμφιπονούμεθα, τὸ ὅμοιον χαταπράττονται ἀγαβόν. 
Πῶς δὲ οὐκ ἔμελλεν dj μαρτνυρικὴ σὰρξ οἷά τις y 
πίων καὶ ἐχλεκτὴ, τὴν μὲν τοῦ ἀγαθοῦ σπέρματος. 
ἤδη χαταθολὴν δεδεγµένη, ἁρότρου ἁνασχίσαντος 
τοῦ τῶν ἀποστολικῶν Διδασχαλιῶν, ἀρδευθεῖσα tk 
πλησµίῳ τῷ ἑἐξ αὐτῆς ἱδρῶτι xal αἵματι, xat ἀμφοῖ» 
ὑπὲρ Θεοῦ, τῇ δὲ τῶν συχνῶν δοράτων ἐμπήξει σχη- 
ματισθεῖαα ὡς εἰς δασὺ καὶ φρίσσον ἀδροῖς &vabpo- 
pal; ἀσταχύων λἠϊον, χαρποφορεῖν ἡμῖν σωτήριον 
συγκομισμὸν τοῖς δρέπεσθαι θέλονσιν, ὅπου xat χλα- 
pog τοῦ ἁγίου ἐκείνου καταπετασθεῖσα σώματος, 
καὶ τῆς ἐκεῖθον μετασχοῦσα χάριτος, τοῖς πρ»σερ- 
χομένοις ἀγίᾳσμα γίνεται; 

μα’. Καὶ δακτύλιος δὲ, ὁ τὴν ἀθλητικὴν χοσµήσας 








205 


LAUDATIO S. DEMETRII. 


206 


χεῖρα, τῆς αὐτῆς Ἱὐμοίρηχε χάριτος, ὃς ἔχει καὶ Α particeps fuit grati, et ipse suditorém in sui ad» 


αὐτὸς εἰς θαύμα τὸν ἀκροατὴν ἐφιστᾷν, πολλὰ 
παρασηµαινόµενον ἐν αὐτῷ ' ἓν μὲν, ὅτι σύμδολον 
ην τοῦ χαίρειν {ὸν ἀθλητὴν, ἐφ᾽ ofc πάσχων συνε- 
Ιιαρτύρει τῷ xal µεγίσιῳ xol πρωτίστῳ τῆς ἆλη- 
θείας µάρτυρι. ᾽Αμέλει οὐδὲ ἓν αὐτοῖ; τοῖς ἄθλοις 
τὸν τῆς χειρὸς κόσμον ῥίψας &réOtto, ἀλλά τῇ ἑντὸς 
χαρμονη τὴν ἑντὸς προέφαινε. Καὶ Σχρην οὕτως 
ἐαντὸν διαθέσθαι τὸν ἑφ) ol, οἱ πολλοὶ µεταπίπτουσιν 
αὑτὸν ἀπατάσειστον µέγοντα. Ei γὰρ πολλοῖς τῶν 
ἀνέχαθεν, γενναιοφύχων μὲν, Έξω δὲ θυραυλούντων 
τῆς καθ) ἡμᾶς epa; αὑλῆς, Ίρεόσχε γενδμένοις πρὸς 
αὐτοῖς col; δεινοτάτοις, Cte ποτὰ καὶ συνέπεσον, ph 
ὅτι Tk δάχρυον κατενεγχεῖν, 3) παρξιὰν ἀμύξαι, f 
στόµα πρὸς γοερὸν λόγον &volEa:, 1$ τὸ {λαρὸν ἀ μεῖ- 


φαι τὶς ὄψεως, ἀλλὰ χοσμηθῆναι, Σαθάπερ ἐπὶ νυµ- B 


φῶνος, «Gi χαταστῆηδαι τὴν duyhv μὲν εἰς χαρτε- 
ρίαν, τὸ copa δὲ εἰς εὑπρέπειαν, χαὶ οὕτω παρα- 
6.ηθῆναι τοῖς φοθεροῖς ΄ τῷ παντὶ πλξον ἔδει χαί- 
Ροντα χαθυποδῦναι τὰ παρ) ἀνθρώποις δεινὰ ὑτὲρ 
θεού τὸν εἰς τὸ τῆς τρυφΏς χωρίον ἀπαίρειν μέλλοντα. 
ἓν μὲν 6h τοῦτο τοῦ δαχτυλίου σεμνὸν, οὗ «κατὰ τὸ 
παἰγνιον τοῦ τὸν Γύγην χρύπτοντος ὡς ἓν σχιᾷ, xai 
ἐξαφανίζοντος, xal αὖθις ἐχραίνοντος, ἁλλ᾽ ὥσπερ 
ἂν δαχτύλιος τοιοῦτος αὑτός τὲ ἐἑχλάμποι, xal µά- 
λιστα οἷς θεόθεν τερατουργεῖν δεδυνάµωταιι xal τὸν 
φοροῦντα δὲ προεχφαίνοι τῇ αὑτῇ χάριτι. 

pB'. Συνανεφἀάνη δ᾽ ἐντεῦθεν χαὶ ἕτερον ὅμοιεν 
σέμνωµᾳ. Ἑνχῆ γὰρ νυμφενοµένη Bcip, χαὶ Ίδη ἁρ- 
µοττοµένη αὐτῷ, xat τῆς ἐχεῖσε γινοµένη παστάδος 
τῆς ἀχαταλύτου, ἣν ὁ καθαρώτατος μὲν τῶν φυχῶν 
νυμφίος ἐπέταξεν, ἄγγελοι δὲ χαταπετάσαντες 
κοσμιώτατα συνεκρότησαν, χαλῶς ἂν εἰς αύμδο]ον 
ἀῤῥαδῶνος τοῦ κατὰ πνεῦμα τὸ τοιοῦτον φἐροι ἂν 
περιτεθειμένον δακτύλιον. El δὲ τῷ περιφερεῖ καὶ 
περ'ηγμένῳ τοῦ σχήματος xal τύπος τις ἣν στεφά- 
νου μαρτυριχοῦ, οὐχ ἂν εἴη οὐδὰ τοῦτο εἰς λόγον 
χάριν ἀξύμδολον, ὡς ἄξιον ὃν τῷ παντὶ ἑστεφα- 
νῶσθαι τὸν μάρτυρα, ou τύπος τὸ τοῦ δαχτυλίου 
στεφανοειδές. Εἴποι ὃ) ἄν τις, ὅτι xal σημεῖον αὐτὸς 
ὑπέγραφε τῆς ἐν φρουρᾷ περιστολῆς τε τοῦ ἆθλο- 
Φόρου xal χατασφίγξεως. ΊΤ]μιον δὲ τοῦ τοιούτου 
δαχτυλίου χα) dj ὡς εἰχὸς ἐγγεγλυμμένη σφραγὶς 
καὶ τὸ ἄλλως ἀξιωματικχὸν τοῦ φορήματος. Ὑπεδήλου 


miratiouem trahit, multis in ipso signatis : primum, . 
symbolum erat, indicans , quod gauderet atlileta , 
in quibus perpessus, martyrii cum maximo primos 
que veritatis teste parilceps erat. Sane in pralio 
manus ornamentum rejiciebàát, sed exteriori letitia 
intimam ostendebat. Sic ipsum disponi oportebat , 
in qü:bus plerique suceumbunt, inconcussum, St 
enim multis intet illos qui desupe* égregium anl- 
mum s5ofiiti sunt, licet extra sanctum Eeclesiam 
nostram vivant, maltis placuit in tertribilissima 
quando forte delàpsi sunt, ne lacrymam unam fun- 
"ere, aüt genam alterare, aut. os gementi verbo 
aperire, aut faciel fzetitiam Dinmutare, sed eXornaríi 
tanquam àd thalamüm , et animam jn patientia 
óbüirmari, corpus vero in habitus vultusque decore, 
et sic formidolosis comparari, a lortiori oportebat 
gaudettem pró Deo in terribilia ab hominibus iue 
mitti lormenta. eum qui in deliciarum locum jam- 
j^ m se extolli sperabat. Aliud quidem aunuli vene» 
randum signum, non juxia deliramentum annuli 
Gygem tanquam in umbra occultantis el ex oculis 
sabducentis, et iterum ad lucem reddentis, sed an» 
nulus talis illustrat, presertim. eos quibus a Deo 
prodigia faciendi data est potestas et gestantem 
eadem gratia ditat. 


42. Exinde memorabile aliud apparuit, Sponsa 
enim Deo anima, jam cum ipso uncta et indissolu» 


6 ilis hic thalami consors effecta quem purissimus 


snimaram sponsus ordinevit, angeli vero ornatissi- 
me disposuerunt, optime in arrhbarum symbolum 
secundum spiritum tali digitum indutum. annulo 
habet. Quod orbiculata forma et coronz martyris 
figuram exhibebat, non forsan absque dignitate in 
serinone erit, per coron: speciem annuli ind cans 
quam dignum sit omnimode coronari martyre: 
Dixerit aliquis et illo signum angusliarum in car- 
cere et strangulationis inscribi. Egregium vero an» 
nuli talis. et ut verosimile est iusculptum sigillum 
et alias gestatione dignum. Aperte significabant ista 
martyris dignitatem et divine gratie genuinum si- 
gillum, de quo nunquam gloriatur qui animaru n 
thesaurum rapit. Inde tanquam Dei digito, sic aa- 


yàp xal αὐτὰ τὸ μαρτυρικόν τε ἀξίωμα καὶ τὸ τῆς D pulo isto daemonice. catervae ejiciuntur, digito sane 


θείας ἑἐντεῦθεν χάριτος ἀνεπιβούλευτον ἐπισφρά.- 


hoc divino, nempe in Spiritus divini viripte. ο 


opa, ἧς οὐκ ἔστι χαταχαυχήσασθαι τὸν συλαγωγοῦντα τοὺς τῶν φυχῶν θησαυρούς. Ἐντεῦθεν ὥσπερ 
θεοῦ δαχτύλῳ, οὔτῳω δη xal τῷ δαχτυλίῳ τούτῳ «ὔλα δαιμόνια ἐξελαύνονται, ὁαχτύλῳ μέντοι θείῳ καὶ 


αὐτὰ, ὄννάμει ὁπλονότι θείου Πνεύματος. 

pY. Ὡς δὲ οχεῦος, οὖπερ ἐντὸς ἀγαθόν τι στέγε- 
ται, οὐχ ἂν εἴη μὴ µέτοχον εἶναι τῆς εἴτε εὐωδίας 
ἐχείνου, εἴτε xal ἄλλης ἡστινοσοῦν ἀρετῆς, οὕτως 
οὐδὲ περίθληµα θεῖον, ὃποι ποτὲ μέρους τεθείη σώ- 
ματος, εἰς à θεὸς ἐνῴκησεν, ἔχοι ἂν μὴ τῆς τοῦ 
στεγοµένου µετέχειν χάριτος. Οὕτω τὰ ἱερὰ σιμιχίν- 
θια χάριτος θειοτέρας πέπλησται ' οὕτως ἁγίων mí- 
διλα τοὺς ἔξω ὑγιείας πλανωμµένου;, xal τριθοµέ- 
νους περὶ τραχυτέραν βίου ὁδὸν, εἰς τὸ χατὰ φύσιν 
χεῖον xai εὐθὺ imaváyouct* xol ῥακτηρίαι ἀνδρῶν 


45. Ut. vas in quo bonum quid recouditur, non 
potest quin tum suavis ejus odoris, tum alius cu- 
juslibet virtutis particeps »it, sic nec. potest iudu- 
mentum divinum, super quamcunque corporis in 
quo Deus inlabuavit partem appositum fuerit, quin 
graum particeps sil corporis quod tegebat. Sic sacra 
gemicinctia diviniore gratia repleta sunt; sic sau- 
ctorum calceamenta, 609 qui longe a sanitate errant 
et per asperioream vite viam trbulantur, in. pla.a 
secundum naturam et. recta reducunt; et virorum 





20] 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METRCPOLIT.£ 


208 


Beo sanctilicatorum virga , virtuüs virgas funt. Ca- A ὡσιωμένων Θεῷ οὕτω δυνάµεως ῥάδδοι γίνονται. 


piti sancto fuit opertorium : quod quidem quz se- 
eundum bomines sunt perdidit; quod vero mansit 
prodigia faciendi abuudantiam protegit et servat. 
Sauctum corpus induit melota; et dum ad Deum 
ascendit iste, ipsa reuovatur, plura quam.viventem 
miracula edens, eo quod pulelirum nequaquam de- 
discit quod semel didieit. Martyris annulum tollens 
talis sermo ex athleta corpore, miraculis abundare 
facit ; ut sicut digitus cireumdatus, sio et annulus 
rircumdans conmunicatione prodigia operetur, Et 
chlamyda per eadem pelchra ducit, Deo per omnia 
talia mira facere danie, utpote qui in. sauetis suis 
mirabilis prodigia facit, et virtutes awltiplicat. Aut 
quomodo aliter chblamys anima carens energiam 
ceutra morbos possideret aut alia eperaretur mira; 
inter alia amnem quem furentem reddidit tempe- 
stas, el fluctus ull exundantes sedatos placaret, et 
divisione seiuderet ita ut facilem inveniret viam 
qui hanc in viz tutamen duxit, siccis calceamentis 
uitra trajectus ? 


Κεφαλὴ» ὁσίαν ἑχάλνψε σκέπασµα ' xal αὐτὴ μὲν 
ἀφῆκε τὰ χατ᾽ ἀνθρώπους, vb δὲ παρ) absol; μεῖναν 
τὴν τῆς θαυματουργίας ἀποῤῥοὴν στέχει καὶ αυντη- 
pst. ᾽Αμπέχει σῶὤμα ὅσιον µηλωτή * καὶ ἐπειδὶὸ εἰς 
θεὸν ἐχεῖνος ἀνέλθοι, αὐτὰ νεανιεύεται, πλοίω τοῦ 
ζῶντος ποιεῖν θαυμάσια, ὡσείπερ τὸ χαλὺν οὐχέτι 
ἀπέμαθεν, ἐπεὶ ἔμαθεν. Ὁ τοιοῦτος λάγος xal τὸν 
τοῦ μάρτυρος δαχτύλιον ἀπαγατὼν ce) ἀθλητικοῦ 
σώματος, πλεονάξειν ποιεῖ ἐν τοῖς θαύμασιν * ἵνα, 
ὥσπερ δάχτυλος ὁ περιχείµενος, οὕτω xat δακτύλιος 
ὁ περὶ αὐτὸν ὡς ἐν µεταδόσει ἑνεργοίη τεράστια. 
Καὶ τὴν χλαμύδα δὲ διὰ τοῦ αὐτοῦ ἄγει χαλοῦ, θεοῦ 
πάντως xal τὰ τοιαῦτα τερατουρχεῖσθαι διδόντος, 
τοῦ ἑνδοξαξομένου τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ, xal ποιοῦντος 


B τέρατα, καὶ δυνάμεις πληθύνοντος, Ἡ πῶς ἄλλως 


χλαμὺς ὄφυχος τὸ ἐνεργὸν χατὰ παθῶν φέροιτο ἂν 
3$ xai ἑτέρως ἐργάξοιτο τέρατα, τά τε ἄλλα, xai 
ποταμὸν δὲ ὑθριστὴν, elc ὁ χειμὼν αὐτὸν ἑξέμαι.ε, 
xai πελάγια δὲ πλατυνόµενα πολλῷ τῷ ῥεύματι σω- 
Φρονίζουσα, xai διχοτομοῦσα εἰς διάστασιν, ὡς ἂν 


ῥᾳδίαν εΌροι διάδασιν ὁ ταύτην elg φυλαχτήριον ἑφόδιον φέρων, στεγανοῖς πεδίλοις τῆς ἀντιπέραν ve 


νόµενος; 

44. Ληπι]αν iste, pretiosam €erle materie, per 
quam Tex figuris abundaus Deum et divina signifi- 
éanter exprimit , ea et erbiculari forma divinisei- 
marum virtutum indicat coronam qua atbletam re- 
dimit quasi coronans, et contraelionem angustias- 
que manifestai/quas in vita sustinuit, non extra 
rationem erráns nee dissolutus et intemperate vo- 


pl. Ὁ δακτύλιος οὗτος, τιµέας δήπουθεν τυγχά- 
νων Dine, δι’ fic ὁ ἐν τύπῳ νόμος Θεόν τε καὶ τὰ 
θεῖα συμθολογραφεῖ, ταύτῃ τε xal τῷ χυχλοτερῶς 
ἐσχηματίσθαι τὸν χύχλον ' χαθυπέγραφε τῶν θειοτά- 
των ἀρετῶν, ὃς τὸν ἀθλητὴν ἑναπέλαδεν, αἷον στε- 
φανωσάµενος, xai τὴν συνοχΏν δὲ παρεδ/λου xal 
τὸν σφιγμὸν, ὃν διὰ βίου ὑπέμενεν * οὐχ ἔξω λοχι- 


tutus οἱ mollis, sed seeum recogitans , sstrictus et € σμοῦ πλανώμενος, οὐδὲ διακεχυµένος xal ῥεμδόμι- 


seipsum eomprimens centinensque a dilatatione in 
deliciis propter voluptatis terreutem, in quo stare 
nefas aliquem, qui nen per aretam Dei viam Inees- 
sit; quemadmodum nec in Fortmaatorum Josulis 
historiz commentum constituit illum qui ex Hespe- 
vig mari non Gadium arcta transmeavit, si per mi- 
nima maziima obiter elucidare oportet. 


45. Nova quidem ista οἱ qux sudiosorum mira- 
tionem cieant. Cum vero et in somuiis efeere mar- 
tyrem quicunque vivens fecerat contigerit, au- 
pliorem exigit stoporem. Jam non corporis pre- 
digiuin,.2ut corporis membri cujusdam a quo virtus 
'exiens mira eperaitur ; sed aliud. quid super oninia 
stópendum. Nec tamen novum, voleute Beo, illad. 
Si enim apostolorum umbra miracula operabontur, 
neque bec per semnia extra tantum prodigiorum 
modum cadunt (visionum enim diurnarum umbra 
sunt qua per somula flant); si dicere ausim um- 
bras tam divina et adeo firma. Quid euim adeo fir- 
inum et constans et probatum et nervosuim, qua 1 
quod e terra erigere se possit totus homo et molto 
erre oneratus, sicut de martyris visionibus f, 
prout prius disseminatus sermo docuit , in quibus 
ilte a terra tali visitatione dignos sustollit, aut nu- 
bium instar levium volare hi dicentur? Et si non 
secundum Paulum ad tertium coelum , sed. ad primi 


voe ἄνετα xai πλαδῶν, ἀλλὰ νοερῶς εἰς ἑαυτὺ» 
στρεφόµενος xal ἑστυμμένος xal συνΏλίδων ἑαυ- 
τὸν xal στενοχωρῶν τῷ iv θρύψει πλατύνεσθαι 
διὰ τὸν ἐχεῖ πλατυσμὸν τῆς τρυφῆς, Ἆς οὐκ ἔστιν 
ἑντὸς Ὑωνέσθαι τινὰ, μὴ διὰ τῆς ἐν θΘεῷ στενῆς 
ὀδεύσαντα * ὡς οὐδὲ Μαχάρων ἴήσοις ὁ τῆς ἱστορίας 
λόγος ἐγχαθιστᾷ τὸν ἐχ τῆς ἑσπερίας θαλάσστς ph 
διὰ τῆς Γαδείρων στενωτάτης ἐχπλεύσαντα, eU τι 
yeh σμικροτάτοὺς παραφῆναι τὰ μέγιστα. 

με. Καινὰ μὲν οὖν xal ταῦτα xol ola ἐχπλήττειν 
τὸν ὀρθῶς ἐπιδάλλοντα. Τὸ δὲ χαὶ ἓν ὀνείροις τὸν 
μάρτυρα ἑφιστάμενον καταπράττεσθαι, ὅσα xal 
ζῶν ἔποίησεν ἂν, ἔτι πλέον ἐθέλει θανµάζεσθαι. οὐ- 
Χέτι γὰρ σώματος τὸ θαῦμα, Ἡ τινος τῶν περὶ σῶμα, 
παρ) οὗ δύναμις ἐξερχομένη τερατουργεῖ * ἀλλ' ἔατιν 
ἄλλο τι τοῦτο παρὰ δόξαν θαυμάσιον. δη δὲ οὐδὲ 
τοῦτο καινὸν διὰ τὸ θεῖον βούλημα. Él. γὰρ ἀἁποστό- 
λων xal cxi ἑποίουν ἑξαίσια, «ttov ἂν οὐδὲ «τὰ 
xax' bvap ταῦτα ἔξω τοῦ τοιούτου τόπου τῶν θάυµα- 
τουργιῶν (αχιαὶ γάρ τινες τῶν Όπαρ τὰ ἐν ὀνείρα- 
et), εἰ δὴ καὶ τολµητέον, σχιὰς ἐνταῦθα λέγειν τὰ 
οὕτω θεῖα χαὶ στερεμνιώτατα. Holov γάρ τι οὕτως 
ὑφεστηκὸς xal στεῤβῥὸν xai πάχιον xal σθεναρὸν, 
ὡς τὸ xal χουφίζειν ix γῆς ὀννάμενον ὅλον ἄνθρω- 
TOv, καὶ τοῦτον ὡς τὰ πολλὰ σιδήροις ἀνδραχθέσι 
βαρυνόµενον, ὀπιῖαι αἱ ὁπτασίαι τοῦ μάρτυρος, ὡ; 
xal ἀνόπιν ὁ Ἀόγος ἐπιτρέχων ἑδίδασχεν, ἐν αἷς 
ἐχεῖνος τῆθεν ἀναλαμδάνει τοὺς ἠξιωμένους τοιαύ- 





209 


LAUDATIO S. 


DEMETRII. 21^ 


της ἐπισχοπῆς, ἡ xal ὡσεὶ νεφέλαι πἐτασθσι Ace A excelsa rapi confiden'er gloriarentur, ego intel- 


γθῄσονται ἂν xaX αὐτοί; Καὶ εἰ pi χατὰ Παὔῦλον εἰς 
ε»ἰτον οὐρανὸν, &X^' εἰς τὸ τοῦ πρώτου µετέωρον 
ἁρπάζεσθαι θαῤῥούντως ἂν αὐχῆσαιεν, o0; καὶ συν- 
νοοῦμαι, ὅπως τὴν χαρᾶν φόδῳ σύγχρατον ἔχουσι. 
Καίρουσι μὲν γὰρ, ol; ἁπανίστανται τῆς τῶν πολε- 
μέων vfq, xai τοῖς οἰκείοις ἑπανασώξονται * ταράτ- 
τονταε δὲ, ἱλιγγιῶντες πρὸς τὴν ἄνωθεν τοῖς κάτω 
ἐτάφεσιν τῆς ὄψεως. Καὶ ἡ μὲν χαρὰ θάλπουσα χου- 
φίζειν ἑλαφρίζουσα τοὺς τοιούτους δοχεῖ, φόδος δὲ 
συσιέλλων βαρύνειν, xal ὡς εἰς νέχρωσιν χαταῤῥι- 
ατεῖν αὐτοὺς βούλεται, ἀεροδατοῦντας μὲν xol περι- 
ηγητιχῶς vol; κατὰ γῆν ἐπιδάλλοντας, οὐχ ἔχοντας 
δὶ πιστεύειν τῷ τερανουργἡματι, ἀλλὰ περιεργαζο- 
µένους, εἰ xal πτερὰ τούτοις ἑπανεφύηδαν, "Occ δὲ 


ligo quare gaudium timore mistum habeat. Nam 
gaudent quidem, quod ab. inliicorum terra ábdu- 
cuntur et ad suos teverlunturt ; turbantur vero, 
propter magdam a rebus iefra visis altitudinem 
vertigine laborantes, Et gaudium quidem afficiens 
hos agiles viros elevare vidstur; timor vero pre. 
mens gravare et tanquam in mortem pracipitare 
eos conatur, per aera quidem discarrentes et deam- 
bvlando qu: flunt super terram iuspicientes, con- 
fidentiam vero de prodigio non habentes, sed in- 
quirentes num ipsis succrescant al:. Quoniam vcro 
non bzc metuendi et de prospero eventu trepidandi 
est locus, valde consentaneus est animz angor. 
Si enim in squam immittere se discipulo magno 


μὴ ταῦτα περίχεινται ὑποδεδιότας καὶ ὑφορωμένους B displicuit, fluctibus perterrite, quis temere in 


τὸ εὐδιάπτωτον, καὶ ἔχει πολὺ τὸ εὔλογον ἡ τοιαύτη 
Ψυχιχὴ συστολή. El γὰρ τὸ ὕδατι ἑαυτὸν ἑπαφεῖναι 


sera se [οἱ], qui aeré solidiorem aquam esse 
novit? 


ὄχνον ἐμποιεῖν οἵδε μαθητῇ ἑἐχείνῳ μεγάλῳ, κραδαινοµένῳ τοῖς κύμασι, slg ἂν εἴη ἀδτὴς χυδιστῶν ἀέριος, 


στερεμνιώτερον ὕδωρ ἀέρος εἶναι εἰδώς; 

µς’. Εἰοὶ &' àv τοῖς τοιούτοις xal διαφοραὶ τῷ 
µάρτυρι, ὡς ἂν τῷ οὕτω ποιχίλῳ σνναναμεμιγµένον 
εἴη τοῖς θαύμαδι καὶ «b ἐπίχαρι. Τοὺς μὲν γὰρ 
µετεώρους τῆς ἁλώσειος ὑπεξαγαγὼν, εἶτα περὶ γῆν 
τίθησι, xoi ἀφίησι πονεῖσθαι περὶ τὴν βάδισιν. Οὔ- 
τω γὰρ συμφέρει διέκρινε, μὴ ἀπονητὶ ἀποκατα» 
στῖναι τοῖς ἰδίοις, ἀλλὰ μόχθῳ τὴ» λοιπὴν σωτηρίαν 
πορίσασθαι, xaX ἐπιγνῶναι, ἐξ οἵων εἰς οἷα µετέπε- 
σον. Τοὺς δὲ διὰ πάσης ρμένους ἄγει τῆς μεταξὺ, 


xai τῆς τῶν βαρδάρων ἀναρβπάσας, οὐκ ἄλληνρ 


ἀφίησι πατῆσαι, ὅτι μὴ τὴν ἑαυτῶν, ὡς ἂν μηδενὺς 
πόνου γεύσώνται, ἀλλ Ev σταθμῷ τὴν οὕτω μακρὰν 
φορείαν µετρῄσωσιν ἄέριοι, ὡς εἰ xol kv θαλάσση 
ἁπρόσχοπα ναντιλλόμενοι. Πολλοὺς δὲ xxi τῷ ἑάν- 
τοῦ τεµένει tow ἐγχαθιστᾷ, ἵνα χἀνταῦθα πρὺ τῶν 
ἄλλων οἱ πατριῶται τοῦ θαύματος εἶεν µάρτνρι». 
"pi. Ὁ 6h τοιοῦτος, xal οὕτω κχατεξουσιάξων 
«Ὡς ἀερίας χύσεως, τἶνας οὖχ ἂν ῥᾳδίως, ὅθεν ἂν 
ἐπινεύσειε, ῥύσαιτο ; Πῶς δὲ οὐκ ἂν καὶ ἀνέμοις 
ἐπιτάξοι, xat αχηπτοϊῖς ἐπιτιμήσοι, xal θετοὺς δὲ, 
τοὺς μὲν ἀναστελεῖ καταγοµένους, ὅποι τε xal ὅτε 
ph τούτων χρεία, τοὺς δὲ καταῤῥήξει αἰτούμε- 
voc ; ὧν Dh πάντων εὐχταῖον χαθηγεῖσθαι ἡμῖν 
φροϊστάμενον «bv εὀὐεργετοῦντα ἐφ ἅπασιν, ὃς 


46. Sunt autem intalibus et diversitates in martyre, 
quasi hac varietate mistum fuerit prodigiis jucun- 
ditatis commodum. Etenim alios e captivitate ex- 
tractos supez terra deponit et molesto itinere fatigat. 
Sic enim opportunum judícavit non absque laboré 
redintegrari, se éum gravamine eos salvatum íri 
atque cognoscere qüánlopere lapsi sunt. Alios 
per quam elevatos ab omni intermedio et periculo 
barbarorum abducens laud alibi incidere sinit, ita 
ut nec proprium, nec quemlibet laborem gustent, 
sed uno saltü adeo longam viam ín aere conficiant, 
μὲ in nrarí absque impedimento navigantes. Multos 
vero et in isto templo suo statuit, ut ibi ante alios 
prodigii testes sint. 


41. Hic vlr suminus et super aereás regiones po- 
tesiatem habens, quosnam non faciliter quando volue- 
rit, eripiet? Quomodo non et ventis imperaret, fulgu- 
ribus comminaretur et imbres jani imminentes fuga: 
ret ubi et quando non sunt utiles, alias vero sollicitatus 
effunderei? Mis de causis optandum est ut uos 
gubernet qui omnibus benefacit, qui fertur quasi 
nando, super unguenta, nee noo super miracula, 


πελαγίζων ὥσπερ µύροις, οὕτω καὶ θαύμαδι, D οι totum orbem considerat et in omni dominationis 


xai πᾶσαν μὲν οἰχουμένην ἐπιδχεκτόμενος, xal lv 
παντι τόπῳ τῆς τοῦ θιεοῦ δεσκοτείας ὑμνούμε- 
vog, ἵνα ὁ τοῖς θείοις ἐπηκολουθηκὼς πρὀστάγµασι 
περιάγηται πανταχοῦ γῆς, xal συνςπαχκολουθοῦντα 
ἔχη τοῖς τοῦ Δεσπότου xat τὰ κατ αὐτὸν ἐγχώμια. 
µη. Τὴν ἑαντοῦ ταύτην φιλεῖ μάλιστα, καὶ àv- 
επίστροφος αὐτῆς οὐδὲ ἐν τοῖς βραχυτάτοις xata- 
λαμόβνεται. El δὶ Κύριος ἀγαπᾷ τὰς πύλας Σιὼν 
ὑπὲρ πάντα tà σχηνώµατα Ἰαχὼδ, καὶ εἰς οἰχεῖον 
σχήνωµα τὸ ἐχεῖ ἐγγράφεται, ἔχομεν xal ἡμεῖς ἐχεῖ- 
θεν παραποιῄσαντες προσαρµόσαι τῷ µάρτυρι τὴν 
ὁμοίαν ἐπὶ τῷ κατ αὐτὸν τούτῳ σχηνώµατι φι- 
λητικην σεμνότητα, χα) ὁ λόγος µέγα καταπλουτεῖ 


Dei loco celebratur, υἱ qui divinis obsecutus est 
mandatis ubique terrarum celebretur, et cum Do- 
ibini laudibus laudes suas habeat conjunetas, 


48. Istam suam przsertim amat, cujus fiegligons 
nec in minimis deprehenditur. Si vero diligit Domi- 
nus portas Sion super omnia tabernacula Jacob, 
et;iin proprio tabernaculo ibi habitat, nos quoque 
inde martyri similem transferamus erga istum ejus 
tabernaculum in5jestatem, et sermo rationi valde 
conformiter ditescit. Videt lovum in quo aliud 
quam evangelicum preceptum proponit, 


4» εὔλογον. 'Opà τὸν τόπον, iv ᾧ ἄλλον sp^mov ἡ τὺ εὐαγγελιχὸν ὑποτίθησι παράγγελµα. 


211 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METHROPOLIT /£ 


212 


49. hnmiscricordes in custodia illum asservave- A — p0'. Οἱ ἀνηλεεῖς ἐν φυλακῇ αὐτὸν ἐἑπ:σχέγαντο - 


runt, nec. panem esurienti dederunt, in Dei vero 
panem ipsum ligna mutarunt, sicut antea. sermone 
vidimus; nec sitienti potum dedere, imo omnem 
vitalem illus desuruxerunt. bumorem. Et veverabili3 
evadit hec cernens, quibus illustris lit. Propter 
»morem tolerat incgrcerationem per quam sicut lu- 
cerua sub modio positus, «aliquantum absconsus fuit , 
deinde apparuit orbemque totum illuminavit. Effundit 
illum balneum, ablutionis per sauguinem symbolum, 
effundunt et mansiones, ceelestem indiceantes came- 
ram ad quam per mariyrium pervenit, lb? vero 
tanquam uvam seipsum verz Salvatoris nostri Dei 
vitis consideraus, et jam maturam, jam vindemias 
jam quasi in torculari sstimat carceris clausuram, 


(t ex ipso fluentem sanguiuem mustum a tyrannice B 


irrueutibus haustum, quod et usque adliuc scaturire 
non cessat, corda hominum, ut cum Davide loqua- 
mur, lxtificaus, et ad fruendum invitans. Interfec- 
tores accusat sanguis ille, fideles vero delectat. Non 
enim sola sanguinis Abel vox de terra clamorem ad 
Altissimum effert, sed el martyris sauguis accusa- 
trice voce adversus tyrannum clamabat, nunc vero 
provocatrici voce clamat ad fidelis populi stuporeiu 
et venerationem et possessionem utpote mentis el 
corporis salutem producentem, 


50. Hzc et reliqua venerabilia, quorum si quis in» 


dicem inire vellet, libros componere cogeretur, in C 


patrig proteclorem mariyrem constiluun ; quam 
minime reliquit, nec de minimis corporis re- 
liquiis. Hoc nobis revelaveruut mysterium qui mar» 
tyris capulum foderunt ad reliquias intus recipien- 
das, aut, ad pretiosum thesaurum inveuiendum ; qui 
vero verecundiori timore repressi sunl, audieutes 
quod non nimis oportel sapere, εἰ sic Cessautes, 
illum Dei arcanum nec violabilem esse thesaurum 
didicerunt. Inde placet mihi magnanimum et vene- 
ratione dignum celebrare martyrem. Nam pulchrum 
quidem de manu ad manum multis trausmitti el 
reliquiarum divisjoue locis pluribus adesse et multis 
in locis disseminatos et abundanter effusos salutis 
fru.tus. producere, nec. angustiari 1 uno circum- 


xai ἄρτον μὲν πεινῶντι οὖχ ἔδωκαν, elg ἄρτον ài 
θεοῦ αὑτὸν ξύλα ἑνέδαλον, ὡς xaX ἀνόπιν τῷ λόγῳ 
τεθεωρήχαµεν * xaX οὐδὲ διφῶντα ἑπύτισαν, ἅπασαν 
δὲ τὴν ζωτικὴν ἀπήγαχγον τούτου ὑγρότητα. Καὶ 
σεμνύνεται, ταῦτα βλέπων, Eg! ofc ἑλλάμπεται. Φέ- 
ρει δι’ ἀγάπης xai τὴν κάθειρξιν, xa0' ἣν ὁποῖᾳ 
λόχνος ὑπὸ µόδιον τεθεὶς, τὴν εἰρχτὴν μικρὸν μὲν 
ἐχρύδη, εἶτα ἐξεφάνη, xal τῶν οἰχουμένην περιέ- 
λαμφε. ἀιαχέει αὐτὸν xal cb καθεῖρξαν λουτρὸν, 
ofa σύμδολον τοῦ δι αἵματος λούματος, xa: αἱ xa- 
µάραι, ὡς ὑπογράφασαι τὴν οὐρανίαν ἀγίδωσιν, εἰς 
ἣν διὰ τοῦ μαρτυρίον ἀνέδραμεν * ἐνταῦθα δὲ ὡς 
εἰς βότρυν ἑαυτὸν τῆς ἀληθινῆς ἀμπέλου τοῦ Σωτῖ- 
gos ἡμῶν θεοῦ θεωρῶν, xal αὐτὺν Ίδη πέπειρον. 
τότε εἰς τρυγητὴν ὡς εἰς ληνὸν ἀνάγει τὸ στεΓανὸν 
τῆς καθείρξεως, τὸ δὲ ἐξ αὐτοῦ αἷμα εἰς γλεῦχος 
τοῖς τυραννικῶς ἐπεισπεσοῦσιν ἐχπιεσθὲν, ὃ xal 
εἰσέτι βλύξειν οὐχ ἀνίησι, καρδίας ἀνθρώπων, 
Δαυϊτιχῶς εἰπεῖν, εὐφραϊῖνον, καὶ εἰς ἀπόλαυσιν 
προχαλούμενον, Αἷμα τοῦτο χατήγορον μὲν τῶν 
φονευτῶν, làapbv δὲ τοῖς πιστοῖς, O0 γὰρ µόνον 
φωνῇ τοῦ ᾿Αδελ αἵματος Υπύεν ἠφίει Botv πρὶς 
τὸν Ὕψιστον * ἀλλὰ καὶ αἷμα τοῦτο μαρτυρικὸν τότα 
μὲν ἐθόα χατὰ τοῦ τυράννου ἐγχλητιχῶς, νῦν à 
ἀλλὰ προχλητιχῶς τοῦ πιστοῦ λφοῦ χφὶ tl; ἔχπλη- 
ξιν, xal εἷς προσκύνησιν, χαὶ εἰς τὰ ἀπολαύειν dg 
πρὸς σωτηρίαν ψυχῆς τε χαὶ σώματος. 

— v. Ταῦτα δὴ xal τὰ λοιπὰ σεμνὰ, ὧν εἴ τις ἐθέ- 
λοι ποιεῖσθαι χατάλογον, ἀναγχάζοιτο ἂν βιδλιογρα- 
φεῖν, εἰς ἐπισχοπὴν τῆς πατρίδος ἐφέλχεται τὸν 
μάρτυρα * χαὶ οὐχ ἂν ἔχαι αὐτὴν μὴ ὅτι γε κατὰ τὸ 
ὅλον προλιπεῖν, ἀλλ᾽ οὐδὲ βραχντάτῳ λειψάνῳ τοῦ 
σώματος. Καὶ τοῦθ) ἡμῖν ἀπεχάλυψαν τὸ µυστἠρ.ον 
οἱ ἀνορύττοντες μὲν τὴν ἱερὰν μαρτυριχὴν λάρνακα 
ἐπὶ ἀναλίφει λειφάνου τινὸς, ταὐτὸν δὲ εἰπεῖν, ἐπὶ 
εὑρέσει πολυτιµήτου θησαυροῦ, χωλυθέντες δὲ φρι- 
χωδεστέροις Δείμασι, xal ἀχαψααντες μὴ σοφίζεσθαι 
περιττὰ, xal οὕτω παυσάµενοι, xal µαθόντες, elvat 
τοῦτον θησαυρὸν Θεοῦ ἄσυλον χαὶ ἀπόχρυφον. "Ev- 
Qa xai ἐπέρχεταί pot τὸ τοῦ μάρτυρος µεγαλοπρες 
πὲς xai φιλότίμον συλλογίσααθαι. Καλὸν μὲν γὰρ, 
γενέσθαι αὐτὺν πολλοῖς διαδόσιµον, καὶ µερισθῆναι 
τῇ τῶν ἀειφάνων κατατομῇ τόποις πλείοσι, καὶ σπα- 


scriplum; qui vero divino unguento consecra- D ρέντα πολλαχαῦ χαρποφορῆσαι πολύχοι τὰ σωτέ- 


tus est ubique distribuendus, et mandatum accepit 
ut quotquot reciperent ipsum salvaret, in integritate 
Qanere maluit, lotum intactumque continua inte- 
gritàte manere in medio omnium apud quos mar- 
tyrium perfecit profuturum ; nec solum qui in nullis 
 delicerel propriorum qua inartyrii sigillum stabili- 
vit, sed et superabundaret. Nihil ergo athlete 
eorporis cum defecit, εἰ sanguis ju aeternum 
permansit, el unguentum insuper additum est, 
usura eorum quà Deo [oneravit inarlyr rite 
retributa. Sj autem. atbletarum decem millia. qui 
sive Domini pradlia, sive exercitia pia sustinuerunt, 
»ua permiserunt membratim a reverenter resecanti- 
bus dividi et in salutem multimode thesaurizari, 


ρ-α, xal ph. ἑστεναχωρῆσθαι mspiyeyvpappévoy εἰς 
&v * 6 0 ἀλλὰ τῷ θείῳ pop ἀναθέμενας τὸν παντα- 
χοῦ μερισμὸν, xal σώζειν τοὺς ὑπυδεχομένους iv- 
τειλάµενος, αὐτὸς ἐν ἀχεραιότητι µένειν εἴλετο, 
xai ὁλομελῶς ἔχειν τῆς συνεχοῦς διαρτίας, καὶ µέ- 
νειν ἐντελῶς ἐπὶ πᾶσιν, olg την μαρτυρίαν ἤνυσεν * 
ἵνα μὴ µόνον μηδενὸς τῶν οἰχείων λείποιτα, ἅπερ i) 
της μαρτυρίας opa yis ἐθ:δαίωσεν, ἀλλὰ καὶ προα- 
επιμετροῖτό τι ἐκ περισσοῦ. Ούτα γοῦν τινα τοῦ 
ἀθλητ,κοῇ ἑλλέλειπται σώματος, καὶ τὸ αἷμα παρέ- 
μεινεν εἰς ἀένναον, xal τὸ μύρον δὲ καὶ αὑτὺ mpos- 
επιθέθλτται, τόχος οὗτος προσαποδοθεὶς, ὧν ὁ μάρ- 
τυς τῷ θεῳ ὃξδάνειχεν. Ei δὲ µυρίοι ἕτεροι τῶν τς 
Ἠθληχότων, τῶν τε ἠσχηχότων ἠνέσχοντο μελ:[υτὶ 








213 


LAUDATIO S. DEMETRIT. 


24 


παρὰ τῶν εὐσεθῶς χατατεµνόντων µεριξόµενοι, καὶ A partieulisque. min'mis ad benedictionem iis qui 


εἰς σωτηρίαν πο)νειδη 0ησαυριζάμενοι, χαὶ χατὰ 
μόρια 6b βραχύτατα εἰς εὐλογίαν τοῖς χαρπουµένοις 
κερμµατιζόµενοι, θέλησις ἑχείνων μὲν αὕτη * τοῦ δὲ 
ἡμετέρου μάρτυρος, μὴ] συντριθῆναί τι τῶν αὐτοῦ 1) 
δ,ασπασύΏναι, ἀλλὰ φυλάσσειν τὸν Ex φύσεως σύν- 
ὃ-σμον. Καὶ ἣν ἄρα σεµνότερονν διαπέµπεσθαι τὰ 
χαλὰ ὑπὸ τούτου, ὧς διά τινων ἁποστόλων, τοῦ 
μµύρου τε xal τοῦ αἵματος, περ αὐτὸν παρόντα 
σώματι διδόναι τὰ ζητυύμενα. Τοῦτο μὲν γὰρ ὁμι- 
λητιχώτερον, τὸ δὲ στέλλειν καὶ τὸ ἀξιωματιχὸν 
κ) εἴον ἔχει, χαὶ πρὸς µεγαλοπρέπειαν ἀπονένευκε * 
χαὶ τὸ τοῦ πόθου δὲ πὺρ ἐπὶ πλέον ἐχχαίει τοῖς φι- 


fructum inde consequentur. distribui, ista. quidem 
eorum voluntas; martyris vero nostri nec quidquatu 
comminui, nee membratim dividi, sed naturalem 
servare compagem. Et honestius sane erat bona 
de ipso ut de apostolis nonnullis exire tum unguento, 
tum sanguine, quam ipsum przsentem corpori dedis- 
se quzesita. Nam hoe quidem jucundius, ungueu:um 
vero sanguinemque emiuere majorem dignitatem 
habet, atque magnificum est, et desiderii ignis 
magis martyris amicos inflamma!; quippe qui mar- 
tyris tabernaculum diligere voluut et ejus atria. in- 
troire. 


λομάρτωσι», ὡς xai θέλειν ἀγαπᾷν αὐτοὺς τὸ μαρτυρικὸν τοῦτο σχήνωµε, καὶ ἐπιποθεῖν εἰς τὰς τούτου αὐλάς. 
να’. Καὶ [beo xai τοῦτο συλλαμθάνεται ἡμῖν τοῦ B — DJ. Et ecce a nobis concipitur sermo ille quem 


λόγου, ὃν ἓν καταρχῇ ἐθεωροῦμεν, ἐπιλέγοντες τῇ 


μαρτυριχῇ ΨυχΏ τὸ φιλότιμον, ἐξ οὗ xal ἡ µυρο- 


χεύµμων χάρις πεπόθηται, xai ζητηθεἶσα πρὸς θεοῦ 
δέδοται, xal fj τῆς φύσεω; ἁρμογὴ πεφίληται xal 


πεφι)οτίµηται, ᾧ δη συναναφαίνεται xal τὸ φιλό-. 


ατχτρι, xal τὸ μὴ θέλειν τὸν μάρτυρα, ὥσπερ ph 
κατὰ τὸ πᾶν, οὕτως οὐδὲ xatd τι τῶν μερῶν γενέ- 
σθαι λειπόπατριν, ἀλλ ἐπὶ χ-ρας µένειν διόλου, 
καθάπερ καὶ iwi σχήματος, xai αυντηρεῖν «b iy 
ἅπασι τέλειον. 

νβ’. οὐ μὴν ἀλλ᾽.εἰ xal οὕτω τὴν πατρίδα περι- 
ποιεῖται, χαὶ ἔστιν ὅλος αὑτῆς, ἀλλὰ φυλακτέον, µή- 
ποτε χα) πρὸς ἀγανάκτησιν ἡμεῖς αὐτὸν ἐρεθίσωμεν, 
μὲ τῆς πραότητος παράγωµεν, μὴ τοῦ ὑπερμαχεῖν 
φταραλύσωμεν. Ἔνεστιν olxvoc, « ἔστι δὲ χαὶ θυμὸς 
μέγας, ὃ δή τις εἶπεν ἑτέρωθι, Καὶ δεῖγμα τοῦ λό- 
ου πολέμου ἐχείνου στόµα πλατὺ ἐπεγχανὸν τῇ 
πόλει ταύτῃ ποτὲ, xal εἰς µάτην ἑἐξανοιχθέν * xal αὖ 
ατάλιν ἕτδρος πόλεμος ἄρδην ἐκθερίσα, y^aguphy 
οὕτω xol βαθὺ τῆς πόλεω; λἠϊῖον, ὡς μηδὲ βραχεῖαν 
ἁσταχυλογίαν ἐγχαταλελεῖφθχι αὐτῇ. "Exetvo οἶχτος, 
τοῦτο μαρτυριχοῦ προσώπου ἁποστοοφή ' συµµα- 
χίας ἐχεῖνο, τοῦτο ἐγχαταλείψεως. "Apa δὲ µάτην 
τῷ ἀθλονίχῳ f| τοῦτο fj ἐχεῖνο καταπἐέπραχτο; Πα- 
ῥραφρονῶν ἄν τις αὐτὸ xai λογίσχιτο. θεράποντας 
μὲν γὰρ θεοῦ τε xal ἑαυτοῦ ἑξευρίσχων ἡμᾶς xfjbe- 
ται ' xai καθάπου xoi μήτηρ ἀμφιπονουμένη ποθη- 
τὸν βρεφύλλιον, τὰς ἆνα.δεῖς µυίας ἀποσοδεῖ, ὡς ἄν 
γλυχὺς ὕπνος αὐτὸ ἀμφιχέοιτο, οὕτως αὐτὸς ἀπείρ- 
χει πάντα δεινὰ, χαὶ αὐτὰ τὰ σµιχρότατα, ὡς ἂν ἡδέως 
αὐτοὶ κχθεύδωμεν. Καὶ πάντα πορίξει, cx xe ἓξ ἀέρος, 
τἀτεξχ γῆς, tà ve ἐχ θαλάστης χαλά᾿ περιποιεῖται δὲ 
καὶ σώμασι χαὶ doyat; τὸ ὑγιέ,. Ετέρως δὲ β)έ- 
πων ἐχπίπτοντας, ἢ παραβῤῥιπτεϊ πρὸς χάχωσιν, ἢ 
ἁλλ᾽, ἑπερχομένης αὑτῆς, οὐκ ἀμύνει, ἀλλ &mtvu- 
στάζειν δοκεῖ ' καὶ ὡς ὑπὸ κουλεῷ τὴν ἁμυντικὴν 
χρύπτων σπάθην, ὅσα τε ῥᾳδιουργεῖ πόλεμος, ἀφίησι 
γίνεσθαι, xat τὰ ἐξ ἀέρος ἡμῖν ἑπαιγίζοντα δείµατα 
περιορᾷ, xal συγχωρεῖ χαταράδσεσθαι. Καὶ οὔτε 
την γῆν εὐλοχεῖ, ὡς διδόναι τὰ ἑαυτῆς ἀγαθά ' xal 
την θάλασσαν f] ἐξαγριαίνει τραχυνοµένην, 0; καὶ 


ab initio considerovimus, e martyris anima ἀοθίιθ- 
riun hoc seligentes, quo unguenti effusi gratia quae- 
siia el a Deo donata est, et nalure integritas 
dilecta est. Hinc refulget patri& amor et ip martyre 
voluntas, ut non de toto sic nec. de partium aliqua 
p«trie desertorem fleri, sed in regione jugiter ma- 
nere ul exir.nsecus, sic in omribus integritatem 
servare. 


52. Attamen, si sic patriam servat pro qua totus 
est, cavendum ne ad indignationem eum provocemus, 
a benignitate retraliamus, a pugnando pro nobis ab- 
ducamus, Ést miseratio, est et ira magna, prout 


C alibi dietum cst. Exemplum est belli istius os late 


quondam urbem ἰδιί inbians et in vanum apertum; 
él íterum bellum alterum penitus vastum sic ct 
pulchrum metens urbis agrum, ut nec minimum ei 
remaneret spicilegium. lllud miseratio, hoc marty- 
ris aversio faciel; illud belfi societas. hoc desertio. 
Num inconsulto a victore mariyre sive hoc sive 
illud faetum est? Insipiens illud opinaretur. Nos 
quidem Deo sibique servos esse curat, et sicut mater 
dilectissimum infantulum sollicite tractans, molestag 
muscas abigit, ut eum dulcis consopiat somnus, sic 
ille omuia funesta vel minima amovet ut jucunde re- 
quies amus. Omnia largitur, tum ex aere, tum e terra, 
tum e mari bona ; nobis autem et corporis et animse 
sanitatem operatur. Aliter vero degeneres videns, 
vel in mala proJicit, vel malo superveuiente auxilium 
non fert, sed dormire videlur et quasi in vagina 
viudicem. recondens. gladium, quando furit bellum 
sevire sinit aereos jugiter timores, quos in 
nos irruere permittit. Neque terree benedicit ut 
bona sua donet, et mare aut. procellosum inhor- 
rescere jubet ut 'gurgitle vasto navigantes ab- 
sorbeat, auti facit invium nobis reddi et ,nfructuo- 
suin et, dicere ausim, sterile. Si vero et piratze mare 
transfretantes nostra prdantur,ueuo aífirmabit non 
martyris a nobis aversi opus esse. Aut Elissus 
brevis waroris vindices expergef.cit... 


xationdv tob; ἐξ ἡμῶν πλωτῆρας βαθὺ χαίνουσαν, ἢ ἀλλὰ ποιεῖ ἄλλως ἁπλοῦσθαι εἰς ἀκεροὲς ἡμῖν, 
καὶ ὡς εἰπεῖν ἀτρύγετον. El δὲ καὶ πειραταὶ ταύτην ἀροῦντες Χαρπίζονται τὰ ἡμέτερα, οὖκ ἂν θείη 
τις, pi] xat τοῦτο ἀποστροφῆς τῆς χαθ᾽ ἡμῶν εἶναι τοῦ μάρτυρος. "I8 "EXtosalo; μὲν βρυχείας Ὥτινὸς 


λυπης ἐχδίχους ἐξεχείρέι. . « « . « ο «ο ο 


915 


EUSTATHII THESSALUNICENSIS METROPOLIT/£ 


216 


Desunt. mulla. 


53... ne plura dicamus de quibus alii jhilosopha- A 
huntur, nec. seeundum nos, quos nullo pretio quis ΄ 


eweret, sed secundum sapientize culmen, precibus 
idoneis et quidem iis qui nuper de martyre locuti 
sunt paratis, sermoni finem faciamus. otiumque 
nobis demus. 

54. O magne victor, Christi martyr, 9 nulli impar 
bono duod facere valeat homo veritati testimonilun 
dans ; nobili enim genere adeo extolleris ut ad ho- 
norem satis sit, tametsi nullo felicitatis genere 
multum splendescas; pulchritudine vero eximius 
. qua effulgeret. quivis tametsi pon egregio gloria- 
retur genere; gravis appares sermonibus qui 
nobilitatis et corporez dignitatis gloriam extollunt, 
dum nibil sunl qua hís in terris exstant pre 'hereis 


s»pientim bonis; internis et cxternis sic divitiis B 


»bundas, ut nolis mujtos intus positos. ad gloriam 
interuam caput. inclinare, sed adorantium numero 
esse. Omnia martyrii tui pulchritudine obscuras 
οι obsigillas; nunc coram lege reguin Deo stas su- 
prethum in optimis donis nactus, et justa poscentibus 
satisfaciens, regi nostro omne bonum perfice; fac ut 
barbari sicul scorpiones ipsius imanu enecati, ad pe- 
des ejus jaceant ; licet lethifera tela jaculentur innu- 
mera, leiiiferos eorum aculeos frange; si quid forte 
'instillatum est venenatum per ipsorum iportuos per 
medicamentum vulnera saga, quemaguodum qe 
scorpione fij qui cum morjem pungendo adduxit, si 
ebiritus vulneri imponatur, morbo liberat. Lanceas 
quas in Romanas sortes inunittunt dejorqueng regie 
hostium ip corda coujice. Sub eorum ruinis, terram 
quam peiibus calcant oceulia, quasi sanguinibug 
ebrioryu Ἀλλάθγεί. Pocifjcaru vitam populo tup 
largire. Potentiam tuam exsuscila neque differas.no6 
s)|]vare. Integra enim in te sunt Dei dona, mec ullo 
te» pore cessaverunt, [gitur nec ipse renefaciens 
€esses. Deus trinus, cui adstaus cun) colestibus 
choris dignum cultum perlicis, donec in omnibus 
salutem operatus sit; hunc imitans, sis el ipse 
nobis seniper consuetorum bonorum dator be- 
wefieus, punquam immutatus; ut et sic Deus, 
quem glorificasti, per ea, quz pro ipso passus es, 
magis glorificetur, Deus, cui soli eonvenit glorifjcari 
in szeculorum szcula. Ajsep. 


vy... τες, ἵνα pl) πλείω λέγωμεν, ἓφ᾽ ofc ἔτε- 
po: φιλοσωφῄσουσε, xal οὐδὲ xa0' ἡμᾶς, οὓς τοῦ 
μιδενὸς ἄν τ.ς πρίαιτο, ἀλλὰ χατὰ σορίας ὑπερίο- 
λὴν, εὐχὴν προσφυῆ xai αὐτὴν τοῖς ἄρτι περὶ τὸν 
μάρτυρα λεγαμένοις πορ:.σάµενοι, τόν τε λόγου παύ- 
σωµεν, xal ὑμᾶς ἀναπαύσωμεν. 

v8. Ὦ µεγαλόνιχε µάρτυς Χοιστοῦ, ὦ μηδενί τιν. 
σχάζων τῶν ἀγαθῶν, of; ἐνευθηνεῖται ὁ πρὸς ἁλή- 
θειαν ἄνθρωπος * ἀ)λὰ Ὑένους μὲν εὐχλείᾳ τοσοῦτον 
ὕπερθεν ἀναθεθηχὼς, ὡς ἀρχεῖν εἰς τιμὴν, xàv ci 
μηδὲν ἄλλο τῶν v Bit ἀγαθῶν εἶχες ἑλλάμπον σοι, 
χάλλει δὲ ἐπιπρέπων, ὁποῖον ἔχων τις διαφαίνοιτο 
ἂν, xiv p& Yévou; αὐχοίη χοσµιότητα λόγοις δὲ 
σεμνυνόµενος, ot xal εὐγενείας χαταχαυχῶνται xa), 
εὐπρεπείας σωματικῆς, ὡς μηξὲν αὐτὰ εἶναι τὰ χάτω 
πρὺς τὸ ἐν σοφίᾷ αἱθόριον * τοῖς δὲ περιθέτοις χαὶ 
ἐχτὸς οὕτω xal αὐτοῖς περιονσιαζόµενος, ὡς μὴ ἐθέ- 
λειν τοὺς πολλοὺς ἔσω παριέναι, xal εἰς τὴν Evboy 
προχύπτειν δόξαν, ἀλλὰ τῶν προσχκυνίων ΥὙίνεσθαι * 
πάντα δὲ τῷ μαρτυριχῷ χαλῷ ἀποχρύψφας καὶ ἐπι- 
σφραγισάµενος  χαὶ vov, τῷ πεμθασιλεῖ θεῷ πα- 
ρεστὼς, xal τὸ iv χκαλοῖς ὕπατον τοῦτο λαχώὼν, xal 
τοῖς δίχαια alvcupévorg ἐξάγων τὰς δεῄσεις εἰς ἓν- 
τολὲς, χατάπραξαι ἅπαν ἀγαθὸν τῷ ἡμετέρῳ βασι- 
Aet * ποίησον τοὺς βαρθάρου:, ὡς σχορπίους τῇ αὑτοῷ 
νεχρῳθέντας χειρὶ, ὑπὸ πόδα τεθῆναι αὐτῷ' xiv 
Bv θανάσιμον͵ ῥπερθλύζωσι, βέλη. ὅσα καὶ χέννρα 
θανάσιμα, αἴραντες, σὺ αὐτοὺς σνντρίφας, eU τί mov 
xai ἐνετάχη φαρμαχῶδες, τοῖς αὐτῶν νεχροῖς, xabà 
χα τισιν ἀνοιδότοις τὸ τραυματισθὲν ὑεράπευσον, 
ὁποῖον δἡ τι καὶ σκορπίος πάσχει, χεντρίσας μέν 
ποτε εἰς θανάσιµον, οἷς δὲ Σπιτριδεὶς ἑνεπλάσθη τῷ 
τραύµατι, ἁπαλλάξας τοῦ γοσήµατος. Τὰς λόγχας, 
&; ἀπευθύνουσι κατὰ τοῦ Ῥωμαϊκοῦ λάχους, ἀντι- 
στρέψας ταῖς xapbiat τῶν ἐχθρῶν τοῦ βασιλέως 
ἔμπηξον. Κρύψον, ἣν πατοῦσι, γῆν ταῖς αὑτῶν έρει- 
πίοις, ὡς ἂν µεθυσθείη τοῖς «iv παροινούντων ai- 
µασιν. Eipnvalav ζωὴν τῷ λαῷ σον πρυτάνευε. Ἐξέ- 
γειρον τὴν δυναστείαν σου * xal µήποτε διαλείποις 
ἑρχόμενας εἰς τὸ σώζειν ἡμᾷ;. ᾽Αμεταμέλητα Év σοι 
τὰ τοῦ Θεοῦ χαρίσματα, xal οὐκ ἑλλέλειπται ypóvep. 
voté, Οὐκοῦν μηδὲ αὐτὸς ἐγχόφοις εὑεργετῶν. θεὸς 
ὁ kv Τριάδ., ᾧ παρεστὼς μετὰ τῶν ἀνωτάτω ταγµά- 
των πληροῖς τὸ πρέπον λειτούργημα, ἕως ἄρτι 


ἀργάζεται ἄπρσι τὰ σωτήρια ὃν µιμούμενος, gine xat αὐτὸς ἡμῖν ἀεὶ τὰ συνήθη διαπραττόµενος ἀγαθὰ, 
ὁ αὐτὸς ὢν ἐν τῷ εὐεργετεῖν, xal οὐκ ἀλλοιούμενος ’ ἵνα καὶ οὕτως ὁ θεὸς, ὃν ἑδόξασας, οἷς ὑπὲρ αὐτοῦ 
ἔπαθες, ἐπὶ πλέον δοξάξοιτο, πρέπων ὢν μόνος δοξἀζεσθαι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾽Αμήν. 








217 | AD STYLITAN QUEMDAM. | 913 
T UUU—————————————— 


EJUSDEM 
AD STYLITAM QUEMDAM THESSALONICENSEM. 


— 





Tob αὐτοῦ slc τὸν ὁπερλίαν σπουδάζοντα διὰ Α Fjusdem in quemdam supra modum 'id agentem. w! 
et5.inv ἐν θεσσα.ἰονίκῃ ἀναρανῆναι περί που 


n : per columnam Thessnlonicm illustris appareret 
τὸ por Xapa0alácciv. E!0e δὲ ἦν ἐκείνφ cirea orientalem maris plagam. El utinam ipsi 
καὶ αἰσ]άσθαι σαφῶς τῶν «εγομένων. Ob yàp dicta. clare intelligere detum fuisset. Non. enim 
ἂν ἀνέδη ἐκεῖ ὁ ἄνθρωπος, δχνῶν καὶ & Auc, eo homo cum [astidio, nt manifestum est, ascensio- 
ὡς ἑῴκει, τὴν ἀνάδασνν. 


nem fecisset, 
α. Τὸ ὄνομα 6 « στύλος» δηλοῦν μὲν βούλεται 

σηµασίαν, ὁποίαν τινὰ xal ἡ « στήλη, » ὅτι καὶ ἀπὸ 
τοῦ « ἑστηχέναι » fj χλῆσις ἀμφοῖν. Ἴσταται δὲ χω- 
fic αὐτῆς, el καὶ ἄλλον τρόπον ἐγγύς. « Στήλη o μὲν 
yàp ἔχοι ἄν ποτε χαὶ γραμμάτων χαράγµατα, ὅθεν 
4b « στηλιτεύεεν » Χεχίνηται ^ « στύλος » δὲ οὐκ εἰς 
Φ2ύτο ἐξεύρηται, ἀλλ' ἐπὶ πλέον et; ὑπέρεισμᾳ, Καὶ 
αὐτὴ μὸν καὶ « ἀνδριάντι » ἁρμόττει πρὸς χλῆσιν. 
e Στήλας » γοῦν βασιλέων καὶ « ἀνδριάντα: ν φαμὲν, 


A. Vox στύλας signum denetat, sicut et στήλη, quia 
ab ἑστηχέναι utrumque. Absque illa vero stat, licet 
alio modo proximus. Nam στήλη ad litterarum seul- 
puram parata est, unde vox αστηλιτεύειν — de- 
rivata est; στύλος autem non in eum fiuem invepta 
est, sed potius pro fuleimento ; et στήλη cum àv- 
δριάντος nomine convenit, Regum ergo columnas 
el slatuas pariter dicemus. Nunquam vero ἀνδριάς 
dicitur στύλος. Sicdifferunt duo nomina, nec tan- 
€»; αὐτὸν Bv, οὕτως ἢ οὕτως εἰπεῖν. Oüx ἂν δὲ — tum sic, sed et si quis aliter rem comprebeudere 
« ἀνδριὰς στόλος » λέγοιτο ἄν. Καὶ ἔχει μὲν οὕτω Β volaerit; nobis enim ea res secundario loco est. 
διαφορ]ς ἄμφω τὸ ῥήματε, xal οὗ µόνον ταύτας, (διὰ in idem concordare viss sunt. Geographu; 
ἀλλὰ καὶ εἴ τις ἑτέρως ἐπιθάλλειν χατά τι Épyov — Amasenus στήλας el ατυλίδας nuncupans idem de 
Bosleco- ἡμῖν yàp τὸ σχέµµα τοῦτο πάρεργον. — uirigque intelligere videtur. Si vero nom necessario 
"Ἔστι μέντοι εὑρέσθαι αὐτὰ καὶ εἰς ταὐτὸν cupfal- — suatentat, στύλος fere ignis columnam maaifestare 
wstv δοκοῦντα. Ὁ γοῦν ix τῆς ᾽Αμασέων Υεωγχρά- — videtur, cui nihil sustentandwi est, sed Leopus 
«e; « στήλας » τινὰς καὶ c στυλίδας » λέγων, fot- — est, nec. primarium verbum esi ignea columna. 
xsv elc ἓν τι τιθέναι αὐτάς. El δὶ ph χατὰ πᾶσαν — Apparet przesertim sensu proprio columna in alium 
ἀνάγχην ὑπερείδειν ὁ « στύλος » ἵσταται, ὡς 6 « τοῦ erecta jo sedem et substrala ad aliquid [ulciendum. 
πυρὸς στύλος » παραφαίνειν δοκεῖ, ᾧπερ οὐδὲν ἐπέ- — Si eosensu accipiendum, uon esset ad finem aliquem 
Χειτο βασταζόμενον, ἀλλὰ τοῦτο μὲν τέτραπται, — tendens, sed potius essel στηλη. Quod autem pr:e- 
xal οὐκ ἔστιν & « πύρινος στύλος » ῥῆμα πρωτόθε- — serium στύλῳ impositum est, magis ad nos spectal, 
10v. Φαΐναται δὲ μάλιστα x&tk χυρίαν λέξιν « στὺ- — sive hibitaculum, sive aliud quid st. 

Ἆος * ἀνεστηκέναι εἰς ἑδραίωμα, xat ὑπερχειμένου τινὸς ὑποθεθλῆσθαι στἠριγµα. El ὃξ τοῦτο, αὐτὸς 
μὲν οὐκ ἂν εἴη τέλος αὐτόχρημα. μᾶλλον γὰρ ἡ « στήλη » τοιαύτη. Αὐτὸ δὲ μάλιστα τὸ ἐπὶ τῷ 
« στύλῳ α χείµενον σχθπιµώτερόν ἐστι, εἴτε οἴχημα ἐχεῖνο εἴη, εἴτε καί τι ἕτερον. 

B. « Στύλοι » τοίνυν καὶ τοῦ πρὸ ὀφθαλμῶν vo0- C 3. Columna igitur prz oculis eo nomine designata. 
που xatovogaQopévou, θεωρητέον, ὅτου τε χάριν — considerandum, quamobrem ista edito loco eri- 
αὐτὸς περίοπτος ὥρθωται, xol τί δὲ xal ὁποῖόν τι — galur, deinde, cui substrata sit fulciendo at- 
τὸ áveyópevov, εἴτ' οὖν ἑδραιούμενόν τε «χαὶ στε- — que honorando. Quod quidem bomo supra po- 
ρερύμενον. Ὡς μὲν οὖν ἄνθρωπος 6 βασταζόµενος, situs et quod Nazireo columna f[ulcimento con- 
xai ὅτι Ναξιραῖον ὁ « στύλος » οὗτος ἀνέχειν τέἐ- — süituia est, cerle videmus omnes et consentimus ; 
ταχται, ὀρῶμεν δήπουθεν ἅπαντες, καὶ ὡμολόγηται — evidens vero et cujus viri grotia erecta sel, 
δήλον δὲ xa), τίνος ἀνδρὸς ἕνεκα εἰς ὄρθιαν ὄψωται,. — Sed ego non spectaculo simplici contentus, ulira 
Αλλ' ἐγὼ οὐκ ἐνταῦθα θέας περατωθῆναι τὴν ὅρα- — in cousiderationem procedere volo, Quod flet si 
σιν βούλομαι, &AX ὑπερεχταθῆναι xal εἰς διόραα.ν. — quod videmus cum definitione exposuerimus. Sie 
Αὕτη δὲ fjuIy ἔσται, εἰ τὸ ὀρώμενον ὁρισόμεθα θιω- — enim 3b editiori loco. quzstionem comprehensam 
ῥητικώτδρον. Οὕτω γὰρ χατὰ ὑψηλατέραν ἐπιδολὴν — exponemus. 
χαταληφθήσεται τὰ ζητούμενα. 

Υ. Ἔστιν οὖν ὁ κατὰ θεωρίαν « στύλος χλίµαξ, » 2. Est ergo in theoria columna scala advehens 
εἷς οὐρανὸν ἀνάγειν ἔχουσα τὸν Θεοῦ ἐφιέμενον. καὶ — in coelum eum qui Deum amplectitur, et qui super: 
ot μὲν ἐπ᾽ αὐτὴν συντεταµένως ἀνατρέχοντες, xal p ipsam jugiter ascendunt atque irretorto oculo,, 
ἁπαραποδίστως xal ἁμεταστρεπτὶ ἀναθαίνονες, ^ nec unquam retrospicientes optime Dei angeli 
εὐστόχως ἂν θεοῦ ἄγγελοι ἐπιλέγοιντο, Οἱ δέ ye — vocantur. Qui vero deorsum  peccaminnse de-. 
καταβαἴναντες ἀπ' αὐτῆς ἑφαμάρτως, ὧν πόῤῥω  scenduntaliter quam qui secundum Deum viven, 


Ld 


219 


ΕΠΙΡΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


22U 


nequaquam (ades, sed ut Símon in eaput prola- A εἶεν ol. xazà eov, οὐχέτι τοιοῦτοι, ἁλλ' οἵον xoi 


»untur, sicut Lucifer priecipites cadunt, Talis ergo 
caia ista columna est arduum boni fastigium, et qui 
per ipsam sursum progrediuntur multis nisibus ad 
virtutis fastigium veniunt, quasi abrupto vitae durzeiti- 
nere et difficilibus aditibus direipto; deorsum vero 
ex ipsa in pr:eceps volutati, inter quos eorum qui 
altissimo Deo adh:zrent nullus ,projicitur , lapsu 
gravi in tartari abyssum ruunt. 


4. Mons quoque columna ista, unde venit auxi- 
lium a Deo illi qui eo oculos erigit, in qua ut super 
monte aliquo cum patriarcba filium immolat suum 
purus, qui sic suavia Deo afferre dignus est habi- 
tt. 

5. Conspicitur et isto In monte malus, qui i in anima 
plantatus nunquam hominis navem extra spirituale 
2orriculum. circumferrí et jactari sinet, quandiu 
aut faventibus, aut adversis ventis per vitze mare 
navigat. 


6. Tamulus iste virtutis signum habet, cujus ex 
adverso qui stant nunquam a pietate declinabunt ; 
qui, si errans a recta secundum "tationem via 
declinaverit, aut desrs alto depressus fuerit, non 
erit sicut montes et colles qu: secundum Scriptu- 
ram humiliantur. 

1. Gazophylacium colunima illa in. supernís tuto 


χατὰ Σίμωνα κατωχάρα στρέφονται, xal τὸ χεῖρον 
ὡς εἰς ἑωαφόρον χαταῤῥιπτούμενον τάττονται. To.- 
αύτη τε οὖν χλίµαξ ὁ τοιοῦτος « ατύλος, 2 xat ἄχρα 
δὲ xopugh ἀγαθοῦ. Καὶ οἱ ἐπ᾽ αὐτὴν ἀνιέναι µελε- 
τήσαντες ἀναῤῥιχῶνται εἰς τὸ τῆς ἀρετῆς ἄχρον, ὡς 
διὰ τραχείας ὁδοῦ τῆς kv βίῳ σχληρῷ, xat fic πολὺ 
τὸ ἄναντες ' οἱ δ' ab χαταχυλιόµενοι ἐξ αὐτῆς, οἷς 
μηδεὶς συγχαταδαίη τῶν ὅσοι τῷ ὑψφίστφ θεῷ ἔπι- 
γράφονται, εὐπετῶς εἰς ταρτάρου χάσμα χατολισθα(- 
νουσιν. 

U. « Ὄρος » xaX ὁ « στύλος » οὗτος, ὅθεν fj 0só- 
θεν ἥχει βοήθεια τῷ Exalae τοὺς ὁφθαλμοὺς αἴροντε, 
kv ᾧ xal ὡς ἐν kA τῶν ὀρέων θυσιάζει πατριαρχι- 


Β χῶς τὸν iv ἑχυτῷ παῖδα 6 χαθαρὸς, καὶ Ἠξιωμένος 


οὕτω καλλιερεῖν τῷ θεῷ. 

&'. θεωρεῖται xal τις « ἱστὸςν ἐπὶ τοῦ τοιούτου 
ὄρους, ὃς ἑναποληφθείς ποτε εἰς φυχὴ», οὐκ ἂν τὸ 
κατ) ἄνβρωπον σχάφος ὠφελείας ἔξω ἀφήσει φέρε- 
σθαι, xal ὅποι τύχοι πλάζξεσθαι, ὅτε τὸν ἑαυτοῦ 
τρόπον ἐξ οὐρίων f) xal ἄλλως τὴν τοῦ βίου διαθέει 
per^ 

^, € Βουνὸς » οὗτος, thv τῆς ἀρετῆς ἔχων ση- 
μαίαν, ἣν oóx ἔαθ) ὅπως οὖκ εὐλαθηθήσονται οἱ 
ἀντιχείμενοι' ὃς, εἰ πλαχιάσας παρεγχλιθείη τοῦ 
χατὰ λόγον ὁρθίου, Ἡ xal συνιζήσας ὑποχαταδαίη 
τοῦ ὄψους, οὐχ ἂν διαφέἑροι ὀρέων τε χαὶ βουνῶν, ἃ 
ταπεινοῦνται xal χατὰ τὴν Γραφἠν. 

C. εΓακοφυλάχιον ὁ στύλος » οὗτος, ὑπερανῳ- 


eedificatum et ab inflmis segregatum, nec iusidiis QC xtapívoy ἀσφαλῶς xal ἀνακεχωρηχὺς τῶν χάτω, xal 


et loco accessum, in quo spiritualis thesaurus re- 
conditur, virtus, cujus pretium omnia superat ; qui 
apud Deum coacervatur, secundum Scripturam, et 
ju illius thesauris obsigillatur. 

8. Nidum videmus, in quo cibis paseuutur aposto- 
licis viri aerii. desuper volantes, οἱ multis passe- 
ribus cantu salutari meliores. 


. 9, Turris fortitudinis ista coram inimico fortis- 
siwo, qui bellicas machinas contra tales ad- 
ducit ad ruinam. Sit Ίσρο turris ex veritatis augu- 
laribus composita et in virtutem stabilita flat ele- 
phantina turris, qua delectatur qui divina amat, non 
sane ut in. turri Chalane moriatur frustra. contra 
: ecelum :edific.ta , nec ut. flat in elevationem illius 
qui neglecta mortis meditatione superbus, deinde 
jn mortem transiit. 


οὐχ εὐεπιθούλευτον, ἕνθα ὁ κατὰ πνεῦμα θησαυρὸς 
καμειουχεῖται, fj ἀρετὴ, Tj; οὐκ ἄξιον ἅπαν τίµιον 
ὃς δῇ καὶ δυνῆχται πχρὰ τῷ θεῷ χατὰ τὸν εἰπόντα, 
xaX ἑσφράγισται ἓν τοῖς αὑτοῦ θησαυροῖς. 

η’. «Νοσσιὰ » τὸ βλεπόμενον τοῦτο, ἓν f] ἑκτρέ- 
φονται ἀποστολικῶς οἱ «αἰθεροδάμονες, καὶ εἰς τὰ 
ἄνω πτητιχοὶ, χαὶ πολλῶν στρονθίων χατὰ τὴν σω- 
ςηριώδη φωνὴν διαφέροντες. 

θ’. « Πύργος οὗτος ἰσχύος » ἀπὸ προσώπου ἐχθροῦ, 
τοῦ δεινοῦ πολεμιστοῦ, ὃς μηχανώαενος ἑλεπόλεις 
τοῖς τοιούτοις ἐπάγει πρὸς ὄὕλεθρον πυργηρούµενας. 
Γἐνοιτο δὲ πύργον ἰσχύος εἶναι τοῦτον, ἐξ ἀχρογώ- 
νων ἀληθείας συγχροτηθέντα εἰς τὸ στεῤῥὸν, xa 
συντετελεσμένον εἰς ἀρετὴν * εἴτε χαὶ « βάριν ἑλε- 
φαντίνην, » ἐξ οἵων εὐφραίνεται ὁ τὰ θεῖα φιλόκα- 
λος 02 μὴν εἰς πύργον ἀποταλευτηθῆναι « yalávne,» 
µάτην τεθεμελιωμένον χατὰ τοῦ οὐρανοῦ, μηδὲ 


γενέσθαι χατὰ τὸ ὕψωμα τοῦ φαύλως « τὴν φιλοσοφίαν θανάτου µελέτη)» παρακηχοότο,, ὃς ἑαυτὸν 


ὑψώσας, εἶτα εἰς θάνατον χατεπήδησεν. 

10. Non solum turris fortitudinis et locus refugii 
salutaris columna illa, sed et urbs inunita , nec so- 
lum euper montem sita, quz: omnium patens oculis 
«bscondi non potest, sed et ad ccelum pertingens 
pro altitudine qua eminet, ita ut vocare liceat coeli- 
colam eum qui super ea liabitat. 


41. Si ob verborum siguiflcatioais sfflnitatem, in 
jdem adducimus στήλη et στύλος, fortitudinis sta- 
Wa recte dicitur qui super columna ista sta. 


v. 00 μόνον δὲ « πύργος ἰσχύος» καὶ « χρησφύ- 
γετόν» τι σωτήριον ὁ « ατύλος » οὗτος, ἀλλὰ καὶ 
ε πόλις ὀχυρὰ, » xal αὕτη οὗ µόνον ἑπάνω ὅρους 
χειµένη, xai ofa μὴ ἔχειν χρύπτεσθαι διὰ «ὸ 
ἄποπτον, ἀλλὰ xal οὐρανομήχης διὰ τὸ κατ᾽ αὐτὴν 
θεωρούµεν.ν Duos, ὡς εἶναι προσφνὲς εἰπεῖν xat οὗ- 
ρανοπολίτην τὸν περὶ αὐτὴν εἱλούμενον. 

κα’. El χα διὰ τὸ ὃν σηµασἰᾳ συγγενὲς τῶν ῥη- 
µάτων εἰς ταυσὸν τῇ « στήλῃ » τὸν εστύλον) τοῦτον 
ἀγάγωμεν, ῥηθείη ἂν xat ε«καρτερίας ἀνδριὰς » ὁ 
ἐπὶ κ στήλης » ταύτης φερόμενος 





$23] AD STYLITAM QUEMDAM. 


«8. «Τόπης » τις «Ó στύλος } οὗτος επυρσοῦ » ΛΑ 


τοῖς &) ζάλη πλέρυσι τε)εφανῆς, φῶς ἔσω φέρων τὸν 
μετὰ τοῦ Δαυῖδ φάλλοντα, λύχνον τοῖς ποσὶν αὐτοῦ 
«^v θεῖον εἶναι νόµον, χαὶ φῶς ταῖς τρίδοις αὐτοῦ, 
xai τῷ Πατρὶ τῶν φώτων ἐγγίζοντα, xal φωτὶ τῷ 
ix οὖσεως τὸ ἐχεῖθεν προσλαμδάνοντα φῶ:;. 

ΙΥ. Αναῤῥιπίζων δέ τις ἐνταῦθα τὸ τοῦ νοήµατος 
ζώπνυρον, xai προσανάπτων τὴν φωτοφάνειαν, xal 
« στύλον πυρὺὸς » τοῦτον τηλαυγη προσερεῖ « στύλον» 
διὰ τὸ ὑψηλόν' € πυρσὸν » διὰ τὸ el; 8ebv λειτουρ- 
γιχὸν τοῦ ἓν αὐτῷ στεγοµένου πνευματικοῦ ἀνδρύς» 
aai χορηγεῖ τὴν ὕλην τοῦ νοήµατος ὁ Aaut?. 

ιδ. Εἱδὰ προσεπαυξάνων τὸ « ατυλιτιχὸν » φῶς καὶ 
εἰς fov ἀναγάγῃ ve, ἓν ᾧ τίθησι τὸ ἑαυτοῦ σκἠ- 
νωµα ὁ Ὕψιστος ἑνοικῶν αὐτῷ xal ἐμπεριπατῶν, 
τότε δὴ καὶ εἰς « ἡλίου oYxov » θῆσει «bv « στύλον » 
τοῦτον σεανότερονι Ὥπερ ὁ τὰ τῆς µαθῄσεως φιλο- 
46700) ὑποτίθησι τὸν αἱσθητὸν θεωρῶν fov: ὃς 6h 
ὁ καθ' ἡμᾶς οὗτος Avo; ἄδυτος μὲν οὐδ' αὐτὸς ἔσται, 
δλλὰ γνώσεταί ποτε τὴν δύσιν αὐτοῦ. Φωσφορῇῆσει 
t€ ἄλλως οὗ χατὰ τὸν πρὸς αἴσθησιν ἤλιον, ἀλλά xal 
ἄνω φερόμµενος ὑπὲρ γῆς λάμψει τῷ τῶν ἔργων quil 
εὐαγγελιχῶς ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων φὰἀνότατα * 
vai ὑπὸ γῆν δξ τῷ φαινομένῳ δίσχῳ δὐσας, καὶ τῷ 
τάφῳ χατασκιασθεὶς, τὰς τῶν ἀγαθουργιῶν ἀκτῖνας 
ἀφήσει περιλάµπειν οὐδὲν ἧττον τὴν γῆν, ἵνα τούτῳ 
τῷ τρόπῳ ἀπελάσας τὴν τῆς λήθης νύχτα, φῶς 
ἀγαθῆς μνημοαύνης αἱθριάζῃ αἰώνιον, ὅ τι καὶ φῶς 


259 


12. Columna ista flammam longe navigantibus in 
mari praebet, lumen intus ferens, euin qui cum Da- 
vid psallit : Lucernam pedibus ejus, legem divinam 
et lumen semitis ejus ; et Patri luminum appropin- 
quantem et lumini quod e natura habet lumen a 
Deo sibi adjungentem. 

15. Inde excitans aliquis cogitationis ignes cinere 
obrutos et illuminans columnam ignis de longinquo 
refulgentem dicet ὀτύλον ob elevationem ; ignem 
vero ad signum oh publicam ad Deum orationem 
ejus qui ibi includitur spiritalis viri; et meditatio- 
nis materiam praebet David. 

14. Si. vero auctum quis columnz lumen in so- 
lem adducat eo abi tabernaculum suum posuit Al- 
tissimus, inhabitans, tunc et solis domum reputabit 
columnam illam venerabiliorem quam sensibilem 
solem quein discipulus philosophix studens inferlo- 
rem astimat: siquidem sol noster inaccessibilis 
non erit, sed occasum cógnoscet, Noa vero lucem 
sparget secundum sensibilem solem , sed sursum e 
terra exaltatus operum splendore per evangelicum 
lumen coram hominibus lucente, et sub terra solis 
radiantis more occidit, in tumulo sepultus bouorum 
operum radios non minus quam vivens rutilantes 
emittet, ut hoc modo oblivionis nocte fugata bong 
recordationis lucem spargat z2lernam, quz lux iia 
qui vere sunt justi, diem illam faciat iu ceterni diei 
linitationem, seque et diei et lucis lium ostendens. 


δικαίοις διαπαντὸς, xat ἁδιάδοχον ταύτην ἡμέραν nodi τῆς bxel αἰωνιζούσης ἀντίμιμον, δειχνύων xai 


οὕτω; ἡμέρας εἶναι υἱὸς xal φωτός. . 


τε’. 0 µόνον δὲ τοιοῦτος olxo; « 6 στύλος » οὗτος, C 


ἀλλὰ τὸ σεµνότατον xal οἶχος « τοῦ τῆς διχαιοσύ- 
νης ἡλίου, » Θεοῦ, ὅτι xaX « προσευχῆς οἶχος: » ὡς, 
εἶγε μὴ τηῦτο, σ:ήλαιον ἄν τινος εἴη φυχολῃστοῦ, 
3 τρώγλη ἀσπίδος, ἡ δράχοντος φωλεός' ὥσπερ xal 
φερέοιχον μὲν εἰς τὸ πᾶν περιέχοι ἂν ἔνδον, ἐὰν 
ὑγρότερον διαθ.οἵ Exzlvoc, µάργαρον δὲ, ἐὰν στεγα- 
νώτερον διατεθειµένος, καὶ εἰς φωτοφανὰς διχσχευα- 
σµένος, χαθάπερ Ev ἑλύτρῳ τούτῳ περ.έχοιτο. 

tc'. El δὲ εἰς τοιούτους τιµίους οἴχους ταχτέον 
τὸν € στύλον,; οὐχ ἂν φανείῃ ἀπᾷδον, ἀλλὰ καὶ 
pila σύμφωνον, καὶ « ἁπασῶν ἀρετῶν τῶν θειοτέ- 
pev 2 προσειπεῖν αὐτὸν « οἰχήτορα, » ἔνθα εὔθετον 
qé&vas, xai ὡς οὗτος μὲν ofa κα! efc τι μονώροφον λο- 
γισθήσεται σχήνωμµα, ὁ δὲ Ex αὐτῷ δεύτερος ὄροφος 
λεχθοίη ἂν ὁ ὑπὲρ πάντα ὄροφον οὐρανὸς, εἰς ὃν ἓν- 
. τεῦθεν ὁ ἀσχητὴς ἀ»αθαίνει, ἀπὸ δόξης µεταθαίνων 
εἲς δόξαν, ἐφ᾽ ὃν χαὶ ὁ Κύριος ὑφοῦσθαι φάλλεται, 
οὗ δόξα ἐπὶ πᾶσαν την γῆν. Καὶ µαχάριος ὁ τοιού- 
κους οἴχους ἐπιζητῶν, xol μὴ τοὺς χάτω xai πεδι- 
νοὺς, οἵπερ, ὅσῳ ἂν ἐπαρθῶσιν ὑφούμενοι, ἐς τόσον 
τὸ ἐν ἡμῖν ἑλέγχουσι ταπεινόν. "Acl γὰρ ὑπερχορν- 
φοῦνται ἡμῶν καὶ ἔστιν εἰπεῖν, ὡς ἀνάθδασις πᾶσα 
οἰχοδομῆς ὑπερήφανος, καὶ ὀρόφωσις ἡ Ex τῶν τῆς 
γῆς, οὐδὲν ἁλλ' ἢ χαθείρξεις τεχνῶνιαί τινας καὶ 
οἷον ἐνταφιασμοὺς, ἄλλως ἐπονομαζομόνους εὖφη- 
µότερον, εἰς οἴχους xal προδόµους xal δύµους καὶ 
μέγαρα καὶ τοιαύτην πολυωνυµίαν περ/ίεργο»’ ἃ δή 
τις πάντα συνελὼν, εὐστοχώτερον ζώντων τάφους 


$e 
15. Non solum vero talis domus columna illa, 
sed quod majus, justitia solis, Dei, quia et oratio 
nis domns ; sin minus, diaboli ipsius esset antrum 
aut aspidis spelunca, aut draconis latibulum ; ita 
ut limacis domum bajulantis more intus ad omne 
adhzxreat, si humorem vitz ille bauserit ; marga- 
rite vero more, si arctius et ad fulgorem late spar- 
gendum dispositus ibi iucludatur. 


16. Si vero in. venerabilium domorum atriis sta- 
tuenda sit columna, non apparebit dissona, sed ma- 
xime consona, et omnium virtutum divinarum dice- 
mus sociam ; et bene illa taberpaculum unico tecto , 
consistens reputabitur, secundum super ipsam vera 
tectum co um dicetur excelsum, ad quod 4sceia 
ascensionem facit de gloria in gloriam transiens, in 
quo exaltari Deus psallitur, cujus gloria super οι)» 
nem terram. Et beatus qui tales domos quaril, neo 
inferiores et terrestres, qux quanto altius elevan- 
tur tanto humilitatem nostram magis exprobraut. 
Semper enim supra mos ascenduni, et dicere licet 
quod in altum constructio omnis aificatiouis ma- 
guillca fastigiumque ubique terrarum nihil aliud : 
sunt quam carceres et sepulturz, lenioribus appel- 
late nominibus ut porticuuin, palatiorur et fastuo- 
sis vocabulis ; quze omnia complectens melius γίνα- 
rum tumulos vocarit aliquis secundam Scripturam 
dicentem : Domus eorum sepulchra eorum ; nec in 
perpetuum, sed pro tempore ut plurimum. brevi 


:21 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


22 


supputatu faciti. [ο licet. decem millium lahore A τὰ τοιαῦτα ἐρεῖ, ὡς εἶναι ἀντιστρέφαντα τ) vpagi- 


construcia sint, non tamen maguitudine Mausolei 
molem, nec Cyri apud Persas regnum quant. 


xbv simzlv* « αἱ οἰχίαι αὐτῶν τάφοι αὐτῶν, » xal 
οὐδὶ εἰς τὸν αἰῶνα, χαιρὸν δέ τινα, καὶ αὐτὸν βραχὺ» 


ὡς τὰ πολλὰ, xal ἀριθμῷ εὐπερίληπτον ’ cl, xà» µυρία ἐχπονοῖντο, οὔτε ἂν kv µεγέθει τὸν Μαυσώλο" 
τάφον ὑπερελάσαιεν, οὐδὲ μὴν τὸν παρὰ Πέρσαις τοῦ Κύρου εἰς πολιτείαν (1). 


17. Sed ne circa columnam divagantes, sicut. in 
lahyrintho artiflciis includamur in laqueo inextrica- 
bili, accuratius iterum consideranda columna idque 
rotiocinando. Specula ille sursum incedens, in bo- 
num erectus eL iis quibus bostes insidiantur saluta- 
ris, el iis qui desides sunt spiritualis adstat gladius. 
Mercurii quidem tumulos bistoria uobis in memo- 
riam revocal : sunt autem lapilum moles mensu- 
rat, recordationem moventes Mercurialis alicujus 
czdis antiquitus traditas. Lapides supra interfecto- 


V. Ἁλλ) ἵνα μὴ τοῦ « στύλον » ἀἁποπλανηθέντες, 
ὡς fv τινι λαδυρίνθῳ ταῖς τῶν ἐπιδούλων οἵχων 
ἑναποληφθῶμεν σήραχξιν εἰς ἁδιεξίτητον, ἀναθεω- 
Ρητέον αὖθις ὑψφοῦ. καὶ θεωρητέον εἰσέτι τὸν « στύ- 
λον » xal ἄλλως χατὰ λόγον ὁριστικόν. € Σχοπευ- 
τήριων » ὁ ὑψιδάμων οὗτος, ci; ἀγαθὸν ἄνγηγεο- 
μένος, καὶ τοῖς ὑπὸ πολεμίων ἐφοδευομένοι; σωτέ- 
ριος, οἷς ἀνεπιστρ/φως ἔχουσιν fj νοουµένη στιλθοῦται 
µάχαιρα. Καὶ λόφους μέν τινας ἑρμαίους fj τῆς 
ἱστορίας &v ἡμῖν Evslpas μνήμη; αὐτοὶ δέ εἰσι λίθων 


rem cumulari dicuntur, quasi super lapidandum; fj χολωνοὶ, ἐπισεσωρευμένοι πρλς µέτριον ἕἔξαρμα, 


coacervantur autem non ira, sed wanquillitate sce- 
leris alicujus paemam expiantes. 


ἑρμαϊχοῦ τινος φόνου ὑποχινοῦντες ἐνθύμιον , ὃν 
καλα.ὺς λόγος θρυλλεῖ. Καὶ οἱ λίθοι τεθεῖσθαι λέ. 


γονται κατὰ τοῦ φονεύσαντος, ὡς εἰ καὶ ἐθλήθησαν χατ αὐτοῦ. καὶ συνάγονται uiv οὗ κατὰ ὀργὴν, 
ἁλλ ἠρέμα, καὶ ἐπιστοιδάζονται καθ) ἠσνχίαν πολλἠν. Ὁσιοθυται δὲ ὅμως φόνου ποινὴν, xal δίχην 


3lov τινὰ δι’ αὐτῶν ὁ χαχοποιῄσας δίδωσιν, 


18. Sermo ille studio delectamentum quid immi« 
scet et speciem non incongruam scd obscuram et 
umbratilem emitiit. H:ec autem pro poste nostro 
veritatis lumen hene pingnnt. Lapidum enim ipsa 
«noles centra animicidam ceagmentatur, in ejus pro- 
brum erecta. Inde nobis dicere licet, secras Litte- 
va5 allegando : Qui vestrum sine peecato est (scili- 
cet x Del statera deficiente vel fide non cecidit), la- 
pidem in illum mittat. Latronem prosternat qui 
peccatum auimte perniciosum produxit; tales au- 


vq. Ἁλλ' οὗτης μὲν ὁ λόγος παραμιγνύει τῇ 
σπουδῆ χαίΐ «t ἀθύρματος, καὶ εἰκόνα παρανγάζεε, 
οὗ δυσπρεκῇ μὲν, ἀμυδρὰν δὲ, καὶ ὡς Ev τινι σχιᾷ. 
Ταῦτα δὲ τὰ καθ) ἡμᾶς ἀλήθειαν φωσφορεῖ εὐζω- 
γράφητον. Λίδων γὰρ αὕτη στοιδὴ κατὰ τοῦ τῶν 
Φυχῶν φονευτοῦ συναγήγερται, elo χαχὸν ἐχείνου 
λοφουμένη. Καὶ τοίνυν ἔστιν ἡμῖν ἐνταῦθα λέγειν, 
va ptpboust τὸ ἑερώτατον λόγιον * « Ὅστις οὐχ ἤμαριε 
(δηλαδη μὴ τῆς εἰς Ochv σταθερᾶς ἐχχέπτωχεν ἑλ- 
πίδο; παὶ πίστεως), βαλλέτω λίθον ἐπ᾽ αὐτόν. Καὶ 


tem ad Deum asoensiones operetur, divinamqte C τὸν λῃστὴν μὲν χαταδαλλέτω, τὸν τὴν φονεύτριαν 


sedifteatlonem ordinet. 


ἁμαρτίαν δημιουργήσαντα’ κορυφούτω δὲ τοισύτους 


εἰς θεὺν ἀναθάθμους, καὶ συναρµολογείτω θείαν οἰχ'δομήν. 


19. Sed colles istos bumiles pretermittamus. Ad 
columnam ccelum inter terramque proposito tramite 
redeamus. Mirabilis hzc elevatio, non tnarís, quod 
spirantes Lumefaciapt venti, et ab humili substrata- 
que planitie in elatos montes erigunt , sed asceta- 
rum elevatio, qui niliil maris infra agitati habent , 
quia non salsum sudorum :estum propter virtutem 
habent; imo bonorum a Deo copie sdnavigant. 
Et divino spiritu moti non possunt cum infimis 
ilivinitati appropinquaturi ; effundi, sed in alta ten- 
dunt. 


90. Tali vero mirabili altitudine sí eminet regio, 
opportunum est et ex adverso jllud comparare : 


«Mirabilis in excelsis Dominus,» nempe in sic ela- 


tis,in aere progredientibus, terram contemnentibus , 
nec celsitudinem mentientibus. Etenim admiratione 
digni qui sic egregie se ipsos constituunt operibus 
admirabiles. In iis tanquam in sanctis suis mirabifís 
Dominus quem propriis membris et tormentis glo- 
rifleant mirabiles !psorum reddentem voluntates ; 
quí ut sancti ad Deum ascendentes et sic. excelsis- 


(1) Num. πολυτέλεια» ? 


(6. Αλλὰ τούτους μὲν εοὺς οὕτω χθαμαλοὺς 
γεωλόφους ἑατέον. 'Εχτέον δὲ αὖθις τοῦ µεταρσίου 
εστύλου » χατὰ τὴν ὑποτεθειμένην ἔφοδον. θαυµμα- 
στός τις xal οὗτος « μετεωριαμὸς,» οὐ θαλάσσης, 
ἣν φυσῶντες ἑξογχοῦσιν ἄνεμοι, καὶ ἐκ πεδιάδος 
καταθαινούσης καὶ ὑποκαθημένης εἰς &vafalvoy 
6p0; ἀνισοτῶσι, χορυφ2ῦντες µετέωρον’ ἀλλὰ ἀνδρῶν 
ἁσχητῶν, ol θαλάσσης μὲν τῆς χάτω οὐδέν «x ἔχου- 
ew, ὅτι uh τὴν ὑφάλμυρον πλήµην τῶν ὑπὲρ ἀρετῆς 
ἱδρώτων' πελαγίκουσι δὲ ἄλλως ταῖς θεόθεν ἐπιρ- 
ῥοαῖς τῶν ἀγαθῶν' καὶ θείῳ Χινούμµενοι Πνεύματι, 
οὐκ tiet τοῦ χάτω χεχύσθαε, ἀλλ εἰς ὅσον οἷόν τε 


p θειότερον µετεωρίζονται. 


x'. Τῷ δὲ τοιούτῳ θαυμασίῳ μετεωρισμῷ duvava- 
φαινομένου πάντως xat ὕβους, xalpióv ἔστι συνετι- 
πλέξαι καὶ τό. « θαυμαστὸς iv ὑψηλοῖς 6 Κύριος » 
«otc οὕτω δηλαδη µετεώροις, καὶ ἀεροθατοῦσι, wat 
περιφρονοῦσι thv γῆν, καὶ μὴ ψευδοµένοις τὸ ὑψῃ- 
λόν. Αὐτοί τε γὰρ θαυμαστέοι, οὕτω µετεωρίζοντες 
ἑαυτοὺς, xat θανμασίοις ἔργοις ἑμπρέποντες. Καὶ ὁ 
Κύριος àv αὐτοῖς ὡς ἁγίοις αὐτοῦ θαυμαστὺς, ὃν 
αὐτοὶ δοξάξουσι τοῖς οἰχείοις µέλεσι χαὶ παθήµασι, 
θαυμαστώσαντα lv αὐτοῖς τὰ οἰχεῖα θελήµατα; el 


235 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


900 


xaV εἰς ἐχεῖνον ἀναθεθηκότες, xaX οὕτως ὑπερύγηλοι A simi facti (ita ut esummo nostra respielont), at per 


γεγονότες (ὡς ἔχουσι χαὶ αὐτοὶ ἄνωῦεν τΣ καθ 
ἡμᾶς ἐφορᾷν), ὡς εἶναι διὰ ταῦτα τὸν εστύλον » 
τοῦτον xal € οὐρανόν » τινα τῷ xatk παθῶν xv- 
ριεύοντι, χαθ᾽ οὗ τοξεύειν ἑοίκασιν, οὐχ ἁδυνάτως 
μέν τοι, ἆλλ εὐεπηθόλως χαὶ εὐατοχώςατα οἱ εὖθυ» 
6ολοῦντες εἰ; νόησιν, καὶ ol; σχοπὸς τὰ οὑράνια 
πρόκειται, χαὶ ὅσοι nhe τὸ βραθείον τῆς ἄνω κατ- 
ευθύνονται αχλήσεως. "Ex τοῦ «εοιούτου οὐρανοῦ ὁ 
τῶν χαμαιῤῥιφῶν χυριαρχήσας, xai τούτῳ τῷ λόγψ 
χύριος ἄνθρωπος, ἐπιθλέπει ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τοὺς 
νἱοὺς τῶν ἀνθρώπων ὁρᾷ, οὐχ E0' ἁπλῶς αὐτὸς ὢν 
ἐχεῖνος ὁ ix γενέσεως ἄνθρωπος, ταὐτὸν δὲ εἰπεῖν, 
kx τῆς εἰς γἠν νεύσεως, καθά τις πάλαι πεφιλοσό- 
Φηχεν, ἀλλ᾽ αὐτὰς μὲν τῷ ὑψίστῳ sip χατλ µέθεξιν 


hanc celsitudinem columna ista sit celum quoddam 
illi qui cupiditates regit, prout collineare videa- 
tar : qui non ad impossibilia, sed ad ea quse omoifio 
obtineri possunt, et ad qux merito spectandom est 
ceuitationum jaculis aspirant; quibus meta cceli ad- 
sunt, et qui ad snperng vocationis bravium tendunt. 
Qui ex alto caelo super reptabundos dominztur hoc 
verbo domiaus homo, ille terram respicit, hominem 
filius videt , non auplius simpliciter ex genere sue 
hemo vel, quod idem est ex inflexione ad terram » 
prout olim philosophatus quidam ; sed partielpa- 
tione altiesimi Dei filius facetus, non tales vero tan- 
quam bominum filios erassiores infra gradientes et 
waterialibus assuetos respicit. 


νιωθεὶς, τοὺς δὲ ph τοιούτους ὡς υἱοὺς ἀνθρώπων oiv ὑλεηιωτέρων θεώµενος χάτω βαΐνοντας, xaX 


περὶ τὰ ὑλαῖα μένοντας. 


χα. Ἐνταῦθα δὲ χαλὸν οἶμαι εἰπεῖν, καὶ ὡς &va- Ὦ 91. Dene porro dicere puto : renovat. aquilz in- 


χχινίζει χαθάπερ « ἀετοῦ » τὴν τοῦ ἁἀσχητοῦ vsó- 
τητα ἡ τοιαύτη ἀνύψωσις. Κουφίζουσα γὰρ εἰς 
ὀφιπέρειαν τὸν πνευματιχὸν Ὑέροντα, δίδωσιν àx- 
µαιότατα χαταράσσειν ἐχεῖθεν κατὰ τῶν ἀσάρκων 
μὲν, ἄλλως δὲ σαρχοδόρων, εἰπεῖν δὲ χαὶ φυχοφά» 
γων ὀρνέων, ὀξυδερχῶς ἁπιδάλλοντα, 6; μηδὲν Ó τι 
pij κρύπτεσθαι, μήτε διαφεύγειν αὐτὸ», ἀλλά πᾶσι 
τοῖς τοιούτοις νοανικώτατα ἐπινίθεσθαι, xoi εἰς 
«όδον χινεῖν. ᾽Αλλ' οὕτω μὲν ὁ εστύλος » µετεω- 
ρισµός τις θαυμαστὸς τεθεώρηναι. 


χβ. Ἵνα δὲ τῶν ὑφηλοτέρων χαταθάντες ὕποτυ- 
πώσεων, xal ἑτέρωθεν τοῦτον ὑπογραψώμεθα (ποι- 
χ[λον Yváp τι χρημα χαθυποφαί[νεται), € εἰρκτή » 
τίς ἐστι xal αὐτὸς, bv fi περιγράφει στενοχωρῶν 
ἑαυτὸν ix τοῦ ἔξω ῥεμδασμοῦ 9 ἀσχούμενος, διχάσας 
piv μεταξὺ σώματος xaX φυχῆς, xal ἀμφοῖν χατα- 
Φηφισάµενος οἰχείῳ 55 τινι νόµῳ (διχαίῳ γὰρ 6 καθ 
ἡμᾶς οὐ χεῖται νόμος, ἀλλ αὑτὸς ὀρθός ἐστι λόγος, 
xai πλείων τοῦ νόµου γίνεται), δικαιώσας δὲ τὰ χα- 
ταχριθέντα τῷ διὰ βίου συγχλεισμῷ, ἓν ὁμοιότητι 
χολάσεως τῆς ἑσχάτης ἑχείνης, ἣν oüx ἂν ἐχφύγῃ 
τις ἀχόλαστα διαθιούς. 


ΧΥ.. Νοηθείη δ ἂν à ε στύλος » οὗτος καὶ ὡς 
e ἀθλητιχὸν βῆμα, ev οὖν ἀναδάθρα μαρτνριχὴ, » 
ἐφ᾽ fjv ἀναδεδθηχὼς 6 ἀδίαστος. ἀθλητὴς, μᾶλλον μὲν 
οὖν χασλ τῆς ἑαυτοῦ σαρκὰς αὐθαίρετος βίάιος χατα- 
ἑαΐνει πρὸς µέγα σχάµµα, xal παγχρατιάζξει γεν- 
ναΐως, καὶ τὸν ἀντίπαλον δαίμονα χάτω βαλεῖν τε- 
χνάζεται. 


χδ’. Εἶποι 9" ἄν τις tbv € στύλον » τοῦτον εὐαγχε- 
λχιχῶς xal « ἀνώγεων ἑστρωμένον, » ἐν ᾧ 8sb;, ὁ 
χατὰ µέθεξιν ἀναπεσὼν, ἀναπαύεται, ταῦτὸν ὃ εἷ- 
πεῖν, παντὺς ἔργου παύεται τοῦ τῇ y?) πάντως πρέ- 
ποντος. "À)Ào; γὰρ θε,πρεπέστερον ἀεὶ xal αὐτὸς 
ἑργάσεται, τὰ τῷ θεῷ ἀρέσχοντα ἑνεργῶν. 

κε’. Ei δὲ vb « ἀνώγαων » τοῦτο χαὶ Ἰέθοις ἕστρω- 
ται, οἷς ὡς εἰκὸς ἐγχαθεύδει ὁ ἐγχρατὴς, ὃ δὴ 4 τῆς 
τηιαύτης οἰχοδομῆς εἰρμὸ:ς ὑποδάλλει voslv, εἴη ἂν 
€ λιθὀστρωτόν τι καὶ αὐτὸ οὐκ ἔζω ]σεμνώματος, 
πάλλιον Ώπτρ τὰ τῶν ἱστορρυμένων γυμνοτοφ:ατῶν, 


P 


D 


star, ascet:e juventutem talis elevatio. Λά volatum 
enim sublimem attollens spiritualem senem , inde 
mittit contra incarneas, imo carnivoras, aut menti- 
voras aves, et visu acetrimo aggreditur, cui nihil 
absconditur, quem nilril fugit, sed in omnes tales 
juventutis vigore irruit, metum incutiens. Sie qui- 
dem columns excelsitas quadam admirabilis ap- 
paret. 


99. Ut autem ab excelsioribus terminis descenden- 
te& ex altera parle demonstremus (varium enim id 
negotium est), carcer quidam est in. quem secedens 
ab extraneis avocamentis includit se asceta, inter 
corpus et animam distinguens, et domestica quasi 
«ge utrumque condenmnans. (justo enim non. con- 
venit lex nostra, sed ipse ratio est et lege major), 
sententias vero pronuntiat in similitudinem poen: 
uliimz quam nemo vitaverit, si absque virtute vi- 
xerit. 


95. Columna ista ut athleticus suggestus sive 
martyrum amphiteatrum est in quem sponte ascen- 
dens athleta, quin imo conlra carnem suam sponte 
violentiam exercens in magnam descendit arenam, 
fortiter. pugnat. et malum dzemonein couterere co- 
natur. 


94. Dici potest columna illa evangelico stylo εξ 
ecnaculum stratam, in. quo Deas ad convivium 
assidens recumbit et, ut ita dicam, ab omni opere 
cessnt pro salute terrz. Alias enim Deo dignioro 
semper ipse facier, quae Deo placent. peragendc. 


$5. Si vero cceneculum illud et lapidibus sternitur 
quibus iudormit qui fortis est, quod illarum zdiunm 
compago persuadet, solemne erit illud litbesiroton 
pulchrius quam Gynnosorbistarum in historia οὐ” 
lebrium theatrum, qui virtutis umbram perseqnen, 


LI 


22] 


EUSTATH':I THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


3238 


tes, nudis membris super lapidibus sterni non. du- Α οἵπερ σχιὰν ἀρετῆς διώχοντες, οὖχ si gov ὄχνον, Υ.- 


hitab:nt. 

96, Apparet lithostroto non dissimilis columna 
illa, aut leeto Dei iwitativo quod secundum Deum 
tuembra sua orucifigeutes et morticantes sihi pa- 
Tant, ad ea qua »ursum suot tendentes rerum terree 
sirium coutemptu, extraneum in seipsis enecantes 
hominem, qui malis cupiditatibus renuntiantes, alte- 
rius vitse consortes fiunt. 

$1. Quid porro impedit quiu in eolumna illa se- 
pulcrum videam oh consummata in ipsa mysteria, 
funerees ascete pamnos, funebre operimentum : 
inhumationem mortuis concessam, cant»tos pro 
mortuis sacros hymnos; quas omnis emm qui 
iu columna reponitur wmertuum et sepultum. esae 
indicant. 


28. Columna uti adumhratuone et opere cxlato 
delineata est et subobseure depicta ; sic sapiens 
specimine assumpto clarius procedet, οἱ funda- 
mentum semel nactus plane períiciet opus. Nos 
quidem facile intelligimus quis ille sit stylita et 
quare hoc nomine decoretur. Nam si ea est columna 
quam sermo hucusque descripsit, et qui super ipsa 
siat, secundum primordialem flnem magna qux- 
dam hominis figura erit, nec secundum multos vilis et 
abjecta. Membratim enim dispertita ac definita co- 
lumna abundans et pulchra videbitur, tum quidem 


μνοὶ χατὰ λίθων ὑπεστρωμένων χεΐσθαι ἀναχλινό- 
μενοι. 

xz'. Ἀναφαίνεται δ᾽ kx « τοῦ λιθοστρύσου, » μὴ 
ἀπεοικέναι τὸν ε οτύλον » τοῦτον μηδὲ θεοµιµήτου 
€ στρώσεως, » Ίνπερ οἱ κατὰ θεὸν σταυροῦντες xai 
νεχροῦντες τὰ ἑαυτῶν µέλη τεχνῶνται, ἄνω μὲν 
διηρµένκι τῇ τῶν χάτω περιοράσει, τὸν ἔξω δὲ 0ὰ- 
νατοῦντε; ἄνθρωπον, οἷς τῶν φαύλων ἐπιθυμιῶν 
αὐτὸν ἁἅπαγοντες, ἑτέρας δωὴς Υίνονται. 

απ». Τί δὶ δὴ κιολύει τὸ ἀποτοῦδε, xal eic «τάφονι 
ταµάλιστα τὸν « στύλον » τοῦτον θεωρῆσαι, διὰ τὰ 
ἐν αὐτῷ μυστηριωδῶς τελούμενα, τὰ ἐπιτάφια 
σπεῖρα eso ἀσπητοῦ, cb νεκριχὸν εἴλημα, την κατά- 
θεσιν, ὁποία τις χαὶ τεθνεῶσιν ὡσίωσει, ες ἃρ- 
μοτεηύσας τοῖς ἑξαγομένοις ἱερὰς ᾠξὰς, δι ὧν 
ἁπάντων ὁ τῷ εστύλῳ » ἐναποτεθεὶς τεθάφθαι διδἀ» 


^ OX£TB. 


xw. 'AAX ὅπω; μὲν ὁ εσιύλος » οὗτος ὑπογρα» 
φῄσεται ὡς ἐν προχαράγµατι καὶ τινι προχεντή» 
ματι, διατυπωθὶν ἑσχιαγράφηται ἁμυδρὼῶς ' χαὶ 
σογὸς λαδὼν διδοµένην ἀφορμὴν, ἀναθήσεται elc τὸ 
ἔτι σορώτερον, xai θεµέλιον oTov τοῦτο» ἑξευρηχὼς, 
ἐχχορυφώσει τὸ τέλειον. Τὸ ὃ) ἐντέῦθεν ἡμῖν ἆπο- 
νητὶ προσευπόρηται, xai οἷός τις ὁ ἐντανθοῖ ἄνωφ»- 
ρούµενος, χαὶ εἰς τὸ τοῦ « στυλίτου » ἀναδὰς ὄνομαι 
El γὰρ ὁ « στύλος » τοιοῦτος, ὁποῖον αὐτὸν ὁ ὑπο 
χραφιχὸς λόγος προὐπεστήσατο, xai ὁ ἐπὶ τοῦ « στύ- 
λου » δήπουθεν xarà τὸν ἀπ᾿ ἀρχῃς ἄχρι τέλους τῆς 


in quantum columna est, tum vero logice et effectu Q θεωρίας cxonbv µέγα τι ἀνθρώπου χρῆμα ἔσται xal 


multiplex. 


ὑψηλὸν, xal οὗ κατὰ τοὺς πολλους φαῦλον καὶ τα- 


πεινόν. Συνεπιμεριξόμενος Ὑὰρ οὐσιωδῶς, οἷς ὁ « στύλος » ὥρισται, πολυπληθὲς ἂν καὶ αὐτὸ θεωρη” 
θείη xaXbv, εἷς μὲν ὧν τῷ λόγῳ xacà τὸν « στύλον,» ἄλλως δὲ πληθυνόµενος ἑλλόγως τοῖς ἐἑνεργήμλασιν. 


29. Angeli sane sub. flgura apparebit per scalam 
quam videmus, in cogitationibus ad Deum asceu- 
dens, nullamque terrestrium rerum servans, sed 
sursum volatum tenens et apprime secuudum spiri - 
tum efficax, cui nihil de iuferioribus adlizseret ; tun 
descendens ui in abyssum operibus, quibus cum 
inferioribus conspirat, et commodis qux in animam 
infert sodalibus ita ut columna siguuim altum οἱ 
profundum a Deo constitutum credatur, et de:ur 
inde ascet:e. qui scale symbolum servat. Etenim 
ipsa qua iu alium effertur, terram uequaquam re- 
linquit, et qui supra columna stat, uon omnino sea 
lerrestribus separat ad Deum ascendens, douec 4 
carne solutus spiritus ad Deum avolet. 


x. « Αγγελοειδής » τε γὰρ φαίνοιτο ἂν διὰ την 
θεωρουµένην « χλίµακα, » ταῖς μὲν ὑψηλαῖς ἐννοίαις 
καὶ ταῖς εἰς θΘεὺν ἀνατάσεσιν ἀναθαίνων εἰς ὕψος, 
καὶ µηδεμίαν τηνιχάδε σχέσιν πρὸς τὰ κάτω τηρῶν, 
ἀλλὰ ἐπίπαν ἀνιπτάμενος εἰς τὸν Ὀψιστον, καὶ ὑπερ- 
φυῶς ἑνεργῶν χατὰ νοῦν, ᾧ μηδέν τι τῶν χάτω φύ- 
σει µέτεστι * χαταθαίΐνων δὲ αυθις ὡς εἰς βάθος ταῖς 
πράξεσιν, bv al; «ul; χάτω σύνεστιν ὁμιλητικῶς, 
xai ταῖς ὠφελείαις, ἃς εἰς Ψυχην διαθιθάεει τοῖς 
μιμητικῶς ἐντυγχάνουσιν * ἵνα τῷ λόγῳ τούτῳ xal ὁ 
ε στύλος » οὗτος ὁποῖά τι « σημεῖον » εἰς βάθος τε 
καὶ oos θεόθεν ζητηθείη, xal δοθείη ἐχεῖθεν τῷ 
ἀσκητῇ, ἀποσώξοντι χαὶ ἑτέρως τὸ τῆς εκλίµακος » 
σύμβολον. Αὐτὴ τε Υὰρ τὸ ἀνώῤῥοπον ἔχουσα, οὐδὲ 


τῆς γῆς λείπεται. Καὶ ὁ ἐπὶ τοῦ « στύλου » δὲ οὐκ Σσθ ὅπως ἀπόσχοιτο ἂν πάντη πάντως τῶν περι 
γῆν, ἀναδαίνων εἰς Baby, ἕως ἀπολνθεὶς τῆς σαρχὸς νοῦς ὅλως πρὸς ἐχεῖνον πτερύξεται. 


90. Sicut angelus stylita cousiderabitur. Con- 
sequenter ergo ad virtutis fastigium acsendi!, sed 
confestim asceudere cernitur, nec per aspera coa- 
tendit ambulans , calles devias (athelet: enim 
el scurrz: proprium illud est) sed vim obviam 
se fert faciliori quam calcant, qui aspera trans- 
gressi sunt, et ad altissimas regiones accesserunt 


quiete et timore ejiciunt quo debiles A 
amoris in via iria et. plana pregregi: 
qnod idem εν Ότο app | | 






X. Κατά τε « ἄγγελον » οὕτω θειυρηθήδσται ὁ ἐπὶ 
τοῦ « στύλου. » Καὶ ἀχολούθως εἰς ἀρετῶν χορυφἠν 
οὕκουν ἀναδαίνει, ἁλλ᾽ ἀναθῆναι αὐτίνα Ίδη παρα- 
δείχνυσι, xal οὗ διὰ τραχείας βιάζεται τὴν ἄνοδον 
(μελετῶντος γὰρ τοῦτό vs, χα) ἑντριθομένου ταπει- 
νοτέροις ἔτι γυμνάσμασιν), ἀλλ’ εἰς αὐτὴν κατην- 
τηχένχι τὴν ῥᾳδίαν, καὶ ἣν πατοῦσιν οἱ τὸ κατὰ μὲν 
οραχὺ παρελάσαντες, τῇ δὲ ἀνωτάτω πεδιάδι πελά- 
6ὔντες, xal τῆς ἔμφρονος ῥᾳστώνης Υγενόµενοι, xal 

| 77  '"£o βαλόντες, ὃς τοῖς ἀκροσφαλέσιν 


229 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


230 


ἀφώρισται, τῷ δὲ ἀγχωμάλῳ καὶ λείῳ τῆς ἀγάπτς A verarum deliciarum prata virent, et virtates cho- 


προθάντες. ταὺτὺν δὲ φάναι, θεῷ πλησιάσαντες 
ἔνθα οἱ τῆς ὄντως τρυφῆς λειμῶνες τεθήλασι, xol 
ἀρεταὶ χοροδατοῦσιν, οὐχέτι χαχίαις βίου παρασπι- 
φόμεναι. οὐδὲ παραμεμιγμέναι τοῖς ἀχαθώδεσιν 


ros instituunt, non amplius vitze malis Iuctantes, 
nec spinosis peccatis mist, sed fructibus abun- 
dantes, ac rerum scelesiarum immunes absque 
fuco. 


ἁμαρτήμασιν, ἀλλὰ καθαρῶς ἔγχαρποι, χαὶ πάσαις φαυλότησιν ἁπαράμιχτοι, xai ἀκραιφνῶς ἄκρατου 


xaX &xf.patot. 

λα’. Βούλομαι χαὶ el; τὸ θεωρηθὲν « ὄρος » ὑψω- 
Ür,vat, καὶ εἰς τὸν ἐχόμενα τούτου « βουνὸν » ἀναθ- 
vat, χαὶ τοῦ « γαζορυλαχίου » Ὑενέαθαι, d; xal 
προσάψασθαι τοῦ ἐντὸς « θησαυροῦ » el; πλουτισμὸν, 
xai προσπετασθῆναι τῇ « νοσσιᾷ, » καὶ ἐπὶ τοῦ 
«πύργου » στῖναι, xal τὴν τεθεωρημένην ε πόλιν » 
τοπογραφῆσαι, xai τὸ τοῦ «312209 quii xal fugi) 
viv 0£av ἐπαφεῖναι εἰς ἕλλαμφεν, xal τὸν « fiov » 
περιαθρῆσαι, xal τοῖς ἄλλνις δὲ ἅπασι τὴν θεωρίαν 


9l. Volo equidem super vis;m mon!em extolli 
ei ad collem vicinum ascendere, et gazophylacii, 
sicut el thesauri intus reconditi particeps fleri, ad 
nidum volare, super turrim stare, urbe:n describere, 
columna lumini ignique profectum dare, solem can- 
templari, atque aliis omnibus nrajorem operaar 
dare, in quantum apud nos de columna sermo factus 
est. Ardorem vero nimium remitto, avide laurijentes 
vilens auditores et. mentis cogitata inlabiis gerén- 


ἑνασχολῆσαι πλατύτερον, ὅσα τὸν τοῦ ε«στύλου » B tes, L1co. non dici oportebit istis instare, et set- 


λόγον παρ) ἡμῖν ἀπεπλήρωσε. Σχάνω δὲ c^ ys πολὺ 
τῆς ὁρμῆς, ὁρῶν τοὺς ἀχροατὰς ὑραχρπάκοντας, xal 


mouem amplificare, sel pro tempore tleoriam in 
medium ferre. 


μονονουχὶ πρὸ χειλέων φέροντας τὰ νοούμεν1. ΔΙ) χαὶ οὗ µαχρά µε ὃτῆσει προσεν«χθῆναι τούτοις, καὶ 
διασχευάσασθαι λεπτολογίαν πολλὴν, ἀλλὰ τῆς θεωρίας Υενέσθαι, εἷς ὅσον xalptov. 


AB. Ακούεις, ὦ « στυλῖτα, » εἰ μὲν ὁ c στύλος, » 
τί δὲ ὁ ἐπ) αὑτοῦ. Ἔχεις τοίνυν αὐτόθεν καταλαθέὲ- 
αβα., xal διατί ταῦτα ^ γαὶ οὗ yph πνεύµονος ἡμῖν 
πολὺν ὃ φασι πόνον γίντσθαι. Ἑλέπε, δοχῶν ἆνεστη- 
κέναι, μὴ πέσῃς ΄ ἵδε, μὴ χαταπέσῃς τῆς ὑψηλῆς 
προθέσεως. « Ἁγγελυπρεπὴ » πολιτείαν ἐπηγγείλω. 
Χρεὼν οὖν, ἱναρέτως βιάζεσθαι τὸ « ἰσάγγελον, » 
xai πραγµατεύεσθαι μὲν τὸ στάσιµον xal τὴν θείαν 
παράστασιν, Φυλάττεσθαι δὲ τὴν ὑπένδοσιν, τῷ 
παντὶ δὲ πλέον τὴν χατάπτωσιν. Ἐπὶ μακαριστῆς 


92. Audis, ostylita, quid columma, quid super ev 
61ans. Habes ergo unde intelligas ad quid ista, nec 
oportet nobís multo pulmonis, ut aiunt, labore uti. 
Vide qui stare videris, ne ca/las : vide ne a condi- 
tone ista sublimi decidas. Vitam habitantis inter 
angelos annuntiasti, Necesse esl ergo congruenter 
virtuti angelicam vitam et constantiam divinamque 
intrepiditatem moustrare, animi vero debilitatem, 
et a fortiori easuro cavere. Super beatum verticem 
ascendisti. Necesse est ergo in virtutibus verticem 


«áxpac; » βέδηχας. Χρὴ τοίνυν ἐπαληθεύεσθαί σοι ϱ a te teneri. Te habet mous iste ad. Deum elevans et 


τλ « xopugaloy » ἓν ἀρεταῖς, '« Ὄρος » ἔχει σε 
τοῦτο τὸ ὑφοποιὸν εἰς 8zbv, xal ὃ παντὸς ὄρους xa- 
ταχαυχᾶται xal βουνοῦ ᾿ τῶν τῆς ἀποπλανήσεως μὴ 
ἆνάσχη στραφΏναι χάτω, ἀλλ᾽ ἐπὶ τοσοῦτον φἑρε τὰ 
τῆς ὑπωρείας εἰς νοῦν, ἐφ᾽ ὅσον xal ἄλλους ἐχεῖθεν 
ἀναγαγεῖν ' ἵνα χατὰ θεῖον ζῆλον, ἐπεὶ ὑψώθης, 
ἀνελχύσῃς πρὸς σεαυτὸν, εἰ xal μὴ πάντας (τάχα 
Υὰρ οὖχα ἂν δύναιο), ἀλλά ye πολλοὺς, οἳ τοῖς Ev col 
χαλοῖς ἔργοις ἑμθλέποντες, βουλήσονται εἰς τὰ ὅνω 
ἑξαίρεσθαι. Συγχεχόµισαι τῷ θεῷ, x20& xal τις π)- 
λυτίμητος «θησαυρός. » Κστάχρυπτε γοῦν σεαυτὸν, 
µήποτε ὁ ψυχοχλέπτης παρασυλήσῃ, σε xal κατορύξῃ, 
ἔνθα τὸ θεῖον οὐχ ἔστι ἐπαύξεσθαι τάλαντον. « Noa- 
σιὰν » τεθεώρηχε μὲν tbv ἀσκητικὰν € στύλον » ὁ 


qui omues montes et colles superat; noli vite 
erroribus adherere, sed generosum animum indueet 
afios sursum dicas; ut zelo divino, tu qui excelsus es 
aid teipsum attrahas sinon omnes (fortecnim non pos- 
sis), saltem multos qui opera tua inspicientes ad alta 
tolli cupient. Ad Deum colligaris ut pretiosus thesau- 
rus, Teipsum ergo absconde, neforte animarum rap- 
tor te fureturet infodiat ubi non creseit divinum talen- 
wm. Nidum viditascetze columnam sermo, immorart 
novult verbo isti ob perfectum qui in eo conspici- 
tue virum qui non ut imperfectus et alis carens est con- 
siderandus, comparandus alitibus, qui per nubes vo- 
lant, ut Scriptura dicit, aut aquilis regiis, ut supra 
diximus, Ergo tu aquila nostra, regie te gere et vir- 


X^vos, ὀκνεῖ δὲ διόλου ἑμμεῖναι τῷ ῥήματι τούτῳ διὰ p» tutem. ne erubescas, quocunque sors !ulerit alas 


τὸν ἓν αὐτῇ τέλειον ἄνδοα, ὃν οὗ κατὰ τοὺς ἀτελεῖς 
xal ἁπτῆνας νεοσσοὺς ἔχομεν δ.ασκἑπτεσθαι, ἀλλὰ 


pandens et te ventis permittens, scd ad Deum γοίδ- 
tans, fructuosam venationem prosequere- 


κατὰ τοὺς ὑγιπέτεις ὄρνις, ὁποίους ἐπὶ νεφελῶν πέτεσθαι γραρικῶς θευρήτει τις, | xal xarà τοὺς Bac. 


lixoLg € ἀετοὺς, » 6 δη xal ἀνόπιν τῷ. λόγῳ προσηυπ.ρήσαμεν. 


Τῃ τοίνυν ἡμέτερε ab « ἀετὲ, » βασιλικῶς 


πβοωαφέρου σεαυτῷ, καὶ τὸ εὐγενὲς τῆς ἀρετῆς μὴ χαταίσχυνε, «lxi τὸ πτερὸν διαπεταν»ὺς, καὶ εἰς 


ἀνέμους πλα,άμενος " 

Ay'. « Στρατιώτου » τάξιν ἀπέχεις, ἐπὶ c πύργου 
ἰσχύος » τοῦ τεθεωρηµένου τεταγµένος, xa ὀφειλέ- 
της Qv χακοπαθεῖν, ἵνα ofa. χαλὸς ἀρέσῃς τῷ ἑστρα- 
τολογηχότι σε, εἶπεν.) ἆἁποστολικῶς. Περιδέθλησα 
γοῦν δύναμιν, καὶ ὁπλίζου κατὰ πάσης ἐπιθουλῆς t6 
καὶ ἑλεπόλεως. Καὶ οἶδα μὸν, ὡς προθαλέσθαι máv- 


ἁλλ εἰς θ:ὸν ἀνιπτάμενος πρὸς τὴν ἁρειλομένην ἄγραν τὴν πτῆσιν εὐθέτιζε. 


53. Militis ordinem tenes super fortitudinis turr£ 
visibili collocatus, et ad mala perpetieuda destinatus 
ut taoqua: bonus ei qui te militem eonduxit. plà- 
ceas, ut cum Apostolo loquar. Poteutiam indue et 
e»utra omnes insidias et belli tormenta. accingere. 
Et novi quidem quod te penitus prolegere vales 





29] 


EUSTATH'I THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


228 


tes, »udis meubris super lapidibus sterhi uon. du- Α οἵἴπερ σχιὰν ἀρετῆς διώχοντες, οὐκ εἶχον ὄχνον, vo- 


hitabant. 


96. Apparet lithostroto non dissiinilis columna 
illa, aut leeto Dei iumitativo quod secunduni Deum 
mcubra sua erucifigentes et mortiücantes sibi pa- 
raut, ad va quas sursum suut tendentes rerum terre 
trium coutemptu, extraneum in seipsis enecanteg 
hominem, qui malis cupiditatibus renuntiantes, alte- 
rius vitse consortes flunt, 

21. Quid porro impedit quia in eolumna illa se- 
pulcrum videam ob consummata in ipsa mysteria, 
(unereos ascete pawnos, funebre operimentum : 
iuhumationem mortuis concessam, caniatos pro 
mortuis sacros hymnos; qus omnis eum qui 
in columna reponitur mortuum οἱ sepultum esae 
indicant, 


28. Columna uti adumbratione et opere czlato 
delineata est et subobscure depicta; sic sapiens 
specimine assumpto clarius procedet, οἱ funda- 
mentum semel nactus plane perficiet opus. Nos 
quidem facile intelligimus quis ille sit siylita et 
quare hoc nomine decoretur. Nam si ea est columna 
quam sermo hucusque descripsit, et qui super ipsa 
s8!al, secundum primordialem flnem magua qui- 
dam hominis figura erit, nec secundum multos vilis et 
abjecta. Membralim enim dispertita ac definita co- 
lumina abundans et pulchra videbitur, tum quidem 
in quantum columna est, tain vero | 
multiplex. 


πεινόν. Συνεπιμεριξόμενος γὰρ οὐσιωδῶς, ol; ὁ « στύλος ) 


μνοὶ χατὰ λίθων ὑπεστρωμένων κχεΐσθαι ἀναχλινό- 
μενοι. 

xz'. Ἀναφαίνεται ὃ Ex « τοῦ λιθοστρώτου, » μὴ 
ἀπεοιχέναι τὸν « οτύλον » τοῦτον μηδὲ θεομιµήτου 
ε στρώσεως, » ἤνπερ οἱ κατὰ Bsbv σταυροῦντες xai 
νεχροῦντες τὰ ἑαυτῶν µόλη τεχνῶνται, ἄνω μὲν 
διηρµένχι τῇ τῶν χάτω περιοράσει, τὸν ἔξω δὲ ϐ0- 
vavoUvtt; ἄνθρωπον, οἷς τῶν φαύλων ἐπιθυμιῶν 
αὐτὸν ἁπάγοντες, ἑτέρας ζωῆς Υένονται. 

αν. Τί δὶ δὴ χισλύει τὸ ἁποτοῦδς, χαὶ εἷς «τάφον) 
ταµάλιστα τὸν « ὀτύλον » τοῦτον θεωρῆσαι, διὰ τὰ 
ἐν αὐτῷ μνστηριωδῶς τελούμενα, τὰ ἐπιτάφια 
σπεῖρα οῦ ἀσχητοῦ, vb νεχριχὸν εἴλημα, την χατά- 
θεσιν, ὁποία τις xal τεθνεῶσιν ὡδίωται, τὰς &o- 
μοττηύσας «ol; ἐξαγομένοις ἱερὰς ᾠξὰς, δι ὧν 
ἁπάντων ὁ τῷ εστύλῳ » ἐναποτεθεὶς τεθάφθαι διδά- 
σχετα:ε., | 

x». Αλλ’ ὅπω; μὲν ὁ « στύλος » οὗτος ὑπογρα- 
φῄσεται ὡς kv προχαράγµατι xal τινι προχεντ!- 
patct, διατυπωβὲν ἐσχιαγράφηται ἀμυδρῶς : καὶ 
σοφὸς λαθὼν διδοµένην ἀφορμὴν, ἀναθήσεται εἰς τὸ 
ὅτι σοφώτερον, χαὶ θεµέλιον oTov τοῦτο» ἑξευρηχὼς, 
ἐχχορυφώσει τὸ τέλειον. Τὸ δ' ἐντέῦθεν ἡμῖν ἆπο- 
νητὶ προσευπόρηται, χαὶ οἷός τις ὁ ἐνταυθοῖ dvurpo- 
ρούμενος, καὶ εἰς τὸ τοῦ «στυλίτου » ἀναδὰς ὄνομα. 
Ei γὰρ ὁ « στύλος » τοιοῦτος, ὁποῖον αὐτὺν ὁ ὑπο- 
γραφιχὸς λόγος προὐπεστήσατο, xai ὁ ἐπὶ τοῦ « στύ- 
Àou » δήπουθεν χατὰ τὸν ἀπ᾿ ἀρχῆς ἄχρι τέλους τῆς 


ogice et effectu θεωρίας σχοπὺν µέγα τι ἀνθρώπου χρῆμα ἔσται xal 


ὑψηλὸν, καὶ οὗ χατὰ τοὺς πολλοὺς φαῦλον χαὶ τα- 
ὥρισται, πολυπληθὲς ἂν καὶ αὑτὸ θεωρη” 


θείη χαλὸν, εἷς μὲν ὧν τῷ λόγῳ κατὰ τὸν « στύλον,» ἄλλως δὲ πληθυνόµενος ἑλλόγως τοῖς ἐνεργήμησιν. 


, 99. Angeli sane sub. flgura apparebit per scalam 
quam videmus, in cogitationibus ad Deum ascen- 
dens, nullamque terrestrium rerum servans, sed 
sursum volatum tenens et apprime secundum Spiri - 
tum efficax, cui nihil de iuferioribus adlzret; tum 
descendens ui in abyssum operibus, quibus cum 
inferioribus conspirat, et commodis quz in animam 
infert sodalibus ita ut columna signum altum et 
profundum a Deo constitutum credatur, et de:ur 
inde ascet: qui scalz:s symbolum servat. Etenim 
ipsa quz iu alium elfertur, terram uequaquam re- 
linquit, et qui supra columna stat, non omnino se a 
lerrestribus separat ad Deum ascendens, douec a 
carne solutus spiritus ad Deum avolet. 


x. « Αγγελοειδής » τε γὰρ φαίνοιτο ἂν διὰ τὴν 
θεωρουµένην « xMpaxa, » ταῖς μὲν ὑφηλαῖς ἐννοίαις 
xai ταῖς εἰς Θεὺν ἀνατάσεσιν ἀναδθαίνων εἰς Όψος, 
xai µηδεμίαν τηνιχάδε σχέσιν πρὸς τὰ κάτω τηρῶν, 
ἀλλὰ ἐπίπαν ἀνιπτάμενος εἷς τὸν ὕψιστον, xal ὑπερ- 
Quà ἐνεργῶν χατὰ νοῦν, ᾧ μηδέν τι τῶν κάτω φύ- 
csv µέτεστι * χαταδαίνων δὲ αυθις ὡς εἰς βάθος ταῖς 
πράξεσιν, bv al; vul; κάτω σύνεστιν ὁμιλητιχῶς, 
xa ταῖς ὠφελείαις, ἃς εἰ; φυχὴν διαθιδάρει τοῖς 
μιμητικῶς ἐντυγχάνουσιν * ἵνα τῷ λόγῳ τούτῳ xal ὁ 
€ στύλος » οὗτος ὁποῖά τι « σημεῖον » εἰς βάθος τε 
xaX odo; θεόθεν ζητηθείη, xai δοθείη ἐχεῖθεν τῷ 
ἀσκητῇ, ἀποσώξοντι καὶ ἑτέρως τὸ τῆς ε«χλίµακος » 
σύμβολον. Αὐτὴ τε γὰρ τὸ ἀνώῤῥοπον ἔχουσα, οὐδὲ 


τῆς qni λείπεται. Καὶ ὁ ἐπὶ τοῦ € στύλου » δὲ οὐκ ἔσθ ὅπως ἀπόσχοιτο ἂν πάντη πάντως τῶν περι 
γῆν, ἀναθαίνων εἰς θεὸν, ἕως ἀπολυθεὶς τῆς capxbg νοῦς ὅλως πρὸς ἐχεῖνον πτερύξεται, 


90. Sicut angelus stylita. considerabitur, Con- 
sequenter ergo ad. virtutis fastigium acsendi!, sed 
confestim ascendere cernitur, nec per aspera cou- 
tendit ambulans , calles devias (athelete enim 
οἱ scurrz: proprium illud est) sed vim obviam 
se fert faciliori quam calcant, qui aspera traus- 
gressi sunt, el ad altissimas regiones accesserunt 
quiete et limore ejiciunt quo debiles terrentur, 
amoris jn via iríta et plana progressi sunt, e!, 
quod idem ον Όσο appropinquaverunt, — lbi 


λ. Κατά τε « ἄγγελον » οὕτω θειορηθῄόξται 6 ἐπὶ 
τοῦ « στύλου. » Καὶ ἀχολούθως cl; ἀρετῶν χορυφἣν 
οὕκουν ἀναθαίνει, ἀλλ ἀναθῆναι αὑτίκα Ίδη παρα- 
δείχνυσι, xal οὗ διὰ τραχείας βιάζεται τὴν ἄνοδον 
(μελετῶντος γὰρ τοῦτό Ys, χα) ἐντριθομένου ταπει- 
νοτέροις ἔτι γυμνάσμασιν), ἀλλ' εἰς αὐτὴν κατην- 
τηχένχι τὴν ῥᾳδίαν, καὶ ἣν πατοῦσιν οἱ τὸ χατὰ μὲν 
τραχὺ παρελάσαντες, τῇ δὲ ἀνωτάτω πεδιάδι πελά- 
σαντες, xat τῆς ἔμφρονος ῥᾳΣτώνης γενόμενοι, καὶ 
thv μὲν φόδον ἔξω βαλόντες, ὃς τοῖς ἀχροσφαλέσιν 


229 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


230 


ἀφώρισται, τῷ δὲ ἀγχωμάλῳ καὶ λείῳ τῆς ἀγάπης A verarum. deliciarum prata virent, οἱ virtatas οἶνο- 


προθάντες. ταὺτὸν δὲ φάναι, θεῷ πλησιάσαντες 
ἔνθα ol τῆς ὄντως τρυφῆς λειμῶνες τεθήλασι, xol 
ἀρεταὶ χοροδατοῦσιν, οὐχέτι χαχίαις βίου παρασπι- 
ζάμεναι. οὐδὲ παραμεμιγμένχι τοῖς ἀχανθώδετιν 
ἁμαρτήμασιν, ἀλλὰ καθαρῶς ἔγχαρποι, χαὶ πάσεις 
xaX ἀχ[ρατοι. 

λα’. Βρύλομαι xal εἰς τὸ θεωρηθὲν « ὄρος » ὑψω- 
OT vat, καὶ εἰς τὸν ἐχόμενα τούτου « βουνὸν » ἀναθτ- 
ναι, xal τοῦ « Υαζορυλαχίου » Υενέσθαι, ὡς xal 
προσάφασθαι τοῦ ἐντὸς « θησαυροῦ » el; πλουτισμὸν, 
xai προσπετασθΏναι τῇ ε νοσσιᾶ, » χαὶ ἐπὶ τοῦ 
« πύρχου » ατῖναι, χαὶ τὴν τεθεωρηµένην επόλιν » 
τοπογραφῆσαι, xai τὸ τοῦ «στύλου φωτὶ χαὶ πυρ); 
τὴν θέαν ἐπαφεῖναι εἰς ἕλλαμψιν, χαὶ τὸν « Sov » 
περιαθρῆσαι, xal τοῖς ὄλλοις δὲ ἅπασι τὴν θεωρίαν 


ros instituunt, non amplius vitze malis luctantes, 
nec spinosis peccatis miste, sed fructibus abun- 
dantles, ac rerum scelestarum immunes absque 
fuco. 


φαυλότησιν ἁπαράμιχτο:, xal ἀχραιφνῶς ἄκχρατοι 


91. Volo equilem super visum mon!em extolli 
et ad collem vicinum ascendere, et gazophylacii, 
sicut el thesauri intus reconditi particeps fleri, ad 
nidum volare, super turrim stare, urbe;n describere, 
coluunz lumini ignique profectum dare, solem can- 
templari, atque aliis omnibus nrajorem operaar 
dare, in quantum apud nos de columna sermo factus 
est, Ardorem vero nimium remitto, avide haurjentes 
vi lens auditores et. mentis cogitata inlabiis gerén- 


ἑνασχολῆσαι πλατύτερον, ὅσα τὸν τῦ «στύλου » B tes. [Ιου non dici oportebit istis instare, et ser- 


À^vov παρ) ἡμῖν ἀπεπλήρωσε. Σχάνω δὲ τό vs πολὺ 
της ὁρμῆς, ὁρῶν τοὺς ἀχροατὰς ὑφαχρπάκοντας, καὶ 


mouem amplificare, sel pro tempore theoriam in 
medium ferre. 


μονονουχὶ πρὸ χειλέων φέροντας τὰ voodutvx. ΔΙ» χαὶ οὗ μακρά µε δεῇσει προσενεχθῆναι τούτοις, — xal 
διασκευάσασθαι λεπτολογίαν πολλὴν, ἀλλὰ τῆς θεωρίας γενέσθαι, εἷς ὅσον xalptov. 


2B. Αχούεις, Ó « στυλίτα, » εί μὲν ὁ c στύλος, » 
τέ δὲ ὁ ἐπ᾽ αὐτοῦ. Ἔχεις τοίνυν αὐτόβεν χαταλαθέ- 
αβα:, xal διατί ταῦτα: γαὶ οὗ yph πνεύμονος ἡμῖν 
πολὺν 5 φασι πόνον Υγίνεσθαι. Βλέπε, δοχῶν ávsatr- 
κέναι, gh πέσῃ-ς  ἵδε, ph χαταπέσῃς τῆς ὑφηλής 
προθέσεως. « ᾽Αγγελοπρεπῆ » πολιτείαν ἐπηγγε[λω. 
Χρεὼν οὖν, ἑναρέτως βιάζξεσθαι τὸ « ἰσάγγελον, » 
xai πραγµατεύεσθαι μὲν τὸ στάσιµον xal τὴν θείαν 
παράστασιν, φυλάττεσθαι ὃδ τὴν ὑπένδοσιν, τῷ 
αταντὶ δὲ πλέον τὴν χατάπτωσιν. Ἐπὶ μακαριστῆς 
ε ἄχρας » 
τὸ «χορυφαῖον » ἐν ἀρεταῖς, '« Ὄρος » ἔχει σε 
τοῦτο τὸ ὑψοποιὸν εἰς 8sbv, καὶ ὃ παντὸς ὅρους χα- 
ταχαυχᾶται χαὶ βουνοῦ ’ τῶν τῆς ἀποπλανήσεως ph 
ἄνάσχη στραφῆναι χάτω, ἀλλ᾽ ἀπὶ τοσοῦτον qéps τὰ 
της ὑπωρείας εἰς νοῦν, kg" ὅσον χαὶ ἄλλους ἐχεῖθεν 
ἀναγαγεῖν * ἵνα χατὰ θεῖον ζῆλον, ἐπεὶ ὑψώθης, 

ἀνελχύσῃς πρὸς σεαυτὸν, εἰ xal ph πάντας (τάχα 
χὰρ οὐκ ἂν δύναιο}, ἀλλά ys πολλοὺς, oí τοῖς ἐν col 
χαλοῖς ἔργοις ἐμθλέποντες, βουλήῄσονται εἰς τὰ ἄνω 
ἑξαίρεσθαι. Συγχεχόµισαι τῷ θεῷ, χχθά xal τις πο- 
λυτίμητος «θησαυρός. » Κστάχρυπτε γοῦν σεαυτὸν, 
µήποτε ὁ ψυχοχλέπτης πχρασυλήσῃ, σε xal κατορύξῃ, 
ἔνθα τὸ θεῖον οὐχ ἔστι ἐπαύξεσθαι τἆλαντον. « Νοσ- 
σιὰν » τεθεώρηχε μὲν τὸν ἀσκητιχὰν « στύλον » ὁ 


52. Audis, ostylita, quid colui, quid super ev 
stans, Habes ergo unde intelligas ad quid ista, nec 
oportet nobis multo pulmonis, ut aiunt, labore uti. 
Vide qui stare videris, ne cadas : vide ne a conudi- 
Lone ista sublimi decidas. Vitam babitantis inter 
angelos aununtiiasti, Necesse est ergo congruenter 
virtuti angelicam vitam et constantiain divinamque 
intrepiditatem moustrare, animi vero debilitatem, 
et a fortiori easum cavere. Super beatum verticenv 
ascendisti. Mecesse est ergo in virtutibus verticem 


βέδηχας. Xph τοίνυν ἐπαληθεύεσθαί σοι ϱ a te teneri. Te habet mous iste ad. Deum elevans e$ 


qui omues montes et colles superat; noli vit:e 
erroribus adhxrere, sed generosum animum indueet 
afios sursum ducas; ut zelo divino, tu qui excelsus es 
ad teipsum attrahas sinon omnes (forteenim non pos- 
sis), salteur multos qui opera tua inspicienles ad alta 
tolli cupient. Ad Deum colligaris ut pretiosus thesau- 
rus, Teipsum ergo absconde, neforte animarum rap- 
tor te fureturet infodiat ubi non creseit divinum talen- 
tum, Nidum viditascetae columnam sermo, immorart 
novult verbo isti ob perfectum qui in eo conspici- 
tuc virum qui non ut imperfectus et alis carens est con- 
siderandus, comparandus alitibus, qui per nubes vo- 
lant, ut Scriptura dicit, aut aquilis regiís, ut supra 
diximus, Ergo tu aquila nostra, regie te gere et vir- 


X^voz, ὀκνεῖ δὲ διόλου ἐμμεῖναι τῷ ῥήματι τούτῳ διὰ p» tutem. ne erubescas, quocunque sors tulerit alas 


τὸν ἐν αὐτῇ τέλειον ἄνδρα, ὃν οὗ χατὰ τοὺς ἀτελεῖς 
xal ἁπτῆνας νεοσσοὺς ἔχομεν ὃ:,ασκέπτεσθαι, ἀλλὰ 


pandens et te ventis permittens, scd ad Deum Υοἱδ- 
tans, fructuosam venationem prosequere. 


κατὰ τοὺς ὑγιπέτεις ὄρνις, ὁποίους ἐπὶ νεφελῶν πέτεαθαι γραρικῶς θεωρήσει τις, T] xal. χατὰ τοὺς βασι.. 


λικοὺς * ἀξτοὺς, » 6 δὴ xa ἀνόπιν τῷ λόγῳ προσηυπορήῄσαμεν. 


προαφέρου σεαυτῷ, καὶ τὸ εὐγενὲς 
ἀνέμους πλανόμενας " 

λΥ’. « Στρατιώτου » τάξιν ἀπέχεις, ἐπὶ « πύργου 
ἰσχύος » τοῦ τεθεωρηµένου τεταγµένος, καὶ ὀφειλέ- 
της Gv χαχοπαθεῖν, ἵνα οἷα χαλὸς ἀρέσῃς τῷ ἱστρα- 
τολογηχότι σε, εἶπε') ἆ ποστολιχῶς. Περιθέθλησο 
γοῦν δύναμιν, καὶ ὁπλίζου κατὰ πάσης ἐπιδουλῆς τε 
za! ἑλεπόλεως. Καὶ οἶδα μὲν, ὡς προθαλέσθαι πἀν- 


"(i τοίνυν ἡμέτερε σὺ « ἀετὲ, » βασιλικῶς 


τῖς ἀρετῆς μὴ καταίσχυνε, «lxi τὸ πτερὺν διαπεταννὼς, καὶ elg 
ἁλλ᾽ εἰς θ:ὸν ἀνιπτάμενος πρὸς τὴν ἀρειλομένην ἄγραν τὴν πτῆσιν εὐθέτιζε. 


33. Militis ordinem tenes super fortitudinis τση 
visibili collocatus, et ad mala perpetieuda destinatus 
ut taoquam bonus ei qui te militem eunduxit. pla- 
ceas, ut cum Apostolo loquar. Poteutiam indue et 
contra omnes insidias et belli tormenta. accingere. 
Et novi quidem quod te penitus protegere vales 


9M EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 2:9 
lorica tus et ferro quod te cingit. Sed magni Pauli Α τω; ἂν ἔχοις, ὃν ἐγκρατῶς περιθέθλησαι, «θώραχα.ν 


lericam et reliquam ejus armaturam in te videre 
cupio. Hanc przesertim 2ccinge, liánc indue, et ani- 
miram liostis aufugiet harpyis se tradens. Nam 
pulchrum est quidem ferrum istud, ex quo aversus 
psssimam hostem tela cuduntur.. Nihil vero sic 
potest invulnerabilem militem perficere si aposto- 
licam armaturam [116 projecerit. Et quid díco nihil 
»etest ? dicendum erat quod deflciente illa fiL asce- 
té operum Jactara et. summum 3 terram. trabi- 
tar et quod leve est, aggravatur et a superno volatu 
cessans im terram dejicitur. 

καὶ ἀμόλύνει ταῦτα 5b ἓν ἔργοις ἀσχητιχοῖς ὁξὺ, 


xai τὸ» λοιπὸν « clónpov, » ὃς περ/χειταί σε. Αλ) 
ἐγὼ xaY τὸν τοῦ μεγάλου Παύλου θώραχα καὶ τὴν 
λοιπῖν ἅπασαν ἐχείνου πανοπλίαν ζητῶ χατιδεῖν ἓν 
aol. Ταύτην π:ρίθου μάλιστα, ταύτην ὑπόδυδι - xai 
ὁ τῶν φυχῶν πολέμιος οἰχήσεται, Αρπνίαις ἑαυτὸν 
ἐχδούς. Καλὺν μὲν γὰρ χαὶ ὁ φορούμενος ε σίδηρος » 
οὗτος, xaX βέλη χατὰ τοῦ πονηροτάτου πολεμιστοῦ 
ἐξ αὐτοῦ χαλχεύονται, "Apxet 65 ὕμώς οὐδὲν, ὡς xai 
ἁκατάδλητον τὸν ἓν αὐτῷ ατρατιώτην ἀποτελεῖν, el 
*hv ἀποστολιχὴν ἐχεῖνος ἀποῤῥίψει σχενήν. Τί δὲ 
λέγω « ox &px:U; » Sov εἰπεῖν, ὡς Exslvn; δίχα 
καὶ καθέλχει τὸ ἀνωφορούμενον, xai βαρύνει τὸ 


κηῦφον, xal τὴν ἄνω πτῆσιν παύει, xal χαταφέρει πρὺς Υῆν. 


$54. Multos ferrum in bella contra spiritualem 


Mr. Πολλοὺς 6 « σίδηρος » εἰς τὸν κατὰ τοῦ νοητοῦ 


hostem eseitavit; muftos hebetavit et impedivit, p, ἀντιμάχου ἑστόμωσε πόλεμον, πολλοὺς xal ὀμδλύνας 


iftis arnra eireummdedit, lorum in manicas, compedes 
jnciJens : quorum merito miserabimur si vite 1nare 
pernavigant procellosum et fluctibus diris exundans 
et periculosum, super quod simplicibus membris 
egi deberent , qui adhac ferri pondus gravaus 
liabent. Ferrmm istud iis quidem qui secundum 
veritatem strenui sunt, non praecipites agit pon- 
dus, sed anchora salutaris et sacra. ordinatur; iis 
vero qui aliter se habent, plumbum fit in aquis 
veliementibus subinersós. deprimens. Non ergo xa- 
lutare nec sic aut aliter. cecídit, pro consilio electo 
h:esitante libra. 


συνεπόδισεν, Exslvor; piv ὁποῖά τι ὅπλον ἆμφ.τεθεὶς, 
τούτοις δὲ ὥς εἰς χειροπέδην διεχπεσὼν xai ποδοκά- 
χην xal τύφωνα * οὓς xal οἰχτείραι ἄν ttd δικαίως, 
el τὴν τοῦ βίου διαπλέοντες θάλασσαν οὕτω δεινὰ 
βραττοµένην, χαὶ χυµαινομένην ἀχάθέχτα , καὶ 
ἀπειλοῦσαν κχίνδυνον, οἱ δὲ δἑον ἁπερίττοις µέλεσι 
φἐρεσθαι δι αὐτῆς, εἶτα χαὶ σιδήρου βάρος περί- 
χεινται” ὃς δῇ σίδησος τοῖς piv ἐπ᾽ ἀληθείᾳ ἔγχρα- 
τευταῖς οὖκ εἰς βυθιζον βάρος, ἁλλ᾽ ὡς εἰς ἄγχνραν 


᾿σωτηριώδή καὶ ἰευὰν ἀποτέταχται, τοῖς δὲ ἄλλως 


ἔχουσίν ὡς μόλυθδος ἓν ὕδατι σφοδρῷ γίνεται, ὑπο- 
θρυχίους Exelvoog τιθε[ς. Οὔχουν ἐξ ἀνάγχης οὔτε 


σωτηριώδης ὁ τοιοῦτος σίδηρος, ἀλλ᾽ οὐδὲ βλαπτιχὸς, ἑπαμφοτερίζει δὲ πως) χαὶ xitkà τὴν παρὰ τοῖς 
σοφοῖς δύναμιν τάχα μὲν οὕτως, τάχα δὲ ἄλλως ἑξέπεσε, τῷ τῆς Ἀροαιρέσεως ταλάντῳ ζυγοστατούμενοςς 
$5. Écce pr:esentibus adventitium quid de recens C — Ae'. Φέρε προενἐγχω τοῖς παροῦσι συγχυρίαν πρὰγ 


factis alfero aliis in memoriam (mulii enim nove- 
runt), aliis quibus ignotum est ut rem novam. Cel- 
[am . divinam non ad splendorem paratam quia nou 
venerabilis usque ad nomen, lavit sinus [ste noster 
qui ante oculos est prope civitatis muros quibus 
mane sol illucescit, Cella virum quemdam nutrivit 
qui ascetam simulabat, non tain. nigro vestium or- 
natus quam sub ipsis hypocrisim retegens. llunc 
stringebat ferrum, tum renes cingens, tum hume- 
ris impositum, tum ambidextrum. Talis erat et 
circumcursitabat multos seducens ferro criminis 
alicujus, ut. opinor, divinam hanc poenam solvens, 
et debitor appareus talis vestimenti. Occasio qu:e- 
dam aderat et. negotia circa ipsum aliena, et hoc 
peragi oportebat; et ecce mirum. Solvitur spoute 
a ferreis catenis quibus dignissimus erat, ferrum 
humi jacebat, jacebant et aliena grave pondus as- 
cetz liumeris impositum, ut opinor, in cauponis 
cujusdam taberna, qui lassos ad se invitat ut 
restaureutur. Commutationem hanc retinens asce- 
te exercitii et virtutis remunerationem, maxime 
hypocrisis hoc pretium accipiens abibat gaudens 
ipse, lacrymas vero depositi domino relinquens. 
Quanto igitur inelius maguitice vestiri illum, pallio 
splendido εἰ sanum esse, quam sic ferro accin- 
ctum mala infinita operari ! Et nuuc apnd nos as- 


(t) Sie aperte ms. : prostat xag fiiov. 


µατος παραπεσόντος ἔναγχος, col; μὲν εἰς μνέμην 
(πολλοὶ γᾶρ οἴδασι ), τοῖς δὲ εἰς διδασχαλίαν, ὅσνυις 
02X ἔγνωστα:. Φροντ.στήριον θεῖον, oóx εἰς λαμπρό- 
τητα ἑσχευασμένον, ὅτι μὴ σεμνὸν μέχρις ὀνόματος, 
ὁ χαθ) ἡμᾶς χλύζει χόλπος οὗτος, ὁ πρὸ ὀφθαλμῶν, 
βραχύ τι πρὸ τῶν τειχέων τῆς πόλεως, οἷς προσθ)έ- 
πει ἀναθαίνων ἕῷος ἥλιος. Τοῦτο τὸ σεμνεῖον ἄνδρα 
τινὰ ἕδοσχεν, ὃς τὸν ἀσχητὴν ἑμορφάκετο, οὐχ οὕτω 
χοσμούμµενος τῷ τῶν ἁμφίων µέλανι, ὅσον ἐπιχαλύ- 
πτων kv αὐτοῖς χρυπτικῶς τὴν ὑπόχρισιν. Καὶ σἴδτ- 
pos αὐτὸν ἔσφιγγεν, ὃ μὲν τὴν ὁσφὺν ζωννύων, ὁ δὲ 
ἔπωμιζόμενος, ὁ δὲ ἀμφιμάσχαλος. Ἡν ἑχεῖνος 
«οιούτος, Χὰὶ περιενόστει φρεναπατῶν τοὺς πολλοὺς 
αιδηρόδετος, χαχουργχίας τινὸς οἶμαι χατά τι θεῖον 
δίχην ταύτην διδοὺς, xal παραφαϊΐνων ὀφειέτης 
εἶναι τοιαύτης περιδολῆς. Καιρὸς δἠ τις, xal πρἀγ- 
µατα περὶ αὐτὸν ξενιχὰἁ, xa ἔδει αὐτὰ τηρεῖσθαι * 
καὶ εὐθυς θαῦμα. Λύεται piv γὰρ αὐτόματος τοῦ 
σιδηρέου ὃδξσμοῦ ὁ πολλῶν τοιούτων ἑπάξιος' xal ὁ 
μὲν σίδηρος χατὰ γῆς ἔχειτο, τὰ δὲ ἀλλότρια φόρτος 
τοῖς ἀἁσχητικοῖς ὤμοις ἑπέχειτο, ἐς χαπήλου (1) τι 
vh; οἶμαι τὸ ἅχΏος ἀποφορτισομένοις, ὑποφωνοῦντος 
τοῖς οὕτω κχοπιῶσι, xal πεφορτισμµένοις ἔρχεσθαι, 
χαὶ ἀναπαύεσθαι παρ) αὐτῷ. Καὶ ἀντάλλαγμα τοῦτο 
σχὼν ἐχεῖνος ἀσχήσεως χαὶ μισθὸν ἀρετῆς, μάλιστα 
μὲν οὖν (vta. Ἰαῦτα βαθείας λαξὼν ὑποχρίσεως, 





2353 AD STYLITAM QUEMDAM. 94 


ὤχετο αὐτὸς μὲν yaipov, κ.αύματα δὲ τῷ τῆς πα- A servalur ferrum istud, risus quidem materiam 
pa0fxn; δεσπότῃ χαταλιπών. Πόσον δὴ κάλλιον, multis suppeditans, conversurum vero bonos. Jace- 
λαμπρειμονεῖν ἐχεῖνον, xat ἡματισμὸν εὐαφῃ περι» bit enim bypocrisis triumphus, virtutem simulatam 
χεῖσθαι, xa! σωφρονεῖν, περ οὕτω σιδἠρῳ Bapuvó- — arguens, ecmque qui non est. bonus detegens, non 
µενον µυρία χακὰ ἐπαχθίζεσθαι. Καὶ vuv χειμηλιοῦ- — spoliatus a vili virtutis fictione, sed virum insidia- 
ται map ἡμῖν ἐχεῖνος ὁ σίδηρος, θέαµα σαμνὸν ἐσό- — torem  evitans ne inulilis fiat. Sigillum est proba 
µενος, μενοῦν γε χορηγία γέλωτος μὲν τοῖς πολλοῖς, — asperioris vitzte symbolum mercem auulterans vir- 
ἐπιστροφῆς δὲ τοῖς ἀγαθοῖς. Κείσεται γὰρ ὑποκρί- tutis beatam sor:em in homine doloso et malitize 
σεως θρίαµδος, ἑλέγχων ἀρετὴν φευδεπίπλαστον, —prostituens ; wultos in ipsam lenones adducit pre- 
xal παραδειγµατίζων τὸν οὐκ ἀγαθὸν, τάχα οὐδ  serlim desideriis bonos desideriis subjugatos et vi- 
ἀποῤδιφεὶς ὑπὸ τοῦ φαύλου ζωγράφου τῆς ἀρετῆς, litatis apparentia delusos. 

ἀλλ᾽ αὐτὸς διεχφυγὼν ἄνδρα ἐπίδουλον, ἵνα μὴ xal ἀχρειοῖτο ' σήµμαντρον μὲν ὢν ἑναρέτου ζωῆς, καὶ 
τραχυτέἑρου βίου σύμδολον, καπηλεύων δὲ τῆς ἀρετῆς τὸ µαχάριον &v ἀνδρὶ κχιθδήλῳ, καὶ µαστροπεύων 
οἷον τῇ χαχίᾳ, xai πολλοὺς εἰς αὐτὴν ἑπαγόμενος φαύλους ἑραστὰς, μᾶλλον μὲν οὖν ἀγαθοὺς ζτλωτὰς, 
ξουλουμένους τὴν ἐπιθυμίαν, xal φεναχιζοµένους τῷ προφαινομένῳ τῆς φαυλότητος. 

λς’. Μηδεὶς εἴη τοιοῦτος, μηδεὶς οὕτω βαρυνἐσθω' Β — 36. Nemo !alis esto; ne sic gravetur; sed alas 
ἀλλὰ τὸ τῆς ἀνυποχρισίας φέρων πτερὸν, κοῦφος ab hypocrisi alienas gerens, sublimis tollatur et ad 
αἱρέσθωώ, καὶ πρὸς θεὺν ἀναδαινέτω, εἰδὼς, ὡς xa- — Deum ascendat, sciens quod si pulchra quidem 
Abg μὲν xal ὁ ἀσίδηρος xai φιλὸς βίος, χαλὸς δὲ καὶ — absque erro εἰ huwilis vita, pulchrum etiam cst 
ὁ χαταφράσσων σίδηρος, εἰ χαλῶς φοροῖτο, καὶ Υε- — armorum ferrum si bene gestatum erit et simpli- 
Υανωμένος τῇ ἁπλότητι στίλδει, καὶ μὴ τὸν τοῦ τύ- — cilate politum splendet, uec unquam pre se tulit 
geo ἓὸν προδέθληται. —. superbie venenum. 

AC. Tl γάρ pot χαὶ toxoplat; ἑνδιατρίφα:ι, ὡς ἂν 51. Cur autem narrationibus tempus tero, ut ferri 
ἐντρέφω τὸν ix τοῦ σιδηροφορεῖν τῦφον; Ti δὲ xai — superbe portati arrogantiam  incutiam? Cur ia 
ἐθῶν ἀναμνηστέον παλαιῶν καὶ ἑθνῶν, iv οἷς εὕρη- — memoriam antiquos mores populosque revocem, in 
ταε τὸ στρατιωτικὸν ὅπλοις ἐπηχθισμένυων διὰ βίου,. quibus inveniuntur per vitam armati bellatores, 
ἓν τε τῷ ἐχχλησιάζειν, Ev τε τῷ συµποσ.άξειν, Ev τε. iD coetibus, jn conviviis, in viis, ubique ; quasi leve 
ὁδοῖς, xal ὅλως TavtayoU* ὡς ἂν οὕτως eÜgopny τὸ — CS5el armatura totius onus ei solitum indumentum, 
τῆς πανοπλίας βάρος αὐτοῖς εἴη χαὶ περίθληµι. σύν- — sicut. consuetudine indesinenti cireumdatis? Cur 
ηήθες, χαθὰ xai τις Ἰματισμὸς, ἑἐγγυμνασαμένοις C vero insuper dicam quotquot przter arma et pre- 
τῷ συνεχεῖ εοῦ συνεθισμοῦ; Τί δὲ προσιστορητέον, ^tiosos lapides portabant, quem tempore opportuno 
καὶ ὅσοι πρὸς τοῖς ὅπλοις καὶ λίθον ἄξιον λόγου εἰς — projicere oportebat nobiliori et leviori assumpto 
φόρτον ἔφερον, ὃν ἐχρῆν bv χαιρῷ ἀπεῤῥιφότας ἔργου — opere, uL εἰ quis non tctus loricatus esset aut levis 
ἄτετεσθαι γενναιότερόν τε xal ἑλαφρότερον, ὡς ἐὰν — Ossel armaturae? Cur autem talibus sermonibus 
μἩ χατάφρακτός τις fjv, ἀλλὰ φιλὸς, fj καὶ ἡμίγυμ- — tempus tero, ubi dicere suflicit breviter, quantum 
νος; Τί γοῦν pot xal τοιούτοις ἑνδιατρίφαι λόχοι, — lale ferrum amo et diligo, illud mecum reputans 
ἔνθα εἰπεῖν ἀπόχρη, τὰ paxpk ἐπιτεμόντα ὡς quo — Quod nullum facilius consuminatur. bellum quam 
pkv ἐγὼ τὸν τοιοῦτων σίδηρον καὶ ὑπερφιλῶ, xelvo.— ferro ad judicium assumpto; et spirituale bellum 
συνεννοούµενος, ὡς οὔτε πόλεμος ὁ πρὸς αἴσθησιν — Optime ferro hoc eget ? Qui istud recta ratione fert 
ῥᾷον κατεργασθείη, μὴ xai σιδἠρῳ βραθευόµενος, — teli electi instar Deo destinat spiritualis exaltatio- 
καὶ νοητὸς δὲ δέοιτο ἄν ποτε τοῦ σιδήρου ^oUtou xa- Dis ala sublatus, teli vero instar acutum istud et 
loc; Καὶ ὁ τοῦτον φορῶν μετὰ λόγου ὀρθοῦ ὡσεὶ xal — hostes enecans inter pericula secum gereus fer- 
βέλος ἐχλεκτὸν λογίζεται τῷ 8cip τῷ πτερῷ piv τῆς — T'Uni, et sic alata sagitta opportune vibrata et con- 
νηερᾶς ἀνωφορήσεω; χουφιζόµενος, προθδεθληµένος ra diabolum intorta in sagittam volantem in die 
δὲ τὸν olov ὀξυδελῆ τοῦτον xal τμητιχὸν τῶν ὀπε- D fertur. Sic quidem ferri gestationem maxime amo; 
ναντίας δυνάµεων c(ónpov* χαὶ ὀϊστὸς οὕτω πτε- —dicovero desperandum non esse quod aliter salus ten- 
ῥόεις, xalpia Báaluv, xal κατὰ τοῦ διαδόλου πεµ- — landa sit. Nam puguze inulize et hostium clades con- 
τόµενος, xal τῷ πετοµενῳ ἡμέρας βέλει ἀντιπετό- flcerentursineferro. Multos ergoet lapides »djuverunt 
µενος. Καὶ οὕτω μὲν τὴν τοιαύτην σιδηροφορίαν — ettrophaea innumera erexerunt οἱ publice et privatim, 
ὑπερφιλῶῷ” λέγω δὲ, uh χρῖναι ἀπεγνωκχέναι, εἶναι xat ἄλλως σώζεσθαι. Kal TÁp τοι xal µάχαι πολλαὶ 
καὶ πολεμίων καταθολαὶ ἀνύοιντο ἂν, σιδἠρῳ ἀμεταχείριστοι. Πολλοὺς γοῦν χαὶ λίθοι 
σαν, xai µυρία ὤρθωσαν τρόπαια, xal ταῦτα χοινῇ τε χαὶ ἰδίᾳ. 

Aw'. El γοῦν χαὶ ὁ ἱκανὸς τῇ χειρὶ Δανῖὸ ὅπλῳ 58. Si ergo et manu fortis David isto telo contia 
*o:00ttp κατὰ μεγάλου ἐχθροῦ ἐνελάμψατο, εἰ δη — magnum hostem effulsit, si. illud reputamus, noscito 
τοῦτο, Ὑινωσχέτω ὁ σιδηροφόρος ἀσκητὴ-, καλὺν ferri gestator asceta, pulchrum se opus facere; se 
πρᾶγμα ποιεῖν * ἀπεχέσθω δὲ τῆς τῶν λοιπῶν xa- Vero a reliquis judicandis abstineat, a sublimibus 
ταχρίσεως, xal τοῦ λαλεῖν ὑψηλὰ καὶ φρονεῖν, ἵνα — verbis et cogitationibus, ne solum extrinsecus fer- 
ph µόνον ἔξω φοροίη τὸν σίδηρον, xai προφαίνοι Tum gerat οἱ foris fulgeat, sed et intima anima 
ἐπιπολῆς, ἀλλὰ xal εἰς. βάθος φέροι ἓν τῇ duyfü, ferat et sic incurvetur liunilis, imo undequaque lori- 

PaTROL. GR. CXXNXVI, 8 


χαταµύνας ὤντ” 


955 


EUSTATHII THESSALGNICENSIS XETRCPOLIT.E 


235 


caius bestium victor evadat, S-d sic qnicem militis A xa* c22o χάτω xígctouo ταγεινούµενος, μᾶλλον 


imrris enstedis locum tenes, o. esxeelse bomo, cu- 
jos te oportet imaginein. referre ; nec illud tantum, 
$ed eolesiem urbem el arces habitare sortitus es. 
Ne erzo civis abeas quales damnavit sanctissimum 
Kvoaugeliam, meque deserta pererres, in quibus jus 
civile seceandum Deum mentitur aliquis et mansue- 
imdinew e& charitatei. Civitatem serva. perpetuo 
propugnaculo iudomitam, 3 casu omni tulan, fir- 
inam, ne limites angustiaveris in te solo, bonam spo- 
tans, eb morie tua in terram optimam projiciens, 
Sed a Deo ipspiratus zelus per omnem terram ex- 
tendet illam usque ad posteros. Quorsus enim ci- 
vitali supervivere te, nec vero beatam iis qui sac- 
cedent memoriam relinquere, dum memoria juste 
jn benedictione est, sed e contra contemptu dignam, 
tapquaie sepulc brum, mux vanum pulvere opertam, 
οἱ «qua digna erat cujus nom remaneret lapis? 
Servabitur vero arx, et sewper stabit, »i Dominus 
invocatus eam custodierit, ne in. vanum (u custos 
vigilaveris. Sic enim ascendens eam non perdet. 


δὲ πανταχόδεν κατάρραχτος ὢν, τῶν πολεμούντων 
περεγΐένοιτο, Αλλ' οὕτω μὲν στρατ'ώτου τόπον ἐπί- 
χεις πυρ-οφύλαχος, ὢ ὑγηλὲ ἄνθρωπε, xai δεῖ og 
T.*55,3031:1 πρὸς a5: 5v* καὶ οὗ τοῦτο µόνον, ἀλλὰ 
καὶ ο,ρανόπολιν xal ταύτην ὀχυρὰν κατοιχεῖν ἔλας 
χες. Mist τοίνυν πολίτης ἀποδαίης, ὁποίους όστρα- 
χ/ςει τὸ ἁγιώτατην Εὐαγ. έλιον, µήτε μὴν εἰς ἔρη- 
μίας ἀποσ]αντθείτς, ἓν αἲς ψεύδεταί τις τὸ κατὰ 
τὸν θεὸν πολετιχὸν xai fiis pov xai φιλάλληλον συ» - 
«f pst δὲ ταύτην ἓν ὀχυρότττι διηνεκεῖ ἁκατάδχητον, 
ἀχατάκτωτον, póvipov, ὡς ἂν μὴ περιγράφτς iv 
cot xai µόνῳ τὸ ἀγαθὸν ἑξερημώσας, xal «p oo 
θανάτῳ σνγχατενεγχκὼν τὸ καλόν. 'AQA' ὁ ἔνθεος 
ζήλος elg οἰχουμένην παρεκτενεῖ ταύτην xai τοῖς 
ἑξῆς. Τί γὰρ χρεὼν, ἐπ᾽ αὐτῆς μὲν διαθιῶναί σε, 
μὴ ἐγχαταλιπεῖν δὲ μνήμην paxaplav xa τοῖς εἰσ- 
έπειτα, ὁποία f, τοῦ διχαίου ἡ μετ ἐγχωμίων ΄ ἀλλὰ 
ἀφεῖναι ἀξίαν χαταθολῆς, χαθὰ xal τινα tág^v, 
εἶτ οὖν χενἠ,ιον εἰς µάτην χεχονιαµένον, xal olov 
ἄξιον εἶναι μὴ μεῖναι λίθον (tx αὐτοῦ; Συντηρηθί- 


σεται δὲ ὀχυρὰ, xal εἶσαεὶ ἑστήξεται, εἴπερ ὁ Κύρως προχλτθεὶς φυλάξει αὐτὴν, ἵνα uh εἰς µάτιν 
σὺ ὁ φυλάττων ἁγρυπνῖς. Οὕτω γὰρ οὐχ ἂν ὁ ἀναβαίνων ἐπιλείψη αὐτέν. 


29. Mac ergo sie age. Et quoniam pharus salotaris 
juces, ne lumen exstinguas, πες permittes nocte illuni 
errent qui ad te tendunt, ne per tectas eminentes ru- 
pee incidentes, quando navigandi tempus est, inabyssi 
profandum cadant nec aniplius phari accensi signam, 
sed ignis homines decorantis elibanus cernatur. Sed 
nee contemplationis igncam columnam contemptibi- 
lem reddas sicut sub obruente sabulo, neque rellanti- 
bus ventis dispergi sinas non servatam, et exstingui, 
el viatores per teuebras incedentes. relinquere, ne 
forte persequentibus praeda facilis flant οἱ salutaris 
jgnis ioco iguis gehenna castyans inflamimetur. 
lu bhabitatioge ida sol sppares : desuper crgo 
emica ei adure quantum opus cst, vitam verosparge 
jis quid secundum Deum vivere debebunt. Visus 
est loeus iste tuus domus Dei : quia in ea Deus 
quidam, scilicet in se Deum habens, Deique parti- 
ceps ob figura similitudinem. Qui Deuu dicit, me- 
lus aliquid aliusve cogitare non sinit, et in se 
Deum habentem nominans, Deo propiorem vivan 
collocavit, Omnino decet, sí ita se res habet, et tem- 
plum sanctum babitationem istam vocare et mira- 


bilem zdem merito propter iulabitantem justum D 


eti sanctum bominem, quia justus οἱ sanctus Deus, 
cujus similitudinem iu templo isto in se asceta refert. 


λθ’. Ταῦτά τε οὖν οὕτω ποίει. Καὶ ὅτι δὲ « πυρ- 
có; » ἀνήφθης ἐνταῦθα σωτήριος, μὴ τὸ φῶς ἄπο- 
σθέσῃς, xal ὡς ἐν σχοτοµήνῃη πλανᾶσθαι δώσεις 
τους ἀφορῶντας εἰ; σὲ, µήποτε xal ταῖς ὑφάλοις 
χαὶ ταῖς ῥαχίαις ἐγχύρσαντες, ὅτε τοῦ πλέειν xac- 
ρὸς, Ὑένωνται χατὰ βυθοῦ, καὶ οὐκέτι φρυχτωρων 
πυρσὺὸς τὰ ἐνταῦθα λογισθείη, φρύγοντος δὲ πυρὺς 
ἀνθρωποφλόγου χλίδανος. 'ÀAxLà μηδὲ τὸν τῆς θειι- 
plac « πύρινον στύλον » ταπεινώσῃς, ὡς εἰς ἐπίχω- 
σιν, (| xal χαταπνοαῖς ἑναρτίαις ἑάσῃς διαῤῥιπ:- 
σθῆναι ἀφύλαχτον, xal σθεσθῆναι, xal ἀφεῖναι 
τοὺς ὁδηγουμένους κατὰ σχότον ἑλάσκχεσθαι, μί- 
ποτε τοῖς ἐπιώιώκουσιν εὐχείρωτοι γένωνται, xal 
ἀντὶ σωτηρίου πνρὸς nup Γεέννης ἑξαναφθῇ χολα- 
στήριον. Τεθεώρησαι καὶ ὡς « Ἆλιος» ἐν oup 
τοὐτφ)' λάμπε τοίνυν ὑψόθεν, χ:ὶ χατάφρυγε μὲν, 
ὅσα χρεών’ ζωογόνει Gb, ὅσα τε χατὰ θεὸν (fjv ἐπι- 
δέονται. Ἐθεωρίθη xai « θεοῦ οἶχος » ὁ ab; τόπος 
οὗτος ^ θεός τις ἄρα xai ὁ ἐν αὐτῷ, ola ἔνθεος, καὶ 
Θεοῦ µετέχων διὰ τὴν μιμητιχὴν πρὸς ἐχεῖνον ἐχ- 
τύπωσιν. € θεὺν » b τις εἰπὼν, οὑχ ἀφίησιν ἐπι- 
νοεῖσθαι xpsittóv τι xaX ὑψηλότερον  χαὶ « ἔνθεον» 
δέ τις ὀνομάσας τινὰ, Θ2ῷ τὸν ἄνδρα παρέστησεν. 
Οἰκεῖον δὲ πάντως, εἰ ταῦθ) οὕτως Bjyet, xol « ναὺν 
ἅγιον » τὸν olxoy τοῦτον προσειπεῖν, xal θαυµμα. 


στὸν δὶ ἐν δικαιοσύνῃ διὰ τὸν ἐν αὐτῷ δίχαιον ἄνθρωπυν καὶ ὅσιον ᾿ ὅτι xal δίκαιος καὶ ὅσιος ὁ Κύριος, 
εὗπερ τὴν ἀφομοίωσιν ὁ ἐπὶ vanü τούτου ἀσχητῆς ἑχμάττεται 


40. Si sic ad Deui contemplatione elevatas es non 
eircuitu opus est, ut in virtute tanquam in speculo 
te contempleris, cujus. virtutis. habitatio columna 
cernitur, Namque divinorum  eharismatum | ple- 
nus liomo, ot sic Deo cujus virtus coelos tegit pleuus 
tolus sane virtus est, pauca carni relinquens. Qui 
ergo te vident, virtutem videre se arbürentur; unde 
ud imaginem istam elormati ad. ultimum archely- 
νι adducantur, Speculator positus in specula ista 


p. El δ' οὕτω πρὸς Θεὸν ἀνήχθης τῇ θεωρίᾳ, οὐ 
χρεία περιόδου τινὸς, xal εἰς αὐτὴν ἄντικρυς ἀρετὴν 
δεωρῆσαί ce ὀχολούθω:, olg καὶ « ἀρετῆς οἰχητή- 
ριον ὁ στύλος » τεθέαται. Ὁ γὰρ θείων χαρισµάτων 
ἔμπλεως ἄνθρωπος, χαὶ οὕτω Θεοῦ γέµων, οὗπερ d 
ἀρετὴῇ χαλύπτει τοὺς οὐρανοὺς, ὅλος δἠπουθέν ἑστιν 
ἀρετῃ, ὀλίγα προλογ!.ζόμενος τῇ σαρχἰ. Οἱ τοίνυν 
Βλέποντές σε νοµιξέτωσαν, ἀρετῆν αὑτὸ τοῦτο βλέ- 
πειν ὡς ἄν τυπούμµενοι πρὸς εἰχόνισμα τοιοῦτου, 





241 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


238 


ὀνάγοιντο πρὸς t μγιστον ἀρχέτυπον. « Σχκοπὸς » A peuitus non debes dormire ad mortem nec cadc*e 


τέθεισαι ἓν « σχοπευτηρίῳ » τοιούτῳ, χαὶ χρὴ πάν- 


τως ph πρὸς θάνατόν σε ἀφυπνῶσαι, ἀναπεσόντα 
ἐπ αὐτοῦ, χαὶ χατενεχθέντα εἰς κῶμα βαθύτατον, 


in profundum soporem, sed teipsum custodire, ne 
in hostium mauus cadas ct tecum quotquot. tuis 
confidunt excubiis. 


ἀλλὰ σεαυτόν τε φυλάττεσθαι, pij ὑπὸ χεῖρα τοῖς πολεμίοις πέσῃς, xal τοὺς ὅσοι τῷ τῷ σχοπεύµατι πεποίθασιν. 


μα’. Ἐξεγένετό σοι « µετεωρ.σθΏναι », καὶ οὐχ 
ἁπλῶς, ἀλλά καὶ ὡς εἰς οὐρανοῦ ὕψφωμα, xaX εἰς 
ἁυριότητος ἀξίαν κατανοηθῆναι ἀνθρώπῳ τελείῳ 
πρέπουσαν, ὁποῖος ὁ πρὸ βραχέος θεωρηθεὶς ἔνθεος. 
M τοίνυν ἐθελῆσῃς χθαμαλὸς γενέσθαι, xal ἀχοῦ- 
cal ποθε», ἄνω χαταθῆναι, εἴτε καὶ ἄλλως ἀναθῆναι 
κάτω, ol; τῷ μὲν « στύλῳ; ἄνω, τῇ δὲ περὶ γῆν 
προσπαθείᾳ κάτω βέδτκχας. « Περιφρονεῖν » ἐτάχθης 
€ τὴν γην ΄ ὑχώθης, » εἴποι ἂν Δαυῖδ, ὡς « ἐχλε- 
χτὸς » ix τοῦ λαοῦ τοῦ θεοῦ. « Αἰθεροδατεῖς » Ίδη, 
τῶν γηΐνων ὑπεραιρόμενος. ΜΗ δὴ τὸ πτερὸν ἀχρειώ- 
σῃς, δι’ οὗπερ ἔστι oot. πέτεσθαι. Οὑράνιος sl, c 
µόνον, ὅτι « φυτὸν οὐράνιον » (τοῦτο γὰρ xal ἅπας 
ἄνθρωπος, xaU& τις πεφιλοσόφρηχεν), ἀλλὰ xal ὅτι 
τῆς γῆς ἀποῤῥιξζωθεὶς παραδείσου φυτὸν γενέσθαι 
Φιλονειχεῖς. Κάτεχε οὖν τὸ οὑράνιον, ὑποθλεπόμε- 
νος τὸν ἁπ᾿ ἑναντίας τάρταρον. Ταῦτα πάντα συντη- 
ρῶν, περιποιοῦ τὸ ἐν θαυµαστότητι « µετέωρον, τὸ 
o3pavtov, tb &pxuxóv * » xol μηδέν τι τῶν τοιούτων 
παραδειγµάτων ῥίφῃς ἔξω µιμῄσεως, ἵνα πρὸς ἄκραν 
τελειότητα ἐξαρθῆς. 

pp. Et δὲ διὰ πολλῶν συµθόλων ὁ λόγος ὀρχό- 
µενος ὁ ὁριστιχὺς xal εἰς « θεῖον » ἀνήγαγέ σα 
« ἀξίωμα, » xot τοῦτό σε τυχὸν ἁρπάξει πρὸς ἕπαρ- 


σιν διὰ τὸ ὑπεροχικὸν, ἀλλ ἐπὶ λοχισμοῦ Eye μὴ e 


μόνον τὸν εἰς τρίτον μὲν οὐρανὸν ἁρπαγέντα, µέ- 
νοντα δὲ zjj ταπεινώσει χάτω, ἀλλὰ xal τὴν « elp- 
xtv, » εἰς fj» fj ἐν λόγῳ θεωρία περιαγαγοῦσά σε 
ἐγχατέχλεισε. Καὶ τῷ λόγῳ τούτῳ χάτω βάλλε, εἴ 
που xal ἀνασπᾶται τὸ της ὀφρύος πολύ χαὶ ἀνα- 
θαΐνων ἕως xat εἰς οὐρανὸν τῇ πρὸς Gaby δι᾽ ἀρετῆς 
ἐγγύτητι, χατάδαινε xal ἕως τῶν ἀθύσσων τῷ ἀνυ- 


ποχρίτῳ ταπεινώµατι. Λέγε xal αὐτός * «ἐγὼ δέ. 


εἰμι οχώλης, xal οὐχ ἄνθρωπος" » ἵνα τις ἀντι- 
φθέγξηται, μὴ τοῦτο εἶναί σε, ἀλλ᾽ οὐράνιον ἄνθρω- 
πον ὡς, ἐάν γε τὸ σεμνὸν τοῦτο αὐτὸς ἐπιλέγειν 


σεαυτῷ διχαιοῖΐς, οὐκ ἂν φθάνοις εἴς τι φαυλότατον 


καταγόμενος. Διὰ τοίνν τὸ ἀρχιχὸν xal ὑφηλὸν 
ἐξαιρόμενυς, αὖθις διὰ τὸ κατακριτιχὸν κατάδαινε 


, M. Tibi evenit ut exaltatus àis, nec modice, sed 
usque ad celum et ad Dominicam dignitatem quz 
hominem perfectum decet, ul qui est a Deo inspi- 


' ratus. Noli ergo humi repere, et audire ut descen- 


deres, sive aliter ascenderes, quia columna in altum 
eorum quie fiunt super terram iniseratone de- 
scendisti. Terresvia contemnere appellatus et. ele- 
valus es, ul ail David, quasi e populo Dei electus. 
Per aera jam gradieris terrestribus superemineus. 
Ne alam inutilem reddas, qua tibi volare datum esi, 
Ceelestis es, nou solum quia ccelestis planta es (iltu.l 
enin quivis homo est, prout philosophice exposuit 
quidau)), sed et quia a terra revulsus, paradisi planta 
fleri contendis. Coelestia ergo retine, tartarum re- 


.Spiciens. Hzc cuncta observans, acquire quod iu 


adiirabili negotio est elevatum, quod coeleste, 
quod summum esl, ueque quid de bis docuuentig 
temere proiicias, ul ad summam per(eclionen. 
tollaris. 


42. Si vero inuliis figuris dellniens &ermo te a4 
diviuam dignitatem adduxit, et illud te forte ad subli- 
mitalem evexit propter conditionis supereuiuen- 
iam, mente cogita non solum eum qui ad tertium 
raptus est coelum, in humilitate infra permaneus, 
sed el carcereu, in quo meditatio juxia rationem 
le adduxit εἰ inclusit. Et ratione ista. infra e 
projice, quawvis alicujus supercilium tollitur, es 
ascendeus donec in ccelo virtute Deo propior adsis, 
usque ad abyssos descende cum sincera huuwi- 
tate. Dic tu ipse : Vermis sum, et nou. homo, ut 
respondeatur non talem te, sed celestem esse, qui 
certe, ,si magnuin istud de te ipso dicens te ju- 
slilicares, 1ox ad vilissimum pervenires, Ergo 
ad sumnia ei excelsa. elevatus, per severui juui- 
cium in humilitatem descende. Domuoruu enim quo- 
dauinodo januas continvant damuatio et iucarce- 
ralio, nec ullus carcer nisi cuin criminis sententia 


εἰς ταπείνωσιν, ᾽Αγχιθυροῦσι γάρ πως κατάχρισις p Cogitalur. 


καὶ ἐγχάθειρξις, xal οὐδεμία εἱρκτὴ μὴ οὐχὶ ἐπὶ 
διχα:.ώσει πταίσµατος ἐπινενόηται. 

ΜΥ Ἐνταῦθα δὲ ἀξιώσαιμι ἂν, καὶ ἐξ ἀκεραίου 
καὶ πλήρους εἶναι τὴν κάθειρξιν, ὡς μὴ µέρει μέν 
τινι χατακλείεσθαι, αὖθις δὲ μέρει ἑτέρῳ, xat ταῦτα 
τῷ χυριωτέ .ᾧ ἄνετοων εἶναι τὸν χαθειργµένον, καὶ 
τλανᾶσθαι, ὅποι xaV βούλ.ται. "Hv γὰρ οὐ τοιοῦτος 
ὁ τῷ σώματι μὲν ἐγχατ,χοδομηµένο, οἷον τῷ « στύ- 
λῳ, » sal; 55 ὀρέξεσι βόσκων ἑαυτὸν ἄνετον; ὃς, 
εἴπερ εἶχε τῷ τῶν ἐπιθυμιῶν κούφῳ συνεπτερῶσθαι, 
συνεπέςετο ἂν ἐχείναις, xat ὀλίγα τὸν οἰχίσκον τοῦ- 
τον ὤχησεν, Ἐγκλειστίου οὖν, ὦ οὗτος, ὅλον σεαυ- 
«bv σώματι δηλαδη καὶ φυχῇ, xaX μάλιστα τῃ quy?) 
ὥστε σὲ μὲν ὅλον ὡς εἰς ψυχην µονάζεσθαι, ἁπλοῖ- 


43. Πίο vero opportunum arbitror et de sincero 
el de completo esse incarcerationem, scilicet uon 
quidem includi, e coutra vero e custodia emitti 
captivum et vagari quo libuerit. Non enim is es-et 
qui corpore quidem habitationem haberet, sicut in 
columua, appetilibus vero remissius sausfacerei? 
qui, licet ad volanduum cupidinis levitate aptus 
essel, his iudulgens volaret, et raro cellam istam 
habitaret. Includendus ergo, o tu, totus a te ipse 
es, corpore scilicet et aniiha, et priesertim | anima, 
ita ut te totum includas iu animam tauquam mo- 
nachi cell, te simplicem integritate completa 


239 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


240 


toto corde ad virtotis bravium paratum, columnam A χευσάµενον τὸ τῖς διαρτίας σὔῦνθετον εἰ; ὁλύφ-χον 


vero sicut corporis analogiam habet pro bomine 
qui intus est, pariter includentem pro tota anima 
teneas, 

44. Si vero necesse est cupiditates quasíam 
extra columnam miuere, saliem compositas volo, 
penitus rationabiles et ascetze reclusioni et coarc- 
tationi consentaneas, ut, quemadmodum bens do- 
mina prudentes ancillas mittit quocunque opus 
est, sic et anima tua utilioribus cupiditatum mini- 
teris utatur. Num wihil appetet stylita ? Sane, qui 
non anima caret, escam, potum appetet, et utrum- 
que pro necessitate hominum occursum Cupict, 
quibuscu:n loqui possit ; erit ipsi aliorum desiderium 
qua hominem honum constituent; non enim pro- 
pter hzc vituperaudus homo est. 


45. Et sic quidem celestis per illud prsevalere 
videtur. Custodiam meditare, et bumilitate sub. 
missus fias, reputans le totum reconditum esse, 
secundum talem hominem cogita. Ne vero omnino 
in. otiositatem incidas, reputans te in spectaculo 
ad exiguam tempus athletam esse, et athletarum 
tibi esse arenam, in. qua te oportet fortem esse et 
scenicum videri. Hujus certaminis atbleta propter 
sperata premia esto. Ilic opus est et omnes metas 
transilire, quia apostolicum est inveniri in labori- 
bus supra modum. Sic euim adversarium proster- 
nes, qui virtutum ordini iifestus et vili immodera- 


τῷ τῆς ἀρετῆς ixvixfjuatu τὸν δὲ « στύλον » ὅσα 
καὶ ἀνάλογόν τι σώμα εἶναι τῷ ἔσω ἀνθρώπῳ, τῷ 
ὅλῳ qox. 

pP. El 66 ἀνάγχη πᾶσα, ἐπ.θυμίας τινὰς ἔξω τοῦ 
ε στύλου » πέµπεσθαι, ἀλλὰ ταύτας ἀξιὼ Ep pelo; 
ἔχειν, xal πἀνν ἑλλόγως, xol ἀξίως τῆς ἔσω στενο- 
χωρίας τοῦ ἀσχητοῦ xzl χατασφίγξεως * ἵνα, χαθά- 
περ ἀγαθὴ δέσποινα θεραπανίδας ἐκπέμπει σῶ- 
Φρονας, ὅποι δέον ἐστὶ, οὕτω xal ἡ σὴ φυχὴ τοῖς 
χρηστοτέραις τῶν ἐπιθυμιῶν ὑπουργοῖς χρῷτο. ΜΗ 
γὰρ οὑχ ἐπιθυμήσει xal ὁ ε στυλίτης  » val πάντως, 
ὅτι μτδὶ ἄψυχος, ὀρέξεται βρώσεως, ὀρέξεται πόὀ- 
σεως, xal ἀἁμφοῖν ἐν δέοντι’ ἐπιθυμήσει ἑντυχίας 
προσώπων, οἷς χρεὼν αὐτὸν ὀμιλεῖν * ἔσται αὐτῷ 
ἔφεσις xal ἑτέρων, ὅσα τὸν ἀγαθὸν συνιστῶσιν ἄν- 
θρωπην ἀλλ οὗ µεμπτέος διὰ ταῦτα 6 ἄνθρωπος. 

με’. Καὶ οὕτω μὲν ὁ οὑράνιος, xal διὰ τοῦτο 
ὑπερέχειν δοχῶν. Ἐνθυμοὺ xa τὴν ε εἰρχτὴν, » 
xai γίνου τῇ ταπεινώσει χάτω * xal νοῶν, ὅλος ἔγχε- 
χλεισμένος εἶναι, φρόνει κατὰ τοιοῦτον ἄνθρωπον. 
Mh πάντως δὲ xal el; ἁργίαν ἐντεῦθεν χατάπιπτε, 
συννοούµενος xal, ὅτι κατὰ τὴν πρὸ μιχροῦ θεωρίαν 
«€ ἀθλητὴς » cl, xal « σχάµµα σοι πρόκειται 
« ἀθλητικὸν, » ἔνθα χρὴ &vepybv εἶναί σε, xaX ὡς 
ἐντρεχὴ θεατρίζεσθαι. Τούτου γενοῦ τοῦ ἀγῶνος διὰ 
τὰ ἓν ἐλπίσιν ἔπαθλα. Ἐνταῦθα χρεὼν, xai ὑπὲρ 
τὰ ἐσχαμμένα πηδᾷν σε xal ὑπερθάλλειν, ὅτι xal 
ἀποστολιχὸν « «b ἓν χόποις ὑπερθαλλόντως. » Οὕτω 


toni assuetus temperantiam detestatur. Et quam- C γὰρ τὸν ἀντιχείμενον καταδαλεῖς, ὃς ταῖς τῶν ἀρε- 


vis vincere tibi contingat et martyrum premium 
adipisci, non licet erigi, aut. elatione spernenda et 
arrogantia exaltari. Liect enim ditissimi domini 
conviva seeundum philosophiam in coenaculo sum- 
EO sis ; sed convivium istud protrahitur, quando 
parate justis delicig et voluptas revelabuntur. 


τῶν συµµετρίαις ἀντιπαραχάθηται, xal τῆς φαύλης 
ὑπερθολῆς ὧν, ἀπεχθάνεται ταῖς ἰσότησι. Καὶ γί- 
νοιτο μέν σοι νικᾷν, καὶ τῶν βραδείων τυγχάνειν τῶν 
μαρτυρικῶν, μὴ ἑπαρθῆναι δὲ μηδὲ οὕτω, μηδὲ παρυ- 
ψωθῆναι τὴν οὐχ ἐπαινουμένην ἔπαρσίν τεχαὶ Oda. 
Ei γὰρ xaX σύνδειπνος ἔσῃ τῷ πλουσιωτάτῳ δειπνο- 


χλήτορι xarà τὴν by τῷ € ἀνωγέῳ » φιλοσοφίαν, ἀλλ' ὁ μὲν δεῖπνος οὗτο; ὕστερον, ὅτε xal ἡ τετα” 
µιευµένη τοῖς δικαίοις ἐχφανθήσεται τρυφῇ xal ἀπόλανσις. 


46. Nuac secundum Deum stigmata cupito cru- 
cifixionis signa mortem et super omnia sepuichrum 
cogita in quo columns illius contemplatio quoad vitz 
imitationem terminum habuit, cujus vitae tumulus tinis 
est. Mium corde cupito, in quo te reposuit et, 
ut ita dicam, condidit ratio. Si enim iufra ma- 


pe^. "Apt. δὲ xal τὰ xatà Osby στίγµατα ἑνθυ- 
pov, τὰ τοῦ σταυρωθῆναι δείγµατα, xal τὴν ví£- 
Χρωσιν, χαὶ ἐπὶ πᾶσι τὸν « τἆφον, » εἰς ὃν fj τοῦ 
« στύλου » ἑχείνη θεωρία χατέληξε κατὰ βίου µίµη- 
σιν, οὗ xol αὐτοῦ τάφος τὸ συμπέρασμα. Τοῦτον 
ἐνθύμιον Eye, ἓν ᾧ τἐθειχέ σε ὁ λόγος, καὶ ὡς olov 


nentes tanquam sursum ablatum et jam coelestem D εἰπεῖν ἐγχατέχωσεν. El γὰρ καὶ ἡμεῖς χάτω µένον- 


hominem te coutemplamur, licet in codo caput 
lirmaveris, super terram tumen incedere ceelicolam 
te meminimus. Et quemadimodura alio modo in coelo 
isto conditus es, ascende et decede, tibi clama- 
mus: non ut inbabites et mortuum te geras, licet 
alio sensu cupiditatibus mortuus sis, sed ut divi- 
nius οἱ zd bona opera vigilans expergefactus »p- 
pareas. 


41. Ut vcro etiam , quando in sepulero morientis 
siunlitudinem przbet columnis pulchra imago, ite- 
rum et aliter. illum venerationi denuntiemus , 
accurate consilereimus secuosdum Deum viventium 


τες, ὡς ἀναλαμθανόμενον θεωροῦμέν σε, xal Ίδη 
οὐράνιον ἄνθρωπον, àÀÀ ἀναμιμνήαχομεν, ὅτι «s, 
εἰ xai οὐρανῷ ἑστήριξας χάρη, ἀλλ ἐπὶ χθονὶ Bat- 
νεις ὁ οὑρανοδάμων. Καὶ ὡς ἄλλον τρόπον τῷ οὐ- 
pavip τούτῳ ἑντέθαφαι, xal πως « ἀνάδαινε χαὶ τε- 
λεύτα » ἐπιφωνοῦμέν σοι ' οὐχ ὥστε μὴν xai ἕναπο- 
μεῖναι xal νεχριμαῖον εἶναι, εἰ xal ἄλλον τρ/πον 
νεκρὺν τοῖς πάθεσιν, ἀλλὰ ἀνεγηγερμένον φανῆναι 
χατὰ θειότερον τύπον, γαὶ εἰς ἀγαθὰ ἔργα νηφά- 
Àtov. 

pA. "Iva δὲ, εἰ xa « τάφῳ » τελεντῶν napsixa- 
σται τὸ τοῦ « στύλου » καλὸν, σεμνολογήσωμεν sia- 
αὖθις καὶ ἄλλως αὐτὸν, σχεψώµεθα xa µάλα ὀρθῶς, 
ὡς ὅτι τῶν κατὰ θεὸν ζώντων xal τὴν εἰς ἀρετὴν 


-- 


211 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


Pd 


21. 


ὁδευόντων πολλοὶ μὲν οἳ τρόποι τοῦ βίου xat αἱ τῆς A et. virtutis semitas ambulantium multos quidem 


ποοείας τρίδοι πολυσχιδεῖς, 6 6b χατὰ « στύλον » 
βίος ἁπάντων πέφηνεν ἐχφανέστατος. Aw γὰρ 
ὃ ηρηµένης τῆς χατὰ θεὸν ζωῆς, εἷς τε τὴν ἁπλου- 
στέραν χαὶ τοῖς πλείοσιν ἐθάδα, πολιτικωτέραν τε 
καὶ χοινην, el; τε τὴν ἑτέραν, τὴν εἴτε καινοτόµον, 
εἴτε ξενίζουσαν, εἴτε ἀπεξενωμένην εἰπεῖν χρεὼν, ἡ 
μὲν πρώτη οὐ πολὺ πλουτεΐ τὸ ποιχίλον τε xal ξεν(- 
Qov, 1j δὲ δευτέρα εἰς πολλὰ χαινότερα ἔσχισται. 


μη’. Ταύτης µέρος τῆς ζωῆς οἱ διὰ Χριστὸν τὴν 
αὐτοσοφίαν, καὶ οὗ τῆς συνέσεως οὐκ ἔστιν ἀριθμὸς, 
ἁπαρνησάμενοι τὴν χατὰ βίον δοχοῦσαν σοφίαν xal 
φρόνησιν ' ταύτης € ol. γυμνῖται, » οἱ τῷ ἡματισμῷ 
xai περιεργίαν πᾶσαν συναπεκδυσάµενοι ' ταύτης 
« οἱ τῶν τριχῶν ἀνεπίοτροφοι,» ὅτι xal τῆς χατὰ 
χόσμον ἁπάσης περιττότητος xal ἁθρότητος * ταύ- 
της οἱ « χαμαιεῦναιν xal € ἀνιπτόποδες, » o0; 
εὐφνῶς ἀνέπτιυξέ τις τῶν σοφωτέρων, χαμαὶ μὲν 
εὐναζομένους εἰπὼν, ἀνιπταμένους δὲ εἰς τὰ ὕψιατα 
ταύτης ol « ῥυπῶντες » χαὶ ἐντεθαμμένοι τῇ πηλο- 
πειῖᾳ ταύτῃ, ἵνα τὸν πῄήλινον ἀποπλύναντες àv- 
δριάντα, χαθαροὶ τὴν χαρδίαν γένωνται * ταύτης οἱ 
« σιγῶντες » ἡ διὰ βίου, f| ἐφ᾽ ὅσον ἂν ἄλλως δοχοίη 
αὐτοῖς, χἀντεῦθεν ἀοίδιμοι ὄντες, χαὶ σιγῆς ταύτης 
τὸ μὴ σιγᾶσθαι, ἀλλά OU ἐγχωμίων φέρεσθαι ἀάλλα- 
ξάμενοι ταύτης οἱ « σπηλαιῶται, » ol τὸ βαθὺ τῆς 
κατὰ πνεῦμα θεωρίας τῷ Bl τούτῳ χαθυποφαί[» 
ψουσι» ταύτης « ol αιδηρούµενοι τοῦ θεοῦ οἱ ὁπλῖ- 


vite modos esse et tramites multifariam divili, 
dum secundum columsam vita omnium eminet 
illustrissima. In duas enim partes divisa secundum 
Deum vita, in eam qu: simplicior plerisque est 
consueta, magis civilibus accommodata et communis 
et in alteram qua sive innovans est sive prz insol:to 
stupefaciens et quam plane singularem dixeris, prior 
quidem non varietate et singularitate abundat, po- 
sterior vero multifariam dividituc. 

48. Hujus vite parsqui propter Christum qui sapien- 
tia ipsa est οἱ cujus prudentiz non est numerus, 
sapientiam rejiciunt quz? secundum seculum esse 
videtur et intelligentiam, hujus, qui uudi , cum ve- 
stimento omnem sollicitudinem abjecerunt; hujus, 
qui crinium curam non habent, quia abundantie 
et mollitiei secundum mundum illud est; hujus 
vite, qui solo recubant, qui balneo non utuntur, 
quorüm optime animum revelavit e sapientibus 
quidam dicens quod humi quidem cubeut, ad 
altissima vero volent, Hujus vitse qui sordidi sunt, 
luto hoc aspersi ut lutesm figuram mundantes, 
mundi corde fiant. Hujus, qui silent aut per vitam, 
aut per quantum illis visum est, et exinde insignes 
non silentio sese prietereundos, sed laudibus efferen- 
dos autumant; porro quiin cavernis habitant, qui 
contemplationis secundum spiritum viscera in vita 
ista: ostendunt ; ferrati Dei milites; liujus, qui arbo 
rum more vivun!, qui vite ligni summitates sunt; 


σαι" » ταύτης « οἱ δενδρῖται, » οἱ τοῦ ξύλου τῆς C qui virtutibus efflorescunt, pulchri spiritus fructus ; 


ζωῆς ἀχρέμονες, ol ἀνθοῦντες ἓν ἀρεταῖς, ol. καλοὶ 
χαρποὶ τοῦ πνεύματος * ταύτης οἱ « κιονῖτα:,» οἱ τὸν 
καθ’ ἡμᾶς βίον ἀνέχοντες, καὶ λῆρον ἀφιέντες εἶναι 
τὸν εἰς οὐρανὸν ἀνιόντα χάλχεον xlova καὶ τοὺς 
ἀτ)αντιχούς * ταύτης (ἵνα τοὺς λοιποὺς ἀφῶμεν τὰ 
ἑαυτῶν διαπράττεσθαι χατὰ τὴν θεύθεν ἐπίπνοιαν) 
χαὶ οἱ « iv ἀσχήσει τεθαμμµένοι. » 

pU. Τούτων δὲ αὖθις τριπλοῦς ὁ τρόπος” οἱ μὲν 
Υὰρ ἐγχαταχωννύουσιν εἰς γῆν ὕὔλους ἑαυτοὺς, ἐΥγί- 
ζοντες οὕτω τῷ τῆς ταφῆς ὀνόματι (μὴ γὰρ ὁ ὑπό- 
γεως οὗ μυιροῦ τέθαπται ;) ᾿ οἱ δὲ γῆν μὲν πατοῦν- 
τες, βραχυτάτῳ δὲ χαταλύµατι ἐνείρξαντες ἑαυτοὺς, 
ὑἠπεμφαίνουσι τῷ ἀπροῖτῳ τεθάφθαι καὶ αὐτοί. Τρί- 
τος δὲ τἆφος ὁ µετέωρος οὗτος ' xal ὁ iv αὐτῷ τε- 


deinde columnares qui vitam secuudum nos susti- 
nent el commentitia pratermittunt. zneam ad ος- 
lum tendentem columnam et atlanticas statuas ; 
hujus vita (ut reliquos pretermittamus propria 
exsequi secundum inspirationem a Deo), et qui in 
pia exercitatione sepulti sunt, 


49. Horum porro triplex genus : alii'se totos terra 
obruunt, propius sic ad sepultur denominationem 
accedentes (nonne subterraneus fere sepultus est) ; 
isti qui in terra ambulant, arctissima vero in cella se 
includunt, sepelitos et seipsos inclusos esse indicant. 
Tertiuin vero sepulcrum excelsa illa columna : et 
qui in ea collocatus et sepultus, virtute reliquos viros 


θειµένος, slve χαὶ τεθαμμµένος, τῶν λοιπῶν τῆς D vincit, altese insuper illa collocans, sicque omnibus 


ἀρετῆς ἀνδρῶν ὑπερφαίνεται, ἀναστηλώσας ἑαυτὸν 
εἰς πρόοπτον, χαὶ δοὺς οὕτως ἅπασιν εἰς αὐτὸν 
ἀναθλέπειν, ὡς τοῖς ἁπάντων ὀφθαλμοῖς ἐμπίπτειν, 
xai µηδένα χρύπτεσθαι, χἀντεῦθεν ἐμφαίνων φανό- 
τατος εἶναι xal θέας ἄξιος, οὗ μὴν ἐγχαλύπτεσθαι 
xai ἀφανῶς ἔχειν, μηδὲ λύχνος εἶναι ὑπὸ μµοδίῳ 


seipsum conspicuum Ργ0θης, ita ut neminem ]λίθαί 
el exinde apparens illustrissimus et visu dignus, non 
sanequi abscondatur etin teneliris sit, nec qui lucerna 
sit sub modio abscondita, llcet alio modó modii instar 
columna illa ascetam abscondere vellet, quod' noa 
potest, claritate trauslucente et inclusum revelante. 


χεχρυμμένος, xiv τρόπον ἄλλον ὁποῖα καὶ vw; µόδιος Ó « στύλος» οὗτος χρύπτειν ἐθέλῃ τὸν àcxn- 
την, εἰ xal gi δύναται, διεκπιπτούσης τῆς Φανότητος καὶ χαταμηνυούσης τὸ καλυπτόµενον. 


V. 'O τοίνυν τοιοῦτος ἄνθρωπος εἰχότως ἂν φι- 
kovstxolg, τῶν ἄλλων μείζων ὥσπερ φαίνεσθαι, 
οὕτω χαὶ εἶναι, xal οὐ τῶν ἐθάδων xal κοινοτέρων 
xai πλειύνω», of τὴν τῆς ἀρετῆς λεωφόρο» τρίθου- 
ow, ἀλλὰ καὶ αὐτῶν πάντων», ὅσοι τοῖς ἐπιτυγχά- 
νουσι σπανία προσβάλλουσι θέα, κλὶ παράδ»ξος, 


90. ltaque (416 homo verisimiliter contendet, 
sicul czeleris melior esse apparet, ita esse et. non 
consuetorum et plerorumque qui viriutis viam 
lerun!, sed ct omnium qui obviis rarum offerunt 
spectaculum tum insolitum, tum, ut supra. dictum 
cst, singulare. Nam mon omnino negabit esse 


£4J 


tum qni sic operatus es!, et qui optimam parten 
elegit; nec qui se«e buiiliat offendes, ut stultus 
esse, ei nudum ia zelo superare velle videatur 
»tudium provocan:, ut ipse quiJem ne glorificetar 
se ad spiritualem Iuctam et. vinci difficilem ab ad- 
versario, pulcbri Jos»ph. qui pallio exutus sapien- 
tiam induit, westigiis insistendo: ille vero qui 
columnam vestimenti loco babet et vestibus indui- 
tur, nuditatis privilegium habere nequit. Ideo con- 
tendet siylites nuditatem elare prz se ferre pau- 
pertate, quia nec demus in columna possessor est, 
scd damnati :nstar carcere tenetur et denique ne- 
eanidorum sorte fruitur. ldem et abunde et incompte 
capillatos arguet, quasi. nihil magnum sit, si quis 
capillorum densitatem contemnit et nullo labore 
abundantem sinit hbuinanum corpus spisse gerininare, 
rec opponitur quin sponte crescant. Melior est 
enim vere hujus secundum vitam depilatio et re- 
rum terrestrium  eonteinptus, per quam caelo- 
rum possessio multo conatu quzsita optato fine 
succedit, cujus exemplum est super eolumnam 
elata constitutio; quam et ipsam viectoriz bravium 
novimus ilius qui descendit ab alto, ut. omnes 
ad seipsum trahcret ; quod super columnam exal- 
tatus facilius assequetur, non anima tantum tra- 
ctus, sed et corpore trahi contendens. 


EUSfA:iHlP THESSALONiCENSIS METitOr'UL: Τ.Ε. 


se sapictem secondim Deum et. optime corda- A καὶ, ὡς ἐῥῥέοη, 5:.: ie 22. οὓς ΥΣ 


21$ 
zoll j^ - 20V 


ἁτιαρνίσεται Suybg εἴνα: κ1:1.Θε) xii 3.5: 6 
οὕτω μελετττιχὸς, xai τὸ χρεῖ-του EzuafzZrw ἑλόμ:- 
νος  οὐδ' ἂν προα:ρεοείτ Ó ὑὕπεορ τι όμενος οὕτως 
ἑτυτὸν ταπεινώσαι, ὡς xii up; εἵνα:ι ὅρ-εἷν, xal 
τὸν γομνίτην δὲ ὑπερεράσα, σπουδάσει, ὡς ἂν μὴ 
ἐχεῖ,ος μὲν αὐχέστ-εν àz222315021 el; 5b» v0, n£- 
νην τάλην, καὶ δὺσλτττος εἶναι τῷ üwtzik., καὶ 
χατ χι βαΐνειν τῷ xa) Ἰωσςγ, ὃς ἐματισμοῦ 
Φ:λωθεὶς τὸν σωσροσύ.τ» --ερ:εδέλ,το" οὗτος δὲ τὸν 

στύλον τε ἆμγθεθλτμένος, χ1ὶ ἅ αφίοις σχεπό- 
p:vos, obx ἔχει τὰ τοῦ Τοανουμέ,ου σεμνά. 0ὐ- 
χοῦν φ.λοτιμΊσεται ὁ « στ.λίτη:,» tho γυμνιτείαν 
xi. αὗὐτλς ἐμφανέστατα ἓτ.δξίξασθαι διὰ τοῦ ἄκτη- 


μονξῖν, καὶ uj οἰκοδεσποτεῖν Ev τῷ « στύλῳ, » ἀλλὰ 


B δίχην ἐγχεκλεῖσθαι χαταβίχο», καὶ χατὰ τοὺς ἆπο- 


χαρτεροΌντας 0:126:029. 'O δ᾽ 3225; xa τοὺς δασεῖς 
καὶ ἀμελεῖς τῶν τριχῶν ἀπελέγξει, ὡς ad πάνυ 
μέγα ὃν, ct τις repro povet st» ἔκφυσιν τῶν τριχῶν, 
xal ἁπραγματεύτως εἰς τὸ ἁμφιλαςὲς πυκνούµενος 
ἀφίησι τὸν ἀνθρώπινον χοῦν 21aszávsety ἀχωλύτως, 
χα) αὗτειν ἁσκύλτως τὰ ἑαυτοῦ. Μείζων γὰρ ἀληθῶς 
τούτου ἡ χατὰ βίον φίλωσι;, χαὶ τῶν χατὰ yr» περι” 
Φρόνησις, δι) ἧς fj τῶν οὐρανίων τραγματειώδης xa- 
τορθοῦται χτῆαις, ἧς ὑπόδε.γμα τὸ τοῦ εστύλουν ἀνύ- 
dua, ἓν 55 xai αὐτὴν ἐχίχημα οἵδαμεν τοῦ χατελ- 
θόντας ἄνωθεν, ἑφᾧ ἀνεκχύσαι πάντας εἰς ἑαυσὸν, 


Όπερ ὁ ἐπὶ « στύλου » ὑφούμενος Φφιλοτιμότερον χατορθοῖ, οὗ ψυχῇῆ µόνον ἀνελχόμενο:, ἀλλὰ xal τὸ σῶμα 


φι)ονειχῶν ἀνελχύσασθαι. 


51. Pulchra humi cubatio et pedes illoti et totius ( να’. Καλν τὸ χαμαὶ τῆς εὐντς, xat ol ἄνιπτοι 


corporissordes quibus conspicui quidam feruutur, 
tali vita nominative designati et proclamati. Sed se- 
pulwus iste dicere potest se non per, bivia ambulare 
qui illuviem exinde tralia!, et quasi humi cubatio- 
nem prastantierem habere, perpetuo sepultus re- 
»»anens. Silere vero eum qui super columpam stat 
non dignum arbitror, sed talis electionis viros do- 
μη] μίο regere, quia doctorem esse oporlet eum qui 
super columnam stat. In quo enim a dvitam prodesset, 
si ex infimis sursum evoctus non desuper vivere se 
ostenderet? Alias inducenda est columna in magistri 
scalz figuram, sive suggesti, in quo erectus stylites 
sermones bonos profert. Itaque ex alio divina tona- 
hit et documenta iufra audientibus emittet, ut quasi 


τόδες, xal ὁ χατὰ παντὶς τοῦ σώματος ῥύπος ' ἃ δη 
ἐπιγράφονταί τινες sl; γνώρισμα, ex τῶν totobtuv 
βίων ἑξονομακλήδην χαρακτηριζόµενοι χαὶ λεγόμε- 
vot. Αλλ' ὁ τεθαμµένος οὗτος ἔχοι ἂν εἰπεῖν, ὡς 
οὔτε τὰς ἀμφόδους περίεισιν, οὔτε τὸν ἐχεῖθεν ῥύ- 
πον ἐφέλχεται, xat ὡς τὸ χαμαὶ τῆς εὐνῆς ὑπερανα- 
θαΐνει τῷ διόλου ἐνταφιασμῷ. Σιγᾷν δὲ τὸν ἐπὶ τοῦ 
« στύλου » οὐχ ἂν ἀξιώσαιμι, ἀλλ᾽ ὑπερχεῖσθαι xol 
τοὺς τῆς τοιαύτης ἐπιθυμίας ἄνδρας, Cx: xat διδα- 
ακαλιχὺν εἶναι χρὴ τὸν ἐπὶ τοῦ « στύλου. » Τί γὰρ 
xat χρήσιμος ἔσται τῷ βίφ, χάτωθέν τε ἀἁπαγαγὼν 
ἑχυτὸν, xal μηδὲ ἄνωῦεν ὑπεμφαίγων τὸ ζῶν; Καὶ 
ἄλλως δὲ ἀναχτέον τὸν « στύλον » εἷς τύπον διδα- 
σχάλου τινὸς ὀχρίδαντος, εἶτ οὖν ἀναθάθμου, ἐφ᾽ 


in nubis columna, conspecti illius excelsi δεεσεδιιθ:ι4 D οὗ ἀναστηκὼς ὁ « στυλίτης » λόγους ἀγαθοὺς ἐρεύ- 


eus loqui manifestetur. Alias ad id se ordinasse visus 
est. stylita, in similitudinem primi et maxiwi ma- 
gistri Salvatoris Christi. Hic enim a terra reductus 
est quondam super alium mare, pracepta. turbis 
daturus, ne premeretur : οἱ iste a turba. super ter- 
1am sese abducens «ecernit ad inde(esce docendum οἱ 
auditu facili patendum. Et sicsilentibus benefaciens 
alylita spernelur, cavebit autem a turgidis Phari- 
&rorum sermonibus, ab arrogantia iu sublimibus 
tractandis no. audiat: Tace, obmutesce. 


ξεται. Βροντήσει μὲν οὖν ὑψόθεν τὰ θεῖα, xal xaza- 


πέµψει την δ:δααχαλἰαν τοῖς χκάτωθεν ἀχούουσιν, 


(va χαὶ αὐτὸς ὡς iv «€ στύλῳ νεφέλης, » τῆς ὁρω- 
µένης ταύτης μετεώρου ἀποχκρύφεως, λέγηταε λαλεῖν 
πρὸς αὐτούς. Καὶ ἄλλως γὰρ ἔοιχεν εἰς τοῦτο ἔαυ- 
τὸν τάξαι ὁ « στυλίτης » καθ ὁμοιότητα τοῦ xai 
πρώτου xal µεγίατου διδασχἁλου, σωτῆρος Χριστοῦ. 
Ἐχκεϊνός τε γὰρ ἐπανΏγεν, ὅτε κχαιρὸς, εἰς θάλασ- 
σαν, ὡ; ἂν χατὰ σχολἣν διδάσχοι τοὺς ὄχλους ἔξω 
τοῦ συνθλίθεσθαι ’ καὶ οὗτος δὲ τῆς περὶ γῆν τύρόνς 


ἑαυτὸν ἁπαγαγὼν ἰδιάξει διὰ τὸ τῖς διδασκαλιας ἄσχυλτον, Ίδη ὃξ καὶ ἐξάχουστον, Καὶ οὕτω μὲν 
τοὺς σιγῶντας ὁ « στυλίτης » εὖ ποιὺν ὑπερόφεται, φυλάξεται μὲν τοι τὴν Φαρισαϊχὴν εὐρυστομίαν και 
τὸ ;αλεῖν "nik εἰς ὑπεροχην, ph καὶ ἐπιτιθεὶς ἀχούαῃ moCév* « Σιώπα, πεφίμωσο. ) 


92. lu caverna inclusio comnune quid cum sty- 


γρ’, « Eaniaio » δὲ χοιγὸν μὲν ἡ κάθειρξι, πρός 


2:5 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


918 


γε τὸν « στυλίτην * 0 ὅτι δὲ χρύπτει μὲν τὸν ἑντὺς A lita habet, quia ascctam qui intus est tegit cavernas 


ἁσκητὴν τὸ σπήλαιον, καὶ ἁμάρτυρον ἐχεῖνος ἔχει 
τὴν ἀρετὴν, wa ἐπιχρίνει μὲν ὁ τοιοῦτος τὸ « λάθε 
βεοὺς, » τὸ δὲ λανθάνειν ἐπιαχιάζει τὸ φῶς τοῦ ἐχεῖθεν 
ξίου * εἴη ἂν « 6 στυλί-ης » τοῦ ποιούτου BEA ce poc, 
οἷς καὶ elc πλείους διαθιδάζει τὸ πολυωφελές. Καὶ 
μάρτυρας ὃξ τὸν βίου ἔχων πολλοὺς, οὐκ ἂν ὑπο- 
αταλείη «b τῆς ἀνεξελέγκτου παιδείας πλάνημα. 
Αὐτὰ δὲ ταῦτα xa3l τοὺς « χωστοὺς » ἐγγίζειν μὲν 
τοῖς « σππλαιώταις » ποιεῖ, χθαµαλωτέρους δὲ civ 
« στυλιτῶν ν΄ χαθιστᾷ, Οἱ δὲ σιδἠρῳ μὲν ἑμπεριει- 
λημμένοι, τῷ χόσμῳ δὲ ἐμφανίζειν ἑαυτοὺς ἐθέλον- 
τες, χαὶ τόπον τόπων ἀμείθδοντες, χαὶ τὴν σιδηρείαν 
Or. μοσιεύοντες ἔνδεσιν, ἔχοιεν ἂν οὐδὲ αὐτοὶ οὐδέν τι 
μεῖσον « σ"υλίτου » διὰ τὸ θεατριστικὸν xat οὗ πάνυ 
τι ἀφιλένδεικτον. Αὐτὸς γὰρ ἑαυτὸν ἁφανίσας μελἰσ- 
σης δίχην, Ev χρνπτῷ σιμδλοποιεῖται τὸ μέλι τῆς 
ἀρετῃς, οὗ µεταλαμδάνοντες οἱ τοιοῦτοι, βλίττειν 
ἐθέλοντες, γλυκάζονται τὸν ἄῤῥητον γλυχασμόάν. 
νΥ’. Διὰ δὲ τὴν αὐτὴν ἐπιθολὴν xal οἱ c ἐπὶ τῶν 
δένδρων, xa « οἱ ἐπὶ τῶν κιόνω» αἴθριοι,» εἰ καὶ εἰς 
ταυτὸν ἤχουσι τῷ τῆς ὑψώσεως δμοειδεῖ, ἀλλ᾽ ὑκοθε- 
€fjxacl πως τοῖς ἀναδεδηχόσι τοὺς «στύλους. » Οἱ μὲν 
Υ2ο ἓξ ἀνάγχης οὐκ ἂν λανθάνοιεν,͵ ola. τοῖς ἀναθλέπου- 
«:v ἀφύλακτοι πρὸς θέαν ἐχχείμενοι: 006v xat μακρὸς 
αὐτοῖς μακαρισμὸς, xal τῷ πάνν τῆς θέας σοµ- 
μετρεῖται καὶ τὸ πάνυ θαυμάσιον. Τῷ δὲ τοιούτψ 
σύντροχος καὶ ὁ πολὺς ἔπαινος, Thy δὲ ὁρθὸν « στυ» 
λίτην » οὐχ ἂν χαταμάθοι τις, οὐδὲ ἐὰν Qfj* ὅθεν 


el iste. absque teste virtetem habet 'et. confirmat 
quidem qui talis est banc sententiam : Vivens, late. 
Latere aetem lamen obnubilat vitse in hoe loeó 
ir&nsemntis ; stylita. vero. meliof quam m cavernis 
habitans, In plures valde utilia tradacit. Et multos 
vitze testes linbens, nequit irrepreliensi. doeumenu 
errore prevaricare. His Qt wt qui in luteis cellis 
vivunt propius ad cavernarum incolas accedant, 
humi vero propiores quam stylita constituantur. 
Ferro antem vestiti quidem, mundo vero maulfesti 
fleri volentes, locum pro loco mutant et ferrea 
vinenuia publice cireumducentes, nihil habent me- 
lius quam stylita, utpote qui theatrici nec sane 
alieni a curiositatem ciendi cupiditate. Styflta enim 
apis more seipsum condens 1n abscondito virtutis 
me! paret, cujus participes effecti quotquot mel 
exprimere volunt, dulcedinem: ineffabilem acquí- 
funt. 

55. Propter eamdem causam et qui super arbori- 
bus et super columnis clati stant, si ad eumdem gra- 
dum accedunt clevationis similitudine, inferiores ta- 
men in aliquo remanent iis qui columnam summam 
incolunt. Nam hi ex necessilate non latent, quasi 
iIneluctablli modo inspicientihus spectaculo expositi, 
Unde et longa ipsis beatitudo, et completa ante ocu- 
los expositione comparatur admiratio ommis. Tall 
homini laudes multz tribuuntur. Erectum verto sty- 
litam nemo curaret nec si vivat. Unde plerumque 


ὡς τὰ πολλὰ xal τοῦ ἐπαινεῖσθαι πένεται, ὅτι καὶ ϱ laudibus caret, quia a paucis saspicitur. fbi enim 


«95 συχνὰ περιθλέπεσθαι τό γε ἐνταῦθα. Ἐχεῖσε 
Υὰρ πλειόνων ὀφειλέτην ἑαυτῷ τὸν θεὸν γαθιστᾷ, τὸν 
βλέποντα μὲν iv χρυπτῷ, ἁποδιδόντα 0b. ἐν τῷ qa- 
vs pip. 

νδ’. Τάχα δέ που τοῖς « δενδρὀχοµουµένοε; » xal 
« χιονοφορουµένοις » οὐδ ἐχούσιον τὸ ὅλον καλὸν φοῦ 
ὀψοῦ ἀγῶνος ὑποληφθήσεται, οὐδ' ἓξ ὀλοψύχου τὸ 
πᾶν προθέσεως, οἷα χαὶ αἰδουμένοις, ἐὰν ὑπὸ máv- 
των ὀρώμενοι, οὐκ ἐργάζωνται τὸ ἀγαθὸν, ἀλλ' &me- 
vayclaz τῷ ἐπαγγέλματι ἔρχωνται * ὅτε χαὶ φόδος 
ἔσται τοῖς πολλοΐς, µή ποτε οἱ τοιοῦτοι τὸν μισθὸν 
αὐτῶν ἐνταῦθα ἀπέχωσιν * fj τοῦτο μὲν ox. ἀγαθῶν 
ἀνδρῶν, ἑχόντων δὲ ὑποχριτικῶς τῆς ἀθχήσεως. 
Ἡμεῖς δὲ οὗ τοὺς τοιούτους ἄρτι « δενδρίτας s xa 


plurium debitorem in sui gratiam Benin. firmat qui. 
in abscondito videt et aperte reddit, 


54. Confestim vero de fis qui arborum curam 
gerunt et ifs qui celurmrras. fulcrum habent, suspi- 
cio erit quod non voluntaria sit agonis exeelsi 
res. e& quod non ex toto corde sit propesiti uni- 
versa setio'; quippe qul erubescuut si omnium ocu- 
Bis inspectati bonum non faciunt, sed vitze generi in 
oppositum iter incedunt; quando et multis metus 
erit, ne hujesmodi homines suam retributionem 
percipiatit ; aut ne retributionem non quidem bono- 
rum virorum, sed piis exercltatlatibns per spe- 


« χιονίτας » σχεπτόµεθα, ἔπεί τοι καὶ ὁ « στνλί- D ciem. inemnbentium — percipiant. Νοθ vero non 


της, 2 εἰ xal μὴ albol τινι πράττειν καὶ πρὸς ὀφθαλ- 
pov θαῦμα ὑποπτευθείη τὸ ἀγαθὸν (ὃς γε οὐδὲ ἀνα- 
κρίνεται, ὅτι μηδ ἁπραγμόνως βλέπεται), ἀλλὰ 
ερόπον ἄλλον xaX αὐτὸς χαχυπύπτοις ἀνδράσι ῥᾳ- 
σιώνην ὑποθαλεῖται νοησχί τινα καὶ ἑντὸς τοῦ 
« στύλου » ἀνάπτωσι». 


v9. ᾽Αλλά ταῦτα μὲν, οἷς προσχόπτουσιν οἱ πολ- 
λοὶ, οὕτω Φχοραχιστέον ἐκ τῶν πνευματικῶν τού- 
των ἀνδρῶν * διαφέρον δὲ αὐτοῖς ἔτι χἀχεῖνο ἔσται, 
ὡς ol μὲν ἀέρος γοῦν ἑπαπολαύειν εἰς πλήσμιον 
ἁμέσως ἔχουσι, καὶ ὁμιλεῖν Mt, εἰ καὶ ἐν ὑπαί- 
9pw* ὁ δὲ x35 αὐτὸν μετρεῖται τὸν ἡλιον, ὡς διὰ κάπ- 


tales arboribus vel colümmis insistentes παυς 
consideramus ; siquidem — stylita, licet nem re- 
$peclu et propter ocnlos mirum bonum -agero ειἰ» 
spicionem eomunoreat (qni non jedieatur, quia 
non absque labore conspicitur), imo alia ratione 
s mala suspicautibus viris otioeitatem quamdam 
el. intra. colemnam relazationem intendere repa- 
tatur. | 

55. Sed Ίνδο quidem ad quse scandalizaüi pedem 
offendunt mulü, cxpellenda sunt spiritualibus hiá 
viris; sed in eo differunt, quod hi quidem sere absque 
mensura fruantur et sole sub dio utantur; ille autem 
solem arcta mensura habei, iangeam per camini 
spiraeelum radiantem, aut aliter quasi a specula. 


2i7 EUSTATHiI THESSSL^NICENS;S METE ΤΗ ΙΤ 218 
ia, €1 1: rAd..s μεν. 05 6€ CY «Lu6. LL uxTolef, À vr; 7; E725 ZmvvCDiaawTE, t X3. $4273 72 , 


29€ 4«u34u tpriwl prm [2172 εδ ας, Fa 
sales Deci ν΄ τος». $7d οἱ foot 24 [a .7 enn 
ine tur. E1 b. 4252-29 eg-psr.t tou dcesad vivenies 
videri; ille vero se abscunó 1, qu: & ὑ νε es bec^m ς 
ferus mag etis -8 3 $Cobà 10 contes [.ct:s, ἆ s- 
pesi, onem εσας prem v.s1ce6m 068231, 
bum-.5 εὔο 1.5. quod luc cas pe...ur. 


$6. Sí vero mbi noctis frig-s in utis etd εἰ οὸ- 
juu ar jorese, considere! mon-iurcolr anz7u-1:325, 
toniraci os e! 3n, astu 05; et facta comparatione, 
ke sil Um justo infer;oresm sisisqee hu:n:lem at- 
tribsat eoocitiouem repetans. Rcdiquo terrestrium 


imriuso €0* paratus coíiuio -z vir large sesset. exal- . 


tasit, quemadmodum d:versori, sic et vita. ele- 
vatione. Xam qui infra, cus terrae inbabitasti:es 
et prz maribas, vt ita. dicam, consolatoses habet 
quande ie cujesquam ind:gentiam jeciJ:t, οἱ busa- 
nior est; s!vlita vero procul 20 bominibes fit, et 
tarde quo6 quasivit 3d eum ascen 'it. 


51, Sed hae bactepes. Utra vero progredietar 
3liquis, et emplies ad siagula se dalit. Si vero et 
volserit de accidentalibus ei certis rebus vitam sty- 
litieam extollere, et supra alias omnes neceisorio 
esaltatam ostendere, dicet quod esivis secundux 
virtutem viven prasertim siyl:ze certamen cum 
pr-vis eupiditatibus durum est. Nam qui procol! a 
tetr3 ín. altis habitant, accedere nequeunt 3d ea 
quibus delecteator quando maxime volunt. Magnam 
ero tollit ίσά vilitatis partem, mec cepidita- 
tum jam: s, sensibus, licentia remanet nimis teme- 
raríis desidbriis facilius expandi. Nec emervans 
vos qui is carnalibus deliciis vivunt loxuries, 
ad eum qui in altis babi:at pervenit; nec aliud 
vle juveniles sudiiui procreat affectus, quod 
absque θὐ02ἱω in ipsum irrumpere valeat. Nec 
edorates ilecebrz i(rabere eum faciliter valent 
fertnito ineidentes et per nares, ut aiunt, attracize, 
in quem nee reliqua sensoum illeciamenta iosidian- 
ver prevalent, qui altiorem constituit domum seque 
ab inferiori perturbatione remoret, et oblectamentis 


ὡς £cLbhlr-y:2 2X277;.7232; Üilmn; Evcp nur: Áx- 
Tim arr2lTRnU) τε χα Eàxj£$:2c v. 4 zx ὡς  *r- 
TL» TZ27Y» ὅστν τέτρας tIDE.7-xi»;. $5 279» q15- 
TilcÉ Θες» -ᾱ Lez, κκ ᾱ χα T027w-v9 τρὸς 
πρόθινσον αν zxfendi. Kr: an if ταΐνε- 
251: z1» ἐξ Evrx3a2TT3L, ὡς 4$» αἶ Γονέμεννς 
xzí τὸν G£xvy z77í» χα. τς ἓν zp.—79 αονῖς διος 
σονίαενις, χ:ὶ cb» Ex το ε T7217. 9 ϱανττισζμ»ν 
$:z22€.-91T:fX,2A£ Y", 9; αν Εντέδασταε. 
vz.E 4 zovur— «ανετὸν ἓν Έτεῖνας xz! bni- 
ε.ς «ρα κλεταί CI EXLASR, ἓνν εστω v5 —wW- 
στον τος ἔντα λα στέννς, καὶ. i εννεσααμέννν 
X3: 323:217»- X3: σαρεξετάσας, αξ τοις οὗ -ω 
vDé3 es 90ς:.αεν.ς τὸ € STE » tk» ὑξο- 
Ces. Aux» bo ve rag: rr ἔγακεῖστῳ παρα - 
cBlarwe; ὁ τοῦ « 9:72:29, » ρπαρ xii α τὸν ὑτερ- 
αναξέδτεχεν, ὥστερ TL του πατα. ρχτας αντι, 0) 9 
χαὶ τὸ τος Φἕντεως. 70 μὲν rip χάσο xii αὐτὸς 
κατὰ 522 ἓν γῇ, xi! cg) χε ρῶν ὡς εἰπεῖν ἔχει τὸ 
καρςτέρτµα, ὅτε tih; χαρατέννκ χρείᾳ, xai ἆν- 
θρωκτκίτερές ἔστιν" 6 δὲ « στολέττςν ἐξ ἀνθρώτων 
γένετα:, καὶ fà τὸ ζηττοῖν ἀνέριστα: εἲς αὐτόν. 
v. Αλλά wu27:3 μὲν x3: ταυ-α καν Εξὶ τοσοῦ- 
σον. Προσευζορέσει δέ τις, καὶ mirus τοῖς χατὰ 
μέρας ἐκ-δ:δοὺς ἑαυτόν. E: δὲ καὶ ῥιαηθείς ἔπελεν- 
στιχώτερον xal ἁπεριλα. έτος χχτὰ παντὸς Bio) ἐξᾶ- 
pa: τὸν ε στυλιτικόν, » ἐχεῖνο caír, ἂν, ὣς παντὶ 
μὲν τῷ χατ᾽ ἀρετὲν βυοντι δύσεργα τὰ τῶν σφοδρο- 
τέρων ἐπιθυμεῶν, τοῖς δὲ τοιούτοις xai μάλιστα. Της 
γὸς τε γὰρ ἀνωχισμένοι, οὖκ ἔχουσι πελᾶνειν τοῖς 
θέλχουσιν, ὅτε καὶ θέλουσ.. Τοῦτο δὲ κολὺ τι µέρος 
κερ:αιρεῖ τῆς φαυλότττος, χαὶ οὐδὲ ταῖς τῶν παθῶν 
θ-ραις, ταῖς αἰσθήτεσιν, ἄδεια σεριγίνεται, ταῖς 
θρασυτἑραις ἐ--θυμίαις ῥᾷον ἀναςστάννυσθαι. Οὔτε 
yàp ἡ κατακλώσα τοὺς τὰ χάτω τρυφῶντας ἐμμέ- 
λεια χαθιχνεῖται τοῦ οὕτως ὑφηοὸ, ὅτι μηδὲ ῥάδιον 
εἰς αὐτὸν ἀφιχνεῖται ' οὕτετι «αὖλον ἕτερον ἄκου- 
cua νεανιεύεται, ἀπόνως ἀναδραμεῖν χα: αὑτου. 
Καὶ οὐδὲ τὰ τῆς ὀσερήσεως ἐκπαγωγὰ τεριάγειν αὖ- 
τὸν εὐμαρῶς ἐξισχύει, ἐμπίστοντα χατὰ τὸ αὑτόμα- 
«ον, xat ἀπὸ ῥινῶν, 6 φασιν, ἕλχοντα οὐδὲ μὴν τὰ 
λοιπὰ αἰσθττὰ ἐπιδούλως οὕτω χατευμεγεθοῦσι τοῦ 
ἀνοιχίσαντος ἑαυτὸν, xai τῆς xáte συγχΌσεως ἀφορί- 


removit, nec amplius de terra est (nam supra siat ) f σαντος. xoi τῶν ἁτολαυστῶν ἀπυστῄσαντος, χαὶ οὐ-- 


ner de aere (nam densus est), parum vero natarz est 
particeps οἱ in quantum vita secundum carnem fiat 
sancta píatio. Sed verus quidem stylita venerabile 
quid utique otulis nostris praebet. Sit. etjam alii 
vitse ο vulgaribus moribus elongataÓe communicans, 
sive uni cuidam, ita ut dupliciter pulchrum sit, sive 
pleribus vitae rationibus, pulclirum sic erit e multis 
compositum, tonc virtutum series el bonorum 
operum,eirepositarum rerum coacervatio,el inquam 
jn inacesso thesauro, in colunino inquam statio, 

58. Ecce ergo ipse, o sublimis bomo, babes nova 
vitse speciem, οἱ ferrum circa te idoneum venerabile, 
propriam semper oneris naturam fert, Penitus enim 
ascetam gravat et a patientia in -laboribus ferendis 


χέτι οὔτε τῆς τς ὄντος (ὑτέρχειται γὰρ), οὔτε τοῦ 
ἀέρος (Σστεγάνωται γὰρ), μιχρὸν 56€ τι µετέχοντο; τῆς 
σύσεως, χαὶ εἰς ὅσον τὸ χατὰ σάρχα (Tv ἀφοσιώσσσθαι, 
Ἁλλ οὕτω μὲν ὁ ἀληθῆςεστυλί-ης,; αεμνόντι πρᾶγμα 
ταµόνας θεωρούμενος. Ei δὲ xal ἑτέρου ἐπιπλοχὴν 
σχοίη βίου ξενίνοντος, εἴτε xai ἑνός τινος, ὡς εἵναι 
διπλοῦν τὸ καλὸν, cce xaY πλειόνων. καλὸν ἤδη τοῦτο 
πολυσύνθετον, xai ἀρετῶν ἑρμαθὸς χιὶ ἀγαθῶν πρά- 
ξεων, xaX oa. xal θηµονίας τινὺς ἐπισώρενσις, xai 
ὡς ἐν ἁποθήχῃ ἀσύλῳ, τῷ « στύλῳ, » ἀπόθεσις. 
νη’. Ἰδου τοίνυν xai αὗτὸς, ὦ µετάρσις ἄν- 
θρωπε, 10216 τε ἔχεις τὸ τῆς χαινοτέρας ζωης εἷ- 
δος,καὶ σίδησος περί σε ἱκανὸς, ὃς ἔχει μὲν πολὺ τὸ 
σεμνὸν, παρυφ.στάµενον δέ τι xat φόρτου φέρει. Da- 


219 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


2:0 


ρύνει γὰρ πάντως τὸν ἀσχητὴν, xal τῆς el; τὸ po- A abducit. Genu ergo szpe flectere facile illi non esset 


χθεῖν συντονίας ἁπάγει. Γόνυ γοῦν xAvsty. συχνὰ 
οὖκ ἂν ἐγγένηται τῷ τοιούτῳ ῥᾳδίως χατὰ τὸν ἁσί- 
ὅηρον. Τοῦτο τοίνυν δέον σε ἄλλως ἀναπληροῦν, χα: 
cax)ovta τὸ ὑπερήφανον, χαὶ χάτυ βάλλοντα τὸ φρό- 
νηµα τῆς σαρχὸς, xa thv τῶν yovátov ὄχλασιν 
ἀνασώτνοντα τῇ χαταχἆμψει xat συντριθῇ τῆς Φυ- 


inermi. Hoc ergo eporiet te adimplere, superbiam 
frangere, et. carris prudentiam humi projicere, et 
genuuim prostrationem animz flexione et contritione 
sancire. Si enim exallationis et ascensionis colum- 
na ista symbolum est, certe conditionis ad Deum, 
non αἱ aliud, quamcunque dixerit illam aliquis. 


χῆς. El γὰρ xal ἀνατάσεως- xal ὑψώσεως xal ἀναθάσεως ὁ « στύλος » οὗτος σύμθολον, ἀλλὰ τῆς cl* 
Θ:ὸν πάντως, οὗ τῆς.λοιπῖς, ὁποίαν ἂν ἐχείνην εἴποι τις. 


νθ’. Αλλ ἅμα « σύμδολον » εἶπον, ὦ παρόντες, 
xal τις λόγος θεωρητικὸς ἀναπέφηνεν, ὡς οἷόν τι 
πόρισµα οὐ πάνυ πίπτον μαχρὰν γλαςυρότητος. 
Τριχῆ γὰρ ἡ τῶν συµθόλων θεωρία διανενέµηται. 
Καὶ οἱ μὲν αὐτοῖς ἑκείνοις ἐμμένρνσι, μηδέν τι πε- 
ραιτέρω προθαίνοντες, unb" àx τῆς αἰσθητῆς εἰκό- 


59. Sed simul symbolum dixi, auditores, et ratio 
quadam logica in mentem venit, tanquam conclusio 
de novo deducla, nou sine elegantia. Triplieiter enim 
symbolorum scientia dividitur. Sic alii quidem in ipsis 
remanent, ultra non progredientes, nec e sensibili 
imagine in cogitatum archetypum redeuntes, sicut 


vos εἰς τὸ νοητὸν ἀρχέτυπον ἀνατρέχοντες, ὁποῖον τὸ B Judzorum natio, qui iu niibra sedent, veritatis solem 


Ἱουδαϊκὺν φῦλονιοῖ τῇ σχιᾷ πρ)σχάθηνται, οὐκ áva- 
θλέπειν εἰς τὸν τῆς ἁληθείας $. toy. θέλοντες. Δασύ- 
ποδος Υὰρ φἑρε εἰπεῖν ἀπέχεσθαι χελευσθεὶς Ἱου- 
δαῖος, οὐχ ἂν ἀναπτύξῃ τὸ τοῦ συµθόλου ἔλυτρον, καὶ 
τὸν ἐν αὐτῷ θεωρήσῃ φωσφαροῦντα µάργαρον * ἀλλὰ 
διώξας μακρᾶν, xal φεύχειν ἀφεὶς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ τὸν 
δασύπουν, οὐκ ἂν εἰς πλέον τοῦ γράμματος ἀνιχνεύσῃ 
οὐτὸν, οὐδ' ἂν ἐπιγνοίη, συμθολιχῶς ἐχεῖθεν διδά- 
cx σθαι, τὴν τε ἁδιάφορον λαγνείαν φεύγειν, f, τις 
τῷ τοιούτφ ζώῳ βαθεῖα ἔγχειται, xal τὸ πολυσχι- 
δὲς, ὃ µαχρά» ἐστι τῆς ἀπλότητος, xal τὸ ἐφ᾽ οἷς οὗ 
χρξὼν εὐλαθὲς xal δειλόν. Καὶ οὕτω μέν εἶἰσιν οἱ ἔπι- 
"Ἠχόμενοι τῷ ἐν συµόθόλοις ἐπιπολάζοντι * οὐδέν τι 

π)ἐον περιεργάκονται καὶ βαθύτερον. Οἱ δέ τινες 


συμδόλων μὲν μ.κρὺν f] οὐδέν τι προσδέονται τῶν ἓν C 


γράμµµασιν, ἁλλ᾽ ἀφιέντες τὸν περὶ αὐτὰ προφορι- 
x5v χώδωνα τοὺς βουλομένους περιηχεῖν, αὐτοὶ τῆς 
αἰνιγματιζομένης ἀληθείας µόνης Ὑίνονται, σωφρο- 
σύνην Υοῦν (τὸ Χριστιανικὸν φῦλον) ἀσκούμενοι * καὶ 
εἰς ἀγαθὸν δὲ ἀνδριζόμενοι, xal οὗ χατασχἰδοντες 
εἲς πανουργίας τὸ κατὰ βίον πορενυτιχὸν, τοὺς iv 
vópty χωλυομένους δασύποδας ἑῶσιν ἔρχεσθαι εἰς αὐ- 
τοὺς, xat οὕτω τὸν τοῦ αυμθολικοῦ γράμματος áva- 
λεγόμενοι μνελὸν οὐχ ἓν λόγῳ τίθενται, ὅσον ὁστῶ- 
δες χαὶ ἄμθροτον. Καὶ οὕτω μὲν χαὶ οὗτοι οἱ τοῦ 


inspicere nolentes. Α lepore edendo, exempli gratia, 
abstinere jussi Judaeus non symboli velum detrahit 
et reluceptem margaritam in symbolo contemplatur, 
sed longe persequens cuniculum non amplius litterze 
sensum indagat, nec quo symbolicum documentum 
accipiat, inde recognoscit, et indillerentem lubrici- 


latem fugere quie in animali isto dominatur, et 


fissi pedis distinctionem quz a simplicitate longe ab- 
est et qua non opus habet prudentia s3ucta et Limor. 
Sie quidem supernatant in symbolorum superficie, 
nee amplius quid et penitius perspectum parant. 
Parum aliqui vel minime symboli litterze student, sed 
eos sinentes qni sensum absconditum clamatoria tuba 
mulcent, ipsi in anigmate propositam veritatem 
lantum retinent, sapientiam (Christiana tribus) exer- 
centes ; et ad bona strenue exercitati, nec in dolos 
ac fraudes vitae itinerarium scindentes, prohibitos 
in lege lepores ad se venire sinunt, el sic symbo- 
lieze littere medullam seligentes, non litterze imimno- 
rantes rei viscera et perpetuitatem arripiunt. Sic 
quidem illi de symboli corpore pauca assumentes, 
litteram attenuantes et resecantes, internum sensum 
obtinent. Alii autem utraque per observantiam 
aguut, et symbolum servant, et rem. cujus symbo- 
lum est. 


πάχους μὲν τῶν συµθόλων ὀλίγα ἐπιστρεφόμενοι, λεπτρτομοῦντες δὲ τὸ ἐχεῖσς γράμμα xat ἀνατέμνουτες, 
καὶ τῆς ἔσω θωρίας Ὑινόμενοι. Ἕτεροι δὲ ἄμφω διὰ φυλαχῆς ἄγουσι, τό τε σύμόόλον συντηροῦντες, xal 


οὗπερ αὐτό ἐστι σύμδολον, 


ξ’. Παραδέδοται οὖν ἡμῖν πρὸς δρόμους ἑωθινοὺς D 60. Nobis mandatum est inspicientibus ad solis 


ὁρῶσιν ἡλίου ὁσιοῦσθαι τῷ παμθασιιεῖ θεῷ τὴν 
προσχύνησιν. Τοῦτο συμδολιχὸν περιχάρπιον. Πι- 
στεύομεν δὲ τὸ αὐτὸν βασιλέα τὸν τῆς διχαιοσύνης 
ὅλιον πρὸς ἡμῶν εἶναι, εἴπερ ἀφορῶμέν τε πρὸς αὐτὸν, 
xai αὐτὸν θεὸν εἰδότες, λατρευτιχῶς αὐτῷ ἑντυγχά- 
νοµεν, χεφαλὴν xal óvo χάµπτοντες. Τοῦτὸ ἐστιν 
6 τοῦ συµθόλου χαρπός ' καὶ φυλάττομεν ἄμφω, 
προσχυνοῦντές τε, ὅποι παρηγγυἡµεθα, xol τὸν τοῦ 
χινοµένου σχοπὸν χατέχοντες. Οὕτω καὶ « λούσασθε, 
καθαροὶ Ὑένεσθε » ἀχηχοότες, xal καθαρὰν δέ ποτε 
στολὴν ἑόρτιον διατεταγµένοι μεταλαθεῖν, τό τε λου- 
&pbv ποιούµεθα τὸ πρὸς αἴσθῃσιν, καὶ τὴν τῆς όρω- 


orientales cursus Regi regum Deo adoratione sancti- 
ficari; symbolicus hic cortex. Regem vero credimus 
justitia solem nobis esse, qui in ipsum aspicimus, 
et Deum ipsum eognoscentes, cum adoratione ante 
eum, caput et genu inclinantes adstamus. Hic est 


&yinboli fructus ; et utraque servamus et adorantes 


qua nobis mandatum est et facti rationem retinen- 
tes. Sic et illud : Lavamini, ntundi estote audientes, 
mundam tum stolam festivam assumere jussi, lava 
tionem facimus sensibilem quidem et visibilis vestis 
mutationem, spiritualia vero servamus nitida redder.- 
tes de nobis et quz intus et quze deforis sunt. 


µένης ἐσθῆτος ἑξάλλαξιν, xal τὰ πρὸς νοῦν δὲ φυλαττόμεθα, φαιδρύνοντες ἑαυτοὺς τά τ' ἔνδον, τά 


τς θύραζε. 


251 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


9523 


61. Ut vero οἱ de rccens visis quoddam in con- A — £a'. Ἵνα δὲ «t xat τῶν ἄρτι βλεπομένων εἰς τὴ» 


templationem istam introducantus, qnalem loricam 
magnus Paulus induere jubet, novimus omnes : Sty- 
µία vero ille sensibilem induit penitus utraque 
servans, non alterum tantum. Sunt vero hiec tum 
symbolice prolata, tum opere et spiritu excogitata, 


629. Si vero rebus suavibus nostris miscere opor- 
tet minus suaves, nec tamen convivis discen.li cu- 
pidis non. injueundas, multa et alienorum symbo- 
lornm hic locum tenent, Itaque cor non manducare 
egmbolicum erat : quod tunc qui audiebat perficiebat 
(a cordis manducatione abstinebat) ; manifestum 
vero observabat prxceptum : videlicet non angori- 
bas seipsum delere et sic absump'um intus tabe- 
&cere. ]terum audivit. quidam, gladio ignem ne ex- 
£uscita, aut, album ne domi nutrias gallum: id est 
excandescentem iram provocatoriis sermenibus et 
eszxacerbantibus, ut ita dicam, secautibus non accen- 
dere; nec in. domo clamosis uti ministris atque 
intus nigrum el mysterio reduadans album proferen- 
tibus consilium. Et utraque faciebant isti, nec sym- 
holum iergiversabantur, iino fiebant in primis sym- 
boli literz addicti. 


65. Ei ne multa achuc dicenda habens suspensos 
teneam οἱ períasos auditores, hic tres sunt symboli 
secliones, seorsum symboli, aut. ut aliter eadem 
eicam, suigmalis identitas; sola in seipsa litte- 
rae symbolic »ssumptio, et amborum simul usus. 
Tertix: divisionis est columna propositum. Nam 
gymbolum quidem clevationis et celsitudinis inveni- 
ες. Stylita vero mutuavit figurate contemplationis 
fidem, et loco semper sursum erit, et divinius con- 
abitur tendere quasi in coelum et in altissima ascen- 
dere. Non sane nimis se extendei in altitudinem 
qui non longis unguiculis (parvi pretii illud) sed 
qui ad ccelum ambitione progrediatur, exinde nibil 
ivStimans eos qui circa ipsum sunt. Si enim eirca te 
conspiciendum est, non lLhomines, o dileete, nee 
similiter vita utentes, nec reliquos consideres; bene 
vero ea qua sunt super terram, qua  deseruisti, 
«quibus valedixisti, a quibus recessisti. 


θεωρίαν ταύτην παρελκύσωμεν, ὁποῖον μὲν θώροχα 
ὁ μέγας Παῦλος νομοθετεῖ φορεῖν, οἴδαμεν ἅταν- 
τες * ὁ δὲ c στυλίτης » οὗτος; φἐρει xal τὸν χκατ᾽ αἷ-- 
σθησιν, τηρῶν πάντως ἀμφότερα * οὗ γὰρ δήπου τὸ 
ἕτερον. Elot δὲ αὐτὰ τότε προφερήμενον συμθολικῶς, 
τό τε νουύμενον πραγματικῶς καὶ πνευματικῶς. 

ξ9’, El δέ τι χρὴ τῷ γλυχεῖ xal ἡμέ-έρῳ παραµ:- 
Cat χαὶ μὴ τοιοῦτον μὲν, οὗ πάνυ δὲ δυσέντευχτον 
δαιτυµόσε φιλακροᾶμοσι, πολλὰ καὶ τῶν ἔξωτερι: 
xiv συµδόλων τοιούτου τόπου ἔχονται. « Καρδίαν » 
οὖν « ph ἐαθίειν, » συμθδολιχὸς ἣν ποτε λόγος : 6 δὲ 
τότε ἀχρύων αὑὗτό τε οὕτως ἑποίει (ἀπείχετο γὰρ 
τοῦ καρδιοφαγεῖν), auvevf pec δὲ χαὶ τὸ ἐμφαινόμε-- 
voy διδασχάλιον. Τὸ δὲ ἕν μὴ λύπαις ἑαυτόν τινα 
ἑνδιδόναι, καὶ οὕτω δαπανώµενον τήχεσθαι τὰ ἑντός. 
"Ηχουσέ τις αὖθις « µαχαίρᾳ πὺρ μὴ σχαλεύειν, fj 
ph λευχὸν οἱκοτραφςῖν ἀλέκτορα.» Τὸ δὲ ἣν μήτε Ov. 
μὸν ζέοντα ὑπανάπτειν λόγοις ἐρεθιστικοῖς xol ππρ- 
οξύνουσι, χαὶ ὡς εἰπεῖν τμητικοῖς, ute μὴν χρᾶ- 
σθαι xat' οἶχον ὑπουργοῖς χεχράκταις, καὶ τὸ ἓν βά- 
θ:ι μέλαν καὶ μυστηριῶδες διαλευχαίνουσι βούλευμα.. 
Καὶ ἐποίουν ἐχεῖνοι ἄμφω, χαὶ οὔτε và σύμθο]α παρ- 
εωρῶντο, ἐγίνοντο δὲ χαὶ τοῦ συρᾳθο)ογραφ{µατος. 
μάλιστα. 

ΕΥ’. Καὶ ἵνα μὴ πολλά εἰπεῖν ἔτι ἔχων παρατείνω, 
xai ἀποχναίω τοὺς ἀχροατὰς, οὕτω μὲν τρία τά 
αυμθυολιχὰ τμήματα, fj χαταµόνας ἀντοχῦ τοῦ συµ- 
6ὐλου, εἰπεῖν δὲ ταυτὸν αἰἱνίγματος, tj ναθ᾽ ἑαυτὴν. 
toy τὸ συµμέολογραφουµένου, xol fj ἑχατέρων 
σύλληψις. Τούτου τοῦ τρίτου διαιρέµατος χαὶ ἡ τοῦ 
ε στύλου » ἐστιν ἑπίνοια. Σύμθολον μὲν γὰρ αὐτὸ 
ἀνατάσεως εὕρηται χαὶ ὄψους τινός. Ὁ δὲ εστυ-- 
Aitne, » ἀπομαξάμενος τὴν τῆς εἰκονικῆς θεωρίας 
ἀχρίδειαν, καὶ τῷ τόπῳ ὄνω ἀεὶ ἕσται, καὶ τῷ 
τρόπῳ δὲ πραγματεύσεται θειότερον ἀνατείνεσθαι 
ὡς εἰς οὗρανὸν, xai ὑφοῦσθαι ἀνωτάτω, καὶ ἀνα- 
θαΐνειν εἰς τὸν ἁπάντων ὑπερέχεινα. Οὐ μὴν ἄλλως 
ἑαυτὸν ὑπερανατενεῖ, xal ὀψίλοφος εἶναι, καὶ μὴ 
ἐπὶ ὀνύχων ἄκχρων (μικρὸν γάρ τι τοῦτο), ἀλλ ὡς 
ἐπὶ οὐρανοῦ βαίνειν τῷ τύφῳ, χἀντεῦθεν μηδὲν- 
ἡγεῖσθαι τοὺς xaT! αὐτόν. El γὰρ xal περιφρονη- 
τέον, ἀλλ οὐκ ἀνθρώπους, ὦ ἀδελφὶ, οὔτε τοὺς 


ὁμοιοδίους, οὔτε τοὺς λοιπούς * περιφρονητέον δὲ τὰ περὶ γην. ἆπερ ἀφΏκας, ol ἔχεις ἀποταξάμενος, ὧν ἀφέ- 


ᾷτηχας. 


64. Columnam in alta duecntem cogita, cogita et D — £». Καὶ ἐνθυμοῦ μὲν xal τὸν ε στύλον, » ὡς ὑφοῦ 


ferrum ponderesum. Symbolum sit illud de cc- 
lestibus meditationis, eL sie tu meditare ; hunili- 
tatis vero ferrum : aic teipsum deorsum mitte, non 
ui vermium more super terram secundum carnem 
reptes, ne forte quis merito irrideat quod magnetis 
iustar vitae opera ascet:e ferrum attrahant ad seipsa. 
lilusiris eolamna ista, non quia excelsa est (quid 
euim magnum est quod natura soa eminet 1), sed 
Quia secundum meditationes de excelsis sursum 


tollit et ducit ad Deum. Et Egypti pyramides in hi- 


storia famos:ze magnis impensis et lengis umbris ob 
sliitudinem ; et apud Cnidum Eudoxi specula, unde 
astra observabat; εἰ Babylonis pensiles borti, et 


ἀνάγοντα  ἓνθυμοὺ δὲ xal τὸν εσίδηρον » χάτω 
βαρύνοντα. Ἐκχεῖνο σύμθολον ἕστω τοῦ τὰ ἄνω φρ;- 
véiv* xai φρόνει οὕτω. 'O δὲ σίδηρος ταπεινώ-- 
σεως * xal βάλλε σεανυτὸν οὕτω χάτω, οὐχ ὥστε μὴ 
περὶ γῆν ἱλυσπᾶσθαι τοῖς χατὰ cápxa νοημσσι, 
µή ποτέ τις οὐκ ἀφυῶς ἐπισχώφῃ, ὡς ἅρα μαγνή- 
τιδος δίχην τὰ χατὰ βίον πράγµατα τὸν ἁἀσχητιχὸν 
σίδηρον ἐπισπᾶται. πρὸς ἑαυτά. Λαμπρόν τι πρᾶγμα 
ὁ « στύλος » οὗτος, oU4 ὅτιπερ ὑψηλὸς (sl γὰρ 
μέγα, ὃ xoi προθλετε; εὐτυχοῦσιν αὐὑτοφρνῶς ;) 
ἁλλ’ ὅτι κατὰ τὰς ἀνωτέρω θεωρίας ὑφοποιὸς xol 
ἀναγωγὸς εἰς θεόν. Καὶ πυραμίδες μὲν al περὶ 
Αἴγυπτον. αἱ χατὸ Tijv ἱστορίαν, καὶ πολυδάπανοι 








2953 


AD STYLITAM QUEMDAM, 


24 


καὶ µακρόσκιοι, ὅτι καὶ περιµῄκετοι, xol Y χατὰ A in Rhodo multo zroe stans varus colossus, et si quid 


Kvtbovy Εὐδίξου σκοπιὰ, ὅθεν ἑἐχεῖνος ἑσχέπτετο τά 
οὑράνια, χα) χρεμαστὸς κῆπος ὁ Βαθυλώνιος, xal 
ἡ ἐν ᾿Ῥόδῳ ὑγιδάμων τοῦ πολλοῦ χαλχοῦ φλυαρία, 
καὶ εἴ τι τοιοῦτο Oda; ἄξιον, λόγον ποιὺν εἶχον 
πάλαι ποτέ ' ἦσαν δὲ, ὃ φασι, θαῦμα μωρόϊς. Ἡμὶν 

t τοῖς χατὰ Ochv φρονοῦσι, xal ὀλίγα τῶν τοιού- 
των ἑπιστρεφομένοις, θαῦμα τοῦτο μέγα ὁ τοῦ 


spectaculo dignum habebant antiqui; ut aiunt au- 
lem, stultis prodigia. Nobis vero secundum Deum 
cogitantibus et talium pauca animo revolventibus, 
prodigium magnum preruptus columna apes, nou 
quia longus fastigiatur, sed quia gravem οἱ terre- 
$ rem allevat et ad Deum ipsum adducit tanquatn 
coelestis elevatio. ' 


« στύλου » ὑψίχρανος λόφος, οὐχ ὅτι μαχκρὸς ἐξανέστηχεν, ἀλλ’ ἅτι τὸν χάτω βεθριθότα καὶ γ1ῖνον 
χουφίζει, χαὶ ἀνάγει πρὸς αὐτὸν θΕὸν, ὡς οἷά τι οὐράνιον ἔξαρμα. 


ξε’. Χρὴ τοίνυν τὸν ἁἀσχητὴην ἀντιδιδόναι τι xal 
αὐτὸν τῷ τοιούτῳψ « στύ)ῳ, » ἵνα χἀνταῦθα χάρις 
χάριν ἀπογεννᾷ, καὶ ὥσπερό « στύλας » ἀναφέρει 
τοῦτον ὑποῦ καὶ ἑξσίρει πρὸς τιµιότητα, οὕτως 
ἀνθυφοῦσθαι αὖθις τὸν ε στύλον » ὑπ αὐτοῦ, ὡς 
e:oy ἀντιδοτικῶς. Τὸ δὲ ἔσται, ἐὰν ἐπ᾽ ἀγαθοῖς ἁοί- 
ὅ.μον τὸν τόπον ὁ ἀσχητῆς ποιΏται ταῖς διαδοχαῖς, 
ἵνα τῷ ἴσῳ ζέλῳ xa μετ αὐτὸν ἕτερος ὅμοιος, xal 
αὖθις μετ ἐχεῖνον τοιοῦτος, xal τοῦτο εἰσαεὶ τὸν 
€ στύλον » τοῦσον ἐἑπαναθαίνωσι. Τί τοίνυν καὶ ἐνταῦθα 
ϱημίέ; Γενοῦ Ἠλιοὺ τρόπαν τινὰ, ὦ « στυλῖτα, » καὶ 
ἀνα)αμόανόμενός ποτε ἄφες μαθητὴν οὐδὲν ἆπεοι 
χότα εἰς τὸ θαυμάσιην, ἵνα χαὶ ἐχεῖνος τὸν αὐτὸν 
ἑλάσας δρόµον, xal τοῦ οὐρανοῦ γενόμενος, τὰ ὅμοια 
θαυμαστώσηται, xxl οὕτως ἑσεῖται τὸ χαλὸν τουτὶ 
παραμόνιµον, ὃ δη xal ἀνόπιν τῷ λόγῳ εἰπεῖν 
εὑπηρέστηται. Οὐδὲ γὰρ ὀχνοῦμεν tv πολλοῖς τὰ 
τῶν ἐννοιῶν ἀναπολοῦντες Afia, ἔνθα γαρπὸν 
β,αστήσειν φιλονεικοῦμεν εὔσταχυν καὶ Φφυχαῖς 
εὈχαριν. 

tc". Ἁλλ' οὕτω μὲν ἐσεμνολογήθη ὁ ἁπλῶς xoi 
ἐν τῷ xafiólou νοούμενος « στύλῳ, » τό γε εἰς ἡμε- 
τέραν ἦχον δύναμιν. ὁ δὲ βλεπόµενος οὗτος, ὁ καθ᾽ 
Tul, ἔχει τι xal πλέον σεμνύνασθαι, χἀντεῦθεν 
παραχαλεῖ xai ἄλλως εἰς ἀγῶνα µείζω τὸν ἐπ᾽ αἷ- 
τ.Ὀ ἀσχητήν. O0 γὰρ τἐθειταἰ που παράθυστος, καὶ 
οἷος f| ἀγνοεῖσθαι, ἡ ἀλλὰ ὀλίγοις Ίκειν εἰς γνῶσιν. 
Πόλει δὲ τοιαύτῃ ἀμφαδὸν παραπέτηγχεν, εἰς ἣν 
δίχα y& τῶν γνησίων, xaX of; τὸ αὐθιγενὲς ἀγαθὸν 
ἑλλάμπει, καὶ οἱ πανταχόθεν παραθάλλουσιν ἄν- 
θρωποι. Καὶ χρῃ τὸν ἀσχητὴν τὸν ἐνταῦθα (ὀλίγου 
δέω εἰπεῖν) παγχόαµιον ἀναπεφηνέναι χιλόν. Συῤ- 
ῥέουσ.ν ἄνδρες ἐνταῦθα γῆς, οὗ µόνον Ὑένους ᾿ εὖ 
ἔχοντες, ἁλλὰ χαὶ θατέρου µέρουςι xal οὐ µόνον λό- 
Υ:οι, ἀλλά xal τοῦ λοιποῦ βίου, καὶ οὐ µόνον συνε- 
τοὶ, ἀλλὰ xai ἀνάπαλιν πίπτοντες. Kal τὸ ὅλον 
εἰπεῖν, γένος ἅπαν καὶ πανταχόθεν ἄνθρωποι. Τού- 
τοις προσενεχθήσεται ὁ ε στυλίτης » οὗτος, χαθὰ 
xal χρεὼν, καὶ τὸ πᾶν φάναι, ἁποστολιχκῶς. ΄Απασι 
γὰρ τὰ πάντα γενήσεται, ἵνα κερδήσῃ τοὺς ἅπαντας 
εἰς δόξαν θεοῦ’ οὐ χολαχεύσει ἐν μὴ δέαντι, ὡς . ἂν 
ph xai χαπηλεύσῃ τὴν ἀλήθειαν' οὐδ a0 πρὸς πάν- 
τας ἀγριανεῖται, p xal κατεγχληθείη τὸ τῆς 
παῤῥησίας ἄκαιρον ' xal οὔτε πάντας ἑπαίνοις xa- 
ταθρέξει (ἄρεσχος γὰρ οὕτως ἔσται) * οὐδ' a3 χαλα- 
ζοθολήσει ὡς ἀφ᾽ ὕψους τούτον ταῖς ὕθρεσι (θηριῶ- 
δες γὰρ τὸ πάθος). Τάχα δέ που xai olov ἔπος 
εἴπῃ, tolov ἐπακηχοὼς αἰσχυνεί τὸν ἕνδοζξον ἄν»- 
θρωπον * ἤδη δὲ xai κατάκριµα ἕξει, ὧς ῥλασφη- 


65. [ίαφιιὸ ascetam. oportet aliquid tali coJumnd 
ret! ibuere, ut gratia gratiam pariat et sicut columna 
ilum in altum evehit et ad. venerationem | elevat, 
sic vicissim pracellens ab ipso columna reddatur 
remunerationis loco. Quod crit, si bonis celebrem 


p locum asceta facit continua serie, ut pari zelo 


C 


D 


el post ipsum aer similis, et itermn post hunc 
tertius alius, et sic perpetuo. ad coluinnam . istam 
ascendant, Quid ergo loquor? Fias alter Elias, o 
stylità, et aliquando discipulum assumens, non dis- 
similem in mirabilibus dimitte, uL eadem via ad finem 
decurrat et cceli particeps simili modo mirabiliter 
wanseat, el sic emissum sit pulchrum illud per- 
$everans, quod antea sermone egregie proclamatui 
est. Non cnim dubitamus in multis cogitationum 
messes iterum peragrare, in quibus gerininaturos 
esse fructus spicis abundantes et animabus jucundee 
certo contendimus. 


66. Sed sic quidem venerationem commendavit 
q:i simpliciter et summatim in columna excogita- 
tus est sermo, ut pro viribus nostris fecimus: quam 
vero apud nos vidimus illa amplius quid babet ve- 
nerabile, et exinde ad majorem agonem supra 
$lantem  ascetam invitat. Non enim alicubi re- 
conditur ut aut ignoretur aut paucis innotescat 
Ante urbem hanc propalam locata est ad quam 
separatim a. vulgaribus, εἰ quibus peculiare bonum 
clTulget, et undequaque adventant homines. Et hic 
Ascelami oportet ( parvum abest. quin. dicam ) uni- 
versaliter pulelirum apparere. Ad hanc regionem af- 
fluunt vir inon solum nobilis gencris, sed et alteriua 
concitionis, nec solum egregie docti, sed et reliquae 
vitze ; nec solui prudeutes, sed el lapsi ; ut omnia di- 
cam ex omni genere ei loco homines. Quibus osten- 
detur siylita ille prout opus erit, uno verbo, pro 
more apostolico, Nam omuibus omnia fiel ut omnes 
ad Dei gloriam lucretur; non sine necessitate 
blandietur, nec veritatem pretio vendet; non cum 
omnibus acerbus erit, ne arguatur liberioris loquelee, 
nec omnes laudibus asperget (eaptotor enim sic 
esset) ; nec ab alto illu injurias grandinabit ( ferox 
enim hie affeclus est ). Forsan vero !ale verbum 
dicat quo prolato virum illustrem. confundat, jam 
οἱ damnationem habebit tanquam blasphemiz mae 
gister. Ego vero novi illum non ad munera surdum 
fore pro ferveutioribus circa illad viris, qui in elee- 
mosyna exercitati manus porrigunt iis quos bonos 


955 


EU-TATIIII THESSALONICENSIS METROPOLIT;E 


256 


credunt, primitias vit:e ilEs afferentes, unde Deo A µίας δ.δἀσχαἸος. Ἐγὼ δὲ οἵδα, xal ὣς ox Escat 


solvebant decimas eorum qua possidcbant. 
pov 


ἀνδρῶν, οἳ mph, ἐ]λεημοσύνην γεγυμνασμµένοι δεξιοῦνται, οἷς ἔχουσι τοὺς ἀγαλοὺς, 


οὐδὲ üb;prto; πρός Υε τῶν τὰ τοιαῦτα θερµοτέ- 
ἁπαρ” 


χόμενοι τοῦ βίου αὐτοῖς, ὡσεὶ xol ἐδεχάτουν θε, ἃ ἐχτῶντο. 


67. Talium itaque primitiarum et donorum non 
cellarium columna erit, ne et destruere. foite cel- 
laria sibi proponat stylita αἱ majora rezditicet, sed 
acervationem plenam in alterum (videlicet in paupe 
rum sinam) eructabit. Et canalis nrore eo penetrab:t 
a Deo veniens beueficientize pluvia abundans, exinde 
defluetet irrigabit quotquot non iu abundantia pingue- 
$cunt, sed egestatis zerumnis conficiuntur. Nolebam 
vero in cavernosam descendere columnam istam 
speluncze similem, cava, nee volebam arcem esse 
qus diceretur ambitu turris attingens urbs, quam 
spiritualiter jam consideravimus, nec fistulae iu- 
star perfurari, si alias in. animum sermo euim in- 
duiit; sed penitus pro uno incola loeum habere, 
plenam esse, nec reliquum intra habere vacuum, 
latebram occultans, ut similia imitari attigerit, 
columnas et arbores a quibus nomen sumpserunt 
iuliabitantes ascetr ; nec in receptacula et ventrem 
quemdain,aperta sit dilatata columna nostra ; ne forte 
cOucavitas ista redundantius jentaculum habeat et 
apostolicam sterilitatem. 
µενος ' μήποτε τὸ κχοιλιῶδες τοῦτο ἔχῃ τι xol 
λικἡν. 

68. Quo enim opus habet stylita noster ργᾶ- 
sertin fere jam mortuus, qui sic seipsum dainat 
ei castigat ? Si enim turris columna illa zstimatur, 
jw qua tanquam e custodia speculaus stelisti, ad- 
huc etiam ut civitas aut sicul arx, qua omnia 
receptacula sunt; idque non sine analogia. Nam 
quod turris est militibus in ea stantíbus , quod 
civitas illam indefesse custodientibus, et refugium 
jis qui ad id tuendum adbibentur, illud sunt super- 
stantibus ascetis column:z. Vere quidem juxta dicta 
ub initio columna eum qui insistit suffulcit, eou- 
unet eique sedes est, Perforari vero et profundam 
cavernam habere sepimentis clausawn, nou sine ma- 
lita dicent qui objurgare volunt. 

Διατετρῆσθαι δὲ αὐτὸν, xal βαθὺ χένωµα ἔχειν, 
ἂν οἱ μωμοσχοπεῖν βουλόμµενοι. 

69. Sed srgutiores apuin. alveos talia vocabunt, 
in quibas dulce alimeutuim ascetici florilegii recon- 
ditur. Alii formicetum bonorum nuncupantes colunm- 
nam, sicut formicam hominem contemptui magnum 
qui in eo est hominem habebunt ; nobilius esset si 
formicaleonem dicerent, quia welius est perire ina- 
nitione quod de formicaleone narratur, quam sic 
vivere, scilicet et formnicze inore iu horreum con- 
gregare. Quidam vero cavam columnain cum. osse 
medulla vacuefacto zquiparantes, eam qua non sic 
vacua est dulci quadam medulla refertam excogitaut; 
niulti calamo mellifluo comparant quz articulis inter- 
rupta, sicut et geniculis culmus, plena est secun'lu.aà 
ο0δ dulcediue. Paucissimi vero honum aliquid excogi- 
tabunt : et sic. plenus erit maledictorum cavus co- 
lumues: locus. 


διειργόµενον περιφράγµασιν, 


EP. Τῶν τοίνυν τοιούτων ἁπαργμάτων, εἶτε xol 


δυωρηµάτων, οὐχ ἀποθήχη ὁ εστύλος» ἕστας, ἵνα 
ph xai καθελεῖν ποτε ἀποθίχας βουλευθείη ὁ «ότυ- 


λίτης» th µειζόνων ἆνοιχ,δόµησιν, ἀλλὰ ἐξερεύ- 
ξεται ὡς οἷά τι ταμιεῖον s) fpe, εἰς ἕτερον (τὴν 
πτωχικζῖν λέγω Ὑαστέρα). Καὶ cuir vo; δίχην &v- 
τεῦθεν μὲν εἱσρευσεῖται d) θεόθεν ἐπομθρία τῆς 
δεξ.ώσεως, ἐχεῖθεν Cb ἐχρνήσεται xai ἁρδεύσει 
τοὺς ὅσοι οὐ πρὸς εὐετηρίαν πιαΐνωνται, ἁλα' 
αὐχμῷ ἕἑνδείας πιέφονται, Ἐγὼ δὲ ἤθελον µτδὲ στ- 
ραΥγώδη τὸν « στύλον » ἀποθῆναι τοῦτον xal σπτ- 
λαιώδη xal γλαφυρὸν, μηδὲ χωρίον εἶναι, καὶ, ὡς 


B ἄν τις εἴπῃ, πόλιν περιοχΏς ἀντιπύργου, ὃν πνευ- 


ματικῶς Ίδη τεθεωρήχαμεν, μηδὲ σωληνοειδῶς 
τετρῃσ΄-αι, εἶ καὶ ἅλλως εἰς θεωρίαν τοιαύτην ὁ 
λόγος αὐτὸν περιήγαγεν ' ἀλλὰ διόλου γέμειν ἑαυ- 
τοῦ, xal ναστὸν εἶναι xol πλήρη, xai μηδέν τι 
ἔχειν ὑπόχενον χαὶ χοιλιῶδες xal Όπουλον, ἵνα εἶχε 
μιμεῖσθαι τὰ ὁμοειδῃη, τοὺς χίονας xai τὰ δένδρα, 
ἐφ᾽ ὧν οἱ παρωνυμούμενοι αὑτοῖς ἁσχηταὶ, xol 
μὴ εἰς δεγάδας καὶ χοιλίας τινὰς Ἠνοίγετο εὑρυνό- 
πληαμιώτερον Έμθρωμα xol χατάργτσιν ἆπ.,στο" 


ξη’. Τίς γὰρ xal χρεία τούτῳ τῷ ἐγκατῳχυδομη- 
µένῳ, μάλιστα μὲν οὖν μιχροῦ xal τεθνειῶτι, xal 
οὕτως ἑαυτὸν χαταδικάσαντι xal χολάσαντι; El γὰρ 
καὶ πύργος ὁ « στύλος » τεθεώρηται οὗτος, kv ᾧ 
χαθάπερ ἐπί τινος φυλαχῆς ἀποσκοπεύων ἕστηκας, 
ἔτι δὲ καὶ ὡς « πόλις, » ἀλλά δὴ xal ὡς « φρού- 
ptov, » δεχτιχὰ δὲ ταῦτα πάντα, xal στέχειν ἑντός 
τι ἐτάχθησαν. 'AXM ἐχεῖνα μὲν: πρὸς ἀναλογίαν 
τινἀ. Ὁ γὰρ ὁ πύργος τοῖς ἐπ᾽ αὐτοῦ στρατιώταις, 
xai πόλις τοῖς αὐτὴν ἀθπνως φυλάσσουσι, καὶ τὸ 
κρησφύγετον τοῖς τεταγµένοις φρουρεῖν, τοῦτο xal 
ol « στύλοι » τοῖς ἐπ αὐτῶν ἀσχκηταῖς. ᾽Αληθῶς 
μέν τοι ὁ « στύλος » κατὰ τὸν ἐν προοιµίοις λόγον 
ὑπερείδει xal ἀνέχει xal ἑδραιοί τὸ ἄνω φερόµενον. 
οὐχ ἀπόνηρον εἴποιεν 


Q0. Αλλ' οἱ περιεργότεροι « σήραγγας » pe- 
Alcoy; εἴποιεν ἂν τὰ τοιαῦτα, bv. οἷς γλυχύ τι xol 
τρόφιμον ἀσχητικῆς ἀνθολογίας ἔγχειται. Ἕτεροι 
« μυρμηκιὰν » ἀγαθῶν προσειπόντες τὸν e στύλον» 
τοῦτον, ὡς sl; « μµυρμηχάνθρωπον » ταπεινώσουσε 
τὸν ἐν αὐτῷ µέγαν ἄνθρωπον * ἣν δὲ ἄρα σεµνότε- 
pov, ὡς εἰς « µυρµηχολέοντα, » ὅτι xal χρεῖττον, 
ἀπολέσθαι παρὰ τὸ μὴ ἔχειν τροφὴν, ὃ δῇ τῷ pop- 
μηχολέοντι ἐπιλαλεῖται, περ οὕτω Civ, ἔχοντα 
xal συναγοντα μυρμηχοειῥῶς εἰς ἀπόθετον. Οἱ δέ 
τινες τὸν ἀχοίλιον « στύλον » εἰς « ὁστοῦν ἁμύ. 
λον » παρειχάξζοντες, τὸν μὴ τοιοῦτον μυελόὺ τινος 
γέμειν ἐντὸς νοστίµου φαντάσονται' πολ)οὶ δὲ καὶ 
€ μελιτοτρόφῳ χαλάμῳ » τὸν τοιοῦτον « στύλον » 
παρεξετάσευσιν, ὃς διειργόµενος µεσολαθήμασ,ν, 
ὅσα καὶ σνυνὂςτιχοί ὁ χάλαµος Ὑόνασι, tai: 








20] 


στωται, (0, ἂν εἴποιν ato, 


AD STYLITAM QUEMDAM, 


τοῦ Ὑλυχάζοντος. 


2068 


'OXivo δέ τινες « ὀγαθόν τι » λογίσονται * 


xai οὕτω πληρες ἔσται χαχολονιῶν τὸ τοῦ € στύλουν χένωµα. 


o. Καθεστ:µένων δὲ οὕτω χαὶ τούτων, ὁ « στύ- A. 


λος 9 οὗτος ἔχει xal ἕτερόν τι σεμνὸν, τὴν θέσιν 
«ἣν τοπιχἠν. Ορᾷς yàp, ὦ ἁἀσχητὰ, ὅπως xal 
θάλασσα περί σε αὕτη, τὴν θευρίαν ἐπαύξουσα. 
Οὐ γὰρ µόνον εἰς τρυφὴν xai θαῦμα ἔχχειται 
by: ἀλλὰ καὶ εἰς ἀρετῆς διδασκάλιων, ὡς δύνα- 
σθαι χέρδος ἐμπορεύεσθαίΥ σε φυχιχὸν ἐξ αὐτῆς, 
xai μὴ λογίζεσθαι ταύτην εἰς παντελῶς ἀτρύχετον, 
εἴχε χαρπὺν ἔστι τρυγᾷν ἐξ αὐτῆς σιυτἠριον. Ἔχεις 
γὰρ χαταθεωρεῖν σεµνότερον, xat φιλοσόρως αὐτὴν 
ἐπισχέπτεσθαι, οὗ λέγω, εἶπερ τῷ ἀὲρι χέχυται 
ἱσόμοιρος, οὐδὲ εἴπερ τῇ y] συνεσφαίρωται, οὐδὲ 
διατί ἁλμυρὰ xal πιχρὰ, xoi εἴτε διῃτουµένου 
τοῦ ποταμοῦ χαὶ γλυχέος παντὸς, εἴτε xai ὅτι διὰ 
εοιαύτης φέρεται γῆς, ἀφ ἧς τὸν ὅμοιον ἑκματτο- 


10. Sic vero ordinatis istis, venerabile aliud habebit 
columna, situm inquam. Vides enim, 0 asceta, quo- 
modo circum te mare istud contemp'ationem »uget. 
Non enim solum ad visus jucunditatem et miratio 
nem adjacet,sed etiam ad virtutis magisterium : undo 
potes ex ipso spirituale lucrum obtinere, nee re- 
putare debes penitus sterile, a quo fructus salutaris 
metendus. Considerare debes grave et philoso- 
phice recensere, non jam dico si seri extendatur 
Consors, nec si super terram rotundetur, nec cur 
salsum el amarum sive amne et dulcedine omni 
permanente, sive per talem feratur terram, a qua 
similem eliciens humorem mundantem in se ipsam 
includit, nec si quid simili curiositate dignum, sed 
quantum ad mores trauseat et in quo anima reete 


µένη χυμὸν ἐναποπλυνόμενον στέχει ἐν ἑαυτῇ, οὐδὲ B componatur virtutem ponderando. 
εἴ τι τοιοῦτον περίεργον  ἀλλ᾽ ὅσα πρὸς Ίθος διαδαίνει, xal ἀφ᾿ ὧν ψυχη καταρτίζεται, φιλοσοφοῦσα 


shy» ἀρετήν. 
ος. Ἔστι σοι γὰρ εἰς τύπον βίου τοῦ χαθ᾽ ἡμᾶς 
θέσθαι ταύτην, xal ἐξ αὐτῆς ῥυθμίξειν τοὺς ἑντυγ- 
χάνοντας. Ζάλη περὶ αὐτὴν, χύματα περὶ αὐτὴν, 
ναυαγίαι περὶ αὐτὴν. Καὶ νῦν μὲν προσηνἠς ἤπλω- 
ται, xal ἁπαλὸν ὑποσχιρτᾷ, χαὶ οὐχ ἂν πολνανθεῖ 
λειμῶνι παραχωρήσῃ τοῦ εἰς χαρμονὴν χα.λι- 
ou * αὖθις 6b el, θυμὸν ἑχμαίνεται, xal τραχύ- 
τερον ἑχταράττεται, καὶ ὡς εἰς ἆδου βοθρεύεται 
φάραγγας. Πάσχει δὲ τοιαῦτά τ.να χαὶ ὁ καθ) ἡμᾶς 
βίος, xai πεπείρανται οἱ χατ᾽ αὐτὸν θαλαττεύοντες. 
Δίδασχε τοΐνυν ἐντεῦθεν τοὺς ὁμιλητάς, ph mi 
στεύειν ἑαυτοὺς ἀστάτῳ xal πολυταράχῳ xal κινδυ- 
νώδει πράγµατ., τῷ Bl, ἀλλὰ προσέχειν colat 
αὐτοῖς, xol π)έειν ἐμφόδους, xal τοὺς σωτηριό- 
δεις λιμένας ἀεὶ περιθλέπεσθαι. Προσαθύρει τοῖς 
αἰγιαλοῖς ἡ θάλασσα ἓν χαιρῷ» οὕτω δὲ ἱλαρόν 
ποτε προσμειδιᾷ xal ὁ βίος, βυσσοδοµεύων ἄλλως, 
χαὶ ἐπιχρύπτων τὰ δυσχερΏη. Αλλ᾽ àv. τῷ σχιρτᾷν 
οἷον χορευτιχῶς Ἠρέμα κλύζουσα τὰς ἀκτὰς, xal 
χατὰ μικρὺν ὑποσπῶσα ὅσον χοῶδες, Χάτω βάλλει 
οὗ µόνον οἰκίας fj θάλασσα, aU τινές που xal πα- 
ραιγίαλοι, ἁλλὰ xaX προθλῆτας αὑτοὺς, χαὶ τὴν 


71. Tuum enim cst in. vitze nostra formam illam 
componere, et per ipsum c:eteros regere.Circa ipsum 
procelle, fluctus, naufragia. Nunc qnidem serena 
explicatur, et molle sedatum manet, nec florido 
prato ameenitate cederet: iterum vero ecce inhore 
rescit et asperius turbatur et quasi ad infert 
abyssos deprimitur. Talia patitur vita nostra οἱ 
experti sunt qui vite fluctibus jactantur. Itaque 
inde discipulos moue ne in caduca, multifaria-« 
turbata et periculosa re, vita confidant, sed animo 
8uo fldere, meluentes permeare et salutares por- 
tus semper spectare. Littoribus alludit inarc, sic 
jucunde aliquando subridet vita, multa machiuans ct 
molesta celans. Sed in saltando quasi per choreas 
suaviter ripas abluens et sensim satis fundans so- 
lum surripiens, non solum domos evertit mare, :íi 
qu ad ripam stant, sed et adjacentes scopulos 
subedit et furtive terrestre periculum molitur. Pai 
ratione et. vita qua videtur jucunda; sed ubi se- 
cundum suavitatem apparel et nemo susp:catu:, 
obleciari sinit, dat vero flere. Hec ergo discipulos 
doce, ut ingruente malo maueant inconcussi. 


βλάδην. ὑπούλως ἐπάχει, καὶ ἓν τῷ λεληθότι epsaloy τοῦτον τεχνᾶται Χίνδυνον. Κατὰ ταυ:ὸν δὲ 


xal ὁ βίος, οἷς δοχεῖ ἔχειν ἰἱλαρῶς; 


ἀλλὰ xa0' ἡσυχίαν ἔστιν εὖ, xa ὡς 


οὐχ ἄν τις αἴσθοιτο, 


εροαπαίζειν μὲν ἀφίησε, Χλαίειν δὲ δίδωσιε. Δίδασχε τοίνυν τοὺς ὁμιλοῦντας χαὶ τα ῦτα, ἵνα πρὸς τὰ πς- 


θιπίκτοντα µένοιεν ἀχατάσειστοι. 


οβ’. Περιέχει καὶ ατερεοὺς τόπους τὸ πολὺ τοῦτο D. 72. Cireumdat undie copiosus fluctus firmas το- 


χύμα τοῦ ὑγροῦ τοὺς μὲν ἀοιχήτους (καὶ ἔστωσαν 
αὐτοὶ σύµθολυν ἀνδρῶν ἀχτημόνων, οἳ κλύζονται μὲν 
τοῖς τοῦ βίου χύμασιν ἀχάθεχτα βρασσοµένοις xat 
προααράσσουσιν, οὐκ ἂν δὲ ὑπενδώσουσιν, οὐδὲ τοῦ 
ἐμπέδως ἑστάναι μεταλλαγήσονται), τοὺς δὲ xa οἱ- 
κουµένους. Kat συμδολογραφοῦσιν οὗτοι τ,ὺς ἐν 
βίῳ μὲν πολυκτήµονι, μηδὲν δὲ πάσχοντας ἀγεννὲς, 
οἵἴπερ αὐτὸν μὲν περιορῶσι βυσσόθεν ταραττόμενον, 
χαὶ ἁγριαίνοντα, χαὶ μαχρὰ βοῶντα αὐτοὶ δὲ εἰσι 
τοῦ χατ᾽ ἄνθρωπον (fv ἀρχικῶς, οὗ παρασαλευόµε- 
vot trc ὀρθῆῃς βάσεως. Ὑπὲρ τῶν τοιούτων στεῤῥῶν 
τόπων εὐγὰς μαχρὰς &yásste& πρὺὶς θεὸν, βεδαἰους 


Είοῦεθ (um desertas (sint. ista» symbolum virorum 
qui nihil possideut, qui a vitz fluctibus quos inhi- 
bere nefas est, $stuantibus et concutientibus al- 
luuntur; nec vero cedent, nec a constantia recc- 
dent), tum habitatas. Significant istae homines lo- 
cupletes, nihil dirum patientes, qui funditus agi- 
tatam, aestuantem et tumultuanten circa se viden! ; 
ipsorum vero est, principum more inter homines 
vivere, el a recta via non. deturbari. Pro his firmis 
locis preces ad Deum funde ut constantes maneant, 
seper petram fundati sint, nec unquam a bono 
siatu moveantur, Ceteris vero documentum prome, 


259 


ipsos :stuante ablutos, tutos vero et constantes. Ecce 
enim terram quatiens mare multas inclusit regiones, 
non eradicatas. 


EUSTATIHiI THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


persuasivum, -esse in vita quosdam a mari cirea 4 pévety, καὶ χαθξστηχότως ἠδρᾶσθαι, καὶ τῆς καλῖ, 


260 


μη παραχκινεῖσθαι στάσεως. Κατάπειεπε δὲ xal τοῖ 
ἑντυγχάνουσι δ.δασκαλίαν, ὡς οὗ πάνυ δύὐσχολον, Ev 
βίῳ μὲν elvat τινὰς xay τῇ χατ᾽ αὐτὸν θαλάσσῃ κλύ- 


ζεσθαι, ἀσφαλῶς δὲ ἔχειν χα) φυλάττειν τὸ στάτιµον. "Dou γὰρ xav ἡ ἑνοσίχθων αὕτη θάλασσα ποιλοὺς 
ἑναπείληφε τόπους, οὓς οὐχ ἂν διατινάξη ἀναμοχλεύονσα. 


15. Hie patientem Job exhibe, et quotquot ipsius 
instar (eexcenti suut) in istarum testimonium rerum. 
Coram oculis tuis jacent et diverse piscantes, et 
tibi inde similitudo assumenda, inde ab alto do- 
cumenti vim emittere et apostolice homines piscari 
οἱ e vita salsugine optimos extrahere pisces eosque 
«ui evangelicum staterem gerunt ad solvendum di- 
drachma, et quos dixerim pinguiores, qni vitse pin- 
guedine fruumtur et aptos qui sale asserventur et 
«ui carnes calefaciaut utpote qui carnis humorem 
temperantiam et exsiccalionem provocant. 


74. Fremit mare, super v.cina sahat, in termi- 
nuin vult incurrere; a furore si reprimitur iterum 
in seipsum reirogreditur et ultra statutos terminos 
wransgrediendum mon esse discit. Hoc documenti 
punctum pande coutra eos qui vicinorum bona sur- 
ripere volunt, et terminos inscribere et ulceris 
more famisve iusatiabilis aliena affectare. Salsugo 
quidem mare, unde ascendit potus abundans. Mul- 
tos doce quomodo possunt omnes liomines boni esse 
€t amoeni fleri potabilesque in usibus vitz, et ite- 
Tum subamari et inaccessibiles. Tunc vero ime- 
miueris quomodo rapax leo et rugiens dicatur: sed 


oy'. Πρόφερε xaX τὸν καρτερικὸν Ἰὼδ ἐνταῦθα. 
xal τοὺς ὅσοι χατ᾽ αὐτὸν (µυρίοι δὲ ἐχεῖνοι) πρὸς 
λόγου μαρτύριον. Πρόχεινταί ὅδοι τῆς Piper xat ct 
πολυτρόπως ἁλιεύηντες, ἔστιν οὗ καὶ σοὶ καθ᾽ ὁμοιό-- 
τήητα, ἐντεῦθεν ἀφ᾽ ὕψους χαθιέναι τὴν τῆς διδασοχ--- 
λίας ὁρμιὰν, xal ἁλιεύειν ἀνθρώπους ἁἀποστολικῶς, 


- χαὶ ἀνασπᾶν ix τῆς χατὰ βίον ἁλυχότητος ἰχθύας 


νοστίµους, xaX τοὺς τὸν εὐαγγελιχὸν μὲν σταθΏηρς 
φέροντας εἰς διάδεσιν, καὶ ὥς εἰπεῖν εὑλιπεστέρους, 
of; πιότητα βίου περίχεινται, χαὶ τοὺς εἰς ταρι- 
χείαν δὲ μάλιστα εὐθέτους xai σαρχῶν στάθευσεν, 
διὰ τὸ ἑγχρατευτικὸν xal ξηραντιχὸν τῆς χατὸ σάρκα 
ὑγρότητος. 

οὗ. Ὡρύεται ἡ θάλασσα, καὶ ἐμπηδᾷ τῇ γείτονι * 
xai χατατρέχειν μὲν αὑτὴν clc τέλος βοῦλεται, εἴρ- 
γεται δὲ τῆς µανία:, καὶ στρέφεται xa8' ἑαυτῆς 
παλίντροπος, χαὶ µανθάνει μὴ τὰ τεθειµένα ὑπερ- 
θαΐνειν δρια. Ἰόπον τὀῦτον διδασκαλίας Eys κατὰ 
τῶν θελόντων ὑποσπᾶσθαι τὰ τῶν πέλας, xai ópo- 
γλυφεῖν, xai κατά τινα ἔρπητα Ἡ χαὶ φαγέδαιναν 
ἐπ.νέμεσθαι τὸ ἀλλότριον. ᾽Αλμορὰ μὲν ἡ θάλασσα, 
à αὐτῆς δὲ ἀνάγεται τὸ πύτιµον ἄπλετον. Παΐδευς 
τοὺς πολλοὺς, ὡς δύνανται καὶ πάντες ἄνθρωποι 
ἀγαθοί τε εἴναι, καὶ γλυχεῖς ἐντυχεῖν, καὶ πότιµπ 
τὰ εἰς διάδοσιν, xal αὖθις ὑπόπιχροι xol ἀπρόσιτοι. 


novimus etiam quomodo olim ex devoratore mel € Ἐνταῦθα δὲ ἀναμίμνησχε, xai ὡς ἁρπάζων μὲν à 


exiit. Et Graece. sapienti aermones hi quidem in 
ruinam, iu alteram partem illi multos ducebant : 
et universe dicendum, sic ei sic secundum opposi- 
tam ordinationem quivis homo potest. 


19. Considera mili maris spumas : nibil sunt, 
nisi forsitan subiilis cujusdam spiritus repercussio, 
quae perlucidum quod apparet οἆ album addu- 
cit ; hoc accommoda a4 minas in vita eorum qui 
a4 bonum nihil contribuunt; et doce nihil esse 
illas, sed forsitan spiritum in excelsum ex sufflatione 
prodeuutem, uon habentem unde moveantur con- 
8lantes et a firmitate vel a proposito decidant. 

16. Habet etiam piratas sensibile mare, multo plura 
εἰ vite piratarum pericula. Itaque filiolos secuuduin 
spiritum (uos rege, aul fug:e viam monstra, aut 
aliter jam lapsos solvere novissimum quadrantem, 
el sic extra piratarimn imolitiones manere vitamque 
degere placidam. 


77. Alit auimalia mare quod videmus muta qui- 
dein, esculeuia vero: quorum alia viriliora creata 
sunt et audaciora, quoruin insidiis salia. subjacent. 
Habet ei vita me raptorem et voracem, sed οἱ mu- 
tin, nihil justum. dicere habentem, impossibilia 
mcl'eutem, et qui in ruinze veutrem cadentem trahit 


λέων xal ὠρυόμενος εἴρηται: ἀλλ᾽ οἴδαμεν χαὶ, ὅπως 
ἐξηλθέ ποτε μέλι ἐξ ἔσθοντος. Καὶ λόγοι δὲ σοφίας 
Ἑλληνικῆς, ol. μὲν τὴν εἰς ὄλεθρον, οἱ δὲ τὴν 1c 
θάτερα πολλοὺς fivayov * χαὶ ὅλω: εἰπεῖν, ὡς οὕτω 
καὶ οὕτω χατὰ ἑναντίαν δ:άθεσιν ἅπας ἄνθρωπος 
δύναται. 

οε’. Διασχέπτου χαὶ τοὺς θαλαττίους ἀφροὺς, µτ- 
δὲν ὄντας, à)" ἥ Ἀεπτοῦ τινος πνεύματος ἑναπόλη- 
Ψιν, ἄγονυσαν τὸ ἐπιφαινόμενον διαφανὲς εἰς τὸ ἕνερ- 
γείᾳ λευχόν * xal συμδίθαξζς ταῦτα πρὸς τὰς Ev Bio 
ἀπειλὰς τῶν οὐκ εἷς ἀγαθὸν δνναμένων * χαὶ δίδα- 
σχε, μηδὲν αὐτὰς ἀλλ ἢἡ πνεῦμα ἐπιπολάζον εἶναι 
φυσίγναθον,ώς ph ἔχειν παρακινεῖν τοὺς στερεµνἰους, 
xai τῆς βεθαίας ἀπάγειν στάσεως f). xoi ἑνστάσεως, 

υς’. Ἔχει χαὶ πειρατὰς ἡ xav' αἴσθησιν θάλασσα, 
πολλῷ δὲ πλείῳ τὰ βιωτικὰ πειρατῆρ'α. Ῥύθμιζε 
τοίνυν τοὺς κατὰ πνεῦμά σοι παΐδας, ἡ διαδιδράἀ- 
εχειν αὐτὰ διδοὺς xol μεθόδους, fj ἀλλ ἐμπεσόντας 
ἀποτιννύειν καὶ τὸν ἔσχατον χκοδράντην, xal οὕτω 
µένειν ἔξω τοῦ - πειρᾶσθαι, xal βίον ἕλχειν ἡσὺύ- 
χιον. 

os. Τρέφει xal ζῶα ἡ βλεπομένη θάλασσα, φω- 
νὴν μὲν ph προϊόντα, ἑδώδιμα δέ: xat τούτων τὰ 
μὲν ἀνδρικώτερα πἐπλασται xal ἐπιθετικά, τὰ δὲ εἰς 
ἐπιθουλὴν τοῖς τοιούτοις ἔχχειται. "Εχει καὶ ὁ βίος 
ἐμὲ ἄἅρπαγα xal βορὸν, ἀλλὰ καὶ ἄφωνον, οὐδὲν μὲν 
εἰδότα λαλεῖν 81xa:ov, ἐπεγχαίΐνοντα δὲ τῷ ἀδυνάτῳ, 


οἱ . 


AD STYLITAM QUEMDAM. 


263 


καὶ κατασπώντα εἰς Ὑαστέρα ὀλέθρου τὸν παραπί- A lllud solum d:emonium quoddam indicantem cla- 


"7:1:0Vza. Ἐκείνο morb val µόνον ὑποφωνοῦντα δαιµό- 
vióv τι λέληχας, ἐχόμενος ὑπὸ τοῦ πολὺ χρείττονος. 
/ ἀλει καὶ mph; ἐμὲ τὰ βελτιοῦντα, ὅτε οὕτω διά- 
xst4at. Ei γὰρ καὶ διδασκάλου τόπον ἐπέχειν ἕλα- 
χον. ἀλλ’ οὐχ ἂν ὀχνοίην xai διδασκόµενος ὑπὸ σολ, 
ὅτε λέγειν ἔχεις ὡς ὑπὲρ πάντας τοὺς διδάσκοντάς 
µε. Συνῆχα xai μαῦττὴς γέρων εἶναι, σχωπτόµενος 
καὶ μηδὲν εἰδὼς, ἀλλὰ τὰ εἰς δικαιοσύνην ἄγροιχο:, 
xal ὡς εἰπεῖν ἀναλφάδητος. 
€m. Tupavvoust τὴν ὁρατὴν θάλασσαν καὶ θΏρες 
Ὄβριμοι, τὰ πελώρια xfivn* Χἂν ἐχδραμοῦνταί που 
ἑρμήσαντα, ἑξερημοῦσι τὴν κατατρεχοµένην θάλασ- 
σαν. Ἔχει καὶ ὁ χατὰ βίον ὠχεανὸς τοὺς αὐτοῦ θῇ- 
ρᾶς, τὰ ῥάρθαρα ἔθνη, τὰ πυλέμια, τοὺς τῶν al- 
µάτων ἄνδρας, τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Θεοῦ. Πολλῷ δὴ 
πλέον ἐνταῦθα πλήθυνε τὰς εὐχὰς, ἵνα ὁ μέγας 
ἀλιεὺς, ὁ τῆς οἰχουμένης ἔνθεος βασιλεὺς, ὁ τὴν 
πνευματιχὴν ἁῥῤῥαγη σαγήνην χαλῶν δεξιώτατα, 
Ὑαἱ θεῷ ἀγρεύων xai προσάγων, ὅσον κατὰ πίστιν 
ἐδώδιμον, εὐθυδολῇ χατὰ τῶν τοιούτων, xal τῇ νο- 
ουμένῃ τριαίνῃ, τῇ ix τῆς τριαδιχῆς φίστου δυνά- 
peo; χραταιότητι, πλήττων καίρια, τὰ μὲν ἀφήσει 
χεῖσθαι δίχα ζωῆς, τὰ δὲ ἀπελάσῃ εἰς τόπους, οὓς 
oüx ἐπισκοπεῖ Κύριος. Εἴθισται γὰρ αὐτὸς χαὶ τὰ 
τοιαῦτα, xal µυρίαις τοιαύταις ἄγραις ἡ χεὶρ αὑτοῦ 
ἑντέτριπται, ὁποία χαὶ fj πρόσφατος, ἐν ᾗ ἅμα τε 
συνἠχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οἱ της "Ayap θῆρες., ὠρυό- 
μενο: ἄγριον, xal ἁρπάσαι ζητοῦντες, μᾶλλον μὲν 
οὖν ἤδη χαὶ χανόντες, καὶ φονίους ὁδόντας ἐμπῆξαι 
τῷ τοῦ θ:οῦ ποιμνίῳ θέλοντες * xal αὐτὸς ἔπιδρα- 
μὼν ταχὺ, ὡσεὶ xal βαρὺ ἐνύπνιον εἰς ἁποννττά- 
ζοντας, καχκὸν αὐτοῖς ὄναρ ἑπέστη, xai χατἐχλινεν 
εἰς ὕπνον ἀνέγερτον. Τὰ ἔναγχος λέγω τρόπαια, τὰ 
περὶ viv πάλαι πητὲ ὑμνουμένην πόλιν, ἣν ὁ τῆς 
ἱστορίας Κλαύδιος ἑαυτῷ ἐπωνόμασεν. λλλ αὕτη 
μὲν ἐχείνῳ αυντέθνηκεν, οὐκ αὐτόματον παθοῦσα 
πτῶμα, χειρὶ δὲ χατασπασθεῖσα βαρθαρικῇ χρόνος 
ἑξότου μαχρός. Τὸ 6k νῦν βσσιλικὸν ἀρίστευμα και- 
νίσει μὲν xal τὸ πάλαι χκτητοριχὸν ὄνομα, xzlb πως 
συναναστήσει τὸ ἐχείνου ἕνδοξον, ἵνχ καὶ νεχροῖς 
ἀνάστασις αὕτη χαινουργοῖτο παρὰ τοῦ θαυμάσια 
ποιοῦντος ἡμετέρου αὐτοχράτορος  ἐπονομάσει δὲ 
τὸ µέγα τρόπαιον. 
οῦ’. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν οὕτω παραπεαὸ» µέχρι το- 
σούτου εἱρήσθω pot, ὅτι μηδὲ λόγον ἔχει, ἐν παρέργῳφ 
τίθεσθαι τὰ μεγάλου ἔργου ἑπάξια. Σὺ ὃν, ὦ ἐπὶ 
τοῦ € στύλου, » ἐπιθλέπων θεωρητικῶς εἰς τὴν πρὸ 
ὀφθαλμῶν θάλασσαν, συμθάλλου κατὰ νοῦν, καὶ ὅτι 
χαθὰ καὶ σχοπελός τις ὁ πύρ"ο; οὗτος ἐνταῦθα κατὰ 
χυμάτων βίον ἐξανέχειν ἔλαχεν, Ο3χ ὡς xal προσα- 
ῥάσσεσθαι τοὺς πλέοντας, xal οἴχτιστα κχαταθραὺξ- 
σθαι, ἀλλ ὡς ἐξανάστει» αὑτόθεν τὰ τῆς ἐλπίδος 
πείσµατα, καὶ οὕτω σώζεσθαι. Φύλαττε τοίνυν αὖ- 
τὸν σωτέριον μεμνημένος xot, ὅτι ἐπὶ τιαύταις ἑλ- 
πίσιν ὥρθωται. Οἴδας τὸ ἔργον, ὅπω; ἑσπούδασται" 
οἶδας τὸν τοῦ ἔργου ἐπιστάτην», ὡς μὲν βασιλέως 
0εράποντα, ὡς δὲ διαιτητὴν «ἱσότητος, τὰ τῆς διχαιο- 
αὖὐ.πς ὡς οὐκ ἂν Éqotg Φέγειν ζυγὰ φέροντα. Οἶδας 


masti, sib manu constitutus multo. fortioris. Lo- 
quere ad me quie meliorem reddant quando sic ani- 
mus est. Si enim. magistri. vices gerere sortitus 
sum, uibilo minus abs te discere cupio si quid nosti ? 
supra omnes qui me docent. Novi οἱ diacipulus se- 
nex esse qui irrisionem merni nilil sciens, in ju- 
stitize rebus plane ineruditus, 


18. Tyrannice in mari. dominantur bellum prm- 
vali-ze, imwania cete. Si forte impetu hue illuc 
currunt, peragratum devastant mare, llabet ct vit:e 
eceanus bestias suas, barbaras gentes, hostiles, 
sanguinum viros, Dei hostes. Α fortiori huc proli- 
xiusorationes offer, ut magnus piscator, orhis d - 
vinus rex, qui spiritalem rumpi nesciam ssgeuam 
apprime tendit, et pro Dco piscatur, et ad littus du- 
cit quotquot secundum fklem esculenta, certo. ictu 
contra lales, spiritali tridente, tripliciter judicantis 
Altissimi potenti: fortitudine, in. tempore oppor- 
tuno percutiat, et hos quidem vita carentes projiciat, 
illos vero ad loca quibus non invigilat Domiuus 
ejiciat. Qui» enim perpetrare consuevit ipse, οἱ «d 
talium capturarum infinitum numerum manus ejus 
se cenfert, qualis recens illa, in qua simul abdw. 
ct: sunt Agar belluze s:ve rugientes, quas vora- 
rent quxerentes, imo jam hiantes et homicidis den- 
tibus gregem Dei discerpere volentes. Confestiia 
ipse accurrit, tanquam gravis visio in obdormiscen- 
tes, malim somnium eis apparuit, quos ín. somnum 
prostravit unde. non evigilantur, Recentia tropza 
refero circa celebratam ab antiquis olim civita- 
lem, quam bListorie heros Claudius nomine suo 
vocavit. Sed pro illo quidem mortua est non. ultro 
ruinam perpessa, Barbarorum vero manibus jam 
pridem direpta, Regia nune virtus renoval. quidem 
domini prisci nomen ct illius exsuscitat gloriam ui 
a mortuis resurrectio illa innovet. apud nostrum 
mirabilia facientem dominatorem ; locis vero ma- 
fime cognomen ab eo qui nunc de novo assurgere 
(acit, dabit magnum tropzeum. 


μάλιστα τοὺς τόπους τῷ νὺν ix καινῆς ἐγείραντι 


D 79. θυοι quidem evenit hucusque a me diclum 


Sit, quia non decet magni momenti res parvipende- 
re. Tu vero, o super columnam mentis oculis obje- 
cium mare inspiciens, animo infige turrim istam 
rupis instar vite fluctibus imminentem, non qua 
navigantes offendat οἱ miserabiliter comminuat, sed 
cui spei anchoram figant salutis. Itaque salutareus 
illam serva, memor eam ad tales spes esse erectam. 
Opus novisti et operam ; nosti operis moderatorem, 
regi quidem servientem, paris vero sortis arbitrum, 
justitie jugum adeo ut nou liabeas unde arguas. fe- 
reutem, Nosti quo te amore ille complectitur, per- 
suasum habens, ad ipsius id utilitatem abitarum 
esse. Noli ergo tantas rejicere spes, neve infra pro- 
jicias propositam gloriam. Noli ascendens Pater, 


263 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


206 


Pater, audire, et Ascende, ascende caniatum, ascen- 4 χαλ, ὅπως περὶ ck θερµότητος ἔχει, Ξεποιθὼς σάτ- 


sione vero facta in patibulo affixorum numero quasi 
ob flzgitium inspici, et quadam diea ferventioribns 
audire : Amie, descende, jam nom ierra homo es, 
sed as cthereus ei celestis; verius autem dicere, Dei, 
si tis, homo. Nihil ad te reliqui sunt, si. ascensione 
digne vivis: sed hi guidem infra, i rero supra 
soriem bene habes, quia et Dei mandatis »naobtem- 
perans accedere ad Deum statuisti. 


τως, εἰς ἀγαθὸν αὐτῷ ἔσεσθαι. Mi τοίνυν τὰς τοιαύ - 
τας ἑλέγξης ἐλπίδας, μηδὲ χάτω βάλης «hv ἆπο- 
θχεπομένην εὔχ)ειαν. Mt, θειήσῃης ἀνερχόμενος μὲν 
« Πάτερ, πάτερ» ἀχούειν, χαὶ « ᾿Ανάδα, ἀνάδα » τὸ 
ὑμνούμενον, ἀνελθὼν δὲ θεωρηθήτναι χατὰ τοὺς οἷον 
ἀνεσχολοπκισμένους ὥς ἐπὶ πανουργίᾳ τινὶ, xal που 
χαὶ πρὸς τῶν £v ἡμῖν θερµοτέρων ἀχούειν' « Ἑταϊρε, 
προσχατάθτθι' οὐκέτι vr ἄνθρωπος cl, αἰθέρις δὲ 


καὶ οὐράνιος, » εἰπεῖν Ck ἀληθέστερον, « θεοῦ, εἶπερ ἐθέλεις, ἄνθρωπος. Οὐδέν τι πρὸς ck οἱ λοιπὰὶ 
ἐὰν ἀξίως πολιτεύῃ τῆς ἀναθάσεως " ἀλλ) αὑτοὶ μὲν κάτω, σὺ δὲ τῖς ἄνω µοίρας ἓτάξ-ος, ὅτι xal τος, 
περὶ Θ:ὸν» συνανιὼν τάγµασιν ἐγγίνειν προέθευ θεῷ. » 


80. Scd de bis satis : quid enim opus est medita- 
tionem prolongare ? Turbam dimitte in pace, antea 
quidem singulos demi dispersos, nec est cur uon 
iterum turbatim concurrant ad lumen tutim, si vir- 
tutes illx in te efful;eant. Suceus enim  ascetlarum 
vita neminem avulsum voiens ela seipso separatum 
esse, sed bonos in unum adducens et. in se unitos, 
lanquam serum coagulatum in massam cogens, 
quotquot lactis more bona vita insignes suut. et 
inonditia albedinem omni umbra puram babent ; si 
quid vero serescens nec alibile, abire sinat quocun- 
que natura jubet. 


π’. 'AXAà τούτων μὲν ἅλιες * τί γὰρ δεῖ ἐπὶ πλέον 
μτκύνειν τὴν θεωρίαν: Τὸν δὲ ἔχλον ἀπόλυσον, xal 
05 iv εἰρίνῃ. τέως μὲν σχεδασθηοµένους ἕχαστον 
οἶκαδε, οὐχ ἔστι δὲ ὅπως μὴ χαὶ εἰσαῦθις ἀθροισθτ- 
σοµένους εἰς τὸ περὶ σὲ φῶς, el τὰ προτεθεωργµένα 
χαλὰ ἓν col ἀναλάμπουσιν. Ὁκὸς Υάρ τις χαὶ ὁ 
ἀσκητιχὰς βίος, οὐδένα διεῤῥυηχέναι θέλων καὶ 
ἁποδιῖστασθαι αὐτοῦ, ἆλλὰ τοὺς ἀγαθοὺς ἕἔπ-ουν- 
άγων ἑνωτιχῶς, xa εἰς ἑαυτὸν ἐπισωρεύων, xol 
ὄρος olov τοῦτο τετυρωµένον συνιστῶν, χορυφούµε- 
yov ix τῶν ὅσοι γάλακτος δίχην ἀγαβῷ pip ἑλλάμ- 
πονται, xal τὴν iv χαθαρότητι λευχόσττα εἰς τὸ πᾶν 


ἀνεπισχίαστον ἔχουσιν " eC τι δέ που ὀῤῥῶδες καὶ ph τρ΄φιμον, ἕῤῥειν ἀφιεὶς καὶ ῥέειν, ὅπη πέφυ- 


Χεν. 





ORATIO DE S. ALPHEO ET SOCIIS 
MARTYRIBUS 


Fjusdem enarratio martyrii sanctorum trium victo- (| Τοῦ αὐτοῦ «Ἰόγος àxÜstixóc τοῦ µαρτυρ/ου τῶν 


rum. fratrum, Alphei, Zosimi, Alexandri, Calyte- 
norum, sociique eorum Marci. 


1. Qui iter suscipiunt, ubi in v.a homines con- 
teinpiata memoratuque dignos offenderint, quorum 
antea aut nullam, aut. imperfectam habebant uoti- 
tiam, ex obviis percontari prudenter solent, num 
illi cum laude momorari mereantur, atqueita cer- 
tores fiunt, illosque memori tabulis inscribunt ; 
et si quando occasio sese obtulerit, eis qui illos 
adhuc ignorant cognoscendos proponunt. Est 
autem hoc animi scienti: virtutisque studiosi indi- 
cium, siquidem hoc modo non solum a'miranda 
indagantur, sed etiam strenua et accurata illorum 
expositi»ne eis qui ad talia auscultauda propendent, 
communicantur, 

9. [tique et nos, vite emetientes. viam. multi- 
fidam et obliquam, in mulios incidimus, qui partim 
digni essent admiratione partim haud dign'; quare 
illos quidem pro viribus laulibus extulimus, hos 
autem silentio pretermisimus, neque tamen convi- 
riis impetivimus (gloriamur enim in Deo neque 
sorpentibus neque scorpionibus quoad linguam 


ἁγίων τρ!αθ.ἰοφόρων  áDeAzov, Α.1ᾳειοῦ, Ζω: 

σίµου καὶ Α.εξά δρου. των Κα λυτηνὼν καὶ 

τοῦ συμμάρτυρος αὐτῶν Μάρκου. 

α’. Ἔθος ἕλλογον τοῖς ὁδοιποροῦσι πάρακο)ου- 
θεῖ, ἐπειδὰν ἑἐξανύοντες τὴν ὁδὸν συναντήτωσιν 2 v- 
θρώποις ἀξίοις θέαχς xal λόγου, οὓς f) µπηδόλως ἢ μὴ 
πρὸς ἀχρίβειαν οἴδασιν, ἐχπυθάνεσθαί τινων , cT 
πως εὑρήσουσιν, of νινές ποτε οἱ ἀγαθῆς ἱστορίας 
ἄξιο, ἐχεῖνοι, καὶ οὕτω µανθάνειν, καὶ ἐγγράφεσθαι 
τοὺς τοιούτους δέλτῳ ψυχῆς µνήµονος, χαὶ xapact- 
δόναι τοῖς ἀγνοοῦσιν εἰς εἴδησιν, εἶ που παραπέσοι 
καιρός. Καὶ ἔστι καὶ τοῦτο Φφιλομαθοῦς ἤθους xat 
ἀγαπῶντος τὸ χαλὸν, τὸ μὲν, olg ἀνερευνᾶται τὰ 
θαυµαστεα, τὸ δὲ , ὅτι παραδίδοται διὰ τῶν τοιού- 
πων σπουδαία διἠγησις τοῖς προαιρουµένοις ἀχρᾶ - 
σθαι. 

B'. Οὐκοῦν καὶ ἡμεῖς, βίου ὁδὸν ἐξανύτοντες, viv 
xai Τολυσχιδῆ xol πολυἐλικτον, xal οὐκ ὀλίγοις 
περιτετυχηχότες, ὧν τοὺς μὲν ἐθαυμάσοαμεν, τοὺς 
δὲ οὐ διὰ θαύματος ἔσχομεν. xaX ἐκείνους μὲν ἀξιώ- 
σαντες λόγου τοῦ δέαντος, ὡς ἰξ.ισχύσαμεν, τοὺςι«δὲ 
δευτέρους ἀφέμενοι σιγᾶσθαί, οὐ μὴν καὶ xaxoAo- 
γήσαντες (αὐχοῦμεν yip iv Gs, μὴ χεντρῖναι 





265 


DE S. ALUTIEO ET ϱο60:15. 


36 


εἶναι κάὶ σνορπεώδεις «t». γλῶσσαν. ἀλλ ὡς τὰ A siniles esse, sed fere semper bemedieere). Jam 


πολλὰ εὐλογητικοὶ), παρετύχομεν xai ἐνταῦθα , 
ὅπου τὸ xal μέγα xol χάλλιστον ἡμῖν κατάλυμα τῆς 
βιωτικῆς ὁδοῦ ἀπεχληρώθη, roD ἀνθρώποις, οἷς 
ἐν χρῷ μὲν ζωϊχῖς θέας καὶ τῆς ἐντεῦθεν ἑγγύτη- 
τος οὗ δέξωχεν ἡμϊῖν ὁ χρόνος γενέσθαι (ἀφ᾽ ἰκανοῦ 
γὰρ Ww προχρήνιοι τῷ Θεῷ παρίσταντας), ἡ δὲ 
ἱστορία διεδίδασε μὲν εἰς ἀχοὴν, πλὴν οὐκ εὐσύν- 
ταγντον. 

Y'. Καὶ ἐπειδὴ ἀναγκαῖον Tiv. τεταγµένιὺς Expa- 
θεῖν τοὺς τοιούτους, ὄθεν τε γεγόνασι χαὶ ἐκ τίνων, 
xaX οἷον τὸ χατ᾽ αὐτοὺς ὑπὲρ θεοῦ ἀγώνισμα (slot 
δὲ αὐτοὶ ᾽Αλέξανδρος, ᾽Αλφειὸς xal Ζώσιμος ἁδελ- 
qot, μάρτυρες, οἱ ἐπιλεγόμενοι Καλυτηνοὶ), ἐμε- 
ριανέσαµεν ἐπιγνῶναι τὰ κατ) αὐτοὺς ἐχ τῶν περὶ 
αὐτοὺς, οὐκ ἀνθρώπων λέγω * πῶς γὰρ ἄν, ἐκ βι- 
6λιακῆς δὲ συγγραφῆς. Καὶ τέως πρῶτα ζητήσας 
ἐγὼ, καὶ µηδέποτε μαθὼν, ὁποίφ τρόπῳ ἅγιοι οὗτοι 
οὐχ Ἑὐρωπαϊοι bv θεσσαλονίχῃ διὰ σπουδῆς πολλῆς 
ἐγένοντο (ναός τε Y&p αὐτοῖς ἑγήγερται ἀστεῖος xat 
οὐχ ἀνάξιος λόγου, καὶ ὁ τῆς µητροπόλεως οἴχος 
αὐτὸν ἀμφέπει], ἑστοχαχσάμην, µετοίχους τινὰς ἐκ 
τῆς Ασίας, of; οἱ τοιοῦτοι ἅγιοι ἔγχωροι σαν, χατ- 
αρτίται ποτὲ εἰς v5» λαμπρὰν ταύτην πόλιν, καὶ 
ἐνιδρύσαι ταύτῃ τὸ τῶν ἀθλητῶν ἑκείνων τίµιον 
ὄνομα εἰς ἐξεικόνισμα παρακλήσεως, ὡς ἂν οὕτω 
δοχοῖεν μὴ µετλνάσται τῆς ἀνατολικῆς εἶναι πα- 
ερἰὲος xai ἐπήλνδες, ἀλλὰ τὴν αὐτὴν καὶ πάλαι oi- 
κεῖν. καὶ τοὺς αὐτοὺς θεοµάρτυρας δεσπότας αὖ- 
ysiv- 

&. Καὶ τοῦτο μὲν οὕτως Lx τῶν εἰχότων xatí- 
στησα bv ἐμοὶ, καὶ ἑμαχάρισα τοὺς ἄνδρας ἑἐχεί- 
νους, δι ὧν µεταχοµιδὴ τις xal αὕτη ἐσεμνύνατο 
ἁγιαστιχὴ τῶν καθ) ἡμᾶς' εἶτα καὶ τῶν ἱερῶν πτν- 
χίων γενόμενος, ol; ἀνάγραπτα ἐντετύκωται τὰ 
τῶν τοῦ Θεοῦ ἁγίων τούτων xal ὀνόματα xai πολι- 
τεύματα, καθ) ἓν μὲν αὐτῶν σκιαγραφίαν εὗρον οὐκ 
εὐδιάπτωτον, ἀλλὰ ἰσχνὴν πάντη xaX ἀμυδράν, ἑτέ- 
(«p δὲ δευτέρῳ τὴν θέαν ἐπιδαλὼν ἔμαθόν «t εὖδια- 
χριττερον. Ὡς δὲ xa τρίτον τι τεθεώρηχα, ἔπλα- 
π’νατύ po: τὰ τῆς διαχρίσεως, καὶ τοῦ λοιπού 
expo» τοῦτον πνευματικὸν ἐχεῖθεν ἐρανισάμενος, 
xaV τὴν ψυχικὴν αὕλαχα νεώσας ὡς εἰς τρίπολον 
ἄρουραν , ἔρχομαι Ιδοὺ σπείρων, εὐαγγελικῶς εἷ- 


πεῖν, τοῦ απεῖρα. τὸν απόρον ἐμοῦ, ὡς ὁ ἐπουράνιος n 


γεωρτὸς εἰς τέχνην ταύτην συνεθίδασε λόγους tv- 
θείς pot σπερματικούς. 

e. Tol; εἰρημένοις τρισὶ µεγαλομάρτνσι πατρὶς 
Κάλυτος, fj κατὰ ἑτέρους Καλύτη' xai Καλνυτὼ δὲ 
ἄλλοι τὴν τοιαύτην καλεῖσθαι θέλουσι , χώμµην o5- 
σαν Αντιοχείας, αὑτῆς δὲ οὔτε τῆς Συριαχῆς, οὐδὲ 
μὴν ἄλλης τινὸς, at δη πολλαὶ χοινοῦνται τὴν τοι- 
σύτην χλῆσιν, ἀλλὰ τῆς περὶ Πισιδίαν, εἴτε μὴν 
& ρυγογαλατίἰαν. Εθνος δὲ οἱ Πισίδαι βάρδαρον μὲν, 
περίφημον δὲ, οὓς λόγος καὶ Σολύμους καλεῖαύαί 
ποτε. Ἡ τοιαύτη Καλύτη ἀγαθοὺς τούτους χωμί- 
της Άνεγχεν, ἀστείω: πεπολιτογραφηµένους εἰς τὴν 
ἄνω µητρόπολιν. Καὶ τὸ πολιτογράφηµα fv τοιοῦ- 
του. 


ParROL. Gn. CXXXVI. 


vero iie, ubi magnum pulcherrimumque  díéverso- 
riam in hujus vitae itinere uobis contigit, deveui- 
mus ad Dei homines, quos quivem neque vivos 
neque eominus aspicere potuimus (jam satis enim 
diu Deo adstant), historia autem, licet minus cen» 
cinne, illorum memoriam ad nostra tempera con- 
servavit, 


$. Cum igitur illes accurate cognoscere opus 
essel, unde eindirum et a quibus prognati sint, et 
quale pro Deo sustipnerint. certamen (sunt. autem 
frawes Alexander, Alpheus et Zosimus, martyres eo- 
gnominati Calyteni), operam dedimus ut eqrum 
res ge.tas non tam ex hominibus, quam potius e 


B libris de illis conseriptis pernosceremus. Ante om« 


nia autem quaesivi, nequo. eomperire potui, unde 
factum sit ut sancti, licet nón: Europei, mo3jae 
colerentur honore Thessalenicsee (lemplum enim 
egregium menioratuque dignum eis dedicatum eet, 
atque melropoleos domus illud veneratur) : conjeei 
igitur, viros quosdam, sanctorum illorum popula&- 
res, olim ex. Asia in celebrem banc. urbem — tratis- 
tuigrasse, et venerandum istorum pegilum nomen 
consolationis causa hue periulisse, ut hoc node 
vilereutur non alient ex orientali patria advenae 
esse, sed lane urbem. antiquitus incolere: illisque 
fici martyribus tanquanr deminis suis glerlani. 


C , a. Hoc igitur hoc modo secundum verisimilitu- 


dinem apud me constitui et beates praedicavi viros 
illos qui nobis lianc rem venerandani apportarunt. 
Ubi autem escra evolvi volumina, quibus sencto- 
rum et nomina et res gest? enarrautur, in une 
illorum invesi deseriptiunculam veram quidem, sed 
obscuram simul οἱ nimis succinctam : postquam 
alteritm | inspexi, planiora et prolixiora deprehen- 
di. Cum autem ad tertium accessissem, otmáia ad 
rem dignoscendam necessaria reperi. Quare nunc, 
semine illo spirituali illinc petito, et animas suleis 
veluti 3d messem triplieem praparatis, edsum, 
ut evamgelice loquar, ad seminandam sein;eutem 
meam, quemadmodum agricola ecelesiis ad mens 
hec subenndum doctrina ad (ructus. proferemdos 
idonea. me instruxit. 


5. Fuit autem tibus iliis martyribus przclaris 
patria Calytus, vel secundum alios Calyta, vel eiiam 
Calyto (ut quidam volunt), suburbium Antiochiz, 
non quidem Syriace aut alius urbis eujusdam, si- 
quidem mulis hoc insignitse reperiuntur. nomine, 
sed Antioehie in Pisidia sive Phrygogalatia siue. 
Gens porro Pisidarum barbara quidem, seed. perce- 
lebris, olim Solymorum vocabulo sppellata esse 
dicltwr. Illos Calyta tilii heroes praclaros, in. cen- 
sum civium coelestis metropoleos ascriptos, Ex — bie 
(uit census. 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.,E 


768 


6. Yivebat iailla regne Marcus quidam, qui, A  c'. Μαρχος f» τις ἐν τοῖς ἐχεῖ ἀνᾗρ. «l xal μὴ 


licet baud sacerdotaliter uncius, tamen iater faitos 
Deo esnsecratas et graliom divinitus nactus esyat 
apostolicam, qus permolas ab omai pravitate qua 
civem Deo perosum reddit, recedere desideravit 
seque in Joca contalii deserta, ubi Dei plantz baud 
raro incrementa espiunt. Montibus enim gaudebat 
in quibus etiam greges divini nutriri haud dedi- 
qnsater, siquidem io iisdem eliam Veteris Testa- 
menti atavi, Abel, prophetze, David, et Novi Foede- 
vis corbe»s sancti eorumque socii ratiopabili pa- 
scendi modo doctrinam spiritualem tradiderunt at- 
que explicuerunt, carnalibus spiritualia exponentes 
et preter corporis labores divisam animarum 
períeetionem edooentes. Sic pescebat Dei oves 
agmosque, cupiditales irrationabiles stolide, uti 
fors tulerit, cireumerraptes pabulumque quzrentes, 
sakusque delicatos persequens (neque enim qui 
salient sd bonum nem pertingunt), praterea 
homines simplices et qui per viram Dei gratia pawi 
desiderant. 


7. Sed hzec tropice dicta sunt et metaphorice de 
pastore ovium Doo cbaro. Marcus autem, cujus 
eta paucis verbis nequit describi, et ipse ratio- 
nabilis pastor fuit, montium amicus et gregis sui 
studiotus, ita ut semetipsum yenitus negligeret, 
munereque pastorali baud in suum ipsius commo- 
dum fungeretur, sed omnia pro Dei fratribus faceret 


χεχρισµένος ἱερατικχῶς, ἄλλως 8' οὖν £v λαϊκοῖς τε- 
τελεσμένος τῷ Beg, xal χάριν ἓξ ἐχείνυ σχὼν 
ἀποστολικήν' δι $c ἐπιθυμήσας ἀναχεχωρηχέναι 
Totk ἁπάσης, ὃς ἡ Φφαυλότις πολίην παράγει 
μισούμενον θεῶ, ἑρήμοις τόποις ἐχδέδωχεν ἑαυτὸν, 
ἐν ol; xoi Θεοῦ φυτὰ πολλάκις χηκεύεται. Ὄρεσι 
γὰρ ἔχαιρεν, ol; xal θεῖα ἐντρέφεσθαι ποίµνια oix 
ἀπαξιοῦσιν, Ev οἷοις χαὶ ο) τῆς πάλαι πρωτόγονοιι 
ἼΑδελ xai οἱ προφῆται, Δαυῖδ xal οἱ τῆς Νέας 
ἱεροὶ σπυρίδωνες , xai ὅσοι xat' αὐτοὺς τῇ xat" 
αἴσθησιν ποιμαντική τὴν χατὰ Πνεῦμα ἑνέφαινον 
xal παρεδειγµάτιζον , διδασχαλιπῶς αἰνιττόμενοι 
τοῖς χατὰ σάρχα τὰ πνευματικὰ, καὶ τῷ τοῦ ἔργου 
σοώματι συμκαραφδειχνύντες xal τὴν θείαν kv duy 


B τελειότητα. Καὶ οὕτως ἑποίμαινε κρόθατα θεοῦ xat 


ἄρνια, ὀρέξεις ἁλογίστους εὐηθιχῶς, ὅποι τύχοι, 
ῥεμόομένας, ὡς βόσχεσθαι, xol σχιρτήµατα Ck 
ἁπαλὰ διώχων (οὐχ kv xa)4p ἀρνευτῆρες, ὡς εἰπεῖν, 
πολλοὶ ἀπεχθαίνουσιν), ἔτι ve μὴν xai ὀνθρώπους 
ἁπλοϊκοὺς , ὡς εἰχὸς, xal oioug ἐθέλειν διὰ βίου 
πηιµαίνεσθαι χάριν θεοὺ. 

C. Άλλὰ ταῦτα μὲν τροπολογιχῶς, ὡς ἂν εις 
ἀναγάγΏ θεοφιλῃ ποιμένα προδάτων. 'O δὲ Μάρ- 
xoc, 0v οὖχ ἔστι διὰ βραχέος ἁγαγεῖν λόχου, καὶ 
πρὸς αἴσθησιν καὶ αὐτὸς ποιµαίνων ἦν, καὶ οὕτω 
φιληξῶν ὄρεσι, καὶ ὀρεμμάτων τῶν αὐτοῦ µελόμε- 
voc, ἑαυτῷ δὲ oUxouv ἐπιστρεφῶς ἔχων, ὅτι μηδὲ 
πρὸς χέρδος οἰχεῖον ἐποίμαινεν, ἀλλὰ τοῖς τοῦ Θεοῦ 


eosque sic Deo lucraretur. Neque igitur veste iu- (* ἀδελφοῖς ἐπονεῖτο, xal δι’ αὐτῶν ἑδάνειζε τῷ Θεῷ. 


dutus erat pulehra, neque carnis voluptatem cu- 
ταὺοί, quare, capite prorsus nealecte, capillos libere 
crescere atque. luxuriare sinebat. dta csesariem 
videres crinium subalborum ad (4les usque defluen- 
tem. la tali autem capillorum deusitudine haud 
. péucas amimelculas vixisse perquam verisimile 
est. 


8, Tali igitur inter sequeies insignis fuit. Marcus 
essarie, quie non solem, dum ille viveret, admi- 
randa erat atque spectatoribus stuporem injiciebat, 
sed etiam post ejus mortem everteodis  destruen- 
disque dee monibus pollebat. Nimirum Magui jussu 
disseeta primitinrumque instar in Veneris templum 
deportata, viz intus erat, cum eliam miraculum 
ederet, Simulacra enim qus illie erant, quasi vita 
essent praedita, delapsa corruerunt, confraetaque 
homines probos ex infima in(delitatis vorsgine 
erexerant et ad Deum adduxerunt, quo faeto diabo- 
lus meli prineeps pudore suffusus, Deus sutem, qui 
boni est principium, landibus celebratus est. 

9. Nicon enim qoidam et Neen et Heliodorus, 
contritione prevarum imaginum istarum eonspeeta, 
jutelligentes potentiam divinam esse qus illas 
concussas dejectasque confregerit, dzemoni princi- 
pali valedicentes defecerunt, et ad Deum  acceden- 
tes sanclificati sunt, deserueruntque terram trun- 
cati capite, quod homini, celesti plantze, radix est, 
in paradiso autem in sempiternum radices egeruut. 


Οὔτε τοίννν εὔστολος ἣν τὴν περιδολἠν, xat οὐδὲ 
vhv σάρχα θεραπεύειν ἤθελαε «ερυφερῶς * διὸ καὶ 
thv χεφαλὴν ἀφῆχεν ἑαυτῆς εἶναι, xal περιουσιά- 
ζεσθαι κατὰ µόνας, ὅσα ἐθέλοι αὐτή. Αόχμη γοῦν 
ἐσχεδιάξετο λατ αὐτὴν εριχῶν διαλεύχων, χαλω- 
pívn ἕως χαὶ sl; α«Ἱέρνας αὐτάς. El δὲ xai Qoa 
σνχνὰ κεφαλῆς dj τοιαύτη λασιότης ἔτρεφεν, οὐχ ἂν 
ἀπειχὸς εἴη στοχάσασθαι. 

η’. Καὶ ἦν τῷ Μάρχῳ παράσηµον Ev τοῖς τότε 
σωματικὺν fj τοιαύτη τῆς χεφαλῆς τρίχωσις τῆς 
καὶ ἐν ζωῇ θανµασίας, καὶ olac ἐχπλήττειν τοὺς 
θεα τὰς, xal μετὰ θάνατον τεραστίας ἄλλως διὰ τὸ 
καταπονεῖν δαΐµονας. Τμηθεῖσα (3p κελεύσει τοῦ 
Μάγνου, xal ὡς εἰς πρωτόλειον πεμφθεῖσα τῷ ναῷ 


D τῆς Αρτέμιδος, ἅμα Ὑέγονεν ἑντὸς , xaX αὐτίχα 


ἑτερατούργησέ. Τὰ γὰρ εἴδωλα τὰ ἐχεῖ, dios xoi 
ἔμφυχα σαν, ἔχυψαν xai ἑταπεινώθησαν' xal αὐτὰ 
μὲν σννετρίθησαν, ἑξήγειραν δὲ ἀπὸ χατωτάτων 
ἀπιστίας ἀνθρώπους ἀγαθοὺς , xaX παρέστηααν τῷ 
Θεῷ εἰς αἰσχύνην μὲν τοῦ ἀρχεκάχου διαδόλου, 
δόξαν δὲ τοῦ χαλῶν αἰτίου θεοῦ. 

ϐ’. Nixov Ὑάρ τις καὶ Νέων καὶ Πλιόδωρος 
ἰδόντες τὴν σνυντριθὴν τῶν φαύλων ἑχτυπωμάτων 
ἐχείνων, καὶ lv a0sf] χαταλαθόντες τὴν αὐτὰ ὧθή- 
6ασαν καὶ χαταῤῥίφασαν καὶ συνθρύψασαν θείαν 
δύναμιν, χατεῖπον μὲν τοῦ πρωτοτύπου δαίµονος 
καὶ ἀπεστάτησαν ' προοεχώρησαν δὲ tp θεῷ γοαὶ 
ἡγιάσθησαν, γῆς μὲν ἁπαναστάντες τῇ τῆς χεφαλῖς 
ἀποτομῇ , τῆς ἐν ἀνθρώπῳ, τῷ οὑρανίῳ φυτῷ, ῥί- 





, 


269 


DE S. ALPHEO ET SOCIIS. 


2:0 


ζης, ἓν παραδείσῳ δὰ ῥινωθέντες εἰς ἀείζωον. A Auamen de his infra dicetur. Nunce,missa ezsarie 


᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν ὕστερον ' ἡμῖν δὲ ἀφεμένοις τοῦ 
πατὰ κεφαλὴν παρασήµου, θεωρητέον τὸ κατὰ ὁᾧν- 
x"v ὡς τῷ παντὶ μεῖζον καὶ θαυμασιώτερον. Ἂρε- 
«ῶν yàp ταμεῖον ἐτύγχανεν ὁ ἀνὴρ, καὶ ἐξ αὐτῶν 
διεδεέχνυτο, κροχείµενο; el; διδασκἀλιον θεῖον τοῖς 
µανθάνειν ἑθέλουσιν. 

v. Ὡς γὰρ οὐχ iv δυναστείᾳ ἵππου ἐθέλει ὁ θὲὸς, 
οὐδὲ kv χνήµαις ἀνδρὸς εὐδοκεῖ, οὐδὲ ἓν ἄλλοις τοι- 
ούτοις * οὕτως οὐδὲ ἐν πλούτῳ χαὶ περιουσιασμῷ 
xat λοιπῇ βίον λαμπρότητι, ἀλλὰ καρδίαν ἔπιζη- 
«t&v χαθαρὰν ἀεὶ, xal πνεῦμα συντετριμμένον, xat 
elxiav τοιαύτην σεσαρωμµένην χηλῖδος ἁπάσης. Καὶ 
εὑρὼν τὸ ζητούμενον ἑνοιχεῖ Exel καὶ ἐμπεριπατεῖ, 
xal πληρώσας τὸν τοιοῦτον αὐτοῦ οἶχον xai πλούτου 
παντὸς οἰχείου xai εὐωδίας φίλης αὐτῷ, τῇ μὲν 
ὀλμῇ χαταμηνύει, ὅπου μένει, xal ἑφέλχεται τοὺς 
τἩν νοηοὰν ὄσφρησιν ὁγιαϊΐνοντας, τῷ δὲ πλούτῳφ 
χαταντλεῖ τοὺς προσιόντας, xal ἀνΌρώπους τοῦ 
οἰχείου λόγου εἰσποιεῖται αὑτοῦ-. : 

μα’. Οὐχοῦν xol τὸν Μάρκον τοιοῦτον εὑρηκὼς 
οἴχήτορα εὐηρεστήθη, xal ἄραντα τοὺς ὀφθαλμοὺς 
ἰδὼν εἰς ὄρη ἐχείνῳ ἀρέσχοντα, ἤλθεν αὐτῷ elc 
βοέθειαν, xal ἑνοιχήσας αὐτῷ ἐπλούτισεν ἀγαθοῖς, 
καὶ εὐωδίασε θείᾳ χάριτι, καὶ οὕτως ἐπαγωγὸ» clp- 
Υάσατο τοῖς ἑγνωχόσι τὰς iv αὑτῷ ἀρετᾶς' oi xai 
ερέχοντες εἰς αὐτὸν χαὶ ἀχρρώμενοι τοῦ θεοῦ λα- 
λοῦντος Ot αὐφοῦ, χαὶ βελτιούµενοι, οὖχ ἀνίεσαν 
θαµίζοντες χαὶ τὸ τοῦ Mápxou ποίμνιον πληθύνον- 


illa celebri, uobis videndum quibus excelluerit animi 
dotibus, utpote qux majores ct admirabiliores 
fuere. Virtutum enim egregiarum veluti pena erat 
ille vir, et discendi cupidis disciplinam divinam 
communicabat. 


10. Sicut enim Deus neque viribus equ, neque 
eruribus viri, neque aliis hujusmodi rebus dett- 
etatur, ita nec divitiis nec opibus, nee reliquo virze 
splendore gaudet, sed potitus cor. semper purum, 
animum contritum et sie domum emni immwundit e 
depurgatam quirit. Atque ubi quiesitem — Invenit, 
inhabitat ibi et inambulat, domoque 1a. omnibus 
suis divitiis οἱ odoribus pretiosis repleta, fragrad- 
tiz suavitate ubi liabitet indicat, eosque qui s»no 
animi olfactu gaudent, ad se pertrahit, accedentes 
cumulat divitiis, sibique similes admittit adoptat- 
quc. 


ΕΙ. Marcum igitur hujusmodi habitatorem reper- 
tum dilexit Deus, eumque videns levantem oculos 
ad montes sibi placitos, suo adjuvit auxilio, et 
inhabitans ita bonis ditavit ac suavi gratize perfudit 
odore, ut qui eum cognoscebant ad. ipsius virtutes 
allicerentur : qui quidem ad eum currentes, Deum- 
que audientes ex ejus ore loquentem, et. mellores 
facti, indesinenter. Marcum invisebant ct ipsius 
replebaat ovile, ut non solum terra» pecudes, sed 


τες, ἵνα μὴ µόνον ζῶα γῆς ποιµαίνῃ, ἀλλὰ καὶ ϱ etipsius Dei. oves pasceret. 


μᾶλλον τὰ τοῦ θεοῦ. | 

ιβ’. Πολλοὶ οὖν ἑφοίτων παρ) αὑτῷ διδασκαλίὀς 
xai αυμθιώσεως χάριν, lv. ofc καὶ παρθένοι, γυ- 
ναΐχες καὶ νήπια, οἷς χαὶ αὗτοῖς ὁ ἅγιος τὰ τῶν 
θείων διδασχαλιῶν ἐνθεὶς ἀγώγιμα, ὡς Ἱδύναντο 
χωρεῖν, εἰς τὸν ἐχεῖ σωτήριων ἑνανστόλησε λιμένα, 
xal οὕτω περιεσώσατο εἰς θεόν. Καὶ εἴθε ἦν xal 
αὐτὰ ἐπεῖνα ἐξονομάξεσθαι, ὡς ἂν εἴχομεν xaY δι 
ὀνομάτων ἐχαίνων ἁγιάσειν χαὶ ψυχὴν xai γλῶσσαν 
xai τὸ λοιπὸν σῶμα, τὸ μὲν τῇ μνήμῃ, τὸ δὲ τῇ 
γλώττῃ, 5b δὲ τρίτον τ] διαδόσει! Ἐπει δὲ ἡ ουγ- 
γραφὴ ἀνωνύμους ἀφῆχε, χαθὰ καὶ τοὺς ἄνδοας 
μαθητᾶς, οὕτω xal τὰς παρθένους καὶ τὰ νήπια, 
θαυμαστέον τὸν µέγαν Mápxov àv τῷ διορᾶσθαι, 
ὅπως Θεοῦ σεπιτοὺς πούτους ἀμνοὺς xal ἁγίας &p- 
νάδας xai χαθαρὰ ἀρνία ποιμάνας καλῶς, καὶ 
elg νηπιότητα πνευματικὴν ἐκθρέψας, «Uca. χαὶ τι- 
θυµένοις τῷ θεῷ συγχατεαφάγη xal αὐτὸς , ἱερεῖον 
ἀνωφορηθὲν εἰς εὐπρόσδεχτον τῇ ᾿Υφίστου εραπέζῃ. 
'AXY ἐπειδὴ καὶ τοῦτο Ὀστερόν ἐστιν, ἐχθετέον τὰ 
«ob τῆς τοιαύενς θεοφιλεσνάτης θυαίας' ὧν τοιαύτη 
τις 1j διάθεσι;. 

ΕΥ. Διοκλητιανῷ, πολυχεφάλῳ ἐκείνῳ θηρίψ, τῷ 
βραχύ τι παρὰ δαίμονα Ἱλαττωμένῳ τά γε εἰς μῖσος 
χριστιανικὸν, χεφαλὴ μιαρὰ παραπεφύχει ὁ Ἀγεμὼν 
Μάγνος, τί μὲν οὐ μηχανώμενος, τί δὲ οὐ λέγων, εἰ 
δὲ uh πράττων χάτὰ θεοῦ xat τῶν τοῦ θιοῦ ; περί- 
πυστος καὶ αὐτὸς τὴν xaxíav, δαΐίµονος μεγάλου 
ἐχείνου δαίµων αὐτὸς oüx ἑλάττων ὑπαστιοτῆς, 


12. Ergo multi eum frequentabant ad discendum 
et conversandum, in quibus et virgines mnulieres- 
que et pueri : quos et ipsos sanctus, imposila 
divinarum disciplinarum sarcina, quantam gestire 
poterant, ad ceelestem salutis portum appulit, sleque 
incolumes ad Deum traduxit, Atque utinam illos 
nominare queamus, ut possimus pereorum nomina 
sanctificare animam, et linguam, et reliquun  cor- 
pus, primam scilicet memorio, secundam locutione, 
tertium transmissione ! Quoniam vero" historia 
discipulorum nomina przetermisit, ut virorum, sic 
mulierum et puerorum, cum admiratione conside- 
raudum est quomodo magnus Marcus, postquam 


D venerandos Dei greges sanctasque oves et innocen- 


tes agnos oplime paverat et in infantia spirituali 
aluerat, deinde immolatos Deo victima οἱ ipse co- 
milatus est, in sacrificium acceptabile ad mensam 
Altissimi ascendens. Sed cum hoc. fuerit ultimum, 
exponenda sunt qua illam Deo gratissimain pra- 
cesserunt maciationem : quorum hic est ordo. 


15. Diocletiano, multicipiti isti bellue, cui dz- 
mon ipse parum praestabat Christianorum odio, 
triste caput succrevit dux Magnus, nihil non. ma- 
chinaus, nibil non dicens, nibil non faciens contra 
Deum et divina, insignis et ipse nequitia, magni 
illius daemonis demon ipse liaud. inferior satelles, 
contendens non selum zquo. gradu cum pessimo 


211 


EUSTATH!I THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


272 


domino concurrere, ted eum prietergredi continuo A quaovtixurs μὴ µόνον τρὸς ἰσότητα tip φαυλεπιφαύ- 


in neías corse. 


44, Iste, se exercens quasi ad capturam Christia- 
norum, quia venationem amabal (sicut econt:a 
Marcas ejusque discipuli sese exercebant ad. mao- 
suetudínem, etpote vitz pastoralis amaotes), prz- 
fecit hujusmodi venaturz quemdam Diomedem, 
peritum gregis canum dueendi et Christianis io- 
fensissimum , ut improbo domino similis esset 
minister. Et quidem quantum in venatione Marco 
imserviret illi sciebant; quam vero cootra Deum 
prisdandi callidus esset, bine manifestum est. 

45. Procedebat quondam, veaatus omnis generis 
feram, et. multos secum babebat ad hujusmodi 


ζω 6e 585-1) συντρέχειν, &XAX ὑτερδάλλειν ἐχεῖνον 
τῷ £l; χαχίαν ουντόνῳ 6p/yq. 

ιδ. Ouzo; Υυμνακόµενος εἶον εἰς 35 ἀγρεύειν Χρι- 
στιανοὺς διὰ τὸ φιλεῖν τὰ θτρατικἁ (χαθὰ ἔμταλιν ὁ 
Mápxo; χαὶ οἱ χατ᾽ αὐτὸν εἰς ἡμερότητα διὰ του 
φύοποίμενες εἶναι), κροὐθάλετο ἐξηγητὴν θήρας 
τοιαύτης Διομίέδην τ:νὰ, χυντγετεῖν δὲ δεξὼν xal 
µισόχριστον, ἵνα χαχῷ ἄρχωντι συνεξομοιοῖτο xat ὁ 
ἀρχόμενος. Ὁ δὲ τὰ μὲν χυνηγεταιὰ ὅπως τὸν ΜάΥ- 
vov ἑθεράπευεν, ἴδεσαν ἐχεῖνοι ὡς δὲ xal χατὰ 
θεοῦ δεινὸς ἦν ἀγρεύειν, ἐντευθεν δηλον. 


wu". ΠροσΏλθέ ποτε θηρασάµενος παντοίαν &ypav, 
καὶ εἶχε περὶ ἑαυτὸν τολλοὺς ἰχανοὺς τὰ τιιαῦτα, 


idoneos, hue illuc palantes ad Ἰητεσύβεράυσι qua B διεσπαρµένους ἄλλους ἀλλαχοῦ κατὰ ζήτησιν ὧν 


appetebaot. llli, quz ibi erant indagantes, occur- 
runt Marco docenti, et simul ac viuent, obstupent. 
Cernere enim erat vere visu mirabile ct posteris 
audita incredibile, Virum quidem exbaustumjeju- 
Diis, fame attenuatum, umbram tantuin hominis 
exhibentem, canis villosum pilis a vertice ad pedes, 
haud adeo admirati sunt; sed jacentem ad ejus 
pedes ursam, eosque leniter lambentem, et, cum 
loqui non possel, ita vocis obsequium supplere 
gestientem, swpuerunt, et prz formidine volebant 
» Marco et ab ursa discedere. Sed morabatur ad- 
miratio et oculos detinebat, vel potius, ul ita dicam, 
stabant muli, astricti pavore ac siupore, donec 
sancii viri accitu animum recipientes ad eum  ac- 


cesserunt. 


46. Tunc sciscitati ac diligenter deillo percontati 
et comperto eum esse Christi famulüm, converte- 
runt admirationem timoremque in rabidum ipsius 
odium ; et limprimis fera bestia Diomedes, qui 
statim Magno, gratissimus index, bonum defert 
Marcum, discipulam haud veritus ursam : qua vi»a 
inansuetudinem 4 sancto edocta, cum debuisaet ab 
ea tanquam magistra idem ipse doceri, immitia 
fera tamen szeviit in senem Dco clarissimum. Nam 
credi nequit ursam pedibus Marci adjacenteim ita 
mausuetaim fuisse factam absque Dei opera, ut 


£0clow ol xat διερεννώμενοι τὰ ἐχεῖ παρατυγχά- 
νουσι τῷ Μάρχῳ διδάσκοντι, xai ἅμα βλέπουσι xot 
ἐχπλέττονται. "Hv γὰρ ἀληθῶς θεαθεὶς τότε μὲν 
τεράστιον θέχµ:, τοῖς ὕστερον δὲ παράδοξον ἄχοι-- 
σµσ. ΄Άνθρωπκον μὲν γὰρ ἰδεῖν ντστευτιχὸν , xal 
χατεσχληχότα λιμῷ, xai σκιὰν ἀνδρὸς ἑμφαίνοντα, 
xat βεθριθότα μαλλεῖς λευχοῖς ix χεφαλῆς ἕως πο- 
δῶν, οὐχ E; τοσοῦτον ἐθαύμασαν ' τὴν δὲ πρὸ πο- 
δῶν ἐχείνῳ χειµένην ἄρχτον», xai πρᾶως λιχµωμµέ- 
νην αὐτοὺς, xal, ἐπεὶ μὴ λαλεῖν εἶχεν, ἆφοσιου- 
µένην οὕτως τὸ λαλητιχὸν λειτούργημα, ὑπερετε- 
πλάγησαν, xai 5 φόδος μὲν Ίθελεν ἀφιστᾷν ἐκείνους 
τοῦ τε Μάρχου xal τῆς ἄρχτου, τὸ δὲ θαῦμα κατεῖ- 
χεν, ὥστε παραμένειν χαὶ βλέπειν ^ μᾶλλον δὲ, 
εἰπεῖν, ἵσταντο ἐννεοὶ, πεπηγότες τῷ δέει xal τῷ 
θαύματι, ἕως τεθαῤῥηχότες προαχαλουμένῳ τῷ 
ἁγίῳ Ἠγγισαν πρὸς αὐτόν. 

ες. Καὶ τότε πυθόµενοι, «αἱ τὰ χατ αὐτὸν 
ἀχριθολογησάμενοι, xal µαθόντες, Χριστοῦ λατρευ- 
τὴν αὐτὸν εἶναι, µετέδαλον xal τὸ Oáu6oc xol τὸ 
δέος εἰς µανίαν τὴν xot' αὐτοῦ, xai μάλιστα τὸ 
καχὸν θηρίον, ὁ Διομήδης, ὃς καὶ αὐτίκα καταµη- 
vost τῷ Μάγνῳ τὸ φίλον ἕρμαιον, τὸν χαλὸν Μάρ- 
xov, οὑκ αἰδεσθεὶς τὴν µαθήτριαν ἄρκτον ἣν δι- 
δαχθεῖσαν olov πρὸς τοῦ ἁγίου ἡμέρως ἔχειν ἰδῶν 
αὑτὺς, xal ὀφείλων μαθεῖν ἐξ ἑἐχείνης:, ὅσα καὶ 
διδασχάλου, τὸ ὅμοιον, ὅμως ἀθίτασσος ἀπέδη θὴρ 
χατὰ τοῦ θεοφιλεστάτου γέροντος. Οὐ γὰρ ἔστιν 


vempe visam Diomedis pueri iinitarentur et. homi- D ὑπολαθεῖν, ὡς ἡ ἄρχτος πρὸ ποδὼν τῷ Μάρκῳ ἔκει- 


nem D» vereieotur. 


τα, τιθασὸς kc τοσοῦτον Y&vopévr δίχα γε πραγμα: 


εοίας θείας, ἵνα δηλαδῆ θεασάµενοι αὐτὴν οἱ ἀμφὶ τὸν Διομήδην µειµήσωνται, καὶ τὸν τοῦ Θεοῦ aibi- 


σωντα. ἄ,θρωπο». 

17. Sic delatus est. Marcus ad. Magnum. Iste, 
arrepto hoc. nuntio, miltit triginta milites ;. qui 
duici captura illa potiti simul cum discipulis, 
Maguo astiterunt. Is, percontatus el comperto 
veiiaturz praefectum non fuisse mentitum (fatebatur 
enim tyranno Marcus pro tribunali, se esse Chri- 
εἰἰσηυιη, et 4 tali confessione nec adulationibus nec 
minis avertebatur) statim elatus est superbia. Et 
llle altis laceratus est rasuris, et reliquorum tor- 
mentorum experientíam subiit, angelo astante 
invisibiliuusque coufirmante viribus et ad. patien- 


G . Ἁλλ' οὕτω μὲν χατεμηνύθη ὁ Mápxoc τῷ Μάγ- 
wp' καὶ αὐτὸς ἁρπάσας τὴν εἴδησιν στέλλει στρα- 
τιώτας τριάκοντα, oi xal συλλαδόντες αὐτὸν γλοχὺ 
θήραμα, τῷ Μάγνῳ παρέστησαν, παρασπιζόµενον 
καὶ μαθηταῖς * ὃς ἀναχρίνας καὶ εὐρηχὼς τὸν àp- 
χηέτην τῆς θήρας μὴ ψευσάµενον (ὠμολόγει γὰρ 
xai τῷ τυράννῳ εἰς xowiv ἀχρόασιν ὁ Ἰάρχος, 
Χριστιανὸς εἶναι, xol οὗ διεστρέφετο τῆς τοιαύτης 
ὁμολογίας οὔτε θωπείαις, οὔτε ἀπειλαῖς), παραχρῆ- 
pa μὲν foto µετεωρισθείς. Καὶ ἁμνσσόμενος ἐφ᾽ 
ἱχανὸν ἐξέστο, xat Ἰο,πον δὲ βασάνων ὃδινῶν slc 


373 DE S. ALPHEO ET SOCIIS. 


e 


τεῖραν 1)10ev, ἀγγέλου παρισταµένου, xat ἀοράτῳ A dum roborante. Postea iu carcerem delrusus, nuce 


δυνάμει ἐπιῤῥωννύντος, χοὶ εἰς καρτερίαν στε- 


fractus animo, nuvis servatus est laboribus. 


ρεοῦντος. Εἶτα xal ἐν φυλακῇ τεθεὶς, xol μηδὲ οὕτως ὑὐπενδοὺς , παρεπἐμφθη καὶ εἰς ἑτεροίου 


xi42t10v. 

επ. Ὡς γὰρ μὴ ἀρχκούντων ὧν ἔπαθεν, ἠκολού- 
θησε τῷ Μάγνῳ ἕως xal εἰς τὴν περιᾳδοµένην 
Κλαυδιούπολιν, ἵνα μεταφυτευθεὶς ἐκ τῆς τῶν 
Ηισιδῶν εἰς τὰ ἐχεῖ, φυτὸν Θεοῦ εὐγενὲς, κάρπι- 
pos καὶ τῇ τοιαύτῃ χώρᾳ ἐπὶ σωτηρίᾳ γένηται’ 
ὅπου καταντήσας, xal τοῖς φθάσασιν ἐἑμπονήμασι 
προσεπ:θεὶς xai τὴν ix. τῆς ὁδοιπορίας δυσκολίαν, 
xai μὴ πειθόμενος µεταθαλέσθαι καχὴν ἀλλοίωσιν, 
χερδαίνει xal ἐχεῖθεν ζηλωτὰ θρέμµατα τοὺς ἐν 
γλώσαῃ χειµένους ἡμῖν ἄρτι µεγαλοµάρτυρας Ka- 
αυτηνοὺς, ἐκ τῆς Πισιδικῆς, οἷα εἰχὸς, χώρας ἐχεῖ- 
σε χατηντηχότας ἢ µετοιχεσίας λόγῳ, ἡ ἑμπορίας, 
3, ἅλλως ὁπωσοῦν. 


! 
(0). Ἔτυχον δὲ εἶναι αὐτοὶ χαλκέες μὲν τὴν τέχ- 


νινν δι αὐτῆς ἀποζῶντες εἰς αὐτάρκειαν, φυχῖς δὲ 
χρηστότητα, ὡς ix τῶν ὕστορον ἔστι τεχμηριώσα- 
σθαι, θερμοὶ τὸν εἰς ἀγαθὰ ζῆλον , καὶ οἷοι ἅιια 
λαδεῖν ἀρχὴν καλοῦ, καὶ αὐτίκα γενέσθαι τοῦ τέ- 
Ove. Τοιοῦτοι δὲ πάντως οἱ εὐφυεῖς τὰ ἐς χρη- 
στηµάθειαν, ὃ δὴ ἀρχῶν ἡ καλλίστη τοῖς φιλοχάλοις 
προὔποθέθληται, χρὴ γὰρ ζώπυρον ἀγαθοῦ θελ{- 
pato, ἐγχεῖσθαί τινι ἐς φυχὴν, κἂν el καὶ πονηροῖς 
ἔντρ:θοιτο ἤθεσί τε καὶ πράγµασιν, ἵνα, ὁπηνίκα 
ἐπίπγλια θεία ῥιπίσῃ αὐτὸ, xal τὴν ἐπιπροσθοῦσαν 
ἁπαγάγοι βιωτικὴν τέφραν, εὐθὺς ἀναλάμφοι φῶς 
ἁληθσίας, xal ἄνθρακες ἐξαναφθεῖεν ἁρανίζοντες 
την φθάσασαν μοχθηρὰν ὕλην, ἧς ὁ φορυτὸς ἀχρειοῖ 
τὸ ἐν ἀνθρώπῳ ἔνθεον xal ἄῦλον, Ταύτης τῆς εὖ- 
φυῖας ὄντες xai ol Καλυτηνοὶ ἐξ αὐτῆς πρώτης 
πλάσεως, τέως μὲν ἑπλάζοντο περὶ τὰ τοῦ βίου, 
xal τοιούτψ πελάγει ἐμπλέοντες ἐφέροντο εἰκῆ 
xai µάτην, ἔνθα παρέσυρεν αὐτοὺς πνεῦμα, οὐ τὸ 
0εῖον, ἀλλὰ τὸ πονηρόν’ εἰ δὲ που xal xatípav εἰς 
γην, ἀλλὰ καὶ αὑτὴ οὐ σταθερὰ ἐν αὐτοῖς, ἀλλὰ χατέ- 
σειε τὰς αὑτῶν βάσεις, χαὶ οὕτω τῆς εἰς ὀρθὸν ἆπε- 
στέρει στάσεως. 

κ’. Οὖκ ἣν γὰρ kv τοῖς τότε xatpol; οὔτε ἀσάλευτα 
παέειν, οὔτε στεῤῥὰ βαδίξειν, οἷα τῆς δαιμονιχῆς 
ἐπερορᾶς πᾶσαν καὶ θάλασσαν xal γῆν, τὴν μὲν 
χυμαινούσης , τὴν δὲ κατασειούσης, καὶ μὴ ἀφιείσης 
τὸ τοῦ θεοῦ πλάσμα πρὸς αὐτῷ εἶναι, ἀλλ᾽ ἑξαρ- 
πανυύσης οὐχ li; ὄρος fJ) χΌμα θαλάσσης, χατα- 
θιδάξειν δὲ καὶ εἰς αὐτὸν βιαζομένης τάρταρον. 
Καὶ οὕτω μὲν ἄχρι xal «o$ κατὰ τὸν Μόρχον 
μαρτυρίου ἐθδίουν οἱ Καλυτηνοὶ, πλουτοῦντες μὲν 
ἀγπθῇ µόνῃ διαθέσει, xal εὐμαθεῖ φύσει, xal 
ὀξυτάτῃ tlg τὸ καλὺν ἀναθλέψει, καὶ ἐπαινετῇ 
Τρθθέσει, ἄλλως δὲ πενόμενοι τοῦ τελείου, mel 
phí εὕρισχον τὸν χατάρξαντα xaX οὕτω καθη- 
Υησόμενον εἰς αὑτό, "Hb τί ἂν ἑἐπλίουν àv σχότῳ 
μὲν οἷον βαθυτάτῳ ὄντες, ὄνπερ ἱχδύντες Ὑένοιντο 
ἂν τοῦ φωτὸς, μὴ ἔχοντες δὲ τὸν προπορευόµενο»ν, 


18. Etenim quasi ista non sufficerent qua pa- 
liebatur, comitatus est Magnum usque ad perce- 
lebrem Claudiopolim, ut a Pisidarum urbe hue 
translata uobilis Dei planta buic etiam regioni 
fructus salutis pteferret. Cum eo pervenit, priori- 
bus laboribus addita viz vexatione, ad. malum per- 
verti nequit, sed ibidem invidendos lucretur alu- 
mnos, quos scilicet nuper in ore habebamus insignes 
martyres Calytenos, qui e Pisidia, ut videtur, illuc 
transierant, sive Lransmigratiouis causa, sive 
propter negolia, sive ob aliau quamvis ratio- 
nem 


19. Hi ferrariam pro(itebantur artem, per hanc 
drgentes sua sorte coutenti et animo simplices, ut 
ex consequentibus conjici potest; fervidi virtutis- 
siudio, et idonei qui vix capessito boni initio sta» 
tun ad perfectionem pervenirent. Tales sunt qui- 
cuüque ad bonum sunt natura. proclives, quod est 
primum et oplimum virtutis fundamentum.: opor-. 
tet enim in anime subesse bons voluntatis: «cintil- 
law, licet malis opertam habiübus et operibus, ui, : 
cum divinus Spiritus hanc afflaverit οἱ superíusum 
expulerit cinerem mundanum, statim emicet lux 
veritatis, et carbones accendantur pristine edaees: 
iniquitatum materie, cujus sordes obruit quod 
inest homini divinum et immateriale. Bonam hujus- 
modi indolem sortiti ab ipsa natura Calyieni, pri- 
mum vivebant in errore, talique innantes mari fere- 
bantur passim et in incertum, quocunque traliebat 
eos spiritus, haud quidem divinus, sed immundus ; 
e$ si quam appellerent ad terram, haec non erat illis. 
solida, sed commovehat eorum pedes, et aic impe- 
diebat ne in recto starent. 


20. impossible enim. οτί in. hisce temporibws 
navigare sine procella aut (irmiter deambulare,. 
quia d:emonis impelus omnes permisecbal marii. 
fluctus, et omnen terram concutiebat, nec crga— 
turas Dei penes ipsuin esse sinebat, sed raptae baud. 
quidem in maris scopulum aut gurgitem, Imo imn 
ipsum deirudehat tartarum. lta ueque 3d. Marci 
mariyrium degebant Calyteni, divites bona tantum 
indele, docilique natura, et acerrino- boni intellec- 
t, ae laudabili propeusione, sed inopes perfec- 
lionis, utpete neminem.nact: qui eos ad hanc suo 
iuduceret exemplu. Quid fecissent, tam densa. οὗ» 
tecti caligine ut omni lumine essent exuti, nce 
liabentes qui facem praferret, vel potius nescientes. 
quid sitlux ? Et propterea deipsis dici non poterat :. 
Quales eis tenebrz, tale lumen.. 


μάλιστα δὲ μηδὲ εἰδότες, ὃ tl ποτέ ἐστι φῶς ; Ὡς εἶναι διὰ νοῦτο περὶ αὐτῶν οὐκ ἀφιῶς εἰπεῖν τὸ 


"Ui. τὸ σχύτος αὑτοῖς, οὕτω καὶ τὸ qax. 
χα. Ἔχουσι δη οὕτω τοῖς Καλυτηνοῖς, xal ὅσο- 


* 94. ἵνα. se haSeptibus Calytenis, ac bono cgeus 


279 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METRCPOLIT/E 


2:6 


tibus ἱπροία, quoet ipsi fierent. boni, et. quie in Α µένοις ἀφορμῖς ἀγαθῆς, ἵνα xol αὐτοὶ γένωνια. 


potentia naturaliter inerat sapientia in actualem 
' cenvertereiur sapientiam, eece apparet divinitus 
dux, qui e tenebris ad lucem adducat, venerabilis 
Marcus, magni sumrmique pastoris egregius opilio, 
iR cordis simplicitate calidus rerum coelestium, et 
cwn ignorantia naturalem jungens in divinis sa- 
pientiam. lHum Deus illustrans arte docendi et in 
pastorali officio usque ad finem vitz» conscrvans, 
ne unquam pro Deo pascere desineret, per eum 
dilectos lacratus est agnos : quos hie ipsi spirita- 
liter pastos obtulit in sanctum sacrificium, in ode- 
rem suavitatis, in oblationem acceptabilem, in 
hostiam placitam et salutarem nobis qui sumus Blii 
Dei. 


99, Cum igitur Marcus in. atate senili. virilem B 


gereret aniinum, nec eum Deus deficere sineret, 
nt ejus zelo adolescentes et viri sccendi possent 
ad virtutem, ipsum Maguus novis reservabat sup- 
plicils. Antea vero saneti senis pedes torquere 
deerevit intolerabili eompedum mole, et priores 
jüueris labores recentioribus augeret pedum dolo- 
ribus, 46 dira pateretur, ut paulo ante incedendo, 
)ta et nunc in carcere immobiliter stande. Et qui- 
dem multe levius erat illud gressus tormeatum : 
ferrei enim ealcei elavis intus acutissimia horren- 
tes eptabilem, ut arbitror, saneto. viro faciebant 
descensum ad imferos, prz impatitili doloris acer- 
bitate. 


95. Sic igitur vineulis iutelerabilibus sauctum 
destinans Mareuis immunius Magnus, quisivit 
fabros qui optatam. cuderent machinam : et. cito 
reperti sunt Calytenia viris sd pravum ferventi- 
bus. Ῥποιρρί] enim sunt ad. inveniendum malum 
mali servi, nee sic bonus volita prosperat, ut vir 
nequam : difficile enim inventi. est ómne benum 
et Inboriese acquiritur ; malum vero facile reperi- 
Inr, ideoque cito comparatur. 

94. Ubi ergo reperti sunt ferrarii. adductique et 
mercede statuta conducti ad compedum fabricam 
et approperati, ipsi quidem, suadente. natureli 
bonitate, are sua fungebantur, ne fidem «datam 
fallerent, neve framdiaudo  eontrairent prresidi. 
Neque enim cogitare, ne. suspicori. quilem  pote- 
rant pravum. ístius consilium ; nec. sciebant quis 
eS»et Marcus vel Marci Deus : quiz si. eognovis- 
scnt, forsan. haud ecpissent talia procudere vin- 
eula, sed inaturius praripuissent martyrium. Et 
jam omnino exarserat fomax, jam ferrum) igne 
incandescehat. Übi vero incudi impesitum fuit, 
'et mox fabricandum erat in compedes, si eorum ma- 
nus torporem passi essent (et reipsa patiebantur), id 
quidem visum faisset haud multa notatione dignum, 
lloc vero maxime attendendum est : fnsum nempe 
metallum jam non poterat ferrum 8eri, sed coa- 
sulari recusabat, et quasi currere volens velut 


liquidum diffiuebat ac. dispergebatur, atque 


ἀγαθοὶ, xal τὸ χατὰ ξύναμιν φύσει σοφὸν µεταθά- 
λωσιν εἷς τὸ ἑνεργείᾳ σοφώτατον, ἐπιφαίνεται θιό- 
θεν ποδηγὸς, ἀπὸ σχότους εἰς qi; ἑξάγων, ὁ εὐγή- 
pec Mápxo;, ὁ coU μεγίστου ἀρχιποιμένος χαλὸς 
ποιμὴν, ὁ &v ἤθυυς ἁπλότητι ἀγχίνους τὰ Octa, ὁ ἐν 
ἰδιωτείᾳ θυµόσοφος χαὶ θεόσοφος ᾧ γνῶσιν ἑλλάμ- 
φας ὁ θεὸς διδασχαλιχὴν, xal τὴν ζωϊχὴν ποιµαν- 
τιχὴν αὐτῷ τηρήσας μέχρι xal εἰς αὐτὸ τέλος ζωῆς, 
ἵνα µηδέποτε τοῦ φιλοθέως ποιμαίνειν ἁποστερῃ- 
θείη, ἁπορίσατο δι αὐτοῦ ἀμνοὺς φίλους, οὓς &xet- 
voc πνευματικῶς θρεφάµενος προσφήγαγεν αὑτὺ εἰς 
ἅγιον σφάγιον, εἰς εὐώδη ὀσμὴν, εἰς προσφορὰν 
δεχτἠν, εἰς θῦμα φιλητὸν xal σωτῇριον ἡμῶν, τῶν 
τοῦ θεοῦ. 

xp. Ἐπεὶ γὰρ ὁ Μάρχος ὑπὶρ ἡλιχίαν γεροντι- 
xhv Ἡνδρίζετο, xal ὁ θεὸς οὑχ ἑνεδίδου αὐτῷ ἀπο- 
χάμνειν, ὡς ἂν τῷ xat' ἐχεῖνον ζήλῳ χαὶ οἱ νεώ- 
τεροι xal οἱ ἁχμάζοντες ἔχωσιν ἐχπυροῦσθαι εἰς 
τὰ βελτίονα , ἑταμιεύετο μὲν ὁ Μάγνος αὐτὸν ποι- 
ναῖς εἰς τὸ μέλλον. τῷ τέως δὲ καχῶσαι τοὺς πόδας 
διέχρινε τῷ ἁγίφ µἹέροντι ἀφορήτῳ ῥβαρύτητε 
χλοιῶν, ἵνα ταῖς Ίδη ix τῆς ὁδοιπορίας χαχώσεσε 
προσεπιλάδοι xai τὰ x τῆς προσφάτου πυδοχάκις, 
χαὶ ὃςινὰ πάσχοι, ὥσπερ πρὸ βραχέων ὁδοιπορῶν, 
οὕτω xal vov ἀχινητίζων ἐν φυλαχῇ. Καὶ μὴν φορ- 
τιχώτερον εἰς πλέον ἣν «5 «fic ὁδοιπορίας ἐχείνης 
ἐπιδούλευμα' χριπῖδις γὰρ σιδηραῖ λοις ἐντὸς ἐς 
ὀξύτατα φρίσσουσαι, xal οὕτω τοὺς πόδας xaxo- 
ποι,ῦσα:, εὐκταίαν, οἶμαι, τῷ ἁγίῳ τὴν εἰς ἅδου 
ἐποιοῦντο ποορείαν, διὰ τὸ τῆς ὀδύνης ἀφόρητον. 

ΧΥ.. Καταχρίνας οὖν οὕτω δεσμοῖς οὗ ςορητοῖς 
τὸν ἅγιον Λάρχον ἀναγὴς Μάγνος, ἀνεζήτει τεχνί- 
τας χαλχενσοµένους τὸ ποθοὐυενον' xal ταχὺ εὐρέ- 
θησαν οἱ Καλνυτηνοὶ πρός € τῶν θερμῶν εἰς καχίαν. 
Οξεῖς yàp εἰς ἀνεύρεσιν χαχοῦ ol πονηροὶ θερά- 
ποντες, χαὶ οὐχ οὕτως ὁ ἀγαθὸς εὐπορεῖ τοῦ πρὸς 
ἐπιθυμίαν, ὡς ὁ τῆς πονηρίας ἄνθρωπος. Δνσπό- 
βιστον μὲν γὰρ ἅπαν ἀγαθὸν, διὸ καὶ πόνοις χτᾶ- 
ται" εὐπόριστον δὲ τὸ φαῦλον, ὅθεν xai εὔληπτον. 

xb'. 'Q; οὖν εὐρέθησαν οἱ χαλκεύσοντες, xol 
ἠχῦτσαν, xa μισθοὺ ἀρισθέντος ἐτάχθησαν πρὸς τῇ 
πατεργασἰᾳ τῶν δεσμῶν , xal ἑσπεύδοντο, αὐτοὶ 
μὲν, τῆς κατὰ φύσιν ἀγαθότητος ἐπισπερχούσης, 


D ἑποίουν τὰ τῆς τέχνης, ἵνα μὴ φεύδοιννο «5 ἑπάγ- 


γελμα, xol φευδόμενοι ἀφπεναντίας ἔρχειντο τῷ 
ἄρχοντι.0ὁδὲ γὰρ εἶχον ἢ νουῖν, & ὑπονοεκῖν τὸ κατ) 
ἐχεῖνον χαχόδουλον’ οὐδὲ μὴν ἐπίσταντα, ὃστι; ποτέ 
ἐατιν ὁ Mápxo;, ἡ ὁ τοῦ Μέρχου θεός ὡς, εἶπερ 
ἑγίγνωσχον, τάχα ἂν οὐδὲ τὴν ἀρχὴν ἑἐπεθάλοντο 
χατεργάξεσθαι xàÀotà τοιαῦτα, Ὥρπασαν δὲ ἂν τὸ 
μαρτύριον πρωϊαίτερον. Καὶ τανῦν τὸ μὲν πὺρ αὖ- 
τοῖς ἐντελῶς εἶχε, καὶ ὁ σίδηρος Ίδη πῦρ ἦν ἔχφλου 
γούµμενος. Ὡς δὲ καὶ à ἄχμων εἶχεν αὐτὸν, xat 
ἐχρῃν σφυριγλατεῖσθαι αὑτὸν εἰς δεσμὰ, εἰ μὶν αἱ 
χεῖρες absol; νάρχην ἕἔπασχον (ἔπασχον δὲ ἀλαθῶς), 
δήξοι ἂν αὐτὸ οὗ κάνυ πολλῆς ἐπισημασίας ἄξιον. 
Ἐχείνῳ δὲ ἐπιστῆσαι μάλιστα χρὴ. ὅτι «5 χώνευµα 
θὐχέτ' ἔστεγεν εἶναι σίδηρος, ἀλλὰ τὴν συνίζησιν 


211 


DR 5. ALPHEO ET SOCIIS. 


218. 


ἀπηρνεῖτο, xai τρέχειν ofov ἐθέλων, ὡσεὶ καὶ ὕδωρ A iterum ut ab initio concreti,  restituebatur. pri-- 


ἐχέετο, χαταῤῥυϊσκόμενος, xal διεσχορκίζετο, xal 
συναγόµενος πάλιν ὡς ἐξ ὑπαρχῆς, xai ἀποχαθι- 
στάµενος πρῶτα μὲν εἰς µέλανα σίδηρον, εἶτα xat 
εἰς ἀνθραχώδη τῇ ἐχφλογώσει» xal μηδὲ πάλιν 
φέρων σφύρᾳ τύπτεσθαι, ἀλλ olov ὑποστελλόμενος 
τὰς τοιαύτας πληγὰς, xal ἑαυτὸν συστέλλών ὡς εἰς 
ἄχνην. Καὶ οὕτω τὴν ix. φύσεως λύων συνέχειαν, 
οὗὑχ ἤθελε τοὺς τοῦ Mápxou περιυθρίααι αόδας, 


πιο in nigrum ferrum, deinde in carbonis ardentis 
speciem ; nee amplius poterat malleis exeudi, sed 
horum ictibus quasi se subripiens, in favillam 
dilabebatur. Et síc naturalem suam obliviscens 
continuitatem, nolebat Marci nocere pedibus, pro 
eo quodammodo ipsum emoriens, et verebatur 
cempedes impingere homini ad bonum currenti.. 
Et illud &zpe itérum iterumque contigit. 


sob ἐχείνου Ovfjaxcv olov αὐτὸς, ol, εὐλαθεῖτο συµποδίσαι «bv εἰς ἀγαθὸν τρέχοντα. Καὶ τὸ πάθος 


ἐγίνετο πολλάχις χατὰ τὸ πάλιν xal πάλιν. 


χε’. ΄Ὕπεισιν οὖν ἐπὶ τούτοις λογισμὸς ἔμφρων 
τοὺς χαλχευτὰς, θεῖον εἶναί τι πρᾶγμα τὸ Υινόµε- 
vov, xaX ἀληθῶς τεράστιον , xaX οὐκ ἂν μὴ σηµαν- 
τιχὸν μεγάλου ἀποτελέσματος' xal ὃ λογισμὸς οὗ- 
τος ἐμδαθύνας καὶ ἐγχαθίσας ἐς duyhv, χαὶ elc 
Ὀεολογίαν ἀπολεκπτύνας αὐτοὺς ἑποίησε φιλοσοφῆ- 
σαι, ὡς οὐχ ἄνευ ταῦτα θείας δυνάµεως οὐδὲ θεοῦ 
δίχα. Hoq yàp ὁ σίδηρος, ὁ εἰς Ev συῤῥέων τῇ ix- 
πυρώσει, xal *fj ἀναχωνεύσει τὴν σχωρείαν ixtc- 
νάσσων, xal οὕτως εἰς χαθαρὸν ἀποχαθισιάμενος 
καὶ ῥᾷον τὸ ἐντεῦθεν συμπιλούμενος xel πυκνού- 
ψενος, eb τύπτεται πρὸς ἔλασμα, νῦν πλαδαροῦται, 
ὡς xal διαῤῥυῖσχεσθαι τρόπον ὕδστος, εἰ μὴ χατά 
τι Ocfov συγχύρηµα Εξένον τι ἐπεσχευωρεῖτο συνάν- 
«npe ; Καὶ αὐτίχα αυνειτήρχετο νοῦς αὗτοῖς, θεοῦ 


9b. Ex his sapienter dijudicant fabri divinum 
quid esse quod accidit, et vere portentosum, et pon 
nisi magni indicium operis. Qua cogitatio menti 
eorum insidens et inlhi:rens, ipsosque res erudiens 
divinas, hoc illis suggessit argumentum, nempe ista 
liaud, sine Deí numine ac motu evenisse. Quomodo 
enim ferrum, quod in unum confluit excandescendo, 
εἰ fusura scoriam excutit, sieque suam recuperaus 
sinceritatem, facile exinde condensatur et compri- 
mitur percussione in laminam, quomodo umtuc re- 
lazatur et aqua iustar fluit, nisi divinus quidam nu- 
tus in. hoe siugulari inspiciatur eventu ? Statim. 
igitur mens illis succurrit Dei hominem esse quem 
compedire parabant, et propterea Marci Deum ob- 
stare quominus in opere succederent. 


&vOperrov εἶναι τὸν δεσµησόµενον, χαὶ διὰ τοῦτο ἐμποδὼν εἶναι τὸν τοῦ Mápxou θεὺν τῇ εὐοδώσει 


τοῦ Épyou αὐτῶν. 


xc'. Πάντως γὰρ φήμης ἀναδοωμένης, οὐχ εἶχε 
λανθάνειν οὐδ' αὐτοὺς ὁ Μάρχος, ὅτι θεοὺς μὲν 


26. Fama cnim omnia divulgante, ipsos eliam 
latere haud poterat Marcus tanquam deos coutem - 


ἁπωθούμενος xal φέγων ὡς μὴ ἀληθεῖς, £v. δὲ θεῷ (C nens ac vituperans ut non. veros, uni autein. Deo 


προσανέχων, καὶ Θεὸν ὄντως αὐτὸν ἐπαγωνιζόμε- 
vos εἶναι, τετίµηται δεσμοῖς, Όθεν τοιαῦτα σοφι- 
σθέντες ὑπὸ τοῦ ἑντὸς αὐτῶν διδασχάλου, ὑποφη- 
τεύοντος δηλαδη θεοῦ ταῖς τοῦ ἁγίου Μάρχου εὖ- 
χαῖς, τόν τε ἐχθοώμενον πιστότατον Μάρχον ἁπο- 
δέχοντἀι τῆς ὑπὲρ τοῦ φιλητοῦ Δεσπότου ἑνστά- 
σεως, ὃν αὐτὸς χηρύττειν ἐθέλει' χαὶ τῷ «dp διὰ 
τῆς τοιαύτης ἁποδοχῆς ὁσιοῦνται, καὶ τὸν τύραν- 
voy ἀποστυγοῦσι, xat Υραφέντες eic τὸ καλῶς νοεῖν, 
πρὸς τῷ ἁγίῳ Μάρκῳ τὸν νοῦν ἔχουσι. 


XQ. TL δὲ οὐκ ἔμελλον ποιῆσαι οἱ πρὸς τῷ Ézw 
μυσταγωγῷ, τῷ ἐξ ἑλλόχου φύσεως, xal τὴν ἐξ 
αὑτοῦ Θεοῦ διδασχαλἰαν τρανῶς ἑνωτισάμενοι; 
$uvh yàp οὐρανόθεν ἀπηχήθη xal αὐτοῖς, ὁποῖαι 
xai ἄλλαι µυρία ἑθρόντησαν θεοπαράδοτα νοήματα, 
θαῤῥύνουσα τοὺς Καλντηνρὺς εἰς τὸ ἀθλησαι. "Hi 
κατακολονθοῦντες, τούς τε πυραγριχοὺς χαρχίνους 
ῥίπτουσι, xal συναπυθἀλλουσι ὃδ καὶ τὰς σφύρας' 
χαὶ τὴν ἀσθόλην μὲν ἀπειπάμενοι, τὴν ix τῆς τέχ- 
νης, xai τὸν ἐχεῖθεν ῥύπον, τὸ δὲ φῶς ἐγκρίναντες, 
τ) xai ὄντως καὶ ἅῤῥητον, ὃ καὶ ἐχληρώσατο αὐτοὺς 
ὑπὲρ θ:00 ἀθλῄσοντας, xal οὕτω διαφυγόντας, 
ὥσπερ τὸ χατὰ τέχνην πρ, οὕτω χαὶ τὸ αἰώνιον, 
τρέχουσιν ἐπὶ τὸν Μάγνου. Καὶ τέως μὲν xal àmo- 
στρέφουσιν, ὃν ἔλαθον μισθὀν 575€ κατὰ τοῦ Μάρ- 
aou σιδηροποιῖας , ἵνα xal «ὸ ἀργύριον αὑτοῦ σὺν 
αὐτῷ εἰς ἁπώλειαν' εἶτα καὶ πληροφοροῦα: λάγοις 


credens, eumque asserens verum essc Deu:n, atque 
ideo vinculis mulctatus. Unde talia edocti ab inte- 
riore magistro, a Deo videlicet sancti Marci preci« 
bus annuente, percelebris Marei firmissimam appro- 
bant fidelitatem in dilectum Dominum, quem ipse 
praedicare volebat, et Deum ob hanc approbationem. 
lionoraut, tyrannum vero detestautur, οἱ sane ως” 
trinze destinati, mentem sancto Marco applicant. 


27. Quid autem non facturi erant. qui, pratev-- 
quam a magistro intus per rationalem nataram  lo- 
querte, ab ipso Deo disciplinam clare audierant ? 
Vox erim Iunc etiam coelitus 2xaudita est, «quales 
et aliz millies intongerunt transmissas a Dco loque- 
las, excitans Calytenos ad pugnandum. Cui obe- 
dientes, similes caneris forcipes projiciunt ; conji- 
ciunt simul et malleos, ct exterguut fuliginem ae 
sorlem ex arie sua inlicreptem ; lucem vero am- 
plectentes quae est vera et ineffabilis, sese conscri- 
bunt ad militandum pro Deo ;.et sio fugientes, tuin- 
ignem suz artis, tum azternum ignem, currunt. ad 
Magnum. Ac primum repellunt mercedem, quam ab. 
eo acceperant ad Marcum ferro ealceandum, ut pe- 
eunia illius eum co esset in. perditionem ; deiude 
aflirman sermone brevi se esse paratos ad morien- 
dum pro Deoquem Marcus przedicat, nec velle dein- 


M 


219 


EUSTATHIT THESSALONICENSIS METRODOLIT E 


200 


ceps vivere, si per'clitantur nc cum impiis versen- A οὗ paxpolc, ἑτοίμως ἔχειν ϐ,έσνειν ὑχὲρ τοῦ Θεοῦ. 


tur vel potius vitientur. 


28. Stain proinde comprehensi, varia ahteraa- 
verunt tormentis tormenta ; πες solum quibus as- 
suetus erat Magnus, hzc adhibuit in illos atble!3s, 
nequaquam mitius quam qua antea exercuera!, 5ο.) 
et alia nova quz malesuadus isti demon suggerebat. 
Solent enim plerumque in hujusmolli re ambitiose 
agere tyranni, et excogitare semper quibus terreant 
miseros in mapus sti35 delapsos, et sic horrorem in 
eis augean!, negotiosam reddentes ferocitatem, et 
jusitam homini mansuetudinem in bestiz feritatem 
immulantes. Cum vero supplicia iu illos nihil 
valerent, nee ullus eermo in eos esset efficax. sive 
minarum, sive suasionis, excogitat nequis-imus «ru- 
cíatnm liaud omuoino martyribus inconzruentem. 


29. Statuit enim tres Calytenos, qui perignem in 
arte fabrili vivebant, etiam per ignemiollere, et ος 
hae ferri fabricatione, quam ignis haud peremerat, 
cos detrodere quadam simili fusura, ut per. quad 
vivebant, per hoce vita mi;r.rent. Itaque fusa plum- 
bi massa insertoque infundibulo in ore martyrum, 
velut i» vasis alicujus liquoris capacibus, οι) vivum 
v ibas infgdit, nl sic intus inusti vitam illico exha- 
á^vet 


30. At ista Marei machinatio perfectum haud. sor- 
fita est exitum, sed in vanum pueri jocum desiit. 
Ert enim plumbum il'ud eis innoxium, sicut alle- 
giriea Psilmisre ecra liqueseens. in medio ventris 
e us. Erat wartyribu- quasi uud mirgaiiva illabeus 
asque 3l animam eorum. Si quis : utem recte dice- 
vet illud velut aquam subiisse in eorum viscera, non- 
ne elíam certo asseiat. hoc. plumbo illis auctun 
fuisse emidis fervorem, et accensum domus Dei ze- 
jum qui autiqui Prophetze cor comedebat ? Imo ve- 
ro iefeigeratum a Deo plumbum illud visum cst non 
ig ie fusum, sed quale in ceacro Canticosubmergitur 
jin aquis vehementibus : siquidem n inime uürebat, 
sed frigidum ilabebat"r in corpus pariter frigidum. 


ὃν 6 Μάρκος χηρύσσει, xad: μὴ ἂν ἐθέλειν τοῦ 
λοιποῦὸ μηδὲ ζῆν, εἰ συγχρᾶσθαι πεδυνεύουσιν 
ἀθέοις, μᾶλλον δὲ συγχραίνεσθαι. 

χη. Kal «τοίνν αρατηθέντες αὐτίχα Γμειόαν 
χρλάσεις kx Χχολάσεων πολυειδεῖς, οὗ µύνον ὁπυία.ς 
ó Μάγνος ἐνεθισθεὶς προεχειρίνετο αὐτὰς, x-Y ἐπὶ 
τούτοις vel; ἀθληταῖς οὐδὲν τῶν ἄλλοτε φθασἀν- 
των ἔλαττον, ἀλλὰ χαὶ ἑτέρας xatvotépac, ὅγσας 
6 φαυλοδιδάσκαλος . δαίµων ὁπηγόρ«ευεν. Εἰώθασε 
γὰρ ὥς τὰ πολιὰ ἓν τοῖς τοιούτοις φιλοτιμεῖσθ1ε 
oi τοράννοι, xal προσεξευρίοχειν às! τὰ ἐχπλέτ- 
ταοντα τοὺς ςαραπίστοντας, χαὶ οὕτω προσαύξειν 
τὸ Ev αὗτοῖς φριχαλέον, εραγωατειώδη ποιούμενοι 
τὸν ἀτριότητα, χαὶ τοῦ κατ ἄνθρωπον ἡμέρου τὸ 
θπριῶδες ἀλλαττόμενοι. Ἔκεὶ δὶ τὰ μὲν χολαστή- 
pux καρ᾽ οὐδὲν ἦσαν τοῖς ἀθληταῖς. λόγος δὲ ἅπας 
ἄτρακτος ἣν kv αὑτοῖς, ὅτε κρὸς ἀπειλὴν xal ὁ ἐπὶ 
παραινέσει, εὐτραπελεύεται ὁ χαιρέχακος o9 πάντη 
ἁπροσφνὴ τοῖς µάρτ»σι χόλατιν. 

χθ’. Βουλεύεται Υὰρ, τοὺς δ.ὰ ἐργασίας βαναύ- 
σου ζῶντας, fno iv πυρὶ. τρεῖς Καλυτηνοὺς, δ.ὰ 
κυρὸς ἀγαχεῖν, xal της τοῦ σιδἑρον ἐργασίας Exsi- 
vae, fv cup οὗ χατειργάσατο, χατα καῖξαι διά τινος 
ὁμοίας δ:αχωνεύσεως, ἵνα ᾧπερ ἔτων, τούτῳ ἆπαλ- 
λαχεῖεν τοῦ Civ. Καὶ τήξας p4A:65ov ἀρχοῦντα, xai 
χώνην ἐνθεὶς ἑχάστῳ τῶν μαρτύρων ἐπὶ τὸ στόμα, 
χαθὰ xal ἀγγείοις ὑγχροῦ τινος δεχτιχοῖς, ζέοντα 
ἐχεῖνον ἐνέχεε χατὰ τῶν τριῶν, εἶ xox; ἐμπρησθέν- 


C τες «ὕτω τὰ ἑντὸς αὐθωρὸν ἀποῤῥίξωσι τὴν ζωήν. 


1’. Εὔὐτυχβθη δὲ ἄρα οὐδὲ ἡ τοιαύτη τῷ Μάγυῳ 
ἐπίνοια ph, ἐντελῆ ἑνέργειαν, ἁλλ’ ἐξέδξαινεν ὡσεὶ 
ὅπραχτος maid. "Hw yàp ὁ τοιοῦτος µό)ιθδος 
ἁρλαθῆς ἐχείνοις, χαθὰ xal τῷ ςαλμῳξδῷ Προφήτη 
ὁ παραδολιχὸς χηρὺς, 6 τηχόµενος iv pésp tnc 
χηιλίας αὐτοῦ. Εἶχον ὃξ ἂν αὐτὸν οἱ μάρτυρες xat 
οἵον τινὰ ὕδατα παρέγ.ρα. εἰσελθόντα ἕως φυχῖς 
αὐτῶν. Ἑάλλοι δὲ ἄν τις, xal ὅτι ὡσεὶ ὕδωρ εἰσηλ- 
0:» εἰς τὰ ἔγχατα αὑτῶν pli που δὲ ἀαφαλῶς ἂν 
εἶποι, xai ὅτι σροσεπηύξησεν ὁ πυρύεις ἐχεῖνος 
μύλιδδος τὖν $v αὐτοῖς χαρδιαχὴν ζέσιν, καὶ ζῆλον 
αὐτοῖς ἑνέχαυσε χατὰ τὸν τοῦ οἴχου τοῦ θεοῦ, ὅς 
ἁνίου παλαιτάτου χαρδίαν χατέφαχε. Προσθατέον 
δὲ καὶ, ὦ; ἀναφυχῃ τῇ ix θεοῦ μόλώδος ἐχεῖνος 


ἑλογέσθη οὐ πορὶ ὁμιλίσας, ἀλλ ὁποῖος iv epi παραθολῃ καταδύεται ἐν Όδατι σφοδρῷ, οὐκ ἂν 
χχ:οχαΐίων πάντως ἐχεῖνος, ἀλλὰ απραχύπτων φυχρὸς αὐτὸς el; σῶμα ὅμοιον. 


51. Quinam eran! fratres illi tamfortiter atliletze, D 


qoi, fervido spiritn Deum sitientes, tale liquidum 
pro eo combiberunt pluibum ? nonne superabun- 
daverunt fervore anima: in Deum ? nonne cov bisti 
snut pro fide ? nonue sexcentis tyraunum verbis in- 
crepuervnt ct. irriserunt ? Quare perseverans | iste 
in eadem pervicacia, etin martyres rabidus Deumn- 
qne ímpugnans, ad aliam convertitur viam qua 
celerius sese expediat martyrum conversatione. 
Etenim jam non poterat resistere, ne par quidem 
viribus eum els esse valens. Ideo ferraríiam artem 
aliande assumens in auxilium, ut ín eos exseqne- 
tfctür "od ipsi in Marrum facere non. potuerap!, 


Ao. Τίνες ἂν ἦσαν ἐν τοῖς t0t05.0:; ol ἀδελφοὶ 
οὗτοι ἀθληταὶ, oi τὸν θεὺν δφῶντες. τὸν το'οῦτον 
ὑχρὸν ὑπὲρ ἐκείνου μόλιθδον ἐἑξέπιον , ζέοντες 
πνεύματι; "Apa οὐ ἂν ἐπολυπλασίασαν τὸ τῆς 
Φυχῆς θερμὸν ὑπὲρ τον θεου; οὐκ ἂν ἐξεκυρώ- 
θπσαν ὑπὲρ τῆς πίστεως ; οὐκ Ἂν εἶπον τῷ τυρόν- 
vp µυρία ὅσα εἰς ἔλεγχον xaX χατάγελον; Οὐχοῦν 
ἑκ.μένων ἐχεῖνος τῇ αὐτῇ ἑνστάσει, xal χατὰ τῶν 
ααρτύρων λυσσῶν xat θεομαχῶν, ἑτέραν τρέπετχι, 
δι fjc τάχιον ἑαυτὸν ἁπαλλάξει τῆς τῶν μαρτύρων 
ὁμιλίας. 00 γὰρ ἔφερεν ἔτι ἀντιπράστειν, οἷα μηδὲ 
ἰσοπαλὴς αὐτοῖς εἶναι ἰσχύων. Καὶ δὴ τὴν ΄χαλκευ» 
τιχὲν τέχνην ἑτέρωθεν προσ)λαθὀ,,ενο, εἰς ἐπ.χο.. 


981 


DE S. ALPHEO ET SOCIIS. 


232 


pfav, ὡς ἂν Σβανύσῃ, κατ’ αὐτῶν, ὅπερ αὐτοὶ κατὰ X c'avos grandes imperat qualibus fle affüguntur 


τοῦ Mápxou δράσαι οὐχ ἔσχον, floug τε ἀἁδροὺς 
ἐπιτάττει, DU ὧν χαθτλοῦνται ἀνασχολοπιζόμενιί 
τινες, xal πέτραν παρατηρεῖται ofav ατέξαι προσ- 
5 αγησοµένους ἀνθρώπους. 

1β’. Καὶ ἦν μὲν τῷ θΘεῷ δυνατὸν, μήτε τοὺς 
ἤλους παγιωθῆναι εἰς στερέμνιον, ἀλλὰ παθεῖν 
ἀνάλνσιν, ὁποίαν ὁ σίδηρος, ὁ κατὰ τῶν δεσμῶν τοῦ 
Μάρχου µαλαττόμενος, xai τὴν πέτραν δὲ στερεω- 
θηναι εἰς ἀνύπειχτον, καὶ λαξευτικαῖς πληγαϊῖς 
ἀνένδοτον xai διατρῄσεσι, xal ὧν ol ἦλοι παρεισδύ- 
σονται. Οἰκτείρας δὲ τοὺς πολυπαθεῖς µάρτυρας, 
xai μεταναστεῦσαι τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς ἀποφηνά- 
µενος (ἁρχούντως γὰρ ἐγυμνάσθησαν, ὣς ἐκεῖνος 
ἔχρινεν, ὃν οὖκ ἔστιν ἐχλογίσασθαι), τῷ σιδήρῳ τε 
ἐφηχεν ἤλους χαταρτ'ᾷν, xai τὴν πέτραν ἀφῆχε 
παθεῖν συνήθη διατόρησιν. Καὶ ὡς αὐτὸ: ἐγένετο, 
ἁπαγορεύονται ζῇν ἓν vi] πρὸς τοῦ Μάγνου οἱ µάρ- 
*uptc* xal ταχὺ ἀρθέντε- προσπΏγνυνται τῇ πὲ- 
τρᾷ, ὅσα xaX ξύλῳ σταυρώσεως : xal οὕτω τῇ μὲν 
προσηλώσει μιμοῦνταί πως τὸν δι’ ἡμᾶς ἐθελουσίως 
προσηλωθέντα σωτῆρα Χριστόν, τῇ δὲ πέτρᾳ τῆς 
μ.λιῶσθαι τῇ πίστει τῇ εἰς τὸν Κύριον. 

ΣΥ’. Ὁ 8& ἀλείψφας Μάρχος περιῆν μὲν xoi elo- 
£-v* οὐ γὰρ Ἶγε σγολὴν 6 Μάγγνος ἐπισχέφασθαι 
xai αὐτὸν, ἀλλὰ τὸν νοῦν ὅλον εἶχε πρὸς ταῖς αὐτοῦ 
προστοραῖς, τοῖς Καλυτηνοῖς, οὓς αὐτὸς προσήγαγε 
τῷ θεῷ, οἷς δι αὑτοῦ ἐχεῖνον ἐγνώρισαν, ἀναθδάντας 
εἷς Όψος γνώσεως ὅσα χαὶ διά τινος χλίµαχος, τῆς 
ἐπ αὐτῷ ἑννοίας, ὅτο αἶδηρος αὐτοὺς ἑμυσταγώ- 
Υησε, χαινότερον µαλατ-όµενος. Καὶ ἐχρην οὕτω 
γενέσθαι δυοῖν ἔνεχεν ἵνα xal ὁ ἅγιος γέρων 
ἀπέλθῃ θαῤῥῶν εἰς θεὺν, ἐπεὶ xal τοιούτους τελευ- 
τῶν αὐτῷ χατήρτισε µάρτυρας, xal αὐτοὶ δὲ μὴ 
ἁἀποχνοῖεν ὄχνου λόγῳ, τὴν τοῦ Μάρκου µεµα- 
Ογχότες µε:ανάστασιν xal πρὸς θεὺν ἀνάδασιν. 

45. Ὁ δὲ Ἡάγνος, ὡς ofa μὴ ἀρχέσαν εἰς xáxto- 
σ.ν τοῖς Καλυτηνοῖς τὸ, ὡς ἑβῤῥέθη, προσηλωθῆναι 
(ἴσως yàp xoi µμετάµελος εἶχεν αὐτὸν, εἰ μὴ χατέ- 
χωσεν αὐτοὺς, ἁλλ᾽ οὕτως εἰς πρόσπτον ἑξὴρεν, ὡς 
xa περιθλέπεσθαι τοῖς θερσεθέσιν’ ἐς οὗ συνέδαι-᾿ 
νεν, ἐκείνους μὲν θαυμάξεσθαι, τὸν δὲ τύραννον 
χαταχραυγάζεσθαι), Ίθελε μὲν τάχα χατά τινα 


λυσσητῆρα χύνα τῶν σαρχῶν αὐτοῖς ἐμφαγεῖν. "Οτι p 


δὲ οὖκ ἣν αὐτῷ γενέσθαι, τὸ παμφάγον προχα- 
λεῖται πῦρ χατὰ τῶν μαρτύρων, φθόνῳ τοῦ λείψανα 
περιλελεῖφθαι αὐτῶν, t£ ὧν ἁγιάζοιντο ἂν οἱ θεο- 
φ.λεῖς. χα) οὕτω τελειο, ἔργον αὐτοὺς πυρὸς 
(έμενος, ἐφ᾽ οἷς ἐργαζόμενοι διὰ πνυρὸς τὰ τοῦ Μάρ- 
γ.υ ᾿εσμὰ, µαγίαν τοσαύτην ὑπανῆφαν αὐτῷ. Καὶ 
εὔτω μὲν τοὺ; Καλυτηνοὺς ἁδελφοὺς ἐπὶ τὸ αὐτὸ 


aliqui, et petram specufatur capacem configendorum 
honiinum. 


32. Facile quidem Deus efficere poterat ut clavi 
non solide pangerentur, sed avellerentur sicut solu- 
tum erat ferrum compedibus Marci destinatum, vel 
ut petra indurescens non cederet lapicidz ictibus, 
sed foramina retunderet per qux» clavis penetran- 
dum erat. Verum, misertus jam mnita perpessos 
martyres, eisque concedens ut ex humana vita mie 
grarent (nam satis pugnaverant, ut ipse judicabat, 
2 quo ratio exigi non potest), permisit clavos ferro 


fabricari, et petram posse juxta morem perfo- 


rari. Quod ut factum est, Magnus martyribus re- 
mit amplius in terra vivere ; et illico elevati affi- 
guntur petre,. tanquam lignoerueis ; et ita clavis 
perfossi aliquatenus imitantur crücifisum sponte pro 
nobis Salvatorem Christum, petrz vero af(xi, osten- 
dunt se firmiter esse in fide Domini stabilitos. 

αὐτῶν προσερείσεως παραληλοῦσι, ατεῤῥῶς τεθε- 


$5. Ínterea hortator eorum Marcus adhuc super- 
erat ; nom enim moram habuerat Magnus eum vi- 
sitandi, sed totam mentem adverterat ad ejus holo- 
cautomata Calytenos : qui nempe abillo oblati sunt 
Deo, et hunc per ipsuur cognoverunt, ascendentes 
quasi per sealam ad fastigium scientiae es cognitio- 
nis ejus, quando eos edocuit ferrum extraordinarie 
solutum. Et oportebat sic fleri propter duo : scilicet 
ut sanctus senex abiret con(identer ad Deum, post- 
qvam tales moriens ei preemiserat martyres, utque 
ipsi non torpore deficerent, audita Marci migratione 
εἰ 3d Dcum ascensione. 


$4. Porro Magnus, perinde ac si non salis esset 
ad Calytenorum supplicium eos, ut dictum est, cop- 
lisisse ((orsan enim eum poenitebat quod non abs- 
condisset illos, sed iu spectaculum ostendisset, ita 
ut a plis cernerentur, unde sequebatur in eos quidem 
adwiratio, in tyrannum autem vociferatio), volebat 
rabidi instar canis eilo carnes eorum vorare. Quod 
cum ipse non posset, edacem omnium ignem advocat 
eontra mariyres, segre ferens quod superessent 
illorum reliquize quibus sanctificarentur Dei amantes. 
Et sic eos conficit in predam igni traditos, quia, dum 
igne cuderent Marci compedes, tantum ipsi suecen- 
derant prodigium. lta igitur Calytenos fratres in 
unum ut natura, sic et vera fide conjunctos assum- 
psit Deus, vigesima octava die mensis Septembris. 


συνηγµένους, ὥσπερ φύσει, οὕτω xal πίστει «f| ὄντως, προσελάδετο ὁ θεὺς, ὀγδόην ἐπὶ ταῖς εἴκοσι ἄγοντο; 
Y ρφ τῇ ὄντως, προ , ὀγδόην 


Σεπτεθρ[ου µηνός. 

λε’. Αποπλήσας δὲ τὸν ἐπ) αὐτοῖς θυμὸν ὁ Μά- 
vyog, εἶτα xav σπουδην προµηθείας, τοῦ μὴ xal 
ἑτέρους ὁμρίως ἀἁνδρίσασθαι ὑπὲρ τοῦ θεοῦ, ἀπέ- 
λυσε φροντίδων xal τὸν Μάρχον, οἷς μὲν ἄλλως 
ἐχόλανεν ἐχεῖνον χαὶ δριµέως καὶ ἑνδελεχῶς, οὐκ 
ἀναπαύσας. Καὶ γὰρ xal πληγαῖς ἀμυθήτοις αὐτὸν 


35. Expleta in eos ira, Magnus, deinde sedul? 
precavens ne alii pariter pro Deo viriliter decerta- 
rent, solvit a curis Marcum, liaud tameu a tormen- 
tis cessans quibus eum antea jugiter crudeliterque 
eruciaverat. Nam ipsum innumeris contudit pla- 
gis, transfodit verubus, doctricem linguam jussit 


£8) 


EUSTATHIIL THESSALONICENSIS SETROPOLIT.E 


284 


sbecidi, ad petram eum εὖναι defisit, continua Α ἔστιξε, xax ὀδελίσχρις διέταερε, xal τὴν δδάσχαλον 


szvissimarum paenarum serie prosequens scientem 
fortiter patí tormenta eaterís intolerabilis. Cum 
tandem glad o eaput ejus sustulit, tunc liberato 
finem pauendi attulit. 


$6. Sic illi, Mareus videlicet ae Calyteni, 
verenda saneiaque (raternitste conjaneli, a terra ad 
Deum transmigraverueat Claudiopoli. Ε. αυ au- 
tem Marci familia, charissimus ei grex Nicon, Neon 
ct lletiodorus, quorum carmes timore Dei secum 
confiiit Marcus clavis &zus, mecnon virgimes et 
pueri, de quibus retro sermonem fecimus, haed 
ita multo post iwpugnaverunt Phrygium Pbilome- 
lk» cultum, et omnes ineolas obstupelecerunt, et 
pro Christo passi, a Deo ibidem collecti supt ubi 
Marcus et Calyteni. ltem et discipuli, quos Magni 
veRatores simul cum Marco ab inilio teperunt, 
ut supra memoravimus, et lictores hac vita solve- 
rint varia, ul bistoria fert, dispersos in loca ubi 
Víam amiserunt, nunc sunt coadunati in zlerna 
et sempiterna Trinitate, in uno  etsolo Deo et sic 
conviventes et congaudentes et. confabulantes de 
nostra salute: quam utinam consequamur, mise- 
rante Deo, cui gloría in saecula saeculorum, Amen. 


γλῶτταν ἐκτομῆ ἑδιχαίωσε, xa! κατά τινος πέτρας 
χαὶ αὐτὸν ἥλοις ἑστερέώσε, χατὰ συνεχῆ διαδοχὴν 
δριµυτάταις παρακέµπων Ἠαολάσεσι tbv εἰδότα 
Φέρειν ἐγκρατῶς τὰ τοῖς ἄλλοις ἀφόρητα. "Ote 
μέντοι ξίφει τὴν αὐτοῦ κεφαλὴν ἀπήμαξε, τότε καὶ 
τοῦ πάσχειν ἀπέλλαξεν ἀναπαυσάμενον, 

λς’. Καὶ οὗτοι μὲν, ὁ λΜάρχος δηλαδὴ xol ol 
Καλντηνοὶ, τεµίᾳ »al ἁγίᾳ φατρίᾳ Τῆθεν εἰς θεὸν 
iv Κλαυδιουπάλει µετετάχθησαν. Τὸ δὲ λοιπὺν τῆς 
χατὰ τὸν Mágxov φυλῆς. ἡ ixclwp φιλτάτη ἀγέλη, 
ὁ Νίχων, 6 Νέων xai ὁ Ἡλιόδωρος, ὧν τὰς σάρχας 
àx τοῦ κατὰ Θεὸν qé6ou προσήλωσεν ὁ Mápxe; 
παθγλωθεὶς, ἔτι γε μὴν καὶ al. παρθένοι, xal τὰ 
νήπια. ὧν ἁνόπιν ὁ λόγος µνείαν ἔθετο, τῶν pas" 
οὐ πολὺ χρόνου παρά που τὸ Φρύχιον Φιλομήλων 
ἠθληχότων xa ἐχπληξάντων τοὺς ἐχεῖ, ἐφ᾽ οἷς ὑπὲρ 
Χριστοῦ ἔπαθον, συνειλέχθησαν ὑπὸ θεοῦ, Evüa xal 
ὁ Μάρκος xaX οἱ Καλυτηνοί * πρὸς δὲ τούτοις xaX ok 
μαθηταὶ, οὓς οἱ μὲν τοῦ Μάγχνου τῷ Μάρχῳ «hv 
ἀρχὴν συνεθηράσαντο, χαθὰ ἓν τοῖς ἀνώτερον διὰ 
µνήµης ἆλθον, δήµιοι δὲ τοῦ καθ᾽ ἡμᾶς βίου παρέ- 
λυσαν, τόποις μὲν διεστηχότας, ὡς à συγγραφὰ 
λέχει, διαφῥροις, ἐν olg τὸν βίον χατέλυσαν, παρε- 
στῶτας δὲ εἰς ἓν τῇ προαιωνίῳ χαὶ ἀειζώῳφ Τριάδι, 
τῷ Ev xal pówp θεῷ, xal οὕτω συνόντας xai 


συγχαίροντας καὶ ὑπὲρ ἡμῶν &vtuyyávovta; τὰ εἰς σωτηρίαν fj; καὶ τύχοιμεν, ἐλεηθέντες ὑπὸ 
τοῦ Θεοῦ, ᾧ δόξα si; τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ᾽Αμήν. 


Ejusdem Eustathii Thessalonicensis de iisdem san- 


ctis Sequentia, que vespere ac. mane canitur, ex C 


quo éa quam bealissimus Chumnus composuerat, 
post urbis ezxpugnalionem jam non reperta est. 


Strophe super hoe : Spes nruxdi. 

1.Dive Trinitatis famuli, ter beatum genus, in 
unum arcte conjuncti fertitudine, fide ac fortissi- 
wo natura vinculo, coadunemini etiam ad nostrum 
subsidium, nos generose liberantes ob omuimodis 
tentationibus quotquot fert vita. 

Responsorium super boc: Completa erga nos αεο- 
noma. 

2. Qui res nostras quam optime gubernat. crea- 
trice eL omnipotente sapientia, terrenis purgatos 
maculis, coelesti nos induit lumine, solis instar 
radiantes, Et ecce diem nobis largitur serenam, 
qua fugatur obscuritas. 


Carmen tertium, auper hoc ; Spiritalem adamania. 


5. Venerandos veritatis martyres cantibus fide- 
les celebremus, Alezanmirum, Alpheum et Zosi- 
* wn, quos pro Christo dunicantes mirati sunt 
angeli, przedicaverunt homines, et Deus in sltissi- 
wis coronavit, omnia lerrena aspernatos. Nam 
c.eestia tantum — persequebantur, ideoque toto 
anims sppelitu ac desiderio sspirabant ad Chri- 
s:am Deum, salvatorem animarum nostrarum. 


é. Fortitudinem, Domine, honoramus trium ju- 


Tov αὐτοῦ Εὐσταθίου Θεσσα.ονίκης εἰς νοὺς 
αὐτοὺς Καλυτηνοὺς ἁγίους ἀχο.ονθία ἔσπε- 
pur) καὶ ὀρθρινὴ, Ót& ἡ τοῦ µακαριωτάτον 
Χούμνου παραπεσοῦσα μετὰ τὴν ἅ ῖωσιν οὐχ 
εὑρίσκετο. 


Ka χος z ^j ο. Κλκὶς τοῦ κόσμον. 

α’. Τριάδος θείας λατρευταὶ, ερισµακάριον γένοςν 
εἰς ἓν χραθέντες ἀχριδῶς εὐφνυχίᾳ καὶ πίστει xat 
φύσεως Ὑνησιωτάτῳ δεσμῷ, ἐνώθητε xal εἰς βοή- 
θειαν ἡμῶν, ῥνόμενοι θερμῶς ἡμᾶς παντοίων πει- 
ρασμῶν, ὅσους ὁ βίος φέρει. 

Κοντάχιον ?fr * Thr ὑπὲρ ἡμῶν zAnpoócac olxo- 
γοµίαν. 

β’. 'Ὁ τὰ καθ ἡμᾶς ὡς ἄριστα διεξάγων δη- 
μιουργικῇ σοφίᾳ παντοδυνάρῳ, kx τῶν χάτω χιλί- 
δων ἑξάρας ἡμᾶς, φωσφορίαις ἑγχατέστησεν οὐρλ- 
νίαις παμµακάριστος, ἡλιῶδες ἁπαστράπτοντας. K xi 
ἰδοὺ, ἀποδισχεύεται λαμπρᾶὰν αἱθρίαν ἡμῖν, λυτικὴ» 
σχοτασμοῦ. 


Στιχηρὸς ἦχος Y Zr * Tóv γοερὸν ἀδάμαντα. 

Y. Tou; σεδασµίους páptupac τῆς ἀληθείας ol 
πιατοὶ μελῳδιχῶς ἀνυμνήσωμεν, Αλέξανδρον. 'Ax- 
φειὸν xal τὸν Ζώσιμον, οὓς ὑπὲρ Χριστοῦ ἁθλή- 
σαντάν ἐθαύμασαν ἄγγελοι, xal εὐφήμησαν ἄνθρω- 
ποι, χαὶ θεὺς iv ὑψίστοις χατέστεφε, πᾶσι τοῖς 
χάτω προσπτύσαντας. 'Eovolyouv γὰρ τοῖς ἄνω xal 
µόνοις * 6b xaX πᾶσαν ἔφεσιν τῆς φυχῆς ἁπησχόλευν 
πρὸς τὸν ποθούµενον Χριστὸν τὸν θεὸν, τὸν σωτῖρα 
τῶν ψυχῶν ἡμῶν. . 

6. Tr» xapseplav, Δέσποτα, τῶν ἀθλησάντων 


315 


DE S. ALPHEO ET SOCIIS. 


zen 


ὑπὲρ oo) εριῶν δικαίων γεραίροµεν, µνηµόνευμα A storum qui pro te pugnaverunt, In przecopiis nostris 


ἐγχωμίοις ἑνώσαντες, ὧν τὴν ἀνδριχὴν στεῥῥότητα 
οὗ φόδος ἑἐμάλαξεν, οὐδὲ πεῖρα χολάσεως, οὐδὲ 
πᾶσα τοῦ Μάγνου χαχόνοια, θνῄσχειν αὐτοὺς ἀνα- 
Υχά-ουσα. Δυνάμει γὰρ Ἡνδρίζοντο θείᾳ, διὰ θανά- 
του τρέχοντες εἰς ζωὴν, προκειµένην τοῖς ἀγαπῶσί 
σε, τὸν µόνον 8ebv xal σωτήρα τῶν duyàv ἡμῶν. 

ε’. Καθηλωθέντες µάρτνρες οἱ ερεῖς àv λίθοις, 
φαλμικὸν μέλι ἐχ πέτρας θηλάξετε, γλυχύτητα 
τὴν θεόθεν χαρπούμενοι. Πῦρ δὲ τὸ συμφλέξαν 
στέξαντες, οὐράνιοι Ίρθητε ὡς πυρίνου ἐφ᾽ ἅρμα- 
τος, Ἠλίου τὴν πορείαν µιµούμµενοι » πᾶσα δὲ βλάδη 
καχώσεως τρυφὰς ὑμῖν τὰς θείας ἑδίδου. Τοιούτοις 
Υδρ ἀμείδεταιὁ σωτὴρ τοὺς αὐτοὔχάριν πάσχοχτας, 
τοῦ μόνου θεοῦ καὶ tees τῶν Φνχῶν ἡμῶν. 


Ἕτερος στιχηρὺς | xoc π : prr? fr. 
ἀνέστης, Χριστό. 

ς’. Ανήμερος ὑμᾶς διχαστὴς πιστεύσαντας alc 
Κύοιον ὑποθάλλει βαρυτάτοις α]κισμοῖς, χαλάσαι δὲ 
τὸν φόνον ὑμῖν ὅλως οὐκ ἔσχε, συντεταγμένοις πρὸς 
τὰ κρείττονα. Τὸ στόµα γέμειν ὕμνων θεοῦ αἰσθό- 
µενος ὁ τύραννος, τοῖς χαλκεῦσι χώνην θεὶς περὶ 
αὐτὸ, µόλεδον μὲν ἀγχέει πυρὶ σφ»δρῷ ταχέντα, 
τοὺς Όμνους παῦσαι δὲ οὐχ ἴσχνσεν. 

C. Ὠφέει μὲν εἰς βίον ὁ πρ τοὺς μάρτυρας 
Χριστοῦ ἁδελφοὺς, χρησιμεῦον εἰς ζωὴν ταύτην 
φθαρτήν * àv δὲ τῷ μαρτυρίφ χρηστότατον φὑρέθην 
µεταθιθάσαν εἰς τὰ ἄφθαρτα. Εὔὐήμερος αἱθρία 


Τριήµερος 


memoriam eorum conjungentes quorum virilem 
constantiam nec timor emolliit, nec tormentorum 
probatio, nec omnis Magni malitia, eos mori co- 
gens. Divina enim vigebant virtute, per mortem 
currentes ad vitam, qu:» manet timentes te, solum 
Deum et salvatorem animarum nostrarum. 

5. Qui tres elavis ad saxum aflixi estis, marty- 
res, Davidiceum mel de petra mulgets, divinam 
gustantes dulcedinem. Ignem perpessi ardentem, 
jo ccelum sublati estis. quasi eurru igneo, Elia 
Lransitum imitantes, ot. omnis tormentorum pres- 
sura divinas vebis delicias dedit. Sic enim remu- 
nerat Servator patientes pro se, solo Dee et 


B salvatore animarum nostrarum. 


Alterum carmen super hoc: Tertia die surrezisti, 
Christe. 

6. Immitis vos judex credentes in Christum gra- 
vissimis subjieit cruciatibus, constantiam vero 
mollire vestram meqnit, virtutis atblet:e . Os 
fabrorum hymnis Dei plenum videns tyrannus, fa- 
suram in illud injicit plambumque infundit igne 
ardenti 'iquefactum, hymnes vero ünire non potest. 


7. Proderat quidem ignis ad victam fratribus 
Christi martyribus, adjuvans vitam hanc cerrupti- 
bilem ; &n martyrio autem malto utilior repertus 
est, traducens ad vitam incorruptibilem . Dulcis 


ὑμᾶς ἐχεῖσε περιέλαμψεν, ὡς φυγόντας σκότος € illic splender vobis affulsit, ut elapsis ex atra 


πλάνης ἀφεγγές. Φωτίσατε γοῦν πάντας ἡμᾶς, ὦ 
ἀθλοφόροι, xal ζόφον λύπης ἀπελάσατε. 


λ 
Kv fixos π δ qi a »fr * 'Yrpav διοδεύσας 
ὡσεὶ ξηράν. 


η’. Ἰδυὺ 6h, τί κάλλιον ἤ τερπνὸν, ἁλλ᾽ ἡ κατοι- 
χίζειν ἁδελφοὺς ἐπιτοαυτό, ὡς τοὺς µεγαλάθλους ὁ 
παντάναξ καὶ ἀδελφοὺς ἐν ἈἘδὲμ συγχατῴχισεν. 
Γεννήσεως μέν ἐστι φυσικῆς τὸ xav! ἁδελφότητα 
γνήσιον xal συμφνές * οἱ δὲ xal ἀθλήσει ἠνωμένοι 
ὑπερφνὲς τὸ καλὸν ἐκληρώσαντο. Ὁ «Tc τῆς Τριά- 
bo; παμθασιλεὺς εὑρὼν τὴν τριάδα τὴν γενναίαν 
τῶν ἀθλητῶν, Αλφειοῦ, Ζωσίμου, Αλεξάνδρον, 
στρατολογἠσας αὐτοὺς φχειώσατο. Ὑγρὰν διοδεύων 
βιωτικῶς τῆς πολυχυµάντου πολιτείας διαγωγὴν, 

μὴ ταῖς τρικυµίαις βυθισθρ[ην, θεοχυῆτερ xal σω- 
τηρία δέσποινα, 

Ὠδὴ Y Obparluc ἀφψιίδος. 

0. ἜἘπλ πέτρας ἀῤῥήχτου οἱ στερεοὶ µάρτυρες 
θεµελιωθέντες, τῇ πίστει τῇ εἰς τὸν Κύριον πύνων 
ὑπέσχον ποινη». καθηλωθέντες bv πέτρᾳ , xal ἡμᾶς 
νῶν παύουσι τῶν ἀλγημάτων ἡμῶν. Ὀφειλέται 
χαρίτων ol τοῦ Θεοῦ μάρτυρες, Μάρχῳ τῷ ἁγίῳ 
τοίμνια ἀπετελέσθησαν, οὗπερ sl; βλάδην δεινἠν 
ξεσμὰ συγχόπτειν ταχθέντες, al; Θεοῦ ἀγάπησιν 
αὐτοὶ ἐδέθησαν, 


v. Ἡ μὲν βία τοῦ Μάγνου φρενοδλαθῶς ἤθελε 


Μάρχον τὸν θαυμάσιον χλεῖσαι σιδήρῳ δίσαντος, 
οὗ φλογουμένου σφοδρῶ.; τῶν ἁδελφῶν τῇ τριάδι, 5 


erroris caligine. Illuminate igitur nos, o vriumpba- 
tores, e& mororis tenebras fugate. 


« » Cantus primus, super hoc: Mare trans- 
gressus sicut. aridam. 


8. Ecce, quid pulchrius et jucundius quam habi- 
tare fratres in unum? Insignes enim athletas et 
fratres rex maximus in Edem collocavit. Naturalis 
quidem cooritur ex fraternitate gerinanitas οἱ con- 
cordia; qui vero etiam agone sunt conjuncti, su- 
pernaturale bonum sortiti sunt. Unus in Triade 
Altissimus, generosam nactus athletarum triadem, 
Alpheum, Zosiinum et Alexandrum, eos sibi milites 
conscripsit. Mare hujus ,vit:e procellosum percur- 
rens, fac ne tempestatibus mergar, Deipara et 
salvatrix Domina | 


Cantus tertius: Colestis arcis. 

9. In petra irrupto üirmiter stabiliti martyres (ide 
in Deum, laborum peuam sebierunt, clavis ad sa- 
xum defixi ; nuuc autem eximunt nos a. doloribus 
nostris, Gratias debent hi Dei martyses sancto 
Marco, cujus grex. eflecti 8unt, quando, ad dirum 
ejus supplieium vincula exeudere jussi, Pol amore 
Ipsi devincti sunt. - - 


10. Violenta Magni insania volebat mirabilem 
Marcum compedire ferro catenas : quo vehementer 
jacandescente, frsternam triadem Degs ad pugnam 


281 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


258 


inflammavit. Coeleste divae arcis limen baud relin- A θεὺς ἐπύρωσεν αὐτοὺς εἰς ἄθλησιν. Οὐρανίας Xot- 


queBs, repertam te Dominus inbabitavit, et caro 
ipse factus e terra uos sustulit. Gloria tibi, Virgo 
immaculata, per quam relevati sumus. 


Cantus quartus; Audiri, Domine. 


11. Clavis perforati , martyres tyranno clavos 
cuditis tribalationum ; petrz affixi, in saxum stupo- 
re induratis cor ferreum et impenetrabile. /Ereas 
conjicitis sagittas, quibus fodiuntur inimici Dei, et 
prosternuntur ruiaa irreparabili. Si ferrum velut 
aqua malleis subterfluxit, vos saltem fide in Deum 
solide compacti estis. Audii, vir sanctissime, vel 
potius expertus sum tua miracula ; novi tuam po- 
tentiam, et precor ut viriule tua protegar. 


Cantus quintus : Nos illumina. 


12. Multum gregem custodiebas , Marce sancte; 
qz autem Deo, quasi tua manu, mactata . est ti- 
p ex bostia, totum gregem supergressa est. Hoc tvis 
e(fectum est precibus, beatissime Marce, ut fratres 
catenarum Luarum fabri in vasa Dei sanctissima 
fabreflerent. Manus vestre torpuerunt, ο beati, 
imalleis percutiendo Marci vincula; vox autem di- 
vina coitus animum vobis erexit. lilumina nos 
noetu, solis mater purissima, et dissipata omni di- 
rarem caligine tribulationum, nobis seremum Γὸ- 
tribue. 

Cantus sextus : Et Ecclesiam. 


45. Qui olim piscatores piscium fecit piscatores 
hominum, hic vos, atblet» Domini, a fabricando 
catenas diligentibus se, traduxit ad cudendum tela 
adversus inimicos suos. Hleu ! fabrum expertus est 
Paulus nequissimum et anathemate dignum ; bonus 
vero monticola Marcus tres fabros fratres subegit, 
quos contra se procudentes ad Deum adduxit. Red- 


didit tyranno beatissima trias datam mercedem * 


compedum Marci ; sed Deus meliorem reservavit, 
deyitque in premium regni celestis possessionem. 
l'reces fundimus, o sanctissime, et oramus te salu- 
tem ; cum foveis cireumclaudamur ab auctore mali 
nostram in perniciem suffossis, nobis succurre, 
qui cuncta vales ad perfectam istius ruinam. 


δος οὐχ ἐχλιπὼν Κύριος θεῖον οὐρανὸ», εὑρηχώς a& 
ἓν σοὶ ἑσχήνωσε, xai σὰρξ αὑτὸς Τεχονὼς Υῆθεν 
ἐμᾶς ὑπεξηρε. Δόξα σοι, πανάµωμε, τῃ ἀνυφώσει 
ἡμῶν, - 
'"Qh 5- Εἰσακήχοα, Kop. 

uz". Προσηλούμεναι pápropec, fjAouc τῷ τυράννῳ 
πήγνυτε θλίφεων - τῇ δὲ πέτρᾳ τῆς ἡλώσεως ἐχλι- 
θοῦτε θάµύει «bv ἀτέραμνον χαλχοτύπον bv πνεύ- 
ματι, Βέλη χαλχευσάµενοι ἑπαφίετε, δι ὧν βάλλον- 
ται Σχθροὶ του θεοῦ καὶ ῥιπτοῦνται κπτῶσιν τὴν 
ἀνέγερτον. El xal σίδηρος ἕῤῥεεν ὕδωρ τι χαθάπερ 
σφυρηλατούμενος, ἀλλ' ὑμεῖς ἑστερεώθητε εὐπαγῶς 
τῇ πίστει τῇ εἰς Κύρων. Εἰσαχήχοα, πάναγνες. 
μᾶλλον δὲ πεπείραµαι τῶν θαυμάτων cou. Κατε- 


B νότσα τὸ χράτος σου, xal ζττῶ φρουρεῖσθαι τῇ 


δυνάµει oov. 
Ὦδη €. Φώτισον ἡμᾶς. 

t?'. Ποίμνης μὲν πολλῆς προεστάτεις, Μάρκε 
ἅχις  ἡ δὲ θεῷ τυθεῖσα, ὡς διὰ σὲ, τριττὴ θυσία 
ὑπερῆρεν ἅπαν ποίµνιον. "Epyov τοῦτο σῆς εὐχῆς, 
Μάρχε παμμµακάριστε, τοὺς τῶν δεσμῶν σου χαλ- 
x&utà; ἀδελφοὺς χαλχουργηθῆναι εἰς σχεύη θεοῦ 
πανίερα. Χεῖρες μὲν ὑμῖν, ὦ µαχάριοι, ἑνήρχεσαν 
σφυρηλατοῦσαι τὰ τοῦ Mápxou δεσμά  φωνὴ 5k 
θεία ὑψόθεν αὐχεῖν ἑπέῤῥωσεν. Φώτιζε ἡμᾶς νν- 
χτὸς, ἡλίου µΏτερ ἁγνὴ, xa πᾶσαν σχότωσιν δει- 
νῶν πειρασμῶν ἁπαγαγοῦσα, τὴν αἱθρίαν flv 
βράδενε. 

Qc: Kal tjv 'ExxJne lar. 

ΕΥ. Ὅ πάλαι τοὺς ἁλιεῖς τῶν Ἰχθύων ἁλιεῖς àxo- 
φελέσας ἀνθρώπων, οὗτος ὑμᾶς, ἀθλοφόροι Κυρίου, 
ix τοῦ χαλχεύειν δεσμὰ τοῖς ποθοῦσιν αὐτὸν µετή- 
γαγε βελοποιεῖν χατὰ τῶν παλαμναίων ἐχθρῶν τοῦ 
Θεοῦ. "ft χαλχέως μὲν ἐπειράθη ὁ Παῦλος παγχα- 
χίστου xal ἀξίου χατάρας * ὁ δὲ χαλὸς ὁρεαίτροφος 
Μάρχος «pel; ἁδελφους χαλχευτὰς ὑπηγάχετο, 
χαλκεύοντας μὲν xav' αὐτοῦ, δι αὐτοῦ δὲ θεῷ 
προσχωρῄσαντας. ᾿Αντέατρεφον τῷ τυράννῳ τὴν 
δόσιν ἡ πανόλδιος τριὰς, τὴν δοθεῖσαν ὑπὲρ μισθοῦ 
τῶν δεσμῶν τῶν τοῦ Mápxou* ὁ δὲ θεὸς ἑταμίευε 
χρείττονα, xal δέδωχεν εἰς δωρεὰν οὐρανῶν βασι- 
λείας ἁπόλαυσιν,. ἣν δέησιν ἐχχέομεν, πάναγνε, 
xal αἰτούμεθα ix σοῦ σωτηρίαν, ὅτι πολλοῖὶς πυρ- 


γηρούµεθα λάκχοις, οὓς xa0' ἡμῶν ὁ ἀρχέχαχος ὤὥρυξεν. οὓς βοήθησον ὡς πανσθενὴς εἰ; ἑἐχείνου 


τ1λείαν ἀπώλειαν. 
Cantus septimus : Tres ex κάρτα. 


14. Fervore spiritus accensi, o Salvator, tui athle- 
ία de fabrili vita et flammarum camino ad te ac- 
cesserunt, el receperunt refrigerium divitiasque 
et gloriau 2ernam. Tyranni quidem est tradere 
tormentis diligentes Deum ; sed miraculum Deo 
dignum, sibi perfecte unire pro se patientes, e quo- 
rum sorte sunt tres nostri patroni. lgnea Belial con- 
ta nos tela nunc exstinguite, o trias par numero 
maxime Trinitati, et. refrigerium irrorate nobis, 
qui fervidis Deum hymnis celebramus. Tres ex Ju- 
daea [clices pueri in flammas immissi partum tuum, 


Ὠδὴ ζ * Οἱ ἐκ τῆς Ἰουδαίας. 

ιδ. Ti) τοῦ πνεύματος ζέσει πυραχτούμενοι, Σῶ- 
«sp, οἱ ἁἀθλοφόροι σου ix χειρώναχτος βίου vol 
χαύσεως καµίνων σοι προσέσχον, χαὶ ἔλαθον àva- 
Ψυχὴν xai πλοῦτον xal δόξαν αἰωνίαν, Τυραννίδος 
μὲν ἔργον, ἑχδιδόναι χολάσει τοὺς ἀγαπῶντας 8:67 
θεοῦ δὲ αὖθις θαῦμα, οἰχειοῦσθαι παντοίως τοὺς 
αὐτοῦ χάριν πάσχοντας, ὧν τῆς µερίδος εἰσὶν οἱ 
τρεῖς ἡμῶν προστάται. Πυρακτούμενα βέλη καθ) 
ἡμᾶν τοῦ Βελίαρ σθέἐσατε νῦν κραταιῶς οἱ τρεῖς, 
οἱ τῆς µεγίστης ἱσάριθμοι Τριάδος, χαὶ ἀνάφνξιν 
ἔνδροσον δότε ἡμῖν, τοῖς θερμῶς θεὸν ὑμνολοχοῦσιν, 


28) 


DE SS. ANANTA, AZ: RIA ET MISAELE. 


290 


Ul ἐχ τῆς Ἰουδαίας τρεῖς μακάριοι παϊδςς ép6s- A Virgo, prafigurohant: gestasti enim ignem imiuste- 


6ληµένοι πυρὶ, τὸν τόχον σου xap voy εἰκονίζο,τ-ς 
ἦσαν ' πῦρ ykp &üXov ἔστεξας, οὗπερ καὶ βάτος 
"oti τύπος ἣν τοῦ Μωσέως. 
'Q55 η * Τὸν βασιλέα τῶν υὐρανῶν. 

t£'. Σεμνοποιοῦνται οἱ Πισ .δεῖς ὡς πολίτας τοὺς 
ἁγίους τούτους εὐτυχοῦντες, Κλανδίου τε πόλις, 
ὅπου αὐτοῖς τὸ τέλος. Ὀψιμαθεῖς μὲν τοῦ ἀγαθοῦ 
Τεγονότε»ς, στερεῶς δὲ πίστει ἑνταχέντες, νῦν δοξο- 
λογοῦνται καλῶς οἱ ἀθλορόροι. Ἑν τῇ χωνείᾳ τῶν 
πειρασμῶν πυρωθέντες, ὡς χρυσὸς εὑροιζότατος 
ἄρτι, στ[λθετε, μαρτύρων χαλλονὴ xal λαµπρότης. 
Τὸν βασιλέα τῶν οὐρανῶν, παλατίῳ, of] γαστρὶ, 
αρθένε, χωρηθέντα, εὔρομεν ἁπάσης αἰχμαλωσίας 
ἑύστην. 

'Q5 6 * Κυρίως θεοτόκον c£. 

ες’. Οὐκ ἔστιν Ev Κυρίῳ γένους λαμπροῦ τόπος. 
"Ev εὐγενείᾳ ψυχῆς οὖν φανέντες φαιδροὶ οἱ ἀθλη- 
ταὶ, ἁσωμάτων χοροῖς συντάττονται. "Q Μάρχε 
ὁρεινόμε, µέμνησο θρεµµάτων τῶν λογικῶν, ol τι- 
μῶμεν τὴν μνήμην τὴν σἠὴν' καὶ νῦν ποιµάνας 
ἐνταῦθα, ἐχεῖ συνδόξασον, Ὦ τρεῖ, Θεοῦ ὁπλῖται, 
οὓς νῦν εὐφημοῦμεν, κατὰ δεινῶν xal ἀγρίων βαρ- 
δάρων ἑθνῶν ἀνθοπλισθέντες, Ex τούτων ἡμᾶς λυτρώ- 
σασθε. Κυρίως θεοτόχος, μῆτερ ἀπειράνδρως, f) τῶν 
παρθένων σεµνότης, ἡ φύλαξ ἡμῶν, ἀγγελοῦμνητον 
χλέος, σὲ µεγαλύνομεν. 





rialem, cujus typus erat rubus Moysis. 


Cantus octavus : Iiegem catorum. 

15. Gloriantur Pisidi, eo quod sanctos illos sor- 
titi sint concives, et Claudiopolis, ubi vitam fin:e- 
runt. Sero bonum edocti, vehementi autem fidecor- 
Toborati, nunc pulchris viciores laudibus extolluntur. 
In liquatorío tentationum combusti, ut aurum recen- 
tius fusum fulgetis, martyrum «decus et splendor. 
Hegem coeloruym palatio ventris tuj, Virgo, conten- 
tum, invenimus omnis captivitatis liberatorem. 


Cantus nonus : Vere Deiparam te. 

16. Non est in Domino clari ortus acceptio. Nobi- 
litate igitur animz inclyti athletze spirituum choris 
aunumerantur. O Marce, montium pastor, memento 
spirituales alumnos, qui tuam colimus memoriam ; 
et quos hic pavisti, illic conglorifica. O tres Dei 
milites quos nunc celebramus, qui contra terribilem 
feramque gentium barbariem pugnastis, ab istis 
nos liberate. O vere Deipara, Mater viri nescia, puri- 
tas virginum, nostra custos, ab angelo glorificata, 
te magnificamus. 





ORATIO 


DE SS. MARTYRIBUS ANANIA. AZARIA ET MISAELE IN FORNACEM CONJECTIS. 


α’. ..« «ο πῃ δὲ Axlov, ὅτε δηλαδη φλογοῦ-6 


ται, διεµέρισε τοῖς μὲν χαχοῖς ἐχχυμανθεὶς εἰς 
ὄλεθρον, ofc ἐχεῖνος δι αὐτῆς ἐνήργησεν, ἔπιδρα- 
μὼν τοῖς χύχλῳ Χαλδαίοις' ψύξασα δὲ δροσερῶς τοὺς 
ἁγίους, ol πρὸς θεοῦ ἀνεθεῖσα ἑφῆκε τῷ ἀέρι ποιῆ- 
σαι τὸ ἑαυτοῦ, τὸ δέ ἔστι ψυχρότητα ἑἐνεργῆσαι εἰς 
ἀναψυχὴν τῶν τοῦ θεοῦ παίδων, οὐχέτι χαιοµένων, 
ἀλλὰ µόνον φωτιζομένων xal χαταλαμποµένων τῇ 
φλογὶ, ὥσπερ Ἰσχολημένη κατὰ τῶν ἐχθρῶν τῶν 
τοῦ θεοῦ, ἐξελάθετο φλὸξ εἶναι τοῖς τοῦ θεοῦ ἀνθρώ- 
ποις, ἢ καὶ 6; ἐὰν αὐτῃ μὲν ὅλη γέγονε τοῦ τοῖς 
Χαλδαίοις ἐπειστεσεῖν' τῷ δὲ ἀέρι ἐφῆχεν ἀναφύχειν 
τοὺς τοῦ Θεοῦ Ὑεροντόπαιδας. Mt) γὰρ χαταχρατη- 
τέον, διόλου θερμὸν εἶναι τὸν καθ) ἡμᾶς ἀέρα, μηδὲ 
στοιχητέον τῇ δόξη ταύτῃ ἀστεμφῶς, εἴ τι προσε- 
χτέον xai τῷ γεγραφότι τοὺς περὶ Προγοίας λόγους 
ἀνδρὶ σοφῷ τε χαὶ ἱερῷ. 

β’. El δὲ δοχεῖ, ἀσυνάρτητον εἶναι τὸ τὴν αὐτὴν 
χάμινον φλέξαι τε χαὶ δροσῖσαι, διὰ τὸ μὴ ὡσαύτως 
ἄμφω ἐνηργηχέναι, ἀλλὰ τὸ μὲν φλέγμα τῇ τοῦ πν- 
ῥόεντος ἑπιτάσει, τὸ δὲ δρόσιµον οὐ τῇ αὐτῇ , ἀλλὰ 
διαθέσει ἑτεροίᾳ, τῇ χατὰ ἄνεσιν, εἴτ οὖν ὕφεσιν 
τὴν θεόθεν, καθ) ἣν ὡσεὶ xol ph παοὸν τὸ πὺρ bAo- 


I. Fornacis Dabylonim ignis erat aliquatenus 
urens, quando scilicet flammas dispersit exundantes 
in malorum perniciem, earumque vim exercuit, 
invadens circumstantes Chaldzos. Aliuude vero 
sancto$ roris instar refrigerabat, et a Deo enervata 
sinebat eis vim aeris illabi, hoc est, refrigerium 
afflare Dei pueris, quos minime urebai flamma, sed 
illuminabat tantum et illustrabat : perinde ac si ad- 
versus Dei inimicos occupala, oblivisceretur so 
flauumam esse erga bomines Dei, vel tanquam si to- 
tam se dans irruendis Chaldaeis, aeri permitteret 
refrigerareseniles Dei pueros. Non enim tenendum 
est ambientem nos aera esse omnino calidum, nec 
immote standum huic opinioni, si qua attendatur 
ad auctorem librorum De Providentia, virum sapien- 
tem et sanctum. 


2. Quod si absurdum videtur eidem camino sub- 
fuisse calorem simul et frigus, quia non itidem ambo 
agunt, sed calor ignitum dilatat, frigus vero effectum 
producit haud parem, sed absimilem remissioni seu 
relaxationi, per quam divinitus iguis ut absens 
habebatur ; advertendum iu sexcentis casibus item 


291 . 


EUSTATHIU THESSALONICENSIS METROPOLIT £ 


292 


reperiri contrarios cflectus ab una causa moo valde A Υίζετο" ἐνθυμητέον, ὡς iv puplot; τοιαῦταί τινες 


diverso procedentes. Et multas quidem in exemplum 
adducere similitudines facile posset impiger ; unam 
nunc memorabo doctis clarissimam, qua sic seha- 
bet. Peritus gubernator scit navem salvare, pariter 
οἱ perdere : salvare quidem cuim adest, perdere ve - 
ro si absit. Evidenter autem et ignis, cum vim na- 
turalem exercere non valeret, tunc non adesse vide- 
batur. Et ita sine vi, ut puto, conciliarentur in il'o 
camino duz vires diverse naturz, nempe vis juxta 
naturam urendi, etsupra naturam refrigerandi, cuim 
prasit 3imbabus uua causa, scilicel divina voluntas, 
seu, ut aliter dicam, ipse Ueus, qui simul ut. ignis 
immaterialis utque imber coelestis habetur. Et sic 
exponitur secunda solutio. 
ἑνὸς ἐπιστατοῦντος αἰτίου, τοῦ θείου προστάγµατο;, 
ἀλλὰ καὶ ὑετὸς οὐράνιος τεθεώρηται. Καὶ ὧδε μὲν 
9. Erat etiam tertia liec, supponens et ipsa ne- 
eessario providenti: Dei ordinationem. lloc ideo 
pranoscenduim est : omnis videlicet actus determi- 
natus per ordinationem, sicut et per rationem ini- 
perii, non tribuendus est agenti, sed ordinauti, si- 
ve rex iste sil, sive dominus, sive alio quovis modo 
praeses. Hoc praeposito, attendendum etiam est a 
Deo ordinante, seu ordinatione divina magnos ppro- 
duci effectus. Addendum quoque ab eo (ieri mira- 
bilia et supernaturalia, et que nullus homo valet 
attingere, uno verbo, quorum causas humana mens 
ne strictim quidem delibare potest. Quanquam igitur 
igni naturales quxdam insunt vires a prima origine 
mundi constantes, hz tamen haud. ita pollent ut 
non possit creator Deus alterare ac permutare om- 


nimodam ignis proprietatem et virtutem, ne glori- 6 


entur Persz ignis cultores quod sit omnipotens nec 
Deo subditus. ltaque Dei ordinatio convertit et 

exstinguit vires ab ipsa natura excitatas, addit vero, 
quando vult, alias supernaturaleset prodigiosas. Un- 
de aliquando alit ignis ita corrosor et omnium edax, 
et vivificat, Deo imperante : ut animalcula testan- 
tur nutríta in aqua fervente, quam manus tangere 
nequit. ldem vim urendi penitus evacuat, Deosta- 
tuente, ut invictum przbeunt argumentum illa per- 
multa martyrum millia, qui ignem superabant non 
materiali corporum tegmine, sed conversione pru- 
nz ardentis in rorem refrigerantem, atque cum hu- 
jus miraculi preecentoribus sanctis pueris concine- 


εὕρηνται ἀντίθετοι ἑνέργειαι, προϊοῦσαι χατὰ ἔτε- 
ροιοτάτου αἱτίου ἑνός. Καὶ καθελκύσαι μὲν παρα- 
δειγμάτων πολλὰς ὁμοιότητας, οὐκ ἔατιν ἀπορῆσαι 
τὸν μὴ ὀχνοῦντα". μνηστέον δὲ πρὸς τὸ παρὸν ἑνὸ; 
ἀρ'δήλου, τοῖς Ye µεμαθηχύσι διαχειµένου οὕτως. 
'O «tv κυθερνητικὴν ἄριστος οἶδε σώζειν τὴν ναῦν, 
6 δ᾽ αὐτὸς χχὶ ἀπόλλυσιν * ἐχεῖνο μὲν κατὰ πρῶτον 
λόγον kv τῷ παρεῖναι, τοῦτο δὲ ἄλλως, ὅτε μὴ πάρ- 
εστι. Δῆλον 6h, ὅτι καὶ τὸ mop, μὴ τὰ χατὰ φύσιν 
δυνηθὲν ἐνεργῆσαι, τότε μηδὲ παρεῖναι ἐδόχει. Καὶ 
οὕτως ἂν συµθιθάζοιτο ἁβιάστως οἶμαι τὸ τὴν χάἀ- 
µινον ἑχείνην ἑνεργείαις ἀξυμδάτοις τά ye εἰς φύ- 
σιν µερισθῆναι Duct, τὴ τε τοῦ χαῦσαι χατὰ φύ- 
ctv, καὶ τῃ τοῦ ὑπὲρ φύσιν δρραίσαι, ἀμφοτέριις 


εἰπεῖν δὲ xal ἑτέρως, Θεοῦ, ὃς, εἰ xai mop ἀὔθλον, 
καθέσταται xai τὰ τῆς δευτέρας λύσεως. 


Y'- "Hv va τρίτη αὕτη, ἔχουσα xal αὐτὴ προσ- 
υπακουόµενον ἀναγχαίως τὸ τοῦ βασιλέως θεοῦ ἐπί- 
ταγµα’ διὸ xal προληπτέαν, ὅτι πᾶσα ἑνέργεια πε- 
ῥατουμένη διὰ προστάξεως, ὅσα xal τινος ἔπιστη- 
μοναρχιχοῦ λόγου, οὗ τῷ δρῶντι, ἀλλὰ τῷ ἐπιτάξαντι 
βασιλεῖ τυχὸν, f| οἰκοδεσπότῃ, f| ἄλλως ὁπωσοῦν 
προέχοντι. Τοῦτου προειληµµένου ἡμῖν, ἐνθυμητέον 
xa, ὅτι Θεὸς ἑπιτάττων , xal θεῖον πρόσταγμα, τὸ 
ἐξ αὐτοῦ, μεγαλοποιεῖ. Τούτοις ἑπακτέον, ὅτι xal 
τεράστια ἐκεῖνος ποιεῖ, xal mépa φύσεως, xal οὗ 
xav ἄνθρωπον οὐδένα, xat ὅλως φάναι, ὧν οὐκ ἔστιν 
οὐδὲ ἀχροθιγῶς φαῦσαι ἀνθρωπικὴν διάνοιαν τά γε 
εἰ; αἰτιολογίαν. Οὐχοῦν el xal τῷ πυρὶ ἑνέργειαί 
τινες δίδονται φυσιχαὶ ἀνέκαθεν, ix χαταθολης 
Χόσμου συµπαραμένουσαι, ἁλλ᾽ οὐκ ἔστιν absol; 
αὐχῆσαι, ὅτι οὐκ ἔστι τῷ ποιῄσαντι θεῷ δύναμις 
ἀλλοιῶσαι καὶ µετασχενάσαι τὴν iv τῷ πυρὶ παν- 
τοίαν δύναμιν xal ἑνέργειαν *. ἵνα μὴ ἀλαζονεύοιντο 
Πέρσαι πυρὶ λατρεύοντες ὡς molubuvápuy, xal μὴ 
ἂν καταδυναστευοµένου ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. Ac ἐπιτάστων 
ὁ θεὸς μεταδάλλει χαὶ σδέννυσι μὲν τὰς φύσει ἐμπ.- 
Ρενοµένας αὐτῇ δυνάμεις, ἑντίθησι δὲ, ὅτε ἂν ἐθε- 
λήσῃ, xal ἀλλοίας τεραστίους ὑπερφνῶς . Τρέφει 
Ὑοῦν ποτε τὸ οὕτω φθοροποιὸν πῦρ xal Taj. gdyov, 
καὶ ζωογονεῖ, Θεοῦ χελεύοντος * xal μαρτυροῦσι 
σχυλάχια ὕδατι θερμῷ ἐντρεφόμενα, οὗπερ οὐκ ἔστι 
Ψαύειν χειρί. Τὸ δ᾽ αὑτὸ xal την χαῦσιν καταρχεῖ, 
ἐς τὸ πᾶν Θεοῦ χελεύοντος. καὶ χορηγοῦσι µαρτυ- 
plac ἁπαρλγράπτυυς οἱ τοῦ Θεοῦ μάρτυρες µυρ/.ι 


bant victoriam de igue, triumphumque de eo jubi- D ὅσοι ἐχεῖνοι, χαταπατοῦντες τὸ πῦρ οὐχ ὑλιχῇ στεγα- 


labant, 


δρύσον ἀναφύχουσαν, xal τοῖς τοῦ θαύματος τοῦδε προκατάρξασιν 


νώσει σωμάτων, ἀλλὰ μεταθολῇ πυρὸς χαίοντος εἰς 
ἱεροῖς νέοις συναναμέλποντες τὴν 


κατὰ τοῦ πυρὸς νίχην, xal χαρµόσυνα xat' αὑτοῦ παιανίζοντες. 


4. Fatebitur ergo quilibet vir sapiens ígnem ro- 
rifluum fleri eis que involvit, cum divina vult or- 
dinatio: siquidem rebus puris omnisque sordis ex- 
pertibus vincere ignem convenientius competit quain 
amianto, quem, juxta historiam maturalem, ignis 
superare non valet, ut docet experieniia. Minime 
vero singulare de flamma, juxta sacrum Psaltem, 
rorem scatere sanctis, cum aliunde justi holocau- 
stum, aqua succendatur. Nonne omnino congruit qui 


δ. Δώσει τοῖνυν ἅπας ἑλλόγιμος ἄνθρωπος, δρο- 
σῶδες ἀπεχδαίνειν πῦρ ἐπί γε τοῖς ἐμπεριειλημμέ- 
νοις αὐτῷ, ἠνίκα θεῖον βούλεται πρόσταγμα: ἐπειδὴ 
καὶ πρέπει τοῖς καθαροῖς xal ἔξω παντὸς µιάσµα- 
τος, Χατευμεγεθεῖν τοῦ πυρὸὺς εὐλογώτερον, ᾗπερ 
τὸ καθ᾽ ἱστορίαν ἁμίαντον, οὗ πῦρ οὐχ ἔχει περιγε- 
γέσθαι, ὡς f πεῖρα µανθάνειν δίδωσι. Καινὸν δὲ 
οὐδὲν πάντως, ix. φλογὸς χατὰ τὸν ἱερῶς Ψάλλοντα 
δρόσον τοῖς ὁσίοις πηγάζεσθαι, εἴ ve καὶ διχαίου Gu- 








99)' 


DE SS. ANANIA, AZARIA ET MISAELE. 


294 


σία ὕδατι EX; φλέγεται. "ΗΒ γὰρ οὐχὶ ἀκριθῶς A igne refrigerat, eumdem aqua comburere, et con- 


ἀχόλουθον, τὸν ἓν πυρὶ δροσίζοντα, τὸν αὐτὸν xal 
δι) ὕδατος φλέχειν, xal παραχωρεῖν τοῖς ἑναντίοις 
μίγνυσθαι xaX συνέρχεσθαι xal τὰ ἀλλήλων ἐνεργεῖν 
ἀντιυμεταδόσεως λόγῳ, ὡς διδάσχεσθαι xat οὕτως 
ἡμᾶς, ἀγαθὸν εἶναι τὴν ὀμόνοιαν xal τὸ σύμφνλον 
αὑτῇ φιλάλληλον ; 

ς’, Περαίνεται οὖν f; τρίτη λύσις εἰς τὸ μὴ ἑνέρ- 
γειαν ἀποτεταγμένως, tívbs f) ἐχείνην, ἀλλὰ τὰς 
ἁπιῶς ἑνεργείας, ἃς ὁ θεὺς ἁτονέμει, ὥσπερ τοῖς 
ἄλλοις στοιχείοις, οὕτω xal τῷ πυρὶ µετασχευά- 
σεως λόγῳ, ἐφ᾽ οἷς ἂν εὐξοχήσειεν, ἀπομερίζεσθαι, 
ὅκη χρεὼν, ὡς αὐτὸς ἐπιτάξει ' χαθὰ χαὶ vov τῶν 
ἐντεθεισῶν αὐτῷ δύο ἐνεργειῶν, τῆς τε χατὰ φύσιν 
χαύσεως, xal τοῦ χατὰ θεῖον χέλευσµα ὑπερφυοὺς 
ὁροσισμοῦ, τὴν μὲν χατὰ τῶν Χαλδαίων ἑπαφῆχε, τῇ 
δὲ τοὺς πιστοὺς ἑδεξιώσατο. 

C^. Καὶ ἔστι μὲν xa ἀλλοία χαινἣ πνρὸς ἑνέρχεια, 
θεόθεν ἐπιταχθέντος, Χα[ειν μὲν δηλαδη σφοδρῶς, 
οὗ κατακαίειν 6b, à καὶ εἰς χωνείαν θεωροῦσιν οἱ 
τών θείων ἐξετασταὶ, χαλλύνουσαν ὡς εἰς χρυσέαν 


λάμψιν τοὺς ἔνδον τοῦ τοιούτου πυρός. Ἁλλ) ἐγὼ tv 


χρυσοχόον ταύτην χαῦσιν οὗ χαταφάσχειν ἔχω τοῦ 
Χαλδαϊχοῦ. οἶδα γὰρ παραδεδοµένον τὸ πάντη καινό- 
τατον, τὴν ἀπραξίαν αὐτοῦ xal ἀργίαν, δι f; μὴ 
ὅτε Υε χωνεύειν τοὺς iv αὐτῷ θεοφιλεῖς παϊΐδας, ἀλλ' 
οὐδὲ ὑποθερμαίνειν ἡπίστατο, διατεθειµένον, ὡς εἰ 
χαὶ δρόσος αὐτοὺς περιχέχντο. "Hv δὲ ἐχείνοις τὸ 
μέγα πὺρ ἐχεῖνο χαὶ χαθάπερ εἰ φῶς ἀμνδρὸν, µε- 


cedere ut contraria conimisceantur conveniantque 
el suas viciasim commutentL proprietates, atque ita 
doceant optimam esse concordiam germanamque 
hujus mutuam amicitiam ? 


5. Ad hoc igitur tertia reducitur solutio, ut non 
virtutem deteriminote hanc vel illam, sed cunctas 
absolute vires, quas tum czteiis elementis. tum 
igni largitur, transmittat Deus ac. dispertiat quibus- 
cunque voluerit, ubi opus est, utque ipse ordinat : 
sicut nunc e duabus igni insitis viribus, newpe 
naturaliter comburendi, et supernaturaliter divi- 
nitusque refrigerandi, unam quidem in Claldzos 
convertit, altera vero tidelibus favit. 


6. Aliam adhuc proprietatem habet ignis a Deo 
ordinatus, vim nempe urendi, ct non comhurendi ; 
quod divina meditantes spectant in tribulationum 
igne, quo virtus ut aurum eliquatur et splendidius 
collusiratur. Sed ego dicere nequeo Chaldaicuin 
ignem ussisse ul iste quo purgatur aurum; scio 
enim traditionem qua perhibet illum insigni mira- 
culo ita inefficacem irritumque fuisse factum, ut 
neduin dissolvcret amicos Dei juvenes, ne calefacere 
quidem valeret, sed (ieret quasi ros eis circumfusus. 
Erat etiam illis ingens ille focus tanquam si subob- 
scura lux luci vivid:e admota exstinguatur. Et. est 


Υάλῃ φλογὶ πελάσαν, ἁποσθέννυται. Kal. γε ἔστιν C. quidem res valde congruens. Nam iguis fldei cjus- 


ἀχολούθως ἔχον τὸ πρᾶγμα. Πίστεως γὰρ πὺρ xai 
$j ἐκεῖθεν φλὸξ, ἅπερ οἱ παῖδες ἐπὶ τῷ Oti. ἐπύρ- 
σευον, ἀξύμμετρα σαν πρὸς τὸ Χαλδαϊκὸν καὶ ἀσύμ- 
θλητα * xal τοίνυν Χχατεµάραναν πῦρ ἐχεῖνο xal 
ἀνθρακιὰν, τὴν xav! αὐτὸ, ἑτέρῳ µείζονι, χαὶ θειο- 
τάτῳ, χαὶ διὰ τοῦτο ἀστέχτῳ. 

Q. Ἐχρῆην ἄρα τοὺς ἐχχοχαυμένους τῷ χατὰ θεὺν 
ζλλῳ μὴ εἶναι καταπόνους αἰσθητῷ ἑχείνῳ πυρὶ, 
ἀλλὰ καταχορεύειν αὑτοῦ, ὡς εἰ xal ψύχοντι ἆμδε- 
6ήκασιν ὕδατι. Ἔφριξε γὰρ, χατὰ τὸν οὕτως εἰπόνία, 
xai εἶξε σώμασιν ἁγίοις, ofc θεὸς ἑνῴχει, «b οὖύν- 
ἔουλον xUp, xai οὐχ εἶχε τοῖς Υνησίοις ἐχείνου θε- 


ραπευταῖς τὸ ταπεινὺν ἀνθίστασθαι * ἀλλ ὡς ofa 


χρυσταλωθὲν τῷ φόδῳφ κατηργεῖτο, xal τὸ τῆς χαύ- D 


σεως οὐχ εἶχεν αὔχημα. 
η’. Ταύτης 65 xal τρίτης ἐπενηνεγμένης λύσεως, 
"παρετέθη αὐτῇ καὶ ἑτεροία τετάρτη αὕτη. Ἐνεργείας 
έσιιν ἐφαλμένας Σνταῦθα νοῆσαι χαὶ τὰς ἣν ὅτε πά- 
λαι ποτὲ τῷ πυρὶ ἑνθεωρουμένας * οὐχ ἀπειχὸς δὲ, 
εἰπεῖν xal ἑνοπτριζομένας µεγάλας xai θειοτάτας 
ἀπεχδάσεις ἑαύστερον τῶν γραφικῶν τῆς ἀληθείας 
τυπώσεων, ἃς ὑπογραφιχῶς ἑσκιαγράφησεν ἐχεῖνο 
τὺ nup, iv al; τοῦ Σωτήρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ 
ἀπειχονίζετο γέννησις, xaü* ἣν τοῦτο δὴ τὸ má ιµεγα 
τεράστιον, τὸ τῆς θεότητος πῦρ, ὡς kv ἄλλοις φά)- 
ται, τὴν παρθένον οὐκ ἔφλεξεν, οἷα ὅμόρου δίχην, 
ὃν «ροφητικἡ ὅρασις ἐθεώρησε πυρφορήσασα τὸν 
τῆς Τριάδος ἵνα Χριστόν. Ἐνεργειῶν λόγῳ ταῦτα 
πυρίνων ἁῤῥήτων γεννήσεως ὑπερφυοῦς, δ. ἡς, 


que flamma, quibus pueri in Deumi flagrabaut, nul- 
lam habebant proportionem  comparationeuique 
cum igne Chaldaico: unde infuscabant ignem bunc 
ejusque ardorem altero majore, ac divinissimo, 
ideoque intolerabili. 


7. Oportebat igitur zelo Dei accensos igni huic 
sensibili haud esse impares, sed superiores, quasi 
frigidam ingressos aquam. Infremuit enim, ut ita 
dicam, et cessit corporibus sanctis quz Deus iu- 
habitabat, famulatus ignis, nec potuit inclytis Dei 
pueris suam opponere vilitatem, sed velut horrore 
gelidus et hebes, urere non presumpsit. 


. 8. Allate illi terti? solutioni addita est hzc alia 
quarta. Recogitari enim possunt, tum quse hic pra - 
(αἱ sunt virtutes, tum qua aliquando pridem iu 
igne conspiciuntur ; nec immerito dixerim velut in 
speculo prospici magnos divinissimosque eventus 
conseeutos scripturales veritatis figuras, quas adurn:- 
bratim delineabat ille ignis, et quibus Salvator's 
nostri portendebatur nativitas, In hac enim, per 
insigne miraculum, divinitatis ignis, ut alibi cani- 
tur, virginem haud ussit, que imbris instar pro- 
phetica visione prospecti, ignem gestavit, nempe 
unum de Trinitate Christum. lIneffabiles insunt 
ignis proprietates supernaturali huic nativitati ; per 
quam, velut per ignem ardentem simul et vivifice 


200 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT;E 


296 


irrorantem, omnis impura natura nostra materies, A ὅσα xal πυρὸς φλογίζηντος ἅμα wat ζωλγόνον 6po- 


qua Chaldzorum more coneremanda erat, tosta et 
usta fuit, et sicuLin cinerem extenuata abiit periit- 
que, igne consumpta, qui, ut ait Propheta, omnem 
peccati malitiam interficit, Quod aute debuit su- 
peresse ac conservari ad Deum vita angelica glarifi- 
candum, remansit; οἱ hzc residua nobis pars est 
quasi plebs Dei, qus et ipsa illi igni consimilis, nec 
ab eo consumpta, sed divino baptismate illuminata 
simul οἱ refrigerata, sic diviniore fulget splendore. 


σίζοντος, πᾶσα μὲν bv τοῖς χαθ᾽ ἡμᾶς μοχθηρὰ 0n, 
ὁπόσην Χαλδαϊκῶς typ» κατακαίεσθαι, χατεφρύγη 
καὶ ἐξεκαύθη, xai ὡς εἰς χοῦν λεπτυνθεῖσα (pyeto 
καὶ ἑξώλετο, πυρὶ ἀφανισθεῖσα τῷ προφητικῷ cl- 
πεῖν, χαταναλἰίσκοντι πᾶσαν ἁμαρτητιχὴν φαν)λό- 
τητα. 'Omócoy δὲ ἔδει περιεῖναι τῷ βίυ xal σώζε- 
σύαι εἰς δόξαν θεοῦ, τὴν διὰ πολιτείαν ἰσάγγελον, 
περιεποιἠθη᾽ xal ἔστι τοῦ λάχνονς τούτου ὁ περιού- 
σιος iv ἡμῖν λαὸὺς τοῦ Θεοῦ, ὁ xal αὐτὸς τῷ τυοὶ 


προσφυ]ς ἐχείνῳ, xat δε αὐτὸ μὴ χαταναλισχόµενο;, ἀλλὰ θείῳ βαπτείσµατι φωτιζόμενος ἅμα xal δροσι- 
6'μενο;, xai οὕτω πυριλαμπὴὶς θειότερον ἐκφαινόμενος. 


9. Has nobis clare postea in novissimis tempo- 
ribus marifestatas operationes praemonsirans ob 
inclytorum trium juvenum chaldaicus caminus et 
figurate adumbrans, unam quidem exercebat sdver- 


ϐ’, Ταύτας δὴ τὰς ἐναργῶς ἓν τοῖς ὕστερον ἐπὶ 
ἑσχάτου τῶν αἰώνων ἑμφανισθείσα. ἡμῖν ἑνεργείας 
ἐχτυποῦσα διὰ τῆς τῶν μεγάλων τριῶν παίΐδων χα- 
θαρότττος fj Χαλδαϊκὴ mupxatà, καὶ εἰχονικῶς δια- 


sus Chaldzos, quos comburebat, alteram vero in Ὁ ζωγραφοῦσα, ἑμέρισε τὴν μὲν κατὰ τῶν Χαλδαίων, 


sanctos juvenes, quos refrigerabat. Quodsi majo- 
ri claritate elucidanda sit praesens explanatio ener- 
gi» Balylonici ignis, cauticum divisas dicit, non 
tam viresqu:e tunc in illo erant et ab eo exerceban- 
tur, quam in posterum futuras, ut tunc quideni (45 
les iguis proprietates prophetica tantum visione 
prospicerentur, postea vero ipsis oculis clare appa- 
rerent, οἱ sic veteribus figuris responderent, jux- 
ta sacrum cantorem, eventus illi posteriores nuuc 
adimpleti, quando videlicet concepto in Virgine in- 
combusta igne divinitatis, undc ortus est fons vi- 
te, et flammis scateus ad exurendos omnes diaboli 
tribulos. et rore dives ad'irrigandas Dei plantas. lHu- 
jusmodi operationes futuras fldclibus quidem lzetas, 
secus vero iufidelibus, et ita singulis proportionate 
dividendas eosque divisuras ille ignis praffigurabat, 
inaxima virtute prodigía efficiens inconciliabilia. 


οὓς xai διέφθειρε, «jy. δὲ ὑπὲρ τῶν ὁσίων nalbov, 
90; ἑδρόσιζεν. E! δέ τι χρὴ τὴν ὑπόγυιον λύσιν xe- 
φαλαιωσάμενον διαφωτίσαι σαφηνείᾳ πλείονι ἕνερ- 
γείας Da6oXuviou πυρὸς, ἡ ᾠδῆ λέγει µερισθῆναι 
οὐ τὰς ἐν αὐτῷ ἑνούσας xal δι αὐτοῦ ἐχείνου ἑνηρ- 
γηλένας, ἀλλὰ τοῖς Ev ὑστέρῳ χρόνοις, ἵνα τότε μὲν 
ἐμφαίνοιντο αἱ τοιαῦται τῷ πυρὶ ἑνέργειαι θεοπτι- 
χὼς, ἐς δὲ τὸ μέλλον ὀφθαλμοφανῶς ἐχφαίνοιντο, 
καὶ οὕτω προσαρµόζοι ταῖς χρόνῳ Όστερον θειοτά- 
ταις ταύταις ἐμπράκτοις ἐκδάσεσι τὸ πάλαι μὲν τυ- 
ποῦσθαι, νῦν δὲ ἑνεργεῖσθαι χατὰ τὸν χαὶ οὕτω ψά- 
λαντα, ὅτε δηλαδῆ τὸ συλληφθὲν ἀφλέχτως iv τῇ 
παρθένῳ &Up τῆς θεότητος, ἁπ,τεχθείη ἐχεῖθεν vtr 
ζωῆς, αὐχοῦσα μὲν xai τὸν φλογερὺὸν κατὰ πάσης 
ἀχάνθης διαδολικΏς, πλουτοῦσά δὲ χαὶ τὸ δροσερὶν 
ἐπὶ τοῖς φυτοῖς τοῦ θεοῦ. Τοιαύτας ἕνεργείας μετὰ 
χρόνους ἱλαρὰς μὲν τοῖς πιστοῖς, οὗ τοιαύτας δὲ τοῖς 


ἀπίστοις, xat οὕτω µεριζομένας ἑκατέροις ἀνάλογον καὶ μεριζούσας αὐτοὺς , τὸ πῦρ ἐχεῖνο προαπειχόνιζε, 


δυνάµει χρείττονι ἐνεργοῦν ἀξύμθατα τέρατα. 

10. llla quarta tribus addita solutio est ultima : 
nihil eni amplius superest ad solutionem prioris 
difliculiatis. Alteram vero inferius in sermone expo- 
sitam, ac deductam cx his verbis: Utraque instaura, 
Christe Deus, sequens elucidabit explanatio, duabus 
solutionibus tanquam facibus illustrans obscurz 
$ententig caliginem : quarum quidcm solutionuut 
una clara est, altera quid prefundi habet. 

41. Quae autem. est. clarior, haec est. Sepius, o 
Deus, hyninos canens tibi, misceo etiam peccatum, 
illud quidem pulekre faciens, hoc. vero perperam. 
Oportet igitur, sicut prius rectum est, ita corrigi et 
posterius, ut non alteruma sit sine (ortu, alterum 
vero male claudicet, sed ambo tua gratia dirigan- 
tur, quod alterorsim vergit exequante optima lua 
tibella. Talis est. illius difficuliatis pria solutio 
liquidior, liaud vero dicenda, ut puto, illepidior. 
Altera autem hzc. est: Quandoque contingit nos 
loqui, et nescire quid loquamur, sicut etiam lege- 
re, et wescire quid legamus. Et hoc. evenit non 
prx ignorantia sed quia mens mon alveriit 
ad ea qua dicuntur sut leguntur. Tunc vi.le- 
mur ut psittacus, aut pica, aut illa Scripturz a i- 


v. Αὕτη καὶ ἡ ἐπὶ ταῖς «puo λύσις ἡ καὶ τετάρτη 
xaX τελευταία" οὗ γάρτι πλεῖον ἡμῖν προσευπόρηται 
el; λύσιν τῆς πρώτης ἁπορίας, τῆς 66 γε μετ' αὐτὴν 
ἀνόπιν τοῦ λόγου ἑχτεθειμένης, ἥτις ὑπεχινήθη ἐκ 
τοῦ. Ἑκάτερα διόρθωσαι, Χριστὸ ὁ θεός. Τοιοῦτος 
6 διαφωτισμὸς, bua λύσεσιν ὡς ofa xat λυχνίαις χα. 
τα)άμπων τὴν τοῦ ἀποροῦντος λογισμοῦ σχότωσιν, 
ὧν λύσεων ἡ μὲν ἐἑπ'φαίνεται, fj δὲ καὶ τι βάβους ἔχει. 

ια’. Καὶ ἡ μὲν ἁθαθῆς cir, ἂν τοιακύτη” πολλάχι;, 
à 8st, ὄμνους ἅδων σοι παραμιγνύω xat ἁμαρτίαν, 
Exclvo μὲν ὀρθῶς ποιῶν, τοῦτο δὲ πλημμελῶς. Χρὴ 
γοῦν, ὥσπερ τὸ πρῶτον διώρθωται, οὕτω χατορθι»- 
ὑΏναι καὶ τὸ δεύτερον, ἵνα pt θάτερον μὲν ἆσχαμ- 
θεύτως ἔχῃ, τὸ δὲ λοιπὸν ὑποσχάςῃ φαύλως' à 
ἑχάτερα elev διωρθωμένα τῇ of χάριτι, ἀνισασθέντα 
τὸ ἑτοῤῥεπὲς ὑπὸ τοῦ σ»ῦ καλοῦ ζυγοστάτου. Τοιοῦ - 
τον τὸ By θεράπευµα tfc ἀπορίας τὸ ἀδαθέστερον, 
οὐχ ἂν δέ τις, οἶμαι, εἴποι, ὡς ἁμαθέστερον ' «b ξὲ 
ἕτερον ἔχει οὕτως. "Εστιν ἑνίοτε λαλεῖν ἡμᾶς, xal 
μὴ εἰδέναι, τί λαλοῦμεν, ὥάπερ xal ἀναγινώσχειν 
pio, pf εἰδέναι δὲ, ἅπερ ἀναγ.νώσκομεν. Καὶ có 
λίγω, χατὰ ἄγνοιαν, ἀλλὰ παρὰ τὸ μὴ ἔχειν τὸν 
νωυν πρὸς τοῖς fj λαλουμένοις Ὦ ἀναγινωχχομένοις * 


297 


Ὑεδθαι, ἡ xal xatà ὄνον ἐχείνην την Γραφιχὴν, 
τάχα δὲ καὶ ὡς ἓν ὀνείροις λαλτῖν, μενοῦνγε παραλα- 
λεῖν, µήποτε δὲ δένῃ Υλώσσῃ βατταρίζειν χατὰ τοὺς 
Μέθῃ κατόχαυς, ol πολλὰ νοὺς δίχα λαλοῦσι, βραχύ 
τι µαινοµένων αὐτοὶ ἑλαττούμενοι, Οὐποῦν χαὶ ó 
ὑμνῳδῶν μὲν ῥεμδόμενος πρὸς ἄλλα, χαὶ ταῦτα οὗ 


βιωτικὰ, of; διὰ τὸ kv αὐτοῖς ἄτοπον ϱ) χαίρει θεὸς, ΄ 


ἁμαρτάνει, ψευδόµενος tb τοῦ Μεοῦ σέδας, xal τὴν 
elg ἐχεῖνον χατὰ νοῦν ἂν άτασιν χοριζόμενος * xal 
τοίνυν οὗ χατορθοῖ ixslvo; τὸ ἆσμα, xal δι αὐτὸ 
δέεται διορθώσεως xol αὐτὸς, χαθὰ χαὶ ὁ ἁπλῶς 
ἐφαμάρτως ἐνεργῶν. Ὡς Υὰρ 9: τοτοῦτος οὐκ ἔστι 
πρὸς τῷ ὀγαθῷ, ἠνίχα ἐνεργεῖ την ἁμαρτίαν, xol 
ταῦτα θεὸν ἴσως καὶ sib; καὶ ὀρθῶς εἰδώς :εὔτως 
οὐδὲ ὁ ὑμνῶν μὲν, μὴ ἀνατείνων δὲ ἑαυτὸν εἰς τὸν 
ὀμνούμενον Κύριον - ὃς δὴ ἄνθρωπος διὰ τοῦτο χα] 
εἰς χενὺν χατὰ τὴν εὐαγγελιχὴν γνώμην χρά”ων 
τὸ Κύριε, Νόρις, εἰχότως λογίζεται οὐδὲ ὡς 
p32Aov ὡς εἰς γαλχὸν fyoüvta, 

τῷ’. Διὸ xal ἑχάτερον εὐκταῖον τῷ τοιούτῳ δ.ορθω- 
θῆναι ἀνδρὶ, τὴν τε ἁτοπίαν τῶν πονηρῶν λογισμῶν, 
xai τὴν ἀναμεμιγμένην αὐτοῖς ὑμνφῳδίαν, xat οὕτως 
ἀχρειουμένην. Ἐξωθῶν γὰρ οὐχ ὥσπερ fec ᾖλον, 
τοῦτο δῆ τὸ παροιμιῶδες, ἀλλ' ὥσπερ ἁγιωσύνην 
ἁμαρτία, οὕτω xal πονηροὶ διαλογισμοὶ ἐντελεῖς 
ὑμνωῳδίας, τὰς ἐξ ὅλης διανοίας͵ καὶ ἐξ ὅλης χαρδίας, 
καὶ ἐξ ὅλης ψυχῆς. Καὶ δῆλον αὐτὸ, of; πολλάχις 
οὕτως ὑμνοῦντες, οὐδὲ µεμνήμεθα, εἴτε ψάλλοµεν. 
"Ένθα πῶς ἂν ψάλλοι τις ἐξ ὅλης ψυχῆς, ὅπου τᾶ- 
σαν αὐτὴν ἀπήγαγεν Ex Θεοῦ, οὐδ' ἄχρι γοῦν, ὃ λέ- 
Ὑετα:, σημείου belvp χολλώμενος ; Τοιαύτη τις 
Έννοια ἐπιμαρτύρεται, οἶμαι, ἀχρίδειαν xal τραγῳ- 
δικῷ ἐχείνφῳ ῥητῷ, τῷ: Ἡ 4160007 ὀμώμωκεν, ἡ 
Φδὲ gphr ἀνώμοτος. Εἰσὶ γὰρ ol προαλεῖς iv λόγοις 
Όντες xal προπετεῖς τὴν γλῶσσαν, πρινη βάψαι εἰς 
νοῦν xal ἐμδαθῦναι πράγµασιν’ ἑξόμνυνται, ὡς 
οὕτω λαλεῖν, τὴν γλῶσσαν ἰδίᾳ τῆς φρενός. Εἴεν δ' 
ἂν τοιοῦτοι ὡς μάλιστα ὄρχοι, ὅσοι κατὰ ἔρωτα * δ.ὸ 
οὐδὲ ἑῤῥῶσθαι παροιµιάζονται. Καὶ οἶδα μὲ», ὅτι 
κατεγελάσθη πρὸς τῆς χωµῳδίας ἡ τραγῳδικὴ 
Σχείνη γνώµη * φειδοῖ δὲ τῆς σοφίας τοῦ χερτοµή- 
σαντος ὀχνῶ τὴν ἀνείῤῥησιν, λέγω δὲ, µυρίους ὅσους 
εἶναι λόγους, ol δίχα φρενῶν ἑἐκπέτονται. οὓς ἀφρο- 
σύνης ἂν λέγοιμεν ἔχγονα, Τοιοῦτον xal $ ὑμνψφδία, 


DE SS. ANANIA, AZARÍA E MISAELE. . 


ὅτε xol φιτταχίζειν δοχοῦµεν, 1 χατὰ χίσσας φθὲγ- A na loqui, et forsan velut in somnio effari, 


θηρίου σχύμνος ὠρυόμενος 
Ἡ χύμβαλον ἁλαλάζον, Ἡ χρόταλον eb φοροῶν. — 


2098 
vel pae 
tíus effutire, et aliquando barbara balbutire lingua, 
ebriorum instar qui multa inattente garriunt, pau- 
lo ab insanis discrepantes. Ergo psallit, vagans »d 
aliena, etiam non mundana, qu:& utpote intemnpe- 
stiva Deo displicent, delinquit, frustrans Dei, et 
attentionem mentis ad Deum CÍfemínans : non igitur 
dirigit ille spiritum, ac pro'nde caret ipse rectitu- 
dine, sicut et qni simpliciter peccat. Quemadmodu ^ 
*nim hic non stat in bono, c«m facit peccatum, 
quamvis forsan Deum cognoscat recteque noverit, 
ita et qui psallit, hau vero ^nimum intendit ad 
Dominum quem canit: qui quidem homo propterea 
inaniter, juxta evangelicum cffatum, clamans: Do- 
mine, Domine, merito Trputatur non wt. bestize c3- 
ulus rugiens et quzrens escam sibi, sed potius vel- 
ut :*S sonans, aut cymbalum tinniens, aut ataba- 
lus temere strepens., 


xai ζητῶν teogky ἑαυτῷ, ἀλλὰ 


12. Optandum proin/e'hujusmo!i viro utrimque 
corrigi, malam scilicet engitationum aberrationem, 
et permistam his orationem sicque inutilem factam. 
Namque non sicut clavus clavum, juxta proverbium, 
rep: lit, sed sicut sanctitatem iniquitas, ilà van 
cogitationes perfeclam removent orationem, que 
est ex tota mente,el ex toto corde, et ex tota anima. 
Et hoc manifestum nobis, qui spe sic psallentes 
ne meminimus quidem an oremus. Porro quomodo 
psallat ex tota anima, qui totam illam a Deoavoca- 
vit, ne usque. a1 litteram quidem verboram οἱ 
adh:erens? Hic animi Status accurate, ut arbitror, 
exprimitur his tregeedi verbis : Juravit lingua, 
mens vero non juravit. Sunt enim secrinone przeci- 
pites et ore prompti, qui verba nec animo defloui t 
nec actibus imprimunt ; horum, ut. ita dixerim, 
linguam mens intima cjurat. Sunt autem plerumqu^ 
hajusmodi sacramenta velut qus presiantur de 
a:Dore, et ideo etiam non valere dicuntur. Scio 
quidem — irrisam fuisse 4 comado illam tragwe- 
di sententiam, et. sapientiam | venerans ejus quí 
illusit, contradicere véreor, sed assero innumeroa 
esse sermones qui sine aitentione avolant, et qui 
tici possunt inconsiderantim fiii, Talis est ct 
oratio. cui admiscentur malae cogitationes, ct 


ᾗ napapepiyasat πονηροὶ διαλογισμοὶ, ἐνιαγοῦ δὲ D aliquando γην actiones. In quo enim tune ades . 


καὶ πράξεις ἀλόγιστοι. Πρὸς τίνι γὰρ νοµιστέον τη- 
νιχαῦτα εἶναι τὸν Θεό»; Πρὸς τῷ λόγψ τῆς ύμνῳψ- 
δίας, ψιλῷ κατ αὐτὰς λέξεις; f) πρὸς τῷ πονηρῷ 
διαλογισμῷς ᾿Αποδέχεται τὸ πρῶτον, ἀλλὰ τὸ δεύ- 
τερον ὑπερμισεῖ. Καλὰ τὰ τῆς γλώσσης, ἀλλ ὁ νοὺς 
ἀντιφωνεῖ. υὕπω φθάνει προσδέξασθαι τὲν ὑμνοῦντα 
µόάνῃ γλώσσῃ θεὸς, xal ἁπωθεῖται τὸν αὐτὸν, διότι 
τῷ κρείττονι, τῇ Φυχῇ, πονηρεύεται. Φιλεῖ τὸν με 
μνημένον αὐτοῦ * ἀλλ᾽ ὅτι οὐκ ἐκ ψυχῆς, μὴ ὅτι χε 
ὅλης, ἁλλ᾽ οὐδὲ γοῦν ὅλως µέμνηται, οὐ πάνυ φιλεῖ, 
μήποτε δὲχαὶ βύῃ τὰ za. αρὸς τὴν τοῦ ὕμνου χραυ- 
Την. ἄφιεὶς τὸν ὑμνοῦντα τῷ θεραπευοµένῳ δαίµονι. 

ci. Ἐφέλχῃ τὸν Θεὺν, ὦ ἄνθρωπε, ol; ὑμνεῖς 
ἐχεῖνον * ἀλλ᾽ οἷς διαλογίζη τὰ τοῦ ποντροῦ, ἀπάγεις 


Ρλταυι.. Ga. CXXXVL 


κεί Deus? Utrum in nuda verborum orationi« 
littera, η in. mala rogitatione ? Priorem accipit, 
sei posteriorem odit, Pulchra qui lingua sonat, 
sed dissonat animus. Minime polest. acceptum 
Deus habere illum qui labiis tantum ora!, sed eum 
repellit, quippe cujus potior pars, anima scilicet, 
perversa est. Diligit memorem sui: qui vero, nedum 
lota anima. ne ullatenus quidem meminit, eum haud 
valle amat, et aliquando claudit aures ad ejus vo- 
cem, permittens. psallentem. damoni cui famulatur, 

15. Allicis Deum, o homo, quatenus eum cele- 
bras;sed quatenus mala cogilas, removes optie 
mum ienm . benefactorem. Ore sapienter loqueris, 
corde vero insipienter, quidquid in os venit 

10 


91 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 300 


dicens, et sic misces quz ratío tibi suggerit, cum A τὸν πανάγαθον σεαυτοῦ. Εὐλογεῖς τῷ σ-όµατι, ἆλο- 


lis quz caro faeit, exsulante mentis przsentia. Deo 
famularis, paulisper duntaxat psalleus; et plerum- 
que adversarium latificas, qui gaudet tibi insultans 
dum ita psallis, et quidem merito. Cum enim opor- 
teat bene orare et inclamitare illi terrifica , tu 
econtra das ei libertatem ad te accedendi, Deo qui- 
dem absona psallens, isti vero pergrata. Et videris 
idem agere ac si una manu chordas titillans melos 
elicias canoruwm, altera vero testas collidens aures 
obtundas. Sic enim Deum paulisper jucundaus, 
qua eum celebrare incboas, deinde ira incendis, 
qua absonis perturbos — cogitationibus. 


[5m δὲ τῇ καρδία, ἑλευθεροστομῶν ofov, xal οὕτως 
ἡμισεύων τὸ ἐν aol λογικὸν, οἷς ἡ μὲν σὰρξ ἐνεργεῖ, 
ὁ νοὺς δέ σου παρὼν ἀποδημεῖ. θεραπεύεις τὸν Θεὸν͵ 
ἐπί t: ῥραχὺ φάλλων xal µόνον * τῷ πλείωνι δὲ 155- 
νεις τὸν ἀντιχείμενον, ὃς χαίρει χαταχορεύων σου, 
ὅτε οὕτω φάλλεις ' x&l γε καλῶς. Δέον γὰρ ὃν διώ- 
χειν αὐτὸν ἓν τῷ ὀρθὰ φάλλειν, καὶ ἐγχράζειν οὕτως 
αὐτῷ τὰ εἰς Φόδον, σὺ δὲ ἀλλὰ καῤῥησίαν αὐτῷ 

ίδως ἐγγίδειν πρὸς σὲ, Oeip μὲν ἀπιῳξὰ dev, 
ἐχείνῳ δὲ φιλητά. Καὶ ἔοιχας ὅμοιόν τι ποιεῖν, 
ὥσπερ θατέρᾳ μὲν χειρὶ χορδὰς ἐπέρχῃ. Φτλαφῶν 


B αὐτὰς el; χροῦμα ἔμμουσον, τῇ δὲ λοιπῇ καταχρο- 


τεῖς ὄστρμαχα, xal οὕτω λυπεῖς τὸν ἀχροώμεναν. Οὕτω  váp τοι xol τὸν θΘεὸν βραχύ τι εὐφραίνων, οἷς 
ἐπιδάλλεις αὐτὸν ὑμνεῖν, εἶτα παροργίζεις, οἷς βορνδεῖς, ἄτοπα διαλογι-όµενος. 


44. Detur ergo tibi, o frater, et nobis ownibus, 
jlla ambo reforimmari, οἱ sie nos canere inturbida, 
et Deo placita ct pravis haud immista cogitationibus, 
ut lipgua el animus consonent in divino psalterio, 
concentum modulante rerum nostrarum moderato- 
re Deo. Nam, si ΠΟΠ ipse assie!al, eL. aitentíonis 
januam omniinodamque custodiam apponere dig- 
netur, primum interioris bominis ori ct labiis, 
deinde apparentis involucri, id est, exterioribus ori 
ac labiis, qua et ipsa liaud pauca. indigent custo- 
dia et attentione : pon perfecte nobis in vita dirigi- 
tur oratio, et quz? ad ea exsistil ad Deui elevatio, 
Nobis eum semper est timeudutca pe, interioribus 
ere labiisque imprudentur apertis, cum bonis affec- 
tibus mali quidam subintrocant, quales  szpius 
experimur, cum orationibus reeta non przeel 
cogitatio. Sicut, ewm ovilia incustodita patent, 
nihil obstat quin lupus aliquando in. ovium gregem 
irrumpat, et omnia intus predetur, sicut etiam 
portis urbium non diligenter asservatis, subire pos- 
sunt simul cum civibus ii quos odit sapiens regimen. 


εδ. Γένοιτο οὖν καὶ oot, xaX ἡμῖν δὲ ἅπασιν, ὦ 
ἁδελφὲ, διορθωθῆναι τὰ τοιαῦτα ἑκάτερα, xal οὕτως 
ἀθορύδητα µέλπειν, καὶ θεῷ φίλα xa πονηροῖς δια- 
λογισμοῖς ἀνεπίμιχτα, ἵνα xal ἡ γλῶσσα καὶ ὁ νοῦς 
συμπωνοῖεν ἐς θεῖον φαλτήριον, ῥυθμιζόμενα ὑτὸ 
αὐτοῦ τοῦ διορθωνοῦ τῶν ἡμετέρων θεοῦ * ὡς, & 
Ys μὴ αὐτὸς ἑκεῖνος ἐφίσταιτο, xal θύραν περιοχῆς 
xg φυλαχὴν παντοίαν εὐδοχεῖ τεθεῖσθαι, πρῶτα μὲν 
τῷ τοῦ ἐντὸς ἀνθρώπου στόµατι καὶ τοῖς αὐτοῦ χεί - 
λεσιν, εἶτα καὶ τοῖς τοῦ πριφαινοµένου θυλάχου, τῷ 
ἐχτὸς ὁπλαδὴ στόµατι xal τοῖς χείλεσιν. ἃ δὴ καὶ 
αὑτὰ οὐκ ὀλίγης δέονται xal φυλακῆς καὶ περιοχης, 


οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἐντελὴς οὐδὲ 4$ χατὰ βίον ὑμνῳδιχὴ 


διόρθωσις, καὶ fj δι αὐτῆς πρὸς Θεὸν ἄραις. χρὴ 
Υὰρ ἡμᾶς ἀεὶ δεδιέναι, μὴ τοῦ ἔνδον στόματος καὶ 
τῶν xaz' αὐτὸ χειλέων ἀφυλάκτως ἀνοιγομένων, ευν- 
εισέρχωνται τοῖς ἀγαθοῖς ὥσμασι χαί τινα ςαὔλα, 
ὑποῖα πολλὰ ἐμάθομεν, ὅτε μὴ ταῖς Ψαλμῳδίαις ὁμ- 
θὺς ἐπιστατεῖ λογισμός * χαθά που «καὶ ἓν άσυντη - 
ρῆτοις µάνδραις ἀνεφψγυίαις οὐδὲν χωλύει καὶ λῦχον 
ἔστιν οὗ τῇ τῶν θρεµµάτων ἀγέλῃ συνεισπηδᾶν, 


xai λυµαίνεσθαι τὰ ἑντός' οὕτω ὃδ καὶ πύλαις πόλεων, ὅσαι μὴ φυλάττονται πρὸ; ἀκρίδειανσυνεισέρχεσθος 


φοῖς πολίταις χαὶ οὗς 4$ ὀρθὴ πολιτεία μισεῖ. 
15. Optenius igilur ut psallamus simul ore οἱ 
auis, et sic lLibie simus divino inflata Spiritu 
elita Deo repleti, quatenus perfecta eum caniuus 
melodia, erubescauus labiis quidem vigilare, ani- 
mo aulem dormire, el esse orc quidem vivos, reli- 
qua vero bominis parte mortuos. Benedicit linguam 
Deus psallentem ; eed quid boc nobis prodeat, si 
µου aninau queque begedicat ? Ne permittamus 
μου ludibrium adversariis, qui et ipsi, Christum 
Salvatorem Filium Dei proclamantes, non tamen 
pro eo erant. Ne, credita labiis loquela, ipsi alio 
divagemur ; tanquam si quis, suffossa canali qua flu- 
at via, deiude discedat, aquam sinens alia liuc il- 
luc dilabi. Non laudatur dominus qui dormit ipse, 
dum famulum frustra vigilare jubet. Nonne doni- 
ua est qug dormit in. nobis mens, famulatur voro 
in psallendoe lingua ? Melius est, credite mihi, si 
sic lingua sola psallamus, prasside animo exsulante, 
sa'ubucis seorsim psallere, ei tympanis tibijsque ac 
)Jyris, et quibuscunque musicis instrumentis lude- 
bani veteres. Quare igitur melius? Quia iens illis 


τε’. Εὐχοίμεθα οὖν φάλλειν καὶ στόµατι καὶ φυχῇ. 
καὶ αὐλοὶ οὕτως εἶναι θείου πληρούμενοι Πνεύματος» 
καὶ γέµοντες οὕτω Θεοῦ, οἷς αὐτῷ µέλπομεν ὀλομε- 
λῶς τε καὶ ἐντελῶς, ἔχοιμεν ἐντροπὴν, τῇ γλὠώσση 
μὲν ἐγρηγορέναι, ὑπνοῦν δὲ τῷ λογισμῷ» καὶ Civ 
μὲν τῷ στόµατι, τῷ δὲ λοιπῷ τοῦ xav' ἄνθρωπον 
θνῄσκειν. Εὐλογεῖ τὴν γλῶσσαν 6 θεὰς ὑμνῳδοῦσαν» 
τί δὲ ἡμῖν ἐντεῦθεν ὄφελος, εἰ μὴ καὶ τὴν duydv ; 
Mh παρέχοιµεν τοῖς ἀντιχειμένοις γελᾷν καθ) ἡμῶν, 
oi xai αὐτοὶ θεοῦ Υἱὸν, τὸν Σωτῆρα Χ.οιστὸν, χε- 
Χραγότες, ὅμως οὐ πρὺς αὐτοῦ ἦταν. Μὴ ἐφιέντες 
τῇ Υλώσσῃ λαλεῖν, αὐτοὶ ἀλλαχοῦ ῥεμδοίμεθα, x2- 
θάτερ el xal ὕδατο; ὀχετόν τις χινῄσας, εἰς ὁδὸν 
ῥέειν, εἶτα ἐκεῖνος ἀποσταίη, ἑτέρωθεν πλανᾶσθαι 
τὸ ὕδωρ ἀφεὶς, ὅποι τύχοι. Οὐδὶ δεσπότης ἑπαινεῖ- 
ται, αὑτὸς μὲν κατακοιμηθεὶς, ἀγρυπνεῖν δὲ µάττν 
οὕτω τὸν δοῦλον ἀφεῖς. "Hl γὰρ οὐ δεσπότης μὲν ὁ 
ἐν ἡμῖν κοιμώμενος νοῦς, δουλεύει δὲ εἰς οὐδὲν δέον 
ἡ ἐν ψαλμοῖς λάλὸς γλὠσσα; Κάλλιόν ἐστιν, ὃ οὗ- 
τοι, ἐὰν οὕτω τῇ γλώσσῃ µόνῃ φάλλωμεν, ἀποδι- 
μοῦντος τοῦ κορυφαίου Joy spo), σαμδύχαις φάλλειν 


301 ΤΕ OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. | 909 
xatapóvac, xoi θαμδουρίοις, χαὶ αὐλοῖς, καὶ λύ- A prssidet juxta artis regulas, et 60Π08 moderatur ad 


paw, xal ὅσοις μουσιχοῖς ὀργάνοις ὕμνουν οἱ παλαιοί. 
Διὰ τί δὴ κάλλιον; "Ott δὴ νοῦς ἑκείνοις ἐπιστατεῖ 
Ἐντεχνος, ὁ xav! ἐπιστήμη», καὶ βυθµίζει πρὺς τὸν 


finem sibi intentum ; lingua vero psallens, a qua re- 
movet attentionem aberratio cogitationum, meutsm 
non habet concinentem, nec numeros mordulantem. 


exoróy* γλῶασα δὶ φαλμῳδὸς, ὃς ἀπάγε, τὸν λογισμὸν ἡ τῶν ἐνθυμήσεων sonia, νοῦν οὐκ ἔχει οὔτε 


συνῴδοντα, όῦτε μὴν ἐμμελῶς ὀνυθμίζοντα. 

ις’. Ἐπὶ πᾶσι τούτοις εἶεν διὰ ζήλου ἡμῖν xai µι- 
µήσεως τῶν ἔχεφρύνων παίδων οἱ τὰ σπουδαιότερα 
τῶν µαθηµάτων ἁποστπθίζοντες, οἷς πάνυ τι p£- 


pnis τὰ ἐξαγγελλόμενα. Ἔχουσι γὰρ τὸν νοῦν ὅλον 


πρός τε τῷ διδασκάλῳ xal πρὸς ofc ἐξαγγέλλουσιν. 
"O πάντως ποιητέον xai ἡμᾶς àv τῷ προσπηγνύειν 
τὸν νοῦν καὶ τοῖς φαλλομένοις xal τῷ παμμεγίστῳ 
διδασχάλῳ ἡμῶν, ᾧ ψάλλοµεν, ἵνα οὕτω µαχαρίσῃ 
Ψάλλοντας ἡμᾶς ὁμοίως τοῖς ἀναγεγραμμένοις παι- 


16. In his omnibus z:mulandi οἱ imitand: nobis 
sunt perspicaces pueri qui ediscendorum potissima 
memoriter pronuntiant, et quibus maxim: est curas 
quod recitant. Totam enim mentem advertunt et ad 
magistrum et 3d ea qux» narrant. Id oportet. nos 
quoque facere, et animum defigere, tum in iis qua 
psalliuus, tum in maximo nostro Magistro cui psal- 
limus, ut orantes nos faciat beatos przfatorum in- 
star puerorum, et jubeat nos horum similes fleri, 


δίοις, καὶ στραφῆναι ἡμᾶς εἰς ἐχεῖνα τοῦτό ve, εἴπῃ, B et in regui sui heredes et fllios suos adscribat. 
καὶ εἷς κληρονόμους τῆς χατ᾽ αὐτὸν Badüslag ἑγγράφηται, καὶ οἷα xal υἱοὺς αὐτοῦ. 


εζ’. El δὲ xoi θεὸν ὑμνοῦντες, f] τῶν τινας θερα- 
«vtov θεοῦ αὗτοῖς, ἑχείνοις παρεστάναι δοξαζό- 
µεθα, καὶ χατ᾽ ὄψιν λαλεῖν, τί μὴ τὸν νοῦν ὅλον ἐκ 
τῆς ἔξω τύρξης τηνικαῦτα µετακαλούµενοι, xat εἰς 
ἓν συναγείροντες, νόες αὐτόχρημα Υινόμεθα, συνόν- 
τες τοῖς ὑμνουμένοις, χαὶ κολλῶντες αὐτοῖς τὰς 
«Ὀ’υχὰς, χαὶ οὕτω μηδενὺὸς τῶν βιωτιχκῶν ἐμπαζόμε- 
vot, ph ὅτι γε τῶν ἁτόπων, ἆλλ᾽ οὐδὲ τῶν διὰ σπον- 
δῆς ἁπάσης , Καχομήχανος yàp ἡμῖν ἐχθρὸς ἐγχά- 
θηται, σοφιζόµενος, μὴ µόνον λογισμοῖς ἁτόποις 
ἀποθιουκολεῖν ἡμᾶς τοῦ θεοῦ, ἀλλά που καὶ,ταῖς χρη- 
στοτέραις τῶν ἐννοιῶν, ἵνα µόνον ὁπωσοῦν τὴν ἱχεσίαν 
ἡμῶν ΣΥχόψΦῃ. xaX μεθονεύση, ἄλλα μὲν ἡμᾶς λαλεῖν, 
Ἑτεροίοις δὲ τὸ vospbv τῆς ψυχῖΏς εὐχαίρως ἀχαίρως 


11. Si autem Deum orantes aut aliquos famulo- 
rum ejus, arbitramur nos coram ipsis astare et fa- 
cie ad faciem loqui, cur non omuibus tunc cogi- 
tationibus a rerum exteriorum tumultu avocatis ct 
in unum collectis, spiritus efficimur toti, presentes 
iis qua dicimus, hisque auimas agglutinantes, vt 
cuncta despicienles terrena, non solum qua: mala 
Sunt, sed et quai omni cura sunt digna? Callidus 
enim pravi inimicus observat, moliens nos a Dvo 
avertere, uon perversis tantuin, sedet optimis cogi- 
tationibus, ut quocunque modo sallem preces no- 
stras interrumpat, et machinetur nos alia dicere, ai 
alia vero animz intellectum opportune importune 
applicare. Sed nos, tum hymnos canentes, lum 


ἐνασχολεῖν, Ἡμεῖς δὲ ἀλλὰ καὶ ὄμνους ἆδοντες, xal C aliter cum Deo et sanctis ejus conversantes, ad 


ἄλλως δὲ τῷ Θθεῷ xa τοῖς αὐτοῦ ἐντυγχάνοντες, το- 
ξεύοιμεν κατὰ σχοποῦ ἑνὸς, vou εἰδέναι, & τε λαλοῦ» 
μεν, xai ol; λαλοῦμεν, ἵνα τὸν δεινὸν ἀντίπαλον οὕτω 
κατα:οξεύοιµεν, εὐστοχοῦντες τῆς ἄνω κλήσεως. 

vy. Ἐννμώμεθα δὲ xal, ὡς, εἰ βασιλεῖ ὁμιλοῦν- 
τες 00x ἔσθ᾽ ip τινι τῶν ἔξω περιελκόµεῦα, οὐδὲ ἄλλα 
μὲν λαλοῦμεν, εἰς ἄλλα δὲ τὸν νοῦν παραπέµποµεν, 
τῷ παντὶ πλέον ἐν ταῖς θειοτάτα:ς ὁμιλίαις τοιᾶσδε 
δτοχαστέον προσοχῆς xal συμφω,ίας xal εἰς ἓν συν- 
νεύσεως τῆς τε γλώσσης xal τῆς ψυχᾶς. Ταῦτα, ὦ 
φίλοι ἀχροαταὶ, ἀρέσχοντα μὲν ὑμῖν συναρέσχουσι 
xai ἐμοί * εἰ δὲ ἀντιφωνεῖτε, ζητητέον ἄλλοθεν λύσεις 
κρείττονας. Εὑρήσετε δὲ πάντως, θεοῦ διδόντος, τοῦ 
ὑπεσχημένου εὑρίσχεσθαι τοῖς ζητοῦσι, xal ἀνοίγε- 
αθαι τοῖς χρούουσιν. 


unum finem intendamus, scilicet ad sciendum quid 
loquamur et quibus loquamur, ut terribilem adver- 
sarium telis confodiamus, feliciter coelestem attiu- 
gentes haeredi'atem. 

18. Recogitemusg etiam nos, si cum rege collo- 
quentes, ad nihil alienum distrahimur, nec alia 
quidem dicimus, ad alia vero mentem avoca- 
mus, multo magis iu. divinis conversationibus ten- 
dere debere ad talem atteutionem, concordiamque 
et conspirationeim lingu:e et anim. ILec, charissimi 
auditores, si vobis plaeuerint, et. milii. compla- 
cent ; si vero contradieatis, mcelkores alibi quaz- 
rendz sunt solutiones. Reperietis profecto, con- 
cedente Deo, qui pollicetur inveniendum quzrenti- 
bus, et aperiendum pulsantibus. 





EJUSDEM DE OBEBIENTIA  MAGISTRATUI— CHRISTIANO — DEBITA, 


Tov αὐτοῦ περὶ óxaxonc xal εὐπειθείας πρε- D — Ejusdem de obedientia magistratui Christiano 


πούσης πολιτεύµαει Χριστιανικῷ. 

a. 'Ὑπομιμνήσχων ἔτι xal ἔτι, val δὲ καὶ διδά- 
σχων τοὺς ἑχατέρου τοιούτου δεδεηµ΄νους ἀγαθοῦ 
ἐν ἡμῖν (τάχα Ὑάρ τινες οὐδετέρου ὀεῄσονται, οἱ 
μὲν, ὡς μὴ ἐπιδεεῖς ὄντες ὃ-δασχαλίας, οἱ δὲ ὡς 
διύλον ἐμμελετῶντες . ἅπασι τοῖς τοῦ Θεοῦ διχαιώ- 
ῥασι, καὶ δι αὐτὸ πεπυχνωµένοι ἐς ἅπχν ἀλ.....), 


debita. 

4. Admonens subinde, ime etiam docens eos 
inter vos qui vel aduonitione vel doctrina opus bae 
bent (fortasse enim eruut qui neutro indigeant, sive 
nullius doctrinz indigi sint, sive omnibus Dei jus- 
tilicationibus intento auimo studeant — ideoquo 
corroborati sint ad ommne.........), ad hanc bon. i- 


303 


EUSTATHII TBESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


JM 


liam quss ad spiritualem obedientiam promptumque Α τὴν παροῦσαν ὁμιλίαν ἐπὶ παραχλήσει, τῇ elc son- 


ad aoscultandum animum erhortatura est, nunc 
aecingor, recurrens ad prima exordia quibus lu- 
benter inhzreo. — Fuit tempus, o fratres, quo 
meque lex, out regula, aut ulla rationalis bomini- 
busque digna administratio civitatisque bene ordi - 
nat: constitutio inter homines exsisteret, imo ne 
vite quidem securitas esset, quia neque societas coi« 
bat, neque concio habebatur, neque cetus congregs- 
batur, neque (cur enim i4 quod ownium trigtissimum 
est tacebo?) humanitas ac mansuetudo apparebat, 
qui sola bominem efficit; cujus rei demonstratio 
psrtim procul repetenda , partim ex argumentis 
propinquis deducenda, facilis erit et expedita. 

2. Atavi nostri generis ac speciei, homines pri- 
mi, simulatque numerum primarium supergressi 
liberos procreaverunt, mutilationem subierunt, si- 
quidem pius Abel cito decessit, haud morte natu- 
rali defunctus, sed nece per diaboli invidiam illata 
abreptus. Ex illo autem tempore demon improbis- 
simus liaud desiit omnimodis dolis similia nequitiz 
lolía et contemporareis et posteris iuserere, atque 
post fraudem qua parsdiso majores nostros priva- 
vit, alia expromit horrenda facinora Cainiticz ma- 
litiz similia, quse etiamsi alius generis sint et mi- 
noris quam czxdes illa moment esse videantur, 
tameu $atis prope ad illam accedunt et clanculum 
calamitates mortales producunt, quales potissi- 
num exsurgere vidimus ex injustitiis el rapinis 
quas nuper perpelravit (diabolus), ut perverteret 
auimans rationale, pulchrum, regium, sapiens, 
divinum, ab angelis proximum, a Deo conditum , 
atque. deflecteret illud ad amentiam et faceret, ut 
έως zetatis homines vita haud sapienter uterentur, 
sed polius ad mores belluarum declinarent. Unde ex- 
oria est calamitas tanta, ut mundus non amplius ex- 
sistere videretur. Quomodo enim mundus, ubi non 
est homo? Quomodo autem homo, ubi mun- 
dus non adurnistratur ? 

9. Quia autem e nature legibus (leri non po- 
terat, quin illis loliis commissa essent bona quzdam 
grana, e quibus temporis successu messis divina, 
spicis frugibusque abundans, prodiret (gubernabat 
enim sapiens agricola et administrator mundi, 
quemadmodum etiamnum gubernat), e& quin malis 
illis facultatibus bonze quoque essent adjunctze qui- 
bus vita Deo accepta formaretur : hominibus illig 
corruptis interfuerunt hic illic nonnulli probi qui 
de czeterorum inalitia dolebant, reputantes quomodo 
Adam et prima gencris humani mater a Deo fuis- 
scnt creati, simplices nimirum, tranquilli, mutatio- 
njs expertes, mansueli, injuste agere ucscii, el 
quomodo secure agentes ad hoc. fuissent coustituti, 
αἱ augerentur, ac multiplicatio faeta sit, divino 
precepto ad exitum perdacto. 
ὡς Υίνεται μὲν τὸ ἐχεῖθεν κελεύσεως ἡ αὔφησις καὶ 
χελεύσματος. 

4. Sed quamvis bonis moribus. studere jubean- 
tür, tamen. a vita majorum recedunt, utpote. qui 


C 


à 


xctav πνευματιχὴν xal πειθὼ xal ὑπαχοὴν, ἑνίστη- 
μι, [ἀναἹδραμὼν εἰς ἀρχὴν σχοπιµωτάτην, ἐμοὶ χαλῶς 
ἀρέσχουσαν. — "Hv πάντως χρόνος, ὦ ἁδελφοὶ, xa" 
ὃν οὕπω μὶ µόνον οὐ νόμος, f) χανὼν, f) ποίµανσις 
ἕλλογος xal ἀνθρώποις πρέπουσα, Ἡ χατάστασις 
ἔθους ἁπλῶ; bv ἀνθρώποις Expátst, ἀλλ οὐδὲ βίος 
ᾠχκονομεῖτο, χαθότι οὐδὲ ὁμήγυρις Ἱδθροίξετο, οὐδὲ 
πανήγυρις Ἠγετό, οὐδὲ σύλλογος ἐγνωρίζξετο, τί p 
λέγω tb οἴχτιστον ; οὐδὲ ἡμερότης ἐξεφαίνετο, χαθ᾽ 
fj» χαρακτηρίζεται ἄνθρωπος * xot ἡ τοῦ λόγου τῷ 
τέως ἀπόδειξες, εἰ xal Ex τῶν ποῤῥωτάτω, ἁλλὰ 
τρόπον ἄλλον ἐγγυτάτω, λέγοιτο ἂν διὰ τὸ αὐτόθεν 
εὐπόριστον xal οὕτω πρὀχειρον. 

β’. Οἱ γενάρχαι τοῦ χαθ᾽ ἡμᾶς xal γένους xal εἷ- 
δους, ol πρῶτοι ἄνθρωποι, ἅμα πυθμενιχὸν ἀριθμὲν 
ἐθεάσαντο τέχνα προδαλόµενοι, xai ἐχολρδώθησαν, 
ἐχείνου tay) ἀπεληλυθότος τοῦ xao) ’Α6ελ, οὗ 
θανάτῳ ἁπλῶς, ἀλλὰ τῷ διὰ φόνου Ex διαθολικοὺ 
φθόνου. Ἐχεῖθεν δὲ χρόνου κατασπείρων οὐ διέλει- 
πεν ὁ ἀρχέχαχος ὅμοια ζιζἆνια χακοποιίας τοῖς Ec « 
Ὑόνοις χαὶ ὀψιγόνοις, ὧν δῆ ζιζανίων οὔμα xal ἐπὶ 
τὸν Λάμεχ ἐξέπεσε, µεθοδεύων * xol μετὰ τὸν δύ- 
λον, ὃς τοῦ παραδείσου τοὺς ἡμῶν προπάτορας 
ἀφώρισεν, ἑτεροῖα ἐχφαίνει δεινὰ, τὰ μὲν τῆς τοῦ 
Κάῑν µιµῄσεως ἔργα, ἕτερα δὲ ἀλλοῖα, δοκοῦντα μὲν 
ἑλάττω εἶναι τῶν φονευτικῶν, ἀπονεύοντα δὲ π,ὸς 
ἐχεῖνα, xal ὑπούλως χοριζόµενα δυσπραγίας θανα- 
τηρὰς, ὁποίας οἴδαμεν ὣς μάλιστα xal τὰς ἐξ ἁδι- 
χιῶν xal ἁρπαγῶν, ἃς fivos παραοχεδὸν, διαστρέφαι 
τὸ λογιχκὸν ζῶον τὸ καλὺν, τὸ βασιλιχ»ν, τὸ ἔνθεον, 
τὸ δευτερεῦον μετὰ ἀγγέλους, τὸ θεόπλαστον, φ;λω- 
νειχῶν μεταστῆσαι αὐτὸ εἰς ἁλογίαν, ol; οὐκ ἓλλό- 
γως οἱ τότε τὰ εἰς Ῥίον διέχειντο, θτριώδη (why 
ἐπαναιρούμενοι. "Ην δὲ &pa ὅμοιον τὸ δυσπ/ άγημα, 
ὡς εἰ μηδὲ χόσµος tv ἔτι. Ποῦ γὰρ χόσµος, EvOx 
μὴ ἄνθρωπος, ποῦ δὲ ἄνθρωτος, ἕνα μὴ τὸ xó- 
σµιον κολιτεύεται; 


y Ὅτι δὲ οὐκ εἴχεν ὀρθῶς φύσεως, μὴ iv τοῖς 
τοιούτοις ζιζανίοις παραμεμίχθαι xal τινας xóxxous 
χρηστοὺς, ἐξ ὧν ἑδύνατο χρόνῳ ποτὲὸ λῄϊῖον ἆποτε- 
λεσθῆναι Θεοῦ εὔσταχυ xal πολύχαρπον (ᾠχηωνόμτσε 
γὰρ ὁ xol τεχνίτης Υεωργὸς xal προνοητῆς τοῦ 
χόσμου, xa0à οἰχονομεῖ καὶ εἰσέτι), ἐγχεχυμίσθαι 
φαύλαις kxelvarg ποιότησι xal χρησίµους, xal οἵως 
διαρτίαν Ὀεοφιλεστάτην ἀποτελεῖν, παρέχειντο τοῖς 
τότε παρεξτυλημένοις ἀνθρώποις ἀναμὶς xal τινες 
ἑμμελεῖς, χαὶ ἔθλιδεν αὐτοὺς τὰ xaxà τῶν ἄλλων 
ἐχεῖνα, λογιζοµένους, olo; ὁ ᾿Αδὰμ xaX ἡ χατ αὔ- 
τὸν προµήτωρ ἄνθρωπος ἑπλάσθησαν ὑπὸ τοῦ θεοῦ, 
ἁπλω πάντως ἐχεῖνοι, xaX ἀπράγμονες, χαὶ ἁποί- 
Χιλοι, xil πραεῖς, χαὶ οὐδὲν ἁδικεῖν εἰδότες, xal 
ὡς ἐτάχθησαν τοιοῦτοι φυλατεόμενοι, αὐξάνεσθαι 
xaX πληθύνεσθαι χαὶ πληροῦν τὴν οἰχουμένην, x2i 
πληθυντικἡὴ πλήρωσις, οὐ διαπεσόντος τοῦ θείον 


6. Ὑεύδονται δὲ τὴν προπατορικὸν Ριοτὴν οἱ τὸ 
παλὸν χελευσθέντες πάλχειν, oia μὴ περὶ γῆν, ὡς 








305 


ἱδρῶτι προσώπου ποριζόµενοι ἄρτον, οὐδὲ πρὸς λό- 


Tov ζῶντες xat βιοῦντες, ὡς ὁ Θεὸς ὥρισεν, ἀλλὰ 


κατὰ σφῶν αὐτῶν ἀπανθρώπως ἐρεθιζόμενοι, xal 
ἀλλήλους ταράσσοντες xal ἀράσσοντες xal σπαράτ- 
τοντες, xal πάντα δρῶντες χαχὰ εἰς τοὺς ὁμοίως 
αὐτοῖς ἀνθρώπους, δι’ ὦν ἂν ἐχεῖνοι τὴν τότε µα- 
Σροζωῖαν ἀπεύξωνται, fjv αὐτοῖς παρέτεινεν ὁ 
θεός. 

εἰ. "TE οὖν οὖκ ἂν ἐποίουν εἰς διόρθωσιν οἱ xai τὴν 
δ.ἀχρισιν καὶ τὸν ἀριθμὸν μέτριοι ἄνθρωποι τότε, 


ei πρὸς τῷ θεῷ, οἱ κατὰ φύσιν, ol εὐγενῶς "ASa- 


μ:αἴοι, οὓς fj ἀγαθότης ἐδιδάξατο τὴν ἱλαρὰν àv- 
θρωπότητα; τί δὲ οὐκ ἂν µεθώδευον θυµόσοφοι τὰ 
ἐς φιλαδελφίαν, μενοῦνγε θεόαοφοι ὄντες; πῶς δὲ 


οὐ ph ἐνεπυρίζετο τὰ σπλάγχνα ἐχείνοις, xal ἡ χαρν B 


δία &xales^, οὕτω τοῦ κατὰ ἄνθρωπον θείου πλάαμα- 
| *0; βραχύ τι παντελῶς ἠλαττωμένου θηρ:ώδους 
χαχεντρεχείας, µόνης τῆς ἐπὶ τεσσάρων βάσεως ἐπι- 
λειπούσης αὐτοῖς efc γε τὴν πρὸς θηρ!α δεινὰ καὶ 
ἀνθρωποδόρα ἑξίσωσιν χαὶ ὁμοίωσιν ; 

ς’. "H πάντως ἔχομεν Ex τῶν εἰχότων συνεννοεζ. 
πσθαι, ὡς πρῶτα μὲν ἁπωδύραντο ἂν ἐγχάρδια χατὰ 
σφᾶς αὐτοὺς ol. ἀγαθοὶ ἐχεῖνοι ἄνθρωποι, χορεσθέν- 
τες χαταµύνας Μαχρύων * εἶτα µέτριοί τινες, οὓς 
τὸ χατὰ φύσιν θεῖον ζώπυρον ἀνεθέρμανε φιλανθρω- 
στεύσασῆαι, εἰς Ev συνελθόντες βουλῆς, ἑσχέφαντο 
ἂν, τί τεχνησάµενοι ἀναχαλέσονται τὸν παλαιὸν ἄν- 
Όρωπον. Τὸ δὲ ἐντεῦθεν ἐντεθυμημένοι πρῶτα τὸν 


DE ΟΒΕΡΙΕΝΤΙΑ MAGISTRATU! CHRISTIANO DEBITA. 
ἐχρῆν, μοχθοῦντες xal τὰ κατ αὐτὴν ἔργα, οὐδὲ ἐν Α' neque terre, uli decebat, 


306 
exercend:$. operam 
uavant, neque In sudore faciei panem acquirere 
contendunt, neque secundum rationem, uti Deus 
praecepit, vitam ac mores diriguzt, sed contra se 
ipsos invicem crudeliter insurgunt, perturbantes 
sese ac offendentes et lacerantes, et omuis generis 
mala inferunt iis qui aque ac ipsi homines sunt, 
adeo ut illi vit longevitatem, a Deo ipsis con- 
cessam, misere detestentur. 

9. Quid igitur non fecerunt ad. meliorem condi- 
tionem reducendam pauci homines illi prudentes, 
Deo accepti, naturze convenienter viventes, veri 
Adami posteri, quos bona ipsorum indoles placidam 
docebat humanitatem ?. Quid. non. excogitarunt illi 
qui a ratione sua, vcl potius a Deo, ad fratrum cha- 
ritatem stimulabantur ? Quomodo viscera. illis non 
in'lammata sunt, quomodo cor non exarduit, cum: 
viderent divinam creaturam, hominem dico, bestiis 
propemoduin esse inferiorem, ita ut £d similitu- 
dinem bestiarum ferarum atque crndeliem nihil 
fere deficeret nisi ut quatuor pedibus incederent? 

6. Sane a vero haud alerrabimus, si conclu- 
dimus illos homines probos primum summo animi 
moerore affectos lacrgmarum copiam profudisse , 
deinde paucos quosdam, fervore divino ad fratrum 
amorenr excitatos, consultandi causa convenisse et 
de optima deliberavisse ratione qua veterem 
hominem revocarent. Tum primo Deum ereatorene 
animo sibi representantes jnvocarant, ut mundum: 


πλάστην Κύριον, xal θεοχλυτήσαντες, ἐπιθλέφειν C suum respiciat conversum ad improbitatem et per- 


ἐπὶ τὸν xóopov αὑτοῦ περιτρεπόµενον εἰς ἁχοσμίαν 
xai ἀνασχεναζ΄μενον, καὶ μὴ ἀνασχέσθαι, πρόδατα 
piv καὶ Bóng xai ἅπαν θηρίον διεξάγεσθαι χατὰ 
φύσιν, à; ἐτάχθησαν, τὸ δὲ θεοείκελον αὐτοῦ πλάσμα 
παραποιεῖσθαι ἀλογίστως εἰς ἀλλοφυὲς, παρεχλήτευ- 
cav àv, ph παριδεῖν τὸν ἄνθρωπον, xai αὐτῶν 
ἀφύχων sl; ἔλαττον διεκπίπτοντα, εἴπερ αὐτὰ μὲν 
Τρεμεῖ, xai τῇ χτίσει λυµαίνεται εἰς οὐδὲν, ὁ δὲ 
τεταγµένος ἐπὶ πάντων, xal οὗ χάριν τὰ πάντα 
γέχονε, παράγει τὴν εὐχοσμίαν, οἷς ἑαυτὸν ἀπάγει 
ἐξαναλίσχων, χαὶ φιλονειχεῖ, ἀπάνθρωπον χαταστῆ- 
aat τὸν χόσμον xal (τόγε εἰς αὐτὸν Ίκον) ἁδέσπο- 
τον. Ἑδυσώπησαν δὲ ἂν τὸν ὑπεράγαθον Δεσπότην, 
xil μηδὲ πρὸς ἀχρίδειαν δίκης ἐπεξελθεῖν τοῖς ὑπὸ 


turbatum, neque, dum oves et boves et omnia 
animalia nature leges, ad quas condíitm fuere, 
sequerentur, creaturam ipsi similem a matura 
declinare sineret. Oraverunt Deum, ut ne despi- 
ceret hominem, infra besüarum ordinem descen- 
de:tem, siquidem ille tranquille viverent nec ullo 
modo naturam violareot, hic autem qui omnibus 
praestat et cujus causa omnia facta sunt, mundum 
bene ordíuatum perturbat, et seipsum in perniciem 
precipitat, denique, quantum penes ipsum est, 
hominibus et imperio privare mundum nititur. 
Prxterea Dominum ennis bonitatis fontem soppli- 
carunt, ne peccatis a multitudine perpetratis 
poenam accurate compensaret, neque suppliciis 


τῶν πλειόνων πλημμελουμένοις, μηδὲ ἀντιταλαντεῦ- D quibus illi in contribules szvierunt, sua commen- 


σαι πληγὰ, τὰς ἓξ αὐτοῦ ταῖς ἐχείνων, δι) ὧν xaza- 
θάλλουσι τοὺς ὁμοφνεῖς, μηδὲ ἐχδιχῆσαι τοὺς φόνους, 
προθολὴν ἐπὶ καταδίχης ποιούμενον, ὡς αὐτὸς μὲν 
χαΐρια καὶ ἱλαρὰ χαταδρέχων λιπαίνει τὴν γῆν εἰς 
ἀγαθὸν ἐχείνοις, οἱ δὲ χραίνουσι τὴν αὐτὴν ἐμφυλίοις 
αἶἵμασ:, xal fjv αἱ χαθ᾽ ἑκούσιον Βροχαὶ πιαίνουσιν, 
αὐτοὶ λύθροις ὁμογνίοις µιαίνουσι, xal ὡς ἐς λάχανά 
Ρρώσεως τάσσοντες ἑαυτοὺς, ἄλιος ἄλλον ἆλληλο- 
φαγίας νόμῳ χαταθρ’χθίζουσι. 

V- Ταῦτα δὲ ἐχεῖνοι εὐξάμενοι (οὗ γὰρ ἂν διέλι- 
tv 6 τὰ νήπια Χαθὰ φυλάσσων, οὕτω καὶ σοφίζων 
Κὐριος, xai χαίρων, εἰ xal ἐξ ἑκείνων ἔπαινον 
καταρτίζεται, ph xai ἀνδράσιν ἐκείνοις χρηστοῖς 
κα. ὀνεστερνισμένοις τὸ φιλάλληλον ἐπιπνέειν ἓν- 


surarei, neque cades ulcisceretur , sed potius 
puenam differret, quippe qui opportuno et fecundo 
imbre pinguem redderet terram in utilitate eorum 
qui fratrum sanguine illam humectarent, et quam 
pluvia divinitus benigne concessa impingmat, con- 
sanguineorum — cruoribus  polluerent , et quasi 
obsoniis nibilo prastarent, semetipsos invicem 
devorarent. 


7. Postquam sic oraverant illi (Deus enim qui 
vel ipsos infantes non solum custodM, sed etiam 
sapientes reddit ab iisque laudem sibi efferri gau- 
det, viris illis bonis atque cordatis fraternam indidit 
charitatein, ita ut partim supra liunc mundum elad 


301 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIUT E 


303 


cum Deo cohzrerent, partíim huic mundo, uti A νοίας, ὧν ταῖς μὲν ἅπίοιντο ἂν αὐτοῦ Θεοῦ ὅπερ- 


Deo placet, addicti essent), οἱ consilitim quod ct 
Deo gratum et fratrum saluti utile esset,. ceperant, 
in animum induxerunt, similem, si possent, coetum 
eongregare et €omcionem «convocare in qua de 
publico bouo zc salute deliberaretur. 


8. Cum autem brevi "tempore eam coegisset 
Deus qui claritatis pacisque amicus est, quare etiam 
Adamum ad ipsius imaginem effinxit, volens ut per 
totum terrarum orbem ejus posteri multiplicarentur: 
illi, tanquam doctores divinitus inspirati et ccelesti 
sapientia instructi, quie necessaria splaque vide- 
hautur, exposuerunt, Revocantes eniin in memo- 
riam primos parentes quorum exemplo auditores 
ad vitz: honestatem excitare studebant, ad fortius 
eis persuadeudum dixerunt, illos ab initio nonnisi 
unum a Deo accepisse praceptum, idque facile 
observandum, et cui obedientes ipsi dii essent 
evasuri. Illi sutem transgressi preceptum, fecerunt 
"t veuerabdis paradisus relinqueretur desertus, et 
emnes qui ab initio ibi congregati fuerant, jam 
Milo excluderentur, hoe solum Deo iis injungente 
wt per propagationem multiplicati terram comple- 
rent. Jam vero, pergen'es dixerunt , posteri eorum 
tante pravitati se dederunt, ut non solum digni 
sint qui e terra prorsus deleantur, sed qui vivi in 
tartarum deirudantar. Ut autem acriorem stimulum 
adderent et accusationem groviorem redderent, 
minitabundi auditoribus dixerunt : Si Deus para- 
disum solummodo inhabitatum relinqui voluit, 
quoimo:o ierra: parciturus est quam mos infandis 
criminibus commaculamus ? quomodo haud faciet 
alterutrum, aut ui terram confractam capitibus 
incolarum impingat, aut coelo dejecto universum 
deleat, aut diluvio subinergens, quod etiam accidit, 
genus humanum quod, cum pulcherrimum esse debe- 
ret, nunc omninm pessimum est, prorsus exscindat ? 

9. Porro magistri Mli sapientes in medium pro- 
duxerunt homines ulceribus omnique vulnerum 
genere laborantes, eosque palam ostendentes, ut 
vel sic resipiscentibus misericordiam injungerent, 
cum vituperio eis objectantes, quales ez qualibus 
reddereut contribules, alios mutilando, alios exse« 


χοασµίως, ταῖς 6b περὶ τὰ χάτω στρέφοιντο ἔγχο- 
Out; ἅμα χαὶ og ox), χαὶ τὸ ἐντεῦθεν χυρώσαντες 
βούλευμα φιλόθεον xal φιλάδέλφον, ἀπετόλμησαν' 
ἀθροῖσαι, εἴ ποὺ εὕρισχον, ὁμοίαν λογάδα καὶ ὁμάδα 
συστήσασθαι, xai χηρύξαι σύνοδον πολυάνθρωπον᾽ 
ii ἀγαθῷ χοινῷ τε xa ῥάονι. 

T. Ὡς δὲ ταχὺ συνΏξεν ὁ θεὸς ἑχείνην χαθοδη- 
γήσας, 6 τὴν ἀγάπην καὶ την εἰρήνην φιλῶν, xav 
δι’ αὐτὸ x&v' εἰχόνα ἑαυτοῦ πλάσας τὸν ᾿Αδὰμ, xat 
πρὸς 5potov τέλος ἐνδοὺς τὸν ἐν τῷ χόσμῳ δι’ ἐχεί-- 
νου πληθνσμὸν, πάντως ἂν ἐλάλησαν ἐχεῖνόι, ὅσα' 
xaX διδάσχαλοι ἔνθεοι, τὰ δέοντα, xal τῇ θεόθεν 
ἐπιπνοίᾳ σεσοφισµένοι' xal ἀναδάντες τῇ μνήμη. 
ἐς τοὺς προπάτορας, καὶ δι’ ἐχείνων προθέµενος 
ἑναγαγεῖν τοὺς ἀχροωμένους εἰς βίου ὀρθότητα, 
Προήγαγον ἂν εἰς χάριν πεϊθοῦς, otav μὲν μίαν ἓν- 
τολὴν ἐχεῖνοι πρὸς Θεοῦ πρῶτοι ἐπιταγέντες, ῥᾳ- 
δίαν ἐχείνην ἐξανυσθῆνάι, ὡς xal θεοὺς εἶναι τοὺς 
ὑπαχούσαντας, xal παραθεθηχύτες αὐτὴν, µονάδα 
tbv σεπτὸν παράδεισον ἀφῆχαν eiat, ὡς Ego ἐχεί- 
νου µένειν τοὺς xal kv αὐτῷ ἠνωμένους, τὴν ἀρχὴν, 
καὶ εἰς πληθνσμοῦ σπέρµα xal αὑξήσεως ἀφειμένουςα 
χατὰ τὴν τοῦ θεοῦ χδλευσιν, ola δὲ οἱ ἐξ ἑκείνων 
χαὶ ὅσα ποιοῦαιν ἁποτρόπαια, δὺ ὧν καταξιοῦντο 
ph µόνον ἁπάσης γῆς ἐχδεθλήσθαι, ἀλλὰ xal ζῶν- 
τας εἰς αὐτὸν χαταδῦναι τἆρταρον. Δριμυττόμενοι 
δὲ τὴν ἐπιχείρησιν ταύτην, xal τὴν κατηγορίαν' 
ἐπαύξοντες, Ἠπειλήσαντο ἂν τοῖς διδασχοµένοις, 
καὶ, ὡς εἰ τὸν ἅγιον παράδεισον ἀοίχητον ὁ θεός 
&fxs µένειν, πῶς ἂν τῆς λοιπῆς φείσαιτο γῆς, ἣν 
ἔρχοις ἀχρειοῦμεν αἰσχροῖς ; πῶς δὲ οὐχ ἂν δυοῖν 
θάτερον, 1j τὸν οὑρανὸὺν καταῤῥάξας ἑἐπιτρίψφῃ τὸ 
πᾶν 1| ἀνατρέφῃ αὐτὴν, ἐπιχαταστρέφας τοῖς olxft- 
τοῤσιν, 7?) ὅμθρῳ καάτακλύσας, ὃ δήποτε xal ἁπ- 
έδη, ἀφανιεῖ καὶ kx. χαλλίστου ἑποφειλομένου κά- 
Χιστον ἄρτι γένος ἂνθρώπινον ; 


θ’, Παρήγαγον δὲ ἂν οἱ αὑτομαθεῖς ἐχεῖνοι σοφοὶ 
δ:δάσχαλοι ἐς μέσον καὶ ἀνθρώπους βεθλαμμένους 
ἔλχεσι xat λοιπαϊῖς min yat; χαὶ ὑποὸ [ειγματίζοντ]ες, 
ὡς δυνηθηναι καὶ ἔλεον τοῖς ἐγηγερμένοις εἰσδαλεῖν, 
τοὺς μὲν τραυµατἰζοντες, τοὺς δὲ συγκόπτοντες, πολ- 
λοὺς b xal χαταχόπτοντες, τοὺς πλείους δὲ xaxo- 


cando, multos interfüciendo, plerosque omni modo D Ποιοῦντες εἰς πολύτροπον, ὡς ἐντεῦθεν τὴν ζωὴν 


male traciando, ut etiam 1alis vita Ábelis czede 
wiserabilior cengenda sit. Insuper commemorarunt 
metum qui Cafnum invaserit, el a facie Dei rejec- 
tionem, et vulius sudorem ad quem Adaniis, ubi 
leve quid peccaverat, condemnatus fuit, Denique 
wibulorum ac spinarum injecerunt mentionem, 
«quibus homo, Deo irascente, in agro luborando 
pungitur. 

10. Multa igitur ejusmodi pronuntisrunt, et pra- 
vum illum morbum, quo isti ferarum iustar in se 
invicem sceviebant, excidere studuerunt, Deo 
&mnino eorum verba confirmante doctrinamque 
adjuvante, atque. demum tranquilli exspectarunt, 
tt auditoribus persuasum essei. Ab hoc inde tem- 


ἡγεῖαθαι χείρονα τοῦ xatà τὸν "Afe) θανάτου, áve- 
μίμνησχον δὲ ἂν ἐχείνους xat τρόμου, τοῦ κατὰ τὸν 
Κάῑν, xal ἑκέολῆς ἀπὸ προσώπου τοῦ θεοῦ, xal 
ἱδρώτων προσώπου, χαταψηφιαθέντων τοῦ προπάτο- 
ρος, ἐφ᾽ οἷς βραχύ τι παρέδη * xat τριδόλους παρίγα- 
γον εἰς ἐνθύμιον χαὶ ἀχάνθας, at θεοῦ παροξύναν- 
τος χεντοῦσι τὸν ἑργάτην ἄνθρωπον, 


V. Καὶ τοιαῦτα πολλὰ ἐχεῖνοι πορ:ζόμενοι, xal 
τῆς φαύλης νόσου χατεπάδοντες, fiv ἔπασχον οἱ xaz' 
à wv ἐχθηριούμενοι, πάντως ἂν συλλαλοῦντος 
τοῦ 0:00, χα συνςπ.λαµδανοµένου τῆς διδασχαλίας 
αὐτοῖς, εἶχον ἂν Ἱρέμα ἐφ᾽ ὁποσονοῦν πείθειν τοὺς 
ἀκούοντας, καὶ τὸ ἐχεῖθεν ἡμερῶν ἠλαττονοΏτο ἡ 





$09 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUTI CHRISTIANO DEBITA. 


310 


κακία τῷ Sugvip τῆς διδασκαλικῆς ἑντυχίαςι xaX εἰς À poré imminuta est improbitas, cum doctrina perpetuo 


ὅσον xal ὅσον ἡ φαυλότης ἑΣῤῥάϊῖνέ, χαὶ ἡ ἁδιχία 
συνέστελλεν ἑαυτήν' xal Qf; συννεύων ἕχαστος εἰς 

ok xai προθαλλόµενος αἰδὼ xal νέµεσιν, ἔσωφρο- 
νίζοντο, xal ὀνειδιζόμενοι ἐμάνθανον Ozau εἶναι &v- 
θοωπ»!:, καὶ ὡς πρὸς ἐχεῖνον ὀφείλουσι γράφεσθαᾳι, 
οὗ τὴν εἰχόνα φοροῦσιν. xa: zt βαλὴν τῶν ἐπὶ γῆς 
ἐτάχθη ὁ ἄνθρωπος εἶναι, κ) ἐνετρέποντη, χαθὰ 


ἐχρῆν, ἐὰν πεπλασμένοι τοιοῦτοι αὑτοὶ 2ιαφέρωσε 


κατ οὐδὲν μάργὼν 1v Ὑαστέρα θπρ/ων, φευδόμενοι 
οὖν gxorbw τοῦ θεοῦ, καὶ οὕτω προχαλούμενοι τὸν 
σατανᾶν, ατήσασθαι αὐτοὺς εἰς οἰχεῖον λαόν. Καὶ 
τοένυν ὡς ἓν ὑπαγωγῇ τινι ἀνέθαινον τῷ λογ.σμῷ 
ὑφψοῦ, xai ἑφρόνουν οὐχέτι γἠϊνα εἰς τὸ πᾶν, οὐδὲ 
περὶ τὰ χάτω ἑχύπταζον * εἰς οὐραγὸν δὲ ἀναθλέπον- 
τες Ex διαλειµµάτων οὐ μακρῶν, xal τὸν τοῦ κόσμου 
ton th» ἑννοούμενοι, χαὶ οὕτως ὑψηλὰ φρονεῖν ἅπαρ- 
ξάμενοι, καὶ τῶν περιπεζίων ὑπεριπτάμενοι, τοῦ 
Θεοῦ ἐνήρξαντο Υίνεσθαι xol ἀρχὴν σοφίας τὺν 
ἐχείνου φόδον προχεντήσαντες, ἑγράςοντο εἰχονιζό- 
p€vot πρὰς αὐτὸν, χαὶ ἑπείγοντο εἰς ὅσον ἑξῆν πρὸς 
Κεσότητα. Καὶ αἱ χεῖρες τοῖς πολλοῖς ἐγίνοντο ἔργου, 
χαταῤῥιπτοῦσαι τὰ εἰς xaxlav ὕργανα, εἴτε λίθοι 
ἐχεῖνα, εἴτε ξύλα, εἴτε χαὶ ζιφῶν  mpo6olal* καὶ 
fipe3xe τοῖς πλείοσιν fj ελιαύτη διαγωγὸ, τοῖς μὲν 
ἑδικουμένοις, ὅτι οὐκ ἔπασχον ἔτι ὅμοια, τοῖς δὲ 
ἐρχομένοις διὰ πάσης ἁδιχίας, ὅτι οὐχέτι πράγµατα 
οὖτε ἔχουσιν οὔτε παρέχουσιν, οὐδὲ µονίαν βίον 
ἀσχοῦνται τὸν ἄγριον, ἀλλ᾽ εἰς ἀἁγέλας θεοῦ ξυναχεί(- 


ἱπου]ελγοίυς, et injustitia recessit, Omueg enim 
unanimi studio ad pudorem ac poenitentiam con- 
versi vilis rationem  emendarunt, et. increpati 
intellexerunt se esse Dei homines qui ei cujus 
imaginem ferrent, sese addicere deberent, przesertim 
cuin. lomo totius terrarum orbis rex constitutus 
esset. Imo pudore qvo decebat, correpti sunt quod, 
ulpote tales creati , in nulla re a feris voracitati 
inservientibus dilferregut, finem a Deo propositum 
haud attingerent, atque sic satanam provocarent, 
ut ipsos tanquam summ populum possideret. Itaque 
animum ad superiora extulerunt, neque amplus 
terrenis inhiaverunt,. neque ipferioribus etudue- 
runt, sed sape ad celum aspicientes et mundi 
creatoris recordati, celestia sapere et, relictis 
terrestribus, Deo se consecrare ceperunt. Quo 
factum est vt, timore Dei tanquam initio sapientize 
commoti, ad ejus similitudinem se componerent et 
moderationi temperantizque pro viribus studereut, 
Μυ]ι] igitur, abjectis injustitiz instrumentis, lapi- 
dibus nimirum, lignis atque gladiis, ad opera utilia 
sese accinrerunt, fuitque talis vivendi ratio plerisque 
&ccepta, injuria nempe affectis , quoniam haud 
amplius talia patiebantur, et illis qui injusti fue- 
ran!, quoniam neque negotis habebant neque 
facessebant, neque amplius ferarum more vivebant, 
sed divino coui accensiti concordie cperam 
navabant, ex hostium numero ad fratrum consor- 


ῥανται, xal ζῶσι πρὸς χάριτας, οὕχουν ἐχθροὶ µένειν ϱ tium. transgressi. Cessavit igitur morositas, tran- 


ςΞχναζόμενοι, ἀλλ᾽ εἰς ἁδελφοὺς ταττόµενοι. Καὶ 
χοῦν ἔλύετο ἡ ἄχρα σχυθρωπότης, χαὶ ἐγαληνίων 
el ὀφρυώμενοι, χαὶ ἑθάῤῥουν συναγελάζεσθαι οἱ µο- 
νάδες, xal οἱ σποράδες εἰς by otra xal φιλίας ἕνω. 
αιν ἤρχοντο, xat οἱ διεῤῥωγότες ἀχέστριαν ἐξεύρι- 
σχον τὴν ὁμόνοιαν συῤῥαπτόμενοι, 
ια’. Καὶ ἔχαιρον μὲν πάντως χαὶ οἱ λαοσυνάκται, 
οὓς πρώτους ὁ χατὰ θεὸν ζῆλος εἰς τὸ τοιοῦτον κα- 
λὸν ἠρέθισε * xa0' ὑπερδολὴν δὲ μᾶλλον ἐξεγίνετο 
χαίρειν τοῖς τοῦ ἀγαθοῦ ἀπολαύουσιν, εἰπεῖν δὲ 
ἀχριδῶς, ἀμφοτέροις ἐπληθύνετο f κατὰ 8eby ἡδονὴ, 
τοῖς τε πριοῦσι τὸ ἀγαθὸν, xat οὕτω θείοις ἀποφαι- 
νοµένοις, xat τοῖς εὐπαθοῦσι χατ᾽ αὐτὸ, xal ἀνθρω- 
σιζοµένοις πρὸς ἀλήθειαν. Καὶ τοίνυν συνερχόµενοι 
πανδαισίας ἐχάθιζον, xat ὁμιλίας ἑπαῤῥησίαξον, 
xai πανηγύρεις yov, ἃς ἑἐσχεδίαξζον οἱ χαιροὶ, χαὶ 
ἁύρταζον ὥρια. El δὲ µήπω τὰ τρυφερὰ ἐδέσματα, 
ο”δὲ μὴν οἶνος ἐπεχωρίαζεν, ὡς καὶ τραπεζοχκομεῖνι 
xai εἰλαπινάζξειν, χαὶ ἡδέως οἰνοπυτάζειν, ἀλλὰ ἐπι- 
νοίαις ἑτέραις, ὡς ὁ χρόνος ἐδίδου., ἑξωσίουν τὰ φι- 
λοτῇσια * καὶ σαν χορο. xal τινες ᾠδαὶ, xal στῖφος 
Φθροιζον οἱ τὸ πρὶν µονήρει», χαὶ ἡ ἐκ χοινοῦ χάρις 
ἐχείνη πλείστη ἐξεφαίνετο, καὶ ἡ ἀγάπη κατασπεί- 
peto, ἁπαγχελλομένη μιχρὺν ὅσον xal βλάστην xal 
αὖζην εἡν δέουσαν. 
1β. Ὡς οὖν ἡ διδασκαλιχἡ ἐπῳδὴ ἐπανῆγεν ἠρέμα 
κατὰ. βραχὺ τοὺς καχέχτας ἐς ὑγείαν ἀληθῃ, «U 
µάλα πεφυχότας ἀποκαθίστασθαι εἰς τὸ τοιοῦτον 
καλὺν, καὶ τὸ ἀγαθὸν ἐπηυξάνετα, καὶ ἀρετὴ ἐπλη- 


quilli fuere superbientes; in societatem coiverunt 
golitarii, ad sodalitatis amicitiz2que vincula acces- 
serunt dispersi, et qui antea disjuncti fuerant in 
morum atque animorum consensu solatium dulcis- 
simum invenerunt. 


Quare gavisi! sunt gentium consocia!ores 
quos primos fervor divinus ad hanc rem bonam 
perficiendam excitaverat; multo magis auten'gavisi 
sunt qui hoc beneficio fruehantur, vel potius, ut 
accurate loquamur, utrique gaudio divino repleti 
sunt, nimirum et lii qui hujus beneficii auctores 
facti et sic tanquam divi redditi fuerunt, et illi qui 
hoc beneficio impertiti revera homines facti sunt. 


D Congressi igitur convivia instituerunt, et festivita- 


(69 annuas egerunt, Jam vero si carebant adhuc ci- 
bis delicatioribus-atque vino, ita ut neque exqui- 
sitiori mensarum apparatu, neque dulci vini potu 
delectarentur, tamen aliis rebus, prout temporis 
epportunitas concedebat, festivitates suas condive- 
runt : fuere nimirum tripudia et carmina, et qui 
prius solitarii fuerant, in ectum coivere, et in 
propatulo fuerunt. beneficia unionis atque consortii 
maxima, et charitas nom solum radices egit, ve- 
rum etiam sensim sensimque inerementa cepit. 

12 Postquam igitur brevi tempore doctrina sua- 
vis ad bonam valetudinem reduxerat eos qui antea 
male valebant, siquidem a natura ad talis boni 
perceptionem apti erant, et. honesias creverat, et 


311 


ΕΙΡΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS METROPOLI!T.E 


312 


virtus involuerat : tunc. consiliarii illi prudentes A θύνετο, εἰσηνέχθη τὸ ἐντεῦθεν γνώµη πρὺς τῶν iv- 


ac graves sententiam ia medium protulerunt, ut 
status ille naturalis, quem veluti divinum institu- 
vam diceres, figereturae conservarctur. Quam sen- 
ten'iam ubi audivere, qui jam illius beneficii par- 
ticipes erant, lubenter acquieverun', et charitas aiu- 
tua mirum in modum pronota est, ita ut. cuncti ad 
h«jusmodi felicitatem — retinendam  consentirent, 
Uviversis igitur hoc placuit vel post primam audi- 
lionem, et decretum est, ut bonum nuperrime re- 
pertum in tempus futarum propagaretur, neque 
ullo modo inde declinaretur. Jam vero quod sic 
placuerat de die in diem magis coníirm.tuim est, 
salus commuuis stabilitatem accepit, et decretum 
usu diurno in consuetuJinem abiit quiz, ubi in ]α- 


τέχνων xal σπουδαίων βουλευτῶν ἐχείνων, µεθοδευ- 
θήναι παραμονἠν τινα, xal φυσιχὴν xal ὡς oloy 
ταμιευτιχὶν σοντἠρητιν τοῦ θεοπέµπτου εὑρήματος" 
καὶ οἱ τὴν γνώµην εἰσδεδεγμένοι δι ἀχοῆς, ὡς ἤδη 
τοῦ χαλοῦ γεγευµένοι, ἐγλνχάνθησαν, καὶ πόθος 
ἀλλήλων εἰς πλέον εἴλεν αὐτοὺς, xal fj (uy ἑχάστων 
ἐφίλει «5 παράμονον τοῦ γλυχάσµατος. Εὐηρεστήθν 
τοΐνυν ἅπασι τὸ πρᾶγμα ” χαὶ ὑπαχούσαντες εἰς 
ὑπαχοὴν ὠτίου χατένευσαν χυρωθῆναι, γίνεσθαι τὸ 
εὑρημένον ἀγαθὸν xal εἰς τὸ EZr c, ὡς οὕτως αὐτὸ 
καταπράττεσθαι, xat μὴ ἄλλως. Kat γε ἐκραταιοῦτο 
ἐπὶ πλέον καθ) ἑχάστην ἡμέραν τὸ οὕτως ἀρέσαν, 
χαὶ χοινὸν χαθειστήχει τὸ ἕρμαιον, xai «b δόγµα τῇ 
συχνῇ τριδῇ ἑστήριχτο εἰς αὐτὸ δὴ τοῦτο ἔθος, ὅπερ 


cem prodiit et inter homines apparuit, abundau- P ἐχφανθὲν εἰς πρόοπτον, xal τεθεαμένον ἡλίῳ, καὶ 


tiam quamdam et ut ita dicam, vitze splendorem et 
maguiflcentiam prodwxit. 

45. Abillo inde tenipore lomínes secure ae 
wanquille conversabantur, anicitlxw sincere vige- 
bant, foedera sanciebantur ; porro cultus verus ac 
rationalis invaluit, siquidem Deum creatorem 
wuiversi, uti prius, cognoscere caeperunl eique, 
sicut homines decet, gratias agere. Praeterea sum- 
mum suavisstmumque vit bonum, justitiam dico, 
coluerunt, neque amplius suffocationes, ut in pro- 
verbio est, sed partitiones fuere. Mausuetudo, 
primaria howinis nota, tranquillum reddidit fra- 
trum contubernium, terra autem alma mater, plu- 


rinuin laborata est arando , fodiendo, sulcando, C 


ct omnis generis nutrimenta ac delicías protulit, 
illa quidem ad necessitatem, has autem ad abun- 
dantiam. 

41. Nec minus Venus vulgivaga veluti in oblivio- 
nis oceanum submersa est, ejusque loeo inatrimo- 
nium introductum sanctificavit hominum  conju- 
gium. Amor cominunis discessit, singul:e nuptize 
jnstitutde sunt, el unusquisque unam ac propriam 
uxorem cognoscens in liberos haud spurios pater- 
nam exercuit potestateni, denique ad Adami Evz- 
que exemplum, ipsis ante oculos positum, una 
caro faerunt, et ad tale exemplar conspicuum eon- 
formati illis similes fleri studuerunt, ut ii qui in 
posterum amori plurium feminarum indufgerent, 


ἀναλάμφαν ἐποίησέ τινα περιουσιασμὸν χτήσεως, 
καὶ, ὡς οὕτως εἰπεῖν, βιότιον, xat hósb χόσμιον. 

vj, Καὶ ἐπαῤῥησιάσατο ἐχεῖθεν χρόνου τεθαῤῥη- 
µένη συµθιότενσις, xal παρήχθησαν ἀφελεῖς χοινω- 
νίαι, χαὶ ὑπηύγαζον σοναλλάγµατα. ἐμελετᾶτο δὲ 
xal τις θρησχεία 6505 μετὰ λοχιότητος, ἐπεγνωσμέ- 
νου τοῦ πάντων ποιητοῦ θεοῦ, ὡς ἑξῆν, ἀρχαϊχώ : 
τερον, xal ἐπωφείλοντο χάριτες θεῖαί τὲ τινες, xal 
ὅσιι δὲ xax' &vÜpu xov * xal ἐφιλοσοφεῖτο διχαιοσύντ, 
τὸ πάμμεγα τοῖς ἐν βίῳ χαὶ χαριέστατον ἀγαθόν 
χαὶ οὐχέτι πνίγες σαν, ἀλλὰ μερίδες, τὸ παροιµια- 
ζόμενον ' xal οἱ μὲν ἁδελφοὶ ἀνενόχλητοι ἔμενον 
ἡμερότητος λόγῳ , χαρακτηριξούσης ἄνθρωπον , 
ᾠχλεῖτο δὲ ἡ µήτηρ γη, βοθρευοµένη καὶ λαχαινο- 
µένη xal σχαπτοµένη τὰ πλείω, xal ἀνεθλάστανε 
παντο[αν τροφἣν, ἅμα καὶ τρυφὴν, τὴν μὲν χατὰ τὸ 
αὕταρχες, thv δὲ xat el; ὑπέρπλεον. 

ιδ. Ἑπαύαατο δὲ χαταδῦσα ὡς εἷς πόντον λήθης 
xa ἡ ἁδιάφορος Κύπρις, xal τις γάμου τύπος ἔπεια- 
ελθὼν ἑσέμνυνε τὴν κατ ἄνθρωπον συζυγίαν ' χαὶ ὁ 
μὲν ἁἀγελαῖος Έρως ἑπτερύξατο, ἰδίαζον δέ τινες 
θάλαμοι, xat γνωρίζων ἕχαστος μίαν ἰδίαν, ἐἰδέσποζε 
xai τέχνων οὐκ ἀμφιδόλων, xai f) χατὰ τὸν ᾿Αδὰμ 
καὶ τὴν Εὖαν σὰρξ µία fv αὐτοῖς, ὡς ofa πρὸ ὀφθαλ- 
pov* xai τυπούµμενοι πρὸς παράδειγµα τοιοῦτον 
ἐἑπάφδιον, προεκέντουν αὐτοὺς εἰς ἰσότυπον ἐπὶ al- 
σχύνῃ τῶν ἐσύστερον χοινοποιησοµένων τὰ γύναια; 
παὶ εἶχεν ἑχάστη σκηνὴ xai ἃπαν χατάλυµα, χαθά 


pudore suffunderentur. Unde factum est, ut quod- D τι ἔθνος & xai φυλὴν, τὸν ἄνδρα, τὴν γυναῖχα, τοὺς 


vis tabernaculum, quodvis diversorium suam vel- 
uli haberet gentem ae familiam, maritum uxorem, 
l.beros, et quicemnque cum eis degebant boe vin- 
culo novo conjuncti, Et diabolus ? Diceres hunc in- 
ter illos tunc haud vixisse; detinebalur enim iu 
jocis quos Dominus non visitabat ; homo autem 
revera erat homo. 

15. Porro homines illi Deo accepti qul hujus be- 
ni auctores suasoresque fuerant, niminm quantum 
ore omnium celebrati, admiratione, laudibus, feli- 
eitationibus elati, ad principum dignitatem erecti 
sunt, atque ita celebres facti diguique habiti qui 
rel publice curam gererent et. deinceps vita pro- 
sperz iucreinentis prospicerent. Nounulli autem, 


παῖΐδας, xa ὁπόσοι ἄλλοι ὄννδιηγον αὐτοῖς θεσμῶ, 
τῷ ἐξ ἔθους καινοφανοῦς. Καὶ ὁ δαίµων; Άλλ' οὐκ 
ἂν εἶπες αὑτὸν ἐνταῦθά ve ζῇν ’ εἶχον γὰρ αὐτὸν τό- 
ποι, οὓς οὐχ ἐπεσχόπει ὁ Κύριος * xat ἣν ὁ ἄνθρωπας 
ἄνθρωπος τῷ ὄἄντι. 


ες’, Καὶ οἱ τὸ καλὸν φοῦτο ἐξανύσαντες θεο;ιλέ- 
στατοι πρωτοσύμθουλοι xaX ἀρχιδιδάσκαλοι διὰ πάνυ 
λίαν πολλοῦ λόγου ἑφέροντο, θανμαζόµμενοι, εύφη: 
µούμενοι, εὐλογούμενοι, χαθεστάµενοι ἐς ἄρχοντας, 
τιθέµενοι ὣς εἰς χεφαλὰς, χαὶ οὕτω περιθλεπόµενοι, 
χαὶ ἀξιούμενοι ἐπισχοπεῖν τὰ κατ αὐτοὺς, xol 
πρησεπιλαλεῖν τὰ ig πλείω βιώσιμον ἑξόρθωσι, 


313 


DE OREDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 


3i 


"Όσοι δὶ πρὺς βᾳθεῖαν τὀλµαν ἔπ.δἀλλοντες ízvyov A lioc veluti miraculo. perculsi, eo usque progressi 


' 4p θαν ματι, xat θεοὺς ἐποιοῦντο τοὺς τοιούτους. xai 
εἴς τινα χρείττω φύσιν αὐτοὺς ἑνέγραφον, ἐκπλητ- 
τόµενοι τῆς ἐνθέου τέχνης, εἴπερ οὕτω πείθοντες 
ὃ.δασχαλικῶς Ex μιχροῦ δεῖν ἁλόγων εἰ; λογιχοὺς 
χαὶ λογίους τοὺς μὴ τοιούτους διεθίθαζον, χαὶ τοὺς 
μτδ᾽ αὐτὸ τοῦτο εἰδότας, b τί ποτέ ἔσειν ὁ πρὸς ἁλή- 


sunt, uL illos inter deos referreat et superiori na- 
ture ordini aceenserent, obstupefacti | nimirum 
virtute divina, qua, nonnisi institutione ac per- 
suasione, ex iis qui propemodum bruti fuerant, ra- 
tionales ac prudentes fecerunt, eosque qui ne nos- 
sent quidem quid revera homo esset, ad Del volun- 


θειαν ἄνθρωπος, εἰς ἔνθύμιο» καὶ αὑτοῦ 8:02 µετερ., Lalem transformarunt. 


ἐύθμισαν. 

ες’. Ἐπεγνωχότες οὖν οἱ πρῶτοι αὐτοδιάχουοι τοῦ 
γαλοῦ ἐχεῖνοι, ὡς χαὶ βελτιοῦσι τοὺς ἀνθρώπους, 
xal θαυμάζονται, xaX οὕτως ἐς π)λείω ζῆλον διαθερ- 
µαινόµενοι, xai ofc ἐμαχαρίζοντο, εἰς ἀπίδοσιν παρ- 
αμξήμενοι, xat οὕτω πληθυνόμενοι προσθήχαις xal 
ἑ δαχαῖς, χαὶ δραστηριώτεροι ἀποτελούμενοι, àvet- 
£^93t πλείονας πάλιν ὄχλους, xaX χαθίζουσιν αὖθις 
βουλὰς, xal ὑπομιμνήσχουσι τοὺς Άδη εὐμαθέστερον 
ἐπαῖειν δ:δυνηµένους, ἓς ὁποίων τῶν πᾶλαι ὁποῖοι 
αὐτοὶ ἀπετελέσθησαν διὰ µέσων τούτων ποδηγούν- 
των αὑτοὺς ἐμθιδάζεσθαι εἰς ἀληθῆ ἀνθρωπότητα * 
xal χαταγίνονται μὲν τῆς προτέρας kv τοῖς τοιού- 
τοις μαθηταῖς ἀγριότητός τε χαὶ πλάνης, ὑπεξαί- 
(ουσι δὲ τὴν χαινὴν καὶ πρόσφατον φιλαδελφίαν xal 
φιλαλληλίαν, xai ἐγγὺς παρᾶ βραχὺ ἀδελφότητα, 
*hv καὶ πεπαγιωμµένην εἰς ἔθιμον παρέόδοσιν, xol 
βίου τριδὴ», χαὶ πεῖραν καὶ ἐμπειρίαν δεδοκεµασμέ- 
vn» χαὶ ἐπεγνωσμένην ὠφέλιμον. 

VP. Αὐτίχα δὲ οἱ τοιῦτοι καινισταὶ τῆς πραότη- 
τας καὶ τοῦ ἡμέρου βίου διδάσκαλοι ἑξετίθεντο ἄν, 


ἐναργῶς ὑπὸ ὄψιν ἄγοντες, ὁπόσα μὲν τῶν ἀγαθῶν σ 


πρώην ph παρόντα νῦν ἑνδημοῦσι τοῖς ἀνθρώποις, 
ὁποῖα δὶ τῶν xaxov xal πηλίχα τοῦ ἀνθρωπείου 
φύλου καταναιδενόµενα ἐπαύσαντο xal ᾧχοντο, καὶ 
αὐτοὶ μὲν οὕτως ἐπιχειρηματικώτερον τὴν δηµηγο- 
ρίαν διεχειρἰζοντο. *À δὲ πρώην μὲν ἀγελαῖοι ὄχλοι, 
vau δὲ εὐλογιστοι δΏμοι, χάριτάς τε ὡμολόγουν, xal 
εἰς ἀγαθότητα συνεσχευάζοντο, ἐπιτείνοντες thv 
σπρυδἠν. 

τη’. "Exc δὲ Ev τοσούτῳ χαὶ γράμματα ἐξεύρητο, 
τὰ χαλὰ τῖς μνημοσύνης χειµήλια, τὸ πρωτοφυὶς 
μουσεῖον, τὸ τῆς σοφίας ταμιεῖον, τὸ τῆς" λήθης 
ἀντίπαλον φάρµακχον, οἱ σχιαγράφοι τῆς γνώσεως, ὁ 
τοῦ λέγειν ὑπογραμμὸς, οἱ τῶν ψυχικῶν βουλευµά- 
των μηννταὶ, ol τῶν ἑγκαρδίων διανοηµάτων ἑξάγ- 


16. Cum igitur primarii bujus boni auctores 
animadveriissent, homines hoc modo meliores 
fleri, seipsos autem in admiratione esse majori, 
incensi sunt studio ac fervore, et laudibus quibus 
ob novam prosperitatem tam felici successu auge- 
sceuteimn afficiebantur stimulati, majori in dies sapien- 
tia et activitate przditi, denno majores colligunt 
ce!us iterumque bona consilia expromuut, et eos 
qui jam faciles aures przbere didicerant, commo- 
nelaciunt quales ex qualibus facti sint, atque hac 
ratione ad veram humaàuitatem promovere student: 
denique de vita olim fera atque errabuuda sermo- 
nem injiciunt, vt laudibus efferunt. recentem. cha- 
rilateni mutuam qua propemodum uti fratres cou- 
versentur ac degant, qux» Jam in vitze consuetudi- 
nem iransierit, firmoqguo fundamento innitatur, 
qua denique usu experieptiaque comprobata et 
omnibus uti'is inventa sit. 

17. Deinde illi mansuetudinis inventores vitzeque 
tranquille prxceptores exposuerunt et quasi ante 
ocules collocarunt, quam multis bonis qua olim 
deerant, homines nunc gauderent, et quam multa 
et magna mala. quibus genus humanum vexabatur. 
jam penitus exstirpata essen!; alque sic majori 
cum vi ac successu coram populo perorarunt. Qui 
autein gregarie olim turbie. fuerant, nuuc iu ratio- 
nalem collecti societatem, concordiam colere at- 
que virtuli operam navare summo nisu studue- 
runt, 

48. Cum utem illo tempore ctiam invenirentur 
litterae, egregia memorie dos, primariuu! mu- 
seum, sapientia receptaculum, oblivionis remedium, 
eruditionis  delineatores, cloqueutie exemplum, 
consiliorum animi indices, cogitationum intima. 
rum nuntii, occultorum delectores, typi celeriter 


γελοι, οἱ τῶν χρυφίων ἐχφάντορες, οἱ τὸ kv πράξεσι p prztereuntia flgentes et retinentes et ad posterorum 


ῥενστὸν πηγνύντες val στερεοῦντες τύποι, xai τοῖς 
ἐπιγινομένοις ὀψὲ χρόνου ἀναστηλοῦντες εἰς γνώρι- 
αμα, ol ζωγράφοι τῶν παλῶν xai πραγμάτων xai 
προσώπων, εἰδῃσεώς τε χάριν xaX. µνήµης παντοδα- 
πῆς, οἱ χαλοὶ χαραχτῆρες ἁπάσης ἐμμούσου παι- 
δεύσεως, οἱ μηδὲν ἔλαττον ἀχρῆς τὸν ἄνθρωπον σο- 
φίζοντες διὰ τῆς ὄψεως, — ὅτε τοίνυν xal τὸ τοιοῦ» 
«ον καλὸν ἕδλαστεν Ίδη tv χ΄σμῳ, δι’ οὗ ἅπαν Ebo 
ἀγράφως ἠχριδωμένον kx' ἀγαθῷ εἶχε μεταποιεῖ- 
σθαι εἰς χρηστότητα ἔγγραφον, ἣν δη νόμον χαλοῦ- 
μεν οἱ ὕστερον, καθὰ χεχύρωται, προέθεντο ἀξίωσιν 
οἱ τὴ» ἄδιον ἐκεῖνοι παύὐσαντες βίαν, xat τὸ ἔθος 
προεισηγησάµενοι xal εἰσαγαγόντες διδἀσκαλοι χα- 
«ασφαλίαασθαι στερεωθὲν τὸ νεοπαχὲς ἔθιμον εἰς 


ΠΟΙΙΙΔΙΏ post mulla secula propagautes, pictores 
certaminum, rerum gestarum, personarum, ad 
omnium cognitionem ac memoriam, egregii cun- 
clarum scientiarum characteres, qui non minus 
quai per auditum, per visum homines edocent 
erudiurtque — cum, inquam, tale ac tantum mundo 
illuceret bonum, quo omnis consuetudo bona, hac- 
tenus conservaia sinelitteris, scriptura confirmata 
Satcirelur, quam legem hodie vocainus, tunc illi 
quivim ac violentiam olii lIntolerabilem perdo- 
muerant, summo studio eo annisi sunt, ut recenti 
consuetudini legis characterem imprimerent , ut 
sanctio scripta veluti sigillo apposito con&rinaretur, 
ut errabundum incertunique ad. firmitatem redige- 


215 


EUSTATHII TBESSALONICENSIS METROPOLIT.£E 


310 


reiur negue amplius mu'abüitati obnosium e8- A νόμιμην, ἵνα ὡς o'oy σφραγῖδος τύπωμα τὸ Lu v0$u- 


sect. 


49. Et homines in societatem coadunati lubenter 
amplexi illud consilium, ut ita: eret consenserunt, 
cum bene viderent, et, ut equidem opinor, etiam 
pronuntiareut , melius omnino esse, ui. bonum 
quasi corpore circumdatum in librorum fundamento 
collocaretur, eodem modo quo verbum Dei aut 
viva voce predicaretur, aut e sacris paginis prze- 
legerctur. Itaque synedrii principes ad leges redi- 
gendas etceria stabilique forma flgendas sese 
accingun!, et disquisitione de eo quid si! lex. habi- 
ta decernitur, eam esse bonum divinum. Porro 
accepta iusculpítur tabulis, aut pyxidibus et codici- 
bus, seu, ut accuratius dicam, voluminibus, quibus 
veluti in quadam domo aui custodia conservetur, 
et sic universo ccetui perpetuo adsit. 


90. EoJem tempore electi constitutique sunt 
arbitri justitie, inquisitores injustitiz, probitatis 
censores, conversationis honeste custodes, legum 
provisores, instiutionum liaud amplius instabi ium, 
sed scriptionis tenore defluitarum inspectores. Le- 
gibus igitur sic constitutis et, ne quis ignoraret eas, 
promulgatis, alii ad illarum. normam vitam mo- 
resque composuere, ei sic veluti recto cursu na- 
vigantes, colestium bonorum (μι ου tran- 
quillitate, nulla vita procella aut tempestata 


past χΌρος προσεπιτεθῇ, xal τὸ xlavrc2o) χχτα- 
σταθῇ 1g' ἑνὸς, xal συντηρῆται εἰς ἁμετάτστατον. 

0’. Καὶ οἱ τοῦ ἀθροίσματος ἄνθρωποι χαταδέ- 
χονται ἁσπάσιοι, χαὶ tty τῆς βουλῆς ταύτης εἰταγω- 
Yhv χαλὼς ἄρα προνοησάρενοι, xal εὐεπκηζόλως 
ὃ.εγνωκχότες, οἶμαι δὲ χαὶ ἑκλαλήσαντες, μηδὲν 
διαφέρον εἶναι, ἀσώματον περιφέρεσθαι τὸ χαλὸν, 
γαὶ βιθλιακῷ ἰδάφει ἐἑπαναπαύεσθαι, ὅμο.ον, φασὶνι 
ὡς tl χχὶ θεο” λόγον f| διὰ στάµατος προφέρλι tu, 
? ἐκ διφθέρας ἱερᾶς ἀναλέγοιτο,. Αἱροῦνται γοῦν. 
οὕτως οἱ τοῦ συνεδρίου xal τὸ εἰσενηνεγμένον ἐπὶ 
παραδοχᾗ τὴς τῶν νόμων θέσεως βούλευμα * xal 
εὐθὺς ἑρμηνεύεται, ὁποῖόν τι ὁ νόμος ἐστὶ, xal χα- 
ταλαμθάνεται, θεόσδοτον xal αὐτὸς χρῆμα εἶναι » 
xal στέργεται, καὶ ἑντίθεται δέλτοις, εἴτ᾽ οὖν πυ- 
ξίοις χαὶ χώδιξιν, ἡμαξευμένως δὲ φάναι, B:6zlotz, 
ὅσα xal τισιν οἴχοις f) φυλακαῖς ἢ µάνδραις, μὴ xol 
ὁ-αδιδράσχηι τοὺς πολλοὺς ῥεμΖόμενος. 

x. Ἐξαντίκα δὲ ὥρας ἐχαθίσθησαν ἐπ'λεχέντες 
ἄνδρες βραΛευταὶ δίκης, ἁδικίας διῶχται, ὀρθόεητος 
ταµίχι, πολιτείας ἀγαθῆς φύλακες, θεσμῶν τηρηταὶ, 
&Ücov ἐχείνων οὐχέτι ἀγράφων, ἀλλὰ γραπτῶν ἐπί- 
σχυτοι. Καὶ οὕτω εὁρημένης τῆς νομικῖς διαθ:- 
σίως, καὶ εἰς γνῶσιν ἐχτεθειµένης ἅπαπιν. οἱ μὲν 
πρὸ; νόµους ἀπευθύνοντες ἑαυτοὺς, xa: διακνδερ- 
νώμενοι τὸν βίον, χαὶ οὕτω κατ᾽ εὐθὺ πλέοντες, τῶν 
τῖς 0εόθεν Ὑαλήνης χαλῶν μετεῖκον * xal οὐδεμία 
βίον κύµανσις αὐτοὺς διεσάλευσεν. Οἱ δὲ ἀνάπαλιν 


perturbati ; alii autem, aliam — ingressi viam,  διαχείµενοι ῥαχίαις προσηράσσοντο παὶ ἀπώλλνντο, 


saxis illisi misere perierunt lueruntque ponas, 
quas pon jam fera illa ac bruta iis qui aliter sese 
gessissent, fixerat consuetudo, sed quasi lex divina 
constituerat, gladio suavi ut recte quis dixerit, 
scindens ac percutiens. 

91. Talis autem poenarum [inflictio effecit ut 
mali ab improbitate ad honestatein reverterentur, 
cum talis medicine dulcis simulet amara impatien- 
tes essent; et natura hamana rediit ad statum pri- 
mitivuu, simplicitate, pace perpetua, tranquillitate 
ac Iztitia insignem. 

32. lloc ita sese habuerat temporibus antiquis, 
quorum nemo facile recordaretur; jam vero vila 
que olim invaluerat leonina, vel, ut mitiori verbo 


utar, inpura et vana, corrigi et ad mansue- D 


tudinem revocari coepta est, primum quidem per 
tdem qualem conv.cunn, deinde per certas con- 
suetudines communes, denique per leges, quiz 
a singulis proposita, universorum suffragiis san- 
ciue sunt. Conjuncta enim virorum sapieutuin 
meditatione atque consultatione leges promulgate 
sunt, et jus nature ac gentium apparu.t, et 82- 
pienti Dei dispensatione, Spiritusque sancti auxilio 
incrementa cepit. — Quoniam autein pulchrum de- 
bebat (ieri pulchrius, et divinum divinius, et 
mundanum exuere crassitiemn suam, quo appare- 
rel ipsius virtus, et e Lterreno transformaretur 
jn codleste, et e mundano in supermundanum, 
ita ut, quantum augentur homines ac. multiplicau- 


ποινὰς ὑφιστάμενοι, ἃς οὐ τρόπος ἐχεῖνος παλαιὸς 
θηρ:ώδης ὑπέδαλλε τοῖς ἁποτόμως διχάζουσιν, ἀλλὰ 


Ὑόμος θεῖος ὑπηγόρευε, Ὑλυκείᾳ µαχαίρᾳ, χαθά τις 


ἂν οὖκ ἀπροσφυῶς εἶποι, διχοτομῶν. 


χα’. Καὶ η τοιαύτη ἐχδίχησις ἀνακάμπτειν ἐποίει 
τοὺς καχοὺς ἀπὸ στρεθλώσεως εἰς ὁρθότητα, οὖκ 
ἔχοντας γλυχύπικρον τοῦτο στέγειν θεράπευµα * xal 
ἡ κατ) ἄνθρωπον φύσις εἰς τὴν ἀρχέγονον ἀνεποιεῖτο 
πλάσιν, τὴν iv ἁπλότητι xal ἁστασιάστῳ εἰρήνῃ xol 
Υαληναίᾳ καταστάσει xal ἱλαρότητι. 

χβ’. "Hv οὕτω πάλαι ποτὲ ταῦτα, ἑξύτου ῥᾳδίως 
οὐχ ἂν ὑπομνημονεύσῃ tic * xal ὁ βίος ἐκεῖνος 6 
πρώην, ὁ λεοντώδης, εἰ δέ τις μετριώτερον ἑθέλει 
φράσαι, ἀχόρητος xal «lx, κείµενος, ἐπιμεμέλητ», 
καὶ εἰς ἡμερότητα µετεδέθλητο, πρῶτα μὲν διὰ με- 
τρίου συνηιχισμοῦ, εἶτα βεθαιοτἐρου συνεθισμοῦ, 
μετὰ δὲ νόµου εἰσφορᾶς, καλῶς δὲ àv ἔχοι φάναι, 
καὶ συνεισφορᾶς * χοινὴ γὰρ ἀνδρῶν σοφῶν βουλὴ 
καὶ σχέψις xai τάτε τοὺς νόμους εἰσήγαγε, xal ὁ 
φυσικὸς ἐχεῖθεν xal ἐθνιχὸς «νόμος ἐξδέλαμψεν, εἰς 
ἔγγνον προδραμὼν αὐτὸς εἰχονομίᾳ πανσόφῳ καὶ 
θειότητι, τῇ κατὰ τὸν ἐν ἁγίῳ Πνεύματι. — "Qv δὲ 
τὸ xilbv ἐχρῆν γενέσθαι χάλλιον, xai τὸ θεῖον θειό- 
τερον, καὶ τὸ κατὰ xóspov ἀπολεπτυνόμενον πάχο;, 
ὡς ἐκφανθῆναι τὸ ἐν. αὐτῷ ἀγαθὸν, xal Ex βιωτικοῦ 
εἰς ἔνθεον χατασταθῆναι, xal ἐξ ἑγχοσμίου εἰς ὑπερ- 
κόσμιον, ἵνα, εἰς ὅσον πληθύνονται xai αὐξάνονται 
ol ἄνθρωποι, ἐς τόσον καὶ ἡ ἐξ ἐπιστροφῆς καλλονὰ 


* 


31T DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 918 


αὐτών xai ἡ lvápstoz ἀγωγὴ προσεκαύξητα:, wal K tur, tantum etiam pulehritudo e conversione oriunda 


4b ix τοῦ Θεοῦ χαλὸὺν εἰς μάλιστα πρέπον αὐτῷ 
ἑχείνφ ἀποχατασταίη (αὐτὸς γὰρ δοτὴρ xoi τοῦ 
περωτοφανοῦς νεογράφου ἀγαθοῦ νόµου κατείληπται)’ 
προαεξευρίσκεται νόµος μετ ἐχεῖνον ἄλλος δεύτε- 
ῥος ὑπέρτερος χαὶ μεγαλοδύναμος, καὶ τοῦ προσε- 
χῶς τεθεωρηµένου ἐς τοσοῦτον ὑπερηρμένσςε εἰς 
ὅσον xai σῶμα χαλὺν xai σφριγῶν ὕπερθεν τοῦ uh 
«οιούτου φέρυιτο ἄν. 


xY'. Καὶ fjv ἐχεῖνος ὁ Μωσαϊκὸς, οὗ µόνον à Σι- 
φαϊτης, ἀλλὰ χαὶ ὅσοι πολλοὶ καὶ αὐτοὶ ἀκόλουθοι 
ἐχείνφ xol σύντροχοι xal σύμφωνοι, οὗ περὶ Υῆν 
ἕρπων αὐτὸς, xat τὰ κατ' αὐτὴν µόνα σοντηρῶν. xal 
ἔξορθῶν xai ἑπανορθούμενος, ἀλλὰ xot αὐτὸς Θεοῦ 
ὧς ἐπὶ μᾶλλον ἑξαρτώμενος. Καὶ θεογνωσίαν γὰρ 
ἐχεῖνος ἑπραγματεύσατο xal φιλοδοφίαν θείαν, ets" 
οὖν θεολοτίαν, καὶ χόσµου ἐπίγνωσιν μὲν διὰ τῆς 
διδασχαλίας, fjv f) Χοσµοποιία παραδίδωσε, διάγνω- 
σιν δὲ, of, ὑποδάλχλει φυσιολογεῖν, γατάγνωσιν δὲ 
τὴν iq' ol; yph. δι ὧν ῥυθμίζει πρὸς fiüoc, ὡς 
Σπιμελεῖσθαι μὲν χόσµου, xa8' ὃν ὑπερλάμπει τὸ 
πότμιον, περεφρονεῖν δὲ τἆλλα, ἐξ ὧν ὁ κατὶ ἄνθρω- 
φον βίος ἀπεχδαίνει ἄχοσμος. 


xb. Καὶ ἀπετέλεσεν ὁ τοιοῦτος νόμος οὗ µόνον 
ἀγαθοὺς ἄνδρας ἁπλῶς, ὁποῖοι 6f) τινες xaX iy τοῖς 
πρὸ αὑτῶν ἐξιφάνησαν μέτριοι ἐχεῖνοι xal ῥᾷον 
ἀριθμητοὶ, xal μάλισθ᾽ ὅτε ἡ ἀγριονομία τὴν γην 
ἀπεσκότου, ἀλλὰ καὶ ἁγίους, xai τὸ χαινότατον, 


et vitae honestas promoveretur, et bonum divinitus 
acceptum magis magisque in Dei laudem gloriame 
que cederet (ipse enim benignus nova legis auctor 
asque dator facile agnoscebatur) : inventa est in- 
super preter illam lex altera superior et potens, 
esque quas jam sub manibus erat tanto praestantior, 
quanto ce-pus speciosum ac vigorosum turpi atque 
inrmo prastare creditur. 


23. Fuit autem illa lex Mosaica, non solum Si- 
naitica, sed et al: malt ei similes et ejusdem 
argumenti ; illa, inquam, non ad terram repens, 
neque terrestria tantum respiciens, corrigeus, di- 
rigens, sed potius a Deo ipso suspensa. Suppedita- 
vit enim ecgnitionem Dei et philosophiam divinam, 
id est theologiam, et mundi cognitionem per do- 
etrinam quam creatio mundi exhibet, necnon judi. 
eium de rerum natura, et contemptum rerum con- 
temptu dignarum ; quibus omnibus mores perfl- 
ciuntur, [ία ut mundo, quatenus veram nobis 
munditiem ostendit, studeamus, caetera autem, 
quibus vita humana ad immunditiem deprimitur, 
contemnamus. 


24. Porro lex illa non solum reddidit homines 
simpliciter prohos, quales etiam ante illos pauci 
quidam exstiterant, et imprimis cum feri illi mores 
terram obscurarent, sed etiam sanctos et, quod 
maxime admirandum est, Dei patres, Apparuit igi- 


θεοπάτορας. Ἐπεφάνη δὲ ἄρα ὁ τοιοῦτος νόμος τᾶ- C tur lex illa perfectior et multo magis venerabilis, 


λεώτερος μὲν xal εἲς πλέον ὀτιμάλα σεθάσµιος, 
καθότι xoi θεόγραφος, μελετῶν δὲ ὅμως καὶ ὑπο- 
κρουόµενο; τὰ τελεώτατα. Ἐθεωρεῖτο yàp ὡς iv 
ὁπογραμμῷ σχιαγραφῶν xol ὑποχαράασων θεῖα 
ευπώµατα, προφήταις μὲν ὡς διορατικοῖς ἐποττευό. 
µενος, καὶ λεπτότερον χατανοούµενος, τοῖς δὲ λοι- 
ποῖς παχύτερον προσφερόµενος, xal οὐδὲ ὡς ἐν 
ὑπονοίᾳ γοῦν ἐφιχτὸς Qv. Μεγάλα γὰρ xal θειότατα 
xaV τοῖς τηνικάδε χρόνου ἀνθρώποις ἀχατάληπτα 
λαλῶν, ἑπέχρυπτεν αἰνιττόμενος, τὸ φῶς οὕτω σχιά» 
ζων τῆς γνώσεως, xal χαταχαλύπτων τὴν ἀλήθειαν 
ὡς iv παραπετάσµατι, τῷ προφαινομένῳ τῆς φρά- 
σεως * καὶ εἴχον ὀλίγοι ἐμθαθύνειν τοῖς αἰνιγμοῖς, 
cl πλείους δὲ ἦσαν τῆς ἐπιπολῆς. 

χα’. O9x ἠνέσχετο 6k ἄρα ὁ καὶ ἐπιπέμψας τὸν 
φόμον τοῦτον Orbe, xal βαθέως ευπώσας, xaliv 
συµ|δόλ]οις παραδοὺς, μὴ οὐχὶ xaX διασαφΏσαι αὖ- 
εὓς ἐχεῖνον ἑναργέατατα, καὶ τελεσφορΏησαι εἰς 
πληρεατάτην χρῶσιν, καὶ οὕτω γνῶσιν, τὸ σχιαγρά- 
φημα. El yàp διδάσκαλος ἀποπειρώμενὸς μαθητών, 
πρὸς οἷς τὸν νοῦν ἔχει, xal γλαφυρὰ λαλήσας ao- 
εοῖς, xat εὑρηχὼς οὖχ ἐμθαθύνοντας εἰς νόησιν, xal 
δι αὐτὸ χατοκνοῦντας thv µάθησιν, xat τῇ ἀθυμίᾳ 
ἐχλείποντας, ἡ τῇ ῥᾳθυμίᾳ χκαταπίπτοντας, xal 
ἀποτελουμένους, ὡς οὕτως εἰπεῖν, λειπυγνώµονας, 
οὖχ ἀνέχεται μὴ ἐς φῶς ἀγαγεῖν διευχριν[σας τὸ 
δυσκατάληπτον, ἀλλὰ διερμηνεύει σαφῶς, xal οὕτω 
41e ἐχείνων χτᾶται φυχάς. Ti παντὶ ἐπὶ πλέον ὁ 
καὶ προάρχων ἑνδιδασκάλως, καὶ ἄλλως 0k παμμέ- 


quoniam a Deo erat conscripta et ad summam 
perfectionem homines przparabat. Conspiciebatur 
enim quasi adumbrans. et delineans prazcepta di- 
vina, et 4 prophetis perspicacibus intellecta facilius 
comprehendebatur, a cazeteris autem crassiori modo 
concipiebatur, ita ut. vix conjectura ejus sensum 
assequerentur. Cum enim magnalia atque divina 
eloqueretur quz ab illius temporis hominibus capi 
nequibant, lumen intelligenti: nonnisi adumbrabat 
et veritatem velut :enigimatum velamine celabat, 
dicelione nimirum res futuras prefigurans, quare 
paucissimi aenigmatum sensum perpetrabant, mul- 
titudo autem in superficie hzrebat. 


D  95.Deus igitur, quiliane legem hominibus benigne- 


concessam et symbolis involutam tulerat, ipse quoque 
providit, ut ea optime iutelligeretur, et quz obscure 
dicta essent, ad claritatem ac perspicuitatem perdu- 
cerentur, Sienim przceptor, discipulos quibus bene 


cupitexperturus, altum verborum suorum seusum ab 


lis laud perspici animadvertens, ita quidem ut ad 
doctrinam pigrescant atque aut animi vigore de- 
s'ituti, aut levitate correpti, omni prorsus, υἱ vere 
dicam, scientia excidant, ea qua difficilia cognita 
sunt non vult non in lucem producere, sed bene 
explicat et ita eorum animos lucratur : multo po- 
tius is qui ab zeterno suminus fuit pr2ceptor, legem 
suam a Moyse ejusque cozvis conscriptam bene- 
vole revelare statuit. hominibus qui div;n» gratie 


313 


EUsTATHII THESSALONICENSIS METROPOLITJE 


390 


veritatique studerent et per ulfimam perfectissi- A T9796, τὸν αὐτοῦ νόµον τὸν δεύτερον, τὸν Υραπτὸν 


mamque legem ad ipsum recurrerent, accurate ac 
sine vituperio ejus justificationes exsequendo. 


ὃν Μωῦσῆς xa οἱ Μωσαϊχοὶ ἐξεγράφαντο, ἔμελλεν 


εὐσχύλως ἀναχαλύψαι τοῖς kv χάριτι θείᾳ xal ἀληθείᾳ 


νοµηµαθέσι, καὶ διὰ τοῦ ὑστέρου xal πληρεστάτου νόµου ἀναδραμουμένοις ἐς αὐτὸν ἐν τῷ χαλῶς 
καὶ δίχα μώμου ἑχτελέσαι τὰ ἐκείνου δικαιώµατα. 


96. Descendit igitur per incarnatioris dispensa- 
tionem in moandum suum ac hominem, atque ab 
jnitio paucos tantam e multitudine elegit discipulos, 
in eo quoque aduirandum et prodigiosum quid 
ostendens, quod non exspectans conspiciebatur 
doctrina cupidos docere, sed potius semetipsum 
exinaniebat, ut etiam ab ipso edocendos colligeret et 
ad eorum infirmitatem sese accommodaret. 

97. Descendit igitur e ecelo illuminatio perfec- 
tissiu2, luminis priucipium lumiuum pater, atque 
umbras luce penetrat. Inprimis autem Moysis legis- 
latoris sapientis adumbrationes ad perfectionein 
provexit, aenigmata symbolica interpretatus est, 
characteres umbratiles 3d veram vitam deduxit, et 
preclaram illam legem ad infaudam pulchritudi- 
nem, aut si accuratius dicendum est, ad spiritualem 
veritatem sermone claro promovit, Haud amplius 
enim figura post condescensiopem, haud synibolui, 
. haud umbra, sed omnia lucida, perspicua omnia. 
Characteres explicati sunt, veritas serena luce ap- 
paruit, justitie δοἱ exortus est, el qui antea, um- 
brarum caligine involuti, neque sciebamus quo 
eundum esset, neque apprehendere necessariuin 
volebamus, e tenebris perpetuis ad lucem infinitam 
traducti sumus. Ambigultas legalis evanuit, ejusque 
loco advenit mens profunda sane, sed simul sim- 
plex, quaudoquidem sapienter ac strenue veritatem 
interpretatur ; non amplius objicitur velamen legale, 
intra quod salutis doctrina occultatur, 

98. Neque jam dixerit quispiam e cosvis, se 
secundum crassam litteram conversari, dum hac 
vel illa ad litteram agit. Si autem spirituale quid 
in eis reconditum sit, quis scire poterit ? Sed oinnia 
sunt perspicua, el Verbi divini incarnati effata 
intellectu facilia; margarita inde proveniens, ome- 
uis velamenti obscuri expers, per se ipsam com- 
prehenditur. Aurum et argentum purum projacet, 
non adulteratura, nuilo lapide Lydio indigens; 
lapides pretiosi ut investigeutur, neque sudorem 
neque laborem fodieutiljus imponunt. Qui donatillos, 
non solum magnilicentissimus apparet, sed pro im- 
mensa ipsius misericordia ρολ ut qui volunt 
munus percipiant; nou quaerit mercatores qui 
maguo cum lucro istos revendaut eorumque amato- 
ribus negotium facessant, sed pauperes spiritu 
iitieg amicitiz vinculo sibi adjungere studet, quos 
ditare queat, ipsis duna sua impertiens atque ad 
beatitudinis fastigium evebens. 


p 


xc'. Οὐχοῦν χαταδαίνει διὰ τῆς ἑνσάρχου οἴχονο- 
µίας ἐπὶ τὸν αὐτοῦ xal χόσµυν καὶ ἄνθρωπον, καὶ 
ἐχλέγεται μαθητᾶς ὀλίγους πάντως τὴν ἀρχὴν ix 
τηλικῆσδς τῆς τότε ὁλότητος, τερἀστιόν τι καὶ τοῦτο 
ἐχφήνας ἐχεῖνος, εἰ µη ἀναμείνας ἑἐφηλαφήθη διδά- 
ξαι τοὺς ἐπιθυμοῦντας, ἀλλὰ κἀατεδέξατο χενωθῆναι, 
ὡς καὶ ἐπιζητῆσαι τοὺς µαθησοµένους ἐξ αὐτοῦ, 
καὶ τῇ ἐχείνων ἁσθενείᾳ. συνεχδραμεῖν. 

κό’. Κάτεισι τοίννν οὐρανόθεν fj ὑπέρφωτος Ἰάμ- 
(ite, ὁ ἀρχίφωτος, ὁ τῶν φώτων πατὴρ, καὶ καταυ- 
γάζει τὴν σχιάν. Μάλιστα μὲν οὖν τὰ τοῦ σοφοῦ 
σχιαγράφου Μωσέως τυπώµατα χρώξει πρὸς ἑντέ- 
λειαν, xal τὰ συμθολικὰ διερμηνεύσας αἰνίγματα, 
καὶ τοὺς τυπιχοὺς χαρακτῖρας εἰς πραγματιχὴν 
ἐχδιθάσας ἀλήθειαν, τὸν χαλὸν ἐχεῖνον vópov ἔξω- 
ῥάῖσεν εἰς κάλλος ἀνεχλάλητον, μενοῦν γε ἀκχριδέ- 
στερον Φάναι, λαλητὸν πρὸς πνευματιχὴν ἀλίέθειαν 
ἔθετο. Τύπος γὰρ οὐχέτι οὐδεὶς μετὰ τὴν συγχατά- 
6ασιν, σύμόθολον οὐδὲν, σχιὰ οὐδεμία, πάντα ἑμφανῆ, 
προφανή πᾶντα * ol χαρακτῆρες διασεσάφηνται, fj 
ἀλήθεια ἐκπέφηνεν αἱθριάσουσα, ὁ τῆς δικαιοσύνης 
ἀνέτειλεν Ἆλιος, χαὶ συνἠχθημεν ἀπὸ σχότους δι- 
Πνεχοῦς εἰς ἄδυτον φωσφορίαν οἱ πρώην ἔσχιασμέ- 
νοι παρὰ τὸ µήτε εἰδέναι, mol πορευσόµεθα, μηδὲ 
μὴν ἐθέλειν τὸ δέον φηλακᾷν. Ἡ νομιχὴ διπ)όη 
παρῇΏλθεν, ἀντεισῆλθε δὲ ὁ βαθὺς μὲν τῷ ὄντι νοὺς, 
ἁπλοῦς δὲ ἄλλως, χαθότι ἑρμηνεύει xal σαφῶς xal 
τρανῶς αὐτὴν τὴν ἀλήθειαν * οὗ προδθέδληται xaza- 
πέτασµα νομικὸν, oU rep ἑντὸς χἐχρυπταιτὰ σωτῄρια. 

κη’. Οὐκ ἔχει τις λέγειν καὶ bv τοῖς ἄρτι, ὡς Εγὼ 
μὲν κατὰ τὸ σωματικὸν γράµµα πολιτεύοµαι, τάδε 
xai τάδε ποιῶν γραμματικώτερον. El δὲ τι πνευ- 
ματιχὸν by αὐτοῖς κέχρυπται, τίς ἂν εἰδείη; ᾽Αλλὰ 
«i1 πόντα σαφῆ, xal τὰ τοῦ θεανθρώπου Λόγου πα- 
ραγγέλµατα εὔληπτα * xal αὐτόθεν νοούµενος γυμνὸς 
ἅπαντος προχαλύμματος ἑλυτρώδους, ὁ ἐχεῖθεν 
ἔχχειται µάργαρο;. Τὸ χρυσίον xai τὸ ἀργύριον 
καθαρὸὺν προθέδληται χαὶ ἀχίδόηλον, οὐδὲν τι βα- 
σάνου δεόµενον ' οἱ τίµιοι λίθοι οὐκ ἐθέλουσιν ἱδρᾶ- 
τας, ὡς ἀνιχνεύδσθαι, xal πόνους παρέχειν τοῖς 
µεταλλεύουσιν. 'O τούτων χορηγητὴς οὐχ ἁπλῶς 
ψεγαλοπρεπέστατος ἔγνωσται, ἀλλά πλήσμιον τὸν 
αὐτοῦ προχέων ἔλεον ἑνδίδωσι δωρεὰν ἀρύεσθαι τοῖς 
ἐθέλουσι’ xal οὐδὲ ζητεῖ µεγαλεμπόρους, οἷς ἆπο- 
δώσεται βαρείᾳχ τιμῇ τὰ ὑπέρτιμα, ὡς ἐχείνους ab» 
θις ἀντιτιμᾶσθαι αὑτὰ ἐπὶ ἐμπολῇ χερδαλέᾳ, xal 
πράγµατα παρίσχειν τοῖς αὐτῶν ἐφιξμένοις ἔμπο- 
ριχώτερον ᾽ ἁλλὰἁ πτωχοὺς τῷ πνεύματι φίλους 


βαθυχόλπους ζητεῖ εὑρέσθαι, οὓς πλουτιεῖ, παραθύσας αὐτοῖς τὰ οἰχεῖα δῶρα, καὶ ὀλθίσας ἐπὶ 


. paxapiapap. 

90. Dolet enim, ut ita dicam, immensis divitiis 
suis, atque bonorum ipsius participes invenire stu- 
det, improbos et qui thesaurum ab ipso collectutn 
tollere ac supporlare possint ; iino el latrones ad- 


x0'. ΆἈχθεται γὰρ αὐτὸς olov τῷ xaz' αὐτὸν μυρίῳ 
πλούτῳ, χαὶ ἐπιποθεῖ µερίτας εὑρέσθα: τοῦ ἀγαθοῦ, 
παλαμναίους δἡ τινας xax οἵους ἀχθοφορεῖν ἆτλαν- 


υ τικώτερον τὰ παρ᾽ ἐχείνῳ τεθησαυρισµένα καλά" 


"31 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI[ CHRISTIANO DEBITA, | 3:2 


ἀνέχεται δὲ xal ἅρπαγας εὐσυνέτως ἐπερχομένους, A mittit solerter advenientes qui illius bona auferant 


. Ῥλέπων xal τὰ ἐχείνου φορτιζομένους, xal οὕτω 


βιαζοµένους τὲν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Φέρει δὲ 
που xai ἑλλόγω; χλεπτόμενο-" οὐ γὰρ δέδιε», ἔπι- 
λιπεῖν αὐτὸν τὰ κειμήλια, £x. μηδὲ πηγαία τις χύσις 
αὐτῶν ky ἐχείνῳ ἐστν, f] πλΊθων ποταμὸς, ἃ χόλ- 
πος θαλάσσιο; - ἄθυσσος μὲν οὖν πολλὴ πλούτου, fic 
εὔτε ῥιζική τις νενόηται ὑποστάθμη, ἐπέχουπα πυθ. 
μένος τόπον, οὐδὲ μὴν µέτρον ῥητόν ' ἀλλ οὐδὲ 
γνῶσις τῆς αὐτοῦ ἀπειρίας, μὴ ὅτι vs ναταληπτικὴ 
Ἐντελῶς, ἀλλ’ οὐδὲ ἀχροθιγῶς àv ἐπιδολῇ χατα- 
νοήσεως ψαύουσα. 

X'. Τοιοῦτος, ὡς kv ὁλιγίστῳ χαθυπογράψαι, ὁ καὶ 
τοῦ τρίτου xal νέου νόµου δοτᾗρ θεὸς, οὕτω παμπλού- 
σιος, οὕτω µεγαλόδωρος, χαὶμὴν καὶ γνώσεων χύριος 
χαὶ αὑτοσοφία. Aib χα) ὁ νόμος αὐτοῦ ἑπάξιος τοιού- 
του μεγάλου λογοθέτου xai νοµοδύτου χαὶ νοµοΏέτου 


πρὸς τῷ βάθει τῶν ἐννοιῶν, xal φῶς ἁποπάλλων ἆρ- ᾿ 


ῥητον σαφηνείας τοῖς ἑπαξίοις, xal ἀκροᾶσθαι αὐτοῦ, 
καὶ λύχνον τοῦτον τοῖς ποσὶ καὶ ;Gg tal; οἰχείαις 
τρίδοις ἔχειν προπορενόµενον. 


λα’. Εὶ δέ τινες χαὶ τῶν αὐτοῦ παραδόσεων µυστη- 
ρ,ὧδεις, ola τελεστιχαὶ, καὶ ἄλλως δὲ ἁπόχρυρφοι, 
xai 8c αὑτὸ βαθεῖαι, xat, ὡς οὕτως φάναι, νύκτεροι 
τοῖς μὴ ὀξὺ βλέπουσι (πολλαὶ δὲ χαὶ τοιαῦτα{ clot), 
ἀλλ' αὐτὺς ῥᾷον ἀποχαλύπτει τοὺς ἡμῶν ὀφθαλμηὺς, 
etx: p ἐθέλομεν * xai ὡς ix νυκτὸς ὀρθρίζαντες ζω- 
τιζόµεθα, κα) χατανοοῦμεν οὕτω τὰ θαυμάσια πάντα 
ix τοῦ νόµου αὐτοῦ, τὰ πλείω μὲν ἐξ ἀφορμῶν Bi 
δοσχαλιχῶν, o)x ὀλίγα δὲ xaY χχτὰ ἔνθεον ἄλλως 
ἐπίπνο-αν. "Οτε καὶ ἔστι τοῖς καθ) ἡμᾶς λέγειν, οὐχ, 
ὅτι ἐς ὅσον τὸ σχότος ἡμῖν, ἐς τοσοῦτον xal τὸ ἐξ 
ἀπυκαλύφεως ἀνχσχὸν φῶς, ἀλλ ὅτι πολλαπλάσιο», 
ὡς uni γαθυποβάλλεσθαι ἀριθμῷ, χαὶ ὅτι, ἆπελα- 
θέντος τοῦ κατὰ ἄγνοιαν νεφώματος, f| καὶ ἑτέρως 
φάναι, ἁλκοιωθέντο- xat διατεθέντος εἰς χοηστότητα 
γνώσεως, ἔφαναν ἐχεῖθεν αἱ ἁστραπαὶ τῆς θεογνω- 
σίας vol; tv τῇ οἰχουμένῃ, ἐὰν μὴ χοιαωνται ἆπο- 
νυστάξαντες,  τυρλώττωσι. Τέως γε μὴν, εἰ xa 
μυστήρια ὁ ἄλλως μὲν τελευταῖος, ἀληθῶς δὲ πρώ- 
τιστος Χόσμος χαὶ νόμος δυσαναχάλυπτα ἔγει, χαὶ 
ola sip póv καταληπτὰ εἶναι δοχεῖν, μὴ ἂν δέ τινι 
τῶν ἀνθρώπων, ἕως ἂν ἐχεῖνος τοῖς ἁξίοις ἑχφίνη 
αὐτὰ, ὅμως Ev πολλοϊῖς τόπος, χα. οὐχ ἁπλῶς πολ- 
λαῖς, ἀλλὰ καὶ µάλα τοσούτρις mávu ἐξαστράπτει 
αὐτὰ πρὸς σαφἀνειαν᾽ xal οὐδέν τι Ev αὐτοῖς δει- 
νῶς περ:νενοηµένον, xal, ὡς εἰπεῖν, ἑλικτὸν, οὐδὲ 
8200 xai χρύφιον, οὐδὲ ἀνακαλύψεως cl; paxpbv 
ἑρμτνευτικῆς ἐπὶ καταλήψει δεόµενον. 

)f'. Λύτίχα oov χύδην προδεθληµένον ἔχχειται 
αὑτόθεν εὐμαθῶς ὑπὸ τῶν φιλοχάλων εἱσοιχιζόμΣνον 
46* « Ἁγαπᾶτε ἀλλύλους, καὶ μὴ φεύδεσθε, ναὶ ph 
συχοφαντεῖτε, ἀλλὰ πραγματεύεσθε εἶναι ἄνθρωποι * 
μᾶλλον μὲν οὖν μηδὲ πραγμχτεύσσης τοῦτο. » TL γὰρ 
πραγµατειῶδες, ποιεῖν εὐθέτως καὶ μετὰ ῥᾳστώνης 
ἁἀπράγμονος τὸ ὄτεχνον ἀγαθὸν, τ) πρέπον, qup, 
tl; ἀνθρώπσις, ἁγελαῖον, φιλάλληλον, χαὶ τὸ ἆλη- 
θεὖειν κοινότερον, περινοίας ἁπάσης δίγα, ἓν τῷ 


C 


el sic regno coelorum vim inferant. Lubenter pati- 
tur foriüum cum prudentia perpetratum; non enim 
metuit, ne ipsius divitize unquam deficiant, siqui- 
dem neque cum aquis scaturientibus, neque cum 
fluvio pleno, neque cum maris sinu comparari 
queunt, sed potius fons divitiarum est immensus, 
cujus neque ambitus neque profunditas mente come 
prehendi, neqae ulla mensura definiri potest, cujus 
denique immensitas tantum abest ut ullo mo 'o 
perspici queat, ut ne conjectura quidem eam quis 
$ssequi valeat. 

$0. Talis ac tantus, ut breves simus, terti:e 
quoque ac nova legis auctor est Deus, non solum 
ditissimus, sed etiam munerum largitate przcelleu- 
tissimus, omnis scientie Dominus atque sapientia 
ipsa. Quare etiam lex ejus digna est tanto legisla - 
tore quoad effatorum profunditatem, atque luce 
cognitionis indicibili collustrat eos qui ejus vocem 
au.lire et istam lucernam ipsorum gressus comi- 
tautem et lucem ipsorum semitas couducentem ha- 
bere dignantur. 

31. Jam vero licet quzedam ejus dicta sint obscu- 
ra, quatenus mysteria continent, et intellectu diffl- 
cilia ob sensum profundum, ct iis qui visu hebeti 
laborant, noctis, ut ita. dicam, umbris involuta 
(sunt autem plurimo), 1amen ipse lubenter oculos 
nostros aperit, si modo velimus, quo fit ut veluti e 
nocte emergentes illustremur ac mirabilia qu: ejus 
lege continentur, intelligamus, edocti szrissime a 
docto-ibus, illyminati autem nonnunquam Spiritus 
divini afflatu. Tunc vero recte dicere possumus : 
Non solum quanta nox et caligo nos tenebat, tanta 
e revelatione nobis lux affulsit, sed sexcenties, imo 
in(inities plus: dispersis eni. ignorantie nubipus, 
aut, ut aliter dicam, cognitione mutata el ad melius 
evecta, illinc fulgura doctrin:ze divinze per universum 
resplenduere terrarum orbem, si modo homines 
non dormirent aut ex»citate  constringerentur. 
Caterum, etiamsi ultima, vel potius prima illa lex 
pzeclara continet. mysteria inexplicabitia, et soli 
Deo, ut videtur, comprehensibilia, non. autem «lli 
liomini, priusquam ille ista revelaverit iis qui dini 
sunt : tamen in multis locis, neque solum multis, 


D sed etiam talibus imprimis illa clarius perspieiuutur, 


jta ut fere nihil admodum obscurum et veluti tor- 
tuosum, niliil profundum et absconditum, nihil quod 
longa interpretatione ad iutellectum indigeat, in 
illis reperiatur. 


92. Statim igitur inter plurima illud a virtutis 
studiosis lubenter adoptatum nobis occurrit ; 
ε Diligite vos invicem, neque mentiinini, neque 
calumniamini, sed solliciti estote de eo ut homines 
sitis, vel potius, ne de hoc quidem estote solliciti. » 
Qui enim difficile erit, sincere et prompto animo 
operari id quod simpliciter est bonum, nimirum 
illum qui homines decet mutuum amorem, et dicere 
veritatem sine ulla fraude vel arti(icio, ita ut, quod 


:21 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΙΙΙΤΑ 


324 


in vita communi fieri solet, navis revera nominetur Α ἀγροιχιχῶς τὴν σχάφην σκάφη» λαλεῖν, xal ἅμα 


pavis, et simul neque calonmniari, neque accusare, 
aul qs hujusmodi vitiis similia habentur, eom- 
mi:tere? 

35. Non igitur laborandum est de communi cbari- 
tate et de veritate comprelensu facili, et quee 
praterea ad simplicitatem laboris expertem spce- 
tant; sed illud potius pro viribus anunitendum ac 
meditandum est, ut charitatis non faciamus jactu- 
ram, neque in eo solummodo aut ante omnia 
Studium operamque collocemus, ui fratres injuria 
afficiamus iisque metum incutiamus el terribilem 
in eos dominationem exerceamus. Hoc enim non 
amplius eonvenit homini probo, sed potius latroai 
atque piratz, si quis talem adhuc inter bomines 
recensere voluerit, aut bestie ferz et violentz, et 
homini qui dimidia suí parte brutis accenseri debet, 
siquidem propter inbumanam vivendi rationem 
:seipsum indignum reddidit, qui deinceps hominibus 
annumeretur.'Cum autem lex que post sanctissimam 
incarnationis dispensationem data est, haud sit 
ejusmodi, omnes homines ei subjecti necessario 
praestant illis qui. sanctae veteri legi, de qua supra 
liximus, et imprimis principali parebant. Primiti- 
"am enim legem illam dicere nequeo, qus, licet 
jam tanc in consuetudinem trapsgressa, tamen nulla 
constitutione aut. vinculo sancita erat, sed, si ita 
dicere fas est, volabat «et errabat ubicunque admit- 
tere howines vellent. 


μηδὲ συχοφαντεῖν, xai ἑνδιαθάλλειν, xat τἆλλα E£a- 7 
Μαρτάνειν, ὁπύσα σύστοιχα χαχίαις τοιαύταις., 


Ay. Οὕχουν πραγµατευτέον, ἐξανύειν τὴν πρόχει- 
ρον ἀγάπην, χαὶ την εὔληπτον ἀλίῆθειαν, xai ὁπόσαι 
λοιπὰ ἔργα τῆς ἀπραγματεύτου ἁπλότητος - ἁλλ) 
ἐχεῖνο σπουδαστέων καὶ µεθοδευτέον, ὡς δύναμις. 
τὸ uh προῖεσθαι «hv ἀγάπην, μηδὲ προτίθεσθαι εἰς 
πραγμανείαν xal οπουδαίαν τέχνην, αὑτὸ 6h τούτο 
καὶ µόνον, vb. ἐπιτηδεύεσθαι καχοποιεῖν τὴν ἁδε)- 
φότητα, xal οὕτως ἐχφοθεῖν, xal τεχνᾶσθα: χυριό- 
τητα δυσάντητον. Τοῦτο γὰρ οὐκέτι ἀνθρώπου ἆγα- 
θοῦ, ἀλλὰ ἡ ληστοῦ xal πειρατοῦ, ef τις xol «hv 
τοιοῦτον ἐθέλει τύπτειν εἰς ἄνθρωπον, ἢ ἁλλά θηρίου 
ἀγρίου τε χαὶ αθεναροῦ, ὃ συνθήσει τις ἂν el; ϐι- 
ριανθρώπον ἐπίνοιαν ' ὅτε χαὶ ὣς ἐξ ἀνθρώπων yt- 
νεται ὁ τοιοῦτος, ἅτε xal ἁπανθρωπιζόμενος τὰ πολλά. 
Ὄντος 0500 μετὰ τὴν ἔνσαρχον ἁγιωτάτην oixovo- 
μίαν δεδομένου νόµου τοιοὺδέ τινος, ἀναγχαῖον πάν- 
τως, τοὺς ὑπ᾿ αὐτῷ ταττοµένους πάντας ἀνθρώπους 
ὑπερτερεῖν τῶν τε χατὰ τὴν προειρημένην τοῦ πα- 
λαιοῦ ἁγίου νόµου τύπωσιν, xal μάλιστα τοῦ πρω- 
τοφυοῦς,. Πρωτόθετον γὰρ νόµον ἐχεῖνον εἰπεῖν οὖχ 
ἔχω, τὸν ἤδη μὲν ἐθάδα τότε, μγδαμοῦ δὲ τεθειµέ- 
voy θεσμοῦ τρόπον xat θέµ;δος, ἀλλὰ, ὡς εἰπεῖν, w:- 
τόµενον, ὅποι ἂν αὐτὸν παραδέχοιντό τινὲς. 


$4. Et sic quidem accidere debeliat, ut et legia- ο Ἀλδ. Καὶ οὕτω μὲν ἀναγχαίως ἐχρῆν Τίνεσθαι, ἵνα 


lator honoratus gauderet, quatenus honum ab ipso 
concessum servaretur, et ipsi meliores fieremus, 
vut Deo atque hominibus gratum est. acceptumque. 
Att2men non ita evenit, sed res nostrze male cedunt, 
siquidem cogitantes fatigamur, videntes pudore 
suffandimur, et loquentes cito ad silentium redi- 
giimur. 

35. Age enim, consideremus rem totam breviter 
ac summatim repetentes. Ferocitatem ét inhuma- 
nitatem, qus post primos parentes sensi« posteros 
invasit, probi quidam et facile numerandi viri ad 
mansuetudinem deduxerunt : perfecerunt. autem 
hoc, dum summo Ííratres amplecterentur amore, 
benevole loquentes, praeceptorum instar exhortan- 


tes, bonum sermonem cum prudentia proferentes D 


atque sic persuadentes, et continua inzlitutione utili 
pravitatem in virtutis decus permutantes, siquidem 
et ipsi a carne humana. abstinentes, et illi qui 
nonnisi carnibus humanis vesci atque furto rapi- 
naque vivere consueverant, ad artes pro viribus 
exercendas animum appulerunt, Et ab initio Abelis 
Deo accepti memoriam repetentes coeperunt ar- 
menta pascere aique nutrire, e quibus multa bona 
eaque sine magno labore percipientes, a furtis 
umuluis et caedibus ijnopportunis manus cohibue- 
runt. | 
$6. Quibus bonis degustatis etiam ad alias res 
atiles iuveniend«s animat. applicuerunt, et specu- 
bus ceterisque ejusmodi deversoriis fortuitis egressi, 


xal ὁ νομοθέτης ἔχαιρε τιμώμενος, οἷς τὸ ὑπ) αὐτοῦ 
δεδομένον ἀγαθὸν συνετηρεῖτο, xal αὐτοὶ ἑδελτιού- 
ps0a, ὡς xal ὁ θεὸς ἂν ἔφβει, xol ἡμεῖς ἀπεδεχά- 
µεθα. Γίνεται δὲ ὅμως οὐχ οὕτως, ἀλλὰ διεχπίπτε; 
τὰ καθ) ἡμᾶς, ὅπευ xai νοοῦντες βαρυνόµεθα, καὶ 
βλέποντες αἰδούμεθα, xal λαλοῦντες ταχὺ ἀναστελλό- 
μεθα. 

λε’, Φέρε γὰρ ἀνασκεπτύμεθα διὰ βραχέων ἵπιτε- 
µόντες τὰ ὅλα πράγματα χεφαλαιωδῶς. Ἑξημέρωσαν 
τὴν μετὰ τοὺς προπάτορας iv τοῖς ἐπιγόνοις ἆπαν- 
θρωπίαν καὶ ἀγριότητα χρηστοί τινε; χαὶ ῥᾷον µε- 
τρητοὶ ἄνδρες * ἤνυσαν δὲ αὐτὸ, δηλώσαντες φιλα- 
δελφικῶς, λαλήσαντες εὐνοϊχῶς, παραινέσαντες ὃδι- 
δασχαλικῶς, καὶ νοηθέντες εὐσυνέτως ἀγαθὰ λέγειν, 
xai οὕτω πείσαντες, xal τῷ ἐνδελεχεῖ τῆς ἀγαθτς 
διδασκαλίας ἀλλοιώσαντες ἐκ φαυλότητος εἰς καλλο- 
viv ἁἀγαθότητος, ὅτε καὶ ἀφέμενοι τοῦ ἀνθρωποσφα- 
γεῖν, μήπου δὲ καὶ ἀνθρωποφαγεῖν οἱ μαθητευαάµε- 
vot, xal τοῦ ἁρπάσγειν τὰ τῶν ἄλλων, ἐπέδαλλον 
τέχναις, ὡς εἶχον εὑρέσεως. Καὶ πρῶτα μὲν ἐξ &va- 
µνήσεως xal ἑνθυμήσεως τοῦ θεοφιλοῦς ’Α6ελ Eve- 
χείρησαν ποιµαίνειν ἐχεῖνοι xa βόαχειν ζῶα, ἐξ dv 
χρήσιμα ποριξόμενοι πολλὰ δαφιλῶς ἅμα, xai οὐδὲ 
σὺν πολλῷ πόνῳ, ἁπήλλαξαν τὰς χεῖρας τοῦ λῃστεύειν 
ἀλλήλους xol πρὸ ὥρας ἐξάγειν τοῦ Civ. 


AE. Γευσάμενοι δὲ τοιούτου καλοῦ ῥάρνος, ἔτρε- 
Ψαν τὸν νοῦν εἰς τὸ xaX ἄλλως τεχνᾶσθαι τὰ καίρια» 
καὶ σπγλαίων ἀφέμενοι xal λοιπῶν αὐτοσχεδίων 





325 


Xoueósty θηριωδῶς, ἀνέστηπαν οἴκους xal δώματα, 
ὡς χαὶ καταμένειν ἀσφαλεῖς, xal τὰ εἰς χρείαν ἓν- 
αποτίθεσθαι ἀνεπ.δοῦλευτοι. Αὐτίχα δὲ xal γυναιχι- 
x^v ζεῦγμα συνεπἠξαντο, μονάσαντες τοὺς χήλωνας, 
ἀλόγοις ἔντρέχειν θηλείαις ἀφέντες, ὅτε οὐδ' ἂν ἑπι- 
6αίνεσθαι ταῖς χαξ οἴχους γυναιξὶν ἔπειθαν σφᾶς 
αὐτοὺς οἱ ἔξωθεν, αὐτόθεν, οἶμαι, µαθόντες, xat, 6 
φασιν, ἀφ' ἑστίας, Grot καχοῦ ὁ τοιοῦτος ἔρως ἀπο- 
τελευτίέσει, δαιμονίου ζῆλου ἐρεθίζοντος sat όποκι- 
νοῦντος, ἁ ποσοθεῖν τῆς ὁμοζύγω, ὁποῖα καὶ λύκο», 
τὸν ἅρπαγα. 

Ἅπ'. ᾿Αχολοῦθως δὲ καὶ γεωργίας τὸ ἐντεῦθεν «e- 
χνασΏείσης, à µήτηρ γη ὀχλουμένη γάλα µελιτόεν 
ἐχορήγει τοῖς τέχνοις ἀνθρώποις, τὰ ἐξ αὐτῆς ἀγαθά. 
"D. δὶ εἰρηναία ἣν ἠρέμα τοῖς ἀνθρώποις Ex τοῦ 
ποιούτου χαλοῦ," ἀπελέγοντο καὶ τὰ στασιωτικὰ ὡς 
ἐπιπολὺ xal τὴν εἰσαεὶ ἔριδα καὶ την ἑἐπίμονον 
μ4χην, xal µόνον ἐφίλουν τὸ σωτέριον αὕταρχες" 
οὗ: μέντοι ὁ χερδῷος ἐχνικῶν ὑπήγετο φιλοτιµότε- 
pov. ᾽Αλλ’ ἐχεῖνοι τόλµαν xal 0ρασὺ μένος καὶ ἀλκὴν 
ἐνδυσάμενοι, θαλαττίοις τοῦ λοιποῦ παρέδαλλον σφᾶς 
αὐτοὺς κ.νδύνοις * xal τὸ γλυχὺ τῆς τραφερῆς ἄπει- 
πάμενοι, τῆς ἁλμυρᾶς ἐγίνοντο µέτοιχοι, αὐτοὶ τῶν 
ἰδίων ἀπεχδαίνοντες τρόπον τινὰ, f ᾽Αρπνίαις ἐκδό- 
μενοι ἑαυτοὺς, f] ἀλλὰ γοῦν 6; εἰς ἀμφιδίους ἆποχα- 
Ῥιστάμενοι. 

Àw'. Οἴκους τε οὖν ἐφ᾽ ὑδάτων τὰς νῆας ἑτεχτή- 
ναντο παραχινδυνεύσαντες, καὶ φόρτους ἐν αὐταῖς 


ΤΕ OBEDIENTIA MACISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 


κσταδύσσων, bv αἷς οὐ Χατοιχεῖν λέγοιντο ἂν, ἀλλὰ A in quibus µου inhabitare, 


sed bestiarum ustar 
latere eos jure qvis dixerit, domos et zdiflcia -con- 
struxerunt, ita ul abhinc securi degerent.-et ad vitam 
necessaria contra rapinas in tuto "haberent, Simul 
autem gynacea zificaruut, separantes lascivigsog, 
irrationalibus accurrere feminis sinontes, siquidem 
€um mulieribus intra. domos constitutis nullam 
hibere rem iis persnascront, a semetipsis et quod 
aiunt, a foco edocti quonam t:lis amor tenderet, 
diabolico zelo ad coujugis raptorem "api instar 
sbigeidun chcitomte ac instanuleute, 


$7. Ubi autem αρτἰθιήναγα exenceri est. capta, 
hominibus fiiis $1ma mater terra duice lac suum, 
Àd est fruges, abundsnter impertivit, Et cum ot 
tale beum. pace et tranquillitate gaudcrent. mor- 
tales, procul allegaruut rebellienes, centeutiones, 
puguas, atque agrea wediecritate fuere contenti, 
exceptis illis quos lucri deus (Mercurius) sub sua 
facile redegit dominationem. Hi euim, audacia et 
animi vigore ac generostate insignes, maris peri- 
eulis sese objicere hand timuerunt, οἱ duici alinaque 
patria relicta salo 6686 commisere, ipsi ex semet- 
ipsis velut egressi, aut Harpyiis 9696 tradentes, 
aut saltem amphibierum quasi naturam induti 


98. JEdificiis igitur qu;e undis innatarent, id ect 
navibus constructis posthabitisque periculis, onera 


ἐταμειεύσαντο, καὶ περιφρο)ῄσαντες τὴν τροφὺν γῆν, ϱ in illis imposuerunt, et coniempta alma terra aliam 


isl pav εἰσεποιῄσαντο τρέφουσαν, fv οὐκ ἂν ὀχνήσῃ 
τις μητρυιὰν εἰπεῖν, ὑπεραυξήσαντες ἐκεῖνοι τὴν 
πρώην ἀγηνορίαν lv τῷ ναυτίλλεσθαι xal ὑπερόρια. 
θρασὺ piv γὰρ xai θερμὸν, ἀπείπασθαι μὲν γαστρὸς 
χάριν τὸν ἀέρα, δύεσθαι δὲ χυθιστῶντα κατὰ βυθοῦ, 
καὶ ἐμθραδύνειν αὐτόθι τὸν τῆς χέρτου τρόφιµον 
ἄνθρωπον, καὶ ἄλλως δὲ ἀνέμοις ἐν θαλάττῃ δον- 
λεύοντα πονεῖσθαι καὶ χατασαλεύεσθαι τροφῆς ἕνεχα, 
xal αὐτῆς ὡς τὰ πολλὰ δυσπορίστου. 

λθ’. "Ost δὲ xai ἡ χέρσος πράγματα δίδωσι τοῖς 
τε ἄλλως περιεργαξοµένοις αὐτὴν, xal τοῖς θηρο- 
λέταις χυνηγέταις, xal ἄλλω: δὲ ἀγρευταῖς, xal 
ἀνάγεται αὐτὰ εἰς τέἔχνην τῷ Bip. σύμφορον, ἑτέθη 
καὶ ἡ ἁλ.ευτιχὴ ἐς τόπον τοιόνδε, xal ὠρίσθη τέχνη 


substitueruut nutricem, quam jure meritoque 
noyeresm dixeris; quin imo majorem animuim 
quam prius ewmentes, peregrinas remotlasque oras 
appulere. Audax enim aleseque plenum facinus, ut 
homo, terrz alumnus, ventris causa aerem deserat 
atque in abyssum sese prascipitet ibique commore- 
iur, preterea. ventorum maritimorum imperio 
subditus laboret et periclitetur οὗ victuui, eumque 
difficulter acquiri solitum. 

$9. Quoniam autem eL terra continens negotia 
facessit iis qui eam colunt, et venatoribus qui feras 
oecidunt ei quovis modo eaptunt, el quoniam h»c 
considerantur lanquam ars vitae utilis : eliam pisca- 
tura eodem loco babita reliquisque artibus accen- 


xaX αὐτὴ, xal jyaz 0n, ὡς ix τοῦ ἀνθρωπομαχεῖν D sita et studiose wractata est, uipote que Dei figmen- 


συμμεταγαγοῦσα τὸ τοῦ θεοῦ πλάσμα εἰς ἐπιτήδευ- 
σιν θηρολέτειραν καὶ αὐτὴν, δι’ ἧς οὐχέτι φονεὺς, 
ἀλλὰ παλαμναῖος τεχνίτης xai ῥωμαλέος xai ἄλχι- 
pog ἐθέλει στηλιτεύεσθαι xal à χατὰ θάλασσαν θη- 
gat. 

μ’. Καὶ οὕτω μὲν θαῤῥαλέος xaX τολµητίας ὁ καὶ 
ἄλλως περὶ θάλασσαν ἄγων σχολἠν » τὸ δὲ θρασύνα- 
σθαι, τῆς εὐσταθοῦς xai εὖ µάλα ἠδρασμένης xol 
πεπηγυίας γῆς ὑπερόριον ἀπαναστῆναι, xal τοῦ 
ἀσφαλοῦς μὲν µεθέσθαι, σάλοις δὲ τοῖς ἐξ ἀνέμων 
ἁστάτων ἑαυτὸν ἐπιδοῦναε, xai ἅπτερον πεφυχότα 
µελετῆσαι πέτεσθαι, οἱ xal μὴ χηρίνοις πτἰλοι;, κατὰ 
τὸν λογοποιούµενον "Ixapoy, ἀλλὰ γοῦν λινέοιςν ἃ 
θᾶττον ἂν κατασείσας xal ῥήξας ἄνεμος χάτω κάρα 


tum (hominem) a cede huoiaga defleeteret ad bellum 
feris infereudum, unde fit, ut et ille qui in mari 
venalur, non amplius interfector, sed artifex 
ingenuus, fortis et vigorosus praedicari velit. 


40. Et sie quidem et generesus est et pericula 
non metuit qui alioquin nullam maris curam agit.» 
ΑΙ vero audacis est animi, a terra firma beneque 
stabilita longe discedere, et quod instabile est petere, 
εἰ oceani fluctibus ventorum Jimpetu exagilalis sese 
coniwiuere, el alarum expertem volatum meditari, 
haud quidem cereis, ut in fabula est de Icaro, at 
certe linteis alis, quibus 4 venio facile agitatis et 
undique rupUs navigatores deimnitiore — ancoras 


327 


Sirem deserentes et vas securum vino recipiendo 
aptum contemnentes, io ligneum sese conjecerunt, 
rn quo od colum usque rapti et ad abyssam usquc 
depressi mortis aleam subeunt, l:oc. sane audax est 
facinus viri imperterriti àe generosi, ét vix, ac ne 

vis quidem audacia similis reperietur. 


44. Et ts men (siqui/lem pejus est, ferarum instar 
sine ratione vivere, οἱ semet invicem devorare, et 
fratres a Deo creatos. variis modis ac crudelissime 
interücere, et sic contra Deum luctari) homines ad 
mansuetudinem reducti etiam hanc alienam artem 
adoptarunt, quamvis manifestum sit, eos qui terram 
continentem deserunt, etiain vite quodammodo 
valedicere. 

49.Artes autein. exteras. omnis periculi. exper- 
tes, imo et jucandas, ct suavitate plenas, et ma- 
gnam voluptatem secum attrabentes, quibus homi- 
nes olim feri postea mansueti facti sunt, vix quis- 
quam enumerare potuerit. Sed sic quidem ad- 
monitio illa proba, et sermo prudens, et rationa- 
hilis virtutis doctrina, et obedientia prompta 
illos olim tortuosos in rectitudinem restituit atque 
expolivit, morum autem perversitatem in probita- 
tein imnttavit. Mult? autem. celebrantur ac seri: 
aries, qu: lunc invente, homines antea inertes 
atque magistrata destitutos ad constitutionem civi- 
lem traduxerunt. 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 
togentur, navigatores, inquam, qui ligonem terre- A σαλεύειν τοὺς αὐτῷ 5 


38 
πεπιστευµένους βιάσεται, σχα- 
φείου μὲν τοῦ χατὰ ὙΥτν ἀφεμένους, xal Oxigo; 
ἀπκίνδυνον τὺ Ev ἀμτέλοις περ'ιφρονῄσαντας., ξυλίνῳ 
0: ἐμδεθλγμένους, δι οὗ ἀναθαίνοντες ἕως τῶν οὗ- 
ρανῶν xai χαταδα΄νοντες ἕως τῶν ἀθύσσων, ὀλέθροις 
ἔχχεινται ἀλλά τοῦτο ἀνδρὸς ἀργαλέου τόλμα xat 
[τητινοῦ, xal ποντὸς θάρσους τε xal θράσους ὑσέρ- 
Σειται. 

μα’. Καὶ ὅμως (χαχοῦ μείζονος τοῦ ζῆν ἁλόγως 
χαθὰ χαὶ θηρες, χαὶ ἀλληλοφαχεῖν, xa πολλοῖς τρό- 
ποις χαὶ ἅπασιν ἀλγεινοῖς ἁπάχειν τοῦ βίου τοὺς 
θεοπλάστους ἁδελφοὺς, καὶ οὕτω θεομαχεῖν) εἴλοντο 
καὶ τοιαύτην ἀλλόχοτον τέχνην ol ἐξημερωθέντες 
ἄνθρωποι, χαθ᾽ fjv δΏλον, ὡς οἱ τὴν γῆν ἀπολεξάμε- 
vot xai τὴν ζωήν ἀπείπαντο. 


pO . Τέχνας δέ ys λοιπὰς ἑτέρας οὔτε χινλυνώδεις., 
ἁλλά xaX ἰλαρὰς, xat πρὸς χόριν ἑσχενασμένας, xal 
ἡδονῆν πολλὴν ἐπισυρομένας. οὐχ ἂν οὐδὲ διαµετρί- 
σασθαι δὐναιτό τις, af; οἱ πρὶν θῆρε,; ἄνθρωποι τι- 
θατσοὶ γεγόνασιν ὕστερον. "AX οὕτω μὲν ὑποθίέχη 
&y205 ἑχείνη, καὶ ἕννους χρηστολογία, xat διδασχα-- 
λία εὐαύνετος τοῦ χαλοῦ, xal ὑπαποὴ xai πειθὼ 
τὼς πάλαι ποτὶ σχαμδοὺς ἐξώρθωσε κανηνίσασα, 
xai sic εὐθὺ ἁποςέσασα, xal τῆς bv ἤθει στρεθλό- 
τητος si; ἰθυτενὲς µετεσχεύασε. Καὶ περιάδονττε 
τέχναι πολλαὶ χαὶ σπουδαῖαι, τηνικαῦτα εὐθὺς ἑπι-- 
νενοηµένα:, xal εἰς πολιτιχὸν σχΏημα τοὺς πρώην 
καὶ ἀτέχνους xal ἁπολιτεύτους ἁποχαταστίσασαι. 


43. Przter alia enim ili viri sapientes etiam C μυ’. Πρὸς γὰρ τοῖς ἄλλοις καὶ πύλεις ixsivot -σε- 


urbes describere ac condere coeperunt, eliam 
hujus boni salutaria exempla posteris relinquentes; 
qui autem eos sequebantur, bomines nimirum legi 
a majoribus tradite addicti, ansam illinc capientes, 
rem istam preclaram pro viribus con(ürmarunt, et 
pulchro fundameuto incrementa addere studuerunt 
venerabilia z&dibusque Dei congrua. Cseterum arti- 
fiees harum rerum peritissimi, inter quos et anti- 
quissimi recensentur patriarche, sumus laudibus 
praedicantur οἱ admirationi sunt, el principibus 
sanctis adnumerantur, imo eL coelicol:e esse ere- 
duntur, nimirum et in divinos apostolos talem 
virtutem derivantes ; qui fastigium imposuere pul- 
chro ilii cedilicio antiquo, et hab;tatoribus imple- 


ριγράσειν ἀπήρξαντο µηχανησάμενοι, ἀρχὰς ἀγαθὰς 
καὶ t^UÓz τοῦ Χχαλοῦ παρεσχηµένοι τοῖς ὕστερον" 
οἱ δὲ μετ αὐτοὺς, οἱ τοῦ παλαιοῦ δηλαδη νόμον., 
λαθῆς ἐχεῖθεν ἑνδεδομένης, τὸ καλὸν ἐχεῖνο ἐπιμά- 
λιστα ἑστερέωσαν, καὶ χαλῷ θεµελίῳ ἐχείνῳ παρύ- 
φωσιν xal αὔξησιν µεθώδευσαν ἄλλως τε σεμνὴν, 
καὶ Θεοῦ οἶχοις πρέπουσαν. Καὶ οἱ τῶν τοιούτων 
ἐπιστημονάρχαι xal ἀρχιτέχτοντες, kv οἷς xai ol 
πρέσδιστοι πατριάρχαι, δι ἐγχωμίων ἄγονται xat 
θαύματος, xai εἰς μεγάλους ἁγίους ἐγγεγράφαται:. 
xai οὐρανοπολῖται εἶναι πιστεύονται, δῆλον ὡς καὶ 
εἰς τοὺς οὑρανοφοίτας ἁποστόλους τὴν τοιαύττν 
ἀρετὴν χατάγοντες' ob xai ὄροφον τῇ xai ἐχείνῃ 
ἐπέθεντο παλαιᾷ οἰχρδομῇ, xal οἰκητόρων αὐτὴν 


verunt, et sanctis ecclesiis ditarunt, beatisque pra- D ἔπλησαν, χαὶ ἐχχλησίαις ἁγιωτάταις ἑμέστωσαν, 


conibus ac sanctis prasulibus constitutis coetus 
divinos spiritualiter pascendos tradiderunt, et leges 
tulerunt et. regulas sanxerunt, ad quas Dei oves 
Christiano more pascereutur, et pascua osteude- 
runt in quibus alimenta caperent. 


44. Hoc molo mogni illi viri, a lege nou scripta 
ín sancto veteri. Testamento contenta, legem litte- 
ris traditam perfecerunt et ad tantum rectitudinis 
culmen evexerunt, u4. ne iota quidem unum aut 
minima litterze apex divelll inde queat. Nos autem 
qui nunc. vivimus homunciones, et pre omnibus 
ego, virorum illorum pracellentium non solum 


xai χήρυχας μαχαριστοὺς ἑνέταξαν, xaX χορυφαί(- 
ους ἱεροὺς ἑπέστησαν, xal ποΐμνια θεῖα χαταρτί- 
σαντες ἐπέτρεφαν πνευματικῶς ποιµαίνεσθαι, xai 
νόµους ἔθεντο ποιμενιχοὺς, xal τρόπους µεθώδευ- 
σαν, χαθ οὓς ποιμανεῖται χριστιανιχῶς τὰ τοῦ 
Θεοῦ πρόβατα" xal νομὰς Ἱπεριηγήσαντο, iv a; 
βοσχήσονται, 

pP. Καὶ ὧδε μὲν οἱ μεγάλοι ἐχεῖνοι xai τὸν ἐκ 
τοῦ ἀφελοῦς ἀγράφου iv τῇ ἁγίᾳ ἵ]αλαιᾷ ἔγγραφον 
νόµον ἑτε)είωσαν, ἀρτιώσαντες xal ἁποχαταστήσαν- 
τες, ἕνθα οὔτε προσθεῖναι ἣν ἔτι οὐδὲ ἰῶτα Ev, οὐδὲ 
κεραία, γοῦν µίαν, οὔτε ἀφελεῖν. Οἱ δὲ νῦν ἡμεῖς 
Ηιχροὶ ἄνθρωποι, xal πρὸ τῶν ὅλλων ἁπάντων ἐγὼ, 


την uiv. χοπστ;μαθὴ, xal τὴν τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν, 





229 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 


330 


μὴ ὅτι διδασχαλίαν, ἀλλὰ καὶ ἁπλῶς λαλιὰν àro- A doctrinam egregiam, sed vel mernm sermonem 


στυγοῦμεν, xai μᾶλλον ἂν ὠρυομένων θηρίων ἡδέως 
ἀχρρασώμεθα. Ίπερ ἀνδρὸς ἀπευθύνοντος πρὸς εὐαγ- 
γελικὴν ὀρθότητα τὴν ἐν ἡμῖν στρεόθλότητα. 


µε’. Νομίξομεν γὰρ, ὥσπερ τὸν τεχνιχὸν xavóva, 
πὸν κατὰ τοὺς τέκτονας, οὖκ ἂν ἄλλως δύνασθαι 
λεαίνειν σανίδας 3) ξύλον ἑτεροῖον, εἰ μὴ ἁπαγάγοι 
ξέσας τὸ ἐπιπροσθοῦν, οὕτω xaX τ»' θεῖων διὰ τῶν 
θεοχηρύχων ἁποστόλων xavóvigua τῶν ἡμετέρων 
σαρχῶν ἀποτέμνειν τι χαὶ ἀἁπάγειν ἑπωδύνω:ς, ὅτε 
ἡμῖν ἐπὶ διορθώσει φυχιχῆ προσφέρεται. Οὗτως 
ἡμεῖς νωθρευόµεθα τὴν φυχιχὴν διόρθωσιν, οὕτω 
την καθαρότητα παρορώμεθᾳ. Καὶ πέδιλα μὲν, ἃ 
ςαρ)ῦμεν. ὑποπλησθέντα πηλοῦ χαίρομεν εἴ τις 


φθάσας ἱδεῖν ἡ ἐχκαθαριεῖ πρὸ ἡμῶν, ?| ἑνδειξάμε- D 


voe ἡμῖν προκαλέσεται ἀποῤῥύψασθα:, (zb δὲ ὅμοιον 
πάσχομεν χαὶ ἐπὶ παντὶ ῥύπῳ, εἴτε σώικατος εἴτείμα» 
«ιαμ»ῦ). ΨυχΏς δὲ ἀχρειουμένης, ὡς ola διὰ σπιλώ- 
µατος δε. σοποιοῦ τινος, οὐδὲ ἀχοῦσαι ὀνσγέμεθα, ὡς 
οὕτως ἐχείνη πάσχει, μὴ ὅτι γε ἀπαλεῖψαι αὐτῆς, εἴ 
τέ ποὺ εἰς alayoz ἀνάξιον καταχέχρωσται. 

pe. Τάχα Υὰρ λογιζόµεθα οὐδὶν ἂν δούλων δια- 
φέρειν ἡμεῖς, οὐδὲ μὴν παιδαρίων, ἐὰν ἐπιτασσύ- 
*&z0a, xai ὑπε[κειν ἑναγώμεθα. Táya δέ που ὑπὲρ 
τὸ δέον μεγα]οτοιοῦντες ἡμᾶς αὐτοὺς, λέγομεν xal 
αὗτοὶ, ὡς οἱ τηλικοίδε, καὶ διδαςόµεβα δή. Παρα- 
φαίνεται: δὲ τοῖς οὐ φρονοῦσιν ὀὁρθὰ, xal ὡς àcpo- 
σΌνης ἔγχλημα ἐπιχλᾶσθαι ἡμῖν, ὅτε δρῶντες, ἃ μὴ 
χρτὼν, μανθάνοµεν οὐ χαλὰ ποιεῖν, xal οὕτω δ.α- 
κεἶμενοι xal χωφξύοντες, ἐφ᾽ οἷς δεόντω, παραινού- 
μεθα, xa ὑπερλχθόμενοι, ἑοίχαμεν οὐκ ἔχειν συνι- 
b:iv, ὅτι ἕχαστος ἄνθρωπος εἰς οὐδὲν ἀρετῆς ἔρχεται 
μόνος αὐτὸς xa0' ἑαυτὸν, ἀλλὰ χατὰ τὴν ἓν molo 
μεγἐθει λελόγισται στιγµιαίαν ἀμέρε'αν. Καὶ δῆλον 
a 3515 τοῖς ἐπάγουσιν Ev τῷ διὰ μεριχῶν ἀρατῶν ἰέναι 
εριλοσοώτερον, xài παροιµίαν μὲν προαγαγεῖν, 
Ἡ : ἀπόφανσις τὸ. Εἴς ἂνλρ οὐδέν τι φόθοὺ ἔχει, ὡς 
μορμολύττεσθαι, ἀλλ jj µόνον λαλεῖ τὸ ἁληθές. 
Ἐκεῖνο δὲ ὡς μάλιστα ἐκροθεῖ τοὺς φρονοῦντας τὸ, 
Οὐαἳ τῷ Ey ὃν τίς ἐγγυήσεται, ὡς οὗ συντριδήσε - 
ται, εἴποτε χαταπέσοι ; 

Uy. Ἔστι δὲ ἡμᾶς ἀχούσεσθαι παρὰ τῶν εἱδότων 
συνετίζειν τοὺς εὐπειθεῖς, wal ὡς dj φύσις αὐτὴ 
.ἐχείνη διδάσχει καὶ παιδεύει τὸν ἄνθρωπον, τὸν 
fusoow, τὸν αυναγελαστιχὸν, τὸν βιωτιχκδν. τὸν 
πολιτικὸὺν, τὸν σπουδαῖον, τὸν θεοριλῆ, πολλῶν, à3- 
περ πραγμάτων, οὕτω xai ἀνθρώπων θέσθαι εἰς 
συγχρότησιν xal σὐστασιν xal βίου ἐντέλειαν. "HI 
vàp οὐδὲν μόνον δίχα γε τῶν ἄλλων, ὑφαντοῦ μὲν, 
ὡς ἑνδυσασθαι, σκυτοῤῥάφου δὲ, ὡς ὑποδήῄσασθαι, 
καὶ ἄλλων δὲ, πολλῶν δὲ ἐχείνων ei; ἑτεροῖα τῷ 
σώματι χρβσιμα΄ «ἱ δὲ σώματι, ὡς «πλέον (uy, 
τῇ τὸ πᾶν ἐν ἡμῖν, καὶ οὗ ἄνευ οὐδεὶς ἄνθρωπος. 

μη’. Ei δὲ τοῦτο xal ἔγνωσται xal πρὸς δόξαν 
εὐηρέστηται πᾶσιν ἀνθρώπο:ς, τί δήποτε, ἀνθρώπου 
μὲν περιϊόντος thv ἀγορὰν xal διεγνωσµένου, ὡς 
ἀγαθός ἔστι περὶ τέχνην ὁποιανοῦν, χαὶ ἐπιστρω»- 
νύµεθα xai προχαλούµεθα οἱ χρῄζοντες πορίσασθαι 

Ῥλτποίι. CR, CNN XVI 


detestamur, et multo lubentius ferarum rugitui 
aures prebemus, quam viro qui perversitatem 
nostram ad evangelicam probitatem dirigere sata- 
gat. 

45. Quemadmodum enim regula fabrorum ligna- 
riorum non aliter tabutas aut lignum quocunqae 
polire potest, nisi superfluum radendo removeat: 
ita etiam Deum putamus per divinam apostolorum 
praedicationem aliquid de nostris carnibus abscin- 
dere et cum dolore auferre, quande de animam per- 
fectione agitetur. Mta. autem ad eam langueseimus, 
ita puritatem negligimas. Galeeamenta quie gesta- 
mus, ubi tuto contaminata sunt, gaudemus si quis 
prius animadvertens vel ante nos absterserit, vel 
nobis indicans ad iHa purganda provocaverit (et 
sic quidem sentimus de omni  immunditie, sive 
corporis, sive vestium ) : eum vero snima dehone- 
statur per maculam turpissimam, ne audire αυἱ- 
dem sustinemus illam sic affici, nedum abstergere, 
si dedecore quodam inlienesto commaculata sit. 


46. Fortasseenim nihil a servis aut pueris differre 
nobis videmur, si prscepta nobis imponanter εἰ 
ad morem geremdum  obstringamur.  f'ortasse 
alius quam decet de nobis sentientes dicimus : 
En nos, qui ab illis instruamur 1 Et quoniam haud 
reete. sentimus, ignorantia crimen nobis objici 
opinamur, quando ea qus non oportet facientes 
liaud bene agere nos audimus, et quando, sie adecii 
et velut czecutientes in iis ad quse rectissime iusti- 
milamur, et moleste ferentes non intelligere possa 
videmur, hominem per semetipsum solum nequa- 
quam virtutem attingere, sed veluti punctum indi- 
visibile in universo considerari. Manifestum hoc 
est lis qui singulis virtutibus solertem navant ope- 
ram, secundum proverbium quod ita habet : Non 
est cur. vir singulus metuat sut expaveseat, nini 
quod solus veritatem dieat. Metum porro pruden- 
tibus injicit dictum illud : Vas viro soli ! quis enim 
spousorem sese dabit pro eo, quin conteratur, obi 
semel collapsus fuerit ? | 

41. Jam vero ab iis qui dociles instruere callent, 
dicetur nobis, naturam ipsam docere et erudire 


p hominem mansaetum, sociabilem viL:& amore ργαῖ- 


ditum, civilem, strenuum ac pium, ut sicut multos 
res ac negotia in unum conjongit, ita etiam homi- 
ues ad coelum ae societatem convocet atque vilze 
perfect participes reddat, Sane enim nihil aliquid. 
valet, nisi alia accedant, verbi causa textor quoad 
vestes, sutor quoad calceamenta , et malti alii qui 


. varias res in corporis usum destinatas suppeditam .. 


Jam vero de eorpore res si iia se habet, mulie 
magis de anima, quz bominis pars prestantissima 
est, imo sine qua ne ullus quidem bomo exsistit. 

48. Si vero hoc et notum et, uti. videtar, gratum 
accepiumque est omnibus hominibus, quid tandem, 
ubi quis forum frequentat et. in sua arte excell*re 
deprehenditur, ad eum assidentes et ea quibus opus 

11 


321 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


332 


. habamusg cemere satagimus, et sí quz» non stati A &z' αὐτοῦ τὸ ἐνδέον ἡμῖν, καὶ ph; φανέντα ck ἄνα-- 


appareant, summo cum studio inquirimns usque 
dum demum reperiamus, neque solum gaudemus 
quod rem desideratam jam possideamus, sed inter- 
dum etiam justo majus pretinm insumimus, ut car- 
nem servitio addiciam aliquo ornamento pulcbrio- 
rem redditam speetatoribusexhibeamus,ornamento, 
inquam, quod a nobis plerumque ne conspicitur qui- 
dew? Animam autem dominam sordibus pollui et tene- 
bris 4a, uti d2emoni atro gratum est, involvi sinentes 
non solum nullam operam impendimus, οἱ vel ipsi 
eam tanquam Dei sponsam condecoremus, vel per 
aliam hujus rei peritum hoc fieri sastineamas, sed 
 etiam,.si quis ad divinam formationem seu tran- 
sform:stionem nos invitaveri£ atque provocaverit, 
convieiis proscindimus et procul abire jubemus, 
: imo gladio aggressi interimere studemis ? Omnis 
- porro ars a nobis diligitur et approbatur, nullo 
inter eas diserimine admisso : illa autem quz ad 
, Animam pulchritudinem spectat, procul a nobis re- 
jecta negligitur, neque ad avem infaustam aut ad 
rupium pracipitia, unde tandem aliquando reduci 
possit, amandatur, sed in oblivionis voraginem iu- 
snergitur, unde ad lucem nunquam redeat. 

£9. Econtra omne prndens consiliam, omnia 
decitorum pracepla, ad vitam eorrigendam spec- 
lantia, et leges adjuvantia et canones roborantia, 
. suppressa jacen!, omnique modo societas meditatur 
non de eo, ut respublica salva sit, sed ut justus, 
utpole importunus, in vinculis doleat, et preceptor 
quibus bene institutus est, et ad qu» profitenda 
alios instituere sategit, ia perpetuum valedicat, et 
pater Spirita divino instructus non a filio distraha- 
uir (hoc enim minus foret malum), sed per malum 
Jamonem servis inutilibus accenseatur, et episco- 
pus denique indignum quid infaustumque patiatur. 

50. Non igitur morem gerimus, neque obedien- 
tiam spiritualem servramus, neque patribus pare- 
mus, ques sapctus Spiritus dat, neque praeceptoris 
arte indigémus. Quapropter etiam presentem re- 
$puimus, et eam quam non habemus, non desidera- 
mus ; quod omni arti accidit in hominibus, qui ea 
non opus habent. Rebus autem tam misere scse 
habentibus necessario consequitur ut ad antiquam 
illam vitam ferinam adspiremus, lieet clanculum hoc 
fiat et ab iis qui perspicacitate carent, vix sentiatur. 

54. Mali autem lize est causa : artes post homi- 
num civilisationem inventas necessario diligimus, 
quoniam sime illis de vita periclitaremur; probis 
autem consiliis ac bonis legibus morem gerere 
nolumus, Imo tanquam inutilia, vel etiam superflua 
dedignamur. Quin eo audacie procedimus, ut ea 
nil ad victum valere nugemur ; proverbium autem 
quod potius portionem quain suspendium commen- 
dat,interverteutes, aliena pro bono habemus, panem 
peregrinum lanquam expetibile quid zstimamus, 
nnm raptum dulcissimum, aquam e furto pro- 
venientem suavisstimam, vestes rapina acquisitas 
veluti lucis ortum, proximi domum quasi paradisum 


ξητοῦντες χατὰ σπουδν πολλὴν ἐξευρίσχομεν, xal 
προσρυϊσχόμενοι ἔχομεν φιλητῶς ἐχεῖθεν τὸ πεποῦτ- 
µένον, χαταδαλλόµενοι ἔστιν οὗ xal. τι ὑπέρτιμον, 
ἵνα τὴν δούλην σάρχα εἰς ὡραϊσμὸν τοῖς βλέπουσι 
παραστησώµεθα διὰ χαλλωπισμοῦ τινος, οὗ τὰ πλείω 
οὐδὲ εἰς ὄψιν ἡμῖν ἔρχεσθαι δύναται; Τὶν δὲ δὲ- 
σποιναν φυχὴν ἀφιέντες ῥυποῦσβαι χαὶ σχότον οὕτω 
περιδιδύσχεσθαι, ὥς ἂν 6 ζοφερὸς δαΐµων φιλοίη, 
οὔτε ζητοῦμεν, πῶς ἂν ἢ ἡμεῖς αὗτοὶ ἑξωραΐῖσωμεν 
ὡς εἰς νύμφην θεοῦ, ἢ δι ἑτέρου νυμφοστολήσωμεν 
ἐπιστήμονος, ἁλ)ὰ χαὶ εἴ t; ἐπιφανείη ἔπαγγελ- 
λόμενος xal προχαλούμενος εἰς θεοειδῆ καὶ θεοφεγ- 
1") µόρφωσιν, εἴτ᾽ οὖν µεταμόρφωσ.ν, οὗ προπηλα- 


B χίζοµεν, 3| ὁστραχίζομεν, ἀλλὰ xal ξιφίρεις bm- 


τρέχοντες, ἀχρειοῦν, εἴπερ οἵόν τε fiv, γλιχόµεθα ; 
Καὶ ἅπασα plv τέχνη στέργεται map! ἡμῖν xat 
Σγχρίνεταε, xai οὗ διαχρίνοµεν οὐδεμίαν' ἡ δὲ χατὰ 
διδασκαλίαν ψυχῆῇ πρέπουσαν ἀποχρίνεται βαλλο- 
μένη μαχρὰν ἐξ ἡμῶν, εἰς εὐχὶ χόραχας fj πέτρας 
ἀποχρήμνους, ὅθεν ἑπανασωθείη ἂν ἴσως χρόνῳ 
ποτὲ, ἀλλὰ ἐς βυθὸν λήθης ἀφιεμένη βαπτίζεσθαι, 
ὡς pj] ἔχειν ἔχφανσιν, 


μθ’. Βουλὴ δὲ ἅπασα χαὶ συμθουλῆ xal διδασχα- 
xh ἁρμονία, συνιατῶσα βίον ὁρθὸὺν, καὶ νόμεις 
ἐπιχουροῦσα xal συλλαμθανομένη, χανόσι χατηρ- 
γηνται’ ἀντιπράττεται δὲ πᾶν ἐπίδουλον xal fj αὖ- 
ναξις, οὐχ], πῶς ἂν τὸ χοινὸν σωθείη, ἀλλὰ πῶς ἂν 
6 δίκαιος μὲν, δύσχρηστος δὲ, χαταπονηθείη δεσμῷ, 
χχὶ ὁ διδάσχαλος µεταμάθοι, ἃ val αὐτὸς χαλῶς 
δεδίδαχται, xaX ἑτέρους ὁμοίως διδάσχειν προθέβλη- 
ται, xat ὁ χατὰ θεῖον πνεῦμα πατὴρ οὗ πρὸς υἱὸν 
ἑχστραφείη (οὕπω γὰο τοῦτο µέγα xaxbv), ἀλλ) εἲς 
δοῦλον ἀχρεῖον ἐγγραφείη διὰ πονηροῦ πνεύματος, 
χαὶ ὁ ἐπίσγχοπος ἄσχοπόν τι Γάθη χαὶ ἁπαίσιον, 

v. Οὐκ &pa ὑπαχούομεν, οὐδὸ ὑποταγὴν τηροῦ- 
μεν πνευματικὴν, οὐδὲ ὑπὸ πατρᾶσιν ἐσμέν, οὓς τὸ 
ὅγιον Πνεῦμα δίδωσιν, οὐδὲ χρήζομεν τέχνης διδασ- 
χαλιχΏης. Διὸ xal παροῦσαν μὲν ἐξωθοῦμεν, μὴ οὗ- 
σαν δὲ οὐ ποθοῦμεν' ὃ δη πάσχει ἅπασα τέχνη παρὰ 
ἀνθρώποις, ol μηδὲν αὐτῆς προσδέονται, Διὰ ταῦτ", 
(99v ὁ τῆς φαύλης ταύτης ἀχολουθίας εἰρμὸς παῤ-- 
ῥηαιάζει xal vov τὸν παλαιγενη θηριώδη βίον ἐχεῖ- 
vov ὑπούλως xal ὡς οὖκ ἂν αἴσθοιτό τις μὴ καταχύὺπ» 
των εἰς βάθος τοῦ νοεῖν, 

να). Καὶ ὁ λόγος τοῦ πάθους ταιοῦτός τις * τὰς 
μὲν τέχνας τὰς ὕστερον εὑρημένας μετὰ τὴν xat" 
ἀνθρώπους ἐξημέρωσιν, στέργοµεν ἀναγκχίως, οἷα 
μὴ £v ὃν, ζἠν ἐχείνων δίχα᾽ χρησταϊς δὲ συµθου- 
λίαις xal εὐνόμως ἑννόμοις ὀχνοῦμεν πείθεσθαι, 
περιέργους αὐτὰς, εἴτε xal παρέργους γνωμµατευό- 
µενοι. Kal που ἐθέλομεν ὑπο)αλεῖν xal αὐτοὶ, ὡς 
οὐὑδέν τι αὑταὶ πρὸς τἆλφιτα' xat πνὶξ οὗ μµερὶς 
ἀναστρόφως παροιμιαζόμενο:., καλὸν εἶναι τὰ ἀλλό- 
τρια γνωμολογεῦμεν, καὶ τὸν ζένον ἄρτον ἀποφαι- 
νόµεθα νόστιµον, χαὶ τὸν ἁρπαγιμαῖον οἵνον γλυ- 
χύτατον, xal τὸ τῆς κλοπῆς ὕδωρ ἠδύτατον, καὶ thv 
ἐξ ἁρπαγῆς Evbuaty φωτὸς ἀναθολὴν, xal παράδει- 











34J 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. ο 


σον τὸν ἀλλότριον οἴχον. Καὶ οὕτως ἀνατρέχομεν elg A consideramus. Sic autem ad antiquam revertimur 


τὸ ἀρχαῖον χαχὸν, ἀδιχοῦντες, ἁρπάζοντες, λοίδο- 
ῥοῦντες. βλασφημοῦνεες, συχοφαντοῦντες, χαὶ ἐπὶ 
πᾶσι τούτοις xai διὰ ταῦτά΄ πάντα ψυχῆς χερδαίνον- 
πες ἀπώλειαν, ὡς οὔτε αὐτοὶ ξυνιέντες εἰς ἔπιστρο- 
vhv, μηδὲ τοῖς ἁδελφικῶς iv θεοφιλείᾳ ἐπιστρί- 
Φουσιν ἡμᾶς ἐπόμενοὶ, ὡς ἐντεῦθεν λείπεσθαι ἡμῶν 
ἑχάστῳ, ἀφιέναι xal τὰ τέχνα χα) ἅπαν τὸ φίλτατὸν 
βόσχεσθαι ἀποέίμαντον xal ἀνεξέταστον. Καὶ οὐκ 
ἀναχρίνομεν λογοπραγοῦντες ἡμᾶς αὐτοὺς, διατἰ 
κατὰ οἴκους μὲν ποιµαίνειν δῇθεν ἐθέλομεν ἆνθρω- 
πεχῶς τὸ συγγενὲς, τὸ δοῦλον, τὸ θετὸν, xal πᾶς, 
ὅστις οὖν, διδάσκαλος xai νομοθέτης τῶν ἑαυτοῦ 
αὐτοχειροτόνητος, χαθὰ ἐχρῆν, χαθέστηχεν εἰς xal 
ὠφέλειαν σώματος xat φυχῆς ἀνάπαυσιν. ὁ δὲ ix 
Θεοῦ, xal χατὰ Θεὸν, xaX θεοπαράδοτος χαθηγητὴς, 
ὡς 00X ἄν τις ἔχοι ἀντοιπτεῖν, ἀποχε,ροτονεῖται, ὡς 
οἷον καθαιρεθεὶς, xal οὕτως ἀφαιρεθεὶς τὺν θεο- 
πρόθλητην ἑνέργειαν ; ἱνατί δὲ πᾶς μὲν olxoz φυλάτ- 
τει τὴν ἑνδεχομένην διαδοχἠν, ἀἁλύσει δουµένην 
θεσμῷ Φύσεως εἰς ἁδιάῤῥηχτον, ὁ δὲ ἁπηστολιχὸς 
xai θεῖχὸς ἐξαργήσει, οὗ μᾶλλον ἔδει τὴν σειρὰν, 
ουοανόθεν χαθήχουσαν ΄ el; τὸν xa0* ἡμᾶς χόσμον, 
µένειν ἁδιάσταστον, καὶ συντηρεῖν τὸ θεύθεν χαλὸν 
συνεχὶς xai ἄλυτον ; 


νβ’. Οὐ καλὰ δὴ παῦτα, οὐξ' ὅσα «Φοιαῦτα, ὦ 
ἀδελφοὶ, οὐδὲ θεάρεστα, διαθολιχΏς δὲ μεθόδου τύρ- 
6at προφανῶς. Tl γὰρ ἔδει αὑτὰ Ὑίνεσθαι, εἰ μὴ 


πρόθεσις ἣν φιλόχελνος τῷ ἀρχεχάνῳ δαίµονι, ἀλ- C 


λάξαι τὸν ἀγαθὸν σαθδατισμὸν τὸν ψυχιχὸν, τὸν ix 
Θεοῦ, τὸν ἐπὶ ἁργίᾳ πάσης Χαχώσεως, xol µετα- 
φοιῆσα: χακῶς τὸ τὰ ἀρχαῖα μὲν παρελβεῖν, χαινὰ 
δὲ πάντα γενέσθα. χατὰ θεὸν, εἰ; τὸ λέχειν ἀνά- 
πα)λιν, 06; παρῆλθε μὲν τὰ χαινὰ καὶ θεῖα, τὰ δὲ 
ἀρχαῖα φαῦλα λεληθότως ἀντιπαρελθήντα εἰς μέσον 
καταχορεύε: τῆς ἓν ἡμῖν ὁμηγύρεως; 

νΥ’. Καὶ οἶδα μὲν (ph. Υὰρ οὕτως f$» µανείην, 7 
Ἰαθοίμην οοῦ δέοντος), ὅτι οὗ χοιµήτεται ὁ θεὸς εἰς 
«έλος, ἀλλὰ δυνατὸς xal χραιπαλικὸς ὡς ἐξ οἴνου 
ὀναστήσεται, καὶ ἐγχαταστήσει τὰ ξχυτοῦ τοῖς αὑτοῦ, 
τῷ Σιδασκάλῳ τὸ διδάσχειν, τῷ πατρὶ τὸ ὑπηχόνυς 
ἔχειν τοὺς υἱοὺς, τῷ ποιµαίνοντι τὸ ἄγειν χαὶ ἔπαν- 
ἀγσιν τὰ ποίµνια, ὣς χοεών;, xol παντὶ, ὡς ἁπλῶς 
εἰπεῖν, ὑπερέχοντι xal ὑπέρεχομένῳ ἐπανασώσετοι 
τὸ πνευματικῶς καθῆκχον, xai τὸ οἰκεῖόν xal 1εροό- 
ἦχον χανονικῶς. | 

vi. Καὶ οἴδα μὲν τοῦθ) οὕτως ἑσόμενον, Ίθελον 
δὲ ἄλλως αὑτίχα τοῦτο ῥλέπειν καὶ χαΐρειν, καὶ μὴ 
δυσελπιστεῖν xai ἀγωνιᾶν χαὶ εὐλαθεῖσθαι παρὰ 
τοῖς εἰσέπειτα, καὶ όυνοχλεῖν τὸν Κύριον, ἀναστῆναι 
καὶ ὑφῶσαι χεῖρα ὑψηλὴν εἰς ἐμδριθη ἐχδίχησιν, 
μηδὲ ἀποχεῖσθαι ὀυγγρἀάφιιν, ὡς ἄρα χαιρὸς ᾖλθς, 
χαὶ εὐφόρησε ζινανίων xal ἀχάνθῶν τὸ τοῦ θεοῦ 
παρ ἡμῖν καὶ πλήρωμα xai χλήρωμα, καὶ ὡς ἐθ)ί- 
6ησαν ἐντεῦθεν ἱχανοὶ, χαθὰ οὐκ ἐχοῆν, xai ὅσους 
οὐχ ἔδει, καὶ ὡς οὐκ ἔτρεπε, xal νυγέντες οἱ πα- 
θόντες ἐχεντρίσθησαν εἰς ὀδύνην, Ὀψὰ δὲ ποτε μετὰ 
τοσάπληγον, εἴθε δὲ uid δεκάπληγον | εἰς εὐχρηστον 


malitiam, injuria afficientes, rapientes, convician- 
tes, maledicentes, accusantes, οἱ prxxer hec et 
propter hzc omnia animz perniciem lucrantes, 


:heque ipsi de conversione meditantes, neque iis 


qui tanquam fratres per amorem Dei reducere nos 
velint, obsequentes; quare in fine vix fieri poterit 
quin eo redücamur, ut liberos nostros ac quidquid 
amore complectimur, sine pastore ac duce per pas- 
cua vagari sinamus. Neque nos ἱράος examinando 
iwtefrogamus, quare nos quidem qua homines 
in domibus nostris pascere vellmus liberos 
consanguineos et adoptivos οἱ servos, et quare 
quisque, preceptor ac legislatof suorum sponte 
factus, et corporis valetudini et animz tranquilli- 
tati prospicíat : praeceptor autem a Deo dalus et 
secundum Deum constitutus, et quód omnibus ma- 
nifestum est, a Deo concessus, deponitur, tanquam 
vita privatus, et sic ab opere divino perliciendo 
arcetur ? Et cur qualibet fantilia gaudet consequen- 
tía non interrupta, et lege nature quasi catena 
indissolubili continetur, familia autém apostolica 
atque divino, cujus vincula, utpote e crelo ad ter- 
ram descendentia, nunquam .disrumpi, sed potius 
nativam divinitus insitam pulchritudinem: conser- 
vare deberent, abolebitur ? 

52. Omnia ista, o fratres, neque pulchra. sunt 
neque Deo accepta, sed manifesto fraudis diabolicze 
machinationes. (Juomodo enim accidere potuisset 
nisi dzemon invidiosus omnisque mali auctor sibi 
proposuisset Sabbatum bofium, spiritualem, divini- 
tus datum, omnis malitia süppressione insignem 
perturbare, et illud quod dicitur : Vetera disparue- 
runt, omnia secundum Deum innovo(a stnt, male 
pervertere in hoc : Nova ac divina disparuerunt, 
vetus autem malignitas sensim sensimque in coetum 
nostrum irrepsit ? 

55. Equidem novi (nequc enim adco mente sum 
captus, neque officii immernor) quod Deus non dor- 
miet in flnem, sed parens ac velut e vino. excita- 
Lus exsurget, et sua cuique attribuet, praceptori 
ut doceat, patri ut habeat filios fnorigeros, pastori 
ut gregem ducat ac reducat, uti addecet, €t ut bre- 
vis sim, omni et przposito et. subdito dabit. quod 


D et spiritualiter οἱ conveniat, ei secundum legem 


au ipsum spectet. 


54. Novi, inquam, live ita fore : vellem tam pro- 
tinus ista videre el letari, neque desperare nec 
dolere ncc timere de posteris, imo Dominum rogare 
ut exsurgat et manum ad vindictam severam extol-^ 
lat, uec rationis reddendze tempus distrahatur, si-: 
quidem momentum advenit, et divinus tum cetus 
lum clerus lolia ac spinas affatim protulerunt, et 
haud pauci contumelia affecti sunt quot et quomodo 
non decebat et ob causas indiguas, cesique verbe- 
ribus misere dolorum aculeis traditi sunt. Sero 
autem aliquando post tot plagas, quz utinam haud 
decupleotur ! terra. illa ad prosperam fertilitate 


335 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


916 


redihit, Tantopere auten desiderium istud cordi meo & ἡ γῆ ἑἐχείνη εὐφορίαν ἀποχατέστη. "Ec τοσοῦτον 


inhzret tantusque zelus divinus meurit, ut in votis ar- 
dentissimis habeam, ut ab hoc statim die zizania per- 
mutata in purum frumentum excrescant, ue unquam 
3 da mone cribrentur, et ut spinze, uti Deo gratum 
est, extollantur partim in cedros, cyparissos, pinus, 
- quas Dei domus expelit, partim erigantar in 
alias arbores edentes fruges quas Deus diligit. 


δὲ poc τὰ τῆς τοιαύτης ἐφέσεως ἐντέτηχε, χαὶ 2 τοῦ 
θιοῦ ζζλος ὑπεχχαίει µε, ὥστε δι εὐχῆς elvat. uox, 
αὑτομάτως ἀπ) τῆς σημερον χαὶ τὰ ζιζάνια εἰς 
καθαρὸν αἴτον ἀναθηλῆσαι µεταμµειφθέντα, ὡς μὴ 
ἂν τῷ δαέμονι σινιαθῆναί ποτε τοῦ λοιποῦ, xol τὰς 
ἀχάνθας δὲ ἀναθῆναι θεοφιλῶς, τὰς μὲν παρυθκυθεί- 
σας εἰς χέδρους χαὶ χυπαρίσσους xal πεύχας. ὧν 6 τοῦ 


Θεοῦ οἴχος ἐφίεται, τὰς δὲ ἀναδραμούσας εἷς ἑτεροῖα δένδρα εὐαυξῆ, καρποφοροῦντα τροφὴν. ἣν ἁγαπᾶ ὁ θεός. 


55. Si autem hiec dicens, o fratres, et amicorum 
vulnera ostendens, gravis ac severus videor illis 
qui forte pudore suffunduntur, quemadmodum 
quis, qui cum speciosus non sit, tamen videri 
talis velit, invehitur in eum qui ipsi dixerit, for- 
mam speciosam quam sibi attribuit, esse ementi- 


νε’. El δὲ ταῦτα λέγων, χαὶ γοῦν, ὦὢ ἁδελφοὶ xal 
παραδεικνὺς φιλικὰ τραύματα, βαρὺς δοχῶ τοῖς ἴσως 
αἰσχυνομένοις , χαθὰ καὶ εἴ τις ph ὧν ὡραῖος, 1θέ- 
λων δὲ τοιοῦτος δοχεῖν, χατατείνεται τοῦ ἀναδιδάσχον- 
τος ἐχεῖνον, ὡς ψεύδεται «tv εὐμορφίαν, Άν ἑαυτῷ 
ἐπιγράφει --- ἁλλ' ἐγὼ πληροφορῶ xal ἄρτι τοὺς 


tam, at ego auditoribus persuasum essc cupio, me B ἀχούοντας, ὅτι χολαχεύειν ὀχνῶ, xat οὐκ ἔχω «b 


ndulari nescire aut omnia iudiscriminatim laudibus 
efferre atque sic palam mentiri. Unus enim Deus 
omnino ae semper el ubique laudibus celebrandus, 
justissimus, optimus, sauctissimus, in quo nulla 
inest injustitia, à quo fraus et malitia quxcunque 
exsulat : homo autem, quicunque demum sit et 
 quantameunque attigerit ztalem , frustra studet 
eb opinatur. οἱ laborat ut !n omnihus laude sit 
dignus. Quamvis enim plurima fecerit in mundo, 
non tamea eo' perveniet, ut omnis culpzx ac vitu- 
perii expers sit in via, sed solum οὗ δα, quz bene 
peragit et quatenus scopum propositum attingit, 
jure meritoque laudatur. 

96. Atque hzc est arenz lex, qma atlilete. ac 
pugiles ad fortitudinem exstinulantur, ut. modo 
laudibus, acclamationibus, felicitationibus, modo 
premiis adornentur. Sed ab ii$ qui animarum 
curam gerunt, interdum ne ille quidem qui bene 
luetatus est, laudatur. Metuunt. nimirum, ne disci- 
puli sectatoresque virtutig per assensum ac gratu- 
lationem ad fastum vanamque superbiam prori- 
piantur, ideoque vituperan! pugnatores strenuos, 
quos tamen ejusmodi pr:ceptorum vituperia ad 
melius incitant et velut stimuli virtutis flunt. 


57. Sic autem qui in tempore virtutem zmula- 
tur, laude dignus erit. Ubi vero, pre nimio ardore, 
ultra $copum proreptus, aut nimia pigritia retentus 


λέγειν ἅπαντα εἰς ἁδιάκριτον, xol οὕτω φαερῶς 
ψεύδεσθαι. Εἷς γὰρ xaX μόνος εὐλογητὸς πάντη xo 
πάντως xai πάντοτε ὁ θεὸς, ὃς οὐχ οἵδε ἁμαρτίαν 
ποιεῖν, 6 δικαιότατος, ὁ πανάγαθος, 6 ἁγιώτατος, iv 
ᾧ ojx ἔατιν ἁδιχία, οὗ md; δόλος καὶ χαχὸν ἅπαν 
ἑξώρισται' ἄνθρωπος δὲ, ὁποῖος ἂν ἐκεῖνος xal ef 
xal ὁπόσος τὸν τῆς ζωῆς χρόνον, µάτην xa ἐθέλει 
καὶ οἵεται χαὶ πραγματεύεται, ἁπλῶς οὕτως εὔλογη» 
τὸς εἶναι διόλου. Πολλὰ γὰρ ἐνεργῶν χατὰ xóspov., 
οὑκ ἂν ἐξανύσῃ, διὰ πάντων ἔρχεσθαι ἁλογοπράγη- 
τος xal ἁμώμητος Ev ὁδῷ * διόπερ, ἐφ᾽ oL; μὲν εὐστο- 
Xii καὶ ὀρθῶς βάλλει χατὰ σκοποῦ, εὔλογεῖται 
πάντως. 

νς’. Καὶ ἔστι τοῦτο ἀλειπτιχὸς νόμος, δι οὗ καὶ 
οἱ ἀεθλεύοντες xal οἱ ἀριστεύοντες προσαύξονται εἰς 
χραταίωσιν, οἱ μὲν ἐπαίνοις xa* εὐλογίαις xal vxo» 
µίοις, οἱ δὲ καὶ δώροις ὑπαλειφόμενοι. Καὶ μὴν ἔστιν 
ὅτε οὐδὲ ὁ ἀγαθουργῶν εὑλογεῖται παρά ve τοῖς ol- 
χονομοῦσι τὰ ψυχιχά. Οἱ δὲ δεδιότες, μὴ τοῖς µαθη- 
τευοµένοις καὶ ἀλειφομένοις εἰς ἀρετὴν ἡ εὐλογία καὶ 
χρηστολογία εἰς τῦφον ἁποτελευτήσῃ χαὶ δόξαν κενὴν, 
δυσφημοῦσι τοὺς ἀγάθοὺς μύστας, οἷς xat γίνονται 
οἱ τοιοῦτοι διδασκαλικοὶ ὀνειδισμοὶ ἐρεθισμοὶ πρὸς τὰ 
κρείστονα, χαὶ ὡς ola µάστιγες εἰς ἐἑργασίαν ἀγαῦὴ]ν 
ἱπισκέρχουσαι. 

vU. 'AXX οὕτω μὲν εὐλογεῖταί τις àv χαιρῷ àáya - 
θοπραγῶν. Ὅτε δέ που f| ὑπερδαλὼν, ὡς διεχδραμεῖν 
τὸν σχοπὸν, ἢ ἑλλείψας ἁμάρτοι, τότε δὲ εὑλογητὸς 


peccaverit, tune revera nulla dignus censebitur p μὲν οὐκ ἂν ἔσται πρὸς αὐτὴν ἀλήθειαν, ἀχούσαι δέ 


laude, sed potius verba audiet qua, ut non aint 
nimis acria et amarulenia, tamen judicii melle, 
uti decct, attemperata sunt, si nimirum peccatum 
tale sit ut non, supplautatione diaboli, lapso inte- 
ritum 36 mortem conminetur, Quando autein non 
medloeriter, ut ita dicam, sed capilaliter pecca- 
verit οἱ transgressio vix renotti posse videatur, 
"ne peccalor vituperiis et increpationibus casii- 
'Babitur, et, si modo mentem sanam habeat, vul- 
ueris curationem per correctionem velut per amaram 
radicem lubenter admittet. Si enim non ila sen- 
serit, sed potius spiritualem medicinam agre ferre 
atque aversari videatur, male audiet, nil communc 
habens cum hominibus laude dignis, et post multa 


ποθεν λαλιὰς, el xal pi πάνυ τι πιχρὰς xal ὡς olov 
ἀφινθιώδεις, ἀλλὰ γοῦν ἐπιειχῶς xexpapdvac µέλιτι 
διαχρἰσεως, ὅτε δηλαδὴ v5 πρόσχομµα o9 συντριθὴν 
ἀπειλεῖ τῷ χαταπεσόντι, ὡς εἰς θάνατον, σχελισμῷ 
δαίµονος' ὡς, εἴ Υε οὐ μέτρια, ὡς οὕτως εἰπεῖν, κα 
χοπραγήσει, ἀλλά χατάχρας, xal φανεῖται ἁπαραμύ- 
θητος fj ὑπερθασία, τηνιχαῦτα xal σχώψεται ὁ ἑπται- 
χὼς, xat ἐπιτιμήσεται, καὶ θεραπείαν τραύματος διὰ 
παραινέσεως ὁποῖα καὶ πιχρᾶς τινος ῥίζης δεξάµενος 
ἱλαρῶς προσήσεται, εἶπερ φρονεῖ ἐντελῶς. Mi) φρο- 
νῶν γὰρ οὕτως, ἀλλὰ ἐχφήνας δυσανασχετεῖν xai ἆπο- 
δυσπετεῖν πρὸς τὴν χατὰ πνεῦμα ἱατρείαν, χαχῶς τε 
ἀχούσεται ἀπεναντίας «ol; εὐλογητοῖς ἀνθρώποις, 
καὶ μετὰ πολλὰ τὰ bv µέσῳ, χαὶ οὐδὲ αὐτῷ φίλα, 





337 


DE OBRDIENTIA MAGISTRATUI CHHISTIANO DEBITA. 


338 


σκορακισθήσεται, ὡς ὁ τοῦ Θεοῦ vópo; καῖ ὁ ἐχεῖθεν À incommoda, ipsi gravia, excommnnicabitur, uii 


θερἀαπευτιχὸς χανὼν παραδίδωσι. 


ντ’. Καὶ ὁ μὲν θλίφας «bv οὕτως ἀθεράπευτον οὐχ 
ἂν ἴσως ἀποδεχτέος ἔσται οὐδενὶ τῶν τὰ ἐἑχείνου ζη- 
λούντων. 'O δὲ θεὺς καὶ οἱ τοῦ Oto) ἁποδέξονται 
40v ἀκριδῶς ἰατρεύοντα, xÀv οἱ τῶν ἀνθρώπων ν/οὶ, 
βαρυκάρδιοι ὄντες χαὶ ἀγαπῶντες µαταιότητας καὶ 
Ψεῖδος, εὐλογεῖσθαι «by ὅμοιον βούλωνται, καὶ οὐχ 
ἀνέχωνται dóyov πάσχειν. AX 6 ἀρχιατρὸς θεὺς 
ἀνθέξεται τοῦ ποιοῦντος «b ἀγαθὸν, xal ἐχδιχήῆσει 
Exalvov ῥλαπτόμενον. Μηδεὶς γὰρ οἰέσθω, ἀποῤῥαθν- 
μεῖν ἐν τοῖς τοιούτοις τὸν ὕψιστον Κύριον ἀλλά 
πεπ)ληροφαρῄβσθω, πανιτὸς χαχκοῦ xal ἀνδρὺς xal 
πράγµατο; αὐτὸν κατεξανίστασθαι, ὀψὲ μὲν διὰ τὸ 
μµακρόθυμον αὐτοῦ xal φιλάνθρωπον, αὐστηρῶς δέ γε, 
xai, χατὰ τὸν µέγαν Aavtb εἰπεῖν, ἕως σφόδρᾳ, ὁπη- 
γίκα καὶ τοῦτο διαχρινεῖ., 


vi. Καὶ ἐνθυμητέον ἐνταῦθα, à ἁδελφοὶ, 0: χαθὰ 
διδάσκαλος μέγας, προαφυέστερον δὲ φάναι, δ.δασ- 
χάλων διδά:χαλος, καὶ φιλοσοφίας δὲ ἁπάσης, xai 
αὐτῆς τῆς ἀννποθέτου προϊστάμενος (καλῶς δὲ εἰ- 
πεῖν ἔχει τις, καὶ προκαθήµενος), οὐχ ἂν ἐθέλοι 
αὐτὸς δι’ ἑαυτοῦ χαὶ µόνου µυσταγωχεῖν. ᾽Αλλὰ co- 
φίσας πολυειδῶς ἑτέρους, εἰ; ὅσον ἐγχωρεῖ, προδάλ- 
λεται διδάσχειν τοὺς ὑποδεεστέρους ἐν φοιτηταὶς. 
Δὐτὸ, µέντο: καρὼν ko' ἅπαα: δόγµασι, xai διαρθρὼν, 
εἶ τί που ὀνεφραξᾶς ἔχει, ναὶ δὲ καὶ ἐπιδιορθούυμε- 
νος, ὅποι δεήσειε, τὰ διδασχαλεῖα, ἐπιχοσμεῖ τὰ 
οεμνὰ, xal τὸ καλὸν ποιεῖ xal πλεῖον xai κάλλιον. 
Οὕτω χαὶ ὁ τς σοφίας χορηγὸς θεὸς, πληθύνων xol 
, Vm γῆς πολυτρόπως διὰ ἑνσωμάτων θεραπόντων 
αὐτοῦ τὸ οἰχεῖον ἀγαθὸν, &;a ἔπλασεν ἄνθρωπον, 
παὶ σοφίαν ἐχείνῳ ἑνέθετο, πηγήν τινα ταύτην γλυ- 
χεῖαν ὡς ἐχ πελάγους τοῦ χατ ἀχεῖνον, λιθάδιον 
γλνκὺ ἐξ ἀθύσσου γλυχύτητος, ἁπόῤῥοιαν ἐπιστήμης 
ἁγίας τε xal ἀῤῥήτου τῆς ἐν ἐχείνφ, ἧς µέρος xai 
φὸ προγνωστικόν. 

€. Προεφήτευσε γοῦν, χαθὰ µαθόντες ἐσχήκαμεν, 
ὁ χρῶτος ἄνθρωπος, αὐτίχα θεόθεν ἐμπνεόμενος. Kal 


tb ἐκεῖθεν ἀρδάμενος, οὐκ ἀνῆκεν ὁ πάνσοφος Κύριος, 


τοὺς ἐπιγόνους ὡς καὶ νῦν σοφίζων, ἀλλ᾽ ἐπιπέμπειν 
vp χόσµμῳ φιλοτιμεῖται θεότητι παρωνυµουµένους 


C scholas, et augusta adornat, 


divina et canones ejusmodi sanationem concer- 
lex nentes tradunt. 

58. Quamvis autem :s qai talem hominem ἵπου- 
rabilem aflligit, illius amicis vix futurus s:t accep- 
tus, tamen Deus ejusque aemuli solerteu medicum 
comprobabunt, licet bominum fllii,. utpote corde 
prefracto praediti οἱ vauitatum mendaciique. ste- 
diosi, ejusmodi bominem laudibus effeici cupiant 
ac omnino vituperationis sint Impatientissimi. At 
vero Deus, suwnmus medicus, eum qui probitatem 
sectatur, adjuvabit, et qui injuria afficitur. illum 
ulciscetur. Ne quis enim opinetur, Dominum supre- 
ium talia non curare, sed polius persuasissimum 
sibi habeat, eum omnibus. malis et hominibus et 
factis paonami. inflicturum, sero. quidem ob longa- 
nimitateui 26 hominum amorem, severe autem et, 
ut eum magno Davide loquar, validissime, quando 
hoc opportunum judicaverit. 

59. Jani vero, o fratres, hoe quoque attendainus. 
Quemadmodum inagnus preceptor, vel ut accura- 
tius loquar, preceptot praeceptorum, omunisqie 
philosophie, etiam non suppositae prafectus- (et 
mij. bene quis dixerit, praesidens) non ipse pert 
semetipsum ac solum vult Initiare, sed multimodis 
alios erudiens, quantum fleri polest, ad inferiores 
discipulos edocendos delegat, dum ipse, eunctis 
disciplinig prepositus, explicat si quid expositu 
diflicilius reperiatur, et, ubi opus fuerit, dirigit 
et pulehrum adauget 
οἱ promovet : ita etiam omnis sapienti:e princeps 
Deus, muliiplicans in terra variis modis per fumulos 
corpore indutos benignitatem suam, simul atque 
creavit. hominem, indidit illi sapientiam, fontem 
quendam dulcem ex ipsius mari derivatum rivulum 
suavem ex abysso seavitatis, traducem scientiae 
sancte et ineffabilis, cujus pars est facultas prà- 
sciendi futura. 


60. Prophetavit igitur, quemadmodum compe- 
rimus, primus homo, extemplo divinitus inspiratus. 
Atque hinc exorsus, nou cessavit Dominus omnium 
s:pientissimus, posteros illuminare, uti et. nuuc 
fit, τού mittere in mundum satagit viros divinitari 


ἄνδρας. Βεῖοι γὰρ xai ἔνθεο, ἐχεῖνοι πάντως καὶ D siniles. Divini enim et Deo repleti omnes sane illi 


πάντες, ὁπόσοι Ex Θεοῦ αὐτοὶ ζωούμενοι χαὶ D2ap- 
πόμενοι, καὶ οὕτω φωτὸς xaX ζωῆς λόγον ἐν xéopuy 
ἐπέχοντες, ζιωογονοῦσι τοὺς ἐν Θεῷ φιλοζώους , xat 
περιλάµπονσι τοὺς µήτε ἀμθλυωχοῦντας τὰ ἐς ἀρε- 
«ἣν, xat μηδὲ ὀχνοῦντας ἐγρηγορέναι εἰς ἐργασίαν 
θεάρεστον. Καὶ ἑμπνέων τοῖς τοιούτοις ἀνθρώποις 
ἐχεῖνος τὰ διδασχαλικἁ, χαὶ µεθοδεύων τὴν πνευµα- 
τιχὴν σοφιστείαχν, συνεπιτρέχει xal ἐφορᾷ τοὺς δι’ 
αὐτὸν σχολαστάς * καὶ προσεπιθάλλων τοῖς posta que 
γοῦσιν ἀναλόγως yápw ἔπ,στημον.χἣν, συνεπιλαµ.- 
θάνεται αὐτοῖς τοῦ ἔργου, xaX συγγράφει, xal συν- 
επιµερίζει τὰ εἷς χαταρτισμὸν, χαὶ συλλαλεῖ διερ- 
μηνεύων ££ ἁπάσης Τραφῆς, καθὰ τὰ ὑπὲρ ἑαντοῦ, 
ὁμείως χαὶ τὰ ἐξ αὐτοῦ, ἀχολούθως δὲ xal συνεπο- 


sunt, qui a Deo ipsi vivificati et illuminati, atque 
sic lucis et vitze scientiam in munde gestautes, eos 
qui in. Deu. vivere student, vivificant οἱ illusiraut 
eus qui ad virtutem non ceecutiuut et ad opera Deo 
grata sese accingere nituntur. Inspiraus autem 
talibus hominibus doceudi facultatem, et indens 
sapientiam spiritualem, adjuvat et inspicit eos qui 
ad ipsum animum adverlunt, et condonans pracep- 
toribus, quoad opus est, gratiam ietelligentize, 
adjuvat eos in opere exsequendo, el promittit dis- 
tribuitque quie ad perfectionem  condacunt, el 
conversatur eum eis, explicans e tota Scriptura 
que ab ipso oriuntur et ad ipsum redeunt, nec 
m'nüs incitare satagit, et in docendo adjuvat atque 


339 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLITAS . 


-— 


30 


promovet. ita per viros ab ipso ad docendum des- Α spovtt ἐπιμελῶς. καὶ συνδιδάσχει xat συνωφελεῖ. Καὶ 


tinatos, dum ipse in excelsis versatur invisibilis 
(ιοῖα» namque mundus Deo plenus est), meliores 
πω qui ad virtutem sectandam apii sunt. 


61. Quid autem dico apti ? Etenim. e lapidibus 
quoque quos colliguut qui sancta metalla fodiunt, 
exsurguut divina semina, id est divini bomines. 
Res autem illa przclara etiam in nos redundat qui 
nune vivimus. Nam divini verbi torrens, doctrinam 
dico, divinitus scaturiens, veluti in quosdam sinus, 
nimirum in animas proborum przceptorum immil- 
titur, iudeque proflueus etiam ad nos pertingit el 
tanquam paradisos divinos irrigat ad omnimodam 
fertilitatem qua anima nutriuntur, et veluti sulcos 


inundat ad incrementum animarum, et tanquam B 


homipes vitse sordibus comrmaculatos ad puritstem 
lavapdo perducit. Neque vero aliter salus nostra 
obtingere potest, nisi hoc solo modo, quantumvis 
jn aliis methodis inveniendis homines allaborent. 

62. Quicunque igitur boc bonum quod unum ac 
solum in toto mundo reperitur, conteinnunt, per- 
suasum aibi habeant, se in tenebris densissimis 
czculientes oberrare, quia neque doctriuz lumen 
pra se ferunt quo in hujus vitae caligine ducantur, 
peque alia ratione diriguntur ; imo pro lumine isto 
hilari incendium irruet in caput eorum, et pro 
latice refrigerante, desuper irrigante οἱ in vitam 
geiernam salieute, fluctibus malis opprimentur, non 
solum amaris, sed eliam, qua gravior poena est, 
omui vigore ac fertilitate, ut ita dicam, destitutis. 
Sic autem communis omnium Paler magna orba- 
bitur libergrum capia quam impetus daumnoniacus 
absorbuerit. 

G3. Cum enim iuter omnes constet, ealamitatein 
«690 exitiosaue, αἱ homines pro lubitu arbitrioque 
»αο, nulli subjecto domiuo, viverent (quod idem 
est atque propria voluntati addictum esse el nimia 
cum Qducia genio indulgere) : talí calamitate, ut- 
pote nemini subjecti, laborant populi illi qui non 
liabent duces Deo. supremo duci submissos. Tales 
enim populos mundus circumagit ceu animalia quze- 
dam capitibus carentia. Quare eos per jocum, uti in 
veteri proverbio est, ἀχεφάλους xat ἀναύχενας (qui 


οὕτω διὰ τῶν Cx' αὐτοῦ προθαλλοµένων cic διδασχα- 
λίαν, kv τῷ xat αὐτὸν ἄνωθεν ἀοράτῳ παρεῖναι (τοῦ 
θεοῦ γὰρ ἅπας ὁ χόσµος γέµει), βελτίονες οἱ εὐφνεῖς 
τὰ εἰς ἀρετῆν γίνονται. 

Ex. T: δὲ λέγω οἱ εὐφυεῖς ; ὅπου γε xat Ex λίθων, 
o9; ἀναλέγονται οἱ ἁγίως µεταλλεύοντες, ἀνίστανται: 
σπέρματα θεῖα, εἴτ᾽ οὖν θεοῦ ἄνθρωποι. Τὸ δὲ παλὸν 
ἐχεῖνο χαθήχει xat εἰς ἡμᾶς αὐτοὺς, τοὺς τῆς vuv 
ἡμέρας. Τὸ γὰρ τοῦ ἐνθέου λόγου ῥεῦμα, τὸδιδασχα- 
λιχὸν, πλημμῦρον θεόθεν ὡς εἰς χόλπους τινὰς, τὰς 
τῶν ὀρθῶν διδααχάλων quy&c, xai αὖθις ἐχεῖθεν 
προῤῥέον xai sic ἡμᾶς, xal ὡς παραδείσους θεοῦ 
ἑρδεύει ἐπὶ παντοίᾳ χαρποφορίφ, δι fi duyal τρέ- 
qovtat, xal ὡς αὕλαχας μεθύσχει ἐπὶ βλάστῃ φυχ΄« 
τρόφῳ, xal ὡς ἀνθρώπους δὲ ῥυπουμένους Ἱλύϊΐ βιω- 
τιχῇ ἀπολούει ὃς καθαρότητα. Καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλως 
τὰ iv ἡμῖν σωτήρια χαταπράττεσθαι, Ἡ τοῦτον xo 
μόνον τὸν τρόπον, xXv εἰ xaX πολλὰ xápot τις διερει- 
νώµενος, µυρίαν ἑτεροίαν µἐθοδον. 

£9. Οἱ τοίνυν χαλὸν τοῦτο Pv xal µόνον αὐτὸ Ev 
Op τῷ χόσµῳ ἁποπροσποιρύμενοι πληροφορείσθω. 
σαν , ὅτι τε kv σχότῳ Φηλαφητῷ τυφλοὶ πλανῶνταε, 
τὸ διδασχαλιχὺν φῶς οὔτε φέροντες mob χειρῶν, ὡς 
ἐν τῇ χατὰ βίον ὁδηγεῖσθαι νυχτὶ, οὔτε ἄλλοθεν χο- 
ρηγούμενοι, xal ὅτι ἀντὶ φωτὸς τοιούτου ἱλαροῦ φλὸξ 
τῆς αὐτῶν χαταῤῥαγήσεται χεφαλῆς, καὶ ἀντὶ &va- 
ψύχοντος ὕδατος, ἄνωθεν μὲν ἐπομθρουμένου, χάτω- 
θεν δὲ ἀλλομένου εἰς αἰώνιον ζωὴν, ὕδασι χαταχλυ- 


C σ9ήσονται πονηροῖς. οὗ µόνον ἄλλως πιχροῖς, ἀλλὰ xal 


ἀτενουμένοις , εἴτ' οὖν ἀτεχνοῦσιν ἐπὶ ζημίαν, εἴ τι 
χρὴ οὕτω φράσαι , τοῦ χθινοῦ πάντων Πατρὸς ἆφαι- 
poupgévou πολλὴν πληθὺν τέχνων, ἣν παρέσυρα 
κατάῤόους δαιµύνιος. 

Ev. 'Oyoloyoupévou γὰρ τοῖς ἓν τῷ xóapup ἅπασιν 
ἀνθρώποις, xaxbv εἶναι ὀλεθρευτιχὸν τὸ αὑτεξουσίως 
xai ἁἀδεσπότως ἄναρχον (τοιοῦτον δὲ τὸ αὐτόνομαν 
xai ἰδιόῤῥνθμον καὶ πεισματιχὺν, εἴτε πεισμονιχὸν!, 
ὑπὸ τοιαύτην χεῖνται φαυλότητα χαὶ xaxiav ἀναργίας 
καὶ λαοὶ, ὅσοι μὴ ἔχουσι χαθηγητὰς, ὧν ὑπερανέχει 
ὁ μέγιστος ἠγούμενος, ὁ θεός * καὶ περιάχει τοὺς 
τοιούτους λαοὺς ὁ κόσμος ola xal «tva ζῶα, οἷς οὐκ 
ἐπίκεινται χεφαλαί. Aib καλὸν μὲν, xol ἀχεφάλους 
χαὶ ἀναύχενας τοὺς τοιούτους, χατά τινα παλαιὰν 


uec caput nec collum habent) jure nominaveris, seu Ώ) λογοποιίαν, ἀποσχῶψαι, χάλλιον δὲ καὶ, ὡς εἰς φύ - 


potius vermibus iuarticulatis accensueris, exsistentes 
quidem, quod ad vita rationem attinet, sed putantes 
sese prgestare omni homini qui Deo appropinquat, 
εἰ ad ita sentiendum sibi ipvicem persuadentes, 
fiduciam in rebus quibus non oportebat, collocan- 
tes, De hac fiducia quantumvis sepius verba feci, 
»unc quoque, quantum satis est, recordationis 
uratia proferre libet. 

64. Fiducia et conüdentia, res iu teinpore desi- 
derabilis, nonnunquam autem fugienda, uti scimus, 
plerumque ex una radice ac fonte, seu ut simpli— 
«ius loquar, ex uno principio procedunt, e suljec- 
Wone nimirum. Cum autem bipartitz: siut (altera 
eua enun apparet, secundum quam quoad res 


σιν ἁδιαρθρώτων σχωλήχκων ἀποτάξαι αὐτοὺς, ὄντας 
μὲν, ὁποῖοι τὰ ἐς βίον ἐχφαίνονται, δοχοῦντας δὲ 
ὑπερανέχειν ἀνθρώπου παντὸς , ἑγγίζοντος τῷ tt», 
χαὶ συμπείθοντας ἀλλήλους εἰς τὸ οὕτω φρονεῖν, χαὶ ᾿ 
πεῖσμα φυλάττοντας, ἐφ) οἷς οὐχ ἑἐχρῖν. Περὶ οὗ 
πείσµατος πολλὰ xal πολλάκις εἰπὼν ἑθέλω xiv: 0g 
µετρίως ἐπισημήνασθαί τι πρὸς ἀνάμνησινε 


C0. Τὸ πεῖσμα xat dj πεισμονὴ, τὸ xal εὐχταῖον ἓν 
χαιρῷ χρῆμα, xal ἄλλως ὃξ φευχτέον, ὡς οἵἴδαμεν, 
ἐξώρμηνται ὡς ἐπιπολὺ ὅσα xal ῥίζης τινὸς f πηγῆς, 
ἁπλῶς δὲ εἰπεῖν, ἀρχΏς ἀἁμφότερα τῆς ὑποταγῆςν 
Διττῖς δὲ οὔσης αὑτῆς (ἡ μὲν γὰρ ἀγαθὴ διεχφαίνε- 
vai, αθ) fv δτλαδὴ θξοφιλέσιν ἀνθρώποις tà 





911 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBIT4. 


312 


πρέγµασι πάντως ὠφελίμοις ὑποτασσόμεθα ' ἡ δὲ οὗ A omnino utiles viris Deo seceptis nos subjicimus; 


κοιαύτη, θεωρουµένη αὐτὴ, ὅτε φορτιχοῖς ἀνθρώποις 
ὑπείχομεν, οὐχ εὐπαιδεύτως τυπούµενοι πρὸς τοιοῦ- 
τον φαῦλον παράδειγµα), διπλην εἶναι ἀνάγχη καὶ 
τὴν ἐξ ἀμφοῖν πειθώ. 


Ec". Πεπεισμένοι μὲν γὰρ ἀγαθοῖς διδασκάλοις, 
ἀγαθὸν πεῖσμα πάαχοµεν * μὴ τοιούτοις δὲ ὀπείκον- 
κες, κείσµατι ἀζέλῳ τῷ ἐχεῖθεν, ὅποι μὴ πρέπει ἀν- 
θρώποις, ἐχνεύομεν. Οὐχοῦν ὑποταγῆς προηγουµένης 
ἐπὶ ὑστεροῦντι πείσµατι, xal δευτερεύοντος πάντως 
τὰ Ys εἰς ὑποταγὴν τοῦ ὑπαχούοντος, ὃς μὲν θεῷ 
προσανέχων πείθεται διδασχάλῳ ἐνθέφῳ, xal τὰς ἑχεζ- 
θὲν εἰσδεχόμενος ὑποθήχας ποιεῖ τὰ χαθῄκοντα, θεοῦ 
ἄνθρωπος ἐχεῖνος, xal σταθερὸς αὐτὸς ἓν ἀρετῇ, καὶ 


βέδαιος ἐν χαλοῖς, xat ἀσφαλῆὴς τὴν ἀγαθότητα, xol B 


ἀστεμφῆς, ὡς xai ἐπαινεῖσθαι, xat στῦλος ópOótr.- 
τος ἀστραθὴς, χαὶ θεμέλιος ἁῤῥαγὴς, εἰ xal ποτε 
πατασείεται, xal παραδείσου δένδρον εὕριζον, καὶ 
οἵον μὴ διατινάσσεσθαι ὡς εἰς πτῶσιν δαιµονίοις πνεύ- 
pan, xat Θεοῦ οἶχος ἀχατάλυτος. Καὶ τὸ πεῖσμα τὸ 
χατὰ τοιοῦτον ἄνθρωπον οὐχ ἁπ]ῶς ἓν ἑπαίνῳ χείμε- 
voy θαυμάζεται, ἀλλά καὶ θεῷ oov καὶ ἅγιον γνω- 
ματεύεται. 

ἔς'. EL54 τι ὑπὸ διδασχάλῳ μὴ οὕτω προηγου- 
μένῳ slc εὐθὺ τάσσεται, ἀλλὰ χύχλῳ περιπατοῦντε, 
xa τὴν εὐθύτητα στρεθλοῦντι, ὃς οὐκ ἂν «tr, ἅμωμος 
bv ὁδῷ Κυριαχῇ, χἀντεῦθεν áx' ἑναντίας τῷ πρωτ! 
στῳ xaX ἐπὶ θρόνου δόξης ὑπερτάτου χαθηµένῳ φερό- 
μένος, τῆς δ,εστραµµένης πειθοῦς γίνεται’ καὶ 
λαχὼν ἐχεῖθεν ἀρχὰς οὗ θευφιλείας͵, οὐδὲ Φρονῄσεως, 
τὸ πᾶν δὲ συνῃρημένως φάναι, οὐχ ἑναρέτως πρὸς 
ἀλήθειαν, xal πείσας ἑαυτὸν, εἰς τέλος οὖν ἀγαθὸν 
ἑνίσταται, xal ἀγωνιῶν ἀντιθαίνει, χοινότερον δὲ 
φράσαι, πρὸς ἰδιωτείαν δι εὐμάθειαν, τὴν ἓν τοῖς 
πολλοίς, πεισµατίζει, ὡς xal χατὰ κράτος νιχᾷν, 
xai συνιστᾷν ὅ βούλετα: * οὐχ ἔστιν, οὐδ' ἂν εἰπεῖν 
τολμήσῃ τις ὀρθά φρονῶν xal λόγου μέτοχος, ἑναρέ- 
«ws διαχεῖσθαι τὸν οὕτω πεισµονικόν. OG γὰρ δέδο- 
ται, φαύλη; ἀρχῆς ἀγαθὸν εἶναι συμπέρασμα. 

EU. El δὲ xat τις bv. διαλόγῳ τὰψευδη προτείΐνων 
παρασυνάχειν ἀλήθειαν φαίνεται, ἀλλὰ τὸ ἐφαμάρ- 
πως ἠρυηχούμενον οὐκ οἵδα πῶς ἂν ἔχοι ἁποδαίνειν 
σωτήριον. Δῆλον δὲ, ὡς εἰς ταυτὸν ἦχει χαχοῦ, φαύλῃ 
τε ἀρχῃ πεισθῆναι, χαὶ χατ᾽ ἐκείνην στρεθ)ωθῆναι 
εἰς τὰ ἑξῆς λόγῳ ὑποταγῆς, καὶ οἴχοῦεν παρεχνεῦ- 
gat τῆς ὀρθῖς, ὅπου οἱ ἁλιτήριοι χαὶ χατὰ τῆς ἁρε- 
«Tc αἱρετίζοντες, οἳ xaX αὐτοὶ δαιµονίαις προθέσεσι 
χαθυπείχοντες πείθονται cic xaxóv. "Ότι δὲ εἰς γα- 
λήνην σωτήριον χαθορµίζει coo; ἐν βίῳ σαλεύοντας 
τὸ θεοφιλὲς πεῖσμα τοὺς αὐτὸ ἔχοντα;, xal ἡ πρώτη 
λεχτιχὴ θέσις αὑτοῦ δείχνυσι’ πείσµατα γὰρ εἰθί- 
αμεθα λέγειν σπᾶρτα ναυτιχὰ, οἷς 653281) vao ἑλλι- 
μενισθεῖσα πείθεται, μὴ ἀφιεμένη διασαλεύεσθαι, 
xai εἰς χίνδυνον κλύνεσθαι’ ὅτε χαὶ μένει ἐχεῖνο τὸ 
σχάφος Πρεμον ἐπὶ τῇ οιυτηρἰᾳ ἑαυτοῦ τε xal τῶν 
ἐμπλέειν λαχόντων. Ἐνταῦθα δῆ πεποιθότως πννθά- 
νοµαι, πότε φιλοκινδύνως αὐὑθαδιάζεται νανὺς τοιαύ- 
τη, xa! ἀποῤῥήξαι τοῦ λιμένος ἑαυτὴν φιλονεικεῖ, 


altera autem non !alis cst, sed im eo conspicitur 
quod vilibus hominibus ohedimus, et ad tale wa- 
lum exemplum walo effingere nos studenus), ad 
bipartita necessario etiam persuasio erit ex auba- 
bus profiuens. 

65. Si enim bonis preceptoribus paremus, bo- 
nam fiduciam nanciscimur; siu vero non talibus 
obedimus, confidentia mala illuc quo non decet 
homines, declinamus. Cum igitur obedientia pre- 
cedat, fiducia autem subsequatur, οἱ cum. omnito 
secundum loeum obtineat qui morem gerit : pro- 
fecto sí Deo obediens, fiducia ín praeceptore divi- 
nitus inspirato collocata ejusque doetrina iu se 
recepta id quod. decet facit, Dei homo erit, firmus 
in virtute, constans in bonis, inceneussus in pro- 
bitateet inflexibilis, ut laudem mereatur colunna 
rectitudinis noa  incurvata, fnndamentum — uon 
everiendam, quamvis nonnunquam concutistur, 
arbor paradisi radices in profundum ageus, ita 
ut nequeat a malis dzemonibus in ruínam dejici, ct 
domus Dei inevertibilis. Porro fiducia ejusmodi viri 
non solum laude et admiratione est digna, sed 
etiam Deo accepta et sancta existimatur. 

66. Si quis autem non a tali praeceptore in recto 
collocatur, sed in orbe mstaviii at ue rectitud:nem 
pervertente, ita ut non sit irreprehensibilis in via 
Domini, seu potius ab eo qui in sumino gloria 
throno sedet, avcrtatur et perversa fiducia inmitaiur: 
is, quoniam neque Dei amore neque prudentia im- 
buitur, et, ut breviter dicam, flducia qux virtutis 
ac veritatis fructus est, destitutus ad finem mou 
bonum tendit et magno eum. impetu per doctrinam 
multitudini propriam ad ignorantiam  progrediter 
et omnem funem movet, ut ipsius voluptati-satis- 
faciat, is, ínquam, tali fiducia fretus 4 nemine 
recte sentiente aut bene instructo virtuti. conveni- 
enter dispositus csse dicetur. E malo enit prin- 
cipio bonus flnis exsurgere nequit. 


67. Etiamsi vero quis in conversatione meuda- 
cium proferens veritatem subintroducere videtor, 
illud tamen quod perverse disseritur, nescio quo- 
modo in' salutem cedere possit. Manifesto autem 
ad idem malum redit, aul principio perverso in-. 
niti eique morem gerendo huc atque. illuc agitari, 
aut ab initio de recto tramite deflectere, ubi ho- 
mines nequam — virtutique obluctantes ingrediun - 
tur, qui αἱ ipsi, inspirationibus obedientes dieuo- 
niacis ad pravitatem declinant. Quod auem fidu- 
cia (πεῖσμα) in Deo collocata illos qui ea gaudent, 
quando vite tempestatibus turbantur, ín. portum 
tranquillum et salutarem introducit, primaria  vo- 
cabuli siguificatio ostendit; fiduciam (πείσματα) 
eiim appellare solemus rudentes nauticos quil:es 
navis in portu constituta retinetur quominus fluc- 
libus agitetur aut ullo modo periclitetur, iia. wt 
navigium illud tranqüillitate fruatur mon ;ninus 
ad suam ipsius salutem quam corum qui forte deu 


— 


«43 EUSTATHIL THESSALONICENSIS METRO; OLIT.E 3.4 
vehantur. Jam vero, cum magna iducia interrogo, A πότε δὲ tb. ánóva:0v ἐκεῖνο πεῖσμα µετακείθετᾳ. 
num ejusmodi navis sibimetlpsi relicta, e portu ἁπλῶς οὕτω ῥαχῆναι, xal τὸ πεπιστευµένον αὐτῷ ' 
sua sponte ezire possit, an rudens ille terre ἍἨπλοῖον ἀφεῖναι βάφαι εἰς χίνδυνο», 1 ἀνέμοις ἑξώ- 
affixus navem sibi commissam, quominus abrepta σταις ἐχδοῦναι παράφορον, εἰ n3; ἄρα ?) κατασέσηπε 
discrimen ullum subire aut violeutis ventis 1radi — 4b σχοινίου ἐχεῖνο, f) ἄλλως εὐανάλυτον χέχλωσται. 
possit, non prohibeat, nisi aut putrediue corruptus sit funis ille, aut wale confectus, itia. ct 
facile disrumpatur. 

68. Quapropter in howinibus Gducia revera est ξη’. Οὐκοῦν ἐν ἀνθρώποις πεῖσμα τὸ µέν τι ἀγᾳ- 
res bona, ideoque sanclis martyribus appetita , — 05v ἀληθῶς, xai δι’ αὐτὸ ζπλωτὸν ἁγίοις µάρτυσι, 
viris venerabilibus dilecta, emnibusque omsino Deo — xai ἀνδράσιν δαίοις ἀγαπητὸν, xal ὅλως ἅπασι τοῖς 
Obedientibus affectata, utpole ex qua omuis vir- ῥὑποτεταγμένοις τῷ θεῷ φιλητὸν, δι οὗ ἀρετὴ πρό- 
Qus et ars ei scientia εἰ reipublicsie coastitulio Ἅπασα καὶ τέχνη καὶ ἐπισιήμη xal σύστασις πολιτείας 
exoritur ; quam utinam Deus omnibus Christia- ὀρθῆς καὶ διδοίη ὁ «b; αὐτὸ Χριατιανοῖς ἅπασε, 
mis concejal in eisque conservet, ila οἱ semper — xai παραφυλάττοιτο τὸ τοιοῦτον καλὸν ἐν αὐτοῖς, 
adsit ci$ ac remaneat οἱ tempore opportuno ὥστε παραµένειν xat παρακατέχεσθαι καὶ ἐνεργεῖ- 
efficacem se przstet, ut tanquam sanctas columnas B 69a: εἰς Χαίΐριον, ὡς ἐντεῦθεν ἀνδριάντας ἱ:ροὺς καὶ 
«t augusias slaluas navesque Dei erigat ejus ser- στήλας ἁγίας xai ναοὺς olov Θεοῦ ἀνεστᾷν τοὺς αὐτοῦ 
vitores ad salutem communem. Talis est illa fidu- δθεράποντας ἐπὶ κοινῷ συµφέροντι. Καὶ τοιοῦτον 
cia in Deo reposita, sine qua nulla est salus ; qua si. μὲν ἐχεῖνο πεῖσμα, τὸ κατὰ θεὺν, οὗ χωρὶς οὐκ ἔστε 
bomiues carent, cur (landem paradisus plan- σώζεσθαι, οὗ μὴ παρὰ τοῖς ἀνθρώποις ὄντος, τί δή- 
tstus esi, cum nullos habiturus sit incolas ? Ἐδί ποτε πεφύτευται παράδεισος, ἀοίχητος ἑσόμενος ; 
autem porro alia fiducia, imprudens, irrationabilis, ἍµΛοιπὸν δὲ ἕτερον πεῖσμα, τὸ ἁδιάκριτον, τὸ ἀλόχι- 
lignea, saxea, bruta, ἱερείυοδα, inexcusabilis , στον, «b ξύλινον, tb ἐχ πετρῶν, τὸ θτριῶδες, τὸ θυ- 
informis, obdurans, inhumana, provocans, ΓΑΡΑΣ, µμῶδες, τὸ ἀναπολόγητον, τὸ ἀνειδοποίητον, τὸ ἀγριο- 
Jamoniaca, insana, quam pacis Dominus a nobié — eod, «b ἀπάνθρωπον, τὸ μάχιμον, τὸ λῃστριχὸν, τὸ 
ei ab omuibus bominibus, imprimis autem Chri- δαιµόνιον, τὸ μηδὲν ὑγιὶς, ὅπερ ἀπαχάγοι 6 τῆς 
stanis procul avertat | εἰρήνης Κύριος xal ἡμῶν xal παντὸς ἀνθρώπου 

ἑτεροίου τε xal μάλιστα Χριστιανοῦ | 

69. Exaudiasy nos, o Deus Salvator, princeps prae- £0. Εἴης ἑπαχούων ἡμῶν, Σῶτερ θεὺς, ὁ π,ώτι- 
ceptorum, summe inter Giconomos, tolius terrarum C στος ἐνηγούμενος, ὁ μέγιστος kv οἰχονόμοις, ὁ olxou- 
erbis mogister, dux sacrorum ordinum, princeps ^ μενικὸς διδάσκαλος, ὁ ἐπὶ τῶν ἱερὸιν καταστάσεων. 
principum, Domine dominorum, caput gubernan- ὁ τῶν ἁρχόντων ἄρχων, ὁ τῶν χυρίων Κύριος, ὁ 
tium, qui propter nos e cclo ad uos descendisti, ὕπατος ἓν τοῖς ὑποτάσσουσιν, ὁ χατελθὼν οὐρανόθεν 
ut etiam corporaliter principatum 4uuin ostendezes δι ἡμᾶς ἐφ᾽ ἡμᾶς, ἵνα καὶ σωματιχῶς ὑποδείξῃς 
ignorantibus, qui przcepisti ac suhjecisti, εἰ doc- — «hv ἡγεμονείαν σου τοῖς ἀγνοῦῦσι, καὶ ἐπιτάξας, xat 
wina tua salutis fundamenta posuisti : fac ut nos ὑποτάξας, xal δοὺς ἀρχάς ἐπὶ σωτηρίᾳ ὅὃ-δασχαλι- 
obedientes, morigeri et de officiis nostris bene in- — xo, xal ὑπαχουσθεὶς, xol πείσας, xal τὰ ποιητέα 
siituli, quamvis sero, discipuli virtutis flamus, οἱ ἐγχελευσάμενος, ἀποτελέσῃς μαθητὰς ὀψιμαθεῖ, τοῦ 
ji imprimis qui cultui tuo proxime seseaddixerunt; — xaÀou, χαὶ ἔτι μᾶλλον τοὺς ἐγγυτάτω λειτουργοῦν- 
fac ut nos, secundum sanctum Psalimistam, irre- — xà; σοι, ol χατὸ τὸν ἁγίως ψάλλοντα πορεύεσθαι 
prehepnsi in. via tua ambulemus, Ambulans enim, ἅμωμοι ἐν ὁδῷ τῇ χατὰ σὲ ἁπαιτούμεθα. Πορευόμε- 
inquit, Ju via irreprebensibili, bic mihi serviebat, — voz γὰρ, φησὶν, ἐν ἑδῷ ἁμώμῳ, οὗτός pot ἔλειτουρ 
non sano furore percitus aut impetu irresistibili ἍἨγει οὐ μὴν παροιστρῶν xal χατὰ φάραγγος àu- 
in perniciei gurgitem se$e przecipitans. Precor λείας τρέχων ἀχάθεχτος. Εὐξάμην δὲ οὕτως, ὦ φιλ- 
. autem hoe modo, ο Domine hominum auantis- p άνθρωπε Κύριε, δι’ αὐτὸ δὴ τοῦτο xal µόνον, ὅτι πᾶν 
siue, ob id solum, quia omne Lonum desuper ἀγαθὸν ἄνωθεν ἡμῖν διὰ σοῦ ἐπιγίνεται, οὐ μὴν δ.ότι 
nobis per te acciuit, non auicm) quia diflicile — závo δυσχερὲς xaX ἀδυνάτου ἐΥγὺς, ἀπ'ῥότξιι τὸ 
prorsus fere (impossibile sit, ut malam istam «φαῦλον πεῖσμα χαὶ διαλῦσαι xal ávalocat ὡς εἰς t) 
fiduciam alyiciamus, deleamus et ad nihilum rediga- µμµτδέν. "Apa γὰρ ἐδουλήθτμεν ol τῆς σῆς ὑποταγῆς, 
iius, Simulatque eniui voluimus, qui ibi obedimus, — xal ἠνύσαμεν, ἃμα ἑνενοησάμεθα, xal ἀπετελέσα - 
etiam perfecimua ; et simulatque in aniinam | indu- μεν’ ἵνα δὲ µεγαλείως φράσωµεν, ἃμα ὠὡπλίσθημεν 
^iumus, ad fünem pertigimus, vel, ut. praeguantius κατὰ xaxo τοιονὸς ol τὴν ἓν ἡμῖν µέριμναν ἐπὶ o 
tdem dicamus, Simulatque, curas nostras iu le µόνον ἐπιῤῥίπτοντες, καὶ vevixfixapev., 
rejicioutes, adversus hoc malum  nósmelt  acciu- 

x. mus, victloriau reportavimus. 

TU. Victoriau auteu reportabimus hoc modo: Si o. Καὶ ἡ µέ"οδος τῆς νίκης τοιάὃς τις: Ὑποτεθεί- 
qvis sibi facile persuaserit et nimia fiducia. ductus οζω τις πείσας ἑαυτὸν εὐχερῶς, xa κραγὺν πεῖσμα 
ud manus cum feroci pugili conscreudas et pugnain σοµπλέξας, ἐπανατεῖνα: χεῖρας παλαμναίῳ πυγμέχῳ 
ce adversario iueundam processerit, ut brevi post,  ἄὶ oft) καταπολεμῆσαι vby ἀνθ.στάμενο», ἁλλὰ µι 


3915 DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 346 
xphw xai ἕτερος αὐτὸν ἀνῆχε θυμὸς, ἀφέσθαι ταχὺ A sententia. immutata, ab. illo certamiwe recesserit, 


«5c τόλµης ἐχείνης, μὴ xal. &xoPpauct s τῆς χεφα- 
λῆς, xal που xal σποδηθῇ χατὰ τὸν οὕτως εἰπόντα, 


καὶ ἐπ.τριδῇ φλώμενος xal πνιγόµενος ' xal λογι-. 


σμὸν τοῦτον δεύτερον συνετὸν µωρῷ ἑχείνφῳ πρώτῳ 
ἀντιστῆσας, xat ἄμφω ταλαντεύσας àx παραθέσεως, 
xa ῥοπὴν εὑρηχὼς &v τῷ δευτερεύσαντι,͵ ἔχει λέγειν 
ἀστείως πρὸς τὺν χατάρξαντα νοῦν ἐχεῖνο τὸ πα- 
καιόν * ὡς οὐ πείσεις, οὐδ' ἣν πείσῃς ' ἔπεισας μὲν 
yàp. ὦ θυμὲ, χεῖρας ἀντῆρεις ἀνασχεῖν κατὰ ἰσχυ- 
ῥοτέρου Ίπερ ἐγώ - οὗ πείσῃης δὲ ὅμως εἰς τέλος, εἰ 
χαὶ παρέπεισας. Εὐλαδοῦμαι γὰρ ἱλυσπᾶσθαι, ῥιφεὶς 
εἰς γην, xat οὕτω τὴν ἕρψιν ἀλλάξασθαι τῆς βαδί- 
σεως. 

ox. Πάλιν λογισμὸς παρέπλαγξέ τινα, ὁποῖα πολ- 


metuens ne ezpite percusso ad nihilum, uti aiunt, 
redactus, contritus, suffocatus pereat ; et si deinde 
priori illo insipienti consilio abjecto aliud ccperit 
sapieniius, et utroque deliberato €t comparato, no- 
menti inclinare ad secanduim intellexerit, tunc ad 
mentem qua priorem suggesserat sententiam recte 
poterit dicere: Suasisti quidem, at non persuadebis ; 
voluisti enim, ut contra fortiorem pugna discrimen 
subirem , neque tamen, quamvis me. seducere stu- 
dueris, mihi unquam persuadebis. Vereor enim ne, 
sd terram» allisus, rependo potius sim obnoxius, 
quam recte iacedendo idoneus. 


71. Rursum ratío, uti haud raro accidere solet, 


λὰ φιλεῖ xal τοιαῦτα γίνεσθαι, γενναῖον εἶναι, παλα- B aliquem iuduxit, ut generosum sese exhibeat οἱ im- 


μᾶσθαι συμποδισμὸν, et τις elc παλαίστραν ἄντικα- 
τασταίη αὐτῷ. Καὶ ἑπανηγυρίσθη ἀγὼν, xaX ἑχηρύ- 
χθη παλαισμοσύνη, χαὶ αὐτὸς παρεισέδυ ἐς μέσους, 
ἐθέλων συμπλοχὴν, xat θαῤῥῶν χαταπαλαίειν, xol 
δη εὖ μάλα συµπείσας ἑαυτὸν εἰς τοιαύτην ἄθλησιν. 
'AXX ἐπειδὰν ἀνταγωνιστὴν θἐάσηται φανέντα, ὃν 
μὴ ἐνθυμούμενος, ἀλλὰ τότε χατίδοι ἐξαναχύψαντα 
καὶ slg ἀντίπαλον προχωρήσαντα, οὐ πείσεις τῷ 
πρώην λογισμῷ, ἔφη, xiv φθάσας ἔπεισας * οὐ γὰρ 
ἀνέξομαι πεσὼν συντρίψεσθαι, xaX χαθόλου ἐν τοῖς 
Φρονοῦσι xal μαθοῦσι βουλεύεσθαι, xai αὖθις εἰς 
δέον µεταθονλεύεσθαι. Πείθει μέν τις ἑαυτὸν Ev 
πολλοῖς, xa εἷς τι φεχτὸν xal χατατίθεται, xal που 
ἐρεβίζεται, xal εἲς ἔργον ἐξορμᾷ. Μεταγνοὺς δὲ 
ἀφίησιν ἐχεῖνο, εἰς ὅπερ χατένευσε, καὶ χαίρει παυ- 
94ενος, χαὶ λόγῳ τοιρύτῳ, el xai πέπεισται, ὅμως 
οὐχέτι πείθεται, ὅμοιον ὡσεὶ xal ὀρμηθεὶς χατὰ χρη- 
μνοῦ, sva. µετάμελος ἑπαναστρέφεται, καὶ ἕννους 
ἐχ δυσλογίστου Υένηται. 

o9'. Xph «*olvuv οὕτως ἐπὶ πάντων τῶν ὁμοίων 
γίνεσθαι, ὣς ἀχολούθως χαὶ ἡμᾶς, ἀναλαδομένους 
πεῖσμα ὁπωσοῦν, εἴτε ἐξ ἡμῶν αὐτῶν ἀθούλως, εἴτε 
χατὰ ὃ:δασκαλίαν χαχόθουλον, πάντως δὲ ἁ πὸ άρχε- 
χάχου δαίµονος, καὶ ὠρμημένους ἐς πρᾶδιν ἄποτε- 
λευτῶσαν εἰς Φαυλότητα, ἑνθυμεῖσθαι, εἶναί τινα 
ἡμῶν χρείττονα, xal εἰ μὴ &vOpu mov, ἀλλά v6 τὸν 
θεὸν, ὃς διδοὺς τὰ ἀγαθὰ χαταγίνεται τῆς χαχότητος, 
ἑαυτὸν πάντως ἐχδιχῶν διὰ τῆς τοιαύτης ἐπεξελεύ- 


pedimenta οἱ 44 in arena occurrant, fortiter disji- 
ciat. Certamine igitur indicto, et pugna przconis 
voce annuntiata, illein medium progreditur, certandi 
avidus, de victoria certus, suis viribus in ejusmodi 
congressu nimium quantum con(isus. At ubi adver- 
sarium quem non putaverat, apparentem etarrectuu 
et hosti obviam euntem conspicit, tunc rationi, dieit 
quamvis antes persusseris, non amplius persuade - 
bis; nolo enim turpi casu conteri, sed potius eum 
predentibus sapientibusque viris consilium inire ei 
ad ofüciurn reverti. Sic multis in rebus homo sibi 
confisus vel ad malum propendet et stimulatur adeo 
ut ad opus aggrediendum paratus sit; sed poeni. 
tentia correptus desisLit ab illo in quod antea pro- 
clivisesstitit, et quod non perrexerit gaudet, et quam- 
vis antea cesserit ejusmodi consilio, tamen noa 
amplius cedit, veluti οἱ quis de pracipitio sese dc- 
jecturus, postea mutata mente revertitur et insipien- 
tiam in sapientiam permutat. 

12. Ita igitur in omoi re simili fieri decet. Nimi- 
rum si consilium cepimus, vel ex nobis ipsis imprt- 
dentibus, vel praceptuimn malignum sequentes, vel 
denique dz:moni malorum principi obtemperantexs, 
et ad opus improbitatis macula sspersum accing:- 
mur, tum reputare debemus, esse aliquem superio- 
rem, elsi non hominem at saltem Deum, qui, uti 
bonorum fons, improbitati adversatur, et si quid 
ejusmodi admiserimus, ulturus est. lpse enim legea 


σεως. Ἐχεῖνος γὰρ καὶ νομοθέτης ἀγαθότητος ἁπά- p optimas tulit; ipsius est mundus universus, ipsius 


σης * xal αὐτοῦ ἐστιν, ὥσπερ ὁ χέσµος, οὕτω xal 
ἅπας χέσµιος ἠγούμενος, καὶ αὐτηῦ ἐστι παράγχγελ- 
pa, πείθεσθαι xal ὑπείχειν τοῖς ἠγουμένοις, ol 
ἐχείνου εἰσὶν εἰχονίσματα xat ἱνδάλματα. Διὺ χαὶ i 
αὐτῶν Όδρις xal βλάδη καὶ fj xat! αὐτῶν ἁδιχία xal 
περ.εργία xai περιφρόνησις εἰς ἐχεῖνον ἀναθαίνειν 
διαγινώσχεται, τὸν μισοῦντα μὲν xot ἅπαν xaxov, 
οὑχ Ἠχιστα δὲ τὴν κατ’ αὐτὸ ἐπιμονήν. 

oy. Οὐ γὰρ ἔστιν ἀντειπεῖν, ph ἐπιμονήν τινα 
χειρίστην xat τὸ πεῖσμα εἶναι τὸ φαῦλον , xat ἰδιό- 
τητά ζωϊχὴν δυσαπάλειπτον, πιλλαχοῦ δὲ xal ἀνςξά- 
λειπτον. Iv ἁλ)ὰ ἐν ἀνθρώποις λογίµοις καὶ ἐπι- 
σταμένοις ὑποχλίνεσθαι λόγφῳ καὶ ἐπιπείθεσθαι 
οὐχ ἔστι ph ἑξαλείφεσθαι καὶ τὴν τοιαὐτὴν οὐκ 


omnes mundi principes ; ipse precepit, ut obedia- 
mus et morem geramus superioribus qui effigies 
ejus sunt ac simulacra. Hinc apparet, eorum con- 
tumeliaimn, offensionem, injuriam, contemptum redire 
ad illum, qui et omnem malitiam, et in primis 
perseverantiam in ea odio habet. 


13. Inter. omnes enim constat, (iduciam perver- 
sam esse pessimis quibusque, accensendam , siqui- 
dem affeclio est animi, quz nonnisi difficulter, in- 
terdum. autem nullo modo supprimi potest. Ciete- 
rum bomines solertes rationique obedire οἱ obsequ; 
scientes illam malam affectionem sine dubio exuere 


M1 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΝΕΤΗΟΡΟΙΙΤΑ 


318 


possunt : neque enim a natura eis indita est, sed A ἀγαθὴν ἰδιότητα, ὅτι μηδὲ Ex. φύσειος αὑτοῖς αὖὐξᾶ- 


per malam doctrinam et consuetudinem iucrementa 
capit et stabiliimr, vel potius, υἱ manifestius lo- 
quar, per conüdentiam perversam qua. ct ipsa du- 
plex est. . Etenim aut 3 semetipso quis talein nan- 
ciscitur confidentiam, dum scilicel magno cuu 
labore sese erudit iustruitque et sic male fiducia 
impletur, aut aliunde principia sumit, malaque 
persuasione seduclus consuetudini quam semel am- 
plexus est, pertinaciter inbzerescit, Nisi enim quis 
nimio rei' alicujus amore teneatur, vix ei iubzre- 
bit, sed potius facile ea relicta ad aliam transibit. 
]Mla igitur animi affectio nou ad homineu: vulgarem 
pertinet, sed ascititium manifesto quid est el per 
docurinam superinductuin, siquidem vel ab alio 
quopiam in illa mala affeclione confirmatus est, vel 
eam sia sponte admisit, eique cuntuinaciter addic- 
tus in dies ardentiori studio incubuit, non sine 


νεται τὸ toioUvovy, ἀλλὰ διὰ o0x εὐπαιδεύτου σνυνεθι- 
σμοῦ χαὶ φύεται xal ἀδρύνεται, σαφέστερον δὲ εἰπεῖν, 

διὰ φαύλης πειθοῦς, διπλης xal ταύτης. "H γὰρ 

οἴχοθεν πείθεταί τις, μοχθηρὸν αὐτὸς ἑαυτὸν διδάξας 

καὶ παιδεύσας καὶ στήσας πεισματιχὸν χαχῶς εἶναι, 

fj ἑτέρωθεν παραλαχὼν ἀρχὰς, xal πειβανάνγχῃ τῇ 
ἐχεῖθεν παρελκνσθεὶς, xai οὕτω διαµείνας xaxb; 
ἐπιμονῆς λόγῳ, φιλτάτης αὐτῷ. Οὐ γὰρ ἄν τις, μὴ 
ὑπερφιλῶν πρᾶγμα, παραμενεῖ ἐς αὑτό: ἁλλὰ «axo Ex- 
πιδῄσας ἁπαλλαγήσεται. OO τοίνυν ἰδιότου [al. ἰδιόττς]. 
ἀνθρώπου τὸ τοιοῦτον πάθος ἐστ'ν, ἀλλά ἐπίχτητον 
εἶναι xai διδαχτὸν ἔγνωσται, τοι πεισθέντος τινός 
ποθεν ἔξωθεν, ἢ αὑτομαθῶς παθύντος τὴν χαχίαν, xat 
µένοντος τοιούτου, xal ἑπαυξομένου χαὶ στερεου- 
µένου εἰς διηνεχὲς δαιµονίᾳ σνναντιλήψει, xat κατὰ 
ἔθος ci; δευτέραν οἷον φύσιν ἁπηθεθηχὸς Υεχενη- 
µένου πεισματιχοὺ. 


mali genii auxilío, eL sic, iproba cousuetudine in alteram veluti. naturam. transeunte, εομβάειιία 


male inflatus est. 


74. Est auiem fiducia ownino animi perseve- Ἡ οὗ. Καὶ ἔστι τὸ πεῖσμα Ev vq καθόλου ἤθους ἐπι- 


rantia a nigla confidentia originem nacta, et perdu- 
ratio firma et constans, id est immutabilis. Pro- 
pterea homo sic affectus jure meritoque appellabi- 
tur tenax propositi eL perseverans εἰ inexorabilis, 
non tam secundum naturam simpliciter, quam 
secundum propriam voluntatem animique propen- 
sionem, cujus potestatem ipse habet. Eisi enim 
nature indoles mutari nequit, attamen quae post 
naturam sunt, immutantur, et imprimis doles hu- 
mans proprie dictae facilius mutari queunt, pre- 
sertim ubi ad virtutem vergunt, quam — Deus ipse 
adjuvat, ab improbitate noy abducens, uti etiom in 
fiducia apparet. 

75. Si enim lioc quod videtur et quod hominem 
δι agendum impellit 8ο persuadet, nature huma- 
n contrarium est flectique nescium, imo nimi- 
um quantum indurat, Talis affectus non est nisi 
merum arbitrium el habitus singularis eum qui, 
veluti sapiens, tania cum pertinacia iu malo per- 
sistit, ostentationis — uiacula aspergens. Porro 
ejusmodi affectus in singularitatis studium, varnain, 
ostentationem superbiamque degenerat. Jam vero 
reputare debemus, Dominum qui superbis resi- 
siit, nequaquam favere tali velle confidentiz a qua 
Lucifer exorsus est, utpote qui, superbia ac voni- 
tate seductus, cum alia magua efficere, tum thro- 
num suum in nubibus collocare et sic Deo siwilis 
θυτὶ jactavit. 

16. Qui cum tali flducia inniteretur, veteres 
ejus assecle, exemplum ilius secuti, vix dici 


povh διὰ xpoünapC&sne φαύλης πειθοῦς, καὶ ἔνστα- 
σις ἀτενῆς καὶ ἁμετάθατος, ταυτὸν ὃ' εἰπεῖν, ἀἁμετά- 
θετος * δῷ xal ἰσχυρογνώμων λέγοιτ' ἂν ἀχριθῶς ὁ 
τοῦτο πάσχων ἄνθρωπος, χαὶ ἑνστάτης ἁπαραίτητος, 
οὗ μέντοι χατὰ φύσιν ἀχράτως xai χαταµόνας, ὣς 
οὕτως εἰπεῖν, ἀλλὰ κατὰ οἰχεῖον θέληµα xal φνχικὴν 
ὁρμὴν, fj; αὐτός ἐστι xopio;. El γὰρ xal τὸ κατὰ 
φύσιν µεταθέοθαι οὖχ ἔστιν, ἁλλιὰ τὰ μετὰ φύσιν, 
χαὶ µάλιστά τε τὰ κατ ἄνθρωπον ῥᾷον δύναται µε- 
τατίθεσθαι, xal ἐπιμᾶλλον τὰ εἰς ἀρετὴν ῥέποντα, 
fc πρὺς ἑδόρθωσιν αὐτὸς ὁ θεὺς ἀντιλαμόδάνεταε, 
ἁπάγων ἡμᾶς τῆς εἰς τὸ ἑναντίον σπουδῆς, ὁποίᾳ τις 
καὶ ἐπὶ τοῦ πείσµατος φαίνεται. 

ος’. Ei μὲν γὰρ τὸ δόξαν xol ὐποχινῆσαν xai xa- 
ῥαπεῖσαν εἰς πρᾶξιν τὸν ἄνθρωπον ἁπάνθρωπόν 
ἐστι, xal εἰς οὐδὲν μαλθαχὸν ἑνδίδωσιν, ἀλλὰ σχλη- 
ρύνεται εἰς ὅσον καὶ ὅσον» ἰδιονομία πάντως t) 
τοιαύτη ἑστὶν ὄρεξις καὶ αὑτονομία xal θέσις παρά- 
δοξος ἐπὶ φανητιασμῷ τοῦ τηροῦντος ταύτην ἆμε- 
παπείστου τὴν xaxíav σοφοῦ. Τάσσεται δὲ τὸ τοιοῦ-- 
tov πάθος xal εἰς ἰδιοτροπίαν xai δόξαν χενὴν, οἷς 
καὶ τὸ ὑπερίφανον σνναναφαίνεται. Καὶ αὑτίχα χρὴ 
νοεῖν ἡμᾶς, ὅτι ἑναντίος ὁ τοῖς ὑπερηφάνοις ἄντι- 
τασσόµενος χύριος ἔρχεται τῷ τοιούτῳ πείσµατι, οὔ 
κατῆρξεν à Ἑωσφόρος, ὃς ὑπερφαίΐνεσθαι φιλονει- 
χῄσας, ἄλλα τε δεινὰ ἑδρόντησε ποιῆσαι, xal τὸν 
αὑτοῦ θρόνον ἐφρυάξατο ἐν νεφέλαις χαταστῆσαι, xal 
οὕτως ὅμοιος ἔσεσθαι τῷ cq. 

ος’. Ἐχείνου δὲ οὕτω πείσαντας ἑαυτὸν, λαθόντες 
ἐχεῖθεν ἀρχὰς οἱ ἔχπᾳλαι δαιµονιώδεις, ox. ἔστιν 


potest, quanto studio eum imitari contenderint: f) εἰπεῖν, ὁπόσα πρὺς µίµησιν ἐτεχνάσαντο, την μὲν 


divinam enim θεδοιμἰἶαι postponentes, imbecillis 
atque obscuris male sese tradideruot dominis, eo- 
que furoris usque processere, ut pessima conli- 
dentia duce qnam nullus praeceptor corrigere po- 
terst, adinstar diaboli illudere Deo viderentur. 
Cum enim Deum, qui est principium summum 
simulque principii expors et omni principio excel- 


ἔνθεον ὑπεροχὴν παρωσάµενοι, βεδήλοις δὲ xal ἆδο- 
χίμοις δεσπόταις ἁγεννῶς πιστεύσαντες ἑαυτοὺς, 
χαὶ εἰς τόσον ἑκστάντες ἑαυτῶν διὰ φαυλοτάτης πει- 
σμονῆς, ἧς οὐκ εἶχέ τις διδάσκαλος παραγίνεσθαι, 
ὡς xal μυκτηρίζεσθαι τῆς µιµήῄήσεως. θεὸν γὰρ àuev- 
πάµενοι, τὴν ἄναρχον xat ὑπεράρχιον &pyhv xal παν- 
τοδύναμον, αἱλούροις ἐπέδωχαν ἑαντοὺςι xal βοῖ- 


219 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 


353) 


δίοις ἀπένειμαν σίδας, xal τοιαῦτα τινὰ ἐμωρα- Α lentius, negarent, felibus sese ἰγαάἰάοιθ, et tau- 


vavto, ἀποαεμνύναντες διδασχαλίας δίχα πεισµατι- 
χὼς xat χυάµους καὶ χρόµυα. | 

οὗ. Καὶ οὕτω μὲν τοῖς πείθουσιν ἑαυτοὺς εἰς 
φιχυλότητα ὑπερηφάνως ἐξ ἀποτελέσματο;, xal τοι: 
otov πεῖσμα κατακλωσαμένοις ἀντιφέρεται ὁ Ocho, 
οἷς ἓν τοῦτο xal µόνον διὰ σχοποῦ, καταῤῥίψαι ἁδί- 
χως ἄνθρωπον, xal ἐμπηδῆσαι πεπτωχότι, καὶ εἰ- 
πεῖν” ε Κατάχεισο οὕτως ἀνέγερτος » Ἁλλ' ὅτε 
τινά εὑρήσει χυρώσαντα ἐν ἑαυτῷ, οὐ πεῖσμα λέγειν 
ἐθέλω, 3) πεισμονιχὴν, τὰ ξενόφωνα, πειθοῦς δὲ τύ- 
Ἄωμα χαλὺν ἐχεῖνο xal μαχαριστὸν xal θεοφιλῶς 
ἀσφαλὲς xal βέόαιον, αὐτίχα πρὸς ἐχείνου γίνεται, 
χαὶ πρὸς ἀρετὴν εὐοδοῖ, καὶ ἁἀσφαλίζεται τὰ διαθή- 
µατα τοῦ τοιούτου ἀνθρώπου, xal τὴν ἓν σχοινίοις 
διατεινοµένην παγίδα τοῖς ἐχείνου ποσὶ σχάσας εἰς 
ἀνενέργητον, xiv βηµατίζῃ, ὀρθὰ ποιεῖ προπορεύε- 
30a:, x3v ἐθέλοι τρέχειν, ἐκπέτεσθαι ποιεῖ, ὡς ταχὺ 
λαμθδάνεσθαι τοῦ ἓν ἐφέσει χαλοῦ. Kv ἑστάναι δε- 
ἔσοι, οὐχ ἂν οὐδ᾽ αὐτὸς δαίµων ὑποσκελίσοι τὸν τοι- 
οὔτου, ὡς θεοῦ ἄνθρωπον xai πεποιθότα εἰς ἐχεῖ- 
vov, xal οὕτως ἀνεστηχότα ὡς εἰς ὄρος Σιὼν, xal 
ὡς οἶχον δὲ Θεοῦ τεθεµελιωμένον, χαθὰ τὸ ἅγιον 
Εὐαγγέλιον βούλεται, xat οὐκ εἰδότα κατασείεσθαι͵, 
1| ἀνέμοις, ὡς ola καλάμινον, f] χαταράσσουσι ποτα- 
μοῖς, ὡς ola ἐπὶ φάμμου f| πέτρας ἁστηρίχτου τε- 
θεμελιωμένον, μµετριώτερον δὲ φάναι, xal στύλου 
δίχην ἁἀνεσταμένον, οὔτε πλαγιάζειν οἵου τε ὄντος, 
πολλῷ δὲ μᾶλλον οὐδὲ καταπίπτειν, ἀλλὰ xal δυνα- 
µένου ἰσχυρῶς ὑπανέχειν τὸ ἐπικείμενον. 

οη’. Προχείμενος 65 ὁ θεὸς ἅπασι τοῖς ἀνθρώποις 
εἰς αἰτίαν xal ἀρχὴῆν καὶ παράδειγµα (προσκυνητὰ 
δὲ ταῦτα bv αὐτῷ πάντα), χαὶ ἔπεισε, χαὶ πείθων 
οὐ διαλείπει τοὺς el; αὐτὸν ἀποθλέποντας, στερεοὺς 
εἶναι xal βεθαίους χατὰ τῆς χαχίας, xai ἀμεταθά- 
τους τοῦ ἀγαθοπραχεῖν, καὶ οἵους ἄλλα τε ποιεῖν 
εὐαγγελιχῶς, xal μιμεῖσθαι αὐτὸν εἰς ὅσον δύναμις, 
xai ὁμολοχεῖν ἐχεῖνον ἀνώπιον τῶν ἀνθρώπων. Ὅ 
δὲ γε Σατανᾶς, καθάτι ἀντιχείμενος, τῆς ἀνάπαλιν 
διαθέσεως xal αἴτιος xal ἑνστάτης tati, χαχοπρα- 
γεῖν τε πείθων τοὺς αὐτῷ προσανέχοντας, xat ἐς 
τὸ πᾶν γίνεσθαι κατὰ τοῦ θεοῦ. 


o0'. Καὶ ἰδοὺ, δύο τούτων ἰδιοτροπιῶν καὶ ἑνστά- 
σεων ἡ μὲν φαύλη τοὺς ποικιλοτρόπως δαιμονιώδεις 
τῷ Bip παρειστήγαγεν, ἡ δὲ δευτέρα τοὺς ἡγιασμέ- 
νους τῷ θεῷ παρεστήσατο ἀσκητάς, τοὺς τῆς ἑρῇ- 
µου, τοὺς στυλίτας, τοὺς χωστοὺς, τοὺς ἐγκλείστους, 
τοὺς πολιτιχοὺς παιδευτάς, τοὺς τῶν ψφυχῶν ἀτενεῖς 
θεραπευτὰς, τοὺς τῶν ἑἐξαγορευομένων φυχιχῶν 
τραυμάτων ἰατῆρας, οὓς ἀνάγχη καὶ ξυρῷ xal χαν- 
«np: χρῆσθαι, ὅτε παραπέσοι χαιρὸς, τοὺς τῶν ἔτι 
χρυπτοµένων ἐρευνητὰς, τοὺς εἴτε ἀτέγκτους, εἴτε 
διαχριτικοὺς τῶν ἀναιδενομένων χολαστᾶς, τοὺς 
ἐπανασώσαντας τοῖς ἡδικημένοις ἅπαν ἄρπαγμα, 
τοὺς xai φιλανθρώπως xai ἄλλως δὲ διχαίως ἑλέγ- 
χοντας, ἐφ᾽ οἷς ἑνδέχεταιι τοὺς ὀνειδίφοντας, ἐφ᾽ οἷς 


C 


ros coluerunt, aliaque similia desipuerunt, ita ut, 
bominum rusticorum more, vel fabis atque cepis 
litare haud erubescerent. 

11. lis autem qui tali confidentia inflati ad 
pravitatem abripiuntur, ea tanquam anchora freti, 
adversatur Deus, siquidem nihil aliud illis cordi 
est nisi ut bominem male pracipitent ejusqae 
ruinz insultantes dicere possint: En wisere jaces, 
nunquam resurges! Ubi vero invenit (Deus) ali- 
quem qui neque confidentia neque arrogantia 
tumescit, sed fiducia honesta, laudabili, firma, 
inconcussa secundum Dei voluntatem plenus est, 
eum protinus adjuvat, in virtutis tramitem dedu- 
cjt, gressus ejusmodi hominis confirmat, laqueos 
ac retia ejus pedibus imminentia ad nihilum redi- 
git, οἱ euntem in recta via conservat, currentem 
autem tanquam alis donat, ut quam celerrime ad 
finem bonum pertingat. Si autem standura. fnerit, 
ne ipse quidem diabolus eum supplantabiL; est enim 
bomo Dei in eoque fiduciam collocat, ita quasi iu 
monte Sion constitutus sit, et tanquam domus 
Dei, uti sanctum Evangelium ait, firmis innixa 
fundamentis, nunquam conculiatur, neque pro- 
cellis, ut arundo, neque torrentium impelu, uti 
domus super arena aut in rupe baud solida 
fundata, sed qux potius persistat columnz instar 
qua neque inclinari, nedum dejici potest, ito 
queu»vis impetum fortiter arcere oc repellere va- 
let. 


18. Deus igitur qui omnibus hominibus et causa ex- 
sistit et principium et exemplar (hzc omnia autem 
in eo sunt adoranda ), et hortatus est, et per- 
petuo hortatur eos qui ad ipsum respiciunt, 
ut firmi constantesque sint in pugna adversus 
improbitatem, et perseverantes in virlute, vitae 
que ad Evangelii nermmam composita ipsum pro 
virbus imitentur atque coram hominibus confitean - 
tur. Contra Satanas, utpote adversarius, oppositae 
affectionis auctor est insügatorque, eos qui ab 
ipsius partibus stant impellens, ut maliáam se- 
quautur et in omnibus rebus Deo adversentyr. 


19. En duo vitz instituenda dirigend:eque modi. 
Prior itemque malus eos qui a malo genio inspi- 
rantur ad vitz? turbines deducit. Aller eos qui Deo 
sese consecrarunt, reddit ascetas, eremitas, styli- 
tas, subterraneos, inclusos, doctores publicos, stre- 
nuos animorum curatores, vulnerum anime enuu- 
tiatorum medicos, qui quando opportunum videtur 
cultello et cauterio uti debenl ; porro eorum qua 
adhuc occulta sunt. indagatores, improbitatis aut 
severos aut clementes vindices, eorum qui injuste 
spoliati sunt defensores, humanos justosgue pro 
tempore coargutores, nec non ubi opus est, repre- 
hensores, ad virtutis" studium promovendum mo- 
uitores, ad probitatem excitandam  vituperatores, 


351 


ad peccata delenda speculatores, ad vits spiritua- A 


lis inerementa iostigatores, et nt uno verbo dicam, 
animarum quoad vitam et. spiritum cnratores, εἰ 
' quod summum est, beatos Del confessores, quos, 
quia sanetis apostolis, et antiqu:e legi, ante omnia 
autem Deo qui princeps est veritatis testis, et Chri- 
sto Salvatori fidem habuere atque in. sauctissinra 
fide perstitere, servos Dei reddidit ipsorum de illo 
confessio et testimonium, et mors pro illo tolerata 
qu;e omnium rerum maxime horrenda atque diris- 
sima est. 


EUSTATHLI THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


χρεὼν, τοὺς εὐλογοῦντας, ὡς θαρσοποιεῖν τὰ sic 


ἀρετὴν, τοὺς ἐπιπλῆττοντας εἰς διόρθωσιν, τοὺς 
ἐπιτηροῦντας, ὡς ἀναχόπτεσθαι τὰ ἅμα ρτητιχὰ, τοὺς 
λοχιστεύοντας πνευματιχῶς τὰ πρακτίέα, τὸ πᾶν 
ἐπιτόμως εἰπεῖν, τοὺς τῶν φυχῶν ἐπιμελητὰς, τούς 
τε xatà βίον, xa ὅσοι τε ἄλλως τοῦ πνεύματος, τὸ 
πάντων μεῖζον εἰπεῖν, τοὺς µακαρίως τῷ 8e µαρ- 
«υρῄσαντας, οὓς πειαθέντας τοῖς ἁγίοις ἁποστόλοις, 
καὶ πρό γέ αὐτῶν τῇ ἁγίᾳ παλαιᾷ νοµοδοσίᾳ. εἰ - 
πεῖν δὲ τὸ σεµνότατον, τῷ πρωτομάρτυρι τῆς ἆλπ- 
θείας τῷ θεῷ, τῷ σωτῆρι Χριστῷ, καὶ ἐμμείναντας 


fj ἁγιωτάτῃ πειθοῖ ᾠχειώσατο εἰς θεράποντας τῷ Θεῷ fj ὑπὲρ ἐχείνου ὁμολογία, καὶ μαρτυρία, xat ὁ δὲ 
ἐχεῖνον θάνατος, τὸ. φριχτότατον kv ἀνθρώποις δεινὸν, καὶ τῷ ὄντι ῥίγιστον. 


80. Tales si quis imitatur eorumque rectis opi- 
nionibus sese addicit et iis pertinaciter adhzrens 


c. Τοὺς τοιούταυς εἴ τις μιμούμενος καὶ πείθων 
ἑαυτὸν ἑνίσταιτο ταῖς ὁρθ2ῖς δύξαις χαὶ ὑπολίφεσι, 


qu:e decent facit, principio bono bonum finem ad- B καὶ παραµένων αὑταῖς πράττει τὰ δεόντως καθἡ- 


Jungens, is primo haud dicatur improba: confiden- 
tiam sequi, sed potius rectze fidei atque tenacitati 
cirea res divinas operam dare : conüldentia enim 
jlla plerisque virorum piorum non approbanda, sed 
Infoustum quid esse videbatur. Jam vero etiamsi 
ponamus, talem affectam iis qui recta fiducia innisi 
tenaces sunt propositi, convenire, tameu distin- 
guendum erit dicendumque, ne spiritualem quidem 
qui flduciam babet, ubique et. in. omnibus rebus 
jdeo laudari;sed interdum, ino sepius de sua 
tenacitate remittet et de jure suo, quautum fieri 
potest, cedet, neque sulum ad litigandum  conten- 
dendumque haud erit propensus, sed ne de justis 
quidem ad extremum usque ce.tare volet. 


81. Hinc enim, tali bona agendi ratione inita, 
bellorum inducix ac fcedera et similes res laudandze 
originem traxere. llle igitur qui sic agit, non &'- 
plius dicetur omnino tenaz, sed veluti immutatus 
honestioribus ornabitur nominibus : appellabitur 
nimirum humanus, pacificus, ire inimicus, concor. 
dis amicus, et ut accuratius loquar, moderationis 
amans. Quienim de jure quod prius tenaciter de- 
fenderat, paululum remittit, ad aliam fiduciam pee- 
nitentiao commotus, deduci solet, quando virtutem 
sequens a proposito desistit et a pertinacia con- 
tentiosa ad moderationem transit ; siquidem, quem- 
admodum ille qui, poenitentia ductus, ab im- 
proba et impia confidentia, per aliam (duciam ho- 
nestam compulsus, ad meliorem sensum se confert 
immutatione sive conversione facta, ita. etiam qui 
moderationis studiosus est, ubi ab initio jur! suo 
firmiter inbereredecrevit, deinde tempore oppor- 
tuno laudabiliter immutatus el ad pacem propensus 
et uti veteribus sapientibus placitum est, de jure 
suo aliquantulum relaxat, atque virtutem ostendit ; 
id est moderationem, uti sapientes eam nuncupa- 
vere, el ita concedit adversariis atque iis se subji- 
cit. 

89. His igitur hoc nodo et hactenus consideratis 
(si enim longius pretahere hanc disputationem 
vellemus, ostentationis ipopportunz crimen incur- 
reremus), quid tandem non subjicimus nos, o Do- 


χοντα, χρηστὸν τέλος ἐπιτιθεὶς ἀρχαῖς ἀγαθαῖς, 
πρῶτα μὲν οὖκ ἂν λέγοιτο πεῖσμα φυλάττειν ἣ πει- 
σμονὴν, ὀρθοδοξίαν δὲ xaX ἑνστατικὴν προσοχἠν ἐπὶ 
τοῖς τοῦ Θεοῦ * al γὰρ πεισμοναὶ xal τὰ πείσµατα 
ἔδοξαν μὴ ἓπ᾽ ἀγαθῷ τεθεῖσθαι τοῖς tv ἀγαθῇ µοίρᾳ 
πλε[οσιν, ἀλλὰ δυσώνυμόν τι χρῆμα εἶναι. El δὲ 
χαὶ ἴσως θῶμεν, προσαρµόττειν αὐτὰ καὶ τοῖς δεόν- 
τως πεπεισµένοις καὶ οὕτως ἑνστατιχοῖς, ἔχω διελὼν 
ἐνταῦθα εἰπεῖν, ὡς οὐδὲ ὁ πνευματιχὸς πεισματικὸς 
ἐπαινεῖται πάντοτε xal ἐπὶ πᾶσι, τοιοῦτος (v * ἆλλ 
ἔστιν ὅπου xal ἓν πολλοῖς µετακινηθήσεται τῖς οἵ- 
χείας ἑνστάσεως, καὶ ὑπενδώσει xal αὐτοῦ δῇ τοῦ 
κατ αὑτὸν δ.καΐου ὡς οἷόν τε, καὶ χαυνωθήσεται οὗ 
µόνον τοῦ ἄλλως φιλονεικεῖν, ἀλλὰ xal αὐτοῦ τοῦ 


C Σπὶ δικαίοις εἰς ἄχρον καὶ ὑπερλίαν µάχεσθαι. 


πα’. Ἐντεῦθεν γὰρ χαλῷ τοιούτῳ μεθοδεύµατε 
αἱ ἀνοχαὶ τῶν πολέμων ἐπινενόηνται, xal αἱ σπονδαλ, 
καὶ ὅσα χαλὰ τοιαῦτα. Καὶ τοῖνυν ούτω ποιῶν Exet- 
vog οὐχέτι πεισματιχὺς ὀνομασθήσεται τὸ σύνολον, 
ἁλλὰ ὡς οἷον μεταδαφεὶς χρωσθἠσεταςχρηστοτέραις 
χλήσεσι, φιλάνθρωπος ἑπονομαζόμενος χαὶ ἀφιλό - 
ψειχος, καὶ μισῶν μὲν τὸ ἀκράχολον, εὔχολος δὲ μᾶλ- 
λον εἶναι προτιθέµενος, εἰπεῖν δὲ ἀκρ'θῶς, ἐπιεικῆς. 
0 γὰρ ix πείσµατος ἀτενοῦς δικαίου ὑποχαταδὰς, 
εἰς ἑτεροίαν πειθὼ ἐπὶ µετανοίᾳ µετέπεσεν ἔπιμη- 
θευσάµενος ἑναρέτως, xat Ex φιλονείχου ἑνστάσεως 
μετεληλυθὼς εἰς ἐπιείχειαν * ἴπεί τοι, xaüà ὁ x21 


, μετάμελον ix πειθοῦς φαχύλης xal ἁμαρτιχῆς διά 


δευτέρας ἑναρέτου πειθοῦς µεταθαλλόμενος εἰς χαλ- 
λίονα µετέρχεται νοῦν, µετατιθέµενος, εἶτ᾽ οὖν µε- 
ταπειθόµενος, οὕτω πως xal ὁ ἐπιειχῆς ἑαυτὸν πεί- 
σας τὰ πρῶτα τῷ οἰχείῳ δικαίῳ χαλῶς ἑνίστασθαι, 
εἶτα δεόντως μεταθα)ὼν kv χαιρῷ, xal, ὡς εἰπεῖν, 
ἐπιείξας, xal χαθὰ δοχεῖ τοῖς πάλαι σοφοῖς, xoi 
παραθραὖύσας τῶν τινα δικαιούντων αὐτὸν, ἀρετὴν 
ἐχφαίνει, τὴν, ὡς οἱ copo! ὀνομάζειν βούλονται, 
ἐπιείχειαν * xaX οὕτως ὑπείχει τασσόµενος ὑπὸ τοῖς 
ἑνστάταις, xal αὐτὸ δὴ τοῦτο ὁ ποτασσόµενος. 


WB. Οὕτω δη τούτων ἡμῖν τεθεωρηµένων καὶ ἐπὶ 
τοσοῦτον (el; πλέον γὰρ ἐπιτεῖναι τὸ τοιοῦτον σχέµµα, 
Φφιλοτιμίαν οἱήσεταί τις ἄχαιρον), τί δήποτε οὐχ 
ὑποτασσόμεθα, ὦ σῶτερ κύριε, Ó xol φθάσας εὐξὰ- 





353 DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 454 


μην, πειθόμενοι τοῖς διὰ σοῦ Bóaoxi)ot; ἡμῶν, καὶ A mine Sslvator, quod Jam. prius desidcravi, docto- 


την το!ιαντην πειθὼ στερεοῦμεν ἐν ἡμῖν αὐτοῖς, xal 
τὰς ἐξ ἑκείνων συμπεραΐνομεν ἀρχὰς ἑναρμονίως 
ὁ{ϱ)μῷ ἀἁληθείας, ἀλλὰ τῷ ἀντιχειμένῳ ὕποστρων- 
ψύμεθα, τείθοντες ἡμᾶς αὐτοὺς, ἀλλήλοις ἀντιμ...... 
φρίσσειν ὅσα χαὶ ὅπλοις ἀγχεμάχοις μὲν, ταῖς xa- 
χομηχάνεις ἐπιθέσεσι xal τ[αῖς ἐπι]β[ού]λ[οις &x]:- 
νοίαις xal περινοίαι; xol πεισμοναῖς, τηλεθόλοις δὲ, 
ταῖς ουχοφαντίαις χαὶ ταῖς ἀποσταδὸν διαδολαῖς, 
ἐξ ὧν οὐδέν τι χαλὲν iv ἡμῖν ἐχφανεῖται ποτὸ, ἁλ) ὰ 
xató πηλιτιχὺς χαὶ ὁ πνευματιχὸ,; παράδεισος o) 
μόνον ἁπανθήσουσι καὶ ἄχαρποι μενοῦσιν, ἀλλὰ xal 
ἀποφωγέντες εἰς ἑρημίαν ἁποχαταστήαονται, xal ὁ 
χα ἡμᾶς δὲ χόσµος xal βίος ἄχοσμος ἔσται, xal 
o9 χατὰ τοὺς ἱστορουμένους διχαἰους, τρόπον δὲ ἅλ- 
Xov ἄδιος ; 


πγ’. Ἐγὼ δὲ iv τούτοις δοχῶ µοι πολλῶν τινων 
ἀνο”-ειν αἰτιοληγούντων εὐλογοφανῶς δῆθεν τὰ xat' 
αὖ οὓς, καὶ ὑπολαλούντων, μὴ ἂν ἀγαθὸν εἶναι, 
pn^à πολιτιῶς ἐλευθέριον, τοὺς μὲν µείζονας ἐν 
ἀνθρώποις εἶναι, τοὺς δὲ ὑπά-εσθαι εἰς ἓ) όττωαιν 
xai ὑπόπτωσιν, xal ταῦτα, ἔνθα ἡ φιλία ἱσότης εἴνχι 
vor Istat, χαὶ ἰποτολιτεία νενόμισται, xal κοινυνία 
πραγματεύεται. Νοοῦντες, οἶμαι, οἱ τοιοῦτοι, ἁνι- 
σότητα φαύλην ἑμφαίνεσθαι τοῖς διδασχοµένοις πρὸς 
τοῦ. διδάσκοντας, xal τοῖς ποιµαινοµένοις πρὸς τοὺς 
ποεµσένεντας, xai τοῖς ὑπάρχοις πρὸς τοὺς ἑξάρ- 
χαντας, xal δι’ αὐτὸ φενχτέαν εἶναι τὴν ὑποταγῶν 
τοῖς ἔπανσιρουμέάνοις ἑλευθέραν ζωήν --- λανθάνον- 


ται δὲ ἄρα οἱ οὕτω γνωματεύοντες, ὅτι χαθυπάγου- C 


σιν ἑαυτοὺς, Πατέρες μὲν ὄντες, τοῖς τέχνοις, ὃε- 
σπήται δὲ, τοῖς δούλοις, νηπίοις δὲ, εἰ τῷ μαχρῷ 
y5^w εἰς γῆρας ἑλάσουσιν. Ἐῶ τὰς γυναῖκας, αἷς 
αὐτοὶ, τε:αγµένοι χεφαλα) εἶναι, el; πόδας ὑποχεί- 
σονται χατὰ thv σφῶν αὐτῶν γνώµην, δι fio τὸ ἐν 
ἀνθρώποις ὑπερέχον χολούεται. 
πδ. E! γὰρ xal ἓν τοῖς εἱρημένοις ἀνισότης ix- 
πέφανται ἆ αμϕίλεκτος, τί uh, του αὑτοῦ τόπου, 
χαὶ ἔργου xat ἀξιώματος πάντες Ὑινόμενοι, διδά- 
σποντες μὲν πατρικῶς οἱ γεννησάµενοι, χαὶ ῥυθμµἰ- 
ζοντες τὰ τέχνα εἰς Άθος, ἓν χαιρῷ δὲ xaX ἐπιπλήτ- 
τοντες χαὶ πλήττοντες, ἀντιδιδάσχονται xol ἁντι- 
πλήττονται καὶ ἀντιγεννῶνται, xal εἰς ἀγωγτν 
ἑπανέρχονται νηπιώδη ; Οἷς δὲ οχο2εσσοτεῖν δίδοται, 
ξ.ὰ τί μὴ καὶ αὐτοὶ τοῖς δούλοις ὑποδιδάζούσιν ἔαυ- 
τοὺς ἐν μέρει, xal οὕτως ἀνισάζουσι τὸ τῆς τύχης 
ἑτεροῤῥεπές, Τί μὴ xat οἱ τῷ Υήρα πρέσδιστοι Ena- 
γαστρέφουπιν εἰς παιδία, οὐχ ὡς χληρονομῆσαι βα- 
σ'λείαν οὐρανῶν, ἀλλά ἐχκεῖσθαι ἀθύρμασι, xal παἰ- 
ειν καὶ παἰζεσθαι; Οὕτω δὲ ἂν xal γυναῖγες διὰ τὴν 
το,αύτην ἑξίσωσ.ν ἀντιτεθήσονται τοῖς ὁμοζύγοις 
xai δεσπόξουσιν αὐτῶν, xal τὸν ἀποστολιχὸν ἅγιον 
χανόνα λύτουσι, xaX ἄναλλα τρόπῳ τοιῷδε τὰ πάντα 
γενήσονται. Πῶς Υὸρ xai ἁποχληρώσομεν, ἄλλως 
μὲν τὰς xal φυσικὰς χα) πνευματικὰς ἀρχὰς χα” 
ταλύεσθαι, τὰς ὁπ.νδῄποτε ἄλλοθι, τὰ δὲ οἰχειαχὰ 
μόνα εὖ χαθεστάναι, τὰ εἰς προταγὴν xol ὑποτα- 
Ἡήν; 


ribus a te constitutis, et ejusmodi fiduciam in nobis 
constabilimus, et fundamentis ab illis jactis insi- 
stimus seeundum veritatis impetum, sed potins ad. 
versario stccumbimns, nobis ipsis fidentes, nos 
invicem debellantes. .. horrere. quantum et. ar- 
mis ad comintis pugnandum 2ap'ís, insidiis mali- 
gnis, consiliis perniciosis, suspicionibus et confi- 
dentiis, et armis ad eminus certandum idoneis, 
conviciis et calumniis,'ex quibus nunquam boni 
quid in nos redundabii, sed et mundanus οἱ syiri- 
tualis paradisus non. solum floribus et fruciibus 
Ccarebtnt, sed etiam emarcescent. etin. desertum 
commutabuntar, nec non terra nostra et vita omni 
decore erit destituta, nullo modo similis vitze ju - 
storum qni scriptis feruntar, sed vit:e ne nomine 
quidem digna ? . 

83. Jam vero hic corum qui penitius res inda- 
gant hand paucos speciose, ut ipsi autumant, mihi 
obloquentes audio atqne. dicentes, neque bonum 
neque civitate libera dignum esse, ut nonnulli inter 
homines sint superiores, alii autem minores et sub- 
diti, idque eo minus, siquidem charitas existima- 
tur zequalitas esse, et paritas civium legihus pro- 
mulgata est, οἱ omnes unam. communionem core 
stitunnt, Ili, opinor, existimant inaequalitatem que 
inter doctores et discipulos, inter greges et pasto- 
res, inter subditos et regnantes intercedit, malum 
quid esse et propterca ab omnibus qui ad liberam 
vilam adspirant, subjectionem respui. debere : at ᾿ 
qui ita statuunt, non animadvertunt, sc submittere 
semet ipsos, cum parentes sunt, filiis, cum do- 
mini, servis, cum ad grandzvam senectutem per- 
venerint, infantibus. Mitto feminas quibus ipsi, 
licet doinini carum constituti, ad pedes provolvun- 
tir quando illis libuerit, ita ut illud quo viri antc- 
cellere debent, penitus intervertatur. 

84. Et si in dictis ini qualitas manifesto apparet 
eur non, cum omnes eolem ín locoel opere et 
honore exsistant, patres qui filíos instituunt et ad 
mores honestos componunt, nec non in tempore 
vituperiis et verberibus castigant, et ipsi vicissim 
edocentur et castigantur et generantur, et ad vitam 
puerilem redeunt? Qni autem patres familias con- 


D $tituti sunt, cur non et ipsi servis sese subdunt in- 


terdu:m, et sic fortunze. imparitatem  exzquant ? 
Quid denique illi qui ad decrepitam devenere sene- 
ctutem, ejusdem qualitatis eausa, non. revertua? 
tur ad infantiam, hand saue ut regni coelorum h.v- 
redes flant, scd ut ludicris delectentur, οἱ ludant 
et ludihrio habeantur? fta etiam mulieres, cjus.lem 
paritatis gratia, conjugibus qui earum domini sunt 
adzquabuntur, et sanctum Apostoli cauonem irri- 
tum reddent, ataue hoc modo omnia intervertentur. 
Quomodo enim fleri poterit, ut principiis natura- 
libus et spiritualibus , quxcunque demum S'ut, 
dissolutis atque contemptis, ea qu» ad regnautes 
et subditos spectant, bene apud nos habeant? 


350 


jam vero etiam desertis, quae multi qui vitam se- 
cundum Deum vivunt, et dilexerunt et diligunt, 
et in habitationem Nazireis dignam transformarunt, 
ubi neque invenitur, neque cooptatur aut diligitur, 
imo ne αυτί! quidem firmiterque constituitur 
superior secundum Spiritum sanctum, legem rec- 
tam usumque laudabilem et natura copvenientem, 
et inferior qui ei subsit; ex quibus ambobus pul- 
ehra, rationabilis laudandaque couficitur paritas, 
secundum quam, ubi res administrantur juxta 
divinam voluntatem, multi discipuli doctoribus 
perfectiores, servi probi dominis excellentiores, 
infantes, secundum divinam revelationem et be- 
nignitatem, senibus prudentiores fiunt, et mulieres 
Dei gratia ac sapientia illustratze animum virilem 
exhibent, 

86. 0 artes litterzeque, quidni et vos invicem in- 
videtis, et de prveminentia jactatis, stque :emula- 
tione improba dissidetis ? O missum corpus mo- 
guum, secundum veterem opinionem, descende 
aliquando, et qua tibi subdita sunt, in caelitum 
numero recenscri permitte. Ο membra particulz- 
que hominibus proprie, qnidni insurgitis contra 
pulchrum caput, vestrum veluti. coelum ? Cur vo- 
bis tolerabile videtur, ut embrorum cotnpagi su- 
perimpositus sit globulus foraminosus, maximam 
partein ex ossibus compositus et carne propemodum 
destitutus? Cur vestrum unumquodque laborat ac 
luctatur, presertim vero pectus, dum caput in 
2lto positum omnis laboris expers eminet, et ty- 
ranniins!ar superciliose luxuriatur et crtera mein- 
bra veluti humilia despicit ? O vos qui nobis do- 
gmata recta preeceptaque divina tradiídistis, apostoli 
et exteri verbi coelestis priecones, cur tandem 
animum ad vos advertere jubetis, nec legilhus 
vestris ac doctrinis adversari sinitis ? Nonne uni- 
versi nos quemadmodum vos quoque homines e 
luto confieti sumus ? 

87. Hec omnia, qus talibus dictis factisque 
comprehenduntur, quonam tendant, nonnisi qui 
913890 ingenio Jaborat et res penitius perspicere 
nequit, facile ignoraverit. Apparet enim, eum qui 
non intimo corde apostolorum Patrumque doc- 
trinze addictus, sed ab ea alienus est, haud multum 
abesse a contemnendis rebus divinis, cum tamen 
inter omnes constet, 3 Deo sicut omue bonum iia 
etiam sanctissima Evangelia tradita esse, et doe- 
trinam apostolorum cexterorumque divinorum pre- 
conum et interpretum ad nos pervenire. Quaprop- 
ter etiam, qui illis adhzret atque per eos in altum 
ascendit aliosque secum extollit, Dei est homo, 
morigeros sibi reddens similes, et ita Deum ipsum 
colens, ad quem omnia ab hominibus bene gesta 
redeu Quoniam et gratia bonum faciendi illinc 
desce. dit. Qui autem reluctatur, et auribus obtu- 
ratis omne studium in eo collocat, ut resistat 
atque refractetur, is magistrum a quo ad virtutem 
sequendam incitatur, coronat quidem, ipse vero 


EUSTATHIT THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 
89, Ve regionibus et oppidis et vicis et agris, Α 


1.6 
πε’. Οὐαὶ χώραις xaY πό)ετι χαὶ χώμα;ς xo 
&vpolg, ηδη 5t xal ἑρήμοις, ἃς πολλοὶ tv χατὰ 
εν ζώντων Ἰγάπησαν xat ἁγαπῶσι, χα) εἷς οἶχκι- 
σμὸν μετεθάλοντο Ναζιραίοις ποέποντα, ἔνθα μὴ 
εὑρίσχεται χα) Σπιλέγεται xol στέρνσται, ναὶ δὲ xat 
ζητεῖται χαὶ τάσσεται στερεῶς ὁ μέν τις μείζων 
χατὰ Πνεύμα ἅγιον xaY vópov ὁρθλν γαὶ ἔθος εὐθὺ 
χαὶ φύσε; παρ]λδεδοµένον, 6 δὲ Οπ' ἐχεῖνον, οἷα 
ἑλάττων' ἐξ ὧν ἀμφοτέρων ἡ xaàh χαὶ Ev ἱσότητι 
go?h καὶ ἐπαινετῆ γεωμετρεῖται Ἱσότης, xa0' ἣν 
ἑναλλὰξ τῶν πραγμάτων ὃ; οιχονομουµένων ἑλλόγως 
θε/θεν xai μαθηταὶ πολλοὶ κρεΐττονες διδασκάλων ἓν 
ἀποτελέσματι γίνονται, xat δούλοι δὲ ἀγαθοὶ ὑπέρ- 
τεροι δεσποτῶν p τοιούτων, χαὶ νῆπια ὑπερφερὴῃ 
γερόντων ἓκ θείας ἆ ποχαλύψεως xal δυναμώσεως, 
καὶ Ὑγυναῖχες ἁνδρίζονται σοφία θείᾳ καὶ γᾶ- 
pt. 
πς᾿. Ὢ τέχναι xal ἐπιστῆμαι, τί uh διὰ φθένου 
καὶ ὑμεῖς ἀλλγλαις ἔρχεσθε, ofc θεωρ΄’ῦνται ὕπερη - 
γαλ, καὶ Ey ὑμῖν τὸ ἐπίφθονον Ev τοῖς καθ) ἡμᾶς 5 
"D πεμπτὸν μέγα σῶμα, τὸ χαπὰ παλαιὰν δὐξᾳ1ν, 
ὑποκατάθηθ: χοόνῳ ποτὲ, καὶ παραχώρησον οὗρα- 
vf vat τὰ ὑπὸ σὲ. "f µέλη xoi µέρη τὰ ἓν ἀν- 
θρώποις, τί ph χατεζανίστασθε τῖς χαλῆς χεφαλῆς, 
τοῦ iv ἡμῖν οὐρανοῦ, ἀλλὰ ἀνεχτὸν ὑμῖν δοχεξ, 030. 
µελείας τοιαύτης ὑπερχεῖσθαι σφαιρίον πολύτρητον, 
οὗ τὸ πλεῖον ὁστῶδες καὶ οὐδὲ πλουτοῦν σαρχὸς πε- 
ριωυσιασµόν ; Mk τί δὲ ὑμῶν μὲν 1xastov μοχθεῖ 
xai μᾶ)λον τὰ μετὰ τὸν θώρακα, τὸ δὲ τῆς χεφαλῆς 
ἔξαρμα μόχθου παντὸς ἀπείρατον ὑπερχάθηται, xal 
ὡς οἷά τις τύραννος ἑξαπόπτου τρυφᾷᾶ, καὶ ὅσα xal 
πεδινῆς τῆς λοιπῆς διαρτίας ἑἐθέλει χατατρυφᾷᾶν ; 
Ὦ παραδύται τῶν kv ἡμῖν χαὶ δουµ.άτων ὁρθῶν καὶ 
πραγμάτων θείων, ἀπόστολοι xai λοιποὶ Osoxfjpu- 
χες, τί Of, rots χελεύετε ἡμᾶς ἔχειν τοὺς λογισμοὺς 
πρὸς ὑμῖν, xol μὴ ἀφίετε ἄντινομ/θετεῖν χαὶ ἀντι- 
γνωµατεύειν; "H. γὰρ οὐχὶ xal ἡμεῖς πάντες ἐπίσης 
ὑμῖν xai 'ὁμοίως ἀπὸ γῆς ἄν)ρωποι πεπλάσμεθα ; 


^C. Ταῦτα δὲ πάντα, xal ὅσοι τοιοῦτοι λόγοι xal 
Ἠθιχοὶ τρόποι, Tou ποτὲ ἀνατείνονται, παχὺς ἂν 
εἴη xat μὴ βάπτων εἰς νοῦν βαθὺν καὶ ὀρθὸν 6 
ἀγνοῶν. Δῆηλον γὰρ, ὡς ὁ μὴ ἑνδιαθέτως προσποι- 
ούμενος, xal οὕτω φιλγδῶν τοῖς ἀποστολιχοῖς καὶ 


D πατεριχοῖς, ἁλλ᾽ ἀποπροσποιούμενος, ἐγγὺς fxec 


περιφρονεῖν καὶ τὰ ἐξ αὐτοῦ θεοῦ, ἐξ οὗ ὡμολόγη- 
ται, ὥσπερ πᾶν ἀγαθὸν, οὕτω χαὶ τὰ τῶν ἁγιωτά- 
των εὐαγγελίων παραδεδύσθαι, xal τὰ τῶν θείων δὲ 
ἁποστόλων καὶ λοιπῶν θεοκηρύχων χαὶ διερµηνευ- 
τῶν καθήχειν εἰς ἡμᾶς. Διὸ xal ὁ μὲν αὐτὸς οἰχει- 
ούμενος, xal δι αὐτῶν εἰς ῥίον εὐθννόμενος, xat 
ἑτέρους δὲ ἀπευθύνων, τοῦ Θεοῦ ἑἐστὶν ἄνθρωπος, 
ὁμοίους αὐτῷ ποιῦν τοὺς ὑπαχούοντας, χαὶ οὕτω 
θεραπεύων τὸν θεὸν αὑτὸν, εἰς ὃν ἀναθαίνει &va- 
θουργία πᾶσα dj tv ἀνθρώποις, καθότι xal ἡ χάρις 
τοῦ πράττειν τὸ ἀγαθὸν ἐχεῖθεν χαταθέδηχεν, Ὁ δὲ 
γε ἀποδυσπετῶν, xa) τὰς μὲν ἀχοὰς ἀποχλείων, τοὺς 
δξ πόδας xal τὰς χεῖρας εὐθετίζων el; τὸ ἀντιδαί- 
vetv καὶ ἀντιπράττειν, τὸν μὲν διδάσχοντα καὶ χη- 





381 


DE OBEDIENTIA MAGISTRATUI CHRISTIANO DEBITA. 


358 


ρύττηντα τὸ χαλὸν χαὶ εἰς αὐτὸ προναλούµενην στε- A quia a Patre coelesti desciscit, inter fllios perdi- 


Φανοῖ * αὑτὸς δὲ τοῦ οὐρανίου πατρὸς ἁποστὰς τῇ 
ἁπωλείᾳ τίθεται al; υἱόν. 

πη’. Καὶ, χύριε, βοῄθει, µήποτε, ὅτε μετέρχη 
τὸν ἓν πολιτείᾷ τοιοῦτον ἄνθρωπον, συναπλλεσθεῖεν 
xal ἕτεροι, οὐδὲν ἴσως αἴτιοι" ἀλλὰ τοῦτο μὲν οὐχ ἄν 
«ots πηιήαῃς ὁ ἀγαθὸς, οὗ τῆς διχαιοσύνης xal 
ἅμα ἑλεημοσύνης οὑχ ἔστιν ἀπαρίθμτσις, ὅτι prat 
μάρπτειν ἑξείης ἑἐθέλεις, ὃς τε αἴτιος, 6; τε xal 
οὗ κ], xazà τὸν οὕτω φάμενον ἀλλὰ πάντα μὲν ἆγα- 
05» ἄνθρωπον φυλάττων, τοὺς δὲ μὴ τοιούτους φι-. 
λανθρώπως xal ἐπιειχῶς διοιχονομούµενος xai χη- 
δόµενος xal ἀνεχόμενος, Χαταχεράσεις διαχρίσει 
τὴν χρίσιν, xal χαταμελιτώσεις οὕτω τὴν πιχρἰαν 
τῆς χαταδίχης, ὃ δὴ πάντοτε ποιεῖς, µερίζων τοῖς 
μὲν εὐεργεσίας, τοῖς δὲ εὑγπλαγχνίας, xal ἱλαρό- 
τητας, χαὶ συμμετρίας ἱπεξελεύσεων πραγµατευό- 
µενος. xal οὑδέποτε θέλων ἀνθρώπου χκάχωσιν, pó- 
vov δὲ μισῶν τὸ χατὰ δαίμονα, τὸν ἀρχέχαχον àvc- 
πίστροφον. 

πθ’. Κεφαλαιωτέον uot τὸν λόγον, ὦ ἁδελφοὶ, xal 
συσταλτέον εὑροοῦντα εἰς πλείω διατριθὴν, xax δη- 
λωτέον οὗ πρὸς ἀναφώνησιν dU», ἀλλ᾽ αὐτὴν ἁλή- 
Octav, ὡς. el μὴ χαὶ τοῦ πάλαι ποτὰ ἀνέχαθεν ἀπο- 
λύτου χατὰ ἄνεσιν βίου ἁπανθίσομεν τὰ κάλλιστα 
ἐπὶ συστάσει βίου τοῦ καθ) ἡμᾶς, χαὶ τοῦ δευτέρου 
τοῦ χατὰ τὴν ἁγίαν παλαιὰν ἐπιλεξόμεθα, ὅσα τε 
ὅμοια, χΧαὶ ὁπόσα πρὸς ἱσότητα συντρέχει, μάλιστα 
δὲ τοῦ ἁγιωτάτου τρίτου τὴν xal τελειοτάτην xal 
τελεστικὴν εἰσοικισόμεθα χάριν, οὗ συλλεξάµενοι, ὡς 
ἓν ἐπελεύσει, δίχην ἐράνου, ἀλλὰ εἰσδεξάμενοι, ὡς 
ὁ τῶν πατέρων nacho καὶ πρωτοδιδάσκαλος παραγ- 
γέλλει, μετὰ διαχρίσεως αὑτῷ τε πρεπούσης xal 
ἡμᾶς βελτιούσης, xal οὕτω σχευασόµεθα πἀντοθεν, 
xai συνεπιλαμβανοµένης τῆς ἁγιωτάτης Τριάδος 
ἀποθώμεθα àv τῇ χαρδἰᾳ τὰ σωτήρια, τὰ μὲν αὐτοὶ 
Φιλοπόνως ἀναλεγόμενοι, τὰ δὲ χαὶ ὑπαγορευόντων 
ἁἀγαθῶν διδασχᾶλων ἑχδεχόμενοι, δαχτύλῳρ θεοῦ Υγε- 
γραμμένα, xal οὕτως ἀπονητὶ παραδεδομὲένα ἡμῖν, 
οἰχησόμεθα, ὡς οὗ θέλοµεν. "Hou, εἴπομεν ὑμῖν, 


tionis collocatur. 


88. Fac, Domine, ne quando talem hominem 
castigas, alii simul pereant, qui fortasse inscn- 
les sunt : αἱ vero tu. nunquam hioc facies qui 
honus cs, cujus justitia atque misericordia infini- 
ta est, quare uon eodem modo sontem  percuties 
et insontem, si quis insons dici potest, sed om- 
nem hominem boaum servabis, qui vero malitie 
sunt addicti, humane mansueteque tractabis, cu- - 
rabis, tolerabis, in judicio faciendo dijudicabis, 
atque ita. damnationis amaritudinem temperabis, 
quod semper facis, his quidem beneficia, illis 
misericordiam condonans atque benevolentiam et 


B hilaritatem, ín penis autem infligendis mansue- 


tum te preebens neque unquam hominis perditio- 
nem eupiens, sed solummodo dznionem pravita- 
tis auctorem tenacissimum odio habens. 


89. Jam vero,o fratres, orationis cursus ne 
ultra modum discurrat, restringendus est cohiben- 
dusque. Quod autem jam dicam, non mera verba 
sunt, sed veritas absoluta. Nisi, ad modum prisc:e 
vit» omnibus numeris absolute, pulcherriimos edi - 
mus/fructus in hac vita,neque secundam qua in sacro 
veleri Testamento describitur et qua: similia sunt, 
sequimur, neque sanctissims tertie gratiam per- 
fectam et perficientem adipiscimur, non colligentes, 
ut jn transitu, stipis instar, sed recipientes, quem- 
-admodum Pater. patrum et. summus. praeceptor 
jubet, cum judicio ipsi conveniente, atque nos 
meliores reddente, et Trinitate sanciissima adju- 
vaute in corde reponimus salutaria, qua partim 
ipsi studiose conquirimus, partim a bonis magistris 
edocemur, digito Dei conscripta et ita sine labore 
mobis tradita, deccdemus quomodo nolucrimus. 
Ecce, diximus. vobis, et audivit omniscius et om- 
nipotens Deus, cui gloria in secula seculorum. 
Amen. 


ἀχούοντος xal τοῦ ἐπὶ πάντων xal πάντα εἰδότος καὶ δυναµένου θεοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνο 


Αμήν. 


ΕΟΦΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENCIS METROFOLIT.£ 


- ο ο ο ο ο ο 


m 





[area iii M — rime aad 


TOY AYTOY ETI ΕΝ ΔΙΑΚΟΝΟΙΣ ΟΝΤΟΣ 


ΠΡΟΛΟΓΟΣ 


TON IIINAAPIKON ΠΑΡΕΚΒΟΛΩΝ. 


α’. Απαντι μὲν ποιητῇ μέμηλε τοῦ ἄδειν, ὡς οἵ Α γε τὰς παλαιὰς, οὗ ποιχίλως ἐγχροχίνουσα, χαθὰ 


τε πρὸ Ὁμήρου ἱστοροῦνιαι ποιεῖν διὰ μουσῶν µέ- 
σων, xal eU τι χατ ἑχείνας &X)o δαιµόνιον φῦλον 
πρὸς µέλος ἁρμόττεται. Καὶ αὐτὸς δὲ ὁ χορυςαῖος 
ἐν ἐχείνοις Ὅμηρος χαὶ τὸ τοιοῦτου ἄδειν, εἶτ' οὖν 
6 µεμελισμένος λόγος, ὃ 65 xai ᾠδῆς ἐστιν δρος, 
παρ{γάγεν, ὡς ola xa! τις πρωτοτυπία, τοὺς ῥα- 
Ψωῳδοὺς, τοὺς στιχῳδοὺς, τοὺς ἀρνῳδοὺς, τοὺς xt- 
θαρῳδοὺς, χαὶ ὅσοι ἕτεροι τοιαύταις ἐναγλαῖζονται 
χλήσεσεν. "Όπως δὲ ἄδοντες ἦσαν ὡς ἕχαστοι, xal καθ) 
ofa; ἁρμονίας, ὧν προεῖχον τἐσσαρες αὗται μάλι- 
στα, ἡ χατὰ "Iuva;, f; τῶν Δωριέων, fj Αἱολιχὴ xai 
ἡ Λλυδιστὶ (τὰς yàp ἁτ' αὐτῶν µίξεις, xal τῆς ào- 
χαίας ἓν ἁρμονίαις ὁδοὺ ἁποπλανήσεις, καὶ ὅσα: δὲ 
ἀπ) Βχρδάρων ὡς εἰς κληρονομίαν παρενεγράφησαν 
τοῖς Ἕλλησιν, οὐ πάνυ τι ἐφίλουν οἱ εὐγενεῖς ὥδειν), 
θεωρ2ῦσιν ἐν τοῖς παλαιοῖς ἄνδρες πολλοί τε xal 
σοφο), οὓς eU τις αἱροῖτο, ἑπερχέσθω τοῦ ψιλῶς εἰἶδέ- 
ναι χάριν’ ἐπιστήμην γὰρ ἐχεῖθεν ἀναλαθέσθαι πρὺς 
ἀκρίδειαν, οὐκ ἂν, οἶμαι, ῥᾷδιον εἴη (ὀχνῶ γὰρ cl- 
πεῖν, ὡς xal ἀδυνάτου ἑγγὺς) τοῖς xal αὐτὰ τὰ δά- 
χτυλα πρὸς ἐμμελῆ κχίνησιν ἀῤῥύθμοις, χαὶ οὐδὲ 
οἷοις τε οὖσι μουσιχῆς χρατῆσαι τέχνης ὡς ἐξ ὑπαρ- 
χῆς, εἰ καὶ αὑτοὶ ἀνατεταμένοι, πρὸς ὕγχον f] χόµ- 
πον, kh µόνον κατὰ περιχείους μουσιχῆς νόμους, 
&))à xal κατὰ οὑρανίαν ἑμμέλειαν ἄδειν ἂν τερ- 
θρεύοιντο, ὁποίαν τινὰ 6 τὴν σοφίαν αἱθέριος Πυθα- 
γόρᾶς εἷς γῆν ἐχεῖθεν χαταγαγεῖν ἐσεμνύνατο, xal 
πρὸς αὐτὴν τὰ πλῆχτρα χειρἰζεσθαι. Οὔχουν &v τοῖς 
νῦν ἐπιστήμην ἔστιν ἀναλαδέσθαι παλαιτάτην ᾧδι- 
χέν' ταὑτὸν γὰρ ἅρτι ἐνευστοχῆσαι τοῖς παλαιοῖς 
μεθοδευταῖς τῆς ᾠδῆς, Ev γε τοῖς χρυφιωδεστέροις, 
xal αὑτόν τινα μελικὴν ix χαινῆς γλαφυρὰν ἐπιστή- 
μην ἑξευρεῖν. Τὸ γὰρ ἀτριθὲς xal ἐχ μαχροῦ ἁδια- 
σάφητον xal σεσιγηµένον τῶν μεθόδων, ὅθεν. ἡ 
τέχνη κατέδυ ὡς ofa xai τεθνηχυῖα, εἰς ταὺτὺν Ίγα- 
γεν iv τοῖς χαθ ἡμᾶς τό τε ἐξευρεῖν ἄρχαιοπρε- 
vtl; ᾠδὰς, xal τὸ συνιέναι, ὧν ἐπ αὑταῖς βαθέα 
τεχνολογοῦσιν ol. παλαιοί. Αλλ' οὕτω μὲν ποιητὴς 
ἅπας qug κατὰ µέθοδον, fiv εἴτε αὐτὸς ἐξευρὼν 
διωργάνωσεν, εἴτε καὶ ἑτέρωθεν παρειληφὼς tixpi- 
6.0σατο. 


p. Ἡ δὲ λυριχὴ διαχείρισις, ἐν f] προλάµπει ὁ 


Χατὰ τοὺς σεμνολογοῦντας µεγαλοφωνότατος Πίνδα- D 


gos, ἑξαίρετόν τινα ἑτεροιότητα ᾠδικὴν ἔχει παρά 


τρέχοι ἂν "ὍὌμηρος xai οἱ χατ᾽ αὐτὸν, ἀλλ (Ov 
ἁπλουστέραν ἑλομένη τινὰ χαὶ ὁλιγοσχιδῆ, xal οὐδὲ 
ὥραϊζομένη πανηγυρ'κῶς, οἷς ποιχιλείμων πρόεισι 
xai τανύπεπλος, ἄλλως δέ πως χαινοφανέστερον 
σφιγχτὸν ἑαυτῇ πέπλον σεμνὸν xal οὐδὲ εὐπάρυγφον 
ἐχφανῶς ἐξυφαίνουσά τε χαὶ ῥάπτουσα, xai οὔτε 
tbv αὐτῆς ἀνδρῶνα εἰς π’λυχλίνους τόπους εὑρύνουσα, 
οὐδὲ μὴν, εἴ τις παρ) aiii) σεμνὴ γυναιχωνῖτις, εἰς 
θαλάμους οὐδ' αὑτὴν δ.ιστῶσα, oi λίαν προσῄχοιεν 
ἂν προσώποις Υυναιχιχοῖς εἰς χόσμον διαπρεπτῶς. 
Μισθοῦ Yáp τινος ol λυρῳδοὶ χοραυλοῦντες, xal 
ἀπολαμδάνοντες πρότωπα, iw οἷς δώρων ἁλίσχον- 
ται, λαλοῦσι γλίσχρως μέντοι πβὸς ληψιν, xal τὰς 
γλώσσας ὡς olov ἐχδέσαντες τῶν τοιούτων, πονοῦν- 
ται πρὸς αὐτοῖς xai µόνοις. Ὅθεν οὐχ ἔχουσ; πο- 
λυειδῃ θαμὰ τρωπᾷν ῥητορείαν χατὰ τὸν πολύφω- 
vov Ὅμηρον * ἀλλὰ χατὰ μισθωτούς τινας ἑνί τινε 
προσανέχουσιν (0; τὰ πολλὰ προσώπῳ, xal ὡς πρὺς 
ὕδωρ αὑτὸ ἅδοντες tay) ἀποῤῥέουπτι τοῖς µελίσµασι, 
γαὶ τοῦ Ὁμηριχοῦ ὠκεανοῦ μακρὰν µένοντες, ἂγα- 
πητὸν, εἰ xai εἰς ἀξιόλογα λιθάδια χαταστά- 
ζοιεν. 


Υ’. Αὐχοῦσι δὲ ὅμως xot ἐν τοῖς τοιούτοις πολὺ τὸ 
σεμνὸν, ὅαοι τοῦ κατὰ thv τοιαύτην ποίησιν σχο- 
ποῦ πρὸς εὐστοχίαν χατατοξάζονται, ὧν ὑπέρχει” 
ται Πίνδαρος, πολλὰ μὲν, ὥς ys αὐτὸς ἂν εἴποι, 
βόλεα φωνεῦντα ὑπ ἀγκῶνος φέρω», οὐδὲν δὲ τι 
φῶν τόσων βελῶν εἰς µάτην ἐπαφιεὶς, βαθὺς τὰς 


C μεθόδους τῶν ῥητορειῶν, πόριµος ἐμπλατύνεσθαί τε 


καιρίως οἷς φράξει, καὶ αὖθις ἁποδτενοῦν, τὸ σῶμα 
τοῦ λόγου ἰσχαίνων, ὅποι δέον ἑστὶ, xal τοῦτο πο- 
λνειδῶς, οἷον ποτὰ μὲν παρεκθαίνων, ἔνθα προγό- 
νων ἆλση χώραν αὐτῷ ὑφαπλοῖ, περιιέναι τὰ ἐχεῖσε 
χατ ἀρετῆν χάρπιµα, ποτὰ δὲ στενολεσχῶν, ἔνθα 
ΨΏωσαιν εὑρίσκοι ἐν τοῖς ἑπα:νουµένοις τοῦ ἀνθολο- 
γεῖν τὰ χρηστότερα΄ ποιῶν δέ φασι ταῦτα xat ἅλ- 
lec, τὸ μὲν μῆχος τοῦ λόγου διὰ βαρεῖαν ὀλχὴν 
δωρεᾶς (οὐδὲ γὰρ ἑλύριζεν οὐδ' αὐτὸς ἀδώρητα), τὸ 
οἱ ὁλιγόμηχες διὰ βραχύτητα δόσεως, ola συµµς- 
τρῶν τοὺς λόγους ol; ἐλάμδανε, xat, ὡς εἰπεῖν, πρὸς 
χεῖρας δωροφόρους λαλῶν, xat αὑταῖς τὸ σώμα «2- 
ρεξισῶν. 


à. Ἔστι δὲ αὐτοῦ θαυμάνειν ὥσπερ τὰ βραχν)20- 
γιχὰ, οὕτω xal τὰ τοῦ πιατυσμοῦ, καθ) ὃν εὑροὼν 


*- Translationis Latins curam Pindari stodiosis relinquimus. Εοιτ. 


PROLOGUS IN PINDARICA. 


θὰ 


μὲν ἑπαίνοις, ὅποι ἑγχωρεῖ, πλατὺς ῥέει' δυσπορί- A ἔχων τοῖς 6 φασι βεθήλοις τὰ εἰς ἀγροιχίαν, τοῖς 


στως δὲ ἔχων ἐγχωμιάζειν, 3) ἐπιτέμνει τὸν ἐπίνι- 
xov, σχάσας τὸ γραφεῖον, ὡς ola μηδὲ βάπτειν ἔχων 
αὐτὸ εἰς ἀντίχαριν χρουσοῦ f) τινος δωρεᾶς' ἢἡ ἀλλὰ 
παρεχδαἰνει τὰ πολλὰ εἰς μακρὺν, ὡς εἶναι ἔστιν οὗ 
εὖν παρέχθδασιν, τὸ πάρεργον τοῦ ἔργου τῆς φδῆς, 
μείζονα, xal προχοιλιοῦσθαι τὸ σῶμα τοῦ μέλους 
τῇ παρεχθάσει δίχην προγάστορος. Καὶ ἔστιν οὐδὲ 
τοῦτο ἁμάρτημα γραφῆς τῷ Πινδάρῳ, ἀλλὰ τέχνης 
μέθοδος παρεκθατιχὴ, χαρτὰ ποιούσης αὐτῷ, xol 
€b τοῦ λόγου ἅρμα ἑλαννούσης µαχροτέραν πρὺς 
ἔνδειξιν πολυµαθείας τε xal ἰσχύος γραφικῆς. 


€, Διττῆς δὲ οὕὔσης τῆς παρεκθάσεως, καὶ τῆς 
piv ἀπηρτημένης πάντη xol ἀσυμφυοῦς πρὸς τὰ 


τοῦ νιχητοῦ, τῆς δὲ κολλωµένης εἰς τὰ αὐτοῦ xol ῃ 


αυμθαλλοµένης εἰς τὸν τοῦ νιχητοῦ ἔπαινον, αὕτη 
μὲν 6; µέρος box τῆς ᾠδῆς, Exslv δὲ ἄλλως ἆπο- 
σεμνύνει τὸν νιχκηφόρον, ἀρχούμενον, εἰ τοὔδαφος 
τῆς Πινδαριχῆς ᾠδῆς συγχαταχείµενον καὶ αὐτὶν 
ἔχει προσώποις fjpoixolc, ἢ χαὶ ἄλλως, ἐὰν θεῖος 
xaí πως οὕτω σύνναος ὁ νικητὴς ἐν μιᾷ qf Υίνοιτο 
προσώποις µεγάλοις xal ὑπὲρ αὐτὸν, xal τὰ τῆς 
ειμῆς συμμµερίἰζοιτο. Λογιστέον δὲ εἰς παρεχόάσεων 
σύναρσιν καὶ τὰς τῶν φυλῶν Ίτοι φατριῶν µνήµας 
xai τὰς περὶ αὐτῶν ἱστορίας, ἔτι δὲ xol τὰς τοπο- 
χραφίας, εἴ xov xal αὐταὶ παραπέσαιεν, χαὶ τὰ ix 
μύθων δὲ καὶ ἱστοριῶν παραδείγµατα, δι ὧν ἡ 
παρεχδατικὴ μέθοδος τῷ Πινδάρῳ ἐξανύεται, 


c. Δῆλον δὲ, ὡς xal ἁσάφειαν ἐπιτηδεύεται bv 
πολλοῖς' χαὶ οὕτω πλουτῶν bv τῷ γράφειν, ὅμως xal 
ταυτολογεῖ νόµῳ ῥητοριχῷ, ποτὲ μὲν ἐν τοῖς ἔγγι- 
ετα, ποτὲ δὲ ποῤῥώτερυν. 


Ὁ. Κατείληπται δὲ ἄριστα γνωμολογῶν, τὰ μὲν 
καὶ kx παλαιτέρων παραποιῶν, tà δὲ χαὶ αὐτὸς 
ἀποφαινόμενος. Φιλοτιμεῖται δὲ xal μύθοις xal ἰστο- 
ρίαις, ἐχεῖνο μὲν ποιητικώτερον, τοῦτο δὲ πρὺς ἁλή- 
θειαν, fc ἐφίενται οἱ σοφοί. — — | 

η. Καὶ μην εἰ χαὶ δωρίζει, οὐχ ἤχιστα δὲ xal 
αἰολίζει, ὅμως οὐδὲ τῶν ἄλλων διαλέχτων ἀπέχεται 
λόγῳ χοινῆς, χαθάπερ οὐδὲ γλωσσῶν τῶν ἰδίως. 
Ποιεῖ δὲ αὐτὸ, µετεωριζόμενος εἰς πολυειδὲς μέγεθος 
λυρικῷ χαρακτῆρι' διὸ xal ἁττιχίζων, φιλῶν δὲ xai 
thv σαφήνειαν τὴν τῶν Ἑλληνικῶν λαλιῶν, οἷον φυ- 
χὴν, ἵνα p ἄψνχα γράφῃ χαὶ πάντη ἀγλευχῆ, ἆνθο- 
λογήματος τοιοῦδε Ὑλυχέος ὑποστερῶν τὰ οίμόλα 
τῆς αὐτοῦ ποιήσεως, ὅμως βραχέα τοῖς οοιούτοις 
ἑντρέχων, ταχὺ µεταπηδᾳ, διαλέχτοις τε φῖλαις 
αὐτῷ Ἱἱδιάζων τοὺς λόγους, καὶ μὴν xai τοὺς κοι- 
νοὺς παρεχκ.ίνων σχηματισμοὺς, δι’ αὐτὸ δὲ οὐδὲ τῇ 
Ἱοργοτάτῃ χαταχόρως χρώμονος, xal μάλιστα τῇ 
χατὰ χόμματα, καὶ ὅσῃ δὲ περὶ λέξεις γλισρεύε- 
σαι. 


ϐ’. Καὶ τὴν σχωπτιχὴν δὲ φιλῶν, πολύτροπον xal 
ταύτην διαχειρίζεται γλυκασμοῦ χάριν, mi piv 
χατὰ ὁμοτέχνων, Tij δὲ xal ἑτεροίως. Ὡς δὲ xol 
ἐπιχειρηματικός ἔσειν ὀτιμάλιστα καὶ εὔπορος ἐπὶ 
πᾶν, xal ὡς ἀπρόσιτος μὲν χαὶ θύρας ἐπιτεθειμένας 

PATROL, Ga. CXXXVI. 


Ye μὴν συνετοῖς ἀείδων χαρίαντα, ol τὸ λαδυριν- 
θῶδες τῆς ἐν αὐτῷ φράσεως καὶ τοῖς πολλοῖς ἁδιό- 
δευτον ἀπευθύνουσι, καὶ τὰς ἔλικας περιοδεύοντες 
ἕως xai ἑνδοτάτου, εἶτ᾽ αὖθις ἀνελίετουσι, xal οἴχοι 
κατ ἔμφρονα νοῦν ἀποχαθίστανται ' xal ὡς ἰλα- 
ρύνει μὲν ἀχοὴν, οἷς καὶ ξυνετὰ λαλεῖ και πρὸς 
γλύχασμα, ἐχπλήττει 6 αὖθις, οἷς καὶ τὴν φράσιν 
κατὰ πολυτροπίαν στρυφνοῖ ἑτέρωθι, xal λέξεις δὲ 
τὰς ἐκ τριόδων ἀποῤῥίπτων, παρεμπλέχει που καὶ, 
ἃς 6 τὴν ἀρχὴν ἀχούσας mávu ἑπαπορεῖ. ἔτι δὶ xa 
ὡς τοῖς ἐπιθέτοις πάνυ ποιχέλος ἐστὶ, xal ὅσα δὲ 
ἄλλα πρὺς ἀρετὴν motas; ἐστὶν αὐτῷ ἐπιγράψαι, 
ἡ τῆς ἀναγνώσεως ἐκκαλύψει διέξοδος: ἧς προλη- 
πτέον xal ταῦτα πάνυ ἀναγχαίως εἴς τε σαφήνειαν 
πλείονα ἑῶν προσεχῶς δεδηλωµένων, xal εἰς θεω- 
plav ἐντελεστέραν, ἣν οὐκ ἂν ἑρεῖ τις ἀπάδειν πρὸς 
τὰ τοῦ λυρικοῦ. 

v. Ὁ προχεχειρισµένος εἰς παρεχδολὴν μελιχὸς, 
οὗ τὸ tnc µεταλλείας πολύσχημον φαίνεται, πολύ- 
νους àv ἐφ᾽ ἅπασιν, ἓν μὲν διηγήσεσι καὶ ἑτέραις 
οὐχ ὀλίγαις ἑννοίαις ἀσαφέστερον διάχειται, χαὶ ὡς 
αὐτός πού φησιν, ἁρμηγέων ὃς tÓ πᾶν χατἰζδι. 
Πᾶν ἐχεῖνος ἐνταῦθα λέγων, οὗ τὺ ἁπλῶ, καθόὀ.Ίου, 
ἀλλὰ τὸ μεθ) ὑπεξαίρεσιν τῶν συνετῶν, 6 ἐστι 
συγιάντω», ὡς λογιωτέρων, ὧν περιαιρεθέντων τῆς 
τῶν ἀκροατῶν ὁλότητος, τὸ ἑπίλοιπον, ἀλλὰ xol 
αὐτὸ πᾶν ἐστιν ἀπέριττον μέντοι χατὰ γνῶσιν, xal 
δι’ αὐτὸ ἁρμηνέων χαε!ζδι. Καὶ οὕτω μὲν àv ἄλλοις 


C ὁ Πίνδαρος ἀσαφῶς ἐθέλει Υράφειν, ὡς ἑρμηνέων 


δεῖσθαι εἰς τὸ πᾶν, καθὰ εἴρηται. ΄Οτε δὲ θαυµμα- 
στῶς γνωμολογεῖν δεῄσει, καὶ ἄλλως δὲ εἰπεῖν 9: 
ἀστεῖον, τότε δὲ βιάζεταί πως εἰς τὰ πολλὰ ἠρέμα 
πρὸς σαφἠνειαν ἑαυτὸν, ὡς ἂν τὸ χαλὸν εἴη χάλλιον 
παρ) αὑτῷ, xoi μὴ λανθάνοι, ἀσαφείᾳ βαθείᾳ ἔπη- 
λυγαζόµενον, ὅσα xa φῶς νέφει «wl. 

ta^, Γίνεται δὲ αὐτῷ fj ἀσάφεια, ἣν ἐπίτηδες κολ- 
Ahv ἐπισύρεται, Éx τε σὐντάξεων ἀσυνήθων . χατ) 
ἰδιότητα σχήματος φίλην αὐτῷ, ἃς ἁναστρέφειν 
χρὴ] πρὸς ὀρθότητα φράσεω-, xalix τοῦ χρῆσθαι 
ἀντὶ ὅλων τοῖς μεριχοῖς. "O ζηλοῖ ὡς μάλιστα καὶ 
Λυχόφρων kv τοῖς ὕστερον. Παραδείγματα τοῦ piv 
Λυχοφρονείου ζῆλου ἐν τοῖς ἑξῆς µυρία Πινδαρικὰ 
φανεῖται, τοῦ δὲ τάσσειν ἀσυνήθως καθ ὑποταγὴν 
τῶν ὀφειλόντων προτάττεσθαι, τό ' ὀγίκησαν ol, 
ἤγουν οἵτινες ἐνίχησαν καὶ τό» ἔπαθον al µα- 
γάλα, Ίγουν αἴτινες ἔπαθον, καί ' καµόντες ol 
πο λὰ, yovv of. καµόντες' xal * ἐν καὶ θα ἰάσ- 
σῃ ' καί. ἐν xal «ο 2ευτᾷ * καί» τεεῖν µή τινα» 
xai ὅσα τοιαῦτα. 


ιβ’. Ἔτι δὲ ἀσαφὲς αὐτῷ σὺν ἄλλοις xal τὸ iv 
στοιθῇ ἁποφάσεων plav παραλείπειν, ὡς νοουμένην 
κατὰ χοινοῦ xai αὐτὴν ix τῶν ἑφεξῆς ἔχπεφωνη- 
µένων, olov * ἄδιχον, οὔτε ὑπέροπ.ον ὕδριν δρά- 
ων, Άγουν ' οὔτε ἄδιχον ὕδρι», οὔτε ὑπέροα.1ον. 
Καὶ πάλιν ναυσὶ δ', οὔτε πεζὸς ἑὼν εὕὗροις ἐς 
Ὑπερθορέους ἐδὸν, Ἠγουν. οὔτε νανσὶν, οὔτε - 
πεζῇ ὀδεύσοις ἂν ἐς Ὑπερδορέους. Καὶ ἑτέρωθι 

19 


3e^ EUSTATHII THÉSSALONICENSIS ΝΕΤΠΟΡΟΙΙΤΑΕ 264 
δέ - νόσοι, οὔτε γῆρας obAÓpsvor κάκρατᾶι ΊΎε- À sa πλείω ix. xupaxovjesev καὶ ὁμοιώσεων κα- 
E, fro» * οὔτε νόσοι, σὔτο γήρας. Τοῦτο δὲ «à ἍλΦιῶν. Καὶ δοπεῖ ὁ ávhp κἀνταῦθα μὴ ἐΣθέλειν ποιη- 
GyT5a xai τοῖς Όστερον ἑζήλωται, οἷον ΄ ξίφος, salo ἑτέροις φανερῶς ἐπαχολουθεῖν, αἱ δέ ov xai 
οὐδὲ αρ, οὐδ' αἰχισμὸς, Ίγουν, οὗ ξίφος, οὐ ἁλῷ ἐφεπόμενος, ἔχειν ἑχεροπάς φινας, δι ὧν ἄλλην 
X bp, οὐκ αἰχίαι. Τοιοῦτόν τι χαὶ τό" βαρουµενη — *ivk ερέλεται παρὰ τὰς λεωφόρους. 
qacrhp ob µόγον πρὸς δρόµον, ἀ οὐδὲ πρὸς  τζ, Ἔστι δὲ προς τούτοις χαὶ ἀλληγορεκὸς 6 &và 
ὄπνον ἐπιτηδεία. Τὸ yàp ἑντελές ob µόνον ο Ἅµεῖρα μελοποιὸς χαθ ἑκατέραν ἀλληγορίαν, τὴν τε 
Δρὸς 6pdpor ἐπιτηδεία. Ἔχοι δ' ἂν οὕτω συµδθν» κατὰ ῥήτορας, Tiv xoi Ἑρμογένης οἷδε χαὶ el Ὅμη- 
Ράσαι τις καὶ τό * &x' οὐδενὸς οὗν τῶν ἁπάντων µῥ[ζοντες, καὶ ἣν πραγματεύονται οἳ τὰ μυθικὰ θε- 
οὐκ 8στιν, bp! δοφ σὐχὶ τῶν ἁπάντων. 'Apvfi- Ἁµαπεύοντες. El δὲ σχληρῶς ἀλληγορεῖ τὰ πλεῖο, 
δεως Υὰἀρ ἔνδειαν τὸ πρῶτον ἔχειν δύξοι ἂν κόμμα, — 8) xat οὕτως ἡδὺς δοχεῖ, ὡς καὶ ἁπλῶς λυριχὸς, 
νοουµένης ἀπὺ χοινοῦ bx τῆς χειµένης iv τῷ δευ. καὶ ὡς Πίνδαρος ἰδιότητα σώζων, fiv αὐτὸς εἴλετο, 
τἐρῳ. Πινδαρικὸν δὲ καὶ τό * Ad σὺν Αἰακῷ, Ἴγουν — eo ἐκπίήτων ἅπων elc φυχρίαν, ἀλλὰ ακοπὸν αὐτὸ 
σὺν Ad καὶ Ἀἰακῷ. Καὶ ἐν αὐτῷ γὰρ ἀπὸ χοινοῦ προθέµενος, καὶ εὐστοχῶν εἰς γραφῆς ἰδιότητα 
λαμθάνεται, ὡς xai ὀὁπίσω τὸ τεθὲν ἔμπροσθεν, ἑνσμίμητον * καθ' fv καὶ τὴν τροπὴν πάνυ φιλῶν, 
Ἴγουν ἡ σὺν πρόθεσις. ἧς ἄνευ οὐχ ἂν δνσταίη οὔτε λόγος ῥητορικὸς, οὔτε 
(Υ’. Ἔστι δὲ xal διὰ «b λίαν περιρραστιχὸν ἆσα- ἄλλη τις ὁμιλία, ἐπεκτείνει xaV τὰ τῆς τροπῆς δι 
qh: ὁ Πίνδαρος, ὃ τεχνᾶται δεξιώτατα, εἰς ἑαυτόν ἀλληγορίας, ἐχούσης τι καὶ σχληρότητος, εἰς παρά- 
τε τοῦτο ποιῶν xal elc τὰ τῶν ἄλλων. 6ηµον ἑαντῷ καὶ τοῦτο τιθέµενος. 


εδ’. "Utt δὲ ὥσπερ dj πυχνὴ περίφρασις παρ αὑτῷ ᾽ tw. Ἐμμετεργάζει δὲ xal ἐχφρᾶσεσι, xal προ- 
ἀσάφειαν ποιεῖ, οὕτω xal ἡ αυντοµία, xuü' fiv χαὶ θεωρίαις δὲ που διαφωτίζει ῥητορικῶς τὰ Τραφό- 
ὀτενολεσχεῖ πον ὁ Ev πολλοῖς «λατύνεσθαι τεχνώ- µενα. 
μενος. 


ιθ’. Παρεχδαίνει δὲ χα) eig παλαιὰς lacoplac, ofa 
με’. Καὶ d εαινότης δὲ τῶν διαλέκτων, δι B; χαι- 


χαὶ πολνυῖστωρ, ἔτι δὲ καὶ el; μύθους ερόποις πολ- 
νοφφαδὲς ἐστι καὶ ἀλλόχοτος εἰς ἀκοὰν, ὃ τοῦ δι- ofc, ἑνίοτε xal ὑπὲρ τὸ µέτριον, χρώμενος ταῖς μὲν 
6ου Egi: ἀνάννναις. «uv παρεχθάσεων ob χατά τινα ἐχφανεστάτην auv- 
w^. Καὶ ἐπιδέτων E σόοιµος ἐπινοττὸς ὁ αὐτὸς ἁρτησιν, ταῖς δὲ διὰ παραδειγματικὴν ἀνάγχην, 
brique, ὣς (ts δίχα postuy ἄλλων τὸ γενναῖον ἴΤιοὶ δὲ xal πρὸς Ὑνωμολογικὴν πίἰστωσιν, ταῖς 
wréerucomyce λέγοι, καὶ ἵπτον αρατησίποδα C vàtlon dad ἐγχώμια προγόνων ἢ πατρίδος 3) «a- 
«ἂν δρόμῳ vari savee, Wo ὁμοιότητα τοῦ χαλκό- ^ Cpu; του γικητφῦ. 
See στο, xy ς ὃ aperi ccae ^ x πά]εμον x. Οὕτω δὲ στρυφνῶς φράξει ταῖς ἑννοίαις κατὰ 
Χαλεεντέα. xoi Antv Ἰσποαχμον. ὃς αρὶς τὸ ἐκ. µπολύνοιαν, ὡς ἔργον εἶναι πολλαχοῦ, μιᾷ τινι στα- 
Cveeprveno^ να φον ὀνδροδάμαντα, ὡς εξ Gepox ἐννοίᾳ ἐνευστοχῆσαι τὸν ἀναγινώσκοντα, διὰ 
ο tww ἑωφθήνανες ^ καὶ Δία εὑρύζυγον ἄλλως «b οὕτω καὶ οὕτω νοεῖσθαι αὐτὴν χατὰ τὰ ἐν χρη- 
παρὰ € ὀγιζν ος civ U αὐτὸν καὶ ἀρεσίκτνπον ομοῖς ἀμφίδολα. Πολλὰ δὲ τῶν τοῦ Πινδάρου xai 
wn dpt pepe) καὶ peregi καὶ ele.lofpóreqo ἨΓωαμικῶς δοχοῦντα λέγεσθαι, ὅμως καθ) ἑτεροίαν 
Wel μεν νκνν εφ λαν καὶ Αθηνὰν δὲ ἐγχείθρο- ἐπιθολὴν εἰς ἰδίαν ἔννοιαν ἕλκονεαι. "Eat: δὲ δεινὸς 
get cadat imet, wa alae δαμασίμόροτον, xaX οὗ µόνον τὸ ἓν ἐπεχτείνειν παραφράσεσι xai 
wa Αλν νωέα Αλαν. ὡς εἶπερ Eun ἀπρίαλον πκεριφράσεσι xel τισιν ἑτεροίαις µεθόδοις, ἀλλὰ xal 
wal aput χάρνὸ v. ῥωμαλέονι καὶ άρμα — «à πολλὰ συναιρεῖν εἰς κομιδῆ βραχύ. 'ομήρου γοῦν 
ewveuteuoe vo) ἱπχωωινλτονυς, xal dleciyÓora — xdixsor οὐρανὸν φαμένου, xai θεῶν ἔδος deo a- 
ieeentàra sy ἐννοείγαιον, xal ElaroCAépapor — Jéc, xal χρύσεον δάπεδον, αὐτὸς ἐπιτεμὼν ταῦτα 
'Appedtte go, καὶ Gonddguor Χὰριν, χαθ ἣν ζὼν συνεῖλεν εἰς τὸ χα.Ἰχεόποδα θεῶν &0par τὸν οὐ- 
«t άλλοι: καὶ ἡγῶνα δὲ μ)ησισεέρανον, ὃν καὶ B ρανὺν φάναι, Ἔστι δὲ xol ἐπιτυχὴς ταῖς γνώμαις 
ἑεέρως watà λέγον ὄριμότατον μνησεῦρα σεερὀ- καὶ ὑψηλὸς, ola μ µόνον süguhe, ἀλλὰ xal µεγα- 
vw εἶπεν, d; nou καὶ αὐλητικὸν νόµον µνησεῆρα ἉἈλοφνής. . 
e yieww ἔφη, couv εἰς μνημην ἄγοντα τοὺς ἀγὼ- χα. Αἰολίζει δὲ τὰ πολλὰ, sl χαὶ μὴ ἁτριθῖ, δίε 


vas * 8684 παλ Aeov. ησεῆρα xodégov ἀριμέως 
μη r8 τὸν μεμνημένον µάχη:, παρὰ «6* µνή- 
cao (n fà θούριδος dAxijc. Πολλαχοῦ δὲ καὶ δρι- 
plu; γράφει, μηδὲ μιᾶς τῶν ῥητοριχῶν Ἰδεῶν ἄπε- 
χόμενος, ὡς καὶ, ὅτε τοὺς ἑνδόξους εὐωνύμους 
erdt, καὶ ἀιτὴν δὲ Πῶ τὴν εὐχταίαν, xol, ὡς ἄν 
eig ᾽Ομηρικῶς εἶποι, πολύισεοι, εἴτε xal xat' 
ἑτερόν τινα ερ/Άιστον. Τοιοῦτον δὲ τι xai τὸ στᾶ- 
qw ἀντιάνειρων φάναι, ὍὉμήρου ᾽Αμαζόνας dr- 
ειωνλ/ρας εἰπόντος, "Ολως δὲ xal fj φιλοτιµία τῶν 
καινοφώων ἐπιθέτων ἐπιτετήδενται τῷ Πινδάρῳ, 


σιν ΛΙολίδα, xal χατὰ Δωριεῖς δὲ φράνει, εἰ xal τῆς 
σχληροτέρας Δωρίδος ἀπέχεται, καθ ἣν παίξει ὁ 
Κωμικὸς Ev τε ἄλλοις, καὶ ἐν τῷ Moa πᾶα, ὃ ἐστι 
Μοῦσα xàca. El fj τις τοιοῦτόν τι ἐρεῖ παρ) αὐτῷ 
εἶναι τό * ἐπιτόσσας, ὃ ἰοτιν ἐπιτυχὼν, xal τόσ- 
σαι χαλῶν, ἤγουν ἐπιτνχεῖν, xal τό. ἁμεῦσαι, ὅ 
iow παρελθεῖν καὶ νικῆσαι. olov *. ἀμεύσεσθαε 
Νάξιον Τίσανδρον ' ὅθεν καὶ ἀμευσιεχὴ gper- 
τίδα φησὶ τὴν ταχέως εὑρετιχῆν διάνοιαν. καὶ 
ἀμευσίπορον ερἰοδον, καθ) ἣν ἀμείδεται πορεία, 
ὡς ἄγεσθαι εἰς ταὺτὸν παρὰ τούτῳ τὸ ἁμείδει' val 





PROLOGUS, iN PINDARICA. 


365 


* ἀμούοι». En 6' ἂν ὁμοίως παρ’ αὐτῷ ασαφὲς Xu ἔστιν αὐτῷ ἐξαίρετον τὸ ἐπὶ πᾶσι ξενόφωναν, τάχα 


€5 αἶτος, ὅπερ ὁστὶν ἑνδιαίζημα, καὶ τὸ πέδοιχος, 
ὅ ἐστι µέτοικος, καὶ τὸ πέδα στάµα φ.λόγει, ἀντὶ 
«od κατὰ στόμα, καὶ «b αρδασχεῖν, ἔτοι µέτα- 
σκεῖν. Τὸ μέντοι ἐρίξαι, Ώγουν sic ὅριω sr roat, 
elor οὐ φεῦδος ἑρίξω, Όγουν οὐ αρὸς ψεῦδος 
φωονειχήσω, οὐχ οὕτως ἀσαφὺὸς, οὐδὸ cb τιµῇ xal 
νεκῇ ἀνεὶ τοῦ ειμᾷ χαὶ νικᾷ (ὧν ἀπαρέμφατα atn 
ἂν τιμῇν καὶ νικῇν), οὐδὲ τὸ ὄρνιξ, ὄργιχος, δω- 
ρισθὲν καὶ αὐτό. Αλλά fj alpaxovpla καὶ τὸ dua. 
σκᾶ (5 δηλοῖ τὸ Ἰσύχως, ὅθεν [oni xal ὁ παρ 
Ὁμήρῳ ἁχάχητα) κατὰ τὰ πρὸ τούτων δεδώρισταε, 
ὡς καὶ ἡ χατὰ ἔχθλιψιν ἀσυνήθη πόροδος, fjyoov 
περίοδος * καὶ ὁ κεχ.1αδὼς δὲ ἡ μετοχὴ δοκῶν πα- 
ῥαχεῖαθαι τῇ χ.λιδῇ, χαινότατα παράκειται, «& τε 
ἄλλα * καὶ διότι μὴ διὰ τοῦ ῃ ,προάγει τὴν χλιδὴν, 
κατὰ τὸ δᾶμος, δῆμος. Οὕτω δὲ χαὶ Ὁὁ αρὰν Δω- 
Ριχὸν ἀποραῖτο ἂν, διὰ τί μὴ περιήγαχε τὸ αρὶν 
si; τὴν διὰ τοῦ η Υραφήν. Ἔτι οὗ εέτριπται εἰς 
χοινὴἣν σαφήνειαν οὐδὲ τὸ λέγειν Πινδαριχῶς ἅποινα 
τὴν dra). ἁμοιδὴν, 6 ἰστιν ἀγτίχαριν ἔπαθ ον. 
Μάλιστα δὲ ἄτριπτον εἰς συνήθη γνῶσιν 35. ἁρμῷ, 
fjyouv ὄρει, ὃ παρ) ἑτέροις ἁρμοῖ λέγεται. ὡς χαὶ 
παρὰ Λυχόφρονι γινόµενον, ὅθεν καὶ τὸ dprloc, 
οἷον ἐλα.σω. ἀθαγᾶταις ἁρμῷ «φέρονται. Καὶ τὸ 
ὄπει δὲ ἀντὶ τοῦ ἔπειτα dj ἁἀποκοπὴ χαινὺν παρ) 
αὐτῷ xowl: ὥσπερ καὶ ἡ ἕλλειψις τὸ dc ἀντὶ τοῦ 
ἕως, οὗ χρΏαις καὶ παρὰ τῷ εἰπόντι ' dc γόνυ yAo- 
ρὸν, Ίγουν ἐφ᾽ ἧς ἡκιχίας, καὶ ἕως νεάξει εις, 


πουν χαὶ αὐτῷ θελήσαντι πατεῖν Ἱτέρωγ ἴχνια, μὴ 
καθ’ ὁμὰ, εἶποι ἂν Καλλίμαχος. 


xb. Φιλοτίμεῖται δέ ποτε, καὶ τοὺς ἀλείπτρς τῶν 
ἀθλούντων παρεντιθέναι τοῖς µέλεσι, φαρέχδαδιν 
καὶ ταύτην τεχνόµενος, ὅτε ὣς εἶκὸς καὶ Σχεῖνοι 
δωροϊντό τι µνείας χάριν τῷ λυρικῷ, φιλοῦντι εν 
χρνσὺν, ὡς δειχθήσεται, ἴσως δὲ xol πλατυσμοῦ 
μέλους ἔνεχεν ' ὃς δὺ πλατυσμὸς καὶ εἰς πατριῶν, 
ὡς ἑῤῥήθη, χαὶ πατρίδων ἑπαίνους ἐξοχέλλειν τὸν 
μελοποιὺν ἐν πολλοῖς ποιεῖ, χαὶ εἰς τινα ἑτεροῖαν 
ὧν δόξοι ἂν εἰς λίαν περιττὸν kx παρέργου αὐτὸς 
μεμνῆσθαι τοῖς μὴ} εὖ ἑπεσχεμμένοις αὐτόν ὣς xai 
ὅτε εἰς ἠρωϊκοὺς μύθους παρεκχλίνει xat! οὐδὲν 


B δἑον, kv ᾧ δὴ τόπῳ καὶ ἀσάφειαν χφινην πολλάκις 


ἔχει, ofa δνάζων τὰ ἡρωϊκὰ πρόσωπα , ὁποῖόν ἐστι 
καὶ τό. ἂν ὁ δεῖνα Κυρήνης στεφράνωµα, fiv fip- 
macey Ἀπόλλων. Ἐνταῦθα yàp ἑνοπτρίξει τῇ 
ἑστεφανωμένῃ Κυρήνῃ πόλει τὴν ἡρπασμένην tjpelt- 
δα κόρην, τὸ χύριον, ᾗπερ fj πὀλις ὀμώνυμος. Πολ- 
λαχοῦ δὲ τοιοῦτον δυαστιχὸν ἐμφάντασμα ποιεῖ, 
ἔχον καὶ αὐνὺ [buy ^ πρὸς χαρακτήρισµα. 

πε’ Τοιοῦτος δὲ ὧν thv ποίησιν, ὡς ἁμυδρότατα 
ῥκογράφαι «bv ἄνδρα (χρῶσαι Δρ τὸ σκιαγρἆφηµα 
κοῦτο εἰς ἐντελὲς, εἴη ἂν πἀνυ ἑργῶδες], ἐπιμεμέ- 
ληται ὑπὸ τῶν καλαιῶν xal εἰς γένους ἀναγραφὴν 
thv κατἀ τε Πλούταρχον xal ἑτέρους, παρ ol 
φέρεται, ὅτι κώμη Θηβαίων ol Κννοχέφαλοι. Ἐκ 


Οὕτω δὲ καὶ παρὰ τῷ Πενδάρῳ xol nap! ἄλλοις $ C ταύτης ol «pU σοφοῦ τοῦδε Ὑενέτορες, πατ]ρ μὲν Πα- 


ἔλλειψις καινοποιεῖ καὶ τὸ ᾧ, ἀντὶ τοῦ καθὰ, olov* 
e «) ἀπὸ τόξον lele, Ίχουν ᾧ ερόπῳ ἢ »όμφ, 
ἵνα λέγῃ, ὅτι ὡς τοξεύων xat' εὐθὺ Aóyow éxal- 
νω», καὶ μὴ αἸαγκάζων κπαρεκδάσεσω, ἵνα ᾗ τὸ 
ᾧ ἀπὸ εόξρυ ἱεὶς ταυτὸν τῷ fj, ὅπερ kai θηλν- 
306, ἀντὶ τοῦ καθά. ᾿Ασύνηθες δὲ xal τὸ τὴν Tpolay 
Τρωΐαν Πινδαριχῶς Ἀλέγεσθαι, xav! ἔχτασιν τῆς 
ἀρχούσης, xai τὸ ἐχεῖθεν ἑπίῤῥημα Tpotatsv. 'Esi 
πλέον δὲ ἀσύνηθες καὶ τὸ ξυνᾶνα λέγειν tbv. κοι- 
vwrór, ὡς ànb τοῦ ξυγὸς ὁ κοιός' ἵνα εἴη, 
ὥρπερ àx τοῦ ἄ ἴχιμος ἀ κιμά», ὅθεν ᾽Αἰχμὰν, 
οὕτω xai ἐχ τοῦ &vvóc ὁ ξυνἀάν. "Ακαφτον γοῦν, 
4b» βασιλέα Μαγνήτων, βίου ξυγᾶνα λέγει τῇ 
αὐτοῦ γυναιχ!, 


χβ’. Συχναὶ δὲ χαὶ ἁποστροφαὶ παρὰ Πινδάρῳ, ἃς 
χαὶ Ὅμηρος ἓν Ἰλιμδι Ust: ἔτι δὲ χαὶ στροφαὶ 
ἐννοιῶν, ὃ καὶ ποικιλίαν παραποιητικὴν ἐν αὐτῷ 
ἐρνάζεται, Ἑδρηται δὲ καὶ περιαντολόγος ἓν πολ- 
λοῖς Φφιλοτιμότερον, καὶ σχωπτικὺς δὲ τῶν ἀντιτέ- 
χνων ὁμοίῳ λόχῳ, χαὶ ἀμφίγλωσσυς δὲ ἐν οὐχ ὁλί- 
qot * ὃς ye κῆ μὲν τὴν εὐφυῖαν ἐπαινεῖ xol τὸ 
αὐτομαθὲς, ὡς xat αὐτὸς πο..ὰ οἶδὼς φυᾷ, vf) δὲ 
τὰ κατὰ µάθησιν διδαχκτάἀ. Καὶ εὐδαιμονίαν δέ που 
πρὸς τοὺς ἐπαινουμένους μετρῶν, ποτὲ μὲν ταύτην 
λέγει, ποτὲ δ' ἐχείνην ' οἷον ποτὲ μὲν πλοῦτον ἢ τι- 
μὴν, ποτὲ δὲ σὺν τούτοις xal τι ἄλλο ἀγαθόν. 


. 3Υ. Βλουτεῖ δὲ xal πολὺν ὄγχαν αὐτῷ f) φράαις, 
-2Y οὐδὲ λαλεῖν θέλει κατὰ τοὺς πλείονας * ἁλλ᾽ 


γώνδας ὀνοματικῷ τεύπῳ Bowl, χατὰ τὸ 'Eza- 
μεινώνδας, δρεώνδας' κατὰ δέ τινας Δαϊφάντου ἢ 
Σκοπελίνου αὐλητοῦ, xai Ἀξυρτοῦς. "Oz 65 Σχοπελῖ- 
vos τὴν αὐλητικὴν διδάξας τὸν παῖδα, ἔπεί φασιν 
εἶδεν αὐτὸν μείζονος ἕξεως φύντα, ἥπερ ὑπ αὐτῷ 
φελειωθῆναι, παρέδωκεν εἰς µάθησιν µελοποιῷφ., τῷ 
περιφθομόνῳ Λάσῳ, τῷ ἘἙρμιονεῖ, eap! ᾧ ἐπαιδεύ- 
θη τὴν λυρικήν. "Evi δὲ τὸν αὐτὸν ἔφασαν ὄνωνυ- 
µίας My Σχοπελῖνον καὶ Δαΐφαντον λέχεσθαι. 
“λλλοι δὲ πατέρα Ἡινδάρου eleg πατρωὺν τὸν Σκοπο- 
3ivov εἶπον γενέσθαι. Εἰαὶ δὲ, oi καὶ οὗ Mopsó, ἀλ)ὰ 
Κλεοδίκην, f) κατὰ συναἰρασιν Κλειδίκην, μητέρα τῷ 
Ἠωδάρῳ ἀναγράφουσι, vevopéwg ἐπὶ ἄρχοντος 
Αδίωνος xatà τοὺς χρόνους Ἀἰσχύλου, ᾧ xal συγ- 


p Υεγένηται, ὁμιλήσας xal ἀπονάμενός τι χαὶ τῆς 


ἐχείνου µεγαλοφωνίας. Τέθνηχε 63, ὅτε τὰ Περσιχὰ 
Ίχμαζε, κατὰ τὴν ἕχτην xat ὀγδοηχοστὴν Ὀλυμπιά» 
δα, ζήσας ἔτη BE χαὶ ἑξήχοντα, κατὰ δὲ ἑνίους 
ὀγδοήχοντα, Ἔοχε δὲ, φασὶ, θυγατέρας δύο, Πρωτο- 
µάχην χαὶ Εὔμητιν, val υἱὸν δὲ Διόφαντον, γήµας 
Μενάχλειαν * ὧν δὴ θυγατέρων µέμνηται xaX ἐπί- 
102p pe παλαιὸν ἀκεῖνο * 


ΤΗ udJa Πρωετομάχη εε xal Εὔμηιις να 
Ίνοι 
"ExAavcar, πινυταὶ Πινδάρου θυγατέρες, 
Ἀργόθεν ἦμος Ίκανεο, κομίζουσ᾽ gc 


Asbyay' ἀπὸ ξείνης ἀβρόα πυρχαϊῆς. 
Εν ᾧ 65 ἐπιγράμματι οὐ δηλευµ.νου τοῦ, πο ly 


301 


EUSTATIIII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


"Apy θανὼν 6 Πίνδαρος, εἶτα εἰς τὴν πατρίδα ἐχεῖ- A ὁστῶν, οὕτω xal ἀπὸ νεθρείων αὖλοὶ Lylvovto, "H 


θεν ἐχομίσθη, ὅμως ἔστιν ὑπονοῆσαι, ὅτι ἀπελθὼν 
εἷς τινα Πελοποννῄσιον ἀγῶνα, xai θανὼν κατ αὐτὸ 
94b Ἂργος, ἀπεδόθη ἐχεῖθεν πατρίἰδι νεχρός. Τῷ δὲ 
ῥηθένιι υἱῷ Διοφάντῳ xal δαφνηφοριχὺν ἆσμα γρά- 
dat λέγεται ὁ πατὴρ, ὃς quot xal Σιµωνίδου ἤχουσε, 
νφώτερος «μὲν ἐχείνου iv, πρεαθύτερος δὲ Βακχυ- 
λίδου. 

xc. Ἐϊπεῖν δὲ τοῦτο xol ἄλλως χατὰ τοὺς πα: 
λαιοὺς, ἐπέδαλε Πίνδαρος τοῖς χρόνοις Σιμωνίδου, 
ᾗ νεώτερος πρεσδθυτἐρου. Τῶν αὐτῶν γοῦν µέμνην- 
ται ἁμφότεροι πράξεων. Άλλὰ χαὶ παρὰ Ἱέρωνι τῷ 


Συῤῥαχουσίων τυράννψ ἄμφω ἐγένοντο, ἀποδημή- 
σαντες δηλαδη χαθ᾽ ἑτέρους xal αὐτοὶ σοφοὺς εἰς 


τὴν Σ:χελίαν. Καὶ μὴν πρὺς 4$ ἱστορηθὲν τοῦτο δια- B 


φέρισθαι δοχεῖ τὸ περιφερόµενον. Ἄέγεται γὰρ, ὅτι 
Πίνδαρος ἑρωτηθέ]ς, διὰ τί Σιμωνίδης μὲν πρὸς 
τοὺς τυράννους ἀπεδήμησευ εἰς Σιχελίαν, αὐτὸς δὲ 
vox ἐΕθέλει ; Έφη, Διότι βούλουαι ἐμαυτῷ ζῆν, οὓς 
ἄλλῳ. 


xQ. "Aiesat δὲ καὶ, ὡς εὐσεθὴς ἦν, τιμῶν Πᾶνα 
καὶ Ῥέαν xal Απόλλωνα , xal ὅτι κατὰ τὴν τοῦ 
Ἀέρξον διάδασιν Ίχμαζε τὴν ἡλιχίαν. Διὰ δὲ τὸ θεο- 
φιλῆς δόξαι, xal τιμῆς πολλὴν περιουσίαν ἔσχεν kv 
Ἕλλησιν. ᾽Απόλλων γοῦν οὕτω φασὶν αὐτὸν Eget, 
ὡς xa µερίδα λαµδάνειν Ex τῶν θυοµένων ἐχείνῳ, 
καὶ τὺν ἱερέα δὲ Bode ἐν ταῖς θυσίαις ' Πίνδαρος 
ἐπὶ τὸ δεῖπνον τῷ θεῷ' 5 καὶ Kus: Π[νδαρος 
Ito ἐπὶ τὸ δεῖπνον τοῦ θεοῦ. Κατὰ Bk ἄλλους bv 
Δελφοῖς Χλείειν ὁ νεωχδρος µέλλων τὸν νεὼν, χη- 
ῥρύσσει καθ’ ἡμέραν ' Πίνδαρος ὁ μουσοποιὸς πα- 
plto πρὸς τὸ δεῖπνον τῷ θεῷ. Καὶ γὰρ tv τῇ τῶν 
Πνθίων ἑορτῇ ἐγεννήθη, ὥς δηλοῖ καὶ αὐτὸς εἷ- 


fUv * 


Εανταετηρὶς éoprá πομΆ ” 

ἠσάσθην ἀγασατὸν rib d T 
b ouv ἐλόχθην, ὡς ἀπὸ τοῦ βάζω, ἣ καὶ ἄλλως 
εὐάσθην, εὐφημήθην, ὡς ἀπὸ sov εὐάζω. Ἀέγεται 
δὲ καὶ, ὅτι ὁ Πὰν μεταξὺ Κιθαιρῶνος καὶ ᾿Ελικῶνος 
ὤθη ᾷλων παιᾶνα Ἡινδάρον. Διὸ xal αὐτὸς ἆσμα 
ἐποίησεν, ἐν ᾧ χάριν αὐτῷ τῆς τιμῆς ἀνθὸμολογεῖ- 
ται, οὗ &oyf 


δὶ χέλυς, 0 ἐστιν ἡ κιθάρα, ἓξ ἀρχαιοτάτης χλὴ- 
δεως κχεχληρονόβηται εἰς φρᾶσιν. "Hv Ὑὰρ ὅτε 
ὄστραχον χέλυος, ἤγουν χελώντς, εἰς χοίλωµα χιθά- 
ῥας τῷ "Epp ἔχρησίμευσεν (ὥςιχαὶ μετ᾽ ὀλίγα Υε- 
γράφεται), χαθ᾽ οὗ ἐνταθεῖσαι χορδαὶ «fjv. χιθάραν 
ἀπετέλεσαν. Ὁ δὲ ἑσμὸς δηλοῖ μὲν «hv βοτρυδὸν 
συν/ζησιν τῶν μελισσῶν, ὧν Ev τοῖς χατωτέρω πλα- 
τεῖα μνήμη ἔσται. Δασύνεται yxp ἀπὸ τοῦ Σζω. 
Κάθισμα vip μελισσῶν ἡ λέξις δηλοῖ, xa συνιστᾷ 
«b δασὺ ἐνταῦθα πνεῦμα ὁ παρὰ ᾿Αριστοτέλει iv τῷ 
Περὶ ζώων Ἱἱστορίας ἂφορισμός. Τὸ δὲ «πηρόδετον 
p ἀφομοιοῦταί πως τῷ παρ) Αἰσχύλῳ xnpoxAd- 
στῳφ δόνακε, ὃς δηλοῖ τὸ σύρεγγα. Maivd.lioc 8 
θετὸς 6 Πὰν ὡς ᾽Αρχαδιχός. Ἐν Μαινάλῳ γὰρ ἑτι- 
μᾶτο, Αρκαδίας ὄρει Kepósic δὲ ὁ αὐτὸς, ἐπεὶ χε» 
ῥασφόρος ἐπλάττετο, διὰ τὰς τῶν ὁρῶν ἐξοχὰς τὰς 
ὑφηλοτάτας, αἳ αὗταὶ μέρος εἰσὶ τοῦ παντὸ»ς, εἰς ὃ 
μεταλαμδάνεται χαὶ ὁ Πάν. "Οτι δὲ κέρατα ἑλέγον- 
το x2l αἱ ὀρειναὶ ὃπεροχα], δηλοῖ ὁ γράψφας ὑψικό- 
pata πέτρα», τὴν χαὶ ὑψηλὴν xoV el; ὁδὺ λήγου- 
σαν. Ὕμνον δὲ ἀείσας ταντόν ἐστι τῷ σας 
παιᾶνα, τὸν, ὣς δεδήλωται, Πινδαριχὸν, εἰ xal ἅλ- 
At; ἑτεροῖόν τι παρὰ τὸν ὕμνον ὃ παιάν. Δόναχες 
δὲ νόµιοι, τουτέστι plor τοῖς vépovot* xal ὅλη 
σύριγξ fj τῷ Πανὶ φίλη διὰ τὰς πνοὰς τῶν xata- 
Χόσμων ἀνέμων xa τοὺς ἐχείδεν συριγμοὺς, ἃ τῷ 
Πανὶ «avit φίλα clot, Καὶ οὕτω μὲν τὸ εἰρημένον 
ἐπίγραμμα θεοφιλῆ ἐμφαίνει γενέσθαι τὸν Πίνδα- 


ο ϱον. Λέγεται δὲ χαὶ, ὡς Δημήτηρ ὄναρ ποτὲ αὐτῷ 


ἐπιφανεῖσα ἐμέμφατο, εἰ µόνην θεῶν αὐτὴν οὗχ 
ὕμνησεν. Ὁ δὲ καὶ εἰς αὐτὴν ἐποίησεν, ἀρξάμενος 
οὕτω" Πόενια θεσµοφόρο. γαὶ βωμὺν δὲ ἀμφοῖν 
πρὸ τῆς οἰχίας ἱδρύσατο. Χαμαιλέων δέ φασι xai 
“Ἵστρος ἱστοροῦσιν, ὡς περὶ Ἐλιωιῶνα θηρῶντος 
αὐτοῦ, xal χαμάτῳ χατενεχθἑντος εἰς ὕπνον, µέλιο- 
σα τῷ στόµατι προσκαθίσασα, κηρία ἑνέθετο : οἱ δὲ 
Ὄναρ φαο]ν ἰδεῖν αὐτὸν, ὡς μέλιτος xal χηροῦ κχῆ- 
pt; αὐτῷ γεγόνοι τὸ στόα. Καὶ οὕτως οἰωνισάμε- 
«05, ἔπειτα εἰς ποιητικὴἠν ἑτράπη, χαθηγησαµένων 
αὐτῷ τοῦ μαθεῖν f| τοῦ Λάσου, ὡς εἴρηται, ἢ τοῦ 
Ἀθηναίου ᾿Αγαθοχλέους, ἡ ᾿Απολλοδώρο», ὃν φασι 
Xa προϊστάμενον χυχχίων χορῶν, xal ἀποδημοῦντα 
πιστεῦσαι τὴν διδασχαλίαν Πινδάρῳ, modi bv; 


"D Πὰν, Πὰν , 'Apxabiac µεδέων καὶ σερμνῶν p τὸν δὲ εὖ τὸ πιχτωθὲν διακοσμήσάντα περιδοηθΏναι. 


ἀδύεων φύλαξ. 
Tfj ἱστορίᾳ δὲ ταύτῃ μαρτυρεῖ καὶ ἐπίγραμμα 
παλαιὸν ἐχεῖνο: 
Φεδρείων ὁπόσον σάλπιγξ ὁπερίαχεν αὐ 1ῶν, 
όσσον ὑπὲρ πάσας Éxpaye ctio xéAvc. 
Οὐδὲ µάτην ἁπαὸς περὶ χείΊεσιν ἐσμὸς éxsi- 


γος 
"Εκ λασε «ηρόδετον, Πίνδαρε, casio uéA. 


Μάρτυς ὁ ΜαιγάΊιος xepósic θεὸς, ὕμνον ἀεί- 
σας 
Jór σόο, nal νοµέων ησάμενος δονάλων 


Αέχει δὲ τὸ ἐπίγραμμα τοῦτο νεθρείους μὲν αὐλοὺς, 
εοὺς ὡς εἰχὸς ἐξ ὀστέων ἑἐλάφου νεογνῆς. Δῆλον γὰρ, 
ὡς νεθρὸς τὸ νεογιλὸν τῆς ἐλάφον * ὡς δὲ ἀπὸ ὀνείων 


Τινὲς δέ γε, ὡς χατωτέρω ῥηθήσεται, τὸ σημεῖον 
«7c µελίσσης παιδὶ νεωτάτῳ ἔτι ὄντι Πινδάρῳ ἔπι- 
γενέσθαι ἱστοροῦσιν. "Ότι δὲ ἐν παλαιῷ ἐπιγχράμ- 
ματι χεῖται γοργῶς µνήµη τοῦ µελισσείου τοῦδε 


χηρίον, δεδῄλωται ἀνωτέρω. 


xn. Ἐχθρὰ δὲ φασι φρονούντων ἀλλῆλοις Άθη- 
ναίων χαὶ θηδαίων, Excel Evpadd που. Ὢ ral Ji- 
παραὶ καὶ μεγα.λοπόλιες ᾿Αθῆναι, κατὰ δέ τινας, 
ἐπεὶ ἔρεισμα Ἑ.α.άδος ἔφη τὰς Αθήνας, ἑζημίω- 
σαν αὐτὸν Θηδαῖοι χιλίαις δραχμαῖς, kc ἑξέτισαν 
ὑπὲρ αὐτοῦ ᾿Αθηναϊΐοι ὡς φυλαχτικοῦ. Λέγεται δὲ 
καὶ, ὡς Λάχωνες ἐμπρήσαντές ποτε Θήδας χατὰ 
µάχην, fc ρχε Πανσανίας ὁ σ;ῶν βασιλεὺς, ἀἁπό- 


m 


2069 PROLOGUS IN PINDARICA, ' 316 
σχοντο µό»ης τῆς οἰχίας τοῦ ποιητοῦ, ἑδόνεες ἐπι- A ποιητοῦ γένος οὐχ ἀγλαφύρως, ol παλαιοὶ ἔξω τῶν 


γεγραμμµένον τό * Πινδάρου τοῦ: μουσοποιοῦ ctv 
στέγη» μὴ καίεεα. Τοῦτο δέ φασι χαὶ ᾽Αλέξανδρος 
μετὰ ταῦτα πεποίηχε. Καὶ αὐτὸς γὰρ ἐμπρήσας 
Θήδας, ἰφύλαξε τὴν οἰχίαν, f) καὶ sic Πρντανεῖον 
Όστερον ἀπετελέσθη. 


xU. Φέρεται δὲ λόγος, xol θεωρούς ποτε ἀπιόν- 
κας elc; "Άμμωνος , αἰτῆσαι Πινδάρῳ, ofa. φίλῳ, τὸ 
tv ἀνθρώποις ἄριστον' xol θανεῖν αὐτὸν ἐν Exslvtp 
τῷ ἐνιαυτῷ. Τοῦτο δὲ πάντως xal θανάτου ἑστὶ 
σέµνωµα, ὡς κολούοντος τὴν ἓν χαχοῖς µαχροτέραν 
βιοτὴν’ ὃ δη xaX ἐπὶ τῶν χτισάντων τὸν Πυθοί ναὺν 
ἱστόρηται, ol τὸ ἔργον συντετελεχότες θαύματος ἄξιον 
ὃν , xat ἀγαθὸν µέγα ἑαυτοῖς θεόθεν αἰτησάμενοι, 
εἴἶτα ἔυθεν οὐχ Ex σαν, ὡς θανάτῳ ἀγεληλυθότες. 
Καὶ Ἑλέοδις δὲ xai Βίτων ὅμοια τῆς ὑπὲρ ἀγαθοῦ 
εὐχῆς ἀπώναντο, ἠνίχα ἐχεῖνο τὴν μητέρα ἐπὶ 
ἁμάξης ἑλχύσαντες διὰ µέσης ἀγορᾶς ἐς νενοµι- 
σμένην δηµοτελΏῃ θυσίαν (οἱ yàp ἱεροὶ βόες οὗ παρ- 
Ὥσαν), ἔτυχον μὲν εὐχῆς µητρόθεν ὡς ἐπὶ χρείτ- 
τ2σιν αὐτοὶ δὲ προὐκαλέσαντο θάνατον, ὃς αὐτίχα 
ἐχείνων ἑλάδετο. Αλλά ταῦτα μὲν οὕτω παρεῤῥί- 
tu, οὐδ' αὐτὰ εἰς κενόν. 

X. Tou δὲ χατὰ Π[νδαρον γένους οὕτω πεζολοχι- 
κῶς πρ/ενηνεγµένου, φέρεται εἰς αὐτὸν xal δι 


ἐπῶν παλαιῶν ταῦτα, ol, ἑμφέρονται xal τινα ἑπύέ- 
πεινα τῶν προειρηµένων * 


Hivà, ὑψαγόρη» Καδμηΐδος οὔδεὶ 656€ 
Κειδίκη, εὐνηθεῖσα μονεατολέμφ Δαϊρόντῳ, 
Γείνατο, νγαιετάουσα Κυνὸς Κεφαλῆς παρὰ χώρῳ, 
Obx olov - ἅμα τῷ καὶ Ἐρίτιμον, εἰδότα θήρη», 
Μἰδότα πυγµαχίην τε πα ἰαισμοσύνην v' ὀλεγει:« 


ν. 

Tor μὲν, ὅτε κνώσσοντα ποτὶ χθὀνα κἀάτθετο 
| Luego, 
Κισέει παιδγὸν ἑόντα, µέλισσά τις ὡς ἐπὶ j μ- 
649 


ΧείΊεσι νηπιᾶχοισι ειθαιβώσσουσα ποτᾶτο. 
To δὲ «ιγνυρθόγγων ἐπέων pn&Aéur ϐ) ὑὁποθήμων 
"Επ.ετο δῖα Κόρυγα, θεµεί.ῖια δ' ὥπασε μύθων 
Τὸ αρῶτον ' μετὰ thv Ó' 'Aya0ox Mor pA d 
avonc, 
*Oc ῥά ol κατέ-εξεν ὁδὸν xal ἁοιδῆς. 
Εδὗτε δ' ᾽Α.1εξἀάνθροιο Fiir od fsvpviü 1 
Kabpeler ἀφίκοντο Μακηδόνες ἄστεα zépoai, 
Πιδαρέων µεγάρων οὐχ ἤψατο θεσπιδαὲς xbp. 
'Α.11ὰ τὸ μὲν μετόπισθεν. "Ezi ζώοντι 0 ἀοιδῷ 
Φοῖδος ἄναξ ἐκέλευσε πουχρύσου παρὰ Πυθοὺς 
"Hia καὶ µέθυ «Ἰαρὸν ἀεὶ θήδηνδε κοµίζει». 
Καὶ µέλος, ὡς ἐγάπουσιω, ἐν οὔρεσιν ἠῦκερως 
ΙῃΙὰν 
Πινδἀάρου αἰὲν ἄειδε, καὶ οὐκ ἐμέγηρεν ἀείδων. 
*Hpoc ὅ ἐν Μαραθῶνι xal ἐν Σαλαμῖνι παρέσταν 
Αἰναρέται Πέρσαι μετὰ Δάτιδος ἁγριοφώνου, 
Τῆμος Eti ζῴεσκεν, ὅτ Αἰσχύος ἦν ἐν ᾿Αθήναις. 
T δὲ Τιµοξαίνη παρε.έξατο, δία Tvraixóv, 
Ἡ τέχεν Εὔμητι µεγαλήτορα xal Aatgarcor, 
Πρωτομάχην δ᾽ ἐπὶ voicir. "Εμε.γιε δὲ κῦδος 


] Morum 

Τῶν πισύρων, uaxápuor xaefjorac t ἀναδεδεγμέ- 

voc, 

Kal uéAoc ὀρχηῦμοῖο, θεῶν c' ἑρικυδέας D^ 
᾿Ηξὲ µεΛιφθόγγω»ν με.ἰεδήµατα παρθεγιχάω»ν. 

Τοῖος ἑὼν καὶ εόσσα παθὼν καὶ τόσσα τεέσσας 
Káz0avsv, ὀγδώχοντα τε.ξθ8ιοµέγω» ἐγιαυτῶν. 


λα. Οὕτω à χαὶ τούτων ἠσμένων εἰς τὸ τοῦ 


ἐν τῇ Πινδαρικῇ βίδλῳ κειμένων γνωμιχῶν ἄπο- 
φθεγµάτων προσιστοροῦσι καὶ τὰδε. Πίνδαρος ἔρω- 
τηθεὶς, τί πρίονος ὀξύτερον, εἶπε * Διαδολή. Δελ- 
qct δὲ ἐρωτηθεὶς εί πάριστι θύσων, Βαιᾶνα, εἶπε ’ 
μονονουχὶ λέγων, ἐχ τῶν ἑλλογίμων ἀνδρῶν θυσίαν 
εἶναι λόγους τῷ χρείττονι. Πρὸς t6 σνλλαλεῖ xal ὁ 
γράφας, ὡς ἅκαπγα θύουσιν ἁἀοιδοί. Πρὸς δὲ τὸν 
ἑρωτήσαντα, διὰ τί οὗ τῷ εὖ πράτιοντι τὴν θυγα- 
εέρα δίδωσιν ; 02 µόνον εὖ πράττοντος, ἔφη, δεῖ- 
σθαι, ἀλλὰ xol πράξαντος c0. Tq δὲ πυθοµένῳ, 
διὰ τί µέλη γράφων, ἄδειν οὐκ ἐπίσταται; Καὶ γὰρ 
ol ναυπηγοὶ , ἔφη, πηδάλια ποιοῦντες, κυθερνᾷν 
οὐκ οἴδασι. Τοῦτο δέ πως παρέοιχε πρὸς «b Epu- 
τηθῆναι μέν τινα σοφιστὴν , διὰ, εἰ, δημογορεῖν ἅλ- 


B ou; πρὸς ὄχλον διδάσχων , αὐτὸς οὗ δύναται οὕτω 


ποιεῖν ; ἐχεῖνον δὲ εὐστόχως εἰπεῖν, ὡς xai ἡ ἀχόνη 


ὀξύνουσα εἰς τομὴν τὰ σιδήρια, ὅμως αὐτὴ cépvsw 
οὗ δύναται. . 


Apt. Ότι δὲ οὗ δεξιὸς fv αὐτὸς ἄλειν ὁ Πίνδαρος, 
ἁλλ᾽ ὑποδολέα οἷον εἴχεν ἕτερον τοῦ τοιούτου ἔργου, 
δηλώσει, ἐν οἷς μνήσεταί τις Alvelou χοροστάτοο - 
ὃν χαὶ δυχεῖ φιλεῖν ofa. ἑπιχοσμοῦντα οἰχείᾳ τέχνη 
φὰς Πινδαρικὰς ᾧδὰᾶς, ὥς χορυφαῖὀν χοροῦ ἄριστον. 

λΥ. Ei δὲ χατὰ τοὺς παλαιοὺς Πίνδαρος ἔφη, 
τοὺς φιλὀσοφοῦγτας áceAn σοφἰας δρέπειν xap- 
πὸν', ἁλλὰ τοῦτή γε εἰς φόγον ἂν ἐμπίπτοι, ὁποῖος 
xai τῷ Κωμικῷφ προστέτριπται, ὃς που τοὺς φιλο- 
σόφους διὰ «b ἀπράγμονας εἶναι σχώπτει ὡς &p- 
χούς. 

JJ. Ποιήματα οἱ πολλὰ γράφαι Πίνδαρος λέχε- 
ται, ὧν xol φέρονται οὐκ ὀλίγα, οὐ μὴν τὰ πάντα 
ὑπεμνηματιαμένα, Εἰοὶ δὲ παιᾶνες , διθύραμδοι, 
προσόδια, παρθένια, τὰ xal αὐτὰ μνημονευθέντα 
πρὸ βραχέων, ὑπορχήματα, ἑγχώμια, θρῆνοι xal 
ἐπινίχιοι , χατὰ τὴν ἱστορίαν ὡσεὶ τετραχισχθιαι, 
οὓς καὶ ἐπινίχους τετρασνλλάδως φασὶν, ol xot πο- 
ριάγονται μάλιστα διὰ τὸ ἀνθρωπιχώτεροι εἶναι xal 
ὁλιγόμυθοι, xal μηδὲ πάἀνυ ἔχειν ἁσαφῶς χατά γε 
κὰ ἄλλα. EL δὲ xai ὕμνοι λέγονται οἱ αὐτοὶ , ἀλλ' 
αὑτὺ παραχρῄσεως εἶδος ἐστι, χαθ fjv xal τὸ 
ὑμγεῖσθαι ἀντιφραατικῶς που ἐπὶ φόγου ἑτέθη, ὡς 
δηλοῖ καὶ τό» ὑμνεῖσθ ὑπ ἁστῶν φροιμίοις xo- 


D ἀυῤῥόθοις. Δῆλον δὲ, ὡς at Σπινίχιοι ᾠδαῖ τοῦ Πιν- 


δάρου xal εἴἵδη, εουτέστιν Ιδέαι, χάριν σεµνότητος 
ὀνομάζονται, ὅπερ ὑποχορισθὲν εἰς αἰδύ.λια ἓπι- 
γραφῆ Ὑέχονε τοῖς Θεοχρίτου ποιηµασι. Μελο- 
ποιὸς δὲ ὧν ἐς τὸ χαθόλου ὁ Πίνδαρος, παρωνυμεῖ- 
«αι πρὸς µέρος μουσικοῦ ὀργάνου λυριχὸς καλούμε- 
νος χαθά τις ἕτερος χιθαρφδὸς, xol ἄλλος ἀπὸ φάλ- 
«pou φαλτῳδής. Οὐχ ἐξ ἀνάγχης δέ γε πρὸς λύραν 
µόνην ἑμελώῴδει: ἀλλ αὑτὸ μὲν ἐπελέγη πρός τι 
ἐξαίρετον εἰς κλῆσιν τῷ ποιητῃ. Σεμνύνεται yàp 
πολλοῖς xal πολλαχῶς ἡ λύρα. 'O δὲ xai ἑτέροις 
ὀργάνοις ἆδων ἐχρᾶτο, καθὰ δηλοῖ xal τὸ ἀναξιφόρ- 
µιγγες ὄμνοι, καὶ ἑξῆς. ELS ἴσως ταυτόν τι φόρ- 
μιγξ καὶ λύρα, οὐδ' οὕτως αὑτῷ µόνον τὸ τῆς λύρας 
χρῆμα πρὸς ἴδιόν τι ἀποκεχλήρωται. Ὡς δὲ JAUgu 


4 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/£ 


J12 


εὔρητει ἡ παρὰ 3b Us dpác , elc pic fileviv Α ὁμοῦ ἔνδικτοι, τοῦτο ἑχάστη των Ολυμπιάδων τοῖς 


γλυπέως ἁρμόττεται, ἢ παρὰ τὸ μυθαιῶς-εἰς «ἰδερον' 
κατα. Ιακτήριον εὐρεθῆναι ὑπὸ Ἑρμοῦ ὃς wéAvy, 
ὅ ἐοτι ἱόραν. ἐξ ὁστράιον Ἠυντεθεῖοαν χελώνης, 
Bob; τῷ Δοίδῳρ ἀνιὶ βοῶν αλόπῆς, οὕτως ἑλύσανο 
ἑαυτῷ vbv ὁπὲρ τοῦ κλέμμᾶτος χόλον, λέχουσι καὶ 
αὐτὰ οἱ παλαιοί. 


λε’, Ἱστέσν δὲ xal, ὅτι, τεσσάρων ὄντων περιωνό- 
ων ἀγώνιων Ἑλληνιχῶν, ot. xoi ἱεροὶ ἐχαλοῦντο, 
οὓς el νιχῶντες Ἠξιοῦντο λόγου τοῖς λυρικοῖς, πρώ- 
«ους ἐξέθεντο οἱ τῷ Πινδάρῳ φΏοι πρὸς ἀνάγνωσιν 
τοὺς Ὀλυμπιονίχας, διὰ τὸ τοῦ Ὀλυμπιχοῦ ἀγῶνος 
πάνυ ἔνδοξον, οὗ «hv θέσιν δεμνολογοῦντες τῶν 
τινες πα)αιῶν. el; τὰ χατὰ Πέλοπσ χαὶ Οἰνόμάον ab- 
Th» ἀναφέρουσιν, ὡς ἐχεῖθεν χρόνου ἁρξαμένου τοῦ 
φῶν Ολυμπίων ἀγῶνος ' πρὺς ὃ οἱ δυσαρεστούµενοί 
φασιν, ὡς αἰσχρὰν οὕτως οὔσαν τῇ αἰτίᾳ εἶν θέσιν 
οὐκ ἂν διεφύλαξαν οἱ ἀρχαξοι, οὐδ' ἂν παρέµεινεὲν εἷς 
οὕτω μαχρὺν ἱερὸς λεγόμενος ὁ ἁγὼν, ἐφ᾽ οἷς οὗ τοιού- 
«εός ἶστι διὰ τὸ χατ αἰτίαν αἴαχος, iu^ fj τέθειέαι, 
ἅπερ ἐστὶν ἔρως Ἱπποδαμρείας καὶ φόνος Οἰνόμάον 
περίεργος. Ἔπεροι δὲ εἰς Ἡρακλῆν ἀνάγουσε thv 
φοῦ Ὀλνμπικοῦ ἀγῶνος χαταθολἠν, χαθὰ καὶ ὀ[Πίν- 
δαρος ἑνδοξότερον αὐτὸν χοσμεῖ. Ἐπεὶ γὰρ τὴν Αὐ- 
χέου χόπρον χαθήρας οὐχ ἔτυχε τῶν ἐπηγγελμένων, 
θυναγἀγών φασι στρατόπεδον, τόν τε Λὐχέαν ὁπάγοι 
τοῦ (jv, καὶ thy Βλιν παρίσταται, Ώγουν πορθεῖ. 
Καὶ πολλὰ λάφυρα περιποιησάµενος, ἀγῶνα τίθησι 
τοῖς μετ) αὐτοῦ πολεµήσασι, Καὶ τὸ ἔθος ἐχεῖθεν 


διέµεινεν. Οἱ δὲ μηδὲ πρὸς τοῦτο εὐαρεστούμενοί C 


φασιν, Ge οὐδὲ αὕτη ἔμεινεν ἂν fj διάθεσις, ἐπεὶ 
δυσχερείας πραγματιχῆς ἣν ὑπόμνησις * ἀλλὰ μᾶλ- 
λον Ἴφιτός φασι καὶ Ἐὐρύλοχος τοὺς Κιῤῥαίους 
κατακολεμήσαντες λῃστὰς, τὴν παρᾶλιον τῆς Φω- 
χίδος κατέχοντας, χαὶ πολλά ἐξ αὐτῶν λάφυρα ουν- 
αναγαγόντεςι ὃ μὲν Ίφιτος «à Ὀλύμπια χατεθδά- 
λετο, $à Ἠύθια δὲ ὃ Κὐρύλοχος. Kal παρέµεινεν f 
θέσις αὕτη, ὥς ἀπὸ ἑνδόξου αἰτίας ἔχουαα τὴν &p- 
xiv. 


Ac". "Ow δὲ xatà πενταετηρίδας ἐτελεῖτο τὰ 
. "Gasp fta, διὰ τὸ πάνν πόῤῥωθεν συλλέχεσθαι τῶν 
ἀθλούντων πολλούς" xal ὡς αἱ τοιαῦται πεντακτη» 
ρίδες xal Ὀλυμπιάδες ἐλέγοννο ix τῆς Ολυμπίων 


πάλαι - καὶ ὅσοι 6k. KO «bv Ὀλνμπιακὸν συνετέ- 
λουν ἀἁγῶνα, δηλοῦσε μὲν καὶ ol παλαιοὶ ὀαφῶς, xdi 
ἡ απραπειµένη δὲ παρεχθολιχὴ πραγμὰτεία ἐχφανεῖ 
ἅπαν ευιοῦτον Gov γνώσεως. 
At. Νῦν δὲ ῥητέον ὅτι τὸ λεγόμενον πένταθλον 
οὕτω περιΤράφεται pito ἰαμδικῷ * 
"λλμα, x 115, δίσκευµα, κοντὸς καὶ δρόμος. 
Καὶ ἑτέρως δὶ ἠρφῳ μέτρῳ’ 


"λάμα ποδὺς, δίσκου εε βολἡ καὶ ἄχοντος ἐρωὴ, 
Kol δρόµος, 08 πάλη: µία δ' Ex Aeco e 4. 
Aevt1T. 


λη’. Ἔτι ἰστέον χαὶ ὅτι τὸ ἓν τοῖς ἐπινίχοις Πιν- 


B δαρικὸν µέτρον εριᾶς ἐκαλεῖτο. "Hv δὲ ἐν τῷ κα- 


851ou τοιαύτη εριὰς ποίηµα, iv Q, χαθὰ xal àv 
xolg τοῦ Κωμιχοῦ δηλοῦται, ἔστι στροφὴ xal ἀντί- 
6τροφος χαὶ ἐπῳφδός, περὶ ὧν xol οἱ τῆς ῥητορικῆς 
τέχνης ὑπομνηματισταὶ διαλσμδάνουσι σαφέστατα. 
Δῆλον δὲ Ev6a εἰσὶ τὰ «pla ταῦτα, ἡ οτροφὴ δηλαδὴ, 
ἢ ἀντίστροφος xal ὁ ἐπῳδὸς, ἐχεῖ καὶ χοροί «lat, 
στρεφόµενοι, xal ἀντιστρεφόμενοι, xal διὰ µέσων 
ἑπάδοντες, xal τὸ στάσιµον» εἶτέ χύχλιοι οὗτοί 
εἶσιν, οὓς οἱ ἅδοντες ἁσματοχάμπται σχώπτονται τῷ 
Κωμικῷ, εἴτε χαὶ ἑτεροῖοι» ὧν xol αὐτῶν ἵδμωύ 
πάντων ὃ Πίνδαρος, οὐδὲν δὲ ἦττον αὐτοῦ καὶ ὁ 
χοσμῶν αὐτὸν χοροποιὸς Alviac, περὶ οὗ πρὸ βρα- 
χέων εἴρηται. "Οτι δὲ οἱ Ἠινδαριχοὶ ἐπινίχιοι «fj 
προσφεχῶς δεξηλωµένη τριάδι ἐναλλάγδην οὐυντελοῦν- 
«ut κατ ἀχολουθίαν εὐσύντακτον ἑναρμόνιον, ἣν οὖκ 
ἔστι παραθῆναι xal οἷοις ποσὶ xat µέτροις ἡ τοιά- 
δε τριὰς ἐχασταχοῦ ἁπαρτίζεται, σαφέστατα ἐχτί- 
Φφενται οἱ ὑπομνηματισάμενοι, ofc xai ἔστιν εὖμα- 
θῶς ἀχολουθεῖν τοὺς περιελθόντας ἐπισχεπτιχῶς εὸ 
τοῦ Ἡφαιστίωνος μετρικὸν ἐγχειρίδιον. ᾽Αλλ' ἐχεῖ- 
να μὲν ἑτέρου ἔργονυ ' ἐνταῦθα δὲ τὸ 5ροχείῖμενον 
ἐπέλευαις οὑχ ἀσπυνήθης, τὰ ix τῶν Πινδαριχῶν 
ἐπινιχίων συλλέγουσα χρήσιμα εἰς εἴδησιν εὔχρη- 
στον τοῖς χαὶ Υράφειν xzV ἄλλως δέ πως νοεῖν ἐθέ- 
λονσι, xal τοῦτο οὐ χατὰ ὑπομνηματικὴν ἐξήγησιν, 
ἀλλ εἰς ὅσον kx πλατντάτου λειμῶνος ἀνθολογῆσαι, 
ὅσα οὐχ ἂν κατοῖτο f) ἄλλως ἐξαθερίζοιτο τοῖς ve 
φιλοχάλοις καὶ εἰδόιι τὰ τῶν Μουσῶν στεφανώ- 


πανηγύρεως, ἣν ἐπὶ Ὀλυμπίῳ fyov Ad, τῷ τοῦ D paca. 


ἨἩρακλέους πατοί * καὶ ὅτι, ὅπερ τοῖς ὕστερον πέντε 





De —— 





DE SIMULATIONE. 


ToU ἀὐτοῦ περὶ ὑποκρίσεως. 

α’. Ὁ προθέµενος, χαρακτῆρα τῆς οὔτε εὐτέχνου, 
ἀλλὰ χαὶ φαυλοτάτης διατυπώσεσθαι ὑποχρίσεως, 
αὐτ[χα πάντως xal χατὰ φεύδους αὑτοῦ χωρεῖ, τοῦ 
χαὶ πολυειδοὺς xai δι’ αὐτὸ πολυσχιδοῦς, ὅπερ εἰς 
ἱ έας πολλὰς διαδαϊῖνον καὶ xat' αὐτὰς διαιρούμενον, 
ἔχει τι στρεθλὸν σχέλος καὶ τὸ ὑποκριτικόν * ὥστε 
χαςὰ δύο καχιῶν ὁ τοιοῦτος ἀεθλεύει, Ó xal ἡμεῖς 
ἄρτι ποιοῦμεν, τοῦ τε ψεύδους χαὶ τῆς ὑποχρίσεως * 
ἣν ἡ μὲν παλαιὰ εὗρεσις ἐπ ἀγαθῷ µεθώδευσε 
κεχνιχῶς xal οὕτως ἐπινρελῶς τῷ Blu, οἱ δὲ τῆς 
ἀρετῆς ἐπίόουλοι δαίµρνες ἓν ὑστέροις χρόνοις xa- 
κῶς τεχνησάµενοι, ἐς φνχοδλαθὲς καὶ αὐτὴν ἑνέρ- 
γηµα µετεπο[ησαν. "Hv piv γὰρ, ὅτε θεάτροις ἕνευ- 
δοχίµουν πρὸς ἔπαινου οἰχεῖον οἱ ὑποκριταὶ, σοφίαν 
αὐτοὶ ἐπιχοσμοῦντες, ἣν ἑτέχνρυν οἱ τῆς τραγῳδίας 
διδάσχαλοι, ἀνατρέχοντες εἰς παλαιγενεῖς ἱστορίας 
ἐχεῖνοι, δεξιὰς παιδεύειν σεμνῶς, xal τὰ χατ bxsl- 
vac πρόσωπα ὡς oloy ἐξανιστῶντες, καὶ εἰς θέαν 
προάγοντες δι’ ἀνδρῶν, ὡς οὕτως εἰπεῖν, ἔχπροσω- 
φοποιούντων ὑποχριτιχῶς ἐχείνοις Ev τε πιθανότητι 
πλάσεως ῥητοριχῆς καὶ εἰχονογραφίᾳ προσώπων, 
xai kv τοῖς ὀχείνων πάθεσί τε xal λόγοις, ὅσα xo 
κατόπτροις, εὐθετίζοντες πρὸς ἀρετῆς χαλλονὴν τοὺς 
xai θεωμµένους xal ἀχροωμένους, xal τῇ τοιαύτῃ 
ἀνειδωλοποιήσει (δοτέον δὲ xat προσωποποιίᾳ εἰπεῖν, 
4δη δὲ xai ὑποκρίσει) διδασχἀλια ἓν βιδλιογραφίᾳ 
- ἐχχαλοῦντες, δι’ ὧν καὶ αὐτῶν εἰσέτι καταρτίζεται 
βίας ὁ καθ) ἡμᾶς. 

β’. Ἡν τοῦν ix τῆς τοιαύτης τέχνης µανθάνειν 
αοὺς τότε ἀνθρώπους, ἔστι δὲ χοὶ τοὺς νῦν, τύχης 
μεταδολὰς παντοίας καὶ Ἰθῶν ποικιλίας καὶ βίων 
ἀμυβήτους διαφοβάς. ᾿Εδίδαξαν, καὶ μὴν ἔτι διδά- 
σχουσιν al. βασιλικαὶ δυσπραχίαι, ἃς ἡ ὑποχριτιχὴ 
κέχνη λογογραφεῖ, μὴ χρῆναι πισεεύειν τῷ περ:ό- 
- «ttp βίψ, ἑστήξεσθαι διόλου kv περιωπῇ, ἀλλά που 
εὐλαθεῖσθαι xal καταχύλισμα. "Ἔμπαλιν δὲ τούτων 
ἐγνώρισαν ἡμῖν al τῶν χαμαιριφῶν προφώπων παρ- 
υψώσεις, à; καὶ αὐτὰς ἡ ὑπόχρισις ὀχείνη διεχει» 
ρίσατο εἰς ἐπίδειξιν, οὗ φρενήρη ἄνθρωπον εἶναι, ὃς 
πεδινὸς ὧν ἁἀπογινώσχει τὴν σὺν Θεῷ οὐράνωσιν. 
"Evveopavy ἐκεῖθεν xal, ὁπόσα φαῦλα τοὺς Ίρωας ὁ 
φθόνος διέθετο, εἰχότα ὄντα διαθαίνειν τῷ χρόνῳ καὶ 
εἰς τοὺς ὕστερον. Καὶ ἡ τοιαύτη γνῶσις βελτιοί τοὺς 
εἰδότος. Οὐκ ἀφῆκαν αἱ παλαιαὶ ὑποχρίσεις ἐχεῖναι 
οὐδὲ τὴν φιλίαν ἁπαρασήμαντον, ἀλλὰ διέστειλαν 
xai αὐτὴν ὀρθῶς, μὴ ἔχουσαν ἐν χαλῷ καθιστᾷν λι- 
µέγος τοὺς περὶ βίον θαλαττεύοντας, εἰ δὲ xal 
στρεθ)ωθῇ, θανατοῦν πρὸς ὥραν τοὺς ἀθλίους πεφι- 
λημένους. 


DE SIMULATIGNE. 









poum — . - c— - ——— — 





Ejusdem de simulatione. 

t. Qui sibi proponit non artificiosz tantum, sed 
nequissims simulationis characterem exprimere, 
Matim omnino centra falsitatem ejus invehitur, 
qua multiformis, et idcirco: multiples, jn multas 
species transiens, et secundum illas divisa, mem- 
bra articulatim torquet et loco movet, ita nt qui sie 
vexatur contra duo mala certet, ut nos. inpresen- 
tiaruin facimus, fais.tatem el simulationem; quam 
quidem vetus inventio ad bonum artificialiter et 
utiliter pro vita instruxit, insidiatores autem virtutis 
demones in ultimis temporibus prava machinatione 
iu operationem) animis perniciosam transformarunt. 
Tempus enim fuit quo propría laude celebres erant 
actores, ingeuio quo ipsi adornantes quam grii- 


B ücialiter creabant tragedia magistri, ad antiquas 


recurrentes historias, aptas ad honestam doctrinam, 
et illarum personas quasi suscitantes et ob oculos 
ponentes per homines, ut ita dicam, per simulacrum 
cum istis persouificatos ct in persuasione formatio- 


nis rhetorice et repreesentatione personarum, in ista- 


rum passionibus ac sermonibus, velut in. speculis, 
disponentes juxta virtutis pulchritudinem videntes 
εἰ audientes, et tali reprasentatione (diceretur - 
autem prosopopoeiae aut etiam simulationis Domine) 
provocantes in librorum descriptione documenta, 
quibus ipsis adhuc vita nostra informatur. 


C 9. Ex hac igHur arte discere poterant tunc teu- 


poris homines, possunt autem etiam hodierni, oin- 


. uunodas fortuna mulaljopes, morum varieteteg, 


et innumeras vite vicissilpdines. Docebapi, et 
etiamnum docent. regum infortunia, qux actorum 
ars scenica describit, non esse credendum eonspi- 
ciende vite, in. eireumspeetione omnino standum, 
sed etiam a lapsu cavendum. Verum 6 conirario 
prostratorum homioum elevationes , qnas euam 
actores dabant passim spectandas, motum mobis 
fecerunt, non esse sane menjis homiaem, qui auper 
terra gradiens mansionem cum Deo iu coelo non 
speret. Exipde quogue cognovimus quot malis, quie 
verisimiliter &d posteros erant (ragsiuira, θεος 
invidia affecerit. Et ialis μοι meliores reddit 


D scientes. Non reliqueruntilla simulationes untiquse 


amicitiau irrepreheusam, sed οἱ istam recte. dis- 
tinxerun!, qux non vslet in poriu tuio sistere 
per vitam navigantes, imo si pervertitur, iufortu- 
natos dilectos ad horam merti tradit. 


qb 


talium magna ex parte bonorum, cum bene scieu- 
tibus indicare sufficiat, quod hujusmodi siaulationis 
species emnimodam ex historia virtutem el mali- 
tiam visendas ace audiendas aatiquis proponebat, 
ut illam quidem probarent, banc vero rejicerent? 
Bonum hoe exinde transiit ad posteros, ut Don s0- 
lum e viventibus mutaemur boni seientiam ; sed οἱ 
cum mortuis per bauc transaetionem conversantes, 
vitam virtuti congruam adipiscamur. Et talis quidem 
erat tunc scenica demonstratio, cum rationalis 
esset personarum et actionum imitatio, et in istis 
qualitatum —florilegium ad studiosorum discipli- 
nam. Et erat hujus temporis actor scenicus omnis 
virtutis przceptor, intreduceng quidem in theatrum 
eliam malitiarum typos, non ut quis earum in- 
dueret formam, sed ut ipsam aversaretur. Ut aliter 
dicam, quoad vulium mendax, in magisterio verax 
erat; et poterant spectatores tunc sibi lucrosum 
reddere mendacium et illud laudabile, ubi quod 
spissum et sensibile erat, veritati non erat congruum; 
quod autem ad sententiam enuntiatam spectabat, 
anims quadam erat figura. 

À. Dic vero quoque potest ejusmodi actor quasi 
subatantivus sermo. Corpore namque personato 
prorsus fictus, disciplinis substanualiter constabat, 
et aliquo modo videbatur ille inhsrens animis hlie- 
roicis, a quibus fortiter inspiratus edocebat au- 
ditores. Rectissime etiam dixeris illum ut monito- 
rem, slienos sermones bene transmittentem au- 
dientibus ; sive quasi bifrontem, e vultibus υπο, 
εἰδὶ non quomodo celeber Janus, utentem ; sive 
quemdam duplicer, etsi aliter quam Molionidz. lma- 
ginaretur aliquis in illo, metempsychoseos nomine, 
portentesam transfusionem. Qui vero mente sim- 
plex est, velut mandatarium talem. nuncupaverit, 
personis herolcis subservieutem, quasi eermoues 
ipsarum et actiones imitando exprimeret, non judi- 
ezns quidem secundum illas, vel, ut idem dicam, 
discernens vel decernens, et ità judex res ipsaruu 
determiuans, ut agat et dieat qus: quidem illu reipsa 
fecissent ac dixissent. 


5. Aliter enim judex simpliciter diceretur: Sed 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 
δ. Quid mibi vero discurrendum per singula A — y'. Τίδέµοι ἐπεξιλθεῖν xav µέρος τοῖς τοιού- 


3.6 


φοις εἰς πλέον ἀγαθοῖς, δέον ὃν ὑποχρούσασθαι τοῖς 
εὖ εἰδόσιν, ὡς τὸ τῆς τοιαύτης ὑποχρίσεως εἶδος 
φαντοίαν ἱστορικῶς ἀρετήν τε καὶ χακίαν τοῖς àp- 
χαίοις ἐξέθετο εἴς τε πρόοκτον xai εἰς ἐπήχοον, e 
τὴν μὲν ἐχείνους αἱρεῖσθας, τὴν δὲ ἆ κοπροσποιεῖσθαι ; 
*O δὴ χαλὸν ἐχεῖθεν χατέδη xo εἰς τοὺς μετέπειτα, 
ἵνα μὴ µόνον ix τῶν ζώντων ἑρανιξζώωεθα τὴν φοῦ 
ἀγαθοῦ µάθήσιν, ἀλλὰ xal νεκροῖς ὁμιλοῦντες bU 
ὑποκρίσεως ἑκείνης, τὴν xas' ἀρετὴν ζωὴν προσεπι- 
κτώµεθα. Καὶ τοιαύτη μὲν fv ὅτε fj ὑποχριτικὴ ἐπί- 
δειξις, μέμησις οὖσα προσώπων τε xal πραγμάτων 
ἕλλογος, xai ἀνθολόγημα τῆς Ev ἔχείνοις ποιότητος 
ἐπὶ παιδεύσει τῶν ἑντυγχανόντων. Καὶ ἣν ὁ τότε 
ὑποχριτὴς ἀρετῆς ἁπάσης διδάσχαλος, παρεισάγων 
μὲν εἰς τὸ θέατρον καὶ τύπους κακτῶν, οὐχ ὥστε 
why μορφωθῆναί τινα πρὸς αὐτὰς, ἀλλ ὡς ἑκτρέ- 
ψασθαι * εἰπεῖν δὲ xal ἄλλως, φευδόµενος ἐκεῖνος τὸ 
πρόσωπον, ἀληθιξόμενος ἣν τὸν διδάσχαλον ' χαὶ 
εἶχον οἱ θεαταὶ πορίξεσθαι τηνικαῦτα φεῦδος χαὶ 
ἐχεῖνο ἐπαινετὸν, οὗ τὸ μὲν παχὺ xal πρὸς αἴσθησιν 
οὐδὲν οὐδόλως ἣν πρὺς ἀλήθειαν, τὸ δὲ πρὺς ἔννοιαν 
shy ἐχλἀλουμένην φυχῆς ἣν τι μόρφωμα. 

U. Ἔσιι δὲ τὸν ὑποχριτὴν ἐχεῖνον εἰπεῖν xai ὡς 
olov λόγον αὐτόχρημα. Τὸ γὰρ χαθ᾽ ὑπόχρισιν σῶμα 
ψευδόµενος εἰς τὸ πᾶν, ταῖς γοῦν διδασκαλίαις οὐ- 
σίωτο, xal πως ἑῴχει κάτοχος ἐπεῖνος εἶναι φυχαῖς 
ἠρωϊκαῖς, ὑφ) ὧν ψυχαγωγικῶς ἐμπνεόμενος ἑδί- 
ὅασχε τοὺς ἀχροατάς. Τάξοι δὲ ἄν τις αὐτὸν xal ὡς 


6 εἰς ὑποδολέα, λόγους ἀλλοτρίους εὐθυδόλως πορθµεύ- 


οντα τοῖς ἀχροωμένοις' 3) καὶ ὡς olov διπρόσωπον 
θατέρῳ τοῖν προσώποιν ἐνεργοῦντα, εἰ xal μὴ χατὰ 
τὸν περιᾳδόµενον "Iavvov* fj καὶ διπλοῦν τινα, εἰ 
καὶ ἄλλως, ἅπερ οἱ Μολιονίδάι. Φαντάσηται δ᾽ ἄν τις 
ἐν τῷ τοιούτῳ xai τὸν τερατενόµενον μεταγγισμὸν 
μετεμφυχώσεως λόγῳ. Ὁ δὲ τὸν νοῦν ἀπέριττος καὶ 
ὡς εἰς ἐντολέα τὸν τοιοῦτον ἐγγράψεται, χαθυπουρ- 
γοῦντα προσώποις Πρωϊχοῖς, ὡσεὶ καὶ λόγους ἑκεί- 
νων xal ἔργα πρὸς µίμµησιν ἐξεμάττετο * οὗ χρίνων 
μὲν κατ’ ἐχείνους, ταὐτὸν δ᾽ εἰπεῖν, διαχρίνων 1) 
ἐπιχρίνων, καὶ οὕτω κριτικῶς ὀρίζων, αὐτὰ δὴ τὰ 
ἐχείνων, ἵνα χαὶ ποιῇ xat λέγῃ, ἅπερ ἂν ἐχεῖνοι αὖ- 


τόχρηµα. 
&'. Ἡ γὰρ ἂν χριτὴς ἀσυνθέτως ἑλέγετο. Νῦν δὲ, 


s»une, ut comparatus ad ὀμόθιη et ad praeterem et D ὥσπερ ἐστὶ πρὸς τὸν δοῦχα καὶ πρὸς τὸν mpaxti;pa 


ad ἱπρετίο maximo preposium, esi subprsetor, 
οἱ subdux οἱ ,byparchus, sic et ad judicem illum 
pracipuum, cui quasi thema subest priwilivum, est 
actor scenicus ; coligeus quidem et ipse critico 
Bodo, opera eti verba, ambo heroica, non ta- 
meu iudubitabiliter illa ipsa ques seeundum accu- 
ratam sunt veritatem, sed verisimilia οἳ forsitau 
ita se habentia, et moribus illorum submissa, et ita 
fere sub judieio illorum posita ; ad suadendum au. 
ditoribus ut credant, si non ipsissima, ut quis 
dizerit, saltem talia debuisse prototypa esse lieroica, 
wuibus disciplina theatralis refulget, et adeo ut 
hujusmodi orator dicere auderet animas beroicas 
evocatas loqui et facere, per illos actores ea qua 


χαὶ πρὸς τὸν ἐν µεγίστῃ ἀρχῇ ὁ ὑποπράκχτωρ xaVó 
ὁποδοὺξ xal ὁ ὕπαρχος, τοῦτο xal πρὸς χριτὴν ἐχεῖ- 
vov χορυφαῖον οἷον ὄντα διὰ τὸ πρωτόθετον ὁ ὑπο- 
κριτής * ἀναλεγόμενος μὲν xal αὐτὸς χριτιχῷ τρόπῳ 
ἔργα χαὶ λόγους, fjpulxà καὶ ἄμφω, οὐ µὴν ἀναμφ:- 
λέχτως αὐτὰ ἐχεῖνα τὰ πρὸς ἀπηκριδωμένην ἁλή- 
θειαν, ἁλλ᾽ ἑοιχότα, xal τάχα ἂν οὕτως ἔχοντα, καὶ 
ὑπαγόμενα τοῖς ἐχείνων ἤθεσι, καὶ ὡς ὑπό γε χρίαει 
ὄντα τῇ xav' ἐχείνους * ὡς ἔχειν πείθειν τοὺς áxpoa- 
τὰς οἴεσθαι, εἰ καὶ μὴ αὐτότατα, χαθά τις ἔφη, ἀλλὰ 
γοῦν τοιαῦτα εἶναι ἂν καὶ τὰ πρωτότυπα: ἠρωϊκὰ, 
οἷς ἡ ὑποχριτικὴ ἑλλάμπεται μέθοδος, xal εἰς τοςοῦ- 
τον, ὡς καὶ τολμῆσαι ἂν τὸν οὕτω ῥητορεύοντς 
φάναι, ψυχας ἑρωϊχὰς ἀναγομένας λαλεῖν xal ποιεῖν 


371 DE SIMULATIONR. . 318 


tex εἰπεῖν, τῶν θεατῶν. Οὗ ποιηειχὸν ἴδιον παρ) 
ἄλλοις μὲν αἱ ἀοιδαὶ Μοῦσαι, παρὰ δὲ τῷ χορυφαίψ 
ἓν μελιχοῖς αἱ Κηληδόνες, ἄλλο πέρας αὗταὶ παρά 
ys τὸ τῶν Σειρήνων. Ὁ δὲ οὕτω τολμηρὺς ῥήνωρ 
καὶ τὴν ἔννεχνον παλαιὰν ὑπόκρισιν ὀρίσηται ἂν 
ἁγοήτευτον φυχαχωχίαν, βελτιοῦόαν τὸν βίον, καὶ 
τὸν αὐτὴν µετιόντα ὑποφήτην φυχῶν ἠρωϊκῶν πρὸς 
βίου λυσιτέλειαν, ἣ βιδλίον ἱστορίας ζῶν καὶ λαλοῦν, 
3) καὶ ἠρώων ὑποδρηστῆρα, οἷς xai τεθνεῶσιν ὁ νοῦς 
δι’ αὐτοῦ περὶ γῆν σώζεται. 


€^. Καὶ οὕτω μὲν ἀγαθὸν παλαιὸν καὶ ἡ ὑπόχρι- 
σις, xai à χατ' αὐτὴν τεχνίτης. "Enel δὲ οὐχ ἣν μὴ 
καὶ τὸ χαλὸν ἐχεῖνο καπηλεύθῆναι, καὶ πρῶτα μὲν 
ἀχρειωθῆναι χατὰ παράµιξιν φαυλότητος, εἶτα καὶ 
παντελῶς ἁμαυρωθῆναι, ὡς ἀντὶ τέχνης εὐχρῆστου 
οἷς µαταιοτεχνίαν, εἴτε χαχοτεχνίαν διεχπεσεῖν, 
ἀνύει ταῦτα ὁ πολύτροπος βίος’ xai χατά τι φθόνου 
«έχνασµα τῇ ἁγεθουργῷ ἐπιδουλευσάμενος ὑποχρί- 
σει, πρῶτα μὲν ἐπινοεῖται τὰ Σατυρικὰ, μίγματα 
ἐχεῖνα πράξεων καὶ λόγων τῶν tv προσώποις ἠρω]- 
κοῖς, ὧν τὸ χρᾶμα γέλωτι xa) σπουδῇ παραμέμικτο. 
Καὶ ἴσασιν αὐτὰ οἱ ἐντετυχηχότες παλαιοῖς vod 
paci, ὧν ὀλίγα τινὰ περιφέρεται. 

C. Μετὰ δὶ τὰ Σατυριχὰ απουδαιογελοῖα εὐδοχί- 
µησε τὸ Κωμῳδιχὸν ὁποχριτιχὸν, οὐχέτι προσώπων 
ἠρωϊχῶν ἀντεχόμενον, εἰ µὴ που ἓν xaptpyo τὰ 
πολλὰ δὲ συρφετοῖς ἐγχαλινδούμενον, xaX οὕτω χα» 


|, &à µέσων τῶν ὑπεκριτῶν τὰ el; κηληθμὸν, ως ob- A suat spectatoribus, ut {ία dicam, Ineantameutum. 


Sic poeticum privilegium quideu apud cceterog sunt 
cantatrices mus, apud vero coryphoum in melicis 
sunt Celedones, sliud ipste monstrum prseter Sire- 
nom prodigium. Ille vero audacis-iinus rbetor indu- 
striosam veterem artem scenicam definire anima- 
.remsine magia evocationem, qui vitam meliorem 
facit, et eum qui prosequitur illam, vaiem enimarem 
beroicarum ad vitae. utilitatem, vel historhee libruan 
viventem et loquentem, vel heroum famulum, per 
quem illorum etiam mortaorum ineus in terra ser- 
vatur. 


6. Et sic quidem bonum erat antiquum et ars sce- 
nica et hujus artis artifex. Cum autem fleri nen pos- 
set ut hoc bonum non corrumperetur, et. primo qui- 
dem ob vilium rerum admistionem inutilis fleret, 
deinde prereus etiam sic obfuscaretur, ut, artis bona 
loco, in vanum sive malum desineret artificium, hzc 
perücit multifurmis vita ; et, secundum aliquam in- 
vidie macbinationem, utili inaidiata theatro, ex- 
cogitat satyram, misturam illam actionum et ser- 
monum in personis heroicis positorum, quorum cont- 
positio risu gravitateque commista est. Hzc sciunt 
qui veteribus studuerunt operibus, quorum aliqua 
pauca circumferuntur. 


7. Post satyram autem jocoso serioque tempera- 
tam, in honore fuit representatio comica, non jam 
personas beroieas tractans, nisi forte per accessio- 
nein, sed plerumque sordibus involuta, sicque con- 


ταπατούµενον, xal ἂν χεισόµενον εἰς παρόραμα, εἰ C culcata, atque in despectum casura, nisi eleganter 


μὴ χαλλιῤῥημονοῦντες οἱ xwpapbot ἐἑπήγοντο τὰς τῶν 
θεατῶν ἀχοὰς, χαὶ οὕτω πλατννάμενοι περιεσώθη- 
σάν εἷς ἁγάγνωσιν τοῖς ἑλλόγως βιοῦσιν' ol τοῦ 
ἐχεῖθεν μυελοῦ χερδαίνοντες ἁπόῤῥιπτοῦσι τὰ ὁστᾶ, 
xaX ἄλλο δὲ xdv, ὅσον μὴ νόστιµον, εἰς ἐξουθένωσιν. 


η’. Καὶ οὕτω ziv τρεῖς αὗται παλαιαὶ ὑποχρίσεις, 
τῇ μὲν µεταχειρίσει διάφοροι, ἑλλόγιμοι δὲ ἄλλως 
xai ἐπαγωγοὶ, ἀνθήσασαι ἀνέχαθεν χρόνου, xal 
χαρπὸν δὲ ἐνεγχυῦσαι πᾶσαι, ἡ μὲν παλαιὰ θαυμά- 
σιον, ἡ δευτέρα δὲ χαὶ τρίτη οὐδ' αὐταὶ πάντῃ ἀπό- 
6λητον, ἐξώλοντο. ᾽Ανεφάνη δὲ τετάρτη pat ἑχεί- 
νας, οὔτε ἕλλογος, οὐδὲ μὴν ἀγαθὴ ὅλως εἰς φυχὴν, 
καὶ διὰ τοῦτο ἐριθίζουσα τοὺς φιλοῦντας τὸ ἁληθὲς, 


loquentes comoedi spectatorum captivassent auditum 
et Ita diffusi servati fuissent ad insiruendos rationa- 
biliter viventes : qui medullam excipientes, ossa 
rejiciunt, et aliud omne, quodcunque non est utile, 
aversantur. 

8. Et ita quidem tres ille veteres comosdiz, 
Wractatu quidem diverse, aliunde vero insignes et 
ad suadendum apte, quae 3 longo tempore ílorue- 
runt et fructum tulerunt omnes, illa quidem anti- 


qua mirabilem, secunda vero ac tertia nec ipse 


prorsus abjiciendum, perierunt. Apparuit autem 
post illas quarta, nec rationalis, nec prorsus ad 
animam utilis,ot ideo veri amatores excitans quoad 


ópéct χωρεῖν τῷ κατ αὐτῆς. ψόγῳ, χαθὰ πρώτην p consentiendum in ejos viuiperationem, tanquam 


ἀράξαντες λόγου βαλδῖδα ὑπεχρουόμεθα. Καὶ ota 
μὲν τὴν ἀρχὴν ἓν ἀνθρώποις ἐπολιτεύσατο, οὐκ ἂν 
εἰπεῖν ἔχοι μικρὸς ἀχρίδειαν. Ἐπολιτεύσατο δὲ ἂν 
πάντως, χαθὰ οὐκ ἀγαπᾷ ὁ θεός. 


ϐ’. "Ect θετέον εἰς ὑποκρίσεως τόπον xal τὴν κατὰ 
«ὖν ἀρχέχαχον ὄφιν ἐχεῖνον φευδαπάτην, τὴν φίθυ- 
pov. Nov δὲ ἀχμάζειν ἔοιχεν, εἴτε σφριγᾷν xai ὁρ- 
pdv xai τεθηλέναι εἰς χαρπὺν σαπρόν. 'Eyk τοίνυν 
αὐτὸν, τὸν ἄρτι τοῦδε τοῦ χαχοῦ ξυγγραφέα, ἐξόλ- 
λυσιν fj µιαρά. Καὶ váp τοι χαταχώκιµος ὢν µν- 
ῥίαις χαχίαις, µῆπου δὲ χαὶ ἁπάσαις, διαλελώδηµαι 


«καὶ ὑπὸ ταύτης, ὡς οὐχ οἶμαι, εἴ τις ἄλλος τῶν κατ’ 


ἐμέ. Δέον γοῦν ποτε yoldv, ἐφ᾽ ol; πραγματικῶς 
διάχειµαι, ἀνακαγχάζω, ἐπικρύπτων ἐμαντὸν, ὡς 


prinia sermonis repagula abscindentes insinuavi- 
mus. Qua qualem iu bominibus se gesserit ab 
origine dicere non possel nisi auctor gravis; sed 
omnino vitam degit qualem non amat Deus. 


9. Poenendum est adhuc in arie scenica illam 
qua secundum auctorem totius mali serpens sedu- 
ctrix. est, susurrantem dico. Nunc autem flo. 
rescere videtur, sive germinare, prorumpere ac 
abire in fructum putridum. Meme scilicet ip- 
sum, presentem hujus mali descriptorem, perdit 
bestia illa scelerata. Etenim traditus mille iniquita- 
libus, sinon omnibus, abea diffamatus sum, ut 
nullus, puto, mihi aequalium. Oportet enün aliquando 
de negoliis quibus insum, vexari bilem; sed abscon- 


970 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΙΙΤΑ *80 


dens me sient possum, rideo. Eesent quidam a me A ἐγὼ olla. Δέον ὃν ἀφορίζειν tw; àx! ἐμοῦ, άγχα- 


segregaudi : sed magis illos ad negotia reserve. Can- 
sam oporteret. defendere : taceo. iu jedicium mibi. 
Ui omnia brevissime dicam , plerumque sincerum 
irem mentior. Utinam tamdem non prorsus faj- 
jar, te precor, Deus Salvator, qui soper me pe- 
'auisti manum tuam. Hoc igitur unum non simule, 
sanctitaters, a qua remotus sum, nona solummodo , 
4 Quantum a terra distat. ccelum, » sed, si sic lo- 
qui licet, quantum ex superterrenis ad fietos anti- 
podes spstium currit. Ecce pessáimam memetip- 
suu manifesto. Non enim sinceritati memetipsum 
fallaciter inscribo, secunduin plerosque eorum qui 
$upt circa nos, ego qui etiam  (rivolos homi- 
nes iuter aniles et vetulos et stupidos numero; nec 


aque cunctis in amicitiam imprudentem, blandito- B 


rem me prabeo, Verum, stricte semper quz secun- 
όσα Deum est, charitatem amplectens, nibilomi- 
nus invitante tempore, contra malitiam latro, dixe- 
rit ille malignus qui laudabilem reprehensionem 
iu latraur ponit; et neque paciscerer, neque 
complectenti coadunarer, etsi simuitatem mihi ex- 
probrans rumperetur. Cum flere oportet, non risu 
sardonico utar. Est quoque mihi rationalis laii- 
ti: occasio, cum non, contraciis superciliis nec 
Jabiis consirictis, suffoco gaudium, illud intus per 
hypocrisin compouens. Non simulanter Jaudarem 
quem non diligo, lingux gratiam fingens adulato- 
riam, cum etiam adulationem scio propaginem 
prava stipitis, simulationis. Non item sobrietatem 
üngam , satius ducens captum ebrietate me videri 
quam fallaciter pro bowine sobrio haberi. Manum 
habens messe qua venit a Deoplenam, fructum non 
abscondam, 

40. Uttotum declarem , simulationem ego, ut qui 
maxime ex omnibus, in odio habeo. lloc autem 
dico non glorians, Astydamantis instar, ut dicitur, 
sed secundum accurationem studio proprio iuimu- 
nem. Prorsus enim malum istud deltestor, et ab 
illo, quantum possum declino. Si vero in his 
forte diverse locutionis convincor, hinc quidem 
memetipsum accusans de more simulatorio, sicul 
jam autea confessus sum? illinc autem idem ne- 
gans, ecce mibi factus advocatus in veritate dico 


λίζοµαι τοὺς τοιούτους πραγμµατευτικώτερον δέον 
διηαιολογήσαθθαι, ἁλλὰ ἐχεμυθῶ εἰς χρῖμα ἐμοί. Τὸ 
fdv ἐν βραχυτάτῳφ εἰπεῖν. φεύδοµαι «bv 6pbby ἄν. 
θρωπον τὰ πολλά. Μη váp poc γένοιτο ἐς sb παντέ- 
Aic, gh, ὦ sk Σῶτερ, ὁ καὶ εἰς ἐμὲ θεὶς τὴν χεῖρά 
σου. "Ev γοῦν ἐχεῖνο οὐχ ὑποχκρίνομαι, τῃην ἁγιόδ- 
τητα, fic ἀφιστάμενος οὗ µόνον, « ὅσον οὐρανός ἐστ᾽ 
ἀπὸ γαίης, » ἀλλ εἴπερ ἂν εἰπεῖν, καὶ ὅσον kx τῶν 
ὑπεργείων εἰς τοὺς ἑννοονμένους ἄντθποδας. Ἐχφαίνω 
ἐμαυτὸν ἰδοὺ περιπόνηρον. Οὔτε γὰρ εἰς ἁπλαστίαν 
ἐμαυτὸν φευδογραφῶ χατὰ τοὺς πλείους τῶν περὶ 
ἡμᾶς, ὁ καὶ τοὺς ἀδαθεῖς ἀνθρώπους εἰς papuo- 
xoóüpuc x«t πολυώρονς καὶ µελιτίδας. ἐγγράφων : 
οὐδὲ uv ἐπίσης ἅπασιν ὡς ἐς φιλίαν ἁδιακρίτως 
προσφέροµαι ἀρέσχου δίχην. ᾽Αλλὰ στέρχων ὀρθῶς 
ἀεὶ «ἣν χατὰ θεὺν ἀγάπην, ὅμως χαιροῦ χἀλέσαντος 
καθυλακτῶ τοῦ κακοῦ, εἴποι ἂν ἐχεῖνος 6 καχὸς, ὃς 
τὸν ἐπαινετὸν ἔλεγχον εἰς βαὈσμὸν είθησι ' χαὶ oüx 
ἂν οὔτε συναλλάξαιµι, οὔτε ἁσπαζομένρ προσενω- 
θείην, xàv διαῤῥαγείη ἐπιχαλῶν pov τὸ µνησίκακον. 
Κλαῦσαι δεῆσαν, οὐκ ἂν ἐχγελάσω σαρδόνιον. "Ἔστι 
μοι xal χαρμονῆς ἑλλόγου καιρὸς, ὅτε οὐχ ἂν συν- 
αγαγὼν τὰς ὀφρῦς, καὶ τὰ χείλη συσφἰγδας, πνίδω 
συατείλα:; τὴν χαρὰν ἐντὸς ὑλοχριτικῶς. Οὐχ ἂν 
ὑποκρινάμενος ἐπαινέσαιμι, ὃν οὗ φιλῶ, φενδόμενος 
γλώσσης χάριν κολακιχώτερον, ἔπεί τοι καὶ τὴν xo- 
λαχείαν παραφνάδα οἶδα φαύλου στελέχους, τῆς ὑπο- 
κρίσεως. Ob προσποιἠσοµαι οὐδὲ τὸ ἑγχρατευτικχόν. 


C Βέλτιον Ἰγήσομαι χατάσχετος µέθῃ ἐχφανθῆναι, 


Ίπερ φευδογραφηθῆναι πρὸς νηστευτήν. Πεπληρο- 
φορηµένος τὴν χεῖρα θέρους τοῦ ἐχ θεοῦ, οὐκ ἐπι- 
χρύφομαι τὸν καρπὀν. : 


v. Συνόλου δὲ ἀποφήνασθαι ' ἀπεχθῶς ἐγὼ διά- 
x:tpat περὶ τὴν ὑπόχρισιν, ὡς οὐκ oi, eU τις àv- 
θρώπων. Λέγω δὲ αὐτὸ, οὐχ ἀποσεμνύνων ἐμαυτὺν 
λστυδάμαντος δίχην, ὃ λέγεται, ἀλλὰ πρὸς ἀφίλαυ- 
τον ἀχρίδειαν. Πανυ γαρ μισώ τουτὶ τὸ xaxbv, xal 
£l; ὅσον δύναμις, παρεχκλίνω ἀπ αὗτοῦ. El δὲ τυ- 
yb» ἑναντιοφωνίας Ev τούτοις ἁλίσχομαι, fj μὲν 
χατηγορῶν ἐμαυτοῦ τὸ ὑποχριτικὸν $00;, ὡς φθάσας 
ἀνθωμολογησάμην, πῇῆ δὲ ἀπαρνούμενος τὸ αὐτὸ, 
ἀλλ’ ἰδοὺ δικηγορῶν ἐμανιῷ λέγω πρὸς ἀλήθειαν, 


quod de cetero prosequeus sinceritatis solem, si- D ὅτι ἄλλως μὲν µεταδιώκων τὸν τῆς ἀνυποχρισίας 


mulationis effugio tenebras ; sed quacunque simu- 
latorie facere confessus sum, hzec sunt a me rationes 
cconomis, qualem regula prascrib!t — discretos 
sermones dispensare statuens, labiaque secundum 
opportunitatem aperire, nec non aperte locutionis 
intempestivitatem vitare, atque omnino rerum 
conditionibus »d opus accommodari. Quod quidem 
si quis tribuit simulatorio discrimini, non posset 
omnem honestatem et moderationem et disciplinam, 
quibgs in vitiorum fugam inducuntur homines, 
hypocrisi non subjicere, Manifestum est enim, 
quod hominum naturs, qus lubrica est el erra- 
. bunda facile potest pracipitaci in ruinam ; ille vero 
qui rectitudinis Dominus est, desuper respiciens 


fov, ἐχφεύγω τὸ τῆς ὑποχρίσεως σχοτεινόν * ὅσα 
ὃξ δ.ωμολογησάµην ὁδρᾶᾷν ὑποχριτικῶς, ἀλλ ἐχεῖνα 
οἰχονομίας εἰσὶ xai παρ) ἐμοὶ μέθοδοι, ὁποίαν ὁ 
ὀρθὸς παραγγέλλει χανὼν, λόγους τε χριτιχοὺς olxo- 
νομεῖν ἐχεῖνος διαταττόµενος, xol χείλη Ev xatpip 
ἀνοίγειν, καὶ τὸ τῆς παῤῥησίας ἄχαιρον ἀπολέγε- 
σθαι, xal ὅλως ταῖς περιπετείαις τῶν πραγμάτων 
εἰς δέον ἁρμόττεσθαι, Ὅπερ ef τις ὑποθαλεῖ διαιρέ- 
ματι ὑποχριτεκῷ, οὐχ ἂν φθάνοι xal πᾶσιν αεµνότητα 
xai κοσµιότητα χαὶ παίδευσιν, δι’ ὧν τῇ τῶν καχῶν 
ἁτοχῇ ἑνάγονται ἄνθρωποι, χαθυπάγωνεἰς ὑπόχρισινο 
Δηλον γὰρ, ὡς ἡ μὲν xax' ἄνθρωπον φύσις εὐόλισθος 
οὖσα, xal «b ἁμαρτητικὸν εὐπετῶς ἔχει καταῤῥι- 
πτείσθαι, ὅπη μὴ χρή " ὁ δὲ τῆς ὀρθότητος Κύριος 


381 


πίπτειν τε κωλύων ἓν «ip. ὑπερείδειν καὶ συγχρο- 
τεῖν, καὶ πεσοῦσαν ἐξανιστῶν. Καὶ οὐ δήπουθεν ὁ 
ἄλλως μὲν ἔτοιμος εἰς αακίαν, τῇ δὲ κατὰ νοῦν διοι- 
χήφει ἐξορθούμενος, λέγοιτο ἂν ὑποκριτῆς. 

μα’. Ὑποκρννὴν γὰρ οἴδαμεν εἶναι φὸν ἓν ἀγαθῇ 


προσποιήσοι καὶ φαντασίᾳ τῇ ἔέωθεν εὐχρηστεῖσθαι ᾽ 


δοποῦντα, καὶ ὡς εἰς µύρον θεῖον χαθεατάναι » τὰ δὲ 
ἐντὸς ἀχρεῖον καὶ ὁδωδότα» xai θεῖον μὲν δολίως 
προφαινόµενον, δαιµόνιον δὲ τὰ ἐς χρύφιον, EL δὲ 
τοινοῦνος ὁ ὑπόχριτὴς, κῶς ἂν εἴη ὅμοιος ὁ τῇ κακἰᾳ 
παλαίων; xai πολεμούμενος μὲν ὑπ' αὐτῆς, νιχῶν 
δὲ αὐτὴν ἐγχρατῶς ΄ xal κολαχευόµενος μὲν, áva- 
νεύων δὲ xal χαταπτύων αὐτῆς, ὅτε φιλεῖν αὐτὸν 
ἐθέλει. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν υὕτω καθιστάσθω µοι, τάχα 
μὲν ἀμεμφῶς ὄχοντα, ἴσως δὲ χαὶ ἄλλως. 

VP. Οἱ δὲ ὑποχριταὶ, ὧν xal φθάσας πεπείραµαι 
xai εἰσέτι πειρῶμαι, τοιαύτην ἔχουοι χαταγραφἠν., 
Ὑποποιοῦνται πρὸ τῶν ἄλλων τὸ φίλιον, ποππύζον- 
εες τὸν παρατυγχάνεντα, θώπτοντες, αἰχάλλοντες 
ὡς ola καί τενα κυνάρνα σαΐνουρα, χνυζώμενοι, προ. 
κυλινδόµενοι ποδῶν, λείχοντες μικροῦ xal ἴχνη. πρὸ 
τῶν φιλουµένων βαῦδζοντες εὐνοϊκῶς δήθεν, πάντα 
ποιοῦντες, πάντα λέγοντες, δι ὧν ἂν ἐφελχύσωνται 
ἄνθρωπον, προσανέχειν αὐτοῖς ὡς ἑταίροις φίλρις 
Χλσίοντες, οὐ µόνον, ὅτε δάκρυον ὅ φιλούµενος ἑχρή- 
ξει θλιδερὸν, ἀλλὰ καὶ, ὅτε που χαίρων αὐτὸς πάθῃ, 
xai ὁπηνίχα δὲ οὕτω ὀυμδὰν ὀφθαλμία ἐπιγενομένη 
λνκήσει τὴν ὄψιν ὡς εἰς δάχρυον, ὃ TY vocat xol 


εἰς λήµην. Πάντῃ γὰρ πάντως µεθοδεύουσι, τῷ γε-ρ 


λωμένῳ συσχηµατίζεσθαι, ἀχριδούμενοι τὴν πρὸς 
ἐχεῖνον εὐφνῶς τύπωσιν ' xai οὕτω μὲν κλαίοντες, 
χαίροντες δὲ ἁστείως μὲν ἴτως, ὅτε χαρὰν ὁ θωπευ- 
όµενος ἔχει - «b δὲ xai ἄλλως, ἢ χέρχνειν f| βήχειν 
ρέμα ἑπέλθοι ἐχείνφ. 'Ὑποποιησάμενοι γὰρ, δοχεῖν 
ἄγχεσθαι γελῶντα ἐκεῖνον, συνδιατίθενται τῷ xaT- 
χασμῷ εἰς ὁμοιότητα * φύλλης δὲ ἐνδαχούσης, ὡς 
ἐπισημήνασθαι, f| µυίας ἐπιπετασθείσης, ἔτοιμοι 
xai ὀπλοφορεῖν κατὰ τῶν ἑνδαχόντων οἱ θῶπε-. El 
δέ πως ὑπώπιον fj πρόσχομμα πάθοι βληχρὀν τι xal 
ἀμυδρὸν, σπένδουσιν ᾿Ασκληπιῷ καὶ Φίαναχείᾳ, συν- 
επιχαλούμενοι xal τὴν Ἰασὼ πρὸς θεραπείαν. Ὅτε 
δὲ χαὶ el; πταρμὸν ἐξανεμωθή, βαδαὶ τῶν προσχυ- 
νημάτων καὶ τῶν εὐφημιῶν | ᾽Αγωνιῶσι, xal xpo» 


DE SEIMULATIONE. 
"ὑπερείδων αὐτὴν, δύο ταῦτα ἑξανύει ἀγαθὰ, χατα- Α ilam, hzc duo lona perficit, 3 eadeado preser- 


382 


vaus, sustentando forti£cans, et ]apsam | erigens. Et 
$3no.qui esteroquin quidem pronus est ad malitiam, 
sed spiritali moderatione erigitur, non appellabitur 
simulator, 

11. Simulatorem quidem esse scimus eum qui hona 
specie ei apparentia videtur utilis et divinum cre- 
derelur unguentum ; interius autein inutilis est ae 
foxet; frsudulenterque divinus spparet, dum se- 
creto demoniaeus est. Si vero talis est hypocrita, 
quomodo ei similis esset qui cum malitia luctatur ? 
qvi quidem ab illa bello oppressus illam tamen 
BÉrmiter vincit; et adulatus ab eadem, respuit et 
eonspuit illam, quando vult osculari eum. Atta- 
men hec quidem mibi sic statuta sint, forte qui- 
dem irreprehensa, aliquando vero reprehendenda. 

12. Hypocrite vero, quos jam expertus sum et 
adhuc experior, talem subeant delineationem. Fin- 
gunt ante omnia amicitiam, subeant provocantes 
occurrentem , adulantes, mulcentes, ut faciunt 
catuli caudam moventes, gannientes, ad pedes pro- 
voluti, vestigia fere lambentes, eoram dilectis, beni- 
gne sane, latrantes, omnia facientes, omnia dicen- 
teg, quibus alliciant hominem ad assuescendum Ipsis. 
αἱ charis sociis; plorantes, non solum, quando 
amicus in tribulationis lacrymas erumpit, sed etiam, 
cum forte gaudens ip«e sic afficitur, el cum super- 
veniens oculorum morbus visum dolore premit 
tanquam ad fletum, qui coaguletnr in lippitudinem. 
Ubique enim omui modo student irriso coniormari, 
naturalem ipsius typum exprimere conantes; et 
ita quidem flentes; l:etantes vero interdum quidem 
urbane, quando letitiam adulatus habet; hoc 
autem alias, si forsan raucitas vel parva tussis illi 
superveniat. Conspicati enim illum ridentem suffo- 
catoque fere similem, ad imitationem ejus cachinni 
componuntur. Quod si pulex momorderit, ut signo 
manifestetur, vel insederit musca, parati sunt ad- 
versus mordentes arma capere adulatores,. Si vero 
forte quamdam levem suggillationem vel subob- 
scurüm patiatur offendiculum, /£sculapio Pana- 
cezque libant, insuper et Jasonem ad curationem 
invocantes. Cum autem in sternutamentum erxagi- 
ιδίαν, pape! qui salutationes et. qualia vota? la 


χύδα 5| ἄχνην τινὰ ἐφιζάνουσαν ἰδόντες «fj τοῦ φίλου D angoribus.sunt tramam vel glumam in amict vesti» 


ἀναθολῇ. Καθημένῳ παρίστανται ἀτενεῖς, τὰς χεῖ- 
pa; ἐπαλλάξαντες πρὺ τοῦ χόλπου, ὡσεὶ καὶ βασι- 
λέως ἔμπροσθεν, ἐθέλοντες οἶμαι καὶ Ὀπίσω συνδῆ- 
σαι περόιχώτερον αὐτὰς, ἵνα «b δουλοπρεπὲς εἲς 
πλέον ἐμφήνωσιν, Ἐξαναστάντος αὐτοὶ σχύλλονται, 
ἀπορούμενοι, ὅ τι δράσαιεν ἢ ἐξ ἐπιταγῆς, f ἄλλως. 
Ὀδεύοντι παρομαρτοῦσιν, ὅσα χαὶ ὀτρηροὶ θεράπον- 
τες, Φιλονεικοῦντες τὴν πρόοδον. Μαχαρίζουσι τοὺς 
ειναμένους τὸν ἄνθρωπον. Εἴ τι λαλήσει, φαντά- 
ζουσιν αὐτὸν, ὀλίγον μὲν τί Ίστιν, ἐὰν εἰς Δημοσθί- 
γην, οἱ δὲ xai εἰς αὐτὸν Ἑρμῆν. Τοξεύων, εἰς "A6a- 
(xv. εἰχάζεται τὸν περίχλυτον τρέχων, εἰς} Βορεά- 
δας ἀνάγεται ) μικρὸν γὰρ, εἴπερ elc Περσέα, τὸν 
χαθά τις ἔφη ἁρδυλόπτερον, "Αδων, Ὀρφέω: ἑἐμ- 


mento: supersedentem videntes. Αραά sedentem. 
astant attenti, manibus ante sinum  consertis. 
tanquám 1n regis conspectu volentes etiam, puto, 
persico more, retro ligatas iHas habere, ut ad ser- 
viendum devoti magis apparent, assurgente, 
laborant illi, observantes quid faciaut vel ex Jussu, 
vel aliter, iter facientem comitantur, veluti celeres 
servi, progressum semulantes, Beatos praedicant 
qui genuerunt hominem. Si quid loquatur, flum 
porum abest quin vel in Demosthenem , plures. 
etiam iu ipsum Mercurium transfigurent. Sagitians 
Abaris famam adequat; currens, aquilonibus as- 
similatur; parum enim, si Perseo, qui, velut 
aliquis dixit, pennipes erat. Cantans, Orpheo 


46] EUSTATIIII THÉSSALONICENSIS METROPOLIT/£ 361 
^ δέ. νόσοι, οὔτε γῆρας obAÓquvor κάκρατᾶι Ίὲ- Α τά πλείω ἐκ παραποιἠόεων xal ὁμοιώσεων πα- 


φεᾷ, 'jyou» * οὔτε νόδοι, οὔέθ γήρας. Τοῦτο δὲ «b 
ὀχζμα xa τοῖς ὕστερον ἑδήλωται, οἷον * ξίφος, 
οὐδὲ πΌρ, οὐδ' αἰχισμὸς, ἤγουν * οὐ ξίφος, οὐ 
πὈρ, οὐκ αἰκίαι. Τοιοῦτόν τι χαὶ τό. βαρονυµεγη 
Tacthp οὗ µόνον £póc δρόµον, JA οὐδὲ πρὸς 
ὄπνον ἐπιτηδεία. T^. yàp ἑντελές * οὗ µόνον οὃ 
ἀρὸς Ὀρόμον ἐλιτηδεία. Ἔχοι δ᾽ ἂν οὕτω συµθι- 
βάσαι τις καὶ τό * ὁπ᾽ οὐδενὸς οὗν τῶν ἀπάντων 
oix bctw, ἐφ᾽ Ümp obyl τῶν ἁπάντων. ἸΑρνή- 
δεως 'ràp ἔνδειαν τὸ πρῶτον ἔχειν δόξοι ἂν χόμµα, 
νθουµένης ἀπὺ χοινοῦ Ex «fic χειµένης iv τῷ δευ. 
tépy. Πινδαριχὸν δὲ καὶ τό * Ad σὺν Αἰαχῷ, Ίγουν 
tbv Ad καὶ Αἰακῷ. Καὶ àv αὐτῷ γὰρ ἀπὸ χοινοῦ 
λαμδάνεται, ὡς καὶ ὁκίσω τὸ τεθὲν ἔμπροσθεν, 
ἤγουν fj σὺν πρόθεσις. 

tY'. "Ἔστι δὲ καὶ διὰ «b λίαν περιρραστιχὸν ἆσα- 


φῆς ὁ Πίνδαρος, ὃ τεχνᾶται δεξιώτατα, εἰς ἑαυτόν 
€t τοῦτο ποιῶν xal εἰς τὰ τῶν ἄλλων, 


εδ. "Ott δὲ ὥσπερ fj πυχνὴ περἰφρασις παρ) αὑτῷ 
ἀσάφειαν ποιεῖ, οὕτω xal fj αυντοµἰα, καθ) ἣν xol 
ὀτενολεσχεῖ moy ὁ iv πολλοῖς πλατύνεσθαι τεχνώ- 
pevos. 

wu. Καὶ ἡ χκινότης δὲ τῶν διαλέκτων, δι ἧς xat- 
νοφραδἠς ἐστι καὶ ἀλλόχοτος εἰς ἀχοὴν, ἡ τοῦ βι- 
θλίου δηλώσει ἀνάγνωσις. 

ες’, Καὶ ἐπιβέτων δὲ πόριµος ἐπινοητὴς ὁ αὐτὸς 
διεχπἐφήνεν, ὡς ὅτε δίχα µυρίων ἄλλων τὸ γενναῖον 
πρατησίµαχον λέγει, καὶ ἵππον κρατησίποδα 
φὺν δρόµῳ νικβσαντα, «pb; ὁμοιότητα τοῦ χαλό- 
ποδες ἵαποι, καὶ τοῦ πραεπίποδες ^ καὶ πόΊεμον 
χαλκεγτέα, καὶ Aaóv ἵππαιχμον, ὣς πρὸς τὸ ix- 
&oxopucti** καὶ φύδον ἁνδροδάμανταν ὡς εἴ 
εις [wo ἑαοδάµαντα * καὶ Ala εὐρύζυγον ἄλλως 
παρὰ τὸ ὑγζνγον * «be δ᾽ αὐτὸν χαὶ ὀροσίκτυπον 
xai ἑρισράραγον καὶ ὁρσιεφῆ xat αἱο.οθρόνεην 
καὶ ᾠοινικοστερόπαν' xol ᾿λθηνᾶν δὲ ἐγχοίδρο- 
μον καλεῖ ἐπιθετικῶς, καὶ αἰχμὴν δαµασίµόροτο»., 
καὶ ἀλιερκέα Αἴγιναν, ὡς εἴπερ ἔφη ἁμφρία ου * 
xol κρατησιδία» χαερσὲ τὸν ῥωμαλέον, xol ἆρμα- 
σιδούπους τοὺς ἱππιχωτάτους, xol &lacíx0üora 
Ποσειδῶνα τὸν ἑἐννοσίγαιον, καὶ ἐ-ιχοθλέφαρον 
Ἀφροδίτην, καὶ ζωθάλμιον Χάριν, καθ) fjv ζῶν 


λφιῶν. Καὶ δοκεῖ 6 &vhp κἀνταῦθα uà ἐθέλειν ποιη- 
ααῖς ἑτέροις φανερῶς ἐπαχολουθεῖν, εἰ δέ ον καὶ 
ἁλῷ ἐφεπόμενος, ἔχειν ἑχτροπάς θινας, δι ὧν ἄλλην 
εινὰ ερέλεται παρὰ τὰς λεωφόρους. 

(C. "Έδτι δὲ προς τούτοις καὶ ἀλληγορικὸς 6 Avi 
χεῖρα μελοποιὸς χαθ᾽ ἑκατέραν ἀλληγορίαν, τὴν τε 
κατὰ ῥήτορας, ἣν xal Ἑρμογένης οἵδε χαὶ οἱ Ὅμη- 
ῥίζοντες, χαὶ fiv πραγματεύονται ol τὰ μοθιχὰ ϐθὲε- 
ῥἀπεύοντες. Et δὲ σχληρῶς ἀλληγορεῖ τὰ πλεῖω, 
ἀλλὰ xal οὕτως ἠδὺς δοχεῖ, ὣς καὶ ἁπλῶς λνρικὸς, 
καὶ ὡς Πίνδαρος ἰδιότητα σώζων, ἣν αὐτὸς εἴλετο, 
οὐκ ἐκπίήκτων ἅπων εἰς φυχρίαν, ἀλλὰ σκοπὸν αὐτὸ 
προθέµενος, καὶ εὐστοχῶν εἰς γραφῆς ἱδιότητα 
ὀνσμίμητον * χαθ) fv xal τὴν τροπὴν πάνυ φιλῶν, 
ἧς ἄνευ οὐχ ἂν δνσταίη οὔτε λόγος ῥητορικὸς, οὔτε 
ἄλλη su ὁμιλία, ἐπεκτείνει xa τὰ τῆς τροπῆς δι’ 
ἀλληγορίας, ἐχούσης τι καὶ σκληρότητος, εἰς παρά- 
σηµον ἑαντῷ xal τοῦτο τιθέµενος. 
^owj. Ἑμμετεργάζει δὲ καὶ ἐχφρᾶσεσι, χαὶ πρ»- 
θεωρίαις δὲ που διαφωτίζει ῥητοριχῶς τὰ Τραφό- 
μενα. | 

ιθ’. Παρεχδαίνει δὲ καὶ εἰς παλαιᾶς Ἱστορίας, ofa 
καὶ πολνῖστωρ, ἔτι δὲ ἱχαὶ elo μύθους ερόποις πολ- 
λοῖς, ἑνίοτε xal ὑπὲρ τὸ µέτριον, χρώμενος ταῖς μὲν 
τῶν παρεχθᾶσεων οὗ χατά τινα ἐχφανεστάτην συν- 
ἄρτῆσιν, ταῖς δὲ διὰ παραδειγματιχὴν ἀνάγχην, 
tcl δὲ xai πρὸς Ὑνωμολογιχὴν πίστωσιν, ταῖς 
πλείοσι δὲ δι ἐγχώμνα προγόνων ἢ πατρίδος ἢἡ κα- 


 εριᾶς τοῦ γιχητφῦ. 


X. Όδτω δὲ σερυφνῶς φράζει ταῖς ἑννοίαις κατὰ 
πολύνοιαν, ὡς ἔργον εἶναι πολλαχοῦ, μιᾷ εινι στα- 
δερῶς ἐννοίᾳ ἐνευστοχῆσαι τὸν ἀναγινώσκοντα, διὰ 
τὸ οὕτω καὶ οὕτω νοεῖσθαι αὐτὴν χατὰ τὰ Ev χρη- 
σμοῖς ἀμφίθδυολα. Πολλὰ δὲ τῶν τοῦ Πινδάρου καὶ 
γνωμικῶς δοχοῦντα λέγεσθαι, ὅμως καθ) ἑτεροίαν 
ἐπιδολὴν εἰς ἰδίαν ἔννοιαν ἕλχονςαι. "Eesti δὲ δεινὸς 
χαὶ οὗ µόνον τὸ ἓν ἑπεχτείνειν παραφράσεσι xal 
περιφράσεσι xal τισιν ἑτεροίαις µεθόδοις, ἀλλὰ xal 
τὰ πολλὰ συναιρεῖν εἰς κομιδὴ βρἀχύ. Ομήρου γοῦν 


Jd. Axcor οὐρανὸν φαμένον, xal θεῶν ἔδος des a- 


déc, καὶ χρύσεον δἀάπεδον, αὐτὸς ἐπιτεμὼν ταῦτα 
συνεῖλεν εἰς τὸ χα.ϊκεόποδα θεῶν ἕδραν τὸν οὐ- 


τις θάλλει΄ x8 ἠγῶνα δὲ μνησιστέφακον, ὃν χαὶ Bj ρανὸν φάναι. Ἔστι δὲ καὶ ἐπιτυχῆς ταῖς γνώµαις 


ἑτέρως χανὰ λόγον δριμότατον μνησεῆρα crapé- 
yc εἶπεν, ὡς που καὶ αὐλητινὸν νόµον μνηστῆρα 
ἁγώνων ἔφη, fjvouv εἰς μνήμην ἄγοντα τοὺς ἀγῶ- 
φας " χάθὰ χαὶ ὁαὸν μηστῆρα xoAégov ἀριμέως 
πού φτσι τὸν μεμνημένον μάχης, παρὰ «6* μή- 
6ασθε δὲ θούριδος dAxtqc. Πολλαχοῦ δὲ xal δρι- 
péo; Ypáset, μηδὲ μιᾶς τῶν ῥητοριχῶν Ἰδεῶν ἅπε- 
χόμενος, ὡς καὶ, ὅτε τοὺς Ἱνδόξους εὐωνύμυυς 
qnot, καὶ Αιτὴν δὲ "Hi τὴν εὐχταίαν, xot, ὡς ἄν 
τις Ὁμηρικῶς εἴποι, zoAUJAw tor, εἴτε xal xa" 
ἕτερόν τινα tpl Autor. Τοιοῦτον δέ τι xa: τὸ στά- 
σι ἀντιάνειραν φἀάναι, Ομήρου ᾽Αμαϊόνας ἀν- 
τιαγείρας εἰπόντος. Ὅλως δὲ xal ἡ φιλοτιµία τῶν 

χαινοφώνων ἐπιθέτων ἐπιτετήδευται τῷ Πινδάρῳ, 


xai ὑψηλὸς, ola μὴ µόνον εὐφυῆς, ἀλλὰ xal µεγα- 
λοφνής. 

χα. Δἱολίζει δὲ τὰ πολλὰ, εἰ xal μὴ ἀτριθῃ δίει- 
etw Λἱολίδα, xai χατὰ Δωριεῖς δὲ φράτει, εἰ χαὶ τῆς 
σχληροτέρας Δωρίδος ἀπέχεται, καθ ἂν παίξει ὁ 
Κωμικχὸς Év τε ἄλλοις, xol àv τῷ Moa xaa, ὃ ἐστι 
Μοῦσα πᾶσα. El µή τις τοιοῦτόν τι ἐρεῖ περ᾽ αὐτῷ 
εἶναι τό" ἐπιτόσσας, ὃ ἐστιν ἐπιευχὼν, χαὶ εόσ- 
σαι χαλῶν, Ίγουν ἐπιτυχεῖν, καὶ τό. ἁμεῦσαι, ὅ 


στι παρελθεῖν xo »'κῆσαι, οἵον' ἀμεύσεσθαι 


Νάξιον Τίσανδρον ' ὅθεν καὶ ἀμευσιεπῆ gpet- 
τίδα φησὶ τὴν ταχέως εὑρετιχῆν διάνοιαν' xdi 
ἀμευσίπορον τρἱοδον, καθ ἣν ἀρμείδεται πορεία, 
ὡς ἄγεσθαι εἰς ταὐτὸν παρὰ τούτῳ τὸ ἀμείδειν καὶ 


€) αἶσος, ὅπερ bexiv ἑνδισίεημα, xaX τὸ πόδοικος, 
ὅ ἐστι µέτοικος, καὶ τὸ πέδα σχήμα ϱ.ἱόγει, ἀντὶ 
ved κατὰ στόμα, καὶ vb 4ρδασχεῖν, Ἆτοι µέτα- 
σχεῖ». Τὸ μέντοι ἐρίξαι, Ίγουν sic ὅρι suce, 
olov οὐ φοῦδος ἑρίξω, Έγουν οὗ αρὸς. ψεῦδος 
φιβονεικήσω, οὐχ οὕτως ἀσαφὺὸς, οὐδὸ «5 rud xol 
νεκῇ ἀντὶ τοῦ ειμᾷ xol νικᾷ (ὧν ἀπαρέμφατα εἴη 
ἂν τιμῇν καὶ νικῇν), οὐδὲ τὸ ὄρνιξ, ὄργιχος, δω- 
μισθὲν καὶ αὐτό. 'A24 ἡ αἱμακουρία καὶ τὸ ἆνα. 
σκᾶ (0 δηλοῖ tb ἠσύχως, ὅθεν [σωί xaX ὁ παρ) 
Ὁμήρῳ ἀχάκητα) χατὰ τὰ πρὺ τούτων δεδώρισταν, 
ὡς καὶ ἡ χατὰ ἔχθλιφιν ἀσυνήθη πάροδος, fjyouv 
περίοδος * χαὶ ὁ καχλαδὼς δὲ $$ μετοχὴ δοχκῶν πα- 
ῥαχεῖαθαι τῇ χ.λιδῇ, χαινόνατα παράκειται, τἆ τε 
ἄλλα * xal διότι μὴ διὰ τοῦ η .πρθάχει τὴν χλιδὴν, 
χατὰ vb ὅωμος, δήμος. Οὕτω δὲ χαὶ 9) πρὰν Δω- 
ῥιχὸν ἁποραῖτο ἂν, διὰ τί μὴ περιήγαγε τὸ αρὶν 
εἰς τὴν Già τοῦ ῃ Υραφἠν. "Ex οὐ εέτριπται εἰς 
xo vhv σαφήνειαν οὐδὲ τὸ λέγειν Πινδαριχῶς ἅποινα 
τὴν dra ἁμοιδὴν, 6 ἐστιν ἀγτίχαρυ ἔπαθ.ον. 
Μάλιστα δὲ ἄτριπτον εἰς συνήθη γνῶσιν τὸ) ἁρμῷ, 
χουν ἄρει, ὃ παρ ἑτέροις ἁρμοῖ λέγεται. ὡς xol 
παρὰ Αυκόφρονι γινόµενον, ὅθεν xal τὸ dpríuc, 
olov ἐλπ'σω ἀθαγάταις ἁρμῷ φέρονται. Καὶ τὸ 
ἔπει δὲ ἀντὶ τοῦ ἔπειτα dj ἁἀποκοπὴ χαινὸν xap' 
αὐτῷ noui: ὥσπερ xai ἡ ἕλλειψις τὸ dc ἀντὶ τοῦ 
ἕως, οὗ χρΏσις καὶ παρὰ τῷ εἰπόντι ' ác γόνυ χ.λω- 
ρὸν, Ίγουν &g' ἧς ἡάικίας, καὶ ἕως γεάζει εις, 


PROLOGUS, iN PINDARICA. ' 
*) dude. En &' ἂν ὁμοίως παρ’ αὐτῷ ασαφὲς Xu ἔστιν αὐτῷ ἑξαίρετον τὸ ἐπὶ πᾶσι ξενόφωναν, τάχα 


κ 


που xa αὐτῷ θελήσαντι πατεῖν ἑτέρωγ ἴχνια, μὴ 
καθ’ ὁμὰ, εἴποι ἂν Καλλίμαχος. 


xb. Φιλοτιμεῖται δέ ποτε, καὶ τοὺς ἀλείπτιας τῶν 
ἀθλούντων παρεντιθέναι sel; µέλεσι, φαρέχδαἑιν 
xo ταύτην τεχνώµενος, ὅτε ὣς chib; καὶ βχεῖνοι 
δωροϊντό τι µνείας χάριν τῷ λνρικῷ, quxoUvtt εὺν 
χρυσὸν, ὡς δειχθήσεται, ἴσως δὲ xol πλατυσμοῦ 
μέλους ἕνεχεν ' ὃς δὴ πλατυσμὸς καὶ εἰς πατριῶν, 
ὡς ἐῤῥήθη, χαὶ πατρίδων ἑπαίνους ἐξοχέλλειν τὸν 
μελοποιὸν ἐν πολλοῖς tout, xol εἷς τινα ἑτεροῖαν 
&y ὀόξοι ἂν εἰς λίαν περιττὸν ix παρέργου αὑτὸς 
μεμνησθαι τοῖς ub εὖ ἐπεσχεμμένοις αὐτόν ' ὣς xal 
ὅτε εἰς Πρωϊκοὺς μύθους παρεκχλίνει χατ οὐδὲν 


B δέον, kv ip δὴ τόπῳ καὶ ἀσάφειαν χαινὴν πολλάχις 


ἔχει, ofa δνάζων τὰ ἠἡρωϊκὰ πρόσωπα , ὁποῖόν ἐστι 
χαὶ τό» fjv ὁ δεῖνα Κυρήνης ocegádropa, Jv fp- 
πασε Ἀπόλ ων. Ἐνταῦθα γὰρ ἑνοπτρίξει τῇ 
ἑστεφανωμένῃ Κυρήνῃ πόλει τὴν ἡρπασμένην ἠρωϊ- 
δα χόρην, τὸ χύριον, ἦπερ ἡ πέχις ὁμώνυμος. Πολ- 
λαχοῦ δὲ τοιοῦτον δυαστικὸν ἐμφάντασμα ποιεῖ, 
ἔχον xai αὐτὸ ἴδιόν τι πρὸς χαρακτήρισµα. 


κε’. Τοιοῦτος δὲ ὧν «ἣν ποίησιν, ὡς ἁμυδρότατα 
ῥκογράφαι «bv ἄνδρα (χρῶσαι γὲρ τὸ σκιαγράφηµα 
τοῦτο εἰς ἐντελὲς, εἴη ἂν πἀνυ ἐἑργῶδες), ἐπιμεμέ- 
ληται ὑπὸ τῶν παλαιῶν xal εἰς γένους ἀναγραφὴν 
τὴν κατά τε Πλούναρχον xai ἑτέρους, παρ οἷς 
φέρεται, ὅτι χώµη Θηθαίων ol Κννοχέφαλοι. "Ex 


Οὕτω δὲ καὶ παρὰ τῷ Πινδάρῳφ xa παρ᾽ ἄλλοις ἡ C ταύτης ol οοῦ σοφοῦ τοῦδε γενέτορες, πατὴρ μὲν Ha- 


ἔλλειφις καινοποιεῖ καὶ τὸ ᾧ, ἀντὶ τοῦ καθὰ, olov * 
ᾧ ε) ἁκὸ τόξον isle, χουν ᾧ ερόπφ H^ νόμφ, 
ἵνα λέχῃ, ὅτι ὡς τοξρύων xat' εὐθὺ «όγοις ἑπαί- 
νων, καὶ μὴ ἄΊαγιάζων παρεκδάσεσιν, ἵνα ᾗ τὸ 
ᾧ ἀπὸ εόξρυ lel, ταυτὸν τῷ fj, ὅπερ baci θηλυ- 
χῶς, ἀντὶ τοῦ καθά. ᾿Ασύνηθες δὲ xai τὸ τὴν Τροίαν 
Τρωΐαν Πινδαριχῶς λέγεσθαι, κατ ἕχτασιν τῆς 
ἀρχούσης, καὶ τὸ ἐχεῖθεν ἐπίῤῥημα Τρωΐαθεν, "Es 
κλάον δὲ ἀσύνηθες xaà τὸ ἔννᾶνα λέγειν εὺν xoi- 
φωνὸν, ὡς ἀπὺ τοῦ ξυνὸς ὁ xowóc: ἵνα εἴη, 
ὥρπερ κ τοῦ ἄἰχιμος à Σκφιὰν, ὅθεν 'AAxpóv, 
οὕτω καὶ ἐκ τοῦ ἔννὸς ὁ ξυνάν. "Ακαστον γοῦν, 
ti» βασιλέα Μαγνήτων, βίου ξυγᾶνα λέγει τῇ 
αὐτοῦ γυναιχἰ. 


xf. Συχναὶ δὲ xai ἁποστροφαὶ παρὰ Πινδάρῳ, ἃς D 


χαὶ Ὅμηρος ἓν Ἰλιάδι φιλεῖ : ἔτι δὲ χαὶ στροφαὶ 
ἐννοιῶν, ὃ καὶ ποιχελίαν παβαποιητικὴν ky αὐτῷ 
ἐρνάζεται. Εὔρηται δὲ καὶ περιαντολόγος ἐν πολ- 
λοῖς φιλοτιμότερον, xai σχωπτιχὺς δὲ τῶν ἀντιτέ- 
χνων ὁμοίῳ Ay, χαὶ ἀμφίγλωσαυς δὲ ἐν οὐχ ὁλί- 
γοις. ὃς γε πῆ μὲν τὴν εὐφνῖαν ἱπαινεῖ xol τὸ 
αὐτομαθὰς, ὡς xal αὐτὸς πο. ἁ εἰδὼς φυᾷ, vij δὲ 
τὰ χατὰ µάθησιν διδακτάἀ. Καὶ εὐδαιμονίαν δὲ που 
πρὸς τοὺς ἐπαινουμένους μετρῶν, ποτὲ μὲν ταύτην 
λέγει, ποτὲ ἃ’ ἐχείνην οἷον ποτὰ μὲν πλοῦτον ἢ τι- 
μὴν, ποτὲ δὲ σὺν τούτοις xal τι ἄλλο ἀγαθόν. 


xy. Βλοντεῖ δὲ xal πολὺν ὄγκον αὐτῷ f) φράαις, 
-&2V οὐδὲ λαλεῖν ἀθέλει κατὰ τοὺς αλείονας * ἁλλ᾽ 


γώνδας ὀνοματιχῷ τύπῳ Βοιωτίῳ, χατὰ τὸ Ἔπα- 
μεινώνδας, Κρεώνδας. χατὰ δὲ τινας Δαϊφάντου f 
Σκοπελίνου αὐλητοῦ, xaX Μυρτοῦς. "Oz 6h Σχοπελῖ- 
vos τὴν αὐλητιχὴν διδάξας τὸν παῖΐδα, ἔπεί φασιν 
εἶδεν αὐτὸν μείζονος ἔξεως φύντα, ἥπερ ὑπ' αὐτῷ 
φελειωθῆναι, παρέδωκεν εἰς µάθησιν µελοποιῷ., τῷ 
περιφθομένῳ Λάσῳ, τῷ ἘἙρμιονεῖ, eap! ᾧ ἐπαιδεύ- 
θη τὴν λυρικήν. "Evi δὲ τὸν αὐτὸν ἔφασαν ὄνωνυ- 
pia; λόγφ Σχοπελῖνον καὶ Δαῖφαννον λέγεσθαι. 
Ἅλλλοι δὲ παιέρα Πινδάρου εἴεε πατρωὺν τὸν Σκοπο- 
Xtvov εἶπον γενέαθαι. Εἰοὶ δὲ, ci καὶ οὐ Μυρτὼ, ἀλ)ὰ 
Κλεοδίκην, ἡ κατὰ συναίρεσιν Κλειδίχην, μητέρα τῷ 
Ἠινδάρῳ ἀναγράφουσι, vevopéwp ἐπὶ ἄρχοντος 
ἸΑδίωνος κατὰ τοὺς χρόνους Ἀϊσχύλου, ᾧ xal συγ- 
γεγένηται, ὁμιλήσας xal ἀπονάμενός τι xal τῆς 
ἐχείνου µεγαλοφωνίας. Τέθνηχε δὲ, ὅτε τὰ Περσιχὰ 
Ίχμαζε, κατὰ τὴν ἕκτην xa) ὀγδαηχοστὴν ΟὈλυμπιά» 
δα, (hoa; ἔτη ἓξ xai ἑξήχοντα, κατὰ δὲ ἑνίους 
ὀγδοήχοντα. "Eays δὲ, φασὶ, θυγατέρας δύο, Πρωτο- 
µάχην xal Εόμητιν, ναὶ υἱὸν δὲ Διόφαντον, γἡµας 
Μενάχλειαν ὧν 6h θυγατέρων µέμνηται καὶ ἐπί- 
γραµµα παλαιν inelyo * 

"H pda fiputopáyn ce καὶ Εδμηεις ui 

"ExJaucar, πινυταὶ Πινδάρου θυγατέρες», 
Ἀργόθεν Soc Ίκαντο, «ομίζουσ᾽ 1.508. κρωσ- 


Λεἰψαν) ἀπὸ ξείγης ἀβρόα avpxalc. 
Εν ᾧ δὴ ἐπιγράμματι οὐ δηλουµ.΄νονυ τοῦ, fik ἐν 


301 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΙΙΤΑΕ 


*Apyzt θανὼν à Πίνδαρος, εἶτα εἰς τὴν πατρίδα ἐχεῖ- A ὁστῶν, οὕτω xal ἀπὸ νεθρείων αὐλοὶ ἐγένοντο, Ἡ 


εν ἔχομίσθη, ὅμως ἔστιν ὑπονοῆσαι, ὅτι ἀπελθὼν 
εἷς τινα Πελοποννῄσιον ἀγῶνα, xat θανῶν χατ αὐτὸ 
*b Ἂργος, ἀπεδόθη ἐχεῖθεν πατρἰδι νεχρός. Tq δὲ 
ῥηθέντι υἱῷ Διοφάντῳ xal δαφνηφορικὸν ἆσμα γρά- 
dat λέγεται ὁ πατ]ρ, ὃς quot xal Σιµωνίδου Άχουσε, 
νεώτερος «μὲν ἐχείνου v, πρεσθύτερος δὲ Βακχυ- 
λίδου. 


κς’. Ἐἰπεῖν δὲ τοῦτο xol ἄλλως χατὰ τοὺς πα: 
λαιοὺς, ἐπέδαλε Πίνδαρος τοῖς χρόνοις Σιµωνίδου, 
ᾗ νεώτερος πρεσθυτέρου. Τῶν αὐτῶν γοῦν µέμνην- 
ται ἀμφότεροι πράξεων. Αλλά xal παρὰ Ἱέρωνι τῷ 
Συῤῥαχουσίων τυράννῳ ἄμφω ἐγένοντο, ἁποδημή- 
σαντες δηλαδη χαθ᾽ ἑτέρους xal αὐτοὶ σοφοὺς εἰς 


τὴν Σιχελίαν. Καὶ μὴν πρὺς 45 ἱστορηθὲν τοῦτο δια- B 


φέρισθαι δοκεῖ τὸ περιφερόµενον. Ἄέγεται γὰρ, ὅτι 
Πίνδαρος ἑρωτηθὲλς, διὰ τί Σιμωνίδης μὲν πρὸς 
τοὺς τυράννους ἀπεδήμησευ εἰς Σιχελίαν, αὐτὸς δὲ 
οὐκ Εθέλει ; Έφη, Διότι βούλουαι ἐμαυτῷ ζῇν, οὐκ 
ἄλιῳ. 


xQ. "Aiesat δὲ xal, ὡς εὐσεθὴς fiv, τιμῶν Πᾶνα 
χαὶ Ῥέαν xal ᾽Απόλλωνα , xai ὅτι χατὰ τὴν τοῦ 
Σέρξον διάδασιν ἤχμαζε τὴν ἠλιχίαν. Διὰ δὲ τὸ θεο- 
φιλῆς δόξαι, xal τιμῆς πολλὴν περιουσίαν ἔσχεν ἓν 
Ἕλλησιν. ᾽Απόλλων γοῦν οὕτω φασὶν αὐτὸν ἑφίλει, 
ὡς xal μερίδα λαμδάνειν kx τῶν θυοµένων ἐχείνῳ, 
καὶ τὸν ἱερέα δὲ Bode ἐν ταῖς θυσίαις ' Πίνδαρος 
ἐπὶ τὸ δεῖπνον tQ θεῷ ' Ἡ xa ἄλλώς: Πίνδαρος 
Ito ἐπὶ τὸ δεῖπνον τοῦ θεοῦ. Κατὰ Bk ἄλλους bv 
Δελφοῖς γλείειν 6 νεωχδρος µέλλων τὸν νεὼν, χη- 
ρύασει καθ ἡμέραν ' Πίνδαρος ὁ μουσοποιὸς πα- 
ρίτω πρὸς τὸ δεῖπνον τῷ θεῷ. Καὶ γὰρ ἓν τῇ τῶν 
Ἠνθίων ἑορτῇ ἐγεννήθη, i; δηλοῖ xal αὐτὸς εἷ- 
Tuy * 
{αγταετηρὶς ὀἑορεὰ Bovzopnx * Y 

λσθην ἀγάταρὸν ALIA, μα 

b ἐστιν ἐ.άχθην, ὡς ἀπὺ τοῦ βάζω, Ἡ καὶ ἄλλως 
εὐάσθην, εὐφημήθη», ὡς ἀπὸ τοῦ οὐάζω. Ἀέγεται 
δὲ καὶ, ὅτι ὃ Πᾶν μεταξὺ Κιθαιρῶνος καὶ '᾿Ελικῶνος 
ὤθη ᾷλδων παιᾶνα Ἡινδάρον. Aib. καὶ αὐτὸς ἆσμα 
ἐποίησεν, ἐν ᾧ χάριν αὐτῷ τῆς τιμῆς ἀνθομολογεῖ- 
ται, οὗ &oyf* 


δὶ yéJoc, 8 ἐστιν ἡ κιθάρα, ἓξ ἀρχαιοτάτης κλη- 
σεως κεχληρονόµηται elc φρᾶσιν. Ἡν qvàp ὅτε 
ὕστρακον χέλυ»ς, Ίγουν χελώνης, elc χκοίλωµα χιθά- 
ρας τῷ Ἑρμῃ ἐχρησίμευσεν (ώςφιχκαὶ μετ) ὀλίγα ve- 
γράφεται), καθ᾽ οὗ ἑνταθεῖσαι χορδαὶ την κχιθάραν 
ἀπετέλεσαν. Ὁ δὲ ἑσμὸς δηλοῖ μὲν «hv βοτρυδὸν 
δυνίζησιν τῶν μελισσῶν, ὧν Ev τοῖς χατωτέρω αλα- 
Tela μνήμη ἔσται. Δασύνεται yxp ἀπὺ τοῦ EC. 
Κάθισμα γὰρ μελισσῶν f λέξις δηλοῖ, καὶ συνιστᾷ 
τὸ δασὺ ἐνταῦθα πνεῦμα ὁ παρὰ Αριστοτέλει ἐν τῷ 
Περὶ ζώων Ἱστορίας ἂφορισμός. Τὸ δὲ κηρόδετον 
pA ἀφομοιοῦταί πως τῷ παρ Αἰσχύλῳ xnpox Ad- 
στῳ δόνακε, ὃς δηλοῖ τὸ σύριγγα. Μαιν ἆ.Ίιος δὲ 
θετὸς 6 Πὰν ὡς ᾽Αρχαδιχός. Ἐν Μαινάλῳ γὰρ ἑτι- 
μᾶτο, 'Apxablac ὄρει Κερδεις δὲ ὁ αὐτὸς, ἐπεὶ χε- 
ῥασφόρος ἑπλάττετο, διὰ τὰς τῶν ὁρῶν ἐξοχὰς τὰς 
ὑψηλοτάτας, ol αὐταὶ µἑρος elo τοῦ παντὸς, εἰς ὃ 
µετα)αμθάνεται χαὶ ὁ Πάν. "Occ δὲ κέρατα ἑλέγον- 
το χαὶ αἱ δρειναὶ ὑπεροχαὶ, δηλοῖ Ó Υράφας Oyruxé- 
pata πέέρα», τὴν xoi ὑψηλὴν καὶ el; ὀξὸ λήγου- 
σαν. Ὕμνον δὲ ἀείσας ταυτόν ἐστι τῷ (cac 
παιᾶνα, τὸν, ὡς δεδήλωται, Πινδαρικχὸν, εἰ καὶ ἅλ- 
Mo; ἑτεροῖόν τι παρὰ τὸν Όμνον ὁ παιἀν. Δόνακες 
δὲ νόµιοι, τουτέστι φ(.3οι τοῖς vépovot* xaX δλη 
σύριγξ ἡ τῷ Πανὶ φίλη διὰ τὰς πνοὰς τῶν xata- 
Χόσμων ἀνέμων καὶ τοὺς ἐχείθεν συριγμοὺς, ἃ τῷ 
Πανὶ παντὶ φίλα clot. Καὶ οὕτω μὲν τὸ εἰρημένον 
ἐπίγραμμα θεοφιλ]ῆ ἐμφαίνει γενέσθαι τὸν Πίνδα- 
pov. Λέγεται δὲ xal, ὡς Δημήτηρ ὄναρ ποτὲ αὐτῷ 
ἀπιφανεῖσα ἐμέμψατο, εἰ µόνην θεῶν αὐτὴν οὐχ 
Όμνησεν. Ὁ δὲ xal εἰς αὐτὴν ἐποίησεν, ἁρξάμενος 
οὕτω" Πότνια θεσµοφόρο. γαὶ βωμὺν δὲ ἀμφοῖν 
πρὸ τῆς οἰχίας Ιδρύσατο. Χαμαιλέων δέ φαᾶσι xat 
*le:po; ἱστοροῦσιν, ὡς περὶ Ἑλιχῶνα θηρῶντος 
αὐτοῦ, xai καμάτῳ χατενεχθἑντος elc Üstvov, μέλισ- 
σα τῷ στόµατι προσκαθίσασα, χηρία ἑνέθετο - οἱ δὲ 
Ὄναρ φασὶν ἰδεῖν αὐτὸν, ὡς μέλιτος xal χηροῦ κλῆ- 
pec αὐτῷ Tsyóvot τὸ στόμα. Καὶ οὕτως οἰωνισάμε- 
νος, Έπειτα εἷς ποιητικὴν ἑτράπη, χαθηγησαµένων 
αὐτῷ τοῦ μαθεῖν f) τοῦ Λάσου, ὡς εἴρηται, ἢ τοῦ 
Ἀθηναίου ᾿Αγαθοχλέους, ἡ ᾽Απολλοδώρο», ὃν east 
xal προϊστάμενον χκυχλχίων χορῶν, xal ἀποδημοῦντα 
πιστεῦσαι τὴν διδασχαλίαν Πινδάρῳ, παιδι vit; 


"D àv, Πὰν , ᾿Αρχαδίας µεδέων καὶ σεμνῶν y) τὸν δὲ εὖ τὸ πιστωθὲν διαχοσµήσαντα περιδοηθῖΏναι. 


ἀδύσων φύ.αξ. 
Τῇ ἱστορί δὲ ταύτῃ μαρτυρεῖ xal ἐπίγραμμά 
παλαἰὸν ἐχεῖνο * 
Μεδρείων ὁπόσον σἀἁπιγὲ ὁπαρίαχεν αὐ λῶν 
1όσσον ὑπὲρ πάσας ἔκραγε σεο χέαυς. ' 
000à µάτην daaA0c περὶ zxsLtacur ἑσμὸς ἐκεῖ- 
νο 
"Exdace «Πρόδετον, Πίνδαρε, σεῖο »- 
Mápruc ὁ Maird.ltoc κερόεις θεὸς, ὕμνον del- 
σας 
Τὸν σόο, πα) γοµέων ἠησάμενος δολ ων, 
Αέγει δὲ τὸ ἐπίγραμμα τοῦτο νεθρείους μὲν αὐλοὺς, 
εοὺς ὡς εἰχὸς ἐξ ὁστέων ἐλάφου νεογνῆς. Δῆλον γὰρ, 
ὡς νεθρὸς τὸ νεογιλὸν τῆς ἐλάφον * ὡς δὲ ἀπὸ ὀνείων 


Τινὲς 06 γε, ὡς κατωτέρω ῥηθήσεται, τὸ σημεῖον 
«f µελίσσης παιδὶ νεωτάτῳ ἔτι ὄντι Πινδάρῳ ἐπι- 
γενέσθαι ἱστοροῦσιν. "Οτι δὲ kv παλαιῷ ἐπιγράμ- 
ματι χεῖται γοργῶς μνήμη τοῦ µελισσείου τοῦδε 
χηρίον, δεδῄλωται ἀνωτέρω. 


xw. 'Ey0pà δὲ φασι φρονούντων ἀλλήλοις Άδη- 
ναίων xai θηδαίων, ἐπεὶ ἔγραφέ mou * *Q cal «ἰι- 
παραὶ καὶ μεγαλοπόὀλιες ᾿Αθῆναε, κατὰ δέ τινας, 
ἐπεὶ ἔρεισμα 'EAAdÓoc ἔφη τὰς Αθήνας, ἑζημίω- 
σαν αὐτὸν Θηδαῖοι χιλίαις ὁδραχμαῖς, ἃς ἑξέτισαν 
ὑπὲρ αὐτοῦ ᾿Αθηναῖοι ὡς φυλακτιχοῦ. Λέγεται δὲ 
καὶ, ὡς Λάχωνες ἐμπρήσαντές ποτε θήδας κατὰ 
páxnv, fic Ἶρχε Παυσανίας à σ;ῶν βασιλεὺς, ἀπέ- 


209 


PROLOGUS IN PINDARICA, 


$10 


σχοντο µόνης τῆς οἰκίας τοῦ ποιητοῦ, ἰδόνεες ἐπι- A ποιπτοῦ γένος οὐκ ἀγλαφύρως, ol naXatoV Eo τῶν 


γεγραμμένον «6* Πιδάρου τοῦ. μουσοπαιοῦ εἡν 
στέγη» μὴ xaísts. Τοῦτο δὲ φασι καὶ ᾽Αλέξανδρος 
μετὰ ταῦτα πεποίηχε. Καὶ αὐτὺς γὰρ ἑἐμπρήσας 
Θήδας, ἐφύλαξε τὴν οἰχίαν, & xaX εἰς Πρυτανεῖον 
ὕστερον ἀπετελέσθη. 


xU. Φέρεται δὲ λόγος, χαὶ θεωρούς ποτε ἁπιόν- 
τας εἰς "Αμμωνος , αἰτῆσαι Πινδάρῳ, οἷα φίλῳ, τὸ 
bv ἀνθρώποις ἄριστον' xal θανεῖν αὐτὸν ἐν ἐχείνῳ 
τῷ ἐνιαυτῷ. Τοῦτο δὲ πάντως καὶ θανάτου deci 
σέµνωμα, ὣς κολούοντος τὴν Ev χαχοῖς μαχροτέραν 
βιοτὴν’ ὃ δῇ καὶ ἐπὶ τῶν χτισάντων τὸν Ἠυθοῖ vaby 
ἱστόρηται, ol τὸ ἔργον συντετελεκότες θαύματος ἄξιον 
ὃν, καὶ ἀγαθὸν µέγα ἑαυτοῖς θεόθεν αἰτησάμενοι, 


εἴτα ἕωθεν οὐκ ἔτ᾽ σαν, ὡς θανάτῳ ἀδεληλυθότες. B 


Καὶ Κλέοδις δὲ χαὶ Βίτων ὅμοια τῆς ὑπὲρ ἀγαθοῦ 
εὐχῆς ἀπώναντο, ἠνίκα ἐχεῖνοι τὴν µητέρα ἐπὶ 
ἁμάξης ἑλχύσαντες διὰ μέσης ἀγορᾶς ἐς νενοµι- 
σμένην δηµοτελῆ θυσίαν (οἱ γὰρ ἱεροὶ βόες οὐ παρ- 
Ὥσαν), ἔτυχον μὲν εὐχῆς μητρόθεν ὡς ἐπὶ χρείτ- 
τησιν’ αὐτοὶ δὲ προὐκαλέσαντο θάνατον, ὃς αὐτίχα 
ἐχείνων ἑλάδετο. ᾽Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕτω παρεῤῥί- 
φθω, o08* αΌτὰ εἰς χενόν. 

1’. Tou δὲ κατὰ Π[νδαρον γένους οὕτω πεζολογι- 
πῶς πρ΄,ενηνεγµένου, φέρεται εἰς αὐτὸν xal δὺ 
ἑπῶν παλαιῶν ταῦτα, οἷς ἐμφέρονται xal τινα ἐπά- 
χεινα των προειρηµένων * 


Hirbapor ὑγαγόρην Καδμηΐδος οὔδεῖ 611€ 
Κ.ῑειδίκη, εὐνηθεῖσα nevescoA&o Δαϊράντῳ, 
Γείνατο, ναιετάουσα Κυνὸς ΚεραλΛῆς παρὰ χώρῳ, 
Οὐκ olov - ἃμα τῷ καὶ Ἐρίτιμον, εἰδότα θήρη», 
Εἱδότα πυγµαχίην τε πασισμοσύνην τς) ἀλεγει: 


*. 
Tr μὲν, ὅτε xvócecorca ποτὶ χθύνα xátOsro 
μιήτηρ. 

Εἰσότι παιδνὸν ἑόντα, µέλισσά τις ὡς ἐπὶ Von 
649 


XelJect γηπιάχοίσι ciüaifóccovoa ποτᾶτο. 

To δὲ «1ιγυφθόγγων ἐπέων μµὲλέων 6' ὑποθήμων 
"Καάετο δῖα Κόριγγα, θεµεί.Ίια δ' ὥπασε μύθων 
Τὸ πρώτον ' μετὰ εν Ó' ᾿Αγαθοκ Λέος ὄμμορεν» 


avonc, 
"Oc fd ol xatéAatev ὁδὸν καὶ µέερον ἀοιδῆς. 
Εὖτε δ' ᾽Α.εξάνδροιο Φιλιππιάδαο µενρινῇ 
Καδμείων ἀφίκοντο Μακηδόνες ἄστεα πέρσαι 
Ι[ωδαρέων µεγάρων οὐχ ἤψατο θεσπιδαὲς xbp. 
Α.Ι]ὰ τὸ μὲν μετόπισθεν. "Ert ζώοντι 8 ἀοιδῷ 
Φοῖδος ἄναξ ἐκέλευσε πουχρύσου παρὰ Πυθοῦς 
"Hia καὶ µέθυ JAapór dcl. θήδηνδε κοµίζειν. 
Καὶ néAoc, ὡς ἐγέκουσιν, ἓν οὔρεσιν ἠθχερως 
llàv 
Πινδάρου aiày. ἄειδε, καὶ οὐκ ἐμέγηρεν είδος. 
"Hpoc δ' ἐν Μαραθῶνι καὶ iv. Σαλαμῖνι παρέσταν 
Αἰγναρέται Πέρσαι μετὰ Δάτιδος ἁγριοφώνου, 
Τῆµος ἔτι ζώεσκε», óc Αἰσχύ.ος ἦν ἐν Αθήναις. 
Tq δὲ Τιμοξείνη παρελέξατο, δῖα γυναικῶν, —.. 
Η τέχεν Εὔμητι' µεγα.ήτορα καὶ Autgarcor, 
Πρωτομάχην δ᾽ ἐπὶ τοῖσιν. "ἜμεΛψιο δὲ κὔδος 


. | aM νων 

Των πισύρων, µακάρων zanjorac t ἀναδεδεγμό- 

voc, 

Kal µά.Ίος ὀρχηύμοῖο, θεῶν «' ἐρικυδέας DS 
᾿Ηξὲ µε)λιφθόγγων με.εδήματα παρθενιχάω». 

Τοῖος ἑὼν καὶ τόσσα παθὼν καὶ τόσσα τελέσσας 
RázÜaver, ὀγδώκογτα τεειομένων ἐνιαυτῶν. 


Aa. Οὕτω δὲ xal τούτων ᾖσμένων εἰς τὸ τοῦ 


ἐν τῇ Πινδερικῇ βίδλῳ κειμένων γνωμιχῶν ἄπο- 
φθεγµάτων προσιατοροῦσι xai τάδε. Πίνδαρος ἔρω- 
τηθεὶς, τί πρίονος ὀξύτερον, εἶπε * Διαθολή. Δελ- 
φύσε δὲ ἐρωτηθεὶς εἰ πάρεστι θύσων, Παιᾶνα, εἶπε : 
μονονουχὶ λέγων, Ex τῶν ἑλλογίμων ἀνδρῶν Oualav 
εἶναι λόγους τῷ χρείττονι. Πρὸς t8 συλλαλεῖ xai 6 
γράφας, ὡς ἅκαπνα θύουσι ἁοιδοί. Πρὸς δὲ τὸν 
ἐρωτήσαντα, διὰ τί οὗ τῷ εὖ πράττοντι τὴν θυγα- 
t£pa. δίδωσιν ; O2 µόνον εὖ πράττοντος, ἔφη, δεῖ- 
σθαι, ἀλλὰ xol πράξαντος &0. T δὶ πυθοᾳένῳ, 
διὰ τί µέλη γράφων, ἄδειν οὐκ ἐπίσταται; Καὶ γὰρ 
οἱ ναυπηγοὶ , ἔφη, πηδάλια ποιοῦντες, κυδερνᾷν 
οὐκ οἴδασι. Τοῦτο δέ πως παρέοιχε πρὸς «b ἐρω- 
τηθῆναι μέν τινα σοφιστὴν , διὰ; τί, δημογορεῖν ἅλ- 
λους πρὸς ὄχλον διδάσχων, αὐτὸς οὐ δύναται, οὕτω 
ποιεῖν ; ἐχεῖνον δὲ εὐστόχως εἰπεῖν, ὡς xai fj áxóva 
ὀξύνουσα εἰς τομὴν τὰ αιδήρια, ὅμως αὐτὴ τέμνει» 
οὐ δύναται. . 


Apr. "Occ δὲ οὐ δεξιὸς fjv αὐτὸς ἄλειν ὁ Πίνδαρος, 
à)" ὑποδολέα οἷον εἶχεν ἕτερον τοῦ τοιούτου ἔργου, 
ὅλλώσει, ἐν οἷς μνῄσεταί τις Alvelou χοροστάτοο » 
ὃν καὶ δοχεῖ φιλεῖν οἷα ἑπικοσμοῦντα οἰχείᾳ τέχνῃ 
εὰς Πινδαριχκὰς ᾠδὰς, dí; χορυφαῖον χοροῦ ἄριστον. 

λΥ. Ei δὲ κατὰ τοὺς ταλαιοὺς Πίνδαρος ἔφη, 
τοὺς φιλὀσοφοῦντας ἁτε.τῆ σοφίας δρέπει’ xap- 
πὸν, ἀλλὰ τοῦτὸ ve εἰς φόγον ἂν ἐμπίπτοι, ὁποῖος 
καὶ τῷ Κωμικῷ προστέτριπται, ὃς που τοὺς φιλο- 
σόφους διὰ τὸ ἀπράγμονας εἶναι σκώπτει ὡς &p- 
τούς. 

15’. Πριήματα οἱ πολλὰ γράψαι Πίνδαρος λέγε- 
ται, ὧν καὶ φέρονται οὐκ ὀλίγα, οὐ μὴν τὰ πάντα 
ὑπεμνηματισμένα. Εἱσὶ δὲ παιᾶνες, διθύραμδοι, 
προσόδια, παρθένια, τὰ xal αὐτὰ μνημονευθέντα 
πρὺ βραχέων, ὑπορχήματα, ἐγχώμια, θρῆνοι xal 
ἐπινίχιοι, χατὰ τὴν ἱστορίαν ὡσεὶ τετρακισχίλιοι, 
οὓς καὶ ἐπινίχους τετρασνλλάδως φασὶν, ol xoi πε- 
Ριάγονται μάλιστα διὰ τὸ ἀνθρωπιχώτεροι εἶναι xal 
ὁλιγόμυθοι, xal μηδὲ πάνυ ἔχειν ἀσαφῶς xatá γε 
τὰ ἄλλα. EL δὲ καὶ Όμνοι λέγονται οἱ αὐτοὶ , ἀλλ᾽ 
αὐτὸ παραχρῄσεως εἶδος ἐστὶ, καθ) fiv xai τὸ 
ὑμνεῖσθαι ἀντιφρλστιχκῶς που ἐπὶ φόγου ἑτέθη, ὡς 
δηλοῖ καὶ τό» ὑμνεῖσθ' ὑπ᾿ ἀστῶν «φροιµίοις xo- 


D πυῤῥόθοις, Δῆλον δὲ, ὡς at ἐπινίχιοι ᾧᾠδαὶ τοῦ Πιν- 


δάρου καὶ εἴδη, τουτέστιν [δέαι, χάριν σεµνότττος 
ὀνομάζονται, ὅπερ ὑποχορισθὲν εἰς εἰδύ..Ίια ἐπι- 
γραφῆ véyove τοῖς θεοκρίτου ποιήµασι. Μελο- 
ποιὸς δὲ ὢν ἐς τὸ χοθόλου ὁ Πίνδαρος, παρωνυμεῖ- 
ται πρὸς µέρος μουσιχοῦ ὀργάνου λυριχὸς χαλούμε- 
voc καθά τις ἕτερος χιθαρφδὸς, xal ἄλλος ἀπὸ φάλ- 
τρου φαλτῳδάς. Οὐκ ἐξ ἀνάγχης δὲ γε πρὸς λύραν 
µόνην ἑμελώδει: ἀλλ αὑτὸ μὲν ἐπελέγη πρός τι 
ἑξαίρετον εἰς χλῆαιν τῷ ποιητῇ, Σεμνύνεται γὰρ 
πολλοῖς xai πολλαχῶς ἡ λύρα. 'O δὲ xal ἑτέροις 
ὀργάνοις ἅδων ἐχρᾶτο, χαθὰ δηλοῖ xal τὸ ἀγαξιφόρ- 
µιγγες ὕμνοι, καὶ ἑξῆς. ELS ἴσως ταυτόν τι φόρ- 
μιχξ xal λύρα, οὐδ' οὕτως αὑτῷ µόνον τὸ τῆς λύρας . 
χρῆμα πρὸς ἴδιόν τι ἀποχεχλήρωται. Ὡς δὲ «ἑ9ύρι 


yit 


EUSTATHII THKSSALONICENSIS METROPOLIT.E 


42 


εἔρηται fj παρὰ ἡὁ ἀύεσ dpác ν ος πρὸς ἡδονὴν Α ὁμοῦ Iure, coto ἑχάστὴ cuv Ολυμπιάδων τοῖς 


γλυκέως ἁρμόττεται, ἡ παρὰ τὸ pulieuog-elc «ἐδερον 
κατα. λακτήριοΥ εὑρεθῆναι ὑπὸ ρμοῦ ὃς χάϊνν, 
6 ἐστι Aópar , ἐξ ὁστράκον Ἀλνντεθεῖοαν χελώνης; 
δοὺς τῷ Φοίόι ἀντὶ βοῶν χλόκῆς, οὕτως ἐλύσανο 
ἑαυτῷ τὸν ὁπὲρ τοῦ sp. uos χόλονν λέχουσι καλ 
αὐτὰ αἱ παλαιοί. 


λε’. Ἱστέον δὲ χαὶ, ὅτι, τεσσάρων ὄντων περιωνό- 
pev ἁγώνων Ἑλληνιχῶν, of. χαὶ ἱεροὶ ἐκαλοῦντο, 

€ el νιχῶντες Ἡξιοῦντο λόγου «ol; λυριχοῖς, πρώ- 
«ους ἐξέθεντο οἱ τῷ Πινδάρῳ φῖλοι πρὸς ἀνάγνωσιν 
τοὺς ΟὈλυμπιονέχας, διὰ τὸ τοῦ Ολυμπιχοῦ ἀγῶνος 
πάνυ ἔνδοξον, οὗ «hv θέσιν δεμνολογοῦντες τῶν 
τινες πα)αιῶν. εἰς τὰ χατὰ Ἠέλυπο xaX Οἰνόμάον ab- 
την ἀναφέρουσιν, ὡς ἐχεῖθεν χρόνου ἁρξαμένου τοῦ 
φῶν Ολυμπίων ἀγῶνος * πρὸς ὃ οἱ δυσαρεστούὐμενοί 
φασιν, ὡς αἰσχρὰν οὕτως οἴσαν τῇ αἰτίᾳ τήν θέσιν 
οὐκ ἂν διεφύλάξαν οἱ ἀρχαῖοι, οὐδ' ἂν περέµεινεν εἰς 
οὕτω μαχρὺν ἱερὸς λεγόμενος ὁ ἁγὼν, ἐφ᾽ οἷς οὗ τοιού- 
τός ἐστι διὰ τὸ xa αἰτίαν αἴαχος, ἐψ fj τέθειται, 
ἅπερ ἐστὶν ἔρως Ἱπποδαμείας καὶ φόνος Οἰνομάου 
περίεργος. Ἕπεροι δὲ εἰς Ἡρακλῆν ἀνάγουσε «ὰν 
φοῦ ᾿Ολνμπιχοῦ ἀγῶνος χαταδολὴἡν, χαθὰ καὶ ὁ{ Πίν- 
δαρος ἑνδοξότερον αὐτὸν χοσμεῖ. Ἔπεὶ γὰρ «ijv Δύ- 
γέου χόπρον καθήρας οὐχ ἔτυχε τῶν ἐπηγγελμένων, 
(uva và vÓy. qaot στρατόπεδον, τόν τε Αὐγέαν ἁπάγαι 
τοῦ (jv, καὶ τὴν "Hv παρίσταται, Άγουν xopOsi. 
Καὶ πολλὰ λάφυρα περιποιησάµενος, ἀγῶνα τίθησι 
τοῖς μετ) αὐτοῦ πολεμήσασι. Καὶ τὸ ἔθος ἐχεῖθεν 


διέµεινεν. Οἱ δὲ μηδὲ πρὸς τοῦτο εὐαρεστούμενοί C 


φασιν, ὡς οὐδὲ αὕτη ἔμεινεν ἂν. ἡ διάθεσις, ἐπεὶ 
δυσχερείας πραγματικῆς ἦν ὑπόμνησις * ἀλλὰ μᾶλ- 
λον Ίφιτός Φασι καὶ Εὐρύλοχος τοὺς Κιῤῥαίους 
καταπολεµήσαντες λῃστὰς, τὴν παράᾶλιον τῆς Φω- 
χίδος χἀτέχοντας, xaX πολλά EG αὐτῶν λάφυρα συν- 
αναγαγόντεςι 6. μὲν Ἴφιτος τὰ Ὀλύμπια κατεδά- 
λετο, τὰ Ἠύθια δὲ ὃ Κὐρύλοχος. Καὶ παρέµεινεν fj 
θέσις αὕτη, ὧς ἀπὸ ἑνδόξου αἰτίας ἔχουαα τὴν &p- 
x^v. 


Ac. "Ow* δὲ κατὰ πενταετηρίδας ἐτελεῖτο τὰ 
Ὀυλύμπιαν διὰ τὸ πάνυ πόῤῥωθεν συλλέγεσθαι τῶν 
ἀθλούντων πολλούς xal ὡς αἱ τοιαῦται πεντακτη» 
ρίδες καὶ Ολυμπιάδες ἑλέγοντο ix τῆς Ὀλυμπίων 


πάλαι: καὶ ὅσοι δὲ ἆθλκι «by Ὀλνμπιακὺν συνετέ- 
ov ἀγῶνα, δηλοῦσι μὲν καὶ ol καλαιοὶ Φαφῶς, καὶ 
ἡ κπροπειµένη δὲ παρεχθολιχή πραγματεία ἐχφανεῖ 
Bev εοιοῦτον ὄξιον γνώδεως. 
Ap. Νῦν δὲ ῥητέον ὅτι 5b λεγόµενον πένταθλον 
οὕτω περιγράφεται pétpo ἰαμδικῷ " 
"αμα, πλ Λη, δίσκευµα, κογτὸς καὶ δρόμος. 
Καὶ ἑτέρως 9b ἠρφῳ μέτρῳ 


"λᾶμα ποδῦς, δίσκου ts βολὴ καὶ ἄκοντος ἐρωὴ, 
Kot δρόμος, ἠδὲ πάλη" µία δ' ἔπ.Ίετο e τε- 


Aq. Ἔτι ἱστέον χαὶ ὅτι τὸ ἐν τοῖς ἑπινίχοις Ἡιν- 


B δαρικὺν µέτρον τριὰς ἐκαλεῖτο. "Hv δὲ ἐν τῷ κα- 


θόλου τοιαύτη τριὰς ποίηµα, iv ᾧ, χαθὰ xal àv 
κοῖς τοῦ Κωμιχοῦ δηλοῦται, ἔστι στροφὴ xai ἀντί- 


στροφὸς χαὶ ἐπῳδός, περὶ ὧν xol οἱ τῆς ῥητορικῆς 


πέχνης ὃπομνη ματισταὶ διαλαµθάνουσι σαφέστατα. 


Δῆλον δὲ ἔνθα εἰσὶ τὰ «pla ταῦτα, ἡ expo) δηλαδη, 
3j ἀντίστροφος xal ὁ ἐπῳδὸς, ἐχεῖ χαὶ χοροί ela, 
στριφόµενοι, xal ἀντιστρεφόμενοι, xay διὰ µέσων 
ἑπάδοντες, xai τὸ στάσιµον» εἴτε χύχλιοι οὗτοί 
εἰσιν, οὓς οἱ ἄδοντες ἁσματοχάμπται σκώπτονται τῷ 
Κωμικῷ, εἴτε καὶ ἑτεροῖοι: ὧν καὶ αὐτῶν ἵδμων 
πάντων ὃ Πίνδαρος, οὐδὲν δὲ Ίττον αὐτοῦ xal 6 
χοσμῶν αὐτὸν χοροποιὸς Ἀϊνέας, περὶ οὗ πρὸ βρα- 
χέων εἴρηται. Ότι δὲ οἱ Πινδαριχοὶ ἐπινίχιοι τῇ 
προσεχῶς δεδηλωµένῃ τριάδι ἐναλλάγδην συντελοῦν- 
tut κατ ἀχολουθίαν εὐσύνταχτον ἑναρμόνιον, ἣν οὐκ 
ἔστι παραθῆναι’ xal οἷοις ποσὶ xat µέτροις ἡ τοιά» 
δε εριὰς ἑχασταχοῦ ἁπαρτίζεται, σαφέστατα ἐχνί- 
Φενται οἱ ὑπομνηματισάμενοι, ofc καὶ ἔστιν εὖμα- 
θῶς ἀχολουθεῖν τοὺς περιελθόντας ἐπισχεπτικῶς εὸ 
τοῦ 'Ἡφαιστίωνος μετρικὸν ἐγχειρίδιον. ἸΑλλ' ἐχεῖ- 
να μὲν ἑτέρου ἔργου ' ἐνταῦθα δὲ τὸ ϱροχείµενον 
ἐπέλευσις οὐχ ἀσυνῆθης, τὰ ix τῶν Πινδαριχῶν 
ἐπινιχίων συλλέγουσα χρήσιμα εἰς εἴδησιν εὔχρη- 
στον τοῖς xai γράφειν xzV ἄλλως δέ πω; νοεῖν ἐθέ- 
λονσι, xai τοῦτο οὗ χατὰ ὑπομνηματικὴν ἱζήγησιν, 
ἀλλ εἰς ὅσον ix πλατυτάτου λειμῶνος ἀνθολογῆσαι, 
ὅσα οὐκ ἂν πατοῖτο  ἄλλως ἑἐξαθερίζόιτο «oic γε 
φιλοχάλοις καὶ εἰδόιι τὰ τῶν Μουσῶν ατεφανώ- 


πανηγύρεως, ἣν ἐπὶ Ὀλυμπίῳ Ἶχον Ad, τῷ τοῦ D. µατά. 


Ἡραχλέους πατοί * καὶ ὅτι, ὅπερ τοῖς ὕστερον πέντε 





DE SIMULATIONE. 


ToU ἁἀὐτοῦ περὶ ὑποκρίσεως. 

e'. 'O προθέµενος, χαρακτῆρα τῆς οὔτε εὐτέχνου, 
ἀλλὰ καὶ φαυλοτάτης διατυπώσεσβαι ὑποχρίσεως, 
αὐτίχα πάντως xal κατὰ φεύδους αὑτοῦ χωρεῖ, τοῦ 
xai πολυειδοῦς xal δι) αὐτὸ πολυσχιδοῦς, ὅπερ εἰς 
L:£ag πολλὰς διαδαῖνον χαὶ χατ αὐτὰς διαιρούμενον, 
ἔχει τι στρεθλὸν σχέλος καὶ τὸ ὑποκριτικόν ' ὥστε 
καςὰ δύο καχιῶν ὁ τοιοῦτος ἀεθλεύει, Ó καὶ ἡμεῖς 
ἄρτι ποιοῦμεν, τοῦ τε φεύδους χαὶ τῆς ὑποχρίσεως * 
Άν ἡ μὲν παλαιὰ εὕρεσις ἐπ ἀγαθῷ µεθώδευσε 
«εχνικῶς xal οὕτως ἐπωφελῶς τῷ Bl, οἱ δὲ τῆς 
ἀρετῆς ἐπίδουλοι δαίμονες ἐν ὑστέροις χρόνοις xa- 
κῶς τεχνησάµενοι, ἐς φυχοθλαθὲς καὶ αὐτὴν ἑνέρ- 

χηµα μετεποιησαν. "Hv μὲν γὰρ, ὅτε θεάτροις ἕνευ- 
δοχίµουν πρὸς ἔπαινον οἰχεῖον οἱ ὑποκριταὶ, σοφίαν 
αὐτοὶ ἐπιχοσμοῦντες, ἣν ἑτέχνουν οἱ τῆς τραγῳδίας 
διδάσκαλοι, ἀνατρέχοντες εἰς παλαιγενεῖς ἱστορίας 
ἐκεῖνοι, δεξιὰς παιδεύειν σεμνῶς, xal τὰ xav' ἐχεί- 
vae πρύσωπα ὡς οἷον ἐξανιστῶντες, καὶ εἰς θέαν 
ατροάγοντες δι’ ἀνδρῶν, ὡς οὕτως εἰπεῖν, ἑκπροσω- 
φποποιούντων ὑποχριτιχῶς ἐχείνοις Ev τε πιθανότητι 
αελάσεως ῥητοριχῆς καὶ εἰχονογραφίᾳ προσώπων, 
xa àv τοῖς ὀχείνων πάθεσἰ τε xal λόγοις, ὅσα xol 
κατόπτροις, εὐθετίζοντες πρὸς ἀρετῆς χαλλονὴν τοὺς 
xai θεωµένους xal ἀχροωμένους, xai τῇ τοιαύτῃ 
Δνειδωλοποιήσει (δοτέον δὲ χαὶ προσωποποιίᾳ εἰπεῖν, 
δη δὲ xai κά. διδασχάλια ky βιθλιογραφίᾳ 
. ἐχχκαλοῦντες, δι’ ὧν καὶ αὐτῶν εἰσέτι χαταρτίζεται 
βίας ὁ καθ ἡμᾶς. 

8.'Hv γοῦν lx τῆς τοιαύτης τέχνης µανθάνειν 
τοὺς τότε ἀνθρώπους, ἔστι δὲ καὶ τοὺς νῦν, τύχης 
μεφαδολὰς mavtoleg καὶ ἠθῶν ποικιλίας καὶ βίων 
ἀμνβήτους διαφοράς, ᾿Εδίδαξαν, καὶ μὴν ἔτι διδά- 
σχουσιν al. βασιλιχαὶ δυσπραγίαε, ἃς ἡ ὑποκριτιχὴ 
εέχνη λογογραφεῖ, uh χρῆναι πισεεύειν τῷ περ:ό- 

-πτῳ Bip, ἑστήξεσθαι διόλου ἓν περιωπῇ, ἀλλά που 
εὐλαδεῖσθαι καὶ καταχύλισμα. Ἔμπαλιν δὲ τούτων 
ἐγνώρισαν ἡμῖν al τῶν χαμαιριφῶν προσώπων παρ" 
νφώσεις, ἃς καὶ αὐτὰς dj ὑπόχρισις ὀκείνη διαχει» 
ρίσατο εἰς ἐπίδειξιν, οὐ φρενήρη ἄνθρωπον εἶναι, ὃς 
κεδινὸς ὧν ἀπογινώσχει τὴν σὺν θεῷ οὐράνωσιν. 
Ἔγνωμεν ἐκεῖθεν xal, ὁπόσα φαῦλα τοὺς Ἶρωας ὁ 
φθόνος διέθετο, εἰχότα ὄντα διαδαίνειν τῷ χρόνῳ καὶ 
εἰς τοὺς ὕστερον. Kal ἡ τοιαύτη γνῶσις βελτιοῖ τοὺς 
εἰδότας. Οὐκ ἀφῆκαν αἱ παλαιαὶ ὑποχρίσεις ἐχεῖναι 
οὐδὲ τὴν φιλίαν ἁπαρασήμαντον, ἀλλὰ διέστειλαν 
καὶ αὐτὴν ὀρθῶς, μὴ ἔχουσαν ἐν xal καθιστᾷν λι- 
μένος τοὺς περὶ βίον θαλαττεύοντας, εἰ δὲ xal 
στρεθλωθῇ, θανατοῦν πρὸς ὥραν τοὺς ἀθλίους πεφι- 
ληκένου». 


Ν᾿ Ejusdem de siuulatione, 

1. Qui sibi proponit non artificiose tantum, sed 
nequissimae simulationis characterem exprimere, 
»alim omnino contra falsitatem ejus invehitur, 
qua myltiformis, et idcirco: multiples, in multas 
species transiens, et secundum illas diviga, mem- 
bra articulatim torquet et loco movet, ita nt qui sie 
vexatur contra duo mala certet, ut nos inprzsen- 
tiarui facimus, fals.tatem el simulationem; quam 
quidem vetus inventio ad bonum artificialiter οἱ 
utiliter pro vita instruxit, insidiatores autem virtutis 
daemones in ultimis temporibus prava macbinatione 
ju operationem animis perniciosam transformarun. 
Tempus enim fuit quo propría laude celebres erant 
actores, ingeuio quo ipsi adornantes quam arti- 
D ficialiter ereabant tragoedizs magistri, ad antiquas 

recurrentes historias, aptas ad bonestam doctrinam, 
οἱ illarum persouas quasi suscitantes οἱ ob oculos 
ponentes per homines, ut ila dicam, per simulacrum 
cum istis persouificatos οἱ in persuasione formatio- 
nis rhetorice et reprzssentatione personarum, iu ista- 
TUIn passionibus ac sermonibus, velut in speculis, 
disponentes juxta virtutis pulchritudinem videntes 
et audientes, et tali representatione (diceretur - 
oulem prosopopaia autetiam simulationis nomine) 
provocantes in librorum descriptione documenta, 
quibus ipsis adbuc vita nostra informatur. 


6 9 Exhacightur arte discere poterant tunc teu- 
poris homines, possuns autem etiam hodierni, om- 
. nimodas fortune mulaljoges, morum varietatos, 
et innumeras vite vicissitudines. Docebant, et 
etiamnum docent regum infortunia, qux actorum 
Ars scepica deseribit, non esse credendum eonspi- 
ciende vitz, in eireumspeelione omnino standum, 
sed etiam 4 lapsu cavendum. Verum o conirario 
prostratorum homioum elevationes , quas eiiam 
actores dabant passim spectandas, motum nobis 
feceruaL, non euse san: menjis homiaem, qui super 
terra gradiens mansionem «€um Deo iu coelo non 
speret. Exipde quogue cognovimus quot malis, qu;e 
verisimiliter ad posteros erant iransitura, leroes 
invidia sffecerit. Et talis notitja meliores reddit 
D scientes, Non reliqueruntilla simulutiones antiquae 
&amicitiaus irreprehenaam, sed. et istau recto. dis- 
tinxerun!, que non veslet in pori tuto sistere 
per vitam navigantes, imo αἱ pervertitur, inforui- 
natos dileetos ad horam morti tradit. 


9 


talium magna ex parte bonorum, cum bene scien- 
tibos indicare sufficiat, quod bujusmodi simvlationis 
species emnimodam ez bistoria virtutem et mali- 
tiam visendas ac audiendas antiquis propomebat, 
αἱ illam quidem probarent, banc vero rejicerent ? 
Bonum boe exinde transiit ad posteros, ut non 60” 
lum e viventibus mutnemur boni scientiam ; sed οἱ 
cum mortuis per bauc transactionem conversantes, 
vitam virtuti congruam adipiscamur. EL talis quidem 
erat tunc scenica demonstratio, cum rationalis 
esset personarurm et actionum imitatio, et in istls 
qualitatum — florilegium sd studiosorum diseipli- 
nam. Et erat hujus temporis actor scenicus omnis 
virtutis preceptor, intreducens quidem in theatrum 
eliam malitiarum typos, non ul quis earum in- 
dueret formam, sed ut ipsam aversaretur. Ut aliter 
dicam, quoad vultum mendax, in magisterio verax 
erat; et poterant spectatores tunc. sibi lucrosum 
reddere mendacium et illud laudabile, ubi quod 
spissum et sensibile erat, veritati non erat congruum; 
quod auiem ad sententiam enunliatam spectabat, 
anims quadam erat figura. 

A. Dici vero quoque potest ejusmodi actor quasi 
subatantivus sermo. Corpore namque personato 
prorsus fictus, disciplinis substantialiter constabat, 
et aliquo modo videbatur ille inherens animis he- 
roicis, a quibus fortiter inspiratus edocebat au- 
ditores. Rectissime etiam dixeris illum ut monito- 
rem, alienos sermones bene transmittentem au- 
dientibus ; sive quasi bifrontem, e vultibus ,uno, 
elsi non quomodo celeber Janus, utentem ; sive 
quemdam duplicem, etsi aliter quam Molionidze. Ima- 
ginaretur aliquis in illo, metenmpsychoseos nomine, 
portentesam transfusionem. Qui vero mente sim- 
plex est, velut mandatarium talem. nuncupaverit, 
personis heroicis subservientem, quasi sermones 
ipsarum et actionea imitando exprimeret, non judi- 
esns quidem sccundum illas, vel, ut idem dicam, 
discernens vel decernens, et ita judex res ipsarun 
determinans, ut agat et dicat qux» quidem iHa reipsa 
fecissent ac dixissent. 


5. Aliter enim judex simpliciter diceretur: Sed 


| EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 
$. Quid mihi vero discurrendum per angnla A — y. TL 84 gos ἐπεξελφεῖν κατὰ µέρος τοῖς τοιού- 


9:6 


φοις εἰς πλέον ἀγαθοῖς, δέον ὃν ὁ ποχρούσασθαι «ole 
εὖ εἰδόσιν, ὡς «5 τῆς τοιαύτης ὑποκρίσεως εἶδος 
παντεοίαν ἱστορικῶς ἀρετήν τε καὶ xaxíav τοῖς ἄρ- 
χαίοις ἐξέθετο εἴς ss πρόοπτον xai εἰς ἐπήχοον, ὡς 
τὴν μὲν ἐχείνους αἱρεῖσθαε, τὴν δὲ ἁ ποπροσποιεῖσθαι ; 
*O δὴ χαλὸν ἐχεῖθεν χατέδη xot εἰς τοὺς μετέπειτα, 
ἵνα μὴ µόνον ix τῶν ζώντων ἑρᾳνιζώμεθα viv τοῦ 
ἀγαθοῦ µάθήσιν, ἀλλὰ xal νεχροῖς ὁμιλοῦντες δι 
ὑποκρίσεως ἑχείνης, την xas' ἀρετὴν ζωὴν προσεπι- 
κτώµεθα. Καὶ τοιαύτη μὲν ἣν ὅτε ἡ ὑποχριτικὴ ἐπί- 
δειξις, µίµησις οὖσα προσώπων €& xal πραγμάτων 
ἕλλογος, καὶ ἀνθολόγημα τῆς ἓν ἐχείνοις ποιότητος 
ἐπὶ παιδεύαει τῶν ἐντυγχανόντων. Καὶ ἣν ὁ τότε 
ὑποχριτὴς ἀρετῆς ἁπάσης διδάσκαλος, παρεισάγων 
μὲν εἰς τὸ θέατρον xal τύπους καχτῶν, οὐχ ὥστε 
gd µορφωθῆναί τινα πρὸς αὐτὰς, ἀλλ ὡς ἑκτρά- 
Ψασθαι * εἰπεῖν δὲ xol ἄλλως, ψευδόµενος ἐκεῖνος τὸ 
πρόσωπον, ἀληθιςόμενος fjv τὸν διδάσχαλον » xa 
εἶχον ol θεαταὶ πορίξεσθαι τηνικαῦτα φεῦδος xe 
ἐχεῖνο ἐπαινετὸν, οὗ τὸ μὲν παχὺ xal πρὸς αἴσθησιν 
οὐδὲν οὐδόλως ἣν πρὸς ἀλήθειαν, τὸ Bk πρὸς ἔννοιαν 
εἰν ἐχλὰλουμένην φυχῆς ἣν τι μόρφωμα. 

δ’. Ἔσιι δὲ τὸν ὑποχριτὴν ἐχεῖνον εἰπεῖν xat ὡς 
olov λόγον αὐτόχρημα. Τὸ γὰρ χαθ) ὑπόκρισιν σῶμα 
ψευδόµενος εἰς τὸ πᾶν, ταῖς γοῦν διδασκαλίαις οὐ- 
σίωτο, xal πως ἑῴχει κάτοχος ἐχεῖνος εἶναι φυχαῖς 
fpwixalg, 6g! ὧν φυχαγωγιχῶς ἐμπνεόμενος ἐδί- 
ὅασχε τοὺς ἀκροατάς. Τάδοι δὲ ἄν τις αὐτὸν xal ὡς 


C εἰς ὑποδολέα, λόγους ἀλλοτρίους εὐθυδόλως πορθµεύ- 


οντα τοῖς ἀχροωμένοις ' ἢ καὶ ὡς olov διπρόσωπον 
θατέρῳ τοῖν προσώποιν ἐνεργοῦντα, εἰ xal μὴ χατὰ 
τὸν περιαδόµενον "Iavvov* 3 xoi διπλοῦν τινα, εἰ 
xa ἄλλως, Ὥπερ ol Μολιονίδαι. Φαντάσηται δ᾽ ἂν τις 
ἐν τῷ τοιούτῳ xal τὸν τερατευόµενον μεταγγισμὸν 
µετεμψυχώσεως λόγῳψ. Ὁ δὲ τὸν νοῦν ἀπέριττος xai 
ὡς εἰς ἐντολέα τὸν τοιοῦτον ἐγγράψεται, χαθυπουρ- 
γοῦντα προσώποις ἠρωϊκοῖς, ὡσεὶ καὶ λόγους ixel- 
voy xal ἔργα πρὸς µίµησιν ἐξεμάττετο * οὗ κρίνων 
μὲν κατ’ ἐχείνους, ταὐτὸν δ εἰπεῖν, διαχρίνων ἢ 
ἐπιχρίνων, καὶ οὕτω κριτικῶς ὀρίέων, αὐτὰ δὴ τὰ 
ἐχείνων, ἵνα xa ποιῇ xal Myr, ἅπερ ἂν ἐχεῖνοι αὖὐ- 


τόχρηµα. 
e'. Ἡ γὰρ ἂν χριτὴς ἀσυνθέτως ἑλέγετο. Nuy δὲ, 


nune, ui comparatus ad ducem et ad preierem et p ὥσπερ ἐστὶ πρὸς τὸν δοῦχα καὶ πρὸς τὸν πραχτῆρα 


ad imperio maximo prepositum, est subpretor, 
et subdux οἱ byparchus, sic et ad judicem illam 
praecipuum, cui quasi tbema subest priwitivum, est 
actor scenicus; colligens quidem et ipse critieo 
modo, opera ei verba, ambo beroiea, non ta- 
meu hidubitabiler illa ipsa quos secundum acca- 
ratam sunt veritatem, sed  verisimilia οἱ forsitau 
jta se habentia, et moribus illorum submissa, et ia 
fere sub judieio illorum posita ; ad suadendum au. 
ditoribus ut credant, si non ipsissima, ut quis 
dizerit, saltem talia debuisse prototypa esse heroica, 
wuibus disciplina theatralis refulget, et adeo ut 
bujusniodi orator dicere auderet animas beroicas 
evocatas loqui et facere, per illos actores ea quz 


χαὶ πρὸς τὸν kv µεγίστῃ ἀρχῇ ὁ ὑποπράκτωρ xal ó 
ὑποδοὺξ xal à ὕπαρχος, τοῦτο xal πρὸς χριτὴν ἐχεῖ- 
vov χορυφαῖον οἷον ὄντα διὰ τὸ πρωτόθετον ὁ ύπο- 
κριτής * ἀναλεγόμενος μὲν xoi αὐτὸς χριτικῷ τρόταρ 
ἔργα χαὶ λόγους, Ἱρωϊχὰ καὶ ἄμφω, οὐ μὴν ἄναμφ:- 
λέπτως αὐτὰ ἐχεῖνα τὰ πρὸς ἀπηκριδωμένην ἁλή- 
θειαν, ἀλλ) ἑοικότα, καὶ τάχα ἂν οὕτως ἔχοντα, καὶ 
ὑπαγόμενα τοῖς ἐχείνων ἤθεσι, καὶ ὡς ὑπό γε χρίαει 
ὄντα τῇ xav' ἐχείνους * ὡς ἔχειν πείθειν τοὺς άἀχροα- 
τὰς οἴεσθαι, εἰ χαὶ μὴ αὐτότατα, καθά τις ἔφη, ἀλλὰ 
γοῦν τοιαῦτα εἶναι ἂν καὶ τὰ πρωτότυπα’ ἠρωϊκά, 
οἷς ἡ ὑποχριτιχὴ ἑλλάμπεται μέθοδος, xal εἰς τοσοῦ- 
τον, ὡς καὶ τολμῆσαι ἂν τὸν οὕτω ῥητορεύοντα 
Φάναι, Ψνχας Ἱρωϊχὰς ἀναγομένας λαλεῖν χαὶ ποιεῖν 


3:1 


DE SIMULATIONE. . 


378 


|, Và µέσων τῶν ὑπομριτῶν cà εἰς κηληθμὸν, ως oD- A sunt spectatoribus, ut ita. dieam, incantameutum. 


tex εἰπεῖν, τῶν θεατῶν. Οὗ ποιητικὸν ἴδιον παρ) 
ἄλλοις μὲν αἱ ἀοιδαὶ Μοῦσαι, παρὰ δὲ τῷ χορυφαίψ 
ἓν μελικοῖς αἲ Κηληδόνες, ἄλλο φέρας αὗταὶ παρά 
yt τὸ τῶν Σειρήνων. Ὁ δὲ οὕτω τολμηρὸὺς ῥήτωρ 
καὶ τὴν ἔνιεχνον παλαιὰν ὑπόχριαιν ὁρίσηται ἂν 
ἀγοήτευτον φυχαγωχίαν, βελτιοῦάαν τὸν βίον, xai 
τὸν αὐτὴν µετιόντα ὑποφήτην φυχῶν ἠρωϊκῶν πρὸς 
βίου λνσιτέλειαν, ἢ βιδλίον ἱστορίας ζῶν καὶ λαλοῦν, 
3| καὶ ἡρώων ὑποδρηστῆρα, οἷς xai τεθνεῶσιν ὁ νοῦς 
δι’ αὐτοῦ περὶ γην σώζεται. 


€". Καὶ οὕτω μὲν ἀγαθὸν παλαιὸν xol fj ὑπόχρι- 
σις, xai ὁ xas' αὐτὴν τεχνίτης. "Enel δὲ οὐχ ἦν μὴ 


καὶ 4b xa)bv ἐχεῖνο καπηλεὐθῆναι, καὶ πρῶτα μὲν B 


ἀχρειωθῆναι xavà παράµιξιν φαυλότητος, εἶτα xai 
παντελῶς ἁμαυρωθῆναι, ὡς ἀντὶ τέχνης εὐχρήστου 
εἰς µαταιοτεχνίαν, εἴτε χαχοτεχνίαν διεχπεσεῖν, 
ἀνύει ταῦτα ὁ πολύτροπος Bloc* xal χατά τι φθόνου 
τέχνασμα τῇῃ ἀγαθουργῷ ἐπιδουλευσάμενος ὑπακρί- 
σει, πρῶτα μὲν ἐπινοεῖται τὰ Σατυριχὰ, μίγματα 
ἐχεῖνα πράξεων xal λόγων τῶν ἐν προσώποις fjpot- 
κοῖς, ὧν τὸ χρᾶμα γέλωτι xa) σπουδῇῃ παραμέμικτο. 
Καὶ ἴσασιν αὑτὰ οἱ ἐντετυχηχότες παλαιοῖς πονῄ 
µασιν, ὧν ὀλίγα τινὰ περιφέρεται. 

ζ. Μετὰ δὲ τὰ Σατυριχὰ σπουδαιογελοῖα εὐδοχί- 
pos τὸ Κωμφδιχὸν ὑποκχριτικὸν, οὐχέτι προσώπων 
ἠρωϊκῶν ἀντεχόμενον, εἰ p.f που Ev παρέργῳ' τὰ 
πολλὰ δὲ συροετοῖς ἐγκαλινδούμενον, xaX οὕτω χα. 


Sic poeticum privilegium quidem spud caeteros sunt 
cantatrices muss, apud vero corypbsum in melicis 
sunt Celedones, aliud ipsse monstrum praeter Sire— 
num prodigium. Ille vero audacis-imus rbetor indo- 
striosam velerem artem scenicam definire anima- 
remsine magia evocationem, quai? vilam meliorem 
facit, et eum qui prosequitur illam, va(em enimarum 
heroicarum ad vitae utilitatem, vel historlse librum 
viventem et loquentem, vel heroum famulum, per 
quem illorum etiam mortuorum ineus in terra ser- 
vatur. 


6. Et sic quidem bonum erat antiquum et ars sce- 
nica et hujus artis artifex. Cum autem fleri nen pos- 
set ut hoc bonum non corrumperetur, et. primo qui- 
dem ob vilium rerum admistionem inutilis fleret, 
deinde prorsus etiam sic obfuscaretur, ut, artis bonas 
loco, in vanum sive malum desineret artificium, bec 
perficit multiformis vita ; et, secundum aliquam in- 
vidi machinationem, utili insidiata theatro, ex- 
Cogita satyram, misturam illam actionum et ser- 
monum in personis heroicis positorum, quorum conr- 
positlo risu gravitateque commista est. Hzc sciunt 
qui veteribus studuerunt operibus, quorum aliqua 
pauca circumferuntur. 


7. Post satyram autem jocoso serioque tempera- 
tam, in honore fuit represeatatio comica, non jam 
personas beroicas tractans, nisi forte per accessio- 
nein, sed plerumque sordibus involuta, sicque con- 


ταπατούµενον, xal ἂν xetoóptvoy εἰς mapópapa, εἰ C culcata, atque in despectum casura, nisi eleganter 


ph χαλλιῤῥημονοῦντες οἱ χωμιδοὶ ἐπήγοντο τὰς τῶν 
θεατῶν ἀκοὰς, xal οὕτω πλατννάμενοι περιεσώθη- 
σαν εἷς ἀγάγνωσιν τοῖς ἑλλόγως βιοῦσιν» ol τοῦ 
ἐχεῖθεν μυελοῦ χερδαίνοντες ἁπόῤῥιπτοῦσι à ὁστᾶ, 
xal ἄλλο δὲ πᾶν, ὅσον μὴ νόστιµον, εἰς ἐξουθένωσιν. 


η. Καὶ οὕτω sv τρεῖς αὗται παλαιαὶ ὑποχρίσεις, 
τῇ μὲν µεταχειρίσει διάφοροι, ἑλλόγιμοι δὲ ἄλλως 
xal ἐπαγωχοὶ, ἀνθήσασαι ἀνέχαθεν Χρόνου, xal 
χαρπὸν δὲ ἀνεγχοῦσαι πᾶσαι, ἡ μὲν παλαιὰ θαυμά- 
σιον, 1j δευτέρα δὲ xal τρίτη οὐδ' αὐταὶ πάντῃ ἀπό- 
6λητον, ἐξώλοντο. ᾽Ανεφάνη δὲ τετάρτη μετ ἑχεί- 
νας, οὔτε ἕλλογος, οὐδὲ μὴν ἀγαθὴ ὅλως εἰς φυχὴν, 
xa διὰ τοῦτο ἐριθίζουσα τοὺς φιλοῦντας τὸ ἀληθὲς, 


loquentes comedi spectatorum captivassent auditum 
et ita diffusi servati fuissent ad instruendos rationa- 
biliier viventes : qui medullam excipientes, ossa 
rejiciunt, et aliud omne, quodcunque non est utile, 
aversantur. 


8. Et ita quidem tres ille veteres comodiz, 
tractatu quidem diverse, aliunde vero insigues et 
ad suadendum apt, quai a longo tempore florue- 
ruunt et fructum tuleruut omnes, illa quidem anti- 
qua mirabilem, secunda vero ac tertia nec ipss 
prorsus abjiciendum, perierunt, Apparuit autein 
post illas quarta, nec rationalis, nec prorsus ad 
animam utilis,ot ideo veri amatores excitans quoad 


ὁμόσε χωρεῖν τῷ xat! αὐτῆς. ψόγῳ, xa0à πρώτην p consentiendum in. ejos viuiperationem, tanquam 


ἁράξαντες λόγου βαλδῖδα ὑπεκρουόμεθα. Καὶ ola 
μὲν τὴν ápyhv ἓν ἀνθρώποις ἐπολιτεύσατο, οὐχ ἂν 
εἰπεῖν ἔχοι μιχρὺς ἀχρίδειαν. Ἐπολιτεύσατο δὲ ἂν 
πάντως, χαθὰ οὐκ ἀγαπᾷ ὁ θεός. 

ϐ’. "Ec θετέον εἰς ὑποκρίσεως τόπον xal τὴν χατὰ 
«ὺν ἀρχέχαχον ὄφιν ἐχεῖνον ψευδαπάτην, τὴν φίθυ- 
pov. Nov δὲ ἀχμάζειν ἔοιχεν, εἴτε σφριγᾷν xat ὁρ- 
páv xal τεθηλέναι εἰς καρπὺν σαπρὀν. ᾿Εμὶ τοίνυν 
αὐτὸν, τὸν ἄρτι τοῦδε τοῦ χαχοῦ ξυγγραφέα, ἑἐξόλ- 
λυσιν ἡ µιαράἀ. Καὶ γάρ τοι χατακώκιµος ὢν μυ» 
ῥίαις χαχίαις, μήπου δὲ xal ἁπάσαις, διαλελώδηµαι 

«καὶ ὑπὸ ταύτης, ὡς οὐχ οἶμαι, e τις ἄλλος τῶν κατ 
ἐμέ. Δέον γοῦν ποτε yoldv, ἐφ᾽ οἷς πραγματικῶς 
διάχειµαι, ἀνακαγχάζω, ἐπιχρύπτων ἐμαυτὸν, ὡς 


prima sermonis repagula »bscindentes insinuavi- 
mus. Quz qualem iu hominibus se gesserit ab 
origine dicere non posset nisi auctor gravis; sed 
omnino vilam degit qualem non amat Deus. 


9. Ponendum est adhuc ín arte scenica illam 
qua secundum auctorem totius mali serpens sedu- 
ctrix est, susurrantem dieo, Nunc autem flo. 
rescere videtur, sive germinare, prorumpere ac 
abire in frucium putridum, Memet scilicet. ip- 
sum, praesentem hujus mali descriptorem, perdit 
bestia illa scelerata. Etenim traditus mille iniquita- 
tibus, sinon omnibus, abea diffamatus sum, ut 
nullus, puto, mihi equalium., Oportet eniin aliquando: 
de negotiis quibus insum, vexari bilem; sed abscon- 


979 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΙΙΤΑΙ *80 


dens me sient possum, rideo. Kesent quidam a me A ἐγὼ olla, Λέον ὃν Δφορίζειν wt Απ ἐμοῦ, άγχα- 


&egregandi : sed magis illos ad negotia reserve. Caa- 
sam oporteret defendere : taceo in jedicium mibi. 
Ut omnia brevissime dicam , plerumque sincorum 
irum mentior. Utinam tamdem non prorsus (aj- 
lar, te precor, Deus Salvator, qui super me pe- 
'suleti mansum tusm. Hoc igitur unum non simule, 
sanctitatem, 4 qua remotus sum, non solummodo, 
4 Quantum a terra distat. colum, » sed, si sic lo- 
qui licet, quantum ex superterrenis ad (ietog anti- 
podes spatium currit. Eece pessimum memetip- 
suum manifesto. Non enim sinceritati memetipsum 
fallaciter inscribo, secunduin plerosque eorum qui 
sunt circa nos, ego qui etiam  frivolos homi- 
nes inter aniles et velulos et stupidos numero; nee 
aque cuuctis in amicitiam imprudentem, blandito- 
rem me prabeo. Verum, stricte semper qua secun- 
óum Deum est, charitatem amplectens, nihilomi- 
nus invitante tempore, contra malitiam latro, dixe- 
rit ille 1nalignus qui laudabilem reprehensionem 
jn latratu ponit; et neque paciscerer, meque 
complectenti coadunarer, etsi simuittatem mihi ex- 
probrans rumpereiur. Cum flere oportet, non risu 
sardonico utar. Est quoque mihi rationalis lzli- 
ti: occasio, cum non, contraclis superciliis nee 
labiis constrictis, suffoco gaudium, illud intus per 
hypocrisin compouens. Non siimulanter laudarem 
quem non diligo, linguxe gratiam fingens adulato- 
riam, cum etiam adulationem scio propaginem 
prave stipilis, simulationis. Non item sobrietatem 
Gngam , satius ducens captum ebrietate me videri 
quam fallaciter pro homine sobrio haberi. Manum 
habens messe qua venit a Deo plenam, fructum uon 
abscondam, 

40. Uttotum declarem , simulationem ego, ut qui 
maxime ex omnibus, in odio habeo. lloc autem 
dico non glorians , Astydamantis instar, ut dicitur, 
sed secundum accurationem studio proprio juumu- 
nem. Prorsus enim malum istud detestor, et ab 
Πιο, quantum possum declino. Si vero in his 
forte diverse locutionis convincor, hinc quidem 
memetipsum accusans de more simulatorio, sicut 
jam autea confessus sum illinc autem idem ne- 
gans, ecce mibi factus advocatus in veritate dico 


λίζοµαι τοὺς κοιούτους πραγµατευτικώτερον ’ δέον 
δᾳικιολογήσασθαι, ἀλλὰ ἐχεμυθὸ εἰς χρῖμα Epot. Τὸ 
πᾶν iv βραχυτάτῳ εἰπεῖν» φεύδοµαι «bv 6püby ἄν. 
θρωκον τὰ πολλά, Μη Υάρ poc γένοιτοὲς τὸ παντε- 
λὲς, ph, ὦ θιὲ Σῶτερ, ὁ καὶ elc Epi elo τὴν χεῖρά 
σου. "Ev γοῦν ἐχεῖνο oby ὑποκρίνομαι, τὴν ἆἁγιό- 
τητα, fic ἀφιστάμεγος οὗ µόνον, « ὅσον οὔρανός ἐστ᾽ 
ἀπὸ γαίης, » ἀλλ᾽ εἴπερ ἣν εἰπεῖν, καὶ ὅσον ἐχ τῶν 
ὑφερτείων εἰς τοὺς ἐννοουμένους ἄντβποδας. Ἐχφαίνω 
ἐμαυτὸν ἰδοὺ περιπόνηρον. Οὔτε γὰρ εἰς ἁπλαστίαν 
ἑμαυτὸν ψευδογραφῶ χατὰ τοὺς πλείους τῶν περὶ 
ἡμᾶς, ὁ xal τοὺς ἀδαθεῖς ἀνθρώπους εἰς µαμµα- 
κούθρυς καὶ πολυώρονς καὶ µελιτίδας ἐγγράφων ᾿ 
οὐδὲ μὴν ἐπίσης ἅπασιν ὡς ἐς φιλίαν ἁδιαχρίτως 
προσφέροµαι ἀρέσχου δίκην. ᾽Αλλὰ στέργων ὀρθῶς 
ἀεὶ τὴν κατὰ θεὺν ἀγάπην, ὅμως καιροῦ κἀλέσαντος 
καθυλακτῶ τοῦ «axoU, εἶποι ἂν ἐχεῖνος ὁ suc, 5; 
εὺν ἐπαινετὸν ἔλεγχον εἰς βαῦσμὸν είθησι * xa oüx 
ἂν οὔτε συναλλάξαιµι, οὔτε ἁσπαζομένιῳ προσεγω- 
θείην, x&v διαῤῥαγείη ἐπικαλῶν µοι τὸ μνησίκακον. 
Κλαῦσαι δεῆσαν, οὐκ ἂν ἐχγελάσω σαρδόνιον. "Eovt 
μοι xoi χαρμονῆς ἑλλόγου χαιρὸς, ὅτε οὐκ ἂν auw- 
αγαγῶν τὰς ὀφρῦς, xal τὰ χείλη συσφίγξας, πνίσω 
συστείλα; τὴν χαρὰν ἑἐντὸς ὑποχριτιχῶς. Οὐκ ἂν 
ὑποχρινάμενος ἑπαινέσαιμι, ὃν οὗ φιλῶ, φενδόµενος 
γλώσσης χάριν κολαχιχώτερον, ἔπεί τοι xal τὴν xo- 
λαχείαν παραφνάδα οἶδα φαύλου στελέχους, τῆς ὑπο- 
κρίσεως. Οὐ προσποιήσοµαι οὐδὲ τὸ ἐγχρατευτικόν. 
Βέλτιον ἠγήσομαι χατάσχετος µέθῃ ἐχφανθῆναι, 
fco ψευδογραφηθῆναι πρὸς νηστευτήν. Πεπληρο- 
φορηµένος τὴν χεῖρα θέρους τοῦ ix θεοῦ, οὐκ ἔπι- 
χρύψομαι τὸν χαρπὀν. | 


v. Σννόλου δὲ ἀποφήνασθαι ' ἀπεχθῶς ἐγὼ διά» 
x:tpat περὶ τὴν ὑπόχρισιν, ὡς οὐκ οἵδ', εἴ τις &v- 
θρώπων, Λέγω δὲ αὐτὸ, οὐχ ἁποσεμνύνων ἐμαυτὺν 
λστυδάμαντος δίχην, ὃ λέγεται, ἀλλὰ πρὸς ἀφίλαν- 
τον ἀχρίδειαν. Πάνυ γαρ μισώ τουτὶ τὸ xaxbv, xai 
εἰς ὅσον δύναμις, παρεχχλίνω ἀπ) αὐτοῦ. EL δὲ τυ- 
yb» ἑναντιοφωνίας bv τούτοις ἁλίσχομαι, vf] μὲν 
κατηγορῶν ἐμαυτοῦ τὸ ὑποχριτικὸν f0o;, ὦ; φθάσας 
ἀνθωμολογησάμην, πῇ δὲ ἀπαρνούμενος τὸ αὐτὸ, 
ἁλλ᾽ ἰδοὺ δικηγορῶν ἐμανιῷ λέγω πρὸς ἀλήθειαν, 


quod de cetero prosequeus sinceritatis solem, si- D ὅτι ἄλλως μὲν μεταδιώχων τὸν τῆς ἀνυποκρισίας 


mulationis effugio tenebras ; sed quacunque simu- 
latorie facere confessus sum, hec sunt a me rationes 
economis, qualem regula przscriblt — discretos 
sermones dispensare siatuens, labiaque secundum 
opportunitatem aperíre, nec non aperte locutionis 
intempestivitatem vitare, atque omnino rerum 
conditionibus 3d opus accommodari. Quod quidem 
si quis tribuit simulatorio discrimini, non posset 
omnem honestatem et moderationem et disciplinam, 
quibus in vitiorum fugam inducuntur homines, 
fypocrisi non subjicere, Manifestum est enim, 
quod hominum naturs, que lubrica est et erra- 
. bunda facile potest pracipitari in ruinam ; ile vero 
qui rectitudinis Bominus est, desuper respiciens 


Ίλιον, ἐχφεύγω τὸ τῆς ὑποχρίσεως σχοτεινόν * ὅσα 
bb διωμολογησάµην bpdv ὑποχριτιχῶς, ἀλλ’ ἐχεῖνα 
οἰχονομίας εἰσὶ xai παρ) ἐμοὶ μέθοδοι, ὁποίαν ὁ 
ὀρθὸς παραγγέλλει χανὼν, λόγους τε χριτικοὺς olxo- 
νομεῖν ἐχεῖνος διαταττόµενος, χαὶ χείλη Ev χαιρῷ 
ἀνοίγειν, καὶ τὸ τῆς παῤῥησίας ἄχαιρον ἀπολέγε- 
σθαι, xal ὅλως ταῖς περιπετείαις τῶν πραγμάτων 
εἰς b£ov ἁρμόττεσθαι, “"Όπερ εἴ τις ὑποδαλεῖ διαιρέ- 
ματι ὑποχριτιχῷ, οὐκ ἂν φθάνοι xal πᾶσιν σεμνότητα 
xai χοσµιότητα χαὶ παίδευσιν, δι’ ὧν τῇ τῶν xaxiv 
ἀτοχῇ ἑνάγονται ἄνθρωποι, χαθυπἀγωνεἰς ὑπόχρισινο 
Δῄλον γὰρ, ὡς fj μὲν xaz' ἄνθρωπον φύσις εὐόλισθος 
οὖσα, xal «b ἁμαρτητιχὸν εὐπετῶς ἔχει καταῤῥι- 
πτεῖσθαι, ὅπη ph χρἠή " ὁ δὲ τῆς ὀρθότητος Κύριος 





381 | DE SIMULATIONE. | 992 


mízwiv τε κολύων iv «p. ὑπερείδειν καὶ συγκρο- 
τεῖν, καὶ πεσοῦθαν ἐξανιοτῶν. Καὶ οὐ δήπουθεν 6 
ἄλλως μὲν ἔτοιμος εἰς µακίαν, τ] δὲ καιὰ νοῦν διοι- 
χῆσει ἐξορθούμενος, λάγοιτο ἂν ὑποκριτῆς. 

μα’. Ὑποχρινὴν γὰρ οἴδαμεν εἶναι τὸν ἐν ἀγαθῇ 


προσποιήσει καὶ φαντασίᾳ τῇ ἔξωθεν εὐχρηατεῖσθαι᾽ 


δοκοῦντα, xa ὡς εἰς μύρον θεῖον καθεστάναι « τὰ 6k 
bvtbc ἀχρεῖον xai ὁδωδότα. xai θεῖον μὲν δολίως 
προφαινόμενον, δαιµόνιον δὲ τὰ ἐς κρύφιον. EL δὲ 
τοιοῦτος ὁ ὑπόχριτὴς, πῶς ἂν e ὅμοιος ὁ τῇ καχίᾳ 
παλαίωνς xai πολεμούμενος μὲν ὑπ αὐτῆς, νιχῶν 
δὲ αὐτὴν ἐγχρατῶς ' xal χολαχευόµενος μὲν, áva- 
νεύων δὲ καὶ χαταπτύων αὐτῆς, ὅτε φιλεῖν αὐτὸν 
ἐθέλει. "AX ταῦτα μὲν οὕτω καθιστάσθω µοι, τάχα 
μὲν ἀμεμφῶς ὄχοντα, ἴσως δὲ xai ἄλλως. 

v9. Οἱ δὲ ὁποχριταὶ, ὧν xal φθάσας πεπείραμαι 
xai εἰσέτι πειρῶμαι, τοιαύτην ἔχουφι χαταγραφἠν. 
"Y ποποιοῦνται αρὸ τῶν ἄλλων τὸ φίλιον, ποππύζον- 
τες τὸν παρατογχάνοντα, θώκπτοντες, αἰχάλλοντες 
ὡς ola καί tiva κυνάρια ααίνονυρα, χνυζώμενοι, προ» 
κυλινδόµενοι ποδῶν, λείχονεες μιχροῦ καὶ ἴχνη, πρὸ 
τῶν φιλονµένων βαῦζοντες εὐνοῖϊχῶς δῆθεν, πάντα 
φσιοῦντες, πάντα λέγοντες, δι ὧν ἂν ἐφελχύσωνται 
ἄνθρωπον, προσανέχειν αὐτοῖς ὡς ἑταίροις φίλρις; 
πλαίοντες, οὐ µόνον, ὅτε δάκρυον ὁ φιλούµενος ἐχρή- 
ξει θλιδερὸν, ἀλλὰ xal, ὅτε που χαίρων αὐτὸς πάθῃ, 
χαὶ ὁπηνίχα δὲ οὕτω ὀυμδὰν ὀφθαλμία ἐπιγενομένη 
Ἀνκῄσει εν ὄψιν ὡς εἰς δάχρυον, ὃ πήγνυται καὶ 
εἰς λήµην. Πάντῃ γὰρ πάντως µεθοδεύουσι, τῷ γε- 
λωμένῳ συσχηµατίζεσθαι, ἀκριδούμενοι τὴν πρὸς 
ἐχεῖνον εὐφνῶς τύπωυσιν ' xal οὕτω μὲν κλαίοντες, 
Χαίΐροντες δὲ ἀστείως μὲν ἴσως, ὅτε χαρὰν ὁ θωπευ- 
όμενος ἔχει * τὸ δὲ xol ἄλλως, ἡ χέρχνειν 1 βήχειν 
ρέμα Επέλθοι ἐκείνῳ. 'Ὑποποιησάµενοι γὰρ, δοχεῖν 
ἄγχεσθαι γελῶντα ἐχεῖνον, συνδιατίθενται τῷ χαγ- 
χασμῷ εἰς ὁμοιότητα * φύλλης δὲ ἐνδαχούσης, ὡς 
ἐπισημήνασθαι, f$ nula; ἐπιπετασθείσης, ἔτοιμοι 
Xa ὀπλοφορεῖν κατὰ τῶν ἑνδαχόντων οἱ θῶπες. El 
δέπως ὑπώπιον ἢ πρόσχοµµα πάθοι βληχρόν τι xa 
ἀμυδρὸν, σπένδουσιν ᾽Ασχληπιῷ καὶ ΦΙαναχείᾳ, συν- 
επιχαλούµενοι καὶ τὴν Ἰασὼ πρὸς θεραπείαν. Ὅτε 
δὲ xai εἰς πταρμὸν ἐξανεμωθῇ, βαδαὶ τῶν προσχυ- 
γημάτων καὶ τῶν εὐφημιῶν | ᾽Αγωνιῶσι, xal xpo» 


"ὑπερείδων αὐτὴν, δύο, ταῦτα ἑζανύει ἀγαθὰ, χατα- A iam, hsc duo lona ροτβοί:, 3. eadesdo prsser- 


vaus, sustentando forti&eans, et Japsam | erigens. Et 
s3ne.qui ceteroquin quidem pronus est ad malitiam, 
sed spiritali moderatione erigitur, non appellabitur 
simulator, 

31. Simulatorem quidem esse scimus eum qui bona 
specie et appareotia: videtur utilis et divinum cre- 
deretur unguentum ; interius autem ioutilis est ae 
foxet; frsudulenterque divinus apparet, dum se- 
creto demoniaeus est. Si vero talis est hypocrita, 
quomodo ei similis esset qui cum malitia luctatur ? 
qui quidem ab illa bello oppressus illam tamen 
frmiter vincit; et adulatus ab eadem, respuit et 
eonspuit illam, quando vult osculari eum.  Atta- 
men hoec quidem mibi sic statuta sint, forte qui- 
dem irreprehensa, aliquando vero reprehendenda. 

12. Hypocrit» vero, quos jam expertus sum et 
adhuc experior, talem subeant delineationem. Fin- 
gunt ante omnia amicitiam, subeant provocanies 
occurrentem , adulantes, mulcentes, ut faciunt 
catuli caudam moventes, gannientes, ad pedes pro- 
voluti, vestigia fere lambentes, eoram dilectis, beni- 
gne sane, latrantes, omnia facientes, omnia dicen- 
tes, quibus alliciant hominem ad assuescendum ipsis. 
ui charis sociis; plorantes, non solum, quando 
amicus in tribulationis lacrymas erumpit, sed etiam, 
cum forte gaudens ipse sic afficitur, et cum super- 
venieng oculorum morbus visum dolore premit 
tanquam ad fletum, qui coaguletnt in lippitudinem. 


C Ubique eniin omui modo student irríso coniormari, 


naturalem ipsius typum exprimere conantes; et 
ita quidem flentes; Llelantes vero interdum quidem 
urbane, quando laiitiam adulatus habet; hoc 
autem alias, si forsan raucitas vel parva tussis illi 
superveniat. Conspicati enim illum ridentem suffo- 
caloque fere similem, ad imitationem ejus cachinni 
componuntur. Quod si pulez momorderit, ut signo 
manifestetur, vel insederit musca, parati sunt ad- 
versus mordentes arma capere adulatores, Si vero 
forte quamdam levem suggillationem vel subob- 
scerum patiatur offendiculum, Asculapio Pana- 
cezque libant, insuper et Jasonem ad curationem 
invocantes. Cum autern in sternutamentum eragi- 
telu?, papo ! quie ealutationes et. qualia vota? Ia 


xóa 34 ἄχνην τινὰ ἐφιζάνουσαν ἱδόντες τῇ τοῦ φίλου D anyoribus.sunt tramam vel glumam in amiícf vesti 


ἀναδολῇ. Καθημένῳ παρίστανται ἀτενεῖς, τὰς χεῖ» 
pac ἐπαλλάξαντες πρὺ τοῦ χόλπου, ὡσεὶ xal βασι- 
λέως ἔμπροσθεν, ἐθέλοντες οἶμαι καὶ Ὀπίσω συνδη- 
σαι περόικώτερον αὐτὰς, ἵνα τὸ δουλοπρεπὶς εἰς 
πλέον ἐμφήνωσιν, Ἐξαναστάντος αὐτοὶ σχύλλονται, 
ἀπορούμενοι, ὅ ει δράσαιεν f| ἐξ ἐπιταγῆς, ἡ ἄλλως. 
Ὀδεύονει παρομαρτοῦσιν, ὅσα καὶ ὀτρηροὶ θεράπον- 
τες, Φιλονεικοῦντες thv πρὀοδον, Μακαρίζουσι τοὺς 
Υειναμένους τὸν ἄνθρωπον. El τι λαλήσει, φαντά- 
ζουσιν αὐτὸν, ὀλίγον μέν τί Ἔστιν, bày εἰς Δημοσθέ- 
νην, oi δὲ xal εἰς αὐτὸν Ἑρμῆν. Τοξεύων, el; "A6a- 
ριν εἰχάξεται τὸν περίχλυτον * τρέχων, elc? Βορεά- 
6a; ἀνάγεται" μικρὺν γὰρ, εἴπερ εἰς Περσέα, «bv 
χαθά τις ἔφη ἁρθυλόπτερον, "Abuv, "Opotto; ἐμ- 


nrento- supersedentem videntes.. &pud sedentem. 
astant attenti, manibus ante sinum consertis. 
tanquám 1n regis conspectu volentes etiam, puto, 
persico more, retro ligatas iHas habere, nt ad ser- 
viendum devoti magis appareant, assurgente, 
laborant illi, observantes quid faciaut vel ex jussu, 
vel aliter, iter facientem comitantur, veluti celeres. 
servi, progressum smulantes, Beatos praedicant 
qui genuerunt hominem. Si quid loquatur, Hiums 
porum abest quin vel in Demosthenem , plures. 
etiam in Ipsum Mercurium transfigurent. Sagittans 
Abaris famam adzquat; currens, aquilonibus as- 
similatur; parum enim, si Porseo, qui, velot 
aliquis dixit, pennipes erat. Cantans, Orpheo 


338 


EUSTATHII TIHIESSALONICENSIS METROPOLIT/£ 


musieior esse prsdieatur. Virum sie cejebratuwi À ῥελέστερος εἶναι ἁκούει. Καλὸν εἶναι µανθάνει καὶ 


Nireo preponit, et super omnia felicem esse mun- 
dum aiunt, qued talem exorpationis gratia. obii- 
puerit hominem. Unum quid sd elevationem amici 
relinquunt intentatum, hominem facerc Deum, et 
in sacram extollere columnam. Attamen. divinam 
ac divinissimum atque divum, stque Deo similem et 
Deo parem et Dei z:emulum, οἱ si quod est hujus. 
modi venerabile cognomentum frequenter appellant 
hominem. Mane se lavanti ssistunt : a dormiénte 
sedulo muscas abigunt ; spuentis non sinant caleari 
salivam, non fastidiosam illam esse putantes , 
sed amao-nam visu. ÁAscendentem in subjug:le hu- 
meris extollunt, et adharentes illi, veluti muscse 
cupediis, de reditu persuasum habere nolunt. 
Enarrant quoque calumnias, contra quas, amico 
intentas, ipsi sane decerlurunt, quasque confuta- 
verunt, et ipsas non veras, sed fictas, scelerati. 
Adulatum sic ironiee ipsi contumelia afficientes, 
argute comminiscuntar viti. communitatem et 
substantize distributionem, vini amphoras, et alios 
autumni fructus, et catinos placentis refertos, 
illi proferentes. Et comedentem quidem et biben- 
tem ad intemperantiam incitant, ut ipsi praetexunt, 
ad vite sustentationem, sed alias puto, ut ipsius 
gulam ebrietatemque rjsui habeant : verum si non 
satiatum illum zgre ferunt in apparentia, magis 
tamen gauderent, quod ipsi laute replerentur. En 
autem sliquid novi magis : mysteriis initiantur, et 


propria secreta, qua vel fecerunt, vel excogitave- ϱ 


runt, revelant, et ipsa pessima ; et tanquam amico 
loqui credereque cuncta in animo reposita, ausi, 
miserum et tunc provocant ad consortium , ut et 
ille quedam suorum secretorum manifestet. Et 
hzc quidem ipsi faciunt, et his alia plura pejoraque, 
. usque dum przstigiis deceperint inescatum, illique 
perauaserint ut ipsis con(idat et quasi rectis amicis 
inhzreat. Cum autem intra retia miserandum hunc 
passerculum captum retinuerint, tunc simulationis 
nebulam abjicientes, apparent, anicitia vera sicquo 
malitia splendidissimi. 

45. Et quomodo tractent hunc hominem, ego 
scio, fratres, et vos scitis, et ante vos sciunt scri- 
ptores, imo omnis mundus: unde superfluum esset 
exponere qua de cziero auditu non sunt digpa. 
Araneus qui ita culicem, captum retibus tene- 
τοι, animalculum offende;et. Sed istud per attenua- 
tionem dicitur. Leo vero sic irrueret ovi, animalque 
dente discerperet, sicut illi miserandum amicum 
discerpunt lzetantes, imo vero hilaria canentes, ut 
etiam cum ipsis veluti canibus ludibria conspician- 
tur. Non enim erubescunt, sed ostentationem 
amant, quasi per chorum et cantilenam, talia com- 
plentes hi audaces et wiserabiles : unum quidem, 
quod audacter adversus amicitiam agunt ; aliud vero, 
ouod aihil laudabile faciunt. 


14. Itaque non jam amicitiam blandimentis alli- 


ὑπὲρ Νιρέα «bv περιφθόμενον. Καὶ ἐπὶ πᾶσιν εὖδαι» 
μονεῖν τὸν xóapov quale, ὅτι τοιοῦνον εἴληχεν ἄν- 
δρα εἰ; ἐἑπιούσμημα. "Ev ει ἀφιᾶσιν εἶναι ἀσάλευτνον 
εἰς ὑπερύφωσιν φιλικὴν, τὸ θεοποιῆσαι, xoi εἰς 
ἱερὰν στήλην ἀναστῆσαι «bv. ἄνθρωπον. Τὸ μέντοι 
θεῖον καὶ θειότατον xai θέσχελον καὶ θεοεέχελον xal 
«b θεοειδὲς καὶ τὸ θεομίµητον, καὶ εἴ ει τοιοῦνον 
σεμνὸν ὄνομα, συχνὰ χατεπῴδουσι τοῦ ἀνδρός. Ἔτι 
λουομένῳ παρασταιοῦσιν. ὑπνοῦντος ἁποσοθοῦσι 
φὰς µυίας προμηθικῶς' ατύσαντος οὐκ ἀφιᾶσι πα» 
τηθᾶναι εν σίελον, μὴ σιχχὸν αὐτὸν εἶναι φιλοσο- 
φοῦντες, ἀλλ Λδὺν βλέπεσθαι. ᾿Αναθαίνοντα slo 
ὑποζύγιον ἀναθάλλουσί χουφίζοντες, xal παρακο- 
λουθοῦντες ὅσα xat μυΐαι γλνκάσµατι, οὐκ ἐθέλουσι 
πείθεσθαι εἰς ἀνάχαμφιν. ᾽Αρηγοῦνται καὶ διαθολὰ», 
ὧν δῆθεν ἐπιφερομένων τῷ φίλφ αὑτοὶ προέστησαν 
ἀντίμαχοι καὶ ἀνέτρεφαν, καὶ αὐτὰς οὖκ ἀληθουού- 
σας, ἀλλὰ πλαττομµένας, οἱ ἑπίτριπτοι. Ὑδρίζοντες 
αὐτοὶ οὕτω πλαγίως tbv χολαχευόμενον, οοφίζονταε 
καὶ βίου χοινωνίαν xal περιουσίας ἀπομερισμὸν, 
βίχους ofvou περιφοροῦντες ἑκείνῳ, καὶ ὁπώραν ἅλ- 
λοτε ἄλλην, xal τρνθλία πεμµάτων µεστά. Καὶ 
ἑσθίοντα μὲν xal πίνοντα συνεκωθοῦσιν εἰς αλ” 
αμονὴν, τὸ μὲν φαινόμενον ἐπὶ συστάσει ζωῆς, ἅλ- 
λως δὲ οἶμαι, ἵνα καταχελῷεν αὐτοῦ εἰς βορότητα 
xai οἰνοφλυγίαν. Mi) ἑμφορουμένου δὲ δοχοῦσι μὲν 
ἄχθεσθαι, χαίροιεν δὲ ἂν μᾶλλον, ὅτι αὐτοὶ πλησθή» 
σονται δαφιλῶς. Τὸ δὲ χαινότερον. xat µυστηριά- 
ζονται, xaY χρύφια οἰχοῖα 1] δράσαντες ἢ πλάσαντες, 
ἐχχαλύπτουσι, xal αὐτὰ χείριστα, xai ὡς ofa τεθαῤ- 
ῥηχότες φίλῳ λαλεῖν xal παρατιθέναι τὰ ἐν quyfi 
ἅπαντα, προχαλούµενοι τὸν ἑλεεινὸν κἀνταῦθα εἰς 
ὁμοιότητα, ἵνα καὶ ἐκεῖνος τῶν τινα παρ᾽ αὐτῷ ἀποῤ- 
ῥήτων ἐχφήνῃ. Καὶ ταῦτα μὲν ποιοῦσιν αὐτοὶ, καὶ 
τούτων ἕτερα πλείω xal χείρω, ἕως ἂν χαταγοητεύ- 
σωσι τὸν δελεαζόµενον, πείσαντες θαῤῥεϊν ἐχείνοις, 
xal προσανέχειν ὅσα xal φῖλοις ὀρθοῖς. "Us δὲ θη- 
ῥασάµενοι ἔσω παχίδος τὸ οἰχτρὸν ἐχεῖνο στρουθίον 
κατάσχωσι, τότε δὴ τὸ τῆς ὑποχρίσεως ἀπαγαγόντες 
νέφος, ἐχλάμπφνσι, τῇ πρὸς ἀλήθειαν quia καὶ οὕτω 
χαχίᾳ περιφανέστατοι. 

ty'. Καὶ ofa διατίθενται τὸν ἄνδρα, ἰγώ τε οἶδα, 
ὦ ἁδελφοὶ, xat ὑμεῖς οἴδατε, xal πρὸ ὑμῶν οἴδασιν 
οἱ βιδλιογραφήσαντες, καὶ ὁ χόσµος δὲ ἅπας ^ διὸ 
xal περιττὺν ἂν sfr, ἐχθέσθαι τὰ xal ἄλλως μηδὲ 
&xonc ἄξια, ᾽Αράχνης ἄν τις οὕτω χώνωπα περιλα- 
6ὼν, otc δικτυοῦτα:, χαχουρχοίη περὶ τὸ ζωῦφιον. 
᾽λλλὰ τοῦτο μὲν εἰς εὐτέλειαν πέφρασται. Λέων δὲ 
οὕτως ἂν ἐπιδρίσῃ προθάτῳ, xal συσχὼν διασπάση- 
ται τὸ ζῶον, ὡς ἐχεῖνοι τὸν οἰχτρὸν φίλον διασπα- 
ῥάττουσι χαίροντες, μενοῦνγε µέλποντες εὐφρόσννα, 
ἵνα καὶ ἐπ᾽ αὐτῶν ὅσα καὶ χυναρίων µἐλπηθρά τινα 
θεωροῖντο. 0ὐδὲ γὰρ ἐπαισχύνονται, ἀλλά καὶ φιλ- 
ενδεικτοῦσιν ὡς ἐπὶ χορῷ xol μολπῇ, τοιαῦτα π)λημ- 
μελοῦντες οἱ καὶ θρασεῖς xa! τάλανες τὸ μὲν, ὅτι 
τολμῶσι χατὰ φιλίας, τὸ δὲ, ὅτι οὐδέν τι δρῶσι µα- 
καριστόν. 

(δ’. Οὐχοῦν οὔτε σαΐνουσι τοῦ λοιποῦ τὸ φίλιον, 


385 


DE SIMUL4TIONE. 


386 


οὔτε χλαυθμαῦ xai χαρᾶς μερῖται φαίνονται, οὐδὶ Α ciunt, nec fletus ei gaudii participes apparent, 


ἀμύνειν ἡ θεραπεύειν προσποιοῖρται, xol τοῦ τιμᾷν 
καὶ εὐλογεῖν τὸν πρφην olov xai εὐδαιμονίζειν ἁπ- 
έχονται. Αἴρειν δὲ αὐτὸν ἐπὶ χειρῶν ἀναδολέων δίκην 
νοσοῦτον ἀπέχουσιν, ὥστε xal βοθρεύοντες xaca- 
6άλλουσι, καὶ ἐπέχουσι δὲ’ xal εἴ τι ἐχορήγουν τῷ 
φίλῳ πρὸς δεξίωσο», εἰ δὲ καὶ μυστήρια ἐχειμηλιώ- 
σαντό που φιλικά οἱ πρὸ τούτων ἐξερευγόμενοι µυ- 
ατηριακὰ, καὶ e) πάλιν ἀντειαδεχόμενοι, οὐδ ἂν 
πηγαία χύσις ἠτισοῦν ἑχδράσοι ῥᾷον ἀναθάλλουσα 
τὸ κατ αὐτὴν ἀρχικὸν ὕδωρ, ὡς ἐχεῖνοι ἐξεμοῦσι 
tX παρατεθειμένα χρύφια. Ταῦτα δὲ πάντα διατί 
καὶ τίνος Évexa; Ότι φαυλότατόν τι παραπεαὺν 
«ρᾶγμα, οὐδὲ ὁδολοῦ ἀξιούμενον, ἐἑλύπησε τὸν ύπο- 
χριτὴν παρεωραμένον, ὡς ἂν αὑτὸς sino, ἀξιῶν 
δεσποτ.κῶς ἐς τὸ πᾶν τῷ χολακευομένῳ προσφέρε- 
σθαι, καὶ μηδενὺς ἁἀποτυγχάνειν ἐξ ἐχείνο, ὧν 
ἐφίεται' ὃ πάντως οὐκ ἔστιν ἐν τῷ βίῳ πρὸς οὐδενὸς 
γίνεσθαι, ὅπου ἤε «d; ἄνθρωπος οὐδὲ τοῦ οἰχείου 
xpatel διόλου βουλεύματος, ἀλλά τι χυρώτας iv 
σταθερῷ, τὴν σήμερον αὕριον μεταθαλὼν, ἄπεχει- 
βντύνησε «hv οἰχείαν πρόθεσιν. Τί δὲ φηµι αΌριον » 
δέον εἰπεῖν, ὅτι αὐθωρὸν, τά τε ἄλλα, xal διότι οὗ 
πάνυ ἀπᾷδον πρὸς ἀλήθειαν, τὸ τὰς φρένας πρὺς 
εὖχας χεχτῇσθαι ἡμᾶς. 

w'. Καὶ οὕτω μὲν τὰ ἐς φιλίαν χακουργοῦσιν οἱ 
«fc ὑποχριτικῆς αἱρέσεως, ὅτε µεταχειρίσασθαι τὸ 
κατ αὐτὴν πρόθωνται. Καὶ ἥρκει μὲν ἐνταῦθα φαύ- 
λους ἑληλεγμένους αὐτοὺς ἀφεῖναι βάλλειν ἐς χόρα- 


nec tueri vel servire flagunt, et ab honorando bene- 
dicendoque ac pradicaudo beatum bunc hesternum 
amicum, abstinent. Tantum autem abest ut, equi- 
sonum instar, illu in manibus tollant, ut eum iu 
caveas precipileut et obruant; et si quid ainicu 
suppeditabant ad amicitiz signum, et si aliunde 
mysteria amici quopiam servanda reponebant, ilii 
qui antea divulgabaut mysteriosa, ut vicissim obti- 
nerent,non facilius fons ebullientis aqua suam fonta- 
nalem aquam emitteret, quam isti reposita secreta 
eructant. Hac autem omnia quare et propter quid? 
Quia res aliqua vilissima superveniens, nec oboli 
sstimanda, contristavit simulatorem, despectum, 
sicut ipse diceret, dominationem in omnibus super 
adulatum habere volens et ab illo nihil eorum qua 
desiderat, non obtinere : quod in vita prorsus a 
nemine potest obtineri, ubi quidem omnis lomo 


proprie voluntatis non est omnino dominus, sed, 


postquam aliquid firmiter statuit, hodierna die in 
crastinam commutata, proprium abjudicavit pra- 
positum. Cur autem dico crastinamf? dium opor- 
tebat dicere illico; istudque , inter c»tera, quia 
non esl omnino a veritate alienum, quod sensus 
Juxta fortunam habemus. 

15. Et ita quidem bonum amicitie pervertunt, qu. 
pertinent ad sectam hypocritarum, cum id, quod 
ipsius est, administrare luculentius aggressi sunt. Et 
quidem ibi sufficiebat istos de pravitate convictos 


xac. Ὁ yàp τηλικούτον καταπανουργευσάµενος C de gradu dejicere. Qui enim 2sdversus tantum 


ἁγαθοῦ, χατὰ ποίου ἑτέρου εὐλάδηθήσεται μὴ àv- 
δρίσασθαι; Ἐπισχεφώμεθα δὲ ὅμως καὶ ἐπ ἄλλοις 
αν αὐτῶν μµοχθηρίαν, ὅπη ἐπιτιμίας ἀφώριστας 
ἀντυγχάνοντας * οὐδεὶς γὰρ τὴν τοιαύτην ἀγνοεξ µο- 
χθηρίαν, ὅπη ἐπιτιμίας ἀφώρισται » ἀλλ' ὥστε συν- 
αγατεῖν τι xal αὐτοὶ πρὸς χατάχρισιν, xal προσε- 
ατιδαλεῖν τῷ κατ’ αὐτῆς µεγίσοῳ xábbo φῆφον µίαν 
γοῦν τινα µέλαιναν, τὴν διὰ γραφῆς ταύττς, ὅμοιον 
ὣς εἰ καὶ τινος ἁλιτηρίο λάϊνον ἀμφιεσαμένου 
χιτῶνα, ὃν αὐτῷ ἡ κακία ἐξύφανεν, εἰς ἐπίσημον 
ἀνιάφιον περίδληµα προσεπιῤῥίψει καὶ αὐτὸς ἐκ 
παρόδου λιθάριον εἰς ἀφοσίωσιν ἔθιμον. , 
te". Θεωρητέον οὖν «bv ὑποχριτὴν, ὁπδός ἐστι 
καὶ kv τῇ πολιτιχῇ χοινωνίᾳ, ὅτε τάξεώς που περι- 
φανοῦς ἐπιτεύξεται. Άμα εἶδεν αὐτὸν ἡ ἀγορὰ f] τὸ 
βουλεντήρίιον, xal εὐθὺς περιθέµενης τὸ τῆς εὔσχη- 
μοσαύνης, εἴτ οὖν εὐλαδείας xal προσοχῆς καὶ ἀχρι- 
θείας προσωπεῖον, βουλεύει μὲν βουλὰς ἀγαθὰς, 
ἀγορεύει δὲ τὰ συνοίσοντα * καὶ ὁμιλῶν μὲν Επιλέ- 
γεται νοὺῦν, ὃς προφερόµενος Gc εἰς Θεοῦ φωνὴν 
ἀπηχεῖται, πράττων δὲ ἀφορίζει τὸν μῶμον ἐξ 
ἑαυτοῦ, ὦ; xai φθονεῖσθαι τοῖς ve βασχάνοις. Καὶ 
διαιτῶν μὲν οὐχ ἂν ἐς πρόσωπον ἀποδλέφῃ, οὐδ' ἂν 
χαταχανυχήσηται αὐτοῦ δῶρον * µέσος δὲ ἄλλως Υι- 
γόµενος πράγµασι, τὴν ἑνάρετον συντηρεῖ σύμθασιν 
λόγῳ τῷ κατ ἀρετήν. Κρίνων δὲ ἀπορθοῖ «hv γνώ- 
µην εἰς εὐθύτητα θεοφιλἠ. Ἐπανασώζει ἅπαν àgal- 
ptua, παῤῥησιάζει cb δίχαιον, περιγράφει τὸ ἄδιχον, 
χολάζει δεόντως, ἐπιειχεύεται πρεπόντως, χαθείρ- 


bonum perverse egit, contra quod aliud verebitur 
audacter ferri ? Examinemus tamen, et in aliis, 
ipsorum pravitatem, ubi censura signata est occur- 
rentibus. Nemo enim talem ignorat pravitatem, 
ubi censura notata est ; sed nos etiam aliquid col- 
ligemus ad condemnationem, et, maximo contre 
lll.m suffragio, suffragium unum inquam saltem ni- 
grum, quod est illius accusationis, superadjicie- 
inus, quemadmodum si, homine scelesto lapideam 
tunicam induto, quam ipsi malitia texuit, in si- 
gustum sepulerum et ipse tranmsitor ex via pal- 
lium lapideum ad expiationem ex more conjiciat. 

16. Consideremus igitur simulatorem, qualis sit 
in civili communitate, si quando ad insignem 
pervenerit ordinem. Statim ut conspexit eum forum 
wel senatus, extemplo majestatis, aive cireum- 
spectionis et prudentis necnon obsequii perso- 
nam indutus, consiliatar quidem consilia bona, 
et loquitur verba magne οι ια futurs. Con- 
versando sententiam quidem concladit, qua prolata 
tanquam ad Dei vocem sonat ; operando vero sic 
a se removet reprehensionem, ut iuvidis saltem 
fiat objectum invidiae. Arbiter fsctus, non sd vul- 
twm unquam attendet , nec se donum invio 
ipsum gloriari audebit. Mistus aliunde negotiis, 
laudabilem conciliationem , sermo»e secundum 
virtutem facto, conservat. Judicans, sententiam 
juxta rectitudinem Deo placitam, dirigit. Omne 
restaurat abreptum, aperte justum declarat, repri- 


àsl 


EUSTATHII THÉSSALONICENCIS METROPOLITA 


328 


mit injustum, punit opportane, clementia eonvenien- À Ύνυσι χραταιῶς, ἀφίησιο ἐπιειχκῶς. Efnot; ἂν ixel- 


ter. utitur, firmiter coercet, clementer dimittit. 
Eum virtutis imaginem dixeris, Praeter euim caetera 
noster homo primum fingit et. humilitatem et ve- 
ritatem : humilitatem, eo quod omnium est servus ; 
veritatem, quia non diceret aliquid bonum, quod 
tale non esset. Operatur maxime pulchram hane 
dyadem; eos qui sunt in maximo gradu exutus, post- 
quam ín eís illam demonstravit et curavit. Eleva- 
tus quasi duabus aureis alís, veritatis scilicet et 
humilitatis, a senatu populoque amatur. Exinde 
quodcunque civile negotium in manuy ejus venit, 
sed pr:esertím negotiajprivata, Solet. enim,etsi non 
semper, frequenter saltem, ΠΠ de re publica cu- 
ranti superaddi rerum privatarum cura. Adeunt 
igitur illum, quibuslibet horis, innumeri, com- 
municaturi de rebus omnimodis, puta de nuptiis, 
de mercationibus, denique de omnis generls conven- 
"onibus. Et est ipsis ille bonus annus, quer non 
squaret annus superveniens felicissimus; facilis 
ad omnes et de nulla pravitate convictus. Itaque 
sensim sensimque ascendit ad gloriam, et alis 
fama sublevatus, non operose pedibus ac manibus 
sursum tendit, sed commode per aera, tanquam 
alatus, exsurgit. Postquam autem omnes perversis 
viis ad se  troxerit, et sic ad ipsum devenerint, 
et verbum « Bonus ille, » passim hic fuerit di- 
vulgatum, tunc veterem illum Deocen in mentem 
cito rememorabit, qui suos concives justitia re- 
f»mque communium cura demulserat, et sic ín 
erchontem assamptus, postea fortiter illis inhsesit, 
us non cemveniebant, ipse quoque ad similia mu- 
tatur. Et qualiter tractet γε] hanc. urbem, quam 
obtinere potuit officiose regendam, vel huue pagum, 
. epud quem halátat, vel hoc oppidulum, in quo 
educatus est, deducendum quidem est ex histo- 
riis οἱ monumentis, colligendum autem etam ex 
is qus velut ubique flant ; mille namque talia prius 
conspecta, hucusque etiam videntor. Nobis autem 
Xlicere sufficiet, oculis acutis opus esse alioquin 
homhi sic elevato, ut in se post assumptionem 
'clare perspiciat, necessarias autem esse preces, ut 
exinde possit sublimis humilia spectare. 


vov ἀρετῆης ἀφίδρυμα. Hphc γὰρ aD τοῖς ἄλλοις 
προσποιεῖται ὁ ἄνθρωπος τὴν ἀρχὴν xal τὸ ταπεινὸν 
καὶ ἀληθευτικόν * τὸ ταπεινὸν, οἷς θεραπεύει πρό- 
παντας" τὸ ἀληθευτιχὸν, oT; οὐχ ἂν φαίη τι ἀγαθόν, μΆ 
οὕτως ἔχον. Πραγματεύεται δὲ ἐπιμάλιστα τὴν χαινὴν 
ταύτην δυάδα, ἁποδυόμενος τοὺς Ev µεγίστῳ βαθμᾷ, 
xai ἐπιδειξάμενος αὐτὴν ἐν ἐχείνοις, καὶ τεθέραπευ- 
χώς. Καὶ ἀνυφωθεὶς χρυσαῖν ofa πτερύγοιν «fl xacà 
«bv ἀλήθειαν παὶ ταπείνώσιν, φιλεῖται πρός τε τῆς 
βουλῆς, πρός t€ toU δήμου. Κάντεῖθεν ἅπαν πρᾶγμα 
πολιτιχὸν fixet εἰς χεῖρας αὐτῷ, οὐχ Ίχιστα δὶ xat 
τὰ ἰδιωτιχά. Φιλεῖ γὰρ, εἰ χαὶ μὴ ἐσαεὶ, ἐς γοῦν τὸ 
πολὺ, τῷ ἐπιμελομένῳ τοῦ κοινοῦ προσοεπιθάλλεσθαι 
xai $j τῶν Ιδίᾳ xoi καθέκαστα "ἐπιστροφή. Φοιτῶσι 
γοῦν παρ) αὐτὸν µυρίοι ὅσοι, χαὶ ὅσαι (pat, Χοινω- 
σόµενοι περὶ Τραγµάτων παντοίων, τῶν κατὰ vá. 
ους, τῶν κατὰ ἑμπορίας, τῶν» χατὰ συναλλάγµατα 
παντοδαπάἀ. Καὶ ἴσπιν αὐτοῖς ὁ ἐπέτειος ἀγαθὸς 
οὗτος, ὃν οὐχ ἂν τὸ ἐπιὸν χαταλάδοι ἔτος ἀγαθυνό- 
p.evoy  εὔχρηστος ἐφ᾽ ἅπασι, μηδὲ μιᾶς φαυλότητος 
ἀλιοχόμενος. Καὶ τοίνυν ἀναδαίνει ἐς ὅσον xai ὅσον 
τῇ εὐχλείᾳ, καὶ φήμης πτεροῖς χουφιζόμενος οὖκ 
ἀναῤῥιχᾶται πονήρως, ἀλλ’ εὐμαρῶς αἱθέριος ἄνει- 
σιν, ὡς olov πετόµενος. Ἑπὰν δὲ πάντας ἐφελχύ- 
σηται τῷ χατὰ πονηρίαν μεθοδεύµατι xal πρὸς αὐτῷ 
ἐχεῖνοι γένωνταε, xoi τὸ ᾿Δγαθὸς ὁ δεῖνα πανταχόῦ 
πῶν ἐκεῖσε διαφηµισθείη ^ τότο δὴ τὸν παλαὼν Δηό» 
πην ἐχεῖνον ἀναπολῆσας τάχα εἰς νοῦν, ὃς τοὺέ 
ἀγχώρους θέλξας τῇ δικαιοπραγίᾳ καὶ «8 τῶν κοινῶν 
ἐπιμελείᾳ, καὶ ἁποχαταστὰς σδτως εἰς ἄρχοντα, εἶτα 
ἀπέδαλε κρατερῶς, οἷς οὐχ ἔδει, µεταθάλλεται xal 
αὐτὸς ἐφ᾽ ὁμοίοις. Καὶ ofa διατίθεται f) τὴν πόλιν, 
Ἂν ἂν λάχοι περιέπειν, ἡ τὴν χώµην, καθ $v atl, 
ζεται, ἢ την χωμµόπολιν, ἧς ἁἀπότροφος ηὔξηται, 
ἀναλεκτέον μὲν ἐκ τῶν ἱστοριῶν xal τῶν ονγγρᾳ- 
φῶν, αβοθεπιλεχτέον δὲ καὶ &nb τῶν ὡς ἑχάστοτε * 
µυρία γὰρ xa εοιαῦτα προτεθεωρηµένα, xal εἰσένι 
νῦν βλέπεται. "Hplv δὲ εἰπεῖν ἀρκέσει, ὡς ὀφθαλ» 
μῶν ὀξέων δέεται τοῦ λοιπὸῦ ὁ οὕτως ἀνειλημμέ- 
νος, ἀναδλεπόντων τρανὲς ἐπ᾽ αὐτὸν μετὰ τὴν ἀνά- 
ληψιν, χρεία δὲ χεὶ εὐχῶν, al πως kxelüsv ἐφορεύει 
βλέπω» τὰ ταπεινά. 


41. Ῥουτο transeundum est ex boc primario con- D τό. Μεταδατέον δὴ ix τῆς κορυφαίας ταύτης 


-Spectu ad ea qua inferiora huwilioraque suut, in 
€ratiam texture sermonis variegatz, hisque qua- 
Mibuscunque per unius collectivi modum immo- 
gsndum, ne longius in. injucunda materia immore- 
suur, siquidem, volut portenta, sic el de istis sermo- 
mes onerosi sum, 'Sunt eliam in Mlis passim locis 
.&aleg anifices. Non enim vult malum 4 minimis 
i&bsieiere, sed per:omnia sine retinentia progredi- 
ες, Simulans quippe snalitia sophista, vel potius 
werba Dei usurpaus, ex verbis ilius ad famulos 
,slmweniacos illud profert adelteratum : « Videte. 
Φ6 contemnatis vel unum ex pusillis isiis ', » 


* Matth. αν, 10, 


περιυπῆς πάλιν ἐπὶ τὰ χατωτέρω xal ταπεινότερα, 
διαπλοχῆς χάριν ποιχιλτικῆς τῆς ἐν λόγῳ, xal 


ἐνδ'ατριπτέον αὗτοῖς ἓφ᾽ ὁποσονοῦν iv τῷ χαθόλον 
συλληπτικῶς, ἵνα μὴ kc μακρὺν ἀγλευχεῖ πραγµα- 
τείᾳ ἑνδιατρίδωμεν», ἀπείπερ xal φορτιχοὶ, ὥαπερ 
τὰ μισητὰ, οὕτω καὶ οἱ περὶ αὐτῶν λόγοι. Εἰοὶν tv 
τοῖς ἑκασταχοῦ τόποις xal χειροτέχναι τοιοῦτοι. Οὐκ 
ἐθέλει γὰρ τὸ καχὸν οὐδὲ τῶν σµικροτάτων ἀπέχε- 
chat ἀλλὰ διὰ πάντων ἀννυποστόλως χωρεῖ. Ὑπο- 
χρινόμενος γὰρ ὁ σοφιστῆς τῆς xaxlac, μᾶλλον μὲν 
οὖν ὑποσιλῶν τὰ τοῦ Θεοῦ ῥήματα, παραποιεῖ ix 


τῶν ἐχε[μον ταῖς δαιµονοφορήτοις θεραπευταῖς τό 


199 , 

* "Opi, μὴ] καταφρονήδητε μηδὲ γοῦν 
ειεκρῶν τούτων, » εἴτε ἀνθρώδβων, εἶτε xal τεχνυ- 
óplov. AU) καὶ οἱ ταῖς τέχναις παρυφεστῶτες ὑπο- 
πριταὶ, ἀγαθοπραξιῶν κατάρχοντες, ὅσα καὶ ὄελεα- 
σµάτων, xaí τινας ἀγαθοὺς & xal ἄλλως περιφανεξς 
δι΄ αὐνῶν θηρασάµενοι, καὶ ἐπαγωγοὶ φανέντε, 
αὐτίκα συνεπάγονται καὶ τοὺς ἑτεροίους. Εἰώθαμεν 
γὰρ οἱ ἄνθρωποι ταῖς τῶν χρηστῶν ἀνδρῶν χαίρειν 
Βιµήσεσι, Λολλοὶ δὲ καὶ ταῖς τῶν ἀἁπλῶς µειζόνων. 
Ἐπειδὰν δὲ αλείους. ἑπαγάγωνται, καὶ οὖδαμοῦ 
φαύλη περὶ αὐτοὺς ὑπόληψις προφαίνηται, µετα- 
θάλλονται καὶ αὐτοί. Καὶ οἱ πρῴην ἀληθεντικοὶ xal 
ἀπράγμονες, xai ὅλως μὴ βαρύνοντες τὸ φυλετικὸν, 
μηδὲ τοὺς μισθοὺς παρατείνοντες, xal τὰ σεχνικὰ δὲ 
ἀκριδαῦντες, xal οὔέω χρῃστοὶ πιστευθέντες εἶναι, 


ΡΕ SIMULATIONE. M 
ἑνὺς τῶν Α sive bominibus, sive artificiolis. Ideireo qui subsunt 


390 


«mibas simulatores, boaos acius fingentes, quasi 
illectamenta, quosdanique bonos vel aliter insignes 
inter ipsos venati, blandique duces visi, continuo 
sibi seciant et alios. Solemus enim homines bono- 
Jum imitatione virorum, pluresque simpliciter ma- 
jorum imitatione gaudere. Postquam autem pluri- 
mos sibi junxerunt, et minime prava videtur apud 
illos congregatio, mutantur et iati. Qui prius veraces 
et sipceri, ΏΘΒ omnino contribules gravabant, 066 
detinebant mercedes, sed arte facta curabant, et 
sic probi esse credebantur, bonum quidem super 
divitias habuisse nomeo minime awmant, cuilibet 
autem improbitasi et inbonesto quistui cedunt; 
presertimque, si sorte contingit ipsis ut architect 


μισοῦθι μὲν ὄνομα χεχτῆσθαι xa)bv ὁπὲρ κλοῦτον, p sint et publicis presint operibus, inter alia quz 


γίνονται δὲ βδελνρίας ἁπάσης xal χέρδους αἰσχροῦ 
ἅττονες * χαὶ μᾶλλον, εἴπερ ἀρχιτεχτονεῖν λάχωσι 
καὶ δημοσίων προῖστασθαι, ἄλλα τε πλημμελοῦντες 
Δνόσια, καὶ τοὺς ὑπουργχοὺς κολοδοῦντες, ὧν μισθοῦ- 
νται  οἳ φέρουσι μὲν βἀρέως κολονόμενοι τοῦ µι- 
σθοῦ, ὑφομένουσι δὲ τοὺς τοιούτονς ἑργολάδους, δε- 
διότες ola βαρεῖς ἑργεπείκτας, εἰ μὴ τοῦ χέρδους 
ἐχχωροῦσιν αὐτοῖς. Καὶ μὴν καὶ ol àv. τοῖς τοιού- 
τοις εἰσέτι πλέον μιχροῦὔποχριταὶ, ol τοὺς χάλιχας 


δηλαδ] παραφοροῦντες, xal τὸν πηλὸν f] τὴν τίνανον 


ctommitunt facinora, submissorum operariorum 
mercedes mutilant. Isti quidem cegre ferunt mer- 
cede frustrari, sed hujusmodi conductores operum 
sustinent, graves eos timentes lahorum exactores 
habere, nisi quod sibi lucrum retineant. Et vero 
sunt in talibus nen admodum simulatores; qui 
lapillos scilicet afferunt, mortariumque *ac calcem 
molliunt, inilio quidem, partientibus opera viden- 
(ur probi sincerique pra seferunt speciem, brevis- 
sime vero postea in contrarium coumulanur. 


ὀργαζόμενσι, τὰς ἀρχὰς μὲν, ὅτε γνωρισθῶσι φοῖς ἐργοδοτοῦσιν, εὐήθεις καὶ ἁπλοϊκοὶ τυποῦνται τὴν 
θίαν, μικρὸν δὲ ὅσον ἐξαλλάσσουσιν ἑαυτοὺς εἰς τὰ ἔμπαλιν. 


ty, θὕτω κἀνταῦθα αμιχροκριπῆς ἡ τοιαύτη 
χαχία, ἵνα, ὥσπερ ὑπὸ παντὶ λίθῳ σκορπίους χατα- 


δαρθάνειν φαμὲν, οὕτω καὶ ὑπὸ παντὶ σχιδόν τι ἀν- C 


θρώπῳ ὁπόκρισιν ἐνδομυχεῖν λέγωμεν ' ἣν εἴ εις 
ἑλλόγως δοσφηδεῖν προσβήσεταν, εἴποι ἂν, ὡς ἀρετὴ 
ἑαϊμονός tovt, κακίας Χάλλος ὕπουλον, πραγματεία 
αἰνχροπερδὴς, ἔσθ' ὅπου δὲ κι ἀχερδῆς Θοοῦ προ- 
vola * βδελυρία παρακεναλυµμµένη, σχιαΤραφία χρη” 
ετότητος, ἀγαθότης φευδοπίγραφος, ἁπωλείας λάκ- 
xoc Ἰνθισμένος, ὡς καὶ λανθάνειν ' γελῶν θάνατος, 
φιπρία µελιτόοσσα, σχότνος Φηλαφητὸν μὲν ἄλλως 
vole μὴ Ἰχέφροσι, φευχτὺν δὲ τοῖς βαθυγνώμοσι; 
ϐἡρ σαρχοθόρος προδάτου, περιπεθειμένος κώ- 
διον» Αἴδης, οὗ προλάμκει ζωή". φῶς ἐπιπολάζ»ν 
βαθεῖ σκότῳ, ἁλώπηᾷ λόγχῳ τὸ δύσνουν ἐπιχοσμοῦσα : 
lb; γλοκάζων μὲν cf προφορᾷ, πιεράζων δὲ τῇ 
φθορᾷ» γλοχεῖα σφαγὴ, ἄλυπος ὄλεθρος, λόγος θα- 
νατηρὸς, ἄσπλος, vut; οὐκ ἀναπαύσιμος, oxik θανά- 
σιµος, ἔχιδνα ὑφειμένη αἱμοχαρῆς. δράχων τἆλλα 
μὲν βροτολοιγὸς, καὶ οὕτω σκληρὸς, μαλθαχὸς δὲ 
«à εἰς χρυσὸν κατὰ τὸν θρυλλούµενον χρνσοφύλακα. 
Δίχα γὰρ ἄλλης φανλότητος xal χρυσομανὲς τὸ ύπι- 
κριτικὸν φῦλον, xal λίαν πάνυ χερδαλέον ΄ καὶ οὐκ 
ἂν οὐδονὸς ἑτέρου πρἰαιτό «ις τὴν αὐτοῦ εὔνοιαν, 
ὅτι μὴ χρυσοῦ, χαὶ αὐτοῦ αννεχῶς ἁπαντλουμένου * 
ὡς, εἶπερ λείφοι Φοτὰ, συνεπιλέλοιτε xol ἡ εὔνοια 
καθὰ, xai τῇ )uyvíg ἐπιλειπούσης τῆς ἑξαπτούσης 
ὕλης, σονα κῆλθε xai τὸ δι’ ἐχείνης λαμπρὀν., 


46. Sie et ibi parca reperitur hujusmodi malitia: 
ul, quemadmedum sub omni lapide scorpiones 
dormitare dicimus, sic etiam sub omni fere homiue 
simulationem — latitare pronuntiemus, Quam οἱ 
«uis ex proposMo vellet diffamare, diceret quod 
est diaboli virtus, simulata malitie pulchritudo, 
probrosi negotiatio lucrosa, sed respectu Dei sine 
uero ; nequitia velata, adumbrata utilitatis de- 
scriptio, bonitatis simulacrum, perditionis lacus 
floribus, ne ceroatur, coaspersus, mors ridens, 
ammritudo mellita, tenebre palpabiles vel ho- 
minibus non sagacibus, sed fugiende prudentibus ; 
fera csrpis ovilis vorax, circumdata vellere, infer- 
fus,aate quem prslucel vita ; lumen super pro- 
fundas tenebras volitans ; vulpes sermone malam 
intendonem exoraans; sagitta lenis quidem pro- 
nuntistione, sed amara corrupuione; dulcis tru- 
cidatio, hilare lethum, acies lethifera sine armis, 
nox non ad quiescendum, mortalis umbra, vipera 
sanguine gaudens, submissa; draco, quoad cziera 
quidem mortifer aique durus, sed juxta celebra- 
tum ehrysophylacem mollis ad aurum. Prater 
enim aliam pravitatem, simulatorum genus insanit 
aure valdeque juerosum esi ; et non alio. quocun- 
que benevolentiam ejus aliquis jgmeret, nisi auro, 
eoque continme profuso ; adeo ut , si quando defi- 
eeret, deficeret etiam benevolentia, quemadmoduu 
lacerpae, deüciente quee ignem dal maleria, suuul 
aufertur lumen. 





391 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


392 


49. istnd. malum etiam nuptiarum bonis insi- A — .0'. Τοῦτο «b χαχὺν ἑνεδρεύει καὶ τοῖς τοῦ γάμου 


diatur : mulier enim conjugii simulans continen- 
tiam, ad mochiam inardescit..— 

$0. Istud proditiones invenit, et cum aliis, pa- 
triarum proditiones. Etenim siucere amantes, ami- 
cns, socius, affinis, civis, amicos, consortes, 
contribules, concives tuentur ; qui vero caupo- 
naptes charitstem adulteraverant, plerumque qui- 
dem ad lucrum, rare vero glorie causa, amicitise, 
totiusque communitatis, et generis, et ejusdem 
regionis civium adversarii fiunt, 


21. Alii simmulationis effectus sunt abeconsa 
latrocinia. Non audentes enim homicide pugnam 
ad faciem inire, aliter insidiantur; et in simola- 
tione consilii non mali, subito quidem Lypocriseos 
personam exuunt, arma palam stringunt, et ita sibi 
placita complent. 

93. Hypocriseos nebula speculatorum insidias 
obumbrans, grandia mala et exercitibus et urbibus 
infert. 

93. Simulatio amicitia celebrem quoque exci- 
tavit Semiramidem adversus Persarum regem, non 
solum innocuum, sed ei amicissimum.  Perfidia 
Sinonis magnum Trojanorum urbi malum intulit. 
Verum ibi de ligneo equo aliquis justo plus extollens 
arüficium , dicat non dissimulaijionem perüdam 
istud opus perfecisse, vel ut distinctius loquamur, 
non sapientiam, hypocriseos loco, hujus facinoris 
assignet. causam, Bene scit enim vere interpella- 
torus, quod cuilibet operi arte facto sive secun- 
dum iniquitatem, sive secundum prudentiam, quo- 
rum mater industria prasumpta est, comitatur 
aliquis dolus, pariterque artificium. Artificio sutem 
doloque nemo affürmaverit non eliam perádiam 
plerumque saltem subesse. Et si quidem bonus 
est dolus, honus etiam est hypocriseos couitalus ; 
quod de sophismate quoque valet. 5i vero nisle sunt 
etiam ambo, sicati;argumentor de facto Sinonis, talis 
esse debet illius hypocrisis, non aliter ac simulatio 


pereelebris in magasnimitate Megabysi. Si quis. 


autem hee honoris eupidHati virilique audacis 
ascribat, ut etiam comes simulatio laudanda, inf- 
tins non ierim. Ego vero non secundum illos mihi 


xx)otg. Γυνὴ Υὰρ ὑποκρινομένη τὸ τῆς συζνγίας 
εὐάρμοστον, οἱστρηλατεῖται elc µοιχικήν. 

x'. Τοῦτο τὰς προδοσίας ἐξεῦρε, «ác τε ἄλλας, 
καὶ τὰς τῶν πατρίδων. Ὀρθῶς μὲν γὰρ ἀγαπῶντες, 
ὁ φίλος. ὁ χοινωνὸς, ὁ ἁμογενὴς, ὁ πολίτης, σώζουσι 
τοὺς φίλους, τοὺς ανναλλάκτας, τοὺς τοῦ αὑτοῦ 
γένους, τοὺς πατριώτας * νοθεύσαντες δὲ τὴν ἀγά- 
πην χαπηλιχκῶς, τὰ πολλὰ μὲν ἐπὶ χέρδει, κατά ει 
δέ που σπάνιον xal δόξης χάριν, χαταγίνονται τῆς 
φιλίας, καὶ κοινωνίας ἁπάσης, xal Ὑένους, xal τῶν 
τῆς αὐτῆς γῆς, 

καὶ. Ὑποχρισεως ἀποτέλεσμα xal τὰ εΥγχρυφΆ 
λῃστευτικά. Mh θαῤῥοῦντες γὰρ οἱ φονιχοὶ τὴν &v- 
τιµέτωπον µχην, ὑποχάθηντὰι ἄλλως * xal bv προσ- 
ποιῄσει τοῦ μὴ φαύλου αἴφνης γυμνοῦσιν ἑαντοὺς 
μὲν τοῦ ὑποχριτικοῦ πρησωπείου, τὰ ὅπλα δὲ τῶν 
θηχῶν, xai δρῶσιν οὕτω τὰ σφίαι θελητά. 

Χβ’. 'Ὑποχρίσεως νέφος χαὶ τοὺς ἐπιδούλους πευ- 
θἤνας ἐπηλυγάζον, μέγα xaxbv needy eet καὶ τοῖς 
στρατεύµασι xol ταῖς πόλεσιν. 

ΧΥ’. Ὑπόχρισις φιλίας xal τὴν περίχλυτον Σεµί- 
βαµιν χατεπ]ρε «οῦ μηδὲν ἡδιχηχότος Περσιχοῦ 
βασιλέως, ἀλλὰ xaX ὀπερφιλήσαντος. Ὑπόχρισις ἡ 
«oU Σίνωνος τὸ μέγα χατὰ τῶν Τρώων xaxbv ἑκορύ- 
Φωσεν. ᾽Αλλὰ µή τις ἐνταῦθα σεμνύνων τὰ κατὰ 
τὸν δούρειον ἵππον, σόφισµα, λεγέτω, οὗ μὴν κρν- 
Φίνοιναν ὑποχριτιχὴν ἐξανῦσαι οὐ ἔργον Exslvo* εὐ- 
κρινέστερον δὲ εἰπεῖν, μὴ σοφίαν αἰτιάσθω ἑκείνου 


6 τοῦ ἀριστεύματος, οὗ μὴν ὑπόχρισιν. EO γὰρ οἶδεν 


ὁ ὄντως ὑποχρονσόμενος, ὅτι παντὶ ἔργῳ δεινῷ 
ἐξανυομένῳ, ss οὖν χατὰ πονηρίαν, εἴτε φρόνησιν, 
ὧν µήτηρ ἡ δεινότης πεφιλοοόφηταιι παρέκεται 
xal τις δόλος, ὁμοίως δὲ xal σόφισµα. Σοφίαµατι 
δὲ xal δόλῳ οὐκ ἄν τις ἀπισχυρίσηται μὴ οὐχὶ καὶ 
ὑπόχρισιν τἀ γε πλείω παραχολουθεῖν, Καὶ εἰ μὲν 
ἀγαθὸς 6 δόλος, ἀγαθὸν καὶ τὸ καθ) ὑπόχρισιν «a- 
ραχολούθημα ᾽ οὕτω δὲ xal ἐπὶ σοφίσµατος. El δὲ 
φαῦλα καὶ ἄμφω, χαθά που οἶμαι xal tb κατὰ Σί- 
νωνα, εἴη ἂν τοιαύτη xai ἡ κατ αὐτὸν ὑπόχρικις, 
καθὰ καὶ ἡ κατὰ τὸν περίπνστον ἐν μεγαλοφυχίᾳ 
Μ:γάθυζον. El 066 τις αὐτὰ εἰς φιλοτιμίαν καὶ &v- 


6pixhv εὄλμαν ἀγγράψεται, ἵνα xal ἡ ἀχόλουθος 
ὑπόχρισις ἑνάρετος «fn, ἕστω μὲν αὐτὸ οὕτως ἔχον. 


nocerem, plane defatigatus, οἱ ex oppomunissimis D Ἑγὼ δὲ οὐχ ἂν xas' ἐχείνους ἐσινάμην ἐμαυτὸν, 


τα᾿θσίυ5, vanae glorie cause. 


94. Sed quid mihi exponendum hypecriseos 
exempla, que frequentia babentur in antiquis 
scriptoribus qui historiam tractant ? Concise nec 
procu! a veritate dicendum est mundum presen- 
tem esse crassa simulatione plenum. Qoi vel ín hoc 
ipso, quod « mundus » est, apud nos per homi- 
nes hujusmodi fallitur; ita ut, quemadmodum 
magni Dei nomen per eos qui divinam non sequua- 
tur inspirationem, blasphematur, sic etiam bla- 
spbematur mundi nomen per eos qui mundi non 
sunt ; quales sunt, qui gentem hypocritarum com- 
poneutes, destructionem super omnem aliam tri- 


χαταχόφας μικροῦ δεῖν, xal τῶν χαιριωτάτων ix- 
χρουσθεὶς. δόξης χάριν χενῆς. 

xl. ᾽Αλλὰ τί pot πλείω ἐπέρχεσθαι παραδείγµατα 
ὑποχριτικὰ, ἐπιῤῥέοντα συχνὰ ix παλαιτάτων ἆχου- 
εµάτων τοῖς ἱστορεῖν προτεθειµένοις ; Δέον εἰπεῖν 
σννεπτυγµένως xol οὐδὲ μακρὰν ἀληθείας, πλήρη 
νῦν τὸν χόσµον εἶναι ὑποχρίσεως" ὅς ye xel αὐτὸ 
τοῦτο τὸ e χόδµος » εἶναι φεύδεται map! ἡμῖν διὰ 
φοὺς τοιούτους, ὡς βλασφημεῖσθαι, χαθὰ «b τοῦ 
μεγάλου θεοῦ ὄνομα διὰ τοὺς μὴ ἑνθέους, οὕτω χαὶ 
&b τοῦ χόαµου διὰ τοὺς ἄχόσμους' ὁποῖοι καὶ «b ἕθνος 
45; ὑποκρίσεως, ol τὴν ἀκοσμίαν ὑπὲρ πᾶν ἄλλο φῦ. 
λον τεχνῶντοι, παραποιοῦντες τὸ τῆς φύσεως χόα- 
prov. "Ex? ἄλλοις γὰρ πεπλασμένοι χοσµίως, ὡς ὁ κου. 


393 


DE SIMULATIONE., 


- 


391 


poro; θεὺς ἀπεφήνατο, ἄλλως αὐτοὶ µεταπλάτ- A bum, nature / ordinem — adulterantes, artificiose 


τουσιν ἑαυτοὺς, δηλον, ὡς εἰς τὸ ἔμπαλιν. "Axosya 
αὐτοὶ ἄρα πρὸς ἀλήθειαν, καὶ δι) αὑτὸ ἔξω κόσμου 


ἄλλον τρόπον, "rep οἱ πνευματικῶς ἀναχωρηταί. 


Αὐτοὶ μὲν γὰρ τῷ κατ αὐτοὺς ἐξωτεριχῷ εἰς ύπερ- 
κοσµίους ὑπερανοιχίζονται * οἱ δὲ ὑποχριτιχῶς ξξω 
τοῦ χόσμου ᾿Αρπυΐαις ἑαυτοὺς παρατιθέασιν, ὡς 
ἐξωχεανίζεσθαι. 


κε’. ᾽Αλλ’ ἐνταῦθα μνησθεὶς τῶν ἁγίως xa θεο- 
φιλῶς ἔξω τοῦ χόσµου ἀνδρῶν, τῶν ὕπερθεν γῆς καὶ 
πάντων τῶν xaz' αὐτὴν, τῶν ὑπερνεφέλων, τῶν alüc- 
ρίων τὸν νοῦν, τῶν ἀειλαμπῶν τὴν νόησιν, τῶν φλο- 
γέων ἀγγελιχῶς, τῶν Ex θεοῦ καὶ χατὰ 8sbv φώτων, 


agunt. Prater enim 9lia, feliciter formati, sicut 
creator Deus declaravit, aliter ipsi sese immutant : 
evidens est quod in contrarium, Parum idonei 
sunt ad investigandam veritatem, et ideo extra 
mundum alio modo, quam spirituales anachoretm : 
li enim, suo exitu, ad supermnndiales ascendunt ; 
qui vero per meudacium extra mundum snnt, liar- 
pyis, ut Oceanum transeant, se jungunt. 


35. Jau vero mentione facta virorum illorum - 
gui sancte juxtaque Dei placitum extra mundum 
sunt, qui super terram ei omnia terrena sunt 
clevati, qui nubes transcendunt, setherii spiritu, 
semper cogitatione lucidi, ardentes ahgelice, ex 


ὧν xa αἱ γλῶσσαι πύριναι ἀποστολικῶς xal ἡ λοιπὴ p Deo secundumque Deum lumina, quorum línguz, 


δὲ ἅπασα διαρτία, ol; «hv xax(av χαταναλἰφχουσιν, 
ἐμπιπρῶντες ὡσεὶ xal ἄχυρα ' οἳ χῴσμον ἀφέντες 
καὶ τὰ iv. χύσμῳ, πρὺς αὐτῷ θεῷ ἐγένοντο * διορῶ- 
μαι στύλους μὲν ὀλίγους πυρὸς ἀσχητινοῦ ἐν ἡμῖν 
προφαίνοντας, γνόφους δὲ µνρίους ὅσους ὑποχριτι- 
χοὺς, ἀποφραγνύντας xai διατειχίζοντας τοὺς νεφε- 
λουμένους, ὡς ph ἔχειν ποθὲν καταλάµμπεσθαε. 
Προσεπιθλεπέτω δὲ χαὶ καταιγίδας ἀποῤῥηγννμένας 
ἐχεῖθεν, ἵνα χαὶ τὸ φῶς ἐχείνων σδέσωσι, xal τὸ 
πᾶν τοῦ ly ἡμῖν βίου iy ἁλαμπεῖ χαταστήσων- 
ται. 


xc'. 'Q χάχιστον θηρίον, ὁπόκρισις ! τὶ δή ποτε 
πρὸς τῇ λαϊχῇ τοῦ θεοῦ ἀγέλῃ ἑνάλλῃ καὶ τῇ ἱερᾷ, 
ἐξ αὐτοῦ θεοῦ ἀφαρπάζειν πειρωµένη αὐτὴν, μᾶλ- 
Xov μὲν οὖν ἄλλως ἑπαπορῆσαι, οὐκ ἂν οἶμα:, μὴ 
δεόντως: Τί δή ποτε τὴν ὅλην φαρέτραν ἐχχεναῖς, 
τοὺς ὡσιωμένους τῷ θεῷ βάλλον; ὧν οἱ μὲν ἓν βίῳ 
δε αὐτὸ 6h τὸ βιωτικὸν οὐχ οὕτως ἐπιδουλεύονται 
οὐδὲ βάλλονται, οἱ δὲ »ὺν βίον ἀπειπάμενοι φυλα- 
65v, καὶ πάντων ὑπερπετασθῆναι τῶν χάτω προθέ- 
µενοι, ὧν µέρος καὶ ὁ πρὸς αἴσθησιν γάμος xal τὰ 
κατ αὐτὸν σαρχικὰ (6 γάρ τοι λοιπὸς γάμος, ὁ χατὰ 
πνεύμα, οὐχ ἔστιν ἀνδρὶ Χριδτιανῷ οὐδ.νὶ ἀπόῤῥη- 
τος, οὗπερ ἐφίενται νοερῶς 6ἱ φιλόχαλοι, τῷ τῶν 
Φυχῶν καθαρῷ νυμφίῳ ἑαυτοὺς παρθενικῶς ἀφα- 
σιοῦντες) οἱ τοίνυν πρὺς ἀλήθειαν τοιοῦτοι ὅσιοι 
τοῦ θεοῦ ἄσπονδον ἔχθραν ἐξανάπτουσι τῷ χοινῷ 
πολεµίῳ, Ὑινομένῳ πρὺς αὑτοῖς ὡς μάλιστα, xal 


sicut apostolorum, ignitze sunt sicut et reliqua totà 
facies, ad consumendsm malitiam, quam veluti 
paleas comburunt, qui mundum et ea qus sunt 
in mundo relinquentes, ad ipsom Deum pervenerunt; 
prospicio quidem in nobis aliquot columnas igne 
fulgentes ascetico, sed innumeras nubes veluti 
simulatorias, includentes et cireumdant qua nebu- 
losos, ne lumen exinde fulgere possit. Insuper 
autem aspicio procellas hinc erumpentes, ut etiam 


. eorum lumen exstinguant, et. quodquod ad vitam 


nostram pertinet, in obscuro constituant. 


96. O pessima fera, simulatio, cur in Dei gre- 
gem laicum et sacrum irruis, ipsi Deo illum οςί- 


6 Pere tentans, ubi potius dubitandum, haud cre- 


diderim, an non opportune ? Quid totgm | exbauris 
pharetram, eonsecratos Deo percutiens? e quibus 
qui quidem in vitae conversalione sunt, propter 
ipsam vitam non sic patiuntur insidias et feviun- 
tur; qui vero seculum tributim abnegaverunt , 
sibique proposuerunt inferiora queque volatu 
transcendere, quorum pars nuptiz sensibiles sunt 
et secundum eas carnalia ; ( c:eter:e namque nu- 
pie, que secundum spiritum — sunt, nuli viro 
Christiano sunt interdict:e, quas spiritaliter ample- 
etuntur ardenter amantes, puro animarum sponso 
sese virginali modo consecrantes ) ; hi proinde 
secundum veritatem hujusmodi sancti Del Πορ] 
cabilem inimicitiam accendunt communi hosti, qui 


Φιλοτιμουμένῳ τὸ ἀντίπαλον, xal οὕτως ἀνθάμιλλον, D presertim illis adhaeret, in honore teneps quod aibi 


Καὶ τὸ αἴτιον, ὅτι γυµνωθέντες ol τοιοῦτοι τῶν tfc 


παχυτέρας ζωῆς ῥαχέων, ὃ δὴ λέγεται, ἁπαραχκα- 


λύπτως εἴλοντο xarà τοῦ ἀντικειμένου τοξάζεσθαι 
ὑπὲρ πάντα τὺν λο.πὸν ἄνθρωπον * χαὶ τὴν τοῦ βίου 
παρεχδύντες τύρδην, xal ὡς ἓχ πόλεως ταύτης, 
καθ) fiv ἔστι πολεμιχῶς πυργηροῦσθαι, προποδί- 
σαντες οἷα χαὶ εἰς πεδιάδα, ἓν ᾗ οὐχ ἂν ὑπίδοιτό 
τις λόχον αὐτόχρημα, στρατιῶται θεοῦ εἶναι τάσ- 
σονται, φύλαχες τῶν ἄλλων wivtov ἀνθρώπων, 
ὀφειλόντων μὲν xal ἑχείνων μὴ ἀπονυστάζειν, ο 
χατ᾽ αὑτοὺς δὲ, τοὺς Ίδη ταδαµένους τὰ ὑπὲρ τοὺς 
λοιπούς. Αὐτοὶ μὲν γὰρ τοῦ Θεοῦ χραταιο], σφόδρα 
ἐξηρμένοι τῆς γῆς, xal διὰ τοῦτο φερέγγνοι, χατὰ 
τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίἰας ἀνθίστασθαι, τῶν καὶ 


PaTRoL, 6ε. CXXXVI. 


adequatum est el sic zrnulum aggredi. Et causa 
est, quoniam bojusmodi homines crassioris vitas 
panniculis, ut vulgo dicitur, exuti, palam ο” 
perunt contra hunc adversarium super omnem 
reliquum hominem  sagiltari ; et vite turbam 
fugientes, οἱ postmodum ex hac urbe, qua turreg 
ab hoste circumveniri queunt, progredientes velut 
in planitiem, ubi quis non omnino timet insidigs, 
milites Dei esse censentur , aliorum omnipm εἰ” 
stodes hominum, qui quidem ipsi που dermitare 
debent, sed non juxta illos, qui jam dignitatem sy- 
pra cateros obtinuerunt. lpsi quidem etenim 
sunt Dei fortes, multum e terra elevati, ideoque 
magis valentes ad resistendum contra nequitize 


13 


235 EUSTATHII TBESSALONICENSIS METROPOLITE 206 


spiritus, qui multi. sunt, et juxta Psalmistam *, À πολλών, Ψαλμικῶς χαὶ τοῦτο εἰπεῖν, χαὶ ἐξ 610v; 


-ex alto dimicant. Alii vero deorsum adhuc graviter 

incumbunt, et non tam ad pugnam idonei sunt, 
licet alioquin zelo secundum Deum, et sic intus igne 
succensi non in carbunculos, nec in qualemcunque 
flammam, sed velut in. fulgura, qux multiplicata 
conturbant inimicos Dei, non pauci superent eos 
qui prorsus tenehrosi sunt, adimplenies et ordine 
perficientes, qux non erant ordinata. Quos, puto, 
pertimescentes illi monachi, qui sese in liguea 
simulacra secundum virtutem suain erexerunt, neque 
ferentes, quod quidem ipsi certaserint, alii autem 
auferant. prsemia (et hoc prorsus summo jure), sive 
quod ab ipsis armatura spiritus paululum rejecta , 
illi eam in ornamentum e£ propugnaculum vice 
sua induerint, labuntur in hypocrisim ; et illa, 
tanquam levi quadam armatura sancüficante ad 
latendum circumdati simpliciores decipiunt, eo 
quod in aruis adversus demones inimicos stantes 
aJ fugandum illos, fugant virtutem, ct illam totam 
e sede inovent, quasi reversi sint in hanc veto- 
rem primitivamque formam, per quam velut in 
paradiso conversantes, inteníati ab insidiatore ho- 
minum dzmone evaserint. 


21. Vidéres igitur illes nou quales sunt, decipere 
quemlibet hominem, totos a pedibus ad caput usque 
fictos. Non solum enim nudis neque lovatis pedibus, 
sordibusque desuper usque déorsum repleti circum 
ambulant, se4 etiam reliquam circa pedes arte con- 
ficyunt faedationeim, qualem nemo mirabitur est ipsos 
adínvenire, qui divine formationis immutationem 
semel statuerunt, Gesticulantem usurpant incessum, 
qualem. formicarum more incurvus preesefert se- 
nex, sic fidem facientes, se naturali vigore solvi 
per abstinentiam, et propemodum attingere mor- 
tem. Attamen hic manus alia testantur. Nutri- 
mentis enim ultra satietatem tumentes, contra sic se 
jactantem loquuntar. Illa vero. qui facie parent, 
ipsa differenti turba mendacii mutata videntur. 
Etenim barba vel inculta manens borret propter 
-abstinentie sordes οἱ deformem exinde concre- 
tionem, vel ad ornatum compta, pendentem illiuc 
fert virtutis comprehensionem, tegente eam supe- 
rioris -labri lanuginoso llore, veluti tecto piloso. 
Si vero forte superiora quomodo manus ad orna- 
mentum enutrivit, at etjam habet ad illa asceta 
artiflciosum fücum,qua diversis modis immutans 
6 coloratur, Oculi vero pulchrum anims $peculuim, 


C 


πολεμούντων ' οἱ δὲ ἄλλοι χάτω ἔτι Bapouvtat, xat 
οὐκ ἐς τοσοῦτόν clotv ἀξιόμαχοι, x&y ἄλλως τῷ χατὰ 
θεὸν ζήλῳ xal τῷ οὕτως ἑνδομύχῳ πυρὶ ἀνακτό- 
µενοι, οὐκ εἰς ἄγβραχας, οὐδὲ εἰς φλύγα τὴν τυχοῦ- 
σαν, ἀλλ ὡς εἰς ἀστραπὰς, al π)ηθυνόµεναι τα- 
ῥάσσουσι τοὺς ἐχθροὺς τοῦ θεοῦ, ὑπεραναθαίνωσιν 
cux ὀλίγοι τοὺς δ.όλου µελαμφύρους, ἐξανύοντες xat 
χατορθοῦντες, & p. ἑτάξαντο. 00; o*pa: xa* δᾳδιό- 
τες, ὅσοι τῶν µοναζόντων εἰς ὑπόξιυλα ἑαυτοὺς 
ἀγάλματα κατ’ ἀρετὴν ἀνεστήλωσαν, xat μὴ φέρον- 
τες, «εἴπερ αὑὗτοὶ μὲν ἑστρατεύταντο, ἄλλοι 6k 
ἀποφέρωνται τὰ ἔπαθλα (χαὶ αὐτὸ πάντως ὀρθό- 
τατα), εἴτε, αὐτῶν ἁποῤῥιψάντων μικροῦ τὴν παν- 
οπλίαν τοῦ πνεύματος, ἐχεῖνοι αὑτὴν ἀντενεδύσαντο 
οἷς τε εὑπρέπειαν xal εἰς ὀχύρωμα, ἑκτρέπονται 
εἰς ὑπόχρισιν * xal περιδαλόμενοι ταύτην εἰς ἑπί- 
Χρυψιν ὡς οἷά τι Σλαφρὸν ἁγιοποιὸν ὅπλον, φενακ{- 
ζούσι τοὺς ἁπλουστέρὀυς, ὅτι ἔνοπλοι τοῖς ἐχθροῖς 
δαίµοσιν ἀντικαθιστάμενοι, καὶ οὕτως ἁποσοβοῦντες 
ἐχείνους, ἀποασθοῦσι τὴν ἀρετην, xal πᾶσαν ἐχεί- 
νην εἰσοιχίζονται, ὡς εἰ xal ἀνέχαμψαν εἰς πρε- 
σδυγενῆ ὁ ρχέγονον πλάσιν, δι fic ofa καὶ ἓν παρα- 
δείσῳ διαιτώµενοι, ἀνενόχλητοι τῷ ἐπιδούλῳ τῶν 
ἀνθρώπων δαίµονι ἱχδεδήκασι. 

κζ, Καὶ ἴδοις ἂν αὐτοὺς οὐχ ἂν μὴ οἵους τε bv. 
πας, ἀπατῆσαι πάντα ἄνθρωπον, πεπλασμένους 
ὅλους kx ποδῶν ἕως χεφαλῆς. O0 µόνον γὰρ ἐπίττ- 
δες νήλιποι xat ἀνιπτόποδες περιέρχονται, xal ῥύ- 
πὸν Ὑέμοντες ἀπὸ ἄνωθεν ἕως χάτωθεν, ἀλλά καὶ 
λοιπὴν χάχωσιν τεχνῶνται περὶ τοὺς πόδας, ὁποίαν 
εἰχὸς περινοεῖοθαι αὐτοὺς, χυρώσαντας χαθάπας 
παραλλαγὴν τοῦ θείου πλάσματος. Βάδισμα δὲ περι- 
ποιοῦνται μορφαστικῶς, ὁποῖον μυρμηκίζων τροχα- 
λὸς πάσχοι ἂν Ὑέρων, ἔμφασιν cst πέµποντες, 
παραλελύσθαι τῆς κατὰ φύσιν τονώσεως τῇ ἔγχρα- 
τείᾳ, xaX παρασχεδὲν Ίχειν τοῦ νενεκρῶσθαι. Καὶ 
μὴν al χεῖρες ἑνταῦθά ye ἄλλα μαρτυραῦσι. Πεφυ- 
σηµέναι γὰρ ταῖς εἰς xópov τροφαῖς, ἀντιρωνοῦσι 
τῷ οὕτως ἀρετῶντι. Τὰ pév τοι περὶ τὸ πρόσωπον, 


ἀλλ’ αὐτὰ ἑτεροίᾳ τὐρθῃ ψεύδους ἑμφαίνεται. Ὁ 


μὲν γὰρ πώγων ἡ ἀμελούμενος ὁνσπρόσοπτός ἐστι 
διὰ τὴν ἐγχρατευτιχὴν ῥύπωσιν καὶ τὴν Exelüsv el- 
δεχθη πἰλησιν, Ἡ κτενιζόμενος εἰς εὐπρέπειαν, ἐχεῖ- 


D 0cv ἐχχρεμάμενον φέρει τὸ πᾶν τῆς ἀρετῆς, στεγά- 


corporis lacerna, sol in humano coelo lucens, sen- 


sibilis laminis .in nobis port», vultus ornamentum 


eliam ipsi redduntur inutiles hypocritz, vultum - 
Junporiune praemonstrantes iràtum οί ietricum , 


reprimentes hilariiatew, οἱ sic nebulosi, non visio- 
nis radios disseminantes ad ubique videndum el 
brevissimo tempore qua sunt sursum et deorsum 


et circum, divinius conspiciendum, et ita visionem - 


Psal. Lii, D. 


ζοντος αὑτὴν σεμνῶς τοῦ κατὰ τὸν µύσταχα πάἀπ- 
που, ofa xal ὀρόφου λαχνήεντος. Τὰ δὲ ὕπερθεν st 
που xal αὐτὰ χατὰ τὰς χεῖρας τέτροφεν εἰς ὡραῖσ- 
μὸν, ἀλλ) ἔχει xal χατὰ τούτων ὁ ἀσκητὴῆς τεχνητὸν 
ὧχρον, δι) οὗ πολνειδῶς ἑαυτὸν ἀφανίζων βέδαπται. 
Οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ, τὸ καλὸν τῆς ψυχῆς ἔνοπτρον, ὁ 
λύχνος τοῦ σώματος, ὁ kv τῷ xas' ἄνθρωπον οὑρανῷ 
qos, αἱ τοῦ xat αἴσθησιν ἐν ἡμῖν φωτὸς πύλαε, ὁ 
τοῦ προσώπου κόσμος, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ἀχρειοῦνται 
τῷ ὑποχριτῇ, κνυζόµενοι ἀχαίρῳ σχυθρωπότητε, 
συστέλλοντες τὸ ἱλαρὸν χαὶ οὕτω νεφούμενοι, οὐ σχε- 
δαννύντες τὰς ὁπτικὰς ἀκτῖνας, ὡς πανταχοῦ θέδιν͵, 


- 





991 DE SIMULATIONE, 383 
καὶ ἀκαρεῖ χρόπρ τῶν ἄνω xalxáto |καὶ πὲριξ A non. fallendum ; sed ad solam terram eos de[i- 


6pávvec0at θειότερον, xat οὕτω τὴν θέαν μὴ φεύδε- 
σθαι. ἀλλὰ χατὰ γῆς µόνης αὐτὰς βάλλοντες εἰς 
ἔνδειξιν ἀχουσίαν τοῦ µόνην γῆν εἶναι τὸ οὕτω xa- 
τὼ βλέπον. Καὶ μὴν ἐχρῆν, οὐρανοθάμόνα ταξάµενον 
εἶναι ἄνω βλέπειν συμθολιχῶς, xal οὕτως αἴρειν 
ὀφθαλμοὺς εἰς δρη, ὅθεν καταπέμπεται τοῖς ὀρθῶς 
ἀναθλέπουσιν ἡ βοήθεια. 

x». Οὐχ ἀφίησι δὲ ὁ τοιοῦτος οὐδὲ τὸ στόµα εὖ 
ἔχειν τοῦ χατὰ φύσιν ἐνεργεῖν, ἀλλά παραποιεῖ αὐτὸ, 
&X πολλὰ μὲν σιωπῶν χατὰ τὴν, ὣς ἄν τις πυθαγο- 
ρίζων εἶποι, ἐἔχσίγησι, ὅτε δὲ χαὶ φθέγξασθαι αὖ- 
«o εὑαρεστηθείη, νυχτερίδων δίχην ὑποτρίζων, ὡς 
pà αἴσθησιν ἐμποιεῖν τινι τοῦ λαλεῖν * εἰ δὲ 
καὶ διαρθροῦν δέει τὸ προφαινόμενον ἠρέμα, xal 


cientes, ad invite monstrandum solummodo terram . 
esse quam illa deorsum respicit visio. Attamen 
cclicolam prorsus perfectum , oportebat symbo- 
lice sursum tueri, sicque levare oculos ad mon- 
tes, unde venit rite suspicientibus auxilium. 


98, 'Talis antem nec os sinit juxta naturalem yim 
agere, sed illud adulierat, plerumque quidem silens 
secundum hane, quam pythagorio more dixeris, 
taciturnitatem ; sed el cum sanum edere bonum 
ipsi visum esi, vespertilionum more strjdulam 
vocem enittens, ila ul sensum sermonis alicui non 
imprinmat ; si vero prolatum aliquantulum articu- 


τότε ὑποψοφῶν, ὡς εἰ xal εὐλαθεῖτο, μὴ συνεχπνεύσοι B lare tentat, tunc etiam. submurmurat, quasi time- 


xai τὴν φυχἠν. "EvBe£ig ταῦτα τῷ τοιούτῳ ἑναρέτῳ 
τοῦ πεπνίχθαι τὰ ἐντὸς αὐτῷ ἐν ἁσιτίᾳ καὶ λοιπῇ 
καχεξίᾳ, ὡς ph τόνον ἐντεῦθεν ἔχειν αὐτῷ μηδὲ τὴν 
ἑκπνοήῆν. Λαλιᾶς δὲ τοιαύτης ὁποῖος τις ἂν εἴη vouc; 
Πλατὺς μὲν γάρ πως ἂν γένηται τῷ οὕτω δυσλάλῳ 
καὶ δε αὐτὸ στενολεσχοῦνει, γλυχὺς δὲ οὐχ ἂν οὐδό- 
λως 6 καὶ δυσαίσθητος. Ὠφέλειαν δὲ ἠλίχην ἔχοι ἂν, 
εἴσεται Ó ἀχούσας, ὃς yb εἴὴν ἐγώ. Πραγματεύεται 
δὲ Boa ἓν τόύτοις ὁ ψευδάνθρωπος «hv τῆς ἰδιωτείας 
ἑπίχρυφιν. "Αγροικοι γὰρ πάντη πάντως οἱ τοιοῦτοι, 
πραγματευόµενοι τὸ σιγηλὸν xat τὸ ὁλιγοῤῥημονεϊν, 
διὰ τὸ ἐχεῖθεν ἀνεξέλεγχτον' ὡς of γε σοφοὶ μοναχὰ, 
xai γραμμάτων ἄνθρωποι, χαὶ ἀρετῆς ἄνδρες, xal 
póstat χρηστῆς παιδεύσεως, τήν τε ᾳωνὴν τοροῦσι, 
«ρανδτερον λάλοῦντες, xaX «b φθέγμα κχαλλύνονσιν, 


ἀννοίας ἐμμούσους ποταμῶν δίχην ἐξερευγόμενοι, 


ὧν τὰ ὁρμήματα εὐφραίνουσι πόλεις θεοῦ: xal τοῖς 
ὀφθαλμοῖς λάμπουσι, χαὶ τοῖς προσώποις εἰς ὡραῖ- 
αμὸν θεῖον ἐρεύθόνται ' καὶ τῷ ὅλῳ κατὰ φύσιν ἆνα- 
στήµατι τὸ θεῖον πλάσμα ἐπαληθιζόμενοι, xal ταῖς 
πράξεσιν εἲς θεοῦ µίµησιν εἰχονίζονται. Ob. μὴν 
κατὰ τοὺς παρ' ἡμῖν ὑποχριτικῶς τυποῦνται, ol τὸ 


ἀχατάληπτον μεθοδεύοντες χομμωτικῶς, ὑπογράτ 


φουσι τὴν ἔμπραχτον ἀρετὴν, εἰ χαὶ μὴ ἔχουσι δι- 
όλου αὐτὸ ἐξανύειν, ὅτι μηδὲ δυνατόν. 


xU. Πλεονάζουσα μὲν γὰρ ἡ ἀρετὴ, χαὶ πραγµα- 


ret, ne simul exspiret mentem. Ηαιοἰιά jue hujusmodi 
pradito virtute testimonio claro sunt quod ea quee 
sunt intus ipsi vexantur inedia reliquaque mala 
corporis valetudine, tanquam exhinc non baberet 
tonum nec respirationem, sermonis autem ejus- 
modi qualis mens esse posset ? Larya quidein vane 
esse potest huic difficile loquenti et ideo anguste 
fanti, jucunda vero sane non posset haberi qu:o 
tam difficile percipitur. Quantam autem utilitatem 
proferat, audilor sciet, qui ego non esse vellem. 
Tentat autenr. ín istis homo falsus ος ruylici- 
tatis dissimulationem. Rudes eniin omnimodo sunt 
hojusmodi, qui silentium verborumque parcitatem 
obseryant, quoniam exinde confuiari nequeunt, 


C Certe enim "mouachl sapientes , litterarumque pe- 


riti, necnon viri virtutibus pleni bonaque disciplinze 
jnitiatores, votem expoliunt clare loquentes et 
serinonem adornant cogitationes harmonicag flumi- 
num instar emittentes, quorum impetus l:etificant 
civitates Dei ; oculis lucent, ac in divinum decus 
vultu rubescunt, tota naturali celsitudine opus Dei 
veraciter annuntiant, et actibus ad Dei imitationem 
eflinguntur. Attamem non simulatorie finguutur 
secundum illos qui sunt apud nos, quique quod 
incomprelensibile est de industria prosequentes , 
efficacem promittunt virtutem, elsi non omnino 
possint istud perficere, quod haud possibile est. 
39. Virtus enim qui prestat, el vere operaria 


τειώδης ἀληθῶς 003a, xal σπουδαζοµένη χατὰ πάν- p est, ac omuimode studiosa, ita ut per illam quasi 


£a τρόπον, ὡς ἄγχεσθαι DU αὐτῆς ἀνδρικῶς ὁποῖα 
χαὶ λέοντα τὸ κατὰ φυχὴν ἅλογον, πνίγοι ἂν ἑντὸς 
µοχθηῥίάν, μὴ ἔχουσαν ἐχφανθῆναι, sU τίς που &v- 
ῥόμυχος χρύπτοιτα’ χαθὰ xai ὁδμῆ δυσαπόφορος 
ἁρωμάίων παραδεθληµένων εἰς πλῆθος οὐκ ἂν ἔχοι 


φιλενδεικτεῖν' τὴν φαύλην ὄσφαν. "Ore δέ τινι τὰ. 


μὲν ivo ἁπάσης ἀκαθαρσίας γέμει τῆς διὰ χα- 
χίαν, ἔξωθέν δὲ ἀρετῆς προφαίνοιτο χάσμα ἑἐπίπλα- 
στον, πῶς ἂν ἑἐχεῖ νιχῴη τὸ ἀληθῶς ἑνάρετον, οὗ 
µηδόλως µέτεστι τῷ ἀνδρί; ᾿ΑἈμέλει καλῶς ὁ τὴν 
ἑνάρετον πρᾶξιν φευδόµενος, xal ὡς οἷόν ἐφιμυθιω- 
μένος κατ αὐτὴν, xal προσθέτῳ ἑρυθήματι Χαλλν- 
νόµενος, οὗ χρύψεται τὴν αἰσχρίαν διὰ παντὸς, ἆλ- 
λὰ ταχὺ ἐπιγνωσθεὶς ἐχφανεῖται, xai διαδείξει ἑαυ- 


leo stranguletur quod non est in anima ratipnale, 
sic internam malitiam suffocaret, ut, si qu:e forte 
lateret interior, manifestari nequiret : quemadmo- 
dum tenacissimus aromatum inclugorum odor ad 
mulütudinem non valeret pravam oleptiau cxpan 
dere. Cum autem alicujus interiora qualibet im 
puritate malitig plena sunt, et ex(eriora fictum 
virtutis hiatum ostendunt, quomodo vinceret ibi 
quod yere virtutem sapit, cum buic homo minime 
participat? Profecto qui pulchram actionem fingit, 
εἰ per eam quasi cerussa(us est, adjectitioque co- 
lore venustatur, non semper faediiatem  abecondet, 
sed brevi cognitus apparebit, et seipsusa faliacem 
mendacemque signatorem o»tendet. Yel enim 


369 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


^ 


100 


postquam malis artibus jam mendacium complevit, Α τὸν ἁπατεῶνα χαὶ ψενδεπίγραφον. "Eyet δὲ διπλόην 


invaluitque decipiens occurrentes, ac in sanctis esl 
reputatus, tandem abluitur lhypocrisi, sicque pror- 
sus factus d:emonium in 66 latens ostendit, et, con- 
victis mirantibus, quid ab ipso scenico sanctitatem 
wstimaverint, quod erat prava natura perversceque 
vite manifestatur. Vel cito boni simulationem 
omnem veritus, uti gravem ipsumque fatigantem, 
ad similitudinem ejus qui, debile corpus habens ad 
scenam graviter armatorum, in loricatorum nili- 
tum armis impeditus apparet (non enim omnino 
potest concinne moveri, plurimorum talentorum 
armalurz pondere cireumdatus), ipsam quidem vir- 
tutis apparentiam quasi gravem et intolerabilem 
sbjicit, exinde vero fugitivus factus in evidentia 
peccandi brevi restituitur. 


6 τοιοῦτος ἐχφάνσεως. "H γὰρ ἀνύσας fon τεχνιχῶς 
τὴν ὑπόχρισιν, xal ἰσχύσας ἑξαπατῆσαι τοὺς τετυ- 
χηχότας, χαὶ λογισθεὶ} ἐν ἁγίοις, ἁπολούεται τὴν 
ὑπόχρισιν τοῦ λοιποῦ' xai καθαρ»ς οὕτω γενόμενος 
ἐχφαίνει τὸ ἐν αὐτῷ δαιμόνιον, χαὶ πληροφορήσας 
τοὺς θεαθέντας, ὅτι χατετάχθησαν ὑπ' αὐτοῦ σχηνο- 
6ατῄσαντος, τὴν ἁγιωσύνην διαδείχνυται, ὅπερ 
ἦν ἐκφύσεως xot φαύλης βιώσεως. Ἡ ἀλλὰ εὖλα- 
θηθεὶς τάχιον τν ὅλω, ὑπόκρισιν τοῦ xa)oU, ὡς 
xai αὐτὴν βαρεῖαν xol χαταπονοῦσαν αὐτὸν πρὺς 
ὁμοιότητα τοῦ ἓν ἁγεννεῖ τῷ σώματι πρὸς ὁπλιτι- 
xhv σχηνὴν ἑνδειχνυμένου τὰ τῶν καταφράχτων a: pae 
τιωτῶν (οὐδὲ γὰρ οὐδὲ ἐχεῖνος εὐρύθμως διόλου ἔχει 
κινεῖσθαι, περιθεθληµένος βάρος ὁπλίσεως πολυτά» 


B λαντον), ἀποῤῥίπτει μὲν καὶ αὐτὸ τὸ πρόσχηµα τῆς 


ἀρετῖς ὡς βαρὺ χαὶ ἁδάστακτον, ἀποχαθίσταται δὲ δραπετεύσας ἐχεῖθεν ταχὺς εἰς τὸ προφανῶς ἐφά- 


µαρτον. 

20. Ει sic uterque simulationi servit; qui per- 
scverat et qui fugitivus est puram retinent similitu- 
dinem cum eo qui piincipio paruit hypocrita, scilicet 
antiquissimum. Ilic enim qualiscunque, si forte 
contigi-set ut homo personas heroicas imilaretur, 
deinde post scenam in huinilem ui prius hominem 
redibat : hypocrita vero monachus, postquam vir- 
tutem quoinodolibet illusit, ille rursus manet qui 
ante reprzsentationem crat peccator. Ascribantur 
9/50 tales homines comico theatro, et subordinati 
quidem ordinentur in simpliciter scenicos eosque 
ron concinnos; superiores autem repulentur in 
weatri duces, isüique  imperfectas simulationes 
rideant, cogitationem expertis suggerentes, quales 
cum tonsura quidem  apparuerint, quales autem 
post breve tempus manifeslati sint. Simularunt 
enim lotum fugere mundum et consequenter ea 


qu» comitantur, inter quz sunt parentes oliique ' 


Taniliares. Constituerunt autem quoque sibi πιο” 
dcstiam el successum et omnino paupertatem, 
jdeoque nibil prorsus partiri possunt. Quidnam enim 
partirentur, qui nihil babere finxerunt; nec ul- 
lum alium hominem prster semetipsos videre 94- 
sueli sunt? "Postquam autem huic scena sese 
paululum dedissent repraessentavissentque drama 
quasi ipsi choragi forent, sibimet ac levioribus 
placentes spectateribus, unum solum ex actione 
dramatica plerique usque ad finem retinuerunt, 
prafiguratam lamentabilem nigritiam; czteris au» 


tem abstiouerunt, non quod ludebant γδιηδηθηίθ8, 


nec etiam ad priora revertentes, sed in pojores 
transformati, mundum adeo sibi proprium operati, 
ut illius magis quam sancti. monasterii esse vide- 
rentur. 

94. Antea. quidem etenim vel quadam victus 
quaestio, vel publicitauis pudor ipsos arcuit a foro. 
Fastidiebant enim inter multos videri, plurimi qui- 
dem quia mundana-conversatione non erant digui 
qui conspicerentur ; plures autem etiam ob aliquod 
lacinus probrosum, e quibus aliquot carcer celavit 
imalefacientes, οἱ sic abscondi non libenter ohti- 


X. Καὶ οὕτως ἑχάτεροι δοῦλοι τῆς ὑποκρίσεως, 
6 τε παράµονος xal ὁ φυγὰς, ἀποσώξουσι χαθαρὰν 
εἰχασίαν πρὺς τὸν πρωτοφανῶς ὑποκριτὴν, τὸν πα- 
λαίτατον δηλαδή. ᾿Εχεϊνός τε vóp ὁ τυχὼν, εἴ που 
xal λάχοι ἄνθρωπος ὢν xal μµιμησάµενος Πρωϊκὰ 
πρόσωπα, εἶτα μετὰ τὴν σχηνὴν εἰς τὸν πρφην τα- 
πεινὸν ἄνθρωπον ἀνέχαμπτα * χαὶ ὁ καθ) ὑπόχρισιν 
δὲ μοναχὸς τὴν ἀρετὴν παίξας ἐφ᾽ ἐποσονοῦν, ἐκεζ- 
vog αὖθις μένει ὁ χαὶ πρὸ τῆς σχηνοδατήῄσεως 
ἁμαρτωλός. ᾽Αποχληρούσθωσαν 0h καὶ οἱ τοιοῦτοι 
ἄνθρωποι τῇ παιγνήµονι θυµέλῃ, καὶ ὑποταχτιχοὶ 
μὲν ὄντες τετάχθωσαν εἰς ἁπλῶς θυμελιχοὺς, xal 
αὐτοὺς οὐχ ἑμμελεῖς * ὑπερκαθήμενοι δὲ λογιζέσθω- 


ᾷ σαν ὡς εἰς θυµέλης προάρχοντας, ol. καὶ γελάσθω» 


σαν τῶν οὗ σπουδαίων ὑποκρίσεων, ἔννοιαν τοῖς πε- 
πειραµένοις ὑποδάλλοντες, οἷοι μὲν ἅμα τῇ χουρᾷ 
ἐξεφάνησαν, οἷοι δὲ μετὰ χρόνον οὗ πολὺν ἀπεδεί- 
χθησαν. Ὑπεχρίναντο μὲν γὰρ, τὸν βίον πρόπαντα 
φυγεῖν, ἀχολούθως δὲ καὶ τὰ παρεπόµενα, Ev οἷς xal 
οἱ mph; Ὑένους καὶ οἱ ἄλλως γνωστοί. Ἑτάξαντο δὲ 
xaY ἀτυφίαν xol ἑχτοπισμὸν xal τὸ ὅλως ἄδ:ον, διὸ 
οὐχ ἂν xal µετάξωσιν. Τίνος γὰρ ἂν μµεταδοῖεν οἱ 
μτδὲν ἔχειν προσποιησάµενοι, xal μηδὲ ἄνθρωπον 
βλέπειν ἄλλον χυρώσαντες, ὅτι μὴ μόνους ἑαυτούς; 
Μιχρὸν δὲ τῇ σχηνῇ ταύτῃ ἐμμελετήσαντες, καὶ τὸ 
δρᾶμα ἐπιδειξάμενοι, ὡς αὐτοὶ ἐχορήγησαν, ἑαυτοῖς 
xal τοῖς ἁἀθαθεστέροις θδαταῖς εὑὐηρεστηχότες iv 
µόνον τῆς ὁδραματουργίας παραχατέσχον εἰς τέλος 


D οἱ πλείους, τὴν προφαινοµένην πένθιµον µαλανίαν᾿ 


τῶν δὲ λοιπῶν ἀπέσχοντο, μὴ, ὅπερ ἔπαιζον, μεί- 
ναντες, xal μηδὲ εἰς τὰ πρότερα γοῦν ἀποχαταστάν- 
τες, ἀλλὰ µεταπο:ηθέντες ee χείρονας, τὸν χόσμον 
ἐς τοσοῦτον οἰχειωσάμενοι, ὡς Exelvou μᾶλλον εἶναι 
δοχεῖν, f) τοῦ ἁγίου φροντιστηρίου. 

λα. Tonpiv μὲν γὰρ dj βίου ζήτησις ἡτισονν 
ἀπῆγεν αὐτοὺς τῆς ἀγορᾶς, f| ἐντροπὴ προφάνσεως., 
"Dxvouv γὰρ τὴν ἓν τοῖς πολλοῖς θέαν᾽ οἱ πλείους 
μὲν διὰ τὸ τῆς χατὰ χόσµον ἀναθολῆς οὖχ ἀξιοΏέα- 
τον, πολλοὶ δὲ χαὶ διὰ χαχουρχίαν αἰσχύνουσαν, ὧν 
δἡ τινας χαὶ χάθειρξις ἐπέχρνυπτε χαχουργοῦντας, 
χαὶ δὕτω λαγχάνοντας τὸ οὕτω κρύπτεσθαι οὗ καθ' 


i 


bE SIMULATIONE. 


t 


402 


ἐκούαιον, ὅτε οὔτε τῆς συγγενείας aav πάντως ἐπί. A nentes : et tune nec prorsus inter propinquos, nec 


στροφοι, οὔτε τῆς συνηθεία.’ ὁπεὶ μήτε ὁ τέχνῃ σχολά» 
ζων ζωῆς χάριν ἄδειαν ἔχει τὰ τοιαῦτα ἐπισχέπτε- 
σθαι, οὐδὲ μὴν ὁ χρυπτόµενος ὁπωσοῦν. ἸΑλλ’ ἔπει. 
δὰν ἕχαστος αὐαὺν ὑποκρινόμενος, εἰς v πρότερον 
$0e; ἁποκατασταίη, ἑπιτείνει αὐτὸ εἰς ἑμμέλειαν 
οὐχ εὑάρμοστον. Ἐπανελθὼν γὰρ τῆς χατὰ πνεῦμα 
φυγῆς, φανητιᾷ, xal ταῖς προύδοις ἑλλάμπεται ’ xal 
τὸ µονότροπον ὡσεὶ οὐδὲν λογισάµενος, πολιτεύεται 
πρὸς βίον ἀπόθλεπτον, φιλοτιρούμενος, καὶ τὴν συγ- 
γένειαν πληθῦναι xat τὴν γνωριµότητα. Kat ve 
σληθύνει αὐτὰ, ῥνθμίζων ἑαυτὸν οὐ καθ ἑτέραν 
ἀναλογίαν, ἀλλὰ τὴν εἰς πολλαπλάσιον. 

AB. Καὶ τοὺς τρόπους τοῦ πληθυσμοῦ τοῦδε mpo- 
φέρειν µυσάττοµαι, ὧν εἷς πρὸ παντὸς ἔργου ἡ τῶν 
τέχνων ἑπίκτησις, ὧν τὰ μὲν σαρχικὰ ἑῤῥόντων "ἐγώ 
δὲ λέγω τὰ κατὰ πνεῦμα, ὁὀποίθις ὁ μέγας μὲν 
'A6p2àp ἄλλως χαίρει, ἑτεροίως δὲ ὁ ᾿Αθραμιαῖος 
οὗτος γέρων, ὃς χάριν αὐτῶν δὁνσχολίαν ὑποχρινά- 
µενος βιοτῆς, χαὶ τὸν ἀρχιερέα ὑποποιησάμενος, xal 
γελάσας μὲν οὖν, xa* εἰς φυχῶν ἀνάδοχον ἐπιχριθεὶς, 
xax οὕτω διαθὰς ἁδεῶς el; τὰ κατὰ βίον σωματικὰ, xal 
τῇ τῶν τέχνων εἰσποιῆσει πλατννάμµενος, ἅπερ ὅσα 
χαὶ µήτηρ ἡ ypao; ὑπόχρισις ὑπὸ τῷ κα)ῷ γέροντι 
ἔτεχεν, εἶτα κὰὶ τὸν ἑνδόντα τεχνοποιεῖν ἁποπροσ- 
ποιεἶται, ὡσεὶ οὐθὲν ἑνώπιον αὐτοῦ ἐκεῖνον λογισά- 
µενος. Οὕτω δὲ μετὰ τὴν ix φυγῆς ἐπανέλευαιν ix- 
χοσµίου λογιχην ἁποχαταστὰς ἀκρ.θοῦται, xoi τὸ 
ph ἄτυφον µένειν. Καὶ woo γὰρ ἂν εἶη ἀτυφία πα- 
ρὰ τοῖς ἁπολεξαμένοις μὲν την ταπεινότητα, καὶ 
δᾷ τὴν αὐτῇ ὀπαδὺν ὑπακοὴν, ἑλομένοις δὲ τὰ αὐ- 
τόν.μον xal προτακτικόν, 

ὰ1Υ. Οὐκοῦν σνχνὸν τοῖς ὁσίοις μετὰ τὴν ἐχ φυγῆς 
κάῦθοδον εἰς τὰ χοσμικὰ πάτρια οὐ τὸ «Εὐλόγησον, 
οὗ τὸ ε "D; χελεύεις. » οὐδὲ τὸ « Ναλ, τίµις Πάτερ,» ἆλ- 
λὰ τὰ τούτων ἀνάπαλιν. Tfi; γὰρ ὑποταγῆς ἀλλαξά- 
µενος τὴν ἐπιταγῆν, εὐλογεῖ μὲν, ἀλλὰ χατὰ πρόσω- 
πον τὰ πολλὰ διαθόλως * χελεύει δὰ τοῖς ὑπαχούουσιν 
ὅσε xai τύραννος ᾽ ἁπαναίνεται δὲ προχαλούμενος 
tI; τι ἐνάρετον, αὐτὸς ἑαντὸν κανονίζων, αὐτὸς ἑαυ- 
τῷ ἀρέσχων, ἑαυτοῦ χαὶ µόνου τὸν xóayov τιθέµε- 
νος, φάναι δὲ καὶ ἄλλως, ἑαυτὸν µόνον τῷ χόσμῳ 
προσλογιζόµενος" οὗπερ ἑχτοπισθεὶς εἰς βραχὺ ἐπαν- 
έδραµε ταχὺ πρὸς αὐτὸν, ὅσα καὶ maig παρὰ φίλην 
τιβηνόν * ἄλλως, ἧπερ ἔδει, ἀναχωρῄσας ὁ χοσµι- 
x); ἀσχητῆς, xai ἀντὶ τοῦ ἄνω χωρῆσαι ὡς εἰς αὖ- 
τὸν θ:ὸν, ἀνόπιν χωρήσας, ola. οὕτως ἑρμηνευόμε- 
vo; thv ἀναχώρησιν πρὸς τοῦ φαύλον διδασχάλου 
δαᾳΐμονος, xal πως οὕτω φιλοσοφῆσας χυνιχὸς Υενέ- 
σθαι, οἷς κύνεον τρόπον ἀναλαθὼν εἰς τὸν οἰχεῖον 
ἔμεςον ἐἑπανέστρεφε. Mf, που δὲ χαὶ ἀλλοτρίοις ἐμέ- 
τοις ὁ τοιοῦτος προσανεχρώσθη μετὰ τὴν ἐπάνοδον, 
τὴν τε πρφην φανλότητα ἐξευρὼν, xal ἄλλην προσ- 
επικτησάµενος. 

λδ’. Πρὸς γὰρ τοῖς ἄλλοις οὐκ ὀλίγοι xol τέχνας xat 
ἐμπολὰς μετὰ τὴν χουρὰν προσεπιλαθόντες, ἑπανέρ- 
χονται εἰς τὸν βίον, xay ἐχεῖθεν ἔμφορτοι, καὶ ἄλλα 
δὲ προσεπιφορτίζεσθαι δεξιοὶ διὰ τὸ ἐκ τέχνης πορι- 
στ,κὀν. Οἱ δὲ τοιοῦτοι πῶς ἂν εἴεν ἄθιοι, ὅπερ ἐξ 


C 


inter notos versabantur: nam neque qui vivendi 
causa vacat arti, neque qui quomodocunque cela- 
inr, otium babet talia invisendi. Sed postquam 
eorum upusquisque, simulatione facta, ad priorem 
morem regressus est, extendit. illum in proportio- 
nem non congruam. Nam e fuga spiritali reversus, 
conspici amat, et in publico fulget; solitariamque 
vitam pro nihilo reputans, juxta conspicuam vitam 
vivit, propinquos ei familiares augere cupiens. 
Ei certe auget. illa, non sese componens ad aliam 
proportionen, sed istam mulo Lransgrediens. 


$2. Modos vero bujus auctionis horreo proferre, 
quorum unus aute quodlibet opus est liberorum au- 
gmentatio. Horum quidem abeant res carnales ; ego 
vero dico spirituales, qualibus quidem gaudet 
magnus Abraham, alias autem Abramiseus ille sc- 
nex, qui in. illorum gratiam, fsetidio seculi simu- 
lato, postquam archisacerdotem seduxisset et ita 
quidem lusisset , in patronum electus animaruw, 
el sic ad victus materialia secure delapsus et filio- 
rum adoptione dilatatus, Qquetquot vetula mater 
bypocrisis sub hoe bouo sene peperit, pestea il- 
lum qui procreare filios dederat, renuit, quasi pro 
nihilo coram oculis suis illum reputans. Sic au- 
tem poet logicam e laudabili [fuga reversionem r«- 
siilutus conatur et quod modestum est non servare. 
Quomodo emim modestia imaneat apud eos qui 
humilitatem ejusque comitem, obedientiam, ab- 
jecerunt, proprii vero juris.esse eminereque ma- 
ο! ? 

35. Itaque religiosis post peditum ex fuga iu szecu- 
lareu patriam frequens. est, non : « Benedic; » non: 
« Ut jubes ; » neque magis: « Etiam , veneraude 
Pater, » sed prorsus contrarium, Hic eniin qui pro 
obsequio imperium commutavit, benedicit quidem, 
εἰ sepe ig faciem diabolico inodo ; sed subditis ve- 
luii tyranuus. imperat. [nvitatus autem ad aliquid 
laudabile renuit, seipsum regulam faciens, ipse 
sibi suf(üiciens, sui solius mundum esse suppouens, 
lumen aliunde mundo se solum reputans ; e quo di- 
gressus aliquautulum, ad ilum eito revertitur, 
Sicul puer ad suam nutricem; aliter ac oportet 


p separatus asceta mundanus, pro superno successu 


velut ad ipsum Deum, retrorsum digressus, tan- 
quam sic recéssum ex nequam magistro da. 
meue interpretatus, et aliquo modo sic philosopha- 
tus fieri cysicus, quibus cynicum morem assu- 
mens, ad propriuta vomitum revertitur. Aliter 
alenis vomitibus post reditum talís applicatur, et 
priorem nequitiam resumens, aliam insuper adji- 
ciet. 


94. Nam prater haec, artes οἱ negotiationem 
post tousuram non pauci rarsum amplectenites, 
redeunt ad secularem viam, exiude res impor- 
tantes, el ad ditandum 6686 per negotium ex.arte 
qu:estuosum habiles. Tales autem iminunes a vietu, 





403 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOL!T/E 


404 


dud primo sibl proposuerant quomodo essent? A ἀρχῆς προέθεντο; Βίος μὲν γὰρ ἅπας ὁ xutà xc- 


Virtus enim omois est qui secundum mundum est 
fMegotiosus , ut fleri potest, unus quidem sic, elius 
&uiem aliler, et. sic queestuosus. Qui vero juxta 
veritatem egenus essé statuit, et procul a negoliis, 
qüid ei prorsus mundo statimque victa opus. est, 
cum Ooccurreutibus (irmaverit esse contentus * Pau- 
pertatis cupiditas desolatur monasterium. 

$5. Sed his quidem superfluem est amplius im- 
morari : sufficienter enim ea hucusque secundum 
veritatein descripta perscruiati sumus. Ego vcro 
quoddam non simulate virtutis idoluo, sive simu- 
lacerum, sive spectrum (non enim imaginem de re 
exsecrablli d.cere audeo) odiosum Deo venio exposi- 
tum, Manus. iujiciunt in. carnes suas alicubi virtu- 


cpov χρηματιστιχὸς, ὡς ἑγχωρεῖ, 6 μὲν οὕτως, 6 δ' 
ἄλλως, xai οὕτω Χτητικός, Ὁ δὲ ἀχτημονεῖν ἐπ᾽ 
ἀληθείᾳ χυρώσας, καὶ ἁπραγμάτεντος εἶναι, καὶ 
ἀρχεῖσθαι τοῖς παραπίπτουσι, «( ἂν ὅλως δέοιτο 
λόσµου καὶ αὐτίχα Ρίου; ᾽Ακτημοξσύνης bostes Egn- 
pot φροντιστῆριον. 


λε’, Αλλά τούτοις μὲν περιτιὸν ἐμπλατύνασθαι. 
Ἱ]κανῶς γὰρ αὐτὰ ἐν ἄλλοις περιειργἀσάµεθα πρὸς 
ἀλήθειαν συγγραφιχἠν. Ἐγὼ δὲ καί τι ópstr; àvu- 
ποκρίτου εἴδωλον, εἴτε βρέτας, έΐνε κεράμθηλον 
(εἰχόνα γὰρ ἐπὶ τῆς ἱπαράτου εἰπεῖν Νατοχνῶ) ix- 
θήσων χω θεοµισές. Κατεπιχειροῦσι xal τῶν ol- 
χείων σαρχῶν ἔστιν οὗ οἱ ev ἀρετὴν προσποίητοι, 


tis simulatereá et quodamniodo sic symbolica scri- B Xx πως οὕτω συµθολογραφοῦσιν οἱ ἑξώλεις, ἄξιοι 


hunt perditi, amputatione digni, primitias velut 
odiosas illa Suas consectantes dés, cupiditati, quae 
Deus illürum dici posset, sicut el venter, Alii quidem 
gladio superüciem carnis paululum  sttingente$, 
ubi videluf. ipais; alii vero unguium summitatem 
radentes, vel eiiam lima corrodentes, fulgent vi- 
dentibus, sive privatim pueris, sive publice popus 
lis, plagás isto$ a deemonibus sibi per noctem oran- 
tibus fuisse impositas. Illzc portentosa simulant, 
ut visu inirationem moveant in sanclilatis osten- 
tationem, vinum autem ac oleum, puto, trsbant ad 
se in remedii. adhibitionem externam et. internam. 
Alffectant áutem etiam iidem pediculorum multitu- 


diuem, ita ut esira. laceras vestes serpentia vide- , 


2u!ur teeuía animalia. Vel etiam wliunde forté 
colliguntur, sive pretio data, sive gratuito. Scd 
ad quid? Ui per illius gregis animantia. conci- 
tata mniralione substantiam abundanter accipiant et 
iude uaguuin lucrum obveniat ipsis justa scopum 
bypocritis. Omitto gladiatores, qui per diem loricati 
quidem intus, etiam exterius loricam utilitatem 
ostentant, co quod pruritu moventur οἱ pediculos 
sludiose eszscrutenlur, aliunde vero exagitantur, 
et. variis modis attentionem movent; sed nocte tale 
projiciunt pondus, ut leves sint ad dermitaudum. 
Eos autein qui cavum ferrei circuli prospeetom 
sanguine liniunt, ut, videatur 28ceta rodere carnes, 
εἰ ila cruorem ejusmodi evomere, disperdat Deus, 
ut sanguine letantes, quales erant viri sanguinum 
a quibus psallens David liberari precztur. 


96. Mihi autem memori fusius referendum est 
ridiculum quoddarn factum, quod in amplum expe- 
rimentum Megalopolitanis venit et nobis etiam novi- 
late perculsis in constanti memoria rewansit, Fuit 
quondam solitariz virtutis vir astutus amator, diri- 
gente Romanum imperium  felicissimis auspiciis 
Joaune Comneno, ferro constringente interceptus, 
macula totus, odiosum strigmentum, sordes inde- 
lebiles; grave oleus salienabuti cwteros, quod im- 
munditie circumcingebalur , sed et verba couiigc- 
rant ipsi in vulgare cognomen, hugatorque voca - 
baiur, Wjc porro virtutis babitu primo quidem an- 


καταχοκῆς εἶναι, ἁπάργμλτα οἷον μυσαρὰ ταῦτα τῇ 
κάτλ σφᾶς ὁσιοῦντες θεᾷ, τῇ ὀρέξει, ὧν θεὺς καὶ 
αὐτὴ λέγοιτ ἂν, x40x χαὶ ἡ κοιλία. Καὶ ol μὲν 
μἀχαιριδίῳ ξέοντες ἠρέβα τὴν ἐπιπολην τῆς σαρ- 
xbe, ὅποι διαχρίνουσιν ἀὐτοί * οἱ δὶ ὀνύχων ὀξύθητα 
ἀποσύρόντες, ἄλλοι δὲ χαὶ flv) καταχονῶντες, πλάτ» 
τονται τοῖς θεωµένοις, εἴτε ἰδίᾳ τέχνο.ς, εἴτε χοινῃ 
λαοῖς, πληγὰς παύτας bx δαιμόνων αὑτοῖς "Extts- 
θεῖσθαι νύχτωρ εὐχομένοις. Τερατεύδνέαι δὲ taba, 
[νὰ καὶ ἐχπλήξωσι τῇ θέᾳ εἰς ἁγιωσύνης ἕνδσιξινι 
καὶ οἶνον δὲ οἷμαι καὶ ἔλαιον οὕτως ἐφελχύσωνται 
εἰς latpeuttxby Σίθεσίν τε xal ἕνρεσιν. Φιλυτι- 
βοῦντάι δὲ οἱ αὐτοὶ xa φθειρῶν πληθνσμοὺς, ὡ; 
xat ἔξω τῶν ῥᾳχέων ἕρποντα πρηφαΐνεσθαι τὰ ζωῦ- 
φια. Kal που χαὶ ἑτέρωθεν ἐρανίνονται, soy^v μὲν 
καὶ 5i ἐμπολῆς, ἴσως δὲ xay δωρεάν. Διὰ τί xal 
τοῦτο; Ἵνα τῆς ἀγέλης ταύτης τεθαυμαστωμένοι 
ζώοις περιουσιασθήσονται, δι’ ὧν ἕσται χέρδος αὖ» 
τοῖς τὸ μάλιστα χατὰ σχοπὺν τοῖς ὑποχρ.ταῖς. "Eo 
τοὺς σιδηροφόρους, ol δι ἡμέρας τεθωραχισμένοι 
μὲν ἔνδων, προφαΐνοντες δὲ ὅμως τὸν θωραχισμὸν 
εἰς ἐπίδειξιν, Ev. τῷ χνήθεσθαι xal τοὺς φθεῖραξ 
πολυπραγμονεῖν, xai ἅλ]ως δὲ διασείεσθα:, xal πο. 
λυτρόπως μηχανᾶσθαι τὴν Ü£av* ἀλλὰ νύκτωρ ἁπ-- 
θάλλονται τὸ τοιοῦτον βάρος, ὡς ἂν ἑλαφροὶ ὧσι xa» 
τακοιμᾶδθαι. Τοὺς δὲ xaX αἵμάτι χρίοντας τὴν χοί- 
Any τοῦ σιδηβἑοὐ χνλλὠματυς περιφάνειαν, d; δ.- 
χεῖν αὐτὸ παρατρώγειν tüv τοῦ ἀσχητοῦ σαρχῶν, καὶ 


D οὕτως αἷμα ofev ἐξαποπτύειν, ἐξολέσοι ὃ θε)ς, ofa. 


αἵματι χαΐροντας * ὡσεὶ καὶ αἱμάτων ἦσαν ἄνδρεςν 
ὧν φάλλων 6 Δαυῖ» ῥυόθῆναι εὔχεται. 

Ac'. 'Εμοὶ δὲ ἔπεισι μνησθέντι xal 4v γελοῖον εἷς 
«tov ἐχθέσθαι φάκτον τοιόνδε, el; πεῖραν ἑληλυθὸς 
π)ατεῖαν ἣν ὅτε τοῖς Μεγαλοπολίταις, ὃ xal ἡμᾶς 
ἐχπλῆξαν παρέµεινεν εἰς μνήμην διην:κη. Ἐγένετό 
τι; Ἰσυχαστιχῆς ἀρετῆς ἀν]ρ ἑπίτριπτος ἑραστὴῆ", 
[Ὀύνοντος τὴν Ρωμαϊχὴν λῆξιν τοῦ παμμµάκχανος 
Ἰωάννου τοῦ Κομνηνοῦ, σιδἠρψ μεσολαθούμενος 
σφίγνοντι, σπῖλος όλος ixelvoz, γλοιὸς μυσαρὸς, 
ῥύπος ἀνέκπλυτος 50b xal ὁδωδὼς ἔΣκεῖνος εἰς 
δυσπρόσιτον, οἷς ἀχαθαρσίᾳ ἑστεγανοῦτο, ἄλλα τε 
ῥήματα εἰς ἐπωνυμίαν ἐχληρώσατο χωμηδούμενος, 
καὶ ληρούβενο; üà ἐπεχαλεῖτο» xal ἑἐξενίχᾳα τοῦτο 


495 


ΡΕ SIMULATIONE. 


408 


εἰς χλῆσιν. Ἐκεῖνος δὴ ὁ τῷ κατ ἀρετὴν σχηµατι- A gelus esse creditus est, deinde vero juxta veritate 


σμῷ τὴν ἀρχὴν μὲ» ἄγγελος εἶναι πεφαντασµένος, 
τῇ, δὲ ὕστερον πρὸς ἀλήθειαν ἀποδείξει δαίµω» εἶναι 
διεγ»ωσμένος, Άδη δὲ καὶ ὕπερθεν ἐχείνου ἑνηνεγ- 
μένος, ol; παχύτερον ἐπλημμέλει πρὸς σάρκας, xal 
κρεάτων οἰχείων ἀπέλευσιν ἑσοφίζετο, τῇ τοῦ Gi 
δήρ:υ δήθεν παρατρίψει διαδιθρωσχοµένων εἰς Bá- 
ος, ὅσα xxi τι ξύλον ὑπὸ mplovoc. Καὶ «b σόφιτµα 
p:2phv τῷ ὄντι, xal οὗ µόνον πραγματιχῶς, ἁλλὰ 
xat τῷ τρόπῳ τοιῷδε ὄντι. Πνεύμονα ζωϊκὸν ἡ χαὶ 
ἵπαρ ἀπολαμδάνων, xal εἰς λεπτότητα καταχνίζων 
χλοώδη, ὁποῖα τὰ µεμασηµένα, xal προσπλάττων, 
'' Sov παρείχωι τοῦ aibi pou, εἰσεδέχετο τοὺς ὁμιλη- 
τὰς" xal μετὰ βραχεῖαν λαλιὰν διεσείετο ἠρέμα, ὡς 
εἴπερ ὠδυνᾶτο δαχνόµενος. Εἶτα τὴν χεῖρα καθιεὶς 


ἔνδον, ὅποι τὸν πιεύµρνα ἐχεῖνον κατέχρισε, καὶ B 


“χνησάμενος ἐξηγε τὴν ἐξάγιστον ὑπονργὸν εἰς φῶς, 

καὶ ἐπιφωνῆσας ὁδυνηρῶς τὸ « Τὰ xpíasá µου, » 
δ.ετίνασσεν αὐτὴν πρὸς τέχνην ὡς τὸ μὲν τοῦ μύ- 
σους καταπεσεῖν εἰς γῆν, ὅκον Ίδη xal σίψεως, τὸ) 
δὲ ἐναπομεῖναι τῇ περὶ τοὺς ὄγυχας cfpayyt* ἣν 
ἁποπλυνάμενος ὡσεὶ χαὶ βορδορώδη χείμσῤῥον, 
ἔπεμπε πολὺ θαῦμα τοῖς µήπω εἰδόσιν ὁ uh µόνον 
τῶν ἐχεῖ ἐἑπάξζιος. 

AQ. Tivog ἂν οἱ τοιοῦτοι φείδοιντο, εἰς τὸ οἰκεῖον 
σῶμα χαχουργοῦντες ; Hola ἁποπροσποιήσονταί po» 
λυσμὸν οἱ οὕτως αἱμοχαρεῖςς Ποῖος ἂν ἐφαρμόσοι 
φόγος ἀνδράσιν, οἷς ἀγαθὸν αἰματηρὰ βαφὴ αὕτη, 
ὅσα χαὶ γυναιξὶ qUxo; ; Τίς τὸ σιδήρεον τοῦτο γένος 
ἀξίως ἁποτρέψεται, οὗπερ ἡ πραγματεία χρυσωθή- 
ναι δι ὑποκρίσεως, καὶ οὕτως ἀποτελευτῆσαι εἰς 
χρύσεον λόγῳ ἀποπτώσέως xiv γοῦν εἰς ἀργύ- 
peov ; 

Aw. "Ext σεσηµείωνται παρὰ τοῖς ἀνέκαθεν ἁγίοις 
ὀλίχοι μεγάλοι στυλῖται, οἱ οὐρᾶνοδάμονες, ol ὅσα 
χαὶ διὰ κλιµάχων, τῶν στόλων, προσέσχον τῷ οὐ- 
pav. Ἡ δὲ νῦν γενεὰ ola. χαὶ δένδρα συχνὰ ἓν 
ξυλόχῳ πολλαχοῦ γῆς τὸ στυλιτικὸν φῦλον ἀναδίδω- 
σιν, οὐ ζωῆς ὃν αὐτὸ ξύλον, οὐδὲ Ὑνώσεως ξύλον, 
ἀλλὰ παρά τι βραχὺ. ξύλον αὐτόχρημα, xai οὐδὲ 
χατὰ Δωδωναῖον ἐχεῖνο, οὗπερ ἣν τις λόγος, ἀλλὰ 
ἑτεροῖον χαινόφωνον, ἐξ οὗ µόνον ἔστι τρυγᾷν τὸ 
«Εὐλόγησον. » Εἰδὲ xai διδασχαλίαν bv τοῖς ἄρτι στυ- 
λίταις ἐπιζητοίη τις, πρόφασις τῷ ἰδιώτῃ στυλίτῃ 
γίνεται τοῦ μὴ ἔχειν λαλεῖν, f) καταπνέων ἄνεμος 
λιγυρὸς xai σχεδάζων τὸ τῆς φωνῆς ἔναρθρον, D. 
ἀσχητική τις ἰσχνότης, δι ἣν στενοχωρεῖται ἡ λαλιά. 
Tre δὲ χατὰ θεωρίαν ἀρετῆς οὕτω διεχπίπτων, 
ὅμως τὴν κατὰ χεῖρα κερδῴαν πρᾶξιν εὖ µάλα ὁ 
ςοιοῦτος χατορθοῖ, δι’ ἧς ἀνιμᾶται τὴν κάλαθον, ὅτε 
κατ αὐτῆς χέρµα χτυπήσει. Καὶ τοιαῦτα μὲν αὑτῷ 
τὰ àv τῷ qavspip* τὰ δὲ ἑντὸς οἶδεν ὁ τὰ iv χρυ- 
πτῷ βλέπων Βατήρ. Οὕτω δὲ ἔχοντες οἱ ἀνατετα» 
μένοι, τὰ τέκνα «ῆς ὑποχρίσεως, οἱ μιμηταὶ τοῦ 
δαίµονος (τὰ γὰρ λοιπὰ τῶν xev' αὐτοὺς ὑποχρί- 
σεων εἴδη οὐκ ἂν, οὐδὲ εἰ µυρία κάµοι τις γράφων, 
δύναιτο περιηγήσασθαι), παράγχουσι τοὺς ἁπλουστέ- 
ρους εἰς πλατείαν χατάγνωσιν τῆς μοναχικῆς βιοτῆς, 
xal γίνονται ὑπόδικοι τῷ Θεῷ βαρείας κολάσεως, 


demonstratione dzinon esse fuít agnitus atque 
etiam super hunc elevatus, quod crassius in car- 
nes peccaret, suarumque carnium continentiam fin- 
geret quasi ferri contritione profunde corrosaram, 
ut roditur sub serra ligoum. Argumentatio vere 
odiosa, non solum in effectu, sed etiam in modo. 
Pulmonewn vel hepsr animale sumens et in ininuta 
concidens virescentia, qualia masticata, coaptans- 
que ubi ferrum sineret, susciplebat familiares: 
el post. breve colloquium paulatim exagitabatur, 
quasi cruciaretur eompunctus, Postea manum in- 


.tus demittens, nbi pulmenem istum inunxerat, 


postquam raserat, seeleratam auxiliatricem edu- 
οἱ ad lumen, et voce lamenmtabili cmissa : 
« Carnes mes , » illam. eum arie discussit {ιο ut 
pars quidem horrida, putredine jam oleus, in ter- 
ram decideret, pars autem cavis sub unguibus in. 
hareret; qua veluti torrente ecinoso abluta, mul- 
lum excitavit stuporem rem nondum seientibus, 
ile, qui non. solum hujus erosionis verz hic, sed 
eliam borum vermium illie erat dignus vexatione. - 


καταθρώσεως ἀληθοὺς τῆς ὧδε, ἀλλὰ xal σχωλήχων 


$1. Cui pareent ii, qui proprium corpus cru- 
deliter tractant ? A quibus maeulis abhorrebunt qui 
sic sauguine lantur? Qualis reprehensio conve- 
niret hominibus, quibus bonuin est sic iminergi 
eruore, ut mulieribus placet fucus 7 Quis hujusmodi 
ferreuin genus. digne detestetur, cujus negotiatio. 
est per hypocrisim auro supervestiri, sicque loco 
ruine in. aurum, aut sallem in argentum desi- 
nere? 

$8. Noti sunt adhuc inter veteres sanctos ali- 
quot magai stylie, eclo gradientes, qui per co- 
lamnas, veluti per scalas, ceto propinquabant. Pra- 
gens autem genera!so tanquam arbores ligno densz, 
multis in terrze locis, styliticam tribum producit, 
que mon est vitz: neque scientiz lignum, sed fere 
lignum purum, neque secundum illud Dodon:zuim, 
eujus magna erat fama, sed aliud quid novi s..- 
hans, ex quo solum excipi potest hoc : « Denetlic. » 
Si quis autem in hodiernis stylitis doctrinam qua:- 
r2, ignaro stylitsee, quod non valeat loqui, przetex- 
tus est vel ventus, stridule spiraus et vocis arti- 
culationem inrediens ve! quedam ascetica gra- 
cHitas, per quam angustiatur elocutio, Sic autem 
contemplativa virtute lapsus, manibus tamen lucro- 
sam przclare dirigit operationein, qua sursum ele- 
vat calailium, eum in illam numinus sonaus intravit. 
Talia sunt ipsi, qnae sunt. manifesta : interna vero 
novit ille quae sunt in abscondito videns Pater. 
T«liter autem se habentes qui supra ordinati sunt 
hypecriseos filii, diemonis imitatores (cttera nam- 
que simulationum illorum genera nemo nequesi 
mille libros componendo impleret, describere 
valeret), simplices decipiunt ad mágnam monastica 
vitas damnationem, eta Deo gravi punitioni obno- 
xii, quod per ipsos blaspheimetur, non solum in 





10] 


EUSTATH1I THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


40$ 


geitibus, sed etiam in Christiana religioné, sanctis- A ὅτι δι aüxouc βλασφημεῖται fj πρὸς µίμησιν αὐτοῦ 


sima ad imitationem fllius eonversatio. 


99. Jam subobécure indicavimus et ostendimus, 
fratres, quahtum malum sil bypoerisis, dira per- 
versi mendacii speeies, a rectitudine deflezio, quae 
verum hominem reddit isutilem, ignobilis vitiutis 
exteuuatio. Fugiamus igitur illam, nos veritatis fa- 
muli, scientes nibil esse commune veritati cum 


mendacio, eui copulatur prava eousors simulatio, ' 


moliá fecandissima, quam nec in Inimicos bonis 
saliem Christianis exercere licet. Enimvero, si 
quis non aperte loqsitur, uti rerum status requi- 


rit, contra inimicum, nee justificationem allegat, 


uno verbo, non totam aperit veritatem, in omni- 


ἁγιωτάτη πολιτεία, οὗ póvov Ev ἔθνεσιν, ἀλλὰ χαὶ 
ἐν τῇ Χριστιανιχῇ ὁρθότητι. 

λθ’, Ἔχομεν ἤδη ἀμυδρῶς ὑποχρουσάμενοι xai 
ἐμφήναντες, ὦ ἁδελφοὶ, ὁποῖόν τι χαχὸν fj ὑπόχρι- 
σίς, τὸ τοῦ x1xoU φΦεύδους ἁδρὸν τμῆμα, fj ἑκτροπὴ 
τῆς ὀρθότητος, ἡ ἀχρέιοῦσα τὸν ἀληθὴ ἄνθρωπον, τὸ 
ἁγεννὲς τῆς ἀρετῖς ὑποχόρισμα. Φεύγοιμεν οὖν 
αὐτὴν οἱ τῆς ἁληθείας θεραπενταὶ, εἰδότες, μηδὲν 
ῥφοινὺν ἀληθείᾳ καὶ ψεύδει, ᾧ συνδυάζεται φαύὐλὴ 
σύνοιχος 3| ὑπόχρισις, πολοτεχνοῦσα ἓν καχοῖς * ἣν 
ὀὐδὲ ἐπ᾽ ἐχθροῖς ἑνδείχνυσθαι ὅσιον τούς γε ἀγαθοὺς 
Χριστιανούς. El γὰρ χαὶ οὗ παῤῥησιάσεταί τις, ἐφ᾽ 
ol; ἐχρῆν, πρὸς τὸν ἐχθραίνοντα, οὐδὲ διχαιολογήσε- 
ται, οἰπεῖν δὲ 4b ὅλον, οὖκ ἑπαληθεύσει, παραδει- 


bus se prodens; hoc iamen non est bypocrita- B χνὺς ἑαυτὸν ἓφ᾽ ἅπασιν, ἁλλ᾽ αὐτὸ οὐχ ὑποκριτιχὴ 


rum ratio, sed solertia generans prudentiam, juxta 
quam laudabiliter aliquis opportude considerans 
tenipus, et personam, atque reliquas circumstan- 
tias, dissimulabit et abscondet quod lu buecam 
venit, sed utilia loquetur, sermonem ipsi metiente, 
recteque dirigente ac ordinante, et secundum «εο- 
"nomiam reddente sapientem magno magistro Deo ; 
cui gloria in ssecula. Amen. 





ἐστι μέθοδος, δεινότης δὲ γεννῶσα φρόνησιν, καθ) fj» 

' στοχαζόµενός τις ἑναρέτως ἓν δέοντι χαιροῦ καὶ 
προσώπου xal λογτῆς περιστάσεως, καταχολύφει 
μὲν καὶ αρύφεται τὸ ἐπερχόμενον τῷ σὶόμᾶτι, λα- 
λῆσει δὲ τὰ πρὀσφορὰ, μετροῦντος τὸν λόγον αὐτῷ 
xai ἀχριδοῦντος xaX τἁττόντος xal πρὸς olxovopía9 
σοφίζοντος τοῦ μεγάλου διδασκάλου Θεοῦ, ᾧ δόξα εἰς 
τοὺς αἰῶνας. Ἁμήν. 


EJUSDEM 


ÀDYERSUS IMPLACABILITATIS ACCUSATIONÉM. 


Eustathii Thessalonicensis. metropolite adversus ex- C, Εὐσέαθίου untpoxolitov 8sccajdorixnc zpót 


probrantes ei injuriarum. memoriam, si quando 
meminisset vexationis ipsi undecunque illata. 


4. « Sapiens creatura homo: » hec est a- 
tiquas sententia Musz, qua textilem varietatem erat 
mirata; exinde vero per levem transformationém 
dictum fuit: « sapientissimam rem esse pictoris ma- 
num, » Pulchra quidem illa duo sunt et talia qux 
aureo nitore fulgeant ubi priescribuntur, et eminus 
splendentem hujus operis frontem faciant. Oportet 
autem pro simplicioribus auditoribus insuper addi 
vel animadverti quod in ambobus esi artificiosum. 
Sapiens enim est homo variegans artis ratio- 
ne, qua texit manibus opera : quod exiraneus 


τοὺς ἐπεγκαλοῦντας αὐτῷ µνησικακίαν, εἴἲ- 

ποτε ἀναμνησθείη καλώσεως Υεγοµένης ποθὲν 

αὐτφ. 

α’. « Σοφόν τι χρῃημ) ἄνθρωπος. » Παλαιᾶς τουτὶ 
µούσης γνωµάτευµα, ἐφ' οἷς ὑφαντιχὴν ἐχείνη ποι- 
χιλίαν ἐθαύμασεν ' ἐχεῖθεν δὲ λόγῳ παραπόιίσεως 
ἀναπέφηνε τὸ « σοφὀόν τι χρῆμα ζωγράφου χεῖρα 
εἶναι. » Καὶ χαλὰ μὲν xai ἄμφω ταῦτα καὶ οἷα προ- 
στίλδειν χρὐσέόν τι, ἕνθα προγχράφονται, xal τηλαυ- 
γὰς τ.'θέναι τὸ τοῦ ἔργου τοῦδε πρόσωπον. Xph δὲ 
πρός γε τοὺς ἁπλοϊχωτέρους ἀχροωμένους πρυστε- 
θεῖσθαι, f) γοῦν ἀλλὰ προσεπινοεῖσθαι «b τεχνιχὸν ἓν 
ἀμφοῖν. Σοφόν τε γὰρ χρημα ποιχιλτὴς ἄνθρωπος, 
πρὸς τέχνην ὑφαίνων τὰ mpb χειρῶν, ὅπερ ὁ ἑξω- 


dicere voluerit; pictoris autem manus est sapien$ D τερικὸς εἰπεῖν βούλεται * xol ζωγράφου δὲ χεὶρ 


instrumentum, nisi forte piogens dolose mentiatur. 


9. Quod igitur urbs hac nostra, omnimode fe- 
eunda, picloribus abundat, non omnibus secandem 
artem, imo forte lineamenta hominum male 
piugeutibus, et alias quidem imagines, et inter 
'*as nostram deiurpantibus, meain idcirco secun- 
Suis archetypum accurate expreseáin transeriptu- 


σοφόν τι χρῆμα, εἰ ph ἄρα τῇ τῆς τέχνης ἀρετῇ 
Ψεύδοιτο παραγράφουσα. 

β’. "Ότι γοῦν καὶ dj χαθ᾽ ἡμᾶς πάμφορος πόλις 
αὕτη Υραφέων εὐπορεῖ, οὗ πάντων πρὸς τέχνην͵ 
ἀλλά που xal φαύλως γραφόντὠν ἀνθρωπιχοὺς χα- 
ῥρακτῆρας xal ἀχρειούντων, xal ἄλλας μὲν εἰκόνας, 
ἐν δὲ καὶ ταῖς τὴν ἡμετέραν, χω µεταγράψων «hv 
γοῦν αὐτὸς ἐμαυτοῦ, πρὸς ἀρχετυπίαν ἀκριδῶς 


409 CONTRA INJUHIARUM MEMORIAM. 410 
ἔχουσαν. Καὶ τοῦτο οὗ πρὸς φιλαυτίαν (τί γάρ gov A rus $um. Et hoc. non amoré mei (quid enim wihi 


µέλον σχιαγραφίας, cl φεύδοιτο μὲν τὸ στερέµνιον, 
βλάπτειν δὲ λέγει οὐδέν ;), ἆλλ᾽ ἵνα μὴ παραθιό- 
ποντες οἱ τὰ ἡμέτερα ζωγραφοῦντες, καὶ εἰς λοιπὴν 
ἀτεχνίαν ἐχπίπτοιεν. ὅπερ εἰσμάλιστα δάχνει pe, 
εἴ περ ἄλλως πεπαιδεὐµένοι τὰ εἰς τὴν γραφιχὴν, 
xai τρανὲς δὲ ὡς ἑκάστοτε βλέποννες οὐ βλέπουσι, 
καὶ τοιᾶῦτα πρὺς ἀχρίδειαν, χα) νοοῦντες ἐχθαίνου- 
σιν εἰς ἀλλόχοτον. 

Y'. Ἐδενίκησε δέ. µε, xal εἰς τόδε ἀντιγραφῆς 
παρήγαγχεν, ὅτι pid µόνον àv τῇδε τῇ πόλει τὴν 
εἰχόνα ἡμῶν, τὸ Δαυϊτιχὸν εἰπεῖν, ἑξουδένωσαν οἱ 


εἴτε γράφοντες, exe διαγράφοντες ἡμᾶς, ἀλλὰ τὴν. 


φαυλεπίφαυλον αὐτῶν εἰκόνα, χαθ ἣν ἡμᾶς οὐκ 
ἀνεσ-ήλωσαν, λέγω, ἀλλ᾽ ἑστηλίτευσαν, ἕως xat εἰς 
την µεγίστην τῶν πόλεων περιήγαγχον. Ἔστι δὲ τὸ 
τηῦτων δείχηλον ’ « Μνησίκαχος ἀνὴρ, ἐπιγεγραμ- 
μένος εἰς ἀρχιερέα Θεσσαλονίχης τὸν ἄρτι. » Πρὸς 
ὃ δὴ βρέτας (παικτέον γάρ τι χατὰ τῃς φαύλης τέχ- 
νης) τὰ πρῶτα μὲν ἑντρανίαας ἐγέλασα * εἶτα συν- 
αγαγὼν ἐμαυτὸν εἰς νοῦν, χαὶ ἐθαύμᾳσα, ὅπως ὁ 
παναΐολος χρύνος παράχει μὲν xal τὰ χαινοφανῆ, 
γεννᾷ δὲ ὅμως οὐκ ὀλίγα ὡς olov ἐν ἀναχάμψει καὶ 
πρὸς παλαιὰς ὁμοιότιτας, χαὶ αὐτῶν τὰς μὲν οἵας 
ἐπαινεῖσθαι, τὰς δὲ λήθης ἑσχάτης ἀξίας. Καὶ ἅμα 
ἓν νοησάµην τὰς τῶν ἀποχαταστάσεων θρυλλουµμέ- 
νας πεντακοσιοστύας, ὧν ἔργον φασὶν, ἐπεὶ παρα- 
ὁράμοιεν, ἑπανατρέχειν εἰς τὰ φθάσαντα ὡς οἷα 
xai παραδείγματα, καὶ ποιεῖν αὖθις ἀγαθά τε xal 
xaxà ἐχεῖνα, ὅσοις ὁ προλαθὼν τῶν πενταχοσίων 
àv» λκυσμὸς ἑνδιέτριφει 


U. Χρόνος οὖν πἀλἀι ποτὲ Sun, καθ’ ὃν ἄλλα τε 
τινα φαύλως ἐθεωρήθησαν, xal τὸ σύννουν δὲ καὶ 
φυλακτικὸν ἑαυτοῦ, χαὶ μὴ ῥᾳδίως τοῖς βλάπτεσθαι 
ἐθέλουσιν ἀναχρωννύμενον, εἰς οὐκ ἀγαθὸν ἐνεγράφη 
τοῖς Υε παραθεωροῦσι. Καὶ 6$ xal νῦν χρόνος οὗτος 
ἐβεφάνη, γράφων εἰς χαραχτῆρα ὅμοιον xal ἡμᾶς, 
ὅτι προσέχοµεν fjpiv αὑτοῖς xal σχεπτόµεθα, μὴ] 
βαλλώµεθα, xal φυλαττόμεθα τὰ τῆς διαδολῆς ἁμ- 
φίδληστρα, xai ἀνακαθαίρομεν , εὐθετίζοντες τὰ 
πτερὰ, εἴ πως, ὧν Πεπειράµεθα, παγίδων ὑπερπε- 
τόµενοι σωζοίµεθα. 


t. Φέρε 0h, χρώματα τρίψας δι ὧν ἔχοιμι ἂν D 


ἐμαυτὸν µεταγράψαι εἰς ὅπερ εἰμὶ (οὐ γὰρ λανθά- 
γοµαι χατόπτρῳ χεχρηµένος ἓν ᾧ yapaxvhp iub; 
ἑμφαίνεται, ὃ;, ἡ duy ἑκάστων γράφουσα ἐν τῷ 
βάπτειν εἰς συνείδησιν προῖσιᾷ, ὥστε xol ἄλλοις 
βλέπεσθαι, Χαὶ διαχρίνεσθαι τὰ xav' ὖθος, xal οὕτω 
περιποιεῖσθαι μὲν τὰ ὀρθῶ; ἔχοντα, διορθοῦσθαι δὲ 
τὰ ὡς ἑτέρως ἐχπίπτοντα), διαχριδώσοµαι τὸ ἐμὸν 
παρὰ τοῖς ἐνταῦθα εἰχόνισμα, τὰ μὲν ἄλλα mávu 
ἀπηχριθωμένων χατὰ τοὺς ἐμὲ πρὸς ἁμαρτίαν 
γράφοντας (φαἰνώ γὰρ ἰδοὺ ἐμαυτὸν ἄλλως μὲν ὁτι- 
µάλα διεστραµμµένον, καὶ ἀγαθῷ μηδενὶ ἑλλαμπό- 
µενον εἰς εὐπρόσωπον)' τὸ μέντοι μνησίκακον 
ς τὸ πᾶν δ.αγράφω, xaX ἐξαλείφω τὴς εἰχόνος, Tj» 
ἀγέστησάν µοι τὰ χαλὰ τέκνα τῆσὸς τῆς πόλξωςο 


curz foret pictura, si mentiretur quidem solidum, 
nihil autem uocivi indicaret? ), sed nme qui no- 
sira pingunt, per ignaviam denuo in artis imperi- 
liam decidant : quod in primis me vexat; si qui- 
dero res graphicas satis docli clareque fere semper 
videntes , nunc quidem ezcutiunt et pra nimia 
cautela descendunt iin abeurdum. 


5. Devicit autem me prorsus et in hanc accusatio- 
nem induxit, quod non solum in hac utbe nostram 
imaginem, juxta Davidicum dictum; ad nihilum re- 
degerunt qui nos sive pingunt, sive describunt, 
sed vilissiimam ipsorum imaginem, per quam nos 
liaud iu cippum elevaverunt, dico, sed in cippo male 
notaverunt, postremo in urbium maximam circum- 
duxerunt. Est autem. illorum imago : « Memor in- 
juriarum vjr, provectus in przsentem Thessalos 
nicz: archiepiscopum. » Ad quod simulacrum (ali- 
qualifer enim ludendum est adversus malam artem), 
primo quidem, oculis iu id coujectis, risi; deiude 
recolligeus mentem, valde etiam iniratus sum juo- 
modo temporuw varietas uova quasdam ad lucem 
producat, non pauca tamen geueret tanquam in 
renovatione secunduinque veteres similitudines, 
quarum alise quidem laude dignas sunt, alie vero 
omnium oblivione. Et simul in mentem revocavi ce- 
leberrimos restitutionum quingentos annos, quo« 
rum officium est, aiunt, cum transierunt , ad ea 
qua praecesserunt recurrere tanquam exemplaria, 
denuoque producere bona vel iwala illa, quibus 
elapsum quingentorum annorum spatium inimo- 
falum est. 

4. Tempus igitur ollin aliquando trausiit, quo, 
cum aliqua cztera , tum. prudentia suique conser» 
vatio prave considerata suni, el non facilis a πο» 
cere velentibus decolorationis opificio in non bo- 
bum saltem a male judicantibus imputatum est, Et 
profeeto nunc istud tempus reluxit, simili chara- 
clere nos etiam pingens, eo quod providenius uo» 
bis et ne deJiciainur cavemus, et calumniz reta 
fugimus, εἰ alas aptantes repurgawunus, si forte 
super retia, quibus tentati sumus, volantes, sal- 
vandi simus. 

5. Age porro , tritis coloribus, quibus me possim 
talem qualis sum pingere (non enim obliviscor 
uti speculo, unde mea forma relucet, quod anima 
cujusque pingens colorando conscientiam, ante 
se ponit uL a cseteris cernatur, inque moralibus diju- 
dicetur, et sic retineantur ea quideni qui recta sunt, 
corrigantur errores commissi ); perüciam uieam 
coram bic presentibus imaginem ; de caetero qui- 
dem prorsus accuratam secuudum ecs qui ime pec- 
caminosum pingunt (ecce enim metipsum aliunde 
quidein deformatum, et ad pulchram formam nullo 
bono relucentem ostendo); hanc autem mali memo- 
riam omnino deleo et aufero ab hac imagine, quam 
mihi hujus urljs boni cives erexerunt. 


Ad 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


412 


6. Mihi áulem sic bebenii scopum aliter hanc A — c'. Οὕτω δή pot προθεµένῳ σχὀπὀ», peraypoaas 


colorandí partem calcis, quam docti pictores mez 
applicuerunt figurz, considerandum erit ante alia, 
quibus illud imaginis vitium comnrode patefleri pos- 
sit, quia non plane necessarium idem esse, juxia 
cogitationem, quadam nomina per coupositionem 
proferre, rursumque per appositionem exponere. 
Sicut autem non Bemper in eumdem conceptum 
veniunt expressiones privatim abstracte, rursumque 
Simul apposilz (non enim aliqnis singillatim gram- 
maticus dictus, el rursus privatim celer, jam etiam 
yrammaticus celer necessario evadet, nec eques sim- 
pliciter, et privatim bonus, jam in bonum equitem 
necessario concurrunt); ita nee in idem vergiv di- 
cere sciomachiam, in unum redactis «umbra » pugua- 


49916 Υξ τὸ µέρος τῆς χονίας, fjv οἱ δεινοὶ ζωγράφος 
τῷ ἐμῷ χαρακτῆρι προσέπλασεν, θεωρητέον ἂν εἴη 
πρὸ τῶν ἄλλω», δι ὧν ἐχεῖνο τὸ τῆς εἰχόνος ἃμαρ- 
τωλὸὲν ἐπιτυχίαν εὑρήσει, ὅτι οὐ πάντως, αὐδὲ ἐξ 
ἀνάγχῆης ταὺτὸν, πρὸς ἔννοιαν συνθέτως τε προενεγ- 
xely ὀνόματά τινα, xol αὉ mi ἐξαγγεῖλαι χατὰ 
παράθεσιν. "AX ὥσπερ οὐκ εἰς ταὐτὸν ἀεὶ νοήµα - 
της ἔρχοντα: λέξεις ἀφωρισμέναι ἰδίᾳ καὶ αΌΏις 
παρατιθέµεναι (οὗ γὰρ δἠΛουθεν χαταµόνας γραμ» 
µατεύς Ίις λεγόμενος, χαὶ αὖ πάλιν ἰδίᾳ ταχὺς Ίδη 
xai γραμματεὺς ταχὺς ἀναγχαίως £x6alvev* οὗ δ ἂν 
ὁ χαὶ ἱππεὺς ἁπλῶς, χαὶ χατ ἰδίαν ἀγαθὸς, ἤδη 
xai εἰ; ἀγαθὺν ἱππέα κατ᾽ ἀνάγχην συνδραμοῦνται), 
ρὂτως ο”δ᾽ εἰς ταὐτὸν ἄγεται « σχιαμαχεῖν » εἰπεῖν, 


que noninibus, et rursum « sub umbra pugnare: ου B ὑφ᾽ £y ἁγαγόντα ῥῆμα τὸ τῆς « σκιᾶς » xal τῆς 


quidem prospere lit et desideratur, dum sciomachia 
viuperationem habet et juxta proverbium ad. idem 
sedit ac aeris verberatio. Sic eliam « chirodicum, » 
manus jurisque conjunctio vituperabiliter osfendit ; 
ilum autem: qui jus in manibus babet, »laudabiliter 
designat, Pariter « sceptrifer» quidem est verborum 
compositione rex ; « sceptrum » auteni disjuncte fert 
cui vus et sordidus Ithiacze mendicus Ulysses. « Andra- 
poda » novimus quidem « serviles personas; » si quis 
autem. expressione soluta dicit « hominum pedes, » 
exinde« drapetas »invenit servos. « Bubuleitat » aliquis 
velut agricola: « boves autem przdo abducit.» « Ami- 
Cus » quidem « bonus » virtutem habet: « philocalus » 
outem aliter intelligitur, et malitiam indicat, qualem 
tiam dicere sapientes baesitant « Doni » quidem « pe- 
4Jles » conveniuut etiam viris, heroice ageutibus, cum 
liec verba separantur: inuüum autem conjericta, calli- 
sphyro (pulchris pedibus) mulierem exornant, « Sa- 
cro ministerio» si quis oneratur, sacris it aptus : hie- 
rodulus autem (quoad nomen) minime corivenit. «Fer- 
vidum opus » facit arrogans: « θερμουργχεῖ» (fer- 
vide operataür) homo fortis; vidétur idem aliquidquod 
habeatur sermo per « ártiepur » (callide dicenten) ét 
orta (seu perfecta) loquentem : sed qui posteriorem 
$uluto modo suiit, ut perfecta loquentem laudáàbi- 
Jem novit, artiepum autein ut impostoreim vituperat. 
$flujus 2utem auctores methodi, quibus diversitas in 
solutione verborum, et iterum in eorum conipositione, 
ordinata est, nec « patris percussorem » ducunt éum- 
dem ac cuim « qui percutit patrem, » siquidem patris 
percussor in liabitudine malitiz es!, sicut εἰς verberi- 
pater ; » duin aliquis patrem forte percussit ignorans, 
Nec « himatiopolam » et cum qui vestimentuui vendit, 
ad parem sententiam adducunt, tanquam. ad artem 
reducentes « himatiopolam esse, » vestimeutum au- 
tem veudere judicantes eum qui hoc vel semel fecit, 


C 


ε p&yn; » ὄνομα, καὶ αὖδις τὸ ε ὑπὸ σχιᾷ µάχς- 
σθαι’ » ἀλλὰ τοῦτο μὲν καὶ εὐτυχεῖται xal ποθεῖ- 
ται, 6 δὲ « σχιαμαχῶν » εἰς φόγον ἀποτάσσεται, ὃν 
οἶδεν ἡ παροιμία εἰς ταὐτὸν Ίχοντα τῷ « ἀέρα δαί- 
povtt. » Οὕτω δὲ xaX τὸν μὲν « χειροδίχην » ἡ συν» 
θετιχἣ Χόλλησις τῆς τε € χειρὸς, » τῆς τε « δίχης, » 
Ψεχτικῶς παραδειγµατίζει' τὸν δὲ « ἐν χεροῖν την 
δίκην ἔχοντα » ἐἑπαίνοις ἀποκλτροί. Tóv ὅμοιον 
ερόπον c σχηπτοῦχος » μὲν χατὰ συναίρεσιν λέξεων ὁ 
βασιλεύς" εσχΏῆπτρον » μὲν τοι διαλελυµένως ἔχει 
xai ὁ ἐν Ἰθάχῃ ῥικνὸς χαὶ ῥυπαλέος ἐπαίτης Ὅδυσ- 
σεύς. Οἴδαμεν « ἀνδράποδα » μὲν τὰ εδοῦλα πρὀσ- 
ωπα διαλύσας δέ τις τὴν λέξιν, xal ε ἀνξρων 
«πόδας » εἰπὼν, « δραπέτας » ἐντεῦθε» εὗρε τοὺς δού- 
λους. Καὶ μὴν « βοηλατεῖ » μὲν τις γεωργοῦ δίχη» * 
€ βοῦς δὲ ἐλαύνει  ὁ ληϊζόμενος, Καὶ «φίλο.» μὲν 
€ καλὸς » ἀρετῆν ἔχει: ὁ « φιλόκαλος » δὲ ἀλλοξόος 
τὲ ἔστι χατὰ νοῦν, xal ποτε καὶ χαχίαν παραφαί- 
vet, ὁποίαν xal λέγει, ὀκνοῦσιν οἱ σώφρονες. Καὶ 
€ χαλὰ » μὲν «σφυρὰ » ἐπιπρέπει xal ἀνδράσ.ν, 
Ἱρωϊκῶς ἁνδριξομένοις, ὅτε διίστανται’ ἡνωμένα δὲ 
εἰς ἓν γυναῖχα χοσμοῦσι τῷ καλλισφύρῳ. ε Ἱερᾷ 
δουλείᾳ » βαρύνεταί τις, xal ἔστιν ἱεροπρεπής * ὁ oi 
συντεθειµένο; εἰς « ἱερόδουλον » οὗ πάνυ ἑκπρέπει. 
ε Θερμὸν ἔργον » δρᾷ ὁ αὑθαδιξόμενος. « θερµουρ- 
γεῖ » δὲ κατὰ θέσιν 6 ἁἀνδριζόμενος. Δοχεῖ ταὐτόν τι 
λαλεῖσθαι διὰ τοῦ « ἀρτιεποῦς » xal τοῦ « ἄρτ-.α 
βάζοντος.» &XA' ὁ χρησάµενος τὸν μὲν δικλελυµένον 


D εἰς τὸ « βάδειν ἄρτια » ἐπαινετὸν οἵδε, φέγει δὲ τὸν 


εἁρτιεπῆ » ὣς ἐπίχκλοπον. Οἱ δὲ τῆς τοιαύτης µε- 
θόδου πατέρες, οἷς ἑτεροιότης Ev. διαλύσετι λέξεων, 
καὶ aU πάλιν ἓν συνθέσεσι τῶν αὑτῶν πεφυλοκρί- 
νηται, οὔτε τὸν € πατροτύπτην » εἰς ταὐτὸν ἄγουσι 
τῷ « τύπτοντι πατέρα, » εἴγε « πατροτύπτης » μὲν 
ἐν εἴδει χαχίας, 6 xaX « πατραλοῖας ΄ « πατέρα » δέ 


"τις € Esc mou 2 χαὶ ἀγνλῶν. Οὐδὲ μην τὸν ε ἵμα- 


τιοπώλην » xal τὸν ε«πωλοῦντα » δὲ « ἱμάτιον } ξννάγχουσιν elg ἔννοιαν ἰσοδύναμον, οἷα τὸ μὲν « ἷμα- 
ειοπω)εἴν » εἰς τέχνην ἀφορίζοντες, € πωλεῖν » δὲ « ἱμάτιον » εἰδότες xat τὸν εἰσάπαξ τὸ τοιόνδε y:tpi- 


σάμενον. 

1. Dico ergo sic aliquómodo sese aJ. invicem fia- 
bere «mali memoriam » in uua voce, et in lucutis- 
pnis divisione, «meminisse mali.» Etenim mali imémoiia 
quidem, non lioueste, dicerctur aliquis afici, uec ab 


Q. Φημ] δὲ οὖν, οὕτω πως δια ἐρεσθαι πρὺς ἅλ- 
ληλα τὴν τε καθ) ἓν ὅ,ομα « µνησιχαχίαν, » καὶ τὸ 
ἐν διχασμῷ φράσεως « µεμνῆσθαι χαχοὺ. Μνησι- 
χαχεῖν » μὲν γὰρ οὖκ ἄν ποτὲ λέξῃ τις χρηστολογι- 


i13 


9? ^9 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 


M4 


κῶς, οὐδ) εὐλογοῖτο ἂν ὑπ’ οὐδενὸς 6 uvnsíxzxo;* À aliquo laudaretur. mali memor ; quod autem aliquis 


χαχοῦ δὲ µεμνηῆσθαι τινὰ, oóx ἀνάγχην πᾶσαν 
ψέγετα;. Καὶ δῆλον Ex. τοτῶνδέ τινων Eyyt:pfiotow. 
Kaxía; ἁπάσης σχοπὸς τῆς x&v h0o;, χάτάχαυ χᾶ- 
εθα. μὲν ἀνθρωπίνης φυχῆς, καὶ ἐθέλειν ἐπεμπηδᾷν 
αὑτῇ πρὸς χάχωαιν, ἐξ ἧς xoi φερωνυμεῖται' ob 
μὴν xai ὀύναμις αὐτῇ ἑξανύειν, ὅπερ προτίθεται, 
εἰσαεί. Τῶν váp τοι σπουδαιοτέρων xal πεπτιδευ- 
µένων ἀνθρώπων τοῖς μὲν οὐδὲ τὴν ἀρχὴν προσράλ- 
Mtv 0αῥ δεῖ, τὰ τοῦ πνεύματο; ὑποστελλομένη ὅπλα, 
ol; πυκάζεται ὁ κατ αὐτῆς στρατιωτης. Toi; δὲ 
ἐντρέχει μὲν πρὸς ἀναίδειαν, xal που xai iv χρῷ 
μάχης Ὑΐνεται ἁποκρούεται δὲ ὅπλοις ἁγιότητο:, 
&osk μὲν sl; λίαν ταχὺ, ποτὲ δὲ καὶ μετὰ πλυγὴν, 
εἶτε πληγὰς, ἃς ὁ ὀρθὸς λόγος v ys τυῖς πειθοµένοις 
£1 εἰς ἱατρείαν πια φάρμακα ἐκ, πάσας ἐθεράπευσε. 

η. Τοοῦτον δὴ xat 4$ µνησικακία. Οὖσα κα- 
xà v&p, καὶ χαχιῶν fj Χειρίδτη, πολλους μὲν, wi 
πάλαι κατέστρωνται εἰς Δλάτος ἱἑτοριχὸν (τοὺς Υὰρ 
ἔξω που βίδλων χειµένους, καὶ ὡς εἰς πλῆθος ἅμ- 
µου χεχυµένους, οὐκ ἂν μετρεῖν ἔχῃ τις), ἑλόχησε, 
xax ὑφερπύσασα ic dQuytv, καὶ λαθοῦσα τὸν ὄφεσιν, 
ἐξέπιε» αὐτῆς ἅπαν τὸ ζωτικόν καὶ εἰς θάνατὺν 
ἐκτήξασα, τοῦ τε σώματος παρείλετο, χαὶ τὴν ὑπὲρ 
τὸ σῶμα ἐς χάος ἔφῥιψεν, Οὐ γὰρ ἂν εἴπῃ τις ὡς τὸ 
« μνῃησιχαχεῖν » ψυγἣν μὲν ἔχει βλάπτειν, σωμασχεῖ 
δὲ ἄλλως τὰ ἔξω: ἀλλὰ µετὰ τὸν φθόνον, 11 καὶ xac' 
ἐχεῖνον, xal τοῦ σώματος ἀφαιρεῖται' καθὰ xal τις 
Χλέπτειν προθέµενο; οὔτε tbv οἰκοδεσπότην ἀφίησι 
χαἱρειν, καὶ τὸν οἶχον δὲ ὑφάφας ἀπήγανε. 


ϐ’. Καὶ τοιοῦτον μὲν ἡ µνησικακία, χκαθὰ xal 
tica χαχία, δάχνουσα μὲν ὡσεὶ xal x2uv τινὰς, εἰ 
μ αὐτὴν ἐχφ»δοῖεν ' αοδουµένη δὲ εἰς tb παντε)ὲς, 
εἴτις ἀπεναντίας ἵσταται Ἱρὸς αὐτὴν, Ανθίσταται 
δὲ πάντως ὁ περιορῶν τὰ κατὰ βίον ἅπαντα, xal 
μέτε Ex τῶν χατὰ ῥοῦν φέρεσθαι μαλαχῶς ἔχων, 
x3! εἰχή τοὺς οἴαχας, ὅπως ἂν χάὶ τύχοι, διασα- 
λτύων, μήθ), ὅτε ἀνάῤῥουν αὐτῷ χωρεῖ τὰ πράγματα, 
thv εὕροιαν ἁποθιαζόμενος, xai ἁπομαχόμενος εὖ- 
πλοεῖν * ἀλλὰ πάντα χάλω» καὶ πᾶσαν τέχνην ζωῖς 
ἀνάπτων εἰς τὸν µέγαν χυθερνῄτην Ocbv, ofa xal 
ἑῶρον ἐξ Exclvou λαχὼν τὸ ἑπαμφοτερίζην τῆς προαι- 
ρέσεως. Καὶ εἰ μὶν βούλοιτο Θεὺς, χαὶ αὐτὸς µεθ- 


meminerit mali, non necessario reprehensioni gubji- 
citur; quod ez quibusdam explicationibus maui- 
festwn (jet. Omnis malitie finie eirca moralia est 
quidem liumame anim male facere velleque. illi 
itsuKare maleficio, ex quo nomen habet, non ta- 
men illi perüciendi, quod sibi proponit, semper in- 
est facultas. Hoihinum enim diligentiorum ac disci- 
plinaterum aliis quidem nec imperium in exteros 
audet delerre, verita spititualém armaturam, qua 
protegitur adversarius ipsi miles; in alios antem 
impudenter. irruit, eLad certamen singulare βτερῦ 
descendit, sed sanctitatis arinis repellitur, aliquando 
quidem eitissime, aliquando vero po:t vulnus, sivé 
vulnera, qua recta ratío, saltem in fidem habentibus, 
ad curationem dulcia fundens medicamiiua sanavit. 

8. Taliter igitur se habet mali memoria. Cuni 
enim melitia sit, et malitiarum pessima, multos qui- 
dem, qui jampridem in aperto campo prostrati 
sunt (jacentes enim extra libros et velut in arena 
3cervum acenmulatos, nemo unquam metiri poterit); 
insidiis cireumdedit, et in animam subrepens, in- 
iroductione celata, totam ipsius vim vitalem exbausit; 
atque cum ad mortem usque consumprisset, et cor- 
pás abstulit, et eam preter corpus in chaos proje- 
cit. Non enim aliquis dixerit a mali memoria [αἱ 
posse animam aut alio modo membra exteriora 
exerceri ; imo post invidiam vel secundum istam, 
eliam corpore privatur; ut aliquis qui furtum facere 
voluit, non sinit possessorem domus in pace vi» 
vere, sed etiam incensa domo abducit. 

9. Sic igitur agil mali memoria, ut omnis mali» 
tia, mordeus uli canis obvios, nisi terrefaciaut 
ipsam ; in fugam autem versa plane, si quis e cone 
tra stat adversas eam, Contra vero stat. oinnino, 
qui vitam omnem despicit, nequo juxta fluentum 
ferri molliter sustinens et  gubarnacula, quoe 
cuuique velint, exagitaus, neque, cam adverso cur-a 
fluant ipsi negotia, successum violenter abripieus 
et reluctans ad bonam novigatiouem, sed omues fu 
nes omnemque vitz artem ad magnum gubernatorem 
Deum. refereps, tanquam donum ab iflo sortitus 
electionis duplicitatem si quidem voluerit Deus et 
ipse partem habebit, atingens ad ea quibus secuns 


έξει Υινόμµενος, οἷς ἀνατρέχει πρὸς ἐχεῖνον, ἅποματ- D dum illum ascendit, ipsius bonis utens; si vero non 


τόμενος τὰ ἐχείνου χαλά, εἰ δὲ μὴ ἐθέλει, διεχπίπτων 
ἀλλοῖος, ὡς ἡ προαίρεσις ἑτερφιουμένη διέχρινε, 

v. Καὶ οὕτω μὲν δύναταί τις 1) μνησιχαχεῖν, 
εἴπερ αἱρεῖται, f] ἁμντσικάχως ἔχειν, εἰ προέ- 
lore. Κακοῦ δὶ µιμνΊσθαι τῇ μµελέτῃ μὲν καὶ τῇ 
προθέσει xa προαιρέσει xai ἑφέσει καὶ σπουδῇ, 
xai εἴ τι τοιοῦτου ἔστιν οἰπεῖν, ἰσχὺν ἔχει ὁ μὴ 
πάνυ καχὸς ἄνθρωπος. Φύσει μέντοι οὐχ ἂν δύ- 
vattó τις, τέλειο; (v τὴν ἀνθρωπότητα, xal µνή- 
µην πλουτῶν xal ἀνάμνησιν. Μυρίοις γὰρ συµπτώ- 
pacw αἱ τῶν xaxov μνῆμαι εἰς quyhv παρεισδύον- 
ται, ἀπενχομένον μὲν, ὡς εἰχὸς, τοῦ χαλοῦ ἀνθρώ- 
ποὺ, Xaxoó μνήμην «ἀναθηναι εἰς th» καρδίαν 


vult, dclabens ut voluntas mutata judicavit. 


40. Et ita quidem potest quis vel mali memoriam 
exercere, quando sic maluit, vel illa non affici, si hoc 
praetulerit, Mali vero meminisse cura, propositione, . 
voluntate, desiderio, studio , alioque quolibet modo 
liomo non omnino malus potest. Natura tanren haud 


- posset alíquis humanitate imbutus, memoria dives 


ac recordatione, Mille namque casibus malorum 
recordatio penetrat in animam, obsistente quidem, 
υἱ justum est, bono homine, ut mali recordatio in 
ipsius cor non ascendat, non valente autem reme- 
dium efficax aliquod opponere, quo ialem visita- 
tonem repellat. 


115 


ται. 


11. Itaque, cum mali memoris quidem ten- Α 


latio potest. repelli, si quis ad hoc diligenter se 
accingat, mali vero non rccordari sive cujus- 
dam causa vexationis, aliquis volens omnino non 
posset, quid tandem illum qui ex aliqua causa 
urgente se malum ab aliquo fuisse passum, 
In mentem revocat, injuriarum memori: vitupera- 
tioni subjicimus ? siquidem jam agnovimus magnum 
intervallum jacere, in quo :2ali memoria, malique 
vel vex.tionis alicujus recordatio, distant, Cuc etiam 
malum quidem, quod nondum aliquis passus est, 
sed iu futuro jacet, suspiciens el timens et cavens, 
in hominem peccatorem non repuialur; vexatio- 
nem vero mente revolvens, quam expertus e$t, el 
boc juxta quamdam fortunam, sub peecatoris colore 
pingitur? Attamen hxc ainbo, tanquam matre, spi- 
rituali generantur imaginatione. Ad lianc enim per- 
tinent et de. futuris providentia, et de preteritis 
yecordatio, Qua autem causa quis beneficioruin ipe- 
minit, eadem maleficiorum etiam memoriam ha- 
bet. Auferendum est igitur animam illi qui talium 
oblivisci debet, et ipse morti sprituali tradendus. 


12. Si quis autem in contradictione sibi compla- 
cens dicat, quemadmodum recepti beneflcii memo- 
riam comitatur be;eticii redditio, sic mali tole- 
rati memoriam subsequi ea qus retributionis sunt, 
et inde mutuo concurrere sibi mali recordationem 
et mali memoriam, is proculdubio absurda dicit, 
nec certe novit accurale discretionem aut regulam 
observare, unde probantur quidem qus virtutis 
sunt, condemnantur autem qui pravitatis : rem non 
profunde penetrat. Verum, sicuti matres. gravida, 
sunt quxdam qualitates. Itaque beneficiorum memo- 
ris, que bona qualitas est, alia quidem similia ge- 
nera! , sicuti gratia gratiam gignit; alla vero 
sola voluntate consistit, quanio beneficio donatus iu 
eis qui sunt ipsius, vacuis manibus commoratur. 
Est autem etíam aliquando quasdam stetilis benefl- 
ventia, qu:lis est ingratorum, exsecrabilium, judai- 
gantium. Et quidem in talibus primum est benellcium 
retribuere ; secundum autem in voluntate sistit, 
cum ad effectum transire nequit. Denique ter- 
tium est neque facere, neque velle, benefactori 
jujuriam inferre, wt fecit I&cariota. 


15. Talia quidem sunt spectantia ad benelicen- 
tiam, qui aut parturit ad Iucem , aut in semine 
solo rowsideratur, sive qui prorsus sterilis est, 
aut si quando parturit, edit molam, sive qux veram 
gravitatem alio quodam modo mentitur. Maleficen- 
tía vero, Juxta rationem, cui subest beneficentia ; 
alia per mali recordationem stimulat eum qui pas- 
sus est ad efficacem vindictam ; et hxc ipsa, veluti 
gravi^a, parit cum violentia ab eo qui passus est 
dali retributionem ; alia recordatur quidem et ἆο- 
siderat viudíctam : cum autem nocere nequit, desi- 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLITAE 
αὐτοῦ, μὴ ἔχοντος δὲ βοῄθειάν τινα ὀχυρὰν Ἱπροθαλέσθαι, δι 


4:6 
ἧς τὴν αοιαύτην ἀνάδασιν ἀποκρούσε- 


tx. Et τοίνυν µνἠσιχαχίας μὲν πόλεμον ἔστι 
διαχρούεσθαι, εἴ τις ἐς τοῦτο χατὰ σπουδην ἑἐπλί- 
ζοιτο, κακοῦ 6k μὴ µμεμνῆσθαι, εἴτ οὖν Ex 
ποῦεν χαχώσεως, οὐδ' ἂν ἐθέλων τις εἰς τέλος δύ- 
ναιτο” sí δήποτε τὸν ἐνθυμούμενον Éx τινος περι” 
πετείας, ὅτι χαχόν ποθεν πάθοι, ἐς µέμψιν µνη- 
σικάχου συντιθέαµεν; xal ταῦτα, Ὑνόντες Ίδη 
παχὺ µεσότοιχον χεῖσθαι, (p διίστασθον τὸ µνη- 
σιχαχεῖν xal τὸ μ:εμνῆσθαι καχοῦ fj Χαχώσεως. 
"Etc διατίἰ καχὸν μὲν, ὃ µήπω πάθοι τις, ἀλλ᾽ ἐν τῷ 
μέλλοντι κεῖται, ὑφορώμενος xai πτορύµενος καὶ 
φυλαττόμενος, οὐ λογίζεται εἰς ἁμαρτωλὸν ἄνθρω- 
moy" χάκωσιν δὲ ἀναπο]ῶν, Tio πεπείραται, xat 
σὺτὸ κατό τινα τύχην χρώζεται εἰς ἁμαρτητιχόν; 


B Καὶ μὴν ἄμφω ἀφνχικῆς φανταδίας, ὅσα καὶ μττρὸς 


ἁποτίκτονται. Ταύτης Υὰρ xal fj ἐπὶ τῷ μέλλοντι 
προµίθεια, καὶ dj τοῦ παρφχηκότος ἀναπόληψι». 
Ἔτι, ᾧ µέμνηταί τις εὐεργεσιῶν, ἑχείνῳ μνήμην 
ἔχει καὶ καχώσεων. Ἱάέμνηται δὲ ἀμφοῖν τῇ ψυχΏ.. 
Αγαιρετέον ἄρα ψυχῆς τὸν τούτοιν ἐπιλησόμε-ονυ, 
καὶ μετα πλαστέον οὕτως εἰς ἄφυχον. 


ιβ’. Et δέ τις φιλοχαλῶν ἔαυτὸν εἰς ἀντιλογίαν 
ἐρεῖ, ὥσπερ δᾗ τῇ τοῦ εὐεργετεῖσθαι µνήμῃ συνεχ- 
τρέχει τὸ ἀντευεργετεῖν, οὕτω δὴ xai τῇ μνημοσύνη 
toU καχοῦσθαι συμπαρομαρτεῖν xat τὰ τῆς ἀντιχα- 
Χώσεως, χἀντεῦθὲν δυντρέχειν ἀλλήλοις τὸ « µεμ- 
νῆσθαι χαχοῦ » xal τὸ « μνησιχαχεῖν,» λαλεῖ μέν τι 


C παχυλῶς ὁ τοιοῦτος, οὗ μὴν λεπτότερον &xpibouv 


οἵδε, xa διάχρισιν ἦ xavóva διαρθροῦν, ὅθεν Eyxpt- 
νονται μὲν τὰ εἰς ἀρετὴν, ἀποχρίνονται δὲ τὰ εἰς 
φαυλόνητα οὐδὲ ἐμδαθύνει. Ὅμως ἐγχυμονοῦσιν 
οἷα xai µητἐρες τινὲς al ποιότητες, Εὐεργεσίας 
γοῦν μνήμη, ἀγαὈὴ ποιότης οὔσα, fj μέν τις xal 
γεννᾷ Όμοια, χαθότι xal χάρις χάριν ἐστὶ τίχτουσα" 
ἡ δὲ ἐν µόνῳ τῷ ἐθέλειν ἐστὶν, ὅτε ὁ εὐεργετηθεὶς 
χεναῖς χεραὶ διοιχεῖ τὰ χαθ)᾽ ἑαυτόν. Ἔστι 66 ποτε 
xa στειρεύουσά τις εὑεργεσία, ὁποία ἡ τῶν àyap:- 
στούντων, τῶν ἑπαράτων, τῶν ἰουδαϊζάντων. Kat τὸ 
μὲν πρῶτον ἓν τούτηις ἐστὶ τὸ ἀντενεργετεῖν * δευτς. 
ρεύει δὲ τὸ ἐν τῷ θέλειν, ὅτε μὴ ἔχει ἀποδαίνειν xa 
πρὸς ἑνέργειαν. Τὸ δὲ λοιπὸν xai τρίτον, τὸ μήτε 
ποιεῖν, μήτε ἐθέλειν, xal που χαὶ αἱρεῖσθαί τι πρὸς 


D βλάδην τοῦ εὐεργετηχότος, ὃ Ἱσχαριώτης ἀπεκλη- 


Ρρώσατο, 

ιΥ’. Καὶ τοιαῦτα μὲν τὰ τῆς εὑεργεσίας, τῆς f 
τικτούσης ἐς φῶς, ἢ bv σπέρµατι xal µόνῳ θεωρου- 
µένης, ?| καὶ παντελῶς στερίἰφης, αἱ δ' ἄρα ποτΣ 
xal τέχη. μύλην ἁποτιχτούσης, ἢ eU cb που Go τὴν 
ἀληθη ἐγχυμόνησιν φεύδεται, 'H. χἀχοποιία δὲ ἀλλὰ 
xai aózh χατὰ λόγου, ὃν ἔχει καὶ dj εὐεργεσίας f| 
διὰ χακοῦ ἀναμνῄήσεως ἐρεθίζει τὸν πεπονθότα πρὸς 
ἄμυναν ἐνεργῇ ᾿ καὶ ἰδοὺ καὶ αὐτὴ, ὡς ofa πυσαµένη, 
ἔτεχε pev. ἰσχύος τὴν Ex τοῦ παθόντος ἀντιχάχωσιν. 
ἨἩ μιμνῄσκεται μὲν xal ἐφίεται ἁμύνης μὴ δννα- 
µένη δὲ δρᾶσαι κάχωσιν, ἵστησι τὴν ἐπιθυμίαν ἓν τῷ 





X17 CONTRA INTURIARUM ΜΕΜΟΒΙΑΜ. 418 
Βούλεσθαι, xal πέττει τὸν yólov- xai τὰ χύµατα A derium in voluntate reponit bilemque coquit et 


θραύουσα, οὐκ ἐξαφρίζει εἰς θυμὸν ἀχρατΏ. Καὶ οὗ - 
τως ἓξ ἀναλόγου δευτερεύει, χαθάπερ εὐεργετοῦντος 
ἀνδρὸς χατ᾽ ἑνέργειαν ὁ ἱστάμενος ἓν µόνῳ τῷ ἐθέ- 
µᾗειν εὐεργετεῖν οὕτω καὶ τοῦ µνησικάχου ἔἕνερ- 
y*2v10; τὴν χάχωσιν ὁ ἐθέλων μὲν, ἑπέχων δὲ εἰσέτι. 
Λοιπὸς δὲ xal τρίτος χἀνταῦθα, ὥσπερ Ev τοῖς χατὰ 
εὐεργεσίαν ὁ ἑπίῤῥητος xal ἑπάρατος (ὁ μήτε ἕνερ- 
γῶν τὰ εὑεργετιχὰ, µήτε μν αἱρούμενος, ἀλλὰ καὶ 
προσεπιδλάπτων), οὕτω xal ἐν τοῖς εἰς χάκωσιν ὃ 
ἅλίως ἐξ ἑναντίου καὶ ἑπλίνων ἄξιος xal εὐχῶν, ὁ 
μετὰ χάχωσιν δηλαδη ἐφθαχυῖαν µήθε ἑνεργέσας τὰ 
εἰς ἄμυναν, pite μὴν ἐθέλων, AU, εἴ ποτέ xal 
µεμνῷτο, youv τῷ καχῷ ἐπιφορῶν xai el τί που 
ἐξοζέσει χαχίας, χωννύων αὐτὸ sl; λήθην, xal 
μυσαττόµενος xat τὴν μνήμην αὐτὴν. 


v. El τοίνυν ταῦθ' οὕτως ἔχει (ἔχει δὲ πάντως οὖκ 
ἄλλω;), ἔσφαλται ἄρα τοῦ εἰς ὀρθὸν βαίνειν ἀληθείας 
ὁ τὸ µμεμνῆσθαι παχοῦ εἰς ταὺτὸν ἄγων τῇ 
ἁμαρτάδι τῆς ἀντιχακώσεως. Δῆλον γὰρ, ὡς οὔτε à 
μνημην εὐεργεσίας ἀναλαδὼν πάντῃ πάντως εδεργε- 
τεῖ, οὐδὲ μὴν ὁ χαχώσεως μνησάμενος Ίδη χαὶ εἰς 
βόθρον τοῦ ἀντιχακῶσαι ὤλισθε. 

εε’. Κεφαλαιώσασθαι δὲ τὸ χῦμα τοῦ τόπου τοῦδε " 
µμεμνησθαι μέν τινος ἀγαθύνοντος καὶ ab πάλιν 
χακοποιοῦντος ἀντιχειμένως Έχουσιν, οὕτω δὲ xal τὸ 
εὐεργετεῖν * ὃ δή τινες οἴονται µνήµης ἀγαθῆς ἆπο- 
τέλεσµα. xal τὸ χαχοποιεῖν δὲ, ὅπερ οἱ νοεῖν ὅτινοὶ 
τόχον οἴδασι τοῦ μνήμην ἀπόθετον ἔχειν χαχώσεως, 
εἰς ἀντίθεσιν ἀσύμθατον ἀφορίζονται : πρὸς δὲ τού- 
τοις καὶ τὸ ἐθέλειν μὲν εὐεργεσίαν ποιεῖν, μὴ 
ἐξισχύειν δὲ, χαὶ πάλιν ἑτέρωθεν τὸ βούλεσθαι μὲν 
ἀντικαχῶσαι, μὴ ἔχειν δὲ, xal αὐτὰ εἰς μοῖραν &v- 
τέπαλον ἰδιάζουσι. Καὶ εἰσὶν ἀγαθῆς μὲν συστοιχίας 
*b μεμνῆσθαι ἀγαθοποιίας, καὶ τὸ δι) αὐτὴν eücpye- 
τεῖν * καὶ τρἰςον τὸ ἐθέλειν, εἰ καὶ μὴ αἱ χεῖρες 
δύνανται συνεπιλαμόθάνεσθαι. Τῆς ἑτέρας δὲ φατρίας, 
ὅση λογίζεται elc ἑναντίωσιν, τὸ βαρέως μεμνῆσθαι 
καχώσεως * xat δεύτερον εὐθὺς, τὸ δι αὐτὴν αὐτίχα 
εἶναί τινὰ χαχωτιχόν" χαὶ ἐπὶ Boot τούτοις τὸ προαι- 
ρεῖσθαι μὲν, ἀτυχεῖν δὲ ὁπωσοῦν τὴν προαίΐρεσιν. 
Καὶ οὕτω μὲν τῶν ἑχατέρωθεν βαθμίδων αἱ ὑφηλό- 
τεραι, fj μὲν εὐχταία vas! ἀρετ]ὴν τοῖς προσθαίνουσιν, 


fluctus reprimens, non in iram impotentem efferve- 
scit. Et sic ex anslogia quemadmodum secundus 
est ab homine qui secundum efficaciam bene 
feeit, ille qui sistit in voluntate bencfaciendi, 
Mà quoque secundus est ab eo qui mali memo- 
riam ad effectum ducit, illequi nocere quiderp vult, 
adhue autem abstinet, Restat autem hic etiam ter- 
tius, sicut in iis quz sunt benclicentize , vitupce 
randus, et exsecrabilis ille (qui nec beneficia ree 
ipsa confert nec reddere gaudet, sed etiam injuriam 
adjicit), ita quoque in his quz& ad vexationem spe- 
ctant, Ille qui cieterum e contrario laudibus et be- 
nedictionibus dignus est, qui post vexationem sane 
prebabitam neque qua vindictzte sunt operatur ne- 


B que qusrit, sed, si forte meminit, aggerem opponit 


malo, et si quid olet malitiam , illud im oblivionem 
et recordationem ipsam e mente rejicit. 

14. Hzc igitur si ita sint (proculdubio autem om- 
nino sunt), convincitur in recio veritatis Lramite 
non ambulare qui recordationem mali ad malum 
malo retribuendum reducit. Mauifestum est enim 
quod neque beneflcii recordatus ubique benefacit, 
peque qui vexationis illata meminit, jam eq ipso 
in abyssum πια] vindictze delapsus est. 

15. Age, jam resumamus hujus argumenti sum- 
mam : meminisse quidem alicujus bene facientis, 
et rürsum male agentis recordari, oppositionein 
habent ; t4 econtra etiam benefacere, quod quidam 
bone memoriz effectum esse putant, et male facere, 
quod sapientes conservata mali memorie fruc- 
tum censent, insociabili intervallo separantur. Insu- 
per aujem velle quidem exercere beneficentiam, 
sed non posse; iterumque alias cupere quidem 
malum pro malo reddere, neque vero posse, ín 
partem contrariam ipsa distinguuntur. Est bo- 
ni quidem ordinis simul beneficenti& meminisse, 
et ob illam benefacere, et tertium mens benevola, 
etsi manus perlicere non valeant. Alterius autem 
classis, qua reputatur in oppositionem, est vexa- 
tionis dolenter meminisse; secundum cito proptet 
illam ma!efacere ; et super his duobus, sibi propo- 
nere quidem, sed propositum quocunque modo non 
aujngere. Et ita quidein, ex utrisque gradibus su- 


ἡ δὲ, ὁποίαν ἀπεύχεται 6 φρονῶν, ἔσχατον αὐτὸς D periores sunt, unus quidem secundum virtutem 


Βαθμὸν αἱρούμενος, fixep ἀναδαίνειν, ὅθεν ἔατι xa- 
κακρημνισθῆναι εἰς ὄλεθρον͵ οἱ μέντοι τούτων πυθμέ- 
vs; ἀνάπαλιν ἔχουσι. Καὶ τὸ μὲν ἔξω µνίµης βάλ- 
Aetv 5b εὐεργέτημα, χαὶ ἀχάριστον εἶναι, χαΐ που 
xai δαχνηρῶς ἐμφύεσθαι τῷ εὑεργετηχότι, ὡς xal 
ἀποτρώγειν ἐθέλειν τῶν αὑτοῦ σαρχῶν, ὃ Ot χα) χάτω 
ἔσχατον ὑποστάθμης λόγῳ kv τῇ ἐπαινουμένῃ συστοι- 
yia. ἔχειτο, φαυλεπίφαυλόν ἐστιν ὄντως χαὶ µεμιση- 
μένον τῷ xal πρώτῳ xat μεγίστῳ διδασχάλῳ, οὗ τῆς 
Μαθητείας à νενοσηχὼς αὐτὸ Ἰσχαριώτης ἐξέπεσεγ. 
Ἑτέρωθεν δέ γε τὸ μνήμην μὲν π[άσχε]ιν χακώ- 
σεως, ἀμελεῖν δὲ ἀντικαχκώσεως. elc ὃ 6h περιέστη 
ᾧς ola καὶ el; τρυγίαν τινὰ f) χακίστη συστοιχεία 
τοῦ μεμνῆσθαι καχωθῆνα:, καὶ τῇ µνήμῃ ταύτῃ xa- 


ambulantibus desiderabilis, alius autem talis ut 
eum deprecatur prudens, ultimum ipse gradum po- 
tius eligens, quam ascendere rursum, unde deci- 
dere debebit in ruinam: fundi tamen illorum e 
contrario veniunt, Et quidem extra memoriant 
projicere beneficium, et ingratum esse, forteque 
mordicus sic inhzxrere benefáctori, ut taliter af- 
fectus etiam illius carnes comedere velit, quod 
deorsum in ordine laudabili, 1zcis loco jacebat, 
reipsa pravissimum est odiosumque primo magno- 
que Magistro, e cujus discipulotu qui senserat huc 
Iscariota excidit. Aliunde vero memoriam quidem 
sustinere vexalionis, abstinere vero a mali retri- 
butione, ad quod vergit, tanquam ad aliquam {ῶ. 


419 


EUSTATIHI- THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


498 


cem pessima classis qua mali facti tenetur memo- Α χοποιεῖν, 7) ἐθέλειν χακοποιεῖν, ἀρίστη τέ ἐστι, xal 


ria, hacque memoria malum agitur, vel malcfaciendi 
voluntas babetur, liec fet bona est et Deo. grata, 
et peccatorum deletriz, eo quod ip:a delet ex ani- 
ma won convenientem vindictam. Hujus autem ac- 
cidentis causa est, quod quidem  beneficeutiam 
prorsus oblivisci, ordinatur inter composita supe- 
rius bona, in quantum nefapdnm, et ob id in odio 
est, etin malitiam imputatur; procul autem jacere 


vindictam, et velle non meminisse, sí quod illatum - 


fuerit malum, vel si forte memoria serveiur, in 
animam introitum vindici maleficentiz intercludere, 
lioc duobus de quo superius peccatis, obnititur, el 
illorum declinat ordiucm ; et relinquens ista daamoni 
malo, ipsa Deo appropriatur, et in virtutem .pu- 
rificata, sublimis ad Altissimum .volitat. 

16. Et sic habet se naturaliter res, sicut et do- 
ctorum regula novit. Ex his enim duobus contrariis, 
oblivione benefaciendi, et iterum malefaciendi obli- 
vione, quoniam unum pravum cum sit, sub bona 
felici sorte cecidit, alterum ergo divinum cum 
sit, et ipsum sub aliam seriem malam intravit. Et 
aliquo modo, qui non voluit intelligere ut bene 
ageret, juxta Psalmistam, abundantis medio messis 
enata spina reputatur, scilicet, in serie beneficio. 
rum. Q»i vero non pro malo malum reddit, rosa 
judicatur, quz, spinas mali memorizx devitans, bo- 
μμ innocuum proponit, Itaque jure dici polest, 
quod ambulant, bonum quidem illud corpus, bene- 
ficiorum ordo, veluti malo pede, scilicet, ingrati- 
tudinis ; malum autem istud, mali memoria, bono 
yede, secundum malitiam ambulare ta3rdante, Ut 
aliter dicam, hic complantantur, sicut cum virtu- 
t?5us malitia, sic cum virtute magna vitia. Etenim 
ejus qui bene fecit meininisse , beneficiaque revera 
yetribuere, atque etiam mutua vice beneficentiam 
pr:estare velle, ejusdem ordinis in virtute sunt ; ho- 
minum autem prava voluntas his pulchris arbori- 
bus inseruit. fruticem pravissimum, ingratitudinem, 
quam parere solet beneficiorum oblivio. 

17. Et ita quidem excrevit ex. illarum virtutum 
ordinibus una pr»vitas, et ex alia parte, gravis me- 
moria injuriarum, et ab ία prava retributio per 
malefaciendum. Sed hzc tria mala simul ordinata 


Os φίλη, xaX ἁμαρτιῶν ἐξαλειπτιχὴ, ὅτι xat aozh 
ἀπαλείφει τῆς ψυχΏς τὸ ἓν μὴ δέοντι ἀμυντικόν. AC 
τιον δὲ τοῦδε τοῦ συμπτώματος, ὅτι τὸ μὲν πάντη 
ἐπιλελῆσθαι ἀγαθοποιίας ἑνήλλαχται πρὺς τὰ ἀνω- 
τέρω συστοιχοῦντα χρηστὰ, εἰς ὅσον ἄῤῥητον, xal 
διὰ τοῦτο μισεῖται, καὶ εἰς χαχίαν ἀπογράφεται' τὸ 
δὲ γε-πόῤῥω βάλλειν τὸ ἀμυντιχὸν, xat ἐθέλειν μηδὲ 
µεμνῆσθαι, eU τί που πάθοι xaxbv, εἰ δὲ που καὶ 
μνησθείη, ἀποχλείειν τὴν ἐς ψυχὴν εἴσοδον τῇ à pov 
τιχῇ χαχοποιίᾳ, τοῦτο τοῖς ἀνωτέρω δυσὶν ἁμαρτή- 
µασιν ἐς «5 naves) ἀντιπίπτει, καὶ τὴν πρὸς αὐτὰ 
φατρίαν ἐκχλίνει' xal ἀποχληροῦσα ἐχεῖνα τῷ δαί- 
µονι, οἰχειοῦται αὐτὴ τῷ sip, καὶ εἰς ἀρετην ἀπο- 
λεπτυνθεῖσφ χούφη πτερύσσεται πρὺς τὸν ὕψιστον. 


ις’ Καὶ ἔχει οὕτω φύσεως τὸ πρᾶγμα, χαθὰ xal 
Φιλόσοφος οἵδε χανών. Δυοῖν γὰρ τούτοιν ἑναντίοιν, 
λήθης τε τοῦ ἀγαθύνειν, καὶ αὖ πάλιν ἐπιλησμοσύνης 
τοῦ καχοποιεῖν, ἐπεὶ τὸ ἓν, φἀαῦλον ὃν, ἔλαχεν ὑπὸ 
τὰ χρηστὰ πεσεῖν σύστοιχα, τὸ ἄρα λοιπόν, θεῖον ὃν, 
αὐτὸ τὴν ἑτέραν συστοιχίαν ὑπέδυ τὴν φαύλην, Kal 
πως ὁ μὲν μὴ βουληθεὶς συνιέναι τοῦ ἀγαθῦναι, χατὰ 
τὸν Φαλμῳδὸν εἰς ἄκανθαν λαγίζεται ληΐῳ παραπε» 
φυχυῖαν εὐφόρῳ, τῷ κατὰ τὴν εὑεργετιχὴν συστοι- 
χίαν * 9 δὲ μὴ ἀντα ποδιδοὺς τοῖς καχώφασιν, εἰς ῥόδον 
ἐγχρίνεται, ὃ τὰς ἀχάνθας ἐχφυγὸν τοῦ μνησιχ1” 
χεῖν ἀγαθὸν ἄλυπον αρόχειται. Οὐχοῦν xal ἔστι 
πρὸς ἁστειότητα φάναι, ὡς βαίνουσι, καλὺν μὲν ἐχεῖνο 
σώμα, τὰ εὐεργετικὰ σύστοιχα, Gg ola φφύλφ molt, 
τῷ τοῦ ἀχαριστεῖν, xaxbv δ᾽ αὖθις ἐκεῖνο, τὸ µνη- 
σίκακον, ἀγαθῷ mobi, ἐἑπεμδαίνειν ὀχνοῦντι πρὸς 
χάχωσιν. Φράσαι bk ἄλλως * παράπέπηγε κάντανθα, 
ὥσπερ ἀρεταῖς χαχία, οὕτω καὶ ἀρετῇ φαυλότητες. 
Μεμνῆσθαι μὲν γὰρ τοῦ εὐεργετήσαντος, xal μᾶν 
ἀντευεργετεῖν κατὰ ἔρχον, ἔτι δὲ xal ἐθέλειν εὖερ» 
γεσίαν ἀντιδοῦναι, συστοιχοῦσι κατ ἀρετὴήν. Φαύλη 
δὲ προαίρεσις ἀνθρωπίνη παρέπηξε τούτοις δένδροις 
χαλοῖς, φυτὸν φαυλότατον, τὸ ἀχάριστον, ὅπερ ἆπο- 
φίχτειν οἶδεν ἡ λήθη τῶν εὑεργεσιῶν. 

ιζ’. Καὶ οὕτω piv συστοἰχοις ταύτα:ς ἀρεταῖς 
xaxla µία παραπέφυκε, βαρεῖα δ᾽ ἑτέρωθεν μνήμη 
καχώσεως, καὶ. ἡ ἐπ᾽ αὐτῇ ἀντικάκωσις χακοποιη- 
cat, Άλλὰ ταῦτα τρία χαχὰ σύστοιχα παρὰ θύραν, 


ad portam, ut aiunt, assimilantur uni virtuti, scill- p 5 φασιν, ἤκρυσιν ἀρετῇ pid, τῇ τοῦ μὴ ἐθέλειν 220; 


cet, non omnino velle vexationis meminisse : cui 
| ono memetipsum ipse ascribo; et sic neque malum 
pro malo cuiquam invenirer reddidisse ; neque vo- 
leus quidem, sed non valens, vindictam suspendisse : 
quorüim prius quidem pessimum, posterius aytem 
virtutis simulationem ingeniis non profundis subji- 
cere vult. 

18. Si. quis autem dixerit vulgare hoc, « Is- 
tud igilur unde manifestum est? primo quidem 
discutiat vitam nostram, ubi non poterit invenire 
quemquam a nobis aliquid ulciscendi causa passuin, 
Deinde recentioribus nostris infortuniis adbibceat 
curam, in quibus nemo nos audivit dicentes ali- 
quid ad damnum hujus linguz& nos calumniaut's 


μεμνῖσθαι xaxdosmeo* Q δὴ ἀγαθῷ ἐμαντὸν ivo 
ἀποχληρῶ * xai οὔτε ἂν εὑρεθείην χαχοῦ καχόν τινι 
ἀνταποδοὺς (τοῦτο δὴ τὸ χείριστον), οὐδὲ μὴν ἐθέλων 
μὲν, ἀδυναμίᾳ δὲ ἁπαιωρῶν την &puvav* ὅπερ ἀρε- 
τῆς ὑπόχρισιν ὑποδάλλειν βαύλεται τοῖς μὴ ἐμθαθύ- 
νοψσιν. 


επ’. El δέ τις ἔχει λέγειν τοῦτο δὴ τὸ δημοτικ)ν, 
τὸ Ἰόθεν ρα τοῦτό ve δῆλον: πρῶτα μὲν 
ἐπεξελθέτω, ol, βεθιώκαμεν, ἐν οἷς οὐκ ἂν εὑρέαθαι 
δύναιτο τὸν ἐξ ἡμῶν πεπονθότα ει πρὺς ἄμυναν. 
Elsa xai τοῖς ἔναγχος ἡμετέροις ἑνδιατριφάτω πα- 
θήµασιν, &v olg οὐδεὶς ἤκουσεν ἡμᾶᾳ ἀποπτύσαντάς 
τι πρὸς βλάδθην τῆς καθ) huov ὃ-αδθόλου γλώττης 





421 


CONTRA INJTURIARUM ΜΕΜΟΠΙΑΜ. 


/ 


422 


ἐχείνης, οἱ δὲ ἓς τὸ τυχόν. El δ' ἀμφιδάλλει αὐτὸς, A nec ainc consilio. Si vero ambigitipse, ecquid liahe- 


xai τί ἂν εἴχομεν ἀντιθλάψφαι τὸν τῆς πνευματιχῆς 
ἀγέλης ἀποσχιρτήσαντα ie! ἡμετέραις XGYX'0SEGLV ; 
Οἶδα μὲν, ὅτι χερτομοῦαι πυνθανόµενοι, ἅπερ οἴδατι 
πρὸς ἀχρίδειαν. Ei bb καὶ ἑτεὸν ἀπὸ σπουδῆς, ὃ λέγε- 
ται, ταῦτ) ἀγορξύουσι, παραθαλλόντων ἐφ ἡμᾶς 
Ἠσυχαίτερον ἐπὶ µαθήσει : xat ἡμεῖς ἐξηγησόμεθα, 
ὁποίοις ἐνισχημένοι χαχοῖς οὐκ ἐξδελαλήσαμεν cl; γε 
τὸν βλάπτειν ἐπὶ δικαίοι; δυνάµενον. 

τ0’. Οὕτω δὴ χαταστήσας τὰ εἰρημένα, ὡς οὐχ ἂν, 
ofuat, ῥᾳδίως ἀντιλογηθῖναι, λαλήσω καὶ ἄλλω- 
περὶ ταὐτῶν ἐπιιομώτερόν τε xal σαφέστερον, 
δειχνὺς, ὡς οὗ ταὐτὰ, µιμνῄσχεαθαί τε χαχοῦ vm 
μνησικαχεῖν ἀγαθοποιίας. Ὁ δεῖνα µέμνηται * 
&ra05; ἄρα icti. Καχώσεως 5156 τινι μνήμη: ása 
μνησίχαχος ὁ ávfip. Τίς ὁ τὸ mcüsoy εἰπών ; τίς ὁ 
τὸ δεύτερον : Ἡροδαλλέτωσαν ἑαυτοὺς ci; μέσον, ἵνα 
χαὶ γελῷντο εἰς ἑμφανές. Ἡέμνηταί τις οἴχου λαµ- 
poU * οἰκωδόμο; &pa ἐστὶν, ofc µέμνηται. Πλοίου 
μνήμην ἔχει, πρὸς εέχνην οἰαχιζομένου, xai οὕτω 
παρακρονοµένου «X πέριξ xópata* οἰαχοστρόφος 
ἄριστο; ἄρα τῇ µνήµῃ ὁ &vfjp. Mésvnzat τοῦ φορ- 
τιχοὺ Φαλάριδος  οὐκοῦν εἰ µέμνηται, τυραννεζ. 


ἩΜέμνηται, χατὰ χρημνοῦ πεσών τις xal ἔκτρα- 


χηλισθείς πταίει ἄρα εἰς ἑαυτὸν ὁ ἄνθρωπος. 


Ἀνασκάλλει τῇ διανο/ᾷ, χαχὸς αὑτός ποτε γεγονὼς, 


οἷς Ἴμαρτε, xal τῇ μνμῃ ἄχθεται - μνησικαχεῖ 
γοῦν ἑαυτῷ. Οὔτε ἐχεῖνα cook, καὶ ταῦτα δὲ χωμῳ- 
δίας ἄξια᾽ ol, οἶμαι συνταχτέον xal τό Μέμνηταί 
τις) χαχώσεως ὁπωσοῦν * 

x. Ἔτι ὁ τὴν μνησικαχίαν ἀτέχνως µνήµην 
χαχοῦ f| χαχώσεως ἁπλῶς ὁριζόμενος, οὗ µόνον τὰ 
ἐς ῥητορεία» πλημ μελεῖ, χαἰριόν τι µέρος τοῦ πανη- 
υρίσειν ἀπάγων αὐτῆς, τὸ ψεχτιχὸν (ὅπερ οὐκ ἂν 
συνίσταιτο, ἁΚαγομένης ix βίου «nc τῶν χαχῶν 
μνήμτς) ' ἁλλά ve καὶ τὸ διχανίζειν παραγράφει, 
xa τούς τε ἄξονας ἀποξέει, xal τὰς χύρδεις ἁπχλεί- 
get, xat τὴν ἁδιχίαν παῤῥησιάζει. Ἀὐτὸς μὲν γὰρ 
οὐκ ἐθέλει, μνήμην slvat χακοῦ εἰς tb πᾶν. Τὸ δέ γε 
διχανικόν εἰσιν οἵπερ ὡρίσαντο, μηδέν ἕτερον εἶναι, 
Ἡ τό - ἄνδρ) ἁπαμύνασθαι, ὅτε τις πρότερον χαλε- 
πήνῃ, δ.ὰ μνήμην πάντως χαχοῦ ὑπάρξαντος ' ἅτε- 
Aog μὲν ἐχεῖνοι φάµενο., οὗ μακρὰν δὲ σχοποῦ πάντῃ 
πεσόντες. 

χα’. Xph τοίνυν, ὡς foe, τοὺς διχάζοντας ἅμα 
ἐντρανίσαι χατηγόρῳ , xaY ἐξαναστῆναι τοῦ θρόνου, 
xai 3) ἀφεῖναι τὸ βῆμα xal ἀναχωρῆσαι, fj ἀλλὰ γρά- 
qas0at μνησικαχίας τὸν ἄνθρωπον, ὅτι µεμνη- 
µένος χακώσεως χει λύσων κατὰ νόµου δίαιταν τν 
πλοχἠν τοῦ χαχοῦ, xal διαστησόµενος εἰρηνικῶς. 
ΕΙ δὲ xal παράγγελµα θεῖον ὑπόχειται, τυφθέντα 
τινὰ ἐς παρειὰν στρέφαι χαὶ τὴν ἑτέραν, γένηται δὲ 
4 πρώτη vinyl οὕτω βαρεῖα, ὡς μηδὲ πλαγιάτειν 
ἔχειν τὴν λοιπὴν, καὶ ὁ πληγεὶς εἰδὼς xal μνάµην 
ἔχων, ὃ πάθοι, οὐ στρέφει ἑαυτὸν xal εἰς ἕτερον 
πλῆγμα, Ίδη δὲ xai ὑποδρύχοιτο στενάζων τῷ βα- 
ρυαλγήµατι ' εἴπομεν ἂν ἐχεῖνον ἁμαρτωλὸν, ὡς 
εἰδίτα, ὃ πάσχει, χαὶ οὕτω µνησίχκαχον; Γελοῖον 
$5 πρᾶνμα γαὶ ὁρισμός. 


ἔστιν ἄρα µνησίχαχος. (C 


remus vicissim lxdere quemquam e spirituali grege 
de nostris male(iciis exswltantem? Scio quidem quod 
vexatorie percontantur quz perfecte norunt. Si 
vero certe propter studium, ut. dicitur, hzec loquun- 
tur, venientibus ad nos pacilice ad instructionem, 
nos etiam explicabimus, quibus irretiti malis non 
locuti fuerimus etiam contra illum qui juste nocere 
potest, 

19. Dictis ita constitutis, ut non facile, puto, con- 
tradici possim, alia dicam brevius et evidentius 
supcr istis, ostendens non eadem esse recordari 
mali, et male meminisse beneficiorum. Aliquis me- 
minit : ergo bonus est. Injuriarum alicui memoria 
venit : ergo mali memer est homo. Quis illu pri- 
mum dicit? quis hoc secundum? In medium se 
producant, ut palam irrideantur. lilustris domus 
aliquis meminit; ergo, quibus meminit, his est 
architectus. Navis memoriam habet scite guber- 
natzs sicque fluctibus feliciter ereptae: optimus ergo 
gubernator ille vir memorabilis est. Insolen:iz? me- 
minit Phalaridis: itaque, quia meminit, tyrannidem 
exercet, Meminit aliquis viri in precipitium lapsum 
et counquassatum : ergo talis. hoino. semetipsum 
offendit. Cogitatione reputat ipse qui fuit iniquus 
malaque gessit et memoria succenset: ergo mali me- 
mor in seipsum est, llla sapientia non sunt, sed 
eomglia digna ; quibus istud adjuugendum puto: 
aliquis injuriarum qualitereunque meminit : ergo 
simultatig tenax est. 

20. Insuper qui moli memoriam sine artificio 
memoriam mali sive vexationis simpliciter de- 
fnit, is non solum rhetoris ariem. offendit, ab 
illa gravem pauegyrici parteis auferendo, repre- 
hensionem (quse non subsisteret, sublata de vita 
malorum memoria), sed etiam jurisdictjonem abro- 
gat, et axones abradit, et tabulas delet, et ini- 
quilatem excusat. Ipse namque non vult omnino 
memoriam esse mali. Jucisdictionem auteu aliqui 
definiunt nihil aliud esse quam istud : Homiuein 
repellere cum aliquis prius iratus. est, οὗ imemo- 
riam saue mali quod illatum egt : parum suflicien- 
ter illi quidem locuti, sed non on.nino procyl a 
vero aberrentes. 


D . 21. Oportet igitur, ut apparet, judices, ubi cog- 


noverunt aceusatorem , e sella surgere, vel tiibu- 
nal deserere et recedere, vel. ob vindictae animum 
condemnare hominem, quod vexationis recordatus 
venit per arbitriam legis mali nodum soluturus et 
pacilüce discusgurus. Sed et si. divinum subjiciatur 
mandatum, quod aliquis.ui maxillam percussus de- 
beat et aliam prebere, üat.autem prima percussio 
tam gravis, ut impossibile sit alteram vertere inaxil- 
jam, et. percussus videos et memoriam. habens, 
quod passus sit, non se convertat ad aliam percus- 
suram, jam vero submurinurat gravi dolore gemens, 
dicendum nobis erit, illum peccatore:n, quasi quod 
patitor scientem, et sic simultatis memoreu ? 


Ridenda et res et definitio. 


423 


esse peccatum , non obliviscetur, pulo, passione 
furentem sociam, et modum quo ipsum traciavit, et 
ideo cavebit, per totam vitam memor, ne reverteus 
iniquit.s :alutarem disrumpat discordiam. Nee ma- 
gister, nec paterfamilias, malos habentes £omper- 
tos, unus quidem discipulum , alter autem alum- 
num peccantibus per oblivionem venia: darent, εἰ 
certe nec ipsi trito memoriz colore, sub mali me- 
morum imaginibus piugerentur; verti unus qui- 
dem vocabitur conjugii aelator, alius autem bonus 
magister, et alter prudens eorum, quorum admi- 
nistirationem habet, cconomus. Eadewm vero plane 
ratione viator qui pravum itineris comitem invenit 
eumque ob illud suspicatur, prudens dicendus erit, 
non mali memor. Mercator autem qni consortem 
assumptum comperit bonum commuue furtim exsu- 
gentem, arguit ac exprobrat, sibique cavet; sed 
non de ultione notandus est. Novimus tumulorum 
violatores, et semper odimus, et tanquam malos 
vitamus, et non desinemus esse tales, donec isti 
tales manserint. Si quis igitur mali memores nos 
dicere vult, audeat et dicat et irrideatur. H:ec au- 
tem est etiam caeteris iniquitatibus explicatio. Pura- 
tur vicinus : suspectus est ; mali memor ergo qui 
furem suspica1us est. Alius homicidium, sacrilegium 
alter, terius autem. impietatem perpetravil : si 
inde odium, mali memoriam experiuntur. Errat 
ita sentiens et semetipsum decipit. 


25. Adhuc, si quidem contrariorum eadem est C 


scientia cognitioque (est autem omnino), eandem 
erit accepti beneficli malique illati, Qui ergo 
judicat ab humana anima recordationem prorsus 
eradicandam, cum aliquid mali passus est, opli- 
mam quoque plantam, beaeficiorum memoriam, 
simul exstirpabit, et paradisum qui nobis inest de- 
vastabit ; et jam non aliquis animadvertere pote- 
ri& ut de malo tolerato, sic de beneficio recepto. 
Eadem enim scientia novit utrumque per recorda- 
lionem, Si quis autem unius memoriam non habet 
suscipiendam, certe nec alterius. Et sic humana 
perfeetio defecit. 

24. Porro, meminisse mali simpliciter ad multa 
potest referri : non enim indivisum est. Aliquis me- 


moria tenet, quod :grotaverit (si sane quid D 


mali sit gritudo), quod ceciderit in mare furens 
et ad infernum attrahere tentans; quod gravis 
plaga fuerit incussa ense, non alieno, sed pro- 
prio per aliquem fati casum, quod jn profun- 
dam foveam ex offendiculo lapsus, quod rivi fluenio 
pertractus fuerit. Haec igitur perpessi, sive unus, 
sive plures, non omnino, s1 meminerint quibus 
occurrerint malis, mali memoria reatui subji- 
cerentüur, nis, qui male loquuntur, sic impro- 
prie dicere velint, Itaque per analogiam ex eodem 
loco nec recordans aliquid se mali passum a quo- 
dam fuisse, perverse dicendus est mali niemor, sed 
aliquis recordans, sicut, qu: passus est, malorum, 
$ic eliam eorum qua sunt e coutrario. Si verq 


EUSTATHITI THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


92. Praterca vir, in legitimum conjugium sciens A 


i24 

xB'. Ἔτι οὔτε &vho, ς τῶν ἔννομον eutuyíav Ίδι- 
χῆσθαι εἰδὼς, λάθοιτο ἂν τῆς οἰἱστροπλῆγος οἶμαι 
αυννόµου, ofa ἐχεῖνον διέθετο * ἐφ᾽ οἷς xat φυλάττοιτα 
ἂν, μεμνημένος διὰ βίου παντὸς, μὴ καὶ ἀναχυχλή- 
ἄχσα ἡ γαχία διαζεύξῃ τὴν γαλὴν ἁρμονίαν. Οὔτ᾽ 
ἂν διδάσκαλος, οὐδὲ μὴν οἰχοδεσπότης, χαχοὺς ἔξευ- 
ρηχότες, ὁ μὲν τὸν µυούμενον, ὁ δὲ τὸν τρεφόμενον, 
ἁμεληῖεν ἂν λήθης λόγῳ τῶν πλημμελούντων * καὶ 
οὐκ ἤδη οὐδ' αὐτοὶ, παρατριθοµένου τοῦ κατὰ µνή- 
µην χρώματος, Υβάφοιντο ἂν εἰς υνησιχάκων 
εἰχόνας. Α)λ᾽ ὁ μὲν ἔσται χαλούµενος φιλοσύζυγος, 
ὁ δ' ἀγαθὸς διδάσκαλος , ὁ δὲ συνετὸς οἰχονόμος, ὧν 
οἰχοδεσποτεῖ. Τὸν δὲ ὅμοιον λόγον καὶ ὁδοιπόρος φαῦ- 
λον ὁδοῦ χοινωνὸν ἐξευρὼν, xal συχνὰ ὑφορώμενος 
τὸν ἄνδρα χατλ μνήμην, ἐχέφρων ἂν καλοῖτο, xal οὗ 
μνησιχαχῶν. "Έμπορος δὲ σνλλαθόμενος µέτοχον, 
χαὶ φωράσας ὑπούλως τὸ χοινὸν ἐχμυζῶντα, ἑλέγδει 
μὲν xal µέμψεται xal φυλάξεται' οὐχ ἂν δὲ εἰς 
μ»ησικακίαν ἁπάγοιτο. (Οἴδαμεν τυµμθωρύχους», 
xal μισοῦμεν dcl, χαὶ ἐχχλίνομεν ὡς καχοὺς, xat 
οὐδ ἂν παυσαίµεθα τοιοίδε ὄντες. ἕως ἂν ἑἐχεῖνοι 
τοιοῦτοι µένοιεν. El γοῦν τις ἐθέλει μνησιχάχους 
λέγειν ἡμᾶς, τολµάτω vai λεγέτω xai γελάσθω. Ἡ 
δ' αὐτὴ xal ἐπὶ τῶν ἄλλων παχιῶν ἔφιδος. Κλέπτει 
γείτων' ὑποπτεύεται. Μνησίχαχο; ἄρα ὁ τὸν 
χλέπτοντα ὑπειδόμενος. Ἐφβνευσεν ἕτερος, ἱεροσύ- 
λησεν ἄλλος, ὁ δἑ τις ἐθεομάχησεν. El 65 μισοῦνται, 
μνησικακοῦνται. Παραλογίζεται ὁ φρονῶν οὕτω, 
xai αὐτὸς ἑαυτὸν ἁπατᾷ. 

xj'. "Ect εἴπερ τῶν ἑναντίων fj αὐτὴ ἐπιστήμη 
xai γνῶσις ἐστὶν (ἔστι δὲ πάντως), cfr ἂν ἡ αὐτὴ 
xa τοῦ εὐεργετεῖσθαι xal τοῦ καχοῦσθαι. 'O τοίνυν 
ἀξιῶν ἐκριζοῦσθαι παντάπασιν τῆς χατ' ἄνθριυπον 
Quy; τὸ μεμνῆσθαι, ὡς χακῶς ποθεν ἔπαθε, συν- 
εχσπάσοι ἂν xal τὸ κάλλιστον φυτὸν, τὴν τῶν εὗερ- 
γεσιῶν μνήμην, καὶ τὸν ἓν ἡμῖν ἑἐρημώσει παρά- 
δεισον. καὶ οὐχέτι ἄν τις εἰδείη αἰσθήσεσθαι , 
ὥσπερ τοῦ κσκωθῆναι, οὕτως οὐδὲ τοῦ εὐερίεττ- 
θήναι. 'H γὰρ αὐτὴ ἄμφω οἶδεν ἑξ ἀναμνήσεως. 
Ei 66 τις θατέρου μνήμην οὐκ ἔχει ἀναλαμθάνειν, 
οὐχ ἂν οὐδὲ τοῦ ἑτέρον. Καὶ οὕτως f) χατ ἄνθρω- 
TOV τελειότης ἑχλέλοιπεν. 

xb. Ἔτι τὸ μεμνῆσθαι xaxoü εἷς πολλά ἐθέλει 
ἁπλοῦσθαι' οὐ γάρ tovt ἀσχιδές, "Εχει τις µνή- 
µην, Os νοσήσοι ποτὸ (cl δή τι χαχὸν ἡ νόσος) ὡς 
περιπέσοι μαινομένῃ θαλάσρῃ xoi πειρωμένῃ κα- 
τασπάσειν πρὸς ἅδην ᾽ ὡς πληγείη ξίφει πρὸς 
βαρεῖαν Χχάχωσιν, οὐκ ἀλλοτοίῳ, ἁλλὰ τῷ ἀνὰ 
χεῖρᾳς ἔκ. ποθι τύχης τινός’ ὡς βαθεῖ βόθρῳ ῥι- 
φεὶς ix «προσχόμµατος ὡς παρασυρείη τοταμοῖο 
ῥεύματι. 'O τοίνυν τοιαῦτα παθὼν. εἴτε cT; ἐχεῖνος, 
εἴτε πολλοὶ, οὐχ ἂν πάντως, εἰ μἐέμνηνται καχοῖς 
ἐγχύρσαντες, τῇῃ τοῦ μνησικαχεῖν χαχηγορία 
ὑποπεσοῦνται, εἰ μὴ τι ἀχύρως οἱ χαχῶς ἆγο- 
ρεύοντες ὀνομάζειν βούλοιντο. Οὐὑὐχκοῦν ἀναλόγως 
ἐχ τοῦ αὐτοῦ τόπου οὐδ' ὁ μνημονεύων, παθεῖν τι 
πρός του  xaxby,  xaxo^oyoit' ἂν µντησίχαχος, 
ἀλλά τις µνῄμων, ὥσπερ. ὧν πεπόνθοι, xax&v, 
οὕτω xal τῶν ἀνάπαλιν. Εἱ δέ γε xaX ἄμνναν Exsie 





435 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 


426 


vos μελετᾷ, xal τίσασθαι τυρεύει, xal χαχὸν ἄντα- À quoque vindictam ilte meditatur, machiuaturque 


ποζουναι καχοῦ, ἐχεῖνό ἐστιν, ὦ οὗτοι, µνησι. 
χαχεῖν. 

κε’. Ἔτι ἐντενησαυριαμένου τῷ κατὰ quyhv τα- 
pisi θεόθεν xat τοῦ τῆς µνήµης. χαλοῦ εἰς μυρίαν 
εὐσργεσίαν, ἣν ἐχθέσθαι βιόλιογραφίὰς εἴη ἂν ἔργον 
μαχρᾶς, είς ἂν οὕτω κατεπιχειρήσοι στεγανῆς ταύ- 
της ταμιειουχίας, ὡς ὀργάνῳ λήθης ἑἐξορύξαι τὸ 
φύλαγμα, xat ἁπώσασθαι μὲν τὸ χαλὸν τῆς µνήµης 
πτερυξαμένης ἄνω που πρὸς Ὄλυμπον, ἀντεις- 
αγαγεῖν δὲ τὴν χίἰδδηλον λήθην, τὴν τὸ χαλὸν 
πλάσμα τοῦ θεοῦ ἀπανθρωπίζουσαν ; 

xc". Ἐγὼ οὖν µεμνῄήµην, 8ek σῶτερ, ἀεί: χεχλή- 
μην οὕτω εἰδώς τε xal ἐπιστήμων, xal διαχρίνειν 
μαθὼν, xal ϱ) ὅλον εἰπεῖν, ἄνθρωπος xoi ph 
ἑκατραφείην εἰς λἠθαργον. μηδὲ µετακλασθείην εἰς 
Μαμμάχουθόν τινα, f) Μελιτίδην, f| τὸν ἕτερον 
Κόρο:δον, ἢ εἰς Πολύωρον' μηδὲ κορυζφην, ὡς µη- 
δὲν εἰδέναι χρίνειν, ἀλλ᾽ εἰς ἀνδρείχελον µεταπε- 
πλάσθαι, xal τὸν λογικὸν φεύδεσθαι. Δοίης δὲ pot 
πρὸς τῇ µνίµῃ τῶν ἐκ φύσεως xal τὸ μὴ κατεργά- 
ζεσθαι, μτδὲ εἰς χαχοποιὸν ἄμυναν ερίδεσθαι, xoi 
οἷον ἁπολεοντοῦσθαι κατὰ τῶν ἐχθρῶν, ἐρεθιζόμε- 
vov ὁποῖα καὶ ἀλκαίᾳ τινὶ ταῖς τοῦ θυµουμένου τῆς 
ψυχη; ὑποχινήσεσι, δι’ ὧν θυμὸς ῥιπιζόμενος εἰς 
μέγα xaxbv ἀνάπτεται, καὶ αὐτὸ f| μονῆρες χατά 
τι ὕπουλον, ἢ καὶ ἑπαμφοτερίζον διὰ τὸ ἀντερεί[- 
δειν φιλονειχότερον * xal µε ουντηροίης iv τῷ μὴ 
ἐθέλειν ἀνταποδιδόναι, xal συνετίζοις φυλάττεσθαι 
τοὺς χακοὺς xal ἐχχκλίνεν, ὡς φεύχει τις ἀπὸ 
ὄφεως, ph xal ὡς ἔχιδναι ὑφειμέναι παρέρπωσι καὶ 
λήθωσι αἰνοντές µε xol κτείνοντες. 

κό. "Et ὁ ἀξιῶν μηδαμῆ μηδαμῶς μεμνῖσθαι, 
εἴ τις ὅλως πάθοι xaxbv, xàxelva δοχεῖ προσαξιοῦν. 
Ἐιχράνθης ἀφινθιζόμενος. οὐχοῦν περιτυχὺν µέ- 
Act ἐκλαθοῦ, εἰ πικρὸν ἐπὶ σοὶ τὸ ἀφίνθιον. Νενό- 
σηχας, ἁῤῥώστως παθὼν περί τι µέλος, καὶ Ίλγη- 
xa;' ἀλλ’ εἰς ὑγίειαν ἐπαναχθεὶς, μηκέἑτ ἐν θυμῷφ 
ἔχε, εἰ xaxby d νόσος. Ἐγὼ δὲ τῷ τοιούτφ μὲν 
λόγῳ, xai ὅσοι τοιοῦτοι (πολλοὶ δέ ciat) προσχοίην 
οὐχ &v* τεχνώσαιµι δὲ, τὸν νοῦν ἁπερείσας εἰς τὰ 
τοῦ μέλιτος , xal τὸ κατὰ μνήμην πιχρὸν ἐχχυμί- 
σας ἀντιθέτῳ Ὑγλυκάσματι, Οὕτω δὲ xal τῇ νόσφ 
προσενεχθεὶς, οὔτε xas' αὐτῆς λυττήσω σχιαμαᾶ" 


modum ulciscendi, necnon malum pro 1wnalo red- 
dendi, hoc est vere mali meminisse. 

25. Item, thesaurizato in animz promptuario 
divinitus memori» bono in mille beneflcia, quo- 
rum expositio longum opus esset, quis manus 
in hane absconditam provisionem sic injiceret, ut 
oblivionis instrumento reconditum effoderet the- 
aaurum, ut arceret quidem bonum memorie sur- 
sum volitantis ad Olympum, introduceret autem 
ejus loco scoriam oblivionis, qux pulchrum Dei 
plasma deformat ? 

20, Ego vero, Deus salvator, utinam meminerim 
semper ! Vocer ita sciens et nascens, et discernere 
doctus, et uno verbo, homo! Non convertar. in ie- 
thargicum, nec transmuter in stultum, aut Meliti- 
dem, aut alterum. Coroebum, aut Polyorum ! nec ita 
gravedine laborem, ut nihil judicare sciam, sed in 
hominis figuram transformer, et rationem men- 
tiar ! Da vero mihi cum memoria rerum ex natura 
fluentium, non confici, nec ad malignam conteri 
vindictam, et quasi leonem fieri coutra inimicos, 
sümulatum velut szevissimis anite motibus, quibus 
ira succensa magnum in inalum accenditur, et hoc, 
vel solitarium, per modum alicujus dissimulalionis 
vel inter duos libratum, per x:mulum resistendi ani- ^ 
mum. Couserva me in voluntate non retribuendi 
mslum, et doce me cavere declinareque α malis, ut 
a facie colubri fugimus, ne sicuti vipera subs deutes 
irrepant et latenter nos exsogant el occidan!, 


97. Deinceps, qui nullatenus nec unquam oportere 
meininisse statuit, si quis omnino passus sit ma- 
lum, ista. quoque probare videtur : amar:catus es 
absinthio potatus: ergo recurrens ad mel oblivi- 
scere, quod amarum tibi sitabsinthium. JEgrota— 
visti, aliquo membro dolorem passus, et doluíisti : 
ad sanitatem reversus, non jam habeas in animo, 
quod malum sit morbus. Ego vere hnjusmodi 
rationi et omnes similes (multi autem sunt) non 
adhzrerem ; arte vero conarer menteti ad dulcedi- 
nem mellis applicare, necuon amaritudinem e Πιο- 
moria, opposita dulcedine, exprimere. Sic autem 


χῶν, οὔτε τὸ χατὰ νόσον vm µέρος, ἐξ οὗ x&- D in morbum lapsus, nec adversus illum cum um- 


xüg εἶχεν dj duyh, ἐχτέμοιμι, χορδεύσας, 6 φασιν, 
ἐμαντόν' ἀνάμνησιν δέ ποτε σχὼν ἐκείνου τοῦ ἅλ- 
γους, ἀντιπαραθήσω τὸ τοῦ ὑγιαίνειν ἠδὺ, xal τῷ 
χαρτῷ πάθει ἐξωθήσω τὸ ἀτδές. Ὁμοίως δὲ πάἀν- 
τως, τῶν χαχοποιούντων εἴ που συµδαίη ἐπιμνη- 
σθῆναί µε, τοῦ καρδ.ακοῦ θησαυροῦ ἀναλεζάμενος 
τὰ ix τῆς νίχης xal τοῦ περιγχενέσθαι καλὰ, τὴν 
μνήμην μὲν ἐχείνων ἀφορίσω. φιλήσω δὲ τὰ ὕατε- 
pov ἀγαθά᾽ ὧν ἀντισηχούντων xal ῥοπὴν καθελ- 
χόντων ἀγαθὴν, εἰς 'Apnutac ἀνερείψφεται τὸ οὐκ 
ἀγαθὸν ἐχεῖνο µνηβόσννον. Πρὸς τούτοις ἑπανακρί- 
νω τοὺς ἐμοὶ σοφιστιχώτερον ἐπιχειμένους , xal 
οὕχουν ἀξιώματι περὶ µνησιχαχίας προτεινο- 
µένους, ἀλλά τυφλὸν οἷον αἴτημα προϊσχομένους, 
PATROL. GR. CXXXVI. 


bra pugnans furerem, nec membrum morbidum, 
ex quo patitur anima, amputarem, minutal , ut di- 
citur, ex me faciens : sed memoriem hujus dolo- 
ris aliquando retinens, ipsi sanitetis jucunditatem 
opponam, ei amoena sensatione repellam molestam. 
Prorsus autem similiter, maligoantium si forte me 
mewinisse Contingit, et e cordis thesauro sumens 
bona quz de victoria triumphoque sunt, metno- 
riam quidem illorum arcebo, diligam autem po- 
steriora bona, quibus cormpensantibus εἰ bonam 


 subducentibus lanceni, ad Harpyias sustolletur hiee 


non bona recordatio. Super his interrogabo mibi 

sophistice instantes, et non placito de mali memo- 

ria propositionem ponentes, sed czcum videlicet 
1^ 


-- 


(21 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT;£ 


423 


πιο δια pro.lucentes, quod 4 docto vixdum pro- À à δυσχερὲς ἂν εἴη δεδόσθαι πρός γε τοῦ ἐπιστί- 


poneretur, 

23. Qi me instituit et docuit sacer et magnus 
ille vir, hiuc quidem ictus inferebat rationales et 
sine quibus recta via non incederet qui in iustitu- 
. Wonis semitas introducitur; illinc autem forte (xe- 
rum dicenduin est) ira suggerente , exira regulain 
(licebat enim) castigationes modulabatur. Quid igi- 
tur non meminero maxine illius discipline , bea- 
tumque pradicabo virum, meninero vero forte 
quoque liujus severioris, et, ut mihi tum videbatur, 
juveterate. parumque convenientis, et hanc ipsain 
in'gratam babebo memoriam? Nondum hoc uli 
meioria est. Esset autem | mali memoria, si non 
cum urbanitate modulate meminissem, exasperatus 
autem et ultor, illi insultarem. 

29. Meininimus etiam (non ego solus, sed totum 
auditerium) quanta mala nobis omuium supremus 
et primus magister Deus ex Laüna terra recenter 
in vexationem inferri permisit, et non oblivisce- 
mur. Quid igitur, vexationis memores, succen- 
sebimus Deo? dicat aliquis, sl ipsi placet. Et mihi 
suut Inter manus sermonis arma, gladiusque biceps 
ipsi addetur usque ad insignem victoriam. Ver- 
tendum est autem aliter idem cogitatum? certe 
Deus malos non obliviscetur esse malos, et tamen 
non a boni inimicis mali memor diffamatur. Ta- 
libus ora. claudantur. Si vero quoque sciens, n:e- 
mioriz loco, qua isti peccant in ipaum, afflictionem 
adiu: at, quis adeo plenug audacia esset, ut exinde 
mali memoria ipsi tribueretur * Obseraretur quo- 
que tale os, sicut os quod vituperat judicantes, 
cum ipsi quidew civilia discernentes eos qui semp:r 
mali sunt et suam raemoriam fori judicialis animabus 
perpetuo insinuant, equi memoria pereequaniur; qui 
vero aneutes sunt mali memores esse juris iaterpre- 
Les censentur ; divinam vere rem ei nomen adulterau- 
les, vel falso wutantes, vel subripientes : quod non 
diligerent, neque divini viri, neque Deus ipse qui, 
s:epe fraudatus, non amare rectissisie censetur. 


μονος. 

xq. Ὁ παιδεύσας µε xat διδάξας ἱερὸς xaX µέγας 
ἐχεῖνος ἀνὴρ, τὰ μὲν ἐπετίθει πληγὰς ἑλλόγους, 
καὶ ὧν ἄνευ οὐκ ἂν εἴη cf]; ὀρθῆς γενέσθαι τὸν elc 
ἀτραπὰν παιδεύσεως ἑναγόμενον' τὰ δέ που (εἰρή- 
σθω γὰρ τἀληθὲς) xai θυμοῦ ὑὁποδάλλοντος, ἕξω 
κανόνος (&Erjv γὰρ) θλίδων ἐῤῥύθμιζε. Τί οὖν µνή- 
σοµαι μµάλισια μὲν τῆς ἄλλης ἀγωγῆς, xal pa- 
καριῶ tbv ἄνδρα, µνῄσομαι δέ που xal τῆς δριµυ- 
τέρας, καὶ, ὡς ἐμοὶ ἑδόχει τότε, παρεξηυληµένης 
καὶ οὐχ ἐμμούσου, xal μεθοδεύσω καὶ αὐτὴν εἰς 
μνήμην εὐχάριστον;» Kal οὕπω τοῦτο μνησίχα- 
κον. "Hy δ᾽ ἂν µνησικαχίας τῆς ὄντως, εἰ μὴ 
σὺν ἀστειότητι ἐμμελῶς ἐμεμνήμην, ἀλλὰ δριμυττό- 


Β µενος ἐνηλλόμην ἑχείνῳ, φανταστικῶς ἀμυνόμενο:. 


χθ. Μεμνήμµεθα (xal οὐ μόνος ἐγὼ , ἀλλά τὸ 
σύμπαν ἀχροατήριον), οἷα χακὰ ἡμῖν ὁ πάντων 
ὕπατο; καὶ πρῶτος διδάσχαλος θεὺς ἀφῆκεν ἕναγ- 
χός πουν ix τῆς Λατίνης Υὲς ἐπεισφρῆσαι εἰς xá- 
χωσιν, καὶ οὐδ' ἂν ἐχλαθοίμεθα. Τί δὴ οὖν µεμνη- 
Μένοι χεχαχῶσθαι, μνησιχαχοῦμεν θεῷ; λεγέτω 
τις, εἰ βουλομένῳ εἴη αὐτῷ, Κἀμοὶ μετὰ χεῖρας τὰ 
ποῦ λόχου ὅπλα, xai δίπαλτος ἂν ἐπιτεθείη αὐτὸ 
ἕως xai εἰς νίχην λαμπράν. Στρέψαι δὲ χαὶ ἄλλως 
τὸ αὐτὸ νόηµα ΄ οὐχ ἂν ἑἐπιλήσεται ὁ θεὺς τοῦ xa- 
χοὺς εἶναι τοὺς καχοὺς, xai ὅμως οὐχ àv πρὸς τῶν 
µισοχάλων κχαχηγορηθείη  uvroixaxo;. Ἔγχλει- 
αθεῖεν τοῖς τοιούτοις τὰ στόµατα. El δὲ χαὶ εἰδὼ;, 


σ λόγῳ ὅπθεν µνήµης, ἅπερ ἱχεῖνοι ἐξαμαρτάνουσιν 


εἰς αὐτὸν, ἐπάξεται χάχωσιν, τίς οὕτως ἀνάπλεως 
τόλµης, ὡς ἐντεῦθεν τὸ µνησίχαχον αὐτῷ ἔπι- 
λέξαι; Φραγείη xal τὸ τοιοῦτον στόμα, χαθὰ καὶ 
τὸ µεμφόμενον τοὺς δικάζοντας, εἴπερ αὐτοὶ μὲν 
τὰ πολιτικἁ γνωματεύοντες, τοὺς ἀεὶ καχοὺς xat 
μνήμην ἑαυτῶν ἐἑνδελεχὴ ἑνοικίκοντας ταῖς τοῦ 
διχαστηρίου duyal; µετέρχονται μνήῆμῃ τοῦ δέου- 
τος, οἱ δὲ παρανοοῦντες µμνησιχάχους εἶναι 
τοὺς τῆς δίκης ὑπορήτας ὀρίζονται” θ:ῖον ὄντως 


"χρημα χοὶ ὄνομα παραχαράττοντες, f) παραποιοῦν- 


τες, ἢ ἀποκλέπτοντες' ὅπερ οὐχ ἂν Φφιλοῖεν οὔτε θεῖοι ἄνδρες, οὔτο θεὺς αὐτὸς, ὃς μὴ φιλεῖν πολ- 


λάχις κλεπτόµενος ὀρθότατα πεφιλοαόφηται. 
.90. Agedum, etium juxta. quid fictum orstorise 
lege argumentatus, pudore sic affciam eos qui 


λ’. Φέρε δὲ xaX χατά τι Ἁλαστὸν ἐπιχειρῆσας 
νόμῳ ῥητορείας, ἑντρέφω χαὶ οὕτω τοὺς ἐμοὶ μὲν 


iibi quidem volunt esse sapieates ad malitiam, me D ἐθέλοντας εἶναι σοφοὺς τὰ ἐς xaxíav, ἐμὲ δὲ µω- 


vero pulant in Lantam nominum permutationem 
insanire stupidumque esse, ac etiam forte gratias 
ipsis babere, quasi mesapientem ita reddant, qued 
saue non acute. videntibus insciis facio. Mihi enim 
a Deo multa venitgratia, verissimeque gaudeo, quod 
pugnis lacessitus Ron minus integer iam, et lucta 
exereilus, non. opprimar; et recta via pergens et 
leuiatu$, sive scandalorum depositiono, sive cum 
. Mliquis, juxta proverbium , cornu petit, non 
Ledar, οἱ lapidibus in. scasdalum praojectis, non 
deturier; et fovesrum occurrens. aperturz, sive 
late profundeque hiantium, sive sbsconditarum, 
ut Ίδια patere videatur. qux lobrica est via, 
ja mauibus ejus supervolitem. lpse namquo tol- 


ῥαίνειν ἀξιοῦντας εἰς τοσαύτην ὀνομάτων ἐπάλ- 
λαδιν, χαὶ ἀναισθητεῖν, xal mou xai εὐχαριστεῖν 
αὐτοῖς, οἷα οὕτω σοφίζουσἰ µε, ὃ δῇ xat λανθάνων 
τοὺς μὴ ὁξὺ βλέποντας meus. Ἆάρις γάρ pot Ex θεοὺ 
πολλὴ, καὶ χαίρω πρὸς ἀλήθειαν, ὅτι χαταπυχτευό- 
µενος οὐχ ἀποθραύομαι τῆς ἁρτιότητος' xal πα - 
λαιόμενος 0) χαταθάλλομαι’ xat ὀρθὴν ἐλαύνων καὶ 
σκελιζόµενος , f) καταθέσει σκανδάλων, ἡ xal ὅτε 
τις χυρηθάσει, χατὰ τὸν οὕτως εἰπόντα, οὗ χατα- 
χάµπτοµαι ' καὶ λίθων δὲ παραῤῥιπτομένων εἰς 
πρόσχοµµα , οὐ καταῤῥιπτοῦμαι' χαὶ ἂνορύξει δὲ 
βόθρων περιτυγχάνων, τῶν μὲν ὑπηχασχόντων xat 
πλατὺ καὶ βαθὺ, τῶν δὲ καὶ ἐπικαλυπτομένων , 
ὡς δοχεῖν εὐθεῖαν εἶναι τὴν σφαλερὰν, ὑπιρπέτο- 


429 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 


430 


μαι ἐπὶ χειρῶν αὐτοῦ. Ἐκεῖνος γὰρ αἴρων, xai τῷ & lens, et angelo suo, magno potentiásimoque no- 


αὐτοῦ ἀγχγέλῳ, τῷ μεγάλῳ καὶ χρατίστῳ ἡμῶν βα- 
σιλεῖ. περὶ ἐμοῦ ἑντελλόμενος, διαφυλάσσει µε ἓν 
ἁπάσαις ἁδοῖς αὐτοῦ. El δὲ τοῖς ἀνεφγόσιν , ὡς πέ- 
Φρᾷσται, λάχκοις f] λέοντες ὑςεδρεύουσιν, f) σχόλο- 
πες ὀξέες ἐμπεπήγασιν, 1) e τι τοιοῦτον ὀλέθριον 
ἄλλο — ἀλλ' ἐχεῖνος χάνταῦθα τοῖς ἐχθροῖς τὸ ὕπου- 
ον χαχὸν περιτρέπει, Κηδόµενος πάντως, [s οὖν 
φειδόμενος τῆς ἡμῶν ἀσθενείας, ph καὶ προΦκό- 
ψαντες 7| ἀπολώμεθα, f παρενεχθῶμεν εἰς τὸ βλἀ- 
σφτεμον, xal μηδὲ οἱ ἐπιχαίροντες ἡμῖν, γέλωτι 
χατὰ τὸν εἰπόντα ἐχθάνωσι, τέλεον ἐγχαυχησάμε- 
vot. Καὶ οὕτω μὲν ἐγὼ χάριτας ὁμολυγῶ, τὰς μὲν 
ὅλας τῷ βοηθῷ θεῷφ. El 66 τι χάριτος διαδαἰνειν 
ἐθέλει καὶ εἰς τοὺς ἐμοὶ ἐπέχοντας, 60x ἂν οἶμαι 
ῥᾳδίως πιστεύειν ἔχῃ τις, εἰδὼς διαχρίνειν, 8 τι 
ποτέ ἐστι τὸ εὐχάριστον, xal ὡς οὐχ ἂν δύναιτο 
εὐχαριστεῖν ὁ βλαπτόμενος. ᾽Αγαπητὺν γὰρ καὶ τὸ 
στέχειν ἀνοιμωχτὶ xal avv: 5b δὲ xax ὑπερεύ- 
χεσθαι, θεῖον μὲν xal ἀνυστὸν ὀτιμάλα ΧἈριστια- 
νοῖς ἀγαθοῖς, οὕπω δὲ xal πάντως εὐχάριστον. Καὶ 
κοῦτο μὲν τοιοῦτον. 

λα. Ἡ δέ yov ἐπηγγελμένη τοῦ xav& ῥητορείαν 
πλαστοὺ ἔφοδος τοιαύτη τίς ἐστιν. Ὑπουτεθείσθω 
δίοδος χρύπτοὺσα δεινοὺς ὁδοιδόχρυς ληϊστὰς ἀνθρω. 
π[νου φύλου, xal τὶς ἐχεῖθεν ὁδοιτορῶν ἀπέριττος 
ἄνθρωπος περιπεσέτω τοῖς λοχίταις, καὶ παθέτω 
δεινὰ ὅσα, ἓν ol; xai τὸ ἆ ποθραυσθΏναι τῶν xat- 
ῥιωτέρων lv µέλεσιν. El δὴ τῶν τις Σχείνων οὐχ 
ἀγαθοεργῶν ἀνακττσάμενος οἴχτῳ τὸν χατεαγότα, 
παριῤῥιμμένον ἀναλάθτται, καὶ δεξιώσεται ἄλλοις 
τὲ τισι καὶ of; βελτιούμενον τὸ χα-ακλασθὰν εἰς 
ἁρτιότητα τὸν βεθλαμμένον ἑπανάχει (χωλύει γὰρ 
οὐδὲν, καὶ εἰδέναι τὸν λῃστῆν ἐχεῖνον φάρμακα, ol, 
ἔστιν ἀχεῖσθαι τὰ τοιαῦτα), καὶ ὁ θεραπενόµενος 
λόγους εὐχαρίστους προάχει, xal τούτοις τέως ἀμεί- 
6εται τὸν πατάξαντα, τέλος 6b χα) ἐπανακληθεὶς, 
᾿ εἰς ὅπερ fjv, θεοχλυτεῖ ἐπευχόμενος, xal ὑπισχνεῖ- 
ται τὰ λῴονα, xal Tpb ποδῶν ῥίπτων ἑαυτὸν τοῦ 
ἀχεόαμένου ἐς γνήσιον, ἀμφιπλέχεται τοὺς πόδας, 
xal ye χαταφιλαῖ ' ὁ τοίνυν τοιοῦτος ἀμνηστῆσαι ἂν 
ἔχοι καὶ ὧν πάθοι ποτὲ xaxüv, καὶ ἁπαλεῖψαι piv 
αὐτὰ τῆς xatà qQuyhv δἐέλτου, ἀνάγραπτον δὲ φέ- 
βειν µόνον τὸ ἀχεσώδυνον, οὐκ οἶμαί ye, χαὶ οὐκ 


stro regi de me mandans, custodit me in omnibus 
viis suis. Si vero patentibus, ut dictum est, lacu. 
bus vel leones insidiautur, vel praacuti pali defigan- 
tur, velaliud quid hujusmodi lethiferum $it, tum ille 
quoque hoc inimicis dissimulatum inalum invertit, 
omnino curans, sive parcendo nostram debilitatem 
servans, ne scandalum passi vel dispereamus, vel 
in blasphemiam inducamur, neque nobis irriden- 
tes, risu juxta proverbium, moriantur, in finem glo- 
riantes. Et ita quidem ego gratias profiteor , et lias 
quidem totas auxiliatori Deo. Si vero quid gratix 
wansire velit etiam ad eos qui me persequuntur, 
nemo, puto, faciliter credere poterit, discernere 
sciens,.quid sit gratitudo, quonodoque ton pos - 
sit gratius agere laesus. Juxta charitatem enim 
eit, ii secreto gemere silereque, pro lxidentibus 
autem orare, divinum quidem est et possibile, ργς- 
sertim bonis Christianis, nondum vero quoque om- 
nino gratias agere. Et lioc quidem est tale. 


$1. Illa vero quam promisi secundum rhetorica 
fictioni$ via talis est. Supponatur transitus diros 
humani géneris predatores celaus, et aliquis iter 
illae faciens incautus homo incidat in insidiatores, 
ctudeliaque patiatur, quibas membfa letbaliter 
saucientur. Si quis porro istorum non benefico- 
rum, misericordia vulneratum suscipiens, relevat 
dejectum, et quibusdam aliis humaniter excipit, qui- 
bus, rfeparato quod ruptum erát, ad integritatem 
lesum reducat (nihil eniin obstat, quin pradator 
ille remedia noscat, quibus t:lia vulüera curentur); 
et curatus gràtias agit, quibus eljam percusso- 
rem vicissitudine donet, finaliterque restitutcs 
jn id quod prius erat, supplex Deum precatur; 
optima pollicetur, et ante pedes imedic? sincere 
se projiciens, ejus anipleciitur pedes et osculatur : 
(alis igitar oblivisci debebit eorum quas passus 
est maloram, et illa quidem ος anim: tabula dele- 
re, scriptum autem solum gerere lenimentum, 
non puto, et non ego solus, sed et alius qui- 
cunque sit. Dico vero quol primum quidem ad 
unamquamque corporis curationem, deinde quoque 


αὐτὸς ἐγὼ, ἀλλ᾽ οὐδὲ ἄλλος, ὅστις ποτ οὖν. Λέγω ] Cum forte illi quj sanavit obvius flet, juxta vero 


δὲ, ὡς πρῶτα μὲν xa0' ἑχάστην θεραπείαν τοῦ σώ- 
µατος, εἶτα καὶ ὅτε που ἐντύχοι τῷ θεραπεύσαντι, 
xai χατὰ λοιπὴν δὲ ἀνάμνησιν προτρέχοι ἂν αὐτοῦ ἡ 
μνήμη τῆς καχοποιίας ἐχείνης, fc ἀνακεχόμισται, 
Μαλιστα μὲν οὖν κατὰ τά συνανεζυµωμένα f) όυν- 
τετηκότα τῶν σωμάτων, καὶ οὕτω δι ἀλλήλων 
ἧχοντα, συμφύροιτο ἂν χαὶ 1f] τῆς θεραπείας μνὴμῃ 
ἡ τῆς καχοποιίᾶ-;. Καὶ ἁποχαταστὰς ὁ ἄνθρωπος 
εἰς τὸ τῆς φύσεως εὖ, οὐδ οὕτως ἂν ἔχει λαθέσθαι, 
ὧν πάθοι. Kal που τῷ λῃηστῇ ᾿Ασχληπιάδῃ χρόνῳ 
τοτὲ περιτυχῶν ἁσπάσεται μὲν Ἰδέως, πεβιπτύ- 


ξἔεται, γαταχλύδει ῥεύμασιν ἑπαίνων, Πποτνιάσεται. 


δὲ καὶ εἰς ξενίαν αὐτῷ ἀφιχέσθαι,. Καὶ ἑχεῖνος 
ἀφίξεται, καὶ χαρίτων συγαπολαύσει xal φιλοτη- 


c&leram recgrdationem  preoccupabit euim illius 
memoria morbi, e quo revocatus est. Presertiti 
autem quidem si membra simul ferinentescerent οἱ 
liquefierent, et ita febri penetrarentur, curationis 
meinoriz memoria maleficii misceretur. Sed in bo- 
num naturae statum liomo restitutus, uc sie quidein 
poterit eorums quie passus est oblivisci. Et forte 
pra datori tànd:im eccurrens Asculapio, eum liben- 
tef quidem: atiice salutabit, amplecteturque, lau- 
duin. fluentis exundans, sed et rogabit, ut in ho- 
spitium ad se veniat. Et ille veniet, et euni gra- 
tiis etjam prospera salute ftuetur. Jam vero hospi- 
tium vicissim dabit et accipiet. Si vero quis inte- 
rea benevolum hospitem, qui aegrotus fuerat et 


431 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT E 


432 


rursum ad sanitatem revocatus, interrogaret, quis A σίας λαμπρᾶς. "Ηδη δὲ xal ξένια τὰ μὲν δώσει, τὰ 


et unde vcnit ipsi talis liospes, non ita dirus eva- 
deret ipse sophista, quin illius mali memoriam iis 
quz diceret, intermisceret. Diceret autem sanc: 
« Alienus quidem odiosus rmihi erat hospes iste, 
cum descendit, et inferni portitorem, ut deorsum 
me transduceret, invitavit. Jamque pedum altero 
procedeus ego morbo gravis in scapham ascen- 
deram. Ultimo tamen mitis erga me factus, onere 
$ullevato, portitoremque Charounem deprecatus 
patrocinio terra solisque, quibus ante tempus ne 
subducere parabat, in id quod nunc sum me re- 
duxit, et ideo bonum hunc bominem benevole ba- 
beo. » Numquid hzc dicens hospes ille sicque dis- 
positus (supponitur autem ita esse), simultatam 
menror erit? 


0 ἀντιλίψετα.. El δὲ xal τις Ev τούτοις τὸν φι;ό- 
Φρονα ξεινοδόχον, τὸν ἣν ὅτε παραλνθέντα xat αὖθις 
συνδεθέντα εἰς ὑχιὲς, ἔροιτο, tig αὐτῷ χαὶ πόθεν 
Ίχει ὁ τοιοῦτος ξένος, οὐχ ἂν οὕτω δξινὸς αὐτὸ: 

ἁποθδαίη σοφιστῆς, ὡς μὴ παραπλῆξαι xa! μνήμτν 
ἐχείνου τοῦ χαχοῦ, οἷς ἐρεῖ. ἘἜρεῖ δὲ πέντως, ὅτι 
€ Άλλος μὲν ἔχθιστος ἐμοὶ ὁ ξένος οὗτος ἦν ὅτε ἁπ;ξ- 
έδη, xai τὸν ἓν ἆδου πορθµέα ναυστολήσαί µε κάτω 
προὐχαλέσατο  χαὶ ἤδη xal θατέρῳ τοῖν σχελοῖν 
ἐπιθὰς ἐγὼ βαρὺς νόσῳ, τὸ πορθμεῖον ἐσχάμθευσα. 
Ὕστερον μέν τοι γαληνιάσας ἐπ ἐμοὶ, xat τοῦ βά- 
ρους ἀναχουφίσας, xal τὸν πορθµέα Χάρωνα πα- 
ρα.τησάµενος αἱδοῖ τῆς τε γῆς τοῦ τε ἡλίου, ὧν 
ἔμελλεν ἀπαγαγεῖν µε mpb ὥρας, περιἠγαχεν, εἰς 
ὅπερ εἰμὶ ἄρτι, καὶ τοῦδε χάριν φιλοφρονοῦμαι τὺν 


χαλὸν τοῦτον ἄνθρωπον. Ταῦτ) εἰπὼν ὁ ξενοδύχης, xal οὕτω διακείµενος (ὑπόχειται δὲ ἀληθῶς οὕτω 


διατεθεῖσθαι), ρα µνησικαχοίη ἄν; 


$2. Ecce luctamen in ratiociniis ; qui volet, ad- B ἍὮλβ’. Ἰδοὺ, πάλη Ev λόγοις * 


versum me procedat. llabebit autem palzstra lencm 
substratum pulverem, ut, si forte dejiciatur, resul- 
tel sanus, et surgens abstergal eum, e! stet, non 
casu lesus. Dieo enim (quis coniradicet? ), era- 
tia» sincere agentem injuriarum memorem dici 
non posse. Nun igitur mali memoria simpliciter 
est mali recordatio, sed recordatio vindicta; stu- 
diosa, sive praesentis, sive prompta, quas etiam 
ambas a nobis Deus avertat, non autem solum, sed 
et ab omni bono Christiano! Si quis autem opponit, 
quod : Hic etiam qui videbantur maligni fuisse 
pradones, bona faciunt, tibi nuuc Salve, rabbi, 
clamantes, adorantes vel, sicut aliquis diceret, 
cancri humiliter prostrati, poscentes misericordiam, 


veniam supplicantes; im primis quidem a nobis € 


discat, quod loe sepe cum juramento profes-i 
ejusmodi sapientes, nos faciles repertos et flexu 
dociles, paulo post pejoribus nos circumvenerunt 
sophismalibus, et dixerunt quidem : Ecce, posi- 
quam lesimus, sanavinius et multa contra calum- 
niatorem diximus; non multe post autem incau- 
tis irruentes plura gravioraque in(üxerunt vul- 
nera, nec sanabilia; depulsuuque latronem ac 
prédatorem maledicum per modicam quidem aper- 
turam vix exire permiserunt, ad novum autem 
relitum per magna januau aperte rursum intro- 
duxerunt, 

35. Deinde meute reputent qui contra nos quidem 
memores supt mendaces, a nobis autem memorie 
bonum, pulchrum natura donum, segregant, quod 
ego sspe adversus callidas adoratioues, veluti 
quasdam cornupelarum »ggressiones, incautorum 
ventres effringentes, non omnino stolide decla- 
mavi, falsisque geuuflexiones demonstravi tan- 
quain luctatorum hominur artes, conantiuni utrius- 
que cruris amplexu iahazrere, et illum cui parantur 
insidige prosternerc. Illis autem qui semper lujus- 
modi sunt, cempati el ignoscere suspicor quid 
apud ipsos significare velit, Etenim compati εἰ ve- 
niam dai non esse posset ad id aliquid cum aliquo 


χα ὁ βουλόµενος &v- 
τεπεξίτω µοι. Ἔχοι δὲ ἡ παλαἰστρα χόνιν ἁπαλὴν 
ὑπεστρωμένην, εἴ πως χαταπεσὼν ἀναπεδήσει σῶος, 
καὶ ἀναστὰς αὑτὴν ἀποφήσεται, καὶ ἑστήξεται, μὴ 
χαταθρυφθεὶς τῷ πτώµατι. Φημὶ γὰρ (οὐκ ἂν ἀντι- 
λεγοίμην), ὡς ὁ εὐχαριστῶν πρὸς ἀλήθειαν οὐκ ἂν 
μνησιχαχεῖν λέγοιτο. Οὺ τοίνυν ἁπλῶς uvmatxaxía 
οὗ χαχοῦ τινος μνήμη, ἀλλὰ f) πρὸς ἑντρέχειαν 
ἁμυντιχὴν, f) τὴν αὐτίχα, 9) «hv εἰσέπειτα, ἄσπερ 
xai ἄμφω ἡμῶν ἁπαγάγοι θεὸς, χαὶ οὗ µόνον, ἁλ]ὰ 
καὶ παντὸς ὀρθοὺ Χριστιανοῦ. El 866 τις ἀντιθήσει, 
€; Ἰδου κἀνταῦθα οἱ δοκοῦντες λῃστεῦσαι πρὸς 
χάχωσιν ἀγαθά ποιοῦσιν, ἐπὶ col ἄρτι τὸ Χαἳρε, 
Ῥαθθὶ, προσφωνοῦντες, ὑποχυρτοῦντες, f, xa0á 
τις ἔφη, χαριδοῦντες ἑαυτοὺς προσχυνητιχῶς, al- 
τούμενοι τὸ συμπαθὲς, προχαλούμενοι συγχώρησιν’ 
ἐν πρὠτοις μὲν lov μαθὼν ἐξ ἡμῶν, ὡς τοῦτο 
πολλάχις Évopxot µεθοδεύσαντες οἱ τὰ τοιαῦτα σο- 
qot, xal ἡμᾶς εὐχόλους ἑξενρηκότες χαὶ εὐστρέπτους 
εἷς χκάμψιν, μετ) οὗ πολὺ δεινοτἐροις ἡμᾶς περιΆλ- 
θον σοφίσµασι ' καὶ εἶπον μὲν, ὡς ἰδοὺ οἱ τρώσαν - 
τες ἐξιώμεθα, xal μαχρὰ τοῦ διαθόλου χαταλέγο- 
μεν " μετ) ὀλίγον δὲ ἀφυλάχτοις οὖσιν ἐπεισπεσόν- 
τες, πλείω χαὶ βαρύτερα ἑνέτηξαν τραύματα, xaX 
οὐδὲ θεραπεύσιµα * xal τὸν ἐξωθούμενον χλέπτην 
xai λῃστῆν διάθολον διὰ μικρᾶς μέν τινας ὁπῆς ἀφῃ- 
xav µόχις ἐξελθεῖν, τῇ δὲ ἀνακάμψει διὰ μεγάλης 
θύρας παῤῥησιαστιχῶς ἀντεισήγαγον. 

λγ’. Ἔπειτα ἐνθυμείσθωσαν οἱ καθ) ἡμῶν μὲν 
p Ψεὔσται μνήµονες, ἡμῶν δὲ ἀφορίζοντες τὸ ἀγαθὸν 
D μνημονικὸν, τὸ χαλὸν δῶρον τῆς φύσεως, ὅτι πολλά- 
χις ἑγὼ χατεῤῥητέρευσα οὗ mávu τι ἀφυῶς τῶν στρε- 
6λῶν προσχυνηµάτων, ὡς ofa χαἰ τινων χυριγµά- 
των ἀναῤῥηγνύντων τὰς τῶν ἀφελῶν γαστέρας, xal 
τὰς ψευδεῖς γονυπετίδσεις ἐθεώρησα ὡσεὶ χα) τέχνας 
παλαιστρικῶν ἀνδρῶν, τεχνωµένων χνήµαιν ἀμφοῖν 
περιπλέγδην Εμφύεσθᾶι, καὶ χκταῤῥιπτεϊν τὸν ἐπι- 
θουλενόµενον. Τὸ δέ γε συμπαθεῖν τοῖς εἰσαεὶ τοιού- 


ποις xai συγχωρεῖν δι ὑποψίας ἅγω, τί δῄποτε παρ’ 


αὐτ.ιῖς νοεῖν βούλεται. Συμπαθεῖν μὲν γὰρ xol 
δνΥγχωρεῖν οὐκ ἂν τὸ σύν τινι παθεῖν καὶ σὺν τινι 





433 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM, 


43i 


χωρεῖν εἰς τόδε τι. Ἐχὼ δὲ οὐκ ἂν οὕτω παθεῖν, A pati et ei in aliquo cedere, Ego vero non ita pati 


οὐδ' ἂν οὕτω χωρεῖν ἑθέλοιμι, ὅτι μηδ' ἄλλος τῶ» 
φρονούντων εἰς ἀγαθόν, Tíc γὰρ ἂν ἐχέρφων ἕλοιτο 
παθεῖν σύν τινι τὸ τῆς γνώμης ἄστατον, ἡ χωρεῖν, 
ταὑτὸν ὃ' εἰπεῖν ὁρμᾷν ov τινι, πρὸς ἅπερ ὁ συνε- 
τὸς ἀπεύχεται; θὕτω γοῦν ὑπόπτως ἴχων πρὸς τὸ 
ἁπλῶς καὶ συμπαθεῖν xal συγχωρεῖν, διαιρῶν τὴν 
χαθ) ὁμωνυμίαν σύγχυσιν, καὶ διευκρινῶν kv ὀρθό- 
τητι, γνωματεύω κατ’ ἐμὴν ἐπίχρισιν, ὡς θελήµατι 
μὲν ἀγαθῷ συγχωρεῖν, καὶ κατὰ πάθος εὖ ἔχον συυ- 
παθεῖν xai ατέργω καὶ sÜyopat* καὶ προχαλούμξ- 
vec χωρῆσαι xal παβεῖν ἑποίμην ἂν, xal πἀάσχοιµι, 
ἐς ὅσον ἐξαρχῶ, xai οὑκ ἂν ἐλεγχθείην, μὴ] οὕτω xal 
συγχωρῶν xat συμπαθῶν. Kal pot μάρτυρες τούτων 
οἱ τῆς πόλεως ταύτης ἀγαθοὶ ἄνδρες, οἷς πλειστά- 
xi προχαλουµένοις εἰς ἀγαθὰς ὁδοὺς καὶ εἰς χρηστὰ 
πάθη xai συνεχὠρησα xaX συνέπαθον * τὰ πολλὰ δὲ 
xai οὗ «pb; δύναμιν, ἀλλ', ἀποστολικῶς εἰπεῖν, εἰς 
ὑπερθολὴν . Καὶ οὕτω μὲν συγχωρῶ xaX συμπαθῶ” 
διαφωτίσαι δὲ τὰς λέξεις ταύτας εἰς τὸ xalptov, 
συνεξυρμῶ xal συμπάσχω τοῖς χωροῦσι δηλαδὴ καὶ 
πάσχουσιν, ὅσα χρεών * ἑτέρως δὲ συγχωρεῖν xal 
συμπαθεῖν, εἰς ἅπερ ἐθέλδυσιν οἱ πολλοὶ, ἀπεύχο- 
μαι. ΜΗ Υάρ µοι δυσπραγηθείη, παθεῖν σὺν ἑχεί- 
vot, xal σὺν ἑχείνοις χωρεῖν, εἰς ὅσα μὴ πρέεπού- 
ety * ἀλλὰ τἀναντία vévovtó pow, πάσχειν τε καλῶς, 
χαὶ χωρεῖν τὴν κατὰ Θεὸν ὁδὸν, χαὶ pud) συµφέρε- 
σθαι φαύλοις, xal συµπάσχειν, ἅπερ αὐτοί. ἓν ot; 
χα) τὸ ἀναιτίως ἐπιχείσθαι, οἷος οὐ θέµις, xat µε- 
λετᾷν δεσμεῖν, εἴ τίς που δίχαιος, διὰ τὸ δύσχρηστο: 
εἶναι τοῖς μὴ χαλῶς διαχειριζοµένοις τὰ πρακτέα. 

λδ’. Φέρε εἴπατε πρὸς αὐτοῦ τοῦ θΘεου, εἰ μὴ ὁ 
φ.λάγαθος 6 αὐτόχρημα θεῖος νόµος 6 αὐτοχράτωρ 
ἐπεκάμφθη φιλανθρώπως ἡμῖν, καὶ ταῦτα μηδέν τι 
ἀπολογησαμένοις, μὴ xav τὴν θεόθεν ὀξεῖαν Evixou- 
μίαν ἀμθλυνοῦμεν, ol; ὑπὲρ ἡμῶν αὐτῶν λαλεῖν 
ἔσχομεν (γογγύσαι γάρ τι παρ᾽ αὐτῷ κατὰ τῶν ὑπε- 
ναντίων, xai εἰς μιασμὸν ἡμῖν ἑλογίσθη στόµατο;), 
ποὺ ποτ ἂν ημεν ἄρτι; Hot. δὲ τύχης ἑστηχότας 
ἡμᾶς ἔδθλεπον ἂν οἱ ἄνθρωποι; OO. τοίνυν, οἷς ὁ ἕν- 
0:0; βασιλεὺς, soU λαλήσαντος. εἰς τὴν αὐτοῦ xap- 
δίαν ἡμῖν ἑἐπένέυσε, ταῦθ) ἡμᾶς ἀθωοῦσιν. Αλλ) 
ἐχεῖνος μὲν καὶ δὺ ἡμᾶς ὑμνητὸς, xal εὐλογητὸν 
xai θεῷ xal ἀνθρώποις τὸ αὐτοῦ ὄνομα. Ἐγὼ δὲ 
ἀγαπῶν ἀγάπην, τὴν ἀναγχαίαν, τὴν πάνδηµον, οὔτε 
χατὰ χαχίαν ὑμῖν ὅλως ποσενέξοµαι, οὐδὲ μὴν 
ἀφελῶς πἀντῃ κατὰ πίστιν ἆ Ρύλακτον, οὐδέν τι λό- 
yov ὑφορωμένην, ἁλλὰ μετὰ συνέσεως ἑμθριθεστέ- 
ρα: ὡς οἷόν τε, xal ola τοῖς πολυπαθέσιν ἡμῖν ἐπι- 
πρέπει πρὸς τοὺς ἄγαν ἑοτυμμένους xal αὐστηροὺς 
xai ἐντρεπτιχους τῆς ἡμῶν, ὅτε καλέσει χαιρὸς, 
ἀφελείας τε xai ἁπλύτητος" ἣν τοῖς ἀληθέσι φίλοις (οὗ 
1ὰρ δήπου καὶ τοῖς τυχοῦσιν) ἐμφανίζομεν προάγοντες 
εὐπθέστερον, ἀναχεχαλυμμένῳ προσώπῳ αὐτοῖς ἐμ- 
θλέποντες, οὐ νεφελοῦντες qu ὄφεως, o0 τοξοποιοῦν- 
τες ὀφρῦς, οὐ σεμνοπροσωποῦντες, ἃ δὴ vol, περιέρ- 
οις πολίταις φαντάζοµεν. El δὲ καὶ δέει φίλοις λαλῆη- 
σαι, οὐχ ἀποτορεύοντες λέξεις, οὐδὲ σμιλεύοντες 
ἑννοίας οὐδὲ βυσσοδομεύοντες τὰ εἰς φράσιν, ἀλλ᾽ 


nec iia cedere vellem, sed nec alius bene cordatus 
qualiscunque. Quis enim prudens inconstantiam 
sententie cum aliquo pati consentiret, vel cedere, 
seu quod idem est, ferri cum aliquo ad ea quz ex- 
pers detestatur? Sic igitur suspicax ad istud simplici- 
ter compatiendum οἱ concedendum, vocum similium 
discernens confusionem el recte dijudicans, statuo 
juxta meum judicium quod voluntati quidem bonz. 
concedere, juxtaque bonam passionem compati na- 
turali propensione complector et desidero, rogatus- 
que cedere ac pati sequerer et paterer quantum pos- 
sem, nec reprehenderer veluti eic non concedens et 
compatiens. Hujus autem rei mihi testes sunt hujus 
urbis boni viri, quibus sepe ad bonas vias et- hone- 


B sias acliones exhortantibus et concessi et com- 


paasus sum, ac plerumque non secundum facul- 
iatem, sed, juxta dicium apostolicum, in excessum. 
Et ita quidem concedo compatiorque : αἱ aute 
lias Yoces opportunius dilucidem, concurro com- 
patiorque eurrentibus ubique patientibusque sicut 
oportet; aliter vero concedere ac compati, ad ea 
qua plerique volunt, abnuo. Non enim mihi acci- 
dat, ut patiar cum istis, et cum istis cedam, ad 
multa qux non conveniunt! Mibi autem e contra. 
eveniat et bene pati, et cedere juxia Dei viam, et 
non consentire malis, nec compati cum illis ini- 
quis ; inter quz numeratur absque causa incumbere 
quibus non licet, medilarique vinculis nectere, si 
quis forte sit justus, quia inale dirigentibus actus 
importunus est. 

94. Agite, in ipsius Dei nomine dicite, nisi 
virtutis amans, ipsaque divina lex, Dominator, ad 
nos humaniter descendisset, ei hoc, quin ullo modo 
fuissemus justificati, ne promptum a Deo miuue- 
remus auxilium, per ea qua pro nobis ipsis loqui 
poteramus (murmurare namque quidquam apud 
ipsum in adversarios, in oris inquinamentum nob's 
repitatum est), ubinam essemus bodie? In quo for- 
Lunge statu nunc nos viderent homines? Non enim 
quod numine afflatus imperator, Dco ad cor ipsius 
locuto nos benigne respexit, hoc nos justifica, 
Attamen ille quidem propter nos exaltandus est, eJ 
ipsius nomen Deo hominibusque benedicendum. Ego 


p vero diligeus charitatem, necessariam, communem, 


nec per malitiam vobis prorsus inbzrebo, nec sim» 
pliciter ubique per fldem incaulam nullasque suspi 
cautem | insidias, sed cum graviore quadam pru- 
dentia, qualis multa passo mihi convenit erga ni- 
mis acerbos et austeros avocatoresque nostra sim- 
plicitaiis ingenuitatisque, secundum opportunitatem 
habit quam cum veris amicis (uou cum quibus- 
cunque) manifestamus simpliciter procedentes, eos 
revelata facie contuentes, nou vultus lumen obnubi- 
lautes, non supercilium arcusntes, ut in negoriosis 
civibus videmus. Si vero quoque cum amicis sit 
loquendum, non polientes locutionem, non calantes 
cogitationem, non plirasim exaltantes, sed rusticius 
apparentes, et scapham, ut dicitur, scapham di» 


435 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


436 


centeg, indocie lequentes secondum evidentiam, À ἀγροικικώτερον διαχείµενοι, xat την σχάφην oxágny, 


non s«cupdom ertificiosam obscuritatem, quam 
affectat aliter judicantium irrisor. 
* 

55. Si quis autem nobis talem erimigatur aspe- 
jitatem, ex bomine quaram, quomode subridere 
quandoque audcbimus ad serenam occursus exsul- 
taliopeip, qum cernimus homipes qui in. inde- 
centem cachinnum et in tripulium corybantium, 
nostrum accusabunt lenem risum, ipsi vere ridiculi 
et differentjam nescientea inler subridere, vel irri- 
dere, vel cachiunare, vel ridere, quorum longis» 
sime distant cogitata definitiones? Quomoio vere 
juxia gratiam bilarem et sepientem urbanus sun 
futürus, juxta speciem sermonis, ponendum esl 


ὅφασιν, λέγοντες, καὶ ἁμαθέστερον φθεγγόµενοι πρὸ; 
σαφίένειαν, οὗ μὴν τεχνητὴν ὀπίχρυψιν, ἣν ἐπισχευά; 
αεται ὁ κατὰ τῶν ἄλλως ἁχουόντων εἱρωνευόμενος. 
λε’. El δὲ τ.ς ἡμᾶς αἰτιᾶται τῆς ταύτης στρυφνό- 
τητος, ἐρήσομαι τὸν ἄνδρα, πῶς moss μειδιᾶσαι 
θαῤῥήσομεν εἰς γαλήνιον διάχυσιν ἐντυχίας, ὅτε ῥλέ- 
ποµεν ἀνθρώπους, ol xai εἰς καγχασμὸν ἀπρετῇ 
xai εἰς ὄρχηειν Κορυδάντιον τὸ ἡμῶν ἐγγράφονυται 
µειδίαµα, Υελοῖοι αὑτοὶ ὄντες, xat μὴ διαφορὰν ci- 
δότες τοῦ μειδιᾷν, ἡ σαρχάζειν, ἡ χαγχάξει», f, v£- 
λωτος, ὧν ποῤῥωτάτω πάνυ τὰ χατ᾽ ἔννοιαν ὁρίσ 
µατα; Πῶς δὲ xa πρὸς χάριν ἰλαρὰν ἀστ.ῖσυμαι 
χαὶ σώφρονα, xazà ἰδέαν λόγου θετέον δριμεῖαν, 
ὁποίαν παραδίδωσιν οὐ µόνον ὁ γράψας τὸν olvov 


acrem, qualem tradit, non solum qui vinum uvz B αἷμα σταφυλῆς, ἀλλὰ xaló πλούσιος xal Ὑλυχὺς 


sanguiyem * scripsit, sed dives et dulcis orator 
David, qui psallit buccellis similes mitti crystal- 
los *, et nivem expandi sicut lanam, nebulam 
autem sicuL cinerem epargi *; fingit autem frigori 
vultum, eo quod vultus iter facientium  contur- 
bat. Omitto enim multas alias dulcedines, quibus 
sacra divinaque Scriptura per enigmala loquitur, 
veluti cum mcl e comedente dicit exire *, et 
quoddam pilum bellicosum crassum esse sicut 
texentium liciatorium *; et astra jn domo am- 
bulare *, ubi tam rara sunt teguminis superindu- 
menta, ut intus inspicientibus appareat in altissi- 
mis astrorum motus. (Quibus adjungendum spinas 
in ebrii manu crescere*, et patres quidem mau- 
ducasse carduos, flliis autem obstupescere den- 
tes !*. Ubi ergo qua:lam similia prodere ausus 
sum licet cuin moderamine valuissem loqui, quo 
metropolit: urbanitas deceptis auribus videtur esse 
locutio quadam non dithyrambica damnosaque 
(utinam enim hoc esset!), sed vino gravis, ul 
Inter bacchanalia carinina, 


$6. Confiteor vobis, fratres, quod sic ineos ser- 
mones concinnare volo, viris negligenter audienti- 
bus, ut etiamsi coram divino rege mihi loquendum 
esset, non esset mihi opus prsecavere ne fortuita 
loquerer. Et vero scio sub antiquo necnon sub pra- 
senti sacro regno me sic in gravi coetu fuisse lo- 
culum, ut audicntes commoverem, ei mihi conci- 
liarem. Sed cum his nostris subsurdis (non enim 
volo dicere subdolis) nibil tale contingit ; sed cir- 
cumstant dolose weditantes, si forte nos decipere 
possint , ignobilis, sicut dicitur, phalangia misera 
insidiantia muscule, si forte appropinquantein 
corripiant. Quid tandem, ο sapientes auditores et 
spectatores, reprehenditis, quando vir senex et 
non omnino procul a ratione factus, lieroicas per- 
s0nas in theatro prodeuntes cernens, Priamum 
puta $cnem, el Atridus, adversarios isti reges, 
εἰ famosum Ulyssem, et alterum ÁAjacem nomine, 


* Eccli. r, 16. 
! Dan. κ, 3. 


* Psal, cxtvir 7. " ibid. 14, 


5 Ίνα. xxvitt, dsc6q. 


ῥήτωρ Aavtó, Ψψωμοῖς ἐοικότας βάλλεσθαι τοὺς 
χρυστάλλονς ψάλλων ἐκεῖνος, xal τὴν χιόνα δια- 
πεπτάσθαι ὡσεὶ xat ἔριον, τὴν δὲ ὀμίχλην ὡσεὶ σαπ;- 
&»y «πάσσεσθαι' πλάττοντος δὲ xal τῷ uy 
πρόσωπον, οἷς παρενυχλεῖ τοῖς τῶν ἑδενόντων προσ’ 
ώποις. "EG γὰρ πρός y& τὸ παρὸν τὰς λοιπὰς YÀu- 
χύτητας, iv αἷς fj ἱερὰ xat θεία Γραφὴ καὶ αἰνίσσε. 
και, ὡς xal óss μέλι ἐξ ἕἔαθοντος φγαὶν ἑξελθεῖν, 
xal τι δόρυ στρατηγικὺν παχὺ εἶναι ὡσεὶ xal 
ἀντίον ὑὐφαινόντων» xal ἄστρα δὲ οἰχίᾳ ἔμπερι- 
πατεῖν, ἔνθα ἐς τοαοῦτον ἁραιὰ ἡ τοῦ στεγάσµατος 
ἐπιαύνθεσις, ὡς φαίνεσθαι τοῖς ἔνδον διορῶσι τὴν 
ἀνωτάτω χατ ἄστρχ χίνησιν. Οἷς ἑνταχτέον xat τὸ 
ἀχάνθας iv χειρὶ φύεσθαι τῇ τοῦ μεθύσον, xal 
τὸ γονεῖς μὲν ἀχανθοφαγεῖν , αἱμωδίαν δὲ τοῖς τέχ- 
vot, ἑμφύεσθαι. Ποῦ 6h ἀλλὰ τοιαῦτα γοῦν τινα 
τολµήσαιµι ἂν, εἰ γέ που xal εὐπορήσαιμι πρὸς 
γλύχασμα φθέγγεσθαι, ὅπου τὸ τοῦ µητροπολίτου 
ἀστείευμα δοχεῖ ταῖς ἑσφαλμέναις ἀχοαῖς λαλιά τις 
εἶναι οὐ διθυραμθώδης xai ἀτηρὰ {εἴθε γὰρ ἣν 
τοῦτο |), ἀλλὰ παροίνιος κατά γε τὰ περιβδόμενα 
σχόλια. 

λς’. Ἐξομολογοὺμαι ὑμῖν, ἀδελφοὶ, ὡς οὕτω τοὺς 
ἐμοὺς λόγους ἐθέλω στρογγύλεσθαι, παρηχόων ἀν- 
δρῶν ἀχροωμένων, ὡς οὐδ' ἂν εἴπερ ἔμπροαθεν βα- 
σιλέως ἐνθέου λαλῶν πρὸς χρείας εἶχον αχέπτεσθαε, 
καὶ μὴ λαλεῖν ἀτημέλητα. Καὶ μὴν οἶδα ἐγὼ xai 


ἐπὶ τῆς πάλαι καὶ τῆς νὺν ἁγίας βασιλείας οὕτως 
D ἐν βαρεῖ συλλόγῳ λαλήσας, ὡς διαχέαι τοὺς ἀχροω- 


µένους, xat elc. ἐμαντὸν ἐπισπάσασθαι. "AX! ἐν 
τοῖς χαθ᾽ ἡμᾶς τούτοις ὑποχώφοις (ὀχνῶ γὰρ εἰπεῖν 
ὑποξύλοις) οὐχ ἔστι τοιοῦτον οὐδέν * ἀλλά περιίστλ»- 
ται μελετῶντες ἱρέμα, τί ποτ ἂν ἡμῶν λάδοιντο, 
ἁγεννη, ὃ φασιν, φαλάγγια, δυστυχη μνῖαν λοχὼν- 
τες, € πως ἐγγιζούσης ὁράξονται. Τί δή ποτε, à 
σοφοὶ xal ἀχροαταὶ xal θεαταὶ, µέμφεσθε, εἴπερ 
&vhp γέρων χαὶ οὐδὲ πάνυ μαχρὰν ἐσχοραχισμένος 
λόχου, ἠρωϊχὰ σχηνοθατούµενα πρόαωπα βλέπων, 
Πρίαμόν τινα γέροντα χαὶ Ατρείωνας, τοὺς ἀντι- 
πάλους ἐκείνῳ βασιλεῖς, xal τινα ἉἸδνσσία, καὶ 


$ Ες. sw 
!* Eccli; 313, "dn civit, HOS. " | Reg. xvii, 7; ll Reg. 111, 19. 


4] 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 


608 — 


ἄλλον, Αἴαντα, διερµηνεύει πρὸς τοὺς παρεατωτας A vobie astantibus interpretatur non hec (68) vers, 


ὑμᾶς δηλαδη, μὴ ἀληθῃ ταῦτ) εἶναι, ἀλλὰ σχηνΏς 
ποιητικῆς παίγνια, ἢ σχιὰς ἀληθείας, εἰπεῖν cape. 
νότερον * xai τὸν μὲν προφαινόµενον Πρίαμον ἄν- 
θρωπον ἀποδειχνύει δυσγενη ποθεν, xal που καὶ 


δοῦλον, vob; ἐξ ᾽Ατρέως δὲ ταριχεµπόρους μὲν, Sae 


ξιοὺς δὲ λογολεσχεῖν ἐπὶ θεάτρου µεγαλοῤῥημόνως 
xai εὐσταλῶς οὕτως, ὡς παρεμφαίνειν βασιλικὰ 
πρόσωπα’ τὸν δέ τινα ἔχ που µατρυλλείου ἑξωρ- 
µημένον, καὶ cO εἰδότα xas' ἀγορὰν στωμύλλεσθαει, 
xai εἰς ῥωποπερπερήθραν σχώπτεσθαι παραφαίνειν 
ὑποχριτιχῶς τὸν λόγιον Ὀδυσσέα * Αἴαντα δὲ, τὸν 
«εροφαινόµενον µέγαν, καὶ χαθά τις ἔφη πελώριον, 
εἶναι μὲν ἄλλως ὀλίγον καὶ οὐτιδανὸν, ἑμθεθηχότα 
δὲ ὑψηλαῖς ἑμθάσιν, f) καὶ ἄλλως ξυλοθάµονα, τῷ 


a&ed poeties scena. ludicra, vel, ut honestius dicatur, 
veritatis umbras; et illum quidem illustrissimem 
Priamum bominem ostendit ignobilem et forte ser- 
vum; filios autein. Atrei, salsamentarios, sed ba- 
biles in scena sic cum jactantia facilitateque loqui- 
tare, υἱ regias [lgurent personas; hunc autem 
quemdam ο lupeneri fortassis exortum, bene 
scientem in foro garrire joculariterque nugari, 
diserli personam Ulyssis repraesentare; Ajacem 
vero, praeminentem, magnum, et sicut aliquis di- 
xerit, ingentem, esse quidem aliunde parsum et 
debilem, sed, altissimis ingressum cothurnis, vel 
alias liguo gradientem, sic exaltari super solum 
sublimem , ei adeo jactatorem obumbrare; quid 


τέως ὄντα ὑπεξῆρθαι τοῦ δαπέδου µετέωρον, καὶ B ergo talia mordentja vos contrisiant ? Porro nonue 


οὕτω σχιάζειν τὸν βουγάϊῖον΄ τί γοῦν ὑμᾶς παραλυ- 
πεῖ τὰ τοιαῦτα δάχνοντα ; "H γὰρ οὐ τοιοῦτος ἁγὼ, 
διελέγχων ἑρμηνεντιχῶς λόγῳ διὰ γνώσεως ἀχρι- 
δοῦς τὰ ἐν ἡμῖν σμικροπρετῇ σχηνιχὰ, xal ἄιαφω- 
τίζων τὰ µεγαλοφανῆ μὲν χατ ὄψιν, πἀνυ δὲ σµι- 
κροπρεπῶς ἄλλως ἕἔχοντα, xat διεχφαίνων τὴν ὑπό- 
Χρισιν, καὶ τὰς φαντασίας διαρθρῶν, ὡς ἂν ἕχαστος 
πρὸς ἀλήθειαν διεχφαίνοιτο, καὶ γινώσχοιτο πρὸς 
ἀκρίδειαν, καὶ μὴ γελφη τοὺς βλέποντας, ὡς ἄλλος 
μὲν ὧν, ἑτεροῖο; δὲ τοῖς πολλοῖς φανταζόμενος:; 

Ag. Ἡ γὰρ δίχα τῶν ἄλλων σχηνοθατήσεων οὐχ 
οἱ πλείονες προφωπείῳ φιλίας ἄχθονται μὰν ἔξω, al 
τινα λυπούμενον ἴδοιεν, τὰ δ᾽ ἑντὸς κροτοῦαι, σχιρ- 
τῶσιν, ὀρχοῦνται xal προσποΐητον ἔλεον παραυγά» 
ζοντες βαρύνονται ἐπὶ τοῖς ἐν λύπαις, οὐχ ὅτι τοιοῦ- 
σοι, ἀλλ ὅτι ζῶαιν ἔτι, xal οὐχ ἁπάγχονται; Οὐχ 
ἐχδανείζουσι μὲν ἐπὶ ἀνεγέρσει πτώματος τοῦ κατὰ 
πτωχείαν, τόκου δὲ τοῦ ἐντεῦθεν βαρύ τι χαταῤῥι- 
πτοῦσι, μιχροῦ δέον xal εἰς τὸ λιμῷ θανεῖν οἴκτιστα. 
Καὶ οὕτω σχήµατι ἑλέου εἰς ἑαυτοὺς τὸ ατωχικὸν 
ἑκαγόμενοι, καὶ περιπτυσσόμενοι ὡς εἰς ἀγάπην, 
εἶτα χατὰ ἁπάτην σφάττουσιν ἀνηλεῶς, οὐ προσχν- 
νοῦντες xal εὐλογοῦντες τοὺς ἐντυγχάνοντας * «Tra 
μικρόν τι προσελθόντες καὶ ix προσώπου Yevópevot, 
τὰ χείριστα κακολογοῦσι’, µορφάζοντες μὲν φίλον 
ἄνθρωπον, τοῖς δὲ ἔργοις λνασητήρας χύνας ὑὕπο- 
γράφοντες. TÉ μὴ λέγω τὸ βαρύτερον; O0 τιθέααι 
τὰς γλώασας εἰς οὐρανὸν, Θεὺν τὸν οὐράνιον ἐπομνύ- 
µενοι, καὶ αὐτὸ οὐκ ἐπὶ ἀληθείας ἑνδείξει, ἀλλ᾽ ἐπὶ 
χρύψει, ὧν πονηρῶς βουλεύονται; Τοιούτους ἐγὼ 
χαχοὺς ὑποχριτὰς ἐξευρίσχων, xai bx αὐτοφώρῳ 
χλέπτας τοῦ ἀληθοῦς ἑξελέγχων, xai ἄλλο μέντοι 
φαινοµένους ἀποδεικνὺς, ἀλλοίους δὲ τὰ Eco διαχει- 
µένους, καὶ τοῦτο οὖκ εἰσάπαξ, ἀλλὰ xol σήµερον 
xai αὗριον xal ἐς τὴν ἄλλην καὶ ἐπὶ ταῖς ἐφεξῆς, 
μιχροῦ δὲ λείπομαι εἰπεῖν, ἐσαεὶ, καὶ οὕτως αἰεὶ 
xai αὐτὸς µεμνηµένος τοῦ κακοὺς εἶναί τινας, συν- 
τίθεµαι ἀφιλοσόφως εἰς τύπον μνησίχακον. Καὶ 
οὐχ εἶπον τὰ σοφώτερα, ἐφ᾽ of, οἱ πολλοὶ ἄροτρον 
μὲν ἀγαθῆς ἐργασίας χαιρίζονται, στρεθλοῦντες δὲ 
αὐτὸ, φαύλας τε ἀνασχίζουσιν αὕλακας, καὶ σπόρον 
οὖκ εὐλογούμενον χαταδάλλοντες, τὰ πλείω μὲν πᾳ- 
ραθεωροῦνται Um ἐμοῦ, ἔστι δ' ὅτε χαὶ ἀναδιδάσχον» 


talis ego sum, interpretatione per accuratam noti- 
tiam dijudicsns ea que nobiscum sunt pusilla sce- 
nica, revelansque illa quz magna quidem sunt visu, 
sed aliunde parvula valde, manifestans bypoerisim, 
et species explicans, ut unusquisque secundum ve- 
rialem appareat perfecteque noscatur, et non 
aspieientes irrideat, quasi, cum alius sit, alius 
multitudini reprsssentetur. 


91. Nunquid enim prseter alias scenas non p.c- 
rique sub amicitie persona moleste ferunt extror- 
sum quidem, οἱ quemdam videant afflictum, intror- 
sum autem plaudunt, exsultant, tripudiant, et 
fictam miserationem pramonstrantes | gravantur 
super eis qui m«rent, non quia tales sunt, sed 
quia vivunt adhuc et non strangulantur ? Non commo- 
dant quidem ad relevandum in paupertatem lapsum, 
sed fenoris inde nati pondus in eum projiciunt, ut 
fame misere moriatur. Et ita sub miserationis 
specie ad se trahentes quod egenum est et quasi 
ebaritate complectentes, deinde per deceptionem 
crudeliter jugulant, non adorantes nec benedicen . 
tes oecurrentibus ; postea paululum progressi et ex 
visu elapsi, pessime maledicont, situlantes quidem 
amicum hominem, sed operibus suis rabidos canes 
depingentes. Quid non gravius dico? Nonne tollunt 
linguas incoelum, Deum coelestem contestantes, id- 


D que non ad veritatis demonstrationem, sed ad ab- 


scondenda ea quz perverse meditantur? Tales ego 
malos hypocritas adinveniens, et in flagranti de 
veritatis furto convincens, et ostendens aliter qui- 
dem parere, aliter autem intus exsistere, idque 
non semel, sed hodie el cras et postera die, die- 
busque sequentIbus, fere dicerem, perpetuo, et sic 
semper ipse memoriter tenens aliquos esse malos, 
irrationaliter aseribor in injurixte memoris typum. 
Neque dixi sapientiora, quibus plerique bonz quidem 
operationis aratro manum adimoventes, sed istud 
detorquentes, pravos infindunt sulcos, et semen 
non benedictum.spargentes, plerumque quidem a ima 
despiciuntur, aliquando vero gracili voce admo- 
nen:ur, quid agant. Et statim ego doceus non 80- 


439 


EUSTATHI] THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


410 


Jum ad nibil utilis sum, sed etiam ex bono colloquio Ἀ ται λεπταλἐχ φωνῇ, & ποιοῦσι. Καὶ αὐτίχα ὁ διδά- 


percipio fructum quod mali memor vocer. Hujus- 
modi multa nunc ego silentio prztermitto, tanquam 
iterum locum ad charitatem convenientem servans. 
Amicitiam enim veram pigeret aliquem hominibus 
promittendi, quibus semel exsecrandum amari fa- 
etum est : quod si hoc non esset, sed exspectaretur 
illud donec sacramentum ipsis evanescat, non e:- 
set lesitatio sapienti eam talibus se praebere con- 
culcandam. 


$85. Ut autem, hoc omisso, stringamus sermonem 
ad id quod jam honeste dictum est, et a prioribus 
absolvamur, desidero a scientibus edoceri discere- 
que, quomodo, miserationis regie recordatus, non 
possim resumere simul memeriam eorum, pro qui- 
hus ex Deo, et ex divino rege misericordize ambro- 
sia pluerit super me. Quomodo vero non hzc ambo 
revolverem in mente, quod sspe quidem illi qui 
sane mecum sunt, adversum nos inermes sagittave- 
runt, et ut Deus nos protegens illasos eripuit, et 
linguas jaculari letantes, retrorsum convertens, 
obtudit? Ego vero dico, fleri non posse ut sensa- 
tus et memor boni regalià in me facti, non me- 
minerim simul ex alia parte nequitiarum, pro 
quibus descendit super me bonum. Si quis autem 
ad hoc repugnare vult, vellem eum in Thracia se- 
ptentrionali exsulare, ad audiendam echo, que in- 
ter alias ibi circuierit loca, quod adversum nos 


σχων ἐγὼ οὗ µόνον οὗ λυσιτελῶ εἰς οὐδὲν, ἀλλὰ χαὶ 
ἀποχερδαίνω τῆς ἀγαθῆς ὁμιλίας τὸ χαλεῖσθαι µνη- 
σἴχαχος. Ἰούτων δὴ τῶν πολλῶν σιγηλὸς ἄρτι Epi», 
ola καὶ εἰσαῦθις τόπον εἰς ἀγάπην συντηρῶν τὴν 
χαθήχουσαν. Φιλίαν γὰρ τὴν ὄντως ὀχνήσοι τις ἂν 
ὑποσχέσθαι ἀνθρώπιις, elc ἁπώμοτον χαθάπαξ γέ- 
Υουε φιλιοῦσθαι ' ὡς, εἴ γε μὴ τοῦτο ἣν, ἀλλ ἐχαρα- 
δοχεῖτο διαπεσεῖν καὶ τοῦτον αὐτοῖς τὸν ὅρκον, οὖκχ 
ἂν ὄχνος ἣν τῷ φρονοῦντι παρέχειν ἑαυτὴν πατεῖν 
xal τοῖς τοιούτοις. 

n. Ἵνα δὲ τούτου ἀφέμενοι ἀναθλίψωμεν τὸν λό- 
ον εἰς τὸ σεμνῶς ἤδη λεχθὲν, xal τῶν προτέρων 
ἑξώμεθα, ἐθέλω σοφισθῆναι πρὸς τῶν εἱδότων καὶ 
[αθεῖν, ὅπως ἂν τῆς βασιλιχῆς ἐἑλεημοσύνης &va- 
μνησθεὶς, οὐκ ἂν ἔχοιμι ἀναλαμδάνειν εὐθὺς μνήμην 
καὶ τῶν πραγμάτων, ἐφ᾽ ol; Ex τε Θεοῦ Ex τε βασι- 
λέως Σνθέου τὸ τοῦ ἑλέους ἀἁμθόρόσιον ἐἑπεθρέχθη uox. 
Πῶς δὶ οὐχ ἂν ἄμφω ταῦτα εἴην ἀναπολῶν εἰς νοῦν, 
ὅτι τε πολλὰ μὲν οἱ δῆθεν ἐμοὶ ὄντες, χαθ᾽ ἡμῶν 
ἁόπλων ὄντων ἑτοξάσαντο, καὶ ὡς ὁ θεὸς σχεπάσας 
ἡμᾶς ἀτρώτους ὑπεξήγαγχε, χαὶ τὰς ἰοχεαίρας γλώσ- 
σας ἀπήμόλυνε, στρέφας ἔμπαλιν; "Evo οὖν φηµε, 
ὡς οὐκ ἔστι φρονοῦντά µε xol μεμνημένον τοῦ ἐπὶ 
ἐμοὶ βασιλικοῦ ἀγαθοῦ ph συνεπιμεμνῆσθαι ἅμα 
xal τῶν ἑτέρωθεν κακιῶν, ἐφ᾽ alc µετάδροµον ἐμοὶ 
τὸ χαλόν. Εἰδέ τις καὶ πρὸς τοῦτο ζυγομαχεῖν βού - 
λεται, ἤθελον αὐτὸν τῆς βορειοτέρας θράχης Υενό- 
μενον, τὴν ἠχὼ μαθεῖν, ὅση τις τῶν Exst περιῆλθε 


est reboans, ex qua veluti tonitru fuimus attoniti : c βομδοῦσα τὰ χαθ' ἡμῶν, ἐξ ἧς ἐμδεδροντήμεθα: 


et cognosceret ille, qualium nos nude memores, 
quale nomen non bene oblinuerimus. Menores 
enim quod vexati sumus, hoc ipso memores 
injuriz dicimur. Imo sic quidem ego discutiens um- 
bras, et falsorum virtutis signatorum phantasmata 
dissipans, et eos qui fratrum amatores videntur ut 
simulent bonum, manifestans et exsecrandos mu- 
tui partus ad abortum adducere conans, menda- 
ciumque dxmonibus sortem relegans, tanquam 
jmentein hobens ad Deum veritatis, et czetera juxta 
similem ordinem administrans, et nunquam oblivi- 
scens, sed recordans malos reddendi meliores, prz- 
eipitor, quo demittendus est exgecrabilis mali 
memor. 


99. Habeo tamen magnum Eliam, celestem et 
juxta Paulum totum ignem, eo quod indignationis 
igne secundum spiritum astuabat, ignemque de 
celo evocavit, atque igneus sursum ferebatur, pro 
me loquentem, et aliunde quz niea. sunt pr»figu- 
rantem, in eo quod malorum operum recordatus, 
non solum hioc consilii prorsus verbo ac lege ad- 
moneo, sed et aperte reprehendo, suspiciens qui- 
dem me odio habendum, juxta dictum sapientis 
parcemiastz , quia non sapientes arguo, nec tamen 
sic loqui  pratermitteus. Trucidavit enim ille 
sacerdotes qui se voverant opprobrio; nec tamen 


" Dlebr. x, 25. 


xai ἔγνω ἂν ὁ τοιοῦτος, οἵων ἡμεῖς µεμνημένοι qi- 
λῶς, ὁποῖον λαγχάνοµεν ὄνομα οὗ καλῶς. Μεμντμέ- 
voi γὰρ καχωθῆναι, παραγραφόµεθα διὰ µόνον αὐτὸ 
εἰς μνησίχαχον, ᾿Αλλ' οὕτω μὲν ἐγὼ διαφωτίζων 
τας σχιὰς, xal τὰς φαντασίας τῶν ψευδεπιγράφων 
στὰ εἰς ἀρετὴν διευχρινῶν, xal τοὺς δοχοῦντας φιλ- 
αδέλφους ἀναχαλύπτων, ὡς ὑποκρίνονται τὸ καλὸν, 
καὶ τοὺς ἑπαράτους τόχους ἐξαμθλίσχειν ἐπιχειρῶν, 
καὶ τὴν διαδολἣν καταδάλλων, καὶ τὸ φεῦδος δαἰμο- 
σιν ἀποχληρῶν, οἷα τὸν νοῦν ἔχων πρὸς τῷ τῆς ἆλη- 
θείας 8c, καὶ τἆλλα δὲ χατὰ αυστοιχίαν τοιαύτην 
διοικονοµούµενος, χαὶ µηδέποτε λανθανόµενος, ἀλλὰ 
μεμνημένος τοῦ βελτιοῦν τοὺς χαχοὺς, χρηµνίζο- 
pat, ὅποι χρῆ βοθρεύεαθαι τὸν ἑπάρατον μνησί- 
καχον. 

18’. Ἔχω δὲ ὅμως τὸν µέγαν Ἠλίαν τὸν obpavo- 
θάµονα, xal πρὸς Παύλλυ τὸν ὅλον πῦρ, οἷς τε πυρὶ 
θυμοῦ κατὰ πνεῦμα ἕζεε, χαὶ nüp δὲ χατῆγεν ἄνω- 
θεν, xal ἐμπύριος ἀνεφέρετο, ὑπὲρ ἐμοῦ λαλοῦντα, 
xai ὅλλως τὰ κατ' ἐμὲ διατυποῦντα, ἐφ᾽ ofc pepvr,- 
μένος πραχκτέών φαύλων, οὐ µόνον παραινῶ συµδου- 
λῆς τοῦτό γε πάντως λόγῳ xal νόμφ, ἁλλά που xal 
ἐξελέγχω, ὑπονοῶν μὲν, ὡς µισηθήσοµαι χατὰ τὸν 
σοφὸν εἰπεῖν παροιμιαστὴν, ἐφ᾽ οἷς οὗ σοφοὺς ἑξε- 
λέγξω, οὐκ ἀνιεὶς δὲ ὅμως οὕτω ποιεῖν. "Ἔσφαττε 
μὲν γὰρ ἐχεῖνος ἱερεῖς, οὓς ἐκληροῦτο fj αἰσχύνη : 
οὐχ ἑνεγράφη δὲ βίδλῳ µμνησικαχούντων, ἀλλὰ 








Ail 


CONTRA INJURIARUM MEVMORIAM. 


412 


ζηλωτὴς fjv 6 θερµότατος. Ἐξεχύνττε καὶ ὁ Φινεὰς, A mali memorum ascriptus est. numero , sed zelator 


εἴ clc που χαχὺς Tv: xaV ὃ ἐκκυντῶν (4) σειροµά- 
στης ὑμνεῖται, χαὶ οὐκ ἦν οὐδ' ἐχεῖνος μνησίχαχος * 
ζήλψ δὲ θείῳ καὶ αὐτὸ ἐπεγράφετο. Ἔχασκε vf oed 
χατέπινε χαχοὺς, ἐχδιχοῦσα τοὺς µεμνηµένους, ὅτι 
χακοὶ ἐχεῖνοι ’ χαὶ οἱ τὴν μνήμην ἔχοντες οὐκ ἑψέ- 
Tovto. ἨἩμεῖς δὲ φεύγοντες µόνον τοὺς καθ ἡμῶν 
Ἱεῤάθελ, χαὶ µόχις οὕτω περισωζόμενοι, καὶ µε» 
μνημένοι φυλάττεσθαι τοῦ χαχοῦ, παρλνοούμεθα 
slc μνησίχακον. 


μ'. Καὶ μὴν βνήµη xzxou ἡ μέν τίς ἐστιν ἐφ' 
ἡμῖν, ἣν ὅσα χαὶ μηχαναϊῖς ταῖς ἰδίαις ὀρέξεσι χει- 
µένην ααλεύομεν ἀνασχάλλοντες  ἡ δέ τις χαχοὺ 
μνήμη οὐκ αὐτόχρημα xaV ἀεὶ ἐφ᾽ ἡμῖν ἐστιν, ἀλλὰ 
φύσις αὑτὴν ἀπ/θετον ἐν τοῖς χατ αὐτὴν ταµιε΄οις 
εηρήσασα τυγχάνει, ἀνακινοῦσα ὅτε τι λάχοι παρα» 
πεσεῖν. Οὔτω καχοῦ τις πεπειραµένος, xal £x).a07- 
µενος μὲν, περ.τετινχηχὼς δέ ποτε τῷ λυπήσαντι, 
xai λόγῳ δέ τινι ὡς εἰχὸς ὑπομνησθεὶς πρὸς ἐνθύ- 
µιον, ἀναχαινίζει τὸ δη γεγηραχὲς τῆς µνήµης, f 
καὶ ὡς ola τεθνηχὺς ἀναζωοὶ, Καὶ τοῦτο μὲν οὐκ 
ἔστι μνησικακεῖν εἰπεῖν Πῶς γὰρ ἂν εἴη µνη- 
σίχχκος ὁ μνήμην μὲν ἀναλαθὼν xaxov, ἠἡρεμῶν 
ὃ εἰς ἀντίπεινον; Εἰ 5' ἄλλως ἐπὶ φθάσαντι δεινῷ 
ἐρεθένοιτο πρὸς ἄμνναν, χαχὰ μελετῶν, ἀλλὰ τοῦτο 
μνησιχαχεῖν ἑστὶ κατὰ τὸ πάντῃ ἀναμφίεχτον. 
Οὐχοῦν ὃ μὲν fj φύσις χἀντιῦθα ποιεῖ, ἄφογόν ἐστι, 
xii οὐδὲ εἰς xaxíav πίπτει, ἀλλ’ εἰς ἀναμνηστιχὴν 
κάττεται κίνησιν. "0 δὲ ἡμεῖς περιεργασόµεθ:, 
μνησίχαχον ἐκεῖνο, xai ζωϊχῆς μὲν ἄλλω; áxo- 
λονθίας, o0 μὴν τῆς xav' ἄνθρωπον ἀρετῶντα xal 
τῷ χρείττονι ὁσιούμενον. Λέγω δὲ ζωϊχὸν ἐν τούτοις 
τὸ ἐπὶ χαχκώσει ἀμυντιχὸν, ὃ xal οἱ παλαιοὶ ἐκτίθεν- 
ται, τὸν βοῦν εἰπόντες χέρατι παἰειν, eU τις αὐτὸν 
ἐρεθίζει, τὸν ἵππον ὁπλῇ, τὸν ἀετὸν γαμφοῖς ὄνυξι 
βλάπτει», χέντρῳ τὸν σχορπίον, τὸν ἑλέφαντα προ- 
γοµαίᾳ, ὁδόντων ἀχωχαῖς τὸν λέοντα. Καὶ οὕτω μὲν 
ζωϊκὰ καὶ τὰ τοιαῦτα xal τὸ ἐπὶ φθάσαντι xaxip 
ἀμύνασθαι. Εγώ δὲ οὐ Qni ἐπὶ τούτοις» ἀλλὰ διὰ 
τὸ µέγα παράδειγµα τοῦ ὑδριζομένου μὲν, εὖλη- 
γοῦντος δὲ, καὶ πάσχοντος μὲν, οὐχ ἀπειλοῦντος δὲ, 
καὶ ὅσα ἄλλα τοῦ στοἰχου τούτου εἰ], ἑκτρέπομαι 
τὸ ἀντικακοῦν. Καὶ μὴν οἱ σπουδαιότεροι δι ἔπιει- 
χείας xai χαθυφέσεως καὶ ἀοργησίας καὶ πραῦθυ- 
piae, βαρντέραν ἐπινοοῦνται ἄμυναν. "lc γὰρ ust- 
(tov ἄμυνα τῆς διὰ Θεοῦ, fjv δηλοῖ χαὶ ὁ τῷ ὀνόματι 
Κύριος τοὺς δωρεὰν χυχλοῦντας αὐτὸν ἀμυνόμενος ; 


μα". "AAA ἰδοὺ, pact, χαὶ σὺ ἑμδλέπων ἡμῖν ἆπαν. 
εῶσιν εἰς ὁμιλίαν ἐχτρέπῃ τοῦ χαθεστῶτος, xat εἰ 
piv λαλῶν Ἴσθα, σιγᾷς, διακεχυµένος δὲ τὸ πρὶν 
πρὸς ἱλαρότητα, συννεύεις εἰς ἑαυτὸν, καὶ στύφεις 
*) πρόσωπον. Μνησικαχεῖς ἄρα. Oüx, ὦ 'ya00, 
ἀλλ ἀσφαλίζομαι, ἀλλὰ φυλάττομαι, ἀλλὰ τεχνῶμαι, 
jh xal λόγος τις προδραμὼν, f] σχῆμα παρατυπω- 


(1) ἐχχεντῶν, 


C 


fuit ardentissimus. Transfigebat quoque Phinees, οἱ 
quis forte malus esset; et transflgens hasta lauda- 
tur, nec fuit ille mali memor, sed zelo divino fuit 
hoc attributum : hiavit terra mzlosque absorbuit, 
vindicans eos qui meminerant ob istorum mali- 
tjam et hi qui memoriam tenuerant, non rrprehensi 
sunt. Nos autem eos qui contra nos sunt Jezobel 
solummodo fugientes, et ita vix salutem obtinen- 
tes, ei malum vitandi recordantes, mali memores 
reputamur! 

40. Attamen est. quaedam in nobls quidem mali 
menoria, quam, veluti machinationibus propriis 
desideriis Jacentem excitando movemus : est autem 
aliqua mali memoria, qu:e non prorsus nec semper 
in nobis est, sed quam natura suis in repositoriis 
depositam — servat, resuscitans cum accidit quid- 
quam ccceurrere, Sie malum aliquisexpertus, oblitus 
quidem est; sed illi qui contristavit obviam fa«tus, 
et quodam modo, sicut naturale est, ad memoriam 
cogitatione revoca!us, quod jam in memoria senuerat 
renovat, vel quod aliquo modo mortuum erat resu- 
scitat. Et hoc quidem non est mali meminisse di- 
cendum. Quomodo enim mali memor esset qui 
memoriam quidem mali recipiens, ad retributienem 
tamen quiescit? Si vero secus super precedente 
damno irritaretur ad. vindictam, i3la meditans, 
lioc prorsus sine dubio esset mali meminisse. Quod 
igitur hic agit natura, irreprehensibile est, nec in 
malitiam cadit, sed in memorem ordinatur motum. 
Quod autem nos operamur, nali. memoria est, et 
quidem alias ex naturali consequentia, non tamen 
ex ea qua respicit hominem in virtute viveritem et 
meliori dicatum. In his autem naturale dico, quod 
super malitia repulsorium est ; quod etiam veteres 
explicant, bovem dicentes, οἱ quis eum irritet, 
cornu ferire, equum ungula, uncis unguibus aqui- 
lam ladere, aculeo scorpionem, elephantum ore, 
deniibus acutis leonem. EL ita. quidem naturalia 
sunt hec, necnon super pracedenti malo se de- 
fendere. Ego vero non super his zmulor ; sed juxta 
maguum exemplar illius qui passus injuriam, non 
maledicit, et affectus malo, non animatur, juxtaque 
cetera similis ordinis quacunque sunt, malum pro 
m»lo reddere abstineo, Attamen qui honestiores sunt ^ 
modestia, indulgentia , imansueludine et patientia 
graviorem excogitant defensionem. Quznam enim 
major esset quam divina vindicta, quam ostendit 
qui vocatur Dominus, circumveuientes se gratis, 
vindicando? 

44. Sed ecce, aiunt, et tu nos in concionem con- 
venientes intuens, e consuelo discedis, et οἱ qui- 
dem loquebaris, siles, si vero prius ad hilaritatem 
inclinabaris, in teipsum redis et constringis vul- 
tum. Ergo mali memor;es. Non, optimi, sed tueor, 
sed caveo, sed operam do, ne quod verbum prz- 
currens, aut geslus simpliciter distortus, aut intui« 


443 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLiz E 


444 


tus surpervacaneus ex quodam in me mals molienti Α θὲν ἀφελῶς, ἢ βλέμμα περιεργασθὲν, πρός τινος 


pegotia mihi rursum facessat. De his autem non 
ego sum accusandus, sed vos, per quos ego sum ita 
circumspectus, et timidus, el suspicax, vel wali 
suspiciosus, tanquam ab ardentibus solis irruptio- 
nibus a multorum fulguribus oculos deflectens. 

49. Porro dico esse mali memoriam impassi- 
bilem, vel, quod idem est dicendum, moeroris ες» 
pertem : si vero hoc est, illa quoque mali memoriae 
rationi extranea est, si quidem mali memor non est 
extra luctum, cum iniquitatis ex aliquo meminit. 
Porro si quis impassibilis meminit injurie, quo- 
modo talis essct mali memor? Multas ego scio mali 
memorias, quas otiam comitatur risus : et tales 
quoque non reputarentur in mali memoriam, veluti 
qui passus egt hilarem facientes et alacrem, ibique 
tantum stantes neque, in ultionem desinentes. 

45. Adducor etiam in propositis fabula uti. Cau- 
cer oblique semper versus, modo dextrorsum, mo- 
do sinistrorsum, progeniem ex se natam videns sic 
obliquam tenere viam, terribiliter agebat indignans 
suisque natis exprobrans, quod sic oblique ferren: 
tur ac nunquam scirent obvium iter. Qux quidem 
fabuls ridet, si quis alios hortatur ad corrigenda 
64, in quibus ipse semper peccator est. Et iste 
risus ad nostra pertinet. Quarumdam enim injuria- 
rum memoriam causantes hi qui nos vituperant, 
et hoc semper disserentes, et in ipsam mali me- 
moriam manifeste pro?apsi, postea nobis hoc au- 


«àv ἐπ ἐμοὶ ῥᾳδ.ουργῶν πρἀγµατά µοι πάλιν παρ” 
ἑξει. Ἐπὶ δὰ τούτοις οὐχ αὑτὺς αἰτιατῖος, ἁλλ ὑμεῖς, 
δι οὓς ἐγὼ εὐλαθὴς οὕτω xal δειλὸς xai ὕποπτος, 1) 
καχνπ΄πτης, δυσωπούμενος ὡσεὶ καὶ ἡλίου χαυστη” 
ρὰς ἑμθολὰς τὰς ix τῶν πολλῶν ἀστραπάς. 

p. Ἔτι φημὶ, ὡς ἔστι μνήμη κακοῦ ἀπαθὴς. 
«αὐτὸν 5' εἰπεῖν, ἄλυπος: εἰ δὲ τοῦτο, xat àvolxatog 
«ῷ τῆς µνησικαχίας λόγῳ., εἴπερὸ μνησιχαχῶν 
οὐκ ἔστιν ἔξω λύπης, ὅτε καχίας τις Éx τινος µέμνη- 
ται. El δή τις 05x ἐμπαθῶς μνημονεύει χαχώσεως, 
πῶς ἂν εἴη ὁ τοιοῦτος µνησίκακος; ουΐδα πολλὰς 
ἐγὼ µνήµας χακοῦ, αἷς xa γέλως ἑφέπεται ' καὶ οὐκ 
ἂν οὐδὲ αἱ τοιαῦται ἀνάγοιντο εἰς μνησίκακονι 
ola τὸν πάσχοντα ἴλαρυνουσαι καὶ διαχέουσαι, κἀν- 
ταῦθχ µόνον ἑστηχυῖΐαι, καὶ οὐκ ἀποτελευτῶσαι εἰς 
ἄμυναν, 

μΥ’. Προάγομαι xat μύθῳ κατὰ τῶν προχειµένων 
χρήσασθαι. Καρκίνος πλαγίαν ἀεὶ τρεπόµενος, τὴν 
τε ἐς δεξιὰ xal τὴν εἰς τὸ ἔμπαλιν, xaX τὴν ἐξ αὐτοῦ 
γονὴν οὕτω ῥαιδουμένην βλέπων τὰ εἰς πορείαν, 
δεινὰ ἐποίει ἀγανακτῶν, καὶ τοῖς ἐχγόνοις ἐπιτιμῶν 
ἑνέχειτο, εἰ οὕτω δόχµιοι φέρονται, χαὶ ob ποτε τὴν 
εἰς τὸ πρὀσθεν οἴδασι τρίδον. "Oc δὴ μῦθος οὗτος 
γελᾷ, εἰ παραινεῖ τις ἑτέροις, κατορθοῦν ἐχεῖνα, ἐφ᾽ 
οἷς αὐτὸς ἁλιτρὸς ἐκδαίνει ἀεί. Καὶ ὁ v wc οὗτος 
διαδαίνει ἐς τὰ καθ) ἡμᾶς. Κακώσεών váp τινων 
προϊσχόμενοι μνήμην οἱ τῆς καθ) ἡμῶν ὄντες µέμ- 
Ψεως, xal ἀεὶ τοῦτο λαλοῦντες, xai καταχεχωσµέ- 


dent scribere. Quid blateras , homo Ἱ Vulneras, et C vov. ἐς αὐτὸ τὸ ἠμνησίχαχον προφανῶς , εἶτα Oh 


cruor e vulnere profluit, profundaque plaga subest 
vuluerato; et ille tantummodo clamat, ei non mi- 
raris illum qua posset ad vindictam non inflam- 
mari; sed conquereris, et mali memorem vocas, 
quasi velis arguere naturam, si juxta suam legem 
movet dolentem ad plangendum; sl vero talis. vul- 
nere percussus exinde te declinet ac fugiat, quid 
in lioc novum ? Nec asinus bis in idem offenderet. 
Muitis autem brutorum aliis istud proverbium 
competit, suspicautibus, ac deinde devitantibus prie- 
cedens malum. Quomodo igitur hoino, rationem 
habens, extra illud versaretur, aliquomodo vexatus, 
et non semel, sed multoties. Puto ego quod non re- 


τολμῶσιν αὐτὸ ἐπιγράφειν ἡμῖν. TU λαλεῖς, ἄνθρω- 
πε; Τραυματίζεις, xat χαταῤῥέει αἷμα τοῦ τραύ- 
µατος, καὶ dj πληγἡ βαθεῖα τῷ πεπονθότι, καὶ 
χέκραγε µόνον ἐχεῖνος, χαὶ οὗ θαυμάζεις, ὅτι μὴ 
ἀντιπέπληξαι πρὸς ἄμυναν, ὅπως ἂν χαὶ δύναιτο 
ἐχεῖνος' ἀλλὰ χαταµέμφῃ, χαὶ μνησίκακον ἔπι- 
χαλεῖς, ela τὴν φύσιν ἑλέγχειν ἑἐθέλων, εἰ κατὰ 
τὸν αὐτῆς νόµαν ὑποκχινεῖ τὸν ἀλγούυντα παθαίνεσθαι. 
Ei δὲ xal πληγεὶς εἰς τραῦμα ὁ τοιοῦτος ὑποχλέτς- 
«al cc εἰς τὸ ἑφεξῆς, xal ἑχτρέπεται, τί τοῦτο xat- 
vóv; Οὖκ ἂν οὐδὲ ὄνος εἰς τὸ αὐτὸ δὶς προσχόφῃ. 
Πολλοῖς δὲ xat ἑτέροις τῶν ἁλόγων ἡ τοιαύτη παροι- 
µία ἐπιμερίξεται φανταζομένοις, xal οὕτω φυλατ- 


οἱ rationis essct, abundans in eadem passione, in- D τοµένοις τὸ φθάσαν xaxóv. Πῶς ἂν οὖν ἄνθρωπος, ὁ 


sensilisque ad omne permanens ac semper οἴδη- 
dere paratus. Si tamen mali causa offendiculi, 
puteus. aut lapis, recederet, hic quidem in semi: 
I2 latus sogregatur aut — alias sublatus, iste vero 
repleilus et cumulatus οἱ ία complanatus, tum 
$ane nec jam homo, uec aliud animal prolapsionis 
locum pertimesceret, sed itineri seipsum cum se- 
curitale committeret. : 


ἔσω λόγου, ἔξω ταύτης πεσεῖται, χαχοποιηθεὶς ὅπωα - 
ouv, xai οὐδὲ εἰσάπαξ, ἀλλ᾽ ἐπὶ πλεῖον; Οἶμαί χε, 
ὡς οὐκ ἂν ἐχεῖνος ὀρθοῦ ἔχοιτο λόγου, πλεονάζων ἓν 
τῷ ὁμοίως πἀσχειν, xal µένων ἐς τὸ πᾶν ἀνάλγητος, 
xai προσκόπτειν ἐσαεὶ ἀνεχόμενος. El μέντοι τὸ τοῦ 
χακοῦ προσχόµµατος αἴτιον ὁ βόθρος τυχὸν ἣ ὁ λίθος 
ἀπέλθοι, ὁ μὲν εἰς πλάγιον τῆς τρίδου ἀφορισθεὶς, 7) 
xai ἄλλως που ἀρθεὶς, ὁ 0 ἀνάπλεως γεγονὼς xai 


μεστὸς xai οὕτω ναστὸς, τότε δὴ οὐκ ἂν ἔτι οὔτ' ἄνθρωπος, οὔτε μὴν ζῶον ἀλλοῖον ὑποχλέποιτο τὸν 
toy προσχόµµατος τόπον, ἀλλ’ ἐχδοῖεν ἂν ἑαυτὰ τῇ ὁδῷ εἰς διατριθὴν οὐ λαχύποπτον. 


44. Date mihi ergo οἱ vos facilem ad ambulan- 
dum locum; removete laqueos, extollite offendi- 
ela , foveas explentes reddite solidas ; et sic vos ex 
Deco judicium deseret, et me timor ac metus de 
$1a-u itineris. Novit Deus, qui cuncta peruoscil , 


μδ’. Δότε 6h οὖν pot χαὶ ὑμεῖς περίπατον 6ὔοδον, 
ὑπεξέλετε τὰ παγιδώματα, σχάσατε τὰ σκάνδαλα, 
στερεώσατε ἀναπληροῦντες τὰ ὑποδοθρεύματα * xal 
οὕτως ὑμᾶς τε τὸ ἑχ θεοῦ xplya ἐπιλείψει, χαὶ ἐμὲ 


5b δεδιέναι xal ὑφορᾶαῦαι τὰ τῖς ὁδοῦ. Οἶδεν ) 


845 


CONTRA INJURIARUM MEMORÍAM. 


446 


θιὸς, 6 τὰ πάντα ἐξακριθούμενος, οἴδασι δὲ xal οἱ Α noveruntque de rebus nostris imbuti, quod nul- 


τῶν xaü' ἡμᾶς ἐπιστήμονες, ὡς οὐδὶν ἐξ ἡμῶν 
εἰσπαίει xaxby εἰς οὐδένα, Οὐκ ἂν δὶ εἶμαι οὐδὲ οἱ 
χαταλέγοντες ἡμῶν ἔχοιεν ἂν προενεγχεῖν τι πρᾶγμα 
εἰς ἔλεγχον. El δὲ χαὶ θετέον ἐπὶ προὐπάρξασι θε- 
μελίοις τοῖς ἐξ ἡμῶν, ὄροφον αὐτοὶ χαχώσεως ἔθεν- 
το µνησιχαχίας οἰκείας λόγῳ. Τί δη ἀφιλοαόφως 
αἰτιῶνται νῦν, μνησικαχεῖν ἡμᾶς, µεμνηµένους, ὅτι 
μνησιχάχοις ἀνθρώποις περιπεπτώχα pev, τὸ οἱ- 
χεῖον xax^y αὐτοὶ ἐπικλῶντες ἡμῖν ; 

με’. Ἔτι ἀποφαίνομαι πάλιν θαῤῥῶν, οὐ ταὐτὰ 
vosiv μνήμην χαχοῦ xal μνησικακεῖν, ἀλλ ἐκεῖνο 
μὲν φύσεως ἀρετὴν εἶναι καὶ τελειότητα, περισω- 
ζούσης τῇ quy τὸ τῶν παθηµάτων, εἴτ᾽ οὖν ναηµά- 
των µόνιμον, ὅθεν καὶ τῇ μνήμῃ τὸτῆς λέξεως ἔτυ- 
μον, Τὸ δέ γε μνησιχκακεῖν φυχῆς φαυλότητα τί- 
θέµαι µαχίμου καὶ ὁλοθρεντικῆς, Καὶ τοίνυν µέ- 
µνηται χαχωθεὶς, ὅ τί περ οἶδα, xoi εὐεργετηθείς 
ποτε. Μνησικακεῖν δὲ οὔτε οἶδα ὃν ἔργον ἐμὸν, 
οὐδὲ μὴν ἐθέλω, καθάπερ οὐδὲ φιλονειχεῖν µάχιμον, 
ofa καὶ αυνειδὼς, ποίῳ διδασχάλῳ µαθητὴς, εἰ xai 
ἀφυῆς, ἐπιγέγραμμαι, ὅτι δηλαδη τῷ εἰρηνιχῷ καὶ 
πράῳ xal χαθηγουµένῳ τῶν βουλομένων εἰς τὸ φιλ- 
άνθρωπον. El δέ τις ἑτεροιότης ἐν ἐμοὶ ἀγάπης πρὸς 
τόνδε τοῖδέ τινος, xal ἑτέρου πρὰς ἄλλον, xal πολ- 
λῶν πρὸς πολλοὺς, οὕχουν ἔστιν, οὐκ ἔατιν ἄλλως 
εὐρέσθαι παρ) αὐδ ᾠτινοῶν ἔχον τὸ πρᾶγμα. 


µς’. Κοινωνοῦμεν ἀλλήλοις ἄνθρωποι πάντων τῶν 
εἰ; χοῆσιν βίου, xal ὅμως οὐ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐφ᾽ 


ἅπασιν ^ ἀλλὰ ξένφῳ μὲν ἀρχέσει ὁδοῦ ὀρθότητα C 


πυθοµένῳ καθυποδεῖξαι δαχτύλῳ, Ὑνωστῷ δέ τινι 
προσεπιθήσειν χρὴ χαὶ λαλιὰν ἱλαρὰν, xat τι χαὶ 
προέδου φιλοτιµήσεσθαι , καὶ τρύγος δὲ ἄρτου ἆπο- 
ταµέσθαι xal δοῦναι, εἴγε πάρεστιν. El δέ τις ἐπὶ 
πλεῖον γνωρίξοιτο, ἐπιταβήσεται 6 φίλιος χαὶ εἰς 
χοινωνικὴν τράπεκαν. 'O µέντοι λόγῳ φιλίας ἐγγυ- 
τάτω χολλώμενος, ὕπερθεν τῶν τοιούτων ἁπάντων 
ἑστίξεται, οὗ µόναν v2 τῷ φιλουµένῳψ χοινούµε« 
νος, ἀλλὰ xal μυστηρίων ἐπιατήμην ἔχων τῶν 
τοῦ φίλου. Καὶ βίου μερισμὸν μὲν εἰπεῖν, οὔ« 
πω μέγα, ὅλου δὲ αὐτοῦ µετουσίαν χαὶ εἰσποίη. 
σιν. Καὶ καινὸν οὐδὲν ταῦτα, εἰ xal πατὶὺρ ἀγέλῃ 
παίδων περιεστοιχισµένος, οὗ τὰς αὐτὰς ἅπασιν 
ἀναπτύσαει πλάστιγγας, ῥέπει δὲ οὕτως 7) οὕτως, 
ὡς τὸ τῖς φυχΏς ποθοῦν καθέλκει, καὶ τῷ δοκοῦντι 
τῆς ὀλχῆς, ἆ [γάπης μέτρ]ῳ (1), μετρεῖ τὸ φυσιχὸν 
Ισόῤῥοπον. 

pé. Τί 6h οὖν τὸν μὲν ἐχπυροῦντα φλόγα ἐπὶ 
ἐμπρησμῷ [ofxou], εἰς ὁδραστήριον ἄνδρα κχαλλι- 
γραφεῖτε, τὸν δὲ ὑπανάπτοντα λύχνον, φυλαχῆς 
χάριν, εἰς χαχοῦργον ἐγγράφετε; Tl τὸν ὀρθὸν δι- 
δάσκαλον ἄλλως ἀντιδιδάσχετε; Τί τὴν στάθµην 
παράχετε; Ti τὴν σταφνλὴν &ypstouse ; Τί τὸν xa- 
vóva στρεθλοῦτε; Τί χατὰ τῆς καθέτου χωρεῖτε; 
TU τὸν διχαιοῦντα ζυ.ὸν µέμφεσθε; Τί δὲ ἐμὲ xal 
μόνον ἐν ἀνθρώποις ἕκαστος ἐθέλετε μετρεῖν, πρὸς 


lum ex nobis malum in quemquam redundavit. Nec 
Qutem, puto, coutra nos maledicentes aliquod fa- 
etum in argumentum allegare possent ; 8i vero quo- 
que super fundamenta a nobis praeposita sdi(ican- 
dum, culinen ipsi ialitie posuerunt proprie mali 
memorie ratione. Quid ergo non philosophice nunc 
Ccausantur nos esse mali meinores, cum recor- 
da:mur, quod howinibus mali memoribus incideri- 
mus, proprium malum ipsi nobis imputantes. 

45. Ad liec rursum explico confldens non eadem 
significare mali recordationem, et mali memoriam ; 
sed illam quidem esse nalure virtutem οἱ perfe- 
cijonem, conservantis in anima quod de passionibus 
vel cogitationibus moratur, unde venit memorix 


B vocis etymon; mali meminisse vero pravitatem 


anim: pugnacis et mortiferz arbitror. Meminit igitur 

qui malum passus est, quod equidem novi, et qui 

aliquando beneficiam recepit. Mali meminisse vero 

tanquam opus meum uec agnosco, nec volo, sicut nec 

aemulari pugnacem, utpote qui mihi conscius sum, - 
quali magistro discipulus, licet ineptus, ascriptus 
sim, pacifico scilicet et miti, prmonstratorique 

desideriorum ad humanitatem reapicientium. Si quod 

autem in me discrimen dilecuonis iuter huuc et 

istum, inter alium et alium, iuter multos et multos, 

non - est aliter certe, non fleri potest ut apud queim- 

quam res inveniatuc. 

46. Communicamus invicem homines quaecune 
que sunt ad osum vitae, nec tameu ad omnes eo- 
dem modo.Extraneo quidem roctum iter interrogauti 
suflicietid iulJicaredigito ; homini autem noto jucun - 
dam oportet addere locutionem, aliquantulum blande 
comit.ri, [rusium etiam panis, si licet, abscindere 
ac prz:ibere. Si quis autem magis etiam esset noLus, - 
usque ad mensam communem extendereuir - com - 
mercium. Qui tamen ainicitie ratione proxime con« 
junctus est, super hac ownia eminebit, non solum 
emiera propria dilecto amico participans, sed etiam 
mysteriorum amici cognitionem habens. EL qui- 
dem victus partitionem dicere parum est; prorsus 
autem est ipsius consortio et adoptio. Nec quid novi 
&unt hzc, si quoque. pater, filiorum grege cir- 
cumdatus, non easdem omnibus suspendiL lances, 
sed iuclinat sic vel sic, ut »nimv desiderium im- 
pellit, et,ut sibi videtur, ponderantis mensura cha. 
ritatis, naturale mensurat zquilibrium. 


41. Quid igitur illum qui flammam ad incendium 
domus accendit, velut hominem strenuum pulehro 
pingitis et illum qui suecendit. lucernam custodias 
graiia tanquam maleücum  describitis? Quid ' re- 
ciui adversus magisirum aliter docetis * uid 
amussim pervertitis? Quid perpendiculum distur- 
batis ? Quid regulam depravatis ? Quid coutra we- 
tam exitis ? Quid justum vituperatis jugum? Quid 
autem me , solumque inter liomines, unusquisque 


(1) « Huic mez loci mutili emendationi jam minus confido, » ait editor in Mantissa Observationum. 


AT EUSTATHI1 THESSALONICENSIS ΝΕΤΠΟΡΟΙΙΤΑ 418 
vestrum metiri vult juxta pondus quod ipse profert, Α ὃν ὑμεῖς προδάλλετε σταθμὸν, καὶ λογοπραγεῖτε 


ei quie sunt in me amicitize juga, sic examini sub- 
jicitis? lpsi quidem lihrate vos sursum deorsum, 
ut accidit; me vero statuite comparandum ad mo- 
menti zequalitatem, ubi non est invenire quidquam 
apud vos positum in zquatione. Si enim aliquan- 
tulum lances vobis custodiunt squilibrium, non 
potius aliquis solo visus contaetu hoc vidit, sta- 
umque antitlictum amicitiz vestrze nostram in lan- 
cem dominatur, et deorsum aggravatam reddit 
inutilem ac quaerentem, ubi consistat. Et magnum 
quidem nobis impendet crimen, quod non recte con- 
versauiar cuim illustrioribus bujus civitatis et egen- 
tioribus , sed confusim et indiscrete commisce- 
mur illis. Nibil autem hic in nostra discretione 
corrigendum babemus. Raiio autem est  Euripus 
qui nos cireumdat et versoria semper gyrans. Vix 
enim aliquis e nostris civibus quemdam — hodie 
priedicavit honorabilem, cum ille cras ignominiosus 
scribitur simulque coufestim deseritur. Dives nunc 
superbe loquitur et paulo post egentissimus ad mi- 
sericordiz januam pulsat. Nobilis in praesenti tem- 
poris puneto post breve maledicitur ignobili genere 
sic ortus, ut contemnendus sit, eL servus, ut dicitur, 
pro libero compareat, Quemdam aliquandiu virtute 
preditum testabantur, et brevi tempore postea sce- 
lestus denuntiatur, velut sí somnium umbra tege- 
retur. In quas igitur opiniones voluntatesque men- 
tem vertemus, cum &ic in diversum scinduntur ? 
Volo diligere laudatos: priusquam in. mente re- 
pouantor, expelluntur. 


48. Sic in aliis effecta mutatione gyroque, lioc 
ego experiri arguor, et de malo gravatus , mali-me- 
minisse maledicor; et aliquo modosicuti luna vi- 
deor, quam, ex fabula, mater increpabat, quod, 
£tolam eleganier textam quzrens, sub una magni- 
tudine non maneret ad id quod volebat obtinen- 
eum, δε paulisper plena, reliquo tempore in inde- 
finitam claritatis magnitudinem — commutaretur. 
Dico vero forsan quoque meis: in unum aliquid 
definitum consistite; vos ipsos in unum indivise 
atque. immutabiliter terminate? et sic aliqnid a 
nobis quzrite definitum. Donec autem vos mutabi- 
les contorquetis, et ad omnem ventum vertimini et 
convertimini, sinite nos quiescere, gravari, memo- 
riamque mali quod videmus, habere, contristari, 
retinereque affabilitatein : nam ipsa fiducia, quod 
amerur, quamdam habet reservationem. 


49. Confiteor, fratres (et utinam veri, quod 
difficile est), ad simplicem occursum tetrico vultu 
me confiteor intueri, cum forte belluis occurro, 
veritus ne me aggrediantur. Cunctor etiam loqui , 
ne dormientes inimicos expergefaciam. Ut totum 
eloquar, non sum idem ac heri mala machinan- 
tibus, sive loquimur, sive silemus. Mutatus sum, 
non quidem omnibus, quibusdam saltem, sive 


τὰ kv ἐμοὶ τῆς φιλίας ζνγά; Καὶ αὗτοὶ μὲν ἄνω 
χάτω τρυτανίζεσθε, ὅπη τύχῃ * ἐμὲ δὲ συναλλάσ- 
σειν ἐπιτάσσετε πρὸς ἱσότητα ῥοπῆς, ἔνθα μὴ ἵἴσ- 
τιν εὑρεῖν, τί map' ὑμῖν χκαθεστὼς ἐν ταντότητ.. 
Ei γάρ που xo πρὸς βραχὺ αἱ πλάστιγγες ὑμῖν 
φυλάξουσι «b ἀῤῥεπὶς, ἀλλ oüx ἔφθη τις οὐδὲ 
κατὰ µόνην ἐπαφὴν ὄψεως αὑτὸ Del, xot εὐθὺς τὸ 
ἀντίθετον τῇ καθ᾽ ὑμᾶς φιλίᾳ τυραννεῖ τὴν ἡμετέ- 
pav πλάστιγγα, καὶ βαρυνομένην χάτω ἀχρειοξ, 
ζητοῦσαν, ποῦ ποτε χαθεστήξεται. Καὶ μέγα μὲν 
ἡμῖν ἐπικλᾶται χατηγόρηµα, ὅτι pl πρὸς δρθότητα 
ἐπιδάλλομεν τοῖς τε περιδόξοις τῆς πόλεως ταύτης, 
«olg τε ὑποδεεστέραις, ἀλλὰ φύρδην xal ἀκρίτως 
αὐτοῖς προσφερόµεθα. Ἔχομεν δὲ ἡμεῖς οὐδ' ἓν- 
ταῦθα ἑἐπιδιορθοῦν τὸ ἓν ἡμῖν χριτιχόν. Τὸ δὲ αἴτιον 
ὁ περιῤῥέων ἡμᾶς Εὔριπος xai τὸ ἀείστροφον ἄνε- 
µούριον. Οὐ φθάνει γάρ τις τῶν ἡμετέρων πολιτῶν 
ἔντιμον ἀποφήνασθαί τινα σήμερον, xal αὔριον 
ἐχεῖνος ἄτιμος ἅμα γραφεὶς, καὶ ἀχρόνως ἅπαλει- 
φείς. Πλούσιος ἄρτι σεμνολογεῖται ΄ καὶ μετὰ µι- 
χρὸν πενέστατος, τὴν φιλανθρώπου θύραν χοπτόµε- 
νο:. Εὐγενὶς tv τῇ χαθεστώστι τοῦ χρόνου στιγµῇ * 
xai μετὰ λεπτὺν χαχτγορεῖται γένους χατάχειν 
οἵου, καὶ ἀποτροπιάζξεσθαι, xal ποτε xal δοῦλος, 
ὃ 65 λέγεται, kvs' ἐλευθέρου φανείς. ᾿Αρεταίνειν τις 
καιρῷ ποτε μαρτυρεῖται ' βραχὺς δη χρόνος, xoi 
καταλέγεται εἰς ἐξάγιστον, ὡς εἴπερ ὄναρ ἑσχιά- 
ζετο. Πρὸς ποίοις γοῦν τὸν νοῦν ἔξομεν δόγµασι 


C καὶ θελήµασιν, εἰ οὕτω πρὸς ἑναντιότητα σχί- 


ζοντα;ι; Ἐθέλω στέρχειν τοὺς ἐπαινουμένους" 
xai πρινὴ ἑγχαθίσαι αὑτοὺς ἐς duyhv, ἁπανίσταν- 
ται. 

μη’. Καὶ τροπῆς οὕτω καὶ σεροφῆς πλημμελου- 
µένης iv ἄλλοις, ἐγὼ τοῦτο πάσχειν διαθάλλοµαι, 
χα) βαρυνόµενος ἐπὶ τῷ χαχῷ, μνησικαχεῖν xaxo- 
λογοῦμαι, xal που xal τὸ τῆς σελήνης φαντάζομαι, 
ἣν f μυθικὴ µήτηρ µέμφεται, ὅτι εὐπάρυφον ζτ- 
τοῦσα στολὴν, οὐκ ἔχει ἐφ᾽ ἑνὸς μεγέθους µένειν, 
ἵνα xa τύχῃ, οὗ θέλει, ἀλλὰ βραχύ τι πλήθουσα, 
τὸ λοιπὺν τοῦ χατ αὐτὴν χρόνου ἐξαλλάσσεται εἰς 
ἀπερίληπτα μεγέθη φωτισμοῦ. Kal πού φηµι xol 
αὐτὸς τοῖς ἐμοῖς, ὡς ἁποχατάστητε εἰς ἓν v: τέ- 
Χειον» ὁρίσατε ὑμᾶς αὐτοὺς el; ἓν ἀσχιδῶς καὶ 


D ἁμεταχινήτως ' χαὶ οὕτω xal ἡμᾶς ἀπαιτεῖτε πρός 


τι ὡρισμένον. "Εως δὲ ὑμεῖς εὑρίπους ἑλίσσετε, 
καὶ πρὸς ἔχαστον ἄνεμον στρέφεσθε χαὶ ἀντιστρέ- 
φεσθε, ἀφίετε ἠἡσυχάζξειν ἡμᾶς, καὶ βαρύνεσθαι, xal 
μνήμην ἔχειν, οὗ βλέπομεν χαχοῦ, καὶ λυπεῖσθαιε, 
καὶ ἐπέχειν τὸ εὐπροσήγορον * ἐπεὶ καὶ «5 θαῤῥεῖν, 
ὡς ἀγαπώμεθα, ἑποχήν τινα ἔχει. 

μθ’, Ὁμολογῶ, ἀδελφοὶ (εἴθε δὲ χαὶ γνήσιοι, ὄνα- 
χόλως ἔχει), εἰς ἑντυχίαν τὴν ἁπλῶς ἑξομολογοῦμαι 
αχυθρωπὰ βλέπει», ὅτε που θηρίοις ἐντύχω, ὅσδοι- 
χὼς, μή ποτε χατ ἐμοῦ πηδἠσωσιν, Ὀχνῶ xa 
αὐτὴν λαλιὰν, μὴ καὶ ἀφυπνίσω ἐχθροὺς εὔδοντας. 
Ὅλως δὲ εἰπεῖν, οὐκ εἰμὶ ἐχεῖνος Ó πρώην τοῖς χαχὰ 
μηχανωμµένοις, εἴτε λαλοῦμεν, εἴτε σιγῶμεν. Ἐξήλ- 
λαγμαι, πᾶσι μὲν οὕχουν, τοῖς δέ ve, εἴτε φίλοφρο- 


44) 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM 


450 


νούµεθα, εἴτε χρηστολογοῦμεν, εἴτε συμπράττοµεν, À comiter agimus, sive bona loquimur , sive opitula- 


εἴτε συνεφεπόµεθα, εἴτε τι ἄλλο ποιοῦμεν ἀγαπητιχὸν 
χαὶ ἐμμελὲς, διατιθεµένοις ἔμπαλιν, ὥσπερ ἐξ ἐπιτεχ- 
νήσεως. ᾿Οχνῶ τὰς χαρδιαχὰς πύλας ὅλας ἑξανοίγειν, 
εὐλαδούμενος λόχον. Φείδομαι τῆς ἁπλότητος διὰ τοὺς 
ἐλικτούς. Οὐ θαῤῥώ γυμνοῦν τὸ πρόσωπον διά τινα 
Ἡ σφΏχα f| θρήνην, (1) εἴτε καὶ αὐτὴν µέλισσαν, 
την ἄλλως μὲν γλυχεῖαν, τῷ δὲ κέντρῳ πικραίνου- 
σαν. Σνστέλλω τὰς χεῖρας, el. δεξιούµεναι δρύπτον- 
ται. Παρέλχω xal τὸ μέλι διὰ τὰς ἐπιδούλους pola. 
Οὐ προφαΐνω γλύχασμα, οἷς 1j ἀντίδοσις πικρά. Καὶ 
ἔχει xal τοῦτο, οἶμαι, λόγον τινά * ἀντὶ τοῦ μάννα 
χολὴ τῷ µεγίστῳ ἡμῶν δεσπότῃ ἄλλαγμά ποτε fv. 
Εἴπατε γοῦν, εἰ μετὰ τὴν τοιχύτην χολὴν εἰσαῦθις ἑῥ- 
ῥέχθη (3) μάννα τοῖς, ὡς ἂν εἴποι τις, ἐγχρασιχό- 


λοις Exslvot; ; Αλλ) οὐκ ἂν οὔτε αὐτὸ εἰπεῖν ἔχοιτε, D 


οὐδ ἂν μνησικαχεῖν βλασφημοίητε τὸν θεὸν, ἐπει- 
δὴ εἰς διαρχὲς οὗ μαννοδοτεῖ. Απαγε τῆς ἁμαρτίας | 
Μάλιστα μὲν οὖν ἐννοήσεσθε, ὡς αὐτὸς μὲν οἶδεν 
ἐχείνους χαχοὺς µέθοντας οἱ δὲ οὖχ ἀλλοιοῦνται 
εἰς τὸ δεξιώτερον. Κάντεῦθεν ἐν µετεώροις μὲν ὁ 
τῶν ἀγγέλων ἄρτος χειμηλιοῦται, οἷς ὁ κοινὸς τῶν 
ἀγαθῶν ταμίας ἐπιμετρεῖ αὐτόν * οἱ δὲ πρὶν δι’ αὐ- 
τοῦ τρυφῄσαντες πεινῶσιν ἐπιεικῶς. 


v. Ἐπάγομαι πυθέσθαι περὶ τοῦ Ἰσκαριώτου 
μαθητοῦ, εἴτε σέσωσται, εἴτε χαὶ μὴ; Καὶ Ίδη 
δοκῶ ἀχούειν ὑπηχουμένην ἁπόφασιν, ὡς οὗ σέσω- 
σται ὁ ἄνθρωπος. Καὶ ἐἑπάγω, πῶς δή ποτε τοῦτο: 
Καὶ μὴν µεταµέλου χέντρον ὑπέδυ ἐχεῖνον, καὶ xat- 


ένυξε, xal δη xai ἐποίησεν, ὅσα διέχρινε, τυφλὰ c 


μὲν καὶ ὡδινῆσας xal ἀποτεχὼν ἐχεῖνος, οὗ τέλεον 
δὲ, ὅμως ἄγονος ἀπεχδὰς, ὡς μὴ οὐκ ἑνδείξασθαι 
χατάγνωσιν ἁμαρτάνοντος αὐτὸς ἑαυτοῦ. Τί δὴ οὖν 
ὁ τὸ Υλωσσόκοµον, ὁ καὶ αὐτὸς λογὰς Ev μαθηταῖς, 
παραχέχρουσται εἰς ἀπώλειαν, χαὶ -ἐθέλει ἐλέγχειν 
τὸν θεὸν ὡς ἐπὶ ἀμύνῃ; Αλ) ἰδού µε xal τὸν τῆς 
ἀπορίας ταύτης δεσμὸν αὐτοὶ ἐπιλύεσθε. Φατὲ γὰρ, 
ὥς δεόντως ἐκχεῖνος ὁ ἐρωτήσας, εἴπερ αὑτός ἐστιν 
6 παραδιδοὺς τὸν διδάσκαλον, xal ἀχούσας τὸ, Σὺ 
εἶπας, χαὶ οὕτω καταμηνύσας ἑαυτοῦ τὸ δεινὸν, xat 
ὅμως μὴ μεταγνοὺς, ἀλλὰ xa φιλήσας τὸ μισητὸν, 
ἄγονος ἔμεινεν ἀρετῆς xal δένδρον ἀπεφάνθη εὖὗερ- 
vi; μὲν ἄλλως, xal olov ἐπαγγέλλεσθαι καρποὺς 
εὐγενεῖς, ἀτελεσφόρητον δὲ ἀληθῶς εἰς εὐφορίαν 


καὶ ἀξίνης ἐπάξιον xal καταδολῆς εἰς πῦρ καὶ καῦ- D 


σιν. 


να’. EL δὲ τις πρὸς ταῦτα εὐφνῶς ἀνθυποφέρει τὸ. 
Ἁλλ' ἡμεῖς, el xal τι τυχὸν φορτιχὸν προέδη, ὡς αὖ- 
τὸς olet, ἐχθεραπεύομεν ἐχεῖνο τιμαῖς, προπομπαῖς, 
χεφαλῶν χλίσεσι, χρηστοῖς προσρήµασι, δι ὧν πάν- 
των φιλία χαρακτηρίζεται, obxó0v µνησικάκου 
ἀποτέλεσμα ph πρὸς ἡμῖν ὡς xal πάλαι εἰχαίῳ σοι 
tbv vouv* ἡμεῖς πρὸς μὲν τὸ δἵθεν παραγραφικὺν 
τό, εεἴ τί που καὶ τετέλεσται φορτιχὸν καθ) ἡμετέ- 
pav δόχησιν, » οὔτε αὐτοὶ bc πέλαγος ἀπιδείξεως 


(4) ᾿Ανθρήνην. 


mur, sive aliud quid ex charitate vel concinentia 
facimus, e contrario disponatur, tanquam ex iu- 
dustria. Hlzreo cuncias aperire cordis januas, in- 
aidias timens. Ab ingenuitale caveo propter -tor- 
wuosos. Non audeo vultum nudare propter aliquam 
vespam ant crabronem, vel ipsam apem, de cs- 
tero quidem dulcein, sed aculeo pungentem. Sub- 
valo manus, cum sirictze laceraniur. Mel. quoque 
abscondo ob muscas insidiosas. Non przmonstro 
dulcedinem, eo quod est. amara retributio, E! ha- 
bet hoc puto quamdaw rationem : pro. mauna 
bilis maximo nostro Domino fuit olim oblata. 
Dicite ergo an post. hujusmodi bilem adhuc istis, 
ut ita dieam, biliosis, pluerit manna. Sed hoc 
dicere non possetis, neo asserere blasphemando 
mali meminisse Deum, co quod manna dare non 
perseveraverit. Absit hoc peccatum! Maxime qui- 
dem igitur cogitate, quo ipse moverit illos mau- 
were malos; isti vero non mutabantur in melius. 
liuc in &there quidem pauis augelorum reconditur, 
quibus eum communis bonorum distributor addit in 
mensura : qui prius autem ex eo carpebant deli- 
cias, convenienter egent. 


90. AJducor ad interrogandum de Iscariota di- 
scipulo, an salvus sii, annon. Et jam audire puto 
submurmurari declarationem quod non salvus sit 
hic homo. Et addo : quomodo tandem factum est 
istud? Attamen ponitentize stimulus subiit illum 
et pupugit, et certe ille fecit que dijudicavit, czeca 
quidem parturiens el pariens, non autem perfecte, 
mauens tamen sterilis, ita ut ipse non ostenderet 
sui ipsius peccatoris condemnationem. Quid igitur? 
thesaurarius, qui οἱ ipse electus erat inter disci- 
pulos, projectus est in perditionem, et Deum ar- 
guere de vindicatione pr:sumit? At ecce nodum 
hujus difficultatis ipsi mihi solvitis. Dicitis enim 
merito, quod ille qui interrogavit, si quidem ipse 
esset qui traderet magistrum, et. audivit illud : Tu 
dixisti; el sic manifestavit suam perfidiam, et 
lamen non mutavit sententiam, sed etiam quod erat 
delestandum amavit, virtutis sterilis mausit, fuit- 
que manifestatus uL arbor aliunde quidein bene 
creta, ac talis qu:e bonos polliceatur fructus, sed 
non maturans ad fructiflcationem, et. digna qua 
securi percussa projiciatur in ignem in combus 
stionem. 

51. Si quis autem postea naturaliter objici! : 
Sed nos, si quid molesti , sicul ipse putas, illae 
tum est, illud honoribus, comitatibus, capitis in- 
clinationibus, probis salutationibus, quibus cunctis 
amicitia signatur, curavimus : ergo mali memoria 
consequentia est, quod erga nos sicut olim tibi 
non sit animus; nos quidem juxta prascript»m 
hoc: Si quid molesti juxta nostram opinionem 
perpetratum est, nec ipsiin profundum demon- 


(2) Ἐδρέχθη. 


431 


EUSTATIIlI TIIESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


452 


wationis sumus demersi, nec vos ad talem diíficul- A Σχχνδιστῶμεν, οὔτε ὑμᾶς ἓς τοιαύτην ἑἐργωδίαν 


(stem tradi concedimus ; jaceat antem res, ut aimnbo 
novimus, ego, inquam, et vos, vel ut arbitramut 
Ego vero comparans eum vestris eas qui: sunt 
nsque nune. ex me retributiones, interrogo : quid 
ego meis zqualibus cedo? Nonrne circniens amplexu 
velut in servile vinculum mauus super νο con- 
jungo? Nonue caput et cervicem submitto? Nonne 
dulciter alloquor ? Nonne rectis precibus meos ob- 
signo scrmoues? Quid igitur oportet amplius ex 
me ad retributionem? Si vero, quoniam non 'pom- 
paticis gaudemus comitotibus, triumpliales grava- 
mus, mihi opportune dicendum, quo: a tanto tem- 
pore sum apud vos, et nondum me cognoscitis. 
Non recordamini quomodo centies adversus istos 


honoribus insanientes declamaverim. Non recogi- B 


tatis quecunque sczpe collocutus sim ad audito- 
rium ; in quibus etiam, quod frustra gaudet pom- 
paticis  progressibus ille qui reputat. ultiinam 
propositionem, in qua, si forte contiger:t eanf, 
super lethali feretro sabliuuselevatus, non sendát 
quibes exaltatur, et forle inmergitur sub pluri- 
morum injuriis, quibus licet, ad mortualem lectum 
appropinquantibus, in maxillam cadere jacentem, 
nasumque digitis injuriose turbare ae forsan ma- 
litiose proculcare : qualia multa novimus de sce- 
lestis, qui, ve! post mortem, gravem nutrientes 
inveteratauque iram, non erubescunt vanuun la- 
céssere pulverem. 

52. Qui tales igitur cogitationes [n mente fevol- 
vit. (revolvit autem sane qui seipsum mortalem 
agnoscit, neque ultra hominem sentire presumit!), 
uuanto cum gaudio acciperet honoriflcos triumphos 
glorisque larvas, ad modicum tempus in idolum 
erectas, οἱ rursum solutas, at ne unibra quidem sine 
substantia renianeat? | Ego vero prorsus hujus- 
modi turbulentas detestor ostentationes, acris qui- 
dem serenitate reghante, propter tnultum pulverem, 
quem terra nínuens, cum a multis agitatur pedle 
bus, excitat in ipsum vultum et in ipsias insignia, 
quá ego pura manere et absque odio esse przfero. 
Quando autem pulveris nubes in ecenum, et ipsum 
aquosum, miscetur, )ta ui nón solum caput, sed 
etiam totum corpus circumveniatur | insidiis, tune 
uec ab amicissimis in. incommodum volo cogi co- 
mitatum. Sufficiunt enim quos Deus necessario 
disposuit ad pricedendum vel ad consequendum, 
Quid igitur grave mullum, si meam hanc volunta- 
tem oblirmo, reluciaus huic quee non est mea? 
Quod autem profaudissimas adorotiones sic humi- 
dorum absque ulla fleri ratione judico, confiteor 
lioc et probo. Ratio vero non solum, quod divina 
sic hominibus multi  consecrant, ubi — non 
oportet, sed et quoniam hujusmodi multa in homi- 
nibus lusorie falaciterqne facta sum expertus. 
Ante vero experientiam edoctus eram erga Chri- 
$tum Salvatorem genuum illam flexionem ad lu- 
dierum, propter quod perversi illi adoratores dam- 
nantur. 


ἀφίεμεν ἆ ποδύεσθαι  κεἰσθω δὲ τὸ πρᾶγμα, Ἡ ὣς 
οἴδάμεν ἄμφω, ἐγώ τε δηλαδὴ xal ὑμεῖς, efte ὣς 
νοµίζοµεν. "Evi δὲ ἀντισταθμῶν ταῖς ὑμετέραις 
«ὰς BE ἐμοῦ πρός Υε «b παρὸν ἀντιχάριτας, πυνθᾶά- 
vopat* Ti. δὲ ἐγὼ μειονεχτῶ τῶν καθ) ἡμᾶς ; Οὐκ 
ἑπαλλάττω περιάγων τὰς χεῖρας πλέγδην ὡς εἰς 
δεσμὸν δουλόσυνον ἐφ᾽ ὑμῖν; οὗ χαταχκλίνω χεφα- 


Mv καὶ τρἀχηλὀν, οὐ προσλαλῶ γλαφυρώτερον; 
' ox ἐπισρραγίζω τοὺς λόγους ὀρθαῖς εὐχαῖς ; Τί δη 


οὖν χρέους ὑπέρπλεον ἐμοὶ πρὺς ἁπότισιν; Et δ', 
ἔτι προπομπαϊς οὐ χαΐροµεν, βαρύνομεν τοὺ; θριαµ- 
θικοὺς, ἔστι µοι χαἰριον εἰπεῖν, ὡς τοσοῦτον χρόνον 
εἰμὶ μεθ) ὑμῶν, xal οὕπω µε οἴδατε. 09 µέμνησθε, 
ὅπως ἐγὼ κατεῤῥητόρευσα μυριάκις τῶν οὕτω δοξο- 
μανούντων. Ὀὐκ ἀναπολεῖτε εἰς νοῦν, ofa. πολλάχες 
ὡμίλησα εἰς ἐπήχοον ἐν οἵς xat, ὅτι µάτην χαίρει 
πολυόχλοις προόδηις ὁ τὴν τελευταίαν πρόθεσιν ἔνθυ- 
µούμενος, xa9' fiv, εἴ που xoY τύχοι αὐτῆς, ἓν φέρ- 
τρῳ νεχριχῷ µετέωρος αἱρόμενος, Όῦτε αἰσθάνεται, 
ὧν ἐκτιμᾶται, xal που καὶ ὑπὸ πλειόνων Όδρεα 
χαταλούεται, οἷς ἔξεστι, καὶ τῷ νεκροφόρῳφ σκίµ- 
ποδι πελάτουσι χατὰ χόῤίης ts τύδτειν τὸν t: poxet- 
psvov, xai την ῥῖνα ὀχλεῖν δαντόλοις Ec ὕδριν, xat 
που xal ἐνάλλεσθαι χακοπραγµόνως ᾽ ὁποῖα πολλὰ 
οἴδαμεν ἐπὶ ἁλιτηρίων, οἳ xal μετὰ θάνατον βαρὺν 
χότον τρέφοντες οὐχ ὀχνοῦσι, xo ohv γαΐαν αἰχίνε- 
σθαι 


vB. 'O τοίνυν τοιαῦτα νοῄμµατα εἰς «hv χαρδίαν 
ἀνάγων (ἀνάγει δὲ πάντως ὁ Ονητὸν ἑαυτὸν γνωμα- 
τεύων, καὶ jh τυραννῶν, φρονεῖν τὰ ὑπὲρ ἄνθρωπον] 
πῶς ἂν ἀποδέχοιτο θριάµόους τιμητικοὺς xal σκιν- 
δαλμοὺς δόξης, εἰς βραχύ τι ὥρας εἰδωλοποιουμέ-- 
νους, xal αὖθις λυοµένους, ὡς οὐδ' ἂν σχιά τις εἰς 
ἀνυπόστατον ; Ἐγὼ δὲ xal ἄλλως µυσάττοµαι τὰς 
τοιαύτας ὀχλοχόπους προόδους, εὐδίας μὲν αἴθρια- 
ζούσης, διὰ τὸ πολὺ τῆς χόνεως, ἣν ἡ yr) λεπτοτο- 
μοῦσα, ὅτε πολλοῖς ὀχλεῖται ποσὶν, ἀναπέμπει xal 
κατ αὐτοῦ προσώπου xai τῶν lv αὐτῷ τιµίων, 
ἅπερ ἐγὼ καθαρείως διαχεῖσθαι xal ἀνεπιδονλεύ- 
τως ἔχειν φιλοτιμοῦμαι, Ὅτε δὲ ποτε ὁ κονίσαλος 
μὲν εἰς πηλὸν φυρᾶται xai αὐτὸν κάθνγρον, xal 
οἷον χεφαλῆς μὲν οὕχουν µόνης, τοῦ παντὸς δὲ χατ- 


p επιδουλεύειν σώματος, οὐδὲ τότε οὐδ' ὑπὸ τῶν Qi 


τάτων ἑἐθέλω τυραννεῖσθαι εἰς προπομπὴν ὀχη: 
ρἀν. ᾿Αρχοῦσι γὰρ χαὶ οὓς ὁ θεὺς ἀναγχαίως ἐτέ- 
ταξεν  προηγεῖσθαι, ἡ συνεφέπεσθαι. Τί δὴ γοὺν 
βαρὺ ἐς Τολὺ, ἐὰν τοὺὐμὸν τοῦτο θέλημα συνιστῶ, 
ἀποδυσπετῶν εἰς τὸ μὴ ἐμόν ; Ὅτι δὲ xal τὰς Bx 
θυτάτας προσχυνήσεις τῶν οὕτως ὑγρῶν xataxo- 
πτειν ἓν οὐδενὶ λόγῳ τίθεμαι, ἀλλὰ xal ἀπολογίζο- 
μαι, ἀνθομολογοῦμαι καὶ αὐτό, Τὸ δὲ αἴτιον οὗ µό- 
vov, ὅτι τὰ τοῦ θεοῦ ἀνθρώποις οἱ πολλοὶ ὁσιοῦντχι 
οὕτως, ἐφ᾽ οἷς οὗ χρεὼν, ἀλλὰ xal ὅτι πεπείραµαι 
Φολλά τοιαῦτα χαὶ παιχτικῶς Ev ἀνθρώποις ῥᾳδιουρ- 
γούµενα. Πρὸ δέ γε τῆς πείρας ἔχω διδαχθεὶς xat 
την ἐπὶ τῷ σωτῆρι Χριστῷ χλίσιν γονάτων ἐχείνην 
τὴν ἐν μυκτηρισμῷ, οὗ ἕνεχεν οἱ φαῦλοι Exslvot 
προσκυνηταὶ χαταλέγονται. 








453 


CONTRA INJUHRIARUM MEMORIAM. 


14 


vy'. Ἴσως δὲ οὑχ ἀπᾷδον, καὶ λόγον ὑμῖν ἐρεῖν, Α 55. Forte etiam non erit absonum rationem vobis 


ἐξ οὗ πρώτου τὸν τηιοῦτον νοῦν ἑκέρδανα, πείρᾳ 
δ,αλαδὼ», ἣν συγγραφῆς ἁπάσης πρόδροµον οἴδαμεν. 
Διδασκάλω την σοφὼ, xal ἄμφω ἄ.δρε, 6 μὲν ἐμοὶ 
τετανμένος el; ἀγωγὴν, ὁ δὲ ἕτερος χρηστὺς αὐτῷ 
χατὰ σονήθειαν. Καὶ fv ἀμφοῖν ἅπαν πρᾶγμα φί- 
2U,9, τὰ ofxot, τὰ θύραζε, xal ὅλως εἰπεῖν, τοῦ βίου 
τὸ πᾶν. Μχε δὴ χαιρὸς τρυγητοῦ, xal ὡς ἑκάτερος 
χάνταῦθα εἴθιστο, αυμπρ»]λθον τῖς µεγίστης τῶν 
πόλεων εἴς τινα χωρία, οὐ πάνυ μὲν, ἀνακεχωρηχότα 
ὃξ µετρίως τῆς Μεγαλοπόλεως προαστείων δίχην * 
ὧν τὸ μὲν τῷ γεραιοτέρῳ πατρόθεν ἀφώριστο, τὸ δ' 


ἕτερον ἀντεπαρεχάθητο, συγγενείας λόγῳ προσῆγον . 


τῷ ᾽μῷ χαθηγητῃ. Καὶ fj θέσις ἑχατέρων ἀντιπρόσ- 
ωπος, τοῦ μὲν ἐχεῖθεν, τοῦ δ᾽ ἔνθεν χειµένου τῆς 
διὰ λίθαν μαρμάρων ατρωτῆς ὁδοῦ, fj; ἐπιπολῆς 
ἱερὸς νεὼς τῷ µεγαλωνύμῳ μάρτυρι Γεωργίῳ µέχρι 
χαὶ νυν ἵδρυται. OU προεστὼς ἐξ ἀνατολῶν χίων 
μάρμαρος ἐκ λευχοῦ ἀνεστίλου xagà κεφαλης ὡς 
ofa xal κιονόκρανον µαρμάριον mivaxa, στίλδοντα 
Λλιῶδες, ᾧ σταυροῦ τύπος τίµιος ἐγχεχάραχτο. Καὶ 
ty ix τοῦδε τοῖς ἐκεῖ χλῖσις παρώνυµος πἰνακι. Καὶ 
ὁ χίων μὲν ἐχεῖνος χρόνῳ μακρῷ πεισθεὶς χαλεύοντι 
τροµαλέος ὀθενοῦν γίνεται, καὶ πίπτει (χρόνος οὗτος 
οὗ μαχρὸς), καὶ Όραυσθεὶς οὐχέτι ἀνίσταται. Συν- 
απῖλθε Bb αὐτῷ καὶ ὁ χιωνίχτης σταυρός * καὶ ὅμως 
τοὔνομα τῷ τόπῳ ἐχέῖθεν σώξεται xal χα)εῖται Πι- 
ναχίδιον. Ὄνομα τοῦτο χενὸν πράγματος, bYxava- 
χωσθέντος τοῦ ἔργου ὀλέθρῳ, οἷα καὶ τινι τάφῳ, 


exponere, ex quo primo talem concepí mentem, ex- 
perientia colligens, quam omnis scripti prieambulurmn 
novimus. Erant magistri duos^pientes, et ambo 
viri, unus quidem mili przpositus ad disciplinam, 
el alter utilis propter consuetudinem. Et amborum 
erat quodeunque dilectam, sive quod domi, sive 
quod extra domum, uno verbo, totum vitre com- - 
mercium. Venit porro vindemi:x tempus, et secun- 
dum utriusque morem, e maxima civitatum  con- 
venerunt in przedia, non multum quidem, sed mo- 
dicum, suburbiorum instar, a Megalopoli distautia. 
Quorum unum erat seniort sors devoluta paterna ; 
alterum autem ratione propinquitatis obtigerat 
mco preceptozi, Utriusque situs ex adverso 
erat, hinc et inde juxta viam lapidibus marmoreis 
stratam, super quani zdes sacra fortissimo mar- 
tyri Georgio usque nunc assurgit. Ante, ab oriente, 
marmorea colunioa coloris albi, capite οἱρρί, tan- 
quam marmoreum capitellum pinacem offerebat, 
solis fulgore radiantem, cui venerabilis typus cru- 
cis erat Insculptus," Et. erat exinde loci cognomen 
Pinaci mutuum. Et columna. quidem longo cedens 
tempori undique tremula facta est, et cecidit (non 
procul! abest tempus) ; et fracta nomdnin erects stat: 
lapsus est autem cum illa erucis capitularis typus, 
et tamen loco nomen exhinc servatum est et το” 
catur Pinacidiuin. Nomen est re vacuom, que 

operi in ruinam aggerato, sicuti. cuidam tumulo, 


καὶ τύπον olov χενηρίου περισώζοντος. Eig δὴ τό- C quasi typum cenotaphii conserva!. In hunc locum 


moy τοῦτον καρεγενέσθην ἄμφω οἱ dogot, καὶ καθι- 
ζήσαντες ἐπὶ τὴν λιθόστρωτον ἐπὶ καχλήχων, οἳ 
σωρηδὺν ἐχεῖ ἑστοιθάδαται ' καὶ ὑπὸ συχῇ Υεγονότες, 
ἧς ἀπετελεῖτο σχιἁ τις ἀμφιλαφὴς χαὶ ota. σχέπειν 
ἁλύπως τοὺς Em αὑτῇ ἑνδοιάζοντας, ὑὠμίλουν ἀλλήῆλοις 
τὰ πλείω μὲν χαταµόνας, ὡς f] φιλοσοφεῖν αὐτοσχέ- 
δια, ἡ βίου τρίδους περιηγεῖσθαι. Μθελε δὲ αὗτοῖς 
ἡ φιλόσοφος ἁστειότης xal τι πρὸς χάριν ἄδειν, xa- 
ταμυχωμµένους τῶν ὅσου χατὰ τὰς ὁδοὺς προφοροῦν- 
ται ὧδε χαὶ ὧδε, πλανύττοντες iv mpáyygast, xal 
βίου τοῦτο δίασµα περιστρέφοντες, ὥστε τρέφεαθαι. 
Τῶν δὲ ἀγελαίων ἐχείνων ὁδιτῶν ἁστείους μυκτῆρας 
ἀχροωμένων ol μὲν σεµνότεροι χαὶ εἱδότες xi λα- 
λοῦντε ἄνδρε, ἐσιώπιυν xal προσεχύνουν, καὶ οὕτω 
τιμῶντες ἁπηλλάττοντο * οἱ δὲ χατὰ νεότητα θερμο) 
ἀντεφώνουν Ἱρέμα, xal Ἡ τοῦ λόγου χᾶρις ἀπεγέννα 
τινὰς ἐν ἐχείνοις χάριτας, ἱλαρὰς μὲν, οὖκ ἔξω δὲ 
τινος &ypotxlac, ὁποίαν ὁ γεωργιχὸς ἀχόρητος Blog 
olós τημελεῖν. Πολλοὶ δὲ καὶ εἰς τὸ συνάµωρον ἐκ- 
Σλίνοντες ἐθλασφήμουν xal αὐτοὶ ἁδιαφόρως, ὡς ἡ 
τρὺξ ὑπελάλει ἔνδον ζέουσα * xal ἦν τοῖς σοφοῖς ἐ χεῖ- 
θεν γέλως μειδιάµατος μὲν σφοδρότερος, μῶμον δὲ 
οὐχ ἔπισυρόμενος. Παρίστατο ἐπὶ τούτοις xal νεα- 
γίας οὖκ ἁγεννῆς, γραμμάτων τῶν μὲν ἤδη Υεγεν- 
μένος, τῶν δὲ µέλλων, xal δολιχὸν εὐτυχῆ τοῦτον 
ἆ ὐσαι xapaóoxoóusvo;. ἘἙθάῤῥησε 65 καὶ ἐχεῖ- 
Yos, ἐπεὶ, xa0* "Όμηρον εἰπεῖν, νεοίη καὶ ἐχεῖνον 


εξ) Δυτοῦ 


devenerunt ambo sapientes, et in lithostroto sede- 
runt super- lapillos, qui aggeratim ibl congesti 
sunt; et. sub ficu strati cujus umbra producitur 
ampla talisque, ut commode tegat eos qui sub ipsa 
disserunt, muto confabulabantur, plerumque soli, 
ut vel libere philosopharentur, vel vitae semitas 
explicarent. Volebat autem ipsos philosophica ur- 
banitas aliquid canere gratiosum, rídentes illos, 
quicunque per vías illuc feruntur, negotiis vacan- 
tes, et. hoc vitze licium, ut educentur, circumdu- 
cunt. Turba viatorum illorum urbsnas facetias 
audientium honestiores quidem duos videntes viros 
colloquentes, silebant el salittabaunt, et sic. honoran- 
tes przteribant ; qui. vero juventute fervebaut, levi 
susurro respondeban?, et sermonis gratia quasdam 
in ipsis gratias producebat, jocosas quidem, sed 
non extra quamdam rusticitatem, qualem agrestis 
et non expolita vita producere solet. Multi vero de- 
clinantes ad przedatorem, blasphemabant ipsi, non 
secus aC [ως murmurat intus sstuans; el. exinde 
sapientibus erat risas, medio uidem risu fortior, 
sed non post se,vituperationew trahens. Superve- 
nit autem et juvenis non ignobilis, ktteris pau- 
culis quidem jam délibutus, aliis autem studere 
paratus, et hoc. felix curriculum perficere fortiter 
annitens, Ausus autem est ille, siquidem, ut ait 
llo:erus, illum juventa devicit adverrus senio- 


ον EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΗΤΑ | 456 
rem mordax emiitere verbum. Qui jucundz hi- Α « ἐξενίχησεν, ἐχθαλεῖν Έπος τι xéptouoy χατὰ τοῦ 


laritati amarum jungens animum, elevari paululum 
in ulnis homipis fortis grammaticum excogitat , 
et statim ac cum nulu sublimis extollitur, in clu- 
nes ejus virga ter iminittitur. Ad. id tantum ma- 
gn's ille dux ultionem mensus est. [il:us autem 
vulium circumdedit pudor, naturali pulchritudini 
roseoque colori ruborem substituens. Cum vero, 
postquam urbanum impudentem sic pudefecerit, 
surrexerit bonus senex, transieritque lithostrotum, 
et ad locum suum  appropinquaverit, comitante 
meo magistro miserantesque oculos in juvenein 
conjiciente, ille minime labia aperiens, homiui 
Similis non intelligeuti quod factum est, oc- 
repit stationem ad portam ligneam agrestem, 
qualis sapientem Odysseum excepit domum re- 
versum. Exiude puer seipsum ligaiione manuum 
ante pectus vincit. Et primo quidem vultu demisso 
astat etiam lacrymas fundere paratus ; posteaque 
caput solo suppliciter appropinquat, non metu ad 
commo!ionem movenie, sed mentis urbanitaite. 
Loquitur etiam iiseranda sicut mos est, (lc 
eraut scena), simulque loquitur et meus magisier, 
sed i;se sincero corde; et inducunt ambo sapien- 
tem ad bona cogitantem, sacer quidem vir iu sim- 
plicitate, juvenis autem in jucunditate intus dissi- 
mulata. Cum autem utrinque placatus esset il'e, 
mísericordiamque annuit, ac signum dedit ut ju- 
venis super terram jacens exsurgat, 6t in urbaui- 


γεραιτέἐρου. » Καὶ ὃς ἱλαρότητι γλυχερᾷ θυμὸν ὄψιν- 
θώδη συγκερασάµενος, ἀρθῆναι τὸν γραμματιχὸν 
ἐννοεῖται µετέωρον Ἀρέμα ἐπὶ ἀγχαλὼῶν γενναίου 
ἀνδρός. χαὶ αὐτίχα 6 μὲν ἅμα νεύματι αἴρεται, 
xaY ῥάθδος τῶν ἐχείνου γλουτῶν χατηνέχθη ἑστρίς. 
"Ez! τοσοῦτον 6 μέγας ἄρχων τὴν ἐπεξέλευσιν ἐμε- 
τρίασε. Tou δὲ ὅμως albo; περιῆχθε τὸ πρόσωτον. 
ἀντ.λάμφασα τῷ ix φύσεως κάλλει τῷ ἑρυθροδάνῳ 
τοῦ ἐρυθήματος. Ὡς δὲ τὸν ἀστεῖον ἀναιδῆ Ec τοσοῦ- 
τον αἰσχύνας ἑξανέστη ὁ χαλὸς γέρων, καὶ τὸ λιθό- 
στρωτον διέδη, xaX τοῖς αὑτοῦ ἨΥγιζε, συνομαρτοῦὺν- 
τος xai τοὺμοῦ διδασχάλου, χαὶ δυσωποῦντος ἐπὶ τῷ 
νεανἰίᾳ εἰς ἔλεον, ἐχεῖνος εἰς οὐδὲν οὐδὲ παρανοίγων 
τὰ χείλη, ὡς οὖκ tow ἑοικὼς, ὃ 5h πεποίητας, 
κατέχλινε τὴν στάσιν εἰς οὐδὸν ξύλινον ἀγροτικὸν, 
ἐποῖος χαὶ τὸν σοφὸν Οδυσσέα ἑδεξιοῦτο οἴχοι ἕπ- 
αναζεύξαντα. Ἐντεῦθεν ὁ malc ἑαυτὸν δεσμεῖ τῷ πρὸ 
τοῦ στήθους πλέγματι τῶν χειρῶν. Καὶ πρῶτα μὲν 
παρίσταται κατηφὴς, ἐθέλων χαὶ ἔνδαχρυς εἶναι * 
εἶτα xai τῷ ἑδάφει πιατεύει τὴν χεφαλῆν ἴχετευτι 

κῶς, οὗ Φόδου ὑποχινοῦντος εἰς πάθος, ἀλλὰ ττς 
κατὰ dQuyhv ἀστειότητος. Λαλεῖ δὴ xoi οἰχτρὰ ὡς 
ἑῴχει (τάδ᾽ σαν σχηνἡ), συνεχλαλεῖ δὲ καὶ ὁ ἐμὸν 
διδάσχαλος, ἀλλ) αὐτὸς ἐνδιαχειμένως * xal πείθουτιν 
ἄμφω τὸν σοφὸν εἰς ἀγαθὰ νοοῦντα, ὁ μὲν ἱερὸς &ávho 
ἐν ἁπλότητι, ὁ δὲ νέος ἑνδομύχῳ στυφούσῃ γλυκύ- 
τητι. Ὡς δὲ Σµαλάχθη ἑχατέρωθεν ἐχεῖνος, xal χατ- 
ἐνευσεν ἕλεον, καὶ δᾗ χαὶ ἐξέγερσιν coU νέου bx τοῦ 


late. puer active solertie: caput. in terram. verüi- C κατὰ γης χεῖσθαι, γίνεται τῆς ἕνεργους ἓν ἀστειότητι 


cale firmans, tergumque magis incurvans, et seip- 
sum gyrans ut incurvum arcum, deinde pedes in 
sublime tollens ad instar illius qui relatus est 
gesticulari manuum loco cruribus, et sic capite 
deorsum posito de jacenti surgens, et in rectum 
$6 sustinens, posteriora proJicit in mirabundum 
senem, el violenter incidens, íllumque proripieus 
in agrestem domuneulam, resupinat, etin ipsum 
eodem habitu cadit, suisque pronis ipsius supina 
perentit; caput quidem ex illius peuibus educens, 
ipse vero caput ejus forcipis instar tenens, Inter- 
ea quidem rísus utrobique nullus erat, sed om- 
ncs anxie stupebant, quod síc puer iste talem il- 
lusisset virum, ultricemque sperabant correctio- 


μηχανῖς ὁ παῖς ' xai τὴν κεφαλὴν εἰς yr» εὖ µάλα 
χορυφαίσν ἐρείσας, χαὶ τὰ ἑξῆς νωτιαῖα εἰς πλέον 
ἐπιχυρτώσας, xal γυρώσας ἑαυτὺν ὡσεὶ xai τόξον 
ῥαιθὺν, εἶτα τὼ πόδε εἰς µετέωρον ἑπάρας xax 
τὸν ἱστορηθέντα χειρονομεῖν σχέλεσι, χαὶ οὕτως ἆνα- 
στὰς ix τοῦ χεῖσθαι χύμθαχος, xal συστήσας ἔαυ- 
τὸν εἰς ὅρθιον, καταράσσει τὰ ὀπίσω χατὰ τοῦ θαυ 
µασιωτάτου γέροντος, χαὶ βίαιος ἐπεισπεσὼν, ἑἐχεῖ- 
νόν τε χαταῤῥίψας ἔσω τοῦ ἀγροιχικοῦ οἰχίσχου, 
ὑπτιάξδει, xal αὐτὸν ἐπιπίπτει χατὰ σχΏμα ὅμοιον. 
xai πλήττει τοῖς χαθ᾽ ἑαυτὸν πρανέσι τὰ κατ Exsi- 
voy Όπτια, χεφαλὴν μὲν τοῖς ἐχείνου ποσὶν boot- 
νας, αὐτὸς δ᾽ a0 τῆς ἑχείνου πυράγρας τρόπον λα- 
65usvo;. Ἐπὶ τούτοις γέλως μὲν ἣν οὐδαμόθεν, 


nem. Cum sutem heros ille super juvenilem soler- D ἀλλὰ πάντες ἑτεθήπεισαν, el οὕτω παῖς ἐχεῖνος ἄν- 


tiam leuiter effusus est, et nubilum quod, ut natu- 
rale esi, in. vulium ejus precurrerat, hilaritate 
dulci fractum evanuit, exsullantes de  circum- 
stanti turba, ipsi gavisi suut, et juvenem solutum 
dimiserunt. 


54. Quis ergo spondebil nos quoque non irri- 
deri talibus adorationibus? lnauper si. quis. dubi- 
tat, quid tandem 49 cartero, αἱ uobis omnia sunt 
scspecta, faciendum sit, liec. dubitatio sic solves 
tur, fratres: quod ego facio, facite, nec magis 
quam ego nobis, vos ambite. Cum autem Deum et 
sanctos ejus deprecamini, tune vobis licet, οἱ pos- 


ὃρα τοιοῦτον χατεσοφίσατο * xal fov χολαστιχὴν 
παίδευσιν. Ὡς δὲ ὁ Ἶρως ἐκεῖνος διεχέθη ἐπὶ τῇ 
νδωτεριχῇ δεξιότητι, xal τὸ ola εἰχὸς προδραμὸν τοῦ 
χατὰ πρόσωπον ἐχείνου νέφος ἱλαρότητι Ὑγλνχείᾳ 
περιῤῥαγὲν ἀπῆλθεν, ὑπερησθέντες τὸ περιεστηχὸς 
στίφος αὑτοί τε ἐχάρησαν, xal τὸν παῖδα συνέλυ- 
σαν. 

yb. Τίς 6h οὖν ἐγγυήσεται, μὴ xal ἡμᾶς χατα- 
χλευάζεσθαι τοιούτοις προσχυνἠήµασιν; "Ent τούτοις 
εἴ τις ἑπαποροίη, 6 τί ποτε τοῦ λοιποῦ ποιητέον, εἰ 
πάντα ἡμῖν ὕποπτα, λελύσεται τὸ ἄπορον οὕτως, 
ἀδελφοί * ὃ ἐγὼ ποιῶ, ποιεῖτε, xal μὴ φιλοτιμεῖσθε 
πλεῖον, ob ep ἡμῖν ἐγώ. Ὅτε δὲ θεῷ xaY τοῖς ἁγίοις 
αὐτοῦ .εὔχοισθε, τότα 0h ἐξὸν ὑμῖν, εἴγε καὶ δύνα- 





451 CONTRA INJURIARUM ΜΕΜΟΒΙΑΝ. ' 458 
«θε, ὅλους εἰς γῆν καταβῥέειν, xal οὕτω χατάγειν A sili&, totos in terram vos prosterpere, sicque  di- 


ἄνωθεν τὸν θεῖον ἔλεον ἡμᾶς δὲ ἄφετε ἀνθρώπους 
εἶναι, xal τιμᾶσθαι ἀνθρωπικῶς, el που xal χρεών. 
Ei ik xz ταῦτα εἰκὼν περὶ τῆς ἀναμαρτήτου τῶν 
«av µνήµης, ὕποπτος ἔτι ἐς µνησικαχίαν εἰμὶ, 
ἔπε δη µεμνημένος, ph πᾶν, ὅ τι βούλεσθε, ὑμῖν 
Εφίημι, ἀλλ' ἐγὼ τοῦ ταῦτα δοξάζειν οὐχ ἀποστή- 
σομαι. 

νε’. Λέγω δὲ πάλιν ἀναλαθὼν, ὡς οὐχ ἂν, οὐδὲ εἰ 
µυρία δεινἀ ποθεν ἀχούσομαι, ἀνασχοίμην καταθέ- 
σῦαι, ταὐτὸν εἶναι (συνῃρηµένως λέγειν) µνησι- 
καχεῖν, xai a0 πάλιν iv δ.αλύσει μεμνῆσθαι xa- 
x03. Αλλ ἐχεῖνο μὲν χαμήλου τίθεµαι xal τῶν 
ὅσα το αὗτα, καὶ ἀνθρώπου δὲ φευξοµένου τὴν θείαν 
πλάσιν, καθ) ἣν εἰς ἀγαθοποιῖαν εἴργασται * αὐτὸς 
& µέμνημαι ἀπονήρως, cC τί που καχὸν f| cóp6apa 
à παρασύμδαμα προέδη ἐπ’ ἐμοί. Kgl πως εἰς φαν- 
τασίαν ζωϊκὴν ἐμοὶ τὰ τῆς ταιαύτης µνήμτς ἁἆπο, 
τελευτᾷ, συναποληγούσης εὐθὺς τῷ φαντάσαματι. 
Οἶδα Υὰρ εὖ µάλα, ὡς δαιμονᾷ ἐχεῖνος ἄνθρωπος, 
xat £v ἑαυτῷ φἑρει τὸν αἰώνιον xaxby, τὸν οὐδέποτε 
ἀγαθοποιὸν, τὸν ἀεὶ πολέμιον * ὃς, εἴ sl που ἑσάπαξ 
ἆ4θοι ἀθούλητον, λαδῆην ταύτην ἔχων καχύγει διὰ 
βίου τὸν βραχὺ βλάψαι φθάσαντα, 


νς’. Οὐχοῦν μνησιχακεῖν εἶναι οἶδα τὸ ánobi- 
δόναι µε-ὰ χάχωσιν ἀνταπύδομα, ὃ 6h τῶν ἆμυνο- 
µένων ἐστὶ, xat ἄλλως δὲ, ὡς 6 μελιχὸς ἅγιος βασι- 
λεὺς ὑποθάλλει λέχειν τὸ ἀνταποδιδόναι τοῖς ávxa- 


- φοδιδοῦσι xaxá * τὸ δὲ γε ἁπλῶς μεμνῆσθαι χαχώ- 


giu; τήν τε φύσιν ἔχε, συνήγορον, εἴτε συνέριθον, 
xa φρενήρη χαρακτηρίζει ψυχἠν. Ἐδλάδην * µνή- 
σοµαί ποτε. Τοῦτο φιλοτιμία φύσεως. Μνησάμενος 
οὗ βλάφω * τοῦτο ἐπιειχὲς xal θεοφιλές. El δὲ xai 
τὸ βλάφαν ὑποθλέφομαι, ὅτε προπέσοι τῆς ὄψεως, 
ἀλλ᾽ αὐτὸ εὐλαθὲς xal φυλαχτιχὸν, χαὶ οὐδὲ πόῤῥω 
συνέσεως. El γὰρ ὑπὸ παντὶ λίθῳ χατακοιμᾶσθαι) 
ξοχεῖ σχορπἰος παρά Y£ τοῖς ἑαυτοὺς quiacco- 
μένεις (οὐ δήπουθεν γὰρ ἁπλῶς ἀληθὰς τὸ πάντα 
^i0:v σχορπιοφόρον εἶναι), τῷ παντὶ μᾶλλον ὑπο- 
θλέποιτ ἄν τις λίθον, ὄθεν σχορπίοι τυνὲς ἢ προέ- 
6ησαν, ἢ προέχυφαν * πρὸς οἷς δὴ λίθοις οὔτε ποσὶ 
χυμγοὶς ἐγγίσει τις, οὔτε καταχοιµήσεται, χᾶν ὁτι- 


vinawm misericordiam ccelitus invocare ; uos. vero 
sinite homines esse humaneque, si oportet, hoano- 
rari. Quod si talia dieens super inculpabili malo- 
rum memoria sum adhuc de mali inemoria  suspe- 
ctus, eo quod memor, non omne quod vultis, vobis 
permitto, ego tamen a tali opinione non recedam. 


55. Dico vero iterum resumens, quod nunquam, 
eiiamsi millia mala exinde audirem, veluti rem 
acquisitam admittam, idem esse conjunctim dicere 
mali meminisse, separatimque rursum meminisse 
mali. lllud quidem esse cameli eunctorumque si- 
milium, bominisque mendacis, qui divinam mentituc 
erealionem, juxta quam ad. benefaciendum forma- 
tus est, pono; equidem vero simpliciter memini, si 
quodpiam malum, vel accidens, vel consequens, 
irruerit in me. Et aliquo modo ad imaginationem 
snimalem terminantur mihi quz sunt hujusmodi 
memorie, continuo cum visione una finientis. Bene 
namque scio quod daemonem agit, et in semetipso 
fert illum qui semper est malus, qui nanquam 
beneficus, qui semper inimieus ; homo  illequi, 
si semel aliquid molestum fuerit passus, occasi- 
one da'2, per vilom eum, qui modicum mocere 
potuerit, ledit, ^ 

56. Itaque mali meminisse esse scio, post in- 
juriam reddere retributionem, quod wulciscentium 
est, el alins, ut dulcis sanctusque rex dicere sug- 
gerit, retribuere retribuentlbus mala; simpliciter 
autem mali recordari naturam habet patronam, 
sive consociam, et sensatam signat animam. δεις 
sum : recordabor olim. Που natur studium. Recor- 
datus non ledam : hoc conveniens et Deo placens. 


. Si vero nocivum, cum onte oculos cadit, suspicor, 


hoc ad prudentiam custodiamque pertinet, et. ex- 
tra sensum non ἐπί. Si enim sub omni lapide seor- 
pio dormire videtur trepidantibus, (non enim uti- 
que verum est omnem lapidem celare scorpionem) 
maxime suspicaretur aliquis lapidem, unde qui- 
da: scorpiones exierunt vel extulerunt. caput ; 
ad quos certe lapides non nudis pedibus appro- 
pinquaret nec dormiret aliquis, eisi sapientia ca- 
rentes :oali memoriam istos attingere lapides opi- 


μάλιστα οἱ τὴν σοφίαν ἁπλοῖ μνησιχαχεῖσθαι ? D narentur, Non solum igitur non me pudet dicere 


χαὶ τοὺς τοιούτους λίθους φιλασοφόζεν. Q3 τοίνυν οὗ 
µόνον οὐκ αἰδοῦμαι λέγων, µεμνῆσθαι xaxov, sU τί 
που πάθω * ἀλλ ἓν πολλοίς xal εὔχομαι τηιοῦτος 
εἶναι, ἵνα μὴ χατὰ τὸ πάλιν καὶ πάλιν ἀφύλακτα 
χαχούµενος, οὐχέτι οὐ μὴ ὑπάρξω, ἀλλ) οἰχήσομαι 
xai χαταγ»λώµενος, ola ἐς τὸ xdv ἀπρ',όρατος, 
vt. TL µε διδάσχεις, b Ὑαθὲ, ἃ μὴ µανθάνειν 
πέίυχα», Τί Ob ἄγειν ἐθέλεις, ὅποι μὴ ἔστι προθῆναι 
Tí µε τὸν ὁρθὺὸν χατακάµπτεις; Ἱ[ τὸν ἆναχε- 
«αλυμμένως βιοῦντα διαστρέφεις εἰς ὕπουλον ; Οὐκ 
ἔχω χαταθέσθαι, ὡς ἀμνήμων ἔσομαι εἰς τὸ πᾶν 
ἀλλὰ καὶ μέμφομαι τὸν αὐτὸ ἀξιοῦντα. Καὶ ἔστι 
χατᾶ γε τὸν ἐμὸν λόγον δεινὸς πολέμιος, ὃς xal λο- 
χνσας πολλάχις μνημονιχῶς, xal slg φανερὰν δὲ 
PATROL. CR. CXXXVI. ; 


quod recordor malum, si quoddam pertuli, sel 
in multis taliter esse desidero, ne forsan iterum 
incaute vexatus, jam non przevaleam, sed tan- 
quam ad omme improvidus, dispeream ἱεείευφ. 


97. Quid me doces, optime, quid ediscere ue: 
queo? Quid me dueere vis, quo non est possibile 
progredi? Quid ime rectum in(lectis ?* Qnid aperte 
degentem ad dissimulationem distorques? Non ad- 
mittere possum ad omne oebliviosum esse ; imo 
vero qui 4aliter opinatur eum vitupero ; et juxta 
meum judicium, terribilis et asiutus est inimicus, 
qui s:'pe positis memor insid.is , in apertzm autem 


15 


9) 


ΕΠΡΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS METHOPOLIT.£ 


. 4 


iro 


pugnam audax proruens, et aliquid, οἱ non mag- A µάχην θρασὺς προπηδήσας, πεπραχὼς δέ τι καὶ 


num, adversus lacessitum | operatus, deinde lbsum 
vellet oblivisci, quod ab ipao passus est ; vorans 
quasi charitatem, et nolens esse sibi sufficiens, fc- 
dus tamen invenire, et in pace vivere, et non 
pati vindiclam. Evidens enim est quod homo 
ille tenet opinionem, quam nou acceptabilem esse 
nemo non videt. 

58. llomo inimice (loquor autem, hene novi, 
juxta. solam rci. memoriam, non tamen mali me- 
mor dilacero cogitationem) ; itaque secundum 
pradicta inimice, non recuso fadus, sed me custo- 
dire satago, nec jam, ut !u dicis, mali memini. 
Si me Juxta quamdam artis regulam oportet nomen 
pouere, mali custos sum, vel intellecta facilius lo- 
quendo, timidus, circuinspectus, firmiter habens 
intus mentem ad securitatem. Ego vero quodam 
medo bonoro illum qui mihi 8656 inimicum ac 
terriicum praestare conatus est: jam enim per- 
timeseo hominem, sicul predictum est, et pro 
magno illum pono, et sic mihi inprimis caveo, et 
observo, ne quando quis insidiis iterum positis, 
tanquam inimicitia gaudens, dicat, quod asdver- 
sum me pravaluit. Non sum, o frater, homo 
prorsus de tiurba, nec de vulgo, sed qnod- 
dam inter homines habeo decus, ut reputaret. illud 
aliquis e bene eognoscentibus quae nostra sunt. 
Δί totum autem uno verbo dicendum, ego ewm 
ipse possidens. Porro, si vult invidia ad pessiden- 


κατὰ τοῦ πολεμηθέντος, εἰ xal μὴ μέγα, εἶτα τὸν 
ἑπηρεασθέντα ἐθέλοι ἐχλαθέσθαι, Ó τι πρὸς ἐκείνου 
πάθοι, ἁδηφαγῶν οἷον τὴν ἀγάπην, καὶ ph ἐθέλων 
ἄρχιον αὑτῷ εἶναι, σπονδὰς τέως εὑρέσθαι, καὶ el- 
ρηνεύειν, xal μὴ πάσχειν ἄμυναν. Δῆλον yàp. ὡς 
ἀξίωμα ὁ ἄνβρωπος προδάλλεται, ὅπερ οὖν ἂν όμο- 
λογοῖτο δεχτὸν εἶναι. 

vij. Πολέμιε ἄνθρωπε (λαλῶ δὲ, εὖ οἶδα, πρὸς μ4- 
νην πράγματος μνήμην , οὗ μὴν σπαράττω µνησι- 
χάχως » τὸ νόημα), ὦ τοίνυν τὰ πρὸ τούτων πολέμιε” 
οὐκ ἀποστέργω σπεισάµενος, ἀλλὰ φυλάττεσθαι µε- 
λετῶ, καὶ οὐκ Άδη, ὡς σὺ ἂν εἴπῃς, μνησιχακῶ; 
ἀλλ, sl ps. χρὴ xaxá τινα τέχγης Χανόνα ὄνομα 
θέσθαι, φυλαξίχακός εἰμι, εὐμαθέστερον δὲ εἰπεῖν, 


Β δειλὸς, εὐλαθὴς, τὸν vouv ἔχων πρὸς ἑμαυτῷ ἔστυμ- 


µένως εἰς ἀσφάλειαν. ᾿Ἐγὼ 06 πως xal τιμῶ τὸν 
καὶ ἐχθράναντα, xai φοδερὀν pov ἑσπευχότα γε- 
νέσθαι. Πτοοῦμαι γὰρ Ίδη τὸν ἄνδρα, χαθὰ προῦ- 
θετο, xai kv μεγαλείῳ ἐχεῖνον τίθεµαι, καὶ οὕτω 
προσέχω ἐμαυτῷ γραφιχῶς, καὶ συντηροῦμαι, μὲ- 
ποτέ τις λόχον xal πάλιν χαθίαας, οἷα φίλεχθρος, 
ἐρεῖ, ὅτι ἴσχοσε xav' ἐμοῦ. Οὐκ εἰμὶ, à ἀδς) zb, 
παντελῶς ἄνθρωπος τύρθδης, οὐδὲ τῶν πάνυ τυχαίων» 
ἀλλ᾽ Εχω τι χαὶ ἐπιχόσμημα τῶν χατ ἄνθρωπον, 
6 τί ποτέ τις ἐχεῖνο λογίσεται τῶν εὖ εἰδότων τὰ 
καθ) ἡμᾶς. Ὡς ἓν δὲ τὸ πᾶν εἰπεῖν, ἔχω x25 αὑτός. 
Ei δὴ πρὸς τὸν ἔχοντα ἔρπειν ὁ φθόνος ἐθέλει, τὶς 
ἄν µε πείσῃ μὴ οὐχ ὑφορᾶσθαι τὴν τοιαύτην Ürov- 


tem irrepere, quis mibi suadebit ne suspicer4z ^ov Ἐρψιν, καὶ ταῦτα Eg' ol; ἤδη καθείρπνσἑ pou 


talém irreptionem, idque in his, ad que jam 
cenura me dolose irrepsit, nec semel, néc bis ? Non 
certe, licet. centies aliquis mibi mali memoriam 
ezgprobraret, ab invidia vitanda  desisterem, ab 
illa quidem, qua nondum sese manifestavit, sed 
prsesertim ab ea qux apertissime se protulit. 

59. Ego vero quoque. scio mali memoriam esse 
quidem 4rorsus inalitiam, et iniquitatum pessi- 
Dam, ethuic non posse contradici ; quod autem 
aliquis pacifice patienterque meminerit, si forte 
prius vexatus est, exopto scire quo pravitatis loco 
talis sapiens , ut voeari potest, reponatur, qualisve 
'nominis malitia subjaceat; ut sic et ipse, si va- 
leam, vim afferam nature, eamque privem memo- 
ria , quae. malisicut boni , rursumque boni sicut 
mali recordatur, Hic quoque distinguendum, quod 
ile quidem boni, quod alicubi reperit, reeorda- 
tus, bonam praestabit retributionem, gratiam pro 
gratia reddens ; quod est hominis vivtale praditi: 
qni vero mali recordatur, sive vexationis ab aliquo 
accept, si quidem honeste vivat, luc usque sistet, 
et ad nihil procedet amplius, nisi ad se custedien- 
dum , donec benevolam' harmoniam per longam ος 
perientiam probaverit, vel abjudicaverit inimici 
fuga. Quod sane beatum David e misero Saul fecit 
Salvum , uon. omnino mali memorem (iitissimus 
enim erat Propheta, )sed e malo scse circumspe- 

clione custodientem. 


πρὸς δόλον, καὶ οὐχ ἅπας, οὐδὲ δίς; Οὐχ ἂν, οὐδ 
εἰ µυριάχις καταλέγῃ τις ἐμοῦ τὸ μνησίκσκον, 
µεταστήσωμµαι τοῦ tbv φθόνον φυλάτσεσθα:, xal τὸν 
ἕτερον μὲν, ὃς οὕπω προῦφηνεν ἑαυτὸν, μάλιστα δέ 
q5 τὸν παῤῥησιασάμενον. 


νθ'. Ἐγὼ δὲ xol ἐχεῖνο οἶδα, ὥς fj « μνησιχαχία » 
μὲν καχία πάντως, xal χακιῶν ἡ χειρίστη. xal οὐκ 
ἔστιν ἀντιπεσεῖν ’ τὸ δὲ εἰρὴναίως xal ἁπαθῶὼς µς- 
μνῆσθαί τινα, eU τέ που φθᾶσας χεχάχωται, γλίχομαι 
ἰδέσθαι τὸν οὕτω coghv, ὡς &Eovopdoat, ποῖ φαυλό- 
εητος τέτακται, χαχίφ δὲ ποίᾳ παρωνυμεῖται " Ev? 
οὕτω καὶ αὐτῷ xal αὐτὶς, e vé που καὶ δυνῄσομαε, 
κατεπιχειρῄσω τῆς φύσεως, καὶ ἑξωθήσω τὸ µνη- 


D μονιχὸν αὐτῆς, ὃ χαχοῦ μὲν µέμνηται, ὅτι xd χα- 


λοῦ, χαλοῦ δὲ a) mát, ὅτι καὶ xaxov. "Eva xai 
διοριστέον, ὡς ὁ μὲν καλοῦ μεμνημένος, ὅπερ εἴ- 
ρηχέ ποθεν, ἀντευποιῆσει, χάριτος ἀντιστροφὴ χά- 
ptv ἀντιτικτούσης * xal ἔστι τοῦτο ἀνθρώπου ἀρι- 
ταίνοντος. "UO δὲ καχοῦ µεμνημένος, εἴτ o2v χακώ- 
0:0; τῆς Ex τινος, εἰ μὲν σπ»υδαιότερον Biol, µέ- 
Xp: τοῦδε ἑστήχοι ἂν, xal εἰς οὐδὲν προχωροίη 
πλέον, f| τὸ φυλάττεσθαι, μέχρις ἂν 5 ἓν τοῖς πρα” 
Χτέοις γνώµων f| ἐγχρίνῃ φιλικὴν ἁρμονίαν τῇ µα- 
xpà δοχιµασίᾳ, ἢ ἀποχρίνῃ ἐς τὸ ἐχδιδράσκειν τὸν 
ἐχθραίνοντα. "O 85 καὶ τὸν µακάριον Δανῖδ ἔσωζεν 
ἐχ τοῦ ἁθλίου Σαοὺλ, οὐ μνησικαχοῦντα πάντως 
(πραότατος γὰρ ὁ Προφήτης), φυλαττήµενον 65 ἐκ 
τοῦ χαχοὺ προμηθέστερ)ν. 


461 CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 46? 
€. Καὶ τοιοῦτης μὲν ὁ ὡς ἑἐῤῥέθη μεμνημένος A — 60. Talis quidem est ille qui, sicut.diclum est. 


κἀλχοῦ, ἄνθρωπος ὢν ἐκεῖνος ἐμμέριμνο; xaX áaga- 
λῆς xal πλουτῶν ἓν συνέσει, καὶ ys χαὶ αὐτὸς ἕἓμ- 
προσθεν xal ὄπισθεν βλέπων, εἴτ οὖν τοῖς φοάσασι 
τὰ εἰαέπειτα d) τεχµαιρόµενος, 7| καθ) ὑπόνοιαν 
φαντασιούµενος * ὁ δ ἄλλως µεµμνηµένος xaxoo 
πρὸς ἄμυναν, εἴτε μίαν τινὰ, εἴτε χαὶ διαφάρους, 


τοῦτο 6h τὸ δαιμονιῶδες, «μνησίχαχος » ἀχραι- 


gvhc ἐχεῖνος, xal πολὺ διάφορος τῷ ἄλλως µεμνη- 
uévtp χαχοῦ xaz& γε «b φύσει τέλειον τῆς φυχῆς. 
Ἔστι δὲ ἄρα ὁ ἀληθῶς µνησίκαχης οὐκ ἄπεσχοι- 
νισµένος οὐδὲ τοῦ Καιρεχκάχον. "Exetvó; τε Tip 
ἐδύνεται καχοποιῶν, xa Ó μνησικακῶν δὲ ox 
ἂν em ph yaipov àv τῷ μνησικαχεῖν. Τί δή 
ποτε οὖν, ὦ εἴ τινές που λοχᾶτε ἀμφίθολοι ' dpa ol 


recordatur mali, cum sit homu sedulus et tutus 
et prudentiz bonis dives, ante retroque videns, sive 
preteritis fntura presagieus, vel per suspicionem 
iwaginans; ille vero qui seeus mali meminit ad 
vindictam, sive unam solam, siye diversas, quod 
est diabolicum , pure mali memor est et valde dis - 
crepang ab illo qui secundum naturalem animae 
perfectionem aliter mali recordatur. Non est ergo 
vere mali memor 3 male gaudenti diversus. [ste 
namque male faciens delectatur, ille vero mali 
memor esse nequiret, quin de mali memoria Izte- 
tur. Quid ergo tandem, o auditores, si quidam ambi- 
gui ponitis insidias ? Nuuquid isti qui primi mala 
inducunt in hominem innocuum, vitare possent vo- 


χατάρχοντες χαχῶν ἐπὶ ἀνθρώπῳ οὐδὲν αἰτίῳ δὺ- p cari male gaudentes ? Non ego puto. Si vero res iia 


vetvz! ἂν ἐχφυγεῖν τὸ κχαλεῖσθαι Υαιρέχαχοι ; 
Οὐχ ἔγωχε οἶμαι. El δὲ τοῦτο, οὐχ ἂν οὐδὲ τοῦ 
μντησικακεῖν οἱ τοιοῦτοι ἀπέχοιντο ἄν. Τί δη οὖν 
ἑτέροις τὰ σφῶν αὐτῶν ἐπικλῶσι; Kal που xai 


est, nec a mali memoria tales abesse valerent. 
Quid igitur aliis $ua propria tribuunt? Ipsi forte . 
populariter aiunt ut ille sic mentiendo : Nostra 
tyà sunt ; et nos ridentes mirabimur. 


αὐτοὶ δημοχοπικῶς φασι πρὸς τὸν οὕτω ψευδωνυμούμενον, ὡς τὰ ἡμετέρα cà, καὶ fpei; γελῶντες 


ἐπεγχανούμεθα. 

£a'. "Επεισί pot, ὦ φίλαν ἀχροατήριον , καὶ εἶσ- 
έτι λαλῆσαι πρὸς µνησιχαχίας διάρθρωσιν. Μέ- 
µνηταί πως χαὶ βρέφος χαχώσεως, τιθηνούσης αὐτὸ 
xai οὕτω τῆς φύσεως, xal πληγὲν ἅπαξ χειρὶ, καὶ 
lv αὐτὴν εἰσαῦθις ὁπωσοῦν ἐπαρθεῖσαν, συστέλ- 
Aetas. λόγῳ µνήµης τινὸς, χαὶ dj φαντασία σφίγγει 
αὐτὸ δειλαινόµενον. Καὶ, οἶμαι, οὐχ ἤδη «µνησιχα- 
γεῖ ἐχεῖνο, εἴπερ { μὲν µγησιχαχία χαχία πάν- 


zw; βρέφος δὲ ἅπαν κακίας ἀνεπίδεχτον. Οὔκχουν C 


μνησικαχεῖν ἐξ ἀνάγχης bow *5 µεμνῆσθαι xa- 
χώσεως. ἩΜνήμην ἔχουσι τοῦ χαχοῦσθαι xa οἱ 
παιὸαγωγούµενοι, xai βελτιοῦνται τῇ µνήμῃ, ἕνα- 
Ἰόμενοι τῇ εἰσάπαξ Καγώσει πρὸς τὸ ph χαὶ ἔφε- 
ζης ἑφάμαρτον. Καὶ ἔστι xol fj τοιαύτη τοῦ xaxo- 
θῆναι μνήμη οὐδ' aóth μµνησιχαχία, φύσεως δὲ 
συντέρησις el; παιδείας ἀαφάλειαν. Οὐχοῦν xal 
iuxla πᾶσα d κατ ἄνθρωπον τῆς αὐτῆς ἀχολου- 
θίας ἔξεται, xal iv. οὐδεμιᾷ μνῃσικαχίας ἔσται 
ἀπάδειξ. € ἡ τῆς κχαχώσεως ἀνάμνησις, ἘἜπαθέ τις 
ἐξ ἀπροόπτου πληγην ὁποιανοῦν παροδεύων, xat 
ἀναλαμθάνει τάχα μνήμην, οὗ πῴθοι, καὶ οὐδ 
αὐτὸς μνησιχαχεῖ, ὅτι μηδὲ εἰς ἀνταπόδομα xa- 
ταστρέφει, καὶ οὐδὲ πολυπραγμονεῖ τὸν πλήξαντα: 
El δὲ xai φυλάσσεται τὸ τῆς πληγῆς δίσσευµα, 
20x ἔχει τὸν µεμφόμενον 

£B'. Ηδη που xz φιλία ἡ ἀληθῆς οἷδέ ποτε δαί(- 
µονος φθόνῳ: xal χᾶχωσίν τινα, χαὶ τὸ ἐντεῦθεν 
ἀχολούθως καὶ μνήμην αὐτῆς, χαὶ ὅμως οὖδαμοῦ 
παρείσδυσιν ἐχεῖ ἔσχε τὸ µνησίχαχον * ἀλλὰ τὸ 
μὲν πτφιστὸν τῆς ἐν ἀνθρώπῳφ φύσεως κατέσεισε 
τὴν φιλικὴν οἰκοδομῆν xal ἐχάκυνε, χανὼν δὲ φιλι- 
x5; τὸ χατασεισθὲν ὑπήρεισεν αὖθις, xal εἰς &3zatov 
ἠσραλίσατο. "Άμα vàp ὁ φίλος ὀπεμνήσθη πρός «: 
χαχ»ν ἐξηχεῖλαι, καὶ εὐθὺς ἐπανελθὼν εἰς τὸν τὶς 
ἑταιρίας λιμένα κατῆρε. Καὶ ἰδοὺ μνήμη κχαχοῦ 
αντη ἀναπέφηνεν ἑπανάκλησις ἀγαθοῦ. 

S. Ἔττι καὶ νεμεσητικῶς μεμνῆσθαι xaxoo 


61. Superest adhue mihi dicendum, o charum 
auditorium , de mali  memoriz compage. | Mali 
quodammodo meminit infans, ipsa sic docente na- 
tura, semelque manu percussus , οἱ denuo videt 
Jam quomodocunque sublatam, cujusdam memo- 
rie ratione constringitur, et imaginatio tremulum 
illum premit. Et puto, non jam ille mali meminit, 
siquidem mali memoria prorsus malitia est,infans 
autem omnino malitix est Incapax. Non igitur ex 
necessitate mali meminisse est vexatlonis recor- 
dari. Memoríam habent] mali quod pertulerunt qui 
sub pzedagogo suht, et ista memoria fiunt meliores, 
vexatione semel accepta induci! ad non peccom. 
dum ín posterum. Et hujusmodi memoria mali 
qnod illatum est , nec ipsa est. mali memoria, sed 
maturze custodia 2d discipline tutamen. Itaque 
etiam omnis ztas hominis hojusmodi conitatum 
retinebit, et 1n nulla mali memorlz erit demone 
stratio , hec  vexationis recordatio. Passus est ali- 
quisab invisibili quamdam plagam, statimque me- 
moriam ejus quod pertulit liabet ; et iste quoque 
non mali meminit, eo quod nihil ad retributionem 
parat, neque. volneris datorem inquirit. Si vero 
ac custodit a vulneris iteratione , nemo vitupera- 
hit eum. 

62. Jam etiam amicitia vero, dzxmonis invidia, 
cognovit aliquando certam injuriam, et inde con- 
sequenter ejus. memoriam , et minime tamen hue 
introitum habuit mali meroria : : sed quidem hu- 
mans natur:ce vacillatio quassavit amicitie zdi- 
ficium et lzsit, charitatis autem regula. quod quas- 
satum erat iMerum suffulsit εἰ in. firmum con- 
solidavit, Simul enim ac amieus recordatus est ad 
aliquid matum impegisse, statim ad sodalitii ρου” 
tum rediens applicuit, Et ecee hsec memoria. mali 
apparuit boni reductio. 

65. Fieri quoque potest ut indignanter aliquis 


463 


EUSTATIIHI TIIESSALONICENSIS METROPOLIT 


461 


recordetur mali quod In alium fit, et pleiiquo pru- A τινα τοῦ γε Lx ἄλλψ, uevovvte xaX πολλοὺς τῶν 


dentium fere semper ita sentiunt; Qui, si bonum 
aliquid iniqui discunt esse passum, malum hoc 
detestantes, adversuset iniquum  gravantur, neque 
cum tali faciunt. iter, sed si forte divisio viz con- 
ducit ipsos ip unum , occursum devita:t et usque 
adeo malum , indignationis ratione, nihil nocentes 
vindicant. Απ΄ porro tales siut. mali memores, αν» 
clarent qui sunt. in nobis sapientes, quibus idem est 
mali recordatio, εἰ mali memoria. Meminit etiam 
mali qui deponit exomo!ogesin. Audeant igitur 
illum in mali memoria ordinem relegare : vitupe- 
rent autem de simili malitia susceptores animarum, 
ei sic adversus ipsam oxomologesim arma mo- 
veant, Qui certe resa:cit animas, malitiarum veta- 
rum recordatus, salutaria operatur, non mali me- 
mor. Nunquid alios juvans ipse lzederetur, acqui- 
reretque perditionem, salutem aliis. quidem im- 
pertiendo , maliti:s vero recordatus, ut poenitenüze 
reiedio peccatorum venenum evacuet ? Nec igitur 
talis est mali memor , o vos, qui in omnibus estis 
boni memores. 


64. Inveuire etiam licet. mali meinoriam  hi- 
storicam ,ex qua veluti matre procedunt notitiae 
quedam 3c scripta, memoriam excitantia malo- 
rum peractorum ab his vel illis,fqui libris conscri- 
pti sunt, Si malorum igitur meminerint quidem bi- 
storici , non autem maledicantur ut mali memores, 
nec scriptor, si tales excitet memorlas, de mali 
memoria probrose notetur , quid tandem oportet eos 
jocari, qui simplicem mali memoriam in malj ue- 
moriam inducuni? Si me perseculi sunt, et vos 
persequentur !!. Si me persecuti suni, inquis, Do- 
iine Salvator: ergo mali meministi, siquidem oin- 
nis persecutio reputatur in vexatione, ille vero 
qui meminit hujusmodi mali.,mali memor est. Ve- 
rum boc quidem forte per oppositionem Deus intel- 
ljgit , et. explicari potest. Si vero quoque David, 
psalleus de quibusdam , quod maledixerint ipsi, 
velutique .sermonibus odii circumvenerint ipsum, 
ei gratisipsi bellum intulerint, vituperarelur forte 
-Quasi mali memor, siquidem , quod fuerit lesus, 
pmeninit ; Jpse etiam cum spiritu justificabitur οἱ ab 
jlís de quibus repreheuditur, se purgabit. 

65. Nos autem dicimus, quod neque pater, 
neque magister, neque.pastor valebit, ille quidein 
natos, iste discipulos, hic autem pecudes, secun- 
dum bonum finem unicuique competentem, conver- 
tere, nisi meminerit etiam malorum quz (ilii, vel 
discipuli vcl oves committunt, et qui przesidentes, 
patrem, magistrum, pastorem aflligunt. Si igitur 
ego ipse partim quídem secundum spiritum pater, 
.partian autem sine tropo magister, ]Jaut vero quoque 
pastor, quales Deus suis. mandat praesides futuros 
gregibus sacris, mihi rationale est οἱ memoriam 
liabere quorumdam malorum, quz juxta verisimi- 
litudinem admittunt illi qui sub divinain paterni- 
tatem, qui sub Dominicam disciplinam, qui sub 


^3 Joan. xv, 20. 


C 


σωφρόνων ὡς ἑχκάστοτε * ol ἀγαθόν τι παρηνοµη .£- 
voy µαθόντες, xal τὸ καχὸν µυσαχθέντες, βαρύνον- 
ται χατὰ τοῦ παρανόµου, xal οὔτε συνοδεύουσι τὸ 
τοιούτῳ, ἀλλά κἂν εἴ που σχίσμα ὁδοῦ Cuva váy 
αὐτοὺς sl; Ev, ἑχτρέπονται τὸ συνάντηια , xa 
εἰς τοσοῦτον ἁμύνονται νεµέσεως λόγῳ τὸ χαχὸν, 
οὐδέν τι προσεπιθλάπτοντες. El ὁῆ μνησίχακ.ι 
οὗτοι, γνωματεύτωσαν οἱ ἐν ἡμῖν σο-οἱ, παρ οἷς 
ταὐτὸ» xaxou μνήμη χαὶ µνησικάχηµα. λέμνη- 
ται x2xo0 αἱ ὁ τιθέµενος ἐξομολόγησιν. Τολ- 
µάστωσαν οὖν ἀποῤῥιπτεϊν καὶ τὸν το:οῦτον εἰς 
μνησίκαχο»  ψεγέτωσαν δὲ ἐφ᾽ ὁμοίχ xa^[a xal 
τοὺς τῶν Φφυχῶν ἀναδόχους, χαὶ ὁπλιζέσθωσαν 
οὕτω χατ᾽ αὐτῆς ἑξυμολογήσεως. 'O γάρ τοι χαταρ- 
τίζων ψυχὰς, καχιῶν μεμνημένος παλαιῶν, ἑνεργεῖ 
τὰ σωτῄρια, οὐ μνησικαχκῶν. Ἡ γὰρ ἂν ἑτέρους 
ὠφελῶν αὑτὸς ἑἐβλάπτετο, καὶ σωτηρίαν ἄλλοις 
πραγµατενόµενος ἁπώλειαν ἀπεχέρδαινε, µεμν;µέ- 
vo; δὲ χαχίας, ἵνα φαρμάχῳ µετανοίας ἐχχενώσγ 
τὸ Ex. χαχιῶν δηλητήριον. Οὕκουν οὐδ' 6 « τοιοῦτος 
μνησίχαχος, ὦ τὰ πάντα ὑμεῖς μνησ/χαλοι. 

.. QU. Ἔστιν εὑρεῖν χακοῦ μνήμην xai ἱστορικὴν, 
ἐξ ἧς ὅσα xal μητρὺς προῖενται γνώσεις τινὲς xal 
συγγραφαὶ, ἀπομνημονεύουσαι xarà πεπραγμένα 
πρὸς τούτων ἢ ἐχείνων, οἳ ταῖς βίδλοις ἔμπεριεε- 
λήφαται. El τοίνυν χακῶν µέμνηνται μὲν xal οἱ 
ἱστοροῦντες, οὗ καταλαλοῦνται δὲ pvnsixaxot, 
καὶ οὐδὲ συγγραφεὺς, εἴ που µνήμµας το'αύτας ὑπο- 
Χινεῖ, χαταφάσκεται εἰς pvnolxaxov, τί δὴ παί- 
δειν χρῆ, τὴν ἁπλὺς τοῦ καχοῦ μνήμην εἰς µνη- 
exaxlay ἀνάγοντας» El ἐμὲ ἑδίωξαν, xal ὑμᾶς 
ἑιώξουσιν. El ἐμὲ ἐδίωξαν, ghe, à Σῶτερ Δέ- 
σποτα * οὐχοῦν μνησικακεβ., εἴχε διωγμ)ὸς μὲν ἅπας 
εἰς χάχωσιν προσλογίφεται, ὁ δὲ μνητθεὶς κιχοῦ 
τοιούτου μντσίχαχός ἐστιν. Αλλά τοῦτο μὲν θεός 
ποθεν ἴσως ἀκούει πρὸς ἀντίθεσιν, καὶ δύναται 
αὐτὸ ἐπιλύσασθαι. El δὲ χαὶ à Δαν12 φάλλων περί 
τινων, ὡς καχὰ εἴπον αὐτῷ, χαὶ ὡς λόγοις µίσους 
ἐχύχλωσαν αὐτὸν, xal ἐπολέμησαν αὐτῷ δωρεὰν, 
Ψεχθείη ποθὲν ola-« µνησίκαχοςι ». s ye µέμνηται 
κακωθείς * ἁἀπολογήσεται xal αὐτὸς μετὰ τοῦ 
πνεύματος, καὶ ἁθωώσει ἐχυτὸν, ἐφ' οἷς ἑξελέν- 
χεται. 


D e. "ἡμεῖς δὲ φαμεν, xal ὡς οὔτε κατὴρ, οὔτε 


διδάσχαλος, οὐδὲ μὴν ποιμὴν δυνήσεται, ὁ μὲν ἔχ- 
yova, 6 δὲ φοιτητᾶς, 6 δὲ τρίτος θρέµµατα ἔπι- 
στρέφαι, πρὸς ὅπερ ἑχάστοις πρόκειται ὑγαθὸν τέ- 
λος, εἰ ph µέμνηται xal χαχῶν, & .παῖδες 7; ju 5- 
σται ἡ ποίµνια χαχοῦσι, θλίδοντα τοὺς ἐπιστατοῦν- 
τας, τὸν πατέρα, τὸν διδάσχαλον, τὸν ποιµαίνοντα. 
El δὴ οὖν xol αὐτὸς ἐγὼ πῆ μὲν πατὴρ κατὰ 
πνεῦμα, πῆ δὲ xal τροπῆς ἔξω διδάσχαλος, ἤδη δὲ 
xai ποιμὴν, ὁποίους ὁ θεὸς ταῖς ἑαυτοῦ ἱεραῖς 
µάνδραις ἁποστέλλεν ἐπιστατήσοντας * εὖλο- 
όν uot, xai μνήμην ἔχειν χαχῶν τινων, ἃπερ 
ὡς εἰχὸς ἐξαμαρτάνουσν cl ὑπὸ πατρότητα 
θείαν, οἱ ὑπὸ παίδευσιν ἨΜνριακὴν, οἱ ὑπ) τοί- 


455 CONTUA INJULIARUM ΝΕΜΟΠΙΑΜ. . 403 


µανσιν ἀποπτολιχήν. Τί δη παραιροῦμαι τῆς ὕλης, & apostolica custodia vitam degunt. Quid mibi ma- 


ἐξ fic ἀναχύπτει τὰ διδασχαλιχά ; Δηλον yàp, ὡς 
διδα σχάλοις τοιούτοις οὗ πανηγυρίζειν ἐπαινετικῶς 
δέδοται ἀεὶ τοὺς παιδευοµένους ὁπερεξαίρουσιν εὖ- 
λογητικῶς * ἀλλ ἔστιν οὗ xat ἐξονειδίζειν προφέ- 
ουσι τὰ ςαὔλα, ἓξ ὧν αὐτοὶ δαχνόµενοι την φυχὴν, 
εἰς τὸ διδασχαλιχὸν ἑαυτοὺς χαθιᾶσι θέατρον. Οὔ - 
t»; ὁ ix Καππαδοχίας ἀνασχὼν φανότατος fies 
Βασίλειος, οὕτως ὁ συνανασχὼν αὐτῷ λαμπρὺς qus- 
φόρος Tlpnyóp:o; o2x ἄλλως 0i οὐδὲ ὁ χρυσ4ῤ- 
(oo; Ἰωάννης, val μὴν οὐδ' ἕτερος, ὅστις ον 
τὰ θεῖα λαλῶν, οὓς μὲν χατευθύνοντας εἰς 052v 
Κυρίου ΄ἑώρων, εὐλόγχουν, xávteu0sv θάῤῥος ἕνε- 
ποίουν χαὶ ἐπὶ τὰ ἑξῆς τοῦ ἀγῶνος χατὰ τοὺς ἀλεί- 
πτας, ob τοῖς ἁγω,ιζομένοις ἀμφεστῶτες τὰ τῆς 
νίχης µεθώδενον. Καὶ χατορθοῦντας μὲν εὐλόγουν * 
εἰ δέ που φχύλως ἔχείνους ἔδλεπον διατιθεµένους, 
καὶ ἀχρειοῦντας τὴν ἀλειπτιχὴν ἐρετὴν, xa οὕτω 
τοῖς διδασχκάλοις χαχύνοντας τὴν ψυχὴν, οὐκ εἶχον 
εὐλογητιχῶς τοῖς τοιούτοις προσφέρεσθαι, ἀλλ᾽ ἕκα- 
χ’,λόγουν, ἁλλ᾽ ὀνείδεσιν ἔπλυνον, ἀλλὰ προέφερον 
τὰ ἡμαρτημένα εἰς πλατυσμὸν ἑλέγχου, 322" ἑθριάµ- 
6ενον, καὶ ταῦτα οὗ µνησιχάχως, ἀλλ ἑἐπι- 
στρεστιχῶς, cl πως αἰσχυντηλοὶ ἀποφανθέντες 
ὀρθὰ βα[νουσιν. El δὲ xai ἔδαχνον, οἷς ἔλεγον (ἔδα- 
χνον δὲ ἂν πάντως xal πλέον, εἴπερ ἐὰν πληγαϊς 
ἐπέστρεφον ), διδασχαλικὺν &pz xai τοῦτ) ἂν, οὐ 
μέντοι χαχωτιχὸν ὡς εἰς ἄμυναν, ἵνα καὶ πλη- 
θυνόµενον εἷς « μνησιχαχίαν » ἐγγράφητα,, 


Ec'. θεωρητἑοὺ οὖν, εἰ καὶ ἐγὼ Ev τῷδε τόπου τε- 
τάξομαι, ὃς xal καλοῦ µεμνημένος, οὗ τέλος ἡ εὐ- 
λογία, xai κακοῦ δὲ, οὗ τὸ ἔμπαλιν, ἔχω μὲν xal 
τοὺς εὐλογηρένους, διὰ τὸ χαλοκάγαθον᾽ ἔχω δὲ 
καὶ τοὺς ἀνάπαλιν ἐχπίπτοντας, διὰ τὸ οὐ µιαύ- 
χαχον. Καὶ τοῖς μὲν ἡδὺς xpivopat διὰ τὴν εὖλο- 
γίαν, tol; δὲ δακνηρὸς διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἐπαινεῖν, 
πλην si xal φόρτον ἑπάγω, xal χαχοποιεῖν δοχκῶ. 
ἸΆλλ) οὖκ ἀποστίσομαι διακείµενος οὕτως, πρινὴ 
ἀπογνῶ τῆς ἐχείνων διορθώσεως. Τότε δὲ χαθε- 
δοῦµαι ἄφωνος xal vehe, οὐχ ἑμπαξόμενος , ὅπως 
ἄν µε χαρακτηρίζῃ τις, εἴ τις πρὸς ἐμπάθειαν, εἰ 
βούλεται, μνησιχαχοῦντος, εἴτε πρὸς ἡῦος βα» 
ῥύμηνι xal σχληρὸν xal ἀτέραμνον. Ki γὰρ τοῖς 
ἀκροωμένοις παιδευτικῶς οὗκ ἐπιχείσεται ἀνάγχη, 
αρὸς τῷ διδασχάλῳ ἔχειν τὸν νοῦν, ὁρθοτομοῦντα 
τὸν ἀληθῆ λόγον, εἰ χαὶ τοῖς ἔγγοις φαύλως ἔχει, 
ὃ κωλύει οὐδὲν εἰς παίδευσιν ἀρεταῖς χατὰ «6* ἃ 
λέχουσιν ὑμῖν οἱ ἱεροῖς ποιεῖν, ποιεῖτε, xal τὸ 
ἐχόμενον ’ σχολῇ Υ ἂν ἔμφρων διδάσχαλος ἕψεται 
τοῖς τοιούτοις, καὶ ἀντιχαθεστηχότος πρεσθύτου 
φιλέψιος Υένηται. 


£C. Εἴην λέων, τὺ ἐπισχύνιον fj ἐξαίρων ἢ χαθει- 
μένος, xat μὴ κατὰ τὴν λυριχὴν Σειρῆνα πίθων 
ὁ χαλός, Καλοίμην αὐστηρὺς καὶ στιφρὺς, xal μὴ 
πλαδῶν xai ἔχλυτος. Φανοίμην ὀφρυόδις ἐπὶ σεµ- 


15 Matti. xxi, 3. 


teria. subirahitur, e qua fluunt doetrinales set- 
mones ? Manifestum est enim quod talibus ma- 
gistris non semper datur edere panegyrieos 
laudibusque discipulos superexaltare ; tempus est 
autem quo reprehendere coguat iniquitates, quibus 
animam ipsi sentientes punetam, in didascalieum 
sese demittunt theatrum, Sic ortus e Coppadocia 
sple:.di.lissimus sol Basilius; sic ex eodem ortus locu 
fulgens lucifer Gregorius, sic autem pari'er auri- 
fluus Joannes, sie alius quicunque div.na pricdi- 
cal, quos quidem recte procedentes in. viam 
Domini videbant, Lenedicebant, et exinde fl luciam 
iuspirabant ad futura ceriamina, sisnt alipte qui 
luctautibus astantes victorix laudes celebrabant. 
Et recte quidem ambulantes, benedicebant illis; 
si vcro forte viderent eos prave dispositos, inutilem- 
que reddentes aliptarum efficaciam, et ita inagistris 
affligentes animam, mon poterant illis adhzerere 
laudantes, sed increpabant, sed reprehensionem 
infundebant, sed in campum exprobrationis pec- 
cata producebant, sed de cis triumphabant, et lioc 
quidem non mali memoria, sed animadversiou», 
Siforie verecundí man!feztati recte ambulent. Quod 
si vero quoque pungerent his qua dicebant, (pun- 
gerent autem. omnino magis, siquidem ictibus 
corrigerent), hoc etigta erat ad instructiogem, non 
vero malitiosum tanquam ad vindictam , ut ad mali 
memoriam ascribalur. 


66. Videndum est igilur an. in hoe loei sumpse- 
rin ordinem οἱ ego, qui boni memor, cujus Gnis 
«$t laudatio, malique vero, cujus est reprehensio, 
labeo quidem laudatos propter operationem bonam, 
babeo vcro quoque secus traetatos, propter malum 
odio non habitum. Et ilis quidem jucundus sti- 
mor propter laudationem, his autem mordax, quia 
laudare non habco, nisi simul onus iuducam οἱ 
malefacere videar. Verumtamen non cessabo sic 
esse dispositus, priusquam de illorum correctiene 
desperem. Tunc autem sedebo sileus et mutus, non 
curans quomodo me  notent, si quis ad libitum, me 
passione mali memoria politum, aut indole ira- 
cundum, et durum, et insuperabilem osteudat. 


D Ubi enim audientibus ad disciplinam non incumbe- 


rei necessitas, in magistro mentem habendi 
rectam, ad verum sermonem distribuendum, etsi 
in pravis operibus sit, quod non Impedit educa- 
tionem ad "virtutes, secundum istud : Qua  di- 
cunt vobis sacerdotes facere, facite 15. et coyise 
quens; multo minus sapiens magister. talibus 
inhxreret, et, contradicente sene, voluptuosus 
fleret, 

67. Essem leo, supercilium sive tollens, sive de- 
mittens, et non juxia lyricam Sireuem seductor 
jucundus. Vocarer austerus et rigidus, non flaccidus 
et enervatus; apporerem gravitate superciliosus, 


401 


EUSNTATHIL TUESSALONIÍCENSIS METROPOLLT.£ 468 


mon meacosas et imuco perfusus ob agrestem pue- A νότητι, xai pf; χορυζῶν, xat μύξδη xatá22vto: διὸ 


ril.tateío et simplicitatem. Odi Proieum multifor- 
mem. Ámo secundum Deum uniformitatem. Aversor 
quod secandum Empusam multas induit phantasiss. 
Z«lor in bomine simylicitateth et immaütabilitatem. 
Nom juxta pronos sphara repobrer, cujus est 
semper esse mobile, sed cubus, cujus est stabilitas 
extra reprebensionem Letragonum. Non povil natu- 
ra tricipitia moastra : quomodo noverit cenlicipi- 
tia? Nec Janus absque reprebensione biformis est. 
Usus mibi prorsus esset vultus, qui cunciis esi 
alis, Deu. spirantibus. Non saliarem, neque 
secundum pyrricham, neque corybantum more : 
sed radicarer, stabilis perinanens, ubi convenit, 
plania coelestis, ex aliqua porte maxim sápientiz 
paradisi. lbi plantavit me Deus, sive fructiferum, 
sive mudatum alentibus, nescio. Sistereimn igitur, 
sicul ordinatus sum, ne quoque, sursum deorsum 
facius, quibus agitor, inutilia reddám qua mihi 
communícantur in assimilationem. Aliud populus 
simplex , et aliud populus sacer. Hic quidem 
sursum, ille vero deorsuu) fixus. 


68. Quid ighur me subducere vultis, indocileni 
deflecti, quo uon sinit regula, que me scalpit in 
rectum? Irrisus est et maximus noster Dominus, et 
qui luserunt justificantur adhuc in suis saltem 
opinionibus : sed nihil proficiunt, sed cum electis 
ordinantur. Attamen cum aliquis ex illis adeó ma- 
leficis ad eum pure venit et abnuit priora, tunc 


τὸ xav' ἀγροιχίαν παιδνὀν τε xal ἀφελές. Μισῶ 
Πρωτέα τὸν ποχύμορφον. Φιλῶ τὸ κατὰ θεὺν µο- 
νότροπον. ᾽Αποτροπιάζομαι τὸ χατὰ τὴν Ἔμπουσαν 
πολυφᾶνταστον. Lv) τὸ χατ ἄνθρωπον ἁπλοῦν 
xai ἀποίχιιον. Mi σφαῖρα λογ:ζοίμην χατὰ πρα- 
νους, Kc ἆεὶ τὸ οὕτως ἄστατον, ἀλλὰ χύθος, οὗ τὸ 
στάσιµον xai ἔξω φόγου τετράἀγωνον. Οὐά οἵδεν ἡ 
οὖσις τριχέφαλα τέρατα’ πῶς οὖν εἰδείῃ ἂν ἕχα- 
κογχέφαᾳ]λα; 0261 τὸ τοῦ ἼἸάννου διπρ/σωκον ἀχατ- 
αιτία tov. "Ev po: πρόσωπον εἴη διὰ παντὸς, ὃ χαὶ 
τεῖς ἅλλοις ἅ--ᾱσιν, ol θεὺν πνέουσι. Μὴ ὀρχοίμην 
µέτε πρὸς πυῤῥέχην, μήτε χορυδαντιῶν ἀλλὰ ῥι- 
ζοίμην, μόνιμος Ρεδηχώς, ἐφ᾽ οὗ χρεὼν, φυτὸν οὗ- 


., ράνιον Ex. ποθεν παραδείσου 700 χατὰ τὴν µεγίστηύ 


σοφίαν. Ἐχήπευσέ µε ὁ θεὸς ἐνταῦθα, οὐχ οἵδ' εἴτε 
ἔγχαρπον, εἴτε xal ἄλλως ἐφιλωμένο τῶν τρε- 
ςόντω». Ἑστήχοιμι οὖν, ὡς ἐτάχθην, καὶ μὴ ἄνώ 
χάτω Υεγονὼς, ol; ἀνασχαλεύομᾶι, ὀυναάρειώόω 
χαὶ τὰ κοινωνοῦντά pot ἐς ὁμοειδές, "Αλλο λαὸς ὁ 
ἁπ]ῶς, xai ἄλλο λαὸς ὁ ἱερός. Οὗτος μὲν ἄνω, ἐχεῖ- 
vo, ὃξ ἀλλὰ ὁποδεθηκώῶς. 


£n. TL δὴ οὖν µε χαθέλχειν βούλεσθς, τὸν pf 
πεφυχότα χαταχάμπτεσθαι, εἰς ὃ μὴ Bibuotv ὁ xà. 
νὼν, ὁ εἰς ὀρθὸν ἀποξέων µε; Ἐπαίχθη χαὶ ὁ µέ- 
γιστος Δεάπύτης ἡμῶν, xal οἱ ἐμπεπαιχότες διχαιο- 
λοχοῦντα: xa εἰσέτι τά ve σφἰσι δοχοῦντα * ὀνίναν- 
τα: δὲ οὐδὲν, ὡς χαὶ σνντετάχθαι τοῖς ἐχλεχτοῖς. 
Αλλα’ ὅτεδή τις χάὶ τῶν οὕτω ΚΧαχὂςργῶν πρὸς 


hwjusmodi recipit iste, nibil priora malefacta fa- C; ἐχείνου γένηται χἀθαρῶς, xal ἀποείπῃ τὰ πῥότε- 


ciens in illum, etsi malum ipsum esse noverit. 
Quaudo enim qui vivificat ab ortu, sero infunderet 
bona, non qualia dives ille evangelicus amat suam 
implere animam, sed multo majora quz suis seque 
partitur discipulis? Sie autem illum qui prorsus ab 
ipso deflexerat, dummodo in tota redeat anima, 
non quasi inalorum artificem propellit, sed tanquam 
proprium bonam accipit. EX tamen bujasmodi Sal. 
valor alio modo exterminat ab ipso quicunque for- 
Bicatur. 


69. Talium exemplarium ego studiosus sum, etsi 


pov, τότε δη xal mposletat τὸν τοιοῦτον ἐχεῖνος, 
χαὶ μτδὲ πρότερον xaxà ποιῶν ἐπ αὐτῷ, εἰ xai 
χαχὸν αὐτὸν εἶναι oc. Πῶς γὰρ ὁ ζωοχγονῶν ἐκ 
γενετῆς, Όδτερον ἀγαθὰ ἐπιῤῥέει, οὐχ ὁποῖᾳ ὁ 
εὐαγγελιχὸς φιλεῖ πλούσιος ἀποπληροῦν τῇ Φνχῆ, 
ἀλλὰ x2l τὰ πυλλῷ µείζω iv ἰσοχλῆρῳ τοῖς αὐτοῦ 
βαθηταῖς; Οὕτω δὲ xal πάντα τὸν ἐξ αὐτοῦ ἅἆπο- 
σχιρτῶντα, εἴπερ ἓν ὅλῃ φὐχᾗ ἐπανέλθῃ, οὐχ ὡς 
ἀρχέχαχον ἀμύνεται, ἁλλ᾽ ὡς ἰδιόχτητον ἀἆγα- 
θὸν παραδέχεται. Καὶ μὲν ὁ οὕτω Ῥωτὴρ ἄλλον 
τρόπον ἐξολοθρεύει πάντα τὸν πορνεύόντα d 
αὐτοῦ. . 


Cw. Τοιούτων ἐγὼ παραδειγµάτων ζηλωτὴῆς, tl 


winus sapiens dico. Cum rectis quidem erigo p*^ ἀφραΐνων λέγω. Καὶ τοῖς μὲν ὀρθοῖς συννεξορθω 


meipsum; si quis autem Ιογίμθ est, non facile 
et ego sic torqueor ; sed precor, ne injuriam 
reddat '*. « Non autem scire, quod injuriam sim 
passus, illa, quae semel talia conscripsit, memoria 
non sínit. Morsum mordere proverbium concedit : 
pius autein sermo non absolvit, sed dissolvens 
conjunctionem — hanc mordere morsum claudit 
o$ morso, ne quando remordens, denuo dete- 
standum morsum ipferat. Si vero tnorsu lzsus ali- 
quid rabidi senserit insiillatum et exinde maneat 
insignitus, hoc manens signum nob generat 
Wuidem memoriam ad idem retribueudtmr, ved 


1 


&pAutóv* εἰ δέ τις εἴη στρεθλὸς, οὗ διαστρέφω μὲν 
εὐχόλως oU; εὔχοραι δὲ, μὴ ἀποτελευτῆσαι εἰς 
ὅμοιον. Οἶδα χρεώστης εἶναι τοῦ x ἀδιχούμενος μὴ 
ἀνταδικεῖν. » Μὴ εἰδέναι δὲ, ώς Γδίχηβαι, οὐκ ἀφί- 
cw ἡ χαθάπαξ ἀπογραφομένη xal «và toute 
μνήμη. Δαχνόμενον δάχνειν, ἡ παροιμία ἐφίησιν. 
Ὁ δὲ εὐλαδῆς λόγος οὕχουν ἀφίησι ΄ παραλύων δὲ 
τὴν συνάφειαν τὴν δάχνειν δάκνεσθαι, χλείει τὸ 
στόμα τῷ δαχνοµένῳ, piro: ἀντιδακὼν βλέψῃ 
ὁποῖά τι δάχος ἀποτρόπαιον. Ei δέ ve τῷ δήγματι 
πιξσθεὶς πάθοι λοσύῶδές τι ἐνταχὲν, xul παράση- 
pos ἐχεῖθεν μένει, τοῦτο 6h τὸ μένει μνήμην 


- m σος 


469 *" CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 10s 


ἀντιχινοῦν ἀντίδειξιν 
σιν δὲ µόνην αυγγραφικὴν, οὗ πεπόνθοι ὁ ἄνθρω- 
30). 

v. ΟΌχουν závtr) πάντως χΧαχιστέα ἡ τοῦ χαχου 
μνήμη ^ ἀλλ' ὅσον μὲν αὐτῆς &vhp ἁμυντῆς ἁπομε- 
βἰζεται, σχοραχιστέον, εἰς ὅσου ἔξεστιν ὁπόσον δὲ 
à χατ᾽ ἂνθρωπον ἁπλῶς ἀπομνημόνευσις ἑἐχληρώ- 
σατο, ἔγωπγ) οὖν οὐκ οἵδ' εἴ τις ἀπαλεῖψαι δύναιτο 
τῆς Ψνχῆς. El δέ τὶς που xal «οιοῦτον ἄνδρα (cox 
ἱστύρησεν, ἴτω πρὸς παραδοξίαν, xol θαυμαξέτω, 
καὶ ζη)λούτω αὐτὸς, εἰ δύναται * ἐγὼ γὰρ οὔτε ῥᾷον 
χαταθεέµην ἂν, xai ὀκολούθως οὐδὲ θαυμάσομαι, 
ὅτι μηδὲ ζτλοῦν δυνήσομαι, ofa λογιζόμενος, µνή- 
μην ἐμπεφυτευμένην ἀνθρώπῳ εἶναι παντὶ χαλοῦ 
piv, ἵνα πρὺς αὐτὸ ῥνθμίζηται τὺ χατὰ βίον ἦθος, 


μὲν οὐκ ἐνερ]εῖ, ἀνᾶμντ- A solam meuoriam inscriptam illius quod bomo per- 


tulit. 


10. Non igitur pessima semper et ubique mati 
memoria : verum quidquid ex ea quidem vir par- 
titur ultor, hoc, quantum feri potest, rejiciendum 
est ; quidquid autem humana simpliciter contiugit 


recordatio, an aliquis ex anima delere possit, nescio. 


Si quis vero lalem forte memorat hominem , eat ad 
novitatem, et miretur atque. zelet ipse, si valet : 
ego enim non faciliter admitterem, nec consequen- 
ler mirarer, minusque possem aumulaii, tanquam 
reputans memoriam boni cuiliba& esse homini iu- 
natam, ut secundum illud vivendi ratio conciue- 
tur, mali vero, ut pravum declinetur; el sic habeat 


κακοῦ δὲ, ἵνα τὸ φαῦλον ἐχκλίνηται. Καὶ οὕτως ἔχοι D hemo melioris quidem delectum, illius autem quod 


ὁ ἄνθρωπος ἐχλογὴν μὲν τοῦ χρείττονος, ἔχχλισιν 
δὲ τοῦ εἰς ἀθελτηρίαν ἀπάγοντος, fj τις δὴ μνήμη 
ὡς tX πολλὰ καὶ ἄχοντί τῷ ἐπιτετάνννται, xal ὡς 
οὖκ ἂν προέλοιτο, xai που xal οὐδὲ πρὸς βδονήν. 
Ὡς yàp τῇ ὄψει ὅρασις οὐχὶ αἱρετὴ ἐστιν οὗ πε- 
ριπίπτειν εἶωθε, xol τῳ τῆς ἀχοῆς αἱσθητηρίῳ 
ἀποτρόπαιον ἄχουσμα, xal τῇ γεύσει δὲ παρεγχυ- 
µίνεταί ποτε τὸ μὴ φιλητὸν, παρεισχρίνεται δὲ xat 
τῇ ὀσφρήσει τῶν τι μὴ] ῥᾳδίως προσιτῶν ^ οὕτω 
xai μνήμη φιλεῖ μὲν τῶν καλῶν εἶναι, παρεισδύε- 
ται δέ που καὶ τὰ ph καλὰ οὕχουν αἱρουμένοις 
τισἠ. Tí; γὰρ ἂν προέλοιτο τοῦ χαλοῦ xal ἡδέος 
τὸ πάντῃ ἔμπαλιν;, Οὐχοῦν χαλῶς οὔτε κατα- 
θήσημαι, οὔτε θανυμάσαμαε, ὅπερ ἀνόπιν ἐλά- 
λησα. 

οὖ. Καὶ μὴν, et γε θησαυρ)ρολάκιον οἷόν ἑστι 
φύσεως ἡ μνήμη, ἓν ᾧ ταμειουχεῖτα, πολλὰ μὲν 
χαχὰ, πολλὰ Cb καὶ ἐσθλὰ, καὶ ἐξ οὗ καὶ αὐτοῦ προ- 
άγονται Χαινά τε xal παλαιὰ, τὰ μέν τινα ἐπὶ 
ὠφελείᾳ τῇ αὐτόθεν διὰ τὸ καλὺν, τὰ δὲ (1) χαλὰ 
μὲν, λυ σιτελῆ δὲ f| mph; παράδειγµα τοῦ Quyciv, 
Ἡ vp παραμυθίαν τὴν διὰ συγκρίσεως, f) πρὸς 
φυλακὴν καὶ συντήρητιν' πῶς ἄν τις ἱεροσυλήσας 
τὸν πολυτίµητον τοῦτον φυσικὸν θησαυρὸν, µόνην 
τὴν τῶν χαχῶν αὐτὴν καθ) αὑτὴν ἀπαγάγοι µνή- 
μην, εἰ pij ἄρα τόπος τίς ἐστι χαὶ dv. αὐτῇ καὶ 
μεσότοιχον, δίχα µερίνον τά τε χαλὰ µνηµόσυνα 
xai τὰ ἑναντία, ὡς ἔχειν τινὰς τὰ μὲν φαῦλα ὑύφε- 


ad stultitiam ducit declinatum : qua porro me:nc- 
ria ss&pius bomini invito, coutra.placitum, et pra- 
ler jucunditatem, infunditur. Sicut-enim est visui, 
quo solet circuiuferri, visie non desiderabilis, el 
auditus sensui detestabilis auditio, guüstuique mi- 
scelur aliquando quod non est amabile, atque 
olfactui infunditur etiam aliquid valde amari : 
sic quoque memoria bonorum esse quidem amat, 
sed etiam aliquando quadam mon bona viris 
delicatis insinuat. Quis enim bono jucundoque 
quod plane centrarium esi praferiet ?. Bite igi- 
tur nec admitterem, nec mirarer, quod super.us 
dixi. 


71. Revera, $i quasi gazephy'acium naturae me- 
woria est, in quo reconduntur mulia quidem mala, 
sed multa quoque honesta, et ex quo producuntur 
no'a et vetera, illa quidem aliquot ad utilitatum 
exhinc propwr bonum, alia vero, mala quideni, 
uiilia autem, ad exemplum sustentandum fu- 
giendi, vel ad exhortationem ex couparatione, vel 
ad iulelam ac custodiain ; quomodo quis, hunc 
nature varium thesaurum diripiens, solam malo- 
rum ipsam separatim abduceret memoriam, nisi 
qvis in ista locus essel et intergeries, bona memo- 
rabilia contrariaque bifariam dividens, ut possiut 
aliqui prava quidem snbducere et auferre, sicque 


λέσθαι καὶ ἐξελεῖν, χαὶ οὕτω κενεαγγίαν ποιῖσαί D quamdam facere vacuitatem, bona vero sinere loco 


τινα, τὰ δὲ ἀγαθὰ µένειν ἐπὶ χώρας ἀφεῖναι, ὡς 
πλοντεῖν οὕτω τὴν φύσιν, EQ! ἡμιδυ χολοδωθεῖσαν 
τοῦ λοιποῦ ἀγαθοῦ, χαὶ διεκπεσοῦσαν τοῦ μεστοῦ 
xdi ναστοῦ j| πλέρους» "O δήποτε λόγος πάσχειν 
τὰ ὕστραχα. Mt) γὰρ ἔστι δειχθῆναι, ὡς οὐχ ἀγαθὸν 
χα) ἢ τῶν καχώσεων µνήµης; ὅτε µῄ τις τὸ θεῖον 
παραχαράττει νόμισμα. 

of/. Ἐχὼ μὲν οὖν Ίθελον καὶ κατὰ τοὺς ἵστορη- 
µένους µνήµονας, of περ ἀπεχληροῦντό τισιν ὁπαδοὶ 
àv πολέμοις, εἶ πως ὑπομιμνήσχοιεν ἐχχλίνειν τά 
χιγδννώδη, εἶναι xat ἐμοὶ τοιοῦτὸν τινα, ὃς ἓν χαιρῷ 
λαθόμενόν µε χαχοῦ τινος ἀφύχτου παρένυττεν ἂν, 


(1) Kaxá. 


manere, ita ut sic ditesceret natura, de cziero ὁἱ- 
midiata bono, complementoque ac plenitudine pri- 
vata ? In quo tandem ratio est patiendi ostracismum. 
Non enim deimonstrazi potest, non esse Lonum 
etiam malorum memoriam, nisi quis divinum adul- 
terat numismo. 


72. Edo quidem utique vellem secundum histori- 
cos memores, qui contigerant quibusdam comites 
in beHis, ut quodammodo periculosa vitare mone- 
reni, esse quoque ihi talen quemdam, qui, in 
tempore, cujusdam imminentis mali obliviscentem 


A11 EUSTATHIÍI THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 412 
me Biiolaret, in mente ponens mihi eustodien- À ἓν θυμῷ τιθείς µοι gx: αθαῖ, gh καὶ πάλιν ταῦ- 


dum, ne rursum in idém malum incidam ; et ita 
quidem ego ia Incro ponerem opportunam mcemo- 
riam mali. Mali memori tamen aliter est memoriz 
desidérium, qualiter est pinnz test. Bac enim 
amat pinnophylacem, eo quod ipsam apertam for- 
cipibu$ premens, quando »isciculus per eam traris- 
M, irritat, et *l contraliit quasi [ορ palmas, 
et sic includere pisciculum jn escam sibi simul ac 
«ancero, per"fjuem prebentur quae sunt ad esum. 
Mili memor autem síe amat memorem, qui obli- 
vioso memoriam adversus aliquem submovet, et 
quasi sopitam expergefacit ad hominis captionem 
et ibteritam. Ilinc talis memor deleatur, non so- 
jum e mentís nostre tabula, sed etiam viventium. 
Est memoria justi et meujoriale perpetuum, ad 
quod erit justus '*. Quid ergo? Non est etiam haud 
justorum memoria ? Est aliter, sane prorsos ne- 
cessarío. Et non Jam qui meminit iniquorum Ὦο- 
minum, malí memor reputabitur, siquidem, juxta 
nal«ez iustitulionem, eorum etiam qui tales nón 
sunt, tanquam ad lectionem, meminit. 


15. Yerum ut accuratus sermo non in multum 
su-pendatur, eia postquam memetipsum delineatio- 
nis modo subobscure descripserim, postea ιπα]ἱ 
memoriam vobis definiam, extrinsecus, per levem 
mutationem , eubducens. Vivit aliquis eorum quoi 
quocunque modo ios sliquando contristaverünt; non 
exacerbor. Exoruat sui ipsius vitam et hoc behe; 
non invideo, sed jucundum habeo, speraus et ipse 
4 Deo hujusmodi bonum. Sanus est , non aflligor. 
Privatur, suppleo, si possum, Eget, suppedito pro 
posse. Quarit. possibile, non abnuo. Alloquitur , 
herevole respondeo. Percutit, meliorem fieri de- 
precor. Conviciatur , nou audire simulo. Silet, ta- 
ceo. Obviam Πἱ torvus, et quomodo non talis es- 
sem ? Sympathiam poscit, do cum votis ex animo. 
Caput inclinat, vicissim incurvor. Dominus ego 
sum apud illum , et ipse dominus apud me. Áffa- 
bilis in me ipse est, nihil minus ego in illum. In- 
super auiem sí quarit et intimam amicitiam οἱ 
convicium et coutubernium, hasito. 


74. Supposita igitur tali descriptione de disposi- 
tionibus meis in Iz dentes, propositam ad defini- 
tionem venio, dicoque mali memoriam esse veteris 
ire coctionem, dextere subsequentem, ut tandem 
coctum Dedat, Vetus igitur ira subest uiali memori, 
nocivum exitum quareus. Übi àutem non est om- 
nino menioria infensa, sed aliunde ipemoria susci - 
tans alicujus mali simplicem imaginatiouein, non 
ad cujusdam vexationei, verebitur, puto, sapiens 
hoc in ordinem πια] inscribere ; si vero nen 
hoc facit, nee in ipsam mali wemorie tabulam 
inscribet. 

19. Aliunde vero pulelirius est. extranca. malico 


νο Psal cxi, 7. 


τοχάχως Tilsopat* xol οὕτω μὲν ἐγὼ ἐπραγματιυ- 
ὅάμτν ἂν τὴν ἓν χαιρίῳ μνήμην τοῦ xaxov. Μνη- 
σιχάχῳ μέντοι ἀνθρώπῳ ἄλλως ἐπιθυμία µνήµης, 
ἐποία καὶ ἡ κατὰ τὴν πίνναν τὸ ὄστραχον. Ἐκείνη 
τὲ γὰρ φιλεῖ τὸν πιννοφύλαχα, ὅτι περ ἀνεωχυῖαν 
ἀὐτῖν πιέσας ταῖς χηλαῖς, ὁπηνίχα δι’ αὐτῆς Ιχθύ- 
διον παρροδεύει, ἐρεθίζει, xal συστέλλειν ποιεῖ τὰς 
olov τοῦ ὀστράχου παλάµας, xaX οὕτω χειροῦσθάι 
«b ὀφάριον εἰς βρῶμα ἑαυτῇ τε καὶ τῷ ααρχινιδίῳ, 
δι οὗ πορίζεται τὰ ἐς tpbgfyv. Καὶ à µνησιχα- 
xi)» δὲ οὕτω φιλεῖ µνήμονα, ὃς ἐχλαθομένῳ ὕπο- 
χινεῖ μνήμην χατά τινος, xal ὥς olov εὔδουσαν 
ἀφυπνίσει πρὺς ἀνθρώπου ἔνσχεδιν xal ὄλεθρον * 
ὃς δᾳ τοιοῦτος μνῆμων ἁπαλιφείη, ph ὅτι ys. τῆς 

B χατὰ φυχὴν ἡμῖν δέλτου, ἀλλά ye xat τῆς τῶν ζών- 
των. "Έστι µνήµη διχαίου xal μνημόσυνον alc 
vtov, εἰς ὃ ἔσται Ó δίχαιὸς. Τί γοῦν: Οὐκ Ecc 
καὶ τῶν μὴ δικαίων μνήμη; "Ἔστιν ἀλλοῖον, val 
πάντως ἀνάγκαίως. Kal οὐχ ἤδη που ὁ τῶν ἐχδέ- 
x6) μεμνημένος ἀνδρῶν ἑἐγγράψεται εἰς µνησίχα- 
xbv, inti xàtà φύσεως ἀπογραφὴν xoi τῶν, μὴ 
κοιούτων ὃς εἷς ἀνάγνωσίν µέμνηται. 

ΟΥ. Ἵνα δὲ μὴ τὸ» ἀλριδη λόγον kr πολὺ ἀν- 
ἀρτῶ, φέρε διαγραφάµενος ἐμαντὸν σχιαγραφίας 
λόγῳ ἀμυδρῶς, εἴτα xal éploopat τὴν µνησιχα- 
χίαν ὑμῖν, Ex τῶν ἔξωθεν - ὑφελχυσάμενος λόγιρ 
παραποιῄσεω;. Zfj τῶν ti, ὀπωσοῦν S» ὅτε Xuzm- 
ἑάντων ἡμᾶς οὗ πιχραΐνομαι. Προσεπικοσμεῖ th 
αὑτοῦ ζωὴν xai τὸ εὖ * οὗ φθονῶ, ἀλλὰ γλυκαίνο- 
ναι, θάῤῥὼν καὶ αὐτὸς tb εοιοῦτὸν θεύθεν ἀγαθόν. 
Ὑγιαίνει * o9 θλίδοµαι, Στέρεται ΄ ἀνατληρ, εξ 
τἱ που ἔχω. Πένεται ' ἐπιδίδωμι τὸ πρὸς ἰσχύο;. 
Ζττεϊ τὸ δυνατόν οὐχ ἀνανεύω. Προσλα)εῖ. ἀμτί- 
δοµαι φιλοφρόνως. Παίει ' ἐπεύχομαι βελτιοῦσθαι. 
'Ὑδρίζει: προσποιοὺῦµαι χωφεύειν, Ed. σιωπῶ. 
Αντιπαρέρχεται παραθλὠΦ xal πῶς ἂν ἐγὼ οὗ 
&o:00t06 ἔσομαι ; Αἱτεῖται συμπάθειαν. δίδωµι 
μετὰ tn εὐχῆς ὀλοψύχου. Κλίνει χεφαλἠν * ἀντι- 
προσχυνῶ. Δεσπότης ἐγὼ map! ἐχείνῳ ' αὐθέντης 
ἐχεῖνος xap' ἐμοί. Εὐπροσήγορος αὖτλς εἰς ἑμέ: οὐ - 
δὲν ἤττον ἐγὼ E αὐτῷ. Ἐπὶ δὲ τούτοις, εἰ xai 
φικέαν ζητεϊ τὴν ἐν xpi καὶ τὸ σύσσιτον xa ὁμωρό- 
(tov, ὀκνῶ. 

p οὗ. Ὑποτιθεμένῆς γοῦν τοιαύλης διαγραφη:, ἐφ᾽ 
ὁἷς ἐγὼ διατίθεµαι πρὸς τοὺς βλάπτοντα», γίνομαι 
τοῦ προτεθειµένου ὅρου, καὶ λέγω, μνησικακίαν 
εἶναι κότου πέψιν, ὑποσμύχοντος δςξιῶς, πότε üv 
βλάψαι τὸν ἐγκοτούμενονυ. Κότος ἄρα σύνεστι τῷ 
μνησιχάχῳ, σητῶν βλαπτιχον ἁἀποτέλεσμα. ἛἜνθα 
δὲ οὐκ ἔστιν ὅλως μνήμη χοτῄεσσα, μνημοσύνη δὲ 
ἄλλως ἀνακινοῦσα φαύλου ttv); φαντατίαν ἁπλῆν, 
οὐ μὴ ἐπὶ κακώσει τινὸς, αἰδέσεται, οἶμαι, ὁ qpo- 
νων xo ἐγγράφαι τοῦτο εἰς συστο:χίαν xaxlag* el 
δὲ ph τοῦτο, οὐδὲ εἰς µνησικαχίας αὐτὸ θήσει 
παράπηγμα. - 

07. Καὶ ἄλίως δὲ κάλλιον, ἀλλοφύλῳ ασρύρᾷ κα- 





--- 


A73 ) CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. MÁ 


*2xQ0:t5Qi τὺ ἐμὸν τούτο χατὰ χΧαχίας ξίφος. 'O A resonare meum hunc contra. rpalitiam ensem. Dilis 


όλος, εἴτ᾽ οὖν θυμὸς (εἰ δέ τις εἰπεῖν βούλοιτο, xal 
ὀργὴῇ) οὔτε ἓν κινήσει τυγχάνων ἔτι χαὶ βρασμῷ, 
εἷς ἀχραιφνῆῃ ἁμαρτίαν ἐγγράφεται, οὔτε μὴν παυσά- 
µενος μὲν χινῄήσεως, μὴ ἑλλοχῶν δὲ χαὶ ἕνεδρευτι- 
xt; ἐγχαθήμενος,. ἉἈλλ' ὅτε ἂν xal ig τοσοῦτον 
ἀλλοιώθείη χαταπεφθέὶς, ὡς ph ἔχει θλίδειν ὅλως 
τὸν Ἠδη χολωθέντα, μήτε p tv ταράσσειν xat ἐνοχλεῖν, 
ὥστε xal θέλειν ἑξεμεῖσθαι" τότε Eh οὐδ' ἂν χόλος 
ἔτι λέγοιτο, τῷ Αταντὶ δὲ πλέον οὔτε µήνιδος χληρώ- 
σεται χλῆσιν, ἆλλ᾽ οὗ χότου. Ποῦ γὰρ μῆνις, ποῦ 
δὲ χότος, ὃ μήτε παραμένει, µίέτε ἔγχειται; Καὶ 
& λως ὃΣ Ὑοργότερον τὸ αὐτὸ σφυρηλατῖισαι' µνη- 
σιχαχεῖν λέγοιτ᾽ ἂν τὸ χαταπέφαι μὲν αὐτίχα τὸν 
χόλον, µετόπισθε δὲ καταχρύπτειν αὐτὸν χότου δίχην, 
ἕων ἂν βρασθείη ἑχζέσας mpg ἀποτέλεσια. 


ος’. Καὶ οὕτω μὲν ἑφαντάσαντο xal οἱ τὰ iq πί- 
στιν τυφλοὶ, ὄ, τι δήποτε ἡ τῆς « µνησιχαχίας» φαν- 
λότης βούλεται. Οἱ δὲ τρανέστερον εἰς τὸ τῆς ἆλη- 
θείας φῶς ἀναδθλέφαντὲς, xol ἡμᾶς ποιεῖν οὕξω 
δ.δάξαντες, ὁἷς Eja ται El ἀντατέδυχα τοῖς ἄντα- 
ποδιδοῦσέ pot xazá* ὀρ]νουται προρανῶς, «uvm3i- 
xaxov) εἶναι, ὃς ἂν ἀνταποδοίη λακώσεως χάκωσιν. 
Καὶ τοῦτο μὲν το:οῦτον. ᾽Αλλὰ πῤοσεπιδοτιχοί uot 
καὶ ὑμεῖς, ὢ πατριαρχιχοὶ παῖδες, οἱ τοῦ μεγάλου 
πατρ)ς ἹἸσαὰκ, εἰπεῖν τι xal ὑμέτερὸν, ἐξ οὗπερ 
ἀνακύπ-ει φιλόσοφος λόγεο, ὀρίζων τὸ μντδικάκη- 
Ux. Φατὶ γὰρ οὕτω, Μήποτε µνησιχασήσει ἑρμῖν 
Ἱωσὴρ, xai ανταποδῷ ἡμῖν ἀντάπόδομα πά,τα τὰ 
Χ1Χχὰ, ἃ ἐνςδ:ιξάµεθα αὐτῷ. Ταῦτά τε οὖν ἀριδύλως 
τὸν τῆς µνησιχακίας ὅρον διεχφαίνει τοιοῦτον εἶναι, 
ὁποῖον μικρόν τι ἀνόπιν ὑπεχρουόμεθα,. Καὶ αὐτὸ 
δὲ τὸ «pij μνησύῆς ἀνομιῶν ἡμῶν ἀρχαίων,» τοιοῦ- 
τὸν τι παρεμφαίνει tol; ἐμθαθύνουσι κατὰ νοῦν. 
Ἔστι γὰρ ἐχεῖθεν ἐρανισᾶμενον φάναι͵ ὡς ἅπας ὁ ζη- 
τῶν tf μνισικακηθήναι, οὕτως ἂν ποτνιάσηται τὸν 
ουν άνθρωπον. ut] µνηοόθῇς, ὦ ἑταῖρε, ἁμαρτημάτων 
παλάιτἐρων εἰς ἀνταπόδεσιν δηλαδη, ὡς οἷα µνη- 
σίχαχος. Καὶ εἴη ἂν xai οὕτω μνησιχαχία μνήμη 
παλαιῶν ἁμαρτημάτων ἐπὶ ἄνταπεδόσει ὁμοῖᾳ. 


οὐ. ᾿Αναλεκτέον δὲ εἰσέτι ix τῶν ἔξω xai μὴ 
χαθ᾽ ἡμᾶς ἀχανθῶν εἰς ῥοδόεντα, ὡς ἂν εἶποι τις, 
λόγον καὶ τό Mh µνησικαχήσης, εἰ σὺ φυλαχὴν 
Χατέλαδες. ᾿Αξιοϊῖ γὰρ xai οὗτος λόγος, τὸν χακοῖς 
περιτυχόντα p µεμνῆσθαι, ὃ πάθοι, πρὸς ἄμνναν. 
Καὶ οὕτω μὲν xai τοῦτο. "Άλλος δέ vs θυραῖος νοῦς, 
δι οὗ παραγγἑλλεταί τις, μὴ μνησικαχεῖν τὴν 
ἡλιχίαν, ὑφ᾽ T; ἑνεοττοτροφήθη ἐμφαίνει χαὶ αὐτὸς 
εµνησιχαχίας» ὑπογραφὴν. Τὸ δὲ ἐντεῦθεν ἐγὼ 
θερμότερόὀν τι λαλῶν, φαίην ἂν, ὡς οὐδὲ τὸ μµεμνη- 
σθαἰ τινος χαχοῦ, μὴ ἁπλῶς, ἀλλὰ xal πικρότερον, 
προσκρούειν ἂν ἐξ ἀνάγχης ἔχοι τῇ ὁρθότητο εἴ γε 
xai Aavutà οὕτω μνησθεὶς πολν πραγμονεῖ, λογιστεύων 
τὸν Κύριον, τί ἐπληθύνθησαν οἱ αὐτὸν θλίβαντες" 
χαὶ εὔχεται δὲ, τῶν το,ούτων ἑξάντης ΥΣνέαθαι" πο)- 
Ael δὲ xal ἕτεροι σὺν αὐτῷ, ψυχὰς αἰσθητικὰς εὖ- 


V Psal, vii, 5. !! Gen. L, 15. 


15 Psal. Lxx viu, 8. 


sive. animus (aut, si quis ita dicere velit, ira) qui 
non in motu cousistit adhuc et in fervore, vel qui 
motn nou composito quidem, non Lamen laqueos 
ponit et ad insidias sedel, in purum inscribetur 
peccatum. Veruin cum adeo mutatus. fuerit, deco- 
cius, ut nequaquam possit vexare eum qui jam iratus 
est, nec agitare Lurbareque illam, ita ut etiam vel- 
let evoimi ; tunc neque bilis axplius diceretur, uec 
a fortiori nomen iracundize vel veteris ir: sortiri- 
tur, Ubi enim iracundia, uli vetus ira, quod neque 
manet, neque subjacet? Alias autem imagis stupeu- 
dum hoc idein malleatum : mali meminisse dicere- 
tur coquere quidem subito bilem, retrorsum autem 
illam veluti veterem iram ebscondere, usque dum 
ebulliens in effectum erumpat, 


16. Et ita quidem imaginaverunt qui in rebus fi- 
dei exci erant. quid tandem mali memori pravitas 
velit. Qui veró. manifestius in lumen verítatis in- 
spexerunt et nos ita facere docuerunt, ut in psalnís 
habetur : Si reddidi rétribuentibus mihi mala!*; 
evidenter definiunt mali meinoreim esse, qai nialum 
pro malo reddit. Et hoc quidem est ita ; sel ad- 
dititii mihi et vos, Vpatriarchici pueri, magni patris 
Isaac filii, dicitis aliquid et vestrum, ex quo su'gít 
philosophicus sermo dali memoriam  definieus. 
Dicitis enim sic : « Nequando mali meminerit iu 
nos Joseph, ei retributione retribuat nobis omnia 
mala, qux fecimus illi. Ίος igitur manifeste 
den.onstrant mali memorizx dclfinitionem esse quae 
lem paulo superius indicavimus. Ipsum autem hoe : 
Ne memineris iniquitatum nostrarum antiqua: 
rums, aliquid simile perhibet illis. qui profunda 
sunt mente, Dici namque potest exiude collectum, 
quod omnis qui mali memoriam non sentre po- 
scit, sic in humanitate socium suppliciter depreca- 
retur. Ne memineris, sodes, velerum peccatorum, 
ad retributionem scilicet, quasi mali memor. Et 
esset etiam sic mali memo:ia, veterum meueria 
peccatorum ad siwitem retributiouem. 


71. Colligendum autem est adhuc. ex caterís et 
non.juxta nos spinis in roseum, wt aliquis dixerit, 
sermouiem, eiiam hoc : Ne mali meinineris, $i tu 


D custodiam apprehendisti. Indicat euim iste seruo 


malis obviam factum non debere quod passus sit 
ad vindictam meminisse, ELita quidem est. istud. 
Alia vero de janua sententia, qua prohibetur ne 
quis in hanc sPlotem, a qua. educatus est, mali me- 
minerit, manifestat et ipsa mali inemorie deli- 
Beationem. Ego vero quod exinde est vividius ex- 
primens, dicerem, quod neque cujusdam mali, non 
simpliciter, sed etiam amare meuninisse necessario 
rectitudinem offendit; si quidem ipse David sic 
recordans sollicitatur, a Domino rationem pelens!?, 
quid multiplicati sint qui tribulaut ipsum; et pre- 
cotur ut ab illis immunis el sanus flat. (sicut et ali; 


!* Psal. uj, 9. 


115 


malu, qui sensibiles obtinuerunt animas, nce ossium A τυχηκότες, 


tiveas, ob inquietudiuem et di(ficultatem injurias 
oblisiscendi, sentiat. 

18. Si vero (quod majus es!) nobis conce«sum est 
deprecari ut. conculcemus inimicos, non solum spi- 
ritales, scd etiam carnales, sel ut idem dica- 
nios, invisibiles ac visibiles; quaenam est iudefiuita 
et non bene circumscripta praceptio, quod non 
oportet omnino moli recordari? Satis enim mani- 
Ícsium est, quod ille qui preeatur ut a. visibilibus 
liberetur inimicis, in quibus sunt qui irremediabi- 
lia mala fecerunt, prorsus maleficii meminit. Simul 
enim ac precem eruciavit cor ut a talibus inimicis 
liberatio fiat, statim iu mentem ascenderunt isti. Et 
ecce quoque haec est menioria mali irrepreheusibilis, 


EUSTATHH THESSALONICENSIS MET'ROPOLIT.E 


415 
Σατέων σἵτας, διὰ τὸ ἐμμέριμνον, καὶ 
pt; ῥᾳδίως ἐπιλγστιχὸν τῶν χαχώσεων. 


or. El δὲ (τὸ πλέον εἰπεῖν) xai πχραδέδοται ἡμῖν 
εὔχεσθαι, χαταπατεῖν ἐχθροὺς, o0 µό.ον ἀσάρχους, 
ἀλλὰ 6h χαὶ ἑνσάρχους, ταὐτὸν δὲ φάναι, ἀοράτους 
καὶ ὁρατούς τίς ἡ ἁδιόριστος καὶ οὐχ εὐδιάρθρωτος 
παραγγελία τοῦ μὴ χρῆναι μεμνῆσθαί vr xaxov τὸ 
σύνολον ; Οὐκ ἄδτλον γὰρ, ὡς ὁ το:νιώµενος λυτρον- 
σθαι ὁρατῶν ἐχθρῶν, tv ol; xoi cl χαχώσαντες 
ἀχατάλλακτα, µέμνηται πάντως xaxomoa;. "Apa 
γὰρ εὐχὴν ἡ καρδία ἐξτρεύξατο λντρ:΄σεως τοιούτων 
ἐχθρῶν, xai αὐτίχα εἰς νοῦν ἐπεῖνοι ἀνέδησα». Καὶ 
ἰδοὺ xal τοῦτο μνήμη xaxou ἀνεπιτίμητος , οὗ σιω- 
πωμµένη, οὐδ' ὑπ) ὀδόντα στρεφοµένη χατὰ τοὺς τον- 


n^n tacita, nec sub dentibus, ad instar murmuran- B θορύζοντας, ἀλλ’ ἐκλαλουμένη τορώτερον εἰς ἀκρόασιν. 


Lium, versala, sed ad auditionem acutius expressa. 

19. Quod autem | istis fortius est, fieri potest. ut 
scrvetur memoria mali cujusdam ad vindictam, et, 
ut evidentius loquar, ad mali redditionem ; et nou- 
dum loc omnino mali inemoriz termino sulijaceat. 
Talos autem plane sunt qui lege belli, necessario 
ac inevitabiliter, in invicem, ex urbibus et genti- 
bus, provocati, postquam aliqui non juste turbas 
seditioncsque ac lasiones ag:tare ceperunt, fortiter 
eneminerunt mali, nec prius talem memoriam di- 
wiittunt, quam ultionem exercuerin!. Et hoc rursum 
ac rursum frequenter excitatum, incendium belli 
wuccendit, non exstinguendum, usquedum bene&- 
'cium pacis, curas oblivione tegens, coelitus demis- 


o0". Τὸ δὲ 6h χαὶ τῶν τοιούτων δριμύτερον’ ἔστι 
ποτὲ μεμνῖησθα, χαχοῦ τινος πρὸς ἄμυναν, xat, &va- 
κεχαλνµµένως εἰπεῖν, πρὺς ἀντιχάχωσιν' xal οὕπω 
οὐδὲ τοῦτο εἰς τὸ πὰν εµνησιχαχίας» ὅρῳ ὑπάγεται, 
Τοιοῦτοι δὲ πάντως οἱ πολέμου νόµμῳ ἀναγχαίως, 
καὶ ὣς oux ἂν εἴη ἄλλως, Ἱρεθισμένοι ἐπ ἀλλήλοις 
κατά τε πόλεις, κατά τε ἔθνη, ὅσοι, προὔπαρξάντων 
τινῶν οὐκ ἑνδίχως τοῦ νεωτερίσαι xal στασιάσαι 
xal β.άφαι, µέμνηνται στερεῶς τοῦ χαχοῦ, xai οὐ 
πρότερον ἀνιᾶσι τῆς τοιαύτης µνήµης, πρινὴ pe- 
λετῆσαι τὰ εἰς ἄμυναν. Καὶ τοῦτο χατὰ τὸ πάλιν 
xoi πάλιν συχνὰ ζωπυρούμε»ον, πυρὰν ἀνῆψε πολέ» 
µου, οὐχ ἂν σδεννυµένὴν, ἕως ἂν τὸ τῆς εἰρήνης 


sui, hujuswodi cuncta vorans incendium tempera- C λαθικηδὲς ἄνωθεν ἐπομδρηθὲν µαράνῃ τὴν τοιαύτην 


verit, 

80. Porro si talis πιθιωοΓία consequensque defen- 
sio nos est, absque comtradictione, mali memi- 
n:sse, sed similis videtur ac si feram sspe fuaren- 
tem ac in interitum ruentem aliquia propulsaret, et 
dioc toties quoties fera pernicíose fureret; quid 
miserum hominem dissimulatis feris undique cir- 
uuida:um, volumus hebetem sese negligere, donec 
(ncustoditus suis carnibus impleat ora vorare satu- 
varique volentium, cuim oporteat adeo miserandum 
perwittere recordari seque custodire, et id solui 
wperari, devitare laqueos, quibus centies irretitus , 
semper malitiam horrescil ? 


παμφάχον πυρχαϊάν. 

απ’. El 65 τὸ τοιοῦτον µνηµόνευµα xat ἡ xaz' αὖ- 
τὸ ἄμυνα οὐχ ἔστιν ἀναντιῤῥήτως εμνησικακεῖν,» 
ἁλλ᾽ ὅμοιον φαίνεται, ὡς εἰ χαλθῆρα συνεχῶς ἀγριού- 
pevoy χαὶ ἑρπηδῶντα εἰς ὄλεθρον ἁπαμύναιτό τις, 
καὶ τοσαυτᾶκις, ὁσάχις ὁ θἡρ ἀγριωθείη πρὸς χάχω- 
σιν τί 6h τὸν πολύτλαν ἄνθρωπον xai θηρίοις ὑπο᾽- 
)ot; χύχλῳ στοιχιζόµενον ἐθέλομεν ἠλιθιοῦσθαι, xai 
που χαὶ παραθλέπειν, ἕως ἂν τὸ ἀφύλακτον πλῆση 
τῶν τούτου σαρχῶν τὰ στόµατα τῶν ἐθελόντων λα- 
φύσσειν xal κατεμπίπλασθαι, δέον ἀφιέναι τὸν οὕτως 
ἐλεεινὸν µιμνήσχεσθαι, xal φυλάττεσθαι, xal ἀνύειν 
αὐτὸ δὴ τοῦτο xal µόνον, «b διαδιδράσχειν τὰς παγὶ- 
δας, αἷς µνριάκις ἑνσχεθεὶς ἀεὶ πτοεῖται κάκωσιν ; 


$1. In argumentum bujus loci rursum et hie ne- D) πα’. Τοιοῦδε τόπου ἐγχείρημα χἀνταῦθα πάλιν 


'vessario, pr:eter alios plures, stet qui legitimo in 
nuptiarum federe a pravo socio patitur injuriam. 
Non esi enim quod non recordetur et ipse tali 
sibi adversantis ; sed curam adhibebit insidiasque 
ponet, usquedum hunc malum  corripuerit, vel, 
antequam capiatur, alias e vita sustulerit : et 
. non saue reputabitur ipse mali memor ,(quomodo 
euim ?) qui, sic opcratus, tamen absolvitur. 

82. Evidenter igitur ex his apparet non ad pro- 
pulsationem simpliciter ac indefinite reduci mal 
wemoriaim, sed ad quamdam ferocem ac morda- 
&em in equilibrium, qux plane non necessaria nec 
justa viventibus in Christo est, sed qua: laudatur 


ἀναγκαίως, 6lya γε ἄλλων πλειόνων, χείσθιο καὶ ὁ 
ές ἔννομον γαμ.χῆν συνάλλαξιν πρὸς φαύλου χοινω- 
νοῦ παροινούµενος. Οὐκ ἔστι γὰρ ὅτε οὐ µεμνήσεται 
τοῦ ἀντιζυγοῦντος χακοῦ xal αὐτὸς, χαὶ μελετήσει 
xai ἑνεδρεύσει, ἕως τὸν χακὺν f| συλλήψεταε, f) xat, 
πριν λαθέσθαι, ἄλλως ἁκαγάγη τοῦ Civ. Καὶ οὐ δί- 
που ἀναμφ.λέκτως εἰς μνησίχαχον οὐδ' αὐτὺς Eyypa- 
φῄσεται, (πῶς γάρ ;) ὃς χαὶ διχαιοῦται, δράσας οὕτω. 

πβ'. θὐκοῦν ἀναπέφηνεν Ex τούτων φανερῶς, µη- 
δὲ «i; ἄμνυναν ἁπλῶς οὕτω ἁδιάρθρωτον ἀνάγεσθαι 
τὸ μνησιχακεῖν, ἀλλ᾽ εἷς τινα θηριωδῶώς δαχ»ηρὰν 
πρὸς ἀντισήχωσιν, οὗ πἀνυ οὔτε ἀνχγ.αίαν, οὔτε 
διχαίαν τοῖς ye ζῶσιν ἐν Χριστῷ, ἀλλ ἣν ἑπαινοίη 





Vl 


CONTRA INFURIARUM MEMORIAM: 


- 


473 


ἂν τις 108v ὀφθαλμὸ» ἐχκόπτειν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ, Α ab illo qui vult oculum effodere pro oculo, dentem 


κ.ὶ ἑδόντα χαταγνύειν ἀντὶ ὀδόντος, χαὶ ἀντὶ χειρὸς 
ἀπαράσσειν χεῖρ:, χαὶ ὅσᾳ τοιαῦτα; οἷς οὐκ ἄν εὗαρε- 
στοῖτο àvhp ἐπιειχῆς, ὃς xa ἐγχειρήσας ἆ αύνασθαι, 
εἴτα τὸν ἐχθρλν ὑπὸ ξίφει θέἔμενος, εἴτε χειρὶ σφε- 
τέρᾳ, εἴτε τῇ κατὰ νόμο», παβίεται τὴν φυλὴν, xài 
χαυνοῦται τὰ νεῦραᾳ, xal ἁρίηαι την ἁμαρτίαν τῷ 
καταχύπτοντι ἐς σφὰγην. 

αγ’. Ei δὲ καὶ κανὼν ἐξωτεριχὸς γνώμην ἀπευθύ- 
νει, ὅτε τις πάθο:, ἃ κακῶς δέδραχε, τότε 6h εὐθεῖαν 
δίχην γενέσθαι --- ἀλλ Exo o)x ἂν ζηλώσαιμι οὐδὲ 
P) τοιοῦτὸν, ἐκ δὲ τοῦ τῆς « ἀμνησικαχίας » ópoo 
πορίσοµαι τοπικῶς χα) τὸν τῆς εμνησιχαχίης » διο- 
ρισµόν. Bi γὰρ εἀάμνησικακεῖν» ἐστὶ τὸ « ἀδιχού- 
μένον μὴηδὲν ἀνταδικεῖν, μηδὲ ἀντιθλάπτειν βλα- 
πτόμενον,» εἴη ἂν ἐξ ἑναντίουεμνησικαχεῖν τὸ Ίδιχη- 
μένον τινὰ f) βεθλαμμένον ἐθέλειν, ἤδη δὲ xal ἑνερ- 
{εῖν ἓν τῷ ποιῄσαντι τὸ ταὐτοπαθές. » Λεγέτω γοῦν 
Ez, xaX ἁλαριθμείσθω ἁδιχίας xat βλάδας, ἃς ἐγὼ 
πλημμελῶ ἐπὶ τέχνοις, ἅπερ sl; πατραλοίας ἐπ 
ἐμοὶ κατέγραψαν ξαυτοὺς, ναὶ πρὸς τῶν αὐτοῖς φιλ- 
εάτων, val πρὸς τῆς ὑπερουσίου Τριάδος, va πρὸς 
ες ὀρθῆς ἡμῶν πίστεως. Καὶ οὗ µόνον διορθώσο- 
pat, τοιουτος ἀπελεγχθεὶς, ἀλλά xdi προδοὺς ἆμαυ- 
tiv ἔσομαι παθεῖν ἅπαν χείριστον. 


«x5. El δὲ χαταχύπτω βλέπων εἰς γῆν, μὴ ἀαὶ 
σχανδάλοις περ.πέσω, εἰ δὲ χαταχλείω τὸ στόµ1, µη- 
χέτις 671 ἀχοντίας ἑνερεύξηταί pot τὸ θανάσιμον" 


εἰ δὲ τὰ βλέφαρα συνάγω, xal πως µνωπάζω, ὄνσω- C 


πούμενος ἀστραπὰς Ex τῶν πολλῶν κατασπινθηρι- 
ζομένας ἐπ) ἐμοὶ (οὐ δήἠπου γὰρ καὶ ἑἐξαλλομένας 
χὰτὰ ὀκηἡτοὺς, ὅτι μηδὲ ἔστιν αὑταῖς ὕλη πρὸς 
ἕξαμμα, εἰ μὴ ἄρα pho µόνον ἀμυδρόν τι Exxaupa): 
εἰ δὲ τοξοποιῶ τὰς ὀρρῦς, οὔτε γελοῖα φρονῶν, ái 
ἐμαυτὸν δὺ σχεπτόµενος χατὰ τὸ Γνῶθι σαυτὸν, 
xal σύνοφρυς ἐντεῦθεν γινόµενος xal χατ᾽ ἑμαντοῦ 
δεινὸς, ἐπείπερ ἁπλοϊχευόμενος περιπίπτω xaxote * 
€t δὲ δ.αχριτιχὸν τάλαντον διᾶτείνας «b χατὰ συν. 
είδησιν, ἑντίθημι θατἑρχ μὲν πλάστιγχι τὰ ἐμὰ 
φιλικὰ, τῇῃ ἑτέρᾳ 6b, ὅσα τούτοις ἀνάπαλιν χαὶ 
ἡ ῥοπὴ Ὑίΐνεται mob; τὰ xav! ἁδελφύτητα μᾶλ- 
λον, Ίπερ τὰ [3d τοιαῦτα” εἰ δὲ μεμνημένο; παθηµά- 


των. ἐπὶ βὲν τοῖς χρηστοτέροις ἱλαρύνομαι, τὰ δὲ 


λοιχὰ χρώὠςούδί µε σκυθρωπύτερον, καὶ πρὸς ὠχρίαν 
βάτπουσιν’ εἰ δὲ, οὓς piv θαβῥῶ, ἁσπάζομαι, xo 
δεξιὰν ἐἑμδάλω δεξιαῖς, καὶ προσξρέλχομαι, ἐφ) of; 
δὲ} οὗ pot θάῤῥης, ἑτέρως ὁσιοῦμαι τὴν συνάντησιν 
ἀνθρωπικώτερον, ἁρινωνίας λόγῳ τῆς ἁπλῶς' εἰ δ' 
aU πάλιν, οὗ μὲν ἄρτον ἔφαγον ἐν ἑνξείᾳ, ἐχεῖνος εὖερ- 
γέτης ἐμοὶ χοίνετὰ:, χαὶ σεμνολογικῶς προφἑρεταί 
μοιδ.ὰ στό κ ατὸς, ὃ; δὲ μυρίαν σχὼν ἔνθεσιν ἐξ ἁμοῦ, 
πτέρναν ἑστρέβλωσεν Eig «τῶμα ἐμὸν, ἁλλ᾽ αὐτὸν 
oUx ἔχω πρυτιθέναι, xal ἑπίπροσθεν ἄγειν τοῦ θρέ- 
. Ψαντος. tl δὲ τῷ μὲν κατ) ἐμοῦ ὁπλιτεύσαντι συστἐλ- 
Joy τὰς χεῖρας εἱρηναίως προσφέροµαι, τῷ δὲ ἔπι- 
[8c] ρήσαντι xa! τὲ φιλοφροσύνης προβάλλοµαι’ εἰ 
δξ τῷ μὲν εὐλογοῦντι γαληνιᾷ µοι τὸ βλέμμα, τὸν δὲ 
σχώπτοντα C32 καὶ βαρὺν διδάσχαλον Όποροίττω) 


extrahere. pro dente, inanum auferre pro mant, 
cfieraque similia, quihus non sibi complaceret 
homo clemens; sed, postquam ulcisci ccepisset, 
deinde inimicum sive propria, sive legali manu 
sub eise posu:sset, flecteretur animo, nervisque mol- 
liretur, ac culpam incurvató sub gladium dimitteret. 

85. Verumetsi cànon exotericus diriga! sen'en- 
tiam, cum quis passus est, qu: malitiose fecera!, 
tum rectam fleri justitiam, ego tamen ejusmodi 
morem imitari nollem, sed ab illius deflnitiune 
quód non est mali memoria juxta topicam, àd ihill 
memoriz distinctionem perveniam. Si enim nót 
mali meminisse est, injuriam passum non injuriam 
reddere, nec hesum vicissim lere, esset e con- 
trario mali meminisse, quod aliquis injuríam passus 
sut lesus voluntatem ipsamque daret operam a 
bujus simile reddendum, quod passus est. Dicat 
igitur quis et adnumeret injurias ac I»siones quas 
ego committo in filios qui semetipsos in me parri- 
cidas monstrarunt, sane in nomine ipsis charissi- 
morum, sane ín nowine sanctissimze Trinitatis, 
sane ia nomine recte nostra fidei. Et non solum 
emendabor, talis facti convictus, s»d etiam me- 
ipsum, tradam ad quodcunque patiendum. 

84. Si vero incurvor ad terram intuens, ne in 
offendieula Ineidam , si os occludo, ne serpceus 
acontius adhue mihilethiferum infundat venenum ; 
si contralio palpebras et quasi cacutio, gre 
ferens fulgura a multis in me scintillantia (noá 
enim utique erumpentia sicut fulmina, eo quod 
ipsis non est materia ad combustionem, nisi tan- 
tum ad obscurum aliquod incendium) ; si in af« 
tum saüapercilia curvo, non per jocum, sed meip: 
sum eonsidérans faxta illud : Nosce teipsum, et 


'exinde juncta ténens supercilia, àtque in meipsum 


gravis, quandoquidem cum  shnplicitate Τη maf 
incidam, si dijudicatricem conscienti:e stateraut 
expandens, in una quidem lance pono meam bene» 
volentiam, et in alia, quod est contrarium, statue, 
el momentum magis ad ea que lraternitàtis suut 
quam àd opposita inclínat; si passionum recordatus 

de melioribus quidem hilaresco, cterze. autem mà 
tetricum pingunt ac pallidum ; si quibus contido fa-, 
miliariter eos excipio, dexteramque jungo dexteris; 
de quibus aütem mihi fiducia non est, aliter occwr- 
sum bonoro per simplicem communionem ; si rur- 
sum ille cujus manducavi panem in inopia benefi- 
cus mibi judicatur, et honorifice per os meum pro- 
fertur, istum vero qui, multis a we victibus ac. 
ceptis, caleem in casum meu intorsit, non possum 
praeferre ducereque ante eum qui nutrivit; si arma 
contra me ferenti manus pacifice tollens accedo, 
irruentique aliquid benevolentize profero ; si bene- 
dicenti serenum ostendo vultum, irridentem vero 
tanquam gravem magistrum horresco ; si graviter 
conversantibus assimilor, ne jocosus videar istís 
sic veucrabilibus, bis autem qui rideut uou pus.uzt 


19 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


420 


h:zrere tanquam veraciter hilaribus, t'mescens, ne A εἰ δὲ τοῖς μὲν μθριθῶς ὁμιλοῦσιν ἐξομοιοῦμαι, uh 


irrideapt, 3ut sardonico rism excipi int (mulia οἱ 
quidem per tales passus sum) ; si talia vel agens 
vel patiens videor, co:umutet aliquis iu me naturam, 
et co:iumutabor; alias enim deponere non possem 
quod est in mesive rigidum, sive benevolum, sive 
timidum. 


85. In. medio multoram laqueorum perawbulo. 
Quid igitur me probibetis istos suspicari, quos s2e- 
pius circa maleficia vidi? Non illos contribulo, 
recordans quomodo svpe perperam egerint con- 
tra we; sed transilio vel pretercurro, ut adversus 
alium quemdam efficaciter hient, inaniter autem 
adversum me; tauquam si lupus, juxta proverbium, 
sic in vanum os aperiat. Oluerunt mihi vibíces, 
quas ex multis vulneribus fovi, percussus οἱ vul- 
neratus instrumentis belli multis, aliis quidem co- 
minus, aliis autem plurimis eminus ferientibus. 
Quid porro repugnatis me circumire vibices, et ad 
unamquamque, dolorem placaus, apponere leuni- 
men? Si vero cum cugationibus astant recorda- 
tiones (protinus enim omnino mecesse est memi- 
nisse, hie quidem esse jaculum ex arco ; quem iste 
quidam in me tetendit; huc autem inclinavisse l.n- 
ceam, qua lalis percussit; liuc vero lapidem im- 
probe gyratam attigisse, quem | jecit fundibalarius 
notus, ad vulnerandum me; 
ictum, abscindere carnes conatum): el ita renovan- 
iur memoria vexationum ; quid ibi facerem hono 
qui non mentior plasmationem, qua mibi quoque 
memorie bonum ad bencfaciendum inditum est Y 

86. Sirictus est pugio contra me,  penetravitque 
carnes, et sic exacerbavit : quid igitur reprehen- 
dor, in hune gladiolum conjiciens oculos? Non 
' frangó quidem, nec aliier quocunqué modo manum 
in illum miuo : recordor autem. illum esse malum 
per quem mihi larguin vulius apertum latain cica- 
tricein in signum impressit. Pereussit me lancea : 
Vac quidem ab inimico forte benedicittir, tanquam 


in profundam penetrans plagam: sed percussus : 


quomodo posset oblivisci, qualiter ista fuerit in 
ipsum ? Telum volitans inhasit mili ; quid extractam 
et non confractum, 3'stimaret quis non agnoscen- 
dum milá telum ipsum esse quo percussus fuerim, 
el ita cogeret virum, bon: meinoriz ex anima de- 
lere intelligentem potentiam? 

87. Non vis, sodes, meminisse me mali: hero 
scio, quoniam nec vivere. Allamen ego vitam con- 
" Ssequentemque memoriam servare cupio. Ut evi- 
dentus autem loquar, vite quidem exitus his 
duobus miseri sunt, quod oblivio fit chari, nec ille 
qui vexavit noscitur. Aliquis autem iu sanitate vi- 
ven8, neutrum ahjiceret. Percussi te, inquit; hoc 
humanum est ; fer gcuerositer, si divinis sermoni- 
bus mentem  applicas; ne me reverberes, me 
quorne mali memineris. Pulchra tibi sunt hzc, 
frater, usque modo; loqueturque tecum ipse Deus. 


alias autem. ensis € 


xal πα.γνημων δοχῶ τοῖς οὕτως σεμνοπροσώποις, 
τοῖς δ' ab γελῶσιν οὐχ ἔχω προσέχειν ὡς αὑτόχρτ- 
ua Dapeli;, δεδιὼς, ph χαὶ σαρκάζουσιν, ἃ xa 
Σαρδόνιον ὑποσεσίρχσι (πολλὰ γὰρ ἐγὼ καὶ διὰ τοὺς 
τοιούτους ἔπαθον) — si δῃ τοιαῦτα f] piv f πάσχων 
ἐχφαίνομαι, ἀλλαξάτω εις ἓν ἐμοὶ τὰ τῆς φύσεως, xal 
ἀλλοιωθήσομαι" ἄλλως γὰρ οὐχ àv ἔχοιμι ἀποθέσθαι τὸ 
xat' ἐμὲ εἴτε ἀγριθὲς. εἶτ οὖν εὐλαδὲς χα' δειλόν. 

πε’. Ἀέσον διαθαίνω παγίδων πολλῶν. Τί οὖν µε 
χωλύετε, ὑπθλέπεσθαι ταύτας, ὧν εἰς χαχὸν πολ-- 
λάχις πεπείραµαι; Οὐ ουντρίδω ταύτας ἓν τῷ µε- 
µνῆσθαι, ὅπως χακῶς ἔσχασαν xaz' ἐμοῦ" ἀλλ᾽ ὑπερ- 
πηδῶ, Ἡ πἀρεκτρέχωι ἵνα κατ) ἄλλου μέν τινος 
χάσχωσιν ἔμπραχταν xaz' ἐμοῦ δὲ εἰς χενὸν, ὡς cl 
xai λύχος, χατὰ τὴν παροιµίαν, οὕτω διῖστᾶ τὸ 
στόμα εἰς ἄπραχτον. Προσώζσεσαν οἱ μώλωπές uot, 
οὓς Ex πολλῶν τραυμάτων ἀνεμαξάμην, βεθληµένος 
το χάὶ τετρωµμένος ὀργάνοις πολέμου πολλοῖς, τοῖς 
μὲν ἀγχεμάχοις, tol; δὲ πλείοσι τηλεδόλοις. Τί δὲ 
ὀχνεῖτε, περιῖέναι µε τοὺς μώλωπας, xal χαθέχα- 
στον ἔπιτιθέναι ἀχεσώδυνον παραμύθιον ; El δὲ ταῖς 
θεραπείαις συνεκτρέχουσι μνῆμαι (αὐτίκα Υὰρ πάν- 
τως ἀνάγχη µεμνῆσθαι, ὡς ἐνταῦθα μὲν βολὴ ἐκ 
τόξου, ὅπερ ἑνέτεινεν ὁ δὲ τις ἐπ ἐμοί ' ἔντανθα δὲ 
δὀρυ προὔχυψε, δι οὗπερ 6 δεῖνα προὔτυφεν' ἐχεῖσα 
6b λίθου καχουργία ἐγεωτέρισεν, ὃν ἐξεσφενδύνησεν 
ὀνομάκλυτός τι». ὡς xal συνθραῦὺσαί µε' ἄλλοθι 6k 
καταφορὰ ξίφους, πελεχίζειν σάρχας φιλονεικοῦσα). 
καὶ οὕτως ἀνακχαινίκεται μνήμη καχώσεων; τί ἂν 
ἔντανθα moon, ἄνθρωπος μὴ φενδόµενος τὰ τῆς 
πλάσεως, δι fj: pov xal τὸ τός µνήµης καλὸν εὖ- 
ποιοῦν αυμπέφυχεν : 

πς’. Ἑθρασύνατο ἐγχειρίδιον κατ ἐμοῦ, xal εἴρ- 
πυσεν ἔσω capxb;. χαὶ οὕτως ἠγριάνατο. Tl οὖν 
Φέγοµα:, εἷς τὸ µαχαίριον Exstvo βλέπων ; Ub θραύω 
μὲν, οὐδ' ἄλλως ὁπωσοῦν αὐτοῦ χατεπιχειρῶ» p£- 
µνημαι δὲ, αὐτὸ εἶναι τὸ xazbv, δι οὗ pot τραῦμα 
βαθὺ ἐνταχὲν ἐνέμαξε πλατεῖαν οὐλὴν εἰς παράση- 
pov. "Εληξέ µε δόρυ" χαὶ αὐτὸ πρὸς μὲν τοῦ ἐχθροῦ 
εὐλογεῖται ἴσως, oa. ἐμδαθύναν εἰς πληγἠν. 'Ὁ δὲ 
πεπληγµένος πως ἂν ἔχοι λαθέσθαι, olov. Exclvo Υέ- 
νοιτο κατ᾽ αὐτοῦ; Πέλος ἐπιπετασθὲν ἑνεπάνη poc 
t! δὴ οὖν ἐξελκνυσθὲν, καὶ μηδὲ θραυσθὲν, ἀξιοῖ τις, 
μηδὲ γινώσχεσθαί pot, βέλος αὐ:ὸ εἶναι, £v οὗ πά- 
πληγμαι, χαὶ οὕτω βιάζεται µνήµης ἐπαινετῆς áv- 
ὃρα τῆς [ψυχ]ῆς ἁπαλεῖψαι vospàv δύναμιν ; 


πζ’. Οὐ θέλεις, ὦ οὗτος, μεμνῆσθαί µε χακοῦ. 
Οἶδα χ[ἀγὼ], ἐπεὶ μηδὲ Civ. 'AXA! ἐγὼ καὶ ζῴην, 
καὶ τὴν παρεπομένην μνήμην σώτσοιμι. Σαφέστερον 


«δὲ εἰπεῖν βίου μὲν Efobot δυστυχοῦσιν ἀἁμφότερα 


ταῦτα, φίλου τε ἐχλανθάνεσθαι, xal μηδὰ τὸν κα- 
γώσαντα εἰδέναι. Ζῶν δέ τις ἐς ὀγίειαν, οὐκ ἂν οὗ- 
δέτερον ἀποθάλοιτο. Ετυνά σε, φησίν. ᾿᾽Ανθρώπινον 
τοῦτο xal φέρε Ὑενναίως, εἰ πρὸς τοῖς θείοις λόγοις 
ἔχεις τὸν νοῦν, χαὶ µή µε ἀντιτύγῃς, ph καὶ µνη- 
σιχαχήσῃ:. Καλά σοι, ὦ ἁδε)φὲ, ταῦτα ἕως e * 
καὶ συλλαλήσει xal ὁ θεός. Λέχειν δὲ, ὡς μηδὲ λά- 





481 


CONTRA INIURIARUM MEMORIAM 482 


e 
- 


6ῃς ἐς νοῦν τὸ mirppe)n0tv, ἀλλὰ τοῦτο µετάστα- A Dicere vero : neque reeipere debeas in mentem 


σις ἀνθρώπου ix τοῦ χατὰ φύσιν, xal ὡς olov µε- 
τάπλασις, xal ἀτεχνῶς ὀργὴ θεοῦ. Ἐκακώθην, xai 
ἐσίγησα. Οὐ μὴν καὶ thv μνήμην ἐξίέλειψα, ὅτι μηδέ 
ἐστι τοῦτό γε ἐνεργηθῆναι, εἰ χαὶ πάνυ τις βούλοιτοι 
"Ἡ γὰρ ἔχοι ἄν τις ἐγγυέσασθαι καὶ τὰ kv Όπνοις, 
ἐν oi; ἔστι σχιασθεῖσαν μνήμην χακώσεως. ἕωθεν 
δ.εζωγραφῆσθαι εἰς φυχὴν ἀχριθῶς τν τοῦ ἀνανή- 
6αντος; Καὶ οὐδεὶς ἄνθρωπος δυνατὺς οὕτω τὰ iq 
σοφίαν, ὃς ἑνυπνίου φανέντος, xai χάχωσιν Ίδη 
Ἰαθεῖσαν φαντάσαντος, εἶτα καὶ ἐχλαλουμένου πρὸς 
ἕλιον λάμψαντα, ὃ 65 παλαιὸν ἔθος ἣν, µνητιχα- 
χίας Ἡ τὸν ὕνξιρον 3) 95v ὀνειροπολήσαντα ypiys- 
ται, εἰ xal τις ἐντεῦθεν μνήμη χαὶ εἴδησις συνεξέ- 
δ;αμεν. Οὐ γὰρ ταυτὸν iari χαχῶς διακεῖσθαι 
πρός τινα, χαὶ μνησθῆναι xaxbv. εἶναι τινά. Τὸ μὲν 
γὰρ ἁμύνης ἔργον, τὸ δὲ qf γνώσεως. "Ην ἄρα 
ταυτὸν, ἀργυραμοιθοῦ ἀφελέσθαι τὸν βάσανον λίθον, 
χαὶ ἀνθρώπου διάχρισιν thv ἕν τε χαλοῖς £v τε xa- 
χοῖς. Οὐκοῦν διακρίσεως ἔργον τῆς χατὰ πνεύμα, 
μεμνησθαι, ὥσπερ εὐεργεσίας ἐπὶ ἀνταπολόσει 
οὕτω δὲ καὶ χακώσεως οὐχ ἐπὶ ἁμύνῃ, ἀλλ) ὥστε 
ἑκτλίνειν τοὺς καχούς., 

πη. Καχῶς ποιεῖν, θεὲ Σύτερ, μὴ ἂν ἐθέλοιμε, τὸν 
χαχὸν δὲ εἰδέναι, ὥστε xal ἐκφεύγειν, εὖτυχοίην δ.ἀ 
σοῦ, Οἶδα χαχὸν τὸν bow, xat οὐδ' ἂν λαθοίμτν, οὐχ 
&9€e μὲν καὶ ἀντιχαθίστασθαι, ἀλλ ὡς μαχκρὰν αὐτοῦ 
Ἡνεσθαι. Εἰ δέ ποτε xaY ἀντιδότου τῆς ἐξ αὐτοῦ δέοµαι, 
ὀψέ µοι τοῦτο γίνοιτο, καὶ μηδὲ προσφερυίµην αὑτό- 
χρημα ἔχιδναν, ἁλλὰ κατὰ εἰδοποίησιν µεταποιητιχήν. 

«X0. *"Q νόμοι, ἁμνησίχαχοι μὲν δι αἰώνος, 


οκ εἰδότες δὲ φιλεῖν τοὺς καχοὺς διὰ τὸ χαθ) ὑμᾶς C 


φιλάνθρωπον’ ὢ κολάσεις ἐχεῖναι mpbz δίχην αἰώ- 
νιοι, ὧν µνησιχαχίαν οὐκ ἂν χατειπεῖν τολα/σῃ 
τις. Guvápaafis ἡμῖν χαὶ τοῦ λόγου, συλλάβεσθε, ὅτε ἂν 
λέγοιμεν, ἁμνησιχάχως μὲν ἔχειν, μεμνήσθαιϊ δὲ 
χακώσεως. "Yuel; piv γὰρ θλίδετε τοὺς κοκούς" 
fusi; δὲ µόνον μεμνήμεθα, εἴ τί που πάθοιµεν ἐς οὐχ 
ἀναθοῦ ἀνθρύπου, οὗ καὶ ἑξαιρεθείημεν. Βαρὺ δὲ 
πάντω; οὐκ ἡ μνήμη τοῦ κακοῦ, ἁλλ' fj ἐπεξέλευσις. 

V. Εἶτα, ὦ λογισταὶ τῶν ἐμῶν, ἐγὼ uiv µεμνη- 
μένος, ὡς xaxbv πάθοιµι, χληροῦμαι ὄνομα φορτι- 
xóv* ὑμεῖς δὲ οἱ ἀναιτίως ἀλογιζόμενοι καθ’ fuv, 
τῶν xa ὠφελούντων τὰ πλείω, ποίας ἑχυτοὺς ἀξιοῦτε 
γλήσεως; ᾿Αχούσομαι πρῶτον, eU γε χαὶ λαλήσει τις 


quod commissum est, hoc est hominis a sua na- 
iura alienatio, velutque. (ransformatio, vereque Dei 
ira. Inju riam passus sum et siluj. Non tamen me- 
moriam abolevi, quia hoc non est possibile, etiamsi 
quis vellet, Numquid posset aliquis cautioncin of- 
ferre de somniis, in quibus adumbrata vexationis 
memoria potest mane occurate depingi iu mente 
vigilantis? Nullus est howo satis in rebus sapientize 
poteus, qui, somnio fscto, per quod vexationis jam 
in oblivione positae rcprzesentatur imago, deindeque 
post solis ortum relato, de mali memoria vel som- 
nium, vel somniatarem, licet exinde memoria sciens 
liaque suscitetur, arguat. Non enim idem est imna- 
lam in quemdam habere dispositionem, et memi- 
nisse quemdam esse malum. Unum scilicet ultionis 


B esi opus, aliud autem. pur:e notionis. Quod ide» 


essel, trapezie lapidem Lydium auferre, lomi- 
nisque in bonis et malis discretionem tollere. Dis- 
crétionis igitur spiritualis est opus meminisse, si- 
cuti bene(icentiz, ad retributionem, sic etiam vexa- 
tionis, non ad vindictam, sed ad malorum fug». 


88. Mile facere, Deus S lvator, non velim; ma- 
lum. au:em noscere, ut. illum effugiam, per te. ob- 
tingam. Malum novi serpentem εἰ non. obliviscar, 
non ut obsistam, sed ut procul abillo fiam. 8i 
vero quandoque mibi antiloto ex illo opusest, hoc 
mihi sero flat, nec reipsa ad viperam accedam, uic! 
secundam specialem. transmutandi proprietatem, 

89. O leges, quz nunqua:s. mali menores qui- 
dem fuistis, sed propter humanitatem vestram, ma- 
los amare nescitis! Ojustiti:? puuitiones zeteruP, qua- 
rum mali memoriam exprobrare nullua auderet !Suc« 
currite nobis et cum ratione juvate, cum dicimus 
nos esse quidein sine mali memoria, vexationis au- 
tem meminisse. Vos quidem enim malosaffligitis, 
uos autem solum meminimus, si quid passi fuerimes 
ex homine non bono, quomodo liberemur. Ouerosum 
autem est omuino, non memoria mali, sed vindicta. 


90. Dein/e, meorum inspectores, cgo quidem 
recordans, quod malum sim passus, grave nomen 
sortior : vos autem qui sine causa contra nos irra- 
tionabiliter ferimini, contra nes qui plurimum utiles 
fuimus, qaali vos ipsos appellatione diguos judicatis 7 


τεθαῤῥηκὼὣς, καὶ τότε ἀντιλαλήσω, ἅπερ ὑποδαλεῖ- D Brimumaudiam, si quis fiducialiter audet loqui, postea- 


ται τὸ λογιξόµενον τῆς ψυχῆς. '"Οφιν ὁρῷ τηρητικὸν 
π:έρνης τῆς κατ ἐμὲ. Ποῖος οὖν οὕτω γεννάδας 
χατὰ τῆς ἐν ἐμοὶ φοθερᾶς εὐλαδείας, ὃς ἐχτεμεῖ 
τὶς ψυχῆς τὸ καὶ ὑφορᾶσθαι καὶ φεύγειν, ἔνθα χρεία 
χαὶ τοῦ ἄλλως ἐμοὶ αὐτῷ βοηθεῖν, εἴτε αὐτοχειρίᾳ, 
εἴτε xal χατὰ πρόσχλησιν ἐπικουρικὴν», Λέων ἐπ 
ἐμοὶ ἑνεδρεύει, κα) ἀνάγκη πᾶσα, ἑτέραν τραπέσθαι. 
Μεγαλήψφυχος οὖν χα) εὐκάρδιος ὁ ἀξιῶν, μὴ δτδιέ- 
ναι, ἀλλὰ πελάνειν θηρίῳ ὑπηυκαθημένῳ πρὸς θάνα- 
tov. Τ{ δὲ οὗ λέγεις, ὦ ἁδελφὲ, µνησίχαχον xal 
τὸν μετὰ βλάδην διδάσκοντα xal παιδεύοντα τοὺς xa- 
χώσαντας, xal οὕτω μεμνημένον, ὅτι χεχάκωται; Ἡ 
πάντως ὀχνεῖς εἰπεῖν τοῦτο, εὐλαδούμενος φεύσα- 
σθαι, 


quecontra loquar, que suggerit mentis cogitatio. Ser- 
pentem video calcaneum meurm observantem, Num- 
quid ergo sic generosus erit contra timidam meam 
circeumspectionem, qui anim: suspectionem ac fu- 
gam subtrahet, ubi de cetero mihi ipsi succurren- 
dum esset, sive propria manu, sive exhortatione 
juvante? Leo mihi insidiatur et omnino necesse est 
ut iter alio vertaur : magnanimus igitur et genc- 
rosus cst qui judicat non esse timendum, sed acce. 
dendum fers ad inortem accubanti. Quid vero non 
dicis, frater, mali memorem etiam illum qui post 
injeriam docet et erudit malefactores, et ita me- 
minit sese fuisse vexatum? Numquid hoe prorsus 
dicere tardas, mendacium veritus? 


483 


91. Teleplu« e Mysia vulneratus. est 
qui vulnerasverat, sanavit, Meminit Mysus mali, Hie 
memorie coneurrit sanationis cogilatam, et ad 
graies inducit. Ncc intermissiones inimicorum sunt 
mali memores. Etenim in illis hodie amicitia, οἱ 
paulo post pugnae malitia. Et ecce, intermissionis 
amicitia memoriam quidem babeb «t mali, non sane 
mali meininerat, nec veterem iram haberé vidcba- 
lur ; atiamien. interea. memoriam babent. οἱ specu- 


latores, et, omnes insidiarum vi: custodes, in spe 
mali. 


92. Proindeque ego, si me noverim implacabiles 
inimicos habere, solerter eos ut malos devitabo, 
jn menaria semper recens. Non jam inde mali me- 
mini, sed ubique memoriam mali tutoriam habeo, 


EUSTATHII TRESSALONICENSIS METROPOLIT/R 


481 


: Achilles, A &2'. Τήλεφος ὁ ix Μυσίας ἐπλήγη: "Aye; 4 


xai tpi o2; lázato. Μέμνηται ὁ Moo! q τοῦ xaxov, 
Ἐνταῦθα μµνήμῃ συνεχτρέχει τὸ tno ὑγείας ἑνθύ- 
piov, γαὶ συνεισάχει τὸ εὐχάρ:στον. Οὐδὶ αἱ àva- 
χωχαὶ τῶν πολἐμων] μνησιχαχίαι. Καὶ μὴν iv 
αὐταῖς φιλία σήμερον, χαὶ μετ ὀλίγον μάχης χαχί1. 
Καὶ ἴδοῇ ἡ χατλ ἀναχωχὴν φιλία μνήμην plv χα» 
χοῦ εἶχεν, οὐ μὴν xai ἐμνησιχάχει, οὐδὲ κχότον 
ἔχειν ἐδόχει ' à) bv τῷ µνήµην ἔχουσι xal αἱ 
ἁποσχοπεύσεις xal πᾶσα φρουρὰ προδοχῆς (bou, αἱ 
χατ ἐλπίδα χαχοὺ. 


Q8. Οὐχοᾶν xaX ἐγὼ, e που γνοίην ἔχειν ἀσπίν- 
δους ἐχθροὺς, φμλάξομαι κατ ἀγχίνοιαν αὐτοὺς ὡς 
χαχοὺς. καὶ νΣάζων ἀεὶ τῇ µνήμῃ. Οὐκ ἤδη µνη- 
σιχαχῶ, ἀλλ ἔχω πάντοτε μνίµην φυλαχτιχὴν 


quoniam isti ubique sunt mali, non ut memores D καχοῦ, ὅτι χἀχεῖνοι πάντοτε xaxol, οὐχ ὡς µεμνῃ- 


mali, sed ut vere hoc ipsum; mali memore: ; quod 
$i non ita forel, quis assumeret sibi seipsum 
ronsumere in continua recordatione pravi'ails, et 
exhauriri sollicitudinibus, et fremitui dentium 
subjici, et excogitare tartarea, et. vitam humanam 
mentiri, et dilabi, et absumi curarum incendio ta- 
befactioneque machinationum, quibus aliquis ferox 
fieri εἰ in Timanem transformari posset? 


95. Attamen ego, si. quoddam apud me judicem 
proponeretur genus hilaris vite, aliudque rursam 
in cogitationibus superfluis et mororibus, coude- 
mnationem pronuntiarem adversus acerbitatem cou- 
viclus tristitieque morositatem et contractionem. 
Ex duobus enim illis, Heraclito Democritoque, quo - 
rien unus. lacerynabundus erat super humanis mi- 
geris ad. ipsius experientiam undique venientibus, 
α]ίος autem risu rumpebatur de rebus humauis, in 
Democriti partem magis essem, quia secundum hu- 
manam naturam est, qua proprium hominis egt 
pyisus. Fletus euim uop in strictam proprietatem 
cadit, sed reg nature adulterat, ideoque non ipsi 
patura'iter amatur, sed in passione et invite fleri 
assolet. 


91. Non est mali meminisse, o homines, omnino 
yecordari mali, dicereque : llle quidam me vexa- 
vit, εἰ Jamen misereatur Deus et illius cajrigentis, 
el mei correcii ; quod ego faciens Deum propter 
me habeo, sed prorsus ille mali meminit, qui me. 
morie conjunctum babet insidiosum consilium. 
Quid cogitis. simplicem et bonum Jacob in mali 
memoribus inscribere, cum fratrem Esaii recordans 
Suspicatur, ei periculum ex illo suspiciens timet, 
οἱ sulterfugit, et. nequit. oblivisci qualis in ipsum 
frater sit, iracnndug scilicet malitiamque depositam 
ju corde servans? Quod si oblivisceretur, non, 
quemadmodum που vuli casum przverteret. 


95. Est etiam non delectu sed casu memoria mali- 
tiv, veluti si milvus advolans in memori»m revocat 
Se aviculorum esse rapacem, etsic admonet quemdam 


pévot χαχοῦ, ἁλλ᾽ ὡς ἀληθῶς αὐτὸ touto μνησί- 
xaxot* ὡς, εἴγε μὴ τοῦτο, τὶς ἂν ἕλοιτο ἑαυτὸν 
ἀπεσθίειν àv τῷ µεμ»ῆσθαι κάκης ἐς τὸ διηνεχὲς, 
xal τίχεσθαι µερίμναις, χαὶ εἰς βρυγμὸν ὁδύντων 
τάττεσθαι, καὶ βυωσσοδαμεύειν ὑποταρτάρια, xal 
ψεύδεσθαι τὸ (fjv ἀνθρωπιχῶς, xal ὑποῤῥέσιν, xal 
ἁμφλδύνεσθαι τυφεδόνι φροντίδων xal μεθόδων τη- 
κεδόνι, δι ὧν ἄν τις ἀποθηριοῖτο, ἢ xal εἰς Τίµωνα 
µετανθρωτίζοιτο; 

Ly. Καὶ μὴν ἑγὼ, εἴ τις παρ’ ἐμοὶ χριτῇ δίαιτα 
εωτραπέλου βίου προέχειτο, xal αὖ πάλιν τοῦ χατὰ 
περίνοιαν oóx ἀναγχκαίαν καὶ σύννοιαγ, προὐθέμην 
ἂν χαταδιαιτῆσαι τοῦ ἑστυμμένου χατὰ τὸ σύμθιον 


C Χαὶ περινενοηµένου καὶ συνηγµένου εἰς τὸ ἀμειδές' 


ἐπεὶ xal δυοῖν ἐχείνοιν, Ἡρακλείτου τε καὶ Δηµμο- 
κρίτου, ὧν ὁ μὲν ἀρίδαχρυς ἐξέδαινεν ἐπὶ τοῖς ὡς 
ἑχάστοτε Ίχουσιν αὐτῷ πρὸς πεῖραν ἀνθρωαίνοις 
συµθάµασιν, ὁ δὲ γέλωτα χατεῤῥήγνυε τῶν παρ 
ἀνθρώποις πραγμάτων, πρὸς τῷ Δημοκρίτῳ μᾶλλον 
eig, ὅτι xal πρὸς αὐτῃῇ τῇ φύσει τῇ κατ) ἄνθρω- 
mov, χαθ᾽ fv ἱδιότης ἀνθρώπου τὸ Ὑελαστικόν. Τὸ 
δαχρύειν γὰρ οὔτε εἰς ἴδιόν τι ἀποχληροῦται, xal 
τὰ τῆς φύσεως δέ που παραποιεῖ' διόπερ οὐδὲ φιλεῖ- 
ται αὐτῇ ἐς Υνήσιον, ἀλλ᾽ εἴ που, κατὰ πάθος, xol 
οὗ µάλα καθ᾽ ἐκούσιον. 

L5. Οὐχ εστιν, 0 ὦ ἄνδρωποι, ε μνησικακεῖν » τὸ 
µνήσασθαι ὅλως καχοῦ, xal εἰπεῖν, ὡς ὁ δέ τις ἐκά- 
χωσέ µε, xal ὅμως ἑλεήσαι ὁ θεὸς xal αὑτὸν zat- 
δεύοντα, καὶ ἐμὲ παιδευόµενον, ὅπερ ἐγὼ ποιῶν ἔχω 
τὸν Θεὸν ὑπὲρ ἐμοῦ. ἀλλὰ μνησικαχεῖ ὑπάντως ὁ 
τῇ µνήμῃ σύντροχον ἔχων τὴν ἐπιβουλήν, Τί Ριά- 
ζεσθε τὸν xal ἁπλοῦν xal καλὸν Ἰακὼδ ἐγγράφειν 
εἰς μνησίχκαχον, εἰ τὸν ἀδελφὺν Ἡσαῦ µεμνηµέ- 
νος ὑφορᾶται, καὶ τὸν ἐξ ἐχείνου κίνδυνον ὑφορώ- 
µενος εὐλαδεῖται, xal ὑποστέλλεται, xal oix ie: 
λαθέσθαι, ὁποῖος εἰς αὑτὸν ὁ ἁδελφὸ»ς, βαρύμηνη 
πλαδὴ, xoi xaxiav ταμειουχῶν ἀπόθετον; ὧς, εἶ 
ye λάβοιτο, οὐκ ἂν φθάνοι πίπτων, χαθάπερ οὐ ῥού- 
λεται. 

µε’. Ἔστι καὶ οὐχ αἱρετὴ μνήμη κάχης, ἀλλὰ 
τυχαία, ὡς εἰ καὶ ἱκτῖνος παρα πετασθεὶς ἀναμνήσει, 

ἅρπαξ εἶναι ὀρνυφίων, καὶ οὕτω προκαλέσεταί τιν” 


- 


i85 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 


486. 


αυρίξαι καὶ ἐπισνναγαγεῖν πχραφαινόμενά που 4 edere sibilum, ut. econgregentur. alieubi apparenteg 


νεόττια. Οὕτω val ῥοΐζος πολλάκις xol συρινμὸς 
ἀνέμνησέ v:vz Diet χαχωθέντα f) ὄφει, ὡς ἔπαθέ 
*í πο:ε χαχὸν, 3$ ἐξ ὄφεως ἡ πληγῆς, καὶ ἐἑπέστοεφε 
cv ἄνθρωπον εἰς ἐμμέριμνον. 


ἐς’. El γοῦν δίδοτε ταῦτα, xl δὴ µόνον ἐμλ νοσφί. 
Qu30e τοῦ xal νοεῖν καὶ ἐμμερίμνως ἔχειν xal δε - 
δ.έναι περὶ ἐμαυτῷ, ὃς, el μὲν ἀμύνεσθχι μελετῶ 
τοὺς ἐχθροὺς, εἴην ἐχθρὸς τῷ θΘεῷ' εἰ δὲ ἐχκλίνω 
την ἐξ ἐκείνων βλάδην, ὑμεῖς μὲν γράφετέ µε, ὅπως 
ἂν al μηλίδες ὁμῖν ὑπουργοῖεν ; 'O δὲ διακρ/νων --- 
ἀλλ’ ἐχεῖνος ἠγήσεταί µε χαὶ ἀποφανεῖται βεθηχότα 
χαὶ ἀσφαλῃ, χαὶ νοῦν ἔχοντα xai ὀφθαλμοὺς ἐν τῇ 
χεφαλῇ (τοῦτο δὴ τὸ τοῦ γρα-ικοῦ σοφ»ῦ ἴδιον): ὃς 


6 παρεζετάζειν μὲν ἐμαυτὸν οὐχ ἔχω, ἵνα καὶ πρὸς 


ἐχεῖνον Υραφοίµην ἀχριθῶς * ἐς ὅσον μέντοι ἰσχνὸν 
σχιαγραφηύμενος, οὐχ Ev ψυχῇ τίθεµαι τὴν Eg! oT; 
καχοῦμαι ἄμυναν, οὐδὲ µοι πρᾶξις διὰ βίου τοιαύτη 
χεφαλαιοῦται’ ὃς Υε xai τὸν ἐπὶ τούτοις ἀμυνόμενον 
µάταιον xal ἡγοῦμαι χαὶ ἁποφαίνομας, οὗ µόνον ὡς 
ἁλαζόνα καταχρίνων, ἀξιοῦντα παντὺς Όπερθεν εἶναι, 
τοῦ Ολίδοντος, ἀλλά xal ὡς οὐδὲ πἀνυ φρενήρη. 
Ἔοιχε γὰρ 6 τοιουτος αὖὐκ εἰδέναι, ὡς ἄμυνα πᾶσα 
οὐκ ἐξ ἀνάγχης ἔχει τὸ δρᾷν µόνον, ἀλλά που xal 
ἀντιζυγοῦν εὑρίσχει τὸ πάσχειν, xaY αὐτὸ πολλάκις 
μονάζον. Εἰχὸς γὰρ, χαθά τις εἶπεν, «ἐγχειροῦντα 
χαὶ πράττειν καχῶς.. Καὶ µυρίους οἴδαμεν, cl 
ἑκδραμόντες ἀμυνεῖσθαι, φθάσαντες ἔπεσον, μηδέν 
«€ µέγα ὁδράσαντες 
Διόπερ ὁ φρονῶν οὔτε im ὁδήλῳ πρἀγμαῖι πολλὰ 
τυρθάσει, καὶ οὐδὲ τὸ θεῖον ἑαυτρῦ ἁπαγάγῃ. ὃ τοὺς 
πάσχοντας γαὶ μὴ ἀμυνομένους ἑχδικεῖν φιλεῖ. 


v. θὐχοῦν, καὶ ὅτε Ev χρῷ Ὑέγονα χρόνου, καθὶ 
ὃν ἐγνώσθη µοι τὰ χατ ἐμοῦ φαυλισθέντα, ἐδὸν ὃν 
xai λα) σαι, xaX ὡς εἰχὸς ἀντιθλέφαι, ὅμως ἑσίγησα 
ταπεινωθεὶς, ὡς εἰ xal ἐκωφώθην σφόδρα” χαὶ πάν- 
«tog ἔδει οὕτω µε διατεθῆναι, εἰδότα, molou δεσπὐτου 
ῥοῦλός εἰμι, οὐκ ἐθέλοντος, ἡμᾶς τοὺς αὐτῷ ὃςδουλω- 
µένους ἀντεπεξάγεσθαι τοῖς ἐχφλυαρίζουσι τὰ ἡμέ- 
τερα, μενοῦνγε τὰ τῶν ἑλπίδων πείσµατα εἰς τὴν 
xaz' αὐτὸν πέτραν ἀνάπτειν, xaü* $; οὐδεὶς bc erfi- 
cet σάλος τὰ ἑαυτοῦ. Εἰς yàp τὸ πᾶν εἰπεῖν, ὀψέ moz" 
ἂν ὁ κοινὺς ἀγαπήσῃ δεσπότης δοῦλον ἀμννόμενον, 
χαὶ uh ἐξηρτημένον τῆς αὐτοῦ δυνάµεως, χαθὰ δη- 
Aot καὶ ὁ Y άλλων, ἐπὶ τῷ,ὀνόματι Κυρίου ἀμύνασθαι 
τοὺς ὅσοι χυχλοῦντες ἐχύχλουν αὐτόν. "Άλλως δὲ xal 
πῶς ἂν ἀμυνεῖται ὁ στρέφων ele νοῦν, οἵου µαχαρι- 
σμοῦ ὁ -οιοῦτος ἔξω πίπτει, μὴ τὼ χέρε συνδέων, 
xai προτιθεὶς ἑαυτὸν τοῖς f| παίειν Ἱ πατεῖν ἐθέ- 
λουσι; Καχοῤῥημονεῖται ὁ κατὰ θεὺν ἄνθρωπος * xal 
τί τοῦτο πρὸς αὐτὸν, εἰ φρονεῖ τὰ τῆς γραφῆς; Ὄνει- 
δίζεται ' xai τί ἂν αὐτὸν βλάφοι ὁ τοιοῦτος Ψόγος, 
09x ἔχων διαβαίνειν εἰς quy tv, εἴ τις ἀχούει στεγα- 
νώτερον; Διώκεται ' καὶ µέχρι τίνος; OO γὰρ δήπου 
καὶ ὑπὲρ τὰ Γάδειρα. El δὲ καὶ τοῦτο, ἐγγὺς αἱ τῶν 
µαχάρων ἱστορούμενα, vrgot, xal καταπαύσει εἰς 
αὐτάς. 


pulli. Sic etiam spe stiidor aut sibilus recorda. 
tionem attulit alicui, qui telo vel serpente f2m 
vexatus est, quod olim aliquid mali vel ex serpente 
vel ex. telo, passus sit, et hominem ad cautelam 
co. vertit. 


90. Si ergo conceditis ista, quid me solum absi- 
stere cogitis a consilio et sollicitudine et metu super 
me, qui, siquidem vindicare me cogitem ab ini- 
micis, ero inimicus Deo; si vero declinem illorum 
vexationem, vos quidem pingitis me quomodo meli. 
des vobis adjuvarent* Qui vero dijudicat, at ille 
diriget me, reddeique firmum ac tutum, et mentem 
et oculos in. capite habentem (hoc porro ἀερίοιί 
sapientis est proprium). Non habeo quidem com- 
parare memelipsum, ut secundum ipsun accurate 
depingar : sed quantum possibile est adumhbratus, 
nou in anima pouo de quibus vexor vindictam , nee 
mihi talis actio per vitam computatur. lusuper au- 
tem illum qui se vindicat vanum cestimo declaro- 
que, non solum ut jactatorem condemnans, opi- 
nantem esse super oinnia tribulare, sed etiam ut 
non omnino sensatum, Videtur euim talis nescire 
quod omnis vindicta ron habet ex necessitate 
solam actionem, sed etiam contrariam invenit pas- 
sionem, et hanc plerumque sola:. ZEquum est, ut 
aliquis dizit, aggressorem ale prosperare. Innu- 
meros quoque novimus qui currentes ad vindictam, 
nihil operati magni, prius corruerunt : et. ruina 


* καὶ th πτῶμα ἣν ὡς δεινόν, C magna nimis erat. Ideo prudens nec in obscuro ne- 


goljo mulia ciebit, nec divinum auxilium abs 58 
rejiciet, quod patientes εἰ non se vindicantes ulci- 
&ci amat. 


97. Itaque eum ín ipsum tempus pervenissem, 
quo nota sunt míhi prava eontra me facta, liceret- 
que loqui et naturaliter contra nocere, tamen hu- 
miliatus silui, tanquam hebetem valde, et omnino 


decebat me taliter [disponi, scientem, qualis Do- 


mini sim servus, nolentis nos qui ipsi servimus pro- 
gredi contra eos qui nostra derident, rationes au- 
tem spei vult. super- ipsius petram volentis inniti, 
contra quam nullus ex se pravalebit fluctus. Et- 
enim, ad totum loquendum, sero communis Domi- 


p nus diligeret servum se vindicantem et ex ipsiug 


potentia non pendentem, sicut explicat ille qui 
psallit, se in. nomine Domjni propulsare eos qui 
circumdantes cireumdabant eum. Alias autem quo- 
modo se yindicaret !lle qui revolvit in mente de 
quali beatitudine talis excidat, qui non, duabus li- 
gatis manibus, se submittit illis qui ludere vel con- 
calcare volunt? Maledicitur homo qui secundum 
Deum est; quid hoc ad illum, si modo Seripturam 
cogitet? Conviciis petitur: quid lederet eum hu- 
jusmodi vituperatio, qux non potest ad auimam 
transire, dummodo quis ἰ6οίας audiat? Persecu- 
lionem patitur : usquequo? Non certe ullra Gades, 
Si vero lta est, prope sunt celebrate beatorum in- 
sulz, in eisque requiescet. 


481 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


488 


98. Audire debemus dicentem : « Deati estis, Α tw. Αχουστέον τοῦ εἰπόντος  « Maxáp:ol kate, 


cum exprobraverint vos ac persecuti fuerini?*, » 
et reliquum; in quo ponitur etiagpy omne verbum 
calumniosum ae falsum propter Deumillatum. Ao- 
nen porro baec omnío pluerunt eontra nos, nebula 
super nos impendente, quam vapores humili pa- 
triotiei victus et. odii extranei, elevaverunt et in 
densum contraxerunt ? Convicia passi sumus, quot- 
quot opprobrium inferre possunt. Persecutionem 
sustinuimus, qux pendet ab osoribus, quibus pr- 
sentia loca nou esse capacia reperiuntur, quasi sane 
nobis totum replentjbus, et hunc universum czte- 
ris non habitabilem facientibus. Et tamen nihil 
magis quam nos circumscriptum. Quantulum euim 
oecupanbit locum, pulex onus, et cui magnus David 
semetipsum assimilavit ? Pronuntiatum est. etiam 
conira nos verbum, non hoc aliquid simpliciter, 
sed omne, Nam eheu! qualia audivimus ! pleraque 
placer nequeunt lingu: quz didicit bonesta loqui, 
Απ vero non fallaciter Ίο dicta sint, sed ex veri- 
tate, nondum quidem criminosam percepi demon- 
Birilionem : ecce vero certaminis statio, ct si co- 
ronam meruerit adversum nos qui procedere contra 
fuerit au&us, corruam et a divina beatitudine et 
ciiam a. vita. Sed et si verbum « propter me » hic 
convenit (propter Deum enim mihi sunt hujus- 
modi passiones, et propter justitiam et veritatem 
ejus); non amplins decertare volo, ne revelans 
molesta, propier qua steti adversarius et liic con- 
tra me succendi incendium, forte audiam « ecce 
qui mali meminisse negat coactus passione con- 
vincitur, » hunc sermonem extraneum, nec nobi- 
lem nec strenuum, resonantiam linguz inhonesta 
canentis, et talis quze balbutire nugas et nihil op- 
por!iunum loqui sciat, 

99. Sic ego non ulcisci machinor, sed οἱ cujus- 
libet hujusmodi persona negotiique importunita- 
tem οἱ imperitiam et mane studium obseryo, judi- 
cans et hoc ex me, quod illi qui maledicunt quem- 
dam non prorsus ab usu dicendi alienum, In repre- 
hendentem aciem ivoire videntur. Omnis qu'em 
talis dilectus esset rationem habenti , secundum 
istud : « Reprehende sapientem, ct diliget (e *!. » 
Adilo tamen hoc pro veritate, quod, ubi quidem 


ὅταν ὀνειλίσωσιν ὑμᾶς xaX διώξωσε, » χαὶ τὸ ἕξτς 
ὅλον, Ev ᾧ κεῖται xai πᾶν ῥῆμα χατ/γχορον Φευδές 
τε χαὶ ἐπαγόμενον Évzxsv τοῦ Θεοῦ. " H γὰρ οὗ ταῦτὰ 
πάντα χαθ᾽ ᾽μῶν βέθρεχται, νέφους ὑπερχοεμασθέν- 
τος ἡμῶν, ὅπερ ἀτμίδες χαὶ Oypou μὲν ἡμεδαποῦ 
βίου, καὶ μίσους δὲ ἀλλοτρίου, ὕψωσαν χαὶ συνέστη- 
σαν el; πύκνωµα: Ὠνειδίσθημεν, ὅσα γαὶ προενεγ- 
χεῖ; αἰσχύνην ἔχει. Ἐλιώχθημεν τό γε fxov εἰς τοὺς 
µισέσαντας * of; obx εἴναι τὰ ἐνταῦθα χωρητὰ £vt- 
στατα:, ὡς ἡμῶν δήθεν τ} πᾶν πλγρούντων, χαὶ τον 
ἐνταῦθα οἶχουμένην ποιουµένων ἀοΐχγητον τοῖς λοι- 
ποῖς, Kal μὴν οὐδὲν ἑμῶν εὐπεριγραπτότερον. Πη- 
λίχον γὰρ χαθέξει τόπον Φύλλος εἷς, ὁποίῳ xal ὁ 
μέγας Aavtb εἴκασεν ἑαυτόν; Ἐῤῥέθη xo καθ) ἡμῶν 
ῥῆμα, οὗ τόδε τι ἁχλῶς . ἀλλὰ πᾶν. Οἴμοι γὰρ, ὧν 
ὑχούσαμεν, ὧν τὰ πολλὰ οὐδὲ ὀχεῖσθα: ἐύναται cl; 
γλῶσσαν σεμνὰ φράζέιν μεμαθηκυῖαν. El δὲ μὴ 
φευδῶς ἐχεῖνα λελάληνται, ἀλλὰ πρὸς ἀλήθειαν, οὖκ 
ἔχω μὲν χατγγοριχκὴν ἀπόλειξιν ἔτι µεμαθηχώς * 
Ιδοὺ δὲ Bua πάλης ’΄ χαὶ εἶ στεφανωθείη χατ᾽ ἐμοῦ 
ὁ πρ’͵θῆναι τεθαῤῥηχὼς cl; ἀντίπαλον, ἐχπέσοιμε 
xal τοῦ θεόθεν μαχαχρισμοῦ, καὶ τοῦ ἔχειν ζωέν. Et 
δὲ καὶ τὸ « ἕνεχεν ἐμοῦ » ἀρμόττει ἐνταῦθα (θεοῦ 
γὰρ uot ἕἘνεχεν αἱ τρ'αὔται πάθαι xal τῆς γατ ἐκεζ- 
vov χαὶ Σ/χη; χαὶ ἀληθείας), οὐκ ἐθέλω τέως ἐπαγω- 
νίσασθαι, pij χαὶ ἀποδειχνὺς τὰ φορτικὰ, ὑπὲρ ὧν 
ἑνστότης προεστὼς ἐξέχαυσα ἐγχώριον xac! ἐμοῦ 
πυρχαῖαὰν. ἀκρύσω ποθὲν, ὡς ἱδιὺ 6 ἔξαρνος τοῦ 
ε μνησικαχεῖν » ἑνισχόμενος τῷ πάθει ἀλίσχεται, 
παράµουσον τοῦτον λόγον, xal οὐχ εὐγενῆ οὐδὲ δρα- 
στιχὸν, ἀπήχημα Ὑλώσσης ἀλούσης ἀνάρμοστα καὶ 
οἵας βατταρίζειν εἰδέναι, καὶ μηδὲν λαλεῖν xalptov, 


40. Οὕτως ἐγὼ οὔτε ἀμύνασθαι τεχνῶμαι, xal 
παντὸς δὲ τοιοῦδς προσώπου xal πράγµατος ἀχαι- 
plav χαταφράνω xai σκαιότητα χαὶ σπουδὴν ὑπόχες 
νον, Χρίνας xal ἐχεῖνο πρὸς ἑμαντοῦ, ὡς οἱ χαχολο- 
γοῦντές τινα μὴ πάνυ ἑστερημένον τῆς ἐν λόγῳ 
διαγωγῆς, εἰς ἑλέγχοντα δοχοῦσι τετάχθαι. Πᾶς δὲ 
τοιοῦτος ἀγαπητὸς ἂν εἴη τῷ λόγον ἔχοντι χατὰ τὴ 
€ Ἔλεγγε σ’΄φὸν, xol ἀγαπήσει σε. » Προστίθημι 
μέντοι κἀχεῖνο πρὸς ἀχρίθειαν. ὡς, ἔνθα μὲν φίλας 


amicus reprebendit, ibi prorsus est jucunda repre- p) EXéyye:, ἐχεῖ πάντως xal ἡδὺς à ἔλεγχος, xat διδα- 


hensio, et erudiens et sic corrigens; ubi vero ini- 
micus est qui reprehensionis acerbz verba pro- 
fert, ibi jucunditatem reprehensio securm non af- 
fert, ceo quod ex ore non amico, nec mellifluente, 
sed eructante quxcunque loquens audienti putat 
0966 mala, exit. Non vero tamen hujusmodi repre- 
hensio cessat, quin utilis sit. Quemadmodnm 
snim qui corpus sanum vult, ctiam, plusquam ip- 
sum mel, amarum absintbium zstimabit ; sic et qui 
vult anima sauug esse, quod utile est emendicabit, 
sicut ab amica locpntione; sic etiam ab illo qui ut 
inimicus loquitur. Itaque, sicut invenit quod ad 


3? Matth, v, 11. *! Prov, xix, 25. 


σχαλιχὺς, καὶ οὕτως ἐπιστρεπτικύς * ὅπου δὶ ἐχθρὸς 
ὁ ἀναταράττων τὰ εἷς δριμὺν ἔλεγχον, ἀλλ’ ἐκεῖσε 
ibovhv μὲν ὁ ἔλεγχος οὐχ ἐπισύρεται , Enel δη μηδὲ 
φιλικοῦ πρόεισι στόματος, μέλι ἀποῤῥέοντος , ἀλλὰ 
ἑξερευγομένου, ἅπερ ὁ λαλῶν οἴεται πρὸς χακοῦ εἶναι 
τῷ ἀκούογτι. Οὖχ ἑστέρηται δὲ ὅμως οὐδ' ὁ τοιοῦτος 
ἔλεγχος τοῦ προσιτὺς εἶναι. Ὡς γὰρ ὁ μελετῶν ὑγιαί- 
νειν ἐς σώµα , τιµήσεταί ποτε xal πρὸς αὐτοῦ µέλι- 
τος τὸ πιχρὸν ἀφίνθ,ον, οὕτω χαὶ εἰς Φυχὴν εὐεχτεῖν 
ἐθέλων, ἑρανίσετχι τὸ ὡφελοῦν, ὥσπερ ἀπὺ φιλιχτς 
λαλιᾶς, οὕτω δὲ xal ἀπὸ τοῦ πρὸς ἐχθρίαν λαλοῦντος. 
θὐχοῦν xal ὥσπερ Ex φίλου εὑρίσχει τὸ χατορθοῦσθαι 


489 


CONTRA INJURÍARUM MEMORIAM, 


49 


εἰς εὐθὺ ἀρετῆς, οὕτω xal ἀπὸ δυσμενοῦς * εἰ xal À virtutis rectitudinem ducit ex 1mleo, sie et ab hoste 


ἐχεῖνο μὲν γλυχέως, ὑποπίχρως δὲ τοῦτο. Λογιεῖται 
γὰρ εὖ µάλα ὀρθῶς ὁ ἀχούων xaxa , ὅτι ἀληθεύον- 
τος μὲν τοῦ ἐχθροῦ χερδαίνει σωτήριόν τι ὁ χαχολο- 
γούμενος, διότι φέρει θριαµδευόµενος, χαὶ χατα- 
νύσσεται ἐς φυχὲν, xol φεύγει τὴν εἰς τὸ xaxby 
ἐπιμονὴν, λέγων xal αὐτὸ τὸ «El οὕτω γνωστὸν γά- 
Ύονδ, » xal θεραπείαν τινὰ ἔχων τὴν ἐν χόσµῳ κα- 


τάχρισιν. Καὶ οὕτω μὲν, εἴπερ ἀληθεύει ἐχτιθεὶς ὁ- 


ἐχβρὸς τὰ τοῦ µισουµένου xaxá* εἰ δὲ καὶ ψεύδοιτο, 
ἀλλὰ xal «60s χέρδος µέγα τῷ καχολογουµένῳ, xal 
οὐ µόνον ὅτι, ὡς οἴδαμεν, µακαρίως πάσχει χατα- 
μαρτυρούμενος οὕτω φευδῶς, ἀλλὰ xal εἰς τὸ μέλλον 
ῥνθμίξεται, διανοούμενος, ὡς εἰ καὶ ph ποιῄσας 
χρωματίξεται οὕτως, οἷος ἂν εἰκονισθείῃ παραπε- 
πτωχὼς εἰς ἁμάρτημα. Οὕτως ἐγὼ φρονῶν περὶ 
ἁμύνης, οὐκ ἂν Υενοίµην τοῦ ἀμύνεσθαι, μὴ xal 
ἀπαγάχοιμι ἐμοῦ αὐτοῦ τὸ σώζεσθαι. 

p. ᾽Αλλὰ µή uol τις ἐνταῦθα σοφιστικἁὰ παίζειν 
ἐθέλων ὑποφερέτω, καὶ χάριτας ἑποφείλειν χρῆναι 
ἀναφανδὰ τοῖς χακοποιοῦσιν, εἴπερ τὸ τοιοῦτον x2» 
xbv x^ εἰς ἰατρείαν τοῖς εἰδόσι ipti ἐγγράφεται, 
xat εἰς διδασχαλίαν, καὶ εἰς εὐεργέτημα, xal εἰς ὅσα 
τοιαῦτα * μηδὲ ἀξιούτω ἡμᾶς τὸ xaxbv, ὃ τὴν ε µνη- 
αιχαχίαν » παρανοµάζει, µεταγράφειν εἰς ἀγαθὸν, 
χαὶ ἀντονομάξειν, ὡς ὄτθεν καλόν ' ἵνα οὕτω χρεὼν 
εἴη, xal διδασχάλοις ἐγγράφεσθαι τοὺς χακοποιοῦν- 
τας, ὣς ola πρὸς ἀρετὴν ἐπιστρέφοντας τὸν χακού- 
μενον, εἶπερ εὖ ἐχεῖνος Φρονοίη, xal τὴν χάχωσιν 


infenso, licet quiJem dulciter illud, hoe sutem ama- 
re. Rectissime namque reputat qui male audit, 
quoniam, inimieo vere quidem loquente, lucratur 
aliquid salutare molegietus, eo quod fert triumpha- 
liter, οἱ anima compungitur, et ín malo perseverau- 
uam fugit, dicens et boo ipsum : « Si notum fa- 
ctum est; » οἱ quamdam curationem ex mundana 
condemnatione trahens. Et ita quidem est, si verax 
est inimicus odlosi mala explicans ; οἱ vero men- 
tíatur, boc etium magsum lucrum est. maledictio- 
nem patienti, non solum, quia veluti. scimus, qui 
sic fallaciter malo testimonio lacessitar, beate pa- 
itur, sed etiam quia in. posterum recte dirigitur, 
considerans, quod si quidem non operatus 1aliter 
depingitur, qualis repraesentaretur in peccatum pro- 
lapsus. Sic ego de vindicta sentiens, ad vindiean- 
dum haud venirem, ne procul a me salutem efficiam. 

100. Attamen ne quis mihi volens bic jocose 
opponere sophistica, dicat gratias etiam aperte 
malefacientibus esse reddendas, siquidem hnjus- 
modi malum in curationem ferre scientibus cen- 
setur, et in disciplinam, et in beneflcium, et in 
alia similia ; neque existimet malum, quod mali 
memoriam cognominat nos, inter bona referre, 
aliterque nominare, quasi scilicet bonum ; ità. ut 
opus essel, inter magistros inscribi malefacientes, 
tanquam ad viriutem convertentes vexatum, dum- 
modo quidem ille recte sentiat, et vexationem pro 


ἀνάγοι πρὸς παίδευσιν, ἀναλογιζόμενος, ὡς οὐχ (? vehat ia. disciplinam, . reputans quod non opera- 


ἀγαθὰ πράξας εὑρίσχει τοὺς. χολάζοντας, λέγων που 
καὶ αὐτὸς χαιρίως, ὅτι τὰ ἔργα τοὺς λόγους εὐρί- 
σχεται, xal ὡς νοσηµάτων ψυχῆς τοιοῦτον φύεται 
νοσήλιον gáppaxoy. 

ρα’. Mi 65 τοιαῦτά τινα ὑποχρουέσθω τις παίζειν 
ἐθέλων καὶ γελοῖα σοφίξεσθαι. Πρῶτα μὲν γὰρ à 
τοιοῦτος ἀχούσεται, ὡς, εἴπερ ἀγαθὸν αὑτόχρημα τὸ 
χακοποιεῖν, τί δήποτε ὁ xaxbv ποιῶν αὐτὸ τοῦτο 
ποθὲν ἐλεγχτικῶς ὀνειδιζόμενος ὀχνεῖ ἀχούειν, xol 
ὀνσχεραίνει τὸν λόγον, χαὶ οὗ χαίρει µανθάνων ol- 
xelov ἔπαινον; ᾽Αλλὰ ἢ βύει τὰ ὥτα πρὸφ xbv ὄνειδον, 
) ἀχούει μὲν, ἀντερεύγεται δὲ γογγυσμοὺς, καὶ 
ὑδριζόμενος, ὅτι χαχοποιεῖ; Ἔπειτα δὲ προσαχού- 
σεται xal, ὅτι λαλεῖ μὲν ὁ οὕτως ἀξιώσας πρᾶγμα 
τολμηθῆναι δυνάµενον, xa παραλαλεῖ ἐπιείχειαν. 
Δυνάμεῦα γὰρ οὕτω ποιεῖν, xal ὀνομάζειν τὸν ἐχθρὸν 
'μὲν ἄλλυ τι σεμνὸν, xol ἑντάττειν αὐτὸν μὲν εἰς 
εὐεργέτου τόπον, τὸ δὲ τῶν µωλώπων ἑξοιδοῦν xal 
ὕφαιμον εἰς πάχος εὔτροφον τιθέναι, φιλίφῳ χυμῷ 
χρωζόµενον τὸ κατὰ ἐρύθημα, τὰ δὲ ῥαπίαματα εἰς 
φιλήµατα, τὰς βλασφηµίας εἰς εὐλογίας, τὰ χατα- 
πτύαματα el; μύρων ysópata, τοὺς kx εριχῶν ἕλχυ- 
αμοὺς εἰς χτενίσματα, ἐφ᾽ ol; πλόκαμοι πρὸς κάλλος 
χέχυνται. Καὶ δυναταὶ μὲν al τοιαῦται ψετωνυμίαι; 
οὐχ οἶδα δὲ, εἰ ἐχφευξεῖτα; ὁ οὕτως ἀντονομάζων 
εὑτραπελίας ἔγχλημα, καὶ τὸ εἴρων εἶναι, χαὶ χλέ- 
πτειν εἴτε ἑαυτὸν εἰς νοήματα, χαὶ τὸ ἓν ἀνθρώποις 
χοινωνιχὸν ἐξαλλάττων οὕτω, καὶ ἀλλοφωνῶν, ὡς 
εἰπεῖν, xai ἀντιφράζων ἀλλόχοτα. Μήτοτε. δὶ ἐπ 

l'a180t, Ga. CXXXVI, 


tus bena, adulatores invenit, dicens autem etiam 
ipse non importune, quod opera rationes inve- 
ciunt, ei tanquam anims morborum tale produ- 
citur salutare remedium. 

101. Non. sene talla qusedam aliquis, iudere v6- 
lens et jocose sophisticeque ecavillari, proferat. 
Primo quidem enim audiet, quod, si bonum reipsa 
est malefacere, quid tandem malum facientem de 
hoc ipso vituperstionem ac reprehensionem audire 
piget, hicque segre fert sermonem, nee discere 
suam laudem gaudet? Sed vel obturat aures ad 
exprobraiionem , vel audit quidem, st murmar 
eruciat, eiiam injurlsee habens, quod malefacit ? 
Deinde vero quoque sudie!, quod loquitur quidem, qui 
judicavit ita rem ausu possibilem, sed extra sen- 
sum loquitur. Possumus enim sic facere nomi- 
.hareque iniwieum aliud quid honestum ; et ipsum 
quidem in benefici loeum provehere, plagaram 
autem tumorem et ruborem in netritoriam pin- 
:guedinem, amieo succo rubescentem, inscribere ; 
alapas in oscula, blasphewías in benedictiones, 
sputamenta in enguentormm fusiones, capillorum 


. circinos ia. comptum, quo pulchre coms fluant: 


Possibiles quidem sunt hujusmodi melonywiz : 

non autem scio, an qui sic antonomastice loquitur, 

scurrilitatis vocamen effugiet, nec joculator dice- 

tur, ant non in cogitationibus se seducens habebi- 

tur, sic, quod commune est in hominibus, immu- 

tans. extranesmque fere lingeam loquens, et per 
16 


«491 EUSTATHITI THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 498 
waliphrasim absurda dicens. Nisi vero forte hic À αὐτοῦ χαταπαιχθήσεται τό. Ἡ γλῶττα εἶπεν, ἡ 
lnkster istud : Lingoa dixit, mens vero mon erat δὲ opiv ἀσύνθετος xat ἀσύντροχος. Τυχὸν δὲ τα- 
OonSors mec concinens, Fersan autem ipse sumet χθήσεται xal αὐτὺς μετὰ τοῦ παΐξαντος τό * τίς 
ordinem cum it& ludonte : Quis scit an vivere — o'8cv, εἰ «b (fjv. μὲν Eott κατθανεῖν;, xoY τὰ ἐφεξῆς. 


sit idem ac mori? et cztera. Nonne enim idem 
lusus est. dieere ; Quis scit an. conspuere sit am- 
pleeti, virgaque ferire amice salutare, et reliqua, 
«quibes se Jactobit ille qui maleficia reputari vora 
beneficia judica! ? 


"ΜΗ γὰρ ob τοιοῦτον παίγνιον xai τὸ φάναι. Τίς οἵδεν, 
sl τὸ χαταπτύειν ἁσπάζεσθα[ ἐστι, xax τὸ ῥαπίζειν 
δεξίωσις, χαὶ ὅσοις τοιούτοις ἐναγλαῖσεται ὃ ἀξιῶν, 
τὰς xaxomodac εἰς αὑτόχρημα εὐεργεσίας λογίζε- 
σθαι; 


102, Non igitur po sem, quemadmodum per an- p8'. Obx ἂν οὖν δυναἴμην, ὥσπερ ἀντονομάζειν, 
$fenomasiam votare, sic. nec in idipsum poneré οὕτως οὐδὲ εἰς αὐτὸ τοῦτο διδάσχαλον τιθέναι τὸν 
magisteum eum qui me male.traetat, Nulla enim Σμοὶ χαχῶς προσφερόµενον. Οὐδεμία γὰρ τῶν διδα- 
magistralis vexatio malitia reputatur: quod antem οχαλιχῶν χαχώσεων sl; xaxlav Σγγράφεται αὐτὸ 
per maleüeimm fit, malitie nomine taxatut, et — 8 διὰ τὸ χαχοποιεῖν xaxlag τε ὀνόματι ἐπιγράφεται, 
Deo non plaeet. Bona quidem sunt omnia disci- |. χαὶ οὐδὲ θεῷ φιλεῖται. Καὶ ἀγαθὰ μὲν πάντα τὰ Ex 


plinarum acerba, injurias, vexationis mince, mina- 
fum io opus productio, torvorum oculorui eonje- 
€tus, et reliqua. Non enim ad malitiam, sed ad vir- 
tutis iufotmationem àdinventa. sunt. ideo con- 
currimes ad ita docentes, et mercede punitiones 
Mlorurm commutamus, et libenter gravissima eusti- 
nemus. Et si non ita pati velimus, excurrimus 
quidem ab his magistris, qui pure dulces sunt, et 
asperari nesciunt ; Ümus autem sub aliis, qui mi- 
Scent cum dolci amarum, el ita marorem seminan- 
tes, pulchram in posterum educunt messem. Talia 
quidem sunt qn» pertinent ad amsros. magistros, 
quorum (his est dulcedo. Qui vero malefaciunt, 
preestant quidem awaritudinem, nen tamen ut dui- 


διδασχάλων δριµύττοντα, f) xaxoXoyla, f «5; χακώ- 
σεως ἄπειλ], τὸ τῆς ἀπειλῆς προαγόµενον εἰς Epyov, 
ol παραθλῶπες ἐντρανιαμνοὶ, τἄλλα. Οὐ γὰρ χατὰ 
χαχίαν., ἀλλ’ ἀρετῆς παΐδευσιν Ἐπιτετήδευται. Διὸ 
καὶ προστρέχοµεν τοῖς οὕτω διδάσχουσι, xal μιαθοῦ 
κὰς ἓξ ἐκείνων χαχώσεις ἀλλαττιόμεθα, xal ἑχόντες 
ἐπαχθιζόμεθα τὰ βαρύτατα * χἂν εἰ μὴ οὕτω πά- 
σχοιµεν, ἑχτρέχομεν ἑχείνων τῶν διδασχάλων, τῶν 
ἀκράτως μὲν γλυχαινόντων, πικραϊνειν δὲ οὐκ εἰδό- 
των * γινόµεθα δὲ ὑπὸ ἄλλοις, ot τῷ ἡπίῳ συγχιρ- 
νῶσι τὸ δάχνον, χαὶ οὕτω λύπην ἑνσπείροντες, εὖ- 
χαρπίαν προκαλοῦνται «hv ἐσύστερον. Καὶ τοιαῦτα 
μὲν τὰ τῶν πιχρῶν διδασχάλων, ὧν τέλος ὁ αὐτόθεν 
γλυχασµός. Οἱ δέ γε χαχύνοντες πιχραίνουσι μὲν, 


cem inducant disciplinam, sed «wt perdant. . Si { οὐχ ὥστε μὴν διδασχαλικῶς γλυκαναι, ἀλλ' ἐξολέσαε. 


quis autem probe οἱ absque mali memoria vivit, 
dulcedinem secundum virtutem sentit, at bic qui- 
dem est. secundum Deum et per Deum, et ex Deo, 
ac virtutis, qua in patientia est, finis ; sed qui pro- 
tulit amaritudinem, noa erudivit, imo, quod ad ip- 
. sum attinet, perdidit, 

. 103. Non igiiur in magistrum mihi soplistieo 
quis ponat adversarium, cujus interest, non juxta 
«disciplinam sive verbis, sive operibus, sd virtutem 
convertere, sod, velut si quo earnivora fera vel 
fulinen quemdam consumeret, a vita abducere. His 
-«pporume, puto, superaddo, quod, si vel ab ἱπί- 
mícis utilitatem percipere diligentiores recte agni- 
um et solerter excogitatum est, in sententiam dicta 


.sedigentes eruimus esse quandoque vel inimicius D 


maguum aliquid commodum. Si enim inimicum in 
benefieum ordinemus et magistri loco inscribamus, 
non jam declarandum erit quod possibile sit ex 
inimicis utilitatem percipere, sed potius quod na- 
turale sit ex beneficis οἱ magistris quosdam exci- 
pere commoda. Et sic quidem e vita tolletur qui- 
dem uiiligsima sententia, substituetur autem quod 
vix suditum aliquis ridebit. 

104. Scio quidem quod aliquis respondebit, et 
insuper gralios esse reddendas hostiliter agentibus, 
siquidem prorsus aliquando sunt utiles. Talia autem 
audirel 4 me, quod si gratias istis novi, eum pec- 
οδίου ab illis per conversionem in meliorem sum 
mutatus, attamen non 82ne hac ista ratione simul 


Ei δέ τις γενναίώς φέρων καὶ ἁμνησικάχως vÀu- 
χύτητα πάσχει κατ’ ἀρετῆν, ἀλλὰ τοῦτο μὲν χατὰ 
θεὺν, xaX διὰ θεὸν, xai θεοῦ, καὶ τέλοὀ Eotiv ἀρετῆς 
τῆς àv ὑπομονῃ  ὁ δὲ πιχραΐνων οὐκ ἑπαίδευσεν, 
ἀλλὰ τό γε εἰς αὐτὸν ἦκον ἀνάλωσε. 


ev. Μή µοι γοῦν σοφιστικῶς εἰς διδάσχαλον ἐγ- 
γβαφέσω τις τὸν ἀντιχείμενον, xal οὕπερ axotc, 
οὐχ ἐπιστρέφαι φαιδευτικῶς τὰ μὲν λόγοις, τὰ δ' Ep- 
{οις εἰς ἀρετὴν, ἀλλὰ ὑπεξαγαγεῖν βίου, ὡ: εἰ καὶ 
θἡὴρ ὠμηστὲς f] χαὶ σκηπτὸς ἀναλώσει τινἀ. Τούτοις 
προσεπάγω χαιρίως, οἶμαι, ὡς, &Xv xal παρ’ ἐχθρῶν 
ὠφελεῖσθαι τοὺς σπουδαιοτέρους ὀρθῶς τε ἐγνωμά- 
τενταε, xoi δεξιῶς μεμέλέτηταε, ἀναιροῦμεν οἱ τὰ 
εἰρημένα γνωμµατευόµενοι τὸ εἶναί ποτε xai τῆς Éy- 
θρας μᾶγα τι προσωφέληµα. EL γὰρ «bv ἐχθρὸν εἰς 
εὐεργετοῦντα τάξοµεν, xal εἰς διδάσχαλον μεταγρά- 
Ψομεν, οὐχένοι ἁποφαντέὸν, ὡς ἔστι καὶ ἐξ ἐχθρῶν 
ὠφίλειαν σχεῖν, ἀλλὰ μᾶλλον, ὡς ἄρα πέφυκε καὶ 
ἐξ εὐεργετούντων καὶ διδασχόντων ὠφελεῖσθαι εινάς. 
Καὶ οὕτως &x vou βίου οἰχήδεται μὲν γνωµάτευµα 
χρησιμώταγονιν ἀντεισαχθήσεται δὲ, ὃ μὴ xal ἀχού- 
σας τις ἐχγολάσηται. « 

pP. Καὶ οἶδα μὲν, ὡς ὑπκοχρούσεταί τις, val εἰσέτι 
χαριστέον εἶναι τοῖς ἐχθραίνουσιν, εἴπερ ὅλως όπωα- 
οὖν ὠφελοῦσεν, ᾿Αχούσοι ὃ ἂν ὁ τοιοῦτος Ex γε ἐμοῦ, 
ὡς, εἰ καὶ οἶδα τούτοις χάριτας, ἑφάμαρτος Gv xal 
ῥελτιούμενος ὑπ' αὐτῶν εἰς ἐπιστροφὶν, ἀλλ' οὐ 51- 
που τῷ λόγῳ τούτῳ σύνοιδᾳ, καὶ ἀγαθοὺς αὐτοὺς εἷ- 


493 


ΟΟΝΤΗΑ INJURIARUM MEMORIAM. 


491 


ναι elg ἐμὸ ὅτι unb προτίθεντει τὴν ὠφέλειαν. Αλλ' A noxt ip os erga me bonos esse, nisi quod proferant 


αὐτοὶ μὶν slg χἀάγωσίν βάπτουσιν, fj δὲ χάχωσι;, 
8:65 μεταποιοῦντος, ἁλλοιοῦται Elo τὸ λυσιτελές' ὅθεν 
οὐδ' ἂν αὐχήσαιε» κατὰ τοὺς διδασκἀλους, ὡς ápa 
τό.δε τινὰ χαχώσαντες ἐδίδαξαν εἰς ἀγαθόν. "AXI ὃ 
μὲν διδάσχαλ,ς θαῤῥούντως ἂν ἑναγλαΐσηται τῷ δε- 
ὃ δαγμένῳ. καὶ προθαλεῖται, ὅσα δριμυξάµενος οἷα 
ἐδίδσξεν ἀγαθά' ὁ δὲ μεμαθητευμένος προσχυνῄήσει, 
χα) ol ἀχούοντες µαχαρίσουσιν. Ὁ δὲ καχοποιῆσας 
οὐκ ἂν ἑναδριν:ἶται ὁμοίως olo δέδραχεν, ὡς οὗ δ ἂν 
al νόσοι ἀγαθολογήσωσιν ἑαυτὰς, εἴ γε πολλοὺς xa- 
χύνουσαι, πρὸς ἀρετὴν Σπιστρέφουσιν. Οὔχουν ταύτόν 
ἐστι τὸ 6:8 ἆσχειν χαὶ οὕτως εὑεργετεῖν, xal τὸ xaxo- 
ππιεῖν xal οὕτω δοχεῖν εὖ ποιεῖν. ᾽Αλλ’ ἐπεῖνο μὲν 
ἀγαθὺν τῷ ὄντι, εἰ χαὶ ὁ διδαχθεὶς ἀπεχθδαίη ἑπίῤῥτ- 


utilitatem. Ipsi quidem in injuriam mergunt; Ἰηίη- 
ria vero, Deo matinte, convertitur in commodum. 
Unde gloriari nou possent, secundum magíisiros, 
quod  uliquem — male traciantes in. bouum co- 
euerint. Magister quidem cou&denter sibi compla- 
ceret in edoeto, allegaretque, quantum fuit severus, 
&aRntuih edocuisse boni ; eruditus autem ador:ret et 
audientes dicerent beatum. Qui vero male fecit, non 
siiiliter in his quas patravit gloriaretur, sicuti nee 
morbi se ipsos laudareni, eo quod multos vexantes 
ad virtutem convertaut. Non igitur idem est docere, 
sicque bcenefaeere, ac malefacere, sicque ad bene 
egendum erudire. I'iud quidem revera bonum est, 
etsi qui doctus est evadat perversus ; boc. autem 


τος” τοῦτο δὲ φαῦλον, εἰ καὶ ὁ χαχωθεὶς rívor:o Pj parvum, etei. qui vexatus est, fiat per patientiam 


γιος διὰ τὸ φερέπονον. Καὶ ἐχεῖνο μὲν αὐὑτοάγα- 
θόν τε, τοῦτο δὲ αὐτοχἀχίας ἔργον. Ei δὲ xai ἄγα- 
945v τι δοχεῖ, ἀλλὰ φαντάζει οἡν ἀγαθότητα, ὡσεὶ 
καὶ πίθηχος ἄνθρωπον, ἢ xaX τὸ ἐν χελιδόνι τεχνοει- 
üt, τέχνην οἰχοδομιχήν. Τάχα tk θετέον «bv, àv of; 
θλάπτε.ν ἐθέλει, ἑπωφελοῦντα εἰς τὸν πλήξαντα μὲν 
ἐπὶ φόνφ, ἱασάμενον δὲ f| ἀπελεύσει αἵματος, f) 
πληγή τομῶντος τραύματος. ὃν εἰχονίσοι μὲ» ἄν τις 
"εἰς εὐεργέτην σχιαγράφου δίχην, οὐκ ἂν δὲ διαζωγρα- 
φῆσοι χαὶ εἰς ἑντελές. Μενοῦν γε xal περιτυχών ποτε, 
ἁποτρέφεται ὡς ἐχθρόν,χαί που καὶ ἀμυνεῖται, ὡς 
δύναµις. Αλλ’ ἐγὼ τοῦτο μὲν οὐκ ἂν οὐδὲ ἐνθυμοίμτν, 
εἰ μὴ θεὸς αὐτὸς ἐξέληταί µου τὸ φρονεῖ». ε Άμνησι- 
xaxiy» δὲ, ὡς ἐχεῖνος ἑντέλλεται, ἄλλο μὲν elvat quia 
διδάσχαλον χαὶ εὖε ρ]έτην, ἄλλο δὲ τὸν ὡσανεὶ διδάσχα- 
λον καὶ ὡς οἷον εὑεργέτην, καὶ elvat τιμιωτάτους μὲν 
τοὺς πρώτους, ὑστερεῖν δὲ el; πρεσθεῖον τοὺς λοιπούς. 
ps. Mh οὖν ἀἱρετιζέτω τις, χαλ ἐγεῖνα xal ταῦτα 
συνάγειν εἰς ἓν, ἀλλ᾽ ἑάτω μὲν φεύγειν, ὅστις ποτ ἂν 
χαὶ εἴην ἐγὼ, τὸ φευκτὸν, εἴτε κατὰ τὸν τῆς ipf- 
μου, ἣν καὶ ἐφίλει ἐχεῖνος, εἴτε χατὰ τοὺς δειλούς. 
Ἑάτω µε φρονεῖν xol νοεῖν xai εἰδέναι διαχςορὰς 
λθῶν, καὶ cl μέν ἐστιν ἀδελφὺς ὁ ἁπλῶς, τί δὲ φίλος, 
τὸ ἐν τοῖς xa0' ἡμᾶς μὲν εἰκαῖον xai doy καὶ πολύ- 
Xpoov, τοῖς δὲ σπουδαιοτέροις µάλα πεπονηµένον xal 
μηνάζον, καθ) ὃ καὶ κ.ινὰ τοῖς φίλοις τὰ πάντα γίνε- 
ται. O5 γὰρ ἔστι χατὰ τὸ τυχὸν φίλον ἄνθρωπον εἷ- 
vat πάντα, οὐ μὴν οὐδὲ ἁδελφόν. ᾽Αλλὰ χρὴ μὲν οὔ- 


sanctos. Si vero quamdam boni speciem gerit, bo- 
vitatem &olom 6ngit, quemadmodum hominem si- 
shi», vel hirundinis species industriosa constru- 
ctionis artem. Forto vero ponendom cst illum qui, 
in his quibus nocere intendit, utilia est, in. pectu- 
Wentem. ad occidéndem, sanantem autem cruoris 
'effassione, vel vulneris abscindendi plegs : quem 
repramentaret quidem aliquis in beneficem pec 
srodin adunibrationis, non sotem omnino depin- 
geret. Et. vero. forsitan. occurrens, velut. hostem 
evitabit, et forte, juxta potestatem, propulsabh. floc 
tameu ego quidem non mente conciperem, nisi 
Deus ipse mihi sensum anfíerat; veram haud. mali 
memer, sieut ille jubet aliud quidem esse dico wa- 
gistrum et benefactorem,.siud. vero illum qui quasi 
magisier et quasi benefactor esti; esseqwe prio- 
resin bonore multum, posteriores autemerbari laude, 

405. Non igitur aliquis contendat in anum hzc — 
et illa conyregare ; sed qaod quidem fegiendum est, 
quisquis tandem ego sím, fugere siuat, eive sícut 
ille qui fugit in eremum quem amabat, sive sicut 
ignavi. Sinat me sapere, meditari, scireqwe morum 
differentias, quid sit quidem frater simpliciter, 
quid vero amicus; quod qnidem in mostris est for. 
tuitum et faeille varismque ; iiligentioríbus autem 
valde laboriosum et unicum, juxia quod etiam om- 
nia dilectis. communia fluunt. Non enim fleri potest 
ut casu sit awícus omnis homo, ne frater quidem. 


τω; elvat: ἡμεῖς δὲ οὗ ποιοῦμεν οὕτως, ἀλλ᾽ ὀνόμασι p luc quidem oporteret esse: nos autem non sic 


xai µόνοις ὁσιούμεθα, ὥσπερ τὸν ὀμόγνιον, οὕτω καὶ 
τὸν φίλιον. Ἔστιν οὖν µοι «b ἀξίωμα, τὸν μὲν εὗερ- 
γετοῦντα ὑπεραγαπῷᾷ», τὸν δὲ χαχοποιοῦντὰ q'pstv, 
ὡς ὀννατὸν, xal πως ἀγαπᾷν, καὶ ὑπερεύχεσθχι: τὰ 
πλείω μὲν στῆσαι τὴν χάχωσιν, xaX ῥαΐσαι τῆς ἀγανα- 
κτῄσεως, παρενσπείρειν δέ moo χαὶ εὐχὰς τὰς ὑπὲρ 
αὐτοῦ, καὶ λέγειν τό, Mh στήσῃς αὐτῷ, Κύριε, τὴν 


ἁμαρτίαν ταύτην. Mal μὴν τοῦτο φίλον μὲν τ- 


χαχοποιοῦντι ἁπλῶς ἀχονυόμενον. Φιλοίη γὰρ ἂν, et- 
περ, ty οἷς χαχόν τι ποιεῖ, ἀγαθὸν εὑρίσχει τὸ ix 
τῆς εὐχῆς ΠΗλὴν ἀλλὰ ἐμδαθύνων τῷ λόγῳ, βλεπέτω 
την τοιαύτην εὐχὴν, μή τι χαὶ βαρύτητος fyq. Στῆ- 


3*5 Act. vit, 69. 


agimus, scd solis nominibus veluti propinquum, 
ila amicum , *abemus sbüucetum..— ΑΜ mihi 
pro lege est benefleum quidem magis diligere, 
mealefacienteimn vero ferro, quantom | possibile, et 
aliquatenus amare, et pro illo orare : praesertim 
quidem sistere η ίση et ab indignatione absti- 
n. re , fundere vero quoque prepter illum preces ac 
dicere : Ne statuas illi, Domine, boc peecatum?**, 
Porro istud quidem amicitia malef.cienti simplici- 
ter intelligitur. Diligeretur enim, siquidem in his 
quibus malum infert, bonmn orationis invenit. Aita- 
m'n ia altum rationis descendens talem. intuea- 


Hic enin Statuere videtur. intelligi : ponderare, 
sive librare, vel, uti ita dicam, statera. sistere. FA 
signiflearet : Domine, nc juxia meritum statera 
pouderes; nec secundum proportionem exaniines 
hoc peccatum ; at οἱ reprimi malos oporteat, erudi 
quidem el converte, lerreque velut ad reprimen- 
dum, atque illis ostende potentiam tuam; non 
autem juxta qualitatem, vcl, ut clarissime loquar, 
ad equipondium. 

106. Sed, ut diccbam, non aliquis velit conira 
statulam ire cunsueludinem in rebus per antono- 
masiam vocandis. E4enim si male(com in benefi- 
cum, eo quod per patientiam utilitatem percipimus, 
inscribamus, ex consequenti amicum, sí cousultus 
non de regulis aricitize bene decernat, in inimicum; 
eo quod aliquid detrimenti fverimus experti, per 
metonymiam transferearus. lloc autem dici non 
poterit. Non enim ex effectibus opera solent, ut 
4idieimus, charaeteres accipere. Possibile namque 
851 boni finis pravissimum esse principium, elsi 
finis ille prespere terminetur, finis autem actionis 
«on bona probissimum initium esse, ctsi male sue- 
. cesserit operatus. ltaque probissimus amicus sem- 
per probus est, etsi per eum aliquod dilecto sub- 
eat detrimentum ; malefiens autem semper pra- 
am sortitur appellationem, denec malus perseve- 
r»i, eisi per accidens in beneficium ejus malitia 
Jerminetur. Hic autem dico confidentes, quod non 
dieit amicus : Nocui; memoriam non habeas. Verum 


haud ex preposito noxam amici novit, licet quam ο 


moxima maia ex ilo patiatur. Nunquam amicus 
maledicit similem , numquam blasphewat, uon 
dit, non rixatur, non diffüdit amico, non fingit 
calumnias, non accusat. Áuima vero non ainica nec 
solertiam istorum habet. Si vero quandoque male 
ratiocinota velit dicere lacessiio : Noli meminisse, 
sed semper amicus esto; jocatur in his qux repo- 
scit, nibilque tutum loquitur. Audiet talis ο 12650 : 
Licet notus quidem sis οἱ familiaris, uon autem 
amicus. Nam omnis amiees in dilectum a recto 
verbo regulaque non deflectit. Si vero offendat, 
offeusa non in istum haud excitatum ruet. Insu- 
per autem talis audiet, quod juxia conscriptos in 
cives ei ipse repulabitur. Et quemadmodum {η 
civitalem aliquis ordinatus aliquandiu quidem non 
reipsa civis est, sed extranens; inscriptus autem iu 
societatem, appositione filius fit civitatis, et eecundus 
est ab iudigenis tanquam hospes non pares ac czieri 
participans henores, nisi deveniat, forsitan illustra- 
tus, sive per dignitatis ornanientum, 8ive per aug- 
mentum ; sic et tibi aliquandiu quidem amicum erit 
contabernium : si vero favorabile tempus ad regu- 
larem amicitiam illuxerit, tunc in verum amicum, 
qui diligit unanimitatein, ordinaberis. Alias autem 
recte. vereretur quis in te quod inexpertum est, 
imerque cxleras rationes eiiam quid forsan, bis 
cognitis, hesternus socius, antiquus, semper amicus, 
sincerus, commodus, ab amico, in. unum et ipsum 


EUSTATHII TRESSALONICENSIS METROPOLIT/E 
4ur orationem, ae quid eliam gravitalis labeal, A σαι γὰρ ἑνταῦθα δοχεῖ λέγεσθαι τ) 


496 
σταθµμώσα- — 
σθαι, εἴτ οὖν ταλαντεύσασθαι, xal, ὡς αἰπεῖν, 
δυγοστατησαι. Καὶ λέἐγοι ἄν Κύριε, ph πρὸς 
ἀξίαν σταθµώσηο, μηδ ἀνάλ,γον τρυτανεύσῃς tov:l 
τὸ ἁμάρτημα' ἁλλ' εἰ καὶ δεῄσει ἀνασταλΏναι τοὺς 
φρτιχοὺς. παίδευσον μὲν xal ἐπίστρεφον χαὶ ἐχφό- 
6ησον ὡς ἐπὶ ἀναστολῇ, xal γνώριαον αὐτοῖς τὴν δύ- 
ναμίν σου, μὴ πρὸς ἀντάξιον δὲ, χαὶ σαφέστατα εἰ - 
πεῖν, ἱσοστάσιον. 


ρς’. ΑἉλλ' ἔπερ ἔλεγον, μή τις ἐθελέτω πχρανο- 
μεῖν εἰς τὸ καθεστηχὸς χοινωνιχὸν διὰ τοῦ άντονο» 
µάζειν τὰ πράγματα. El Υὰρ τὸν χαχύνοντα εἷς 
εὐεργέτην ἐπιγράφομεν, ol; ἀνεξιχαχοῦντες ὠφελού- 
µεθα, ἐξ ἀχολούθου xai τὸν φίλον, εἴ ποτε συµθου- 


B λευσάµενος οὐχ εὐστοχήσει τὰ ἐς φιλιχὴν ὑποθήχην, 


μετονομάτομεν slg ἐχθρὸν, et τί που βλαδησόμεθα. 
Τοῦτο δὲ μηδὲ λαλοΐτο. Οὐ γὰρ ix τῶν ἁἀποτελεσμά- 
των οἷδε τὰ ἔργα χαραχτηρίἰζεαθαι, ὡς ἐμάθομεν. 
Elxb; γὰρ xal ἀγαθοῦ τέλους φαυλοτάτην εἶναι τὴν 
xatapyhv, el χάὶ αὐτὸ εὐτυχῶς τετέλεσται, xal πέ- 
ῥατος δὲ πράξεως οὐχ ἀγαθῆς χρηστότατον εἶναι τὸ 
κατάρξαν, εἰ xai ὁ πράξας δεδυστύχηχεν, Οὐκοῦν 
καὶ ὁ χρηστότατος φίλος ἀεὶ χρηστὸς, χἂν εἰ xa 
συνέδη τῷ φιλουμένῳ βλάδη τις δι αὐτόν' xal ὁ κα- 
χύνων δὲ κλτρονομεῖ διόλου φαύλης χλῄσεῳως, ἕως 
ἂν µένοι xaxbc, εἰ xaV εἰς εὐεργεσίαν οὔ τω συμθὰν 
ἀπετελεύτησεν ἡ ἐξ αὐτοῦ χάχωσις. Λέγω 5 ἐνταῦθα 
θαῤῥούντως, xaX ὡς o9 λέγει φίλος * "Exáxwa2, xat 
ph ἔχε μνήμην. ᾽Αλλὰ κάχωσιν οὐκ olóc φίλου τὴν 
ix προθέσεως, xàv ὅτι μάλιστα δεινὰ ἐξ ἐχείνου πά- 


Gyr. Οὐδέποτε φΏλος χακολογεῖ τὸν ὅμοιον, οὐδέποτε 


βλασφημεῖ, οὐκ ἐχθαίρει, οὐκ ἑρίξει, o) δοιάζει 
ἑαυτὸν τοῦ φίλου, οὐ συµπλάττει δαθολὰς, οὗ κατη- 
γορεῖ’ ψυχἠ δὲ ἄφιλος xaX οὐδὲ εὐμήχανος τῶν το:ού- 
των γίνεται. El δέ ποτε Mr, εὐστοχῆσασα ἐθέλει λέ- 
Υειν τῷ πολεμηθέντι' μὴ µέμνησο, ἀλλὰ ὃ:όλου φίλος 
Eco: παίζει, ἐφ᾽ ol; ἀξιοί, ἀσφαλὲς δὲ λέγει οὐδέν. 
᾿Αχούσεται Υ.ρ ὁ τοιοῦτος πρός γε τοῦ βλαφθέντας: 
"Bc Ὑνώριμος μὲν ἔσῃ καὶ συνήθης, φίλος δὲ οὐχ ἄν. 
Φίλος yàp ἅπας ἀναμάρτητος ὁρθῷ λόγῳ καὶ χανόνι 
πρὸς τὸν φιλούμενον. El δὲ που xal προσχόψοι, ἀλλὰ 
τὸ σφἆλμα οὐκ εἰς ἀνέγερτον ἐκεῖνον καταῤῥιπτεῖ. 
Προσακούσεται δὲ ὁ τοιοῦτος, καὶ ὅτι χατὰ τοὺς πο- 
λιτογραφομένους λογισθῄαεται xal αὐτός: xal χαθὰ 
ταχτός τις ἓν πόλι. έως μὲν οὐκ αὐτόχρημα πολί- 
της ἐστὶν, ἀλλὰ ὅῆπου ξένος ἐγγραφεὶς δὲ εἰς opt- 
τρην, θέσει τέχνων γέγονε πόλεως, xal δευτερεύει 
τῶν ἰθαγενῶν, ὡς ἔπηλυς, οὗ µεταλαγχάνων τῶν 
ἴσων τοῖς ἄλλοις πρεσθείων, εἰ μὴ ἄρα συντελέσει͵ 
ἀριστεύσας τυχὸν, ἢ πρεσδείαν τιµήσας, f| ἐπιδούς: 
οὕτω xal συὶ τέως μὲν ἀγαπητὸν ἔσται τὸ ὁμωρόφιον. 
EL δὲ χρόνος εὐμαρὴς ἑἐχφήνῃ τὰ τῆς φιλίας κανονι- 
xü;, τότε δὴ χαὶ εἰς αὑτόχρημα φίλον τετάξῃ, ὅ; 
ὁμοψυχίαν φιλεῖ. ἄλλως δὲ χαλῶς ἂν εὐλαδοῖτό τις 
τὸ kv col ἀδοχίμαστον, τά τε ἄλλα, καὶ ὅτι sao 
ἴσως μαθὼν ὁ πρώην ἑταῖρος ὁ χρόνιος, ὁ ἀεὶ φίλος, 
ὁ καθαρὺὸς, ὁ ἐπωφελῆς, ἀποπηδήσοι ἂν Φίλου τάσ- 
συντος εἰς Ev αὐτόν τε καὶ τὸν νέηλυν' xat ὅτι οὐδὲ 








491 


CONTRA INJURIARUM MEMORIAM. 


£908 


σοφλν, τὸ ἐξ ἄκρας Ey pac πιστεύειν εἰς φιλίαν ἄχραν Α εἰ novellum ordinante, prosiliret; et quo: non ess 


ἂχρόνως ἀποκαθίστασθαί τινας. ᾽Ἀποφαίνομαι γὰρ 
οὐχ ἑνδοιάσων, ὡς οὔδενὶ τῶν ττς θείας τραπέζης 
ἠδυσμάτων ἐπιχαίνειν ὁ λίχνος δαίµων φιλεῖ, x«0à 
τῇ ἁγάπῃ xat τῇ συστοίχῳ ταύτης φιλίᾳ’ xal χασμᾶ- 
ται ἀεὶ χατὰ τοῦ τοιούτου χαλοῦ. Καὶ ἕνθα piv ὁ 
6:b; ἐπιχουρεῖ, ἁπωθούμενος τὸ θηρίον, λύχος ἆπο- 
θαΐνει, µάτην χανών. "Άλλες δέ γε ἀγύει, τὰ μὲν ὀψέ 
ποτε, ὅπου χαθὰ πόλις ὀχυρὰ ἡ φιλία πέπηχε' τὰ δὲ 
καὶ ῥᾳδίως, ἔνθα χατὰ Φάμμου τὰ φιλικὰ τίθεµε- 
λίωται. 


pv. Χρὴ τοίνυν δοχιµάτειν, ὥσπερ τἆλλα πνεύ- 
pata, οὕτω xal 15 τῆς φιλίας, xal μη προαφέἐρεσθαι 
τῷ τυχόντι πείρας ἅτερ, ἀλλ᾽ ἑξετάζειν, καὶ συχνὰ 
περιδλέπεσθαι, xol πάντα ποιςῖν, δι ὧν ἂν ὁ φίλος 
διαχριθήσεται, εἰ στερέµνιος, εἰ ἁληθὴς, εἰ μὴ χορ.- 
θατεῖ σχηνιχῶς) εἰ στεγανοῖ τὰ χείλη, ὡς µήτε xazo- 
λογίας ἐκεῖθεν ἐκπέτεσθαι, μήτε a2 μυστήρια προπη- 
δὲν. εἰ δύναται φέρειν ἑλαφρῶς φίλον βαρυνόμενον 
χατ᾽ αὐτοῦ" εἰ ul] πρὸς χέρδο; quet, τοῦτο Bt τὸ τοῖς 
πλείοσιν ἐπιπολάξον' εἰ μὴ θερμὸς, εἰς ἑργωδίαν Ex- 
τρέχειν, ὡς πράγµατα παρέχειν τῷ qÜ« εἰ μὴ 
πρόεισι χαχύποπτος’ εἰ πρὸς ἄλλους φιλίαν συνηλλα- 
yos, ἔμεινε xol χκατώρθωσεν’ εἰ καὶ χινδύγους ὕπο- 
µένειν ἠτοίμασται εἰ τῷ gap ἑπαρκέσει, καιροῦ 
χαλοῦντος, ἐν οἷς ἄρα xal δέοιτο εἰ τυρενοµένην ἐπι- 
6ουλὴν χαταμηνύσει pau; el τοῖς τοῦ φίλου χατα- 
πίπτουσι παρέξει ἀντίληψιν' τὸ mv εἰπεῖν, εἰ τοιοῦ- 
τος ἔσται τῷ φίλῳ, οἷος ἂν αὐτὸς ἑαυτῷ, φάναι δὲ 
χατὰ τὸν εἰπόντα σοφὸν, « ἄλλος αὐτός. » 0ὕτως ἑχὼ 
δοχιµάζειν αἱροῦμαι τοὺς ἣν ὅτε βλάψαντας, xal δο- 
χιµάσας, ἑξευρὼν εἰς ἓν αὐτοῖς Ίκω, xat συνανα- 


χίρναµαι τὰ φυχ.χὰ, xal εἰμι ἐγὼ ἐν αὐτοῖς, καθὰ 


παραγγέλλοµαι * elsv δὲ xal αὐτοὶ ἐν ἐμοί. "Άλλως 
δὲ εὐλαθοῦμαι, ὑποστέλλομαι, δη δέ που xal δια- 
στέλλοµα:, χαὶ ἐγγίζων αὖθις ἀνὰ πόδα χωρεῖν ἐθέ- 
λω * xa0& που xat στρουθίον δειλὸν, ὅτε xóxxov σίτου 
δν, καὶ ἐπ᾽ ἐχεῖνον δραμὸν ᾽ μικρὸν, χαὶ χατόπιν 
χωρεῖ, μὴ xai εἰς παγίδα πἐσοε. 


pn. Ἔπαθον ἐγὼ πολλὰ κτοιαῦτα" ἐδελεάσθην, 
ἠπατήθην, παρεκρούσθην, ἀπεπλανῆθην, δοχῶν φι- 
λίαν κερδῆσαι. OU µοι τῆς ἔχθρας, ἣν εὗρον. Φαν- 
τασάµενος, ῥόδοις ἀγάπης περιτυχεῖν, qeu ὁποίαις 
ἀχάνθαις περιεπάρην, οὗ τριδόλοις, οὐ παλιούροις, 
οὐ βάτοις, ἀλλὰ χννοσδάτοις, al χέντροις ὀξυτάτοις 
φρίσσουσι. Πλεονάχις ὕπουλος φιλία χατεχαυχἠσατό 
pou, xaX οὕτως ἑπαιδεύθην τὸ ἀχριδές. ΄Ἡλπισα µν- 
pulus τὰ εἰς φιλίαν * καὶ dj ἑλπὶς, ὃ δη καὶ λέγεται 
τοῖς σοφοῖς, ἑλλιπὴς ἀπέθη µοι’ χἀντεῦθεν δέδοι- 
xa τὸ τῶν ἑλπίδων ἀτελεσφόρητον, ὡς ἐὰν xal τις 
εὐλαθοῖτο σχιάς. Καὶ ὁ μὲν τὰς ἑλπίδας φάμενος 
ἐγρηγορότων ἐνύπνια, οὐχ ἔσθ᾽ ὅπως εὑρήῄσει τὸν 
ἡ ἀντιλέξοντα, 7) Χάλλιον φράσοντα. Ἐγὼ δὲ ἀλλ' 
ἐχεῖθεν ἑρανισάμενος, καὶ τοῦ γνωματεύσαντος 
ἀπονάμενος, λέγω καὶ αὐτὸς, ὅτι, χαθὰ βλεφάρων 
ἐς ὕπνου ἀνάπτυξις ὀνείρων ἐστὶν ἑχπέτασις, οὕτω 
ψυχῆς ἀνάνηψις χενὼν ἑλπίδων ἀπέλευσις xol ámá- 
λειψις. Aib. πολλάχις μὲν ὀνειροπολήσας ἀγάπην, 


e 


sapiens ex inimiciti: cacuniue confidere quosdam 
2d amicitia eacumen subito transferri. Declare 
uamque non dubitans quod: nullam divine mensam 
suavitatibus inhiare sele? iuvidus daemon, sicut 
charitatem et ipsius eonsortem amicitiam. Ubi. 
qnidem vigilat Deus, feram arcens, lupus frustra 
to hiatu recedit. Alias autem cogitatum perficit, 
quandoque quidem sero, cum velud firma civitas 
amicitia constat; quandoque vero facilius, cum 
super arenam amicitie fundamenia nituntur. 


107. Oportet igitur, sicut caeteros spiritus, sic et 
amicitia spiritum experiri, nee occurrenti sine 
probatione inh:erere, sed examinare, trebro circum- 
spicere cunctaque facere quibus amicus dijudiaetu», 
δη firmus, an verus, annon scenice saltans ; an la- 
bia stringat, ut exinde maledictiones non exeant, 
pec secreta prosiliant ; an leviter ferre possit ami- 
cum in ipsum gravatum, annon ob lucrum amet, 
quod multis porro frequens est ; annon fervens ad 
excurrendum.in difficultates, ut negetia suscitet 
amico; annon ab anteriori suspiclosus ; an curm 
aliis amicitia contracta , perseveraverit et bene 
processerit ; an etiam pericula sustinere paratus; 
an amico suppeditaturus sít, poscenle circumstan- 
tia, illa quibus egeret ; an cognita insidiarum 
machinatione revelaturus ; an rebus amici conci- 
dentibus auxilium przestaturus ; an, uno verbo, 
talis amico fnturus sit qualis ipse sihimetipsi jux- 


C !aque sapientis dictum, alius ipse. Sic ego probare 


intendo illos qui aliquando nocuerunt, et probatione 
facla, si tales inventi fuerint, in unum ipsis conve- 
nio, spiritualfaque communico, et ego sum in ipsls, 
sicut jubeor ; utinam au!em et ipsi forent in me. 
Aliter autem. vereor, recedo, jam vero forte sejun- 
gor, et denuo propinquans retroferre pedes volo, si» 
cui timidus passer, qui granum frumenti videus, 
paululum ad illud cürrit, et reworsum secedit, ue 
forte in laqueum cadat. 


108. Ego mulia similia passus sum : seductus 
sum, deceptus, lusus, in errorem conjectus, amici- 
tiam me putans fuisse lucratum. Eheu! quantam 
inimicitiam inveni ! hnaginabar in amicitie rogas 
Incidisse ; qualibus, eheu ! pgrfossus sum spinis, non 
πρι], non paliuris, non batis, sed cynoblatis 
qui spiculis acutissimis horrent ! Szpe dissiuulata 
amicitia insolenter in me se tulit, et ita exquisite 
eruditus sum. Centies amicltiz bona speravi el spes 
quod sspientibus eliam dicitur, imperfecta mihi 
abii; quam ob causam etiam operum immaturi- 
tatem tiineo: veluti si quis timeret umbras. Et ille 
quidem qui dixit spes vigilaniium somnia, sane 
nunquam inveniret vel contradicentem, vel melius 
loquentem. Ego vero exinde tamen mutuatus et 
senientiali fruitus, et ipse dico, quod, quemadmo- 
dum e somno palpebrarum apertura somniorum est 
evolandi ratio, sic ebrietatis animse cessatio, va- - 
narum sperum profectus est et abolitio. Ideo sape 


495 


EUSTATTIII THESSALONICENSI3 NETÉEOPOLIT;z 


509 


quidem charitate somniata vel. sperata, totiesque À clc οὖν ἁλπίσας, τοσα,τά».ς δὲ ἀνανένας, xa τὸ 


sanata ebrietate, com sperstum non. invenirem ul 
elapsum, illad ex animse tabula delevi,nec jam sgera- 
vi. Et exhinc usque nune spes timeo proboque, 
donee illarum, ut dicere fas est, umbra ia aliquid 
solidam desierit : cojus pramossirsii stalim ex- 
stitit. 


Ante. iransflormationem istius. generis, necesse 
est ut homo statui politico totus inbserest. Hic au- 
tem, paucis definitus verbis, in eo consistit status 
ut omnes charitate se complectantur | invicem et 
exteros ; ut. inter se communicent iu quantum 
quisque desideret, se mutuo defendant et adjuvent; 
nulle adsint rixas, nec linguz maledicentes, nec 
ulla denuntiatio perfida, sen verius diabolica. Ast 
fallor ipse qui rem unicam latius extendi: predi- 
cta enim bona et caetera praetermissa in mutuum 
confluunt amorem , quo mali illati oblivio accedit. 
Quasi mens mea non esset, ( est autem, juvante 
Deo,) excidam de umbra divinarum alarum . Si 
vindictiz gladium exacui, profecto non ascendi 
gradus divini sacerdotii, verum n»ontes abruptos et 
voraginibus hiantes | Ast οἱ verberibus afflictus et 
dolore compunctus quando ingemui, sive Heu 
mihi, ve mihi! effatus sum; οἱ Domine, adjuva 
me, exclamavi , imo et vehementiora adjeci : 
Daemonii, quid aggredimini bominem innocuum ? 
isius modi sutem verba non in mali recordatio- 
nem abeant nec mihi vertantur crimini : qui talia 
suis inscripta vellet tabellis, calamum currentem 
intinxisset in aquam et nullam litteram formasset. 
Laudo enim, quoad mali recordationem, me talem 
esse per totam vitam , qualis sum, et poets sen- 
tentiam afferam. Qui his non est contentus, qui 
mihi est molestus et (s! permitteret Deus) ad pe- 
jora procederet, couflcit forte vota et molimina 
ipsius ad Altissimum deferenda; ast nullus me te- 
net tremor : apprime scio justam ad coelum ascen- 
dere orationem et pervenire ad aures Dei, ast 
ju vanum movel istius generis invocatio scalas; 
nunquam enim eo usque ascendet, 


ἐλπισθὲν phy soprov ὡς ἀπελπλνθὸς, ἀπήλειψα τῆς xa- 
τὰ qoyhv δέλτου αὑτὸ, καὶ οὐχέτι ἤλπισα - χαὶ ἐχεῖθεν 
bw; xat εἰς δεῦρο δειλιῶ τὰς ἐλπίδας, χαὶ δοχειάζω, 
ἕως ἂν ἡ xav' αὐτὰς, προσφυῶς εἰπεῖν, σχιὰ εἷς τι 
στερέµνιον ἀποτελεσθβσεται * οὗ τροφανέντος ἀνέχυ- 
Ψεν αὑτίχα τελεία φιλία, xal περιλάµφασα πᾶσαν 
ἀπήγαχε νεφέλην ὑποψίας, καὶ ὁ φίλιος παῤῥησιά- 
ξεται. 

Πρ) δέ γε τοῦ τοιούτου µεταστήµατος ἐμμένειν 
χρὴ πάντα ἄνθρωπον τῇ πολιτιχῇ χαταστάσει. Ἔστι 
δὲ αὕτη, ὡς ἓν βραχεῖ περιγράφασθαι, τὸ πάντας 
ἀγαπητιχῶς ἔχειν ἀλλήλοις τε xal τοῖς ἔξωθεν, τὸ 
xe νωνεῖν, ἐφ᾽ οἳ, ἕχαστοι χοίνουσι, τὸ συνεπιλαµ- 
θάνεσθα:, τὸ ἐπαρχεῖν, τὸ μὴ ἐριθεύεσθαι, τὸ μὴ 
ἐπιτρίέειν συχοραντικῶς, ταὐτὸν δ εἰπεῖν, δ:46ο- 
λιχῶς. Έλαθον δὲ ἑμαυτὸν ἑξασπλώσας τὸ ἓν * εἰς 
[3p τὸ ἁγαπητικῶς ἔχειν τἆλλα αάντα x olos 
σφαιροῦνται ἀγαθὰ, τά τε εἱρημένα, xai ὧν γέγονα 
λόγος, ol; xai τὸ ἀμνησιχαχεῖν συντέταχται. δὲ 
δὴ ταῦτα φρονῶ (φρονῶ δὲ οὕτω, θεοῦ διδόντος), 
πέσοιµι ἔξω τῆς τῶν πτερύγων τοῦ θεοῦ σχέπης, 
εἴπερ ξίφος ἁμύνης Ἰκόνησά ποτε, μὴ ὅτι γε εἷς 
ἀρχιερωσύνην ἐπαναθὰς ἀλλὰ, χαὶ ὅτε τοὺς χρημνοὺς 
xai τὰς ὑπωρείας τοῦ τοιούτου ὕψους διέδαινον. Et 
δὲ ευπτόµενος xal ἁλγῶν ἑἐγόγγυσα, χαὶ ἡ τὸ «o 
pou ἡ τὸ Οὐαὶ, ὅσα τοιαῦτα, ὑπέμυξα, xai 
ὢ Κύριε, βοῄθει ἑλάλησα, ἐξεδόησα δέ που χαὶ 
τραχύτερον * Δαιμόνιοι, τί pov ἐπέχετ μηδὲν 
πταίοντι ; Αλλά ταῦτα, οἶμαι, οὐχ ἄν µε χρωμα- 
τίζοιεν sl; µνησίχαχον, οὐδὲ γράμμα τοιοῦτον 
χρώσαιεν bv ἐμοὶ, ὡς οὐδέ τις ὀξυγράφον χάλαµον 
βάφας kc ὕδωρ, ἔχοι ἂν ἑντυπώσασθαι γράμματα. 
Καὶ ἐγὼ μὲν εὔχομαι, τὰ ἐς μνήμην χαχοῦ towu- 
τος εἶναι διὰ βίον, oloc εἰμὶ, παραξέσαι τὸ τοῦ 
Δαρικοῦ. "Oc δὲ μὴ ἀρχέσεται, f) βλαπτέτω µε, ct 
χώραν αὐτῷ διδοίη 6 θεὺς, fj ἐπεράσθω τὰ χείρι- 
στα, εἴγε θαῤῥοίη ἐξιχνεῖσθαι τὴν τοιαύτην αὐτοῦ 
εὐχὴν εἰς τὸν Ὕψιστον * ὅπερ ἐγὼ οὐχ ἂν ποηθείην. 
εἰδὼς εὖ µάλα, ὡς εὐχὴ μὲν διχαία θαῤῥεῖ τὴν ὑφου 
ἀνάδασιν, καὶ ἀναλαμδάνεται εἰς ἀχοὰς θ:οῦ, ἡ δὲ 
ph τοιαύτη µάτην ἀναῤῥιχᾶται, ὅποι μὴ ἔστιν άνα- 
θήναι αὐτὴν. 





601 IN BYMNUM PENTECQSTABEM DAMA CENI,  - 502 


EUSTATHII 


THESSALONICENSIS METROPOLITJE 


INTERPRETATIO 
HYMNI PENTECOSTALIS DAMASCENT. 


MONITUM, 
(Ang. Mat, Spicileg. Rom., tom. V, p. xxw.] 





— M — 








Hactenus Eustathii archiepiscopi Thessalonicensls nomen claruerat propter eximios ad utrumque Ho- 
meri poema commentarios ; nunc demum sacri quoque poematis interpres procedit, et quidem in alma 
Urbe primum impressus, ubi Homericz quoque ejusdem lucubrationes natalem lucem anno 1550 hau- 
serunt. Inter hymnos qui sancti Joannis Damasceni nomen gerunt nobilis est tum οὗ theologie altitu- 
dínem, tum ob metri etiam suavitatem, is qui divinum Spiritum celebrat, et a Grzcis pentecostali tem- 
pore canitur. Mitto nunc controversiam utrum hic hymnus reapse parentem babeat 8. Joannem  Damas- 
cenum τὸν πάνυ, Sn homonymum alium, qua super re Eustathius ipse in Procemio verba facit, tum etiam 
in nupera Pentecostarii Graci editione Veneta anni 1857 doete disseritur. Neque enim nos de hymni 
auctore nunc quserimus, sed ejus interpretem dootissimum et copiosissimum in litterarum rem publícam 
lzti deducimus. Scripti hujus duo saltem exemplaria innotuerunt, alterum Vindobonense, quod accurate 
describit Lambecius in B. Vindob. ed. nov. t. V. p. 556, 4 quo tamen düaudaus quidem est, nou 
lamen typis commendatus ; alterum Vatieanum 4409, bombycinum, literis minutissimia innumerisqu' 
siglis conscriptum ; quod eum jamdiu deprehendisscm, et claustris tamdiu obseratui dolerem, constitui 
denique in hujus voluminis postrema parie collocare, De quo sane scripto Lambecium, et presertim 
Allatium in Prolegomenis Damasceniois, cap. 69-70, apud Lequniniuta, copiose disputare decuit, ut. inco» 
gnitum acriptum lectoribus revelurent ; mihi vero qui totum, qualis quantusque eat, legendum orbi ter- 
rarum jam exhibeo, diu loqui non est necesse : sui enim cuique oculi, si modo Grzcis litteris sit im- 
butus, Eustathium hunc pro dignitate ac merito commendabunt. Graeca certe Ecclesia post illos primo- 
rum szculorum Patres, parem Eustathio, interpretem vix ullum habet, qui tantam sermonis Graci copia 
et theologicz facultatis rerumque variarum peritiam ora se ferat. , 


$0) 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/£ 


50 





TOY ATIQTATOY MHTPOIIOAITOY GEZZAAONIKHE 


KYPOY EYZTAOIOY 


ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ 


ΕΙΣ ΤΟΝ EZHTHGHZOMENON IAMBIKON ΚΑΝΟΝΑ 


OD Προοιμίου πρὸς τὸ εό.ει χεῖεαι καὶ ἡ κατ ἐκεῖνον ἀκροσειχίς. 


SANCTISSIMI METROPOLITA THESSALONICENSIS 


D. EUSTATHII U 


PRO(EMIUM IN INTERPRETATIONEM IAMBICI CARMINIS 


Cujus proemii ἐπ fine legitur acrostichis huc spectans. 


Videris, frater, spiritualem illam postulationem Α 


quam jamdiu suspensam tenebas, tempus terens 
et cautius loquens, remisse autem propter reve- 
rentiam, distulisse tandem quantum licebat, ut 
prodiret et in. aperto poneretur, et studium. im- 
pendisse ut ad finem duceretur. Quare hae tecum 
volvens, ut quidam dixit, et paululum deblaterans 
demissa voce, hodie in lucem emisisti, et voluisti 
me ad opus difficile provocare, quod est Interpre- 
tatio et commentatio hymni hodie Spiritui sancte 
cantati, neglecti quidem ah ils qui talia diligentius 
sectantur, nullo modo autem digni qui sic con- 
temmatur : ex. inspiratione enim ecelestl prodit 
hic hymnus per supercoelestem Paracletum, quem 
veneralur poeta celebrando ; et auctor illa inspi- 
retione in sublime extollitur, alia quidem pedestri 
sermone proferens et verecunde incedens, in aliis 
sutem metrica visus sublimitate vehi; cui res 
divinas conformapns et psallens verbis poeticis ; 
mec re ipsa ita esl inferior his qui talibus non 
assueverunt, quibus simplicitas cordi est, videtur 
ideo prodiisse imaginis iustar divine in adorationis 
aciu prostrate, indigna quidem fucati decoris iu- 
terpretativi ; sic enim, inquirenti mibi ostenditur 
commentatorum de tanta pulchritudine equalitas; 
nisi forsan iis placuerit celatum hocsanctum si- 
gillum reservare inconsulto cuilibet; vel aliter, 
omnem gloriam divini hujus cantici intus relin- 
quere jacentem , non ut tutus sit ab insidiis, sed 


Ἔοικας, ὢ ἁδελφὶ, fv προ μακροῦ διἑτριό:ς 
πνευματιχὴν ἀξίωσιν τριφημερῶν καὶ λαλῶν προ- 
μηθέστερον μὲν, ἠρέμα δὲ χατ᾽ εὐλάδειαν, ἐπιτεῖναε 
ἁρτίως ὅσων ἑξῆν, ὡς προθέσθαι xal εἰς ἐμφανὲς 
ἐνεγχεῖν καὶ σπουδν ποιῄσασθαι ἀγαγεῖν αὐτὴν εἰς 
ἐντέλειαν. Aib. τὴν τοιαύτην γνώµην «ὑπὸ σεαυτῷ 
Dv χαθά τις ἔφη καὶ ὡς otov παραλαλῶν λεπτα- 
My φωνῇ, σήµερον ἐξετράνωσας, xa ἠθέλησας εἰς 
πρᾶγμα δύσεργον ἐμὶὲ προχαλέσασθαι, ὅπερ ἐστ'ν 
ἐξήγησις εἴτ' οὖν διευχρίνησις Όμνου μελῳδικοῦ τοῦ ᾽ 
σήμερον ἀδομένου τῷ ἁγιωτάτῳ Πνεύματι, παρεω- 
papívou μὲν τοῖς τὰ τοιαῦτα μετελθοῦσὶν ἔπιμε- 
λέστερον, οὗ μὴν xal εἰς τόδε βαθμοῦ χαθεστάσθαε 
ἀξίου πεφυχότος * ὑποθέσεώς τε γὰρ οὑρανίας ἔχεται 
ὁ τοιοῦτος ὕμνος διὰ τὸν ὑπερουράνιον Παράχλητον, 
ὃν ἀποσεμνύνει περιῴδων * xal αὐτὸς ἐχείνῃ συν- 
εξα!ρεται εἰς ὅσον οἷόν τε, τὰ μὲν πεζῇ προϊὼν τῇ 
φράσει, ὡς εἶ καὶ σεμνὰ ἐδάδιζε * τὰ δὲ xat ἔποχος 
μετρικῷ ὕψει διεχφαινόµενος * ip συσχηματιζόµενος 
τὰ περὶ τὴν θειοτάτην ἔννοιαν xal λέξεσιν ἐγχρο- 
αίνων ποιητιχώτερον * ἔστι δὲ οὗ xal οὐ πάνυ συνη- 
θέστερον, τοῖς ἀτριδέαι τὰ τοιαῦτα olg τὸ ἀφελὲς 
πεφ/΄ληται * δοχεῖ δι᾽ αὐτὸ εἰς εἰχόνα οἵυν θειοτάτην 
προϊῖστασθαι προδθεθληµένην μὲν προσχυνητῶς, οὗ 
μὴν κατηξιωµένην xal τινος περιάπτου χάλλους 
τοῦ ἀπὺ ἐξηγήσεω, * οὕτω γὰρ αἰτιολογῶν παρίστα- 
ταί µοι τὸ τῶν ἐξηγησαμένων ἀπερίστροφον ἐπὶ 
τοιῷδε χα)ῷ' εἰ pfj τι ἄρα ἑχείνοις εὐηρέστητο, 
τὴν γλαφυρὰν ἁγίαν σφραχΐδα ταύτην ἁπαραχίνη- 


ob ineffabilem admirationem, ui mysterio stupo- ϱ τον ἀφεῖναι τῷ κατ) αὐτοὺς ἀνεπισχέπτῳ * 1] καὶ ἅλ- 


rem pariat magis quam explicatione tali, qu:e festi 
esset impar solemnitali. " 


λως πᾶσαν τὴν δόξαν τοῦ τοιούτου θείου ὥσματος 
ἔσω παρεᾶσαι χατακεῖσθαι. οὐκ εἰς ἀνεπιδούλευτον, 


ἀλλὰ πρὸς ἀμύθητον θαυµασιότητα, ἵνα τῷ μυστηρώδει θαυμάζξοιτο μᾶλλον fj τῇ ἐχφάνσει, οὐχ οἵᾳ 


«t οὔση, τῷ μεγαλείῳ τῆς ἑορτῆς συνεπαίρεσθαι. 
At sie quidem, 0o amice, tanti operis gravamine 


'AM' οὕτω μὲν, ὦ φιλότης, ἐπὶ οὕτω μµεγάλψ 


506 IN HYsNUX PENTECOSTALEM DAMASCENI. 506 
πράγµατι 6Ἴμερον τελεσφορῄσας πρὸς Évoracw A grave mihi, ulinam uon usqu- in finem, onus 


τὴν ἐφ) ἡμῖν ἀξίωσιν, φόρτον ἡμῖν ἐπέθου, εἴθε μὴ 
ἐς τέλος, βαρύν. Ἐγὼ δὲ χρωσαθεὶς οὐχ οἶδα εἴτε 
ὤχρῳ, εἴτε ἐρυθήματι ἐφ᾽ οἷς Ἀξίωμαι. xol γὰρ 
ἃμα αἰδώς τε καὶ φόδος ὑπῆλθέ us * ἡ μὲν, μὴ ἆπα- 


νηνάμενος, σχωγθήσοµαι πολνειδῶς  ὁ δὲ pf) ποτε 


χατανεύσας εἰς ἔργον, χαὶ οὕτω τοῦ σταδίου ysvó- 
µενος, ἀποσνριχθήσομαι χλωζόμενος τοῖς xal τοῦτο 
b χαλὸν ἐν τοῖς ἄρτι φιλοτιμουμένοις, εἶπερ τι ἅλ- 
λο τῶν διὰ στουδῆς πολ,ῆς ὅμως ἑμαυτὸν συµ- 
πείσας, ἵνα pij ἐπὶ πλέον εἰληται περὶ ab. λογισμὸς 
ὀρέξεως, θείας μὲν τῷ ὄντι, ὀχληρᾶς δὲ εἰ µηδέποτε 
ἀποτελεσθείη, γίνομαι ἰδοὺ τοῦ σοῦ θελήµατος * xal 
ἐπειδὴ πάλαι ἁγίαν ἐπιθυμίαν kv φυχῇ συλλαθόµε- 
vo; xal ὠδι,ᾖσας, ἐξέτεκες «hv σήμερον, ὡς οἷον 
καιροφυλακήσας ἑπίτηδες, µαιώσεαθαι Ίχω τὸ ἀπο- 
φεχθὶν, xal ἐχθρέφασθαι ὡς περίεστί por τοῦτο 
ἔχειν, καὶ ἀποδοῦναί σοι, οὐκ οἶδα μὲν, εἴπερ ἡρωΐ- 
δα εινὰ γένναν, πιθηχίδα δέ τινα πάντως ἂν olav 
tul; ἁπλουστέροις xat αὑτην περιθλέπεσθαι * χατέ- 
Ywopsv γὰρ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, οὐδέν τι τῶν 
ἐν τῷ xa0' ἡμᾶς βίῳ πονηµάτων πάντη πάντως 
ἐξουθενοῦσαν ἑφ᾽ ἅπασιν, οὐδὲ τὸ φαυλότατον, xat, 
ὡς εἰπεῖν, οὐδενόσωρον * xal ἔστι τὸ πρᾶγμα ὅμοιον 
ὡς εἰ xai τῶν ἐκ γῆς ἀναδ.δοµένων ἄλλοις ἄλλα 
πρὸς ἀρέσχειαν εὐπρόσιτα ἔχχεινται. ᾿ΑἈγαπήσω 
γοῦν xal αὐτὸς, εἰ xal τισι µετρίοις ἀξιωθήσεται 
εἰς ἐντυχίαν ἐλθεῖν, ὅπερ ἅρτι ἀγαθὸν, xav' ἐμὲ 
χρίνοντα, ἐργάσομαι * καὶ ἔσται λέγειν χαὶ ἐμοὶ δι’ 
ἐχείνους πρὸς ἐμοὶ ὄντας, τὸ τοῦ Γλυχέως εἰπόντος 
ὡς dpa xal ép àv τῇ Tü τις φαίγοµαι εἶναι. 
El xai τούτου διεχπεσοῦμαι τοῦ σεμνώµατος, ἁρ- 
χέσοµαι τῇ σῆ xal µόνῃ εὐαρεστήσει * xal τὸ λεω- 
φορούμενον θαῦμα ph ἔχων, φιλήσω *b µονῆρες, 
xat τῷ τοῦ φίλου xa: τῆς ὄντως φιλίας ὄρῳ παρα- 
πήξας τὴν ἐνιαίαν ταύτην ἀγάπην, διὰ την ἔντευθεν 
πεπορισµένην µοι εὐκὴν, οὖκ εὔξομαι πλεονεκτη- 
σαι ὡς ἐθελῆσαι πληθυνθῆναί pot λόγους εὐφήμους * 
ola πολλάχις ὑπολαλεῖν κατ ἐμαυτὸν εἰωθὼς, ὡς 
χαθὰ σοφὺν βούλευμα ἓν τὰς πολλὰς χεῖρας vixd, 
οὕτω xal µία εὐχὴ ἀγαθὴ τὸν µυρίων ἔπαινον. Γι- 
νόµενο; οὖν τοῦ λοιποῦ τῆς σῆς ἀγγαρείχς. ἐπὶ µι- 


imposuisti ; ego autem nescio an pallore an rubore, 
conspicuus sum de iis quz facere dignus babeor, 
(pudor enim simul et timor me replent ; ille qui- 
dem, ne recusans irridear multiformiter; hic 
autem, ne, annueus operi, et sic stadium ingressus, 
exsibiler ab his qui et boc pulchrum de praesenti 
seciautur, si quidem aliud magni studii materia 
sit eis) : mihi ipsi tamen persuadens, ut nou am- 
plius deprehendatur iu te ratio petitionis in se 
quidem divinse, 1nolestae tamen si non perliciatur, 
tuam sequor voluntatem ; et quoniam quam jamdiu 
concepisti iu meüte sanctam cogitationem, et par- 
turisti, hodie peperisti, quasi consulto captans op- 
portunitatem, fotum venio obstetricaturus, el 


B quantum in me est educaturus, eti redditurus tibi 


nescio an heroicam prolem, an simium aliqueu 
qui rudioribus admiration! sit : humanam enim 
novimus naturam, qua nullam arumnarum ter- 
restrium parvipendit, et, ut ita dicam, nullius mo- 
menti : simile quid est ac si inter fructus Lerra 
alii aliis ad delectationem accessu faciles prosta- 
rent, Gratum igitur habebo et ipse οἱ dignum in- 
venium sit in popularium congressum venire quod 
modo bonu, me judice, sum facturus ; licebit et 
mihi usurpare inter meos aequales, verbum Glycis 
dicentis : Et ego aliquis in terra videor esse. Si 
autem ab hoc honore exciderim, contentus ero 
tua solius satisfactione ; et vulgi non habens admi- 


C rationem, diligam solitudinem ; et amici atque 


amicitia proposilo conterminans unicam banc 
ambitionem, propter prestitum deinceps mihi vo- 
tum, non gloriabor quod prevaluerim quasi volun- 
tas adfuerit ut multiplicentur mihi verba laudis; 
sicut ssepius dicere soleo intra me, quod quemad- 
modum multas manus vincit unum $apiens con- 
silium, sic et una bona oratio multorum laudes. 
Angariatus igitur a te quotquot passuum millibus 
prosperum iter przebebit Spiritus sanctus, qui 4 
sapientibus fratribus laudem accipit, quibus plena 
est sanctissima Dei Ecclesia, inde incipiam unde 


jussisti. 


λιασμοῖς ὁπόσοις εὐοδώπει τὸ ἅγιον Πνεῦμα Ex τῶν ἁδελφῶν σοφῶν ἀφελόμενον χάριν, olg dj ἁγιωτάτη 
«00 Θεοῦ Ἐκχλησία πέπληθεν, ἐνάρξομαι οὗπερ ἐζήτησας. 
Καὶ δὴ tv πρώτοις παρασηµαίνομαι ὅτι πολλῶν D — Et hoc in primis annoto quod. multi praesentem 


ὑπαγόντων τὸ τοῦ προχειµένου ἡμῖν σχέµµα χα” 
νόνος εἰς τὸν ἐχθέμενον τοὺς δεσποτιχοὺς ἰαμδείους, 
«by εἰς τὴν γέννησιν τοῦ Χωτῆρος Χριστοῦ, καὶ τὸν 
εἰς t6 βάπτισμα, ἐχείνους δὲ αὖθις εἰς τὸν πάμμεγαν 
Ἰωάννην τὸν Δαμασκηνὸν, ἐγὼ οὐχ ἔχων Ὑενέσθαι 
δᾳδίως τοιᾶσδε γνώμης, διὰ τὸ μὴ ἑξακριδώσασθαι 
κοὔτόν τε τὺν xayóva, τῇ φράσει τεχµαιρόµενος 
ἀποδιῖστῶ ἑχείνων τῶν δύο ἰαμθικῶν , xal ἄλλον 
τεχνίτην ἐχείνοις ἰδιάζων ἑτέρῳ τινὶ τοῦτον παρα- 
πήγνυμι ὃς τις ἂν χαὶ εἴη ἐχεῖνος. Καὶ οὐδὲ ἑχεί- 
νους τῷ μεγάλῳ Δαμασχηνῷ ἔχω προσνέµειν, xav 
αἰτίαν τοιάνδε ’ φῶς εἰς τὰς θείας Γραφὰς ἑλθεῖν 
ἐκ Θεοῦ xai τὸν λαμπρὸν τοῦτον Δαμασχηνὸν λέγῳ * 
τὴν δὲ σαφήνειαν αὐτοῦ τίς ἑχμάξεται μιμησάμἒε- 


hymnum referant ad auctorem Domiuicorum car- 
minum, unius quidem de nativitate Salvatoris 
Christi, alterius de baptismate, alios rursum magno 
Joauni Damasceno ascribunt. Ego autem hanc sen- 
tentiam haud possum sequi, ideo quod non diligen- 
ter absolutus est liic canon ; et ex stylo conjectans, 
semoveo duo hec carmina, et alium auctorem iis 
tribuens, proprium alium quemdam huic assigno, 
quisquis ille; nec magno Damasceno tribuere pos- 
suin, ob eam causam quod lux in Scripturas divi- 
nas a Deo venit, et in illustrem hunc Damasce- 
num; et elegantiam ejus quis imitando releret, 
quam in omnibus scriptis suis. profert? Α tali au- 
tem idea longe absunt. praedicti canones. Si quis 


hj 


. *41 


EUSTATHU THESSALONICENSIS METROPOL. /£ 


9 


vcro dixerit illum in His quos concinnavit íambis A voz, την ἓν ἅπασιν οἷς γράφει ; τοιαύτης Cb Ιδέας 


propium immutasse characterem, audiet primo 
eumdem in omnibus incedere doctam rhetorem, 
et forsan invitum, dominante in illo propria in scri- 
bendo natura : illumque maxime in versibus talem 
exsistere eo quod majorem voluptatem venatur 
poesis, et sic illecebras maxime prsetendat ; ju- 
cundum enim quod perspicuum est, nom autem 
quod obscurum. Plato quidem cum poetice scrí- 
bit, dilucidior est et suavior. Audiet postea quod 
manifestaverit magnus ille vir quid in poesi valeret ; 
non enim paucas tantum versuum paginas reli- 
quit, sed et opus dramaticum scripsit, ut nobis 
experientia probavit qui drama legiwtus compo- 
situm in beat et castze Suzanne historiam, per- 
peram adnotatum ut poema Joannis Mansur ; erat 
autem Mansur cognomen que maledictus Copro- 
nymus maligne loquebatur irridens eum quasi 
Syrio ortum genere; et adornabat compositionem 
hujusce dr»matis stylus plane Euripidicus ; pro- 
priam enim genealogiam Lexebat Suzanna, et dole- 
bat si tanto malo suceumberet in horto, et vim 
pateretur; tunc paradise locum assiuilans, refe- 
rebai quomodo malus dremon rursum decipere 
tentaret Evam me; sic poesis absque grandilo- 
quentia, et luce perspieuitaus pollens, nec rudi 
plirasi obscura in illustri Damasceno. 


ol εἰρημένοι χανόνες ávo paxpkv siew. El δέ τις 
εἴποι ἐχεῖνον ἑπίτηδες ἀλλάξαι τὸν οἰκεῖον χαρα» 
ατῆρα ἓν οἷς {αμθισε, πρῶτα μὲν ἀχούσεται ὅτι ea- 
φὴς ῥήτωρ ^ πανταχοῦ τοιοῦτος ἐκδαίνει, σχεδόν τε 
χαὶ ἄχων, ευραννούσης αὐτὸν τῆς εἰς 3b Υράφειν 
φύσεως, xal μᾶλλον ἓν τοῖς ἔκεσι εοιοῦτός ἐσαν 
ἐχεῖνος, διὰ τὸ τὴν ποιητικὴν ἡδονῆς πλέον atoyá- 
ζεσθχι, xat οὕτως αὐχεῖν μάλιστα τὸ ἐφοχλόν ' 1,50 
(& τὸ σαφὲς, o0 τὸ μὴ σαφές. Ὁ γοῦν Πλάνων ὅτα 
πρὸς µέτρον Ύραφει, σαφέστερός ἐστιν ἑαυτοῦ καὶ 
γλυχύτερος * εἶτα προσεπακούσεται, ὅτι ὁ. μέγας 
ἐκεῖνος οὗ λέληθεν οὐδὲ ὁποῖος fiv τὶν ἐποποιῖαν * 
οὗ Xp ἁπλῶς μετρητὰ; ἀφῆχε σελίδας ἐπῶν, ἀλλὰ 
xai ἑδραματούργησεν * ὡς καὶ ἡμᾶς dj πεῖρα ἐδί» 


B δαξε περιτετυχυχότας δράµατι ἐχείνου, πεπημέ- 


vip. μὲν εἰς τὰ χατὰ τὴν paxaplav σώφρονα Σωσάν- 
ναν, παρασεσηµειωμένῳφ δὲ ἐκ πλαγίων κοίηµα εἷ- 
ναι Ἰωάννου Μανσούρ (1) * jv δὲ ὁ Μανσοὺρ ἑπώνν- 
pov, ᾧ δη ὁ ἑπάρατος Κοπρώνυμος ἑκαχολόγει 
σκώπτων ἐχεῖνον ofa γένους ὠὡρμημένον συριακοῦ, 
xa ἑσχευώρει τὴν διάθεσιν ἑχείνου τοῦ δράµατος 
εὐριπίδειος αὐτόχρημα μέθοδος * ἐγενεαλόγει τε γὰρ 
ἑαυτὴν ἡ Σωσάννα καὶ ἀπεχλαίετο εἰ περιπέσοι xa- 
xip τηλιχκούτῳ ἐντὸς χήπου xal βιασθείη * ἕνθα xai 
παραδείαφ τὸν τόπον εἰχάσασα, àv i ἡ προμήτωρ 
ὑπὸ τοῦ δαίµονος ἁπατηθείη, φράνει γλυπέως ὡς ὁ 


ἀρχέχαχο; δράχων πάλιν πλανᾷν ἔσπευνε τὴν Εὔαν ἐμέ * οὕτως ἀστόμφαστος xa fj ἐποπο:ῖα xal φωτὶ σα- 
φηνεία; διάλευχος xal ἀνεπισκότητος φράσει σχληρᾷ τῷ λαμπρῷ Δαμασχηνῷ. 
Majus ad imitationem in magna Thessalonice, ᾳ Οὗ πρός τινα ὁμοιότητα ἓν τῇ µεγάλῃ Θεσσα)ο- 


jambos olim texuerunt diaconi, unus quidem indi-. 
gena, nomine Sumanes, scriniorum praefectus ex 
ecclesiastica dignitate; alter sapiens Megalopolites, 
levita sacrarum artium magister, Miciiael protec- 
dicos, qui tandem vexatione diaboli laboravit; et 
ambo propter hymnum pro sanctissimo urbis prz- 
fecto, de suo»veolenti magno martyre gloriam 
adepti sunt, cum non vilia dixissent, et luciditate 
fulgerent. Ante eos 3utem, eodem suscepto opere 
de augustissimo Nativitatis Christi festo Joannes 
Geometres gloriari potuit et ipse quod simili luce 
gravitatis, et. claritatis εἰ suavitatis przefulgeret, 
nil et ipse asperum habens. Si quis autem couten- 
dens dicere ταδε spiritualem modulatorem alta 


νίχῃ ςθάσανιές ποτε ἑχμδίσαι διάχ.νο:, 6 μέν τις 
ἐγχώριος, ἐπίχλην Σουμάνης, χαρνοφύλαξ τὸ ix- 
Χλησιαστιχὸν ἀξίωμα, ἕτερος δὲ σομὸς µεγαλοκολί- 
της, λευῖτης ἁγιοσοφίτης, Μιχαἡλ πρωτέχδιχος, 6 
bv ὑστέρῳ δυσχληρήσας ἑπηρείᾳ δαΐμονος, xal &p.- 
φότεροι πρὸς Όμνον τοῦ ἁγιωτάτου πολιούχου χατὰ 
45» μυροθλύτην μεγαλομάρτυρα εὐδοκίμησαν, οὔτε 
καπεινὰ φράσαντες xai οαφηνείᾳ ἑλλαμφάμειο: " 
πρὸ δὲ αὐτῶν εἰς ὅμοιον ἔργον πονησάµενος 6 σο- 
φώτατος Ἰωάννης ὁ Γεωμέτρης ἐπὶ τῇ πανσέ-τῳ 
τῆς τοῦ Χριστοῦ γεννήσεως ἕηρτῇ, ἔσχεν αὐχῆσαι 
καὶ αὐτὸς ὁμοίῳ φωτὶ xai σεµνότητος χαὶ σαφηνείας 
xaX γλνκύτητος λαμπρύνασθαι, οὐδέν τι σχληρυνά- 
µενος οὐδ' αὗτόῃ * εἰ δέ τις ἐρίζων ἑλέοθαι εἰπεῖν 


sapientem, vel aliter dithyrambico igne succensum p τὸν πνευματικὸν μελῳδὸν λυχοφρόνως ἢ ἄλλως δι- 


scripsisse, quod urbanus et doctus Theocritus in 
methodum redigere statuit, ve] ut laudem capta- 
ret, vel ut zequaret alios tali poesi nobilitatos, etsi 
quadam non probata dicat, et. probabilia tantum 
edat. Esto tamen, veritatem dixerit; ut enim nou 
arguamur quod ita affirmative locuti simus de lis 
qua non oportebat, demus ut mutaverit musicus 
sanctus Damascenus propriam loquelam, quasi 
vocis dissimulator, per imitationem non qux elim- 
pliciter a multis exercetur quando opportunitas 
voluerit, non qua insigni modo narratur de heroica 
quadam persena, sed secundum apostolicam illam 


θυραμόικῶς ποιῆσαι, ὃ καὶ 6 ἁστ:ῖος Apa καὶ σο- 
qoe Θεόχριτνος ἐπέχρινέ που μεθοδεῦσαι χάριν fj 
φιλοτιµίας f) ἁπλῶς ἐξισώσεως τῆς πρὸς ἑτέρους 
ἁγλαϊζαμένους ἔποποιῖᾳ τοιαύτῃ, ἁμάρτυρα μὲν 
λαλεῖ καὶ, ὡς αἰπεῖν, εἰχοτολογεῖ. "Ἑστω δὲ Spe; 
ἀληβεύων. "Iva γὰρ uà πεισμονὴν περιέπειν ἐγκλη- 
θὤμεν ἐφ᾽ οἷς οὐχ ἐχρῆν, διδόαµεν ἀλλάξαι χαὶ τὸν 
ἅγιον Δαμασκηνὺν µμελῳδὸν, εὺν οἰχεῖον φθόγγον 
οἷα xal τινα φωνόμιμον πρὸς µίµησιν οὗ τὴν ἁπλῶς 
παρὰ τοῖς πολλοῖς µελετωμένην, ὅτε χαιρὸς, οὐδὲ 
κατὰ τὸ ἐξαιρέτως ἱστορημόνην περί τινος ἠἡρωξκοῦ 
προσώπου, ἑλλὰ χατὰ τὴν ὑπ) αὐτοῦ μεμελισμένην 


(1) De agnomine Mansur, itemque de alio infra legendo, Αγοία, Allatius loco predicto. 





509 


IN HYS NUM PENTECOSTALEAM OAMASCRXI. 


big 


ἀπεστολιχὴν πολύφθογγον ἁρμονίαν γλωσσῶν * ἵνα À linguarum bargioniam ab eo diligenter quzesitam ; 


πρὺς τέχνην εἴη xal αὐτὸς ποιχιλόφωνος, xal iz 
6elac ἐπιπνοίας πολύγλωσσος. 

Τοίνυν, ὥ ἁγιώτατε Δαμασχηνὲ, χρεώστει χάρι- 
τας τοῖς παραῤῥίψασιν ἐπὶ αἱ τοὺς τοιούτους xa- 
νόνας, καὶ εἰσποιησάμενος τοὺς λόγους τούτους ὡς 
ofa καὶ γεννησάµενος αὐτοὺς, xai οὕτω πληθύνας 
τέχνα σου, δέξαι xal τρίτον xavóva τὸν εἰς τὸ ἁγιώ. 
εχτον Πνεῦμα. Τί vào χωλύει ἐπιγράφεσθαί σοι. 
xaX αὐτὸν xaz' ἑχείνους, ἵνα πανάριον 6. ἐστι θίδη, 
3 ἀρχλίον, εἴτουν χιδώτιον, χαρισώμεθά co, τῷ µε. 
γάλῳ Ἰωάννη τὸ πόνηµα τοῦτο, ὥς φασιν οἱ [δμο- 
νες, Ἰωάννου Αρχλᾶ:; οὐδὲ σεμνὸν γοῦν τι αὐτοὶ 
ὄνομα χαριξόµενοι τῷ xal φιλοπόνῳ ἐχείνφ καὶ µε- 
Υαλοφώνψ φιλοσόφῳ ἀνδρί * οὓς ἐγὼ μισῶ, καθὰ 
xai ἄλλους ol xal τινα σοφὸν διδάσχαλον παλαιὸν 
πολλοὺς καὶ πολλαχῶς ἐν λόγχοις ὁμματώσαντα, φε- 
ῥόµενοι φθόνῳ Χοιροδοσχὸν ἑπωνόμασαν οὐκ ἂν 
ἐχεῖνον οὕτως ἑαυτὸν δηλοῦντα, ὅτε Υράφον ἔχαρα- 
χτήρισε τὰ οἰχεῖα ' χαχώνυµοι ἄνδρες ἐχεῖνοι οὐδὲν 
ἧττον περ οἱ κατὰ τὴν μασσαλιωτιχὴν πίσαν Λατί- 
vou, παρ οἷς τεθέληται ἀναιτίως οὕτω xal εἰς οὐδὲν 
δέον δυσφημεῖν τοὺς ἑγχωρίους ἐπιθέτοις ὀνόμασι. 
Tiv μὲν γὰρ σχύλον, τὸν δὲ σχλάδον, τὸν δὲ παγά- 
vov, fj ἐπονομάζουσιν f) χαλοῦαιν * ὡς αἱρετὸν εἷ- 
vat, ἀνώνυμον παρ) ἐχείνοις εἶναί τινα, ὃ τοῖς φυλ- 
λοῖς τῷ ἔθνει ἑπισνμδέδηχεν, f| οὕτως ἀτίμως ἀνο- 
μαστὸν, xpówp δέ ποτε μαχρῷ xal περιώνυµον * 
ἀλλὰ τοῦτο μὲν τοιοῦτον ὡς kv παρεκδάαει. "σαι 
δὲ Χο.ροδοσχὸν τὸν τὴν λογιότητα τοσοῦτον α.λλαί- 
νονσιν, εἶεν ὑπὸ συδώτῃ ἀγόμενοι * xal οἱ τὸν ᾿Αρ- 
χλᾶν δὲ λαλοῦντες, ἀποθήκης τοιαύτης εἶεν ἑπάξιοι, 
ἐὰν πλαττόμενοι τοιαῦτα ἐπιγράφωσιν ἀνδράσι περι- 
ωνύμοις * xal οὐκ ἁπαγοβεύω ἐς τὸ πᾶν ἄνδρα θετέον 
ἐχεῖνον, τά τε ἅλλα σοφὸν xat μουσιχὸν ἐπιστήμονα, 
προθέσθαι, xal οὕτως ἁρμόσασθαι τοὺς θείους ὃμ- 
νους πρὸς µέτρον ζήλῳ ἑλλόγῳ» ἔπεί τοι πολλοὺς 


yi per ariem esset οἱ ipae variaruu vocum et ex 
divina inspiratione muliarum linguarum peritus. 
Nunc ergo, o sanctissime Dainascene, gratias 
369 [ης qui in te hos canones injecerunt, et cum 
feceris sermones illos, ut videtur, et genueris eos, 
αἱ sic multiplicavecis fetus tuos, accipe et ter- 
tium canonem iu Spiritum sanctum. Quid enim 
velat quin ascribatur tbi et iste cum liis, ul 
canistrum hoc, id est calathum, vel. caophiuum vel 
sportam tribuamus tibi, opus, ut aiunt, docii 
Joannis Arcla? Nec honestum illi nomen impo- 
nentes impigro buic et graudijoquo philosopho; . 
quos ego odi, sicus εἰ alios qui antiquuin et doctum 
magistrum , cujus doetripis multi οἱ multoties 
oculati facti sunt, invidia tumentes. Cheeroboscum 
cognowminaverunt; nou quod je sic seipsum ma- 
nifestaverit, quando scribeus propria ad vivum 
exprimebat; famosi hi viri nil minus egerunt 


quam, justa Massiliensiom fldem, [καὶ apud 


quos absque ulla causa et necessitate, indigeuas 
sppositis nominibus sic odiosu vocare mos est 
alium pannum, alium sclavonem, alium paganus 
cegnominant; quasi optandum sit inter eos ignoti 
nominis esse aliquem, quod plebi cum pulicibug. 
contingit ; vel sic foede nominari bominem etiam a 
multo tempore nobilem. Sed hoc quidem in di- 
gressione; qui autem Choecoboscum hominem talis 
doctrina irrident, sub suario deganL ; et qui Arclan 


C loquuntur, tali domicilio digni essent, si ingentes 


talia nobilibus ascribant viris. Nec dico hominem 
omui laude dignum, et de cetero sapientem, el 
peritum musicum, in publicum edidisse, et sic 
prudenti zelo versibus conclusisse diviuos lymnoa : 
multos enim novimus tales et in anuquis οἱ in 
recentioribus, qui falso sibi attributa respuebant 
acripta. 


οἴδαμεν «al τοιούτους Év τε τοῖς παλαιτάτοις καὶ ἓν τοῖς καθ ἡμᾶς, οἱ τὰ vpaguxk μετατιθέμενοι 


ἐξγλλάστοντο, 

'O γοῦν kv ἁγίοις πατριάρχης ἀοίδιµος Λουχᾶς, 
ὃς νεφέλην χρυσῆν εὐεργεσίας ἡμῖν ἕἔδρεξεν, ὅτε 
ἥμεν ky διαχόνοις τελοῦντες, ἐντετυχηχὼς ποιήµατι 
᾽Αράχνης θαυμαστῶς κατὰ ἑποποιῖαν, ὅπερ ἐν ἁσ- 
πίδι μὲν ἐγέγραπτο, ἀνέχειτο δὲ εἰς θαῦμα περί που 
τὰ ἑἐντὸς τοῦ μεγάλου φροντιστηρίου, ἅπερ ἑδείματο 
Στούδιος 6 '᾿Ῥωμαῖος, ἐπο[ησέ τι xal αὐτὸς ὅμοιον, 
εἰ xat μὴ πάνυ iv χρῷ πρὸς ἐγγύτητα: fy γὰρ ἁλη- 
Ou ἐχεῖνο τὸ παλαιὸν ἀμίμητον ' o0 τι που παίδων 
οὐδαμῶς οὐδὶ ὁ ἅγιος γέρων ἐχεῖνος, ἁλ)ὰ iv τῷ 
χάσαι τὸ σύντονον τοῦ πνευματικῶς ἀθλεῖν, ποιού- 
µενος xal τὴν ἄδειαν ἔργον, xà. τὴν ἀνάπαυλαν 
σπουδἠν τινα, xal τὴν ἄνεσιν ἕντασιν εἰς γλυχὺ 
ἀγαθόν * ᾧ τις προσανασχὼ» ἔχοι ἂν λέγειν, ὡς οὐδ' 
οὕτω χαχῶς. Πρὸ δὲ ἐχείνου οἵδαμεν Épyov λογιχὸν 
πονηθὲν ὅτε τὸ '"Popaixày σχῆπτρον ὥρθου ὁ Ko- 
μνηνὸς Αλέξιος, οὗ τοῦ ἔργου σκοπὺς ἅμα xal &r.o- 
τέλεσμα, στίχους ἠρωϊκοὺς ἐκθέοθιι, χορυφονµένους 
μὲν εἰς ποσὸν τὸ δοχκοῦν τῇ xav' ἐχείνους μούσῃ 
ἀριθμυύμενον δὲ Έχαστον γράμμασιν ἴσοις, ὡς μηδὲ 


Sanctus igitur et nobilis patriarcha Luces qui 
aureum nobis benelicenlie rorem infudit dum inier 
diaconos versaremur, occurrens poeuali Árauez 
quoad poesim admirabili, quod super clypeum in- 
scriptum erat, jacebat autem in.inieriori pavte 


D magui monasterij quod exstruxerat Suudius Ruma- 


nus, fecit eL ipse simile aliquid, etsi specie impare 
vere enim inimitabile erat vetus illud ; nec aliquo 
modo irridens sanctus senex, sed υἱ spiritualis 
contentionem laboris relazaret, quietem fecit labo- 
rem, et otium suavia negotium boni ; cui adhaerens 
quisque possit dicere nop ita malum. ániea auteu 
vidimus methodicum opus exaratum quando [ο- 
manum sceptrum portabat Alexius Comnenus, cu- 
jus operis scopus et (inis erat heroicos deducere 
versus, terminatos in quantitate poesi illorum con- 
gruenti, numeratum autem unumquemque litteris 
paribus, ita ut neque unus vicinum excederet, vel 
una littera, et erant lillerza. omnes concatenatze ita 
ut manifesta esset carum aequalitas ; ct. latitudo 


$t 


EUSTATHTI THESSALONICENSIS ΜΕΤΒΟΡΟΙΙΤΑ 


912 


quidem poematis istius sententias referebat laudis A lv ἔπος ὑπερπαίειν τὸ προαεχὲς, οὐδὲ γοῦν EV στοι- 


plenas ímperatorie. Qui vero legendo percurrebant 
duos versuum terminos, litteram littere addendo, 
veniebant a dextris completum heroicum versum, 
et a sinistris similiter alterum ; et erant saerati 
'acrostichides, et unusquisque seorsim ab alio, nibil 
fundo poematis adhzerentes ; et scriptum erat in 
tetragono diligenter hoc poema lateribus circum- 
ductum non linearibus sed grammaticis ; et diametri 
Ipse insignitz erant przclare litteris rubris :nomina 
enim venerabilia quatuor paribus litteris ita dedu- 
cta ut composite ' ponerentur ostendebant singula 
diametri principia ; et aspicienti hzc ἵπ mentem 
venit nil fmpedivisse artificem tetragoni hujus poe- 
matis, οἱ potuisse summis diametris materiam 
cancellare si voluisset; noluit autem ; sed cum 
mensurasset primo, et initia reliquisset sibi invi- 
cem adversantia, ita ut menti occurrerent diame- 
tri 1110 ad perfectionem, laboravit in medio epopeez 
sut, et figaram rhomboidalem ος quatuor litteris 
descripsit ; et elegans erat hoc opus, et aliter qui- 
dem, sed et sciibendi peritia; et latera universi 
fetragoni et diametrorum initia in nominibus et 
rhombus rubris fulgebat ornata litteris; et resi- 
duum operis consuetis scriptam erat characteribus, 
et erst vere oculorum oblectamentum et scitum 
mentis ornamentum . 


ytlp ^ xaX ἔχειντο τὰ στοιχεῖα πάντα χαθ᾽ εἰρμὸν, 
ὡς εἶναι δήλην τὴν ἓν αὐτοῖς ἐξίσωσιν ^ xal τὺ μὲν 
πλάτος τῆς ἐποποιῖας ἐχείνης περιεῖχεν ἑννοίας 
ἁ ποσεμνυνούσας τὸν αὑτοκράτορα. Οἱ δὲ τὰ τῶν στ(- 
χων 85» ἄχρα περιερχόµενοι ἀναγνῶσται, xal στοι- 
χεῖον στοιχείῳ ἐπιστοιβάζοντες, εὗρισχον ἐκ δεξιῶν 
ἔπος ἁποτελούμενον fiptotxbv καὶ ἓξ ἀριστερῶν ὅμοιον 
Écepov* xal σαν ἰδιάζουσαι ἀχροστιχίδες, χυρίως 
ταῦτα χαθ) ἑαυτὰ ἑχάτερα, οὐδὲν τι τοῦ ἐδαφίου 
προσαπτµεναι xal χατεγράφετο elg; τετράγωνον 
ἀχριδὲς ἐχεῖνο τὸ ποίηµα πλευραϊῖς περιεχόµενον οὐ 
γραμμιχαῖς ἀλλὰ γραμματικαῖς * xaX αἱ διάµετροι 
ἁλλὰ xal αὐταὶ θαυμαστῶς ἐσημειοῦντο γράµµασιν 
ἐρυθροῖς. Ὀνόματα γὰρ σεμνὰ τέσσαρα ἰσογράμ- 
pata κατασνρόµενα tiv τῷ εὐτάχτως τεθεῖσθαι, 
παρέφσαινον ἀρχὰς διαμέτρου ἑχατέρας ' χαὶ εἶχεν 
ἐνθύμιον ὁ βλέπων μηδέν τι χωλύεσθαι τὸν τεχνίτην 
τοῦ ποιητικοῦ τετραγώνου ixelvou, xol ἀχραίοις 
διαµέτροις χιάσαι τὸ ἔμθαδον εἴπερ Ἠθελεν ' ox 
ἤθελεν δὲ ἅρα ἐχεῖνος, ἀλλὰ διαµετρήσας ἀρχικῶς, 
xai ἀφεὶς τὰς ἀρχὰς ἀντιμετώπους χεῖσθαι ἀλλη- 
λοις, ὡς ἐννοεῖσθαι διαµέτρους ixelvouc πρὸς ἑντέ- 
λειαν, ἑτεχνάσατο bv τῷ µεσα,τάτῳ τῆς ἑποποῖας 
αὐτοῦ, xal σχημά τι ῥομδοειδς, ix τεσσάρων 
γραμμάτων αὐτὺ διαγράψας. Καὶ fjv ἀστεῖον ἐχεῖνο 
τὸ πόνηµα, xai ἄλλως μὲν, καὶ διὰ τοῦ δες ὥς tk 


αὐτὸ διαγραφῆναι ' τὰ plv πλευρὰ τοῦ ὅλου τετραγώνου καὶ αἱ τῶν διαµέτρων iv. ὀνόμασι χαταρχαὶ» 
χαὶ ὁ ῥόμδος ἐρυθροῖς ἑἐγανοῦντο παραυγάζοντα Ὑγβράμµασιν * 6 Bb λοιπὸς-ὀλχὸς ὁ κατὰ τὸ ἔμήσδογ, 
συνᾖθως εἶχε τῆς Υραφῆς * xat fjv αὐτὸ πανἡγνρίς τε ὄψεωξ χαὶ οὔῶφρον ἄγαλμα φυχῆς. 

Et solers nobis visus est vir ille; necsolertiam ϱ Καὶ ἑφάνη ὁ ἄνθρωπος ἐχεῖνος ἡμῖν δεξιός * vol 


mentitas erat, in veritate dico ; visus est autem 
non ex seipso tam pulchrum inchoasse opus, 
accepisse illud ex antiqua inventione. Antea cnim 
exstabat simile Griecum poema, quoad sententias qui- 
dem omnino diversum ; secundum enim ad imi- 
tationem, regias laudes habebat ; archetypum autem 
peregrinis constabat substantiis ; quaedam autem 
fugerunt me ; abiit enim volumen aliquo inter La- 
tinos; heu mlhi quod meminerim quanta perpes- 
sus fuerim captus et in servitutem redactus 1! Feli- 
cem autem me quod a Deo vere Salvatore liberatus 
fuerim ! Modicum aatem recordatus, referre pos- 
sum quomodo exordium unum msale deducebat 
Sarapis , daemonis hoc nomen ; reliqua autem tria 
similia, et ipsa litteris paria; rhombum in quadra- 
tum redigebat Ζεὺς in tali figura : Z quidem stante 
in medio versus seorsim, σ autem subjectum post 
versum unum, quasi sub vertice positum ; in medio 
autem ambarum litterarum istarum erant e et v, 
in medio apte verbi vel litterarum, ita ut ferent 
subjecta conjunctio duorum triangulorum rhombi 
congrue descripti ; quoniam versus illi non ad den- 
sitatem per litteras coacervabantur, sed concinne 
ad perspicuitatem resolvebantur. Et hsc quidem 
duo in poesim versa a viris quibus otium studium 
erat. 


sed 


δὲ, οὐδὲ ἐφεύδετο τὴν δεξιότητα πρὸς ἀλήθειαν " 
ἐφωράθη δὲ ob χατάρξας αὐτὸς τοῦ χκαλοῦ τοῦδε 
πονήµατος, ἁλλὰ παραλαδὼν αὑτὸ ἓξ εὑρέσεως πα- 
λαιᾶς  προέχειτο γὰρ ἔἐκείνου ἑλληνιχὸν τοιοῦτο 
ποίημα, ἐς τὸ πᾶν ἁπαράλλακτον δίχα ve τῶν ἓν- 
νοιῶν * τὸ μὲν γὰρ πρὸς µίµησιν δευτερεῦσαν βα- 
αιλέως εὐσεθοῦς εἴχετο * «b δὲ ἀρχέτυπον ἔξωτερι- 
x&v ἐννοιῶν ἤρτετο * xal τὰ μὲν ἄλλα ἔχεινου παρ- 
$104 µε * ὤχετο Υάρ got τὸ βιθλίον Ec που τὴν Λα- 
τίνην. Οἴμοι δὲ ὅτι ἀνεμνήσθην ofa ἔπαθον αἶχμα- 
λωτισθεὶς, χαὶ οὕτω δουλωθείς * εὖ µοι δὲ, ὅτι πρὸς 
τοῦ ἐλευθερωτοῦ τῷ ὄντι θεοῦ λέλυμαι. Βραχὺ δέ τι 
μεμνημένος ἔχω ἀναφέρειν ὡς µίαν μὲν ἀρχὴν δια- 
μέτρου παρέσυρεν ὃ Σάραπις ᾿ δαιµόνιον αὐτὸ ὄνο- 
μα. Τὰς δὲ λοιπὰς τρεῖς ἕτερα ὅμοια ἰσογράμματα 
καὶ αὐτά τὸν δὲ ῥόμδον ἑτετραγώνιζεν ὁ Zeuc tv 
τοιᾷδε χαταγχραφ ὅ οἴστοῦ μὲν ὅ κε'µένου 
μέσον στίχου ibla ν χαθ᾽ ἑαυτό" τοῦ Ot σ ὑπο- 
6εόληµένου μετὰ ἔπος ἓν, ὡς οἷον χατά τι- 
να χάθετον. ἓν δὺὸ σ cip µέσῳ τούτων ἀμφοῖν 
στ΄χων παρακειµένων τοῦ ε καὶ v, συμμέτρῳ µεσο- 
λαθήσει στοιχείου f) στοιχείων, ὡς ἂν γίνωνται αὐτὰ 
ὑποτείνουσα χοινὴ τοῖς Duci τριγώνοις τοῦ ῥόμδου 
διαγραφέντος µάλα εὐκρινῶς * ἐπειδὴ τὰ ἔπη ἐχεῖ- 
να οὐ πρὺς πύχνωσιν τοῖς γράμμµασιν ἑστοιθάζον- 
το, ἀλλὰ εὐρύθμω,ς Πραιοῦντο πρὸς εὐδιάρβρωτον * 


καὶ τοιαῦτα μὲν ἐχεῖνα τὰ δύο xatk ἐποποιῖαν πλατέα τετραμμένα παρὰ ἀνδράσιν οἷς ἣν καὶ ἡ σχολὴ 


σπουδή. 


512 


'O δὲ µετρήσας ἡμᾶς χρόνος, ἔφηνε xat 
ἄνδρα λευῖτην δεξιὸν ἐξανύειν λογικὰς ἐγχειρήσεις, 
al; ἂν ἐπιδάλοι, Ὀλυντηνὸν τὸν ἐπίχλην *. καὶ εἴδο- 
μεν [στὸν ὃν ἐχεῖνος ἐξύφανε μετρικῶς, καὶ ἔθαυ- 
μάσαμεν ἀχούοντες μὲν τὸ τέχνηµα xal ix παλαιοῦ, 
οὕπω δὲ περιτετυχηχότες τοιούτῳ µέχρι xol ie 

αὐτόν * ἣν δὲ τὸ ἱστούργημα ἐχεῖνο τοιοῦτον * ατι- 
χιδίῳ πρώτῳ ὑπέχειτο ἕτερον Ἅἃμοιον, στοιχείοις γρα- 
φιχοῖς ἐς ἁπαράλειπτον χατ᾽ ἐχεῖνο ποσούμενον * xal 
τῷ δευτέρῳ τρίτον ὑπέστρωτο ἐμφερὲς vá T5 εἰς 
ἀρ.θμὸν Ύραμμµάτων * χαὶ τῷ τρ΄τῳ τέταρτον, xal 
τοῦτο ἐχομένως, ἕως οὗ Σκεῖνος cive ἤθελεν εἴτε 
Ἠδύνατο * xal τὰ γράµµατα χιονηδὸν oTov διατεταγ- 
μένα χατ᾽ εὐχρίνειαν àv τῷ ἕχαστον στίχον ἑχάστῳ 
ἐπιχεῖσθαι ἀναχείμενον, ὡς εἰ xal ἀλλήλων τὰ στοί- 
χεῖα ἑξήρτηντο * ἐφάνταζον στυλίσχους τοὺς μὲν xa- 
τὰ πλάτος, τοὺς δὲ χατὰ βάθος ὀρθοὺς ἅπαντας, xal 
συμθιδαζοµένων τῶν Ev ἑκατέροις ἐννοιῶν ἄναγνω- 
στικῶς ἀκροστιχίδων δίκην» ἐκληροῦντο ἰδίας μὲν 
ἑννοίας ol κατὰ πλάτος ὄρλινοι (1) ἀπ᾿ ἀργῆς µέχρι 
τοῦ τελευταίου * ἰδίας δὲ ὡσαύτως οἱ χατὰ βάθος . 
καὶ Ἐν οὗ Πηνελόπης ἰστὸς ἐχεῖνος χαὶ ἱστορηύμε- 
νος xai ἀναγόμενος, ἡ Ἑλένης πέπλος Έλλην. χοῖς 
ἀεθλεύμασι χατάπαστος, ἀλλὰ ἐμπλοχὴ σοφίας, 
Tc ἔργον xaxbv χαὶ τὸ πάρεργον * ἱστοῦ δὲ τού- 
του στήµονες μὲν, olov τὰ χατὰ βάθος ἔπη ' χρύ- 
xn δὲ, τὰ τοῦ πλάτους * xal λογίζεται ἡ μὲν τού- 
του ποίησις ὕφανσις, ὡς olov δὲ ἀνάλυσις, à ἀνάγ- 
νωσις, xal ὁ στήσας ἐχεῖνον πρ)σφυῶς ἂν ῥηθείη 


λόγον ἑξυφάναι σοφόν * ὡς δὲ δύσεργον τὸ τοιοῦτον C 


ἐξύφασμα, Υνώσεται ὁ πειρασόµενος αὐτὸ διαχειρί- 
σεσθαι * σοφὸς μὲν ἑσόμενος εἴπερ αὑτὸ ἀχριδώσε- 
ται * οὗ δυνησόµενος δὲ διὰ τέλους οὐδ' αὐτὸς ἐν 
πολλοῖς εἶναι χατὰ τὸν οὕτως εἰπόντα σοφόν. Πτέ- 
ρυγας δέ ys xat ἀξίνας xal dà xal βωμοὺς, ἀθύρ- 
pata xal αὐτὰ ᾳρυσῶν σεµνότερον δὲ φάναι ἀγάλ- 
µατα, θεόχριτος παραδεικνύτω xal εἴ τις ἄλλος τοι- 
οὔτο ἐχφαίνεται * οὗ σπουδαίοις ἐχεῖνος λογίοις ἐχ» 
διδοὺς ἑαυτὸν χατὰ τοὺς ἁδιαχρίτους ἑἐξεταστὰς, 
ἀλλὰ πρὸς οὗ φαύλην σπρυδὴν ἀστεϊξόμενος. "Ev 
οἷς ἔστιν εἰπεῖν ὡς fiv αὐτοῖς f) τοιαύτη ἑργφδία, 
χόπος ἄπονος, póy" oz γλυχὺς, πόνος ἀνάλγητος, ἓμ- 
µουσος ἀσχολία, ἄῦλος ἡδονὴ, ἁργία ἑλλόγως ἔργα- 
tox, θῆξις ψυχῆς εἰς ὀξύτητα, ἐθισμὸς κχαινοτέρων 
ἐπινοιῶν, χαιν,τημία λόγου ἐπαινετὴ, μέθοδος τοῦ 
μὴ) βαίνειν κατ’ ἴχνη πολλῶν, ὃ δὴ Καλλίμαχος ὁ 
σοφὸς ἑπετήδευσεν, ἔφοδος ἑφευρετιχὴ χαινοτέρας 
ποιήσεως, ἔνδοξος ἀποφυγὴ ταυτογραφίας, εὐφυῖας 
ἔνδειξις, ἐπίδειξις εὐπορίας νοερᾶς, Φφιλόκαινος xal 
φιλότιμος µκταχείρισις λόγου, ἑξηλλαγμένη στολὴ 
σοφίας, ἀγαθὸν ἀλλόκοτον, πλούτου νοεροῦ προχεί- 


pio, ἔμφασις δυνάμεως ψυχιχῆς, ἔχφανσις ἰσχύος. 


γραφιχῆς. 

Αλλ’ ὅπερ ἀνόπιν λόγου φθάσαντες ἑσχεπτόμεθα, 
εἴπερ πολλοί τινες καὶ τῶν Ev ἡμῖν παλαιτέρων xal 
τῶν προσφάτων καὶ περὶ µέτρα ἐπονῄσαντο, f) διὰ 
ῥᾳστώνην ἔμφρονα, ἢ πρὸς χάριν ὁποιανοῦν, xa v£- 


(4) Ita cod. 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


6l 


αὐτὸς Α — Sed quod mensurat nos tempus, manifestavit et 


ipsum levitam hominem peritum perfi&iendi ratio- 
nal:a incepta quibus animum intendebat, Olyhtte- 
num nomine : et vidimus telam quam metrice te- 
xui!, et mirati sumus audientes artem hauc anti- 
quam 6456, et nondum hucusque tale quid videra-- 
mus. Erat autem textura talis : Versui primo subja- 
cebat alter similis, elementis graphicis sine inter- 
missione secundum illum conformatns : et secun- 
do tertius substratus erat quod litterarum  nume- 
rum compar οἱ tertio quartus, οἱ sic deincepe 
quoadusque textus voluit aut potuit : οἱ litterae co- 
lumnze instar ordinate ad  perspicuam distin- 
ctionem, dum singulis versibus singuli subjacentes 
versareutur, ita ut invicem cobzrerent. elementa ; 
oatendebant columnas et in latitudine et in profun- 
ditate, rectas omnes, cum coagmentarentur in sin- 
gulis sententie congrue ad legendum, acrostichidum 
instar; proprias surtiebautur sententias versus in 
latitudine ordinati, ab initio usque ad finem ; pro- 
prias similiter qui in altitudine et erst. non Pene- 
lopis tela bxc, ab historiis cognita et celebrata ; nee 
Helene velum Argivorum camporum certaminibus, 
sed sapientize complexus, cujus pulchrum opus pri- 
marium et secundarium, tela autem hujus stamiua 
sicut et versus, in profundo posila ; trama autem 
in latitudine, et s:stimatur textura poesis illa, sed, 
ut equum est, explicatio vel expositio ; et qui con— 
stituit eam, congruenter diceretur docta textuwisse 
verba quam diflicilis sit talis textura, sciet qui 
talem instituere tentabit, solers futurum si eam 
apte perfecerit ; non poterit autem usque in finem 
etipse in muitis esse sicul predictus ingeniosus 
vir. Alas autem, et secures el ova, et altaria, signa 
eti musarum ^ornamenija ui decentius appareant, 
Theocritus éanat; vel si. quis alius reperitur in- 
comptis dans seipsum auctor sententiis, juxta. in- 
doctos inquisitores ; sed potius urbanitatem diligen- 
tissime sectatur. De quibus dicendum est tale ar- 
duum opusipsis fuisse laborem facilem , molestiam 
dulcem, fatigationem dolore carentem, concinna 
cura, immaterialis voluptas, otium sapienter la- 
borans,i ngenii acuminis cultus, novarum cogíi- 
tationum consuetudo , laudabilis verbi ionovatio, 
modus non sequendi viam multorum ; Cailimachus 
philosophus instituit, via inventrix recentioris 
poeseos, laudabilis fuga tautographias, ingenii os- 
tensio, manifestatis uberis animi, nova et gene- 
rosa verbi tractatio, divitiarum spiritualium ac- 
quisitio, vigoris ingenii argumentum, vis graphice 
exhibitio. 


Sed quod antea considerabamus utrum multi ex 
antiquioribus et ex recentibus poesi operam dedis- 
sent, vel propter indita facilitatem, vel propter 
causam qualemcunque, et hoc accidit. volenti. Da- 


M5 EUSTATHII THRSSALONICENSIS METROPOLITA 516 
masceno, Uluminatori Ecclestz Dei, qui doctos capit 4 γονεν ἐθελήσαντι xal τῷ ix Δαμασκοῦ φωστῆΏρι τῆς 


jambes eoncimmare ; et hoc non secundum propriam 
paturam que, ut a dieam, bomines per Spiritum 
senctum lumine replet, sed ad iniltationem poeticl 
ingenii, mede qnidem sublimis et dnlcis, 1»0:fo 
auiem rigidi et infelicis his quibus toquitur, ut di- 
xerit quidam ; secundum quem characterem et ipse 
alius videtur ac sntea, quasi accessu difficilis : οἱ 
un:le hoc oriatur, affirmatur certissimo modo. Pro- 
funde igitur inclinatus, libenter accipio quod aflir- 
motur, reprehensionem accepturus, si senior factus 
nondum noverim rem tam pulchram ; ferens au- 
tem, eo quod non ignorem non omnibus omnia 
dare Deum ; et longum tempus per quod statuitur 
experientia, non omnium peritiam omnibus tri- 
buere; si autem qui affirmaturi. suntetprobaturi 
quiesitum non. inveniant, nihilominus annuo, et 
multorum sequor opinionem, et de cetero. amici 
Wjuneta. subeo : lioc bene perpendens, illud. qnod 
in £cclesia sancta introductum fuerit, quasi nie 
]** et manifestatum et probatam. et judícatum, et 
ia psalmodia predieatum, certe. in contemptum 
wenire, si non. admittatur ut. beati Patris mente 
s5tum ; et propterea non despiciendum quasi spu- 
rium et interpolatam et ideo rejectititm — vel alji. 
ciendum ; sed potius adoptanidum, et in. multa ha- 
bendum zstimatione. Quomodo enim reprehen- 
sione dignum nog esset, margaritam in fundamento 


ecclesiastico, vel Ιαρίηο, vel illitam calcem non 
parvi facere, sed revereri ubi occurrerit ; et do. c 


gna de Trinitate et. sermones divina mysterlairter- 
pretantes, quibus beati Deum servi collaudant, non 
Cum veneratione dicere et precinere et ríte ουπι- 
ponere, et mil remittendo et cum laciditate expo. 
nere, ita at sic sanctificentar et oculi et os, et ma- 
nus e! habitas corporis, et anima ipsa? 


τοῦ θεοῦ 'Exxincla;, ἀλλαξαμένῳ τὴν Φφιλόσοφον 
δ,άθεσιν ἰαμδίσαι ' xal τοῦτο οὗ χατὰ τὴν ἑαυτοῦ 
φύσιν τὴν, ὥς οὕτως εἰπεῖν, bv ἁγίῳ Πνεύματι φαε- 
αίμόθροτον, ἀλλὰ πρὶς plura: χαρακτΏρος ποιητι- 
κοῦ, ἄλλως μὲν xav' ἔννοιαν σεµνοτάτου καὶ Ύγλνκυ- 
τάτου, οἷς δὲ φράζει αὐστηροῦ εἴτε χαὶ ἀτηροῦ, 
χατὰ τὸν οὕτως ἑροῦντα * χαθ) ὃν yapaxtroa xaX 
αὐτὸς ἁλ᾽ οἵος φαίνεται ἡ πἀροιθεν ὡς δυσπρόσιτος, 
χαὶ μαρ-:υρεῖταί ποῦεν τοῦτο εἰς ἀναμρήμοτον ' τί- 
θηµι βαθεῖαν προσχύντσιν, καὶ δέχοµα: πὸς ὁμο- 
λογίαν τὸ μαρτυρηθέν' πεισόμενος μὲν εὖ οἶδα 
µέμψιν el γέρων ἄνθρωπος ἐς βαθὺ, οὕπω ἔμαθον 
ἱστορήῆσας πρᾶγμα οὕτω καλόν. ᾽Ανεξόμενος δὲ διὰ 
t^ uh αμριγνοεῖν ὡς οὔτε πᾶσι πάντα δίδωσιν Ó 
θτός * οὐδὶ μὴν ὁ μαχρὸς χρόύος δι) οὗ ἀθροίζεται 
πολυπειρία, πάντων ἅπασι πεῖραν ἑντίθηαιν. "Eàv 
δ οἱ µαρτυρήῄσοντες xal πιστωσόµενοι τὸ ξητούμε- 
voy οὐχ εὑρίσχοιντο, προσχυνῶ xai οὕτως, xal τί- 
θε'-αι τῇ φήμῃ τῶν πολλῶν, χαὶ τοῦ λοιποῦ γίνο- 
μαι τοῦ φιλιχοῦ ἐπιτάγματος * ἐχεῖνο χαλῶς ἔπι- 
λονισάµενος, ὅτι τὸ ἐχχλησιαζόμενον ἱερῶς, ὡς ἤδη 
xai ἑμφανισθὲν xal δοχιμασθὲν καὶ ἐγχριθὲν xal 
εἷς Φαλαφδίαν παῤῥησιαζόμενον, οὐκ ἔστιν ὥαπερ 
o)x ἐξαθερίσαι, οὕτως οὐδὲ ἀμφιβαλεῖν μὴ οὐ χὶ 
ἀγαθ.ῦ πατρὸς νοὺς δηλαδὴ ἔχγονον εἶναι * διὸ οὐδὲ 
χρῆναι παρ;θλέπεσθαι ὡς νόθον xal ὑποδολιμαῖον 
καὶ δι΄ αὐτὸ ἔκδλητον f| ἀπόθλητον, ἀλλὰ εἰσποιεῖ- 
σθαι , xai iv λόγῳ τίθεσθαι πολ)ῷ. πῶς οὐκ ἂν 
εἴη µεμπτέεν, µάργαρον μὲν λίθον χρηπῖδος ἔχκλη- 
σιαστικῆς, P φηφίδος fj ἔμπλασμα τιτάνου μὴ πε- 
ρ'ορᾷν, ὡς παραπεσεῖν ὅποι τύχοι, θεολογίας δὲ τρια- 
διχὰς τεοιαύτας, καὶ λόγους μυστηρίων θειοτάτων ἔχ- 
φάντορας, οἷς shi ἅγιοι Θεοῦ θεράποντες ὑμνοῦνται 
ποραπλεχόμενοι ph προσχυνητῶς xal λαλεῖσθαι xal 
Ψάλλεσθαι, xaX γράφεσθαι εἰς ὁρθὺν, xaX ἀνν πστό- 


λως ἐπὶ σαφηνείᾳ ἑρμηνεύεσθαι, ὡς οὕίως ἁγιάξεαθαι καὶ ὀφθαλμοὺς xal στόμα, xal χεῖρας, χαὶ 


φεριοχὴ» ὅλην τοῦ Φώματος xal φυχὴν αὐτὴν ; 

Inde ergo incipiendum unde projosueram, et ex- 
ponendum primo quomodo commentandi operis 
auctor, quoad styli dispositionem se lateat sive ns- 
tura talis fuerit, qualem reapse cognitum habemus, 
give per imitationem optimiset variis linguis loqui 
covtenderit, Puritatis igitur est luminis quod ad 
perspicuftatem attiuet, tantum scripturz hujus cano- 
nis inest, quantum hiemoli nocti siderez lucis ; tene- 
brescit enim sic in mu'tis philosophus, tum ob co- 
gitationum profunditatem doctrinz thieologicze, cum 
ob mirar styli concinnitatem ; quaudoque autem 
propter verba haud counununia, sed, sicut ipsi ar- 
r.det, inusitata prorsus aut difficile imitabilia ; va- 
rios juoque ipse verbis sensus accommodat, quos 
puriste non dubitant reprehendere velut quadam 
sermoris vitia, qui non obtemperant legibus materiae 
sublimis ae proinde diflicilis, per quam irri fiunt 
plerisque artis rhetoricze effectus, qpanquam | non 
existiment ipsi ut peregrinum, incousuela agendi 
ratione sublime loqui, vel solemnia dictitare verba, 
vel voces intlare et dieta, et uatalitias divinationes 


λρατίον 5h τὸ ἐντεῦθεν, οὗ προιθέµην, xal vob 
τῶν ἄλλων ἐχθετέον οἷον ὁ τοῦ ἐγχειρηθησομέν.υ 
ἔρνου ποιητῆς τὰ bc διάθεσιν γραφικὴν, εἴτε φύσει 
πηιοῦτός ἐστιν οἷος εὑρισκόμενος ἀναγινώσχεται, 
tte xol χατὰ µίμησιν, ὧν ἂν τεχνῄσαιτο xal αὐ- 
τὸς χρησταϊς διαφόροις Ὑλώσσαις λαλεῖν. Καθαρύ- 


D τητος μὲν οὖν xal qur τοῦ χατὰ σαφΊνειαν ἐς 


τοσοῦτην µέτεστι τῇ γραφῇ τοῦ χατ᾽ αὐτὸν xavóvo:, 
εἰς ὅσον χα) νυχτὶ χειμερίῳ ἀσατρφας ἑλλάμφεως. 
Απεσχότωται γὰρ olov τὰ πολλὰ ὁ σοφός * τὰ μὲν διὰ 
τὸ τῶν ν.ηµάτων βάθος , θεολογικῶν τῶν πλειόνων 
ὑπαρχόντων τὰ δὲ οἷς σχηματίζει σεμνῶς  ἔστι 
δὲ ὅπου χαὶ διὰ xb τῶν λέξεων οὗ χατηµαξευμένον, 
ἀλλά που χαθὰ φιλεῖ διατρίδειν αὑτὸς xal παντέ- 
λῶς ἄτριπτον, 7| Υοῦν ἀλλὰ δυστίδητον * ἔχει δέ τι- 
va; xai ἑτεροίας ἐπιτηδεύσεις ὁ λόγος αὐτῷ, ἃς οἱ 
περίεργοι ὀχνοῦσι μὴ φέγειν ὅσα xal τινας Ώρας 
γραφῆς "οὗ περιπεσόντες αὐτοὶ ἐς ἀνάγχην ὑποθέ- 
σεως ὑψηλᾶς xat οὕτως ἐργώδους Bü f; ἀχινητί- 
ζουσι τὰ κατὰ ῥητορείας σκιρτήµατα τοῖς πολλοῖς * 
οὐἑὲ ἐν υµούµε,οι ἐχεῖνοι ὡς ἑτεροῖον μὲν τὸ tv mo- 


911 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENL 


518 


λιειέᾳ κομπάξδειν, ἢ στωμύλλεσθαι πανηγυριχῶς, f A preferre, et alia similia effutire; aliud autem το 


στρογγύ»λειν προφωνήσεις xal λαλιὰς, xal Ίενεθ- 
λιαλογχεῖν, xal 4οιαῦτά τινᾶ µετέρχεσθαι. "Άλλο δὲ 
τὸ 05ολογεῖν χαταµόνας ἐμμελῶς xol µέτρῳ ἔπε- 
σθαι xal τοῖς τοῦ μέτρου ὅδα xal τινι νοµοθέτῃ. 
Ἡ γὰρ ἂν εἰ οὕτω οιέχειντο καταθέµενοι τὰς φί- 
φους, xal συναγαγόντες ὅλονς ἑαυτοὺς, ἑ»ίλουν τὸν 
εὐθέτως γράναντα κατὰ τὸ ὑποχείμενον χορη"εἴ ’ 
xa: ὕστερον εἴπου xal παραφθέἐγξεταί τι χατὰ ἀνάγ- 
χην ὁ ἁγωνιῶν. El δὲ χαὶ συνθέτοις φανεῖται λέξεσι 
χαΐρων ὁ νῦν εἰς civ προχειµένην ἑορτὴν µελο- 
ποιῶν, συγχωρείσθω ποιεῖν ἀφειδέστερον ὅπερ ἑἐπ- 


divina loqui duntaxat accurate, et mensure sub- 
esse et metri regulis velut magistro ; in teli enim 
casu si, sententias deposuissent, conversi ipsi 
eum diligerent qui recte scripsisset juxta pro- 
positum argumentum : licet quandeque siquid 
neglexerit scriptor ex necessitate; si autem reetis 
videatur gaudere verbis qui propositam ;canit 96- 
lenitatem, liceal illi facere negligenmius quod 
judicavit, quasi quodam modo in hoc nato, nec 
per contemptum agenti, sed ob placitau ei reve- 
rentiam. 


έκρινεν * ὡς ofa τρόπον τινὰ αἷς τοῦτο πεφυχὼς, οὔτε πρὸς ψόγον, καὶ πρὸς ἀρέσκουσαν δὲ αὐτῷ 


σεμνότητα. 


ἸΑρχούντων δη xal τούτων elc ἑνλεχομέμνην σχέψιν Β Sed hiec sufficiant ad susceptam dissertationem ; 


θεωρίας, ἑπελευστέον χαὶ τὴν παρὰ vol; νεωτέροις 
μελῳδιχοῖς εὑρημένην μισευμένην ἀκροστιχίδα * 
ἡμισευμένην δὲ αὐτὴν εἶπον, ὡς pl χατὰ τοὺς ἁρ- 
χαΐους ἰδίᾳ ἐξ ἀριστερῶν χαὶ ἰδίᾳ δεξιόθεν σωνείρ΄υ- 
cay µέτρον Ex τῆς τῶν ἐπῶν ὅλων ἑχατέρωθ:ν 
ἀχρότητος, τῶν ἄχρων στηιχείων ἐπιστοιθχζομέ- 
vtov ἀλλήλοις ἀρχῆθεν µέχρι τέλους * ἀλλὰ τὸ μισυ 
τῆς σπουδῆς ἐκείνης ἀνύουσαν, ὅπερ ἐστὶ «hv iv 
póvat; tal; Exácvou τῶν στίχων ἐξ ἀριστερῶν xa- 
ταρχαῖς * οὗ πρὸς ἔμφασιν ἀμυδρὰν xal ἤχιστα 
δυσχερῃ ἐπινενόηται τοῖς πλείοσι μελῳδοῖς ἡ µέχρι 
χαὶ νῦν συντηρουµένη ἑνίοις παραβηµείωσις, µόνης 
τῆς τῶν τροπαρίων ἑνάρξεως * ὧν ἑχάστῳ προας- 
to03a 1) πρώτη τῇ δευτέρα, καὶ αὕτη τῇ pex ' αὐ- 
την, xal αἱ λοιπαὶ ταῖς ἑἐφεξῆς, ἀποτελοῦσιν ἕνα 
ἵαμδον τὸν ἐκ τοῦ προχαθηµένου γράμματος iv. τῷ 
πρὠτῳ τροπαρἰῳ μέχρι xal τοῦ τελευταίου &rap- 
τιζόμενον * εἶ xat νῦν παρεώραται xal αὐν τοῖς 
μαλθαχοῖς ἡμῖν καὶ ἀπόνοις * οἱ xal τὴν φαλμῳδίαν 
τῆς ἐν τοῖς ἱεροῖς χανόσι δευτέρας ᾧᾠδῆς, τό Τε εἰς 
ἡμᾶς Ίχον τέλεον παρεστείλαµεν, καὶ οὕτω τοὺς 
χανόνας ἑννεαείρμους ὄντας, ἑνημιώσαμεν εἰρμῷ 
Ev Ἑχαστον, εἰς ὀχτάδα την ἑννεάδα κολοθώσαντες " 
xa χλέμμα τοῦτο ἐξευρηκότες οὐκ ἂν οἶμαι Xoyt- 
σόμενον εἰς ἑπαινετῶς ἱερόν * εἰ xal ὁ ἀοίδιμος ἐν 
σοφοῖς Θεόδωρος ὁ Πρόδρομος αἰτιολογεῖ σεμνῶς αὐ- 
τὸ, χανόνας ἱεροὺς ἐξηγησάμενος. Ἑχόντων δὴ xai 
κούτων οὕτως, ἐπεὶ ὁ ἐδηγηθησόμενος με)ῳδιχὸς 


τως. 
Ἡ ἁἀκροστιχίς. 
θειογενὲς Λόγε, Πνεῦμα παράκλητον πάλιν ἄλλον 


"Ex γενέτου χόλπων ἦχας ἐπιχθονίοις, 
Οἷα πυρὸς γλώσσῃσι, φέρον θεότητος ἆθλου 


Σῆμα τεῆς φύτλης καὶ χάριν ὑμνοπόλοις. 

Τούτων δὲ τῶν τεσσάρων ἐπῶν τὸ μὲν πρῶτον 
καὶ τρίτον Ἶρῷά εἶσιν * ἐλεγεῖα δὲ τὸ δεύτερον καὶ 
τὸ τέταρτον * ποταπὸν δὲ τὸ ἡρῷον, καὶ olov τὸ ἐλε- 
χεῖον, ἀναλεχτέον ἓχ tv ἐξηγητῶν. Ὁ δὲ νοῦς αὖ- 
τῶν τοιοῦτος * «d ἐκ θεοῦ Πατρὺς γεννηθεὶς Λόγε, 
ἔπεμφας ἡμῖν τοῖς ἐπιχθονίοις, καὶ διὰ νοῦτο τα- 
πεινοῖς, ὡς ἐν γλώσσσις πυρὸς, καθὼς καὶ ὁ χανὼν 


veniendum nunc ad inventam a reeentioribus poetis 
dimidiaiam acrestichidem : dimidiataem disi eo 
quod, eontra priscorum usum, non scoPsim a 
sinistris et seorsim a deztris compleatur metrum 
ex initiis versuum omnium, summis elementis in- 
vicem cohzrentibas ab initio usque ad finem , sed 
perficiatur dimidium operis hujus, sumptis schi- 
cet initiis $olammodo singulorum versuum a sini- 
8tris positorem ; unde per in;itatiohem remotam et 
minime 4Jifficilem excogitata est a plerisque poetis 
ea quz? hucusque a pluribus observatur annotatio 
initii solum stropharum, quarum singulis adjun- 
etum primum secundo, et. illud sequenti, et sio 
reliqua deinceps, unum efformant iambum, a pri- 


? ma litera in prima strophe usque ad ultimam ab- 


solutum : licet nunc negligatur et hoc. a nobis ves 
cordibus οἱ ignavis, qui psalmodiam seeundi inter 
sacros canomes hymni, quem usque ad nos stas 
lutegrum servavit et similiter canones ex povem 
seriebus constantes, serie una singulos privavimus, 
in octavum nogarium decurtantes ; et furtum illud 
quod invenimus non arbitror inter res vere sscras 
deputandum esse : licel illostris inter doetos Theo- 
dorus Prodromus hujus causam reddat qui canc- 
nes sacros interpretatus est. Rebus igitur ita se 
habentibus quoniam iuterpretando melodico ca- 
noni preit respondens sequentibus acrostichis, ante 
canonem econsiderandus ipse venit. . 


χανὼν ἔχει συνήθη τοῖς ὕστερον ἀχροστιχίδα, ἔπισχεπτέον πρὸ τοῦ χανόνος αὐτὴν διαχειµένην οὔ- 


Aeroatichis. 
O Deigenum Verbum, Spiritum advocatum rursus 
[alium 
Ex genitoris sinibus misisti terrestribus 
in ignes lingus specie ferentem Deitatis mateiiae 
[expertis 
Signum tus generationis, et gratiam cantoribus. 
Horum quatuor versuum primus et tertius  he- 
roici sunt, elegiaci vero secuudus et quartus. Qualis 
autem heroicus, et qualis elegiacus, discenduin 
a commentatoribus ; eorum autem sensus hic est : 
O Verbum ex Deo Patre genitum, misisti nobis in 
terra degentibus et propter boc miseris, quasi in 
igneis linguis, sicut docebit canon , Spiritum cog 


M13 


EKUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


520 


solatorem rursus alterum, secundum videlicet illum Α διδάξει, Πνεῦμα παράχλητον πάλιν ἄλλον, Ίγουν 


postquam tu in celum  ascendisti ; ut postquam 
consolator venit super nos Filius tuus, consolator 
iterum veniret e sinu Patris, missus Spiritus san- 
ctus, afferens laudatoribus sauctz Trinitatis signum 
immaterialis tuze divinitatis, id est naturse ac nativita- 
tis tuzx*, et psallentibus gratiam pro hymnis. Interim 
verbuin Deigenum quod ab initio dicitur, ostendit vio- 
lentum mensure in carminibus impedimentum; unde 
θειογενῆ dicit Verbum, cum impossibile sit, ut non 
proferatur cum diplthongo, sed cum sola littera e, 
θεογενῆ. Manifestum enim quod aliud est θεός, aliud 
θεῖον : anima scilicet quze Deus non est, divina est; 
unde et aliud sit θεογενῆς et aliud θειογενής: for- 
85Η 2utew, non per generationem inter duas im- 
mutabiles personas Verbum inventum est θειογε» 
νές, sed quia communiter dicitur genitum, quo- 
niam per ipsum, scilicet divinum Verbum, divini 
et nos οἱ Deo similes efficimur. Si quis autem θεῖον 
non derivative nature particeps accipiat, sed Deum 
ipsum sic cogitans, divinum dicat Verbum ex divino, 
Deo scilicet, Patre ortum, nescio an invenist qui fa- 
ciliter lioc admittat : mihi quidem ita sentire non 
plaeet ; de Paracleto autem dicenda infra dicen- 
μας. | 


Αλλον autem vel simpliciter dicitur pro ἕτερον, 
vel ad dogmaticam exactitudinem quam novit qui 
distinguit ἄἅλλας οἱ ἁλλοίας»; cui obsequens, et 


δεύτερον τοῦτον νῦν μετὰ σὲ ἀνχληφθέντα εἰς οὗ- 
pavóv * tva Παρακλήτου Ίδη σοῦ Ιτοῦ Υἱοῦ χατα- 
θάντος εἰς ἡμᾶς, παράκλητος πάλιν ἔλθῃ δευτερώ- 
µατος Λόγῳ ix τῶν Χόλπων τοῦ Πατρὸς, τὸ ἅπε- 
σταλμένον ἅγιον Πνεῦμα * φέρον αὐτὸ τοῖς ὑμνηταῖς 
τῆς ἁγίας Τριάδος, xal σημεἴον ἀθλου θεόιη-ος τεῖς 
φύτλης, ἤγουν τῆς οὓς φύσεως 7| γεννήσεως, καὶ 
τοῖς ὑμνηταῖς χάριν τὴν ἐπὶ τοῖς Όμνοις * kv τηύτοις 
δὲ τὸ μὲν θειογενὲς, Ex προθύρων, 5 qaot, διεχφαί- 
vet thv μετριχὴν Ev ἐποποιῖαις βιαίαν περιολκὺὸν, δε᾽ 
ἣν θειογενῆ λέγει τὸν Λόγον, δέον ἁδυνάτως εἰπεῖν 
μὴ ἐν διφθόγγῳ, ἀλλ’ bv µόνῳ τῷ ε στοιχείῳ θεογς” 
vf. Πρόδηλον γὰρ ὡς ἆλλο μὲν θεὸς, ἄλλο ξὲ θ:ῖον. 
Ἡ γοῦν ψυχἠ θεὸς μὴ οὖσα, θεῖόν ἐστιν * ὥστε xol 
ἄλλο μὲν ὁ θεογενὴς Λόχος, ἄλλο δὲ ὁ θειογενής - 
ἴσως δὲ οὗ παρὰ γέννησιν τὴν ἓν [δυ]σὶν ἁμεταθό- 
λοις, Λόγος νῦν εὑρέθη θειογενἠς, ἀλλὰ παρὰ τὸ 
χοινῶς λεγόμενον γενέσθαι, ἐπεὶ δι αὐτοῦ ἤγουν τοῦ 
θείου Λόγου ἡμεῖς θεῖοι xat θεοειδεῖς γινόµεθα. EL δέ 
τις τὸ θεῖον οὗ παραγώγως μετουσιαστιχὸν λαµδάνων, 
ἀλλὰ τὸν θεὸν αὐτὸν οὕτω νοῶν, θειογενῆ λέγει τὸν 1x 
θείου ἤγουν Ex Θεοῦ Πατρὸς Λόγον, οὐχ οδα εἴπερ 
εὑρήσει τὸν ἁπραγμόνως ἀποδεχόμενον τοῦτο. Ἐμὲ 
γοῦν οὕκουν ἀρέσχει οὕτω νοεῖν * περὶ δὲ Παραχλή- 
του εἰρήσεται τὸ δέον ἐν τοῖς ἑξῆς. 

Τὸ δὲ ἄλλον f| ἁπλοϊκῶς ἴσως εἴρηται ἀντὶ τοῦ 
ἕτερον, ἡ πρὸς ἀχρίδειαν δὀγματικὴν, fiv οἶδεν ὁ 
ἀχριθωσάμενο, τὸ ἄλλας, ἀλλ᾽ οὖκ ἀλλοίας * sp ὁ 


quasi iu luce ambulans,non dixisset diversum mis- C ἀχολονθῶν καὶ ὡς ἓν φωτὶ οὕτω περιπατῶν, οὐκ 


sun fuisse Paracietum, sed alterum, juxta presen- 
tem scripturam ; genitum autem de quo hic dicitur 
et genitorem et satorem et Patrem, divina syno- 
nywa simul venerabunda colligit ; φυτοσπόρος enim 
communior est : quod autem ex sinu Patris wmis- 
sU8 fuerit Spiritus sanctus, manifestius docet 
canon, in quo inveniclur Tursum vox γλώσαῃσι, poe- 
tica lonum dialecto ; ut poeta enim, molestiam pa- 
titur eo quod utatur verbís quibus gaudet poesis ; 
indiciuar autem natura Filii fert Spiritus sanctus 
non unum, secundum unicam acrosticbidis dictio- 
nem, sed varia, sicul veritatem decet ; veritatem 
enim dixit magister veritatis Verbum, promittens 
se missurum Spiritum sanctum veritatis, amo- 
rem queim primus habuit in discipulos suos, quos 
dilexit et Spiritus sanctus, qui et docuit eos 
ut Spiritus sapientis, cujus eliam indicium fuit 
eonsubstantialitas Patris et Spiritus, et luminis par- 
ticipatio et sanctitatis, et charitatis, quam inde 
veniens attulit Spiritus s&nctus, sicut tunc et disci- 
pulis, et mox initiatoribus populorum, ita et nunc 
nobis spiritualibus laudatoribus, id est. circa hym- 
nos occupatis ; qued bonum et in omnes effunditur 
Dei laudatores, quibus poeta commode se immis- 
cuit pro participatione charitatis. Videnduu autem 
utrum hoc qvi feri formam incorruptibilis deitatis 
possit οἱ verbo accommodari per rectitudinem 
masculine communicationis , ut dicatur Filius 
8fare nobis per Spiritum sanctum (formam nature 
suse, 


ἂν εἴποι πεμφθῆναι ἀλλοῖον παράκλητον, ἀλλὰ ἅλ- 
λον κατὰ τὴν ἐνταῦθα γραφήν * γενέτην δὲ τὸν ἓν- 
ταῦθα ῥηθέντα καὶ γενέτορα χαὶ φύσαντα xal «πα- 
τέρα dj sla συνωνυµία εἰς By ἄγει σεμνῶς. Ὁ µέν- 
τοι φυτοσπόρος χοινότερος, τὸ δὲ ix χόλπων Da- 
τρὸς πεμφθῆναι τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ὁ χανὼν διδάξει 
ἐμφανέστερον, Ev ᾧ εὑρεθήσεται πάλιν χείµενον xaX 
τὸ γλώσσῃσι ποιητικῶς Ἰώνων διαλέκτῳφ. Ola γὰρ 
ἐποποιὸς, ὀχλεῖται καὶ λέξεσι χρῆσθαι ὁποίας οἶλα 
φιλεῖν ἡ ποίησις * σημεῖον δὲ φέρει τῆς τοῦ Ylo3 
φύτλης τὸ ἅγιον Πνεῦμα, οὐχ ἓν χατὰ τὴν ἑνιχὴν 
προφορὰν τῆς ἀχροστιχίδος, ἀλλὰ διάφορα, οἷον τὴν 
ἀλίθειιν. Ἠλήθευσε γὰρ ὁ τῆς ἁληθείας χορηχγὸς 
Λόχος ὑποσχόμενος πἐµφαι τὸ τῆς ἀληθείας ἅχιον 
Πνεῦμα, τὴν φιλίαν fjv ἔφθασε σχεῖν ἐπὶ τοῖς µα- 
θηταῖς, οὓς xai τὸ ἅγιον Πνεῦμα συνεφίλησε, τὸ 
χαὶ σοφίσαν ἑκείγους ὡς Πνεῦμα σοφίας. "Ext ση- 
μεῖον οὗ ἔφανεν xat tb συμφυὲς Πατρὶ καὶ Πνεύ- 
pat, τὸ συμφωτιστιχὸν, τὸ συναγιαστιχὸν, τὸ τῆς 
χάριτος συμμεταδοτιχὸν, ἣν ἐχεῖθεν Ίχει φέρον τὸ 
ἅγιον Πνεῦμα ὥσπερ τότε τοῖς xal μύσταις, x1t αὖ- 
τίχα µνυστηπόλοις τῶν ἐθνῶν, οὕτω xat νῦν ἡμῖν τοῖς 
πνευματιχοῖς ὑμνοπόλοις, ὅ ἔστιν ἁναστρεφημένοις 
περὶ Όμνους * τοῦτο δὲ τὸ ἀγαθὸν xal εἰς πάντας δια- 
θαίΐνει τοὺς τοῦ θεοῦ ὑμνητάς ΄ ofc ὅ-μελῳδὶς δεδιῶς 
ἑαυτὸν ἰδοὺ συμπαρέμιξεν ἐπὶ συµµεθέξει τῆς χά- 
putos σκοπητέον δὲ εἴπερ τὸ φέρον θεότητος ἆθλου 
σῆμα, δυνῄσεται καὶ τῷ λόγῳ προσαρµόσαι κατὰ εὖ- 
θείαν ἄρσενος μετοχῆς, ἵνα λέγηται ὁ Yibo ἄγειν διὰ 


. «09 ἁγίου Πνεύματος ἡμῖν σῆμα τῆς ἑαυτοῦ φύσεως. 


521 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


— m —— —M——nántsis UTRIUS 


522 


Ὅει δὶ φύελη οὗ µόνον ἡ quat;, ὡς εἴρηται xaxà A — Quod autem φύτλη noo solum natura, ut dictum 


τὸν ἐξηγητὴν, ἀλλὰ χαὶ ἡ vévrnate, φανερόν ἐστι 
χοινῶς * χαὶ ἔστι προὀφνὴς d) τοιαύτη σηµασία ἐπὶ 
τοῦ Υἱοῦ ὡς γεννητοῦ, δι eo τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον 
ἡμῖν ἐπιφοιτᾷ. Δῆλον δὲ ὡς Ex τῆς τοιαύτης φύτλης, 
καὶ ὁ διὰ εοῦ υ διχρόνου προφερόµενος ἑξωτερ'κῶς 
παρΏχται φντάλιµος * Ὑινόµμενος plv xal παρὰ τὸ 
ῥυτὰ ἄλλεσθαι ποιεῖν, μάλιστα δὲ παρὰ τὴν φύτλην, 
ἵνα fj ἐξ αὐτῆς φυτλάµιος, καὶ µεταθέσοι φυτάλι- 
pos? ὡς olá τις πατὴρ καὶ οὕτως αἴνιος τοῦ φύς. 
σθαι, fj τις ἕννοια xal τὸν qusosttópoy ὠνόμασεν. 
Οὕτως δὲ xal τῆς ἀχροστεχίδος διεσκευασµένης, 
ὥρα μέχρις ὧδε χαταστῆναι τὰ πρὸ τοῦ χανόνος, 
ἵνα ἐντεῦθεν εἰς Exslvov µεταθαίἡ ὃ λόγος ἡμῖν πα- 
ρασηµμῇναμένοις ὡς κλημμελῶς ἐνιαχοῦ ὁ τοιοῦτος 


est secundum interpretem, sed et origo sit, evidens 
é$t ; el naturalis est hzc signillcatio de Filio quasl 
genito, per quem nobis Spiritus sanctus venit. 
Evidens est autem !quod ex ἴδια voce φύτλη de- 
ductum est verbum φυτάλιμος prolatum vulgari 
modo per anceps; derivatum ex radice quz signi- 
flcat, facere ut crescant plant, maxime 4 φύτλη, 
ita ut inde flat φυτλάμιος et cum transpositione 
φυτάλµιος; quasi quis pater sit, et sic causa. cre- 
scendi, uude venit nomen φυτοσπόρος. Verum sic 
adornata acrostichide, tempus est ut híc sistant 
que preeunt hymno, ut exinde in euim veniat no- 
bis sermo, qui notavimus mendosumquándoque esse 
hymnum hunc, ex antiquorum caülpa librariorum, 


ἔχει χανὼν, διὰ τὸ τῶν ἀντιγράφων ix μακροῦ ἑφά- B ut ex sequentibus patebit. 


µαρτον, ὡς ἐν τοῖς ἑξῆς gavstta:. 
^ — Εἰρμὸς εῆς φδῆς xpótnc. 

Αρχὴ τῆς τοῦ εἰρημένου xavóvo; ἐξηγήδεως, 
fjyou μὲν ὄντος τετάρτου τοῦ κατὰ τοὺς ᾠδιχοὺς µου: 
σιχωτάτου xal χοροποιοῦ, µεμµελισµένου δὲ πρὸς 
εἰρμούς τοὺς ὑποτεταγμένους * ol; δηλαδὴ ἀκολού- 
θως xai τὰ ὑφ) ἑχάσιῳ συνείρονται εροπάρια. 

J. θείῳ καλυφθεὶς 6 βραδύγλωσσος γνόφῳ 

Ἑῤῥητόρευσε τὸν θεόγραφον vópov. 
Ἱλὺν γὰρ ὀκτινάξας ὄμματος νόου, 

Ορᾷ τὸν ὄντα, καὶ μυεῖται Πνεύματος 
Γνῶσιν γεραίρων ἐνθέοις τοῖς ἄσμασιν. 
Ἑρμηνεία. 

a*. Κανονιχῶς, ὡς εἰτεῖν μεθοδεύσας τὸν παρόντα 
εἱρμὸν τῆς πρώτης ᾠδῆς ὁ σοφὸς ποιητὴς Ἰωάννης, 
ὃς τις mov ἂν xal εἴη οὗτος, οὗ µόνον ἐκ τῆς τοῦ 
ἆδειν λέξεως χαρακτηρίζει αὐτὸν, Ti; χάριν Φχειω- 
µένης τῇ πρώτῃ ᾠδῇ, παρεισῆχται vo ἆσμα χείµενον 
ἐν τῷ, Γεραίρων ἐνθέοις τοῖς ἄσμασιν, ἀλλὰ καὶ 
αὐτὸν τὸν νοµοθέτην µόνον, Όλην ποιεῖται τοῦ slp- 
µολογικοῦ μέλους, ἄλλως μέν τοι παρὰ «b σύνηθες. 
0) γάρ τι ἐρυθραῖον ὅλως ἐνταῦθα f| Αἰγνπτιαχὸν 
παραπλέχει θαῦμα: τὰ τῆς ἑορτῆς δὲ παρεμθαλὼν 
τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἀσυμφανῶς, Άγουν τὸν θεόγρα- 
Φον vópov, ip σύστοιχος καὶ σύμφωνος ὁ ix Σιὼν 

ξελευσόµενος νόμος, ὡς ἐν οοῖς ἑξῆς εἰρήσεται » 
xai τὴ» τοῦ ὄντως ὅρασιν δνὰ πιυµατικῆς ánoxa- 
λύφεως ὁποία xal τοῖς ἁγίοις ἁποστόλοις σήµερον 
ἐπεγόνετο, xai τὴν τοῦ Πνεύματης γνῶσιν προθεω- 
ρηθεῖααν ἔχτοςε, ὡς μετ ὀλίγα λέξεται, φιλοσοφεῖ 


ἐπὶ τῷ προφήτῃ ola πνευµαφορήτῳ τὰ χαθήκοντα * ΄ 


ἔστι δὲ ὃ µέλπει τοιοῦτον ' Λάωῦσῆς, ὃ μικροῦ λέγειν 
bic, νοῦς θεῖος xai τὴν αοφἰαν περιττὸς, ἄλλως piv 
τοι βραδύγλωσσος, οὗ νεφέλῃ σιναϊῖτικῇ όχεκασθεὶς 
ἁπλῶς, ἀλλὰ γνόφῳψ πυχάζοντι θείψ, ἑῤῥητόρευσα 
νόµον ἐχεῖνον τὸν Ξερίχκλυτον διὰ τὸ θεόγραφον, 
ἀστραπηδολήσας οἷον ἐκεῖθεν τὸν µέχρι xal τότε 
χρυπτόμµενον ' ἤ xai ἄλλως, ἐκφήνας ὡς εἰ xai Ex 
λίθου πυρίτιδς φῶς αὐτὸς πρῶτος ἔφηνεν, ὃ 6h 
λέγεται, ἄφαντον τοῖς μήτε ἰδοῦσι, μήτε εἰθόσιν 
αὑτό. . 

' B. Εἰ δὲ ξενίζον Goxel ἄνθρωπον ὑπογραμματεῦσαι, 
$ ὅλω; ὁμιλῆσαι τῷ ἀοράνῳ, καὶ ἀναιδέῳ xol ἀπροσίτῳ 

Ραταοι. Ga, CXXXVI. 


Hirmus princ oda. 

Initium | interpretationis predicti hymni, ὁ 
quarto tono, omnium elegantissimo et choris coü- 
gruente, modalato pro s$ubordiuatis hirmis, quos 
deinde sequuntur subnexe singulis strophs. 


Divina tectus tardilinguis nebula, 
Elotutus est a Deo scriptam legem : 
Materia enim abjecta, oculis mentis 
Videre eum qni est discit, Spiritus 
Cognitionem laudans divinis cantibus. 


]nterpretatio. 

1. Regulariter, ut ita. dicam, tractatam presesen- 
ten primi hymni strophen doctus poeta Joaunes, 
quisquis sit, uon solum ex verbo ἄδειν insaignit, 
cujus gratia privaam strophen formavit, iutrodoc- 
tus est cantus his verbis : laudans divinis cantibus; 
sed et ipsum legislatorem solum materiam facit 
poetict operis, allie autem quam fert consuetudo. 
Nem enim omnino maris Rubri vel Jgypti mira- 
cofe hiec itezuit, ded furtim Introducens qux 
festo Spiritus εοηοῖὶ eongraunt, divinam nempe 
legem, éui compar et consona est lez ex Sion ori- 
tura, sicut poftex. dicetu£, simul οἱ Dei visionem 
pér revelatiotem Sfiritág, qualis et sanctis apo- 
etolis hodie facte est, et. Sptritas cognitionem ex 
tunc prebitam, ut. mox dicetur, disserit de pro- 


p pheta quasi a. Spirita edocto qui decent. Hoc est 


aetem quod praeinit : Moyses (q604 vix dicere 
necesse est), meris divina, ét in sspiéntia excel- 
lens, ceterum lingux tardus, rion nébula Slnatticá 
cóopertug sinipliciter, sed circamfasa nube di- . 
viia, ism promulgavit legém ommímn precia- 
risshriem, quie 2 Deo scriptx est, fütgoribus ined- 
Ltiews esr usque ad' id temporis incógditaut; vel 
aliter, riranifestang: quasi ex igneó lapide, lucenr 
quam ifsé primus ostendit, qus dicitur, his qui 
nec viderunt nec noverunt eam, invisibilis. 


9. $i autem inauditem videstue horbhiem Rel 
scribam exstitisse vel oranino conversatum esse cum 
1" 


523 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E : 


21 


invisibili, formam non habente et inaccessibili A θεῷ, οὗ δὴ ἁπλῶς ἀνθρώπου τοῖς xx:à vo3v ὅμμα- 


Deo, quando spiritualibus hominis oculis non li-, 


gnum, vol trabs, vel tale aliud vile. corpusculum 
objacet ad eripiendam divinam visionem ; sed mun- 
danum lutum vite humori immistum —inungit 
limi instar aniaxe intellectum, ila μἱ ompiuo non 
possiL per se ipsam perveuire ad visionem Dei. 
si igilur non mirum videatur quibusdam, sciant 
non vulgarem hominem fuisse Moysen quando, 
mt quidam ait, cum Dco loquebatur amici iustar fa- 
miliarissimi, nec humanis utebatur oculis, se fere 
angelicis ; imo. omnino angelicis. Non enim depra- 
vabat visionem ejus materia aliena, nec limus qua- 
Jem diximus, qui oblinere gaudet εἰ obtenebra- 
rye animx lumen, etsic inutilem.facere howinum 
yrudentiam ; sed cum expunxisset eum εἰ removis- 
eet, ut. aptius loquar, cum excussissel de oculo 
- mentis impediuenta, vidit Dominum, et statim ini- 
tiatus est, sive accepit notitiam ejus qui hodie 
celebratur Spiritus, qui cum Deo semper est el 
cognoscitur el cernitur ; quem statim et veneratus 
est, ut videiur, cantibus non vulgaribus, sed vere 
divinis,; superne affiatu5 sicut et in celebrato exitu. 
Non enim accidit ei sicut Manoe dicere : Perii- 
mus, Deum vidimus: sed, Viximus, et vitam pro- 
duximus, et confiruiati sumus; Deo appropinqua- 
vimus, Deo collocuti sumus ut discipuli ; unde 
hetari oportet. οἱ laudare Deum, et leta canere, 
non simpliciter sicut. qux vulgo laudabilia sunt, 
sed certe divina, per quz ct anima bonitas demons- 
watur, ei gaudium de bono ; Deum enim vel diviua 
Jaudare, anima *irtus est; cantando autem ea 
proferre, latiti:e indicium * cum nullum sit auimal 
wiste, cantare voluimus. 


5. Vide in supracitato hymno, boc : divina tec- 
tus. nebula, dicium ad disünclionem naturalis 
nubecule deusaleain tempestatem aeriam rutilan- 
tem, per quam leduntur aliquando quz in mundo 
eunt; adhuc et aliarum nubium quales violenter 
spirare αυτ pessimus daemon ad pernicieu 
Ecclesiz, el dicere possem Christianitatis. Ex mul- 
tis hisce nubibus repletur historia sacra, quam 
priuceps tenebrarum  condensat, nebulas in eo8 


σιν οὐ ξυλήφιον, fj Goxápiov, f) ἄλλο τι τυιοῦτον 
φαῦλον σωµάτιον ἐπίχειται εἰς θείαν ὃψιν ἔπιπργ- 
σθοῦν ' ἁλλὰ χοῦς xocpuxh βίου ὑγρότητι ávaxe- 
χραμµένη ἐμπλάττει δίχην ἱλύος τὸ voephw τῆς 
ψυχῆς, ὡς ph ἐξιχνεῖσθαι ὅλως τὸ χατ᾽ αὑτῆν ὁπτι- 
xbv εἰς θέαν Θεοῦ. El τοίνυν τοῦτο ξενίζον ἔχει τι» 
νὰς, ἀλλ ἴστωσαν ἐκεῖνοι, ὅτι οὕκουν ὁ τυχὼν ἄν- 
θρωπος ἣν 9 Μωῦσῆς, ὅτε χατὰ τὸν οὕτως εἰπόντα 
ὡάριζε τῷ Θεῷ δίχην οἰχειοτάτου ὁμιλητοῦ, οὐδὲ 
ὀφθαλμοῖς διψχεῖτο ἀνθρωπικοῖς, ἀλλὰ ἀγγελοειδέ- 
σιν, εἰπεῖν δὲ ὀρθῶς καὶ ἀγγελικοῖς. O0 γὰρ ixa- 
χούρχει τὴν ὄψιν αὐτῷ οὔτε ὕλη τις ἀλλδία, οὐδὲ 
μὴν ἰλὺς, éxolav εἴπομεν, φιληδοῦσα χαταπλάττειν 
καὶ ἁμαυροῦν τὸ χατὰ φυγὴν φῶς, καὶ οὕτως ἀχρειοῦν 
τὸ iv ἀνθρώποις νηφάλιον * ἀλλὰ ἐξαλείφας aiti? 
xal ἀπαγαγὼν, καιριώτερον δὲ φάνοι, ἐκτινάξας τοῦ 
κατὰ νοῦν ὀφθαλμοῦ, ὁρᾷ τε τὸν χυριότητα ὄντα, 
καὶ αὐτίχα μυεῖται εἴνουν μυσταγωγεῖται τὴν γνῶ- 
σπιν τοῦ σήμερον ἑωρταζομένον Πνεύματος, τοῦ et 
σὺν ἑχείνω καὶ ὄντο- xa? γινωσχοµένου xat ὁρωμέ- 
νου”: ὅπερ εὐθὺς xal ἑἐγέραιρεν, ὡς εἰχὸς, ἄσμασιν 
οὗ τοῖς τυχοῦσιν, ἀλλὰ δηλαδη ἐνθέοις, ἐνθεάνων δἠ 


«που χατὰ τὰ iv τῇ περιυμνήτῳ ἑτόδφ. Ob γὰρ 


ἐπῆλθς xal αὐτῷ κατὰ τὸν Μανωξ λέγων, ὣς Απο 
λώλαμεν, θεὸν ἑωράχαμεν' ἀλλὰ Ἐζήσαμεν, διεγενό- 
µεθα, συνέστηµεν, θεῷ ἡγγίσαμεν, ὁμιληταὶ θεοῦ 
χρηµατίζοµε»ν. Αιὸ καὶ ἀγάλλεσθαι χρὴ, xai γεραί- 
pst τὸν θεὸν, χαὶ ἄδειν χαρµόσονα, οὐχ ἁπλῶς ὁποῖα 
τὰ πολιτικῶς ἐπαινετὰ, ἔνθεα μέν τοι, δι ὧν καὶ 
χρηστότης φυχἠς ἐχφαίνεται καὶ χαρμονὴ ἐπὶ τῷ 
ἀγαθῷ» τὸ μὲν γὰρ ὑμνεῖν τὸν θεὸν ἢ τὰ Octa, φ»- 
χῆς ἀρετή ' τὸ δὲ xaX ἁἀσματιχῶς αὐτὰ προάγειν, 
σύμθολον ἡδονῆς' ἐπεὶ μηδὲν ζῶον λυπούμενον, 
ἆδτιν παρελάδοµεν. 

1'. "Opa δὲ ἐν τῇ ῥηθείσῃ ᾠδῇ τὸ Oel καλυφθεὶς 
1Σόφῳ, ῥηθὲν xa ἐπὶ διαστολῇ φυσιχοῦ τινος vvó- 
φου πνυκνωθέντος εἰς ἔχρηξιν ἀερίαν πυρόεασαν, δ.᾽ 
ἧς βλάπτονταἰί ποτε τὰ χατὰ χόσμον. "Ett δὲ χαὶ 
T€ ἑτεροίους Υνόφους, ὁποίους ἑπαιγίζειν φιλεῖ ὁ 
ἀρχέχακος δαίµων ἐπὶ βλάδῃ ἐχχλησιαστικῇ, ἐχό- 
μενα δὲ εἰπεῖν, χριστιανιχῇ. Καὶ γέμει πο)λῶν 
τοιούτων γνόφων ἡ ἁγία Ἱστορία, οὓς 6 τοῦ σχότους 
ἄρχων πυχνοῖ, νεφέλας ἁγείρων χατὰ τῶν μιτούν- 


congregans qui contemnunt, insidiaus quandoque p των ἀὐτῷ, συσχευαζόµενος pév ποτε xal τεχνώµε- 


et machinans ut in lucem Lonel et fulgurel, non 
valens autem hoc facere usque in flnem, οἱ tene- 
brosus brevi evadens, sicut luinen fulguris simul 
ac emicat evanescil. Non talis ergo nebula beatuin 
operuit Moysem, sed re ipsa divina; a Deo enim 
rongregata iu atrum condensaia est, et virum Dei 
circumfudit, οἱ modo quasi in 4emplo divino ipso 
vel schola Deus loquebatur ut magister, et. scri- 
bebat ; Moyses autem liec exinde bauriens pro- 
juulgavit. 

4. Vide tectus. opportunissimum verbum, et ad- 
jacentibus congruens ; non enim cooperíus vel 
aliud simile (uisset aptius hie Moysi quam tettus; 
ει videtur predire verbum hoc ex aulzis, el iis 


vog, xai εἰς φῶς ἑξαστράπτειν, xol οὕτως ixXàs- 
πειν * οὐχ ἔχων δὲ κατορθοῦν αὐτὸ xaX εἰς τέλο:, 
ἀλλά σκοτιαῖος ταχὺ ἀποθαΐνων, ὡς καὶ σέλας ἁσ- 
τραπαΐον ἐχλάμψαν ἀπέσθη * οὗ τοίνυν τοιοῦτης τὸ 
µαχάριον Μωῦσην ἀμφεχάλυψε Ὑνόφος, ἀλλὰ τῷ 
ὄντι θεῖος. ὑπὸ Θεοῦ τε γὰρ συνηγµένος εἰς μέλαν 
ἑστεγάνωτο, xai θεοῦ περιελάµμδανεν ἄνθρωπον' καὶ 
ὅσα xal περὶ μουσεῖον θεῖον αὑτὸν ἢ διδασχαλεῖου 
sb; μὲν ἑλάλει ἐξάρχων χαὶ ἔγραφε, Ἁωῦσης δὲ x 
ἐκεῖθεν μεταλαμθάνων ἑῤῥητόρευσεν. 

ὃ. "Oga à τὸ κα.υρθεῖς, χαιριωτάτην ταύτην 
λέξιν xai τοῖς προχειµένοις εὐάρμοστον. Οὔτε vip 
τὸ σχεπασθεὶς, οὔτε ἄλλο τι εοιοῦτον προφύοιτο ἂν 
τῷ Μωῦσῃ ἐνταῦθα μᾶλλόν, fep τὸ κα.ϊυφθείς. Καὶ 


525 
boxsi ὠρμῆσαθαι ἡ λέξις ἐκ τῶν θυρατιχῶν xaluu- 
µάτων, xai μᾶλλον τῶν χατὰ τὰς οὕτω καλουµένας 
ναφέλας , ὁπόσαι πλεχόμεναι διχκτυωδῶς xatams- 
τάννυνται πετεινῶν, καὶ περιειληφυῖαι χύχλῳ αὐτὰ 
κατέχουσιν ἔσω, καὶ οὐχ ἀφιᾷσιν ἐχδιδόσχεσθαι τὸ 
ἀμφίθληστρον. Οὕτω γάρ πως, κυριολεκτιχῶς εἷ- 
πεῖν, χάτοχος τῷ θεῷ γενόμενος à χαλυφθεὶς Μωῦ- 
σῆ:, ὅλος ἣν ἐχείνου, καὶ πρὸς ἐχαίνῳ xal ὃς Exel- 
νου kvhpyet τὰ χελευόμενα  τοιούτου δὲ νοήματος 
ἤρτηται xat τὸ χεκαλύφθαι μὲν τὴν Ἐρυθρὰν ὕδαιι, 
ἀναχαλυφθῆναι δὲ τὰ ἑχαίνης θεμέλια ἐν τῇ διαθά- 
αει τοῦ Ἱσραήλ. Οὕτω xal πόντος ἐχεῖνος τὸν Φα- 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


5-6 


A marime qui similia sic vocatis nebulis, retium 


instar implicata, »vibus expanduntur, et in gyrum 
Cireümacta eas intus detinent, nec elabi sinunt e 
reticulo. Sic ergo, ut proprie dicam, a Deo occu- 
patus tectus Moyses, totus erat ejus, et pro eo et 
per eum jussa perficiebat (tali menti affine est quod 
mare Rubrum unda coopertum est, et protunda 
ejus detecta sunt in transita. filiorum Israel ; sic 
et mare illud Pharaonem cum comitibus suis coo- 
peruit), et revelata facie tali contemplatiene pro- 
spieil; et detecti plane oculi, tali velamine exuti, 
aperti sunt ut late víderent. 


pai σὺν τοῖς ἀμφ' αὐτὸν Exdiuje- xai τὸ ἀνακεχαλυμμένον Ck πρήσωπον, τοιαύτης θεωρίας ἐχκύπτε.. 


xal οἱ ἀποχεχαλυμμένοι δανιτικῶς ὀφθαλμοὶ, 
πλατύ. 


τοιαύτην χατακάλυψιν ἐχδύντες, ἀνεῴγασιν βλέπειν 


€. "Opa δὲ ὡς γνόφῳ χαλυφθεὶς ὁ Μωῦσης, ὅμως Β ῥδ. Vide porro quomodo nube tectus Moyses non 


οὐχ ἑσχότωται ζοφωῦεὶς ὁμοίως τῷ χαταπεπλασ- 
µένῳ Ut τὸ ὁπτικὸν τῆς φυχῆς, ὡς ὁ μελῳδός φη- 
σιν, ἀλλ slg τοῦτο xal µόνον περιεχύθη ἔνδον, ὡς 
πρυθῆναι. τὸν κόσμον xal θεωρῆσαι χαθ' ἡσυχίαν 
τὸν Θεὸν, καὶ ἑξαστράψαι λόγῳ τε xal πράξει, ἐχδὺς 
τὸν Ὑνόφον ἀστραπηθόλος xal ἁπηλλαγμένος αὐτοῦ, 
χαθὰ χαὶ οὐρανὸς χαλύφεως τῆς ἐκ νεφῶν. "OXoc 
yàp αἴνιγμα ἣν ὁ Ὑνόφος τοῦ χα) σχολῆς δεῖσθαι τὸν 
προφήτην, ἵνα οὕτω vip δαυιτικῶς, καὶ soU ἀστρά- 
Ψειν ἐκεῖθεν πνευματικῶς ' ἃ δὴ σύστοιχα τῇ νῦν 
ἀγομένῃ ἑορτῇ, iv fj φώτισμα ἁγίου Πνεύματος, 
xai φωτοχυσίας φλὸξ xal ὀγρότητος ἁγιαστικῆς τῆς 
χατὰ τὸν ἅγιον Ἰωὴλ χορηγεῖται * ἣν ὑγρότητα σχο- 
τεινὺν μὲν ὕδωρ ἄλλως ἐν νεφέλαις πνευματικαῖς 

τενόησε διὰ τὸ βάθος τοῦ µυατηρίου ὁ Δαθίδ - οὐκ 
ἂν δὲ μὴ κατελάδετο xal πάµφωτον εἶναι τὸ αὐτὸ, 
διὰ τὸ ἅγιον βάπτισμα xal "ἣν οὕτως ἔνδυσιν τοῦ 
ἀληθι,οῦ φωτὸς Ἰησοῦ Χριστοῦ. 

€". Ὁ δὲ βραδύγλωσσος ἀντίχειται μὲν τῷ ταχυ- 
γλώσσῳ, οὐ X&vv δὲ πλείω φόγον οὗτος ἐχείνου ἔχει. 
Ὅ μὲν γὰρ βραδύγλωσσος ἔχοι ἂν ἀγαθόν τι ποτὰ, cl; 
διατρίδων τὴν φράσιν xal οὕτως ἔστιν ó τε ἀναδι- 
πλῶν αὑτὴν xal olov ἑπαναφέρων, ἐγχαθίζει ταῖς 
τῶν ἀχροατῶν ψυχαῖς εἰς ἀχριδεστέραν μνήμην xat 
Ὑγῶσιν τὸ Aayónevov, βάδην τῷ λόγῳ προϊὼν xol 
παραχολουθούµενος. 'O δὲ ταχυλάλος xol φύρων 
υὕτω τοὺς λόχους εἰς ἁδιάρθρωτον, ola ἐπίνροχον 
. γλὠσσαν τοῖς λόχοις ἐφιεὶς, xat ὁνσπαραχολούθη- 


τος ἑντρέχων οἷς λέγει γοργότερον ὡς εἰ xal ῥεύματι p 


χατὰ πρανοῦς ἀχέετο, τάχα ἂν παραδράµοι τοὺς 
ἀχροωμένους, κενὰ ψοφήῄσας, xal πνευμόνων, à δὴ 
λέγεται πόνον παθών ᾽ ὁποίους πο)λοὺς οἴδαμεν πε- 
πειρχµένο. ὠκυγλώσαους, χύδην τοὺς λόγους ἐκφέ- 
(ovx, * ἐμὲ Ἰοῦν διδάσκαλος λάχοι πλήρης τὴν 
γλῶσσαν xavà sov Μωῦσην, καὶ μὴ πτερόεντας προ- 
φέρων λόγους, xal οὕτω κχενόγλωσσος ' εἰ μέν τοι 
γλῶσσαν ὁ τοιοῦτος πλουτεῖ ἐντρέχουσαν, ὡς ola καὶ 
αὐτόν. 

Q. Ἐνταῦθα δὲ σημειωτέον, ὡς εἰ xai, χαθὰ 
ἱστορήθη, ἐξ ἐπιχαύσεως ἐπῆλθε οῷ µεγάλῳ Μωῦσῇ 
τὸ ῥραδύγλωσαον, àÀÀ' οὐχ οὕτω xal τὸ δύσηχον, 
ὅπερ ὁ ἁγιώτατος ποιητὴς Κοσμᾶς ἐπιλέγει αὐτῷ 
ἐν $9, τῷ βραδυγ.ώσσῳ καὶ δυσήχῳ Μωσεῖ. To 


tamen tenebrescit, caligine circumfusus quasi i!li- 
tis lino óculis mentis, ut ait poeta ; sed in lantum 
et solummodo in interiori effusus est, ut abscon- 
deretur mundus, et in pace videret Deum, et verbo 
fulgeret et actu, nube exutus fulgura coruscans, 
οἱ expeditus, sieut coelum absque velamiue nebu- 
larutn; omnino enim mysteríum erat nebula et si- 
gniflcabat otio indigere prophetam, ut sic aperte 
cognosceret, et inde spiritualiter illuminaturuin 
556; qui przsenti congruunt festo in quo il- 
luminatio Spiritus sancti et flamma cum diffuso 
lumine et pluvia sanctificante subministratur , 
juxta sanctum Joel ; quam pluviam aliter ad un- 
dam tenebrosam in nubibus spiritualibus intellexit 
David ; non autem intellexisset lucidissimum esse 
hec per sanetum baptisma, in quo sic veram in- 
daimus lucem, Jesom Christum. 


6. Tardilinguis. opponitur celeriter loquenti, nec 
plus quam iste vituperandus est. Tardiloquus eniin 
hoe bomi habet quod phrasim protrahens et sic 
lueupletans, et quasi repetens, audientium animis 
in diligentissima memoria et cognitione inserit 
dieta, dum sermone vlr pedetentim graditur et 
comitatur; qui autein. celeriter loquitur et dicta 
sic inartieulatim miseet, citatam linguam verbis 
impellens, captu. dillieilis est, ct acrius in dicendo 
cePrens ut torrens in prsceps raptus, cito 2u- 
dientes przeveniet, inutili facto strepitu, el pectore, 
ut eiant, dolens; ut plures novimus breviloquentes 
qui confuse verba proferunt ; mihi autem magister 
obveniat. lingua perfeetus sicut Moyses, non qui 
a3latas proferat voces, et sic inania loquatur; si — 
autem: pernieem talis locupletetur linguam, beatum 
illum dico, sicut et calamum scribis divina velo- 
citer scribentis. 


xálapev Ὑραμματέως ὀξυγράφου τὰ θεῖα μαχαρίζω 


7. Notandum hic quod si, ut narratum esl, ex 
adustione aceiderit Moysi tardiloquentia, non eque 
ingratus vocis sonus quem ipsi attribuit sanctis- 
simus Cosmas poeta diceus ; Tardiloquo et dissono 
Moysi; in ore enim restricta lingua, corum tan- 


a21 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


tua qui. in ipso efformantur senorum domina est, A στάµατι γὰρ EyxolupÉoaa ἡ γλῶσσα, xai µόνον τῶν 


nec raucitatis, nec gravedipis, nec ceterorum mor- 
borum qui male sonantem reddunt vocem causa 
est, quia non omnibua participat ipsas, sed multi 
soni non ariiculosi ei qui lingua mon; indigent, 
per seipsos in nobis efformaniur et somno deditis, 
vel aliter silentibus, nec plane loquentibus, Phy- 
sicum erga vitiura in Mayse gracilis vocia sonus, 
nec ey aduatione proyenit ; quoad tardiloquentiam 
autem, notandum quad hic non derisorie adjecti- 
tium boc nomen propheta qui Deum vidit iufera- 
tur, sed per singularitatem quamdam dictym, sit, 
cum mirum si( euim qui sic lingua vitiosus erat, 
non fuisse errabundum in verbis interpretem Dei. 
Unde illustrissimum non dixit Moysen, sed ex tar- 
diloquentia eum notavit, quasi per excellentem 
cum articulo denionstrativo conjunctionem,expresse 
omnino vocari polucrit qui diviug loquitur, si ita 
libuisset. Si enim vulgaris bomupcio, et ut ita 
dicam ultimus, iy cantus poetici initio commemo- 
randum habuisset Moysis ipsum nowen dicendo : 
Divinitus olim tectus nube Moyses ; vel aliter : Divina 
Moyses aliquando tectus nebula ; vcl Divinam Moysea 
ingressus olim. nubem, quqiodo, sublimis poeta 
videri volens, sic demens fuisset, ut. tardiloquum 
proferret, sileret aujen) inclytum Moysis pouce? 
Et tale quid bic babewys. 


κατ ἔχεῖνο ποιῶν Ίχων αὐτὴ χυριεύουσα, οὐκ ἤδη 
xai βραγχώµατος, »al κορύδης, xal ἄλλων παθῶν 
ποιούντωγ ὀνσήχους τοὺς ἐχφωνοῦντας, αἱτία ἐστὶν, 
ὅτι μηδὶ σφυγεπιλαμθάνεται πάντων ἑἐχείνη, ἀλλὰ 
πολλοὶ Άχαι ἄναρθροι xal οὐδέν τι γλὠσσης δεόµε- 
ναι, ἐνεργαῦνται ἡμῖν αὗτοὶ καθ᾽ ἑαυτοὺς, xal áva- 
χειµένοις εἰς ὕπνον, xai ἄλλως δὲ σιωπῶσι xal μὴ 
φθεγγαµέναις τὸ σύνολον ' φυσιχὸν ἄρα πάθηµα «b 
δύσηχον τῷ Μωῦσῇ χαὶ οὐχ ἐξ ἐπιχαύσεως καὶ αὐτό. 
El; δὲ «b βραδύγ.Ίωσσος, παρασηµαντέον xol ὅτι οὐ 
σχωπτιχῶς ἐνταῦθα τὸ τοιουτον ἐπίθετον τῷ θεόπτῃ 
προφήτῃ ἑἐπέῤῥιπται, ἀλλά πρᾶς τινα παραδοξίαν 
ἐπιλέλεχται, ὡς χαινὸν ὃν, εἴπερ ὁ οὕνω τὴν γλῶτ- 
ταν ἡμαρτημένος, οὖχ ἀφαμαρτοςπῆς ἣν θεοῤῥη- 
τωρ” διδ xal σιγἠσας τὸ ἑπιαημότατον χύριον bv 
Μωῦσέα, ix βραδυγλωσσίας αὐτὸν ἐχαρακτήρισεν, 
ὡς ela ἐξ ἅρματος ὑτεροχικοῦ μετὰ καὶ ἄρθρου 
γνωριστικχοῦ, δυνάµενοφ πάντως ἐξονομάσαι ῥητῶς 
τὸν θεοῤῥήμονα , εἴπερ Ἰθελεν. EL γὰρ ἄνθρωπος 
εἰχαῖος, xai ὡς οὕτως εἰπεῖν Άχιστος, ἔχοι ἂν ἐν 
καταρχῇ τοῦ εἰρμοῦ μνησθῆναι νοῦ προφήτου πρὸς 
ὄνομα, εἰπὼν θείως ὁ Μωῦσῆς πρὶν χολυφθεὶς τῷ 
γνάφῳ * ἡ καὶ ἄλλως ' θείῳ χαλυφθεὶς Μωῦσῆς neve 
γνόφῳ, ἡ καὶ θεῖον παρτιαδὺς Μωῦσης πάλαι γνά- 
φον πῶς ἂν ὁ µεγαλεκήδολος μελφδὸς βουληθεὶς, 
ἑξηπαρήθᾳη ὡς τὸ βραδύγλωασον μὲν προσενηγκεῖν, 
σιγῆσαι δὲ ΜερΏσέα «b κερίχλντον ὄνομα ; xal το:οῦ- 
τον μὲν xal τοῦτο. 


8. Nebes (Υνόφος) autem, $i οβρείραί οἱ pbilo- c. H'. Ὁ δὲ γνόφος, εἶ τι χρὴ καὶ οοῖς ἐγκυχλίου 


logis aliquid prabere quod ipsis εδ ait, von 
longe distat a νέφος, el νόφος εἰ ζόφος; sie autem 


€onstruitur. Est verbum absconditum, neo usu 


clarum νεφὼ non fulgeo, unde simplicius deduci- 
tur νέφος: solita autein commutatione liltega e in o, 
efficitur végo; ; uyle consequenjer, et medius unter 
verbum praehiabitum γέφω, deducitur νένοφον, sicut 
dicitur χέκλοφεν; inusitatum autei] verbum νόφος 
unam ex Lribus mediia litteris, bie y, iude 8 su- 
mens, (quarum comunuuio ig. zn εἰ zayh, et in 
ví zs6ov et δάπεδον demonsualur) fj γνόφας ci 
676390; ; Ὑνόγος 3ulem, rejecto, hoc etaervato quod 
iumutabile est, ei assumpto €, ζόφος tandem là; 
quod εἰ locu) babel iu μαδὰς e (μαξὸς, ut, aut 
veleres; μαδᾷ enin) necessario µαζός. lu male. aur 


tem, εἰ non. aperte luce fulgenje, peracta, shnt 


prodigia qua ad divipam, legis sqripüongms spee- 
S. sicut decet. emnium regew.Dqouigan, tersi- 
bilem et hominum amatorem, uL milljes doeqnt ο” 
cr.e Scripturg suaviter agenti ip hie, que ad ugs 
sunt, Sicut et graviter, el ut ita dicayn, regie; wi 
οἱ superbos homines doceret, et eos praanrióm qui 
iu maguis dignitatibus suut, interesse plerunque 
οἱ assimilari iis qui sub manu eorum sunt per con- 
S'nsum et concursum in demissjone ; ΩΡΑ. obli- 
viaci 2utem gravilatis quaudo aqcessaria esl, na 
jmpune se exiollentes subditi, Gquxersi volvantur 
in, insubordinatione, et sic ia anarchia, quod ipsis. 
minitye conmmoJum essel, nec wagisuwatibus. Et 


παιδεύσεως ὁμιλοῦσι παραθεῖναί τι σφίσι φίλον, οὗ 
μακράν μὲν ἀπαιωρεῖται νέφους xav ὄνόφου καὶ ζό- 
qeu. Ἔχει δὲ σχενωρίᾳν τοιαύτην * ἔστι λέξις χρυ- 
φαία χαὶ οὗ παραυγάζονσᾳ χρῆσι, νέφω τὸ ob 
λάμπω, ἐξ οὗ ἁπλούστερον μὲν τὸ νέφο;" τροπᾖ 8t σων- 
ἠθει τοῦ ῥηματικοῦ € εἰς ἀ ,οματικὸν o, νόρος * (p ἆχο- 
4000q xat µέσος παραχείµενος-τοῦ αὐφοῦ ἑναστῶώτο: 
τοῦ νέφω, παραδέδοται wévoosv ὡς χέκλοφεν * ὁ δὲ 
ἄχρηστας νόφος οὗεος ἐν τῶν εριῶν µέοων στοιχεέων 
πῆ μὲν τὸ yáp ua, «ij & τὸ δέλτα προσλαδὠν, ὧν 
Χχοινωνία καὶ ky τῷ πηδῷ xa) πητὴ, xat ἐν τῷ yh 

πεδον xal δἀπρᾶδον, ποιεῖ 95v. γνόφον καὶ τὲν ὃνό- 
Φον. 'O μέν τοι γνόφος ἐεπυρηνίσας, olov «b üpecd- 
6ολον, χαὶ μεταλαθὼν «b φίλον ζῆτα, ζόφος ἆποτε- 


"λεΐται * ὃ δὲ γένεται καὶ ἐν τῷ palo; xai pat, ὡς 


QA» οἱ παλαιοί’. μαδᾷ vp. ἀναγκαίως. ὁ uoto. "Ev 
Υχόφῳ δὲ xal οὖχ ἀπαρακαλύπτως ὑπὸ qo λάµ- 
ποντι τὰ κατὰ, τὴν θείαν νοµογραφίαν τερατουργεξ- 
524, Χρθάτι τὸν καμθφσιλέα Κύριον τὸν xot φρικτὸν 
x9 φιλάνθρωπον, μνριαχοῦ vil pic Γραφῆς µανθά. 
νοµεν, ἱλαρῶς το Ἀροσφερόμενον τοῖς καθ) ἡμᾶς, οὐ 
fius, δὲ καὶ σομνῶς, xai ὡς εἰπεῖν βασιλικῶς, ἵνα 
x2) τοὺς ὑπεροχικοὶι; ἀνθρώπους διδάξῃ, xat μάλιστα 
τοὺς iv µεγάλαις ἀρχαῖς πραῦνεσθαι μὲν τὰ πλείω 
xai ὡς olo» ἀφομριοῦσθαι vel; ὑπὸ χεῖρα δ.ὰ συχ- 
χωρῄσεως xai σννδρομῆς τῆς διὰ συγχατάδασιν: 
pi; λανθάνεσθαι Ok μηδὶ τοῦ ἐμδριθοῦς ὅνε χρεών" 
ἵνα μὴ ἐξυπτιάσαντες ἀδεῶς οἱ ὑποτεναγχμένοι, 
χα-αχυλισθῷσιν ἑκτραπέντες εἷς τὸ ἀνύπειχτι, 





we Cn 


539 IN HYMNUM PENTECUSTALEM DAMASCENT. 0 
καὶ ὀὕτως ἄναρχον ' ὡς μηδὲν ὃν διάφορον ἀδτόῖς A aliter quidem, quietis philosophie» et &ecuritatis, 


καὶ τῷ Bpyóvtt * x&t μὴν καὶ 8, ἡσυχίας φιλὸ- 
σόφον xai ἀτρεμέίας χαὶ ἠρεμίας, xol ἐπιχρύφείας 
ἑναρέτου σύμόδολσον χαὶ ὁ ῥηθεῖς μωσάϊκὸς γνόφος: 
ὡς δἐον sod ὁμιλητὰς τοῦ θεοῦ uj xatà σχότον 
μὲν Ἰλάσκεόθαι (μῇ Υένδιτο 1) πλὴν μηδὲ ἓν φωῖὶ 
ἀγήρβίῳ καὶ αυρθαδτιχῷ, σἐμνότερον δὲ εἰπεῖν, 
πανλγυριχῷ, µετ.έναι tà θεῖα, ἐν ἁγανείᾳ δὲ σχόλα- 
ὁτιχῇ, καθ᾽ ἣν o! σχολάζονΊες γινώσχοναι δαοιτἰχῶς 
τὸν θεόν. Καὶ ταῦτα μὲν τοιαῦτα. 

9'. Τὸ δὲ, ὁ βραδύγλωσσος ἐῤῥητόρεύσεν, ἀντι- 
θέιῳ ἔοίχε ῥητδριλῷ ' ἀντίχεινται γάῤ πως f) ῥῆτορεία 
&2Y 6 βῥαδύγλωσαος. El γάρ τις βραδύγλωασσος, πῶς 
ἂν ῥήτορεύθι: xal aS πᾶλιν el. ῥητορεύέι, xat tavva 
γόμον θεόγραφον, πῶς ἂν εἴη βραδὺξ τὴν γλὠσσαν; 
Kd ὅμιος ἔχει τὸ ἀσφαλὲς ἡ ἔννοια κατὰ ἰδέαν ὕφους, 
Ufo ka σεµνότηέος, 'Tpóstov γάρ τινα φράξει ob- 
46; τὴν γλῶσσαν παράκοπος οὗ διὰ µογγίαν, 
ἀλλ᾽ ὡς όζον βούγλωσσος καὶ βατνταρίζειν Φχωπήόμε- 
νὺς ἐῤῥητόρευσεν, οὐχ ὑπουργῶν τῇ ἐπιτυχούσῃ 
φράσει, ἀλλὰ φθόγγῳ Θεοῦ. El δὲ σχηνοδατῶν τις 


kv θεάτρῴ χάλῶς ὑπὸ χορηγῷ χαμπρῷ, ἔπαινον πο- ᾿ 


λὺν ἐπισύρεται, πηλίκος ἂν εἴη ig θαῦμα ὁ τῷ χο- 
ρη{ῷ τῆό σοφίας θέῷ ὑποφητεύῶν τὰ ἐχείνου ῥητο- 
ῥριχῶᾳ xai τορῶς; Διὸ τῷ τοιούτῳφ ἀντιθετικῷ σχή- 
ματι καὶ vof att συνεξαιρόµενος ὁ μελφδὸς xal τὰ ἐς 
φράσιν, ὀδχ εἶπεν ὡς ὁ βραδύγλωσσος ἑξηκρίδωσεν f 
ἑξοτράνωσε τὸν θεόγραφον νόµον, ἀλλά τοῦ τροπα- 
ριακοῦ Ἠνόφου ὅσα χαὶ βρονιην ἑξέῤῥηξε «bv τοῦ 
ἀμετάθόλόυ 6όυχνὸν Dot ov, τρεπλώσας αὐτὸν ἐν μιᾷ 
λέξέι tog εὐλόγίαν ερίαδνκὴν, xal τὸ σεμνὸὺν σεµ- 
νῶς φῥάσας ὡς ἔπρεπε * €& 5 ἀλλὰ χαὶ χρήζομεν ἐν 
τοιούνοις Μωῦσέως τοὐτόύ στεντορόφώνου ῥήτορος, 
οὗ xat τὸ ἰσχναλέον τῆς λαλιᾶς εἰς οὐρανὺν αὐτὸν 
ἀναδαίνει ἀχουομένου ὑπὸ θεοῦ; xal στοιχείοις ύπα- 
xoljw ἐμποιεῖ (xi ἀλλόέώσει ξένη, καὶ θάλασσαν 
σχίζει καὶ ἁποχαθιοτᾷν χαὶ y,» δὲ αὑτὴν ῥήγνυσιν 
ὡς χάίΐνειν avà χακχότητος, εἶ τις ἑννοῄσεται τὰ 
χατὰ τὸν Δαθὰν xal νὸν ᾽Αδειρών, 

e. El δὲ χαὶ μὴ δυσπραγίφ φύσεως, ἀλλὰ EE ἐπι- 
χαύματος ἄνθραχος, ὃν µετέλαθεν αὐτὸς ἀντὶ στα- 
τΆρος xai αὐτοῦ χρυσέου, τὸ βραδύγλωσσον ὁ γλυχὺς 


'Μωῦσῆς ἐκληρώσατο, σεµνότης xav αὕτη τῷ θερά- 


Άοντι τοῦ Θεοῦ μεγίστη, ἐφ᾽ ᾧ xai χρυσέω τὴν 
γλῶσσαν λέγεσθαν, καὶ πυρίνην γλῶσσαν xal αὐτὸν 
λαχεῖν ἁποστολικῶς, xal κατὰ "iv μέγαν 'Hacatav 
ἄνθρακα Ψωμισθῆναι προφητικῶς. KI δὲ καὶ χωφον 
kx γενετῆς τρανοῦνται γλώσσας ὑπὸ Θεοῦ xal θαυ- 
µάζονται, xal μογιλάλοι διατρανοῦσι τὸ λάλημα 


- «ai ὑποχινοῦσι xal αὐτοὶ θαῦμα, πηλίκος ἂν εἴη 


βραδύγλωσσος οὗτος ῥήτωρ, ὃς Θεοῦ φωνὴν ὑποχρι- 
νάµενος, οὕτως. ὑπερλίαν εὐδοχιμεῖν ἔλαχε ; ράσαι 
δὲ xai ἄλλως τὸ αὐτό' 'Eàv ἀνθρωπίνη συνάσκήἠσις 
ἐπιμελὴς θεραπεύσοι γλῶσσαν δυαπραγοῦσαν εἰς τὸ 
λαλεῖν, ὃ 6 ὁ Παιανιεὺς ῥήτωρ ὡς καλλίστευμα 
δυσπραγούσης φύσεως ἐτεχνήσατο, πῶς οὐχ. ἂν ὃυ- 
νήσεται ὁ παντοδύναµος Κύριος, ὁ τῆς φύσεως δη- 
Μιουργὺς τὸν αὐτοῦ ῥήτορα θεραπεῦσαι, εἰ τὴν 
γλῶσσαν καχεχτεῖ; Σηµείωσαι δὲ ὅτι ἄλλως τὸ ἐρ- 


et tranquillitatis, él occultatlenis, virtite phedit$ 


symbolum est dieta Mosáica ftiubes; qüdre üpürtet 


Dei cólloeutores hon it tenebris vagdti, ne flat vt. 
aliter ad divina secedarius quarti ΙΑ luce ror fo- 
rensi et tumültanria, et nlelios dicat tulgarl, sed 
iri dbseuritate quiete pléta; In qua qui oti6 vacdtit,. 
Deum intime norunt; Et lie talia suit, 


9. Quod avterh tardiloquus locotus sif; dhüitliesi. 
Simillimum est orátoris ; opponuntur enim quodum 
thedo eloquentia δὲ tardiloquentia. Si enim qais. 
sit Imgua tardus, quemodo elequatur ? Et Pursatti, 
οἱ loquatur, et legem preférat a Deo seriptam, 


B quomode lingua tardes sít? Et tamén certa riratiet 


mens, secundum idesgm altitwdinis; id est maje-. 
statis ; quodam enim modo sic loquitut : Qui lingua 
impeditus erat noh quia clara. orbátns voée, sed 
quasi bubulam linguam gerens, e£ bzilnitit &on- 
cuilibet phrasi obsequens, sel voci Dei. Si sutem 
sceram adiens quis in tbeatro-d mobili magistro 
edoetus, gloriam multam στους: qua. im adori- 
rstlone fore qui sub magistro zapients Deo ἵπ- 
terpretaretur verba ejus clare et eleganter ? Undc 
tali antithetica figura et cogitatione  swblatus 
poeta etiam quoad phrasim, non dixM tardiloquenr 
plane calluisse vel explicasse diviham légem, scd 
sicut Üügurativas nubis ténitros, crebrum emisit 
immutabilis Dei sibilám, triplicans éum ir uno 
verbo ad Trinitatis glorianr, et grandia jmaviter 
elocutus, ui decebat ; quid autem nobis opus est in 
his Moyse illo stentorez vocis rhetore, cujas gra- 
cilitas vocis in ceelam ipsum ascendit sub audiente 
Deo? Et elementis auditum fecit pro aliena traus- 
nrutatione, et mare diviáit eL dimovit, et tórram 
Fwpit; Ha uf adversus pravitatem pstesceret , 
οἱ recogiaveris qux eivrea Dafhan et. Abirodi facta 
sont. 

40. Sí autem. non o» vitio nátote, sed ex cat- 
benisadustione, quem sdmpsit ipse pro statere 
auri, tardilojoium miti sccidit Moysi, maxima edt 
vero Dei digaitas, post ipsum aureum es dici, et 
igneam lingusm sieut apostoli sortitám esse, οἱ 


p meget instar Issiz, carbone prophetice fuisse ta 


ctum. Si autem loquelam et. muti a nativitate ela- 
ram 4 Deo obtinent et admirationi sunt, οἱ balhi 
perspicuem reddunt vocem et ipsi prodigium sen 
tunt, qualis fuit tardiloquas ille aratór qui Dei 
vocem interpretatus, sic sbundentius: meruit ho- 
norari? sed idem aliter dicendam : Si diligens ho- 
mmum studium linggam curet. im loquendo mali 
probibitam, qued et fecit ex Poeana tribu oriundus 
orator ad vitiose emendationem naturse, quo 
mode non pessit omnipotens Dominus, naturz 
creator, proprium interpretem curare, si. lingua- 
laboret? Notandum autem quod illud pronintiavit 
non necessario sumatur pro perfecte et eleganter 
protuli, sed siguilicare auctor voluit sincera εἰ νι” 


531 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΒΟΡΟΙΙΤΑ 


534 


nifcsa locutus est, prout faciunt diligenter et gene. A ῥητόρευσεν oóx ἐξ ἀνάγχης λαμθάνεταί ἀντὶ τοῦ, 


ros| oratores, qualis exstitit Moyses non a seipso 
loquens, nee propria proferens, sed divinitus quse 
Dei erant ; unde invincihiles sunt et ipsi a Spiritu 
sancto afflati oratores qui, ut pestea canet poela, 
illiiterati cum essent, Graecorum philosophorum 
ora clauserunt, non aliter quam verbo; et tales 
esse Dei pradicatores omnino oportebat. 

τοὺς τῶν Ἑλλήνων σοφιστὰς ἑπεστόμιζον, οὐχ ἄλλως 
θεοῤῥήτορας, 

41. Divina autem lex quam Deus ipse digito 
scripsit, per quam damones pellit, et onera volvit 
quie nemo feret. unquam, et innumera alia peragit 
miracula ; "'excogitaret autem hic forsan aliquis 
(qued, inter extera, alius sit legis dator, et alius 
legislator ; sed ambe in Deum recidunt ; fpse enim 
legem dat przcipiendo, et fert scribens in corpo- 


διάτορον ἐχαλλιῤῥημόνησεν, ἀλλὰ δηλοῦν ἐθέλει xal 
τὸ, σπουδαῖα xai ἀναντίῤῥητα ἑλάλησε κατὰ, τοὺς 
xa ἑναγωνίους καὶ γενναίους ῥήτορας, ὁποῖος πέ- 
φῆνε xal ὁ Μωῦτῆς, οὐχ ἀφ᾽ ἑαυτοῦ λαλῶν, οὐδὲ τὰ 
ἑαυτοῦ, θεόθεν δὲ τὰ τοῦ Θεοῦ * δὺ οὗ ἀκαταμάχη- 
τοι xai οἱ κατὰ τὸ ἅγιον Πνεῦμα ῥήτορες, ol ὡς ἓν 
τοῖς ἑξῆς µέλψει ὃ pepe, ἀγράμματοι] ὄντες, 


ἀλλὰ λόγῳ ' καὶ ἐχρῆν πάντως τοιούτους εἶναι τοὺς 


ια’. θεόγραφος δὲ νόμος, ὃν θιὸς αὐτὸς ἔγραψε 
δακτύλῳ, δι’ οὗ καὶ δαιβύνια ἐχδάλλει χαὶ φορτία 
μεταχινεῖ, ἅπερ οὖχ ἂν φἑροι τις, xoi λοιπὰ δι 
µυρία ἐκτελεῖ τεράστια. Πορίδηται δ᾽ ἄντις ἑντεῦ- 
θεν, εἰ xai ἐπ) ἄλλων διαφόρους εἶναι δοχεῖ xatá τι 
τόν τε νοµοδότην τόν τε νοµοθέτην, ἁλλ᾽ ἐπὶ Θεοῦ 
συµδαίνειν ἀμφότερα. Ὁ γὰρ αὐτὸς καὶ νόμον δίδω- 


ribus; idem legem et dedit, et tulit; manifeste ην- B ew ἐπιτελλόμενος, xaX τίθησι γράφων kv σώµασιν» 


tem a Deo scripta invenia est lex per Moysen divi- 
nitus Israelitia missa, ad supereminentem distin- 
ctionem cieterarum legum physice, gentium, et si 
quie alia justa distinguitur omnino ab illa lege; 
incompositse entm et incongrus leges, et crudeles, 
quales erant Cyclopum et L:strygonum leges, non 
sunt hic omnino commemorands, quando sermo 
est de lege a Deo rite scripta; sicut nee leges 
eorum qui statutis reguntur propriis, vel mulie- 
rum, vel tabularum, vel puerorum, et si qui alii 
tales sunt; nec ipsi enim ob vilitatem memoria 
digni sunt. Si autem omnis lex politica Dei donum, 
et sapientium hominum inventio esse dignoscitur, 
talis certe bona est, et vere accipitur ut a Deo 
data et lata. 


19. Limus autem quod sit ceenosa humiditas et 
per hoc ad illinendum apta, et aliud quam materia 
simpliciter, fam declaratum est pulchre repree- 
sentans ex conjectura naturalis inter legem colla- 
tionis et carnem in. nobis ex limo eonditis, ideam 
et notionem; unde obtenebrata nostra mentali 
lucerna quasi ab eo liniretur velut ex limosis 
tabellis, ut aperte dicam, susceptio deletur et ma- 
nifestatio luminis in mentibus nostris; noc prius 
permittitur illuminans esse et lucifera lucerna heec 
a Patre luminum accensa, quam prímo conosam 


ὁ αὐτὸς ἄρα xal νομοδοτεῖ. Δῆλον δὲ ὅτι θεόγραφος 
εὑρέθη νόμος 6 διὰ Μωῦσέως θθόθεν τοῖς Ἱσραηλί- 
ταις πεμφθεὶς πρὺς ὑπέρσεμνον διαστολὴν ἑτέρων 
νόμων, τοῦ φυσικοῦ, τοῦ ἐθνικοῦ, χαὶ eU τις ἄξιος 
ἀντιδιαστέλλεται ὅλως νόµῳ τοιούτφ. Οἱ yàp ἁλό- 
γιστοι καὶ ἁ πρεπεῖς νόμοι, ἔτι δὲ xal ol. θηριώδεες, 
ὁποῖοι καὶ ol χυχλώπειοι, χα) οἱ κατὰ Λαιστρυγόνας, 
οὐδὲ μνημονευτέοι ὅλως ἐνταῦθα, ἔνθα ὁ λόγος περὶ 
νόµου εὐθέτως γραπτοῦ τῷ θεῷ ΄ καθὰ οὐδὲ ol τῶν 
αὑτονόμων, ἄλλως δὲ οὐδὲ οἱ τῶν γυναιχονόµων, 
παὶ τῶν τραπεζονόµων, xai τῶν παιδονόµων, καὶ 


of τινες ἄλλοι τοιοῦτοι, Ο0ὐδ' αὐτοὶ γὰρ ἐν τοῖς ἄρτι 


µνήµης ἐπάξιοι, διὰ τὸ εὐτελές. Εἰ δὲ χαὶ πᾶς νό- 


uo; πολιτιχὺς δώρηµα μὲν Θεοῦ, εὕρημα δὲ σοφῶν 


ἀνδρῶν ἑγνωμάτεοται, ἀλλὰ τοιοῦτον ἀγαθὸν µάλι- 
στα χαὶ χυρίως ἡ διειλημμένη ix θιοῦ νοµοδοσία xat 
νοµοθεσία. . 

ιβ’, Ἡ δὲ ἰλὺς ὅτι πηλώδης ὑγρότης Eat, xal δι 
αὐτὸ ἐμπλαστινῆ, xal ἄλλο τι παρὰ τὴν ἁπλῶς ὕλην, 
δεδήλωται ἤδη σαφῶς ἑρμηνεύουσα ἐξ εἰκασίας 
προσφυοῦς παραθολῆς vópup τὸ ἐν ἡμῖν τοῖς Ex πη- 
λοῦ σαρκιχὸν φρόνηµα xai vónga* δι οὗ ἔπιπρο- 
σθούμενον τὸ νοερὸν ἡμῖν φανίον ὡς εἰ xot ἐνεπλάτ- 
τετο ὑπ αὑτοῦ ola xal πηλοῦ πλατειῶν δανιτικῶς 
εἰπεῖν, ἀφαντοῖ τὴν τοῦ κατὰ Ἠνεῦμα φωτὸς xal 
εἰσδοχὴν xaX ἔχφανσιν  χαὶ οὗ πρότερον ἀφίεται 
φεραυγὲς εἶναι xal φωπφόρον ἐμπυρευόμενον ix 
τοῦ τῶν φώτων Πατρὸς, εἰ ph πρότερον τὴν Ἰλυώδη 


absterserimus interiorem mansiunculam; quando D ἁπαλείψομεν µεσολάδησιν * ὅτε καὶ ὁρᾷν ἤγουν νοεῖν 


et videre vel cogitare poterimus illuminatorem 
Deum, cadente madido «πο, et munita contra 
impedimenta immissa luce; ut exinde locus qui est 
in anims nostra illuminans, et excipiat hilarem 
lucem a Deo, et emittat, adeo ut quomodo quidam 
sit, eum certissime cernat qui est ultra omnem 
visionem. ) 

45. Verbum ezcutiens fortitudinem demonstrat, 
et nobilem facilitatem ob liberationem a malo ; sic 
salvi Israeli: facti sunt projectis /Egvptiis in ma- 
fe; sic Poulus mordentem viperam excussit a 
manu. Usitatum autem hoc verbu», et in psalmis 


δυνησόµεθα τὸν φωτοδότην Gebv, τῆς πλαδώσης 
ἰλύος xa ἐπιπιπτούσης xal στεγανούσης πρὸς χωλύ- 
µην φωτὸς ἀπενηνεγμένης * ὡς ἐντεῦθεν τὸ ἐν ἡμῖν 
φωταγωχὲς χωρίον «5 κατὰ duyhv, xa εἰσδέχεσθαι 
φῶς Ιλαρὸν θεόθεν, xal προπέµπειν, ὡς ὀξύτατα, 
κατὰ τὸν οὕτω φάμενον, ἐχδέρχεσθαι τὸν ἁπάσης 
θίας ἐπέχεινα. 

tY'. Τὸ δὲ ἐκτιυάξας γενναιότητα ἐμφαίνει xal 
εὐγενῆ ῥᾳστώνην ἐξ ἁπαλλαγῆς χακοῦ * οὕτως ἔξάν- - 
«tig Ἰσραηλίται τῶν Αἰγυπτίων ἔγένοντο ἕχτινα- 
χδέντων εἰς θάλασσαν ' οὕχω Παῦλος τὴν ἑνδαχοῦ- 
σαν ἔχιδναν ἐχτινάξας ἁπάγει τῆς χειβός ΄ χβὴσιμον 





533 


δέ τι ἐνταῦθα xol φαλμιχὸν τὸ « "E 
ὀχρίδες *» ὄμμα δὲ νόου, ὡς ἐχ μέρους τούτου τὸν «b 
πάντα διπλοῦν αἰνίττεται ἄνθρωπον. Ὡς γὰρ μιᾶ 
θορίδι τοῦ χατ᾽ ἄνθρωπον οἴκου, τῇ κατ’ àxohv αἰ- 
σθητικὴν ἀντανέῳγεν fj κατὰ νοῦν, οὕτως xal ταῖς 
λοιπαῖς τέερασιν αἱ ἀνάλογοι. El δὲ καὶ XtpoY χεῖ- 
ptc, xal πόδες ποσὶ, xal µέσα péaot; παράχεινται, 
συνδυασμοῦ λόγῳ, τοῦ xac αἴσθησιν χαὶ τοῦ κατὰ 
voUv, οὐχ ἂν εἴη ἀναγχαῖον εἰς πλέον ἐπισημαίνε- 
σθαι παρά γε ἀνθρώποις οὐ παραθλέπουσιν, ἁλ)ὰ 
ὀρθῶς µεµαθηχόσι θεωρεῖν διπλόην ταύτην ἔπαινε- 
τὴν τὴν κατὰ ἄνθρωπον. 

ιδ. Τὸ γὰρ, ὁρᾷ τὸν ὄντα, δίδωσιν ἡμῖν θαυμά- 
ζειν, ὅτι ἐν γνόφῳ παθορᾷ ὁ θεοπτιχώτατος Μωῦσῆς 
κάλλιον ἧπερ οἱ ἄνθρωποι τὰ αἰσθητὰ ἓν φωτὶ χα- 
θαρῷ. Αὐτοὶ γὰρ παραθλέποντες, xal τὰ μὴ ὄντα 
ἔστιν οὗ ὡς ὄντα φαντάζονται - θεοῤῥήμων ἄρα xv- 
plus ὁ Μωῦσῆς ὡς θεὸν τὸν ὄντως ὄντα ὁρῶν καὶ 
ἀληθῶς θεωρικώτατος. Ἱστέον δὶ ὅτι τὸ, ὁρᾷ τὸν 
ὄντα, δηλοῖ μὴ ἰνδαλθῆναι Ἡ ἄλλως ἁπλῶς οὕτω φαν- 
τασιωθῆναι τὸν Μωῦτῆν τηνικαῦτα : αὐτὸν δὲ πάν. 
τως τὸν Θεὸν ἰδεῖν ὡς ἀνθρώπῳ ἐφικτόν» ποῖον 
Θεόν; οὗ χύριον ὥσπερ ὄνομα Ὁ ὤν. κατὰ τὸ Ἑγώ 
δίµι ὁ ὤν' 6 κατ’ ἑξοχὴν δηλαδή. Εἰ δὲ καὶ τὰ ὄντα 
εἶδεν ἄλλοτε διὰ τοῦ θεοῦ, xal οὕτως εἶδεν τὰ χατὰ 
τὴν χοσµογένειαν ὁ Μωῦσῆς, οὐχ ἁπλῶς, λόγῳ δὲ 
φιλοσοφίας χαθὸ δηλαδη ὄντα" ἀλλὰ νῦν αὐτὸν τὸν 
ὄντα βλέπει, τὸν δι) οὗ τὰ ὄντα πάντα, xal οὗ τῇ 
δεσποτείᾳ τὰ ὄντα πάντα ὑπόχειται. Ἐν δὲ τῷ μνεῖ- 
ται σηµείωσαι ὅτι ἃμα εἶδε Μωῦσῆς τὸν ὄντα, xal 
αὐτίχα μυεῖται τὰ τοῦ Πνεύματος, ἓν οἷς ὁ θεόγρα- 
qo; νόμος, ἵνα ὡς ὁ ἑωραχὼς τὸν Yiby ἑώραχε xat 
15v Πατέρα, οὕτως 6. ἑωραχὼς ὃ ἑστὶ νοῄσας, xal 
οὕτω Υνοὺς τὸν ὄντα, ἔχοι γνῶσιν αὐτίχα xal τοῦ 
Πνεύματος, ᾿Αγαθὸν τοῦτο μέγα, τὸ xal τοῖς ἆπο- 
στόλοις χεχαρισμένον ἀπὸ τῆς οἦμερον ἑορτῖς. 


ε’. ToU δὲ μυεῖται λέξιν χαιριωτέραν τοῖς τὰ θεῖα 
τελουµένοις οὐκ ἔστιν εὑρέσθαι. Ἐξ αὐτῆς γοῦν 
παρ) Ἕλλησι μύσται τὸ πρῶτον οἱ τὰ σφίσι δοχοῦν- 
τα θειότατα χρυφιομυσειχῶς παραλαμθάνοντες πρὸς 
τῶν ἱερᾶσθαι λαχόντων, xal οὕτω τελούμενοι, xal 
τελεταρχικῶς παιδευόμενοι' ὁποῖα xal τὰ ᾿Αττικὰ 
μεγάλα xal μιχρὰ μυστήρια xal τὰ Ev Τροφρωνίου 


καὶ "Άμμωνος xal λοιπά. Παρῆκται δὲ ἡ λέξις s] ἀπὸ p 


τοῦ μύειν, Ó ἐστι συγχλύειν τὰ χείλη" ἀνάγκη γὰρ 
ἦν σιγᾷν πάντη καὶ πάντως τοὺς µυουµένους ἅπερ 
ἑτελέσθησαν, ὡς xal οἱ Πυθαγοριχοὶ μάλιστα δη- 
λοῦσι, xal θανάτῳ ἐτιμῶντο οἱ τὰ μυστήρια ποιού- 
µενοι ἔχφορα * f) ἀπὺ τοῦ pisi, ὃ δη χαὶ χαμμύειν 
φαμὸν, διὰ τὸ δεῖν εἶναι τὸν οὕτω μυστηῤιαζόµενον, 
εἰς ἑαυτὸν συνηχθαι χαὶ µόνον, χατὰ τὸν ὅλον ἄν- 
θρωπον, xal μηδέν τι τῶν ξαυτοῦ ἀπολύειν ἔξω 
ῥέμόεσθαι, μηδ αὐτὸ τὸ τῆς ὄψεως ἐξαλλόμενον 
ὁπτιχὸν, μἠὴποτέ τι τῶν ἐξωτεριχῶν εἰδώλων, ὁ μύ- 
στης ἑπεισσπασάμενοις, ἀποκαταστῆσῃ «hv μύησιν 
ὡς εἰς ὀνειροπόλησιν; οὗ μὴν οὐδὲ οὕτω χαμμύειν τοῖς 
ὀφθαλμοῖς τὸν μνυούμενο» ὡς ἀφυπνοῦν καὶ οὕτω 
γέκρ/σειν' ἀλλ ὣς δὰς πύλας τὰ βλέφαρα συγκ)δ/ειν 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM ΡΑΜΛΞΟΕΝΙ: 


534 


ξετινάχθην ὡσεὶ Α notum : «Exeussus sumsicut locustze.» Ocnlum men- 


tis ex bac parte duplicem totum hominem innuit ; 
ut enim uni portz domus alicujus quoad inielligen- 
tiam sensnum, opposita patet alia in mente, sic iu 
aliis quatuor sensibus. Si autem manibus manus, 
εἰ pedes pedibus, er media meliis adjacent, in 
modum 'dualismi inter sensus el mentem, nil ne- 
cesse foret illud demonstrare hominibus non negli- 
gentibus, prohe autem scientibus videre dupli. 
cem gloriam hanc in homine. 


14. Verba, videt eum qui est, admirandi locum. 
prebent quod Moyses vir maxime perspicuus, 
melius Deum viderit in nube, quam homines ipn 


B pura Ince sensibilia. Ipsi enim torva luentes, quae 


non sunt. sibi efformant quasi sint ; Moyses autem 
a Deo afflatus, quasi Deum, eum qui vere est 
vidit, vero oculo. Sciendum autem quod vidit eum 
qui est, ostendat non visum esse, vel aliter, nop 
simpliciter effigiem respexisse Moysen; ipsum au- 
tem omnino Deum vidisse sicut homini fas est ; 
qualem Deum? Suum Dominum, cujus namen: 
Qui est; juxta hxc : Ego sum qui*sum, vi lelicet 
excellenti modo. Si autem ea quz sunt intuitus est 
olim per Deum, et sic vidit ea quz ad cosmogo- 
niam spectant Moyses, non simpliciter, se per 
modum philosophicum ratione nempe eorum exsis- 
tenti: : nunc autem et ipsum entem videt, per 
quem sunt omnia, cujus potestati omnia subsunt. 
In verbo autem ínitíatur, notandum quod simul 
entem vidit Moyses, et statim novit que de Spiritu 
sunt, in quibus divina lex; unde, sicut qui vidit 
Filium, vidit et Patrem : ita qui vidit, id est, qui 
cogitavit et sic novit entem, Spiritus statim co- 
gnitionem habet; et magnum illud bonum quod 
et apostolis concessum est in bodierno festo. 

15. Opportunius autem quam μυεῖται verbum fís 
qui divina peragunt invenire impossibile est : ex 
hoc enim apud Grzcos myste primo, qui ea quie 
sihi divinissima videbantur, accipiebant ab his qui 
sacerdoliuim sortiti erant, sic initiati et sacra 
edocti; qualia inter Attícos parva et magna tmy- 
steria, et Trophonii, et Ammonis, et alia ; dedu- 
citur autem verbum a μύειν, id est labia claudere: 
necesse enim erat ut omnia omnino qua perfecta 
erant silerent initiati, sicut maxime ostendunt 
Pythagorici ; et morte mulctabantur qui mysteria 
evulgabant ; ve! a verbo μύειν quod. χαμμύειν; 
quia initiatum, in seipso recollectum esse secun- 
dum totom liominem, nec sinere allquid in se 
exterius evulgari debet, ne ipsum quidem oculi. ic- 
tum, ne aliqua exteriori imagine abstractus qui ini- 
tiatur, initiationem faciat quasi somnium; nec sic 
oculos claudere debet dum initiatur [ία ut obdor- 
miat, et sic moriatur ; sed quasi portas palpebras 
claudere si oportuerit, et lucem omnem in myste. 
rium reservare ; hujus symbolum, initiationis tem- 
pus apud Atticos, et ejus ordinatio ; nox enim, erat 


b33 


EUSTATHI1 THESSALORICENSIS METROPOLIT.E 


536 


tempus illud; ezterum illustrata quoque erat lumi- A εἴγε δεῄσει, xol τὸ φῷς ἆπαν οὔτια; ἁπασχολεῖν εἰς 


pum fulgore ex mysticis lampadibus diffuso, quarum 
wsus nocturnus oculos claudi volebat; lampadum 
antem accensio vigilantiam et doctrinam mvsticam 
hnitiatis commendabat. 


τὰ ῥνστήριαν. Τούτου δὲ σύμόολον xe à τοῦ µνστη» 
ριασμοῦ χαιρὸς παρὰ ᾿Ατειγοίᾳ, sel ἡ καν αὐτὸν 
διάθεσις ’ νὺξ μὲν γὰρ ὁ χρύνος ἐπεῖνος. Δεέχειτο δὲ 
ἄλλως ἁμεριφαῶς τῇ νῶν φώτιον ἀναλάμφει τῇ ἐκ 


εῶν μυστιχῶν δαῖδων, ὧν τὸ μὲν νύκτερον τοῦ χρῆναι χαμμύειν, ὡς εἴρηται, αἴνιγμα ὃν τὸ δὲ — 
φωσφόρον λαμπαδούχηµα τοῦ ἀνυστάζοντυς v ἐγρηγόρσει ἑμθλέπειν xal ἀναφθεωρεῖν τὰ th; μυσειχῆς 


τελετῆς, 

16. Mihi quidem videtur metapborica docti 
Joannis dulcedo non inconsulto hic subjunxisse 
divinam nubem spiritualis initiationis, sed ad ge- 
nginam metaplioram seu translationem, ut divina 
nubes illa sit congrua applicationi animae mon in 
vanis occupatz ealigo divina ; initiatio autem 908. 
sentanes, ea quae ín ipso fit illuminans et sub sole 
Spiritus sancti initialio, et vere docta cogmitio ; 
quam coguítionem Spiritus dicit per oppositione 
ceterarum notijonum, sicut tertia stropbe docelit 
varias esse, moralem, et physicam, et mathema- 
ticam, e£ excellentiorem theologicam Patris et 
Filii e& Spiritus sancti : hujus meminit divinus 
poeta, et. duas illas significavit; Dei enim lex tri- 
plex est ; similiter et initiatio cognitionis Spiritus 
vel Filii vel Patris, communis est sanctze Trini- 
taii; quod item ex phrasi poete intelligi potest. 
Dicendo epim : videt. eum. qui est, sanctam Trini- 
tatem indigitavit, et initiationem appellans Spiritus, 
Jam nobis supponendam reliquit, sicut colligi 
potest ex alio poeta qui in nona strophe prossici 
hymni dicens apostolos superno afflatu illumina- 
106, Trinitatem omnem cognovisse, inducit {η 86: 
quenü atrophe illius evi populos qui cognitioni 
"Trinitatis initiandi erant. 


47. Fozsitan quis dicat Moysen primum, non 
solum propbetici, sed Dei gratia et apostolice ini- 
tíiatum fuisge cognitioni celebrati Spiritus, et hoc 
ex strophes verbis erui. Sic enim per nubem si- 
gnificatur domus in qua inventi sunt discipuli hodig 
sedentes; divina enim nubes ilia nuncupabatur 
pxopbetm, et domus nebule quodammodo adum- 
brang interiora ejus, nec sinens illum radiis sola» 
ribus agingi. Per eloquentiam, autem illi inditam, 
notatur sapientia apostolorum antea rudium ; ejug 
aujem, tardiloguium quod ignite ejus eloquentia 


ες’, 'Ἐμοιγ) οὖν f; μεταφορικὴ τοῦ σοφοῦ Ἰωάννου 
γλυχύτης, οὗ παρέργως ἐνταῦθα δωιεῖ κροσθεῖναι 
τὸν θεῖον γνόφον, τῆς πνευματιχῆς µυήσεως, ἀλλὰ 
πρὸς εὐφνῆ μεταφορὰν τοι εραπὴν, ἵνα exóxog μὲν 
£r, θεῖαν πρέπον αυστολῇ duzüc ἀλῥεμβήάστου ὁ θεῖος 
ἐχεῖνοῦ. γνόφος * onec δὲ ἀνάλογος ἡ tv αὐνῷ φω- 
ταυγῆς xal ὑπὰ Όλιν τοῦ ἁγιωτάνου Βνεύματος 
μύησις ΄ xal ἀληθῶς γνῶαις ἐπιστημονική * f» γιῶ- 
σιν Πνεύματος λέχει πρὰς διαανολὸν ἑτέρων γνώ- 
σεων, ὁποίαν xal ἡ τρίτῃ λαλήσει ᾠδὶὴ διαφόρους 
οἴσας, ὧν xai fj κατ Ίθος, xai dj φυαινὴ, wel d 
πρὸς µάθησιν, καὶ τὸ κορυφαῖον. ἡ θεολογὴ, ὁ τοῦ 
Πατρὸς, ἡ τοῦ γἱοῦ, ἡ tou ἁγίαυ [Πνεύματος * ἃς 
ἐνταῦθα μνησθεὶς ὁ θεῖῃς ποιητὴς χαὶ τὰς buo συνα- 
δήλωσς. θεοῦ γὰρ νόμος τριαδιχός ἐστιν. ὁμοίως δὲ 
καὶ µύησις Ὑνώσεως Πνεύματος ἡ Yloo, à πυρος 
xotvh τῆς ἁγίας Ἔριάδος * ἔστι δὲ χα-ανοβφασναι 
αὐτὸ xal ἀπὸ τῆς Φράσεως τοῦ μελῳδοῦ. Εἰπών. τε 
γὰρ ὁρᾷ τὸν Orca, τὴν ἁγίαν Τριάδα παρεστήσατο". 
xa μύησιν δὲ φάμενος Πνεύματος, τὴν αὐτὴν ἀφῆχεν 
ἡμῖν συνεννοεῖν, ὡς ἔστι χαταλαθέσθαι καὶ ἀπὸ ἑτέ- 
pou με)ῳδοῦ, ὃς ἐν τῇ ἑννάτῃ φδῇ τοῦ πεζολαχικοῖν 
xavóvo; εἰπὼν, ὡς οἱ ἀπόστολοι ἐπιπνοίᾳ τῇ ἄνωθαν 
καταλαμφθέντες, τὴν Τριάδα πᾶσαν ἑἐγνώβισαν,, 
ἐπάχει kv τῷ, ἑξῆς τροπαρίῳ, τοὺς ἐχεῖ τότε λαοὺς 
τὴν τῆς Τριάδος μυηθῆναι γνῶσιν. 
— WP. Ἔχοι 8 ἄν τις εἰπεῖν ὡς ἔφθλ οὐ µόνο προ- 
φητικῶς, ἀλλὰ θεοῦ χάριτι xal ἁποστολιχῷῶς pun 
θῆναι τὴν τοῦ ἑορταξομένου Πνεύματος Ὑγνῶσιν ὁ 
Μφῦσῆς, xat διὰ τῶν χειµένων bv. τῷ οἱρμῷ ' οἷον 
διὰ τοῦ Υνόφου τὸν οἴχον ὃν ᾧ. εὑρέθησαν οἱ µαθηταὶ 
καθήµενοι σήμερον * ὁ θεῖός τε γὰρ. ἐχεῖνορς Ίνόφος 
οἶχος olov ἐχρημάτιζε τῷ προφήτῃ καὶ οἶχος δὲ 
γνοφοῖ τρόπον τινὰ σχιάζων τοὺς ἑντὸς αὐτοῦ xal 
μὴ ἀφιεὶς &xslow fou φαύεσθαι * διὰ δὲ τῆς χατ᾽ 
αὐτὸν ῥητορείας τὴν τῶν ἁποστόλων ἐξ ἰδιῳτῶν σο- 
φίαν » τὸ δὲ xav ἐχεῖνον βραδύγλωσσον, ὅ τὴν ἓν 


00D nocuit, linguas significavit diacipulorum igneas D αὐτῷ πυρίπνουν ῥητοριχὴν οὐδὲν ἔδλαψεν, τὰς τῶν 


ex indoctis a Deo inagistro factas ; divisionem au- 
tem. linguarum et eos qui tunc adfuerunt populos 
lex divina mayifestavit; ipsa enim duro populo 
laraelitico partita est ad directiopem, et Christa 
Spirijum divisit sicut infra, canetur, populo gen- 
Ul qui eral ipse dura. oervice, sicut ostendunt. qui 
ex ipsjs aderant festo, οἱ ebrietatem sanctis apo- 
stolis exprobraverupt ; mox dicendum. autem. quod 
spisilgm veleumeniom. 6ἱ in ipso. ignem , nubes illa 
signiles); nebulas egim pervadunt tales. aeria 
pasiones, rpodq. ex, caan, modo, ex, Dei, jussu; et 
tale quid fuit cirea. cognitionem Spiriums sancti, 
Posset autem aliter per circumlocutionem idem Spi- 


μαθητῶν ἐμύησεν αὐτὸν γλώσσας πυρπνόους ἐς 
ἀγραμμάτων διδασχαλιχὠς γενοµένας τὴν δὲ διανέ 

pmo τῶν γλωσσῶν xal τοὺς τηνιχαῦτα παρατυ 

χόντας λαοὺς ὁ θεόγραφος νόµος παρεδἠλωσεν' αὖ- 
τός τε yàp σχληρῷ λαῷ τῷ Ἰσραηλιτιχῷ δ.ενεµήθη 
πρὸς διόρθωσιν * xal ὁ Χριστὸς ἕνειμεν τὸ Πνεῦμα, 
ὡς bv τοῖς ἑξῆς µελῳδηθήσεται, ὑπὲρ τοῦ ἐθνικοῦ 
λαοῦ τοῦ καὶ αὐτοῦ σκληροτραχήλον, ὡς ἑμφαίνον- 
σ:ν οἱ ἐξ αὐτῶν παρόντες τῇ ἑορτῇ, val µέθην τῶν 
ἁγίων ἁποστόλων χαταλέχοντες * τὴν δέ γε ῥηθησο- 
µένην βιαίαν πνοὴν xal τὸ κατ αὐτὴν πυρᾶδες, ὁ 
γνόφος ἐχεῖνος αυνεδήλου. Γνόφων qap τὰ τοιαῦτα 
ἑκτρέχουσιν ἀέρια ὄντα παθήματα αοτὲ μὲν ἔκ 


£97 


IN BYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


538 


νµδάµατος, ποτὲ Ek ἐκ θείου χελεύσµατος: xal A ritus dici et cognitio Splritus in mente hominis, 


εοιοῦτον μὲν coUvo περὶ τοῦ μυεῖαι Πνεύματος 
Γνῶειν. Ἔστι δὲ καὶ Ku? περιφράσεως λόγφ 
ταὐτὸν Πνεῦμα εἰποῖν καὶ γνῶσιν Πνεύματος τὴν 
κατὰ vouv ἀνβρώπου " εἴ γε καὶ παρ) ἡμῖν κατὰ τὴν 
στοῦ ἀχριδῶς, εἰ μή πιυς ἑξομοιωθῇ πρὸς αὐτά, 

tw. Ἴστόον δὲ ὅτι xot ἄλλως ἔστιν εἰπεῖν ὧς 
.μυήθη ὁ Μωῦσῆς τὴν γνῶσιν τοῦ Πνεύματος διὰ 
τοῦ νόµου, ὃν ἐχεῖθεν δεδίδαχται θεόγραφον εἶναι * 
ὑσαύτω: µεμύηται χαὶ διὰ τῆς δράσεως καθ fiv 
εἶδε τὸν ὄντα τοῦ ἁγίου μεσολαδοὔντος Πνεύματος * 
ἔτι δὲ καὶ διὰ νοῦ γνόφου, ᾧ περιελάµφθη θεωρητι- 
χῶς, ἔναστραφάσης ἐχεῖθεν αὐτῷ καταληκτιχῆς 
θείας νοῄσεως, ἵνα ὥσπερ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσχία- 
σεν ὕστερον τοὺς μετὰ τοῦ Σωτῆρος, οὕτως ἀνάπα- 


quoniam in nobis quo ad exteriorem sapientiam, 
mens mon potest doctrinam perfecte capere, nisi 
aliquo modo assiniletur ei. 


ἔξω σοφίαν, 6 νοῦς οὖκ ἔχει ὁδράττεσθαι τοῦ γνω- 


18. Sciendum autem quod dici possit initiatum 
fuisse Moysen cognitioni Spiritus per legem, quam 
inde didicit esse divinam; similiter initiatus est 
per visionem qua illuminatus est spiritualiter, ful- 
gente hine ei comprehensibili divina mente, ut 
stent nubes lucida obambhravit postea eos qui cum 
Salvatore erant, sic rursus nebul:» wwbra  trans- 
mitteret divintssimam Splritus ilTuminationem; cui 
exinde, ut videtur, initiatus obscurius propheta, 


Ἂιν Ὑνόγου σκιὰ φωσφορῇσῃ θειοτάτην ἕλλαμφιν p Postea manifestius vidit in "Thabor; in luce hac 


Πνεύματο: * fjv ἔχ cote, ὡς sbebe, μυηθεὶς xpugiuo- 
δέστερον ὁ προφήτης, ἐθεώρησεν ὕστερον ἔχφαντο- 
ριχῶς ἐν θαδώρ  φωτὶ ἐχείνῳ xal τὰς πυρίνας ἃμα 
Υλώσσας ἑνοπτρισάμενος θεοκτικώτερον, xai οὕτω 
µέλψας ἁσματικῶς τῷ Θεῷ * δηλώσει 0b xat τὸ έ- 


)og τοῦ ἔφεξης τροπαρίἰου lv τῷ, »ε/µας τὸ Πγεῦμα 


xai νόµον θεοῦ. 

ιθ’. Tou δὲ repaíy vv, ὅπ:ρ ἐστὶ γέρως καὶ τιμῆς 
ἀξιῶν, πρωτόθετόν ἐστι τὸ γέρας * οὕτω δὲ xal τοῦ 
χεραίρειν, ὃ χεραίειν ἄλλοι γράφουσι, τὸ κέρας 
προῦπόχειται, eb; ὃ ἑγχέοντες τὸ ποτὸν ol παλαιοὶ 
ἑκωαίουν τὰ φίλα συμπόσια * ἔνθεα δὲ ἆσματα χυ- 
plo: ἅπερ ἄδομεν ἑντὸς ἡμῶν τὸ θεῖον ἔχαντες, xal 
διασαφηθήτεται ἡ λέξις χάλλιον iv τοῖς ἑφεξής. 
Ἰστέον δὲ χαὶ ὅτι ἐν τῷ γεραίρων ἐνθέοις τοῖς 


speculatus igneas linguas evidentius et sic Dei 
laudes cantibus prosecutus ; ostendet autem (inis 
sequentis antistrophe, in his : dans Spiritum 
Christus ; nam idem est cognitionem Spiritus dicere, 
et legem Dei. 

Χριστὲς, ὡς ταὐτόν ἐστι γνῶσιν Πνεύματος εἰπεῖν 


19. Verbi porro γεραίρων, id est, honore et ve- 
neratieoe dignum reputans, radix est γέρας; sie 
ut χεραίρειν, qued alii χεραίειν scribunt, a voce 
χέρας derivatur, in quo potum effundentes antiqui, 
sua celebrabant convivis. Divina autem cantica 
ea aunt p*opeie quee. canimus Deum in nebis habeu- 
tes; et melius expliesbitur verbum hoe in sequen- 
tibus. Sciendum auteur quos in γεραίρων ἑνθέοις 


ἄσμασυ», ix περισσοῦ χεῖται τὸ ἄρθρον πρὸς áva- C sol; ὥσμασι, ex sbundamii ponitur articulus, ad 


T) fjpwstu μέτρου ἀναγχαίαν τῷ μέλει ' ἄλλως γὰρ 
οὐδέν τι παρασημειοῦται dj Ἕλλην φράσεις, sf τις et- 
ποι γερα/ρων ένθάοις ᾧσμασω," οὕτω δὲ xal τὸ à» 
πυρίνῳ τῷ εἶδει παρὰ τοῖς ἱοροφάλταις οὐ πρὸς 
ἀνάγχην ἕχει τὸ ἄθρον τῆς δυτιχκῆς * ἑντολὸς γὰρ dv 
xat τὸ à» φυρίνῳ εἴδει. 
1ροπάριον. 
H. Ἔφη τὸ σεπτὸν χαὶ σεθάσµιον στόμα” 
Νοσφισμὸς ὑμῖν οὐ γενήσετας φίλοις" 
"Eyé γὰρ sig πατρῷον ἴψιστον 0pévov. 
Σονεδρ.άζων, ἀχχεᾶὼ τοῦ. Βνεύματας 
Λάμψαι ποθοῦσι τὴν χᾶριν τὸν ἄφθονον. 
90. Μετὰ τὸν εἱρμὸν, πρὺς ὃν εἰώθαμεν ᾖδειν- τὰ 
μετ) bxelvov τροπάρια, Ὑενόμενας τῶν ἑφεξῆς ἐχό- 


µενα τῆς ἑορτῆς ὁ μελῳδὺς, παραφβράδει Aeinoce- D 


x&v ὑπόσχεσιν ἐπηγγελμένην τοῖς ἁγιωτάτοις αὐτοῦ 
μαθηταῖς οὗ µόνον ἐν τῷ, Obx ἀφήσω ὑμᾶς όρφα- 
φοὺς, xal kv ἄλλοις ük πολλοῖς τόποις εὐαγγελχοῖς, 
ἀλλὰ χαὶ ἐν τῷ, Κοτίσατε ex Περονυσαλὴμ ἕως. οὗ 4»- 
δύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους' καὶ kv πρώεοις 1: piov 
τὸ ἁχιώτατον γαζοφυλάκιονι LG οὗ προήχθη ὁ ἅγιος 
θησαυρὸς, ἡ εἰρημένη ἑπαγγελία, τὸ στόµα δηλαδὴ 
τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ^ σεπτὺν αὐτὸ 
καὶ σεθάσµιον λόχει, παραλλήλῳ θεὶς τῷ. ὀνόματι 
τούφφ. κατὰ μιᾶς ἀμφωσημασέα;, διὰ τὸ μὴ ἔχειν 
ἄλλο τι qQpácat προσφνέστερον καὶ αεµνότερον. Τὸ 
γὰρ σέδειν τῷ θεῷ µόνῳ ὀφώρισται εἰς οἰχδίωσιν 


complementum mensueds versui. necessarius ;- nam 
nid amplius. significat prxrea phrasis, si quis dicat : 
γεραίρων ἐνθέοις ὥκμασι. Sic et. illud : àv πυρίνῳ 
τῷ εἴδει in.8scris scriptovibus, non habet necessario 
articulum: dativo preemiseum ; sullleiens enim erat : 
kv nupbyp εἶδει. 
. Antistrophe." 
Bizit severum et venerandum os, 

Divisio vobis non ἠοί, o amiei : 

Ego enie ad. paternum excelsume thronum 

Considens. effundam Spiritus 

Spleadere desiderantibwes gratiam in(initam, 

90. Post »irophen (εἰρμὸν), posv quam soliti 

sumus canere aniistrophas sequenies, aggredieps 
statim poeta ea quce ad festum spectant, explicat 
proinissionem a Deo factam sanctissimis discipulis 
suis, non solum bis verbis : Non relinquam vos 
orphanoa, ei in aliis multis locis evangelicis; sed 
ei iu hoo : Sedete in Jerusalem, άοπθα induamini vir- 
Hg 60 «ο; εἰ venonans primo sauntisaiaum ga- 
zophylaciua unde. prodi samotus; thesaurus dicte 
promissienie , 98 acilicet Salvateris. nosti Jesu 
ChrisU, severum, illd οἱ. venerandum dicit, simul 
addens. nomini: buie duo in. unue necidontia werba, 
eo quod: alind, dieendum: nom babueni aptius et 
augustus: vwexhum, euig. σέδειν mesarvauim est 
Deo.80li ob: congruentiau, apud antiquos , a.oc6cus 


$39 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


540 


antem oritur 3-755» et σεθάσμον, sicut et σεµνόν. & rapá γε ταῖς xalartáterc- οὗ δὲ σέθδειν ἑξώρμηται 


]deo ei qui apud Romanos vocabatur Deus. sue- 
cedens Filius, veritus ne orbaretur boc titulo in eis- 
dem terminis adhibito, aliter illum adulans induxit, 
augustum seipsum cognominans, ut una venera- 
bilis idea divinissima, quasi vestimentum duplex 
optata, Dei scilicet cogitatio et augusti, et Patri 
conveniret viventi, et cum Filio exsisteret per om- 
nem vitam, o^ idez dignitatem ; qui enim in veri- 
(ιο augustus est, Deus est, quoniam Deus in 
veritate augustus. Per hune itaque titulum orna- 
mentis gaudens dignissimis qui inter-sanctos reges, 
apostolis par, est vere firmus Constantinus, lon- 
gum sibi honoris titulum attribuere noluit, sicat 
et sequentes principes; sed boc solum Auguati 
eognomen assumere dignum reputans, sic inscri- 
bebat epistolam suam : Constantinus Augustus, 
salutem. Si antem multiplicatum est nonc pulchrum 
loc nomen, deos esse, eosque plures, quid ma- 
luin esse filios Excelsi omnes, ac proinde augustos ? 


καλὸν ὄνομα τοῦτο, τίς φθόνος θεοὺς εἶναι xa ἔτι 


σεθαστεύς ; 

21. Dixit ergo, inquit, venerandum os Domini ac 
V. rbi incarnati, quando inter nos vers»retur; dicens 
en' m propheta os Domini hec locutum esse, semper 
innuit os Dei. Ait ergo: O dilecti discipuli, divisio 
vestri non flet, id est non relinquam vos, non 
elengabo, non procul et separatus a vobis ero; 
«quomodo sutem hzc perficiam, qui mox tollendus 
sum a vobis? Secundum speciem quidem corpo- 
yeam non amplius conversabor vobiscum ; brevi 
ín altum conscendens, et sterno Patri assidens, 
yon cessabo esse uhique vobiscum ; sed Spiritus 
mei gratiam vobis immareescibilem effundam, quam 
cupitis omnes lucere vobis; non quod ego qui lux 
veni in mundum exstingueudus sim, quando tollar 
a vobis, nec amplíus luceam vobis ; sed cum sancto 
Spiritu et ego illuminabo generans vos, sicut et 
Pater; et promissa fulgida illuminatio non in 
mente solum, ei secundum operationem secuturam 
ex vobis in ultimis temporibus concipietur, sed 
statim opportuno tempore, clare, evidenter, com- 
muníter, et ut ita dicam universaliter cognoscetur, 
non coram duobus testibus vel tribus, vel quibus- 
dam aliis 3juos facile numerabit quis, sed coram 
multitudine magna oculis &pectante, et síc admi- 
rante, et ore acclamanie que divina docet Serip- 
tura, 


92. Notandum deinde quod in his : divisio non 
fiet vobis amicis, amicos postea solos dicit sanctis- 
simos apostolos; cslerum eorum opera, shlutare 
nuntium in eos venit, nec venire cessabit, qui 
nimirum apostolice vident, ut idem dicam, et 
digni Deo. Hoc autem verbdm νοσφισμὸς stricte 
hie sumptum, id est simpliciter et leniter, licet 
aliler contra communis locutionis consuetudinem: 
multi enim nunc inter nos νοσφίξεσθαι intelligunt 
usurpare, et propria sibi facere aliena; et νοσφισμὸν 


xai τὸ σεκτὸν καὶ τὸ σεθάσµιον, χαθὰ xoi τὸ σεµ» 
vóv* δι) xai τὸν kv. Ῥωμαίοις ἐπικληθέντα θεὸν 6 
διαδεξάµενος YU ὀχνήσας ἄποστερησαι τοῦ χατὰ 
τήν τοιαύτην λέξιν ἐπιθέτου, ἄλλως αὐτὸν χκολαχεύ- 
σας ὑπηγάγετο, αεθαστὸν ἑαυτὲν ἑπονομάσας, ἵνα 
µία σεμνὴ ἔννοια θειοτάτη ἑχατέρα, ὡς οἷα καὶ δι- 
πλόη στολὴ ἐφαρμόττουσα fj τοῦ Θεός. χαὶ ἡ τοῦ 
σεξαστές. συνδιάγοι xaX τῷ Πατρὶ ζῶντι, καὶ τῷ 
Yio δὲ συµθ:οτεύοι παρ) ὅλην ζωὴν διὰ τὸ τῆς ἓν- 
νοίας ἀξίωμα. El Yáp τις πρὸς ἀλήῆθειαν σεθαστὸς, 
χαὶ θ:ός ἐστιν, ἐπεὶ χαὶ 6 θεὸς σεθαστὸ- τῷ ὄντι’ 
ἐχείνῳ δὲ τῷ σεπτῷ σεμνώματα χαρεὶς ἀξιώτατα 
xaX ὁ iv βασιλεῦσιν ἁγίοις ἰσαπόστολος ὁ φερωνύμως 


p εὐσταθὴς Κωνσταντῖνος, σχοινοτενὲς μέν τοι σεµ- 


νολόγηµα ἑαυτῷ ἐπιγράφειν ὤχνησς χατὰ ταὺς μετ 
αὐτὸν περιττούς. Σεδαστὸν δὲ εοῦτο xai µόνον ἂξίου 
προσονοµάφειν ἑαυτὸν, προγράφων τῶν οἰχείων ἔπι- 
στολῶν ἐνεῖνο δὴ καὶ µόνον — Κωνσταντῖνις σεδα- 
στὸς τῷ δεῖνε χαἰρειν. --- El δὲ νῦν πεπλήθυνται τὸ 


πλείονας , xal νους ᾿Ὑφίστου πάντας, xal αὐτίχα 


91. Ἔφη τοίνυν, qnoi, τὸ πά»σεπτον χυριαχὸν 
στόμα τοῦ θεανθρώπου Λόγου, ὅταν περὶ ἡμᾶς Ecc 
ἑστρέφετο” ὁ γὰρ εἰπὼν προφήτης, ὅτι Τὸ στόμα 
Κυρίου ἐλάλησε ταῦτα, μυστηριάζει ἄλλως τὸ στόµα 
τοῦ 8:00. Ἔφη οὖν ἔτι, Ὦ oot μαθηταὶ, νόσφισµα 
ὑμῖν οὗ γενῄσεται τοὐτέστι, UUx ἀφήσω ὑμᾶς, οὖχ 
ἁἀποστήσομαι, οὗ νόσφι xal χωρὶς ἡμᾶς Ὑενήσομαι’ 
πῶς δὲ τοῦτο ἐξανύσω 2 μιχρὸν ὅσον ἀναλγφθησόσε- 
vo; ἀφ᾽ ὑμῶν ; κατὰ ὕψιν μὲν τὴν ἐν σώματι οὐχέτε 
συναναστραφήσοµαι ὑμῖν. μιχρὸν δὲ ὅσον ὑφοῦ &va- 
6à;, xai τῷ) συνανάρχῳ ΠἩατρὶ συνεδριάσας, o) $35- 
σοµαι ὢν πάντοτε μεθ᾽ ὑμῶν) ἀλλὰ χαὶ τοῦ Πνεύμα- 
τός µου ἐκχεῶ ὑμῖν χάριν ἄφθονον, ἣν ποθεῖτε πάν- 
τως ἐπιλάμψαι ὑμῖν' οὐχ ὅτι ἐγὼ φῶς ἑληλνθὼς εἰς 
τὸν χόσµον ἀπεσδηχὼς ἔσομαι, ὅτε ἀναληφθῶ, καὶ 
οὐχέτι χαταλάµψω ὑμᾶς, ἀλλ ὅτι οὖν τῷ ἁγίῳ 
Πνεύματι χαὶ ἐγὼ καταστράψφω ζωογονῶν ὑμᾶς. 
χαθὰ καὶ ὁ Πατήρ χαὶ d ὑπεσχημένη ἀστραπαία 
λάμφις αὕτη οὐ χατὰ νοῦν µόνον, χαὶ τὴν ἐπομένην 
ἐξ ὑμῶν ἐν ὑστέροις χρόνοις ἑνέργειαν χαταληφθί- 
σεται, ἀλλὰ xal αὐτίχα (pa; ἑναργῶς, xol ἕμφα- 
vc, xal χοινῶς, xai ὡς εἰπεῖν, πανδημεὶ, γνωσθή- 
σεται’ οὐχ ἐπὶ μαρτύρων δύο f] τριῶν f) τινων ἄλλων, 
οὓς ῥᾷον μετρήσει τις, ἀλλά ὄχλου µυρίου ὀφθαλ- 
pole τε βλέποντος, καὶ οὕτω θαυμάζοντος, xaX στό- 
pacw ἀνακράζοντος ἄπερ ἡ θεία διδάσχει συγ- 
ραφή. 

xB'. Σημειωτέον δὲ ὅτι ἓν τῷ, γόσφισμα ὑμῖν οὐ 
γΕνήσεται φ/οις, φίλους προσεχῶς μὲν ἓν τῷ πα- 
ῥασχεδὸν μόνους ἔφη τοὺς ἁγιωτάτους ἀποστόλους " 
ἄλλως δὲ διὰ µέσων ἐχείνων f σωτήοιος ἐπαγγελία 
καὶ εἰς τοὺς μετ) αὐτοῦ διαδαίνει, χαὶ οὐδὲ πχύσε- 
ται χαταδαίνουσα, ζῶντας δηλαδὴ ἁποστολικῶς, el- 
πεῖν δὲ ταὐτὸν, xal θεοπρεπῶς. "Opa δὲ τὸ, νοσρισ- 
t^c, δριµέως ἐνταῦθα δεχθὲν, 6 ἐστιν ἀφελῶς καὶ 
Ὑλυχέως, εἰ xo ἄλλον τρόπον ἀσυνήθως τῇ xotvi 
Guia? οἱ γὰρ πολλοὶ Ev tol; νῦν χαθ᾽ ἡμᾶς νοσφί- 


4] 


IN BYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


512 


ζεσβαί τε φασὶ τὸ αφετερίζεσθαι καὶ ἰδιοποιεῖσθαι A talem alieni usurpationem boni ; sic enim quis 


τὰ áklóspia: xal νοσφισμὸν τὴν τοιχύτην ἰδιοποίη- 
σιν' οὕτω γὰρ xal νοσφίζεσθαί τις τὰ τῶν πέλας 
λέγεται, xal νοσφισμὸν ποιεῖσθαι τῶν map! ἑτέροις 
ὄντων" καὶ ἔστι τοιοῦτον νοσφίζεσθαι, «5 vao: xai 
χωρὶς τοῦ ἔχοντος πρᾶγμά τι ποιεῖν διὰ ἐπιχτήσεως 
οὑχ ἐπαινετῆς. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν iv τοῖς ὕστε 
pov. 

ΧΥ’. 'O δὲ τῶν παρ) Ἕλλησι ποιητῶν πρώτιστος, 
τὸ νοσφίζεσθαι τίθησιν ἐπὶ ἔννοιαν ὁποίαν * οἶδε xal 
ὁ ἱερὸς οὗτος pss. Νοσφίζεσθαι γὰρ, qnoi 
Exelvoc, ἀνδρὸς γυναῖχα xal θυγατέρα, 6 ἐστιν ἰδίᾳ 
χαθεαθῆναι ' καὶ γυναῖχα φονεύσασαν ἄνδρα τὸν 
ἑαυτῆς νοσφίσασθαι ἐχείνου χειµένου χαὶ ἔτι ἁσπα[- 
Ροντος” ἐχείναις δὲ ταῖς χρήσεσιν ἀχολουθήσας ἀχρι- 
δῶς ὁ ἱερῳδὸς οὗτος, νοσφισμὸν ἔφη τὴν ἀναχώρη- 
σιν, 6 ἐστι τὸν χωρισμὸν, τὸ νόσφι δηλαδὴ γενέσθαι 
τῶν ὁμιλητῶν: τὸ δὲ ὑμῖν ἀσφαλῶς ἔχοι ἂν χαὶ διὰ 
τοῦ 7 Υραφόμενον, ἵνα συνεισάγων xal ἑαυτὸν ὁ 
Zothp, λέἐΥῃ ὡς Οὔὖτε ἐγὼ ὑμῶν ἐμαυτὸν χωρίσω, 
οὔτε ὑμεῖς ἐμοῦ χωρίσεσθε. El γὰρ κατὰ τὸν el- 
πόντα τὸ διαζευγνὺν τοῦ διεζευγµένου διέζευκται, 
οὐχ ἂν εἰχὸς εἴη οὐδὲ δυνατὸν, ἐμοῦ μεθ) ὑμῶν bv- 
τος, μὴ καὶ ὑμᾶς μετ ἐμοῦ εἶναι, καὶ τὸ ἀνάπα- 
Atv. Αἴτιον δὲ τοῦ τοιούτου μὴ νοσφισμοῦ fj φιλία 
ἐπεὶ γὰρ δι αὐτὴν ὑμῶν τε ἕκαστος ἄλλος ἔατιν 


dicitur νοσφίξεσθαι suhtrahere vicinorum hona, et 
furtum facere corum quie ceterorum sunt ; et sic 
νοσφ[ξεσθαι signiflcat aliquid separare, et procu! a 
possessore removere per acquisitionem nou lauda- 
bilem. Sed hoc. in sequentibus. 


95. Princeps Graecorum poetarum idem verbum 
hae mente accipit, sicut novit sanctus noster 
auctor; νοσφίζεσθαι, ait ille, a viro uxorem et 
filiam, id est seorsum ponere : et mulierem quz 
virum suum interfecerat /οσφίζεσθαι, procul re- 
movere ab illo Jacente et adhuc spirante. Quem 
sensum apte sequens auctor noster, νοσφιαμὸν ai! 
secessum, id est separationem, procul a contuber- 
nalibus abesse. Verbum autem ὁμῖν recte diceretur 
per litteram (ἡμῖν), ut inducens seipsum Salvator 
dicat: Non meipsum a vobis secerno, nec vos a 
me separabimini. Si enim, ut quidam ait, dividens 
a diviso dividitur, non verisimile esset nec pos- 
sibile, me manente vobiscum, vos mecum non esse 
et vice versa. Causa autem hujus indivisionis ami- 
citia; quoniam enim per eam unusquisque ves- 
trum, et nemo a seipso dividitur vivens, non 
proinde separatio vobis erit in seternum. 


ἐγὼ, καὶ ἐγὼ δὲ ὅπερ ἄλλος ὁ καθ) ἕνα ὑμῶν" οὐδεὶς δὲ ἑαυτοῦ νοσφίζεται QOv: οὐδ ἄρα ὑμῖν ἔσται 


νοσφιαμὸς δι΄ αἰῶνος. 
κδ’. 'O δὲ ὕψιστος θρόνος πολλὴν μὲν ἔχει γρα- 
φιχην συγκρότησιν, ὡς ofa xal τινα λαμπρὰν ἀρχι- 


94. Ezcelsus vero thronus magnum babet appa- 
ratum descriptionis, quasi sit formosa quxdam 


τεχτόνησιν * ἀρχέσει δὲ µόνον παραδεῖδαι τὸ αὑτοῦ ᾳ xdiflcatio ; sufficiet autem ejus altitudinem osten- 


ῦψος ἐκ τοῦ, ὁ ἐν ὑψηλοῖς χατοιχῶν xal τὰ ταπεινὰ 
ἑφορῶν. TQ yàp οὕτω παντεπόπτῃ, xal ὄψιστος 
πάντως ὁ ἐποπτιχὸς θρόνος θρόνος, εἰ δὲ xai τὸ αὖ- 
τοῦ εἶναι τὰ ὑψηλὰ τῶν ὀβέων σεµνόν Ἱὲστι, ἀλλ 
ὑπέρσεμνα τὰ κατὰ τὸν οὐρανὺν, οὗ al πύλαι κατὰ 
τὸν φάλλοντα αἴρονται ἀναλαμθανομένου τοῦ Σωτῇ- 
poc Χριστοῦ. "Opa δὲ ἐνταῦθα τὸ, πατρῷον θρόνον’ οὗ 
γὰρ εἶπεν εἰς οἰχεῖον ὄψιστον θρόνον, τοὐτέστι τὸν 
ἐμὸν, ἵνα µή τις διαίρεσις ἐμφανε[ίη αὑτοῦ πρὸς τὸν 
Πατέρα ὑποσχιασθεῖσα τῷ τοῦ θρόνου δυασμῷ. 
Ἐπέχρινε δὲ πατρῷον θρόνον εἰπεῖν, ἵνα ὥσπερ µία 
προσχύνησις τῆς ἁγίας Τριάδος συμπροσχυνουµένης 
ἐν μιᾷ προσκυνήσει, οὕτω xal θῶχος εἷς xal συνε- 
δριασµός' ὧν ὁ μὲν θρόνος τὸ ἐν ἀγαθότητι βασιλι- 


dere ex boc textu : Qui in altis habitat, εἰ humilia 
respicit. Ejus qui sic omnia videt, excelsus omnino 
visibilis thronus. Si autem qu: hie sunt excelsa 
montium augustum quid sunt, multo augustiora 
qua sunt in ccelo, cujus portze, juxta Psalmistam, 
elevantur ascendente Salvatore Christo. Vide nunc 
paternum thronum ; non enim dixit : in proprium 


excelsum thronum, id est meum, ne aliqua divisio 


appareret inter illum et Patrem, duplici adum- 
brata throno. Maluit cnim paternum thronum 
dicere, ut sicut una est adoratio sancte Trinitatis 
venerat2 simul in una adoratione, sic et unus sit 
thronus, una sedes ; manifeste autem thronus est 
sedes sanct Trinitatis in bonitate : consessio 2u- 


χῶς ἑδραῖον τῆς ἁγίας Τριάδος δηλοῖ: ὁ δὲ συνε- D tem symbolum est indivisionis ejus. Verbum autem 


ὁριασμὸς τοῦ xa1' αὐτὴν ἀχωρίστου σύμδολόν ἐστι 
τὸ δὲ συνεδριάζων Ex τοῦ χοινώτερον λεγομένου 
συνεδρίου παρείλχυσται. Ἡ γὰρ ἔδρα ὅπερ bail 
χαθέδρα τρισύλλαδον ῥῆψα παράγει τὸ ἑδράζειν, οὐ 
μὴν ἑδριάζειν' διχαστιχἡ δὲ λέξις τὸ αυνεδριάσειν 
πρέπουσα Υἱῷ τῷ χαὶ χρίνοντι xal συγχρίνοντι τοῖς 
ἴσοις τῷ Πατρὶ χαὶ τῷ Πνεύματι, καὶ ἑλευσομένῳ 
χρῖναι ζῶντας καὶ νεχρούς. 

χε’. Τὸ 6k ἐχχεῶ, προφητιχὴ ME ἐστὶ, τοῦ "Io 
ἑηλονότι, καὶ ἔχεται ἱερωτάτων ἐννοιῶν, ὧν µία καὶ 
ἡ χατὰ τὸ ἅγιον βάπτισμα, εἰς ὃ χαταδύντες, οὕτω 
xai αυναναστάντες σωτηρίου ἱμάτιον ἠμφιέσμεθα, χι- 
τῶνα τοῦτον φωτεινὸν περιχέχυµενον ἡμᾶς, xal διεµ- 


συνεδριάξων ex voce communiter συνέδριον trahitur; 
ἔδρα enim, id est cathedra, verbum uisyllabum 
producit ἑδράζειν ut et ἑδριάξειν ; judiciale autem 
verbum συνεδριάζειν couvenit Filio qui et judicat, 
et coujudicat cum 3qualibus personis Patre et 
Spiritu sancto, qui venturus est judicare vivos et 
mortuos. 


95. Verbum deinde effundam propheticum est, ex 
Joel videlicet sumptum, et abundat sanctissimis 
cogitationibus ; quarum una ad sanctum lavaerum 
refertur, in quod descendentes el mox assurgentes, 
salutis vestem induti sumus, splendidam hanc tuni- 


543 


cam eircumfesam et. ostendentem Spiritum san- 
ctum descendisse sicut ia sanctos illius selatis, ita 
εἰ ín eos qui postea fuerunt, οἱ usque ad nos. Si 
autem et fluminis undam libet dicere argenteam, 
simul et pulchram, et candidam, quando leniter 
fluit quod adjectivum apte apponemus propbetiese 
huic effusioni a sanctis apostolis?desideraiz, juxta 
sacrum hymnum, huic ignietflammz, et lumini illu- 
minaturo eos in commune bonum ? 

26. Notandum porro quod, sieut in sequentibus 
patet, amat inspiratus noster Joannes liquidos, ut 
quidam ait, arto facere suos versus, ex sacris 
talibus textibus ; gaudet aspergere hoc seribendi 
genus ex sacris. Scripturis, ex quibws babemus, 
si nebis opus sit, salientes undas, quales Samari- 
lanam genuerunt ; et puteorum aquam quibus anti- 
qua s&era Scriptura refertor ; οἱ flumina evan- 
gelica ex abysso sapienti divinitus defluentia ; et 
rores et pluvias voluntarias ; qualis et mann: plu- 
via, et procelle quasi semper pacitice, quas ad sa- 
lutem vulgo stillat, et pluit, et effundit; et quasi 
imber descendens in vellus, et quasi  stiHans 
super terram, cujus nomen unguentum clífasum, 
sicut accepimus perJaudabilem suam evacuationem ; 
superfertur auteun nobis nebula salutaris, lucida 
ipsa, utpote quze solem intra se inclusit, et pluvia 
nutrice mundi fela, que exinde subito inclinata, 
nullo modo cessat mundum verum spiritualem ho- 
minem opimare et viviflcare. 


21. Talibus verbis densatae sacrz Scriptura fulcitue 
quodam modo predictum verbum effundo. Hic iu 
mente habendum quod verbum hoc pro caelesti rore 
scriptum est, ut non solum Filius credatur pluvia ef- 
fusa super ellus hoc purissimum, sed pluvia 
voiuntaria et optata. sil et Spiritus; sanctus ut. olim 
et postea ín sanctos apÓstolos, ita et nunc in omnem 
"Christianam creaturam effusus. Ex verbo autem 
effundo, ut dictum est, et effusio sapienti: in dignos 
missa est, eLomnis spiritualis letitia et gratia inde 
in labiis sanctis effusze sunt. Si autem intermíscen- 
dum sit aliquid aliud, inde oritur Israeliticus vulgus 
quando multiplicati in Zgypto sicut arena maris 
terram totam repleverunt. Talem autem  colestem 
elfusionem dulcem et Ixtam et;consolatricem ha- 


EUSTATHH THESSALONICENSIS METROPOLITAE 


ες 


Δ Φφαίνοντα ὅτι θεῖον Πνεύμα ἐχχέχνται ὥσπερ εἰς 


τοὺς τότε ἁγίους, οὕτως xal εἰς τοὺς μετ) ἐχείνους 
xai ἕως xal εἰς ἡμᾶς - εἰ δὲ ποτάμιον χύμα «ιλοῦ- 
μεν ἀργύρεον λέγειν, ἔτι δὲ xal καλὸν xal λευχδν 
ὅτε ἡδὺ προῤῥέει, ποῖον ἂν ἐπίθετον προσαρµόδωμεν 
εἰχαίως τῷ εἰρημένῳ προφητικῷ χεύμµατι τῷ τοῖς 
ἁγίοις ἀποστεδλοις ποθητῷ xat& τὴν Iepàv µελῳδίαν, 
τῷ xal πυρὶ, xal φλογΙ, καὶ φωτὶ περιλάμόοντε 
αὐτοὺς εἷς χοινὸν ἀγαθόν : 

κς’. "Iatéóv δὲ δει xa0& xat Ev τοῖς ἕξης φανεῖται, 
χαίρει ὁ πνευματῳδὸς οὕτος Ἰωάννης ὑγρὰ χατὰ τὸν 
οὗτῶς εἰ πόνέα πονῶν ἑπίτῆδες tà κατὰ abthy ἔπη, 
lx φοιούτων ἱερῶν λέξεων * χαρεὶς ὕδρεύσασθαι τὸν 
Ὁιοῦεσν Ὑβαφικὸν τρόκον ix τῶν θειοτάτων Γρα- 


B φῶν, ἐξ ὧν ἔχομεν ol χρῄζοντες πηγιμαϊά τε ὕδατα, 


ó*ola καὶ τὴν Σαμαρεῖτιν ἐζωογόνησε, xat 6ρεα- 
vla, ὧν fj παλαιὰ θειοτάτη Γραφῇ γέμει: xat 
ποτάμια εὐαγγελιχὰ τῆς θεόθεν ἀδύσοου σοφίας 
ἀναπιδύοντα, xai bpósoug xal βροχὰς ἐχουτίους * 
ὁπρία καὶ $ to0 μάννα, xal ol ὡς Exáctot: elpnvixol 
ὄμβροι, οὓς ἐπὶ σωτηρίαν κοινῇ καὶ ψεκάζει, xai 
δει, χαὶ κἀταδράσσει: 6 xal ὡς δετὸς ἐπὶ «πόχον 
καταθὰς, καὶ ὡς ola σταγὼν στάζουσα ἐπὶ tbv γῆν, 
οὗ ὄνομα µύρον, ἐχχενωθὲν καθὰ παρελάύομεν διὰ 
vh» αὐτοῦ ἔνδοξον Κένωσιν. ὑπερφέρεται 6 ἡμῶν 
καὶ νεφέλη σωτήριος, φωτεινή τε ἐχείνη ὡς Ίλιον 
στέξασα ἔνδον, καὶ ὄμόρου δὲ χοσµοτρόφου ἐγχύ- 
ων, ὃς ἐχεῖθεν καθάπαξ ἐκχύψας οὐδὲ ποτε ἄνίησι 
τὸν Χυρίως κόσμον τὸν πνευματιχὸν ἄνθρώπον πιαῖ- 


C νων xat ζωσγονῶν, 


κό. Τοιαύται οὖν λέξέσι «ῆς ἁγιωτάτης πεπυ- 
πνωμένης Τραφῆς, Ὀφεοιχεῖ κῶς ἔχείναις, xdi τὸ ὡς 
εἴρηῖαι ἐλχεῷ- ἔνθα ληπέέον εἰς νοῦν, ὅτι fj λέξις 
αὔτη ὡς ἐπὶ οὔράνίου ὄμδρου ἔγράφη, ἵνα μὴ µόνον 
ὁ Υἱὸς δετὸς νοσῖεο βρεχθεῖς Ext «όχον ἐχεῖνον χαθα-- 
ῥώτατόν, ὄλλὰ βρόχή τι tij ἔκουσία xaX εὐχταία, 
xdi τὸ γιου Πνεῦμα ὄθπερ πάλαι ποτὲ, ὕστερον δὲ 
xoi ἐπὶ τοὺς ἁγίους ἁποσχόλους, ὕτω xat vov isi 
Ἄᾶσαν σᾶρχα χρισειανικὴν. τοῦ δὲ ὡς ἑῤῥέθη 
Σχχεώ, xut χύμα σοφίας ἐπὶ τοὺς ἀξίους ἁπεστάώ- 
λαχται, xui sddz δὲ πνευματιχὴ χαρὰ xol χάρις 
ἔκεῖθεν ἓν χείλεσιν ἁγίοις ἐξεχύθησαν. R1 δέ τι πα- 
ρενθεῖναι yph xal ζενίζον ἠρέμα, ἐχεῖθεν καὶ τὸ 
Ἰσραηλιτικὸν ὤρμηται χυδαῖον, ὅτε δηλαδη πλγθυ- 


bentes et nos, et letabundi desuperna boni con- D νόµενοι ἓν ΛΕύπιῳ ἐχεῖνοι χαδὰ χάὶ ἄμμου χύμα ἢ 


cessione, simul contra:ío animo versemur, et ca- 
veamus, et humiliemur, maxíme quando audieri- 
mus : Effunde super eos iram tuam, quam hi | soli 
fugient qui effundunt coram Deo deprecationem 
suam. 


28, In hisce notandum est verbum e/ffundam, ne- 
zum esse et vinculum Salvatoris Christi, per quod 
non separatur ab amicis suis: dum enim effundit 
Spiritus gratiam in eos, sic semper inest eis : quod 
Spiritum autem attínet, continebitur in voce effun- 
dam, ut dicatur : De Spiritu meo. effundam., Facile 
2utem íntelligitur hoc : Effundam gratiam Spiritus In 


θαλάσσης χνδαῖοι ἐγίνοντο ἐπὶ enc γῆς τοιοῦνον δὲ 
οὐράνιόν χεῦπα γλυχὺ καὶ ἱλαρίνον, xat παρήγορον 
ἔχοντες xal fiet, xat χαίροντες «f| ἄνωθεν ἀγαθοχυ- 
σίᾳ, ὅμως ἐνδυμοίμεθα xal ἑτεροῖα, καὶ αὐτίχα εὖλα- 
θοίµεθα, καὶ συστελλοΐµεθα, χαὶ μᾶλχον ὅτε ἀχούομεν 
τὸ, Ἔκχεον tn" αὐτοὺς την ὀργὴν σου, ἣν μόνοι φευξοῦν- 
ται οἵ ἐχχέοντες ἑνώπιον τοῦ θεοῦ τὴν δέησιν αὐτῶν. 

x». Νσητέον 8 ἓν τούτοις τὸ ἐχχεῶ, ἅψιν οἷόν 
τινα καὶ ἀφὴν τοῦ Σωτῆρος Ἀριστοῦ, δὲ fc οὗ νοσγί- 
(etat τῶν αὐτοῦ φίλων. Ἐχκχέας γὰρ τὴν τοῦ Βνεύ- 
pato; χάριν ἐπ' αὑτῶν, xai σύνεστιν οὕτως αὐτοῖς 
εἰσαεί” τὸ δὲ τοῦ Πνεύματος, χολληθήτεται μὲν 
ἀσφαλῶς χαὶ εἰς τὸ ἐνχεῶ, ἵνα λέΥΠ ὅτι Ἐκ τοῦ 
Ifreóparóc µου ὀκχεῶ  εὐυδοῦται δὲ xal τὸ Pxyeo, 


545 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM iDAMASCENI. 


546 


τὴν χάριν οοῦ Πνεύματος τοῖς, ὡς εἴρηται, ποθοῦσι Α eos, ut dictum est, qui copiunt ejus illumiaationem ; 


τὴν αὐτοῦ lápdav* ἡ Gb τοῦ Πνεύματος χάρις, οὐκ 
ἂν ἰξιάζουσα εἴη, ἀλλὰ πάντως Τριαδιχὴ. 'H γὰρ 
ἄφθονος δηλοί μὲν καὶ τὴν δαφιλῆ xal πολλὴν» 
καθότι καὶ πολλοὶ οἱ οἰχτιβμοὶ τοῦ 8202, καὶ πολὺ τὸ 
πλῆηθος τῆς αὐτοῦ χρηστότητος οὗ πίπτει δὲ μαχρὰν 
σημασίας τοιαύτης οὐδὲ ἡ ἀφθόνητος. 


Τροπάριον δεύτερα» τῆς πρώτης ᾠδῆς. 
lI]. ὍὌρος βεδηχὼς ἀτρεχέστατος λόγος 
Γαληνόμορφον ἐχτελεῖ τὴν καρδίαν, 
"Epyov γὰρ ἐκπεράνας, εὔφρανεν φίλους, 
Πνοῇ Bata καὶ πυρὸς γλωττήµασι, 
Νείμας τὸ Πνεῦμα, Χριοτὸς ὡς ὑπέσχετ». 
χθ’. "Έοικε Ὑγνωμιχῷ τινι λόγῳ dj χαταρχὴ τοῦ 
παρόντος τροπαίου, ἵνα οἱ μὲν πρῶτοι κχείµενοι δύο 
στίχοι λέγωσιν ἐν τῷ καθάλου, ὅτι ὁ ἄρος ὁ βεδηχὼς 
fiyo.v à στεῤῥὡὀς καὶ ἀληθέστατος λόγος, [αληνιᾶν 
ποιεῖ τὰς χαρδίᾳς ' ἔχει δὲ οὐχὶ οὕτως ἁπλῶς, ἀλλὰ 
χρὴ τὸ Χριστὸς ὄνομα χείµενον πρὸς τῷ τέλει τοῦ 
πέμπτου ἰαμθείο προσαρµόσαι τοῖς χατάρχταις 
δυσὶ ατίχοιςι χφὶ εἰπεῖν οὕτω θεολογικῶς' Ὁ Χριστὸς, 
ὁ βεβιχὼς ὅρας ὁ ἀτρεκέστατος Aóyo; γαλήνης 
αἶτιός ἐστι τῇ τῶν αὐτοῦ φίλων καρδίᾳ. Πόθεν τοῦτο 
δῆλον; ἐὰν τὴν παροῦσαν γνώμµην χαταγαχόντες 
ῥητοριχῶς εἴς τι μεριχὸν πιστωαώμεθα ἐχείνην δι 
αὐτοῦ  ἰδου γὰρ ὡς βεθηκών qna: xal ατάφιµος 
δρα, xal ὡς A^yo, τοῦ θεοῦ xat Πατρὸς ἀφενδὶς, 
ὑποσχάμενος Άδη τοῖς epu; μαθηταῖς ἀχύμαντον 
καρδιαχὴν γαλήνην, καὶ εἰς ἔργον προάγαγχὼν τὴν 


Spiritus autem graiia son individua, sed omnino 
triplex ; i»finit& autem, illam ostendit magnificam 
et multam ; sicut et multae miserationes Dei, ma- 
gnam multitudinem bonitatis ejus, non procul abest 
ab hoc sensu invidiz carentia. 


Troparium secundum primi hymni. 


Terminus perfectus vorissimum verbum 
Tranquilla formo implet cor : 
Opere enim expleto Iztifieavit amicos, 
Ευ violeuto, et ignis glossematis 
Dato Spiritu, Christus ut pollicitus est. 


29. Sermoni sententioso simile videtur initium 


ὃ prasentis strophz, ita ut duo primi versus omnino 


enuntient terminum perfectum, stabile scilicet 
et verissimum verbum, quieta facere οοτι]α. Non 
sic aute.n simpliciter se habet, sed oportet nomen 
Christi in fine quinti versus adaptari initialibus 
his duobus versibus, et dici sic theologice : Christus 
terininus perfectus, verissimum Verbum, tranquil- 
litatis eausa est suorum corde dilectorum ; unde hoc 
patet ? Si presentem sententiam reducentes rheto- 
rice ad aliquid particulare, hine illam faciamus tlde 
dignam. Dicit elenim : Perfectus et stabilis termi- 
nus, et Verbum Dei et Patris nou mentitur, scd 
promissa jam dilectis discipulis quieta cordis 
tranquillitate, promissa perficiens leiificavit eos. 
Quid autem erat quod nuntiatum complevit ? Par- 


ὑπόσχεσιν, εὔρρα-εν αὐτούς. TL δὲ Tfjv τὸ ἔργον ὅπερ C tiri eis Spiritum sanctum, non sensim et paulatim 


ἑπαχχειλάμενας ἐδεπλήρωαε; τὸ διαµερίσαι αὐτεῖς 
τὸ ἅγιαων Πνεῦμα οὐκ ρέμα χαὶ ἡσυχῇῃ κατά τι πα- 
βάθωατον καὶ οὕτω τοῖς ἐν xóg[up ἀνεπίγνωστον, 
θλλὰ πρὸς bvápystav ἐν πνοῇ ἀνέμου β,αίον, ἣν οὖκ 
Tv λαθεῖν, xal γλώτταις πυρὸς, ala γλωσσῶν πυρι- 
µόρφων, ὡς olov ἐξ αὐρίας πνοῆς τινος, ὄνωθον 
ἔμφανῶς ἑρχομένων ἐἀπὶ τοὺς μαθητάς, xa) imu 
ῥευουσῶν ἑχείνοις ἁαράπως ἁγιώτατα νοήματα, xal 
λαλιὰς ὁμοίᾳς * ὡς ἂν καὶ γλώασαις ἀγγέλων λαλῶσι, 
xai εἰς λειτουργικὰ φληγατιδὴ ἐγγράφωνται τνεύ- 
pata, 

X. Καὶ τοιοῦτο μὲν ἀ τοῦ αροπαρίου νοὺς, ὡς Ev. 
συναιρέσει ἐκθέαθαι κα πρώτην ἆ «λονατέραν 
ἐπιδομήν. "Ec: δὰ καὶ. ἄλλως αὐτὴν διαβήσεσθαι 
χαριέατεραν' Ὁ ῥηθεὶς ὄρηως xal Λάγος Χριστὺς εἰδὼς 
τεταραγµένους, εἶνφι τοὺς ἁχίους αὐτοὶ μαθητνάς 
ὑπὸ δυσελπιατία., ὡς εἰχὸς, xal αυννοίας μετὰ τν. 
ἐκείνου ἀνάληψιν, ἔπχυσε τὸν τοοῦτον τάραχον οὗ- 
τοῖς ὡς Ὑφληνιῷν. lio, ἂδ κατέστησς τὸν τόραχον; 
Βισίᾳν πέμψας πνοὴν, η xai γλὠσσαι πυρὸς ἀνῶμα-- 
µιγµέναι, θαῦμα εἶχομ.΄ xal τοῦτο ποιήσας, δὕφρανς 
τοὺς ἁγχίους ἁποατόλους χατὰ τὴν. αὐτοῦ πρὺς ὅνοί- 
νους ὑπόαχεσιν * καὶ ἔανι γλυκύτερον οὕτω διανεθὲν 
xat ἀστεῖον τὸ νάηµα, εἴ διὰ πνοῆς βιαοίας γαλήνην- 
εὐφρόσυνον µεοθώδεμαεν à Θεὰὸς vol; αὐνοῦ µαθηταἰς. 
Οὕτω b xal τῆς ὀευτόρας ἀνναίας τοῦ ερθπαρίου 
by ἐπιτομῳ χαθεσταµένης, πρῶτα μὲν ἐπισημαντέον 
ὡς εἰ καὶ ἀνεπισφαλῶς τὸν. ὅρον ἔστιν εἰπεῖν ἀτρεχὴ * 


quasi intrusum aliquid et sic his qui in mundo 
erant incognitum, sed cum evidentia in flatu venti 
velewmentis qui latere non poterat, et liuguisigneis, 
ut linguis igni similibus, velut secundo aliquo flotu 
ex alto manifeste delapsis in discipulos, et inflam- 
mantibus in eis invisibiliter s«nctissimas cogita- 
tiones et locutiones : quasi liuguis angelorum loque- 
renter, et. inter ministranles spiritus igniformesg 
ascriberentur. 


50. Et hec quidem strophse mens, sic compen- 
dose exposita, ex prima et simpliciori conjectura. 
Potest autem exponi elegantius : Christus dictus 
terminus et Verbum, sciens turbatos esse sanctos. 
discipulos prz desperatione, et tristitia post disces- 
suu suum, tali. flnem imposuit eorum turbationi ; 
τα ut quieti flerent. Quomodo autem turbationein 
compressit ? Viclenti omuino flatu, cui et lingus ignis 
adnnuste erant mirum in modum ; quo facto lziifica- 
vit sanctos discipulos secundum ipsis datam prowis- 
sionem. Ét est jucundior sic positus, el proprius sen : 
sus, si per ventum vehementem tranquillitatem lz- 
tam insinuavit Deus apostolis suis. Sic secundas stro- 
phes sententia compendiose exposita, ostendendum 
primo quomodo cenmissime terminus dici possil 
verus, et Verbum firmum ; simul et pro accurata 
diligentia, termini denuntiatur flrmitas, ei Verla 


541 


EUSTATHITi THESSALONICENSIS METROPOLIT.B . 


tA8 


verairitas ; dcinde discutiendze veniunt pro luci- A xai τὸν λήγουν βεθηχήτα ' ἔμω; αρ»; ἀχρίδε-αν ὅρου 


ditate singule οικορίωε partes. 


21. Duplicem przbet sensum verbum 5go; ; enun- 
. tíatur enim ὄρος masculino genere, vulgo εἰ us:ta- 
tisissime terrena eircumseriptio, id esl (ὁρ:σμός) 
quod ab ἐρᾶν deducitur ; talis enim terminus visi- 
lile et oculis spectabile facit uniuseojusque pre- 
dium, vel vitein, vel hortum, vel quemcunque locum; 
locale enim verbum est hic ὄρος, et agte dicitur fir- 


mun ; unde proverbialis sententia, oportere at ma- ' 


neat quisque intra terminum suuin, id est non traus- 
grediatue quod justum el sanctum est ; idem au- 
tem dicitur ὅρ.ον neutro genere ; unde proverbium 


μὲν κατηγορείται τὺ βεθηχ»:, λόχου δὲ τὸ ἀτρεχές * 
εἶτα δὲ διαληπτέον ἐπὶ σα” ηνείᾳ καὶ τὰ κατὰ µέρος 
τοῦ τροκαρίο». 

χα’. Ομώνυμος ME; ὁ ópoz- ὄρος Υὰρ λέγεταε 
ἀῤῥενιχῶς, xov; μὲν xat συνηθέστατα ἡ χατὰ Την 
περιγραςᾳ, ὅπερ ἑστὶν ὁρισμὸς, παρὰ ópáv αὗὑτὸς 
γενόμενος “εὐύρατον γὰρ ὁ τοιοῦτος ὄρος xat εὐσύν- 
οπτον τκοιεῖ τὸ ἕχάστου, À χωράφιο», Àj ἀμπέλιον, 
ᾗ γήπεδον, ἢ ὅνως εἰπεῖν τόπιον ΄ τοτιχῇ [áp τις 
44; 6 τοιοῦτο; 6poc, χαὶ χυρίω, λεγόμενος βεθηχώς” 
ἐξ οὗ παρριλιώδης παραγγελία τὸ χρῆναι µένειν 
ἕκαστον ἑντὸς τοῦ οἰχείου ὅρου, Ίγουν μὴ παρεχκ- 
θᾳΐνειν τὸ 3, ὅτιον 1) δίχαιον. Ὁ δ αὐτὸς xai ὃριον 
λέγεται οὐδετέρῳ γένει; ἀφ οὗ κεπαροιµίασται τὸρ 


exiit, Ne tollas terminos zternos. Ex bis autem erui- B Mt µέταιρε ὅρια αἰώνια * ἐχ δὲ τῶν τοιούτων xal 


tur ὀρίζω, cireumscribo mensurans terram, etinde 
verbum ἀφορίζω, cujus duplex significatio, sacra una, 
ut quando dicimus pluviam voluntariam segregaie 
Deum seris suis ; οἱ segregari aliquem ex servis 
Dei, et Separavit Dcus aliquem ad serviendum sibi ; 
vel quando Sepaiavit per electionem ; iJein autem 
est dicere ὥρισε, bic enim inutilis est praepositio 
ἀπὸ, sicut et in ἀπεμνημόνενσξν pro ἑμνήσθη. Alia 
autem signiflcatio verbi ἀφορίζειν exclusionem 08” 
tendit et ejeclionem procul a consuetis finibus, juxta 
quam ientem et ab Ecclesia excluditur. quis et a 
patria, procul scilicet α (nbus ejus mittitur, et 
ostendit hic praepositio semotionem privativam, 
sicut in verbo ἀπεμήνισεγ, id est, iram deposuit 
pace inita. 

32. Dicitur etiam plilosophis ὄρος, ratio exsis- 
tenti:e cujuslibet persona οἱ actus ; non proinde 
latiori sensu hoc sumitur ; sicul qui ait animal 
esse ens animatum sensibile, terminum aut rationem 
terminativam | ait. animalis, et manifestationeun 
essentie ejus ; plane enim et clare et perspicue et 
vere indicat quid sit animal. Sic qui dicit. bominein 
esse animal rationale, mortale, mentis et intelligen- 
tie capax,essentiambominis dicit esse in boc verbo ; 
loe est enim homo quod ait dicta definitio ; et idem 
similiter de ceteris cunctis, de quibus sermo. 
Dicitur adhuc philosophice ópoc,,pars proposi- 
tionis, vel quasi simplex vox ; el ut apertius dicaus, 
verbum unum  definiens et. circumscribens οἱ sic 
clare ac perfecte manifesians cogitatum quodJam, 
id est unam siplicem cogitalioncin ; sic propositio 
est simplex. apprinie el integra, enon. exquisita et 
captu facilis ; Socrates ; philosophatur ; termini 
autem ex quibus constat sunt Socrates εἰ philoso- 
phalur, quorum unusquisque φάσις dicitur apud 
doclos ; exponit eniin cogitationem, qua termi- 
natur perfectaet veritas, simplicem, τὸ Socrates, 
ei *) philosophatur; hinc quidem — essentiam 
hominis, inde autem actionem, 

$5. Talibus autem terminis superior est. apprime 
&yliogisimi medius terminus, qui inter duos ex- 
treinos medius exsistens cum cadit in medio eo- 
ruu, sicut tradunt. philosophi, facile colligat eos ; 


D 


ὀρίτω, περ'γράφω ἀναμετρῶν γην ᾽ xal ἀπ' αὐτῶν 
σύνθετον τὸ ἀφορίζω. Διπλῃ δὲ αὐτοῦ σημασία 
ἱερὰ ἡ µία, ὡς ὃτὲ Ἰἔγομεν βροχΏν ἐχούσιον ἀφορί- 
ζειν τὸν θεὸν τοῖς αὐτοῦ χαὶ ἀφωρίσθ.ι τινὰ ix 
παΐδων τῷ Os xai, Αφγώρισεν ὁ θεὺς τὸν δεῖνα 
ὑπηρετεῖν αὐτῷ P) ὡς περιώρισε xav! ἐπιλογέν * 
ταὐτὸὺν δ᾽ εἰπεῖν ὥρισε, περιττενούσης ἔνταυθα τῆς 
ἀπό προθέσεως, ὡς xai ἐν τῷ ἀπεμνημόνευσεν ἀντὶ 
του ἐμνίσθη ΄ ἡ δὲ ἑτέρα ἑρμηνεία τοῦ ἀφορίνειν, 
ἑζορ'σμὸν δηλο xal ἀποδίωξιν ix τῶν συνήθων 
ὁρίων * καθ fv ἔννοιαν xal τῆς Ἐχχλησίας ἀφορί- 
(etat τις καὶ τῆς πατρίδος, Ίγουν ἀπὸ τῶν ὁρίων 
γίνεται ' xal δπηλοῖ ἐνταῦθα ἡ πρόθεσις ἀπέλασίν 
τινα στερητικἠν ’ ὡς xal Ev τῷ ἀπεμήνισεν, Ίχουν 
ἀπέθετο thv μῆνιν σπεισάµενος. 

λβ’. "Ext 6po; λέγεται xal à λόγος τῆς οὐσίας 
ἑχάστου προσώπου xal πράγματος φιλοσόφως: οὗ 
μέν τοι χοινότερον xat αὐτὸς, οἷον ὁ εἰπὼν ὅτι ζῶον 
ἐστὶν οὐσία ἔμψυχος αἰσθητιχὴ, ὅρον Ίγουν λόγον 
ὁριστιχὸν εἶπε τοῦ quos, xol δήλωσιν τῆς οὐσίας 
αὐτοῦ * ἑδήλωσε γὰρ σαφῶς, xai ἀχριθῶς, χαι 
βεδαίως, xai ὡς εἰπεῖν εὐδιοράτως πρὸς ἀλήθειαν, 
τί ἐστι τὸ ζῶον * οὕτω δὲ xal ὁ εἰπὼν ὅτι ἄνθρωπός 
ἔστι Quov λογιχὸν, θνητὸν, νοῦ xal ἐπιστήμης δεχ- 
τιχὸν, οὐσίαν ἔφη τοῦ ἀνθρώπου ἓν τῷ τοιούτῳ λόγῳ. 
τουτο Ὑάρ ἔστιν ἄνθρωπος, ὅπερ εἶπεν ὁ ῥτθεὶς - 
ὁρισμό» * τὸ δὲ αὐτὸ ὁμοίως καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἁπάν- 
των, ὧν ἂν εἴποι τις» ἔτι ὄρος λέγεται φιλοσόφω, 
καὶ µέρος προτάσεως, ἢ ὡς ἁπλῆ τις φωνή: xal 
σαφέστερον εἰπεῖν, λέξις µία ὀρίζουσα χαὶ περ.ιγρά- 
φουσα καὶ οὕτω σαφῶς xal βεδηχότως δηλοῦσα νόημά 
τι ἓν, Ἠτοι µίαν ἁπλῆν τινα ἔννοιαν * olov πρότασις 
μέν ἐστι ἁπλουστάτη xal ἀφελῆ., xal ἀπερίεργος, 
καὶ εὔληπτος, τὸ Σωκράτης φιλυσηφεῖ * ὅροι δὲ αὐτῆς 
ἐξ ὧν σύγχειται, τὸ Σωχράτης, καὶ «b φιλοσοφεῖ * 
ὧν ἑκατέρα καὶ φάσις λόγεται παρὰ τοῖς σοφοῖς * 
φάσκει áp τι νόηµα προθεδι χνῖαν ἀλήθειαν ὡρι- 
σµένον xol ἁπλοῦν τὸ Σωκράτης, xai τ, φιλοσοφείῖ : 
τὸ μὲν οὐσίαν ἀνθρώπου, τὸ δὲ ἑνέρχειαν. 

Ay. Tov δὲ τοιούτων ὅρων ὑπερτερεῖ μάλιστα ὁ 
συλλογιστικὺς µέσος ὄρος, ὃς µεσάζων τοὺς δύο 
ἄκρους, ἐν τῷ πἰίπτειν µέσος αὐτῶν, xa0à οἱ φιλοσο- 
φοῦντες παραδιδόασι, συ,άχει αὐτοὺς εὐμεθόδως - 


589 


IN HYNMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


550 


ὡς ἐξ ἑχείνων καὶ τῶν xav! αὐτοὺς δύο τὸ ἐλάχιστον & ita ut ex liis propositionibus qux inter se ad minus 


ποοτάδεων, ἃς Ó µέσος ἁπαρτίζει διπλούµενος, 
ἀποτελεῖσθαι συμπέρασμα βεθηχὸς οἷον καὶ axáa: pov 
διὰ τὸ ἀληθεύειν, καὶ οὕτως οὐ μὴν ἄλλως περαί- 
νεσθαι τὸ διὰ σπουδῆς τῷ πλέχοντι τὸν σΌλλογισμόν * 
xai ἔστιν ὁ τοιοῦτος ὄρος προσφυέστατος τά γε χατὰ 
τὸ εἰκὸς, τῷ μελῳδουμένῳ ἐνταῦθα βεθηχότι δρῳ, 
τῷ Μεσαίᾳ Ἰησοῦ Χριστῷ, τῷ ἀκρογωνιαίῳ παντίμῳ 
λίθψ, τῷ τῶν διεστώτων οὐχ εὐλογίστως λογικῶν ex 
τοῦ Θεοῦ συνδετιγῷ. Πέπτων γὰρ αὐτὸς µέσος ἡμῶν 
«€ τῶν ἐφαμάρτων xai τοῦ ὑπεραγίου Πατρὸς αὐτοῦ, 
δυναποτελεῖ ὅπερ ἑατὶν αὐτῷ διὰ πολλοῦ σπ,υδά. 
σµατος, τὸ ἑνοποιεῖν ἡμᾶς, xal χολλήσας ὀπίσῳ 
ἐχείνου κατὰ τὸν ἅγιον Δαθὶδ ἀχολουθητικῶς, xal 
παρ.στάνειν εἰς πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁπτάνεσθαι ’ 


xai οὕτω τὴν σωτηρίαν ἡμῶν οὐχὶ ἁπλῶς περαΐνειν B 


ἅμα τῷ Πατρὶ xal τῷ Ηνεύματι, ἀλλ' ἀναγχαίως 
συµπεραίνειν * συνθελόντων γὰρ xal ἡμῶν, περατοῖ 
συνάχων τοιοῦτον τέλος  ἄλλους Ub ὀχνεῖ, ὡς τὰ 
πολλὰ σώζειν ἄχοντας, xal ἐν χημῷ xal χαλινῷ τὰς 
διαγόνας ἄγχειν τῶν μὴ ἐθελόντων ἐγγίτειν αὐτῷ. 
υὁ γὰρ οὕτω βιαστή ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὑρανῶν, 
ὡς ἑἐλχομένους xal τυραννονµένους πρὸς βίαν τὴν 
ἄλλοθεν σώζεσθαι ἡμᾶς * ἡ γὰρ ἂν πρὸ ἡμῶν οἱ δαἰ- 
μονξες τοῦτο ἔπαθον ἄν * οὐχοῦν διχαίως ἐξ ἀνάγχης 
τοὺς, ὡς οὕτως εἰπεῖν, ἑτερογνάθους, καὶ ἀστόμους 
χαὶ δνσηνίους ἐν τῷ πάντη πάντως ἀποπτύειν τὸν 
εὔαι. 

hW. Ἔτι ὄρος λέγεται θείῳ τρόπῳ χαὶ λόγῳ xal 
ἐπὶ ἱερῶν ἀποφάνσεων, xai θείων κχελευσμάτων. 


duo sunt, quas medius duplicans adaptat, perli- 
ciatur conclusio firma et stabilis quia vera est, et 
sic flnem accipiat diligentia texentis syllogismum ; 
et esl (alis terminus maxime congruus, ut videtur 
quidem ei qui canitur hic termino perfecto, Messiz 
Jesu Christo, angulari venerando lapidi qui conci- 
liavit rationabiles hoinines a Deo male divisos ; 
cadens enim medius inter nos peccatores et san- 
cüissimum Patrem suum, perficit quod ipsi ma- 
ximz cura est, redigens nos in unum, et adjuncios 
pest se, juxta sanctum David, coustituens in. com: 
spectu ejus ut videamur ; et sic salvalionem Βυ- 
stram non simpliciter perliciens cum Patre et Spi- 
ritu, imo necessario nobiscuiu procedens ; volen- 
tibus enim nobis optatus hic habetur exitus ; 
alios autem plerumque tardat salvare invitos, et 
camo et reno eorum maxillas constringere, 
nolentium accedere ad eum. Non enim ita violen- 
tut est regnum colorum, ul tractos. οἱ per. viui 
aliunde coactos salvet nos ; nec enim pro nobis id 
daemones paterentur ; juste igitur ex necessitate 
eos qui, ut ita dicam, indociles sunt et dura cer- 
vice, el freni impatientes ita, ul omnino dirigens 
eos (renum penitus abjiciant, in abyssuut praecipites 
dari sinit. 


ἀπευθύνοντα yalwhy, ἀφίησι κατὰ κρημνοὺ φέρε- 


54. Dicitur quoque ὄρος modo divino οἱ verbo, 
de sacris elfatis οἱ divinis unionibus. Dicimus 


*Opov γοῦν τῆς ἁγίας συνόδου φαμέν τινα, xat βασι- C jiem ὅρον sacre syuodi, et. βασιλιχοὺς ὁρισμοὺς 


λικοὺς ὁρ:σμούς * ὃ καὶ αὐτὸ, ἄγχιστα χεῖται τοῦ xal 
ὄρους εἰπεῖν * χἀντεῦθεν ὥρισε, φαμὲν, ἡ ἁγία αὖν- 
οὖος, xal ὥρισεν ὁ αὑτοχράτωρ. Λαμθάνουσι δὲ 
ἀφορμὴν αὑτά εἰς τὸ οὕτως ὠνομάσθαι T] ἀπὸ τοῦ 
χατὰ τὰς yala; εἱρημένου ὅρου. Ὡς γὰρ ἐχεῖνος 
περιγράφει vb. ἔσω αὐτοῦ εἰς ἁματάδατον, οὕτω xal 
οἱ ῥηθέντες σεδάσµιοι ὅροι τὸ ὑπ αὐτῶν κελευσθὲν, 
xal ποιοῦσεν ἐκεῖνο βεδηχὸς xat ἁπαράθατον, xal 
ἀναντίῤῥητον, καὶ ἅμαχον τοῦ λοιποῦ, Xal, ὡς εἰπεῖν, 
ἀδήριτον * ὃ δη καὶ τοῦ κατὰ thy Υὴν ὅρου ἀρετῆ 
φαίνεται εἶναι. 'O γὰρ ἀχριδῶς περιωρισµένος καθ᾽ 
ὀμολογίαν τόπος οὐχέτ ἀμφιδάλλεται ὑφ ὅτου 
δεαπόζεταί' διὸ οὐδὲ φιλονειχίαν ὑποκινεῖ µάχιμον, 
ὁπυίαν πάσχουσιν ol, κατὰ τὴν ποίησιν, ἀμφ) οὔρεσι 


istud enim idein prope est ac dicere ópous ; iude 
definivisse dicimua sacram synoduu, et decrevisse 
imperatorem : ortum autem. ducunt bae, vel a 
teruino in terra pranotate, Sicut. enim. hie. cir- 
cutuscribit qua intra se sunt ita ut transgredi non 
possint, sic el praedicta veneranda decreta quod 
ab ipsis imperatur, et faciunt ut illud firinum sit, 
nec possit viulari aut contradici aut. impugnari, 
aut citra controversiam fiat; quod videlur esso 
virlus decreli in terra. Qui enlm perfecte. delimi- 
latur per conventionem locus, cujus domini sit 
non ambigitur : unde nullam contentionein $usci- 
tat adversam, qualem patiuntur qui, juxta poetau, 
circa limites eoncertant, id est de terre  limiti- 


δηριόωντες, "jyovv μαχόμενοι περὶ γῆς ὅὄρων, fj D bus pugnant, vel limitem prasdia dividentem iuva- 


τοίνυν &x «oU τὰ Υἠδια περιγράφοντος ὃὅρου Aa6óvse," 
ὅρους λέγομεν τοὺς, ὡς ἐῤῥἐθη, ἁγίους xai θείους, 
ἡ ἀπὸ fo) φιλοσόφως διασαφοῦντος τὴν οὐσίαν τοῦ 
ὑποχειμένου, xat διδάσκοντος αὐτὴν ἑναργέστατα. 
Ὡς γὰρ ὁ ὄρος Exclvo; καθιστᾷ «bv νοῦν βεθηχότως 
ᾖγουν βεδαίως εἰς τὸ καταλαδέσθαι ὃ τί ποτέ ἐστιν 
ἐχεῖνο, οὗ τὴν οὐσίαν ζητοῦμεν, οὕτω xal οἱ σεδά- 
σµιοι ὅροι τυποῦσιν ἀποφαντικῶς εἰς εὖγνωστον xal 
πρὸς βεθαίώσιν ἔμπρακτον ἀναμφίλεκτον, ὅπερ 
ὀρίκουσι. 

λε’. Τετραχῶς οὖν ἡμῖν ἐνταῦθα, χατὰ τὸ ἐν τοῖς 
παροῦσι χρῄσιµον, τεθεωρουµένου τοῦ ὅρου χατ 
ἐπιδρομήν" τὸ ὄρος Yàp οὐδετέρῳ γένει ἐνταῦθα 


dunt. Definitiones vocamus, υἱ diclum est, sale 
cias et. divinas, vel ab eo qui puilosoplica con- 
siructione notam fecit substantize essentiam, el 
illam optime didieit. Sicut enim delluitio haec men- 
tem firmiter insiituit in intelligendo quid sit hoc 
cujus essentiam quarimus ; δἱο veneranda decreta 
aperte manifestant quod interminant, ila ut be- 
ne cognitum sil, el cuum explorata lide minime άν” 
biuut. 


$5. Quadrupliciter igitur nobis secundum przx- 
sentem usum considerato termino, 2poc enim neu- 
tro genere lic intrusum fuisse nemo cogitabit, ul 





υἱ 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


$52 


arbitror ; videndum est, utrum apte et con- A Ζαραθυσθῆναι οὐδὲ ἐνθυμηθήσεταί «t^, οἷμα:, θεω- 


grue Salvatori nostro Jesu Clirisio accommodentur 
hi quatuor sensus. Et quidem primum examine- 
mus et dicamus terminum, sicut et Verbum inge- 
niti P.tris. Filium dici. theologice, ut terminantem 
eum, el ostendentem, et notum per se facientem. 
Sicut enim constans iu terra terminus, si vocem 
baberet, diceret quidem ad auditorem quaitanteui: 
Qui me videt scit quid a me limitetur ; sic et Filius 
ait : Qui videt me, videt et Patrem ; et, Ego in Pa- 
tre, et Pater in me est. Sic igitur terminus existens 
maximus et Filius et Deus, habet necessario ex 
transpositione rerum bene fundatarum vel firma- 
rum firmum esse, id est stabilem, immobilem, in- 
concussum, inaccessibilem, «uni soli pervium, 


ρητέον ἐν ἐπελεύσει, ὡς olóv τε, el χαλῶς καὶ οὖν 
ἀπροσφυῶς ἁρμόσουσι τῷ ἡμῶν Σωτῆρι Ἰησοῦ 
Χριστῷ καὶ οἱ τἐσσαρες. Καὶ πρῶτον ἐπιδκητέον 
τῷ πρώτψ’ xal ῥητέον ὅτι ὄρος καθὰ καὶ Λόγος τοῦ 
ἀγεννήτου Πατρὸς ὁ Yibg λέγεται θεολογικῶς, οἷα 
ὀρίζων ἐχεῖνον xal δεικνὺς, καὶ γνωρίζων δὲ ἑαυ- 
τοῦ. 'Ως γὰρ ὁ περὶ γῆν βεδηχὼς ὄρος εἶπερ ἀνελά- 
6ετο φωνὴν, εἶπεν ἄν ποτε πρὸς ἀκροατὴν ζητητικὸ», 
ὅτι Ὁ ἐμὲ βλέπων οἷδε xal τὸ περιωρισµένον δι buou, 
οὕτω xal ὁ Yl; λέγει ὡς 'O ἑωρακὼς ἐμὲ, ἑώραχκα 
τὸν Πατέρα * καὶ, Ἐγὼ tv τῷ Πατρὶ καὶ ὁ Πατὴρ ἓν 
ἐμοί. Τοιοῦτο δὲ ὧν ὅρος ὁ πάµµεγας καὶ Υὸς καὶ 
θεὸς, ἔχει ἀναγχαίως ὡς Ex μεταφορᾶς τῶν so δια- 
θεδηχότων, 3 βεδηκότων, καὶ *b βέδαιος slvat, 


constantem, solidum, immutabilem. Si enim ter- B ἤγουν σταθερὺς, ἀμεταχίνητος, ἁπαρασάλεντος, ἀνα- 


minus ulilis sit. quem nemo prztergredietur evel- 
Jens et irumutans, quales novimus eos qui απ. 
quas metas trausiliunt, quomodo non easet termi- 
nus perlectus qui secundum Patrem immutabilis, 
et secundum naturam lirmissimus summe et immo- 
bilis est? Et lizc priina termini commentatio rapi- 
da, ex terra sumpti, el. notissimi, et apertissimi. 


$6. Adjungenda venit Salvatori nostro mens de- 
finitiva, juxta philosophicum terminum, idque pari 
celeritate et rectitudine. Si enim terminus est ver- 
bum notam facleus, aut ostendens essentiam vel 
persona, vel qualemvis, esset et Filius, Patris Ver- 
bum, termínus ejus quatenus manifestavit his qui 
erant in mundo et etiam nunc manifestat nomen 
ejus, substantialiter nimirum, quatenus divinita- 
tem habet Pater. Omnino enlm inter. philosoplios 
perfectus terminus, firma et. stabilis, et esseptiali- 
ter vera definitio, est rominis subjacentis ad μοί]- 
tiam prebendam substantialis cognitio; et certo vi- 
detur auctor huie sententiz maxime hbzsisse ; unde 
quasi hinc comminiscens, indacit interpretative 
vel commntative cerissimum Verbum, in unum re- 
digeus Patris et Verbum et terminum ; quorum uní 
quidem adjungitur perfecias, aller. autem verissi- 
mum. Existiuratur certe terminus, Dei Patris Filius, 
secundum tertiam termini significationem in pro- 
positiene, si quis sic sedulo mentem ejus exquirat : 
Ego, ait, in Patre et Pater in me est ; terminus 
igituf oblati quasi dualismi hujus sanctissimi et 
semper commansuri in unitate, est Filius simplici- 
Ler exsistena et cogitatus, mentem habens comyple- 
tam et in seipso perfectam ; sed etsi excogitetur 
cum Patre coexsistens, cum eo unitus, simul agens, 
et certissime eL in absoluta veritate ; quod aliter de- 
terminatur, ei qui scit- inquirere per hoc «quod 
mediator sit ut in unitateredigat de qua paulo ante, 
ut licuit disseruimus. Sic et hoc breviter et quasi 
summa rei et sententise signum attigcrim. 


$7. Non multum autem laborabit quis, ut quar- 


πιχείρητος, ἐφ᾽ ἑνὸς βάσιµος, ὁστὼς, ἀσφαλίς, ἅμε- 
τάθετος. Ei γὰρ ὅριον εὐχριατόν στι ὃ οὐδεὶς 
παρελεύσέται παρασκῶν, καὶ ὁρογλυφῶν, ὁποίους 
οἴδαμεν τοὺς ἀρχαῖα ὅρια ὑπερπηδῶντας καὶ ὕπερ- 
δαίνοντας, πῶς οὐκ ἂν aln ὄρος βεθηχὼς, 6 κατὰ 
τὸν Πατέρα ἀναλλοίωτος, καὶ τὴν οὐσίαν εὐτταθά- 
στατος ἐς ἄχρον xai ἀμεταποίητος» xai αὕτη μὲν 
ἐπιθολὴ πρώτη ópou ἐπίτροχος, τοῦ γῆθεν δηλονότι 
καὶ γνωριµωτάτον χοινῶς xal σαφεστάτου. 

λς'. Ἔστι δὲ προσθιδάσαι τῷ ἡμῶν Σωτῆρι νοῦν 
ὁριχὸν xai xav φιλοσοφούμενον ὁρισμὸν ὁμοίᾳ γορ- 
γότητι xal ὀρθότητι. El γὰρ ὄρος Ίγουν ὁριαμός bote 
λόχος Ὑγνωρίζων, Ώτοι δηλῶν οὐσίαν f) προσώπου ἣ 
ἁπλῶς οἱανοῦν, εἴη ἂν χαὶ ὁ Ylb , ὁ τοῦ Πατρὶς Δόγο;. 
ὄρος ἐχείνου, χαθότι καὶ ἑγνώρισε τοῖς ἐν χόσμῳ καὶ 
εἰσέτι δὲ γνωρίζει τὸ ἐχείνου ὄνομα. οὐσιωδῶς δη- 
λαδὴ xaX ὡς ἔχει θεότητος ὁ Πατήρ. Πάντως γὰρ xat 
ὁ παρὰ τοῖς φιλοσόφοις βεδηχὼς ὄρος, ἀσφαλὴς καὶ 
βέθαιος ὁρισμὸς xal ὄντως ἀληθὴς, ὀνόματός ἐστιν 
ὑποχειμένου εἷς διδασκαλίαν, οὐσιώδης γνωρισμός». 
χαὶ δόξοι ἂν ὁ μελῳδὸς ἑπαναπαύσασθαι μᾶλλον τῇ 
τοιαύτῃ ἑννοίφ. Δ.ὸ /5χὶ ὡς oTov παρισάµενος ἐντεῦθεν,. 
ἐπάγει πκραφραστικῶς ]) μεταποιητικῶς τὺ drpe- 
xéctutoc Λόγος" yov οἷον εἰς ἓν τὸν νοῦ Hatphz 
ὅρον τε καὶ Λόγον' ὧν τῷ μὲν ἑπιτέθειται ὁ βεδηκὼς. 
τῷ δὲ ὁ ἀτρεχής' νοοῖτο δὲ ἂν ἀσφάλτως ὄρος ὁ τοῦ 
θεοῦ Πατρὺς Υἱὸς, xoi χατὰ τὸ «ρίτον σηµαινόμενον 
τοῦ κατὰ πρότασιν ὅρου, εἴ τις οὕτω µετέλθοι bv 


D νοῦν ἐχείνου ἰσχνῶς. Ἐγὼ, φησὶν, ἐν τῷ Πατρὶ, 


xai ὁ Πατὴῆρ ἐν ἐμοί. Ὄρος οὖν, olov προτεταµένου 
δυασμοῦ τούτου τοῦ ἁγιωτάτου καὶ ἀεὶ ξυµδιδαζο- 
μένουν εἰς ἑνότητα, ὁ Υἱὸς ἁπλῶς xal ὢν χαὶ νοού- 
µενος, νοῦν ἔχων ὁλοτελῆ xal παντέλειον χαθ᾽ &au- 
τόν’ ἀλλὰ xal συννοούµενος τῷ Πατρὶ χαὶ συνὼν καὶ 
συµπροδαλλόμενος, xal συµπροτείνων τὰ ἑνεργ- 
pasa, βεθηχότως xal πρὸς ἀλήθειαν ἀσφαλῃ, ἄλλως 
τε περατουµένην, ὡς ἐχεῖνος οἶδε µεθοδεύειν, xal 
διὰ τοῦ μµεσιτεύειν δὲ ὡς ὑπὸ ἑνότητα συνάχειν 
ἡμᾶς, ὁποίαν ὁρικῶς πρὸ βραχέων, ὡς ἑξῆν δεδη- 
λώχαµεν ' xat οὕτω μὲν καὶ τοῦτο βραχυλογικῶς, 
xai ὡς olov ἐφάψασθαι κατά τι σημεῖον μεγίστου 
πράγματος καὶ νοήματος. 

9. Tov δὲ τέταρτον ὅρον τῷ Παμδασιλεῖ πρυσαρ- 








553 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENT. 


δδε 


µήσαι Yl, οὗ μαχρᾶν πονῄσετάίϊ τις, τὸν καὶ ἱερώ- A tum terminum regio adoptel Filio sacratissimum 


τατον xai θειότατον καὶ βασιλείῳ ἐπιπρέποντα ἵερα- 
τεύµατι" ὄρος Υάρ ότι τοῦ Πατρὺς ὁ Υίὸς, καὶ ὡς τ 
πρὸ αἰώνων βεθουλευµένον xal τετυπωµένον xai 
ὑρισμένον, αὑτοκρατοριχώτατον xal ἁγιώτατον θέ- 
ληµα αὐτὸς πληρώσας: xài πρωταπόστολος τῆς ἡμῶν 
σωτηρία; Ὑινόμενος, xal ὅαχκτύλῳ Πατρὺς, ὅρου 
δίκην καὶ λόγου, τόμῳ ἐγγραφεὶς ἁγίως χαθαρω- 
τάτῳ παρθενιχῷ, χαὶ οὕτως εἰς ὅρον θεῖον ἀποτελε- 
1σθεὶς, xal τοῖς ἀνθρώποις ἀποδοθεὶς, ἐπὶ ἄγαθῷ 
᾽μεγίατῳ xaX βεθηχότι, xot ἀτρεχεστάτῳ πρὸς αὑτὴν 
ἀχρίδειαν' χαὶ οὕτω μὲν ἡμῖν 6 βεθηκὼς ὄρος, ὡς 
ἑξῆν, ἐπελευστικῶς τεθεώρηται' συνεπιδραμοῦσιν 
ἅμα xal τὸν μελῳδικὸν ἀτρεχέότατον λόγον * περὶ 
οὗ σαφέστερον ἔστιν εἰπεῖν, xal ὅἒι δηµασίας οὕσης 


xai τῷ λόγῳ οὐχ ἁπλῆς, ἀλλὰ ὑπὸ δεχάδα, καθὰ D 


ἐχτίθενται ol παλαιοὶ, τὸ Όψιστον iv τῇ τοιαύτῃ 
λέξει σηµαινόµενον ὁ τοῦ θεοῦ Λόγος ἐστὶν ὁ ἐνοῦ» 
σιος, ὁ πρὸ πάσης οὐσίας, κτίστης, ὁ αἴτιος xai 
αὑτοῦ τοῦ κατὰ ἄνθρωπον λόγου καθ ὃν ἐκεῖνος 
λογιχκὸς óvopágetat* οὗ µόνον δηλαδη τοῦ προ- 
φοοικοῦ τῆς ἰδιαιτάτης τοῦ ἀνθρώπου φωνῆς, ἀλλά 
xal τοῦ ἑνδιαθέτου, τοῦ :εἱἰδοποιοῦντος τὸν ἓν τοῖς 


καθ ἡμᾶς ἄνθοωπον * οὗ δη λόγου ποτὲ μὲν φεῦ- 


δος ὑπαγορεύοντος ἡ ἑφαμάρτως 9) κατά τι ἄλλως 


παρατυχὸν, ποτὰ δὲ πρὸς τῇ ἀληθείᾳ ὄντος, διά- 
σταλται ὃ ἓν ἀρχῇ Λόγος διὰ τοῦ μὴ ἁπλῶς ἆτρ:- 


χῆς εἶναι, ἀλλὰ ἀτρεχέστατος, Ó ἔστιν ἀληθέστατός, 


ὅπερ οἱ μὲν παρὰ τὸ στερητικὸν & xal τὸ τορέν, xol 


τὸ ἑκὰς εἶπον εἶναι ἵνα εἴη ἀτρεχὲς τὸ μὴ τοῦ τοροῦ 


et divinissimum, et regio congruentem sacerdotio. ' 
Terminus est enim Patris Filius, et quatenus ante 
stecula volitam et expressam et determinatam, om- 
nipotentem et sanctissimam perfecit ejus volunta - 
tem ; et primus preco nostre salutis factus, et 
digito Patris, termini instar. et verbi, volumini 
inseriptus purissimo Virginis, et sic in terminum 
divinum consuumatus, et bominibus datus pro 
bono maximo et perfecto et verissimo; et sic 
perfectus terminus transeundo, ui decebat, visus 
est nobis qui simul conversati sumus cmm sacra- 
tissimo verissimo Verbo; de quo apertius dicen- 
dum est quod significatione τοῦ verbo non simplici 
exsistente, sed decuplici, sicut docent antiqui, 
altissima hujus signiticatioest Dei Verbum substan- 
tiale, ante ownem substantiam ereator, auctor 
hujus qui in homine est verbi secupdum quod et 
rationabilis vocatur ; non solum prolatiouis pro- 
prie bomini vocis, sed intimi sensus, unde in se 
constituitur homo; non verbi quod errorem pro- 
fert. vel culpabiliter, vel ob aliquam cireumstau- 
tiam, aliqnando autem preter veritatem est; non 
ad hoc assignatum est in principio Verbum, eo 
quod sit non simpliciter verum, sed ἀτρέχαστατον, 
quod alii ab α privativo, el τορὸν, et ἐχὰς derivant, 
ita ut sit ἀτρεχὲς τὸ ph τοῦ τοροῦ ἑχὰς, id est, 
non procul a recto et securo per veritatem ; alii ah 
α privativa particula, et τρέω; qni enim veritate 
gaudet, aon solum non erubescit loquendo ceram 


ἐχὰς, ἤγουν τὸ μὴ πόῤῥω τοῦ σαφοῦς xal τεθαΡ- C quibuslibet, sed nec metuit. 
ῥημένου δίὰ τὴν ἀλήθειαν" οἱ δὲ παρὰ τὸ a στερητιχὸν µόριον καὶ τὸ τρέω τὸ φοδοῦμαι. Ὅ γὰρ τῇ ἆλη- 
θεία χαίρων οὐ µόνον οὐκ αἰσχύνεται λαλῶν ἑναντίον ὧν ἂν λέγοι, ἀλλ᾽ οὐδὲ φοδεῖται. 


λη’. Ἐνθυμητέον δ' ἔνταῦθα ὅτι χαθὰ ὑπὲρ ἅπα- 
σαν οὐσίαν tj οὐσία ἐστὶ τοῦ Θεοῦ, xal πάντα δὲ τὰ 
xav' αὐτὸν ὑπὲρ ἅπαντα τὰ ἐγχόσμια, οὕτω καὶ ἡ 
αὐτοῦ ἀλήθεια ὑπὲρ ἅπασαν ἀλήθειαν. Ὅ μὲν γὰρ 
ἐν ἡμῖν λόγος ἑκάτερος ὅτε xal ἀληθεύσει, οὐχ αὖ- 
τὸς ἐποίησεν f] ποιεῖ τὸ πρᾶγμα ἐκεῖνο περὶ οὗ ἁλη- 
θεύει, ἀλλὰ χαταλαθόµενος ἐχφαίνει τὴν ἐπ) ἐχείνῳ 
ἀλήθειαν' ὁ δὲ πανάγιος Λόγος χαὶ ὄρος τοῦ Πατρὺς, 
ἡ αὐτοαλήθεια, καὶ τοῖς ἔργοις ἐπαληθεύει, ων ἔστι 
vo'th; xal προδθολεύς' οὐ ψευσάµενος τὴν αὐτῶν 
παραγωγἣν ὡς ota παραποιῶν ἀτέχνως, ἀλλ ἐν σο- 
φίᾳ χατασκευάσας ἀῤῥήητῳ, Ad χαὶ χαλῶς φάλλομεν 


98. In. inente porro recondeodum quod: sicut 
super omnem essentiam est essentia Dei, el cuncta 
que ad eum pertinent super omnia mundana, sic 
et veritas ejus super omnem veritatem. Quod enim 


- est in nobis verbum, quando verax est, uon ipsum 


fecit vel facit rem illam dequa vera dicit, sed ac- 
ceptam manifestat de ea re veritalem : sanclissi- 
mum autem Verbum εἰ terminus Patris, ipsa- veri- 
tas, etiam in operibus verax estquorum est auctor 
et productor ; non mentitur eorum creationem. 
quasi imperite assimulans, sed in sapientia dispo- 
nens ineffabili; unde recte psallimus vera esse 


ἀληθινὰ εἶναι πάντα τὰ ἔργα αὑτοῦ, καὶ πάντα àv D omnia opera ejus, et eum cuncta in veritate fecis- - 


ἀλήθείᾳ ποιῆσαι αὐτόν ' οὗ κατ’ ἄλλην ἔφοδον xal ὁ 
Λόγος ἀλήθειά ἐστιν, ᾿Ασφαλέστατα γοῦν xat ὑψη- 
λότατα τὸν τοῦ Πατρὸς Λόγον ἀτρεχέστατον ὁ σοφὸς 
Ἰωάννης ἐμελῴδησεν, 


λθ’. Ἐνταῦθα δὲ λόγου ἑλθὼν xal διαγνοὺς οὗ χατ’ 
ἔνθυμον, ἀλλ᾽ ἐξ αὐτοῦ ἔργον, ὅτι τῶν τινες T] ἁπλου- 


στέρων χαὶ οὕτως ἀθαθεστέρων T] χαὶ ἄλλως πειρα- 
τιχῶν ἀνδρῶν ἐπιφύονται τῷ περὶ γην ὅὄρῳ, χαὶ ὡς 
ofa γῆς ἀναδασμὸὲν ἀκριδούμενοι, ἀπάγουσι τὸ κατ 
αὐτὴν ὅριον, τοῦ βεθηκότος ὅρου, xal λόγου τοῦ ύπερ- 
ουσίον θεοῦ, ὡς μὴ ἐπάξιον bv τῷ ὑπερουσίῳ Υἠϊνόν 
τι παχὺ προσαρµόττειν ὄνομα σφαδάζω μὲν ἐνθου - 
σιῶν πολλὰ λα)ἤσαι αὗτοῖς, γινώσχων δὲ τὸ πρᾶγμα 


ParROL. Gn. CXXXVI. 


85e ; unde et per aliam expositionem, Verbum est 
veritas : certissime proinde et altissime Verbum 
Patris verissimum cecinit Joannes. 


99. Atque in hoc lóco confitendum nobis est nou 
per cogitatum, sed ex ipsis operihus, quosdam vel 
simpliciores et sic rudiores, acpredatorios homines 
exsistere in finibus terrz, et velut partitiouein terr: 
probe cognitam habentes, qui terminum ejus pro- 
cul agunt a perfecto terinino et Verbo supersubstan- 
tialis Dei, quasi indignum si supersubstantiali 
terrestre quoddam et «crassum adjungere nomeu. 
Tripudio quidem ardore flagrans multa eis loquen- 


18 


op 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT £ 


94b 


di ; sciens autem nOn opporiusom rem 6056, τεί- A οὐχ εὔκαιρον, μετρήσω vip» amacy tl; 229» μὴ xávv 


be i12 ponderabo ut neq2e his reprebendendum 
sne prabcam, neque aliis penes quos est judicium. 
δι sete omoia, sd irz nmostrz levamen, mensam 
jpsis instructam, qualem hospitibus przbeni, pro- 
ponam, per quam oblectoti, υἱ arbitror, sites 
eflcientur; apponetur autem bis quidem ovis, bis 
autem, probabile enim est quosdam Deo sacratos 
praesto fatnro«, píscis λάδραξ; et si quidem in men- 
sam bac afferri eligant, ita ut orem dum vivent 
devorent cum vellere, cum pelle, carnibus et ungulis 
et víscéribus, et piscem cvm sq'amis et reliquo 
corporis babitu : eavebo statim ne respondeam 
eis, non mente considens, sed admiratus, me vi- 
disse homines voraces. Si 20160 confeceriut 
rite et non ferarum more, et eligentes exquisita 
et communia comederínt, sícut oportet, reliqua 
aotem sicut et cztera inutilia, el quasi superflua 
abjecerint, tunc confidens, conversabor cum els, 
et postquam ipsos superaverim, gloríabor dicens 
me victoriam retalisse. 


40. Et esprobrans primo defraudatores esse su- 
pra quam oportet erga Deum, homines de quibus 
presens mihi sermo, suppliciter efflagitabo ut dentar 
mihi qui colligant nomina per qua designatur 
Deus, ob aliquam ejus actionem, ad emulam diligen- 
iiam, et propriam ipsl veritatem'; etsi bene cesserit 
oratio mea, gratías sgam eis multas, nec ego ϱ0- 


VAT» ἐμαυτὸν 6zoarstv µάτε xap' ἐπείνκς μήτε zoo 
ἄλλοες, οἷς ἔστι ὃ,άπρισι-- xal κρὀ γε τῶν Kur» µεί- 
λιγμα χόλου τοῦ x39 ἡμῶν τράκεζαν αὐτοῖς ὅσα καὶ 
παραθαλοῦσι ξένοις ἑξχρτίσας, ὑποθέσομας, δε f. 
οἶμαι, θελξάµτνοι pas θήσυνται  ἔσται δὲ τὸ κρὀ- 
θεμα, οῖς μὲν αχρ/δατον, ἑτέροεις ὃς, cix»; γὰρ xai 
Καζιραϊχούς τινας παρατυχεῖ», 1,02; 1λάδραξ ábpSc" 
χαὶ ei μὲν ἐπαῖνοι Έλωνται κροσενέγχασθαι ei; τρ]χ- 
πέζωµα τὰ το"αῦτα, ὡς 5) μὲν βόσχηµα χκέαθοι 


-9 


γήσασθαι οὕτως ὡς ἔχει jurc, αὐτῷ μαλλῷ, αὐτῷ 


δέρµατι, χέρασιν αὐτοῖς xal ὄννξι, xai τῇ τῷ, ἐγκά- 
τῶν διαθέσει, τὸ δὲ ὀψάριον αὐταῖς λεπίσι xal «f 
λοιπῇ xztk σῶμα διαρτίᾳ, στήσοµαι τᾶχα τοῦ ἄντ- 
εικεῖν αὐτοῖς, cox ἐξαπορηθεὶς πάντως, ἀλλὰ τε- 


B ῥ,μδηµένος οἷς ἀνθρώκους εἶδον ὠμηστᾶς. Εἰ ἃ 


χατεργάσονται φρονίµως, οὗ μὲν θηριωδῶς αὐτά' 
xai ἀπολεξάμενοι τὰ μὲν πολιτ.χὰ xal xowi Xpoc- 
οἴσονται, xa0X yph, τὰ δὲ loi ὥς καὶ ἄλλως *:- 
ριττὰ xal ὡς περιττώματα δὲ ἁποπροσποιῆσονται * 
τότε ἂν τεθαῤῥηχὼς ἐμπλέξομαι αὐτοῖς, xal χατε- 
νεγχὼν αὐχήσω εἰπεῖν ὡς νενίχηχα. 

p'. Καὶ πρῶτα τέως ἁἀποστερητιχοὺς ἑἐξονειδίσας 
εἶναι παρὰ τὸ δέον ἐπὶ cip Θεῷ τοὺς ἀνθρώπους, 
περὶ ὧν ὁ παρὼν ἐμοὶ λόχος, ποτνιῶμαι προσχυνη- 
«xà; παραδοῦναί µοι ἀπανθίσοντας ὀνόματα δι ὧν 


χαρακτηρίζεται ὁ θεὸς ἐφ᾽ ὁπο.ανοῦν ἑνέργειαν αὖ- 


τοῦ πρὸς ἐμφερῃ ἀχρίδειαν, xaX οἰχειοτάτην αὐτῷ 
ἀλήθειαν, χαὶ πάντως εἴπερ εὐστοχῄσω τῆς alzf- 


lus, sed et omnes quicunque tractatu] illi interfue- ( acc, ὀφλήσω χάριν αὐτοῖς πολλὴν, xal οὐχ ἐγὼ 


rint. Sed, antequam emiserim eos ut colligant qua 
ego discere eupio, ajo dici Filium Dei terminum 
perfectum, ex terrestri limite, non quod circui- 
tam patiatur, et cireumagatur qui includit gyrum 
terras, qui omnipotens est, et incomprebhensibi!is, 
et inüinitts ; nec quod manibus tangatur qui intra- 
ctatus est; nee qnod Patrem circumscribat et coar- 
ctet quasi. in circuitu, nec aliud quid faciat quasi 
in patientem Patrem ; sed infer tales omnes  actio- 
nes οἱ voces electo terrestri termino , terminus 
perfeetus omnium Patris Verbum ejus est, secun- 
dum predictam congruam rationem ; et hoc pro 
nobis et per nos qui discere opus habemus, nec 
aliter discere possumus, quam per solas vires in- 
ditas nobis, in quibus Deus inhabitare diceretor, 
nec per hoc. solum quod Dei qualitates in nobis 
enin circumstantibus rebus sit: sunt οἳ per me- 
dium earum sit in nobis Deus, Si autem recte 
sapiamus, per hzc sumus et nos in eo, ipsi attri- 
buti; οἱ velut sinceri unguentaril, odorifera hzc 
aromata preparata velut ex odorante materia ve- 
neratidorum a nobis nominum offerimus , ita. ut 
odoretur Deminus odorem suavitatis, et ipsum 
occeptabilem , sive c terra ascendat, sive aliunde 
oriatur. 


44. 8i autem commentatam4erminem, o negotiose 
et Industris tenacissime, abjicias eo quod verbum 


póvoc, ἀλλὰ xal πάντες ὁπόσοι τῇ τοιαύτῃ παραδό- 
ctt μεθ) ἡμᾶς ἐπιτύχωσι. Καὶ τοίνυν πρὶν ἢ ἔτι- 
δαλεῖν αὑτοὺς ἀπανθίζεσθαι ἅπερ ἐγὼ μαθεῖν ἔπι- 
ποθῷ, λέγω ᾖῥηθῆναι τὸν Υἱὸν τοῦ θεοῦ βεθηχότα 
ὅρον ὡς ἐκ τοῦ κατὰ γην ὅρου, οὐχ ὅτι περιέλευσιν 
πάσχει xal περιλαμθάνεται ὁ χατέχων τὸν γύρον τῆς 
γῆς καὶ ἀπειροδύναμος χαὶ ἀπερίληπτος καὶ ἀπερί- 
γραπτος’ οὐδ' ὅτι χεροὶ ψαύεται ὁ ἀναφὴςι οὐδ' ὅτι ττε- 
ριορίξει τὸν Πατέρα xol στενοχωρεῖ ὡς ἐν περιγραςῇ, 
οὐδ' ἅλλο τι ποιεῖ ὡς ἐπὶ πάσχοντι τῷ Πατρὶ, ἁλιὰ 
τῶν τοιούτων πάντων ἑνεργημάτων xal ἰδιωμάτων 
τοῦ yntvou ὅρου ὑπεξαιρουμένου, ὄρος βεθηχὼς τοῦ 
πάντων Πατρὺς ὁ πρὸς ἐχεῖνον λόγος ἐστὶ, χατὰ µόνυν 
τὸ ὡς ἑῤῥέθη πρέπον γνώρισμα’ xal αὐτὸ πρὸς ἡμᾶς, 


D καὶ δι ἡμᾶς τοὺς δεοµένους µανθάνειν, oüx ἔχοντας 


δὲ ἄλλως μαθεῖν ὅτι μὴ διὰ µόνων τῶν xa0' ἡμᾶς οἷς 
ἑνοιχεῖν ὁ θεὸς λέγοιτο ἂν xal κατ αὐτὸ τοῦτο, ὅτι 
δηλαδη τὰ τοῦ Θεοῦ χαρακτηριστικὰ ἡμῖν xa τοῖς 
περὶ ἡμᾶς ἔγκχειται, xo διὰ µέαων αὐτῶν ἔστιν ἐν 
ἡμῖν ὁ θεός. El δὲ φρονοῦμεν óp0à, ἑσμὲν διὰ τὼν 
τοιούτων xai ἡμεῖς ἐν αὐτῷ, λογιζόµενοι Exslvtp, 
xai ὡς εἰς χαθαρείους μυρεφοὺς εὐώδη θυμιάµατα 
«auta σχευαστὰ ὡς ἐξ εὐόδμου Όλης τῶν iv ἡμῖν 
τιµίων ὀνομάτων ἀναπέμποντας ' ὡς ὁσφραίνεσθαι 
τὸν Κύριον ὀσμὴν εὐωδίας, καὶ ταύτην εὐπρόσδεκτον, 
εἴτε γῆθεν ἀναδιδομένην εὐχόσμως, εἴτε ἄλλοθεν 
ὀθενοῦν. κ 

μα’. El δὲ τὸν διειλημ..ένον ὅρον, ὦ πολυπρᾶγ- 
pov xci γλισχρότατε τὴν ἀκρίδειαν, ἁποστρέφῃ, 





551 IN HYMNUM PENTECOSTALEM: DAMASCENI. 5g 
διὰ τὸ τῆς λέξεως χθαμαλὸν καὶ mayo καὶ βαρὺ, Α sit vile, crassum, pingue, et sensum ejus contendas 


xai τὸ χατ᾽ αὐτὴν νόηµα δογµατίζεις μὴ ἂν δύνα- 
σθαι ὑψοῦ ἐλαφρισθῆναι ὡς ἁρμόττειν τῷ &xayst 
xal ἀθαρεῖ καὶ ὑπερουρανίῳ θεῷ , ἔξεστί σοι τοῦ 
λοιποῦ ἀποστερεῖν pi) µόνον τὸν 1 ἱὸν xal Λόγον τοῦ 
θεοῦ λέξεως ἁπάσης ἐγχοσμίου, ἀλλὰ χαὶ τὸν προ- 
αιώνιον Πατέρα, χαὶ τὸ συνάναρχον Πνεῦμα * οὑχ- 
οὖν ἁποῤῥάπιζε τὰ iv τοῖς καθ) ἡμᾶς πάντα óvó- 
µατα, ὡς μηδὲ ἓν αὐτῶν οἰχειοῦν τῷ ἁχατονομά- 
stp cp , xal μᾶλλον τὰ ἓν ἡμῖν ταπεινότατα, 
οἷον τὸν δημιουργὸν ὃν χειροτέχνην οἵδαμεν ἑρμη- 
νεύεσθαι, περὶ οὗ xal ἐν τοῖς μετὰ ταῦτα εἱρήσε- 
ται’ τὸν τεχνίτην ὃς οὐδ' αὐτὸς ὑπεροχὴν ἔχει πολ. 
Afv* οὖν παντουργὸν, ὃν οὐδὰ kv εὐφήμῳφ σηµασἰᾳ 
τάττουσιν οἱ τὴν ἀρχὴν αὐτὸν ὀνομάσαντες * ἔτι δὲ 
καὶ τὸν ποιητὴν τὸν εἰς ταυτὸν ἥχοντα τῷ δηµιουρ- 
γῷ, xal τὸν χυθερνήτην, ἐμποριχόν γε αὐτὸν ὄντα 
xal οὕτω κχερδαλέον , ὡς τὰ πολλὰ xai ἐφ᾽ οἷς οὐ 
χρή’ τὸν ἀχρογωνιαῖον λίθον τὸν τάχα οὐδὲ μναῖαῖον 
τὸ τίμημα. TL δέ µοι τῶν τοιούτων λέξεων xal ὅσαι 
δὲ ἅλλαι xav αὐτὰς ἁπαξιούμεναι οἰχειοῦσθαι τῷ 


Θιῷ, κατεπιχειροῦνται ὑπὸ τῆς ἓν col λεχτιχῆς | 


δυνάµεως ; Δέδοιχα μὴ ὁδῷ προϊὼν οὐκ εὐόδῳ, µε- 
λετῄσῃς ἀφελέσθαι τῆς ἁγίας Τριάδος, καὶ αὐτὰ τὰ 
ἰδιαίτατα χαρακτηριστικά, Οὔτε γὰρ Πατὸρ κλη- 
θήσεται χατά γε χριτὴν τὸν κατὰ cé. Πατὴρ piv 
γὰρ ἅπας ἓν τοῖς χαθ᾽ ἡμᾶς ἐμπαθὴς, εἴτε mapá 
τὸ σπείρειν κατὰ σάρκα οὕτω χαλεῖται, εἴτε ἄλλο-» 
θεν ὀθενοῦν : xal υἱὸς 65$ ix τοῦ χατὰ φυσιχὴν οὗ 


non posse in altumlevari, ita ut Deo non crasso, nec 
graviet supercoeleati aptetur, licet tibi czeteroquin 
non solum Filium et Verbum Dei verbe omni mun- 
dano dirimere, sed et zternum Patrem et corre- 
gnantem Spiritun. Tolle igitur omnia inter nos 
usitata nomina, quasi neque unum ex istis pro- 
prium sit ineffabilis Dei, sed potius omnia nostra 
humilia, sicut et mundi creatorem quem fabricato- 
rem novimus exponi, de quo in sequentibus sermo 
erit; fabricatorem, quod neque ipse magnam excel- 
lentiam habeat; omnium factorem, quem nequo 
congrua significatione designant qui principium 
ipsum vocant ; adhuc et creatorem quod est mundi 
creator ; et gubernatorem, mercatorium ac proinde 
quas(uosnm, ut plerumque circa res incongruas 
versetur; lapidem augularem, qui aestimatio non 
satislponderosa est ; et quid talia commemorem qua 
omnia non judicantur Deo congruere, et tua convel- 
luntur eloquenti potentia? Vereor, ne via incedens 
invia, illas a sancta Trinitate auferre cogites qua 
ipsi propriz sunt notas; non enim Pater vocabitur, 
juxta judicem tui similein; Pater eum omnis com- 
munium affectuum particeps, sivea pariendo secun- 
dum carnem sic vocatur, sive aliunde; υἱὸς autem, 
ex verbo in sc non superaaturali deducitur φύεσθαι - 
(gigni), vela verbo ὕεσθαι juxta doctos; πνεῦμα autem 
ex verbo ἐπιπνέειν (exsufflare), et ἐμπνέειν ; flore 
autem quamdam habet inconstantiam. Sic et otnne 


μὴν ὑπερφυή ἀκόλουθα φύεσθαι, εἴτουν ὕεαθαι, C verbum multiformiter nec sub uno tantuin respectu 


πατὰ τοὺς σοφούς) xal πνεῦμα δὲ ἐκ τοῦ ἐπιπνέειν 


movetur, vel ex adversa parte removetur. 


xal ἑμπνέειν ἡμῖν τὸ δὲ πνέειν, ἁστασίαν τινὰ ἔχει. Οὕτως δὲ xal ἄλλως, xai τὸ πᾶν εἰπεῖν, πο- 
λνειδῶς xat οὐ χατά τινα µονοµέρειαν, χινούμενον 1) χαὶ ἀντικινούμενον. 


pP. Et δὲ οὕτω ἐπιχειρήσεις πρὸς διάλεξιν σοφι- 
στικὴν, ἑφίλωσας τὸν Osby ἅπαντος τοῦ ἐξ ἀνθρώ- 
πων σεμνώµατος, xal ἀφῆχας μὲν ἐχεῖνον ἀνώνυ- 
pov, ἑστέρησας δὲ καὶ ἡμᾶς τῆς πρὸς ἐχεῖνον χοι- 
νωνίας xai ἐγγύτητος, xat οὐδὲ τὸ, Κύριε, ἐλέησον, 
καταλελοιπὼς ἡμῖν εἰς ἀνεπιχείρητον, διὰ τὸ χατὰ 
τὸν ἔλεον περιπαθὲς, xal οὕτως ἐμπαθὲς, µόνην ἡμῖν 
ἀφῆχας τὴν εἰς οὐρανοὺς ἀνάτασιν τῶν χειρῶν, καὶ 
τὴν τῶν ὀφθαλμῶν ἄρσιν εἰς τὰ ὄρη, ὅθεν ἡμῖν Ίξει 
1j βοήθεια Ίδη δέ που xal τοὺς στεναμοὺς καὶ olov 
ὠρνθμοὺς πρὸς ὁμοίωσιν σχύµνων τῶν ὠρνομένων 
xai ζητούντων παρὰ τῷ θεῷ βρῶσιν ἑαντοῖς: xol 
μὴν, ἄνθρωπε, χαθὰ σὺ αὐτὸς οὐδὲν βοτὺν χερσαῖον, 
οὐξξ ἀέριον ζῶον , οὐδὲ θαλάττιον ἁπλῶς οὕτω 
προσφέρῃ ὃς ἀποδοχῆν καθὰ διὰ τοῦ προδάτον, xal 
τοῦ λάδραχος προὔπῃνιξάμεθα, μὴ ἀφορίζων μὲν, 


: 6oov αὐτοῦ χαλὸν εἰς προσφορὰν, ἀπεκλεγόμενος 


δὲ τὸ μὴ πρόσφορον ' οὕτω κατὰ τὴν τῶν ἁγίων 


42. Si autem dialecticam sophistarum in auxi- 
lium vocas, Deum omni qua apud homines fruitur 
auctoritate privas ; quem ubi nomine spoliasti,nos 
ipsos a communitate ac familiaritate, qus nos 
inter et Deum intercedit, ejicis. Quia enim ne illud 
quidem, Miserere, Deus, nobis relíquisti, uon nisi 
manuum et oculorum ad inontes elevationem 
permittis, unde nobis auxilium veniet ; jai vero 
etiam leonum more, qui circumeuntes rugiunt 
et alimenta a Deo efflagitant, gemere nobis ac rugi- 
re licebit. Sicut autem tu, homo, nullum animal 
terrestre, aut aerium, aut. marinum, ovis aut lupi 
marini instar, offers, inter id quod offerendum 
e8!, ei id quod non est, distinguendo et rejiciendo ; 
Sic et nos, secundum Patrum sanctorum exemplum, 
ununiquodque nominum, quz pro humilitate ne- 
stra Deo offerimus aui potius sanctificamus, οἱ 
rejectis iis qua? Deo indigua sunt, οἱ sacrificamus. 


Πατέρων τύπωσιν xal fpes ἐφ᾽ ἑκάστου τῶν ὀνομάτων, ἅπερ ἐξ ἡμῶν λαθόντε τῶν tanstvocástov 
ἀνατιθέχμεν τῷ θεῷ, μᾶλλον δὲ ὁσιοῦμεν αὐτῷ τὰ ἐχείνου, ἐξαφαιρούμενοι xal μηδὲ εἰς νοῦν λαμδά- 
νοντες τὸ ἀνοίχειον τῷ Θεῷ, ὀρθῶς αὑτῷ προσφέρομεν’ ὅμοιον ὡς εἰ xai ἱερεον ἀποδείραντες xol 
εἰς καθάρειον ἀποπλύναντες, θύομεν χατὰ τὸ ὅσιον. 

gi. Δημιουρχγὸν γοῦν ἐχεῖνον καλοῦμεν χαὶ τεχ- 
vi:pv xai παντουργὸν xal ποιητὴν χατ᾽ οὐδὲν ἄλλο 
1 µόνον ὅτι παράγει ὥσπερ ἐχεῖνοι ἐπιμελῶς τὰ 
αὐτοὺς Éoya, οὕτω χαὶ αὐτὸς, οὗ δη- 


45. Opificem igitur eum et artiicem οἱ fabrum 
et conditorem appellamus ob id tantum quod,sicut 
illi, opera eua rite exsequitnr. Re vera enim non 


λατὰ σφᾷᾶς α solum creat et summa arte omnia facit, sed qua 


«99 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


960 


faeit cognovit et in honore habet, imo diligit, amore  μιουργῶν p^vov xat σοφωτάτῃ τέχνῃ πάντα έἑργα- 


complectitur et iis providet. Gubernatorem autem 
Deum nominamus, navigii nempe mundani, sed qui 
nostram quoque naviculam pro scientia ac volun- 
tate sua per undas dirigit, quanquam aliqui no- 
strum, spreta illius arte gubernatoria, vite undis 
decumanis agitari malun!, et cum scopulis ae saxis 
luctantes aquis obruuntur. Dam enim a lapide 
angulari quidquid superfluum est, rescindimus, id 
tantum conservamus quod animum versus caelestia 
ac divina tollit, Christus enim Salvator, naturarum 
distantium quasi moenium mediator factis, illas in 
unum quasi corpus adunat ; quee cum. sccundum 
gentlum ac populorum ingenia divers» apparent, 
non eodem diriguntur ; per Salvatoris autem 


ζόμενος xai ποιῶν, ἀλλά χαὶ διὰ τιμῆς  ἄγων xol 
συνιστῶν τὰ εἰργασμένα, καὶ φιλῶν, xal περιπιιού- 
µενος, xai προνοίας παντοίας ἀςιῶν. Κυδερνήτην 
δέ φαμεν τὸν αὐτὸν chu, ὡς τοῦ χατὰ xógpov 
σχάφους yt, xà τῶν χαθ᾽ ἡμᾶς δι ἁλιάδων ἰἴθυν- 
τΏρα χατὰ τὴν αὐτοῦ xal ἐπιστήμην xat θέλησιν; 
εἰ xal τινες ἡμῶν παρανομοῦντες τὴν ἐχεῖθεν ola- 
κιστιχκὴν, xat βίου χύµασι προαιρούµενοι πλάξεσθαι, 
χοιράσι xol ῥαχίαις ἡμᾶς αὐτοὺς προσαράσσοµεν 
εἰς ἀπώλειαν " καὶ λίθου δὲ ὁμοίως ἀχρογώνου τὴν 
oüx εὔχρηστον σχῦρον εἴτουν λατύπην ἁποξέοντες 
ἅπασαν λιθοξοϊχῶς, ἐχεῖνο xai µόνον αὐτοῦ ἆπο- 
λαμδάνομεν εἰς ἔνθεον ἀναφοράν * ὅτι μεσίτης ὁ 
Σωτῃρ Χριστὸς τῶν διεστώτων φύσεων ὅσα καί 5ι- 


mediationem, contactum ac adunationem unum p vov τοίχων γενόμενος, συνδέει αὐτὰς, χαὶ elc. µίαν 


quid facte, communionis spiritualis compotes 
fiunt, ita ut que modo errabant et discordabant, 
unum flant. 


µεσολαθήσεως καὶ τῆς ἑχατέρων ἄψεως xot συναγωγΏς ἑνοποιουμένας, ὡς εὐθυδόλως 


συνάγοι συνέχειαν *. γεγωνιωµένας μὲν ἄλλως ἰἴδιο- 
τροπίᾳ οἰκοδομῆς τῆς κατὰ Éüvm xo! λαοὺς xai 
οὕτω μὴ ἐχούσας τὸ ἰθυτενές ΄ διὰ δὲ τῆς αὐτοῦ 
πρὸς ὁρθότητα 


σννίστασθαι ξυνοιχίας πνευματικῆς , τὰ τέως μὲν πλαγιάζοντα, μικρὸν δὲ ὅσον καὶ διαστησόµενα εἰς 


ἀσύμόδατον. 

44. Eadem ratione etíam Pater qui communis 
omnium Pater, non per instinctum agit, sed qui 
post niundum ereatum nostrum omnium curam 
agit et gaudet si multiplicamur et crescimus, 
sicut ipse vult. Eos enim qui ipsius more «igni 
sunt, alit et dítat, et alios patres facit secundum 
carnem, alios secundum spiritum, et. hereditatem, 
imo regnum colorum, ut pater benevo!us, tribuit, 
atque ita quidem Deus verus Pater est ; vult enim 


pP. Τὸν αὐτὸν δὲ λόγον xai Πατ]ρ 6 χοινῶς 
πάντων Πατὴρ, οὐκ ἐμπαθῶς, ἁλλ' ὅτι χίέδεται 
πάντων ἡμῶν μετὰ τὴν àv χόσµῳ Ὑένεσιν χαὶ yév- 
νησιν, καὶ εὐφραίνεται εἴπερ αὐξανόμεθα xal πλη- 
θννόµεθα ὣς αὐτὸς ἑθέλει, xal τρέφει xal πλουτί» 
ζει τοὺς ἀξίους, xal πατέρας ποιεῖ τοὺς μὲν χατὰ 
cápxa, τοὺς δὲ πνευματικούς. xal Χληρονομίαν 
πατριχῶς , val δὴ xal βασιλείαν τὴν ἓν obpavolc 
ἀποτίθεται ΄ καὶ οὕτω μὲν Πατὴρ 6 θεός ' ἐθέλων 


patrem quoque carnalem honorari qui,secundum C μὲν τιμᾶσθαι xat τὸν σαρχιχὸν πατέρα τὸν Ev ἄλλῳ 


antiquos per alium generat, illumque nostri simi- 
lem neque inferiorem fleri sustinet. 


45. Talis autem Patris costernus Filius ex eo 
genitus, ex ipso non humano more, sed divino 
processit. Pater autem hunc ut sibi consubstan- 
tialem amat et duplici glorificatione honorat,una 
quidem ante mundi creationem, altera post incar- 
nationem quz mundo saluti fuit et. adventum; 
et coheredem habet ommiuin. qua. vitam xternam 
et regnum celeste participant, addita Filii here- 
ditate, qua nom cum norte exstincta, sed. eom- 
wunionis bene(icio immortalis erit, Ha ut quz» 
Peter penes nos babet, ad Filium quoque spe. 
ctent, et ut qui Filii sunt, Patris quoque sint, et ut 
abo immortales 3€ coztanei exsistant. lic enim 
Filius illius Patris; sicut Peter nos Ιου genvi- 
(os adoptavit, sic ille, concesso nobis hoc privi- 
legio, fratres sitos fecit. Quia enim amorem pater- 
num in filios et fraternum in fratres contulit, 
Filitm illum principio carentem Patris, qui sine 
prineipio est, appelluj proreus decet. 


γεννῶντα κατὰ τοὺς παλαιοὺς , xal θεοε[χελον ἑκεζ- 
voy ἡμῖν λογίξεσθαι, οὐκ ἀνεχόμενος δὲ εἰ τὸ ἔλατ- 
τον ἐχείνου παρ) ἡμῖν φέρεται. 

με’. Ye δὲ Πατρὸς τοιούτου συμπροαιώνιος ó 
ἐχείνου ἐχφὺς, χαθότι ἐξ ἐχείνου ἐξελήλυθεν ἆπα- 
θῶς ὅτι χαὶ θεῖχῶς' xal φιλεῖ ἐκεῖνος τοῦτον συνου- 
σιωμένον αὐτῷ, xal δοξάξει δόξῃ 6v) μιᾷ μὲν c 
πρὸ τοῦ εἶναι τὸν χόσµον, ἑτέρᾳ δὲ τῇ μετὰ τὴν 
κοσμοσωτήριον σάρχωσιν xol ἐμφάνειαν' καὶ χλη- 
povógov δὲ πάντων ἔχει τῶν αὑτοῦ τῇ αἰωνίῳ αὐ- 
τοῦ ζωῇ καὶ βασιλείᾳ, καὶ τὴν τοῦ Υἱοῦ χληρονο- 
μίαν συμπαραμετρῶν" οὐ θανάτῳ ἀπελευσομένην, 
ἀλλὰ ποινωνίᾳ συμπαρεχταθησομένην τῇ ἐς ἀθάνα- 
τον’ ἵνα τοῦτο δῆ τὸ ἐν ἡμῖν μὴ χρατοῦν πάντα καὶ 
πάντοτε Όσα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἔχῃ διηνεχῶς ὁ Υἱὸς, καὶ 
πάντα τὰ τοῦ Ὑἱοῦ Éyp xai ὁ Πατ]ρ, κοινωνοὶ 
οὗτοι ἀθάνατοι καὶ ἁδιάδοχοι' ἔτι Υἱὸς οὗτος Πατρὸς 
ἐχείνου ὅτι χαθὰ ὁ Πατὴρ εἰς υἱοὺς ἡμᾶς ἐξιδιώ- 
σατο Ὑνησιότητος λόγῳ θεοπρεποῦς, οὕτως αὐτὸς 
ἐχχωρήσας ἐχείνῳ τῆς προληπτικῆς τοιαύτης µε- 
ῥίδος, εἰς ἁδελφοὺυς ἡμᾶς ᾠχειώσατο" εἰς ταὐτὸν 
συναγαγὼν ἀγάπης πατρικὴν ἐχείνην σχέἑσιν πρὸς 


υἱοὺς, καὶ ἁδελφικὴν ταύτην πρὸς ἀδελφοὺς, χαὶ οὕτω uiv ἐπιτόμως εἰπεῖν xal Yi^e Πατρὸς προαν- 


ἀρχου cvvávapyo;. 

46. Spiritus porro sanctus ob nnllam materialem 
causam ita appellatus apud sanctos Christianos 
hoc nomine diguus cst habitus, qula omnis vilae 


µς’. Τὸ δὲ ἅγιον Πνεῦμα, xack οὐδεμίαν ὑλαίαν 


αἰτίαν οὕτως ἐπικληβὲν παρὰ τοῖς ἁγίοις Χριστια- 
vul;, δεδόκασται ὀνομάζεσθαι οὔτιος διὰ τὸ αυστατι- 





561 


αἴτιον, xal Θεὸν τῶν πνευμάτων ἀναψύχοντα τοὺς 
ἓν ἡμῖν ἐχλείποντας ὑπὸ χαχότητος, ἑπανάγοντα ἐξ 
ὁλιγοψυχίας, xal τὸ πᾶν εἰπεῖν, ζωογόνον xai ζωο- 
ποιὸν καὶ ζωοδότην ἀληθέστατον» οὐ µόνον γὰρ 
φυτὰ παντοῖα προάγον συντηρεῖ ὡς τῷ Πατρὶ xat 
τῷ Yip συνδημιουργὸν καὶ συμπρονοούµενον xal 
συμπεριέπον χἀὶ συνιστῶν, ἀλλὰ καὶ ζῶον ἅπαν τῷ 
θεόθεν συνουσιωθέντι κατὰ φύσιν πνεύματι θάλπει, 
xai εἰς αὔξην προάγει, καὶ εἰς τὸ ζήν συγκβατεῖ ’ 
ὅθεν χαὶ f φύσις παρωνόµασται, κατά τινα σοφὲν 
παλαιὸν, ὡς οἷον φύσηαις κατὰ τὸ ἀρχέγονον τῆς 
παραγωγῆς ΄ φυσᾷ γὰρ ὥσπερ αὑτὴ καὶ οὕτω ὃι- 
ιστᾷ, xal Σξογχεῖ τρόπῳ οἰδήσεως , καὶ αὔξει τὸ 
ζωϊκὸν σῶμα, ὡσεὶ ἀσχόν τινα ἐμφυσώμενον  κἀν- 
τεῦύθεν τὰς προσφύσεις διαστάσεις ἔχει τὰ ἐκ γῆς 
γευνώμενα xal τρεφόµενα, xal αὐξόμενα * σύυνεπι- 
AapÓavopévou τοῖς kv χόσμῳ τοῦ ἁγίου Πνεύματος 
παντὸς ἀγαθοῦ, χαὶ οὐ µόνον τοῦ κατὰ φύσιν, ἀλλὰ 
xai τοῦ ὑπερφυῶς * xal ζωγρεῖ δὲ φυχὴν ἀπιοῦσαν 
τὸ ἅγιον Ἠνεῦμα, οὗ κατὰ τὺ ἀέριον, ἀλλ' ὑπὲρ 
λόγον * καὶ οὕτως ἀναφύχει ἐχείνην εἰς σωτηρίαν, 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 
xbv τῆς xa0' ἡμᾶς εἶναι ζωῆς, καὶ πνοῆς ἁπάσης À et spirationis 


569 
secundum modum humanum origo 
est, et quod Deus est spirituum, qui eos qui animi 
perversitate in peceata lapsi sunt redintegral et 
qui pusilantmos consolatur; ut uno verbo dicam, 
qui reipsa vita genitor, conditor datorque exsistit. 
Non solum enim plantas varias producens cum Pa- 
tre ac Filio conservat, amplectitur, curat ; scd omne 
&nimans halitu qui divinitus datur, fovet, auget, 
vivificat ; unde etiam natura apud antiquum ali- 
quem philosophum sufflatio audit secundum origi- 
mem productionis. Sufflat enim ac separat οἱ suf- 
flando distendit et eorpus vividum sicut utrem in- 
sufflatum amplificat, et inde, quz a terra genita 
aluntur et augentur, cohssionum &c eonnexionum 
loco habet, ea lege ut Spiritus sanctus rebus mun- 
danis adjiciatur non tantum secundum naturam, 
sel supranaturaliter, οἱ Spiritus quidem sanclus 
animam abeuntem captivam facit suprarationaliter, 
et sic illam ad salutem animat, et igni spirituali 
ei qui debita priesiat officia, angelico more ineendit 
et iis qui cum Spiritu navigant, navigationem 
secundam Jargitür. 


καὶ πυρὶ δὲ φυχικῷ συντελεῖ ἐνεργοῦντι τὰ χαθήἠχοντα àGavámroy αὐτὸ εἰς Φφλόγωσιν ἀγγελιὴν, xe 
τοῖς πνευματικῶς πλέουσι τὸν πρῶτον πλησιστίοις χαρίζεται πλοῦν. 


BC. Οὐχοῦν οὐδεμία τῶν κάτω καὶ περὶ dud; 
λέξεων ὑφοῦ πρὸς Θεὸν ἔχει αἴρεσθαι, μὴ ἐπιεικῶς 
αὐτῷ προσδεχθεῖσα, ἓν τῷ συγχαταδατικῶς καὶ 
ἀναγκαίως εἰς ὅσον ἐξὸν προσιτὴ διαχριτικῶς Exel- 
v γενέσθαι καὶ συγγνωμονικῶς παρὰ τὸ μὴ ἔχειν 
ἄλλως αὐτὸ γενέσθαι’ xol ὁμοιοῦται τόδε τὸ πρᾶί- 
μα ὡς εἰ καὶ βασιλεὺς ὑπερτίμῳ πλούτφ πλήθων, 
καὶ πολυταλάντφ καλλωπιαμῶ ἑλλαμπόμενος, àvé- 
χεταίΐ ποτε ἅμφιον περικεῖσθαι τῶν εὐτελεστέρων 
πατά τινα χρείαν, οὔτε ἁποπροσπυιούμενος, xal 
ἐπιχοσμῶν δὲ τὸ οὐ πολυτελὲς περίθληµα, οἷς ἔπιει- 
κευσάµενος αὐτὸ περιέθετο. Τί δὲ οὗ ταχύνω λέγειν 
ὥς χαίρει xol ποιμὴν λεγόμενος ὁ θεός ; καὶ αὐτὸς 
οὐχὶ ὀκνῶν πάνν ἁμικρολόγος εἶναι, ὁποῖος ὁ χατὰ 
€& ἅγιον Εὐαγγέλιον τὰ ἑννενήχοντα ἑννέα πρό- 
δατα βόεχεσθαι ἀφεὶς ὡς εἰ καί τις φυχῇ αὐτὰ 
ἑνέμετο, xaX πονηθεὶς περὶ τὴν τοῦ ἑνὸς «ov ἑχατὸν 
ἀποπλανηθέντος ἀναφηλάφησιν * ἔτι δὲ καὶ οἰχοδό- 
poc, κατὰ τὸ, Ἐὰν μὴ Κύριός οἰχοδομήση οἶχον * ὁ 
καὶ παιδεύσας ἐπὶ ἀσφαλοῦς xal μὴ ἐπὶ φΦάμμου 
οἰχοδομεῖν * xài φύλαξ δὲ πόλεω;, fjv αὐτοῦ uh qu- 
λάσσοντος , εἰς µάτην ἀγρυλνοῦσιν οἱ αὐτῆς φύλα- 
χες' xaY ἀμπελουργὸς δὲ, κατὰ τὴν ἐπ᾽ αὐτῷ ἁγίαν 
θεωρίαν’ εὐαγγελικῶς δὲ xal οἰχοδ:σπότης. El δὲ μὴ 
καὶ ἁλιεὺς αὑτόχρημα, ἀλλ᾽ οὖν φιλοαλιεὺς διὰ τοὺς 
μαθητὰς o! τὴν τοιαύτην τέχνην εὖ µάλα Ἱσκήσαντο" 
παινὸν δὲ οὐδὲν φιλιώσασθαι αὐτὸν τοῖς κατ ἄνθρω- 
πον 1b φιλοτίμημα τῶν αὐτοῦ χειρῶν, εἰ καὶ λέων 
καὶ ἀειὸς ἐχλήθη, τὸ μὲν ἐχ τῶν κατὰ γῆν οὗ λο- 
γικῶν, τὸ Ob ἐκ τῶν ἀερίων δεξιωσάµενος. TI δέ 
pot xai ταῦτα, εἰ xaX σκώληξ αὐτῷ εἰς κλῆσιν οὐκ 
ἀπηξίωται ; γινώσχει δὲ ὁ αὐτὸς, xal νηδὺν Παρθέ- 
vou Μητρὺς ὑποδὺς, καὶ βρέφος ἐχεῖθεν ἐχδὺς, καὶ 


D 


47. igitur nulla vocum pedestrium atque buma- 
narum ad Deum toli poterit, nisi, quantum fieri 
potest, inter emm et nos congruenter astruatur. 
Hiec vero res comparatur regi qui, divitiis abun- 
dans et luxu resplendens, vestem induit exiguam 
ad certum finem. Sed cur. non dicam Deum etiam 
pastorem diei? et quod parvis rebus auimum | 
applicuerit, sicat is qui in' Evangelio, nonaginta 
novem ovibes relictis , quasi spiritualiter eas 
pasceret, ad eam reperiendam qui amissa eral, 
8e accinxit ; aut sicut architeetus, secundum illud : 
Nisi Dominus sdificaverit domum ; ut doceret 
in solo firmo, neque vero in arena, ediflcandum 
esse; aut Custos urbis qux» sine ipso male custo- 
diretur; aut vinitor ut in Scriptura sacra legimus; 
aub sicut paterfamilias, ut ibidem. Si aotem 
BOR reapse piscator, sed qui pisces capiendo de- 
lectatur propter discipulos qui istam artem strenue 
exercuerunt ; nec mirum si alios munus ejus hono- 
rare docuit, sive leo, sive aquilia appelletur, e qui- 
bus ille quidem animal terrestre rationis expers, 
bxc e volatilibus sumpta erat. Quid autem, οἱ 
ver mem elegisset ? Που autem ipse novit; cum 
cnim in. Matris Virginis uterum intraret, cum 
partu inde ederetur et in przsepi reponeretur, hec 
omnia secundum earnem quidem, sed more divino 
et fecit et Luiit. Et. sicut naturam humanam pro 
viribus ac dignitate ornavit, eo nempe temporis 
momento quo incarnatus est, sic humanis quo- 
que nominibus ac vocibus appellatus est. Adeo 
entm pro nobis humiliatus est ad salutem no- 
stram, ut post incarnationem peccatum οἱ male. 
dictio audiret. 


ἐν φάτνῃ ἀνατεθεὶς, καὶ ἀκόλουθα τῇ χατὰ σάρχα φύσει, τὰ μὲν ποιῄσας θεοπρεπῶς, τὰ δὲ xol πα- 
Gv, καὶ δ.ὰ πάντων τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν χοσµήσας , ὥσπερ ἓν τῷ προσλαθεῖν αὐτὸν τὸν ἀναμάρ" 


σου EUSTATHMUH TRHEXSSALOVICENSIS WETROPOLIT.E 561 

τν τον ὅνρ 0, οὕτω wh be vp mesBiQsÉm idis ὄπήσαε xx ἄδρωπον΄ xil ko c5Gov 2 

ege. Ἔσρα {ὧν τετατεσασλένας, δι f» mel ὑσαρκώδη, ὡς xci BaaotUr) xii xx-íipiw ἔπικληῦτνας ὄνομα. 
43. Qoi porro ez istis rebus nonna sdeptss est, A. pr'. Ο ον» ὁ σιωσύτοις ἕπικύγας eL; ἀναδοχτν 


em egmé postremo beomoaem nctur329 snsreyit, ter- 
mm?nca Lryresremsaengexm 3:bolebit, σὲ see ceo- 
£&:S2ndi facultatem, su seivitatem qua felici 2hi- 
«4732 .AVW^Üüome vit» !rali est; qua qualitatis 
ο": ο ελα. τε vi mortales justifieat, et. qu» emivis 
$eemini benigae paecifeoqee amaster opüniatur. 
ὃν aiat 25í6- iie terminus, quo Soiritos sametes 
ο. perosieatationem »omen suum gerit, sed va- 
porie tt femi symbele prophetico nencmpoter; e 
Leecvi dicam, mi (rater, cogitatienes nestras  arre- 
pecbessiiles pie seimo ad Deum referamus, qui 
bare omnei που denmavit, ei cmi hec modo me- 
»us dols-s reddumes. 


$£ I» c5x ἄν πηβεν ἑχόντω ρέμγιν, αἲ (λαλωτίζνμεν εὐσεδῶς εἲς de Oxhe, οὗ 


αὐτὸ. καὶ οὕτως ἅξεν αὐτῷ ἀντιδέλοσβα.. 


ὁνέμασε xui χπα-αδεξέαενος bL Exrlor» καλεῖσθαιε, 
τόλης δὲ xxt αὖ ὃν ἀναλαθήμενας ον Bw pm», 
ἐξτοθειόντει ve οὐ τωσν ἄρον  ταυτὰν W εἷσεῖν τὸν 
za-7 aac» Έναν fóq 5&& σως καὶ ἐνέργειαν, την 
x3: Σι εὐθέσεως ivifürc σαραδαθεῖσαν τῳ ῥίῳ, xai 
ἑανεκητεκὴν ἱσότττας, καὶ Üxito;Gi? τοὺς ῥίωτι- 
ZDUc, χα τω üracttam φιισ)θρώπῳ παὶ εἴρη αίῳ, 
zu ἁἆαστασἄστια α.,αράττπυσαν. Xa:px δὲ ἂν ὅ-ος 
TCU ἕπονιρα- ενος αὖ πρὸς αεγαλοκρέπεια», 
zz2jà xii «À ἤκευσα τὸ ταν, «)χβοχογραςρόμε- 
wi οὗ πάνο μεταλτίως ἄτμίδι xml καπνῷ προττ- 
ετχὼς, χεαλατώσασθας δὲ 10: τὸν λόγο, xs! ἅπαρ- 
τέστ «αχ», εξ ph πᾶν, 0 ἀδελφὲ , νόημα τῶν Ev 
doge) Ev &kaiv καὶ 


49. Όσο aho ipter ilam nmemime appellemus, p — n5. Hex; ἂν ἔπεῖνον xz: πόθεν ἄλλοθε, £óvpicw- 


336 €3CIy 2828 COognoscamuSve, amt qua ratiene 
ahis docesdo tradamee ? Nam secusam ea quz 
f'aelas ia calum su,latus mysteria didicit  Βα- 
»sa»o tique mere quz discere licebat didicit. 
fMomo autem hLemanem tastam sermonem capiet ; 
ας res lerrestres eerlesubes baud indigaz vide- 
kentur. [nsuper sccundum ea qua Paulo ceebtus 
revelaia sant, Joannem psallen inepiratum PF.lsum 
Dei, nou terminam ast Verbem appellare oportuit, 
sed sm«lius aliquid ; forte enim verbam noa con- 
fcretur Christo supersobstaatiali ab üs qui οί 
ausi suni ; vox enum subito ia nihilum ali ; sed 
pec ipse, nee nos de sermooibas celestibus aliquid 
didicimus. Non enim Paulo ssnetiseimo ista dicere 
lícoit ; quare non prolocutus est. 


μεν. d δες ονσώμεθα, 4 Τνωσύμεθα, j ἄλλοις ἓς διδα- 
exilii, παραδωσίμελα; Xo& [pue ἂφ ὧν ὅ Παῦλος 
ἀρθεῖς ἄνω καὶ 12755:; ἔμαβς ; καὶ ics ἐχεῖνο μαθὼνν 
ὡς iQ» f» ἀνθρώπῳ μαθεῖν ἐμεμαθήχες; ἑξῆν δὲ 
πάντως κατ’ ἄνβρωσων ἄνθρωπος δὲ ex Xv µάβοι 
ph cp za ἀνλρω-ίνα» Διάλακτον” ἄρα τοένυν οὐκ 
ἀἁπτξίωταπι οὐδὰ ταῖς ο,ρανίοι τὰ γ)ῖνα καὶ καθ 
ζυᾶς δέματα” ph; τνόταες Uk, rb χαὶ Ex τῶν Gv» 
βεμοεταγωγηρένων τῷ Εχύλῳ, typ» ἐμανευσθέν- 
τα οὖν ἱερῳδν Ἰωάνναν ὀνομάσπι τὸν ὃν τοῦ 
Θεοῦ pk ὅρον 3 κόχν., ἀλλά τι χρεῖττον ἄλλο. τάχα 
τὰρ xal ὁ αόγος οὗ ταραδεχθήσετα: ᾠαεινσθα: τῷ 
ὑκερουσίῳ Χριστῷ παρὰ τὼν τὰ πάντα τολµώντων, 
διὰ τὸ τοῦ κροφοριοῦὺ ῥευστλν xal οὕταις ἀνούσνον - 
ἀλλ' οὔτε aos 928. duse οὐδὲν ἐκείνων τῶν ἄνω- 


εἄτω ῥημάτων ἐμάθομεν ΄ οὔτε γὰρ fv θέµι; τῷ ἁγιωτάτῳ Πσζιφ εἰπεῖν ἐκεῖνα, xmi ὀὁπελούθως οὐδὲ 


εἶχεν. 


50. Age, sodes, et nos quoque sicot omnes emtere C. v. "Age; οὖν, ὦ o5-o;, xal ἡμᾶς καθὰ καὶ «ἄν 


gentes lingua bumana loquarygr, postea spiritaali 
idiomate res divinas dicturi ; virtutem enim et be- 
sum spiritusle more divino ensntiames. Age, 
Deum, ut ipsi comprehendimos, masifestemes, nem- 
pe ex nobis seperiorem, ex comprebeasibilibus in- 
comprehensam, e terrestribus ecelestom ; qui inter 
res sensibiles immaterialis ae ineomprehensibilis 
est; qui in reram circumscriptarum — numero 
ubique 2dest, omnia replet ; qui inter reg visibi- 
les et límitatas invisibilis et indeBnmitus est. Qood 
si nobis hsc tribus, illico terre trminus ipse 
ad presentem doctrinam nos. inotilis erit, senso 
proprio, ut diximus, sdbibitus. Si autem seeun- 
dum bomonymíam tribus aliis terminis logicis eir- 


ἆλλο ἔθνος λαχεῖν ix τῶν ταρ᾽ ἡμῖν ἀνθρωπένη ὀρθῇ 
γλὠττῃ, αὐτίχα δὲ xal Ενευματικῇ τὰ τοῦ Θεοῦ ὦ- 
ἐξισχύομεν - ἐπιλεγομέννυς τὴν iv λέξεαιν ἀρετὴν 
xai τὸ πατ᾽ αὐτὰς ἁγαλὸν ζυχικὸν, xal πνευµατι- 
zv, παὶ οὕτω θεοκρετές  Ἆφες διαεαφεῖσθαι «bv 
Ox)» ὀφ᾽ ἡμῶν ὡς περελάδοµεν, chv ὑπὲρ ἡμᾶς ἐκ 
τῶν iv ἡμῖν καθ) .μᾶς, Ex τῶν εὐλήπτων τὸν ἆχα- 
τάληπτον, ix τὸν «£pl rtv τὸν ἑπουράνιον, ἐχ τῶν 
αἰσθητῶν xai παχέων τνὸν ὑπὲρ πᾶσαν αἴσθησιν 
xai ἆθλον, ix τῶν περιγραπτὼν τόπῳ τὸν παντα- 
γ2ῦ παρόντα χαὶ τὰ κάντα πληροῦντα xal ἀπερί- 
Υοαπτον, καὶ Ex τῶν ὁρατῶν καὶ ὡρισμένων τὸν 
ἁόρατον καὶ ἀπεριόριστον ' xai εἶτερ οὕτω δώσεις 
xai ἁ ρήσεις ἡμῖν , αὐτίχα xal ὁ τὰς γῆς ὄρος οὑκ 


cumscrihis, binc flet ut ipsis quoque tetum aliquid et D ἔσται ἡμῖν οὐδ' αὐτὶς ἐς τὴν προχειµένην θεωρίαν 


fixum inist, non secundum crassam et materialem 
naluram, Termípus enim super terra fixus aliter 


sub terra apparet et collibus, arboribus, fruticetis, 
spinis, et interdum imultiformis surgit et- oppor- 
ης Joco constitutus. Multi enim termini vt lapides 
williares columnis politis et abacis marmoreis et 
diversimode inseriptis insistunt. Sed , mi frater 


ἀσυντελὲς, χνριολεκτούµενος μὲν αὐτὸς χοινότερον, 
ὡς προεῤῥέθη, ἐπιμεριζόμενος δὲ λογιχωτέρως xat 
τοῖς καθ ὁμωννμίαν τριοὶν ἄλλοις ὄροις ὡς ἐγχω- 
ρεῖ διὰ τὸ καὶ iv αὐτοῖς ἀσφαλὲς xal στερεὸν χαὶ 
σταθερόν’ οὗ μὴν κατὰ τὸ παχυλῶς καὶ σωματωδῶς 
ἑστηχὸς xal οὕτω βεθηχός΄ ὁ váp τοι περὶ viv 
βεδηχὼς ὄρος ἄλλως iv ὀρύγματι θεωρεῖται , xal 


565 IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 566 
ἐπαναστήμασι Υηλόφων, xal δένδροις, 1j θάμνοις, 1| A importune, requiescere me sine, ne denuo te ex- 


ἀνάνθαις, xal ἑτέρως δὲ πολυειδῶς ἀνέσταται, xai 
οὕτως ἐπιτηδείως βέδηχε. Πολλοὶ γὰρ 5pot καθὰ 
καὶ μιλιασμοὶ xal λίθοις παρασημειοῦνται εἰχαίοις 
ἀνεστηχόσι, xal κίοσιν εὖ ἀπεξεσμένοις xai βεδη- 
Χόσιν ἐπ᾿ ἀσφαλοῦς, xal πλατύτητι ἁδαχίων ἐκ 
μαρμάρων, οἷς xal γράµµατα ἐντετύπωται, Αλλ', 
à ἁδελφὲ ὀχληρὲ, ἄφες µε ἠσυχάσαι τοῦ λοιποῦ, 
ph xat ἀναχάμφας εἰς πλέον ἑντρέφω σε, φαινόµε- 
vov ἀπαξιοῦν ph ὅτι γε τὸν βεθηχότα ὅρον προσ- 
αρμµόττειν τῷ Σωτῆρι Χριστῷ, à) μὴ καὶ ἄλλην 


eitem, qui terminuro Christo Salvatori ἱπ]άηροτο 
non vis et sermonem sublimem et severum pro- 
nuntiare; e quibss unus est verbum quod ipse 
suum fecit, alter Filius. Qut nomina ab hominibus 
in Dei Filium cellata si tu exprobras, non solum 
Deus te dementavit, sed dz:emones quoque, qui sub 
illis denominationibus Deo serviliter subjecti sunt, 
contra te insurgent ; et sic terminus fixus Patris 
Filius a termino terre inflxo dicendus erit. E 
terra enim res et nomina plurima offeruntur. 


ἐξ ἀνθρώπου λέξιν ὕψος ἔχουσαν xai σεμνότητα» ὧν µία μὲν ὁ λόγος, ὃν ὑπὲρ τοὺς ἄλλους αὐτὸς 
ᾠχειώσατο, ἑτέρα ὁ Yló; ἃ 5h ὀνόματα ἐξ ἀνθρώπων ἐπὶ τὸν Υἱὸν «οῦ Θεοῦ ὡρμημένα εἴπερ ἑθέλεις 
µέρψασθαι, οὐ µόνον ἐξώλεσέ σοι Φφρένας αὐτὸς ὁ θεὸς, ἀλλά χαταγενἠσονταἰ σου χαὶ οἱ δαίμονες 
τοιούτοις ὀνόμασι σεμνύνοντες δουλικῶς τὸν Θεόν καὶ οὕτω μὲν ὄρος βεθηχὼς τοῦ Πατρὸς ὁ Ylb; ἐξ ὅρου 


τοῦ περὶ γῆν βεθηχότος λέγοιτο ἄν, ἐξ ἧς γῆς καὶ ἄλλα οὐχ ὀλίγα τῷ θΘεῷ ἀνατίθενται ὥσπερ πράἆχγ- 


µατα, οὕτω χαὶ ὀνόματα. 


να’. Ἡ δὲ γαληνόμορφος καρδία, fiv ὁ Σωτὴρ B 


εὐφραίνει τεταγµένην εἴτε πεφυχκυῖαν ἄλλως ἐν τοῖς 
δεινοῖς ταράσσεσθαι, χάντεῦθεν μὴ γαληνῶν, ox 
ἔστιν ἄλλου τινὸς f| τοῦ θεοφιλοῦς ἀνθρώπου, ὃς 
εὑφραινόμενος τὴν xapblav, γλυκὺ θάλος προσώπου 
χατὰ τὸν παροιμιαστὲν προθέθληται πάντως δὲ 
γαλήνη χαρδίας ἁπαλλαγὴ πασῶν φροντίδων xal 
μεριμνῶν ἀλλοίων τε καὶ ὁπόσας € ἐπηρειῶν τῶν 
ὀθενδήποτε πάσχομεν ἄνθρωποι. ἓξ ὧν κορυφηύ- 
μενα χύματα kv ἡμῖν xoY ταρᾶσσοντα κατὰ τὸ, Τί 
τεταραγµένοι Eosb διαλογισμῶν ἀναδάσει, ὅσα xaX 


.Xup&tov ἀνατάσει, χατασδτορέννυται el; πραεῖαν 


γαλήνην, θεοῦ χελεύοντος xal οὕτως εὐφραίνοντος 
ἐν τῷ ὑπὲρ ἡμῶν µεριμνᾷν. Δῆλον δὲ ὡς οὐ Ψευδ.- 
γαλήνην ἐνταῦθα δηλοῖ fj Υαληνόμορφος, xaüb δη- 
λαδη µορφάζουσα hpsplav obx ἔστι γαλήνιος, ἀλλ᾽ 
ὡς οὕτω φάναι Γαληνοειδής * ἀλλ᾽ ἐπειδὴ μάλιστα 
τῶν ἄλλων μερῶν τοῦ σώματος ἡ xaz' ὄψιν μορφὴ 
θάλλουσα χαταμηνύὺει χαίρειν τὸν ἄνθρωπον, xal 
ΨυχΏς χαιρούσης ἕνοπτρον τὸ γαληνιὼν πρόσωπον, 
διὰ τοῦτο Υαληνόμορφον ἔφη τὴν χαρξίαν, f; ἡ 
χαρὰ τοῦ προσώπου ἑξανίσχει λάμπουσα , χυμὸν 
προθαλλομένης φίλιον καὶ “παραφαινούσης ἑαυτὴν 
ὡς elg χάλλος πρωϊνὺν ῥοδοδάχτυλον : xaY ἄλλως δὲ 
τῆς μορφῆς εἰς φύσιν μεταλαμδανοµένης τοῖς 
ἁγιωτάτοις Πατράσιν' εἰπεῖν δὲ κατ αὑτοὺ, εἰς 
τὴν ἀλήθειαν εἴη ἂν καρδία γαληνόµορφος f) φύσει 
xai ἀληθῶς γαληνιῶσα διὰ τὸ εἰς αὐτὸν τὸν θεὺν 
εὐφροσύνως ἑλλιμενίσασθαι ' οὗ ἡ xat! εὐφροσύνην 


$1. Cor serenum quod Salvator tentat οἱ erum- 
nis objicit ita ut in trepidationem abeat, penes 
pium tantum invenitur ; hic enim bLetificans ani- 
mum, secundum Ecclesiasten, vultum serenum 
monstrat. Certe serenitas cordis curarum et sol- 
licitudinum sbsentiam quibus. mortales vexantur 
monstrat. Unde enim qu: corda vestra perturbant 
et mentem trepidam faciunt, post. tempestatem ad 
tranquillitatem redeunt ; Deus enim jubet et curas 
vestras ex animis vestris eripit. Manifestum est 
autem quod tranquillitas non tranquillitatis simu- 
lacrum exhibet ; differt enim inter speciem et rea- 
litatem, Quemadmodum enim inter estera corporis 
menbra vultus serenus hominis l:etitiam ostendit, 
et quemadmodum facies serenitatis speculum est, 
sic cor dixit serenum cujus gaudium In vultu. re- 
splendet; roseus enim ei color insidet ; quee qui- 
dem sanctorum quoque Patrum opinio fuit, quo- 
rum veracitati non resistet qui cor serenum habet, 
et quod in Deo ut tuto portu refugium quazrit. 
Ea enim vera serenitas non interrupta zeterna erit. 
Cor enim lzetum non opus habet ut lztum sistatur 
et inflammetur. Vera enim tranquillitas e termino 
Christo et genuino Verbo prodit qnod vel tempe- 
stati imperat et undas subigit. Terminus igitur 
fixus, verbum tutum cordi tranquillitatem largitur. 
lllud enim serenitatem stabilit, et sic omnes und:e 
immobiles redduntur ; venti enim sc mare Di 
juhentia dicto obediunt. 


γαληνότης ἁκατάχλυστος xal ἆἁδ'εχὴς ὡς ὑπὲρ πᾶσαν συνέχειαν διά τε xol αἰώνιον αὐτῆς xal o0. 
τως ἁκατάπανστον ' ὡς εἶναι γαληνόμορφον καρδίαν οὗ τὴν μορφαζομένην ὡς εἰς γαλήνην, κατὰ τὸ 
ἐν τοῖς ἑξῆς πυρσομορφοῦν, ἀλλὰ τὴν ἀληθῶς εὐγάληνον διὰ τὸ κατ αὐτὴν βέδαιον, ὅπερ ἔσχε διὰ 
τοῦ βεθηχότος ὅρου Χριστοῦ τοῦ xal ἀτρεχεατάτου λόχου, τοῦ xal ἐπιτάσσοντος τῇ καταιγίδι στῆναι 
εἰς abpav, xat ταπεινοῦντος τὰ χύματα ' ὥστε cuvoyh τῆς κατὰ. γαληνόμορφον καρδίαν ἑννοίας, ὁ εἰ- 
ρημένος βεθηκὼς ὄρος, ὁ ἀτρεχὴῆς λόγος, ὁ καὶ ἐπιτάξας πρὺς ἀλήθειαν xal αὐτίχα  motfoag βεθηχυῖτν 
γαλήνην εἴτουν σταθερὰν, δι’ οὗ ἀτρεμίζονται παντοῖα xópata, ὡς καὶ τῶν ἀνέμων xal τῆς θαλάσ- 
σης ὁποίους ἂν καὶ αὐτοὺς xal ἑχείνην ἐχλάθοιτό τις, ὑπαχουόντων αὐτῶν. - 

v9'. Τὸ δὲ ἐκτελεῖ οὐχ ἁπλῶς κεῖται ἀντὶ τοῦ D — 52. Π]μά ἐχτελεῖ porro pro ποιεῖ legitur ; poeta- 
motel, ὃῦεν λαδώὠν τις ποιητιχώτερον εἶπεν ἂν εὖ rum enim more sensa exprimere voleus melius 
ποιεῖ, ἤ καὶ ἄλλως οὐσιοῖ fj ὁρτοῖ * ἀλλὰ ἅηλον ὅτι οὐσιοί aut ἀρτοῖ dixisset. Sed sine dubio cor se« 
ποιεῖ μὲν χαρδίαν γαληνόμορφον, πλὴν οὐκ ἄλλως — renum reddit, sed. cum sanctione quae hemines 
ἀλλὰ τελεταρχικῶς xal κατά τινα τελετὴν ἁγίαν — perfecliores reddit. Ubi enim quis serenitatem 


v 


561 


EUSTATHII TBESSALONICENSIS METROPOLIT/£ 


908 


secuidum Deum,. postea secundum beininem, lieri Α 6c ἧς ἄνθρωποι velevolusÜa* ποῦ γὰρ ἂν εἴποι 


dicet, vt hinc perfectum dicit eum qui sancte le- 
tatur ? Si autem «or mon indefinite dieit, sed 
cum ar4iculo οἱ definitione generali, brevi cer 
Dei amans revelabitur. Talibug egim hominibus 
cordis serenitatem impertitur, efficieng «us pro- 
misit. Scd non pro corde ipso misericordia hoc 
«uidem loco accipienda est, sed ad snimsm 
ipsam reeurrendum est, quod etiam facere vult 
is qui dicit quod cor et caro ipsius ín Deo er- 
sultant; non enim cor ad aliquid quod earnis par- 
ticeps non est relegat. Patet autem quod per 
cor variationis ergo spiritus intelligi debel, Quore 
etiam David postquatn dixit spiritum eentritum, 
cor contritum addit. Per banc enim pracipuam 
partem, quz principii loco in nobis est, vita huma- 
na et omnis virtus spiritalis et cogitationes spi- 
ritales indigitantur. 

χικοῦ, xai ἡ ἀνθρωπίνη δηλοῦται Qul) ποτε, xal 
paca. 

53. Opus dein perfecturus et nos exhortans ne 
sermonum sectatores simus, quod quidem homini 
prudenti minus expedit, ut jam velerum aliquis 
docuit, id przcipit ut perfectae amicitie adhazreg- 
mus; ne sermonibus et vanis spebus illecti ut 
somniatores et mendaces vivamus. Tu igitur quod 
scriplum exstat nota, et quod ad omnipotentem 
Deum speciat ob oculos pone. Εὔφρανεν autem 
Attici dicunt, augmentum paturale adhibere sata- 
gentes, sicut in. εὐλόγησε, εὐδοχίμησε, εὐμοίρησε, 
εὐμάρισε, εὗρε, εὐτύχησε, εὐχρίνησε, οἱ in aliis. Si 
quis autem η bis vocibus preesiguare voluerit, com- 
muni dialecto se conformaps (faciat. Nota autem 
quo dictio superius prolata, Épyov γὰρ περάνας 
εὔφρανε φίλους, duobus in locis falsa est; parti- 
cipium enim deque ac verbum ipsum male se habet. 
Quando enim quartus pes spondeus est cum (finali, 
el ἑχπεράνας ut τύφας aut λέξας, etc., profertur, 
quintum quoque pedem brachycatalectum — habet 
contra normam, quasi iambus aut trochaeus esset. 
Itaque non facile est versum secundum communem 
nostrum iambeium scandere ac metiri. Si quis autem 
ite critica usus et more ionico scripserit ἔργον γὰρ 
ixnÉpavav, aut εἰς πέρας ἤγαγεν εὐφραίνων, aut εὖ- 
φράνας φίλους, pes quartus neque nimis longus, ne- 
que quintus nimis brevis erit, et sic voci justi iunbi 
[ormam dabit. Si autem sic scribendum esse alicui 
probabimus, jam non errabimus, Quod autem 
περαΐνειν szpe cum περατοῦν congruit, τὸ τελειοῦν 
quoque indicat. Quod autem πειραίνειν aliud quid 
valet, id aliunde cognosci potest. 


vic τὴν κατὰ θΘεὺν εὐφρόσυνον γαλήνην κατὰ τὸν 
ἀνθρωπίνην ποιεῖσθαι, ὡς ἐντεῦθεν xal τετελεσμέ- 
νον ἁγίως λέγεσθαι τὸν xaz' αὐτὴν εὐφραινόμενον ; 
Thv χαρδίαν δὲ εἰπὼν οὐχ) ἀορίστως, ἀλλ οἷον 
μετὰ προσδιοριαμοῦ ναθολικοῦ διὰ τὸ ἄρθρον, τάχα 
ἂν πᾶσιν καρδίαν δηλοῖ' θεοφιλή δὲ πάντως ἑχεί- 
νην ' τὰς τοιαύτας γὰρ ὁ Χριστὸς Υαληνομόρφους 
ποιεῖ, ἑργαξόμενος ἅπερ ὐὑπέσχετο. Οὐ 5b σπλάγ- 
χνον δὲ αὐτὸ χαρδίαν νοητέον ἐνταῦθα, ἀλλ᾽ áva- 
θατέον ἐξ αὐτῆς συνήθως εἰς τὴν φυχἠν * ὃ δὴ βού- 
λεται ποιεῖν καὶ ὁ τὴν καρδίαν αὑτοῦ xat τὴν σάρχα 
ἐνθέως ἀγαλλιᾶσθαι φάμενος ' οὗ δήπου γὰρ τὴν 
καρδίαν εἴς τι ἄσαρχον ἐκεῖνο ἀπέταξε * δἥλον δ᾽ 
ὅτι καὶ ταυτόν ἔστι καρδίαν πνεῦμα εἰπεῖν πολυω- 


b νυµίας λόγφ’ διὸ καὶ ὁ Aa615 εἰπὼν πνεῦμα συντε- 


τριµµένον, ἐπισυνάπτει χαρδίαν συντετριμμένην ᾿ 
δι) ἧς καιριωτάτου µορίου kv ἡμῖν οὕὔσης καὶ &p- 


"dca δύναμις ψυχιχὴ, xal τὰ ψυχιχὰ δὲ φρονἠ- 


6 


vy, Τὸ δὲ ἔργον γὰρ ἑχπεράνας, καὶ ἑξῆς παι- 
δεύειν ἀριδήλως ἡμᾶς βούλεται μὴ λόγους φιλεῖν, 
ὅπερ οὐ στἐργει ἄνθρωπος φρονῶν, χαθά εις φθά- 
σας ἑγνωμάτενσεν, ἁλλὰ σπεύδειν ἑργάξεσθαι τὰ 
πρὸς ivo φιλίαν ἵνα ph λόχων µόνων xai 
τῶν ἐντεῦθεν ἑλπίδων ἁπαιωρούμενοι, ὡς ἓν ὀνεί- 
go« ζῶμεν, γλυχέως ἐλπιδοχοπούμενοι xai τὸ δαιμο- 
νικὸν ψεῦδος οὕτω πἀῤῥησιάζοντες * σηµείωσαι δὲ 
τὸ ἐνταῦθα γραφὲν ἔργον, χαὶ τὰ κατ) αὑτὺ θεῖα 
Qv ἔνεχεν παντουργὸς 6 Osho , ὡς ἓν τοῖς ἑξῆς φα- 
νεῖται. Τὸ δὲ εὔφρανεν ᾿Αττικοὶ λάγουσιν, ἀρχούμε- 
vot τῇ xaxà φύσιν αὐξήὴσει τῇ τοῦ ἑνεστῶτος, χαθὰ 
καὶ τὸ εὐλόγησε, xai εὐδοχίμησε, καὶ εὐμοίρησε, 
καὶ εὐμάοισξ, καὶ εὗρε, Ixal εὐτύχησε, xal εὐχρί- 
νησᾶ, καὶ ὅσα τοιαντα. Ei δέ τις τὸ η προχαθίεε 
τῶν τοιούτων λέξεων, χειροτονείτω ἐκεῖνο ὡς βού- 
λεται χαριζόµενος τῇ χοινότητι * σηµείωσαι δὲ ὅτι 
τὸ προσεχῶς ἐξηγημένον ἔπος, τὸ, ἔργον γὰρ ἔχπε- 
ῥράνας εὔφρανε φίλους, kv δυσὶ τόποις ἔσφαλται, 
δυσπαθοῦν κατὰ τὴν μετοχὴν xal τὸ ῥῆμα. Ὅταν 
γὰρ ὁ τέταρτος ποὺς σπονδεῖός ἐστιν ἑχτείνων τὴν 
λήγονσαν τοῦ ἑχπεράνας χατὰ τὸ toda, καὶ Aia, 
καὶ τὰ ὅμοια, xal τὸν πέµπτον δὲ πόδα βραχυχατά- 
ληκτον ἀσννήίως ἔχει ὡς εἴπερ ἣν ἵαμδος ἢ τρο- 
yalog, καὶ ἔστι διὰ τοῦτο ὑποδύσχολον ἐχθεραπεῦσαι 
τὸν στίχον ὡς μετρηθῆναι κατά vb map! ἡμῖν ἄρτι 
χοιν»ν ἰαμθεῖον. El δέ τις χριτικῷ λόγῳ μστα- 
γράψει αὑτλ οὕτως. ἔργον γὰρ ἐκπέρανεν, ἑωνικῶς, 
ἔγουν εἰς πέρας Ἠγαχεν, εὐφραίνων, T] εὐφράνας 
φίλους, τό τε προχοίλιον τοῦ τετάρτου ποδὸς θερα- 
πεύσει, xal τὸ τοῦ πέμπτου λαγαρόν xal οὕτως εἰς 


ὑγιὲς ἰαμδεῖον ἔπος αὐτὸ µεταγάγῃ. Εἰ δὲ τινι ἀπάδομεν οὕτω χρῆναι Ὑράφειν λέγοντες, ἁλλ' ὅτι παρ- 
εσημειωσάμµεθα τὸ οὗ πάντη σύνηθες, ἁρμοσόμεθα εἰς ἄμεμπτον" ὅτι δὲ τὸ mepalvew μὲν, ὡς ἐπὶ πολὺ 
τὸ περατοῦν δηλοῖ xal τελειοῦν΄ τὸ δὲ πειραίνειν ἀλλοῖόν τι σηµαίνει, ἑτέρωθεν ἔστι vivas. 


54. Amicos Christi sanctos apostolos sccundum 
sanetam Evangelium appellat poeta. Quod porro 
Dei presentia et operationum signa et indicia 
sunt tempestates et ventorum Íipetus, niarís tur- 
bines et fervor, aer obscurus, zther violentus, coeli 


vi. Φίλους δὲ τῷ Χριστῷ τοὺς ἁγίους ἁποστό- 
λους ἀχολούθως τῷ ἁγίῳ Εὐαγγελίῳ εἶπεν ὁ µελῳ- 
δός ' ὡς 6k θείων παρουσιῶν xal ἐνεργειῶν ἀλλά 
δῆτα τὰ καὶ ἑνεργειῶν ἐπίσημά εἶσι καὶ παράστμα, 
αἰγίδες καὶ χαταφοραὶ ἀνέμων, ὧν ἀποτίλεσμα xal 


969 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


5*0 


ἀγριότης θαλάσσης, καὶ ἄλρ σκοτόεις, καὶ σχυὂρω- A ira, terre motus, nemo ignorat. Notum vero 


πότης αἰθέρος, xal ἄχος οὐρανοῦ, καὶ τῶν περὶ 
γην ἀναχίνηαις, οὐδεὶς ἀγνοεῖ. Ἔγνωσται δὲ ὁμοίως 


χαὶ αὐτὴν τὴν κχτίσιν συνεκπολεμεῖν τῷ θεῷ καθ) 


ἡμᾶς, ὅτε αὐτὸν el; ἀγανάχτησιν ἐρεθίσομεν ἑν- 
ταῦθα μέντοι εἰς τοιοῦτον οὐδὸν ὑπουργοῦσι τῷ 
Σωτῆρι Χρισιῷ ἡ µελῳδημένη βιαία πνοὴ xal τὰ 
xav' αὐτὴν ἀλλὰ συμπαρομαρτοῦσι τῇ] διανομᾷ 
τοῦ ἁγίου Πνεύματος ὅσα καὶ βασιλεῖ µεγίστῳ δοῦλα 
σώματα, τοι κελενόμενα,. ὡς οὐχ ἐξέφηνεν buga- 
νῶς ia fj ἁγία Γραφή’ ἡ καὶ ἄλλως ἀκέλευστα ὡς 
δουλα ὑποχινούμενα ὀφειλετικῶς εὐδοχίᾳφ θεοῦ, xal 
αὐτὸ ἐπὶ αἰσχύνῃ τῶν λογικῶν ἡμῶν ἀχρηστοδού- 
λων, οἳ τῷ κοινῷ Δεσπότῃ πρὸς οὐδὲν εὐχρηστού- 
µεθα” xai ἔσει µυρία ὅσα ἐνταῦθα Γραφικὰ συναγα- 


est quod ipsa creatio secundum nos Deo adver- 
s^tur, quando ipsum ad iram lacessimus. Hoc 
autem loco Christo Salvatori spiritus violentus, de 
quo poeta loquitur, nullatenus inservit, sed Spiritui 
sancto, ut regi maximo corpora servilia imperanti 
obtemperant, ut Scriptura sacra hoc quidem loco 
minus clare indicat, aut alio modo, sicut corpora 
serva Dei glorie mre debito inserviunt, idque 
ad eonfundendes nos servos inutiles, qui communi 
Domino nulla ín re prosumus ; ad quod proban- 
dum sexcentos Scripture sacre locos congerere 
liceret quibus probaretur, nutu divino visionibus 
terrilicis nobis interminari, ut eas vere a Numine 
ipso ad nos eastigandos míssas credamus. 


γέσθαι χρηστὰ πρὸς λόγου πίσνωσιν, καὶ πρὸς ἀπόδειξιν «od μὴ ἂν à ἐχφωνεῖσθαι, ὡς ὅτι χελεύσει θείᾳ 
τὰ χατὰ κόσμον φηδερὰ ἡμῖν ἐμθριμῶνται, ἡ ἐπιτίθενται, ὡς δοχεῖν xal αὐτὰ καθ αὐτὰ οἷον οἵ- 


κοθεν ζηλοῦντα βλάπτειν, θεόθεν παραχωρούµενα. 


νε. Ἔδρεξε μὲν οὖν πῦρ ὁ Κύριος, xat ἀπέστει- B. 55. Igltur Dominus ignem eclitus demisit et 


Àe καταιγίδα. ἐγένοντο δὲ ταῦτα xal ἄλλως εἰς 
χάχωσιν δίχα ἱστορικῆς ἐπισημάνσεως , εὐδοχού- 
μενα σιωπηλῶς' οὕτω xoi ἐπιδλέπων ἐπὶ τὴν γῆν 
ποιεῖ τρέµειν αὐτὴν, ὡς ἐἔχεῖνος οἶδε xat οοῦτο 
ποιεῖν. Οὐχοῦν xal ἐνταῦθα τῇ τοῦ θείου Ἠνεύμα- 
τος τοῦ ἄνωθεν φαρακλήτου ἁποστολῇ καὶ ἑναργεῖ 
ἐπιφοιτήσει xol ὀναργείφ, παραχολονθοῦσιν ἀναγ- 
χαίως xoi φρικτά τινα ep ἐπιτρέποντι' πνοή τε, 
qoi, βιαία καὶ πυρὸς γλωττήµατα καὶ πνεύματι 
ἀγαθῷ χαὶ πραῦτάτῳψ φυχὰς ἀνακτωμένῳ xal οὕτως 
εὐχταίῳ, παρομαρτεῖ πνεῦμα βίαιον, ὡς ola φιλο- 
ειμούμενον χαταπνέειν καὶ Ἠχητικῶς ὑποσαλπίζειν 
xai παρασηµαἰνειν ἑνδημίαν ταύτην βασιλικὴν, καὶ 
πυρὶ θειοτάτῳ θάλποντι μὲν καὶ φωσίζοντι καὶ 


tempestates; qus omnia tacite et quin historia 
enarret, ia perniciem induxerunt. In terram enim 
respiciens, eam tremefacit. Igitur hic quoque Spi- 
ritus divini missione ac visitatione necesse est ut 
terrieulamenta , Deo permittente, subsequantur. 
Ventus enim violentus ac linguz ignit: Spiritum 
optimum et dulcissimum qui animas captivat post 
flamina violenta adducit, qui Regis adventum tuba 
indient et igne diviao illuminat et vivificat et quie 
neressaria sunt illustrat et spiritu calefactos ad 
cibi divini participationem et Deo gratam canam 
invitat; qui quidem spiritus eatera consumit et 
dissolvit et in nihil reducit queeunque illo adventu 
indigna sunt. Sed ignis quoque aereus et flammas 


ζωογονοῦντι, ἀλλὰ δὴ καὶ ὡς olov ἐργατικῶς τὰ C elene simul "descendit ul cum terrore consolatio 


δέαντα ἐκφλογοῦντι, xal παράχοντι, val δὴ καὶ ἀφά- 
φΦοντι τοὺς τῷ πνεύματι ζέοντας xai τῇ ἐχείνου 
τραπέζῃ προσήχοντας ὅσα χαὶ βρῶμα θεῖον καὶ 


quoque appareat, et igne invisibili sancti Spiritus 
spectatores ες visibili aliquid assumant et loco 
simplicis boni duplex bonum recipisnt, 


θυσίαν φίλην τῷ θεῷ' ἄλλως δὲ xai χαταναλίσκοντι xal ἀφανίζοντι, καὶ ἀναλύοντι ἐς τὸ μηδὲν τὰ τοι- 
αὗτης ἐπεξελεύσεως ἄξια συντρέχει καὶ πρ ἀέριον «φλογεροπνόον, ἵνα πρὸς τῷ ἐχφοθεῖν καὶ σεμνύνοι- 
το ἀθλῳ πυρὶ ἑκείνῳ καὶ ζωηφόρῳ συνεξαστράπτον αὑτὸ δουλικῶς' xal φωτὶ ἁόρατῳ τῷ ix τοῦ &yrw^ 
τάτου Πνεύματος, QU; τι xal ἐκ τοῦ αἰσθητοῦ οἱ θεώμενοι προσλαμδάνοιντο, xal πως ἀντὶ ἁπλοῦ 


διπλοῦν πορίζοιντο ἀγαθόν, 
vc. El δὲ xal εἰς γλώσσας πυρίνας τὸ ἀέριον 
ἐχεῖνο πῦρ ἐσχημάτιστο, ἀναρὶξ τῇ βιαίᾳ πνοῇῃ συµ.- 
φερόμενον, ἄλλο καὶ τοῦτο θάµόος τοῖς θεαταῖς ' 
sb μὲν οἷς ἑξέπληττε γλωσσοποιούμενον τὸ μὴ πε- 
φυκὸς οὕτω µεταπλάττεσθαι’ τὸ 0 ὅτι ἐπληροφόρει 
οὐκ ἔτι τοὺς θεοῦ φίλους ἁποστόλους γλώσσαις χρή- 
σεσθαι ταῖς περὶ γῆν, ἃς xal γλωττοπέδη φυσιχὴ 
χαταργεῖ, xai σίδηρος ἀπάγει, καὶ φόδος ἐγχλείει, 


56. Si autem ignis ille aethereus in linguas igneas 
flamine violento divisus est, novum id spectantibus 
terriculamentum exstitit. Linguarum enim ignea- 
rum species eontra naturam itransformavit et Dei 
amicis apostolis facultatem iwpertivit. omnibus 
per erbem linguis loquendi, quas ordo naturalis 
constriugit.et ferrum abigit, et metus cencludit, et 
dubium silere facit, Iste enim lingue ed sunt quae 


xai ἁπορία κατασιχάζει, ἀλλὰ οὐρανίαις xal οὕτως D omnen iinpietàtem sicut paleam comburunt, et vi 


ἐνθέοις χαί Υε ἀπαθέσιν ἀλλὰ xal οἷαις ἐμπιπρᾷν 
πᾶσαν Όλην ἀθεῖας ὅσα χαὶ εὐέξαπτον ἄχυρον else 
φρύγανον, xai φωτειναῖς δὲ xai λαμπραῖς διὰ τὴν 
θευλογικἠν ἔχφανσιν' ἀλλὰ καὶ πανσόφοις ὦ, πυρὸ; 
μένος πνέειν, οὕχουν τοῦ xatà ῥητορείαν 1j λόιπὴν 
Φφιστείαν, τοῦ δὲ κατὰ τὸν ὑπέρσεμνον Κύριον, 
ὃς xa τοιοῦτον «op Ἴλθε βαλεῖν εἰς τὸν κόσμον’ 
φῶς αὐτὸς εἰς ἀχεῖνον ἄλλως ἑληλυθὼς, καὶ τοὺς 


theologica jucem et claritatem extendunt, imo et 
omniscientie ignem efflant el doctrinz fontes re- 
cluduat, ipsumque Dominum maxime venerandum 
qui venit talem ignem super mundum projecturus. 
Ipse lux apparuit et philosophos mundanos, quo- 
rum lingua resonuit, iu terram vocavit; initiatores 
autem coelestes et divinos ibidem recondidit, nu- 
bem igniferam smonstrando, et linguas spirituales 


Vi : EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 572 
ignitas in angelicas transformando quz humanis À μὲν σοφιστὰς τῶν vrtvov , ὧν dj γλῶσσα διῆλθε, 


linguis superiores essent, quippe quse Spiritus 


daetylo tactze essent, et qua: mundo salutaria essent 
psallendo resonarent, ut etiam ii qui a sanctis 
discipulis initiali essent novis linguis loquerentur 
mirum in medum secundum JBavid, linguis dico 
quas nunquam didicerunt. Hia enim linguis opus 
erat loqui contra vanos, et sic Dei Spiritum 
teslari e&t coelestia annuntiare. Si enim atheis a 
linguis labor οἱ difficultas nascitur, piis e contra 
dulcedo ui mel accedit, ut linguz antiquorum po- 
pulorum, quibus lux immensa accensa est οἱ quee 
in aerem ascendit, pessimi regis in auxilium, sunt 
humiliate in miseflas vite humane. Przsentis 
autem festi lingue et qui iis illuminati sunt Deo 
regum Regi se addixerunt. Trinitatis enim ignem 
continent, qui res exteras mon cormburit. Quia 
enim cum venio violento desuper venit, non sicut 
tonitru et coptra legem naturalem in linguas flam- 


,]2eàas incidit; sed illuminat et perficit mirum in 


modum eos qui sic illa luce przditi fuerunt, et 
tanquam vento violento qui Spiritus sancti virtutl 
inest, ad Patrem luminum perducit. 


προσφυῶς εἰπεῖν, ἐπὶ της Υῆς Arf] rave: τοὺς οὗ- 
ρανομύστας δὲ xai θεοῤῥήτορας ἀντεισαγαγὼν Exa(.- 
ῥησίασε γλωσσόχομον , οἷον αὐτοῖς παραφήνας τὸ 
πυρίμορφον ἐχεῖνον νέφος, xal πνευματοφόροις 
γλώσσαις ὡς olov Ey πυρὶ τὰς ἐχείνων στομώσας 
χαὶ ἐμπορεύσας ἁγνῶς εἰς ἀγγελικὰς, ὡς ὑπερ- 
θάντας γλῶσσαν ἅπασαν τὴν κατ ἄνθρωπον, ἀγγέ- 
λων γλώσσαις λαλεῖν, Φηλαφωμέναις δαχτύλῳψ Πνεύ- 
µατος, xaX φαλλούσαιςᾳ χαὶ ἀπηχούσαις τὰ τῷ χόαμῳ 
σωτήρια. ἵνα χαὶ οἱ διὰ τῶν ἁγίων μαθητῶν µυστα- 
γωγούμενοι λαλούντων γλώσσαις καιναῖς, λέγοιεν 
μετὰ θαόµατος ix τῶν τοῦ Δαδὶδ γλώσσας ἀχοῦσαι 
ἃς ἔγνων οὐδέποτε * χαὶ ὡς byprv χατὰ τῶν λήρων 
γλωσσαλγιῶν γλώσσας ταύτας ἑνθέους πεμφθῆναι 
οὗ  δυσπραγούσας ἀλγεῖν, ἁλλὰ τεθεραπευµένως 
λαχούαας λαλεῖν ' χαὶ ὡς τοῖς μὲν ἀθέοις κόπος 
καὶ πόνος ὑπὸ ταῖς γλώσσαες, τοῖς δὲ ἑνθέοις ἤδνσμα 
ὑπὶρ µέλι, χαὶ ὡς αἱ μὲν σύμφυλοι τοῖς πάλαι 
λαοῖς, καὶ ταῖς τότε φυλαῖς γλῶσσαι, ὅτε καὶ ἡ 
μιχροῦ δέουσα πεντηκοντάπηχυς ἑἐξανῆπτο φὶὸς, 
xai εἰς αἰθέρα ἐφιλονείκει ἀναθηναι, βασιλέως xa 
ἦσαν χαχίστου, xai κάτω συρόµεναι καὶ ταπειναὶ 


καὶ χοῦν συρφετοῦ βιωτικοῦ χατέχουσαι τῆς δὲ vov ἑορτῆς αἱ γλῶσσαι καὶ ὅσοι δὲ σοφίζονται δι αὐτῶν 
τοῦ πάνυ ἀγαθοῦ παµθασιλέως Θεοῦ πεφύχασιν * ol xal περὶ πῦρ ἔχουσι τοῦτο στρεφόµενοι Τριαδι- 
xbv, οὔτε τοὺς ἑντὸς αὐτοῦ φλέγον οὔτε πλαγιάζον καὶ ἑχτρέχον εἰς ἐμπρησμὸν τῶν πέριξ, οὗ «b. και- 
νήτατον xai ὅτι ἄνωθεν κατασχῆπτόν μετὰ βιαίας πνοῆς, οὗ χεραύνιον ἐμπίπτει ἀποπάλλον μερισμῷ 
παραδόξῳ γλώσσας φλοχέας, ἀλλὰ φωτίζει xal ἁἀποτελεῖ θαυμάσιον «b τοὺς οὕτω φωτισθέντας δι αὐ- 
τοῦ ἀναρπάζεσθαι, ὡς διὰ πνεύματος βιαίου τῆς κατὰ τὸ ἅγιον Πνεῦμα δυνάµεως, εἰ; αὐτὸν δὴ τὸν 


Πατέρα τῶν φώτων. 


57. Restat illis nobisque dicere quomodo dictio (; 


symbolica, Deum esse ignem , non a mala phonice 
desumptum, non eo usque Dominum omniscium 
perduxisse, ut missis linguis igneis super disci- 
pulos suos vivificam Spiritus sancti virtutem opere 
visibili et quod mentem supernaturalenr denotet, 
indicaret. Unde cognoscimus sermonem quoque 
apostolicum igneum evasisse, et quod fulgura ra- 
tione spirituali apostolis ccelitus immissa sunt, 
qua impie audientes non ad cantum excitarunt. 
Per fulgura autem non simpliciter tonitru. voces 
subaudiendze erunt, quales aliunde cognovimus , 
sed tonitru (ilii. Tonitru enim iinpellente et ipsi 
et post ipsos magistri locuti sunt; quo quidem 
sensu et Joannes tonitru filius, sicut et fulgur di- 
vinum istius tonitru effectus est, quia non modo 
vita Deo digna per virginitatem effulsil, sed etiam 
theologico sensu. Si autem lingue secundum 
gentes linguis opponuntur, apostolice quoque 
non, sicut dictum est, ebrietatis effectus fuere, 
quippe quo spiritualiter et harmonice inter se con- 
spirant. Quare qux desuper sunt lingua, ignem 
habends sunt. 


vC, Ἔστι δὲ καὶ ἐχείνοις καὶ ἡμῖν λέγειν, xat 
ὡς τὸ συμθολικῶς μὲν γεγραμμένον Op εἶναι εὓὺν 
θεὸν, οὗ χαλῶς δὲ ἐχληφθὲν τῷ χακοαόφῳ φοίνικε, 
ἐς τοσοῦτον οὐκ ἑνέτρεφε τὸν πάνσοφον Κύριον, €x; 
ἰδοὺ χαὶ γλὠώσσαις πυρίναις ταύταις ἐπιπεμπομ:- 
ναις τοῖς αὑτοῦυ μαθηταῖς, τὴν ζωοποιὸν τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος παραδηλοῦν δύναμιν καὶ ἑνέρχγειαν αἳ- 
σθητῷ σεμνῷ πράγματι παραδηλοῦντι νόηµα ύπερ- 
φυές ' δι οὗ χαταλαμδάνομεν, καὶ ὡς ofa. πυρίνην 
λαλιὰν γενήσεσθαι τὴν ἀποστολιχήν;. καὶ ὣς ἆατρα- 
παὶ νοητῶς πληθυνθῄήσονται θεόθεν τοῖς ἱεροῖς àno- 
στόλοις, ταράσσουσαι Ψψαλμικῶς τοὺς μὴ ἑνθέως 
ἀχρωομένους * al δη ἀστραπαὶ λἐγοιντο ἂν οὗ φωναὶ 
ἁπλῶς βροντῆς, ὁποίαν ἄλλοθι ἔγνωμεν, ἀλλὰ βρον- 
τῖς Éxqovot* βροντολάλοι γὰρ xal αὐτοὶ χαὶ οἱ pez" 
αὐτοὺς διδάσχαλοι ' ὁποίῳ λόγῳ χαὶ ὁ θεολοχιχώ- 
τατος Ἰωάννης βροντῆς vibe, καθότι xai ἔνθεος 
ἁστραπὴ τοιαύτης βροντῆς ἔχγονος, διὰ τὸ ἑξαστρά- 
αι οὗ µόνον θεοπρεπεῖ φανότητι βίου διὰ παρθε- 
νίάς, ἀλλὰ xol θεολογικῶς ΄ εἰ δὲ γλῶσσαι γλὠσ- 
σαις αἱ χατὰ ἔθνη ἀντίχεινται, ἀλλὰ αἱ ἀποστολιχαὶ, 
εἰ xai χατὰ τὸν οὕτως εἰπόντα δίχα φρονέανσι τῷ 
κατὰ δόχησιν µέθης παραχούαματι, ἄλλως γοῦν 


συμφωνοῦσιν ἐχεῖναι πνευματιχῶς, καὶ εἰς ἓν ἁρμονίας ἔρχονται' ὅτε xa ἦν τινας λέχεν, ὡς αἱ 


μὲν ἄνωθεν γλῶσσαι, γλῶσσαι πυρός. 

5δ. Quod vero ips» operantur, non ignis, non 
fulgoris aut rerum in mundo ignearum opus sunt, 
sed lucis spiritalis more angelos symbolice trans- 
figurat ; quam qui habet, non lumen eat sipngulari- 


νη’. "O δὲ αὐταὶ ποιοῦσιν, οὗ πνρὺὸς ἔργον, οὐδὲ 
ἀστραπῆς, οὐδ' ἄλλων ὁπόσα πυρά εἰσιν ἐν τῷ 
κόσμῳ, φλογὸς δὲ νοερᾶς, ὁποία xol τοὺς ἀγγέλους 
obxouv εἰδοποιεῖ, λλλὰ συμθολογραφεῖ, ἣν ὁ ἔχων 


613 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


974 


οὔτε ςὣῶς ἐστι χαταµόνας, οὔτε νοῦς ὁ τυχὠν, ἀλλά A ter, neque intellectus, sed mens lacifera e Patre 


φωσφόρος νοῦς τοῦ τῶν φώτων Πατρὸς ἁποπαλλό- 
µενος, xal τῇ κατ ἄνθρωπον φωτοφανείᾳ ἑνούμε- 
νος, καὶ προσεπαύξων τὴν xa*' αὐτὸν ἑνέργτιαν, xol 
ἐξ ἀνθρωπίνης μειαποιῶν εἰς θείαν χαὶ ἁποστολι- 
xhv, xal οἷαν μὴ φαντάζειν, ἡ τοὺς ἁγίους ἆπο- 
στόλους, f| τοὺς ἀποστολικοὺς εἰς ἑρμᾶς, ἀλλὰ xal 
£l; φύσιν θεοῦ θερµότερον, ἵνα θεὸς θεῶν οὕτω τῶν 
ἀποστόλων ὁ Κύριος λέγοιτο, ὁ σὺν τῷ πληθύνειν 
ὁράσεις ποτὲ σεμνῶς πυροέσσας, ἐμφανίσας νῦν 
xal γλώσσας πυρίνας εἰς µυστήριον , ἐχπλήττειν 
ἃμα xal σοφίζειν τοὺς ζητητικοὺς δυνάµενος : οὗ 
τὸ ἀξιάγαστον ἐπελθεῖν βραχυλογικῶς, οὕτω cup- 
θολογραφεῖται, χαθὰ ψάλλει ὁ µελῳδός: Πνεύματος 
μὲν τοῦ ἁγιωτάτου σύμδολον d πνοή ' τὸ δὲ xav 
αὐτὴν βίαιον, «hv. ἑκείνου δύναμιν ὑπογράφει ὡς 
Θεοῦ τῶν δυνάµεων ΄' τὸ δὲ πῦρ τὸ xal φλογερὸν 
ἅμα χαὶ φωτιστιχὸν τῆς θεότητος ὧν f) προχείρι- 
σις πρὸς τὰ ὑποχείμενα , αἱ δὲ γλῶσσαι σοφίας 


luminum progrediens et illuminationi secundum 
hominem addita et facultates adaugens, quas ex 
humanis in divinas ct apostolicas, imo in natnram 
Dei calidiorem transformat, ut Deus deorum sic 
apostolorum Dominus vocaretur, qui visiones 
]gneas multiplicare, et nunc linguas ignitas in my- 
steriis manifestare, eos autem qui circa quzxstiones 
versantur permovere et ad mentem reducere valet; 
cujus miracula, ut breviter dicam, symbolice re- 
presentantur, ut poeta cantat : Spiritus sancti sym- 
botum ventus; cujus porro vim sicut Dei virtutum 
exprimit, ignem autem fulminantem et illustrantem 
divinitatis opus exhibet, cujus praesentia ad res 
presentes spectat, et qua in re lingue sapientiam 
indicant ; cujus etiam abyssi apud Deum flumina 
iis fluunt qui inde bibere ei ista ad communem 
utilitatem exantlare digni sunt. Sed hzc hace 
tenus. 


bre ἧς ἀδύσσου παρὰ τῷ θεῷ ὑπερχεχυμένης ποταμοὶ ἑξερεύγονται τοῖς καὶ «ίνειν ἀξίις, καὶ 
ἄλλως δὲ ἐξαντλεῖν εἰς xowhv ὠφέλειαν. ᾽Αλλὰ ταῦτα plv el; τοσοῦτον xal ὑφ' ἡμῶν περιειργάσθω. 


vU. Ἡ δὲ βιαἰα «vol πρὸς διαστολὴν μὲν εἴρη- 
ται μὴ τοιαύτης πνοῆς, ὁποία τις χαὶ ἡ χαθωµιλη- 
µένη αὖρα πραεῖα, χαὶ τὸ διασυρίζον πνεῦμα τῆς 
ὁρόὀσον. Ἔστι δὲ οὐχ οὕτω βιαίᾳ, ὡς fj τοῦ νότου f 
τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν κατατεμοῦσα εἰς διαιρέσεις, 
καὶ ἡ τοῖς τέχνοις τοῦ µαχαριωτάτου Ἰὼδ olxov 
ἐπικατασείσασα εἰς ἀπώλειαν. Διὸ οὐδὲ χαταφορι- 
xi); νῦν τὸ πνοῇ βιαἰία εἴρηται, ἁλλ' ἐπὶ σεµνότητι 
μᾶλλον ' βιαία γὰρ ἡ ἰσχυρὰ χαὶ ἑνδύναμος, χαὶ λέ- 
γεται οὕτω παρὰ τὴν βίαν, τις ἣν δύναμις ἐν τοῖς 


59. Violentus porro ventus ab eo distinguitur 
qui dulci aura adest et qui vocem agitat. Non est 
tamen violentia venti qui mare Rubrum in partes 
divisit, et qui beatissimi Job filios xedificii sub 
vuipa consepelivit. Quare etiam nunc quidem non 
ob violentiam, sed propter solemnitatem ventus 
prodicatur. Violentia enim fortis est et a vi deri- 
vatur, qux apud antiquos virius sonat et de quo 
multus sermo est. Hinc enim vita quoque originem 
ducit. Qui enim multum vite humane habet, is 


miÀat, xal ἔπαινον εἶχα πολύν * διὸ καὶ τὸν βίον αὐτὴ C quoque virtute magna pollet. Qux: autem apud 


παράχει. "UO γὰρ ἅλις ἔχων τοῦ χατὰ χόαμον βίου, 
ἐχεῖνο; xal δύναμιν πλουτεῖ πολνειδῃῆ ' τὴν μέντοι 
*xi0à τοῖς ἄρτι λεγομένην βίαν τὴν ἁπάνθρωπον 
καὶ τυραννιχὴν, xai δι) αὐτὴν χολαζομένην κατ ἑχ- 
ῥίχησιν, ὑπέρδιον Ὀδριν οἱ σοφοὶ ἔλεγον * οἴδασι δὲ 
xal οἱ πεζολόγοι ῥήτορες ἐπὶ ἑναρέτον σηµασίας τὸ 
βίαιον ἐπεχείρησίν τινα γενναθαν λντικὴν ἀντιθέσεως 
τῷ τοῦ βιαίου χαλοῦντες ὀνόματι ^ «hv δὲ λέξιν τοῦ 
γλωττήµατος ὅθεν εἴληφεν ὁ μελῳδὸς οὐκ olla. Εἰ- 
χὸς δὲ kv τῷ µυρίῳ xai ἀπεριελεύστῳ λεχτικῷ χύ- 
ματι, φιάδα παρεγχεχύσθαι που ἡμῖν ἀθεώρητον τὸ 
phot: γλωττήσω ἐξ οὗ xal ἡ γραμματικὴ λέξις 
τὸ γλωσσηματικόν. Καταγλώττισμα μέντοι οἴδαμεν 
ix τοῦ χαταγλωττίζω ῥήματος, καὶ ἄλλα δὲ τοιαῦτά 


nostrates vis tyrannica et inhumana au'lit, quzque 
a legislatoribus poenam dat, eam philosophi ni- 
miam insolentiam vocitarunt. Sed pedestres quo- 
que scriptores eum voce βίαιον antithesiu. con- 
jungunt et hoc sensu adhibent, Unde vero 
γλωττήµατος vocem poeta sumpserit ignoro. Forte 
autem in vocabulorum turba guttula. per γλωττῷ 
γλωττήσω distillavit, unde etiam apud gramma- 
tice γλωσαηµαγικόν. Καταγλώττισμα quidem 4 
verbo χαταγλωττίζω derivatum novimus, ut et alia 
similia, ut κατεγχλωττιαµένος. Quod si alicubi 
aqua loquens legitur, ventum quoque loquentem 
divinitus οἱ mediate dixerit, ob χαταγλωττήµατα 
vocem cum vento diviso. 


τινα, kv οἷς xal ὁ χατεγλωστισµένος. Ei δὲ λάλον ὕδωρ ἑῤῥέθη που δεξιῶς, εἴποι ἄν τις xal λάλον ταύ. 
την thv πνοὴν ἑνθέως vs xai οὐδὲ ἀπροσφυῶς, διὰ τὰ εἰρημένα κχαταγλωττήµατα μετὰ τῆς διειλημμέ- 


γης πνοῖς. 


E. Τὸ δὲ, νείµας τὸ Πνεῦμα, ταῦτόν ἐστι τῷ δια- D — 60. Quod deindevatpac'Spiritum dicitur, idem est 


psploaz* µερίζεται δὲ αὐτὸ οὖχ ἄλλως ἀλλ ἡ χατὰ 
thv ἑχάστῳ χαὶ τότε δεδοµένην xal μέχρι voy &- 
δοµένην χάριν ἐκ τοῦ θιοῦ, ὃς ἄλλοις ἄλλα δίδωσιν 
ὡς ixtlvo; ἐπιχρίνει, καὶ οὐδ' ἂν παῦσηταν ποιῶν 
τοῦτο διαπαντός. Ei. δὲ τις ἄλλον τινὰ βλέπων πλε- 
ονεχτοῦντα χαρίσµασι βιάδεται τὸ Ex περισσοῦ, οὐχ 
à» ὀχνήσῃ ὁ χαριτοδότης θεὸς εἰπεῖν καὶ mph; ἐχεῖ- 
vov, ὡς ᾽Αρχεΐ σοι ἡ χάρις µου * προθέμενος ἴσως xat 
τὸ, Ἡ ῥύναμίς µου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. Ε γὰρ 


ac διαµερίσας. Distribuitur autem non aliter ac 
secundum graliam quz cuique data est a Deo, qui 
alis alia distribuit, sicut ille quidem judicat, et 
quod facere nunquam cessabit. Si quis autem alium 
gralia superabundantem videns vim inde patitur, 
Deus charismatum dator dicere poterit ad eum: 
« SufficiLtibigratia 1:nea ; » addens illud . quoque: 
« Virtus mea in debilitate perücitur.» —« Si tu enim 
dcbilis es, nulla ex me sumpta gratia, ego, inquit, 


575 


EUSTATUI1 THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


516 


in virtute mea debilitatem | implebo. » Seiendtm 4 xal σὺ ἀσθενεῖν ghz, μὴ λαδὼν ἐξ ἐμοῦ χάριτος 


autem quod illud νείµας, quod derivatur a νέμω, 
unde et νόμος, indicat, quod hodierna Spiritus distri- 
butio apostolis et discipulis Christi in legem abierit, 
υἱ,. distributione rite facta, secundum przace- 
ptum nostrum, nobis Israelitis legislatores facti 
$un!, qui per ipsos mentes Deum  videptes facti 
sumus. 


ἐπιδολὴν, ἀλλ᾽ ἐγὼ, φησὶ, τῇ ἐν ἐμοὶ δυνάµει άνα- 
πληρώσω τὴν κατὰ ἀσθένειαν. Ἱστέον δὲ καὶ ὅτι τὸ 
νείµας, οὗ προχατάρχει τὸ νέµω, ἐξ οὗ ὁ vópoc, 
ἐμφαίνει xal εἰς νόμον γενέσθαι τοῖς ἁγίοις ἀπο- 
στόλοις καὶ μαθηταῖς τοῦ Χριστοῦ εν σήμερον δια- 
νομὴν πρὸς αὐτοὺς τοῦ ἁγιωτάτου Πνεύματος, ὡς 
καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς φανήσεται ' ὥστε ταύτην εὖὕ διαθέ- 


µενοι καθὰ ὑπὲρ ἡμῶν ἐνετάλθησαν, xal νοµοθέται γεγόνασιν ἡμῖν τοῖς χυρέως Ἱσραηλίταις, οἳ δηλον. 
ότι διὰ µέσων αὐτῶν xat δι αὐτοὺς νόες τὸν Θεὸν ὁρῶντες Υεγόναµεν. 


61. Ὑπέσχετο deinde, quod dicit, syntaxeos nor- 
mam transgreditur. lllud quoqueÉEpyov γὰρ ἑκπεράνας 
omnes operis divini partes superat. Salutanda vere 
vox ὑπέσχετο ab ὑπέσχεν derivata, qua utimur, hu- 
militatis sub specie, in ὑπέσχεν αὐχένα, τὴν χεῖρα, 


ξα.. Τὸ δὲ ὑπέσχετο ἀναχθὲν χατὰ ὑπέρδασιν συν- 
τάξεως) εἰς «b ἔργον γὰρ ἑχπεράνας, διαδαίνει Exet- 
θεν xa εἰς ὅλα κατὰ χοινοῦ τὰ τοῦ θείου ἔργου µε- 
ρικά. Δεξιωτικὴ δὲ λέξις τὸ ὑπέσχετο, ἐξωρμημένη 
τοῦ ὑπέσχεν, οὗ χρῆσις kv τῷ ὐπέσχεν αὐχένα τα- 


id est, salutandi formmula subjecit se manui distri- B πεινώσεως λόγῳφ' καὶ ἓν «i ὑπέσχε τὴν χεῖρα, 


buenti. Sic enim quodammodo etiam Christus Salva- 
tor discipulis suis promisit, per condescendentiam 
sese conimunicando, et beneflcium pollicendo ami- 
cia, qui ipsi ad benum oblatum $6 accommodare 
et gratias referre debebant. Quod si aliter ista 
verba interpreterís, conjunctivum ὑπέσχετο sengum 
habet. Patet enim quod isquialiquid promittit, 
precipue autem veris amicis, ab his tenetur el 
quasi debito obligatur. Cum bis awtem vocibus 
ὑπισχνεῖσθαι quoque ejusdem naturse est, sicut οἱ 
ὑπέσχετο, et alia similia. . 


δὲ τοῖς τοιούτοις ῥήμασι χαὶ τὸ ὑπισχνεῖσθαι. ἀκολούθως δὲ χαὶ τὸ ὑπέσχετο, 


τοιαῦτα. 
Birmus tertie ode. 


Effregit ventris sterilis vincula, 
Injuriamque intolerabilem fecunda 
Sola oratio prophetisse olim 
Aunz, ferentis spiritum contritum 
Ad potentem et Deum scientiarum. 


62. Hujus tertii carminis nexus juxta quemdam 
tenuissimam mentem a festivo subjecto dependens, 
in cetera ipsius textura rebus sanct? Ánns pro- 
phetissa componitur: hoe fit ex lege psoliendi 
per nexum quem iliius oratio parat tertia carmina 
dirigentibus. Dieit ergo sacer ille poeta , simul 
pulchrum ehristianz: consequentise precumque sy- 
stema, necnon sanctam Annam exornans, rem adeo 
esse pulchram orare, et a Deo meliora preeari, ut 
insolubiles compedes et vincula non parientis ob 
sterilitatem ventris Anns», quam Scriptura decla- 
rat prophetissam non quoddam denum, qualia 
magna fiunt apud hominea, sed solo Deo chara, 
precatio mulieris calamitatem patientis, disrupe- 
rit, illamque tandem liberam in pace per vitaun 
ob fecunditatem ambulare permiserit. Statim au- 
tem eadem oratio simul sustulit et injurias aut 
exprobrationes quas ex invidis patiebatur Ánna, 
ac presertim ex fecunda beataque ob prolem Phe- 
nenna. Qui nihil aliud valentes maledisere contra 


castam et. Deum timentem prophetissam Ànnam, 


ex inepta sterilitatis ratione, quasi ratio crimi- 
nandi inde penderet, calumuiabantur eam ut ma- 


ἤγουν ὑπέθετο xa ὑποχάτω ἔσχε τῆς δωρρυµένης 
χειρὸς λόγῳ δεξιώσεως. Οὕτω γὰρ ερόπον τινὰ xax 
ὁ Σωτὴρ Χριστὸς ὑπέσχετο τοῖς μαθηταῖς, οἷα 
συγκαταδάσειως ταπεινοποιοῦ χάριν ἑαυτὸν ὕπο- 
σχών' xal ἐπαγγειλάμενος εὑεργεσίαν φἰλοις ὀφεί- 
λουσιν ἑαυτοὺς ἀνθυποσχεῖν εἴς τε ὑποδοχὴν τοῦ 
διδοµένου ἀγαθοῦ, καὶ elg ἁπόδοσιν ἀντιχάριτὸος - 
xa ἄλλως δὲ τῇ λέξει ἐπ'6χλεῖν, συνδετιχὴν ἔννοιαν 
ἔχει «b ὑπέσχετο. Δῆλον γὰρ ὡς ὁ ὑποσγόμενός xt, 
xal μάλιστα φίλοις γνησίοις, ἴσχεται ὑπ' ἐχείνων f 
ἔχεται ἑκείνων, ἢ ἑνέχεται ὥσπερ-χρέει. Σνστοιχεῖ 
xai ὁπόσα δὲ ἄλλα 


Ὡδῆς τρίτης εἱρμός. 
IV. "Epóvt£e γαστρὸς ἠτεχνωμένης πέδας, 
"Y 6ptw τε δυσχάθεκτον εὑτεχνουμένης 
Μόνη προσευχὴ τῆς προφήτιδος πάλαι 
"Avvna φερούσης πνεῆμα συντετριμμένον 
Πρὸς τὸν δυνάστην xai 8cbv τῶν γνώσεων. 


£6. Ὁ εἰρμὸς τῆς ἐνταῦθα τρίτης φδῆς χατὰ 
πἀάνν βραχύν τινα νοῦν παραπτόµενος τῆς ἔἕορτα- 
στικῆς ὑποθέσεως τῷ λοιπῷ αὐτοῦ Όφοι τῶν κατὰ 
τὴν προφῆτιν ἁγίαν ΄Αννην ἔχεται, νόµῳ εἵρμολο- 
γίας ψφαλᾳῳδικῆς, fiv xal fj προσευχὴ ἑχείνης &p- 
«Utt τοῖς µεταχειριζομένοις τὰς τρίτας ᾧᾠδάς. Λέγει 
οὖν ὁ ἱερὸς οὗτος ποιητὴς, ἁποσεμνύνων ἃμα χαὶ τὸ 
χαλὸν χρῆμα τῆς Χριστιανιχῆς ἀχολουθίας xal εὖ- 


D χῆς, xal «hw ἁγίαν δὲ "Άνναν, ὅτι τοσοῦτον xol 


τοιοῦτόν ἐστι χαλὸν «b προσεύχεσθαι , xot αἰτεῖσθαι 
παρὰ θεοῦ τὰ κρείττονα, ὥστε τὰς ἀλύτους πέδας 
xai τὰ δεσμὰ τῆς διὰ στείρωσιν ἀτεχνούσης Ὑαατρὸς 
τῆς χατὰ τὴν ΄Ανναν τὴν, ὡς ἡ Γραφὴ ἀποδείκνυσε, 
προφῆτιν, οὗ δωρεά εις, ὁπόσαι παρ᾽ ἀνθρώποις µε- 
γάλαι, ἀλλὰ µόνη φίλη θεῷ προσευχὴ «ῆς πασχού- 
σης τὸ χαχὺν γυναικὸς διέῥῥηξε, καὶ ἀπέλνόε λοικὸν 
ἐχείνην ἐλενθέραν ἐν εἰρήνῃ κατὰ βίον πορεύσσθαι 
διὰ τοῦ τεχνοποιῄσασθαι. Αὐτίχα δὲ συναπεφόρτιαεν 
ἡ αὐτὴ προσενχἡ καὶ τὰςὌθρεις εἴνουν ὀνειδισμοὺς, 
οὓς ἡ Άννα ἐκ τῶν ἐριθενόντων χακοζήλως Enacys, 
xai μάλιστα Ex τῆς εὐτέχνου Φενάννης, τῆς xal πο- 
λυτέχνου ol ἄλλο καταιπεῖν μηδὲν ἔχοντες εἲς 
χαθαρᾶς καὶ θεὺν διοπτευούσης "Avere, xal διὰ 


511 


JN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


big 


κοῦτο προφήτιδος, ix τῆς κατὰ τὴν ἀτεχνίαν οὐκ A nifestam peccatricem et ideo (fructum ventris 9 


εὐτέχνου αἰτιλογίας, ὡς εἰ καὶ ἔγχλημα ἣν ἐξ a0- 
τῆς ἐπαγόμενον, ἐχείνην ἐχαχολόγουν, οἷα δηλαδὴ 
ἁμαρτωλὸν οὖσαν, xai δι αὑτὸ καρπὸὺν χοιλίας ἐκ 
Θεοῦ μὴ λαμθδάνουσαν * λυπησομένην μὲν πάντως 
xai αὐτὴν ku τῷ τίχτειν, χαιρήσουσαν δὲ μετὰ τό- 
xov, ὅτι ἐγεννήθη δι) αὐτῆς ἄνθρωπος εἰς τὸν xó- 
σµον, xai διὰ τοῦτο ph παραχωρουµένην θεόθεν 
συλλαθέσθαι xai τεχεῖν, ἵνα μὴ χαίρειν αὐτῇ γέ- 
νοιτό ποτε’ ἐῤῥάγη δε, φησὶν, ὁ τῆς ἀτεχνίας δεσμὸς 
τῇ ἁγίᾳ ἑχείνῃ "Avvg, τεχούσῃ οὗ πολλοὺς, ἀλλὰ 
«ἕνα µέγαν, τὸν φερωνύμως θεαίτητον Zapoub) διὰ 
προσευχῆς, οὐ τῆς ἁπλῆς καὶ ὡς ἔτνχεν, fjv οἱ πολ- 
λοὶ ἄχροις µόνοις ἐἑκπνέομεν χείλεσιν, ἑξοσιούμενοι 


Deo non suspicientem : tristitiam enim prorsus 
eliam in pariendo babuisset; sed post partum, 
Ietitiam, quod ex ipsa homo genitus esset in mun- 
dum ; et idcirco non obtinuerat a Deo concipere et 
parere, nequando gaudere ipsi daretur. Ruptum 
est autem, inquit, sterilitatis vinculum ' illi sanctae 
Αρη, quz peperit non muitos, sed unum magnum, 
cognomine petitum a Deo, vel Samuel, per oratio- 
nem, non simplicem , quam plerique summis tantum 
labiis efflamus, respirare simul et orare sancte 
studentes, sed quam eíflagitabat, supplicans cum 
contritione cordis Deuni, qui cuncta potest eL scit. 
Talis igitur totius. nexus sententia. 


ἀναπνεῖν ἅμα xal εὔχεσθαι, ἀλλὰ ἣν εὔξατο, προσἀάγουσα δέησιν μετὰ αυντριθῆς φυχῆς τῷ θιῷ 99 
πάντα xai δυναμένῳ xal γινώσκονει. Καὶ τοιαύτη μὲν dj ἔννοια ονοῦ ὅλου εἰρμοῦ. 
£r. Ὁ δὲ εἷς νοῦς ὁ ἐπὶ βραχὺ τῆς πανηγνριζο- Ὦ 63. Unus autem ille sensus, ut ἀἰσίπυς, a. diel 


µένης, ὡς ἔφαμεν, ἑορτῆς ἐχόμενος, τὸ σνντετριµ- 
µένον iov πνεῦμα τῆς "Αννης, ὃ xal αὐτὸ χἀρισμά 
ἐστι ἅγιον τοῖς ἀγαθοῖς ἀνθρώποις θεόθεν, ἤγουν 
ὥσπερ ἐκ τοῦ Πατρὸς xai τοῦ Υἱοῦ , οὕτω xal τοῦ 
ἑορταζομένου ἁγιωτάτου Πνεύματος. Οὐδὶν γάρ 
ἐστιν Ev ἡμῖν ἀγαθὸν, ὃ μὴ χατῆλθεν ἄνωθεν ' τῶν 
δὲ ἐν τῷ εἰρμῷ λέξεων τὸ μὲν ἔῤῥηξε ἦν γραφῆναι 
xal ἕλυσε' λύονται γὰρ ὥσπερ δεσμὰ, οὕτω xal 
πέδαι * χατὰ τὸ, Αὔσον τὸ ὑπόδημα ἐκ τῶν ποδών 
cov * ὑποδῆσαί τε γὰρ xal δεσµμῆσαι σὐστοιχά εἶσε, 
xal à πἐδη δεσμός τις οὖσα, ποδὶ παβωνόµασται * 
διὸ ταυτόν τι πέδας λῦσαι, xal ix ποδῶν ὑπόδημα 
λῦσαι. Έκδηλον δὲ μάλιστα τὸ ῥηθὲν ἐξ ἑτέρας µε: 
λῳδίας, kv ᾗ λέγεται ὁ θεὸς λῦααι, ταυτὸν δ᾽ εἰ κεῖν 
ῥῆξαι τὰ ἅλυτα τῆς ἀτεχνίας δεσμἁ τῇ μητρὶ τῆς 
Θεοµήτορος. Τοιούτῳ δὲ λόγῳ ἐπ) αὐτῆς ἐλύθη, ὅ 
ἐστιν ἑῤῥάΥγη, ὅσα xat στεῤῥός τις δεσμὸς καὶ ἄῤ- 
ῥηχτος ἡ ἀρὰ τοῦ ἐν λύπαις vÜxvttv τὰς μετὰ τὴν 
Εὔαν * ἐχφαίνεται δὲ fj. ῥηθεῖσα ἱσοδυναμία τοῦ ῥῇ- 
ξαι xal λῦσαι ἐν τῷ, Τὰ δεσμὰ διαῤῥήξας τοῦ (Mov, 
ἔλυσε τοῦ θανάτου τὸ χατάχριµα ' xal οὕτω μὲν εἶχε 
γράψαι ὁ μελῳδὸς, ἀντὶ τοῦ ἔῤῥηξε, τὸ ἔλυσε ' προε- 
κρίθη δὲ ἐνταῦθα τὸ ῥῆξαι τοῦ λῦσαι, xal διὰ τὸ 
σεμνὸν μὲν ἴσως τῆς φράσεως, χαὶ οὕτω φάναι, ῥοι- 
ζητωιόν ' μάλιστα δὲ πρὸς ἔμφασιν xoi τῆς τοῦ 
δεσμοὺ στεῤῥότητος, xal τῆς ταχυτάτης ἑχλύσεως * 
ἀχολούθως γὰρ τῷ εἰπόντι δεσμοὺς ἀῤῥήκτους, ἁλύ- 
κους ῥήγνυνται μὲν οἱ σιδηροῖ xal ὅσοι οὕτω σχλη- 
pot ὁμοίως absol; ὁποῖος xalóà ἐν Ἐφέσῳ ἀργύ- 
ptos, ὃν ὁ μέγας Αλέξανδρος ἕῤῥηξε χρούσας ξίφει» 
λύονται δὲ ὅσοι ἀναγνάμπτεσθαι δύνανται * δηλοῖ δὲ 
τὸ σεμνὸν τῆς λέξεως xal fj παραγωγὴ αὐτῆς ΄ ix 
τοῦ ῥῶ γὰρ τὸ δύναµαι χαθὰ ἡ ῥῶσις, οὕτω χαὶ τὸ 
ῥήσσειν παράγεται. 


EU. Τὸ δὲ γαστρὸς πέδας, διαστολἠ ἐστιν ἑτεροίων 
πολυειδῶν δεσμῶν. Οὐκ ἄδηλον δὲ ὡς ἐπὶ ποδῶν xv- 
ρίως ἡ πέδη, ὅθεν χαὶ παρῆχθαι φαίνεται’ δεσμοὶ 
δὲ πάντως γαστρὸς πολλο), ὅθεν διαστολῆς χάριν 
χεῖται τὺ Ἠτεχνωμένης' δοχεῖ γὰρ πεπεδήσθαι καὶ 
νηδὺυς ἄταχνος παρὰ τὸ μὴ εὐδρομεῖν δύνασθαι εἰς 
τὸ τὰ ἑαυτῆς ἑνεργεῖν. El δὲ ζητεῖν ἐθέλει τις τί τὸ 


solemnitate pendens, contritus est Anna spiritus, 
qui et ipse sanctum est charisma bonis hominibus 
veniens a Deo, seu, quemadmodum a Patre Filio- 
que, sic et à sanctissimo Spiritu cujus festum 
»yimus. Nibil enim in nobis est boni, quod nou 
descendat ab alio, Ex vocibus autem sequela, ver- 
bum rupit poterat eliam scribi solvit. Sieut enim 
solvuntur vincula, sic el compedes, juxta illud ; 
Solve  calceamenium εν pedibus (uis. Subligare 
enin vincireque ejusdem suut ordinis, et cum 
vinculum quoddam est compes, a pede cogno- 
minatur. ideo idem est solvere compedes, et ex 
pedibus calceamentum solvere. Maxime vero quod 
dicimus manifestum est ex alia melodia, qua legi» 


C iur Deus solvisse, vel, quod idem est, rupisse in- 


selubilia sterilitatis vincula matris Deiparz. Simili 
ratione propter ipsam soluta vel rupta est, quasi 
solidum quoddam et firmissimum vinculum, maledi- 
ctio qua in moerore pariunt pest Evam mulieres. 
Maaifeatatur/autem dicta potestas zsqualig verborum 
rupisse et solvisse, in hoc: Raptis inferni vinculis, 
mortig solvitsententiam. EL ita quidem scribere pote- 
rat cantor pro verbo rupit verbum solvit. Hic autem 


"verbum ῥῆδαι verbo λῦσαι fult antepositum, quia 


dictio aque henesta est, et, ut ita dicam, sonora ; 
sed przsertim ad ostendendam vinculi duritiem et 
solutionis celeritatem. Congruenter enim dixi! : 
vincula infragilia et insolubilia ; rumpuntur qui- 


p dem ferrea et quie alia sunt similiter illis dura, 


quale erat argenteum Ephesi, quod Alexander Ma- 
gnus ense disrupit ; solvuntur autem qurecunque 
pessunt enodari. Ostendit autem etiam dictionis 
magnilicentiam ejus derivatio : ex ῥῷ namque 
potens sum , sicut ῥῶσις , sic eliam ῥήσσειν 
derivatur. 

64. Compes autem ventris est distinetio cate- 
rorum vinculorum quz multiformia sunt. Non ob- 
scurum est pro pedibus esse proprie compedem, 
unde quoque derivari videtur. Ventris autem 
vincula cum omnino multa sunt, distinctionis gra- 
tia ponitur hoc : infecundi. Videtur enim compe- 
dibus ligari sterilis uterus, eo quod non excurrere 


519 


EUSTATHII THESSALONICENSIS ΜΕΤΗΟΡΟΗΤΑΕ 


580 


valet ad eorum qu: sibi propria sunt efficaciam. Sí Α ἀτεχνοῦν τὴν πρ’φῆτιν ' πάντως Υὰρ χαθὰ τὸ &te- 


quis autem qu:erere vult quid prophetissam orbaret 
prole ; sicut enim omnino sterilitas feminam steri- 
lem reddit, ut scimus, ex humoribus sterilitatem 
generantibus, sic etiam quod est sterile a quodam 
sterilitatis auctore sterile factum est ; discet natura 
quidem paralysi, qua multz affüciuntar matrices, 
eam fuisse sterilem factam, sed a Deo sanata per 
sobolem convaluit. 

65. Intolerandam autem injuriam, violentas, ut 
dictum est, de carentia prolis exprobrationes, in- 
telligendum est : injuriz siquidem illae sunt species, 
maxime eum in eute mordent audientes, in profen- 
dum anim:e penetrant ; et tunc. intolerabiles sunt ; 
nam difficile est et exprobrationem passo, dolorem 
continenti quasique decoquenti non sliquo modo 
vicissim contristari. Aliasautem talis injuria dici 
potest infrenata, nou »udienti, sed loquenti : quia 
cuncti quidem sermones alati sunt, et citi veloces- 
que ex bominum ore volant, et hic etiam manum 
admovet et convolat diabolus, gaudenti congaudens 
contumelioso, Sicut enim ei qui! irascitur οἱ ver- 
bera impingit, ira mele dulcior distillat in péetore, 
ita etiam ei qui cum ira insultat ; ita ut cum Hero- 
doto dicere possimus quod, sieut ubi vínum bibitue 
verba proferuntur, ita, quando ira melle dulcior in 
ejus corde liquefit, insultationes prorumpunt. Nota 
autein quod poeta calumniam infrenatam rhythmo 
subjieit, quod quidem e secundo versu patet, Post- 
quam euim in primo dixisset, ventris vinculum ru- 


χνοῦν ἀτεχνοῖ τινα , ὡς οἴδαμεν, kx τῶν ἀτεχνούν- 
των ὑδάτων, οὕτω χαὶ τὸ ἀτεχνούμενον ὑπὸ τινος 
ἀτεχνοῦντος ἀτεχνοῦται ' µαθήῄήσεται ὡς πήρωσις 
μὲν φύσεως ἹἸτέχνωσεν ἑχείνην, ὁποίας πολλὰς af 
μήτραι πάσχουσιν * ὁ δὲ θεὸς ὑγιώσας εἷς εὐτεχνίαν 
ἐπέῤῥωσεν. 


£e. Ὕδριν δὲ δυσχάθαεκτον τοὺς ἐπὶ τῇ ἁτεχνίᾳ, 
ὡς ἑῤῥέθη, καταφορικοὺς ὀνεῶισμοὺς νοητέον - 
ὕδρεως γάρ τι χαὶ αὐτοὶ εἶδος, χαὶ μάλισθ) ὅταν Ev ) 
χρῷ δάχνοναι τοὺς ἀκούδντας, ἐς βάθους παραδυόδ- 
µενοι duyfic* ὅτε xal ἀχάθεχτοί εἰσιν b; ὄνσχε- 
pic ὃν τῷ ὀνειδιζομένῳ χατασχόντι τὴν λύπην, xal 
ὡς olov χαταπέψφαντι, μὴ ἀντιλυπῆσαι ὁπωσοῦν. 
"Ecos: δὲ xat ἄλλως ὀνσχάθεχτον ὕδριν τὴν τοιαύτην 
εἰπεῖν, οὗ τῷ ἀχούοντι, ἀλλὰ τῷ λαλοῦντι * διὸ καὶ 
πάντας .μὲν λόγους πτερόεντας εἶναι, xal ὀξεῖς xal 
ταχεῖς ἑχπέτεσθαι νοῦ κατ ἄνθρωπον τῶν ὁδόντων 
ἔρχους  ἐπιλαμθόανομένου ει χἀνταῦθα xoi συµπε- 
τοµένου τοῦ δαίµονος, xui χαίροντι τῷ ὑδριστῇ 
αυγχαίροντος ἵνα, ὥσπερ τῷ ὀργιζομένῳ xal πλήτ- 
εοντι γλυχίων μέλιτος ὁ θυμὸς ἐν στήῄθεσι χαταλεί- 
θεται, οὕτω xal τῷ μετὰ θυμοῦ ὑδρίζοντι' καὶ γέ- 
vitat λέχειν, ὥσπερ χαθ᾽ Ἡρόδοτον, οἵνου χατιόν- 
τος ἀναπλώειν ἔπεα, οὕτω καὶ ἐπὶ τοῦ ἑνδιαθέτως 
ὑθρίξοντος, ὅτι γλύχιον ἥπερ μέλι καταλειδοµένου 
αὐτῷ θυμοῦ àv καρδίᾳ, ὕδρεις ἀναπλέουσι. Σηµείω- 
σαι δὲ ὅτι δεσμῷ τινι ὁ μελῳδὸς ὑπάγει xal τὴν 


pit, tum opprobrium intelerabile subjicit, et insul- C ἀκάθεκτον ὕδριν * xa δῆλον αὑτὸ Ex τῆς αυντάξεως 


tationi vocem rupit addit, et nos subaudire vult 
quod sicut quod prius ruptum est, catena fuit, ita 
etiam quod postea ruptum fuit, eumdem sensum 
habet, et quod sine dubio meror sepe hominem 
pungit, idque szpe magis quam ferrum. 


τοῦ δευτέρου στἰχου. Εἰπὼν γὰρ ἐν τῷ πρώτῳ, "E5- 
ῥηξε Υαστρὸς πέδας, εἶτα ἆ παγαγὼν ὕδριν τε δυσχά- 
Üsxtov, xal προσαρµόσας xowoU xai τῇ τοιαύτῃ 
Ὀόρει τὸ ἔῤῥηξεν, ἀφῆχεν ἡμᾶς νοεῖν ὅτι ὥσπερ τὸ 
ῥαγὲν ἀνωτέρω δεσμὸς fiv, οὕτω χαὶ τὸ χατωτέρῳ 


ἑῤῥηγμένον ὅμοιον ἔχει λόγον ^ καὶ οὐκ ἔατιν ἀντειπεῖν ὡς οὗ θλίδει πολλάχις τὰ λυπηρὰ τὸν ἄνθρω- 


ποὺ, χαὶ χεῖρον δεσμοῦ. 

66. Vox autem prole felicis convenienter specie 
distinguit injuriam, ut non. putemus Ánnam sim» 
pliciter alicunde contumeliau pati, sed presertim 
a mulieribus prole felicibus. Attamen ipsis fuerat 
cogitandum secundam fortunam non esse necessa- 
rio bonorum tantum hominum, sed aliquando et 
improborum, ut ostendit illud : « Aceepisti, dives, 
hona tua dum viveres, et Lazarus similiter mala. » 
Vos igitur, muliere partu felices, vosque, patres 
prole gaudentes, ne sic incaute invehamini contra 
eos qui quidem boni sunt, sed orbitate affliguntur, 
Te, postquam Spiritum sanctum contristaverilis, 
: mutationem in his quz sunt ad vos sentiatis, prout 
judicabit Deus, qui prolem dat et aufert. Memento 
autem quod non omnino unius bone mulieris 
injuria contristabat Annam ; etenim illinc. demon- 
sirantur aliz, nec per istam solum molestari dicitur 
prophetissa, siquidem multe ei exprobrabant, 
Phenenne fecunditatem, dicentes matrem et ipsam 
futuram fuisse, si Dei serva, ut ista, fuisset. 


. 
- 


Ec". Τὸ δὲ ebcexvovpérnc ἰδιχεύει εν ὕδριν ἐπί- 
4«n0sc , ἵνα μὴ ἁπλῶς ὑδρίξεσθαι νοῶμεν τὴν "Av- 
ναν ἀπὸ τῶν τυχόντων, ἀλλὰ xal μάλιστα ὑπὸ τῶν 
εὐτεχνουμένων Ὑγυναικῶν ' καὶ μὴν ἐχρῆν ἑχείνας 
ἑνθυμεῖσθαι ὡς οὐκ ἐξ ἀνάγχης αἱ εὑπραγίαι τῶν 
ἑναρέτων µόνον προσώπων εἰσὶν, ἀλλά ποτε xal τῶν 
μὴ τοιούτων, ὡς δηλοϊ καὶ τὸ, «᾿Απέλαθες, ὦ πλούσια, 
τὰ ἀγαθά cou ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως 
xax&. » "Q γοῦν γυναῖκες εὐτεχνούμεναι, xal à πα- 
τέρες εὔτεχνοι, ud) κατεπαίρεσθε ἀπραγμόνως οὕτω 
τῶν φανερῶς μὲν à aov, δυσπραγούντων δὲ &te- 
χνίαν, ἵνα μὴ, τὸ ΗΠνεῦμα τὸ ἅγιον λυπήσαντες, µετα- 
στρέφητε τὰ xa0' ὑμᾶς, ὡς 6 θεὺς διακρινεῖ, ὁ καὶ 
διδοὺς παΐδας xal ἀφαιρούμενος. ἸἹστέον δὲ χαὶ ὡς 
οὐκ ἑξάπαντος μιᾶς ἀγαθῆς Υγυναιχὸς ῦδρις ἑλύπει 
τὴν "Avvav, ἀλλὰ f ἐχ µέρους ἑκείνης xal ἄλλα δη-- 
λοῦνται πρόσωπα, ἢ δι) ἐχείνην τὴν µίαν λέγεται ἡ 
προφῆτις βαρύνεσθαιε, ὡς πολλῶν προφερόντων εἰς 
ὀνειδισμὸν αὐτῇ τὸ τῆς Φενάννης εὔτεχνον, καὶ λε- 
όντων μητέρα καὶ αὐτὴν γενέσθαι ἂν, εἶπερ ἂν 
θεράπαινα 8503 χατ᾽ ἐχείνην, 


981 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


582 


£v. Τὸ δὲ μόνη προσευχὴ τῆς προφήτιδος ὑπεξαί- A — 67. Hoc autem sola. prophetiss precatio, se- 


pst τῶν ἄλλων θείων προσφορῶν τὴν χαθαρὰν προσ- 
ευχὴν, ἣν xaY αὐτὸ σεμνύνει τὸ xat! αὐτὴν ὄνομα * 
εὐχὴ Yàp ὠνόμασται παρὰ τὸ τοῦ εὖ, ἤγουν τοῦ ἀρί- 
στου, ἔχεσθαι. Εὺ δὲ καὶ ἄριστον xaX «b τελιχώτα- 
τον ἓν ταῖς ἀρεταῖς, μάλιστα δὲ ὁ Θεός * πρὸς ᾧ γενό- 
µενος ὁ θεεφιλῆς ἄνθρωπος τοῦ χυριωτάτου εὖ ἔχε- 
ται, Ἴτοι τοῦ Θεοῦ πρησιεµένου τὴν τοιαύτην 
προσευχήν, Ἱστέον δὲ ὅτι οὗ πάντοτε εἰς ταυτὸν 
σηµασίας Ίχουσιν εὐχὴ χαὶ προσευχή ἀλλὰ ὅτε μὲν 
δέεταί τις τοῦ θεοῦ, ἀνατείνων τὴν φυχὴν εἷς ἐχεῖ- 
voy xal τρόπον τινὰ παριστάµενος , Ίγουν ἐγγὺς 
ἱστόμενός, προσευχἠ ἐστι τὰ τοιοῦτον, αὐτίχα δὲ 
καὶ εὐχήὴ » ὅτε δὲ ἀναπολήσας ἀγαθὰ τὰ ἐκ θεοῦ 
ὑπισχνεῖται ἅπερ ἑναρέτως ἐθέλει ὡς εἰς ἀντίδοσιν, 
τότε εὔχεται μὲν καὶ εὐχὴν ποιεῖται, o) μὴν ἁπλῶς 
προσευχὴν, ἀλλά «hv οὕτω χοινῶς λεγομένην ὑπό- 
σχεσιν, ἐΥγἰξουσάν Tro; καὶ αὐτὴν τῇ προσευχῇ, 
καὶ διὰ τοῦτο λεγομένην εὐχήν. Καὶ ἄλλως δὲ cl- 
πεῖν, fj προσευχὴ πλεονεχτεῖν δοχεῖ τὴν εὐχήν. 
Ἔχει μὲν γὰρ xai τὸ ἐχείνης τὸ ἅπαν ' ἐπέκεινα 
δὲ εὐχληρεῖ χαὶ τὸ δηλοῦν ἐγγύτητα διὰ προθέσεως, 
δι fc ἐμφαίνει ὡς πρὸς τῷ θεῷ ἱστάμενος ὁ εὐχά- 
µενος xal θαῤῥῶν, ὡς ola xa ἐπὶ φίλῳ, ἀναφέρει 
ἐχείνῳ τὰ βουλητά * ἐν οἷς πολλάχις xa δωρεατιχἠ 
τις βούλησις A αὐχήσοι ἂν ὁ τοιοῦτος εἰσελθεῖν 
τὸ ἀξίωμα αὐτοῦ ἑνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ἑγγίσαι 
την αὐτοῦ δέησιν ἑνώπιον ἐχείνου. Τὸ δὲ µόνη οὐχ 
ἁπλῶς ἐνταῦθα τέθεικεν ὁ μελῳδὸς λόγῳ κοινῷ καὶ 
ἀφελεῖ, ἀλλὰ φιλοσοφωτάτῳ. Πρὸς νόησιν γὰρ αὐτὸ 
ἔφη τῶν, ὡς φασὶν οἱ σοφοὶ, σνζυγούντων τῇ προσ- 
ευχῇ  ουζυγοῦσι δὲ αὐτῇ θυµιάµατα, σπονδαὶ, θυ- 
clat, ἀναθήματα πολυειδῆ. Λέγει οὖν ὅτι ἑτερατούρ- 
Τησε διὰ τοῦ coU ἡ τῆς προφήτιδος προσξυχὴ, οὗ 
µετά τινος συζύγου xal συστοίχου αὐτῇ, ἀλλὰ µόνη 


gregat ab aliis divinis oblationibus puram prega- 
tionem, quam ipsum ejus nomen exornat. Εὐχὴ 
namque est vocata ab εὖ ἔχεσθαι. Hoc autem 
est bene et optimum inp virtutibus, et maxime 
Deus : apud quein factus homo pius, bene adhierct 
prestantissimo, sive Deo, qui talem admittit pre- 
cationem. Sciendum est autem non prorsus idem 
significare εὐχὴ ct προσευχἠ. Cum aliquis Deum 
suppliciter rogat, animam ad illum tollens et aliquo 
modo apte faciem ipsius stans, hoc cst προσευχή, 
sed simul etiam εὐχή. Cum autem divina recogi- 
tans bona pollieetar ea qua sibi proponit in retri- 
butionem, tunc votum (εὐχὴν) facit ; jamque non est 
simplex προσευχὴ, sed ilia que communiter dici- 


B tur promissio, sese quodammodo jungens preca- 


tioni, et ideo dieta εὐχή. Aliis autem verbis, preca- 
tio videtur praestare voto: habet enim quidquid 
ad hoc pertinet ; sed insuper gloriam  indicandi 
propinquitatem per praepositionem qua declarat 
apud Deum adstare iilum qui precatur, et conti- 
dentem tanquam amico, ipsi desideria communi- 
care. In his etiam spe quadam est munerabunda 
voluntas ; ideoque talis gloriari posset quod suum 
volum coram Deo veuit, sua deprecatio in conspe- 
ctum ejus propinquat. Vocem autem 30la non hic 
simpliciter communi tenuique, sed sapientissima 
ratione artifex posuit : ob intellectum eniin hoc 
dixit eorum qua, sicut aiunt philosophi, subjungun- 
tur precationi. Subjunguntur autem ipsi suffitus, li- 
bamina, victima, donaria diversa. Dicit igitur quod 
per Deum prodigia fecil prophetisse precatio, non 
cum aliquo subjuncto vel affini, sed ipsa sola per 
ipsam ; qua digne prorsus oblata, salvatur hoimo, nul - 
lam habens iu mundo eminentiam aut praestantiam. 


αὐτὴ κατ᾽ αὐτὴν, δι’ ἧς δικαίως πάντως ἀναφερομένης, σώζεται ἄνθρωπος, µηδεµίαν ἔχων ἐν xóspup 


περιθολὴν, εἴτουν περιττότητα βιωτιχἠν. 

£y. Τὸ δὲ τῆς προφήειδος Ἂννης τὴν ix τοῦ 
Θεοῦ τῶν γνώσεων, ἐν τῇ φυχῇ τῆς ἁγίας γνῶσιν 
Έτοι πρόγνωσιν δηλοῖ, xa τὸ ἐχεῖθεν εὔελπι. E γὰρ 
εἰδυῖα ὅτι xàv ἄλυτοι ὧσιν ἄλλως οἱ δὃεσμοὶ τῆς ατει- 
ῥρώσεως, ὅμως λελύσονται αὐτῇ, οὐδὲν ἥττον ἥπερ 
τῇ µαχαρίᾳ Σάῤῥα, εἰ μετὰ συντετριµµένου πνεύ- 
µατος εὔξεται τῷ θεῷ, πεποίηχεν οὕτω * xal εὗρε τὸ 


68. Vox prophetisse Anne, illam scientiarum Dei 
scientiam sive przscientiau et exinde bonam spein 
in anima sanctz ostendit: bene namque seiens 
sterilitatis vincula, licet insolubilia, tamen fore sol- 
venda sibi, non minus quam beatzx Sare, si cum 
spiritu contrito precaretur Deum , ita feeit, el 
quod desiderabat citra spem experta est. lllud : 


ἐφετὺν ἐχθεθηχὸς αὐτῇ κατ ἐλπίδα. T^ δὲ φερούσης D ferentis ad Deum spiritum contritum, ionico more 


πνεῦμα συντξτριμµένον mp^e τὸν θεὸν, διάλυσιν πέ- 
πονθεν τῆς προσφορᾶς ἰἑωνιχκωτέρως. Ὡς γὰρ τὸ 
ζῶα γράφει διαλελυµένως ῥηθὲν, ταυτὀν ἐστι συν- 
θέτφ τῷ ζωγραφεῖν , οὕτω xai τὸ φέρειν πρὸς τὸν 
δεἵνα, εἰς [cov ἔρχεται τῷ προσφέρειν τῷ δεῖνι, 
Πνεῦμα δὲ συντετριμμένον εἶπεν οὐ χατὰ τὸ σηµαι- 
νόμενον τοῦ συντετριµµένου Ὑραφικῶς χαλάμου, ἢ 
τῶν ψυχιχῶν ὁστῶν, X συντριθῆναι φάλλυνται ὑπὸ 
βάρους ἡδονῶν, ἀλλὰ τὴν τεταπεινωµένην ψυχὴν 
χατὰ ἀρετάς * ὅτε δηλαδὴ ἀγαθὰ πράττων ἄνθρωπος, 
τὸ μηδὲν ἑαυτὸν εἶναι λογίζεται » ὀπηνίχα καὶ χάτω 
νεύειν xal χαταχάµπτεσθαι κλοιοῦ δίχην λέγεται ἡ 
ψυχη, καὶ συγχεχυφέναι, ὡς xol ἄλλους ἑξανορθοῦν 
σωτηριωδῶς, οὗ μὴν πάσχειν κατ ἑχείνην τὸν 


sejunctionem oblationis subiit. Sicut enim, dictum 
sejunctim, ζῶα γράφειν idem est ac compositum 
ζωγρσφεῖν, sic eliam ferre adaliquem idem est ac ei 
offerre. Spiritum autem contritum dixit non juxta 
sensum calami Scripturze confracti, velspiritualium 
ossium, qua conteri voluptatum pondere psallun- 
tur, sed humiliatam secundum virtutem animam 
significavit ; quod fit, cum bene agens homo, nihil 
semetipsum esse putat, necnon quotiescunque deor- 
sum incurvari tanquam collare et inclinari anima 
dicitur, ut alios salutariter erigat, non tamen ut 
afficiatur sicut illa qüc. misere corruit; atque hu- 
jus rei manifestatio sunt prostrationes et genufle- 
xiones, bumiiiantie se cum anima corpore. Trans- 


583 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 584 
late sunt sutem ipsa contritio ac bumiliatio ab A οἰχτρὰ συγκύπτουσαν ΄ καὶ τούτου παράδειξις καὶ αἱ 


arbiribus , quarum multe quidem flectentur, non 
paucz vero cremationis eausa comminauntar, seu 
teruntur síccata ; quod etiam patiuntur eorum ossa 
qui Davidico more per Deum humiliati sunt ; quasi 
oporteat in hisque juxta vim errantia suvt, fortia 
esse conterenda, quoniam facile humiliantur et 
mollia. Rursum igitur spiritualem sanitatem  af- 
fectantibus interiora necessa est couteri per hu- 


imilíationem et ab intensa labilique altitudine de- . 


mitti, ut, interioribus sanatíis, 4ο restitutis in re- 
ctum hominem interiorem, firmus etiam constet 
exterior, carnalis et materialis, Sic enim cttm arbor 
curva dextere erigitur, ipse cortex in. similem ha- 
bitus rectitudinem extenditur. Cor igitur contritum, 


id est, ut interpretatur David, spiritum contritum B 


ac humiliatum qui gerit, bis que sunt a. Deo, non 
frustrabitur. 
τετριµµένην, ταυτὸν ὅ εἰπεῖν, ὥς ἑρμηνεύει Δαδὶδ, 
cápevó; τις οὖκ ἑξουδενωθήσεται τὰ παρὰ τοῦ Θεοῦ. 
69. iic autem etiam alis recogitanda sunt ossa 
Davidica, quorum nec unum conteretur, Quznam 
vero sunt ? Ea quibus prope est Deus, eo quo! hu- 
milia sunt spiritu, sicque digna salute. Qui namque 
quasi leones sunt, et adeo spiritualibus ossibus 
' fortiter compaginati, ut. tanquam ignivomum in- 
strumentum sint istorum contritione contra perse- 
quentes ipsos, non egeant contritione ossium juxta 
eos qui sic pati suat digni. Si quis autem reputans 
animo contrito et humniliato opponi quod rectum 


est, et in mentem revocans spiritum rectum, pre- c 


ferre se potius dieat habere rectum spiritum quam 
spiritum contritum et humiliatum, audiet ipsi di- 
midiatum esse tale bonum desiderium: oportere 
enim ipsum dicere se non magis quam spiritum con- 
tritum amare rectum, sed aequaliter utrumque. Ma- 
xime igitur praestat ipsum scire quod primo con- 
terendum est cor sieut petrain montosam et aspe- 
ram, in precipiti minantem, respuentemque quod 
est campesire proindeque humile ae planum vel 
aquum; deinde studium de recto inetruendum 
procedendumque juxia viam illis charam qui se- 
cundum Deum ambulant in víta. Alias enim anima 
non contrita non recte dirigetur ad bonum, sicut 
nec saxa scandali, quae non remota ad iter aquan- 


προσχυνίσεις xaX αἱ γονυπετήῆσεις συνταπεινωµένου 
τῇ duy) xai τοῦ σώματος  χαὶ μετῆχται fj συντρι- 
6h αὕτη χαὶ fj χατάχαµφις, ἀπὺ φυτῶν ὧν xo) 
μὲν χάµπτονται, οὐχ ὀλίγα δὲ xai ἀποφρυγΏνιι φρά- 
σαντα αυντρίδονται, ἤγουν ὁμοῦ τρίδονται «s:p^us- 
να, ὃ πάσχουσι xai τὰ ὁστᾶ τῶν Δαυϊτιχῶς τεταπει- 
vopévov 5:& τὺν θΘτόν' ὡς δἑέον ὃν τὰ χατὰ Blav 
ἁμαρτητικὰ στερέµνια θρύπτεσθαι * οἷς ῥᾷον συντα- 
πεινοῦνται καὶ τὰ µαλθαχά. Οὐχοῦν ἀνάπαλιν τοῖς 
ἐχθεραπεύουσιν ἑαυτοὺς el; ὑγιείαν πνευματιχὸ», 
τὰ ἑντὸς χρῆ συντρίδειν διὰ ταπεινώσεως, xat ὑπο- 
καταθιθάξειν τοῦ ἀτενοῦς xal ἐφαμάρτως ὁρθίου, 
ἵνα τῶν ἐντὸς ὑγιασθέντων xal ἁποχαταστάντων εἰς 
τὸν ὀρθῶς ἄνθρωπον τὸν ἐντὸς, ἀτενὴς ἑστήξεται xat 
ὁ ἑκτὸς, ὁ σαρχιχὸς xal δερµάτινος. Οὕτω Υὰρ χα) 
στρεθλῷ φυτῷ ἑξορθωθέντι δεξιῶς, xaX 6 φλοιὸς elc 
ὅμόιον εὐφυῖαν παρεκταθήσεται ΄ χαρδἰαν οὖν συν- 
πνεῦμα συντετριμμένον xal τεϊαπεινωμένον χτη- 


ξθ’. Ἐνθυμητέον δ᾽ ἐνταῦθα xoi ἕτερα ὁστέα Δαυῖ- 
τικἁ, ὧν οὐδὲ ἓν συντριδήσεται. Ποῖα δὲ ἐχεῖνα : 
Οἷς ἐγγύς ἐστιν ὁ θεὺς ταπεινοῖς οὖσι τῷ πνεύµατε, 
xai οὕτω σωτηρίας ἀξίοις. Οἱ γὰρ τοιοῦτοι λέοντες 
οἵσν ὄντε:, χαὶ εἰς τοσοῦτον ἑστεγανωμένοι στεῤῥῶς 
τὰ κατὰ Ψψυχην ὁστᾶ, ὡς xal πυρεχθολὴν τῇ κατ 
αὑτὰ συντρίφει κατὰ τῶν αὐτοῖς ἐγχειμένων, οὖχ 
ἂν δέοιντο συντριδῆς ὁστέων xatà τοὺς οὕτω πάσχειν 
ἀξίους. El δὲ τις ἑντεθυμημένος ἀντικεῖσθαι τῷ συν- 
τετριμμένῳ xat κατακεχαμμένῳ τὴν φυχὴν «b εὖθ», 
xal προσειληφὼς εἰς νοῦν τὸ εὐθὲς πνεῦμα, αἱρεῖ- 
σθαι μᾶλλον εἴποι πνεῦμα εὖθὶς ἔχειν περ συντε- 
τριμμµένον χαὶ χαταχεκαμµένον, ἀχούσοι ἂν fju:- 
σεύεσθαι αὐτῷ τὴν τοιαύτην ἀγαθὴν ἐπιθυμίαν 
ἐνταῦθα * χρῆναι yàp αὐτὸν εἰπεῖν μὴ μᾶλλον τοῦ 
συντετριµµένου πνεύματος ἀγαπᾶν τὸ εὐθὺ, ἀλλ᾽ 
ἑπίσης xai ἀμφότερα, ἐπειδὴ χαὶ εἰς ἴσον τέλους 
ἀγαθοῦ ἀποτελευτῶσιν ἑχάτερα. Μάλιστα μὲν ocv 
x&v ἐστιν εἰδέναι αὑτὸν ὅτι κρῶτον αυντρ:πτ΄ον 
τὴν xapblav, ὡσεὶ xal πέτραν ὀρεινὴην ἁπόχροτον 
ὄχθοις ἑχτραχυνομένην xal ἁπαρνουμένην τὸ α:δινὸν 
xai οὕτω ταπεινὸν χαὶ ὁμαλὸν f) ἀγχώμαλαν. Εἶτα 
πραγµατευτέον τὸ εὐθὺ καὶ ἀνεπιπρόθητον εἰς ὁδὺν 
φίλην τοῖς θεοφιλώς ὁδοιποροῦσιν ἓν βίψ. Άλλως 
γὰρ ἀσύντριπτος ψυχἠ οὐ χατευθυνθήσεται εἰς ἀγα- 


dum, viam sequi rectam sinent. D θότητα, ὡς οὐδὲ πέτραι σκανδαλοποιοὶ μὴ ἐξαιρεθεῖ- 


70. Ut aytem et aliter nunc sermonem resumam, 
contere, dilecte, dictam hanc arduam, collis instar, 
petram et in minuta dissecatam exporta diligenter, 
et observata operatione opportuna, recogitataque in 
temetipso zdificatione sancta, sicut divinissima 
Scriptura praecipit, e& materia convenienti agge- 
r3la, structuram Domino auspice incipias in no» 
mine Dei, illamque in rectitudinem partim perpen- 
dieulo, partim amussi spiritualis artis dirigens, 
accommoda domum in templum Deo dignum, ut in- 
habitet ibi spiritus rectus : sic enim εἰ non aliter 


σαι πρὸς λεωφόρον χατευθύνεσθαι τὴν πορείαν ἀφή- 
σουσιν. 

o'. Ἵνα δὲ xaX ἄλλως χορυφώσω tbv λόγον toutov, 
αὐντριψον, ὦ φιλότης, τὴν εἰρημένην ὀχθώδη κατ) 
ἔπαρσιν πέτραν, xol διατµήξας εἰς λεπτὰ παραχό- 
µισον ἐπιμελῶς, xal φυλαξάμενος ἐργατείαν εὔχαι- 
pov, xai λογισάµενος χαθ᾽ ἑαυτὸν οἰκοδομὴν ἁγίαν, 
ὡς ἡ θειοτάτη Γραφὴ ἐγχελεύεται, xol ὕλην ἔπ'σω- 
ρεύσας ixaviv, ἄρξαι θεοφυλάκτου οἰχοδ)μῆς ἂν 
ὀνόματι θεοῦ, χαὶ ἀπευθύνων αὑτὴν ck; ὁρθότητα 
πῆ μὲν χαθέτῳ τέχνης πνευματικῆς, πῆ δὲ στάθµ.ῃ 
ἁπάρτισον τὸν οἶκον εἰς θεοῦ ναὺν ἑπετήδειον, ὡς 
ἑνοιχῆσαι αὐτῷ πνεῦμα εὐθές' οὕτώ γὰρ xal oOx 


*48 


886 IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 586 
ἄλλως τὸ πανάγιον Ἠνεῦμα el; τὸν σὺν οἴκον thv & sanctissimus Spiritus in domum tuam, id est cor, 


χαρδίαν εἴσελεύσεται. Ῥοῦτή σοι χερδῄσαντες 6$ ἐπι- 
στηµονάρχου τοῦ μεγάλου Δαυῖδ ἰδοὺ παραδεδώχα- 
μεν elg ὠφέλειαν, ὃς εἰπὼν, Καρδίαν καθαρὰν κτί- 
σον ἐν àpol, ὁ θεὸς, ὡς ἓξ ὑπαργῆς βίου δη) αδὴ 
ἐπάγει, χαὶ, Πνεῦμα εὐθὲς ἑγκαίνισον ἑν τοῖς 
&yxdroic. µου. Ἵνα τί ποιῶ; "Iva οὕτως ἑστηριγμέ- 
νου µοι τοῦ ἱεροῦ οἴχου xai ἀθλαδοῖς µένοντος ἀνέ- 
pa? τε χαταπνοαῖς xal ποταμῶν ἐπιῤῥοαὶς xal σει- 
σμῶν τιναγμοῖς, ἡγεμονεύω κατὰ παθῶν, xal μὴ 
δουλικῶς ὑπ αὐτοῖς γίνωµαι, ἡγεμονικῷ πνεύματι 
στηριζόμενος διὰ σοῦ. Κοφαλαιώσασθαι οὖν τὸ πᾶν 
kv βραχεῖ, αυντριδῆς ob πάντων χρεία, ὡς εἴρηται” 
εἶτα οἰκοδομῆς, μεθ) fjv πνεῦμα εὐθὲς τοῖς ἡμῶν 
ἐγχάτοι; ἐγχαινισθήσεται. Αἱρετὸν οὖν ἑπίσης ὥσπερ 
τὸ συντετριμµένον πνεῦμα, οὕτω xal τὸ εὐθές, 
o&'. Συντριδὴν δὲ χαὶ πάλιν φημὶ τὴν ἑνάρετον 
χαθ᾽ ἐχούσιον, ὁποίαν µακαρίως πάσχουσι xa οἱ 
λέγοντες πρῶτοι οὰς ἁμαρτίας αὐιῶν xai σφᾶς 
αὐτοὺς χαταχρίνοντες. Ol γὰρ ἄλλως ἑτέρωθεν ουν- 
τριθόµενοι xal χαϊακαμπτόμενοι οὐ µαχαρίως 
ἔχόυσι. TL γὰρ χαλὸν ἔσται πονηρῷ ἀνθρώπῳ καὶ 
ἁμαρτωλῷ συντριδένει τὸν βραχίονα ψαλμικῶς, 1 
τῷ ἐναχθέντι ἐς παγίδα, καὶ καταχαμφθέντι τὴν φυ- 
xlv; Ἐπιστῆσαι δὲ χρὴ ὡς xal ἡ τοιαύτη εὐαγε- 
στάτη συντριδὴ διὰ τοῦ Θεοῦ γίνεται τοῦ προσιεµέ- 
νου, xal μὴ ἐξουδενοῦντος τὸ συντετριμμένον πνεῦ- 
μα, ὡς ἄξιον οἰχειοῦσθαι αὐτῷ. Καὶ εἴη ἂν συντριθὴ 
αὕτη λεγοµένη διὰ τὸ σὺν ἑτέρῳ τὴν φυχῆν χατα- 
τρίδειν ἑαυτὴν xal συνθλᾷν, xal ἐπισχνοῦν τὸ χατ᾽ 
αὑτὴν σχληρὸν καὶ ἀπολεπτύνειν εἰς πνεῦμα σώματι 
ἀσυνδύαστον. Πσῖος δὲ ἐχεῖνος Ecepoc ; Ὅ θεὸς, οὗ 
συναπιλαμθανοµένου τῷ ἰδίῳ πλάσµατι, ὦ,; φυχὴν 
µόνην δι’ αὐτοῦ ἀποτελεῖσθαι τὸν σύνθετον ἄνθρωπον 
ὃς ὀθέλει συντρίδεσθαι εἰς εὑαφῃ ταπείνωσιν τὴν ἐν 
«p, ἑξανύοται ῥᾷον τὸ τῆς συντριθῆς ἀγαθόν. "AX 
ταᾶτα μὲν πεπόρισται μεταφορικῶς ἀπὺ συντριδής 
ἅμα xai χαταχάµφτως φυτιχῆς ' ἄλλωος δὲ καὶ ἡ 


. καταμόνας τροπικὴ αυντριδή, ὅπερ ἐστὶ σύντριψις, 


χρησίµη φαίνεται εἶναι εἰς τὸ τὴν συντετριμμένην 
χαςὰ Geby φυχὴν, xai οὕτως ἀτράχυντον χαὶ ἀσχλὴ. 
povtov, xat οὐδὲ ἑπηρμένην, χατανοεῖσθαι φίλην 
εἶναι τῷ Θεῷ. Βούλεται δὲ xat ἄλλως dj χατὰ τὴν 
συντριθὴν ερακὴ, ὅ ἐστι μεταφορὰ, δηλοῦν ἐνταῦθα 


intrabit, Hoc tibi lucrati ex magistro scientiarum 
magno David, tradidimus ad utilitatem ; qui dicens : 
Cor mundum crea in me, Deus, tanquam ex viteini- 
tio repetit ; et, Spiritum rectum | innova in visceribus 
meis: ut. quid faciam? Ut sic mihi stabilita sacra 
domo, immunique manente a ventorum flatibus et a 
fluminum fluentis, et a terree motuum procellis, ego 
dux sim adversus passiones, et non illis serviliter sul» 
Jiciar, spiritu principali per te roboratus. Ut igitur 
breviter tolum summatim repetam, contritione ante 
omnia opus est, ut diximus; deinde apta con- 
structione, post quam spiritus rectus in visceri- 
bus nostris inhabitabit. Est igitur desiderabilis 
sicut spiritus contritus, sic et rectus. 


71. Contritionem rursum dico laudabilem ac vo- 
luntariam, quam feliciter experiuntur qui primi 
suas culpas dicuntet semetipsos judicant. Qui enim 
alias et aliunde conteruntur et buniliantur, non 
feliciter afficiuntur. Quid enim erit boni homini 
nequam et peccatori juxta psalinos brachio con- 
teri, vel illi qui inductus est in. laqueum, οἱ anima 
humiliatus est ? Meminisse vero oportet illam san- 
ctissimam contritionem per Deum fleri qui probat 
neque rejicit spiritum contritum, ut dignum qui 
sibi conjungatur; et ista contritio sic dicitur quia 
cum altero anima semetipsam altlerit et frangit, 
et quod in se durum est, attenuat, el. minuit in 
spiritum corpori dissociatum. Quinam autem cst 
ille alter? Deus, quo propriam creaturam adju. 
vante, ita ut anima sola per ipsum perficiatur com» 
positus homo qui vult in docilem humiliationem, 
illam quein Deo est, couteri, completur facile con- 
tritionia bonum. Hac autem metaphorice quidem 
deducta sunt a contritione et incurvatione planta: 
rum : sed aliter seorsim tropica συντριδή, quod 
est σύὐντριψις contribuere videtur, ut anima secun- 
dum Deum contrita, et. ita nec aspera nec dura, 
nec superba, censeatur esse Deo chara. Aliter autem 
contritionis; Lropus, id est metaphora, hic ostendere 
vult quod in totum est tritum; ita ut spiritus con- 
tribulatus etiam  conteratur, quasi per bumiliatio« 
nem plane fractus; aliís autem verbis, conteritur 


*b καθ) ὁλότητα σνλληπτικῶς, ὡς εἰπεῖν, τριδέν’ ἵνα D quod multis modis, vel uno aliquo majori ab omni 


*b ἀννθλιδὲν πνεῦμα ἐκεῖνο xai συντρίδηται, ὡς οἷον 


parte teritur. 


θρανσθὲν διὰ ταπεινώσεως εἰς παντελές ' καὶ ἄλλως δὲ φράσαι, συντρίδεται τὸ συνόλως τριδὲν τρόποις 


πολλοῖς f) xal τινι ἀξωλόγῳ Evt. 

off. Δυνάσνην δὲ γραφικῶς λέγει τὸν παντοδύνα- 
pov Θεὸν ὁ μελφδὸς, f) ὡς ἁπλῶς ὄρχοντα, f| ἀντὶ τοῦ 
ἐνδύναμον καὶ ἰσχυρὸ», ofa τῆς λέξεως τοῦ δυνατοῦ 
μήτε κατὰ µέτρον, μήτε χατὰ µέλος, εὐχρήστου 
ἐνταῦθα τῷ ποιητῇ ὄντος. Οὐχ ἀεὶ δὲ fj τοιαύτη λέξις 
ἔπαινον ἔχει παρὰ τοῖς παλαιοτέροις, ἀλλ εἰσί τινες 
οἳ βίαιόν τινα τὸν δυνάστην φασὶν, οὗ χυριολεκτοῦν- 
τες αὐςοὶ, ἀλλὰ. µέσην λέξιν, xal τὸν δυνάστην͵ 
χαθὰ καὶ by δυνατὸν, τιθἐµεγοι. ΕΌρηται γὰρ καὶ 
ὁ δυνατὸς ἐν τῇ θειοτάτη Γραφῇ οὗ µόνον ἑπαινοῦ- 
µενος κατὰ «b, Κύριος κραταιὸς καὶ δυγατὸς ér 

PATBoL. Ga. CXXXVI, 


19. Dynastam autem graphice Deum omnipoten- 
tem dicit scriptor, vel ut simpliciterdominantem, vel 
potentem ac fortem, quatenus vox potens, nec juxia 
metrum, nec secundum melodiam hic ex pedit poetze. 
Non autem semper hujusmodi dictio laudem invenit 
apud antiquos, sed aliqui sunt qui virum violentum 
dynasiam vocant, non sensu proprio loquentes, sed 
medíam dictionem et dynastam potentem ponen- 
tes. Invenilur enim et potens in divina Scriptura nou 
tantum cum laude dictus, ut : Dominus fortis et potens 
in prelio ; et, Accingere gladium tuum super [επικ 

19 


987 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


inum, o Potens; sed ct cum vituperatione ; quate- A xo.légnp- καὶ Πεορίζωσαι τὴν ῥομφαίαν cov ἐπὶ 


nus qui in malitia gloríater, sic eGamdynasta, δι ρλς- 
sim videmus. flic ergody:asta Dess est, cujus «bra- 
chium est potentia munitum : quem autem evertit 
Altissimus disperiit jacens. » Sic etiam equi potn- 
tía, quod est. vigor, laudem babet suam. lta quo- 
que inm bomine octoginta ammorum viven!i (a- 
cultates. Non tamen hujusmodi οί potentia tyran- 
níca. Quzrendum cst porro utrum, ut 4 περάσω 
πθεραστῆς, a δοκιµάζιο δοχιμαστῖς, sie etiam ex 
ὄννάζω δυνάστης secundum aliquos deriset qua ex 
Causa non ipso accentu notetur. Forsitan autem 
confudit poeta, sicut πυραύστης, parvum animal; 
de quo proverbium est : Sors pyraustz, de 
eis qui brevi pereunt ex propria incuria. 


15. Deum porro scientiarum ac sapientize dicere 
idein est. Qualium tandem scientiarum ? Certe primo 
earum qu:e in ipso Deo sunt, incogitabilium et inef- 
fabiliuim etiam angelis juxta quas ipse semetipsum 
cognoscit ; deinde quoque earum qux apud bomines 
$unt, quaque et ipse ad Deum pertinent, quatenus 
exinde ad illo; devenerunt. Sermonem vero nobis 
etiam confirmat magnus Petrus cum dixit ; Domine, 
ἐν omnia nosti, tu scis quia amo te. Si vero quis 
inter omnes jactator gloriatur quod ipse quamdam 
artem aut imelbodum invenerit, frequens autem 
sapientium hominum turba tradita sit, autamen 
fion est isto Deus hujus scientie ; sed tantum per 


inventionem artis proereator ex scientiarum Deo, C 


cujus el solius est proprium ipsum esse Deum et 
dominum scientiarum, cum aliarum, tum earum 
qua pertinent ad diversa specialiter dicta studia, 
quique studia parat, ilii sane solique convenientia, 
Non enim aliis ista parare dicitur, sed sibimetipsi 
juxta concinnam sanctz Annz theoriam. Hic autem 
sciendum esL quod si secundum sanctissimum Pe- 
trum dicentem : Tu omnia nosti, tu scis quia amo te, 
ejusdem sensus est scireel coguoscere, »liquis ta- 
men forte iimuerit dicere Deum idearum, sicut 
Scientiarum, veritus ne videretur delirare juxta 
Platonicas idcarum species; et tamen ille veritus 
quod si juxla rectam sententiam ac opinionem in 
idem reduceret scientias ct cognitiones, non ab- 


sonum aliquid diceret, ut iu sequentibus ex auctore D 


nostro patebit. 


74. Quod autem aliis scientiis illa Dei cognitio 
clare praeponitur, qua proprie vera esl et certis- 
sima, ex eo quoque manifestum est quod nemo Ρο, 
test mentem Domini novisse, secundi cum sint ab 
illoqui recte de Deo ratiocinantur, quales erant 
qui tunc Judzam habitabant, juxta illud : Notus ia 
Judaa Deus; ubi prorsus sanctus Israel erant quee 
Deum videbant mentes. ideo egregie David adjecit : 
In Israel nagnum nomen ejus, ubi quoque psal- 
lens ita, Mugnificamus el exaltamus nomen Do - 
mini, recte dicebat. llic enim maxime magnilicaba 
tur. Hecautem hujusmodi cognitio vel scientia 


τὸν µηρόν cov, Δυνατέ- ἀλλὰ xxi βωμητός, ὡς 
x3! ὁ £» xax!3 ἐγχακυχώκχενας, οὕτω dk xal ὁ δυνά- 
στης, ὡς πολλαχόθε» ὀτλοῦται. Ὁ μὲν οὖν ἐνταῦθα 
δυνάστης ὁ θεός ἔστιν, οὗ xal & βραχίων μετὰ ὅὄννα- 
στείας - ὃν δὲ χκαθιιρεῖ 6 Ὕπτατος, ἐξήλοετο χείμ:- 
νος” οὕτω xai ἑωναστεία μὲν ἵππου, 6 ἐστι ῥώμη, 
ἔπαινον ἔχει” ὡς xal ai χατὰ ὁτδοπχηντούτην ἄν- 
Opa» δυναστεῖαι τοῦ ζἓν. 02 pk» υοιαύτη καὶ ἡ 
τυραννικ{. Ζητητέον δὲ, εἴπερ ὡς πειράνω πειρα- 
στῃς, δυκιμάζω δοχκ.μαστὴς, οὕτω παὶ δυνάστης 
ix τοῦ δυνάτω κατά τινας Τΐνεται, τῶς οὖκ ὀξόνεται 
αὐτὸς; Ἴσως δὲ ἐξηχολούθησε τῷ ποιητξ, καὶ τῷ 
πνρα-στης, ζωῦφιον δὲ οὗτος, περὶ οὔ παροιμία τὸ, 
Π.ραύστου pépo:, ἐπὶ τῶν vay) ἁπφλλυμένων iE 


B οἰχεία- ἁθ,υλίας. 


οΥ’. 0:bv δὲ γνώσεων xal σοφίας εἰπεῖν, tts ἂν 
ταυτόν. Ποίων δὲ γνώσεων; Ἡ πάντως πρῶτον μὲν 
των παρ' αὐτῷ τῷ θεῷ, τῶν παὶ ἀκατανοήτων xal 
ἁῤῥήτων καὶ ἀγγέλοις αὐτοῖς, χ1θ’ ἃς xai ἑαυτὸν 
ἐχεῖνος γινώσχει» εἶτα χαὶ τῶν παρ᾽ ἀνθρώποις, at 
καὶ αὐταὶ τοῦ θεοῦ εἶσιν, ὡς ἐχεῖθεν πάντως χαθῇ- 
χρυσαι εἰς αὐτούς. Πιστοῦται 6k τὸν λόγον ἡμῖν xai 
ὁ μέγας Πέτρος ἐν οἷς λέχει: Κύριε, σὺ πάντα εἷ- 
δας, σὺ γινώσχεις ὅτι φελῶ σε. El δὲ τυχὸν ἆλα-. 
ζονευόμενός τ.ς τῶν ἁπάντων, αὑτ)ς ἐξευρεῖν αὐχεῖ 
τέχνην οἰανοῦν ἢ µέθοδον, σνχνὸς δὲ συφῶν ἀνδρῶν 
τοιοῦτος ὅμιλος παραδέδοται, ἀλλ οὖχ ἔστι θεὸς 
ἐχεῖνος τῆς τοιαύτης γνώσεως: προθολεὺς δὲ µόνον 
κατὰ εὕρεσιν τέχνης ix τοῦ θεοῦ γνώσεως, ob xoi 
μόνου ἴδιον τὸ εἶναι αὐτὸν Θεὸν xal Κύριον γνώ- 
σεων τῶν τε ἄλλων, χαὶ τῶν κατὰ τὰ ἰδίως οὕσω λε- 
Υόμενα παντοῖα ἐπιτηδεύματα, ὃς xal ἑτο.μάζει ἐπι- 
τηδεύματα, ἐχείνῳ δηλαδη xai µόνῳ πρέποντα. Οὐ 
yip ἄλλοις αὐτὰ ἑτοιμάζειν εἴρηται, ἀλλὰ ἑαυτῷ 
χατὰ thv τῆς ἁτίας "Άννης ἐμμελῆ θεωρίαν. "Ev- 
ta30a δὲ ἱστέον ὡς εἰ καὶ κατὰ τὸν ἁγιώτατον Πέ- 
τρον εἰπόντα, Σὺ πάντα οἶδας, σὺ Τινώσκεις δει 
φιλώ σε, τῆς αὐτῆς ἑννοίας ἑστὶ e) εἰδέναι χαὶ τὸ 
γινώσχειν, ὅμως εὐλαθηθέσεταί τις ἴσως θεὸν εἰ- 
πεῖν εἰδήσεων, ὥσπερ χαὶ γνώσεων, δεδιὺὸς μὴ xai 
σχωγφθήσεται παραλαλεῖν τὸ Πλατωνικὸν εἰδητικὸν 
αἴτιον * xal μὴν ἐχεῖνος 6 οὕτως εὐλαδηθεὶς εἰ πρὸς 
ἔννοιαν καὶ δόξαν ὀρθὴν εἰς ταυτὸν ἄγει τὰς γνώσει; 
xai τὰς εἰδήσεις, οὐχ ἂν ἁπᾷδόν τι λαλήσειεν, ὡς 
καὶ iv τοῖς ἑξῆς φανήσεται &m' αὐτοῦ τοῦ μελῳ- 
δοῦ. 

o5, "Ότι δὲ τῶν ἄλλων γνώσεων ἡ τοῦ θεοῦ xax* 
ἐξαίρετον ὑπέρχειται γνῶσις, ἡ χνρίως ἀληθὴς καὶ 
ἐπιστημονιχὴ, δῆλον xal ἐκ τοῦ µηδένα δύνασθαι 
νοῦν γνῶναι Κυρίου, δευτερούντων αὐτοῦ τῶν πρὸς 
ὀρθότητα θεολογούντων, ὁποῖοι xal οἱ τῆς Ἰουδαίας 
σαν τότε οἰχήτορες, xavà τὸ, Γνωστὸς ἐν τῇ "Iou- 
bala ὁ θεὸς, ἔνθα πάντως ὁ ἅγιος Ἰσραὴλ ἦσαν οἱ 
Θεὸν ὁρῶντες νόες. Ao χαλῶς ἐπήγαχεν ὁ Δαθὶδ, ὥς 
ἐν τῷ Ἱσραὴλ µέγα τὸ ὄνομα αὐτοῦ. ὅπου xal ὁ 
Ψάλλων, ὡς ΑΜεγαλύνομεν καὶ ὑγψφοῦμεν εὁ τοῦ 
Κυρίου ὄνομα, καλῶς ἔλεχεν ' kust γὰρ ὑπερλίαν 
ἐμεγαλύνετο. Ἡ δὲ τοιαύτη γνῶσις εἴτε εἴδησις xat 


382 IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 1.00 


ἐχ πάντων ἀπαιτεῖται ἀνθρώπων ' Ἴδετε, γὰρ, ρη- A ab omnibus requirirur. hominibus : Scitoto enim, 


σὺν, ὅτι ἐγώ εἰμι θεός. ὅπερ ἐστὶ , Γνῶτε, νοῄσατε. 
λλλὰ πρῶται μὲν αὗται, xa δεύτεραι γνώσεις; αἱ 
μὲν αὐτοῦ φανερῶς οὖσαι θεού, αἱ δὲ ἡμῖν ἐξ Exel- 
νου ἑλλάμπουσαι. Εἰσὶ δὲ xal ἄλλαι παρὰ ταύτας 
γνώσεις θεοῦ, αἱ τῶν καρδιῶν ἡμῶν xat τῶν τρίδων 
ἡμῶν, εἰς ἃς xat αὐτὰς f) προφῆτις ἀπονεύουσα, ὑπ)- 
μιμνήσχειν δοχεῖ τὸν θεὸν, ὡς καὶ καρδίαν χαθαρὰν 
ἔχειν αὐτὴν οἵδε, καὶ εὐθυποροῦσαν ἑναρέτως γινώ- 
cxt, Διὸ xal ζητεῖ ἐξ ἐκείνονυ ἀντίχαριν, ὡς ἑτοιμά- 
σαι, fiyouv ἑτοίμως xal ἀπεντεῦθεν αὐτὸν ἔπιτη- 
ῥεύσασθαι καὶ τὸ δι’ εὐχῆς αὐτῇ * xat τοίνυν πείθει 
προσευξαµένη, xaX ἐπιτυγχάνει τοῦ ἐφετοῦ αἰτήμα- 
τος. 


inquit, quod ego sum Deus : id est, cognoscite, 
intelligite. Sed ale quidem prim:e, alie vero se- 
euude sunt cogniliones, siquidem aliz? quidem ipsius 
Dei manifeste sunt ; alize vero nobis ex illo illuze- 
runt. Sunt autem etíam przter illas aliz Dei co- 
guitiones, cordium inquam nostrorum ac viarum, 
ad quas ipsas alludens prophetissa, in mentem 
Dei revocare videtur, quod ipsam esse puro corde 
novit, et secundum virtutem ambulare cognoscit : 
ideoque remunerationem ab illo quierit, ita ut dis- 
ponat, seu prompte et exinde adducaL illum, et hoc 
per precem, ad curam de ipsa habendain, Et. certe 
precando persuadet el desideratam rem obti- 
net. 


ov. El δὲ xal ἑτεροῖαι γνώσεις εἰσὶ παρὰ τῷ pg — 75. Si vero quoque sunt alie cognitiones spud 


Ὑψίσιῳ μὴ ἂν συνηριθµηβέναι ταῖς ixelvip φίλαις, 
καὶ ἐχείνων πάντως αὐτὸς χύριος µετασχευάζων αὖ- 
τὰς ὅπως ἂν ἐθέλοι, χαὶ χατακυριεύειν οὐκ ἀφεὶς xal 
λυμαίνεσθαι τοῖς αὐτὸν θεραπεύουσιν * ἀλλὰ xol 
ἐχοίνας ἁπάγων fj ἀλλοιῶν, καὶ τὰς οἰχείας παρεισ- 
άγων ἀχαταλήπτῳ χάριτι, fjv ὁ ἔχων θεολογεῖ κατὰ 
τοὺς προφήτας xal τοὺς μαθητὰς vou Χριστοῦ, οὐ 
καταπνεόµενος πονηροῖς πνεύµασι παρενοχλοῦσι τοῖς 
θεωρητιχοίς, ἀλλὰ σχεπαζόµενος, ὡς ἔσω µένων 
σχηνῆς θείας ἡ ἁγίου ναοῦ, τῶν χρειττόνων τοῦ Μω- 
οαϊχοῦ Yvógou, xal ὡς, οὕτως εἰπεῖν, θείων Ίσνχα- 
στηρίων  Σκεπάσω γὰρ, φησὶν, αὐτὸν ὅτι ἔγνω τὸ 
ὄνομά µου. Τοιαύτη δὲ ἡ προφῆτις Άννα, γινώσχου- 
σα τὸν θεὸν ἐν τῷ σχεπάζεσθαι ὑπ' αὐτοῦ, xal οὗ- 


Altissimum, qux» connumerari nog possent cum 
illis ipsi charis, istarum ctiam ipse prorsus Dowi- 
nus est, disponens illas sicut vult, nec sinens domi- 
nari aut nocere fidelibus servis, sed et illas abdu- 
cens vel immutans, οἱ proprias introducens ineffa- 
bili gratia, qua praitus homo, secundum prophe 
tas et discipulos Christi, de Deo loquitur, non a 
malignis spiritibus qui speculantes conturbant in- 
spiratus, sed in tuto positus, quasi manens intia 
divinum tabernaculum seu sanctum templum, qu;e 
Mosaics& nube meliora sunt, et, ut ita dicam, diviui 
recessus : Protegam enim, inquit eum, quonia: 
cognovit nomen meum. Talis autem erat. propl,e- 
ssa Ánna, qua cognoscebat Deum, quo.l ab ipso 


τως ἐν ἡσυχίᾳ χαρδιαχῶς αὐτῷ ἐντυγχάνουσα, xav C protegeretur, et sic in securitate ipsi ex animo 


χραγχὸν μὲν οὐ κράζουσα xal τρανὲς καὶ τορὸν, ἅλ- 
λως δὲ, χαθὰ ὁ ἅγιος Ἰωνᾶς &x τοῦ χήτους, βοῶσα 
ἐχ συνοχῆς χαρδίας ἑνδόμυχος. Aib πανσόφως xat ὁ 
Δαθὶδ μετὰ τὸ σχέκασµα τὸ διὰ τὴν γνῶσιν τοῦ 
θεοῦ, ἐπήγαγε τὸ, Κεχράξεται πρός µε, xal àxa- 
κούσομαι αὐτοῦ * ὃς γε καὶ ἔτι λαλοῦντος τοῦ ἀγα- 
θοὺ ἀνθρώπου, xal πρινὴ δὲ λαλεῖν, χλίνει τὸ οὓς 
χαὶ ὑπαχούει αὐτοῦ. 

ος’. Τούτων δὲ οὕτως ἑχόντων, χαλῶς ἂν ἔχοι el- 
πεῖν ἡμᾶς xai ὅτι φθάσασα dj θχυµασία προφῆτις 
ἐν τῇ κατ αὐτὴν «(fj ἀποχωλύσαι τοὺς ὑπ αὐτῆς 
διδασχοµένους τοῦ ὑψηλὰά εἰς ὑπεροχὴν λαλεῖν, xat 
τῆς µεγαλοῤῥημοσύνης ἣν τῇ χαυχήσει ὁπαδὸν οἵ- 
ὅαμεν, ὡς ἀνοήτων ὄντων τῶν τοιαῦτα ποιούντων 
xal νοῦν μὴ ἑχόντων xal γνῶσιν, xat διὰ τοῦτο ἁπε- 
στραμµένων τῷ θεῷ * αὐτίκα φιλοσοφεῖ ὡς αὐτόκρη- 
pa γνῶσἰς ἐστιν ὁ θεὸς, xal θεὺς γνώσεων, καὶ φι- 
λῶν τοὺς ὄντως αὐτῷ γνωστούς. Διὸ τοιαύτῃ φιλοσό- 
Φῳ προσεσχηχὼς ὁ θεὸς xal ὡς εἰς xfpuypa λοχι- 
σάµενος xal αὐτὴν xal διδάσχαλον, ἀποδίδωσιν αὖ- 
τἩ τὸ δι εὐχῆς, τὸν ἀγαπητὸν δηλαδη τόχον, ὃν 
ἠτήσατο. Ἐπὶ τούτοις ἔστι γοργῶς φράσαι ὡς «by 
γνώσεων ἡ µαχαριωτάτη "Αννα εἰποῦσα τὸν Κύριον, 
φιλοσόφως ἀντιπίπτει τοῖς βλασφήμως Φαμένοις εἰ 
ἔστι γνῶσις ἐν τῷ 'Ydloto μονονουχὶ λέχουσα ὡς 
ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι οὐκ ἐπιστάμεθα, καὶ δι) αὐτὸ ola 
γνῶσιν μὴ ἔχοντες ὀφείλομεν χαὶ αὐτοὶ λέγειν τὸ, 
Τίς ἔγγω γοῦν Κυρίου ὃς πάντα οἷδε καὶ πρὸ γε- 


inberebat, non quidem acuto manifestoque cla- 
more clamans, alias autem, sicut sanctus Jonas ex 
ventre ceti, ex anxietate cordis intrinsecus clami- 
tans. Ideo sapientisaáime David, post « protectiouem 
iu cognitione Dei » adjecit : Clamabit ad me, εἰ 
exaudiam eum. Hic enim adhuc loquente bono ho- 
mine, sed et priusquam loquatur, aurem inclinat 
et exaudit eum. 

76. Hec autem. cum ita. sint, consonum. nobis 
esset dicendum quod, postquam liec admirabilis 
prophetissa prsvenisset in sno caruine prohibere 
doctos ab ipsa ne sublimia superbe loquerentur οἱ 
caverent a jactantia quam gloriationis comitem esse 
scimus, quantum qui talia agunt insulsi supt nec 
mentem nee cognitionem babent, et ideo a Deo 
avertuntur, statim philosophice docet quod reipsa 
scientia Deus est et Deus scientiarum et diligit eos 
qui ipsi vere noti sunt. Idcirco talem  philosophi:e 
magistram advertens Deus et tanquam  preconem 
ac discipulam reputana, ipsi tradidit quod erat in 
voto, dilectum nempe Filium, quem  poposcerat. 
Λοσιο praterea dicendum est quod Deum scientia- 
rum sauctissima Anna. proclamans Dominum, pli- 
losophice obnititur iis qui blasphemando pronuntiant 
an sit scientia in Exzcelso : quasí diceret nos bowi- 
nes uon esse scientia praeditos, el ideo veluti co- 
gnitionem non habentes debere et ipsos hoc diccre, 
Quis novit sensum Doinini, qui cuncta scil etiam 


94] 


EUSTATTIU TIIESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


antequam eveniant ? Ipse nasaque reipsa sapien- Α xéceuc ; Λότὸς vip μήνας τῷ ὄντι σοφώτατος, xal 


tissimus est, et summe sapiens, cuncta. sciens, et 
pon scienii.e vel scientiarum, sed scientiarum om- 
n uih Dominus. Unde colligitur quod nullius ini- 
quitatis ille nox.us est : peccatum enim non est 
cegnibo, Sed prorsus ignorantia. Porro si peccatum 
est ignorantia, non ergo sapientiam babet. peccator 
in qua»turi pccecat. Sapientissimus igitur et «anctis- 
simus est scieniiarum fDomirus. Si ve:o de numero 
cognitionum est ea quie a.d laudabile Adami respi- 
cit matrimonium quo cognovit Adam uxorew suam 
quz ebipsa cognovit illum, et hujus cognitionis 
Deus est l'eus. Faciet ergo quoque super istam 
dignissimum effectum e& institutum, asseptiens in 
adimpletionem ejus quod ipsa postulaverat. 

11. Hic autem addi potest quo.] accura:e de Deo 
disserit prophetissa, cum omnium bonorum causam 
esse przdicat Deum. Est enim, inquit, Deus seieu- 
siarum, nulla vero artificiosa coguitio otiosa esl 
apud ipsum, sed omnes in bonum opus abeunt, et 
hoc omnino competit hoic optimo artiici. Non au- 
tcm. absurduin esset dicere quod copulantur bona 
cognitioni quie secundum Deum est laudabilis prae- 
cognitio, dignoscentia, recognilio, de peccatis antea 
commissis condemnatio mobilis ignoscentia, cir- 
cumspicientia, cum spiritualiter inter se circum- 
spicientes disserunt, Talia namque cognitiones qua- 
dam sunt Deo probate. In his autem est notandum 
quod hic scite ct sapienter modulator apposuit dy- 


χαθὰ πάνσοφος, οὕτω xal παγγνώστης, καὶ οὗ γνώ- 
σεως ἡ γνώσεων, ἀλλὰ τῶν γνώσεων πασῶν Κύρως; 
ἐξ ὧν συνἆγετα: xal ὡς xaxiac wat οὐδεμιᾶς ἐκεῖ- 
v9; αἴτιως. Ἡ rào ἁμαρτίκ οὗ γνῶαις, ἀλλ᾽ αὐτό- 
χρημα ἄγνοια. "Exv Gb αὐτὴ ἄγνοια, οὐδὲ συφίαν ἄρα 
ὁ ἁμαρτάνων ἔχει χαθὸ ἁμαρτάνει, πάνσοφο; &pa 
xai ἁγιώτατος ὁ τῶν Ὑνώσοων Κύριος. El δὲ µία 
τῶν γνώσεων χαὶ ἡ κατὰ τὴν ᾿Αδαμιαίαν εὐλογητὴν 
συζνγίαν, xaÜ' fjv ἔγνω ᾽Αξὰμ τὴν γυναῖχα αὐτοῦ, 
γ:νώσκουσαν δήπου καὶ αὐτὴν ἐκ-ῖνον, not εαύνης 
ἄρα γνώσεως θεὸς ὁ Θεός. Ποιήτει ἄρα xa ἐπ' αὐτῇ 
ἀξ ολογώτατον συμπέρασμα, καὶ ἐπιτήδενμα ἐπινεύ- 
σας εἰς σνμπλήρωσιν οὗ αὐτὴ ηὕξατο. 


ος. Oüx ἀνένδεχτον δὲ εἰπεῖν ἐνταῦθα xal ὡς θεο- 
λοχεῖ συνεπτυγµένως ἡ προφῆτις, πάντων vov &va- 
θῶν alttov εἶναι δοξάξουσα τὸν Θεόν. 815; γάρ ona: 
γνώσεων, οὐδεμία δὲ γνῶσδις δημεουργικὴἡ ἀργοῦσσ 
παρ᾽ ἐχείνῳ ἀπόχειται, ἀλλὰ πᾶσαι εἰς ἔργον ἀπο 
τελοῦνται ἀγαθὸν, xal αὐτὸ πάντως xal πρέπυν 
τοινύτῳ παναγάθῳ δημιουργφ. Οὐκ ἂν δὲ εἴη πάρ- 
εργον εἰπεῖν καὶ ὅτι συµπαρεκτείνονται τῇ γνώσει 
τῇ ἀγαθῇ τῇ κατὰ θεὸν, xal f ἐπαινετὴ πρόγνωσις, 
καὶ Ὦ διάγνωσις, καὶ f ἐπίγνωσις, xol fj ἐπὶ φθά- 
cast πταίσμασι διχαία χατάγνωσις, xa ἡ ἑλλόγιμος 
ξύγγνοια ἤγουν συγγνώμη, καὶ t$ πολυωνύµως χα- 
λουµένη µετάχγνοια, καὶ μετάνοια, xol µετάγνωσις * 
ἤδη δέ ποτε καὶ fj ἀμφίγνοια, ὅτε συζττοῦσι πνευ- 


nastz? Peum cognitionum, ostendens quod, $icul (^ ματικῶς οἱ ἀμφιγνοοῦντες. Γνώσεις γάρ τινες καὶ «à 


hominem perfectum | scimus esse verbo εἰ opere 
couspicunn, sic et Deum nosse convenit dynastam 
ct cognitorem ; maxime vero. super omnes bujus- 
modi, qui t4lis cum sit et cognoscens et potens 
quod in Anna faciendum erat hoc, nullo cooperatore 
fecit. ' 


τοιαῦτα θεοφιλεῖς * bv τούτοις δὲ σημειωτέον xal ὅτι 
δεξιῶς καὶ σοφῶς ὁ μελφδὸς ἐνταῦθα παρέθετο ci? 
δυνάστῃ τὸν θεὺν τῶν γνώσεων δειχνὺς ὡς, χαθὰ 
τὸν τέλειον ἄνθρωπον, δόκιµον οἵδαμεν εἶναι xa? 
λόγῳ καὶ Εἔργῳ, οὕτω xai τὸν θοὺν εἰδένὰι πρέτεει 
xai δυνάστην xal γνώστη» μάλιστα Bb θᾳεριχικῶς 


ὑπὲρ τοιούτους ἅπαντας, ὃς τοιοῦτος ὢν xal γινώσκων τὸ ἐπὶ τῇ "Αννῃ ποιητέον, ἅμα δὲ καὶ δυνατὸς 
ὧν, ἐποίησεν αὐτὸ οὐδενὸς ἄλλου. συµπράττοντος προσδεηθείς. 


Troparium primum tertie oda. 
Incomprehewsibilis est divinissimus principatus. 
Rhetores enim demoustravit ilJitteratos, 
Satis sophistas mulire faciendo sermone, 
Et a profunda nocte extrabendo 
Populos infinitos fulgur Spiritus, 


18. Ausit aliquis fortasse hie pulchri operis iu D 


proposi!o tropario, non longe fulgena dicere exor- 
dium, quod requirit poeta. Thebanus antiquissimus. 
Sienim in quinto versu positum : ἀστραπῇ τοῦ 
Πνεύματος non est in dativo, sed nominativo desinit 
ἀατραπή ordinalque sic aliquis ayntaxim : Incom- 
prehensibilis est Spiritus fulgor, non valde laudari 
posset ob extremam inversionem, el hanc uti quis 
audacius loqueretur, toto colo proeul distantiam 
sivejuxta altitudinem cceli supra terram, aut sal- 
tem quautum de supra cerni possunt quz sub terra 
sun), aut in profundum demergi potest : namque 
transiens liomo siuplex et iners, audito : lncompre- 
hensibilis est divinissima, statim perspicere coua- 
tur quanam sit Isla, et eum taedet. per longum 


Tpozdpior πρῶτον τῆς ερἰτης ᾠδῆς. 
V, ᾽Αληττός ὁστιν dj θεαρχιχωτάτη. 
Ῥῆτρας γὰρ ἐξέφηνε τοὺς ἀγραμμάτους, 
"Adige σοφιστὰς σνστοµίδοντας Apu * 
Καὶ τῆς βαθείας νυχτὸς ἐξαιρουμένους 
Δαοὺς ἀπείρους ἁΦτεραπκῇ 105 Πνεύματος. 
eqs. "Εστιν, οἶμαι, τολμῆσαέ ινα εἰπεῖν ἐνταῦθα 
ἔργου καλοῦ τοῦ xatà 1b ἐχτεθὲν τεροπάριον μὴ πάνυ 
τηλανγὲς πρόσωπον, ὃ 6h ἀπαιτεῖ ὁ θήδηθεν παλαί(- 
νατος λυρφδός. Ei μὲν γὰρ iv. τῷ πέμπτῳ στέχι. 
χείµενον τὺ ἀστραπῇ τοῦ Πνεύήµατος-οὺχ ἔστι δοτικ}], 
ἀλλὰ χατ᾽ εὐθὺ πέπτωχεν ἡ ἀστραπὴ, καὶ ονντάξει 
τις ὅτι ἄληπτός ἐστιν ἡ θεαρχυκωτάτη ἀστραπὴ τοῦ 
Πνεύματος, οὐκ ἂν µάλα ἑπαινοῖτό τις ἄκρας ὑκερ- 
6άσεως, xai τῆς ὡς ἄν εις τολµηρότερον ὑπερθάλοι, 
030v οὐρανός ἐστ ἀπὸ Ὑαίας, διαστάσεως, ἡ κατὰ 
Ojo; οὐρανοῦ ἀπὸ γῆς, ἢ vo)» ἀλλὰ ἐς ὅσον ἐξ 
ὑπερφου τὸ ὑπὸ vij ἰδεῖν, ἡ χαταχολυµθῆσαι βύ- 
θιον. 'O Υὰρ τῆς παρόδου ἄνθρωπος 6 ἀπράγμων 
καὶ ἀφελὴς, ἀχούσας ὡς ἄληπτός ἐστιν ἡ θεαρχιχω- 
τάτη αὐτίχα ἰδεῖν ἑντρανίζει, καὶ εἰς ἐκείνη ἐστί; 


^ 


593 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


994 


καὶ ὀχνεῖ ἀναμένειν ἀπὶ μαχρὺν τὴν ἁπόδοσιν, xal À explicationem exspectare (1). Si vero quis-aliud quid 


οὕτω μὲν οὐκ ἀναπαύει ἀκοὴν τὸ μακρὸν ὑπερδα- 
τόν. ΕΙ δέ τι ἄλλο νοῄήσει εις ἀπὸ χοινοῦ λαδὼν 
ὄνομα κατὰ σννῄθειαν παλαιὰν, ἀλλὰ τοῦτο ξενίσει 
τὸν μὴ ἐντριδῶς ἀχροώμενον * τάχα γὰρ ἔσται εἰπεῖν 
ὅτι χαθάπερ ix τοῦ βασιλεύειν ᾿ῥήματος ὄντος εἴ- 
ρηταί που Ελχ'μενον χατὰ χοινοῦ ὄνομα «b ὁ βασι- 
λεὺς, À 6 βασιλεύων iv τῷ, οὗ μὲν γάρ τι xaxhv 
βασιλευέµεν αἶφά «€ ol, ἤγουν iv. τῷ βασιλεῖ Soy" 
ἀφνειὸν κξλεται' ὡσαύτως δὲ xal ἓν τῷ διχάσω. 
Ἰθεῖα δὲ ἔσται ἡ ix τοῦ διχάσω δηλαδη ὑπαχου- 
οθεῖσα δίκη, οὕτω χἀνταῦθα ix τοῦ ἑξέφηνε ῥήμα- 


cogitet, communi juxta morem antiquam sumpto 
nomine, at istud auditorem nen asuetum confuadit. 
Forte namque dici poterit quod, quemadmodum ex 
regnare, quod est verbum, invent"m est derivatua 
commune nomen rex, vel qui regnat, in hoc : « Non 
enim aliquid malum est regnare, et sive in hoc.: 
Regi nobil» palatium est; ita etiam in verbo : Judi- 
cabo. Rectum vero erit ex judicabo, subauditum sane 
judicium, sic et ibi ex verbo ἐξέφηνα occurrit 
menti, quod incomprehensibilis est. ἔχφανσις quie 
illitteratos reddidit oratores. 


τος παρεισδύεται τῇ ἑννοίᾳ, ὅτι ἅληπτὸς ἔστι Éx;avau ἡ ῥήτορας τοὺς ἀγραμμάτους ἐχφήνασα. 


ct. Εἴποι δ᾽ ἄν τις ὁμοίως βιασάµενος χαὶ ὡς Ex B 


τοῦ ἄληπτος ὑπονοηβῆναι δύναται ἁσφαλῶς ἀπὸ 
κοινοῦ ἡ λῆψις ἡ θεαρχιχωτάτη, f» δηλαδὴ λαμθᾶ- 
v5psv xai ὡς λῆμμα ἐνδοξότατον οἱ Χριστιανοὶ, xol 
máyxowow δόγµα Éyopev- θεαρχιχωτάτην καὶ 
παρειληφότες xol φυλάσσοντες τὴν τριαδικὴν ἓν EV 
Θεῷ ὑπερούσιον ἑζουσίαν τὴν τρισυπόστατον. Ἶτις 
ληψις εἴτουν λαθη xoi χατάληψις ἑτέρῳ λόγῳ ἅλη- 
«16; ἔατιν, ἐπεὶ καὶ τοῦτο µόνον αὐτῆς ληπτὸν, fi 
ἁκαταληφία χατὰ τὸν οὕτω φιλοσοφήσαντα. Δύναται 
δὲ καὶ ἐκ τοῦ θεαρχιχωτάτη παρελχυσθῆναι ἡ κατ- 
άρχουσα τοῦ τοιούτου ὀνόματος θεαρχία, χαὶ ἄπο- 
τελέσαι ἀσφαλῶς χαὶ ὀρθῶς ὁμοίαν σύνταξιν. Εἴτε 
τοίνυν xatà τὸν πρῶτον λόγον tbv κατὰ μακρὸν 
ὑπερδατὸν σχῆμα τὴν φραστιχὴν τάξιν τοῦ τροπα- 


19. Similiter autem aliquig dicere posset, quod 
ex voce incomprehensibilis tuto subintelligi potest 
nomine communi apprebensio 1j θεαρχικωτάτη quam 
certe tanquam lemma celeberrimum nos appre- 
hendimus Christiani, et communissimum habemus 
dogma (2); quz apprehensio, sive acceptio, vel, aliis 
verbis comprehensio, incomprehensibilis est, siqui- 
dem, secundum eum qui sic philosophatur, hoc 
solum istius est comprehensibile, quod incompre- 
hensibilis est. Potest autem etíam ex θεαρχικωτάτη 
derivari vox que przest huic nomini θεαρχίά, 
complereque tuto recteque similem syntasim. Sive 
ergo juxta primum modurn, de longa scilicet iuver- 
sione, ordinat quis elocutoriam syntaxiin iropa- 
rii sive Juxta tres alios, derivantes in. nominativo 


plou μεθοδεύσει τις, εἴτε χατα τοὺς τρεῖς τοὺς ἀπὸ € femininum communeque nomen, quo. subintellecto 


χοινοῦ ἑρανισαμένους θηλυχὸν εὐθὺ ὄνομα, οὗ ύπο- 
νπηθέντος δοτικἡ μένει τὸ ἀστραπῇ τοῦ Πνεύματος, 
σύννοιάν τὸ πρόσωπον τοῦ προχειμένου μελφδιχοῦ 
ἔργου ἐμποιεῖ cip περιτυγχάνοντι, xal τὴν Gy ἐς 
αὐτὺ ἐπιῤῥίπτοντι * Σπιχρινέσθω οὖν τῷ φιλοθεάμωνι 
ἑποῖον βούλετα: ' οἶμαι δὲ ὡς 6 πρῶτος ἀρέσχοι ἂν 
λόγος διὰ τὸ προφανῶς ἀόχλητονε 

π. "Eo" οὗ καὶ θεωρητέον τὴν χατὰ τὸ ερρπάριον 
ἔννοιαν βουλομένην λέγειν ὅτι ἡ δξαρχιχωτάτη 
ἀστραπ] τοῦ Πνεύματος ἄληπτός ἐστιν, ὅπερ ἐστιν 
ἀχατάληπτος, ἁχατανόητος, ud ὑποχειμένη λαθαῖς, 
6 ἐστιν ἀφαῖς, ὥσπερ οὐ ταῖς χατὰ σῶμα, οὕτως 
οὐδὶ κατὰ νοῦν. El μὴ ἄρα ἐχεῖνος ἑλλάιιποιτο 
Φλογὶ ἀγγελικῇ, ὡς ἔχειν οὕτω λαθέσθαι πυρὸς, xal 
φωτὶ φῶς προλαµδάνειν, xat τῷ τῶν φώτων οὕτω 
προσπελάζειν Πατρὶ τῷ µεγάλῳ Θεῷ' πόθεν τοῦτο 
δἵλον: Ἐξ αὐτοῦ 5h τοῦ σήμερον θαύματος * ῥητο- 
ρικῶς Υὰρ αὐτίκα δὲ xoi φιλοσόφως τοὺς ἀγραμ- 
µάτους ἑστόμωσε µαθητὰς, καὶ ἀχρύνως χαὶ ὡς ὃν 
ἀτόμῳ σοφοὺς ἐξέφηνεν Biz, ὅπερ ἐστὶν αὐτάρχως, 
τοὺς ἰδιώτας συστοµίζοντας τῷ οἰχᾳίῳ λόγῳ, τουτ- 
έστιν ly τῷ ἐμφράττειν τὰ χείλη, ἐπιστομίζοντας 
τὸ παρ) Ἕλλησι δοφιστικὸν φύλο», καὶ τῷ τῆς θείας 
διδασκαλίας ἑξαστράπτοντι φωτὶ, ἑξάγοντας τοῦ 
χατὰ «hv ἀγνωσῖαν ζόφου νυκτέρου’ ὅπερ ἑνέργημα 
πάντως ἀκατάληπτον ὀμολογηθείη &». 

πα. Καθεσταµένης δὲ ὧδε τῆς ἑννοίας, τὰ κατὰ 

(1) Et ita non moratur auditerem longo hyvper- 


bato. 
(2) l'ivinissimam traditione acceptam custodien- 


dativus manet ἁστραπῇ Spiritus, frons propositi 
operis melodici sensum przesiat occurrenti et oculog 
in ipsum injicienti. Discrimen igitur sit curioso quod- 
libet. Equidein puto quod primus aufficeret modus, 
quia maoifeste non alfert. difficultatem. 


80. Super hioc etiam cousiderandum est (roparíi 
sententiam qu: dicere vult quod divinissima ful- 
guratio Spiritus incomprehensibilis est, nempe inap- 
prehensibilis, impercepta, non subjecta conceptui, 
id est, tactui. ut incorporeis sic neque spiritualibus, 
Nisi igitur spiritus iste flamma luceret angelica, 
ja ut posset ignem apprehendere, lumineque 
lumen assumere, et sic Patri luminum, [Π8- 
gno Deo, propinquare, unde hoc foret manifestum ? 
Ex ipso hujus diei prodigio. Protinus enim  orato- 
res et philosophos disertos fecit illitieratos discipu- 
los, et extemplo quasique in instanti sapientes red- 
didit satis, hoc est sufficienter, hos idiotas, obmu- 
tescere proprio sermone facientes, id est, in occlu- 
dendolabia, silere cogentes &ophisticam Gr:eco- 
rum tribum ; istanque divinz doctrine fulguranti 
lumine éducentes ος ignorante tenebrosa. nocte : 
qua efficacia prorsus incomprehensibilis censenda 
est. 

81. Statuta vero taliter sententia, qu: ad dietio- 


tea trinam in uno Deo supersubstantialem sub- 
stantiam tribus personis constanteu. 


555 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


505 


nes troparü pertinent, sic explicantur : Imprensibi- A λέξιν τοῦ τροπαρίου ἔχουσιν οὕτως ἄληπτος μὲν 


Jis, ut inventum est, idem signitlcat quod íincom- 
prehensibilis, quam capere non est possibile. Os- 
tendit autem ista dictio, que homonyma est, etiam 
irreprehensibilem sive hominem, sive victum, cu- 
jus et ipsius, tanquam commendabilis virtute, nibil 
aliquis inceriminandum reperire potest. Videtur 
autem dictio metaphorice deduci a luctatoribus, qui 
oleo peruncti et aliunde solertes inclinari, curant 
ne captum adversariis prebeant, Unde optime im- 
prensibilis diceretur castus Joseph, qui dominam 
JEgyptiam nudus fugit ut comprehendi non posset. 
Huic autem impreusibili, juxta modum  luctatoris, 
opponitur εὐλαδής, quem scilicet facile prebende- 
res. Vox autem ἐστὶν per consequentiam nexus 
acuto accensu notatur, ut hoc ἄληπτος ἐστὶ, eonci- 
uat τῷ ἕῤῥηξε Υαστρὸς, secundum vim accentus 
acuti, Aliunde vero, sicut viri docti volunt, enclitica 
csse debet. Qui vero hoc audire fastidit, nobis pror- 
sus illasis prstereat. 

82. Qu: vcro Οεαρχιχωτάτη diciiur, omnem 
splendoris intentionem excedít. Superior enim est 
vn3 altera. fulpyuratio, magis una divina; atque 
altera quzdam principalis, et principalior, et prin- 
cipalissima : sed divina principalissimaque fulga- 
ratione Spiritus, et Patris et Filii, non recte dice- 
remus aliquid esse praestantius. Hic. euim sum- 
mam significat Dei virtutem, sapientiam mundum 
diversimode docentem et ita salvantem : quo 


vOv 6; εὑρέθη ἡ ἀκατάσχετος, ἧς οὐκ ἔστι λαδέσθαι 
δηλοῖ δέ ποτε ἡ λέξις ὁμώνυμος ofsa καὶ τὸν ἅμεμ- 
πτον,  ἄνθρωπον f) βίον, οὗ καὶ αὐτοῦ ὡς ἑναρέτυ 
δράξασθαίἰ τις οὐ δύναται λόγῳ αἱτιάσεως" δοκεῖ δὲ µε- 
τενεχθῆναι dj λέξις ix. παλαιστῶν τεχνικῶν, ol. xat 
ἀλειφόμενοι ἔλαιον, xal ἄλλως δὲ ὑποχλίνοντος δεξιὼς 
ἐπιτηδεύονται μὴ ἐνδιδόναι τοῖς ἀντιπάλοις λαθάς * 
ὅθεν πάνυ γλυχέως ἄληπτος λέγοιτ ἂν ὁ σώφρων 
Ἱωσὴφ, 6 τὴν Αἰγυπτίαν δέσποιναν γυμνὸς φυγὸν͵, 
ὡς μὴ ληφθῆναι χαταδεξάµενος * vip δὲ οὕτως ἁλή- 
πτῳ χατὰ λόγον πάλης, ἀντίχειται ὁ εὐλαδὴῆς, οὗ 
δπ)αδὴ ῥᾷην ὁ βουλόμενος λάδοιτο. Τὸ δὲ ἐστὶν διὰ 
τὴ» ἀχολονθίαν τοῦ εἶρμοῦ ὀξύνεται, ἵνα «b ἄληπτός 
ἐστὶ, συνῴδοι τῷ ἕῤῥηξε γαστρὸς,΄ χατὰ τὴν ὀξυτό- 
νησιν' ἄλλος δὲ, à; οἱ τεχνιχοὶ βούλονται, ἑγχλί- 
νεσθαι ὀφείλει. ὁ δὲ ὀκνῶν ἀχούειν τοῦτο, παρα- 
κονέτω θλίδων ἡμᾶς οὐδέν. 


πρ. Ἡ δὲ θεαρχιχωτάτη πᾶσαν ἐπίτασιν ὑπερ- 
θαΐνει λάμφεως" ὑπερτέρα μὲν γὰρ ἄλλη ἄλλης 
ἁστραπῦς, xal θειοτέρα, xal ἀρχιχή τις ἑτέρα, xal 
ἀρχιχωτέρα, xal ὀρχιχωτάτη τῆς δὲ θδαρχιχωτέ- 
της ἀστραπῆς τοῦ Πνεύματος, αὐτίχα δὲ xai τοῦ 
Πατρὸς, xai τοῦ Υἱοῦ, οὐχ ἂν ὀρθῶς εἴποιμεν elvat 
τι ὑπέρτερον. θεοῦ γὰρ αὕτη ἑνέργειαν τελιχωτά- 
την σηµαίνει σοφ/ζουσαν χγόσµον πολυειδῶς καὶ οὕτω 
σώζουσαν οὗ τὶ ἂν ὑπερφέροι ἔργον Θεοῦ μετὰ 


quid przstantius opus Dei esset preter incarna- C την ἔνσαρχον οἰκονομίαν, ἔνθα τὰ πάντα εἰς σωτη- 


tionis economiam, ubi cuncta sunt ad nostram 
salutem et ad impletionem superioris mundi spe- 
ctant? Est autem theologica vox θεαρχία et quae- 
cunque inde veniunt. Vox autem ῥήτρας per cir- 
cumflexum pro ῥήτορσς, non est valde usitata, sicut 
neque πάτρας pro πατέρας, μήτρας, pro μητέ: 
ρας, vel aliud quid simile. θυγατέρας tamen  inve- 
nitur cum syncope. lgitur noscit aliquis undecun- 
que dictionis hujus usum, vel remittendum est ad 
licentiam poeticam vel aliam propter metrum neces- 
sitatem. Attamen ῥῆτρας cum accentu super pen- 
vtimam "licimus genere feminino, cum quibusdam 
conditionibus conventiones ; quarum singulare est 
ας : Euge, ῥήτρην faciamus, et est istud sicut 
φρήτρη. et similia, Ἐξέφηνεν autem spectat ad ful- 
wvurationem , qua manifestantur quz? hycusque 
in obscuritate erant, quemadmodum et discipuli, qui 
erant obscuri, manifestati sunt, cum a Spiritu san- 
eto illuminati fuerunt. Et non solum ipsi luxerunt, 
sed ct aliis bonam hanc aff:ctiouem dederunt. lilit- 
teratos autem dicit, vel qui prorsus litteras nescie- 
baut, quosque dixeris analphabetos, vel qui, pau- 
cas sciebant litteras : qua signilicatione usus cst 
etiam qui scripsit epiacopum esse posse illitieratum, 
sive qui paucis sacrarum litterarum libris operam 
dat : nam illum qui nihil omnino novit pigeret, puto, 
sacram lucernaw accendere. 

83. Vox S quie significat sufficienter, tanquam 
adverbium, venit ex ἀλίζω ἁλίσω, id est cogo, po- 


plav ἡμῶν, xal οὕτως ἀναπλήρωσαιν τοῦ ἄνω xóa pov 
ἀφορᾶ 5 θεολοχικἡ δὲ λέξις καὶ ἡ θεαρχία καὶ τὰ 
ἐντεῦθεν παραγόμενα. Τὸ δὲ 'ῥίτρας προπερισπώ- 
µενον, 6 ἐστι ῥήτορας, οὗ τέτριπται εἰς πλατεῖαν 
χρῆσιν , ὡς οὐδὲ τὸ πατέρας πάτρας, μητέρας pfj- 
τρας, 7] ἄλλο τι τοιοῦτον * θυγατέρας μέντοι εὕρηται 
συγχεχομµένον Ex τοῦ ἁπλοῦ ' ἤγουν οἵδέ τις χρΏσιν 
τῆς λέξεως ἐθενοῦν, f) ἀλλά ἀναπεμπτέον εἰς ἄδειαν 
ποιητιχὴν xal τὴν διὰ µέτρον ταύτην ἀνάγχην. 
"Ales; μέντοι ῥήτρας φαμὲν παροξυτόνως Τένει 
θηλυχῷ, τὰς ἐπί τισι ῥητοῖς συνθήχας * ὧν ἐνιχὸν τὸ, 
ἁλλ᾽ ἄγε ῥήτρην ποιήσωμεν' xoi ἔστιν ἐχεῖνο χατὰ 
τὸ φρήῄτρη χαὶ τὰ τοιαῦτα. Τὸ δὲ ἐξέφηνεν οἰχεῖον 
πρὸς τὴν ἀστραπὴν, ἧς ἑλλαμψάσης ἐχφαίνεται τὰ 
τέως ὄντα ἐν σχότῳ, χαθὰ xa! οἱ μαθηταὶ ἀφανεῖς 
ὅντες, ἐξεφάνησαν, οἷς ὑπὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος 
ἐνελάμφθησαν ' χα) οὐ µόνον αὐτοὶ ἐξέλαμψαν, ἁλλὰ 
xai ἄλλοις ἔδωχαν τὸ ἀγαθὸν τοῦτο πάθος. Άγραμ- 
µάτους δὲ 7| τοὺς μὴ εἰδότας ὅλως γράµµατα λέγει, 
οὓς ἀναλφαθήτους ἔφη τις, ἢ τοὺς ὁλιγογραμμάτους' 
δυ οὗ σηµαινοµένου συνηΓορεἶται xal ὁ γράφας μὴ 
χωλύεσθαι εἶναι xal ἀγράμματον ἀπίσχοπον, εἶγονυν 
ὀλίχοις ἑντριθέντα βιθλίοις ἱερῶν γραμμάτων. Ὁ 
γὰρ καὶ μηδὲν ὅλως εἰδὼς, ὀχνήσοι ἂν, οἶμαι, χαὶ 
ἱερὰ λύχνα ἀνάπτειν. 


τν’. Τὸ δὲ ἅλις, ὃ σηµαίνει μὲν τὸ αὐτάρχως, ὡς 
ἐπίῤῥημα: γίνεται δὲ Ex τοῦ ἀλίζω, ἁλίσω, τὸ ἀθροίσω, 


597 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


598 


Ejt* συµῇ δάφεσθαι ἁδ'άστως xol πρὸς τὸ ῥῆτρας A test roferri ad oratores, et illitteratos, et os obtu- 


xai πρὺς τὸ ἀγραμμάτους. χαὶ πρὸς τὸ συστοµί- 
δοντας. Σοφισταὶ δὲ παρ᾽ Ἕλλησι διχῶς, καὶ μάλι- 
στα μὲν ol πλασματογράφοι ῥήτορες, σοφίκοντες 
ἐχεῖνοι ἐν τῷ μελετᾷν πλαστὰς ὑποθέσεις, τοὺς ἐπ᾽ 
ἆληθείᾳ διχτγόρους. Οὕτω γοῦν σοφιστὶς Λιθάνιός 
τις χαὶ Ἀφθόνιος xal λοιπο!. Ἠσαν δὲ xoi φιλόσο- 
qot σορισταὶ διαλεχτιχκοὶ σο’ριζόµενοι τεχνιχῶς τοὺς 
αὑτοῖς χοινωνοῦντας, xaY πα; αλογιςόμέενοι, xal Ev τῷ 
οὗ -ω ποιεῖν Σλεγχόμενηι καὶ ἑλέγχοντες οὐ (no - 
zoY μὲν ἐχεῖνοι i: xal προγ:θ.:ζεσθαι διδασχαλείων, 
πονούμενοι δὲ ὅμως περὶ τέχνην ταύτην ὀχληράν. 
"QOcv λαθόντες ἡμεῖς, σοφιστὴν χαγχίας φαμὲν xal 
πάντα μὲν Χαχδν/ μάλιστα δὲ τὸν ἀρχέχαχον δαί- 
µονα  συστοµἰζοντας δὲ ἀντὶ τοῦ τὸ στόµα ἐμφράτ- 
τοντας, χαὶ ὡς Ev ἀνθ) ἑνὸς εἰπεῖν ἐπιστομίζοντας. 
Ε/ληπται δὲ dj λέξις ἀπὸ ἀἁγγείων βραχυστόµων, χαὶ 
ὡς οἱ παλαιοί φασι συστόµων * το'αῦτα δέ εἰσιν ὧν 
τὰ στόµατα συνΏχται εἰς κομιδῇ στενὲν, ὡς πωµά- 
ζεσθα: ὁλιγίστῳ δερµατίῳ, 7| στυππείῳ, ἣ ξνληφίῳ' 
ἔστι οὖν συστομἰζειν τὸ ἁχανη ποιεῖν τὸν ἑλεγχόμε- 
vov, διὰ «b μὴ δύνασθαι προάγειν ὅλως λόγον τοῦ 
"στόματος "ὡς el xat μὴ πλατὺ yalvew εἴχεν, ἀλλὰ 
συνηχτο τὰ χείλη χατὰ βαλάντιον fj τινα βίχον " 
ὅπερ ἐμάνθανον οἱ τοῖς ἁγιωτάτοις τοῦ θεοῦ µαθκ- 
ταῖς ἀντιχαθεστάμενοι σοφισταὶ , οὐ φόδῳφ ἢ Bla, 
λόγῳ δὲ συστομιζόμενοι ἁποστολικῷ τῷ £x τοῦ παν- 
σόφου θεοῦ. 

m5. Ἐνταῦθα δὲ οὗ πάντη ἄχαιρον χαὶ ἀπερ[ερ- 
pov ἱστορῖσαι ὅτι σοφὀς τις δύο φοιτηταῖς παρα- 
σπιζόµενος πάνυ αὐτῷ µελομµένοις, ὧν ὁ μὲν εὐχερῶς 
χλὶ μικροῦὺ δεῖν ἀἁχρόνως ἀναλαμθδάνων τὰ διδασχάλια. 
εἶτα ἐξελανθάνετο ταχὺ, ὁ δὲ µόχθῳ πολλῷ εἰσδεχό- 
µενος τὸ ἑρμήνευμα παρλχατεῖχεν εἷς μνήμην διη- 
νεχη στεγόµενον ' τὸν μὲν πρῶτον ἐχεῖνον λαγύνῳφ 
εἴχαζεν εὑρυστόμῳ, ῥᾷον μὲν πληρουμένῃ, ῥᾷον δὲ 
ἀποκενουμένῃ τὸν δὲ δεύτερο» ἀγγειδίῳ συστύμῳ, 
βράδ.ον xai εἰσδεχομένῳ, καὶ ἁποπτύοντι τὸ ὑγρὸν. 
xai τοιοῦτον μὲν τὸ αύστομον. Βαθεῖαν δὲ τὴν νύχτα 
λέγει τὴν παλαιτάτην bv col; ἐθνικιῖς πλάνην, 5j 
ἣν ὡς iv axotla περιπατοῦντες, οὖκ εἶχον τὸ τῆς 
ἀγτθείας βλέπειν φῶς, o00 αὐτοὶ Ἕλληνες, ol; ἡ 
κατὰ χόσμον σοφία ἑνέλαμπε" xol ἣν ἐχείνοις f 
οὐὺξ αὕτη καινότροπος οὗ γὰρ Ἆλιος, γῆν ὑποδὺς, 


rantes, Sophistarum vero spud Ο6{8009 duo genera 
habebantar : presertim plasmatographi orstores : 
hi fieta subjecta declamantes, veros efformabant 
ad sapientiam advocatos. Talis fuit οδρἰήείος Libas 
nius, et Aphthonius, et c:eteri, Erant porro philo- 
soplii sophistze dialectici, qui secum" conversantes 
argutiis ludebant et sic erant convicti et. convin- 
centes ; non zelantes ut. disciplinis proeesaent, la- 
borantes tamen circa istam molestam artem. Unde 
morem assumpsimus nos, sophistam maliti:e vo- 
candi omnem improbum, y rzesertim malorum prin- 
cipem demonem. Συστοµίζοντας autem sumitur 
pro, obturanies ora ; et, ut unum pro altero dicam, 
ἐπιστομίζοντας. Dictio vero desumpta esta va- 


B sibus tenuis colli, qua dicuntur ab antiquis σύστο- 


μα. Talia sunt ea quorum os in arctam introdu- 
ctionem Lenuatur, ut obirudi possit tenuissima pel- 
lieula, vel stuppa, vel lignea particula. Συστοµί- 
ζειν esL igitur mutum facere convicium, eo quod 
omnino nequit ex ore proferre sermonem, et tan- 
quam ad modus crumenz vel urceoli non petest 
late liiare, sed contrahuntur labia. Quod didicerunt 
sanctissimisiDei discipulis adversarii sophist, non 
metu aut violentia, sed apostolico sermone a feo 
sapientissimo proveniente, ora obturati. 


! 


84. Hic autem non prorsus intempestivum aut 
superfluum est enarrare quod quidam philosophus 
duobus auditoribus, quos magna prosequebatur 
eura, deditus, quorum unus facile ac subito susci- 
piebat documento, sed brevi postea obliviscebatur, 
alter magno labere susceptam explicationem in 
memoria perpetuo custodicbat, primum quidem a6- 
similahat ore largo lazen:ze quae facile impletur, 
sei facile et vaeuatlur ; secundum 2utem augusti 
oris urceo, tardius recipienti οἱ rcjicienti. aquam. 
Tale quidem est verbum, αὐστομον. Profundam 
autem nociem dieit antiquissimu n ethnicorum er- 
rorem, per qnem velat in tenebris ambulantes, nou 
valelant veritatis aspicere lumen, neeipsimet Graeci 
quibus sapientia secunduni mundum illuxerat. Erat 
autem illis ista. uox. novi gencris. Non enim 


τῇ ἐχεῖθεν σχιᾷ ἑλύπει τὴν χτίσιν' ἀλλ 6 μὲν fuos D soi sub terram &ubiens creaturam. exinde contrista- 


τῆς ἁληθείας 5 ὑπερουράνιος ἐπλήρου τὸν xóspov* 


ἐχεῖνοι δὲ βλέποντες οὐκ ἔθλεπον ' ἔμελλε δὲ ἄρα iv. 


τῷ ὕστερον ἀνάπαλιν θαύματι 15 ἔμπαλιν τοῦ πρώὠ- 
του πάθους ἐγγενέσθιι τοῖς ἕθνεσιν. "Ote γὰρ ὁ 
ἄδυτος foc οὐραν/θεν κατελθὼν Lo' ἡμᾶς ὑπὸ γῆν 


γένοιτο, τηνιχαῦτα ἐχείνοις fj πρώτη μὲν ἀπηλάθη : 


νὺξ, ἐἑπέλαμφε δὲ φῶς τὸ ἀνέσπερον, Ἰα-έον 6à ὡς 
βαθεῖα νὺξ δτλοῖ μὲν τὴν ἄχρως µέλαινχν, καὶ καθά 
tt; ἔφη σχοτοµήνιον * τὴν μεταφορὰν δὲ εἴληχεν ἐκ 
τῶν βαθέων, xai φρεάτω», καὶ φαράγγων, xat βό- 
θρων, xai πελαχέων καθ ὧν οὐ διικνεῖται φῶς 
καθαρὸν, ὅπερ ἄνω φορούμενον φύσει, ὀλίγα négu- 
xsv ἀσχηλεῖσθαι περὶ τὰ 3) βαθέα ἡ ἄλλως γωνιού- 
µενα xal πσράθυστα * ἐντεῦθεν δὲ νοητέον καὶ βαθὺ 


bat umbra : verum hic quilem celestis. mundum 
replebat sol veritatis; sed illi asp'cientes non vide- 
bant. Dehebat proinlle fleri gentibus in ult.mo pro» 
digio quidquam huic prima. affeetioni contrarium ; 
etenim cum ille sol indeficiens, 8d noe ex aito di- 
missus, sub terram intravisset, stotim haec prima 
nox evanuit, eisque lumen absque vespere illuxit. 
Notandum est autem quod dictio profunda noz os- 
tendit*illam fuisse summe nigram, illunem ac te- 
nebricosam, Metaphora vero aumpta est de profundis, 
puteis, barathris, (oveis, pelagia, in qu:e non pene- 
trat purum lumen ; quod natura sursum elevatum, 
circa profunda vel alias angulata seu furiiva pa- 
rum est versari natum. Exinde quoque concipieu- 





m 


EUSTATHII THESSALONICENSIS WETROPOLITAE 


dem est illam ad solum usque profundam adoratio- A προσκύντµα τὸ ἕως ἑλάφους, xal βαθεῖαν γαλήνην. 


sem ef prolondam serenitatem, quam qui non 
habet, ος squis profandis eripi se preester. 
&5.Yen ἐξβαιρουμένους est. pro ἐχλαμθάνοντες, 
et οἱέ edecentes. Dici solet de iis quie ex profen- 
do ereuater. Estrabit igitar οὐφαίο eum qui de- 
merngendo sellotstur, ου in profendem οσους. 
lageus e»t ; vel magis tropice, qui cecidit inp. espti- 
vitalem. Heic astem  ἐξαιρεῖν silinia sunt ἐξελέσθαι 
et ὀξελοῖ,. Talia vero non swwt ἀναιρεῖσθαι et 
ἀνελέσθας : non enim ος profundo sascipientes, sed 
Japsum erigeates, aliquem elcvamus ; et sic indica- 
bit ígtud :ἀνείλετο ἐκεῖνον. Quod sutem τὸ ἔξδαι- 
ρεῖσθαι et ὁ ἐξαιρούμενος, ex quibus sant 0 πεξαιρεῖ- 
σθαι οἱ ὁ ὑπεξαιροόύμενος, passivam aliquando 
significationem babeaut, non est ambigendi locus. 
Pop«los awtesm  iminensos solummodo dicit eos 
qui fulgore Spiritns illeminati sunt. Licet enim 
3llas masime gentilium immensitas patest, si quis 
eos qui etjam nonc io tenebris errorum ambulant, 
et noetugao tempore contra nos insidiantur, consi- 
deret; atiamen immensi quoque sunt seeundum 
Deum illumiuati : οἱ nobis ante oculos ducantur 
owes s8Dcli, prorsasque mirabimur eorum ind- 
nitatem, etsi non proprie sumsmus istam. Si 
enim nee omnes homines qui ab Adam ad cousam- 
:wationem usque seculi sunt, eoram Dee proprie 
dicentur innumeri vel infiniti, quomodo sanctis 
ejus et czieris simul Christianis infinitas compe- 


fv 5 nk ἔχων, εὔξεται foc0r vat ix τῶν βαθέων ὑδὰ- 
Tp». 

πε. T^ δὲ ἑξαιρυμέρωας εἴρηται μὲν ἄρτι ἀντὶ 
τοῦ ἐχλαμβάνοντας καὶ οὕτως ἑξαχοντας * λέγχεσθαι 
δὲ εἴωθεν zl τῶν Ex. βάθους ἀνελχόντων ὀτιδήποτε. 
Ἐξαιρεῖται γοῦν τις τὸν dv τῷ χαταχκολυμθδᾷν 
πνιγρὸν, x3i τὸν ἐμπεσόντα Dot Babelia  ἔντεῦθεν 
δὲ «ροπικώτερον xal vr αἰχμαλωσίᾳ περ'πεσόντα, 
τῷ δὲ τοιύτῳ ἑἐξαιρεῖν σ/οτοιχόν ἔστι xal xb ἑξελέ- 
σθαι xal ἐξελεῖν ' οὗ τοιαντα δὲ xal ἀναιρεῖσθαι xoi 
ἀνελέσθαι. 02 Υὰρ ἐκ βάθους ἀναλαμδάνοντές τινα, 
πεσόντα δὲ ὀρθῦντες ἀναιρούμεθα, χαὶ ὡς τοῦτο 
πνιῆσει ἀνείχετο ἐχεῖνον. Ὅτι δὲ τὸ ἐξαιρεῖσθαι xal 
ὁ ἐξαιρούμενος καὶ καθττιχἠ» ποτε σηµασίαν ἔχου- 
e, ἓξ ὧν καὶ τὸ ὑπεξαιρεῖσθαι xai ὁ ὑπεξα,ρούμε- 
vo:, οὐχ ἔστιν ἀμγιθολεῖν, Λαοὺς δὲ ἀπείρους τοὺς 
τῇ ἀστραπῇ χαταλαμφθέντας zou Πνεύματος μόνους 
φπσίν. El yàp ἅλλως μάλιστα τῶν ἐθνῶν ἀπειρία 
χαταχέχυται, sU τις τοὺς ἔτι χαὶ νυχτιπάρους Ev 18 
πλάνη. xai νυχτιλόχαυς δὲ καθ ἡμῶν αχέπτοιτο” 
ἀλλ᾽ οὖν ἅπτιροι xol ol χατὰ θεὸν πεφωτισµένοε, 
xal προαχθῄήτωσαν ἡμὲν εἰς ἔνννιαν οἱ ἅγιοι πάντες, 
χαῑὶ πάντως θαυμασόµμεθαᾳ τὸ iv αὗτοῖς ἄπειρον, 
οὗ χυριολεχτούµενον οὗ δὲ αὐτό. El γὰρ μηδὲ πάντες 
ἄνθρωποι οἱ ἐξ Αδὰμ xal μέχρι συντελείας τοῦ 
χόγµου ἄπειροι παρὰ τῷ cip χυρίως λεχθήσονττε, 
πῶς ἂν τοῖς ἁγίοις ἔχείνου, χαὶ τοῖς ἄλλοις δὲ 650u 
Χριστιανοῖς ἀπειρία ἐπαληθεύοιτο: Ἐἰοὶν οὖν λαοὶ 


teret ? Sunt ergo populi infiniti, quorum multitudo, c. ἄπειροι, ὧν tb πλήθος εἰ καὶ πεπέρασται, ἀλλ' ἡ μῖν 


licet babeat finem, nobis taren non est magis no- 
ta, quam qood est proprie infinitum. Si vero quo- 
que terra tum esse diciiur immense, tum habere ter- 
minos, observandum esi hoc etiam utile presenti- 
bus foturum. Eidem etiam u«ui inservit dictum : 
« Populis infinitis consentientibus », qnod apud 
slium poetam invenitur. 

86. Fulguratio vero sancii Spiritus, et praesertim 
fila quas speetat ad liodiernam festivitatem, in qua 
sunt spiritus vehemens et ignita lingua, aliquid 
suavitatis additum majestati babet ex naturali co- 
gitatione per quam ad divinissimam speculationem 
anagogice ducimur. Scimus enim qued sensibilis 
, fulguratio sensibilem spiritum, ante propriam ge- 


οὖχ ἔγνωσται ὡς οὐδὲ τὸ χυρίως ἄπειρον. El δὲ καὶ 
γῆ ποτὲ μὲν ἀπείρων εἶναι λέγεται, ποτὲ δὲ πέρατα 
ἔχειν, ἐπισκεπτέον χαὶ ἐχεῖνο χρήσιµον τοῖς ἐνταῦθα 
ἑσόμενον  ἐνθυμητέον δὲ πρὸς ὁμοίαν χρείαν καὶ τὸ 
λαῶν ἀπείρων συμφωνούντων, ὃ δ] παρὰ ἑτέρῳ 
χεῖται μελφδῷ. 


πς’. Ἡ δὲ ἀστραπὴ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, χαὶ μᾶ- 
λιστα dj χατὰ hv σἦμερον Bopzhv, kv ᾗ πνοὴ βιαία 
xal γλῶσσαι πυρὸὺς, ἔχει γλυχύτητός ει πρὸς τῷ 
σεμνῷ καὶ ἐχ τῆς χατὰ φύσιν ἐννοίας, δι’ fc εἰς 
θεωρίαν θειοτάτην ἀναγόμεθα. Οἴδαμεν γὰρ ὡς xa 
ἡ χατ) αἴσθησιν ἁἀστραπὴ πνεῦμα αἰσθητὸν προῦ- 
τάρξαν αἰτιᾶται τῆς οἰχείας γενέσεως; οὗ ἔγχλει- 


nerationem jam exsistentem, haneque producentem, D σθέντος Eae νεφέλης xal τῇ χινήσει ἐχπυρωθέντος 


arguit 1 quo intra nebulam incluso, motuque inflam- 
mato, «que exitum quirenie, tenebrarum violenta 
scissura tonitruum efficit, fulgurationem vero 46. 
diurnis coloribus aera pingit, spiritus generat. Quae 
porro physiea egm sint, in presenti festivitate sciunt 
eum docere qui eupit undique quod pium est Iucro- 
se quarere. Quod autem, sicul noctem ignis illu- 
minat, et non dico ignem hunc antiquum Judas 
auxilium — prze-tantem, sed simplicem ignem, sic 
etiam fulguratio ; quodque sape multum juvat. et 
viotores et navigatores, et ipsis est saluti, vorunt qui 
ουπέ experti, apud quos eliam gratiarum debita, 
puto, 1alibus fulgetris reservantur. Multo vero magis 
ct omni modo masimas d« bemus gratias eancti Spi- 


xai ζητοῦντος ἑκπόρευσιν, dj μὶν τοῦ Υνόφου πρὸς 
Blav ῥἒξις βροντὴν ἁποτελεῖ, ἀστραπὴν δὲ τὸ Πνεῦμα 
ποιεῖ, τὸν ἀέρα χρώζουσαν ἡμεροφαῶς * & 63 φυσιχὰ 
ὄντα ἑορταστιχῶς olóe νῦν σοφίσειν τὸν ἐθέλοντα 
χερδαίνειν πάντοῦεν τὸ θεοσεδές; ὅτι δὲ χαὶ χαθά- 
περ νύχτα tb mp φωτίζει, xal οὗ λέγω τὸ πἆλαε 
ποτὰ ταῖς Ἰουδαίοις ἐπιχουροῦν, ἀλλὰ xa τὸ ἁπλῶς, 
οὕτω καὶ fj ἀστραπὸ, καὶ ὅτι ὠφελεῖ πολλάκις µυρία 
καὶ ὁδοιπόρου:, χαὶ ὅσοι δὲ ναυτίλλονται, καὶ σωτη- 
pía αὑτοῖς γίνεται , ἴσασιν οἱ πεπειραµένοι, παρ 
οἷς καὶ ὀφειλαὶ χαρίνων, οἶμαι, ταῖς τοιαύταες ἀστρα” 
παῖς ταµιεύονται΄ µυρίως δῇ μάλιστα δὲ τῷ πανεὶ 
ἤφλομεν ἀπείρους χάριτας τῇ ἀστραπῇῃ τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος, δι’ fi; νυκτὸς πολνειδῶς βαθείσς ἐξαι- 








tol 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 


ρύµεθα. O3 µόνον γὰρ τῆς κατὰ φυχὴν, ἀλλὰ καὶ A ritus fulgorationi, per quam e necté maltifwie pro- 


v περὶ piov, ὃς μικροῦ καὶ ἀχατάληπτός ἁστω 
ὅσα xai ὁποίοις νυχτυέροις πλάνοις μετρεῖται. 


Τροπάριον δεύτερον τῆς τρίτης ᾠδῆς. 
ΥΙ. Ἡν ἑκπορευτὸν ἐξ ἀγεννήτου φάους 

Τὸ πανσθενουργόφωτον ἄφθιτον σέλας, 

OS τὴ», δι) Υἱοῦ πατριχῆς ἑξουσίας, 

Nuv ἐμφανίξει συμφυΏ φρυκτωρίαν 

Πυρώδης ἦχος ἐν Σιὼν τοῖς ἔθνεσιν. 

vC. Θεολογία ὅλον τὸ mapbv τροπάριον χοιν]ν 

ὅλως ἄννοιαν obx ἐπισυρόμενον ' ἑορταστιχῶς δὲ ἄρ- 
χεται ὁ μελφδὸς ἀπὸ τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ix- 
πορεύσεως ix τοῦ Πατρός, γοργῶς ὅδων καὶ σε- 
μνῶς ὡς προσῆχε τῷ pécprp* fj δὲ &pyh αὐτῷ χατὰ 
τὴν τοῦ πρώτου Θεολόγου εὐαγγελιστοῦ ἐσχημάτι- 
στα εἰπόντος, Ἐν ἀρχῇ ἣν ὁ Λόγος" quot γὰρ, ἣν 
ἑχπορευτὸν, καὶ ἑξῆς : ἐνταῦθα δὲ ἐπισημαντέον 
ἀναγκαίως πρὸ τῆς ἑρμηνείας, ὅτι μετὰ τοὺς kv ἀρ- 
x9 δύ9 διστίχους, οἱ ἐπιφερόμενοι γράφονται xai 
οὕτως ΄ — οὗ τὴν δι Υἱοῦ πατριχὴν ἑξουσίαν — 
vov ἐμφανίζει συμφυεῖ φρυκτωρίᾳ — πυρῶδες Ἴχος 
ἐν Σιών ΄ — Καὶ περὶ μὲν τῆς Υραφῆς ταύτης ὡς 
καὶ περὶ πρὺ αὐτῆς, εἰρήσεται τὸ δέον * τῷ τέως 5 
ἐπιβλητέον τῇ ivvoía τοῦ τροπαρἰου τοιᾷδε οὔση * 
"Hv, ὡς ἑῤῥέθη, ἐκπορευτὸν ix φωτὸς ἀἁγεννήτου, 
ὅγουν ix. τοῦ τῶν φώτων Παερὸς, τὸ καὶ ἄφθαρτον 
σέλας, Ίγουν ἅγιον Πνεῦμα, φῶς &x φωτὸς προελ- 


(bv καὶ παντοδύναμον ἄλλως τε πολυτρόπως, xol C 


ἐν τῷ φωτὸς εἶναι παρεχτικὺν χαὶ αὑτό * οὗ ἤγουν 
του εἱρημένου ἁγίου Πνεύματος τὴν φρυκτωρίαν 
εἶτουν Φφανότητα, τὴν αὐτῷ συμφυῆ ὡς μεγάλφ 
φιτὶ, την γενομένην διὰ τῆς πατρόθεν τοῦ ΥἸοῦ 
ἐξουσίας τῆς χοινῆς τῇ ἁγίᾳ Τριάδι, τοῖς παρατυ- 
χοῦσιν ἔθνεσιν ἐμφανίζει νῦν σήμερον αἰσθητῶς xal 
οὕτως ἐμφανῶς χατὰ τὴν Σιὼν ἐν τῇ τῆς Πεντηκο- 
ατῆς ἑορτῇ τὸ πυρῶδες ἀπήχημα” ἤγουν dj ἐν πυρί- 
ναις, ὡς προεῤῥέθη γλὠώσσαις, βιαία πνο] φεροµένη 
ἄνωθεν ἡχητικῶς xal ξωοῦσα τοὺς τότε πιστούς» 


. δι αὑτῶν δὲ xal τοὺς ἀχουσομένους ἐς αὐτῶν τὸ 


χύρυγµα καὶ τὸν ἀληθεστάτην ἱστορίαν τοῦ θαύμα- 


τος. 
sw. Σημείωσαι δὲ ὡς ἐν τῷ πρώτῳ ἔπει βυστι- 


fanda eztrahimur : aon eolum ex anim» nocte, sed 
eiiam ex nocle vicuis, qui fere quoque iacempre- 
bensibilis est, quot et qualibus noéturnís erroribus 
BPaensprom habeat rcíertam. 

Troparium secundam tertia ode. 


Έγαι procedens ez ingenita Ί9ου 

Omnipotenter fucificus incorruptesque splendor, 

Cujus per Filii psternam substantiam 

Nanc manifestat cognatam facem 

ignita vox in Sion gentibus. 

87. Theologia totum est preesens troparium, nou 
omnino vulgarem aliquam post se trahens senten- 
tiam. Incipit vero festivaliter poeta a sancti Spiritus 
ex Paire processione, vivide magnificeque canens ot 
metro convenit. Initium autem apud ipsum configu- 
rationem habet eum initio primi Theologi evangeltstze 
dicentis : ἵη priucipio erat Verbum. Dicit enim : 
Erat procedens, et sequentia. Wic autem ante. in- 
terpretationem necessario notandum est quod, 
post duo prima dístieha, subsequentia síc etiam 
scribuntur : οὗ τὴν δι ὙΥἱοῦ Πατριχὴν ἐξουσίαν, 
νῦν ἐμφανίζει συμφυεῖ φρυχτωρίᾳ πυρῶδες Ίχος 
ἓν Σιών. De Seriptura quidem ita sicut de ea quz 
prazcedit, dicetur quod necessarium est. Nnne 
autem inhzrendum est. troparii sententiz, quz sic 
se habet : Erat, ut dictum est, procedens ex in- 
genito lamine, sive ex Patre luminum, incorrup- 
tibile lumen, sive &anetas Spiritus, lumen e lumi- 
ne proveniens, omnta mukifarie facere valens, sed 
presertim in eo quod ipsum luminis emissionem 
habet propriam. Gujus ergo dicti Spiritus sancii 
pharum seu fulgorem, ipsi tanquam magno lumi- 
ni proprium, enstum per Filii a Patre potestatem 
qua: sancte Trinitati communis est, occurrentibus 
gentibus manifestat hodie sensibiliter et ita patenter 
in Sion in festo Pentecostes ignita resonantia, 
sive ille in igneis, ut dictum est, linguis spiritus 
vehemens desuper cum sonitu veniens, el. tunc 
temporis fideles vivificans; per ipsos autem vivifi- 
cans et illos qui ex ipsis praconium historiamque 
prodigii verissimam audituri sunt. 


88. Notandum est autem quod, eum in primo 


χῶς, xal δι αὐτὸ οὐ πάνυ σαφῶς, ἀγέννητον φῶς 6 D versu mystice proindeque non omnino clare ingeni- 


ὑφίνους μελῳφδὸς τὸν Πατέρα εἰπὼν πρὸς διαστολὲν 
τοῦ γεννητοῦ φωτὸς τοῦ Yioo* ἐν δὲ τῷ ερίτῳ 
στίχῳ τὴν ἁγίαν Τριάδα θεὶς, «b μὲν τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος ὄνομα, δι ἀντωνυμίαν µονοσυλλάόου 
ἑδήλωσεν' τὸν δὲ Ἡατέρα χαὶ τὸν Ylhv ἀριδήλως 
ἐξωνόμασεν ' οἷς αὐτίκα αυνεννοεῖται xal τὸ µυστι- 
xbv σέλας, τὸ xal δι’ ἀντωνυμίαν δεδηλωµένον ἅγιον 
Πνεῦμα. θαᾳυμαστἑον δὲ τοῦ θεωρουµένου τροπαρίον 
xai ὅτι ὀλόφωτον αὐτὸ ἐξέφανεν 6 μελφδός *. xol 
οὕτως εἰπεῖν, λυχνίαν αὐτὸ ἀνῆψε μυστιχὴν ἑπτά- 
όωτον τὸ μὲν ἀγέννητον φάος τὸν Πατέρα ἔχφω- 
νίσας, τὸ δὲ γεννηνὸν τὸν Υὲὸν συνεπινοεῖσθαι 
ἄφείς ' οὗ διαστέλλων πάντω; ἀγέννητον φῶς alme 
τὸν Πατέρα * τῷ δευτέρῳ στίχῳ φῶς ἐνθεὶς xol σἐ- 


tim Jumen excelsa praeditus mente poeta dixit Pa- 
trem, ad distinguendum eum aFilio, genito lamine, 
in tertio autem versu sanctissimam "Trinitatem 
posuit ; saneti quidem Spiritus nomen per prono- 
nem monosyllabum estendlt ; Patrem vero Filium- 
que manifeste nominavit; quibuscum protinus et 
intelligitur mysticus fulgor; qui quoque per prono- 
nem declaratur Spiritus sanctus, Miraudum au- 
tem est illad spectati. troparii, quod illud omni- 
fulgens exposuit poeta, et ut ita dicam, íltwd 
mysticam septem luminibus lucernam accendit : 
quandoquidem ingenitum lumen pronuntiavit Pa- 
Irem ; genitum vero dedit simul intelligi Filium, a 
quo prorsus secernens, Jngenitum lumen dixit Pa- 


603 


EUSTATHi! THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


RM 


trem : in secundo autem versu, lumen ac fulgorem A Ja; * τῷ δὲ τρίτῳ χαὶ φανόν τινα παραυγάσας πνευ- 


posuit ; in tertio vero quamdam  exposuiL facem et 
ejusdem ordinis pharum accendit ; in quinto vero 
et ultimo ignitam resonantiam stridere fecit. 

89. De processione vero, quod ipsi et soli decer- 
natur Spiritui sancto steut. Filio generatio passiva, 
activaque Patri ( generat. nempe Pater, Filius au- 
tem inde geuerationem babet, et procedit ex eodem 
Patre Spiritus saBetus), loc quidem est divinis 
Scripturis constanter usitalum, probatum. et pro- 
fessum ; οἱ sicut ille qui in Creta de animz immor- 
talitate colloquebatur, magnus sepiens egregie 
dixit - quod immortalis est — anima, sic etiam 
nune dicere possumus quod dogmatizare, quia sola 
tria hxc et Patrem. generare et Filium a Patre 
generari, et a Patre procedere Spiritum, characte- 
res sunt illis speciales, catera vero cuncta divini- 
(tatis pariter applicantur tribus sive sanctissime 
Trinitati, verius est quam quod hora quum ista 
sane proferimus in Scripturam, sesliva serenaque 
nostra est, Est igitur mihi desiderium ab hac dic- 
tione minime desistere, sed solam hanc siucerau 
semper habere super linguam, Non quod bouum 
hon est et'am productio, juxta quam ratione divi- 
uz polyonymis, sanctissimi Patres Spiritum sanc- 
tum esse productum dicunt nec non alii quos indi- 
cant claracteres, sed quod ex Evangelio prototy- 
pum est hujus specialitatis hoc nomen et quasi 
radicem gerit; el ex ipso, lanquam ex principio 


quodam theologice prastitulo, omnis diclio pro- C 


cedendi, juxta sensum | evangelicum, erumpit. 


90. Coactus igitur Spiritus sancti processionem 
in exitum accipere, licet ec ambo ad unum re- 
ducantur seusum propter Filium diceuteui ; Exivi 
a Patre ; scio quidem a Deo prolatam lianc vocem, 
et ad reclissimam sententiam adapiaus amo ; sed 
tamen ab ipsa processione non desisto. Et ita 
quidem a Patre procedens esL Spiritus  sauctus. 
Lumen autem ad quid Patrem dicit? Nemo. tam 
mentis visione obtusus est, uL ignoret se non in«- 
tueri lumen illius tauquam aliquid quod attingere 
possumus, nec illius claritatem intelligere. Inge- 
gitum autem hoc lumen ait propter Filium, qui 
linen ipse quidem est, sed genitum, ut dictum est ; 
at quadam ad idem hic polyonymis ratione Patri 
lumen est attributum : aliter enim non apte τὸ àyév- 
νητον lumini, nisi tanquam Deo Patri, tribueretur. 
Dicto vero πανσθενουργόφωτον a dicendi tardi- 
tate. per celeritatem synthesis poetam liberat : 
quatuor enim voces rdv, a0£vo;, ἔργον, φῶς, tan- 
quam gloweratas in plurium una congregatorum 
globum, velociter dixit, huic necessario applicatus, 
metro cogente, Si vero comicis poetis Ίο conve- 
nire veteres statuunt, rarissimam apud antiquos 
esse talem synthesim adnolontes, legem sibimet 
ipsis statuant, sinentes divinos viros spiritualia 
spiritualiter loqui, qualitercunque excedaut. Si- 
guificat autem vox pradicta quod xava0evi;, id est 


patus διὰ τοῦ ἐμφανίζει ῥήματος, xaX φρυχτω- 
plav σύστοιχον ἑξανάψφας' ἓν δὶ τῷ mépmttp xal 
πελευταίῳ ῥοιζήσας ἦχον πυρόεντα. 

πθ’. Περὶ δὲ τοῦ ἐχπορεύεσθαι ὃτί αὐτῷ xat μόνῳ 
ἰδίως ἀφώρισται τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, χαθὰ xol τῷ 
Υἱῷ τὸ γεννᾶσθαι, καὶ τῷ Πατρὶ τὸ Ὑεννᾷν. γεννᾷ 
μὲν γὰρ ὁ Πατὴρ, Υεννᾶται δὲ ἐχεῖθεν ὁ Υϊὸς. ἑχ- 
πορεύσται δὲ τοῦ αὐτοῦ Πατρὲς «b ἅγιον Tiveupa, 
τέτριπται εἰς ἁ πλαγίαστον ταῖς θείαις Γραφαῖς, xat 
ἀποδέδειχκται, x3V οὕτω; ὡ μολήγηται, χαὶ ὥσπερ ὁ 
ἐν Κρήτῃ διαλεγόµενυς µέγας σοφὺς περὶ ἀθανασίᾳς 
ψυχΏς, ἔφη γλυχέως ὡς τὸ τὴν φυχἠὴν ἀθάνατον cU- 
ναι, οὕτως ἔστι φάναι καὶ νῦν ἡμᾶς ὅτι τὸ δογµα- 
τίζειν ὡς µόνα 6f ταῦτα τρία καὶ τὸν Πατέρα yev- 


B vd», τὸ τὸν Υ:ὸν γεννᾶσθαι ix τοῦ Πατρὸς, xol τὸ 


πατρόβεν ἐχπορεῦεσθαι τὸ Πνεῦμα, ἰδιάζουσεν Exel- 
νοις χαραχτηριστικῶς ' τὰ δ᾽ ἄλλα πάντα τῆς θεό- 
τητος ἑἐπίσης προσαρ«όσει τοῖς τρισὶν, ἤγουν τῇ 
ἁγιωτάτῃ Τριάδι, ἀ) ηθἐστερόν ἔστι τοῦ νῦν ὅτε δη- 
λαδὴ ταῦτα προφέροµεν εἰ; Γραφὴν θερινἠν αἱθριά- 
ζουσαν ἡμετέραν εἶναι ' xaX τοίνυν ἐμοὶ ὄρεξις prb" 
ὅλως ἁφίστασλαι λέξεως, ἀλλὰ µόνην ἁπαραποίη- 
τον αὐτὴν ἀεὶ ὀχεῖν ἐπὶ γλώττης * οὐχ ὅτι μὴ καλὸν 
xal ἡ προθολὴ καθ ἣν xai προθλητὺν τὸ ἅγιον 
Πνεῦμα, καὶ ὅσα δὲ ἄλλα χαραχτηριστικὰ πολυω- 
νυµίας θείας λόγῳ, οἱ ἁγιώτατοι Πατέρες αὐτὸ ἔπι- 
λέγουσιν, ἀλλ ὅτι εὐαγγελιχῶς πρωτόθετον ἰἱδιότη- 
τος ταύτης ὄνομα τοῦτο, καὶ ὡς εἰπεῖν ῥιδιχόν" xal 
ἐξ αὐτοῦ ὅσα xal ἐς ἀρχῆς τινος προχαταθεύληµέ- 
νας θεολογικῶς, ὁρμᾶται λέξις ἅπασα ἐχπορευτιχὴ 
xa*X εὐαγγελιχὴν ἔννοιαν. 

kh. Συ στελλόμενος γοῦν ἑκλαβέσῃαι τὴν -κπλρευ- 
σιν ἐπὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἰς ἐξέλευσιν, cl χαὶ 
ἄμφω ταῦτα εἰς νοῦν ἕνα συνέρχονται διὰ τὸν cl- 
πόντα Υἱὸν, Ἐξτλθον ix τοῦ Πατρός, καὶ οἶδα μὲν 
θερΏογγον ἐχεῖνο τὸ ῥῆμα, xal φιλῶ αὐτὸ ἁρμότ- 
των &lg ὁρθοτάτην ἔννοιαν * οὑκ ἀφίσταμαι δὲ ὅμως 
αὐτῆς 0h τῆς ἐκπορεύσεως ΄ xal οὕτω μὲν ἔχπορευ- 
τὸν Πατρὸς τὸ ἅγιον Πνεῦμα:. φάος δὲ διὰ τί τὸν 
Πατέρα λέγει ; Οὐδεὶς οὕτω εὐδυσώπητος τὴν χατὰ 
vouy ἵψιν, ὡς ἀγνοεῖν μὴ ἐμθλέπων τῷ κατ) ἐχεῖνον 
φωτὶ χαθὰ ἐφικτὸν, καὶ κατανοούµενος τὴν φωσφο- 
ρίαν αὐτοῦ * ἀγέννητον δὲ uz Exclvóv φησι διὰ τὸν 


D Yióv: φῶς μὲν καὶ ἐχεῖνον ὄντα, Τεννητὸν δὲ, ὡς 


εἴρηται, λόγῳψ δέ τινι πολυωνυµίας εἰς ταυτὸν ἓν- 
ταῦθα κται τῷ Πατρὶ τὸ φάος. "Αλλως γὰρ οὐκ ἂν 
εὐδήλως τὸ ἁἀγέννητον φωτὶ προσαρµόττοιτο, εἰ μὴ 
ὡ; θεῷ Πατρί' τὸ δὲ πανσθενουργόφωτον βραδυ- 
Ὑλωσσίας ἁπαλλάττει τὸν μελουρχὸν τῇ κατὰ σύν- 
θεσιν γορχότητι. Λέξεις Υὰρ τέσσαρας, τὸ mv, τὸ 
σθένος, τὸ ἔργον, xal τὸ φῶς, Υογγνλας οἷον εἰς 
μίαν συνηµµένων ὑφὲν, γοργῶς ἔφρασεν, ἔπιτηδευ- 
σάµενος αὐτὸ ἀναγχαίως, μέτρου κατεπείγοντος. 
El δὲ οἱ παλαιοὶ χωμιχοῖς ποιηταϊῖς ἁρμόττειν τὰ 
τοιαῦτα νοµἰζσουσι, παρἀχσημειούμενοι σπενίζειν ὅτς 
páxa παρὰ τοῖς πάλαι τὴν τοιαύτην σὐνθεσιν, vopo- 
θετεί-ωσαν ἑαντοῖς, ἀφιέντες τοὺς θείους ἄνδρας 
φράξειν πνευματικῶς τὰ πνευματικὰ, ὅπως ἂν καὶ 


65 IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. eos 
ἐχχωροῖντο, Δηλοϊῖ δὲ ἡ ῥηθεῖαα λέξις, δτι πανσθενὲς, À potentissimus δεί Spiritus sanctus ad operandum 


6 Ἰστι mavcoBüvspov ὃν τὸ ἅγιον Πνεῦμα ἐργάζε- 
αθαι τὰ θεοπρεπἩ. χαὶ φωτὸς εἶναι δύναται ἁποτε- 
λεστιχὸν ἀφθίτου B σήμερον ἑορτάζομεν xai ἄλλως 
δὲ σέλας ὁποῖον εἴρηται τὸ ἅγιον Πνεύμα ἔφη ὁ µε- 
1e; χατὰ ἑξαίρετον παράδοξον. οὐδὲ γὰρ ἄλ)ο 
σέλας πρὸς τὸ φωτίζειν xol πανσθενές ἑστι xol 
παντουργόν. 

μα’. Τὸ δὲ ἄφθιτον εἴποι μὲν ἄν τι: ἀσφαλῶς ἴσον 
δύνασθαι τῷ ἄδυτον, ὡς ἐπὶ φωτὸς ἡλιακαῦ» ἔπεὶ 
καὶ ἡ κατὰ τὴν ἡλιαχὴν δύτιν ὥρα φθινάς ἔστιν. 
Ἀπὸ τοῦ φθ΄ω δὲ ἡ λέξις γίνεται, ὅθεν καὶ ὁ φθ!- 
μενος xal ὁ φθιτός χωλύει δὲ οὐδὲν καὶ ἀπὸ τοῦ 
φθίνω παρῆχθαι. El δὲ οὐχ ἔγχειται τὸ θεματιχὸν 
ἀμετάδολον τῇ τοιαύτῃ λέξει. ἵνα ᾗ ἄφθιντον, ὡς 
ἀνάχλιντρον, χαινὸν οὐδὲν, ἐπεί τοι οὐδὲ ὁ xacáxpi- 
τος, οὐδὲ ὁ κριτὸς, ὡς ἐκ τοῦ χρἰνω ἐπάγονται τὸ 
τοῦ ἐνεστῶτος ὑγρόν. Τοῦ μέντοι πίνω οὔτε τοιοῦ- 
τόν τι ἐξεγένετο οὔτε ἀλλοῖον * ἀλλ᾽ ἐχεῖνο μὲν ἀπό- 
χειται µονῆρες, ἡ δὲ σύστοιχος αὐτῷ λέξι; τὸ ποτὸν 
ἄλλοθεν ἀπολείδεται, οὕτω δὲ καὶ τὸ mico; ἤτοι ὁ 
ὑγρὸς τόπος, ἐξ οὗ δηλαδὴ ἔστι πιεῖν, ὡς τὸ πίσεα 
ποτήεντα. Τοῦ πίω γὰρ xoi αὐτὸ ἑξώρμηται, οὗ 
χρῆσις μέλλοντος παρὰ τῷλυριχῷ, ὅθεν xal ἡ Ὁλυμ- 
πιαχὴ Πίσα, ὡς εἴ τις ἐρεῖ ποτίστρα" ἐχεῖθεν δὲ 
καὶ qáppaxov πιστὸν τὸ πινόµενον, ὥσπερ χριστὸν 
τὸ ypiópsvov. Ἱστέον δὲ ὅτι πανσθενουργόφωτον 
σέλας τὸ ἅγιον Πνεῦμα εἰρῖσθαι φαίνεται ὡς ἀπὸ 
Ἠλίου, ποῦ xal πολυσθενοῦς καὶ φωσφόρου iv τῷ 


ἂν 


ea qui Deo competunt, οἱ purissimi luminis quod 
bodie celebramus, effector est. Aliunde vero fulgo- 
rem, qualis Spíritus sanctus dictus est, Juxta &pe- 
cialissimam acceptionem declaravit poeta : nullus 
enim alius fulgor ad tlluminandum est omniparens 
et omnipotens, 


91. Vocem vero ἄφθιτον tuto posset aliqnis »qni. 
parem dieere voci ἄδυτον, tanquam de lumine solis; 
s'quidem solis occumbenti$ hora desinens (φθινάς) 
est. Α verbo autem φθίω venit, unde quoque sunt 
φθίµενος et φθιτός. Nihil antem impedit quin ex 
φθίνω derivetur. SI vero non integra radix huic 


p "oci inhzreat, ut sit. ἄφθιντον, sicut. ἀνάχλιντροῦ, 


non est mirum ; siquidem nec 6 xatáxpwoc nee 
ὁ χριτός, tanquam. ex. xpívo, presentis liquidam 
assumunt. Ex verbo tamen πίνω που aliquid tale 
nec diversum provenit, sed illud quidem reponitur 
solitarium. Vox autem ejusdem ordinis ποτόν 
aliunde desumitur, necnon etjam τὸ πῖσος, sive 
htemida loca, unde sane venit πιεῖν, sicul πίσεα 
vov*svra (loca humida ac florida ) : ipsum enim 
eruitur ex πίω, cnjus futurum In usn. venit apud 
lyricum, unde quoque derivatur Ὀλυμπιαχὴ Usa, 
tanquam aliquis diceret xotícto2. Inde pariter ve- 
nit remedium πιστὸν quod potum est, sicuti chri- 
stum, vel unctum (χριατὸν) quod unctum est. No- 
tandum est autem quod. πανσθενουνργόφωτον lumen 


χήσμῳ στοιχείου * διὸ χωρίζων πάντη τὸν ὑπὲρ vob C Spiritus sanctus diei videtur ex sole qui validis- 


fiov τοῦ αἰσθητοῦ ὁ μελῳδὸς, ἄφθιτον Exelvov λέ- 
yet ὅ ἐστιν ἄδυτον, ὡς τοῦ φθίνειν καὶ ἐπὶ δύσεως 
ἡλίου λεγοµένου, χαθὰ εἴρηται. 


&B'. Τὸ δὲ σέλας ἔχει μὲν διαφοράν τινα λεπτὴν 
πρὸς τὸ ἁπλῶς φῶς mpi τοῖς ἀρχαίοις, νῦν δὲ πο- 
λνωνυµίας λόγῳ ἀντὶ φωτὸς εἴληπται. Ἡ δὶ διὰ τῆς 
πατριχῆς τοῦ ΥΠοῦ ἑξρυσίας συμφυὴῆς, ὡς εἴρηται, 
φρυχτωρία τοῦ ἁγίου “Πνεύματος, οὗ περιορίζει τὴν 
θεῖχὴν ἐξουσίαν εἰς µόνον τὸν Πατέρα ofa εἰς πηγήν 
εινα f δεξαµενὴν, ὣς ἔχεῖθεν μὲν αὐτὴν τὸν Ylbv, 
ἀπ᾿ αὐτοῦ δὲ μετοχετεύεσθαι χαὶ διαδαίνειν elc cb 
ἅχιον Πνεῦμα * τρισενέργητος δὲ, ὡς οὕτως εἰπεῖν, 
ἐξουσιαστιχὴ χἀνταῦθα φρυκτωρία δηλοῦται Πατρὸς, 
Υἱοῦ xaX ἁγίου Πνεύματος, ὁμοῦ xat ὡσαύτως προ- 
6αλλομένη ὑπὸ τῶν τριῶν' pla γὸρ ἑξουσία iv τῇ ἁγίᾳ 
Τριάδι χαὶ παντελῶς ἡ αὐτὴ οὐκ ἐπεισερχομένη, οὗ 
διαπεμποµένη πρὸς ἑνδείας ἀναπλήρωσιν, οὗ χατὰ 
χΑριν διαδιδοµένη, ἀλλ᾽ αὑτοφυῶς αὑτῇ ἀεὶ προσοῦσα, 
xai παροῦσα, xal ὁμοτίμως ἐνεργοῦσα; εἰ xal f καθ᾽ 
ἡμῶν γλῶσσα xai φράσις ἀνθρωπίνως ἑρμηνεύουσα 
τὰ θειότατα, xal ὑγρῷ πηλῷ τῷ χατὰ στόµα καὶ 
γλῶσσαν ἑἐντυποῦσα χαρακτηρας θεῖχοὺς, ἑξαχρι- 
6.óv οὐ δύναται τὸ &Apatov ἐξειχόνισμα. 'Β γοῦν 
Πατριχὴ ἐξουσία ἡ αὐτὴ χαὶ τοῦ Υἱοῦ ἐστι xal iv 
τῷ Yl icc xai ἡ τοῦ Υἱοῦ δὲ ὡσαύτως iv τῷ 
Πνεύματι. Ἐμφανίζεται δὲ διὰ τῆς πατρόθεν ἑξου- 
σίας τοῦ Υἱοῦ ἡ cup euh; τῷ Πνεύματι φρυκτωρία, 


simum et lucidissimum est ín mundo principium : 
ideo solem qui supra mentem est a sensibili sole 
diecernens poeta illam dicit incorruptibilem, id est 
inocciduum, quia φθίνειν eiiam de solis occasu 
dicitur, ut notatum est. 

99. Z0ao parvam quidem dilferentiam a simplie 
ci lumine (φῶς) apud antiquos habet, nunc au- 
tem ratione polyonymiz pro lumine dicitur. lile 
vcro per paternam Filii potestatem congeneratus 
Spiritus sancti fulgor, non circumsceribit divinam 
potestatem ad solum Patrem tanquam ad aliquem 
fontem aut 'receptaculum, etexinde quidem eam 
accipere Filium et ah ipso derivari transireque ad 
Spiritnm sanctum ; terefflcax autem, ut ita dicam, 
imperatorius hic fulgor ostenditur Patris, Filii et 
Spiritus sancti, simul et simili modo a trihus pro- 
ductus, Una nempe potestas est in sancta Trinitate, 
omninoque eadem, non superveniens, non ad ege- 
statis impletionem transmissa, non secundum gra- 
(íam 1iradita, aed essentialiter ipsi semper astan3 
et inl:zrens, et aqualiter operans; licet nostra 
lingua locutinque, divinissima humanitus interpre- 
tans, et humido oris et lingue luto divinos Lypos 
exprimens, invisibilem effigiem adamussim adum- 
brare nequeat. Paterna scilicet potestas eadem 
Filii est et in Filio est ; et hxec Filii potestas pa- 
riter est in Spiritu. Manifestatur. autem per Filii 
a Patre potestatem congeneratus Spiritui fulgor, 
quia secundum illius promissionem, ut dictum est, 


EUSTATHII] THESSALONICENSIS METROPOLIT £ 


608 


talis manifestatio facta cst, non uta Patre depeu- Α διότι xatà τὴν ixelvou ὑπόσχεσις, 6; προείρηται, ^ 


dentis, sed secundum ejus potenliam operantis 
illuminationem, Bon igitur sbsque consortio tum 
cooperantis Spiritus tum Patris, cujus nuntium ad 
discipulos demisit. Verbum autem ἐμφανίρει festi- 
vitati, sicut dictum est, cenvenit, in qua clare 
manifesteque coram multorum oculis e£, ut ait, vi- 
sibile sancti Spiritus prodigium factum est. Con. 
geuitum autem faglgorem jaxta sententiam apud 
antiquum lyricum jacentem  simillimam, ingeni- 
tum etiam dici potuisset : prorsus sutem sacri 
poete verbum pulchrius : quod euim consortii 
praefert preepositio, trinam evidenter hie positam 
manifestat illuminationem. Talia porro sunt juxta 
sensum exposite prioris scripture troparii, in 
qua congenitum fulgorem in sipgulari accusativo 
novimus. 


95. Nam est et alia scriptora Jam enuntiata que 
dicit quod ígnews sonus bodie miraculose proditus 
manifestat per Filium paternam potestatem sancti 
Spiritus, hancque claram facit per congeoitum ipsi 
sive genito sono fulgorem ; vel ut idem aliter dicam, 
expandit suo congenito fulgore, qui non est hucusque 
explicatx faci similis. Videtur enim dicere carmen 
quod hodiernus sonus ignitus, symbolices, qui per 
sanctum Spiritum producitur, consecratum sibi ta- 
lem habet fulgorem. Iguitus enim cum sit, fulgidus 
eliam est: quod cere szpius aeri similiter juxta 
naturam accidit, non tamen juxta quoddam myste- 
rium prodigiumque Deo conveniens, quale nunc 
istud celebratum. Notandum autem est etiam aliud 
quid esse preler jubar increatum et omnimode 
fulgeus lumen, hanc  igniti sonitus dictam illumi- 
nem : illa namque supernaturalia sunt ac per or- 
bem diffusa : hec autem in sola. Sion nunc circum- 
scribitur ad instar cujusdam lampadis permanentis 
et semper lucentis. De lampade vero luceruaque 
necnon similibus in sequentibus dicetur, ubi de 
πυρσομορφοῦν eril sermo. Nota vero vocem 
πυρῶδες indicare non ignem esse reipsa linguas, 
quas celeberrimas gestat festivitas, sed ignitas : 
aliud enim prorsus est ignis, et aliud quod derivative 
4Aicitur ignitum. Sic autem diverse dicuntur li- 


τοιαύτη ἐμφάνετα Υέγονεν, οὐχ ὑπεξουσίου ὄντος τῷ 
Πατρὶ, ἀλλὰ κατὰ τὴν ἑχείνου ἑξουσίαν ἑνεργῆσαν- 
τος *b φρυκτώρημα  οὕκουν ἀνεπικοινωνήτως τῇ 
αυνεργοῦντος Πνεύματος, οὐδὲ τῇ τοῦ Πατρὸς, οὗ 
τὴν ἑπαιγελίαν ἀπέστειλε τοῖς μαθηταῖς. Τὸ δὲ 
ὀμφανίζαι πρέπει τῇ ἑορτῇ, ὡς χαὶ προείρηται, xa 
fjv ἑναργῶς καὶ ἐμρανῶ; xal Σνώπιον πολλῶν ὄψεων, 
xal, ὡς εἶπεν, ἑπόψιον τὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος θαῦμα 
γέγονε. Τὴν δὲ συμφυῖΏ δυνατὸν μὲν xal ἐμφυῆ λε- 
χθῆναι κατὰ τὴν παρὰ τῷ ἀρχαίῳ λυριχῷ χειμένην 
ὁμοιοσήμαντον ἔννοιαν * τῷ παντὶ δὲ χάλλιον τὸ τοῦ 
ἱεροῦ μελῳδοῦ : τὸ yàp χοινοποιὸν τῆς συµπροθέ- 
σεως τριαδικην ἀποφαίνει σαφέστατα καὶ τὴν iv- 
ταῦθα χειµένην φρυχτωρίαν ' ἀλλὰ τοιαῦτα μὲν κατὰ 
τὴν ἔννοιαν τῆς ἑχτεθειμένης πρώτης τοῦ τροπαρίου 
χραφῆς, àv fj συμφνῆ φρυχτωρίαν κατὰ [ἐνικὴν al- 
τιατιχὴν ἔγνωμεν. 

ΕΥ. Ἐπεὶ 6k fj ἑτέρα γραφὴ προδεδηλωµένη καὶ 
αὑτὴ λέγει ὅτι ὁ πυρώδης Ίχος ὁ σήμερον θαυμα- 
τουργηθεὶς, ἐμφανίδει τὴν διὰ τοῦ Υἱοῦ Πατρικὴν 
ἐξουσίαν τοῦ ἁγίου Πνεύματος xal φανερὰν ποιεῖ 
διὰ τῆς συμφυοῦς αὐτῷ Ίγουν τῷ πυρώδει fn 
Φρυχτωρίας, ταυτὸν δ᾽ εἰπεῖν ἐχφαίνει τῇ χατ aü- 
«bv συμφυεῖ φρυχτωρἰᾷ ἑτεροίᾳ οὕὔσῃ παρὰ εὶν 
προσεχῶς ἑρμηνευομένην ' δοχεῖ γὰρ λέγειν f) µε- 
λῳδία, ὅτι ὁ σῆμερον πυρώδης Ίχος, 6 συμδο)ικὸς, 6 
διὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, συνουσιωµένην ἑαυτῷ τὴν 
τοιαύτην ἔχει φρυκτωρίαν ' πυρώδης yàp ὢν ἅμα 


6 xai φρυχτοειδἠς ἐστιν * ὃ δὴ πολλάκις χαὶ τῷ ἀέρι 


ἐπισυμδαίνει χατὰ φύσιν μέν τοι αὐτὸ, οὗ μὴν κα- 
τὰ τι μυστηριῶδες τῷ θεῷ πρέπον τεράστιον ὁποῖον 
tb νῦν ἑορταζόμενον * σηµείωσαι δὲ xal ὡς ἑτεροῖόν 
ει παρὰ τὸ ἀγέννητον φάος xat τὸ πανσθενουργόφω- 
τον σέλας, τὸ εἰρημένον φρυχτώρηµα τοῦ πυρώδους 
Kyou* ἐκεῖνα μὲν γὰρ καὶ ὑπερχόαμια xai παγχό- 
σµια" τοῦτο δὲ cj Σιὼν póvg ἐμπεριώρισται νυν 
φρυχτοῦ τινος δίχην παραμονίµου xac ἀειλαμποῦς. 
Περὶ δὲ φρυχκτοῦ καὶ φανοῦ καὶ τῶν χατ᾽ αὐτὰ iv 
τοῖς ἑξῆς ῥηθήσεται, ὅπου λόγος ἔσται περὶ τοῦ πυρ- 
σομορφοῦν. Τὸ δὲ πυρῶδες σηµείωσαι, δηλοῦν xal 
αὑτὸ οὐ πῦρ αὐτόχρημα τὰς γλώσαας εἶναι ἃς περι- 
λαλήτους ἡ ἑορτὴ φέρει, ἀλλὰ πυροειδεῖς ' ἄλλο γὰρ 
πάντως τὸ πῦρ, xal ἄλλο μετουσιαστικῶς λεγόµενον 


quum et ligneum, vinum et vineum. Pinguis igitur D πυρῶδες. Οὕτω δὲ ἑτεροιοῦνται xal τὸ ξύλον xal τὸ 


berba sicesta diceretur lignosa, non autem Mgnum, 
et piraquidem vinea, non autem simpliciter vinum. 
Taliter etiam lingua scorpionius, et fuliginosus, et 
alia non pauca. 


94. Notaudum est. autem quod πυρῶδες egregie 
quidem sumitur pro adverbio tanquam zquivalens 
τῷ πνρωδῶς. Cum vero hominibus ante nos ausum 
est pro neutro &umi ἦχος, ita ut libere melodus 
dicat τὸ πυρῶδες Άχος, pro «b βρέμον γατὰ πῦρ 
ἤχημα, quod est, sicut fuit dictum, violentum fla- 
web, bonam sit est istud, sicuti quibusdam placuit, 
ὀ θρῆνος myrrüigerorum τὸ θρῆνος dici: nunquam 
vero poeta boc adAnittet, bene sciens quod aer 


ξνλῶδες, xal ὁ οἶνος καὶ τὸ οἰνῶδες * βοτάνη vovv 
παχεῖα, κατάξηρος, ξυλώδης μὲν λεχθείη ἂν, οὗ μὴν 
καὶ αὐτὸ 6h τοῦτο ξύλον, χαὶ ἄπιοι οἰνώδεις μὲν, οὗ 
μὴν ἀκραιφνῶς olvoc* τοιοῦτον xal ὁ σκορπιύδης 
τὴν γλῶασαν, καὶ ὁ χαπνώδης, καὶ ἄλλα οὐκ ὀλίχα. 

LE. Ἱστέον δὲ ὡς τὸ πυρῶδες καλὸν μὲν ἀντὶ 
ἐπιῤῥήματος λαθεῖν, οἷα ἐξισάζον τῷ πυρωδῶς - 
ἐπεὶ δὲ ἐτολμήθη τοῖς mob ἡμῶν ληφθῆναι ὁ fixo; 
ἀντὶ οὐδετέρου, ἵνα λέγῃ αὑτονόμως ὁ µελῳδὸς τὸ 
πυρῶδες Ίχος, ἀντὶ τοῦ τὸ βρέμον κατὰ nup ὕχημα, 
ἡ, ὡς ἑῤῥέθη, βιαία πνοή" Ecco καλὺν xai αὐτὸ, 
χαθά τισιν Ἶρεσε, xol ὁ θρῆνας τῶν µυροφόρων, τὸ 
θρῆνος λέγεσθαι * µήποτε δὲ οὐχ ἂν 6 μελῳδὸς αὐτὸ 
χαταδέξοιτο, εὖ εἰδὼς ἐκεῖνο ὅτι dro μὲν χῶν καὶ 


609 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


610 


πνεῦμα Béatov Ἠχητιχὸν, πυρῶδες xal ἔστι ποτὲ xai- A quidem resonans et flamen vislentum rebeans, alt. 


poo καὶ λέγεται: $jyo; δὲ πυρώδης οὐκ εἴθισται λέ- 
γεσθαι. Οὐ γάρ τις οὐσία τὸ ἀπήχημα ὡς ἐχπυρω- 
θῃναι, ἀλλὰ σύμόαμα οὐσίας πεφυχνίας τε ἔχπυ.- 
ροῦσθαί ποτε xal πασχούσης ἐχπύρωσιν εἰπεῖν δὲ 
σαφέστερον xal γοργότερον, ποιά τις φωνὴ πεπλη- 
γότος ἀέρος, ὥσπερ ὁ βόµόος, xol ὁ δοῦπος, st ὁ 
χτύπος, οὕτω χαὶ ὁ fyoc* ὡς δὴ ἐχεῖνα οὐχ ἑκπυ- 
ροῦνται, οὕτως οὐδὲ αὐτός. Κάλλιον οὖν ἔπιῤῥημα- 
πιχῶς πυρῶδες εἰπεῖν ἀντ) τοῦ ποροειδῶς, χαθὰ χαὶ 
àv τῇ ἑξῆς τετάρτῃ Xj) κεῖται ἀτρεχὲς xol vouep- 
τὲς ἀντὶ τοῦ ἀληθῶς, ὡς ἐχεῖ φανεῖται. Ἴσως δὲ οὐκ 
ἀπειχὸς νοῆσαι, καὶ ὅτι γοργῶς ἐν ὀνοὶ χομµατίοις 
παραφράσαι βουληθεὶς ὁ ἀγχίνους μελφδὸς «hv προ- 
μεμελισµέάνην πνοὴν βιαίαν xal τὰ τοῦ πυρὺς γλωτ- 
τήµατα, καὶ θέλων εἰπεῖν ὡς ἐμφανισθὲν ἀέριον 
πυρῶδες καὶ ὁ χατ) αὐτὸ Ἴχος, ἑχολούσθη τῷ σφιγκτῷ 
φοῦ μέτρου, xai οὕτως ἔφη ἀσυνδέτω»- kv γοργότητι, 
xa ἰδίαν μὲν τὸ πυρῶδες πρᾶγμα, ἰδίᾳ δὲ τὸν κατ᾽ 
ixsiva Άχον εἴτουν Boópov* ἦχος δὲ ἐνναῦθα f) βοὴ 
χαθολιχῆς ἀοριστίας λόγῳψ, οὗ μὴν καθ) ἣν ἠχέτα 
τέττιξ εἴρηται» τὸ δὲ τοῖς ἔθνεσιν εἰς τοὺς προῤῥη- 
θέντας ἀναχτέον ἀπείρους λαοὺς τοὺς ἐν τῇ Σιὼν 
σήμερον. 
Ὡδῆς εεκάρτης αἱρμός. 
Vil. "Αναξ ἀνάκτων, oto; ἐξ οἵου μόνος, 

Λόγος προελθών Πατρὸς ἐξ ἀναιτίου, 

Ἰσοσθενές σου ὨΠνεῦμα τοῖς ἁποστόλοις 

Νημερτὲς ἐξέπεμφας, ὡς εὐεργέτης, 

΄Άδουσι, Δόξα τῷ κράτει σου, Εύριε. 

με. θιολογεῖ ὁ τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἑαρτῆς 

ἐπο-οιὸς χαὶ ἐν τῇ παρούσῃ iof. xal ἀποτεινάμε- 
νως τὸν λόγον πρὸς τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, εἶτα µετα- 
θαίνων εἰς τοὺς ἁγίους ἁποστόλους xal εἰς τὸ xava- 
πεμφθὲν αὐτοῖς ἅγιον Πνεῦμα, τελευῖ δεξιῶς τὸν 
εἰρμὸν εἰς ἔννοιαν χαραχτηριστικἠν τῆς τετάρτης 
ᾠδῆς τοῦ ἁγίου ᾿Αθόαχούμ. ἧς προανάκρουµα τὸ, 
Δόξα τῇ δυνάµει σου, Κύρια. Ἐν δὲ τοῖς χκιάρ- 
yooct δυσὶ στἰχοις στρυφνοῖ τὴν φράσιν, ὡς τοῦ µέ- 
τρου μὴ ἀφιέντος αὐτὸν ἐκπλατύνεσθαι πρὸ; σαφἠ. 
νειαν * xal βούχεται μὲν εἰπεῖν ὅτι, "Q καμδασιλεῦ 
Δόγε *op θεοῦ «καὶ Πατρὸς, ὃς μονογενὴς Υἱὸς Πα- 
τρὸς ἐξ ἀγεννήτου γέγονας δίχα μητρὸς, ὅπερ οὗ- 
δεὶς ἄλλος υἱὸς ἔσχεν, ἀλλὰ σὺ μόνος, καὶ τὰ ἑξῆς. 


quando ignitum est et dieitur, sonitus autem igni- 
tus dici non solet. Non est enim senus aliqua sub- 
Φίλα quc aecendatur, sed accidens substantie ad 
inflammaHonem apte οἱ eombustionem patientis ; 
vel ut brevius οἱ clarius dicam, est aliquas vox 
aeris percussi, sicul bembus et murmur et crepi- 
tus, ila et echo: porro sicut illa non. aecenduntur, 
sie nec ists. Melius est ergo πυρῶδες adverbialiter, 
dicere pro µπυροειδῶς, sicut in sequentibus, 
in carmine quarto, ponitur ἀτρεχὲς οἳ νηµερτές 
pro ἀληθῶς, ut ibi monstratur. Forte vero uon ab- 
surde crederes, quod in duabus particulis volene 
subtilis poeta eitius explicare prmlibatum fia- 
men violentum et ignitas linguas, et. dicere quod 
apparuwit ignitus aer οἱ illius sonus, angustia me- 
tri fuit impeditus, οἱ sic absque conjanctiene eito 
dixit, speciatim quidem rem ignitem, speciatim 
vero illius sonitum. Echo autem hic indefinite pro 
sono dicitur, aom pro illo qui dictus est. ἡχέτα 
φέττιξ. Quosd vero τοῖς ἔθνοσιν, sd predictos 
innumeros poptlos in Sion hodie referendum ost. 


Bármus quarta ode. 
Rex regum, solus ex solo, solum 

Verbum procedens a Patre cauese experte, 

Aquipotentem teum Spiritum apostolis 

Vere illustrando misisti, ut benefactor, 

Cantantibus potentis tuc gloriam, o Domine. 

95. Theelogice agit et in priesenti carmine ερὶ- 
eus festivitatis sancti Spiritus vates, et serwone 
3d Filium Dei producto, deinde ad sanetos aposto- 
los et ad immissum ipsis Spiritum sanetum tradu- 
eto, scite nezum perfecit ad characieristiem quarti 
earmiuis saneii Abbacum sententiam, cnjus exor 
dium est : Gloria potestati tue, Domine. In duobus 
ευίδω primis versibus locutionem arduam facit, 
quasi metro non ipsi permiuente clarius eam ezpia- 
mare. Vult enim dieere: O potentissimum Rei οἱ 
Patris Verbum, tu qui unigenitus Filius es Patris, 
ex ingenio genitus absque matre, sicut nullus un- 
quam fuit alter fllius, sed tu solus, et reliqua. Gon 
autem metri delectus non casum  vocaUvum 


Ἐπεὶ 0b ἡ 400 μέτρου ἐχλογὴ οὔτε τὴν κλητικὴν D sdmiuit, vocem auieu οἷος squipellentem — voel 


πτῶσιν εὐοδοῖ, καὶ τὸ oloc δὲ ἰσοδνναμοῦν τῷ póvec, 
ofa ταυτόσηµον, ἐπιχρίνασα ἑδαυτέρωσε, χαὶ τρίτον 
συγχατέλεξεν αὐτοῖς τὸ µόνον ἓν στίχῳ &vi, ἐντεῦ- 
θεν ἑνεποίησε τῷ εἱρμῷ φράσιν ὑποδύσκολον. 

hc. Ἐξ ἀρχῆς γαῦν αὐτῆς τὸ ἅναξ ἀνάκεων καὶ 
τὰ ἑξῆς, o0 κλητικῶς, ὡς ἀχρῆν, ἀλλὰ γραφικῇ ἀνάγχῃ 
χατ εὐθεῖαν φράσας, προάχει ἕννομαν τδιάνδε * Zo 
ὁ Παμθασιλεὺς (τοιοῦτος yàp ὁ τῶν ἀνάκτων ἄναξ), 
GU τοίνυν, ἀττικῶς εἰπεῖν, ὦ καὶ Μαντάναξ xai Λόγε 
χαὶ Ylk τοῦ Παερὸς, ὁ £v τοῖς ἀπ᾿ αἰῶνος γεννητνοῖς 
Μεμονωμµένος τῷ τεραστίῳ τῆς Ἱεννήσεως, ὁ προελ» 
θὼν ἐξ ἀναιτίου τοι ἀνάρχου xol ἀγεννήτου Πα- 
τρὺς, ἵνα μὴ εννηθεὶς Πατὴρ, μηδὲ ἀνάγχην ἔχοι 
γεννῆσαι ἀκολονθίαχ φύσεως * προελθὼν δὲ ἐχεῖθεν 


μόνος, et idem sonantem duplicsvit, et tertiam 
ipsis connexuit vocem µόνον ja uno versu: exinde 
netui dictionem subasperam adscripsit. 


96. Cum igitur ex ipso principio dictionem: 
Vox regum, et sequentia, non vocotive, ut oponte- 
bat, sed mensurse necessitate nominative adhibuit, 
profert sententiam hane: Tu rex potentissimus : 
talis enim est tex regum ; tu ergo, ut AUice dicam, 
ὦ xxv9&vetf, rex omnipotens et Verbum et Fili Pa- 
tris, qui in genitis a ssculo, solus et miraculo ge- 
nerationis, procedeus ex Paire causam sea princi- 
pium nesciente οἱ Ingenito, ut non genites Pater 
nec neeessitatem generandi consequentia naturz 


61i 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


612 


habeat; proeedens autem exindesolassive unige- À olo; τοι povoyevh; xal εἷς && οἵου μόνου Πατρὺς 


nitus, οἱ unus exuno solo Patre sine matre; ο τος 
omnipotens, tu solus, et, ut ita dicam, solissimus 
procedens unus ex uno, sicut diximus, Patre; 
misisti, mentiri nescius, «uti promisoras, iuis 
apostolis, squiparem tibi et veracem Spiritum : 
per ipsum enim sicut per te ac Patrem spiramus 
utraque vita viventes ; quatenus etiam communiter 
benefacit. Quibus autem? Tuis apostolis, istad ca- 
nentibus propheticum : Gloria potestati ἐν, De- 
mine ; sic enim prestat scribere, δόξαν cum littera 
v. Rex regum vero Salvator cst, qua, juxta sa- 
pieotem paremiastam, « peripsum cuncti reges 
regnant, » pasceutes eos qui circa ipsos sunt eum 
adjutorio baculi et virg ; «quam dabit illis Deus.» 
Non vero secundum accuratam locutionem praedi- 
catur rex regum, 
non enim simpliciter rex regum, ille Rex 
est summus. Mille namque reges in mundo fu- 
erunt el sunt, qui lamen non dicuntur sum- 
mi reges aut summi duces. Tutius ergo pedestris 
sacer Psalmista de Deo dixit: « Qui Rex regum 
est ae Deus. » 

97. [η hoc autem οἷος et in hoc μόνος, differen- 
tiam exsistentem examinemus quod μόνος qui- 
dem, cum, ut aiunt sapientes, ad aliquid conjunctum 
dicitur, sic ad sibi conjunctos omnes alios lilios 
pronuntiatur. Οἷος autem ad aliquid unum in se 
dicitur, quod non habet fratrem juxta similitudi- 
nem adjunctum. Si ergo synonymie causa idem 
est dicere, olo; et μόνος, clara tamen interpreta- 
tio confusionem inde amovet : dicit enim sacer 
poeta Dei Verbum solum ipsum ex omnibus filiis 
generari olov, sive unum, ex οἵῳ Patre, sive non 
conjuncto, ideoque solo. Similis est loquendi mo- 
dus ac si quis speciatim quemdam in laude segre- 
gans, ac noleus alium preter ipsum reputari, dice- 
rei quod olo; sive unus ille possidet istud laudis 
genus, solus et non cum allo quocunque. Simili 
modo melodus voces olo; et µόνος ad Filium 
Dei consociavit; olov dicens, quia solus [ste Fi- 
Εως, nec alius, unus Filius generatus est solus in- 
geaito patrum Patri ; significans his quz preclare 
dicit, quod mille quidem sunt mille patribus unige- 
niti ;olo; autem vel unus Filius, quod est solus, 
seu, quod idem esL dicere, unigenitus, ex cl sive 
uuo $&0olo Patre, nullus est alius, nisi tu omnino 
solus. 


95. Memento porro quod si ter vox οἷος vel póvog 
in nexu esset, eadem sententia pie conservari pos- 
set. Solus euim Salvator soli Patri solus Filius 
generatus est. Sic autem etiam olo; ille ex Patre 
οἵψ olo; exivit. Mefodus vero locutionem dispo- 
snil, alternans, ui metrum dabat, Scieudum etiam 
quod istud : unum ex uno Patre solum Verbum 
exiens, non absurde quis diceret antistroplhum 
seu mquipollens huic-: Solus unigenitor unigeniti 
fii Pater. Circa eadem enim ex z2quo eonvertun- 


tanquam obsistente metro: 


δίχα μητρός. "à γοῦν τοιοῦτε Παμδασιλεῦ, ὁ uóvo; 
καὶ, ὡς οὕτως εἰπεῖν, µονώτατος πρρελθὼν οἵος ἐξ 
olov, ὡς ἔφαμεν, Πατρός * ἐξέπεμψφας ὡς ἀφενδὴς, 
xaüà ὑπέσχου τοῖς gel; ἁποστόλοις, ἱσοσθενές σου 
Πνεῦμα xai ἀληθές ' δι αὐτοῦ γὰρ ὡς καὶ διὰ αοῦ 
xoi Ἡατρὸς πνέοµεν ζῶντες ἑκατέραν ζωήν * χαθότι 
xai χοινῇ εὐεργετεῖτε * ποίοις δέ ; ᾽᾿Αποστόλοις cov, 
τοῖς ἆδλυσιν ἐχεῖνο προφητικὸν τὸ, Δόξα τῷ xpátti 
σου, Κύριε: οὕτω γὰρ ἄμεινον γράφςιν περ δόξαν 
μετὰ τοῦ v. "Ava& δὲ ἀνάκτων ὁ Σωτὴρ, διότι χατὰ 
τὸν σοφὸν παροιμιαστὴν δι αὐτοῦ βασιλείς ἅπαντες 
βασιλεύουσι, ποιµαίνοντες τοὺς περὶ αὐτοὺς παρ]- 
χλήσει ῥάδδου χαὶ βαχτηρέας ὁποίαν δώσει ἐχείνοις 
ὁ Θεός. Οὐ πρὸς ἀχρίδειαν δὲ πέφρασται τὸ vas 
ἀνάχτων, ola προσισταµένου τοῦ µέερου " οὗ τὰρ ὁ 
ἁπλῶς ἀνάκτων ἄναξ, ἐχεῖνος καὶ παμθασιλεύς bot * 
µυρίοι γοῦν ἐν τῷ κόσµῳ ἀνάκτων xol Υεγόνασι xai 
εἰσὶν ἄναχτες, xal ὅμως οὐ λέγονται παμδασιλεῖς f 
παντάνακτες. 'O γοῦν πεζολογικὸς ἱεροψάλτης ἀσφα- 
λέστερον εἶπεν ἐπὶ Θεοῦ τὸ, Ὁ τῶν ἀνάχτων ἄναξ 
χαὶ θεός, 


LO. Ἐν δὲ τῷ οἷος καὶ iv τῷ μόνος χρὴ ἐπιστῆ- 
σαι τῇ χατ) αὐτὰ διαφορᾷ, καὶ νοῆσαι ὅτι τὸ μὲν 
μόνος πρός τι συζυγοῦν, ὥς φασιν οἱ σοφο], λεγόμε- 
vov, ὦ; πρὸς συζυγοῦντας αὑτῷ φράζεται τοὺς ἅλ- 
λους ἅπαντας υἱούς * τὸ δὲ οἷος πρός τι ὃν καὶ αὐτὸ, 
οὐκ ἔχει σύζυγον ἁδελφὸν κατὰ τὸ εἰχός ’ ὥστε εἰ 

QC xoi ταυτόὀν ἐστι συνωνυµίας λόγῳψ οἷος εἰπεῖν xal 
μόνος, ἀλλὰ ἡ σαφὴς ἑρμηνεία διευκρινῄσει «hv ἐν 
αὐτοῖς σύγχυσιν * λέγει γὰρ ὁ ἱερὸς οὗτος ποιητὴς 
τὸν τοῦ Θεοῦ Λόγον µόνον αὐτὸν &x πάντων Ίεννη- 
θῆναι υἱῶν olov, Ίγουν ἕνα && οἵου πατρὸς fito - 
ἀσυνδυάστου xai δι αὐτὺ μόνου * χαὶ ἔστιν ὅμοικς ὁ 
λόγος, ὡς el χαί τις ἰδίφ µονάξων εινὰ κατ' ἑξαίρε- 
τον καὶ ὀχνῶν συνεπινοηθΏναι αὐτῷ xat ἕτερον, εἷ- 
vot ὅτι olo; ἤγουν εἷς οὗτος τόδε τι ἔσχε σεμνὸν 
μόνος xaX οὗ σύν τινι ἑτέοῳ ^ ὥστε xal ὁ μελφδὸς 
τοιούτῳ λόγῳ συνεδύασε τὸ οἷος xal τὸ μόνος ἐπὶ 
τοῦ χἱοῦ τοῦ θεοῦ ' ὡς olov εἰπὼν ὅτι μόνος οὗτος 
Υἱὸς χαὶ οὐδείς ποτε οὐδαμοῦ ἄλλος, εἷς Yi vt- 
Ύονε µόνον ἁ“εννήτῳ πατέρων Πατρί * vov tv οἷς 
γοργῶς φράζει, ὅτι μονογενεῖς μὲν µυρίοι τοῖς αὖ- 
τῶν τοχεῦσιν * οἷος δὲ ἤτοι st; υἱὸς, 6 ἐστι μόνος, 
ταυτὸν δ᾽ εἰπεῖν µονογενὴς, ἐξ οἵου τοι ἑνὸς µόνον 
τοῦ Πατρὸς, οὐδεὶς ἄλλος ὅτι μὴ σὺ µονώτατος. 


μη’. Ἱστέον δὲ ὡς εἰ καὶ τρὶς τὸ οἷος, ἢ τὸ póv« 
ἐν τῷ εἰρμῷ ἔχειτο, ἡ αὐτὴ ἔννοια εὐσεδῶς εἶκε 
σώξεσθαι * µόνος γὰρ ὁ Σωτὴρ τῷ Πατρὶ µόνῳ p^ 
vo; Ylóe γέγονεν ' οὕτω δὲ xal οἷος αὐτὸς ix {1- . 
vpbs οἵου οἷος προῆλθενο Ὁ δὲ μελῳδὸς διῴχησε «t 
φράσιν, ἀλλάδας ὡς τὸ µέτρον ἑδίδου. "Et: ἱστέον 
καὶ ὅτι τὸ οἵος ἐξ οἵου μόνος Λόγος προελθὼν Πατρὸς, 
ἀντίστροφον εἴποι τις ἂν οὐχ ἁπροσφυῶς, εἴτουν ἰσό- 
στροφον τῷ, Μόνε μονογεννῆτορ μονογενοῦς Τἱοῦ ἴα" 
τήρ. Περὶ τὰ αὑτὰ γὰρ ἐξ ἴσου στρέφονται ἄμφω 


613 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


61& 


νυήµατα "εἰ xoi ἐχεῖνο μὲν ix τοῦ Πατρὶς ἀρξάμε- A tur. amba sententi», licet. hec a Paire incipions 


vov ὡς póvou μονογεύνῆτορος εἰς τὸν povoyevt xa- 
τέλτξεν  Yióv. Toüoco δὰ ἀνάπαλυν» διάφορον δὲ 
ἀμφοῖν, ὅτι ἐχεῖ μὲν ἐξήρχεσεν ἀσφαλῶς τριπλωθὲν 
τὸ μόνος, ἐνταῦθα δὲ ἅπαξ αὐτὸ ἑἐῤῥῥέθη ὡς τοῦ 
οἷος τῇ ὃ,πλώσει τὸν ἐχείνου τόπον ἀναπληρώσαν: 
τος * ὅτι δὲ ψιλοῦται χαλῶς τὸ οἷος ὁ μόνος, παρα- 
δ:δόχσιν οἱ παλαιοὶ λέγοντες ὡς ἐκ τοῦ loc ἁρσενι- 
xbv μὲν γένος ob παρελάδοµεν * θηλυχὸν δὲ εὕρηται 
[5 dj µία * φαίνεται δὲ καὶ οὑδέτερον αὐτοῦ εἶναι 
lov τὸ ἓν, χατὰ τὸν εἰπόντα θανεῖν τινας ld ἥματι 
$ ὡς &vl- ὃ περισχώμενον χαταφευξεῖται εἰς τὴν 
ἀναλογίαν τοῦ θηλυχοῦ. Ὥσπερ γὰρ ἴα μὲν βαρυ- 
τόνως, 3$ δὲ γενιχὴ ld; περισπωµένως ὡς µία μιᾶς, 
οὕτω καὶ fov μὲν τὸ ἓν χατὰ βαρυτόνησιν, loo δὲ 
xai lp μετὰ περισπωµένης, αἱ πλάγιοι. 


6’. ἸΑναίτιον δὲ Πατέρα τὸν ἀγέννητον λέγει, ὡς 
ph Υενόμενον xai αὐτὸν αἴτιατὸν ἓν τῷ σχεῖν πα- 
τέρα αἴτιον τῆς αὐτοῦ γενέσεῶς χατὰ τοὺς ἐν τῷ 
χόσμῳ. Διὸ αὐτὸς μὲν αἴτιός ἔστιν ὡς Πατ]ρ Υἱοῦ 
αἰτιατοῦ χατὰ µόνον τὸ γεννηθῆναι., "Άλλος δέ τις 
oUx ἔστιν αὑτοῦ δὴ τοῦ Πατρὸς αἴτιος * οὐχοῦν ἀναί- 
τιος ὁ Ἡατὴρ λέγεται παρὰ τὸ μὴ ἔχειν Πατέρα 
αἴτιον τοῦ εἶναι τοῦτον. Ὅτι δὲ τὸ μὲν αἴτιον τῷ 
Πατρὶ προσαρµόττει, τὸ δὲ αἰτιατὸν τῷ Yli, πα: 
ραδέδοται xal θεολογικῶς * σηµείωσαι δὲ ὅτι ὁμώ- 
vuuoc λέξις ὁ ἀναίτιος, ὁ pp ἔχων αἰτίαν, ἢ ὡς μὴ 
ὀποχείμενος αἰτιάματι, 6 ἐστι μομφῇ τινι, ὃς xal 
οὖχ αἴτιος λέγεται, ὡς τὸ, Οὔει µοι αἰτίη ἐσσί * 
ἡ ὡς οὐχ ὑπάρχεις uot. µεμπτέα, οὐδὲ ἔχω αἰτιά. 
σασθαί c& * xal τοῦτο μὲν lv σηµαινόµενον τοῦ 
ἀναίτιος. ἄλλως δὲ φιλοσόφως ἀναίτιος ἐνταῦθα 
Πατ]ρ, ὁ μὴ ἔχων αἴτιον γεννήσεως τῆς ἑαυτοῦ, 
ἀλλ’ αὐτὸς ὁηλαδὴ αἴτιος γεννήσεως τοῦ Υοῦ, αἰτια- 
«os δηλαδὶ αὐτοῦ ὄντος, τὸ γὰρ αἴτιον ἀεὶ πρὸς 
αἰτιατὸν λέγεται, ὡς xai αἰτιατὸν πρὸς αἴτιον * xai 
ἀεὶ αἴτιος μὲν ὁ Πατὴρ πρὺς Υἱὸν, αἰτιατὸς δὲ αὖ- 
τὸς πρὸς Πατέρα * xal οὕτω μὲν σεµνότατα ὁ Πα: 
τρ 815; ἀναίτιος λέγεται ' ἄλλως δὲ χατὰ τὴν xot- 
vhv σηµασίαν εἰπεῖν αὐτὸν ἀναίτιον ἰδιωτικῶς, 
ἁληθὲς µέν ἐστιν, o0 πάνυ δὲ σεµνόν. TI γὰρ ὑφη- 
λὸν ἀναίτιον fiyouv ἄφογον χαὶ ἅμεμπτον εἰπεῖν τὸν 
θεὸν, χαὶ ἐπὶ ποίᾳ αἰτιάσει; ὅπερ οὐδὸ ἔνδοξος &v- 
θρωπος ἀχούσας ὑπὲρ ἑαυτοῦ, ἀποδέξαιτο ἂν ἐς λίαν. 


ϱ. ἸἹστέον δὲ ὅτι τε οὗ ταυτὺν αἰτιατὸς xal al- 
φιατέος, ἀλλὰ ὁ μὲν αἰτιατὸς ἀγαθὴ λέξις, ὁ δὲ al- 
τιατέος ἑπίφογος * χαὶ ὅτι εἰ ἀναίτιος ἐνταῦθα ὁ 
Πατὴρ, xa0& εἴρηται, ἀλλὰ τρόπον ἄλλον αἴτιός ἐστι 
πάντων τῶν ὄντων, καὶ σὐτὸν αἰτωύμεθα παντὺς 
χαλοῦ, τοι αἴτιον χρίνομεν πάντων τῶν ἀγαθῶν. 
Μηδεὶς δὲ παἰζων λεγέτω xal τὸ μὴ ὃν καὶ τὸ µη- 
δὲν ἀναίτια εἶναι, ὡς μὴ ὄντος τινὸς αἰτίον αὐτῶν, 
Τὸ μὲν γὰρ αἴτιον ὄντος τινὸς αἴτιον, εἶτε οὐσία 
ἐχεῖνο τὸ ὃν εἴτε συµθεθηκός * τὸ δὲ μὴ ὃν, χαὶ τὸ 
μηδὲν, οὐσίᾳ μὴ ὄντα, ὥσπερ οὐ τὸ αἴτιον, οὕτως 
οὐδὲ τὸ ἀναίτιον ἔξουσι χατηγορούμενον ἑαυτῶν ’ el 


6 


tanquam βοἱο unigenitore ad Filium ueigenitum 
desinar, illa vero 6 coutrario. Ambobus autem dis- 
crepantía, quod hic suffecit triplicata vox μόνος, 
illie vero semel dicta fuit, tanquam voee olo; 
duplicata locum bujus implente. Quod autem re- 
ete spiritu tenui notetur oio; (solus) tradunt anti- 
qui, dicentes nos ex oc genus quidem  masculi- 
num non accepisse, sed femininum inveniri fa 
(sofa). Videtur autem etiam ipsius neutrum esse 
lov (unum), secundum dicentem quosdam esse 
mortuos lj telo seu tanquam uno; quod circum- 
flexum aufugiet ad snalogiam feminini : sieut 
enim fa quidem gravi tono est, genitivus autem 
circumflexo, tanquam µία μιᾶς ; sic etiam ἴον qui- 
dem (unum), erit cum gravi tono, casus autem 
obliqui ἰοῦ et lip cum circumflexo. 

99. ᾽Αναίτιον vero. Patrem ingenitum dicit, non 
causam ipsum agnoscentem in habendo patre sux 
generationis causa, secondum eos qui sunt in mun- 
do. Ideo ipse quidem est causa ut Pater Filii cau- 
sam babentis in solo generationis puncto; alius 
autem quis uon est Patris principium. Itaque Pa- 
ler ideo dicitur ἀναίτιος, quatenus ipse non habet 
patrem sus existentize causam. Quod  :utem causa 
Patri conveniat, causatum vero Filio, theologice 
traditum est. Notandum est autem dictionem ἀναί- 
τιος (qui non babel causam), esse homonymam, 
sivo quod iste non subjaceat eausa, id est, cuidam 
criminationi, et dicitur οὐχ αἴτιος, ut istud : nihil 
mihi causa est, sive quod dicatur: Tu mihi cri».i- 
nanda non es, nec ego te accusare habeo : et 
hoc quidem est unum vocis ἀναίτιος significatum; 
aliter autem hic philosophice dicitur ἀναίτιος Pater, 
qui non habel sug generationis causam, sed ipse 
$ane causa est generationis Filii, causam reipsa 
habentis. Αἴτιον enim semper ad αἰτιατὸν refer- 
tur, velut affectus ad eausam; et semper causa 
Pater est quoad Filium, causatus autem hic quoad 
Patrem. Et ita quidem honoriflce Deus Pater ἀναί- 
τιος dieitur. Alias autetn, juxta communem  signi- 
ficationem, ipsum privatis dxaíciox dicere, verum 
quidem est, non autem multum Mhonorabile, Quid 
enim sublime ἀναίτιον, sive insontem, sive irrepre- 


p hensum, dicere Deum, et super quam criminatio- 


nem ? Quod nec illustris homo de se taliter audiens 
in magnum acciperet. 

100. Nota autem idem non esse αἰτιατὸς et al- 
τιατέος, Sed αἰτιατὸς bonam esse locutionem, ai- 
ειατέος vituperabilem. Insuper si Pater hic est 
ἀναίτιος,υἱ fuit diclum, at alio modo bonorum vin- 
nium est αἴτιος seu causa, ipsumque cujuslibet 
boni facimus auctorem, sive causam omnium bo- 
norum judicamus. Nemo vero ludens dicat id quod 
non est et id quod est nihil, ἀναίτια esse, qua- * 
tenus ipsorum non est aliquis auctor; quod enim est 
αἴτιον, cum sit alicujus entis causa, id sive sub- 
stantia sive accidens esi; quod autem non est οἱ 
quod est nihil. cum substantiz non sint, sicut uon 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


e^ 


αἔπιον sic neque ἀναίτιον de semetipsis habebunt Α δὲ zuybv οὐσίαν τοῦ ὄννος καὶ τοῦ μηδενὸς bal τις 


pronuutiatum. Si vero forte quis dicat substantiam 
ilius qued non est vel est nihil, ipsum nibil esse, 
ludit ille substantiam et ens. affirmaus, id quod 
reipsa non esL et est nibil ; et verba per qua oon- 
wadieit in absurdum abducens sermonem. Adde 
illum etiam esse αἴτιον seu. principium, cum medie 
dicitur, qui dat impulsum actionis vel pasaionis, sive 
irreprehense sive reprebense. luvenitur autem lo- 
euijo privatim accepta ad aliquid solitarium et 
ia vituperalionem ; qualiter αἴτιος qui scripstit 
Cellimachi causas sive culpandus vel repreheu- 
demdus est qui talia. scripstit. Nomen propriam 
Παναίτιος , venerabilem videtur tamen babere lau- 
dem, philosopho congruentem, causam cujuslibet 


εἶναι αὐτὸ v) μηδὲν, παίξει καὶ οὗτος, οὐσίαν λέγων 
χαὶ ὃν, *b αὐτόχρημα μὴ ὃν καὶ μηδἑν . xai οὔτως 
εἰς ἄτοπον ἀπάγων τὸν λόγον οἷς ἀντιφάσχει: ἔτι 
ἱστέον xat ὅτι αἴτιάς ἔστι μὲ», ὅτε λέγεται µέσως, ὁ 
ἀφορμὴν δοὺς πράξεως f| πάθους τινὸς ἡ ἀφόγου 1 
ἰπιφόγου * εὕρηται δὲ ἡ λέξις ἰδίως Ἀηφθεῖσα χατά 
τι μονΏρες xal ἐπὶ φόγου ' olov αἴτιος ὁ γράφας αἷ- 
tà Καλλιμάχου, Άτοι αἰτιατέος xal Χολαστέος ὁ 
γράφας bxslva. 'O μέντοι Παναίτιας τὸ χύριο", εὐ- 
φημίαν ἔχειν δοχεῖ σεμνὴν, Φφιλρσόφῳ πρέπουσαν, 
παντὸς πράγματος αἰτίαν ἀποδιδόντι δέουσαν * ὃ τῆς 
ἀνυποθέτου φιλοσοφίας ἴδιόν ἐστι, xa θεῖον αὑὐτό- 
χρημα, χαὶ Θεῷ πρέπον, παρ ᾧ πάντων al αἰτίαι 
τῶν ἀγαβῶν ὡς κανταιτίῳ, xal ὃς πάντα εἰδὼς 


rei tradenii debitam: quod positive philosophiz B διαπέµπει γνῶσιν xal τοῖς κατ’ ἄνθρωπον φιλοσο- 


proprium est, vereque divinum οἱ Deo conveniens, 
apud quem, uL omnium causam, Guactorum sunt 


φοῦσι, τοῖς μὲν ἐξ ἐπιμέτρου, τοῖς ὃ ἄλλως, ὡς 
βούλεται. 


principia.bonoram, quique cuncta sciens, immittit scientiam illis qui secundum hominera philosophie slu- 
dent, aliis quidee) cum abundaatia, aliis autem aliter, prout. vult. 


101. /Equipollemiem vel cjusdem potentis dice- 
re Spiritum, eamdem "vim babet. [dem est 
dieere de. ὁμοσθενὲὰς, non autem de ὁμοιοσθενές : 
sicut enim dogmatice prohibemur dicere ὁμοιοούσιον, 
sic etiam ὁμοιοσθενὲς necnon ὁμοιοδύναμον, in 
his quz spectant ad sanctam Trinitatem. Sciendum 
autem etiam quod si quidem scriberetue : Par tibi 
potentia, verbum eamdem vim haberet nec aliqua 
explanatione egeret. Si vero alias scribitur: Πνεῦμά 
σου par potentia, ut legas : spiritus tuus par tibi 


potentia, sententia remittenda est ad psallentem : C 


Spiritum qui meus est et Patris, mittam, jam alias 
sufficienter explicatum. Νημερτὲς autem venit a va 
privativo et a verbo ἁμαρτάνειν, et signiflest verax 
εἰ infallibile, quomodocuuque veracitas imter ho» 
mines exerceri possit et secundum id quod non 
diceretur homo niendax. Non autem a reoto deria- 
ret, qui tanquam adverbium bane expressionem 
acciperet, uii prius hoc monstratum est, ita ut 
poeta dicat: Vere misisti. Non enim erat possibile 
te mentitum fuisse discentem : promiseionem Patris 
te diecipulis fore missurum. Tuus enim sermo 
veritas eat, eite scimus esse veritatem ipsam, non 
minus at LuOs in sanctitate compares Patrem et 
Spiritum. Locntio : Mieiati apostolis, aliquid habere 


ρα’. Ἰσοσθενὶς δὲ ἵνευμα εἰπεῖν καὶ Ταντοσθε- 
νὲς, τὴν αὐτὴν ἔχει δύναμιν * ἤδη δὲ xal ὁμοσθενὲς, 
οὗ μὴ χαὶ ὁμοιοσθενές. Ὡς γὰρ χεχώλυται δογμα” 
φικῶς τὸ ὁμοιοούσιον, οὕτω xal vb ὁμοιοσθενὲς ἐπὶ 
τῆς ἁγίας Τριάδος, χαθάτε τὸ ὁμοιοδύναμον. Ἱστέον 
δὲ xai ὡς εἰ μὸν γράφεται ἰσοσθανές σοι, τὴν αὐτὴν 
ἔχει δύναμιν, οὗ δέεταί τινος ἑπιστασίας τὸ ῥητόν' 
εἰ δ ἄλλως γράφεται ἰσοσθενές σου Πνεῦμα, ἵνα 
λέγῃ τὸ Ηνεῦμά σου τὸ ἰσοσθενές σοι, ἀναπεματέον 
thy ἔννοιαν εἰς τὸν φάλλοντα, τὸ Πνεῦμα εὐ ἐμόν τι 
χαὶ Παερὺς ἀποστελῶ, ἐξηγημένον ἑτέροις ἱχανῶς. 
T^ δὲ νημερτὰς γίνεσαι μὲν ἐχ τοῦ vp στερητιοῦ 
xai τοῦ ἁμαρπιάνειν, xat δηλοῖ ἁληθὲς xal &acet- 
σταν ἓν τῷ ὁπωσοῦν ἀνθρωπίνως ἀληθεύειν * καθ ὃ 
xoi ἄνθρωπος o0x ἀφαμαρτοεπὴς ῥηθείη ἄν, θὐκ ἂν 
δὲ σφαλείη τοῦ δέοντος, εἴ tic xal ὡς ἑπίῤῥημα iv 
εαῦθα λά6ῃ τὴν λέξιν ταύτην, χαθὰ xal αὐτὸ προ” 
δεδήλωσαε, ἵνα λέγῃ ὁ Ποιητὴς ὅτε, ᾽Αϕευδῶς ἑξέτεμ- 
φας. Οὐ γὰρ fjv φεύσασθαί σε εἰπόντα ὡς τν 
ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρὸς ἐξαποστελεῖς ταῖς μαθηταῖς, 
'O γὰρ λόγος ὁ οὓς ἀλήθειά ἐστι, χαθόάτι καὶ αὐτοῦ» 
λἠθειάν as οἵδαμεν χατ (aov τοῖς. συναγιωτάτοις τῷ 
Πατρὶ xai τῷ Βνεύματι: «b δὲ, Ἐξέσεμήας ἁποστό» 
λαις, ἔχειν τι ἄρτι xal τὸ ἅγιον Πνεῦμα. &ylol.* καὶ 
χαινὺν οὐδέν ἐστιν οὕτω νοῆσαι ' Ἡαράκλητον yàp 


, nunc etiam sanctum Spiritum demonstrat ; nec mi- D εὺ ἅγιον Πνεῦμα τοῖς μαθηταῖς ἀπέσταλται, xal ὁ 


ruin est ita sentire: Paracletus enim sanctus. Spi- 
ritus apostolis missus est; Salvator autem Christus 
nuntius nobis a Patre salutaris venit; sicut ange» 
lus,qui super omnes angelos est, utpote supersub- 
stantialis, Vox auiem beneficus ostendit manifestis- 
sine beneficentiam esse qua a Deo veniunt charisma» 
t8, nec omnino tentum in particulari, sed commani- 
ter : bonum igitur tunc apostelis missum, ad. nos huc. 
usque pervenit et in seternum perveniet. Hec autem, 
Gloria potestati uic, insinuatio eat quod potentes ad 
iniwtiogem Dei beneficos esso oportet. 


Σωτὴρ δὲ Χρισεὺς ἁπόστολος ἡμῖν παυρύθον σωτή- 
pu; ᾖλθεν' χαθὰ καὶ ἄγγελος ὁ ὑπὲρ πάντας ἆγ- 
Τέλους, ὅτι καὶ ὑπερούσιος. «b δὲ ὡς εὐεργέτης, 
δηλοῖ cagíosava εὑὐεργεσίαν εἶναι τὰ θεόθεν χαρί- 
σµατα, xal πάντως οὐχ ἁπλῶς ἐν µέρει, ἀλλὰ χοι” 
νάς. Τὸ γοῦν τοῖς ἀποστόλοις πεμφθέν ποτε ἀγαθὸν, 
καὶ εἰς ἡμᾶς διαδαίνει µέχρι xai νῦν, καὶ εἰς αἰῶνας 
διαθῄήδεται ' «b δὲ, Δόξα εῷ κράτει σου, αἴνιγμέ 
ἑατι τοῦ. χρῆναι τοὺς χραταιοὺς εὐεργετικοὺς εἶναι 
πρὸς θεοῦ µίµησιν, 


611 
Τροπάριον πρῶτον τῆς τετάρτης ᾠδῆς. 
VII. Λοντρὸν τὸ θεῖον τῆς παλιγγενεσία: 

Λογῳ χεραννὺς συντεθξιµένῃ φύσει, 

Ὁμθροθλντεϊς µοι ῥεῖθρον ἐξ ἀχηράτου 

Νενυγμέντς σου πλευρᾶς, ὦ θεοῦ Λόγε, 

Ἐπισφραγίζων τῇ ζέσει τοῦ Πνεύματο». 

pB'. Κορεύων ἐχχλησιαστιχῶς ὁ ἱερὸς οὗτος πνευ- 
ματῳδὸς, καὶ δαιταλεύων φιλοτήσια xal πνευµατι- 
χῶς τρυφερὰ, xal ἁγλαῖζων τὴν ἑορτὴν ἑἐννοιῶν 
πο:χιλίαις, ὡς ἔξεστιν, ὀχετεῦει b; τὴν ἄρτι ανςυ- 
ματιχὴν πανἠγνριν, xat θειοτάτου λουτροῦ χέρασµα, 
οὗ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι µέτεστι, vb δέ ἐστι τὸ χατὰ 
τὸ ἅγιον βάπτισμα, xai διατίθεται τὴν Évvotav τοῦ 
τροπαρίου γλυχέως ὡς πρὸς ἀχολουθίαν λουτρῶνος 
ὁποίους ol χαθαρτιότεροι σχευάζουσ: ' κεράνννται 
(3p παρ ἐχείνοις τὸ λοῦμα, θυµΏρες αὑτὸ χατὰ 
χράτως τε xal ὥμων χερασαµένοις, xai ῥεῖθρον 
ἑχεῖσε χορηγεῖται ἱλαρὸν ὁποῖόν τι καὶ τὸ ὄμθριον * 
φιλοτεμοῦνται CE ζέσιν ἐχεῖνοι ἀγαθύνουσαν. Πρὸς 
γοῦν τοιαύτην ἰδέαν ἕλχων ὁ μελφδὸς τὴν διάίεσιν 
τοῦ ἑηρταστιχοῦ τοῦδε τροπαρίου, ἔννοιαν γράφει 
τοιάνδς  ὮὪ θεοῦ Aóys, τὸ θεῖον λοντρὸν τῆς Χρι- 
στιανικῆς παλιγγενεσίας χεραννὺς τῇ κατ’ ἄνθρω- 
πον οὐχ ἁπλῇ, ἁλλὰ συντεθειμένῃ φύσει, τῇ Ex duy; 
ξηλαδῆ ἁθανάτου καὶ φθαρτοῦ σώματος πῶς δὲ 
αὐτὸ συγχεραννύς; λόγῳ δηλαδη oi, τουτέστιν 
ἑ))όγῳ χε) εὖσει xal ἀναλοχίᾳ πρεπούσῃ τῇ κατ 
ἄνθρωπον θεοπλαστίᾳ * ἢ xai ἄλλως, Λόγῳ τῷ διὰ 
τῶν ἁγιωτάτων ἐκχλησιαστικῶν εὐχῶν, ὁμθροθλυ- 
τεῖς μοι ἀπέχεινα τῆς λοιπῆς ἱεροτελεστίας τῆς χα) 
σωματιχῆς φχινοµένης, xal ἄλλως δὲ θεωρητικώτε- 
pov» νοουµένης, xal τὸ ἐκ τῆς ἀχηράτου σου Άλεν - 
ρᾶς ῥεῖθρον τῆς, Υραφικῶς εἰπεῖν, νενυγµένης 
λόγχη δστρατιωτικῇ, xai τῷ τοιούτῳ, θείῳ λουτρῷ 
προσεπιδάλλεις φιλοτεµότερον τὴν ἔνθεον ζέσιν τοῦ 
Πνεύματος, thv διαθερµαίνουσαν τοὺς τῷ Πνεύματ' 
ζέοντας, Tj; προφανῃη σύμδωλα xal τὰ Ex Πατέρων 
ἁγίων τύπου θερμὰ ὕδατα * ὅτι δὲ dj τοιαύτη τοῦ 
ἁγίου Ηνεύματος ζέσι;, fj ζωτικὴ, ἡ ζωογόνος, ἡ 
θεῖον ζῆλον ὀντήχρυσα τῇ φυχῇ, τὸ τελιχὠτατόν 
ἐστιν αἴτιων xal σχοπιμώτατον τοῦ ἁγίου βαπτί- 
σµατο;, ὃτλοῖ ὁ μελοποιὸς εἰπὼν ἐπισφραγίζεσθαι 
τὴν τοιαύτην ὅλην ἱεροτελεστίαν τῇ ζέσει τοῦ Πνεύ- 
µατος. Ὡς yàp ἐπιθουλευτὸς θησαυρὸς ὁ ἀσφράγι- 
στος, οὕτως ἀχάθαρτον βάπτισμα, xal τοῖς ἔπιθου- 
λοις δαίµοσιν εὐπεριφρόνητον sb uh δι αὑτοῦ τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος * ὁποῖα sá τε ἄλλων αἱρετιξόντων 
χαὶ τὰ τῶν ἀναδακτιζόντων ἡμεροδαγτιστῶν, ὧν 
ἄπεστι τὸ ἅχιον Πνεῦμα, ὡς μὴ εἰδὺς ἐχείνους εἰ 
xai ἐπιχαλοῦντας αὐτό. Ἐνθυμητέον δ' ἐνταῦθα 
λουτρὸν εἶναι θεῖον xat τὸ διὰ τῶν δαχρύων xal τὸ 
µοναχικόν * οἷς xat αὑτοῖς Πνεύματος ἀνθραχεύεται 
xal ἀναλάμπει ζέσις παρὰ xol; θερμῶς προσ.εµέ- 
νοις αὐτά. Προσενθυμητέον δὲ xal ὅτι καθὰ τῶν 
εΙρημένην ζέαιν ἐπικοσμεὶ τὸ Πνεῦμα σννεχφωνη- 
θὲν, οὕτω xal τὸ θεῖον προστεῦ:ιµένον, σ-µμνωµά 
ἔστι τοῦ λουτροῦ * xal ὁ λόχος δὲ ὁ του δευτέρου 
στίχων προχείµενος χόαµηµά ἐστι τῆς ἐννοίας, ὡς 
καὶ εἴρηται καὶ αὖθι, εἰρήσξται. 
Parrot, Gs. CXAXXYVI, 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 
À 


C 


618 


Tropurium 1 quarte ode. 


Balneum divinum regenerationis 
Verbo miscens composite naturz, 
Suppeditas mibi aquam ex incorrupto 
Vulnerato tuo latere, o Dei Verbum, 
Sigillans fervore Spiritus. 

103 Choros duceus ecclesiastieos sacer ille Spi- 
ritu plenus, et invitans ad spirituales amabilesquo 
delicias, atque sententiarum varietatibus, ut fit, 
festivitatem exornaus, diducit in. presentem  spi- 
rituglem cetum etiam divipissimi balnei mistio- 
neu, quod eum sancio Spiritu partem habet (hoc 
est, saucti baptismatis lavacrum) , et eximie sen- 
tentiam strophae disponit, tanquam ad baloei con- 
sectaria, qualia balueatores parant. Miscetuc euim 
sb istis lavacru:n, in caput et humeros. illud gra- 
tum infundentibus, huicque velut imber dulce didu- 
citur fluentum, Curaut autem isti fervorem bonum. 
juxia talem. iyitur hujus stroplie dispouens ordi- 
nem melodus, hancce scribit seuteutiam : O Deus 
Verbuin qui Christianz regenerationis divinum lava- 
crum miscuisti nature humana, non simplici, sed 
conipositr, ex anima scilicet immortali et corruptibili 
corpore. Quomodo autem illud commiscuisti ? Verho 
tuo, id est, rationali ordinatione et analogia ad d.vie 
nam hominis conformationem convenienti. Aliis 
verbis, verbo tuo per sanctissimas Ecclesia preces, 
mihi, ulia czteram imitationeu qua corporaliter 
apparet, et aliunde theoretice reputatur, tanquam 
imbrem iufuudis flueutum ex purissimo tuo latere, 
quod, ut expresse loquar, lancea μὴ est per- 
«ussum ; Lalique divino lavaero pretiosum Spiritus 
fervorem divinitus superaddis, qui spiritu viventes 
calefacit, cujusque manifesta sunt symbola ex 
s»ncterum Patrum. typo, fervida aqua. Qaod au- 
tem talis Spiritus saneti fervor, vitalis, vivificaus, 
divinum 2elum anima, communicaus, ultima eit 
ralio scopusque praeipuua sacri baptismatis, os- 
tendit poeta dicens totam banc sacrat initiationem 
Spiritus fervore obsigaari. Sicut enim non signa- 
tus thesaurus ljusidiis objicitur, sic impurum bapti- 
sui, quod uon est per ipsum Spiritum sanetuim, 
dawnonibus insidisutibus facile lacessitur : qualia 
sunt caterorum hareticoruum baptismsta necnon 


D anabaptistarum quotidie baptizamtium, a quibus 


abes, Spiritus sanctas, ut. nesciens illos, tametsi 
ipsum invocent. Hic autem recogitandum est la- 
vacrum esse quoque divinum, illud quod fli per 
laerymas, et illud quod monachicum est: lus et 
ipsi Spiritus fervor accenditur el ardet in iis 
qui lervide »uscipiunt c3.. ]n ipepte vero sünul 
labendum est, quod sicul dictam fervorem es- 
ornal Spiritus simul euuutiatus, sic eliam divi- 
num superadditum est lavacri decoramemtum. Ver- 
bum autem λόχος, qui secundum versum antegredi- 
lur, ornamentum est sententia, sicut dictum est et 
ilerum. dicetur. 


20 


619 


105. Regeneratiq autem, apud Griecos. initium A 


sortita, venit ad nos; lapis tunc forte projectus, 
ultimo vere divin: sdificationi coaptatus, sive ex 
calculo in lychnitam cum splendore mutatus, vel 
eiiam arbuscula non nobilis ex wonte Libaui, sic 
in cedri altitudinem aucta, ut culmini sscro con- 
veniat; prseter illas autem locutlones, ex indigno 
ítt dignutn corhmutata, et ex profano in senctissi- 
mtm, Antiquus quidem el varius sapisntia poeta 
rion expresse !alem adhibait locutionem, sed illam 
tantum indicavit, dicens : Nune quidem ]αείαίου 
wet sis, nec fias; hoc enim : nee sis nune vivens, 
pec fias, in faturum scilicet, regenerationis sequi» 
valet. voci. Post illum autem, discipuli Pytliagorze 
οἱ dederunt nomen, Ναλιγγενεσίαν dicentes iterum 


EUSTATHI] THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


620 

ei. H παλιγγενεσία δὲ ἀπὸ ᾿Ελκήνων Apyhy za- 
θοῦσα, ἐφ᾽ ἡμᾶς fixet, λίθος παρεῤῥιμένος μὲν εἰχὴ 
τότε, Όστερον δὲ οἰχοδομῇ θείᾳ παρεντεβεὶς εἰς 
εὐάρεστον, ἢ καὶ ἀπ) κά(ληχος elg λυχνίτην ἔχφα- 
vi, f xat ἀπὸ ὅρους Λιβάνου γφυ-άριον οὖν εὖγε- 
νὲς, χεδρωθᾶν σεµνότατα ὡς ἑἐμπρέπειν ὀρόφῳ 
ἱερῷ * ὄίχα δὲ τοιούτων φράσεων ἀπὸ ἀναξίου µετα- 
ποιηθεῖσα εἰς ἂξιον, χαὶ ἀπὸ ἀνιέρου εἰς ἁγιώτατον" 
χαὶ ὁ μὲν παλαιὸς xal ποιχῖλος τὴν σοφ΄αν mouth; 
οὖχ ἐξεφώνῆσε ῥητῶς τὴν τοιαύτην λέξιν, ἀλλ' ἓνέ- 
φηνε µόνον αὐτὴν εἰπὼν, Nov μὲν Ch µήτε εἴτς Bov- 
γάΐε, µήτέ Yévoto * - τὸ γὰρ μήτε νῦν εἴης ov, 
μήτε Ἠγένοιο, εἰς τὸ μέλλον δηλα)ῃ, Λπαλιγγενεσίαν 
φασὶν αἰνίττέται * pet! ἐκεῖνον δὲ ol ἀμφὶ tbv Πν - 
üayópav καὶ ὠνόμασαν αὐτὴν, παλιγγενεσίαν εἰπόν- 


atque Herum fleri per. metempsychosin post mor- B τες τὸ πάλιν xol πάλιν γίνεσθαι μετεμφυχωμένους 


tem, nt isii aiebant, in eo quod a corporibus 
in eorpora transfunderentur sive. trausmigroreut 
hominum arius, eieque periodos percurrerent , 
quas illi strabis intuentes oculis. spectaveraot. Et 
certe taliter hujusiodi. wransiissionem — firmavit, 
ut non solum greges exteriores talem mertiferam 
mawducaront herbun, sed. οἱ quidam ex evili ot 
awla Christiana, intet. quos pracipue mirabitue 
stiquis sapientem Origepem in irrationalem hsere- 
sim ita fuisse illapsum, postquam retrorsum a sana 
mente coeidit. 

404. Sanetissima tamen Ecclesia pulcherrimum 
renovatiónis nomen sciens pessime sentenlig im- 
positum, et inanitati3 causa quod in desuetudinemn 


veniret periclitari , illud celebravit, statum post 6 


migrationem ex praesentibus in mel;ora, regeuera- 
Μοπενι dici statuens, 6ο quod pro mundi gencra- 
tione corruptibili sit illic incorruptibilia, ct Lrans- 
formatienem hujus vits in bonum, praeacriiin cuu 
sacra tonsura pure sanctificamer, eadem lionorans 
appelialione, quasi nuuc iterum facii fuerimus 
ju vitam editi. Gratias tibi, o pulchra dictio Curi- 
akiaBa, quod ita lectionem lianc, uugustam quidem, 
sod delhonesialam sententia, cui servieral, nobi- 
lier l.beratam in Lonestum altulisti donum Deo, 
qui saucliicatos sibi per poenitentiaui purilicalt , 
tanquam per desideratum lavacrum, οἱ statim hoo 
honoris nomen ferre permittit, Notandum est. au- 
teu quOU CONMRUBEID usum οἱ scripturam sequeules 
παλιγγενεσία» hic dicimus, iu hoc recte ageutes. 
Si vero iawbico iubcreudum est meuro, el ounnino 
ab illo in yraeseutibus neu est reeedeudum, 
καλιγγενησίαν bic oportet scriptum luisse, ut 
antepenukimuwm ita reciam perüciat meusuram; 
3lias enim. claudicat, Et cst illo quoque sensus 
aecuratus ; Sicut euim hoe sacro lavacro renova- 
mur, sic eiiam magis proprie rersum generamur 
tanquam lii Dei : ita υἱ bong sit, quod commu- 
nius, παλιγγενεσία, necnou παλιγγενησία, quod 
ibi 10eurum requirit. 


405. Hoc autem λόγῳ, de quo jam scriptum est, 
conjungi potest etiam cum composita natura. Verbo 


μετὰ θάνατον, ὣς εἶπον ἐχεῖνοι, ἐν τῷ µεταγγίζε- 
σθαι εἴτουν µετεμθιθάζεσθαι ἀπὸ σωμάτων εἰς σώ- 
pata τὰς τῶν ἀ,θρώπων φυχὰς, xaX περιόδους οὕτως 
ἑλίττειν ἃς ἐχεῖνοι παραθλέποντες ἐθεώρησαν καὶ 
bh ἑστερέωσε τὴν τοιαύτην ὑπόληφιν εἰς τοσοῦτον, 
ὡς μὴ µόνον τὰ ἔξω βοσχήµατα ἑἐμφαγεῖν τῆς τοι- 
αύτης ὀλεθρίου βοτάνης, ἁλ),ὰ xal τινας τῆς Χρι- 
στιανιχῆς µάνδρας τε χαὶ αὐλῆς, ὧν bv τοῖς μᾶλλον 
τὸν σοφὸν Ὡριγένην θαυμάσει τι; οὕτω συναπα- 
χθέντα εἰς ἁλόγιστον αἴρεσιν ἓν τῷ ἀνάπαλιν πεσεῖν 
τοῦ φρονεῖν ὀρθᾶ. 

p". Ἡ μέντοι ἁγιωτάτη Ἐκκλησία γνοῦσα κάλ- 
λιστον ὄνομα τὸ τῆς παλιγγενεσίας χειρίστῃ ἑννοίᾳ 
ἐπιτεθειμένον xal χινδννεῦον ἀχρειωθῆναι ἄχρη- 

τίας λόγῳ, ἐχλέῖσεν αὐτὸ τὴν τε μετὰ τὴν Ex τῶν 
ὧδε µετάστασιν εἰς τὰ χρείττονα παλ: Υγενεσίαν χυ- 
Ρώσασα λέγεσθαι, διὰ τὸ ἀνάπαλιν τῇ χατὰ xóspov 
Ev τοῖς φθαρτοῖς Υενέσει ἄφθαρτα εἶναι τὰ Eve, καὶ 
τὴν iv ὅσῳ δὶ ζῶμεν µεταποίησιν εἰς τὸ κα)ὸν, 
πρῶτα μὲν διὰ χουρᾶς ἁγίας ὁσιωθῶμεν ἐχείνῳ xa- 
θαρῶ., τῇ αὐτῇ σεμνύνουσᾳ χλήσει, ὡς εἰ xaX ἄρτι 
πἆλιν γεγονότες εἰς βίον προήλθοµεν. Χάρι: σοι, à 
χαλὴ Χρ:στιανιχὴ λεκτιχὴ, ὅτ' οὕτω λέξν ταύτην 
σεδασμίαν μὲν, ἀτιμουμένην δὲ ὑπὸ ἑν,οίας, ᾗ κα: 
τεδουλώθη, εὐγενῶς λυσαμένην προσεχόµισας εἰ: 
δῶρον τίμιον τῷ θΞῷ ἐχχαθαίροντι τοὺς αὐτῷ διὰ 
µετανοίας οἰχειουμένους, ὅσα xal λουτροὺ ἑἐφετοῦ 
καὶ αὐτίχα φορεῖν διδόντι τοιοῦτον σεµνότητος 


D ὄνομα * σηµείωσαι δὲ ὡς τῇ κοινῇ παραχολουθοῦν- 


τες χρήσει τε χαὶ γραφῇ παλιγγενεσίαν ἐνταῦυθά 
φαμεν χαλῶς τοῦτό γε ποοῦντες. Kl δὲ γε τῷ 
ἱἀμθ.χῷ Ἱπροσεχτέον µέτρῳ, πάντως δὲ yph ud 
ἀποστΏναι αὐτοῦ bv τοῖς παροῦσι, παλιγγενησίαν 
ἐνταῦθα χρὴ Υράφαι, ἵνα προπαραλῆγον ἐν τῇ τοι- 
αύτῃ λέξει τὸ τα εὐμετρίαν ἁποτελῇ ' ἄλλως γὰρ 
ἔσφαλται  χαὶ ἔστιν ὁ τοιοῦτος vob; ἀκριθὴς xal 
αὐτός. Ὡς vàp πάλιν γινέµεθα τῷ ἁγίῳ λουτρῷ, 
οὕτω xal ἔτι προσφυέστερον πάλιν γεννώµεθα ὡς 
viol Θεοῦ» ὥστε χαλὸν xaV fj παλιγγενεσία xow:- 
τερον, xai fj παλιγγενησία, fiv ἐνταῦθα τὸ µέτρον 
ἁπαιτε]. 

ρε’. Τὸ δὲ λόγῳ, περὶ οὗ χαὶ προεγρᾶφ», δύνα- 
ται χολλᾶσθαι καὶ τῇ αυντεθειµένῃ φύσει ' Ayo 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


on 


γὰρ Θεοῦ συντέθειται ὁ ἄνθρωπος διεξοδικωτέρῳ, A namque Dei compositus est homo largiore, sicque 


καὶ οὕτω πλείονι xai ἑνδοξοτέρῳ τῶν πρὸ αὐτοῦ 
παραχθέντυν, ὡς ἔστιν ἐχ τῆς θειοτάτης Γραγῆς 
ἀναλέξασθαι., Καὶ τοίνυν χατὰ τοιαύτην ἴσως ἔννοιαν 
συντεθε.µένη φύσις Ἠθιχῶς ὁ ἄνθρωπος λἐχοιτ᾽ ἄν" 
ἅλλως γὰρ xa! τὰ ἅλλα σώματα χελεύσει τοῦ θεοῦ 
v&vovóta σὐνθετά εἰσιν, οὗ δήπου γὰρ ἀκλᾶ. Τὸ δὲ 
χεραννὺςν χαλὸν ὃν εἰς τὴν κατὰ τὸ λουτρὸν τροπὴν, 
οὐδὲ εἰς τὴν τοῦ ἁγίου βακτίσµατος ἔννοιαν ἀκαλλές 
ἐστι * καὶ γὰρ καὶ ἐχεῖνκ μυστηριωδῶς χεράνννται, 
ὡς οἴδασιν οἱ μεμυτμένοι παρ᾽ οἷς xaX τὸ ἁγιώτατον 
μύρον καὶ τὸ τίµιον ἔλαιον θειότατα µεμµυστηρία- 
σται΄ συμποτικὴ δὲ λέδις οὖσα τὸ χεραννύναι, xal 
παρὰ τὸ χέρας Ὑενομένη, δι οὗ τὴν πόσιν οἱ πα- 
λαιοὶ προφεφρέροντο, µετενήνεκται ἄρτι ἐχεῖθεν θειό- 


majore et illustriore quam ea qux ante ipsum pro- 
ducta sunt, ut ex divinissima Scriptura potest 
intelligi. Itaque jnxta. talem sententiam composita 
natura moraliter homo diceretur : aliter enim 
cztera quoque corpora Dei jussione producta, - 
composita sunt, non sane simplicia. Vox autem 
κεραννὺς ad Lropum de balneo bona, nec ad aanctl 
baptismatis sententin:ma est jnvenusta. Hie eiim 
eliam mystica fit mistio, sicul noverunt initiati, 
pro quibus sanctissimum unguentum et pretiosum 
oleum divinissime consecrata sunt. Convivalis au - 
tem cum sit dictio τὸ χεραννύναι, el juxla τὸ χέρας 
facta, quo potum veleres proferebant, nunc exinde 
derivata est divinior sane mistura , quz sacro fer- 


τερον δηλοῦν μίγμα τὸ χατὰ τὸ ἅγιον θερμὸν αἷμα B ventique sanguine necnon aqua constans, ex latere 


καὶ ὕδωρ τὸ £x τῆς πλευρᾶς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. 
"Εστι δὲ λογίσασθαι ὅτι πρὸς τὸ χεραννύναι ἴσως 
ἐπῆκται xol ἡ αυντεθε.µένη φύσις fj xav! ἄνθρωπον, 
ἵνα ᾗ ἁρμόττον τὸ πνευματικὸν τοῦτο κχέρασµα 
Ίγχουν χρᾶμα πρὸς τὸ Δεόπλαστον σύνθεμα, xol 
ἀναμιχθῃῇ ου.θέτῳ τούτῳ σύνθετον θειότατον xal 
ἐχείνο τὸ ἐκ θεοῦ. Μάλιστα δὲ λογιστέον ὅτι xal αἵ- 
γιγµα τῆς φρικτῆς τῶν ἁγιωτάτων μυστηρίων 100 
Θεοῦ µεταλήψεως, ἡ παροῦσα φράσις ἐστί' χρᾶμα 
γὰρ ἁγιαστικὸν ἐχεῖ αἵματος χυριαχοῦ µυστηριάζε- 
ται xal Όδατος xal ζέσεως πνευματιχῆς τῶν dx 
πλευρᾶς ἀχτράτου δι ἧς ἀνεπλάσθημεν. El δὲ τὸ ἐξ 
ἀχηράτου πρὸς τὸ χεραννὺς ἐπήχθη κατά τινα, τν- 
Ἰαΐαν μὲν, γλυχεῖαν δὲ εἰχασίαν ῥητοριχῆς παρη- 
χίσεως ὁποῖα καὶ τοιαῦτα πολλὰ τοῖς Υράφουτι 
παραπίπτουσινι οὐκ ἀναγκαῖον ἐξαχριθώσασθ», * 
µόνον δὲ παρασημαντέον ὡς τοιοῦτον xal ἓν τοῖς 
is τὸ, κάμµπτει γόνυ γόνῳ Πατρός * χαὶ ἀλλιχοῦ 
τὸ, ἐξ ἀ.ἱοχεύτον «προειθὼν, xoi λογχθεὶς Thy 
πλευράν. 

pe". Τὸ δὲ ὁμδροδλυτεῖς, θαυµασἰως ἔχει πρὸς ἑή- 
λωτιν τοῦ κατὰ τὸ ἅγιον αἷμα xol ὕδωρ, ὅτε Δε” 
σποτικῆς νυγείσης πλευρᾶς ἐξῆλθεν. "Αλλως μὲν 
γὰρ ἀσύμδατα εἰς ἓν, dj πάντως ἅ.ωῦεν ὄμόρησις 
xai fj χάτωθεν βλύσις * ἀπὶ δὲ τοῦ ἐν τῷ παντίμφ 
σταυρῷ θεανθρώπου λόγου ἀξιολογώτατον τὸ ῥῆμα. 
'U μὲν γὰρ ὄμθρος, τὸ καὶ ὑψόθεν xal ἐχ θείας 
πλευρᾶς τὸ ἁγιαστιχὸν αἷμα καὶ ὕδωρ κατελθεῖν ση- 


Salvatoris Christi profluxit. Potest vero putari 
quod ad τὸ χεραννύναι est relata etiam honinis 
nalura composita, ut illa spiritalis mistura sive 
commistio cum divina compositione ait adoptata ; ct 
huie composito divinissimum istud compositum, 
quod ex Deo est, comwistum sit. Maxime vero cogi- 
tandum est presentem dictionem esse Lremend:e 
sanctissimorum Dci mysteriorum participationis 
mnigma : est enim ihi mystice sanctissima com- 
mistio Dominici sanguinis et aqua, necnon fervoris 
spiritualis, e purissimo latere, quo plasmati sumus, 
profluentium. Απ autem hoe, ἐξ ἀχηράτου, juxta 
quamdam, fortuitam quidem , sed jucundam rhie- 
toricie flgure de sono imitatioge speciem, qualia 
sunt scribentibus elapsa inulta, ad τὸ κεραννύς 
relatum sit, nou necesse est accurate definiri ; so- 
lum vero not«ndum tale quoque esse in sequentibus, 
flectit Ὑόνν γόνῳ Patris; e alibi : ἐξ ἀλοχεύτου 
procedens, et latere λργχθείς. 


106. Vox ὁμθροθλντεῖς, mirabilis est ad signi- 
licandum sacri sanguinis εἰ aqua fluentum, cum 
e percusso Dowini latere exivit. Non enim 3lias 
una congruunt pluvia, qua desursum omuino 
venit, et. effusio , que ab imo est (ὄμδρησις et 
βλύσις) ; sed de Verbo Theanthropo, veuerandis- 
sime cruci affixo, convenientissimum est dictuu : 
pluvia mamque (ὄμδρος) desuper et ex divino 


paxivev* τὸ δὲ βλύειν, τὸ ἀπὸ τῆς γῆθεν προσλήψεῳς D latere sacratissimum sanguinem et aquam exivisse 


ἐχεῖνα προῤῥεῦσαι ὁδηλοἰ. ᾿Ακήρα:ος δὲ πλενρὰ 1) 
τοῦ Δεσπότου θεοῦ, διὰ τὸ μὴ παθεῖν χΏρα τὴν κατὰ 
ἁπλῶς ἄνθρωπον, El γὰρ xai μὴ &q0.pto; οὖσα 
πρὸ θανάτου ἡ Δεσποτιχὴ σὰρᾷ ἑνεχρώθη, ἧς xai ἡ 
πλευρὰ µέρος, ἀλλ᾽ οὐκ εἶδε δια θορὰν, οὐ μὴν οὐδὲ 
φθορὰν μετὰ τὸ πάθος xdi την ἕγερσιν, ὡς διαφρω- 
τίσει xal ὁ ἐχ Δαμασχοῦ λαμπρὺς δᾳδοῦχος τῶν 
ἁγίων Γραφῶν. Τὸ δὲ νενυγµένης πλευρᾶς χυριο- 
λεχτείται, ὡς παλαιαὶ δηλοῦσι χρήσεις, àv αἷς νύσ- 
σειν λέγεται τὸ χεντεῖν * ἄλλως δὲ εροπικῶς νύσσειν 
λέγεται xal τὸ λόγοις f| Epyo:g ἐρεθίζειν τινὰ εἰς 
πρᾶξιν οἰανοῦν. 


ορ. Ἡ δὲ ζέσις τοῦ Πνεύματος πεπόρισται μὲν 


siguificat ; erumpere (βλύειν) vero ex assumptione 
terrena ista profluiisse ostendit. Incorruptum est 
Domini Dei latus, eo quod meri bominis non su- 
bierit fatum, Eti enim, nou incorrupta ante mor- 
tem, caro Domini mortua est, cujus quoque latus 
pars erat, non iamen vidit rorruptionem, nec 
ullam alterationem post passionem ac resurrectiu- 
nem, ut. explicat. illustria ex Damasco sacrarum 
Scripturarum "ucermarius. Diclio vero νενυγµένης 
πλευρᾶς, proprie &unjtur, ut antiqui ostendunt 
usus, quibus νύσσειν dicitur τὸ xavvsly ; alias auc 
lem νύσσειν, verbis et operibus aliquem ad quein- 
cunque acium excilare, tropice dicitur. 

197. Fervor autem Spiritus poete. quidem pra» 


616 EUSTATHI] THESSALONICENSIS ΜΕΤΠΟΡΟΙΙΤΕ 620 


105. Regeneratiq autem, apud Giiecos initium A 


sortita, venit 1d nos; lapis tunc forte projectus, 
ultimo vere divine zdificationi coaptatus, sive ex 
calculo in lychnitam cum splendore metatus, vel 
etiam arbuscala non. nobilis ex monte Libani, sic 
in cedi] altitudinem aucta, ut culmini sacro con- 
veniat; prster illas autein locutiones, ex indigno 
itt dignum corhmutata, et ex profano in sanctissi- 
mtm. Antiquus quidem el varius sapisntia poeta 
rom expresse !àlemr adhibuit focutionew, sed illam 
tantum indicavit, dícens : Nune quidem — jactator 
wet sis, nec fias; hoc enim : nec sis nune vivens, 
που fias, in futurum scilicet, regenerationis aequi» 
vulet. voei, Post illum autem, discipuli Pythagorze 
ei dederunt nomen, Λάλέγγενεσἰαν dicentes iterum 


ei. H παλιγγενεόία δὲ ἀπὸ "Ελκήνων Apyhy 7a- 
θοῦσα, ἐφ᾽ ἡμᾶς ἤχει, λίθος παρεῤῥιμένος μὲν ext 
τότε, ὕστέρον δὲ οἰχοδομῃῇ θείᾳ παρεντεθεὶς εἰς 
εὐάρεστον, Ἡ καὶ ἀπὸ κά (ληκος εἰς λυχνίτην ἐχφα- 
νεὶς, f] xat ἀπὸ ὅρους Λιβάνου γυτάριον οὖν εὖνε- 
vic, κεδρωθὲν σεµνόῖτατα d; ἐμπρέπειν ὀρόφῳ 
ἱερῷ * δίχα 0E τοιούτων φράσεων ἀπὺ ἀναξίον µετα- 
ποιηθεῖσα εἰς ἂξιον, καὶ ἀπὸ ἀνιέρου εἰς ἁγιώτατον" 
χαὶ ὁ μὲν παλαιὸς xol ποιχ]λος τὴν σοφίαν ποιητῆς 
οὖκ ἐξεφώνὴσε ῥητῶς τὴν τοιαύτην λέξιν, ἀλλ᾽ Evt- 
φηνε µόνον αὐτὴν εἰπὼν, Νῦν μὲν 05 μήτε εἴης Bov- 
γάΐε, μᾖτέ y£voto * - τὸ γὰρ μῆτε νῦν εἴης ζῶν, 
µήτε Yévoto, εἰς τὸ μέλλον δηλα2ῃ, παλιγγενεσίαν 
φασὶν αἰν[ττέται ' μετ) ἐχεῖνον δὲ ol áp tbv Πν. 
üayópav καὶ ὠνόμασαν αὐτὴν, παλιγγενεσίαν εἰπόν- 


atque iterum fleri per. metempsychosin post mor- B τες τὸ πάλιν xal πάλιν Ὑίνεσθαι μετεμψυχωμένους 


tem, ut isti aiebant, in eo quod a eo:poribug 
ja corpora transfuuderentur sive trausmigrorent 
hominum ΔΕ, eieque periodos percurrerent , 
quas illi strabis intuentes oculis spectaverant. Lt 
certe. saliter. hujusinodi. uransinissionem — firmavit, 
ut nom solum greges exteriores talem mertiferam 
manmdgcarent herbum, sed. et. quidatu ex evili et 
awla Christisna , intet. quos. precipue mirabitur 
aliquis sapientem Origenem in irrationalem hsre- 
sim Ka fuisse illapsum, postquam retrorsum a sana 
mente coeidit. 

404. Sanctissima temen Ecclesia pulcherrimum 
renovatiónis nomen sciens pessima sententia im- 
positum, et inanitatia causa quod iu desuetudinein 


veniret periclitari, illud celebravit, statum post C 


migrationem ex przesebtibus in melora, regenera- 
tionen dici etatuens, eo. quod. pro mundi gencra- 
tione corruptibili sit jllic incorruptübilia, ct. Lrana- 
formatienera hujus vite in bonum, praesertim cuu 
Sacra tóngura pure sanctificumur, eadem lionorans 
appellatione, quasi nuuc iterum facli fuerimus 
iu vilam editi, Gratias tibi, o pulchra dictio Curi- 
BkiaBa, quod ita lechionem hanc, augustam quidem, 
sed delonesialam sententia, cui servierat, uobi- 
lier l.beratàm in. bonestum autulisti donum Deo, 
qui sauelilicalos sibi per poenitentiaib  purificat , 
lanquam per desideratum lavacrum, οἱ statim hoo 
liouuris nomen ferre permittit, Notauduiu est. au- 
Leib quod coipuüunem usum el scripturam sequeates 
καλιγγενεσία» hic dicimus, in hoc recte agentes. 
Si vero iaubico iuhbzreudum est nictro, el omnino 
ab ille in praesentibus nen est recedeudum, 
καλιγγενησίαν bic oportet scripluin luisse, ut 
antepenuiimum ita rectam perücial meusuram; 
alias enun claudicat. Ei cst illu quoque sensus 
aecuratus ; Sicut euin hoe sacro lavacro renova- 
mur, sio eiau magis proprie rursum generamur 
tanquam fii Dei : ita υἱ bonam sit, quod coumu- 
nius, παλιγγενεσία, necnou. παλιγγενηαία, quod 
ibi teurum requirit. 


105. Hoc autem λόγῳ, de quo jam scriptum est, 
conjungi polest etiam cum composita natura. Verbo 


μετὰ θάνατον, d; εἶπον ἐχεῖνοι, ἓν τῷ µεταγγίζε- 
σθαι εἴτουν μετεμθιθάζεσθαι ἀπὸ σωμάτων εἰς σώ- 
pata τὰς τῶν ἀνθρώπων φυχὰς, xai περιόδους οὕτως 
ἑλίττειν ἃς ἐχεῖνοι παραθλέποντες ἐθεώρησαν " καὶ 
6h ἑστερέωσε τὴν τοιαύτην ὑπόληψιν εἰς τοσοῦτον, 
ὡς μὴ µόνον τὰ ἔξω βοσχήµατα ἑἐμφαγεῖν τῆς τοι- 
αύτης ὀλεθρίου βοτάνης, ἀλιὰ xal τινας τῆς Χρι- 
στιανιχῆς µάνδρας τε καὶ αὐλῆ», ὧν Ev τοῖς μᾶλλον 
τὸν σοφὸν Ὡριγένην θαυμάσει τις οὕτω ὄυναπα- 
χθέντα εἰς ἁλόγιστον αἴρεσιν ἓν τῷ ἀνάπαλιν πεσεῖν 
τοῦ φρονεῖν ὀρθά. 

pU. 'H μέντοι ἁγιωτάτη Ἑκνλησία γνοῦσα κἀλ- 
λιστον ὄνομα τὸ τῆς παλιγγενεσἰάς χειρίστῃ ἐννοίᾳ 
ἐπιτεθειμένον xal χινδννεῦον ἀχρειωθῆνχι ἄχρη- 

τίας λόγῳ, ἐχλέῖσεν αὐτὸ τἠν τε μετὰ τὴν Ex τῶν 
ὧδε µετάστασιν εἰς τὰ κρείττονα παλ. γγενεσίαν χυ- 
ρώσασα λέγετθάι, διὰ τὸ ἀνάπαλιν τῇ χατὰ xóspov 
ἐν τοῖς φθαρτοῖς γένέσει ἄφθαρτα εἶναι τὰ Exct, καὶ 
την iv ὅσῳ δὶ ζῶμεν µεταποίησιν εἰς τὸ xav, 
πρῶτα μὲν διὰ χουρᾶς ἁγίας ὁσιωθῶμεν ἑἐκείνῳ xa- 
θαρῶ., τῇ αὑτῇῃ σεμνύνουσα χλήσει, ὡς εἰ xat ἄρτι 
πάλιν Ὑεγονότες εἰς βίον προήλθομε»ν. Χάρις σοι, à 
καλη Ἆρ.ότιανιχὴ λεχτιχἡ, ὅτι οὕτω λέξιν ταύτην 
σεθασμίαν μὲν, ἀτιμουμένην δὲ ὑπὸ ἑν,οίας, ᾗ xa- 
τεδουλώθη, εὐγενῶς λνσαμένην προσεχόµισας εἰ: 
δῶρον τίµιον τῷ Θθ5:ῷ ἐχκχαθαίροντι τοὺς αὐτῷ διὰ 
µετανοίας οἰχειουμένους, ὅσα xal λὀυτροῦ ἐφετοῦ 
xai αὐτίχα φορεῖν διδόντι τοιοῦτον σεµνότητος 


D ὄνομα * σηµείωσαι δὲ ὡς τῇ κοιν] παραχολουθοὺν- 


τες χρῆσει τε χαὶ Υραφῇ παλιγγενεσίαν ἐνταῦθά 
Qqap&v* χαλῶς τοῦτό γε ποιοῦντες. El δὲ γε τῷ 
ἰαμθικῷ προσεχτέον µέτρῳ, πάντως δὲ χρὴ μὴ 
ἀποστῆναι αὐτοῦ bv τοῖς παροῦσι, παλιγγενησ΄αν 
ἐνταῦθα χρῃ Υράφαι, ἵνα προπαραλῆγον ἐν τῇ τοι- 
αὐτῃ λέξει τὸ τα εὐμετρίαν ἀποτελῇ * ἄλλως γὰρ 
ἔσφαλται ' xal ἔστιν ὁ τοιοῦτος νοῦς ἀκριδῆς xat 
αὐτός. Ὡς γὰρ πάλιν γινέµεθα τῷ ἁγίῳ λουτρῷ, 
οὕτω καὶ ἔτι προσφυέστερον πάλιν γεννώµεθα ὡς 
viol ecü* ὥστε xaAbv χαὶ dj παλιγγενεσία χοιν’- 
τερον, καὶ fj παλιγγενησία, ἣν ἐνταῦθα τὸ µέτρον 
ἁ Γαιτεῖ. 

ρε’. Τὸ δὲ λόγῳ, περὶ οὗ χαὶ mposy págs, δύνα- 
ται χολλᾶσθαι xol τῇ αυντεθειµένῃ φύσει ' λόγῳ 


IN IIYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 


on 


γὰρ Θεοῦ συντέθειται ὁ ἄνθρωπος διεξοδικωτέρῳ, A namque Dei compositus est homo largiore, sicque 


καὶ οὕτω πλείονι xai ἑνδοξοτέρῳ τῶν πρὺ αὐτοῦ 
παραχθέντων, ὡς ἔστιν ix τῆς θειοτάτης Γραρῆς 
ἀναλέξασθαι. Καὶ τοίνυν χατὰ τοιαύτην ἴσως ἔννοιαν 
συντεθε.µένη φύσις Ἠδικῶς ὁ ἄνθρωπος λέχοιτ᾽ dv 
ἅλλως γὰρ xai τὰ ἄλλα σώματα χελεύσει τοῦ θεοῦ 
γεγονόΐζα σὐνθετά εἰσιν, οὐ δἠπου γὰρ ἀκλᾶ. Τὸ δὲ 
κεραννὺς, καλὸν ὃν εἰς τὴν χατὰ τὸ λοντρὸν τροπὴν, 
οὐδὲ εἰς τὴν τοῦ ἁγίου βαπτίσματος ἔννοιαν ἀκαλλές 
ἐστι * χαὶ γὰρ καὶ ἐχεῖνα μυστηριωδῶς χεράννντα!ι, 
ὡς οἴδασιν οἱ μεμυγμένοι map! olg xaX τὸ ἀγμώτατον 
μύρον xai τὸ τίµιον ἔλαιον θειότατα µεμυστηρία- 

ται ' συμποτικὴ δὲ λέξις οὖσα τὸ χεραννύναι, xal 
παρὰ τὸ χέρας Ὑενομένη, δι οὗ τὴν πόσιν οἱ πα- 
λαιοὶ προαεφέροντο, µετενήνεκται ἄρτι ἐχεῖθεν θειό- 


majore et illustriore quam ea qua ante ipsum pro- 
ducia sunt, ut ex divinissima Scriptura potest 
intelligi. Itaque juxta. talein sententiam composita 
natura moraliter homo diceretur : aliter. enim 
celera quoque corpora Dei jussione producta, 
composita sunt, non sane simplieia. Vox autem 
κεραννὺς ad tropum de baIneo bona, nec ad aancu 
baptismatis sententiam est invenusta. Hie eiim 
eliam mystica fit mislio, sicut noverunt iuiliati, 
pro quibus sanctissimum unguentum et pretiosum 
oleum divinissime consecrata sunt. Convivalis au - 
tem cum s't dictio τὸ χεραννύναι, el justa τὸ χέρας 
facta, quo potum veleres proferebant, nunc exinde 
derivata est divinior sane misura , quze sacro fer- 


τερον δηλοῦν μίγμα τὸ κατὰ τὸ ἅγιον θερμὸν αἷμα B ventique sanguine necnon aqua constans, ex latere 


xai ὕδωρ τὸ £x τῆς πλευρᾶς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. 
"Ἔστι δὲ λογίσασθαι ὅτι πρὺς τὸ χεραννύναι ἴσως 
ἐπῆχται χαὶ ἡ αυντεθειµένη qct; f) xav! ἄνθρωπον, 
ἵνα jj ἁρμόττον τὸ πνευματικὸν τοῦτο χέρασµα 
frouv χρᾶμα πρὸς τὸ Δεόπλαστον σύνθεμα, xol 
ἀναμιχθῃ ου .θέτῳ τούτῳ σύνθετον θξἐιότατον xal 
ἐχεῖνο τὸ ἐχ Θεοῦ. Μάλιστα δὲ λογιστέον ὅτι xal at- 
νιγµα τῆς φριχτῆς τῶν ἁγιωτάτων µυατηβίων τοῦ 
Θεοῦ µεταλήψεως, ἡ παροῦσα φράσις ἐστί' χρᾶμα 
γὰρ ἁγιαστιχὸν ἐχεῖ αἵμα:ος χυριακοῦ µυστηριάξε- 
ται xal ὕδατος xai ζέσεως πνευματικῆς τῶν ἐκ 
πλευρᾶς ἀκτράτου δι fic ἀνεκλάσθημεν. El δὲ τὸ ἐξ 
ἀχηράτου πρὸς τὸ χεραννὺς ἐπήχθη χατά τινα, τν- 
λαΐαν μὲν, γλνχεῖαν δὲ εἰκασίαν ῥητορικῆς παρη- 
χίσεως ὁποῖα xai τοιαῦτα πολλὰ τοῖς γράφουσι 
παβαπίπτουσιν, οὐκ ἀναγχαῖον ἐξακριθώσασθαι * 
µόνον δὲ παρασηµαντέον d; τοιοῦτον xal ἓν τοῖς 
ἑξῆς τὸ, κάµατει γόνυ γόνῳ Πατρός * καὶ ἀλλιχοῦ 
τὸ, ἐξ d.loxsótev απροεθὼν, καὶ λογχθεὶς την 
πλευράν. 

ρς’. Τὸ δὲ ὁμδροθλυτεῖς, θανμασίως ἔχει πρὸς ἑἡ- 
λωτιν τοῦ χατὰ τὸ ἅγιον αἷμα καὶ ὕδωρ, ὅτε ὁε- 
σποτικῆς νυγείσης πλενρᾶς ἐξῆλθεν. "Alle μὲν 
γὰρ ἀσύμδατα οἱς ἓν, ἡ πάντως ἅ.ωῦεν ὄμδρησις 
xai fj χάτωθεν βλύσις ' ἐπὶ δὲ τοῦ ἐν τῷ παντίμφ 
σταυρῷ θεανθρώπου Aóyou ἀξιολογώτατον τὸ ῥῆμα. 
Ὅ μὲν Υὰρ ὄμόρος, τὸ καὶ ὐφόθεν xal ἐκ θείας 
πλευρᾶς τὸ ἁγιαστιχὸν αἷμα καὶ ὕδωρ χατελθεῖν ση- 


Salvatoris Christi profluxit, Potest vero putari 
quod ad τὸ χεραννύναι est. relata etiam hon.inis 
natura composita, ul illa spiritalis mistura sive 
commistio cum divina compositione sit adoptata , ct 
huic composito divinissimum istud compositum, 
quod ex Deo est, comwistum sit. Maxime vero cogi- 
tandum est praesentem dictionem esse Lremenu 
sanctissimorum Dci mysteriorum participationis 
snigma : est enim ibi mystice sancüissima com- 
mistio Dominici sanguinis et aquz, necnon fervoris 
spiritualis, e purissimo latere, quo plasmati sumus; 
profluentium. Án autem hoe, ἐξ ἀκηράτου, juxia 
quamdam, fortuitam quidem , sed jucundam rhe- 
tor:cie figure de sono imitatioge speciem, qualia 
subt scribentibus elapsa wulta, ad τὸ χεραννύς 
relatum sit, nou necesse est accurate definiri ; so- 
lum vero notandum tale quoque esse in sequentibus, 
flectit Ὑόνν γόνῳ Patris; et alibi : ἐξ ἀλοχεύτου 
procedens, et latere λογχθείς. 


106. Vox ὁμδροθδλυτεῖς, mirabilis est ad signi- 
licandum sacri sanguinis εἰ aqua flucntum, cum 
e percusso Dowini latere exivit. Non enim 9lias 
unà cougruunt pluvia, qua desursum omnino 
venit, et effusio , quee ab imo est (ὄμόρησις et 
βλύσις) ; sed de Verbo Theanthropo, venerandis- 
simae cruci aíffixo, convenlentissimum est dictu : 
pluvia namque (ὄμδρος) desuper et ex divino 


µαΐνει "τὸ δὲ βλύειν, τὸ ἀπὸ τῆς γῆθεν προσλήψεως D latere sacratissinum sanguinem et aquam exivisse 


ἐχεῖνα προῤῥεῦσαι δηλοῖ. ᾿Αχήρα:ος δὲ πλενγὰ ἡ 
toU Δεσπότου Θεοῦ, διά τὸ μὴ παθεῖν χΏρα τὴν κατὰ 
ἁπλῶς ἄνθρωπον, bi γὰρ xai ph &q0.pto; οὖσα 
πρὸ θανάτου à Δεσποτιχὴ σὰρξ ἑνεχρώθη, ἧς καὶ ἡ 
πλευρὰ µέρος, ἀλλ᾽ οὐκ εἶδε διαφθορἀν, οὐ μὴν οὐδὲ 
φθορὰν μετὰ τὸ πάθος καὶ τὴν Eyepaw, ὡς διαφω- 
Ti, xal ὁ ἐχ Δαμασχοῦ λαμπρὸς δᾳδοῦχος τῶν 
ἁγίων Γραφῶν. Τὸ δὲ νενυγµένης πλευρᾶς χυριο- 
λεχτεῖται, ὡς παλαιαὶ δηλοῦσι χρήσεις, ἓν al; νύσ- 
σειν λέγεται τὸ γεντεῖν * ἄλλως δὲ αροπιχκῶς νύσσειν 
λέγεται xal τὸ λόγοις ἢἡ ἔργοις ἐρεθίζειν τινὰ εἰς 
πρᾶξιν οἰανοῦν. 


pU. Ἡ δὲ ζέσις τοῦ Πνεύματος πεπόρισται μὲν 


significat; erumpere (βλύειν) vero ex assumptione 
terrena ista profluxisse ostendit. Incorruptum est 
Domini Dei latus, eo quod meri hominis non &u- 
bierit fatum. Eui eniu, nou incorrupta anie mor- 
tem, caro Domini iortuu. est, cujus quoque latus 
pars erat, non tamen vidit rorruptionem, nec 
ullam alterationem post passionen) ac resurreciiu- 
nem, ut. explicat illustris ex Damasco sacrarum 
Scripturarum '"ucernarius. Dictio vero νενυγµένης 
πλευρᾶς, proprie $umitur, ut antiqui ostendunt 
usus, quibus νύσσειν dicitur τὸ χεντεῖν ; alias au- . 
tem νύσσειν, verbis et operibus aliquem ad quein- 
cunque acium excilare, tropice dicitur. 

101. Fervor autem Spiritus poele quidem pra» 


$93 


EUSTATHil THESSALONICENSIS - METROPOLIT/£ 


οί 


statüz ex ea de linguis igueis, inflammatione cele- A τῷ μελῳδῷ Ex τοῦ ἑορταζομένου κατὰ τὰς nuplvac 


brata ; spiritualibus autem bellatoribus hujusmodi 
dictio tanquam arma conspicua utilis est adversus 
lh:zresim Ilydroparastatarum, quam alius erit tem- 
poris circumire, si quidam occurrerit utilitas. 
Est autem íste fervor vivificans quidem eos qui 
fervide lavati sunt in Spiritu sancto comniiscente, 
comburens vero sicut ignis predictos hewreticos 
aliosque quicunque similes sunt, per calorem san- 
guinis et aqux, qux de sacratissiino latere fluxe- 
runt; quorum meminisse sacralissimus interpres 
in sua enarratione tonitrai Filium ac Theologuim 
ostendit, ubi scribens in epistola ait : Tres suut qui 
testimonium dant, spiritus et aqua et sangu:s, el 
hi tres in unum sunt. Quale hoc unum ? secundum 
unam deitatem, ad quam est satagendum restitui 
nus per sancti Spiritus fervorein ac perfectionem. 


Troparium 2 quarte odw. 

Flectunt omnia. Consolatori genu, 

'Filioque Patris, l'atri cognatissiino. 

-]u personis enim novit tribus substantiam 

Nere inuaecessibilem, teniporis exsortem, unam. 

]tluxit enim lumen gratia Spiritus. 

109. Cum dixerit sanctissimus Apostolus in no- 
"mine Jesu Christi, Salvatoris nostri, omne genu 
JAlectendum, coelestium, terrestrium et infernorum, 
'jbi canit poeto lioc jam advenisse, licet alii qui- 


γλώσσας φλογώδους ΄ χρησιμεύει δὲ πνευματικοῖς 
πολεμισταῖς ola καὶ ὅπλον ἀξιόλογον fj τοιαύτη M- 
ξις, κατὰ τῆς αἱρέσεως τῶν ὑδροπαραστατῶν, fjv 
ἄλλου καιροῦ περιελθεῖν εἴ τις παρεμπέσοι χρεί2. 
στι δὲ ζέσις αὕτη ζωοποιοῦσα μὲν τοὺς ἑνθέρμως 
ἐν ἁγίῳ Πνεύματι χεραννύντι λελουµένους, Χαίουσα 
δὲ ὡς ola καὶ πῦρ τοὺς εἰρημένους αἱρετιχὸὺς xai 
ὅσοι δὲ ἄλλοι κατ αὐτοὺς ἡ νοουµένη ἓν τῷ ῥεύ- 
σαντι Ex τὶς ἁγιωτάτης πλευρᾶς αἵματι xat ὕδατι 
ὧν μεμνῆσθαι παραπήγνυσιν ὁ ἱερώτατος ἑξηγητῆς 
τᾗ κατ αὐτὸν ἐξηγήσει, καὶ tóv τε βροντῆς υἱὸν 
θεολόγον ἔνθα ἐπιστεέλας λέγει, ὅτι Ἐ ρεῖς stat ol µαρ- 


p τυροῦντες, τὸ πνεῦμα καὶ zb ὕδωρ xai τὸ αἷμα, xal 


οἱ ερεῖς εἰς τὸ Ev. Ilolov Exelvo τὸ Ev ; τὸ χατὰ τὴν 
µίαν θεότητα, el; ἣν πραγµατευτέον ἀποκαταστῆ- 
ναι ἡμᾶς διὰ τῆς χατὰ τὸ ἅγιον Ηνεῦμα ζέσεω; καὶ 
οὕτω τελειώσεως. 
Τρυπάριον δεύτερον τῆς 9 ᾠδῆς. 
ΙΧ. Κάμπτει τὰ Πάντα τῷ Παραχλήτῳ Τόνυ, 
Γόνῳ τε Πατρὸς Πατρὶ συμφυεστάτῳ. 
Ἑν γὰρ προσώποις οἶδε τριττοῖς οὐσίαν 
Νημερτὲς ἁπρόσιτον, ἄχρονον, μίαν " 
"Ελαμφε φῶς γὰρ fj χάρις τοῦ Ηνεύματος. 
pn. Εἰπόντυς τοῦ ἁγιωτάτου ᾿Αποστόλου ὡς ἐν τῷ 
ὀνόματι τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ πᾶν 
γόνυ κάμψει ἐπουρανίων χαὶ ἐπιγείων χαὶ xz12,00- 
γίων, ψάλλει ἐνταῦθα ὁ μελῳδὺς ὅτι ἄρτι ἀπέθη 


dan altud hujus miraculi tempus interpretentur. C τοῦτο, εἰ xal τισιν ἕτερος χαιρὸς ἡρμίνευται τοῦ 


"Omnia genu /flectunt Paracleto, sive, ait, Patris 
nato Fatrique consubstantiale : liec autem | mira- 
bilis et divinissima genuflexio facta est co quod 
«on simpliciter, sed onibus illuxit gratia Spiritus, 
per quam lucem omnía illuminata subjecta suul, 
tanquam protinus perfecta sclentia a Deo el Doiino 
scientiarum clarificata, cognoscentiaque Dominum 
"omnipotentem, εἰ ipsi prompte subinissa, Qualis 
autem est hujusmodi spiritualis gratia ? Sancte 
Trinitatis agn.tio. Iu tribus enim personis, inquil, 
'seienter noverunt. omnia, seu wundus, νημερτὲς, 
*d est vere, ut paulo ante dictuu cst, unaim sub- 
stantíam sicut et Daturam, qui sanctissime Trini- 
tatis est, Patris ingeniti, geniti Filii, εἰ procedentis 
Spiritus ; quas mon prius aliquis trinas dixit, 
quam ia uuum conglutinavit et adoravit ; nondum 
sutem, ut ità dicam, ad unitatem illis reductis, 
meledus iterum sanctissimis illis tribus perso- 
M8, omnia, «quetquot habei proferre angusta 
epitheta, siquidem dives erat graplieum solum, 
tripliciter prostravit; ob loci tamen angustias, 
itam unicam substantiam inaccessam et a'tcriam 
"dicere satis habet. 


109. Hec quidem, quod Deus invisibilis est : 
Deum enim nemo vidit unquam; sed είδη tre- 
mendus, non quantum ignis consumens, aulto 
'vero magis, et ideo inadibilis. Cui enim accessi- 
bilis esset, nisi cuim reverentia appropinquauti ad 
$psam illuminationen ?. Accedite enim, inquit, el 


τοιούτου θαύματος * χαὶ τὰ πάντα χάµπτει yóvo τῷ 
Παραχλήτῳ, Ίγουν τῷ καὶ Σόνῳ, qnot, τοῦ Πατρὸς 
xa: συμφυεστάτῳ τῷ Πατρἰ. Τέγονε δὲ ἡ τοιαύτη 
εὐχταία xal θειοτάτη χατάχαµψις, δ.ότι οὐχ ἁπλῶς, 
ἀλλὰ πᾶσιν ἔλαμψε qi; ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος, δι 
οὗ τὰ πάντα φωτισθέντα ὑποτέταχται, ὡς αὐτίχα 
xai ἑλλαμφθέντα τελείᾳ γνώσει ἀπὸ τοῦ Θεοῦ xal 
Kuplou τῶν γνώσεων, xal ἐπιγνόντα τὸν παντοδὺ- 
ναµον ἀεαπότην, xal ὑποταγέντα ἑτοίμως αὐτῷ * τίς 
δὲ ἡ τοιαύτη πνευματικὴ χάρις; Ἡ τῆς ἁγίας δη- 
λαδὴ Τριάδος ἐπίγνωσις. Ἐν γὰρ προσώποις, qnot, 
τρισὶν olós γνωστιχῶς τὰ πάντα, Ίγουν ὁ χόσµος, 
νημερτὲς fiot. ἀληθώς, ὡς χαὶ πρὸ ὀλίγων ἐβδέθν, 
οὗσίαν µίαν ὥσπερ χα! φύσιν tv ἐν τὴ ἁγιω:άτῃ 
Ίριάδι, τῇ κατὰ τὸν ἀγέννητον [Γατέρα, xa. τὸν 
γεν, ητὸν Υἱὸν, xav τὸ ἑχπορευτὸν liveoga* ἅπερ 
οὐκ ἔφθη τις τριαδικῶς εἰπεῖν, χαὶ ἃμα εἰς ἓν συν- 
Qe xoi συμπροσεχύνησεν * οὗπυ, δὲ αὐτά ἑνίσας, 
ὡς οὕτως εἰπεῖν, αὖθις ἑτρίαξο τούτοι; τοῖς τρισὶ 
προσώποις τοῖς ὑπεραγιωτάτοις µνρία ὅσα προσε- 
vs Yx:lv σεμνὰ ἔκων ἐπίθετα ὁ μ:)φᾶὺς, eit; ἑπλού- 
τει γραφιχὸν πλατὺ ἔδαφος, ὅμω, διὰ τὸ στενό(ωρον 
ἀρκείται viv μοναδικῆν indi οὐὑσίαν Ἀπρόσιτον 
εἰπὼν καὶ ἄχρονον. 

p9' . Τὸ μὲν, ὅτι χαὶ Αόρατος ὁ θεός ν "T γὰρ 
οὐδεὶς ἑώραχκε πώποτε * ἀλλὰ xal φρι»τὸς bUy ὅσα 
καὶ πῦρ χαταναλίσκον, ἀλλ᾽ εἰς ὑπέρπλεον, xai δι 
αὐτὸ ἀκατατόλμητος. Τίνι γὰρ γένοιτο προσιτὸς, εἰ 
μὴ ἄρα τῷ μετ εὐλαθείας προσιόντι αὐτῷ ἐπιφω- 
τισμῷ; Προσέλύετε γὰρ, qnot, πρὶς αὐτὸν, xat φω-- 


625 . 8 AN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI.: 6-6 


τίσθητε, ἵνα Ἀηλονότι καλοὶ γένησθε * xal άνανεχα- A illuminamini, ut nempe boni sitis, et revelata 


λυμμένψ προσώπφ Βλέποντες 8ebv ἀγγελοειδῶς, 


μηδὲν σχοτίου αἴσχους πρ)χάλυµµα προσώπου φέ- 


poveec. Διὸ καὶ ἐπάγει ὁ Δαθὶδ μετὰ τὸ, Φωτίσθητε, 
τὸ, Καὶ τὰ πρόσωπα ὑμῶν οὗ μὴ χαταισχυνθῇ. ἸἉλλ' 
οὕπω μὲν ἀποάσιτος ἡ ἁγία Τριὰς, 6 cl; θεός: 
&ypovoz δὲ, ὅτι αὐτὺς μὴ ὅτι ye χρόνους καὶ xat- 
ροὺς, ἀλλὰ χαὶ τοὺς αἰῶνας ἐποίησε. Διὸ οὐδὶ ἣν 


᾿χρόνῳ ὑπέχεσθαι τὸν παντὸς χρόνου ποιητὴν xal κύ - 


ριον, Τὸ δὲ, χάµπτει Ὑόνυ, ὃ ἐστι προσχυνεῖ ἓν τῷ 
γονυπετεῖν, Ίγουν ἐπὶ γόνυ πίπτειν xol γονυχλι- 
τεῖν, μετῆκται ἀπὸ τετανῶν σιυµάτων, ἃ ταπεινού- 
μενα κάμπτονται ' ὁποῖόν τι xal τεταναὶ λεγόμεναι 
τρίχες ᾿ ἔστι δὲ fj ἐπίτασις τετανοῦ τὸ ἀτενὲς ὡς 
λίαν τεταμένον slc δρθιον, Ἰ στέρησις ὦ; μὴ δεόµε- 
vov τάσεως πλείανος, fiv ὁ ἀπολέσας χέχαμπται. 
Τ.μαῦτα δὲ τὰ ph ὄρθια πάντα σώματα, ἓν cT; αἱ 
οὔλαι τρίχες, xal τὰ γναμπτὰ ἄγχιστρα καὶ τὰ 
ἀγχιστροειδῶς περιηγµένα, οὐχ Ίχιστα δὲ χαὶ τὰ 
χυρτὰ, ὧν παρωνυµία οἱ ἁλιευτιχοὶ χύρτοι. "Y'xq- 
ταγῆς δὲ σύμδολου ἄχρας τὸ χάµπτειν Ὑόνυ ' διὸ 
x»i τοῖς χραταιοῖ: βασιλεῦσιν ὅτε που ἔθνος ὑπο- 
ταγῇ. χάµπτειν αὐτῷ Υόνυ λέγεται * τὸ δὲ µελῳδι- 
χῶς τὰ πάντα εἰπεῖν, Ἡ τὸ πᾶν ἀποστολικῶς, τῆς 
αὐτῆς ἑννοίας clol ἐπὶ τοῖς σοφοῖς  χοσμιχὴ γὰρ 
ὀλότης δι) ἑχατέβων σηµαίνεται. 

pv. Παράχλητον δὲ τὸν Yby πρὸς τὸν Πα-έρα λέ- 
Yoptv, xa0à καὶ τὸ Πνεύμα. οὐχ ἂν οὐδὲ τοῦ Tla- 


πρὸς ἀπαξιοῦντως τὸ πρᾶγμα ἢ ἄλλως ἆποστερου- 


facie Deum angelice tuentes, nibilque opprobrli 
tenebrosi velamen faciei ferentes. taque post : 
Illuminamini, David adjicit : et facies vestr:e non 
confundantur. Non solum autem inadibilis est 
sancta Trinitas, nnus Deus : est eliam -:eternus, 
quod ipse non tantum tempus et sxeula, sed el 
seternitates fecit. Ideo tempori non erat subjicien- 
dus, qui cujuslibet temporis est auctor et Domiuna. 


Hoc autem : χάµπτει vóvo, quod est adorat in 


τῷ Ὑγονυπετεῖν, sive in prosternendo se et gen« 
flectendo, translatum est ab extentis corporibus, 


qux demissa flectuntur, qualiter etiam extendi 


dicti crines. Eet autem tensionis excessus, inflexi- 
bile, ut nimis tensum in rectum, vel privatio, sicut 
non egens majore tensione; quam qui perdidit 
incurvatur. Talia sunt autem omia non recta cor- 
pora, in quibus erispi sunt crines, et curvi hami, 
et in hau forma torte res, sed et maxime curve 
(χυρτὰ) quorum est deriva!io piscatoria n3ss2. 
Summe vero subjectionis symbolum est curvare 
genu : ideoque cum potentibus regibus gens sub- 
jicitur, ipsi eurvare genu dicitur. Dicere vero 
cum porta omnia, vel cum apostolo omame, pro 
sapientibus ejusdem est sententiz ; ab utroque 
enim universitas mundi significatur. 

110. Paracletum autem apud Patrem Filium 
dicimus, sicut et Spiritum ; cum re non indignus 
esset ipse Pater, nec aliunde frustrari potest liu- 


Mévou τοῦ xalcis9at οὕτω * οὗ µόνον ὅτι παραχα- C jusmodi nomine. Ipse quippe ad res nostras advo- 


λεῖται xal αὐτὸς ὑπὸ τῆς οἰχείας φιλανθρωπίας εἰς 
τὰ ὑπὲρ ἡ μῶν, ἔτι δὲ xol ὑφ' ἡμῶν προχαλουµένων 
την ἐχεῖθεν βοήθειαν, ἁλ)ὰ xal ὅτι παρακαλεῖ ἡμᾶς 
ὥς εἶ καὶ xazéjz, χαὶ ποππύζων ἐχολάχενει xal 
τάντα τρόπυν ἐπήγετο εἰς τὸ καὶ υἱοὺς καὶ χληρο- 
νόµους ἀποτελέσαι αὐτοῦ. El γὰρ μὴ ὁ Πατὴρ ἐθέλει 
xaX δύναται παρακαλεῖν ἡμᾶς εἰς τὰ χρεϊΐττω, τάχα 
ἂν οὐδὲ ὁ Υἱὸς, οὐδὲ τὸ Πνεῦμα ἕἔξουσι τὸ τοιοῦτον 
σέµνωμµα ' χαὶ ἄλλως δὲ τοῦ ἁγίου Πνεύματος σὺν 
τῷ Πατρὶ xal τῷ Yi συμπροσκυνουµένου, vai δὲ 
xal συνδοξαζοµένου ἐφ᾽ οἷς τερατουργεῖ, ἄτοπόν 
ἐστιν ἁποστερεῖν αὑτοῦ thv ἡμῶν παράκληαιν. 

pia. Xph γὰρ εἰδέναι ὡς mob Δάντων τῶν κατ) 
ἀνθρώπους ὑεομιμήτως xat διδχσκαλικῶς οἱονεὶ πα- 
ραχλήτων, ὁ κυρίως Παράχλητος Πατὴρ χαὶ Λόγος 
xaX Π»υεῦμα ἐπὶ τοὺς µαχκαριωτάτους ἦλθε μαθητὰς, 
x3i uec! ἐχείνους ἐπὶ τοὺς δι᾽ Σχείνων ἐπεγνωχότας 
τὸν 025v * ὃς οὗ µόνον λαλούντων τῶν αὐτοῦ δεοέ- 
wo», ἀλλὰ χαὶ pfo μτδὰ λαλησάντων, πάρεστιν * 
ὃ 55 παραχαλεῖν ὁμολογουμένως iot. Παραχαλεῖ 
6*, τυυτέστιν ἐγγὺς αὐτοῦ χαλεῖ, πρὺς σωτηρἰαν 
τοὺς τὸν λογισμὸν ἔχοντας πρὺς αὐτῷ μυριαχῶς, 
οἷον διὰ τῶν κτισμάτων» καλλονῆς, & δι’ ἡμᾶς ἐποίησθ, 


| xaY τῆς ἐχεῖθεν παντοδαπῆς ἀμόχθον ἡμῖν ὠφελείας, 


xai διὰ τοῦ àv Üà μὲν τοῖς ἀγαθοῖς ἐπιμετρεῖν, 
τοῖς δὲ xoxotg; ἄλλως προσφέρεσθαι» xal διὰ τοῦ 
ἐπιφιλοτιμήαασθαι νοῦν xal διάνοιαν ἐπιγνώμονας 
ἀγαθοῦ τα χα’ κακοῦ * ὡς τὸ μὲν ἐγχρίνειν χαὶ ἐπι- 
λέγεσθα,. τὸ ὃξ ἁποχοίνειν xal ἐξωθςῖν ofa τοῦ κατὰ 


D quasi paracleti , 


calur, non solum a sua benignitate propter nos, 
sed etiam a nobis ipsius auxilium ad nos advocaa- 
tibus. Insuper avocat nos, quasi nos attrectaret, 
sibilandoque leniret, et omni modo nos allicit, ut 
filios et haeredes suos nos efficiat. Imo nisi Pater 
velit et possit nos ad meliora vocare, contiaun- 
neque Filius neque Spiritus hoc decus haberet. 
Aliunde vero ubi sanctus Spiritus cum Patre et 
Filio simul adoratur et conglorificatur pro mira- 
culis quz patrat, absurdum esset advocandi nos. 
illum honore privare. 


111. Scire enim oportet quod, prz omnibus qui 
inter homines ad Dei' magistrorumque Instar sunt 
ille qui proprie Paracletus est 
Pater, Verhum οἱ Spiritus ad beatissimos venit 
discipulos, et post illos ad eos qui per ipsos Deum 
coguoverunt; atque non solum loquentibus, ipso 
egentibus, sed etiam nondum locutis, adest ; hóc 
est autem, uti constat, παρακαλεῖν : advocat au- 
tem, id est, ad se propius vocat ad salutem eos 
qui secum utuntur ratione multis modis, qualiter 
per creaturarum pulchritudinem, quas propter nos 
fecil, et multiformem exinde nobis absque labore 
utilitatem, et per bonitatem: qua bona quidem 
abunde largitur bonis, malis autem alias succurrit, 
necnon per dilectionem qua prosequitur mentem 
et cor quz bonum et malum discernunt; ui unum 
quidem admittant et eligant, alterum auteu re- 


621 


ΕΘΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


638 


prohent οἱ ejiciant, tanqnam homine sccundum A Θεὺν ἀνθρώπου ἀνάξιον. El δὲ xal θλίδων ἡμᾶς καὶ 


Deum afíquid iadignu ^. Quod sl nos affligens, et in 
memoriam snbjiciens nos ipsius esse servos, ad bene 
agendum nos inducit, oinnino sic etiam ad salutaria 
Wes advocat, tanquam. mortificando, et vivificando, 
p»uperem faciendo divitemque reddendo, hu- 
miliando et elevando, czterisque hu]usmodi modis. 

112. Quod autem ex emnibus in promptu maxl- 
me est ac. facillimum, et, oti. quis recte diceret, 
magis obvium ac populare, vereque cunctís com- 
mune, advocat etiam per suos discipulos et docu- 
menta quibuscunque temporibus opportuna ; quo- 
rum alia quidem cireumseribuntur sanctissimo 
ronchwsa Evangelio, alia vero prope in Infinitum 
antiquis cireumferuntar traditionibus, Paracleti 
namque, eonfidenter dico, post Deum, primo qui- 
dem in antiqua lege prophets salutisque magistri, 
deinde quotquot, amte celebratam hodie sancti 
Sptritus in nobis Inhabitationem, fuerunt apostoli, 
per srgamentum, ut. pleraemque, perque ohjurga- 
tionem sdvocantes$ reformabant populos, juxta 
illud : Argue, increpa, exhortare. Illorum vero 
successores spostolic] viri, quorum gratia quas 
secundum Spiritum sanctum est, ad presentem 
usque generationem pervenit, similiter exhortan- 
tur et ipsi ad virtutem auditores, maximeque illi 
qui sunt sacerdotes, quibus erpresse populos 
exhortari priescriptum est. 

415. 1n his autem observandum quod, si παρα- 
κλῆσει eadem serie respondere scimus Παράχλητον, 
atque dicimus consolationem a nobis remitti con- 
solatori, nemo tamen ex nobis paracletus vocari 
posset, sed soli Deo tale nomen attributum est, 
qui quidem venit ad nos recte advocantes, pro- 
pinquat egentibus, et nobis Ínbabitat cum decenter 
advocatur ; aliunde vero dignum censet honorabili - 
ter in throno glorie regni suf manere, ne pertingat 
ipsum aliquid non conveniens, Rationem autem 
babet advocationis ex nobia ad altis-imum, et ite- 
rum advocationis exhine erga nos ex nostris du- 
plicatio: supponamus enim aliquem in difllcilis 
exitus locum fuisse lapsum scireque stantem su- 
per hunc puteum. hominem generosum et amicum 
quem advocari supplicat ad suaceptionem. Si porro 


ἐνθύμιον ὁποδάλλων τοῦ εἶναι δούλους αὑτοῦ, εἷς 
ἀγαθωπραξίαν ἡμᾶς ἀνάγει, παραχαλεῖ πάντως xal 
οὕτως εἰς τὰ σωτήρια ὥσπερ xal διὰ τοῦ θανατοῦν. 
xa ζωογονεῖν, καὶ πτωχίδειν, xa πλουτίξειν. χαὶ 
ταπεινοῦν, xal Δνυφοῦν, xal πάντων τῶν ἄλλων ὅσα 
τοιαῦτα. 

ριβ’. Τὸ δὲ πάντων προχειρότατον xaX εὖ πόριστον, 
xai ὣς ἄν τις ὀρθῶς εἶποι λεωφορούμενον xal 
ξηµοχοκούμενον, χαὶ ἀληθῶς πάγχοινον, παραχαλεῖ 
xaY διὰ τῶν αὐτοῦ μαθητῶν τε xol μαθητειῶν τῶν 
ὦς ἑκάστοτε xatpoo * ὧν al μὲν µεμέτρηνται τῷ 
εὐαγεστάτῳ Ἐὐαγγελίῳ περιειλημμέναι, at δὲ µι- 
χροῦ xai elg ἀπειρίαν χέχυνται ταῖς ἀνέχαθεν δια- 
δοχαῖς. Παράχλητοι Υὰρ, θαῤῥούντως φημ!, μετὰ 


B τὸν Θεὸν πρῶτα μὲν ol iv τῷ παλαιτάτῳ νόμῳ 


προφῆται xal διδάσκαλοι τοῦ σώζεσθαι, εἶτα ὁπό- 
σοι, πρὸ τῆς ἑορταζομένης ἄρτι ἓν ἡμῖν τοῦ ἆ γίου 
Πνεύματος ἑνδημίας, ἁπόστολοι μετὰ ἔλεγχον, ὡς 
tà πολλὰ, καὶ ἐπιτίμησιν παραχαλοῦντες διωρ- 
θοῦντο τοὺς λαοὺς, χατὰ τὸ, Ἔλεγξον, ἐπιτίμτσον, 
παραχάλεσον ' οὓς οἱ μετ ἐχείνους ἀποστολιχοὶ 
ἄνδρες διαδεξάµενοι. ὧν ἡ χατὰ τὸ ἅγιον Πνεῦμα 
χδρις μέχρι xal εἰς τὴν νῦν γενεὰν καθήχει, παρα» 


«χαλοῦάιν ὁμοίως χαὶ αὐτοὶ πρὸς ἀρετὴν τοὺς Exa- 


κούοντας, χαὶ pista οἱ ἱερεῖς» olg Υραφικῶς 
ἐντέταλται παρακχαλεῖν τὸν λαόν. 


pti'. "Ev τούτοις δὲ σηµείωσαι ὡς εἰ χαὶ τῇ 
παρακλήσει συστοιγοῦντα οἵἴδαμεν «bv Παράχλητὀν, 
λέγοµεν δὲ χαὶ παράχ)ησιν δι ἡμῶν ἀναπέμπεσθαι 
τῷ Ἡαραχλήτιῳ, ἀλλ) οὖν οὐδεὶς ἡμῶν Παράκλητος 
ἐπιλέγοιτο ἄν ἀλλὰ µόνῳ τῷ θεῷ νενέµησαι τὸ 
ποιοῦτον ὄνομα εἰς ἐξαίρετον, ἑρχομένῳ μὲν ἐφ' 
ἡμᾶς παραχαλοῦντας ὀρθῶς, xol ἐγγίζοντι διοµέ- 
νοις, καὶ ἡμῖν ἑνσχηνοῦντι ἐν τῷ πρεπόντῳς πα- 
ῥαχλητεύεσθαι ἄλλως δὲ ἀξιοῦντι σεμνῶς ἐπὶ θρό- 
νῳ ὄδξης τῆς βασιλείας αὐτοῦ µένειν ὡς μὴ παρα- 
ψαύειν αὐτοῦ τὰ μὴ πρέποντα. "Έχει δὲ τὸ «ὖλογον 
ἡ διπλόη τῆς ἐξ ἡμῶν παραχλῄσεως εἰς τὸν Ὕψι- 
στον καὶ τῆς ἐχεῖθεν αὖθις ἐφ᾽ ἡμῖν Ex tov xa" 
ἡμᾶς. Ὑποθετέον γὰρ χαταπεσόντα τινὰ εἷς δυσεξ- 
ἵτητον λάχχον xai εἰδτα ἐφίστασθαι τῷ βοθύνφ 
ἐχείνῳ γενναῖον ἄνδρα φ[λον χαταχαλεῖσθαι ποτνιώ- 


caput inclinaus iste, amicoque per nomen immit- p µενον εἰς ἀνάληψιν. Εἰ δὴ ἐχεῖνος ἐπικύψας xal τῷ 


teus appel'ationem, exliortangque ab imo extendere 
manum, et auditus corripiat manum amicam eL ad se 
trabens terre matri restituat homjnem, ut reponatur 
ubi stabat ante casum, en advocatus ille ad salvan- 
dum hominem, illum vicissim advocavit et salvavit : 
sic etiam paracletus Dominus, hominem diligens 
salvari advocantem, illum advocat taliter affici, et 
ecce ibi quoque duplex advocatio, una quidein 
Salvatoris paracleti, provocantis egentem, alia vero 
jllius, qui dici possel παρσκλήτωρ. Ideo pulclire ca- 
nit qui sic aliquem e Dei sanctis supplicat : Advoco 
t€ advocare me. 


φΏῳ χλῆσιν ἐπιπέμψας πρὸς ὄνομα καὶ παβακαλέ- 
σας ἀνατεῖναι χεῖρα χάτωθεν xal ἀχουσθεὶς δράξ:- 
ται τῆς φίλης χειρὸς, καὶ ἀνελκύσας ἀποδώσει τῇ 
μητρὶ Υῦ τὸν ἄνθρωπον, ὡς χαθεστάναι ὅποι καὶ 
πρὸ τοῦ πτώματος, ἰδοὺ παρακαλεσθεὶς ἐχεῖνος 
ἐφ ᾧ περιπώσασθαι ἄνθρωπον, ἀντιπαρεχάλεσεν 
ἐχεῖνον xai σέσωχεν ΄ οὕτω δὴ xal ὁ Παράκλητος 
χύριος ἄνθρωπον φιλῶν παρακαλοῦντα σωθῆναι, 
παραχαλεὶ παβεῖν ἐχεῖνον οὕτω, xal ἰδοὺ διπλή 
χἀνταῦθα παράκλησις, fj μὲν τοῦ Σω:Ώρο; ταρᾶα- 
χλήτου πρ)καλουμένου τὸν δεόµενον, fj δὲ τοῦ, ὡς 
οὕτως ὀνομάσαι, παραχλήτορος. Διὸ καλῶς ψάλλει 
6 δυσωπίσας τῶν τινα θΘεοὺ ἁγίων ὡς Dixpaxalo σε 
π]1ραχαλέσαι µε. 


£29 


ez», Ὑόνος ἑῤῥέθη Πατρὶ συαφυέἑστατος, προεγράφη 
v: iv τῷ συμφνῆ φουκτωρ΄αν. Νὸν δὲ ῥητέον ὡς f 
λέδις εἴληπται προσφυῶς ἀπὸ κλάδων συμφυῶν xal 
ὁμοουσίων φυτῷ τινι, xal ánh βλαστημάτων mpop- 
fov yid; ἀρχΏς ἐξωρμημένων * ὁμοίως γάρ τινε 


τρόπῳ συμφυέστατος xal ὁμορυὴς τῷ Πατρὶ ὁ Υἱὸς 


Χχῆὰ xal τὸ ἅγιον Πνεῦμα κατὰ τὴν θεότητα καὶ 
τἆλλα ὁπόσα δογµατίςοµεν οἱ Χριστιανοί. Περὶ δὲ 
προσώπου οὐσίας τῶν οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ὡς ἠγννημέ- 
νων ἐνκλησιαστιχοῖς ἀνδράσιν, ὁ ἐνταῦθα γράψαι 
τι µέλλων ὡς ἐπὶ φιλοτιµίᾳ δεούσῃ, χρατείτω xal 
κύαθον ὡς µετρήσων δι αὐτῆς θάλασσσν" ὅμοιον 
Υὰρ τοσαύτῃ ἄρτι φιλοσοφίᾳ ἐπιβαλεῖν τινα καὶ 
θαλάσσης μετρητὲν γενέσθαι ' τοσοῦτον δὲ ῥητέον 
ἓν στενῷ πρὸς ὑπόμνησιν τοῖς ἀπὸ εἰσαγωχῆς, ὅτι 
οὐσία μὲν µία τῆς ἁγίας Τριάδος’ µονάζει γὰρ 
ἰδιάνον αὐτῇ τὸ εἶναι, καὶ οὐ σχἰζεται εἰς διαφορὰ; 
ἀλλοιούσας J| ἑτεροιούσας αὐτὴν, 'AXAX εἷς ἐχείνη 
θεὸς ἁπλερῦς ἀναλλοίωτης. El γὰρ ἡμῶν ἑκάστου 
αὐτοῦ xz0' αὑτὸ» ἀποφάτκεται τὸ πρὸς τοὺς xat 
Ἰμᾶς ἑτερλούσιον τοιούτων ὅντων τὰ ἐς ποιχιλίν 
ὁποῖρί ἔαμεν, τίς ἂν τολμήσοι συγγενείας ὡς εἰπεῖν 
τοιαύτης χαὶ συνουσιώσεως xal ταυτότητος τὴν 
ἁγίχν ἀποστερῆσαι Τριάδα καὶ τὸ ἀποστατικῶς iv 
αὑτῃ θεωρῆσαι ἀγχέμαχον διὰ τῆς ἀσυμφυοῦς καὶ 
ἐμφύτου ἕτερο.ότητος; Καὶ οὕτω μὲν αὐσία µία thv 
ἁγίαν Τριάδα συνάπτει ὁποίαν εἰχ»ς ἐνθεωρεῖσθαι 
τῷ ὑπερουσίῳ Bei, τῷ καὶ ἐπέχεινα πάτης οὐσίας 
ὑπερχυσμίου τε xai ἑγχοσμίου καὶ αἰτίῳ. 


pii. Καὶ τοῦτο περινοησάµενοι xal τῶν ἔξω οἱ 
σοφώτεροι ἓν eivat τὸ χυρίως ὃν ἑφιλοσόφησαν, ἐμ- 
µείναντες δὲ τῷ το.ούτῳ ἐχεῖνοι νο-µατι ἐφ᾽ ὥσον 
ἑμέτρησεν ἡ iv αὐτοῖς γνῶσις, εἶτα χατέσχισαν αὐτὸ 
εἰς ὁπόσα οὐχ ἂν ἔχοι τις ῥᾳᾷδίως οὐδὲ ἀριθμῄσασθαι 
πολνθεῖαν ἐχεῖνοι δοξάσαντες. Οἱ δὲ τῆς χαθ᾽ ἡμᾶς 
πίστεως ἁγιώτατοι παραδόται τὴν εἰρημένην θεἰαν 
οὐσίαν εἰς «pla διελόντες, Πατέρα λέγω καὶ Υἱὸν 
xai ἅγιον Πνεύμα, τὰ xoi πᾶσι μὲν Χριστιανοῖς 
προσχυνητὰ, οὐκ ἂν δὲ μὴ χα) τοῖς ἄλλοις ἅπεασι 
σεδάαµια ὁπόσοι δι αὐτῶν ὁπωτοῦν Ίχοντες &xpo- 
θιγῶς παραγαύουσι θείας γνώσεως, εἰς Τριάδα 


διἠγαγον τὸν ἕνα ἐχεῖνον Ocby, xaX πρόσωπα τὰ ^ 


τοιαῦτα τρία ὠνόμασαν, οὐδέν τι αεμνότερον ἄλλο 
ἔχοντες ἐπιθέσθαι αὐτοῖς εἰς γνώρισμα τίμιον * 
ἀλ)) ix τοῦ χατ ἄνθρωπον τιµιωτάτου µέρους ὃν 
κατ εἰχόνα Θεοῦ ποιῄσας ὁ ἓν Τριάδι θεὺς EE ἑχεί- 
νο προσωπιχῶς ἑαυτὸν εἰκόνισεν, ἔχεῖνον χαρακτη- 
ρίσαντες. Ol δὲ αὐτοὶ ἅγιοι καὶ τὴν εἰς τρία ταύ.τν 
διαἰρεσιν φιλοτιμούμενοι συγναιρεῖν πρὸς ὀρθότητα, 
οὐκ ἀποδιιστῶσιν εἰς ἀσύμδατα, χαὶ ἀλλότρια, καὶ 
ἀσύντροχα * διαφορὰν δὲ ὅμως iv τοῖς τοιούτοις 
παραξιδύντες τὴν κατὰ ἱδιότητας εἴτουν χαραχτή- 
pae" καθότι ὁ μὲν Πατῆρ ἀγέννητος, καθὰ προδε- 
δήλωται, ὁ δὲ Υἱὸς γεννητλς, τὸ δὲ Πνεῦμα τἆλλα 
μὲν ταυτιζὀμενόν ἐστι τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ylo, ἰδίᾳ 
δὲ νοσφισάμενον τὸν πατρόθον ἐχπόρευσιν, ἀφιᾶσι 


IN BYMNUM PENTECOSTALEM ΒΑΜΑΘΟΕΝΙ. 
5. Περὶ δὲ συµρυίας ΤριαδικΏς καθ) fjv 6 Χρι- A 


9 


610. 
114 Quoad Trinitatis connexionem juxta quam 
Christus Filius dictus est, Patri natura eonjunetis- 
simus, aliquid praescriptum est. in lecutionen :- 
φρυατωρίαν συμφυῆῃ. Nunc dicendum quod dictio 
convenienter sumpla esta ramis colverentibus et 
eonsubcetaniialibus arberi, et surculis radicitus ex 
uno principio derivatis, Bimiliter enim quoden- 
modo conjunctissimmus et consubstant;alis Patri Fl. 
lius est, quemadmodum Spiritus sanctus, secundum 
divinitatem ct cetera quacunque dogmate, tenemus 
Christiani. De persona vero substantiaque, de qui- 
bus non est dicendum utpote viris ecclesiasticis 
nom nolis, qui super hae aliquid scribere debet 
tanquam ex zylo necessario , vas corripiat quasi 
eo mare mensurus. Tali eamque se dare philosphize 
n9n secus est ac mare metir) velle, Breviter hoc 
tanium dicendum est (anquam memoriale nuper 
jnitiatis, quod una quidem est substantia sancta 
Trinitatis; U»ieum enim 6686 proprium est ipsi. 
nec dividitar in differentias, illam varisntes vel 
alienaptes : verum una est, Deus simplex, income 
mutabilis. Si enim wnoquoque nostrnm ipso ma- 
nente, negatur erga similes nobis substantie diver- 
sias, Qum, quicunque sumus, tales simus ad 
varietadem, quis auderet tali, ut ita dicam, natur: 
rognatiope, consulstantialitate οἱ ieentitate sanctam 
privare Trinitatem et. in ipsa videre repugnautiam 
ex iesociabili ingenitaque diversitate? Et ita qui- 
dem vna substantia sanctam coaptat Trinitatem 


C qualem equum esi in superconsubsiantiali cog-- 


tuerj Deo, qui super omnem substantiam munda- 
nam ei colestem est ac priacipium, 

415. Ft hoc copsiderantes inter exteros &apien- 
tores, unum esse quod ens proprie est, philoso- 
phati sunt. Cum autem in hac sentenfia permag- 
serunt illi quautum permisit qua in ipsig emet co- 
gnitjo, posteg diviserunt istud in tot entia quo ali- 
quia nee. facjle--numerare posset, polytheiiniuu 
opiuaU. Sanctissimi vero fldei noatre traditorgs 
divinam hanc dictam substantiam ub iria distri- 
bueutes, Patrem inquam et Filium et Spiritum san- 


.ctom, qua quidem omnibus Christianis sunt ado- 


randa, sed non ita cunctig aljis veneranda, qui. 
quomedocumque leviter inter eos venientes, divi- 
nam notitiam leviter attigerunt, jn Trinitatem hunc 
unum Deum traduzerunt, et personas illa tría no- 
mipaverunt, uibil aliud babenfes honorabilius, quod 
illis ad distinctionem auguste iimponerent ; sed ex 
augustissima parte bominis, quem ad imaginem 
D«i factum hie jn Trinitate Deus personaliter sui 
ipsius imaginem dedit, Ulum charactere dietingueg- - 
tes. lidem vero saneti talem in tria diswibutionem 
juxta rectitudinem in unum conirebere studentes 
nonjn disparata, nec aliena, nec discordia, separaut, 
distinctionem lamen eam qua est juxia proprie- 
tates Ben characteres, in illis asgiguaptes ; quate- 
nus quidem Pater est ingenitus, uli. praamonatra- 
uum est, Filius autem genitus, Spiritus vero de cx- 
tero idem cum Paire et Filio, proprie tamen ver 


651 


EUSTATHII THESSALONICENS!S' METROPOLIT/E 


632 


preceessionem a Patre. distinrtus, concedunt alia, Α τὰ ἄλλα πάντα χοινὰ εἶναι ὁποῖα εἴποι τις ἄν ΄ ὡς 


quecunque dicere quis posset, esse communia ; 
ita nt proinde, salutaris nobis omnibus, Trinitas 
ista, propriis quidem characteribus eiccumscri- 
pta. soi in immensum diffusa supersubstantiali na- 
rura potentiarum suarum in operando atque provi- 
dendo, nos quoque doceat homines in. quamdam 
multipartitam divinamque communionem infor- 
mari. 

146. Et sic illi quod unum est tria. cogitantes, 
non omittunt. quin stati continaoque 80 subito 
cà qua, sieut dietum est, sunt divisa, ad unum re- 
ducant ; et hoc c'tius quam diceret aliquis i4 unum 
Trinitatem vel hanc Trinitatem esse monadem. 
Meoque distinctionem facientes, sicut. mutuo rami 
consubstantiales et veluti eongeneres, simul sepas 
rentar quantum satis est ut. videantur, et statim 
ad primam cahrzesionem recurrant, iidem ad men- 
tem human ac rationem et. spiritum in eodem 
ordine conflautem et concurrentem, sancta Trini- 
tatis conceptum producunt ; et, adumbrata per liu 
jusmodi pu'ehram in nobis Trinitatem illa vene- 
randa atque colendissima, nos inducunt al εοκῖ- 
t» ndum, ut possibile, per istam, quomodo sit h:ec 
tria simul et unum. Cun enim in nobis pater ani- 
mus, eL in ipso ratio, et ex ipso οἱ per ipsum spi- 
ritus, que tria sunt et mensurata, in aliquid unum 
Inseparab'liter conspirant, maxinius etiam Pater 
el sanctissimum ejus Verhum, et sacratissimus 


οὕτω thv πάντων ἡμῶν σωστιχὴν Τριάδα µεµετρη; 
µένην μὲν τοῖς χαραχτηριστιχοῖς ἰδιώμασι, χεχυ- 
µένην δὲ εἰς ἄπειρον τῷ ὑπερουσιασμῷ τῶν κατ 
αὐτὴν ἐνεργειῶν, τῶν τε δημιουργιχῶν, xal προ- 
νοητικῶν, xal τῶν λοιπῶν παιδτύειν καὶ ἡμᾶς τοὺς 
ὀνθρώπους εἷς τινα τοιαύτην πολυμερῇῃ χοινωνίαν 
ἔνθεον. 


ρις’. Καὶ οὕτως ἐκεῖνοι τρία νηοῦντε; τὸ Ev, οὖκ 
ἀφιᾶτι ph οὐχὶ συντόμως xal ἀχρόνως χαὶ ἀκαρεὶ 
τὰ, à: εἴρηται, διῃρηµένα συνχιρεῖν * καὶ τοῦτο 
θἄττον Ώπερ φρᾶσόι τις ἂν, ἐνταῦθα 55 Bv Τριάδα, 
ἡ τὴν Τριάδα µονάδα εἶναι. Καὶ τοίνυν διελόντες 
ὡς εἰ καὶ συομφυεῖς χλάδοι ἀλλήλων ἐχόμενοι xal 
οἵον συ απεφυχότες, ἅμα διαστῶσιν εἰς ὅσον ἰλέσθαι, 
καὶ αὑτίχα εἰς συμφυίαν ὁδραμοῦνται τὴν ποότερον, 
o! αὗτοὶ χαὶ sl; νοῦν τὸν xav! ἄνθρωπον xol εἰς 
λόγον τοιοῦτον, xal el; πνεῦμα στοῖχῳ τοιούτφ 
σύμπνουν xai σύνδρομο», προβιθάζουσι τὴν τῆς 
ἁγία: Τριάδος νόηαιν' καὶ ἐξειχάσαντες τῇ xat 
ἡμᾶς χαλῇ Τριάδι ταύ-ῃ τὴν πάντιµον ἑχείνην xal 
ὑπέρτιμον, ἐνάγουσι χατανοτῖν ἡμᾶς ὡς δυνατὸν ix 
ταύτης, πῶ- καὶ ἔχείνη xai τρία ἐστὶ xaX Ev. Ὅτε 
Υὸρ E» ἡμῖν πατὴρ νοῦς, καὶ ὁ ἓν αὑτῷ λόγος, xai 
τὸ ἐξ αὐτοῦ xai δι αὐτοῦ πνεῦμα. τρία χαὶ ὄντα 
xai µετρούµενα εἰς Év τι συννεύονυαιν ἀχωρίστως, 
καὶ ὁ μέγιστος Πατὴρ, xai ὁ ἁγιώτατος αὐτοῦ 
Λόγος, xoi τὸ πανάχιον Πνεῦμα, ol δή τινι 


Spiritus, aliquo simili modo sane concipiüntur. C τρόπῳ καταλαμδάνινται" Bv δὲ πάντως ἡ Τριὰς 


Unum autem prorsus est ista Trinitas, et tria ui»c 
monas, non juxta qua sunt in nobis habentia cau- 
sam producta, facta; omnium vero nostrum et 
rerum qua sunt sursum et infra, ipsa certe et sola 
proprie causa. ' 

117. Et postquam ita propemodum, non secun- 
dum homines, sed angelorum linguis, locuti erant 
saneti, vel potius, auctore Deo, talia coustituerant, 
sicut nobis ex divinis sacrisque Seripturis colli- 
gere datur, aliter etiam nobisin mentem eamdem 
philosophiam recte simulac sapienter inducere 
studebant. Ponebant. quidem, ut aliquam domun, 
maximum mundum, et tres ibi suspendebant hy- 
pothesi lampades. sanctam  trifulgentem Trinita- 
tem. Has autem lampades contuebantur. privatim 
nitentes et domum illuminantes ;exinde vero cla- 
ritates et radiationes excogítabant mutuo, per se 
venientes ct cooperantes, unum efficere bonum su- 
premum et finale, hospitii administrationem per 
illuminationem οἱ pragmaticam ostensionem, in 
cujus gratiam tales accensze fuerant lampades; et 
hujusmodi esemplo docehaut, unam compositamqte 
sancte Trinitatis operationem, ut neque trinum 
per confusionem in ea velaretur, sed manifeste pa- 
teret ; el operatio, quin esset communis et incon- 
fusa, non impediretur. Sunt quidem sapientissima 
sublimiaque, preter alia. multa, talia. documenta, 
necnon rectarum cogitationum inventa, sed ipsa 
tamen breviora sunt ac corporalia taliaque que 


αὕτη, καὶ τρία ἡ μονὰς, οὗ χατὰ τὰ ἐν ἡμῖν τὰ αἱ- 
τιατὰ, τὰ παρηγµένα, τὰ ποιητά ' πάντων δὲ vo! 
fuv χαὶ τῶν τε ἄνω xal τῶν κάτω, αὐτὰ δὴ xol 
μόνα χυρίως aftu. 


ριζ’. Καὶ οὕτω πως οἱ ἅγιοι οὗ κατ) ἀνθρώπηυς 
λαλήσαντες, ἀλλὰ γλώσσαις ἀγγέλων, μᾶλλον 6 
θεοπαραδότως τὰ τοιαύτα χαταστήσαντες, ὣς ἔστιν 
ἡμῖν ἀναλέγεσθαι Ex τῶν θείων καὶ ἱερῶν Γραφῶν, 
ἐφιλοτικμήσαντο ἐμθιδάσαι ἡμῖν εἰς νοῦν xal ἄλλως 
τὴν τοιαύτην φιλοσοφίαν εὐθυδόλως ἅμα xal σοφῶς * 
ὡς οἶχον μέν τινα ὑπερθέμενοι τὸν µέγιστον κόσμον, 
λύχνα δὲ οἷον ὑπανάψαντες "ὁποθετικῶς τρία, τὴν 
τρίφωτον ἁγίαν Τριάδα * καὶ τοὺς μὲν λύχνους ἰδίᾳ 


D θεωροῦντες ἐχλάμποντας xaX τὸν οἶχον φωτίζοντας * 


τὰς δὲ ἐχεῖθεν λάμψεις χαὶ ἀκτινοθολίας φιλοσο- 
φοῦντες 5v ἀλλήλων fixoócac καὶ συνεργούσας, ἓν 
ποιεῖν ἁγαθὸν καιριώτατον, καὶ σκοπιµώτατον τελι” 
κῶς, τὴν τοῦ ὁσπητίου διοίχησιν διὰ φωτισμοῦ χαὶ 
καθυποδείξεως πραγματικῆς, fj; χάριν τὰ τοιαῦτα 
λύχνα ἐξανήφθησαν, xai διδάσκουσι xal ix τῆς 
τοιαύτης παραδείξεως, τὸ τῆς ἁγίας Τριάδος µονε” 
νέργητον συνἑργασµα, ὡς μήτε τὸ τριαδιχὸν αὐτῆς 
ἐσχιάσθαι διὰ συγχύσεως, ἀλλὰ φανερῶς ἐχφαίνε- 
σθαι: καὶ τὸ ἑνέργημα δὲ χοινωνιχκῶς xal ἀσυγχὺ- 
τως ἀνεπιχώλυτον εἶναι αὐτῇ ' xol elol μὲν πάν- 
συψα χαὶ τὰ τυιαῦτα πρὸς µυρίοις ἄλλοις διδασκάλια 
xal ὑψηλὰ, καὶ διανοιῶν εὐθέων εὑρήματα, ταχύ” 
τερα δὲ xal αὐτὰ ὅμως, xal ΦωματιχΔ xot οἷα μὴ 





633 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 


654 


ἔχειν πληροφορεῖν ἄνθρωπον πολυπράγµονα πρὸς À convincere nequeant hominem de inscrutabili com- 


ἀσυζήτητον χατάληψιν, εἰ ih αὐτὸς 6 Geb; àmoxa 
λύφας τοὺς ὁὀφθαλμοὺς τῶν f ἀμθλυωπούντων fi 
ἄλλως δυσωπουµένων τὴν πρὸς τὸν ἥλιον τῆς ἁἆλη- 
θείας ἀνάδλεψιν, ἑαυτὸν ἐμφανίσει xa διδάξει τὰ 
ὑπὲρ ἀνθρωπικὴν χατανόησιν. Οὐχοῦν ἵνα μὴ ἀναγ- 
πασθῶμεν αὐτόχρημα µεταλαμδάνειν τὰ τῶν ἁγίων 
Πατέρων ἐξ ἀντιγράφων ἑρανιζόμενοι τὰ xal ἡμῶν 
δίχα ἔκδηλα εἰς ἔνδειξιν φανερὰν τοῦ μίαν kv εριαὶ 
προσώποις εἶναι τὴν ἁγιωτάτην θεότητα, xa εἰχῆ 
Φανεῖσθαι περὶ τὰ πᾶσιν εὐπόριστα, περιωρίσθω 
ἡμῖν ἕως ὧδε xal ὅ,τοινῦτος νοῦς: τὸ δὲ, Days φῶς 
ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος, διχῶς vontéov* ἡ γὰρ ὅτι 
ἀπετέλεσε λάμψιν φωτίζουσαν ψυχὰς ἡ χάρις τοῦ 
ἑορταζομένου Πνεύματος, f| ὅτι σήμερον ἑἐξέλαμφεν 
ἀνατεῖλαν φῶς οὗ τὸ αύνηθες, xat πρὸς αἴσθησιν, 
ἀλλὰ ἢ χάρις τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἵνα ταυτὸν εἴη 
que ἐνταῦθα εἰπεῖν, xal χάριν τοῦ ἁγίου Πνεύ- 
ματος. . 
Τροπάριο» ερίτον εῆς 6 ᾠδῆς. 
X. Τελεῖσθε πάντες τῇ θεαρχικωτάτῃ 

"Οσοι λατρευταὶ τῆς τριφεγγοῦς οὐσίας : 

Ὑπερφυῶς τελεῖ γὰρ ὡς εὑεργέτης, 

Καὶ πυρσομορφοῖ Χριστὸς εἰς σωτηρίαν 

Ὅλην πο, [50v τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος. 

pt. Ἠθικεύεται ὁ µελῳδὸς ἅμα παρόντι τρο- 

παρίῳ, xal τὰ τῆς ἑορτῆς φιλοσοφεῖ. Καὶ ἡ μὲν 
πρὺς Ἴθος παίδευσις λέγει, ὅτι Πάντες ὅσοι ἑστὰ 
λατρευταὶ τῆς τριρεγγοῦς οὐσίας τελοῖσθε, τουτέστι 


pocta: Ὑίνεσθε, τελετὴν ἑορτάζοντες, xal οὕτω C 


τελειλῦοθε τῇ τοιαύτῃ θεαρχικωτάτῃ obslia* fj δὲ 
Φιλόσοφος θεωρία πληροφορεῖ ὅτι fj τοιαύτη οὑσία 
διά τοῦ Χριστοῦ, ὃς εὐεργέτης ὄντως ἐσιν, ὅπερ- 
φυῶς τε τελεῖ ἤγουν μυεῖ, τουτέστι μυσταγωγεῖ δι- 
δάσχων, καὶ παιδεύων xal πυρσομορφοῖ o0 πρὸς 
ἐρύθημα αἱδοῦς εἴτε κάλλους, ἀλλὰ εἰς σωτηρίαν, 
πορίζων τοῖς μύσταις αὑτοῦ ὅλην τὴν χάριν τοῦ 
Πνεύματος. Οὐ γὰρ ἀτελὶς ὁ θ.ὸς, ὥσπερ οὗ τὴν 
πληρεστάτην φύσιν αὐτοῦ f$ ἄλλο τι τῶν xasx' αὖ- 
4b", xaX περὶ αὐτὸν, οὕτως οὐδὲ τὴν εὐεργεσίαν xal 
τὴν χάριν τὴν ἐξ αὐτοῦ πρὸς τοῦ αὐτοῦ. El γὰρ 
xi πάνυ μιχρὰ λαµθάνων προσίεται Ó; γε xoi 
προσχυνήσει χαίρει τῇ κατ ὀρθότητα xat εὐλογίᾳ 
θὐὑγνώμονι ὡς καὶ ὄντως εὐλογητὸ,, ἀλλ αὐτὸς 
µεγαλόδωρός ἐστιν, ὅτι xal ἐλευθεριότητος ἁπάσης, 


xai µεγαλοπρεπείας δεσπότης ἅμα xal παραδότης 


χχὶ ὁ τὸν ἀναμάρτητον ἄνθρωπον ὅλον ἑαυτὸν ἐχείνῳφ 
ἀντιδίδωσιν εἴπερ ἄξιος τούτου γένηται. 

pU. Ἱστέον 6b ὅτι προσταχτιχῆς τε ἑἐγχλίσεως 
τὸ τελεῖσθε, xaX ὅτι μυστικῶς ἁγία Ἡ τοιαύτη λέξις 
σύστοιχος τῇ τελετῇ, xal τῇ τελεταρχίᾳ, χαὶ τοῖς 
εελεσταῖζς τῶν μυστηρίων ἐχφάντορσι ' τοιοῦτον δὲ 
καὶ τὸ τελεῖ, ὅπερ ἀνωτέρω χεῖται. ᾽Αποχαρανοῦται 
δὲ, ὃ δή τις ἔφη, ταῦτα xal ὅσα τοιαῦτα, ὧν xal 
προεμνήσθηµεν  σαφῶς δὲ εἰπεῖν χεφαλαιοῦται 
καὶ ἀφορᾷ εἰς τὴν xav! ἄνθρωπον τελείωσιν, ἣν 
εὐπραχοῦσιν οἱ πρὸς ὀρθὴν ἀλήθειαν χαὶ ὀρθότητα, 
οὗ μὴν εἰς χρῖμα f) εἰς χατάχριµα, τὰ θεῖα utpos- 
ptvot* τάχα δὲ τοιαύτη τις ἕννοια χαὶ τοὺς ἐν 


prehensione curiosum, nisi Deus ipse revelans ocu- 
los debilium et eorum qui alias difficile sustinent 
solis veritatis intuitionem, semetipsum  manifestet 
et ea qua humanam superant intelligentiam doceat. 
Itaque ne reipsa cogamur ex rescriptis eruentes - 
explicare dicta sanctorum Patrum, quie sine nohis 
Λι] clare demonstrandum in. tribus personis unam 
esse sanctissimam Deitatew manifesta sunt, vani- 
que videamur circa res omnibus obvias, hucusque 
cireumseribatur nobis hzc talis sententia. Hoc. 
autem : ἔλαμψε φῶς fj χάρις τοῦ Πνεύματος, dupli- 
citer intelligendnm : aut enim, quod clo»ritatem 
animas illuminantem perfecit celebrati Spiritus gra- 


B tía, vel quod hodie luxit exoriens umen non 38” 


suetum, et sensibile, quod tamen est gratia saucti 
Spiritus, ut. idem sit lumen hic'dicere Spiritusque 
sancti gratiam. 


Troparium 5 ode quarte. 
Servitis omnes divinissimo priucipatui, 

Quot servi estis triluminis substantie. 

Supernaturaliter enim perficit ut henefactor, 

Et igneam formam Christus dat in salutem, 

Totam porrigens gratiam Spiritus. 

418. In przesenti quidem stropha poeta moraliter 
ae philosophice quae sun! festivitatis tractat. Et qui- 
dem moralis instructio dicit : Quicunque substan- 
ti: ter lucentis estis adoratores. initiamini, id est, 
myste sitis mysteria celebrantes, et ita tali omni- 
potenti substantie consecramini. Philosophica vero 
theoria plenam facit fidem quod talis substantia 
per Christum, qui vere benefleus est, superius 
perficit, id est, initiat et sacris consecrat, docens 
et erudiens, et ignis formam ingerit, non jux!a 
ruborem pudoris vel pulchritudinis, sed ad salu- 
tem, suis mystis omnem Spiritus gratiam praebens. 
Non est enim imperfectus Deus, sicut nec circa 
perfectissimam ejus naturam, vel aliud quid eorum 
ad ipsum respicientium, sic neque circa beneflcen- 
tiam et gratiam qux ex ipso el per ipsum est. 
Etsi enim valde parva suscipiens concipiatur, qui 
faeta secundum rectitudinem adoratione gaudet 


p necnon benevola laude, quasi revera laudatus, ipse 


tamen in donis magnificus est, utpote qui cunciz 
liberalitatis et magnitudinis est dominus et dator, 
quique innocentem hominem totum seipsum illi 
vice sua tradit dum ille dignus hoc flat. 

419. Sclendum est autem  imperativi modi esse 
vocem τελεῖσθε; mysticeque sanctam esse hane 
locutionem quz ejusdem est generis ac ἡ τελετή et 
ἡ τελεταρχία, et οἱ τελεταῖ, qui sunt. mysteriorum 
interpretes. Tale est quoque verbum τελεῖ, quod 
superius habemus 'AroxapazvoUzat autem, ut aliquis 
dixit, hzc aliaque similia, quorum memoriam fe- 
cimus: vel, ut clarius loquar, summatim dicuntur 
et spectànt ad hominis τελείωσιν quam recte faciunt 
qui juxta rectam veritatem cet orthodoxam fidem, 
non in judicium et condemnationem, divina imitan- 


015 


&USTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


636 


tur. Forte vero talis quedam sententia eos exornat A τέλει σεμνύνει. ὅ ἐστι τοὺς ἀξιωματικοὺς, κατὰ τὸ 


qui in τέλει, id est in diguitate sunt secundum istud : 
Illis qui sunt in dignitate (τέλει) constituti, parebo, 
necnon forsitan bellici otdines hinc (τέλη)  dicun- 
(ur propter illorum velut initiationem ad bonam 
compositionem, ob quam etiam de talibus quzastio- 
nibus liber honorabiliter ταχτικὸν 4icitur. De voce 
autem, ἀρχιχωτάτῃ jam scriptum est. Οὐσία vero 
erorsus juxia communem formam ljic sumitur, non 
ex quadam przvia, sed ex illa quae in secundo versu 
posita est. 

120. Λατρεύειν olim quidem pro servire sume- 
batur, et ideo λάτρης servus dicebatur, secuu- 
dum λα particulam augmentariam, et τρεῖν quod 
est vereri : taliter enim ad dominos servile. genus 


τοῖς ἓν τέλει βεθῶσι πείσοµαι * καὶ τὰ πολεμικὰ δὲ 
τάγµατα ἴσως ἐντεῦθεν τέλη λέγονται διὰ τὴν xa 
αὐτὰ ὡσανεὶ µύησιν εἡν ἐπὶ εὐταξίᾳ, δι) fo χαὶ «5 
περὶ τοιούτων ὑπηθέσεων βιεθλίον σεμνῶς ταχτικὸν 
λέγεται. Περὶ δὲ τοῦ ἀρχικωτάτῃ πρηγέγραπται’ 
οὐσία δὲ πάντως αὕτη λη2θεῖσα κατὰ τὸ ἀπὸ χοινοῦ 
σχῆμα ἔντανθα, οὐχ ἔχ τινος προηγησαµένον, à 
ix τῆς àv τῷ δευτἐρῳ στίχῳ κειµένης οὐσίας. 


Qx'. Τὸ δὲ λατρεύειν πάλαι μέν ποτε ἀντὶ τοῦ 
δουλεύειν εἴληποο. 8:5 καὶ λάτρης ὁ δοῦλο; ἑλέγετο, 
παρὰ 15 λᾶ ἔπιτατ,κὸν µόριον xal toU τρεῖν B ἔστι 
τὸ «,θεῖσθα., οὕτω vào πρὸς «τοὺς δεσηότας τὸ 


affici oportet; siquidem δοῦλος (servus), secun- B δοῦλον γένος διακεῖσθαι γρεών - πεί τοι ὁ δοῦλος 


dum τὸ δέους ὅλος appellatur. Qui tamen aliter 
afficitur servus haud λάτρης, sed ἀτρεὺς vocari no- 
bilius vellet, scilicet veritus ne quoque tremens 
diceretur, secundum illum qui sic ob timorem 
luditur. Cum autem, 0. sodes, inveneris quemdam 
fornicationi vel avaritiie λατρεύειν scriptum, ho- 
minem cowumiseresce risu dignum ac coumisera- 
tione tanquam idololatram sciens, eo quod talibus 
iniquitatibus servivit. Szsiendum autem expressio- 
pem : ὅσοι Aatgsutal, evidenter explicare hoc: 
« In his sanctse Trinitati. initiabuntur, » at segre- 
gati soli omnes ipsius adoratores. lloc vero ; τρι- 
φεγγοῦς οὐσίας, ex nominativo acceniu acuto no- 
tato cousuetoque dictum est. Sicut πολυφεγγῆς, sic 
eiiom est τριφεγγἠς substantia. Invenitur autem 
etiam alia diciione talis dictio in hoc: τρίφεγγον 
οὐαίαν glorificamus. Hoc autem fecit hiatus evita- 
tio vitandaque asperitas, quz, nisi sic modulare- 
tur, esset futura ; τρίφεγγος autem ac. τριφεγγὴς 
congruenter est ἡ ερίφωτος: lumen enim ac. illu- 
minatio simul est sancta Trinitas, juxta quam 
lumine videbimus lumen, non autem in Lene- 
bris n:sndano modo. Prorsus inauditum vero 
est ac supernaturale unam substantiau csse τρι- 
φεχγῆ, trilucentem ; eo quod soli ['eo, in Trini- 
tate uni, specialiter hoc adjectivum competit. 
191. Sciendum est vero quod ερίφεγγος et 
vpipevvhe similitudinem habent ut ἅτερπος et 


πχρὰ τὸ δέονς ὅλος εἶναι ὠνόμασςεαι, Ὁ μέν t^ 
ἄλλως διακείµενος δοῦλος, οὐ λάτρης ἀλλὰ ἀτρεὺς 
χαλεῖσθαι ἂν εὐγενέστερων ἐθέλοι, ὡς οἷα δεδιὸ: μὴ 
xaX τρέσας χληθείη xack 25v οὕτως bz δειλ{χ χω- 
μῳδρύμενον. Ὅτε δὲ, ὦ οὗτος, αὔροις τινὰ γραφύ- 
µενον τῇ πορνείᾳ λατρεύει, τῇ Φφιλαρτνρίᾳ, 
οἴχτειρε τὸν ἄνθρωπον τοῦ μυχτηριφμοῦ, καὶ τῆς 
ἐλεεινότητος ὡς εἰ χαὶ εἰδωλολάτρην Ίκρυσας, οἷα 
δεδουλωµένῳ καχίαις τοιαύταις. Ἱοτέον δὲ καὶ ot 
τὸ ὅσοι λατρευταὶ διασαφητικόν ἐστιν εὐχρινῶς τοῦ, 
τε)εσθήσονται τὰ τῆς ἁγίας Τρ.άδος, ἀλλὰ imt 
λέγδην μόνοι πάντες ol αὑτῆς. λατρευτα!. Τὸ δὲ 
τριρεγγοῦς οὐσίᾳ:, ἀπὸ εὐθείας ὁξωνόνου συνήθονς 
ἐχλήθη : καὶ ἔστιν ὡς d πολυφεγγῆςι οὕτω καὶ d 
τριφεγγἠς εὑρίσεεται δὲ xal ἑτιροίας λέξεως f 
τοισύτη λέξις ἓν τῷ, τρἰφεγγον οὐσίαν δλξάζοµεν. 
Ἐποίησε δὲ ἐχεῖνο ἡ τῆς χασµωδίας ἀποφυγὴ, xal 
τὸ δυσιμελὲς εἰ μὴ οὕτω µεμµέλιστο" τρίφεγγος δὲ 
καὶ εριφεγγχὴς ὁμολογουμένως ἡ ερίφωτο;  φῶὼό 
γὰρ ἅμα καὶ φῶτα 4 ἁγία Τριὰς, καθ᾽ ἣν φωτὶ qux 
θεώµεθα, οὐ μὴν ἐν σχότῳ χοσµικώτερην. Παρά- 
ἔοξον δὲ πάντως x31 ὑπκρφμὲς μίαν οὐσίαν «pups ttl) 
εἶναι * δ.ὁ καὶ µόνῳ τῷ ἐν Τριάδι by Θεῷ 9) τοιοῦ- 
τον ἰδιαζόντως ᾠκείωται. 


ρχα’. Ἱστέον δὲ ὅτι vb τρίφεγγος xai τριφεγγὴς 
ἁμοιότητα ἔχει πρὸς τὸ ἄτερπο; xai ἁτερπής * ὧν τὸ 


ἀτερπής: quorum unum quidem ponitur apud D μὲν χεῖται παρὰ τῷ εἱγόντι - ἀτέρπου ὀϊξύος ἐχλι- 


dicentem: Injucunde miseria memoriam non 
babuisse, alterum autem in, injucundam aulam, 
seu triste tabernaculum (ἀτέρπου ὀϊζύος ἀτερπέα 
αὐλῆν. Hoc autem : ὑπερφυῶς τελεῖν, (nto dicitur. 
Quod enim aliquis ad summam artem. iuitietur, 
nihil hoc habet supernaturale ; quod autein aliquis 
wystice initietur, ut non solum ad Deum áppropiu- 
quet vel accedat, sed et raptus ad Apostoli iustar 
coram Deo sistat in altissimo, hoc supernaturale 
simul est, ac ineffabile continet beneficium. ldeo- 
que huic : ὑπερφυῶς τελεῖ (supernaturaliter initiat) 
recte subjectum est : εὐεργέτης, Christus scilicet. 
Verbum autem πυρσομορφοῖ simplicius pouitur 
pro ; similes facit, sicut jam scriptum est, vel ]u- 


λαβέρθαι - τὸ δὲ παρὰ τῷ φράσαντι - ἀτερπία αὐ- 
)hv - fjvouy λυπηρὰν χατααχήνωσιν. Τὸ δὲ ὑπερ" 
φυῶς τελεῖ», ἀσφαλῶς εἴρηται  μνηθῆναι μὲν γὰρ 
τινα πρὸς τέχνην ἄκραν οὐκ ἔχει τι ὑπερφυές' 
τελεσθῆναι GE τ:να μυσιιχῶς, 4; οὐ µ”νον ἐγγίσαι 
f| εἰσελθεῖν εἰς τὸν Εεὺν, ἀλλὰ xal παραστῆναι 
αὐτῷ ὑψοῦ ἁἀπρστολικῶ, ἀρθέντα, ὑπερφυές το dpa 
ἐστὶ xal εὐεργεαίαν πλουτεῖ ἀνυπέρθλητον ΄ 0 τῷ 
ὑπερφνῶς τελεῖ, χαλῶς ἐπῆχεχι τὸ εὐεργίτης, ὁ 
Χριστὺς δη)αδἠ” τὸ δὲ πυρσομορφαῖ ἁπιούστερον 
μὲν ἀντ' τοῦ, ἑξομοιοῖ πυρσῷ, χαθὰ xal προγἐγρᾶ» 
πτα., ἡ λαμπρύνει τὴν τοῦ μύστου φύσιν. Μορφὴ 
Υ4ρ, ὡς προέφηµεν, καὶ d φύσις͵ J| καὶ τὸ πρὀσωπύν» 
xa0à ποτε δεδόξαστο καὶ Μωῦσῆς τῇ κατὰ πρόσωφον 


. 


i 


637 


IN HYMNUM PENTEOCOSTALEM DAMASCENIT. , 


638 


φανότεησι, τιστὸν ixelvo. τότε polatfa-, καὶ τὸ τῆς A eentem initiati naturam reddit: forma namque 


µεταμορφώσεως θαῦμα, kv ᾧ ὑπὲρ lov ἔλαμψεν ὁ 
Χρισνοός * ἕνθα τηνικαῦτα παρὼν καὶ ἐχεῖνος, ἕμα: 
ϐ:ν εἰς πλέον ὅπως 6 abc πάντα ὅσα ἕἔγει διανέµει 
xai τοῖς αὐτὸν θεραπεύουαι. Kal ταῦτα μὲν ἁπλού- 
στερον περὶ τοῦ 0: ἑῤῥέθη πυρσομορφοῦν. 


est, ut ante fot dictum, vel natura vel facies, εἰ- 
ειν olim clarificatus est. Moyses, faciei itlumina- 
tione, ercdibile jam antea faclensillud et transfi- 
gurstionis mirseulam, in quo plusquam sol illuxit 
Christas; ibique simul astans ille magis didicit quo- 


wodo euucta, quacunque Deus habet, ipsi servientibus distribuat. Et bzec quidem simplicius de verbo, ut 


dictum | est, πυρσομορφοῦν. 
oxQ. "Alle; δὲ sl; σωτηρίαν mupcopopool 6 


6855: τοὺς ἀληθεῖς αὐνοῦ λατρευτὰς, ὡς μορφῶν 
"aa! εἰδ,ποιῶν αὐτοὺς εἰς πυραὺν, ἅ ἐστι φανὸν xal 


φρυκ-ὸν τῷ ὄντι σωτήριον * ὃς προχείμενός που 1) 
νίσο» ἢ γῆς παβαιγιάλου σωτήριος προλάµκει τοῖς 
3| ἀμφ "γνουῦφοιν ὅπου προέρχονται γῆς ἢ θαλάσσης, 
à ππουυµένις χίνδυνην προφαν]η. Τοιοῦτοι δὲ πρὸς 
τοῦ Θεοῦ xa: διὰ «bv θεὸν, χαὶ ἄλλιι μὲν puplo 
Son, Σλεήμονες ἐκεῖνοι τὴν φυχὴν, xai ο κτίρµονες, 
xa φιλάδελφοι, χαὶ φιλἀνθρωποι, xal mob. πάντων 
φιλόθεοι" µόλιστα δὲ oi βασιλεῖς καὶ ol προσεχῶς 
βασιλικοὶ, καὶ οἱ τῶν ἐπιτεόκων δὲ εἰς ὑπέρπλεον ᾿ 
eI; καὶ ἡ χλῆσις Ex τοῦ περισχοχεῖν, καὶ οὕτω 


Φνλάσσειν χεχάρισται * εἰ µήπονυ, ὅπερ μὴ ἱάσῃς, - 


ὦ Κύριε, γίνεσθαι, ἡ σφοδρὰ καταιγὶς τὸν λαμ- 
φπτῆρα νοῦν αὐτοῖς ἁἀποσδέσει καὶ λόγον, ἢ χόνις 
ἐπαχλύσασα συγχέει τὸ ὁὀπτικὸν ὃ αυγχροτεῖ τὸν 
ἐπίσχαηπον. ΟὈρθῶς οὖν οἴμαι xal οὕτω πυρσοµηρ- 
φοῦν λέγεται ὁ kv Έριάδι θεὸς εἷς τοὺς ὀρθῶς αὐτῷ 
λατρεύοντας. 

ΡΧΥ.. ἹἹστέον δὲ ὅτι ταυτὸν φανὺν, xai πυρσὶν. 
xai φρυκτόν * καὶ ὁ φανὰς μὲν, ὃν καὶ πανὸν δ.ὰ τοῦ 
« Ὑβάφουσι τῶν τινες παλαιῶν, ἀπὸ τοῦ φαίνω 
φανῶ, τὸ λάμπω, Υίνεται» ἐξ ἐχείνον δὲ φανίον 
ὑποποριστικῶς τὸ καρ᾽ ἡμῖν φανβριον. Ὁμωνόμου 
δὲ ὄντος τοῦ φαίνειν, ἑλέγετο γὰρ φαίνειν ᾽Αττικῶς, 
καὶ τὸ ἔνδείχννσθαι, ὅπερ ἣν εἶδος χατηγορίας 
πιττάχωµα φιλοῦν λέγχεσΊαι δημοτιχῇ λαλιᾷ, φανὺς 
ἑσχώπτετό τις ᾽Αθήνῃσι διχῶν ὑπογραφεὺς, ὡς ofa 
φαΐνων xal οὕτω βλάπτων τινάς * xal πως ἑῴχει ὁ 
εοιοῦτος τῷ συχοφάντῃ, ὃ xal αὐτὸς ix τοῦ ἐπὶ 


συχῶν οὕτω Φφαίνειν ὠνόμασται * xal τοιοῦτον μέν ᾽ 


€t 6 φανὸς σωτήριος ὢν ὡς τὰ πολλά * ὁ δὲ φρυχτὸς 
φαίνει μὲν xai αὐτὸς, ὠνήμασται δὲ οὐκ ἀπὸ τοῦ 
ἔργου οὗ ἐπὶ σωτηρίᾳ ποιεῖ, ἀλλ᾽ kx τῆ; ὑὁπαναπτού- 
σης αὐτὸν ὕλης, περ ἐστὶ πεφρυγμένα ξύλα εἴτε 
xai φρύγανα, xai παράχετιι ἀπὸ θέματος τοῦ 
φρύγω φρύξω, ἐξ οὗ ῥῆμα πέφρυκται, ὅθεν καὶ 
φρυκτὸς ὁ ῥηθεὶς, καὶ φρύκτωρον, xai φρυκτωρία f 
κατὰ τὸν φρυχτὺν quiaxh, ὡς; ἀπὸ τοῦ ὡρῶ τὸ 
φυλάσσω. Τοιοῦτου δὲ ὄντος xal τοῦ φρυκτοῦ, xal 
φῶν t£ αὐτοῦ, 6 πυρσὸς Ὑνωριμώτερο» μὲν ἑξωνό- 
µτσται, οὐ μὴν χάλλιον Ίπερ ὁ φανός, καὶ ἔστιν 
εἰπεῖ» ὡς ποῤῥώτερον μὲν τοῦ χατὰ τὴν εὕρεσιν 
τῶν τριῶν σχοποῦ ὁ φρυκτὺς, ἀπὸ Όλης ὀνομασθεὶς 
ὡς προσεχῶς ἑῤῥέθη ' ἑγγύτερον δὲ ὁ πυροὺς, ola 


"qp aütb ὧν ἀποτελεσθὲν kx τῆς τοιαύτης ὕλης ' 


ἔτι δὲ Έγγον ὁ φανὰὸς, ota παρὰ τὸ oaívstv γενό- 
µενος, οὗ ἕνεχεν καὶ τὰ φρύγανα σννῆκται xal ὁ 
πυρσὺς ἀνῆπται ὡς φαίνεσθαι vol; ἀναγχαίως χρῄ- 
ζουσι. 


^ 


122. Aliter autem in salutem πυρσαομὸ,φοῖ Deus 
veros suos adoratores, ut configurans et specie 
similans illos ad πυρσὀν, quod est, lucernam ac 
pharum revera salutarem; quz sita ante insulam 
vel maritimam terram salutaris przlucet iis qui 
quo maris vel terr» progrediantur h:sitant vel 
Imminens periculum reformidant, Tales autem sunt 
a Deo et per Deum, tum quidem mille alii animo 
misericordes οἱ henigui, et. fratrum amatores, et 
bumani, et ante omnia erga Deum pii, sed pr:e- 
sertim reges οἱ propinqui principes et maxime 
qui de episcopis sunt ; quibus nomen ex περισχο- 
πεῖν et sic custodire gratiose donatum est ; 8i non, 
quod ne sinas, Domine, fleri, vel violenta tempe- 
stas facem fulg:niem ipsis mentem et rationem 
exstinguet, vel pulvis obscurans infandetur in ocu- 
lum qui constituit episcopum. Recte igitur, puto, 
sic etiam ignis formam dare dicitur Deus, in Trini- 
tate unus, illis qui ipsum recte adorant. — 


195. Sciendum est porro idem esse φανὸν et πυρσὸν 


Q εἰ φρυκτόν' à φανὸς quidem, quem etiam πανὸν per- 


seribuat veterum aliii, a Φφαίνω avo, id est 
]uceo, venit. Ex hoc autem deminutive est φανῖον 
quod apud nos est φανᾶριον. flomonymum autem 
cum sit verbum φαίνειν (dicebatur. enim Attice 
qalvetv. convincere, quod unum erat. accusationis 
genus, in populari lingua πιττάχωµα dici assuetum), 
φανὸς Athenis Jusorie dicebatur quidam causarum 
notarius, veluti elarificans et ita quosdum lzdens. 
Et àliquo ποιο talis assimilatur sycophante, qui 
et ipse ex locutiono ἐπὶ συχῶν υὕτω φαίνειν, 
appellatus est. Et. ita quidem est plerumque φανὸς 
σωτῄήριος * φρυκτὸς etiam ipse eaívet, sed vocatur 
non ab opere, ubi salutariter agit, sed ex materia 
ípsum aceendente, qus est torrefacta ligna (πεφρυ- 


D γµένα ξύλα) sive eremia (φρύγανα) et deducitur a 


tbemate φρύγω φρύξω, ex quo dictus φρυκτὸς, et 
φρύχτωρον, et φρυκτωρία, qua est secundum ob- 
servalionis facem eustodia, velut ab ὠρῶ quod 
est φυλάσσω. Talia cum sint et verbum φρυκτὺς, 
et verba qux ab isto veniunt, ὁ πυρσὺς smpius 
neminatur, non-autein pulchrius est quam ó φανός. 
Dicendum autem quod ab inventionis trium scopo, 
6 φρυκιὸς, a materia pominatus ut proxime vidimus, 
longius abest: propius autem eat ὁ πυρσὸς, utpote 
qui ignis ipse est, ex hujusmodi iateria effectus ; 
proxime vere estó φανὺς, utl a verbo φαίνειν ve- 
niens, eujus causa. cremia suceenduntur e& ὁ πνρ- 
obe accenditur, ut quibus est opus luceat. 


638 


124. Et eximle .perfieiatur quartum οἱ ultimum 
et maxime necessarium bis quibus opus est sive 
φανῷ sive φρυπτῷ, salus scilicet intuentium ad. boc 
Iuminare, Quod autem et alias φανὸς sen [ας effl- 
citur absque siccata materia ignisque'carbonarii 
expositione, manifestum est ex construetis tubis et 
vasculis, in quibus modiczs quzdam faers per noc- 
tem sive cera sive oleo succenduntur, vitris, tan- 
quam minutis linteaminibus, orbiculntim $an- 
ctorum flaminibus, quibus !alia lumina exstinguun- 
tur. Cum vero fumus per diem s$zpe procul idem 
pr:istat indicium ac pharus, et ipse salvificat, φανὸς 
aut lucerna dici potest et ille per catachresim, vel 
homonymiam, non juxta φαίνειν, quod. est Incere, 
sed juxta aliud commune φαίνειν secu. indicare, et 
αἱ lucem conducere, quod proprie dictus φανός aut 
pliarus. 


125. Considerandum autem est aliunde 4η istos 
fnmos, salutis per diem locos, vel alio modo 
siguiferos in insulis aut in aliis locis, rccte φανούς 
vel φρυκτούς vel πυρσούς aliquis dicere possit, 
Forte enim, non invento meliore nomine, nigrum 
hunc fumum appellare φανόν ausit aliquis ob lucen- 
tem ignem , cujus signum fumus cum sit, rem 
colorat in nigrum elevatus : propter eamdem vero 
causam πυρσόν eumdem fumum vocabit, φρυχτόν 
tamen vel φρύχτωρον liunc appellare quis verebitur : 
non enim ex fricta materia necessarie producitur 
iste (11158, ut. apud poetam sunt. φρύγανα ; sed 
potius viridi ligno sub ignem aggeratim immisso 
solet surgere ille fumus. Ast quidem uos velut e 
famo, quod dicitur, exeamus ex hoc sermone; 
sufficienter explicato verbo πυρσομορφοῖ, quod est , 
informat tanquam in πυρσὀν. 


126. Sciendum est etiam quod ex voee πῦρ πυρὸς 
venit πυῤῥός duplicata sine mutatione littera. ἆ, 
qua in semisonum σίγμα fit πυρσὸς, ex quo verbum 
πυρσομορφοῖ : non. autem obscurum est. quad. vir 
συῤῥὸς et mulier πυῤῥαὰ dicuntur, qui sunt etiam 
3 ῥόδῳ ῥόδεοις invenitur εἰ πυρσῇ coma qu est 
πυῤῥά. Sic autem etiam proprium nomen Πύῤῥος 


cum accentu penultimo ad distinctionem | adjectivi D 


«um aecen'n ultimo bistoria monstrat, Πορίςειν 
aulem idem estac pr:estare, factum vel a voce πόρος. 
ex qua venit ἔμπορος et consortia. verba ; vel 4 
πόροις, ex quibus, uL plerumque obscuris, uobis 
utilia proveniunt ; vel a verbo πόῤῥω, unde quo- 
que est ZEolice πόρσω et πορσύνω. Verbum tamen 
ἑχτορίνειν quamdam  expulsionem ac expensam 
ostendit. Sie enim ignis in biemis tempore accedens 
ad nudum, tistiüiam ἐχπορίρει, id est, eximit, abi- 
git, evaeuat. Est ibi uetaphora a sudantibus, quo- 
rum corporales pori superfluum humorem celant. 
Sic autem etiam fures apte dicerentur ἐχπορίζειν 
3liena. Alias autem, wt rem accurate expopamus, 
quemadmoduin apud antiquos ἐξαίτιον εἰ ἔκδικον, 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPUIL IT. E 


(41 

ϱχδ. Κάντεῦθεν ἀποτελεῖσθαι τὸ εἐταρτον, xal 
τελιχώτατον, καὶ ἀναγχχιότατόν τοῖς δεο"εένοις τοῦ 
εἴτε φανοῦ, εἴτε πυρσοῦ, τὴν awrnplay δηλα2ὴ τῶν 
ἀναβλεπόντων εἰς τὸ τοιοῦτον λαμπρόν. "Ότι ὃν 
xoi ἄ)λως φανὺς ἀπητελεῖται δίχα φρυγανώδου: 
ὕχλης ναὶ πυρλς ἠνθρακωμένου ἐχφάνσεως, δῆλον δὲ 
ἐχ τών οΙχοδομητῶν χωῤημάτων τε xaX ἀγγείων, ἐν 
οἷς μέτριοι φανοί τινες νύχτωρ ἀνάπτονται eleg ἀπὸ 
υπροῦ qavla, εἴτε xat ἑλαδίου, ὑέλων ὅτα xa! τινης 
λοπτῆς ὀθόνης ἀντικα,µένων χύχλῳ ταῖς τῶν ἀνέμων 
χαταπνοαῖς. δι ὧν τὰ τοιαῦτα φῶτα σδέννυντα.. Ki 
δὲ καὶ καπνὸς ἡμορινλς πύῤῥωβεν ὅγλοϊ πολλάχις 
ὁπύσα καὶ ὁ πυρσὸς, χαὶ σώζει xal αὐτὸς. δύναται 
φανὺς xat ἐχεῖνο- ὀνομασθῆναι καταχρήσεως My, 
3| ὁμοιωνυμίας. οὗ παρὰ τὸ φαίνειν 6 ἐστι λάµπειν, 
ἀλλὰ παρὰ τ) κοινῶς ἑτεροῖον φαίνειν, Ίγουν δειχνύειν 
καὶ εἰς φῶς προάχειν ἐχεῖνα ὁπύσα xal à χατὰ χυ- 
ριολεξίαν φανός. 

χε. Σκόπητέον δὲ καὶ ἄλλως εἰ καὶ τοὺς puo 
.μέραν σωτηρίους τόπους χαπνοὺς, 3 ἄλλον τρόπον 
σηµευύδεις νησιωτικοὺς τυχὸν ἢ xaX ἐν ἄλλοις ὡς 
cixb; τόποις, δυνῄσεταί τις φανοὺς ὀρθῶς ἡ Φρυ: 
κτοὺς ἢ πυρσοὺς εἰπεῖν. Ἴσως γὰρ ὁ ph ix τοῦ 
προχείρον εὐπορηκὼς χρείττονος ὀνόματος τολµήσνι 
ἂν καὶ τὸν µέλανα χαπνὸν ἐχεῖνον ραν)ν ὀνομάσας 
διὰ τὸ φχν»» πῦρ, οὗ σημεῖον ὁ χαπνὸς Qv, χρώζει 
τὸν ἀέρα εἰς µελάντερον ἐξαιρόμενος. Διὰ τὴν αὐτὴν 
δὲ αἱτίαν xal πυραὺν τὸν αὐτὸν χαπνὸν καλέσει" 
Φρυκτὸν μέντοι ἡ φρύκτωρον εὐλαθηθήσεταί τις 


C ὀνρμάσα: αὑτόν. OO γὰρ φρυκτῆς ἐξ ἀνάγκης ὕλης 


ἐξαναδίδοται xar. vh τοιοῦτος ὁποῖα παρὰ τῷ ποιητ] - 
κάγχανα ξύλα - xal τὰ ἐπ ἀληθείᾳ φρύγανα, χλω- 
pou δὲ μᾶλλον ὑλαίου ὑποχειμένου πυρὶ ὀχλουμένον, 
ἀναθρώσχειν quiet ὁ χρήσιμος Exslvoz καπνός. Ἁλλ) 
ἡμεῖς μὲν ὡς Ex χαπνοῦ, ὃ δὴ λέγεται, ἀπέλθωμεν 


 toubs τοῦ λόγου, ἀρχούντως διασχευάσαντες t) fup- 


σομορφοῖ, ὅπερ koci, µορφάνει ὡς elc πυρσόν, 
ρχς’. Ἱστέον δὲ xal ὅτι ἐκ τοῦ πῦρ πυρὸς γίνεται 
πυῤῥὸς, διπλασιασθέντος τοῦ ἀμεταθόλου ῥ, ᾧ εἰς 
Ἠμίφωνον τὸ σίγµα γίνεται πυραὸς, ἐξ οὗ τὸ πυρσο- 
popeol* οὖχ ἄδηλον δὲ ὅτι xol πυῤῥὸς ἀνὴρ καὶ 
Ὑυνη πυῤῥὰ λέγονται οἱ xal ἀπὸ τοῦ ῥήδου ῥήδεοι, 
Εὔρηται δὲ καὶ πυρσῇ θρὶξ ἡ πυῤῥά, Ὡς δὲ χαὶ 
Πύῤῥος χύριον ὄνομα βαρωτόνως πρὸς διαστολὴν τοῦ 
ἐπιθέτου ὀξυτόνου ἡ ἱστορία δηλοῖ. Τὸ δὲ πορίζειν 
ταντὀν ἐστι τῷ παρέχειν, γενόµενον d ἀπὸ τὸ 
πόρου ἐξ οὗ 6 ἔμπλρης καὶ τὰ κατ αὐτὸν, f| ἀπὸ τῶν 
πόρων, ὧν ἀδήλων ὡς τὰ πολλὰ ὄντων ἑξίενται τὰ 
χρηστὰ ἡμῖν, fj καὶ ἀπὸ κοῦ πὀῤῥω ῥήματος ἐξ οὗ 
καὶ τὸ πόρσω Aloluxbv, xal τὸ πορσύνω. Τὸ µέν- 
τοι ἐκπορίζειν ἐξαγωγὴν τινα δηλοῖ χαὶ δαπάνην, 
Οὕτω γὰρ πᾶρ τῷ γυμνητεέοντι προσὺν ἐν κχιρῷ 
χειμῶνος, ἑχπορίζει τὰ λυποῦντα, τουτέστιν ἐξάγει 
ἀπόγει, ἐχκενοῖ * xal ἔστιν ἐνταῦθα d) μεταφορὰ ix 
τῶν ἱδρούντων, ὧν οἱ χατὰ σῶμα πόροι διηθοῦσι sb 
περιττὸν ὑγρόν ' οὕτω δὲ xol φῶρες λέγο:ντο ἂν 
ἁστείως ἐχπορίρειν τὰ ἀλλότρια ' ἄλλως δὲ πρὸς 
ἀχρίθειαν παραδοῦναι, ὥσπερ παρὰ τοῖς παλαιοῖς 
μὲν ἐξαίσιο,, καὶ ἔχδ.κον τὸ ἔξω τοῦ αἱσίου καὶ τοῦ 





641 


1Ν HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


619 


δικαίου, ὡς olov στέρησιν δηλούσης τῆς ἐχ προθέ- A quod extra conveniens ac justitiam est, signi- 


σεώς παρὰ δὲ τοῖς ὕστερον ἐξαίσιον χατ᾽ ἐπίτασ.ν 
καὶ ἔχδ.κον τὸ λίαν, πάνν αἴσιον xal δίκαιον * οὕτω 
xai ἐχπορίξειν ἣν μὲν ὅτε τὸ μὴ πορίζειν, ἀλλὰ 
ἀπάγειν * οἱ δὲ ὑστερογενεῖς ῥήτορες εἰς ταυτὸν τὸ 
τορίξειν ἄχουσι καὶ τὸ ἑχπορίζειν, ὡς δηλοῖ χαὶ τὸ, 
παρασχευὴν τροφῆς ἑχκπορίζει, 5 ἐστι δαφιλῶς χο- 
ρηγεῖ. 


Ὠδῆς ε’ εἱρμός. 

XI. Λουτήριον κάθαρσιν ἀμπλακημάτων 

Πυρίπνοον δέξασθε Πνεύματος δρότον, 

"D τέχνα φωτόμορφα τῆς Ἐκκλησίας " 

Nóv ἐκ Σιὼν γὰρ ἐξελήλυθε νόμος, 

Ἡ Ὑλωσσοπυρσόμορφος Πνεύματος χάρις, 

ϱΧχξ. Πρὸ βραχέων λουτροῦ θείου μνησθεὶς ὁ 
xuÀb; οὗτος μελῳδὸς, xat ὀλίγον ἁποστὰς ἐκείνου, 
ἐπανέχαμψεν ὡς οἷά τις φιλόλουτρος πάλιν ἐπ 
αυτό. xa! οὗ διαπετάννυσι μὲν ὅλην τροπικῶς τὴν 
εἴσοδον, ὡς ἐκεῖ ἐν:δάθυνεν, εἰπὼν τὸ, ὉΟὉμόροθλυτεϊς 
μοι ῥεῖθρον, xai ἑξῆς. Ηροκύψας δὲ ὅὄλλως εἰς ὅσον 
ἡρέμα χἀνταῦθα προσάφασθαι τοῦ ἀγαθοῦ, ἐπιστρί- 
Φεται εἰς τὰ ἐκχλησιαστιχὰ τέχνα, xol προκαλεῖται 
αὐτὰ χαθήρασθαι, λελουμένα μὲν Ίδη ὄντα xal οὕτω 
φωτόμορφ:, δεόµενα δὲ ὅμως καὶ εἰσαεὶ τῖς αὐτῆς 
χἀριτος, ἣν οὐδέποτε ὀχνήσει ὁ φιλότιµος Χριστια- 
vb; ἐπιτείνεσθαι ζητεῖν &x Θεοῦ. Φησὶν οὖν τοιαῦ- 
12: "À τέχνι φωτόµορφα ἐχχκλησιαστικὰ, δέξασθε 
7001pstv ἀμπλαχημάτω» λουτήριον, ἤγου» ἄπο- 
λουουσαν ὡς olov ῥύπον πολὺν καὶ οὕτω βαρὺν, τὰ 
ἐν ἡμῖν ἁμαρτήματα" f| δὴ καθάρσει πλυνάµενοι, 
καὶ ὡσεὶ ἔριον λευκανθήσεσθε, τῇ τοῦ θεοῦ σχηνῇ 
χρησιµεύοντες, xal ὑπὲρ χιόνα ἧς πολύ τι καλὸν 
τοῖς ἐπὶ γῆς τὸ ἀποτέλεσμα iv χαιρῷ. Ποίαν δὲ 
λέγω κάθαρσιν; Thy τοῦ ἁγίου Πνεύμλτος πυρ/πνοον 
ὁρόσον * ἣν αὐτίχα Σ.ωνίτην νόµον ἑρμηνεύσει, εἰ- 
τών” Nov γὰρ ἐχ τῆς περιχλύτου Σιὼν, f; πλεῖ- 
στος λόγος πανταχοῦ τῆς γῆς, ἐξελήλυθε νόμος. Ποῖος 
ἐκεῖνος vópo; ; Ἡ χάρις τοῦ ἁγίου Ηνεύματος, ἡ, ὡς 
ε:ρηῖαι, Υλωσσοπυρσόµορφος. 
px". Ἱστέον δὲ καὶ ὅτι τοῦ ἐνταῦθα λουττρίου 

παράφρασις εἶναι δοχεῖ τοῦ ἐν τῇ τετάρτῃ dió] 
θείου λουτροῦ. Καὶ τοίνυν τὸ μὲν θεῖον ἡ τῶν 
ἀμπλακημάτων κάθαρσις περιφραστικῶς ἑρμη- 
νεύει * θεῖον δὲ αὑτῃ πάντως 023a λουτρόν ' τὴν δὲ 
ἐχεῖ ζέσιν τοῦ Πνεύματος, fj ἐν τῷ εἰρμῷ τούτφ 
λέξις ἐμφαίνει τοῦ πνυρίπνουον * fj δὲ δρόσος τὸν ἐχεῖ 
ὁμῦρον χαὶ τὸ ῥεῖθρον * o9 γὰρ ἑτερογενῆ ὁ ὄμθδρυς 
xai Ὦ ὁϕρόσος, χαθὰ οὐδὲ τὸ ῥεῖθρον. Τὸ δὲ έφεξης 
φὼς xal ὁ πυροὺς τὰ ἐν τῷ τρίτῳ xal πέµπτῳ 
στίχῳ λάμποντα, σεμνύνουσιν ὑπὲρ τὴν ᾧδὴν ἑκχεί- 
νην, thv φωτεινὴν χἀτὰ Πνεῦμα κάθαρσιν, εἴτουν 
ἁπόλουσιν τῶν ἐχκλησιαστικῶν τέπνων ' ἅμα δὲ τὴν 
εἰρημένην δρόσον τοῦ Ηνεύματος laua σὖσαν τοῖς 
τέκνοις τῆς Ἐκχλησίας, τοῦ χαραχτῆρο; τῆς rép- 
πτης χατὰ τὸν ᾿Ησαῖαν ᾠδῆς ἐνθυμητέον εἶναι " 
χαῦαχ χαὶ τὸ φῶς ὃ προλάµπει τῶν εἱδότων ὅσα 
πρυστάσσει Ó θεός οὗ φῶς τὰ προστάγµατα bri 
τῆς γῆς. UO δὲ απυροὺς ὁ εἰρημένος ἐν τῷ πν;σή- 


ficat, privationem ostendente propositione ez ; apud 
recentiores autem ἐξαίσιον est cum | intensione οἱ 
ἔχδιχον cum amplitudine, quod omnino conveniens 
et justum est : ita etiam ἐχπορίζειν erat olim. non 
prestare, sed abducere ; sed posteriores rhetores 
in unum  redigunt πορίζειν et. ἐκπορίζειν, ut illud 
ostendit : prparationem cibi ἐχπορίζει, quod est 
laute proponit. 
Ilirmus ode 5. 

Solubilem purgationem criminum, 

lgn tum accipite Spiritus rorem, 

O filii luciformes Ecclesia : 

Nunc enim ex Sion exivit lex, 

lgnez linguas forme, Spiritus gratia. 

127. Paulo aute divini lavacri* mentione facta 
paululumque przterita bonus poeta noster ut homo 
balnei cupidus, ad illud iterum redit, Non explicat 
quidem tropologice totum aditum, sicut illic pro- 
funde penetravit dicens : Tanquam imbrem  wihi 
fluentem iimittis, et reliqua; sed alias inclinatione 
facta tanquam ad paululum hujus boni liic etiam 
delibandum revertitur ad Ecclesie filios, et illos. 
hortatur ut se purificent, jam lavati et illuminati, 
sed tamen adhuc in perpetuum eadem egentes gra- 
a, quam fervens Christianus a Deo postulare nuu- 
quam pigre curabit. Hac igiturdicit : 0 illuuinati 
Ecclesiz (ilii, purificationem peccatorum | accipite, 
abluentem veluti $ordem multam οἱ profundain, 
qua sunt iu nobis peccata : hac. purificatioue 
lavati, sicut lana dealbamini, Dei tabernaculo ser- 
vieiiles, et super nivem, eujus in tewpore oppor- 
tuno effectum est aliquid valde bonum his qua suut 
Super terram. Qualem auem dico. purilicationena ? 
l;niferum saneti Spiritus. rorem ; quem continuo 


 Siouiticam legem  interpretabitur, dicens : Nuuc 


emm ex inclyta Sion, cujus plurimus est ubique 
terrarum sermo, venit lex. Quznam ista lex ? Gra- 
lía saneti Spiritus, quie, sieut dictum est, ignis et 
linguz figuram gerit. 

128. Sciendum autem etiam est quod ibi λουτη- 
plo» paraphrasis esse videtur divini lavacri in 
quarlo carmine coinmemorati. Itaque verbum di- 
vinum peccatorum purificatio circumlocutione in- 


D !erpretatur, cum ipsa sit omuino divinum lava- 


crum. Fervorem. autem illic Spiritus, dictio πυρί- 
πνουν in hoc nexu demonstrat. Hic ros imbrem illic 
ei fluentum. denotat : non enim alieni generis sunt 
iinber et ros, sicut εἰ fluentum. Lumen et fax. quae 
postea tertio quintoque versu lucent, in illo car- 
mine purificationem secuudui Spiritum lucidam, 
sive filiorum ecclesiasticorum purgationem exor- 
bt. Simul autein oportet αἱ meditemur praedictum 
Syiritus rorem, qui filiis Ecclesi: remedium est, 
cuaraetere quinti secundum [saiam carminis esse; 
sicut et lumen, quod prezlucet videntibus quantuir 
praecipit Deus, cujus lumen sunt pracepta supet 
terrain. Dicta vcro fax πυρσὸς, in voce πυρσόµορ- 
(og contenta, non absque verisimilitudine dici 


613 


EUSTATHII TIIESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


6.5 


potest et ipsa ez eodem carmine eluxisse, faciente A µορφος οὓκ ἀπεικότως καὶ αὐτὸς ῥηθείη ἂν τῆς 


memoriam ignis, qui consumit adversantes nobis. Et 
quidem tale est istud. 


139. Dicta vero balnearia puriflcatio dicitur ad 
distinctionem ab aliis sanctis purificationibus, 
quales sunt hec quae fit per exomologesim, boc 
per penitentiam de malefactis, hec per morales 
virtutes. Novimus autem et illum qui carbone circa 
labia spiritualiter purifieatus est. Puriflcabatur 
eliam aliquis qui zelum babuerat erga Deum, et 
qui de illo testimonium reddiderat, vel aliud quid 
simile bonum fecerat. Horum autem omnium 
principium est balnearius et. igne afflatus traditus 
ros Spiritus sancii. Ros quidem cognominatus, 
et quod desursum tauquam irrigat 4ο pinguefacit 
pulchras paradisi plantas (bonos bomines), easque 
vocat ad fructuum abundantiam ; igneflatus autem 
dicus, οὐ renovationem spiritualis potentiz per 
illum et secundum illum factam ; quatenus hac 
potentia aqua eunsumit ea quz a Deo praesertbuntur, 
et flamma irrigat qux salute dfgna sunt ; ita ut sit 
ideo, Juxta poetam, ros igneflatus sancti ros Spiri- 
tus, idemque sit roriger ignis cum spiritali fervore, 
sicquebaluearius ad decoram anime purificatio- 
nen. / 

120. Vo» ἀμπλάχημα etiam feminine ἀμπλαχία, 
venit a locutione ἀνάπαλιν fixewv, eo. quod uon re- 
ciam vivendi sequitur viam peccator, sed tanquam 
retrorsum a rectitudine peccans recedit. Πυρίπνουν 
synthesis est locutionis πῦρ πνέειν, non flammeum, 
quod ex aere inflaiiuato est, ita ut aliquis eo ple- 
us, ignem sicut chimara vel catoblepas spiret, 
sed quale viros apestolicos angelice inflammavit 
4 divina mysteria ; cujusque lingue ignit (γλωσ- 
σοπυρεόμορφοι) crant syubolum. Nota deinceps 
quod τὸ περίπνοον et ejus masculinum genus ac- 
centu nolentur iu autepenultiua ; vOX autem per 
syncopen trisyllaba πυρπνόος im penultima habet 
accentum ; sicut οἱ ex illis paulo post ó πυρίπνους 
et adverbium πυρπνόως. Hic auteu etiam exolicun 
vide cogitatum sacro lymnographo traditum ad 
hymnum spiritualem ; dietum euim πορ πνέειν 
(ignem spirare) quod iuitio fuit adinveutum de 
tauris Colchicis et de chimiera  Lyciaca, ut igueun 
spirantibus traditis, sibi nuuc solerter proprium 
fecit, ignis illius, ut ita dicain, ficti et extranci lau 
pade mystice accensa dicataque sancto Spiritui; per 
quew — balueariam purilicationem (ideliuus periccit. 
Quo si vero posterius aliquis dictus est ob eloqueu- 
tiaiy viu igois spirasse, vel aliquo modo sinile est 
febri [erveus, pro : patlielice locutus. est, Lropi a 
sunt ista, quod nec anagogice expressa el. ex- 
celsa. Hic quoque notaudum «est. quod πυρπνόος 
Liurus el πυρπνόος chinmgra recte acuto (ouo si- 
guantur ob actionem quam ostendunt, quemadino- 
dui, in hac dictione ; mulier. πρωτοτόχος ; Ίο 
enin primus parit, el illi spirant. iguem. Porro 
πυρίπνοος FO$ a passiouein. resolvitur, sicut et 


D 


αὑτῆς Qóne ἐχλάμψαι, πυρὸς µεμνημµένης ὃ χατε- 
σθίει τοὺς ὑπεναντίου, ἡμὶϊν. Καὶ τοιό,δε μὲν xal 
τόδε. 

ΡΧθ’. Ἡ δὲ εἱἰρημένη λουτήριος χάθαρσις πρὺς 
διαστολὴν ἄλλων εἴρηται ἁγίων καθάρσεων ' ὁτοία 
xal à δι) ἐξομολογήσεως, xaX fj διὰ µετανοίας τῆς 
ἐπὶ χαχοῖς, καὶ ἡ δι ἀρετῶν ἠθικῶν. Οἴδαμεν δὲ 
καὶ τὸν χαθηράµενον ἄνθραχκι νοητῶς τὰ χείλη ' 
ἐχαθήρατο δέ τις xal ζηλώσας ἐπὶ τῷ θεῷ, xat ὁ 
µαρτυρήσας ὑπὲρ ἐχείνου, ἡ ἄλλο τι ποιῤσας ἀγα- 
05v Guotov. Τούτων δὲ πάντων αἰτία ἡ νῦν παραδε- 
δοµένη λουτῄριος πυρίπνους δρόσος τοῦ Π εύματος' 
δρόσος μὲν ὀνομασθεῖσα διὰ τὸ ἄνωθεν οἷον ἆπομ- 
θρεῖσθαι xal πιαἰνειν τὰ x22à τοῦ παραδείσου φυτὰ, 
τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώποις, xaX ἐχχαλαῖσθαι αὐτὰ εἰς 
πολυκαρπίαν΄ πυρίπνους. δὲ διᾶ τὸ κατ’ αὐτὴν xal 
δι᾽ αὐτῆς χαϊνόεροπον τῆς πνευματικῆς δυνάμεως ' 
χαθ᾽ fv ὕδωρ τς φλέχει ἅπτρ ἐπιτάσαεται θεόθεν, 
χαὶ φλὸς δροσίνει τὰ σώζεσθαι ἄξια: ὡς εἶναι δ.4 
τοῦτο xal δρόσον πυρίπνουν τὴν τοῦ ἆ γίου Πνεύμα.ο:, 
χατὰ τὸν μελιδὸν, xal πῦρ τὴν αὐτίων δρυσερὸν iua 
ζέσει πνευματιχῇ, καὶ οὕτω λουτήριον ἐπὶ χαλ)ο» 
π.ιῷ χκαθάρσει duy. | 


p. Τὸ 5b ἁμπλάχημα καὶ ἀμπλαχία λέγεται 
θηλυχῶς * γίνεται δὲ παρὰ τὸ ἀνάπαλιν Ίκειν, ἐπεὶ 
μὴ εὐθυπορεῖ κατὰ Slov ὁ ἁμαρτωλὸς, ἁλιὰ ti; 
ὀρθῖς ἁμαρτάνων ἀναχωρεῖ ὡς οἷον ἔμπαλιν. To δὲ 
πυρίπνοηυν σὐνθεσίς ἐστι τοῦ πυρπνέειν, οὗ QUT: 
τὸ ἐξ ἀέρος ἐμπύρου ἵνα τις ἑμφοριθεὶς αὐτοῦ, up 
πνέῃ δίκην χιµαίρας fj χατώδλεπος, ἀλλὰ ὁποῖον 
τοὺς ἀποστόλους ἀγγελικῶς ἑξεφρλόγωσεν si; λει- 
τουργίας θείας, οὕπερ αἱ γλωσσοπυρσὐμορφο: γλὠσ- 
σαι σύμδολον, Ἱστέον δὲ ὅτι τὸ μὲν πυρίπνοον xi 
τὸ ἀρσενιχὸν αὐτοῦ προπαροξύνεται' vh Db χατὰ 
συγκοπἣν τρισύλλαθδον ὁ πυρπνόος παροξύνεται, ἐχ 
τούτων δὲ μετ᾽ ὀλίγα ὁ πυρίπνους, xal ἐπίῤόημα 
τὸ πυρπνόως. "Opa. δὲ χἀνταῦθα νόηµα ἐξιωτερικὸν 
παρλδεχθὲν τῷ ἁγίῳ µελῳδῷ εἰς ὕμνον πνευατικόν, 
T^ γὰρ πῦρ πνέειν τὴν ἀρχὴν ἐπὶ ταύρων ΚΟ 
Xv, καὶ ir χιμαίρας τῆς Λυχιαχῆς λογ’,ποιηθὲν, 
ἃ δῃ Qua πυρπνόα ταραδέδονται, φχειώδατο νῦν 
δεξ.ῶς πυρὸς, ὡς οὕτως εἰπεῖν, ἑχείνου πλαστοῦ 
ἀ)λοφύλου ἐναύσας μυστικῶ; λαμπάδα xal ἀναθεὶς 
τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δι οὗ λουτὴριον χάθαρσιν ἑξήρ- 
τισε 161; πιστοῖς. Ei δὲ ἐν τοῖς ὕστερον μένος tup 
πνέειν τοῦ κατὰ ῥητορείαν ἑῤῥέὂη τις, ἡ πνρετῷ 
ζέων ὅμοιόν τι ἐπὶ τῷ πάθει ἑλάλη τα τροπιχἁ sauzd, 
οὗ μὴν ἀναγωχικῶς YpagixX xal ὀψηλά. Ἔτιση, 
µαντέον δὲ ἀναγκαίως ἐνταῦθα ὅτι πυρπνός μὲν 
ταῦρος. καὶ πυρπνόος χίµαιρα, ὀρθῶς ὀξυτονουνται 
δι ἣν δηλοῦσιν ἑνέργειαν, ἀναλόγως zo, γυνῆ fo. 
τοτόκος΄ ἐκείνη τε γὰρ πρὠτως τίχτοι, xai αὐτὰ 
πυρπνέουσιν. 'H µέντοι πνυρίπνους δρόσος tl 
πάθος ἀναλύεται,.ὡς καὶ ὁ wp» ὄνο συλλαθῶν 
ὀξυνόμενος παὶς ' ix πυρὸς γὰρ αὐτὴ ἀναπνέεται 
ἀτμιδουμένη, καὶ σχεδὀν τι ὁρύτος οὖσα " οὐ γὰρ 





—— —Àü — A; - τα» 


645 JN RYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. ' (46. 
παρενοχλεῖ ὡς αὐτόχρημα «Up, ἀλλὰ θερµαίΐνει A παῖς acuto uotatur accentu pro duabus syllabis : ex 


παρήγχορα ὡς οἷα λοντήριος. 


ρλα’. Φυτόμορφα δὲ τέχνα, ἡ τὰ μορφῇ, ὃ ἐστι 
φύσει, ὡς προεῤῥέθη, xaX ἀληθῶς φωτεινὰ, ἢ τὰ 
φωτοειδῇῆ * «5 δὲ τῆς Ἐκχχλησίας ὙΥλυχέως χεῖται ὡς 
μητρὸς τῶν εἱρημένων τέκνων, ἵνα λέγῃ αὐτὰ ὁ 
μελῳδὸς παῖδαι ἐχχλησιαστιχοὺς, λελουμένους ὑπ) 
αὐτῆς ἐπὶ καθάρσει φωτεινῇ, ἀρεσχούαῃ τῷ 815. 
Ὅ δὲ νῦν ἐξεληλυθὼς νόµος οὐχ ἄλλοθέν ποθΣν, 
ἀλλά bx τῆς Σιὸν f τοῦ Πνεύματό; ἐστι κατὰ τὸν 
μελῳδὸν χάρις. Καὶ ἐἑνθυμητέον ἐνταῦθα ὅτι χαλῶς 
χαὶ πρὸ ὁ,ἴγων τὸ νείµας τὸ, Πνεύμα ὡς ὑπέσχετο, 
τοιαύτης ἑννοίας ἔφαμεν εἶναι ἐμφαντικόν. El γὰρ 


igne scilicet isle spiratur vaporatus, cum adhuc 
fere sit ros : noa enim obturbat ut ipsemet ignis, 
sed ealefacit quasi balnearis, 

181. Φωτόμορφα dein τέκνα sunt. vel forma, id 
est, natura, sicut ante dielum est, et vere lucidi 
lilii, vel lumini similes. Vox autem τῆς Ἐκκλησίας, 
commode ponitur quasi de matre dictorum  filio- 
rum, ut illos dicat poeta filios ecclesiasticos ab illa 
lavatoa ad purilicationem lucidam et Deo gratam. 
Lex autem qu:e non alitnde venit nisi de Sion, 
Spiritus est secundum hymnographom gratia ; et 
ibi recogitandum quod pulchre, paulo autea dicLio- 
nem , « distribuens Spiritum ut prouiseral » , ta- 
lis cogitati diximus esse demonstrativam : nisi 


μὴ τὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἰς νόµους θήτομεν B enim qua sunt Spiritus sancti ponamus in leges 


πυρσεύουτας Ὑγλώσσαις Ὑραφικαῖς τὰ cufpis, 
σχολἡᾗ Υ ἂν νοµοθέτας ἐξωτεριχοὺς ἀξιώσομεν 
λόγου. Τὸ δὲ, ἐξελήλυθε νόμος, ἄλλως μὲν οὐχ ὀρθῶς 
ποδίζεται, διὰ «b βραχυχατάληκτον τοῦ ἐξελήλυθε” 
πυῤῥίχιος Υὰρ βαίνει ὁ πέμπτος πηύς. Ἔχει δὲ 
θεραπείαν λόγῳ χοινῆς συλλαθῆς, ὁποίαν xai ἀορί- 

του λήγουσα ὁμοία àv 35 ο Νέστορα δ᾽ οὐχ ἔλαθεν 
Ἰαχή "«τινὲς δὲ ἔγραφαν, ἐξεληλύθει, χατὰ ὑπερσυν- 
τελιχὸν χρόνον. Ἔστι δὲ ἴσως οὐχ ἀχρ.δῆς ἡ τοιαύτη 
γβαφὴ, διὰ τὸ νῦν ἑπίῤῥημα «b χατάρχ»ν τοῦ asl- 
yo» ἐπὶ ἑνδείξει Καινῆς Διχθήχης. Αὐτὸ μὲν γὰρ 
ὁμολογονμένως ἑνεστῶτα δηλοῖ, xaX ᾠχείωται πα- 


jgueis linguis s.luiaria demonstrantes, vix legisla- 
tores extraneos diguos verbo judicabimus. lloc ve- 
γο: ἐξελήλυῦς νόμος, non recto graditur metro pro- 
pter syllabam brevem vocis ἐδελήλνθε : pyrrhichius 
enim graditur pes quintus : babet autem remedium, 
syllab» conmunis ratione, quale similis aoristum 
terminans in hoc : Νέστορα δ᾽ οὐκ ἔλαθεν la, 1. Qui- 
dam scripserunt ἐξεληλύθει plusquamperfecto : 
qua scriptura non videtur accurata propler adver- 
bium vov incipieng versum de «uanifestatioue. Novi 
Testamenti. lpsum enim ex coufesso praesens indi- 
catet apprepriatur praterilo el praesen : plusquame 


ῥαχειμένῳ καὶ ἑνοστῶτι. Ὁ δὲ ὑπερσυντελικὸς ἤδη C perfectum autem, quod jam tempore praecessit, 


φθάσα; χρ᾽’νικῶς ὑπερσυντετέλεστο * ὅτι δὲ xol 
ὁ οὕτω γράφας δύναται εἰπεῖν χρόνον ἀντὶ χρόνου 
συνήθως ληφθῆναι: ἢ ὡς ὑπερουντελιχὸν ἀντὶ πα- 
βαχειμένον, καὶ ὅτι ὁ αὐτὸς τὸν νῦν ἐξεληλυθότα 
νόµον ὡς ἀρχῆθεν βεθουλευμένον τῷ Gap ὑπερανν- 
τελιχκῶς ἐξελθεῖν φράσαι Ἰθέλησεν, ἐς τοσοῦτον 
διαληκτέον. 

p. Τὸ δὲ ἐχ Σιὼν ἐξεληλνθέναι τὸν εἰρημένον 
τῷ με)ῳφδῷ νόµον, δυμφωνεῖΐ τῷ ἁγιωτάτῳ Εύαγγε- 
ài * ἐχρὴν γὰρ xdV αὐτὸν ἐκ τῆς Ἱερουσαλὴμ ἄρ- 
ξασθαι, µετανοίας ἀἴτιον ἡμῖν ὄνεα xo ἀφέσιως 
ἁμαρτιῶν. "Opa δὲ tb. γλωσσαοπνρσόµορφος, ἐξαθε- 
ριζόμενον μὲν καὶ αὐτὸ τοῖς εἰς οὐδὲν δἐον περιέρ- 
Υδις τὰ γραμματικὰ, φιλυύμενον δὲ τῷ ἱερῷ ποιη - 
τῇ, καὶ δι ἐχεῖνο τοῖς Φιλοκάλοις στεργόμενον. 
"ri otc γὰρ παντὶ ῥήτορ:, χαθὰ καὶ τῷ ἐδωτερικῷ 
χαλῷ Z.voguvtt, xatk ποσὰ διασ-ἡµατα págs 
πα βάσημόν τι φίλον αὐτῷ κατὰ χαρακτῆρα ἴδιον. 
Μη γοῦν χαταχ)λώζωμεν ἀφρόνως , ἀνδρὸς οὐκ 
ἀγνοήσαντος, ἁλλ ὡς αὐτῷ ἑδόχει, ἀπιχρίναντος τὸ 
παρ᾽ ἄλλοις οὐχ ἠδύ. θαῤῥούντως οὖν, ὦ μελῳδὲ, 
ἀναφώνησον xal ἐν τοῖς ἑξῆς, χαθὰ σὺ φιλεῖς, τὸ 
ἀκτιστοσυμπλαστουργοσύνθρονον, ὅπερ ἡμεῖς piv 
ἡδέως ἀχουσόμεθα ἐπικλείοντες ὅλα, χλεῖζοντες ὡς 
ofa xal νεωτάτην ἀοιδην, à δᾗ λέγεται. Οἱ δὲ μὴ 
ἀρεσχόμενοι βνέτωσαν τὰς ἀχοᾶς, ἀλειψάμενοι χη- 
ρῷ αὐτάς, εἴτε απλῷ, οὗ καί εἶσι κατάξιοι. 

p. Ἱστέον δὲ ὡς δοκεῖ χαίρειν ὁ ἐποποιὺς οὗ- 
τος xal τῇ λέξει τῆς μορφῆς, τῆς προόωπιχῆς δη- 
λαδὴ, ὡς οἷα π,όδωπον αὐτὸ τοῦτο λαμθάνων ἐκ- 


ante fuerat elapsum. Quoniam autem ille qui taliter 
seripsit dicere potest tempus pro tempore de more 
fuisse sumptum, velut plusquamperfcctuni pro pra- 
terito, idemque legem, quie nunc advenit, tauquam 
ab initio Deo beneplacitam, ín tempore plusquam- 
perfecto venisse voluit indicare, bie di»aereudi finem 
facimus. 

152. Ex Sion venisse legem a poeta praedictam 
sanctissimo consonat Evangelio: oportebat. enim 
etiam illam a. Jerusalem incipere, iauquam poeni" 
tentize peccatorumque remissionis nobis causam. 
Vide vero. vocem vXocconupsópopeo;, despectaut 
illis qui de grammaticis nimis e inutiliter deliea- 
tiores suni, sacro sutem poet» charam, ei per illum 
pulehri auantibus dilectam. Cuilibet enim  rhetort, 
sicut honesto exotico Xenophonti, licet aliquoties 
aliquid non probatum scribere sibi placens juxia 
speeialen eliaraeterem. Nou igitur insulse clami- 
temus adversus hominem non ignorantem, seJ, us 
ipsi videlur, quod apud alios non. est. acceptum, 
eligentem. Coufldenter igitur, o poeta, persones etian 
jn sequentibus, ut tíbi placet, dictum ἀκτιστοσυµ- 
πλαστουργοσύνθρονον, quod nos quidem libenter 
audiemus, emniuo probahtes, celebrantesque re- 
centissimum Carmen. Qui vero. euntenti. non sunt, 
Obtureut aure8, nunyentes eas cera, vel luto, quo 
etiam bene sunt digni. 

153. Noiandnm autein quod. etiam gaudere vide- 
tur poeta. noster dictione τῆς μορφῆς, personalis 
S450, tanquam personam hanc sibi. prxlcetam su 


611 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


C48 


iens. ideo sxpe linguam admovet, Ad illam, indi- A Aexvbv αὐτῷ * διὸ καὶ συχνὰ πρὸς abs] ἔμω τὴν 


cantera hie etiam in flne nexus, vel quod natura 
verum est, vel quod est juxta speciem, ut sit γλωσ» 
συπυρσόµερφος gralia, qua per rubras linguas cen- 
ligurata est secundum exemplar, et a lumini facta 
similis, ad divini luminis ostensionem, πυρσῷ 
simpliciter accepto pro lumine ; aliis autem verbis, 
π,σόμορφος est ista gratía, quae πνρωπός sicque 
facem tum imitata, linguas ignitas configuraba ; 
quibus linguis, ignari quidem [facti sapientes, ser- 
r:0nes bonos et vere sapientes et divinissimos 
adinvenerunt ; philosophi vero, adhzerente | guttiuri 
cujusque lingua, inania balbutiverunt. 

Troparium 1 ode quinte. 

Sicut dignum voluit sponte sua liberaliter, 
Domino carens descendit Spiritus a Patre, 
Sapientes faciens in linguis apostolos, 

Sigillans ir illis vitzelerum verbum, 

A Patre poriformi, quod Salvator dixit. 

454. In hac. stropha. saucti Spiritus descensum 
philosophice tractat poeta, docens quod non. servi- 
liter desuper missus est ad apostolos in ethnicorum 
congregatorum utilitatem, sed, iuquit, sicut benc 
placuit, proprio sane placito eommunique sanctae 
Trinitati, verum ctiam sponte sua plenaque voluu- 
tate a. Patre descendit, siquidem, ut idein placitum, 
sic quoque potestas eadem ac idem dominatus est 
et Patri tale! descensum. comprobanti, Filioque, 
ae pariter sancto Spiritui. Descendit autem, inquit, 
erudieus in linguis, sive per linguas ignitas, quibus 
signilicabatur Spiritus sanctus, apostolos, atque 
docens, »eu confirmaus salutiferum | sermoneu, 
quem Salvator. dixit, eive sermonem Salvatoris 
Cuürist, veraciter affirmantem venturum esse Para- 
cletuin, Spiritum veritatis, in apostolos, et. iudu- 
clurum. eos in omnem veritatem. Taleu autem 
Filii sermonem eliam πατροσθενῆ vocat, tauquam 
exinde vim ellicacize tenentem ; el ξύμμορφον veri- 
late, sive isti Verbo et Filio, qui est ipsa veritas, 
sive zquali Patri, loco. dictionis συμφυῖ, juxta 
Mignilicatuun µμορφῆς, quod naturam — indicat; 
nam Omnia quaecuuque potest Deu» εἰ qui- 
cunque naturalia sunt. ei, Fitii quoque suut, Vide- 


γλῶσσαν, δηλούσῃ χαὶ ἐνταῦθα ἐν τῷ τέλει τοῦ εἶρ- 
μοῦ, f| τὸ φύσει ἀληθὲς, f] τὸ χατὰ εἶδος, ἵνα eim 
γλωσσοπυρσόµορφος, ἡ δ.ὰ πυρσῶν γλωσσῶν µορ- 
φασθεῖσα πρὸς (vba) ua, ὡς ἑξην, xal οὕτω φωτοει- 
δῆς πρὸς ἔνδειξιν θειοτάτου φωτὸς, λαμθανοµένου 
τοῦ πυρσοῦ ἁπλῶς ἀντὶ φωτός * xal ἄλλως δὲ φρᾶ- 
σαι πυρσόµορφας Πνεύματος χάρις, ἡ πνυρωπὸς καὶ 
οὕτω πυρσὸν τότε ἱνδάλλουσα, Ἆτις χαὶ γλώσσας πυ- 
ρίνας ἑμόρφαζε" δι ὧν γλωασῶν ἀγράμματοι μὲν σο- 
φισθέντες, λόγους ἀγαθοὺς xol τῷ ὄντι σοφοὺς xal 
θειοτάτους ἐξηρεύξαντο * φιλότοφοι δὲ κολληθείσης τῷ 
λάρυγγι τῆς γλώσσης ἑκάστῳ, xcvi ἐθαττάρισαν. 
Τροπάριον πρῶτον τῆς πέμπτης ᾠδῆς. “ 
Καθώς περ εὐδ/χησεν αὑτεξουσίως 
Αδέσπυτον κάτεισι Πνεῦμα πατρύθεν, 
Σοφίζον ἓν γλὠσσῃσι τοὺς ἀποστόλους, 
Ἐπισφραγίζον τὸν φερέσδιον λόγον 
Πατροσθενῃ ξύμμορφον ὃν Zwthp ἔφη. 

ρ1Δ’. Ί ἣν τοῦ ἁγίου Πνεύμστος ὁ μελῳδὶς φιλοσο- 
φεῖ χάθοδον ἐν τῷ ἀνακειμένῳ τροχαρ΄ῳ, ὃ.δάσχων ὅτε 
οὐ δουλικῶς ἐπέμφθη ἄνωθεν εἰς τοὺς μαθητὰς ἐπ᾽ 
ὠφέλειαν τῶν συνειλεγµένων ἐθνικῶν, ἀλλὰ χαθάπερ», 
φηῆσὶν, εὐδόχησεν, ἰδίᾳ τα δηλαδη εὐδοχίᾳ xai xot] 
δὲ χατὰ τὴν ἁγίαν Τριάδα, ἀλλὰ καὶ αὐτεξουσίως 
χαὶ ἀδέσποτον κατέρχεται πατρόθεν ' ὡς τὴ: αὗτις 
καθὰ εὐδοχίας οὕτω xol ἐξουσίας xal δεσπ.τείας 
οὔσης, καὶ τῷ τὴν τοιαύτην κάθοδον σνναποδεχοµέ- 


Xil. 


c"? Πατρὶ, xoi τῷ Υἱῷ δὲ ὥσπερ xai τῷ ἁγίῳ Πνεύ - 


ματι ' κατέρχεται δὲ, φησὶ, σοφίζον ἐν γλὠώσδαις, 
ἤγονυν διὰ γλωσσῶν πυρίνων, al; τὸ ἅγιον ἐσημαί- 
vevo Πνεῦμα, τοὺς ἁποστόλους καὶ ἐπισφραγίζον 

τοι βεθαιοῦν τὸν φερέσδιον λόγον, ὃν ὁ Σωτᾗρ ἔφη, 
Ίγουν τὺν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τὸν ἀληθῶς εἰπόν- 
τα ἐλεύσεσθαι τὸν Παράχληταν, τὸ Πνεῦμα τῆς ἆλη- 
θείας ἐπὶ τοὺς μαθητᾶς, χαὶ ὁδηγήσειν αὐτοὺς εἰς 
πᾶσαν ἀλήθειαν. Tóv δὲ τοιοῦτον τοῦ Υἱοῦ λόγον 
xal πατροσθενη ὀνομάδει, ὡς ἐχεῖθεν ἔχοντα τὸ 
χατ᾽ ἑνέργειαν σθένος, καὶ ξὖμμορφον διὰ τὴν ἁλῆ- 
θειαν, 3) ἐχείνῳ τῷ Δόγῳ χαὶ Yl τῇ αὐτοαληθείᾳ, 
ἢ τῷ leu Πατρί * ἀντὶ τοῦ cuj quit, κατὰ τὸ σηµαι- 
γόµενον τῆς μορφῆς, ὃ τὴν φύσιν δηλοῖ * πάντα γὰρ 


ὅσα τε σθένει ὁ Πατὴρ xal ὅσα συµπέφυχεν αὑτῷ 


tr enim sapiens poeta noster vi cogere voluisse p) ὡς πανσθενεῖ θεῷ, xal τοῦ Yiou εἰσι» δοχεῖ γὰρ 


qua sunt Filii, sive virtutem a l'aure, id est, pote- 
Stute Patri. coucordem, εἰ quod est. cum ipso 
eenualurale, ferventiusque sermoni ab isto sive 
Filo firmiter premisso ac verissimo coadunare. 
Talis est, quantum nobis intelligere datur, stropha 
seusus, juxta Lraditum jpsius textum. 


- 498. Si quis autem vivilcum sernionem ipsom 


Dei Patris Filium esse putans ad illuu referre velit 
. dictiones : πατροσθενῃη εἰ ξύμμορφον, non facile 
poterit, puto, juxta lalem seusuim illis. conjungere 
dictionem : ὃν Σωτὴρ ἔφη. Melius esset ad. facilis 
senientiz dispositionem 8i quis scriberet recto ,no- 
winalivojue casu : πατροσθενὴς ξύμμορφος, ut 
Couürmet sanctus Spiritus. vivilicum verissimum - 


ἐθελῆσαι βιάσασθαι ὁ σοφὸς μελικὸς οὗτος τὰ τοῦ 
Υἱοῦ, ἤγουν τὸ πατροσθενὲς, τουτέστιν ἐσοσθενὲς τῷ 
Πατρὶ, καὶ τὸ πρὸς ἐχεῖνο; συμφνὰς, xoi τῷ ὑπ' 
ἐκείνου ἤγουν τοῦ Υἱοῦ βεθηκότως ὑπεσχημένῳ 
xal ἀληθεστάτῳ λόγῳ θερµότερον πρασαρµόσαι * 
καὶ τοιαύτη, ὅσα γε ἡμᾶς ἐπιδαλεῖν, ἡ ἔννοια τῷ 
τροπαρίῳ, χατὰ τὴν προενηνεγµένην γραφὴν αὐτοῦ. 

ρλε’. El δέ tt; φερέσθιον λόγον αὐτὸν τὸν τοῦ θεοῦ 
Πατρὸς νοήσας Ylóv, ἔθελὴσει πρὸς αὐτὸν ἐχεῖνον 
συµθιδάσαι τὸ πατροσθενῆῃ καὶ ξύμμορφον, οὐχ àv, 
οἶμαι, δυνῄσεται ῥᾷον χολλῆσαι αὐτοῖς πρὸς νοὺν 
τοιοῦτον xal τὸ, ὃν Σωτὴρ ἔφη. EUr δὲ ἂν χάλλιον εἰς 
ἀπαρτισμὸν εὐοδουµένης üvvolac, εἴ τις γράψει 


. κατὰ ὀρθὴν καὶ εὐρεῖαν πτῶσιν, πατροσθενὴς ξὺὐμ- 


popzo;, ἵνα ἑπισφραγίση τὸ ἅγιον Πνεῦμα, τὸν ζωη- 








019 


IN II(YMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


650 


φόρον xat à.nbéazaco) προφοριχὸν λόγον, ὃν ὃ Σω- A que verbalem sermonem, quem dixit Solvator 


:*p Χριστὺς ἔφη, ὁ xal πατροσθενῆς ξύμμορφος τῷ 
Πατρὶ δηλαδή. Τούτων δὲ οὕτω προσεπιθεθληµένων, 
.πεὶ καλόν ἐστι xal τὰ κατὰ µέρος ἐπισχέψασθαι τοῦ 
τροπαρίου σηνήθως, ἱστέον ὅτι τὸ χαθώς περ, s! 
xal ph πάνν τέτριπται τοῖς πάλαι ῥήτοραιν, ἀλλὰ 
προτιμᾶται αὐτοῦ τὸ χαθάπερ, ὥσπερ xal τοῦ χαθὼς 
τὸ καθάἀ, ὅμως ὁ μελῳφδὸς διὰ τὸ µότρον xai civ 
πάγκοινον χρῆσιν xai ἁγίαν, fic τὸ καθὼς ἀπέσταλγέ 
ps ὁ Πατὴρ, προέκρινε τὸ χαθώς περ. 

ρλς’. Τὸ δὲ εὐδόχησεν λίαν σεμνῶς εἶπεν * ὑψηλὴ 
γὰρ λέξις τὸ εὐδοχκεῖν, xal Θεῷ xol θείοις ἀνδράσιν 
ἁποχεκληρωμένη, ὁποῖοι μάλιστα οἱ βασιλεῖς. "Έχει 
, 6 τὸ σεμνὸν διὰ τὸ xav ἐπίχρισιν ἀποφαντικῶς ' 
o0 Υὰρ ἑδόχησεν φαμὲν, οὐδὲ δοχεῖ ἐπὶ τῶν τοιού- 
των, ἀλλά εὐδόχησε χαὶ εὐδοχεῖ * αὐτεξούσιος δὲ χυ- 
pios ᾧτινι αὐτῷ κρατοῦντι ἑαυτοῦ, δίχα ἐπιτάγ- 
µατος ἔξεστι ποιεῖν ὅπερ ἔθέλει. xol λέγεται ὁ 
τοιοῦτος αὐτεξουσίως ποιεῖν ὅπερ ἂν mot), ὡς ἑξὸν 
ὃν αὐτῷ. ᾿Αδέσποτον δὲ νῦν μὲν τὸ pij τεταγµένον 
ὑπό τινι δεσπότῃ. Οἱ δὲ παλαιοὶ ῥήτορες xal βιθλίον 
ἁδέσποτον φασὶ τὸ ἀνώνυμον, οὗ μὴ φανερὸς ὁ ποιη- 
τῆς f| ὁ δεσπότης ^ οὕτω δὲ xal ζήτηαιν ἀδέσποτον, 
τὴν ἀνεπίγραπτον χαὶ οὕτως ἄδηλον * xal φήμην δὲ 
ἀδέαποτον τὴν ἁμάρτνρον, fic οὐκ οἴδαμεν τὸν xaváp- 
ξαντα. El δὲ πατρόθεν τὸ Πνευνμα κάτεισιν, ἀλλὰ 
xai ὁ Υἱὸς ἔπεμφεν αὐτό * καὶ αὐτὸ δὲ αὐτεξοναίως 
χατηλθεν ἀδέσποτον. Πάντως δὲ οὗ περιγέγραπται 
τόπῳ καταφοιτῆσαν τὸ ἅγιον Ηνεῦμα, χαθὰ οὐδὲ ὁ 
Y l5; οὔτε συγκαταθεθηχὼς, οὔιε ἀνεληλύθώς * παντα- 
χοὺ γὰρ ἀεὶ πάρεστιν fj ἁγία Τριάς. 


ρλζ’. Σοφίζειν δὲ xat ἐνταῦθα τὸ σοφοὺς ποιεῖν, 
οὗ δήπου yàp τὸ ἑξαπατῷν' τὸ δὲ iv γλὠσσαις, 
γλώσσῃσιν εἶπεν ἀνάγχαίως ποιητικευόµενος ' καὶ 
ἔστιν ἡ λέξις Ἰώνων, o? xaY τὸ μούσαις καὶ σφαἰραις, 
po2cnot φασὶ xal σφαἰρῃσιν * οὐκ ἂν δὲ γλώσσας 
ἐνταῦθα µόνας νοοῖμεν ἂν τὰς iv εἴδει πυρὸς ἐμ- 
φανισθείσας ποτὲ, ἀλλὰ xal μᾶλλον τὰς τῶν ἆλλοχε- 
νῶν, αἷς ὡς μελῳδεῖται καινουργηθέντες ἑσηφίσθη- 
σαν οἱ µαθηταἰ. El δὲ ὁ Yib; σφραγὶς ἱσότυπος 
λέχετα: τοῦ Πατρὺς, οὗ µεμπτέον τὸν μελῳδὸν ci- 
πόντα χαὶ ort σφραγίζει τ) ἅγιον Πνεῦμα, τὸν τοῦ 


Υἱοῦ λόγον * οὐδὲν γάρ τι χωλύει προσαρµόξειν τῇ D 


ἁγίᾳ Τριάδι καὶ τὸ κατὰ τὴν αφραγῖδα σεµ.όν. Φε- 
ρέσθιος δὲ λόγος χυρίως xal πρώτως, ὁ μὴ κατ ἄν- 
θρωπον τὸν ἁπλῶς, ἀλλὰ ὁ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ 
καὶ ἄλλως μὲν σεµνυνοµένου τῇ τοιαύτῃ λέξει πολ- 
λαχῶς, μάλιστα δὲ ὅτι αὑτὸς λόγος τοι αἰτία ἐστὶ 
πάντων τῶν ὄντων, xal διὰ τοῦτο xal ζωογόνος xai 
φερέσθιος, vov φέρων ἡμῖν βίον, ὅπερ ἑττὶ ζωὴν 
Ovx», τὴν κατὰ quytv ὁμοῦ χαὶ σάρχα, xai τὴν 
χατὰ βίον, ὃν xat αὐτὸν ζωὴν καλεῖ ὁ σεμνύνων τὸν 
Ἰθαχήτιον Ἶρωα ὅτι ζωὴ αὐτῷ ἣν πολλή: ζωὴ, 
ἐχεῖνος λέγων τήν τε ἄλλην ἐν βίῳ χτῆσιν xal τὴν 
ζώοις παντοδαποῖς. "Ex τοῦ φέρω δὲ φερέδιος, ὡς 
πρχω ἀρχέπλουτος, xai ὡς φέρω φερέοιχος. Διὰ δὲ 
tà συχνὰ Bpa,£a φωνήεντα xal την ἐντᾶυθα χαγχο- 


PATROL. Gn. CXXXVI. 


Christus, qui sane cum Paire virtute formaque 
cousimilis est. His itaque sic adjectis, quoniam bo- 
nam est per partes, ex more, strophze perspicere 
niembra, sciendum est quod τοχ καθώς περ, etsi 
non multum fuerit apud antiquos rhetores usitata, 
ipsique prefertur τὸ καθάπερ, ut verbo χαθὼς ver- 
bum χαθὰ, poeta tamen ob metrum et similem 
sanciumque usum, qui dicitur : καθὼς ἀπέσταλχέ 
µε ὁ Πατὴρ, presetulit χαθώςπερ. 

156. Verbum autem εὐδόχησεν valde convenien- 
ter adhibuit. Excelsa namque est dictio εὐδοχεῖν, 
et Deo divinisque viris sorte tributa, quales sunt 
presertim reges. Habet autem majestatem οὐ ele- 
cionis liberam mapifestationem : non enim dici- 
mus ἐδόχησεν, nec6oxsi, erga eos tales, sed εὐδό- 
χησεν et εὐδοχεῖ, αὐτεξούσιος autem proprie est 
illius eui, sui domino, absque jussiene licet facere 
quod vult. Et dicitur talis αὐτεξουσίως facere quod 
(acit tanquam ipsi licitum. Αδέσποτον Yero est quod 
s)b aliquo domino nen est constitutum. Veteres 
autem rhetores ἀδέσποτον quoque vocant librum 
anonymum, cujus auctor aut dominus non apparet 
sic etiam disquisitionem ἁδέσποτον , illam qua 
titulo caret et non est. manifesta ; ἀδέσποτον quo- 
que dieimus hanc quae non habet testem — cujusque 
nescimus auetorem. Si vero Spiritus a Patre descen- 
dil, at Filius illum etiam misit. Ipse vero quoque 


. sponte sua libereque descendit. Non autem omnina 


cireumscribitur loco descendens Spiritus sanctus, 
sicut eque Filius, cum ipse descendit aut ascen- 
dil: ubique enim semper adest sanctissima Trini- 
las. ; 

157. Ῥοφίειν hic etim sapientes facere, non 
sane decipere significat. Που vero: ἐν γλώσσχις, 
magis poetice necessario ditil yXóscpew. Dictio 
est lonica qua pro μούσαις et. σφαίραις, dicunt 
μούσῃσι ei σφαίρῃσιν. Hic «utem de linguis cogita- 
re debemus, non istis solis, quz sub ignis speci» 
apparuerunt, sed presertim de  alienigenarut 
linyuis, quibus, ut poelse carmine celebratur, 
renovati sapientes facti sunt discipuli. Si vero Fi- 
lius :equum Potris dicitur sigillum, non arguendus 
est poeta dicens Spiritum sanctum signare Filii 
verbum. Nihil enim impedit quin tribuatur sancte 
Trinitati quod in sigillo venerandum est. Vivifieum | 
auiem verbum proprie primumque non est homi- 
nis vulgaris verbum, sed Verbum Filii Dei, qui 
sepe tali dictione celebratur, sed idco proeserum 
quod ipse ratio sit (λόγος) sive causa cunctorum 
entium ; et idcirco dicitar vivilicus et vitalis, seu 
nobis ferens vitam, id est, duplicem vitam, eam 
qui simul ad animum et carnem respicit, et illam 
que juxta vjetum consideralur, quem etiam vitoin 
appellat iste celebrans Jthacensem  beroem, quod 
ipsi multa vita (ζωὴ) erat, vitam vocans reliquam 
victus possessionem et prasertim eam in variis 
animalibus stantem. E verbo autem φέρω venit φερέ- 
θιος, sicut ἄρχω ἀρχέπλουτος el φέρω φερέρ'κος. 

21 





οἱ 


EUSTATHI1 THESSALONICENSIS METHOPOLIT.E 


0.2 


Propter mul:as vero breves vocales et falsam exin- A µετρίαν, ἐπενθέσει τοῦ 5. Ὑέγον: φερέσδιος * οὕτυ 


de.mensuram, additione litter:$ σ factum est ver- 
bum φερέσθιος. Sic quoque θεόδοτος in metro 
θεό,δοτος diceretur. Similis vero ralio littera c 
donavit etiam θΞσπέσιον, el ex θεοειχέλῳ θέχελον, 
postea θέσχελον. 
Troparium secundum ode quinta. 

Curabat mentes quidem a peccato 
Et sibi apparabat apostolorum, 
Deus Verbum, omnium princeps, immaculata domo; 
/Equabilis roboris autem et consubstantialis, 
Nune informatur Spiritus lumen. 

128. Gratias debere magno doctori Christo san- 
ctos apostolos philosophice docet poeta, non mino- 
res deinde Spiritui sancto ; necnon ipsi Patri. 


xai ὁ θεόδρτος θεόσδοτης Ev µέτρῳ λε,θείη ἄν * ὅμοι. 
ος δὲ λόγος ἑσιγμάτισαξ xal τὸ θεσπέσιον, χαὶ τὸ ix 
θεοειχέλου θέχελον, εἶτα θέσχελο», 


Tpozxápiov δεύτερον εῆς πέμπτης Qc. 
Ἰῆτο τὰς φρένας μὲν ἐξ ἁμαρτίσς, 
X' αὐτῷ κατεσχεύαζε τῶν ἁἀποστόλων, 
θεὸς Λόγος πάνταρχος ἄχραντον 6 pov * 
Ὁμοσθενοὺς δὲ, xal σννουσιυµένου 
Νῦν ἐγχατοικίκοιτο Πνεύματος φάος. 
ρλη’. Χάριτας ἑπορείλειν τῷ µεγάλῳ διδασχάλῳ 
Χριατῷ τοὺς ἁγίους ἁποστόλους φιλοσοφεῖ ὁ µελῳ- 
δός * ναὶ δῇ xal τῷ ἁγίῳ Πνεύματι ἑξάπαντος * δῆ- 


ΣΠ. 


Supremus enim Dominator Filius, quatenus ratio B λον δὲ πάντως ὡς αὑτίχα καὶ τῷ Πατρί: ὁ γὰρ máv- 


ουηοίφσιο persecutor amentise, ἰῆτο vel ἰἄτο pecca- 
lo ante ascensionem, et curabat animos apostolo- 
rum; recte vero sub imperfecti forma verbi ἰἄτο, 
subintelligeres-; ἰήσατο αὐτὰς sive jam tunc curavit. 
Et hoc agens. et perficiens parabatsive paravit αὑτῷ, 
sive ἑαυτῷ, cum aspero spiritu, puram domum, seu 
sanctam habitationem, unumquemque apostolum. 
Ft hoc quidem sapientjssimus ceonomus Filius 
Dei jam ante diem hodiernam in sanctos aposto- 
los perfecerat, eos sibi domos affabre divina cura 
consiruens : quaedam enim artiflciosa dictio est 
χατασχευάζειν ; aut, ut idem dicam, archilectonica: 
unde nominatur apud sapientes ávaaxevh οἱ νατα- 
oxsufj. Nunc auteni Spiritus sanctus, uL semper 


ταρχος Υἱὸς καθὸ Λόγος xal πάσης ἁλογίας διώκτης, 
U1o, Ίγουν ἰἄτο ἐξ ἁμαρτίας xal ἐθεράπευε πρὺ τῖς 
ἀναλῆψεως τὰς φρένας τῶν ἁποστόλων » ὀρθῶς δὲ 
ἂν τῷ κατὰ παρατατιχὺν σχηματισμῷ το ldro, 
συνεπινοἡσοιτό τις xat τὸ Ιήσατο αὑτὰς, Ίγουν ἐθε- 
ράπευσεν ἔχτοτε. Καὶ τοῦτο ἐξανύων xal ἑξανύσας, 
κατεσχεύαζεν ἤτοι χατεσχεύασεν αὐτῷ, Ίγουν ἔαυ- 
τῷ, χατὰ πνεῦμα δασὺ, δόµον ἄχραντον, Ίγουν 
ἅγιον οἶκον ἕχαστον ἁπόστολον * xal τοῦτο μὲν ὁ 
σοφώτατος οἰχοδόμος ὁ Yi, τοῦ Θεοῦ ἤνυσεν ἤδη 
φθάσα; πρὸ τῆς σήµερον ἐπὶ τοῖς ἁγίοις μαθηταῖς, 
οἴχους ἐχείνους ἑαυτῷ συστησάµενος ἔπιστημονα- 
χιχῶς ἐἑνθέῳ σχευωρίᾳ  τεκτονικὴ γάρ τις MEL τὸ 
κατασχευάνειν * ταντὸν δ᾽ εἰπεῖν κσὶ οἰχοδημιχή : 


dignam quzrens inhabitationem ac permausionem C ὅθον ὠνόμασται xol fj παρὰ τοῖς σοφοῖς ἀνασχευὴ 


Sibi, inventis sanctorum apostolorum animis, id 
est, intellectualibus domibus, scopis mundatis et 
pulebhritudine splendentibus, aromatmmn plenis, et 
ad illum alliciendum valde idoneis, inhabitavit 
hujusmodi domibus, utpote qui cum íllo ejusdem 
est virtutis et consubstantialis, Hic etiam ipsi 
libertas plena nec ulla senatusconsulti necessitas, 
ubi uec invidia nec contentio reperitur. Hanc igi- 
tur Verbi domum, quie simul est Patris, hodie Spiri- 
tug sanctus ingredietur, vel, ut. simplicius dicam, 
habitat. 


439. Verbum ἰῆτο poterat etiam dicere ldzo, | 
communius per litteram a. Sequens autem, tanquam 
extraneus, istud, ἑητρὸς et ἱητρεῖον, ionice dictum ; 
ei hoc : non oculum lfjoexa:, nequidem Neptunus ; 
scribit οἱ ipse ἰῆτο pro lávpeus. Pectora vero Cliri- 
sium samare dicit, non viscera, vel corporalia 
pectora, quorum derivatio est qpevizu;, sed spiri- 
tualia, secundum quie sensati (φρενἠρεις) parentes 
esse, οἱ non seductionem neque dementiam subire, 
putamus illa quidquam etiam fuisse cooperata. 
jstud enim aliquando faciet medicus, timens ue 
hypochondria curatus morbi perversitale | patiatur. 
Medicus autem animarum, Dei Filius, in aposto- 
lis habitacalum sibi, mentem curat, qus sapere in 
hominibus est, seu «povoov, quod: φρένας disit 


xai xavagxeufj. Nov δὲ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ὡς à 
ζητοῦν ἀξίαν ἑνοίχησιν xal παραμονὴν  ἑαυτοῦ, εὖ- 
ρὸν τὰς τῶν ἁγίων ἁποστόλων φυχάς, ὅ ἐστι τοὺς 
τοιούτους νοητοὺς οἴχους αὐτῶν, σεσαρωµένας xa! 
εἰ; χάλλος λαμποµένας, xal ἀποφορᾶς εὐώδους πε- 
πλησμένας, καὶ πολὺ τὸ ἐφολχὸν αὐτοῦ εὐπραγού- 
σας, ἐνῴχησε τοῖς τοιούτοις οἴχοις τοῦ ὁμοσθενοὺς 
αὐτῷ xaX συνουσιωµένου ἁγίου Πνεύματος :αὗτες- 
οὖσιον χἀνταῦθα xal προδουλεύματος οὗ δεόµε- 
vov, ἔνθα οὔτε φθόνος, οὔτε στάσις ἠτισοῦν πχρεισ- 
χρίνεται,. Tq γοῦν οἴκῳ τοῦ Λόγου, αὐτίκα δὲ xal 
τοῦ Πατρὸς, xai «5 ἅγιον Πνεῦμα σήμερον ἔγχατει- 
xizotto, Ὄγουν ἁπλοϊχῶς εἰπεῖν, ἑνοιχεῖ. 

p £9. Τὸ δὲ ἰῆτο εἶχε μὲν καὶ ideo. εἰπεῖν xot- 
γότερον διὰ τοῦ a * ἀχολουθῶν δὲ ὡς ofa ἔξωτεριχὸς 
τῷ ἑητρὸς καὶ ἑητρεῖον ἰωνικῶς, xal τῷ - οὐχ ὀφθαλ- 
ph» ἰήσεται, οὐδ' Ἐνοσίχθων - γράφει xal αὐτὸς 
ἐνταῦθα ἱῆτο ἀντὶ τοῦ ἱάτρενε  φρένας δὲ τὸν 
Χριστὸν ἱᾶσθαι φησὶν, οὗ τὸ σπλάγχνον, τὰς σδωμᾶ- 
τιχκὰς δρλαδὴ, ὧν παρώνυµος ἡ φρενῖτι;, ἆλλὰ τὰς 
Ψυχικὰς, καθ᾽ ἃς φρενήρεις Φφαινόμενοι εἶναι, xal 
οὔτε φρεναπάτην πάσχειν, οὗτε φρενοθλάδειαν, 
φρονοῦμεν συντελούσας τι xal αὗτάς. ἘἙκεϊνο μὲν 
γὰρ ἰατρός ποτε ποιήσεε, δεδιὼς μὴ xat τὸ ὑποχόν- 
δριον ὁ ἰατρευόμένο; δυσπαθἡσῃ xaxocponlz νόσον * 
ὁ δὲ τῶν ψυχῶν ἱατρὸς, ὁ τοῦ Θεοῦ Yib;, ἐν τοῖς 
ἆ ποστόλοις τὸ αὐτῷ οἰχεῖν, τὸν νοῦν θεραπεύε:, ὃ; 
ἐστι τὸ ἐν ἀνθρώποις φρονοῦν, ὃ φρένας εἶπεν ὁ µῖ- 





653 IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 654 
λῳδός' τὸ δὲ ἐξ ἁμαρτίας mpb; ἀκρίδειαν ἑννοίας A pocta. Hoc autem : ἐξ ἁμαρτίας, ad. sententie ac- 


κεῖται * φρενῶν γὰρ ψυχιχῶν ἱατρεία ὡς καὶ χχρ- 
δίας, ἡ τῆς ἁμαρτίας ἐξαίρεσις. 

£u. Καὶ σηµείωσσι t^ lvo, Ίγουν látpsus φρέ- 
va; ἐξ ἁμαρτίας " δι οὗ δηλοῦται ὅτι χαθὰ νόσοι 
σωμάτων αἱ κατ ἐχεῖνο χαχεξίαι, οὕτω xal φρε- 
νῶν αἱ ἁμαρτίαι * xal ὅτι ἅμα ἐχείνων [a3t; ἆποτε- 
λεῖται. xal αὑτίκα δόµος Θεοῦ γίνεται ὁ τεθαραπεν- 
μένος * ὡς δὰ σώματος χαθιχνοῦνται νόσοι xai 5 
ἁμαρτίας, ἔμαθε κτὶ ὁ ἀχούσας τὸ, "Iós ὑγιῆς Υέγο- 
vac * Μηχέτι ἁμάρτανε * χαὶ ἔχει εὐλόγως xal τουτὶ 
τὸ πρᾶγμα. El γὰρ τὸ κατ ἄνθρωπον ὀργανιχὸν σῶ- 
pa βλάπτει φυχὴν xa0à χαὶ τεχνίτην ἄνθρωπον 
καὶ ἐπισ:ήμονα πολλάχις τραυματίζει xal ἄλλως 
Cb λυπεῖ τὸ χατ᾽ αὐτὸν ὄργανον, οὐδ' ἐκεῖνο ἁπαθὰς 


curationem ροηΐς: pectorum enim spiritualium 
sicut et cordis curatio, est culpa: avulsio. 

140. Notandum est hocloco : ἰῆτο, sive libera- 
bat peccatis pectora : hinc demonstratur quod sicut 
morbi corporales sunt πια] corporis habitudes, 
sic et pectorum culpe ; quodque, statim ut illo- 
rum sanatio completur, continuo domus Dei fit 
sanata, Quod autem ad corpus attingant morbi vel 
per culpas, ille didicit qui s:c audivit : Vide, sanus 
factus es ; jam noli peccare. Et hoc. quoque ratio- 
nabile est. Si enim organicum hominis corpus ani- 
mam lzdit quemadmodum artiticiosum et peritum 
hominem szxpe sauciat aliasque contristatur ip- 
sius instrumentum, quod non est semper impassi- 


ἀεὶ ὃν, χαλῶς ποτε xal αὐτὸ πάσχει ἓν χαιρῷ χατά D bile, bene aliquando etiam ipsum cum opportuni- 


τι ἀντιπάθειαν. Ἱστέον δὲ ὅτι «s ὁ μὲν σύνδεσμος 
ἐνταῦθα οὐκ ἀποδέδοται συνήθως, ἀλλὰ δοκεῖ áva- 
πόδοτος slvat μερισμὸς ὁποῖος καὶ ἐν τῇ καταρχῇ 
χεῖται τοῦ σεθασµίου βιθλίου τῶν Πράξεων τῶν 
ἀποστόλων. El µή τις ἄρα δεξ.ῶς αὐτὸν συνδήτει 
ἐν τῷ ὁμοσθενεῦς δὲ wal συνουσιωµένου * ἵνα λέγῃ 
ὡς τὰ μὲν πρὸ τούτου δόµον ἄχραντον ὁ θεὺς Λόγος 
κατεσχεύαξε * νῦν δὲ τῷ τοιούτῳ οἵχῳ ἅγιον Πνεῦ- 
pa ἐγχατοιχίξεται. Mécpou δὲ πιεσμῷ σφιγγόµενος 
ὁ μελῳδὸς τὸ καὶ ἑαυτῷ κατεσχεύαζε δόµον, y' ab. 
τῷ λέγει, ἀφελόμενος μὲν τὸ κατ ἀρχὴν ετῆς ἁντω- 
νυµίας τῆς καὶ οὕτως πάλιν δασυνοµένης» τρέψας δὲ 
τὸ x τοῦ xal συνδέσµου εἰς ἀντίστοιχον δασὺ τὸ y, 
μετὰ τὴν λόγῳ συναλοιφΏς ἔκθλιψιν τῆς αι διφθ/γ- 
you * Ἶτις δίφθογγος οὕτως ὑπῆλθε χρυφιαθεῖσα 
καὶ àv vp - "Ερχομ' ἔχων ἐπὶ νῆας * - ἔχει δὲ xai 
ἀρχετυπίαν χρήσεως παλαιτάτης ὁ μελῳδὸς ἐκ τοῦ 
τνράννου Οἰδίποδος τὸ - y' αὐτοῦ - ἤτοι xal ἑαυτοῦ. 

pua'. Τὸ δὲ πάνταρχος [oov ἐστὶ τῷ παμδασιλεὺς, 
καὶ παντάναξ, xal ἄναξ ἀνάχτων, xai βασιλεὺς 
βασιλέων, xal Χύριος κυριευόντων, τὸ δὲ μεῖζον 
xai Θεὸς θεῶν. Σεµνότερον δὲ πάνταρχος λέγειν διὰ 
τοῦ c, ὥσπερ χαὶ παντάναξ, Ίπερ δια μόνου τοῦ v, 
xai fj αἰτία δήλη * δι» καὶ ὁ παντουργὺς προεκρίθη 
ἐκιλάγεσθαι τῷ Bei, τοῦ πανούργου ἀφορισθένεος 
ὡς ἐπιῤῥήτου τὰ πλείω * εἰ καὶ ὁ παροιμιαστὴς 
ἀγαθὴν ἔννοιαν παρεισχρἰνει αὑτῷ, ἕνθα ἐπαινῶν 
ἐχφαίνεται τὸν πχνοῦργον. Λόγῳ δὲ ὁμοίῳ xaY παντ- 


tate quodammodo patitur antipathiam. Scito autem 
quod conjunctio piv hie non ex more producitur, 
sed videtur esse sine respondente particula, qualis 
in initio venerandi Aetuum apostolorum libri legi- 
tur ; nisi quis eam conjungat enm isto : ὁμοσθενοῦς 
δὲ καὶ συνὀυσιωµένου ; ut dicat : quod antea quidem 
puram domum Deus Verbum parabat ; nunc autem 
in ista domo Spiritus sanctus inhabitat. Metri 
vero constrictione fjressus poeta, hoc ἑαυτῷ κατε- 
σχεύαζε δόµον, - y' αὐτῷ dicit, dimissa quidem 
initiali littera e pronominis, quod sic etiam aspe- 
ro spiritu notatur; conversa autem conjunctionis 
littera x in asperam ejusdem ordinis y, post elisio- 
nem,per synalceephiam, diphthongi at ; quae diphthon- 
gus sic inginuatur elisa in hoc: ἔρχομ᾽ ἔχων ἐπὶ 
vija;. Habet autem exemplum antiquissimum poela 
ex OkEdipo rege locutionem x' αὑτοῦ, sive xai ἔαυ- 
τοῦ. 

441. Vox πάνταρχος cequivalet voci παμθδασιλεὺς, 
necnon vocibus παντάναξ, ἄναξ ἀνάχτων, βασιλεὺς 
βασιλέων, κύριος χυριευόντων; et, quod pius est, 
85; θεῶν. Satius autem dicere πάνταρχος per τ 
sicut παντάναξ, quam per solum v. Ratio manifesta 
est, ideoque ὁ παντουργὸς dicere de Deo pr:siat, 
quam ὁ πανοῦργος, qui plerumque malo sumitur 
sensu. Si Proverbiorum auctor bonar ei tribuit 
significationem, hic manifeste videtur laudare τὸν 
πανοῦργον. Simili ratione πανταιτία dicitur sapien- 


α.τἰα σοφία λέγεται ἡ τοῦ θεοῦ map ἑταίρῳ ἁγίῳ p tia Dei apud socium sanctum melodum, non con- 


µελῳδῷ, οὐ πρὸς ἀχρλουθίαν τοῦ Ἡαναίτιος χυρίου 
ὀνόματος * ὅτι δὲ xal δίχα τοῦ « ἓν τοῖς τοιούτοις ἡ 
αὑτὴ ἔννοια σώξεται ὁποία ἣν ἂν xal μετὰ τοῦ τ, 
δηλον δίχα πολλῶν ἄλλων xal Ex τοῦ πανωλεθρίᾳ, 
παν τυῦ πανόπτην χύχλον ἡλίου χαλῶ * ταυτὸν δ᾽ 
εἰπεῖν τὸν πά»τ᾽ ἐφορῶντα, καὶ ὦ, ἂν φαίη τις παν- 
τεπόπτην * ἄχραντος δὲ δόµος ὁ ὑπὲρ πᾶν ἀρχιχὸὺν 
ὑπερῷον, 6 πρέπων πάντως θεῷ. Τοιοῦτος δὲ ὁ 
vab; Θεοῦ (v, ἐχεῖνος αἴχος * ὥστε κατὰ την δαυιτ:- 
χὴν ἱχετείαν, ἧς προεµνήσθηµεν, τὰ ἐνταῦθα Ὑίνε- 
ται * χατασχευάζξει μὲν γὰρ ὁ YUbc καὶ θεὸς δόµλυ 
ἀχράντου τοὺς ἁποστόλους, χαρδίαν χαθαρὰν χτίζων 
ἐν αὐτοῖς * ἐἑγχατοικίζεται δὲ κατὰ τὸν μελῳδὸν αὖ- 
τόθι πνεῦμα ε«ὐθὲς, ἐγχαινισμοῦ λόγω. 


gruenter ad nomen proprium Παναίτιος. Quod autem 
etiam in similibus absque τ servetur eadem senten- 
tia qualis esset cum hac littera, patet, praeter czte- 
ra, ex πανωλεθρίᾳ: ct πανόπτην orbem solis voco; 
id est, cuncta speculantem ; et, quasi dicas, παντε- 
πόπτην ᾿"Αχραντος deinde est δόµος surgens super 
omnem primarium ordinem, et Deo prorsus compe- 
tens. Talis vero, quz templum Dei est, illa domus ; 
ut juxta Davidicam supplicationem, de qua men- 
Hionem fecimus, res ibi sint: parat enim quidem 
Filius ac Deus, in domum immaculatam, apostolos, ' 
cor mundum creans in. eis; inhabitat autem juxta 
poetam ibidem spiritus rectus, dedicationis, 


455 


EUSTATHlI THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


6.6 


149. Vel ut. idem dicam, ἑνιδρύσεως ratione. A — opf'. Ταυτὸν 6' εἰπεῖν ἐνιδρύσεως ' ἱερὰ δὲ λέξις 


Sacra vero lectio est ἵδρυσις οχ extraneis iniror- 
sum invecta Deoque sacrata. Dicebatur autem 
apud Grzecos ἱδρύειν, primum instituere in tem- 
plum cum honorifico comitatu a lege statuto, quod 
apud ipsos undecunque venerandum erat divinum 
simulacrum aut statua. Notandum vcro quod de 
immaculata seu pura domo sententia ad przdi- 
ctum lavacrum aliquo modo pertinens converti 
potest. Valde namque solerter artificioseque sacer 
melodus, servato lavacri tropo, sicut in locutione : 
divinum regenerationis lavacrum, sic etiam paulo 
ante : Lavacrum peccatorum purificationem ; puri- 
(icatio namque convenienter lavacro inbzret; simi- 
liter autem ignis, quo eget balneum, praeposito 
vero sensu buic amico sententiz, isto : τέχνα φω- 
τόµορφα, quod est, filii nivel ac puri ; juxta illud : 
Lavamini, puri estote, purificantes scilicel vesti- 
wienta vestra, quod est, exteriorein ac circumpo- 
situm vestiinentum anima purgantes et tali Java- 
cro dealbantes. Sic igitur hac metapbora sapiens 
poeta recte producta, dictam iinmaculatam domum 
illi àccommodaviL; siquidem, ut vestimentum est 
anims corpus, ita quoque domus illius est idem 
corpus, ltaque, sicut oportet tale vestimentum 
purgare, sic etiam camdem spiritualem domum 
mundare, quatenus semper in.ea maneat inaugu- 
rationis gratia vel dedicationis, Spiritus sanctus; 
ut illa domus el qus sunt. ei similes domus pra- 


καὶ ij ἵδρυσις ix. τῶν ἔξω παρελχυσθεῖσα Eat, xal 
ἀφιερωθεῖσα τῷ ep * ἑλέγετο δὲ ἱδρύειν παρ) "EX- 
λησι τὸ τὴν ἀρχὴν χαθιστᾷν εἰς ναὺν μετὰ τιµίας' 
ἀχολουθίας νενοµισµένης, τὸ παρ) αὐτοῖς τιμώμενον 
ἐξ οἰασοῦν ὅλως θεοειδὶς ὁμοίωμα εἴτουν ἀφίδρυμα. 
"Exc. ἱστέον χαὶ ὡς χατὰ τὸν ἄχραντον f] ὡς χαθαρὶν 
δόµον ἔννοια δύξοι ἂν τρόπον τινὰ τοῦ προειρηµένου 
λουτροῦ ἔχεσθαι * πάνυ yàp δεξιὼῶς φυλάξας ὁ ἱερὸς 
ἐποποιὺς τὴν xat! ἐχεῖνο τρηπὴν, χαὶ τεχνιχῶς καθὰ ἓν 
τῷ - λουτρὸν τὸ θεῖον τῆς παλιγγενεσίας * - οὕτω xal 
πρὸ ὀλίγου ἓν τῷ - λουτήριον κάθαρσιν ἀμπλακημά- 
των fj χάθαρσἰς τε γὰρ τῷ λουτηρίῳ εὐπρεπῶς παρα- 
χολουθεῖ * ὁμοίως δὲ χαὶ τὸ πὺρ οὗ δέεται τὸ λουτἑριον. 
Προθέμµενος δὲ νοῦν φίλον τοιαύτῃ ἑννοίᾳ xat τὸ τέχνα 
φωτόμορφα, 6 ἐστι λευχὰ καὶ χαθαρὰ, κατὰ τὸ - λού- 
σασθε, χαθαροὶ Υένεσθε - πλύναντες δηλαδὴ Υραφι- 
κῶς xal τὰ ἑμάτια ὑμῶν, 5 ἐστι τὸν ἔξω καθῄραν- 
τες xal περίθετον οἷον ἱματισμὸν τῆς φυχῆς, xol 
λευχάναντες τῷ τοιούτῳ λουτρῷ. Οὕτω γοῦν τὴν 
μεταφορὰν ἐχείνην ἀπευθύνας ὁ σοφὸ,ς μελῳφδὸς, 
ᾠχείωσεν ἑχείνῃ xaX τὸν εἰρημένον ἄχραντον δόρμν * 
εἴπερ ὥσπερ ἱματισμὸν ψυχῆς τὸ σῶμα οὕτω καὶ 
οἶχος ἐχείνης τὸ αὐτὸ σῶμα. Διὸ xa0à πλύνειν χρὴ 
τὸ τοιοῦτον ἑμάτιον, οὕτω xal τὸν αὐτὸν πνευµατι- 
xlv olxov aaípstv, ὡς διόλου µένειν ἑνοιχιαμοῦ χά- 
ριν kv αὐτῷ, εἶτουν ἐγχαινισμοῦ, τὸ ἅγιον Πνεῦμα * 
ἵνα οἴχος οὗτος χαὶ οἱ xav' αὐτὸν οἶχοι τοῦ προει- 
ρηµένου Σ'ωνίτου νόµου τῆς χάριτος το) ἁγί.υ 


dici: Sion legis, gratie Spiritus sancti, destructive C Πνεύματος, χαθαιρετικοὶ γένωνται οἴκων ἀνομιῶν 


fiant domorum iniquarum, de quibus igitur apud 
David, sicut illa spelunca sancta nativitatis Christi 
speluncarum latronum scholam reprobavit, qua 
probrum et objurgationem habent in eancto Evan- 
gelio. 


143. Paris sicut Φα virtutis est Spiritus cum 
sanctissimo Filio, necnon, ut dictum est, cum 
atre ; sed non similis : hoc enim est haeresis. Sic 
neque similis substantig, sed ejusdem substantiz 
(οὐδὲ ὁμοιοούσιον, ἀλλὰ ὁμοούσιον) vel, aliis verbis, 
consubstantialis. Unde quoque cunsubstantivum 
Filio Spiritum ihi dieit. Non autem respuenduam 
dicere συσθενὲς, vel ταυτοσθσνὲς, vel ταυτούσιον, 
et recta suut. ista aliaque similia, Evidens autem 
est impossibile esse Spiritum sanctum, Verbo con- 
substantivum, non eamdem cum illo domum inha- 
bitare. lloc autem Πνεύματος φάος, ob festivitatis 
habetur lumen. Per periphrasim vero dictuin est : 
pro Spiritu namque sumptum. Et ibi poetice lo- 
quitur poela : figura namque poetica est periphra- 
sis. Sive autem quis dicat : inhabitat Spiritus, 
juxta illud : Spiritum rectum innova in visceribus 
meis; sive Spiritus gralia, sive Spiritus luinen, 
hic uni sententia consecrantur. Si vero Spiritus 

lumeu dice domui divine praeparat insidet, a 
' Deo proinde juxia David ista domus est constructa, 
ín quam non frustra laboraverunt aeuificantes, 
ejusque lucidz pori: Deo parate sunt. ad liberam 


τῶν παρὰ τῷ Δαθὶδ, xg0à χαὶ σπήλαιον ἅγιον ἐχεῖ- 
νο τὸ τῆς Υεννήσεως τοῦ Ἀριστοῦ σχολὴν κατε/η- 
φίσατο σπηλαίων λῃστριχκῶν, & iv τῷ ἁγίῳ Εὐαγγι- 
λίῳ ἔχει μομφὴν xai ἔλεγχον. 


ϱρμΥ. ᾿Ὁμοσθενὲς δὲ ὡς xal ἰσοσθενὲς τῷ ἁγιω- 
τάτῳ Υἱῷ τὸ Πνεῦμα, οὕτω δὲ καὶ τῷ Πατρὶ κχαθὰ 
προεγράφη ' οὗ μὴν ὁμοιοσθενές * αἴρεσις γὰρ το-- 
τό γε * οὕτω δὲ οὐδὲ ὁμοιοούσιον, ἀλλὰ ὁμοούσιον, 
εἰπεῖν δὲ ἄλλως, συνούσιον  ὅθεν xal συνουσµω-έ- 
vov ἐνταῦθα τῷ Υἱῷ τὸ Πνεῦμα φησίν * οὐχ ἀπόδλη- 
τον δὲ xal συσθενὲς εἰπεῖν, xal ταυτοσθενὰς καὶ 
ταυτούσιον, ἀλλὰ ὀρθὰ πάντα ταῦτα xal ὅσα τοιαῦ- 
^1. Δῆλον δὲ ὡς ἀδύνατον τὸ συνονσιωµένον τῷ Λό- 
γῳ ἅγιον Πνεύμα μὴ τὸν αὐτὸν ἐχείνῳ δόµον oixsiv* 
τὸ δὲ Πνεύματος φἀος, διὰ μὲν τοῦ φάους ἔχεται τὸς 
ἑορτῖς * περιπέφραστα: δέ. ᾽Αντὶ γὰρ τοῦ Πνεύμα- 
τ.ς ED zat 7 χα) ποιητιχεύεται χἀάνταῦθα ὁ µελῳ- 
δός᾽ σχΏμα γάρ τι ποιητικὸν καὶ d) περίφρασις. Εἴτε 6i 
ἐγχατοιχίζεται Πνεῦμα εἶποι τις χατὰ τὸ, Πνεῦμα εὖ- 
θὲς ἑγχκαίνισον ἓν τοῖς ἐγχάτοις µου * εἴτε Πνεύματος 
χάρις, εἴτε Πνεύματος φἀος, pid ἑννοίᾳ ταῦτα χαθα- 
γιάζονται. Ei δὲ Πνεύματο; edo; τῷ ῥηθέντι θεοσχευ- 
άστῳ δόµῳ ἐγκατοιχίζεται, θεόδµητός τε ἅρα ὁ τοιοῦ- 
τος οἶκος χατὰ tbv Δαθ]δ, εἰς ὃν οὐ µάτην οἰχοδομοῦν- 
τὲς τινες ἑχοπίασαν, χαὶ αἱ xav' αὑτὸν φωταγωχοὶ 
θὐραι, θεῷ ἤσχηνται εἰς ἀχώλυτυν quib; εἰσδοχὴν, 
ὅπερ ἐκχεῖνος ἀχτινοδολεῖί * xal φάους τπνενυατιχκῦ 


e] IN HY MNUM TFNTECOSTALEM DAMA: CENT. 


6^3 


6 τοιοῦτος ἑόμυς πἐπληστα:, οὗ νὶξ οὐχ o!6s χατά- A luminis acceptionem, quod ille irradiat ; et spiritali 


χχυχᾶσθαι. 

pub'. Τούτων οὕτως ἐχάντων, ἔπεισ.ν ἡμῖν ἄνα- 
δρομοῦσιν, εἰς την ἀργὴν τοῦ ἐξηγημένου τροπαρίου 
θεωρῆσαι µήποτε οὐχ ἐξ ἀνάγχης ὁ 8:5; ἰᾶτο κατὰ 
«ὃν μελῳδὸν φρένας τὰς τῶν ἀποστόλων ' ot. xa0á- 
παξ ὁλοφύχως αὐτῷ ἑνωθέντες χαθαροὶ πάντες ἦσαν 
x3tÀ τὸν ἐκείνου λόγον, δίχα ἑνὸς τοῦ ἑπαράτου 
Ιούδα * ἀλλὰ φρένας ἑτέρας δυσ.άτους kv τῷ ἆμαρ- 
τάνειν, καὶ οὕτως ἐχείνας lopevos ἑαυτῷ χατεασχεύα- 
Qs B 6pov ἀποστόλων, ἤγουν ἀποστολιχ»ν. οὗ οἰκονό- 
po: δηλαδὴ χατέστησαν οἱ ἁπόστολο:, ὥς χαὶ tpyátat 
δοῦλοι πιστοὶ xal φίλοι Χρινωνοὶ ὑπὸ οἱχοδεσπότῃ 
τεταγµένοι τῷ θεᾷῷ. El δὲ δόµον εἶπεν ἐνικῶς xal 


poopávoug τὴν µίαν ἁγίαν καθολικὴν xal ἀποστολι- 
xhv Ἐκχλησίαν, τὸν τοῦ Θεοῦ δόµον, τὸν διὰ µέσης 
τῆς ἐχκλτσιαστιχῆς λέξεως ἐμπεριεχόμενον τῷ 
ἁγιωτάτῳ συμδό)ῳ τῆς χοσµοσωτηρίου χριστ.ανικῆς 
πίστεῳς. 
Ὡδῆς ἕκτης εἱρμός. 

XIV. Ἱλασμὸς ἡμῖν, Χριστὲ, καὶ σωτηρία 

Ὁ Δεσπότη; ἔλαμψφας ἐχ τῆς Παρθένου, 

Ἵνα ὡς προφήτην θηρὸς ix. θαλαττίου 

Στέρνων Ἰωνᾶν τῆς φθορᾶς διαρπάσῃς 

Ὅλον τὸν Αδὰμ παγγενῆ πεπτωχότα. 

pue. Ασυνάρτητος fj Évvota τοῦδε τοῦ εἶρμυῦ 

πρὸς τὰ τῆς παμφώτου ἑορτῆς, βραχύ τε παντελῶς 


lumine talis repleta est domus, contra. quam nox 
gloriari nescit. 

144. His igitur ita sese habentibus, nolis oc- 
currit. redeuntibus ad. initium cnarrate  strophie 
speculari ne forte non necessario Deus, juxta p»e- 
tam, apostolorum pectora sanaret; qui semel om- 
nino ipsi uniti, puri omnes eraut juxta ipsius 
verbum, excep4o uno traditore Juda, sed alia pec- 
tora, a peccato curatu difficilia, :cque sie. sanaus 
sibi praepararet domum apostolorum sive aposto- 
licam, cujus ceconomi sane constituti sunt. apo- 
stoli, tanquam operarii, servi fideles et amici so- 
ciat, sub Domino domus ordinati Deo. Si vero 


domum singulariter dixit et non domos in plurali 
o9 ὅόµους πληθυντιχῶς, οὗ θαυμαστέον ἡμᾶς ἑνθυ- B 


numero, nobis non est. mirandum, recogitantibus 
"nam esse sanctam catholicam et apostolicam 
Ecclesiam, Del domum, quz media Ecclesie dic- 
tione, sanctissimo symbolo fidei christiane, mundi 
servatricis, comprehenditur. 


Hirmus ode sexta. 
Propitiatio nobis, Christe, et salus 

Presens illuxisti ex Virgine, 

Ut, tanquam proplictam ex fer: marina 

Pectoribus Jonam, a corruptione eriperes 

Totum Adam cum omni genere cadentem. 

145. Non cohzrens hujus nexus sententia cuim 

reliquis lucidissima festivitatis, cum ad hanc ou 


ἑχείνης θιγγάνουσα κατὰ τὸ, Ἔλαμψας ἑκτῆς Παρ-α nino paululum attigit. secunduta istud : Luxisti «de 


θένου, δηλαδη T; προλογίσας τὸν ὑπερφυῆ τοχετὸν, 
εὐθὺς ὣς ἐχρην ἁἀσχολεῖται el; τὸ κατὰ τὸν Ἰωνᾶν 
εέρας τὸν συστάτην τῆς ἕχτης ᾠδῆ-, πρὸς ὃ mapa6o- 
λιχῶς εἰχάξει τὰ τοῦ 'AbXp, λέγων οὕτω : Χριστὲ 
6 Δεσπότης, ἰ)ασμὸς ἡμῖν χαὶ σωτηρία ἔλαμψφας 
kx τῆς ἀξιπαρθένου θεοτόχου. Διὰ τί; Συγχαταθὰς 
χαὶ ταπεινωθεὶς ἐς τοσοῦτον, ὡς δι’ ἡμᾶς γενέσθαι 
xa ἄνθρωπος ὁ ἡμῶν πλάστης, ἵνα δηλονότι χαθὰ 
τὸν προρήτην Ἰωνᾶν, ὃς προετύπωσε τὴν ἐχ ταφῆς 
τριημέρου ἀνάστασίν σου, τεραστίως περιεσώσυ &x 
τῶν στέρνων τοῦ θαλαττίου θηρός * θῆρες γὰρ καὶ τὰ 
χήτη * οὕτω xal τὸν ᾿Αδὰμ ὅλον διαρπάσης ix τῆς 
φθορᾶς, παγγεννῆ πεπιωχότα,. "OX. γὰρ τῷ Αδαμ, 
ἤγουν πάσῃ τῇ ἐξ "Abàg ἀνθρωπίνῃ φύσει, xal 
δλῃ δὲ χατὰ qug, δηλαδὴ ἄλλως χα) σῶμα, ἐλόθη 
τὸ διὰ τὴν ἁδαμιαίαν ἁμαρτίαν ἐπιτίμιον, χαὶ máv- 
τες ἐχεῖθεν φθορᾷ ὑποχείμενοι ἑπανεσώθημεν εἰς τὸ 
ἀρχαῖον διὰ τῖς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. 

ppc". Καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τοῦ εἰρμοῦ ἔννοια * τινὰ 
65 ἀντίγραφα ἀντὶ τοῦ ἱλασμὸς χαὶ σωτηρία, iA3- 
σμὸν xal σωτηρίαν ἔχουσι xav& πτῶσιν αἰτιατιχὴν, 
ἵνα λέγῃ ὁ μελῳδὸς ὅτι ἱλασμὸν χαὶ αωτηρίαν ἡμῖν 
Ἰάμψα, πεποίηχαν. Σεµνοτέρα δὲ ἡ πρώτη γραφή’ 
αὑτόχρημα γὰρ ἱλασμὸς xot σωτηρία ἐσ:ὶν ὁ Ἆρι- 
στός. 'làáo δὲ ἐστι τὸ θέµα τοῦ ἱλασμοῦ, ὅθεν xai 
τὸ ἑλάδασθαι * ῥῆμα δὲ οὐχ εὔχρηστον πραχθὲν ἐς 
αὐτοῦ τὸ ἵλημι ὡς ἵστημ', παράγει τὸ ἵληθι, xat ἴλα- 
01, xa τὸ ἱλήχοις, ἀντὶ τοῦ Deo; εἴης. 'H δὲ παρα- 
ἵωγἡ τοῦ ἱλάω xal τῶν συστοἰχων αὐτῷ περιτ"] 


virgine; de cujus sane preclara supernaturalique 
progenie prolqcutus est, statim, ut oportebat, ap- 
plicat auctorem sexti carminis ad zonx prodigium ; 
juxta quod parabolice depingit res Adan, sic di- 
cens : Christe dominator, propitiatio salusque nobis 
e Deipara semper Virgine luxisti. Quoinodo? Des- 
cendisti nobiscum et humiliatus es, ut propter nos 
et lomo (ieres, qui noster es creator; uL sane sicut 
prophetam Jonam, qui przfiguravit tuam e tumulo 
post tres dies resurrectionem , miraculose οι” 
puisti de ventre maritima fer; ferte namque sunt 
cete ; sic etiam totum Adam, universe lapsum, e 
perditione subduceres. Toii enim Adam, sive 
cuncte quz venit ex Adam humana nature, toti 


D vero secundum animam et alio sane modo secutn- 


dum corpus, ultio data est; et omnes exinde cor - 
ruptioni subjecti in pristinum statum per Christi 
nativitatem rcedintegrati sumus. 

146. Talis est nexus sententia ; quzdam autem 
exemplaria pro ἱλασμός el σωτηρία, ἱλασμόν et 
σωτηρίαν per casum accusativum habent; ut dieat 
poeta : propitiationem et salutem nobis lucere fe- 
cisti. Áugustior autem prima sententia est : prepi- 
tiatio namque reipsa ac salus est Christus. Ἱλάω 
vero, unde quoque venit ἱλάσασθαι, radix est τοῦ 
ἴλα;μοῦ. Verbum autem non commode facium ex 
ipsa Ovpt tanquam ἵστημι, derivatione dat ἴληθι, 
et ἵλαθι, et ἐλήχοις, pro, Deo; sinc, propitius esto. 
Derivatio autem τοῦ ἱλάω ipsiusque consortium hie 


659 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.£ 


660 


superflue nunc exponeretur : ex verbo ἱλάω, ἱλάσω, A ἐνταῦθα vov ἐκτεθῆναι ' kx zou. ἑλάω, ἱκάσω, Χο 


communius verbum ἱλάσχω venit, Quoad autem 
vocem σωτηρία, scito quod vox. σωτήρ, cujus est 
derivatio σωτηρία, ex extraneis ad res nostras di- 
vinas est deducta, sicut et βασιλεύς. Alticis enim 
populare regimen preferentibus, uec tamen haud 
ignorantibus regiam potestatem aliis meliorem esse 
potestatibus, Jupiter cognominahatur [βασιλεύς, 
quasi dignus non esset homo qui rex esset inter 
ipsos; et ipsum nominabant σωτῆρα, cui etiam 
κρατῆρα cognomen in conviviis imponebant. Ver- 
hum autem ἔλαμόεν υἱ de sole pronuntiavit ; juxta 
quem augustissima Deipora ccelum est, ex quo ju- 
stitia Sol illuxit. Aliis autem verbis, ex qua, velut 
lucida nubes et lizec salutaris, illuminatio venit et 


salviücans nos imber super terram irrupit. [deo B 


pratulit hujusmodi dictionem istis : ἔφανας, aut 
πέφανας, aut σταγας, que sunt ipsae splendide 
dictiones. 

43]. Hic insuper advertendum nubem modo 
memoratam non simpliciter etymon habere juxta 
qualecunque πευυ]υώ, veluti nigram ac tenebro- 
sam, sed, ut ita dicam, juxta nebulum solare, tan- 
quam obumbrantem intra seipsam veritatis ac 
justitie solem. Vox autem ó Δεσπότης admirative 
dicta est, siquidem bic dominator ita illuxit servis, 


nibil durum ostendens. Dictio : ex Virgine, cogi- ᾿ 


tare suggerit verbum ἔλαμφας, non secus ac [n- 
earnatus es e Vicgine puritate splendente ; sicque 
lumine salutis nos in peccatorum tenebris jacentes 
circumfulsisti, Per expressionem vero τῶν στέρνων 
τοῦ χήτους, ipsius ventrem, ul malerno more li- 
cebat, significat. Prorsus autem hujusmodi pec- 
toribus ac ventre, que sunt inferni figurate cogi- 
tanda sunt; unde fuga liberati resurrectionem 
obtinuimus; et aliquo modo dicit : Quoniam e 
ventre virginali sicut. sol illuxisti, dominator ac 
Salvator Christe, de ventre inferni mortifero eruisti 
ros, juxta veterem typum prophete Jona. Scien- 
dum autem quod pro στέρνων dicere potuisset 
σπλάγχνων, nisi jam ab alio melodo praeventus es- 
set. Vide vero dictionem ; φθορᾶς διαρπάσας, de 
Salvatore Cliristo prorsus festive fiducialiterque 
adhibitam : qui enim pravalentis olim contra nos 
spolia diripuit, non prztermisit quin etiam Adam 
s corruptione subriperet : optimus raptor et ipse 
γοσατὶ conteutus, qui nos docuit, prxter alia. sa- 
iutaria, rapere tempus, quod, sicut aliquis sapiens 
dixit, pretiosissimus est sumptus. Notum est autem 
lingus peritis quod τὸ ἁρπάγειν leonum, leopar- 
dorum, aliorumque similium proprium positum 
est. Hoc autem : Totum Adam, referri potest. ad 
id : Japsum ; ut intelligatur lapsus Adam totus, ani- 
ma quidem ob peccatum, corpore vero propter 
condemnationem ad mortem ; cujus liberatio non 
erat nisi per Salvatoris nostri Jesu Christi resur- 
rectipneim. 

448. Notandum autem quod sanclissuuus Da- 
mascenus lapsam nostram naturam redintegratam 


νότερον ῥτμα τὸ ἱλάσχω γίνεται. "Ev 6b τῷ owt-p'a 
ἱστέον ὅτι χα) ὁ Σω1Ώρ, οὗ παρώνυμον dj σωτηρία, 
ix τῶν ἔξω παρείλχυται el; τὰ xa0' ἡμᾶς θΣιότατα, 
χαθὰ xal ὁ θασιλεύς. ᾽Αττιχοῖς γὰρ ὄτμοχρατεἴσθαι 
μὲν προηρηµένοις, οὐχ ἡγνοηκόσι δὲ χρείττω εἶναι 
τῶν ἄλλων ἀρχῶν τὴν βασιλιχην, ὁ Ζεὺς ἐπεχαλεῖτο 
βασιλεὺς, ὡς μὴ ἄξ.ον ὃν ἄνθρωπον &v αὐτοῖς βασι- 
^éa εἶναι xai σωτῖρα αὑτὸν ἑνόμιζον * ᾧ xal 
χραττρα ἵστων kv συµποσίοις ἐπώνυμον * Τὸ δὲ 
ἔλαμφεν ὡς ἐπ' ἡλίου eins * χαθ᾽ ὃν οὐρανὸς ἡ ὑπέρ- 
ayvog θεοτόκος, ἓξ οὗ ὁ τῆς δικαιοσύνης ἔλαμψεν 
"ἤλιος. Φράσαι δὲ xax ἄλλως, ἐξ fi; ola νεφέλης cu- 
εεινΏς xal τοιαύτη σωτήριο; λάμψις Υἐγονε, χαὶ à 
σωστιχὸς ἡμῶν ὑετὸς ἐῤῥάγη ἐπὶ γῆς ' AU xal πρ’έ- 
χρινε τὴν τοιαύτην λέξιν τοῦ ἔφανας, ἢ πέφηνας, f 
ἕστραφας, at φαειναὶ xal αὗταί εἶσι λέξεις, 


pix. Παρασημµαντέον 0 ἑνταυθα τὴ» προσεχῶς 
μνημονευθεῖσαν νεφέλην οὐχ ἁπλῶς ἑτυμολογεῖσθοι 
χατά τι νέφος τὸ προστυχὸν, οἷα ὄνοφεράν τινα xal 
σκοτόεσσαν, ἀλλ ὡς οὕτως εἰπεῖν φερωνύμως νέφας 
ἐλιόεν, οἷα σχιάσαν ἔνδον αὑτοῦ τὸν τῆς ἀληθείας 
χαὶ δικαιοσύνης ἥλιον * 55. δὲ ὁ ὃςσπότης θαυμαστι- 
κῶς εἴρηται, εἰ ὁ δεσπότης οὕτω λάμπει τοῖς δού- 
Aot; μηδἐν τι παραδεικνὺς ἀγριώτατον. .Τὸ δὲ ix 
τῆς Παρθένου νοεῖν ὑποθάλλει τὸ ἔλαμψας, ὅμοιον 
τῷ ἑσαρχώθης ἐξ ἀειπαρθένου φωσφορούσης τῇ 
ἁγνείᾳ * xaX οὕτω qus σωτηρίας ἡμᾶς τοὺς tv σκό- 
τει ἁμαρτιῶν περιπύγασας * διὰ τῶν σ-έρνων δὲ τοῦ 
χήτους thv ἐχείνου κοιλίαν ὡς μττρικῶς ἑνεχώρει 
δηλοῖ. Πάντως δὲ στέρνοις xol Χοιλίᾳ τοιαύτῃ τὰ 
xat τὸν nv εἰχαστέον * ὅθεν φυγόντες ἐτύχομεν 
ἀναστάσεως * xal πως λέγει ὅτι Ex παρθενιχῆς xot- 
Mas λάμψας ὦ Δέσποτα Σῶτερ Χριστὰ ἡλιοειδῶς, ἓχ 
κωιλίας ἆδου θανατηρᾶς ἐξέσπασα; ἡμᾶς, χατὰλ τν 
πάλαι ποτὲ τύπον τοῦ προφήτου Ἰωνᾶ. Ἰστέον δὲ 
ὅτι τὸ στέρνων εἶχε σπλάγχνων εἰπεῖν, εἰ μὴ προκ1- 
τε)άφθη ἑτέρῳ pelo. Ὅρα δὲ τὸ φθορᾶς διαρπἀ- 
σας πάνυ ἁστείως λεχθὲν xal τεθαῤῥημένως ἐπὶ 
Σωτῆρος Χριατοῦ. 'O yàp τὰ σχύλα τοῦ καθ) ἡμῶν 
ποτε δυνατοῦ ἁρπάσας, οὐκ ἐμέλησε καὶ τὸν ᾽Αδὰμ- 
τῆς φθορᾶς ἀφαρπάσαι * ἅρπαξ ἄριστος οεὐδοχήσα; 


D χληθῆναι xat αὐτός * 0 χαὶ ἡμᾶς ἐδίδαξεν ἄλλα τε 


ἁρπάζειν σωτήρια καὶ αὐτὸν τὸν καιρὸν, τὸν xai 
τις ἔφη σοφὸς, πολυτελέστατον δαπάνηµα. Γνωστὸν 
δὲ τοῖς περὶ λόγους ὅτι τὸ ἁρπάσειν λεόντων, xal 
παρδάλεων, καὶ ἄλλων τῶν κατ᾽ αὐτὰ ἴδιον τέθειται ᾿ 
τὸ δὲ ὅλον τὸν ἸΑδὰμ δύναται διαθιδασθήναι xal εἰς 
«b, πεπτωχότα * ἵνα νοῆται πεπτωχὸς ὁ ᾿Αδὰμ ὅλος, 
Quy) μὲν διὰ τὸ ἡμαρτηχέναι, σώματι δὲ διὰ s 
χατακριθῆναε θάνατον * οὗ λύτρωσις cx ἣν εἰ μὴ 
διὰ τῆς τοῦ Σωτῖρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἕπανα- 
στάσδξω;. 


ραπ’. Σηµείωσαι δὲ ὅ:εὁ μὲν ἁγιώτατος A2p2- 
σχηνὸς τὴν πεπτωκυῖαν ἡμῶν φύσιν ἀνοικοδομηθἳ- 


661 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI- 


002 


» - *. 9 - e . ο 5 L1 9 t e n 
ναι εἶπεν ἀναστάντος τοῦ, ὡς ὁ Ἰωνᾶς προδιετύπω- Α fuisse dixit, resurgente, qui, sicut Jonas pref 


σε, παθόντος xaX ταφῇ δοθέντος καὶ ἓν τῇ χοιλίᾳ τῆς 
τῆς Υενοµέναυ Χριστοῦ * fj δὲ παρυῦσα obi σωθῆναί 
φτσιν ἀφαρπαγέντα φθορᾶς τὸν Αδάμ πεπτωχότα, 
Χριστοῦ λάμψαντος ἐκ τῆς ᾿Αειπαρθένου * δεξιώτα- 
τα τῆς µελῳδίας ἀνατιθείσης x5 αὑτὸ καλὸν Exst μὲν 
τῇ θεοσώµῳ ταφῇ τοῦ Χριστοῦ τῇ ἐπισρεαγιστιχῆ 
τῆς ἡμῶν σωτηρίας ' ἐνταῦθα δὲ τῇ χαταρχτιχῇ 
τοῦ σωθῆναι τὸ ἁδαμιαῖον φύραμα γεννήσει ἐχείνου" 
ἓν ofc ταυτόν ἐστιν ἐκ χοὺς εἰπεῖν ἀνοικοδομηθῆναι 
thv χατ' ἄ,θρωπον οὐσίαν, ὃ ἐστι φύσιν χατὰ τὸν 
Δαμασχηνὸν, xal ἐν φθορᾶς ἁρπαγῆναι τὸν ὅλον 
Αδάμ ' συµθιδάζοντος τοῦ εἰρμοῦ xai τὸ κατὰ τὸν 
Ἰωνᾶν, εἲς τινα ὅμοίαν ἐχείνῳ ἕννοιαν, ὡς δύναται 
διασχευάσαι ὁ τὰ θεῖα σοφός. Δοχεῖ δὲ ἡ μὲν ἐχεῖ 
μετὰ πτῶσιν ἀνοιχοδομτθεῖσα θεία οὐσία, πτώμα 
yotxbv δηλοῦν τὸ el; αὐτὸν τὸν ἅδην * ὁ δὲ ὡς εἴρη 
ται πεττωχὼς ᾿Αδὰμ, ἕμπτωσιν ὡς εἰς ἅδην τὴν 
χοιλίαν τοῦ χήτους εἰς δὲ «b παγγενη χρησιμεύει 
χατά τε γραφὴν χαὶ xax! ἔννοιαν dj φαλλοιένη παγ- 
γτνὴῆς κατάρα τῆς προμήἠτορος. 
Tpozápior πρῶτον τῆς ἕκτης ᾠδῆς. 
XV. Ἰμερτὸν ἡμῖν εὐθὲς &v τοῖς ἑγχάτοις 
Αἱωνίως ἔξουσι πνεῦμα χαινίσοις, 
Πατροπροθλήτως πάντοτε ξυνημμένον, 
Ὕλης ἀπεχθοῦς χαυστιχὸς polucudtuv, 
Ῥύπου τε παντὸς ῥυπτιχὸν παντοχράτορ. 
ρµθ’. Καθαρῶς τὸ napis τροπάριο» τὴν τῆς ἓν- 
νοίας ἀφορμὴν Ex τοῦ πανσόφου ἔχει Δαθὶδ, οὗ Όεο- 


χκλυτήσαντος χαρξίαν αὐτῷ χαθαρὰν χτισθῆναι, χαὶ C 


πνεῦμα εὐθὲς ἐγχαινιαθῆναι τοῖς ἐγχάτοις αὐτοῦ, 
χαθὰ χαὶ προεγράφαµεν, παραφράσας ὁ με)ῳδὸς 
ὑπερεύχεται el; χοινὸν, οὕτω πρὸς ἀκολουθίαν &op- 
ταστικἣν παραμ!γνὺς χαὶ θεολογίαν * "Q παντοχρᾶ- 
τορ Λόγε, χαινίσοις εἴθε τοῖς ἐγχάτοις ἡμῶν τῶν 
χριστιανῶν πυεῦμα ἵμερ:ὸν χα) εὐθὲς, ὃ xol αἰω- 
νίως ἔξοιμεν * ἵνα ὡς τὸ ἅγιον Πνεῦμα συνῄπταί σοι 
ἀεὶ, οὕτω; f) χάρις σου µένῃ διαπαντὸς μεθ) ἡμῶν 
ἕως συντελείας αἰῶνος, οὗ µεταμελομένου εἰ μὴ 
φθάσαντες ἡμεῖς πταίσοµεν, οὐδὲ διδόντος πνευμα» 
τιχῶς πρ΄σχαιρα. Εἶτα φιλοσορῶν θ:ολοχιχῶς, λέ- 
χει πάντοτε τὸ ἅγιον Πνεύμα ξυνηφθαι τῷ Υἱῷ 
xai Λόγῳ τοῦ Θεοῦ πατροπροθλύτως, iv τῷ Ex τοῦ 
Πατρὸς δηλαδῃ προθεθλῆσθαι xai ἐκπορεύεσθαι ’ 
ὡς λόγῳ συνωνυµίας μυστικῆς ἁμφοτέρων τούτων 
παυτιζομένων τῶν λέξεων. 

pv. Πρόδηλον δὲ ὅτι συνΏπτοι ἀεὶ τὸ Πνεῦμα 
καὶ τῷ Yl, καὶ ὡς πάντοτε ὁ Πατηρ ἓν αὐτῷ, οὔ- 
τω xal τὸ ἅγιον Πνεῦμα * εἶτα xal τὴν ἡμῖν ivdp- 
γειαν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἓν ὁλιγίστῳ διασαφῶν 
ὁ μελῳδὸς, xal παραδειχκνὺς mop καταναλίσχον εἷ- 
ναι αὐτὸ, χαυστιχὸν εἶναί φησι µολυσµάτων Όλης 
ἀπεχθοῦς, xal ῥυπτικὸν ὃ iati καθαρτικὺν ῥύπου 
παντὸς, τοῦ χατὰ νοῦν δηλαδῃ, ὃ δηλοῦτει bv τῷ' 
Καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης χηλῖδος" fw χηλίδα 
καὶ ὃν ῥύπον οἱ ἁπλουσάμενο:, καθαροὶ τῇ χαρδίᾳ 
za οὕτω θεόπται γίνωνται, χαὶ qi; sio «φἶλον ὡς 
ἱμάτιον ἀναθάλλονται. Ἱστέον δὲ ὅτι τε 1v παλαιοῖς 
ἀντιγράφοις οὕρηται ῥύπου φρενῶν τε ῥυπτιχὸν 


"- 


guravit, passus est et tumulo ereditus et in ventre 
(ου positas, Christo : praesens autem carmen 
lapsum Adam, e corruptione raptum, ait fuisse 
saívatun, cum Christus e semper Virgine lusit, 
melodia idem bonum commode tribuente illic qui- 
dem venerando Christi sepulcro salutis nostre 
sigillo; liic autem incipienti massam Adamiticam 
salvare, nativitati ejus : in quibus idem est ex 
humo restauratam fuisse substantia: hominis, hoc 
est, naüram, juxta Damascenum, et ex corruü- 
ptione fuisse raptum totum Adam juxta. nexum, 
qui quod adJonam attinet, concinit. cuidam illi 
simili sententie, ut concipere potest in divinis 
sapiens, Videtur autem illic post casum restau- 
rata divina substantia, terresirem casum in ipsum 
infernum indicare lapsum : lapsus autem, ut dictum 
est, Adam, lapsum, tanquam in infernum, in ceti 
venirem. lluic autem : παγγενη, servire potes! 
quoad scriptum et quoad sensum, psalmis celebrata 
παγγενῆς avi maledictio. 
Troparium primum ode sextee. 
Desideratum nobis rectum in interioribus 

AEternve habituris Spiritum iunoves, 

Λ Patre procedentem undique copulatum, 

Materie inimice combustilem inquinationenm, 

Sordisque omnis purgativum, o omnipotens, 

149. Puram hujus sententiz originem pr:esens 
$trophe tenet e sapientissimo Davil, quem, cum 
petivisset a Deo sibi cor mundum creari, spiri- 
ilumque rectum in visceribus suis innovari, quem- 
admodum antea scripsimu3, commentatus poeti, 
ad festivalein. continuationem. adimiscens quoqué 
theologiam, sic communiter deprecatur : O. omni- 
potens Verbum, utinam innoves in visceribus nos- 
trum — Christianorum spiritum desiderabilem »c 
rectum, quem in sempiternum habeamus ! u', sicut 
Spiritus sanctus tecum est semper unitus, sie Ita 
gratia semper nobiscum maneat ad seculi con. 
summalionem, te non variante nisi prius nos pec- 
cemus, nec spiritaliter momentanea dante. Deinde 
tbeologice philosophans, ait Spiritum sanctum sem- 
per conjungi cum Filio Verboque Dei *2:ponpo- 
ἐλήτως, in eo quod sane ex Patre producitar (προ- 
6c61500a:), et procedit, tanquam, mystica syno- 
nymia, utraque. dictione idem signifleante. 

150. Manifestum est. autem. quod etiam. cum 
Filio semper conjungitur Spiritus; et quemadmo- 
dum Pater semper est in ipso, sic ctiam Spiritus 
sanctus. Deinde nobis etiam saucti Spiritus effica- 
ciam brevissime manifestan« hvinnographus, ipsum- 
que consumentem ignem esse demonstrans, urentem 
e.se dicit macularum odiosum materiam, eluen 
temque seu purgantem omnes sordes, illas scilicet 
quie spectant ad mentem, quod in hoc demonstra- 
tur : Munda nos ab omni macula : qua «macula 
quaque sorde lavati puri sunt corde sicque Deum 
videntes fiunt, lumenque Dea. clarum tanquam ve- 
$timentum induunt, Sciendum est au(em quo in 


6^? 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E fe! 


antiquis exemplaribus, invenitur : ῥύπου φρενῶντε Α —2avzoxpi-og, xai ὅτι τροπαρίου ἐξώρμηττι ἡ cior. 


ῥυπτικὸν πα, τοκράτορ, ηυοάφας sirophz sententia 
prorumpit eadem ac stroplize paulo superioris in 
quinto carmine, ubi Dei Verbum sibi prazeparalat 
domum, in qua Spiritus lumen inbabitavit, Ui 
autem accuratius dicam, asseverationem illie posi- 
tam, in precem hie mutavit poeta, oratione facta 
ut nos bonum habeamus, quod antea. philosophice 
in secunda illa strophe οἱ in. illius continuatione 
exposuit. 

151. Supponendum estautem quod£évxatotxizotzo, 
optative dictum illic propter metrum, loco bujus : 
éyxato:xisevat xa* ἑἐνοικεῖ, sacrum poetam ut en- 
thymema duplicantem, induxit ad directe nunc 
aliquo modo precandum ibique sic dicendum : O 


summe Potens, postquam immaculatam apostoli- B 


camque domum  tibimetipsi przeparasti nos, innova 
nobis Spiritum sánctum. Non autem incominod^ 
quis dixerit quod ex precedenti divino lavacro ct 
ex hujus lavacri purificatione deducitur hic ο liosa- 
: rum macularum exzustionis sententia spiritualisque 
purgatio. Ceterum, omissa suppositione quod dic- 
tum verbum καυστιχὸν fuerit translatum tropice 
vx Spiritu fervente, ex igneis etiam pendet lingois; 
^t ex hoc: ἴδποπι eonsumentem esse Spiritum 
sanctum, KEvidens est aulem quod magis assatum 
prorsus τὸ xaíea0a« quam τὸ ῥύπτεσθαι; nec ob'i- 
viscendum illam exustionem  odiose macularum 
malteriz, tanquam de moteriis adulterinis in vase 
fusorio per ignem veliementem liquefactis : omnis 
enim hujusmodi materia, puris odiosa, post fusio- 
nem et exustionem ejus quod illam feedat , amatur 
et requiritur : quod etiam egregie patitur ille qui 
Spiritus igne probatur, et Jj3c macula detersione 
purificatus exit, nt fit de his quz fullonica certe 
vel aliter sordibus absterguntur, Istorum enim non 
est quamlibet exustionem subire; islis autem si- 
miles sunt Davidici, qui lavari bene volunt, non 
tamen gustare quemlibet ignem. 

152. AUuendendum autem ibi ne quando quidam 
ex nobis, sola tabtum detersione sordem deponere 
valentes, poetam cogamus ad nos in ignis carbo- 
nes volvendos, ut sic coneremata sorde dealbemur 
et ad Eucharistiam redeamus. Vidimus enim ma- 
nulergia ex filis amianti contexta, quem oliu 
dicitur produxisse montana Carystes petra, in 
quibus, cum) profunda insedisset macula, facile 
evanescebat per ignis combustionem aut alias per 
detersionem : ordinandi sunt in hanc purificatio- 
nem illi qui celeriter ex pura vita, non advertentes, 
aliquandiu mutati, postea prompte convertuntur si 
quis in camiao fundit ipsis spiritualem constan- 
tiam, Et ita sensus hujus strophae constitutus sit. 
De recto autem Spiritu parum quidem, sed tamen 
jam scriptum est. Nunc dicere satis erit omnino 
quidem recjo curvum opponi, alias autem etiam 
tortuosum, Talia vero nec in spiritualibus ad vi- 
tam civilem attinentibus probantur, si bonis uta- 
mur moribus, Huic autem desiderabile festivitatis 


p£vn ἕν.οια τοῦ τες) Ὀραχέων ἓν vf πέμπτη ὡῆ 
ἔνθα 6 τοῦ θεοὺ λ/γος ὅῤμηων ἑαυτῷ χοτεσκεύρζεν 6 
Évxa-uzis0r Πνεύματος φάος ' xal ἀχρ'Ρέστερ.» 7: 
εἶς-εῖν, SV ἐχεῖ ἆ- ὐφανσιν εἰς εὐχῖν ἔνταῦθα fic. 
σεν 2 usu c. εὖξάμενως ἔχει, ἡμᾶς ὅπερ ἀγαιλ, 
σθάσας ἔφ: οσόφτσεν ἓν τε τῷ δευτέρῳ ἑκείνω l2 
παρίῳ, καὶ E» τῷ ἀκείνου εἶρμῷ. 


ενα’. "Ea: v 8€ ὑπονοῖσαι xol ὅτι τὸ ἐγχατοιχίσοιτι 
εὖκτ.χὼς ἐχεῖ Ae 402 διὰ τὸ µέτρον, ἀντὶ τοῦ ἔγχ2- 
τοιχίσεται xai ἐνοιχεῖ, ἑνῆ /αγε τὸν ieu uci 
ὡς οἵον ἐπενθυμηθέντα εἷς τὸ ἐξ ὀρθοῦ νῦν εὖξα- 
αθαί πως, xai ἐνταῦθα τὸ, Ὢ παντοχράτ»ρ, χατα- 
σχευάσας δόμο» ἄχραντον ἀποστολιχὸν αοὶ αὖτι, 
ζἑαᾶς, ἐγχαίνισον ἡμῖν τὸ ἅγιον Πνεῦμα. Οὐχ ἂν δὲ 
ἑυστραπέλως εἴποι τις ὅτι χαὶ ἐχ τοῦ «θάσαντος 
(εἶου λουτροῦ, χαὶ τῖς τοῦ λουτηρίου χαθάρσξεω-, 
παρείλχυσται ὧδς dj τῆς καὔσεως ἕννοια τῶν à-:- 
496v μολυσιῶν, xai $j πνευματικὴ ῥύψις * ἅλιως δὲ 
15 εἰρημένου χαυστικὴν, δίγα ve τοῦ Ürovotou µ.. 
ττνέχθα: τροτιχκῶς Ex Πνεύματος ἐμπύρον, xai τῶν 
- ρίνων ἔχεται γλωσσῶν * xai τοῦ, πὺρ κατανα)ἰ. 
G^ εἶναι xal τὸ ἅγιον Πνεῦμα. Δἴλον ὃξ ὅτι 9p» 
κτότερον πάντως τὸ χαίεσθαι τοῦ ῥύπτεσθαι" x1 
νοητέον τὴν μὲν χαῦσιν τῆς τῶν µολυσµάτων ime 
χθοῦς ὕλης, ὡς ἐπὶ τῶν ἐν yuvela τῇ διὰ πυρὸ 
σφοδροὺ τηχομένων κ.θδήλων ὑλῶν. Πᾶσα γὰρ vir 
τοιαύτη ἀπεχθῆς οὖσα τοῖς χαθαρείοις μετὰ τὸ 
χωνευθῆναι καὶ χαυθηναι τὸ μολύνον αὑτὴν, στέργεται 
xa! ἀμφέπεται " ὃ δὲ πάσχει ἐπαινετῶς xal mà! 
πυρὶ Πνεύματος Σξοχιµαζόµενος χαὶ χαθαιρόµενος 
τήνδε τοῦ ῥύπου ἔχπλυνσιν, ὡς ἐπὶ τῶν σµμηχοµέ΄ων 
ἡ χναφευτιχῶς ἢ ἄλλως ὁπωσοῦν. Τούτων Υὰρ ἄπεστι 
παντοία χαῦσις * τούτοις δὲ ἑοίχασιν οἱ δαυιτικοὶι 
πλυνεῖσθαι ἀξιοῦντες, οὗ μὴν πυρός τινος γεύσασθαι, 


ϱνβ’. Προσεκτέον δὲ ἐνταῦθα μἡποτέ τινες οἷυί τε 
ὄντες µόνῳ σμήγμµατι ἀποθέσθαι τὴν ῥυπαρίαν àvay- 
χάσωμεν τὸν πυιητὴν ἐπ᾽ ἀνθράχων πυρὸς χαταστρώ- 
ααι ἡμᾶς ὡς ἂν οὕτω χαταχαυθέντος τοῦ finos, 
λευχανθησώμεθα xai εἰς εὐχαριστίαν ἐπανέλθωμεν. 
Ἐθεασάμεθα γὰρ χειρόμακτρα µέτρα ἓκ μµίτων 
ἁμιάντου ὕλης ἐξυφανθέντα, ἣν πάλαι ποτὲ λέγεται 
χορηγεῖν καὶ d χατὰ Κάρυστον ὀρεινὴ πέτρα, οἷς 
βαθὺς ἐγχαθίσας ῥύπος, ῥᾷον ἀπήρχετο διὰ πυρὸς 
καύσεως ἥπερ ἄλλως διὰ τοῦ ῥύψασθαι. Τακτέου 
δὲ εἰς τοιαύτην κάθαρσιν τοὺς ἐκ χαθα ροῦ Ρίου say? 
ἀλλαττομένους ἀνεπαισθήτου κατὰ μιχ/,ὸν, etta 
θἄττον µεταδαλλομένους εἴ τις καμινεύει αὐτος 
πνευματιχὴν ἑἐμθρίθειαν * καὶ οὕτω μὲν ὁ vou xa- 
θεστάτω τοῦδ: τοῦ τροπαρί»υ. Περὶ δὲ εὐθέος Πνεύ- 
µατος ὀλίγον μέντοι, προγέγραπται δὲ ὅμως ᾽ vov 
δὰ εἰπ:ῖν ἀρχέσει, ὅτι χαθόλου μὲν τῷ εὐθεῖ τὸ χαμ- 
πύλον ἀντίχειται, xat. τὸ ἄλλως δὲ στρεθλόν ' τὰ δξ 
τοιαῦτα οὐδὲ ἐν τοῖ; κατὰ πολιτείαν πνευματικοῖς 
ταῤῥησιάνονται εἴπερ εὐνομηύμεθα ' τῷ δὲ τῆς Eo" 





665 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


666 


της εὐκταίῳ Πνεύματι τῷ εὐθυτάτῳ, ἀντιθετεῖ τὸ A spiritui rectissimo, opponitur diemonium ; quo! 


ὀσιμόνιον * ὃ καὶ tob; χύχλῳ, Ψαλμιχῶς εἰπεῖν, πε - 
ριπατοῦντας περιάχει, xal οὐδὲν ἀγαθὸν πρὸς ἁλή- 
θειαν εὐθύτητα ποιεῖ, ἀλλὰ στρεθλοί τὰ πάντα εἰς 
τὸ ἡμῖν ἀσύμφορον, £l μὴ τὸ εὐθὲς ἀντιπράττει 
Πνεύμα βοηθοῦν ἡμῖν * διὰ τῶν ἑγχάτων δὲ τῆς φυ- 
χης xai τῶν χατ' αὐτὴν ποιχίλων 9ςόθεν ἐννοιῶν 
αἰνίττεται βάῆος, xa0' ὃ σημπινόμενον xa) ὁ A265 
τοῖς αὐτοῦ ἐντὸς εὐλογεῖν «5 ὄνομα Κυρίου ἐπιτέλ- 
στα: * ὃς xal Ex τοιούτων βαθέων χεχραγὼς τῷ Κυ- 
pitp εἰσαχούεται, Χρὴ γὰρ xdv ἀγαθὸν ψυχιχὸν μὴ 
ἐπιπόλαιον προφέρεσθαι, ἀλλ olxoupsiv ἐν βάθει 
ταμιευτικῶς, θησαυροῦ δίκην, ip καὶ ἡ τοῦ χαθέχχ- 
"στον καρδία σύνεστι κατὰ τὴν ἁγίαν Γραφήν. Ὅτι 
δὲ τὸ ἑγχάτοις, ἔγχλσ.ν ἔφη ὁ ἐν τοῖς ἔξω σοφὸς 
ποιητῆς, δῃλον τοῖς εἰδόσιν' ὃς xal τὸ πρησώποις 
προσώπασιν ἔγραφεν' ὁμοίως τὸ ἄστροις ἄστρασι, xal 
ὀνείροις ὀνείρασι. Τὸ δὲ µόλυσμα ἐκ τοῦ µολύνω παρη- 
γμένον ἀναλογεῖ πρὸς τὸ µιαίνω µίααμα, xal ὶδύνω 
ᾖδνσμα * τὸ δὲ αἰωνίως πρὸς τὸ πάντοτε ἁρμοστέον, 
ἵνα δ.᾽ εὐχῆς ἡμῖν εἴη, αἰωνίῳς ἐν ἡμῖν τὸ ἅγιον 
Πνεῦμα εἶναι τὸ πάντοτε συνημμένον τῷ Παντο- 
χράτορι. Τὸ δὲ ῥύπου ῥνυνπτιχὸν, ἔστι μὲν ἕτυμολο- 
γικοῦ τρόπου, ᾽Αττικῆς δὲ χοινῆς γλώττης ὥρμη- 
ται * τοιούτον δὲ xal τὸ λέγω λόχον, xal ὑπνῶ ὕπνον, 
xat τὰ ὅμοια. 


Τροχάριον δεύτερον τῆς ἕκτης ric. 


XVI. Ὀρεκτὸν ἀξίωμα τοῖς ἁποστόλοις' 
Σιωνίταις µίµνουαι av παρουσίαν, 
Γνώριαµα Πνεῦμα πατρογεννήτου Λόγου 
Λέσχην ἁπηνῆ τῶν ἐθνῶν ποππυσµάτων 
Ὥκιστα δειχνὺς πυρπνόως χαθιδρύεις. 

ϱρνΥ’. Εὐξώμεθα ἓν τῷ παρόντι τροπαρίῳ περι- 

τυχεῖν ἀντιγράφῳ ἀσφάλτῳ. Ol; γὰρ ἐνεχύρσαμεν 
οὐκ ἔστι µέμψιν ἀξίαν ἐπενεγχεῖν * τῷ τέως δὲ Υρά- 
ᾧαντες πρὸς τὰ παρευρηµένα ὅπως ἰσχύσομεν, ὕσ- 
τερον ὅτε ὀρθῇ ἑχδόσει περιτευξόµεθα, τότε áva- 
χάµψομεν τὸ οὐκ εὐθύ. Λέγομεν οὖν ἀφορμὰς εἶἰλη- 
φότες Ex τινος προὐπάρξεως, ὅτι δοχεῖ πρὸς τὸ ἅγιον 
ἀποτεινόμενος Πνεῦμα ὁ μελῳδὸς, λέγειν οὕτω πως * 
Ὦ Πνεῦμα ἅγιον, Ὑνώριαµα τοῦ ἐξ ἀνάρχου Πα- 
τρὺὸς Ὑεννηθέντος Yiou τοῦ θεοῦ. Ὢ, γὰρ ὁ Υἱὸς 


hac et illac ambulantes, ut cum Psalmis loquor, 
cireumducit, nec ullum bonum juxta veritatem 
rectitudine facit, sed omnia detorquet ad nostrum 
incommodum, nisi spiritus rectus, nobis auxilium 
prastaus, obsistat. Per animae viscera variarum 
ipsius a Deo cogitationum profunditas insinuatur, 
juxta quod significatum David his quz intra ipsum 
sunt, ut nomen Domini benedicant, precipit. Et 
eliam, enim ex talibus profundis clamavit ad Do- 
minum, exauditur. Oportet enim omne bonum 
anima non ad superficiem proferri, sed pretiose 
demus in profundo custodiri, sicut thesaurum, 
cui juxta sacram Scripturam, uniuscujusque cor 


B apponitur. Quod autem vocem ἐγχάτοις, ἔγχασιν 


dixit sapiens apud exteros poeta, viris doctis notum 
est : similiter scripsit προσώπασιν pro προσώποις 
ἄστρασι pro ἄστροις, et ὀνείρασι pro ὀνείροις. Vox 
autem µόλυσμα e verbo μολύνω derivatur analogico 
cum : µιαίνω µίασµα, et ἡδύνω ἤδυσμα. Adver- 
bium αἰωνίως juxta πάντοτε accommodandum, est, 
ut nobis sit in voto semper (αἰωνίως) in nobis esse 
Spiritum sanctum, qui summo dominalori semper 
(πάντοτε) conjungitur. IIoc autem ῥύπ.υ ῥυπτιχόν, 
est quidem etymologicus tropus, Attica vero com- 
muni lingua formatur. Talia sunt : λέγω λόγον, 
ὑπνῶ ὕπνον, οἱ similia. 


' Troparium secundum ode teate. 


Appelibilis dignitas apostolis : 

Sionensibus, exspcclantibus tuam praesentiam, 

Nota, Spiritus geniti a Patre Verbi, 

Nugas inficetas blanditiarum gentium 

Celeriter moustrans, in illis iustar ignis insides. 

453. Gloriari possumus in hac strophe nos 

occurrissee tuto exemplari : his enim quibus obvii 
fuimus nihil exprobatione dignum inferri potest. 
Jucusque vero cum secundum inventa, quomodo 
valeremus, scripsimus, postea eum editioni recta 
occurremus, tunc quod non est rectum corrigemus. 
Dicimus ergo, exordium ex quibusdam prazeuntibus 
mutuati, quod videtur ad sanctum intentus Spiri- 
tum poeta ita quodammodo dicere : O sancte Spi- 
ritus, Filii Dei, ex Pate principium nesciente 


ἡμῖν τὸν Πατέρα γνωρίζει, οὕτω có τὸν Ylóv: "0 D geniti, revelatio, sicut enim Filius nobis revelat 


κάνυ ὁρεχτὸν ἀξίωμα τοῖς ἁποστόλοις τοῖς ἐν Σιὼν 
καθηµένοις καὶ ἀναμένουσι τὴν παρουσίαν σου χαθὰ 
παρηγγἐλθησαν, σὺ ὡς Θθεὸς πυρπνόος, καὶ δι’ αὐτὸ 
φοθερὸς, δεικνὺς τὴν λέσχην καὶ την ὁμιλίαν τῶν 
χατὰ τὰ ἔθνη τὰ μὴ πιστὰ ποππυσµάτων * ὅτι οὐχ 
ἔστιν ἐχείνη πνευματιχὴ, ἀλλὰ ἀπηνὴς ὤκιστα xal 
σὺν οὐδενὶ πόνῳ καθιδρύεις τοὺς ἐθνιχούς' ἤγουν 
ἁπλῶς χαθίζεις xal οὕτω χατασιγάξεις xal ἀχινη- 
τίζειν ποιεῖς, ὡς µηχέτι µέθην εἶναι νοµἰίζειν τὴν 
ἀποστολιχὴν ῥητορείαν * καὶ τοιοῦτον μὲν ὡς Ex τῶν 
παραπεσόντων» ἀντιγράφων Πρανιαάμεθα νοῦν δη- 
λοῦντα, ὡς iv ὁλίγῳ φράσαι, ὅτι "D ἅγιον Πνεύμα 
τὴν ἐθνιχὴν φλυαρίαν ταχὺ ὡς θ:ὺς παραδειγµατί- 
σχς, χατέπαυσας. El 0b τὸ πυρπνόως ἑπίῤῥημά 


Patrem, sic et tu Filium ; — 0 dignatio valde de- 
sirabilis apostolis in Sion sedentibus exspectanti- 
busque tuam, ut ipsis est promissa, presentiam ; 
tu tanquam Deus igniflans (πνρπνόος) et ideo Ι{6- 
raendus, ostendens relate ad ethnicos non fideles 
seductionem, sermocinationem ac conversationem, 
quod non est spiritualis, sed crudelis, protinus et 
absque ullo labore illos ad terram prosternis, sive 
simpliciter sedere, sicque silere ac sine motu esse - 
cogis, ut jam non puteni cbrietatem esse apostolo- 
rum eloquentiam. Talem equidem ut ex preter- - 
lapsis exemplaribus eruimus sensum síigaificantem, 
ut breviter loquar, istud : O sancte Spiritus, etbni- 
cam garrulitatem cito tanquam Deus stigmate no- 


661 


EUSTATIIII THESSALONICENSIS METROPOLIUT.E 


C68 


tam, continadisti, Si vero πυρπνόως adverbium A ἐστιν, ἡ τὸ δεικνὺς ἄλλως γράφεται, Ὦ τὸ καθιδρύεις 


est, vel δ:ικνὺς aliter scribitur, vel χαθιδρύεις se- 
cunda persona non est, nec simpliciter sessionem 
ae quictem significat, sed, ut paulo ante demonstra- 
tum est, sacra est dictio, ut in dedicationem 
vel in solii ipaugurationem deerit Deus nos illu- 
minari. 

154. Bonum autem videri posset sic etiam no- 
tavi presebtem strophen : O sancte Spiritus, ut 
dictum est in tribus ex ordine versibus signiflca- 
fum, tu demonstrans ut. Deus sanctis apostolis, 
sive tanquam doctor manifestans qualia sibilent 
ethnici, qualia vero theologica doceant discipuli 
Dei, hoc autem ostenlens per linguas igneas et per 
velementem flatum, sanctos apostolos constituis, 
sive consecras, et ita venerandos instituis, ta- 
quam divinos statuas, qua Dei templis illuceant, 
et ita venerantur, dignas : ut secundum hanc sen- 
tentiam, sacra dictio sit verbum ἐνιδρύειν, quate- 
nus ante scrip'um est : Et tale quidem est istud. 
Verbum autem ἀξίωμα de advocatione quidem in- 
telligere proprium est; sed poties ἀξίωμα dicitur, 
vel quia apostoli, corde mundo in eis creato, digni 
erant qui Spiritum sanctum reciperent, vel prop'er 
hoc : ἐχ πρώην ἀναξίως ἄξιοι γεγόνασι, (ex hes- 
terna indignitate digni sunt facti) et revera con- 
Spicui magnificique propter sancti Spiritus in cos 
inspirationem. Insuper autem in sermone philoso- 
phico cum auctoritate (ἀξιωματικῶς) loquebantur 
velut exinde repleti sapientia. Si enim Pythagora 
loquente vana, ille qui dubitabat, cum a quodam 
ex discipulis ejus audierat : Ipse dixit, a quzrendo 
cessabat , quomodo ille qui discipulos spiritu 
plenos audiebat docentes tam — augusta, tam 
excelsa, tam auctoritate plena, tam Spiritu sancto 
digna, rebellatione ac contradictione doctrina 
, obstitisset ? 

455. Ὀρεκτὸν autem apostolis erat. hujusmodi 
diznatio, sive valde desiderata, et, sicut prazdictum 
est, ἱμερτόν;, ἱμείρειν enim et. ἰμείρεσθαι est 
ἐπιθυμεῖν, et (p£yea0a:), cujus est derivatio appe- 
titus et appetentia (ὁρεχτὸν et ὄρεξις); sive pra- 
cellenter a Deo data : verbum enim δρέγειν hujus- 
modi quoque significationi subjacet, ut sic : δρεξόν 
pot et mrnanum auziliatricem, sive porrige, da; ex 
quo venit cum accentu penultimo Pbpyv:a, seu 
juxta veteres, cum accentu antepenultimo, ὄργνια 
(ulna) : unde : ὁριυιᾶσθαι extendere nautica vela. 
Ex hoc autem, ut dictum est, verbo ópéyetv, deri- 
vatur etiam ἔγχος (lancea) non cominus feriens, 
sed projecta per manus tensionem. Hoc autem 
Σιωνίταις est pro Ἱεροσολυμίταις, seu juxta Sion. 
Vox vero µίµνουσιν tuto dici potuissel µένουσιν, 
illius loco: In Sion ἀναμένουαιν (exspectantibus) 
tuam sive tui presentiam : elegit autem poeta 
quod magis poeticum erat ; communiter enim μένω 
dicimus : poetice vero derivatum µίµνω. Talia 
sunt τέχω τίχτω, Éyo ἴσχω, et similia. Vox autem 
πατρογεννήτου compositio est auctori sacro chara. 


οὐχ} δευτέρου ἔστι προσώπου, οὐδὲ ἁπλῶς χάθισµα 


' xai ἁργίαν δηλοῖ, ἀλλὰ ὡς xal τεὸ ὀλίγων δεδΡλω- 


ται, ἱερὰ λέξις ἐστιν, ὡς ἐπὶ ἐγκαινίου ἢ ἕνθρονι- 
σμοῦ δοίη.ὁ θεὸς διαφωτισθῆναί ποθεν ἡμᾶς. 


ϱνδ’. Δόδοι δὲ ἂν καλὺν εἶναι νοηθῆναι καὶ οὔτιν 
τὸ παρὸν τροπάοιον' "D ἅγιον Πνεῦμα, ὡς ἑῤῥέθη 
ἐν τοῖς τρισὶ χαθεξῆς δηλούμενον στίχοις, σὺ δει- 
χνὺς ὡς θεὸς τοῖς ἁγίοις ἁποστόλοις, yovv διδα- 
σχαλικῶς παραδιλλῶν (mola μὲν ποππύζουσο 
ol ἐθνικοὶ, ὁποῖα δὲ θεολογοῦσιν οἱ τοῦ Θεοῦ µα- 
θηταὶ, δειχνὺς δὲ αὐτὸ διὰ τῶν πυρίνων γλωσ- 
σῶν καὶ τῆς βιαίας πνοῆς καθιδρύεις τοὺς ἁγίους 
ἁποστόλους, Έγουν ἁγιάζεις, καὶ οὕτω κχαθιστᾷς 
ἑντίμους, ὡσεὶ καὶ ἀγάλματα θεῖα ναοῖς θΘερὺ ἓμ- 
πρέπειν ἄξ-α, καὶ οὕτω σεδἀδεσθαι’ ἵνα κατὰ tiv 
ἔννοιαν ταύτην, ἱερὰ λέξις εἴη τὸ ἐνιδρύειν, χαθὰ 
xoi πρὸ τούτων Yiyp mat Καὶ τοιώνδε μὲν καὶ 
τοῦτο. Τὸ δὲ ῥῆμα ἀξίωμα ἐπὶ παραχλήσεως μὲν 
νοησαι ἰδιωτικόν ἐστι μᾶλλον δὲ ἀξίωμα λέγεται, 
ἡ διότι ἄξιοι τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ὑποδοχῆς οἱ 
ἁἀπόστολοι σαν διὰ τὸ χαρδίαν αὐτοῖς καθαρὰν xt:- 


' σθῆναι, ἢ διὰ τὸ ἐχ πρώην ἀναξίως ἄδιοι γεγόνατι, 


καὶ ὄντως ἀξιωματικοὶ xol μεγαλεῖοι διὰ τὴν τοῦ 
ἁγίου Πνεύματος εἰς αὐτοὺς ἐπίπνοιαν * χαὶ ἄξιω- 
ματικῶς δὲ φιλοσόφῳ λόγῳ ἑλάλουν ὡς ἐκεῖθεν σε- 
σοφισµένοι πληρἐστατα. El γὰρ Πνθαγόρου xevolo- 
γοῦντος, ὁ ἁἀπορῶν xal ἀχούσας πρός τινος τῶν 
ἑχείνῳ φοιτώντων ὅτι αὐτὸς ἔφατο, ἑπαύετο τοῦ 
ζητεῖν, πῶς ἂν à τοὺς πνευματοφόρους µαθητὰ; 
ἀχούων διδάσχοντας οὕτω σεμνὰ, καὶ ὑγψηλὰ, καὶ 
ἀξιωματιχὰ, xal τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἄξια, ἑνέχο- 
φεν ἂν τὴν διδασχαλίαν ἑνστατιχῶς χαὶ ἀντιλογι- 
κῶς ; 


ρνε’. Ὀρεκτὺν δὲ ἀποστόλοις τὸ τοιοῦτον ἁξίωμα, 
ἢ ὡς ἐφετῶς ἐπιθυμητὸν, xal ὃ δη προείρηται, ἵμερ" 
τόν. Ἰμείρειν γὰρ xat ἰμείρεσθαι τὸ ἐπεθυμεῖ», καὶ 
ὀρέγεσθαι, οὗ ἐκφοίτησις τὸ ὀρεκτὸν χαὶ ἡ ὄρεξις * 
4 τὸ ἑξαιρέτως θεόθεν δοτόν ΄ χεῖται γὰρ τὸ ὀρέχειν 
καὶ ἐπὶ τοιούτου σηµαινοµένου, ὡς τὸ, “Ορεξόν pt 


. χεῖρα βοηθείας, ἤγουν ἔχτεινον, δός "ἐξ οὗ xai ἡ 
D παροξυτόνως ὀργυία, fj κατὰ τοὺς παλαιοὺς προ- 


παροξυτόνως ὀργυια * ὅθεν τὸ ὀργυιᾶσθαι τοὺς ναυ- 
τιχοὺς φώσωνας * τοῦ δὲ, ὡς ἐῤῥέθη, ὀρέγειν παρ]- 
κται xa ἔγχος ὀρεχτὸν, οὐ τὸ ἀγχέμαχον, ἀλλὰ τὸ 
ἐπαφιέμενον διὰ ἑχτάσεως χειρός. Τὸ δὲ Σιεωγίταις 
ἀντὶ τοῦ “Ἱεροσολυμίταις fjyovv χατὰ την Σιών ᾿ τὸ 
δὶ µίμνουσιν εἶχεν εἰπεῖν ἀσφάλτως µένουσιν, ἀντὶ 
τοῦ ἐν τῇ Σιὼν ἀναμένουσι atv παρουσίαν, 1j σοῦ 
παρουσίαν * εἴλετο δὲ ὁ μελῳδὸς τὸ ποιητικώτερον, 
Κοινῶς μὲν γὰρ µένω φαμέν ' ποιητικῶς OP μίμνω 
χατὰ παραγωγήν * ὁμοίως τῷ τέχω τίκτω, ἔχω ἴσχω, 
καὶ ὅσα τοιαῦτα. Ἡ δὲ τοῦ πατρογεννήτου σύνθεσις 
φίλη xai αὑτὴ τῷ ἑερψὸφ. 


56) ' 


&ivu, τάχα 6b xai ἄκαισος πολυλογία χαθηµένων 
τινῶν ἀργῶν ἐθνιχῶν. Πάλαι δέ ποτε οἱ ἀργοὶ διὰ 
πενίας, xal ph ἔχοντες ἔργου σπουδαίου ἔχεσθαι, 
ἀθροιζόμενοι περὶ xaplvouc βαλανειακὰς χειμῶνος 
xal περὶ χαλχεῶνας χάριν ἀλέας ὃ ἔστιν ἀλεωρῆς 
xai θερµότητος, καὶ ἀναχείμενοι xal λαλοῦντες τὰ 
ἑχείνοις φίλα, καὶ µάτην οὕτω st» γλῶσσαν πονού- 
µενοι, xal κατατρίδοντες ὡς ofa καὶ γλώσσαλγοι, 
thv τῆς λέσχης ὀνομασίαν ἐξέφηναν. Λέσχαι γὰρ 
ἑχαλοῦντο οἱ τοιοῦτοι τόποι, τάχα μὲν ἀπὸ τοῦ 
λέγειν ftot λαλεῖν, µάλιστα δὲ ὡς ἀπὸ τοῦ λέγω τὸ 
κάθηµαι, xat ἀνάχειμαι, xal κοιτάξοµαι’ ὅθεν λάξω, 
λέξομαι, τὸ χοιµμήσομαι παρακείµενος δὲ τοῦ τοι» 
ούτου θέµατο; λέλεχα, ὅθεν οὐ µόνον λέχος καὶ λέ- 


πτρον ἡ xolzn, xa γυνὴ λεχὼ, ἀλλὰ καὶ ἢ ῥηθεῖσα B 


λέχη, καὶ πλεοιασμῷ τοῦ σ λέσχη ᾿ ὅθεν xal τὸ 
ἀδολεσχεῖν, Ίγουν δαφιλῶς λαλεῖν. 


ϱρνς’. Ἡ ἀπηνὴς δὲ, χαὶ ὁ ἁπηνῆ:, xot τὸ ἀπηνὲς, 
o3 µόνον τὸ ἀντιχείμενον τῇ πρφότητι δηλοῖ, καθ) 
& σηµαινόµενον τοὺς τυραννικοὺς ἀπηνεῖς λέγομεν, 
ἀλλὰ χαὶ τὸ ἄσεμνον παρ ᾿Αττικοῖς, ὡς ἅπο αἴνου 
kxouv μαχρὰν &xalvou* τὸ yàp μὴ σεµνον οὐκ ἔχο- 
μεν ἐπαινεῖν' ἀπηνῆς οὖν λέσχη ἐθνῶν xav' ἄμφω 
ταῦτα σηµαινόµενα. Τὸ δὲ πόππνυσµα moa λέξις 
Kax(v ; ὀνοματοπεποιημένη δηλαδή; ἑτυμολογίαν μὲν 
οὐκ ἔχουσα, πραὺ ματικῶς δὲ γνωριζοµένη τοῖς ἀκού- 
ουσιν ὅτι τὰ χείλη σφιγμῷ συνάγοντες, ἣ βρέφη 


IN ΠΥΜΝΟἩ ΡΕΝΤΕΟΟΣΤΑΙ.ΕΝ ΡΑΜΑΘΟΕΝΙ. " $0 
pvc". Λέσχη δὲ vov μὲν χοινότερον fj µη ἀναγχαία A 


156. Λέσχη nunc quidem communiter est. non 
multum utilis, sed etiain. forte non opportuna cou- 
f.bulatio liominum otiosorum etbnicorum. Olim 
autem οἱ ἀργοί propter paupertatem, οἱ qui non 
poterant operi strenuo vacare, congregali, circa 
balnearios hiemis caminos et circa fornaces zra- 
riorum ob calorem (ἀλέαν), id est.tutelarem εἰ 
fotum, jacentes οἱ confabulantes, sicque frustra 
linguam exercentes et consumeutes veluti loquaces 
λέσχης nomen propalaverunt : λέσχαι enim vocan- 
tur hujusmodi loca, fortea verbo λέγειν seu loqui, 
sive potius a λέγω recubo, jaceo, dormio; unde 
λέξω, λέξομαι, requiescam. Afflnitatem nutem habet 
cum hujusmodi radice λέλεχα , unde non solum 
venit λέχος et λέχτρον eubile, et mulier λεχὼ (puer- 
pera), sed et dicta vox λέχη, qua cum expletivoc fit 
λέσχη. Hinc etiam venit ἁδολεσχεῖν, sive copiose 
loqui. 


4157. Voces autem ἡ ἀπηνὲς, et ὁ ἁπηνὴς, et τὸ 
ἀπηνές, non solum quod opponitur mansuetudini 
signilicant, quatenus hac signiflcatione tyraunos 
dicimus ἀπηνεῖς, sed etiam apud antiquos eszpri- 
munt quod indignum est tanquam a laude sive 
gloria (alvou et ἑπαίνου) longinquum. Quod euim 
honorabile non est, laudare non possumus : ἁπηνὴς 
igitur erat etbnicorum λέσχη rive confabulatio, 
secundum utramque significationem. Jam πόππυσµα 
qualis est vox ? Onomatopoeia sane, Etymologiam 


προσφωνοῦμεν φιλίως κολακικώτερον φωνῇ ἀνάρθρῳ, C enia non habet, sed effectu noscitur audientibus 


8 πωλάρια, f| ἄλλο ct μὴ ἔχον knateiw ἑνάρθρου λα- 
λιᾶς χαὶ ἔστι τοῦθ) ὅμοιον ὡς εἰ χαὶ χαθὰ x^xxv 
φοκχύζω, οὕτως ἣν χαὶ πόππυ, ἓξ οὗ «b ποππύζω, 
3 Υρῦ γρύζω, καὶ po μύζω” ποππύσμασι δὲ εἰκά- 
ζει δΞξιῶς ἅμα χαὶ ἁστείως τὰς τῶν ἐθνῶν λέσχας, 
δ à τὸ tv λόγοις µόνοις ἡδὺ xal olov. φιληματικῶς 
ἐπαγωγὴν τῶν ἐξωτεριχῶν φράσεων. Καρπὺν γὰρ 
ἓ χεῖναι Φυχοτρόφον ph φέρουσαι, τὸ ἑφολχὸν εἶχον 
ἄλλως μνθιχοῖς πλάσµασι xal τισι τοιούτοις λἠροις, 
οἷς ol χυδαῖοι χαίρουσιν ὡσεὶ καὶ ζῶα ποππνξό- 
μενα. 
illecebras aliter habebant ex  fabuloris 
vulgus, tanquam animalia sibilis illecta, gaudet. 
pv. Τὸ δὲ ὤχιστα, οἰχειότατον ἑνεργείᾳ Πνεύμα- 


cum labia stringentes, amice blanduleque inar- 
ticulata voce compellamus infantes aut pullos, 
aut aliud. quid locutionem — aiticulatam — atten- 
dere non valens. Hoc vero non secus est ac 
si juxta. xóxxu Χχοχκύζω, sic haberetur πόππν, 
unde ποππύζω, vel Y00. Ὑρύζω et μῦ μύζω. Sibi- 
lationibus autem  blandulis vere, et urbane con- 
fabulationes ethnicorum assimilat, eo quod in solis 
verbis constat quod exterarum locutionum . dulce 
quodamque modo amanter attractivum est. Fru- 
etam enim anima nwutritium ist: mon ferentes, 


adinventionibus quibusdamque talibus nugis, quibus 


458. [loe autem : Ὀχιστα, maxime proprium 


τος, ἀχρόνως τὰ οἰχεῖα ἑνεργοῦντος, ἀπίτασις v p) efficacia Spiritus, qui sua sine tempore operatur, 


«άκους, ὥσπερ ὠχὺ ὤκιστα. Τὸ δὲ δειχνὺς ὡς μὲν 
πρὸς τὴν φορὰν τοῦ Πνεύματος, δεικνὺν ὤφελεν 
εἶναι * προενεχθὲν δὲ σὺν τῷ πυρπνόως ἁρσενικῶς 
ἀττιχίζεται πρὺς ὑγίειαν ἑννοίας * θεὺς γὰρ ἁληθῶς 
καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα * διὸ χαὶ τὸ δειχνὺς ἁρμόττει 
αὐτῷ * τὸ δὲ πυρπνόω: παρᾶφρασις Ὑοργοτάτη ἐστὶ 
τοῦ πνοῦ βιαίᾳ xai πνρὸς Υλωϊτήµασιν * ὁποῖόν τι 
καὶ ἡ πυρίπνοους πνευματιχὴ δρύσος, χαὶ ὅσα τοι- 
αὗτα. Ἱστέον δὲ ὅτι τὸ πυρπνόως εἰ μεγεθύνει την 
κήγουσαν ἐπιῤῥηματ,κῶς, αυντακτέον ἔσται τῷ δει- 
xvj;* οὕτω γὰρ Ώγουν πυρπνόως, χαθὰ ἑῤῥέθη, 
ὃ'δτιχται: τὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἓν τῇ νῦν ἑορτῇ 
αὐτοῦ. ι 


superlativum est τοῦ τάχους, quemadmodum «ob, 
ὤκιστα. Δειχνὺς vero, tanquam ad Πνεῦμα relatio, 
debebat esse δειχνύν ; sed verbum hoc prolatum 
cum πυρπνόως, genus inásculinum attice juxta 
cogitationis valetudinem sequitur. Deus enim vere 
quoque Spiritus sanctus est, ideoque cum ipso 
consentit δειχνύς,. Vox autem πυρπνόως vivida 
paraplrasis est illius : πνοῇ βιαίᾳ καὶ «upb; 
γλωττήµασιν; qualiter. ἡ πυρίπνους πνευματικὴ — 
6póso;, εἰ his siwilia. Sciendum autem quod si 
τὸ πυρπνόως adverbialiter finalem auget, construen- 
dum crit cum τῷ δειχνύς. Sic enim, sive πυρπνόως, 
ut dictum est, ea qua sunt sancli Spiritus in hac 
jpsius przsenti festivitate manifestata sunt. 


l'irmus oda sepiime. 

Concors clamavit instrumenjorum cantus, 
Adorare auream inanimam iwaginem. 
Paracleti autem lucifera gratia 
Diguos facit ut clament, O Trinitas sola, 
/Equipotens, sine principio, benedicta es. 


159. Historiz veteris appositione populum hunc 
vetustissiinum non. sapientem melodus opponit 
fes'iviter agentibus nunc in Sion, qui sancti 
Spiritus hodiernum descensum in apostolos cele- 
brant : abjudicat quidem a parte landatoria turbas 
ilas;ibi vero sistit eos qui, opportuna dictione, 
spirítuales sunt. Habet autem sacer vates historiam 
ex adulatrce statux Nabuchodonosor elevatione 
impiorumque ipsius adoratorum agendi ratione. 
Dicit quod symplioniaca de Nabuchodonosor melo- 
dia sonitusque multiformium illorum instrumen- 
torum, quorum pleraque nota non erant llellenorum 
genti, signum dabant, ut adoraretur aurea statga, 
sive inanimum idolum : sed lioc quidem tum eral, 
cum idololatria publice colebatur. Num autem cum 
ille qui vere Domiuus est et Deus deorum agnosci- 
tur, paracliti sancti Spiritus gratia mon aperte 
noscitur in sonitu claugoris, fistuke, citbarz, 
sambucm, psalierii, aliorumque similium; sed 
sonus extraordinarius veliementis flatus et resonan- 
tis ignis, quo perculsi sunt hic occurrentes con- 
gregati, neminem quidem turbavit, sed σεθασµιάτει 
sive σεδασµίως (veneranter et. pie) movet, augu- 


siamque venerationem spiritualem inspirat, et au- € 


guste resonat. ob concordiam personantis flatus 
deorsum cum ceelestibus melodiis, docens, non ad 
istam veterem similitudinem, ina»imo sicque in- 
sensibili sono respondere, sed liducialiter voce 
clara dicere ad illum qui prodigia profert, Ώου η, 
qui in Trinitate subsistit : O Trinitas, aqua po- 
tesate sineque principio constans; sola sane tu 
juxta veritatem es benedicenda ; ideoque te solam 
nos qui tui sumus, benedicimus, tanquam nulium 
alium Deum praeter te solum agnoscentes. [ta ver- 
bum σεθασµιάζει antithetum est ad. verbum 
ἐθροῇσε, presertim autem ο dictum σέδειν τὸ 
βρετας; cumque foriassis est licitum ad occasio- 
nem necessariani rhetoribus novas invenire dictio- 
nes, hoc etiam ihi fecit melodus, ex verbo σέδειν 
derivans σεἑθασµιάζειν. 


160. Yide autem αἱ solerter sacer ille poeta, 
dietam Chaldaicam füstoriam septiul cárininis 
nexui adaptatam, velut aliquid addititium adducens, 
parallelamque ponens cum his quz ad celebratum 
Spiritum sanctum attinent, dexteritalem suam 
multam manifestavit. Symphoniacz quippe melodize 
eorum qua sensus afficiunt instrumentorum, praz- 
sentem spiritualem symphoniam epposuit : non 
euim lisbetur ibi linguarum confosio, sed unio, et 
ut ita dicam, consensus. Illorum autem inspira- 
tioni ac motui, (quxdam enim in cis eraut. inspi- 
rata), spiritalem inspirationem in apostolos ex 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT;E 


6:3 
'D6nc ἑθδόμης εἱρμός. 
XVII. Σύμφωνον ἑῆρόησεν ὀργάνων µέλος 
Ἠέδειν τὸ χροσότευχτον ἄψυχον βρέτας, 
Ἡ τοῦ Παρακλήτου δὲ φωσφόρος χάρις 
Σεθασμιάζει τοῦ βοᾷν * Τριὰς μόνη, 
Ἰσοσθενῆς, ἄναρχε, εὐλογητὸς €. 
p»0'. .Ἱστορίαν παλαιὰν παραθέσει lays ἐγεῖνου 
οὑχ ἔμφρονα παλαίτατον ὃ μελῳδὸς τοῖς νῦν ἐν τῇ 
Σιὼν ἑορτασταῖς ἀντιθεὶς, οἳ xol τὴν σήμερον τοῦ 


, Ἁγίου Πνεύματο: ἔκχυσιν ἐπὶ τοὺς ἁποστόλους παν 


Ἠγυρίζουσιν *. ἀποχρίνει μὲν 17.; ἐπαινττηΏς μοίρας 
τοὺς ὄχλου;, Σχείνους, ἑγκαθιστᾷ δὲ αὐτῇ τοὺς, χαι- 
plo; εἰπεῖν, πνευματικοῦς. "Εστι δὲ ἡ Ἱστορία τῷ 
ἱερῳδῷ Ex τῆς xatà τὸν Ναδουχοδονόσορ ἁλαζονιχῆς 


B εἰχονοστασίας, xaX τῶν ἐπιτρίπτων τότε προσχυνη:- 


τῶν ἑχείνης * xal λέγει ὅτι τὸ σύμφωνον ἐπὶ Ν:- 
6ουχοδονόσορ µέλος xal ὁ κατ ἐχεῖνο θροῦς τῶν π.- 
λνειδῶν ἑχείνων ὀργάνων, ὧν τὰ πολλὰ οὐδὲ γνωστά 
τῇ καθ) Ἕλληνας γενεᾷ, συνθηµατίζων fjv, σίδειν 
τὸ χρυαότευχτον βρέτας, Ίγουν εἴδωλον τὸ ἄψυχον. 
Αλλὰ τοῦτο μὲν τότε ὅτε τὰ τῆς εἰδωλολατρείας 
ἐπαῤῥησιάζετο * νῦν δὲ τοῦ ὄντος Κυρίου «τοῦ τῶν 
θεῶν θεοῦ ἐπεγνωσμένου, ἡ χάρις τοῦ παρακλήτου 
ἁγίου Πνεύματος ἐμφανῶς ἐγνωσμένη οὐχ ἐν τῷ 
θορυθεῖν σάλπιγγας, καὶ τύμπανα, καὶ φαλτήρια, 
xai θαμέούρια, xal σαμθύχας, xaX εἴ τι τοιοῦτον * 
ἀλλὰ κατηχεῖσθσι παραδόξως πνοῇ Btala xal βρὲ- 
μοντι πυρὶ τοὺς παρευρηµένους xal συλλεγῆναι 
λαχόντας, ἑθρόησε μὲν οὐδένα, σεδασµιάζει δὲ Doo, 
σεδασµίως xal σεπτῶς ὑποκχινεῖ xal σέδασµα ἑνθεά- 
ζει σεμνῶς πνευματικὺν xal χατηχεῖ σεπτῶς ἕνεχα 
τοῦ ἀντιδοᾷν χάτωθεν ταῖς ἄνωθεν χατηχουµένη 
πνοῇ, οὗ πρὺς ὁμοιότητα ἐχείνην παλαιὰν ἀφύχφ 
καὶ οὕτως ἀναισθήτῳ of) ἀντιρθέγγεσθαι, ἀλλὰ 
θαρσαλέως λέγειν διατόρῳ βοῇ πρὸς τὸν ἄρτι σηµευ- 
φοροῦντα θεὺν, «bv kv Τριάδι τὸ "Q Τριὰς ἰσοσθενὴς 
ἄναρχος * µόνη σὺ εὐλογητὸς εἶ πρὸς ἀλήθειαν. AD 
xai µόνην ck ἡμεῖς οἱ σοὶ εὐλογοῦμεν, ὡς μὴ εἰ- 

τες θεὸν ἄλλον ὅτι μὴ ab xal µόνον * ὥστε τὸ σε- ᾿ 
δασµιάνει ἀντί)ετόν ἐστι πρὸς τὸ ἑθρόησε, μάλιστα 
δὲ πρὸς τὸ σέδειν τὸ βρέτας * καὶ ἴσως ἐξὸν ὃν τοῖς 
ῥήτορσιν ἔστιν οὗ κατ’ ἀνάγχην τινὰ καινουργεῖν 
λέξεις * ἑποίησε τοῦτο xal ὁ μελῳδὺς νῦν, παραποιή- 
σας ix τοῦ σέθειν «b φεθασμιάζειν. 


ϱξ. Ὅρα δὲ ὡς δεξιῶς ὁ ἱερὸς οὗτος ποιητὴς τὴν 
εἰρημένην Χαλδαϊκὴν ἱστορίαν παρεισοδιάσας ἁρμότ- 
τουσαν εἰρμῷ ἑθδόμης ᾠδῆς, χαὶ παράλληλον αὐτὴν 
Ott; τοῖς κατὰ τὸ ἑορταζόμενον &ytov Πνεῦμα, ὃε- 
ξιότητα πολλῆν οἰχείαν ἑξέφηνε» τῷ μὲν γὰρ συµ» 
φώνῳ pier τῶν πρὸς αἴσθησιν ὀργάνων ἐχείνων, 
τὴν ἅρτι πνευματικὴν συµφωνίαν ἀντιπαρέθετο, 
O0 γὰρ γλωσσῶν ἐνταῦθα σύγχνσις, ἀλλὰ ἕνωσε;, 
καὶ ὡς οὕτως εἰπεῖν συµφρόνησις * τῇ δὲ xav. ἐχεῖνα 
ἐμπνοίᾳ xat κινήσει, ἑμπνευστὰ yip τινα πάντως 
σαν ἐν αὐτοῖς, τὴν πνευματιχὴην ἐπέπνοιαν εἰς 
τοὺς ἀποστόλους ἀντιτέθξιχεν * ὄργανα θεοῦ αὐτοὺς 


013 


IN HYNNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 


674 


ὄντας τὰ ἐκείνου μέλποντα ' τοῖς δὲ τότε λαοῖΐς, xal A adverso statuit, qui aunt ipsi Dei in«trumenta, 


φυλαῖς, xal γλώσσαις, τὰ ἓν τῇ νῦν ἑορτῇ ὅμοια * 
τῇ δὲ βοῇ ἑχείνῃ πρὺς βίαν πληττούσῃ τὸν ἀέρα, 
vh» ἐνταῦθα βιαίαν πνοήν * τῷ δὲ ἐχεῖ σεθασμῷ τοῦ 
ἀξίου χακολογεῖσθαι ἀφύχου εἰδώλου, καὶ τῇ πρΊσχ»- 
νήσξἒε, την τοῦ ἀληθινιῦ Θεοῦ τοῦ ἁξὶ ζῶντος Quo- 
πσρό(ου ἐπίγνωτιν καὶ προσχύνησιν" συννοητέον 
ὃδ καὶ ὡς πυρὶ ἑχείνῳ Χαλδ2ϊχῷ φυλάσσοντι μὲν 
τοὺς τὴν ἁγίαν Τριάδα τυποῦντας ᾽μιχαρίους τρεῖς 
πτῖδας thv iv pid Όεότητι πάντως, ἣν συμθολιχῶς 
bóhlou ὁ εἷς ὁ αυγκαταθὰ; ἐπὶ σωτηρίᾳ ἐκείνοις, 
πυρ τὸ ἐνταῦθα παρέθετο, σῶκων μὲν οὖν τῷ καὶ 
πυρίγων εἶδει γλωσσῶν σοφίζειν τοὺς τῆς ἁγίας 
Τριάδος ἐπιγνώμονας ' οὖκ ἂν δὲ μὴ χαταναλίσχον 
ἀῤῥήτῳ συνειδήσεως τρόπῳ xal λόγῳ τοὺς μὴ τοι- 
οὐτους. Χαθὰ xal προείρηται’ χαὶ τοιαύτη μὲν ἡ 
τοῦ Gozo) ἱερυφάλτου ἐνταῦθα δεξιότης ἐς ὅσον ἡμᾶς 
ἑνοπτρίσασθαι. Ἐν δὰ τῷ cippo τὸ μὲν σύμφωνον 
µέλος, Χαιρίως λέλεχται, καὶ οὐκ ἔστ, φράσαι xàX- 
Àtov* ἔνθα 6pz λέξιν ἀγαθὴῆν xal αύµφωνον, xal 
οὕτως ἐναρμόνιον, φαυλοπραξίᾳ προσαρµόσασαν τῇ 
tx θελήµατος τυραννικοῦ : καὶ εἰσὶν ἀληθῶς χαθὰ 
συνε,εὖσεις ἁπ-υκταῖαι xal φευχταῖαι, ὁποία xal ἡ 
τῶν πονγρευοµένων συναγωγἣ, ὡς Φάλλει Δαδῖδ, 
xai xa0' fi? συνελθεῖν ᾿᾽Ατταγᾶς Νουμηνίῳ πεπα- 
Ροιµίασται, οὕτω καὶ συµφωνίαι δαιμονιώδεις: ὦν 
χε'ρίστη μὲν fj συγχράξασα τὸ, Αρον, ἆρον, σταύ- 
ριυσον αὐτόν * ὑφειμένη δὲ ὡς πρὸς ἐχείνην, ἡ Ba- 
σιλέα μὲν ἔχειν ἀπαρνησαμένη, ἐγχρίνασα δὲ Kal- 
σαρα. 


ρξα’. Τὸ δὲ ἑθρόησε τραχεῖα λέξις πρέπουσα ἓν- 
νοίᾳ ἐκφοθητιχῇ * ἄλλυς δέ γε ἁστεία, διότι οὐδὲν 
εἴχεν ἡδὺ τὸ µέλος ἐχεῖνο, ἀλλ᾽ f) µόνον ἑθρόει χα- 
ταςοθοῦν * ἐπιστῆσαι δὲ χρὴ ἐνταῦθα µέποτε οὐ τὸ 
σύμφωνον τῶν ὀργάνων µέλος τὸ μάλιστα θἐλγο», 
ἑθρῤησε τοὺς παρατετυχηχότας, ἀλλὰ τὸ χήρυγµα 
τοῦ βασιλιχοῦ βουλήματος * ὃ χήρυγµα συνεπιλαβ/- 
μενον xal θροῆσαν, ὃ Latt). χλονῆσαν xa" ἕτερον 
μελῳδὸν, πεποίηκε συνεξαχούεσθαι τοῖς ὀργάνοις 
t v θρόησιν. ᾿Αληθῶς γὰρ οὐ τὸ µέλος ἑθρόει, ἀλλὰ 
τὸ χήρυγμα * ἴσως δὲ καὶ διὰ τὸ ὑπερπαίειν τὰ τύμ- 
πανα xai τὰ ῥάρδ:τα χαὶ τὰ χύμθαλα τῷ τραχυφώνῳ 
την λεπτην ἐμμέλειαν, καὶ θορυθητικὰ μᾶλλον εἶναι 
ἥπερ θελκτήρια, ὡς kx µέρους αὐτῶν xal τῶν κατ’ 
αὐτὰ κατηγόρησε τὸ Üposlv τῶν ὁλοργάνων ' γίνε- 
ται δὲ τὸ θροεῖν íx τοῦ θρόος θροῦς, ὃ δηλοῖ τὸν 
θόρυδον * δύναται δὲ θροεῖν εἶναι xa τὸ ἡχεῖν ἁπλῶς, 
xai τὸ λαλεῖν δὲ θροεῖν φασί τινες, οὗ μὴν πενολο- 
γικῶς, ἀλλὰ ποιητικῶς τραγιχώτερην, Οργανα δὲ 
ἰδίως νῦν τὰ μουσικὰ, o) χυριολεχτικῶς, ἀλλὰ xot- 
νότερον BV αὐτὴν Ex αὐτοῖς ὄρεξιν τῶν ὡς ἐπὶ πολὺ 
ἀργωτέρω», μάλιστα δὲ τῶν ἐν πανηγύρεσιν * ἄλλως 
μέντοι ὄργανα, xal ἐργαλεῖα εἰς ἓν anpaolav ἀπο- 
τελευτῶσι' τὰ μὲν παρὰ τὸ ἔργον ὠνομασμένα 
ὡς ἐργατιχῶς ἀφωρισμένα προσώποις * τὰ δὲ παρὰ 
τὸ ὀρέγω τὸ χτείνω, εἰς B χεῖρες ἑργατιχαὶ ὀρέγον- 
ται ἤγουν ἐκτείνονυται. 


ipsius laudes melode canentia. Istis autem. olim 
populis οἱ tribubus et linguis, qua sunt in hac 
festivitate similia comparat ; i'li vero clamori vio- 
lenter acra percutienti v« hementem ibi flatum ; 
illi venerationi digni cui maledicatur inanimi idoli 
atque adorationi, veri Dei semper viventis ei. vivi- 
ficantis agnitionein et adorationem, Una vero co- 
giandum quod illi Chaldaieo igul, beatos illos 


.Servanli tres pueros, figurantes sanctam Trinita- 


lem in una prorsus divinitate, qu«m symbolice 
figurabat hic unus qui descendit ad salvandos illos, 
ignis ibi contra positus est, servans quidein, sub 
igaearum forma linguarum reddendo sapientes 
saüct Trinitatis cognitores ; nonne autem forte 
consumens in-ffabi!li conscienti:$ modo ratioreque 
eos qui tales non sunt, ut jam dictum est? Talis 
quidem est ibi sapientis auctoris sacri solertia, 
quantum nos iuspicere potuimus. In hoc autem 
nexu : σύμφωνον µέλος, opportune dictum est, nee 
er&t locutio pulchrior : ubi vide dictionem bonam 
et symphoniacaim, et ideo. harmonicam pravo ad- 
aptatam operi quod e voluntate tyranni pendeat, 
Sunt etenim vere, sicut abominabilia detestan- 
daque concilia, qualis crat, juxta psalleutem David, 
iniquorum synagoga, illaque qua Attazus cum 
Nuwmeuio cougredi proverbium est, sic etiam dae- 
moniace symphoniz, quarum pessima fuit quidem 
ea qua conclamavit : Tolle, tolle, crucifige eum ; 
et ea qua, tanquom illi subjecta, non hahere regem 
nisi Czssarer, affirmalat. ι 

161. Verbum autem ἐθρόησε dictio est aspera, 
terrific senteutiz conveniens ; alias autem urbana, 
eo quod nihil habebat dulee talis melodia sed tan- 
tum personabat &d terrendum. Hic autem adver- 
tendum minime sympboniacam instrumentorum 
nielodiam, valde mulcentem, obvios conturbavissc, 
sed regiz voluntatis praeconium : quod praeconium, 
Simul acceptum et θροῆσαν, id est, juxia melodum 
alterum, turbans (χλονῆσαν), exaudiri fecit cum 
instrumentis terroris sonum : vere namque mon 
melodia, sed preconium conturbabat. Forsitaa 
autem etiam, eo quod tympana, barbytus, et cym- 
bala rauco sono lenem melodiam superabant, ideo 
inagis turbare quam mulcere poterant, ita ut ex 
patte illorum et ipsis similium adversus omnia dixe- 
rit instrumenta verbum θροεῖν. Venit autem θροεῖν 
ex vuce θρόος θροῦς, quod significat tumultum. 
Potest autem csse θροεῖν sim pliciter tyiv, resonare, 
et etiam loqui dicunt aliqui θορεῖν, non quidem 
in prosa, sed iu stylo poetico tragico. "Όργανα vero 
speciatim liodie dicuntur instrumenta musica, non 
propria dictioue, sed communi, ob appetitum 
ὄρεξιν iu ea plerumque pigriorum maximeque coti- 
bus panegyricis assuctorum, Alias tamen organa 
ct ἐργαλεία jn unum «quoad significationem desi- 
nunt : una quidem ob ἔργον dicla tanquam 
ἑργαττχῶς sejuncta a speciebus; alia vero propter 


ὀρέίω tendo, in qux manus operariz'tenduutur. vel ὀρέγονται, 


0,5 


στζάζειν, unde venit ὁ σερἆάσ-ος et. σεβρασυιάνειν, 
in prima stropha primi carminis scriptum est. 
Aurcam vero statuam illam dicit ex illius parte, 
quod pretiosius est, ut. ibi quoque quodammo 'o 
tyrannidem exerceat aurum, »lias quidem materias 
δια abseondens, et illa vocatum. Alias enim 
diversis materiis erat idoli compositio, licet etiam 
aliunde 'gentium idola sint tantum argentum et 
aurum. Adjectivum autem ἄφυχον ad confusionem 
dicium adorantium hujusmodi simulacrum, cujus 
honor species augusta; non solum non habens 
spiritum in ore ejus, ut juxta David loquar, sed nec 
aliquid pium in animam suggerens. 


163. Vox βρέτας venit quidem a voce : βροτ»ὸ; 
ποιο, significatque mortale sive humanum simula- 
erum ἀνδοιάντα scilicet ; duas autem habet termi- 
" nationes, unam in a; ut γῆρας, et 66a; aqua, et 
οὖδα; pavimentum ; et aliam in ος, secundum prze- 
dicta : Sicut enim dicimus γῆρος, ex quo venit 
γηροτροφεῖν, et apud Sophoclem Υηροθοσχὸς, at- 
que etiam ὅδος, cujus dativus est δεῖ οἱ ὕδει 
tauquam τεἰχεῖ τείχει; similiter quoque ἔδος, ἔδεος 
ἔξους, ἔδεῖ ἔδει; sic etiam βρέτος, ex quo plurali- 
ter deorum fpézy idola dicuntur. Poetica vox est 
βρέτας etiam pedestribus rhetoribus. ldeo dulcis 
comicus disyllabam lance dictionem alicubi deri- 
dens, βρετέτας in tribus syllabis dixit. Si vero 
βρέτας comice ridetur, quid ergo patietur χεράµ- 


EUSTATIIHI THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


169. Quoad σέθας autem, cujus est deriva:io A 


676 

o2. Περὶ 8x τοῦ αέθας 09 παράγωγο, τὸ o:6:T v, 
ὄθεν ὁ σεθάσµιος, xal τὸ αξθασμιάνει», Ev τῷ πρώτῳ 
γένραπται τροωπαρίῳ τῆς πρώτης ᾠλῆς. Χρυτύτεν- 
ντου δὲ εἰχόνα ἑχείνην λέγστι ὡς ἀπὸ μέρους τοῦ 
τ'µιωτέρου, ἵνα πως κάνταῦνα τυραν.ἣ ὁ χρνσὸς, 
τὰς μὲν ἄλλας 02a; τοῦ ἀνδριάντος ἀποχρύψας ix- 
σω»τθεὶς δὲ αὐτό * ἄλλως γὰρ διαφαρόῦλος ἣν fj τοῦ 
εἰξώλου σύνθετις * el xal 020; τὰ εἴδωλα τῶν ἑθνῶν 
ἀργύριόν εἶσι µόνον xal χρυσίον µόνον * τὸ δὲ ἄγυ- 
yov πρὸς ἐντροπὴν εἴρηται τῶν προαχυνούντων τοι. 
οὔτον βρέτας, οὗ τὸ τ/µιον φαντασία σεμνὴ, οὗ μό- 
vov οὐκ ἔχου πνεῦμα ἓν τῷ στόµατι αὐτοῦ, ξαυῖτι- 
χὼς εἰπεῖν, ἁλλ᾽ οὐδὲ συμθαλλόμενόν τι ἐς duty 
θεο-ιλῶς. 


ϱξΥ’. Τὸ δὲ βρέτας γίνεται μὲν ἀπὸ τοῦ βροτὺς ὁ 
ἄνθρωπος, xai δη)οἳ βρότειον εἴδωλον ἤγουν ἀνθρώ- 
πινον, ἀνδριάντα ὁτλαδή. Ἔχει δὲ καταλήξεις xol 
αὐτὸ δύο. τὸν el; az, ὡς ΥγῆΏρας, xal ὕδας τὸ ὕδωρ, 
xai οὖδας τὸ ἔδαφος ' xal τὴν εἰς ο-, χαθὰ καὶ τὰ 
ῥηθέντα. Ὡς γὰρ Υῆρος λέγομεν ££ οὗ τὸ γηροτριφεῖν, 
χαὶ παρὰ Σοφοχλεῖ ὁ γηροθοσχὸς, ἔτι δὲ καὶ ὕδος, 
οὗ δοτικἡ τῷ ὑδεῖ xal ὕδει, ὡς τεἰχεῖ τείχει ' ὁμοίως 
xaX ἴδος, ἔδεος ἔδους, ἐδεῖ ἔδει, οὕτως xa βρέτκ, 
ἐξ οὗ πληθυντιχκῶς θεῶν βρέτη τὰ εἴδωλα. Ποιητιχὴ 
δὲ λέξι- τὸ βρέτας, χαὶ πεζολόγοις ῥήτορσι ' διὸ xal 
ὁ γλυχὺς κωμικὺς χαταμωκώμενός πουν τῆς δισυλ- 
λάδου ταύτης λέδεως, βρετέτας ἔφη ἓν τρισὶν λές:- 
σ.ν. El δὲ τὸ βρέτας χεχωµῴδηται, τί ἄρα πείσεται 
τὸ χεράμθγλον 5 ὁμοίας μὲν ὃν xal αὐτὸ σημασίας, 


6ηλονἹ Similis quidem significationis et ipsum, C τολμηθὲν δὲ οὕτω λεχθῆνα: παρὰ vb χέρας καὶ τὴ» 


ausum autem sic dici juxta χέρας et pra»positionem 
ἀνὰ, et τὸν βηλὸν, quod est coeli limen, ut sit 
χεράμθηλον, cujus χέρας sive potentia, pervenit ad 
ipsum colum. Ut breviter autem hzc resumam, 
veleribus polyonomiz sunt ista ἡ εἰχὼν, et τὸ 
εἴδωλον, et τὸ δείχηλον, et τὸ βρέτας, et τὸ xspáu- 
6ηλον. Ex his autem χεράμθηλον quidem expulsum 
est el jacet. abjectum ; βρέτας autem et. δείχηλον 
aliquando circumferuntur juxta metri necessitatem. 
C:eteroruim. vero duorum ἡ quidem «lxov in hono- 
rem speciatim venit iu hoc : «Ad imaginem Dei,» 
ct similibus ; idolum- vcro gentibus a daemonibus 
ductis ablegatum est : «ldola namque gentium, ait, 
argentum et aurum.» 


164. Gratiam paraclit) sancti Spiritus dicit ho- 
diernam gratiosar: dispensatianem ac viam, iuxta 
quam in hymnis beneuicitur sancta Trinitas. Vide 
vero quod prorsus verbis fulgidus cum sit melo:!us, 
Φωλφόρον (fulgidam) hic etiam ait predictam Spi- 
ritus gratiam, propter ignem festivum. Bodv autem 
a rectitudine uretri non excessisset melodus aieus 
λέγειν vel λαλεῖν, sed praetulit augustius. ll:ec 
enim ob sonum τοῦ λάμῦδα leniora dulcioraque 
sunt : sed verbi βοᾷν empbasis dignitatem subjecto 
convenientem infert. Cxterum autem , sicut verbo 
τῷ σέθειν de Nabuchodonosor statua dieto, inseruit 
spiritualiter τὸ σεδασµιάζειν ; sic illa melodia, 
$onitu turbante, convenientius erga nos dictum 


ἀνὰ πρόθεσιν xal τὸν [r3bv. ὃ ἐστι τὴν βάσιν τοῦ 
οὐρανοῦ, ἵνα T] χεράμθη)λον, οὗ τὸ χέρας ἥγουν di 
δύναµις ἀνήχει ἐς αὑτὸν οὐρανόν. Συναλεῖναι δὲ τὰ 
τοιαῦτα ἐν στενῷ, ταυτὰ πολνωνυµίας, λόγῳ ἐπὶ 
τοῖς παλαιοῖς, ἡ εἰχὼν, xai τὸ εἴδωλον, xal τὸ δεί- 
χηλον, xa τὸ βρέτας, xoi τὸ χεράμθηλον Τούτων 
δὲ τ) μὲν κεράμθηλον ἐχχέχρουσται χαὶ χεῖται 
ἀποῤῥιφέν * τὸ δὲ βρέτας, xal τὸ δείχηλον περιφέ- 
ρονταΐ ποτε διὰ χρείας μέτρου * τῶν δ᾽ ἐπιλοίπων 
δύο ἡ μὲν εἰχὼν ὑπερτετίμηται ἐν τῷ κατ elxóva 
θεοῦ xal τοῖς ὁμοῖοις. Τὸ δὲ εἴδωλον τοῖς batuovo- 
φορήτοις ἔθνεσιν ἀπονενέμηναι τὰ γὰρ .εἴδωλά 
gnat τῶν ἐθνῶν ἀργύριον xat χρυσίον. 


pe. Χάριν δὰ τοῦ παραχκλύτου ἁγίου Πνεύματος 
λέγει τὴν σήμερον χαροποιὸν ο: χηνοµίαν xal µέθ»2ιν. 
xa" ἣν ὑμνολογικῶς εὐλογεῖται ἡ ἁγία Τριάς. "Opa 
δὲ ὅτι πἀνυ φωτολόγας iv ὁ μελῳδὸς, φωσφύρον κὰν- 
ταῦθα τὴν εἰρημένην τοῦ Πνεύματος χάριν φηδὶ. 
διὰ τὸ ἑορταστιχὸν τῦρ. Τὸ δὲ βοᾷν οὐχ ἂν ἑσφάλη 
τῆς χατὰ µέτρον ὀρθότητος ὁ μελῳδὸς λέγειν εἰπὼν, 
i] λαλεῖν, προέχρινε δὲ τὸ σεµνότερον * λειότερα μὲν 
γὰρ ἐκεῖνα διὰ τὸν τοῦ λάμθδα Ίχον, καὶ γλυχύτερᾶ. 
Ὁ δὲ τοῦ βοᾷν στομφασμὸς σεμνότητα motel τῇ v-" 
προθέσει πρέπουσαν" ἄλλως δὲ ὥσπερ τῷ ct6::v 
ῥηθέντι ἐπὶ τῆς τοῦ Ναβουχοδονόσερ εἰχόνος. ἐντέ- 
θεικε τὸ σεβασµιάζειν πνευματικῶς, οὕτω τοῦ μὲ- 
^ov; Ex:iv^u ὑρομώντος, bu" ἡμῶν eS pntat σεανότε- 


(T1 ο IN HYMNUM PENTECOSrALEM. DAMASCENI, 0:8. 


pov τὸ βοᾷν ' ὡς χρσὼν b» οὕτως ἅδειν τῷ θ:ῷ, A est τὸ ῥρᾶν ; quasi nevesse sit ita. canere Do, jux- 


κατὰ τὸ, àvsQuovr3e φωνῇ µεγάλῃ καὶ εἶπε. 

pst'. Τὸ ὃς ἰσοσθενῆς xal ἄναρχος χλητικῶς vo- 
ούμενον, ᾿Αττιχὸς ἂν εἶποι àvhp ἀντὶ τοῦ Ὢ ἰσο- 
σθενὲς xai ἄναρχε * ᾿Αηηναῖοι γὰρ ταυτίζουσι τὴν 
ὀρ0η» καὶ τὴν χκλητικὴν, τὰ εἰ: ἐχφώνησιν * xal f) 
εὐλογητὸς δὲ Τριὰς, τῖς aor; διαλέκτου ἐστὶ, χαθὰ 
καὶ τὸ ἡ Ἰενναῖος, xal τὰ τοιαῦτα * τὸ γὰρ χοινὸν 
$ εὐλογητή. Οὕτω δὲ καὶ τὸ χατάρχον ἐν ἱεραῖς 
ἀχολουθίαις τριζάγιον κατὰ χλητικὴν ἔννοιαν ἐκφω- 
νεῖται xal ἀλτθῶς παραχλητιχὴν, εἰ xol ἄλλως χατ᾽ 
εὐθεῖαν πτῶσιν ἐχπεφώνηται. Δηλοῖ δὲ ὅτι ὥσπερ 
ἡ δύναμις xal τὰ xav' αὐτὴν, ἔτι δὲ χαὶ ἰσχὺς xal 
τὸ Χράτος, οὕτως xal τὸ σθένος ᾠχείωται τῷ θεῷ» 
δω xoi ἰσοσθενῆ τὴν ἁγίαν ἔφη Τριάδα’ δυνατὸς 


μα istud ; Clamavit voce magna, οἱ disit, 

105. Voces autem ἰσοσθενῆς οἱ ἄναρχος vocative 
sumptas, atticus liomo sic diceret pro: "ΩὪ ἰσοσθενὲς 
et ἄναρχε: Athenienses enim nominativum et voca- 
tivum in pronuntiatu similiter habent. Εὐλογητός 
autem Trinitas ejusdem est dialecti ; sicut. et 
ἡ γενναῖος et similia : communiter enim dicitar 
ἡ εὑλογητή. Sic autem. ctiam in. capite sacrarnm 
litaniarum τρισάχιον Juxta vocativum sensum οἱ 
vere deprecatorium pronuntiatur ; licet alias. pro- 
nuntiari consuevit juxta rectum casum. Patet ou- 
tem quod quemadmodum potentia ipsiusque con- 
seclaria, necuon virtus et. imperium, sic ctiam 
σθένος robur appropriatur Dco ; ideoque sanctam 


Y&p ὁ βεὸς, xaY δυνάστης, xal ἰσχυρὸς, xoi xpa- B Trinitatem ait ἰσοσθενΏ. Patens cnim est Deus, et 


ταιὸς, xal σθεναρὸς, xal πάντα τοιαῦτα, xa0" ὑπέρ- 
θεσιν ἀνυπέρθλητον" τῆς κατὰ τὴν ἑδδόμην δὲ ᾧδὴν 
χοροποιῖας [δ..ν τὸ εὐλογητὺς el. A τετρᾶχις αὐτῷ 
ἐσφράγισεν ὁ μελῳδὸς ἐνταῦθα τὰ τέσσαρα µέλη 
αὐτοῦ, τὸν εἶρμὸν χα) «X τρία τροπάρια, ἐπῳδοῦ 
δίχην ἑπαγαγὼν αὐτὸ δὶς μὲν ᾽Αττικῶς, δὶς δὲ χοι- 
νότερον. 
Τροπάριον πρῶτον της ἑθδόμης ᾠδῆς. 
XVIII. Φωνὴν προφητόφθεΥχτον ἠγνοηχότες, 
"Egaoxov οἰνότευχτον ἄφρονες µέθην, 
Ῥήσεις ξενηχούαθησαν ὡς ἀποστόλων * 
Οἱ «εὐσεθεῖς δὲ aot βοῶμεν ἐνθέως, 
Νεουριὰ τοῦ σύμπαντος, εὐλογττὸς εἷ. 
psc. Toug περιτετυχηχότας τῇ τοῦ ἁγιωτάτου 


Πνξύματος ἑνδημίᾳ τότε λαοὺς, xal n ἐπιπνοίᾳ 6 


τοῦ θεοῦ τῶν γνώσεων, ἐπιγνόντας τὴν ἐκείνου θειο- 
τάττν δύναμιν, μτδὲ ἑμθαθύναντας διορατικῶς ὅπως 
χορηγοῦντος τοῦ θεοῦ διαφόροις γλώσσαις τὰ ἐχείνου 
ἑλάδουν οἱ ἁπόστολοι ἑναρμονίως &v διαφορᾷ χρου- 
µάτων, ἅπερ ἑνήργει kv. ταῖς ἐχείνων γλὠσταις τὸ 
&y.o» Πνεῦμα ὡς ola xal πλῖχτρον δεξιόν. Tou; 
τοίνυν τοιούτους λαοὺς παραδειγµατίζων ὁ μελ.,δὸς 
ὡς μὴ ἀποδεχόμενο, ὀχείνους, ἄφρονάς τε ἀποχαλεῖ 
ὡς ἁλογίᾳ χατόχου:, χαὶ συνθέναι μὴ ἔχοντας ola 
xai ὅσα δύναται ὁ θελς, χαὶ ὁποῖα λαλεῖ ἐχεῖνος xai 
ποιεῖ δ.ὰ τῶν θεραπόντων αὐτοῦ * xal µέμφεται ὅτι 
ἔλεγεν cfvip μεθύειν τοὺς ἀποστόλους, ἑ πὰν ῥήσεις 
ἑχείνων Sévat, ὃ ἐστι ξεν/ζουσαι, καὶ ξένως Έτοι 


dynastes, et fortis et robustus, et validus, caztera- 
que similia, in supremo gradu. Chorici vero can- 
tus proprium est in seplimo carmine istud ? εὖλο- 
γητὸς εἶ : ideo quater obsignavit ipso melodua hic 
quatuor melolias suas, nexum et tres strophas, 
epodi more producens illud, bis quidem attice, his 
aute:n communiter, 
Troparium primum ode septimo. 

Vocem a propheta dictam qui ignorarunt, 
Dicebant stulti, factam a. vino ebrietatem. 
Loquele percgrinde audite sunt, ut aposto!o: um. 
lii autem tibi clamamus divinitus 
Noviflce universi, benedictus es. 

106. Populos tmrc forte presentes 3d sanctissi- 
mi Spiritus incolatum, nec, Dei scientiarum inspi- 
ratione, divinisssimam ejus potentiam agnoscentes, 
neque perspicaciter intuentes quomodo Deo «duce, 
variis linguis ipsius verba loquereutur apostoli con» 
cinne in diversiiate sonorum, quos in ipsorum lin- 
guis Spiritus sanctus velut. dexterum plectrum 
producebat ; hos igitur ejusmodi populos stigmate 
notans melodus tanquam non approbans illos, 
jusipientes vocat. tanquam amentia correptos nec 
intelligere valentes qu:* qualiaque posait Deus, et 
qualia loquati1r et agat ille per. suos servos; et 
vituperat quo ! dicerent ebrios esse vino apostolos, 
postquam ipsorum verba extranea, id est, mire 
prolata, ξένως aut. extraordinarie sonantia, pro- 


παραδόξως ἀπηχούμεναι δ.ὰ τὸ ἑτερόγλιυσσον xal Ὦ pter loquendi facultatem | alienis ct sic incognitis 


οὕτως ἀλλόγνωτον, ἠκούσθησαν, 'Ezoiouv δὲ, f| μᾶλ- 
λων ἔπασχον τὴ» ἀφροσύνην ταύτην οἱ εἰρημένοι, 
ὡς Ἠγνοηχότες τὴν προδηλωθεῖσαν τοῦ προφήτου 
Ἰωὴλ φωνήν’ xal ὡς ἡ ξενίζουσα τῶν γλωσσῶν 
ἐχτίνη ἑναλλαγὴ τὴ» τῆς Ἑλληνικῆς θρησκείας 0zs- 
5í)ou ἐπὶ τὸ κρεῖττον ἀλλοίωσιν, οὐκέτι ἀπὸ θρᾳ- 
χὼν εἶναι ῥτθησομένην, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ Σωτῆρος Χρι- 
τοῦ, ὃν σεθόµεθα οἱ χριστιανοί * ὃς καὶ πρὸ τῶν 
ἁγίων παθῶν αὐτοῦ ὑπέφηνε τῇ ξένῃ μεταμορφώσει 
τ) αὐτὺ μυστλριον  ἀλλοίωσιν δηλῶν τὴν ἐν τῷ 
«Avi, χα) σκότους μὲν παγχοσµίου, τοῦ κατὰ τὴν 
πλάνη», ἀπέλασιν ' quib, δὲ ὀρθιδοξίας ἔχλαμφιν" 
ἀλλ᾽ οὕτω μέν φησιν ἄφρονες ἐχεῖνοι, µή που δὲ xal 
cei; τὸ πᾶν ἀσεθεῖς. Ἡμεῖς δὲ οἱ ἀντιδιῃρημένοι 


linguis, audita suut. Agebaut seu potius patieban- 
tur hujusmodi stultitiam przd:ct', nescientes ante 
manilestatam Joelis prophet: vovem ; nec adverten- 
tes quod novitate percellens is!a linguarum com- 
mutatio grzcz religionis (θρησκείας) mutationem ia 
melius indicaret, non jam a Thracis venire dicen- 
dam, sed a Salvatore Christo, quem veneramur 
Christiani, quique ante sacram ipsius passionem 
extranea transformatione idem mysterium  subin- 
dicavit : mutationem significans in.omnibus, et qui- 
dem tenebrarum mundi, qux» spectant ad errores, 
expulsionem, luminis autem orthodoxe fidei reful- 
gentiam. Attamen, si veluti melodus ai, taliter erant 
imprudentes is!i, non erant in omnibus impii. Νο 


60,9 


EUSTATHHU THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


650 


autem qui cum illis ex adverso positi sumus ut A ἐχείνοις ὡς ἔμφρονες xal εὐσεθεῖς, βοῶμέυ σοι οὐχ 


prudentes et pii, tibi non simpliciter, sed divino mo- 
tu clamans » Benedictus 68, o vestaurator univer- 


sorum, sive mundi renovator. Convenientissime. 


enim illum qui spiriium rectum ad utilitatem 
mundi in visceribas apostolorum innovavit, vel, 
ut aliter dicam, mundum iuiquitatibus antiquatum, 
renovavit, universi dicil renovalorem : cum enim 
aquum est χαινὸν et véov. dicere, esset ὁ ἐγχαινι- 
στὴς, εἰ ὁ ἀναχαινίσας, quidam καινουργὸς εἰ ideo 
νὲουργός. 

167. Et ista quidem nonsuperflue ponantur pro 
simplicioribus. Hujus autem praedicti melodiz 
arüifex forsitan urbane etiam hic, quodam modo, 
posset hoc audire de se. At est. antiquus melodus, 
qui, velut aquis diceret, sibi complacet in. pul- 
chris, dictiones quidem simplices et ita neglectas, 
ad terram depouit et ad se non omnino sumit ; com- 
positas autem alias eligens, ct ornans οἱ multum 
amans. Etemim in praecedentibus cum dixerit 
χρυσότευκτον simulacrum, auditoremque ferme 
non intellexerit gravatum, triplicat quod sibi charum 
est, hic φωνὴν προφητόφθεγχτον aiens vocem Joelis, 
et ebrietatem οἰνότευχτον, el sermones ςενηχού- 
σθησαν, quod quidem superius interpreiatum est. 
Et aliquis vrbane diceret quemdam avarum in 
cogitationibus esse melodum illum, magisque 
gaudere compositis tanquam de negotiis multum 
afferentibns lucrum. Istis enim majus est lucrum 
quam expeditis, el dietio per compositionem agge- 
rata, tanquam pinguior non composita divitiorque, 
awanti talia, judicatur. Verbum autein ignorantes, 
indicat quidein populos istos fuisse propheticorum 
verborum ignaros ; siguilicat autem alias forsan 
et alteram ignorautiam, illam qua venerat ex obli- 
vioue, vel ex attentionis defectu ad Joelis verba : 
praterili namque temporis usus subindicat jam- 
pridem illos ignaros fuisse: ideoque vere impru- 
dentes erant illi qui tunc animum dissipabant, ubi 
dissipatum colligere decebat. 

168. Ebrietatem ex vino provenientem ad dis- 
tinctionem | allerius dixit; siquidem animo qui- 
dam ebrius est tunc cuum etiam insanire dicitur, 
et qui patitur amoris furorem, sic ebrius est. Evi- 
dens autem est quod qui magna perpetravit, ebrius 
est gaudio, secundum istud: Talis factorum ma- 
gnitudine est ebrius, Si quis autem fervens autuim- 
uus gravem somuum dormienti suggesserit, "ipso 
tanquam ebrium illum facit ; expecieutia multi. no- 
verunt. Quod autem bordeacea. preparatio vinum 
simulans, quosdam ex vulgo afficit ebrietate, nullus 
ignorat ; et hoc etiam usu receperunt illi, saltem 
in hoc semibarbari vocare οὐλοξίνας : οὐλὰς qui- 
dem intelligere poetice dantes hordea ; βίνουµ vero, 
latine vinum. Unde quoque 6Cror Latini dicunt 
aliquem lapillum, tanquam vino coloratum. Scri- 
bit etiam Parabates heroicos quosda») versus ad 
hujus vini laudem. Vide autem ut proverbialem 
sspientiz calicem, quem ipsa miscebat vere prnu- 


ἁπ)ῶς, ἀλλὰ ἑνθέως τὸ. Βὐλογητὺς el, ὦ νεουργὶ 
τοῦ σύμπαντος, fjyouv τοῦ κόσμου. Πάνυ γὰρ προσ 
φυῶς τὸν ἐγναινίσαντα τοῖς ἀποστολιχοῖς ἑγχάτοις 
εὐθὲς πνεύμα ἐπ ὠφελείᾳ τοῦ χόσµου, xal ἄλλως 
δὲ φάναι πεπαλαιωμένον ἀνομίαι:; τὸν χόσμον ὀνα- 
Χαινίσαντα νεουργὸν ἔφη τοῦ σπύμπαντος. Ἐπεὶ 5p 
(sov καινὸν καὶ νέου εἰπεῖν, εἴη ἂν ὁ ἐγχαινιστῆς, 
καὶ ὁ ἀναχαινίσας καιν,υργός τις χοὶ δι) αὐτὸν vecop- 
γός. 


ρξ5, Καὶ ταῦτα μὲν οὖχ iv παρέργῳ οὕτω τὲ- 
θείσθω τοῖς ἁπλουστέροις * ὁ δὲ τοῦ προειργµένου 
«μέλους τεχνίτης, ἔχοι ἂν ἀχοῦσαί ποθεν ἁστείως 
χἀνταῦθα παραποιητικῶς τὸ ἔστι ὃ 6 πάλαι μελῳδὶς, 


BÀ χαθά τις ἂν εἴποι, φίλαυτος ἐν χαλοῖς, χαὶ τὰς 


μὲν ἁπλᾶς, καὶ οὕτως ἁπερίττους λέξεις, πεδοῖ xa- 
θίζων xal οὐ πάνυ πρὸς ἑαυτῷ ποιούµενο; * τὰς δὲ 
συνθέτους, ἄλλως ἐξαίρων χαὶ τηµελῶν ofa χαὶ ὑπερ- 
φιλῶν" χρυσότευχκτον γὰρ βρέτας ἐν τοῖς πρὺ τού- 
των εἰπὼν xal τὸν ἀχροατὴν τάχα 000 συνιδὼν οὗ 
βαρυνόµενον, τριπλά»ει τὸ αὐτῷ φιλητὸν, ἐνταῦθα 
φωνὴῆν προφητόφθεγχτον εἰπὼν τὴν τοῦ Ἰωὴλ, χαὶ 
µέθην οἰνότευκτον xal ῥῆσεις ξενηχούσθησαν, ὅπερ 
ἑξήγηται ἀνωτέρω * καὶ τίς ἀστεῖσηται «ρ'λοχερδὴ 
τινα τοῖς ἑννοίαις ὄντα τὸν μελῳδὸν τοῦτον, χαίμειν 
ταῖς συνθέτοις ἐπὶ μᾶλλον ὅσα xal ἐμπύροις πολ:- 
φόρτοις; ἑχείνοις τε γὰρ πλεῖον τὸ χᾶρδος ἥπερ τοῖς 
εὐζώνοις, καὶ λέξις ἑστοιβασμένη κατὰ σύνθεσιν, 
παχυτέρα τις οἷον καὶ ὁλδιωτέρα τῆς ἀσυνθέτου τῷ 
φιλοτοιούτῳ λελόγισται * καὶ τὸ δὲ ἠγνοηχότες, ἐμ- 
φαΐνει μὲν xal ἁμαθεῖς προφητικῶν ῥήσεων εἶναι 
τοὺς λαοὺς ἐχείνους. Δηλοῖ δὲ ἄλλως xal ἑτεροίαν 
ἄγνοιαν ἴσως, τὴν ἐκ τοῦ fj λαθέσθαι Ἡ μὴ ἐπιστῖ- 
σαι τηνιχαυτα τῇ ῥήῆσει τοῦ Ἰωήλ. Ἀρόνου δὲ ὃν 
παραχειµένου ὗ ποδηλοϊ τότε ὥρας αὐτίχα tjvvonxé- 
ναι αὐτοὺς ' δ.ὃὸ χαὶ ἄφρονες ἀλνθῶς οἱ τὸν νοῦν 
σχεδάσαντες τηνιχαῦτα ὅτε xal ἑσχορπισμένον ἰχεῖ- 
vov ὄντα, ἔδει συναγαχεῖν. 


ρξη’. Οἰνότευχτον δὲ µέθην ἔφη πρὸς δισστολὶν 
ἑτέρας * eU γε καὶ θυμῷ μµεθύει τις ὅτε xal palv:- 
σθαι λέγεται ' xal πάσχων δέ τις ἑρωμανίαν µεθίει 
οὕτω *. Δῆλον δ' ὅτι καὶ μεγαλουργῶν τις, µεθύει 


p ^5 χαρᾷ, xa13à τὸ μεθύει τῷ µεγέθει τῶν πεπρ]- 


γµένων ὁ δεῖνα" εἰ δξ xal τις ὁπώρα xápov ἐμ;οιοῦσα 
τῷ xop&uzagívp αὐτῆς μµεθύσχεσθαι οἷον ixtlvov 
ποιξεῖ, πσίρᾳ οἴδασιν οἱ molo. Ὡς δὲ xal σχεύα- 
σµα κρίθιον οἰνῶδες, μεθυστικῶς διατίθεταί τινᾶς 
ἐθνιχοὺς, οὐδεὺς ἀγνοεῖ. "O χαὶ παρέλαθον οἱ τοῦ.” 
y6€ ἡμιδάρβαροι οὐλοδίνας λέγειν * οὐλὰς μὲν διδόν- 
τες τὰς χριθὰ, νοεῖν ποιητικῶς  βίνουµ δὲ Δατιν:- 
στὶ τὸν οἶνον ' δύεν xai διδινὸ» ᾿Ῥωμαῖοι λιθάριόν 
τι λέγουσιν, ὡς οἱνόχροον. Καὶ γράφει ὁ Παραθάτις 
ἑπχ.νετὰ ἡρφα ὀλίγα εἰς τοιοῦτον οἵνον. "Opa δὲ ὡς 
τὸν παρ ιαιακὸν χρατΏρα τῆς σοφἰας ὃν αὐτὴ ἐχίρνα 
τοῖς ἔμφροσιν ὄντως ἁἀποστόλοις μεθ) ὀψηλοῦ χηρύ- 
Ypato; τοῦ ἄνωθεν, οὗ σύμδολον καὶ ἡ βιαί1 xv fh. 
καὶ την £ugcgnotw τοῦ olvou ὃν ἐχείνη τοῖς ἁ ποστό- 








681 IN BYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 082 
7οις κεχέραχε, µέθην ἐχανοὶ ἑνόμιζον κριτιχο. καὶ A dentibus apostolis, cum excelso praconio, desuper 


ἄφρονες μενοῦντες παράνομοι, ἐξολοθρευθῆναι αὐτοὶ 
ἄξιοι κατὰ τὴν Δαυϊτικὴν àxógacty: f] γὰρ οὐ τοιοῦ- 
τοι σοι μὴ τῷ Ex Σιὼν, ὡς ἑῤῥέθη, ἐξελθόντι νόμῳ 
προσεσχέχασιν ; ὃν ὁ γνοὺς διάγοιαν Eyec ὀρθὴν χατὰ 
τὸν παροιµιαττὴ», καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ Cf] πολὺν 
χρήνον πρηστιθεµένης αὑτῷ ζωῆς πολυετοῦς διὰ τοῦ 
χυρίου τῶν γνώσεων, τοῦ ἁποδεχομένου τὸν πορευό- 
p.evov Ev τῷ γόμφ αὐτοῦ. 


veniente, cujus quoque symbolum erat vehemens 
flatus, infusionemque vini, quod illa , miscuerat 
apostolis, ebrietatem idonei putabant judices, qui 
manebant insipientes et iniqui, digni qui juxta Da- 
vidicam sententiam — ipsi funditus perderentr. 
Nonhe eniin tales erant, qui legem ex Sion, ut 
dictum cst, venientem, in votis non habuerunt? 
Quam qui novit, juxta Paroemiasten, reeiam habei 


cogitationem ; istoque modo vivit tempore multo, proposila ipsi Jongorum anuorum vila. per Domi 
num scientiarum, qui recipit in ipsius lege ambulantem, 


ρξβ’. Ἰστέον δὲ χαὶ ὅτι ἄφρονες οὗ τοὺς ἁπλῶ, 
ἔφη ὁ µελφδὸς, ἀλλὰ τοὺς ἀπίστους  γαθὰ δοχεῖ 
ἑρμηνεύειν ὁ τὴ» τότε τοῦ Πνεύματος ἑνέργειαν εἷ- 
πὼν µέθην τοῖς ἀπίστοις λογίζεσθαι. xol αὐτὸ δὲ 
οὗτος ὃ μελῳδὶς ἐπαγαγὼν ἀντιθετιχῷ σχήµατι τὸ - 


169. Seiendum autem quod insipiontes ait málo- 
dus non eos qui tales sunt simpliciter, sed ipfidelee; 
sicut videtur interpretari qui dicit tune Spicitus 
efhicaciam inüdelibus ebrietatem fuisse reputataun 


ldem quoque suggerit ille melodue sub antitbeti-for- 


Ol εὐσεθεῖς δὲ σοὶ βιῶμεν * - ἀσειδεῖς νοεῖν ἀφίησι B ma, subjungens : Nos autem pii tibi elamamus: 


τοὺς ἀνομοίους ἡμῖν χαὶ διὰ ἀπιστίαν ἄφρονες * xal 
εἶχε μὲν ἂν xal αὐτὸς εἰπεῖν, Έφασχον οἰνότενχτον 
ἄπισοτοι µέθην. Προέχρινε δὲ οὕτω Φφράᾶσαι εἰς πι» 
πρότερον ὀνειδισμὸν, χειρόνώς ἐχείνους μεθύειν ἐμ- 
φαΐνων Ώπερ τοὺς ἁπίσιους» ἐκ µέθης μὲν y5p 
φαχὺ ἀνανίφει τι;. Οὐχ οὕτω δὲ xal ἓξ ἀπιστίας, 
δι) fv εἰ χαὶ ἄλλώς παρηγγέλµεθα μὴ μωρὸν àávo- 
χαλεῖν τὸν ἀδελφὸν, ἀλλ ἐπεὶ ὁ ἄπιστος οὐκ έστιν 
ἡμῖν ἀδελφὸς, ὀρθῶς ἂν χαλοίηµεν αὐτὸν χαὶ͵ ῥαχ3, 
xai µωρὸν, xal ἄφρονα, χαὶ ὅσα τοιαῦτα. "Esc ἱστέον 
xa ὅτι τὸ olvóttuxtov φυλάσσει τὴν ευ δίφθογγον 
ἀπὸ τοῦ τεύχω ἐνεστῶτος, χαθὰ καὶ τὸ τεῦχος * ἅλ- 
Aat δὲ λέξεις τοῦ τοιούτου ἐξωρμημέναι θέματος ἤ 
τὸ v µόνον τὸ ἐξ ἐχείνου φυλάσσουσιν, ὡς τὸ τυκτὶν 
xaxbv, καὶ τὸ εὔτυκτον, χαὶ τὸ τυχίζειν παρὰ τῷ 
χωμιχῷ iv "θρνισι, xat dj τύὐχῆη, καὶ τὸ τυκάνιον " 
3 µόνον τὸ e, ὡς ἡ τέχνη καὶ τέκτων, Ίδη δὲ καὶ τὸ 
τέχω xal τὸ τέχνον. 


po. Τοῦ δὲ ξενηχούσθησαν ὁμοιότης ἓν τοῖς ἑξῆς 
εὐρεθήσεταί τις εἰ». τὸ πατρακουσθέν . Τὸ δὲ ὡς ἁπο- 
στόλων ἁναστρεπτέον, ἵνα ᾗ τρόπος ἀναστροφῆς * 
λέγει γὰρ ὁ μελῳδὸς ὅτι Ελεγον οἱ ἄρρονες ὅπερ ἔλε- 
γον, ὡς Ἰχούσθησαν αἱ ξενίζαυσαι ῥήσεις τῶν ἆπο- 
στήλων, Ίγουν ἐπειδὴ ἠκούσθησαν. Τὸ δὲ ἐνθέως 
Bodv διαστολἩν ἔχει Φαντοίας ἄλλης βοῆς * ἔστι δὲ 
Bot Ev0to; ἡ κατὰ τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον ἀναφωνοῦσα 
φωνῇ µεχάλῃ xal λαλοῦαα τὰ τῷ Θεῷ ἀρέσχοντα, 
ὡς xai προδιδήλωται. "Hy δὲ γνωστόν τι xal τοῖς 
Ἓλλησι τὸ ἐνθέω; βοᾷν, ὃ xai ἐνθεάζειν ἐχεῖνοι 
xoi βακχεύειν ἔλεχον. Εὐλογητὸς δὲ χνριώτατα pó- 
νο; ὁ ἐν Τριάδι θεὺς, ὃν εὐλογοῦσι xol ὑμνοῦσι 
πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ * τῶν ἄλλων δὲ ἁπάντων οὔτινι 
προσαρµόττει οὕτως ἡ τοιαύτη λέξις, ὅτι μηδὲ κο 
σμοποιὸς ἄλλος f| μόνος θεός. | 


Τροπάριον δεύτερον τῆς &60cgmc qéric. 
XIX. θέσπιν χατεδρόντησεν ὁ βλέπων ὅπα 

Ἓνθους "luii τοῦ θεαρχιγωτάτων, 

OT; ἐχχεῶ, φήσαντος, οἵάπερ Λόγου 


ParRoL Οκ. CXXXVL - . 


» 
— — FR ——À 9» 


lmpios intelligere nobis relinquit dispares, et 
propter incredulitatem insipientes, Poterat. quidem 
etiam ipse dicere : Aiebant vino faetam ebrieta- 
tem in(ideles : prziulit autem sio loqui in amarius 
convicium, illos deterius inebriari significans 
quam infideles, Etenim ex ebrietate quidem ali- 
quis mentis sanitatem recepit; non autom sio ex 
infidelitale, propter. quam, lioet aliunde jussi 
sumus non fatuum appellare fratrem, quoniam 
tamen infidelis, non est nobis frater, reete woca- 
mus euim el. raca, oi fatuum, eb. insipientema, et 
quxcunque similia. Adhuc autem sciendum quod 
vox olvózsuxsov servat diphthongum ευ ex verbi 
praesenti temporc τεύχω, sicut et τὸ τεύχος : alie. 


C vero dicliones ex eadem exorte radice, vel τὸ v 


tantuu servant, veluti τυχτὸν  mnalum, ej τὸ εὖτυ» 
xvov, εἰ, spud comieum iu Avibus, «5 «uxlGstv, et 

à τύχη, et τὸ τυκάνιον vel solum τὸ s, sicut 

$4 τέχνη, et. τέχτων, necnon. τὸ τέχω οἱ v) τέ- 

χνου. 

170. Hujus sutem verbi ξενηκούσθησαν aliqua 
reperietur in sequentibus similitudo circa, τὸ πατρ- 
αχουσθέ,.. Hoc voro ὡς ἁποστόλων invertenduum 
est, ut sil inversionis tropus. Dicit enim melodus 
quod dicerent lasipientes quod, dicebant, cum en- . 
ditz sunt extranez voces apostolorum, sive posá- ' 
quam audike luerunt. Hoc autem ἑνθέως fed. 
Siffereutiam habet ab. alio .quocunque clamore. 
Est autem divinus clamer ille qui juxta senetum 
Evangelium magna voce profertur ei quee Deo pla- 
cent loquitur, sicuti monstratum. est. Erat. autem 
quodauunodo Grecis notum ἑνθέως βοᾷν, qued 
etiam illi ἐνθεάζειν et βαχχεύειν dicebant. Benedi- 
cendus autem proprie solus in Trinitate Deus, quem 
benedicunt hymnisque eelebrant omnia opera ejus. 
Aliorum autem quorumcunque nemini sie eompe- 
tít bujusmodi diclio, quoniam non eat alius auctor . 
mundi nisi solus Deus. - 

Troparium seeundum ού saptima. 
Vaticinantem pertonuil videng vocein 

Deo plenus Joel divinissimi principatus : 

Quibus effundam, aiebat, tanquam Verbum, 
. 22 


-—-- 2.4 . - 5-- 


083 
Ve Spiritu meo, una clamabunt : O natura 
"Triplicí splendore lucens, benedicta es. 
4A. Non przlucet quidem. hujus. stroplie. per- 

epicultas : est autem alias aceessibilis ob senten- 
tiz uniformitatem et velocitatem, Expouit enim 
breviter unam sententiam 4 Deo prophete sugge- 
stam circa Spiritus saneti descenguin, οἳ ait quod 
Jeel, intuens αἱ propheta, motus  Inspiratione, ful- 
nrimavit, id est, clare elocutus est propheticam vo- 
cem, sive divinam vocem ejas qui, sicut. dictum 
est, execllenter est θεαρχιχώτατος, Deus ac pater; 
ejus qui dis οἱ prenuntisvit stud : Homines, 
,qeibus de Spiritu neo dederim, cenclamabunt, 
sive vese θουέορύο clamabunt juxta divinam co- 
gnitionem, hoe ipsum sane : Tu, o Deus, ter luci- 
dipeima eseentis, benedictus es, ut. antea scriptum 
est, Et quidem: est boe simplielus. Si vero Justa 
dxemplaria quadam scribitur : Tibi clamabunt; 
adeptabitur exizxm 4 proeferentibaes eam. qualiter 
hejesmrodi soriptura ; sed, puto, non facile. Si 
quis autem, predictam. immoatare volens senten- 
tiam, 4s caosuuxerit : Falminavit propheta vocem 
ditinivsime petentis Verbi, sive Filii, qui dixit, 
olársp sie ὥσανεὶ artieulató verbo, hoe et. hoc, 
ἱηήυτο more, attentionem fortassis et ipse inve- 
wet, 

419. Ierea. tamen juxta preordinatam stro- 
phe srripturam hie etiam vide congeriem verbi , 
ερισαοφεγγόφωτος, non volente melodo discedere 
quodammodo de longis dictionibus, quas amat si- 
cat Libanus longas cedros, et aliquis alter quer- 
ΟΜΙΜΗ congregationes etzcelsas,aut Cupressos ma- 
gnas. Eviscerari mallet. quam hujusmod! solvere 
cengestes dietiones, et simplicius eas dispergere ; sic 
igitur, optime, peribé, queque vis dicens fac etiam 
quem nobis selutar.a sunt ; divitem, inquam; dexo- 
logiam sanct Trinitatis, quam lle qui revera 
benedictus est Deus aceipit. Vox. autem q£rYo;, 
eisó eelari lomhü ponatur  sSquivalens, multis 
tamen qíkuv; by 15; esse videtar. Dicimos ergo ful- 
guris qéyvyoz; eX hoe autern Utiam φθόγγος de ser- 
mone qui sententias velut in tenobris asbscondi'as 
ülluminst, uL sa queque φθέγγεσθἀι ου φάει 
ἐγγίζειν. Dicta vere θέσπες, divina vox imerpre- 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT E 


68A 
Τοῦ Πνεύματὸός pov, GupBofsouct: Φύσις 
Ἡ ερισσοφεγγόφωτας, εὐλογητὸς el. 

pox. Οὐ πραλάμπει μὲν οὐδὲ τοῦ παρόντος τρο- 
παρίου σαφἠνεια’ ἔστι δὲ ἄλλως εὑπρόσιτον δῇθεν 
αὐτὸ διὰ τὸ χατ ἔννοιαν μονοειδὲς χαὶ Ὑοργόν, 
Ἐχτίθεται γὰρ ἓν βραχεῖ ἔννοιαν μίαν προφητικην 
θεόθεν περὶ τῆς καθόδου τοῦ ἁγίου Πνεύματος, λέγον 
ὅτι ὁ Ἰωὴλ ὁ βλέπων ofa προφήτης, ἔνθους Υενό- 
µενος, χατεθρόντησεν, ἤγουν τερανῶς Σνεῖπενι ὅπα | 
θέσπιν, Ίγουν θείαν qu: vhv τοῦ ὡς καὶ προ:ῤῥέη 
θεαρχικωτάτου κατ’ ἑἐξαίρετον Θέοῦ καὶ Πατρός | 
φῄσαντος xal προειπόντος, « Οἱ ἄνθρωποι οἷς ἐχχεῶ 
τοῦ Πνεύματός µου, » ἐχεῖνοι συμδοήσουσιν, Όγουν 
"n συμφώνῳ χεχράξονται χατὰ θείαν πίγνωσι, 

ὑτὸ 55 τοῦτο τό ΄ Σὺ, ὦ θεὸ:, fj τρισσοφεγγόφωτος 
qos, εὐλογητὸς εἷς ὡς προγέγρᾳτται. Kal τοῦτο 
μὲν οὕτως ἁπλούστερον. El δὲ γράφεται xa:á va 
«Ov ἀντιγράφων, col βοῄσουόι, συμ6θ:θασθήσεται 
μὲν ἴσως xal ἡ τοιαύτὴ γραφὴ πρὸς τῶν αἱρουμέ- 
vtov αὐτὴν οὐκ ἂν δὲ εὐχόλω:, οἶμαι. Εἰ δὲ τις τὴν 
ῥηθεῖσαν ἔννοιαν ἐθελήσας ἀλλοιῶσαι, συντάξει ὅτι 
χατεδρόντησεν ὅ προφήτης ὅπα τοῦ θεαρχικωτάτου 
Λόχου, γουν τοῦ Υἱοῦ φῄσαντος, οἵάπερ, Έχουν 
ὡσανεὶ ἑνάρθρῳ λόγῳ εἰπόντος τὸ xal τὸ άνθρωπι- 
κώτερον, εὑρήσει προσοχἠν ποθεν xal αὗτός, 


gop'. Ti τέως µέντει κατὰ τὴν ἂν ατεταγμένιν 
τοῦ εροπαρἰου γραφὴην δρα χάνταῦθα hv στοιέὴν 
τοῦ τρισσοφεγγόφωτος, οὐκ ἑἐθέλοντος τοῦ μελῳὸῦ 
ἁπαλλάττεσθαι ὥσπερ οὐδὲ τῆς µακχρολεξίας, f 
φιλεῖ χαθὰ καὶ ὁ Λίδανος τὰς μαχκρὰς κέδρους xal 
τις ἄλλος δρυμὼν αἰγείρους μαχεδνὰς, 3) χυπαρἰσ- 
σους µηχεδανάς xal dv Ἑλοιτο χαταχορδευθήναι 
αὗτὸς, ἡ τοιαύτας διαλῦσαι σεσωρευµένας λέδει., 
xai δ,ασχεδάσαι αὐτὰς εἰς ἁπλότητα, xal Ὑράςε 
οὕτως ὦ ἄριστε, xal λέγων ἅπερ ἐθέλεις ποίει xal 
τὰ ἡμῖν σωτήρια. τὴν bad φημι δοξολογίαν τῆς 
ἁγίας Τριάδος, ἣν ὁ ὄντως εὐλογητὺς θεὸς ἆ ποδέχε- 
ται" τὸ δὲ φέγγος εἰ xaX εἰς ἴσον τέθειται ἡλιακῷ 
qul, ἀλλὰ πολλοῖς φάους ἐγγὺς εἶναι δοχε]. Φέγγο: 
οὖν φαµεν ἀστραπῆς, ἐξ αὐτοῦ δὲ καὶ φθόγγος, ἐπὶ 
λόγου φωτίζοντος τὰ ὡς v σχότῳ κρυραῖα νοήματα, 
ἵνα f| καὶ φθέγγεσθαι τὸ φάει ἐγγίνειν' qj δὲ ῥηβεῖσα 
θέσπις, φωνὴ Όεία ἑρμηνενομένη, κατὰ τὸ φερέσθ:όν 


μία, semisono redandat sieut φερέόδιον et. θεόπέ- D) πλεονάζει τῷ ἡμιφώνψῳ, xalà xal τὸ θεσΚέσιον, καὶ 


σιον, ei siutilia. Reipsa remque θέσπις est pro 
ὑπὸ Δεοῦ ὑπέσθαι & Deo. venire seu theologíce 
diei. Tale quoqae est à θεσκέσιος λόγος. Res tz- 
sen liter est θασλέσιος, tanquam in nos a Deo 
lapsa, Ez hae autem etymulogi venit etiam apud 
antiquos wisyllaba vox 64er; (paer) in oraculo, 
sive divinas juvenis. Est antem etiam proprium 
nomen 6 θὲσπὶς, tragicus poets. Simiti redundan- 
üz gaudet et ὁ θεομὸς, qui deberet esse. θεμὸς 
juxta θέµιν, 8 qua venit etiam ἐθέμωσε. 

475. Verbum awlem κατθρόνῖησε magnifice 
dictum est, Non enim solum significat quod 
clare, sicut dictum — est, et perspicuc locutus est 
propheta, sed euam quod desuper ips! demon- 


κὰ τοιαῦτα. Τὸ γὰρ ἐντελὲς θέσπις ἐστὶ, διὰ τὸ ὑπὸ 
θεοῦξ πεσθαι͵ἤγουν λέγεσθαι θεολογιχώτερον. Ὅμοιον 
δὲ καὶ 6 θεσπέσιος λόγος, πρᾶγμα μέντοι ἄλλως 
θεσπέσιον, ὡς ἀπὸ Θεοῦ πεσὺν εἰς ἡμᾶς: ix δὲ 
τοιαύτης παραγωγὴῆς xal ὁ παρὰ τοῖς παλαιοῖς ερι- 
σνλλάδως θέσπιος χοῦρος ἓν χρησμῷ, Ότοι θεῖος νέος" 
ἔστι δὲ xal κύριον ὄνομα 6 θέσπις τραχιρδίας ποιητὴς 
ἐχεῖνος' ὁμοίου δὲ πλεονασμοῦ καὶ ὁ θεσμὸς, θεμὸς 
ὀφείων εἶναι κατὰ τὴν θέµιν, ág' ἧς xol τὸ ἐθέ- 
μωσε. 

ΡΟΥ. Ἐὸ δὲ χατεδρόντησε αεμνῶς εἴρηται. οὐ 
μόνον Υὰρ δηλοῖ τὸ τρανῶς, ὡς ἐῤῥέθη, xal τορῶς 
ἐλάλησεν 6 προφήτη:, ἀλλά καὶ ὅτι ἄ νωθεν Σκφανθὶν 
αὑτῷ θτοῦ θέλημα ἐξεφώνησεν' ὃ 63g νόηµα βροντην 





IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


65€ 


εἶπεν ἐξηχηθεῖσαν οἵδν οὐρανόθεν χαὶ ἀχουπθεῖσαν A stratam Dei voluntatem. enuntiavit. Cogitatum hoc 


μόνῳ τῷ xpoghtt χάτω. ᾽Αλλᾶ τοῦτη μὲν acpvótntó; 
ἐστι τροπιχῆς. Ὃ δὲ προφητικὸς vou; οὖχ ἄν ἀνέ- 


pevev ἱλυσπώμενος χάτω, δέδασθαι την Ex. τῶν ἄνω 
θιίαν βροντὴν, ἀλλὰ τῷ θεῷ xai αὐτὸς ἑγγίσας, 
ἤχουσεν ὅπερ ἐπεὶ ἐνετάλθη μὴ ἐπιχρύψαι, ἐξΥ- 
ye τε ἄλλως καὶ ἐγγράφως mapiboto, Ἔστ. δὲ 
νοῖστι, καὶ ὅτι ὡς τὸ προηγησάµενον τροπάρων 
ἑξεφωνήθη ποῦτο δεξιῶς, ὑφηλότερον μέντοι τὴν 
μὲν γὰρ ἐχεῖ συµφωαν σὐµδόήσιν ἓνταῦθα εἶπε" 
τὸ δὲ, χαὶ ἐθρόὴδεν, ἑδρόντησεν ἔφη, τὸ δὲ ὁργάνω» 
μέλος ὅκα τοῦ θοαρχικωτάτου, «b δὲ σέδειν καὶ τὸ 
σεφασμιάξειν διὰ τοῦ θέσπιν Ἱνέφηνε ταυτὺν γὰρ 
ὅπα σεπτὴν εἰπεῖν καὶ θέσπιν. 'O βλέπων δὲ προ- 
φητικὸν Επίθετον, οὐ μόνον τῷ "IA. καὶ τῷ Zagout 
ἐπιπρέπον, ἀλλὰ καὶ τοῖς χατ αὐτοὺς ὅλοις, ὣς 
θευπτιπωτάτοις, καὶ ὄντως τὸν ὄντα παὶ τὰ ὄντα 
βλέπουσι, καὶ οὕτω πρὸς ἀλήθειαν θεωρητιχοῖς. 
τΆφοις, et Το]βρα illam qui est et σα quae sunt 
tibus. 

ροδ. Ἔνθοως δὶ àv ώσανελ ἔνθεος' εἴπομεν δὲ 
t^ ὡὠσανέὶ πρὸς ἀχρίδειαν' σεμνότερόν γὰρ τὸ ἔνθεος 
τοῦ ἔνθους, ἔνθεος μὲν vip ὁ ἔνδον ἑαυτοῦ θ:ὸν 
ἔ(ων, χαὶ δι ἐχεῖνου 1) ἄλλως ἐνεργῶν ἤ λαλῶν' 
φοιοῦτόν τι πάλαι τὸ χατὰ τὰς βάχγας, ἃς ἔφη τις 
ἐνθέους Υγυναῖχας. "Opjotoy χαὶ τὸ χατὰ τὰς ἆπαφοι- 
6ᾳξούδας πνεύματι Πύθωνο;. ἔνθεος ὃξ xal ὁ κατὰ 
τὰς μαντιχὰ; Σιθύλλας ἐννεὰς ἑλέγετο" xal ῥῆμα 
àx τῆς τοιαύτης λέξεως ὑψηλὸν τὸ ἑνθεάζειν. "Occ 


videntibus, et 


porro tonitrua. dixit, d'!pot& quoJ e ccelo resonuerat 
et soli prophetdé deorsum erat auditutn. Ifoc ta- 
men est figurate magnillcentiz. Mens enim pro- 
phete ron poterat petmanere super terran repens, 
ad accipiendum ex altissimis divinum tonitru : sed 
ipsa Deo facta propior, audivit quod postqnam 
jussa est non abscondere, muntlavit et etiain stripto 
uadidit. Est autem observandum, quod, $itut 
praecedens strophe, h»c solerter, excelsius taníen, 
declarata est. liie éntm symphoniam, hic cóncta- 
mationem dixit. Hoc :ütem ἐθρύήσεν, att t6pbv- 
τησεν ; Organorum melodiam, vocem divine poten. 
tissimi αέδειν et σεδασµιάτειν pec vocem 0d 
expressit; idem énlih. est dicere ὅπα σε-τὰν ct 


B ῥί κιν. Videntis autem propheticum est epithe- 


(um, non ὁό]αιή Joelf. && Samueli competens, sed 
et cxteris florum  siniilibus, (tanquam θεόπτικω: 
ila secundum veritatem  speciulan- 


414. Ἓνθους autem est quasi pro Év0:o;. Dici- 
mus vero quasi al accurationem :: augustius enim 
esL verbum ἔνθεος quam ἔνθους, Ἔνθεος euim qui- 
dem est ille qui intra se Deum habet, et per ipsum 
vel agit vel loquitur, Tale quid fuit olim relative 
ad Daechas quas aliquis dixit ἐνθέονς muLeres. Si- 
mile quoque fuit erga repletas spiritu Pitbonis, 
eracuja dantes. Verbum ctiam ex hac dictione 
venit excelsum τὸ ἐνθεάζειν. Cum. autem ὁ ἔνθεος 


6t 6 ἔνθεος χατὰ αυναίρεσιν ἔνθους λεχθείη, οὐχέτι C per contractionem ἔνθους dictus est, non jam si- 


σημασίαν ópolav ἔχει, ἆλλ᾽ οἷον μετουσιαστιχῶς 
xat μετοχικῦς τῷ ἐνθονσιῶντι µέτεστι τοῦ ἐνθέου" 
ἑρμητιχός τις yàg μετὰ xol χαρᾶς ὁ ἔνθους ἑστί- 
xmi δπχεῖ, διὰ 45 Ὑαΐρειν τοῖς ὑπφσειμένοις, áxá- 
θεκτος εἶναι el; τὸ ἡ πανηγυρίζειν 1 ἄλλο τι πρἀτ. 
τειν ἠδύ: καὶ δηλοῖ τὸ λεγόμενου ὑφ) ἡδονῆς ἔνθους᾽ 
καὶ τὸ ἓξ αὐτοῦ ῥῆμα τὸ ἐνθουσιᾷν οὗ ταντὸν i 
τῷ ἐνθεάξειν. Ὁ δὲ μετρικὸς οὗτός µελῳδὸς, ávar- 
χαΐως διὰ τὴν ἀκολουθίαν τοῦ ἔνθεο; Ἑλλήνων 5t 
λέξις 6 .ἔνδιος, ὢν ol θεοὶ, Δαυιτιχῶς εἰπεῖν, τὰ 
δᾳιμόνια"” διὸ xal τοὺς δαιµονοφορήτους ἐχεῖνοι 
ἐνθένυς ἔλεγον. Οἱ μέντοι ἀγαθοὶ Χριστιανοὶ pts 
à 265» αὐτὴν εἰς θε.ῦ ἁρίσχειαν. 


pot'. Τὸ δὲ ἐχχτῶ λέδιν ταύτην ἐξ ὑγροῦ ληφθεῖ D 


σαν αἰνιττῤμένην τὸ ἅγιην βάπτιδμα, δ. οὗ ἑξαλεί- 
φεται xal ἁπάγεται ὡς ῥυπτικοῦ ἁγιωτάτου ὕδατος, 
καὶ παρασύρεται πᾶν ἀνόμημα, οὗ χαὶ ὁ Δαδιὸ xa- 
τεύχετας, ὅ εσἀφηῆσεν ἤδη ὁ μελῳδὸς διὰ δρόσου xaX 
λουτροῦ, xat λουτηρίου, xal ὀμόροθλντήσεως, xal 
ἑτέρων λέξεων, τὸ δὶ οἵάπερ λόγον πρός τε àva- 
πλήρωσιν χεῖται ἐοῦ στίχου, χαλ mph; σαφήνειαν 
ehc προηγησαµένής λέξεως, τις Ἂν τὸ φήραντος" 
ἣν ἑρμηνεύων ἐπάγει τὸ οἵάκερ λόγον. Ὡς Tàp ὁ 
λ]ωῦτσῆς Ev τῷ, Εἶπεν ὁ θεῦς, Γενηθήτω νόδε, εἶχεν, 
ἑ ομγνευτιχῶς εἰπεῖν, ἐἴπερ ἤθθλεν, ὅτι εἶπεν ὁ Θεὺς 
ὡς οἷα διΔ λόγου ἀνθρωχικοῦ, Γενγθήτω τάδε, οὕτω 
aai 6 βελφδὸς εἶπε τὸ φήσαντος, ofántp λόγον t- 
γράµµατον, Φάμενος ὡσανεὶ λόγον kv. θεόδεν τῷ 


milem lhabet signiflcationem, sed tanquam parti- 
cipatione ac. d.rivatione ὁ ἐνθουσιῶν cum τῷ év- 
0i partem babet, — Aliquis euim itruens cum 
gaudio ὁ ἔνθους est ; et, vum subjectis gaudet, vi- 
detur contineri non posse, sive laudanilum — sive 
quid aliud jucuadi faciendum babeat. Et. dieiuin 
significa] ὀφ᾽ ἡδονῆς Ev0ou; ; necuon «x ipso verbum 
ἐνθουσιᾷν, quod uon idem esi ac ἐνθεάζειν, Me- 
Vicus aciem illé meloJus necessario dixit conse- 
quenter τῷ Ev0so;. Graecorum est ista vox ὁ Es- 
θεος, quorum dii, juxia Davidica verba, sunt de- 
monja. ldcoque illi a dzemonibus inspiratos ἐνθέοιις 
alebant. Boni tainen Christiani hanc. dictionem ad 
D.ij placitum receperunt, 

173. llam. »sutem dictionem. ἐχχεῶ, ex liquido 
sumptas, sacrum baptisma subindicantem, per quod 
abluitur, et abducityr, et exiergitur, tanquam aqua 
sanclssima  purificante, onmnis iniquitas, contra 


- quam David deprecatur, jam elucidavit melodug per 


rorem et lavacrum, et lavationem, et ]mbris fluen- 
lum, ceterasque dictiones. Hoc autem οἵάπερ 
àó;o» yonilut etad versus impletionem, et ad 
praecedentis elucidationem dictionis, quz est φήσαν- 
τος, et quam iglerpretang adjicit τὸ οἱάπερ λόγον. 
Sicut enim Moyses in hoc : Dixit Deus : Fiat istud, 
poterat, si voluisset, tanquam interpretando dicere : 
Dixit Deus, quasi per humanum sermonem : Izc 
fiant ; sic et melodus dixit τὸ φῄσαντος, οάπερ 
λόγον ἐγγράμματον, adiens quasi sermonem hanc 


681 


EUSTATIIH THESSAEONICENSIS METROPOLIT E 


a Deo prophetz faetam iuspirationem et revelatio- A προφήτῃ δοθεῖσαν ἔπίπνοιαν καὶ ἀποκόλνφς, Ei & 


nem, Si vero scribitur ad dativum casum, serva- 
tur sic etiam eadem sententia, ut dieat : Elocuto 
Deo tanquam 3óyu sermone enuntiativo. Supe- 
rius autem significatum est quod etiam λόχου 
scribitur sd genitivum casum. 

: Troparium 4ertium οάσ εερίπα. 

| Tertia quidem nacta est horarum gratiam, 

Ut demonstraret, tres substantias 

Adorare in simplicitate potestatis : 

Sed in una nunc dierum domina, 

Filius, Pater, et Spiritus, benedictus es. 

476. Cuin. Spiritus sanctissimus, ut accipimus, 
bera tcriia super apostolos descendit, idcirce 
tempore isto, divinissimam eseremoniam adimple- 
mus ip spem firmam desiderabilis Spiritus advea- 
tus. Ex illa sententia, mysterioque secundum illam 
symbolice expresso strophba prasens exposita est. 
Et quidem illius sentenüa clare breviterque est 
directa. Dicit enim quod hora tertia Spiritus pro- 
digium babuit ; ut symbolice tres sanct» Trinita- 
tis personas subindicet, quas terti» hora adum- 
bravit. Hodie vero non celebramus ih snigmate, 
nee subindicantes, sed aperte. benedicentes Fitium, 
Patrem et Spiritum, sanctam Trinitatem, unum 
Deum. Talis quidem est proposita sententia, quam 
progrediens sermo magis planam necessario faciet. 
Scriptura vero strophes, etsi. non habet ex. initio 
ερίτη per unum «t, cum accentu penultimo, sed 
εριττὴ per duplicem *, cum accentu. ultiino, nec 
teuum babet, neque juxta tb σύμβωνον µέλος 
acxus, neque juxia τὸ O£ov:v. χατεδρόντησεν ὅπα, 
sed juxta τὸ quvhv npogntiógOeyxrov, ideo inelius 
scribitur ερίτη cum accentu. penultimo per unum 
s. Qui vero contradicere voluerit, scribat et. dicat 
quoque τριττὴ, sicut ἡ φωνή. 

117. Hoc autein εὐμοίρῃησεν, cujus Atticum est, ut 
predictum fuit, augmentum, ex omnium confesso 
preter communem syniaxim hic assumptum est. 
Nemo enim Grace loquendo scriberet εὐμοίρησε «hv 
χάριν, sed τῆς χάριτος. Attamen melodus metre 
angustastus, pro trisyllaba voce χάριτος adhibuil 
χάριν, excipiens verbum εὐμοίρησε pro simplici 

λαχεν et ἔσχεν. Hujusmodi vero dictio non hane 


γράφεται λόγῳ χατὰ πτῶσιν δοτιχἠν, euttsat xal 
οὕτως fj αὐτὴ ἕννοιΣ, ἵνα λέγη, φήσανιος οὗ 8:9; 
ὡς ofa. xal Aqu προφοριχῷ.: ἀνωτέρω δὲ παρετη- 
µάνθη ὅτι χαὶ λόχου γράφεται χατὰ ατῶσιν ενι» 


xtv. 
Fpoxdpior ερίτον τῆς ἑδδόμης ᾠδῆς. 
XX. Τρίτη μὲν εὐμοίρησεν ὁρῶν τὴν χάριν, 
Ὅπως ὑπεμφήνειε τερεῖς ὑποστάσεις 
Σέδειν &v ἁπλότητι τῆς ἑξουσίας, 
"MÀ àv μιᾷ νῦν ἡμερῶν τῇ χνρἰᾳ 
Y Uc, Πατὰρ, xai Ἰνεῦμα, εὐλογητὸς et. 
Ρος’. Too ἁγιωτάτου Πνεύματος περὶ εὖν ερίτην 
ὥραν καταπεμφθέντος τοῖς ἁγίοις µαθηταῖ;, ὁ: 
παρελάδοµεν, διὸ χαιρῷ τοιούτφ χαὶ Susi; εὖν Gee- 


B τάτην ἁγιστεῖαν ἐπιτελοῦμεν ἐπὶ σταθερᾷ xil 


τοιαύτης ἀξιεράστου πνευματιχῆς ἐπελεύσεως ix 
τῆς το.αύτης ἑννοίας, xal τοῦ xa«*' αὑτὴν cukfo- 
λογραφουμένον μυστηρίου τὸ παρὸν εροπάριον ἐχεί- 
θειται' χαὶ ἡ μὲν ἕννοια τούτου oti xal σαφῶς 
εὐθυνομένη xai βραχυλογικᾶς., Λέγει γὰρ ὅτι τρίτη 
(pa τὸ πνευματιχὸν θαυµμάσιον ἔσχεν' ἵνα ουµθε» 
λιχῶς ὑποφήνηῃ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς ἁγίας Τριάδος, 
ἃς fj τρίτη ὥρα ἡνίξατο. Σήμερον δὲ οὑκ iv αἰνίγ- 
µατι πανηχυρίζοµεν, οὐδὲ ὑπεμφαίνοντες, ἀἁλ)ὰ 
ἐμφανῶς εὐλογοῦντες Υἱὸν, Πατέρα, καὶ Πνευμα, 
τὴν ἁγίαν Τριάδα, τὸν ἕνα Gzóv. Καὶ τοιαύτη μὲν ἡ 
προχειµένη Évvota, ἣν προϊὼν ὃ λόγος διασαφήσει 
ἀναγκαίως πλατύτερον' fj δὲ γραφὴ τοῦ τροπαρί», 
εἴπερ οὐχ ἔχει ἐξ ἀρχῆς τρίτη βαρυτόνως δι ἑνς 
ταῦ, ἀλλὰ τριττὴ ὀξυτόνως kv. διπλότητι τοῦ ταῦ, 
οὔτε πρὺς τὸ σύμφωνον μέλός τοῦ εἰρμοῦ τονοῦται, 
οὔτε πρὸς τὺ θέσπιν κατεδρόντησεν ὅκα, ἀλλὰ vp 
τὸ quvhv προφητόφθεγχτον Bi νικχᾷ γράφισθει 
τρίτη βαρυτόνως δι ἑνὸς ταῦ. ὁ δὲ θέλων ἑνίστα- 
σθαι Ὑραφέτω xal λεγέτω χαὶ τριττὴ, ὡς ἡ φωνή. 

ροζ’. Τὸ δὲ εὐμοίρησεν, οὗ ᾿Αττικὸν, ὡς πρεείρη 
ται, τὸ ἀναύξητον, ὁμολοχουμένως παρὰ τὴν κοινἠν 
αύνταξιν ἐνταῦθα εἴληπται" οὐδεὶς γὰρ Ἑλληνίζων 
γράφοι ἂν εὐμοίρησε τὴν χάριν, ἀλλὰ τῆς χάριτος’ 
καὶ ὅμως ὃ μελῳδὸς ὑπὸ τοῦ pétpou στενούµενὸ» 
ἀντὶ τρισυλλάδου χάριτος χάριν παρέλαθεν, ἔχλα” 
όόμενος τὸ εὐμοίρησεν ἀντὶ τοῦ ἔλαχεν ἁπλῶς xol 
ἔσχεν. Οὐ μοῖραν δὲ ἡ τοιαύτη λέξις περιέχει τὴν 


sortem (μοῖραν) qua fato Juxta Grecos assignatur, p καθ) Ἕλληνας εἱμαρμένην, ἀλλὰ τὴν λογοµένην 


sed illam qus dieitur μερὶς, amplectitur. 1190 
recte τὸ εὐμοίρησεν in τὸ ἔλαχεγ interpretatur : 
nam εὐμοιρεῖν est bene habere de µοίρᾳ, sive de 
µερίδι, id est, λάχει : hzec enim. synonyma sunt. 
lloe autem *pítr ὡρῶν diurnarum sane, melodi 
placito sic pluraliter positum est: poterat enim 
dicere Juxta nominativum casum ὥρα, ut. esset : 
τρίτη ὥρα vel τριττὴ invenit el obtinuit samctissi- 
mam hanc Spiritus gratiam, ut, inquit, theologice 
speculantibus subindicare(? sive reprasentationem 
quasi specularem cogitationemque juxia consi- 
lium introductorium daret, quod adoreutur ires 
persone unius Dei in simplicitate substantiz, id 
est, unitate essentie, sicut demonatrabitur. At il- 


μερίδα. 6i χαλῶς τὸ εὐμοίρησεν εἰς τὸ ἔλαχεν µεῖα» 
λαμθάνεται. Εὐμοιρεῖν γὰρ b εὖ ἔχειν μοίρες 
ᾖγουν µερίδος, τουτέστι λάχους. συνώνυμα yàp xe 
ταῦτα. Τὸ δὲ ερίτη ὡρῶν ἡμερινῶν δηλαδὴ, θελήσει 
καὶ αὐτὸ τοῦ μελῳδοῦ οὕτως ἑτέθη πληθυντικόή’ 
ἠδύνατο γὰρ ὥρα xas' εὐθείαν πτῶσιν εἰπεῖν, ἵνα ly 
ὅτι τρίτη ὥρα ἢ εριττὴ «ops xol ἔλαχε τὴν ἀγων 
τάτην ἐχείνην χάριν τοῦ Πνεύματας, ὅπως, φηθ”, 
ὑπεμφήνῃ τοῖς θεολογιχῶς ἐπιθάλλουσιν, που 
ἔμφασιν δώσει ὡς olov ἑνοπτρικὴν καὶ ὑκόνοιαν χετὰ 
ἐναγωγὴν εἰσαγωγιχὴν, σέδειν τρεῖς ὑποστάσεις τοῦ 
ἑνὸς θεοῦ ἐν ἁπλότητι ἑξουσίας, à ἐστι μονάδι οὐ” 
σίας, ὡς δηλωθήσεται. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν τότε πρῶτο 
ἐν τῇ Σιών’ ἐν δὲ τῇ καθ) ἡμᾶς σήμερον ἑορεαστικὴ 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


τοῦ θαύματος ἐχείνου ἀθροίσει tv pid ἡμερῶν χυρίᾳ À lud quidem tum primum ín Sion factum est. In 


οὐκ ἐμφαντικῶς xat ἑνοπτριχῶς νοοῦμεν τὴν tpto- 
Ὁπόστασφον βιότητα. ᾽Αλλά χαταλαθόµενοι ἐχεῖνο τὸ 
τρίωρον xav ἔμφασιν αἴνιγμα πρὸς ἀχριθεστάτην 
καὶ ἀκραιφνεστάτην καὶ οὕτως ἐμφανεστάτην ἁλή- 
θειαν’ xal ὁρῷν ὀφθαλμοφανῶς δοκοῦντες σὲ τὸν ἐν 
cpu προσώποις ἕνα θεὸν, «bv YU, καὶ Πατέρα, 
xai Ἠνεῦμα, λέγοµεν xoi βοῶμεν xat φάλλομέν σοι 
τὸ, Εὐλογητὸς et. 


Ροή’. Καὶ ὅρα τὸ ἓν μιᾷ ἡμερῶν συνηγοροῦν τῷ 
τρίτη ὡρῶν, ὡς ἀναγέγρακται εἰ µή τις τὸ ἡμερῶν 
τῇ χυρίφ συντάξει κολλήσας, καθότι fj παρ) ἡμῖν 
τοιαύτη ἑορταστιχὴ κυρία ἐστὶ xat αὐτὴ τῶν ἑφε- 


Gi. ἡμερῶν δι Gv ἀπαρτίζεται fj ἑδδομάς. Την δὲ P 


χάριν εἰπὼν μετὰ ἄρθρον, κατ ἐξαίρετον ἑδήλωσε 
φὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐν σχήµατι ἐξοχῆς' ἣν 
χάριν ὁ ἔχων πέπλησται τῶν χρειττόνων, xat οὕτως 
αὐτάρχως ἔχει, xÀv µυρία θλίδηται, ὡς τοῦ 8:09 
παντοίως ἐπισχεπτομένου αὐτόν καὶ τοῦτο δηλοῖ 
à ἐχεῖθεν ἐφ᾽ oT; ἑδέετο μαθὼν τὸ, ᾽Αρχεῖ σοι f) χάρις 
μον᾽ ἡ δὲ ἁπλότης ἐνταῦθα οὐ τὴν συνήθη δηλοῖ, 
καθ) fjv ἁπλοῦς τις πεπλᾶσθαί φησιν, ἀλλὰ τὸ μονῆ- 
ptc xai ἀσύνθετον xal ἀποίχιλον τῆς ἁγίας Τριαδι- 
χῆς ἑξουσία;. Ἡ δὲ ἐἑξουσία iv τούιοις οὖχ ἐπὶ 
δυνάμεως ἁπλῶς χνριολεχτεξται, ὡς εἰθίσμεθα, ἀλλὰ 
μάλιστα οὐσίαν δηλοῖ ἐξοχωτάτην ὑπερούσιον, Ίπερ 
ἐστὶν ὁ θεὺς, τῆς ἐξ προθέσεως xal νῦν ἐπιτατικὴν 
δηλούσης ὑπεροχὴν, ὡς καὶ ἐν τῷ, ἐξώγχωται, xal 
&v τῷ Ἔκδικος ὁ ἄγαν δίκαιος, xal kv τοῖς ὁμοίοις, 
περὶ ὧν προγέγραπται. Τὸ δὲ kv μιᾷ πρὸς τὸ τρίτη 
ἀφορᾷ. ἵνα νοῶμεν ὡς τότε μὲν αἱ τρεῖς ὥραι τὸ 
ερισυπόστατον ὑπεσήμαινον τῆς θεότητος, νῦν δὲ 
παρ᾽ ἡμῖν ἐν μιᾷ Κνυριακῇ τὸ ἁπλοῦν xai ἑνιαῖον 
τῆς εἱρημένης ἐξουσίας ὁπλοῦται. 


bac autem Ποδίγα congregatione, quz. flLin una 
dierum Dominica, ad celebrandum boe prodigium 
non tanquam ín reprasentatione et in speculo di- 
viuitatem in tribus personis, cogitamus ; sed boe 
trium borarum representativum :xnigma juxta 
purissimam, | aecuratissimam et ita. manifestissi- 
mam veritatem intelleximus ; et existimantes vi- 
sibiliter intueri te in tribus personis unum Deum 
Filium, et Patrem, et Spiritum, dicimus et cla- 
mamus et psallimus tibi : Benedictus es. 

4718. Et vide locutionem, in una dierum congre- 
garit, dicione τρίτη ὡρῶν fuisse delineatam ; nisi 
quis τὸ ἡμερῶν τῇ χυρίᾳ syntaxi conjungat, qua- 
tenus apud nos dies hujusmodi festiva xupla ἐστὶ 
(domina est) ipsa subsequentium dierum, «quibus 
hebdomada componitur. Cum autem τὴν χάριν 
eum articulo. dixerit, eximie gratiam Spiritus in 
supremo gradu significavit ; quam gratiam habens 
melioribus repletur, et sic, lícet mille tribulationes 
sustineat, tanquam Deo omnimodo eum visitante 
gatis habet. Et hoe demonstrat ille qui exinde, ubi 
deerant multa, didicit: Sufficit tibi gratia mea, Hie 
sutem simplicitas non hanc signiflcat communem, 
juxta quam aliquis simplex dicitur esse fictus, 
sed sanctze Trinitatis substantie unitatem, absque 
compositione et varietate. In his autem 1 ἐξουσία 
non simpliciter juxta morem de potentia proprie 
dicitur, sed potius substantiam indicat prsstan- 
tissimam et supersubstantielem, qui Deus es, 
proposita particula ἐξ etiam nunc ordinativam 
significante superiorem dignitatem, sicut in hoc : 
ἐξῴγχωται, et in hoc : ἔχδιχος (qui nimis justus) et 
in similibus, de quibus ante scriptum est. Hoe au- 
tem , ἐν pid, ad Ίος τρίτη, respicit, ut intel- 
ligamus tunc. quidem tribus horis innub Divinitatis 


trinitatem, nunc vero apud nos ἓν μιᾷ Κυριακῇ (una dierum Dominiea) simplicitatem et unitatem 


dietx pracellentis substantie demonstrari. 

ροῦ’. "Ev δὲ τῷ, Υἱὸς, Πατὴρ, καὶ Πνεῦμα εὖλο- 
γητὸς sl, νοητέον μὲν ᾽Ατιικῶς, "Q ΥΝ, ὦ Πάτερ, 
ὦ Πνεύμα. συννοητέον δὲ xai ὅτι τὸ, Εὐλογητὸς εἶ, 
ἐκηνέχθη ἐνικῶς τοῖς τριαὶν, ὡς εἴπερ εἶπεν, ΕΚὐλο- 
γητοί ἐστε, πρὸς δήλωσιν τοῦ κατ᾽ οὐσίαν ἐνιαίου 
αὐτῶν. Μίαν γὰρ τριπρόσωπον φύσιν καὶ ὁ τοιοῦτος 
δηλοῖ σχηματισμός. Mh θαυμαστέον δὲ εἰ προτέ- 
«axta: Χἱὸς ἐνταῦθα τοῦ Πατρὸς διὰ τὴν ἆχολου- 
θίαν τῆς ἀχροστιχίδος. El γὰρ χαὶ εἰώθαμεν εὐαγ- 
γελιχκῶς Πατέρα λέχειν, εἶτα Υἱὸν, καὶ τρίτον τὸ 
Πνεύμα, χατὰ τὸ, Βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα 
τοῦ Πατρὸς, χαὶ τοῦ Υἱοῦ, xai τοῦ ἁγίου Πνεύμα- 
«og, ὅμως χιωλύει οὐδὲν χατὰ τὰς τῶν Πατέρων 
παραδόσεις xal τὸν Υἱὸν προτάσσειν xal τὸ ἅγιον 
Ηνεῦμα ὀρθότητι ἐννοιαχῇ, διὰ τὸ τῆς ἁγίας Τριά- 
δος ἐφ᾽ ἅπασιν ὀμότιμον, *al οὖδέ τι φθόνου ἔπισν- 
pópsvov οὐδὲ ἓν ταῖς τοισύταις xat' ὄνομα προτα- 
qai; ὃ μήτε ὑπονοεῖν, µήτε λέγειν ἀνδρὶ χριστιανῷ 
γένοιτο, εὖ εἰδότι μὴ ὅτι γε τοῦ θεοῦ, ἀλλὰ xol 
παντὸς ἀγαθοῦ ἀνδρὸς ἐξόριστον εἶναι τὸ πάθος τοῦ 
φθόνου. 


479. In hoc autem: Filius, Pater, et Spiritas, Y'lbc, 
Πατὴρ, καὶ Ἠνεῦμα, εὐλογητὸς εἶ, Attice. quidem 
cogitandum est ὦ Υἱὰὲ, ὦ Πάτερ, ὦ Πνεῦμα : simul 
aulem est intelligendum | quod id : εὐλογητὺς «T, 
ad tres singulariter prolatum est, quasi dixerit : 
εὐλογητοί ἐστε, benedicti estis, sd ostendendam 


D eorum substantie unitatem : unam enim in tribus 


personis naturam  !alis fotma demonstrat. Νου 
vero mirandum si Filius hie prior Patre ponatur, 
ob acrostichidis sequelam : si enim secundum evan- 
geliun consuevimus dicere Patrem, deiude Filium 
et tertio Spiritum, juxta istud : Baptizantes eos 
in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, nihil 
tamen obstat juxta Patrum traditiones, quin, salva 
recta fide, prius ordine ponatur Filius et Spiritus 
sanctus, quia quod ad sanctam Trinitatem attinet 
2jusdem est dignitads in omnibus, et ex his nomi- 
num prepositionibus nihil invidfosi consequitur 
quod neque suspicari, neque dicere contingat ho- 
mini christiano, bene scienti. quod non solum 3 
Deo, sed ab omni homine proho proeul ahest in- 
vidia passio. 


690 


πα. 


691 


folvit víneula, et rorat flammam 

Terno lumine principatus forma. 

Laudant pueri, laudate vero solum 

Salvatorem, et conditorem ompipm, et benefa- 

Creata upiveriza creatura. [ctorem. 

180. Iste nexus e prodigio puerorum regalissim» 
sancLe Trinitati numero parium per sequelam oc- 
tavi carminis elarisaime continuatus, separatim 
quidem non meminit celebrati sanctj Spiritus; 
sed ín divina Trinitatis potestate sub memoriam 
et ipsum comprehendit, dicens : quod typus ille 
antiquus, qui secundum alium quidem meladum 
olím pingebat et prefgurabat Domini matrem, 
secundum autem hodierng festivitatis epicum poe- 
tam τὴν θεαρχίαν, a qua voce derivatum est. pra- 
scriptum θεαρχιχώτατον, subindicat etiam terluci- 
dus, ó τρισσοφεγγἠς, ita ut iterum melodus charo 
]umine splendens lhic etiam divina celebret ; ille 
proinde typus supreme divinsque potestatià qua 
mundo salutaria postremum | administravit, pue- 
rorum viucula solyit. (non enim soluti, sed compe- 
düi missi sunt iu fornacem) ; et eircumdantem ipsog 
flammam  irroravit, Ilgc enim : λύει et. δροσίζεε, 
pro: ἕλυσε οἱ ἑδρόσισε, consueta rhetorum regu- 
Ja, posita suni. Postquam autem sic prorsus vivide 
prodigium illud melodus expressit, absque conjun- 
ctione per modum admirationis, adjicit quod hym- 
»um canunt pueri jlli primum ; non. enim adhue 


tunc. et alii ; benedicit autem communiter Deum ( 


ficia creatura, sive omnia upera ejus ; hyuc enim 
uL talem ipei confitentur apim:z — perditorcs d:e- 
mnes, veluti sanctum tradit Evangeliui ; ita ut 
cum pueris illis concinant. omnes in mundo, sicut 
noveruut, ey byuni consortium habeant. £t sic qui- 
dem nihil aperte videlur eontinere de festo praeeens 
ille uexus .ociavi carminis ; alias tamen innnit 
znigmate sieut festivitas amat, οἱ per verbum 
&positt οἱ per τὸ φέγτος, quod continetur ju τρισ- 
aogsvyst — Qeapyla ; et per trium sametorum pue» 
rorum prodigium, et per hoc, quod in igne, poste- 
riores igneas linguas symbolice figurante, desuper 
οἱ isti facli. sunt sapientes, et philosophiam velut 
ignitam emiserunt, novis linguis et ipsi πυρπνέως 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METBROPOLIT/E 


JHlirmus ode octave. A 


Εἱρμὸς ᾠφδῆς ὀ]δόης, 

XX]. Αύε: τὰ δεσμὰ xal δροσίζει τὴν φλόγα 

Ὅ τρισσοφεγγὴὰς τῆς θεαρχίας τύπος. 

Ὑμνοῦσι καῖδᾳς, εὐλογεῖ df τε iu µύνου 

Σωτῆρα καὶ παντονργὸν, ὡς οὑεργέτην, 

Ἡ δημιουργηθεῖσαα σύμπασα seiatc. 

pr. 'O εἰρμὸς οὗτος Ex τῆς χετὰ τοὺς ἱσαρίθμους 

τῇ βασιλικωτάτη ἁγίγ Τριάδι παφῖδας θαυµματουρ- 
ίας Ὑοργότατα συνειρµένος διὰ τὸν τῆς ὀγδόης 
ᾠᾧλῆς ἀχολουθίαν χαταµόνας piv οὐ µέμνηται τοῦ 
ἑορταζομένου ἁγίου Πνεύματος τῇ δὲ Τριαδιχῇ 
θεαρχίᾳ συμµπεριλαμθάνει εἰς μνήμην καὶ αὐτὸ, 
λέγων ὅτι Ὁ τὖπος ὁ πάλαι ποτὲ χατὰ μὲν ἕτερον 
μειῳὸν τυπῶν αοὶ προειχονίζων thv τοῦ Κυρίου 
μητέρα, χατὰ δὲ «bv ἐποποιὸν τῆς σήμερον ἑορτῖς, 
καὶ τὴν θεαρχίαν ὑαυδηλῶν àg' fic παρΏκται τὸ 
προγχραφὶν θεαρχιχῴτατον ὁ τρισσοφεγγὴς, 8 ise 
κχἀνταῦθα τρίφωτος, ἵνα καὶ πάλιν ὁ μελῳδὸς gui 
λαμπόμεγος eU pi)» τὰ θεῖα. Ἐχεῖνος τοίνυν 
ὁ τὖπος τῆς ὕσνερον διοικονοµησαµένης θεαρχίας 
τὰ τῷ χόσµῳ σωτήρια ἔλυσε «à τῶν παίδων δεσμά" 
οὗ Υ5ρ ἄνετοι, ἀλλὰ πεδῆται εἰς τὴν πυρὰν ἐνεδλή» 
θησαν, xat τὴν περισχοῦαω, αὐτοὺς φλόγα ἑδρύσισε. 
Τὸ γὰρ λύει xal δροσίζει ἀντὶ τοῦ Fluss καὶ ἑδρό- 
σισε τέθειται συνήθει νόµῳ ῥητοριχῷ. Οὕτω & 
πἀνυ γοργῶ; ὁ μελῳδὸς τὸ θαῦμα ἐχεῖνο piss; 
ἐπάγει ἀσυνδέτως θαυμαστικῷ σχήµαιτι, ὅτι ὐμνοῦσι 
Tails; ἐχεῖνοι πρώτως. OO δἠπου γὰρ τότε xal 
ἄλλοι' εὐλογεῖ δὲ χοινῶς τὸν θεὸν καὶ dj δηµιουργη: 
θεῖσα ατίαις, Ώχουν πάντα *à ἔργα αὐτοῦ. ὃν χαὶ 
αὐτοὶ ὁμολογοῦσι τοιοῦτον οἱ φυχάλεθροι δαίµονες, 
χαθὰ τὸ ἄγιον παραδίζωσιν Εδαγγέλιον ὡς τοῖς 
παισὶν ἐχείνοις xal τοὺς τοῦ χόαµου ουμμέλκειν 
ὅλους, ὡς οἵδαμεν, xol τοῦ ὕμνου συνεσιλαμθάνε- 
σθαι΄ καὶ οὕτω μὲν οὐδέν τι πέφηνε κεριέχων ἕναρ- 
γῶς ἑρρταστικὸν ὁ προκείµενος εἰρμὸς τῆς ὀγδέης 
pono ἄλλως μέντοι αἰνέττεται ὡς ἡ ἑαρτὴ quil 
διά τε τοῦ δροαίξει, καὶ διὰ τοῦ φόέγγους, ὅπερ 
ἔγχειται τῇ ερισσοφεγγεῖ Osapylg, καὶ διὰ τοῦ χατὰ 
τοὺς ἁγίους τρεῖς παἶδας θαύματος. xal διὰ τούτου 
μὲν ὅτι ἐν Ἀυρὶ συμθολογραφοῦνει τὰς ὕστερν 
πωρίνας Ὑλώασας, xxi ἐκεῖνοι ἑσοφίσθησαν ἄνω- 
θεν, χα) ἀνεθάλοντο φιλοσαφίαν οἷον ἑμπύριον, χαὶ- 
vais γλὠώσσαις µέλποντες xal αὐτοὶ πυρπνόως, ἅπερ 


grdenicr cantantes, quze sapientes musici non in D οὐδ' ἂν σοφαὶ μουαιχοὶ ἐνευκαιροῦντες ᾧσμασι' 0 


carminibus imitarentur, necgon per tinam liauc 
pridieiam lucem, eo quod praesens festivitas etiam 
habuit (uciferum ignem, qui tales linguas. mauife- 
gla Mit; perque humidum sieque liquidum el fluidum 
pore», quo sibilantem concipimus sepliui carmuis 


Bpiritum, id eit : Effundam de Spirilu meo super 


epum carnem, Si vero. quoque. verbum. διασυ- 
ρίζειν, ub dicum est, proloquaicor, ad. hodiernum 
yehemegtem flatum facile referemus, tale verbum 
διαρυβίτειν exornantes$, ex co quod hodieruau 
apestolorumm £ontinentiam subiudicat, et tamen 


ad ila preterita spiritaliler extendatur, quaudo 
regales fistule psalioriaque inflabapiur. Et iia qui- 


dem isa coneututa sunt. 


δὲ τοῦ εἰρημένου Τριαδιχοῦ φέγγους, ὅτι καὶ ἡ viv 
ἑορτὴ xüg φεγγαθόλον ἔσχεν, ὃ «οθιαύτας γλώσσας 
ἑνέφηνε' διὰ δὲ τῆς ὑγρᾶς χαὶ οὕτω χυτῆς καὶ ῥυτῆς 
δρόσον, fj καὶ τὸ διασυρίζαν Πναῖ]μα συνενθυ µούμεθα 
τῆς ἑδδύμης ᾠδῆς $5, Ἐκχεῦι τοῦ Πιεύματός µω καὶ 
ἐπὶ πᾶσεν oápxa. El δὲ xol τὸ ὡς ἐῤῥέθη διασνρί» 
ζειν προλοχισόµεθα, πρὸς τὸ σήµερον βίαιον Π,εῦμα 
ἠρέμα συµθιδάσοµεν ἐχεῖνο, αεμνύνοντες «b τοιοῦ- 
τον διασυρἰζειν, καὶ ἐκ τοῦ τὴν σήμερον ἀποστολι» 
κἠν ἑμμέλειαν αἰνίττεσθαι, xal πρὸς τὰ τόσε ἀπο- 
τείνεσθαε πνευματικῶς μέντοι, ὅτε καὶ σὐριΤΤες 
ἑνη,γοῦντο βασιλικαὶ καὶ φαλτήρια, Καὶ οὕτω μὲν 
xa! ταῦτα καθέσταται. 











603 


µόνον χοινῶς, ἀλλὰ xe ἰδίῷ ἑχομένως .εοῦ xat 
τοὺς- ἁγίους παῖδας θαύματος’ καὶ φαντουργν δὲ, 


ὡς ἐντεῦθεν ὀφειλέτας εἶναι τοὺς χερὶ σύμπασακν ΄ 


πτίσιν τοῦ αὐτὸν ὀμνεῖν ὡς mat εὐεβγετικώτατον" 
τοιοῦτο γὰρ ὑπερδαλλόντως ὁ καὶ κοινὰς Ἀωτὴρ wal 
Δημιουργός, Τὸ δὲ λύειν ὅ-σμ}, ὃ καὶ διαλύειν λέχε- 
ται, ἅτι διάφορόν hatc πρὸς τὸ ῥήσσειν ἑφάνη lv τῷ 
ἕῤῥηξε πέδας Υασερός. Βίπιον μὲν γὰρ «b ῥήσασειν, 
Υαληνὺν δὲ τὸ λύειν, καὶ μᾶλλον ἐνταῦδα λόγαυ, 
τάχα yip τὰ δεαμὰ τῶν ἁγίων παίδων οὐδὲ ἁπλῶς 
ἔχυσεν fj χαµιναία φλὸξ ἐχείνη σιδηρᾶ ὄντα" μεν- 
οὔνγε τήξασα εἰς τὸ πρώην ἀνέλυαα µέτάλλον, οὐ 

φλεγομένων τῶν παίδων, ἀλλὰ δρυσιζοµένων παρα- 
δύξως τῇ qAoyi: καὶ ἔστιν εἰχάσαι κροσφνῶς ὅτι 


χαθὰ τήχεται χηρὸς ἀπὸ προσώπὸν πυρὺς, τοιούτῳ B 


τρόπῳ xal τὰ δεσμὰ τῶν ἁγίων ἐχείνων παίδων 
ἀπεῤῥύη iv τῷ πνρί: ἀπονητὶ διεκπεσόντα ὡς οὐδὲ 
εἴπερ ὑποδήματα ἑλύθη αὐτοῖς Ex ποδῶν. "Occ δὲ «b 
διαλύειν διαφέρει τοῦ λύειν, δἤλον ἐκ «90 συναλ- 
λαχτικῶς διαλύεσθαι, xal ἐκ. τοῦ ἄλλως δὲ φυσικῶς 
xatà τὸ, Διαλύεται πᾶς ἄνρωπος. Φανερὸν δὲ ὅτι 
Ὑένος λύσεώς τε χαὶ ῥήξεως τῶν ἀντιδιηρημάνων ἡ 
ἁπλὼς λύσις. Ad ἡ μὲν ῥῆξε; καὶ λύσις tte λἐγο: ἂν 
ἀναγκαίως, ἡ δὲ λύσις τὸ vévoc, οὐχ ἐξ ἀνάγκῆς 
ῥῆδις, οὐδὲ ἡ λύσις τὸ εἶδος' τοῦ δὲ εἶναι γενικἠν 
λένιν τὴν λύσιν, δεῖγμα ἡ τοῦ δεσμεῖν xal λύειν 
ἀντίθεσις. Οὐ γὰρ παρελάδοµεν δεσμεῖν καὶ ῥήο- 
σειν, ἀλλὰ Πάντα ὅσα ἂν λύσηςε χάτω |!) δήσητε, 


IN HYMNUM PENTRCOSTALEM DAMASCENI. 
p*&. Τὸν δὲ Gaby Σωςῆρά τε λέγει ὁ εἰρμὲς o0.A 


694 

18*. Deum autem Salvatorem ait nexus non so- 
lam communiter, sed speciatim propter sancto- 
rum pderorum miraculum ; et omnium factorem, 
ut extade debeant.omnes qui totam componunt crea- 
tonem, filum lanquam benellcentissimum hymnis 
eelebrare. Taliter etim est. superabundanter com- 
manis Salvator et Creator. Hoc autem : λόειν δε - 
cud, quod etiam dicitar διαλύειν, a verbo. ῥήσσειν 
differre monstratum est In boc : ἕῤῥηξε πέδας Ya- 
etpó; : violentum enim quidem est τὸ ῥήσσειν, 
tranquillum autem τὸ λόειν , et. presertim ibi ser- 
monis: forte enim sanctorum puerorum vincula, 


eum esseht ferrea, nec simpliciter. solvit fornacls 


flanima ; imo vero liquefactum in primum statum 
resolvit metallam, non adustis pueris, sed flamma 
mirabiliter irrigatis. Bt est apte conjiclendui quod 
sicut fluit eera a facie ignis, ita sanctorum quoque 
puerorum vineula profluxerunt io igne. Quod  au- 
vem Dude eb λύειν inter. se differant, patet ex 
bec: συναλλαχτικῶς διαλύέσθαι, bter ejusdem 
verbi physielogico osuin hoc: διαλ ύετάι omnts 
homo. Manifestum est autem quod genus λύσεως et 
βήξοως eppositerum, est simplex solutio λόσις. ideo 
ῥῆξις otiam quasdam λύσις solutio necessario sonat; 
λύφις autem, gems, noi est necessario ῥῆξις neque 
λύσις species. Quod vero vox generis sit λύσις, 
argumentum est. τοῦ δεσμεῖν οἱ λύειν antitiretum * 
nen enim traditione recepises δεσμεῖν et ῥήσσειν, 
sed : quz»cunque eolveritis (λὐσητεὶ infra, vel liga- 


λελυµένα f| δεδεµένα ἔσται ἄνω. Πολλάχις μέντοι ὡς C veritia(S$owve), olota vel ligats sursurh erunt : 


πολυώγυµα τὸ λύειν xal τὸ ῥήσσειν ταυτίζονται. 
Ῥήγνυται γοῦν καταπέτασµα, xot λύεται κρήδεµνα 
πόλεως, ἔτι δὲ ῥήγννται ᾷδου ὃ:σμὰ, xal χαταλύεται 
σταυρῷ θάνατος, Εἰσὶ δὲ τινες λύσεις ὧν προὐπάρ- 
χει δεσμὸς, al; οὐκ ἔστι προσαρµόσαι ῥῆξιν, olev 
τῇ τοῦ, Ἐς ὁδοῦ χατελύοντο εἰς ἀνάπαυνλαν καὶ sos, 
Λύοντο χρέος fj πλόκαμον, 1] λυοµένον αἰχμαλώτου, 
$3 Επελύοντο χρησµόν' χαὶ ὁ εἰπὼν δὲ ὅτι οὐδέν «t 
τέλη λύσει ἀντὶ τοῦ λυσιτελεῖ, οὐκ ἔχει ἀντιθεῖναι 
τῇ λύσει ταύτῃ ῥῆδίν τινα, Λύσνται δὲ οὕτω xal 
αἰνίγματα καὶ ζητήματα’ ὁμοίῳ δὲ λόγῳ καὶ πηδών 
δξσμά' εἰπεῖν γὰρ αὐτὰ ῥαγῆναι, ὀχνήσει τις. Φ2ἵ- 
νεται δὲ διαφορὰ ἑνσωμάτου λύσεως xal ῥήξαως, 
χχθότι τὰ μὴ δυνάµενα λύεαθαι ῥήσσονται' τὰ δεσμὰ 


s*pe Lo:men ut polyonyma verba λόειν εἰ ῥήσσειν 
assimilantur : ὀηγννται proinde aulteum, et Aíecat 
urbis pinnarum decus. Adlme autem ῥήγνυται in- 
ferní vincula, et καταλύθται cruce mors, Sunt su- 
tem quadam λόσεις, quas priecesserart viaeula el 
quibus non est adaptare ῥῆξιν, qualis hxc * Ex 
itinere soivebantur in requiem ; et Iliee : 3óovto dc- 
bitum vel cincinnus ; vel λυοµένου αἰχμαλώτου (so- 
]uto captivo), vel ἑπελύοντο χρησμὸν (anolvebant ors- 
eului) οἱ qui dixit quod οὐδέν τι τάλη λύσει pro: 
λυαιτελεῖ, non habet huie solutioni τινὰ ῥῆξιν sup- 
ponere. Sic aulem euam solvuntur snigm:ta et 
quesita, similiter vero quoque pedum "vincula : 
lise aamque dicere rumpi (ῥαγῆναι) aliquis noa 


δὲ µεταπέπλασται ἀπὸ γένους ἄῤῥενος εἰς οὐδέτερον D auderet, Videtur autem differre corporalis λόσις ac 


χατὰ τοὺς παλαιοὺς. Ὡς γὰρ ὁ ζυγὺς τὸ ζυγὸν 
ὁξυτόνως, xal ὁ σταθμὸς τὸ σταθμὸν, οὕτω καὶ ὁ 
ὃτσμὸς τὸ δεσμὸν, ὅθεν τὰ δεσμά. 


ῥῆξις, quatenus ea quae solvi pequeunt rumpuntur. 
Vincula vere comroutata suut Grece ez. masculino 
genere in neutrum juxta veleres. Sicut enim 6 ζν- 


1^«, τὸ ζυγόν cum acuto tono ; eL ὁ — το σταθµόω, sic eliam à δεσμὸς «b δεσµόν, unde τὰ δε- 


σμά. 

ρπῥ. Τὸ δὲ δροσίζει τὴν φλόγα ἱχανῶς ἑῤῥητό- 
ῥευται τοῖς πάλαι ἁγίοις ἀχόλουθον δὲ τῇ συµδου- 
λογραφίχ τῆς κατὰ τοὺς ἁγίους τρεῖς παῖΐδας ἰστο- 
ῥίας, οὓς ἠχάμενος ὅσα καὶ ζωογόνος ἀἢρ οὗ χατέ- 
καυσεν᾽ ἀλλὰ ζωογόνον θάλψασα περιεσώσατο µόνον 
τὸ φωσφόρον αὑτῆς καὶ φαεινὸν ἀποσυλῆσαι κατὰ 
νοῦν ἡμᾶς xal ἐχμάξασθαι' οὐ μὲν τὸ χανστικὺν 
συνεπινοῆσαι xal χαταναλἰσχον xal παμφάγον, ἀλλὰ 
τῷ αἰσθητῷ πυρὶ ἀφεῖναι αὗτά, Δ.ὸ οὐδὲ εἶπεν ὡς 


183. Hocautem : δροσίζει εν φλόγα, valde rheto- 
ricati suut veteres sancli, sed censequeuter ad sym- 
bolicum seasam historie trium sapetorum puerorum 
quos missus quasi vivificus aer non combussit, dum 
ipsa ealefaciens viviflcat tantum. remansit ut quod 
in ipsa luciferum et lucidum erat, nos juxta mentem 
auferremus et axprimeremus ; nee. quidem adbue 
cogitaremus aliquíd causticuams, ceonsamens et de- 
vorans, sed ista/ sensibili igni relinqueremus. ἑάου 


607 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLITR 6e 
non dixit :.Solvit eincnla irroratque flammam à πὺρ- A λύει δεσμὰ καὶ δροαίζει φλόγα 6 πυρροειδῆς τῆς 


σοειδἠς τῆς θεαρχίας τύπος, vel aliud quid simile, 
sed ὁ τρισσοφεγιᾗς, pulebre componens et ibi di- 
ctionem ista, ul est sibi charum ; φέγγος eniin non 
writ, sed illuminat, Observandum est aetem in ta- 
libus, quod si typus ille ter lucidze potestatis divinse 
hzc portentose fecit, quanta miraculose possit ope- 
rari typo figurata θεαρχία, cujus typus talia valet. 
Quoniam autem ipse typus mysterio pariter incar- 
nationis ap!atur relate ad augustissimam Virginem 
Matrem, quz quidem recepit divinitatis ignem, nec 
tamen fuit copsumpta, eogitandum est etiam de 
przfigurata sancta Deipara, qualis est nobis et 
qualis erit perpetuum in salutem, passionum fiam- 
mas exstinguens, et omne vinculum compedem- 
que ac ezeleram constrictionem lethiferam anime B 
solvens. 

186. Hoc vero : Omnis creatura a Deo condita 
henedicit ilium qui solusest Salvator, ei relique, 
interpretatio est locutionis : Benedietus Deus, non 
4 talibus scilicet et talibus, sed ab omni creatura, 
sive ab oronibus operibus Domini, sicot Bona psal- 
lit ode, multum vivide disponens eorum partes, ubi 
suni ipsius sacerdotes οἱ servi, familiares amiei 
sancli apostoli sacerdotaliter ipsi winistrantes, et 
it3 facli liturgici spiritus, praevia visione noti ma- 
guo David, qui spiritus speenlatur angelos Dei et 
flamman ignis ipsi minisireutea : quae certe conve- 
niunt iptelligentibus recta. Previa sutem eorum 
indicia erant, ex melodo sanctorum puerorum, 96- 
cundum nonam oden, choro, fulgura ct nubes, 
qu:e canebant illi camino clusi, pravidentes sym- 
bolicum hodie celebratum flatem et ignicoloram 
visionem linguarum, quarum syambelum erant nu- 
hes, opportune spirituum: matres, et flamnifera fol- 
gera. 

484, Hac sunt odes nonz ; quibus eonjungend:e 
sunt ibi celebratz iex et tenebre ; per quas signiti- 
eatur quod apostolici viri aliquando quoque Mo- 
saíco more obaeurantur, ut prima ode esnonis do- 
cuit, et iterum resplendent, ut ipse copiese tradidit. 
Opportunum autem est nobis hic dicere id quod ín 
apostolis zathereum est ac spirituale, aerís elevatione 
subindicari : juxta quam ου πα] volatu tanquam 
' aquile surgentes illi, in. predictum augustissima 
Deipar:w tabernaculum. requieverunt. Dictum vero 
Tov µόνον Σωτῆρα, multum securate seriptum est : 
sicut enim unus est Deus qui Deus deorum est, 
unusque Domipus qui dominorum est Dominus, sie 
elium unus est Salvator, qui salvatorum Salvator 
est, Reliqui vero ος ipse per. commanicationem 
suni salvatores, si tantum est. quod salvent. Dat 
auiem mihi sic dicendi rationem, qui tradidit non 
esse confüdendum in principibus, in flliis heininum 
Ín quibus non est salus. Quod autem ex Graecorum 
spinis hanc s3lutarem rosam collegerimus, ante 
scriptum est. Attici namque primi Jovem exeellen- 
ter salvatorem inseripserunt. 

485. Ὁ παντωργός, apud recentes quidem, ex 


θεαρχίας τύπας, 3j ἄλλο «t τοιοῦτον, ἀλλά ὁ εριο- 
eopéyyfc- συνθεὶς χαλῶς κἀνταῦθα τὴν λέξιν, ὃς 
«ev αὐτῷ φἐέγγος Υὰρ οὗ xalit, ἀλλὰ φωτίζες 
ἐπιστῆσαι δὲ χρὴ ἓν τούτοις ὥς κἂν τύπος ἐχεῖνος 
«ἲς τριασοφεγγοῦς θεαρχίας φριαῦτα ἐθαυματοὺρ- 
Ὑησεν, ἡλίκα ἔχει τεῤατουργεϊν ἡ τυπουμένη θεαρ- 
χία, fig 6 τύπος τοιαῦτα ἰσχύει. Ἐτεὶ δὲ αὐτὸ 
«εόκωµα χα) τῷ μνυστηρίῳ ες kvoágxou οἰχονομίας 
ἁρμόττεται τῷ κατὰ τὴν πάναγνον Μητροπάρθενον, 
δεξαµένην μὲν τὸ τῆς θεότητος xup, οὐ μὲν χατα- 
φλεχθεῖσαν, cuvvonséiov καὶ τὴν προτετυπωμένον 
ἁγίαν Θεοτόχον͵ ὁποία χαὶ ἔστιν ἡμῖν χαὶ ἔσται δ.’ 
αἰῶνος εἰς σωτηρίαν, φλόγας τε παθηµάτων ἆποσδεν- 
νῦσα, xal χλοιὸν πάντα, καὶ ποδοχάκην, καὶ λοιπὺν 
αφιγμὸν φνχόλεθρον λύουσα. 


ΟΛΥ. Τὸ δέ' Ἡ σύμπασα χτίσις fj δημιουργηθεῖσα 
εὐλογεῖ τὸν µόνον Σωτῆρα xal ἑξῆς, ἑρμηνεία Lori 
τοῦ, Εὐλογητὸς 6 θεὸς, οὐχ ὑπὸ τῶνδε 9» vovit 
δηλαδη, ἀλλ’ ὑπὸ πάσης χτίσεως, Ίγουν ὑπὸ πάντων 
τῶν τοῦ Κυρίου ἔργων, ὡς fj ὀγδύη ψάλλει ᾠδή' ὧν 
τὰ κατὰ µέρος aóth διασχευάζει πάνυ γοργῶς' tv 
olg οἱ αὐτοῦ ἱερεῖς xaX δοῦλοι, xa olxstaxol φίλοι 
ἅγιοι ἁπόστολοι, λειτουργοῦντες αὐτῷ ἱερατικὼς, 
καὶ οὕτω λείτουργιχὰ ὄντες πνεύματα, Υινωσχόμενα 
προοβατιχῶς καὶ τῷ μεγάλῳ Δαθὶδ, ὃς πνεύματα 
θεωρεῖ τοὺς τοῦ θεοῦ ἀγγέλους, xal φλόγα πυρὸς 
τοὺς λειτουργοῦντας αὐτῷ. "A 0h ἐπιπρέπει τοῖς 


( Υοοῦσιν ὁρθά᾽ προµήνυµα δὲ τούτων Ex. τῆς χατὰ 


t$» ὀγδόην ᾧδὴν ἐμμελοὺς τῶν ἁγίων παΐδων χο- 
ρείας, καὶ ἀφτραπαὶ xaV νεφέλαι, ἃς ἐχεῖνοι καµι- 
νευόµενοι ἔφαλλην, προοβώµενοι thv ἄρτι πανηγν- 
ῥιζομένην συμθολιχὴν πνοὴν xal τὴν πυρσοειδῆ 
θέαν τῶν γλωσσῶν, ὧν σύμδολον νεφέλαι μητέρες 
Φνευμµάτων àv χαιρῷ, καὶ φλογωποὶ ἁστραπαι. 
ρ1δ’. Ταὔτα 8h τῆς ὀγδέης ᾧᾠδῆς' οἷς κχολλητέον 
χαὶ τὸ μελῳδούμενον ἐχεῖ φῶς xal σχότος, ἐπεί τοι 
καὶ γνόφῳ μὲν ούστοιχον τὸ σχοτῶδες, ἀστρακῆς δὲ 
ἀρετὴ vb φῶς' δι ὧν Δηλοῦται ὡς οἱ ἁποστολικοὶ 
ἄνδρες xaX γνοφοῦνταί ποτε Μωσαϊκῶς, ὦς fj πρώτη 


' 46b τοῦ xavóvoc ἑδίδαξε, χα) φωσφαροῦσιν αὖθις ὡς 


αὐτὸς πλατέως παρέδοτο. Εὔχαιρον δὲ ἡμῖν εἰπεῖν 
ἐνταῦθα χαὶ ὅτι τὸ σνμόδολιχῶς πνευματικχὸν, xal 


D αἰθέριον τῶν ἀποστόλων, xai fj ἀερία σνγκροτεῖ 


ἕπαρσι;' ἣν ἐχεῖνοι µετάρσιοι πετόµενοι ὡσιὶ καὶ 
ἀετοὶ, ἐπὶ τὸ τῆς πανάγνου σχἠνώμα πρ’ κείµενον 
θιοµήτορος ἀνέπαυνσαν. Τὸ δὲ, Τὸν µόνον Σωτῆρᾶ, 
πάνυ αυντετηρηµένως Υέχραπται. Ὡς yàp μόνος 
Osb; ὁ τῶν θεῶν θεὸς, καὶ Κύριος ὁ τῶν χυρίων 
Κύριος, οὕτω χαὶ Σωτὴρ μόνος ὁ τῶν σωτήρων 
Σωτήρ’ οἱ γὰρ λοιποὶ t£ αὐτοῦ σωτῆρες χατὰ µετά- 
δοσιν, εἰ τέως xal σώζουσι. Δίδωσι δὲ por τοῦτο 
λέγειν b. παραδοὺς μὴ πεποιθέναι ἐπ᾽ ἄρχοντας ἐπὶ 
υἱοὺς ἀνθρώπων, ol; οὐχ ἔστι σωτηρία’ ὡς δὲ ἐξ 
Ελληνιχῶν ἀχανθῶν xal τὸ σωτήριον τοῦτο ῥόδον 
ἀπολέλεχται, προγέγραπται' Αττικοὶ γὰρ πρῶοι 
xa*' ἐξαίρετον Δία σωτῆρα ἐπεγράφοντο. 

πε’. Ὁ δὲ παντουρχὸς παρὰ μὲ, volg Ὁστερον 


- -------- ----- - ------. - ^ '-—— — M 08 o0 — ERR 








697 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENL 


6)8 


ἁγία λέξις ἐστὶν ὁμολογουμένως: Μόνος Υὰρ παν- À omnium cenfesso, sacra dictio est : solus enim 


τουργὸς é OU παρ᾽ ἡμῖν εὐαιδῶς. Οἱ δὶ καθ 
Ἕλληνας τῆς αὐτῆς εἶχον σηµασίας τὸν παντουργὸν, 
ὡς καὶ προδεδήλωται, τὸν xal ἐφ᾽ οἷς οὐ χρὴ πε- 
Ριεργότατον xal οὕτω xaxospyóv: οὐ παντὶ ἔργῳ τῷ 
χατ ἄνθρωπον ἑναρέτως ἑπιδάλλοντα, ἐγχειροῦντα 
δὲ καὶ οἷς οὐκ ἐχρῆν' ὃ δὴ xal τῶν τις παλαιτάτων 
σοφῶν χατηγορηθεὶς ἐδλάδη ὡς διαστρέφων τοὺς 
µαθητευοµένους ἓν τῷ ἀναγινώσκειν αὐτοῖς τὸ, 
Ἔργον 8' οὐδὲν ὄνειδος, o0, πρὸς. ὁρθὸν, λόγον ὡς 6 
κατήγορος ἔφη᾽ ἀλλ) ὅτι ἔργον οὐδὲν ὄνειδός ἐστιν, 
ἤγουν οὐδὲ µία ἐργασία πρὸς ὀνειδισμοῦ γένοιτ ἂν 
τῷ ἀποπληροῦντι αὐτὴν ὃς δὴ λόγος ἄτοπος ἔξεφα[- 
veto, εἰ παιδεύοι μὴ ὀνειδισμόν τινα ἔχειν τὰ ἐφά- 
µαρτα ἔργα, ἐπαινετὺν δὲ εἶναι καὶ τὸν ἅπαντα ἑρ- 
Υαζόμενον xal οὕτω παντουργόν' διὸ εἰς ἀπόδλητον 
ἀπεῤῥιπτεῖτο τοῖς τότε ὁ παντουργός' ὕστερον μὲν- 
τοι τοῦ ἔργου ἀποκριθέντος εἰς ἑρμτνείαν πράξεως 
ἀγαθης, xai ἱδιάσαντος εἰς ἑπαινετὸν xol πρέπον 
Ρίῳ πολιτικῷ, καὶ ἐργάτου λεγομένου τοῦ εὐεργοῦ 
xa ἐνερτοῦς ἐπὶ xai, προλικὼν ἡμᾶς ὁ παντουρ- 
γὸς ἀπὸ χθονὸς εὐρνοδείγς εἰς Ὄλυμπον ἀναδέδηχε, 
τῷ θεῷ εἰς ἐπωνυμίαν οἶχε'ωσήμενος, xal τὸν παν- 
οὕργον χαταλέλοιπεν εἱλεῖσθαι περὶ fud, οὕτω 
xai θαυματουργὸς πάλαι μέν ποτε ὁ παιγνίαν τὴν 
ὄψιν ἀποπλανῶν ὁποῖα τὰ περιφδόµενα Σωχράτους 
εἶναι, xal ἄλλα δέ τινα Ov χατέπαιξεν Ὡριγένης 
ἀπελέγξας αὐ-ὰ, θαύματα μωροῖς ἐχεῖνα κατὰ τὸν 
οὕτω φάμενον᾽ ὕστερον μέντοι ὁ θαυματουργὸς 
θειοτάτη λέδις ἐστὶ, 8:00. θαυμαστοῦντος τὴν ἐχεῖ- 
θε τοιαύτην χάριν ἔχοντα. 

ρπς. 'O δὲ εὑεργέτης καὶ βασιλέως ἀγαθοῦ, 
Πτολεμαῖος δὲ fjv ixslvo;, ἐπώνυμον ἐπεχρίθη 
γενέσθαι, διὰ τὸ ἑνθέως ἀγαθὸν τοῦ εὑεργεταῖν, «C 
τι µεμνήμεθα, βασιλέως παλαιοῦ φαμένου ὅτι Σή- 
µερον οὐκ ἑδασίλευσα, οὗ γὰρ εὐηργέτησα: χαὶ αὖ 
πάλιν ἑτέρου μὴ τοιούτου, περὶ οὗ σοφός τις ἑρω- 
τηθεὶς ἐν τῷ τοῦ ἀρχείου ἐξιέναι, τί ὁ βασιλεὺς 
ποιεῖ, Πτωχοὺς, ἔφη᾽ σχώπτων ἐχεῖνος τὸν ἄρχοντα 
ὡς μὴ εὐεργετ:χόν. Καὶ τῷ ὄντι βασιλεὺς φειδόµενος 
θησαυρῶν καὶ δι αὐτὸ χρυσυφυλακῶν μύρμτξ ἂν 
εἴη χρυσωρυχῶν, ὃς ἑνθυμείσθω xal τοὺς ἵστορου- 
µένους μύας εἰς οὐδὲν δέον φιλεῖν τὸν ypuaóv. Οὕτω 
δὲ καὶ πᾶς πλούσιος τῇ yf πιστεύων τὰ χρήματα ff 


Deus apud nos ple ;dicitur" παντουργός. Auctores 
antem Grxci, sicut. praemonstratum | est, ejusdem 
slgnificationie habebant τὸν παντοὐργόν, illum -qui 
valde operarius est in quibus non oportet, et sic 
malefactor est ; qui non omni se dat operi bumano 
laudabiliter, sed manum ingerit ubi non oportet ;. 
de quo unus ex antiquissimis sapientibus accusatus 
punitus fuit ut pervertens discipulos ipsis persuaden- 
do quod« nullum opus probrum est, » Non ad rectam 
rationem, utaccusator dixit, sed quod nullum opus 
probrum est, seu nulla actio probro esse potest, 
adimplenti illam : qui sane sermo videbatur absur- 
dus, sí doceret nullum probrum habere peccatoria 
opera, laudabilem vero esse €uncta operantem et 
ita παντουργόν. Ideo contemptui tradatur homini- 
bus hujus :evi ὁ παντουργός. Posterius tamen, opere 
in interpretationem actionis bonz zstimato, pro- 
prieque pertinente ad id quod laudatur et competit 
homini politico, et operario dicto illo qui bene vi- 
riliterque agit in bono, derelinquens nos ó παντουρ- 
q5« ἀπὸ χθονὸς t6puobsinc in. Olympum ascendit, 
in cognomen Deo propriatus, et τὸν παντουργόν elrca 
nos versari reliquit. Sic etiam olim θαυματουργός ille 
quidem erat qui jocosa specie seductorie fingebat,qua- 
lia sunt quz celebrantur esse Socratis et alia quzedam 
de quibus confutatis risit Origenes : hzc autem juxta 
nomen erant miranda stultis. Posterius tamen 6 θαυ- 
µατουργός divinissima vox facta est, Deo mirum 


€ faciente illum qui talem exinde gratiam habet. 


186. Vox autem?ó εὐεργέτης boni regis, et hic 
quidem erat Ptelem»us, cognomen feri judicata 
est, eo quod divinitus bonum est benefacere, si 
nieminerimus veteris illius regis, aientis : Hodie 
non regnavi; non enim benefeci; et alterius haud 
similis, dequo sapiens quidam in palatii exitu in- 
terrogatus quid rex faceret, Pauperes, inquit, cot 
siderans iste principem ut non bene cum. Et revera 
princeps thesauris parcens, et ideo auricustos, for- 
mica quzdam esset infodiens aurum ; hie in men- 
tem revocet traditos memorie mures in nullam 
utilitatem aurum diligentes. Sic autem etiam om- 
nis dives terrae fidens divitias aut muris inserens, 


τοΐχοις παραδύων εἰς νοῦν λαμδανέτω μὴ ἂν πρε- p mente concipiat se non forle. decenter esse tumu- 


πόντως ταφήσεσθαι, εἴπερ αὐτὸς θάπτει τὰ μὴ ἄξια 
χαταχρύφεως, ἀλλὰ διαδόσεως τῆς πρὸς τοὺς ἆδελ- 
φούς. 'O δ᾽ αὐτὸς ἑννοείσθω xal ὅτι ἅμα yptpasa 
ἐχρύδησεν, xol ὁ θεὸ., τοὺς οἰχτιρμοὺς αὑτοῦ συνέ- 
στειλε, λέγων οἱονεὶ ὅτι, Abc, ὦ πλούσιε, xax δώσω, 
εὐεργέτησον, xal εὐεργετῆσώ, xal οὕτως ἔσομαί σοι 
οὐχ ἀποδότης xal βραθεντῆς χάριτος, ἁλλὰ δώσω 
σοι ὀφειλετιχῶς ἄςιον ἀνταπέδομα. "Opa δὲ ὅτι τὸ 
εὐεργετεῖν, ὅ ἐστιν εὐποιεῖν, εἶτουν εὖ ποιεῖν, ἢ 
µετάδοσις ἐξιδιώσατο ἁποχληρωτικῶς x11' ἐξαίρετον 
διὰ τὸ θεομίµητον’ sl; ὃ μαρτυρεῖ ὁ γνωμµατευσάµε- 
vog τὸν εὐεργετοῦντα μιμητὴν εἶναι τοῦ θεοῦ. 
ρπο. Τὸ δὲ ὃημ.ουργεῖν , εἴπερ ὁ πάντων ποιητὴς 
καὶ «tq ἀνέχεται ἀνχτίθεσθαι εἰς ἐπωνυμίαν αὐτῷ 


landum, etsi tumuletipse res absconsione non dignas, 
sed potius erga fratres largitione. Ipse vero quoque 
recogitet quod, ubi thesauros abscondit, simul et 
Deus misericordiam conclusit in eum, quodammodo 
dicens : Da, dives, et dabo, benefac et benefaciam ; 
et sic ero tibi non gratie largitor et redditor, sed 
tibi debitam dignamque retributionem dabo. Vide 
ergo quod τὸ εὐεργετεῖν, id est benefacere, sibi tan- 
quam hereditatem excellenter appropriat ob imita 
tionem Dei bonorum communicatio : quod testatur 
sententia illius qui dixit, beneficium imitatoreu 
esso Dei. 

187. Hoc autem δημιουργεῖν, si quidem omnium 
facior et Deus consentit accipere sibi cognomca 


62) 


EUSTATIHIII THESSALONICENSIS METROPOLIT/£ 


100 


9 nobis, maxima est gratia. Quid enun. est οὐ il- A xag' ἡμῶν, μεγίστη χάρις. Τί γὰρ mph; αὐτὸν ἡ 


Ium hujusipodi Ποιίο: Quomodo δικιουργχός est. hic 
universi mundi ereator ? διµ:ουργόν ποινή apti- 
quiillum qui publica agit, qui civilia operatur, 
qui, ot ita dicam, laboríose multitudinis est bomo. 
Et tamen ille qui propter nos peccatum οἱ maledi- 
οιἵο vocatus est et sustinuit, sustinet, sicut videam 
|dpsi tanquam pauperi quosdam obolos porrigentem, 
sic el nos ipsum cognominantes juxta. quamdam 
omnino bonitatem, ex qua partiaria licet et ρατί- 
culari, transit ad aliquid excelsius is qui mente 
transcendit, Sic etiam gubernator, qui mundum 
dirigit, et plastes, qui summe sapiens est et 
artifex, vocari gaudet. Vox. σύμπασα nihil eorum 
qua sunt in mundo, neque mortale, neque immor- 
tale sine Deo esse demoustrat ; χτίσις autem 4 Dei 
opificio subtrahit malitiam : peccatum — enim ipse 
sceundum nullam ης sententie significationem 
ereavit aut fecit. Simul autem. scipsum increatum 
esse solum ostendit, 
T roparium primum ode octava. 
Men: riam Christus verborum quibus mortales 

Quz a Patre audivit, apostolis dixit, 

Spiritus pr: parat linguarum ijgnearum spectaculo 

lisfdens, benedictum, assimilata : 

Alienata vero lau/laL te creatio. 

188. Scimus Salvatorem Christum przveniendo 
promisisse discipulis : Cum Paraclitus venerit, do- 
ου] vos omnem veritatem et suggeret vobis quz- 


«θιαύτη λέξι; πῶς δὲ δημιουργὰς ὁ τοῦ χόσµου 
σύμπαντος ποιητής ; δημιουργὸν οἴδαθιν οἱ παλαικὶ 
φὺν τὰ δήµια ἐργαζόμενον τὸν κολιτιχὸν, χειρώνα- 
x72, τὸν, ὡς «τος εἰπεῖν, τῆς χειρομάχον απληθόος 
ἄνθρωκαν. Καὶ ὅμως 6 δι’ ἡμᾶς ἁμαριία xai χατάρα 
ὀνομασθεὶς καὶ ἂνασχόμενος, ἀνέχεται χαθὰ yos; 
ofa xai πένητα αὐτῷ ποριζούσης ὁδολοῦς τινας, οὕτω 
xol ἡμῶν bxovopa(óvtev αὐτὸν xatá τινα ὅλιος 
χρηστότητα, ἓξ fic μεριχῖς οὔσης χαὶ ἴδιωτιζούσης, 
μεταχωρεῖ πρὸς τὸ ὑφηλότερον ὁ τὸν νοῦν διαθστι- 
xó; οὕτω xai χυδερνῄτης 6 τὸν χόσμον παραγε- 
Tov χαίρει ἀχούων, χαὶ πλάστης ὃ χαὶ παντεχν]- 
puev xai πάνσοφος. Τὸ δὲ σύµπασα οὐδέν τι τῶν lv 
τῷ κόσμιρ δίχα θεοῦ γενέσθαι παρᾳαδηλοῖ, οὔτε θνη- 
«by, οὔτε ἀθάνατον' τὸ δὲ χτίσις δπεξάγει τῆς χατὰ 
θεὸν δημιουργίας τὴν χαχίαν, ἁμαρτίαν γὰρ αὐτὸς 
χατ οὐδὲν σημαινόµενον ἐννοίας τοιαύτης ἔχτισεν, 
αἴτουν ἐποίησεν ἅμα δὲ χαὶ ἄχειστον αὐτὸν εἶναι 
µόνον παραδηλοῖ. 
Τροπάριον πρῶτον τῆς ὀγδόης φδῆς. 

ΧΧ!Ι. Μνήσην ὁ Χριστὸς τῶν βροτοσσώων ἐπῶν, 

*"À πατραχουσθεὶς «oic ἀποστόλοις ἔφη, 

Τὸ Πν -Όμα τεύχει γλωσσοπυρσεύτῳ θέᾳ, 

Ἑφίζον, εὐλογττόν' οἰχειουμένη, 

Πλλοτριωμένη δὲ µέλπει σε χτίσις. 

ρπη’. Οἴδαμεν φθάσαι τοῖς μαθιταῖς ὑποσχετικό; 

τὸν Σωτῆρα Χριστὺν ὅτι, Ὁ Παράχλητος lov 5:53- 
ξει ὑμᾶς πάντα, xai ὑπομνήσει ἃ εἶπον ὑμῖν) ὡστύ- 


€nnque diii. Novimus etiam quod nibil est apud ϱ τως οἵδαμεν xal ὅτι οὐδέν τι παρὰ τῷ Πατρὶ ἔστιν 


Patrem, quod non sit etiam apud Filium ; et que 
audivit a Pauvre, discipulis nota fecit. Tales igi- 
4ur senichlias cow ponens melolus ait quod Chri- 
&iug τεύχει, id est, parat οἱ facit sibi cousnbstan - 
Aiajem ct supremum domiuum; Spiritum sanctum, 
μνήμην, id. est, memoriale recurdationemque τῶν 
βροτοσσώων ἐπῶν, salutarium, sermonum , quos 
-πατρακουσθείς, sive a Patre audiens, tanquam ex- 
hinc illós accipiens, sieut et ex ipso et Spiritu san- 
cto, apostolis dixit, sicut doetor illos tradens. In 
memoriam igitur revocavit ipsis Spiritus sanctus 
juzta dietam promissionem, et apud eos  maasit 
sedens benedictes, idest, insidens et, sieut post 
Davidicam dedicationem, modo stabili et immuta- 


ὃ uh xo παρὰ Υἱῷ' xa! ὅτι ἃ παρὰ τοῦ Πατρὺς 
fjxouc:v, ἐγνώρισε τοῖς μαθηταῖς. Τὰς τοιαύτας οὖν 
ἐννοίας ἐνταῦθα συνάψας ὁ μελῳφδὶς, φησὶν, ὃτ: ὁ 
Χριστὸς τεύχει, ὃ ἐστι χατασχευάζδει xal ποιεῖ τὸ 
6110003109, χαὶ συναδέσποτον ἅγιον Πνεῦμα, pv ut 
$ ἐστι µνηµόσυνον, καὶ ἀνάκνησιν τῶν βροτοστώων 
ἐπῶν, Ίγουν τῶν σωτηρίων λογίων, & πατραχουσθ:];, 
ἤγουν πατρόθεν ἀχούσας, ὡς ἐχεῖθεν αὐτὰ λαθὼν, 
καθὰ καὶ ἐξ ἑαυτοῦ xal τοῦ ἁγίου Ηνεύματος, τοῖς 
ἁποστόλοις ἔφη, παραδοὺς ἐχεῖνα διδασχαλικῶς' καὶ 
τοίνυν ἀνέμνησεν αὐτοὺ»ς τὸ ἅγιον Πνεῦμα κατὰ τὴν 
εἰρημένην ἑπαγγελίαν, xoi παρέµεινεν abeat; ἐφί- 
ζον εὐλογητὸν, ὃ ἐστιν ἐπιχαθήμενον χαὶ ὡς olov 
μετὰ ἐγκαινισμὸν Δαυιτικὸν ἑνιδρυθὲν εἰς ἁμετάθε- 


biti in loco censtututes. Quomodo vero diseipulis venit D «oy xai ἀμετάστατον. πῶς δὲ inf) 0c τοῖς μαθηταῖς 


Spiritus sanctus in recordationem, ad instar, ut 
aliquis diceret, memorsntis et recordationem sug- 
gerentis? In visione Υ)ὠσσοκυρσεύτῳ, sive in 
specie fiammearum ignearumve linguarum. Hoc au- 
iem facto, hisque ab ísta die exorsis omnes docere 
δί baptizare idololatras gentes, vindicata tibi, Christe, 
tandem creatura tibi per idololatricum errorem quon- 
dam eliena, né xe, id est, cum melodia te cele- 
brat: µέλπειν enim non est. simpliciter laudare, 
sed, uti demonstratum est, cum cantu, secundum 
etymologiam ἔπεσθαι µόλει. 

189. Quod memoriam ibi recordationem dicat, 
evidens est : doctrina namque previa, oblivione 
$ostea ut par ost. íns^cuto, supervenit recordatio, 


«b ἅγιον Ilveüpa εἰς ἀνάμνησιν, δίχην ὡσανεὶ, εἴποι 
«te µνήµονος, Ίγουν ὑπομιμνήσχοντος; "Ev θέᾳ γλως- 
σοπυρσεύτῳψ, Άγουν ἐν εἴδει πνρσῶν γλωσσῶν fiot 
πυρίνων, Τούτου 6k οὕτω γενοµένου, xal τῶν ἀπὸ 
τῆς dpt: ἁρξαμένων xal μαθητευσάντων πάντα τὰ 
εἰδωλολατροῦντα ἔθνη καὶ βαπτισάντων, οἰκειουμένη 
σοι, ὦ Χριστὲ, τοῦ λοιποῦ ἡ Χτίσις dj ἡλλοτριωμένη 
πρώην ἀπὸ σοῦ διὰ τὴν εἰδωλιχὴν πλάνην, gir 
σε, ὃ ἐστιν ὑμνεῖ σε μετὰ μέλους" µέλπειν γὰρ οῦχ 
ἁπλῶς τὸ ἐπαινεῖν, ἀλλ ὡς xal προδεδήλωται, τὸ 
Bici ἄσματος, παρὰ τὸ ἔπεσθαι µέλει. 

ρπθ’. Ὅτι δὲ μνήμην ἐνταῦθα «hv ἀνάμνησιν 
λέγει, δῆλον διδασκαλίας yàp προῦπαρξάσης, εἶτα 
λήθης ὡς εἰκὺς ἐγγενομένης, ἐπδισέρχεται ἀνάμνη- 


701 


IN HYNNUM PRNTECOSTALEM DAMASCENI. 


192 


c:$, ἀναπόλησις οὖσα µνήµης ἑχείνης, xal μνήμη A quie quodammodo memoriam illam remanudit , di- 


μὲν xat αὐτῇ λεγομένη, χυριώτερον δὲ ἀνάμνησις. 
Τὸ δὲ, βροτοσσώων niv, δηλοῖ μὲν τοὺς τῶν βροτῶν 
δωστιχοὺς λόγους τοῦ θ:οῦ’ παραλήχεται δὲ τῷ µε- 
Υόλψ €, ὡς ἀπὸ τοῦ σώω τὸ σώζω. οὗ παράγωχον 
τ) σωέσχω χαὶ σώεσχον, ὡς τὸ Qiu, ζωέσχω xal 
ζώεσχον. El δὲ χαὶ διὰ τοῦ ο μικροῦ γράφει τις ab- 
thv παραλήγουσαν, o) σφαλήσεται. El yip σόος ὁ 
ὑγιῆς παρ᾽ Ὁμήρῳ ἀπὸ τοῦ σέω τὸ ὀρμῶ, xal ἑχεῖ- 
Us λαθσσόος θηλυκῶς f, σωστιχὴ τοῦ λαοῦ, δύναται 
εἶναι xal λαοσσόα ἔπη τὰ θεῖα, δι Qv. ὑγιῶς ἔχει 
ἁρεταίνων ὁ ἄνθρωπος. El δὲ τις ἐρεῖ λαοσσύον εἶναι 
Ὁμηριχκῶς τὴν σόουσαν, ἤγουν κινοῦσαν τὸν λαὸν εἰς 
πόλεμον, ᾧ δἡ ὅμοιον καὶ τὸ δορυσσόος, καλῶς μὲν 
Ἄέγει xal ἐκεῖνος, οὐκ ἀνατρέπει δὲ τὸ map! ἡμῶν 
ῥπθῖν, ἀσφάλτως Yvàp εἴρηται. Τάχα δὲ xal χατὰ 
τοιοῦτον σηµαινήµενον βροτοσσ΄α fcr τὰ τοῦ θεοῦ 
λέγονται, οἷα σέοντα Άτοι σέδοντα, xal παρακινοῦντα 
τὸν ἄνθρωπον ei; ἀγαθοπραξίαν * ἀληθῶς γὰρ δίχα 
δ.δχᾳσκαλίας θείας χαὶ ἐπιπνοίας τὶς ix θεοῦ καὶ 
συνἀρτέως ἀχινητίξει τὰ sic ἀγαθουργίαν ὁ ἄνθρω- 
Της  ποιητιχῶς δὲ τὸ βροτοσσόων διπλάνςι τὸ σ; 
χαθὰ xal τὸ δορυσσόος, xai λαοσσόος. 


fW. Τὺ δὲ ἐπῶν εὔτονον μὲν ἓν ἐὰν εἶπε λόγων 
Χχτὰ τὴν ἀκολουθίαν τοῦ εἰρμοῦ * ὅτι δὲ ἡ προδεδη- 
Ῥωμένη τοῦ χανόνος ἀχροστιχὶς ἀπαιτεῖ τὸν ἐνταῦθα 
δεύτερο» στίχον τοῦ τροπαρίου μὴ ἄλ)οθεν ἄρξα- 
σθαι, ἀλλ᾽ ἀπὸ τοῦ ἄλφα, μεταλαθὼν ὁ μελῳδὸς τὸ 
E πῶν οὐδέτερον πληθυντιχὸν, Exd vet," A παραχουσθεὶς 
ἔφη, τουτέστι τὰ ἔπη. Τὸ δὲ παρακουσθεὶς ὁμοιάζον 
τὴ προφορᾷ πρὸς τὸ ξενηκούσθησαν, προπαρεση- 
μάνθη ' καὶ ἔστι καὶ αὐτὸ χαρτὸν τῷ μελῳδῷ * προ- 
πιαραλήγεται 85 τὸ ἄλφα à; ἀναύξητον * ὃ δὴ t 
τχι χα) τὸ ξενηχούσθησαν ἓν τῷ ξενακουσθεὶς, 
Toti τις αὐτὸ εἴπῃ. Τὸ δὲ τεύχει ὥς τιπεικώτερον 
ἑπιλέγεται’ ἄλλω,ς yàp καὶ τὸ πέµπει οὐκ ἀπροσφ»ὰς 
8» ἐνταῦθα, ὡς xol προδεδήλωται. Ἡ δὲ γλωσσο- 
πύρσευτος θέα οὖχ ἀφίησι τὸν συνετὸν ἀχροατῆν 
οὗ δὲ ὑπολαθεῖν μὴ ὅτι ve νοῆσαι, ὅτι τὸ ἅγιον Πνεῦ- 
pz cl; πνεῦμα βίαιον καὶ γλώσσας πυρσὰ;, "ουν 
πυρίνας μεταδεθληµένον, ἑἐ-τλθε τοῖς μαθηταῖς ’ 
ἀλλὰ τωῖς ὡς ἑξῆν βλέπουσιν ἐθεάθη οὕτως. Πῶς 
οὕτως; Σωματοε:δῶς, ὣς φασιν οἱ ἅγιοι, ὅπερ ἐστιν 
ἓν εἴδει πυρ»ς, καὶ ὡς kv εἴδει γλωσσῶν * δι ὧν f 
αὐτοσοφίαᾳ τὴν δοθησοµένην τοῖς ἆ ποστόλοις σοφωτά- 
την λεχτιχὴν ἑδήλωσε, διὰ τὸ μὴ δυνατ»ν εἶναι ἅλ- 
λως τοὺς θεατὰς xav! ὅφιν σαρχίνην ἀντιλαδά- 
σθαι τοῦ &opá:ou φωτὸς xal πυρὸς τοῦ ἁγί,υ Ἡνςύ- 
αατος. 


pa'. Δύναται δὲ ἡ θέα ἐνταῦθα πρὸ; τῇ χαὶ xa: 
αἴσθησιν ὄψει xat θεωρίαν δηλοῦν φιλόσηφον’ T, ἑνε- 
λάθυνον, ὡ- tix? c, ol σοφοὶ τᾶ πνευματικά * θεωρία 
Υάρτις πάντως xal τὸ νοῆσαι ὡς αἱ πυρσαὶ γλῶσσαι 
tà; ἁποστολ.χκὰς αἰνίττονται, λαλοῦσα! χαινὰ quvalt; 
ἀλλογευέσι, xai δηλοῦσαι οὕτω; ἑγχαινισμὸν οὐ vf;- 
Qv, οὐλὲ χώρας ταδε 7) ἐχείνης, ἀλλὰ πάσης οἰχου- 
µένης, xoi ὅτι οὐχ ἐχ τῆς yapatyalou σοφίας, ἀλλ' 


cia quidem et ipsa memoria, proprius tamcn re- 
cordatio. Hoc autem βροτοσσώων ἑἐπῶν signiflcal 
quidem Dei sermones mortalium servatores. Pen 
ultimum autem habet longum ω, tauquam a ver» 
bo σώω pro σώζω, cujus derivatio est τὸ σωέσχω el 
σώεσχον, Sicut τὸ ζώω ζωέσκω et ζώεσχον. Si quis 
vero per brevem o scribat istam penultimam, nnl- 
lum jncurret periculum : si enim σόος apnd Ho. 
merum a σέω irruo pro ó ou habetur, ei exinde 
λαοσσδα feminine dicilur populi servatrix, possunt 
etíam esse λαοσσόα verba divina, per qua 49819 
efficitur virtute prxditus homo. Si quis autem di« 
cat apud llomerum egse λαοσσόον eam quse est 
0509032, sive populum movens ad bellum, non secus 
ac verbum δορυσσόος pulchre quidem et ille dicit, 
$ed a ncbis dietum non evertit : tuto namque die 
ctum est ; sed forte juxta talem significatione: Dei 
verba βροτοσσόα dicuntur, tanquam σέοντα sivo 
σέδοντα moventiaque hominem ad bene agendum : 
semotis enim divina doctrina et inspiratione qua 
ex Deo est et unione non ad bonum agendum mo- 
vetur homo. Poetico more gutem τὸ βροτοσσώων 
σ duplicat, sicut et δορυσσόος ct λσοσσόὀς. 

190. Hoc autem ἐπῶν bene quidem esset. teu- 
sum, si dixisset λόγων juxta nexus sequelam; quo- 
niam autem pramonstrata. canonis acrosticlis hic 
reposcit secundum stroph:e versum non alier in- 
cipi , quam per a, sumpto verbo ἑπῶν ad plurale 
neutrum adjicit melodus: "A πατραχουσθεὶς ἔφη, 
id est τὰ ἔπη (verba) . Hoc vero πατρακονσθεὶς 
ad τὸ ξενηχούσθησαν enuniiatione simile prius ex- 
positum est : et est. hoc ipsum melodo jucundum. 
Alpha vero propter augmenti remotionem habetur 
antepenultlima : quod s$ane paterelur etiam τὸ 
ξενηχούσθησαν in τῷ ξενακονσθείς, si quando quis 
hoc diceret. lloc autem τεύχει ut magis poeticum 
eligitur: aliter enim verbum πέµπει non esset hic 
incommodum, uti prius demonstratum est. Ἡ γλως- 
σοπύρσευτος aulem visio non sinit intelligentem 
auditorem nec suspicarl, nec a fortiori cogitaro 
quod Spiritus sanctus in spiritum vehementem et 
linguas rufas sive igneas transmutatus super discipu- 
los venit: attamen videntibus, ut licebat, sic visus 


D est. Quomodo sic? Corporali specie,uL aiuntsancti, id 


cst sub ignis imagine, et sub linguarum specie; per 
quas ipsamet sapientia dandam apostolis sapientissi- 
mam eloquentiam manifestavit, eo quod possibi- 
le pon est aliter spectatores in carnalibus oculis 
invisibile lumen et ignem Spiritus sancli appre- 
hendere, 

191. Potest auem bic fj θέα preter sensibilem visum 
eliam spcculationem  philosophicam significare, in 
quam penelrarunt, ut par est, spiritualibus sapientes. 
Quedaur enim prorsus est theoria cogitare quod 
igne: lingux linguas apostolicas :zniginatice pro- 
dant, nova linguis alienis loquentes, οἱ sic osteuden- 
tes renovationem nón insularum neque regionis hu- 
jus aut illius, sed orbis universi , ct quod non cx 


703 


EUSTATHHU THESSALONICENSIS METROPOLIT /E 


19 


sapienta terrestri, sed ' desnper, 64 qux nunc di- A ἄνωδεν τά τε νῦν λαλούμενα, xal τὰ ὕστερον πνευ- 


ewntur et quae. spiritualiter in. posterum sunt di- 
eenda, Dei bomines linguis exprimunt. Diceret 
etiam sapiens iste. melodus quod sicut vise sub 
ignis specielínguez, non absque aeria spiratione 
apparuerunt, sic neque apostolorum lingua sine di- 
viua motione per Spiritum sanctum active fue- 
runt. 

192. Hoe autem ἐφίζον velut thronos Spiritus 
saocli sobindicat apostolos; quibus tanquam  spi- 
rituferis insidens ille similes istos facit divinis- 
simis eirca Deum thronis uní supercoelestium  s3- 
erorum ordinum, ut didicimus.: Et hicetiam di- 
etio τοῦ ἐφίζειν emphatice significat ingredi Spiri- 
tum sanetum in apostolos tanquam in propriam 
domum nuper dedicatam, et. antea. dictum esi ; et 
lanquam rectum et firmum permanere, sive jux- 
ta locutionem magis evangelicam, mansionew a- 
pud illos facere, et tanquam supersedere, in unum- 
quemque eorum firmiter requiescentem et in finem 
sessurum super sedem istam glorie regni ejus. 
Si autem hic dici potest quod etiam velut in cur- 
rus in apostolos ἐφίζειν pronsntiatus est Spíri- 
lus sabctus, recogitandum quod non τὸ ἑφίζειν, sed 
τὸ ἐπιδαίνειν hujusmodi sententie convenit, tan- 
quam: Conscendisti, Domine, equites apostolos 
fuos, etc., ut connectit aller melodus. 

105. Hoc autem εὑλογητόν hic commode positum 
est ad mentem hujus octavi carminis ; eujus prz- 
lequium : Benedicite Dominum, hac et ista, pervc- 
nit ad illud : Benedicite, spiritus justorum, quibus 
sane gaudet Spiritus sanctus : suaviter autem post: 
insidentem, ponitur hoc : benedictum. Non enim 
sicut mundanum pondus gravat Spiritus sanctus 
insidens, uhi sibi placuerit, sed de consessu bene- 
dicitur ; quoniam bonum est sanctze Trinitatis jugum 
et onus ejus leve. Ideo bonus Christianus precatur 
ut ad se veniat et insideat Spiritus sauctus, et ac- 
quiescentem benedicit, et superlaudat et superex- 
altat, cognoscens taliter posse se propinquitatem 
δὴ Deum habere ; sancti namque pueri benedictum 
et superlaudabilem et superexzaltatum psallentes Do- 
minum, quod est, quod fuit, et quod in cternum 
erit, exprimebant. Οἰχειουμένη vero creatura jux- 
ts communem díalectum dicta est : quos enim di- 
ligiius, propinquos facimus, et isti nobis propin- 
qui et familiares dicuntur. ln. hoc sensu reperie- 
bantur apud Persas intimi sermonis principes, ut 
Amaseus geographus refert, et istud seu. sermonis 
intimi (olxelou λόγου) denominatio usque nunc {η 
lingua ecclesiastica servatur. 

194. Vox autem ἡλλοτριωμένη expresse dicta est. 
Allenos enim sacra Scriptura dicit impios, et illos 
qui recta fide nun sunt ad Deum. Tales sunt alie- 
ni fllii, quos audimus a semitis suis claudicasse, 
peccatoresque qui ab utero alienati sunt. Caeterum 
autem alienos dicere extraneos commune est: ad 
scusum vero sententie proprium, alienatam dixit 
creaturam in tempore plusquam perfecto; propin- 


ματιχῶς λαληθησάµενα οἱ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι γλωτ- 
τηµατίζανται. Ἐϊποι ἂν ὁ σοφὸς οὗτος μελῳδὸς, xol 
ὅτι ὥσπερ αἱ ὁραθεῖσαι πυροειδεῖς γλῶσσαι o0 δίχα 
πνοῆς ἀερίας ἐφάνησαν, οὕτως οὐδὲ al γλὠσται τῶν 
ἁποστόλων ἐνήργησαν μὴ θεοχινήτως διὰ τοῦ ἁγίου 
Πνεύματος. 


phB'. Τὸ δὲ ἑἐφίζον xaX ὡς θρόνονς ὑπεμφαίνει 
τοῦ ἁγίου Πνεύματος τοὺς µαθητάς’ οἷς ola πνευµα- 
τοφέροις ἐχεῖνο ἐπικαθήμενον, ἀντιμίμους αὐτοὺς 
ποιεῖ τοῖς θειοτάτοις περὶ Θεὸν θρόνοις τῷ Evi τῶν 
ὑπερουρανίων ἁγίων ταγμάτων, ὡς ἐμάθομεν ᾿ χαὶ 
ἔστιν ἐνταῦθα ἡ λέξις τοῦ ἑφίζειν ἐμφατιχὴ τοῦ elc- 
ελθεῖν τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ὡς εἰς οἶχον ἴδιον τοὺς ἀπο- 
στόλους προσφάτως ἐγχαινισθέντα, χαθὰ προγέγρα- 
πται * καὶ ὡς εὐθὲς xal εὐσταθὲς παραμεῖναι, εἰπεῖν 
δὲ μάλιστα εὐαγγελιχῶς, μονὴν παρ᾽ αὐτοῖς ποιήσα» 
σθαι, καὶ olov ἐπιχαθεσθῆναι, εἰς ἕνα ἕχαστον ἐχείς 
νων ἑπανακαυσάµενον ἑδραίως, xaX μέλλον cl, τέλος 
καθῆσθαι ὡς ἐπὶ θρόνου τούτου δόξης τῆς βασιλείας 
αὐτοῦ. El δὲ ἔστιν εἰπεῖν ἐνταῦθα ὅτι xol ὡς ἐπὶ 
ἁρμάτων τῶν ἁγίων -ἀποστόλων ἐφίζειν ἑῤῥέθη τὸ 
ἅγιον Πνεῦμα, ἐνθυμητέον ὅτι οὗ τὸ ἑφίζειν ἀλλά τὸ 
ἐπιδαίνειν τῇ τοιαύτῃ ἁρμόττει ἐννοίᾳ, ὡς τὸ, Ἐπέδης 
ἐφίππους τοὺς ἀποστόλους σου, Κύριε, καὶ ἑξῆς, ὥς 
εἱρμεποιεῖ ἕτερος µελῳδός. 
phy'. Τὸ 0k εὐλογητὸν ἐπίτηδες ἐνταῦθα τεθῆναι 
πρὸς ἐνθύμιον ὀγδόης ταύτης ᾠδῆς ' ἧς προκατάρχον 
τὸ, Εὐλογεῖτε τὸν Κύριον τάδε καὶ τάδε, καθήχει xal 
εἰς τὸ, Εὐλογεῖτε πνεύματα διχαίων, δηλαδὴ ὁποίοις 
χαίρει τὸ ἅγιον Ἠνεῦμα ' γλυχέως δὲ μετὰ τὸ ἐφίζον 
χεῖται τὸ εὔλογητόν. Οὐ γὰρ χατὰ βριθοσύνην xocju- 
xtv βαρύνει τὸ ἅγιον Πνεῦμα ἐφίζον, ὅπου ἂν εὔδο- 
xfjay, ἀλλὰ εὐλογεῖται τῆς ἱδρύσεως * ἐπεὶ καὶ χρη- 
στὸς ὁ τῆς ἁγίας Τριάδος ζυγὸς, xal ἑλαφρὺν οὐ 
φορτίον αὐτῆς * bib καὶ εὔχεται ὁ καλὸς Χριστιαὸς 
ἐλθεῖν ἐπ᾽ αὐτὸν xal ἐφιζῆσαι τὸ ἅγιον Ινεῦμα, xd 
ὑπαχοῦσαν ὑπερευλογεῖ, xal ὑπερυμνεῖ αὐτὸ xad 
ὑπερυφοῖ, γινώσχων δύνασθαι οὕτως οἰχειοῦσθαι 
πρὸς τὸν θεὀν. Ol γὰρ φάλαντες ἅγιοι παῖδες εὖλο- 
γηµένον καὶ ὑπερύμνητον καὶ ὑπερυψούμενον εἶναι 
«ty Κύριον τὸ ὃν αὐτὸ εἶπον, τὸ xai γινόμενον, xal 
εἰς αἰῶνας γενησόµενον * οἰχειουμένη δὲ χτίσις κατὰ 
D χοινὴν διάλεχτον πέφρασται * οὓς γὰρ φιλοῦμεν, el- 
κειούµεθα, καὶ οἰκεῖοι λέγονται ἡμῖν ἐχεῖνοι καὶ 
οἰχειαχοί. Τοιαύτης δὲ àvvolac xai οἱ παρὰ Ἱέρσαις 
τοῦ οἰχείου λόγου βασιλικοὶ, ὡς ὁ ᾽Αμασεὺς γεωγρά” 
φος ἱστορεῖ, xal φυλάσσεται τοῦτο, Ώγουν ἡ τοῦ 
οἰχείου λόγου χλῆσις µέχρι καὶ νῦν ἐκχλησια” 
στικῶς. 
ϱἱιδ. Ἡ δὲ ἡλλοτριωμένη γραφικῶς ἑῤῥέδη * &- 
λοτρίους γὰρ ἡ ἁγία Γραφὴ τοὺς ἀθέους λέγει, καὶ 
pi ὀρθοὺς «àv εἰς θεὺν πίστιν * τοιοῦτοι γοῦν οἱ ἀλ- 
λότριοι υἱοὶ, οὓς χωλᾶναι ἀχούομεν ἀπὸ τῶν τρίδων 
αὐτῶν, xal οἱ ἁπαλλοτριωθέντες ἐχ μήτρας ἅμαρτω» 
λοί * ἁλλοτρίους δὲ ἄλλως τοὺς ξένους λέγειν χοινόν 
ἐστι" πρὸς ἀχρίδειαν δὲ ἐννοίας ἡλλοτριωμένην ἔφη 
xv (avv κατὰ γρόνον ὑπερσυντελιχόν * οἰχειουμένιν 











795 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


TOO 


δὲ κατὰ ἐνεστῶτα - ἠληνιριώθη μὲν γὰρ φ᾽ ἱκανοῦ à quam autem facíam iu praesenti, À longo namqae 


ἀφεστηχνία τοῦ Θεοῦ ἡ xcíotc- οἰχειοῦται δὲ μετὰ 
τὴν χοσµοσωτήριον ἐνανθρώκησιν. Ἔσται δὲ καιρὸς 
ὅτε παντελῶς φχειωμένη τῷ θεῷ χληθήσεται: xal 
γε Θεοῦ χάριτι χαὶ ἔστιν 6 εοιοῦτος καιρὸς κατὰ τὴν 
µελῳδίαν τοῦ, Κάματει τὰ πάντα τῷ Παραχλήτῳ 
Υόνυ» τὸ δὲ, Μέλπει σε εἶχεν ἄλλως εἰπεῖν καὶ Μὲλ- 
πει σοι ὁ µελῳδός * ἀρέσαν δὲ αὐτῷ ἀφόγως εἴλετο 
ουντάξαι οὕτως. Τὸ δὲ χτίσις γοργότητος λόγῳ δεί- 
xvugt xai τὸν Ίλων, xal τὴν» σελήνην, χαὶ τὰ ατοι- 
χεῖα καὶ τἆλλα πάντα μέλπειν τὸν Κύριον κατὰ τὴν 
ἀναφώνησιν τοῦ παγχοίνου µέλους τῆς ὀγδόης ᾠδῆς 
µέρη γὰρ xal ἐχεῖνα τῆς χτίσεως. ὡς εἶναι λοιπὸν 
ἀνοήτους καὶ ἀθέους τοὺς ἐχείνοις ὡς θεοῖς προσανέ- 
χοντας. 
Τροπάριον δεύτερον τῆς ὀγδόης ᾠδῆς. 

XXII Σωτηριωδῶς αὑτοδεσπότως ἰὸν 

sux; αὐτολαμπὲς, καὶ παρεχτικὸν φάους 

Ὑπάρχον Ίχες ἐμφοροῦν ἀποστόλους 

Τιμῃηεν ὡς ἅημα τοῖς cot; οἰχέταις 

Λελιπαρημένον τε Πνεῦμα προσνέµεις. 

phe. ᾽Απλοϊχώτερον xol σαφέστερον πρὸς τὸν 

Σωτῆρα Χριστὸν ὁ μελῳδὸς διηγηματικὸν λόγον 
ποιούµενος, αὑτὸ τοῦτο χαὶ µόνον φράδει ἐν τῷ 
παρόντι τροπαρίῳ, ὅτι πὶ Ἐσωτηρίᾳ χοινᾗ τὸ ἅγιον 
Iivsupa τοῖς col; ἁἀποστόλοις ἕἔστειλας * λέγει οὖν 
ὅτι σωτηριωδῶς, Ὢ δηλαδὴ Σῶτερ, fjxac, ἤγουν ἀφῆ- 
xac xoi ἕπεμφας φῶς αὐτολαμπὶς ὑπάρχον, . καὶ 
παρεχτιχὸν φάους, οὗ χελευσθὲν δουλιχῶς, ἀλλά αὐὖ- 
τοδεσπότως ἐλθόν' φῶς ἐκ φωτὸς προϊὺν, xal αὐτὸ 
οὐχ ἁμνδρὺν λόγῳ φειδοῦς fj τινος ἄλλου πάθους 
ἅπερ ἅπαντα τῆς θεϊχῆς ἀπφκισται φύσεως, ἀλλὰ 
ἐμφοροῦν τοὺς ἁποστόλους. Ἔπεμψας δὲ, φησὶν, 
αὐτὸ, οὐχ ὡς µηδένα τῶν ἁπάντων αἰοθέσθαι, ὃ 6h 
ἐπὶ τοῖς col; ἁγίοις ποιεῖς ὡς ἑχάστοτε, ἁλλ’ ἵνα 
γνωστὸν λαοῖς Υενόµενον μαρτνυρῆται καὶ πρὸ τῶν 
ἑπαχολουθούντων σημείων Άπιστεύηται. Καθὰ γὰρ 
τιμῆεν ἄἅημα, Ίγουν πνεῦμα, τοῖς αὐτοῖς σοῖς olxi- 
ταις ἁποστόλοις αὐτὸ ἐξάχουστον μετὰ βιαἰας πνοῖς 
ἀφῆχας, xal τοῦτο ποιῄσας λελιπαρημένον Πνεῦμα 
προσνέµεις xal τοῖς ἀποστόλοις μὲν καὶ τῷ χόσμφ 
δὲ δηλονότι παντὶ ὁπόσοι τοῦ τοιούτου χαλοῦ ὁλοψύ- 
χως ἑφίενται οἰχέται σου ὄντες ὥστε τὸ, τοῖς exl; 
οἰχέταις, τρισὶν ἁρμόττει προσιέναι τόποις * τιμ]έν 


lempore fuerat alienata procul a Dee creaturs; pro« 
pinqua vero faeta est post salutarem mondo incar- 
Ralionem. Tempus autem erit cum ommino Deo 
proxima propriaque vocabitur ; et tamen Dei gratia 
est etiam tale tempus juxta melodiam dicti : Para- 
eleto curvant omnia genu. Hoc vero. µέλπει σε po- 
terat aliter dicere µέλπει σοι mielodüs ; sed. iHam 
sibi placentem syntaxim irreprehensibiliter elegit. 
Vex autom χτίσις citissime signillcat et solem et (a- 
nam et clementa, aliaque cuncta, melode celebraeg 
Dominum juxta conclamationem melodis commu- 
nis octavi carminis : partes enim sunt ista creatio- 
nis ; ita ut de czttero stulti sint et impii qui talibus 
ut diis addicuntur. 
Troparium seeundum oder octave. 

Selutari ratione sua potestate iens 
Lux a te splendida, et datrix luminis , 
Exzsisiens, venisti ut impleres apostolos, 
Honorstum tanquam halitum tuis servis, 
Hiustremque Spiritum «distribuis. 

195. Simpliciter ac evidenter ad SaWwatorem Chri- 
stum enarrativum texens sermonem | melodus, boc 
ipsum et solam in presenti stropha dicit, quod ad 
communem salutem Spiritum sanctum suis aposto- 
lis misit. Ait ergo : Salutariter, o manifeste Ssiva- 
lor, fixac sive ἀφῆχας misiati lumen. quod proprie 
nitore lucet, suppedit atque jubur, jussu non servi- 
liter accepto, sed motu proprio Yeaieas : lumen pro- 
cedens, et hasc non. subobacurum prepiter parei- 
moniam aut quamdam aliam passionem, cuncta qui 
diviuze najursz sunt aliena, sed inebrians apostolos. 
Misisti autem illud, waquit, nom taliter ut. onmium 
Bewo sentiat quod eerte pro sanctis tis continuo 
facis, sed ut notum populis factum testes. habeat 
et sequentibus signis fide teneatur : sicul enim pre- 
tiosum flatum seu spiritum, eisdem apostolis fa- 
miliaribus tuis, illud cam vehegienti fatu sensi- 
bile misisti, et hoe facto, advocatum Spiritum 
tribuis.et spostolis quidem, et. universo mundo, 
quotquot hujusmodi bonum ex toto corde desiderant 
utpote familiares tui : ita ut dictis ; τοῖς colo olxá- 
ταις, Uribus concipiendi modis conveniat : τιμῆεν 
enim τοῖς aol; olxévau recie dicitur, et λελιπαρη- 


«s yàp τοῖς col; οἰκέταις ὀρθῶς λέγεται, xal p µένον αὐτοῖς, eb προσνέµεται αὐτοῖς. 


λελικαρηµένον τοῖς αὐτοῖς, xal προσνέµεται δὲ 
αὐτοῖς. 

βίις’. Ἔστι δὲ Πνεῦμα λελιπαρη ένου ἢ τὸ πλρὰ- 
χλητευθὲν ὥστε δοθῆναι xal αὐτὸ παράχλητον ἡμῖν, 
λ.,παρεῖ» γὰρ τὸ δυσωπεῖν ’ i] τὸ παράµονον, xal ὡς 
πρὸ ὀλίγων ἑῤῥέθη, ἑφίζον» λιπαρεῖν γὰρ χαὶ τὸ 
προσµένειν, xal ἁγχκαρτερεῖν, παρὰ τὸ λίαν παρεῖ» 
γαι * ὅθευ xal λιπαρὴς ἰχεσία ἡ πολύωρος, ἡ Φ5ολυ- 
χρόνιος, ἡ διηνεχής  χλιναμένη λικαροῦς, wat ἔχου- 
σα οὐδέτερον τὸ λιπαρές. Aat οὕτω μὲν διατέθειται 
τὸ ῥηθὲν τροπάριον χατὰ, προτιτλωθεῖσα» ἔννοιαν. 
Bi 6k τὸ « ἦχας» γράφε-αι ἦχες διὰ τοῦ & χατά τινα 
t&v ἀντιγράφων ἀντὶ τοῦ Ίλθες, οὐκ ἔστιν ὅλως νοῇ- 
σαι τὸ ῥηθὲν τραπάριον πρὸς τὸν Υἱὸν λεχθὲν περὶ 


196. Est autem Spiritus λελιπαρηµένος, sive ad- 
vocalus, ut ipse nobis Paraclitus donetur; λιπα- 
ρεῖν euim est supplicare; sivepermanens incola at- 
486 ut paulo ante dietum est, insidens : λιπαρεῖν 
enim esi etiam permanere et. persistere, ex τῷ λίαν 
παρεῖναι. Unde. ἰκεσία λιπαρὴς estoratio lunga, 
diuturna, permanens. Et sic quidem exponitur di- 
eta strophe juxta prascriptam sentepliam. Si vero 
fxe; scribatur ἦχες per « juxta quedam exemyla- 
ria pro $38c;, non potest omnino praesens iatelligi 
svrophe tauquaimm ad Filium de Spiritu sancto juxta 
expositiopeu dicta, scd ad ipsum Spiritum sauctum 


"91 EUSTATHI] THERSSALONICKENSIS METROPOLIT/£ π 
dérpota : nbi de cotere non est expressa Salvato- & «o αγιου Πνεύματος κατὰ τὴν ἐξήγησιν, ἀλλὰ πρὸς 
vis Cpristi mentie in strogha, deprecátorie itluse in. Ἅαὐτὺ 55 τὸ ἅγυν Πνεύμα ὅκου Tz. καὶ .ἄλλως μή 
commoni introducimes in eam. Dicit igiutr molodas ἐκπεφωνημένου {οὗ Σωτήρας Χρισνοῦ ἐν τῷ τροπα- 
αχ hae secunda scriptura τοῦ Ἶχές: Saleteriter — phe, αἰτηματιχῶς ἀπὸ χοινοῦ ἐχεῖνον εἰφάγομεν ta' 
Ui, 0 sancte Spiritus, ex temetipso libere lens, ete, αἀὐτό. dol γοῦν ὁ ωελφδὸς τὴν δευτέραν γραφὶν 
venisti tanquam quoddam flamen implens aposto- αν τοῦ Έκες. Σωτηριωδῶς σὺ, ὦ ἄγων Ἠνεῦμα, αὐ- 
los ; et distribuis, pro distribuisti, eis Spiritem noli «οδεσπό-ω: Dv κάὶ ἑξλς, ἆλθες ὡς ofa πνοῄ τις ὲμ- 
alium ac te, sed a te, et Filio, et Patre; grotiaubistare φορόδσα τοὺς à*ostlouc* xe vipsuw, dvi τοῦ 


spiritealem infusam in eos, ut ante sctietum ast. 
Si vero opiatise scribater vépor;, hoc. etiam utri» 
Que sententie convenit. 


497. Quod autem αὐτοδίαπονος sit Spiritus. san- 
c:us, praccedenter dixit melodus. Simili vero proteus 


modo αὐτολαμπής est; non enim εκ alio incensus B 


lucet : non solum nos aecipit. aliunde Incero, sed 
ctiam mirifice voleutes ex corde iliuntinat. Pulchre 
vero τὸ αὐτοδεσκότως. hie Cum τῷ σωτηριωδῶς 
conjunit, significans ex psaluwistze paraphras quos- 
dam esse dominateres seu prindipes ia quibus 
non estssius, €t ideo non ia eis.esse cónfidendum. 
Dominus igitur es. omnipotens, ex seipso poten- 


ἕνειμας αὐτοῖ;, Ἠνεῦ..α οὐχ ἕτερον παρὰ eb, ὁλλὰ 
tb ἀπ) σοῦ καὶ τοῦ YioU, xai τοῦ Πατρός’ χάρυ 
εαύτην πνιυματικὴν ἐχχυθεῖσαν ἐπὶ αὐτοῦ", ὡς προ- 
γἐγραπται. El 83 καὶ εὐκτιχῶς γράφει νέµοις, ἁρ- 
αόττει ἀμφοτδρὰις ταῖς kvvolat; καὶ aod. 

ϱἩζ. Ὡς δὲ αὑτόδες ποτόν στι τὸ ἅγιον ΗΠνεῦμε, 
χαὶ φθάσας εἶπεν ὁ µελῳδός * πάντως δὲ ὁμοίῳ λό:ψ 
xai αὑτολαμπές ἐστιν. 00 γὰρ ἄλλοθεν ἔμπυρευό- 
pevov λάμπε; ' οὗ µόνον οὐ προσλαμβάνουν τὸ φαί 
νειν ἄλλοθεν, ἀλλὰ καὶ φωτίζην ὑπερφυῶς τοὺς ὁλ’- 
φύχους βουλομένους » χαλῶς δὶ ἐνταῦθα b αὗτοδε. 
σπότως συνεδύασε τῷ σωτηριωδῶς * δηλῶν Ex παρ]- 
φράσεως φαλμιχῆς, ὥς slot τινες δ»σπήταει εἴτουν 
ἄρχοντες, οἷς vox ἔστι σωτηρία. Διὸ οὐδὲ πεποιθέναι 
αὐτοῖς χρῃ. Δεσπότης οὖν παγκρατὰς Σαὶ αὐτοχρα- 








uon babens; omnium dominstor ; verus imperator τῆς, χαὶ κράτωρ πάντων, xal ἀληθῶς αὑτοχράτωρ 
sslutariter simul οἱ ος ipso poteater faciens quOd µσωτηριωδῶς Rua xat αὑτοδεσπότως ποιῶν ὅσα ποιεῖ 
solus sgit, Deus Gpiritus sanetus, Filius οἱ Βαΐεή 9,4. μόνος, τὸ Πνεῦμα cb ἅγιον, ὅ Υἱὸς, καὶ 6 Ώς- 


cal, juxia sacrum poetam, τὸ ὑπάρχον convenit ; 
q*od nou selum signilicet quod est, sed etiam quod 
feit ab initio, quodque futurum est in sucula : tale 
quippe est juxta weterum aceuratiores vb ὑπάρχον. 
Aiunt Igitur : talis. ὀπνῆρξιν αἱρήνης vel. ὑκάρχει 
μάχης (inifium pacis sempsit, vel sashepit ecerta- 
met y, quod etism ἄρχειν οἳ κατάρχει» dicitur, ita 
et dieere : Hoc aliquid tle ὁ κάρχει, idem gio ac: 
Tote est ; sed aliquid majus tamen significat, οἱ isve 
sengus Ire prorsus ebvies est : dicit enin τὸ ὁπάρ- 
qv, ut dictotn est, Pheuma, rmmoc lvodie venire diaci- 
pulos implens, ο . 

198. Verbum aute. fjeez por €, à. rsdice venit 


tfo* ᾧ προσαρμόζει τὸ «ὑπάρχον κατὰ ον ἱερὶν 
ἐποποιόν * ὅπερ οὕχ ἁπλῶς οὕτω δηλοῖ τὸ ὃν, ἀλλὰ 
tb ἐξ ἀρχῆς xat πρὸ αἰώνων  τοιοῦτον vào τοῖς 
tiv παλαιῶν ἀχριθεστέροις «b ὀπάρχον. Φιοὶ “οὖν 
ὡς ὁ δεῖνα ὑπῆρξεν εἰρίνης, fj ὄπάρχει μάχης, ὃ xoi 
ἄρχειν χαὶ χατάρχειν λέγεται * ὥστε xal 94$ εἰσεῖν 
ὡς τόδε τι τοιόνδε ὑπάρχει, λαμδάνεται plv &và 
τοῦ ἐοτί * δηλοῖ δέ « xat ἠλεῖον αὐνοῦ, καὶ εδοδοῦ- 
ται πὰνο ὁ νοὺς οὕτοῳ ἐνταῦθα. λέγει γάρ τὸ ὑπά;- 
yov, ὡς ἑῤῥῥέὂη, Πνεῦμα ἐλθεῖν ἄρτι σήµερον ἔμφ.- 
Εεῦ» τοὺς µαθητάς 


ow. Τὸ δὲ ἥχες διὰ τοῦ e ἀπὸ τοῦ θέματος ὁρμᾶ- 





fx, cujus tertia poreona est fxev pto 39s. Verbi αι τοῦ fix, οὗ τρίτον τὸ fxev dvd τοῦ ἤλθε- 102 
vero Tixac quod etiánt ia. primo ἀχροστιχέδος disti- δέ ve fixa;, 8 xat ἓν «ip πρώτφ ὀλεγείῳ τῆς ἄχροστι- 
cho faeere visunr est ; prassenequidem est ἵημι 69 ἍᾖΤ/δος πέφηνε χεῖσθαι, ὁ piv ἐνεστὼς fuut, ἐξ οὗ ὁ 
quo ἀφίημε et ἑφίημι; ipsums vero mon prisoritutt Ἅἀφίημι, καὶ ἑφίημι : αὐτὸ δὲ οὐ παρακτέµενος ἀλλὰ 
sed aoristus esse judicatur, ef ex ipso provemisse ἀδριστος εὑαρεστεῖται εἶναι, xal ἀπ' αὐτοῦ xexiy?- 
ἠχάμην: unde juxta, προηχάµην pro verbis t προέ- B σθαι οὐ ἠχάμην * 80rv κατὰ τὸ πβόηχάμην ἀντὶ τοῦ 


πεµψα, προίδωχα, sic etiam προσηχάµην pro: 
προσεδεξάµην, eujus radix est. προσίηµι. Verbum 
3utem ἐμφοροῦν, ex qua, paulo. post, os propheti- 
cum πνευματέμφορον, divina quedam hic videtut 
esse dictio secundadi «b ἔνθσον : qui enim: Spiritu 
sáncto repletut (ἐμφορούμενος]) simul etiam est di- 
vine inspirgtus (1νθεος), tanquam. intra. se φορῶν 
slve φέρων(Ρότιαπε) Deum qui cuncta replet, et 
reipsa divinitatem seeum gerens (θεοφόρον). Betta 
vero qtiod terbum φορεῖν quod non est muftum. in 
usu, cum alfis «t alils prsepositionibes, diversum 
prostat signiflcailonetr : hoc. patetex verbo «ie- 
tpoptlv, quod sígni(icat introdweete et importare: 
εἰ ex verbo ἐχρορεῖν sive: ejicate: unde quoque 


προέπεµψα πρθέδωνα - οὕτω xal προσηκάµην ἀντὶ 
τοῦ προσεδεξάµην, οὔ τὸ θέµα προσίηµι: τὸ δὲ ἐμ- 
φοροῦν ἐξ οὗ ματ ὀλίγα στόµα πυευματέμφορον τὸ 
προφητικχὸν, θεία τις ἐνταῦθα φαίνεται εἶναι λέξις 
κατὰ οὸ ἔνθεον. Ὁ γὰρ ἐμφορούμενος Ἁγίου Ώνει» 
µατος ἅμα χαὶ Ενθεός ἐστιν ὡς ἔνδον ἑαντοῦ φοβῶν 
ftot φέρων tbv τὰ πάντα κληροῦνια Btbv, χαὶ αὐτύ- 
χρημα θεοφόρον. "1c0. δὲ ὅτι 9b. φορεῖν οὗ χρῆσις 
πολλὴ t&pà πολλοῖς, μετὰ προθέσεων ἄλλων xat ἅλ- 
λων, ἀλλοίας ἀποτολεῖ «ἡμασίας. ὡς δῆλον ἐκ τοῦ 
εἰοφορεῖν, ὃ δηλοῖ «b εἰσάγειν vot εἰσχομίζειν, xal 
φοῦ ἐχφορεῖν ἠτοι ἐχδάλλειν: ὅθεν καὶ ἔχφορον 
µυστήριον, καὶ οοῦ σνμφορεῖν * συνεφᾶρησε γάρ qa- 
pav χανηγορίας xai φλυαρίας πολλά» xal τοῦ imt. 


0) 


iN HYNNUM PENTECOSTALEM. DAMASCEN;. 


719 


φορεῖν fisox ἐπιθάλλειν, καὶ τοῦ προφορ:ιΐσθαι à ἐστι A venit ἔχφορον mysteriem ; 6ὲ ex αυμβφοραῖν : Μεὶ- 


διάζεσθαι" καὶ τοῦ διεφόρησε, διαφ,ρεῖται vovv ἔγ- 
xata ζώου ἐχχεόμενα τῆς κοιλίας. Εἰοὶ δὲ xai ἄλλα 
τοιαῦτα, ty οἷς xai τὸ ἀνωφορείσθαι, xal τὸ περιφο- 
ρεῖν, ὅθεν καὶ ὃ περιφάρητος. Πρωτόθετον δὲ πάλαι 
ποτὲ τὸ ἐχφορεῖν ἐπὶ vrbs Κχηρουμένης, ᾧ ἀντίκει- 
ται τὸ ἁμφορεῖν. Ei δὲ ταυτὸν ἐμφορεῖν εἰπεῖν xat 
ἐμπιπλᾷν χατὰ τὸ, Ἐπλίσθη Πνεύματος ἁγίου, εἴτουν 
ἑνεφορήθη, xal ἣν καὶ «b µέτρον δεκτιχὸν τούτου * 


ἀλλὰ προετιµήσατο χαλῶς ὁ μελφδὺς τὸ ἐμφοροῦν 


"περ τὸ ἐμκιπλῶν. 


mus enhn : συνεφόρησε comgeseit soensaloes et: 
nugas multas; et οκ ἐπιφορεῖ,, quod est. injfeeco- 
et ex πρυφορεΐσθαι, sive ordiri: et es. δνεφόρησε, 
δεαφορεῖεαι enim (disperguntur) animelis viscera ex 
ventre effusa. Simt etiam hwjesmodi alia, in. qui- 
bus τὸ ἀνωφορεῖσθαι et 95 περιφορεῖν uade ó κὲ- 
ριφόρηνος bue iliac versatas. Primitiva aotem erat 
olim forma ἐκφορεῖν de navi Mmpleta, cui oppon:- 
tut ἑμφσρεῖν. Si vero idem est dieere : ἑμφορεῖν et 
ieri dv, asta istud : ἐπλήσθη repletas est Spiri- 


tu sancto, sire Σνεφορήθη; et versusalteruirum recipete poterat, attamen pulchre melodus τὸ ἐμφου 


ροῦν τῷ by mulo praetulit. 
pU. Σχοπητέον δὲ µήποτε τό» Ἑμφοροῦν τοὺς 
ἁ-τ)στόλους ἅτμα τεμῆεν, παρείλκυσται ἀπὸ ἔξωτε- 


199. Videndum autein ne forte dieto : Replens 
apostolos venetandum flamen, erota sit ex hoc et- 


ριχοῦ ἔπους τοῦ, "Kepnst δ ἄνεμος lotíov μέσον, p ἴδτηυ ἀῑείο: ἝἜτπρησε ὃ) ἄνεμος ἰότίον µέόον, inflavit 


ἑταῖρος ἐπεῖνος ὀνομασθεὶς xal δι) αὐτὸ τίµιος * xal 


εἴη ἂν οὕτως ὁ ᾳελφ)»ὸς λέγων ὅτι ἐνδρόρησεν, Ίγουν' 


ἔπρησε, οσυτέστιν ἑἐπλήρωσεν ola Φφίλον τίριον 
πνεύμα ὅσα λα τινα ἱστία πλενστεικὰ τοὺς ἁποστό- 
λουή, ἵνα οὕτω πλησίστιοι ἐξπυρίας ταύτης Ἁναῆς 


φερόμενοι, τὰς ἐθνικὰς θαλάσσας περιέρχοινιο vf.-. 


σους τε προφητιχῶς ἐγχαινίζοντες τῷ Oti, xal τοῖς 
iv sal; yépcot; παραχομἰίζοντες ἑμπορίας Ίρόπον 
τὰ εἰς σωτηρίαν ἁνδέοντα. "Anpa δὲ «b πνεῦμα, ὡς 
ἁπὰ τοῦ ἅημι ἀήσω, ἓξ οὗ καὶ παρατατικός Μήνα 
$' ἔληχτον ἄει νάτος» οὗ σημασία μὲν τὸ ἕπνεε ' 
χίνησις δὲ χατὰ τὸ ἐτίθειν, ἑτίθεις, ἑτίθει’ ἔατι δὲ 
xal μετρχὴ τοῦ ἅημι, ἀεὶς ἀέντος, ὡς τιθεὶς τιθἐν- 
τος’ οὗ γενιχὴ πληθυντικἩ ἀέντων, ὣς τό» Ανέμων 


ventus medium velum, amíeus iste dictus et ideo 
preiesus seu venetandus. Et sic. melodus. diceret : 
ἑνεφόρησε sive. ἔπρησε, id est, replerit, uti vene- 
randum amicumque flamen, fanquaim qusedam πα. 
valia vela, apostotos, ut lla. repleti. per fausta 
lrenc spirationem 191ἱ, ethiniea maris erteumitrent ; 
insulas prophetieo modo dedicautes Deo, et ad ilos 
qui lerram solidam habitant, veluti negotiando, ea 
qu:e ad salutem necessaria sunt, importantes, Spi-- 
ritus autom est ἄημα, velut ab &npc ἀήσω, ος quo 
iMperfeetum : M$va δ᾽ ἄληχτην ἄει νότος, mtermie 
nato mense spirabat notus; ου]ας significatio qui- 
dem 6st ut Exves : motio vere fit juxta- «b. «ἐφίθειν, 
ἐσίθεις, ἑτίθει. Est autem. etiam. partieipium τοῦ 


μένος ὑγρὸν ἀάνιων: ἐχεῖθεν δὲ ἀήτης ὁ ἄνεμος. C ἅημι, ἀεὶς ἀέντος, sicut viótq τιθάντος | enjas pla. 


ὡς δὲ ix τοῦ ἅημι τὸ ἄημα, οὕτω: ix τοῦ τίθηµι 
ἐπίθημα, τὸ πῶμα τῆς χηλοῦ. καὶ ἀνάθημα xmi 
σύνθημα, 


σ’, Τιμῆῃον δὲ τὸ εἱρημένον ἄημα, fjyouv ἡ βιαία 
πνο], διὰ τὸ ἅγχιον Πνεῦμα, ip ἑχείνη ὡς olov παρ- 
ηχολούθηαεν  οὖχ ἀπεικὰς δὲ τὸν ἀχούσαντά που 
νέφος θυόεν νὸ οἱονεὶ τεθυμιαμένον τοιοῦτον ὑπο- 
γηῆσαί τι xal οὕὔτια τίµιον xal τὸ νῦν ῥηθὲν ἀέ- 
ριον ' xol ἄλλως δὲ τὸ τιμῆεν συντεχθὲν τοῖς οἰκά- 
tai; ἄλλως ἂν Eyot* τίµιον γὰρ ἣν τοῖς ἁποστόλοις, 
ὡς αὐτίχα εἱρήσεται, τοῖς xal µόνοις ἑπεγνωκόσι 
τὴν ἐν τῷ συµδόλῳ θειοτάτην σοφίαν͵ xal διακρίνασι 
vv ἦχον τῆς βιαίας, πνοῆς' ταυτὸν ὃ) εἰπεῖν τοῦ 
βιαίου ἀήματος, μήνυμα εἶναι τῆς τοῦ ἁγιωτάτου 
Πνεάματος ἐπελεύσεως. El δὲ τὸ τοιρθῦτον πνεῦμα 
οὐκ ἔφριξαν, ἀλλὰ ἑτίμησαν χαρέντας, ex εἰχὸὺς, 
οἵους νοµίσοµεν τοὺς πιστοὺς οἰχότας τούτους εἶναι 
τὰ εἰς χαρὰν ἐφ᾽ οἷς ἐνήργουν ὕστερον ἐμφορηθέν- 
τες τοῦ ἁγίου Πνεύματος; Ei 6) κατενάχθησαν ἤδη 
εἰς φίλους τῷ δεσπότῃ Χριστῷ, καθά ἐκεῖνος εὖὐαγ- 
γελικῶς διέθετο, ἀλλ οὐχ ἂν ἐκφεύξανίαι τὸ μὴ 
δοῦλοι εἶναι φύσει, val δὲ χαὶ δουλέχδονλοι. 


σα). .Ἱστέον δὲ ὅτι τε ὅθεν τὸ ἄημα, ἑἐκαῖθεν καὶ ὁ 
. ἄνεμος * ἄεμός τις Gv xal πλεονασμῷ τοῦ vU, ἄνε- 
Ko; xal ὅτι χρῆθις ἀήματος xal ἐπὶ τῷ εἰπόντι 


ralis genitivus est ἀέντων, ut iii hoo :"Aviptov μένος 
ὑγρὸν ἀέννων, ventorum motus variabilis spiremtien. 
Exinde quoque venit à4€qc ὁ ἄνεμος. Sicut autem 
ez τῷ ἄημι τὸ ἄημα, δἱο ext. τῷ τόθηµι ἐἑπίδθημα, 
opereulum capsule; et ἀνάθημα οἳ Φύνθημα. 

300, Venerandum autem δεί preietum fláemen 
give spiratio fortis, ob Spiritum sanetm, eut quo- 
dammodo cemill prievia fait. Non. antem eontra 
verisimilitudinem est eum qui qeipiam sudiwit na- 
bem odoriferam sive suffitam, tide προ eliqui- 
es ita pretiosum, prsssenter dicium aerium. Alias 
gutem τὸ τιµήεν eonjunetum cum τοῖς obiéea, atí- 
ter haberetur : pretiosum enim. erat apostolis, ut 
continuo dicetur, qui soli divinissimam sapientiam 
8gnoverant in symbolo venumque vehementis atus 
vel qued idein est, fortis ἀήμανος dijudieaverani 
imdicium esse sanctissimi Spiritus advenientis, Si 
vero talem spieituin non. reformideverunt, sed ho- 
noraverunt l»tantes, ut e verissimile, quales pu- 
tabimus fideles istos familiares esse in gandio,su- 
per lis, quw. postea. fortiter operabentar- Spiritu 
sancte repleti ? Gi autem jam. erdinal «sunt. amici 
Cbristo Bomine, sicut iste disposuit ia - Svangelio, 
non tamen cessavc)unLesoe natura servi, quin imo 
servorum filii. 

. 904. Sciendum autem quod ende venit. ἄημα, 
unde quoqne ἄνεμοί qui velut ἄεμος quidam, addi- 
Gone v, fit ἄνεμος et quod ἀήματος usus etiam est 


71 EUSTATHI)] THESSALONICENSIS METROPOLIT/R 


iu loeutione : ἅημα πνευμάτων et quod ἄτμα dicere A ἅημα πνευμάτων xal ὅτι προέχρινεν ὁ μελφδὸς 


prztulit.melodus τὴν πνοὴν, quam πνευμα, veri- 
tus ue concursus ex Ἰοποουγιηῖα fieret, eo quod con- 
tinuo dieere deberet λελιπαρηµένον πνεῦμα spiti- 
tualem Dei gratiam, sanctis apostolis dispertitam 
el quod predictam vehementem spirationem hic 
evidenter bonestavit τιμήεσσαν dicens ad ostenden- 
dum ibi τὸ βίαιον non esse vituperationis diclum ; 
εἰ quod τιμήεν ánpa spiritualibus domesticis dixit 
ad locutionis accurationem : üdelibus enim Spiri- 
tus sancti domesticis venerandum ex confesso istud 
flamen erat, sed non omnibus quoiquot aderant : 
qui enim spiritualem energiam apostolorum divini- 
tus inspiraterum ebrietatem | judicabant, nou ut fi- 
deles servi istud henorabant flamen, cui quoque 


ἄημα εἰπεῖν τὴν πνοὴν περ πνεῦμα, εὐλαθούμενος 
vhv ἐξ ὁμωνυμίας συνέµπτωσιν διὰ τὸ προσεχῶς 
pec εἰπεῖν λελιπαρημένον πνεῦμα τὴν τνευµα- 
Tuv. θείαν χάριν τὴν διανεμηθεῖσαν τοῖς ἁγίοις 
ἁποστόλοις * xai ὅτι ckv προειρηµένην βιαίαν πνοὴν 
ααφῶς ἐνταῦθα ἐσέμνυνε τικήεσσαν εἰπὼν πρὸς Ev- 
δειξιν τοῦ μηδὲ ἐκεῖ τὸ βίαιον ἐπὶ φόγψ ῥηθῆναι, 
καὶ ὅτι τιμῆεν ἅημα τοῖς πνευματικοῖς οἰχέταις Eg 
πρὸς ἀκρίδειαν φράσιως τοῖς γὰρ τοῦ ἁγίου Πνεύ- 
µατος πιστοῖς οἰκέταις τιμῆεν αὐτὸ ἣν ὁμολογουμέ- 
νως, οὐ μὴν καὶ τοῖς ὅλοις ὅσοι παρᾶσαν ᾿ οἱ Υὰρ 
τὴν πνευματιχὴν ἑνέρχειαν τῶν θεοπνἑύστων ἀπη- 
στόλων µέθην κρίναντες οὐκ ἂν ἑτίμων δουλιχῶς 
ἐχεῖνο sb ἄημα, ᾧ xai πῦρ τὸ xatà τὰς γλώσσας 


liaguarum ignis mixtus erat, ul venerando quidem B συναναμέμιχτο, ἵνα τῷ μὲν τιµηέντι ἀήματι του 


Spiritus sancti flamine, id quod exinde refrigerans 
ac vivificang est, pateret ; ignis autem specie, id 
quod aptum est omnem peccandi materiam ac dis- 
posilionem consumere ; linguarum vero forma, 
docendi peritia divinitus inspiraterum, quando Sypi- 
ritus insidens et requiescens super apostolos, illos 
edocet. 

202. Vide vero quoque quod τὸ σοῖς οἰχέταις po- 
tens melodus prius ponere in hoe : ἐμγοροῦν ἆπο- 
ατόλους ; valebut euim dicere ἐμφοροῦν σοὺς οἰχέτας 
meliorem hic adoptavit ordinem, apostolos quidem 
. splendoris ae laminis proximitate honoris causa, 
dignitus, domesticos autem flaminis reverentia 2 
quiddam enim servile est quodagitur reverentia, non 
opostolieum. Manifestum est autem quod ad. αὖτο- 
δέσποτον speciat loe : τοὺς cob; οἰχέτας : domesti- 
corum enim dominus est ὁ δεσπότης dominus, qua- 
leseunque dicat quis illos, sive servos, sive liberos ; 
οἰχέτης enim οἱ οἰχεύς apud antiquos unus de alie 
sButuo dicebantur. Videtur autem liberior olxéeng 
((amiliaris) ad idem significationis venire cum οἱ- 
xs.axip domestico, De verbo λελιπαρημένῳ, sieut 
dictum est, intellecto velut stabiliter maneute, .1o- 
sümonium est illud : Eece ego vobiscum sum om- 
nibus diebus usque ad consummationem seculi. 
Sciendum est autem quod bujus strophz juxta pos- 
sibile, a bobis sedulo exposite quintus versus in 
quo jacet vb λελιπαρηµένον Πνεῦμα, velut summa- 


ἁγίου Πνεύματος τὸ ἐχεῖθεν ἀναφύχον ἑμφαίνοιτο 
xai ζωογόνονε τῷ δὲ πνυρόενει τὸ xai ἀναλωτιχὶν 
πάσης ἁμαρτητικῆς ὕλης καὶ διαθέσεως, τῷ & 
γλωσαοειδεῖ τὸ διδασχαλικὸν τῶν ἐμπνεομένων θεῖ- 
πῶς ^st τὸ Πνεῦμα ἐφίζον καὶ ἔπαναπανόµενον τοῖς 
ἀποστολιχοῖς, δοφίζει αὗτους. 


of. "Opa δὲ καὶ ὅτι τὸ, aol; οἰκέταες, δυνάµενο; ὁ 
μελῳφδὸς θεῖναι προτέρως kv τῷ, ἐμφοροῦν ἁπκοστόλουι) 
εἶχε γὰρ εἰπεῖν ἐμφοροῦν σοὺς οἰχέτας, ἑταμιεύσατο 


«ἐντεῦθα ὡς μᾶλλον ἐχρῆν' τοὺς μὲν ἀποσνόλους ἕι- 


χαιώσας τῇ παραθέσἑι τῆς λάµφεως, χαὶ τοῦ φάους, 
Ἀόγῳ σεµνότητος, τοὺς δὲ οἰκέτας τῇ τιμῇ τοῦ ἀήμ:- 


C τος ΄ δουλικὸν Υάρ τι τιμῆς ἔργον, οὗ μὴν ἁποστολι- 


xóv, Δῆλον δὲ καὶ ὅει πρὺς τὸ αὐτοδέσποτον ἀφορᾷ 
τὸ, τοὺς σοὺς οἰνέτας' οἰχετῶν γὰρ δεσπότη; ὁ 
δεσπότης, ὁποίους ἂν τούτους εἴποι τες» εἴτε δούλο;ς 
εἴτε ἐλευθέρους * οἰχέτης γὰρ xai οἰχεὺς παρὰ tol; 
παλαιοῖς ἐπ ἀἁμφοτέρων ἑλέγοντο * δοχεῖ δὲ à ἑλεύ- 
θερος οἰχέτης εἰς ταυτὸν σηµασίας fjxew τῷ οἱ 

χειαχῷ» περὶ δὲ οοῦ λελιπαρημένου ὡς εἴρηται 
νοουµένου xal τοῦ μονίμως παρόντος μαρτυρία 
ἐστὶ τό * Καὶ ἰδοὺ Σγὼ μεθ) ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς 
ἡμέρας ἕως τῖς συντελείας τοῦ αλξῶνος. Ἱστέον 
δὲ ὅτι ὁ πέμπτος στίχος τοῦ ὡς δυνατὸν ἡμῖν προσε- 
χῶς ἐξηγημένου cporaplou ἓν ᾧ χεῖται τὸ λελιπαρη 

µένον Πνεῦμα, περιέχει ὡς ola xaf τις ἐπινόμὶς χε 

φαλαιωδῶς τὴν μακρλλογικῶς προενεχθεῖσαν τε 


rius aliquis epilogus, complectitur longe prolatam p τράστιχον ἔννοιαν, τήν τε κατὰ τὸ, ἦχας φῶς, àvt 


in quauor versibus sententiam, sivequoad hoc: 
uec φῶς pro λθες; sive quosd istud : ἦχας φῶς 
pro ἔπεμψας. llauc quidem scripturam, ubi verbum 
fixes scribitur per a, sie resumit : ditebat illa di(- 
fusius, qued, Misisti, Salvator, hbajusmodi Spiritum 
apostolis. 

905. Finalis sutum versus, eadem cegitatione 
sesumpta, reopetilione dieit quod etiam una cum 
dicto lumine « tribuis ac dispertiris, Salvstor, 
Spiriwm sanctum, αἱ dicium est, λελικαρηµένονς » 
tanquam idem sit illud dicere lumen, et istum Spi- 
ritum. Et sie quidem banc primam scripturam, in 
qua jacet fxac, quintus versiculus in repetitionem 
brevem recollegit. Secundam vero acripturam aic 


τοῦ ἔπεμφας, καὶ «hv κατὰ τὸ, Ἶχες φῶς, ἀντὶ τοῦ 
Άλθες ' καὶ τὴν μὲν πρώτην γραφὴν τὴν κατὰ «b 
ἧκας διὰ τοῦ ἄλφα συντέµνει οὕτως  ἔλεγεν ἐχείνη 
διεξοδικώτερον, ὅτι, Ἔπεμψφας, ὦ Σῶτερ, Πνεύμα 
ποιόνδε τοῖς ἁποστόλοις. 


σΥ’. 'O δὲ τελευταῖος στίχος τὸ αὑτὸ νόηµα στρογ- 
γύλως λέχει ταυτολογικῶς ὅτι xal αὐτίχα τῷ εἴρη- 
µένῳ φωτὶ συννέµεις καὶ συμµερίζεις τὸ, ὡς Εῥῥέ» 
θη, λελιπαρημένον ἅγιον Ηνεῦμα» ὡς ταυτὺν ὃν 
φῶς ἐχεῖνο εἰπεῖν, xai Πνεῦμα τοῦτο xal οὕτω μὲν 
τὴν πρώτην γραφὴν τὴν Ev τῷ Ίχας συνέσερεφε τὸ 
πέμπίον ἔπος εἰς χομιδῆ βραχύ» τὴν δὲ ἑτέραν οὕτω 
διοικονομεῖται βραχυλογικῶς: "D αὑτοδέσποτον καὶ 


112 











713 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


714 


αὐτολαμτὲς φῶς καὶ φωτὸς μεταδ.τιχὸν, ἀρχέγονον A summatim repetit : O summe Domine, lumen ex 


Ώτρι προάναρχον, ἆλΌες τοῖς ἀπυστόλοις &psi^ xal 
τοῦτο μὲν τὸ àv τοῖς τέσσαρσι στἰχοις δεύτερον 
πλατὺ νόηµα * ὁ δὲ πέμπτος ἅμα καὶ σφίγξας ἐκεῖ- 
vo, xal διασαφῄσας λέγει ὅτι xo νέμεις ἤγουν χα- 
ρἶδῃ Πνεῦμα παράχλητον, ἴιχουν σὲ αὐτὸ xaY τὴν 
ἀπὸ σοῦ ἐμφοιτήσασαν θειοτάτην χάριν xal οὐχ 
ἁπλῶς νέµεις, ἀλλὰ xav' ἐπ.δολἠν τινα περισσείας 
λόγῳ ' τοιοῦτον [do τι τὸ προσνέμεις * καλοὶ μὲν 
γὰρ xai πρὸ τούτου ἁπόστολοι, ἐκ τῆς σήµερον δὲ 
xal εἰς τὸ ἑξὺς µέχρι τέλους χαλλίονες ἔσονται xal 
ἀγαστότεροι, διὰ τὸ ἑνδύσασθαι δύναμιν ὑψόθεν ἐκ 
τοῦ δυνάστου χρὶ θεοῦ Σαδαὺθ, Ίγουν Κυρίου δυνά- 
µεων πολλῶν ' ὥστε την ἐν τοῖς τέσσαρσιν ἔπεσιν 


temetipso fulgeus, ac lucem commupicans, pri- 
marium sive principale, apostolis hodie venisti. Et 
liec quidem est in quatuor versibus expressa pro- 
lixe secunda sententia, Quintus autem versus illam 
simul stringens et elucidans, ait ; Tribuis sive gra- 
tificaris Spiritum paracletum, seu teipsum, et a to 
digressam divinissimam gratiam. Et non simpliciter 
εις, sed, abundantiz causa, eum quadam addi- 
lione ; tale enim aliquid est verbum κροσνέµειφ. 

Boni scilicet erant jam prius apostoli ; ex liac vere 
die et deinceps et usque in flnem, meliores et mi- 
rabilioreg erunt, eo quod indui sunt virtute ex 
alto, a Domino Deoque Sabaoth, id est, muMarum 


κατὰ διττην γραφὴν τοῦ κας καὶ Ἶχες περιειληµ- B potentiarum. Domino, lta νι involutam ia quatuor 


μένην θεολοχίαν, ἰδίᾳ ὁ πέμπτος ἔχει στίχος ἆπολα- 
θών’ ὃ δύναμιν τοῦ μελῳδοῦ νοερὰν πολλὴν xal ἓν 
τῷ φράζειν ἑνδείχνυται. 


Τροπάριον τρίτον τῆς ὀ]δόης ᾠδῆς. 
XXIV. "Hoe προφητῶν πνευματέμφορον στόµα 

Inv σωματωδῶς, ὦ Μέδων, ἑνδημίαν' 

Καὶ Πνεῦμα κόλπων πατρικῶν προηγµένον, 

Αχτιστοσυμπλαστουργοσύνθρονον σέθεν 

Ἱεὶς ξνανθρωπήσεως πιστοῖς σέλας. 

cB. ᾽Αποίχιλων vip τὸ τρίτον τοῦτο εροπάριον, δι- 

πλόην μέντοι ἔχον xai αὐτὸ πλείονα τοῦ προσεχῶς 
εἰρημένου * λέχει γὰρ 1| ὅτι, à µέδων, ὃ ἐστι βασι- 


λεῦ Σῶτερ Χριστὲ, ᾖσεν ὃ ἔστιν ἔλεξεν, ᾧς Ex τοῦ C 


ᾷδω ᾷσω, την cf σωματωδῶς ἐνδημίαν τὸ στόµα 
τῶν προφητῶν, τὸ ὡς Ey τῷ πρὸ τούτου τροπαρίῳ 
εἴρηται πνευματέμφορον * 7] καὶ ἄλλως τὸ στόμα τῶν 
πνευµατοφόρων προφητῶν " ὁμοίως δὲ ἔμελφε τὴν 
αὐτὴν ἑνδημίαν cov, καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα προηχη- 
μένον τῶν πατρικῶν σου χόλπων, οὐχὶ αὐτὸ ᾖδον, 
ἀλλ’ ἐνεργοῦν ἓν τοῖς προφητεύουσι xal οὕτως ἅδου- 
σι. xal, ὡς οἱ ἅγιοι Πατέρες qaot, λαλοῦν διὰ τῶν 
προφητῶν τὰ χαθόλικῶς xal ἀποστολικῶς ἐχχλησια- 
στιχκἀ * xal ἔστιν ὁ τρίτος στίχος ἐνταῦθα διασα- 
φητιχὸς τοῦ πρώτου ἐπὶ τῇ αὐτῇ Evvolg * λέγων ὅτι 
Οὐχ ἁπλῶς τὰ κατὰ σὲ, ὦ παμθασιλεῦ, τὸ τῶν προ- 
φητῶν στόµα ἑλάλησε πλτρωθὲν ἁγίου Πνεύματος 
τὖτε τοῦ νῦν σαυμθολογρα-ἑντος διὰ τῆς φερομένης 


versibus, juxta duplicem scripturam $xee οἱ fuss, 
theologiam, quintus versus, propriam aibi faciens, 
amplectatur : quod potenjam multam poeta , tum 
ig cogitando, tum in eloquendo, ostendit. 
Troparium tertium ode octaua. 
Cecinit prophetarum Spiritu plenum ot. 
Tuum corporaliter, o Domine, adventum, 
Et Spiritum sinibus paternis productum 
Increatum, confactorem, consessorem ium, 
Quein. misisti incarpationis fidelibus colendum. 
204. Simplex illa tertia strophe Sicut praecedens, 
sensum tamen magis duplicatum habet. Dicit egim : 
Ὢ Μέδων, id est, rex salvator Christel Cecisii give 
dixit, tauquanm ex δω &cu), tuam inter nas corpo- 
rajem presentiam pos prophelarum ; quod, ut di- 
ctum est in prccejenti strophia, erat zveupazégeopov, 
Spiritu plenum, Vel aliter, 0s plenorum Spiritu 
prophetarum. Süpiliter autem cecinit eundem üa- 
colatum tuum Spiritus sanclus qui de Paqisg iui 
sinu procedit, non ipse canens, sed virtutem pre- 
phetanübus et iia canentibus infundeps , et, sicat 
aiunt sancti Patres, quie sunt Ecclesi eatholicee et 
apostolice loquens per prophelas, Et es& fertime 
versus super eamdem sententiam, primi explanato- 
rius, dicens : Non tantum qua ad te speclant, o 
Rex omnipotens, locutum est os propheiarum , 
tunc. replejum Spiritu sancto. qui nunc symbolice 
figuratur per latam vebementem spirationem, et 


βιαίας πνοῆς, xal δι αὐτὸ κληθὲν πνευµατοφρόρον tj D ideo vocatum πνενματοφόρον vel πνενµατέμφορον, 


πνευματέμφορον ' ἀλλ αὐτὸ τὸ ἅγιον Πνεῦμα τὴν 
λαλιὰν ἡρμόσατο kxslvou τοῦ στόματος * οἱονεὶ ἐγ- 
κελευόμενον ἑκάστῳ τῶν προφητῶν, Πλάτυνον τὸ 
στόμα σου, xol πληρώσω αὖὐτό * xal "Ανοιξον τὸ στό- 
ua σου, καὶ ἐλχδσεις ue * ὥσπερ μέλλει xal ἐν τοῖς 
μαθηταῖς ποιεῖν, ὧν πολλοὶ xat προφητεύουσι. Καὶ 
ἄλλως δὲ λέγοι ἂν τὸ τροπάριον, ὅτι ὦ Μέδων Σῶ- 
τερ, ὥσπερ σὲ μέλλοντα σαρχωθῆναι ᾖσεν Ίγουν 
προκατήγγειλε τὸ προφητιχὸν στόµα ἀριδήλως, οὔ- 
au καὶ τὴν ἑορταζομένην παρουσίαν τοῦ); ἆγίου σου 
ΗΙνεύμλατος. 

c£. Ὁ δὲ πέμπτος ἐνταῦθα στίχος ἔχων οὕτως---- 
ἐεὶς ἑνανθρωπήσεως πιστοῖς σέλας — αυγτάσσεται 
piv τῷ δευτέρῳ στίχῳ ἀποδιδόμενος πρὸς τὸ, ὦ µά- 
δων, χαὶ συγκροτῶν τὴν δὃ-υτέραν Έννοια) * 


l'arkor.. 62. CXXXVI. 


xaita^f- 


quasi spiritu(erum ; sed etiam ipse Spiritus sanctus 
ejus oris loquelam adaptabat, tanquam jussum 
fuisset unicuique prophetarum : Dilata os tuum «t 
implebo illud; et; Aperi es tuum el attrahes me: 
quemadmodum jn discipulis etiam facturus est, 
quorum multi quoque prophetabunt. Aliter autem 
aliquis stropham dicere pesset : 0 Rex Salvator, 
sicut te velut incarnandum cecinit seu presuntiavit 
conspicue propheticum 0s, sic etiam celebratam 
tui sanctissimi Spiritus presentiam. 


2035. Quintus autem híc versus, qui sic babet: 
lg ἐἑνανθρωπήόεως πιστοῖς αέλας, órdinatue 
quidem ad secundum versum, respiciens ad hec; 
"Q µέδων, et secundam senlentianv resumen, De- 


23 


T EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT.E 


7,6 


sinit autem ad σέλας, sive lumen Inearnationis et Α Υει δὲ εἰς σέλας τοι φῶς χο.νὸν τῆς τε ἐνανθρωπῇ- 


'hodiernz festivitatjs coumune bonum : lumen au- 
*efn dico, non istud quod secundum stellam est et 
Wdeo juxta linguarum "ignem, sed lumen gratia 
'juxta quam sanctissima Virgo, Ave, gratia plena, 
sibi dicere audivit. Tanquam solem vero spe- 
ewatus poeta Regem Christum, dictum protulit 
versum ; extollens ineffabilem hunc ex Virgine 
porum, eo quod non solum tunc temporis suam 
misericordiam erga mundum miram .effecit, sed 
etiam nunc misericordiam exercet, illuminans nos 
' Christiane, et usque in finem bonum istud exten- 
det, Et quidem talia sunt in hoc versu quinto cora- 
prehensa, qui clarius sic exponitur : O Rex, ut 
fictum est, qui elicis et mittis seu misisti Spiri- 


tum tuum sanctum, incarnationis tuz jubar, iliu- B 


'strans utique manifestansque ac revelans iucom- 
prelensibilem incarnationem tuam ; o Rex igitur 
"Christe, celebraverunt et prophetze tuam inter nos 
Webabitatlonem, sed ante eos Spiritus sanctus in- 
spirans eós et suggerens velut oribus divinitus lo- 
quéntibus qua nobis salutaria sunt. 

906. Hoc autem de quinto versu sic observato, 
quartus qui precedit et cujus est textus : 
Ακτιστοσνμπλαστουβγοσύνθρονον σέθεν, non eil 
ambigendi locus quin extollat valde Spiritum san- 
"Mum, eo quod eadem cum Patre participat, ut- 
pote eum illo increatum, et creatorem, et throni 
'eonsessorem, ot confessum est. Videretur autem 
curavisse poeta, talem fasciculum dictionum, ut 
sibi placet, astruens, Jam hujusmodi dilectioni 
«ευῶ valedicere : jamjam enim non ita conspicue 
' eomponet in sequentibus. Neglectus, ut ita dicam, 
et inordinatus est hujosmodi versus, duobus tan- 
tum roboratus acutis tonis, et sic przeter harmo- 
'niam dispositas; el hac spectant ad duas przce- 
"dentes strophas et ad nexum, aliunde tonis apte 
"eoustitutos, Talia vero omnino sunt carmiua ad 
' instar t9bulze extensa, quale est istud apud quem- 
dam : ἡ ψευδοσεμνὀχομπομυθοπλαστία., 

*" 007. Moc autem, ἦσε, melodam vocem, acrosti- 
'chis quidem necessario prestitit; dicerel autem 
aliquis quod 4 propheticissimo poeta David, velut 
'a parte dignissima, amanter inhzret etiam aliis 


σεως xal τῆς vov ἑορτῆς  φῶς δέ φηµι: οὐ τὸ κατὰ 
«ὺν ἁστέρα ἐχεῖ, xai ὧδε «b χατὰ τὸ κῦρ τῶν γλω:- 
σῶν, ἀλλὰ τὸ τῆς χάριτος χαθ) fjv χαὶ f) παναγιωτάτη 
Παρθένος 15, Χαῖρε, χεχαριτωµένη, fxouas* ὡς Ίλιον 
δὶ θεωρήσας ὁ μελῳδὸς τὸν βασιλέα Χριστὸν, προ- 
ἠνσγχε τὸν εἰρημένον στίχον * σεμνύνων τὸν ἄῤῥητον 
ἐχεῖνον Lx Παρθένου τόχον, οἷς οὗ τότὲ µόνον ἔθαυ. 
µάστωσε τὸ χατὰ χόσμον ἔλεος αὐτοῦ, ἀλλὰ xal µέ- 
χρι νῦν ἐλεεῖ φωτίζων ἡμᾶς Χριστιανικῶς * xal εἰς 
τέλος δὲ τὸ αὐτὸ ἀγαθὸν παρατενεῖ ' xal τοιχῦτα μὲν 
τοῦ πέμπτου ἔπους ’ ὃ σαφέστερον οὕτως ἕρμηνεν- 
θήσεται * Ὢ Μέδων, ὡς εἴρηται, ὁ lY; xal πέµπων 
fco πἐµψας τὸ ἅγιόν σου Πνεῦμα, σέλας τῆς ἁῥρή- 
του σαρχώσεώς σου, τὸ ἐχφαντοριχὸν xal διασαφη- 
τιχὸν δηλαδὴ, xal ἀνακαλυπτιχὸν τῆς ἀκατανοί- 
του ἑνανθρωπήσεώς σου ὦ τοίνυν Μέδων Χριστὲ, 
ὕμνησαν xal οἱ προφῆται τὴν σὴν εἰς ἡμᾶς ἑνδη- 
μίαν ' πρὺ δὲ αὐτῶν, τὸ αὐτοὺς ἐμφοροὺῦν ἅγιον 
Πνεῦμα. xai ἐμπνέον ὡς αὗτοῖς θεοφθόγγοις τὰ ἡμῖν 
σωτήρια. 


σς’. Οὕτω δὲ xal τούτου ἐπὶ τῷ κέµπτῳ οτίχφ 
τεθεωρηµένου, ὃ πρὸ αὐτοῦ τέταρτος οὗ 050; τὸ 
ἀχτιστοσυμπλαστουργοσύνθρονον σέθεν, οὐχ ἔστιν 
ἀμφιθολεῖν ὅτι δεμνύνει λίσν πάνυ «b ἅγιον Πνεῦμα, 
of; ἐπιχοινωνεῖ τῶν αὐτῶν τῷ Πατρὶ, ἄκτιστόν τε 
ὃν xag' ἐχεῖνον xal συμπλαότουργὸν ἑχείνῳ, xal 
σύνθρονον χαθὰ ὡμολόγηται * δόξοι δὲ ἂν φιλοτιµή- 
σασῦαι Ó μελφδὸς θἐµενος ἐνταῦθα φάκελλον τοῦτον 
λέξεων χαθὰ φιλεῖ αὐτὸ, ἤδη συντάσσεσθαι εῷ τοι- 
ούτῳ φιλήµατι αὐτοῦ. plua γὰρ οὐχ οὕτως ἆμφα- 
νῶς συνθἠσει ἐν τοῖς ἑξῆς ' ἀμελὶς δὲ, ὡς οὕτως εἰ- 
πεῖν, xal ἄβῥυθμον τὸ τοιοῦτόν ἔστιν ἔπος, ὃυοὶ µό- 
ναις ῥωννύμενον ὀξείαις, xal οὕτω πρὸς ἑμμέλειαν 
ἁρμοττόμενον * καὶ ταῦτα τῶν πρὸ αὐτοῦ δύο tpoxa- 
ρίων χαὶ τοῦ εἰρμοῦ ἄλλως διοιχονµένων τοῖς τάνοις 
ἐμμελῶς : τοιαῦτα δὲ πάντως τὰ πιναχηδὲὸν ἀποτει- 
νόµενα Em, ὁποῖον παρά τινι xa fj φευδοσεµνοχοµ- 
πομυθοπλαστία. 

σζ. Τὸ δὲ ἦσε τὴν μελῳδικὴν λέξιν fj ἀχροστιχὶς 
piv ἀναγχαίως ἐπορίσατο ' εἴποι δὲ ἄν τες, ὃτι ἀπὸ 
τοῦ προφητιχωτάτου μελῳδοῦ τοῦ Δαθὶδ, ὡς ix. µέ- 
pov; ἀξιολογωτάτου, φιλητικῶς ἔχει xal τοῖς ἄλλοις 


prophetis poeta, tanquam ipsis etiam concinen- D προφήταις ὁ μελῳδὸς ola xal αὐτοῖς ἄδουσι, xat o5- 


tibus, et ita lyricos quoque cogitat eos propter 
David, qui desuper, quod est in principio Verbum 
'sic advocans : Inclina cclos et descende, etiam 
'Filium homínis evangelice prividit, ipsumque dixit 
a Patre fuisse roboratum, et nobis visum ut elec- 
tum ejus, οἱ ipsius iter in gentibus omnibus esse 
notum, spectatasque esse semitas ejus utique in 
terra; de Spiritu autem sancto passim theologice 
"locutus est, ut in psalroo quinquagesimo, videns 
eliam ipse facius, secundum Joelem. Sciendum 
aulem est quod ἦσε non solum zquum est verbo 
ἔμελφεν, at. etiam τῷ εἰπεῖν. Ex. verbo enim. ἔπω 
formati est εἶπεν, ez quo etiam ἔπος et ἕννεπε, 
YUces quoque poetica. 


τως ἀσματιχοὺς xal ἑἐκείνους vost διὰ τὸν Aa6.6, ὃς 
ὑφόθεν τὺν kv ἀρχῃ ὄντα λόγον χατακαλέσας iv τῷ 
— Κλῖνον τοὺς οὐρανοὺς xal κατάδηθι ---καὶ Υἷὸν 
ἀνθρώπου αὐτὸν προεθεώρηΣεν εὐαγγελιχῶς, xal 
χραταιωθῆναι εἶπεν αὑτὸν τῷ Πατρὶ, χαὶ θεαθῆναι 
ἡμῖν ὡς ἐχλεκτὸν αὐτοῦ, καὶ γνωσθῆναι τὴν ὁδὸὺν 
αὑτοῦ iv πᾶσιν ἔθνεσι, xal θεωρηθῆναι τὰς πορείας 
αὐτοῦ iv ΥΠ δηλαδή ' καὶ περὶ τοῦ Πνεύματος 6 
ἐθεολόγῆσε πολλαχοῦ ὡς xal àv τῷ πεντηχοατῷ 
Ψαλμῷ, βλέπων- ὧν xai αὐτὸς κατὰ τὸν Ἰωήλ. 
Ἱστέον δὲ ὡς τὸ ᾖσεν οὐ µόνον [aov kat τῷ ἔμελφεν, 
ἀλλὰ xal τῷ εἶπεν * ἐκ τοῦ ἔπω γὰρ χεχίνηται τὸ εἷ- 
«sw, ἐξ οὗ xal τὸ ἔπος, xal τὸ ἕννεπε, λέξεις xal 
αὐταὶ ποιητικαί[. 


111 


ΙΝ HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCEN(. 


i 


6η. Tou; δὶ πνευματεμφόρους χα) πνξυµατοφό- A 908. Τοὺς πνευµατεµφόρους uicimns etiam vt ;- 


fov. φαμὲν, ὡς ὃήλον ἐχ τοῦ — Πνευματοφόροις 
μαθηταῖς νῦν συγχορεύσωμεν — οὗ ἀναλογία χατὰ 
45 σηµείοφόρος xai τροπαιοφόρος * ὧν τοῦ μὲν àvá- 
λυαις Περὶ τὸ σῆμα θεότητος φέρον, τοῦ δὲ ἑτέρου 
ἐξωτεριχὴ τὸ — Εἰσήλθε Τραϊανὸς, ἐπὶ τῶν ὤμων 
φέρων τὰ τρόπαια — τὸ δὲ στόµα τῶν προφητῶν 
καθολιχόν τι ὃν ὡς προάηγορικὸν, ἀντὶ πληθυντικοῦ 
εἴληπται * χαὶ λέγει ὅτι Ἔλεξαν ol πνευματέμφοροι 
προφῆται, Σῶτερ, τὴν παρουσίαν σου. "Iatéov δὲ ὡς 
ix τῶν ἔξω εἰσωδιάσθη τοῖς ἁγίοις χαὶ ὁ πνευµατέµ» 
«opoc* πνεῦμα γὰρ ὑπόγαιον ἓν Δελφοῖς ἀνέρπον 
διὰ οοῦ μαντιχοῦ τρίποδος, ᾧ ἐπεχάθητο ἡ Πυθία 
προφΏτις, ἐνεφορεῖτο àxelvou xat οὕτω χαινῶς iv- 
θεάζουσα ἐξελάλει χρηαμούς. 


cU. Τὸ δὲ σωματωδῶς ἀντὶ {τοῦ σαρχικῶς * οὐ 
προσλογιστέον γὰρ ἐνταῦθα «b τῆς λέξεως µετουσια- 
στικὸν, ὡς ἐντεῦθεν δῃθεν μὴ ταυτὸν εἶναι σωµατω- 
δῶς εἰπεῖν καὶ σωματικῶς' ἀλλὰ τῇ τοῦ μέτρου 
εἴχειν κἀνταῦθα βίᾳ δοτέον τῷ μελικῷ * τὸ δὲ, ὦ μὲ- 
ὅων, µετοχή ἐστιν, o0 μῆν μετοχικὸν κατὰ τὸ ὁ λέων 
τοῦ λέοντος, χαὶ δράκων, xal ὁ θεράπω», xai ὁ οὐχ 
ἀλέγων τοῦ οὖχ ἀλέγοντος, χαὶ ὁ εὐελθων τοῦ εὐελθόν- 
{ος * δι) καὶ φυλάσσει τὸ ω τῆς εὐθείας ἐν τῇ χλητι- 
κῇ ^ el δξ καὶ χύριον ὄνομα εὕρηταί τις Μέδων, οὗ- 
δὲν ἡμῖν τοῦτο πρὸς τὸ παρόν’ γίνεται δὲ ὁ χατ᾽ ἄν- 
θρωπον Μέδων, ἐκ τοῦ µήδω τὸ βουλεύομαι συστο) Ἱ 
τοῦ η εἰς &* βουλευτικὸν γὰρ πάντως καὶ βουλευτὴν 
καὶ τὸν βασιλέα ὅτι µάλισ-α εἶναι χρεώ». 


σύ. "II δὲ ἑνδημία οὐ δῆμο» ἕνα δηλοῖ ὡς ἐπὶ vo- 
όμιχοῦ µέδοντος γίνεται, ἀλλά δήµους ἐννόμους 6301 
τὸν χόσµον ἀπαρτίκουσιν, οὗ µέλων 6 παμδασιλεὺς 
θεός. Ei δὲ δημόν φαμεν τὸν Χριστιανικὸν λαὸν, οὗ 
βασιλεύει ὁ θεὸς, χαινὺν οὐδέν * οὗ γὰρ δηµοχρατίαν 
ἐντεῦθεν ἐξ ἀνάγχης εἰσάγομεν, ἧς ὁ παντάναξ µύ- 
vapyos ἄπεστιν, ἀλλὰ τὸ αὐτεξούσιον δηλοῦμεν: οὗ 
καλῶς φυλαττομένου ἓν ἡμῖν, οὐδὲν τι πολυπραγµο- 
νούµεθα ὑπὸ τοῦ βασιλέως θεοῦ, ἀλλὰ φίλτατοι αὖ- 
τῷ ἑγχρινόμεθα". xal οὕτω βασιλεία xal δῆμος Ev 
ἡμῖν πρὸς μαχαρισμὸν διεκφαίνεται, χρατοῦντος 
ἄριστα ἡμῶν τοῦ λογισεικοῦ, ὅτε τῇ ἀντιλήφει τῆς 


µατοφόρους, ut patet ex hoc : Πνενµατοφόροις dis« 
cipulis nunc assentiamur; cujus analogia est cum 
σηµειοφόρος et τροπαιοφόρος, quorum analysis 
sacra, quod ad primum attinet, est.signum dei« 
tatis ferens; et, quoad secundum, profana, sie 
liabetur : Intravit Trajanus, super humeros ferens 
tropza. Os autem prophetarum, quod est aliquid 
universale tanquam  prolatiouis instrumentum, 
pluralis loco sumptum est. Et dicit : Locuti sunt 
| πνευματέμφσροι propheta, Salvator, tuam presen- 
tiam. Sciendum autem quod ex exteris inter sanctos 
venit etiam ὁ πνευματέμφορος. In. Delphis enim 
subterraneus spirilus per vatieinum tripodem 
sursum repens, ubi sedebat Pythia prophetissa, 


B implebat illam, et ita recenler inspirata oracula 


dabat. 

209. Istud autem σωματωδῶς est pro σαρχιχῶς. 
Non enim hic prximittendum est dictionis deriva- 
lionem, tanquam exinde sane non idem esset σωµα- 
τωδῶς et σωματικῶς dicere ; sed concedendum hie 
poeue melri necessitati acquiescere. Hoc outen, 
ὦ µέδων, participium est, non tamen cum vi parti- 
cipii juxta illud.: ὁ λέων τοῦ λέρντος, et 6 δράχων, 
et ὁ θεράπων, et ὁ οὐχ ἀλέγων τοῦ οὐχ ἀλέγοντος, 
εἰ ὁ εὐέλθων τοῦ εὑὐελθόντος. ldeo servat. ω nomis 
nativi in vocativo. Si vero nomen proprium etiam 
inveniatur. Méóuv, nibil nosiri refert ad prxsens, 
Qui vero secundum hominem est Μίδων, sic idici- 


c ex pfbw, delibero, contraeiione littees η in i: 


consiliosum «enim et consilialorem esse quam 
maxime regem oportet, 

210. 'H vero ἑνδημία nou unum. populum indi- 
eat, ui do mun'ano rege fit, sed populos (δήμους) 
subjectos legi quoiquot partiuutur mundum, cujus 
est dominator supremus rex, Deus. Si vero dici- 
mus rempublicam (δημον) Christianum populum, 
(«bv) super quem regnat Deus, nihil mirum : 
non enim exinde necessario democratiam | intro- 
ducimus, a qua summus, abest monarcha, sed libe- 
ram significamus potestatem ; qua fideliter in nobis 
custodita, minime negotiis fatigabimur sub rege 
Deo, sed iysi dilectissimi judicabimur. Et sic in 
nobis regia democraticaque potestas ostenditur ad 


ἀρχικωτάτης áylag- Τριάδος, καὶ τὰς τρεῖς περισώ- D beatitudinem, optige dominante. nobis ratione, 


ζομεν ἑπαινετὰς ἀρχάς, τὴν τε βασιλιχὴν, xol δι 
αὐτῆς τὴν àv ἀριστοχρατίᾳ, χαθ᾽ ἣν xal ὁ ἀδελφιχὸς 
ὅημος ἑμφρόνως ἑξορθοῦται εἰς ἀγαθόν ' ὃ µόνοις 
ἄρτι σκιαγραφεῖται, ὡς ἑἐγχωρεῖ τοῖς πάλαι μέν 
ποτε xat' Εὐπρώπην Ἐνετοῖς, νῦν δὲ (Οὐενέτοις 
εἴτουν Ἠενέτοις, ὧν f) χώρα Οὐενετία, εἰς Βξνετίαν 
τετριµμµένη χοινῶς, παρ οἷς τὸ μὲν μοναρχιχὸν σώ- 
ζεται, διὰ τοῦ àv αὑτοῖς ὑπερχαθημένου Δουχός * 
διὰ δὲ τῶν χονσούλων, οἵπερ εἰσὶν ἐπίλεχτοι σὐμ- 
6ουλοι, τὸ ἀριστοχρατιχόν * οἱ δὲ παρ) αὑτους καὶ 
μετ αὐτοὺς, τὸ δημοτικὸν συμπληροῦσι φῦλον' xal 
τριπλόχῳ σχοινίῳ τούτῳ εὐχρήῆστῳ διαπεπλεγμένῳ 
εἰς ἄῤῥηκτον, τὴν xav' αὐτοὺς Χληροδοσίαν συνέ- 
χουσι. 


quando receptione principalissimz sancte Trini- 
tatis, et tres conservamus lau:abiles potestates, et 
regiam, el per hanc illam quie sistit in aristocra- 
tia, juxia quam frateruus etiam popularis status 
prudenter dirigüur 2d bonum : quod solis nunc, 
ut licet, adumbratur populis, olim dictis, secun- 
dum Eufopam, Enetis, hodie vero Venetis sive 
Benetis, quorum est regio Venetia, coumuniter 
in Benetiam usu mutata, apud quos regimen mo- 
narchicum quidem servatur per ducem super alios 
constitutum ; aristocraticum autem per consules, 
qui sunt electi consiliarii ; popularem vero tribum 
complent qui sunt apud illos et post illos. Et boc 
tripliei funiculo in. infractum plexo hereditatem 
sibi sortitam continent. 


19 ΕΙΣΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS ΜΕΤΑΟΡύΙ ΠΑΕ 120 


2i4. Hoc autem : χόλπων πατριχῶν, periphrasis Α 


ess patris: abundantius quidem est dictum, simi- 
liter tamen interpretatum : zequum enim est dicere 
Spiritum ez sinu Patris procedemtem. Qni vero 
euriosius inspieere voluerit hujas Patris sinus, e 
quibus ad aecurationem períectain Filius quidem 
exit, Spiritus autem precedit, illos leviter et liz- 
sitans, manibus impositis, palpabit. Ex ineffabili 
namque sinu metaphorice diciter Spititus sanctus 
processisse, sieut e suo.eorde Yerbum bonum idem 
absque principio Peter eructavit. Sinum autem 
maris de ipso metaphorice loqui audemus, quando 
bonorum ex ipso profluentium, misericordis, sa- 
pientize οἱ cceterorum, ut. possumus, immentita- 
tem consideramus, naviewlam bumanpam in boc im- 
mensum pelagus immittentes. 

319. Vide autem quod pro : ἐχπορευόμενον, 
προηγµένον sine periculo dixit, Quoniam igitur 
sequaliter eum. his expressionibus venit etiam τὸ 
προθεθληµένου, capiendum est quod, sicut. dicitur 
Pater Spiritum ἐχπχορεύειν, sie etiam προάχειν et 
προθάλλειν. ln. quario autem versu, in quo jacet 
monifostata satis compositio inh unum coalescens, 
pulchre et solerter per cempositionem ejecia es 
immutabilis finalis ex voeibus: ἄκτιστον et συµ- 
πλαστονυργὸν, ne simul cum malo metro leetor 
effeudens linguam contra talium (iualium sucees- 
sienem immutabilium nimis laboret. Vox autem 
σέθεν poetica, sicut et oéo, quod ipsius prototypus 


est. Sumitur utramque pro eo. Similiter ex pro- c 


nomine soluto ἐμοῦ fit ἐμέο, et exinde ἐμέθεν; 
el ex οὗ £o atque ἔθεν pro αὐτοῦ. 'Iet; autem ex 
verbo paulo ante dieto ἵημι venit, cujus. imperfe- 
ctum est ἵην et participium ἐεὶς ἱέντος, quod cum 
praepositione ἀπὸ dicitur ἀφιεὶς ἀφιέντο;. Ex. sole 
autem, velut iu arcum carvato secundum veteres, 
sumptum est : lévav σέλας, emittere lumen. ad 
instar toU eujusdam sive jaculi. Quod enim desu- 
per ille radiet in terram, hoc sagittarum jactui 
urbane illi assimilabant; unde quoque ἡἠζον in 
quatuor syllabis allegorice vocabant eum. Vocibus 
autem ἑνανθρωπήσεως et τοῦ ὀνανθρωπεῖν non est 
de salutifera Christi Salvatoris oeconomia vividio- 
rem proprioremque dictionem invenire. 
Hirmus ode none. 

Salve, Regina, matrivirginalis gloria, 
Omne enim bene volubile, bene loquens os 
Müetorica arte non potest te laudare digie. 
Calight autem. mens omnis ad tuum partum 
Cognosceridum, unde 1e cum desiderio gloridcamus. 

945. In aliis quidem earminibus pracedenti- 
Fus venerabilis quem  Lraefamus lyricus, alias 
Interponebat sententias et. historias, ex autiquis- 


simis sacris et praecipuis eerminibus, juxta. qux. 


strophas expositas eoncinuit : sed nonam lane 
edam, augustissimze Deipara sacrataum, implevit, 
ut. licebat, sententiis ad eam pertinentibus. 4t bic 
quidem nexus pure speciatimque, consueta se- 
quela, celebrat eam. Strophe vero qua sequitur 


σια. Τὸ δὲ χόλπων πατρικῶν περίφρασίς kat 
τοῦ πατρός ᾽ περιττότερον μὲν ἑχείνου φρασθὲν, 
ὡσαύτως δὲ ἑρμηνευόμενον» ὅμοιον γὰρ Ενεῦμα 
εἰπεῖν χόλπων ἐκ Βατρὸς πρρηγµένον. Ὁ δὲ περι- 
εργσζόµενος χόλπους Ηατρὺς τούτου Gv ὁ μὲν YU 
πρόεισε, τὸ δὲ Πνεῦμα ἐχπορεύεται πρὸ: ἀχρίδειαν 
ἐντελῆ, τότε τοὺς τοιούτους Χόλπους ΨΦηλαφίσει τὸ 
χεῖρε χαθεὶς Ex' αὐτούς * ἀῤῥήτου γὰρ χόλπου µετα- 
φοριχῶς προῆχθαι τὸ ἆγ.ον Ηνεῦμα λέγεται, ὡς xai 
ἐκ τῆς αὐτοῦ χαρδίας λόγον ἀγαθὸν ὁ αὗτλς ἄναβχος 
Πατὴρ ἐξηρεύξατο * χόλπον δὲ θαλάσσης ἐπ αὐτοῦ 
μετενεγχεῖν τροπικῶς ἐγχειροῦμεν, ὅτε τὸ ἄπειρον 
τῶν ἁἀγαθοχυσιῶν αὐτοῦ, χαὶ τοῦ ἑλέους, xal τὴς σο- 
φίας, xai ὅσα τοιάντα, ὡς δυνατὺν σχεκτόµεθα, ἐκ- 
αφιέντες ἀπλέτῳ πελάγει τούτῳ ἁλιάδα τὴν κατ’ ἄν- 
θρωπον. 

σιβ. "Opa δὲ ὅτι, ἀντὶ τοῦ ἑχπορευόμενον, προηγ- 
p£voy εἶπεν ἀσφάλῶς. Ἐπεὶ οὖν εἰς ἴσον τούτοις 
ἔρχεται xal τὸ προδεθληµένον, ληπτέον ὅτι ὥσβερ 
ἐχπορεύειν ὁ Πατ]ρ τὸ Πνεῦμα λέγεται, οὕτω xoi 
προάχειν xol προδάλλειν * kv δὲ τῷ τετάρτψ oactyio 
ἐν ᾧ f; δεδηλωµένη σύνθεσις ἐπίτηδες fj χατὰ τὴν 
ὑφὲν, καλῶς xai τεχνικῶς ἑἐξώσθη διὰ τῆς συνθέ- 
σεως τὸ τελικὸν ἀμετάόθολον Ex τοῦ ἄκτιστον καὶ 
gu πλαστουργδὺ, ἵνα μὴ σὺν τῇ χαχοµετρίᾳ xai ó 
ἀναγνώστης πονῆται προσπισίων τὴν γλῶτταν i1. 
τῶν τοιούτων ἀμεταδόλων ἑπαλληλίᾳα. Τὸ δὲ σέθεν 
ποιητιχόν ἐστιν, ὥαπερ χαὶ τὸ oio τὸ πρωτότυπον 
αὑεοῦ' λαμθάνονται δὲ ἄμφω ἀντὶ τοῦ σον. οὕτω 
xai ix τῆς ἐμοῦ ἀντωνυμίας διαλελυµένης τὸ ἐμέο 
γίνεται, καὶ ἐχεῖθεν τὸ ἐμέθεν, χα) ἐχ τοῦ οὗ τὸ Eo, 
καὶ ἔθεν ἀντὶ τοῦ αὑτοῦ. Τὸ δὲ let; ἐχ τοῦ πρὸ ὁλί- 
γων ῥηθέντος ἵημι γίνεται, οὗ παρατατικὸς ἴην, xal 
ἡ μετοχὴ Ut; ἱέντος, ὃ μετὰ τῆς ἀπὸ προθέσεως 
ἀφιεὶς ἀφιέντος λέγεται’ ἐξ ἡλίου δὲ ὡς ofa τοξότου 
κατὰ τοὺς παλαιοὺς εἴληπται τὸ [έναι σέλας lou 
τινος δίχην ὅ ἐστιν ὁϊστοῦ: τὸ γὰρ ἀχτινοβολεῖν ἄνω- 
θεν ἐχεῖνον εἰς γῆν, τοξείᾳ εἴχαζον ἐχεῖνοι ἀστεῖζό- 
µενοι, 0θεν xai ἰἠῖον ἀλληγορικῶς ἂν τέσσαρσι συλ- 
λαδαϊῖς ἐχάλουν αὐτόν, τῆς δὲ ἐνανθρωπήσεως xal 
τοῦ ἐνανθρωπεῖν οὐχ ἔστιν kml τῆς χοσµοσωτηρίου 
οἰχοναμίας ἑναργεστέραν xal χυριωτέραν λέξιν εὖ- 
ρέσθαι. 


Ωδῆς ἐν γάτης εἱρμὸς. 

XXV. Χαίΐροις, ἄναάσδα, μητροπάρθενον χλέος, 
"Απαν γὰρ εὐδίνητον, εὔλαλον στόµα 
Ῥλτρεῦον, ο) a^£vet σ: μέλπειν ἀξίως 
Ἰλιγγιᾷ δὲ vou; ἅπας σον τὸν τόὄχον 
Nosiv: ὄθεν σε σὺν πόθῳ δοξάζορεν. 

σι’. Ἐν μὲν ταῖς πρὸ ταύτης μολπαῖς ὁ &và 
χεῖρας ἡμῖν τίμιος ἐποποιδς ἄλλως παρσνετίθει 
ἐννοίας xaY ἱστορίας ἐχ τῶν πάλαιτάτων ἁγίων χο» 
ρυφαίων ὡδῶν, πρὸς ἃς ἔμελψε τὰ Σχτεθειμένα s po- 
πάρια" τὴν bb ἑνάτην τἀύτην ὡδὴν, ὡσιωμένην τῇ 
πχνάυγνῳ θεοµήτορι, ἑἐμέστωσεν ὡς ἑξήν ἑννοίαις 
tal; ai; ἀχείνην' καὶ ó μὲν εἰρμὸς ἀχράτως xai xa- 
ταµόνας ἐκεένην εὐφημεῖ ἀχκολουθίᾳ σννἠδει’ τῷ δὲ 
μετ) ἐχεῖνον τροπαρἰῳ παραμίγνυσι πρὸς τῷ τέλει 








TO] 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI, 


722 


βραχύ ει πνευματικὸν, χρὸς ὄνόμα μόνον μνησθεὶς Á istum, ad (Inem, aliquid breve de Spiritu commi- 


«o9 ἑορταζομένου Θεοῦ τὸ δέ γε λοιπὸν τροπάριον 

ἐξ ὀρθοῦ ἐσει ερ.αδικόν᾽ ἀνακόλουθον οὖν τοῦτο τῇ 

ἁρμονίᾳ τῶν ἄλλων κανόνων by oT; τὰ εριὰδιχὰ τῶν 
θεοτοκίων «vpóxstvtar. 


ow. Ἔννοια δὲ τὸν ἐντανύθα εἶρμὸν ἁπαρτίζει 
— ποιαύτη» Χαίροις, ὦ Ἄνασσα, μητροπάρθενον χλέος, 
ὅπερ box! περιφραστιχῶς μὲν, μῆτερ xai παρθέἑνε, 
ἄλλως δὲ, χλέος µητέρων τε xat παρθένων’ τῶν μὲν 
διὰ τὸν γεννηθέντα Θεὺν ἀνωδύνως καὶ ἁλύπως διὰ 
τὸ δίχα ὠδίνων xal νῶν ἐντεῦθεν ὀδυνῶν τεκεῖν' 
χαθότι καὶ ἄνευ ἡδονῆς συνέλαδε τὸν αὐτὸν θΘεὸν, 
καὶ ἄνευ θελήµατος σαρχικοῦ, ὧν οὐδὲν ταῖς ἅλλαις 
µητράσιν ἐνθεωρεῖται' καὶ οὕτω μὲν ἡ ὑπὲρ φύσιν 
τεχοῦσα, µητέρων χλέος τῶν xal iv λύπαις τιχτον- 
σῶν τέχνα xai τὴν λοιπὴν ἐπισυρομένων ἐμπάθειαν, 
ὁπόση φυσικῶς ταῖς τοιαύταις παρομαρτεῖ παρθέ- 
νων δὲ χλέος fj αὐτὴ διὰ τὸ προτιµηθῆναι καὶ ὑπερ- 
τεθῆναι τοῦ ἄλλως μητρικοῦ αὐχήματος τὸ παρθε- 
νικόν' στᾶχυς τε γὰρ Δρχέγονὸς ἐχεῖνος à ἄσπαρτος 
xai γη ἀνήροτος, Ἡ ἐκθρεφαμένη ἐχεῖνον, ἐς λίαν 
πᾶνυ πλέον θαυμάζονται τῶν ἐκ τῆς κατὰ φύσιν 
ἁκολουθίας xal γενέσεως, χαὶ vf, αὕτη ἁστιδῆς, xat 
ἁπάτητος, χαὶ elc τὸ mtv ἀγεώργητος τὰ ἐς φύσιν ᾿ 
&l xat ἄλλως ἐξ ἀρετῆς εἰς ὑποδοχην Θεοῦ ἣν εὔθε- 
τος" καὶ ζωῆς δὲ στάχυς à ἐξ αὐτῆς, δι’ οὗπερ ἡμῖν 
ὁ οὑράνιος ἄρτος καὶ ἐφάνη xat ἐδόθη, καὶ παρα- 
μένει ζῶν Καὶ ζωοποιὸς, οὐκ ἔστι χλέος ὅπερ ox 
ἂν ὑπερθαίνοιεν. 

σιε’. "Ecc δὲ κλέος μητέρων χαὶ παρθένων ἡ αὑτὴ 
pfspavbpoc f| κατ ἐξαίρετον ἀειπάρθενος χαὶ ἀξι- 
χόρη, txel ἂν σώας ἔχωσι φρένας χαὶ πρὸς ἑχείνην 
μετῤοῦσαι ὡς δυνατὸν παρεξάγωσιν ἑαυτάς) αἱ μὲν 
θυµούμεναι ὡς Ἀξέωνται μητέρες εἶναι, καὶ αὐτεὶ 
πράγµατος τούτου καὶ ὀνόματος ἐπιτυγχάνουσαι 
χαλοῦ καὶ ἀγαθοῦ. αἱ δὲ παρθένίας ἔχουσαι χτῆμα 
ὅπερ ὁ θεὺς ἀγαπήδας ἀφχειώσατο, εὔχλέιαν ἑαυταῖς 
ἐντεῦθεν περιποιοῦνται θαυμαστήν. Xalpot; οὖν, ὦ 
Μασίλεια, χλέος ὧν εἴπομεν γυναικῶν. Διὰ τί δὲ ya- 
ροις ἄν; Τοῦτο δὴ τὸ τοῦ Γαδρι]λ ἦν ὅτε ἀγαλλιῶν 
προσφώνηµα; διότι πᾶν ἐγχώμιον ὁπεραναδέθηχας 
διὰ «b ὑπερθάλλον τῆς ἀρετῆς, χαθ᾽ ἣν xal τῶν 
οὐφανίον ταγμάτων ὑπέρχεισαι  ἅπαν γὰρ στόμα 
βρὄτειον εὐδίνητον, ἤγουν εὔστροφον καὶ εὔλαλον, 
οὐχ ἁπλῶς, ἀλλὰ καὶ ῥητρεῦον, τοι ῥητορεῦον, οὐκ 
ἔχει ἀξίως µέλπειν σε» τοῦτο δὲ γίνεται παρὰ τὸν 
χορηγὲν τῆς ῥητορείας voov. Ἐπεὶ γὰρ ἅκας νοῦς 
ἱλεγγιᾷ vostv σου τὸν τόχον, πῶς ἂν τὸ στόμα ῥητο- 
ρεύειν ἐπ᾽ αὐτῷ δύναιτο; Διὸ ἀμηχανοῦντες πλατυ- 
λογεῖν µόνον τὸ Δύξα σοι, ἀναδοῦμεν, οὗ πρὸς ἆφο- 
σίωσιν χαὶ µόνην, ἣν xe προσκοίητον ἐν πο)λοῖς 
οἴδαμεν γίνεσθαι, ὀλλὰ σὺν πόθῳ πρέπθντι. 


σις’. Ἱστέον δὲ ὅτι στόµα μὲν εἰπεῖν εὔλαλον 
κυριολεχτιχόν ἐστιν ' οὐδίνητον δὲ αὑτὸ φάναι οὐ 
χνριολεκτεῖται' ἀλλὰ ὡς ἀπὸ µέρους τῆς γλώσαης 
δινουµένης ὅτε λαλοῦμεν εὐδίνητον καὶ τὸ φτόμα 


D 


seuit, solo nomine celebràti Dei memoriam ponens. 
Coetera vero strophe recte de Trinitate est. Που igitur 
non cohzxret cum harmonia aliorum canonum, in 
quibus qu: de Trinitate sunt, ea qu$ a Beo exeunt 
antegrediuntur. ' 

214. Himc autem prassetttem nexum talis senten- 
tia partitur : Salve, Regina, μητροπάρθενον x2£o;, 
quod est per circumlocutionem, mater et virgo, 
ceterumque matrum ac virginum decus ;-aliarum 
quidem ρτορίου illum quem genuit Deum suaviter 
et l:ete, eo quod absque partus angustiis οἱ meero- 
ribus exínde peperit ; quatenus eumdem Deum 
sine voluptate sineque voluntate carnali concepit ; 
quod in aliis matribus nuIo modo reperitur ; atque 
ita quidem, cum supra naturam peperit, decus 
est matrum, quz [ilios in meroribus pariunt, ezte- 
rosque turbidos secum trahunt affectus, qui natu- 
ra comites hujusmodi matribus adsunt. Virginum 
autem decus eadem est, eo quod  przlulit ac prz- 
posuit materna gloriationi virgineam. Spicas euim 
ille primigenius sine semine, terraque non arata 
qui nutrivit illum, multo mágis quam illi qui 
naturalem generationem consequuntur, mirationeur 
movent. Et ista terra non calcaig, non tríta, ΠΟΠ 
omhino culta, licet ex virtute Deo recipiendo 
bene disposita, vitzeque spicus ex ea surgens, 
per quem nobis panis ccelestis visus et datus est, - 
permanetque vivens et vivificans, non est decus 
quod superare nequeant. 

915. Adhuc autem matrum ac virginum est decus 
eadem mater excellenter. semper virgo semperque 
puella, dummodo sanas habeant mentes, et secun- 
dum illam, ut est possibile, sese meusurantes - 
perambulent; ali? quidem recordantes quol me- 
ruéerunt esse matres, hujus officii nominisque 
pulchri ac boni fact: participes ; alix vero virgini- 
tatis sortit:? thesaurum, quem Deus, ipsius ámore 
captus, proprium sibi fecit, miram exinde gloriam 
sibi acquirunt. Salve ergo, Regina, mulierum quas 
diximus, decus. Cur autem hoc salve tibi? u£ ΄ 
quid hioc gaudeas } Πας certe fuit olim exsultans 
Gabrielis salutatio, quoniam e$uper oinnem laudein 
es exaltata propter c£celleítiam virtutis, juxta 
quam coelestes ordines (ransgressa es ; omne 
namqne o8 humanum volubile, sive promptum, et 


. loquax, uon simpliciter, sed disertum et fecundum,. 


non te digne celebrare potest : hoc autem mentem: 
elequentie ducem superat. Cum enim omnis 
meus stnpet et hasitat cogitare tuum partum, 
quémodo super illum os eloquens esse polerit ? 
[deo non valentes te laudare multum, solum hoc : 


. 7 ibi gloria, elamamus, non ad solam absolutionem 


officii, quam simulatam in multis esse novimus, 
sed cum- deshlerio convenienti. 

216. Selendum autem quod os quidem εὔλαλον 
dicere, propria dictio est : illud autem εὐδίνητον pro- 
nuntiare, on proprie dicitur :se velut ex parte lin- 
guae qua movetur quando loquimur, os etjam mobile 


923 EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT£ πι 
fertur vel εὐδίνητον, Ἑὐδίνητος autem ea est lingua Α λέγεται. Κὐδίνητο: δὲ γλῶσσα ἡ συµµέτρω; ἔχουσα 


que convenienter est ad volutandum. Talis est 
qua non, ut urbane loquar, est gracilis xaz' ἕλλειψιν 
seu derelictione : bzec enim ad motum egeret ve- 
cte, alia vero ligamiae vel alio retinaculo. Potest 
autem εὐδίνητον dici στόμα, rursum, quod clare 
sc«teque loquitur, atque, ut ita dicam, εὔτορον 
est, in eo quod liugua bene volviiur, et labia 
concinne moventur, Et venit. hujusimodi verbum 
a ἐίνῳ, id. est, τόρῳ, seu τ΄ ϱρνφ, ἐς quo etiain 
κορεύειν eL τηρεία, qua (ii apud  Latiaos cavatura, 
quam caelant cavatores. Τοῦ δίνου autem, qui etiam 
apud veteres rotationem coelestem significat, deri- 
vatio est δίνη, de sustollendis aquis dicta, quales 
multe sunt per repulsum in mari etin fluviis. Ab 
lujusmodi ó(vp venit etiam locutio àpryugcóiva: 
ποτάµοι, fluvii fluctus argenteos volventes. 

217. Hoc autem εὔλαλον siinpliciter ut. commune 
quidem, etiam pulchre cogitatur : melius est vero 
cogitare tale os, illud quod Christiinum est et 
bene loquitur velut orthodoxum, Talia suamque 
concinunt Deiparam, etsi non juxta dignitatem 
boc facere queant; uon tamen illa, qui qui- 
dem bene versata sunt οἱ diserta, sed non recte 
sciunt, unum. ín Trinitate Deum et dilectissimi 
Filii descensum apud nos, εἰ ex virgine, ipsi con- 
veniente, generationem. Syncopa vero τοῦ ῥητρεύ- 
ειν conformis est illa respiciens ad ῥῆτρας ἐξέφηνεν, 
ut dictum est, illitteratos. Verbum autem µέλπειν 


τοῦ δινεῖσθαι τοιαύτη δὲ ἡ μήτε, ᾽Αττικῶς εἰπεῖν. 
λίσπη χατ᾽ ἕλλειγιν $ μὲν γὰρ μοχλοὺ ἂν δέοιτο 
χινῄσεσθαι, ἡ δὲ γλωττοπέδης fj ἑτεροίας ἔποχης, 
δύναται δὲ εὐδίνητον λέγεσθαι στόμα, xal «b φθεγ- 
γόμενον τορῶς xai σαφῶς, xal ὡς εἰπεῖν εὔτορον 
ἐν τῷ xaV τὴν γλῶσσαν e0 στρέἐφεσθσι, χαὶ τὰ χείλη 
ἑναρμονίως χινεῖσθαι * χαὶ γίνεται τὸ τοιοῦτον ἀπὸ 
τοῦ δίνου ὃ ἐστι τόρου τοῦ xal τὀρνον, ἐξ οὗ xai 
τορεύει», xal τορείᾳ ἡ xoi χαδατῶρα παρὰ 'Pu- 
µαίοις, ἣν διαχειρίζονται οἱ χαδάτωρες τοῦ δὲ δίνου, 
ὃς xal τὴν οὐράνιον στροφὴν σηµαίνει ἐπὶ τοῖς $2- 
λαιοῖς, παράγωγον f δίνη λεγομένη ἐπὶ ὑδάτων 
συστροφῆς, ὁποῖαι πολλαὶ xar! ἀντίκρουσι» xai iv 
θαλάσσῃ καὶ ἓν ποταμοῖς γ/νονται’ ἀπὸ δὲ τῆς τοιαύ- 
της δίνης xaY οἱ ἀργυροδίνχι ποταμοί. 


σιζ’. TU δὲ εὔλαλον xal ἁπλοϊκῶς μὲν κοινότερον. 
χαλῶς νοεῖται' κά»λιο» δὲ νοῆσαι ατόµα τοιοῦτον, τὸ 
Χριστιανιχὸν xal εὖ λαλοῦν ὡς ὀρθόδοξον τὰ Υὰρ 
«ιαῦτα µέλπουσι τὴν θεοτόκον, εἰ καὶ μὴ πρὸς 
ἀξίαν τοῦτο ποιεῖν δύνανται o0 μὴν τὰ ἁπλῶς μὲν 
εὔστροφα xal ῥητοριχὰ, μὴ εἰδότα δὲ ὁρθῶς τὸν ἐν 
Τριάδι ἕνα θιὸν xal τὴν τοῦ ἁγιωτάτου Υἱοῦ χάθο- 
δον iq' ἡμᾶς, καὶ kx παρθένου πρεπούσης aóstp 
γέννησιν. Tf, δὲ τοῦ ῥητρεύειν συγχοπῇ σύστοιχος 
καὶ ἡ χατὰ τὺ ῥῆτρας ἐξέφηνεν, ὡς ἑῤῥέθη, τοὺς 
ἀγραμμάτους. Τὸ δὲ µέλπειν σε μετὰ αἰτιατιχῆς 
χἀνταῦθα «εέταχται διὰ «b λαμθάνεσθαι ἀντὶ τοῦ 


σε cum accusativo hic construitur, eo. quod sumi- ο ὑμνεῖν, xal οὕτως ἐπαινεῖν. Τὸ δὲ ἀξίως ἀσφαλείας 


Iur pro ὑὀμνεῖν, et sic ἐπαινεῖν. ᾽Αξίως vero securi- 
14115 causa prepositum est. Quis enim non Deipa- 
re laudes in carmine celebrat ? Attamen etsi. 0in- 
nes hoe facere studemus, juxia dignitatem attingere 
quod convenit, non possumus, licet aliunde 
dignius eam celebremus quam ceateros sanctos, 
quia dignum et justum est ita fieri. Ut autem aliter 
breviusque idem dicam, conantur quidem multi, 
cunctique gestiunt laudabilissimam ac beatissimau 
celcbrare : ad boc autem quod dignum est. pertin- 
gere nemo valet nec valebit. 

213. Hoc vero ἐλιγγιᾷν non significat vorticis 
desiderium) ad instar τοῦ μαθητιᾷν et. τυραννιᾷν 
et similium ; sed passio cum sit corporalis οἱ qui- 


χάριν προτέθειται. Τίς γὰρ o0 µέλπει τῇ θεοτόκῳ 
τὰ εἰς ἔπαινον; Πλὴν εἰ xal πάντες ἐπιθάλλομεν 
οὕτω ποιεῖν, ἀλλὰ πρὸς ἀξίαν ἐπιτυγχάνειν τοῦ δέἑον- 
τος οὗ δυνάµεθα, εἰ xax ἄλλως ἀξίως αὐτὲν µέλπο- 
μεν fep τοὺς ἄλλους ἁγίους, διὰ τὸ ἄξιον xai δί-- 
xatov εἶναι οὕτω Υίνεσθαι. xal ἑτέρως δὲ τὸ αὐτὸ 
φράσαι Υοργότερον σθένουσι μὲν πολλοὶ, πάντες τα 
ἐπιθάλλουσι µέλπειν τὴν πανύμνητον xol παµµα- 
x&ptatov* τοῦ πρὸς ἀξίαν δὲ οὐδεὶς ἐφικέσθαι, οὔτε 
δύναται οὔτε ὀυνήσεται. 


οι’. T6 δὲ ἰλιγγιᾷν οὐ δηλοῖ ὄρεξιν {λίγγου αρὺς 
ἀναλογίαν τοῦ μαθητιᾷν χαὶ τυραννιᾷν καὶ τῶν 
ὁμοίων, ἀλλὰ πάθος ὃν σωματικὸν, ἄλλως μὲν οὗ 


dem aliter menti non conveniat, metaphorice D προσφύεται τῷ wp, τροπιχῶς δὲ μεταφέρεται xal 


famen ad animam et mentem et cogitationem 
transfertur. Quod aulem corporalis passio sit 
vertigo, non est ambigendum, siquidem plerum- 
que supervenit et illis qui frequenter volvuntur, 
unde quogue nomen hahet, venit enim a τῷ el- 
λεῖσθαι, ὁ ζλιγγος, et eis qui 3b excelso preruptoque 
loco in profunditatem magnam despiciunt ; quibus 
eliam | genua. metu commoyventur οἱ fleciuntur, 
non solum quando visio prasenter agit, sed etiam 
quando post experientiam celsitudinem atque pro- 
funditatem recordentur. Es nmecessitace vero τὸ 
ἱλιγγιᾷν hic ponitur, sicut et in sequenti. etropha 
ὕδειν pro. ópyelv; quia talium versuum initia, vi 


εἰς φυχὴν καὶ εἰς νοῦν xal εἰς διάνοιαν * ὅτι δὲ σω» 
ματιχὸν πάθος ὁ ἴλιγ]ος, οὖκ ἂν εἴη ἀμφιθαλεῖν 
ἐπιγινόμενος αὑτὸς ὡς μάλιστα τοῖς τε συχνά εἶλου- 
µένοις, ὅθεν xol τοὔνομα ἔχει, παρὰ τὸ εἰλεῖσθαι 
γὰρ ὁ Ώλιγγος, καὶ τοῖς ἀφ᾽ ὑψηλοῦ xal κρημνώδους 
τόπου εἰς βάθο; πολὺ χαταδλέπουσιν’ ofc φόδφ xal 
τὰ Υόνατα χατασείονται, οὐ µόνον ὅτε dj θέα ἕνερ- 
γεῖται, ἀλλὰ xal ὅτε μετὰ τὴν πεῖραν τὸ ὕψος ἑχεῖνο 
καὶ τὸ βάθος ἀναπολήσουσιν * ἀναγχαστιχῶς δὲ xal 
τὸ ἱλιγγιᾷν χἀνταῦθα χεῖται, χαθὰ xai ἓν τῷ ἔφεξης 
τροπαρίῳ τὸ ὕδειν ἀντὶ τοῦ ὑμνεῖν' διότι αἱ τῶν 
τοιούτων στίχων κχαταρχαὶ, τῇ τῆς ἀχροστιχίδος 
βίᾳ, fj μὲν *5 ἰῶτα, $ δὲ τὸ u ἀπαιτοῦσιν, 


aciogtichidis, unum quidem iota, alterum autem ypsilog requirunt. 





725 


IN BYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


e10. Ἱστέον δὲ ὦ; ol λοιποὶ cogo! δεξιῶς χαλεύμε- Α 3919. Sclendum antem quod csteri sapientes. 


ἐόλως xat, τὸ ὅλον εἰπεῖν, διδασχαλεκῶς ὃ ποδειχνύ»- 
τες τοῖς φοιτηταῖς, τὸν χατὰ σῶμα Ώλιγγον γίνεσθαι 
κατὰ συστροφὴν ὑγροῦ, τοῦ μὲν περὶ τὴν χεφαλὴν 
ὡς οἷον λιμνάζρντο:, τοῦ δὲ ἀναδιδομένου ὡς εἰς 
ἐπιθολὴν, τὰς ἀνωτέρω ῥηθείσας δίνας τῶν ὑδάτων 
cüx ὄγραφαν μὲν, ἄλλως δὶ ἀγράρως παρέδοσαν, 
Ώιγγας ἑρμηνεύοντες ἰδιωτικῶς λέγεσθαι τύπῳ 05- 
Ἀγκῷ, πρὸς δήλωσιν τοῦ καὶ τὸν Ώιγγον χατά τινα 
τοιαύτην εἰλεῖσθαι δίνησιν’ καὶ χατὰ σπουδὴν μὲν 
οὐδεὶς μὴ χυδαῖξειν προθέμενος τοιαύτην ME Eget 
σοφὸς δέ τις οὗ πρὸ πάνυ μακροῦ, ᾧ xoi ἡμεῖς 
ἐφοιτήσαμέν ποτε, ἀστεϊζόμενος ἐπί «v. ῥῆτορι 
ἀγλευχεῖ τότε xaipoU, σχηπτοῦχον τὸν Περιχλέα 
φαμένῳ ἐγγράφως διὰ τὸν σκηπτὸν, ὃς ἐμπεσὼν τῇ 
ἐχείνου οἰκίᾳ, χιλίας ἀπεχάλυψε πανοπλίας, ὧν ἕνε- 
xtv τυραννίδα μελετᾷν ἐχεῖνος ἐπεχλήθη ' διὰ τοῦ 
τοιούτου ἐλίγγου ἔπαιξεν εἰς τὸν Σφάἀλτὸν σχηπτοῦ- 
χον ΄ οὗτος ἀνέπλεε διὰ τοῦ Βυζαντίου πορθμοῦ, 
λουσόµενος εἴ που εὑρήσει γλυχέα θερμά" xai 6 
εἶδε περὶ τοὺς αἱγιαλοὺς εἱλουμένας δίνας, ὁποῖχι 
μυρίαι περ) τοὺς τοιούτους δινοῦνται στρεφόµεναι, 
δάκτυλο» ἀπευθύνας ὡς ἐπιστρέφαι τοὺς ἀκροατὰς 
πρὸς τὴν χαθ᾽ ὕδατος ἐχείνην εἴλησιν, εἶπεν ὡς 
Εἴπερ ὁ δεῖνα παρΏν ἐνταῦθα, ἱλιγγιῷν εἶπεν ἂν 
τουτὶ τὸ ὕδωρ. ᾽Αλλὰ τοῦτο μὲν ὡς olov ἢδυσμά τι 
πανηγυριχῆς ἑννοίας παρεντεθείσθω τῇ ᾠδῆ ταύτῃ, 


χατὰ συγγνώµην ἀγαπητιχὴν τὴν ἓν sip * ἐπεί τοι: 


χα) οἱ τὰ θεῖα ἑορτάζοντες Ev σεµνοτάταις ἑννοίπις, 
χόπου περ:εληλυθότος αὐτοὺς, ὡς xal ὀχλάζειν χα- 
θιξήσαντες ἐπὶ βραχὺ, χαὶ οὕτω παραμυθησάµενοι 
τὸν χόπον iv τῷ xal ἀλλοῖα µέλη παρεισχριθῆναι, 
ὧν οὐχ ὀλίγα xai dj σεμνὴ θυµέλη παρενοσφίσατο, 
αὖθις ἑξαναστάντες, τῆς ἀρχῆθεν σπουδής γίνονται, 
ὁποία τις ἐνταῦθα xaX ἡμῖν πρὀχειται. 
honesta scena, rursum assurgente^  primitivam 
ponitur. 

σχ’. Τ δὲ, νοῦς ἅπας ἱλιγγιᾷ τὸν τόχον σου νοεῖν, 
οὐχ ἂν ἀπειχότως λέγοιτο συμπερι)λαμθάνειν xal 
τοὺς περὶ θεὺν νόας, οὓς xal fj ἀχατανόητος àvav- 
θρώκησις τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ λαθεῖν παραδέδο- 
ται" οὐκ ἂν γὰρ οὐδὲ ἐχεῖνοι προχύπτειν ἐς τὸ βάθος 


τοῦ μυστηρίου δύνανται. 'O Orb; πάντως ὁ τὴν ἁρ- ᾿ 


χὴν κρυθεὶς αὐτοὺς, ἀνεχάλυψεν ἑαυτὸν ἐχείνοις ’ ὁ 
xai τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀποχαλύφας αἰτησαμένῳ τῷ 
προπάτορι προφήτῃ xai μελῳδῷ, ἐφ᾽ ip κατανοή- 
σασθαι τὰ ἐχείνου θαυμάσια. Ἱστέον δὲ xoi ὅτι οὗ 
λέγει ὁ μελῳδὸς µηδένα νοῦν δυνηθῆναι ἂν τὸν τοῦ 
Σωτῆρος νοεῖν τόχον, ἀλλά ἱλιγγιᾷν εἰς την ἐχείνου 
φησὶ χατανόησιν . οὐχ ἓξ ἀνάγχτς yàp ὁ Ώιγγος 
ἀπάγει τοῦ ἀνθρώπου τὸ νοςῖν. El δὲ καὶ δώσομεν 
τῷ Dv τοιαύτην ἰσχὺν ἐφ᾽ ἡμῶν ὡς ποιεῖν αὐτὸν 
ἀπρακτεῖν παντὺς νοῦν ἀνθρώπου elc την xatavón- 
σίν τοῦ χατὰ τὸν Σωτῖρα Χριστὸν τοχετοῦ, ἀλλ) 
οὐδ' οὕτως ἀληθεύει ὁ λέξων µηδόλως χατανενοη- 
σθαι «bv εἰρημένον ὑπὲρ φύσιν τόκον πάνυ Ὑὰρ 
αὐτὸν οἱ ἅγινι Πατέρες ἑλςε πτολόγησαν’ xot μάλιστα 
ἐν ofc τὴν αἰτίαν αὐτοῦ ἐξέθεντο τὴν ἐπὶ σωτηρία 


ἡμῶν, 


κ ροἰογίος et compendiose, et, ut totum dicam, di- 


dascalice subindicantes discipulis corporis verti- 
ginem fleri per volutationem humidi, alius quidem 
circa caput veluti stagnantis, alius autem sicut 
ad irruptionem assurgentis, superius dictas aquae 
rum volutationes non scripserunt quidem, sed alias. 
sine scripto tradiderunt, Γλιγγας (vortices), expli- - 
cantes idiotice dici genere feminino, ad ostenden- 
dum τὸν ἴλιγγον (vertiginem) juxta. quaindam hu- , 
jusmodi volutationem versari, et sedulus quidem 
nemo, vulgare loqui non preferens, bujusmodi 
dictionem usurpabit. Sapiens autem quidam, non 
longum tempus abest, cui nos etiam fuimus assi- 
dui, urbane loquens de. quodam rhetore insipido 
hujus temporis, σχηπτοῦχον locuto per scriptum 
Periclem, ob τὸν σχηπτὸν (fulmen), quod lapsum 
in ipsius domum milie revelavit universas armatu- 
ras, quarum causa tyrannidem affectare dictus 
est, per hujusmodi ἴλιγγον, hunc Deceptoren 
σχηπτοῦχον irrisit. Hic e portu recedebhat per 
Hyzautinum fretum, ad se lavandum, sicubi dul- 
ces inveniret aquas calidas; et cum vidisset ad 
litora volutos vortices, quales apud ista mille 
volutati gyrantur, digito significans vt auditores 
verteret ad talem aquae gyrantem motum, ait: . 
Si talis ille quidam hic adesset, ἰλιγγιᾶν, vertigine 
laborare, diceret hanc aquam. Sed hoc quidem 
velud condimentum aliquod panegyrice sententie 


c terponatur huie ode, eum charitatis in Deo - 


venia, siquidem et illi qui divina «ententiis maje- 
&Btate plenis celebrant, labore circumveuiente illos, 
ut paulisper in genua succumbere cogat, postquain 
ita laborem demulserunt quedam  interponendo 
diversa carmina, «uorum non p:suca subripuit 


resumuut diligentiam, quaiis bic etiam nobis pra- 


220. lloc autem : vou; ἅπας  Deyyid τὺν τόχον. 
σου νοεῖν, non immérito dicetur etiam compre- 
hendere spiritus cirea Deum stantes, quos etiam 
ineffabilis Salvatoris Christi iucarnatio latere tra- 
dita est : nec ením quidem isti mysterii profundi- 
tatem penetrare possunt. Deus qui prorsus initio 
absconditus ipsis crat, semetipsum illis revelavit ; 


D qui etiam detexit oculos roganti progenitori pro. 


phet» ct poetz, ut imeditaretur illius mirabilia. 
Sciendum autem «quod poeta non dicit nullam 
mentem posse Salvatoris cogitare partum, sed ail 
hujusmodi cogitatum vertigine capi. Non enim ex 
necessitate vertigo tollit ab homine cogitandi fa- 
cultatem. Licet vero talem demus vertigini virtutem 
in nos, ut ipsas prorsus inertem faciat hominis 
mentem ad concipiendam Salvatoris Christi geéne- 
rationem humanam, non tamen sic vera loquitur 
qui dicit minime comprehendi dictum supra natu- 
ram partum. Multum enim illum sancti Patres 
minute discusseruut ; et. przsertim in hoc quod 
ipsius causam in saluteu) nostrani exposuerunt. 


--- 


721 


EUSIATHII THESSALONICENsS1S5 SETROPOLIT/E 


291. Si vero modem iliius pertingentes maxime A — pxa'. E! δὲ τὸν τρόπον ἐπείνου πεβιερχοµενοι τὺν 


μή θά στα, ut ex immseulata virgine seminis exper- 
$6, resuerunt per totum τὸ quomodo scrutari, non 
est hoe fgnorantia neque cogitandi prívatio, sed 
predicta vertigó ; quam oculorum tenebrationerm 
ditum interpretes. Qui enim didicerunt et noverunt 
melius qusm nos quod ia bominis puri generatione 
nós materis spermatica humida efficit illum foetum, 
«ui primo quidem, juxta magnum David, non 
est elaborstus, postea vero bene articulatos est, 
et promittit altimum bominem, sed quod juxta 
locutionem Ípsorum, spermatica ratio intellectua- 
Ns et fnvisfbilis foetus formationem perficit ; quid 

dsm adhuc ctiam magis mysteriosum ac divinum 
serutatí, qnomodo dicerentur non attendisse modo 


divinze incarnationis ΠΠ ab ipso Deo incitati, divi- B 


nis initiati, et ita super bominem sapientes facii? 
Hie autem officiosius observandum quomodo verti- 
gine Isboret omnis spiritus considerando ineffabi- 
kein Filii Def partum ex virgine. Etinterea presu- 
mendum quod ex verbo εἰλεῖσθαι et ex hujusmodi 
vortíice quadamque volutatione, dicta est vox 
[4vrog vertígo. Postea. precidendum quod mens 
humano, postquam vertit et tanquam in semeli- 
psam gyravit, multaque et longa curavit, multaque 
sollicite peregit, an forte cx hac volutatione posset 
idem vel aliquid simile invenire, in cogitationem 
reversa, necpon accuratam adepta comprehensio- 
nem quod nibil aliquid tale fuit aut unquam futu- 


παραδ»ξ΄ταννν sbv ἐχ παρθένου ἀφθόρον καὶ àewé- 
poo, ἀπηνίναντο ἐπιζητεῖν διὰ τέλσως 2b πας, «bx 
ἔστιν ἄγνοια τούτο εἴτουν στέρησι;ς «οὗ νοεῖν, ἀλλὰ 
Ώιγχος 6 κροῤῥσθείς ὃν οκοτοδένην φασὶν of Ep- 
μηνεύοντες' οἱ γὰρ µαθόντες xal εἰδότες xkiÀww 
fp ἡμεῖς, ὡς xal Ev τῇ Υενέσει τὴ χατ' ἄνθρωπον 
τὸν ἁπλῶς, οὗ τὸ ὑλαῖον σπερματικὸν ὑγρὸν àw.—- 
τελεῖ τὸ τοῦ ἐμθρύον, πρῶτα μὲν ἀκατέργαστον, 
χατὰ τὸν μέγαν Aa6!5, εἴτα εὐδιάρθρωτον, ὃ ἔπαγ- 
γέλλεται τὸν ὕστερον ἄνθρωσπον ΄ ἀλλὰ &, κατ ἑκεῖί- 
νους εἰπεῖν, απερματικὰς λόγος ὁ νοητὸς xai ἁόρατος 
thv» ἐμθρυρκλαστίαν ἐχτελεῖ - χα' μνστινώτερον ἔτε 
ἐ, θαθύναντες xal θειότερνν, πῶς Ἀεχθεῖεν ἂν ph 
ἐπιθαλεῖν τῷ τρόπῳ της θείας ἑνανθρωπήσεως ὑπ 
αὐτοῦ θεού ἑναγόμενοι xal τὰ Gela μιούμενοι xat 
οὕτως ὑπὲρ ἄνθρωπκον σοφιζόβενο:»; Ἔνταυθα δὲ 
θεωρητέον πραγματικώτερον, πῶς ΏὨιγγιᾷ νους 
ἅπας νοεῖν τὸν ix Ἡαρ)ένου ἄλῥηετον τόπον τοῦ Υ ἐοῦ 
τοῦ Θεοῦ’ xai τέως προληκτέον ὡς ἐκ toU οἴλεῖσθαε 
χαὶ τοιαύτης ὀίνης xal σεροφῆς τινος, εἴρηται ὁ 
ἔλιΥγας” μεθ) ὃ ἐπιτμητέον ὅτι ὁ ἀνθρώπινος vou; 
συστρέφας, xaX οἷον εἰς ἑαυτὺν εἰληβεὶς, xal ποιλὰ 
xai μαχρὰ µελετῄσας, xal κολλὰ ρεριμνήσας εἴπου 
τοιαύτης εἰλήσεως δυνηθεὶς ἐξευρεῖν ἡ ταντὸν f 
ἀλλὰ ὅμοιόν τι, ἑπαναχκάμφας εἰς νόησιν καὶ κατά- 
ληψιν ἀκριθὴ τὴν τοῦ μηδέν τι ἆλλο τοοιοῦτον ἃ 
γενέσθαι πητὰ ἡ γενήσεσθαι ἂν, πάσχει ἐχεῖθεν 
ἵλιγγον ἔννονν΄ xaX χάρον ἔμφρονα) καὶ ἀνεθεὶς τοῦ 


rum est, exiple vertiginem subit intelligentem s0- (» υὕτω σπνυδάδειν, παρίεται τῆς ζητήσεως, καὶ δο- 


poremque prudentem ; et aic retenta a tali studio, 
remittit ab inquisitione, et glorificat omnipotentem 
Filium et illam quz przeter opinionem eum genuit. 

933. Hot autein : cum amore glorificamus, 1an- 
quam aliquid extraordinarium inelodus adscripsit. 
Qui enim ex toto corde glorificant Deum ipsiusque 
sanctissimam Matrem aique sanctos, juxta. qcem- 
dam mirum stuporem hoc faciunt, continuo cla. 
mantes ex. more : Gloria. Non autem idem est, 
procul dubio, stupor et amor, nec simul ex necessi- 
tatc cunctis stupentibus supervenit ila desiderare 
per qua fii stupor. Mulii namque sola miratione 
perculsi, constiterunt nibil inde desiderantes, οἱ 
aliquando multum odio tenentes. Nos autem, inquit, 
o summa Regins, te cum amore glorificamus ; 
tanquam amor mirationem vinceret, ipsiusque 
locum occuparet ; vel potius uterque maneret si- 
mul apud nos, eodemque modo nobiscum exsisterel 
ae coneordijam haberet: una quippe desiderio 
wirationeque capimur. Ideo te cum amore glorifica- 
mus, In his autem τὸ ὅθεν causativum est, ul seu- 
»us quinti versus talis. sit: Quoniam omnia elo- 
quentia a Le superatur, augustissima Deipara, et 
ouuls mes vertigine laborat tuum cogitando par- 
tum, idcirco nos glorificamus te, non multiloquio 
sicque operi supra virtutem addicti, sed vel hoc 
ipsum : Gloria tibi, vel aliud quid venerabile, vel 
saltem hoc angelica salutationis : Ave, seu salve, 
cantaultes. 


ξάζει τὸν ἀπειροδύναμον Κύριον, xai. «àv παραδό- 


ἕως τοχοῦσαν αὐτόν. 


σχβ’. Τὸ δὲ, σὺν πόθῳ δοξάζοµεν, ὡς παράξοξόν ει 
ὁ μελφδὸς παρεσηµήνατο' οἱ γὰρ ὀλοφόχως δοξάζον- 
τες τὸν θεὸν, xal τὴν ἁγιωτάτην αὐτοῦ μητέρα καὶ 
τοὺς ἁγίους αὐτοῦ, κατά τινα τεραστίαν ἔχπληξεν 
τοῦτο ποιοῦσιν, ἀναθοώμενοι αὐτίχα xal vb Δύζα 
κατὰ τὸ σύνηθες, οὔτε δὲ ταυτὸν ἀναντιῤῥήτως τῇ 
ἐχπλήξει ὁ πόθος, οὔτε συμπάρεστιν ἐξ ἀνάγχης 
ἅπασι τοῖς ἐχπληττομένοις τὸ xai πσθεῖν ἐχεῖνα δι 
ὧν ἡ ἔχπληξις γίνεται πολλοὶ γὰρ ἑκπλαχέντες 
µόνοχ, ἑπαύσαντο µηδἐν τε ποθήῄσαντες’ ἔστι δὲ οὗ 
xai µισήσαντες λίαν πᾶννυ. Ἡμεῖς δὲ, φησὶν, à 
παντάνασσα, οὖν πόθῳ δοξάζοµέν σε’ ὡς τοῦ πόθου 
τὴν ἔχπληξιν ἐχνιχήσαντος , xal ἀντεισαχθέντος 
ἐχείνου, μάλιστα μὲν οὖν σὺν ἑχοίνῳ µένοντος παρ' 
ἡμῖν χαὶ συξυγοῦντος kv τῷ σννδυάξεσθαι’ ἅμα γὰρ 
καὶ ποθουµεν, καὶ ἐχπληττόμεθα” διὸ χαὶ σὺν κόθῳ 
σε δοξάζοµεν' ἐν τούτοις δὲ «b ὅθεν αἰτιολογικόν 
ἐστιν, ἵνα ὁ νοὺς τοῦ πέμπτου ἔπους εἴη τοιοῦτος * 
Ἐπειδὴ ἅπασα ῥητορεία ἠττᾶταί cou, ὦ πάναγχνε 
θεοτόχε, καὶ νοῦς 6b ἅπας ἱλιγγιᾷ τὸν τόκον σου 
νοεῖν, διὰ τοῦτο ἡ μεῖς δοξάζομέν σε, οὗ τολυλογοῦν- 
τες, χαὶ οὕτως ἐγχειροῦντες τοῖς ὑπὲρ δύναμιν, 
ἀλλὰ ἢ αὐτὸ τοῦτο ἀναφθεγγόµενοι τὸ, Δόξα σοι, ἃ 
ἄλλο τι γεραρὸν», ἡ ἀλλὰ αὐτὸ τὸ Χαέροις ἡ Xalps, 
τὸ ἀγγελικὸν προσφώνηµα. 














729 

Tpogdguov α«ρῶτον εἲς ἑννάτης φδῆς. 
XXVI. Ύδειν ἔσιχε τὴν φυσίζωον πόρην * 

Μόνη γὰρ iv δίνῃσι χεχρύφει Λόγον, 

Νοσοῦσαν ἀλθαίνοντα τὴν βροτῶν φύσιν, 

"Og δεξιοῖς χλισμοῖσι νῦν ἱδρυμένος 

Πατρὸς πέποµφε thv χάριν τοῦ Ηνεύματο:. 

σκγ’. Εἰς «hv πανύμνητον θεοτόχην ἀπονεῦον xal 

τὸ xaphw τροπάριων, ὡς ἐῤῥέθη ἐν τοῖς περὶ τοῦ 
οἱρμοῦ, ἐπικρίνει δέον εἶναι ὀμνεῖεθαι αὐτὴν ὡς 
µόνην ix «aov τῶν γενεῶν ἐμφορηθεῖίσαν θεοῦ, 
xai ἀγαπηθεῖσαν αὐτῷ, καὶ ἔνθεσν χαὶ Δεοδόχον ob 
xatà διαγωγὴν ἑνάρετον, 3 xacà τὸν πρεδδότατον 
χαὶ ἁγιώτατον Συμεὼν, ἀλλὰ ὡς ἀἁληθῶς ἐν γαστρὶ 
δεξαµένην ἐχεῖνον, 6 ἑατι χυοφορήσφασαν. ἔοιχε γὰρ, 
φησὶν, Άγουν πρέπει, οὐδεμία γὰρ τῶν ἄλλων 6η- 
μασιᾶν too Lowe ἁρμοστέα ἐνταῦθα, ὕδειν fite 
ὅδειν xul ὑμνεῖν ὡς xal προεγράφη, τὴν φυσίζωον 
πόρην, fyouv τὴν αητροκάρθενον, ὡς μετ) δλίγα 
εἰρήσεται pv γὰρ κπεχρύφει Ίγουν ἔκρυφεν iv 
ταῖς, ὡς 6 προηγησάµενος thv. ἐξήγησιν λέγει, λα- 
Υόσιν αὐτῆς, ἃς δίνας, φησὶν, ὀνομάξει 6 moche, 
λόγον τὸν Χνρίως, τὸν ἑνυπόστατον, τὸν τῷ Πατρὶ 
συγχαθήµενον, τὸν ἀλθαίνοντα ἤτοι θεραπεύσντα, 
xai ἱἰατρεύοντα τὴν xal νοσήσασαν τῶν ἀΔνθρώπω, 
φύσιν καὶ νοσοῦσαν καὶ οὐδὲν παυσοµένην νοσεῖν, 
ἕως τὰς ἁμαρτητιχὰς Χχαχεξίας χακῶς ποιοῦσα, 
προσίεται χαὶ εἰσοιχίζεται. 


σχδ. "Ev0a σηµείωσαι ὡς ἐπεὶ dv tip. µόναις ἓν 
δέ,ῃσι χεχρόφει Λόγον, οὐκ ἑδήλωσεν ὡς Λόγον ἔφη 
τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, ἑπήγαγε μὲ» σἀφηνείας χάριν 
τὸ αὑτὸν ἀλθαίνειν θεραπεντικῶς ἡμᾶς νοσοῦντας, 
οἷα φυχῶν xal σωµότων lavpóv. Ἐπεὶ δὲ xal ἄλλως 
λόγοις θείοις ἑῶνται ἄνθρωπο:, διὰ τοῦτο, πρὸς πλείω 
xai εἰλιχρινεστάτην σαφῄνειαν, ἑπάγει χαὶ ταῦτα * 
"0; ἤγουν 6 ῥηθεὶς Λόγος ἱδρυμένος νῦν ἐν δεξιοῖς 
χλισμοῖς ὃ ἐστι θρόνοις µεγαλωσύνης τοῦ Πατρὺς, 
»atà τὸ, Ἐχάθισεν Ex δεξιῶν τοῦ θεοῦ, πέπομφε τὴν 
γάριν τοῦ Πνεύματος, οὗ την ἑορτὴν σήµερον ἄγο- 
pev. Καὶ τὸ μὲν ὁλικὸν ἀγαθὸν τῆς τροπιχῆς ἐννοίας. 
τοῦτον” τῶν δὲ χατὰ λέξιν τὸ μὲν Όδειν ἣν μὲν 
εἰπεῖν χοινότερον ὑμνεῖν ἁλυμάντως τῇ ἀχροστιχίδι: ὁ 
δὲ παροξύτονος μελοῳδιχὸς πόνος τοῦ, Χαΐροις, "Avac- 
σα, τὸ ὑμνεῖν ἁπαγαγὼν, τὸ ὕδειν ἀντεισήγαγεν; 
ὅπερ ἀπὸ τοῦ ἄδειν παρῆχθαι χατά τινα γλῶσσαν 
φασὶν οἱ παλαιοὶ δωρικώτερον. 


σχε’. Ἡ δὲ φυσίζωος xópn, υὕτως ἂν συνθήσει 
τὴν ὡς ἐῤῥέθη μητροπάρθενον ' τοῦ μὲν φῦσαι Ó 
ἐστι γεννῆσαι, τῇ prt pt ἁρμοττομένου; τῇ; δὲ χόρη: 
εἰς ταυτὺν ἰούσης τῇ ape: πάντω; δὲ ἡ φύσασα 
ἐν τῷ μµένειν τοιαύτη χόρη, thv μητροπάρθενον 
σημαίνει" τὸ δὶ φυσίζωος ὁ μὲν Ἑλληνικὸς γλυκὺς 
πονητὰς γῆς ἐπίθετον οἵδε, λεγοµένης οὕτω ἣ παρὰ 
«b φύειν ζεεὰς, ἵνα ᾗ φυσίζωος v3, ὡς ἀπὸ µέρους 
αῶν ζειῶν τοι πάνσπερµος, ὃθεν f, πανσπερµία 
παράγεται ' Y ἄλλως φυσίζωος 1| φύουσα τὰ πρὸς 
ζωήν: Υράφεται δὲ παρ᾽ ἐχείνῳ τῷ ποιητῇ διὰ τοῦ 


o μιχροῦ ἡ παρα)ήγουσα τῆς παρ αὐτῷ Φφυσιζόου, 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


730 
Troparium primum ode mone. 
Cantare decet naturam vivifiosmtem puellam : 
Seta enim in profundis occultavit Verbum, 
ARgrotanti medens mortalium nstura;:] 
Qd dextris sedibus nunc sedens 
Patris, misit gratiam Spiritus. 

225. Ad laudabitissimom Deiparam respiciens et 
ista strophe, sicut in his quz spectant. ad nexum 
fwit dirttim, oportere decernit illam celebrare velu- 
ti solám ex oneibus generationibus Deo repletam 
ipsique dilectisemam ; et a. Deo afflatam ac. visi- 
ΜΙΑ nom secandum vitzm virtute praditam, nec 
secundam venerabilem sanctissimumque senem 
Simeonem, sed vehit. eam qua. suscepit. illum. in 
ventre vel ín utero talit. *Eorys, decet enim, inquit, 
sive convenit, nulla siquidem ex alíis siguifica- 
tionibus τοῦ ἔσιχεν hlc aptatur, ὕδειν sive ἄδειν, 
carmine celebrare fryumnisque, síeut. dictum est, 
exaltare, φυσίζωον κόρην, sive virginem matrem, 
ut paulo post docetur: sola quippe χεχρύφει sive 
ἔκρυφεν, abscondit, sicut dux Inierpretationis dicit, 
in ilibus suis, qux $!'vac (vortices) vocat poeta, 
imm qui proprie est Verbum, consubs!antialem 
ac consessorem Patri, τὸν ἄλθαίνοντα, sive qui 
curat ac sanat agrotatam εί v?egrotántem, et nun- 
quam ab zgrotatione cessaturam hominum  n^tu- 
ram, dtim peccatorías dispositiones male fTiabens, 
accipitur et in novam habitationer eligitur. 

224. Hic observamiam quod, quoniam In focu- 
tione : µόναις kv δίνῃσι χεχρύφει Λόγον, non clare 
significavit se dicete Verbum Filium Del, afjecit 
quidem evidenti causa illom curate nos zgrotan- 
tes sanare, tanquam animarum ac corporum me- 
dicum ; quoniam autem aliunde divinis verbis sa- 
nantur homines, ideo propter majorem nitídiorem- 
que evidentiam adjecitet ista : Qui dictus Ver- 
bem, nunc coustitatus in dexteris χλισμοῖς (sedi- 
libus) seu thronis magnitudinis Patris, secundum 
Ίπου : Sedit ad dexteram Dei, misit gratiam Spiritus, 
cujus hodie festum celebramus. Et quidein. tale est 
universum tropic sententie bonum. Quoad autem 
dictionem, verbum quidem ὅδειν commuuius fuisset 
dicendum ὑμνεῖν acrostichide salva ; sed melodus 
tonus super penultimam dicti, Χαΐροις, ἄνασσα, re- 


D movens verbum ὑμνεῖν, τὸ ὕδειν in ejus locum 


adduxit; quod a verbo δειν esse derivatum Juxta 
quamdam doricam fingaam atunt vercres. 

935. "H δὲ φυσίζωος χόρη, sic componet, ut 
dictum est, virginem matrem : hoc quidem φύδᾶι, 
quod est genuisse, matri aptatur; ístud autem 
xópn ad idem redit ac virgo. Prorsus autem illa 
que genuit, talis virgo permanems, virginem ma- 
trem significat. foc antem φυσίζωος, Graecus 
iBe suavis poeta. quidem epithetam terrse navit , 
qu: sic dicitur, vel quia generat zeas (φύει ῥειᾶς), 
ut sit terra, tanquam. ex. parte. ζειῶν, φυσίζωος, 
sive πάνσπερµος; unde Tovozceppla derivatur ;' 
vel aliter φυσίζωος, qua res ad vitam (ζωὴν) neces- 
sarias generat. Scribitur autein »pud hunc poetam) 


331 EUSTATIIII THESSALONICENSIS METROPOLIT E 133 
'O per o breve penultima vocis φύσιν όνυ Juxta daety- A χατὰ δακτύλου ἀπηρτισμένον' καὶ τὴν αἰτίαν τῖς 


li dispositionem ; et ex bojus ordimatione brevis 
scripture ratio quaerenda est. Et ita quidem est 
illa Greca φνσίζοο;. Deipata vero φυσίζωος signi- 
ficatur esse mater vitz,quz ante omnia est, et quz 
in omnibus participatur Dei, ewjus in momine, 
sicut scriptum est, vilam babemus. 

226. Somnus a»utem dominicus φυσίζωος, in 
carmine beatissimi melodi Marci positus, magnam 
poscit inirationem, non babens, puto, in. universo 
mundo, vel aliod simile verbum conjuge, vel alías 
comparari potens, et in zquilibrium poni divini, 
Jucundi, suavis et divinitus afflati successus. Mibi 
certe recordaoti nune illum φυσίζωον somnum 
supervenit requiescere et tanquam dormire volupta- 


te captus ; pectusque sentiebam impetu latum ad B 


excundum pectoribus ut apud dominum isum Mar- 
cum essemus, vel illum ad nos alliciendo, vel 
saltem apod illum manendo. Jaceat ille somnus 
φυσίωος, et repositum corpus, cui cogitatio illius 
inbseret, jam satis curati ab bis qui secundum 
istum vitze cupidi sunt, φιλόζωοι, ut. ita dicam, et 
ideo pelchritudinis amantes, statim autem honesti 
quoque expertes homines. 

227. [n universum autem est χόρη qualibet virgo, 
vel a χορῶ, quod est exorno; naturaliter enim ia 
ornamenti curam est prona hujusmodi puella ; 
ut ostendit ille qui reprehendit hominem aurum 
gestantem in boc : Ad bellum venit aurum gestans 
ut puella ; vel tanquam pura, 3 χορῶ, id est, puri- 
flco, ex quo venit νεωχόρος, ille qui templum puri- 
ficat et dicitur etiam σηχοχόρος propter eamdem 
rationem. Aliunde vero puella quoque talis dici- 
tur ad respectum eum ilia que vocatur oculi pupil- 
la nobisque dilectissima est : dilecta nempe cuncta 
puella virgo est et his qui genuerunt et his qui se 
gerunt ut. amatores; οἱ custodia judicatur digna, 
aliquatenus apud nos in thalamo servata puella, 
sicut intra palpebras ista pupilla : hz, qua (re- 
quenter clauduntur et aperiuntur. proprie per 
8scensionem ac demissionem pupillas custodiunt 
adversus insidias exterorum corporum, qux  tre- 
menda sunt, sive percutientia, sive aliter Leden- 
tía, cum introducuntur : sic etiam pupillas virgines 


τοιαύτης µεκρογραφίας ζητητέον ἓν τοῖς kxclveo- 
xl οὕτω μὲν ἡ Ἑλληνικὴ ἑκείνη ἔχει φυσίζοος - d 
δὲ φυσίζωος θεοτόχος ζωῆς phtnp ὅηλοῦται «εἶναι 
τῆς πρὺ πάντων, xai μεταξδοτικῶς ἐν κπᾶσι τοῦ θεοῦ͵, 
οὗ b τῷ ὀνόματε, χαθὰ γέγραπται, ζωὴ» ἔχημεν. 


oxc'. Ὁ δὲ φυσίζωος ὕπνος ὁ xoptaxbc, ó xzlpe- 
νος iv ἅσματι τοῦ µαχαριωτάτου μελῳδοῦ Μάοκου, 
θαῦμα ἐθέλει πολὺ, οὐχ ἔχων ἐχεῖνος Ev ὅλῳ, οἶμαε, 
τῷ xócjup f) ουζυγοῦν ἄλλο ῥῆμα τοιοῦτον ἢ ὄλλαις 
ἀντιπαρατεθῆναι δυνάµενην, καὶ ταλαντευθῆναι si; 
ἀντισ/χωσιν ἐπετυχίας θείας xaX ἁστείας, καὶ Υὲν - 
χείας. xai ἐνθεαστιχῆς' ἔμοιγ) οὖν ἐντεθυμημένῳ 
ἄρτι τὸν φυσίζωον ἐχεῖνον Όπνον, ἐπῆλθεν ἀνεῖσθχε 
καὶ ὡς οἷον ὑπνοῦν Óq' ἡδονῆς xai τὸ στῖθος ᾖσθ- 
µην ὁρμώμενον ἑκθρώσχειν οτηθέων ὡς πρὸς τῷ 
χυρίῳψ ἐχείνῳ Μάρχῳ Ὑενέσθαι, χαὶ ἢ ἀφελκόσασθαιε 
αὐτὸν πρὸς ἡμᾶς, fj ἁλλὰ map' ἐχεῖνῳ μεῖναι * xav 
χείσθω ὕπνοας ἐχεῖνος ὁ φυσίζωος, καὶ «5 λεχτ:χὸν 
σῶμα, ip ἡ κατ’ ἐχεῖνον ἔννοια ἔγχειτα:, ἱκανῶς ἤδη 
τηµεληθέντα ὑπὸ τῶν xat' αὐτὸν φιλοζώων, ὡς o0- 
tuc εἰπεῖν, καὶ δι’ αὐτὸ φιλοχάλων, αὐτίχα δὲ xal 
ἀπειροχάλων ἀνδρῶν. 

σχζ. Κόρη δὲ χαθόλον πᾶσα παρθένος, Ἰ παρὰ τὸ 
xopi) τὸ καλλωπ΄ζω’ ἐπιῤῥεπὴς Υ4ρ φύσει ἐς ἔπι- 
µέλειαν χαλλωπιαμοῦ ἡ τοιαύτη χόρη, ὡς δηλοῖ καὶ 
ὁ φέγων ἄνδρα χρ»αἸφόρον £v τῷ - Ἡλθεν εἰς πόλε- 
pov χρυσὺν ἔχων ῦτε χούρη' - fj ὡς χαθαρὰ παρὰ 


c τοῦ χορῶ «b χαθαίρω, ἐξ οὗ xai νεωχόρος ὁ τὺν 


ναὺν χαθαίρων; 6 δ' αὐτὸς xol awuxoxópo; διὰ τὸν 
αὐτὸν λόγον χαὶ ἄλλως δὲ κόρη dj τοιαύτη χκτά 
ἀναφορὰν τὴν πρὸς χόρην ὀφθαλμῦ, τὴν φιλτάτην 
ἡμῖν. φίχη γὰρ χαὶ πᾶσα παρθένος χόρη τοῖς τε 
γεννησαμµένοις, καὶ τοῖς περὶ ἔρωτας' xol φυλαχῖς 
δὲ ἀξιοῦται, χαθὰ καὶ παρ) ἡμῖν fj κόρη, θαλαµευ-- 
µένη ἑχείνη ὥσπερ καὶ αὕτη ivi; τῶν βλεφάρω» - 
ἅπερ συχνὰ Χλειόμενα xal ἀνοιγόμενα χυρίως τῇ 
ἀναθάσει χαὶ χαταθάσε, τὰς χὀρας συντηροῦσιν 
ἀνεπιθουλεύτους τοῖς ἔξωθεν φρθτροῖς, 3) πληκτικοῖς, 
3j ἅλλως λυμαινοµένοις ἓν τῷ παρεισδύεσθαι’ χαθὰ 
συντηρεῖ xal τὰς χόρας παρθένους ἡ θαλάμευσις 
ἔσω θυρῶν ἐγχλειουσῶν αὑτὰς εἰς δυσόρατον δ.ὸ 
θαυμασίως τὸν τῆς ἁγιωτάτης xópnc μνηατῆρα τὸν 


servat thalamus intra portas occludentes eas ut D ἅγιον Ἰωσὴφ, ἔμελφέ τις γοργῶς ἅμα xal γλυχέως, 
difficile conspiciantur. Ideo sanctissima pupilla, «uAaGat τὴν παρθένον ὡς χόρην ὀφθαλμοῦ. 
procum, sanctum Joseph, aliquis vivide simul ac suaviter celebravit, ipsum custodire virgiaem, ut. pu- 


pillam oculi, concinens. 

329. lloc autem, µόνη γὰρ ἑντὸς χεχρύφει Aóyov, 
intelligi potest veluti, pro : illa una; sed potius 
pro, $eclusa a conjuge, sive viro; ut secundum 
istud : solius unigenitor unigeniti Filli Pater, sicut 
ante scriptum est, accommodetur ibi etiam Loc; 
solius unigenitrix unigeuiti Filii mater. Hoc vero : 
εν δίνῄσι, si quis non juxia. dictam veterem iuter- 
pretationem in feminino genere scribat, sed potius , 
kv δίνοισιν, quod idem est ac viscera sive iutestina, 
lonice poeticum est, sicut antea τὸ ἐν γλὠώσσῇσιν 
aut γλῴασαις ; et juferius : χλισ, οἷσιν aut λλισµο:ς. 


σχη’. Τὸ δὲ - µόνη γὰρ ἑντὸς χεχρύφει λόγον - νουῖτο 
μὲν ἂν καὶ ἀντὶ τοῦ µία oth, μάλιατα δὲ ἀντὶ τοῦ 
μεμονωμένη τοῦ συζυγοῦντος, ὅς ἐστιν ἀνήρ ' ἵνα 
χατὰ τὸ, µόνου μονογεννῆτορ μονογενοῦς Yio3 Πά- 
τερ, ὡ; xal προγἐγραπται, προσαρµόσῃ xai ὧδς τὸ, 
μόνου μονογεννῆτρια μονογενοῦς Υἱοῦ µήτηρ: τὸ 
δὲ, lv δίνῃσι, eL τις οὐ κατὰ τὴν εἰρημένην παλαιὰν 
ἐξήγησιν ἓν γένει γράφει θηλυχῷ, ἀλλὰ μᾶλλον év- 
δίνοισιν, ὃ ταυτὀν ἔστι τῷ σπλάγχνοισιν f| ἑγκάτοισι, 
ποιητικόν ἐστιν ἰωνιχῶς * χαθὰ πρ) αὐτοῦ τὸ, iv 
Ἱλώσσῃσιν ἤγουν γλώσσαις, καὶ κατωτέρω τὸ χκλι- 








133 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


734 


αμοῖσιν ἤγουν χλισμοῖς * οὑδετέρου δὲ γένους τὸ ἓν- A Noutralis vero generis est. «5 ἑνδίνοισιν, eujus no-- 


δίνοισιν, οὗ εὐθεῖα «b ἔνδινον, τοῦ ἑνδίνου * ἔνδινα 
δὲ εινὲς μὲν τὰ ἔντερα εἶπον, ὡς olov ἕἔνδον ἵνας, 
ξιὰ τὸ κατ᾽ αὐτὰ νευρῶδες; οἱ δὲ ἀχριδέστεροι ἁπλῶς 
τὰ ἑντόσθια, ὧν χαὶ dj νηδὺς xaX fj γαστὴρ xo ἡ 
μήτρα, ἡ δὲ χρῆσις τῆς λέξεως ταύτης ἐπὶ τῷ ἐν 
Ἕλλησι σοφῷ τοιητῇ ἐν τῷ - ὃς ἓξ ψαύσει ἑνδίνων- 
Ίχγουν ὅστις ἀχοντίσας φαύσει τῶν ἐγχάτων, διελά- 
σας ἕως ἑχεῖ τὸ δόρυ. 

σχθ’. Τὸ δὲ χεχρύφει ᾽Αττικῶς ἐγράφη μετὰ μ.ᾶς 
αὐὑξήσεως, ὡς εἴ τις εἴποι τετύφει ’ τὸ δὲ χοινῶς 
ἐντελὲς ἐχεχρύφει χαθὰ xal ἑτετύφει ' εἰ δὲ ix τοῦ 
«0:05t0U χεχρύφει ὁ χεχρύφαλος γίνεται γυναιχεῖος 
xócpo;, οὐδὲν αὐτὸ πρὸς τὰ παρόντα. Αλθαίνειν 
δὲ λ:γεται τὸ θεραπεύειν, ἀφ᾿ οὗ xal ἡ παναλθὴς 
€) χαλὸν φάρμαχον * γίνεται δὲ παρὰ «b ἄλλεσθαι. 
Tot; μὲν γὰρ vosoust τηχόμενων τὸ σώμα συµ- 
πίπτει’ τὰ δὲ τῶν ὑγιαινύντων ἑἐξάλλεται οἵον αὐξό- 
µενα xal ἐξαιρόμενα ζωογόνῳ πνεύματι φυσιχῷ' 
$0, ἀστείως οἱ παλαιοὶ σοφοὶ, χαθὰ xai προείρηται, 
thv φύσιν παρὰ τὸ φυσᾷν ἀξιοῦσι παρῆχθαι * ὅτι δὲ 
τὸ ἀλθαίνειν xal ἄλθεσθαι λέγετε:, ὅθεν χαὶ ἁἆλθαία 
4b φυτὸν, xai χύριον δὲ ὄνομα, δηλοῖ καὶ ὁ γράφας 
«ὺ, ἄλθητος δὲ χείρ. Χρὴ δὲ παρασηµήνασθαι νῦν 
ὅτι ἀλθαίνει τὸν βροτείαν φύσιν ὁ Κύριος, χαὶ ἄλλως 
μὲν, µάλιστα δὲ εἴπερ αὐτὴ θεραπεύεσθαι σπεύδει, 
ὅτε xal παναλθὲς αὐτῇ φάρμακον ἑχεῖνό ἐστιν. 


minativus est. ἔνδινον, genit. ἑνδίνου. 'Ένδινα vero 
quidam τὰ ἔντερα dixerunt, tanquam ἔνδον ἵνας, eo 
quod nervosa sunt ; aceuratiores autem. simplici- 
ter τὰ ἑντόσθια, quorum sunt venter, uterus et ma- 
trix. Hujus autem dictionis usus habetur apud 
poetam in Grecis sapientem in hoe : ὃς δὲ φαύσει 
ἑνδίνων, sive quicunque jaculans attigerit visce- 
ra, hueusque lanceam inflgens. 

999. Hoc autem χεχρύφει Attice scriptum est 
cum uno augmento, tanquam si quís diceret τετύφει;: 
forma vero communis integra est ἔχεχρυφει sicut 
ἑτετύφει. Quod si. vero ex. liujusmodi χεχρύφει. 
venit χεχρύφαλος, muliebre ornamentum, nibil sd. 
presens hoc attinet. Curare vero dicitur ἀλθαίνειν, 
a quo venit 4 παναλθὴς, id est, bonum medica- 
mentum. Derivatur autem ex ἄλλεσθαι : :zgrotan- 
tibus enim tanquam: maceratum concidit corpus ; 
qus» vero sanorum sunt exsiliunt tanquam aeccreta 
physicoque spiritu vivifleo elata. 11190 festive sapi- 
entes antiqui, sicut dictam est, τὴν φύσιν a. verbo 
φυσᾷν (inflare) derivatam existimant, Quod autem 
τὸ ἁλθαίνειν etiam ἄλθεσθαι dicitur, undeest ἀλθαία, 
genus plantarum, et proprium nomen, osteudit 
jlle qui scripsit : ἄλθητος δὲ χείρ. Nunc autem est 
praterca notandum quod ἀλθαίνει (sanat) ποπ.» 
lem naturam Dominus, etiam alias, sed maxime 
cum ipsa, quando medicamen istud optimum ipsi 
datur, sanari festinat. 


eX. Ἱστέον δὲ ὅτι χρύψαι τὴν παρθένον εἰπὼν ο 300. Sciendum autem quod virginem ín visce- 


ἓν δίνοισι Aóyov, διερμηνεύει ἐνταῦθα τίνα oriot 
Aóyov* οὔτε γοῦν λόγον τὸν κοινῶς ποοαγόµενον fj 
ἄλλον τινὰ ὅμοιον αὐτῷ εἰπεῖν ἔστιν, ὡς οὐδὲ ἓν τῷ, 
Πνεῦμα ἑγχαίνισον ἓν τοῖς ἑγκάτοις, xotvóv τι νοεῖ- 
ται πνεῦμα, οὐδὲ μὴν τὸν χατὰ Ὑένεσιν σπερµατι- 
κὸν, ὃν οἱ φυσιχοὶ χατέλαδον, ἁλλὰ τὸν τοῦ Πατρὸς 
θεοῦ «5v ὑπερούσιον' οὗ ἔργον χαὶ τὸ νοσοῦσαν ἆλ- 
θαΐνει» τν φύσιν ἡμῶν, ἀλθαίνειν δὲ, προσφυῶς 
αὐτῷ; πρησφυὲς δὲ ἐχείνῳ, τὸ χαθὼς ἀχηύει, οὕτω 
xaX ἱατρεύειν. ἀχούει δὲ τοῦ :έστιν ὀνομάξεται Λόγος» 
οὐχοῦν λόγῳ xat lavpejev ὡς ἐθάῤῥησεν 6 φάµενος 
τὸ - Εἰπὲ λόγον, xal ἰαθήσεται ὁ νωσῶν' - xol ὡς 
ἐπειράθη ὁ παράλντος, xai ὡς ἀνέστη κληθεὶς ὁ 
Λάζαρος * ἰᾶται δὲ ὁ Σωτὴρ πάγχοινο; ἰατρὸς οὗ 
τούσδε f| ἐχείνους, ἀλλὰ τὴν ἀνθρωπίνην ὅλην φύσιν’ 
εἰς δὲ τὸ, Καθὼς ἀχούει οὕτω xal ἱατρεύει, ἕνθυμη- 
τέον τὸ, Καθὼς ἀχούω, κρίνω, xal ἑςῆς. ᾿Αχούω δὲ 
δίκαιος, διχαίως ἄρα Χρίνω" καὶ dj χρίσις ἡ ép 
δικαία ἐστι: δῆλον δὲ i; τὸ ἀλθαίνειν τὴν τῶν βρο- 
τῶν φύσιν πρὸς διαστολὴν ἐῤῥέθη τῶν μερικῶς θερα- 
πευόντων. ἱ 

σλα’. Περὶ δὲ θρόνου θείου δεξιοῦ ἀρχούντως ἔφι- 
λοσόφησαν οἱ ἅγιου ἐξ ὧν καὶ αὐτῶν ἔχομεν φιλητὰ 
μὲν εὐαγγελιχῶς τὰ δεξιὰ εἶναι, ἀνάπαλιν δὲ τὰ 
ἀριστερά ὅθεν λαιός τις xal ἑπαρίστερος ἔσχωπται” 
εἰ δὲ ἁποδεχτέα εἶναι μᾶλλον τὰ δεξιὰ, χρίσιμον 
ἐχ τῶν παλαιῶν, xal τὸ, Ἐπλήγη v ἐπιδέξια, Ίγουν 
«à χαίρια µέρη τοῦ σώματος’ xai τὸ » Ἐπίπονοί γε 
οἱ δεξιο!.- El δὲ τι χρὴ ἐνταῦθα καὶ χεῖρα ἑχείνην 


ribus Verbum abscondisse dicens, interpretatur quod 
ibi Verbum dieat. Non dicendum est igitur esse 
verbam commune vel aliud ipsi simile, tanquam 
in hoc : Spiritum innova in visceribus, non aliquis 
communís spiritus intelligitur; nec etiam illud ge- 
nerationis spermaticum, quod physici cogitaverunt, 
sed Verbum Dei Patris supersubstantiale ; cujus 
Opus est sigrotam sanare naturam nostram, et sanare 
prout ipsi naturale est, Naturale autem est ei, sicut 
audit, sic et sanare; audit autem,id est nominatur Ver- 
bum : igitur verbo quoque medetur, sicut fidenter te- 
nuit ille qui dixit ; Dic vorbum,et sanabitur zegrotans; 
et sicut expertus est. paralyticus, et sicut surrexit νο” 
catus Lazarus. Sanat autem Salvator, medicus om- 


D nibus communis, non hos vel illos, sed humanam 


naturam totam. Relate vero. ad hoc : Sicat. audit, 
sic sanat; recogitandum est istud : Sicut audio, 
judico, etc. Audio vero justus ; juste proinde ju- 
dico, et judicium meum justum est, Evidens au- 
tem est quod curare mortalium naturam ad distin- 
ctionem eorum qui partim medentur fuit dicium. 

951. De divino autem dextero throno sufficionter 
disseruerunt sancii ; ex quibusipsis etiam tenemus 
dilecta quidem secundum Evanyeliuin 69.6 dextera, 
econtrario autem esse sinistra : unde νι qui- 
dam etiam ἑπαρίστερος Jocose dietus est. Án autem 
magis acceptabili sint dextera, prodease polest id 
antiquorum : Ad dexteram perculsus est, sive prae» 
elpuis in partibus corporis; e& istud ; laboriosi 


135 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 


136 


sunt dexteri. Si vero quoque lic oportet conside- A ἐλεέμονα δεξιὰν σχέφασθαι, ἧς τὸ ἔργον οὖκ ἐἔπι- 


rare dexieram manum illam misericordem, cujus 
epes uesciet sinistra, non est solum dicendum 
qued jam ab alio sapiente scite cum symbolo di- 
etum est : Utraque manu misericordiam fae et 
eahanri divitias : non. enim ita sciet tua. sinistra 
qued dextera (wa facit ; sed. etiam : Eleemosyua 
donetur sola dextera, operaria, virili, symbolice 
divinam operationem exprimente, ab ipsa matura, 
sicut speculantur physici sapientes, honorata, nata- 
raliter ad operandum commode disposita, et, quod 
vividius est, illa quae sd recipiendum bene proba- 
tur. Sinisiram autem sinas omittere quz sunt ad 
eleemosynam, cui opus est diligentia, festinatione 
mula, concitatione sive eontentione , atque, ut 
omne opportune divom, dexteritate, quibus orbatur 
sinistra, nata quidem et ipsa fieri dextera, sero 
autem forsitan bhujusw odi prosperans in bono, ut 
snbidegterusa peráciat hominem : tardescit. enia 
»cgnis leva, smmpedique dexteram 4 bono, et in 
aliis actionibus quibus non apte viret, et in elee- 
mosynz actu quem eum pompa et ostentatione pha- 
risaice splendescere gestit. 

239. Gmnipe vero non ie bonum veteribus sini- 
strum habehatut. Quod malum augurium reputarint 
leva, quió oportet dicere ? Manu vero manum sini- 
Sirm tangere, abominandum erat : amabatur autem 
moxime dextera. [a pactis sicot in. juramentis dex- 
teram dexteris flducialiter jungebant ; et usqne ad 
hodiernam diem fidentes homines sibi mutdo. dex- 
teras porrigunt. Bene vero operans nalura, que 
desters» ποσο scribendi fonctionem assignavit, 
paucas sinistras honestare solet hejwsmodi bono. 
Bonum est mercatoriis navibos dexter paries íneli- 
mtus; et hunc selígit proverbium volentibus sal- 
vari. Magnum autem dezteritatis est etiam decus, 
quod orfentales mundi partes desteras esse statuunt 
sapientes. Sl vero laudibus portet superexaltare 
dexteram, vide mihi dexterae Excelsi mutationem, 
ef dexter Del. virum, quem (ín regia potestate 
tonfirmavit sibi , dexteramque manum Domini, 
qui glorificata est in. virtute, quz vulneravit. ini- 
micos, qux»que, ad abandantiam glori: sur, contrivit 
adversartos. 


955. Si vero quoque repugnantes Domini dexterse P 


eogitemus, a quibus se custodiri,magnus David pre- 
eatur, ipsosque sinistros penamus, ut conseculio 
poscit, quis a sinistris esse vellet aut ordinem et 
tonstitutionem ita sinistram laudare ? Fidem au- 
tem et ipsa faciet spostolica piscatio, non esse fru- 
cium a sinietris, siquidem apostoli, cum a dexteris, 
jusuw Domini, laxavissent rete, copiosa captura 
miratfoneque multa repleti sunt. Si vero exornato 
ἵνα, fucata et ceruseota bonis verbis, quibus 
ἀριστερὰ sinistra. quidem ex ἀρίότῳ vocata est ; ex 
partieute autem sU nominata est eódivupos, ad solem 
extillatar, recogitnndot ést uvam fellis, et botrum 
παν itidinis, et eepulcrum dealbatám, et gustus 
Quleamaros, ex baratlira. floribus circuinfusa ; Lali- 


6 


γνώσεται ἡ ἀρεστερὰ, οὗ µόνον ἔστιν εἰκεῖν τὸ φθάσαν 
εὐφυῶς fjón παρ᾽ ἄλλου σοφοῦ ῥηθὴναι συμθολιχκὼς, 
ὅτι Αχϕοτέραις ἑλέει καὶ ἐξάντλει τὸν πλοῖτον' οὕτω 
γὰρ οὐχ ἂν ἀριστερά coo ἀπιγνοίη ὃ τι ποτὲ { δεξιά 
σου ποιεῖ ἀλλὰ καὶ ὅτι Μόνη τῇ δεξιᾷ µεταδιδόσθω 
f ἑλεημοσύνη, τῇ ἑργατικῇ, τῇ ἀνδριχὴ, τῇ sua 
θολογραφούσῃ θείαν πρᾶξιν, τῇ ὑπὸ τῆς φύσεως 
αὐτῆς τετιµημµένῃ, ὡς θεωροῦσι» ol. guatxo* σο”ο), 
τῇ πεφυχνίᾳ δρᾷν εὐμαρῶς, καὶ θερµότερον, τῇ xal 
δξχτιχῇ, εὐαποδέχκτῳ' «hv δὰ λαιὰν ἄρες ἀπρακτεῖν 
τά γε εἰς ἐλεημοσύνην, T, χρεῖα σπο»δῖς xal αυντο- 

ας πολλῆς χαὶ συντονίας εἴτουν ουντάσεως, xat, τὸ 
πᾶν χαιρίως εἰπεῖν, δεξιότητος, ὧν ἁποστέρεται d) 
λαιὰ, πεφυχυῖα μὲν δεξιὰ Ὑίνεσθαι xal αὐτὴ, 6i 
δέ ποτε τοιοῦτον εὐπραγοῦσα καλὸν , ὡς ἀμφιδέξιον 
ἁποτε)εῖν τὸν ἄνθρωπον' νωθρεύεται γὰρ ὀχκνουσα 1 
ἀριστερὰ, xal ἁποχωλύει τὴν δεξιὰν τοῦ xa)ou Ev 
τε ἅλλαις πράξεσι καθ ἃς ἀφυῶς ἑνεργεῖ, χαὶ ὅτε 
δὲ τὴν ἐλεημοσύνην ἐκφαίνει θριαμθεύουσα xal 
φιλενδειχτεῖν ποιοῦσα φαρισαϊχῶς. 


σλβ’. Ὅλως δὲ οὗ πρὸς ἀγαθοῦ τοῖς παλαιοῖς τὸ 
ἀριστερὸν ἑτίθετο' xal ὡς μὲν δυσριώνιστα ἑνομί- 
ζοντο τὰ λαιὰ, τί xoh χαὶ λέγειν; Χειρὶ 6b. χειρὸς 
ἄφασθαι ἀριστερᾶ-ς, ἀπώμοτον ἣν ἐφιλεῖτο δὲ µά- 
λιατα ἡ δεξιά: χαὶ οἱ δεξιούµενοι ἐν συνθήχαις ὅσα 
χαὶ ὄρχοις ἐπεποίθεσαν ταῖς δεξιαῖς, xal µέχρι xa 
ἑσάρτι πιστούµενοι ἄνθρωποι, δεξιὰς ἀλλήῆλοις ἓμ- 
θάλλουσιν’ εὖ δὲ ποιοῦαα ἡ φύσις xai τὸ γράφειν 
ἀποχκληρώσασα τῇ δεξιᾷ, ὀλίγας ἀριστερὰς τοιούτψ 
χαλῷ ἀποσεμνύνειν εθέλει’ χαλὺν δὲ πλοίο:ς ἆἔμπορι:- 
xolg τοῖχος ὁ δεξιός’ καὶ fj παροιμία τὸν τοιοῦτον 
ἐπιλέγεται τοῖς ἐθέχουσιν σώζεσθαε. Μέγα δὲ φιλο- 
τίμημα δεξιότητος, xal ὅτι τὰ τοῦ χόσµου ἄνατο- 
λικὰ δεξιὰ «σίθενται εἶναι οἱ σοφοί’ εἰ δὲ ὑπερυψῶ- 
σαι τὴν δεξιὰν χρὴ ἐπαινετικῶς, θεώρει gov δεξιᾶς 
᾿Υψίστον ἀλλοίωσιν, xaX ἄνδρα δεξιᾶς θεοῦ ὃν ἐχεῖνος 
βασιλικῶς ἑχραταίωσεν ἑαυτῷ' xal δεξιὰν χεῖρα 
Κυρίου δεδοξασµένην ἐν ἰσχύῖ χαὶ θραύουσαν ἐχθροὺς 
καὶ τῷ πλήθει τῆς δόξης αὐτοῦ συντρίθουσαν τοὺς 
ὑπεαναντίους. 


σλγ’. El δὲ χαὶ τοὺς ἀνθεστηχότας τῇ τοῦ Κυρίου 
δεξιᾷ ἑννοησόμεθα, ἐξ ὧν φυλαχθῆναι ὑπ αὐτοῦ ὁ 
μέγας Δαθὶδ εὔχεται, xal ἀριστεροὺς αὐτοὺς θώμ:θα 
ὡς ἡ τῶν πρός τι ἀπαιτεῖ ἀχολουθία, τίς ἂν ἕλοιτο 
ἀριστερὸς εἶναι, fj τάξιν χαὶ θέσιν οὕνως ἀριστερὰν 
ἐπαινεῖν; Πιστώσεται δὲ xol ἁἀποστολιχκὴ ἄγρα τὸ 
ἐν τοῖς ἀριστεροῖς ἀχάρπωτον, ot ἐν δεξιοῖς δεσπο- 
«xfj χελεύσει χαλάσαντες, ἄγρας τε δαφιλοῦς xai 
θαύματος πολλοῦ ἐπλήσθησαν. El δὲ χομμωτικῶς 
ἑσταλμένη πεφυχιωμένη τε fj λαιὰ, καὶ ἐφιμυθιω- 
pévn ἀγαθοῖς ῥήμασιν οἷς ἀριστερὰ μὲν ἐχ τοῦ 
ἀρίστου ἐκλήθη' ἐκ δὲ τοῦ εὖ ὠνομάσθη εὐώνυμος, 
ἀνατείνεται elg ἔξαρμα, ἑνθυμητέον σταφυλὰν χολῆς, 
xai Bócpuv πικρίας, xal τάφον χενονικμένον, xal 
γεύσεις γλυχυπίκρους, καὶ βάραθρα περιηνθισµένα” 





11] 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


138 


καὶ καραθλητέον τοῖς τοιούτοις τὰς ἀγαθωνύμους A busque conferendam est benas sinistre famas et 


thy ἀριστερὰν, xai την ἐκεῖθεν εὐώνυμον. "Ow 
γὰρ καὶ ἑτερρίας παραθεῖναι λέξεις, ὧν τοὔνομα 
μὲν ἠδυ, τὸ πρᾶγμα πικρὸν, xol dj προγραφὴ μὲν 
ζωὴ, θάνατος δὲ τὰ ἑντάς ὧν µία xal τὸ χατὰ κοι- 
νὴν συνἠθειαν ἔλεος τοῦ θειὺ παρὰ τοῖς πολλοῖς 
ul τὴν θεόθεν ὀργὴν διὰ χαλάνης, xat ὅσα δὲ τοιαύτα, 
θεοῦ φασιν ἔλεος, εὐφημότερον ' οἴδασι δὲ xal τρά- 
χηλοι ἀνθρώπων ὑγρότητα π.χραίνουσαν ἀλγήμασι 
κατά τι πάθος, ὃ χαλοῦσι yÀuxó* χαὶ οἶδα μὲν τὴν 
Σολομώντειον σοφίαν ἀγαθὰ φἐρουσαν, ἀλλὰ μὲν ἐν 
τῇ δεξιᾷ μεγάλα ἐχεῖνα, ἑτεροῖα δέ τινα iv τῇ 


ἀριστερᾷ' ὀχνῶν δὲ πολυπραγμουεῖν ἐπὶ πλέον τὸ. 


τιοῦτον χεφάἀλαιον, χαθιστῶ ἕως ὧδε τὸ φιλοδέξιον 
σχάµµα, γινόµενος τῶν ἑφεξῆς ἑορταατιχῶν μελῶν. 


σλδ’. Καὶ δὴ λέγω ὡς ὁ χλισμὸς, ὃν θρόνον εἴπα- 
μεν, εἰς ἀνάκλιντρον μᾶλλον χυριολεχτικῶς ἑρμη- 
νεύεταε, ὃ Ὑίνεται kx τοῦ ἀναχλίνει». El δὲ γενό- 
μονος ὁ χλισμὸς Ex τοῦ χλίνω, διὰ τοῦ σ προφέρε- 
ται, νοητέον ὡς οὕτω xai ἐκ τοῦ µολύνω γίνεται 
ψολυσμός. "Opa δὲ ὅτι ἐπιχρίνας ὁ μελῳδὰς εἰπεῖν 
iv χαταρχῇ τοῦ τροπαρίου ποιητιχώτερον ὕΌδειν τὸ 
ὑμνεῖν, διέγνω χρῆναι xal ἄλλας παρασπείραι λέξεις 
àv αὐτῷ ποιητικάς' οὐχοῦν ἑπήγαγε ταιοῦτον ὄνομα 
σεμνὲν τὴν φυσίζωον, xal τὰ ἕνδινα, xa* τὸ ἀλθαί- 
νειν. Ἰδου δὲ xai τοὺς χλισμούς' εὖ εἰδὼς αὐτὸς 
ὅπως ἑνδέχεται διαχειρίζεαθἀι τὰ μελικὰ ὡς χοινοῖς 
μὲν ἀναπληροῦν τὰ ποινὰ, τοῖς δὲ μὴ τοιαύτοις τὰ 
χαθήχοντα. 


σλς’. Ἱδρυμένος δὰ xal ἐνταῦθα ἀντὶ τοῦ ἁπλῶς 
καθήµενος' xal µετήνεχται ἡ λέξις ἐκ τῶν χαθ) 
ἡμᾶς εἰς τὸν Θεόν ΄ προσαχθεῖσα ὑπ ἐχείνου χαθὰ 
xal τὰ ἄλλα ὅσα ἐκ τῶν ἡμετέρων προσἠχθησαν 
αὐτῷ ἵνα xal ὀντεῦθεν ἠθιχῶς παιδευώµεθα ἑξι- 
διοῦσθαι καὶ ἡμᾶς τὰ ἑχείνου θεομιμήτως xaV-quio- 
θέως, χαθάπερ ἐχκεῖνο τὰ ἡμέτερα” εἰπεῖν δὲ 
μᾶλλον ἀχριθῶς, εἴπερ ἄλλοθί που ἱερὰ λέξις τὸ 
ἱδρύσθαι, χκαθὰ xai προδεδήλωται, ὧδε μάλιστα 
τοιαύτη atl xav! ἐπίτασιν ἐπὶ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. 
Τὸ δὲ νῦν οὐκ ἀφετέον συντετάχθαι τῷ ἱδρυμένος, 
ἀλλὰ µεθελχυστέον εἰς «^ πέποµφεν, fva ᾗ ὅτι Nov 
πέπομφεν ὁ Σωτὴρ Ἆριστὸς τὴν χάριν τοῦ Πνεύμα- 


dictionem exiude εὐώνυμον. Omitto enim οδίθγαν 
comparare dictienes, quarum nomen est quidem 
dulce, res sutem amara, et programma quidem 
vita, mors autem interiora : quarum una quidem 
est juxta communem morem Dei miserieordia apud 
wUltos, qui divinam iram in graudine, et. quzcun- 
quecotera hujusmodi, Dei nilsericordiam pie dieunt. 
Sciunt autein etiam. hominum colla humiditate 
exasperare delores ad quamdam attinentes  paseio- 
nem, quam dulcem voeant. Scio quoque Salomo- 
nis sapientiam bona ferentem, sed alia quidem ín 
dextera magna, diversa vero quedam in sinistra. 
Nolens autem hujusmodi caput diutius explorare, 
hucusque sisto dexterte amicam inquisitionem, et 
ad sequentes festivitatis melodias redeo. 

254. Jam vero dico quod ὁ χλισμὸς, quem thiro- 
num diximus, in ἀνάχλιντρον (Lorum reclinatoriuur) 
agis proprie exponitur, quo! venit a verbo áva» 
Ἀλίνειν, Si vero veniens ὁ χλισμὸς 3 verbo χλίνω, 
cum c profertur, cogitandum est quod similiter 
ex μολύνω fit µολυσµός. Vide autem quod, si wes 
lodus in ipitio strophze magis poetice dicere ὕδειν 
verbum ὑμνεῖν, selegit, scite judicavit oportere 
quoque alías dictiones in ea spargere poericas : ideo 
introduxit hujusmodi venerandum nomen τὴν φυ- 
σίζωο», et τὰ ἔνδινα, el τὸ ἀλθαίνειν , necnon et 
φοὺς Χλισμούς, bene sciens quomodo conveniat 
administrare meloda, ut communibus quidem im- 


6 pleantur communio, non áutem talibus quz diversa 


requirunt, 

$558. Ἱδρυμένος autem hic sumitur pro simpli- 
citer sedette. Transfertur autem dictio ex nostris 
ad Deum, admissa ab illo, sicut et. alia quzecuuque 
ex nostris ipsi applicantar; ut exinde quoque mo- 
raliter discamus nobis appropriare quz sunt illius 
per imitationem ac pietatem, sicut ille nostra sibi 
propria facit. Ut autem accuratius loquar, si quo- 
piam alibi sacra dictio est τὸ ἱδρύσθαι, uti pre- 
monstratum est, hie maxime cum intentione talig 
est erga Dei Filium. Adverbium autem νῦν non 
sinendum est ordinari cum verbo ἱδρυμένος, sed 
transferendum ad τὸ πέπομφεν; ut seusue sit : 
Nunc misit Spiritus gratiam Salvator Christus, non 


τος, οὐκ ἰδιάζων χωρὶς, ἀλλὰ συνεδριάζων τῷ [laspl* Q separati | agens, sed considens Patri. Prorsus 


πάντως δὲ νῦν πέμφας, ὅτε xai ἑορτάξομεν, καὶ πρὸ 


τούτον ἀεὶ ὡσαύτως ἔπεμπε τὴν αὐτὶν χάρῳ τοῖς 
xal οὐδὲ εἰς τὸ ἑξῆς παύσεταί ποτε . 


ἀξίοις αὐτῆς * 
οὕτω ποιῶν, ἵνα προσαρµόσῃ xat τῇ τοιαύτῃ θείᾳ 
δωρεᾶ τὸ νῦν, xai ἀεὶ, xal εἰς τοὺς αἰῶγας. 


σλς’. Τὸ δὲ πέποµφε χαβακτΏρα. ἔχει διπλοῦν 


ὁριστικοῦ παρακειμένουν ἐνεργητιχκου τε δηλαδῆ καὶ 
μέσου ' ἐνεργητιχοῦ μὲν διὰ τὰ φἵ τὸ ἐκ τοῦ πόέµπω 
πέμψω. El γὰρ, φασὶν, ὁ µέλλων διὰ τοῦ qi, ὁ παρα- 
χείµενος διὰ τοῦ φῖ ' μέσου δὲ διὰ τὸ ο’ τὸ μικρὸν,ᾧ 
παραλήγχεται µέσος παραχείµενος ο ἔχων διαάλλαθον 
μέλλοντα παραληγόμενον τῷ &* εἰ γὰρ ἐν δισυλλάθῳ, 
φασ', μέλλοντι «b ε εὑρεθῇ, εἰς ο αὐτὸ τρέπει ὁ 
µέσος παρακχείµενος ' olov σπερῶ ἔἕσπορα ᾽ χατὰ 


autem nuac, quando festum agimus, missa gratia, 
semper etjam antea similiter eamdem gratia 
merentibus misit; nec iu futurum sic agens 
unquam cessabit, ut hujusmodi divinse largitioni. 
conveniat nunc eti semper et in ssecula. 

4580. Verbum antem πέπομφε duplicem habet 
cheraeterem indicativi perfecti; aetivi scHicet et 
medii : activi quidem per «à 9f, quod est e verbo 
Tmápmo πέμφω; si enim, inquiunt, foturum for- 
mawr per d£, perfectum per qt ; medis vero, pero 
breve, quod in penulüna tenet medium perfectum 
habens dísyllabum futurum cuin penuliua e : sí 
enim, aiunt, in disylíabo futuro littera « inventa 
fuerit, ipsam in o vertet medium perfectum ; veluti 


139 


ΕὉδΤΑΤΗΙΙ THESSALONICENSIS METROPOLIT/B 


"H0 


απερῶ Éonopa. Secundum igitur duas hujusmodi A Υοῦν τοὺς τοιουτους δύο x1vóvac ὁριστικῶν xapaxst- 


regulas, cum duo sint ex πέμµπω, indicalivi per- 
fecta, quorum primum quidem, activum, est πέ- 
πεμφα per s, medium autem πέπομφα per o; 
perlecium igitur πέποµφα characterem babet duo- 
yum, activi quidem per qt, medii vero per o breve. 
Tale autein est χέχλοφα ex preaente χλέπτω, cujus 
etiam, cum naturaliter duo sint. perfecta, activum 
χέχλοφα, εἰ medium χέχλοπα, acüvi quidem est 
τὸ gl, medii autem τὸ o. His autem prorsus simile 
est eliam τέτροφεν. In alio autem ordine verboruta 
babetur quoque εἰχὸς Ionice et Attice ξοιχενι »tque 
λέλογχε et ἐνήνοχε. Est auiem alio modo media 
dicere talia perfecta, quia medium enuntiatione 
tenent inter activa proprie dicta, ei media. Ἡ χάρις 
autem Spiritus ex τῷ χαίρειν degivatur, et. ex τῇ 
χαρᾷ, qua gaudeut spirituales, cum desideratum 
possident, et id« o merentur a Deo secundum Evan- 
gelium audire : gaudete : sicut enim dieitur χιθάρα 
χίθαρις, sic eliam yop χάρις. 


Troparium 2 ode none. 

Quoscunque iuspiravit deiflua gratia, 
Splendentes, (ulgurantes, permutati, 
Externam permutationem, decentissimain, 
AEquipotentem, ii.divisibilem cognoscentes, [camus. 
Sapientem triplicis splendoris substantiam gloriü- 

937. Strophe, presens est mixtura theologiae 
recordationisque Trinitatis hymni, iu queu mora- 
liter desinit ab altissimo incipiens : dicit eniun : 
Quibuscunque spiravit a Deo (luens gratia, ad 
lucendum et fulgendum et ὀθνείαν sive extraneam 
mutationem et eonvenientlssimam operanduin, glo- 
rificamus, et omuino glorificare debemus sapientem 
wilucentem substantiam, Trinitatem scilicet, indi- 
visibilem scientes illam, quatenus dissecari uon 
omniuo potest, uL ab invicem persona separentur ; 
sed in unum solum credantur et intelligantur et 
doceantur tres unius Deitatis perssus. 1n his au- 
tem potest verbui δοξάζοµεν cousulte cogitari : si 
vero non extendit penultimam, hoc lonicz indilfe- 
rentia: est. Quoad autem reipsa iudivisibilem in 
tribus personis substantiam, et dictum de ipsa 
sensuw, recogilaudum est magnum sanctum qui 


µένων δύο γενοµένων ix τοῦ πέµπω ὧν Ó μὲν 
φρῶτος xal ἐνεργητιχὸς πέποµφα διὰ τοῦ e, ὅ δὲ 
µέσος πέποµφα διὰ «o0 o* ἄρα ὁ πέποµφα παρα- 
χείµενος τὸν χαρακτῆρα ἔχει τῶν δύο, τὸν μὲν τοῦ 
ἑνεργητικοῦ διὰ $5 gl, τὸν δὲ τοῦ µέσου διὰ τὸ ο 
μικρόν. Τοιοῦτον δὲ xal τὸ χέχλοφα ἐκ τοῦ χλέπτω 
ἑνεστῶτος, οὗ xal αὐτοῦ δύο φύσει παραχειµένω, 
ὄντων τοῦ κχέχλοφα ἑνεργητιχοῦ xal μέσον τοῦ 
χέχλοπα, τοῦ ἐνεργητιχοῦ μέν ἐστί τὸ φῖ, τοῦ μέσου 
δὲ τὸ o* ὅμοιον δὲ τούτοις ἁπαραλλάχτως xai τὸ 
τέτροφεν’ ἐν ἄλλῃ δὲ σνζυγίᾳ ῥηματικῇ καὶ τὸ ela; 
Ἰωνικῶς, xai τὸ ἔοικεν ᾽Αττικῶώς, χαὶ τὸ λέλογχε, xoi 
€» ἑνήνοχε' χαὶ ἔστιν εἰπεῖν τρόπον ἄλλον µέσους 
τοὺς τοιούτους παραχειµένους, ὡς µείαξύ πως ὄντὲς 
τῇ προφορᾷ, τῶν ἱδίως ἑνεργητιχῶν λεγομένων, ἔτι 
δὲ χαὶ τῶν µίσων. Ἡ χάρις δὲ τοῦ Πνεύματος £x 
τοῦ yaípsty παρῆχται, xat vno. χαρᾶς fv χαίρουσιν 
ol πνευματιχοὶ, τὸ ὀφετὸν ἔχουτες, xal δι αὐτὸ 
ἠξιωμένοι θεόθεν εὐαγγελιχῶς ἀχούειν τὸ, χαίρετε * 
ὧν γάρ qa3t χιθάρα χίθαρις, οὕτω καὶ χαρὰ yápte. 
Τροπάριον δεύτερον τῆς ἐνγάτης ᾧδης. 
XXVII. σοις ἔπνευσεν ἡ θεόῤῥυτος χάρις, 
Λάμποντες, ἀστράπτοντες, Ἠλλοιωμένοι, 
Ὀθνείαν ἀλλοίωσιν, εὐπρεπεστάτην, 
Ἱσοσθενοῦσαν, τὴν ἄτμητον εἰδότες 
Σηφὴν τρίφεγγον οὐσίαν δοξάζ»µεν. 
σλν’. Θεολογίας χκρᾶμα τὸ παρὺν τροπάβιον καὶ 
ὑπομνήσεως ὕμνου τριαδικοῦ, εἰς ὃν καταλήγει 
ἠθιχῶς bx τοῦ ὑψηλοτάτου ἀρξάμενον ' λέχει γὰρ 
ὅτι Cao, ἕπνευσεν fj θεόῤῥυτος χάρις ὡς λάµπειν xal 
ἀστράπτειν xal Ἱλλοιῶσθαι ὀθνείαν Ίγουν ξένην 
ἀλλοίωσιν εὑπρεπεστάτην δοξάζοµεν, xal δοξἀζτιν 
πάντως ὀφείλομεν τὴν σοφἣν τρίφεγγον οὐσία», τὴν 
τριαδιχὴν δηλαδη, ἄτμητον εἰδύτες αὐτὴν κατὰ τὸ μὴ 
τέµνεσθαι διαμπὰξ ὡς xal χωρίζεσθαι ἀλλήλων * 
ἀλλὰ εἰς µόνον ὅσον πιστώσασθαι xol νοῆσαι, xol 
ὃ-δάξσι τὰ τρία πρότωπα τῆς μιᾶς θεύτητος" iv 
τούτοις δὲ δύναται τὸ δοξάζοµεν xal συμθουλευτιχῶς 
νοεῖσθαι" εἰ δὲ ph ἑκτείνει τὴν παραλήγουσαν, 
ἰωνιχῆς τοῦτο ἁδιαφορίας ἐστίν. Εἰς δὲ τὴν ὄντως 
ἄτμητον τριπρόσωπον οὐσίαν, καὶ «bv εἰρημένον ἐπ᾽ 
αὐτῇ νοῦν, ἐνθυμητέον xal τὸν µέγαν ἅγιον ὃς ἔφη, 
ἅμα τῷ τεμεῖν, ἐπισυνάπτειν τὰ ἄτομα, Ίγουν τὰ uj 


dixit simul ac aciuduntur, etiam atomos coalescere, p τεµνόµενα τομῇ διαιρετικῇ, ὁκοίαν ἔφαμεν, & ἧς 


sive non esse seclos seeclura dividente, qualem 
dicimus, qua fingeretur deitas in substantia trina, 
vel in trina deitate substantia, E4 ita quidem recte 
ponitur hujusmodi sententia strophe. 

908. Sed ad melius adhuc attendendum est : 
honorabilem sui ipsius praedicationem ibi poeta 
expenil, in comumubpioue commode latitantem. 
Serinone nanque laudans eos qui sanctain Trini- 
takan glorilicant, in. commuue sese prorsus im- 
miscet tanquam qui melode et inagni(icenter illam 
celebravit et ita. glorilicavit. Dicit ergo : Quibus- 
cunque ex uobis 'spiravit Spiritus graua, ipsi 
prorsus, hujusmod? gratia lucentes, et exiranee 
mutati, ei wqualem sancte Trinitatis potentiam 


εριούσιος φαντάζοιτο ἂν θεότης i] οὐσία τρίθεος : 
καὶ οὕτω μὲν ὀρθῶς διάχειται dj τοιαύτη τοῦ τρο- 
παρίου Évvota. 


σλη. Ἐπιδαλεῖν δὲ εἰσέτι χάλλιον" σεμνὴν πε- 
ριαντολογίαν ὁ μελφδὺς ἐνταῦθα ἐκτίθησι λανθά- 
νουσαν εὐμεθόδως διὰ χοινοποιῄσεω;, Σεμν͵λογὼ» 
γὰρ τοὺς τὴν ἁγίαν Τριάδα δοξάζοντας, συνε:σάγει 
πάντως ἐν τῷ χοινῷ καὶ ἑαυτὸν, ὡς ἑἐμμέτρως αὐτὶν 
xai µεγαλείως ὑμνολογήσαντα xai οὕτω δοξάσαντᾳ. 
Λέγει οὖν ὅτι ὅσοις EE ἡμῶν ἔπνευσεν ἁγίου Πνεύ- 
µατος ΄ χάρις, ato! πάντως λαμπρννθέντες τῇ 
τοιαύτῃ χάριτι xal ξένως ἡλλοιωμένοι, xal τὸ τῆς 
ἁγίας Τριάδος ἱσοσθενὲς εἰδότες, ταυτὸν δ' εἰπεῖν, 

















11 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


η κ. 


ἑγνωχότε:, ὡς lv τῷ εἱρμῷ τῆς τρίτης ᾠδῆς δεδή- A scientes, sive cognoscentes, nt. in cerminis tertii 


λωται’ Ἶτις ἁγία Τριὰς οὐχ ἁπλῶς οὐσία ἐστὶν, οὐδὲ 
ἁπλῶς τρίφεγγος, ἀλλὰ χατά τινα τρίαξιν ἐπιθέτων, 
cogh τρίφεγγος οὐσία. αὑτοὶ τοίνυν οὕτω λαμπροὶ 
ὄντες xal τὰ θεῖα σοφοὶ, δεόντως χαὶ δοξάζοµεν. 
Καλῷς δὲ ἄρα xal ἁἀποστολικῇ µεθόδῳ, ἐν Κυρίψ 
κχυχᾶται ὁ θεῖος οὗτος μελῳδὸς πεποιθὼς ἀληθεύειν" 
xil γε ἁληθεύει θεοῦ χάριτι' οὐχ ἀπορητέον δὲ 
πῶς ὁ μελῳδὺς ἠρχέσθη, οὐσίαν εἰπὼν τὴν ὑπὶρ 
πᾶσαν οὐσίαν ἁγίαν Τριάδα ' ἀλλ ἑνθυμητέον ὅτι 
κἂν μὴ ὑπερούσιον ῥητῶς εἶπεν αὐτὴν, ἀλλὰ τρόπον 
ἆλλον τὴν αὐτὴν ἕννοιαν ὑπεχρούσατο ἀσφαλῶς' 
οὐσία γὰρ σοφὴ τρίφεγγος, ἡ ἁγιωτάτη μόνη xal 
ἀνωτέρω ἑῤῥέθη Τριάς. 


mexu monstratum est; que sancta Trinitas non 
simpliciter substantia est, nec simpliciter trilueens, 
sed justa quamdam iriaxim epithetorum., sapiens 
trilucida substantia ; ipsi proinde sic fulgentes et 
in divinis sapientes facti, ut oportet, etiam glorifi- 
camus. Pulchre quidem igitur apostolica methode, 
in Domino gloriatur divinus ille melodus, in veritate 
se esse con(idens. Et certe gratia Dei vera loquitur. 
Non autem est ambigendum quwomodo melodus 
contentus sit. substantiam dicens, illam qua super 
emnem substantiam est, sanctam Trinitatem ; sed 
recogitandum quod etsi non verbis dixerit eam 


,supersubstantialem, alio modo tamen eamdem sen- 


tentiam tuto subindicavit : substautia namque sapiens, trilucida, sola, sanctissima Trinitas superius 


dicta est. 

σλθ’. "Opa bb «b ἔπνευσεν, cspvósspov ὃν 
ἔφανε χαὶ ἔλαμφε καὶ πάντων τῶν τοιούτων, xal 
οἰχειότερον τῷ ἑορταζομένῳ ἁγίῳ Πνεύματι * οὗ τὴν 
χάριν θεόῤῥντον ἐξ ὑγρᾶς κἀνταῦθα τροπῆς ἔφη ox 
xal ὁμθρουμένην ἄνωθεν ἐπὶ ἀναφυχῇ τῶν πιστῶν, 
xal πλύνουσαν ἁγίῳ τε βαπτίσµατι xai λοιποῖς 
θείοις χαθαρσίοις, καὶ ἀρδεύουσαν αὕλαχας θείας, 
xai αὔξουσαν πνεοματικὰ σπέρματα, xal χαταχλύ- 
ζουσαν ἁμαρτίας * καὶ ὅλως ἄνωθεν ἐχχεομένην προ- 
φητιχῶς ἐπ ἀγαθῷ τῶν τοῦ τοιούτου Πνεύματος 
ἀξίων φυχῶν * τοιούτοις δὲ λόγοις χυτὴ ἂν εἴη ἄνω- 
θεν μεταφὁρικῶς fj Oslo. πνευματιχὴ yápu, xal 
ὁμθρητὴ xal ῥυτῇ, δη δὰ ὑγρὸν πνέουσα πνευμα- 
εικῶς, εἴ τι χρὴ xal οὕτω φράσαι ἀρχαϊχῶς, ὥστε 
προσφυῶς τὸ ἔπνενσεν ἐπὶ τῆς θεοῤῥύτου χάριτος 
εἶπεν ὁ µελφδός ' xal ἄλλως δὶ τὸ αὑτὸ σεμνύναι, 
ὥσπερ ἔρπει πρός τινα τὺ ἑρπτὸν, xal βαδίζει τὸ 
ποδωτὸν, xal ἐπιπετάννυται τὸ πτηνὸν, xal νήχεταί 
που τὸ νηχτὸν, οὕτω πάντως πνέει καὶ ἀερία mvoh, 
φυσιχὴ μὲν αὕτη, συµδολογραφοῦσα δὲ ὡς οὐχ ἂν 
ἀντεί[πῃ τις τὸ ἅγχιον Πνεῦμα, ὃ xat ἐκ τοῦ πνέειν 
xal τῆς xav' αὐτὸ πνοῆς ὠνόμασται, 


σµ’. Πνοὴν δέ φηµι ἐνταῦθα, οὔτε τὴν ἀπόγαιον 
ὁποῖας πολλὰ περὶ ἡμᾶς πνέουσιν ἁήματα, οὔτε τὴν 
ἐκ χαπνώδους ἀτμοῦ, xal οὕτω ξηράν" ἀλλὰ τὴν 
ἀφ᾽ ὄψους xal φύσει ἔνικμον καὶ ὑγράν' τοιαύτη 
Τὰρ νῦν χρησιμεύει τῷ μελῳξῷ τροπικῶς, ἵνα δι᾽ 
αὐτῆς φιλοσοφἠσῃ θεολογικῶς' διὸ xal δ.νάµενος 
εἰπεῖν ὅσοις ἔπνευσεν f) θεόθλυτον χάριν ἔφρασεν’ 
(505v γὰρ τὸ βρύον xai τὸ βλύον, εἰ χαὶ γενιχῶς 
ῥυτά slo: xal αὐτά, Προέχρινε δὲ τὸ θεόῤῥυτος χάρις, 
(.a ix τοῦ ἕπνευσε xal ix τοῦ θεόῤῥντος ὡς ix 
πνευµατώδους ἐνύγρου νέφους ὑψηλοῦ πορίσηται 
χαὶ ἀστραπαίαν ἔννοιαν τὴν iv τοῖς πνευματιχῶς 
ἁἀστράπτουσι πιστοῖς, xal νόηµα λαμπηδόνος τὸ ἐν 
τοῖς λάµπουσι μαθηταῖς, xowbv ὑπάρχον αὐτὸ καὶ 
ἁἀστραπῆς λαμπούση;ς xal ὑγρότητος ὀμθρηρᾶς ἆπο- 
πλυνούσης xal λευκανούσης xal ποιούσης οὕτω λάμ- 
πειν ᾿ xal χείσθω καὶ ἡ τοιαύτη σχέψις ἐπὶ σεµνώ- 
ματ: τοῦ ἔπνευσε xal ἑξῆς * ἔνθα ἑννοίας παρέφρασεν 
ἃς φθάτας ἀπὸ τοιούτων μεταφορῶν ἐμελῴδησε, 
δεξ.»; ὢν οὕτω ποικίλλεσθαι μεταφοραῖς xal παρα» 


tanquam 


τοῦ B 2239. Vide autem verbum ἔπνευσεν, ut praestantius 


verbis ἔφανε et ἔλαμψε, et omnibus similibus, con- 
venientiusque celebrato Spiritui sancto; cujus 
gratiam ex bumiditatis figura fluentem a Deo dixit 
imbrem desuper mananitem ac fideles 
refrigerantem, sanetoque baptismate ac caeteris 
divinis purificationibus lavantem, et divinos sulcos 
irrigantem, et spiritualibus seminibus incrementum 
dantem, atque culpas abluentem; uno verbo, juxta 
prophetica verba, effusum ín bonum animarum 
hujusmodi Spiritus gratia dignarum. Talibus autem 
rationibus divina Spiritus gratia metaphorice dice- 
tur desuper fusilis, utque imber fluens et decur- 
rens, jamque spiritusliter humidum spirans, si 
oportet ita quoque prisco more loqui ; ita ut uatu- 
raliter de gratia divinitus manante verbum ἔπνευσε 
dizerit melodus ; sed ut aliter idem honestemus, 
quemadmodum ad aliqua repit repens, et graditur 
pedesire ei volat pennatun, et iatat natatile, sic 
prorsus spirat aeria spiratio, qus: quidem physica 
est, sed symbolice, aicut nemo contradicere petest, 
effiugit Spiritum sancum, qui ex spirare et ex 
ipsius derivata spiratione nomen habet. 

940, Spirationem autem hic dieo, non terre- 
strem, qualiter multa circa nos spirant flamina, 
nec illam ex ex halatione fumi simili surgentem οἱ sie 
aridam :sed illam qus venit ab alto naturaque lumi- 
da atque madida est. Talis nunc enim tropice melodo 
deservit, ut per ipsam theologice philosophetur. Ideo 


D cum dicere posset : ὅσοις ἔπνευσεν aut ἔφρασε (sugges- 


gii) θεόθλντον graiiam : de terra namque sunt βρύον 
et βλύον, licet in genere sint ipsa (fluenta) ῥυτά ; tna- 
luit tamen hoc : θεόῤῥυτος χάρις, ut ex verbo ἔπνεν- 
σεν et adjectivo θεόῤῥυτος, tanquam ex lhuuido et ex- 
celso et spirituformi uebulo, deduceret fulguris seu- 
tentiam, in Qdelibus qui spiritaliter fulgurant, et 
splendoris cogitatum, in discipulis splendenti- 
bus, cum οἱ hoc commune fulguri lucenti et 
humiditati plaviessm qus lavat et dealbat et ita 
lucere facit. Et ita jaceat !alis inquisitio de con- 
venientia verbi ἔπνενσεν οἱ sequentium. Ibi sen- 
tentias circeumlocu'us est quas pracedenter abs- 
que cireumlocutioue cecinit ; solers ita varietatem 


143 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT E: 


Td 


indueere per metephoras et paraphrases, qui- A φράσεσι, δι ὧν fj τῶν νοημάτων ταυτύτη; ἐξαλλέο- 


bus eogitationusm repetiio diversam induit for- 
Mam. 

941. Selendum autem quod conveniens dietio est 
ἡ χάρις; et alique molo ῥυτῇ est etiam ipea seof- 
sim diela, sine adjectivo θεόῤῥυνος, ct quod est 
ei quodamunodo χυτή ; siquidem ex yéw venit 
χαέρσιν, upde quoque χάρις, qua χαρᾷ per deriva- 
tionem affinis est. Quz dam enim effusio est ἡ Καρὰ 
(Izetitig) οἱ ἡ χάρος (gratia), quemadmodum σύγχυσις 
eal quod ipsis opponitur. ldeo quongee par&belo 
quedam convenieuter buie sententise eaugaum Iaesy- 
marum  exquirit: partim quidem ab exivema 
voluptate, pariima astem ab affücuone prorempendes, 
spongiau in similitudinem addueunt ; eoncludena 
humidum, hinc quidem explicata, ad satietatem 
ac αὑτόῤῥναας (spontefluentes) promiuit sine pres- 
sura [usas; illinc aujesa necessario stricta : sic 
οἱ apiina tum  arefacta per Letitiam, et sie pet 
expausionem emiMit laerymas, tum vero afflieta, 
Sive, quod idem est, pressa; evidens est enim quod 
idem sunf. afflielio et pressura. Sciendum autem quod 
antiquorum divinis dietiealbue consociantium cra- 
tiam, audacissini divinam fecerunt itlam, et in. tria- 
dem ordinaverunt, tres rationabiles effegentes gra- 
ias, et augusta nomina eis Impenentes. Quod autera 
honestissimnm illius est, nemo neo aliorum sspien- 
lium,necsanctorum Patrum, dedignatus est in Deum 
lujusmedi dictionem ; sed omnes judicaverunt in ip- 
sum ilíam adaptari. Licet igitar dicere gratiam, vel 
χαριτώνυµον, vel χαριτωµένην vel aliud quid simi- 
le, et negligere prorsus quod dietum est. Ideo ὁ 
χαρίσιος, sie placenta foret, sive bomo, lionesta- 
batur hujusmodi dietione. Puichram autem iltam 


σµα’. Ἰσεέον δὲ καὶ ὅτι aepvh λέξις f χάρις: 
val πως ῥυτὴ καὶ αὐτὴ χαθ᾽ αὐτὴν µονἠρης λεγο- 
µένή δίχα τοῦ θεόῥόυτος καθότι xal yuth τρόπον 
τινά * εἴπερ ἐχ τοῦ χέω γίνεται χαίρειν, ὅθεν xai f 
χάρις ἡ «fj χαρᾷ παρώνυµος * διάχυσις Ἱάρτις χαὶ 
à χαρὰ χαὶ fj χάρις, Χ18ὰ σύγχυσις τὸ ἑναντίον 
αὐταῖς: 86 χαί τις παραθ»λὴ προσφυῶς τῇ τοιαύ- 
«f ἑννοίᾳ αἰτιολογοῦσα τὸ δἀκρυον᾽ ti μὲν ὑφ' 
ἡδυνῆς προϊὸν ἄκρας, πῆ δὲ ὑπὸ θλίψεω;, τὸν σπόγ- 
γον προφέρει ἐς ὁμοιότηςα, ὃς ὑγρὸν στέγων, zh 
μὲν ἀναπεπταμένος εἰς πλήσμιον αὑτόῤῥυτον bxslo 
προάγει χεόµενον δίχα πιεσμοῦ, T δὲ 80 ἔνδειαν 
σφιγγόµενος * ὡς καὶ φυχὴ, πῆ μὲν ἁραμομένη iv 
ep χαίρειν καὶ οὕτως ἀναπεπτάσθαι, προῖΐησι δ4- 
xpvov, tfj δὲ θλιδοµένη, ταυτὸν δὲ φάναι, πιεζομένη’ 
δῆλον γὰρ ὡς ταυτίζεται dj θλίψις καὶ 6 πιεσµύς. 
Ἱσεέον δὲ ὅτι τῶν παλαιῶν θείαις λέξεσιν ἕἑντας 
οόντων τὴν χάριν, οἱ τολμηρότεροι καὶ ἐθεοποίηθεν 
αὐτὴν, xoi elc Τριάδα περιέστησαν, spes; ἑλλόγως 
ἀναπλάσσοντες χάριτας, xal ὀνόματα σεμνὰ ἔπιτι- 
θέντες αὐταῖς. Σεµνότατον δὲ αὐτῆς ἐχεῖνό ἐστιν, 
δει οὐδεὶς οὔτε τῶν ἄλλων σοφῶν, οὔτε τῶν ἁγίων 
Πατέρων, ἀπηξίωσεν ἐπὶ Θεοῦ «hv τοιαύτην Mis, 
ἀλλὰ πάντες ἑνέχριναν xal ἐπ᾽ αὐτοῦ ταύτην ἁρμότ 
τεσθαι. οὕχουν ἔστιν εἰπεῖν χάριν fj χαριτώνυµον 
$8 κεχαριτωμένην ἢ ἄλλο τι τοιοῦτον, xat ἐξεδερίσαι 
QC ὅλως τὸ λεχθέν - διὸ xaX ὁ χαρίσιος εἴτε πλαχονί 
ἐχεῖνος εἴτε ἄνθρωπος ἐσεμνύνετο τῇ τοιαότῃ λέξει» 
καλΏν δὲ αὐτὴν οὖσαν εδρὼν καὶ ὁ σοφὸς΄ Ἰωάννης 
οὗτος, ἐπλεόνασεν, ὡς ἐχρῆν, χαταπάσας αὐτῇ τὸν 
μελῳδικὸν πέπλον ὅσα xol ποιχίλµατι ἀνθηρῦ. 


invenigus el ipsa sapiens ille Joannes, miultiplicavit, ut oportebat, ipsa, tanquam νατ]ειαῖο florum, 


pmelodum peplum conspergens. 

242. Liberalius tamen tanquam margoritas, di- 
«liones, ut ita dicam, [ulgidas, uipote propriss et 
accommodataa mazime sancix Trinitsti, in variega- 
fum iexiturae decus, apposuit. Dictiones autem dico 
luminis, splendoris, facis, οἱ derivatorum, pr»- 
4er dictiones torridi, ignis, folguris, jubaris, no- 
3uinique eplendoris analogorum ; ita ut exinde sit 
huic voce sonora melodo spiritualis psslmedia 
iuasi tota. lucida. Et propter. hee in elogium οἱ 
jribuendum egt eanopie, id. est.carminis expan- 
sionem, non solum lapidibus pretiosis consper- 
sam in cogitatis de suavi gratia, sed etiam ex ful- 
g'dis margaritiy , ut dieuim est , clarissime  fulgu- 
yantem. 

245. Decus auiem etiam est gratise tanquam ipsi 
cobzrens, quod adoratio ip apiritu et veritate, ín 
Spiriu et grata dicitur aderatio ; quodque canoni- 
«a apustolorum signa sancüssimi Spirites gratía 
&ignal; εἰ quod ille qui in Domine gloriatur, hee 
gratia Dei facere se dicens, contentus. est ; et qued 
ad idem redit, Dei donum et gratiam fari, et quod 
ad salutem pertinere dicitur Dei gralia. misericor 
diaque ac bumanitas ; et quod bujus gratis ρατιί- 


cuf. Ἀφειδέστερον μέντοι ὅσα xal papyápow, 
τὰς ὡς οὕτως εἰπεῖν φωσφόρους λέξεις, ofa οἶκειο» 
τέρας xal προσφυεστέρας τῇ ἁγίᾳ Τριάδι, ἑνέθετο 
εἷς καλλίονα τοῦ ὕφους ποιχιλµόν λέγω δὴ τὰς 
φοῦ φωτὸς, χαὶ τοῦ φέγγους, xal τοῦ φάους, xal τῶν 
ἐξ αὐτῶν, δίχα γε τῶν τοῦ φρυχτοῦ, xal τοῦ rupi, 
καὶ τῆς ἀστραπῆς, xal τοῦ σέλαος, xat τῶν χατὰ 
D τὸ ὄνομα τῆς λάμψφεως, ὡς ἐντεῦθεν δλύφωτον σχι- 
δόν τν τὴν πνευμάτικὴν φαλμῳδίαν εἶναι τῷ (ini 
φώνῳ µελῳδῷ * xal διὰ τὰ τοιαῦτα xai εἰς λογεῖον 
αὐτῷ ἑλλογεῖσθαι τὸ τοῦ χανόνος ἅπλωμα * ob λίθοις 
µόνον χατεστρωμένον τιµίοις τοῖς κατὰ τὴν Υλν- 
χεῖαν χάριν νοήµασιν, ἀλλὰ καὶ µαργάρων φτεινῶν 
ἑξαστράπτον, ὡς ἑῤῥέθη, φαεινότατα. 
σμγ’. Σέµνωμα δὲ χάριτος xat σύννα»ν otov αὐτῃ 
καὶ v τὴν ἐν πνεύµατι xat ἀληθείᾳ λατρείαν, lv 
πνεύμµατι xal χάριτι λέγεσθαι, καὶ ὅτι τὰς xavor- 
x4; ἀποστολικὰς οφραγῖδας, d τοῦ παναγίον 6η: 
μειοῖ Πνεύματος χάρις καὶ ὅτι 6 v Κυρίῳ χαυχώ- 
µενος, ἀρκεῖται εἰπὼν Θεοῦ χάριτι ποιεῖν αὐτό ’ 
καὶ ὅτι ὃς ταυτὸν ἦχει Θεοῦ δωρεὰν καὶ χάριν εἶ- 
πεῖν * xal ὅτι σωτηριῶδες, χάριν χαὶ οἰκτιρμοὺό 
καὶ φιλανθρωπίαν ουνεχφωνῆσαι Θεοῦ * xai ὅτι ὁ 





745 


IN IIYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


746 


μὲν ἔσω ταύτης xa μέτοχος, ἡδὺς ὅτι µάλα * & δὲ A ceps, quam maxune jucundus est; qui vero boni 


τοῦ χαλοῦ ἕκπτωτος τοῦδε, οὐδέν τι τοιοῦτος δοχεῖ * 
ὡς ὁ ἄχαρις καὶ ὁ ἀχαρίστερος δόρπος ἢ λόγος * καὶ 
τὸ ἁχαρίστατον ἤγουν ἀηδέστατον xal πάνυ ἄχαρι, 
xal μάλιστα ὁ ἑπάρατος ἀχάριστος. "Oct δὲ καὶ ἑτέ- 
ραις ὑψηλαῖς ἑφ[λησεν ὁ μελῳδὸς ἐγκροαίνειν λέ- 
ξεσιλόγῳ ἐπιμονῆς, εὐχρήστοις xaX ὑψηλαῖς el xal 
μὴ χατὰ τὰς εἰρημένας λέξεις τὴν χάριν καὶ τὰς 
ix τοῦ φωτὸς, xal τῶν xav αὐτὸ, ἡ περιοχη τοῦ 
κανόνος δηλοϊ τοῖς περιερχοµένοις αὐτόν. 


σμὸ’. ᾽Αλλὰ γὰρ ἐς τοσοῦτον συμµέτρως τὴν χάριν 
περιεργασάµενοι, καὶ εὐξάμενοι τῷ θεῷ μὴ ἀπὸ. 
στερεῖν ἡμᾶς αὑτῆς, λέγομεν xoY ὅτι τὸ λάµποντες 
ἀστράπτοντες ἡλλοιωμένοι ἀσυνδέτως προαχθέντα, 
γσβργῶς xaX γλυχέως πέφρασται ' τῇ πνευματιχῇ δὲ 
φωσφορίᾳ ὠχείωται πάντως χαὶ sb λάμπειν xal τὸ 
ἀστράπτειν. Ἔστι δὲ τούτων τὸ μὲν ἐφετὸν φύσει, 


τὸ 8 οὗ τοιοῦτον * διὸ ἱλαρὸν μὲν ἡ λαμπρὰς, διὰ 


4b xai αὐτὴν γλυχὺ φῶς ^ φρικτὸν δὲ ὡς πυρόεν, 
jj ἀστραπὴ * ἅπερ xai ἐπὶ τοῦ Θεοῦ νοοῦντες fpc, 
εἴπερ φρονοῦντες, xal φοδερὸν μὲν εἶναι τὸν Θεὸν 
λογιζόµενοι, καὶ οἷον μὴ ἐξευρήσειν τὸν ἀντιστη- 
σόμενον τῇ δικαίᾳ αὐτοῦ ὀργῇ, ἄλλως δὲ χαὶ φιλαν- 
θρωπότατον αὐτὸν εἶναι συννοούµενοι, φυλαξώμεθα 
ἡμᾶς αὐτοὺς ὡς ἢ μὴ ἁμαρτάνειν ἁπαραχαλύπτως 
εὔτω xai ἁλογίότως ἐπὶ κληρονοµίᾳ δαίμονος, ἢ 
ἀλλὰ xoi ἡμαρτηχότες ταχὺ ἐπιατρέφεσθαι, τὴν 
καλὴν ἀλλοιωθέντες ἀλλοίωσιν, $c ἐνταῦθα ἑμνή- 


illius est expers, nihil talis esse videtur ; veluti ó' 
ἄχαρις et ὁ ἁχαρίστερος δόρπος sive λόχος, et, 

id quod ingratissimum seu injucwndissimum οἱ 

prorsus insulsum esi, ei prasertim detestabilis, 

ingratus. Quod autem etiain aliis excelsis dictio- 

nibus amavit cum  perseverantix poeia lyrara 

percutere, et si non secundum bas dictas locutio- 

nes, gratiam, calerasque ος lumine et derivatis 

orias, commodis et excelais, hujus carminis argu- 

mentum ostendit percurrentibus illud. 

214. At vero sic de gratia sullicienter habito 
sermone, Deum, ne nos orbet illa, deprecati, diei- 
mus quod verba λάμποντᾶές, ἀστράπτοντες, ἡλλιιω- 
µένοι, sine conjunctione prolata vivide jucundeque 
dicia sunt. Spirituali vere jucidationi prorsus ap- 
propriantur τὸ λάµπειν et τὸ ἀστράπτειν, Ex lis 
autem unum quidem natura est desiderabile, aliud 
vero minime ila : quoniam jucundum quidem est 
lucerna, propter dulcem ipsius lucem ; iremen- 
dum autem veluti ignitum, fulgur. Qua nos etiam 
de Deo cogitantes, dummodo prudentes simus re- 
putantesque. tremendum esse Deum ac talem qui 
non inveniat ipsius ire just» quemquam obstau- 
tem, alias autem illum esse benignissimunm intelli - 
gentes, nos ipsos eustodiamus, ne vel imprudenter 
ac irrationabiliter in. daemonis lizreditate fiamus 
peccantes, vel saltem etiam lapsi brevi convertamur 
bac pulchra transmutati mutatione, cujus bic me- 


at ὁ μελῳδὸς παρελκύσας αὐτὴν Ex τῶν τῆς ἑορτῆς. & minit poeta ex his ad festum attinentibus illam 


αμε’. Ἔστι γὰρ νοῆσαι ἡμᾶς, ὅτι τὴν χατὰ νοῦν 
λάμψιν xol τὴν ἀστραπὴν καὶ την εὐπρεπῃ ὀθνείαν 
ἀλλοίωσιν, ἣν παραγγἑλλει ὁ σοφὸς οὗτος ἐποποιὸς, 
καὶ ἐπιμάρτυρεται ἡμῖν ὡς λατρευταῖ, τῆς ἁγίας 
Τριάδος, τοῖς μαθηταῖς πρώτὸις ἐνεθεώρησε. TL γὰρ 
ἁπαίσιον Ἡ ἀπόφημον ἡ ἀναχόλουθον τῇ ἑορτῇ, xal 
τοιαύτην χάριν ἄνωθεν πεμφθΏναι τοῖς θεοχήρνξιν, 
ἵνα τοῦ περιέχοντος λαμπομένου πυρσαῖς γλὠσσαις 
καὶ τῇ ἐχεῖθεν φανότητι, καὶ τὰ μαθητιχὰ πρόσωπα 
φωτὶ λάμποιντο, καὶ θείαν οὕτως πλουτοῖεν ἀλλοίω- 
aw ; οὗ γὰρ ἂν εἶποι τις πρέπειν τὸν μὲν Exel ἀέρα 
λάμπεαθαι, κατενώπιον δὲ τοῦ Θεοῦ ἁποστόλων ζό- 
φον εἶναι, ὡς νυχτὶ ἑοικέναι σφίσι tà ὑπώπια ὤχρῳφ 


deducens. 


945. Nobis enim cogitandum quod hunc mentis 
splendorem ac fulgurationem convenientemque ex- 
waneam mutationem, quam sapiens ille cantor 
nuntiat, el nobis ul. sancte Trinitatis cultoribus 
attribuit, in primis discipulis speculatus est, Quid 
enim sinistri vel infausti vel repugnantis festivitati 
quod talis gratia desuper etiam nritteretur Dei pras- 
conibus, ut, capite linguis igneis et exinde splen- 
doribus fulgente, discipulorum vultug etiam lumine 
fulgerent, et sic divina mutatione dilárentur. Non 
euim quis dicere posset convenire illic quidem aera 
fulgere, sed coram Deo apostolorum tenebras esse, 
Πα ut nocti similes ipsis essent facies, pallore ex 


βεδαμμµένα τῷ Ex φόδου καὶ ανυσιολῆς, τοῦ πβὺς D) metu et animi,contractione, dum in pulchritudinem 


κάλλος ἑρεύθοντος αἵματος * ἡ Μωῦσῆς μὲν ὑπερε- 
δοξάσθη τὸ πρόσωπον ἣν ὅτε Ex Θεοῦ xaÜà πρέπον, 
'oi &k μαθηταὶ oüx σαν ἄξιοι καλῷ τοιούτῳ ἑλλάμ- 
"ψασθαι; xoi τυχεῖν ὁμαδικῶς ἀγαθοῦ ὁποίου àv τῷ 
Θαθὼρ ἐπειράθησαν τρεῖς ἐκεῖνοι ἐπίλακτοι patn- 


ταλ., οὓς xat αὐτοὺς ὁ νῦν ἀποστολιχὸς περιέχει σύλ., 


λογος, χαίροντας πάντως ὅτι τὸ ἰδιάσαν πρὸ τοῦ 
πάθνς xiv τὸ ἄῤῥητον ἐκεῖνο φῶς, ἐκοινώσαντο 
ἅρντι πάντες ἀδελφιχῶς διὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, 
ὡς αὑτὺ ἐπεμέτρησε, 

σµς’. Διὸ ἔστι νοῆδαι xai εἰπεῖν ὀρθῶς, ὣς οἱ 
λάμποντες οὕτω καὶ ἀστράπτοντες διὰ τὸ θεόθεν 
7 ἆ-.πεσθαι xol ἀστράπτεσθαι, xai πυρίναις δὲ 
γλώσσαις φανόμεναι θιγγανούσαις οἷον τῆς ἑχάστου 


ParmoL. Ga. CXXXVI. 


sanguis rubefacil tnctxe. Nunquid Moysis quidem 
vultus olim a Deo convenienter glorificatus est, 
discipuli vero digni non essent qui tali splendore 
fulgerent, parique jure bonum obtüineremt, quale 
super Thabor experti sunt illi tres electi discipuli, 
quos el ipsos praesens apostolicus complectitur ea- 
tus, omnino gaudentes quod speciatim concessum 
aute occasionem bonum illud ineffabile lumen, uunc 
omnes fraterne per Spiritum sanctum, ut illud: su- 
pererogavit, in comnfuni participent ? - 
246. ldcirco recte cogitandum et dicendum, quod 
ita fulgentes ac fulgurantes, eo quod a Deo lucereut 
ac fulgurarent, igneisque tacti linguis tanquam 
uniuscujusque linguam attingentibus, et ita dulcem 
24 


141 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIT/E 18 


cognitionis flammam, ut Dei angeli, accedentibus, A γλώσσης, καὶ οὕτω Ὑνώσεως npacíay φλόγα ἵμαν- 


convenientia 83ne concinerent, etsi circumstantes 
ethnici male comprehenderent illos et aliquo modo 
sccundum illos e medio ignis Deum benedicentes 26 
hymnis eclebrantes οί populum idololatricum cir- 
cumstautem obstupefacientes, sacros pueros, et ipsi 
agerent. Non igitur absimile nec dubium specie luci- 
dissiwos etiam apostolos faisse, cum sub ignis specie 
desuper illis venit Spiritus illuminatio, ut interiori 
' Iumíine lumen etiam vultus haberent ; illaque tria ex 
sei here Iucerent jpsisIumina, unum quidem ex igneis 
linguis, aliud inhzrens menti,et tertium quod ipsis 
faciein ad gloriam sancte Trinitatis splendesce:e 
fecit. 

947. [1ου autem ita cum sit, potest. aliquis locu- 


ρευούσαι; ὡς θεοῦ ἀγγέλοις, ἔμελπον ἂν τὰ εἰκότα, 
κἂν οἱ περιεστῶτες ἐθνιχοὶ παρενόουν αὐτούς: xol 
πως κατὰ τοὺς Ex φλογὸς µέσης τὸν θεὺὸν εὖλο- 
τοῦντας xal ὑμνοῦντας ἁγίους παῖδας ἐκείνους, xo 
τὸν πέριξ Àaby τὸν εἰδωλολάτρην ἐχπλήττοντις, 
διετέθειντο καὶ αὐτοί; 0ὕχουν ἀπειχὸς οὐδὲ ἀμφί- 
λεχτον λαμπροτάτους εἶναι xal τὴν μορφὴν τοὺς 
ἁποστόλους ὅτε πυοσοµόρφως αὗτοῖς Ίλθεν fj ἄνω- 
θεν τοῦ Πνεύματος ἕλλαμφις, ἵνα φωτὶ τῷ ἑντὸς 
φῶς ἔχοιεν xal προσωπικόν  χαὶ τρία ταῦτα φῶτα 
ἑναιθριάζοι αὐτοῖς τὸ Ex τῶν πυρίνων γλωσσῶν, xal 
«b κατὰ φυχἠν * καὶ τρίτον ὅπερ αὐτοῖς τὴν ὄψιν 
εἰς δόξαν τῆς ἁγίας Τριάδος Ἰγλάϊζεν. 

σµς. EL δὲ τοῦ) οὕτως ἔχει, δύναταί τις καὶ τὸ 


tionem : « Ex'ranea. convenientissima mutatione B ὀθνείαν ἀλλοίωσιν εὐπρεπεστάτην ἡλλοιῶσθαι αὐ- 


ipsos commuteri, » ad hujusmodi splendorem ac 
fulgurationem urbane referre, dieereque quod ibi 
Sacer poeta alludit ad veterem apud Graecos vul- 
tus immutationem, que supefveniebat heroice 
personz, de qua factum est istud : Alius mihi, 
peregrine, recens vel antea visuses. Dicitur enim 
tunc heros vir et reliquis corporis et facie recenter 
fuisse mutatus, Erat etiam illius extranea mutatio, 
non quidem aliquatenus conveniens, sed aspectu 
deformissimum illum demonstrans ruga nempe 
clreumdabat eum, et pellis sicut lignum arefacta 
erat, et oculi caligaverant, nisipejus adhuc esset 
hoc mutatio. 

948. Hic autem dicere posset poeta quod, dex- 
tera Dei mutante apostolos, sic mutati sunt ut alienus 
esset eis sicut et cuilibet alii personz fulgurans iste 
splendor, sed convenientissimus, utpote blandus et 
alliciens ipsum intendentes. Non enim, ut in Tba- 
bor, lumine super solem coruscaite, veluti fulgure, 
percellebantur, sed sicut tunclinguarum iguis urere 
non valebat, sic nec exinde lumen exeazcare intuen- 
tes : in bonum enim hzc in festivitate facta est 
mutatio, non autem ad ledendum neque discipulos 
nec alium quemquam. Et ita quidem in exemplum 
apostolis per recordationem adductis sapiens melo- 
dus Jo:nnes hunc splendorem in^ nos spiritualiter 
declinare vult per rectam sancte Trinitatis adora- 
tionem. 


949. Hanc vero dictam mutationem poela di- 
xit 40 velav, sive extraneam, ut dietum est, et ex- 
traordinariam, usus tropo qui dicituf apud antiquos 
metaleptieus, sive juxta metalepsin, non hanc quam 
adhibent pedestres rhetores, sed illam qu: poctis 
est in usu. Sie supponatur dictio requirens inter- 
pretationem ad claritatem ; et explicetug illa per 
ditionem honionymam sive ad minus δίσηµον, id 
est duas habentem a se diversas significationes, 
quarus una quidem est maxime propria, sicut vi- 
detur, ad afferendam subjects dictioni claritatem ; 
ala vero vi trahitur ad ji«tam interpretationem, 
amditore eoaeto transferre suam mentem a naturali 


τοὺς συµδιθάσαι ἁστείως πρὸς τοιαύτην λάμψιν val 
ἀστραπὴν, xal εἰπεῖν ὅτι μυκτηρίζει ἐνταῦθα ὁ 
ἅγιος μελῳδὸς παλαιὰν ἐν Ἕλλησι χατ᾽ ὄψιν ἀλλοίω- 
cw, ἐπιγινομένην ἠἡρωϊκῷ προσώπῳ περὶ οὗ πε- 
ποίητα: τὸ - ᾽Αλλοϊός µοι ξεῖν᾽ ἑφάνης v£ov tjt πάρ- 
οιθεν΄ - λέγεται γάρ ποτε Ἶρως &vhp ἀλλοιωθῆναι 
καινῶς t& τε ἄλλα τοῦ σώματος, χαὶ τὸ πρόσωπον' 
xaX ἣν ἣ ἀλλοίωσις ὀθνεία ἐχείνου, xa οὐδὲ βραχύ 
τι γοῦν εὑπρεπὴῆς, ἀλλὰ εἰδεχθέστατον ἐχεῖνον δια- 
δειχνῦσα” ῥυτίς τε γὰρ ἐχεῖνον περιέστειλε, χαὶ ὁ 
χροῦς ὡσεὶ xal χάρφος ἀπεξήραντοι χαὶ οἱ ὀφθαλμοὶ 
ἐχννζώθησαν, ὅτι μηδὲ ἣν ἡ ἀλλοίωσις ἑχείνη ix 
τοῦ χρείττρνος. 

curn. Ἐνταῦθα δὲ εἴποι ἂν 6 μελῳδὸς ὅτι τῆς 
δεξιᾶς τοῦ θεοῦ ἀλλοιούσης τοὺς ἁποατόλους, οὕτως 
Ἠλλοιώθησαν ὡς ὀθνείαν τε αὐτῶν χαθὰ xal παντὸς 
ἄλλου προσώπου εἶναι τὴν ἀστραπαίαν ταύτην My- 
ψιν, ἀλλὰ καὶ εὐπρεπεστάτην ola καὶ ἐπαγωγὶν 
καὶ ἐφολχὸν τῶν ἐντρανιζόντων αὑτῃ. O0 γὰρ &; 
ἐν τῷ θαθὼρ ὑπὲρ fiiov τοῦ φωτὸς ἑνεργοῦντος, 
ὑπερηυγάξδοντο καταστραπτόµενοι, ἀλλὰ ὥσπερ τὸ 
τηνικαῦτα πῦρ τῶν γλωσσῶν οὐχ Ίθελε χαίειν, οὔ- 
τως οὐδὲ τὸ ἐχεῖθεν φῶς ἐχτυφλοῦν τοὺς βλέποντας 
ἐπ ἀγαθῷ yàp ἐχαινουργήθη ταῦτα ἓν τῇ ἑορτῇ. 
οὗ μὴν ὥστε βλαθῆναι μὴ ὅτι γε τοὺς μαθητὰς, ἀλλ' 
οὐδὲ ἕτερόν τινα» xal οὕτω μὲν εἰς παράδειγµα 
τοὺς ἀποστόλους ὑποστήσας διὰ ἀναμνήσεως ὁ cogb; 
μελιχὸς Ἰωάννης, τὴν ἐχείνην λάμψιν ἐθέλει µετα- 


D κλῖναι νοητῶς εἰς ἡμᾶς, bv τῷ λατρεύειν τῇ ἁγίᾳ 


Τριάδι ὀρθῶς. 

σµθ’. Την δὲ ῥηθεῖσαν ἀἁλλοίωσιν ὀθνείαν ὁ µελῳ- 
δὺς εἶπεν, ἤγουν ξένην, ὡς ἑῤῥέθη, καὶ παράδοξον, 
τρόπῳ τῷ παρὰ τοῖς παλαιοῖς λεγομένῳ µεταλη- 
πτικῷ, Ίγουν τῷ κατὰ μετάληψιν, οὗ τὴν παρὰ τοῖς 
πεζολόγοις ῥήτορσιν, ἀλλὰ τὴν παρὰ τοῖς ποιηταὶς 
Ὑινομένην. Οὕτως ὑποκείσθω λέξις δεοµένη ἑρμη- 
νείας εἰς διασάφῃσιν, καὶ ἑρμηνευθήτω ἑχείνη διὰ 
λέξεως ὁμωνύμου, Ίγουν τὸ ἑλάχιστον, δισήµου, à 
ἑστιν ἐχούσης δύο σημασίας ἑτεροιουμένας ἀλλή- 
λων, Qv ἡ μὲν µία οἰχειοτάτη, ὡς εἰχὸς αὐτόθεν 
ἐστὶ τῇ ὑποχειμένῃ εἰς διασάφῃησιν 4d δὲ ἑτέρα 
βιαίως ἕλχεται εἰς ἑρμηνείαν ἐχείνην, ἐξωθουμένου 
τοῦ ἀχροατοῦ μεταγαγεῖν τὸν αὐτοῦ νοῦν ἀπὸ τῆς 


———————— — . — ÉD — — -— — 











749 « 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


150 


προσφνοῦς ἑρμηνείας εἰς τὴν ἄλλην τὴν ἐξ ὁμωνυ- A interpretatione ad aliam, qux& ex homonymia est, 


píac ἀντιπαραχειμένην, xal ἁροσαρμόόαι αὐτὴν 
εἰς ἑρμηνείαν τῆς προκειµένης λέξεως * olov. ἔσίω 
δεομένη ἑρμηνείας λέξις fj γλήνη ἐν τῷ- Ἔβρε, xaxt 
γλήνη * - xai ἑρμηνευτέον αὐτὴν διὰ τοῦ χόρη. Ἐπὶ 
οὖν χόρη μὲν χαὶ dj χατὰ τὸν ὀφθὰλμὸν, χόρη δὲ 
ὁμωνύμως χατὰ ἑτεροίαν σηµασίαν καὶ τὸ νεαρὺν 
γνναιχάριον, ὁ μὲν προσάφας τῇ γλήνῃ τὴν πρώτην 
χόρην τὴν χατ bd, ἵνα Mera ὅτι "Effe, xax θέα, 
Ίγουν "Avep ph ἀξιοθέατε, οἰχείως ἠρμήνευσεν, 
εἴτουν προσφνῶς * ὁ δὲ μεταλαδὼν Ίγουν ἀλλάξας 
τὴν θέαν xal εἰπὼν μεταληπτιχῶς, ἛἜρόδε, καχὸν 
χοράσιον, Ίγουν "B γυναιχία xa δειλότατε ἄνερ, οὗ 
καλῶς μὲν ἠρμήνευσε * δοχεῖ δὲ βιαίως ἀναγκάξε- 
σθαι, ὡς οἷον ἑναπαιτήσει, ὅτι ἐπὶ γλήνην ἔφης τὴν 
χόρην  χόρη δὲ καὶ τὸ χοράσιον, χατάδεξαι εἰπεῖν 
ἑρμηνευτικῶς καὶ τὸ - "Ebós, χακὴ γλήνη, - ἀντὶ 
τοῦ φθάρηθι ὦ γυναιχάνερ διὰ δειλίαν. Τοιούτῳ δή 
τινι λόγῳ xal ὁ μελῳδὸς ἑγγράψας τῇ duyti, ξένην 
ἀλλοίωσιν εἰπεῖν τὴν ἐχ τοῦ ἁτίου Πνεύματος, iv. 
τῷ λαθεῖν ἴσως αὐτὸ Ex τοῦ - ᾽Αλλοϊός tot, ξεῖν', 
ἑφάνης vlov hh πάρο.θεν * - xal εἰδὼς ξένην λέγε- 
σθαι οὗ µόνον τὴν ξενίζουσαν χαὶ παράδοξον, ὅπερ 
ἀληθῶς ἁρμόττει ἐνταῦθα, ἀλλὰ τὴν. ὀθνείαν ἤγουν 
ἀλλοτρίαν, ἀπῃτήθη ἀναγκαστικῶς ὑπὺ τῆς μετρικῆς 
ἀκροοτιχίδος" ξενίζουσαν μὲν μὴ εἰπεῖν: ὀθνείαν 
δὲ ἐξ ἀνάγχης, διότι ἡ ξένη ἁἀλλοίωσις ὁμοτίμως 
ὥσπερ τὴν παράδοξον οὕτω xal τὴν ὀθνείαν ἑδήλου. 


cv, Καὶ τοίνυν ποιεῖ τοῦτο ἄχων ’ εὖ μὲν εἰδὼς 
παραποιεῖν «b τοῖς πρυχειμένοις ἀχόλουθον’ &va- 
τιθεὶς δὲ αὐτὸ γρίφου δίχην παρὰ εὐγνώμοαι κρι- 
τιχοῖς * τὴ ἔστιν ὅτε xav! ἀνάγχην διθυραμθώδει 
µεταχειρίσει τῆς ποιήσεως, ἀλλαξάμενος τῆς xal* 
ἑρμηνείαν προσεχοῦς λέξεως τὴν ποῤῥωτέραω, πα- 
ραδοξίας χάριν καὶ γλαφυρότητος ' δι’ ἣν χαὶ àA- 
λοίας ἓν ἑτέροις παραδοξοφωνίας ἐμάθομεν' (bots 
ὀθνεία νῦν ἀλλοίωσις, ἡ ξένη xal παβηλλαγμένη, 
φρασθεῖσα οὕτω ποιητικῷ μεταληπτικῷ τρόπῳ δε- 
δοµένῳ τοῖς ἐποποιοῖς * xal ἄλλως δὲ διασαφῆσαι 
τὸ τοιοῦτον χαινόσχηµον, Φαίνεται ἡ ὡς ἑῤῥέθη 
ὀθνεία Ίγουν ξένη ἀλλοίωσις, προῆχθαι κατά τι 
νόηµα σοφιστιχὸν μὲν, xai οὐχ ὑγιὲς, δοχοὺν δὲ 
εἶναι συλλογιστιχὸν τοιοῦτον τὸ ἀθνεῖον, ξένον δη- 
λοῖ ΄ ξένον δὲ τὸ παράδηξον  ὀθνεῖον ἄρα τὸ παρά- 
δοξον * χαὶ ἐχεῖθεν ἀλλοίωσις ὀθνεία 1) παράδοξος * 
οὕτω xz γλήνη dj xópn* χόρη δὲ ἁπαλή τις γυνῃ, 
xa?) Υλήνη ἄρα χόριον., 


σνα’. Τούτων δὲ ἀρχούντως οὕτω ῥηθόντων, af τις 
ἀλλοίωσιν ὀθνείαν ἔντανθα λέγει τὴν ἐξ ὁρθοῦ ἆλλο- 
ερίαν, οὐχ ἂν εὑρήσει ῥᾳδίως οὕτω xal ἀπραγμό- 
νως ποθὲν προσοχήν. IIoc γὰρ ἀλλοτρία ἡ ἐν &ylo 
Πνεύματι vov µεταθολὴ χαὶ ἀἁλλοίωσις &x τῆς παρὰ 
φύσιν xaxlag καὶ ἁμαρτίας εἰς τὴν κατὰ φύσιν 
ἀναμαρτησίαν καὶ ἀρετὴν, εἴτε χατὰ τὸ χοινὸν ση- 
µαινόµενον τῆς εἱρημένης λέξεως, χαθ) fjv ὀθνεῖον 
λέγει τις χαὶ ἁλλότριον, χουν μὴ οἰχεῖον, οἵτε 


diversam, et adaptare istam ad interpretationem . 
subjectze dictionis. In exerhplum sit egens interpre- 
tatione dictio fj γλήνη in hoc : Abi, mala γλήνη: 
et interpretatio flat per vocem χόρη. Cum igitur 
est quidem χόρη oculi pupilla, κόρη vero per ho- 
monymiam est etiam cum alia significatione juvenis 
mulier, ille quidem qui τῇ Y3fjvyj adaptavit prio- 
rem χόρην ad oculum respicientem, ut dicat : abi. 
»ala vísio, sive homo visu indigne; proprie seu 
naturaliter interpretatus cst. Ille vero qui, transfe- 
rens sive commutans visionem, per metalepsim di- 
xit : abi, χαχὸν χοράσιον, seu o muliercula et igna- 
vissime homo, non bene quidem interpretatus esl ; 
sed videtur vi cogi, tanquam petitione, eur ad 
γλήνην dixisti τὴν xópnv? κόρη vero dicilur et 
τὸ χοράδιον, ostendere interpretatione te dixisse 
istud : Epis, xaxt γλήνη, pro hoé : pereas, homo 
muliercula propter ignaviam. Porro, simili qua- 
dam ratione, poeta, postquam in animo insceri- 
pserat ξένην mutatiohem dicere qua fit ος Spiritu 
saneto, hoc forte sumens et isto : ᾿Αλλοῖός pot ξεῖν 
ἐφάνης vlov jb πάροιθεν : Alius mihi , amice, nu- 
per vel antea visus es; sciensque ξένην dici non 
solum extraneam vísuet extraordinariam, quod 
bic vere convenit, sed τὴν ὀθνείαν, sive alienam, 
necessitate coactus est acrostiehidis metro, ξενί- 
ζουσαν quidem non dicere, sed ὀθνείαν, quoniam 1 
ξένη ἁλλοίωσις pariter*sicut extraordinariam, sic 


C etiam alienam significabat. 


950. Et tamen facit hoc invitus; bene qaidem 
sciens alienare quod subjectis est adjunctum; 
applicans autem illud ad modum znigmatis coram 
benevolis criticis; tali modo quandoque ex neces- 
sitate in dilhyrambica poeseos tractatione, dictio- 
nem interpretationl propinquam cum longinqua, 
mirationis εἰ elegautiz causa, inutans; wbi alias 
in aliíig extraordinarias voces didicimus ; ita ut 
ὀθνεία sit Dune mutatio, quz extranea sive extraor- 
dinaria est, sic poetico melalepsis tropo lvricis 
concesso dicta. Ad aliter autem etiam explican- 
dum novam bujusmodi formam, videtur ista, sicut 
dictum est, ὀθνεία sive exiranea mutatio prolata 
fuisse juxta quoddam conceptum, sophisticum qui- 
dem et non sauum, sed visum hujusmodi syllo- 
gisticum : «5 ὀθνεῖον, extraneum signiflcat; extra- 
neum autem est quod est extraordinarium : unde 
ὀθνεία est mutatio que extraordinaria est. Sic 
etiam : γλήνη fj χόοη; χόρη vero est quzedam mu- 
lier tenella; ergo fj γλήνη est etiam puella. 

951. His autem sufficienter ita dictis, si quis ἆλ- 
λοίωσιν ὀθνείαν hie dieit illam quie ex. recto. est 
aliena, non ita facile commodeqe sibi conciliabit 
attentionem * quomodo enim aliena esset presens - 
in Spiritu sancto mutatio 3stque transformatio ex 
malitia et culpa contra naturam, ín justitiam οἱ 
virlutem juxta naturam, sive secundum commu. 
nem memoratae voeis significationem, juxta quam 
ὀθνεῖον dicit etiam aliquis ἀλλότριον, seu non pro- 


154 


EUSTATHII THESSALONICENSIS METROPOLIUT/E 


192 


prium, sive secundum scriptionem qua ἀλλόφνλοι A κατὰ τὸ Υραφικχὸν ἐν ᾧ ἀλλόφυλοι ἐῤῥέθησαν οἱ ἁλλό- 


dicti sunt. οἱ ἀλλότριοι non. est enim nobis im- 
propria in bonum ex malo mutatio, nec a Dco 
alienat eos qui secundum ipsam mulantur : unde 
non est epithetum hujusmodi conversionis ἡ ὀθνεία 
sive ξένη tanquam ἀλλοτρία; et ita quidem sub- 
invisum est ἀλλοτρίαν (alicnam) τὴν ὀθνείαν (ettra- 
neam) interpretari. 

952. Si quis autem dicat illius 2vi sanctos spi- 
ritualiter mutatos fuisse ξένῃ ἀλλοιώσει, quie όθ- 
νεία sive ἀλλοτρία erat usque ad. ipsos, vel a qua 
prius ipsi alienati atque disjuncti fuerant, est qui- 
deni violenti quoddam h&c expressio ; benevolis 
autem auditoribus accipielur ; ó ὀθνεῖος vero mas 
culinum, ex quo ἡ ὀθνεία, e voce νόθος derivatur ; 
4 qua sicut Κάδμος χαδμεῖος, sic. νόθος νοθεῖος, et 
littere transpositione ὀθνεῖος ; et forte hoc est quod 
etiam ibi fecit de ὀθνείᾳ mutatione ambiguitatem, 
Cum enim νόθος preprie quidem est filius qui non 
est germanus et legitimus generatori, praevenit au- 
tem illa dictio poni de rebus simpliciter extraneis 
et sic alienis; deinde vero deducta sunt etiam verba 
6 ὀθνεῖος et cmltera derivata, proprim dictionis 
illus immutatio cemmutavit eliam concepta in 
quibus ille voces spargebantur, et presertim in 
dispositione poetica. 

255. Laudandus porro poeta est quod, neces. 
sitatem babens in tertio versu Jam tractati initiunr 
ab o brevi ponendi, talem in metri necessitate di- 
ctionem iuvenit, Considerandum est autem an forte 
mon sit melius scribere mutationem ὀθνεῖον ab 
attico nominativo ἡ ὀθνεῖος. Dicere nempe τὴν 
ὀὐνείαν in communibus iambis non est consue- 
tum; tanquam spondio, ex regula grammatica, 
evadente secundo pede, propter longam vocis fina- 
lem fj ὀθνεία. Sicul enim ex τοῦ θείου τὴν θείαν 
communiter extendimus, sie etiam ex τοῦ ὀθνείου 
την ὀθνείαν. Si vero forie poeta recordatus 
istud : τῇ μακρᾷ πέμπτῃ μαχρὸν Üpvov ἐξάδω, se- 
cundum,hunc iambum mensuá est quoque prae- 


sentem, non inuliliier bic contradicimus, sed in, 
memoriam revocamus quod similiter fecit sanctus . 
ἐπισφραγίζων τῇ ζέσει. 


ille Joannes et in hoc ; 
τοῦ Πνεύματος. Nam verbi σφραγίζειν iuitialis est 


τριοι; οὔτε γὰρ ἀνοίχειος ἡμῖν ἡ Ex χαχοὺ εἰς χα- 
λὸν µεταδολὴ, οὔτε τοῦ Θεοῦ ἀλλοτριοῖ τοὺς χατ' 
αὐτὴν ἀἁλλοιουμένους * ὥστε οὐδὲ ἔστιν ἐπίθετον 
ἁλλοιώσεως τοιαύτης ἡ ὀθνεία Ίγουν ξένη ὡς ἆλλο- 
τρία. καὶ οὕτω μὲν ὑποδίσκολον τὸ ἑρμηνεῦσαι 
ἀλλοτρίαν τὴν ὀθνείαν. 


cv. El δέ τις εἶποι τοὺς τότε ἁγίους ἡλλοιωμέ- 
νους πνευματιχῶς ξένην ἀλλοίωσιν, xai ὀθνείαν 
ᾖτοι ἀλλοτρίαν µέχρι καὶ τότε αὐτῶν, ἤγουν fc 
πρὶν αὐτοὶ ἀπεξένωντο χαὶ Ἠλλοτρίωντο, ἔστι μὲν 
βιαστόν τι τουτὶ τὸ ὄνομα” προσθεχθήσεται δὲ 
ἀχροαταῖς εὐγνώμοσιν» ὁ ὀθνεῖος δὲ ἀρσενιχὸν ἐς 
οὗ ἡ ὀθνεία ἐκ τοῦ νόθος παρΏκται ' ἀφ οὗ ὥσπερ 


B Κάδμος χαδμεῖος, οὕτω νόθος νοθεῖος, xal µετα- 


ἐσει στοιχείου ὀθνεῖος ΄ xal τάχα τοῦτό ἐστι «b καὶ 
ἐνταῦθα πεποιηχὸς τὴν ἐπὶ τῇ ὀθνείᾳ ἀλλοιώσει 
στρεθλολογίαν. Ἐπεὶ γὰρ νόθος μὲν κυρίως vo ὁ 
ph Υνήσιος xaX ἕννομος τῷ γεννησαμµένῳ * ἔφθη δὲ 
ἡ λέξις τεθῆναι xal ἐπὶ τῶν ἁπλῶς ξένων καὶ οὔ- 
τως ἁλλοτρίων * ἐχεῖθεν δὲ χεχίνηται χαὶ ὁ ὀθνεῖος 
xal τὰ ἐξ αὐτοῦ, ἡ τῆς χνριολεξίας ἑχείνης ἑχτροκὴ 
συνεξέἑστριψε, xal τὰ νοήµατα ἓν οἷς τοιαῦται λέξεις 
κατεσπάρησαν, xab χάλλιστα &v διαθέσει ποιητικῇ. 


cvy. Ἐπαινετέον δὴ τὸν pelo δὸν ὅτι ἀνάγχην 
ἔχων ἐν τῷ τρίτῳ στἰχῳ τοῦ προχεχειρισµένου ἀπὸ 
τοῦ ο μικροῦ θέἐσθαι ἀρχὴν, ἑξεῦρε τοιαύτην λέξιν 
ἐν ἀνάγχῃ μετριχῇ. Σχοπητέον δὲ µήποτε χἀλλιόν 
ἔστε γράφαι ὀθνεῖον ἀλλοίωσιν, ἀπὸ εὐθείας Ατιι- 
πῆς τῆς dj ó0veloc* την ὀθνείαν γὰρ εἰπεῖν οὐ οὗ- 
νηθες ἐν ἰαμθείοις χοινοῖς  οἷα σπονδείου κανόνι 
γραμματικῷ ἀπεχθαίνοντος τοῦ δευτέρου ποδὸς, διὰ 
τὴν λήγουσαν τοῦ ἡ ὀθνεία. Ὡς γὰρ ix τοῦ θείου 
τὴν θείαν ἑχτείνομεν χοινόνερον, οὕτως xal ἐκ τοῦ 
ὀθνείου τὴν ὀθνείαν. El δὲ ἴδως ὁ μελῳδὸς ἐνθυμη- 
θεὶς τὸ τῇ μαχκρᾷ πέµπτῃ μακρὸν ὕμνον &Eábo, πρὺς 
ἐχεῖνο τὸ ἰαμθδεῖον ἑπόδισε καὶ τὸ παρὸν, οὐκ ἀντι- 
πίπτοµεν εἰς οὐδὲν δέον, ὑπομιμνήσχομεν δὲ ὡς 
ὅμοιον πεποίηκεν ὁ ἱερὸς Ἰωάννης οὗτος, χαὶ ἐν τῷ 
ἐπιαρραγίζων τῇ ζέσει τοῦ Πνεύματος. Τοῦ γὰρ 
σφρανίζειν ἑχτέταται dj ἄρχουσα, καθὰ xai ἡ τῆς 
σφρα]ῖδος, ὡς οὐχ ἔστιν ἀμφιδαλεῖν ἄνδρα vpap- 


extensa, sicut vocis σφραγῖδος, uL non est ambi- Ὦ µατιχόν. "Oct δὲ ἠρωῖΐζοντες πολλὰ xal τοιαῦτα θη- 


gendum bomini grammatico. Quod autem heroici 
multa quoque talia nomina feminina in alpha de- 
sineutis ex génitivis per longam terminstis con- 
trahunt, non. est contradicendum constanter, si 
quis expertus sit. Vocein vero εὐπρεπεστάτην pro 
καλην usurpavit melodus, bene quoque ibi locutus : 
si enifa juxta quemdam dicentem, pulchra est 
muiatio dexterz Excelsi, etiam convenientissima 
es:el. ljoe autem demonstrat τὴν ὀθνείαν intelli- 
gendum esse non aljenam, sed exiraordinariaum : 
(1.5 eni est αρ mutatio, diceret aliquis, am- 
plitudincm , hic. eliam ostendente  prepositione. 
Comuunius tamen sicque notius est fj εὐπρεπε- 
οτάτη. Non ignotum est autem quod pulchritu- 


λνχὰ ὀνόματα εἰς ἄλφα λήγοντα ἐκ µαχροχαταλή- 
πτων Ὑενικῶν συστέλλουσιν, ὀύχ ἔστιν ἀντειπεῖν 
σταθερῶς, εἴ τις πεπείραται. Τὸ δὲ εὑπρεπεστάτιν 
ἀντὶ τοῦ καλὴν ἔλαδεν ὁ μελῳφδὸς, εὖ xal ἐνταῦθα 
λαλῶν * αἱ γὰρ κατὰ τον εἰπόντα χαλὴ ἀἁλλοίωσις ἡ 
τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου, καὶ εὐπρεπεστάτη ἂν «fn^ * 
τοῦτο 6b διασαφητικόν ἐστι τοῦ τὴν ὀθνείαν μὴ ἆἁλ- 
λοτρίαν χρῆναι δ᾽ ὑπονοείσθαι, ἀλλὰ ξενίζονσαν ' ἡ 
τοιαύτη γὰρ ἁλλοίωσις λέγοι τις ἂν, ἐπίτασιν xàv- 
ταύθα Δηλούσης τῆς προθέσεως * χοινότερον μέν τοι 
καὶ οὕτω γνωριμώτερόν ἐστιν dj εὐπρεπεστάτη ' 
oóx ἁδήλον bb ὅτι χαλλονὴν τινα σηµαίνει xat τὸ 
πρέπον, xat ὁ εὐπρεπῆς, xal ὁ ἐχπρεκὴς, xai τὸ 
ἐπιπρέπειν, xal fj εὐπρέπεια * γίνεται δὲ ἀπὸ τοῦ 





753 ) 


IN HYMNUM PENTECOSTALEM DAMASCENI. 


154 


περιέπειν * tk γὰρ τοιαῦτα ὡς καλὰ περιέπον- A dinem quamdam signifleat wb πρέπον, et ὁ εὖπρε- 


ται. 


cvi. Σηµείώσαι δὲ xai ὅτι ἐπιλογυιῶς οἷον τὸ 
ὅλον θαῦμα τῆς ἄρτι ἑορτῆς ὁ μελῳδὺς iv τῷ πα- 
ρόντι ἐχεφἀαλαιώσατο τροπαρἰῳ. Τὸ μὲν γὰρ ἕπνευσε 
Σιὰ τὴν βιαίαν ἑῤῥέθη πνσήν  ἡ δὲ θεόῤῥυτος χάρις 
διὰ τὸ ἐχχέω» ἕνθα ἐπίτασιν ἡ πρόθεσις δηλοῖ, ὡς 
δοχεῖ ἑρμηνεύειν ἕτερος μελῳδὺς εἰπὼν, Πλουσίως 
ἐξέχεας  ἐχ τοῦ Πνεύματος μὲν χέας, ὥς φησιν 
Ἰωήλ * ἄλλως δὲ ἐχχέας εἰς ἀμέτρητον' τὸ δὲ λάμ- 


ποντες ἀστράπτοντες, Χεφαλαίωσίς ἐστι τῆς ἄναμε- 


μιγµένης τῇ πνοῇ xat ἑλλαμπούσης πυρώσεως * κ1θ᾽ 
ἣν f) γλῶσσαι πυρσώδεις ἑλέγοντο ἂν al τότε, 1) 
πυρὰ ἐχεῖνα Ὑλωσσοειδῃ» τὸ δὲ ἡλλοιωμένοι τὴν 
ἀποστολιχὴν κχεφαλαιοῖ μεταθολὴν εἰς θδειοτέραν 
Ίπερ πρότερον. τὸ δὲ ὀθνείαν ἀνάμνησιν ποιεῖται 
τῆς ἓν ξέναις γλὠσόαις λαλιᾶς * τὸ δὲ εὐπρεπεστάτην 
ἑνάγει τὸν Φάλλοντα μὴ ἐπ) ἀλλοτρίας νοεῖν τὴν 
ὀθνείαν ταύτην * ἐχείνη γὰρ εὑπρεπῆς. Τὸ δὲ cogtv 
οὐσίαν τοῦ σοφισθΏναι τοὺς ἁποστόλους τηνιχαῦτα 
μνεία &cxl * τὸ δὲ ἰσοσθενοῦσαν, προέγνωται Ev τῷ 
Ἰσοσθενὲς πνεῦμα. Οὕτω δὲ προδεδήλωται καὶ περὶ 
τοῦ, Xooh τρίφεγγος οὐσία καὶ ὡς ἡ τρίφεγγος xot 
τριφεγγἠς λέγεται. Ἡ δὲ, ὡς ἑῤῥέθη, ἄτμητος οὐσία 
παραχείµενον αὐτὴ ἔχουσα τὸ ἱσοσθενοῦσαν, ἐμφαίνει 
χα) τὸ ὑπερλίαν κραταιὸν τῆς ἁγίας Τριάδος: ἡ 
γὰρ ἀτμήτως τεµνοµένη εριφεγγἠς οὐσία, πανσθε- 
νιστάτη πάντως. ἐστῖν, ὡς ἀρχὴ μεγίστη µηδέποῖς 
μεριζομένη ἐφ᾽ ἑαυτὴν καὶ οὕτω ἀκαταπόνητος. Τὸ 
tk εἰδότες δηλοῖ μὲν γνῶσιν τὴν οὐχ ἁπλῶς, ἀλλά 
θδιοτάτην xai ἀληθεστάτην εἴτουν ἐπιστημονιχῆν, 
ὥς που καὶ παρεσηµάνθη, χαθὰ δηλον xal Ex τοῦ * 
εἰδτες ὅτι ὁ Κύριός ἐστιν. 


Who, et ὁ ἐχπρεπῆς, οἱ τὸ ἐπιπρέπειν, et ἡ eónpt- 
πεια : Venil autem a περιέπειν : talia namque sicut 
bona περιέπονται (curantur). 

254. Ndiandum est autem quod velut epilogo 
totum hujus festivitatis prodigium — melodus in 
praesenti strophe summatim resumpsit. Verbuu 
enim Exvsuge per Ῥιαίαν πνοὴν dietum A i θεόῤ- 
ῥύτος gratia per verbum ἔχχέως ubi amp ifudinem 
prepositio demonstrat, ut. videtur alter melodus 
interpretari, dicens : Πλουσίως ἐξέχεας (ditissime 
fudisti)-de Spiritu quidem fudisti, sicnt alt Joel ; 
alias autem in immensum effudisti. Hoc autem : 
lucentes fufgurantes, est summa illius spirationi 
mixtz fulgentisque incensionis; secundum quam 
ille linguz dici poterant igniformes, et ignes illi 
linguarum formam exprimentes. Vox Ἠλλοιωμένοι 
resumit apos:olicam trans(ormationem in divinio- 
rem quam antea. Dictio ὀθνείαν In. memoriam 
revocat in linguis extraneis locutionem; voX au- 
tem εὐπρεπεστάτην, inducit psallentem οἱ in alie- 
nam non reputet hanc ὀθνείαν : hoc enim est. cou- 
venientissima. Σοφὴν aulem οὐσίαν, quod tunc 
apostoli sapientia repleti sunt, est commemoratio : 
hoc vero ἰσοσθενοῦσαν, jam cognitum est in hoe: 
laoc0svkc πνεῦμα. Sic autem aute monstratum est 
de hoc : Zogh τρίφεγγος οὐσία, et quomodo ἡ τρι- 
φεγγος et τριφεγγὴῆς dieitur, σε autem, ut dictum 
est, ἄτμητος οὐσία (indivisa substantia) quee ver- 


C bum ἰσοσθενοῦσαν appositum ipsa habet, summam 


grncte Trinitatis potestatem expandit : iia nempe 
substantia quie sine divisione τριφεγγῆς distin- 
guitur, omnipotentissima prorsus est, tanquam 
mazimum principium, quod {η seipsum nuaquam 
dividitur et sic est. invincibile. Hoc autem εἰδότες 


significat quidem cognitionem non sipiplicem sed divinissimam — verissimamque sive certissimam, ut 
alieubi monstratum est, sicut evidens est etiam cx hoc: εἰδότες quoniam Dominus est. 


σνε’. Αἰσχύνει δὲ ἡμᾶς φάλλούτας, εἶπερ όμολο- 
γοῦντες εἰδέναι τὴν ἁγιωτάτην Τριαδιχὴν οὐσίαν, 
ἐποίαν ἓν τῷ παρδντι ὅλῳ κανόνι ἐμέλφαμεν, εἶτα 
λυποῦμεν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιου, ἁλλοφρανοῦντες, καὶ 
σοφὺν ἐπιστάμενοι τὸν Θεὺν χαὶ σοφίζοντα ἡμᾶς 
μεταδοτικῶς διὰ την αὑτοῦ ἀγαθότητα, χκαθιστῶμεν 
ἑαυτοὺς ἀσόφους χαὶ ἀσυνέτους καὶ ἄφρονας, ὡς 
ἀνεπιγνώμονες τοῦ καλοὺ: f| μᾶλλον ἐπιγνώμονες 
μὲν, ἀμεληταὶ δὲ, of; οὐδὲ µία χάρις, οὐδὲ εἰ 85$4- 
ζομεν τὸν θΞὸν, οὕτω φαῦλοι ὄντες, καὶ χείλεσι μὲν 
τιμῶντες xal ἐγγίζοντες, τῇ δὲ καρδίᾳ πὀῤῥω ἀπέ- 
χοντες ἀπ᾿ αὐτοῦ * xal δι’ αὑνὺ τῆς μὲν καθὰ xol 
προεγράφη τριφεγγοῦς ἣ ἄλλως τριφέγγου οὐσίσς 
ἀφοριζόμενοι, τῷ δὲ ἀπευχταίῳ αἰωνίῳ σχότῳ παρα- 
πεµπόµενοι, ὧν εἷς xai ἐγὼ αὐτὸς, ὁ διὰ τοσούτου 
μὲν φωτὸὺς ἄρτι ἐλθών, σχοταῖος δὲ iv ὅλος καὶ ταῖς 
ἐκεῖθεν προσήχων χολάσεσιν. ᾽Αλλὰ μὴ ἐμὲ, Κύριε, 
μὴ ἐμὲ, ἀλλὰ τὸν μὴ πεποιθότα ἐπὶ σὲ, καὶ µόνον, 
ἄφις ἐκπεσεῖν ἀπὸ σοῦ. 

"Hvuca, ὦ φίλος, cb ὄργον ὡς ἐπέταξας  χαὶ 
γένοιτο ἀρέσχον αὐτὸ φανῆναι, ἵνα μισθὸν ἄρχιον 
λήψομαι , τὴ» otv ἁγίαν εὐχὴν » ἣν χαὶ εἴη ἐκπληρῶν 
ὁ 855;, ὁ ὢν εὐλογητὸς οἷς τοὺς αἰῶνας. Αμήν. 


255. Pudet autem nes psallentes, siquidem no- 
scere confitentes sanctissimam Trinitatem, qualem 
in toto praesenti carmine celebravimus, deinde 
ctonstrisiamur Spiritum arcium aliena cogi- 
tantes; sapientemque esse - Deum communican- 
temque nobis bonitate sua sapientiam noscentes, 
nos ipsos reddimus insipientes, et amentes, et im- 
prudentes, tanquai bonum ignorémus : vel potius, 
illius quidem sumus cognitores, sed non memores, 
eo quod non est ulla gratia, licet glorificemus 
Deum, ita facti viles, labiis quidem honorantes et 
propinguantes, sed ab iRo cor procul habentes ; et 
ideo ab hac, sicut dictum est, τριφεγγεῖ aut alias 
τριφέγγῳψ substantia segregati, horribili vero te- 
nebrarum szeculo relegati ; quorum unus ego sum, 


qui per tantam quidem lucem nunc yeni, totus 


autem tenebrosus sum, et exinde punitionibus 
obnoxius. Attamen non me, Domine, non me, sed 
in te non confidentem solum 4 te sicas excidere. 

Finivi, dilecte, opus, ut jussisti : utinam hoc 
placens appareat, ut mercedem convenientem ac- 
cipiam, tuas sanctas preces ; quas adimpleat Deus, 
qui benedictus est in sacula. Amen. 


-^ 





DESINENTE S/ECULO XII. 


EUTHYMIUS 


NEOPATRARUM METROPOLITA. 
NOTITIA. 


(Tafel De Thessslonies ejusque agro, p. 592.) 

Eutbymii Eustathiique amicitiam, quam permultarum epistolarum commercio eos fovisse ex Monodia 
infra edita discimus, prater nostram orationem maxime testantur duz illi ab Eustathio datz epistolz. 
lteliqua hujus amiciti:: monumenta intercidisse videntur. Fuit autem Euthymius, ut Eustathius, Cpoli 
in litteris eruditus, deinde ad tironum Neopatrarum metropolitunum evectus, post medium, puto, szcu- 
lum duodecimum. Eustathio natu aliquanto majorem fuisse conjicio ex his qus de eo affert Micliael 
Lequienius in Oriente Christiano, vol. 11, pag. 125, 126, ubi Novarum Patrarum metropolin exponit, 
simulque de nostro Euthymio scriptorumque ejus vestigiis agit. Quando diem obierit, nondum inveni. 
Putem tamen, hoc factum esse ultimis szeuli xi1 annis, brevi post Eustathium suum, cui honora oratione 
parentassc videmus. 

Sedes ejus Tliessalica, Vo»a Patre, quos conditores habuerit, non constat. Turciee mune dicitur 
Peiredschik, coll. Melet. geogr. ed. Gaz. vol. Il, p. 458. Judiee Leakio (Travels in. North. Gr. Vol. H, 
pag. 19-25), Neo-Patrg respondent ZEnianum metropoli, nowine Hypato, ad radices OEtz montis, prope 
ad fluvium Spercheum (Helladam) superiorem. Apud scriptores medii aevi Graecos occurrit. quoque sim- 
plici Patrarum nomine : fuit autem vel tum magnum ejus momentum. De urbe Hypata prater Leakium 
adi quoque Mannertum Geogr. vol. Vll, pag. 629 ; quanquam doctus uterque memorabilem Heliodori locum 
uimisit 4Ethiop. 1I, 34 (ed. Bipont.): Οἱ μὲν Αἰνειᾶνες .. . θετταλικῆς ἔστι polpac τὸ εὐγενέστατον, 
καὶ ἀχριθῶς Ἑλληνικὸν, ἀφ᾽ Ἕλληνος τοῦ Δευχαλίωνος, τὸ μὲν ἄλλο τῷ Μαλιαχῷ κόλπῳ παρατεινόμε- 
vov, μητρόπολιν δὲ σεμνυνόµενον “Ὑπάταν, ὡς μὲν αὑτοὶ βούλονταε, ἀπὸ τοῦ τῶν ἄλλων ὑπατεύειν xal 
ἄρχειν ὠνομασμένην' ὡς δὲ ἑτέροις δοχεῖ, διότιπερ ὑπὸ τῇ Οἵτῃ τῷ ὕρεικατῴχισται. Mihi Ὑπάτα simyli- 
citer nontem 8. collem significare videtur, ut Κολωνὸς et alia urbium Ῥαβοταιμσο nomina, Habet urbs 
situm sati, editum, inter Obtam et. Spercheum. 





ΜΟΝΩΔΙΑ TOY ΣΟΦΩΤΑΤΟΥ 


KYPIOY EYOYMIOY 


ΑΝΑΓΝΩΣΡΕΙΣΑ ΕΠΙ TQ ΤΑΦΩ TOY ATIQOTATOY ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΥΡΙΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ 
ΜΕΤΑ ΤΙΝΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΗΣ, 


MONODIA SAPIENTISSIMI 


DOMINI EUTHYMII 


PRONUNTIATA IN TUMULO SANCTISSIMI THESSALONICA DOMINI EUSTATIHII 
POST NONNULLOS DIES AB EJUS MORTE. 


1. Ne forsan (irabitur quis. modo. loquentem α. Ἐμὲ δὲ xai θαυμάσεταί τις ἄρτι φθεγγόµε- 
quem oporteret, jacente amico, labia etiam prae- — vov, ὃν ἔδει τοῦ συµπνόου Χειμένου xai τὰ χείλη 
ciudere, ej totum exhalare spiritum. Sed quid ρι- συγκαταμύσαι, xal mvohv ὅλην συγκατερεύξασθαι. 








191 


LAUDATIO FUNEBRIS EUSTATRIT. 


7:8 


Αλλὰ τί máBo ; Ἐπόθουν Ιδεῖν τὸν ἐμλ ποθοῦντα, A tior ? Desiderabam videre me desidera ntem, et quo- 


χαὶ ταῖς καθημεριναῖς ἑλπίσιν ἐδουχολούμέθα, 6 μὲν 
τὸν ἁδελφὸν ὑποδέξασθαι xal φιλενδειχτῆσαι περὶ 
τὸν ξένιον, ἐγὼ δὲ τῷ φιλουμένῳ περιχυθῆναι xal 
ἀφοσιώσασθαί ol τὸν φ[λιον. Αλλ) οἴμοι { φθάνει τὸ 
τοῦ θανάτου ταχυπετὲς xal ὀξύδρομον. Καὶ χεῖται 
μὲν à πεποθηµένος ἄφαντος, ἄνανδος " ἐγὼ δὲ τά- 
«0v περιίσταµαι τοῦτον, ὃν οὐκ οἵδ' ὅπως xal προσ- 
ιδεῖν ἑκαρτέρησα. Oo6b γὰρ ἐπὶ τάφον Ἠρχόμην, 
οὐδ᾽ bl πένθους ὑπόθεσιν, ἀλλ ἐπὶ λειμῶνα Χαρ[- 
των, ἐπὶ τερπνὴν ἀγαλλίασιν. Καὶ γοῦν µοι τὰ μὲν 
της δώσης προσλαλιᾶς ὁ χάρτης οὗτος ἀναπληροὶ, 
ὃς χαὶ ἀπὸ τῆς τοῦ πάθους αἱθάλης μᾶλλον f| τοῦ 
συνήθου; βάμματος µεμελάνωται. Καὶ φθέγγοµαι 
μὲν, ἁλλ' οὐχ ofa χαὶ τὸν ἁδελφὸν ὑπακοῦσαι xal 
ἀντιδηῦναι φθέγµα προσήγορον, ἀλλ ofa τάφον µό- 
vov περιλαλῆσαι, καὶ τοῖς παρεστῶσιν ἀνεγεῖραι 
χλαυθµόν. El δὲ καὶ τὴν ἁδελφιχὴν ἑστίαν ἕἔδυξά 
πως καταλαθεῖν, ἀλλ οὔτε µοι προσυπαντῶντα βλέ- 
Ψω τὸν ἁδελφὸν, οὔτε μὴν τὸν θυρωρ)ν ὑπανοίγον- 
τα 'ἕστηχα δὲ μαχρὸὺν χεχραγὼς, xai κρούων thv 
θύραν, xal οὐχ ὑπαχούων οὐδείς. 

β’. Άλλ', ὦ ἀρχιερέων θειότατε καὶ σοφώτατε, μὴ 
τί σου xal νῦν Βιθλίον ἓν τῇ χειρὶ, xol τὸν νοῦν 
ἐχεῖσε τρέφας πρὸς τὸν φθόγγον ἀνηκουστεῖς, μηδὲ 
xai γράφων, ὅσα πρὸς χαταρτισμὸν τοῦ ποιμνίου, 1j 
βίους σχοτεινοὺς ἐρεδοδιφῶν καὶ ἀναπτύσσων, ὁπόσα 
χρύφια, f, βασιλεῦσι πλέκων ἐγχώμια, f oo, ἐγ- 
χαράττων ἐ1ιστολὰς (ταῦτα δἠ σοι τὰ προσευχῆς 


καὶ µερίμνης ἀεὶ), ἀπέχκλεισάς σου τὴν θύραν, ὡς 6 


μή σοι ἐπιταραχθῇ τὸ ἑμπόνημα ; 'AXX ἐπὶ τοῦ- 
τοις ἀδιχεῖς μὲν ἐμὲ, µάτην ἐπὶ σὲ τῷ δρόµῳ χρι- 
σάμενον, οὗ καὶ τὴν θέαν ἑκαραδόχεις, ψ καὶ τρά- 
πεζαν xai χλίνην ηὑτρέπιζες, xal οὐχὶ τοὺς ὑποδε- 
ξομένους ἀνεπετάννυες, ἀλλὰ καὶ ψυχῆς αὐτῆς ὑπ- 
Ίνοιγες τὸ θυρίδιον * ἁδιχεῖς δὲ καὶ τὴν σὴν ταύτην 
πὀλιν, μη θρήνων ἑπαῖων τῶν πανοδύρτων οὓς ἔπις 
λείθει σου τῇ σορῷ παννύχιός τε χαὶ πανηµέριος * 
ὡς ἔγωγε ταύτην xal ἐλεῶ, τοσοῦτον χόσµον ἆπο- 
θεµένην, καὶ τηλίκον ὑποστᾶσαν δυστύχημα. ὑὕτω 
καὶ ναῦν πολλάχις Ἰλέησα τὸν χυθερνήτην ἀποθαλοῦ- 
σαν, οὕτω καὶ στρατιὰν τὸν στρατηγὸν ἀπολέσασαν : 
ἐπὶ δὲ σώματι χαλῷ καὶ χοσµίῳ τὴν χεφαλὴν ἀπο- 
τμηθέντι χαὶ ἐπεδάχρυσα. 


tidiana spe deludebamur : ille quidem sperabat se 
fratrem suscepturum eique splendidum offerre 
hospitium; ego autem me sodalem amatum suavia- 
turum, et erga illum amicitie functurum ofliciis. 
Sed heu ! interiit morte repentina velocique ereptus. 
Nunc quidem jacet desideratus, sine forma, sine 
voce; ego vero isti tumulo adsto nec satis seio 
quo pacto eum aspicere sustinui. Ad tumulum 
enim nequaquam veni, nec ad mororis materiam, 
sed ad liortum Gratiarum, ad hilarem festivitatem. 
Mihi ergo hzc charia vivam suppleat qua magis 
doloris fuligine quam solito fuscata fuit atramento. 
Loquar quidem, sed non qualiter juvat cum fratre 
conversari, ut ab eo responsum accipiatur. Vox 


D autem mea solum personabit sepulchrum et cireum- 


stantibus excitabit gemitus, Si rursum f(raternas 
sedes adire placuerit, mihi occurrentem non videbo 
fratrem nec. mihi fores pandentem ; sed steti. diu 
clamans et portam pulsans, nec audivit ullus. 


$. Sed, o pontificnm divinissime et sapientis - 
sime, numquid quia manu tenens librum inde 
mentem nutríebas, ad sonum non attendisti ; num- 
quid quia scribebas ea qua in grege pacem resti- 
tuant, vel quia vitas obscuras scrutatus explicabas 
velut secretissima, vel imperatoribus texebas eu- 
comia aut amicis exarabas epistolas (his enim tuae 
curze, tua sollicitudo continua ) tuam obserasti ja- 
nuam ne tui turbentur labores? Et inde nec me 
dignaris suscipere qui ad te velociter cucurri, cu- 
jus aspectum ardenter optabas, cui mensam et le- 
ctulum paraveras, cui non tantum detegebas reci- 
piendos, sed ipsius etiam animze portam aperiebas ; . 
bec aceipere dignaris ipsam tuam civitatem, flebi- 
libus ejus non auditis gemitibus quos tota nocte 
totaque die edit in tuo sepulcro. Quantum ego 
ipse eam dolui qu: tanto spoliata ornatu tantam 
&ustulit srumnam. Sicut navis sepe misertus sum 
gubernatore destitutz, sicut exercitus duce orbati, 
ita in corpore pulohro et specioso caput ademptum 
deflevi. 


Υ. T ὄντι δὲ νῦν, εἴπερ ἄλλοτέ ποτε, vévovev fj C. 5. Utique presenti tempore, si unquam, captiva 


Θεσσαλουιχέων πόλις αἰχμάλωτος, xal πολέμου δί- 
x1 xaX Βαχρδάρων ἐπιδρομῆς ἐσχυλήθη τῶν ἑαντῆς 
χειµηλίων. ὃ τιπερ χρἀτιστον. Δοκεῖ pov. xal ὁ ἐν 
µάρτυσι μυροθλύτης, thv τοῦ ῥείθρου πλημμύραν 
ἀναχόψας ἐπὶ μικρὸν, τῆς οἰχείας πόλεως ἴπιση- 
μῆναι τὴν συµφοράν, Ὁ δὲ τὴν πόλιν περικλύζων 
δεύτερος ποταμὸς, οὗ «b ῥεῦμα τῶν λόγων καὶ τοῦ 
Νείλου xavapáxvag ἀπέχρυψεν, ἑπαύσατο ῥέων, καὶ 
ὁ πολὺς ἔχεῖνος ῥοΐζος ἑσίγησεν. Καὶ νῦν οἱ χθὲς 
χανδὺν ἐχροφοῦντες, xal τῷ μελιχρῷ τοῦ νάµατος 
γλυκαζόµενοι, αὐαλέοι σήμερον xal περικαεῖς τῷ 
πυρὶ τῆς δίψης χαμινεύονται. Διψήσουσι ὃ᾽ οἶμαι καὶ 
πολύ τι µέρος τῆς οἰχουμένης, ὅσοι τῶν τοῦ páxa- 
poc ναµάτων ἐγεύσαντο * ol μὲν ἐκ τοῦ σχεδὸν τῆς 


facta est Thessalonicensium civitas, οί preter 
bellum, incursum Barbarorum suarum  pre- 
tiosissima gemmarum fuit exuta. Videtur mihi 
ille inter martyres Myrostillans paululum suspenso 
fluxu prorsus odorifero, urbis significasse exitium. 
Posterior urbeia irrigans flusyius, cujus sermonum 
fluento Nili ipsius cedunt cataracte ; fluere desiit, 
et magnus ille fragor siluit. Et nunc qui heri pleno 
oro bibentes amne mellifluo delectabantur, sieei 
hodie et torridi sitis igne uruntur. Sitient etiam, 
me judice, multi telluris incole quotquot Beati 
nostri fluenta gustaverunt ; tum qui lingua aures 
propius gaudebant, tum qui procul echo perci- 
piebant. Non enim tonitru indignior sermonum illiua 


199 


EUTIHYMIJ NEOPATRARUM METROPOLIT/E 


160 


echo ità ut a finibus teree ad fines percrebraret , A χρυσῆς ἀπνλελαυκότες γλώττης, ol δὲ xoi πόῤῥω- 


et contradicere audentes timidos efficeret, necnon 
trepilos auribus manus inserentes et quasi stupore 
torpentes. flee sonus fulgure obscurior ita ut ubi- 
que simul appareret et tot. fulminaret qiot circa 
audita non saperent; adeo ut quod de apostolis 
prolatum est : in omnem terram exivisse sonum 
eorum et in fines orbis terre verba. eorum, ego au- 
Jerem egregio isti applicare lumini et vero Christi 
discipulo. Terram quidem non erat percurrens nec 
perlegens civitates, nec ab alia in alteram transiens 
prout mandaverat Dominus, nec fama aligera eum 
ubique circuimferebat ; habuit autem Thessalonica 
scribentem, urbes vero cxtere, in quibus nonnulli 
litterarum alumni et. humanitate politi, sermones 
ad se convocabant, qui erant vere pennati velociter 
ad vocantes transmigrantes. Igitur hec quidem ci- 
vitas doctorum Beati nostri scriptorum copia re- 
ferta est, referta etiam civitatum regina quz ejus 
sermones collegit. Si vero ad alias transieris, nul- 
lum litterarum participem invenies Eustathii Musae 
ignarum. Ápud me adhuc multi epistolarum fasces 
multa repleti sapientia et omnem maliliam ignomi- 
pia afficientes, quibus ego cor sxpius scio exstin- 
xiese :destuans et immodicam tristitiam ejecisse. Et 
omnino magistri mihi apparebat liuterula. Nam non 
tantum in testimonium amoris exarabatur, sed 
etiam malis infamiam inurebat et bonos mirabatur. 
Alios quidem vehementius insectabatur, qui urbes 
lacerant et ecclesias scindunt ; mundum vero defle- 
bat in maligno positum quatenus iniquitatibus 
nostris perditum et inquinatum. 


τό µοι τὸ ἐπιστόλιον. Οὐδὲ γὰρ εἰς ἀγάπης δεῖγμα µόνον ἐχαράττετο, ἀλλὰ xal 


0εν τοὺς Ίχους δεχόµενοι. Οὐδὲ γὰρ ἀτιμοτέρα 


βροντῆς dj τῶν ἐχείνου λόγων ἠχὼ, ὡς μὴ καὶ ἐκ 


περάτων διαθέειν elg πέρατα, xal τοὺς ἀντιλέγειν 
τολμῶντας δειλοὺς ἐργάζεσθαι, xal περιδεεῖς τοῖς 
(ol τὰς χεῖρας ἐπιτιθέντας, καὶ τὸ ἐμθρόντητον 
ὑποπτεύοντας. 0ὐδὲ ὁ φθόγγος ἁἀστραπῆς ἁμανρ'- 
τερος, ὡς μὴ προφαίνειν ἁπανταχοῦ, ἑνίους δὲ καὶ 
πιμπρᾷ», ὅσοι περὶ την ἀκοῆν οὐκ εὐγνώμονες * 
ὥστε xal, ὅπερ ἣν τοῖς ἀποστόλοις ἑξαίρετον, εἰς 
πᾶσαν τὴν γῆν ἑξε.θεῖν τὸν φθόγγον αὐτῶν, καὶ 
εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμέγης τὰ ῥήματα, oUx 
ἂν ἐγὼ qo6rÜnsolumv xal τῷ καλῷ συναρµόσαι 
τούτῳ φωστῆρι xal ἀληθῶς τοῦ Χριστοῦ µαθητῦ. 
Γῆν μὲν γὰρ oüx ἣν περιτρέχων, οὐδὲ τὰς πόλεις 
ἀναμετρῶν, καὶ ἀπὸ ταύτης πρὸς ἑτέραν µεταχω- 
ρῶν χατὰ τὸ τοῦ Κυρίου παράγγελµα * οὔτε μὴν 
φήμη πτερυσσοµένη πανταχοῦ τοῦτον παρέπεµπε. 
Καὶ εἶχε μὲν θετσαλονιχέων τὸν λογογραφοῦντα, αἱ 
65 λοιπαὶ τῶν πόλεων, bv αἷς καὶ λόγων τρόφιμοί 
τινες καὶ Φιλόχαλοι, μετεκαλοῦντο τοὺς λόγους * xal 
ἦσαν ὄντως πτερύεντες, ταχέως πρὸς τοὺς χαλοῦν- 
τας µεταφερόμενοι. Οὐχοῦν γέμει μὲν ἡ πόλις αὕτη 
τῶν σοφῶν τοῦ µάκαρος συγγραμμάτων, Ὑέμει δὲ 
καὶ Ἡ τῶν πόλεων βασιλὶς , ὅθεν «τοὺς λόγους 
ἑδρέφατο. El δὲ xai πρὺς ἑτέρας βαδίσειας, οὐκ ἂν 
εὑρήσοις τοῦ λόγου µέτοχον τῆς Εὐσταθίου Μούσης 
ἀμύητον, Παρ) ἐμοὶ δὲ ἄρα xal φάχελλοι πολλοὶ τῶν 
ἐπιστολῶν, σοφίαν τε πολλὴν ἑ απεφορτισμένοι xal 
χαχίαν ἅπασαν στηλιτεύοντες * ὑφ᾽ ὧν ἐγὼ xal θυμὸν 
πολλάκις οἶδα σθέσας φλεγµαίνοντα, xal λύπης ἅμε- 
τρίαν ἁποσεισάμενος. Καὶ ὅλως διδασχἁλου ἑἐφαίνε- 
xaxou; ἑλοιδόρει, καὶ 


ἀγαθοὺς ἀπεθαύμάσε. Καὶ ἑτέρων μὲν ἐπετίμα ταῖς ἁπληστίαις, ot τὰς πόλεις καταλωθῶνται, xal 
τὰς ἐκχληῃσίας θεοῦ λυµαίνονται * ἀπεκλαίετο δὲ xal χόσμην οὐχ kv καλῷ κείµενον, ἅτε Gh ταῖς ἡμε- 
τέρᾳις ἀνομίαις σνναχρειούµενον xal συναμαυρούμενον. 


4. Yerum tantum eloqueutiz et sapientie dono 
speciosus iste pontifex ornabatur ut ejus lingua 
omnes ium musarum tum rhetorice amici cape- 
rentur, nec ceram auribus insererent ad instar 
pavigantium juxia Sirenas, quo minus captu deti- 
nerentur. Volebant autem statim — post auditum 
obire, et in ipsa interire jucunditate. Morum lepor 
el urbanitas probaque agendi ratio cui omnium 
velut ist, necnon amabilitas gravitasque sermo- 
num? Aliis quidem aliud laudatorum donum, et 
qui duobus gaudet hie nebis optimus valdeque 
mrandus. Eustathio autem prorsus omuia optima 
simul convenientia floreum perfecerunt paradisum 
" omnibus virtutum formis refertum et concinnatum, 
fructibus maturis luxuriantem , ferentem etiam 
lignum scientig, muliere serpenteque exceptis. 0 
novus hic paradisus in quo invidia quidem non erat, 
sed nec quereja nec mendacium neque nuditas ! 
Fructus etiam scientie nequaquam prohibebatur, 
verum multi de eo epulati sunt et saturati, jubente 
bortulano, nec a ligno vitz fuerunt interdicti. Cze- 
téras autem horti gralias quomodo explanarem do- 
lore conciassus? O mens celestis! o cor fortissi- 


9; AXAX λόγου μὲν xal σοφίας οὕτως εἶχεν ὁ xa- 
Abg οὗτος ἀρχιερεὺς, ὡς τῆς αὐτοῦ γλὠττης πάντας 
ἐξηρτῖσθαι φιλομούσους ἅμα xay φιλορήτορας, χαὶ 
μηδὲ xnpoU δεῖσθαι ταῖς ἁκοαῖς κατὰ τοὺς τὰ Σει- 
ρήνια παβαπλέοντας, ὡς gh ταῖς µελῳδίαις ἕναπο- 
µείνειεν. "Ηθελον δὲ τῇ ἀκροάσει xai ἑπαποθανεῖν, 
xai αὐτῇ συναποθανεῖν τῇ γλυκύτητι. θους δὲ 
κοσµιότης καὶ χρηαστότης τρόπου xai προαίρεσις 
ἐθελόχαλος τίνι τῶν ἁπάντων ὡς τούτῳ xal φίλον 
χρῆμα xai σεµνολόγηµα ; "Ag μὲν γὰρ ἄλλο τι 
τῶν ἑπαινουμένων κατόρθωμα * ó δὲ χαὶ δυσὶν ἀρε- 


D ταίνων ἄριστος οὗτος παρ᾽ ἡμῖν καὶ θαυμάσιος. Εὺ- 


σταθίῳ δὲ τῷ πάνυ πἀνθ᾽ ὁμοῦ τὰ κάλλιστα συνελ- 
θόντα. εὐθαλῆ παράδεισον ἀπετέλεσαν, πάσαις μὲν 
ἀρετῶν ἰδέαις περιθριθῃ καὶ χατάχοµον, xapmol: 
ὡραίοις ἐνευθηνούμενον, φέραντα δὲ ἀλλὰ καὶ τὸ 
τῆς γνώσεως ξύλον, γυναιχὸς δὲ δίχα καὶ ὄφεως.  - 
χαινὸς οὗτος παράδεισος, kv ip φθόνος μὲν ἀπῆν, φι- 
θυρισμὸς δὲ οὐχ fjv, οὐδὲ ἁπάτη xal γύμνωσις | 
Οὐ μὴν ἀλλ οὐδὲ ὁ τῆς γΥνώσεως χαρπὸς ἀπηγόρεντο, 
ἀλλ’ ἐτρύγησαν μὲν οἱ πολλοὶ, xal εἰς xógov ἑθρω- 
µατίσαντο, τοῦ φυτηκόμὺυ πελεύοντος, καὶ οὐδὰ τοῦ 
ξύλου τῆς ζωῖς ἀπεχλείσθησαν. Thv δὲ λοικὴν τοῦ 

















161 


LAUDATIO FUNEBRIS EUSTATHIH! THESSAL. 


102 


λειμῶνος χάριν πῶς ἂν ἀφηγησαίμην, ὑπὸ τοῦ πά- À mum! o intellectus magnitudo! o labiorum amo- 


θους ἀνακοπτόμενος ; Ὦ vo; αἱθέριος! ὦ φρένες 
στερέµνιν 1 ὦ φρονῄσεως μέγεθος | ὦ χειλέων γλυς 
Χύτητες µέχρι xal µόνου προαρήματος | ὦ χεῖρες 
χλλαὶ μὲν κατὰ τὰς πρὸς θ:ὸὺν ἑκτάσεις, οἷς τῷ λαῷ 
τὸν Κύριον ἐξηυμένισον, χκαλαὶ δὲ καὶ τὸν χρουνὸν 
τοῦ ἑλέους, ὃν πενοµένοις ἐπήγαζον ! Ὦ καλὰ πάν- 
τα xai mph, ἑαυτὰ xal πρὸς ἄλληλα, xai ὡς λύρα 
τις κιθάρα καλὼς πρὸς ἁρμονίαν μίαν ξυναρμοζό- 
μενα { *Q γλυκεῖα προσλαλιὰ xa βλέμμα προσηνὲς 
xa µειλίχιον { E? δ' ἔστιν οὗ καὶ πρὸς ἑνίους ὑπε- 
δριμύσσετο, ἀλλὰ ἐνταῦθα τὸ ἀρχιχὸν ὑπεραπολο- 
γεῖται τοῦδε τοῦ θαυμασίου, xal τὸ τέως ἔγχλημα 
τοῖς χατορθώµασι συνεισέρχεται. 'Ῥάδδῳ μὶν γὰρ 
οὐχ fv χρήσασθαι τὸν εἰς βαχτηρίαν ταύτην ἔγχει- 
ρ:σθέντα xal τῶν ἐπιθουλευόντων ἑλάτειραν, λόγῳ 
δὲ xa! βλέμματι πλῆξαι τὸν ἁταχτοῦντα, xal ἂπόνως 
ἁρτιῶσαι tbv ὑποσχάνοντα. Τοῦτο δὲ ἀλλὰ xaló 
Χριστὸς ἐποίει περὶ τοὺς ἀπαιδευτοῦντας ἁμφὶ τὸ 
ἱερόν. Οὐ μὴ m? £ov ἣν ExeT τὸ φραγγέλιον, ὡς τότε, 
παντελῶς ἀνάλγητον χαὶ ἀνεπιτίμητον, τοῖς δὲ ἀρ- 
χοµένοις πάντως ἐπιθιαδὲς, xal οὐδὲ «oi; ἄρχουσιν 
αἱνέσιμον. Ἡ γὰρ ἂν καὶ ὁ παρὰ τὸν vópov παλαιὸς 
ἱερίων ἔμεινεν ἁχατάχριτος, παρανομοῦσι τοῖς υἱέσι 
μτδὲ βραχύ ποτε δριµυξάµενο;. Ὦ ταπεινώσεως 
ὕτος χατὰ τοσούτου πλήθους τῶν ἀρετῶν, ol; óma- 
Ecl τὸ μεγάλανχον | Οὔτε γὰρ τὸ περὶ τῇ; σοφίας, 
οὔτε τὸ τῆς συνέσεως ὑπερδάλλον, τὸ τοῦ βίου φιλό- 
σοφο», οὔτ) &))o τι τῶν χατορθωµάτων οὐδὲν εἰς τὸ 
τύσου βάραθρον αὑτὺν ἀπεκρήμνισεν, Οὐ μὴν οὐδὲ 
5^ τῆς ἀξίας ὕψος, οὐδ ὁ περίδοξκος θρόνος, καὶ ὅσα 
τοῖς τὰ μεγάλα χ)τρουµένοις παρέπεται, κατοφρυῶ- 
σαι τοῦτον δεδυνάµωτο. "AX)! fv ὑψηλὸς μὲν τοῖς 
ἔργοις, ταπεινὸς δὲ τῷ φρονήματι, xoi μέγας μὶν 
ἐντὸς χαὶ οἷον ἄν τις ἐχπλαγείη χατανοῄσας. xal 
τοῖς τοῦ Λιδάνου δένδροις συγχαταλέξειεν * ἔξωθεν 
δὲ μικρός τε χαὶ περιπέζιος, χαὶ olo; ἐξαπατῆσαι, 
x2 εἰς περιφρόνησιν παραχινῆσαι τοὺς ἐντυγχά- 
νοντας. Δορυφορία τε γὰρ ἀπῆν, xat ὁπαδοὶ xal χό- 
λαχες o) παρε[ποντο. Μόνον τὸ συνήθως προπορευ: 
όµενον φῶς xal f) λαμπὰς fj προάγουσα τὸν ἐν &p- 
χιερεῦσι µέγαν ἐσέμνννε, διδάσκαλος τῆς ἔνδον οἱ- 
χουρούσης λαμπρότητος, xal τοῦ φωτὸς τῶν ἔργων 
προάγγελος. El δὲ xal πλουτεῖν ἠγάπα, εἰ δὲ xai 


- 


nitas etiam in solo verbo! o manus pulehrz ai 
Deum extente que Deum populo placabant; pul- 
ehrz etiam ex fonte misericordim qui inde scatu- 
riebat indigentibus! O bona omoia tum in seipsis 
uim erga alia, et quasi ]yra vel cithara in unam 
harmoniam coordinata! O dulcis loquela! o ju- 
cunde et suavis ocule! Qui si a nonnullis punctus 
fuerit, in hoc presertim capite admiratione om- 
nino dignus est, et accusatio in ejus gloriam verti- 
tur. Nam uti virga non necesse erat ut adversarios 
everteret, sed verbo et 3spectu protervum sterne- 
bat, et sine labore frangebat supplantatorem. Hoc 
et Christus faciebat circa delinquentes in templo. 
Nullam tunc proferebat vocem omnino acerbam vel 
contumeliosam, sive subjectia noxium, sive princi - 
pibus irreverens. Sine judicio condemnatus exiit 
in lege senior ille sacerdotum (Helias), qui nec 
leviter quidem filios delinquentes vituperavit. O 
humilitatis altitudo in tanta virtutum copia quas 
subsequi solet arrogantia ! Nec enim aapientia, nec 
excellens intellectus, nec vita philosopho congrua , 
nec quicquam aliud commodorum illum in superbia 
barathrum pracipitem egit. Neque dignitatis ma- 
gmitudo, neque sedis nonor nec quacunque alia 
praeclara quibus sertiti stipantur eum inflare potue- 
runt. Sed erat excelsus operibus, conscientia autem 
humilis, interius quidem magnus ita ut quilibet 
intelligens obstupeat, et eum Libani lignis confe- 


6 Tat; exterius vero parvus et abjectus iia ut occur- 


rentes deluderet et ad coutemplum  incitaret. 
Quippe satellites aberant, necnon comites et adula- 
tores nunquam sequebantur. Solitum autem solum 
preiens Jumen et Jampas antecedens illum inter 
pontifices magnum  llustrabat, magistra interne 
claritatis, οἱ lucis operum praenuntia. Quod si di- 
tescere amabat, si opum acepvos congregabat , 
vestrum poscit testimonium inter quos semper 
vixit, semper conversatus est. Quid ergo? muneri- 
bus manus implevit ? Quid ergo ? Oblatis donisque 
delectabatur ita ut spiritualia volentibus pretio 
tradiderit e£ illicitis lucris manus polluerit? Sane 
quis adeo mendax et insolens ut taliter loqui audeat, 
et sordem munditie immittet, οἱ Jucem appellet 


σωροὺς χρημάτων ἐπεστοιδάσατο, ζητεῖ τὴν ἐξ ὑμῶν D tenebras, et facem. vocet. coligiaem ? Manus enim 


µαρτυρίαν, οἷς ἣν ἀεὶ xal σύνοιχος xal ουνόµιλος. 
Τ{δέ, ληµµάτων ἑἐπληροῦτο τὰς χεῖρας» Τί δέ; 
Εενίοις καὶ δώροις ἔχαιρεν, ὡς καὶ τὰ πνευματικὰ 
τοῖς βουλοµένοις ἔστιν ὅτε χαταχειρίζεσθαι, xal 
μολύνειν χεῖρας ἀθέσμοις λήμμασι; Καὶ slo οὕτω 
ψευδοεπῆς xal Ορασύστομος, ὡς ἐπιθαῤῥῆσαι 
τοιούτῳ ῥήματι, xal τὸν σπῖλον ἐπιτρίψφαι τῷ xaüa- 
pi, xai τὸ φῶς ὀνομάσαι σχότος, χαὶ τὸν λυχνίτην 
χαλέσὰι κάχληχα; Χεῖρες γὰρ ἦσαν ἐκείνου λεῖαι 
μὲν dst xal χαθαραὶ μετὰ τῆς Ἰακὼδ ἁπληστίας * 
µεταπλάσαι δὲ ταύτας el; τὸ ἀμφιλαφὲς οὐχ ἣν- 
έσχετο, ὡς ἂν τὸ ἁληθὲς ἐπικρύπτηιτο. Φύσει γὰρ xal 
5) ἐπίχλοπον ἑμίσει, xal τὸ δόλιον ἀπεστρέφετο. 


illius erant lzves et pure: cum cupiditate Jacob. 
Eas in ancipiti extendere non patiebatur ut veritas 
claretur. Nam natura fraudem oderat et dolum 
aversabatur. Et si quis unquam ipsi talibus gau- 
dens ostenderetur, huic in inimicum vertebatur, et 
perfecto odio oderat eum. Ipse enim in innocentia 
cordis in medio domus ambulabat, nec a juventute 
ambagibus et circuitibus fuit delectatus, nec januas 
divitum magis quam doctorum pulsavit. Sed quasi 
senem honorans veritatem quam cum Deo confere- 
bat, facientes mendacium oderat ,et contra proxi- 
mum secreto maledicentes et murmurantes inse- 
ctabatur. 


Καὶ εἴ ποτὲ τις αὐτῷ τοῖς τοιούτοις χαίρων ἐπερώρατο, cl; ἐχθρὸν ἑἐγένετό οἱ, xal piso; τοῦτον ἐμί- 


7068 EUTHYMHU LAUDATIO FUNEBRIS EUSTATHII 164 
cet τέλειον. Αὐτὺς μὲν γὰρ iv. ἀχαχίᾳ καρδίας Ev μέσῳ τῆς οἰχίας διεπορεύετο, ὅσῳ vpoólo: τε xai 
περιόδοις οὐχ ἐνησμένιζεν ix. νεότητος, οὗἵδὲ θύρας Ἱλουσίων μᾶλλον ἡ τῶν λογίων ἑξέτριθε. Ἡρε- 
σδεύων δὲ ἀλλά xa την ἀλίθειαν, xol ἄγων ἴσα Θεῷ, τοὺς ποιρῦντας παραδάσεις ἐμίσει, xal τοὺς λάθρα 
«οῦ πλησίον χαταλαλοῦντας xa Φιθορίζοντας ἐξεδίωχεν, 


5. 0 quid tui prins deflebo, frater divinissime? À 


Quid tui Jacrymabo posterius ? Gravitatem et phi- 
Josophiam, vel societstem atque charitatem ? lingua 
prudentiam, aut suavitatem et gratiam ? pontificia- 
lem honorem, aut politicam conversationem ? On- 
nia eaim simul collecta qux hominem adornapt 
inter se optime coordinata temperasti et in compo- 
sitionem  perfecisti quam arte efformant omnis 
geveris flores atque colores. O quantz gratiz!o 
quantus decor, quanteque virtutes ! o vir etiam 
3nte finem beatificatas, et post finem propter ja- 
είστε quidem defletus, sed propter virtutes cele- 
bratus ! O juventus gloriosa ! o senectus concinendal! 
Nam juvenem habuit eum litterarum civitas, Con- 
siantinopolis, et omnis juventus literis dedita 
circa ilium; Musarum velot templum erat; alia 
qu:edam Academia, Porticusve et Peripateticorum 
deanibulatorium. Alios quidem — introducebat in 
grammaticam , in metra atque poesim, tanta de 
illis scientía prsditus ut nullo modo 20 earum 
excogitatoribus superatus fuisset; alios vero lin- 
guaui docebat, ad rhetoricam ductos, et alios aliis 
exercebat tum institutionibus tum doctrinis. Sed 
eo juventam transgresso, et in pontificie dignitatis 
altitudinem ascendente, quid necesse plura dicere ? 
Unus in pontificibus, unus in sapientibus Thessa- 
lonicensis episcopus ab omnibus przdicabatur. Et 
nunc vita defunctum plorat totus doctorum chorus, 
et amplius istis sapientes ejus discipuli ; plorat 
etiam ordo pontificum euo ornamento, suo decore 
exutus, et amplius istis ego ejus annis zqualis et 
educationis &ocius necnon studiorum condiscipulus, 
qui omne juventutis tempus cum ipso in eadem 
domo conversatus transegi; et ut omnia in uno 
colligam, io unam ambo animam confirinati sumus 
et conglutinati. 


6. Hxc manibus tuis libamus, o divum et mihi 
amicissimum «caput. Hxc sunt que tibi lingua 
sodalis dilecta offert, quam olim loquentem ama- 
bas, nunc vero dolore srdentís ejus non misereris, 
pec ex sinu patríarclie in quo portaris roscidam 
guttulam nobis emittis tristitie igne cestuantibus. 


Accipe ergo h:ec a riobis, pauca quidem ac spi- 
ritu anhelante composita. (Quomodo enim equo 
quis insidens stylum exerceat? qui capite dolens 
ct annis gravis amicum morte ereptum digne fleam ? 
Nos quoque aliquando terrz creditos amici circum- 
stabunt multi, sed nulla vox qualis tua fuit, nos 
celebrabit : et boc quidem priori calamitati secun- 
dum additur infortunium. 


ε’. Ὢ τί σου πρῶτον ἁποχλαύσομαι, θειότατε àbeX- 
qf ; TL δέ σου δαχρύσω δεύτερον; Τὸ ἐμθριθὲς xal φι- 
λόσοφον, f τὸ χοινωνιχὸν χαὶ φιλάλληλον ; Τὸ σῶφρον 
τῆς Υλώττης, 1j τὸ γλυχύ τε xal χάριεν: Thv &pyriepa- 
τικὴν εὐχοαμίαν, f) τὴν πολιτιχὴν ἐπιφάνειαν ; Πά xa 
Y9p ὁμοῦ συλλαθὼ», ὅσα τε ὄντως χοσμοῦσιν ἄνθρω- 
sov, ἀλλήλοις ταῦτα χαλῶς συνἠἡρμοσάς τε χαὶ συνε- 
χέρασας, χαὶ εἷς οἰχονομίαν ἐξετελέσθης, fiv τεχν.- 
κῶς ἑἐμορφώσαντο παντοδαπὰ καὶ ἄνθη xal χρώμαᾳ- 
τα. Ὢ τηλικούτων χαρίτων ! ὦ τοσούτου χόσµου 
xai ἀρετῶν | ὦ ἄνθρωπος καὶ πρὸ τελευτῆς ὄντως 
µαχαριζόµενος, xal μετὰ τελεντὴν διὰ μὲν τὴν Cr- 
μίαν θρηνούµενος, διὰ δὲ τὰς ἀρετὰς up vou p evo! 
 νεότης περίδοξοςΙ à γΏρας ἀοΐδιμον! Αχμά- 
ξοντα μὲν γὰρ εἶχέ τε ἡ τῶν λόγων πόλις, ἡ Κων- 
σταντίνου, χαὶ i φιλολόγος νεολαία «daa περὶ αὖ- 
τὸν, xal ἣν μουσεῖον ἄντιχρυς τὸ δωµάτιον, ἄλλη 
τις Ακαδημία χαὶ Στοὰ χαὶ Περίπατος. Καὶ οἷς μὲν 
ἐχορήγει γραμματιχὴν xaX µέτρα καὶ ποίησιν, το: 
σαύτην ἔχων τούτων τὴν ἐπιστήμην, ὡς μηδὲν τῶν 
ἀρξαμένων σφῶν εὑρέσεως ἀπολείπεσθαι * οἷς δὲ 
τὴν γλῶτταν Ἰχόνει, ῥητορικῶς ἐξηγούμενος, xal 
ἄλλους ἄλλοις ἑνήσχει χαὶ παιδεύμασι xal µαθήμα- 
σιν. Ὃθεν xal χλέος ἔσχεν εὐρὺ, τοῖς ἁπάντων κεί- 
µενο; στόµασι. Παραμείψας δὲ τὸν v£ov, χαὶ εἰς «5 
τῆς ἀρχιερωσύνης Όψος ἀἁναδραμῶὼν, τί δεῖ πολλὰ 
λέγειν ; Εἷς ἓν ἀρχιερεῦσιν, εἷς kv αοφοῖς 6 θεσσα- 
λονίχης παρὰ πᾶσιν ἀνεχηρύττετο, Ka νῦν μὲν ἆπο- 
λιπόντα τὸν βίον θρηνεϊῖ μὲν ὁ λογικὸς χορὸς ἅπας, 


C xai τούτων Ἁλέον ol σοφοὶ µαθηταί 'θρηνεῖ δὲ xai 


ὁ τῶν ἀρχ.ερέων χατάλογοςι ὃν εἶχε καύχηµα καὶ 
χόαμον ἀποθαλὼν, xal τούτων πλέον ἐγὼ ὁ συνηλι- 
χιώτης χαὶ σύντροφος, ὃς xat µαθηµάτων cupps- 
τέσχον αὐτῷ, xal τὸν πάντα τῆς νεότητος χρόνον 
συνηυλίσθην τε xal ἀννέζησα, xai ἵνα συνελὼν εἴ- 
πω, εἰς μίαν ἄμφω φυχὴν συνεχράθηµέν τε xal 


:συνεδέθηµεν. 


ς’. Λὖταί σοι χειμένῳ παρ ἡμῶν αἱ χοαὶ, θεία 
καὶ φιλτάτη pot χεφαλή. Ταῦτά σοι τὰ τῆς φιλον- 
µένης γλώττης xai Ίλικος ἑναγίσματα, ἣν πάλαι 
μὲν λαλοῦσαν ἠγάπας, νῦν δὲ τῷ πάθει φλεγομένην 
οὐχ ἑλεεῖς * οὐδὲ ἀἁπὺ τοῦ φἑροντός σε χόλπου τοῦ 
πατριαρχικοῦ xai δροσόεσσαν ῥανίδα ἐπιπέμπεις 
ἡμῖν φλογιζομένοις τῷ τῆς λύπης "opt. 


D Zo μὲν οὖν ταῦτα παρ᾽ ἡμῖν, ὀλίγα μὲν xol τῷ 


τοῦ δρόµου ἄσθματι μικροῦ συμπνιγόµενα" πῶς 
γὰρ xal Eg' ἵππου βαΐνων τις xat λογογραφ/ᾖσειεν; 
πῶς δὲ xal δρόµμῳ χεφαλῆν τεινόµενος, χαὶ Tipi 
χαμπτόµενος, πρὸς ἀξίαν θρηνἰσει τὸν φίλον χεί- 
µενον; ἡμᾶς δὲ μετὰ σὲ χειμένους φίλοι μὲν ἴσως 
πολλοὶ περιστήσρνται, Υλῶσσα δὲ πάντως οὗ περι- 
λαλῆσει τὸν τύμβον, otav τὴν chv ἑγνωρίσαμεν. 
Καὶ ἔσται pot xol τοῦτο μετὰ τὴν νῦν συμφορὰν 
δυστύχημα δεύτερο». 





- 9 
——————Á/J————————nÓ—!——am——————.ÁnÀ—iÀ— mom P Ó 


ANNO CONTROVERSO. 


ANTOMILS MELISSI 


NOTITIA. 


(Ex Bibliotheca Grsca Fabricii, tom. VIIT.) 





Post Joannem Damascenum Antonius, qui a studio colligendi Melissa sive Apis dictus 
est, locos communes sententiarum e sacris, ecclesiasticis et externis scriptoribus, sub ti- 
tulis c.xxvi digessit duobus libris. Prodierunt primum Grece cum Theophilo eontra Au- 
tolycum et Tatiano conira gentes, locisque communibus 8. Maximi, de quibus supra 
dixi, curante Conrado Gesnero, qui Latinam quoque versionem ad voluminis calcem sub- 
junxit, Tiguri 15546, fol. Versio Antonii Melisse partim eidem Gesnero, partim Joanni Ri- 
bitto Sabaudo debetur. Esmdem habeo excusam separatim, Antwerpitce 1560, in-12. De 
aliis editionibus quibus Antonii collectanea Maximo vel etiam Stobio admista feruntur, 
in Maximo et Stobeo jam dixi. In presenti tantum monebo de &tate hujus Antonii rem 
non esse plane exploratam, neque exinde quod Theophylactum laudat, statim eum cum 
Clariss. Caveo ad medium seculum duodecimum rejiciéndum esse duxerim. Theophylac- 
tus enim qui ab Antonio citatur non est Theophylactus Bulgarorum archiepiscopus, sed 
Theophylactus Simocatta, seculi septimi scriptor, qui claruit ultimis Heraclii imp. tem- 
poribus. Antonium Melissam, Joannis Damasceni discipulum appellari video a Paulo 
Colomesio p. 136 Observationum sacrarum, nescio an proprie hoc ita volente intellectum, 
an 'antum eum ita appellante ideo, quod scribendi genus idem post Damascenum 18” 
tus fuit. 


- 





EDITORIS PATROLOGIAE MONITUM. 


Fr. Combefisius tom. If Operum S. Maximi, ubi ad ejusdem locos communes profatur, 
valde Gesnero medico succenset. quod is Maximi et. Antonii opus. sine distincltone con- 
gesserit. Addit se, post frustra quaesitam Antonii peculiarem editionem Antverpiensem 
anni 1560, a Joanne fibitto curatam, ad codicem ms. recurrisse cujus ape Maximo sua asse- 
ruerit, aliena sustulerit. Restabat igitur ut in hac nova Antonii editione eos locos Antonio 
redderemus quos ipsi Combefisius, eos omittens, reliquerat. At cum in manus nostras venerit 
Joannis Ributi editio que genuinum Antonii teztum, sed Latine tantum, continet, nobis eam 
lucem atiulit quam Combefisius sibi deesse dolebat, et jam nihil aliud pensi habuimus quam 
Graca ex editione Gesneri expressa Latinis juxtaponere. Epi. 





ANTONII MONACHI 


ICOGNOMENTO : MELISSJE ] 


". SENTENTLE SIVE LOCI COMMUNES 
EX SACRIS ET PROFANIS AUCTORIBUS COLLECTI. 


ΛΟΓΟΣ A'.| Α SERMO I [al. CLX]. 
Περὶ πἰστεως xal εὐσεθείας εἰς θεὸν, καὶ ὅτι — De fide et pietate in. Deum, et quod omnibus bonis 
παγτὸς ἀγαθοῦ ὑπερέχουσιν, ὁπηγίχα udJuca antecellant, quando. maxime per bona opera re- 
διὰ τῶν ἔργων ἀνα ]άμπουσιν. aplendent. 


Ἐγένετο μεθ) ἡμέρας, Ίνεγχε Κάῑν ἀπὸ τῶν 1 Gen. ιν. Et faclum est post dies, obtulit Cain 
χαρπῶν τῆς γῆς θυσίαν τῷ θεῷ. Καὶ "A66 ἤνέγκε — de fructibusterra sacrificium Domino. Et Abel obtu- 


161 


ANTONII MELISS E 


163 


lit et ipse de primogenitis ovium suarum et de A xai αὗτὸς, ἀπὺ τῶν πρωτοτόχων τῶν προδάτων ab. 


adipibus earum. Et respexit Deus ad Abel et ad 
munera ejus. Δά Cain autem et ad sacrificia ejus 
non attendit, 

Gen. v. Et placuit Enoch Deo, et non. inveniehatur, 
quia transtulit illum Deus. 

Gen. τι. Noe invenit gratiam coram Domiuo Deo. 

Ibid. Et fecit Noe omnia, quacunque prec»pit ei 
Deus, sic fecit. 

Jbtd. Noehomo justus, perfectus exsistens in gene- 
ratione sua. Deo placuit Noe. 

Gen. xvii. Dixit Dominus Deus ad Abraham : Ego 
sum Dominus Deus tuus, complace coram me, et esto 
irreprelensibilis. 

Gen. xv. Credidit Abraham Deo, οἱ reputatum est 
illi ad justitiam. 

Exod. xx. Ego sum Dominus Deus tuus, qui eduxi 
te. de terra. /Egypti, de domo servitutis. Non erunt 
tibi dii alii preter me. Non facies tibi idolum, ne- 
que ullius simulacrum, quecunque in colo sursum, 
et quacunque in terra deorsum, el quecunque in 
aquis sub terra. Non adorabis ea, neque servies eis. 


Deuter. x. Dominum Deum tuum timebis, οἱ illi 
soli servies, et illi adlierebis, etin nomine ejus jura- 
bis. Ipse gloriatio tua, ipse Deus tuus. 


Ibid. Et nunc, Israel, quid Dominus Deus tuus 
petit à te nisi ut timeas eum, αἱ ambules in omni- 
bus viis ejus, et. diligas eum, et servias Domino 
Deo tuo, ex toto corde tu», et ex tota anima tua ? 


Job. xxvii, Ecce pietas est sapientia. 

Psal. xxxi ;Rectum est verbum Domini, et omnia 
opera ejus in flde. 

Psal. c. Oculi mei ad lideleg terras, ut sedeant ipsi 
mecum. 

Salomon. Exbibitam el ceram fidem aununtiat 


justus. 
Prov. 1. Pietas in Deum initium sensus vel sa- 
pientiz. ' 


Prov. xv. Desideria piorum delectant animas. 

Osee, vi. Misericordiam volo et non sacrificium, 
Q et notitiam Dei magis quam holocausta. 

1sa. xxvi. Via piorum recta et parata ost. 


Pii prudenter consuluerunt, et consilium iflud ma- 
net. 

Jerem. v. Si est qui faciat judicium et qusrit 1i- 
dem, propitius illi ero, dicit Dominus. 

Sap. 1. Diligite: justitiam, qui judicatis terram ; 
Sentite de Domino in bonitate, et in simplicitate cor- 
dis quzerite illum : apparet enim iis, qui illi non diffi- 
dunt. 

Eccli. xy1v. Omnium potentissima est pietas. 


Eccli. xxi. Thesaurus nunquam periturus timor 


Domini. 
Crede Deo, et recuperapit το. 
Eccle. ui. Donum Domini permanct cum piis. 


τοῦ, xai àxb τῶν στεάτων αὐτῶν xal ἐπεῖδεν ὁ c»; 
ἐπὶ "A68, xaX ἐπὶ τοῖς δώροις αὐτοῦ, ἐπὶ δὲ Kdiv 
xai ἐπὶ ταῖς θυσίαις αὐτοῦ οὗ προσέσχεν. 

Ἐνὼχ εὐηρέστησε τῷ 'Θεῷ, xal οὐχ εὑρίσκετο, 
διότι µετέθηχεν αὑτὸν ὁ θεός. 

Νῶε εὗρε χάριν ἑνώπιον Κυρίου τοῦ θεοῦ. 

Καὶ ἐποίησε Νῶε πάντα ὅσα εἶπεν αὐτῷ Κύριος ὁ 
Geh, οὕτως ἐπηίησε. 

Nos ἄνθρωπος δίχαιος iv, τέλειος ἓν τῇ vevei 
αὐτοῦ. Τῷ θεῷ εὐηρέστησε Ne. 

Εἶπεν Κύριος ὁ θεὸς τῷ ᾽Αόθραὰμ, « Ἐγώ εἰμι 
Κύριος ὁ θεός σου, εὐαρέστει ἑναντίον µου, καὶ 
γίνουν ἅμεμπτος. » 

Ἐπίστευσεν ᾽Αθραὰμ εῷ θεῷ, χαὶ ἑλογίσθη αὐτῷ 
ele διχαιοσύνην. 

c Ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ θεός σου, 6 ἐξαγαγών σε ix 
τῆς Αἰγύπτου, ἓξ οἴχου δουλείας. Oüx ἔσονταί σοι 
θεοὶ ἕτεροι πλὴν ἐμοῦ. OO ποιῆσεις σεαυτῷ εἴδωλον, 


- οὐδὲ παντὸς ὁμοίωμα ὅσα ἓν τῷ οὗρανῷ ἄνω, xai 


ὅσα ἓν τῇ f] χάτω, xal ὅσα kv τοῖς ὕδασιν ὑποχάτω 
τῆς γῆς. Οὐ προσχννήσεις αὐτοῖς, οὐδὲ μὴ λατρεύ- 
σεις αὑτοῖς. » 

Κύριον τὸν Θεόν σου φοδηθήσῃ, xal αὐτὸν λατρεύ: 
σεις, xal πρὸς αὐτὸν κολληθήσῃ, xal ἐπὶ τῷ ὀνόμα- 
ει αὐτοῦ ὁμῇ. Αὐτὸς χαύὐχημά σου, χαὶ αὐτὸς θεός 
σου, 

Καὶ νῦν, Ἰσραὴλ, τί Κύριος 6 Θεός σου ἀπαιτεῖ 
παρὰ σοῦ, ἀλλ᾽ f| φοδεῖσθαι αὐτὸν, χαὶ πορεύεσθάι 


QC à» πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ, χαὶ ἀγαπᾷν αὐτὸν, καὶ 


λατρεύειν Κυρίῳ τῷ «p ἐξ ὅλης τῆς χαρδίας σου, 
καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου ; 

Ἰδοῦ ἡ θεοσέδειά ἐστι σοφία. 

Εὐθὺς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, χαὶ πάντα τὰ ἔργα 
αὐτοῦ ἓν πίστει. 

Οἱ ὀφθαλμοί µου ἐπὶ τοὺς πιστοὺς τῆς γῆς, τοῦ 
συγκαθῆσθαι αὐτοὺς uev! ἐμοῦ. 

Ἐπιδειχνυμένην πίστιν ἀπαγγελεῖ δίχαιος. 


Βὐσέδεια εἰς θ:ὸν ἀρχὴ αἰσθήόεως. 


Ἐπιθυμίαι εὐσεθῶν Ἠἡδύνουσι φυχάς. 

Ἔλεον θέλω, xat οὗ θυσίαν, καὶ ἐπίγνωαιν θεοῦ, 
ἡ ὁλοκλυτώματα. 

Οδὺς εὐσεθῶν εὐθεῖα Ξγένετο xal παρεσχευα- 
σμένη. 

Οἱ εὐσεθεῖς συνετὰ ἑἐδουλεύσαντο, xal αὕτη ἡ 
βουλὴ μενε]ῖ. 

« El. ἔστι ποιῶν πίστιν, ἴλεως ἔσομαι αὐτῷ, ! 
λέχει Κύριος. 

ἸΑγαπήσατε διχαιοσύνην, ol. χρίνοντες τὴν γῆν, 
φρ/νήσατι περὶ τοῦ Κυρίου àv ἀγαθότητι χαρδία:, 
χαὶ ἐχξητήσατε αὐτόν. Ἐμφανίξεται γὰρ τοῖς μὴ 
ἀπιστοῦσιν αὐτόν. 

Παντὸς δυνατωτέρα ἐστὶν dj εὐσέδεια. 

Θησαυρὸς ἁδιάπτωτος ἡ θεοσέδεια. 


Πίστευσον τῷ θεῷ, καὶ ἀντιλήφεταί aov. 
Δόσις Κυριου παραμένει εὐσεθέσιν. 











Ἴ09 
Δ.ηγησις εὐσεθοῦς διὰ παντὸς αοφία. 
Ἐν ατόµατι εὐσεδῶν πληθυνθήσεται ἄνθρωπος. 
"Ανθρωπος εὐσεθὴῆς ἐν σοφίᾳ μένει, ὡς ὁ ἦλιος. 


Πίστις εἰς τὸν αἰῶνα σταθήσεται. 

Αμὴν ἁμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς χόκ» 
xov σινάπεως, bpelte τῷ ὄρει τούτῳ * Μετάθηθι ἐν- 
τεῦθεν ἐχεῖ, χαὶ µεταθήσεται. 

Ἀποκριθεὶς δὲ Πέτρος εἶπε τῷ Ἰησοῦ - Ἰδοὺ 
ἡμεῖς ἀφήχαμεν πάντα, καὶ ἠκολουθήσαμέν σοι" τί 
ἄρα ἔσται ἡμῖν; 'O Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς 
ε Αμὴν ἁμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι ὁμεῖς οἱ ἀχολουθήσαν- 
τές pot, bv τῇ παλιγγενεσίᾳ, ὅταν χαθίσῃ ὁ Ylbc τοῦ 
ἀνθρώπου ἐπὶ τοῦ θρόνου δόξης αὐτοῦ, τότε χαὶ 
ὑμεῖς χαθίσεσθς ἐπὶ δώδεχα θρόνους, αχρίνοντες 
τὰς δώδεχα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ. Καὶ πᾶς ὅστις ἀφῆχεν 
οἰχία), 1| ἀδελφοὺς, i| ἁδελφὰς, f) πατέρα, f) µη- 
τέρα, à γυναῖχα, f) τέχνα, ἡ ἀγροὺς ἕνεχεν τοῦ 
ὀνόματός µου, ἑκατονταπλασίουα λήψεται, xai ζωὴν 
σαἰώνιον χληροµήσει. » 

Οὕτως ἠγάπησεν ὁ θεὸς τὸν χόσµον, ὥστε τὸν Υἱὸν 
αὐτοῦ τὸν μονογενῆη ἔδωχεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς 
αὑτὸν μὴ ἀπόληται. 

ε 'O πιστεύων εἰς ἐμὰ, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ, xà- 
χεῖνος ποιῇσει, xal μείζονα τούτων ποιῄσει. » 

« Μαχάριοι οἱ μὴ ἱδόντες χαὶ πιστεύδαντες. » 

Ἐὰν ὁμολογήσῃς àv. τῷ στόματί σου, ὅτι Κύριος 
Ἰησοῦς Χριστὸς, καὶ πιστεύσῃς iv τῇ χαρδίᾳ σου, 
ὅτι ὁ θεὺς ἤγειρεν αὐτὸν Ex νεκρῶν, σωθήσῃ. Καρ- 
δἰᾳ vip πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόµαει δὲ 
ὁμολοχεῖται εἰς σωτηρίαν, 

Ἐν Χριστῷ "Inqoü οὔτε περιτομή et bovtv, οὔτε 
ἀχροδυστία, ἀλλὰ πίστες δι’ ἀγάπης ἑνεργουμένη. . 

"Ecc: δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις πραγµά- 
των, ἔλεγχος οὗ βλεποµένων, 


Χωρὶς πίστεως ἀδύνατον εὐαρεστῆσαι. Πεσιεῦσαι 
γὰρ δεῖ τὸν προσερχόβενον τῷ Grip, ὅτι ἔστι, xal 
τοῖς ἐχζητοῦσιν αὐτὸν µεσθαποδότης γίνεται. 


Χάριτί ἔστε σεσωσμένοι. 

Γύμναζε σεαυτὸν πρὸς εὐσέδειαν. Ἡ γὰρ σωµα- 
Tuxh γυµνασία΄ πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος ἡ δὲ 
εὐσέδεια πρὸς πάντα ὠφέλιμός ἐστιν, ἐπαγγελίαν 
ἔχουσα ζωῆς τῆς νῦν xal τῆς μελλούσης. 

Ἡ αίστις ἐὰν μὴ ἔχῃ ἔργα, νεχρά ἐστι καθ’ £av- 
τήν. * 

Σκουδάσατε διὰ τῶν παλῶν ἔργων 'βεδαἰαν ὑμῶν 
τὴν χλῆσιν xai ἑχλογὴν ποιήσασθαι. Οὕτως γὰρ 
ἡμῖν πλουσίως ἐπιχορηγηθήακται ἡ εἴσοδος εἰς τὴν 
αἰώνιον βασιλείαν τοῦ Κνρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι- 
στοῦ. 

Ὥσπερ οἱ βλέποντες «b qui; ἑντός εἰσι τοῦ φωτὸς, 
xal τῆς λαμπρότητος αὐτοῦ µετέχουσιν' οὕτως οἱ 
Βλόποντες τὸν θεὺν ἐντὸς γίνονται τοῦ θεοῦ, µετέ- 
χοντες αὐτοῦ τῆς λαμπρότητος. Zur οὖν µεθέξον- 
σιν οἱ ὀρῶντες θεόν͵ 

Πίατις ἡγείσθω τῶν περὶ θεοῦ Ίδγω» ' πίστις, xat 
μὴ ἀπόδειξις' πίστις f; ὑπὲρ τὰς λογικὰς µεθέδονς, 


LOCI COMMUNES. — PARS I. ΘΕΒΝΟ I. 110 
A Eccli. xxvi. Pii oratio mera est sapientia. 


In ore piorum multiplicabitur laus. 

Eccli. xxvn. Homo pius in sapientia pettmonet . ut 
sol. 

Eccli. xv. Fides in s:eeutum stabit, 

Matih. xvii, Amen dico vobis, si liabueritis fidei 
ul granum sinapis, dicetis monti huic : Transi hinc, 
et transibit. 

Matth. xix. Tune respondens Petrus, dixit ad 
Jesum ; Ecce nos reliquimus omnia, et secuti su- 
mus te : quid ergo erit nobis ? Jesus autem dixit 
illis : Amen dico vobis, quod vos, qui secuti estis 
me, in regeneratione, cum sederit Filius hominis 
in sede majestatis suz, sedebitis et vos super sedes 
duodecim, judicantes duodecim tribus lsrael. Et 


B omnis qui reliquerit domos, aut fratres, aut sorores, 


aut patrem, aut matrem, aut filios, aut agros  pro- 
pier nomen meum, centuplum accipiet, οἱ vitze 
seiernte sortietur hereditatem. 


Joan. m. Sic Deus dilexit mundsm, ut Filium 
&uium unigenitum daret, ut omnis qui eredit in eum, 
iR tenebris non maneat. 

Joan. xiv. Qui credit in me, opera quie ego facio, 
et ipse faciet, et majora his faciet. 

Jvan. xx. Beati qui non viderunt, δὲ crediderunt. 

Rom. x. Si confessus fueris ore tuo Dominum 
Jesum Christum, et credideris in curde tuo, quod 
Deus ilium excitavit a mortuis, salvaberis. Corde 


enim creditur ad justitiam, ore autem 6t confessio 


ad salutem. 

Galat. v. 1n Christo Jesu nec circumcisio est nee 
prieputium, eed fldes per charitatern operans. 

Hebr. xx... Est autem. files rerum sperandarum 
subelantig, et argumentum eorum, que non viden- 
tur. 

Ibid. Sine fide fleri non potest, ut quis illi placcat. 
Nam qui- accedit ad Deum, bunc credere oportet, 
quod Deus sit, et quod remunerator sit qux rentibus 
8 ipsum. 

Ephes. 11. Gratia estis servati, 

1 Tim. v. Exerce temetipsum ad pietetem. Nam 
corporalis exercitatio paululum habet utilitatis : at 
pietas ad omnia utilis est, ut quae promissiones lia- 


D beat vitze przesentis et futurae, 


Jacob. n. Fides, si faeta non habuerit, mortua est 
per se. 

11 Petr. ,. Operam date, ut vocationem. ct. cle- 
ctionem vestram firmam efflciatis. Siquidem ad hunc 
modum abunde subministrabitur vobis introitus in 
eternum regnumDomini nostri Jesu Christi. 


Irenai. Quemadmodum qui lumen intuentür, in- 
tra lumen sunt ac ejus splendore fruustur; sic 
qui Deum vident, intra Deum exsistunt, splendoris 
ipsius participes. Vita ergo participes erunt, qui 
Deurn videntz 

Basilii. Fides corum, quz de Deo dicuntur, dux 
8it ; ides, εἰ non demonstratio ; lides, quae omnem 


111 


ANTONII MELISS/E 


T12 


rationis methodumsuperans mentem ad consensum Α «hv ψυχὴν εἰς συγχατάθεσιν ἕλχουσα ' πίστις οὐχὶ 


et approbationem trahit. Fides, inquam, non geo- 
metrica aliqua necessitate, sed Spiritus effectu οἱ 
operatione animis innascens. 

Theologis mysterium 6dei nihil sollicite inqui- 
rentis assensionem requirit. Deum enim esse 
omnino credendum est ; quid veró ille sit, nequa- 
quam inquirere aut disputare convenit. Denique si 
fides earum rerum, qua sperantur, substantia est, 
el argumentum eorum qua non apparent, 6 con- 
tenderis ea nunc videre, qua procul dissita" sunt, 
neque in dubium vocarisea quz? sperantur, eo quod 
ipsa eognitione nondum assequi queas. 

Fides est assensus de iis que auditu percepit, 
nihil ambigens, cum certa persuasione veritatis ea- 
rüm rerum, quas Dei gratia predicate sunt, Hujus 
exemplum ant specimen exhibuit Abrabam, qui 
juxta Scripture testimonium non dubitavit per in- 
credulitatem, sed fide con&rmatus est, Deo gloriam 
tribuens, et certa animi flducia persuasus, quod 
qua promisit Deus, eadem et praestare possit. 

Greg. Thaumaturgi. Preecipuam pietatis curam ha- 
bere convenit, quam non immerito virtutum ρᾶ- 
rentem nominant. Hic enim omnium virtutum 
principium et finis est. 

Ut Deum et causam omnia continentem efficien- 
temque cognoscamus, tum visu tum natura lege 
docemur : illo nimirum, dum res visibiles et solidas 
spectat ; hae vero, dum ex visu cognitis et ordine 
dispositis summum ducem et opificem considerat. 

Tecto pulsa et sub dio agens fides, & sumptuosa 
impietate praestantior est, et tres in nomine Domini 
congregati, multis divinitatem negantibus antecel- 
lunt. 

Nihil coram Deo sque magnificum est, atque 
sermo purus, et veritatis dogmatibus perfecta anima. 


Sola pietas stabile et firmum bonum est. Quod 
enim acquisitu impossibile est, idem propter invi- 
diam incredibile etiam judicatur. Atqui profane 
imentes nullam rem, quz bona et honesta est, fide 
dignam existimant. 


Chrysost. Hoc dei maxime proprium est, rationes 7. 


eorum quz fiunt non inquirere, sed obtemperare 
prescriptis. 

Pium et (idelem virum tam firmo et constanti 
erga Dei promissiones animo preditum esse opor- 
tet, ut licet sibi ipsis contraría esse videantur qua 
(unt, ne sic tamen vel animo turbari possit, vel 
de eventu desperet, Fidelem Abraham itaque inspi- 
cito, qualem nimirum promissionem ipse acceperil, 
et quainam ipse facere coactus sil. 

Fides virtutuin mater, corona et. perfectio est. 


Athanasii. Melius est dubitationem obortam αἱ- 
lentio reprimere et credere, quam propter dubila- 
Lionem diffidere. 


Greg. Omne quod creatum est, extra divinain na- 


turam aut essentiam esse judicare edocli sumus : 


γεωμετριχαῖς ἀνάγκαις, ἀλλὰ ταῖς τοῦ Ἠνεύματος 
ἑνεργείαις ἐΥγινομένη. 


Τὸ τῆς θεολογίας µυστήριον τὴν ἐκ τῆς ἁδασανί- 
στου πίστεως ἐπιξητεῖ συγχατάθεσιν. Πιστεῦσαι 
γὰρ δεῖ ὅτι ἔστι θεὸς, οὐχὶ ζητῆσαι xal λογομαχῆ- 
σαι τὸ, τί ἐστι. Καὶ ὅλως εἰ ἡ πίστις ἐστὶν ἔλπιζο- 
µένων ὑπόστασις πραγμάτων, ἔλεγχος οὐ βλεποµέ- 
νων, μὴ φιλονείχει ἰδεῖν ἤδη τὰ pax py ἀπῳκισμένα, 
μήτε τὰ ἐλπιζόμενα ἀμφίδολα καταστήσης, διὰ τὸ 
µήπω αὐτῶν δύνασθαι κατὰ τὴν γνῶσιν ἐφάπτε- 
σθαι. 

Πίστις ἑστὶ συγχατάθεσις ἁδιάκριτος τῶν ἆχου- 
σθέντων ἐν πληροφορίᾳ τῆς ἀληθείας, τῶν χηρυχθέ»- 


B των Θεοῦ χάριτι, Ίντινα ἐπεδείξατο ᾿Αδραὰμ, 


μαρτυρηθεὶς, ὅτι οὐ διεχρίθη τῇ ἀπιστίᾳ, dXX 
ἑνεδυναμώθη τῇ πίστει, δοὺς δόξαν τῷ θεῷ, καὶ 
πληροφορηθεὶς ὅτι ὃ ἐπήγγελται θεὺς, δυνατός ἐστι 
χαὶ ποιῆσαι. 


Εὐσεδείας ἐπὶ πᾶσι φροντιστέον, ἣν μητέρα φασὶ 
τῶν ἀρετῶν, ὀρθῶς λέγοντες. Αὕτη γάρ ἐστιν ἀρχὴ 
καὶ τελευτὴ πασῶν τῶν ἀρετῶν. 


Ἱὸ εἰδέναι Θεὸν xal τὴν πάντων συνεχτικήν τε 
xai ποιητικὴν αἰτίαν, xai ὄψις διδάσκαλος, καὶ ὁ 
φυσιχὸς νόμος" 1j μὲν τοῖς ὁρωμένοις προσθάλλουσα 
xai πεπηγόσιν, ὁ δὲ δι αὐτῶν τῶν ὀρωμένων xal 
τεταγµένων τὸν ἀρχηγὸν τοῦτον συλλογχιζόµενος. 

Κρεῖσσον ὑπαίθριος πίστις πολυτελοῦς ἀσεδείας, 
καὶ τρεῖς σννηγµένοι bv ὀνόματι Κυρίου πολλῶν 
ἀρνουμένων θεότητα. 


Οὐδὲν οὕτω τῷ θεῷ μεγαλοπρεπὲς, ὡς λόγος xs- 
χαθαρµένος, xai φυχῆ τελεία τοῖς τῆς ἀληθείας 
δόγµασιν. 

t Μόνον ἁμετάπτωτον ἀγαθὸν xal παραμένον f, 
εὐσέθεια. Τὸ γὰρ οὐκ ἐφιχτὸν οὐδὰ πιστὸν, πῶς διὰ 
τὸν φθόνον; φυχαῖς yàp βεδήλαις οὐδὲν τῶν xaXov 


ἀξιόπιστον, ' 


Τοῦτο μάλιστα πίστεως, μὴ ζητεῖν εὐθύνας τῶν 
πραττοµένων, ἀλλά πείθεσθαι colo ἐπιταττομένοις. 


Τὸν εὐσεθῃ καὶ πιστὸν ἄνδρα οὕὔρω βεδαίως δια- 
κεῖσθαι χρὴ πρὸς τὰς ἐπαγγελίας τοῦ θεοῦ, ὥστε 
xàv ἑναντία αὐτοῖς φαίνηται τὰ Ὑινόμενα, μηδὲ οὔ- 
τως ταράττεσθαι, μηδὲ ἀπογινώσχειν τὴν ἔχθασιν. 
"Opa Ὑοῦν, ὁ πιστὺς "A6paàp τἶνα μὲν ὁπόσχεσιν 
ἐδέξατο, τίνα δὲ πράττειν ἠναγχάζετο. 


Πίστις µήτηρ xai στεφάνη xal συµπεραίωσις τῶν 
ἀρετῶν ὑπάρχει. 

Βέλτιον ἁἀποροῦντας σιωπᾷν καὶ πιστεύειν, 1 
ἀπιστεῖν διὰ τὸ ἀπορεῖν. 


Πᾶν τὸ χτιστὸν ἔξω τῆς θείας φύσεως εἶναι νοεῖν 
ἐπαιδεύθημεν * µόνην δὲ τὴν ἄκτιστον φύσιν λα- 











113 


LOCI COMMUNES, — PARS. 1. SERMO II. 


TIA 


ερεύειν καὶ σέθεσθαι, Ti χαραχτὴρ ἐστι xai γνώ- A eam vero solummodo naturam, que increata est, 


piapa τὸ µήτε ἄρχεσθαι τοῦ εἶναί ποτε, µήτε παύε- 
σθαι. | 

Πίστις µόνη κρατεῖ τὸν ἀχράτητον ' πίστις μόνη 
xavavosl τὸν ἀθέατον' πίστις µόνη προσπελάζει 
τῷ ἀπροσπελάστῳ, ὅσον ἐγχωρεῖ καὶ ὅσον ἐνδέχεται. 

Ἐπειδὴ ἀνεπίδατός ἐστι λογισμοῖς ἀνθρωπίνοις 
της ὑπερχειμένης φύσεως ἡ χατάληψις, τούτου 
χάριν dj πίστις ἀντὶ λογισμῶν γίνεται, τοῖς ὑπὲρ 
λόγον xai κατάληψιν ἑαυτὴν ὑπερτείνουσα. 

Τὸ πίστει παραδεχτὺν, ἄπολυπραγµόνητον εἶναι 


χρή. Τὸ γάρ τοι βασανιζόμενον πῶς ἔτι πεπίστευ- 
ται; 


Ἡ μὲν πίστις αύντομός ἐστιν, ὡς εἰπεῖν, τῶν 


κατεπειγόντων γνῶσις. "H γνῶσις δὲ, ἀπόδειξις τῶν B 


διὰ πίστεως παρειλημμένων ἰσχυρά καὶ βεθαία. 


Οὐχ 6 παντὶ πιστεύων πιστὸς λέγεται" ἀλλ) ὁ θεῷ 
πιστεύων, αὐτὸς μόνος πιστὸς xai ἔστι xol λέγεται. 

Ἡ ἀληθῆς ἱεραρχία τίς ἂν εἴη, πλὴν Φυχῆς θεο- 
φιλοῦς εὐσέθεια; fj; xb εὐχάριστον ἀθανατίζεται 
παρὰ τῷ θεῷ, συνδιαιωνίζον ἠλίῳ, καὶ αελήνῃ, καὶ 
τῷ παντὶ χόσμῳ. 

Ἀρχὴ ἀρίστη πάντων μὲν ὁ θεὺς, ἀρετῶν δὲ εὐ- 
σέθεια. 

Ὥσπερ φασὶν ἓν ἰἱατρικῇ, τὰ μὴ χαθαρὰ τῶν 
σωμάτων ὁπόσῳ ἂν θρέφῃς, μᾶλλον βλάφεις, Όλην 
ὑποθαλὼν τῇ καχοχυµίᾳ οὕτως xal φυχὴν µοχθη- 


pol; δόγµασι προκατειληµμµένην, ὁπόσῳ ἂν διδάξῃς, σ 


μᾶλλον βλάψεις, µείζονας ἀρχὰς αὐτῇ τῆς φευδοδο- 
ξίας παρέχων. 
ΛΟΓΟΣ PB'. 


Περὶ τῶν παραδεθηκότων τὴν εὐσέδεια» xal 
πίστιν, xal εἰς θεὸν ἁσεθούντων. 


Ἰδὼν ὁ λαὸς ὅτι χεχρόνικε Μωῦσῆς χαταδῆναι ix 
τοῦ ὅρους, συνέστη ἐπὶ ᾽Λορὼν, xal λέγει αὐτῷ * 
᾿Ανάστηθι χαὶ ποίησον ἡμῖν θεοὺς, ol προπορεύ- 
σονται ἡμῶν. "'O γὰρ Μωῦσῆς οὗτος 6 ἄνθρωπος ὃς 
ἐξήγαχεν ἡμᾶς ἐξ Αἰγύπτου, οὐκ οἴδαμεν τί γέγονεν 
αὐτῷ. Καὶ λέγει αὐτοῖς ᾿Ααρών * Περιέλεσθε τὰ ἓν- 
ώτια τὰ χρυσᾶ τὰ kv τοῖς Gol τῶν γυναιχῶν ὑμῶν, 
καὶ θυγατέρων ὑμῶν, xal ἑνέγχατε πρὸς µέ. Καὶ 


colere et venerari didicimus, cujus nota et iudicium 
est, nec unquam ccopisse, nec unquam deficere. 

Sola fides comprehendit incomprehensibilein. Sola 
fides invisibilem percipit. Sola fides inaccessum ac- 
cedit, quoad ejus fieri potest et licet. 

Quandoquidem superne  naturze comprehensio 
humanis rationibus longe est superior, idcirco fides 
rationum locum explet, super ea qus rationem et 
intelleetnm superant, semetipsam extendens. 

Clementis. Quod fide perceptum est, a curiosa 
inquisitione alienum sit oportet. Quod enim ad 
amussim studioseexploratum est, quomodo fide per- 
ceptum aut creditum esse dicetur? 

Fides brevis et compendiosa, ut ita dicam, rerum 
necessariarum est coguitio. At cognitio constans et 
firma est eorum, qua per fidem accepta sunt, demon- 
Slratio, 

Severini. Non qui cuivis credit fidelis dicitur, sed 
qui Deo credit, hic solus fidelis est οἱ dicitur. 

Philonis. Vera hierarchia quaenam alia, quam ἁπί- 
mz Deo dilectze pietas, fuerit ? cujus gratitudo apud 
Deum immortalis est, perenne evum cum sole, 
B luna et toto mundo extendens. 

Aristotelis, Omnium quidem principium opti- 
mum Deus est, virtutum vero pietas. 

Quemadmodum in medicina (leri dicunt, ut cor- 
pora non pura quo magis nutriveris, eo magis 
ledas, materiam nimirum corruptis humoribus 
suggerens ; sic pravis opinionibus praoccupatam 
animam, quo plus docueris, eo magis Ledes, ma- 
jores subinde male et perperam sentiendi occa- 
siones suppeditans. 


SERMO IJ [a/.. CLXIJ. 


De illis qui pietatem ac fidem pra varicantur, et. in 
Deum sunt. impii. 


Exod. xxxn. Videns populus, quod tardavit 
Moyses descendere de monte, congregatus est ad 
Aaronem, et dicit ei : Surge, et fac nobis deos, 
qui pracedant nos. Nam Moyses hic homo, qui 
eduxit nos de terra /Egypti, non scimus quid 
factum est illi. Et dicit illis Aaron : Tollite inau- 
res aureas, qua in auribus mulierum vestr.run 
et filiarum vestrarum, et afferte ad me. Et abstule- 


περιείλοντο πᾶς ὁ λαὺς τὰ ἑνώτια cà χρυσᾶ, xal fj- D runt omnis populus inaures aureas, et attulerunt 


εγχαν πρὸς ᾽Ααρών ' xal ἐποίησεν αὐτὰ µόσχον χω- 
νευτὸν, xai εἶπεν * Οὗτοι οἱ θεοί σου, Ἰσραὴλ, οἵτι- 
νες ἀνεθίθασάν σε Ex γῆς Αἰγύπτον. 

Διὰ τὴν ἀσέθειαν τῶν ἐθνῶν τούτων Κύριος ἑξ- 
ολοθρεύσει αὐτοὺς πρ) προσώπου σου * οὗ διὰ τὴν 
ὁσιότητα τῆς xapblac σου εἰσπορεύῃ χληρονομῆσαι 
τὴν γῆν αὐτῶν, ἀλλὰ διὰ τὴν ἀνομίαν τῶν ἐθνῶν 
τούτων, Κύριος ἑξολοθρεύσει αὐτοὺς πρὸ προσώ- 
που σου. 

Εἶπεν Κύριος τοῖς υἱοῖς Ἱσραὴλ, ε Ὑμεῖς ἐγχατ- 
ελίπατέ µε, καὶ ἑδουλεύσατε θεοῖς ἑτέροις διὰ 
τοῦτο οὗ προσθἠσω τοῦ σῶσαι ὑμᾶς. Βαδίζετε xal 


βοᾶτε πρὸς τοὺς θεοὺς οὓς ἐξελέξασθε ἑαυτοῖς,᾽ xal 


αὐτοὶ σωσάτωσαν ὑμᾶς iv xatpip θλίψεως. ». 


ad Aaron ; et fecit eas vitulum conflatilem. Et 
dixerunt : lsti dii tui, Israel, quieduxerunt te do 
terra. Egypti. 

Deut. ix. Propter impietatem gentium harum 
exscindet eos Dominus ante faciem tuam. Nou 
propter sanctimoniam cordis tui tu ingredieris, 
ut possideas terram earum, sed propter iniquita- 
tem gentium harum Dominus exsciudet eos ante 
faciem tuam. { 

Judic. x. Et dixit Dominus ad filios Israel: 
Vos reliquistis me et coluistis deos alienos. ldeir- 
co non addam, ut liberem vos. ]te et clamate aM 
deos quos elegistis vobis, et ipsi liberent vos in 
tempore afflictionis. 


Τ15 


ANTONII MELISS.E 


- 716 


Job xx. Gaudium impiorum ruina indecens, A Εὐφροσύνη ἀσεθῶν πτῶμα ἑξαίσιον * χαρμονὴ δὲ 


letitia autem iniquorum perditio. Si ascenderint 
in celum ejus dona, et sacrificium ejus nubes 
attigerit, et visus fuerit jam firmatus esse, tunc in 
universum peribit , et qui cognoverant ipsum, di- 
cent : Uhi est? 

]bid. xv. Facies impiorum ignominia implebun- 
tur. 

Ibid. xxs. Lumen impiorum exstinguetur. 

lbid. xv. Omnis vita impii curis transigitur: 
el cum visus fuerit jam in pace agere, veniet ei 
subversio. 

Ibid. τι. Spes impii perit. 

]bid. xxi. Impiorum lucerna exstinguetur, super- 
veniet autem illis subversio, et erunt sicut palez 
vento agitatze. 

lbid. χι. Oculi impiorum tabescent, Nam spes 
eorum perditio. 

ϐ Prat. xv. Filii alieni mentiti sunt mihi. Filii 
alieni ipvelerati sunt, εἰ claudicaverunt a semi- 
tis euis. 

Ibid. xxxvi. Inimici Domini mox ut honorificati 
et exaltati fuerint, deficientes quemadmodum fu- 
inus defecerunt. 

Ibid. Vidi impium superexaltatum εἰ elevatum 
sicut cedros Libani. Et transivi, et ecce non erat, 
el quzsivi eum, et uon est inventus locus ejus. 


"lbid. Lxxu. Qui elongant se a te, peribunt, Per- 
didisti omnes, qui fornicantur abs te. 


Prov. iv. Viz impiorum tenebrosz, et non sciunt 
in quo offendunt. 

lbid. χι. Facilis et jucunda fit impiorum perdi- 
tio. 

Vitam impiorum subvertet Dominus. 

Ibid. x. Fructus impiorum perditio. 

14. n. Opera injusta facit impius. 

Jbid. n. Vie impiorum de terra peribunt. 

Ibid. n. Persecutio impiorum ad mortem. 

Ibid. xv. Impius servatur in dien: malum. 

Jbid. xxvi. Fugit. impius nemine persequente. 

Anime impii nemo miserebitur mortalium, 


Prov. xvin, Cum venerit impius in profundum p 


malorum, contemnit. 

Ibid. x1. Viscera impiorum 
sciunt. 

Osee. Maledictio Domini in domibus impiorum. 
Anni impiorum pauci erunt. 

Osee. vu. Va eis, quoniarn resilierunt a. me, Mi- 
seri sunt, quoniam impii fuerunt in. me. Ego au- 
tem redemi eos, et. ipsi locuti sunt contra ine 
mendacia. 

Habac. 1. Infirmabuntur impii, et auferam impios 
A facie terre, dicit Dominus. 

Για. 1. Audi, coelum, et terra, auribus percipe 
verba oris mei, quoniam Dominus locutus est :Fi- 
Vos genui, etc. 


misereri ne- 


9” 


παρανόμων ἀπώλεια. Ἐὰν ἀναθῇ αὑτοῦ εἰς οὖρα 
νὸν τὰ δῶρα, fj δὲ θυσία αὐτοῦ νεφῶν ἂψηται, xal 
δοχῇ ἤδη χατεσττρίχθαι, τότε εἰς τέλος ἀπολεῖται. 
Οἱ δὲ ἱδόντες αὐτὸν ἐροῦσι, Ποῦ ἐστιν ; 


Πρόσωπα ἀσεθῶν ἀτιμίας ἑμτλησθήσονταιο 


iuc ἀσεδῶν σθεσθήσεται. 
Πᾶς ὁ βίος ἀσεθοὺς bv φροντίδι. "Οταν δοχῇ εἶρτ- 
νεύςιν, Ίξει αὐτῷ fj καταστροφή. 


ἘἙλπὶς ἀσεθδοὺς ἀπολεῖται. 

'Aat6ov λύχνος σθεσθῄσεται. Ἐλεύσεται δὲ αὖ- 
τοῖς ἡ χαταστροφὴ, xal ἔσονται ὥσπερ ἄχυρα ὑπὸ 
ἀνέμου. 

Ὁφθαλμοὶ ἀσεδῶν ταχήσονται. Ἡ γὰρ ἑἐλπὶς αὖ- 
τῶν ἀκώλεια. 

Υἱοὶ ἀλλότριοι ἑφεύσαντό µοι. Υἱοἱ ἀλλότριοι ἔπα- 
λαιώθησαν, xaX ἐχώλαναν ἀπὸ τῶν τρίδων αὐτῶν. 


Οἱ ἐγθροὶ τοῦ Κυρίου ἅμα τῷ δοξασθῖναι αὐτοὺς 
xai ὑφωθῆναι, ἐχλείποντες ὡσεὶ χαπνὸς ἑξέλιπον. 


Εἶδον τὸν ἀσεθή ὑπερυψούμενον xal ἐπαιρόμενον, 
ὡς τὰς χέδρους τοῦ Λιθάνου. Καὶ παρῖλθον, xai 
ἰδοὺ οὐχ ἣν καὶ ἐζήτησα αὐτὸν, χαὶ οὐχ εὑρέθη ὁ 
τόπος αὐτοῦ. 

Ἰδοὺ ol μαχρύνοντες ἑαυτοὺς ἀἁπὺ σοῦ ἀπολοῦν- 
ται. Ἐξωλόθρευσας πάντα τὸν πορνεύοντα ἀπὸ 
σοῦ. 

Al ὁδοὶ τῶν ἀσεθῶν σχοτειναὶ, καὶ οὐχ οἴδατι 
πῶς προαχόπτουσιν. 

Πρόχειρος γἰνεταί xal ἑἐπίχαριος ἀσεδῶν ἁπῳὼ- 
λεια. 

Ζωὴν ἀσεθῶν ἀναστρίψει Κύριος. 

Καρποὶ ἀσεθῶν ἀπώλεια. 

Ασεθὴς ποιεῖ ἔργα ἄδιχα. ο 

Ὁδοὶ ἀσεδῶν Ex γῆς ὁλοῦνται, 

"O διωγμὸὲς ἀσεθῶν εἰς θάνατον. 

Φυλάσσεται ὁ ἀσεθὴς eic ἡμέραν xaxfv. 

Φεύγει ἀσεθὴς μηδενὸς διώκοντος. 

V'vyh ἀσεθοῦς οὐχ ἐλεηθήσεται ὑπ' οὐδενὺς τῶν 
ἀνθρώπων. 

᾿Ασεθδὴς ἑἐλθὼν εἰς βάθος χαχῶν χαταφρονεῖ. 


Τὰ σπλάγχνα τῶν ἀσεθῶν ἀνελεήμηνα. 


Κατάρα Κυρίου ἓν οἴχοις ἀσεθῶν. Ἔτη ἀσεδῶν 
ὀλίγα. 

Oval αὐτοῖς, ὅτι ἁπεπῄδησαν ἀπ᾿ ἐμοῦ : δείλαιοί 
εἶσιν, ὅτι ἠσέθησαν εἰς ἐμέ. Ἐγὼ δὲ ἐλυτρωσάμην 
αὐτοὺς ' αὐτοὶ δὲ χατελάλησαν xat ἐμοῦ φευδῃ. 


Ασθενήσουσεν οἱ ἀσεδεῖς, χαὶ ἑξαρῶῷ τοὺς ἁσε- 
θεῖς ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς, λέχει Κύριος. 

"Axout, οὐρανὲ, χαὶ ἑνωτίζου, fj vt, τὰ ῥήματα 
τοῦ στόµατός µου, ὅτι Κύριος ἐλάλησεν, « Yiouc 
ἐγέννησα. » 


111 


LOCI COMMUNES. - PARS I. SERMO IT. 


118 


O)x ἐγὼ παρῃτ, σάμην αὐτοὺς, ἀλλ ἀὗτοὶ παρη- A — Non ego repndiavi illos, sed ipsi me repudiave- 


τήσαντο µε, Διὰ τοῦτο ἐγκατέλιπον τὸν οἶχόν µου. 

Ἐντελοῦμαι τῇ οἰκόυμένῃ καχὰ, xat τοῖς ἀτε΄ ἐσι 
τὰ; ἁμαρτίας αὐτῶν. 

Αρθήτω 6 ἀσεδὴῆς, ἵνα μὴ ἴδῃ τονδόξαν Κυρίον. 

Ox ἔστι χαίΐρειν τοῖς ἀσξθέαι, λέγει Κύριος. 

TU ebpoy οἱ πατέρες ὁ,ιῶν ἐν ἐμοὶ πλημμέλημα, 
ὅτι ἀπέστησαν ἀπ :μοῦ μαχρὰν, χαὶ ἑπορεύθησαν 
ὀπίσω ti^v µαταίων, χαὶ ἑματαιώθησαν ; 

Ὑμεῖς οἱ ἐγχαταλείποντές µ:, xal ἑτο.μάκοντες 
tf τύχη τράπέξαν, xa) χιρνῶντες τῷ δαίμονι χέ- 
paspua. ᾿Ἐγὼ ἀνιαποδώσω ὑμᾶς tl; μάγαιρον ᾿ 
πάντες σφαγῇῦ πεσεῖσθε, ὅτι }χάλεσα ὑμᾶς, xai οὐχ 
ἠχούσατεα * καὶ ἑποιῄσατε τὸ πονηρὺν ἑναντίον µου, 
καὶ ἃ οὖχ ἐθουλόμην ἐξελέξχσηε. 


Εξέστη 6 οὐὖρανὸς ἐπὶ τούτῳ, καὶ ἔρριξεν ἡ yt) 
ἐπὶ πλεῖον «φόδρ., λέγει Κύριος ὅτι δύο χαὶ πο- 
νηρὰ ἐποίησεν ὁ λαό: µου» ἐμὲ ἐγκατέλιπον πη: 
qt,» ὕδατο; ζῶντος, xol ὥρυξαν ξἑαυτοῖς λάκκους συν- 
τετριµµένους, ol οὐχ Ἰδύναντο ὕδωρ συνέχει». 


Παιδεύσει σε ἡ ἁποστασία σου. xal dj χαχία σου 
ἑλέγξει σε, χαὶ γνῶθι καὶ ἴδε, ὅτι πιχρόν σοι τὸ 
καταλιπεῖν σέ µε, λέγει Κύριος ὁ θεός σου. 

Εἶπεν Κύριος πρὸς μὲ, €Mh προσεύχηυ περὶ τοῦ 
λασῦ τούτου, xoi μὴ ἀξίου ἐλεηθῆναι αὐτοὺς ὅτι 
οὐκ εἰσαχούσομαί σου. Ἡ οὐχ ὁρᾶς τί οὗτοι ποιοῦ- 
σιν ἓν ταῖς πόλεσιν Ἰούδα, καὶ iv ταῖς bot, 'Is- 
ῥονπαλήμ. Ot νἱυὶ αὐτῶν συλλέξουσ, ξύλα, οἱ πα- 
τέρες αὑτῶν χαίονσι «op, χαὶ αἱ γυναῖχε αὐτῶν 
τρίδουσι στέαβ, τοῦ ποιῆσαι χανῶνας τῇ σερατ.ᾷ 
τοῦ οὐρανοῦ, καὶ σπεῖσαι σπονδὰς ἁλλοτρίας. Διὰ 
ποῦτο τάδε λέγει Κύριος . ἸΙδου ὀργὴ θυμοῦ µου 
ἐχχεῖται ἐπὶ τὸν τόπον τοῦτον, xal ἐπὶ τοὺς ἀνθρώ- 
πους τούτους, xai ἐπὶ τὰ χτήνη, χαὶ ἐπὶ πᾶν ξύλον 
τοῦ ἀγροῦ αὐτῶν, καὶ ἐπὶ πάντα τὰ γεννήµατα τῆς 
γῆς, xal ἐκκανθήσεται, χαὶ οὐκ ἔσται ὁ σδέσων. » 


runt. Idcirco dereliqui domum meam. 

Mandabo super terram mala, et. impiis peccata 
ipsorum. 

Tollatur impius, ne videat gloriam Domini. 

Isa. ,vu. Non est pax. impiis, dicit Dominus. 

Jerem. u. Quod invenerunt patres vestri iu. me 
delictum, quod recesserunt procul a me, et ambu- 
laverunt post vauitates, οἱ vaui facti suat ? 

Για. vxv.. Vos derclinqueutes me et οἱ mon- 
tis sancti mei, et parantes fortunz mensam, et im- 
plentes demoni potio:em. Ego tradam vos in gla- 
dium : omnes in czede cadetis, quia vocavi vos, et 
non audistis ; locutus sum, et contempsistig : et 
fzcistis malum in conspectu meo, et qui& non vole. 
bam clegistis. 

Jerem. n. Obstupuit coelum super hoc, et inhor- 
ruit supra modum vebementer, dicit. Dominus, 
quia duo mala fecit populus meus, Me derelique- 
runt fontem aqua viventis, οἱ fuderunt V sibi la- 
cus contritos, qui non potuerunt aquam  con- 
tuere. 

Ibid. Castigabit te defectio tua, οἱ malitia tua 
arguet te : et scilo et vide, quia amarum tibi re- 
liaquere te me, dicit Dominus tins. 

Jerem. vii. Dixit Dominus ad me: Ne oraveris 
pro populo ist *, ne preceris ut ipsi misericordiam 
cunse.juantar, quoniam non exaudiam te. Annon 
vides quid ipsi faciunt in civitatibus Juda, et in 


C plateis Jerusalem ? Filii colligunt ligna, et patres 


eorum succendunt ignem, οἱ mulieres ipsorum 
subigunt similaginem, ut faciant placeutas militie 
coli etlibent libamina aliena, ut ad. iracundiam 
provocarenL ine, Nunquid me ipsi ad iracundiau 
provocant? dicit Dominus, Nonne semctipsos, ut 
confundantur facies eorum ? Propterea hec dicit 
Dominus: Ecce ira furoris mei effunditur super 
locum istum, et super hotnines, et super jumenta, 


super omne liyntm agri ipsorum, et super omnes fruges terr:e, et succendetur, et non erit qui ex- 


stinguat. 
Ylk ἀνθρώπου, ἑώρακας vl οὗτοι ποιοῦσιν; àvo- 
μίας µεγάλας ποιοῦσιν ds, τοῦ ἀπέχεάθαι ἀπὺ τῶν 
ἁγίων µου "καὶ ἔτι ὄψει ἀνομίας pelyovac. 
Τάδε λέγει ᾽Αδωναῖ Κύριος * 


ι ἎΑνθ) ὧν ἐπε)ά- 


Esech. vii. Fili hominis, vidisti quid isti faciunt ? 
iniquitates magnas, quas domus Israel faciuat hic, 
ut abstineant a sanctuario meo : et adhuc videbis 
iniquitates majores. 

Ηχος dicit Adonai Doininus : Eo quod mei oblitus 


θου pov, xal ἀπέῤῥιψάς µε ὀπίσω σου, χαὶ σὺ λάδε D es, et abjecisti me post te, etiam tu accipe impie- 


thv ἀσέθειάν σου xat τὴν πονηρίαν aov. » 

"Ev ἴσῳ μισητὰ τῷ θεῷ, χαὶ 6 ἀσεθῶν, «aX fj ἀσὲ- 
δεια αὐτοῦ. Τὸ πραχθὲν σὺυθ τῷ δράσαντι ἔξολοθρευ- 
θήσεται. 

Ἐλπὶς ἀσεδοῦς ὡς φερόμενος χοῦς ὑπὸ ἀνέμον. 


Tol; ἀσεθέσι µέχρι τέλους ἀνελεήμων θυμὸς 
ἑπέστῃ. 

ὀλρνούμενοί σε εἰδέναι ἀσεδεῖς, tv. ἰσχόϊ βραχίο- 
νός σου ἑμαστιγώθησαν. 

Ἑαδίχησις ἀσεθῶν πΌρ καὶ σχώλης. 

Οὐαἱ ὁμῖν, ἄνδρες ἀσεθεῖς, οἵτινες ἐγχατελίπατε 
ν”μον Θεοῦ. Ἐὰν γὰρ πληθύνητε, εἰς ἀπώλειαν, 

PATROL, GR, CXX XVI. 


tatem tuam et malitiam tuam. 

Sap. xiv. Ex :quo Deo invisa et exosà sunt, 
(am impius quam impietas ejus. Nam et opus cuin 
eo qui fecit illnd excidetur. 

Ibid. v. Spes impii qualis a vento sublata lanu- 
go est. 

lbid. xix. Impios s:va indignatio usque ad ex- 
tremun perseculta cst. 

Sap. xvi. Qui te. novisse negaverunt impii, in 
fortitudine brachil tui flagellati sunt. 

Eccli. vi. Vindicta impii, ignis ei vermis. 

' Eccli. xiv. Va. vobis, viri. impii, qui deseruistis 
legem Dei; licet. enim  multiplicemini, peribius : 
25 


119 


ANTONII MELISS.E 


130 


οι si nascimini, in. maledictionem id fiet: etsi A καὶ ἐὰν γεννηθῆτ:, el; χατάραν  vevvuüt.aeoUs, xai 


obieritis, in maledictionem divisi eritis. 

Eccli. xxii. Luctus. mortui septem dies, stulti 
autem et impii omnes dies vitz illius. 

Eccli. xxxiv. Oblationes impiorum non pro^at 
Aliissianus. 

Matth. x. Quicunque negaverit. me coram ho- 
minibus, negabo et ego illum coram Patre mco, 
qu. in caelis est. 

Hebr. νι. Fieri. non. potest, ut. qui. semel fue- 
rint illuminati, gu-taverintque donum caeleste, et 
paiticipes faeti fucrint Spiritus sancti, gustaveriut- 
que bonum Dei verbum ac virtutes futuri seculi, si 
prolabantur, denuo renoventur ϐ per ponitentiam, 
ab integro crucifigentes sibimetipsis Filium Dei, ct 
ludibrio exponentes. Siquidem terra, quie imbrem 
smrpius in se venientem. combiberi!, et progenuerit 
lerbam accommodam eis, opera quorum ct colitur, 
recipit benedictionem a Deo. At quz produxerit 
spinas et tribules, rcproba est οἱ maledictioni 
confinis, cujus exitus huc tendit, ut exuratur. 

Basilii. lmpietas proprie dicitur, quod in Deum 
commissum est peccatum. 

Fieri non potest, ut a justa via exorbitent, quo- 
ruin animi Dei oblivionc non laboraverint. 

Nullus eorum qui falsas et pravas 4 Deo. opinio- 
nes conceperunt, suas in psalmodiis laudes Dco 
acceptas fore existimet. 

Dei iguorantia, anima: mors est. 

Theologi. Si namque Deus medius assumptus 
vel interpositus, ea quz& hominibus sibi mutuo in- 
tercedunt, conventa confirmat, quam periculosum 
erit , si ea transgressi fuisse deprehendemur, quz 
cum ipso nobis inita sunt, presertim cum nulla 
sit regeneratio vel reformatio, nec aliqua antiqua 
conditionis restitutio. 

Qui diversum quam nos sentiunt, eos ceu veri- 
tatis |neia assumaimus, et curemus quoad potest 
fieri ; cos vero, qui incurabiles sunt aversemur, 
ne prius ipsorum contagio ipsi infieiamur, quam 
nostr illi sanitatis per nos participes fiant. 

Malorum inventrix est impietas, et ad aggre- 
dicendum longe audacissima. 

Greg. Nyssen. Primam Deo penam debet homo, 
quod a creatore suo descivit, eL ad adversarium ejus- 
dem trausfugit, fugitivus et desertor Domini naturalis 
factus : alteram vero, quod miseram et infelicem 
peccatiservitutem pro libero sui juris arbitrio ceu 
permutans accepit, prestabilius nimirum esse du- 
ceus peruicios» el exitialis potentie 1grannidem 
pati quam Deo servire. 

Theophili. Atqui terreuus aliquis rex esse c-edi- 
tur, licct non omnium oculis conspicuus sit. Per 
leges enim ipsius, statuta denique, potestatem εἰ 
virtutem atque imagines percipitur. Tu vero Deum 
ex stiis operibus δἱ virtut!bus intelligere non vis. 

Sera; ionis Nunquam al:qua haresis Ecclesiam 
superavit, sed furit quidem semper, aliquousque 
*utein progressa statim dissolvitur. 


ἐὰν ἀποθάνητε, εἰς xaváozv µερισθήσεσθξ. 

Πένθας νεκροῦ ἑπτὰ ἡμέραι, τοῦ δὲ μιοροῦ xal 
ἀσεθοῦς τᾶσαι αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς αὑτοῦ. 

Οὐκ εὐδοχεῖ 6 Ὕψιστος £v προσφοραῖς ἀσεθῶν. 


"στις ὀρνήσεταί µε ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπιον, 
ἀρνήσομαι χἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός µου 
τοῦ iv οὐρανοῖν. 

Αδύνατον τοὺς ἅπαξ φωτισθέντας, Ὑευσαμένους 
τε τῆς δωρεᾶφ τῆς ἑπουρανίου, xal μετόχους Yevn- 
θέντας Πνεύματος ἁγίου, xal xaÀbv Ὑευσαµένους 
θεοῦ ῥῆμα, δυνάµεις τε μµἐλληντος αἰῶνος, xal 
παρατετόντας, πάλιν ἀναχαινίζειν εἷς µετάνοιαν, 
ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν Υἱὸν τοῦ θεοῦ, καὶ 


n παρχδειγµατίζοντας. Γη γὰρ ἡ ποιοῦσα τὸν ἐπ' αὖ- 


τῇ πολλάκις ὑετὸν, xat τίχτουσα βοτάνην εὔθετον, 
ἐχείνοις δι οὓς καὶ γεωργεῖται, μεταλαμθάνει εὐλο- 
γίας ἀπὸ θεοῦ * ἐχφέρουσα δὲ ἀχάνθας xal τριό- 
λου:, ἀδόχιμος καὶ κατάρας ἐγγὺς, ἧς τὸ τέλος εἰς 
χαῦσιν. 

Ασέθεια χυρίως λέγεται f εἰς θεὸν ἁμαρτία. 


᾽λμήχανον ἐκτραπῆναι τῆς δικαἰας ἑδοῦ, ad λ{- 
θην θεοῦ ταῖς φυχαῖς νοσἠσαντας. 

Μηδεὶ: οἰέσθω τῶν ἐσφαλμένας περὶ θεού Eyóv- 
των τὰς ὑπολήψεις, ὅτι δεχταί εἶσιν αὐτοῦ αἱ ἓν 
ψαλμῷ διαινέσεις. 

θεοῦ ἄγνοια θάνατός ἐστι φυχῆς. 

El γὰρ τὰς πρὸς ἀνθρώπους συνθήχας ἐμπεδοῖ 
θεὺὸς, µέσος παραληφθεὶς, πόσος χίνδυνος ὧν πρὺς 
αὐτὸν ἐθέμεθα συνθηχῶν, τούτων παραδάτας εᾱἎ- 
ρίσχεσθαι, xai ταῦτα οὐκ οὔσης δευτέρας ἀἆναχεν- 
νήσεως, οὐδὲ ἀναπλάσεως, οὐδὲ εἰς τὸ ἀρχαῖον &xco- 
χαταστάσεως. 


Τοὺς ἑτέρως φρονοῦντας ὡς λύμην τῆς ἀληθείας, 
ἕως μὲν ἂν fj δυνατὸν, προσλαμδανώμεθα καὶ ϐθε- 
ραπεύσωμεν, μὴ τῆς νόσου µεταλάδωμεν αρὶν µε- 
ταδοῦναι τῆς ἑαυτῶν ὑγείας. 


Εὐρέτις χακῶν ἀσέδεια, xal λίαν τολμηρὸν εἰς 
ἐγχείρησιν. 
Πρώτην ὤφλησε τιµωριαν ὁ ἄνθρωπος τῷ Gp, 


p ὅτι ἀπέστησεν ἑσυτὸν τοῦ ποιῄσαντος, xal πρὸς τὸν 


ἑναντίον ἀπηυτομόλησε, ὁραπέτης τοῦ χατὰ φύσιν 
δεσπότου καὶ ἁποστάτης Ὑενόμενος ΄ δευτέραν δὲ, 
ὅτι τὴν πονηρὰν τῆς ἁμαρτίας δουλείαν, ἀντὶ τῆς 
αὐτεξουσίου ἐλευθερίας ἑλλάξατο, xal προετίµησε 
τοῦ δουλεύειν cip τὸ τυραννεῖσθαι ἀπὸ τῆς χατα- 
φθειρούσης δυνάµεως. 

Εἶτα βασιλεὺς μὲν ἐπίγειος πιστεύεται εἶναι, xa:- 
περ μὴ πᾶσι βλεπόμενος ' διὰ δὲ νόµου χαὶ διατά- 
ξεων αὐτοῦ, xài ἐξουσιῶν, καὶ δυνάμεων, xal εἰχό- 
νων, νοεῖται. Τὸν δὲ θεὸν οὐ βούλῃ σὺ νοῆσαι δι’ Eo- 
γων xai δυνάμεων. 

Οὐδέποτε αἴρεσις τὴν Ἐκκλησίαν ἑνίκησεν, ἀλλ' 
ἀεὶ μαίνεται, xal xav ὀλίγον προελθοῦσα εὐθέως 
λύεται. 


181 


LOCI COMMUNES. — PARS 1 SERMO III. 


182 


Ὥσπερ ὀφθαλμὺὸς τεταραγµένος, οὕτω καὶ fj jvyt A — Quemadmodum oculus perturbatur, sic etiam 


τοῖς παρὰ φύσιν θο)ωθεῖσα δόγµασιν, οὖχ ofa τε τὸ 
poe τῆς ἁληθείας εἰδένα., 
ΛΟΓΟΣ Ι’. 

Περὶ ἀγάπης xal πάλιν φόδου πρὸς τὸν θεὀν. 

Ἐχάλεσεν ἄγγελος Κυρίου &x τοῦ οὐρανοῦ τὸν 
'A6paxu, xal εἶπεν αὐτῷ: ε Αδραὰμ "A6paáp. » 
'O δὲ εἶπεν" « Ἰδοὺ ἐγώ. 5» Καὶ εἶπεν * « Μὴ ἐπι- 
δάλης τὴν χεῖρά σου ἐπὶ τὸ παιδάριον, μήτε ποιή- 
ege αὑτῷ µηθέν. Nov γὰρ ἔγνων ὅτι φοβῇ σὺ xbv 
θεὸὺν, xai οὐκ ἐφείσω τοῦ υἱοῦ σοῦ τοῦ ἆγηπητοῦ δι᾽ 
ἐμέ, 

'O θεὺὸς 6 φυλάττων τὴν διαθήχην αὐτοῦ xal τὸ 
ἔλεος τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν, καὶ τοῖς φυλάσσουσι τὴν 
ὃ.αθήχην αὑτοῦ, εἰς χιλίας γενεά». 


Καὶ νῦν, Ἱσραὴλ, τί Κύριός σου ἀπαιτεῖ παρὰ B 


σοῦ ἅλλ᾽ fj φοθεῖσθαι αὐτὸν, χαὶ πορεύεσθαι kv πά- 
cai; ταῖς ἐδοῖς αὑτοῦ καὶ ἀγαπᾷν αὐτὸν καὶ λα» 
τρεύειν Κυρίῳ τῷ θεῷ aov ; 

Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου, ἐξ ὅλης τῆς 
διανοίας σου, kE ὅλης τῆς ψυχῆς σου, xat ἐξ ὅλης τῆς 
δυνάµεώς σου. 

Καυχῄήσονται ày σοὶ οἱ ἀγαπῶντες τὸ ὄνομά σου. 


Κραταίωµα Κύριος τῶν φοδουµένων αὐτὸν, xal 
ἡ διαθήχη αὐτοῦ δηλώσει αὐτοῖς. 


Παρεμδαλεῖ ἄγγελος Κυρίου κύχλῳ τῶν φοθου- 
µένων αὐτὸν, καὶ ῥύσεται αὐτοὺς. 

'Apyh σοφίας φόδος Κυρίου 

Μακάριος &vho ὁ φοδούµενος τὸν Κύριον, tv ταῖς 
ἐντολαῖς αὐτοῦ θελήσει σφόδρα. Δυνατὸν ἐν τῇ vi) 
ἔσται τὸ σπέρμα αὐτοῦ. 

θέλημα τῶν φοδουµένων αὐτὸν ποιῄσει, καὶ τῆς 
δ«ήσεως αὐτοῦ εἰσακούσεται, xal αώσει αὐτούς. 

Φυλάσσει Κύριος πάντας τοὺς ἀγαπῶντας αὐτὸν, 
x3i πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐξολοθρεύσει. 

Κύριος δώσει σοφίαν, καὶ ὁδὸν εὑλαδονμένων αὐ- 
τὸς διαφυλάξει. 

Φύδος Κνρίου μισεῖ χαχίαν, Όδριν «s καὶ ὑπερῃ- 
φανίαν, xal ὁδοὺς πονηρῶν, 

Φόδος Κυρίου πηγἡ ζωῆς, ποιεῖ δὲ ἐκκλίνειν ix 
παγίδος θανάτου. 

Φόδος Κυρίου σοφία καὶ παιδεία, 


Φοδοῦ τὸν θεὸν, υἱὲ, xai βασιλέα, καὶ μηδὲ ἑτέρῳ 
αὐτῶν ἀπειθήσεις. 

Τέλος λόγου τὸ πᾶν ἄχουε, τὸν Θεὸν φοδοῦ, καὶ 
εὰς ἀντολὰς αὐτοῦ φύλαττε, ὅτι τούτου πᾶς ἄνθρω- 
πος. 3 
᾽Ανατελεῖ ὑμῖν τοῖς φοδουμένοις τὸ ὄνομά µου, 
fjioc δικαιοσύνης, xat ἐν ταῖς Ἱπτέρυξιν αὐτοῦ, 
las. —— 

Σώαει Κύριὸς τοὺς Φφοδουμένους τὸ ὄνομα αὐτοῦ. 


Κύριος ἐν ναῷ ἁγίῳ αὐτοῦ, εὐλαδείσθω ἀπὸ mpos- 
ώπου αὐτοῦ πᾶσα ἡ γη. 

Κύριο; αὐτὸν ἁγιάσατς, xol αὐτὸς ἔσται σου φ΄- 
£o. 


anima opinionibus, qux naturam excedunt, turba- 
ta, veritatis Incem videre non potest. 

9 SERMO III [o/. ΟΙ ΧΙΙ. 

De dilectione εί timore Dei. 

Gen. xxii. Vocavit. angelus Domini Abrahamum 
coelitus, et dixit: Abraham, Abraham. Ille vero ait : 
Ecce ego. Et dizit: Ne inferas manum tuam puero, 
nec feceris illi quidquam. Nunc enim cognovi quod 
tu timeas Deum, et non pepercisti filio tuo dilecto 
propter me. 


Deut. vii. Deus custodiens pactum et misericor- 
diam suam diligentibus eum, et cusiodientibus 
mandata ejus, in mille generationes. 

lbid. x. Et nunc, Israel, quidnam Dominus Deus 
(uus petit a te, quam ut timeas eum etLincedas in 
omnibus viis ejus, diligas ipsam, et servias Domino 
Deo tuo ? 

lbid. Diliges Dominum Deum tuum, ex tota mente 
tua, et ex tola anima tua, et ex omnibus viribus 
Luis. 

Psal. v. Gloriabuntur in te. qui nomen tuum 
diligunt. 

Ibid. xxiv. Firmamentum vel robur est Dominus 
eoram qui timent ipsum, et testamentum suum ma- 
nifestabit illis, : 

Ibid. xxxi. Angelus Domini in circuitu eorum, 
qui timent ipsum, eastramelatur, et liberabit eot. 

Pbid. cx. Initium sapientixv timor Domini. 

Ibid. cxi. Beatus vir, qui timet Dominum, prze- 
ceptis ejus multum delectabitur. Potens in terra 
erit semen ejus. 

Psal. cxuiv. Voluntatem timentium se faciet, et 
deprecationem eorum exaudiet, et servabit eos. 

lbid. Custodit Dominus omnes, qui diligant ip- 
sum, et omnes peccatores disperdet. 

Ibid. Dowinus dat sapientiam, et viam eorum, 
qui reverentur eum, custodict. 

lbid. vii. Timor Domini odit malitiam, et cou- 
tumeliani, et superbiaut, et vias malorum. 

Ibid. xwv. Timor Domini fons est vitz, et a la- 
queo mortis declinare facit. 

Ibid. xv. Timor Domini sapientia est et "disci- 
plina. 

Ibid. xxiv. Time Deum, o fili, et regem, ac neu» 
tri ipsorum sis Inobediens. 

Omnem sermonis summam audi. Deum time, et 
precepta ipsius custodi. Ipsius enim est omnis 
lomo. 

- Malach. 1v. Exorietur vobis, qui timetis nomen 
meum, Sol justitise, et in alis ipsius satus. 


Mich. Salvabit Dominus eos qui timent nomen ip- 
sius. 

Habac. n. Dominus in templo s*ncio suo, reve- 
reatur a. facie ejus omnis terra. 

jsa, vis. Dominum ipsum sanctificate, el ipse 
erit timor tuus. 


183 


ANTONII MELISS/E 


πδι 


[εα. xxvi, Propter timorem. tuum, Domine, in A — Atà τὸν φόδον σου, Κύριε, iv γαστρὶ ἑλάδομεν. 


utero concepimus. 

Jerem. xxxi. Erunt mihi in populum, et cgo ero 
eis in Deum, ei dabo eis cor aliud e viam aliam, 
ut timeant me. omnibus 16 diebus, in bonum tam 
ipsis quam filiis ipsoruu post illos. 

Eccli. 1. lnitium sapientize, tinere Do:ninum. 

lbid. Corona sapientie timor Domini, germinans 
pacem ct sanitatem salutis. 

lbid. Plenitudo sapienti€ timere Dominum, et 
inebriat eos fructibus suis. 

Ibid. n. Qui timetis Dominum, sperate in bona, et 
in lztitiam sempiternam ac misericordiam. 

Jbid. xxin. Nihil cst melius timore Domini, et 
nihil dulcius quam attendere praeceptis ipsius. 

lbid. 1. 
largictur cam diligentibus ipsum. 

Ibid. xii. Dilige Dominum, οἱ invoca. il'um in 
salutem tuam. 

Joan. xiv. Qui. me diligit, diligetur a Patre mev, 
et ego diligam ipsum, et aperiam ei meipsuu. 


lbid. Si quis dilige me, sermonem meum ser- 
vabit, et Pater meus diliget eum, et ad cum venie- 
mus, et maugionem apud illum faciemus. 

Matth. x. Ne inctuatis vobis ab his qui occidunt 
corpus, animam autem non possunt occidere. 

Rom. vut. His, qui diligunt Deum, omnía simul 
adjumento sunt in bonum. 


Dilectio Dei gloriosa e»t s»pientia, ct B 


"Εσονταί pot el; Aabv, χἀγὼ ἕσαμαι αὑτοῖς εἰς 
Θεὸν, xal δώσω αὐτοῖς καρδίαν ἑτέραν xal ὁδὺν 
ἑτέραν, φοδηθῆναἰ µε πάσας τὰς ἡμέρας εἰς ἀγαθὸν 
αὐτοῖς τε xai τοῖς τέχνοις αὐτῶν μετ αὐτούς. 

'Apyh σοφίας φοθεῖσθαι τὸν Κύριον. 

Στέφανος σοφίας φόδος Κυρίου, ἀναθάλλων «ipf. 
νην xaX ὑγείαν ἰἱάσεως. 

Π)ησμονὴ σοφία». φοθεῖσθαι τὺν Κύρ.ον, καὶ µε- 
θύσχει αὐτοὺς ἀπὸ τῶν χαρπῶν αὐτῆς. 

Ol φεθούµενοι τὸν Κύριον ἑλπίσατε εἰς ἀγαθὰ καὶ 
εἰς εὑφροσύνην αἰώνιον χαὶ ἔλεος. 

Οὐδὲν κρεῖττον φόδου Κυρίου, καὶ οὐδὲν γλυκύτε- 
(ον τοῦ προσέχειν ἐντολαῖς Κυρίου. 

λγάπησις Κυρίου ἔνδοξος σοφία, xai χορηγήσει 
αὐτὴν τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν. 

Ἁγάπα τὸν Κύριον, xal ἐπικαλοῦ el; σωτηρίαν 
σου, 

'U ἀγαπῶν µε ἀγαπηθήσεται ὑπὸ τοῦ Πατρός 
µου, χἀγὼ ὀἀγαπήσω αὐτὸν, xal ἐμφανίαι αὐτῷ 
ἐμαυτόν. 

Ἐάν τις ἀγαπᾷ µε, τὸν λόγον που τηρήσει, καὶ ὁ 
Πατήρ µου ἀγαπίσει αὐτὸν, χαὶ πρὸς αὑτὸν ἔλευσό- 
µεθα, xal μονὴν παρ) αὐτῷ ποιἠσομεν. 

Mh φοθηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόνιων τὸ σῶμα, 
τὴν δὲ φυχὴν μὴ δυναµένων ἀποχτεῖναι. 

Τοῖς ἀγαπῶσι τὸν θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν. 


I Cor. vin. Qui Deum diligit, hic cognitus est ab (c E! τις ἀγαπᾷ τὸν &gby, οὗτος ἔγνωσται ὑπ) αὐτοῦ. 


illo. 

4 Joan. iv. Deus est claritas, et qui manet in 
charitate, in Deo manet, et Deus manet in eo. 

Basilii. Timor Domini animi purificatio est, 
juxta prophetz orationem, qui dicit : « Timor Do- 
miui quaevis animz vitia el defectus superat. » 

Necessarium debitum, amor Dei, a nobis postu- 
latur. lloc enim οἱ careat anima, malum sustinet 
pra omnibus aliis eum primis intolerabile. 

Quicunque amorem erga Deum servant, his ipse 
quoqué sui communiogem  largiüur. Dei autem 
communio vita el lux cst, οἱ eorum qwe ab ipso 
proficiscuntur bonorum fruitio. 

Deus non omnium Deus est, sed eorum, qui per 


'Ü θεὸς ἀγάπη bati, xxl 6 µένων ἐν τῇ ἀγάκῃ 
Ev θεῷ μένει, xal ὁ θεὸς iv αὐτῷ μένει. 

Φόθας Κνρίου καθάρσιον ψυχῆς χατὰ «ἂν εὐχὴν 
τοῦ προφήτου λέγοντος, « Φόδος Κυρίου παντοίων 
ἑλαττωμάτων τῆς Ψυχῆς περιγίένεται. » 

'Avayxalov ὄφλημα thv εἰς θεὸν ἀγάπην ἁπαι- 
τυύµεθα, ὃ τῇ ἑλλειπούσῃ duy) πάντων xaxov ἐστιν 
ἀφόρητον. 

"Osa tiv πρὸς rbv τηρεῖ φιλίαν, τούτοις civ 
ἰδίαν παρέχει χοινωνίαν. Κοινωνία δὲ θεοῦ ζωὴ καὶ 
φῶς, xai ἀπόλανσις τῶν παρ) αὐτοῦ ἀγαθῶν. 


Οὐ πάντων θεὺὸς ὁ θεὺς, ἀλλὰ τῶν οἰνειωθέντων 


charitatem in ipsius quasi familiam recepti el ipsi p αὐτῷ διὰ τῆς ἀγάπης. 


conjuncti sunt. 

Theologi. Timor Domini sapientiz initium, et ceu 
prima fetus itius fascia est, Et sapientia ubi timore 
devicto ad dilecliopem progresaa est, mos Dei ami- 
cos et filios pro servis efficit. 

Nequaqua« nos a Numínis eontemplatione exer- 
sos in timore: desinere oportet, [guusmodi enim 
contemplatio effrenis forsitan praecipites quoque 
nos impelleret. $ed ubi a timore initio faeto primis 
rudimentis instrueti et purgati, imo (ut ita aicam) 
atenuati fuerimus, in sublime nos attolli. conve- 
t it. 

Al Coloss. 11, 14. Charitse perfectionis vincu- 
lum est. 


Αρχ] σοφίας φόδος Κυρίου οἷόν «t πρῶτον απάρ- 
γανον. Καὶ σοφία τὸν φόθον ὑπερθᾶαα, καὶ εἰς τὴν 
ἀγάπην ἀναθιδάαασα, Θεοῦ φίλους ἡμᾶς xai υὺς 
ἀντὶ δούλων ἑργάζεται. 

Οὐχ ἀπὸ θεωρίας ἀρδαμένους sl; φόδον χρὴ xe- 
ταλβγειν (θεωρία yàp ἀχαλίνωτος τάχα ἂν xal χατὰ 
κρημνῶν ὥσειεν), ἀλλὰ φόδῳ στοιχειουµένους xal 
καθαιροµέναυς, xot (tv' οὕτως εἴπω) λεπτυνοµένους, 
εἰς ῦψος αἴρεσθσι. 


Αγάπη ἐατὶ αὐνδεσμος τελειώσεως. 











785 
Δημιουργὸς ἀρετῆς &ám&enc fr ἀγάπη. 


ΛΟΓΟΣ 4. 
Ile; i τῶν μὴ φοδουµένων τὸν θεὸν, μηδὲ dya- 
πώγζων αὐτόν. 

Εἶπεν Φαραὼ πρὸ; Μωῦσῖν * Τίς ἔστιν οὗ εἰσα- 
χούσομαι τῆς φωνῆς αὐτοῦ, ὥστε ἑξαποστεῖλαί µε 
τοὺς ul Uc Ἱσραήλ: οὐκ οἶδα τὸν Κύριον, xai τὸν 
Ἱσραῇλ οὐχ ἐβαποστελῶ. 

Οὐκ ἔστιν ὁ Seb; ἐνώπιον αὐτοῦ» βεδηλοῦνται αἱ 
6b). αὑτοῦ ἐν παντὶ καιρῷ, 

Oóx ἔστι φόδος Θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν 
αὐτοῦ. 

Οἱ δὲ ἐχθ;οἳ Κυρίου, ἅμα τῷ δοξασθῖναι αὐτοὺς 
xai ὑψωθηναι, ἐχλείποντες ὦτεῖ καπνὸς ἐξέλιπον, 


Φόδος Κυρίου slc ζωὴν ἀνδρ), 6 δὲ ἄφοδος αὐλι- 
σθήσεται Ev τόποες, οἷς οὐχ ἐπισχοπεῖται γνῶσις. 


YU δοξάζει πατόρα, xal δοῦλος τὸν κύριον αὐ- 
τοῦ. Καὶ el Πατήρ εἰμι, ποῦ ἐστιν 4 δόξα µου; xal 
εἰ Κύριός elpt, ποῦ ἔστιν ὁ φόδος µου; λέγει KU 
ριος παντοχράτωρ. 

Ἐμὲ οὐ φοδηθήσεθε ; λέγει Κύριος * ἡ ἀπὸ πρεσ- 
ώπου µου οὖκ εὔλαδηθήσεσθε τὸν τάξαντα ἅμυον 
ὅριον τῇ θαλάσσῃ, αἰώνιον πρ΄σταγµα, xit οὐχ ὑπιρ- 
6ήσεται αὐτὸ, χαὶ ταραχθήσεται, καὶ οὐ δυνῄσεται - 
x23i ἠχήσουσι τὰ χύµατα αὐτοῦ, xol o0y ὑπερδήτε- 
ται αὐτό; τῷ δὲ λαῷ τούτῳ ἔγενήθη χαρξία ávi 
x00; xai ἀπειθής * καὶ ἐξέχλιναν, xol ἀπῆλῦον, καὶ 
οὑκ εἶπαν Ev τῇ xapbla αὐτῶν, Φοδτιθῶμεν δη Κύ- 
prov τὸν Θεὸν ἡμῶν, τὸν διδόντα ἡμῖν ὑετὸν πρώϊ- 
μον xal ὄψιμον, κατὰ καιρὸν πληρώσεως, πρόσταγμα 
θερισμοῦ. | 


Τὸ ἁμαρτάνειν ἡμῖν χατὰ ἁπουσίαν τοῦ θείου 
φύθου ἐγγίνεται. 

"Όσον ἀφίστστο τὶς ζωῆς ὁ ᾿Αδὰμ, τοσοῦτον Ἠγ- 
Us τῷ θανάτῳ. Zoh γὰρ ὁ θεός’ στέρησις δὲ 
ζωης ὁ θάνατο:. Ὥστε «bv θάνατον ὁ ᾿Αδὰμ διὰ τῆς 
ἀναχωρῆσεως τῆς ἀπὸ Θεοῦ ἑαυτῷ χατεσχεύασεν. 


ΛύΓΟΣ E. 


Περὶ ἑ Ίπίδος εἰς 8sóv, ὅτι χρὴ εἰς θεὸν ἑλπίζειν, 
xal μὴ elc tüc τῶν ἀνθρώπων προστασίας. 


Ἑμθλέφατε εἰς τὰ πετεινᾶ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ 
σκείρουσιν, οὐδὰ θερίξουσιν, οὐξὲ συνάγουσιν εἰς 
ἀποθήχας, χαὶ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει 
αὐτά. 

Tj ἐλπίδι ἐσώθημεν. Ἐλπὶς δὲ β)επομένη, οὐκ 
ἔστιν ἐλπίς * ὃ γὰρ βλέπει τις, εί χαὶ ὀλπίζει ; El δὲ 
ὃ οὗ βλέπομεν, ἑλπίζομεν, δι’ ὑπομανῆς ἀπεχδεχό- 
μεθα. 

Κατέχωμεν τῆς ἑλπίδος τὴν ὁὀμολογίαν ἁχλινῆ. 
[1:335; γὰρ ó ἐπαγγειλάμενος. 

Εἶπεν Δαθὶδ πρὸς τὸν ἀλλόφυλον * Σὺ ἔρχη πρὸς 
μὲ ἐν ῥημφαίᾳ χαὶ ἐν ἁσπίδι" ἐγὼ δὲ προσάγω πρὸς 
σὲ iv ὀ,όματι Κυρίου Σαδαώθ. 


0 πεποιθὼς ἐπὶ Κύριον σωθήτεται. 


LOCI COMMUNES. — PARS. I. SERMO ΙΥ--γ. 


186 


A Chrysostomi. Omnis virtutis opifex vel aschie 


tectrix est charitas. 


SERMO (Y [al. CLXIV.] 
De illis qui Deum nec timent nec. diliqua. 


Exod. v. Dixit Pharao ad Moysen : Quis est οιι- 
jus vocem ipse auiain, ut dimittam filios Israel Ἱ 
Non novi Dominum, et Israel non dimittam. 


Psal. Non est Dens coram ipso. Viae ipsius in- 
quinatzé sunt omni tempore. 

Ibid. xxxvi. Non. est timor Dei coram oculis ip- 
gius. : 

Inimici Domini mox ut honorificati et *exaltati 
fuerint, deficientes quemadmodum fumus defece- 


B runt. 


Prov. xix. Timor Domini vitam aperatur bomini. 
Non timens vero habitabit in locis, ubi non consi- 
deratur cognitio, 

Malach. 1. Filius patris sui, «t servus domini 
honorem provehit. Si Pater sum ego, ubi est gloria 
mea ? Et si Dominus sum ego, ubi est timor meus ? 
dicit Dominvs omnipotens, 

Jerem. v. Nunquid me non timebitis ? dicit. Do- 
miuus, aut a facie mea non for;iidabitis, qui arc- 
nam ferminum nari constitui, przceptum sempi- 
ternum et. quod non transgredietur ? Turbabitur 
quidem, sed non poterit. Sonabunt. fluctus. ejue, 
sed non transgredientur illud. At populo huic fa- 
etum est cor inobediens εἰ inceredulum vel intra- 
etabile. Declinaverunt οἱ abic:uut, et non dixerunt 
in corde suo : Timeamus, 111150, Dominum | Deum 
nostrum, qui dat nobis pluviam matutinam et se- 
rotiuam, secundum tempus plenitudinis priecepti 
messis, etc. | 

Basilii. Quod peccare solemus nos, propter timo- 
ris Dei absentiam contingit. 

Quantum a vita discessit Adam, in tantum morti 
appropinquavit. Vita enim Deus cst, vitu vero pri- 
vatio mors, adeo ut Adam ea defectione qua de- 
scivit a Deo, sibi ipsi mortem comparaverit. 


SERMO y |ol. CLXV]. 


De spe in Deum, et quod spesin Deum non in humana 


prasidia collocari debeat. 


D Matth, τι. Respícite ad. volatifia' coelf, quia nec 


serunt neque metunt, neque convchunt in horrea, 
et Pater vester ccelestis alit Hta; 


Rom. vin. Spe servati sumus. Porro spes si vi- 
deatur, mon est spes. Quod- eniat quis cernit, cur 
idem speret ? Si veso quod non videtous, speramus, 
id per patientiam exspectamus, 

llebr.x. Teneamus confessionem:spei nen varil- 
laptem, Fidelis enim. vel verax est, qui. peoihlsit, 

19 Ι Reg. »vn. Et dixit David ad. alicnigenum 
vel Philistaum: Tu venis ad me in glodio, ct in 
hasta et in elypco. Ego autem venio ad te in nomiuc 
Dowini exercituum. 

Job. Qui Domino confidit, salvabitur. 


181 ANTONII MELISS £ 788 - 


' Psal. xxxi. Sperantem in. Dominum circumdabit A Tiv ἑλπίζοντα ἐπὶ Κύριον ἔλεος χυχλώσει. 


miaericordia. 

Ibid. xxxvi. Spera in Domino, et fac bonita- Ἔλπισον ἐπὶ Κύριον, καὶ ποΐει χρηστότητα. 
tem. ᾿ 

Ibid. Revela ad Dominum visam iusm, et spera Αποχάλυψον πρὸς Κύριων τὴν ὁδόν σου, xa ἕλ- 
in eo, el ipse faciet. πισον ἐπὶ αὐτὸν, καὶ αὐτὸς ποιῄσει. 

lbid. xxxix. Beatus vir, cujus spes est. nomen Μαχάριος ἀνὴρ, οὗ ἐστι τὸ ὄνομα Κυρίου ἑλπὶς 
Domini, et non respexit ini vanitates et ingaDias fal- αὑτοῦ, καὶ οὐκ ἔδλεψεν εἰς µαταιότητα καὶ µανίας 
δ46. φευδεῖς. 

lbid. cxvn. Bonum est confidere in Domino, "Aya0bv πεποιθέναι ἐπὶ Κύριον, ἢ πεποιθέναι ἐπὶ 
quam confidere in homine. Bonum est sperare in ἄνθρωπον. ἸΑγαθὸν ἑλπίζειν ἐπὶ Κύριον, 1) ἐλπίζειν 
Domino, quam sperare in principibus. ἐπ᾽ ἄρχουσιν. 

Psal. cxxiv. Qui confidunt Domino, ut mons Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον ὡς ὄρος Σιών. 

Sion. 

Qui Domino confidit, sua ipsius. sanctimonia ju- 0 πεποιθὼς ἐπὶ Κύριον τῇ ἑαυτοῦ ὁσιότητι δί- 
sius est. B κχαιος. 

Confide Domino in toto corde tuo. Ἴσθι πεποιθὼς ἐπὶ Κύριον ὅλῃ χαρδίᾳ σου. 

Sap. ri. Qui Domino confidunt, intelligent. veri- Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον συνήσουσιν ἀλήθειαν, 
tatem, et fideles in dilectione adhzerebuut illi. xa οἱ πιστοὶ ἓν ἀγάπῃ προσμενοῦσιν αὐτῷ. 

1sa. xn. Ecce Deus meus, Salvator meus Domi- Ἰδοὺ 6 Θεός nov, σωτήρ µου, Κύριος, πεποιθὼς 
nus, confldam illi, et salvabor per ipsum. ἔσομαι ἐπ) αὐτὸν, xal σωθήῄσοµαι δι αὑτοῦ. 

Jerem. xvn. Benedictus homo, qui confidit in Εὐλογημένος ἄνθρωπος ὅστις πέποιθεν ἐπὶ τῷ 
Domino, et erit Dominus spesejus: eterit quasi Κυρίῳ, xa ἔσται Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ, καὶ ἔσται ὡς 
lignum rectum vel abundans juxta aquas. δύλον εὐθηνοῦν παρ) ὕδατα. 

Eccli. n. Inspicite in antiquas generationes et Ἐμθλέφατε εἰς τὰς ἀρχαίας γενεὰς, καὶ ἴδετε. 


scitote : Quis speravit in Dominum et confusus ος! Τίς Ίλπισεν ἐπὶ Κύριον καὶ κατῃσχύνθη; ἢ τίς 
»!t quis permansit in timore ipsius et neglexit ἐνέμεινεν τῷ φόδῳ αὐτοῦ, καὶ ὑπερεῖδεν αὐτόν ; 
cum ? 

Persuadeamus hoc nobis ipsis, fratres, ut in Πείσωμεν ἑαυτοὺς, ἀδελφοὶ, ἓν χαιρῷ πειρασμοῦ, 
lempore tentationis non ad humanas spes. recur- , μὴ πρὸς ἀνθρωπίνας ἐλπίδας ἀποτρέχειν, καὶ ἑαυ- 
ramuset nobis ipsis vcnemur auxilia, quin potius ' τοῖς τὰς βοηθείας θηρᾶσθαι, ἀλλ ἓν δάχρυσι xal 
in lacrymis et gemitibus, et laboriosa ac indefes-a — stevaypol;, xal φιλοπάνῳ προσευχῆ, xal ἀγρυτνίᾳ 
oratione et vigiliis assiduis Deum deprecemur. Sic εὐτόνῳ, τὰς δεῄήσαις πρὸς Θεὸν ποιεῖσθαι. Οὕτως 
ením auxilium ex afflictione percipit, qui humanum — yàg λαµθάνει βοήθειαν ἐκ θλίψεως ὁ τῆς ἀνθρωπί- 


auxilium ut vanum et inane contemnit. νης βοηθείας ὡς µαταίας καταφρονῶν. 

Laudo eum, qui spes vigilantium somnia esse Ἐπαινῶ τὸν εἰπόντα τὰς ἑλπίδας εἶναι γρηΥο- 
dixit. ρούντων ἐνύπνια. 

Theologi. Voluptatem quidem cura, tristitiam Ἐπικοπτέτω σοι μέριμνα μὲν ἡξονὴν, λύπην δὲ 
vero spes melior reprinat. ἡ xpelvzevy ἑἐλπίς. 

Maximum  infortunatis subsidium est vicissi- Μεγίστη τοῖς ἀτυχοῦσιν ἐπικουρία μεταθολῆς ἑλ- 
tidinis spes, et melior status ob oculos positus, — ie, xal τὸ χρεῖττον àv ὀφθαλμοῖς χείµενον. 

Tandem submersa est navis, quz? multos ad por- Πολλοῖς πρὸς ὄρμοις εὔπλουν ἔδυ σχάφος. Πολλοὶ 


tis feliciter appulit. Multi ex maxima tempestate προσωρμίσθησαν Ex τρικυµίας. 
ad portum evaserunt. 


Chrysostomi. Impossibile est, ut a line aut scopo D — "Apfjyavov τοῦ τέλους ἐχπεσεῖν τὸν ὅλῃ διανοίᾳ 
suo aberret, qui tota mente in Deum sperat, et, ἐπὶ τὸν θεὸν ἑλπίζοντα, καὶ τὰ παρ) ἑαυτοῦ πάντα 
omnia sua pro virili agit. εἰσφέροντα. 


Cum nulla usquam humani auxilii spes nobis "Osav μηδαμόθεν ἀνθρωπίνης βοηθείας ἑλτὰς 
affuiget, ne desperemus nec despondeamus ani- ἡμῖν ὑπάρχη, μὴ ἀπόγνῶμεν, μὴ ἀτονήσωμεν ' ἀλλὰ 
mum, sed (idei anchoram arripiamus, et instrumen-.— τὴν ἄγχυραν τῆς πίστεως ἁρπάσωμεν, ῥίφωμεν τὸ 
!um spei jaciamus, non quidem in mari,sed in ο- — épyaXstov τῆς ἑλπίδος, μὴ εἰς θάλαασαν, ἀλλ᾽ εἰς 
Inm, et tempestatum procellis agitata 13 navis οὐρανὸν, xal τὸ χειμαζόμενον σχάφος τῶν χινδύνων 
ab omni periculo liberabitur. : ἁπαλλαγήσεται. 


Afflietio flos est bonorum quas exspeetantur. Pro- Tiv προοδοχωµένων ἀγαθῶν fj Ὀλίψις ἄνθος Esc. 
pter fructum ergo flos quoque nobis carpendus — Aià οὖν τὸν χαρπὸν καὶ τὸ ἄνθος δρεφώμεῦα. 
eat. 

ΜΗ perinde animam nutrit et vegelat, atquo O:6tv οὕτως τρέφει duyhy, ὡς ἑλπὶς ἀχαθὶ, xa 
epes leta et bonorum exspectatio. τὸ 4 0n5t1X προαδοχᾶν, 





























139 


LOCI COMMUNES. — PARSI. SERMO VI. 


του 


Ἐλπίς ἔστι προπάθειά τις, χαρὰ πρὺ χαρᾶς, A — Philonis. Spea ρρασία quxdam mentis est affe- 


ἀγαθῶν οὖσά προσδοχία. 


Ἑλπίδα 6 Θεὸς τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων ἐγχατέ- 
σπειρεν, ἵνα ἔχοντες συμφυὲς παραμύθιον, ἔπελα- 
φρύνωνται τὰς ἀνίας οἱ μὴ ἀνίατα δράσαντες. 


Τὸ ἁπροσδόχητον xaxby θορυθεῖ πάντως ἐπελθόν' 
«ὺ δὲ προσδοχηθὲν, εὐτρεπῆ πρὸς τὴν πεῖραν εὐρὸν 
τὸν λογισμὸν, κουφό-ερον πιιεῖ τὸ δεινόν. 


Tàó ἐλκισθὲν ἀγαθὸν εἰς τοὐναντίον ποριπεσὸν, 
ἁλαῤαμύθητον ἔχει τὸ πάθος. 


Κινδύνων ἑλαὶς ἄνευ χινδύνων τίθησι «bv. ἐλπί- 


ttio, gaudium ante gaudium, ut q0:e bonorum sit 
exspectatio. 

Spem Deus humano insevit generi, ut congeni- 
tum sibi solatium habentes doloribus levarentur, 
illi nimirum qui nulia incurabilía patravissent faci- 
nora. 

Nili. Maluin insperatum omnino perturbat cuya 
ingruit: quod vero exspectabatur, compositam et 
pra paratam ad periculum mentem inveniens, cala- 
mitatem lenioreim reddit, 

Bonum speratum si secus et in. contrarium ca- 
dens nos fallat, affectum vix ullo mitigandum sola- 
tio gignit. 

Dionis. Perienlorum spes tu'um a. periculis «à 


ζοντα, τῷ προησφαλίσθαι τῶν δυσχερῶν τῇ δοχήἠσει B sperantem efficit, eu quod propter malorum exspe- 


cà πράγματα. 

Οὔτε γυν] χωρὶς ἀνδρὸς, οὔτε ἐλπὶς χωρὶς πόνου, 
γεννᾷ ει χρήσιµον. 

Τὰ γὰρ ἡδέα, κἂν µήπω map), τέρπει ταῖς ἑλ- 
πίσιν. 


ΛΟΓΟΣ Q*. 


Περὶ τῶν ἁπ/ποιθότων ἐπὶ π.Ίούτῳ καὶ ἀνθρώποις, 
xal μὴ εἰς θεὸν τὴν ὁ.Ίπίδα xal Λεποίθησυ 
ἑχόντων. 


Εἶπεν ᾿Ανανίας 6 προρήτης πρὸς ᾿Ασὰ βασιλέα 
Ἰούδα. Ἐν τῷ πεποιθέναι σε ἐπὶ βασιλέα Συρίας, 
xai pb πἐποιθέναι σε ἐπὶ Κύριον τὸν Θεόν σου, διὰ 
τοῦτο ἐἑσώθη ἡ δύναμις τῆς Συρίας ix. τῆς χειρός 
σου. 

Αἰσχύνην ὀφλήσυνσιν οἱ ἐπὶ πόλεσι xol χρήµασι 
πεπκοιθότες. 

Οἱ πεποιθότες ἐπὶ τῇ δυνάµει αὐτῶν, χαὶ ἐπὶ τῷ 
πλήἠθει τοῦ πλούτου αὐτῶν χαυχώμµενοι. 

Ὄψονται δίχαιοι καὶ φοθηθήσονται, χαὶ ἐπ ab- 
τὸν γελάσονται, xai ἐροῦσιν. Ἰδοὺ ἄνθρωπος, ὃς οὐχ 
ἔθετο τὸν θεὸν βοηθὸν αὐτοῦ, ἁλλ᾽ ἐπήλπισεν ἐπὶ 
τῷ πλήθει τοῦ πλούτου αὐτοῦ, καὶ ἑνεδυναμώθη ἐπὶ 
τῇ µαταιότητι αὐτοῦ. 

Mh πεποίθατε ἐπ᾽ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱους ἀνθρώπων, 
οἷς οὖκ ἔστι σωτηρία. 

Ὅ πεποιθὼς ἐπὶ πλούτῳ, οὗτος πεσεῖται. 


Έϊπεν Ἑφραῖμ ' Πεπλούτηχα, εὗρον ἀναψυχὴν 
ἐμαυτῷ. Πάντες ol πόνοι αὐτοῦ οὐχ εὑρεθήσονται 
αὑτῷ. 

Ἐξωλοθρεύθησαν πάντες ol ἑπερειδόμενοι ἁρ- 
Top. 

Ἐξεδίχησας μετὰ δυνάμεώς σου τοὺς ἀρχηγοὺς 
τῶν ἁμαρτωλῶν, τοὺς πεποιθότας ἐπὶ τῇ αὐθαδείᾳ 
αὑτῶν. 

0ὐαἱ ὁ λέγων ἐν τῇ χαρδίᾳ αὐτοῦ * Tl; µε χατά- 
ξει ἐπὶ τὴν yv; 

Ματαία fj ἰσχὺς ἡμῶν ἐγενήθη, xaX οὐχ ἐθούλεσθε 
ἀχούειν, ἀλλ᾽ εἴπατε ' Ἐφ) ἵππων φευξόμεθα. 


Ἐτὶ [vt πέποιθας, ὅτι ἀπειθεῖς uot; Ἰδουὗ πε- 
ποιθὼς εἶ ἐπὶ την ῥά6δον τὴν κα)αμίνην τὴν τε- 
θλασμένην ταύτην. 


ctationem res suas primuniverit. 
Socratis.: Nec mulier absque viro, nec spes abs- 
que labore quidquam parit utile. 
Leucippi. Q.::e enim jucunda sunt, licct nondum 
adsint praesentia, spe tamen delectant. 
SERMO VI [al. CLX VI]. 


De iis qui divitiis et hominibus fidunt, nec in Dco 
spem et fiduciam omnem sitam habent. 


1] Paral. xvi. Et dixit Ananias propheta ad Asam 
regem Jud : Quoniam confisus es tu in rege Syrim, 
et non confisus es Domino Deo tuo, propter lioc 
salvatus est exercitus Syri: de manu uia. 


C Job. Ignuminiam sibi contrahent, qui in civita- 


tibus contiduut et divitiis. 

Psal. xtvir. Qui confidunt in. virtute sua, οἱ in 
multitudine divitiarum suarum gloriantur. 

Psal, τα. Videbunt justi οἱ timebunt, et. super 
eum ridebung et dicent: Ecce homo, qui non po- 
suit Deum adjutorem suum, sed speravit in multi- 
Uidine divitiarum suarum οἱ confortatus est in ya- 
nitate sua. 

Psal cxtv. Nolite confidere in principibus, in 
filiis hominum, quibus non est salus. 

Proverb. xi. Qui. confidit in divitiis suis, hic cor- 
ruet. 

Osee xn. Dixit Ephraim : Dives effectus sum, in- 


p veni requiem mihi. Omnes labores ejus non iuve- 


nientur ci. 

Sophon. 1. Disperierunt omnes, qui confisi aut 
suflulti sunt argento. 

[lubac. Punivisti cum potentia tua principes pec- 
catorum, eos, inquam, qui 1/4 confidunt in contu- 
macia sua. 

Ibid. V» dicenti in corde suo : Quis me detrabet 
in terram? 

]sa. xxx. Furtitudo vestra vana facta est, et 
non voluistis audire, sed dixistis : Super equos fu- 
giemus. 

Jbid. xxxvi. Cui confisus, es quia mihi es inobe- 
diens? Ecce confidis virgx arundinez, confractze 
huic. 


791 


ANTONII MELISS.E 


19? 


Isa. xxxi, Ve. descendentibus in Egyptum, qui A Οὗὐαὶ o! χαταθεᾳίνοντες cl; Αἴχοπτον, ἐφ ἴπ-οις 


equis confidunt et curribus. Quia Domiuus iuda- 
cet manum suam super eos, et laborabust auxi- 
liantes, οἱ qni auxilio adjoti sunt, concidept, et 
simu] omnes peribunt. 

Jerem. xvin. Maledictus homo, qui spem babet iu 
homine et conlirmabit carnem brachii sui super 
ipsum, et a Domino recesserit cor ejus. 

Eccli. v. Ne sequaris animam tuam et fortitu- 
dinem tuam, nec dixeris : Quis me syosubjiciet im- 
perio? Nam Dominus vindicans vindicabit. 

lbid. Νε Jaterís in. opibus tuis, et ne dixeris : 
Sufficit mibi, etc. 

Basilii, Qui in seipsum sperat, οἱ periculis ob- 
noxius est et exsecrationi, quz dicit : Maledictus 
homo qui spem reponit in homine, et earnem bra- 
chii sui fulciet, et à Domino cor snum 2a2wovebit. 
Qui sermo his verbis : Qui spem reponit in homine 
et carnem brachii sui fulciet, fiduciam in sese col- 
locare probibet : otrumque autem eorem dcefectio- 
nem a Domino nominat. Nam erit tanquam myrius 
silvestris in deserto, et non videbit bona. 


Nili. Quisuper quatuor ingreditur, impurus est. 
lngreditur autem super quatuor, qui mauibus inni- 
titur, eL omnem in íis habet fiiuciam. 


SERMO VIt [α/. 1j. 
De virtute. 


Matth. vi. Arcta est via, quae deducit ad vitam. 

Rom. xu. Ne vincaris a. malo, sed vince bono 
malum. 

Solomon. Ne te seducant impii, nec in viam ipso- 
yum 40039. 

Sirach, Ne Ífcceris qua mala sunt, et mala te 
non apprehendent. 

Dasilii. Divitiis nobilior virtus. 

Sola possessionum virtus auferri nequit. 

Virtutis. exercitium tum  possidenti  pretiosqiun 
est peculióm, tum incidentibus aliis jucundliesimum 
spectaculum. 

Ut ignem ultro lucis splendor, et unguentum 
suavis odor sequitur : ita hona opera utilitas ne- 
cessario comitari consuevit. 


Hoc est virtus, declinatio videlicet mali, et ope- 
ratio boni. 

Principium ad recuperationem bonorum, 15 est 
3 malis recessus. Deelina enim, inquit, a malo, et 
/ fac bonum. 

Rara et acquisitu difficilis est virtutis possessio, 
etiamsi niulta ad hanc provocent et invitent, 

Virtutem laudando Deum laudabo, a quo. virtus 
hominibus data est. 

Virtus mercenaria non est, ut virtus esse pergat, 
solam lionestatem respiciens, 

Celebres non modo praeclarum et honestum ali- 
quod faetum reddit, sed et malitia exsuperans in- 
probam sibi famam contrahit. 


πεποιθύτες xal ἅρμασιν. Ὁ γὰρ Κύριος Exázec τὴν 
χεῖρα αὐτοῦ Ex" αὑτοὺς, xaX χ,πιᾶσουσιν οἱ βοηθοῦν- 
«te, x4l πεσοῦνται οἱ ῥοηθούμενοι, xai 3ux κᾶντες 
ἀπολοῦνται. 

Ἐπιχατάρατος ἄνθρωπο;. ὃς τὴν ἑλαίδα ἔχει koc 
ἄνθρωπον, xaX στηρέξε. οάρχα βραχίονος αὐτοῦ ἐπ᾽ 
αὐτὸν, xal ἀπὸ Κυρίου ἐποστελεῖ χαρδίαν αὐτοῦ. 

Mh ἐξαχολούθει τῇ vgl σου καὶ τὸ ἰσχὺῖ σου, 
χαὶ μὴ εἴπῃς ᾽ Τίς ua δυναστεύσει, ὁ γὰρ Κύριος 
ἑχδιχῶν ἑἐχδιχήσει. 

Mh ἀπίχαιρε ἐπὶ τοῖς χρήµασί σου, καὶ μὴ εἴσῃς., 
Αὑὐτάρχη pol ἐστιν. 

Ὁ ἑἐλπίζων slc ἑαυτὸν χινδύνοις ἔχει ὅπυπισεῖν 


χαὶ τῇῃ κανάρᾳ τῇ λεγούσῃ Ἐπικατάρατος ἄνθρω- 


B κος, ὃς τὴν ἐλπίδα ἔχει ἐπ᾽ ἄνθρωπον, καὶ στηρίξει 


σάρχα Bpaylovo; αὐτοῦ ἐπ'᾽ αὐτὸν, χαὶ ἀπὸ Κυρίου 
ἀποστελεῖ καρδίαν, αὐτοῦ τοῦ λόγου, διὰ μὲν τοῦ, Ὃς 
Thv ἑλπίδα ἔχει ἐπ᾽ ἄνθρωπον, xai στηρίξει σάρχα 
βραχίονος αὐτοῦ, τὸ ἐφ᾽ ἑαυτοῦ κεκοιθέναι ávayo- 
ρεύσαντος, ἑχάτερον δὲ αὐτῶν ἁποστασίαν ἀπὺ Ku- 
ρίου ὀνομάζοντος, ὅτι ἔσται ὡς ἡ ἀγριομυρίκη àv 
τῇ ἑρήμψ, *el οὐχ ὄφεται τὰ ἀγαθά. 

"Og πορεύεται ἐπὶ τεασάρων, ἀχάθαρτος. "Est 
τεσσάρων δὲ πορεύεται ὁ ταῖς χερσὶν ἑπερειδόμενος, 
xal πᾶσαν ἔπ αὐταὶῖς ἔχων τὴν πεποίθησιν. 


ΛΟΓΟΣ 7’. 
Περὶ ἀρετῆς. 
Στενὴ 1j ὁδὸς fj ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν. 
ΜΗ νιχῶ ὑπὸ τοῦ xaxou, ἁλλὸ νίκα ἐν τῷ ἀγαθῳ 
τὺ xaxóv. 
Mf, σε πλανῄσωσιν ἄνᾶρες ἀσεθεῖς, 
iv ὁδῷ μετ) αὐτῶν. 
ΜΗ ποίει χαχὰ, καὶ o) uf σε λήψει xaxá. 


μηδὲ πορευθᾷς 


Ἐιμιώτερον ἀρετὴ ἢ πλοῦτοςο 

Μόνη κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφείρετον. 

Ἀρετῆς ἄσχησις τίμιον μὲν κτῆμα τῷ ἔχοντι, 
ἤδιστον δὲ θέαμα τοῖς ἐντυγχάνουσιν. 


Ὥσπερ γὰρ τῷ πυρὶ αὑτομάτως ἔπεται τὸ φωτί- 
ζειν, xal τῷ μύρῳ τὸ εὐωδεῖν * οὕτω καὶ ταῖς ἀγα- 
θαῖς πρἀάςτισιν ἀναγχαίως ἀχολουθεῖ τὸ ὠφέλε- 


0 pov. 


Τοῦτό ἐστιν ἀρετὴ, ἔχχλισις ἀπὸ χαχοῦ, xal ποἰτ- 
σις ἀγαθοῦ. J 

Αρχὴ πρὸς «ἣν ἀνάληψιν τῶν χαλῶν ἡ ἀναχώρη- 
σες τῶν χαχῶν. Ἔχχλινον γὰρ, φησὶν, ἀπὸ xaxov, 
χαὶ ποίησον ἀγαθόν. 

Ὑπάνιον Ἡ τοῦ ἀγαθοῦ χτῆσις γαὶ πρόσαντε;, 
xiv εἰ πολὺ τὸ µεθέλκον εἴη xal προχκαλούμενον. 

Αρετὴν ἐπαινῶν, θεὺν ἑπαινέσομαι, παρ) οὗ τοῖς 
ἀνθρώποις * ἀρετή. 

᾿λμισθος dj ἀρετὴῆ, ἵνα καὶ ἀρετὴ μείνῃ, πρὸς τὸ 
χαλὸν µόνον βλέπουσα. 

Doi γὰρ περιθοήτους οὗ δεξιὰ πρᾶξις µόνον, 
ἀλλὰ καὶ καχία νικῶσα πονηρὰν εὐδοχίμησιν. 








193 


LOCI COMMUNES. — PARS 1, SERMO VII. 


τοι 


Βέφυχεν ἀρετὴ καταιδεῖν τε xal καταπλήττειν xal A.— Virtutis natura est, ut reverentía et auctori(ate 


τοὺς ἄγαν δυσµενεστάτους. 

Οὖκ ἔστι τὸν ἀρετῆς ἐπιμελούμενον uf πολχοὺς 
ἔχειν ἐχθρούς' ἁλλ᾽ οὐδὲν τοῦτο πρὸς τὸν ἑνάρεςον. 
Διά pip τῶν τοιούτων λαμπρότερος ἔσται µειζό- 
vus. 

Πολλοὶ πολλάχις αὐτὰς τὰς ἀρετὰς, διὰ τοὺς π/- 
νους φεύγοντες, διὰ εν ἐξ αὐτῶν εὐφημίαν αἱροῦν- 
ται πονεῖν, 

Θεῷ τοίνυν o6 τὸ Ἀναγχασμένον φίλου, ἀλλὰ τὸ 
ἐς ἀρετῆς κατορθούµενον’ ἀρετὴ δὲ kx προαιρέσεως, 
καὶ οὐχ ἀνάγχης γίνεται. 

Οὐχ ὁ τόπος τὴν ἀρετὴν, ἀλλ’ fj ἀρετὴ πέφυχε τὸν 
τόπον σεμνύνειν. 


ὁρμῆς. 

Ἀδέσποτον ἡ ἀρετὴ, καὶ ἑἐχούσιον, xal ἀνάγχης 
πάσης ἐλεύθερο.,. 

Ὥσπερ τὸ τῆς ζωῖς τέλος ἀρχὴ θανάτου Batty, 
οὕτω; καὶ τοῦ xa: ἀρετὴν ὁρόμου f; στάσις ἀρχὴ τοῦ 
χατὰ xaxlav γίνεται ὁρύμου. 

Ἡ τοῦ πονηροῦ ἀλλοτρίωσις τῆς ποὸς τὸ ἀγαθὸν 
οἰχειώσεως ἁγορμὴ γίνεται. 

T. ἔδω τῶν xaxuv γενέσθαι ἑνιός ἐστι τῶν ἀγα- 
θῶν χαταστῆναι. 

Δυαεπίτευκτον μὲν εἶναι ονὴν ἀρετὴν, µυρίοις 
ἱδρῶσι καὶ πόνοις, σπουὸῃ χαὶ χαμάτῳ µόγις κατ- 
ορθουµένην, παρὰ τῆς θείας Γραφῆς ἐδιδάχθη- 
μεν. 


Ἡ τοῦ xaxob στάσις ἀρχὴ τῆς xaz' ἀρετὴν ἐστιν B 


$u3 vel infensissimos moveat et terreat. 

Chrysost. Fieri hequit, quin qui virtutis studio- 
$us est, quam plures hostes sentiat. Sed nihil! hoc 
virtuti deditum movet : sic enim longe clarior 
evadet, 

Multi sepe cum virtu'em propter labores fu- 
giant, propter gloriosam quz ez virtutibus prove- 
nit fsmam laborare volunt. | 

Deo, non quod necessitate fit, gratum est, sed 
quod virtutis studio recte geritur. Virtus autem in 
voluntaria electione, non necessitate consistit. 

Virtutem non locus, sed. locum virtus illustrare 
potest. 

Vitii cursus inhibitus, principtum est ejus, qui 
ad virlutem fit, morus. 

Virtus dominium non exspectat, sed voluntaria 
est, et ab omni necessitate libera. 

Quemadmodum  vitze finis mortis ini'um es! , 
sic si cursus virtutis sistatur, initium flt ejus, qui 
ad vitia tendit, cursus. 

Mali abalienatio, familiaritatis cum bono oceca- 
sionem el ansum praebet, 

Ex malis evadere, cst Intra bona consistere. 


Virtutem infinitis sudoribus et iahoribus vix 
acquiri, studio ac fatigatione vix recte. admini- 
Strari posse, ex sacris Litteris didicimus. 


Καχίας ἔξολος ἀρετῆς εἴσοδον ἑργάζεῖαι, ὡς xal ϱ Philonis. Improbitatis exitus virtat's introitum 


κο)ναντίον ὑπεχστάντος ἁγαλοῦ, τὸ ἐφεδρεῦον χακὸν 
ἐπεισέρχεται. 

Λρεταὶ µόναι τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα xu- 
6ερνᾶν ἐπίστανται. 

Ἡ θεωρία τῆς ἀρετῆς παγκάλη, καὶ dj πρᾶξις xal 
1 χρῆσις περ'µάχητος. 


Χαῖρε την ἀρετᾶν fjvixa πραττεις ἀλλὰ μὴ ἑπαί[- 
ρου, pfj ποτε τὸ νανάγιον kv τῷ λιμένι γένηται. 

Χρῃ τὴν ἀρετὴν μὴ χωλεύειν καθ) ἕτερον, ἀλλ 
ἔργῳ καὶ λόγῳ ὀρθὴν xal ἀπηρτισμένην xav ἆἁμ- 
φότεια εἶναι. 

Οὐκ ἔνι Ex τοῦ παραχρΏμα λαμδάνειν τὰς ἀρε- 
τὰς. Σμιχροῖς Υὰρ τὰ μέγιστα πῶς ἄν τις ἕλοιτο πό- 
νοισιν; 

Βραχεῖα ἡ &psth, καὶ ὄρθιως οἶμος ἐπ αὖ- 
thv, xal οὐχ ἄν τις ἕλοιτο ταύτην δίχα πάνου µα- 
χροῦ. 

M:s05, ἀρετῆς ἔπαινος. 

Ot πονηροὶ τῶν ἀνθρώπων, κἂν χρηστότητά τινα 
ἐἑπαγγέλλωνται, διὰ τὸν τρόπον οὐ πιστεύονται. 

᾽Ανοριάντα μὲν τὸ ay jua, ἄνδρα δὲ fj πρᾶξις xo- 
σμεῖ. 

ὑὕτως ζᾗν πρροαιροῦ, ὡς µήτε ὑπὸ τῶν δυνατω- 
τέρων χαταφρηνεῖσθαι μήτε τοῖς χαταδεεστέροις φο- 
θερὸς εἶναι, 

Εὖ σοι τὸ μέλλον ἕξει, ἂν τ) παρὸν εὖ τιθῇς. 


eflet, quemadmodam et vice versa, si virius vel 
bonum recesserit, malo accessus patet. 

Solz virtates hominum negotia gubernare no- 
verunt. 

Virtutis contemplatio longe pulcherrima est, ejus- 
dem vero usuget setio digna suat, de quibus summo 
contendatur studio, 

Nili, Gaude cum virtutis opus edis, sed ne ex- 
tollaris, ne forte naufragium in portu facías, 

Cyrilli. Virtatem non oportet claudicare a parte 
al'era, sed tam dictis quam factis rectam οἱ inte- 
gram utrinque esso. 

Virtutes illico assequi impossibile est. 1G Q:o- 
modo enim quam minimis laboribus res longe 
n'aximas aliquis agsequi qucat ? 

Aspera virlus est, ct acclivis ad ipsam via, nec 
eam quis absque longo Jabore sibi comparaverit. 


Synesii. Virtutis merces laus est. 

Malis homiuibus, licet boni aliquid polliceaniut, . 
propter inores tamen fides noa babetur; 

Plutarchi. Statuam quidem figura, virum vero 
ipsa actio ornat. | 

]ta vivere instituas, ut neque a potentioribus 
contemi:is, neque inferioribus metuendus sis. 


Isocratis. Bene tibi futura evenient, si presen- 
t;a bene disposueris. 


195. 


ANTONII MELISS/E 


196 


Demonactis. Virtutis potius ümagines tibi velis A Βούλου τὰς τῆς ἀρετῆς elxóva, ὑπομνήματα μᾶλ- 


monumenta relioquere, quam corporis. 

Tantum ad virtutem adjicies, quantum volupta- 
tibus ademeris. 

urpe est in aliis probare virtutes, intra se 
eiiam habere vitia. 

Βἱαπιίε. Tarde aggredere agenda, aggressus au- 
tein constanter age, 


λον ἢ τοῦ σώματος χαταλιπεῖν. 

Τοσοῦτον εἰς ἀρετὴν προσθήσεις, ὅσον ἂν ὑφέλος 
τῶν ἡδονῶν. 

Αἰσχρὺν μὲν ἓν ἄλλοις ἀποδέχεσθαι τὰς ἀρετᾶς, 
iv ἑαυτοῖς δὲ ἔχειν τὰς χαχίας. 

Βραδέως ἐγχείρει τοῖς πραττοµένοις, ἐγχειρήσας 
δὲ, πρᾶττε βεθαίως. 


Euripidis (4). Tempus non delet reliquias honorum virorum ; sed virtus etiam in mortuis refulget. 
T&eognidis. Multi divites sunt mali, boni autem pauperes. Sed nos cum illis non permutabimus. vit- 


tute divitias : nam illa semper stabilis est. 
Peeunias autem. liominum alias alius habet. 


Aristot. Dei quidem est agere que vult : homi- B Θεοῦ μὲν ἔστι πράττειν ἃ βούλεται ἀνθρώπου δὲ 


nis autem ea quz convenit animo presumere. 

Procopii rhetoris. Boni indecorum aliquid facien- 
tes, peccare volentibus exemplum fiunt. 

Viri virtutes non principio, sed [ine actionuin 
indicantur. 

Maxime bonum peculium est cujusque prop:ia 
virtus. 

Neque convivium sine concordia, neque divitiz 
sine virtute delectant. 

Douum aliud virtute majus divinitus dari non 
potest. 

Unica virtus est semper fugere indecorum et ab- 
surdum. 

Deum optime coles, cum mentem Deo similem 
effeceris per virtutem. Sola enim virtus animum ad 
i1 quod ei cognatum est trahit. 

Malim virtutis testimonium, quam abundantiam 
opum mihi exhiberi. lllud euim bons mentis, hoc 
autem fortuna aflluentis encomium videbitur ; Hac 
sententia in Graco exemplari non recte. ascribitur 
Theognidi. 

17 SERMO Vill [αἱ. XXIIM. 
De sapientia, εἰ intellectu, et prudentia. 


Matth. x. Estote prudentes instar serpentium, et 
simplices ut columb:e. 

] Cor. xiv. Non. imentem, sed malitiam infantes 
esse debetis : animis autem perfecti este. 

Prov. it. Beatus homo qui invenit sapientiam, et 
ivortalis qui vidit prudentiam : prestat enim ipsain 
acquirere, quam auri et argenti thesauros; pre- 
tiosior est magni pretii gemmis; facile agnoscitur 
oinnibus adeuntibus eam ; nihil autem tam pretio- 
sum est, quod ipsius pretium adzquet. Diuturui- 
tas enim εἰ anuí vite in dextera ejus; in leva au- 
tem, opes et gloria. Ex ore ejus justitia progredi- 
tur; legem et misericordiam in lingua fert. Vie 
ejus vie sunt. pulchre, et omnes semita ipsius in 
pace. | 

Prov. xv. Vir prudens directus ingreditur. 

Prov. 1v. Acquire sapientiam, et intellectum tibi 
compara; ne obliviscaris, ut capiti tuo coronam 
det gratiarum. 


(3) Grzca desunt. 


τὰ δέοντα προθυμεῖσθαι. 

Οἱ ἀγαθοὶ, μὴ τὸ προσῆχον ποιοῦντες, παρά- 
δειγµα πρόχεινται τοῖς πλημμελεῖν βουλομµένοες. 

᾽Ανδρὸς ἀρετὴν οὐχ ἀρχόμεναι δηλοῦσιν αἱ πρά- 
ξεις, ἀλλὰ τελεντῶσαι μηνύουσιν. 

Μέγιστον ἀγαθὸν κτῆμά ἔστιν ἑχάστου ἡ οἰχεία 
ἀρετή. 

Οὔτε συμπόσιον ἄνευ ὀμονοίας, οὔτε πλοῦτος χω- 
p'« ἀρετῆς ἡδονὴν ἔχει. 

Δῶρον ἄλλο μείζον ἀρετῆς οὐκ ἔστι παρὰ θεοῦ 
λαθεῖν. , 

Μία ἐστὶν &pexh, τὸ ἄτοπον φεύγειν ἀεί. 

Τιµήσεις τὸν θεὸν ἄριστα, ὅταν τῷ θεῷ τὴν διά- 
νοιαν ὁμοιώσῃς δι) ἀρετῆς. Μόνη γὰρ ἀρετὴ τὴν 
ΨΦυχἣν ἕλχει πρὸς τὸ συγγενές. 


Βουλοίμην δ᾽ ἂν περὶ ἀρετῆς μαρτυρηθῆναι μᾶλ- 
λον f| περὶ πλούτου δαφιλείας. Tb μὲν γὰρ ψυχης 
ἀγαθῆς, τὸ δὲ τύχης περιουαιαζούσης ἑγχώμιον δό- 
e. 


ΛΟΓΟΣ H', 

Περὶ σοφίας, καὶ συγέσεως, xal φρονήσεως. 

Γίνεσθε φρόνιµοι ὡς οἱ ὄφεις, xal ἀχέραιοι ὡς αἱ 
πβριστερα(. 

Mi παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσῖν ' ἀλλὰ τῇ xaxíg 
νηπιάζετε, ταῖς δὲ φρεσὶ τέλειοι γίνεσθε. 

Μακάριος ἄνθρωπος ὃς εὗρε σοφία», καὶ θνητὸς 
ὃς εἷδς φρόνησιν. Κρεῖττον γὰρ αὐτῆς ἐμπορεύεσ΄αι, 
Ἡ χρυσίου xa ἀργυρίου θησαυρούς. τιµιωτέρα δέ 
ἐστι λίθων πολυτελῶν. Εὐγνωστός ἐστι πᾶσι «ol; 
ἐγγίζουσιν αὑτῇ. Πᾶν δὲ τίµιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς. 
Μ]χος yàp βίου καὶ ἔτη ζωῆς ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτῆς : 
ἐν δὲ τῇ ἀριστερᾷ αὐτῆς πλοῦτος καὶ δόξα. Ἐκ τοῦ 
στόματος αὐτῆς ἑἐχπορεύεται δικαιοσύνη * vópoy δὲ 
xai ἔλεον ἐπὶ γλὠσσης φορεῖ αἱ ὁδοὶ αὐτῆς ἐδοὶ x2- 
λα], xai πᾶσαι αἱ τρίδοι αὐτῆς ἓν εἰρήνῃ. 


"Avip Φφρόνιμος κατευθύνων πορεύεται, 
Κτῆσαι σοφίαν, χαὶ κτῆσαι σύνεσιν. Mi) ἐπιλάθῃ, 
ἵνα δῷ τῇ σῇ χεφαλῇ στέφανον χαρίτων. 








19) 


ὁ διαλογισµός οου. 

Σοφια ἐστὶν ἑπιστήμη θείων καὶ ἀνθρωπίνων πρα- 
γμάτων, xai τῶν τούτοις αἰτίων. 

Διπλοῦν ἐστι τὸ τῆς Φφρονήσεως ὄνομα. Ἡ μὲν 
Υάρ ti; ἔστι φυλαχἡὴ τοῦ οἰχείου συμφέροντος, ofa 
ἡ τοῦ ὄφεως τὴν χεφαλῆν ἑαυτοῦ συντηροῦντος * f, 


δέ τις ἔοικεν εἶναι χακεντρέχεια τρόπων», ὀξέως τὸ 


ἰδ.ον Ἀλνσιτελὰς ἐξευρίσχουσχ, καὶ αυναρπάζουσα 
τοὺς ἀκεραιοτέρους  ὁποία ἣν fj τοῦ οἰχονόμου τῆς 
ἁδιχίας. Ἡ δὲ ἁληθὴς φρόνησις διάγνωσίς ἐστι τῶν 
τε ποιητέων xal οὐ ποιητέων ' ᾗ ὁ χατακολουθῶν 
οὐδέποτε τῷ ὀλέθρῳ τῇ; χαχίας περιπαρἠσετάι. "0 
τοῖνων νοῶν λόγους φρονῄσεως οἷδε tive; μὲν σο- 
Φισματώδεις, τίνες δὲ οἱ χατὰ τὸν βίον πρακτέοε, 


LOCI COMMUNES. — PARS f. SERMO iX. 
Μετὰ σοφῶν συµδουλεύου, vat μετὰ πονετῶν Eozo A — Eccli. ix. 


198 


Cum sapientibus consulta, οἱ cum 
prudentibus sit eolloquium tuum. 

-Basilii. Sapientia est scientia de qivinis et hu- 
maris rebus, earumque causis. 

Duplex est prudenti&e nomen; altera enim est 
proprii commodi custodia, ut serpentis caput suum 
custodientis; altera vero videtur esse malignitas 
morum, acute quod sibi utile est deprendens, οἱ 
simpliciores secum abripiens, qualis erat ilia dig- 
pensatoris injustiti». Vera autem prudentia ds- 
eretio est rerum, qua faciende suut. et non facien- 
die, quam qui sequitur nunquam interitu malitize 
afficietur. Qui igitur intelligit prudenti» rationes 
novit quinam sint. astuti, qui contra cirea vitam 
activi, et optima nobis consulentes. Et ceu probus 


a1 τὰ βέλτιστα ἡμῖν ὑποτιθέμενοι' xat ὡς δόχιµος B nommnularius, quod bonum est retinebit, 3b omni 


tpans.Urc, τὸ μὲν χαλὸν χαθέξεε, ἀπὸ δὲ παντὸς 
εἴδους πονηροῦ ἀφέξεται. 

'O yàp τὸ τοῦ ὄφεως Φφρόνιµον περὶ τὸ χαχὸν, τό 
τε τῆς περιστερᾶς ἀκέρθιον περὶ τὸ καλὸν ἀναμίξας, 
οὔτε τὸ φρόνιμον ἑάσει χαχοῦργαν γενέσθ.ι, οὔτε τὸ 
ἁπλοῦν ἀνόητον. 

"Εφησέ τίς που τῶν φιλοχρύσων τάδε * 
Θέλω τύχης σταλαγμὸν fj φρενῶν πίθον’ 
"Hs μὴ παρούσης δυστυχοῦσ:ν αἱ φρένες. 
Πρὸς ὃν τις ἀντέφησε τῶν φιλοφρόνων * 
Ῥανὶς φρενῶν pot μᾶλλον f βνυθὸς τύχης. 


Φρόνησις τῶν ἄλλων ἀρετῶν ἀρχή. 


Μόνος ὁ σοὸς ἐλεύθεράός τε xoi ἄρχων, χᾶν µυ- 
ρίους τοῦ σώματος ἔχῃ δεσπότας. 

Φρόνησις εὐτυχίαν ὡς τὰ πολλὰ χαρίζεται, τύχη 
δὲ φρόνησιν οὗ nost. 

Πάντω» μὲν ἐπιμελοῦ τῶν περὶ τὸν Blow, μάλιστα 
δὲ τὴν αὐτοῦ φρόνηαιν ἄσχει. Μέγιστον γὰρ ἓν 
ἑλαχίστῳ νοῦς ἀγαθὸς ἐν ἀνθρωπίνῳ apt. 


Ἱοσούτῳ διαφέρειν ὁ Σόλων τὴν φρόνησιν ἔλεγε 
τῶν ἀρετῶν, ὅσῳ ὅρασιν τῶν ἄλλων αἰσθήσεων. 


«Οὔτε ἵππον χωρὶς χαλινοῦ, οὔτε πλοῦτον δίχα φρο- 
νήσσεως δυ»ατὸν κρατεῖσθαι. 
Τόπων μεταθιλαὶ οὔτε φρόνησιν διδάσκουσιν, οὔτε 
ἀφροσύνην ἀφαιροῦσιν. 
U0 γὰρ οἱ πλατεῖς, 
0ὐδ' εὑρύνωτοι φῶτες ἀσφαλέστατοι. 
'AXÀ' οἱ φρονοῦντες €) χρατοῦσι πανταχοῦ. 
Μέγας δὲ πλευρὰ βοῦς ὑπὸ σμιχρᾶς ὅμως 
Μάστιγος ὀρθὸς εἰς ὁδὸν πορεύεται. 


Ἴσον ἐχεῖνο παρ) ἐμοὶ χέχριται, φρονέειν τε εὖ, 
καὶ τῷ λέγοντι χρηστὰ πείθεσθαι, 


ΛΟΓΟΣ ϐ.. 


Ηερὶ dgpocórnc, ἄφρονος, καὶ ἀνοήτου, καὶ 
ἀπαιδεύτου, καὶ μµωρου. 
Hà, ὁ ἀχούων µου τοὺς λόγους, xal gi ποιῶν 
αὖ :.ὺςν ὁμριωθήσεται ἀνδρὶ µωρῷ. 


autem mala specie abstinebit. 


Theologi. Nam qui serpentis prudentiem circa 
malum columbinz simplieitati cirea honum com- 
miscuerit, is neque ex prudentia malignitatem, 
neque ex simplicitate stultitiam Geri permittet. 

Quidam avarus hac verba protulit : 

Malo fortuua guttam, quam dolium mente plenum ; 

Nam illa absente infortunata mens est. 

Cui quidam ex prudentie studiosis respondit : 

Siilla mihi mentis potius obtingat, quam fortwnze 

[urare. 

Philonis. Prudentia virtutum aliarum priucipium 
est. 

Solus sapiens Jiher est ac princeps, etsi innume- 
ros corporis dominos labuerit. 

Plutarchi. Prudeutia ut plurimum bonam 18 for- 
tunam donat : fortuna. vero prudentiam non fscit. 

Onmnia quidem vitze negotia curabis, in primis 
autem prudentiam ejus exercebis. Quippe maxima 
res inclusa minima bona iens est in. humano 
corpore. 

Solon. Prndentiam Solon aiebat tantum cseteris 
viriutibus antestare, quantum visus reliquos sensus 
excellit. 

Pythagore. Neque sine freno equus, neque divi- 
liz? sine prudentia gubernari possunt, 

Biantis. Locorum mutaiiones neque prudentiam 


D docent, nec imprudentiam adimunt, 


Non enim quadrati aut amplis lateribus viri tutis- 

. |simi sunt 
Sed qui recte sapiunt, ubique vincunt, 
Et bos cui magna sunt latera, vel parvo ic;us 
Flagello, rectus per viam ingreditur. 

(Sophocl. in Ajax.) 
Herodoti. JEqualia mili videntur et recte sapere, 
et probe dicenti parere. 


SERMO IX [al. XXVIII]. 


De imprudeute, stolido, imperito el s:ulto. 


Matth. vii. Omnis. audiens verba mea et non fa- 
ciens, similis crit viro stulto, etc. 


"199 ANTONIE MELISS,£ 8098 
] Cor. xin. Non mente, sed malia infantes de- A — Mh παιδία γίνεσθας ταῖς φρεαὶν, ἀλλὰ τῇ κακίᾳ 


betis esse, mente autem perfecti esse. 

Solomeni:, Cor imprudentis dolorem — doinipo 
suo parit. 

Eccli. x. Labia iwprudentis submergeni ipsum 
;nitium sermonum oris ejus imprudentia ; et οί» 
Lus oris cjus, error malus. 

Prov. xvi. Vir imprudeus sibi mala fodit : οἱ iu 
labiis suis. colligit igneu. 

Kccli; xxi. Cum imprudente ne multuu  collo- 
qua:is, οἱ bowincm intellectu vacuum non adeas. 

Mente vacuo sapientia nihil conduciL : wagis 
enim regitur ille imprudentia. 

Ibid. Luge wortuum, ut cui lumen ademptum 
sit : et siulium delle, privatus est enim intellectu. 


Ibid. Aremam, et salem, et glebam ferream susti- B 


n re facilius, quam bominem imprudleutem. 
— Neteipsum homini stulto subjeceris, 

Eecli, vu&. Cum stulte eonsilium ne ineas. 

Theologi. Testam conglutinat, qui stultum docet. 

Mentis neglectum turpitudinem astima. 

Q;cum ducem 3sccipere, el. consultorem impe- 
ritum, nihil differunt. 

Non tam pupüli, quaa. viri stulti (ntorun pra- 
sentia indigent. 

Crates, Crates Lerebris comporabat stultos homi- 
nes : quod nisi vinculis et necessitate. coacti offi- 
cium suum non eaciant. 

Sexti, Neque vox in piscibus, neque virius 19 in 
bominibus imperitis quierenda. 

SERMO X [«al. XXVII]. 


De consilio εἰ quod omnid consulto consideruteque 
agenda aint. 


Proverb. x1 et xxiv. Multo consilie salus incest. 
Quisnia Fac censulto. Cum eomsilio vinum bibe. 


Qwinig callidus agit cam cognitione. 

Consilium sanctorum intellectus cst. 

Eccli, xxxn. Sine consil.o uihil feveris : ot iater 
faciendum non μοι ευ! te, 

Diu multuique dcli. era, priusquam aliqui dieas 
aut facias. Non enim liberum erit übi ut revoceutur 
ea qua semel dicta aut facta fuerint. 

Eccli. Cum sapientibus consulta. Consilium enim 
sapientis fons est vite. 

[bid. xt, Aurum et. argentum. statum — alicujus 
coustabilierint ; sed utriusque gloriam superabit 
prüdentia. 

Thcologi. Actionem omnem consilium | eonstans 
priecedat. 

Melior est. consulta. tarditas celeritate temcra- 
ria. 

Chrysost. Consilium vite lucerna ubiqu* prieeat. 

lu singulisrebus quid eas 36lecedat, quit sequa- 
tur, animadverle : et sic eas agzredere, 

5i willies sapientes simus, οἱ ea qu.e fl.ri opor- 
tet conspectemus, homines ta:suen. sumus, el οἱ” 
sultore indigemus. Selus enim Beus citra indigen- 
tiam est, solusque consultore non eget; quam- 


νηπιάδετε, ταῖς δὲ φρεσὶ τέλειοι γίνεσθε. 
Καρδία ἄφρονος ὀδύνη εῷ κτησαμένῳφ αὗτήν. 


Χείλη ἄφρονος πατακοντιοῦσιν αὐτόν. ᾽Αρχὴ λό- 
γων στόµατος αὐτοῦ ἀφροσύνη . καὶ ἑσχάτη στόµα- 
τος αὐτοῦ περιφέρεια πονηρά. 

'Avho ἄφρων ὀρύσσει ἑαυτῷ καχὰ, ἐπὶ δὲ τὸν 
ἑαυτοῦ χειλέων θησαυρίζει πῦρ. 

Μετὰ ἄφρονος μὴ πληθύνῃς λόγους, καὶ πρὸς 
ἀσόνετον μὴ πορςεύου. 

Οὐ χρείαν ἔχει σοφίας ἑνδεῆς φρενῶν ^ μᾶλλον 
γὰρ ἄγεται ἀφροσύτῃ. 

'E-tvixpQ χλαῦσον, ἐξέλιπε Υὰρ φῶς ' xel ἑτὰ 
μωρῷ κ)αῦσον, ἐξδέκιπε γὰρ ὄνύνεσις. 

΄λμμον χαὶ ἅλα, xat βῶλον σιδηροῦν ἀχοπώτερον 
ὑπονεγχεῖν fj ἄνθρωπον ἄφρόνα. 

Mh ὑποστρώσῃς ἀνθρώπφ µωρφῷ σεαντόν. 

Μετὰ μωροῦ ph συµθουλεύου. 

Συγχολλῶν ὅστραχον, ὁ διδάσχων µωρόν. 

Λἴσχος νόµιξε τὴν φρενῶν ἀκοσμίαν. 

'Oónybv τυφλὸν λαθεῖν xal σύμδουλον ἀνόητον 
ἴσον ἐστίν. 

Οὐχ οὕτω τοῖς ὀρφανοῖς πχισὶν, ὡς τοῖς ἀνοήτοις 
ἀνδράσιν ἐπιτρόπου; χρὴ παρεῖναιν. 

Κράτης ἀπείκαξε τοὺς ἀνοήτους τῶν ἀνθρώπων 
τοῖς τρυπάνοις ἄνευ γὰρ δεσμοῦ χαὶ ἀνάγχης, µη- 
δὲν θέλειν τῶν δεόντων ποιεῖν. 

05:« ἐν ἰχθύσι φωνὴν, οὔτε ἓν ἀπαιδεύτοις áps- 


C τὴν δεῖ ἐπινητεῖν. 


ΛΟΓΟΣ T. 


Περὶ BovA (Qc, xal ὅτι χρὴ μετὰ βου.τῆς καὶ σκέ- 
Ψεως πάντα ποιεῖν. 


Σωτηρία ὑπάρχει iv πολλῇ Bou. 
Μετὰ βουλῆς πάντα ποἰέε, μετὰ βηυλῆς οἱνο- 
Tite ' 

Ui; xdvoüpyo; πράσσει μετὰ γνύσεως. 

ΠΒουλὴ ἁγίων αὐνέσις. 

"Aveu βουλῆς μηδὲν πο.ήσει;, χαὶ iv. τῷ osa! 
σε, μὴ μεταμελοῦ. 

Βουλεύου πολλὰ, mph τοῦ λέγειν τι ἢ ποιεῖν. 0ὁ 
γὰρ ἕξεις ἄδειαν ἀν σχαλέσασθαι τὰ λεχθέντα vai 
πραχθέντα. 

Μετὰ σοφῶν συμθουλεύου. Πόυλὴ γὰρ σοφοῦ πηγὴ 


υ ζωῆς. 


Χρυσ[ον xol ἀργύρων ἐπιστῄσσυα:ι πόδις, xal 
ὑπὲρ ἀμφότερα βουλὴ εὑλοχιμήσει. 


Πάσης πράξεως BouXh εὐσταθὴς ἡγείσθω. 


Κρείσσων λελογισμένη βραδυτὴς τάχους ἆπερι- 
σχέπτου. 

Λύχνος βίου παντὸς ἡγείσθω βουλή. 

᾿Γκάστον ἔργου σχάπει τὰ καθηγούµενα χαὶ τὰ 
ἀχήλουθα αὐτῷ, xai οὕτως ἔρχου ἐπ' αὑτ]. 

ἘἜὰλν µυριάχις (psv σοφοὶ, xal τὰ δέοντα sun 
ρῶμεν, ἁλλ᾽ ἄνθρωποί ἐσμεν, χαὶ χρείαν ἔχομεν 
συμθούλου. 'U θεὸς γὰρ póvo; ἐστν ἀνενδσὴ , xal 
μόνος οὗ δεῖται συμθούλου ’ διὸ καὶ περὶ ἔκείνου 








801 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XLI. 


80? 


póvou λέγεται ' Τίς byàp ἔγνω νοῦν Κυρίου: fj τίς A obrem et de solo ipso diciiur : « Quis euim cogno- 


αύμδουλος αὑτοῦ ἐγένετο; "Ανθρωποι δὲ x3v μυριά- 
xt; ὤμεν σοφοὶ, µυριάκις ἐλεγχόμεθα, xal τὸ τῆς 
φύσεως ἡμῶν ἀσθενὲς διαφαίνεται. Οὐ γὰρ δύναται 
πάντα εἶναι £v ἀνθρώποις, φησίν * ὅτι οὐχ ἀθάνατος 
viàg ἀνθρώπου. Καθάπερ τοῦ ἡλιακοῦ φωτὸς τὴν 
ἀπαατράπτουσαν ἀχτῖνα σχότος ἐπελθὸν ἁποκρύ- 
t8 * οὕτω πολλάκις xal τὴν αύνεσιν τὴν ἡμετέραν, 
χαθάπερ ἓν σταθερᾷ µεσηµθρίᾳ λάμπουσαν xal 
διαφαινοµένην, ἐκελθοῦσα ἄνοια ἀπέχρυψε πολλά- 
χις. Καὶ ὁ μὲν σοφὸς τὸ δέον οὐ συνεΐδεν - ὁ δὲ 
ἑλάττων ἑκείνου πολλῷ ὀξύτερον τούτον ἐφώρασεν. 
Καὶ τοῦτο Ὑίνεται, ἵνα μήτε ὁ σοφὺς ἑπαίρηται, 
μήτε ὁ εὐτελὴς ἑαυτὸν ταλανίςῃ. 

ὉὍ xax διανοηθεὶς περὶ τῶν οἰχείων οὐδέποτε 
χαλῶς βουλεύσεται περὶ τῶν ἀλλοτρίων. 

Σύμδουλος ἀγαθὸς χρησιμώτατον καὶ τυραννικώ- 
«atov ἁπάντων κτημάτων ἑστίν. Τὸ γὰρ λέγειν ὡς 
δεῖ τοῦ φρονεῖν εὖ µέγιστον σημαῖον ποιούµεθα. 

Ἑν ἁλλοτρίοις παραδείγµασι παίΐδευε σαυτὸν, xal 
ἁπαθὴῆς τῶν χαχῶν ἔσῃ. 

Κρείσσων σοφὸς ἰσχνροῦ. 

Άνευ μὲν εὐδουλίας οὐδὲν πέφυχε δύναμις 
ὠφελεῖν * σύνεσι; δὲ χἂν ἰσχὺν ph προσλάδῃ, πολλὰ 
πολλάκις bxtvost. 

Σοφὸν γὰρ εὐδούλευμα τὰς πολλὰς χεῖρας 


Νικᾷ * οὖν ὄχλῳ 0 ἁμαθία πλέον xaxóv. 


Δέον τὰ τέλη τῶν πραγμάτων ἡμᾶς πραορᾷν, καὶ C 


οὕτως τὴν τούτων ἐγχείρῆσιν ποιεῖσθαι. 
Φι)εἶ γὰρ fj τῶν πλειόνων συγχατᾶθεσις κρατύνειν 


τὰ νοηθέντα, . 
AOTOZ AT. 
Περὶ ἁδουλίας xal βραδνυδουᾶίας, xal ὅτι τὸ 
ἁπερίσκαπεον βαδερόν. 


ἝὭσπερ πόλις τὰ τείχη καταδεδληµένη , οὕτως 
&vhe, ὃς οὗ μετὰ βουλῆς πάντα πράσσει. 


θἷς μὴ ὑπάρχει βουλὴ, πἰπτουσιν ὥσπερ φύλλα. 


T$ ἀθουλέᾳ αὐτῶν ἁλίσκονται παράνομοι. 
Ὀξύθυμος αράσσει μετ ἀθουλίας. 


Πολλοὶ κολλάχις ὑπὲρ τοῦ μὴ φανῆναι δεόµενοι D 


συµδουλῆς τῆς παρ᾽ ἑτέρων, εἵλοντο vpobouvat τὴν 
ὠφέλειαν τὴν ἀπὸ τῆς γνώμης, fj δεξάµενοι τὴν 
παραίνεσιν διορθῶσαι τὸ ἀμάρτημα: χαὶ μᾶλλον 
ἀγνοεῖν, 1) μαθεῖν χατεδέξαντο * οὐκ εἰδότες ὅτι οὗ 
τὸ μαθεῖν ἔγκλημα, ἀλλὰ τὸ ἀγνοεῖν κατηγορία * 
οὗ τὸ διδάσχεσθαι, ἀλλὰ τὸ àv ἀμαθίχ εἶναι * ob τὸ 
ἐλέγχεσθαι, ἀλλὰ τὸ ἁμαρτάνειν ἁδιόρθωτα. Ἔστι 
Υὰρ, ἔστι xal παρὰ ἀνθρώπῳ μιχρῷ χαὶ εὐτελεῖ 
εὐρεθηναί τι τῶν δεόντων, ὃ παρὰ τῷ σοφῷ καὶ 
μεγάλῳ πολλάκις οὐχ εὕρηται. 

Τὰ μὴ σὺν λόγῳ πάντα αἰσχρά ' ὥσπερ τὰ σὺν 
λόγῳ χόσμµια, 

Χωρὶς θεωρίας ἐπιστημονικῆς οὐδὲν τῶν πρατ- 
τοµένων καλόν. Ἐπιστήμη γὰρ ἔγγονον εὐδουλίας, 
ἀθουλία δὲ πηγἡ χαχῶν πάν-ων. 


vit mentem Domini, aut quis consiliarius ei fuit * » 
llomines vero, etsi millies simus sapientes, millies 
redarguimur, et natura nostra imbecillitas se prodit. 
« Non enim possunt, ait, omnia in hominibus esse ; 
quippe non immorta!is est fllius hominis. Quemadmo- 
dum jubar fulgens a solis lumine caligo superveniens 
occultat : ita szpenumero. intellectum. quoque. no- 
strum veluti in ipsa meridie splendentein, et luce sua 
conspicuum, stultitia vcl amentia. superveniens obs- 
curat ; et vir sapiens quod facto opus est nou dispie 
cit, alius autem muito inferior eo acetius rem de- 
prehendit : atque hoc ita fit, ne vel sapiens superb at, 
vel obscurus et vilis heno iniserum se reputet, 

Isocratis, Qui de suis rebus male statuit, nuu- 
quam bene consulet de alienis. 

Bonus consultor res omnium utilissima et poten- 
tissima est. Nam ex opportuua oratione aniipi pru- 
dentiam ceu maximo signo conjicimus. 

Demonactis. Exemplis alienis sapere discito, el 
nulla mala te afficient. 

20 Diodori, Sapiens robusto prestat. 

Choricii. Sine bono consilio nihil effleit robur : 
prudentia vero quamvis robur non aseumpserit, 
multa multoties excogitat. 

Prudens enim consultatio manuum muhitudi- 
nem vincit : 

lnperitia vero cum hominum turba deterior 
est. 

Chabrig. Exitus rerum prospicere oportet, ac it 
demum ess aggredi, 


Plurium enim consensus res excogitatas confir- 
mare solet. 


SERMO XI [al. XXX]. 


De temerario et tardo. consilio, et quod noxium sit 
inconsiderato agere, 


Salomonis. Qualis civitas est, cujus diruta suut 
moenia, talis est vir qui nun omnia cam consilio 
agit. 

Qeibus consilium non est, cadunt tanquam fu- 
lia. 

Temeritate sua capiuntar prevaricateres. 

Iracundus przcipitanter ac temere agit. 

Chrysost. Multi spe ne viderentur indigere alio- 
rum consilio, relinquere potius voluerunt utilitatem 
ex consilio capiendam, quam admonitione accepta 
errorem corrigere, et ignorare quam coudiscere 
maluerunt, nescientes quod discere nou sit vitio- 
sum, ignerare vero culpan/um. Non quidem discere, 
sed cum inscitia pergere: non redargui, sed errare, 
upem emendationis nullam babent, Licet enim. vel 
apud exigua ac ehscurz sortis hominem opportuni 
quidpiam iuvenire, quod multoties apud sapieutem 
et magnum al.queo inventum non est. 

Philonis. Quz: absque ratione liunt. omnia suni 
tirpia ; qua vero cum ratione, omuia decora. 

Citra contemplationem scieniificam uibil decore 
fleri potest. Scientia enim a bono consilio nasciLur ; 
at inconsulta temeritas malorum omnium scaturigo 
est. 


80} ΑΝΤΟΝΙ 


Meditatio sera lucrum non habet, etin exitu rei Α 


inutilis est poenitudo. 
SERMO ΧΙ (al. XXXIX ]. 


De fortitudine et robore. 

Ephes. xvi. induite totam armaturam Dei, et ut 
possitis stare adversus assulius diaboli. Quoniam 
non est nobis lucta. adversus sanguinem et carnem, 
sed adversus principatus, adversus potestates, ad- 
versus mundi dominos rectores tenebrarum 91 sz- 
culi hujus, adversus spirituales astutias in ccelesti- 
bus. Quapropter assumite universam armaturam 
Dei, ut possitis resistere in die mala, et omnibus 
peractis stare. State igitur, lumbis circumcinctis 
balteo per veritatem, et induti thoracem justitiz, 

-et calceati pedibus, ut. paratisitis ad Evangelium 
pacis, super omnia assumpto scuto fidei, quo pos- 
sitis omnia jacula mali illius ignita exstinguere : 
galeamquesalutaris accipite, et gladium Syiritus, 
qui est verbum Dei. 


Prov. xxi. Equus paratur ad diem belli, auxilium 
autem a Domino est. 

Sirach. XIII. Fortiori et ditiori te ne communices. 
Quid communicabit olla ad cacabum ? ipsa impin- 
gel, εἰ ipsa conteretur. 

Divi Basilii. Cujus gratia vitam diligis, propter 
id obire morte: ue dubites. 

Robur cum prudentia juvat, sine ea vero, damno 
afficit possidentes. 

Vires sine mente participes sui sepulchro tra- 
dunt. 

Aristotelis. Fortior mihi videtur ille qui cupidi- 
tates, quam qui hostes vicit. Etenim seipsum viu- 
cere difficillimum est. 

Fortis est non solum qui superat hostes, sed etian 
qui voluptatibus superior fuerit. Scd , ο miseriam 
bumanam | multi enim cum sspe hostes et alios 
homines vicerint, mulieribus servierunt. Quare 
wodis omnibus muliebres vultus refugere opor- 
tet. 

Multos quidem nalura fories genuit , experientia 
autem et exercitatio fortiores effecerunt. . 

Agesilai. Nullus est fortitudinis usus absente ju- 
stilia : si vero omnes justi essent, fortitudine nibil 
egerent. 

SERMO XIII [a/. XL]. 
De justitia. 

Matth. v. Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam: 
ipsi enim saturabuntur. 

Rom. xi. An nescitis quod cui exbibetis vos ser- 
vos ad obedientiam, servi estis ejus cui obeditis, 
sive peccati ad mortem, sive obedientie ad justi- 
tiam? 

Proverb. xiv. Justitia exaltat gentem, imminuunt 
autem populos peccata. 

Pretiosa res est vir purus, ambulans in viis justi- 
ti:. 


D 


MELISS/E 80 
Ἀκερδὴς ὁ βραδὺς λογισμός " xal ἀνωφελὴς bi 
ἑσχάτοις µετάμελος. 
ΛΟΓΟΣ IB. 


Περὶ ἀνδρείας καὶ loy9oc. 
Ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ, πρὸς d 
δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς µεθοδείας τοῦ ὃια- 
θόλου * ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὺς αἷμα χαὶ 
σάρχα, ἀλλά πρὸς τὰς ἀρχὰς, πρὸς τὰς ἑξουτίας, 
πρὸς τοὺς χοσµοχράτορας τοῦ σχότους τούτου, κρὶς 
τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρἰας iv τοῖς ἑπονρανίαις, 

Διὰ τοῦτο ἀναλάθετε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, («t 

δυνηθῆτε ἀντιατῆναι ἓν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾶ, xii 

ἅπαντα χατεργασάµενοι στῆναι. Στῆτε οὖν, περιζω- 

σάµενοι τὴν ὁὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἁληθείᾳ, xal ἐνδυσά- 
5 p&vot τὸν θώραχα τῆς δικαιοσύνη-, xal ὑποδησάμε- 
vot τοὺς π/δας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ Εὐαγγελίου τῆς εἰ- 
ρήνης, ἐπὶ πᾶσιν ἀναλαδόντες τὸν θυρεὸν τῆς αἰ- 
στεω;, ἐν ᾧ δυνῄσεσθε πάντα τὰ βέλη τοῦ πονηριῦ 
τὰ πεπυρωµένα αδέσαι * χαὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ 
σωτηρίου δέξασθε, xal τὴν µάχαιραν τοῦ Πνεύμα" 
της, ὃ ἐστι ῥῆμα θεοῦ. 

Ἴππος ἑτοιμάζεται elc ἡμέραν πολέμου * παρὰ üt 
Κυρίου 1 βοήθεια. —— 

Ἰσχυροτέρῳ σου μὴ κοινώνει. Τἱ κοινωνῄσει 
χύτρα πρὸς λέδητα; αὕτη προσκρούσει xal αὗτη 
συντριθήσεται. 

O0 ἕνεχεν ζᾗν ἑθέλεις, xal ἀποθανεῖν μὴ χατή- 
χνει. 

Ἰσχὺς μετὰ μὲν φρονῄσεως ὠφέλησεν ' ἄνευ ài 
ταύτης ἕἔδλαψε τοὺς ἔχοντας. 

Ἰσχὺς νοῦν οὐχ ἔχουσα τάφῳ τοὺς ἐμπίπτονπε; 
παραδίδωσιν. 

Ἀνδρειότερος εἶναί pot δοχεῖ ὁ τῶν ἐπιθυμιῶν 1 
τῶν πολεµίων κρατῶν. Καὶ γὰρ χαλεπώτατόν iov 
ἑαυτὸν νιχῆσαι. 

᾽Ανδρεῖος οὐ µόνον ὁ χρατῶν τῶν πολεμίων, ἀλλὰ 
xdi ὁ τῶν ἡδονῶν κρείσσων, ἸΑλλ) ὢ τῆς ἀνθρωτί 
νῆς ταλαιπωρίας { ὅτι πολλοὶ πολλάχις πολεμίω 
κρατοῦντες xai ἄλλων τινῶν, ἨὙυναιξὶν ἑδούλεν" 
σαν. Ast οὖν πάσῃ δυνάµει τὰς γυναικείας ὄψεν 
ἐχφεύγειν. 

Πολλοὺς μὲν fj φύσις ἀνδρείους ὑπέδειξε" πείρα 
6k χαὶ γυµνασία ἀνδρειοτέρους χατέστησεν. 

Ανδρείας οὐδὲν ὄφελος, μὴ παρούσης δικαιοτ- 
νης, El δὲ δίχαιοι πάντες γένοιντο, οὐδὲν ἀνδρείας 
δεῄσονται. 

ΛΟΓΟΣ ΙΓ’. 


Περὶ δικαιοσύνης. 


Μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διφῶντες τὴν διχαιθ- 
σύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται. 

Oüx οἴδατα ὅτι (p παριστάνετε ἑαυτοὺς 0o5/05 
εἰς ὑπαχοὴν, δοῦλοί ἐστε (p ὑπαχούετε, for ἁμαι- 
τίας εἰς θάνατον, ἢ ὑπαχοῆς εἰς δικαιοσύνην ; 


Δικαιοσύνη ὑψοῖ ἔθνος, ἑλασσοῦσι δὲ φυλᾶς ἁμαί- 
τίαι. 

Κτῆμα τίμιον àvhp χαθαρὸς, πορευόμενος Lv bos 
δικαιοσύνης. 














805 


LOCI! COMMUNES. — PARS I. SERMO XIII. 


506 


"OM δικαιοσύνης καὶ ἑλεημοσύνης εὑρήσει ζωὴνΑ — Via justitize οἱ misericordize, reperiet vitam et 


xaX δόξαν. 
Ὀρύσσων βόθρον τῷ πλησίον ἐμπεσεῖται εἰς αὖ- 
τόν. 
Ζνγὰ δίκαια, x3V µέτρα δίχαια, xa) χοῦς δίχαιος 
ἔσται ὑμῖν. 
᾿Δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνηιχοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς. 
Ὢ thv ἀληθῃ δικαιοιόνην μὴ ἔχων προεναπο- 
χειµένην αὑτοῦ τῇ φυχἠ, ἁλλ᾽ ἡ χρήµασι διεφθαρ- 
μένος, ἢ φ.λ]ᾳ χαριζόµενος, ἢ ἕχθρᾳ ἀμυνόμενος, 


1| δυναστείαν δυσωπούµενος, τὸ xplua χατευθύνειν 


οὗ δύναται. 

Δικαιοσύνη ἐστὶν Ecc ἀπονεμητικὴ τοῦ κατ ἀξίαν » 
δυσθήρατον δὲ τοῦτο, τῶν μὲν διὰ τὸ περὶ τὴν φρ/- 
νησιν ἑλλιπὲς οὑχ εὑρισχόντων ἑκάστῳ διανεῖμαι τὸ 
ἴσον, τῶν δὲ διὰ τὸ Πρχατέχεσθαι ὑπὸ παθῶν &v- 
θρωπίνων ἀφανιζόντων τὸ δίκαιον, 


Οὔτε πάντας ἐνταῦθα ἁπαιτεῖ δίκην ὁ θεὸς, ἵνα 
μὴ ἀπογνῷς τὴν ἀνάσίασιν, καὶ ἀπελπίσῃς τὴν 
χρίαιν, ὡς πάντων ἐνταῦθα διδόντων λόγον» οὔτε 
πάντα ἀφίησιν ἀτιμωρητὶ ἀπελθεῖν, ἵνα μὴ πάλιν 
ἀπρονόητα εἶναι τὰ πάντα νοµίσῃ:. 


Δικαιοσύνη λέγεται fj ἅπασα τῆς ψυχῆς φιλοσο- 
φία. 

Διχαιαύνη ἐστὶν fj πασῶν τῶν ἐντολῶν πλήρω- 
σις. 


Οὐ δύναται dj ἀνθρωπίνη φύσις αὐτὸ χαθαρῶς τὸ C 


δίχαιον By ψυχῇ θεάσασθαι, τὰ πολλὰ τῶν λογισμῶν 
ἁμθλυώττουσα. 

Ὡς Botxev, ἡ δικαιοσύνη τετρἀγωνός ἐστι, πάντο- 
θὲν ἴση xai ὁμοία. 

Ἡ τοῦ θεοῦ δικαιοχριαΐα ταῖς ἡμετέραις δια- 
θέσεσιν ἐξομοιοῦται, xal οἶάπερ ἂν τὰ παρ᾽ ἡμῶν λ, 
τοιαῦτα ἡμῖν Ex τῶν ὁμοίων ἀντιπαρέχεται. 


Οὐ XMyousv φονέας, f| αἱμάτων ἄνδρας, τοὺς κατὰ 
θείους νόµους ἁποχτείνοντας τοὺς ἁξίους τοῦ πα- 
θεῖν, ὡς οὐδὲ Σαμουλλ καὶ Ἠλίαν, 


Ἀδιχείτω µε πλούσιος, xal μὴ πένης, 
"Pdov φέρειν γὰρ χρειττόνων τυραννίδα. 


Ἁγωνιζόμενος ὑπὲρ οὗ ἀδίχως ἔπραξας , ὃς ἁδι- 

χήσεις. 
"Avho δ[χαιός kat οὐχ ὁ μὴ ἁδιχῶν, 
Αλλ' ὅστις ἀδικεῖν δυνάµενος, οὗ βούλεται. 

El βούλει τὰς plato δικαίας ποιεῖαθαι, μηδένα 
τῶν δικαζοµένων καὶ δικαιολογούντων ἑπιγίνωσκε, 
ἀλλ' αὐτὴν τὴν δίχην. 

Ασφαλὴς md; τόπος τῷ ζῶντι μετὰ δικαιοσύ- 
νης. 

Χρηστοῦ πρὸς ἀνδρὸς μηδὲν ὑπονόει xaxóv. 

Δίκαιος γὰρ ἁδικεῖν οὐκ ἐπίσταται τρόπος. 

Δίχαια μὲν γὰρ λέγοντες πτολλοὶ, ἄδιχα ποιοῦσι * 

δίχαια δὲ πραττόντων οὐδ' ἂν «T; ἅδιχος εἴη. 


gloriam. 
Qui fodit foveam proximo suo, incidet in eam. 


Levit, xix. Statere juste, et pondera justia, et 
congius justus eril vobis. 

l1sa. Discite justitiam qui habitatis in terra. 

Divi Basilii. Qui veram justitiam non prius in 
animo repositam habet, sed aut pecuniis 99 corru- 
ptus est, aut amicitiae gratificatur, aut inimicitiam 
ulciscitur, aut potentia commovetur, rectum proferre 
judicium nequit. 

Justitia est habitua, secundum dignitatem suam 
cuique tribuens, Hoc autem consequi arduum est, 
cum alii prudentis ingeniique defectu quid singu- 
lis aequale et congruum distribuant invenire nom 
possint, alii vero, quoniam affectibus humanis prius 
occupalum habent animum,  jusiitiam oblitte- 
rent. 

Chrysost. Deus in boe mundo neque ab omnibus 
poenam sumit, ne desperes resurrectionem, et. ani- 
mum de futuro, judicio despondeas, tanquam om- 
nibus hic in presentia rationem reddentibus : ne- 
que omnes impune sinit abire, ne rursus omnia 
citra l'rovidentian evenire putes. 

justitia nominatur universa anima philosopbia. 


Methodii. justitia est omnium praeceptorum in- 
tegra observatio, 

Natura bumaga non potest ipsam justitiam ἵη 
anima pure conspicere, cum in plerisque cogitatio- 
nibus czcutiat. 

Justitia, ut videtur, quadrata est, undecunque 
squalis ac sibi similis. 

Justum Dei judicium nostris affectionibus aecom- 
modatur, et qualesquidem res nostra fuerint, quo- 
que se habuerint modo, talem eodemque modo re- 
tributionem sortimur. 

Cyrilli. Non appellamus homicidas aut sanguina- 
rios illos qui juxta leges divinas occiderint homines 
dignos qui mortem paterentur, uL nequo Samuelem 
et Eliam. 

Menandri. Injuriam dives inferat mihi, non pau- 
per. 


D Facilius enim esl ferre tyrannidem prestantio- 


rTUmD. : 

Clitarchi. Contendens ad defendendum id quod 
injuste fecisti, bis. delinques. 

Epicteti. Nir justus est, non qui injuriam non fa- 
cit, sed qui cum facere possit, non vult. 

Si voluerisjustas pronuntiare sententias, nullum 
eorum qui litigant et causam dicunt, sed ipsum jus 
cognoscito. 

Omnis locus homini cum justitia viventi tutus 
est. 

De homine probo nibil suspicare mali. 

justum enim ingenium injuriam facere nescit. 

Xenophontis. Multi etenim, justa dicentes, injusta 
faciunt. lllorum vero qui justa faciunt nemo fuerit 
injustus. 


807 


si vero justi omnes fuerint, fortitudine nihil opus 

habebunt. . 

93 SERMO XIV [al. LXIV]. 

De virginitate, εἰ castitate, et. temperantia, et na- 
pliis honestis. 

Matth. xix, Non omnes capiunt hoe verbum, sed 
quibus datum est. 

Ibid. Sunt eunuchi, qui ab utero matris ipsorum 
ita nati sunt, etc. 

Jbid. wv. latuitus mulierem ita ut. concupiscat 
eam, jam adulterium cum ea commisit in corde 
$uo, 

Ibid. xix. Quod igitur Deus conjunxit, homo ne 
separet. 

Ι Thess. ww. Unusquisque vestrum vas suum 
possideat eum sanetificatione et honore, non. enm 
affectu conenpiscentiz, quemadmodum caters 
gentes. 

Ephes. v. Non amplius ambulate, quemadmo- 
dum et reliquz gentes ambulant in vanitate mentis 
ipsorum. 

Rom. xn. Exhibete corpora vestra sacrificium 
vivum, sanctum, beneplacitum Deo, 

Glorificate Deum in membria vestris. 

Glorificate Deum in corpore vestro et In spiritu, 
quie quidem Doi sunt. 

Galat, v. Spiritu 3mhnlate et affectum carnis ne 
impleatis. Caro enim desiderat contra spiritum, 
spiritus antem contra carnem : h:ec autem adver- 
santur sibi invicem. 

] Cor. vii. Bonum est homini, uzorem non at- 
tingere. Attamen propter etopra vitanda, suam 
quisque nxorem habeat, et suum queque virum 
babeat. Uxori vir debitam benevolentiam reddat ; 
similiter autem et uxor viro. Uxor proprii corpe- 
vis jus non habet, sed maritus. Similiter et ma- 
ritus proprii corporis jus non liabet, sed uxor. Me 
fraudetis vos invicem, nisi si quid ex consensu 
pro tempore, ut vacetis jejunio et precationi : et 
rursum in unem conveniatis, ne tentet vos Sata- 
na« propter intemperantiam vestram. Hoe autem 
dico juxta indulgentiam, non juzia preceptum. 
Nam velim omnes homines esse, ut et ipse sum. 


ANTONII MELISS. E 
Agesilai. Fortitudo nihil predest absente justitia ; A 


808 

'Aviips(az οὐδὲν ὄφελο;, μὴ παρού-ης διχαιοσύνης * 
εἰ δὲ δίχαιοι πᾶντες Υένοιντο, οὐδὲν ἀνλρείας δεή- 
σουται. 

ΛΟΓΟΣ ΙΔ’. 
Περὶ ἁγνείας καὶ σωφροσύνης. καὶ χαρθενείας. 
καὶ γάμου σεμνοὺυ. 

Οὐ πάντες χωροῦσι τὸν λόγον τοῦτον, ἀλλ οἷς 
δίδοται. 

Εἰσὶν εὐνοῦχοι, οἵτινες ix κοιλίας μητρὸς αὐτῶν 
ἐγεννήθησαν οὕτως, xal τὰ λοιπά. 

'O ἐμθλέφας Υνναινὶ πρὸς τὸ ἐπέθυμῖσαι αὐτὴν 
ἔδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ χαρδίᾳ αὐτοῦ. 


“Ὁ οὖν 6 θεὸς συνέδευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωρι- 
ζέτω. 

"Exacto; τὸ ἑαυτοῦ σχεῦος κτάσθω àv ἁγιασμς. 
μὴ ἓν πάθει ἀτιμίας [alias ἐπιτιμίας], χεθάπερ τὰ 
λοιπὰ ἔθνη. 


Μηχέτι περιπατεῖτε, χαθὼς xai τὰ λοιπὰ ἔθνη 
περιπατεῖ àv µαταιότητι του νοὺς αὐτῶν. 


Παραστήσατε τὰ σώματα ὑμῶν Üvciav δῶσαν. 
ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ θιῷ. 

Δοξάσατε τὸν θεὸν kv. τοῖς µέλεσιν ὑμῶν. 

Δοξάσατε δὴ τὸν θεὸν kv τῷ σώματι ὑμῶν, καὶ Ev 
τῷ πνεύµατε, ἅτινά ἐστι τοῦ θεοῦ. 

Πνεύματι περιπατεῖτε, καὶ ἐπιθυμίαν σαρχὸς οὗ 
μὴ τελέσητε. Ἡ γὰρ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύ- 


6 µατος, τὸ δὲ πνεῦμα κατὰ τῆς σἀρχός. Taura δὲ 


ἀντίχειται ἀλλήλοις. 

Καλὸν ἀνθρώπῳ γυναιχὸς μὴ ἅπτεσθαι, Αιὰ δὲ 
τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖχα ἑχέτω, 
xai ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα ἑχέτω. T$ γυναικὶ ὁ &ve 
εὖν ὀφειλομένην ἀποδιδότω εὔνοιαν  ὁροίως καὶ 
ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί. Ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὗχ 
ἐξουσιάζει, ἀλλ ὁ ἀνήρ  ὁμοίως καὶ ὁ ἀνὶρ του 
Ιδίου αώματος οὐχ ἐξουσιάξδει, ἀλλ᾽ ἡ γυνή. Mt ἀπο- 
στερεῖτε ἀλλήλους, el uf; v ἂν ἐκ συμφώνου πρὸς 
x&tQbv, ἵνα σχολάξητε τῇ νηστείᾳ καὶ τῇ προσεοχῇ᾽ 
xai πάλιν ἐπὶ «b αὐτὸ fire, ἵνα μὴ πειράσῃ ὑμᾶς ὁ 
Σατανᾶς διὰ τὴν ἀχρασίαν ὑμῶν. Τοῦτο δὲ λέγω 
κατὰ συγγνώµην, οὐκ ἐπιταγήν. θέλω γὰρ πάντας 
ἀνθρώπους εἶναι, ὡς xal ἐμαυτόν ' ἀλλ ἕχαστος 


Sed unusquisque proprium donum habet ex Deo, D ἴδιον χάρισμα ἔχει ἐκ θεοῦ, ὃς μὲν οὕτως. ὃς δὲ ob- 


αἱ us quidem sic, alius autem sic. Dico autem iu- 
conjugatis et viduis, Bonum eis est si mauserint 
ut et ego; quod si se non continent centrahant 
matriinonium. Nam satius est matrimonium con- 
t:ahere, quam uri, Αί conjugatis prizcipio, nen 
ego, imo Doroinus : Uxor a viro ne seperetur; 
quod si separata fuerit, maneat innupta, aut 
marito reconcilietur, οἱ maritus uxorem ne di- 
mittat. 

Jtid. De virginibus autem preceptum Domini 
non habeo ; consilium tamen do, tanquam míiscri- 
cordiam consecutus a Domino, in hoc ut sim {- 
delis. Arbitror igitur hoc bonum esse prepter prz- 
ventom necessitatem. 94 Nam bonum est homini 


τως. Λέγω 05 ταῖς ἀγάμοις xal χἠραις ' Καλὸν αὐτοῖς 
ἐστιν ἵνα µείνωσιν ὡς χἀγώ. El δὲ oóx ἐγχρατεύον- 
ται, Υαμησάτωσαν ' χρεΐσσον γάρ ἐστιν γαμῖσει 1) 
πυροῦσθαι. Tol; δὲ γεγαµηχόσι καρἀγγέλλω, οὐκ 
ἐγὼ, ἀλλ’ ὁ Κύριος, γυναῖκα ἀπὸ ἀνδρλς ud χωρι- 
σθῆναι ἐὰν δὲ xol χωρισθῇ, µενέτω ἄγάμος, ἢ «9 
ἀνδρὶ καταλλαγήτω’ xai ἄνδρα γυναῖχα μὴ] ἀφιένει. 


Περὶ δὲ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν Κυρίου οὐχ ἔχω' 
γνώμην δὲ δίδωµι ὡς ἠλεημένος ὑπὸ Κυρίου πκιστὸς 
εἶναι, Νομίζω οὖν τοῦτο χαλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἑνε- 
στῶσαν ἀνάγχην, ὅτι χαλὸν ἀνθρώπῳ τὸ οὕτως εἶναι. 
Δέδεσαι γυναιχί; μὴ ζήτει λύσιν. Λέλυσαι ἀπὸ p 





£0) 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XIV. 


817) 


ναικός; μὴ ζήτει γυναῖχα. Ἐὰν δὲ xoi γαμήσῇς, A sic eise. Alligatus es uxori? ue quzxre divortium- 


οὐχ fjpaptec* χαὶ ἐὰν vto ἡ παρθένος, οὐχ ἧμαρ- 
το. Θλίψιν δὲ τῇ σαρχὶ Έξουσιν οἱ εο'οῦται. 


Ὅ ἄγαμος μεριμνᾷ τὰ τοῦ Κυρίου, πῶς ἀρέσει 
τῷ Κυρίῳ᾽ 6 δὲ Υαμῄδας μεριμνᾷ τὰ τοῦ χόσµου, 


πῶς ἀρέσει τῇ vuvatxt. Ὁμοίως xai fj ἄγαμος µε-. 


Ῥιμνὰ τὰ τοῦ Κυρίου, πῶς ἀρέσει τῷ Κυρίῳ; fj δὲ 
Ἱαμήσασα μεριμνᾷ τὰ τοῦ χόσµου, πῶς ἀρέσει τῷ 
ἀνδρί. 


Ὁύκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν µέλη Χριστοῦ 
ἐστιν; ΄Αρας οὖν τὰ µέλη τοῦ Χριστοῦ, ποιῄσω 
πόρνης µέλη; Mh γένοιτο. "H οὑχ οἴδατε, ὅτι ὃ κολ- 


λώμενος τῇ πόρνῃ Ev σῶμά ἐστιν’ ὁ δὲ χολ)λώµενος B 


τῷ Κυρίῳ Ev πνεῦμά ἔστιν; 


EU τις δύναται ἓν ἀγνείᾳ μένειν elc siut τῆς 
σαρχὺς τοῦ Κυρίου, Ev ἀχαυχησίᾳ µενέτω" xal ἐὰν 
γνωσθῇ πλέον τοῦ ἐπισχόπου, ἔφθαρται. Πρέπει δὲ 
τοῖς αμοῦσι xal ταῖς Ὑαμουμέναις μετὰ γνώμης 
«οῦ ἐπισχόπου τὴν ἔνωσεν ποιεῖσθαι, ἵνα ὁ γάμος ᾗ 
κατὰ θεὺν, καὶ μὴ κατ’ αἰσχρὰν ἐπιθυμίαν. 


Παρθενείας ζυγὸν μηδενὶ ἐπ.τίθει’ Σπισφαλὶς γὰρ 
τὸ χτῆμα xal δνσρύλαχτον, ὅταν κατ ἀνάγχην γὲ- 
vat. 

Tol; νεωτέροις ἑπίτρεπε γαμεῖν, πρὶν διαφθαρῶ- 
σεν £l; ἑταίρας. 


Μακαρία στεἰρα ἁμίαντος, ἥτις οὖχ ἔγνω χοίτην C 


ἓν παραπτώματι' ἕξει καρπὺν iv ἐπισχοπῇ Qu- 
χῶν. 

Κρεῖσσον παρθενείἰα μετὰ ἀρετῃς. Ἀθανασίας Υάρ 
ἐστιν fj μνήμη αὐτῆς ^ ὅτι καὶ παρὰ θεῷ γινώσχε- 
ται, χαὶ παρὰ ἀνθρώποις ' παροῦσάν τε μιμοῦνται 
αὐτὴν, καὶ ποθυῦσιν ἀπελθουσαν καὶ ἐν τῷ alex 
στεφανηφοροῦσα πομπεύει, τὸν τῶν ἁμιάντων ἆθλων 
ἀγῶνα νικήσασα. 

*O ἀντοφθαλμῶν ἡδοναῖς στεφανοῖ ζωὴν αὕτοῦ. 


Βυμίαμα τῷ Κυρίῳ ὁ £v σώματι αγιασμός. 

Ἡ ἐν γήρᾷ σωφμοσύνη o0 σωφροσύνη, ἀλλ᾽ àxo- 
λασία; ἀδυναμία * ἕως ἐστί σοι δύναµις, χράτει τῖς 
ἀμλαρτίας, τοῦτο y&p ἐστιν ἀρετή. ᾿Εὰν yàp áóvva- 
µία σε παὺσῃ τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀσθενείας fj χάρις. 
Ἐπαινοῦμεν δὲ τοὺς χατὰ mooalpsstv ἀγαθοὺς, οὗ 
τοὺς ὑπό τινος ἀνάγχης ἐξειργομένου». 


Νεχρὸς οὗ στεφανοῦται. Οὐδεὶς δίκαιος δι ἆδυνα- 
μίαν χαχκοῦ. 

Asl οὖν τὸν νοῦν ὥσπερ πινὰ χνθερνήτην, ἄνω 
καθήμµενον τῶν παθῶν. χαὶ olovet πλοίῳ τῆς σαρχὸς 
ἐκιδάντα" xoi ἐμπείρως τοὺς λογισμοὺυς ὥσπερ 
οἵακας περιστρέφοντα, χαταπατεῖν μὲν γενναίως τὰ 
χύματα, ὑψηλάτερον δὲ διαµένοντα, xai δυσπρόσι- 
του ὄντα τοῖς πάθεσι, μτδαμοῦ τῆς ἀπ) αὐτῶν π.- 
χρίας, ὥσπερ ἄλμης τινὸς, ἀναπίμπλασθαι. 


PaATnoL, Gn. CAXXVI, 


Solutus es ab uxore? ne quxras uxorem. Quod si 
duxeris uxorem, non peccasti. Et sí nupserit virgo, 
iron peccavit. Attamen afflictionem in carne habi - 
turi sunt hujusmodi. 

]bid. Qui caelebs est, carat ea quie sunt Demini, 
qaomodo placiturus sit. Domino ; αἱ qui duxit 
uxorem, sollicitus est de his que sunt mundi, 
quomodo placiturus sit axori, Similiter et innupta 
curat ea qux? suut Domiui, quomodo placitura sit 
Domino. Contra, qu:e nupta est, curat ea qua sunt 
mundi, quomodo placitura sil viro. 

] Cor. vi, Àn. nescitis, quod corpora vestra 
membra sunt Christi? Num igitur tollens membra 
Christi, faciam scorti membra? Absit! Án nesci- 
tis quod qui agglutiuatur scorto, unum corpus 
est? At qui agglutinatur Demino, unus spiritus 
est ? 

S. [σπαι. Si quis i castitate manere potest ad 
lionorem carnis Domini, sine jactantia pergat. Et 
$i pluribus quam episcopo id communicaverit, per- 
iit el castitatis usus. Decet autem ut sponsi futuri 
et sponse cum episcopi assensu matrimonium 
contrahant, ut nupti» secun !um Deum, non. secun- 
dum turpein cupidita'em fiant. 

Ceelibatus jugum | nulli imponas; res enim est 
periculosa et custodiiu diíficilis, quan:o per neces. 
sitatem facta fuerit. 

Junioribus nuptias concejle, antequam meretri- 
ciis amoribus implicentur. 

Sap. ru. Beata sterilis immacula'a, qua lectum 
non cognovit cum peccato ; fractum babebit in. vi- 
silatione animarum. 

Melior est virtati coujauneta virginitas ; immor- 
talis enim erit ejus memoria. Nam et apud Deum, 
et apud homines cognoscitur, eL przesentem ipsam 
semulantur, et absentem desiderant; οἱ in szculo 
coronata magnifice incedit, ut qua victrix puris- 
simi certaminis prziinium obtinuerit, 

Sirach. Qui despicit voluptates, coronat viiam 
$uam. 

Sanctificatio corporis thymiama domino, 

S. Basilii. Continentia in senectute non con- 
tinentia est, sed libidinis impotentia. Dum adhuc 


p validus es, peccatum  refrena; hoc enim virtus 


est. Nam si impotentis peccatum inpibeat, gratia 
imbecillitati habenda fuerit. Laudamus auiem 
illos qui ex animi proposito boni sunt, non qui 
aliqua necessitate tales fiunt. 

Mortuus noh coronatur; nemo justus est pro- 
pter impotentiam ad nitum. ' 

95 Mentem tgünar oportet, veluti. gubernato- 
rem quemdam supra affectus ei perturbatioues 
considentem, ο νου navigium corporis ingres- 
sam, el cogitationes ceu gubernacula dextre mo- 
derautem, (luctos undarum generose conculcare, et 
altius eminentem, inque loco perturbationibus inac- 
resso constitutam, nequaquam impleri amaritudine 
ipsarum , tanquam aspergine quadam salsuginis. 

20 


81i 


ANTONII MELISSAE 8B 


Theologi. Contubernalem tibi ne fratrem quidem A — Zóvotxov αἱροῦ μιδ ἁδελφὺν ῥᾳδίως. 


facile deligas. 

Quorsum enim a&tinet intueri. fomentum :gri- 
tudinis ? 

Melius est ingenium subtriste, quam voluptua- 
rium. 

Putido vasi non committitur unguentum, 

Neque flamma permanet absumpta materia, sed 
una cum illo a quo accendebstur discedit : neque 
mens et cogitatio affectionibus obnoxia manet, si 
feientum earum marcescat. 

Oculus libidinosus violat castitatem. Lingva 
luxuriosa ciómen incurrit. Pedes temere ambu- 
lantes animam in vitium aut periculum trahunt. 
Casta sit etiam animi cogitatio, uon stertat, non 


eberret, nec rerum malarum typos in se admiuat ; B 


est enim vel ipse !ypus scortationis pars; nec 
earum rerum quas ὀδμεμί odio haberi, imagines 
in anima effingat. 

Chrysost. Maxime necessarium est, ut. qui Deo 
placere probusque ct castus esse nititur, vitam 
degat non supinam, mollem et dissolutam, sed 
laboriosam, multisque negetiis et sudoribus ple- 
nam. 

Ridiculum cst, genitales quidem corporis partes 
servare castas, linguam vero negligere ; aut obser- 
vare quidem linguam puram, visum vero vel 2u- 
ditum vel manus non observare : aut liec etjam 
habere tuerique cum castiraonia, eor autem nou 


custodire, sed cum* superbia et affectu scor- ο 


tari. 

Qui freno regit affectus, quanquam semel doni- 
tos non negligit. Perpetuum enim est ab illo hoste 
bellam unicuique quandiu vixerit. 

Climacis. Qui ventri deditus spiritum scortatio- 
nis superare eonstur, similis est incendium restin- 
guenti cum oleo, 

Evagrii. Virginitas bonum est voluntarium. 

Philonis. Aflinitatis viuculum familias conjungit 
diversas, et ex alienis familiares reddit, et neces- 
situdine obstringit. 

Jamblichi. Temperans est, non qui prohibita non 
attingit, sed qui licitis etiam abstinet. 

Socratis. Socrates interrogatus quid esset conti- 


Ὑπέχχαυμα Υὰρ τῆς νόσου τί δεῖ βλέπειν' 


Κρεῖσσον κατηφὲς ἦθος f) τεθρυμμµένον. 


Μύρον δοχεῖον σαπρὸν οὗ πιστεύετας, 
Οὔτε φλὸξ μένει τῆς ὕλης δαπανηθείσης, ἀλλὰ τῷ 


"ἀνάπτοντι συναπέρχεται΄ οὔτε λογιαμὸς ἐμπαθὶ 


ὑφίσταται, μαραινομένον τοῦ ὑπεχχαύματος, 


Ὀφθαλμὸς πηρνεύων οὗ φυλάσσει τὴν παρθενίαν, 
Γλῶσσα πορνεύουσα τῷ πονηρῷ µίγννται, Πέδε: 
ἅ-αχτα βαΐνοντες ἐχκαλοῦνται νότον ἢ χίνδυνον, 
To νῷ παθενευέτω καὶ ἡ διάνοια, μὴ ῥεμίέσθω 
xoi πλανάσθω. Mh τύπους iv ἑαυτῇ φερέτω ποντ- 
pov πραγμάτων. Καὶ ὁ τύπος µέρος πορνείας ioci. 
ΜΗ εἰδωλοποιείτω τῇ φυχῇ τὰ µισούμενα. 


Πᾶσα ἀνάγχη τν μέλλοντα εὐαρεστεῖν τῷ Bu 
καὶ δύχιµον εἶναι xal ἁγνὸν, μὴ τν ἄνετυ χαὶ 
ὑγρὸν χαὶ διαλελυµέγον διώχειν βίον, ἀλλὰ τὸν ἐπὶ. 
πονον, xal µόχθων γέµοντα πολλῶν xal ἱδρώτων, 


Χλεύη τὰ μὲν τΏς παιδοποιίας ὕργανα τηρεῖν παῇ- 
θένα, τὴν δὲ γλῶσσαν μὴ τηρεῖν' f$ «hv γλὠσσαν 
μὲν τηρεῖν παρθένον, τὴν δὲ ὅρασιν f] τὴν áxoly? 
τὰς χεῖρας μὴ τηρεῖν * fj ταῦτα μὲν ἔχειν καὶ τηρεῖν 
παρθένα, τὴν δὲ καρδίαν μὴ τηρεῖν, ἀλλ᾽ ἑταιρί: 
ξεθαι τύφῳ xal θυμῷ. 


Ὁ τῶν παθῶν ἠνίοχος οὐχ ἅπαξ χαθυποτάξα; Li. 
᾽λεὶ γὰρ ὁ πολέμιος οὗτος ἵσταται, ἐφ᾽ ὅσον ὁ ἅν- 
θρωπος Ev τῇ ζωῇ αὐτοῦ. 

'O τὴν ἑαυτοῦ θεραπεύων Ὑαστέρα, xol πνεῦμα 
πορνείας νικῆσαι θέλων, ὅμοιός ἐστι τῷ μετὰ Lai 
σθεννύοντι ἑμπρησμόν. 

Παρθενεία ἰστὶν ἐχούσιον ἀγαθόν, 

Δεσμ)ὶς οἴχων ὀθνείων al ἐπιγαμίαι, τὴν ἀλλοτριέ- 
τΏτα εἰς οἰχειότητα µετόγουσαι. 


Σώφρων ἑστὶν οὐχ ὁ τῶν κχωλυοµένων μὴ ám 
µενος, ἀλλ Ó τῶν συγχωρουµένων φειδόµενο;. 
Σωκράτης ἑρωτηθεὶς, τί ἐστιν ἐγχρᾶτεια, εἶπεν 


nentia, dixit : Coercere et vincere corporis volu- D Τὸ κρατεῖν τῆς ἐν σώματι ἡδονῆς. 


ptatem. 

Democriti. Temperantia patris. maximum filiis 
pra'ceptura et documentum est. 

9G Mensam opiparam fortuna, frugalem vero 
et presentibus contentam exhibet temperantia. 

Epicteti. Si conditionem servilem evadere velis, 
servitutem ipse tibi deponas ; lies autem liber, si 
affectibus solvaris. 

Voluptas non quelibet, sed qux» fiaem honestum 
proponat, eligenda. 

Sapientis est obsistere voluptatibus, stulti aue 
tem servire. 

Voluptas veluti quxdam esca ad omnem mali- 


Πατρὸς σωφροσύνη, µέγιστον τέχνοις παράτ- 
γελμα. 

Τράπεζαν πολυτελῆ μὲν τύχη παρατίθησιν, eit 
άρχη δὲ σωφροσύνη. 

El βούλει δούλων ἑχτὸς ὑπάρχειν, αὐτὸς ἁπολί- 
θηει δουλείας. Ἔσῃ δ᾽ ἐλεύθερος ἐὰν ἀπολυθῆ: i 
θυµίας. 

Ἡδονὴν οὐ πᾶσαν, ἀλλὰ τὴν ἐπὶ τὸ καλὸν αἱ 
σθαι δεῖ. ' 

Φρονίµου μὲν ἔστιν ἀντιτάσόσειν ταῖν ἡροναί, 
ἄφρονος δὲ δουλεύειν. 


Πάσης ὄντως κακίας, οἷόν τι δέλεαρ, ἡ ἡδονὴ fl 








813 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XV. 


δι 


δληθεῖσα, εὐχόλω: τὰς λιχνοτέρας φυχὰς ixi τὸ A tian, delicatioribus animis objecta, facile ad ba- 


ἄγχιστρον «5; ἁκωλείὰς ἐφέλχεται. 

Δἱροῦ πρότερον τὰς ἐπιθυμὶας χολάζειν, διὰ τὰς 
ἐπιθυμίας κολάζεσθαι. 

Θάνατος xal φθορὰ xal πάντα τὰ ἄλλα δεινὰ πρὸ 
ὀφθαλμῶν ἔστω σοι καθ ἡμέραν, xal οὐδὲν οὐδέ- 
οτε ἐνθυμηθήόῃ, οὔτε ἄγαν ἐπιβυμήσεις. 

Ὑπέχχαυμα ἐπιθυμίας λόγος ἑρωτιχός. 


ΛΟΓΟΣ ΙΕ’. 
Περὶ πορνείας καὶ µοιχείας. 
ἩἨκούσατε ὅτι ἑῤῥέθη τοῖς ἀρχαίοις, « Οὐ μοιχεύ- 
σεις » ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ὅτι nd; 6 ἐμθλέψας γυ- 
vaixi, πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσααι αὐτὴν, ἤδη ἐμοίχευσεν 
αὐτὴν ἐν τῇ χαρδίᾳ αὐτοῦ. 


: Hd» ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος, ἑκτὸς τοῦ 
σώματός ἐστιν" ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον opa 
ἁμαρτάνει. Οὖκ οἴδατε ὅτι τὰ ἀώματα ὑμῶν vab; 
τοῦ ἐν ὑμῖν ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ 
Θεοῦ, xal οὐχ ἑστὲ ἑαυτῶν; 

Πδς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι ^7. ἆμαρ- 
τίας’ ὁ δὲ δοῦλος οὐ µένεί bv τῇ οἰχίᾳ εἰς τὸν 
αἰῶνα. 

Mi οὖν βασιλευέτω fj ἁμαρτία Ev τῷ θνητῷ ὑμῶν 
σώματι, εἰς «b ὑπακούειν αὐτῇῃ Ev. ταῖς ἐπιθυμίαις 
αὐτῆς μηδὲ παριατάνετε τὰ µέλη ὑμῶν ὅπλα ἁδι- 
χίας τῇ ἁμαρτίᾳ. Οὐκ οἴδατε ὅτι ᾧ παριστάνετε 
ἑαυτοὺς δούλους εἰς ὑπακοὴν, δοὺλοί bots ᾧ ὑπα- 
κούετε, τοι ἁμαρτίας εἰς θάνατον, f] ὑπακοῆς εἰς 
διχαιοσύνην ; 

Ἐὰν ἁδελφὺς ὀνομαζόμενης, 1) πόρνος, 1] πλεονέ- 
κτης, f| εἰδωλολάτρτς, $ λοίδαρος, ἢ µέθυσος, Ἡ 
ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ συνεσθέειν. Ἐξάρατε ziv 
πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὑτῶν. 


Φεύγετε τὴν πορνείαν' Άόρνους γὰρ xal μοιχοὺς 
xptvel ὁ θεός. 

Νεχρώσατε τὰ µέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορ- 
νείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν καχὴν, καὶ τὴν 
πλεονεξίαν, fitv; ἐστὶν εἰδωλολατρεία. | 


Φανερὰ δέ ἐστι τὰ ἔργα τῆς σαρχὸς, ἅτινά ἔστι 
πορνεία, μοιχεία, ἀχαθαρσία, ἀσέλγεια, εἰδωλολα- 
tosla, φαρμακεία, ἔχθρσι, ἔρεις, θυμ»ὴ, ζῆλοι, ἐρι- 
θεῖαι, διχοστασίαι, αἱρέσεις, φθόνοι, Φόνοι, µέθαι, 
κῶμοι. Οἱ δὲ ταῦτα ποιοῦντες βασιλείαν Θεοῦ οὗ 
κληρονομήσουσι. 


ΜΗ πλανᾶσθε, Θεὸς οὐ μυχτηβίζεται,. Ὁ γὰρ ἐὰν 
σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο xal θερίαει. Ὁ σπε΄ρων εἰς 
την σάρκα ἑαντοῦ ἐκ τῆς σαρχὸς θερίσει φθοράν . ὁ 
δὲ σπείρων εἰ τὸ πνεῦμα 6x τοῦ πνεύματος θερί- 
σει ζωὴν αἰώνιον * ὅτι οἱ σπείροντες àv. δάκρυσιν 
ἓν ἀγαλλιάσει θεριοῦσιν ἐκεῖθεν. 

Ανθρωπος ὅστις μο:χεύσει γυναῖχα ἀνδρὸς, $i ὃς 
ἂν μο͵χεύσ] τὴν γυναῖκα τοῦ πλγσίον αὐτοῦ, θανάτὶρ 
θανατούσθω, ὁ μοιχεύων xal ἡ µθι/ενοµένη. - 


mum perditionis eas allicit. 

Elige polius castigare affectus quam propter 
jp*os castigari. . 

Mors, corruptio et omnia alia terribilia quotie 
die tibi ante eculos versentur, et. nihil unquam 
mali desiderabis vel appetes nimium. 

Amatorius et lascivus sermo fomentam est con- 
cupiscentiz. 

SERMO XY (al. LXV]. 
De scortatione et adulterio. 

Mauh. v. Àudivistis quod dictum sit veterihus | 
Adulterium non committes ; czeterum ego dico vo« 
bis, quod omnis intuitus mulierem ita ut. eam 
concupiscat, jam adulterium cum »ea ia corde suo 
commisit. . 

Quodvis aliud lominis peccatum extra corpus 
est; qui vero scorlatur, in proprium corpus pec- 
cat. Αη nescitis quod corpus vesirum sit templum 
Spiritus sancti intra vos, quem habetis a Deo, et 
nore estis ipsi vestri juris? 

Joan. viu. Omnis qui peccatum facit, servus est 
peccati; servus autem nou in xternum manet ia 
domo. 

Tom. vi. Ne regnet igitur peccatum in corpore 
vestro mortali, ut justa concuopiscentias ejus ob- 
lemperetis ei ; neque membra. vestra prebete pec- 
cato instrumenta iniquitatis. An nescitis quod cui 
vos exhibetis servos ad obediendum, ejus servi 
estis, cui obeditis, sive peccati ad .mortem, sive 
obedientie ad justitisii? 

I Cor. v. Si quis cum frater. appelletur, fuerit 
$cortialor, aut avarus, a it. simulacrorum cu'tor, 
aut. conviciator, aut ebriosus, aut rapax, cum ejus- 
modi ne cibum quidem capiatis, etc. Etiam | pro- 
ligate istum qui malus est ex vobis ipsis. 

Ibid. vi. Fugite scortotionem. Scortatores enim 
et meclios judicabit Deus. 

Coloss. 1. Mortificate membra. vestra terre- 
stria, stuprum, immunuditiam, mollitiem, concu- 
piscentiam malam, el avaritiam, quz est simula. 
crorum cultus. | 

Galat. v. Manifesta. sunt. autem opera carnis, 
que sunt scurtatio, adulterium, immunditia, la- 


D scivia, simulacrorum 97 cultas, veneflcium, inimi- 


citiz, lis, aamulationes, ir:e, concertationes, sedi- 
tiones, sectze, invidiz, czedes, ebrietates, comessa- 
tiones, et his similia, de quibus pr:edico vobis, 
quemadmodum et predixi, quod qui talia ag", 
regni Dei hzredes uon erunt. 

lbid. νι. Ne erretis, Deus non irrldetur. Quid- 
quid enim seminaverit homo, hoc et metet, Nam 
qui seminat per carnem suam, de carne metet 
corruptionem : sed qui seminat per spiritum, de 
spiritu metet. vitam dteruam. Nain qui seiunt la- 
crymis, metent inde cum exsultatione, 

Levit. xxvii. Homo qui alterius viri aut proximi 
sui uxorem adulterio corruperit, capite puniatur, 
tun ipse, tum mulier corrupta. 


815 


bus aut tribus testibus moriatur. 

lbid. xx. Quicunque concubuerit cum masculo 
concubits muliebri, abominationem fecit, Ambo 
moriantur ; rei sant. 

Viri exorem corrumpere, irm furorem excitat 
qui contineri nequit, Est enim ignis ardens ος 
omnibus membris, nec semel ingressus radicitus 
perit. 

Qui serunt absurda, dolores metent sibi ipsis. 
Ex przcepto Domini peribunt, et a spiritu irz ipsius 
ahbolebuntur. 

Nullus est locus ubi oecultentur iniqua fa- 
eientes. 

Prov. v. Fill, bibe aquas de tuis vasis et de tuis 
puteis fontis; fons tuus aqua sit tibi proprius, et 
ketare cum uxore in juventute tibi desponsa. 
Ke sis effusus in alienam, nec implicator ulnis 
non propriis, Sunt enim vix hominis coram oculis 
D.i , el omnes semitas ejus aspicit. . 

lbid. v1. Cave tibi a muliere nupta, ne te vincat 
puleliritudinis desiderium, neque eapiaris oeulis 
tuis, nec illa te palpebris suis rapiat. Pretium 
enim scorti, quantum et unius panis. Mulier autem 
virorum pretiosas animas capit. Num aliquis ignem 
Ἡι sinu fovebit, et. vestimenta nom comburet? lia 
qui fuerit ingressus ad mulierem nuptam, non 
erit expers gravis poene, nec innocens crit quis- 


ANTONII MELISS.£ ' P6 
Levit. xvx1. Irritas faciens nuptiss viri, sub duo- A 


'Aücvfjsag τις Yáuoy ἀνδρὸς ἐπὶ δυσὶν ἡ «pun 
µάρτυσιν ἀποθνήσχει, 

“Ανθρωπος ὃς ἂν κοιμηῦῇ μετὰ ἄρσενος χοίτην 
γυναιχὸς , βδέλυγµα ἐποίησεν * ἀἁμφότεροι θανατού- 
σθωσαν * ἔνοχοί εἶσιν. 

Θυμὸς ὀργῆς ἁχατάσχετος τὸ μιᾶναι ἀνδρὸς vv- 
vatxa. Top γὰρ ἐστι χαιόμενον ἐκ πάντων τῶν µε- 
λῶν, οὐδ' ἂν εἰσέλθῃ, Ex ῥιζῶν ἀπώλεσεν. 


Οἱ σπείροντες τὰ ἄτοπα ὀδύνας θερίσουσιν iav- 
τοῖς. "Arb προστάγµατος Κυρίου ἀπολοῦνται, ἀπὸ 
δὶ πνεύματος ὀργῆς αὐτοῦ ἀφανιαθήσονται. 

Οὐκ ἔστι τόπο; τοῦ χρυδῆναι τοὺς ποιοῦντας τὰ 
ἄνομα. 

Ylà, πίνε ὕδατα ἀπὸ σῶν ἀἁγγείων, χαὶ ἀπὺ σῶν 
φρεάτων πηγῆς' f) πηγἡ σου τοῦ ὕδατος [sto σοι 
ἡδεία, xaX σννευφραίνου μετὰ γυναικὺς τῆς lx νεή- 
τητός σου. Mh πολὺς ἴαθι πρὸς ἀλλοτρίαν, peii 
συνέχου ἀγκάλιις ταῖς μὴ ἰδίαις. Ἐνώπιαν γάρ slot 
τῶν τοῦ Θεοῦ ὀφθαλμῶν ὁδοὶ ἀνδρός" εἰς δὲ πάρχς 
τροχιὰς αὐτοῦ σχοπεύει. 

Φυλάσσου ἀπὸ γυναικὸς ὑπάνδρου, nf; σε νιχήσει 
Χάλλους ἐπιθυμία, μηδὲ ἀγρευθῆς cot; ὀφθαλμοῖ:, 
μηδὲ συναρπασάτω σε τοῖς βλεφάροις αὐτῆς. Tui 
γὰρ πόρνης, Gen xal ἑνὺς ἄρτου. Ρυνὴ δὲ ἀνδρῶν 
τιµίων φυχὰς ἀγρεύει. ᾽Απηδύσεε τις nop ἐν χόλπῳ, 


«τὰ δὲ ἱμάτια οὗ κατακαύσει; Οὕτως ὁ εἰσελθὼν 


πρὸς γυναῖχα ὕπανδρον oüx ἀτιμώρητας Estas xs- 
κῶν ' ὡσαύτως οὖκ ἀθωωθήσεταε md; ὁ ἁπτιόμενος 


quis eam tetigerit. Non mirum est aliquem in furto ϱ αὐτῆς. Οὐ θαυμαστὸν ἐὰν ἁλῷ τις χλέπτων  χλέπτει 


deprehendi; furatur enim ut esuriem pellat; de- 
preliensus autem numerabit septuplum, et expensis 
epibus universis seipsum eripiet. ΑΙ machus, ob 
inopiam mentis, perditionem anima sux accersit, et 
ignominia ejus perpetuo durabit. Animus enim 
mariti plenus est zelo; non parcet tempore 
vindictm, nec ullo pretio inimicitiam | conimu- 
tabit, neque donis aicunque multis ea dissol- 
vetur. 

96 Mel distillat alabiis meretricis, sed tu resilias, 
nec immoreris in loco ejus, nec oculos tuos in 
eam defigas. kbstine aqua aliena et ex fonte alieno 
ne biberis, ut multum temporis vivas ; adjicientur 
autem tibi anni vitae. 


Sirach. xxu. Homini scortatori quivis cibus sua- 
vis est ; non cessabit donec intereat. 

Athan. Qui formam eoncupiscit, quamvis sine 
facinore, peccatum sine teste commisit. 

Chrysost. Ra3ix adulterii est. curiosa inspectie 
in facicin. 

Seniorum, Qui corporeis voluptatibus tentantur, 
l'cet corporibus non cenjuugantur, animo tamen 
scor(ali sunt. 


SERMO XVI [al. CLXXI]. 


De injustitia et peccato ei con[essione. 


Num. v. Vir aut. mulier, quicunque commiserit 
peccatum aliquod humanum, et pravaricationc 


J 


γὰρ ἵνα ἐμπλήσῃ τὴν dytv αὐτοῦ mewoscav: ἐὰν δὲ 
ἁλῷ, ἀποτίσει ἑπταπλάσια, καὶ πάντα τὰ ὑπάρχοντα 
αὐτοῦ δοὺς, ῥύσεται ἑαυτόν. Ὁ δὲ μοιχὺς δι΄ ἔνδειαν 
φρενῶν ἀπώλειαν τῇ ἑαυτοῦ φυχῇ περιποιεῖται, τὐ 
τε ὄνειδος αὑτοῦ οὐχ ἐξαλειφθήσεται εἰς τὸν αἰώνα. 
Μεστὺς γὰρ ζήλον θυμὸς ἀνδρὸς αὐτῆς, οὗ φείσεται, 
ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως, οὐχ ἀνταλλάξεται οὐδενὸς λύτρων 
τὴν ἔχθραν, οὐδὲ μὴ διαλυθῇ πολλῶν δώρων. 


Μέλι ἀποστᾶζει àm^ χειλέων voveo πόρνης 
ἀλλὰ ἀποπήδησον, μὴ ἐγχρονίσῃς kv τῷ τόπῳ αὐτῆς, 
μηδὲ ἐπιστήσῃς τὸ σὺν ὄμμα πρὺς αὐτὴν. "Amb ὕδα- 
τος ἀλλοτρίου ἁπόσχου, καὶ ἀπὸ πηγῆς ἀλλοερίας 
μὴ sine, ἵνα πολὺν ζήσῃς χρόνον" προστεθήσεται δὲ 
σοι ἔτη ζωῆς. 

ἸΑνθρώπῳ πόρνῳ πᾶς ἄρτος ἡδύς ' οὗ μὴ χοπιᾶ- 
σει ἕως ἂν τελευτήσῃ. 

'Q ἐπ:θυµήσας χάλλους xal δίχα τῆς πράξευ, 
ἁμάρτυρον τὴ» ἁμαρτίαν εἱργάσατο. 

Ῥίζα µοιχείας dj περίεργος θέα τῶν ὄψεον. 


Οἱ πειραζόµενοι ὑπὸ σωματικῶν ἡδονῶν, xiv ph 
πλησιάσωσι σώμασι, κατὰ διάνοιαν Σξεπόρνευσαν. 


ΛΟΓΟΣ IG'. 


Περὶ ἁδικίας καὶ ἁμαρτίας καὶ ἐξαγορεύσεως. 


'Avho, qnot, ἢ γυνἡ, ott; ἂν πο.ῄσῃ ἀπὸ τῶν 
ἁμαρτιῶν τῶν ἀνθρώπων, καὶ παριδὼν παρίδη, xal 











$17 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XVI. 


RIS 


πλημμελήσῃ ἡ duxh ἐχείνη, ἐδαγορεύστι τὴν ἆμαρ- À prevaricatus fuerit, et aeima ojus deliquerit, 


τίαν ἣν ἐποίησεν. 

'Eàv νοῇσῃ ἄνθρωπος τῇ χαρδἰᾳ ἐπιστραφῆναι 
πρὸς Κύριον, ἀναγγελεῖ 6b ἀνβρώπῳ τὴν ἑαντοῦ 
µέμψιν, καὶ εἰσελεύσεται προσώπῳ χαθαρῷ οὖν ἑξπ- 
γορίᾳ. 

Αδιχία ἓν διαίτῃ σου μὴ αὐλιζέσθω, 

'O ἀγαπῶν τὴν ἁδιχίαν μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν. 


Παρανομίαι ἄνδρα ἀγρέύουσιι Σειραῖς δὲ τῶν ἑαυ- 
τοῦ ἁμαρτημάτων ἕχαστος σφίγγεται. 


Ὥσπερ ὄμφαξ ὁδοῦσι βλαδερὸς, xaX à χαπνὺς ὄμ- 
µασιν, οὕτως παραναµία τοῖς χρωμένοις αὐτῃ. 
Γενεᾶς ἀδίχου χαλεπὰ τὰ τέλη. 


confiteatur peccatum quod admis. 

Job. Bi quis ex animo sd Domápem converti 
proponat, narret aulem alicui culpam soam, in- 
gredietur facie pura cum confessione. 


lujustitia in habitatione tua non moretur. 

Psal. x. Qui diligit injustitiam, odit. animam 
Suam. ; 

Prov. v. lniquitates hominem capiunt. Cona- 
stringitur audein unusquisque vinculis peccatorum 
suorum. 

Ibid. x. Sicut labrusca dentibus nocet, ac fumus 
oculis, síc iniquitas exercentibus eam. 

Hominum injustorum mali sunt exitus. 


᾿Αρετῆς μὲν σημεῖον οὐδὲν ἔχαμεν δεῖξαι " ἓν δὲ B. — Probiiatis quidem specimen proferre nullum 


τῇ καχίᾳ ἡμῶν χατεδαπανἠθηµεν. 


Ὡς &nh προσώπου ὄφεως φεῦγε ἀπὸ ἁμαρτίας 
ἐὰν προσέλθῃς, δὲξεταῖ σε. Ὀδόντες λεόντων οἱ ὁδόν- 
τες αὐτοῦ, ἀναιῤοῦντες ψυχὰς ἀνθρώπων. Ὡς ῥομ- 
φαία δίστοµος πᾶσα ἁμαρτία. 

Πᾶς 6 ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς 
edo 

Τὰ ὀφώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος, 

Τινῶν αἱ ἁμαρτίαι πρόδηλοί «lat, προάγουσαι elc 

χρίσ.ν  τισὶ δὲ xal ἑπαχολουθοῦσιν. 


'O ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν ix τοῦ διαδόλον ἐστιν 
ὅτι ἀπ ἀρχῆς ὁ διάδολος ἁμαρτάνει. El; τοῦτο 
ἑφανερώθη ὁ Υ]ὸς τοῦ θεοῦ, ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ 
διαδόλου. 

'O ἁδικῶν κχομιεῖται ὃ Ἱδίχησε, xal οὐχ ἔσνι 
προσωποληψία, 

Ὥσπερ al σχιαὶ τοῖς σώμασιν, οὕτω ταῖς φυχαῖς 
αἱ ἁμαρτίαι παρέπονται, ἑναρχεῖς τὰς πράξεις ἐξ- 
ειχονίσουσαι. 

Ὡς γὰρ τὰς µελίσσας χαπνὸς φυγαδεύει, xa τὰς 
περιστερὰς ἐξελαύνει δυσωδία, οὕτω χαὶ τὸν φύλακα 
τῆς ζωῆς ἡμῶν ἄγγελον fj πολύδακρυς καὶ δυσώδης 
ἀφίστησιν ἁμραρτία. —.' 

Ἡ ἁμαρτία ἕω, μὲν ἂν ὠδίνηται, ἔχει τινὰ αἰσχύ- 
νην ἐπεὶ ὃ ἂν τελεσθη, τότε ἀναισχνντοτέρους 
ποιεῖ τοὺς ἐργαξομένους αὐτήν. 


possumus, in malitia autem nostra contabui- 
mus. 

Sirach. ΣΙ. Fuge peccatum serpentis instar ; 
mordebit te, si accesseris. De£ies ejus leoniui 
sunt, et hominum animas interficiunt. Omne pec- 
catum simile est ancipiti gladio. 

Joan. viii. Quicunque peccatum committit, ser - 
vus est peccati. 

Rom. v1. Autoramenta peccati more. 

{ Tim. v. Quorumdam hominum peccata ante 
manifesta sunt, praecedentia ad judicium, quosdam 
vero et subsequuntur. 

1 Joan. 11. Qui committit peccatum, ex diabolo 
est ; nam diabolus ab initio peccat. Ad hoc appa- 
ruit Filius Dci, ut dissolvat opera diaboli. 


Coloss. ni. (Qui peccat, reportabit peccatum 
suum, et non est personarum respecius. 

Basilii. Quemadmodum umbra cerpora, sic pee- 
cata sequuntur animas, et manifestas facinorum 
reprissentant imagines. 

$99. Ut fumus spes, et fetor columbas fugat, 
sic miserabile et pulidum peocatum repellit. vie 
nostrae custodem angelum. 


Peccatum quidem adhuc parturiens aliquo pudo- 
re afficitur: jam vero peractum, impudentiores 
&ui auctores efficit. 


El piv. χαλὺν ἡ ἁμαρτία, φύλασσε ταύτην εἰς té- D — Si peccatum honesta res est, serves cain perpe- 


λος εἰ δὲ βλαδερὰ τῷ ποιοῦντι, τί ἐπιμένεις τοῖς 
ὀλεθρίοις; Οὖδεὶς χολὴν ἐμέσαι ζητῶν, ἐκ πονηρᾶς 
xai ἀχολάστου διαίτης πολυπλασίονα ταύτην ἑαυτῷ 
σνναθροίζξει. 

Ἡδονὴ ἄγχιστρόν ἐστι τοῦ | διαδόλου, πρὸς ἁπώ- 
λειαν ἕλχον. "Ἡδονὴ µήτηρ τῆς ἁμαρτίας. Ἡ δὲ 
ἁμαρτία χέντρον ἐστὶ τοῦ θανάτου. “Ἡδονὴ τροφὸς 
τοῦ αἰωνίου σχώληχος, fj πρὸς χαιρὸν λιπαίνει τὸν 
ἁπολαύσαντα, Όστερον bb πικρότερον χολῆς ποιεῖται 
τὰς ἀντιδόσεις. 

Οὐ δεῖ χαιρὸν ἀναμένειν ἐπὶ τῇ ἑαυταῦ διορθώ- 
σει, διὰ τὸ ἀσφαλὲς μὰ ἔχειν περὶ τὴν αὔριον. 
Πολλοὶ γὰρ πολλὰ βουλευσάμενοι, τὴν αὗριον οὐ 
κατέλαθον. 


tuo: sin auctori suo damnosa, quid immoraris rebug 
perniciosis ? Atqui nullus evonende bilis causa, 
pravo οἱ luxurioso victa eam &ibi augere studet. 


Voluptas hamus est diaboli, ad interitum tra- 
hens. Voluptas peccati parens est. Voluptas est 
mortis stimulus. Voluptas est nutriz vermis zierni, 
que aliquantisper se fruentem,ezhilarai, postea 
vero amariorem felle mercedem 1ribuit. 


Ut emendetur vita, minime  prociastinandum 
est tempus, cum de crastino die imcerli simus. 
Multi enim, post mulia consilia, crastipum diem 
non aligerum. 


819 


Theologi. Malitia faeilis cst Malura, ei (req 
cursus ad deteriora. 

Improbitas. ad imitandum facilis et in promptu 
est , neque minus difcile quidquam exstat, ac fleri 
malum. 

Plurimi ad rerum malarum societatem proclives 
aplique sunt. 

Citius sliquis profundam improbitatem abunde 
consequetur, quam viriutis exiguum etiam paw- 
latim. 

Malitia virtutis profectum impedit, οἱ fetidae 
rei praesentia unguenti odorem obscnrat. 

Malitia tacita morhus occultus est in anima. 

Ne graveris peceatum tuum effari, ut presentis 
bencficio pudoris foturum effugias (nam et pudor 


aliqua futuri. supplicii pars est), et ipsum tradu B 


cendo velutique contumelia dignum in pullieum 
protrahendo, vere tibi exosum esse peccatum 
declares. | 

Aspergitor pulvere, laerymas et suspiria, et 
(quam parit cenfessio vel alius abjectior vivendi mo- 
dus emendationem usurpes. 

Nihil z:que gratum est Deo, ac emendatio et 
salus hominis, in cujus gratiam omhis sermo et 
omne mysterium dirigitur. 

Si prresenti tempore. prztermisso futurum. sem- 
per observes, novis paulatim dilationibus per 
diabolum  confictis latenter deceptus, ut mos est 
illius (Mihi, mquit, da pr»sentia, Deo futura ; mihi 
juventutem, Deo sencctam : mibi voluptates, illi 
eorpus inutile), o quantum tibi periculum, quanti 
casus QQ inexspectati imminent ! Aut enim bellum 
*hsumit, aut tecrremotus obvolvit, aut mare suscipit, 
aul rapit fera, aut morbu: exstinguit, aut frigidus 
aer transiens, levissina causa, (quid enim facilius 
hominem mori, utcunque turgeat. sua. specie aut 
fluvius inundans, aut ventus ex alto deturbans, aut 
equus corripiens, aut pharmacum sive de indu- 
stria per insidias datum, sivo. pro salutari vene- 
nunt assumptum. 

Nulla est occasio confitendi aut. emendandi se, 
iis qui ad inferos descenderunt, Deus. enim vitam 
et actiones presenti. tempore cireumseripsit , fa- 
ciorum reddendam rationem futuro servavit. 


ANTONII MELISSA £2) 
uen$ Α Φύσει πρόχειρον ἡ xaxíg, καὶ πολὺς ἐπὶ τὺ χεῖρον 


ὁ δρόµο.. 

Εὐδήλωτον μέντοι καὶ πρόχειρον πρᾶγμα ἡ 
μοχθηρία, xa οὐδὲν οὕτω ῥᾷδιον, ὡς τὸ γενέσθαι 
xaxóv. 

ἝἜτοιμοι πρὸς τὴν τοῦ χαχοῦ µετουσίαν ol πλεῖ- 
στοι xal ἐπιτῆδειοι. 

'Θἄττον γὰρ ἄν τις ὀλίγης χαχἰας µεταλάδοι πλου. 
σίως ἢ ἀρετῆς βαθείας χατὰ µιχρόν. 


Κτῆσιν ἀροεῆς ἐπιχόπτει χαχία, xol μύρο 
ἁμαυροῖ παροῦσα δ»σωδία. 


Mà ἀπαξιώσῃς ἐξαγορεῦσαί σου τὴν ἁμαρτίαν, 
ἵνα τῇ ἐντεῦθεν αἰσχύνῃ τὴν ἐχεῖθεν φύγῃς (ἐπειδὴ 
µέρος xat τοῦτο τῆς ἐχεῖσε χολάσεως), xal δείξης 
ὅτι τὴν ἁμαρτίαν ὄντως µεµίσηχας, παραδειγµατί- 
σας αὑτὴν, xoi θριαμθεύσας, ὣς ἀξίαν ὕδρεως. 


Περιθαλοῦ χόπρια, δάχρνα, στεναγμοὺς, τὴν δι’ 
ἐξαγορεύσεως xal ἀτιμοτέρας ἀγωγῆς ἐπανόρθωσυ. 


Ὡς οὐδενι τοσοῦτον χαίρει θεὺὸς, ὅσον ἀνθρώπου 
διορθώσει καὶ σωτηρίᾳ, ὑπὲρ οὗ λόγος ἅπας καὶ 
ἅπαν µυστήριον. 

Ἐὰν ἀεὶ τὸ σήμερον παρατρέχων ἐπιτηρῆς τὸ εἰς 
αὗριον, ταῖς χατὰ μιχρὸν ἀναθολαὶϊς ὑπὸ τοῦ πονη- 
poU χλεπτόμµενος, ὥσπερ ἐχείνου τρόπος (Ἐμυὶ 65; τὸ 
παρὸν, Oei δὲ τὸ µέλλον * ἐμοὶ τὴν νεότητα, θεῷ δὲ 
τὸ γῆρας * ἐμοὶ τὰς ἡδονάς, ἐχεένῳ τὴν ἀχρηστίαν)' 
ὅσος ὁ περὶ ab χίνδννος, ὅσα τὰ παρελπίδια συµ- 
ἁατώματα 1 ἣ πόλεμος παρανάλωσεν, ἡ σεισμὸς συν» 
έχωσεν, ἢἡ θάλασσα ὑπεδέξατο, f| θηρίον Ἶρπα- 
σεν, f| νόσος ἀπώλεσεν, ἢ φρὶξ παραδραμοῦσα, t 
φαυλότατον, (τί Υὰρ τοῦ ἁποθανεῖν ἄνθρωπον εὐχθ: 
λώτερον, xàv µέγα φρονῃ τῇ εἰχόνι :) 3] ποταμὸς 
πλεονάσας, 1] ἄνεμος χρηµνίσας, 9) ἵππος cvvapti- 
σας, 7| φάρμαγον ἐχ προνοίας ἐπιθουλεῦσαν, τυχὺν 
δὲ καὶ ἀντὶ σωτηρίου φανὲν δηλητήριον. 


Oóx ἔστι τοῖς ἀπελθοῦσιν ἓν ᾗδῃ΄ ἑξομολόγσι 
καὶ διόρθωσις. Συνέχλεισε Tàp ὁ Geb ἐνταῦθα 
μὲν βίον καὶ πρδξιν, ἐχεῖ δὲ τὴν τῶν πεπραγμένων 
ἐξέτασιν. 


Corpus quidem bene habet, licet animo male Σώμα μὲν εὐεχτεῖ καµνούσης φυχῆς' duxh 9 


affecto : animus autem viget 4ο erigitur ubi volu- 
ptates abscedunt, et vna. eum corpore marcescunt. 

Peccatum — parit. bumiliationem , et humiliatio 
conversionem. 

Solius Pei est nullis prorsus affectibus labi 
et capi. 

Cave ne quis alius tibi, tanquam firmo in fidc, 
cogitationum suarum affectus narret, st. invalidus 
fueris in affectuum certamine. Hinc enim anima: 
tuz perditio nasceretur, et bellum fieret duplex, 
cum non sil intra modum virium tuarum. 

Chrysost. Tale quid peccatum est, antequam per- 
ficiatur, inebriat hominem cui inh:zret : ubi vero 
peractum jam et impletum est, tum inchoata 


θάλλει xal ἄνω βλέπει, τῶν ἑδονῶν ὑπερδαινουσῶν 
χαὶ συναπομαραινοµένων τῷ σώματι. 

᾽Αμαρτία ταπεινώσεως µήτηρ, ἐπιστροφῆς δὲ τε" 
πείνωσις. 

Μόνου θεοῦ xb παντελῶς ἅπταιστον xal ἀνάλωτον 
πάθεσι͵ 

Ἐὰν fc ἀσθενὴς ἓν τοῖς πάθεσι, φύλαξον aav 
μὴ ἑᾶσαί «wá σοι εἰπεῖν τὰ πάθη τῶν λογισμῶν ἂν 
φοῦ ὡς πισιῷ. Απώλεια γάρ ἐστι τῇ quy? ον 
τοῦτο τὸ ἔργον * xal ὃ πόλεμος ἐχεῖνος διπλοῦς rV 
ταί σοι, διύτι οὐχ ἔστι τῶν µέτρων σου. 

Τοιοῦτον ἡ ἁμαριία, αρὶν f μὲν ἁπαρτισῦινὰ 
µεθύειν ποιεῖν τὸν ἁλόντα * ἑπεειδὰν δὲ πληρωθῇ xal 
&napv.o0?, τότε τὰ μὲν τῆς fOovrQ ταύτης ὑπες 








821 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XVI. 


822 


(σταται καὶ σθέννυται ' γυμνὸς δ᾽ ἕστηχε λοιπὸ» ὁ A quidem volaptas recedit 4ο exstinguitur : nudus 


χατῄγρρος τοῦ συνειδότος, δηµίου τάξιν ἐπέχων, xal 
χαταξαίνων τὸν πεπλημμεληχότα, χαὶ τὴν ἐσχάτην 
ἀπαιτῶν δίχην, xal µολίδδου παντὸς βαρύτερον ἓπι- 
χείμενος. 

Αμαρτία ἕως μὲν ἐργασθῇ, παρέχει τινὰ ἡδονήν 
ὅταν δὲ τελεσθῇ, τότε ἡ μικρὰ ἡδονὴ ὑπεξίσταται, 
ἐπεισέρχεται δὲ ἀθυμία. 


Οὐδὲν δυσωδέστερον φυχῆς ἐμπαθοῦς. Κυνὶ ἔοι- 
xtv ἡ ἡδονὴ, ἄνθρωπε’ ἐὰν διώξῃς, φεύγει: ὰν 
ἑχθρέψῃης, παραμένει. Φεῦγε τὴν τέρφιν διὰ τὴν 
θλίφιν, μὴ τοῖς σοῖς µέλεσι χατὰ σοῦ βέλεσι χρῄση- 
cat ó διάδολος. . 

Oy οὕτω τοὺς ἁμαρίάνοντας ὡς τοὺς μετὰ τὴν 
ἁμαρτίαν ph συστελλοµένους ἀποστρέφεσθαι εἴωθεν 
6 θεός, 

Οὐ τὸ πεσεῖν χαλεπὸν, ἀλλὰ τὸ πεσόντα χεῖσθαι, 
xai ph ἀνίατασθαι. 

Απόστηθι τῆς πονηρίας, παῦσαι τῆς χαχίας͵ ἔπι- 
λαδοῦ τῆς ἀρετῆς, χα) ὑπύσχου μηχέτι αὐτὰ ποιεῖν͵ 
καὶ ἀρχεῖ τοῦτο el; ἁπολογίαν. Ἐγὼ διαμαρτύρομαι 
xai ἑγγυῶμαι, ὅτι τῶν ὁμαρτανομένων ὑμῶν Exz- 
στος, ἂν ἁποστὰς τῶν προτέρων χαχκῶν, ὑπόσχηται 
τῷ cip μετὰ ἁληθείας, µηχέτι αὐτῶν ἄψᾳσθαι, o5- 
δὲν ἕτερον ὁ θεὺὸς ῥητεῖ πρὸς ἀπολογίαν μείζονα. 
Φιλάνθρωπος yáp ἐστι χαὶ ἑλεήμων, xal χαθάπερ f 
Ὀδίνουσα ἐπιθυμεῖ εεχεῖν, οὕτω xal αὐτὸς ἐπιθυμεῖ 
by ἔλεον ἐχχεῖν τὸν ἑαυτοῦ. 


sUtem remanet accusator consciente, carnificis 
locum tenens, et pecatorem excrucians, et mari- 
mam ponam exigens, denique quovis plumbé 
gravius inéumbens. 

Peccatum dum adhue est in opere, nonnihil 
voluptatis exoitat ; cum autem impletum fuerit, 
modica voluptas illa discedit, et in locum ejus 
subit tristitia. 

Nihil tam putidum est, quam anima affectibus 
obnoxia. Voluptas cani similis est ; si persequaris, 
fugit : si nutrias, manet. Fuge voluptatem pro- 
pter. comitem ejus afflictionem, ne diabolus utatur 
membris tuis adversus te tanquam telis. 

Deus non tam aversari solet peccatores, quami 
illos qui post peecata non contrahuntur animo, 
mec tristantur. 

Cadere non tam malum est, quan jacere lapsum, 
et non. refugere. 

Discede ab improbitate, relinque malitiam, ar- 
ripe virtutem, et pollicere innovstionem vil: : hoc 
tibi pro defensione sufficiet. Ego sane assero et 
promitto quod αἱ unusquisque de nobis peccanti- 
bus, relictis prioribus malis, Deo poll:ceatur se 
9i non rediturum ad ea, nihil aliud ad plenio- 
rem s3tisfactionem Deus requisiturus sit. Amore 
enim οἳ misericordía prosequitur homines, et 
quemadmodum parturiens mulier desiderat parere, 
sic εἰ ipse cupit misericordiam suam effundere. 


Οὐδὲν οὕτως τὸν Θεὸν ἵλεων ποιεῖ, ὡς τὸ cx οἰχεῖα ο — Nihil adeo Deum reddit propitium, quam ut 


ὁμολογεῖν ἁμαρτήματα. 

0ὐδὲν οὕτω βαρὺ χαὶ δυσδάστακτον, ὡς ἁμαρτίας 
φύσις. Οὐδὲν οὕτω χάµατον ἡμῖν παρέχει, ὡς τὸ 
τῆς πονηρίας εἶδος, xai τὰ πλημμελήματα. Διὰ 
τοῦτο ὁ Χριστὸς «ol; àv. ἁμαρτίαις ζῶσιν Deve 
« Δεῦτε πρός µε, πάντες οἱ χοπιῶντες xal πεφορτι- 
σµένοι, χὰγὼ ἀναπαύσω ἡμᾶς. » 

Ἐπὶ ἑνὸς οὗ θέλοµεν ἀσχημονῆσαι ἐνταῦθα, ἐπὶ 
δὲ µυριάδων ἐχεῖ τοσούτων τί πο.ήσοµεν; 


Ἔννόησον olov ἔσται τὸ τοῦ θεοῦ διχαστέριον * 
ἀναλόγισαι τὰ ἡμαρτημένα σοι πάντα. Κὰν γὰρ αὖ- 
τὸς ἐπιλάθῃ τῶν πεπλημμελημµένων, ὁ 8:5; οὐδέποτε 
ἐκιλάθεται * ἀλλὰ πάντα πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν στήσει 
τῶν σῶν, ἂν μὴ προλαδὼν αὐτὰ χαταλύσῃς νῦν διὰ 
µετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως. 

'O μὲν àpxüv καὶ ἑτέρους διορθῶσαι μιγνύσθω 
«ois µέλλουσι δέχεσθαι τὴν θεραπείαν, χαὶ ποιείτω 
βελτίους * ὁ δὲ ἀτονώτερος Gv φευγέτω τοὺς πονη- 
ροὺς, ὥστε μὴ τὴν παρ ἑχείνων δέχεσθαι λύµην. 

Δύναται πολλάχις µία κερδηθεῖσα Ψφυχἠ µυρίων 
ὄγχον ἁμαρτημάτων ἀφανίσαι, χαὶ Ὑενέσθαι ἡμῖν 
ἀντίφνχον ἐν ἐχείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. 

Οὐκ ἔστι φυχῆς ἀντάξιος οὐδὲ ὁ χόσµος ἅπας 
ὥστε κἂν µυρία bio χρήματα πένησιν, οὐδὲν το.οῦ- 
τον ἐργάσῃ, οἷον µίαν ψυχἣν ἐπιστρέφων. 


0:δὲν ἓν ἀνθρώποις χαλὺν χαχότττος ἅμικτον. 
Είθε δὲ μὴ τὰ λυγρὰ πλείονα μοῖραν εἶχε ! 


quisque sua peccata confiteatur. 

Nihil tam grave εἰ onerosum est, quam pec- 
cati natura. Nihil tantum negotii nobis f. cessit, 
quantum improbitas et peccata. Quamobrem Chri: 
stus ad illos qui ia peecatis vivunt, dixit : « Ve- 
Bite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, 
et ego reficiam vos, » 

In humanis rebus cavet sibi quisque ut ne co- 
ram uno quidem delinquat: quid autem fiet olim 
coram infinita multitadiue ? 

Cogita quale futurum sit Dei judicium : expende 
omnia peccata tua. Nam licet iyse delictorum obli- 
viscaris, Deus nunquam obliviscetur ; sed omnia 
tuis oculis objieientur, nisi nunc proveniens ca 
dissolvas poenitudine et confessione. 


Qui etiam alios emendare potis est, conversetur 
illis de quorum salute spes fuerit, ac ipsos melio- 
res reddat. Infiriior autem fugiat improbos, ne 
lue ipsoram inficiator. 

Anima una luerifacta ssepe eriminum infinitorem 
inolem abolere potest, et anima nestraz redemptio 
fieri in die judicii. 

Ne mun!us quidem universus aninz pretium 
aquaret ; quare, licet pecuniam absque numero 
pauperibus largiare, nihil tantum efficies, quau:um 
unius animz conversi. ne. 

Greg. Nyssen. Nibil boni inter homines expers 
est malitie, Utinam vero mala non obtiuercnt ma- 
jorem partem ! 


8621 


 ANTONIL MELLISS.E 


δὲ 


Mira facilitate iter ad malitiam, e$ natura. pro- & ἍἈΠολλὴ πρὸς τὴν καχίαν ἐστὶν ἡ εὐκολία, χαὶ 


clivis in. deteriora fertur. 

Voluptas homines ut plurimum sine ullo ne- 
gotio capit, εἰ magna promplitude est naturas ad 
hunc affectum, a durioribus stadiis ad voluptatis 
teneritudinem facile prolabentis, 

Cyrilli. Nemo nen in mulis. delinquit.- Νίνα 
enim bac cegritadine laborat ut faeile i& peceatum 
labatur, jam inde post primos hujss affertionis 
9Sucteres. 

Athanasii. Quod ab initio malo procedit nunquam 
bene indicatur aut finit, eum (totum sit molum. 

Clementis. Timeamus, non morbum eszternmum, 
sed peccola morbi causam, et Qorbuem anims, 
uon corporis. 

349 O«nem voluptatem cupiditas inchoat. Est 
autem cupiditas tristitia quzdam et 6193, propter 
defectum aliquid desiderans. 

Philonis. Etsi. lenis quidam motas videtur esse 
voluptas, revera tamen asper invenitur, et est. 

Qmne jucundum fuge, violenter enim allicit. 

Joan. Climacis, Dz:mones aul peecuro nos ime 
pellunt, aut nisi peccaverimus ipsi, judicare tamea. 
peccantes : ut primum posteriore inquinent. 

Animi vibices si publicentur, non flent. deterio- 
res, sed sanabuntur. Nihil eni:n. tam. roborat ὁ- 
wones el cogitaliones adversum nos, quam si taciti 
el sine conlessiene corde nutrianiur. 


Marci. Peccatum | iguis est ardons, qui wel im- c 


minuetur vel inflammabitur pro materie additum 
subtractzeve modo. 

Seniorum. Qui cunctatur οἱ differt. eagitaiiones 
$ua36 confiteri, prieter id quod nihil inde juvatur, 
re ipsa copfirmal quod nescio. quid secreli ab ini- 
mico sibi revelatuun. sit, et metuat ipsum offendere 
et amorem ejus amittere, si spiritualibus viris rem 
3periat. 

Theotimi. Peccatum videtur esse quidem ober, 
benevolentiam Dei in. nos extendi prohibens, 

Josephi. ln parviy aut enagnia peccare, sequipol- 
let ; sim:lier enim étroque modo lex centemaitur. 


Plutarchi, Nee ignis tunica, uec turpo delictum 
tempore celari potest. 

Pythagorg. Peccata tua non verbis tegere, sed 
reprehensionibus eurape tentandum est. 

Aristotelis, Νου multum ab impeccabil discedit 
qui peccatum ut decet fatetur. 

Didymi. Augel malitiain qui nen ipse tantum prc- 
eat, sed insuper aliis patrocinatur. 

Multiplex et fecundissimum est malum in aui- 
wis hominum ; bonum vero angwstum el rarum. 


SERMO XVII [al. CLXXIX]. 


De panitentia ei con[essione. 


Mauh.v. Beati qui lugent, quoniam ipsi consola- 
t.oucm accipicut. 


ὀξύῤῥοπος ἐπὶ τὸ χεῖρον ἡ φύσις. 

Εὐάλωτόν ἐστιν ὡς τὰ πολλὰ δι ἡδονΏς τὸ ἀνθρω- 
σινον, xal πολλή πρὸς τὸ πάθο; vouro τῆς φύσεως t 
εὐχολία, ix τῶν τραχυτέρων ἐπιτηδευμάτων «plc 
τὸ τῆς ἡξονῆς λαῖον ἑτοίμως χαταπιπτούσης, 

Πολλὰ πταίοµεν ἅπαντες. Νοσεῖ γὰρ ἡ φύσις τὸ 
εἰς ἁμαρτίαν εὔχολον ly τῶν ἐξ ἀρχῆς εἰσοιχισαμέ-- 
νων τὸ πάθος. 


Τὸ τὴν ἀρχὴν ἔκον χαχὴν ἐν vulc καλῶς αντα 
χριθείη, ὅλον ὃν φαῦλον. 

Φυθηθῶμεν οβχὶ νόφον τὴν ἔθιωθεν, ἀλλ ἅμαρ- 
τήµατα δι ἃ d) νόσος, xal vóaov ψφυχῆς, σὐχὶ a«o- 
paso. 


. Πάσης ἡδονῆς ἐπιθυμίὰ παιάρχει. Ἐπιθυμία 


δέ ἐστι λήπη τις xal φροντὶς, δι’ ἔνξειαν ὀρεχομένη 
τινός. 

Δοχεῖ μὲν λεία τις εἶναι χίνησις dj ἡδονή " τὺ O3 
ἀληθὲς τραχεῖα εὑρίσκεται xal ἔστιν. 

Φεῦγε «ivy τὸ ἡδὺ, ὅτι βιαίως παραχαλεῖ. 

"H ἁμαρτῆσαι ἡμᾶς οἱ δαίμονες πρστρέπονται. i) 
ph ἁμαρτήσαντας, τοὺς ἁμαρτάνοντας xpiva:v * ἵνα 
διὰ τοῦ. δευτέρου τὸ πρῶτον µολύνωσιν. 

Μώλωπες θριαµθευόµενοι οὗ προχόφουσιν ἐπὶ τὸ 
χεῖρον, ἀλλ᾽ ἰαθήσοντα.. ΟΩὐδὲν γάρ οὕτω τοῖς δαί- 
Roc: xal τοῖς λογιαμοῖς ἰσχὺν καθ) ἡμῶν δίδωσεν 
ὡς τὸ τοὺς ἀνεξαγορεύτους iv τῇ xapóig σιτί- 
ζεσθαι. 

Πῦρ ἐστι χαιόµενον fj ἁμαρτία * ὕὅσῳ ἂν περικφτς 
τὴν ὕλτν, τοσούτῳ ἂν περιέσται, καὶ καθ ὃ ἂν ἐπι- 
0fic, τοσοῦτον χαυθῄσεται. 

Διαμέλλων xa ἀναδνόμενος ἐξαγορεῦααί σ.υ τοὺς 
λογισμοὺς, πρὸς τῷ μηδὲν ὠφελῆσαι, ἔργῳ βεθαιοῖς 
ὡς µυστήριον ἐξεχάλυψέ aov ὁ ἐχθρός * xal δέδοικας 
προσκροῦσαι xaX ἐχπεσεῖν τῆς ἁγάπκης αὐτοῦ, e χε 
τοῦτο πνευματιχοῖς ἀνδράσι ἁποκαλύφε:ας. 


Ἔοιχεν fj ἁμαρτία παραχωλύµατι, χωλύοντι τὴν 
εὔνοιαν τοῦ θεοῦ ἐν ἡμῖν γενέσθαι. 

. Τὸ ἐπὶ μικροῖς ἢ µεγάλοις παρανοβεῖν ἰσοδύνα” όν 
ἔστι. Δι ἑχατέρον γὰρ ὁ νόμος ὁμοίως ὑπερηφα- 
νεύετδι. 

Οὔτε πῦρ ἱματίῳ περιστεῖλαι δυνατὸν, οὔτε αἰφ- 

D. γρὸν ἁμάρτημα χρόνῳ. 

TX ἁμαοτῆματά σου πειρῶ μὴ λόχοις ἐπικαλύ- 
πτειν, ἀλλὰ θεραπ:ὔειν ἐλέγχοις. 

Οὐ πόῤῥω τοῦ ἀναμαρτήτου »αθίστησιν ἑαυςὰν à 
τὸ ἁμερττηθὲν ἐπιειχῶς ὁμολογήσας. 

Ἐπίτασις χαχίας τὸ μὴ µόνον ἑαυτὸν ἁμαρτάνειν, 
ἀλλὰ xal συνηγορεῖν ἄλλοις.. 

Πολύχονν μὲν καὶ πολυφομώςατον ἐν ἀνθρώ- 
πων φυχαῖς τὸ xaxby, ἁσταλμένον δὲ xal σπάνιον οὐ 
ἀγαθόν. 


AOFOZ IZ. 
Περὶ yecavolac καὶ ἑξοιιο.ογήσεως. 


Μακάρ:ο: οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθή-ω- 
53. 











835 


LOCI COMMUNES, — PARS I. SERMO XVII. 


826 


Δεῦτε πρός µε, πάντες ol χαπιῶντες xal πεφορ- A — lbid. σι. Venite ad. me, omnes qui laboratis et 


εισµένοι, χἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. 

Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ οἱ 
χαχῶν ἔχοντος. Πορευθέντες δὲ μάθετε cl ἐστιν * 
"Exsev θέλω xai οὐ θυσἰαν. Οὐ γὰρ ἦλθον καλέσει 
διχαίους, ἀλλ ἁμαρτωλοὺς εἰς µετάνοιαν. : 

Λέγω ὑμῖν, ὅτι οὕτω χαρὰ ἔσται iv τῷ οὑρανῷ 
ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι, ἡ ἐπὶ ἔννενηχον- 
ταεννέα διχαίοι;, οἵτινες οὗ χρείαν ἔχουσι µετα- 
νοίας. 

Χαρὰ γίνεται ἑνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ ἐπὶ 
ἓνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι, 

Καθὼς παρεστήσατε τὰ µέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ 
ὁμαρτίᾳ, καὶ τῇῃ ἀνομίᾳ εἰς τὴν &voplav* οὕτως 
παραστήσατς τὰ µέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς 
ἁγχιασμὸν τῷ sip. 

Ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ, ἁμαρτίας ὑμῶν. 


Πιστός ἐστι καὶ δίχαιωης, ἵνα ἀφῇ ἡμῖν τὰς ἅμαρ- 
τίας ἡμῶν, xal χαθαρίσῃ ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀδιχίας. 

Εάν τις ἀποπλανηθῇ ἀπὸ τῆς ὁδοῦ τῆς ἀληθείας, 
xai ἐπιστρέψη τις αὐτὸν, γινωσχέτω, ὅτι ὁ ἑπι- 
στρὲφας ἁμαρτωλὸν bx πλάνης αὐτοῦ σώσει φυχὴν ἐκ 
θανάτου, χαὶ χαλύψει πλΏθος ἁμαρτιῶν. 

Εἶπε Δαυῖδ πρὸς Νάῦαν τὸν προφήτην, « Ἡμάρ- 
τηχα τῷ Kuglp* » καὶ εἶπε Νάθαν πρὸς Aavtb: 
« Καὶ Κύριος ἀφείλατο τὸ ἁμάρτημά σον, χαὶ οὐ 
μὴ ἀποβάνῃς. ) 

Ἐὰν ἄνομόν τί ἔστιν ἐν «fj yerpl. σου, πόῤῥω 
αὐτὸ ποίησον ἀπὸ σοῦ. Οὕτως ἀναλάμφει τὸ πρόα- 
wóy σου ὥσπερ ὕδωρ χαθαρὀν. 

'Eàv ὧσι χίλιοι θανατηφόροι ἄγγελοι, εἷς ἐξ 
αὐτῶν οὐ μὴ τρώσῃ αὐτὸν, bkàv νοήσῃ τῇ χαρδίᾳ ἐπι- 
στραφΏναι πρὸ; Κύριον. 

Εἶπα, Εξδαγορεύσω χατ᾽ ἐμοῦ εὖν ἀνομίᾳν µου τῷ 
Κυρίῳ xgi οὐ ἀφῆχας τὴν ἀσέθειαν τῆς «καρδίας 

ου. 

J Προφθάσωμεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ kv ἐξομολογή- 
σει. 

Ἑπκτάκις πεοείται ὁ δίκαιος, xal ἀναστήσεται. 

Δίχαιος ἑαντοῦ κατήγορος kv πρωτολογίᾳ. 


Καὶ νῦν λέγει Κύριος ὁ θεὸς ὑμῶν, « Ἐπιστρά- 
φητε πρός µε ἐξ ὅλης καρδίας ὑμῶν &v νηστείᾳ, καὶ 
ἓν χλαυθμῷ καὶ κοπετῷ ' 
δίας ὑμῶν, xal μὴ τὰ ἱμάτια ὑμῶν, xal ἐπιστρά- 
ertt πρὸς Κύριον τὸν θεὸν ὑμῶν, ὅτι ἐλεήμων καὶ 
οἰχτίρμων ἐστὶ, µακρόθυµος xal πολυέλεος, καὶ 
μετανοῶν ἐπὶ ταῖς χαχίαις. » 

« Ἐπισεράφητε πρός µε, xol ἐπιστραφήτομαι 
πρὸς ὑμᾶς, » λέχει Κύριος παντοκράτωρ. 

Ο0ὐαὶ οἱ ἐπιασκώμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν ὡς 
σχοινίῳ gaxpip, xat ὡς ζυγοῦ ἱμάντι δαράλωοςν τὰς 
ἀνομίας αὐτῶν. 

Λούσασθε, χαθαροὶ γίνεαθε, ἀφέλετε τὰς πονηρίας 
ὑμῶν ἀπὸ τῶν ψφυχῶν ὑμῶν ἀπέναντι τῶν ὄφθαλ- 
μῶν µου. ΙΠαύσχσθε ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν. Μά- 
θετε καλὺν ποιεῖν, ἐκκητήσατε χρίσΣιν, ῥήσασθε 


onerali eslis, οἱ ego reflciam vos. 

lbid. ix. Sani non egent medico, sed me affec- 
Μ. lite et discHe. quid sit : Misericordiam volo, et 
BOR S3criflcium. Non enim veni ut vocarem justos , 
sed peccatores ad poenitentiam. 

Lue. xv. Dico vobis quod ita gaudium erit in 
coelo super uno peccatore resipiscente, magis quam 
super nonaginia novem justis, qui non indigent 
posnitentia. 

33 ibid. Gaulium erit coram angelis Dei auper 
Une pecosore resipiscente. 

Hom. vi. Quemaditsodum  prebuistis membra 
vestra serva immunditia et iniquitati ad aliam 
atque aliam iniquitatem : sic et nunc prabete 


B membra vestra serva justitize ad sanetificationem. 


Jac. v. Conütemini invicem alius alii peccata 
vestra. 

Fidelis est et justas ut remittat nobis peccata 
nostra, et purificet nos ab omni iniquitate. 

Jbid. Si quis inter vos erraverit Α veritate, οἱ 
converterit quis eum, sciat quod qui converti fecerit 
peccatorem ab errore vig suc, salvam [faciet ani- 
mam à rorte, οἱ operiet multitudinem peccatorum. 

11 Reg. n. Dixit David ad Nathan prophetam : 
Peccavi Üomino, ct respondit Nathan : Et Dominus 
amovit peecatum (uum, et non morieris. 


Si quid iuiquum est in manu tua, procul id amo- 
lire abs te : sic relucebit facies tua instar aquam 
limpida. 

Si fuerint mille angeli leihiferi, nullus eorum 


' vulnerabit eum, sí ex animo iustituat ad Dominum 


converti. , 
Psal. xxxi, Dixi, ConQtebor adversus me íini- 


quitatem meam Domino : et tu remisisti jmpieta- 
lem cordis mei. 


Psal. xciv. Praeveniamus faciem ejus in confes- 
81010. 

Prov. xxiv, Septies cadet justus et resurget. 

Ibid. xviu. lustüs sui accusator est in primo 
sermone. 

Joel n. Et nunc dicit Dominus Deos vester : 
Consertimini ad me ex toto corde vestro, in jejunio. 


xal διαῤῥήξατε τὰς xap- p ct fleta οἱ planctu : et sciuditle coeda vestra, ncn 


vestimenta vestra, et convertimiui ad Dominum 
Deum vestrum, quoniam beneflcus et inisericors 


est, longanimis et multe bonitatis, et paenitentia 
ο ducitur super malo (quod scilicet inflixit vobis, vel 


inflicturus fuerat). 

Malachie. Convertimini ad me, el ego ad του 
convertar, inquit Dominus omnipotens. 

Isa, v. Ve qui aurabhitis peccata ipsorum tan« 
quam longo funiculo, οἱ veluti loro bubulo iniqui- 
tates ipsorum. 

lbid. 1. Lavamini, mundi estote, auferte nequitias 
ah animabus vestria coram oculis meis. Cessate a 
nequitiis vestris, discite bonum facere ; quarite 
judicium, liberate injuria oppressum. Judicate pu. 


821 


ANTONII MELISS.E 


pillo, et. justificate viduam, ct venite et disceple- A ἁδιχούμενον, χρίνατε óprpavip, xat οιχαιώσατε yfjpav: 


mus, dicit Dominus. Et si fuerint peccata vestra 
sicut rubeum, quasi nivem dealbabo; si autem 
fuerint sicut coccinum, veluti lanam dealbabo. Et 
si volueritis, et exaudieritis me, bona terrse come- 
detis ; si autem Don volueritis, neque audieritis 
30, me, gladius vos devorabit ; nam os Domini 
locutum «cet ita. 

Cum conversus lugebis, tunc salvus fies. 

Isa. x i. Ego sum, ego sum, qui deleo peecata 
(μα, et pon recordabor eorum. Tu vero memoriam 
mihi reduc, judicabimur simul. Narra tu primum 
iniquitates tuas, ut justiliceris. 

Sirach. v. Non erubescas confiteri peccata tua. 

Ne te pudeat ani (uz. Est enim pudor pecea- 


xal δεῦτε xal διαλεχθῶμεν, λέχει Κύριος " xal ἐὰν 
ὧσιν αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινιχοῦν, ὡς χιόνα λευ- 
χανῶ' ἐὰν δὲ ὥσιν ὡς κόχχινον, ὡσεὶ ἔριον λευχανῶ. 
Kat ἐὰν θέλητε, xat εἰσαχούσητέ µου, τὰ ἀγαθὰ της 
γῆς φἀάγεσθε * ἐὰν δὲ μὴ θέλητε, μηλὲ εἰσαχούσητέ 
pov, µάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται. Τὸ γὰρ στόµα Ko- 
ρίου ἐλάλησε ταῦτα. 

Ὅταν ἐπιστραφεὶς στενάξῃς, τότε σωθήσῃ. 

Ἐγώ εἰμι, ἐγώ εἰμι ὁ ἐξαλείφων τὰς ἁμαρτίας 
σου, xal οὗ uh μνησθώ. Σὺ δὲ μνήσθητι χαὶ χριθῶ- 
μεν. Λέγε δὲ σὺ πρῶτον τὰς ἀνομίας σου, ἵνα δι- 
χαιωθῖς. 

Mh αἰσχυνθῇς ὁμολογῆσαι ἓφ᾽ ἁμαρτίας aov. 

Π:.ρὶ 45; φυχῆς σου pÀ αἰσχυνθῆς. Ἔστι γὰρ 


ium irahens secum ; est item pudor gloriz gratiz- B αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν, xat ἔστιν αἰσχύνη δόξα 


que conciliator. Ne cedas ulli faciei (id est, trucu- 
lenti: aut blanditiis) quod anima tux damuo fiat, 
ncc in tuam perniciem erubescas. 

Ne differas couverti ad Üominum, neque diem 
ex die ducas. Repente enim veniet ira Domini, el 
tempore uliionis peribis. 


aie affecii sumus a peccatis, sanitatem recupe- 
remus beneficio paenitentia. 

Basilii, Diligens esto circa teipsum, ut pro de- 
licti portione curationis quoque remedium adhibeas. 
Magnum et difficile quod admisisti, omnino tibi 
opus est confessione, lacrymis plurimis, vigiliis 
inteusis, assiduo jejunio : sin leve et tolerabile 
peccatum fuerit, par ei poenitentia fiat. 


Nullus improba: vite homo desperel de seipso, 
sciens quod, eicut agricultura plantarum qualitates 
iminutat, sic anim:ze cultus, per virtutem adbibitus, 
omne genus agritudinis superare potest. 


Deus enim peccatoris inortem non vult, sed 
potius ut convertatur et salvus fiat. Noli teipsum 
negligere tanquam in profundam malitiam dejectum. 
Teinpus est patientiz, tempus longaniumiltatis, tem- 
pus curationis, tempus eimnendationis. Lap-us es, 
resurge : peccasti, desiste. Ne insiste viam pecca- 
torum, sed resilito : cum enim te avertücris, οἱ 
juxeris, tum servaberis. Labores enim sau:tas 
sequitur, el salus sudores. ) 

Nou ex mora temporis, sed animi affectione ρᾳ- 
nitentia aestimatur. 

Necessarium est peccata illis confiteri, quibus 


administratio mysteriorum Dei concredita fuerit. 


Sic enim etiam antiqui, poenitentiam agentes, sauctis 
fecisse reperiuntur. Seribitur enim in Evangelio, 
quod Joanni Baptistz peccata sua confessi sint ; et 
in Áctis, quod apostolis, a quibus etiam omnes 
bsptizabantur. 


Theologi. Nullo cultu tam gaudet Deus, quam 
wflictione animi peccatorum, et pro lacrymis 
benignum anoreui retribuit. 


ωμά 


xai χάρις. Καὶ μὴ λάνης πρόσωπον χατὰ φυχἠὴς 
σου, καὶ ih ἐντραπῇς εἰς πτῶσίν σου. 


Mi ἀναμείνῃς ἐπιστρέφαι πρὸς Κύριον, xot μὴ 
ὑπερδάλλου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας. Ἐξαπίνης γὰρ 
ἐἑλεύσεται ὀργὴ Κυρίου, xal ἓν χαιρῷ ἐχδικήσεως 
ἐξολῃ. κ 

᾿Εχαχώθημε»ν διὰ τὰς ἁμαρτίας, ἰαθῶμεν διὰ erc 
µετανοίας. 

lipóctye σεαυτῷ, ἵνα χατὰ ἀναλογίαν τοῦ πλη-α- 
µελήµατος xai τὴν £x τῆς θεραπείας βοῄθειαν χατα- 
δέξῃ. Μέγα καὶ χαλεπὺν τὸ ἁμάρτημα, πολλἠ cet 
χρεία της ἐξομολογήσεως, δαχρύων πλείστων, συν- 
τόνου τῆν ἀγρυπνίας, ἁδιαλείπτου νηστείας. Κοῦφον 
xai φορητὸν τὸ ἁμάρτημα, ἐξισαζέσθω χαὶ ἡ µετά- 
vot. ' 

Μηδεὶς à» xaxíg διάξας ἑαυτὸν ἀπογινωσχέτω, 
εἰδὼς, ὅτι γεωργία μὲν τὰς ποιότητας τῶν φυτῶν 
µεταθδάλλει  ἡ δὲ κατ᾽ ἀρετὴν τῆς φυχῆς ἐπιμέλεια 
δυνατή ἐστι παντοδαπῶν ἁἀῤῥωστημάτων ἔπιχρα- 
τῖσαι, | 

Q3 θέλει yàp ὁ θεὸς τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτω.ο, 
6; τὸ ἐπιστρέφαι xal σωθῆναι. Mh ὡς εἰς βάθος 
xoxwv καταφρονήσῃς. Καιρὸς ἀνοχῆς ἐστι, καιρλς 
μαχροθνµίας, καιρὺς ἱάσεως, χαιρὸς διορθώσειως. 
Ὠ,ίσθησας, ἑξ:γείρου: ἤμαρτες, Ἠσύχασον. Μη 
Gris ἐν ὁδφ ἁμαρτωλῶν, à) ἀποπήδησον» ὅταν γὰρ 
ἀποστραφῆς xdi στενάξης, τότε σωθἠσῃ. "Ἔστι γὰρ 


D ὃκ πὀ ων ὑὐγεία, xal ἐξ ἱδρώτων σωτηρία. 


Οὐ χρόνου ποσότητι, διαθέσει δὲ φυχῆς ἡ μετάνοια 
κρίνεται. 

"Avayxaioy τοῖς πεπιστευµένοις τὴν οἰχονομίαν 
τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ ἑξομολογεῖσθαι τὰ ἅμαρ- 
τῆµατα. Οὕτω γὰρ xal οἱ πάλαι μετανοοῦντες Ex) 
τῶν ἁγίων εὑρίσχονται πεποιηχότὲς. l'érpamcat làp 
ἐν μὲν τῷ Εὐαγγελίῳ, ὅτι τῷ Βαπτιστῇ Ἰωάννι 
ἐξωμολογοῦντο τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν, kv δὲ ταῖς 
Πράξεσι, τοῖς ἁποστόλοις, 0g' Qv καὶ ἐδαπτίζουτυ 
ἅπαντες. 

Οὐδενὶ ἄλλῳ à; κακοπαθείᾳ θεὸς θεραπεύεται, 


καὶ δάχρυσι τὸ φιλάνθρωπον ἀντιδίδοται. 


-— 














829 


— 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XVII. 


830 


Δέον εὐμεταχινῆτους μὲν εἶναι πρὸς τὸ xpetvzov À — A deteriori ad melius facile mulari, vice versa 


ἀπὸ τοῦ χείρον.ς, ἀχινήτους δὲ πρὸς τὸ χεῖρον ἆ πὸ 
τοῦ βελτίονος. 

Τὸ μὴ ἁμαρτάνειν ἀνεπαισθήτως, à ἐπιγινό- 
σχειν χαὶ συνορᾶν τὸ πλημμεληθὲν, οὐχ ἔστι µι- 
xpóv * ἀλλ) ὁδός τίς ἐστι xal ἀρχὴ, πρὸς διόρθωσιν 
ἄγουσα καὶ τὴν ἐπὶ τὰ χρείττω µεταδολήν. 

Ἔως ἐστὶ χαιρὸς, προφθάσωμεν τὸ τοῦ θεοῦ 
πρόσωπον by ἐξομολογήσει, ἵνα ἥμερον αὐτὸν ἴδυμεν 


τότε xal Υλη ὸν, ἵνα τὰς ἀπειληφόρους ἐχείνας δυνἀ- 


μεις διαφύγωμεν. 

Οὐ δεινὸν τὸ πολεμοῦντα τρωθῆναι, ἀλλὰ τὸ μετὰ 
τὴν πληγὴν ἀπογνῶναι xal ἀμελῆσαι τοῦ τραύματος. 

M1 τοίνυν ἀπογίνωσχε, μηδὲ ἀφίστασο τῆς εὐχῆς, 
ἀλλὰ πρόσελθε ἁμαρτωλὸς ὢν, ἵνα δοξάσῃς σου τὸν 
Δεσπότην, ἵνα δῷς αὐτῷ τὴν οἰχείαν φιλανθρωπίαν 
iv τῇ συγχωρήσει τῶν σῶν ἁμχρτημάτων ἔἐπιδεί- 
ξασθαι' ὡς ἐὰν φοθηθῆς προσελθεῖν, ἑνεπόδισας 
αὑτοῦ τῇ ἀγαθότητι, διεκώλυσας αὐτὸν τῆς χρηστό- 
τητος αὐτοῦ, τό γε ἐπὶ ool ἦχον. 

Ἡ ἁμαρτία ὁμολοχουμένη ἑλάττων γίνεται * μὴ 
ὁμολαγουμένη δὲ, χείρων. 

Μέγα ἀγαθὸν τὸ ἐπιγινώσχειν τὰ ἁμαρτήματα, 
xai µιμνήσχεσθαι αὐτῶν διηνεχῶς. Οὐδὲν οὕτως 
θεραπεύει πλημμέλειαν, ὡς μνήμη διηνεκῶς * οὐδὲν 
αὖτως ὀχνηρὺν ἄνθρωπον moti πρὸς καχίαν. "Ay 
£j τὰ ἁμαρτήματα διηνεχῶς ἐν τῇ µνήµῃ, οὐ- 
δέποτε τῷ πλησίον µνησικακήσεις, οὐδέποτε ὀργν. 
σθήσῃ, οὐδέποτε λοιδορήσεις, οὐ φρονῄσει; μέγα, 


ϱὗ περιπεσεῖ πάλιν τοῖς αὐτοῖς. "Eàv γὰρ νῦν fic σ 


αὐτῶν µεμνημένος, καὶ συνεχῶς αὐτὰ προφέρῃς τῷ 
θεῷ, xal ὑπὲρ αὐτῶν δέῃ, ταχέως ἐξαλείφσις αὑτά. 
Ἐὰν δὲ νῦν ἐπιλάθῃ, τότε αὐτῶν ἀναμνησθήσῃ καὶ 
ἅχων ἐπὶ τῆς οἰχουμένης ἁπάσαης sig μέσον φερο- 
µέγων αὐτῶν, xal φίλων, xaX ἐχθρῶν, xal ἀγγέλων. 
Οὐ γὰρ 6h πρὸς Δαυῖδ ἔλεγε µόνον, « *A σὺ ἑἐποίτ- 
σας lv χρυφῇ, ἐγὼ πο.ῄσω πᾶσι χατάδηλον, » ἀλλὰ 
X21 πρὸς πάντας ἡμᾶς. Ἐλέγξω γάρ σε, φησὶν, ὑπὸ 
τοῖς ἁπάντων ὀφθαλμοαῖς τιθεἰς cao. ἁμαρτήματα. 


Ὥσπερ γὰρ ὁ τὴν θύρᾶν εἰσελθὼν Evbov ἑἐστὶν, 
οὕτως ὁ τὰ οἰχεῖα λογιζόμενος xaxà xal ἐπὶ τὴν 
θεραπείαν αὐτῶν πάντως ἢξει. "Av δὲ λέγῃ, ΄Αμαρ- 
τωλός εἰμι, μῇ ἀναλογίζεται δὲ αὐτὰ xos' εἶδος, xai 


autem constantes essé oportet. 


$38 Non peccare insensibiliter, sed agnoscere et 
videre delictum suum, non parva res est, imo via 
quidam et principium ducens ad emendationem 
et re: ipisceutiam. 

Chrysost. Dui. tempus nos sinit, preveniamus 
Dei faciem confessione, ut mitem et placidum ipsum 
tunc videamus, et minaces illas potestates effugia- 
ms. 

Non tam noxium est certando vulnerari, quam 
vulnus inflietum negligere et desperare. 

Ne desperes igitur, nec a precibus desistas, sed 
peccator cum sis, accede ut glorifices Dominum 
tuum, et occasionem οἱ praebeas declarandi natíi- 
vani benignitatem suam in scelerum tuorum remis- 
sione : nam δὶ dubites accedere, bonitatem Ipsius 
mpedivisti, et benignitatem quantum in te est 
prohibuisti. 

Peccatu.m si conflteare, minues; secus augehis. 


Magnum bonum est aguoscere peccata, et assidue 
ipsorum meminisse. Nihil tam curat peccatum, 
quam assidua memoria, nec aliud adeo tardum ad 
malitiam reddit hominem. Si peccata subinde in 
memoria volvas, nunquam recordaberis injuriarum 
quas proximus tuus tibi fecerit, nunquam irasceris, 
nunquam conviciaberis, non altum sapies, non 
denuo in cosdem errores incides. Nam si nunc 

corum memineris, et assidue coram Deo ipsa coin- 
I!emores, et veniam ores, statim abolebuntur. Si 
vero nunc eorum obliviscaris, in futuro sxculo vel 
invitus recordaberis eorum coram universo orbe, 
amicis simul οἱ inimicis et angelis in medium ea 
proferentibus. Non euim ad solum Davidem dixit 
Deus : Quse. tu fecisti in occulto, ego omnibus ma- 
Lifesta faciam, sed etiam ad nos omnes. Redarguam 
enim te (inquit) opinium oculis peccata 1ua propo- 
nens. 

Quemadmodum per januam [ingressus aliquis 
intus existit; sic ille qui secum sua mala reputat, 
ad curam eorum indubie perveniet. Si vero dicat, 
Peccator sum, non autem sigillatim peccata recen- 


λέγει, ὅτι Τόδε xal τόδε Ίμαρτον, οὐδέποτε παύ- p Sel, dicendo, Hóc et illud peccavi, nunquam quie- 


σεται, ἀεὶ piv. ὁμολογῶν, φροντίζων δὲ οὐδέποτε 
τῆς διορθώσεως. Τὴν ἀρχην οὖν χαταδαλλώµεθα, 
καὶ πάντα εὔχολα ἔσται χαὶ ῥᾷστα. ᾿Αρξώμεθα τοί- 
νυν, καραχα)λῶ, ὁ μὲν ἀπὺ τοῦ τὰς εὐχὰς ἐπιτεῖναι, 
ὁ δὲ ἀπὸ τοῦ δαχρύειν συνεχῶς, ὁ δὲ ἀπὸ τοῦ κατη- 
φεῖν (οὐδὲ γὰρ οὐδὲ τοῦτο τὸ οὕτω μικρὺν ἀνόνητον * 
Κίδον γὰρ, qai, ὅτι ἐλυπήθη, καὶ ἑπορεύθη στυγνὸς, 
xal ἰασάμην τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ), ὁ δὲ ἀπὸ τοῦ ἔλεημο- 
χύνην ποιεῖν, ὁ δὲ ἁπὰ τοῦ ἀφιέναι τοῖς πλησίον τὰ 
ἁμαρτήματα, ὁ δὲ ἀπὸ τοῦ μὴ μνησικαχεῖν, μηδὲ 
ἀμύνεσθαι, 

Οὐκ ἔστι προτροπή τις τοιαύτη πρὸς ἀρετὴν, 
«loy ἁμαρτημάτων ἀνάμνησις. 

'Qüot µετανοίας πέντε * πρὠτη f) χατάγνωαι; τῶν 


sret, dum semper confitetur, nunquam vero emen- 
dationis curam habet. Principium igitur rccte 
iustituamus, et omnia levia fient et facillima. lnci- 
piamus ergo ita ut alius orationem augeat, alius 
subinde lacrymetur, alius vultu demisso trí&tetur 
(nam ne hoc quidein, utcunque parvum, jnutile 
fuerit. Vidi enim (imquit) tristatum et ambulantem 
cum maestitia, et sauavi vias ejus), alius eleemosy- 
nam faciat, alius 3G peccata proximis condonet, 
alius denique ab oblivione malorum et injuriarum 
deposito ultionis affectu incipiat. 

Nihil adeo virtutem promovet, quam recordatio 
peccatorum. 

Vie ponitudinis sunt quinque : prima, agnitig 


$31 


ANTONII MELISS/E 


8n 


οἱ increpatio peccatorum ; secunda, proximis $005 4 ἡμαρτημένων ΄ δευτέρα τὸ ἀφεῖναι τοῖς πλησίον τὰ 


errores condonare; tertia qux (it per orationem ; 
quarta, per eleemosynam ; quinta, per humilitatem 
animi. 

Clementis. Optimum quidem, non peccare ; sed 
boc etiam bonuin est si peccatores in viam redeant 
panitentizs? beneficio : quemadmodum et continua 
sanitas optima est, bonum tamen est amissam quo- 
que post morbuin recuperare. 

Vera peuitentia est, non amplius eisdem affecti- 
Lus obnoxium deprehendi, sed funditus ab anima 
evellere ista peccata, quorum causa aliquis se morte 
dignum judicaverit. 

Poenitentia tunc omne peccatum abolet, cum 
aliquo in anima errore oborto moram non admit- 


ἁμαρτήματα τρίτη ἡ ἀπὸ τῆς εὐχῆς γινομένη" 
εετάρτη dj ἀπὺ τῆς ἑλεημοσύνης * πέµπτη ἡ às τὶς 
ταπεινοφροσύνης. 

Καλὸν μὲν τὸ μὴ ἁμαριάνειν ' ἀγαθὸν && καὶ x 
ἁμαρτάνουτας ἑπανάγεσθαι διὰ µετανοίας. ὥσπερ 
ἄριστον τὸ ὑγιαίνειν ἀεὶ, ἀγαθὸν δὲ xal vb ἀγασφῖ - 
λαι μετὰ τὴν νόσον. 


Ἡ ἁλιθινΏ μετάνοια τὸ µηχέτι τοῖς αὐτοῖς Evor v 
εὑρεθῆναι ἀλλ ὅρδην ἐχριξῶσαι τῆς φυχῆς, ἐρ' 
οἷς ἑαυτοῦ χκατἐγνω θάνατον ἁμαρτήμασιν. 


ετάνοια τότε ἁμαρτήματος παντὸς γίνεται ἆπα- 
λειπτιχῆ, ὅταν ἐπὶ τῷ γενομένῳ ψυχῆς σφάλματι 


tit, neque ad ullum temporis spatiuin affectionem B ἀναθολὴν μὴ δέξηται, μηδὲ παραπέμψῃ τὸ πάβος 


transmittit. Sic enim nullum criminis vestigium in 
nobis relinqui potest, cum in primo ingressu re- 
velatur, instar plante adhuc lenere antequam 
radicetür. 

Quemadmodum cancri facile capiuntur insidiis, 
eo quod alias antrorsum, alias retrorsum incedant : 
sic etiam anima, nunc risui et deliciis, mox luctui 
dedifh,'nihil proficere potest. 


Qui nunc luget, nune deliciatur et ridet, similis 
est homini panemr adversus canem, lapidis instar, 
projicienti, qui gestu quidem fugat canem, facto 
autem remanere hortatur. 

Marci. Ponitentiz opus in tribus hisce virtutibus 
absolvi judico : purgatione cogitationum, oratione 
ássidua, et ingruentium afflictionum patientia. Qui 
in istis aliquandiu moratur, tandem ad animi tran- 
quillitatem perventet. 

Philonis, Nihil prorsus erroris committere pro- 
prium est Del, et forte etiam hominis divini : ab 
errore autem ad inculpabilem vitam redire, pru- 
dentis est et utilia plane non ignorantis. 

Peccantes non statím ulciscitar Deus, sed tempus 
eis permitit, ad penHentiam et remedium ac 
einendationem erroris. 

Theodorici. Απιμία vulnera. seque amplis remediis 
indigent : et qui difficili. morbo laborat, majorem 
curam desiderat : et qui maguis peccatis obnoxius 
est, majure benignitate opus habet. 

$37 Epicharmi. Sapientem decet providentia, non 
poenitentia. 

Evagrii. Plauta qua subinde iransferwur, non 
fructilleat, 

Aristot. Aristoteles dicebat per omnem vitam 
trium se poenituisse, primo quod mulieri secretum 
aliquid commisisset, secundo quod navigaseet que 
pedibus ire licuisset, terio quod unum diem inte- 
$1MUs mansisset. 


SERMO XVII! Τα. CLXXX]. 


De illis qui cito mutantur in deteriorem statum et 
de paenitentia, 


"Luc. 1x. Nullus qui manu superinjecta aratro 


εἰς χρονιχὺ» διάστηµα’ οὕτω γὰρ οὐχ EGet κατλλεῖαι 
ἴχνος ἓν ἡμῖν «b χαχὸν, ἅτε ἃμα τῷ ἐπιδῆνα: ἆτο- 
σπασθὲν, δίχην φυτοῦ ἀρτισυστάτου. 

Ὥσπερ οἱ λεγόμενοι χαρχῖνοι εὐξπιχείρηοι 
τυγχάνουσιν, διὰ τὸ ποτὲ μὲν πρόσω βαίΐνειν, ποτὶ 
δὲ ὄπισθεν' οὕτως xal φυχΏ, ποτὲ μὲν γελῶσα, τοτὶ 
bk πενθοῦσα, ποτὲ δὲ τρυφῶσα, οὖδὲν ὠφελῆσι 
δύναται. 


Ὁ ποτὲ μὲν πενθῶν, ποτὲ δὲ τρυφῶν καὶ γελοιά- 
ζων, ὅμοιός ἐστι τῷ μετὰ ἄρτου τὸν χύνα τῆς e 
ληδονίας λιθάζοντι, ὃς τῷ μὲν σχήµατι τοῦτον δώ- 
χει, τῷ δὲ πράγματι παρεδρεύειν τοῦτον προτρέπει, 

Δογίζυμαι τὺ τῆς µετανόίας ἔργον ἓν ταῖς «pol 
εαύταις ἀρεταῖς ἐξυφαίνεαθαι *. ἓν τῷ λογισμοὺς 
καθαίρειν, xal ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι, xai ck 
ἐπερχομένας θλίψεις ὑποφέρειν" Ey τούτοις ὁ ἔγχρ» 
νίζων εἰς ἀπάθειαν ἔρχεται. 

Τὸ μὲν μηδὲν συνόλως ἁμαρτάνειν ἴδιον θεοῦ, 
τάχα δὲ καὶ θείου ἀνδρός ΄ τὸ δὲ ἁμαρτάνοντα µετα 
θάλλειν πρὺς ἀνυπαίτιον ζωὴν φρονίµου xal $ 
συμφέρον ἅπαν οὖκ ἀγνοῄσαντος. 

Tei; ἁμαρτάνουσιν οὐκ εὐθὺς ἐπέξεισιν ὁ 80; 
ἀλλὰ δίδωσι yp^óvov εἰς µετάνοιαν, καὶ τὴν t6 
σφάλματος ἴασίν τε καὶ ἑπανόρθωσιν. 

Tà μεγάλα τῶν τραυμάτων ἰσομέτρων biu 
φαρμάκων’ καὶ Ó χαλεπῃ νόσῳ περιπεσὼν κλείονκ 
χρΏδει χηδεµονίας xai ὁ μεγάλα πλημμελήσα: 


D πλείονος δεῖται φιλανθρωπίας. 


Οὐ μετανοεῖν, &X)X προνοεῖν yph τὸν σοφὸν b» 
δρα. 
Φυτὸν µεταφερύμενον συνεχῶς χαρκὺν οὐ vul. 


Ἀριστοτέλης ἔφη iv. παντὶ τῷ Bip ερεῖς µεταμε- 
λείας, µίαν μὲν ἐπὶ τῷ γυναικὶ πιατεῦσαι Me 
ἀπόῤῥητον, ἑτέραν δὲ, πλεύσας ὅπου δυνατὸν ft 
ζεῦσαι, τὴν δὲ τρίτην, ὅτι μίαν ἡμέραν ἀδιάθεν 
ἔμεινεν. 


AOTOZ IH. 


Περὶ τῶν ταχέως µεταδα.λομένων, xal περὶ 4" 
τανοίας. 


Οὐδεὶς ἐπιδαλὼν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ ἄροτρν. 














833 


LOCI COMMUNES. — PARS 1. SERMO XIX. 


834 


καὶ βλέπων εις τὰ ὁπίσω, εὔθετός Eottv cl; τὴν βχ- A retrorsum. vertit oculos, idoneus est ad reznum 


σιλείαν tou Θεοῦ. 

Κρεϊῖσσόν ἐστι μὴ ἑπεγνωκέναι εν ὁδὸν τὴς δι. 
χαιοσύνης, ἢ ἐπιγνόντα ἐπιστρέψαι ix τῆς παραὸσ. 
θείσης αὐτῷ ἁγίας ἑντολης. 

Ἐχουσίως γὰρ ἁμαρτανόντων ἡμῶν, μετὰ τὸ λα- 
θεῖν τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας, οὐχέτι περὶ ἆμαρ» 
τιῶν ἀπολείπεται θυσία, φοθερὰ δέ τις ἐχδοχὴ xpl- 
6εως, xal πυρὸς ζῆλος ἑσθίειν μέλλοντος τοὺς 
ὑπεναντίους, 

"Ὥσπερ χύων ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ τὸν ἴδιον ἔμετον, 
xo μισητὺς γένηται” οὕτως ἄφρων τῇ ἑαυτοῦ xaxlq 
ἀναστρέφας ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ ἁμαρτίαν. 

"Ev τῷ ἀποστρέφειν δίχαιον ix τῆς διχαιοσύνης 
αὑτοῦ, χαὶ ποιηόαι ἁδιχίαν, πᾶσαι al. διχαιοαύναι 


αὐτοῦ οὗ μὴ μνησθῶσιν' ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ αὐτοῦ ἆπο- B 


θανεῖται. Ἕκαστον χατὰ τὴν ἐδὸν αὐτὸῦ ἐν fi εὕρω 
αὐτὸν, χρινῶ αὐτὸν, λέγει Κύριος χαὶ ἓν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ 
ἐπιστρέψῃ ὁ ἄνομος ix πασῶν τῶν ἀνομιῶν αὐτοῦ, 
xal ποιἠσ]ι διχαιοσύνην, οὗ pl μνησθῶ ἔτι πάντα 
τὰ παραπτώματα αὐτοῦ. 

Δικαιοσύνη δικαίου οὗ μὴ ἐξέληται αὐτὸν àv ᾗ ἂν 
ἡμέρᾳ πλανηθῃ' χαὶ ἀνομία ἀσεδοῦς οὗ χαχώσει 
αὐτὸν, ἓν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ἀποστραφῇ ἀπὺ τῆς ἀνομίας 
αὐτοῦ. Ἔκαστον bv ταῖς ὁδοῖς αὑτοῦ χρινῶ ὑμᾶς, 
οἶχος Ἱσραήλ. 

Ὅ kv προκοπῇ γενόμενος ἀγαθῶν ἔργων, εἶτα 
παλινδροµήσας πρὸς τὴν ἀρχαίαν συνήθδειαν, οὗ 
µόνον τὸν ἐπὶ τοῖς πεπονηµένοις μισθὸν ἐζημιώθη, 
ἀλλά καὶ βαρυτέρας ἀξιοῦται τῆς χαταχκρίσεως. 

*O ἐπὶ τοῖς πρώτοις ἁμαρτήμασι παιδευθεὶς, xal 
τῆς ἀφέσεως χαταζιωθεὶς, ἐὰν πάλιν ἁμάρτῃ, χεῖρον 
τοῦ προτἐρου κατασχευάζει aus τὸ χρῖμα τες 
ἐργῆς. 

Πολλοὶ ἐπιστρέφαντες ἀπὸ πονηρῶν ἔργων, οἱονεὶ 
τὰς µνῆμας τῶν παλαιῶν Εργων παρακατέχοντες, 
δι’ αὐτῶν πολλάχις ἀνανεοῦνται τὴν ἠἡσυχάζουσαν 
ἁμαρτίαν. 

"Ανθρωποι ταῖς νεφέλαις ἑοίχασι, πρὸς τὰς τῶν 
πνευμάτων μεταθολὰς ἄλλοτε χατ᾽ ἄλλο µέρος τοῦ 
ἀέρος ἐμφερομέναις. 

AOTOZ Ie. 
Περὶ τῶν slc pscávoiav ui ἐπιστρεφόντων. 

Παρῆσαν δέ τινες αὐτῷ τῷ χαιρῷ, ἁπαγγέλλοντες 


D. i. 

Apost. Pr:stat nom agnovisse viam  justiti», 
quam post agnitionem illius a sancta doctrina sibt 
tradita resilire. 

Hebr. x. Nam si volentes peccaverimus Ρον 
acceptam cognitionem veritatis, non ultra pro pec- 
catís reliqua est hoaiia, sed formidabilis: quaedam 
exspeciario judicii,.et ignis vehementia, qui devo- 
raturus est adversarios. 

Prov. xxvii. Quemadmodum canis reversus ad 
proprium vomitum abominabilis tit, sic insipieus 
qui ex malitia sua redit ad peccatum suum. 

Ezech. xvin. Cum justus avertitur a justitia sua 
et injustitiam admittit, omnes justiti» ejus a me- 
moria cadent, morietur iu peccato suo. Unum- 
quemque in via sua, in qua invenero ipsum, judicabo, 
inquit Dominus, et quocunque die iniquus al 
omnibus iniquitatibus suis se converterit, et fecerit 
justitiam, non amplius omnium delictorum ejus 
recordabor. 

Ibid. xxxm. Justitia justi non liberabit eum quo 
tempore aberraverit : et iniquitas impii non no- 
Ccbit ei, quo die conversus fuerit ab iniquitate sua. 
Ununquemque vestrum in viis suis judieabo, ο 
domus Israel. 

Basitii. Qui postquam in bonis operibus profecit, 
iterum ad antiquam consuetudinem redit, non 
solum perdit bonorum operum mercedem, sed 
insuper graviore damnatione multatur. 

Castgatus aliquis propter prima peccata, ei 
veniam assecutus si denuo peccet, gravius priore ju- 
dicium irz sibi accersit. 


Multi a malis operibus couversi, sed adhuc vete- 
rum Pacinorum apud se memoriam servaryes, cjus 
culpa nop raro quietum peccatum renovant. 


Homines nebulis similes sunt, quse juxta muta- 
tiones flatuum nunc huc nunc iltuc feruntur. 


SERMO XIX [al. CLXXXI]. 
De illis qui ad penitentiam non convertuntur. 
Luc. xn. Aderant autem quidam éodem in tem- 


αὐτῷ περὶ τῶν Γαλιλαίων, ὧν τὸ αἷμα Πιλᾶτος ἔμιξε D pore nuntiantes illi de Galilzeis, 38 quorum san- 


μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν. Καὶ ἀποχριθεὶς ὁ Ἰησοῦς 
εἶπεν αὐτοῖς' « Δοκεῖτε ὅτι οἱ Γαλιλαῖοι οὗτοι ἅμαρ- 
τωλότεροι παρὰ πάντας τοὺς Γαλιλαίους ἐγένοντο, 
ὅτι τοιαῦτα πεπόνθασιν ; Οὐχὶ, λέγω ὑμῖν * ἀλλ᾽ ἐὰν 
ph µετανοῄσητε, πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε. "H 
ἐχεῖνοι οἱ δέχα χαὶ ὀχτὼ, bo! οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος 
ἐν τῷ Σιλωὰμ, xal ἀπώλεσεν αὑτούς * δοχεῖτε ὅτι 
ὀφειλόται ἐγένοντο παρὰ πάντας ἀνθρώπους τοὺς 
χατοιχοῦντας Ἱερουσαλήμ; Οὐχὶ, λέγω ὑμῖν" ἀλλ' 
ἐὰν μή. µετανοήῄήσητε, πάντες ἀπολεῖσθε. 
Ὅταν δὲ λέγωσιν εἰρῆνην xai ἀσφάλειαν, τότᾶ 
αἱωνίδιος αὐτοῖς ἑφίσταται ὄλεθρος. 
Οἱ ἓν ἁμαρτίαις γενόμενοι, χαὶ μὴ µεταγνόντες, 
$ µόνον οὐκ εἰσακούσοντσι προσευχόµεγοι, ἀλλὰ 


guinem Pilatus miscuerst cum sacrificiis ipsorum. 
Et respondens Jesus, dixit illis : Putatis quod lii 
Galilei prae cunctis Galileis peccatores fuerint, 
quia talia passi sunt ? Non, dieo vobis, imo nisi r.-- 
sipueritis, omnes similiter peribitis. Aut illi deceu 
εἰ Ocio, supra quos ceeidit turris in Siloa, et 
oceidit eos, pulatis quod debitores fuerint ulira 
eunelos homiues habitantes Hierosolymis? Non, 
dico vobis, imo nisi rcsipucritis, omnes similiter 
peribitis. 

Apost. Cum autem dixerint pacem et securita- 
tem, tum repentinus eis imminet interitus. 

Qui intricati peccatis non. agunt poenitentiam, 
illi non solum orantes non exaudientur , sed insu- 


ANTONII MELISS.£ 83 


per exasperabumt Deuwm, improbitatis ipsorum A xat τὺν θεὸν παροξύνουσιν, ὑπο κεμυίσχοντες αὐτὶν 


memoriam ei eszcitantes. 

David. Nisi coavertamini, gladium suum vibra- 
bit. 

Pros. xvin. ἵπριας, multitudine peccatorum 
obrutus, nezligit : ingruit autem ei dedecus et in- 
famia. 

Qvi sibi in operibus seis non medetur, frater 
est ladentis seipsum. 

Qui tegit impietatem suam, non fruetur prospe- 
ritate. 

Jerem. vm. Wee dicit Dominus : num cadens 
non resurgit, aul aversus non se convertit? Inda- 
rarunt facies suas plus quam lapidea duritie, et 
noluercnt converti. 

Jsa. E«ce ego litigo tecum, te dicente : Non 
peccavi; quia prorsus neglexisti emendare vias 
(uas. 

Neminem sue malitie poenitet : Nemo est qui 
dicat, QuiJ feci? 

Eccli. v. Ne dicas, Peccavi et quid  mibj accidit 
triste? nam Dominus palieus est. 

S. Basil. Occuliatio vitu mortem accersit zgro- 
tanti. 

ο quid pulchri et bonesti est peccatum, serves 
id perpetuo : sin auctori suo noxium, quid immo- 
raris rebus perniciosis? Newo cupidus evomendz 
bilis pravo et luxzurioso victu cam sibi augere stu- 
det. 

Purgare convenit corpus a molestis, non autem 
morbum augere supra vires corporis. Vide ne, dum 
malorum molem tibi accumulas, spe liberationis 
fnturz interim fretus, peccatum quidem exaggeres, 
a remissione autem aberres. 

Yide, bomo, ne quando sera et inutilis malorum 
consiliorum penitentia tibi obveniat. 


Chrysost. Non tam grave est labi, quam Jacere 
lapsum et non resurgere. 

Cum semel anima gustavit peccatum, idque 
sine sensu doloris, magnum inde augmentum agri- 
tudini accedit. 

Justini. Vix denuo erigiiur animus ad bona 
99 illa a quibus delapsus est : et gre detrabi- 
tur ab illis malis, quibus assuetus fuerit. 

Suljici et concedere affectibüs, extrema servitus 
est, quemadmodum imperare ipsis, unica libert.s. 


Cum optimum sit non peccare, secundi ordinis 
bonum cst, ad justitiam redite, Qui vero multo 
tempore peccans in luxuria permanet, infelicissi- 
mus babeatur oportet. 

Dionysii. Non lieri potest ut veniam consequan- 
tur illi, quos peccatorum non paenitet, 

SERMO XX (al. CLVI). 
De futuro judicio. 

Matth. xvi. Filius hominis venturus est in gloria 
Pawis sui, et tunc reddet unicuique secundum 
epera ejus. 


τῆς ἑαυτῶν µοχθηρίας. 

Ἐὰν pij ἑκιστραφητε, τν ῥομφαίαν αὐτοῦ ev). 
θώσει. 

Ὅταν Έλθη ὁ ἀσεθὴῆς εἰς πλῃθος χακὼν, xat 
φρονεῖ- ἑκέρχεται δὲ αὐτῷ ἀτιμίᾳ xax ὄνειδες. 


0 μὴ ἰώμενος ἑαυτὸν ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ ἀδ. 
φός ἔστι τοῦ λυµαινομένου ἑαντόν. 

'O ἐπικαλύπτων ἀσέθδεια» αὐτοῦ οὐχ εὐοδωθίᾳ. 
ται. 

Τάδε λέχει Κύριος « Mh ὁ πίπτων οὐχ ἀνίστα- 
ται, ἡ ὁ ἀποστρέφων οὔχ ἐπιστρέφει; Ἑστερέωσ 
τὰ πρύσωπα αὐτῶν ὑπὲρ κέτραν, καὶ οὐχ hr 
ἐπιστραφῆναι. » 


B 15 ἐγὼ χρίνοµαι πρὸς ci, iv. τῷ à έχε 6i, 0j 


fipaptov- ὅτι χατερρόνησας αφόδρα tou δεντερῶ:αι 
τὰς ἑδοὺς σου. 

Οὐχ ἔστιν ἄνθρωτος μετανοῶν ἀπὸ τῆς χαχας 
αὐτοῦ, λέγων, Τί ἑστίητα ; 

M εἴπης, Ημαρτον, xai τί poc ἐγένετο; Ὁ Τρ 
Κύριος µαχρύθυ..ός ἐστι. 

Τὸ χρύπτειν ἁμαρτίαν συγχατασκενάζει ἐπὶ oy 
νοσοῦντι τὸν θάνατον. 

Ki μὲν χαλὸν ἁμαρτία, φύλασσε ταύτην εἰς τος’ 
el δὲ βλαδερὰ τῷ ποιοῦντε, τί ἐπιμένεις tol; ὁλε- 
θρίοις; Οὐδεὶς χολὴν Ep£aa: ζητῶν, Ex πουτρᾶς xoi 
ἀχολάστου διαΐτης πολυπλασίονα ταύτην ἑαυτῷ 6υνα» 
θροίζει. 

Καθαίρειν προσήχει τῶν λυπούντων τὸ σῶμα, o2] 
χατασχευάδειν τὴν vócow µοίζονα τῆς δυνέµαω.. 
"Opa ph bm ἐλπίδι τῆς ἀπολυτρώσεως πλῆθος α-- 
χῶν ἑαντῷ συλλεξάµενος, τὴν μὲν ἁμαρτίαν ἀδρή- 
σης, τῆς δὲ συγχωρήσεως ἀποτύχῃς. 

"Opa, ἄνθρωπε, pÍfj ποτέ σοι µεταμελήτ τὸ) 
χαχῶν βουλευµάτων, ὅτε ὄφελος τῆς µεταμελίε; 
οὐδέν. 

Οὐ τὸ πεσεῖν χαλεπὸν, ἀλλὰ cb πεσόντα xiii 
χαὶ μὴ ἀνίστασθαε, 

Ὑυχὴ ἅπαξ ἁμαρτίας γευσαµένη, καὶ ἀναλγί» 
τως διατεθεῖσά, πολλην παρέχει. τῷ νοσήµατι τὴν 
προσθήχην. 

Δυσαναδίδαστος fj φυχὴ ἐπὶ ταῦτα àg' ὧν ὁλ'- 
σθησε χαλῶν, δυσεχθἰδαατός τε τούτων, ὧν συν 


D θίσθη xaxov. 


Τὸ ὑποπεσεῖν χα) παραχωρῆσαι τοῖς πάθετὴ 
ἑσχάτη δουλεία’ ὥσπερ τὸ κρατεῖν τούτων ἐλευθ: 
pla µόνη. 

Μεγίστου ὅ,τος ἀγαθοῦ τὸ μὴ ἁμαρτάνευ, E? 
τερον ἀγαθὸν τὸ δικαιωθῆναι. "στις δὲ πολὺν χ’ 
vov ἁδικῶν ἀχόλαστος μένει, τοῦτον δεῖν νομίζει ti 
ἁτυχέσ-ατον. 

Συγγνωσθῆναι οὐ μετανοοῦντας bg' οἷς fiuapit 
ἀδύνατον. 

ΛΟΓΟΣ κ’. 
Περὶ µε. 1ούσης κρίσεως. 

Μέλλει ὁ YU, τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι ἐν τῇ Vn 
τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ, xai τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ ud 
τὰ ἔργα αὐτοῦ, 














837 LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XX. 
"Qansp ονλλέγεται τὰ ζιζάνια, καὶ «πυρὶ xalevat, A 


858 


οὕτως ἔσται ἓν τῇ συντελείᾳ τοῦ alvo; τούτου. 
Αποστελεῖ ὁ Yib; τοῦ ἀνθρώπου τοὺς ἀγγέλους 
αὐτοῦ, χαὶ ουλλέξουσιν ix τῆς βασιλείας αὐτοῦ 
πάντα τὰ σχάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν, 
xai ἐμδαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν χάμινον τοῦ πυρός. 
"Excel. ἔσται ὁ χλαυθμὸς, xal ὁ βρυγμὸς τῶν ὁδόν- 
ttuv. 

Τότε ἑρεῖ ὁ βασιλεὺς καὶ τοῖς ἐξ &bwvopuuv- « Πο- 
ρεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, οἱ κατηραμένοι, εἰς τὸ πῦρ τὸ al- 
ώνιον, τὸ ἠτοιμασμένον τῷ διαδόλῳ καὶ τοῖ; ἀγγέ- 
ow; αὐτοῦ. Ἐπείνασα γὰρ, καὶ οὐχ ἑδώχατέ µοι 
φαγεῖν. » 

Σύμπαν τὸ ποίηµα ἄξει ὁ θεὸς εἰς χρίσιν, tv mavis 
παρεωραμένῳ, t&v ἀγαθὸν, ἐὰν πονηρόν. 


Ἑκχάστου τὸ ἔργον φανερὺν γενήσεται. Ἡ γὰρ 
ἡμέρα δηλώσει, ὅ τι iv πυρὶ ἁἀποκαλύπτεται» άαὶ 
ἑχάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι, τὸ πῦρ δοκιμάσει. 

Ἑξαναστήσεται Κύριος, καὶ ἀνταποδώσει πᾶσι, 
χαὶ τὸ ἀνταπόδομα αὑτοῦ εἰς χεφαλάς αὐτῶν ἆντα- 
ποδώσει 

Ἰδου ἡμέρα Κυρίον ἔρχεται μετὰ θυμοῦ καὶ ὀργῆς, 
θεῖναι τὴν οἰχουμένην ὅλην ἔρημον xal τοὺς ἆμαρ- 
τωλοὺς ἀπολέσαι ἐξ «αὐτῆς. 

'O γὰρ σχώληξ αὑτῶν οὐ ταλευτήσει, xal τὸ mop 
αὐτῶν οὐ σδεσθήσεται, xal ἔσονται el; ὅρασιν πάσῃ 
cacxl. 

Ἐπλάτυνεν ὁ ἅδης tiv ψυχἣν αὐτοῦ, καὶ διήνοιξε 


τὸ στόµα αὐτοῦ, τοῦ μὴ διαλιπεῖν’ xal καταθήσον- (C 


τα. εἰς αὐτὸν οἱ ἕνδοξοι xai οἱ μεγάλοι χαὶ οἱ 
πλούσιοι, xai οἱ λιμοὶ τῆς γῆς, xal ὁ ἁἀγαλλιώμενος 
kv αὐτοῖς, καὶ ὁᾳθαλμοὶ ob. µετέωροι ταπεινωθήσον- 
ται. 

Τοὺς τῆς ἁμαρτίας χαμάτους τὸ τῆς γεέννης ἐπί- 
π,νον χαὶ σχυθρωπὸν ἀναμένει., 

"Exacto, τῆς οἰκείας ἐργασίας ἓν τῇ ἡμέρᾳ τῆς 
ἀνταποδόσεως τοὺς χαρποὺς ἐπιγνώ-σται. 

Κατὰ γὰρ τὸν ὩὨσηξ, χυχλώσει ἕχαστον τὰ δια- 
θούλια αὐτοῦ. ᾿Ὀψόμεθα γὰρ ἅμα πάντα οἱονεὶ πα- 
ρεστῶτα ἡμῖν τὰ ἔργα, καὶ φαινόμενα ἀντιπρόσωπα 
τῇ διανοίᾳ ἡμῶν, μετὰ τῶν ἰδίων τύπων, ὡς Éxa- 
στον πέπρακται, fj ὡς λόλεχται. O0. μὴν χρόνους γε 
προσἠχει νοµίζειν χαταναλωθήσεσθαι, εἰς τὸξχαστον 
ἰδεῖν ἑαυτὸν μετὰ τῶν. ἑαυτοῦ πράξεων», xal τὸν 
χριτὴν, χαὶ τὰ ἀχόλουθα τῷ θείῳ διχαστηρίῳ, ἀφά- 
τῳ δυνᾶµει ἓν ῥοπῇ καιροῦ φαντατιουµένου τοῦ 
veu, xai πάντα ἀναζωγραφοῦντος ἑαυτῷ, καὶ olovel 
ἐν χατόπτρῳ, τῷ ἦγεμο,ικῷ ἑνορῶντος τοὺς τύπους 
τῶν πεπραγμένων. 

Οἱ τὰ φαῦλα πράξαντες slo ὀνειδισμὸν xat al- 
σχύνην ἀναατήσηνται, ἑνορῶντες ἐν ἑαυτοῖς τὺ 
αἶσχος xal τοὺς τύπους τῶν ἡμαρτημένων. Καὶ 
τάχα φοθερωτέρα τοῦ σκότους xat τοῦ πυρὸς τοῦ 
αἰωνίου ἡ αἰσχύνη £otlv, fj µέλλουσι διαιωνίζειν οἱ 
ἁμαρτωλοὶ, ἀεὶ Ev ὀφθαλμοῖς ἔχοντες τὰ ἴχνη τῆς ἐν 
σορχὶ ἁμαρτίας, οἰονεί τινος βαφῃς ἀνεχπλύτου. 

Ὡς βέλτιον εἶναι vov πα.δευθῆναι καὶ χαθαρι- 
σθηναι, f) τῇ ἐχεῖθεν βασάνῳ παρα”-εμρθῆνα:, 
ἑνίχα χρί-εως χαιρὸς, οὐ χαθάρσεω:. 


Ibid. xi. Quemadmodum colliguntur zizania et 
igni comburuntur, sic erit in. consummatione 
srculi hujus. Miuet Filius hominis angelos suos, 
et colligent e regno illius omnia offepdicula, et 
eos qui patrant iniquitatem, ac mittent. illos iu 
caminum 1ροίς : ibi erit ploratus stridorque den- 
tium. 


Jbid. xxv. Tunc dicet Rex etiam illis qui ad sini- 
siram suni ; « Dis-edite a me, maledicti, in ignem 
ztiernum, diabolo et angelis ejus paratum : esurívi 
enim et nonu dedistis milii cibum. » 


Eccli. xn. Deus in judicium adducet. omne opus, 
cum omni occulta re, sive quid bonum, sive inalum 
fuerit, ] 

Cujusque opus manifestum fiet. Dies enim decla- 
rabit quod in igne revelatur, οἱ cujusque opus quale 
sit ignis probabit. 

Surget Dominus , et reddet omnibus, et retribu- 
tionem suam in capita ipsorum retribuet. 


ια. xiu, Ecce dies Domini venit cum ira et fu- 
rore, ut totum orbem babitabilem desertuin faciat, 
et peccatores de eo perdat. 

]bid. στι. Nam vermis eorum non morietur, et 

ignis eorum nou exstinguetur, el erunt ante con- 
spectum omnis carnis, 
. Jbid. v. Inferi ingluviem suam dilatant, el. ore 
suo sine fine dehiscunt, ut descendaut in eos ho- 
mines gloriosi, magni et opulenti, et pestes terrae 
et qui in his ketantur ; oculi vero superbi humilia- 
buntur. 


S. Basilii. Peccati labores dolore et tristitia. 


plenum gehennz supplicium exspectat. 

Quisque suorum operum in die retributionis 
fructus agnoscet. 

Circumdabunt unumquemque , secundum Osee 
prophetam, consilia et cogitationes ejus. Videbimug 
enim omnia pariter, tanquam assistentia nobís 
opera, οἱ animi oculis per formas proprias objecta 
jntuebinur, ita ut singula facta dietave sunt. Non 
tamen;convenit existimare quod aliqua temporis fu- 


D tura sit mora, ut quisque seipsum cum A() actio- 


nibus suis, et judicem, el qui sequuntur divinum 
judicium, videat : mens enim inenarrabili quadam 
vi uno momento imaginabitur, et omnia sibi veluti 
picta proponet, imo tanquam in speculo formas 
actionum in principe facultate anim: conspiciet. 

Qui malis operibus inquinati fuerint, ad igno- 
miniam et confusionem resurgent, cernentes in 
seipsis turpitudinem el formas peccatorum. P4 
forte. gravior quam tenebrz et iguis zternus hie 
pudor erit , qui semper inhzrebit peccatoribus, qt 
nunquam non ob oculos habeant vestigia scelerator 
vitz, tanquam ineluibilis alicujus tinctura. 

Theolog. Prestat in presentia castigari εἰ pur- 
gari, quan in examen futurum tronemitti, ubi 
tempus erit judicii, non purgationis. 


- 


τα 


AST: WYLDIICE iu 


«Αννα. Sefhius «nne Seen steam yar- 8. 67» La ou xe x 3x$he ss, mp. 


TW Sez'c—uwg dw 9 Συν. am οἱ eruunem. 
et Ceternm. ot ovpciC m ρε datnr? wmm, 
"mis Sore jenefw13 Aet ^X qua em952.2-a- 
μον. 

fri exy mus οδεπ σος 6η son mt. me- 
fnere 3e imer» ον dehdemt. Aiqrur emm us 
ον C. gem. 

ÜSí «tan qn27*4 mente tnra dert, qui 
aus selbe a2 Imt honUsr, quf 25s 32d credes- 
dum ^ φει usto dís ma perra. n? 

See aede ,uscem, ου eom peeratorem 
eserupónaéa c1peruUa ερ feurItaL Sed 
fud heence urppleinas et goruym » porem al 


Tie-*—— Lem ——rTX rm WU Tc ἅπαφ- ο κόον 
zs IU É-ase xz. byhy-21imse fIw-bere win 
TomezER., τα piamso T3 απ-αρθώματα xke prre 
as. v5 nre. 

06 35.3 σπαύσνευς παῦ xk πολα ὀμονα, quídibn 
xz? Δαδεικέχαε égelacecra. Άδξεται yip eju; 
Εξ να 4 Que o 21 παὺν ch Üubprwn ταντὶς 
Φτιάστν crxgeciose ὑσπυφότουσι Qr ti wk 

O. rows c $orrae, ink καὶ των ἅμαριω 
1 k-tzg-z -ᾱ ού ixcm ἀνίστανται. Ἁλλ' $ up 
iym v5b. ἄπαφτι -ς ἔφλλανυν πολάσεως xi τ.λω- 


3€ 2441. [mmoeri2ala enim {αίτὸ gevaryest, wt — (x "πετα. "Λφλαφριος yip ἀνίστανται, ἵνα ài 
a"vmqnom «n desimcat. Qaippe c»m ime sit D παν-ὰς κα-στα:. Exixi» γὰρ τὸ xag &ofesib io 
iaexst.84n:..$6, falla &bi corpora desiderat que — ixsEia, “εονότιον zzvo δεῖ sua ἆτων, pylézs lezo 
αλά 20409m28*'2r. νωρέτος. 

Cogjwmae quoscum sit mob ia confiragratione Ἑννοδσωσεν eve, La» lati xaxbe xstgrslz n 
prryeina, ie tenebeis, lectis Ἰωθαίων ct deséum διὰ παντὶς, παὶ ἓν €x^c εἶπας, καὶ μ.ο μία eipsost, 
*tridere , nemine esandiente. Ίουυ si 3216 nog — x 967p οὓς ὀἀθίτας, πα μηδὲ ἀποδεσθαι, E: 
qu:*pasm ex Ίπρπαος edacalis c2reeri ircluszs, vig ες Üecpaenig» τις ἔρθιτθες bexdass 
solium feterem, ἔργα loci, et vincula €om εὐτενυς Ev:fÜÓpapnpime». vk» ὀυσωδίαν µόνον, xi 
hemácid:s comm-n:3, rem 4usvis morte scerbiorem — c5 ἓν σχέτω zsie Sas, x2! τὸ μετὰ ἀνδροφόνων δεὲ-- 
petat: perpende qud sm e»wmberi cwm tous σθα:, καντς θανάτνο χαλετώσττρον εἶναί QTY 
orbis bomicid:s, rec videntem alios nec aliis εφα- — Evvbr ors τί bett, ὅταν μετὰ τῶν xà; obaophs; 
spicuuv, sel in (38/14 meltitudise solum se existi- — dp cóvere χαταπαιώμεθα, μήτε ὀρῶντε pit 
montem. Siquidem opacz ille teacbrz ae proxi- ἑρυμενο.. ἀλλ’ Ev τλέητι xoaoocM υομένοντες Cw 
mos qu.dem dignoscere penrmilient : verum iia. μύνι. T5 vip σχόνις 9 ἁλαμκὲς eur 95:7 
quisque affücietor, fasqeam solus sepplicium ἡμᾶς 0228 τοὺς τλησίον διαγινώσχειν, ἀλλ ὡς µόνο 
[uens. Quod si tenebra etiam per se animos nostreg "^ τοῦ xis;w» οὕτως ἕκαστες δ.αχείσεται. EL ἃ 
sngwnt et turbant, quid fet ubi temcbris tanti οκύτος θλέδει καθ) ἐαυτὸ τὰς ἡμετέρας uj; x2 
dol-tes et incendia accedunt ? Nam eos qui fecerint θορυθεῖ, τί ἔσται ἄρα, ὅταν μετὰ τοῦ σχότον x1 
jniqua, nemo soppli-iis illie futuris eripiet, nom ῥὀδύναι τοσασται ὧσι, καὶ ἐμπκρησμοί; τοὺς [39 
parentes, nos fratres. Fratrem enim non liberabit — xa πράξαντας τῶν ixsi οὐδεὶς ἑξαιρήσεται, 6 
quisquam, utcunque magna fiduciz fuerit, & et — xarhp, οὗ pftnp, οὐκ ἀδελφός. ᾽Αδελφὺν [ip ὁ 





multum valuerit apud Dewm. Ipse enim est qui red- 
dit unicuique secundum opera sua : et ex ope- 
ribus nosiris vel. salutem vel supplicium consequi 
licet. 


Terribile est, inquit, incilere in manus Dei 
vÍvi, Sciiptum est enim : « Mihi vindicta, ego 
retribuam, et rursum : «Dominus judicabit popa- 


lutpesetac ἄνθρωπος, χᾶν πολλὰν ταῤῥησίεν fr». 
xÀ» μεγάλα ἰσχύῃ πρ)ς τὸν Θεόν. Δὐτὲς áp te? 
6 ἀποδιδοὺς ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ xoi is 
τῶν ἔργων καὶ σωθῖναι ἔνι, xol χολασθήνὶ 
tp. 

Φοθερὸν, Φτοὶν. tà ἐμπεσεῖν al; χείρας 8t 
ζῶντος. Γέγραπτσι γὰρ, « "Ego ἐχδέχῆσις, 9 
ἀνταποδόσω * » xai πάλιν « Κύριος χρυεῖ τὸν 13^ 


lum suum; » et alibi: « Super peceatores inceum- D αὐτοῦ * » xai πάλιν’ « "Exi ἁ μαρτωλοὺς x412-268 


bet ira ejus. » 

Gravissíma poenarum pudor est, quam in judicio 
quoque futuram. didicimus : quoníam pii resur- 
gent ad vitam aeternam, impii vero ad puderem et 
opprobrium seternum. 

Doris quidem operibus ornatos nemo arcere 
poterit a fruitione felicitatis futurze, sed coelestibus 
bonis fruentur : illi vero 'qui boni quidpiam omi- 
serunt, licet nullius admissi criminis rei sint, cum 
implis in ignem gehennae deducentur. Etenim non 
facere bonum, hoc ipsum est facere malum. Dic 
age milii, 4. quem svevum haberes, neque furem, 
nee jnjurium, neque contradiceentem tibi, et insu- 
ocr tum ebrietati, tum quibuslibet aliis vitiis 


6 θυμὸς αὐτοῦ. » 

ἙῬαρυτάτη κολάσεων fj αἰσχύνη, fs xat τερὶ et 
κρίσεως µεµαθήκαµεν, ὅτι οὗτοι ἀναστήτονται tli 
ζωήν αἰώνιον, xat οὗτοι εἰς αἰσχύνην xal ὀντιδιεμὸ; 
αἰώνιον. 

Οἱ μὲν τὰ ἀγαθὰ πράξαντες τῶν bui οὐδεὶς Eo 
ῥρήσεται ἀγαθῶ», ἀλλὰ τῶν ἓν τοῖς αὐρανοῖς ἀῑθ' 
λαύσονται καλῶν' οἱ δὲ ἐγκληθῆναι μὲν μεν 
ἔχοντες χαχὸν, ἑλλελοιπότες δέ τι τῶν ἀγαθῶν, μετὰ 
tv τὰ χαχὰ ἑργα1αμένων εἰς τὸ τῆς γεέννης àtr- 
χθήσονται πῦρ. Τὸ yàp μὴ ποιῆσαι ἀγαθά, 1971) 
ἐστι τὸ moiroac χαχόν. Εἰπὲ váp por, sU τινα φἰχέτην 
ἔχοις µέτε χλέπτοντα, utes ὑθρίζον-α, μήτε ὄντ': 
λέγοντα, ἁλ)ὰ καὶ µέθης κρατοῦντα xal τῶν dun 





"€-——— 7 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXI. 


811 


£a 


ἁπάντων, καθήµενον δὲ διὰ παντὸς ἀργὸν, xal οὐδὲν A minime deditum, semper vero sedentem otiose, c£ 


τῶν ὀφειλόντων καρὰ elxétpu δεαπότῃ πληροῦσαθαι 
ποιυῦντα, οὐ µαστιγώσεις; οὗ σερεδλώσεις αὐτόν; 
αἶπέ pot. 

"Atv σοι τῆς σπορᾶς τὸ θέρος. Πικρίαν ἔσπει- 
pac, δρέπου τὰ ὁδράγµατα’ τὸ ἀνηλεὶς ἑτίμησας, 
Έχε ὅπερ ἠγάπησας' ἔφυγες τὸν ἔλεον, φεύξεταί σε 
£159; ἑδδελύξῳ πτωχὸν, βδελύξεταί σε ὁ δι ἡμᾶς 
αεζωχεύσας. 

Ot ἄνθρωποι πἑράς τιμωριῶν νοµίζονσι τὸν Dá- 
νατον᾽ kv δὲ τῷ θείῳ διχασεηρίῳ μόλις αὗτός ἐστιν 
ἀρχή. 

Ἐγειρόμιθα τοίνυν, αἰώνια μὲν. ἔχοντες τὰ θώ- 
gaza, ob πάντες δὲ ὅμοια. AX) εἰ µέν τίς ἐστι 
ὄίκαιος, λαμβάνει σῶμα πνευματιχὸν, ἕνα δύνηται 
μετὰ ἀγγέλων ἀναστρέφεσθα; ἀξίως, εἰ δέ εις ἅμαρ- 
*u»)6; ἐστι, λαμθάνει οῶμανὑπομονητιχὸν τιμωρίας 
ἁ μαρτιῶν, ἵνα ἓν πυρὶ αἰωνίῳ χαιόµενος, µηδέποτε 
παταναλωθῇ. Καὶ δικαίως ἀμφοτέροις τοῖς τάγµα- 
σιν ὁ θεὺς παρέχει τοῦτο, Οὐ γὰρ χωρὶς σώματος 
Αμῖν πέπραχσαί zi. 


"Alas χινὺς àvelyovzat πύλαι βαθεῖαι, xol ποτα- - 


μοὶ πυρὸς ὁμοῦ καὶ Στυγὸς ἀπαῤῥῶγες ἀναχεράν- 
ὤυνται, χαὶ σκότος ἁμπίπλαται πολυφάνταστον 
αἰδώλων, χαλεκὰς μὲν ὄψεις, οἰχτρὰς ἂξ φωνὰς ἔπι- 
φερόντῳν. Διχασταὶ δὲ, καὶ χολααταὶ, καὶ χάρµατᾳ, 


. καὶ μυχοὶ μυρίῳν χαχῶν γέµοντες, 


ΑΡΓΟΣ KA". 
Περὶ ἀληθείας ναὶ μαρτυρίας πιστῆς. 

Ἐγώ alat ἡ ὁδὺς, xal fj ἀλήθεια, χαὶ ἡ ζωή. 

"O ποιῶν τὴν ἀλήθειαν, ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα 
Φανερωθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ , ὅτι àv τῷ θεῷ εἶαιν εἰρ- 
χασμένα. 

Ἀποθέμενοι τὸ ψεῇδος, λαλεῖτε ἀλήθειαν ἕχαστος 


μετὰ τοῦ πλησίον αὐτοῦ, ὅτι ἐσμὶν ἀλλήλων µέλη, 7 


fx ἐμμενεῖ μάρτυς εἴς μαρτυρῆσαι χατὰ ἀνθρώ- 
που χατὰ πᾶσαν αἰτίαν, καὶ χατὰ πᾶν ἁμάρτημα. 


Χείλη ἀληθινὰ χατορθοῖ µαρινρίαν, . 

5Α «loy οἱ ὀφθαλμοί σου, λάλει. 

Ἰάρτυς πιστὺς οὗ Φεύδεταμ. 

Ῥύεται ix καχῶν μάρτυς πιστός. 

:Ααλεῖτε ἀλήβειαν ἔκαφτος μετὰ τοῦ φλησίον αὐ- 
τοῦ. 

Thv ἀλήθειαν καὶ εν εἰρήνην ἀγαπᾶτε, λέχει 
Εὐριος παντοχράτωρ. 

Mi λάδῃς πρόσωπο» δυνάστου * luz θανάτου ἀγώ- 
νισαι περὶ τῆς ἀἁληθείας, xgl Ἱύριος ὁ Θεός aov 
ποὶεμήσει ὑπὲρ σοῦ. — 

Πετεινὸν πρὸς τὰ ὅμοια καταλύει, xal ἀχήθεια 
πρὺς τοὺς ἑργαξομένους αὐτὴν ἑπανήξει. 

"Άνδρες ἁληθεύογτες αὑρεθήσονται kv ϱοφί, xai 
εῥοδωθήσονται ἕως ἐπισχοψῆς Κυρίου. 

Τὸ κράτιστον ἀγαθὸν ἡ ἀλήθεια. 

'O ἀληθιιὸς λόγος χαὶ ἀπὸ ὑγιοῦς διανοίας npo- 
Uv ἁπλοὺς ἐστι xal µονότροπος. 

Δυσθήρατός ἐστιν ὁ τῆς ἀληθείας λόγος, ῥᾳδίως 
δυνάµενος ἐχφυγεῖν τοὺς μὴ πρισέχοντας. 

PATROL. GR. CXXXVI. 


Dibil eorum qus» servus domino prestare debet 
facientem, non verberabis eum? non torquebis ! 
die mibi. 

Gregoriue  Nyssen.. Messis tibi responde se- 
menti : amaritiem seminssti, carpe manipulos 
ejus: coluisti truculentiam, bahe tibi quod di!e- 
Xisli : exseeratus es pauperetn, oxsecrabüur te ile 
qui nosti gratia pauper fuit. | 

Homines extremi supplicii locum tribuant morti, 
alqui hec in judicio Dei vix principium est suppli- 


|: eorum. 


Cyrilli. Excitamur igitur, corporibus quidem 
sternis prediü, non tamen omnes eüumilibus : 
nam qui justus faerit, accipit spirituale corpus, ut 
cum angelis decepter conversari queat : peccator 
autem accipit corpus passibile, quod idoneum 
sit ferendo peccati supplicio, ut aeterno igne con- 
flagraus nunquam consumatur : et jare qnidem 
ufrisque sua reddj corpora Deus congtituu. 
enim absque corpore nobis factum est. 

Plutarchi. Plutonis dehiscupt profunde portz, 
et ignei fluvii simul et Stygis canales permiscen- 
tur, et variis tenebre simulacris implentur, quo- 
rum atrox aspectus est, et voces eduntur mjsers- 
biles. Judices ifem, et lictores, et voragiucs, pt 
iunuayeris pleni malis recessus apparent. 

SERMO XXI [e/. XLV]. 
De veritate et festünonio fideli. 

Joan. xiv. Kgo sum via, veritas et vila. 

Qui veritatem facit, venit in lucem, ut opera 
ejus manifesta flant, 9 quod jn Deo facig sink. 


Ephes. wv. Deposito mendacio quisque vestruum 
veritátem loquetur cum proximo suo. Membra 
enim sumus invicem. 

Deut. ix. Non stabit testis ungs ad 4es(icaudum 
contra hominem secundum omne facinus, et secun; 
dum omne peecaium. 

Labia vera reetum testimonium proferunt. 

Qua oculi tui viderunt, loquere. 

Pros. xiv. 'Legtis (idelis non mentuur. 

Testis fidus liberat a malis. 

Zechar. iu. Loqyimini veritatem quisque cum 


D proximo suo. 


Ibid. Veritatem et paeem diligite, inquit Dormi- 
gus omnipotens. 

Sirach. xi. Ne acelpias personam potentis, ad 
Wortem asque pro veritate eertato, et Dominus 
Deus tuus pugnabit pro te. 

lbid. πσιῃ. Avis divertit ad aves, et veritas ad 
suidiosos ipsiug revertetur. 

Viri veraces ipvenientur in sapientia, el agenk 
(eliciter nsque ad visitationem Domini. 

Basilii. Prestantissizuum honum est veritas. 

Sermo verus et à mente gana. profectus amples 
egt ef upiformis. 

JEgre comprehenditur veritatis oratio, et nan 
animadyertentes facile potest effugere. 

21 


ΝΗι . 


843 E ANTONII MELISS. 84 
Theologi. Verüm quidem nnum est, mendacium A Τὸ μὲν ἀληθὲς tv, na ψεῦδος πολυσχµές. 


sutem multiplex. 


Chrysost, Veritas est firma comprehensio entis 


jn animo. 


Plerique magis inclinsre videmur ad probs. - 


biis, licet Inventa laboriosa, quam ad verita- 
tem. 

Dionyiii. Veritas. est Deus, utpote unum, non 
multa secundum naturam. Verum quippe unum est, 
mendacium autem multiplex. Nam et Christus, in- 
guit: « Ego sum via, veritas et vita. » 


Philonis. Veritas est faculias res obumbratas in 


Jucem producens. 
Evagrii. Veritatem tacere est aurum sepelire. 
Plutarchi, qualitas trutina, veritas autem ra- 
tlone pbilosophiz examinatur. 
Α via el veritate aberrare malum est. 


Menandri. Praestat eligere falsum quam verum. 


malum. 


Veritas quidem amara et ingrsta est stolidis, 


mendacium autem suave et gratum : nimirum ut 
jllis qui dolent oéulos, molestus est lucis aspectus, 
tenebrs autem, visum reprimentes, ehare et minime 
molestse sunt, 

Democriti. Pietas palam declararidü est, veritas 
eonstanter defendenda. 

Epicteti, Nibil veritate pretiosiuá haberi debet, 
ne amicitia quidem, utpote obnoxia affectibus, 
qui qued justum est turbant et obunmbrant, 

Immortalis et terna res est veritas. Non donat 
autem nobis pulchritudinem Àj paulatim fabescen- 
tem, pee dicendi fiduciam e justitia prodeuntem 
aufert : sed qua justa et. legitima sunt, exhjbet, 
discernens ab eis injusta et redarguens. 


SERMO XXII [a/. χι ΤΠ]. 
De mendacio et calumnia, et. [also testimonio. 


Exod. xx. Non dices falsum testimonium contra 
proximum tuum. 


Psal, «. Perdes quotquot loquuntut mendaeinm, . 


Prov. x. Qui nititur mnendaclis, ventos pascet, et 
aves alatas persequetur. 

Prov. xn. Labia mendacia Dominus abominae 
tur. 


Vanum et.mendacem sermonem prócul à me re- ῃ 


move. 

Lingua mendarx.odit veritstem. 

Pros. xiv. Excitat mendacia testis iniquus, et 
discordiam fratribus immittit. 

Jbid. xxx. Testis falsus non erít impunitus. 
| Ibid. xvi, Testis falsus peribit ; testis iniquus 


' deceptor est. 


Zachar., Ne diligatis falsum juramentum, quoniam 
Wc omnia odi, inquit Dominus omnipotens. 

Jerem. Veritatem non loquentur. Lingua eorum 
didicit loqui mendacium. 

Basilii, Ymprobitatis extremus finis est menda- 
cium. Lapsus a veritate privatio visus est in mente 
εἰ obegcatio, ' 


Ἀλήθειά ἐστιν f τοῦ ὄντος ἄσφαλῆς κατανόηαις, 


Ὡς ἔοιχε, ῥέπομεν ἐπὶ τὰ ἕἔνδοξα μᾶλλον, xhy 
ἑπίπονα τυγχάνῃη, f) ἐπὶ τὴν ἀλήθειαν. 


ἸΑλήθειά ἔότιν ὃ θεὸς ὡς Év, οὗ πολλὰ τῇ φύσὲι, 
Τὸ uiv γὰρ ἀληθὲς: Ev, τὸ δὲ φεῦδος πολυσχιδές. 
Φηοὶ γὰρ xa ὁ Χριστός" « Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὺς, καὶ ἡ 
ἀλήθεια, καὶ ἡ ζωή. ? ' 

λλήθειά ἐστιν ἡ «X «0v. συνεσχιασµένων πρα]- 
μάτων ἀνακαλυπτήρια ἄγουσα δύναμις. 

' T6 σιγᾷν τὴν ἀλήθειαν χρυσόν ἐστι θάπτειν. 

Τὸ μὲν ἴσον ζυγῷ, τὸ δὲ ἀληθὲς τῷ ix Ἀλλοσοφία: 


B λόγῳ χρίνεται, 


' *0too xaX ἀλιθείας χαλεπὸν ἁποπλανηθῆναι, 
 Epitew» ἑλέσθαι φεύδους fj ἀληθὲς κακόν. 


| T$ μὶν λήδὶς πικρόν bati καὶ ἀπδὲς τοῖς ἀνοή- 
vot; * τὸ δὲ φΦεῦδο; γλυχὺ xal προσηνές' ὥσπερ vt, 
οἶμαι, xai τοῖς νοσοῦσι τὰ ὄμματα, τὸ μὲν φῶς ἀνια: 


'ρὸν ὁρᾷν, τὸ δὲ σκότος ἄλυπον xa eov, οὐκ ἑῶν 


βλέπειν. 

Χρὴ τὴν μὲν εὐσέδειαν Φφανερῶς ἑνδείχνυσθαι, 
£f; δὲ ἀληθείας θαῤῥούντως προϊῖστασθαι. 

Ἰηδὶν «fc ἀληθείας τιμιώτερον ἕστω, μηδὲ or 
Mag ἐχλογή] ἑχτὸς [f. «ἐντὸς] παθῶν διακειµένη, οἷς 
&b δίχαιον καὶ συγχέεται χαὶ σχοτίφεται. 

ἸἈθάνατον χρῆμα fj ἀλήθεια, xat ἀῑδιον. Παρέχει 
«δὲ ἡμῖν οὗ «κάλλος χρόνῳ papatvóysvov, οὔτε n2 
ῥησίαν ἀφαιρεῖ τὴν xb δίχης, ἀλλὰ τὰ δίχαια xdi 
*à νόµιµα, διακρίνουσα ἀπ αὐτῶν τὰ ὄδικα xd 
ἀπελέγχουσα. 


ΛΟΓΟΣ KB. 
Περὶ ψεύδους καὶ συκοφανεἰας καὶ ψευδομορ 
tvplac. 

Οὐ φευδομαρτυρήσεις κατὰ τοῦ πλησίον σου pap 
ευρίαν evo. 

λΑπολεῖς πάντας τοὺς λφλοῦντας τὸ φεῦδος. 

"Oc ἐρείδεται bw φεύδεσιν, οὗτος ποιμανεῖ évi- 
pov. Ὁ δ᾽ αὐτὸς διώξεται ὄργεα πτερωτά. 


Βδέλυγµα Kvply χείλη φευδή. 


Μάτπιον λόγον χαὶ φευδῆ μαχρὰν ποίησο ἂτ' 
ἐμοῦ. 

Γλῶσσα φευξῆς μιαεῖ Ἁλήθειαν, 

Ἐχκαίει φευδῆ µάρτυς ἄδικος, xal ἐπιπέμτη 
Χρίσεις ἀνὰ μέσον ἀδελφῶγ. 

Μάρτυς Ψψευδὴς σὺκ ἀτιμώρητος ἔσται. . 

Μάρτυς ψευδὴς ἀπολεῖται. CO μάρτυς ἀδικῶν 
δλλιος. 

Ὅρχον φευδῆ μὴ ἁγαπᾶτε, διόει, Ταῦτα evt 
ἑμίσησαᾳ, λέγει Κύριος παντοχράτωρ. - 

᾽λλήθειαν οὗ μὴ λαλήσωσι * μεμάθηχεν f posti 
αὐτῶν λαλεῖν φεῦδος. 

Ἔσχατος ὄρος τῆς Ππονηρίας ἐστὶ τὸ Qe 
τῆς ἀληθείας ἁπόπτωσις ἀορασία bo: διανοία; xd 
τόφλωσις. 














“ 
Τὸ μὲν ἀληθὲς ἓν, εὺ δὲ φεῦδος πολνσχιδές. 
Εὐάλωτον ἡ πονηρία, xai πάντοθεν ἑαυτῇ πρρι- 

πίπτουσα. 

Ἡ ἀλήθεια τὴν γῆν χατέλιπεν. Οἱ συκοφάντει τὸ 
φιῦδος πιπράσκουσιν, ἀλλήλους φευδόµενοι τοὺς 


ὄρχους ἀνάλωσαν, εἰς φὺ ὀμνύειν xal µόνον cby θεὸν 
ἐπιστάμενοι. 

Τὸ φεῦδος iv πρώτοις λεχθὲν, πλείονα πίστιν 
ἔχει παρὰ τὴγ kv δευτέρῳ λόγῳ δειχνυµένην ἁλή- 
βειαν. 

Τὸ μὴ ἑαυτὸν μαρτυρεῖν ἱκανὸν, «fc 0 ἀφ᾿ ἑτέρου 
xe cov συνηχορίας ἀδέδαιον εἰς πίστιν. 


ἨΨεὐδός ἐστι φαντασία τις περὶ τὸ ph ὃν ΑΥ- 


Πενομένη τῇ διαγοίᾳ, ὡς ὀφεστῶτος τοῦ uh ὑπάρ- » 


xovtee. 
Τὸ φεῦδος ὅταν 041p πιστευθῆναι, ἐὰν μὴ πήξη 
Θεμέλιον δοχκούσης ἀληθείας, οὗ πιστεύεται. 


Καλὺν γάρ mote xoi τὸ ψεῦδος, ὄταν ὠφελοῦν τοὺς 
λέγοντας, μηδν χατάθλάπτῃ τοὺς ἀχρύοντας. 


." ΑΟΡΟΣ KT. 
Περὶ ἁδελφῶκ, καὶ pclateplar, καὶ parada 


"Ev οούτρ DEM κάνεις, ὅτι ip mu 
ἆστε, ἐὰν ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, 


"Edv εις εἴπῃ ὅτι ᾽Αγακῶ «bv θεὸν, καὶ τὸν ἁδέλ- c 


sv αὐτοῦ pof, ψεύστης ἑστίν. 'O yàp μὴ ἀγαπῶν᾽ 
αὖν ἀἁδελφὺν αὐτοῦ, ὃν ἑώραχε, shy Θεὸν ὃν οὐχ 
βώραχε, πῶς δύναται ἀγαπᾷν ; : 
| Περὶ δὲ se φιλαδελφίας οὗ χρείαν ἔχετε γράφι- 
ga: ὑμῖν. Axel γὰρ θεοδίδαµτοί bows εἰς τὸ ἀγα- 
mv ἀλλήλους. 
Dd; ὁ μισῶν s ῥδελφὺν αὐτοῦ ἀνθρωποκτόνος 
ἐσείν. 
Ἰδοὺ 9h εί καλὸν 1 sl τερανὸν, ἀλλ ἢ «b xatow 
κεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ οὲ αὁτό ; 
. δελφὸς ὁπὸ ἁδελφοῦ βαηθούµενος ὡς αόλις 
Αχυρὰ xai ὑψηλή * ἰσχύεί δὲ ὥσπερ ab estis ues 
Μάνον βασίλειον. 
Ἀδελφοὶ ἐν ἀνάγκαις ἀλλήλοις χρήσιμοι deu 
Φαν * εἰς τοῦτο γὰρ γεννῶνται. 
δελφοὶ καὶ βοήθεια ἐν [xmi θλίφοῳς» καὶ 
ΑΦπὲρ ἀμφήτερα ἑλεημοσύνη ῥύσεται. | 


Lu patent so τὸν ἀδελφὸν (καὶ «αὖκα δᾳρεὰνὰ 
ὑπὲρ οὗ Kpievbc ἀπέβανε, καὶ οὓς ἀδελφὸς ἐγένετο, 

«Θεὸς ὢν καὶ Δεσγάτης. 

Oix ἔστιν ἀντίχτησις οὐδεμία ἀδελφοῦ, ὥσπερ 
οὐδὲ χειρὸς ἀφαιρεβείαης. 

Οἱ ἀδελφοὺς παρένσες, xai ὄλλους qoe νφυοῦνὸ 
τας, παραπλῄῆσιοί εἶσι volo τὴν ἑαυτῶν yRv tiat, 
«ἂν δὲ ἀλλοτρίαν γεωργοῦσιν. 


(1) Longe alius sensus est apud Hebraos. 


LOCi COMMUNES. - PARS I. SERMO XXIII. 


- 


à Theologi. Verum quidem ünum est, mendacium 


autem multiplex. 

Chrysost. Facile capitur improbitas, 'e4 undiqae 
per seipsam implicatur.- 

Weritag terram reliquit. Calumplatereg venduat 
mendacium, decipiendo se invicem juramenta eon- 
sumunt, non aliter quam jurando solum Dei me- 
mores. 

Isidori Pelusiote. Mendacium ab initio dictum 
magis persuadet, quam. posteriori sermone indicata 
veritas, 

. PAilonis. Non potest, firmam fidem facere, cujus 
testimonium per se non est. sufficiens, sed alieno , 
petrocinio indiget. ; 

Mendacium est imaginatio quaedam circa non eng 
in animo oborta, tanquam subsistat id quod non, 
est. 

Beveriapi. Mendacium qnando fidem facere vo- 
luerit, nisi veritatis apparentis fundamentum fite- 
prt, non. persusdebit. 

Chariclié. Bonum est iliqpando mendacium quo- 
que, cum ju fuvat mentientes, ut audientes non 
Isedat.. . J ) 

SERMO ΧχΙΠ [σα]. CXXX VI]. 


De [ratribus, et amore ae odia in (πανε. 


: Jaen. xin. In. hoc emnes cognoscent quod mei 
discipuli sitis, si diligatis vos invicem. 

JH νραμ. m. $t quis Donn a6 diligere dixerit, et 
fratrem sym odio habet, mendax est. Nam. qui 
(ακούν auum, quem yidit, A non diligit : Deum 
quem non.vidit, quomodo diligese potest? . 

, αλλους. tv. Do amore fraterno non opus babetis 
ut ecribatur vobis. Vos ipai enim ᾳ Doo docti estis, 
ut nos invicem diligatis. 

1 Joan. tn; Quiquis odit árbtpem suum, boni 
fidaest. . 

Psal. cxxum- Ecce. quid melius sut Jrnsdis 
est, quam fratres eim habitare ?. . 

Prov. xvut. Frater adjutus a frate est tanquam. 
oivitas munita et excelea , οἱ tequipollet bene fun-. 
dato palatio CN 

Frotros in. necessitatibus . sibi mibwaintl : 


5 hoc enim procreaptar. 


Sirach a xL. Frawes e& ausiliom tempore αι. 
etionis ; pre utrisque autem misericordia libera- 
ht. ' 

Thwelogi. Ne oderis fratrem wan, pro quo mor- 
teus est Cbristus; hique gratie : et cum Deus ao 
Dominus eset, (pater tuus (aetas. est. 

Plutarchi. Nulla est fratris recuperato, ut. néqua 
masia ablata. 

Socratis. Qui fratribus relictis alios amieos quie» 
runt, consimiles sunt illis, qui ros suum desert 
ek alienum colunt, 


- 


8 
SERMO XXIV [e.. CXXXV. 
De amicis et amore fraterno. 

Josn.xnt. in hec. omnes. cognosceat quod mei 
discipull sitis, οἱ diligatis vos invicem. 

{ Cor. xin. Si liageis hominum loquar et ange- 
lorum, charitatem autem non habeam, factus sum ss 
resenans sut eymbalum tinníens. 

Galat. v. Universa lex in hac una completur, quee 
proximum ut seipsum diligere praecipit. 

Sirach. Quisquis Íratrem pauperem odit, alienas 
esi ab amicitia. 

Basilii. improborum et imperitorum nemo est 
amicus. Nam honestas amicitie non cadit in pra- 
vam affectionem. Siquidem nihil turpe et. indecens 


ANTONU MELISS.E 


d 
ΑΟΘΓΟΣ KA. 
Περὶ gl-Aew καὶ φι.λαδελφρίας. 

Ἑν τούτῳ εἴσονται πάντες, ὅτι ἐμοὶ µαθηταί 
ἔστε, ἐὰν ἀγαπᾶτε ἀλλήλου». 

Ἐλν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ xa 
τῶν ἀγγέλων , ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, Υέγονα χαλχὸς 
ἠχῶν, 3 χύμδαλον ἁλαλάκον, 

Πᾶς à νόμος iv EV µόνῳ πεπλήρνται, iv. τῷ, 
ε Ἀγαπήσεις τὸν πλὴσίον σου ὡς σεαυτόν. » 

Πᾶς ὁ ἀδελφὸν ατωχὸν μισῶν τῆς φιλίας βαχράν 
ἐστιν. 

Οὗὖδεὶς πονηρῶν καὶ ἁμαθῶν φῖλας. 0ὐδὶ γὰρ κ- 
πτει τὸ τῆς φιλίας χαλὸν alo μοχθηρὰν διάθεσιν, 
Διέτι οὐδὲν αἰσχρὺν val ἀνάρμοστον εἰς συμφωνίαν 


ad amicitie eoncinnitatem redigi potest. Quippe B δύναται χωρῆσαι φιλίας. Τὸ γὰρ xaxbv οὗ τῷ άγα. 


malum non bono tantum, sed ipsum etiam sibi ad- 
versatur. 


Amicorum dicta, licet injuria, toleranda eunt. 

Minus suspecta esse debent vulnera quee amicus 
Inflizit, quam simulata inimicorum oscula, 

Theologi. Nibil est quod mereatur pro &deli ami- 
co permujari, nec potest satis ponderari decus 
ejus. Amicus fidelis validum munimentum esi: 
et qui invenerit. ipsum, invenit tlesaurum. 

Boni semper prefferendi sunt non. bonis. Malis 
autem conversans, omnino malus evades. 

Amieitia tum patiendo, tem audiendo 4B nibil 
non tolerabit. 


θῷ ἑναντίον &axi µόνον, ἀλλὰ xal αὑτῷ ἑαυτῷ. 


Τὰ παρὰ φίλων λεγόμενα, xlv ὕδρις f, φορητά, 

Αξιοπιστότερα τραύματα φΏον ἢ ἀχούσια φιλέ- 
µατα τοῦ ἐχθροῦ. 

Φίλου πιστοῦ oüx ἔστεν ἀντέλλαγμα τῶν ὕντων 
οὐδὲν, οὐδέ τις σταθμὸς τῆς χαλλονῆς αὐτοῦ. Φίλος 
πιστὸς σχέπη κραταιά ' καὶ ὁ εὑρὼν αὐτὸν εὗρεν 
θησαυρόν. 

"Aet προτίµα τοὺς χαλοὺς τῶν ph χαλῶν. Καχος 
ὃ ὁμιλῶν, xol χαχὸς πάντως ἔσῃ. 

Πάντα οἴσει φιλία, xai πάσχουσα xal ἀχούουσε, 


Discordia propter pietatem melior ei, quam Κρείσσων ἐμπαθοῦς ópovelag ἡ ὑπὶρ εὐσεδείας 


concordia alieni vitio ebnoszia. 

- Chrgsost, Qui. inimicos regis familiares babet, 
non potest amicus esse regis. 

Felris non tantum linurit corporis nataram, 
quantum animos emadtium se disjanctie. 


Prestat solem nobis exsüngti, quam privari 
amicis ; mnlti enim solem videntes in tenebris suni : 
Qui autem amicorum «copiam labent, in afflictiqne 
esse non possunt. Nibil enim, nibil amicitia jucum- 
dius accidere potest. Nam quid nen faceret siucerus 
amieus? Quantum voluptatis, quantum utilitajis, 
quantum denique securitatis llle non afferret ? Infi- 


διάστασις. 

'O τοῖς ἐχθροῖς τρῦ βασιλέως συμφιλιάζων οὐ &. 
vacat φίλος τοῦ βασιλέως εἶναι. 

. 00x οὕτως πυρετὸς κχαταχαίειν εἴωθε σώματος 
φύσιν, ὡς τὰς ψυχὰς sb χεχωρίσθαι τῶν φιλουµέν 
νων. 

Βέλτιον ἡμῖν σθεαθῆναι τὸν ἥλιον 3 φίλων ἁπο- 
στερηθῆναι. Πρλλοὶ γὰρ τὸν Ίλιον ὀρῶντες, lv exl» 
vp eiat. Φίλων δὲ εὐποροῦντες, οὐδ' ἂν iv θλέψει 
γένοιντο. 0ὐδὲν γὰρ, οὐδὲν τῆς ἀγάπης Ὑλνχύτερον 
γένοιτο ἄν. Τί γὰρ οὐχ ἂν ἐργάσαιτο φίλος γνήσιος; 
wócnv μὲν obx ἂν ἐμποιήσειεν ἡδονήν; πόσην δὲ 
ὠφέλειαν ; πόσην ἀσφάλειαν ; x&v µυρίους θηᾳανροὺς 


nitos licet thesauros narres, nihil omnium tamen D εἴποις, οὐδὲν ἀντάξιον γνησίου φίλου εὕροις. 


sinceri amici pretium smquaverit. 
Valde anri cupere ex valde amando negcitur, 


Animum ssepius exeltat, non solum memoria 


fuorum quos amamus, sed vestig eiiam eorum 
visa, amt littera quam pinzerit. exoptata manus, 
—. Aut aliud quidpiam factam obvium, quo iili vteban- 
wr. 

Profecta ab illis qui amanter, licet exigua, desi- 
derauti videntur mane, 

Quamvis gladium strinzeris adversus amicum, 
non tamen desperes. Patet enim reditus ad ipsum, 
οἱ os aperucris : noli desperare, licebit enim re- 


conciliari, si absit exprobratio et arcanorum dete- 
eto, 


Τὸ σφόθρα φιλείσθαι ἐθέλειν ἀπὸ τοῦ evdips. er 
λεῖν γίνεται. 

Διανίστησιν ὡς τὰ πολλὰ τὴν Ψυχῆν οὗ µόνον à 
µνήµη τῶν φιλουµένων, ἀλλὰ xal ἵμάτιον αὐτῶν 
ὁραθὶν, καὶ ᾿Ὑράμμα ^c ποθουµένης χειρὸς, d 
ἄλλο τι, ὅπερ ἐχεῖνοι ἐχρῶντο, ἐπὶ χεῖρας ἑλθόν. 


Τὰ παρὰ τῶν φιλουµένων, xky μιχρὰ τογχάνη, 
Μεγάλα τῷ ποθοῦντι φαίνεται. .' 

Ἐπὶ φίλον ἐὰν xai σπάσῃς ῥομφαίαν, μὴ ἆπελ» 
πίσῃς * ἕτιι γὰρ ἐπάνοδος ἐπὶ φίλον, ἐὰν ἀνοίξης 
στόμα. μὴ ἀπογνῷς' ἔστι γὰρ διαλλαγὴ, ἄνευ ὄνει» 
δισμοῦ καὶ µνστγοίων ἁποχαλύγεως. 


"9$ a. 








849 LOCI COMMUNES. 


— PARS I. SERMO XXIV. 


8:0 


σι μεγάλοι κίνδυνοι xal τοὺς τῖς φιλίας λύουσι A — Magna pericula dissolvunt eam amicitke leges. 


νόμοῦὺς. 

Τὸ μὲν ἀγαπᾷν τοὺς μισοῦντας ἀρετῆς καὶ Ottov- 
«ὺ δὲ τοὺς ἂγακῶντας, ἀνθρώπινον xal χοινόν. τὸ 
δὲ μιδεῖν χαὶ τοὺς ἀγαπῶντας οὐδὲ θηρίων οἶμαι. 


ΦΏον ἡγητέον τὸν βοηθεῖν xal ἀντωφελεῖν ἐθέ- 
λοντα, χἂν μὴ δύνηται. 


"Ev μὲν τοῖς ἄλλοις τὸ μέτρον ἄριστον; ἓν δὲ τῇ 
ἀγάκῃ 6 τὸ πλεῖον ἔχων θεοφιλέστερος. 


"Inxou piv àpethv kv. πολέμῳ, φίλου δὲ πίατιν 
ἓν ἀτυχίᾳ χρίνοµεν. 


Photii patriareha. Diligere illos qui nos habent 
odio, divina quzdam virtus est : amantes autem 
redamare, humanunt et vulgare est ; ipsos vero 
odisse diligentes, ne belluis quidem convenire vi- 
detur. 

Philonis. Amicus ducendus est, quí auxilium 
et operam mutuam, sí re ipsa non potest, volun- ' 
tate saltem prestat. " 

Firmi. In ceteris quidem rebus laudatur medio- 
critas : in amore vero qui plurimum habuerit, is 
Deo eharior fit. 

Plxiarchi, Equi bonitotem n bello, amici vero 
fldem in calamitate judicamus. 


Extón μὲν τὰ παινὰ xpalttova, φιλία δὲ ἡ πα- B — Vasa quidem meliora sunt nova: sed amicitia 


λαιοτέρα. 


Πολλοὶ φίλους αἱροῦνται οὗ τοὺς ἀρίστους, ἀλλὰ - 


τοὺς πλουτοῦντας. 

Ἡ ἁἀλτθιν] Φιλία ερία ζητεῖ μάλιστα" τὴν ἀρε- 
thv, ὡς χαλὺν, xai τὴν σννήθειαν, ὡς ἠδὺ, καὶ τὴν 
gpelav , ὡς ἀναγκαῖον. 

Ἡραδέως piv φίλος Ὑίνου, γενόμενος δὲ πειρῶ 
διαµένειν. 'Ὁμοίως γὰρ αἰσχρὸν µηδένα oov ἔχειν, 
xai πολλοὺς ἑταίρους µεταλλάττειν. 

Δοχίμαξε τοὺς φίλους ἐκ. τῆς περὶ τὸν βίον àtu- 
χίας xal τῆς bv τοῖς χινδύνοις κοινωνίας, Τὸ μὲν 
γὰρ χρυσίον kv πυρὶ δοχιµάζομεν, τοὺς δὲ φίλους 
ἐν ταῖς ἀτυχίαις γινώσχοµεν. 

Tov ἁπόντων Φφίλὼν βέμνησο πρὸς τοὺς παρόν- 
τας, ἵνα δόξης μηδὲ τῶν παρόντων ὁλιγωρεῖν. 

Διά μὲν γὰρ τῶν ὀφθαλμῶν μόλις ὁρᾷν ἔστι τὰ 
ἐμποδών , διὰ δὲ τῶν φίλων χαὶ τὰ ἐπὶ γῆς πέρα 


θεάσασθαι. 
Διὰ μὲν τῶν ὅτων οὐχ ἄν τις ἀκούσαι xo τὰ 


σφόδρα ἐγΥγύθεν; διὰ δὲ τῶν φίλων οὐδενὸς τῶν 


ἀναγκαίων ὁποιδήποτε ávipmó; ἐστι. 

"Pdov ἄν τις συμφορὰν τὴν χαλεπωτάτην Φέρει 
μετὰ φίλων ἢ μόνος εὐτυχίαν τὴν µεγίστην. 

Τίς ἐπιτήδειος πρὸς φιλίαν ; Ὁ πλεῖστά ἁδικεῖσθαι 
δυνάµενος. 

Ὥσπερ οἶνος χιρνᾶται τοῖς τῶν πινόντων ερό- 
ποις, οὕτω καὶ φιλία τοῖς τῶν χρωµένων Ίθεσι. 


Φίλον γνήειον ἓν παχοῖς μὴ Φοδοῦ. 


Τὸν σπουδαῖον oiov αρὸς plv τὰς εὐφροσύνας 
κληθέντα δεῖ φαρεῖναι ^. αρὺς δὲ εὰς περιστάσεις 
αὐτόχλῆτον δεῖ συμπαρεῖναι. 

Οἱ ἀληθινοὶ φίλοι χαὶ τὰς φιλίας ἠδείας, xai τὰς 
συμφορὰς ἑλαφροτέρας ποιοῦσιν, ὧν μὲν cuvamo- 
λαύοντες, ὧν δὲ µεταλαμδάνοντες. 

"Exetapat δὲ xal φεπείραμαι λίαν, 

Ὡς τῶν ἑχόντων πάντες ἄνθρωποι φίλοι. 

Φίλον ἐχεῖνον νόµιδε, ὅστις αὐτὸν σὲ, ἀλλὰ μὴ τὰ 
περὶ σὲ ἀγαπᾷ. 

Βέἐλέιον πολλὰ χρήματα ἀπολέσαντα, ἕνα φίλον 
χτήσασθαι, ἢ ἕνα φίλον ἀπολέσαντα, πολλὰ χρήµα- 
«€ χτήσασθαι. 


^ -. 9 «ος 


prostat quo vetustior. 
Amicos multi non optimos, sed divites eligunt. 


Vera amicitia tria precipue requirit : virtutem, 
wt honestum ; familiaritatem, ut jucundum ; et 
utilitatem, ut necessarium. 

Isocratis. Tarde quidem ineas amicitiam, initam 
vero constanter serves. Eque enim turpe est ami- 
cum non babere, ac in amicitia inconstantom esse. 

Amicos probabis ex calamitate in 46 tita etcom- 
municatione periculorum. Aurum eninr igne pro- 
bamus, amicos in adversa fortana cognoscimus. 


Abeentium amicorum apud priesentes mentionem. 
facito, ut etiam prasentes non videaris negligere. 

Dionis. Oculis quidem vix ez videre licet quss 
ante pedes supt : per amicos autem etiam longits 
remota conspiciuntyrs 

Chrysost. Auribus quidem vix: ez hauriuntar 
quz proxima supt : per amicos omnia ubivis ne- 
cessaría audire datur. 

Facilius quis cun amicis gravissimam calamita- 
tem fert, quam selus vel maximam prosperitatem. 

Aristot, Quis idoneus est amicitie ? Qui plurimas. 
injurias ferre petest. 

Demosthenis, Sicut vinum attemperatur. ingeniís 
bibentium, ita et amicitia pro moribus utentium 
variat. 


D Socratis. Amicum sincerum in rebos adversis 


ne timeas. 

Democriti, Probum amicum gaudils quidem. 
vocatum adesse decet, adversis autem easibus 
sus sponte. 

Veri amici tum suaves smieitias fruitione com- 
muni, tum calamitates leviores participatione 8UA 
reddunt. 

Euripldis. Hoc scio et planeezpertus sum, quod 
omnes amici flant divitibus. 

Amicum existimes qui teipsum diligit, non tua. 


Moschionis. Satius est multis pecuniis amissis 
unum amicum eomparare, quam amieo uno amise 
so multas adipisci pecunias. 


4 


"- 


8i 


"X ANTONII MELISS/E 


85$ 


Peeuniz nob debent pro amico haberi, sed ami- A — 05 «à χρήματα φίλοι, ἀλλ᾽ οἱ φίλοι χρήματα. 


, &us pro pecuniis, 
T heognidis. Multi ad pocula chari fiunt. amici, in 
rebus aotem" seriis pauciores. 
.. Menandri. Aurum quidem probari solet igne ; 

amici vero benevolentia tempore judicatur, 

Verus amicus est, qui calamitatum quoque par- 
ticeps fuerit cum amicis. 

Equi usunf aspera via prodit, οἱ atnícum bene- 
volum calamitates discerBurit. 

Epicteti. In prosperitate facillime reperias ami- 
cum : adversaüte autem lortuna difficillime. 

Adversorum ἑ Cosuum necessiíag amicos probat, 
arguit inimícos. 

Amicis presentibus benelicia, absentibus bona , 
verba conferre oportet. 

nemine araari se cogitet, qui neminem ami, 


Et medícum etamicum deligere oportet, noh 
qui jucuudior, sed qui sit utilior. 

Sexti. Amicum non diligas utilitatis gratis. Nam 
talis amicitja brevis et instabilis est. 
e Pittáci. Erga amicos esto constans, erga inimi- 
&os.cautus. , 

A7 Nicoclis. Primum judicare, deinde amare 
convenit, Don vice versa. 

Libanii, Si fueris &ordidus; non habebis opu- 
mum amicum. 

Cum amicis feliciter agentibus gaddendum esi, 
et affliciis condolendum. 

Omnibus esio comis, familiares autem. habeas 
optimos. 

Fidelis amici loco istum habeas, quem non 
.tompotatio, sed temporis calamiias probat, ét 
qui nibil tibi indulget nisi profuturum. 

Solonis. Amieus secundum Daum veracibus verbis 
. me] et lac profundit. 

. Raro ad amicum ingreditor, ne tul satur te ode- 
rit. 

Nunquam desideres amicum tibi comparare, qii 
neque in corpus tiec in daimam tuac beneficus eise 
. queat. 

Idem fuerit, ex aureo poculo temedium bibere, 
btab amico benevolo coisilium | capere. 


SERMÓ XXV [al. CXXXVIÍ]. 
De aicis improbis, | 
Prov. ni.. Ne moliaris in tuum amjeum malá, 
prope babitantem et confldentem in te. 
Ne deseras amicum veterem : novus enim nort 
par est ei. Vinum novum, awicds novus, inveterá- 


- uum autem cug gaudio bibes. 


Amicus est In tempore Suo (alias, particeps meti- 


&:e) et non permanebit afflictionis tempore. Dum res 
tibi secundse sunt, erit sicut tu : et cum hemilia- 
Uis fueris, erit tibl contrarius. 

lbid. Separare ab inimicis tuis, et ab.amicis tuj$ 
Mii case: 


Πολλοὶ παρ᾽ κρητῆρι φ[λοι γίνονται éxalpos, 
Ἑν δὲ σπουδαίψ πράγματι πανρότεροι. 
Χρυσὺς μὲν οἷδε δυχιµάζεσθαι αυρὶ, 
'H «phó φίλους ὃ) εὔνοια χαιρῶ αρίνεται. . 
Φίλος ἀληθὴς ὁ χοινωνῶν καὶ ἐν ταῖς συμφοραῖς 
ἐοῖς φΏοίις. 
Ὄνου χρείαν ἑλέγχει εῤαχύτης ὁδοῦ, καὶ oov 
εὔνουν al συμφοραὶ διακρίνουσιν. 
Ἐν εὐτυχίᾳ φῖλον εὑρεῖν εὐποβώτατον ' ἓν δὲ buc- 
ευχίᾳ πάντων ἀπορώτατον. 
Ἡ τῶν περιστᾷσεων ἀνάγάη «obe μὲν φίλους 
δοχιµάζει, τοὺς δὲ ἐχθροὺς Oyye. 
Παρόντας μὲν τοὺς φίλους δεῖ εὖ κοιεῖν, ἁπόντας 
δὲ εὐλογεῖν. 
Ὑπ' οὐδενὸς φιλεῖσθαι δυχείτω εις, µηδένα φι- 
λῶν. 
Καὶ ἰατρὸν καὶ φ[λον ob «by ἰδίον, ἀλλὰ eby φε- 
λιμώτατον ἐκλέγεόθαι xh. 
906v ph αἱροῦ διὰ τν ὠφέλειάν, socie] τὰρ 
φιλία βραχεῖα xaX ἀδέδαιος. 
Περὶ μὲν τοὺς φίλους ἴσθι fusos; περὶ δὲ τοὺς 
ἐχθροὺς ἀσφαλής. 
Δεῖ χρἰναντας φιλεῖν, oi φιλήσαντὰς κρίνειν; 


Ῥυπαρὺς ὑπάρχῶν, οὐχ ἵξεις ἄριστον gov. 


Συγχαίρειν yeh τοῖς eot καλῶς πράττουσιν; 


60 ὡς xal συναλγεῖν λυπουµένοις. 


Ἡδέως Ege. πρὺς ἅπαντας, πλὴν χρῶ τοῖς βελ- 
είστοις, 
Πιστοῦ. φίλου νόμιζε μήδέν' ἄξιον, 
Ὃν οὗ χρατὴἡρ ἔδειξε, χαιροῦ ἃὶ ζάλη. 
Ὃς οὐ χάριζε ἢ µόνον € συμφέρον, 
'O xa:à Θεὸν qoc féài pc. xol γάλα «εἰς 
.&Xn0do λόγδις. 
Σπάνιον εἴσαγε σὺν πόδα αρὲς bv eov, ἵνα μή 
σον πλησθεὶς, µισήσῃ ol. 
Μηδέποτε ὀρεχθῆς ἀτήσαόθαί φίλον *bw pis 
duyhv αήτε σῶμά σου εὖ κοίῆσαι δυνᾶμενον. 


Ἐκ χρἠσοῦ ποτηρίου πίνειν φάρμακον, xa παρᾶ 
. Φίλου εὐγνώμούος συμδουλίαν λαµθάνειν, ταυτόν 
ἐστιν. Dl 
. ΛΟΡΟΣ Kit. 

Περὶ φίλων μοχθηλῶν. 

Μη τἐχταινε ἐπὶ σὺν φίλον xal παροικοῦντα καὶ 
φεποιδότα ἐπὶ col. 

Mh ἐγκαταλίπῃς oiov "— 'O γὰρ πρὀ-. 
φατος oóx ἔστιν ἔπισος αὐτῷ. Οἵνός νέος φΏος 
νέος: ἂν bk (αλαιωθῇ, p εὐφροόύνης misoni 
ἀὐτόν. 

"Eatt φίλος iv καιρῷ αὐτῷ (al. κοινωνὸς ερα" 
πεζῶν), καὶ ob μὴ παραμείνῃ iv χαιρῷ θλίψεως' 
xci àv τοῖς ἀγαθοῖς σου ἔσιαι dig σύ * καὶ i 
ταπεινωθ]ς , ἔσιαι χατὰ σοῦ. 

᾽Απὸ τῶν ἐχθρῶν eov διαχωρίσθητι, καὶ ἀπὸ eif 
ῥῖκων 6o6 πῥόσεχε. 

















853 
Ἔστι φίλος ὀνόματι φίλος. 
El χτᾶσαι φίλον, iv πειρασμῷ (1) xTisa: αὐτὸν, 
χαὶ ph ταχὺ ἐμπιδτεύσῃς αὐτῷ. 
Ὁ ὀνειδίζων oXov αὐτοῦ διαλύσει φιλίαν. 


Οἱ ἀχόλαστοι thv γνώµην μέχρι μὲν iv τῷ στὀ- 
ματι αὐτῶν tà σιτία τυγχάνει, εὐφημοῦσι, χολα- 
χεύουσιν, ὑπερθθνμάζουσιν΄ ὀλίχον δὲ τῆς τρακέζης 
ὑπερταθείσης, ὥδπερ «ol λίθοις, τοῖς λόγοις, ταῖς 
βλασφημίαις βἆάλλουσιν, ὃν πρὸ βραχέος ἴσα θεῷ 
διὰ τὴν ἡδονὴν προσεχόνουν. 

Φεύγειν δεῖ τὴν φιλίαν, ὧν ἀμφίδολος ἡ διάθεσις. 


. Μηδένα φίλον Κοιοῦ, πρὶν ἂν ἐξετάσῃς πῶς χέ- 
χρηται τοῖς πρότερον φίλοις. Ἔλπιζε γὰρ αὐτὸν 
καὶ περὶ ob γενέσθαὶ τοιοῦτον, ofog xal περὶ ἐπεί- 
νους Yéyove. . 

Τὸ φιλεῖν ἀκαίρως ἴσον ἑστὶ τῷ μισεῖν. 

Τὸ μὴ δύνασθαι βοηθὲῖν τοῖς goi ἁπορίας, τὸ 
δὲ µῃ βοῦλεσθαι: χαχίας τελμήριον, . 

"Appost μὴ χρῶ Φίλοις, ἐπεὶ χληθήσῃ xal σὺ 
παντελῶς ἄφρων. 

Ἐλάσσω xax& πάσχουσιν οἱ ἄνθρωποι ὑπὸ τῶν 
ἐχθρῶν f ὑπὸ τῶν φίλων. Τοὺς μὲν γὰρ ἐχθροὺς 
δεδιότες φυλάσσονται. τοῖς δὲ φίλοις ἀνειψγμένοι 
tio, xal γίνονται σφαλεροὶ χαὶ εὐεπιθούλευτοι. 


ΝΙυστάριον ἐν φιλίᾳ ἀχούσας, ὕστερον ἐχθρὸς 
γενόμενος μὴ ἐχφάνῇῃς. Αδιχεῖς Υὰρ οὐ τὸν by8pby, 
ἀλλὰ τὴν φιλίαν. 

Mh χτῆσαι φίλον, ᾧ μὴ πάντα πιστεύέις. 


"Ρράπευτοι λίαν τυγχάνουσι, xal µείζαυς τῶν tipi 
ἔχουσι τὰς ἑπηριίας. 

Μυστήριόν σου μὴ πατείπῃς τῷ φἰλφ, xal οὐ 
ὑφοθηθήσῃ αὐτὸν ἐχθρὸν γενόµενον. 

Ὀργῆς χάριν τὰ χρυπτὰ ph φάνῃς φίλου. Ἐλ- 
: «t8 δ αὐτὸν πάλιν εἶναί σοι φίλον. - 

Ἡδίων πολλάκις φιλία μετὰ τὴν τῆς ἔχθρας ὑπό- 
θεσιν, αὖθις εἰς χαταλλαγὴν ἑλθοῦσα. 
- Φεύχειν δεῖ xaxov φιλίας, xal ἀγαθῶν ἕχθρας. 


ΑΟΓΟΣ KqQ'. 
Περὶ ἀγάπης, xal 
ον εἱρηνοποιῶν. 
Φήτησον εἰρήνην, καὶ δίωξον αὐτὴν. 
Ἔστιν ἐγχατάλειμμα ἀνθρώπῳ εἰρηνιχῷ, 
Μετὰ τῶν μισούντων shy μα fiv 
xóc. 

Οἱ θέλοντες τὴν εἱρήνην εὐφρανβήνονται. 
Καλύπτουσιν ἔχθραν χείλη δίχαια. 

0 ἑλέγχων μετὰ παῤῥησίας εἰρηνοποιεῖ. 
Θυμὸν ἀνδρὸς πραθγει θεράπων σιγηβός. 
Ὃς χρύπτει ἀδίχημα ζητεῖ φιλίαν. 
Πάντας τοὺς μὴ φιλονειχοῦντας καλύψει φιλία. 


εἰρηνι- 


LOCI COMMUNES. — PARS.I. SERMO XXVI. . 


slprivnc, xal dporofa, xal D 


854 


lbid. xxxvit. Amicus est nomine amicus. 

lbid. vi. Si quzris amicum, in rebus adversis 
eum tibi pares, et aon statim credideris ei (4). 

Íbid. xxi. Qui. exprobrat amico suo, dissolvet 
amicitiam. 

Basilii, Quorum intemperans animus est, illi dum 
cibos ore tenent, grata verba loquuntur, adulantur, 
et immodice admirantur ; mensa vero aliquan- 
tieper dilata, verbis convicia tanquam lapides in 
illum effundunt, quem paulo ante instar Dei pro- 
pter voluptatem adorabant, 

Plutarchi. Fagienda est amicitia illorum quo- 
rum animus incertus et dubiug est. 

lsocratis, Nullum. tibi amicum sumas, priusquam 
inquisiveris, quomodo se cum prioribus amicis 
gesserit, Exspectabis enim talem erga te quoquo 
futurum, qualis fuit erga illos, 

Socratis, Amor intempestivus similis. est odio. 

Democriti. Amicis subvenire non posse, inopis, 
non velle autem, malitia signum est. 

A8 Menandri, Stultos in amicitiam ne, recipias, 
alioqui tu etiam plane stultus vocaberis. 

Demonactís. Pauciora mala contingunt. homini- 
bus ab inimicis, quam amicis. Inimieos enim cum 
meiuant, ab eis cavent : amieis. vero aperti sunt, 
unde periculis exponuntur, e£ insidiis ipsorum fa- 
cile capiuntur, 

Arcanum in amicitia auditum, inimicus postea 
factus, ne efferas : lederes enim nop tam jpsum. 


(C amicum quam amicitiam. 


Ne pares amicum, cui non ausis per omnia 


credere. 
Al Ex φίλων εἰς φίλους γενόµέναι λύπαι ὄνσθε- — 


Libanii. Amicorum inter se offeasiones sgeor- 
rime coneiliantur, et majoribus contumeliis agun- 
lur quam hostium. 

Secretum tmum amico ne indicaveris, et. non 
metues ipsum inimicum tibi factum. 

Philistionis, Ne propter iram effutias arcana. 
amici. Quin speres ipsum denuo amicum tibi fore. 

S:pe jueundior fit amicitia, que deposita simul- 


tate ad concordiam rediit. 


Fugiende sunt malorum amicitia, et bonerum. 


; Inimicilig.. 


SERMO XXVI (al. LV. 
» charitate, seu dilectione, pace, concerdia. 
et pacificis. 
Psalm. xxxiv. Quare pacem, el. eam persequere, 
Psal. xxxvi. Est derelietío homini pacifico, 
Psalm. cxix. Cum iis qui pacem oderunt, eram 


. pacificus. 


Solomon. Cupientes pacem ketitia afficientur. 
Oecultaat inimicitiam labia justa, 

Libere reprehendens pacem coaeilat. 

Iram viri mitigat famulus taciternus. 

Qvi celat injuriam, quarit amicitiam. 

Omnes non contentiosos tegel amicitit 


(1) iv πειρασμῷ ali. exponunt, experimento probatum, 


835 ANTONII 


MELISS.E 85 


per exasperabunt Deum, improbitatis ipsorum A xat tbv θεὸν παροξύνουσιν, ὑπομιμνίσκοντες αὐτὺν 


memoriam ei exzcitantes. 

David. Nisi convertamini, gladium suum vibra- 
bit. 

Prov. xvin. Impius , multitudine peccatorum 
obrutus, negligit : ingruit autem ei dedecus et in- 
famia. | 

Qvi sibi in operibus suis nou medetur, frater 
est lzdentis seipsum. 

Qui tegit impietatem suam, uon fruetur prospo- 
ritate. 

Jerem. vi, Hec dicit Dominus : num cadens 
non resurgit, aut aversus non se convertit ? Indu- 
rarunt facies suas plus quam lapidea duritie, et 
noluerunt converti. 

τα. Ecce ego litigo tecum, 1e dicente : Non 
peccavi; quia prorsus neglexisti emendare vias 
tuas. 

Neminem sux malitie poenitet : 
dicat, Quid feci? 

Eccli. v. Ne dicas, Peccavi et quid  milj accidit 
triste? nam Dominus patiens est. 

S. Basil. Occuliatio vitu mortem accersit sgro- 
tanti. 

Si quid pulchri et honesti est peccatum, serves 
id perpetuo : sin auctori suo noxium, quid immo- 
raris rebus perniciosis? Newo cupidus evomende 
bilis pravo et luxurioso victu cam sibi augere stu- 
det. 

Purgare convenit corpus a molestis, non autem 
morbum augere supra vires corporis. Vide ne, dum 
malorum molem tibi accumulas, $pe liberationis 
fnturze interim [retus, peccatum quidem exaggeres, 
a remissione autem aberres. 

Yide, bomo, ne quando sera et inutilis malorum 
consiliorum paenitentia tibi obveniat. 


Nemo est qui 


Chrysost. Nou tam grave est labi, quam Jacere 
lapsum et non resurgere. 

Cum semel anima gustavit peccatum, idque 
sine aensu doloris, magnum inde augmeutum agri- 
tudini accedit. 

Justini. Vix denuo erigitur animus ad bona 
29 illa a quibus delapsus est : et gre detrabi- 
tur ab illis malis, quibus assuetus fuerit. 

Subjici et concedere affectibüs, extrema servitus 
est, quemadmodum imperare ipsis, unica libert.s. 


Cum optimum sit non peccare, secundi ordinis 
bonum cst, ad. justitiam redite. Qui vero multo 
tempore peccans in luxuria permanet, infelicissi- 
mus habeatur oportet. 

Dionysii. Non tieri potest ul veniam consequan- 
tur illi, quos peccatorum non paenitet. 

SERMO XX (al. CLVI). 
De [uturo judicio. 

Matth. xvi. Filius hominis venturus est in gloria 
Pauis sui, et tunc reddet unicuique secundum 
epera ejus. 


τῆς ἑαντῶν µοχθηρίας. 

Ἐὰν pij ἐπιστραφῆτε, τὴν ῥομφαίαν αὐτοῦ ev). 
όώσει. 

Ὅταν ἔλθῃ ὁ ἁσεθῆς εἰς πληθος κακῶν, χατα- 
φρονεῖ’ ἑπέρχεται δὲ αὐτῷ ἀτιμία xai ὄνειδος. 


'O μὴ ἰώμενος ἑαυτὸν kv τοῖς ἔργοις αὐτοῦ ἁδὲ. 
φός ἐστι τοῦ λυµαινοµένου ἑαυτόν. 

Ὁ ἐπικαλύπτων ἀσέθδειαν αὐτοῦ οὐχ εὐοδωθήςι. 
ται. 

Τάδε λέχει Κύριος « Mh ὁ πίπτων οὐχ ἀνίστα- 
ται, 7] ὁ ἀποστρέφων οὑὖκ ἐπιστρέφει; Ἑστερέωσαν 
τὰ πρόσωπα αὑτῶν ὑπὶρ πέτραν, καὶ οὐχ hb 
ἐπιστραφῆναι. » 

Ἰδοὺυ ἐγὼ κρίνοµαι πρὸς σὲ, ἓν τῷ à Mr σε, 03; 
fip.agtov: ὅτι χατερρόνησας σφόδρα τοῦ δευτερώ:αι 
τὰς ἐδούς σου. 

Οὐχ ἔστιν ἄνθρωπος μετανοῶν &nb τῆς xaxa; 
αὐτοῦ, λέγων, Tl ἑποίησα ; 

M εἴπης, Ημαρτον, xai τί µοι ἐγένετο; Ὁ yip 
Κύριος µαχρόθυ,ός ἐστι. 

Τὸ χρύπτειν ἁμαρτίαν συγχατασκευάζει ἐπὶ τῷ 
νοσοῦντι τὸν θάνατον. 

Kl μὲν καλὸν ἁμαρτία, φύλασσε ταύτην εἰς τέλος’ 
el δὲ βλαθερὰ τῷ ποιοῦντε, τί ἐπιμένεις τοῖς ὁλε- 
θρίοις; Οὐδεὶς χολὴν poa: ζητῶν, ἐκ ποντρᾶς xai 
ἀχολάστου διαίτης πολυπλασίονα ταύτην ἑαυτῷ συν» 
θροίζει. 

Καθαίρειν προσἠήχει τῶν λυπούντων τὸ σῶμα, οὐχὶ 
κατασχευάδειν τὴν νύσον μείζονα τῆς δυνάµιως, 
"Opa ph bx ἐλπίδι τῆς ἀπολυτρώσεως πλῆθος x 
xav ἑαντῷ συλλεξάμενος, τὴν μὲν ἁμαρτίαν áfpii- 
σῃς, τῆς δὲ συγχωρῄσεως ἀποτύχῃς, 

"Opa, ἄνθρωπε, µή ποτέ σοι µεταμελήσῃ to» 
xaxüv βουλευμάτων, ὅτε ὄφελος τῆς µεταμελεία; 
οὐδέν. 

Οὐ τὸ πεσεῖν χαλεπὸν, ἀλλὰ τὸ πεσόντα χεῖοδει 
xai uh ἁἀνίστασθαι. 

Yoyh ἅπαξ ἁμαρτίας γευσαµένη, xai ἀναλγί» 
"tw; διατεθεῖσα, πολλην παρέχει. τῷ νοσήµατι τὴν 
προσθήχην. 

Ανσαναδίδαατο; f) ju;h ἐπὶ ταῦτα áp ὧν 9i 
σθησε χαλῶν, δυσεκθἰδαστός τε τούτων, ὧν συνι- 
D θίσθη κακῶν. 

Tb ὑποπεσεῖν καὶ παραχωρῆσαι τοῖς πάθισυ 
ἑσχάτη δουλεία’ ὥσπερ τὸ κρατεῖν τούτων ἐλευθε' 
pla µόνη. 

Μεγίστου ὅ,τος ἀγαθοῦ τὸ μὴ ἁμαρτάνειν , ἐς” 
τερον ἀγαθὸν τὸ διχαιωθῆναι. Ὅστις δὲ πολὺν χρό- 
voy ἁδικῶν ἀχόλαστος μένει, τοῦτον δεῖν νοµίζευν {9 
ἀ-νχέσ:ατον. 

Σνγγνωσθῆναι οὐ μετανοοῦντας ἐφ᾽ οἷς ἡμαρ:ο, 
ἀδύνατον. 


AOTOZ K'. 
Περὶ με. 1ούσης κρίσεως. 
Μέλλει ὁ Yi; τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεαθαι ἐν τῇ 1 
τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ, xai τότε ἀποδώσει ἑ κάστῳ καῖὰ 
τὰ ἕργα αὐτοῦ. 














837 


οὕτως ἔσται ἓν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνο; τούτου. 
᾽Αποστελεῖ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τοὺς ἀγγέλους 
αὐτοῦ, xal ουλλέξουσιν ix τῆς βασιλείας αὐτοῦ 
πάντα τὰ σχάνδαλα xal τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν, 
xai ἐμθδαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν χάµινον τοῦ πυρός. 
"Exst ἔσται ὁ χλανθμὸς, χαὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὁδόν- 
τιυν. 

Τότε ἑρεῖ ὁ βασιλεὺς καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων" « Πο- 
ρεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, οἱ κατηραμένοι, εἰς τὸ πῦρ τὸ αἱ- 
ώνιον, τὸ ἠτοιμαασμένον τῷ διαδόλῳ καὶ τοῖ; ἀγγέ- 
ow; αὐτοῦ. Ἐπείνασα γὰρ, xal οὐχ ἑδώκατέ pot 
φλγεῖν. » 

Σύμπαν τὸ ποίηµα ἄδει ὁ Osbc εἰς χρίσαιν, ἓν παντὶ 
παρεωραµένῳ, ἐὰν ἀγαθὸν, ἐὰν πονηρόν. 


Ἑχάστου τὸ ἔργον qavephv γενήσεται. Ἡ γὰρ 
ἡμέρα δηλώσει, ὅ τι ἓν πυρὶ ἀποχαλύπτεται &al 
ἑχάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι, τὸ πῦρ δοχιµάσει. 

Ἑξαναστήσεται Κύριος, καὶ ἀνταποδώσει πᾶσι, 
χαὶ τὸ ἀνταπόδομα αὐτοῦ εἰς χεφαλὰς αὐτῶν ἆντα- 
ποδώσει 

Ἰδοὺ ἡμέρα Κυρίον ἔρχεται μετὰ θυμοῦ καὶ ὀργῆς, 
θεῖναι τὴν οἰχουμένην ὅλην ἔρημον καὶ τοὺς ápap- 
τωλοὺς ἀπολέσαι ἐξ «αὐτῆς. 

'O γὰρ σχώληξ αὐτῶν οὐ τελευτήσει, xal τὸ mop 
αὐτῶν οὗ σθεσθῄήσεται, χαὶ ἔσονται εἰς ὅρασιν πάσῃ 
σασχ[. 

ἙἘπλάτυνεν ὁ ἅδης τήν φυχἠὴν αὐτοῦ, xat διήνοιξα 


τὸ στόµα αὐτοῦ, τοῦ μὴ διαλιπεῖν’ καὶ καταθήσον- ϱ 


τα. εἰς αὑτὸν οἱ ἕνδοξοι xai οἱ μεγάλοι χαὶ οἱ 
πλούσιοι, χαὶ οἱ λιμοὶ τῆς γῆς, χαὶ ὁ ἀγαλλιώμενος 
ἓν αὐτοῖς, χαὶ ὁρθαλμοὶ ol µετέωροι ταπεινωθήῆσον- 
ται. 

Tou; τῆς ἁμαρτίας χαμάτους τὸ τῆς γεέννης ἐπί- 
πονον χαὶ σχυθρωπὸν ἀναμένει. 

"Exactog τῆς οἰκείας ἐργασίας ἓν τῇ ἡμέρᾳ τῆς 
ἀνταποδόσεως τοὺς χαρποὺς ἐπιγνώ-εται. 

Κατά γὰρ τὸν Ὡσηὲ, χυχλώσει Éxactoy τὰ δια- 
θούλια αὐτοῦ. Ὀφόμεθα γὰρ ἅμα πάντα olove! πα- 
ρεστῶτα ἡμῖν τὰ ἔργα, xax φαινόμενα ἀντιπρόσωπα 
τῇ διανοίᾳ ἡμῶν, μετὰ τῶν ἴδίων τύπων, ὡς ἔχα- 
στον πέπραχται, ἢ ὡς λόλεχται. O0. μὴν χρήνους γε 
προασήχει νοµίζειν καταναλωθῄσεσθαι, εἰς τὸξχαστον 
ἰδεῖν ἑαυτὸν μετὰ τῶν. ἑαυτοῦ πράξεων, xal ον 
xptthv, χαὶ τὰ ἀχόλουθα τῷ θείῳ δικαστηρίῳ, ἀφά- 
τῳ δυνάμει ἐν ῥοπῇ καιροῦ φαντατιουµένου τοῦ 
veu, xai πάντα ἀναζωγραφοῦντος ἑαυτῷ, xal οἱονεὶ 
ἐν χατόπτρῳ, τῷ ἡγεμο,ιχῷ ἐνορῶντος τοὺς τύπους 
πῶν πεπραγμένων. 

Οἱ τὰ φαῦλα πράξαντες εἰς ὀνειδισμὸν χαὶ al- 
σχύνην ἀναστήσονται, ἑνορῶντες ἐν ἑαυτοῖς τὸ 
αἶσχος xal τοὺς τύπους τῶν ἡμαρτημένων. Καὶ 
τάχα φοδερωτέρα τοῦ σχότους xal τοῦ πυρὸς τοῦ 
αἰωνίου ἡ αἰσχύνη ἐστὶν, f] µέλλουσι διαιωνίζειν οἱ 
ἁμαρτωλοὶ, ἀεὶ ἓν ὀφθαλμοῖς ἔχοντες τὰ ἴχνη τῆς ἐν 
σορχὶ ἁμαρτίας, olovst τενος βαφῆς ἀνεχπλύτου. 

Ὡς βέλτιον εἶναι νῦν πα.δευθῆναι χαὶ χαθαρι- 
σαὔηναι, ἡ τῇ ἐχεῖθεν βασάνῳ παρα-εμφθῆνα:, 
ἑνίχα χρί:εως χαιρὸς, ο) χαθάρσεω;. 


LOCI COMMUNES. - PARS I. SERMO XX. 


"Qanep συλλέγεται τὰ ζιζάνια, καὶ πυρὶ χαίεται, A 


858 

Ibid. χι. Quemaduiodum colliguntur zizania et 
igni comburuntur, sic erit in. consummatione 
srculi. hujus. Miuet Filius hominis angelos suos, 
οἱ colligent e regno illius omnia offendicula, et 
eos qui patrant iniquitatem, ac iittent. illos iu 
caminum ignis : ibi erit ploratus stridorque den- 
tium. 


Jbid. xxv. Tuuc dicet Rex etiam illis qui ad sini- 
stràm suni : « Dis-edite a me, maledicti, in ignem 
zternum, diabolo et angelis ejus paratum : esurívi 
enim el nou dedistis mili cibum. » 


Eecli. xn. Deus in judicium adducet omne opus, 
cum ouni occulta re, sive quid bonum, sive ialum 
fuerit, : 

Cujusque opus manifestum Get. Dies enim decla- 
rabit quod in igne revelatur, οἱ cujusque opus quale 
sit ignis probabit. 

Surget Dominus , et reddet omnibus, et retribu- 
tionem suam in capita ipsorum retribuet. 


Isa. ΧΙΙ. Ecce dies Domini venit cum ira et fu- 
rore, ut totum orbem babitabilem desertum faciat, 
et peccatores de eo perdat. 

lbid. 1xvi. Nam vermis eorum non morietur, et 

ignis eorum nou exslinguelur, el erunt ante con- 
spectum omnis carnis. 
. lbid. v. Inferi ingluviem suam dilatant, el ore 
suo sine fine dehiscunt, ut descendant in eos lo- 
mines gloriosi, magni et opulenti, et pestes terrae 
et qui in bis ketantur ; oculi vero superbi humilia- 
buntur. 


S. Basilii, Peccati labores dolore et tristia - 


plenum gehennz supplicium exspectat, 

Quisque suorum operum in die retributionis 
fructus agnoscet. 

Cireumdabunt unuuiquemque , secundum Osee 
prophetam, consilia et cogitationes ejus. Videbimug 
enim omnia pariter, tanquam assistentia nobís 
opera, et. animi oculis per formas proprias objecta 
jntuebimur, ita ut singula facta dietave sunt. Non 
tamen;convenit existimare quod aliqua temporis fu- 


D tura sit. mora, ut quisque seipsum cum AQ) actio- 


nibus suis, et judicem, et qu& sequuntur divinum 
judicium, videat : mens enim inenarrabili quadam 
vi uno momento imaginabitur, et omnia sibi veluti 
pieta proponet, imo tanquam in speeulo formas 
actionum in principe facultate animze conspiciet. 

Qui malis operibus inquinati fuerint, ad igno- 
miniam e& confusionem resurgent, cernentes irm 
seipsis turpitudinem et formas peccatorum. δι 
forie gravior quam tenebra et. iguis aternus hie 
pudor erit , qui semper inhzrebit peccatoribus, qt 
nunquam non ob oculos habeant vestigía sceleratoe 
vitz, tanquam ineluibilis alicujus tincturz. 

Theolog. Prastal in prosentia casligari el pur- 
gari, quam in examen futurum tronsmitli, ubi 
tempus erit judicii, non purgationis. 


839 


ANTONI! MELISS/E 


δίὐ 


Chrysost. Nullum omnino bonum utcunque par-- A Οὐδὲν ὅλως τῶν ἀγαθῶν, x2v. μιχρὸν εἴη, παρ». 


vum negligetur illie a judice. Nam si criminum, 
et dictorum, et cogitationum poenas daturi sumus, 
multo magis benefacta licet exigua compatabun- 
tar. 

Qni szmpius offendentes penam non luunt, me- 
tuere ac timere sibi debent. Augetur enim ipeis 
gravitas pons. 

S! vitam quavis morte trístiorem degunt, qui 
lumen solis non intuentur, quid illos pati. creden- 
dnm est qui luce divina privati sunt? 

Non modo justorum, sed etiam peccatorum 
corruptionis cexperlia corpora resurgunt. Sed 


istud lionoris supplicium et poenam impiorum alit 


ac auget. loimortalía enim futura resurgunt, ut 
nunquam uri desinant. Quippe cum ign's ille sil 
inexstinguibilis, talia sibi corpora desiderat que 
nunquam absumantur. 

Coyitemus quantum sit mali in conflragratione 
perpetua, in tenebris, luctu inflnito οἱ dentium 
$tridore, nemine exaudiente, Nam sí spud nos 
quispiam ex ingenue educatis carceri inclusus, 
solum fetorem, tenebras loci, et vincula €um 
liomicidis communia, rem quavis merte acerbiorem 
putat: perpende quid sit comburi cum totius 
orbis homicidis, nec videntem alios nee aliis εοη- 
spicuun, sed in tanta multitudine solum se existi- 
mantem. Siquidem opacz ille tenebre ne proxi- 


mos quidem dignoscere permittunt : verum dta, 


quisque afflcietur, tanquam solus supplicium 
luens. Quod si tenebrz etiam per se animos nostros 
angunt et turbant, quid fiet ubi tenebris tanti 
dolores et incendia accedunt? Nam eos qui fecerint 
iniqua, nemo suppliciis illic futuris eripiet, non 
parentes, non fratres. Fratrem enim non liberabit 
quisquam, utcunque magnz flduci:x fuerit, &] et 
multum, valuerit apud Deum. Ipse enim est qui red- 
dit unicuique secundum opera sua : et ex ope- 
ribus nostris vel salutem vel supplicium consequi 
licet. 


Terribile est, inquit, incilere ín mamus Dei 
vivi, Sciiptum est enim : « Mihi vindicta, ego 
retribuam, et rursum : « Dominus judicabit popu- 


lum suum; » et alibi: « Super peccatores incum- ϱ 


bet ira ejus. » 

Gravissima poenarum pudor est, quam in judicio 
quoque futuram didicimus : quoniam pii resur- 
gent ad vitam sternam, impii vero ad puderem et 
opprobrium seternum. 

Bonis quidem operibus ornatos nemo arcere 
poterit a fruitione felicitatis future, sed coelestibus 
bonis fruentur : illi vero 'qui boni quidpiam omi- 
serunt, licet nullius admissi criminis rei sint, cum 
impiis in ignem gehennz deducentur. Etenim non 
facere bonum, hoc ipsum est facere malum. Dic 
age mihi, si quem servum haberes, neque furem, 
nee jnjurium, neque contradieentem tibi, et insu- 
per tum  ebrietati, tum quibuslibet aliis vitiis 


φθήσεται ἐχεῖ πχρὰ τοῦ χριτοῦ. El γὰρ &paptquátuy 
καὶ ῥημάτων xai ἐνθυμημάπτων τιννόειν μέλλομεν 
τιμωρίας, πολλῷ μᾶλλον τὰ χατορθώµατα xiv μιχρὰ 
λογισθήσεταε. 

Οἱ πολλὰ πταίοντος xat ph χολαξόμενοι φοδεῖσθαι 
καὶ δεδοιχέναι ὀφείλονσιν. ΑΌξεται γὰρ αὐτοῖς τὰ 
εἲς τιμωρίας. 

ΕΙ γὰρ οἱ τὸ φῶς τὸ ἡλιαχὸν μὴ θεώμενοι καντὶς 
θανάτου πικροτέραν ὑπομένουσι ζωήν εἰ παθεῖν 
εἰχὸς τοὺς τοῦ φωτὸς ἀποφτερηθέντας ἐχείνου; 

Οὐ µόνον τῶν διχαίων, ἀλλὰ xal τῶν ἁμαριω- 
λῶν ἄφθαρτα τὰ σώματα ἁνίστανται. Αλλ' ἡ euh 
αὕτη τοῖς ἁμαρτωλοῖς ἐφόδιον χολάσεως xol τιµω- 
plac Ὑίνεται. "Αφθαρτα γὰρ ἀνίστανται, ἵνα διὰ 
παντὸς χαίηται. Ἐπειδὰν γὰρ τὸ πῦρ ἄσθεατόν bat 
ἐκεῖνο, τοιούτων αὐτῷ δεῖ σωμάτων, µηδέποτε 0azo- 
Vt [AE VOV. 

Ἐννοήσωμεν o0v, ὅσον ἐστὶ xaxbv xataxalis^a 

διὰ παντὸς, καὶ kv σκότῳ slvat, xal µυρία οἱμζειν, 
χαὶ βρύχειν τοὺς ὀθήντας, xat μηδὲ ἀχούεσθαι, Ei 
γὰρ εἰς δεσµωτήριόν τις ἑμθληθεὶς ἐνταῦθα τῶν 
εὐγενῶς ἐντεθραμμένων., τὴν δυσωδίαν µόνον, χαὶ 
τὸ àv σχότῳ χεῖσθαι, xal τὸ μετὰ ἀνδροφόνων δεδί- 
σθαι, παντὸς θανάτου χαλεπώτἜρον slvai φησιν’ 
ἑννόησον τί ἐστιν, ὅταν μετὰ τῶν «fj; οἰχουμένης 
ἀνδρ, φόνων κατακαιώµεθα, ftt ὑρῶντες μίτ 
ὀρώμενοι, ἀλλ’ kv πλήθτι τοδούτερ νοµίσοντε; εἶναι 
μόνοι. Τὸ γὰρ oxóso; τὸ ἁλαμπὲς οὐχ ἀφίηο:ν 
ἡμᾶς οὐδὲ τοὺς πλησίον διαγινώσχειν, ἀλλ’ ὡς μόνος 
τοῦτο πάσχων οὕτως ἕχαστος διαχείσεται. Εἱ ἃ 
σχότος θλίδει καθ) ἑαυτὸ τὰς ἡμετέρας ψυχὰς xoi 
θορυδεῖ, c. ἔσται ἄρα, ὅταν μετὰ τοῦ σχότου x3 
ὀδύναι τοσαῦται ὧσι, xal ἐμπρησμοί; τοὺς Τὰ 
ἄδικα πράξαντας τῶν ἑἐχεῖ οὐδεὶς ἑξαιρήσεται, o 
πατὶρ, οὐ µήτηρ, οὐκ ἀδελφός. ᾽Αδελφὺν γὰρ o 
λυτρώσεται ἄνθρωπος, xiv πολλὲν παῤῥησίαν Ert, 
xàv μεγάλα ἰσχύῃ πρὶς τὸν θεόν. Αὐτὺς Υάρ ἐστι 
6 ἀποδιδοὺς ἑκάστῳ χατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ) xol ἀπὶ 
τῶν ἔργων xal σωθῖναι ἔνι, καὶ κχολασθήνει 
tg. ; 
Φοθερὺὸν, Φτοὶν. th ἐμπεσεῖν εἰς χεῖραί 8t 
ζῶντος. } ἐγραπται γὰρ, « Ἐμοὶ ἐχδέκήσις, ἐγὼ 
ἀνταποδόσω * » xai πάλιν’ «Κύριος χρινεῖ τὸν Ma 
αὐτοῦ * » xol πάλιν. « "Exi ἁμαρτωλοὺς Χαταταύσει 
6 θυμὸς αὐτοῦ. 2 | 

ἙῬαρυτάτη κολάσεων ἢ αἰσχύνη, $i xal τερὶ τί 
κρίσεως µεμαθήχαµεν, ὅτι οὗτοι ἀναστήσονται ti 
ζωῆν αἰώνιον, xal οὗτοι εἰς αἰσχύνην xal ὀντιδισμὺν 
αἰώνιων. 

Οἱ μὲν τὰ ἀγαθὰ πράξαντες τῶν bui οὐδεὶς ipe 
ρήσεται ἀγαθῶ», ἀλλὰ τῶν ἐν τοῖς αἀρανοῖς ἀῑδ' 
λαύσονται χαλῶν' οἱ δὲ ἐγχληθῆναι μὲν priv 
ἔχοντες χαχὸν, ἑλλελοιπότες δέ τι τῶν ἀγαθῶν, ui 
πῶν τὰ χακὰ ἑργαταμένων εἰς τὸ τῆς γεέννης ἀπλ- 
χθήσονται πῦρ. Τὸ γὰρ μὴ ποιῆσαι ἀγαθὰ, τοῦ τή 
ἐστι τὸ ποιῖσααι χαχόν. Εἰπὲ Υ4ρ pot, εἴ τινα οἰκέτην 
ἔχοις pies χλέπτοντα, utes ὑθρίζον-α, μήτε dvi 
λέγοντα, ἁλ)ὰ χαὶ pine κρατοῦντα καὶ τῶν fiu 








"eau 7 


LOCI COMMUNES, — PARS I. SERMO XXI. 


eti 


£2? 


ἁπάντων, καθή µενον δὲ διὰ παντὸς ἀργὸν, xat οὐδὲν A minime deditum, semper vero sedentem otiose, ο 


τῶν ὀφειλόντων παρὰ οἰκέτου δεαπότῃ πληροῦαθαι 
αποιοῦντα, oU µαστιγώσεις; οὗ στρεθλώεεις αὐτόν; 
μἰπέ µοι. 

”Αξιόν σοι τῆς σπορᾶς τὸ βέρος. Πιχρίαν ἔσπει- 
ῥᾶς, δρίπου τὰ ὁράγµατα sb ἀνηλεὶς ἑτίμησας, 
Έχε ὅπερ Ἰγάκησας' ἔφυγες τὸν ἔλεον, φεύξεταί σε 
fiu; ἑδδελύξῳ πτωχὸν, βδελύξεταί σε ὁ δι᾽ ἡμᾶς 
πζωχεύσας. 

Οἱ ἄνθρωποι πὲἑράς τιμωριῶν νοµίζρυσι τὸν θά- 
νατον’ kv δὲ τῷ θείῳ διχασεηρίῳ μόλις οὗτός ἐστιν 
ἀρχή. 

Ἐγειρόμεθα ποίνυν, αἰώνια μὲν. ἔχοντες τὰ ou» 
ατα, οὐ πάντες δὲ ὅμοια. "AXI" εἰ μέν τίς ἐστι 
δίκαιος, λαμβάνει σῶμα πνευματιχὸν, Iva δύνηται 
μετὰ ἀγγέλων ἀναστρέφεσθα, ἀξίως" el δέ τις ἅμαρ- 
τωλός ἐστι, λαµθάνει οὉμαιὐπομονητικὸν τιμωρίας 
ἁμαρτιῶν, ἵνα kv πυρὶ αἰωνίῳ χαιόµεγος, μηδέποτε 
Καταναλωθῇ. Καὶ διχαίως ἀμφοτέροις τοῖς τἆγμα- 
ctv ὁ Gs, παρέχει τοῦτο, O0. yàp χωρὶς σώματρς 
ἡμῖν πἐπραχααί zi. 


"Άδω ztvb; ἀνοίγονσαι πύλαι βαθεῖαι, xol αοτα- - 


pot πυρὸς ὁμοῦ xal Στυγὸς ἀποῤῥῶγες ἀναχεράν- 
Ἀυνται, καὶ σχότος ἐμπίπλαται πολυφάνταστον 
αἰδώλων, χαλεκὰς μὲν ὄψεις, οἰχτρὰς Ak φωνὰς ἐπι- 
«£967wpv, Δικασταὶ δὲ, καὶ χολααταὶ, καὶ χάσµατα, 


. καὶ μυχοὶ μυρίῳν χαχῶν γέµοντες, 


ΑΡΓΟΣ ΚΑ’. 
Παρὶ ἀληθείας xal μαρτυρίας πιστῆς. 
᾿Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς, xal fj ἀλήθεια, xa fj ζωή. 
^O ποιῶν τὴν ἀλήθειαν, ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα 
βανερωθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ , ὅτι kv τῷ Geip εἰαιν alp- 
Φασμένα. 
Ἀποθέμενοι τὸ ψεῦδος, λαλεῖτε ἀλήθειαν ἕχαστος 


μετὰ τοῦ πλησίον αὐτοῦ, ὅτι ἐσμὶν ἀλλήλῳν µέλη. 7 


fx ἐμμενεῖ μάρτυς sfc μαρτυρῆσαι χατὰ ἀνθρώ- 
που κατὰ πᾶσαν αἰτίαν, καὶ χατὰ πᾶν ἁμάρτημᾳ. 


Χείλη ἀληθινὰ κατορθοῖ μαρτυρίαν, 

5Α εἶδον οἱ ὀφθᾳλμοί σου, λάλει. 

Ἀίάρτυς πιστὸς οὗ Φεύδεταε. 

Ῥύεται ix χαχῶν μάρτυς πιστός. 

«Ααλεῖτε ἀλήθειαν ἔκαφτος μετὰ τοῦ πλησίον aó- 
τοῦ. 

Thv ἀλήθειαν xal εν εἰρῆνην ἀγαπᾶτε, λέχει 
Κύριος παντοχράτωρ. — 

Mh λάδῃς πρόσωπον δυνάστου * ἕως θανάτου ἀγώ- 
νισαι πιρὶ τῆς ἀληθείας, xgi Κύριος ὁ Θεός aov 
φολεμήσει ὑπὲρ σοῦ. —— 

Πετεινὸν πρὸς τὰ ὅμοια καταλύει, χαὶ ἀχήθεια 
πρὸς τοὺς ἑργαζομένους αὐτὴν ἑπανῆξει. 

"Ανδρες ἀληθεύοντες αὑρεθήσονται ἓν ροφί1, καὶ 

εὐρδωθάσονται ly, ἐπισκοφῆς Koplou. 

Τὸ κράτιστον ἀγαθὸν ἡ ἀλήθεια. 

'O ἀληθιιὸς λόγος xal ἀπὸ ὑγιοῦς διανοίας 3ρο- 
Ἰὼν ἁπλοῦς ἔστι χαὶ µονότροπος. 

Δυσθήρατός ἰστιν ὁ τῆς ἀληθείας λόγος, ῥᾳδίως 
ὄννάμενος ἐχφυγεῖν τοὺς uh) πρλσέχοντας. 

PATROL. GR. CXXXVI. 


nihil eorum qus servus domino prastare debet 
facientem, non verberahis eum? non totquebis ? 
dic mihi. 

Gregorius INyssen. Messis tibi respondebit se- 
menti : amaritiem seminasti, carpe manipulos 
ejus: coluisti truculentiam, bahe tibi quod di!e- 
xisfi : exsecratus es pauperefn, oxsecrabüur te ile 
qui nostzj gratia pauper fuit. 

Homines extremi supplici locum tribuunt morti, 
atqui hec in judicio Dei xix principium est suppli- 


' eorum. 


Cyrilli. Excitamur igitur, corporibus quidem 
sernig praedii, non tamen omnes eumilibus : 
nam qui justus faerit, accipit spirituale corpus, u£ 
cum angelis decenter conversari queat : peccator 
autem accipit corpus  passibile, quod idoneum 
sit ferendo peccati supplicio, ut seterno igne con- 
flagraus nunquam consumatur : et jure quidem 
ufrisque sua reddi corpora Deus congstituu. Nihil . 
enim absque corpore pobis factum est. 

Plutarchi. Plutonis dehiscugt profundz portz, 
et ignel fluvii simul et Stygis canales permiscen- 
tur, ei variis tenebre simulacris implentur, quo- 
rum atrox aspectus est, et voces eduntor mjaerae 
biles. Jadices ifem, οἱ lictores, et voragiues, δέ 
iunumyvris pleni malis recessus apparent. 

SERMO XXI [αἱ. XLV]. 
De veritate et festünonio fideli. 

Joan, xiv. Kgo sum via, veritas et vita. 

Qui veritatem facit, venit in lucem, ut opera 
ejus manifesta flant, &9 quod jn Deo faetg sing. 


Ephes. ww. Deposito mendacio quisque vestrum 
verilátem loquetur cum proximo $uo. Membra 
enim sumus invicem. 

Deut. wx. Non stabit testis. ungs ad estiicandum 
contra hominem secundum omne facinus, et secun" 
dum omne peccatum. 

Labia vera reetum testimonium proferunt. 

Qus oculi tui viderunt, loquere. 

Pres. xiv. Tegtig üdelis non mentuur. 

Testis fidus liberat a malis. 

ασια). τμ. Loqpinmini veritatem quisque cum 


D proximo suo. 


Ibid. Veritatem et pacem diligite, inquit Domi- 
8us omnipotens. 

Sirach. xiv. Ne acelpias personam potentis, ad 
Mortem Asque pro veritate certato, et Dominus 
Deus tuus pugnabit pro te. 

lbid. ἅχιι. Avis divertit ad aves, et veritas ad 
supdiosos ipsiug revertetur. 

Viri veraces invenientur in sapientia, et agent 
[eliciter usque ad visitationem Dowipi. 

Basilii. Prestantissizuum honum cst veritas. 

Sermo verus el à mente sana. profectus Mimpiex 
egt eJ upiformis. 

JEgre comprehenditur veritatis oratio, et nop 
animadvertentes facile potest effugere. 

21 


843 | ANTONII MELISSAR " 


Theologi. Verüm quidem unum est, mendacium A T) μὲν ἀληθὲς ἓν, ο) δὲ φεῦδος κολυσχ/ὲ-. 
8autem multiplex, 


Chrysost. Veritas est. firma comprehensio entis ἸΑλήθειά ἐστιν fj τοῦ ὄντος ἀσφαλὴς κατανόησις. 
in animo. MEE ) 
Plerique magis inclinare videmur ad probs- ΄ "Oc ἔοιχε, ῥέπομεν ἐπὶ τὰ ἔνδοξα μᾶλλον, xh 
bilia, licet Invente laberiosa, quam ad verita- — &eízova τυγχάνῃ, f] ἐπὶ τὴν ἀλήθειαν. 
tem. ) 
Dionysii, Veritas est. Deus, utpote unum, non Ἀλήθειά ἐότιν 6 Ocho ὡς Ev, οὗ πολλὰ τῇ φύσέι, 
multa secundum naturam. Verum quippe unum est, — Tb μὲν γὰρ ἀληθὲς  ἓν, τὸ δὲ φεῦδος πολυσχιδὲς. 
mendacium autem multiplex. Nam et Christus, ín- Φησὶ yàp xal à Χριστός" « "Ey εἰμι ἡ 095, καὶ ἡ 


quit: « Ego sum via, veritas et vita. » ἀλήθεια, καὶ ἡ ζωὴ. » 

Philonis, Veritas est facullas res obumbratas in. ' ᾿Αλήθειά ἐστιν ἡ τὰ «v. συνεσχιασμένων πραγ- 
lucem producens. j pécuv ἀνακαλυπτήρια ἄγουσα δύναμις. 

Evagrii. Veritatem tacere est aurum sepelire. Τὸ σιγᾷν τὴν ἀλήθειαν χρυσόν ἐστι θάπτειν. 

Plutarchi. qualitas trutina, veritas autem rs- Τὸ μὲν ἴσον ζυγῷ, τὸ δὲ ἀληθὲς τῷ ix Ἡ λοσορίας 
lone pbilosophiz examinatur. B λόγψ κρίνεται. 

A via οἱ veritate aberrare malum est. Ὀδοῦ καὶ ἀλιθεῖας χαλεπὸν ἀποπλανηθηναι, 


Menandri. Przstat eligere falsum quam. verum.  Kgetewv ἑλέσθαι Φεύδους fj ἀληθὲς κακήν. 
malum. 

Veritas quidem amara et ingrsta. est stolidis, . - Τὸ μὲν ἀληδὲς stxpóv batt καὶ ἁηδὶς τοῖς ἀνοή- 
mendacium autem suave et gratum : nimirum ut τοις. «b δὲ φεῦδος γλυχὺ xal προσηνές' ὥσπερ vt, 
illis qui dolent oeulos, molestus est lucis aspectus, οἶμαι, xal τοῖς νοσοῦσι τὰ ὄμματα, τὸ μὲν φῶς üvie 
tenebrs autem, visum reprimentes, ehara et minime ρὸν ὁρᾷν, τὸ δὶ σχότος ἄλνπον xai φίλον, οὐχ ioy 


nwelesue sunt. '— βλέπευ, 
Democriti. Pietas palam declarandü est, veritas Xph τὴν μὲν εὐσέδειαν φανερῶς ἑνδείχνυσθαι, 
constanter defendenda. — -— εῆς δὲ ἀληθείας θαῤῥούντως wpotacactu:. 


Epicteti, Nibil veritate pretiosiuá  Baberl debet, Μηδὲν τῆς ἀληθείας τιμιώτερον ἕἔστω, μηδὶ o 
ne amicitia quidem, utpote obnoxia affectibus, — 3gg ἐχλογὴ ἑκτὸς [f. ἐντὸς] παθῶν διακειµένη, o 
qui qued justum est turbant et obunibrant, &b δίχαιον xal συγχέεται καὶ σχοτίξεται, 

Immortalis et eterna res est veritas. Non donat 6 ἍἠἈθάνατον χρῆμα fj ἀλήθεια, χαὶ ἁῑδιον. Παρέχει 
autem nobis pulchritudinem h3 paulatim tabescen- ek ἡμῖν οὐ κάλλος χρόνῳ βαραινόµενον, οὔτε παλι 
tem, peque dicendi fiduciam e justitia prodeuntem ῥησίαν ἀφαιρεῖ τὴν ὑπὸ δίχης, ἀλλὰ τὰ δίχαια χαὶ 
aufert: sed qua justa et. legitima sunt, exhibet, — «à νόµιµα, διακρίνουσα ἀπ αὑτῶν τὰ δικα xal 


discernens ab eis injusta et redarguens. | ἀπελέγχουσα, 
SERMO XXI [a/. XLVII]. | ΛΟΓΟΣ KE. 
De mendacio el calumnia, et [also testimonio. Περὶ γψεύδους xal συκοφαντίας καὶ φευδοµαρ. 
tvplac. 
Exod. xx. Non diees falsum testimonium contra Οὐ φευδομαρτυρῄῆσεις κατὰ τοῦ πλησίον σου (4j 
proximum (αυπι. τυρίαν ψευδῆ. 


Psal. v. Perdeg quotquot loquuntur mendaeinm,  Ἅ᾿Απολεῖς πάντας τοὺς λφλοῦντας τὸ Φεῦδος. 

Prov. x. Qui nititur mendaciis, ventos pascet, et Ὃς ἐρείδεται bul φεύδεσιν, οὗτος ποιμανεῖ ἑνά: 
aves alatas persequetur. µονς. Ὁ δ᾽ αὐτὸς διώξεται ὄργεα πτερωτά. 

Prov. xn. Labis mendacia Dominus abomina» Βδέλνγμα Κυρίῳ χείλη dev). 
tur, 
- Vanum et.mendacem sermonem prócul & me fe- p ἨΜάταιον λόγον xai φευδῆ paxpkv. ποίησον Ez 


move. ἁμοῦ. 
Lingua mendax odit veritatem.  - Γλῶσσα ψευδής μισεῖ ἀλήθειαν. 
Prow. xiv. Excitat mendacia testis iniquus, et Ἐχκαίει ψευδῆ μάρτυς ἄδικος, xal ἐπιπέμπὴ 
discordiam fratribus immittit. κρίσεις ἀνὰ μέσον ἁδελφῶν. 
10ἱά. xxx. Testis fslsus non erít impunitus. Μάρτνς ψευδὴς vox ἀτιμώρητος ἔσται. 
i. Jbid. xxi, Testis falsus peribit ; testis iniquus Μάρτυς ψευδὴς ἀπολεῖται. 'O μάρτυς ἀδικῶν 
' deceptor eat. 8s. 
Zachar. Ne diligatis falsum juramentum, quoniam "Ogxov φευδῆ uh ἀγαπᾶτε, δϊδει, Ταῦτα sivit 
ἤφο omnia oi, inquit Dominus omnipotens. ἑμίσησα, λέγει Κύριος παντοκράτωρ. . 
Jerem. Veritatem non loquentur. Linguá eorum ἸΑλήθειαν οὐ p λαλήσωσι  µεμάθηχεν fj pot 
didicit loqui mendacium. αὐτῶν λαλεῖν φεῦδος, 


Basilii, Improbitatis extremus finis est menda- Ἔσχατος ὄρος τῆς πονηρίας loti τὸ qesbc* 
cium. Lapsus averitate privatio visus est in mente τῆς ἀληθείας ἁπόπτωσις ἀορασία ἐστὶ διανοίας xa 
et obescatio, ^ τύφλωσις. 


1] 
Τὸ μὲν ἀληθὲς ἓν, «b δὲ φεῦδος πολυσχιδές. 


Εὐάλωτον "n πονηρία, xal πάντοθεν ἑαυτῇ nap:- 
πίπτουσα. 

Ἡ ἀλήθεια τὴν γῆν χατέλιπεν. 0t αυκοφάντᾳι τὸ 
φεῦδος πιπράσχουσιν, ἀλλήλους φευδόµενοι τοὺς 
ὄρχους ἀνάλωσαν, εἰς 5b ὀμνύειν Καὶ µόνον cby θεὸν 
ἐπιστάμενοι, 


Τὸ φεῦδος ἓν πρώτοις λεχθὲν, πλείονα πίστιν 


ἔχει παρὰ τη ἐν δευτέρῳ λόγῳ δειχνυµένην ἁλή- 
βειαν. 

Τὸ μὴ ἑαυτὸν μαρτυρεῖν Ixavbv, «fc δὲ ἀφ᾿ ἑτέρου 
χρῖζον συνηγορίας ἀδέδαιον εἰς πίστιν. 


Ψεὐδός ἐστι φαντασία τις περὶ τὸ ph ὃν ἐγ- 


Υινοµένη τῇ διαγοίᾳ, ὡς ὑφεστῶτρς τοῦ μὴ ὑπάρ- » 


χοντος. 
. Τὸ φεῦδος ὅταν Odin κιστευθῆναι, ἐὰν μὴ πήξη 
θεμέλιον toodene ἀληθείας, οὗ πιστεύεται. 


Καλὸὺν γάρ ποτε καὶ τὸ ψεῦδος, ὅταν ὠφελοῦν τοὺς 
λέγοντας, wv καταθλάπτῃ τοὺς ἀχρύοντας, 


. &orox KI", . 
Jispl dósApóy, καὶ ριλαδελρῖρς, καὶ cand 


---- πάντες, ὅτι ἐροὶ μαθηίαί 
ἆστε, ἐὰν ἀγακᾶτε ἀλλήλους, 


Κάν τις εἔπῃ ὅτι Αγακῶ τὸν θεὸν, καὶ τὸν ἀδέλ- c 


4» αὐτοῦ µισῇ, φεύστης ἑστίν. 'O γὰρ μὴ ἀγαπῶν᾿ 
sv ἀδελφὸν αὐτοῦ, ὃν ἑώραχε, 9b» θεὺν ὃν οὐχ 
Aupzxs, πῶς δύναται ἀγατᾷν ; 
Περὶ δὲ τῆς φιλαδελφίας ob χρείαν ἔχετε χράψι- 
fat ὑμῖν. Δὐχοὶ γὰρ θεσδίδαµνοί dass εἰς «b &ya- 
mv ἀλλήλους. 
Πᾶς ὁ piv εὖν ἀδελφὸν nad ἀνθρωκοκτόνος 
ὰστίν. 
το δοὺ δὴ εἰ καλὸν f οἱ «ερπνὸν, ἀλλ’ 8 «ὁ χατοιν 
ψεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ οἱ αὐὑτό ; 
. Αδειφὸς ὁπὸ ἀδελφοῦ βαηθοόµενος ὡς πόλις 
Αχυρὰ xal ὑψηλή * ἰαχῥεί δὲ ὥσπερ ab vi pace 
pávoy βασίλειον. | 
Αδελφοί ἐν ἀνάγχαις ἀλλήλοις χρήσιμοι ἔετω- 
pav * εἰς τοῦτο γὰρ γαννῶνται. 
᾽Αδελφοὶ καὶ βοήθεια ἐν [xai θλέφνῳς * καὶ 
Sip ἀμφότερα ἐλεημοσύνη ῥόσεται. | 


M. gw τὸν ἀδελφὸν (καὶ exüra- Apri) 
ὑπὲρ οὗ Koievbc ἀπέβανε, ya οὓς ἀξελφὺς ἐγένετο, 
Θεὺς ὧν καὶ Δεσπάτης. 

Οὖκ ἔστιν ἀντίχτησις οὐδεμία ἀδελφοῦ, ὥσπερ 
Φὸδὲ χειρὺς ἀφαιρεβείσης. 

Οἱ ἀδελφοὺς παρέντες, xai ἄλλους φίλους νηυοῦνὸ 
vec, παραπλἠσιοί sic. vol; τὴν ἑαυτῶν γᾶν io, 
Si» δὲ ἀλλοτρίαν Τεωργοῦσιν. 


(1) Longe alius sensus est apud Hebreos. 


LOCi COMMUNES. -- PARS I. SERMO XXIII. 


- 


& Theologi. Verüm quidem onum est, mendaciuu 


autem multipler. 

Chrysost. Facile capitur improbifas, «4 undiqag 
per seipsam implicatur. 
Weritag terram reliquit, Calumniatores vendunt 
mendacium, decipiendo se invicem juramenta eon- 
sumunt, non aliter quam jurando solum Dei me- 

mores. E 

Jsidori Pelusgiote. Mendaclum ab inijo dictum 
magis persuadet, quem. posterjori sermone indicata 
veritas, 

: Philonis. Non potest firmam fidem facere, cujus 
testimonium per se non est sufficiens, sed alieno , 
petrocinio indiget. 

Mendacium est imaginatio quiedam circa non eng 
In animo oborta, tanquam subsistat id quod non. 
egt. 

Beveriapi. Mendacium qnando fidem facere vo- 
luerit, nisi veritatis apparentis fundamentum fi1e- 
rif, non. persuadebit, 

Charicljé. Benum est aliqpando mendacium quo- 
que, cum ju feti mentientes, ut audientes non 
leedat. . 


— BERMO XKm[s.CXXXVH. —— 
De [ratzibus, et amore ae otio in (ratres. 


' Jean. xin. In. hoc, omnes cognoscent quod .mei 
discipuli sitis, si diligatis vos invicem. . 

FJeas. w. 8i quis Beum so diligere dixerit, et 
fratrem sunm odio babet, mendax est. Nam qui 
íretted) auum, quem yidit, fi non diligit: Denm 


.' fem non.vidit, quomodo diliges potest? . 


, J- These. iv, De amore fraterno non opus .babetis 
ut ecribatur vobis. Yos ipai enis a Deo deci estis, 
ut nos invicem diligatis. 

1 Jesn. t; Quim odit frétere suum, homi- 
cide eat. 

" Psal. xxu. Ede «quid melius aut ανν 
est, quam fratres eimi habitare ?. ) 

Prov. xvut. Frater adjutus a frawe est tanquam: 
oivitas munita et excelea , et tequipollet bete fua 
dato palatio (1). 

Fratres in. necessitatibus . sibi ανοσία! : ; 


» hoc enim procreantar. 


Sirache xL. Frawes ei auziliam tempore afi- 
etionis ; pra wirisque autem misericordia libera - 
bit. ' 

- Theologi. Ne ederhs fratrem wen, pro quo mor«^ 
fuus est Christos, kdque gratis : et cum "Deus ao 
Dominus orset, (rater taus {λείος ο. 

' Plutarchi. Nulla est fratris recuperatio, ut meéqua 


maus eblatz. 


Socratis. Qui fratribus relietis alios amicos quie 
runt, consimiles sunt illia, qui. res suum | deserat 


α allenum colunt. 


8" 
SERMO XXIV [al. CXXXVj. 
De ainicis et amore fraterno. 


Joan.xut. in hoc. omnes cognoscent quod mel 
discipuli sitis, οἱ diligatis vos invicem. 

4 Cor. xin. St linguis hominum loquar et ange- 
lorum, charitatem autem non habeam, factus sum ses 
resonans aut eymbalum tinniens. 

Galat. v. Universa lex in hae una completur,'quae 
proximum ut seipsum diligere praecipit. 

Sirach. Quisquis (ratrem pauperem odit, alienus 
est ab amicitia. 


Basilii. Ymprohorum et imperitorum nemo est 
amicus, Nam honestas amicitiz non cadit in pra- 
vam affectionem. Siquidem njhil turpe et. indecens 


ANTONH MELISS.E 


Μὰ 
ΛΟΓΟΣ ΚΑ. 
Περὶ olAev καὶ φιαδεβφίας. 
"Ev «εούτῳ εἴσονται πάντες, ὅτι ἐμοὶ patat 
ἔστε, ἐὰν ἀγαπᾶτε ἀλλήλου». 
ὰν ταῖς γλὠσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ xo 
«iov ἀγγέλων , ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, Υέγονα χαλχὺς 
Ἠχῶν, ἢ χύμδαλον ἁλαλάζσον, 
Πᾶς ὁ νόµος iv Ey µόνῳ πεπλήρωται, lv τῷ, 
ε Ἁγαπήσεις τὸν πλὴσ[ον σου ὡς σεαυτόν, » 
Πᾶς à ἁδελφὸν ατωχὸν μισῶν τῆς φιλίας paxpáv 
ἐστιν. 
Οὐδεὶς πονηρῶν καὶ ἁμαθῶν φίλος. Οὐδὶ γὰρ τ-- 
πτει τὸ τῆς φιλίας χαλὺν εἰς μοχθηρὰν διάθεσιν, 
Διότι οὐδὲν αἰσχρὸν val ἀνάρμοστον εἰς συµφωνίαν 


ad amicitke concinnitatem redigi potest. Quippe B δύναται χωρῆσαι φιλίας. Τὸ γὰρ xaxbv οὐ τῷ ἄγα. 


malum non bono tantum, sed ipsum etiam sibi ad- 
versatur, 


Amicorum dicta, licet injuria, toleranda sunt. 

Minussuspecta esse debent vulnera que amicus 
Inflizit, quam simulata ibimicorum oscula, 

Theologi. Nibil est quod mereatur pro fideli ami- 
co permujari, nec potest satis ponderari decus 
ejus. Amicus fldelis validum munimentum est: 
et qui invenerit ipsum, invenit thesaurum. 

Beni semper praferendi sunt non. bonis. Malls 
autem conversans, omnino malus evades. 

Amieitia tum patiende, tem audiende 4$ nibil 
non tolersbit, 


θῷ ἱναντίον kat µόνον, ἀλλὰ xaX αὐτῷ ἑαυτῷ. 


Τὰ παρά φίλων λεγόμενα, χἂν ὕδρις f, φορητά, 

Αξιοπιατότερα τραύματα φίλον f) ἀχούσια φιλἠ» 
µατα τοῦ ἐχθροῦ. 

Φίλου απιστοῦ οὐχ στο ἀντέλλαγμα τῶν ὄντων 
οὐδὲν, οὐδέ τις σταθμὸς τῆς χαλλονῆς αὐτοῦ. Φίλος 
πιστὸς σχέπη κραταιά ^ καὶ ὁ εὑρὼν αὐτὸν εὗρεν 
θησαυρόν. 

"Ast προτίµα τοὺς χαλοὺς τῶν μὴ χαλῶν. Καχας 
ὃ ὁμιλῶν, xal χαχὸς πάντως ἔσῃ- 

Πάντα οἶσει φιλία, xai πάσχουσα xal ἀπούουσ, 


Diseordia propter pietstem melior es, quam cQ ἍἈΚρείσσων ἐμπαθοῦς ópovelag ἡ ὑπὲρ εὐσεδεία 


concordia alieni vitia. ebnozia. 

- Chrysost. Qui inimicos regis familiares tiabet, 
non potest amicus esse regis. 

Febris non tantum inurit corporis nstaram, 
quantum animos emadtium se disjanctie. 


Prestat solem nobis exsüngtei, quam privari 
amicis ; multi enim solem videntes in tenehris sunt : 
qui autem amicorum ουρία liabent, in alíflictiqne 
esse non possunt. Ribil enim, nibid amicitia jucun- 
dius accidere potest. Nam quid nen faceret sincerus 
amieus? Quantum voluptatis, quantum utilitajis, 
quantum denique securitatis ilie nou afferret ? Infi- 


διάστασις. 

0 τοῖς ἐχθροῖς τοῦ βασιλέως συμφιλιάζων οὐ δύ» 
ναται φίλος τοῦ βασιλέως εἶναι. 

:Οὐχ οὕτως πυρεθὸς κχαταχαίειν εἴωθε σώματος 
φύσιν, ὡς τὰς ἠνχὰς tb κεχωρίσθαι τῶν φιλουµέ. 
νων. 

Βέλειον ἡμῖν σθεαθῆναι sbv ἥλιον 3 φίλων ém- 
στερηθῆναι. Πολλοὶ γὰρ τὸν ἤλιον ὀρῶντες, lv 6χόν 
τῳ εἰαί. Φίλων δὲ «εὐποροῦντες, οὐδ ἂν iv θλέψει 
Υένοιντο. 0ὐδὲν γὰρ, οὐδὲν τῆς ἀγάπης Υλυχύτερο 
Υένοιτο ἄν. Τί γὰρ οὐκ ἂν ἑργάσαιτο φίλος γνήσιο: ! 
πόσην μὲν οὐκ ἂν ἐμποιήσεμεν ἡδονήν; πόσην δὲ 
ὠφέλειαν; πόσην ἀσφάλειαν ; x&v µυρίους θησανροὺή 


nios licet thesauros narres, oihil omnium tamen D εἶποις, οὐδὲν ἀντάξιον γνησίου φίλου «pos. 


sinceri amici pretium squaverit. 
Valde amori cupere ex valde amando nagcitur, 


Animum s:mpius exeitat, non solum memoria | 


Ἡογάπι quos amamus, sed vestis etiam eorum 
visa, aut littera quam pinxerit exoptaía manus, 
— aut aliud quidpiam factem obvium, quo illi wleban- 
ter. 

Profecta ab illis qui amanter, licet exigua, desi» 
derauti videntur maya, 

Quamvis gladium strinxeris adversus amicum, 
non tamen desperes. Patet enim reditus adipsum, 
οἱ os sperueris : noli desperare, licebit enim re- 
conciliari, si absit exprobratio et arcanorum dete- 
eiio, 


. Τὸ σφόδρα φιλεῖοῦαι ἀθέλειν ἀπὸ τοῦ epis e" 
λεῖν γίνεται. 

Διανίατησιν ὡς τὰ πολλὰ τὴν pe οὐ μμ) 
μνήμη τῶν φιλουµένων, ἀλλὰ καὶ ἱμάτνον ait" 
ὁραθὲν, καὶ 'Ὑράμμα εἲς ποθουµένης χειρὸς, ! 
ἄλλο τι, ὅπερ ἱχε]νοι ἐχρῶντο, ἐπὶ χεῖρας ἐλθόν, 


Τὰ παρὰ τῶν φιλουµένων, x&v μιχρὰ ευγχό,, 
Μεγάλα vip ποθοῦντι φαίνεται. 

"Eri φίλον ἐὰν xal σπάσῃς ῥομφαίαν, pà ime 
πίσῃς : ἔστι γὰρ ἐπάνοδος &z φίλον, ἐὰν àv 
στόμα. μὴ ἀπογνῷς. ἔστι γὰρ διαλλαγὴ, ἄνευ ὀνε 
δισμοῦ xai µνστποίων ἀποχαλύψεως. , 


l 











8ἱ9 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXIV. t0 


Ot μεγάλοι χίνδυνοι xal τοὺς τῆς φιλίας λύουσι Α — Magna pericula dissolvunt eam amicitie leges. 


vópod. 

Τὸ μὲν ἁγαπᾷν τοὺς μισοῦντὰς ἀρετῆς καὶ Oetov- 
«ὸ δὲ τοὺς ἄγα κῶντας, ἀνθρώπινον καὶ χοινόν. τὸ 
δὲ μιδεῖν xol τοὺς ἀγαπῶντας οὐδὲ θηρίων οἶμαι. 


Φίον ἡγητέον τὸν βοηθεῖν xol ἀντωφελεῖν ἐθέ- 
λοντα, xàv μὴ δύνηται. 


"Ev μὲν τοῖς ἄλλοις τὸ μέτρον ἄριστον * kv δὲ τῇ 
ἀγάήῃ ὃ τὸ πλεῖον ἔχων θεοφιλέστερος. 


Ἴππου μὲν ἀρετῆν kv. πολέμῳ, φ[λου δὲ πίατιν 
kv ἀτυχίᾳ χρίνοµεν. 


Photii ραικἰακοίια. Diligere illos qui nos habent 
odio, divina quzdam virtus est : amantes autem 
redamare, humanunt et vulgare est; ipsos vero 
odisse diligentes, ne belluis quidem cenvenire vi- 
detur. 

Philonis. Amicus ducendus est, qui auxilium 
et operam mutuam, si re ipsa non potest, volun- ' 
tate saltem prestat. " 

Firmi. In czteris quidem rebus laudatur medio- 
eritas : in amore vero qui plurimum habuerit, is 
Deo eharior fit. 

Plutarchi. Equi bonitatem in bello, amici vcro 
fidem in calamitate Judicamus. 


Ἐχεόη μὲν τὰ παινὰ xpsíttova, φιλία δὲ ἡ πα- B — Vasa quidem meliora sunt nova: sed amicitia 


λαιοτέρα. 

Πολλοὶ φίλους αἱροῦνται οὗ τοὺς ἀρίστους, ἀλλὰ 
τοὺς πλουτοῦντας. 

Ἡ ἀληθινὴ Φιλία ερία ζητεῖ μάλιστα. τὴν ápe- 
thv, ὡς χαλὸν, xai τὴν σννῄθειαν, ὡς ἠδὺ, xal τὴν 
{ρείαν , ὡς ἀναγκαῖον. 

Ἡραδέως μὲν φίλος Ὑΐνου, γενόμενος δὲ πειρῶ 
διαμένειν. Ὁμοίως γὰρ αἰσχρὺν µηδένα φίλον ἔχειν, 
xai πολλοὺς ἑταίρους µεταλλάττειν. 

Δοχίμαζε τοὺς φῖλους ἐχ. τῆς περὶ τὸν βίον ἁτυ- 
χίας xal τῆς bv τοῖς χινδύνοις χοινωνίας. Τὸ μὲν 
γὰρ χρυσίον ἐν πυρὶ δοκιμάζομεν, τοὺς δὲ φίλους 
ἐν ταῖς ἀτυχίαις γινώσχοµεν. 

Tov ἁπόντων Φφίλὼν βέμνησο πρὸς τοὺς παρόν- 
τας, ἵνα δόξης μηδὲ τῶν παρόντων ὁλιγωρεῖν. 

Διὰ μὲν γὰρ τῶν ὀφθαλμῶν μόλις ópdv ἔστι τὰ 
ἐμποδὼν , διὰ δὲ τῶν gBov xal τὰ ἐπὶ γῆς πέρα 


δεάσασθαι. 
Διὰ μὲν τῶν ὥτων οὐκ ἄν τις ἀπούσαι χαὶ τὰ 


σφόδρα ἐΥγύθεν» διὰ δὲ τῶν φίλων οὐδενὸς τῶν 
ἀναγκαίων ὁποιδήποτε ávixoó; ἐστι. 

"Pdov ἄν τις συμφορὰν τὴν χαλεπωτάτην Φέρει 
pesi φίλων ἢ µόνος εὐτυχίαν τὴν µεγίστην. 

Τίς ἐπιτήδειος πρὸς φιλίαν ; Ὁ πλεῖστά ἁδιχεῖσθαι 
δὐνάμενος. 

ὝὭσπερ οἵνος χιρνᾶέαι τοῖς τῶν πινόντων ερό- 
ποις, οὕτω καὶ φιλία τοῖς τῶν χρωµένων Ίθεσι. 


ΦΙλον γνήσιον àv xaxolc ph φοδοῦ, 


Τὸν σπουδαῖον φίλον αρὺὸς μὲν τὰς εὐφροσύνας 
κληθέντα δεῖ Δαρεῖναι ' πρὸς δὲ τὰς περιστάσεις 
αὐτύχλητον δεῖ συμπαρεῖναι. 

Οἱ ἀληθινοὶ φίλοι καὶ τὰς φιλίας ἠδείας, xa τὰς 
συμφορὰς ἑλαφροτέρας ποιοῦσιν, ὧν μὲν συναπο- 
λαύοντες, ὧν δὶ µεταλαμδάνοντες. 

Ἐπίσταμαι δὲ xal πεπείραµαι λίαν, 

Ὡς τῶν ἑχόντων πάντες ἄνθρωποι φίλοι, 

Φίλον ἐχεῖνον νόμιζε, ὅστις αὐτὸν ob, ἀλλὰ μὴ τὰ 
περὶ ab ἀγαπᾶ. 

Βέλέιον πολλὰ χρήματα ἀπολέσαντα, ἵνα φῖλον 
χτήσασθαι, 4 ἕνα φίλον ἀπολέσαντα, πολλὰ χρημα- 
«€ χτήσασθαι. 


^ -. - o 


prestat quo vetustior. 
Amicos multi non optimos, sed divites eligunt« 


Vera amicitia tria precipue requirit : virtutem, 
wt honestum ; familiaritatem, ut jucundum ; et 
utilitatem, ut necessarium. 

Isocratis. Tarde quidem ineas amicitiam, initam 
vero constanter serves. Eque enim turpe est ami- 
cum non habere, 46 in amicitia inconstantem esse. 

Amicos probabis ez calamitate in 46 tita etcome 
municatione periculorum. Aurum enim igne ρισ- 
bamus, amicos in adversa fortana cognoscimus. 


Abeentium amicorum apud presentes mentionem. 
facito, ut etiam prasentes non videaris negligere. 

Dionis. Oculis quidem vix es videre licet quse 
ante pedes supt : per amicos autem etiam longis 
remota conspiciuntums 

Chrysost. Auribus quidem vix: ea hauriuntar 
quz proxima supt : per amicos omnia ubivis 96- 
cessaría audire datur. 

Facilius quis cum amicis gravissimam calamita- 
tem fert, quam selus vel maximam prosperitatem. 

Aristot. Quis idoneus est amicitia ? Qui plurimas. 
injurias ferre petest. 

Demosthenis, Sicut. vinum attemperatur. ingenils 
bibentium, ita et amicitia pro moribus utentium 
variat. 


D Socratis. Amicum sincerum in rebus adversis 


ne timeas. 

Democriti, Probum amicum gaudils quidem 
vocatum adesse docet, adversis autem easibus 
812 sponte. 

Veri amici tum suaves smnicitias fruitione com- 
muni, tum calamitates leviores participatione 8UA 
reddunt. 

Euripidis. Hoc scio et planeezperitus sum, quod 
omnes gmici flant divitibus. 

Amicum existimes qui teipsum diligit, non tua. 


Moschionis. Satius est multis pecuniis amissiy 
unun amicum comparare, quam amico uno amis- 
6ο multas adipisci pecunias, 


P4 


351 " ANTONII MELISSA 8st 
Peeunis noh debent pro amico haberi, sed ami- A — 00 «à χρήματα φίλοι, à» ol φίλοι χρήματα. 


, &us pro pecuniis, 


f heognidis. Multi ad pocula chari fiunt. amici, in 


rebus autem 'seriis pauciores. 


Menandri. Aurüm quidem probari solet { Ígne ; 


- àmici vero benevolentia tempore judicatur, 


Verus amicus est, qui calamitalum quoque par- 
ticeps fuerit eum amicis. 

Equi usunt aspera via prodit, οἱ amícum bene- 
volum calamitates discerüurit. 

Epicteti. In prosperitate facillime reperias ami- 
cum : adversaiite autem fortuna difficilltme. 

Adversorum ( Cosuum necessilag amicos probat, 
arguit inimicos. | 

Amicis presentibus beneücia, absentibus bona 
verba conferre oportet. 

nemine arodri se cogitet, qui neminem amat. 


Et medicum etamicum deligere oportet, non 
qui jucundior, sed qui sit utilior. 

Sezti. Amicum non diligas utilitatis gratia. Nam 
talis amicitja brevis et instabilis est. 
e. Pittáci. Erga amicos esto constans, erga inimi- 
Cos.cautus. , uu 

A Nicoclis. Primum judicare, deinde amare 
Convenit, non vice verga. 

Libanii, Si fueris Sordidus; non habebis οριί- 
mum amicum. 

Cum amicis feliciter agentibus gaudendum esi, 
el afflicis condolendum, 

Omnibus esio comis, familiares autem. habeas 
optimos. 


Fidelis amici loco istürp babeas, quem ΠΟΠ 


. Compotatio, sed temporis calamitas probat, et 


qui nibil tibi indulget nisi profuturum. 
Solonis. Amieus secundum Daum veracibus verbis 


. ime] et lac profundit, 


. Raro ad ainicum ingreditor, ne tul satut te ode- 
rit. 

Nunquam desideres amieun tibi comparare, qii 
noque in corpus nee in Animam tuam beheficus esse 


, queat. 


Idem fuerit; ex aureo poculo remedium bibere, 
btab amico benevolo consllium | capere, 


SERMÓ XXV [al. CXXXVIÍ]. 
De amicis improbis. | 
Prov. ni. Ne moliaris in tuum amicum malá, 
prope babitantem et con(ldentem in te. 
Ne deseras amicum *tetetem : noruá enim non 
par est ei. Vinum novum, awicüs novus, inveter&- 


- vum autem tug gaudio bibes, 


Amiens est in tempore suo (alies, párücepi meti- 
&:e) et non permanebit afflictionis tempore. Dum res 
tibi secundse sunt, erit sicul tu ; et cum  humilia- 
tuis fueris, erit tibi contrarius. 

Ibid. Scparare ab inimicis tuis, et ab amicis tuis 
Mi cáte; 


Πολλοὶ παρ) χρητῆρι φίλοι γίνονται ἑταῖροι, 
"Ev δὲ σπουδαίῳ πράγματι παυρότεροι, 
Χρυσὸς μὲν οἶδε δ»χιµάζεσθαι πυρὶ, 
Ἡ πρὸς φίλους δ᾽ εὔνοια χαιρῶ κρίνεται. 
Φίλος ἀληθῆς ὁ Χθινωνῶν καὶ ἐν ταῖς συμφορεῖς 
ἐοῖς φίλοις. 
"Ovou χρείαν ἐλέγχει τραχύτης ὁδοῦ, καὶ φίλο 
εὔνουν αἱ αυμφοραὶ διαχρίνουαιν. 
Ἑν εὐτυχίᾳ φίλον εὑρεῖν εὐκορώτατον * kv δὲ δυσ. 
τυχίᾳ πάντων ἀπορώτατον. 
Ἡ τῶν περιστᾷσεων ἀνάγκη τοὺς μὲν φίους 
δοκιμάζει, τοὺς δὲ ἐχθῥοὺς ἐλέγχει, | 
Παρόντας μὲν τοὺς φίλους δεῖ εὖ ποιεῖν, ἁπόντας 
δὲ εὐλογεῖν. 
Ὑπ' οὐδενὸς φιλεῖσδαι δυκείτω τις, µηδένα φι- 
λῶν. 
Καὶ ἰατρὸν xa φ[λον οὗ εὺν ἰδιον, ἀλλὰ ebv üpt- 
λιμώτάτον. ἐκλέγεόθαι xe. 
δῃλῦν ph αἱροῦ διὰ τὴν ὠφάλειάν . vie, r4 
φιλία βραχεῖα xdi ἀδίδαιος. 
Περὶ μὲν τοὺς φίλους ἴσθι Bibi; περὶ && «οὐ, 
ἐχθροὺς ἀσφαλής. 
Δεῖ κρἰναντας φιλεῖν, ob φιλήθαντας κρίνω: 


Ῥυπαρὺς ὑπάῤχὼν, οὐχ ἴξεις ἄριστον φίλον, 


Συγχαίρειν χρὴ τοῖς φῖλοις καλῶς πράττουσυ; 


C ὡς xal συναλγεῖν λυπουµένοις. — 


Ἡδέως ἔχε πρὸς ἅπαντας, πλὴν χρῶ «ul; Bd- 
αἱστοις. 
Πιστοῦ φίλου νόμιζε phi ἄξιον, 
Ὃν οὐ χρατὴρ ἔδειξε, χαιροῦ δὲ ζάλη. 
€ οὗ χάριζε 3 µόνον «b συμφέρον, 
'Ü κατὰ θεὸν φίλος Bü μέλι καὶ γάλα εὰέ 
ἀληθέσι λόγδις. 
Σπάνιον εἴσαγε σὺν πόδα iple sbv giev, ἵνε pd 
σον πλησθεὶς, μισήση ei. 
Μηδέποτε ὀρεχθῆς ατήσαδθαι, φίλον οὖν pitt 
φυχἠν μήτε σῶμά σου εὖ Κοΐῆσαι δυνᾶμενον. 


"Ex χρώδοῦ ποτηρίου πίνειν φάρμαίον, καὶ παρ 


. Φίλου εὐγνώμονος συμδουλίαν .λαμδάνειν, ταυτό! 


ἐστιν, el 
, ΑΟΡΟΣ KE. . 
Περὶ οἱ dor poxónpor. 

Μη εἐκτάινε ἐπὶ σὺν φίλην xa παροικοῦντα - 
tt racdóta ἐπὶ cel. 

Mi ἐγκαταλίπης φίλὸν "— 'Q yàp spit: 
φατος oUx ἔστιν ἔπισος αὐτῷ. Olve; νέος φίλος 
νέος: ἂν &à παλαιωθῇ, pet εὐφροόύνης siena 
ἀὐτόν. 

Ἔστι φίλος iv χαιρῷ αὐτῷ (al. κοινωνὸς 50: 
πεζῶν); xal οὗ μὴ παραμεῖνῃ ἐν αιρῷ VA penc" 
καὶ bv "xolg ἀγαθοῖς σου ἔσται ὥς οὐ * καὶ 
ταπεινωθᾶς, ἔσται χατὰ coU, 

nnd ἐχθρῶν sou διαχωρἰσθητε, xe io 0 
Nov 6060 vjóctyk. 

















853 
Ἔνστι φίλος ὀνόματι φίλος. 
El χτᾶσαι φίλον, ἓν πειρασμῷ (1) x1(sa: αὐτὸν, 
xaX μὴ ταχὺ ἐμπιότεύσῃς αὐτῷ. 
Ὁ ὀνειδίδων φίλον αὑτοῦ διαλύσει φιλίαν. 


Οἱ ἀκόλαστοι τὴν γνώµην µέχρι μὲν àv τῷ στό- 
ματι αὐτῶν τὰ σιτία τυγχάνει, εὐφημοῦσιι χολα- 
χεύουσιν, ὑπερθαυμάζουσιω" ὀλίχον δὲ τῆς τραλέζης 
ὑπερταθείσης, ὥσπερ «iol λίθοις, τοῖς λόγοις, ταῖς 
βλασφημίαις βάλλουσιν, ὃν xpb βραχέος ἴσα θιῷ 
διὰ τὴν ἡδονὴν προσεχόνουν. 

Φεύγειν δεῖ τὴν φιλίαν, ὧν ἀμφίδολος fj διάθετσις. 


. Μηδένα φίλον Φοιοῦ, πρὶν ἂν ἐξετάφῃης πῶς χέ- 
χρηται τοῖς πρότερον φίλοις. Ἔλπιζε γὰρ αὐτὸν 

καὶ περὶ σὲ γενέσθαὶ τοιοῦτον, οἷος xal περὶ ἐπεί- 
νους Υέγονε. . 

Τὸ φιλεῖν &xalpeo; ἴσον ka τῷ μισεῖν. 

Τὸ μὴ δύνασθαι βοηθεῖν τοῖς φίλοις &noplac, b 
δὲ μή βούλεσθαι xaxlac τελμήριον. ν 

"Agpoct μὴ χρῶ Φφίλοις, ἐπεὶ χληθήσῃ xal σὺ 
παντελῶς ἄφρων., 

Ἐλάσσω xaxà πάσχουσιν .οἳ ἄνθρωποι ὑπὸ τῶν 
ἐχθρῶν ἡ ὑπὸ τῶν φίλων. Τοὺς μὲν γὰρ ἐχθροὺς 
δεδιότες φυλάσσονται» τοῖς δὲ φίλοις ἀνεφγμένοι 
εἰσὶ, xal γίνονται ἀφαλεροὶ xai εὐεπιδούλευτοι. 


Ἀ]υστάριον ἓν Φιλίᾳ ἀχούσας, ὕστερον ἐχθρὸς 
γενόμενος μὴ ἐκφάνῃς. Αδικεῖς γὰρ οὗ τὸν 639b, 
ἀλλὰ τὴν φιλίαν. 

^— Mh κτῆσαι gov, ᾧ μὴ πάντα πιστεύεις. 


"Ράπευτοι λίαν τυγχάνονσι, xal 
Έχουσι τὰς ἐπηρείας. 
Μνστήριόν σου μὴ κατείπῃς τῷ φὶλψ, καὶ οὐ 
φοδηθήσῃ αὐτὸν ἐχθρὸν vevópevov. 
'-— "Ogre χάριν τὰ χρυπτὰ ph φάνῃς φίλου. Ἔλ- 
- «t5& ὅ αὐτὸν πάλιν εἶναί σου φίλον. 
Ἡδίων πολλάκις φιλία μετὰ τὴν τῆς ἔχθρας ὑπό- 
θεσιν, αὖθις εἰς χαταλλαγὴν ἑλθοῦσα. 
Φεύγειν δεῖ xaxov φιλίας, xal évebav ἔχθρας. 


µείζαυς τῶν ἐχθρῶν 


ΛΟΓΟΣ κα’: 


Περὶ ἀγάκης, xal eitis xal dporolac, xal D 


vOoson". 


Φήτησον εἰρήνην, xai δίωξον αὐτὴν, 
Ἔστιν ἐγχατάλειμμα ἀνθρώπῳ εἰρηνιχῷ. 
Μετὰ τῶν μισούντων τν εἰρήνην Ίμην εἰρηνι- 
κός. D 
Οἱ θέλοντες τὴν εἰρήνην εὐφρανβήσονται, 
Καλύπτουσιν ἔχθραν χείλη δίχαια. 
0 ἐλέγχων μετὰ παῤῥησίας εἰρηνοποιεῖ. 
θυμὸν ἀνδρὸς πραθγει θεράπων σιγηρός. 
"Oc κρύπτει ἀδίχημα ζητεῖ φιλίαν. 
Πάντας τοὺς ph φιλονειχοῦντας χαλύψει φιλία, 


LOCI COMMUNES. — PARS.I, SERMO XXVI. . 
A lbid. xxxvii. Amícus est nomine amicus. 


84 


lbid. vi. Si quzris amicum, in rebus adversis 
eum libi pares, et ron statim credideris ei (1). 

lbid. xxii. Qui. exprobrat amico suo, dissolvet 
amicitiam. 

Basilii, Quorum intemperans animus est, illi dum 
eibos oro tenent, grata verba loquuntur, adulantur, 
et immodice admirantur : mensa, vero aliquan- 
tisper dilata, verbis convicia tanquam lapides in 
illum effundunt, quem paulo ante instar Dei pro- 
pter voluptatem aJdorabant. 

Plutarchi. Fagienda est amicitia illorum quo- 
rum animus incertus et dubius est. 

lsocratis. Nullum tibi amieum sumas, priusquam 
inquisiveris, quomodo se eum prioribus amicis 
gesserit. Exspectabis enim talem erga te quoquo 
futurum, qualis fuit erga illos, 

Socratis, Amor intempestivus similia est odio. 
- Democriti. Amicis subvenire non pesse, ἱπορία, 
non velle autem, malitice signum est. 

8 Menandri. Suultos in amicitiam ne; recipias, 
alioqui tu etiam plane stultus vocaberis. 

Demonactís. Pauciora mala contingunt homini- 
bus ab inimicis, quem amicis. lnimicos enim cum 
meiuant, ab eis cavent : amiels. vero aperti sunt, 
unde periculis exponuntur, et iusidiis ipsorum f fa- 
cile capiuntur, 

Arcanum in amicitia auditum, inimicus postea 
factus, ne efferas : lederes enim nog tam ipsum. 


(C amicum quam amicitiam. 


Ne pares amicum, cui non ausis per omnia 


. credere. 
Al ix φίλων εἰς φίλους γενόµεναι λύπαι ὄνσθε- — 


Libanii, Amicorum inter se offensiopes zger- 
rime coneiliantur, et majoribus contumeliis agun- 
lur quam hostium. 

Secrelum tuum amico ne indicaveris, et non. 
metues ipsum inimicum tibl factum. 

Philistionis, Ne propter iram effutias arcana. 
amici, Quin speres ipsum denuo amicum tibi fore. 

Swpe jueundior fit amicitia, que deposita simul- 


"ate ad concordiam rediit. 


Fugiendz sunt malorum aunicitiz,. et bonerum. 


inimicitiz.. 


SERMO XXVI (al. LY). 
» charitate, seu dilectione, pace, concerdia- 
et pacificis. 
Psalm, xxxiv. Quare pacem, et eam persequere. 
Psal. xxxvi. Est derelietío homini pacifico. 
Psalm. cxix. Cum ils qui pacem. oderunt, eram 


. pacificus. 


Solomon. Cupientes pacem letitia afficientur. 
Oecultaat inimicitiam labia justa. 

Libere reprehendens pacem coneiRat. 

Iram viri miugst famulus taciturnus. 

Qui celat injuriam, qusrit amicitiam. 

Omnes non conientiosos leget amicitie 


(1) iv πειρασμῷ ali. exponunt, esperimento probatam. 


&5 

Responsum submissum iram avertit, 

Melius est frustum. p'anis cum [ζω ih pace, 
juam domus multis bonis pfena €t iniquis vicli- 
fnis cum contentiorfe. 

Melius est accipi hospitem oleribus amice et 
$ratiose, quim si appoherentur tituli cdm ifrimi- 
citia. 

Zach. vui. Veritatem et pacem diligite, dicit Do- 
mtnus. 

τα. xxvi. Pacem, Domine Deus, da nobis, eut 
omnia nobis dederis. 

Eccli. Multi pacifici sint tibi, 


Matth. v. Dixit Dominus, Diligite ininiicos vestros, 
bénedicite li$ qui ezseerantur τος, benefacite iis 


ENTONII MELISS/E & 


Απόχρισις ὑποχύπτουσα ἁποστρέφει θυμόν. 
Κρεϊσσον ψωμὸς μεθ’ ἡδονῆς ἐν εἰρήνῃ, ἡ o; 
πλήρης πολλῶν ἀγαθῶν xai ἀδίχων θυμάτων μετὰ 


μάχης: 
Κρεῖσσον ξενισμὺς μετὰ λαχάνων ff; φιλίαν 


y&gt», fj παῤάθεσἰς µόσχων μετὰ ἔχθρας. 


Tiv ἀλήθείαν xdi τὴν εἰρήνὴν ἀγαπᾶτε, Mya 
Κύριος. 

Κύριε ὁ θὲὸς ἡμῶν, εἰρήνῆν δῷέ fj «Πάνίι yy 
ἀπέδωχας ἡμῖν. 

Οἱ εἰρηνεύοντές σοι ἔστωσαν πολλοί. 


Εἶπεν 6 Κύριος, ᾿Αγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, 
εὐλγεῖτε τοὺς χαταρωµένους ὑμᾶς, χαλῶς ποιεῖτ 


φαἱ vos oderunt, et orate pro iis qui vos offertddut B τοὺς μισοῦντας ὑμᾶς, xal τπροσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν 


et persequuntur, ut sitis filii Patris vestri qui est 
In ecelis : quia solem suum exoriri facit sapef im- 
probos et probos, et pluviam demittit super justos 
et injustos. 

Beati pacifici, quoniam ipsi filii Pei vocabuntur. 


Ag Joan. xwv. Pacem relinquo votíis , picem 
ineam do vobis. 

Matih. x. 1n qtádmconque domüm ingrtéssi fue- 
this, fttmuin dicite : Pax huic ddmui; et si fuerit 
illic ilius pacis, requiescet super illum pax vestra; 
éin secus, ad vos se rellectet. 

Luc. vi. Dixit Dominus : Si diligitis eos qui vos 
diligunt, que vobis est gratia? Nam et peccatores 

-o$ a quibus diliguntur, diligunt. Et οἱ benefece- 
ritis his qui vobis benefaciunt, quse vobis est grà- 
tis? Siquidem ét peccatürés hoc fadcidht. Et s! mu- 
tuum dederitis his a qülbus speratis vos receptus» 
ros, quse gratia est vobis? Nam et peccatorés péc- 
estoribus dant mütuum, ut recipiánt paria. Quin 
imo diligite inimicos vestros, et bencfacite, et mu- 


μη date, nihil inde sperante$; et erit. mercé$ 


vestra multa, et eritis filii Akisaimi, quia ipse be- 
Mignus est erga ingratos ac malos. Estete ergo 
tnisericordes, sicut οἱ l'ater vester risericors est. 


Joan. cx. Dixit Dominus : Preceptum fiotim do 
vobis, ut diligitis vos invicem, sicot ego vos dilezi, 


ἑπηρ«αξζόντων ὑμᾶς xal διωχόντιον, ὅπως Υἐνησθε 
υἱοὶ τοῦ Πατρ)ό ὑμῶν, τοῦ by obpavol; "ὅτι τὸν 
ἤλιον αὐτοῦ ἀνᾶτέλλει bel πὀνηρὸὺς xal ἀγαθοῦ,, 
xai βρέχει ἐπὶ δχαίους xal ἀδ]χους. 

Μακάριοι ót alo vortoiot, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ xis 
θήσονταιν. | 

ΕΙρήνηύ ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην hy ἐμῖν δίδωμι 
ὑμῖν. 

Εἰς fy δ ἂν οἰκίᾶν εἰόέρχησθε, πρῶτον Mri, 
Εἰρήνη τῷ οἵχῳ τοὐέφ» Xa ὲάν fj éxet vi; εἰμ: 
νης, ἑπαναπαύσεται ἐπ᾽ αὐτὸν fj εἰρήνη ὑμῶν Lv 
δὲ pf; γε, ἐφ᾽ ὑμᾶς ἐἑπαναχάμψει. 

Εἶπεν ὁ Κύριος * Ἐὰν ἀγαπᾶτε τοὺς ἁγατῶν 
τας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἑατί » χαὶ γὰρ οἱ ἁμάρ- 
τωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. Καὶ iy 
ἁγαθόποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν 
χάρις ἐστί ; xal γὰρ ol ἁμαρτωλοὶ, τὸ αὐτὸ κοιοῦσι, 
Κὰὶ tày δανείζητε tap ὧν ἐλπίξέτε ἀ ἠολαθεῖν, vola 
ὁμν άρις ἐστί;, xal γὰρ ol ἁμαρτυλοὶ ápaptuloi 
Σανξ[ζονσιν, ἵνα. ἆ πδλάδωσι {ὰ (ca. Πλὴν ἀγαπᾶτι 
τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καὶ ἀγαθοκοιεῖτε, xal δανείζείει 
pity ἀπελπίζοντες ὁ xat ἔσῖαι ὁ μισθὸς ὑμῶν mix 
καὶ ἔσεσθε υἱοὶ τοῦ Ὑψίστου, ὅτὶ atte χρηστό 
ἐσέιν (f τόὸς ἁχαρίστους xal «Δονηρούφ. Γίνεσθε 
οὖν οἰκτίρμονες, χαθὼς x3t ὁ Πατλρ ὑμῶν οἰκτίρ 
po kaxt. 

Εἶπεν 6 Κύριος * Ἑνεολὴν' χαινὴν δίδωµι ὑμῖν, 
ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, χαθὼς Ἡγάπησα ὑμᾶς, lr 


ut et vos diligatis vos invicem. la hoc enlm cogno- p καὶ ὑμεῖς ἀγακᾶτε ἀλλήλους. Ἐν τούτῳ γνώσοτιαι 


scent omnes quod mei discipuli sitis, si charitatem 
habeatis inter vos. ' 


]bid. xv. Hoc est preceptum. meum; ut vos mu- 
,luo diligas; majorem bác cbaritatem nemo habet, 
quam ui ponat aliquis vitam suam pro suis amicis. 


Rom. xit. Quoad a. vobis fleri potest, cum ,om- 
nibos itominibus pacem bàbete, 


Hebr. xi. Pacem persequimini eum-omnibos, οἱ 
Banctimoniatn, sine qua nemo Deum visurus est. 


Rom. xit. Nemini quidquam debete, nis] ut tnu- 
luo alii alios diligatis. Qui enim aHeftum dilígii, 
legem complevit; nam illud : Non committes adul- 
Mrium, non furaberis, non falsum dices testiniós 


πάντες ὅτι ἐμοὶ µαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην Drs 
ἐν ἀλλήλοις. 

Αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ fj ipi ἵνα ἀγάδᾶέε Qf 
λους. Μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα 9 
τὴν φυχὴν αὐτοῦ 0] ὑπὲρ vOv φίλων αὐτοῦ. 

"Ὅσον δονατὸν τὸ ἐξ ὑμῶν, μετὰ πάντων ἀνθρό' 
πων εἰρινεύετει 

Εἰρήνην διώχετε μετὰ πάντων, Rol τὸν ἁγιασμὸη, 
οὗ χωρὶς ὑόδεὶς ὄφεται τὸν Κόρίον. 

Μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε, ἓὶ μὴ τὸ ἀγαπᾷν ἀλλί- 
λουΣ. Ὁ γὰρ ἀγαίῶν τὸν ἕτερον νόμὸν πεπλήρωκεν, 
Τὸ γὰρ, Οὐ μµοιχεύσεις, οὗ κλέψεις, οὐ φευδοµαβ’ 
ἐυρήσεις , οὖχ ἐπιθυμήσέις, καὶ εἴ εις Eripe Uh 














857 


$0), lv τούτῳ τῷ λόγῳ ἀναχεφάλαιοῦται, ἐν τῷ, 
λγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς ἑαυξόν. 


^H ἀγάπη τῷ πλησίου xaxbv οὐ} ὀἑργάξεται. 
Πλήρωμα οὖν νόµου fj ἀγάπη. 

Πᾶς ὁ νόμος iv ἑνὶ µύνῳ Κεπλήρωταϊ, ly τῷ; 
Αγαπήσεις τὸν πλησίον ὡς σεαντόν. 

"Exi πᾶσι τὴν ἀγάπην διώχετε, ftt; dosi οὐύν- 
εσμος τῆς τελειότητο». 

"Ex xa0apd; καρδίας ἀλλήλους ἀγαπήσατε ἔχτε- 
νῶς. Ἡ γὰρ ἀγάπη χαλύπτει πλῆθος ἁμαρτιῶν. 


, Αὕτη ἐστὶν fj ἐπαγχελία, ἣν ἡχούσατε án" ἀρχῆς, 
ἵνά ἀγαπῶμεν ἀλλήλους. 


Loci COMMÜNES, — PARS I, SERMO Χχτι, 


858 
Dium. non coneüpisces, et : quod praterea est 
sliud mandatum, in hoc sermone summatim coin- 
prehenditue, qui eat : Diligito proximum tuum tan- 
qudm teipsum. 

Dilectio proximdm: maló non ailicit; expletio igi- 
tir legis est dilectio. 

Ualat. v. Tota lex in. uno solo completa esi, in 
jl!o videlicet : Proximum toanqüam teipsum diligito. 

Uoloss. nt. Super othnia auiem hzc chárilate In« 
duti sitis, quze est vinculum perfectionis. 

1 Ρε. 1; Diligite vds ihvicem vehementer, ex 
puro corde. Charitas enim tegit multituditiém pec- 
catorum. 

I Joan. m. Hoc illud est, quod audivistis áb irii- 
tio praeceptum, ut nós invicem diligamus. 


, Ἐν τούτῳ ἐγνώκαμεν τὴν ἀγάπην, ὅτι ὁ Χρισὺς B.— Per boc cognovinius charititem, quoniam Chri- 


Βιν φυχὴν αὐτοῦ ἔθηχεν Ofttp ἡμῶν * χαὶ ἡμεῖς τοί- 
νυν ὀφείλομεν ὑπὲρ τῶν ἁδελφῶν θεῖναι τὰς du- 
φάς. | 

'O ἀγαπῶν τὸν Δδελφὸν «αὐτοῦ bv $i φώτὶ μένει, 
καὶ σχάνδαλον ἓν abtip οὐά ἔστινι 

Τεχνία, μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ γλὠόσῃ, ἀλλ’ 
ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ. "Ev τούτῳ γνώσόμεθα, ὅτι ix 
τῆς ἀληθείας ἑσμέν. 

ΑἉγαπητοὶ, ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὅτι dj ἀγάπη ix 


&oU θεοῦ ἐστιν * xal πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ θεοῦ 


γαγέννηται, χαὶ γινώσχει τὸν Θεόν * ὅτι ὁ θιὸς ἀγά- 
xr ἰστίν. 


θεὸὺν οὐδεὶς πώπότε τεθέαται. Ἐὰν ἀγατῶμεν 


ἀλλήλου»,, ὁ Geb; kv ἡμῖν μένει, xal f ἀγάπη αὐτοῦ 
ky ἡμῖν τετελειωµένη ἑἐστίν. 

Ἐάν τις εἴπῃ. ὅτι "Aya τὸν θὲὸν, kal τὸν ἁδελ- 
φὸὺν αὐτοῦ μισεῖ, φεύστης ἐστίν, 'O γὰρ μὴ ἀγάπῶν 
τὸν ἁἀδελφὸν αὐτοῦ, ὃν ἑώραχε, τὸν Gsbv ὃν οὐχ ἑώ- 
paxt, πῶς δύναται ávaniv; 


Οὐδέν ἐστιν ἄμεινον εἰρήνης, iv f. mac 6 πόλεµος 


χαταλύεται. 

Όσον ἐστὶ τὸ τῆς εἰρήνης Χἀλὸν, τί χρῆ λέγειν 
4p ἄνδρας νυἱοὺς «nc εἰρήνης ; οὐδὲν γὰρ οὕτως 
ἴδιον Χριατιανοῦ, ὡς τὸ εἰρηνοποιεῖν,. Διότι xal 
&5y b*' αὐτῷ μισθὸν µέγιστον ἡμῖν 6 Κύριὸς ἐπηγ- 
γείλατο. 

Κυρώσατε «hv ἀγάπην, ὃς ἄνευ ἀτελῆ εἶναι κά- 
σῆς ἑντολῆς ἐργασίαν αὐτὸς 6 Κύριος ἡμῖν διωρί- 
cato 


&0tip διὰ τῆς ἀγάπης. 

τής ἀγάπης ἑξαίρετα δύο * τὸ λυπεῖσθαι μὲν xal 
ἁγωνιᾶν, ἐφ᾽ οἷς βλάπτεται ὁ ἀγαπώμενος * χαίρειν 
δὲ χαὶ ἁγωνίζεσθάι ὑπὲρ τῆς ὑφελείᾶς ἀὐτοῦ. 

ΤΙ τὸ μέτρου τῆς Πρὸς θεὸν ἀγάπης:, Τὸ Okip 
δύναμιν de τὴν φυχὴν ἐπεχτείνεσθαι πρὸς τὸ τοῦ 
Θεοῦ θέλημα, καὶ κατὰ σχοπὸν xal ἐπιθυμίαν τῆς 
αὐτοῦ δόξης. 

ὀὐδὲν οὕτως ἰσχυρὸν πρὸς ἀγάπην, ὢς ἀντ]διδο- 
Βένη διάθεσις. 

Φιλάνθρωπον fj ἀγάπη, μᾶλλον δὲ αὑτοφιλανθρω- 
πία. 


οὐχ ἱκανὸν $ διάθεσις, εἰ μὴ xat διὰ τῶν Ἄρα» 


. D 
Οὺ πάντων θεὸς 6 θεὸς, ἀλλὰ τῶν οἰχειωθέντων 


stus animam suam pro nobis posuit et nos dcbemus 
pro fratribus atiimds ponerte. 


Ibid. i1. (ul diligit fratrem sutim, in luce man&t 
et olfendiculuii in eó non est. 

Ibid. wm. Filioli mei, ne diligámus vérbo neque 
lingua, 5ed opeéte et verilále. Per hoc cognoscinids 
quod ex veritáte sümus. 

Ibid. τν. Charissimi, diligamus nos invicem, quia 
charitas ex Deo est. Et omnis qui diligit, ex Deo 
natus est, et cügnoscit Deum ; quoniam Deus clia- 
ritas est. - 

lMd. Deum nemo vidit uüquam. Si diligatüus 
nos invicem; Deus in nobis matiet, el charitas ejus 
est perfecta in fiobis. 

Si quis dicat se Deum diligere, et fratrem sudim 
δε], mendat est. Qui énim fratrem suum moá 
diligit quem videt, quo tandémi modó diligere po- 
test Deüm quem nor videt ? 

S. Ignat. Nihil est pace melíus, qua omne bellvità 
dirimitur. 

Basilii. Quam sit res bonesta pax, quid necessá 
est commemorare apud filios pacis ? nibil est tani 
proprium Christiani, quam pacem conciliare et 
pacificum ésse : itàque Dominus mercédéiti axis 
piaih nóbis propter illam promisit. 

Ratam facite cbarititem, qua remota nullum 
mandatum perfici póssé Dominus ipsi affirmavil 


9 Deus non omnium Deus est, sed illorum 
quos el charitas conciliaveFit. 
Charitatis duo sunt peculiaria : alterüm, tristati 


et angi dispendio ejus qui diligitur : alterum, 


£audere successu ejus et pro eo certare. 

Quis modus est ditectionis erga Deum ? Hic esl, 
ut anima semper nitatur etíam supra vires suás 
ad voluntatem Dei, et Juxta scopum ac desidériuni 
glorie ipsius agat. 

Theologi. Nihil tàth firmum ad charitatem, quam 
mutua affectio. 

Humana est cbaritas, vel potius ipsa bumáhits$ 
sive benignitas. 

Non satis cst animi affectio, nisl et re ipsa de» 


8:9 


ANTONII MELISS.E un 


claretur : opus enim affectionis argumentum eL A Υµάτων χωρήσαιµεν * Kpyov rà ἀπόδειξις διαθί- 


probatio est. 

Deo proximi rerumque divinarum participes 
esse censentur, qui pacis commoda amplectuntur, 
et e contrario seditjoneri ogerutit ei moleste fe- 
runt. 

Laudabilius est bellum, quam pax ea qus nos 
à Deo disjungit ét separat. - 

Praestat honeste vinci, quam periculose contta 
fas vincere. 

Nemo existimel me in ea eàse sententia; ut 
dicam omnem pacem esse amplectendam : novi 
enim ul seditionem quamdam optimam, sic no- 
centissimam concordisro : sed eam qu. honesta 
sit, el ob rem bunestam süscipiatur, quseque Deo 
nos copulet, probandam esse censeo, 

Plurimum valet ad concordiam, alienis affici ma- 
lis, et ad concilium capiendum, concordia. 

Optima εἰ praestantissima res est concordia et 
consensio mutua. 

Ut enim cum iráscimur, et conjendimus, ét 
coufligimus invicem , diabolus gaudet et regnat : 
sic nobis in pace viventibus et iram regentibus, 
werore conirabitür et abjectus redditur ; quippe 
qui sit pacis hostis, et concordie immicus, el in- 
videntiz paler. 

Coloss. 1u. Charitas est vinculum perfectionis, 

Charitas colligat, et unum ος tribus, aut manet 
in suo statu, aut inde motà sistitur, aut οἱ abierit 
reverüitur : quemadmodum stirpes, si manihus 
violenter retrahas, et iterum dimittas, ad seipsas 
recurrunt. , 

50 S. Chrysost. ; al. Theologi. Opifex omnium 
virtutum est charitas. 

Rom. xin... Charitatis. natura satietatem nescit; 
sed dum semper fruitar dilectis, magis magisque 
"inlammatur, el hoc insinuans alumnus charitatis 
Paulus dicebat : Nemini quidquam debetis pre- 
ter mutuum amorem. Hoc enim debitum sempec 
quidem expeuditur, nunquam vero persolvitur. In 
hoc genere debere, bonum est et laudabile, Nam 
eirca pecunias eos laudamus, qui nibil debent ; 
circa dilectionem vero cos qui nunquam non de- 
bent beatos judicamus. Et quod illic ingraiitudini, 
hic gratitudini tribuitur. 

Photii patriarche. Diligere illos qui nos oderunt, 
virtutis opus est et divinum ; diligentes diligere, 
humanum et vulgare ; cxterum odisse etiau) dili- 
gentes, ne belluis quidem convenit. 


Firmi. In czteris rebus laudatur modus s in dj- : 
«ἀγάπῃ ὁ τὸ πλεῖον ἔχων θεοφιλέσέερος. 


lectione vero, qui majorem partem babet, gratior 
est Deo. 

S. Greg. Nysa. Caput bene sentientium pax est. 
(Vel, caput et summa prudentis pax est.) 


Ut valetudine recuperata morbus evanescit, et. 


lumine illato tenebrs recedunt; sic pace oborta 
Uisrolvuntur omnes perturbationes que ab adrer- 
sano producta erant. 

Pos est dissidentium concordia et consensie. 


σεως. 

Θεοῦ xol τῶν θείων ἐγγὺς, ὅσοι τὸ τῆς εἰρίνη 
xaJiv ἀσπαζόμενοί φαΐνδνται, xol τῷ ἑναντῳ τῇ 
σὶάσει ἀπεχθάνονται καὶ δνσχεραίνουσιν. 


Κρεῖσσον ἐπαινενὸς πόλεμος εἰρήνης χωριζούσης 
θιοῦ. 

Ερεῖσσον ἠτίβσθαι χαλῶς, ἢ νικᾷν ἐπισφαλῶ 
xaX ἀθέσμως. 

Μηδεὶς οἰέόθω µε λέγειν, ὅτι πᾶσαν εἰρήνην ἆγα- 
$ntéov* οἶδα yàp ὥσπερ στάσιν τινὰ βελτίστην, 
οὕτω $al βλαθερωτάτην ὁμόνοιαν * ἀλλὰ τήν τε χα- 
λὴν καὶ ἐπὶ χαλῷν καὶ Θθεῷ συνάπτουσαν. 


Μέγιστον el; ὀμόνοιαν τὸ συµπάσχειν, εἰς & 
σομδουλὴν ἡ ὀμόνοὶα.. 

΄Αριστον dj ὀμόνοια xal 4b συμφρονεῖν ἀλλἰ- 
λοις. 

*Qsnsp γὰρ, ὀργιζομένων ἡμῶν xol πυκτευόντων, 
xa πρὸς ἀλλήλους συγχρονοµένων, χαίροι ει καὶ 
«έθηλεν ὁδιάθολος * οὕτως εἰρηνευόναυν xi xpr- 
τούντων ὀργῆς;, συδτἐλλετάι πάλιν xal ταπεινοῇ- 
«24 ἅτε ἐχθρὸς εἰρήνης ὧν, xal πολέμιος ὁμονίαςι 
καὶ βασχανίας πατήρ. 

Αγάπη! ἰστὶ σύνδεσμος τελειώσεως. 

Ἡ ἀγάπη συνδεῖ * xal «τριῶν τὸ ἓν, f] οὖσα μὲ: 
vet, 5 χινηθεῖσα χαθίσταται, ἡ ἀπελθοῦσα ἑπάνιι- 
σι * χαθάπερ τῶν φυτῶν ἃ βίᾳ χεραὶ μετεσπώμ» 


ya, εἶτά ἀφιέμενα, πρὸς ἑαυτὰ πάλιν ἀνατρέχει. 


Δημιουργὸς ἀρετῆς ἁπάσης 1j ἀγάπη. 


Ἡ εῆς ἁγάπης φὺσις χόρον οὐκ οἶδεν, &XY ài 
ἑῶν ἀγαπωμένων ἀπολαύουσα πρὸς μείζονα αἴρετει 
φλόγα, xal τοῦτο ὁ ταύτης τρόφιμὸς Παῦλος δηλῶν 
ἔλεγεν * Μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε, εἰ μὴ τὸ ἀγετῇν 
ἀλλήλους. Τοῦτο γὰρ ὄφλημα ἀςὶ μὲν χαταθάλ- 
λεσαι, οὐδέποτε bk ἀποδίδοται. Ἐνταῦθα τὸ ην" 
. xix ὀφλεῖν χαλὸν καὶ ἑπαίνων ἄξιον. "Eri μὲν ὰῤ 
τῶν χρημάτων τοὺς μηδὲν ὀφείλοντας ἐπαινοῦμεν 
ἐπὶ δὲ τῆς ἀγάπης τοὺς διηνεκῶς ὀφείλοντας μαχ” 
ῥ΄ζομενι Καὶ ὅπερ ἁγνωμοσύνης ἐκεῖ, τοῦτο br 


D ταῦθα εὐγνωμοσύνῆς. 


Τὸ μὲν ἀχαπᾷν τοὺς μισοῦντας, ἀρειῆς xa θεῖο' 
τὸ δὲ τοὺς ἀγαπῶντας ἀνθρώπινον xal κοηόν ' 3 


«δὲ μισεῖν καὶ τοὺς ἀγαπῶντάς οὐδὲ βηρίων ctun. 


*Ev μὲν τοῖς ἄλλοις τὸ µέτρον ἄριστον * iv à d 


T$ xsgáAaiov των εὐφρονούντων ᾗ εἰρήνη ἱστή» 


Ὥσπερ ὀγείας ἐπιλαθούσης fj νόσος αξαροήρ 
ται, xal φωτὸς φανέντος οὐχ ὑπολείπεται exin 
οὕτως καὶ τῆς εἰρήνης λύεται πάντα τὰ ἐκ 900 IP 
αντίου συνιστάµενα Πάθη. 


Εἱρήνη ἐστὶν ἡ τῶν διεστηχότων ὀμοφωήίε, 











^ 


861 


1οῦἱ COMMUNES. 23 PÀRS I. SÉRMO XXVII. 


Πόλεμος ἔνδοξος εἰρήνης αἰσχρᾶς αἱρετώτερος. Α — Bellum honestum pace tuppi magis expeten- 


Τὸ «fjc ἀγάπης ἀγαθὸν πολὺν κατάλογον τῶν àv- 
ἐιχειμένων χακῶν τῆς φυχῆς ἀπελαύνεί. 


Πᾶσα ἡ τῶν χακῶν ἀγέλη *fj ἀγάπητικῇ όχέσει 
ἑξαφανίζεται. 

Πολλαχῶς ἀγάπη νοεῖσάι , bà πραὐτητὸς, διὰ 
χρηστότητος, διὰ ὑπομονῆς, διὰ ἀφθονίας xai ἄζη- 
Mac, διὰ ἀμνηδιχαχίας * ἀμέρισνός ἐότιν ἐν dedi, 
ἁδιάχριτος, Χινωνιχἠ. 


τὸ ἀγακᾷν τοὺς ἐχθροὺς οὐχ ἀγαλᾷν τὸ xasbv 
λέγει, οὐδὲ Ἀσέδειάν, Ἰ µοιχείαν, Ἡ χλοπὴν ' ἀλλὰ 
τὸν χλέπτην xai τὸν μοιχὸν, 00 χἀθὸ ἁμαρτάνει, 
καὶ αἰσχρῷ ἑνεργείά μολύνει τὴν τοῦ ἀνθρώπου 
προσηγορίαν, καθὸ δὲ ἄνθρωπός ἐστι xal ἔβγον 
Βεοῦ. ᾽Αμέλει τὸ ἁμαρτάνειν ἑνέργειά ἐότι, ἀαὶ οὐκ 
οὐσία. διὸ οὐδὲ ἔργον θεοῦ. 

Elpfjvn, x&v fj eripi ἐπιζὴβιὸς λυσιτελεὀτέρἁ 
ἀολέμονυ. . 

Εἱἰρήνη i£ ἡγεμόνίας ὀρθῆς gictét. 


Τὸ µέχιστον ἀγαθὸν εἰρήνη, ὃ μηδεὶς Ixávig ἂν» 
βρώπκων παρασχεῖό, ἐπεὶ θείον coDto δῶβυν. 


Κράτης μὲν οὖν λέγετθι ὁ θηδαῖος! τοῖς στασιά: 
ζουσιν οἶχοις ἐπιφοιτῶν, ως εἰρήνης διαχρίνειν 
&àc ἔριδας. 


duw. 

Dilectionis virtus magiiüm maloram ipsi contra- 
fiórum nümerum et animó depellere et fugare 
solet: 

Omnis malorum türba chárilatis affectione exter- 
fainatur. 

Clementis. Multis modis charitas intelligitur et 
Bentitur, clementia, süavitate, patientia, inviden- 
tise et eemulationis vacuitate, οἱ injuriarum obli- 
vione ; individua est in Omnibus, inseparabilis, ad 
impertlendum propensa; 

Amare inimieos non jubet malum amari, neque 
impielatem, dut adulterium aui furtum; sed et per- 
jurum et adulterdm, non quia peccet et illa turpi 
acilene hominis nemen sponte contominet, sed 
quid homo sit et Dei opus. Pebcatum certe actio 
est, non 3ubstanus, ideoqué ne opus quidem Dei 
est. 

Philofiis. Pat vel tum magnü. damno conjuncta 
utilior bello. 

Paz ex recia prefoetorum administratione na- 
ácitur. 

Pat maximenm bonum est; quod nullus omnino 
morisiium prestate potest, siquidem divinum hoc 
donum est, 

Cratetis. Crates Thebanus fertur familias dis- 
sideptes — adiisse οἱ pacifcis verbis lites dire- 
misse. 


Τὸ νικᾷν αὐτὸν ἑαύτὸν stacüv νικῶν πρώτη καὶ ο — Democriti. Seipsum vincere omnium victoria- 


ἀρίστη * «b δὲ ἠετᾶεθαι αὐτὸν Oy' ἑαυτοῦ αἴσχιστόν 
κε xal χάχιστον. 

Λάμαχος ἐπετίμα τινὰ τῶν λοχαγῶν ἁμαρτήσαν- 
κα * τοῦ δὶ.φῄήσαντος βηχέτι τοῦτο ποιήσειν * Οὐχ 
ἔστιν, εἶπεν, ἐν πολέμῳ Qc ἁμαρτεῖν. 


ΛΟΓΟΣ KZ. 


Περὶ ἑλεημοσύνης &àl θὐκοιὰς flc &roxobc. 
Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονταιὶ 


Γἴνεσθε ὅμοιόι «60 Πατρὸς ὑμῶν τοῦ L9 τοῖς ὀδρα- 
volg, ὅτι τὸν Άλιον αὐτόῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς xal 
ἀγαθοὺς, xài βρέχει ἐπὶ διχαἰοός καὶ ἀδίχους. 


rum prima et pulcherrima ; vinel autem a seipso 
et turpissimum et pessimum est. 

Lamachi. Lamachus cum quemdam manipuli 
ductorem objurgaret peccantem, illeque respondis- 
sel, s6 in reliqum tempus non peccaturum : Non 
licet, inquit, in bello bis peccare. 


SERMO XXVII [αἱ LVil]. 


De eleemosyna et beneficentia , in. pauperes. 
Batih, v. Beati misericordes, quoniam οἱ ipsi mi- 
Bericordiam consequeptar. 
Estote similes Patri vestro coelesti, quoniam 
solem suum oriri facit super bonos et malos, et 
pluit super justos ac injustos. 


Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν p) Operam date ne eleemosyoam vestram coram 


ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπών, πβὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς * 
εἰ δὲ μὴ ve, μισθὸν οὖκ ἔχετε παρὰ vip Πατρὶ ὑμῶν 
τῷ iv τοῖς οὐρανοῖς. 

*0; ἐὰν ποτίσῃ ἕνα τῶν μιχρῶν τούτων ποτήριον 
Ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομὰ μαθητοῦ, ἁμὴν λέγω ὁμῖν 
οὗ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ. 


Τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τδῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ - Αεῦτε 
'6l εὐλογημένὸι τὸῦ Πατρός fou, κληρονοβήδατε τὴν 
τοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ χαταδολῆς χόσµου. 
Ἐπείνασα yàp, xài ἰδώλατέ pot φαχεῖν» ἑδίψησα, 
καὶ ἑποτίσατέ µε. 

Πωλήσατε τὰ ὑπάρχοντα ὑμῶν, xal δότε ἐλεημο: 
$óvsv. Ποιῆσατε ἑαυτοῖς βαλάντια μὴ παλαιού- 


homibibus làrgiamini, ut speotemini ab ipsis; sin 
minus, meroedem non ϐλ bahbetis spud Patrem 
vestrum celestem. 

lbid. x. Quicunque dederit ad bibeudum uni ez 
minimis islis calicem aquas frigida in nomine diz 
&cipuli, amen díco vobis, non perdet mercedeni 
$u8rTR. 

féid. xkv. Tunc dicet rez his qui a dextris sibl 
erünt : Venite, benedicti Patris (ei, possidé(à 
regnum paratum vobis ab exordio mondi. Esurivl 
enim, et dedistis mihi edere; sitivi, et dedistis mibl 
bibere. 

Luc. 3u. Vendite qu» possidetis, et date ele* 
vemosynam. Parate vobis sacculos, qui mon vete 





Lp ANTONII 


MELISSJE | 86 


rvascunt, thesaurum non deficientem in ccelis, quo A µενα, θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἓν «olg οὐρανοῖς ὅποι 


fur non accedit, neque tinea. corrumpit. Ubi enim 
tbesaurus vester est, ibi et eor vestrum erit. 


Luc. xiv. Dicebat autett et ei, qui se iInvitave- 
rat * Cum facis prandiuin aut caonam, ngli vocare 
amicos tuos, neque íratres tuos, neque cognates 
tuos, etc. 

Ibid. xv. Facite vobis amicos ex mammona in- 
justo, ut cum defeceritis, recipiant vos in aeterna 
tabernacula. | 

Act. xx. Beatius est dare quam accipere. 

Luc. ni. Qui duas tunicas habet, communicet 
nou habenti ; et qui liabet cibos, similiter facial. 

Rom. xn. Qui inpertit, id [aciat ia simplicitate ; 
qui praes!, in. diligeutia, qui miseretur, in hila- 
ritate. 

J Cor. ix. Qui cementer facit parce, is parce 
messurus est. EL qui sementem facit libenter ac 
"benigne largiendo copiose messurus est, Unus- 
quisque secundum propositum cordis, non ex mo- 
lestia aut necessitate : nam hilarem datorem dili- 
git Deus. 

Hebr. xim. Beneficentie ei comununicationis nó 
obliviscamiui : talibus ogim victimis placeinus Deo. 

] Joan. nt. Qui bene facit ex Deo est. 

Deut. xv. Pauper non, deerit in terra; quare 


prieipio tibi, ut large aperias manus tuas frawi 


tuo pauperi, et indigenti in regione tua. 


. Job xxix. Oculus erami cscorum, pes claudo- 
rum, ignis invalidorum. 

Psol. cxi. Dissipavit, dedit pauperibus. 

Prov. u. Eleemosyna et fides non relinquant t6 t 
suspende eas a collo tuo, et invenies gratiam. 


Ibid. ni et xiu. Νο parcas benefacere pauperi, 
quando in potestate tua fuerit, unde juves eum. 
Ne dizeris, Alias redi, et dabo cras, cum habes 
quod largíaris. Nescis enim quid postridie iat. 

lbid. xvi. Divitim proprie redimere possunt aní- 
mam hominis, 

Beueficentia et fide espiantur péccata. 


4 Cor. xx. Hilarem datorem diligit Deus. 

Sirach. x1xv. In emi dato hilari sis vultu. 

89 Prov. xvin. Donum hominis dilatat eum, et 
Coufirmat eum coram magnatibus. 

isa. Lvin.. Frange esurienti panem (uum, et 
pauperes sine tecto induc in domum tuam. Nudum 
wi videris, vestito : et domesticos generis iui ne 
despicias. Tunc erumpet tanquam aurora lux tut, 
et incolumitas tua ferminabit. Justitia anteibit 
faciem tuam, et gloria Domini circumdabit te, Te 
vlamentem exaudiet Domisus , et adhuc loquenti 
respondebit : En adsum. 


€t paulo post : Si porrigas esurienti panem tuum 
ex απο, et hominem aíllictum satiaveris, oricitr 


χλέπτης οὐδὲν ἰσχύει, οὐδὲ sho ἀφανίζει. "Ότο 
γάρ ἐστιν à θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ xai f) καρδία ἡμῶν 
ἕσται. 

Ἔλεγεν ὁ Κύριος τῷ κεχληχότι αὗτόν ' "Own 
ποι]ς ἄριστου fj δεῖπνον , μὴ φώνει τοὺς φίλους ow, 
μηδὲ τοὺς ἁδελφούς σου, οὐδὲ συγγενεῖς σου, 


Ποιῄσατε ἑαυτνοῖς φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τς 
ἀδιχίας, ἵνα, ὅταν ἐχλίπητε, δέζωνται ἡμᾶς εἰς sk; 
αἰωνίους σχηνάς. 

Μαχάριόν ἰστι διδόναι μᾶλλον f| λαμδάνειν. 

Ὁ ἔχων. δύο χιτῶνας, µεταδότω τῷ μὴ ἴχοτι' 
xa ὁ ἔχων Ppopata ὁμοίως ποιείτω, 

Ὁ μεταδιδοὺς, àv ἁπλότητι ’ ὁ προϊστάμινος, ὃν 

B σπουδῇ * ὁ «ov, ἐν ἑλαρότητι. 


*O οπείρων φειδοµένως Φφειδοµένως xal θερίαε, 
χαὶ ὁ σπείρων Ex! εὐλοχίαις bre. εὐλογίαις xal θερίκι’ 
ἕχαστος χαθὼς προχιρεΐται 1) χαρδία, μὴ ἐκ oru 
ἡ ἐξ ἀνάγχης. Ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ θεός. 


—— τῆς εὐποιίας καὶ τῆς κοινωνίας μὴ ime 
cÓs* τοιαύταις Υὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Bib, 

10 ἀγαθοποιῶν ix τοῦ θεοῦ ἑότι. 

09 μὴ ἐχλίπῃ ἑνδεῆς ἀπὸ τῆς γῆς * διατοῦτο ἐγώ 
σοι ἐντέλλομαι τὸ ῥῆμα τοῦτο λέγων' λνοίγον 
ἀνοίξεις τὰς χεῖράς σου τῷ ἀδελφῷ σου τῷ ivt, 

ο τῷ ἐπιδεομένῳι τῷ ἐπὶ τῆς γῆς. 
Q. Ὀὀφθαλμὸς μην τυφλῶν, ποὺς δὲ χωλῶν, (TU 
ἤμην πὂρ ἀδυνάτων. 

Ἐρκόρπισεν, ἴδωχε τοῖς πένησι. 

Ἐλεημοσύναι xal πίστις μὴ ἐχλειπέτωσάν et 
ἄφαψαι δὲ αὐτὰς ἐπὶ cip εραχἠλῳ, καὶ εὑρᾗειν 
χάριν. 

ΜΗ àxósyn εὖ ποιεῖν ἐνδεῃ, ἠνίκα ἂν ἔχῃ ἡ gd? 
σου βοηθεῖν. Mt, εἴπῃς, Ἐπανελθὼν ἐπένηχε, xal 
&Óptov δώσω, δυνατοῦ σου ὄντος εὖ ποιεῖν᾽ vi T 
οἶδας τί τέξεται f), ἐπιοῦσα. 

Αύτρον ἀνδρὸς φυχῆς ὁ ἴδιος Λλοῦτος. 


, Emposiviue xal πίστει ἁποχαθαίρονται ἀμ 
lat. | 

Ἱλαρὸν δότην &ávand ὁ θιός. 

Ἐν Ἱάαῃ δόσει [λάρωσον τὸ πρόσωπὀν 9ου. 

Ἀόμα ἀνθρύῴπου ἐμπλατύνει αὐτὸν, xat παρὰ he 
νάσταις χαθιζάνει αὐτόν. 

ΔιάθρυῇΏτε πεινῶντι τὸν ἄρτον σου, xal suyos 
ἁστέγους εἰσάγαγε εἰς τὸν οἶχόν σου. Ἐὰν pi TF 
νὺν, περίδαλε * καὶ ἀπὸ τῶν οἰχείων τοῦ σπέρµεῖά 
σου οὐχ ὑπερόψει. Τότε ῥαγήσεται πρὠῖμον Le 
σου, καὶ τὰ lápatá σου ταχέως ἀνατελεῖν xal 1’ 
πορεύσεται ἔμπροσθέν σου ἡ δικαιοσύνη δὲν, n 
ἡ δόξα τοῦ θεοῦ περιότελεῖ σε 1606 Bde, n! 
8156 εἰσαχούσεταί σον, ἔτι λαλοῦντός σου, Loth Ἰν 
πάρειµι. | 

Ἐὰν bp; πεινῶντι τὺν ἄρτον σου ix φυχῆί ". 
καὶ duh» τεταπεινωµένην ἐμπλήαῃς, fós6 kil 














ρις 


LOCI COMMUNES, -- PARST, SERMO XXVIT 


àv τῷ σκότει τὸ φῶς σου, xal τὸ σχότος cov ὡς A in tenebris lux tua, et flet ealigo lua. aieut meri- 


µεαημθρία, xal ἔσται ὁ θεὸς μετὰ σοῦ διὰ πάντα» 
uai ἐμπληαθήσῃ χαθὰ ἐπιθυμήσει f) φνχἠ σου, καὶ 
τὰ ὁστᾶ aou πιανθῄσεται, xal ἔσῃ ὡς χηπος µεθύων, 
καὶ ὡς πηχἡ ὕδατος, ᾗ p ἐξέλιπεν ὕδωρ. 

Τὰς ἁμαρτίας σου iy ἐλεημοφύναις λύτρωσας, xal 
τὰς ἀνομίας σου ἓν οἰχτιρμοῖς πεγήτων. 

Πῦρ φλ.χιζόµενον χατασδέσει ὕδωρ, xal ἐἔλεημο- 
σύνη ἐξιλάσχεται ἁμαρτίας. 

Κλῖνον φτωχῷ ἁλύπως τὸ οὓς σου, xal ἀποκρίθη- 
σι αὐτῷ iv πραῦτηει εἰρηνικά. 

Abs τῷ εὐσεθδεῖ, xol μὴ ἀντιλαθοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ, 
Eb ποίησον ταπεινὸν, xal μὴ δῷς ἀσεθε]. 

Σύγχλεισον ἑλεημοσύνην àv τοῖς ταµείοις Gov, 
xai αὕτη σε ἐξελεῖναι ix πάσης Χολάσεως, χαὶ 
ὑπὲρ δόρυ ἁλκῆς χατέναντι ἐχθροῦ πολεμήσει ὑπὲρ 
σου. - 

"D ποιῶν ἔλεου ἐν καιρῷ θλίψεως, ὡς νεφέλη ὑετοῦ 
ἐν χαιρῷ ἀθροχίας. 

Κρεῖσσον ποιεῖν ἑλεημοσύνην, f| θησανρίξειν χρυ- 
alov, Ἐλεημοσύνη γὰρ ἐκ θανάτου ῥύεται, καὶ κα- 
θαρίζει ἀπὸ ἁμαρτίας. 

Οἱ ποιοῦντες ἐλεημοσύνην ἐμπκλησθήσονται ζωῆς. 

Μ] ἀποστρέφῃς τὸ πρόσωπόὀν σου ἀπὺ παντὺς 
φατωχοῦ, xal οὐχ ἀποστρέψει τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἀπὸ 
φοὺ. ὁ θιός. 

Κρεῖττον µυρίων παίδων πατέρα προσαγορεύε- 
σθαι, 3 uuplouc στατῆρας ἔχειν ἓν βαλαντίῳ. Τὰ μὲν 
γὰρ χρήματα .χαταλείψεις ἐνταῦθα αἱ μὴ βουλό- 
µενος’ τὴν δὲ ἐπὶ τοῖς ἀγαθοῖς ἔργοις φιλοτιµίαν 
ἀποχυμίσεις πρὸς τὸν Δεσκότην, Ὅταν δῆμος ὅλος ἐπὶ 
φοῦ χοινοῦ κριτοῦ περισσάντες -σε τροφέα xa εὑεργέ- 
την, xal πάντα «à τῆς φιλανθρῳωπίας ἀποχαλῶειν 
ὀνόματα, θεὸς ἔσται ὁ ἀποδεχόμενος, ἄγγελοι εὐφη- 
μοῦντες, ol ἀπὺ κτίσεως ἄνθρωποι µακαρίζοντες * 
δόξα αἰώνιος, ατέφανοι δικαιοσύνης, βασιλεία τῶν 
οὐρανῶν, ἆθλά σοι ἔσται. 

Σχορπιζόμενος ὁ πλοῦτος xa0' ὃν ὁ Κύριος ὑποτί- 
θειαι spónov, πέφυχε Ἱπαραμένειν  συγεχόµενος 
δὲ, ἀλλοτριοῦσθαι. "Edv φυλάσσῃ. οὖκ ἔχεις ἐὰν 
δὲ σχορπίσῃς, οὐχ ἀπολέσεις. Ἐσκόρπισεν, ἔδωχα 
φοῖς πένησιν, 

Kaxbw» ἑντάφιον 1j εὐσέδεια. Ἠάντας περιδαλό- 
µενος ἄπελθε - οἰχεῖον χόσμον τὸν πλοῦτόν σου ποίη- 
σον, ἔχε αὐτὸν μετὰ σεαυτοῦ * πείόθητι χαλῶς συµ- 
θούλῳ τῷ ἀγαπήσαντί σε Χρισιῷ, τῷ δι ἡμᾶς 
πτωχεύσαντι, Tv' ἡμεῖς τῇ ἑκείνον πτωχείᾳ πλουτή- 
σωμὲν. | 

"Ελεός bett πάθος, ἐπὶ τοὺς παρ ἀξίαν τετα- 

εινωµένους παρὰ τῶν συμπαθῶς διατιθεµένων Ὑι- 
νόµεφον. 

Οὐδενὶ τῶν πάντων οὕτως ὡς Eq θεὸς θεραπεύτ» 
«at, ὅτι μηδὶ οἰκειότερον ἄλλο τούτου ip, οὗ ἔλεος 
wa ἀλήθεια προπορεύεται. 

Δδς «ει θιῷ χαριστήριον, ὅτι τῶν εὖ ποιεῖν δυνα- 
µένων ἐχένον, XX οὐ τῶν εὖ παθεῖν δεοµένων’ ὅτι 
ph Βλέπεις οἷς ἀλλοτρίας χαῖρας, ἀλλ’ si; τὰς 
cà; ἕτεροι. Ἠλούτησον, ph περιουσί μόνου , ἀλλὰ 
καὶ εὐσεδείᾳ. Mi] μόνον €b χρυσίον, ἀλλὰ καὶ την 


dies, οἳ Deus perpetuo tecum erit : saturaberis 
ex animi sententia, et. ossa Lua saginabuntur, 86 
sunilis evades horto irriguo, et fonti cui non deest 
aqua. 
Dan. iw. Peccata tua. redime eleemosynis, et 
iniquitates tuas commiseralione pauperum. 
Eccli. ni. Aqua restinguit inflammatum ignem, 
et eleemosyna expiat peccata. 
Facilis esto ad audiendum  psuperem, et eum 
mausuetudine placida verba ei responde. 
. Dbid. xn. Largire pio, et peccatori ne succurras. 
Benefacias afülicto, sed nihil eroges in impium. 
lbid. xxix. lnclude eleemosynam cellis tuis, ct 
ipsa te ab omni affjictione liberabit : et. centra 
' hostem tutius te defendet quam valida hasta. 


Ibid. xxxv. Misericors alfiietionis tempore simis» 
lis est pluvios:e nubi in magna siecitate. 

Tobie xu. Satius est misericordiam exercere, 
quam aurum congerere ; siquidem a morte liberat 
misericordia, et expurgat a scelere. 

Qui miserleordiam prestant, satiabuntaur vita. 

. Ne avertas faciem tuam ab ullo paupere, e£ 
Deus quoque faciem suam 4 te mon avertet. - 


. Basilii. Malius ost inpumere prolis patrem vocari, 
quam stateres innumeros habere in loculis. Pecuniag 
enim bic vel invitus relinques ; gloriam vero bono- 
rum operum deferes ad Doininum; et cum totus 
populus apud communem judicem te.circumdantes 
sppeliaverint suum altorem, benefsctorem, et qm- 
nibus benignitati propriis nominibus, Deus erit qui 
te suscipiet, angeli collaudabunt, et homines & 

. condito mundo beatum te przedicabunt : ibi :eterna 
gloria, eorona jusiitiip , e$. regnum «οφ]ορίο, pra- 
mium tuam erit, 

Sj diyiti:à. spargantur eo modo quem Deus γα» 
scribit, remanere solent: sin retineantur, alienari. 
Bi custodias, non 8 habes : οἱ vero dissipes, non - 
perdes: « Dissipavit, dedit pauperibus (Psal. uj). » 


Polcherritnum (πας est. pietas. (um omaes se- 
stieris, discede; para tibi ex diviuis tuis ornatum 


p Proprium, at opes tu$s tecum babees , obsequitor 


optimo consultori Christo, qui te dilexit, qui propter 
nos pauper fuit, ul nos ex ejus paupertate dita- 
yemur. 

Misericordia est. sffaetus, qui ft cum asJiquis 
animo commoveter erga afflictos indigne. 


Theologi. Deus misericordia mazime omnium 
eolitur, nec alius quisquam, Deo familiarior, quam 
ille quem misericordia et veritas antecedunt. 

. Gretitedinis. aliquod specimen Deo exhibess, 
quod te feeerit unuts illorum qui beneficia prze- 
siano possust, non autem qui opus habent acois 
pere : et quod non iuspiciendse tibi alieaee manus, 
sed aliig tus. Dives esto, noa solum opibus, sed 


ΑΝΓΟΝΙ{ MELISS.E D: 


prem pietate. Ne sdium suri, sed. insuper virtotis Α ἀρετὴν γενοῦ «oU. snglov ειµιῴτερος, ἐκ 102 φι. 


possessiene elies anteeelies, exhibendo te probio- 
rem et benigniorem. Dous esto calamitosis, Det 
miserioordiam imitando : nibil enim beneficentia 
divinias ia hominem cadit. Misericordiam tuam ne 
mex quidem intercipiat; ne djxeris, Alias redi, ei 
in crastinum dabo, ne quid forte accidat inter pro- 
positum tuum et beneficium, unde impediatur. 

Nudum si videris, yesiito, honorans immortaje 
tuum indumentum, quod est Christus. Nam quoj- 
quot in Christo baptizati symus, Christgm ian 
duimus. 

Bencfiei estote et liberales, non ex supetfüuis re 
bus, sed etiam usuj vestro commodis. Etenim 
Deum magis delectat ipsa largitio, quam ejus copia 
vel magniiado. 

Pulcherrime hoc et benignissime Deus facil, 
quod nen ex pretio rei. datz, sed offerentis facu]- 
fate et animo, donum sestimat. 


Benignas esse ne differas, 'sed nunc esto : neg 
ideo quia pretii summa te destituit, lotam relin« 
quas liberaliigtem ; sed partem re ipsa presus, 
ῥαγίρπε anismi promptitedime aut proposito in po; 
pterum., 

Bonum est aliquid tineis et inyldis subtrahere. 

Ghristo debitor esae malis, quam omnia possidere, 

Qui etiam pro panis frusto regnum donat. 

Christum tegis, notrisque, pauperem nutriens, 
. Bdlictis omnibgs Christgus tibi solus comparsa. 

Distributor enim eg aliene pecunia. 

B4 Qued si npn vip ompia, plura tamen largire. 

A1 οἱ πο hec quidem, superflnis tamen erogandis 
asto pius. 

Pauper sccessit, et nihil consecutus abivit, 

Metuo, Chiste, ne et ego manu tua cadam, 

Nam quod quis non dedit, accipere etiam non 
speret, 

Νο inquiras sollicite, quis largitione dignus syt 
indignus sit. Multo melius enim est propter dignos 
jndignis.quoque porngere, quam dignos fraudare 
pre metu et suspicione indignorum. 

Prestst conferre, quemque quod facultatis egt 
poe, quam prorsus deficere. 


Magaum calamiteso remedium est misericordia D 


Ax snimo rolíata : et gepuina condolescentia multo 
leviorem reddit eslamitatem. 

Paupertas non impedit eleemosynam : idque te» 
alatur vidua illp, quie quadrantem. elargita, eseterís 
4Aiam qui multa erogaverant przejata est (Marc, xn). 

Magna vis est. eleemosynae, Siquidem nutritores 
Au098 multa eum fiducia in regnum celorum intto- 
Alucit. Nota est enun janitoribus cceli qui thalami 
fares cagtodiunt : meque.nota solum, sod etiam ve- 
aerabilis : et a quibgscuaque se ltonorstam €oguo- 
xerit, illos contenter introdueet. Nam si Deum 
ja terram deduxit, et hominem fieri persuasit, 
poulto megis bominem ia colum adducere poterit. 


Vivat χρηστότερος. Γενοῦ τῷ ἀτνχοῦντι θοὺς, ch 
ἔλεον Θενῦ μμκούμενος” οὐδὲν γὰρ οὕτως ὡς «ὐ 
ποιεῖν ἄνθρωπος ἔχει θεοῦ. Mh διαχοφάτω ow 
μηδὲ νὺξ τὸν ἔλεον ' μὴ εἴπῃς, Ἐπανελθὼν ἑπάνηχι, 
καὶ αΌριον δώσω, μὴ τι μέσον Ὑένηται τῆς ὁρμῆς 
yai τῆς εβεργεσίας. 


Ἐὰν ἴδῃς Υυμνὸγ, περίδαλε, τιμῶν εὐ σὺν ἔνὸυ- 
ὕ τῆς ἀφθαρσίας, Χριστὸς δὲ τοῦτό ἐστι  ἐπεὸὶ 
ὅσοι εἰς Σριστὸν ἑδοπτίαθημεν, Kew bvelooi 
pato. 

Έστω τὸ ἀγαθὸν ὁμῶν ix φῆς xoelac, " τοῦ πι. 
ρισεεύµατος. "H. μᾶλλον Θεὸό εὖφρεί. 
νοται ᾗ sión chc εἰσφορᾶς «καὶ µεγέθει τῆς ἐπ 


Tó κάλλιστον xai φιλαγθρωτκότατον, ὅτι μὴ dj 
ét τοῦ ῥιδοµένν, τῇ Bh δυνάμει xal vj bo- 
θέσει τοῦ Ναρποφοροῦντος μετρεῖ Geb. «dv Exile 
sw. 

Μη ἀναμείνης γενέσθαι χρῃστὸς, ἀλλ' 15g γεκύ; 
μηδ' ὅτι τῆς ἀξίας λείπει, τὸ πᾶν ἑλλίκῃς 3j 
τὸ pk) εἰσένεγχε, 3b δὲ προθυµήθητ;, 


Καᾳλόν ει ἀπὸ σητῶν ἁρπάσαι xol τοῦ φθόνου.. 
Χριστὸν χρεώστει μᾶλλον, 3 τὰ πάντ ἔχει, 
Ὃς xai βαφοιλείαν χλάφµατος χαρίζεται 

. Χριστὸν σχέπεις τρέφεις εµ εὐν ατωχὸν cplquy, 
Πρόου τὰ πάντα, xoà Kpigsbv χτῆρφε µόνν. 
E! Υὰρ μεριστὴς χρημάτων ἁλλοτρίων. 
E] δ' οὐ θέλης τὰ πάντα, δὺς τὰ πλείονα» 
El & οὐδὰ τοῦτο, τοῖς spin; εὐσέδει. 


Πένης προσἢλθεν, εἷς ἀπῆλθε μὴ τυχών, 


Δέδοικα, ζριστὲ, μὴ xkyvà τῆς ofc χερὺὸς nias. 
"0 γάρ! Σις οὐκ ἔδωχε, μηδ ἐλπιζέτω λαθεῖν. 


Mh δοχιµασίαν ζήτει τοῦ διδοµένου ὅστις wc 
xai ὅστις ob. Πολλῷ γὰρ βόλτιρν διὰ τοὺς ἀξίο 
ὀρέγειν xal τοῖς ἀναξίοις, f ερὺς ἀξίους ἁποστερεν 
δέει τῶν ἀναξίων. 

Βρεῖσσον τὸ κατὰ δύναμιν εἰφενεγχεῖν, ἡ ὁ sh 
ἐλλιπεῖν. 

Μέγα τῷ ἀτυχοῦντι φάρµαχον ἔλεος ἀπὸ duri 
εἰσφερόμενος, χαὶ τὸ συναλγεῖν Tni πολύ 9 
χφυφίζει τῆς σνμφορᾶς. 

Οὐκ ἔστι χώλνµα πρὸς ἑλεημοσύνην πενίς’ xà 
μάρτυς ἡ χήρα ἡ τὰ δύο λεπτὰ βαλοῦεμ, καὶ ví 
τὰ πολλὰ καταθέντας ὑπερακογσίσᾳσα. 

Μεγάλη f τῆς ἑλεημοσύνης ἰσχύς. Μετὰ soU 
Τὰρ αἰσάχει τῆς παῤῥησίας τοὺς αὐτῆς εροφίµή 
εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, Γνωρίμη río t" 
τοῖς ἐν τῷ οὐρανῷ πυλωροῖς, τοῖς τὰς θύρα; Xs 
Άθυσι τοῦ vuptpübvec* οὗ µόνον δὲ Τννρίμη, ἀλλὰ νὰ 
αἰδέειμας, xal οὓς ἂν ἐπιγνῷ «explico; cis 
μετὰ πολλῆς εἰσάξει τῆς παῤῥησίας. El 1dp b 
εἰς τὴν γῆν χατήγαχε, καὶ ἔπεισεν ἄνβρωχον Τεν 
σθαι, πολλῷ μᾶλλον ἄνθρωπον εἰς τὸν οὐρανὶν án 
Υαγεῖν δυνῄσετα.. 

















809 

Ἡμεῖς ἔφμεν κύριοι φοῦ τὸν Osbv ἐλεῆσαι ἡμᾶς, 
αὐτὸς Ἀμῖν τοῦτο ἐχαρίσατο * ἐὰν ἄξια ἑλέους προσ- 
άγωµεν, ἐὰν ἄξια φιλανθρωπίας τῆς παρ᾽ αὐτοῦ, 
Daten ἡμᾶς ὁ Θεός. ἐὰν δὲ ἑαυτοὺς μὴ ἑλεῶμεν, 
τίς ἡμῶν φείσοται; Ἐλέησον τὸν πληδίον, καὶ 
ἑλκηθήσῃ παρ᾽ αὑτοῦ τοῦ θεοῦ, Μείζων. ἡ ἔλεημο- 
σύνη ἐστὶν ἡ εἰς τοὺς ἁμαρτωλοὺς 1. εἰς τοὺς δις 
χαίους. Ἐλεημοσύνη γὰρ τοῦτό ἐστι, o0 οὐ τοὺς 
κατωρθωχότας, ἀλλὰ τὸ τοὺς ᾽ πεπληµμεληκόιας 
ἑλεεῖν. | 


Οὐχ οὕτως ἑπαίνων ἄξιος 6 µέγαν ὑποδεχόμενος, 
ὡς Ó τὸν οἰκτρὸν καὶ ταλαίπωρον, Καὶ ὁ μὲν τὸν 
θαυμαστὸν xal περιφανῆ΄ θεραπεύων πολλάκις xal 
πρὸς ἀνθρώπων ἐπίδειξιν τοῦτο knofnos * ὁ δὲ τὸν 
ἀπεῤῥιμμένόν καὶ ἀπεγνωφμένον διὰ µόνην τὴν iv- 
«olv τοῦ Θεοῦ τοῦτο ἐργάζεται, 

Ἑλεημοσύνῃ πάσης ἁπηλλαγμένη ἀδιχίας ἐστίν, 
αὕτη πάντα ποιεῖ χαθαρά, Τοῦτο xat νηστείας 
Βέλτιον xal χαµευνίας, κχαἰτοι γε ἐχεῖνα Μοχθηρό» 
«spa χαὶ ἐπιπονώτερα, ἁλλ᾽ αὕτῃ χερδαλεωτέ- 
ea χρωτίρει φυχὴν, λεπτύνε, χαλὴν xav ὡραίαν 
ποιεῖ. 

Ἀμήχανον, xliv pupa κατορθώσωµεν ἀγαθὰ τῆς 
ἐλεημοσύνης ep, ἐπιθῆναι τῶν τῆς βασιλείας 
«αρεθύρων. | 

Ἐχεῖνα µόνα χερδήσοµεν, ὅσα ἂν ἐκεῖ προπέµ; 
Ψωμεν ἐχεῖνα µόγα ἐστιν ἡμέτερα, ὅσα τῆς ψυχῆς 
bert κατορθώματα, ἑλεημοσύνη xal φιλανθρωπία. 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXVII. 


870 


A Penes nos situm est ut Ijeus misereatur nostri, 


lpse nobis hane gratiam condonavit. Nempe si 
offerimus ei quse misericordia el benignitate ejus 
indigna non sint, miserebitur nostri: si vero nos 
nullà nostri misericordia tangimur, quis nobis 
parcet? Miserere proximi, et misericordiam a Dea, 
consequeris. Major est qu: peccatoribus exhibetur 
misericordia quam que justis. Που enim miseri - 
córdia est, 'non illorum qui recfe egerunt, sed qui 
deliquerupt, misereri. 


Non ij lgudandus est qui magnum aliquem 
suscipit, ut quam miserum et zrumnosum. Et qui 
colit bominem praestantem ei clarum, sepe ad 
ostentationem coram hominibus id facit : qui vero 
abjectum et desperatum cyrat, propter solum Dei 
preceptum id agit. 

Misericordia expers est omnis sceleris : omnia 
r&xidit pura. Hac εἰ jejunio οἱ cubitu super humo, 
quamvis molestioribus magisque acerbis melior est 
wipote utilior; bec animam colerat, eubtilem, pul- 
rhram et formosan efficit. 


Àd regni vestibula accedere nequaquam licet, 
qhamvis innumers, sed absque 55$ misericordia, 
peregerimus bona. ) 

Illa sola lucrabimur, que premiserimus illuc: 
la sola nostra sunt, quie bona opera animze di- 
cuntur, misericordja et. benignitas. Non enim licet 


O6 yàp δυνατὸν χρήµατα λαδόνεα ἀπελθεῖν * μᾷλ- C acceptis pecuniis abire : agedum igitur eas prz- 


λον δὲ xaX προπέµφωμεν αὐτὰ, ὥστε ἑτοιμάσαι t£v 
σχηνὴν ἐν ταῖς αἰωνίαις μοναῖς, 


Ἑλεημοσύνης χωρὶς Éxapmoc ἡ ψυχἠ. Πάντα 
ἀχάθαρτα ταύτης χωρὶς, πάντα ἀνόνητα, Τοῦτό 
ἐστιν ᾧ ἑξισοῦσθαι ὄννάμεθα τῷ θεῷ, «b ἐλεεῖν xal 
οἰκτείρειν. "Ozav οὗν τοῦτο μὴ ἔχωμεν, τοῦ παντὸς 
ἀπεστερήμεθα. Οὐκ εἶπεν, Ἐὰν νηστεύσητε, ὅμοιοί 
ἕστε τῷ Πατρὶ ὑμῶν. Οὐχ εἶπεν, Ἐὰν παρθενεύ- 
σητε. ᾽Αλλὰ τί; « Γίνεσθε οἰχτ[ρμονἒς, ὡς à Πατὴρ 
ὑμῶν 6 kv τοῖς οὐρανοῖς. Ἔλιον χὰρ, ens, θέλῳ, 
xai οἆ θυσίαν. ) 


"Dv βονλόμεθα πυχεῖν παρὰ . οῦ Θεοῦ, τούτων 
φερότερον µεταδιδόναι τοῖς Αλησίαν ὁρείλομεν. "Àv 
δὲ τοὺς πλησίον τούτων ἀποστερῶμεν, πῶς τυχεῖν 
αὐτῶν βδνλόμεθφ: « Μαχάριοι, φησὶν, οἱ ἑλεήμονες, 
ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονεαι. » Ανέλεςς δὲ fj χρίσις τῷ 
y ποιῄσαντι ἕλρος. 


Ἐκτεινόν σου εὰς χεῖρας pi εἰς τὸν οὐρανὺν, 
ἀλλ᾽ εἰς τὰς φῶν πενήτων χεῖρας. Ἐὰν εἰς τὰς τῶν 
πενήτων χεῖρας ἐχτείνῃς τὴν χεῖρα, αὑτῆς Ίψω τῆς 
κορυφῆς τοῦ οὐρανοῦ» ὁ γὰρ ἐχεῖ καθήµενος λαμ- 
δάνει τὴν ἐλεημοσύνην. *Av δὲ ἀχάρπους ἀνατείνῃς, 
οὐδὲν ὤνησας ' οὐ γὰρ ἐν τῇ ἑκτάσει τῶν χειρῶν, 
οὐδὲ ἐν τῷ κλήθει τῶν ῥημάτων, ἀλλ’ ἐν τοῖς ἔρτοις 
τὸ ἑπαχούεσθαί ἐστιν. "Axous γὰρ τοῦ προφήτου λέ- 
Ύογτος, e Ὅταν τὰς Ἱεῖρας ὑμῶν ἑκτείνητε, ἄπο- 
στρέγω τοὺς ὀφθαλμαύς µου ἀφ᾽ ὑμῶν, xal ἐὰν min 


mittamus, ut paremus nobjs t3hernaculum in seternis 
babitationibus. 


Ànima sine misericordia sterilis est. Sine bac 
omnia jmpura supt, ormnie inutilia. Hoc illud est, 
quo Deo similes nos evadere licet, misereri, in- 
quam, et condolere. Hoc nisi habeamus, privati 
sumus omnibus. Cbristus non dixit : Si jejunetis, 
shniles eritis Pairi vestro, neque Sj castitatem 
tue3mini. Quid igitur ? « Estote misericordes sicut 
Pater vester eolestis. Misericordiam enim, inquit, 
volo, ei non sacrificinm. » 


Qn: a Όεο consequi cupimus, ea prius eomumy- 
Wicsre debemus proximis, At si prozimos fraude- 


p Ius eis, quomodo nos exdem congeculuros spere- 


mos? 4 Beati, inquit, misericordes, qnoniam ipsi 
misericordiam eonsequentur. » Iimisericors autenj 
judicium illi continget qui miserigoruiam nqn 
&xercgerit. 

Extende manus tuas, nop 1n cgelum, sed in m3- 
nus pauperum. Si mapum in pauperis manus te- 
tenderis, lipsum cceli verticem attigisli; nam quj 
illic sedet, eleemosynam accipil. Si vero vacuag 
egtenderis, nihi] profecisti. Non enim fn extensione 
manuum, neque [ή verborum multitudine, sed in 
Ípsis operibus sftum est ut exaudiaris. Audi epip 
prophetam dicentem : « Cumrn extenderitis manus 
vesiras, avertam oculos meos a vobis : et si eoplosi 
fueritis in. deprecando, nou exaudiam vos. Quit 


$71 . ANTONI MELISS/R fi 
potius judicate pupillo et afflicto, et eaus3m viduse A θύνητε τὴν δέησι», οὐκ clodxoboouet. Kplvarc t 


promoveta, et discite quod bonum est facere. » 


Nisi essent pauperes, non tam multa peccata 
sbolerentur. Pauperes nohis vulnerum nostrorum 
medici sung : remedia nobis porrigunt manus $u3s. 
Non adeo medjcegs extendens manus et imponens 
pharmaca sanationem effici, qugm pauper manus 
extendens, et quai porrigimus accipiens, abstersjo 
est malorum nostrorum. Expendi argentum, simu] 
etiam peccata foras abierunt; tálea etiam sacerdotes 
erant, de quibus scriptum est : « Peccata populi mei 
tomedunt. » 

C:ecus misericordiam eonsecutus in regnum co- 
lorum dtücere novit: et. quamvis ad parietes of- 
(fendens, et incidens in foveas, ducem se prostat 
ascensionia in coelum. 

Quid írustra laborss, o dives, res pauperum in 


thesauris tiis recondens ? Cur indignaris petentibus - 


iMis tanquam B6 de tuo expendas? Bona paterna 
petunt, non tua, que tibi commissa sunt ipsorum 
gratia, non teeum nola. Da qus sceepisti, et usum 
eorum tibi concessum in lucro ponas. Satis est tibi 
quod dare, non accipere destinatus sis. 

Nibil itg gratum est Deo, quam pleemosyng. 
Quaresacerdotes antiquo ritu inungebanjur oleo, 
sicut et prophetze ; diviaz namque charitatis symbo- 
jum credebatur oleum, Quj quidem oleo ungehan- 
&ur, quia. Deum miseret honinym. A misericordia 


μᾶλλον ὀρφανῷ καὶ ταπεινῷ, xai δικαιώσατε χήραν, 
xai μάθετε χαλὸν ποιεῖν. h : 

Bl μὴ πένητες ἦσαν, obx ἂν cb πολὺ τῶν àyap- 
πηµάτων ὑπετέμνετο, Ἰατροὶ τῶν τραυμάτων εἰ 
τῶν ἡμετέρων ol πένητες φάρμακα ἡμῖν παρ, 
χουσι τὰς αὐτῶν χεῖρας. O0y οὕτως, ἰατρὸς χείρις 
ἑκτείνων xai φάρμακα ἐπιτιθεὶς, τὸν ἰατρείαν κα- 
ρέχει, ὡς πένης, χεῖρα ἑκτείνων καὶ τὰ map! ἡμῶν 
λαμόάνων, ἐχμαγεῖον τῶν Ἠμετέρων ἐστὶ xaxov, 
Ἔδωχα τὸ ἀργύριον, συνεξῆλθε xal ἁμαρτήματα, 
Τοιοῦτοι xg οἱ ἱερεῖς, περὶ ὧν γέγραπται, c Άμερ, 
τίας λαοῦ pou φάγονται, » 

Τυφλὸς οἶδεν ἑλεούμενος εἰς οὐρανῶν βασιλείεν 
χειραγωχεῖν' καὶ τοίχοις προσχρούων, «καὶ βόθρος 
ἑνολισθαίνων, οὗτος ὁδοποιὸς γίνεται τῆς εἰς obpavot 
ἀναδάσεως. 

Tl ματαιοπονεῖς, ὦ πλούσια, τὰ τῶν πενήτων Ly 
«ol; αοῖς θηφαυροῖς ἀποχρύπτων; Τί αἰτούμενας 
παρ᾽ αὐτῶν ἀγανακτεῖς ὡς οἴχοθεν ἀναλίσχων; Τὰ 
πατρῷα θέλουσιν, οὗ τὰ cà, τὰ ἐγχειρισθέντα on 
δι αὐτοὺς, οὐ μετὰ σοῦ γεννηθέντα. "À ἔλαδες Gs, 
xaX «hv χρῃσιν χέρδανον. Αρχεῖ σοι ὅτι διδόναι, di 
λαμδάνειν ἐτάχθης. 

Οὐδιν οὕτως εὐφβαίνει τὸν Θιὸν, ὡς ἑλεημοσύη. 
Asb οἱ ἱερεῖς χατὰ τὸ παλαιὸν ἔλαιον ἐχρίοντο, 18 
οἱ βασιλεῖς, καὶ οἱ προφῆται. "Ffc γὰρ τοῦ Βεοῦ 9 
λαγθρωπίας εἶχον σύμδρλον τὸ ἔλαιον. Ἐκειδὴ ἡ 
θιὸς ἑλεεῖ τοὺς ἀνθρώπους xal φιλανθρωπεύεται 


enim sacerJotii intium, gitur reges quoque oleo ϱ διὰ τοῦτο ἑλαίῳ ἐχρίοντο. Καὶ γὰρ τὴν ἱερωσύνην 


nnguehantur. « Omnium enini. (inquit) misereri de- 
bes, cum possis omnia. » Nempe» lioc ipsum, migererj 
dico, proprium est principatui. Cogita quod mun- 
dus per misericordiam eongitotus sit, οἱ imitare 
Dominum. Misericordia &ominis in proximum 
suum, Domini autem In omnes homines extendittr. 

Nihil tara similes Deo reddit, quam ad veniam 
improbis ac injuriosis dandam paratum esse. 

Greg. Nyss, Misericordia est volunterja tristi- 
ia ex alienis malis producta. 

Clententis, Facile posset Deus neminem (acere 
pauperem, sed ita bene(ücentiz ansam adimeret, 
nec amplius velleg aliquis condolere. Nunc varo 
»Jü aliorum gratia vel diyites vel egeni sant, ut 
locug et ugteria beueficenis suppetat, 

Philonis. Talem te famulis (αἱ przebe, qualem 
tibi Deum optas. &udiemur enim α Deo, sicut nos 
audimus, e£ sspiclemur ab ipso ut nos aspieinas. 
Afferamus igitur misericordiam pro -misericordia, 
ut pro sigoili simile adipiscagur. 

Democr. Hospitibus eL egenis impertire de rebus 
iuis. Nam qui non dat indigenti,, nec jpse accipiet 
cum indigebit. 

Piiscos injuriam passus a quodam cum illum 
puniendi potestatem haberet, diwisit, inquiens : 
Venia melior est. vindicta : hzc enim belluini est 
ingenii, illa mansueti. 

Philistionis, Ex percepto dolore condolere discas ; 
pam οἱ tibi alius qui doluit, condolebit. 


&zb ἑλέους ἐποίησεν, Καὶ οἱ βασιλεῖς ἑλαίῳ ἐχρίωτ, 
e ᾿Ελεήσεις vig, qngt, πάντας, Bp πάντα Uer. 
σαι. ) Τοῦερ γὰρ ἀρχῆς ἴδιον, τὸ ἐλεεῖν. "Evi 
ὅτι δύ ἔλεον ὁ κόσμος συνεφτάθη, καὶ μίμησαι t 
Δεαπότην. "Ἔλεος ἀγθρώπου ἐπὶ τὸν πλησίον αὐτῶ 
ἔλεος δὲ Κυρίου ἐπὶ πᾶσαν σάρχα. 

θύδὲν οὕτως ὁμοιοῖ τῷ Θεῷ, ὡς τὸ τοῖς πονηρᾶν 
χαὶ ταῖς ἀδιχοῦσιν εἶναι συγγνωμογικόν. 

"Ελεός ἔφτιν ἐχούσις λύπῃ ἀλλοτρίοις χαχοῖς tv* 
vesa pévn. | 

Δυνατὸς ἂν ὁ Gebc ποιῆααι µηδένα πένῃτα' ἁλλὰ 
*&b εὖ ποιεῖν περιῃρεῖτ, συμπάσχειν οὐδεὶς Mv. 
Bv δὲ ἀλλήλων ἕνεκα xad εὐποροῦμεν xal zoo" 
μεν, ἵνα τόπος γενώµεθα τῇ εὐποιίᾳ. 


Τοιοῦτος Υίνου περὶ «οὓς σοὺς οἰχέτας, olov tiri 
σοι τὸν Θεὸν γενέσθαι. Ὡς γὰρ ἀκούομεν, ἀχουστη: 
σόµεθα ὑπὸ τοῦ Θεοῦ * χαὶ ὡς ὁρῶμεν, ὁροθησόμ: 
ὑπ᾽ αὐτοῦ. Προσενέγκωμεν οὖν τοῦ ἑλέου τὸν Dit 
ἵνα τῷ ὁμοίῳ τὸ ὅμοων ἀντιλάδῳωμεν. 

Εένοις µεταδίδον, xal «olg δεοµένοις, ἐκ τῶν Ur 
των. Ὁ γὰρ μὴ διδοὺς δεομένῳ οὐδὲ αὐτὸς Μη 
ῥεόμενος. 

Πιτταχὸς ἁδικηθεὶς ὑπό τινος, xal ἔχων iow 
αὐτὸν χολάσαι, ἀφῆκεν, εἰπών * Συγγνώμη m 
pla; ἄμειγον. Τὸ piv γὰρ «ἡμέρου φὐφιὼς is, 3 
δὲ θηριώδους, - 

Ἐκ τοῦ παθεῖγ γίνωφχε τὸ σνμπαθεῖν. Kal d 
γὰρ ἄλλος συµπαθήσεται παθών. 


A 


83 


ΛΟΓΟΣ KH. 
Περὶ geibuAap. καὶ ἁμεταδόεων, καὶ ἑἐλεημοσύ- 
yn» μὴ ποιούγτω». 

Οὐὑαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς xaY Φαρισαῖοι ὑσοχρ.- 
ταὶ, ὅτι ἁποδεχατοῦτε τὸ ἡἠδύοσμον, καὶ τὸ ἄνηθον, 
xai τὸν χύμινου, xal ἀφήχατε τὰ βαρύτερα τοῦ 
νόµου, τὴν χρίσιν xal τὸν ἔλεον, Ταῦτα δὲ ἔδει τοιῇ- 
σαι, χάχεῖνα ph ἀφιένα., 

Εἰδότι καλὸν ποιεῖν, xoi μὴ ποιοῦντι, ἁμαρτία 
αὐτῷ ἐστιν. 

"Il χρίσοις ἀνίλεως τῷ μὴ ποιῄσαντι ἔλεος. 


Τὰ σπλάγχνα τῶν ἀσεδῶν ἀνελεήμονα. 
Ἔνστιν ἀῤῥωστία, ἣν εἶδον ὑπὸ τὸν ἥλιον, πλοῦ- 
τον φυλασσόμενον παρ) αὑτοῦ εἰς xaxíav αὐτοῦ " 


LOCI COMMUNES. — PARS ]. SERMO XXJX. 814 


SERMO XXVIII [ul. LIX?, 
De parcis et illiberalibus, et eleemosynam, non {- 
cientibus. 

Matth. xxii. Τὰ vobis, Scribx et Phariszi hy- 
pocrit», quoniam decimatis mentham, anetbum, ct 
cyminum, et quae graviora sunt in lege negligitis, 
judicium — scilicet et misericordiam : oportebat 
autem hxc facere, et illa non omittere. 

' Jac. w. Qui sciens bonum facere non facit, 
peccat. 

Salomonis. Inuniscricors judicium experietur qui 
misericordiam non fecit. 

Prov. xiu. lnpiorum viscera misereri nesciunt. 

Eccle. v. Vitium est quod vidi sub sole, djvitias 
custodiri in malum domini sui: ek ille peribun, 


καὶ ἀπολεῖται ὁ πλοῦτος ἐχεῖνος ἓν περισπασμῷ πρ- D malorum perversij3te. 


Μηρῶν. 
Ἔστι πλουτῶν ἀπὸ προσοχῆς xol σφιγγίας αὐτοῦ" 
καὶ χαταλείφει αὐτὰ ἑτέροις καὶ ἀποθανεῖται. 


Ὁ συνάγων ἀπὸ doyfig αὑτοῦ συνάχει ἄλλοις * 
καὶ iy τοῖς ἀγαθοῖς αὗτου τρυφῄσουσι πολλοί, — 

'O πονηρὸς ἑαυτῷ τίνι ἀγαθὸς ἔσται; Τέχνον, 
Χαθ᾽ ὅσον ἔχεις, εὖ ποίει σαυτῷ. 

"Axous, ἄνθρωπε, Σολομῶντος * μὴ εἴπης, Ἐπαν- 
ελθὼν ἑπάνηχε, xaX αὔΌριον δώσω, δυνατοῦ σου 
ὄντος εὖ ποιεῖν. O0 γὰρ οἶδας τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα. 
*Q ποίων παράἀγγελµάτων ὑπερορᾶς, χαὶ κατηφὴς el 
χαὶ δυσέντευχτος, ἐχχλίνων τὰς ἁπαντήσεις, μὴ πού 
4: xai μικρὸν ἀναγχασθῆς τῶν χειρῶν ἐχθαλεῖν | 
Μίαν οἶδας φωνὴν, Οὐκ ἔχων οὐδὲ δώσω, πένης Υάρ 
εἶμι. Πένης εἶ τῷ ὄντι παντὸς ἀγαθοῦ, πένης πί- 
στεως εἰς Θεὸν, πένης εἶ φιλανθρωπίας, πένης ἑλ. 
πίδος. Συμμεριστὰς ποίησον τῶν σητῶν τοὺς ἁἆδελ- 
φούς σου * πλεονεξίας εἶδος χαλεπώτατον, μηδὲ τῶν 
φθειρομένων μεταδοῦναι τοῖς ἑνδεέσιν. 


Οὐχ Ἠἠλέησας, οὐχ ἐλεηθήσῃ * οὖχ ἤνοιξας τὴν 
οἰχ-αν, ἀποχλεισθήσῃ τῆς βασιλείας ' οὐχ ἔδωχας 
ἄρτον τῷ πεινῶντ, οὗ λήμνῃ τὴν αἰώνιον ζωήν. 


Δεῖδον, ἄνθρωπε, τὰ ἔργα, xat ἀπαίτει τοὺς µι- 
σθούς. Οὐδεὶς μετὰ τὸ λυθῆναι τὴν πανήγυριν πραγ- 
μµατεύεται, οὐδὲ μετὰ τοὺς ἀγῶνας ἐπανελθὼν 


$7 Sirach. Est aliquis dives per curam et 
anxietatem stam, et relinquet opes aliis, ac mo- 
rietur. 

Qui eolligit animam suam defraudans, colligit 
aliis : et in bonis ipsius multi deliciabuntur. 

Maus sibi i ipsi, cuinam erit bonus? Fi ili, quoad 
potes, benefac tibi ipsi. 

Dasilii. Audi, o homo , Salomonem : ne dicas ; 
Itevertere alias, et cras tibi dabo, cum possis be- 
neficium prestare; nescis enim quid crastinus dies 
paríat. O quae praecepta. contemnis, et tristitiam ac 
gravitatem prx te fers, declinans obvios, ne quid 
etiam modicum expendere cogaris! Unam hanc 
vocem nosti, Cum nihil babeam, nihil dabo ; pauper 
enim sum. Átqui vere pauper es ct inops omnis 
boni, inops fldei erga Deum, inops benignitatis, 
inops spei. Quin impertiris Iratribus tuis ea quo 
aliter a tineis erodentur ? Pessimum istud avari- 
tig genus est, ne corruptioni quidem obnoxia 
iadigentibus communicare. 

Miaertus non es, misericordiam non consequc- 
rís; non aperuisti dormum, excluderis regno; non 
dedisti panem esurienti, non accipies zeternaum vi- 
tam. 

Ostende, o homo, opera, et pete mercedem. Nemo, 
solutis jam nundinis, negotiatur, neque post certa- 
mina reversus coronatur. Ne igitur post mortem 


στεφανοῦται * ob τοίνυν μετὰ τὴν τελευτὴν εὐσεδεῖ. p demum pius esse velis. 


"A&v σρι τῆς σπορᾶς τὺ θέρος. Πιχρίαν ἔσπει- 
ρας ; δρέπου τὰ δράγµατα. Τὸ ἀνηλεὲς ἑτίμησας ; 
ἔχε ἅπερ Ἰγάπησας. Ἔφυγες τὸν ἔλεον; φεύξεταί σε 
ὁ ἔλεος. Ἐδδελύξω πτωχό» ; βδελύξεταί σε ὁ 6v 
ἡμᾶς πτωχεύσας. 


ΛΟΓΟΣ Κθ'. 


Περὶ εὑὐεργεσίας καὶ χάριτος, xa) ἀχαριστίᾳς. 

Εἶπεν ὁ Κύριος, "Oxav ποιἠσῃς ἄριστον ἢ δεῖ- 
πνον, μὴ Φφώνει τοὺς φίλους σου, μηδὲ τοὺς ἄδελφούς 
σου, μηδὲ τοὺς συγγενεῖς σου, μηδὲ γείτονας πλου- 
σίους, μήποτε xal αὗτοί σε ἀντικαλέσουσι, xa γέ- 
νηταί σοι ἀνταπόδομα, Αλλ’ ὅταν ποιῇς δοχην, κάλει 
πτωχοίς, ἀναπήρους, χωλοὺς, τυφλοὺ;, καὶ µαχά- 


PATBOL, Ga. CXXXVI. 


Messis tibi sementi respondebit. Amaritiem 66- 
visti, carpe manipulos. Immisericordiam coluisti , 
habeas quod dilexisti : fugisti misericordiam, 
eadem te quoque fugiet : abominatus es pauperem, 
abominabitur te qui nostri gratia pauper fuit. 


SERMO XXIX [al. LVIII.] 


De beneficentia. et qratia εἰ ingratitudipe. 
Luc. xiv. Dixit. Dominus, Cum facis prandium 
aut coppam, noli vocare amicos tuos, neque fratres 
tuos, reque cognatos tuos, neque vicinos tuos divites» 
ne quando et ipsi te vicissim invitent, ac rependatur 
tibi henelficium. mo cum facis convivium, voca 
pauperes, debiles, claudos, cacos, et beatus eris, 


875 
quia non possunt rependere tibi ; rependetur enim 
tibi in resurrectione justorum. 

Luc. νι. Sícut vulis αἱ faciant vobis bomines, 
vos etiam eis similiter facite. 

Apost. Qui bene facit, ex Deo est : qui vero male 
facit, Deum non viit. 

Cuivis instituenti bonum Deus cooperatur in 
|) onum. 

Salomonis, Prudentig est etiam scire cujus sit 
gratia. 

Sermo bonus melior est munere, bonus sermo 
superat donum. 

568 Eccli. xxix, Labia justorum cognoscunt gra- 
tía2. 

Gratiam hominis tanquam oculi pupillam con- 
serva. 

8. Basilii. Ingratus animus videtur ín ablatione 
demum bonorum beneficium przteritum agnoscere. 


Bonorum operum gratie revertuntur ad largi- 
fores. 

Bericíactores quidem etiam ferm naturali in- 
stinctu amant; quid vero tantum boni amicus in 
nos confert , quantum inimici comparantes nobis 
benedictionem Domini, qui dixit : « Beati estis 
cum probra jecerint in vos, et persecuti fuerint, et 
dixerint omne malum verbum contra vos, men- 
tlentes propter me. Gaudete et. exsultate, quoniam 
merces veatra multa est in coelis? » 

Theolog. Dum navigas secundis ventis, manum 
porrige naufrago, et dum bene habitus ac dives es, 
ma'!e affectum juvato, 

Petitionis magnitudinem determinar] convenit 
pro modo illius a quo petitur. Tam enim absurdum 
est magna a parvo petere, quam parva a maguo, 
Hoc enim vile, illud importunum habetur. 

lomo nibil tam Dei habet quam benefacere: 
quamvis hic in magnis rebus, ilic in parvis bene- 
faciat, uterque nimirum pro sua facultate. 

Denefaciendo Deum imitari te puta. 

S. Chrysost. Mnltos videmus, post accepta bene- 
ficia, auctores beneflciorum veluti maucipia con- 
temnere, et frontem adversus ipsos contrahere. 


Benefüci simus erga illos qui non sentiunt se 
leneliciis affici, ne vos vicissiin aut laudantes aut 
aliter remunerantes mercedem nobis imminuant ; 
nam cum nihil ab hominibus acceperimus, tunc 
majora accipiemus a Deo. 


Spe sufficit vel ipsa voluntas magnum aliquod 
bonum faciendi. 

Non benefacit qui benefacit, sed beneficium ipse 
accipit potius quam dat, Majora enim accipit quam 
largietur;. quoyiam Deo mutuum dat, non homini- 
bus ; auget opessenen minuit. Minuit autem si nihil 
Qemat, οἱ nihil elargiatur. 

Greg. Nyss. Qui benum sibt in voluntate tan- 
ium proposuit, impeditur autem imbecillitate quo- 


ANTONII MELISS E 


πι 
À ριος ἔση, ὅτι οὐκ ἔχουσιν ἀνταπολοῦναί σοι. Άντακ» 
δοθήσεται γάρ σοι ἐν τῇ ἀναστάσει τῶν διχαίων, 
Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωπυ, xd 
ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως, 
Ὁ ἀγαθοποιῶν Ex τοῦ θεοῦ ἔστιν ὁ δὲ χαχι- 
ποιῶν οὐχ ἑώραχε τὸν θεόν. 
Παντὶ τῷ προαιρουµένφ τὸ ἆγαθὸν συνεργεῖ ὁ 
8:5; εἰς ἀγαθόγ. 
Φρονήῄσεως xal τὸ εἰδέναι τίγος ἡ χάρις. 


Κρείσσων λόγος ἀγαθὸς 7] δόσις ἀγαθὸς 1v 
ὑπὲρ ὁόμα. 
Χείλη ἀνδρῶν δικαίων ἑπίσταται χάριτα». 


B Χάριν ἀνθρώπου ὡς χόρην ὀφθαλμοῦ συντήρησα, 


Δἱ ἀχάριστοι φυχαὶ ἑοίχασιν kv τῇ ἁπαλλοτριώτει 
τῶν ἀγαθῶν τῆς παρελθούσης χάριτος ἐπαιοθά- 
νεσθαι. 

Τῶν ἀγαθῶν ἔργων al. χάριτες ἐπὶ τοὺς διδύντας 
ἐπαναστρέφουσιν. 

᾿Εὐεργέτας μὲν καὶ τὰ θηρία φυσιχῶς ἀγαπὰ * vl 
δὲ τοσοῦτον εὐεργετεῖ ὁ φίλος, ὅσον ol ἐχθροὶ πρὸ» 
ξενοῦντες ἡμῖν τὸν μακαρισμὸν τοῦ Κυρίου εἰπόν- 
τος: « Μακάριο ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς, xai 
διώξωσι, καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν Pa χαῦ ὑμῶν, 
φευδόµενοι Évexev ἐμοῦ χαίρετε καὶ ἀ γαλλ. ἄσθε, 
ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἓν τοῖς οὐρανοῖς ; 

Q "ως αλεῖς ἐξ οὗρίας, τῷ ναυαγοῦντι δὸς γεῖρα' 
ἕως εὐεχτεῖς καὶ mAoutel;, τῷ χαχοπαθοῦντι he 
ἠθησεν. 

Ῥυμμετρεῖσθαι δεῖ τῷ αἰτουμένῳ τὴν olio. 
Ὁμοίως yàp ἄτοπον παρὰ μιχροῦ μεγάλα ζητείν, 
xai παρὰ μεγάλου puxpd * τὸ μὲν γὰρ ἄκαιρο, 5i 
δὲ µικρο)όγον. . 

Οὐδὲν οὕτως ὡς τὸ εὖ ποιεῖν ἄνθρωπος ἔχει 8i), 
χἂν ὁ μὲν µείζω, ὁ δὲ ἑλάττω εὐεργετῇ, ἑκάτερο, 
οἶμαι, χατὰ τὴν ἑαυτοῦ δύναμιν. 

Εὐεργετῶν νόμιζε µιμµεῖσθαι θεόν. 

Ορῶμεν πολλοὺς τῶν ἀνθρώπων μετὰ τὰς ciet 
γεσίας, χαθάπερ ἀνδραπόδων, οὕτως ὕπερορωνταί 
«Gv εὐεργετησάντων καὶ τὰς ὀφρῦς ἀνασπώγαὴν 
χατ αὐτῶν. . 

D  E)epyazó ev τοὺς μηδὶ αἰἱσθανομένους ὅτι εὖε]- 
γετοῦνται, ἵνα μὴ ἀντιδόντες ἡμῖν τὸν ἔπαινν 

ὅ τι δήποτε, ἑλαττώσωσιν ἡμῖν τὸν µισθόν. τοι 

γὰρ μηδὲν καρὰ ἀνθρώπων λάδωµεν, τότε peli 

παρὰ θεοῦ ληφόμεθα. 

'Apxst πολλαχοῦ xal προαίρεσις µέγα Tif 
ἀγαθόν. 

Οὐκ εὖ ποιεῖ ὁ εὖ ποιῶν, ἀλλ’ εὖ πάσχει αὐτὸν, 
εὐεργετεῖται μᾶλλον, oóx εὐεργετεῖ. Μείζονα 739 
λαμόδάνει, f| δίδωσι. Θεῷ γὰρ δανείζει, οὐχ ἀνβρ- 
ποις * αὔξει τὸν πλοῦτον, οὗ μειοῖ * μειοῖ Bt, ἐὰν μὴ 
ἑλαττώσῃ, ἐὰν μὴ bo. 

Ὁ θ.λέσας τὸ ἀγαθὸν μ.όνον, κωλνθεὶς δὲ ap 
τὸ καλὺν τῷ μὴ δύνασθαι, κατ οὐδὲν Datos 











"p et 


m 


LOCI COMMUNES. — PARS [f 


. SERMO XXiX. 978 


τῆς ψυχῆς διαθέσει τοῦ διὰ τῶν ἔργων τὴν γνώµην Α minus effectam det , nihil inferior est animi sui ha- 


ὅσίξαντος. 


Tov εδεργετοῦντά σε el; φυχἠν, ὡς ὑπηρέτην 
Θιοῦ μετὰ θεὸν fpa. 

Οἱ δαπανῶντες εἰς ἀναξίους, δι ὧν ἐχρῆν θερα- 
πεύεσθαι τοὺς ἀξίους, τρισὶν ἁτόποις ἑνόχους ἑαυ- 
τοὺς ἀποφα[νουσιν * ἑζημίωσαν ἑαντοὺς, ἐνύδρισαν 
τοὺς χρηστοὺς, τοὺς φαύλους ἑνίσχυσαν, ὕλην ἆμαρ- 
τιῶν χορηγήσαντες. 

᾿Ἀχάριστον εὐεργετεῖν, xol νεχρὸν µυρίζειν, àv 
ἴσψ χεῖται. 

"Oety τρέφειν, χαὶ πονηρὸν εὐεργετεῖν, ταυτόν 
ἐστιν. Οὐδετέρου γὰρ ἡ χάρις εὔνοιαν γεννᾶ. 
^ Ἀναχρέων & µελοποιὸς, λαθὼν τάλαντον χρυσίου 


bitu , quam qui re ipsa propositum suum deelara- 
vit. 

Qui anime tus beneficium prestat, veluli mini- 
strum Dei post Deum honora. 

Photii patriarch, Qui largiuntur indignis ea qnx 
dignis conferri debebant, tria committunt absurda; 
mam et ipsi jacturam faciunt, etin bonos contume- 
ljosi sunt, et malos fortes reddunt materia vitiorum 
sappeditata, 

— 89 Plutarch. Ingrato benefacere, et ungere mor- 
tünm, eadem sunt, | 

Serpentem.alere , et malo benefacere, idem est. 
Neuter ad benevolentiam beneflcio trahitur. 

Aitacreon., Anacreon lyricus eum auri talentum a 


παρὰ Πολυχράτους τοῦ τυράννου, ἀπέλυσεν, εἰπών. B Polyerate tyranno accepisset, aliis id distribuit, in- 


Mia) δωρεᾶν, ἥτις ἀναγχάζει ἀγρυπνεϊν. 
Δημοσθένης ἐρωτηθεὶς εἰ ἄνθρωτης ἔχει ὅμοιον 
θεῷ, ἔφη * Tb εὐεργετεῖν χαὶ ἀληθεύειν. 


Mixpa χάριτες lv καιρῷ μέγισταί εἰσι τοῖς λαμ- 
Φάνουσι ταύτας lv περιστάσει. 

Μιχρὰ διδόναι βούλου μᾶλλον, ἢ μεγάλα ἐγγυᾷν. 
"O τε yàp κίνδυνος ἄπεστι, καὶ ὁ λαδὼν ἕἔργων, ob 
λόγου χρείαν ἔχει. 

"Qvi τὴν χάριν καταθῇ”, 8detov τὴν χάριν δίδου. 
Ἡ γὰρ βραδυτῃς λυμαίνέται τὴν δόσιν. 

Δυνάμενος χαρίζεσθαι, ih βράδυνε, ἀλλὰ δίδου, 
ἐπιστάμενος μὴ εἶναι τὰ πράγµατα μόνιμα. 

Ὅ πλουσίῳ χορηγῶν οὐδὲν διαφέρει τοῦ εἰς θά- 
»ασσαν ὕδωρ ἐχχέοντος. 

Οὐδὲν àv τῷ βίῳ τάχιστα γηράσχει ὡς χάρις. 

"H χάρις πρὸς εὐγνώμονας οὐδέποτε θνήσχει. 


M; φεῦγε μεκρὰ χαρίζεσθαι. Δόδεις γὰρ xal πρὸς 
κὰ μεγάλα τοιοῦτος εἶναι. 

Mh ὀνεφίεῃς τῷ φίλῳ σου χάριτας’ ἔσῃ Υὰρ ὡς 
οὗ δεδωχώς. 

Οἱ μὴ χρησάµενοι τοῖς καιροῖς ὀρθῶς, οὐδὲ εἰ 
συνέθη τι αὐτοῖς παρὰ τοῦ Θεοῦ χρηστὸν, µνηµο- 
γεύουσιν. 

ΜΗ αἴτει μεγάλα, ἵνα μὴ δυοῖν θάτερον, ἡ τυγ- 
χάνων λυπῆς, ἢ μὴ τυγχάνων λυπῇῃ. 


Mi παρὰ πάντων τὰ διδόµενα δέχεσθαι Xph* οὐ 
γὰρ θεμιτὸν ἀρετὴν ὑπὸ χαχίας τερέφεσθαἰ, 


Τοὺς ἀγαθοὺς sb ποῖει. Καλὸς γὰρ θησαυρὺς παρ 
ἀνδρὶ σπουδαίῳ χάρις ὀφειλομένη. 

Αδακάνητόφ (att τῆς εὐποιίάς ὁ πλοῦτος * ἐν τῷ 
διδύναι γὰρ λαμδάνεται, καὶ ἓν τῷ σκορπίζειν σνν- 
άγεται. 

Λαδών τι παρ” twee, εὐθὺς ἀπόδος, ἵνα «πάλιν 
λάδῃς. 

Ἀρήματα πορίδειν μὲν οὐχ ἀχρεῖον * ἐξ ἁδιχίας δὲ 
παντὸς χάκιον. — 

Ὕμνουφ 19 θιῷ, ἐπαίνους δὲ τοῖς ἀνθρώποις παρ- 
έχειν δεῖ. 

Εὔοια xal χάρις πειθόντων ἐστ]ν. οὗ βιαζµένων, 


quiens : Odi munus quod vigilare cogit. 

Demosth. Demosthenes interrogatig quid homo 
simile Deo haberet , dixit : Benefacere et vera di- 
cere, 

Democ. Parva beneficia tempestiva maxima sant 
acciplentibus ea in discrimine. 

Parva potius !argire, quam magna promitte. 
Hoc enim periculo vacat, οἱ qui accipit, re, nou 
verbis indiget. - 

Si cui benefactarus es, statim facito . 

Tarditas enim vitiosum reddit munus. 

Bi benefacere potes, ne cuneteris , sed largire, 
stlens quod res non sont stabiles, 

Socratis, Qui diviti Jargitur, nihil ab illo diffen, 
qui aquam in mare profundit. ' 

Wihil in vita celerius beneficio senescit ; 

Cutonís, Beneficium apud gratos nunquam ro- 
ritur. ' 

Epicuri, Ne recuses in parvis gratificari : vide- 
beris enim in magnis quoque ejusmodi esse. 

Sexti. Ne exprobres amico tuo beneficia; sic 
enim eris tanquam non dederis. 

— Demosth. Qui temporis rationem non habent, nec 
arripiunt occasionem, quamvis aliquid boni diviuni- 
tus eis obtigerit non meminerunt. 

— Ne petas magna , ne alternm e duobus secidat, 
ut vel compos redditus voti molestus fias aliis , vel 
non compos, ipse molestiam sentias, 

Cratetis. Non ab omnibus quz dantur ecciplenda 
gunt. Non decet enim virtutem ab improbitate pu- 
triri. 

Jeocrat. Benefacité bonis, Pulcher enim thesau- 
rus est apud virum bonum debita gratia. 

Theepidat. Opes ^on absumuotut beneficentia : 
dando enim accipitur, et spargendo colligitur, 


Cum quid ab aliquo accepisti, mox redde, ut ite- 
rum accipias. 

Non instile quidem est peáepias aequirere : η 
per injustitiam vero, longe pessimum. 

κκ. Deo , heminibes laudes exhibere opor- 


"Benevolentia el gratia persuadentium cst, aon 
cogentiuin, 


519 - 
SERMO XXX | al. XXXIII]. 
De inopia εἰ paucarum rerum indigentia. 

60 Matth. vi. Dixit Dominus : Ne solliciti sitis. 
vitx vestrae quid comedatis, neque corpori vestro 
quid induatis ; sed quzrite regnum Dei et justitiam 
ejus, et hac omnia adjieientur vobis. 


Αεί. xx. Àrgentum aut aurum aut vestimentum 
nullius desideravi ; ipsi scitis, quod necessitatibus 
meis, et his qui mecum sunt suppeditaverunt manus- 
lie. 

Hebr. xii. Sint mores alieni ab avaritia, contenti 
lis quz adsunt. Siquidem ipse dixit ; Non te de- 
Sero, neque derelinquo. 

Philipp. ww. Nam ego didici in. quibus sum, in 
his contentus esse. Novi et humilis esse, novi et 
excellere ; ubique et in omnibus institutus sum, et 
saturari el. esurire, et abundare et penurlam pati. 
Q«mnia possum per Christum qui me corroborat. 

Psal. xxxvi. Modieum satius est justo, quam 
Magna peccatorum divitiz. 

Psal. ντι. Divitie si affluant, cor ne apponite. 

Prov. xxi. Vir indigens, amat sobrietatew. Qvi 
vinum et oleum amat, non ditescet (1), 

Melius est pauca accipere cum justitia, quam 
multr possessiones cum injustitia. 

Melius est convivium eum oleribus 3d amicitiam, 
quam appositio vitaloruu cum inimiticia. 

Prov. xvit. Melior. est buecella cum voluptate in 
paee, quam domus plena mulüs bonis et injustis 
pecoribus cum contentione. 

Ibid. xxx. Divitias et paupertatem ne mihi des, 
Domine , sed necessaria et quz sufficiant mihi lar- 
gire, ne saturatus flam vanus, et dicam : Quis me 
videl ? aut pauper (acius furtum committam, et ju- 
1601 per nomen Dei mei, 

Ibid. xxv. Invento melle quod satis est comede, 
ne forte repletus evomas, 

Sirach. Prastat pugillus plenus cum quiete, duo- 
bus pugillis cum labore. 


llomini sapienti sufficit exiguum. ΄ 


Vita (rugalitatem sequentis jucunda erit. 
Somnus sanilatis iu ventre moderato, 


S. Basilii. Mogaanimi sitig. Parietes vero eeu 


perviseu magni eumdem usum exliibent, 
Unus est seopus vestis, ut sufficjens tegumentum 
si aJ hiemem et zstatem. 
BSuniptus supra quam necessitas et usus postulant, 
busus est. ) 
Theol. Praestat exigua portio eum securitate, ma- 
n2 com debilitate. - ZEN 
Greg. Nyss. Inopia tibi sit obsonium, et quod sa- 
tielas non adjicitur satietati, nec appetitus hebeta- 
tur crapula, 
Qui diem dedit, dabit etiam-qua ad diem ne- 
cessaria sunt. 
Rerum uecessariarum usus οἱ possessio Q1 non 


(1) Aliter legitur apud IIebreos. 


ANTONII MELISS.E ι ego 


t4 AOTOZ A'. 
Περὶ áxtnpocórnc xal ὁλιγοδείας. 

Εἶπεν ὁ Kóptoc: Mh. µεριμνήσητε τῇ duyi ὑμῶν 
τί  φάγητε * μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν sU ἐνδύση- 
σθε, Ζητεῖτε δὲ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν 
δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθῄσεται 
ὑμῖν. 

Αργυρίου f) χρυσίου 3j ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἑπεθύ. 
paa * αὐτοὶ γινώσχετε ὅτι ταῖς χρείαις µου, καὶ τὰς 
οὖσι µετ᾽ ἐμοῦ, ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. 


Αφιλάργυρος ὁ τρόπος, ἀρχούμενος τοῖς παροῦ- 
σιν, Λὐτὸς γὰρ εἶπεν, « OO µή σε ἀνῶ, οὐδ οὐ yi 
σε ἐγχαταλείπω. ) 

Ἐγὼ ἔμαθον iv oT; εἰμι, αὑτάρχηῆς εἶναι. Οἶδα 
xal ταπεινοῦὔσθα!, οἶδα καὶ περισσεύειν. iv πανιὶ 
xal iv πᾶσι μεμύημαι χαὶ χορτάζεσθαι xal πεινᾶν, 
xal περισσεύειν xol ὑστερεῖσθαι. Πάντα ἰσχύω iv 
τῷ ἑνδυναμοῦντί µε Χριστῷ. 

Κρεῖσσον ὀλίγον τῷ δικαίῳ ὑπὲρ πλοῦτον ἆμαρ. 
τωλῶν πολύν. 

Πλοῦτος ἐὰν ῥέῃ, " προστίθεσθε καρδίαν. 

'Avhp ivbeh; ἀγαπᾷ σωφροσύνην. Φιλῶν οἶνον 
xai Ελαιον οὗ πλουτήσει. 

Κρεῖσσον ὀλίγη λῆψις μετὰ διχαιοσύνης f) πολλὰ 
γεννήµατα μετὰ ἁδιχίας. 

Κρεῖσσον ξενισμὺς μετὰ λαχάνων πρὺς oua, f 
παράθεσις µόσχων μετὰ ἔχθρας. 

Κρεῖσσον φωμὸς μεθ) ἡδονῆς ἓν εἰρήνῃ, fj οἶχος 
πλήρης πολλῶν ἀγαθῶν xai ἀδίχων θυμάτων μετὰ 
μάχης. 

Πλοῦτον xai πενίαν μὴ μοι δῷς, Κύρις' σύνταξεν 
δέ µοι τὰ δέοντα xal τὰ αὐτάρχη, ἵνα μὴ πλήσθεὶς 
ψευδῆς γένωμαι, χαὶ εἴπω, Τίς µε ópd ; ἡ πενηθεὶ; 
Χλέφω, xaV ὁμόσω τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ µου. 


Μέλι εὑρὼν φάχε τὸ ἱκανὸν, ph ποτε πλησθες 
ἐξεμέσῃς. 

Κρεῖεσον πλήρωμα bpaxhe μετ) ἀνάπαύσεως, ὑπὲρ 
πλήρωμα δύο δρακῶν ἐν μόχθψ. 

'Q; ἰχανὸν ἀνθρώπῳ πεπαιδευµένῳ τὸ ὀλίγον, 

Ζω] αὑταρχείας. ἑργάτου γλυκανθήσεται. 

Ὕπνος ὑχείας ἐπὶ ἐντέρῳ µετρίῳ. 

Μεγάλην ἔχετε τὴν duyfjv. Τοῖχοι δὲ χαὶ μιχρὰ 


D καὶ µείζους τὴν αὐτὴν χρείαν παρέχονται. 


Σχοπὸς ἐσθῆτος εἷς, χάλυµµα εἶναι σαρχὸς, xpt 
χειμῶνα γαὶ θέρος αὐταρχές. 
: Παράχρησίς &sviv ἡ ὑπὲρ τὴν χρείαν δαπάνη. 


Κρεῖσσον μιχρὰ µερὶς μετὰ ἀαφαλείας, À peri? 
μετὰ σαθρότητης. 

Ὄψον σοι γενέσθω fj ἔνδεια, xol τὸ uh ἐπιδήλ 
Mv χόρῳ τὸν zógov,. μηδὲ ἀμδλύνειν «fj, xparziit 
τὴν ὄρεξιν. 

Ὁ τὴν ἡμέραν διδοὺς, xaX τὸ εἰς τὴν ἡμέραν 60 
δώσει. | 

'H τῶν ἀναγχαίων χτῆσις καὶ χρῆσις οὐ τὸ 


gt 














881 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXXI. 


832 


ποιότητα βλαθερὰν ἔχει, ἀλλὰ τὴν παρὰ τὸ µέτρον.Α qualitatem habet noxiam, sed ipsam praeter modum 


ποσότητα. 

᾽Αγαθὸν ἀναγκχαῖον fj ὁλιγοσιτία. 

Ὁ σπουδαῖος ὁλιγοδεῆς, ἀθανάτου xal θνητῆς φύ- 
σεως µεθόριος. τὸ μὲν ἐπιδεὰς ἔχων διὰ σῶμα 
θνητὸν, τὸ δὲ μὴ πολυδεὲς διὰ φυχὴν ἐφιεμένην 
ἀθανασίας. 


“Ἡ αὑτάρχεια, πηγἣν ἔχουσα σωφροσύνης, µέτρον 
taxi τῶν ἀναγχαίων xal χρησίµων πρὸς τὸν βίον. 


᾿Ασκητέον ἠλίγων δεηθῆναι' τοῦτο γὰρ ἐγγυτάτω — 


Θεοῦ, τὸ δὲ ἑναντίον µαχῥοτάτω. 


ΛΟΓΟΣ ΑΛ’, 


Περὶ α.Ιούτου, καὶ π.λουσίων εὖ καὶ προσηκόντως 
βιούγτων.,. 


Εὐχοπώτερόν ἐστι χάµηλον διὰ τρυπήµατο; ῥα- 
Φίδος διελθεῖν, Ἰ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ 
Θεοῦ. 

Τοῖς πλουσίοις ἓν τῷ νῦν αἰῶνι παράγχγελλε uh 
ὑψηλοφρονεῖν, μηδὲ ἠλπιχέναι ἐπὶ πλούτου ἁδηλό- 
τητι, ἀλλ' ἐπὶ τῷ θεῷ, τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα 
πλουσίως εἰς ἁπόλαυσιν. 

Οἱ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρα- 
σιιὸν xat παγίδα τοῦ διαδόλου, xal ἐπιθυμίας ἀνονή- 
τους καὶ βλαδερὰς, αἴτινες βυθἰζουσι τοὺς ἀνθρώ- 
πους £l; ὄλεθρον χαὶ ἀπώλειαν. 

Ἡλοῦτος προστίθησι φίλους πολλούς. 

Πλούσιοι πτωχῶν ἄρξονσιν. 

Ἀγαθὸς πλοῦτος, ᾧ µή ἐστιν ἁμαρτία, 

Κρείσσων πτωχὸς δίχαιος ἡ πλούσιος φεύστης. 


Μακάριος πλούσιος ὃς εὑρέθη ἅμωμος, xal ὃς 
ὀπίσω χρυσίου οὐκ ἐἑπορεύθη. 
Πλαύσιος σλλευόµενος στηρίζεται ὑπὸ φΏων. 
Ἁγρυπνία πλούτου ἑχτήχει σάρχας, χαὶ ἡ µέρι- 
pva αὐτοῦ ἀφιστᾷ ὕπνον. 
Ῥευστὴ ἡ φύσις τοῦ πλούτου, χειµάῤῥου ὀξύτερον 
τοὺς ἔχοντας παρατρέχει, ἄλλοτε ἄλλον πέφυχε ποαρ- 
αμεῖδεσθαι. 
Δύνασαι μᾶλλον ὕδωρ τῇ χειρὶ περιλαθὼν χατα- 
Gyelv, 3) πλοῦτον διαρχῶς συντηρῆσαι, 
Ὅ χαλὸς, κατὰ τὸν ὁρθὸν λόγον τὰ παρόντα 


quantitatem. 

Paucitas cibi necessarium benum est. 

Philonis. Virtutis studiosus paucis indiget, in 
confinio mortalis et immortalis natura situs : indi- 
gentia quidem laborans propter morlale corpus, 
non multis autem indigens, propter animum immor- 
talitatis cupidum. 

Fruyalitas, ex temperantia ceu fonte scateriens, 
rerum ad vitam necessariarum οἱ utilium mensura 
est. 

Exerceri oportet ut paucis egeamus : hoc enim 
Deo proximos reddit, contrarium ab eodem remo- 
tissimos. 


SERMO XXXI [ al. CXLI ]. 


B δε divitiis ei divitibus , qui bene ac decenter vivunt, 


Mauh. xix. Facilius est camelum per foraucn 
acus transire, quam divitem in regnum Dei. 


I Tim. vi. Divitibus in. hoc szculo praeipe ne 
altum sapiant, neque spem in opes instabiles repo 
nant, sed in Deum qui nobis omnia porrigit ad 
fruendum abunde:  - 

I Tim. vi. Qui ditescere volunt, incidunt in ten- 
tationem et laqueum diaboli, et cupiditates inutiles 
ae noxias, quae demerguut homines In peruiciem et 
iuteritum. 

Prov! xix: Divitia multos amicos addunt. 

lbid. xxn. Divites imperabunt pauperibus. 

Bou: divitize, que sine peccato suut. 

lbid. xix. Melior est pauper justus, quam dites 
mendax. 

Eccli. xxu, Beatus dives qui inventas est incul- 
pabilis, et qui aurum non affectavit: 

Ibid. χι. Dives coneussus fulcitur ab amicis. 

Jbid. xxx), Vigilia divitiarum tabefaciunt corpus, 
et sollicitudo earum amolitur àomnum, 

Basilii. Fluxa divitiarum natura torrente celc- 
rius possidentes preetermeat, et alias alium preter- 
labi solet. 

Aquam citius manu eompreheusam tepueris, 
quam divitias salis servaveris, ' 

Qui bene et recta ratione prsesentia administrat, 


µεταχειριζόμενος, οἰκονόμος ἐστὶ τῶν παρὰ cou * D eeconomus est rerum divinitus datarum, et lauda- 


ἐπαινεῖσθαι καὶ ἆγα πᾶσθαι ὁ τοιοῦτος δἰχαιός ἐστι διὰ 
τὸ φιλάδελφον xal χοινιυνικὸν τοῦ τρόπον. 

Ὁ μὲν δίκαιος οὔτε παρόντα ἀποστρέφεται τὸν 
τλοῦτον, οὔτε μὴ παρόντα ἐπιζητε]. Οὐ γὰρ ámo- 
λαυότικός ἐστι τῶν διδοµένων, ἀλλ᾽ οἰχθιόμος. Οὐ- 
δεὶ; δὲ τῶν νοῦν ἑχόντων ἑπιτρέχει τῇ ἀσχολίᾳ τῆς 
τῶν ἀλλοτρίων διανομῆς, ἐὰν μὴ πρὸς τὴν τῶν πολ- 
λῶν ἀποθλέπῃ δύξαν, ct θαυμάζονσι xal ζηλοῦσι 
τοὺς àv ἑδουσίᾳ τινὶ χαθεστῶτας. 


Ὡς ἁπόλοιτο πλοῦτος, εἰ μὴ βοηθεῖ πένησιν ! 


(4) Aliter egitur apud Hebraeos. 


ri ac diligi meretur propter ingenium ad fraternam 
amorem et communicationem proclive.' 

Justus quidem neque presentes divitias eversatur, 
nec absentes requirit ; non enim sibi tantum 
fruitur rebus quas Deus dederit, sed dispensator 
earum est, NuMus vero mente preditus sponte 
festinat ad negotium aliena dispensandi, nisi glo- 
riam popularem respiciat ; admiratur enim vulgus 
ei felices judicat illos qui aliqua potestate prae- 
celiuut, 

G2 Theologi. Utinam pereant divitiz, nisi pau- 
peribus subveniaut | ' 


883 


ANTONII MELISS £ 


88 


Qui enim opus est multa réfofrere latronibus Á τι γὰρ δεῖ θησαυρίξειν λῃσταῖς xal χλέπταις, χαὶ 


οἱ furibus, et mutationibüs temporum, qos alias 
jh alios Lrapaferunt el ventilant instabilem opu- 
lentiam, non autem recondere in apotheeas muni- 
las, οἱ omnibus insidlis validiores 

Chrysost, Pauper nog tam desiderat necessaria, 
quam superflua dives: nec rorsus tantam vim aut 
facultatem habet pauper ad exercendam improbi- 
(tem quantam dives! 
, Si quiscupiditate superior vincitur a pecuniis, 
ne cupiditatem quidem szpe vincif, sed a natura 
accepit ut parum οἱ molesta sit he. Non enim omnes 
similiter luxuriosi sunt. EE 
, Radix omnium malorum est pecunie studidm., 
Desiderium enim divitiarum est, perjurium, furtum, 
rapina, scoftatio, invidia, cedes, odium fratrum, 
Lellum, avaritia, simulatio, adulatio. 

Greg. Nyss. Honeste possidere pauca multo 
przstabilius est quam improbe mulia possidere. 

Nulla lucrandi satietas unquam oboritur, sed 
quod subinde accipitur materia et fomentum ma- 
joris desiderii 6t. 

Clementis. Optima sunt opes inopia espidi- 
tatum. | 

Philonis. Divitiarum decus-non In loculis situm 
est, scd in auxilio egentibus exhibendo, — 
ο Nili. Ne velis ditescere ea causa ut liheralis sis 
in pauperes. Deus enim Jubet justum misereri ex 
lis quaa habet. 


Plutarchi. Ut vestes talares eorpora, sic opes im- α 


modicz animas impediunt. 

Equus generosus non ex apparatu pretiosó judi- 
eatur , sed qui naturs sit egregius: neque vir ho- 
Deetus qui magni pretii possidet opes, sed qui ge- 
neroso animo sit. - 

Democriti. Aseidua inest cunctis hominibus divi- 
Liarem cupiditas ; non acquisita enim eruciat ; ac- 
quisita vero curis fatigat ; perdita denique tristitia 
coniicit. 


Naturales diviti constant pane et aqua et pára- : 


bili corporis legumento ; superfluz vero infinitam 
in animo cupiditalis vexationem lisbent. 


Rebus ii& quas natura largitor omnes abundamus : 
qu: vero in nobis sitx: sunt, earum omnes sumus 
inopes. , 

Socratis. Vinum qnidem mutatur cum vasiá : di- 
vitig autego sequuntur mores possidentium." 

Sudor quidem honestior est, quem exercitium 
elicit : divitia) vero propriis laboribus parantur. 

Cliarchi. Magna dos non facit meliores li- 
heros, — 

63 Continentia fundamentum est pietatis : appe- 
uitio autem possessionis initium est avaritiz. Nam 
ες pecunie stadio injustitia producitur. 

Eusebíi. Homines vani colunt et almirantur ma- 
gnos et pecuniosos, quamvis mali sint : bonos autem 
contemnunt si paupertatem eorum animadver- 

rin 


xatpüv μεταδολαῖς ἄλλοτε εἰς ἄλλους μετατιθέντων, 
καὶ ῥιπιξόντων τὴν ἄστατον εὐπορίαν, ἀλλὰ μὴ εἰς 
tác ἀόφαλεϊς ἀποθήχας ἀποτίθεσθαι τῶν ἐπιδω- 
λευόντων ἰσχυρότέρας ; RN 

Ob τοσοῦτον πένης ἐφίεται τῶν ἄναγκαίων, ὡς εὧν 
περιττῶν ὁ πλούσιος * οὐδ aU ἑοσαύτην Ισχὺν ἷ- 
χει πρὸς τὸ χρήσασθαι τῇ πὀνηρίᾷ, ὅσην δύναμιν εζ- 
τος. 

E τις ἐπιθυμίας χρατῶν ὁπὸ χρημάτων. νιχᾶται; 
οὐδὲ «ἐπιθυμίας πολλάκις xpazst, ἀλλὰ ἀπὸ φύσεως 
ἔλαχε τὸ μή σφόδρα ἐνοχλεῖσθαι ἐντεῦθεν, 0 χὰρ 
πάντες ὁμοίως εἰαὶ χαταφερεῖς. 

. Ῥΐζα πάντων τῶν χαχῶν ἐστιν 4 φιλοχρηματία. 

Ἐπιθυμία γὰρ τοῦ πλούτου, ἑπιορχία, χλοπὴ, àp- 
παγὴ, πορνεία, φθόνος, φόνος, μισάδελφία, πόλεμος, 
πλεονεξία, ὑπόχρισις, χολαχεία. 

Τὸ καλῶς ἔχειν ὀλίγα πολὺ τιµιώτερον τοῦ χαχῶς 
ἔχειν πολλά. 

Ὀὐδείς ποτε τοῦ χερδαίνοιν γίνεται αέρος, ἁλλὰ 
τὸ ἀεὶ λαμδανόμενον ὕλη xai ὑπέχχαυμα τῆς τοῦ 
πλείονος ἐπιθυμίας καθίσταται. 

Ηλοῦτος ἄριστος ἡ τῶν ἐπιθυμιῶν πενία. 


Πούτου κάλλος o0x kv βαλαντίοις, ἁλλ᾽ by τῇ τῶν 
χρΏξόντων ἐπικουρίφ.. 

Μη βούλου πλουτεῖν φιλοπτωχίας ἕνεχιν. 'À rt. 
γὰῤ τῶν ὄντων ἐλεεῖν ὁ Bab, νὸμοθετεῖ τὸν δίκαιον. 


Al μὲν ποδήρεις ἐσθῆτες «à σώμάτε, αἱ δὲ ὑτέρ- 
µετροι περιουσίαι τὰς ψυχὰς ἐμ.ποδίζουσιν. 

Οὗὖτε ἵππος εὐγενῆξ χρίνοιτ) ἂν πολυτελῆ σχευὴν 
ἔχων, ἁλλ' ὁ τῇ φύσει λαμπρός "οὔτε ávhp σκον- 
δαῖος ὁ πολύτιμον οὐσίαν χεχτηµένος, ἁλλ᾽ ὁ «ly qe 
1ν γενναῖος. 

Διηνεκῆς ἐπὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἡ τοῦ κλούτου 
ἐπιθυμία" μὴ κτηθεῖσά μὲν γὰρ τερύχει * χτηθεῖσα 
δὲ βασανίζει ταῖς φροντίσιν * ἀποχτηθεῖσα δὲ, sal] 
λύπαις. 

Ὁ κατὰ φύσὶν πλοῦτος ἄρτῳ καὶ ὕδατι, χαὶ τῇ 
τυχούσῃ τοῦ σώματος Φχέπῃ συμπεπλήρωται ὁ & 
περιττὸς κατὰ Φνχὴν ἀπέραντον ἔχει καὶ τὴν τῆς 
ἑπίθυμίας βάσανον. | 

"Όσα μὲν ἐπὶ τῇ φύσει, πάντες ἐσμὲν πλούσιο ' 
ὅσα δὲ ἐφ' ἡμῖν, πάντες ἐσμὲν πένητες. 


ὅ μὲν οἴνος συμμεταδάλλει τοῖς ἀγγείοις, Ó n 
αλοῦτος τοῖς τῶν κεκτηµένων τρόποις. 

Ἱδρὼς μὲν ὁ ix τῶν γυµνασίων ἐὐσχημονέστερα᾿ 
πλοῦτος δὲ ὁ ἐκ τῶν ἐδίων πόνων. — 

Προλξ πο)λὴ τέχνά βελτίονα δὺ ποιεῖ. 


Ἐγκράτεια αρητὶς εὐσεδείας: ὄρεξις χτήσεδί 
ἀρχὴ πλεονεξίας. Ἐκ yàp φιλαργυρίας ἀδιχία ga 
νεται. 

οἱ µάταιοι τῶν ἀνθρώπων τοὺς μὲν μεγάλους xe 
µατα ἔχοντας, χἂν φαύλους, τιμῶσί τε xdi ub 
μάκασι * τῶν δὲ σπουδχᾳίων ἔπειδὰν ἀχρηματίαων d 
va (visi, ὑπερρρονέ.υσιγ. 


-—-— s — 














885 
Ηολλῶν καχῶν ἐπιχάλυμμά ἔστιν ὁ πλοῦτος. 
Κῑν µυρίων πηχῶν Yr χόριος ὑπάρχῃς, θανῶν 

γενήσῃ τριῶν 4 τεσσάρων. 


ζημίαν αἱροῦ μᾶλλον ἢ κέρδος αἰσχρόν ' ἡ plv γὰρ 
ἅγαξ σε λυπήσει, τὸ δὲ δια παντός. 


Πλοῦτος κακίας βᾶλλον À χαλοχαγαθίας ἐστὶν ὑπη- 
pívn;. 

Tl ἐστι πλοῦτος ; θησαυρὸς xaxov, ἑφόδιον ἁτυ- 
χημάτω», χορηΤία πονηρίας. 

Πλοῦτος ἀπὸ χαχῆς ἐργασίας ἐπιγινόμανος ἐπι- 
Φανέστερον ὄνειδος χέκτηται. 


ΛΟΓΟΣ ΛΕΒ’, 


LOCI COMMUNES. — PARSTI.SERMO XXXII, 


-A Divitis multis malis quas velum preetexunt. 


836 


Philistionis. Quamvis dominus sis plurimz terra, 
οἱ infinitos ruris tubitos possideas, mortuus ad 
tres aut quatuor redigcris. 

Chilonis. Damnum potius quam turpe lucrum 
elige. Hoe enim perpetuo te affliget , illud semel 
tantum. 

Divitie magis inserviunt improbis, quam bofiis 
et honestis studiis. 

Quid est opulentia ? Thesaurus malorum, ca- 
lamitatis viaticum, Improbitatis suppeditatio. 

Divitis ex malo yrinciplo parate plus habent 
infamis. 


SERMO XXXII [al. CXLII]. 


Hepl «ἰουσίων οὐκ εὖ βιούντων, καὶ τῶν παρε- B p, divitibus qui male vivunt, et de malis eos sequen- 


πομένων αὑτοῖς χακῶν. 

Εἶπεν ὁ Κύριος tol; ἑαντοῦ μαθηταῖς, ᾽Αμᾶν 
λέγω ὑμῖν, ὅτι δυσχόλως. πλούσιος εἰσελεύσεται 
eis τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Πάλιν δὲ λέγω ὑμῖν, 
εὐχοπώτερόν ἐστι χάµηλον διὰ ερυπήµατος ῥαφίδος 
εἰσελθεῖν, ἢ πλούσιον εἰς «hv βασιλείαν τοῦ Θεοῦ 
εἰσελθεῖν. 

Οὖὐαὶ ὑμῖν, οἱ πλουτοῦντες, ὅτι πεινάσετε, ὅτι 
ἀπάχετε τὸν μισθὸν ὑμῶν καὶ τὴν παράκληαιν. 

Ol πλούσιοι, χλαύσατε, ὁλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαι- 
πωρίαις ὑμῶν cal; ὑπερχομέναις * ὁ πλοῦτος ὑμῶν 
σέσηπε, xal τὰ ἱμάξια ὑμῶν σητὀόρωτά ἐγένετο. Ὁ 
χρυσὺς ὑμῶν καὶ ὁ ἄργυρος χατίωται, καὶ ὁ ib, αὐ- 


tibus. 


Matth, xix. Dixit Dominus ad discipulos suos : 
Vere dico vobis quod dives difficulter ingredietur in 


Tegnum caloruim. Et iterum dico vobis : Facilius 


est camelum ingredi per foramen acus, quam di- 
vitem in regnum Dei. 


. Luc. vi. V. vobis, divites, quia esurfetis, quia 
mercedem et consolationem vestram recep'stis. 
Jac. v. Agite nunc, divites, plorate, ululantes 
super miseriis vestris qux advenient vobis. Divitiue 
vestre putrefacta sunt, vestimenta vestra a lincis 
plane consumpta sunt. Aurum et argentum vestrum 


τῶν εἰς μαρτύριον ἔσται, καὶ χαταφάγεται in σάρ- 6 2eugine vitiatum est, et aerugo eorum in testimo- 


Χας ὑμῶν, ὡς Up. 


Mh ροδοῦ ὅταν κλουζήσῃ ἄνθρωπος, $ ὅταν πλη- 
Ὀυνθῇ 4 δόξα τοῦ ofxou αὐτοῦ. 

Κυνήγια λεόντων ὄναγχροι àv ἑρήμῳρ ' οὕτως νομαὶ 
ἠλουσίωύ πτωχοί. 

Πλουσίου αφαλέντος πολλοὶ ἀντιλήπτορες. 

Ἑλάλησεν ἀπόῤῥητα, xai ἐδιχαίωσαν αὐτόν. 

Ἡλούσιος ἐλάλησε, xai πάντες ἐσίγησαν, καὶ 45v 
λόγον αὐτοῦ ἀνύψωταν ἕως τῶν νοφελῶν. 

*O ἄδοξος ἐν πλούτῳ, Ev πτωχείᾳ ποσαχῶς ; 


᾽Ανδρὶ µιχρολόγῳ οὐ χαλὸν ὁ πλοῦτος. 

Αγρυπνία πλούτου ἑἐκτήχει σάρκας, xol $ µέ- 
ριµνα αὐτοῦ ἀφιστᾷ ὄπνον. 

'O ἀγαπῶν τὸν πλοῦτον οὗ δικαιωθήσεται. 

Ἐμίσησεν ἡ Φυχἠ µου πλούσιον φεύστην. 


Αγαθοῦ θιεοῦ yéyovac, ἄνθρωπε, ὑπηρέτης, οἱ» 
xovópoc τῶν ὁμοδούλων, μὴ πάντα oleo τῇ σῇ γα- 
στρὶ παρεσκενάσθαι. Ὡς περὶ ἀλλοτρίων βονλεύου 
περὶ τῶν kv yepot. Μικρὸν εὐφραίνει σε χρόνον, 
εἶτα παραχῤῥνέντα οἰχήσεται τὸν δὲ ἐπ' αὐτοῖς λόγόν 
ἁπαιτηθήσῃ μετὰ ἀχριδείας. 


Ὁ πλούσιος οὕπω ζπλωτός bett διὰ τὸν πλοῦτον, 
οὐχ ὁ δωνάστης διὰ τὸν ὄγχον τοῦ ἀξιώματος. Ὄργανα 
Τάρ ἐστι ταῦτα τῆς ἀρετῆς τοῖς καλῶς χεχρηµένοις, 
eux αὐτὰ ἂν ἑαντοῖς ἔχοντα τὸ µακάριον, Ὁ μὶν 


nium vobis erit, et exedet carnes vestras sicul 
ignis. 

David. Ne timeas cum ditatus fuerit honio, vel 
aucta gloria familie ipsius. 

Eccli. xut. Leonum venatio sunt onagri in δὐ- 
litudine : eic etiam opulenti depascuntur pauperes. 

Ibid. Divitis lapsi multi sunt adjutores. 

Locutus est secreta, et absolverunt eum. 

lbid. Dives locutus est , et omnes tacuerunt, ct 
extulerunt sermonem ejus usque ad nubes. 

lbid. x1. Infamis in divitiis, qnanto foret in pau» 
pertate magis ? 

Hominem sordidum non decent divitie. 

14. xxxim. Vigilise divitiarum tabefaciunt carnes, 


D et sollícitudo earum avertit somnum. 


Qui diligit divitias, non justiflcabitur. 

lbid. xskv. Animus meus odit divitem menda - 
cem. 

646, Incerti. auctoris. Boni Dei. minister factus 
es, 0 homo, cconomus conservorum , ne putes 
omnia Luo ventri parata esse. De rebus illis quas 
manibus iractas, tanquam de alienis consulta. 
Brevi tempore te oblectant, deinde praterfluentes 
Interibunt : tu vero exquisitam de ipsis rationem 
reddere jubeberis. 

Dives non habepdus est felix propter divitias, ne- 
que princeps propter excellentiam dignitatis. Hoe 
etenim instrumenta virtutis sunt, οἱ recte adhi- 
beatur, non autem ipea felicitatem in se continent 


beT ANTONI MELISSE — . 538 


Érgo qui male divitiis utitur, miserabilis est , UL Α οὖν καχῶς τῷ πλούτῳ κεχρηµένος ἐλεεινός» éx ὁ 
flle qui sponte se vulneraverit isto gladio, quem ad τῷ ξίφει ὃ ἔλαδε πρὸς τὴν τῶν πολεμίων ἄμυνα, 
vindictam hostium sumpserat. τούτῳ ἐχουσίως ἑαυτὸν κατατιτρώσκων. 

Ne misceamus opes nostras alienis lacrymis, a Mt μίζωμεν τὸν ἡμέτερον πλοῦτον ἀλλοτρίοις 6i- 
quibus tanquam arugine et tincis consumentur (1). xpuaty, 69' ὧν ὡς ἀπὸ ἐοῦ καὶ σητὺς δαπανηθήσεται, 

4 τὸ, τῆς Γραφῆς εἰπεῖν, ἐξεμέθα. 

Chrysost. Divites ut plurimum facile incidunt in Οἱ πλούσιοι ὡς τὰ πολλὰ πρὸς καχίαν εὐεμπιώ- 
malitiam, Cum enim abundantia rerum magnam τως Éyouci* τῆς yàp εὐπορίας πολλὴν ταῖς πονηραῖ; 
pravis affectibus facilitatem przbeat, procliviores — &xi8uplatg παρεχούσης τὴν εὐχολίᾳν, ὀξύτερον ἐὶ 
3d vitia feruntur. τὰ ἁμαρτήματα τρέχουσιν. 

Periculosa divilum est vita, et intractabilis mu- Ἐπισφαλὴς ὁ Blog τοῖς πλαυτοῦσι, δυσμειαχείρι- 
tatio. Quod si dixeris , Multos famulos cireumducit Ἅατος ἡ µεταδολἠ. Ei δὲ λέγεις, Πολλοὺς σἰχέτας 
dives, et multa terre jugera possidet: primuuiscias — mepr&yet, καὶ πολλὰ χέχτηται πλέθρα γῆς ὁ πλοι- 
difficilem ei reddendam esse de omnibus rebus — «àv* πρῶτον γνῶθι ὅτι χαλεπὰς ἕξει τὰς εὐθύνας, 
suis rationem, Non enim fruendi gratia tantum B πάντων τὸν λόγον ὑπέχων. Οὐ γὰρ ὅπως ἁπολαύσοι 
accepit, aed ut aliis quoque utilis foret : deinde, ὅλάθε µόνον, ἀλλ ὅπως xal ἑτέροις vávorto χρέσ- 
quod nihil ei ab hac opulentia contingit, quam pog* δεύτερον, ὅτι οὐδὲν ἀπὸ τῆς περιουσίας αὐτῷ 
curs, sollicitudo , ira, et perpetua perturbatio ac — vyívesat ταύτης fj φροντίδες xai µέριμναι xat ὁργαὶ, 
tumultus. Neque enim dives multos implet ventres, καὶ τὸ διὰ παντὸς εἶναι ἐν ταραχῇ xut θορύδοις, 0 
pauper vero unum solum : sed unum et liic et ille, γὰρ οὗτος μὸν µυρίας Yactépag, ὁ δὲ πένης μίαν 
et ubum üferque corpus curat : idque alter sine πληροί µόνον, ἀλλὰ xal οὗτος κάχεῖνος μίαν, χαὶ ly 
fletu et anxietate, alter tremens et timens adver- ἁμφότεροι θεραπεύουσι σῶμα * &)À ὁ μὲν yotk 
sitates. Ne respexeris igitur quanta sit possessio, Sed ἁγωνίας καὶ δέους, ὁ δὲ μετὰ τοῦ δεδοικέναι xal 
an major fructus majorem possessionem sequa- — «o£uaw τὰς ἑπαναστάσεις, Mi volvuv ἴδῃς ὡς σολλἠν 


(ür. ἔχει &hv περιουσίαν, ἀλλ᾽ εἰ πλέον τι τῆς πολλῆς 
| ταύτης ἀπολαύσει. 
Nihil juvant opes divitem morientetn, quas secum θὐδὲν ὄφελος τῷ πλουσίῳ ἀποθνήσχοντι μὴ ὄυνα- 


auferre nequit : et hoc duntaxat recepii lucri, μένῳ λαδεῖν τὸν πλοῦτον aüv ἑαυτῷ, 0; Τε τοσοῦτον 
quod cum viveret beati tiiulum apud adulatores ἀπὸ τῆς ἀπολαύσεως éxépbavs µόνον, ὅσον thy dv- 


habuerit. y3v αὐτοῦ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ παρὰ eov χολάχων μα" 
καριοθῆναι. 
Multi divitiis affluentes vitam sibi minime vita- Πολλοὶ πλούτῳ περιῤῥεόμενοι τὸν βίρν á6luv.y 


lem existimant ; alii in extrema paupertate maxima ὀἑνόμισαν εἶναι, ἕτεροι δὲ, πενίᾳ συζῶντες ἑσχάτῃ, 
cum hilaritate degunt. [mo illi post satellitia glo- πάντων εὐθυμότερον διετέλεσαν. Kal οἱ μὲν δορυφο” 
riam et honores, non raro vitam ipsam exsecran-  píag ἀπολαύσαντὲς καὶ δόξης καὶ τιμῶν' πολλάχις 
tur: bi vero obscuri, et ex obscuris, et omnibus αὐτὴν ἑπηράσαντο τὴν ζωήν" οἳ δὲ ἄσημοι χαὶ ὃν 
ignoti, multis aliis se beatiores existimant. Hila- ἀσήμων xal οὐδενὶ γνώριµοι πολλῶν ἑατοὺς paxa- 
ritas enim et tranquillitas animi non tani in ῥιωτέρους εἶναι ἑνόμίσαν, Οὐ γὰρ ἐν τῇ φύσει τῶν 
rerum conditione, quam judiciis hominum con- “πραγμάτων οὕτως, ὡς Lv τῇ γνώμῃ τῶν ἀνθρώπων, 
sistere solet. τὰ τῆς εὐθυμίας ἵσταόθαι víquxsy, 

Ipse Christus pronuntiavit quod non possitis Deo «Αὐτὸς ὁ Χριστὸς ἀπεφήνατο, ὅτι Οὁ δύνασθε θε 
servireet manimonz, Θ5 et quod nemo possit duo- ῥδουλεύειν xal μαμωνᾷ * καὶ ὅτι οὐδεὶς δύναται Duci 
bus dominis servire; praecipiunt enim conwaria, Ἀδρίοις SovisÓeww* ἑναντία yàp mteátcoucut. Ὁ 
Christus inquit, Parce pauperibus. Mammonas D Χριστὸς λέγει, Φείδου τῶν πενοµένων * 6 μαμωνᾶί 
inquit, Nudis etiam qua» habent abstrabe. Christus λέγει, Καὶ τοὺς γυμνοὺς ἁπόδυσον αὐτὰ & ἔχουσιν 
inquit, Evacua qua habes. Mammonas inquit, Acci- — '0 Χριστὸς Aéyet; Κένωσον ἅπερ ἔχεις  ὁ papuvk 
pe etiam quae non labes. Verumtamen magis — Aéyet, Λάδε xal ἅπερ οὐκ ἔχεις. "AX ὅμως ἀχούι- 
auscultatur illi, cujus crudelia, immania et ferina ται μᾶλλον ὁ τὰ ὠμὰ xal ἁπηνῆ καὶ θηριώδη xpot- 
sunt praecepta, quam iili qui nobis benigda et sa-  *áTtuV τοῦ τὰ ἐπιειχῆ xai σωτήρια ἡμῖν κελεῦον- 
lutaria precipit. Hzc causa estgehenug, causa τος. Διὰ τοῦτο γέεννα, διὰ τοῦτο σκότος, διὰ τοῦὈὸ 
tenebrarum, causa Üuvii iguiti, denique perpetui ποταμὸς πυρὸς, διὰ τοῦτο σκώληξ ἀτελεύτητος, 

---- vermis causa, 
Cyrilli. Divitis etiam recte uli licet, $i expendas στι xal πλούτῳ εἰς δέον χῤῆσάσθαι, ὅταν i 


indigentibus. τοὺς δεοµένους ἀναλώσῃ. 
Molestie ditites plurimum s sequi solent, et ex ni- Téi; πλουτοῦσι μάλιστα παρέπεσθαι φιλεῖ τὸ 0o 
Inia superbia ad negligentiam detrabuntur. ἡνιον, xal kx πλείστης ἄγαν ἀγερωχίας κα:ασυ(θ 


ται πρὸς τὸ ῥάθνμον. 


(tj Qd hit hi Graco sequuutur aliquot verba; videntur corrupta: 











889 


ὑπηλέτης. 
ΛΟΓΟΣ ΑΓ’. 
Περὶ ατωχῶν καὶ πενήεων, 

Κραυγὴν πένητος καὶ χραυγῆν πτωχοῦ εἰσάχού- 
σεται Κύριος. 

Οὐκ εἰς τέλος ἐπιλησθήσεται ὁ πτωλύς. Ἡ ὑπ.- 
povh τῶν πε)ήτων οὐκ ἀγολεῖταί εἰς τέλσς, 

Κρινεῖ τοὺς πτωχοὺς τοῦ λαοῦ, xal σώσει φους 
υἷοὺς τῶν πε» ήτων, 

Ἔγνων ὅτι ποιήσει Κύριος τὴν χρίσιν τῶν ατω- 
yov, καὶ τὴν δίχην τῶν πενήτων. 

'O ἀτιμάζων πένητα ἁμαρτάνει. 

Ὅ συχοφαντῶν πένητα παροξύνει τὸν ποιῆσανῖα 
αὐτόν. 

Πιενία ἄνδρα ταπεινοῖ. 

Πλουσίου πτωχὸς οὐχ ὑφίσταται ἀπειλήν. 

Πάντα τὰ ἔργα τοῦ πτωχοῦ φανερὰ παρὰ τῷ 
θιῷ. 

"Oc ἀποφράσσει τὰ ὥτα αὑτοῦ τοῦ μὴ ἀκοῦσαι 
πτωχοῦ, τῆς δεῄσεως αὐτοῦ οὐκ εἰσαχούσεται ὁ 
sóc. 

'H σοφία τοῦ πένητος ἐξουθενημένη, xal οἱ λόγοι 
αὐτοῦ οὐκ εἰσὶν ἀκουόμενοι. 

. Βοσκηθήσονται πτωχοὶ διὰ Κυρίου, πένητες δὲ 
ὅνθρωποι ἐπ) εἰρήνης ἀναπαύσονται, 

Ταπεινὸς ἐσφάλη, xdi προσεπετίµησαν αὐτῷ; 
ἐφθέγξατο σύνεσιν, xal οὐχ ἐδόθη αὐτῷ τόπος. 


Προσευχῆ ταπεινοῦ νεφέλας διῆλθε, xal οὐ 
παρακληθῇ, ἕως ἂν ἑπισχέψηται Ὕψιστος. 


Σοφία ταπεινοῦ ἀνυψώσει χεφαλὴν αὐτοῦ, xal ἐν 
μέσῳ µεγιάτάνων χαθιεῖ αὐτόν, 

Πτωχὸς δοξάζεται δι) ἐπιστήμην xal εὐλάδειαν * 
ὁ δοξαδόµενος kv πτωχείᾳ, Ποσαχῶς bv πλούτῳ ! 


Mit παρεκτείνου πένης Gv πλουσίῳ, τῇ δὲ σῇ εὐ- 
vola ἀπόσχου. 

Ἐμίσησεν ἡ ψυχή µου πτωχὸν ὑπερήφανον, 

Ἠτωχεθών, ἄνθρωπε, εὐφραίνου, ὅτι Λαζάρου de 
τὰ ἀγχθὰ διαδέξεται. 

Οὐδεμίαν αἰσχύνην τὸ πένεσθαι προξενεῖ. 

Ἑνὶ τούτῳ διαφέροµεν τῶν πλουξούντων ol πὲ- 
νητες, τῇ ἁμεριμνίᾳ * xal χαταγελῶμεν αὐτῶν 
ἀγρυπνούντων, αὐτοὶ χαθεύδοντες. 

Πενία μετὰ ἀληθείας πάσης ἀπολαύσεως τοῖς ato- 
σρονοῦσι τιµιωτέρα. 

O0 τὸ πένεσθαι ἑλονείδιστον, ἀλλὰ τὸ μὴ φέρειν 
εὐγνωμόνως τὴν πενίαν. 

Πένης μὴ ἀθυμήσῃς. Ἡ γὰρ εἰς ἂγαν κατήφεια 
γίνεται τῆς ἁμαρτίας αἰτία , τῆς μὲν λύπης βαπτι- 
ζούσης τὸν νοῦνι xal ἁμηχανίας ποιούσης ἴλιγγον, 
τῆς 6b ἁπορίας τῶν λογισμῶν τὴν ἀχαριστίαν ἆπο- 
γεννώσης. Μὴ γὰρ οὐκ ἐπιθλέπει τὴν σιένωσιν ὁ 
846; ; Έχει τὴν τροφὴν ἐν χερὶ, χαὶ ἀναδάλλεται 
τὴν δόσιν, ἵνα σου δοχιµάσῃ τὸ βέδαιον. 

Ὀὲδὲὶν τῷ θεῷ μέγα, ὃ μὴ καὶ πένησι δίδωσι, 


LOCI COMMUNES. — PARS. 1: SERMO XXXIII. 
Ηλοῦτος  xax(a; μᾶ.λον Ἰ χαλοχαγαθίας ἐστιν A — Philonis. Diviti magis improbitati 


Wh c 


890 


quam heue- 
stati inserviunt. ^ 
SERMO XXXIII [α. CXLIII]. 
De egenis et pauperibus. 
Job. Clamorem pauperis et clamorem egeni Do- 
miuus exaudiet. ' 
Psal. ix, Non in perpetua oblivione jacebitegenus. 
Patiena pauperum non semper frustrabitur. 
Ibid.vu. Judicabit inopes populi, et filios paupe- 
rum servabit. 
Ibid. cxxxix. Cogaovi quod Domines acturus est 
causam inopum, et judicium pauperuin. 
Prov. xvii. Qui. spernit pauperem, peccat. 
Qui pauperem — calumniatur, irritat. creatorem 


ejus. 


B Paupertas humiliat virum. 


Prov. xui. Pauper non sustinet minas divitig. 
Omnia opera inopis manifesta sunt apud Όσο. 


Prov. χχι. Qui obswuit aurés suas ne audiat 
egentem, illius preces non exaudiet Dominus. 


Eccle. 1x. Sapientia pauperis nihil reputatur, et 
verba ejus hoi) audiuntur, 

Isa. xiv. Inopes a Domino pascentur, et homines 
pauperes in pace quiescent. 

Eccli. xiu. Humilis quispiam erravit, et increpatus 
est ; locutus est sapienter, et non datus est ei le- 
cus. 

Ibid. xxxv. Üratio humilis pér nubes iransivi!, 
et non accipiet solatium, donec visitet Altissi- 
mus. 

Ibid. xxxv. Sapientia humilis extollet caput ipsius, 
et collocabit eum inter principes. 

lbid. x. Pauper laudatür ob scientiam et mod. ΄ 
8tíam : qui igitür pauper honorátus est, quanto di- 
ves idem esset honoratior | 

Prov. xxi. Pauper cum 8is ne contendas cum di- 
vite, sed per prudentiam tuam abstine. 

Odit anima mea inopem superbum. 

S. Basilii. Gaudeas, 0 homo, in penuria, quoniam 
Lazari bona te sequentur. 

Nullum dedecus paupertas producit. 

Hoc uno pauperes a divitibus distamus, 96 trans 
quillitate animi : et vigilias ipsorum ridemus ipsi 
dürinientes. 

Paupertas cum veritate quavis fruitione pretio- 
sior est apud prudentes, 

Noh turpe est esse pauperem, sed non sequo ani- 
mo ferre paupertatem. 

Pauper dum es ne ebjicius animum; Nimia enim 
wistilia gignil peccatum, in qua maeror submeryil 
mentem, et veluti vertiginem facit ipsa perplexitas; 
el consiliorum penuria ingratitudinem producit; 
Àn putas Deum non intueri angustiam tuam ? At« 
qui ille cum victum In manibus habeat, largiri cui- 
ctatur, ut constantiz tuze experimentum sumat. 

v Theologi. Nihil magni possidet Deus, quod nol 
etiam pauperibus largíatur: 


P 


891 

Prostántior 
justa. 

Misera quidem paupertas, fed opulentia mala 
miserior. 

Omnes sumas pauperes ei. indiygi divinse grátice, 
' quamvis alius alii praestare videstur, sl exiguis meri- 
suris metiare. 

Si creatorem irritat qui in pauperem fuerit con- 
tumeliosus, ergo ille qui cólit opus, honorat opill- 
cem. 

Prstabilior est juvehis psüper saüpiens seue 
rege insipiente. 

Multitudo magnz xstlinatlonis liominum — wuitis 
pauperis pii dignitate inferior est. 

Chrysost. Facilem sobrietatem , anime cultum, 


ANTONII MELIS3JE 8e 
pauperias "possessione nos A Κρεῖσσάν wsvía μὴ δικαΐας κτήσεως. 


Δεινὸν πένεσθαι, ystpov εὑπορεῖν χαχῶς. 


Πτωχαάί ἑσμεν ἅπαντες, xai εῆς θείες χάριτος 
ἐπίδεεῖς, xÀv &)b; ἄλλου ἀροσέχειν δοχῇ μικρα, 
µέτροις µετρούμέενος. 

El γὰρ ὁ ἀτιμάξων πένητα παροξόνει τὶν xui. 
4αντα αὐτὸν, .τιμᾷ cy ποιητήν ὁ περιέπων x 
ποίημα. 

Κρείόσων vie; πένης σώφρων γέροντος βασιλίω; 
ἄφρονος. 

ο. Ἀνδρῶν ἑνδόξων πλῆθος ἑνὸς πένητος εὐσεθώς 
box ἀντάξιον. ^ 

Την τῆς σώφροσύνης εὐχολίαν, καὶ τῆς doyk 


modestiam promptam, non &ubitám iuffationem, non f ἐπιμέλειαν, χαὶ τὸ µετριάζειν ῥᾳδίως, καὶ «b μὴ 


aubitionem insauam, imo et alias omnes abunde 
virtutes in pauperum animis florentes invenias : 
divites contra ut plurimum virtutibus vacuos, et ád 
vitia pronos. 


Quid paupere mágis beatüm fleri posiit, cum 
divitem quoque, si sálvus esse velit, eumdem in 
statum redigi priu$ ódporteat, in quo nunc pauper 
exsistit? Nam si rebus suis tanquam alienis absil- 
meat, et affatim Indigentibus eas distribueri!, ita sa- 
lutem consequi poterit. Sic fecit Job, sic Abraham, 
et res suas tanquam heriles et a Domino sibi com- 
missas in conservos erogarunpt. Idcirco neque pree- 
sentibus els parcebant, nec absentibus aniuo cru. 
ciabantur. 

O insignem paupertatis excellentiam, hac Dei 
persona fit ! Deus in paup.re absconditur, el pauper 
quidem porrigit manum, Deus autem suscipit quod 
offertur. 

Qui cum paupertate philosophantur, magis magis- 
que Deo appropinquant. 

Nen pauper est qui nihil habet, sed qui multa 
debiderat. Non dives G7 est qui multa possidet, 
sed qui nulla re indiget. 

Qui aures suas (inquit) obturát, üt non audiant 
pauperem, illius. orationem non ezaudiet Deus. 
Beatus qui animadvertit ad mendicum et pauperem, 


φυσιοῦσθαι ταχέως, καὶ δοξοµανίας ἀπηλλάχθαι, χαὶ 
πᾶάαν ἁπλῶ; τὴν ἄλλην ἀρετὴν μετὰ πολλῆς τς 
δαφιλείας ἓν ταῖς τῶν πενήτων φυχαῖς βρόουσαν 
ἴδοι τις ἄν * εοὺς δὲ Λλδυσίους ὡς τὰ πολλὰ ipi: 
pov; ταύτης ὄντάς, καὶ πρὸς καχίαν εὐεμπτύτως 
ἔχοντας. 

Ti πένητος Υένοιτο μακαριώτερον, ὅταν 0i xil 
τὸν πλούσιον, εἰ μέλλει σώζεσθαι, πρότερον ἐνταῦθα 
ἀφικέσῆαι, ἔνθα ὁ πίνης ἕστηχεν; "Av γὰρ τὸν εἰ. 
χείων ὡς ἀλλοτρίων ἁπόσχηται, καὶ εἰς τοὺς δεοµ΄- 
νοὺς αὐτὰ σχορπἰσῃ μετὰ δαφιλείας ἁπάσης, οὗ ὦ 
δυνήσεται σωτηρίας ἐπιτυχεῖν. Οὕτω γοῦν à "5f 
οὕτω χαὶ ὁ ᾿Αδραὰμ ἑποίησαν, xal τὰ αὐτῶν ὥσπερ 
δεσποτικὰ ἐγχειρισθέντες, οὕτως εἰς τοὺς ὁμολούλους 
ἀνήλισχον. Διὰ τοῦτο οὔτε “Δάρόντων ἐφείξοντο, οὔτε 
ἁπόντων ἐδάχνούτο. 

Ὦ πηλίχον ἀξίωμα τῆς πενίας, θεοῦ γίνεται προσ- 
ωπεῖον | Κρύπτεται ἓν πένητι θεὸς, καὶ πένης μὲν 
ὁ τὴν χεῖρα προτείνων, Gabc δὲ ὁ δελύµινος. 


όι πενίᾷ προσφιλοσὀφῆσαντες ἑἐγγίζουσιν ἀεὶ τῷ 


— e$. 


Οὐχ ἔστι Κένης ὁ μηδὲν ἔχων, àY 6 πολλῶν ἐπι- 
θυμῶν. θὺκ ἔστι πλούσιος ὁ πολλὰ χεκτηµένος, 00 
0 μηδενὺς δεόµενος. . 

Ὃς ἀποφράσσει, qnoi, τὰ ὧτα αὐτοῦ, οὗ μὶ 
ἀχοῦσαι πτωχοῦ, τῆς δεῄσεως αὐτοῦ οὐκ εἰσαχούδει 
ται ὁ θεύς. Μαχάριος ὁ συνιὼν Eri πτωχὸν καὶ τν 


lberabiteum Dominus in die malo. Est autein dies p νητα, £v ἡμέρᾳ πονηρᾷ ῥόσεται :αὐτὸὺν ὁ Κύρίν, 


malus, qui peccatoribus deatinalus est. 


Sexti. Paupertatem ferre non. cujusvis est, sed 
viri sapientis. 

Didymi. Qui mendici vel pauperes propter vir- 
tutem et pietatem facti sunt, illos niagis ac diligea- 
tius curare debes ; itidem qui propter morbos set 
tasus adversos inopia laborant, in illos magis be- 
heficus esto, quam qui ex málo facinore aut. luxu- 
Yia ad paupertatem redacti sunt. 

Aristot. Paupertas multis rebus indiget, inexple- 
iijtas omnibus. 


Democriti. Si non multa desideres, pauca tibi 


Ἡμέρα πονηρὰ, ἡ τοῖς ἁμαρτωλαῖς &noxexinpek 
μέν]. 
Πενίκν φέρειν οὐ παντὸς, ἀλλ ἀνδρὸς δοφοῦ. 


Μείζονα χαὶ απουδαιοξέραν τὴν ἑπεμέλειαν Sono 


-εἰς τοὺς δι ἀρετὴν xai θεοσέδειαν πτωχεύσανται | 


πενοµένους. ὁμοίως xal εἰς τοὺς ἐκ We" ] 
συμπτωμάτων ἀποροῦντας παρὰ τοὺς Ex xaxonpit 
µονίας fj ἀσωτίας πτωχεύσαντας. 


Ἡ πενία πολλῶν, ἐστιν ἐνδεῆς» b δὲ arit 
πάντων. 
"Hy μὴ πολλῶν ἐπιθυμῆς, τὰ ὀλίγα πολλά 











803 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SÉRMO XXXIV. 


394 


δόξέι. Κικρὰ γὰρ ὄρεξις πενίαν ἰσοσθενῆ πλόύτου Á multa videbuntur. Desiderium enim contractum 


ποιβσει, 

Τὰ μέγιστα τῶν xaxov οἱ πένητες ἐχπεφεύγάδίν, 
ἐπιδουλὴν, φθόνον, καὶ μῖσος, οἷς οἱ πλούσιδι χαθ) 

μέραν συνοιχοῦσιύ. 

Τὴν πενίαν Ó σώφρων χαρτερ!ᾷ καὶ γεννάιότητε 
t: fiv, αλοῦτου τιμιυτέ pay ἁποφαίνειι 

Οὐ τὸ πἐνέσθαι κατὰ φύσιν αἰσχῥόν' ἀλλὰ τὸ à 
alayp&v αἰτίαν πένεσθαι ὄνειδοξ. 


Κρεῖόσον χἀλῶς πἐνεόθάι ῥᾶλλον f| πλουτεῖν χά- 
κῶς. Τὸ μὲν γὰρ ἔλεον, τὸ δ᾽ ἐπίτίμησιν φέρει. 


Γῆς ἐπέδην γυμνὸς, γυμνὸς 8 ὑπὸ otav ἄπειμι. 


paupertatem divitiis &duipollentem reddet. 

Pauperes maximis milis non infestantur, ut insí- 
dils, invidiá οἱ odio, quibus divites expositi sunt 
quoti.lie. 

Euripidi«. Sapieris paupertatem animo patiente 
et generoso colens, divitiis pretiosiorem efficit, 

Apollonii. Paupertás noti turpis est secundum 
naturam, lurpi veto de Cáusa pauperem esse dede- 
Cus est. 

Calonis. Pristát honesta paupertas improbis di- 
vitiis. Hoc'enim opprobril, illad miser&iionis causa 
fit. 

Luciani. Nudus in tetrem veni, et nudus in ilia 
redeo. 


Καὶ τί µάτην μοχθῶ, γυβνὸν ὁρῶν τὸ τέλος; I- D. — Quid frustra. ctucior, nudum videns exitàm ? 


νης ἀποθάνὼν φροντίδων ἀπηλλάγη ' (ov γὰῤ τέθνη- 
κε, τὴν πενίαν νέχρωσιν ἔχων. 

Αριστείδης ὁ δίχαιος, ὀνξιδιζόμενος ἐπὶ πὲνίᾳ 
ὑπό τινος πλουσίου, εἶπεν: Ἐμοὶ μὲν ἡ πενία οὐ- 
δὲν ἱστορήδει χἀχόν * got δὲ ὁ πλοῦτοί ἑαραχὰς dx 
ὀλίχας. 

; AOTOZ AA. 
Περὶ piAapyvplac. 

"Pita φάντων τῶν xaxàv ἐστιν ἡ Φιλαρχνῥία, k 

τινες ὀρεγόμενοι ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως, 


καὶ ἑαυτοὺς περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς. Zo δὲ, ὦ 
ἄνθρωπε τοῦ θεοῦ, ταύτην φεῦγε» δίωχε δὲ δικαιθ- 


σύνην, εὐσέδειαν, πίστιν ἀγάκην, ὑπομονὴν, πρὰό- c 


$710. | | 
Λογισμὸς φιλἀρχυρίά πεβιειλημμένος ερυτάνη 


ἑοτῖν, ἐπὶ τὸ βαρὺ τοῦ κανόνος τὴν ῥοπ]ν χαταφέ- 


povsa. 
Χρυσὸς εὼν deyüw ἡ ἁγχόνη, «b τοῦ Oàvdcou 
ἄγχιστρον, τὸ τῆς ἁμαρτίας δέλεαρ. 
Πένης ἐστὶν ὁ πολλῶν ἐνδεής: πολλῶν δὲ ἡμᾶς 
ἑνδεεῖς ποιεῖ 95 τῆς ἐπιθυμίας ἀχόρεσεον. 
, "Üowsp yàp vol; µεθύουσιν ἀφορμὴ τοῦ πίνειν f) 
τοῦ οἴνου προσθήχη γίνεται; οὕτως xal ol νεόπλου- 
τοι, πολλὰ χτησάµενοι, πλειόνων ἐπιθυμοῦσι, τῷ à 
προρτιθεµένφ τὴν νόσαν τρέφοντες, xal πἐριεβέπε- 
tat αὑτοῖς ἡ σκουδὴ πρὸς τὸ kvavtloy. , 


Pauper defunctes liberatur curis. Vivens enim 
moriuus est, paupertatem eeu mortem ferens, 

Aristides. Arisiides ille justus, eum dives quidam 
paupertatem ei ohjiceret, dixH : Mihi quidem nihil 
afferet mali paupertas, tibi vero divitia non pau- 
ὃς perturbatioueà. 


SERMO XXXIV (al. XLII.]. 
De avaritia. 

J Tim. vi. Radix ómniem malorum est pecania 
studium, cujus aliqui desiderio capti a flde aberra- 
runt, ei multis seipsos doloribus implicuerunt. 
Tu vere; howo Dei, ista fuge j sectare autem justi- 
llam, pietatem, fidem, μμ. parientiau, mau. 
suetudinem. 

Basilii. Animus avaritia captus trutina est. ad 
pendus inclinans regálde momeutem. 


Auriun est laqueus apimórum, hamus mortis, esca 
peccati. 

Pauper est qui multis indiget : multorum autem 
iudigos faeit cupiditas $8  insaiiabilis, 

Quemadmodum ebriis magis magisque occasio- 
nem bibendi vinum bibitutu prgetat, sic etlam 
bomines recenter ditati cum multa possideant plura 
desiderant, ex ipsa rerum accessione morbum fo- 
ventes, et suum eis studium vertitur in. contr&- 


. rium. 


Πάντα χρυσὸν βλέπεις, πᾶντα yposbv eavs&tc* Ὁ Üuidquid vides; quidquid imaginaris, aurum est: 


τοῦτό σοι xal χαθεύδοντι ἐνύπνιον, xai ἐγρηγορότι 
ἐνθύμιον. Ὥσπερ γὰρ οἱ ὑπὸ μανίας παρἀφοροι ob 
&à πράγμᾶτα βλέπουσιν, ἀλλὰ «à ix τοῦ πάθους 
ῥαντάνονται, οὕτως σοι di duyh τῇ φιλοχρηµατίᾳ 
κατασχεθεῖσα, πάντα χρυσὺν, πάντα ἄργυρον βλέπει. 
"Ἠδιον ἂν ἴδοις «bv χρυσὸν τὸν fov. 

'O φιλάργυρος οὐδέποτε οτήσεταὶ τῆς ἐπιθμίας, 


Μ] γίνου φιλάργχυρος, (va μὴ ἀντὶ θεοῦ δουλεύ- 
81$ τῷ Μαμωνᾷ. 

Βαρύ τι χρῆμα τὸ χρυσίου ἐστί ' χοῦφον δὲ καὶ 
ἀνωφερὲς πρᾶγμα d ἀρετὴ. EloUv χρὴ τοῖς ἄνω 
προσθαἰνειν, τῶν καθελχόγτων πνωχεύσωμεν, ἵνα ἐν 
hol, ἄνω νενώμεθα. 


lloc tibi dormienü somnium, et vigilanti cogitatio 
est. Nam ut qui per insaniam deliránt, nón ipsas reg 
vident, sed quse eis Mfectio auggerit, imaginántar : 
sic animus tibi avaritia detentus, nihil quam aurum 
et argentüm videt, et suavius quidem aurum quam 
$0l conspectui tyo ae offert, 

Ghrysost. Avarus nusquam libersbitur cupidi? 
tate. 

Non (jas avarus, ne Mamumons, loco Dei, ser: 
viás. 

Gravis res esi aurum, virtus conira levis et aptà 
jn sublime ferri. Ergo si nobis accedenda suni 
sublimia, ea quz deersum trahunt abjicituns, « 
iürsumh fer&unur. 


895 


Plutarchi, Silicernio seu fenebri convivio simi- A 


lisest vita hominis avari, nam cum nihil non ha- 
bet, oblectandum neminem babet. 

Nec a mortuo colloquium; nec ab avaro benefi- 
cium petendum est. 

Potu restinguitur appetitus bibendi, et cibus de- 
siderio cibi imedelur : avaritiam vero non aurum 
ncc argentum exstinguit. 

Diogenes. Diogenes Cynieus philosophus interro- 
gatus a quodam cur aurum palleret, dixit : Quo- 
niam insidiatores multos habet. 

Socratis. Avarorum diviti, ut βοἱ post occaaum, 
neininem mortalium oblectant. 

Diodori. Qux nequeunt armis capi, facile expu- 
gnantur auro, Nibil non* subjicitur argento. 


Diphili. Si accipere nihil esset, nemo foret malus. 
Istud est avaritia, cum relicta consideratione 
Justi, lucro per omnia servis. 


Mala lucra voluptates quidem breves, longa, vero - 


tistiti: sequuntur. 
SERMO XXXY [al. XLI]. 


De avaritia, et qualibet,in re plus habere volentibus 
el injustis. 


Luc. xn. Videte et cavete abavaritia, nen enim 
in abupdantia cujusquam vita ejus est ex his qua 
possidet. 

l1 Cor. vi. Cur non potius injuriam patimini ? cur 
nom potius damnum accipitis? Imo vos injuriam 
facitis, et damno afficitis, idque fratres ? Àn nesci- 
tis, quod injusti regni Dei hereditatem non conse- 
quentur ? 

G9.!l ad Titwm 1. Desistat ab injustitia omnis 
qui nomen Dei nominat. 

Novit Dominus justos a ieniatone liberare, 
injustos vero ad diem judicii puniendos sec 
vare. 

11 Petr, n. Qui diligit injustitiam, odit animam 
$Uam. 

Psal. xxxii. Facies Domini super facientes mala 
ut aboleat a terra memoriam eorum. 

Prov. x. Virum injostum mala corripient ad per- 
niciem. 

Thesauri non juvabunt iniquos. 

Injustis omnia in sinum colliguntur. 

Pro». xx. Hsreditas prepropera principio tan- 
dem non benedicetur. 

lbid. xy. Opes iniquitatis studio comparata 
winuuntur. 

Sap. Injusti elto peribunt. 

Gentis injuste obliqui sunt anni. 

Salomon. Negaudeas ob iojustam pecuniam: 
nihil enim juvabit in die afflictionis. 

Eccli. xxxv. Oratio patientis injuriam exaudietur. 

Qui domum suam zdificat pecuniis alienis, si^ 
milis est congerenti lapides in tumulum sepulture 
2009. : 

Ibid. xxm. Leo insidiatur venationi, itidem pec- 
«etum facientibus iniqua. . 


ANTONII MELISS.£ 19 


Ἔοικεν ὁ τῶν φιλαργύρων βίος νεχροῦ δείπιφ' 
πάντα γὰρ ἔχων τὸν εὐφρανθησόμενον οὖκ ἔχει. 


Οὔτε ap νἐκροῦ ὁμιλίαν, οὔτε παρὰ Φιλαργύρου 
χάριν δεῖ ἐπιζητεῖν. 

Ποτὸν μὲν ἔσδεσε τὴν ποτοῦ ὄρεξιν, xol μον] 
τὴν τροφῆς ἐπιθυμίαν ἡχέσατο ' φιλαργνρίαν ἃ ὁ 
σθέννυσιν ἀργύριον $ χρυσίον. 

Διογένης ὁ Κυνικὸς φιλόσοφος ἑρωτηθεὶς ὑπό τινκ, 
διατί τὸ χρυσίον χλωρόν ἐστιν, ἔφη, "Ότι πολιὠ: 
ἐπιθρύλους ἔχει. 

Ὅ τῶν Φφιλαργύρων πλοῦτος, ὥσπερ ὁ fuo; ε- 
ταδὺς εἰς τὴν γῆν, οὐδένα τῶν ζώντων εὐφραίνει, 

Τὰ τοῖς ὅκλοις ἀδύνατα χειρωθῆναι τῷ χρυοῇ 
ῥᾷδιόν ἐστι καταπολεμῆσαι. Tip ἀργυρίῳ ὑποτάσα- 
ται τὰ αύμπαντα. 

Ei μὴ τὸ λαθεῖν Tv, οὐδὲ εἷς πονηρὸς v. 

Φιλαργυρία τοῦτ) ἔστιν, ὅταν ἀφῆς σχοκεῖν 

T&à δίκαια, τοῦ χέρδους δια παντὸς δοῦλος ts. 

Τὰ πονηρὰ κέρδη τὰς μὲν ἡδονὰς ἔχει µιαρὶς 
τὰς δὲ λύπας µαχράς. 

ΛΟΓΟΣ AE', 


Περὶ π.1εογεξίας, π.1εον εκτούγτων xal 
ἁδικούνζων. 


Ορᾶτε xal φυλάττεσθε ἀπὸ τῆς πλεονεξίας, ὅτι 
οὐχ iv τῷ περισσεύειν τινὶ ἡ Qu αὐτῷ ἐστιν ix 
τῶν ὑπαρχόντων αὑτοῦ. 

Διατί οὐχὶ μᾶλλον ἁδιχεῖσθε ; διατί οὐχὶ μᾶλλον 
ἀποστερεῖαθει ἁλλ᾽ ὑμεῖς ἁδικεῖτε xal ἁποατερεῖτε, 
καὶ ταῦτα ἁἀδελφούς; "H oüx οἴδατε ὅτι ἄδιχοι Bas 
λείαν θεοῦ οὐ χληρονομήῄήσουσεν; 


Ἀποστήτω ἀπὸ ἁδιχίας xdg 6 ὀνομάξων εὺ ὄνομε 
Κυρίου. 

Οἶδεν Κύριος εὐσεδεῖς ἐκ πειρασμοῦ ῥύεόθαιι 
ἀδίχους δὲ εἰς ἡμέραν κρίσεως χολαζομένους tt 
ρεῖν. 

'O ἀγαπῶν τὴν ἁδιχίαν quei τὴν ἑαυτοῦ d» 
ytv. 

Πρόσωπον Κυρίου ἐπὶ ποιοῦντας κακὰ, τοῦ Ut 
λοθρεῦσαι ἐχ γῆς τὸ μνηµόσυνον αὐτῶν. 

“Άνδρα ἄδιχον χακὰ θηρεύσει εἰς διαγθοράν. 


Οὐχ ὠφελῄῆσουσι θησαυροὶ ἀνόμους, 


D  Εἰς κόλκους ἐπέρχεταὶ πάντα ἀδίλοις. 


Μερὶς ἐπισπουδαζομένη ἐν πρώτεις ἓν τοῖς De 
ταίοις οὐκ εὐλογηθήσεται. 

Ὕπαρξις ἐπισπουδαζοµένη μετὰ ἀνομίας Liásowi 
γίνεται. 
» "Λδιχοι ἀπχολοῦνται συντόμως, 

Γενεᾶς ἀδίχου σχολιἁ τὰ Et. 

M3 ἐπίχαιρε ἐπὶ χρήµασιν ἀδίχοις. Οὐδὲν yip * 
φελήσουσιν ἐν ἡμέρᾳ ἐπογωγῆς. 

Δέησις ἀδικουμένου εἰσακουσθῆσεται, 

"O οἰχοδομῶν τὴν οἰχίαν αὐτοῦ ἐν χρήµασυ àie 
τρίοις ὡς ὁ συνάγων τοὺς λίδους αὐτοῦ εἷς τὸν To 
páppovv. 

Λέων ἐγεδρεύει Ofjpav, οὕτως ἁμαρεία «ovg 91€ 
Copévoug ἄδικαι 














* 


897 


1OCI COMMUNES, — PARS T. SERMO XXXV, 


898 


Mh ποῖει Νακὰ, καὶ οὗ μὴ σε χαταλάδῃ xaxiv. A Mala ne feceris, et non appeeliendet te. Πλ]αιο. 


Ἀπόσττθι ἀπὸ ἀδίχου, xay ἐχχλινεῖ ἀπὸ σοῦ &aap- 
τία. 

Yik, μὴ σπείρῃς ἐπ αὕλαχας ἀδιχίας, χαὶ οὐ μὴ 
θερ!σης ἑπταπλασαίονα. 

θύων υΏν ἕναντι πατρὸς αὐτοῦ ὁ προσάγων ϐυ- 
σίαν £x χρημάτων πενῄτων. 

Οὐαὶ 6 πληθύνων ἑαυτῷ τὰ οὐκ ὄντα αὐτοῦ, xal 
βαρύνων τὸν xXotby αὐτοῦ στιδαρῶς. 


Οὐαὶ οἱ θησανρίζοντες ἀδικίαν xa ταλαιπωρίαν 
ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν. 

Οὐαὶ ol συνάπτοντες olxlav πρὸς οἰκίαν, xal ἀγρὸν 
πρὸς ἀγρὺν ἐγγίζοντες, ἵνα τοῦ πλησ[ον ἀφξλωνταί 
tt. Mh οἰχήσετε μόνοι ἐπὶ τῆς γῆς; Ἡκούσθη yàp 
£l; τὰ ὦτα Κυρίου Σαθαὧθ ταῦτα. 


Απέχου ἀπὸ ἀδίχου, xal οὗ φοθηθήσῃ , xai τρό- B 


poc οὐχ ἑγγιεῖ σοι, 

Mi ἔστω fj χείρ σου ἐχτεταμένη elo τὸ λαδεῖν, καὶ 
ἓν τῷ ἀπυδιδόναι συνεσταλμένη. 

Πλεονέχτου ὀφθαλμὸς οὐχ ἐμπιπλᾶτα, dv µε- 
pi^. 

Ὅ τὰ ἑτέρου Aap6ávov χαὶ ἑτέροις διδοὺς οὐκ 
Ἀλέησεν, ἁλλιὰ xal ἠδίχησεν ἁδιχίαν τὴν ἐσχάτην. 
Ei μὲν γὰρ ἐλεεῖς ἐξ ὧν ἁδιχεῖς, ἑλέησον οὓς ἀδινεῖς. 
Εὐσεθὴς γὰρ ἐχεῖνος, οὐχ ὁ πολλοὺς ἐλεῶν, ἀλλ ὁ 
µηδένα ἁδικῶν. - 


"Oca βλέπει ὀφθαλμὸς, τοσαῦτα ἐπιθυμεῖ ὁ πλεογ- 
ἄχτης. 'O ἆδης οὐκ εἶπεν, Αρχεῖ: οὐδὲ ὁ πλεονέ- 


Χτης εἶπέ ποτε, 'Apxal. Πονηρὸς kv πόλει σύνοιχος, ϱ 


πονηρὸς ἐν ἀγροῖς. Ἡ θάλασσα οἷδε τὰ ὄρια αὐτῆς, 
2j νὺξ οὐχ ὑπερβαίνει ὀροθεσίας ἀρχαίας, 'O δὲ πλεον» 
ὀχτης οὐχ αἰδείῖται χρόνον, οὗ Ὑνωρίνει ὅρον, οὐ 
συγχωρεῖ ἀχολουθίᾳ διαδοχῆς , ἀλλὰ μιμεῖται τοῦ 
πυρὸς τὴν βίαν, πάντα ἐπιλαμθάνεται, πάντα bnt- 
γέμεται. 

Τί οὖν μετὰ ταῦτα; οὐχὶ τρεῖς σε πήχεις ἀναμέ- 
νουσιν οἱ πάντες; οὐχὶ λίθων ὀλίγων βάρος ἀρβχέσει 
αρὸς φυλαχὴν τῇ δυστήνῳ σαρχί; Ὑπὲρ τίνος οὖν 
μοχθεῖς; ὑπὲρ τίνος παρανομεῖς; Τί ἀπολογήσῃ, 
ἁπιιδάν σε κύχλῳ περιστάντες οἱ ἠδιχημένοι κατα» 
δοῶσιν ἐπὶ τοῦ xotvoU χριτοῦ; Πῶς παραπείσεις τὸν 
ἁπαραλόγιστον δικαστήν ; Οὐχ ἔστι ῥήτωρ Ext, οὐχ 
στι πιθανότης ῥημάτων, χλέφαι δυναµένη τοῦ δικα- 

τοῦ τὴν ἀλήήειαν. 


Ανδρ) ἐπιθυμητῇ χρημάτων oóx ἑἐγγίνεται xó- 
ρο;. 

Ὁ µέν γε πένης x3» δοῦλος ᾗ, xai ph ὑπεμ- 
πλέσας τὴν ἑαυτοῦ Υαστέρα, προσηνοῦς µεταλαμθά- 
νει τῆς Bà τοῦ Όπνου ἀνέσεως * πλούτου δὲ ἔπιθυ- 
µία σύνεσιν ἀγρυπνίαις xal χαμάτοις τρύχει. 

' Ἀρυαοῦ δεύτερα πάντα ἀδίχοις. 

"U μὴ δεόµενος τῶν ἁλλοτρίων, ἁλλ᾽ ἐν αὐταρκείᾳ 
νομίζων εἶναι, πάντων ἐστὶν εὐπορώτατος. 

"Apxtot μὲ» xai λύχοι ἐπειδὰν λάδωσι χόρον, τῆς 
ἁρπαγῆς ἀφίστανται ΄ ol. δὲ π)εονέκται χόρον οὖκ 
ἔχουσω, 


Desiste ab iujusto, et declinabit à te peecatum. 


Jbid. vn. Fili, ne seras in sulcos injustitiz,, ne 
septies tauto ampliorem inde messem facias. 

Ibid. xxi. Filium occidit coram patre suo, qui 
victimam offert ex pecuniis pauperum. 

Habac. n. Vie illi qui sibi res non. suas. mulii- 
p'icat, et qui aggravat super se densuin lutum. 


Ámos m. Ve illis qui colligunt injustitiam et 
miseriam in manibns suis. 

]sa. v. Vae illis qui domum doni conjungunt, 
et agrum agro apponunt, ut aliquid eripiant proxi- 
mo. Num vos soli habitabitis jn terra ? Atqui 
Dominus exercituum auribus hzc percepit. 

Ibid. 1. Abstine ab injusto, et non timebis, 
neque tremor invadet te. 

Eccli. w Manus tua non sit porrecta ad acelpien- 
dum, et ubi dandum est contracta, - 

Jbid. xiv. Oculus avarus nulla portione satia- 
tur. 


Basilii. Qui alicui eripit et alteri dat, is non 
misericordiam, sed extremam injustitiam exercet, 
Nam ex injuriis materiam miserationis capias, mi- 
serere potius illorum quos injuria afficis. Pius enim 
ille est, nou qui miseretur multoruui, sed qui ne» 
mini facit injuriam. 

Quicunque videt oculus, ea omnia desiderat 
avarcs. Inferis nunquam salis lil, nec unquam 
avarus sibi sufficere dicit. Malus hie vicinus est in 
urbe, 70 malus ruri. Mare suos fines aguoscit, οἱ 
npx antiquos terminos non transcendit. Avarus 
autem tempus nullum revereiur, non aguoscit ter- 
minum, non cedit ordini successionis ; sed ignis 
violentiam imitatur, omnia arripit, omnia depa- 
scitur. 


Sed quid tandem fiet ? Nonne tres omnino cubiti 
le manent? Nonne paucorum lapidum aoles ad 
cgetodiam miserse carni suflicie, ? Ad quid igiiur 
laboras? Quorsum iniquus esse pergis? Quibus 
yerbis defendes te, cuim affect) abs te injuria undi- 
que circumstantes sub communi judico conta (e 
clunaveirint ? Quomodo persuadebis judici, qui falli 
non potest ? Nullus illic orator esi, pujla verbo- 
rum probabiliias qua verilatein judici abscondere 
valeat. 

Theologi. Homini pecunie cupido nulla satietas 
Innascitur. 

Pauper quidem, licet servus et ventre non s2iu- 
το, blanda per somnum quiete fruitur v eupidit.s 
sulem divitiarem  wemntem. vigiliis et laboribus 
cruciat . 

Injueti nihil non suro postponunt. 

Chrysost. Qui non indiget aHenis, sed sua sibi 
sufficere existimat, omuium est ditissimus. 

Ursi οἱ lupi saturati rapinam relinquunt ; avarig 
autem nulla satietas. 


Inexplebilitas admodum — violenta est, ct avarilia A 


pra potens : rapaces vitam hominum perturbant , et 
hujus quidem rapin:e sunt, delicie autem aliorum : 
in ipsum cadit exsecratio, (ruitio in alios : adversus 
ipsum eduntur suspiria, abundantia contingit aliis ; 
adversus ipsum funduntur lacrymae ab aliis usur- 
pantur pecuniz : ipse spud inferos punitur, et olii 
pepenumero in ipsius divitiis voluptuantes cantillant. 

Pleonexia, ij est avarijia, est. cum plus habet 
aliquis quam ad eum  pertipeat, 

Avaritia est idololatria, ino deterior ea. Siquidem 
idololatre Dei creaturas adorant, et venerati suni 
(inquit) et coluerunt ereaturam prater. Creatorem. 
Tu vero tuum ipsius opus aderas. Deus enim avari- 
am non creavit, sed. insafjabilis et. immodica tpa 
cupidiias eam excogitavit. 


Si quis de suis non largitur, ab illo aecusabitur 
in die judicii, cujus non est misertus : quomodo 
illi venia dabitur qui rapuit aliena, undique ciroum- 
stantibus eum illis quos affecit injuria ? Non enim 
ilic testibus, non accusatoribus, non argumentis 
locus est, sed ipse res per se, quales α nobis ge- 
ste sunt, coram oculis nostris apparent. Ecce enim 
(inqoit) homo et opera ejus. Etenim hoc quoque ra. 
pina est, et 71 avaritia, et spoliatio, sua non com- 
municare, Nam Deus Judzeos accusans per proplie- 
tam, inquit : « Protulit terra fructus suos, et non 
solvistis decimas, rapuistis bona pauperis. » Et 


ANTONII MELISSAÉ M 


'H ἁπληστία τυραννεῖ, à πλεονεξία ὀυναστεύε. 
οἱ ἅρπαγες τὸν βίον ταράσσουαι, καὶ αὖθις αὐτοῦ 
αἱ ἁρπαγαὶ, xal ἄλλων αἱ ἠδοναί: αὐτοῦ αἱ χατάρει, 
καὶ ἄλλων αἱ θεραπεῖαι ' κατ) αὐτοῦ οἱ στιναγμὰ, 
xai παρ᾽ ἑτέροις ol πλεονασμοί * κατ’ αὐτοῦ τὰ δὰ- 
χρυα, xal παρ ἑτέροις τὰ χρήµατα * αὐτὸς ἐν ix 
χολάξεται, xal ἄλλοι πολλάκις ἓν τοῖς αὐτοῦ ερ 
φῶντες φἀλλουσιν. 

ΠΒλεονεξία ἐστὶ τὸ πλέον ἔχειν τοῦ ὡρισμένον, 


"H πλεονεξία εἰδωλολατρείᾳ ἐστὶν, ἀλλά καὶ χα: 
λεκωτέρα εἰδωλαλατρείας. Οἱ yàp εἰδωλολάτραι τοῖς 
τοῦ Θεοῦ χτίσµαφι προσχυνοῦαι; xal ἑσεθάσθησιν 
(ρησὶ) xa) ἑλάτρευσαν τῇ χτίσει παρὰ τὸν κτίσαντν. 
Po δὲ τῷ κτίσαµατι τῷ σαυτοῦ προφχυνεῖς. Ὁ rà, 
βεὺς πλεονεξίαν οὐχ ἑδημιούργηφεν, ἀλλ ἡ τῆς eic 
ἁπληστίας ἐπεξεῦρεν ἀμετρία. 

El 6 τῶν ἑαυτοῦ μὴ μεταδιδοὺς κατήγορον ἔχει 
τὸν οὐκ ἑλεηθένπα ἓν τῇ τῆς χρίσεως (pipa: ὁ χεὶ 
τὰ ἀλλότρια ἁρπάσας ποίας τεύξεται συγγνώµη;, 
πανταχόθεν αὐτῷ περιεστηχότων τῶν ἡἠδικημένων; 
Οὐ γὰρ μαρτύρων kxst χρεία, οὐδὲ χατηἹόρων, oit 
ἀποδείξεων - ex αὐτὰ καθ) ἑαυτὰ τὰ πράγµατ:, 
οἵάπερ αὐτὰ κατεσχευάσαµεν, πρὸ τῶν ὀφθαλβὸν 
Φαίνεται τῶν ἡμετέρων. ᾿δοὺ γὰρ, φησὶν, ἄνδρω- 
πος xal τὰ ἔργα αὐτοῦ. Καὶ γὰρ καὶ τοῦτο &pxsrh, 
$5 uh µεταδιδόναι τῶν δντων, xaX π)εονεξία xal à 
exépnaie* τοῖς γὰρ "Ioubalot; ἐγκαλῶν ὁ 6s; δὲ 
τοῦ προφήτου enoív* « 'Ἐξήνεγχεν ἡ yii τὰ ἐκγέ- 


rursus alibi inquit, « Ne quid eripigs de vietu pau- C pix αὐτῆς, xal οὐκ εἰσηνέγχατε τὰ ἐπιδέχατα * ἡρ- 


peris. , 


Plutarchi. Qui ex turpibus lucris ad honesta offl- 
cia sumpturn faciunt, simile quid faciunt illis qui 
ex sacrilegio Deum placare volunt. 

Democriti. Divitiz malo facinore parts majori 
dedecore notantur. 

Non inutile quidem est pecunias acquirere, per 

dnjustitiam autem, longe pessimum. 
. Socratis. Socrates avaros avibus comparabat, 
quarum alia deglutit quidquid invenerit, et quan- 
doque suffocatur: alis vero sequuntur ut quod 
habet ei extorqueant, et ipse quoque alis post alias 
suffocaniur. | 


αάσατε τὰ τοῦ πένητος. » Καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ M- 
χει, € Mh. ἀποστερήσῃς τὴν ζωὴν τοῦ πτωχοῦ. ! 

Οἱ ἀπὸ τῶν αἰσχρῶν χερδῶν εἰς τὰς χαλὰς ἀναλ» 
σχρύτες λειτουργίας ὅμοιόν τι ποιοῦσι τοῖς ἀπὸ le 
ῥοαυλίας θεοσεθοῦσιν. 

Ηλοῦτος ἀπὸ χαχῆς ἐργασίας ἐπεγινόμενος irt; 
νέστερον ὄνειδος χέκτηται, | 

Χρήματα πορίζειν μὲν οὐχ ἀχρεῖού. i£ ὁδιίας 
ὢ πάντων χάκιον. 

Σωκράτης τοὺς μὲν πλεονέχτας εἴχαζε ταῖς ὄρν» 
σιν, ὧν ἡ μὲν χαταπίνει 5 τι ἂν προστύχῃ, xi l- 
στιν ὅτε πνίγεται» αἱ δ' ἄλλαι περιακολουθούτη, 
ἀφελεῖν αὐτὸ σπεύδουσαι, ἵνα παρὰ µέρος Sr 
σιν. 


Diogenis. Diogenes interrogatus quenam essent D µΔιογένης ἑρωτηθεὶς ποῖα «In θηρία χαλετώτρ; 


fere pessimae, dixit: In montibus ursi et leones, in 
pivitatibus | aulem publicani ei sycoplanta. 

Amiphanis. . Canis de carsibus edendis cogitans 
pon amplius gregem custodire potest. 

Mala lucra breves quidem voluptates, tristiise Vero 
jenga sequuntur. 

Platon, Paupertas existimelur, non imminutio re- 
mum, sed inexplebilitatis adauctio. 

doct. . Nullum inique juerantom temuleris : sed 

Anagis approbato viventes cum justitia. . 


Nam qui magna rapiunt, an parva qcoque rapiant, 
Ancertum est ; qui vero parvis non abstinent, illi 
pimirum ne a magnis quidem sihi temperabunt. 


* 


εἶπεν * Ἐν μὲν τοῖς ὄρεσιν ἄρκτοι zal λέοντες, ἐν ὃ 
ταῖς πύόλεσι τελῶναι xal συχοφάνται. 
Κύων, µελετήσας σαρχῶν ἀπογεύεσθαι, quitte! 


οὐχ ἔτι δύναται τὴν ἀγέλην. 


Τὰ πονηρὰ χέρδη τὰς μὲν ἡδονὰς ἔχοι µιχβὶ, 
κὰς δὲ λύπας µαχράς. 

᾿Μενίαν ἡγητέον εἶναι μὴ τὸ εἰν οὐσίαν ἑλάτω 
ποιεῖν, ἀλλὰ τὴν ἀπληστίαν πλείω, 

Μηδένα ζήλου τῶν ἐξ ἀδικίας κχερδαινόντων᾽ 
ἀλλὰ μᾶλλον ἀποδέχου τοὺς μετά δικαιοσύνης Q9 
τας. 

Οἱ μὲν γὰρ τὰ μ«γάλα ἁρκάζοντες Mojo el αλ 
τὰ μικρὰ ἁρπάσουσιν * οἱ δὶ τῶν μικοῶν μὴ ise 
pivot δῆλον ὅτι οὐδὲ τῶν μεγάλων ἀφέξονται, 








901 | LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXXVI. $02 


ΛΟΓΩΣ AG". 
Περὶ αὐταρκείας. 


Εἶπεν ὁ Κύριος. Mi) µεριμνήτησε τῇ doy f, ὑμῶν 
εἰ φάγητει μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν sl ἐνδύσησθε, 


Ἔστι δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέθεια μετὰ αὗταρ- 
Χείας᾽ οὐδὲν γὰρ εἰσηνέγχαμεν εἰς τὸν χόσµον, f. 
λον ὅτι οὐδὲ ἐξενεγχεῖν τι δυνάµεθα. Ὄχοντες δὲ 
διατροφὰς xat σχεπάσµατα, τούτοις ἀρχεσθησόμαθα. 


Κρεῖσσον μικρὰ μερὶς μετὰ φόδον Κυρίου ἢ µε 
γάλοι θησαυροὶ μετὰ ἀσεθείας. 

'Apyh ζωῆς ἀνθρώπου ἄρτος, xal ὕδωρ, χαὶ ἵμά» 
τιον χαλύπτον ἀσχημοσύνην αὐτοῦ. 

Σοφός ἀνλρ]άρχεῖται τοῖς ὀλίχοις. 

Ἡ οἰχουγομοῦσα τὸ (Gov δύναμις αὑτάρκειαν μὲν 
xaX λιτότητα ῥᾳξίως κατειργάσατο, χαὶ ᾠχείωσε vip 
κρεφομένῳ * πολυτέλειαν δὲ καὶ ποιχίλιαν βρωμά- 
των παραλαθοῦσα, cla. ἀντισχεῖν πρὸς τὸ πέρας 
οὐχ ἑξαρχέσασα, τὰ ποιχίλᾳ γένη τῶν νρσηµφτωγ 
ἐποίησεν. 

Οὐ πλοῦσιός ἐστιν ὃ πολλὰ χεκτηµένος, ἀλλ) ὁ 
μὴ πολλῶν δεόµενος. 

Πρὸς χρείαν, ἀδελφοὶ, οὗ πρὸς ἡδονην ἡ ζωὴ συµ.- 
μετρεῖται. Τὸ οὖν περιττὺν τῆς φύσεως ἀπρθέμενοι, 
«ὸ ἀναγχαῖον µόνον ἁσπασώμεθα. 

'O πρὺς τοὺς ὑπερέχοντας βλέπων τῆς ἐνούσης 

αὐτῷ εὐπορίας οὐδέποτα δύναται λαθεῖγ αἴσθησιν * 


ἀλλὰ χρὴ αὐτάρκῳς πρὸς τὰ ἴδια ἔχειγ, καὶ εὖχα- C 


ριστεῖν τῷ θεῷ, 


Ἡ αὐτάρχεια xaY τροφή ἐστι, καὶ ἡδονὴ, χφὶ ὑγεία", 


£b δὲ πλέον λύμη xal ἀηδία καὶ νόσος. 


Φησὶν ὁ Χριστὸς, Ζητεῖτε πρῶτον τὴν βασιλείαν 
£09 Oso) καὶ τὴν διχαιοσύνην αὑτοῦ, xal ταῦτα 
πάντα προστεθήσεται ὑμῖν ' ἡμεῖς δὲ τὴν τάξιν 
ἀντεστρέψαμεν, καὶ ζητοῦμεν τὴν γῆν, xal τὰ ἐν 
τῇ vf ἀγαθά ' διὰ τοῦτο οὔτε ταῦτα, οὔτο ἐχεῖνα 
ἔχομεν. 

Μέτρον χτήσεώς ἐστιν fj χρεία τοῦ σώματος, τὸ 
δὲ ταύτην ὑπερθαίνειν ἀχοσμία λοιπὸν, xal οὐκ ἔτι 

tía ἐστίν. 


Καλὸν τοῖς ὄροις τῆς χρείας ἑμμένειν, καὶ φιλο- 


SERMO XXXV] [αἱ. XXXI ]. 
— De virtute qu& animum suis et. presentibus rebus 
couleglum reddit. 

Matth. y. Dixit Dominus, Ne sollieiti sitis pro 
vita vesir3 quid comedajis, neque pro corpore ve- 
stro quid induatjs. 
| d Tim. vi. Kot autem quesios magnus pietas cam 
$nimo sua sorte conjepto. Nihil enim intulimus 
in. mundum, videlicet uec efferre quidquam possu- 
Dus: sed. babentes alimenta ei. quibus tegamur, 
his eontenti erimqgs. 

Proverb. xvi. Przstgt parva portio cum timore 
Domini, quam maguj. thesauri cum impietate. 

. decli. xxix. Principium vitz hominis panie et 
agua el vestis turpitudinem ejus operiens. 


| — Auctoris incerti. Vir sapiens paucis contentus est. 


Faculi3s quse gubernat eorpus animalis, frugalem 
eL simplicem alimoniam facile concoquit, et parti- 
bus nutriendis assimilat ; sumptuosig vero et variis 
eduljis onerata, οἱ impotens 794 tandem ea super- 
are, varia morborum genera producit. 


Chrysost. Non quj multa possidet, sed qui non 
multis indiget , dives est. 

Ad necessitatem, o fratres, non 3d voluptate; 
metienda est vita. Quare deposito quod naturg su- 
perfluum est, necessarium solum amplectamur. 

Qui se superiores respieijj , nunquam videre po- 
tesi quam dives sit, Verum oporlej sua sorte con» 
lentum egse, εἰ Deo gratias habere. 


Bobria frugoalitas ef alimentum est, et voluptas , 
et sanitas : nimium vero noxa, et fastidium , ο 
morbas. 

Christus inquit, Quzrite primum regnum Dei et 
justitiam ejus, et hzec omnia adjicientur vobis. Nos 
vero inveriimns ordinem, et quaerimus terram et 
bona terrena, quare nec hzc liabemus | nec illa. 


Nili. Possessionis modus est corporis necessitas, 
ejus vero excessus , nom usus aut necessitas, sel 
vitium est. 

Bonum est intra. fines pocessitatis manere, oi 


νε.χεῖν πάσῃ δυνάμει, τούτους μὴ ὑπερδαίνειν. Ἐὰν D ojmnibus viribus contendere ne transcendamus il 


γὰρ OAMyov mapsvay0]] τις ἀπὺ τῆς ἐπιθυμίας Evil 
τὰ ἡδέα τοῦ βίου, οὐδεὶς λοιπὸν ἵστησι τὴν ἐπὶ τὰ 
αιρόσω φορᾶν. 

Αὐταρχεῖ τροφῇ σμ.κρὰ |f. μακρὰ] vo& οὐδέποτε 
γίνεται." | 

Ὀφείλομεν ἑαυτοὺς ἑθίζειν ἀπὸ τῶν ὀλίγων ζῆν, 
ἵνα μηδὲν αἰσχρὸν ἕνεχεν χρημάτων µάθωµεν. — 

Σωχράτης ἐρωτηθεὶς ὑπό τινος, Τίς σοι πλουσιώ- 
«600; εἶναι δοχεῖ; εἶπεν * 'O ἑλαχίστοις ἀρχούμενος * 
αὐτάρχεια γάρ tos: φύσεως πλοῦτος, .: 


Βέλτιόν ἐστιν ἓν μιχρᾷ περιουσἰᾳ συστελλόµενον 
εὐθυμεῖν, fj μεγάλης τυγχάνοντα δυστυχεῖν. 
Μήτε λίαν πολυτελῶς, μήτε ἄγαν εὐτελῶς πειρῶ 


los. Nam si quis vel modicum per cupiditatem ad 
vite delicias deflexerit, nullgs deinceps quominug 
pergat coercere potest. 

Demorriti. Si victus fragalis sit , nunguam vide- 
bitur nox longa. 

Clitarchi. Debemus mos assuefacere ut ex peacia 
vivamus, ne quid pecunie groua turpe discamus. 

Socratis. Socrates interroganti quis videretur sibi 
ditissimus , respondit : Qui paucissimis contenjug 
est. In frugalitate enim sibi sufliciente exsistung 
divitize naturae. . 

Satius est in paucis opibus se continentem hila- 
riter agere, quam in magnis infeliciter. 

Plutarchi. Neque sumptuosum nimis, neque 


sordidum, aut vilem in vestimentis, victu οἱ reli- 
qua vita te exbibeas ; hoc enim odiosum aut mise- 
rabilem, illud invidiosum aut ridiculum reddit, 

Assuefiat corpus frugali et parabili modo τί 
sibi satisfacere. Nam qui paucis indigent, non frau- 
dantur multis. 

Familiarem tibi redde victum simplicem, ut 
Buniptuoso nunquam indigeas. 

SERMO XXXVII (al. XIV]. 
Quod major pars non semper melior sit. 

Luc. xxi. Sublatis autem. oculis Jesus vidit eos 
qui mittebant munera sua in gazophylacium divites. 
Vidit autem et quamdam viduam panperculam 
mittentem illuc zra minuta duo, et dixit, Vere 
dico vobis, quod vidua hzc pauper plus quam om- 
nes misit. Nam 73 omnes hi ex eo quod ipsis exu- 
berat, miserunt in. mnnera Dei : hzc avteni, cx 
penuria sua universam substantiam quam babebat, 
misit. 

I Cor. xiv. In ecclesia volo quinque verba mente 
mea loqui (ut alios instituam) potius quam de- 
cem willia verborum lingua. 

Basilii. Per unum sapientem habitabitur civitas, 
gens autem iniquorum brevi desolabitur. 

Nam $i panis cor hominis roborat, non oportet 
ebsonium cibi amplius necessario temere ingurgi- 
tare. 

Theologi. Breve regnum melius est longa tyran- 
nide , el parva portio pretiusa praestat magnz qua 
vilis et periculosa sit possessioni, et exiguum lumen 
multis tenebris. 

Chrysost. Eleemosyna non zstimatur ex mepsura 
largitionis, sed ex animi liberalitate. 

Jucunda qug maxime rara sunt, inprimis de- 
lectant. 

Incerti auctoris. Alexander audito Darium tri- 
ginta niyriades in. aciem producere, dixit : Unus 
coquus non metuit multas oves. ' 

ldem tum explorator ei referret majorem esse 
Darii exercitum, dixit : Oves etiam licet plures ab 
uno aut altero lupo capiuntur. 

SERMO XXXVII [al. LXVI]. 
De jejunio et continentia. 

Matth. νι. Cum jejunaveritis ne sitis veluti hy- 
pocrite tetrici. Obscurant enim faciessuas, quo 
perspicuum ΑΚ hominibus ipsos jejunare. Amen 
dico vobis, habent. mercedem suam. Tu vero cum 
jejunas, unge caput tuum, et faciem taam lava, elc. 


I. Cor. 1x. Omnis qui certat, per omnia tempe- 
Paus est. 

Chrgsost. Qui eatnem Christi Jesu crucifixerunt 
cum affectibus et cupiditatibus. 

τα. vvuit.. Ad lites et jurgia jejunatis οἱ pugnis 
affictum caditis. Quid est quod mihl jejunatis? 
non enim tale jejunium approbo, dicit Dominus. 
Sed ta. solve omnem nodum iniquitatis, dissolve 
nexus violentorum contractuum , oppressos dimitte 
«un libertate, et omnein injustam syngrapham 


ANTONII MELISS.E 


o 
À τὰ περὶ τὴν ἐσθῆτα χαὶ δίαιζαν καὶ τὴν Elpayta. 
γωγὴν τὸ σῶμα διοικεῖν. Τὸ μὲν γὰρ φθονεῖσθαι 1 
γε)ᾶσθαι, τὸ δὲ μισεῖσθαι f| ἐλεεῖσθαι πριεῖ. 
Εἰθίσθω τὸ σῶμα δι) εὐτελείας πρὸς εὐχολίαν 
αὕταρχες ἑαυτῷ γινόµενον’ οἱ γὰρ ὀλίγων δεόµενοι 
πολλῶν οὐκ ἀποτυγχάνουσιν. 
"Εθιζξε σαυτὸν τῇ λιτῇ διαίτῃ, ἵνα τῆς πολυτελοῦ; 
µηδέποτε προσδεηθῆς. 
ΛΟΓΟΣ AZ'. 
Περὶ τοῦ ὅτι οὐχ del τὸ π.Ιεῖστον ἄριστον. 
Αναθλέψας δὲ ὁ Ἰησοῦς, εἶδε «ooo βάλιοντας τὰ 
δῶρα αὐτῶν εἷς τὸ γαζοφνλάχιον πλονσίους. Είδε d 
xal τινα χήραν πενιχρὰν, βαλοῦσαν kxel δύο λεπτὰ, 
χαὶ εἶπεν, ᾽Αληθῶς λέγω ὑμῖν, ἡ χήρα fj πιω 
αὕτη πλείω πάντων ἔδαλεν, ἅπαντες γὰρ οὗτοι ix 
B τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔθαλον si; τὰ δῶρα τοῦ 
θεοῦ" αὕτη δὲ Ex τοῦ ὑστερήματος αὐτῆς ἅπαντα 
τὸν βίον ὃν εἶχεν ἕδαλεν. 


Ἐν ἐκχλησ/ᾳ θέλω πέγτε λόγους διὰ του voli uw 
λαλῆσαι f| µυρίους λόγους ἓν γλώσσῃ. 


Απὸ ἑνὸς συνετοῦ συνοιχισθήσεται πόλις * quA 
δὲ ἀνόμων ἑρημωθήσεται Ev τάχει, 

El γὰρ ἄρτος χαρδίαν ἀνθρώπου στηρίζει, οὐ δεῖ 
πλέον τοῦ ἀναγχαίου τῆς τροφῆς τὸ προσόφηµα ἀλή- 
γως προσφέρεσθαι. | 
— Kptlosuv ὁλιγοχρόνιος βασιλεία μαχρᾶς tv- 
pavvlboc , καὶ ὀλίγη μερὶς τιµία πολλῆς κτήσεων 
ἁτμου xal σφαλερᾶς , καὶ πολλοῦ σχότους ὀλίγον 
φῶς. | 

Οὐ εῷ µέτρῳ τῶν διδοµένων ἑλεημοσύνη xps 
«αι, ἀλλὰ τῇ δαφιλείᾳ τῆς γνώμης. 

Τῶν ᾖδέων τὰ σπανιώτατα Ὑινόμενα μάλισα 
τέρπει. 

Αλέξανδρος, ἀχούσας ὅτι Δαρεῖος τρ:άχοντα p 
ριάδας εἰς παράταξιν ἄγει, ἔφη * « El µάγειω o 
φοθεῖται πολλὰ πρόδατα. » 

'O αὐτὲς, κατασκόπου λέγοντος αὐτῷ, mrs 
εἶναι τοὺς Δαρείου, ἔφη᾽ « Καὶ τὰ πρόδατα, πλεον 
ὄντα, ὑφ) ἑνὸς T] δευτέρου λύκου χειροῦνται, ? 

ΛΟΡΟΣ ΛΗ’. 
Περὶ νηστεἰας καὶ ἐγκρατείας. 

Ὅταν νηστεύητε, ut γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκρηὶ 
D σχυθρωποἰ. ᾿Αφανίξουσι γὰρ τὰ πρύσωπα αὐτονι 

ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες. "Agit 

λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νη” 

στεύων ἄλειψαί σου τὴν χεφαλὴν ἑλαίῳ, χαὶ Ὁ 

πρόσωπὀν σου νίψφαι, xat τὰ ἑξῆς. 

Πᾶς ó ἁγωνιζόμενος πάντα ἑἐγχρατεύετα". 


C 


O1 τοῦ Χριστοῦ Ἰησοῦ τὴν σάρκα ἑσταύρωσαν o 
τοῖς παθῆμασι xaX ταῖς ἐπιθυμίαις. 

El; χρίσεις xal páyae νηστεύετε, xal 
πυγμαῖς ταπεινόν. Ἱνατί uot. νηστεύετε; οὐ 199 
τοιαύτην νηστείαν ἑξελεξάμην, λέγει Κύρ:ος ᾿ ἀλλὰ 
λύε πάντα σύνδεσμον ἁδιχίας, διάλυε στραγαλή! 
βιαχίων συναλλαγµάτων *. ἀπόστειλον τεθραυσµήνή 
ἐν ἀφέσει * καὶ πᾷσάν του συγγραφὴν ἄδιχον διόσ τν. 


τύπτετε 











905 


ἁστέγους εἰσάγαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. Ἔλν ἵδῃς 
γυμνὸν, περἰθαλε, καὶ ἀπὸ τῶν οἰχείων τοῦ σπέρμα- 
τὸς σου οὖχ ὑπερόψει. . 

Ὑπωπίαξέ σου τὸ copa xai δουλαγώχει, nij 
“πως εὐεχτοῦντος xal ὑπερζέον-ός σου τοῦ αἵματος, 
ἀφορμὴ πρὸς ἁμαρτῖαν fj πολυσαρχία γένηται. 

Mi κολάχευέ σου τὴν σάρχα ὕπνῳ καὶ λουτροϊῖς 
παὶ μαλακοῖς στρώµατιν, ἀεὶ ἐπιλέχων € ῥῆμα 
τοῦτο * Tl; ὠφέλεια ἓν τῷ αἵματί µου, ἓν τῷ x2ta- 
δαΐνειν µε al; διαφλοράν; "Oso Tip παχνυτέραν 
σἄρχα σεαυτῷ ποιεῖς, τοπούτῳ βαρύτερον τῇ φυχᾖ 
χατασχευάδεις τὸ δεσμωτήριον. 

ΑἈληθῶς ἑἐγκρατή-ς ἐστιν ὁ παντὸς πάθους ἀνώ- 
τέρος, καὶ µηδένα ἐξ ἡδονῆς ἐρεθισμὸν προσιέμενος, 


ἀλλ’ ἐγκρατῶς καὶ ἀνενδότως πρὸς πᾶσαν ἀπόλαυσιν D 


βλαθερὰν διαχείµενος. 

Ἐγχράτειά ἐστιν ἁμαρτίας ἀναίρεσις, παθῶν 
ἁλλοτρίωσις, σώματο; νέχρωσις. Φυλάσστται δὲ οὗ- 
τως ὁ τῆς ἐγκρατείας αχοπός» τοῖς μὲν εὐτελεστέ- 
ροις xal ἀναγχαίοις πρλς τὸ Cv µέχρι τῆς χρείας 
. προσδιατρίδειν, τῶν δὲ πρὸς ἡδονὴν καθόλου ἀπέ- 
χεσθαι. 

Ὅσον ὑφτᾳιρεῖς τῆς σαρχὺς, τοσοῦτον ποιεῖς τῆς 
ποενματιχῆς εὐεξίας «ἣν ψυχἣν ἀποστ[ίλθειν. Οὐ γὰρ 
σωματικοῖς τόνοι, ἀλλὰ καρτερίᾳ ψφυχῆς xai τῇ 
πρὸς τὰς θλίψεις ὑπομονῇ τὸ πρὸς τοὺς ἀοράτους 
ἐχθροὺς περιγίνεται χράτος. 

Ὁ τῇ σαρχὶ προσθέμενος τὸ πνεῦμα χαταγνω- 


ρίξεται, xal ὁ πρὸς τὸ πνεῦμα χατιταξάμενος, σ 


παταδουλοῦται τὴν σᾶραα. Ταῦτα γὰρ ἀλλήλοις ἀν- 
αίχειται. Ὥστε el βούλει ἰσχυρὺν ποιῆσαι τὸν νοῦν, 
ὁάμασον thv σάρχα διὰ νηστείας. Τοῦτο γάρ ἐστιν ὅ 
φησιν à ᾿Απόστολος, ὅτι « Ὅσον ὁ ἔξωθεν ἄνθρωπος 
διαφθείρεται, τοσοῦτον 6 ἔσω ἀνακαινοῦται: » xal τὸ, 
ε Όταν ἀσθενῶ, τότε δύνατός εἰμι. » 

Ἔπει δὴ οὐκ ἐνηστεύσαμεν, ἐξεπέσομεν τοῦ πα- 
ραδεῖσου. Νηστεύσωμεν τοίνυν, ἵνα πρὸς αὐτὸν ἔπαν- 
ἐλθωμεν. 

Νηστεύοντος σεμνὸν τὸ χρῶμα, οὐχ εἰς ἐρύθημα 
ἐξανθοῦν ἀναιδὲς, ἁλλ᾽ ὠχρότητι σώβρονι χεχοσµη- 
μένον * ὀφθαλμὸς πραῦς, κατεσταλµένον βάδισμα, 
πρὀσωπον σύννουν, ἀκολάστῳ γέλωτι μὴ χαθυθρι- 
Κόμενον, συμμετρία λόχου, καθαρότης καρδίας. 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXXVIII. 


Διάθρυπτε πεινῶντι τὸν ἄρτον σου, xal πτωχοὺς Α (uam dilacera, 


906 
Frangas esuríenti panem tuum, et 
pauperes stne domibus introduc in ades tuas. Nu- 
dum si videris , vestito, et cognatos generis tui' 
non asperneris. 

Basilii. Sugilla corpus ium ct servitute astringe, 
né tuo sanguine aucto et effervescente, ad peccan- 
dum ocessio tibi fiat carnosus corporis habitus. 

Ne corpori tuo bfandiare somno, ct balneis, οἱ 
mollibus stragulis, semper lhzec verba proferens : 
Quanam utifitas sanguini mco me descendente 
"ug & in perditionem * Nam quo crassiorem tibi car- 
nem acquiris, hoc graviorem anim (ux? carcerem 
paras, 

Vere continens est qui onrni perturbatione supe- 
rior est, et nullum voluptatis irritamentum admit- 
tit, sed animo sebrio et nusquam cedente ad om- 
nem fruitionem noxiam afficitur. 

Continentia peceatum interimit , affectus amovet, 
corpus mortificat. Scrvatur autem hoc. modo con- 
tinenti scopus, οἱ vilioribus quidem et necessariis 
ad vitam quantum requirit usus adliereas, iis vero 
quo ad voluptatem pertinent, prorsus abstineas. 


Quantum adimis carni , tanto nitidiorem spiri- 
taali habitu reddis animam. Non enim viribus 
corporis, sed anime continentia, et in afflictioni* 
hus patientia, adversus inconspicuos hostes victoria 
cemparater. 

Qui carnein auget, spiritum impedit, et qui spi- 
ritui se conjungit , carnem subigit. Hzc enim ad- 
versantuf sibi invieem, Ergo οἱ mentem roborare 
velis, doinato carnem jejunie. Hoc enim est quod 
inquit Apostolus, « Quantam externus homo cor- 
rumpitur, tantum renevataàr internus; » et rursus : 
« Gum Jangueo, tum validus sum. » 


Quia non jejunavimus , excidhnus paradiso ; je- 
junemus igitur, ut in paradisum redeamus. 


Jejunanti color honestus est, non efflorescente 
lascivo rubore, sed pallore sobrio ornatus ; oculus 
mis, compositus gressus; vullus coguabundus, 
non luxurioso risu indecenter affectus ; modestia 
sermonis, puritas cordis. 


"Atonóu ἐστι ph χαίρειν ἐπὶ ὑγείᾳ ψυχῆς, ἁλ)ὰ Ὁ — Absurdum est non gaudere ob anim incolumita- 


λυπεῖσθαι ἐπὶ βρωµατων ἑναλλαγῇ, xal πλείονα 
χάριν φαΐνεσθαι ὃ.δόντας Ἠδονῇ γαστρὺς f| ἔπιμε- 
λείᾳ φνχῆς * χόρος μὲν γὰρ εἰς Υαστέρα τὴν χάριν 
ἵστησι, νηστεία δὲ πρὸς φυχὴν ἀναθιδάζει τὸ κέρδος. 


Ἔστιι μὲν οὖν πάντα τὸν χρόνον fj νηστεία ὠφέλι- 
gos τοῖς αἱρουμένοις αὑτήν. Οὔτε γὰρ ἐπήρεια δχι- 
µβνων χατατολμᾷ του νηστεύοντος, xal οἱ φύλαχες 
τῆς ζωης ἡμῶν ἄγγελοι φιλοπ»ν υτερον πχραμένουσι 
τοῖς διὰ νηστείας χεκαθαρµένοις. 

Mt μέντοι ἐν τῇ ἀποχῇ μόνον τῶν βρωμάτων τὸ 
kx τῆς νηστείας ἀγαθὸν ὁρίζου. Νηστεία γὰρ ἀληθὶς 
ἡ τῶν xaxüv ἀλλοτρίωσις. « Λύε πάντα αὐύνδεσμον 
ἁδιχία:, ἄφες τῷ πλησίον τὴν λύπην, ἄφες αὐτῷ τὰ 

PATROL, Gn. ΟΧΧΧΥΙ. 


tem, sed propter cibos mutatos tristari , et videri 
magis gratificari voluptati. ventris, quam aninue 
cultui. 'Satietatis enim gratia intra ventrem con- 
sistit, jejunium vero ad animam usque lucrum 
elevat. 

Semper quidem utile est jejunium usurpantibus 
se. Nam neque contumelia daemonum quidquam 
audet adversus jejunantem, et vit:e nostr:e custodes 
angeli alacrius manent apud illos qui per jejunium 
purgati sunt. 

Isa. ,vin. Non. in abstinentia solum ciborum je- 
junii bonum circumscribas. Verum enim jejunium 
est malorum alienatio. « Solve omnem iniquitatis 
nodum: remitte molestiam proximo ; remitte ei de- 

29 


997 


ANTONII MELISS.E 


908 


hita, » Ne jejunetis ad lites et jurgia. Carnem non A ὀφλήματα, ΜΗ εἰς χρίσεις xai µάχας νηστεύετε, 


comedis, scd comedis fratrem. Abstines vino, sed 
ab injuriis tibi non temperas. Vcsperam exspectas 
ad sumendum cibum, sed insumis diem causis fo- 
rensibus. Quid juvat jejumare corpore, animam 
g 5 vero molis innumeris rcpleri ? 

Verum jejunium est malorum alienatio. 

Theologi. Non gloriamur mole mensarum et cu- 
pediis insensati ventris. .Nibil enim laudamus illo- 
rum, qux intra fauces sumpta ejusdem emnia 
pretii sunt, aut omnia potius zeque vilia et reji- 
cienda. Sed vivimus simplici facilique apparatu, 
parum sane liae in parte differentes a brutis ani- 
malibus, quorun imparatus et minime elaboratus 
victus est, 


Κρεῶν οὖχ ἐσθίεις, ἀλλ᾽ ἐσθίεις τὸν ἀδελφόν. Οἴνου 
ἀπέχη, ἀλλ᾽ ὕδρεων οὗ κρατεῖς. Την ἑσπέραν ἀναμέ- 
νεις εἰς μετάληψιν, ἀλλὰ δαπανᾷς τὴν ἡμέραν εἰς 
δικαστήρια. Τί ὄφελος νηστεύειν τῷ σώματι, τὴν ü 
φυχὴν µυρίων xaxiv ἐμπεπλῆσθαι:, 

Νηστεία ἀληθὴς fj τῶν xaxov ἀλλοτρίωσις. 

O5 τραπέζης ὄγχῳ φιλοτιμούμεθα xat φαρµα: 
κείαις ἀναισθήτου Υαστρός. Οὐδὲν γὰρ ἐπαινοὺμεν 
τῶν μετὰ τὸν λαιμὸν ὁμοτίμων, μᾶλλον δὲ ἀτίμων 
ὁμοίως xal ἀποδλήτων. "AJ ζῶμεν οὕτως üt; 
καὶ σχεδίως, xal pixpóv τι τῶν θᾳηρίων, οἷς ὁ βίο 
ἄσχευος xal ἀνεπιτήδευτος, διαφἑροντες. | 


Chrysost. Mense; simplicitas satiat, varietas au- g Τράπεζα, μονοειδῆς μὲν οὖσα» χόρον ἑντίθησιν' 


tem appetitum excitat. 

Jejunium non ciborum, sed peccatorum abstinen- 
tiam efficit. 

Homini qui jejuniis maceratur nihil tam est in- 
tolerabile, quam aeris inzequalitas. 

Cyrilli.Decet eos qui jejunant ex pia mente id fa- 
cere, et non tanquam histriones in fabula, tetricam 
ei deformem veluti personam sibi induentes, tan- 
ium nen ipso habitu exclamare quod inedi: labores 
ferant, 


Philonis. Continentiz proprium est sanitas et ro- 
har, incontinentie autem imbecillitas et segritudo 
morti vicina. 


al δὲ ποιχίλαι τὴν ὄρεξ.ν διεγείρουτιν. 

Οὐχ ἀποχὴν βρωµάτων, ἀλλ ἀποχὴν ἁμαρτιμά. 
των ἑργάζεται νηστεία. 

Οὐδὲν οὕτως ἀφόρητον τῷ χατατρυχομένῳ vt- 
στείαις, ὡς f) τῶν ἀέρων ἀνωμαλία.) 

Ἡροσήκει τοὺς νηστεύοντας Ex θεοφιλοῦς διανοία; 
τοῦτο ὁρᾶν, xal p χατά τινας τῶν ἐπὶ σχηνῆς 
θαυματοποιῶν, προσωπεῖον ὥσπερ στυγνόν τι χαὶ 
ἀειδὶς ἑανυτοῖς περιπλάττοντας, μονονουχὶ δι’ αὐτοῦ 
χεχρἀγέναι τοῦ σχύµατος, ὅτι τοὺς τῆς ἁσιτίας ϱἱ- 
ρουσι πόνους. 

Ἐγχρατείας μὲν ἴδιον ὑγεία καὶ ἰσχύς * ἀκρασίας 
δὲ ἀσθένεια καὶ νόσος γειτνιῶσα θανάτῳ. 

Καλὴ ἐγκράτειά ἐστι τὸ παρὰ μικρὸν τῆς χρείας 


Αἰλαπακή. Bona conunentia est. modicum .citra € µεταλαμδάνειν bv τῷ χαιρῷ τῆς διαίτης, xa τὸν 


necessitatem tempore cibi sumere, ui simul et 
cordi provideas, et occultos a Tectus clam impugnes, 

Non modo tarditas cibi sumendi ]ε]απίαπι est» 
sed ctiam paucitas, neque in hoc sila est religionis 
exercitatio ut bini comcedant, sed ne varia comerant. 
Est enim exercitatio mensa cibo simplici contenta, 
ct dissolutam voracitatis morem ecu minime gra- 
tum abominans, 

Theodoreti. Verum jejunium est assidua jndi- 
gentia. 

Evagrii. Ne dixeris, llodie non comedam, quo. 
niam non prudenter id facis. Noxam enim corport 
tuo, et dolorem stomacho tuo contrahes, 

SERMO XXXIX [al. LXVI]. 
De gula et incontinentia circa mensam. 

Luce vi, V2 vobis qui impleti estis, quoniam 
esurietis, Vae vobis qui ridetis nunc, quoniam lu- 
gebitis el Qlebitis. 

Jac. v. Voluptuarii οἱ delicati in terra fuistis, 
nwirivistis corda vestra, tanquam in die mactatio- 
vis. 

} Cor. τι. Escze. ventri destinate sunt, et venter 
escis. Deus autem et hunc et illas abolebit. 

Bebr. xu. Nullus sit scortator aut profanus vel- 
wt Esau, qui unico edulio permutavit jus primogc- 
aiti. 

Ezed. xxxi. Et sedit populus ut ederet ac bibe- 
ret, et surrexerunt ad ludendum, et 76 dixit Do- 


κχρδίαν τηρεῖν, καὶ πρὸς τὰ κρύφια πάθη κρυπτῶν 
πολεμεῖν. 

Οὐ τὸ βραδυφαγῆσαι µόνον τοῦτο νηστεία ἐστν, 
ἀλλὰ xal τὸ βραχυφαγῆσαι ' xal οὗ τὸ διαδὺο ἐσθίειν 
τοῦτο ἄσχησαίς ἐστιν, ἀλλὰ τὸ μὴ πο'χιλοφαγῆσαι. 
"Asxnstg yáp ἐστι τράπεζα iv μονοειδεῖ "posi 
συνεσταλμένη, τὸ ἔχλυτον τῆς παντοραγίχς 5; ati; 
βδελυττομένη. 

Αληθὴς νηστεία fj διηνεχῆς ἔνδεια. 


ΜΗ εἴπῃς, Σήµερον οὗ βρώσοµαι * ὅτι obx ἓν epo 
νήσει ποιεῖς τοῦτο. Ἔσται yàp βλάδη τῷ σώματί 
σου, xai ὀδύνη τῷ στομάχῳ σου. 

ΛΟΓΟΣ Ae. 
Περὶ ἀκρασίας καὶ γαστριμαρτίας. 

Ojo ὑμῖν, οἱ ἐμπεπληαμένοι! ὅτι misit" 
οὐχὶ ὑμῖν, οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθῆσετε xi 
χλαύσετε, 

Ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς xal ἑσπαταλῆσατε, 
ἐθρέψατε τὰς χαρλία; ὑμῶν ὡς iv ἡμέρᾳ eg2ri 


Τὰ βρώµατα τῇ xolg, καὶ fj κοιλία τοῖς Bpout 
dt», 0 δὲ Θεὸς xal ἑαὐτην xal ταῦτα χαταργἡσε" 

Μή εις πόρνος ἢ βέδηλος ὡς Ἡσαῦ, ὃς ἀντὶ fpe 
σεως μιᾶς ἀπέδοτο τὰ πρωτοτόκ.α αὐτοῦ. 


Ἐκχάθισεν ὁ λαδς φαγεῖν xal πιεῖν, xal avisa 
σαν παΐζειν, γαὶ ἑλάλησε Κύριος πρὸς Mwst ΄ 





959 


ΓΩΟΙ COMMUNES, — PARS I. SERMO XXXIX. 


910 


Βάδιζε, κατάθηβι tb tdyoé ἐντεῦθεν. Ἡνόμησέ À minus ad Mosen : T, οἱ statim bine descende ; pec- 


γὰρ ὁ λαός σου, οὓς ἐξήγαγες Ex γῖς Λἰγύπτου, 
παρέδησαν ταχὺ ix τῆς ὁδοῦ, ἧς ἐνετείλω αὗτοῖς ’ 
ἐπαίησαν ἑαυτοῖς µόσχον χωνευτὸν, χαὶ κ΄ :ασεκύνη- 
cay αὐτῷ. 


Ἡ δύναμες τοῦ Σατανᾶ ἐπ) ὀμφαλοῦ γαστρύς. 


Mi ἁπληστεύου ἐπὶ τραπένης, μὴ ποτε προσχύ- 
σης. 

η νχῆ iv πλησμονῇ οὖσα χηρίοις ἑμπαίζει ' ὀνχῆ 
δὶ ἑνδςεῖ χαὶ τὰ πικρὰ γλυκέα φαίνεται. 


"0; χαταςπατα)ᾷ Ex. παιδόθεν, οἰκέτης ἔσται. 


Ἑν τῇ χοιλίᾳ ἐἑπιέρνισε τὸν ἁδελφὸν αὐτοῦ 
Ἱαχώδ. 

Οἱ χαθεύδοντες ἐπὶ χλινῶν ἑλεφαντίνων, καὶ χα- 
τασπαταλῶντες ἐπὶ ταῖς στρωμναῖς αὐτῶν, οἱ χατε- 
σθίοντες ἐρίφους ix ποιµνίων, xal µοσχάρια ix 
μέσου βουκολίων γαλαθηνὰ, οἱ πίνοντες τὸν διυϊι- 
αμένον οἶνου, xal τὰ πρῶτα μύρα χρ:όμενοι. 

Οὐαἱ οἱ ἐγειρόμενοι τὸ πρωῖ xa τὸ σίχερα διώ- 
χοὺτες, οἱ µένοντες τὸ ὀφψέ, Ὁ γὰρ οἶνος αὐτοὺς 
ἐχχαύσει. 

Ὁπίσω τῶν ἐπιθυμιῶν σου μὴ πορεύου, καὶ ἀπὸ 
τῶν ὀρέξιών σου χωλύου. "EXv χορητήσῃς τὸ φυχῇ 
συ yopnylav ἐπιθυμίας, muse σε ἐπίχαρμα 
ἑχθρῶν σου, 

M εὐφραίνου ἐπὶ πολλή τρυῇ. Yigg; γὰρ μετὰ 
ἂνδρὸς ἀἁπλήστου, 

Mh ἁπληστεύου iv πἀσῃ τρυφῇ * lv πολλοῖς γὰρ 
βρώ-ασιν ἔαται νόσο». 

'Avhp βλέπων εἰς ἀλλοτρίαν εράπεζαν, οὐκ ἔστιν 
ὁ βίος αὐτοῦ ἐν λογισμῷ ζωῆς. 

"λῦπνός ἐστι xal ἀχοίμητος πρὸς τὴν τοῦ πλείονος 
ἐπιθυμίαν fj ἀνθρωπίνη quoi. 


Βαρυνομένη γαστὶρ οὐχ ὅπως πρὸς δρόµον, ἀλλ᾽ 
οὐδὲ πρὸς ὕπνον ἐστὶν ἑπιτηδεία, διόνι αχαταθλι- 
δομένη τῷ πλήθει οὐδ' ἠρεμεῖν συγχωρεῖται, ἀλλ 
ἀναγχάνεται πολλὰς ποιεῖσθαι τὰς περιστροφὰς ἐφ' 
ἑκάτερα. 

Γαστ]ρ συναλλαχ-ἠς ἐστιν ἀπιστότατος, ταμεῖον 
ἀφύλακτον  πολλῶν ἀποτεθέντων, τὴν μὲν βλάδην 
παρακατέχουσα, τὰ δὲ παρατεθέντα οὗ διασώζουσα. 


Λίχνη Ὑαστὴρ ἡ iii ἁἀπαιτοῦσα καὶ µηδέποτε 
λήγουσα * fj λαμβάνουσα σήμερον, xal αὗριον ἐπι- 
λανθανομένη. Όταν ἐμπλησθῃ, περὶ ἔγακρατείας 
φιλοσοφεῖ. ὅταν διαπνευθῇ, ἐπιλανθάνετα, τῶν 
δογμάτων. 

Φοθήθητι τὺ ὑπόδειγμα τοῦ πλουσίου  ἐχεῖνον 
παρέδωχε τῷ πυρὶ ἡ διὰ βίου tpugfi. Οὗ γὰρ ἆδι- 
xlav, ἀλλὰ tb ἀδροδίαιτον ἐγχληθεὶς, ἀπετηγανίφετο 
ἐν τῇ φλογὶ τῆς καμίνου. 

τῆς οὔν δαφιλοῦς xal παχείας τροφῆς αἰθαλώδεις 
τινὲς ἀναθυμιάσεις ἀναπεμπόμεναι, νεφέλης δίκην 


cavit enim populus tuus quos eduxisti de tetra 
Agypti, cito prevaricati sunt a via, quam prace- 
pisti eis, fecerunt sibi ipsis vitulum conflatilem, et 
adorarunt eum. 

Job xy. Potentia Satanz sita est in umbilico 
ventris. 

Ne inexplebilis esto in mensa, ne quamdo of- 
fendas. 

Prow. xxvi. Anima repleta favos comtemnit ; 
anims vero indigenti amara quoque videntur 
dulcia. 

Jbid. xxix. Qui delicatus est a puero, servis 
erit (1). 

Osee, da utero matris fratrem suum supplantavit 
Jacob. 

Amos νι. Qui dormiunt in lectis eburneis, et in 
stragulis suis deliciantur ; qui hzdos ες gregibus 
comedunt, et vitulos teneros ex armentis, qui 
vinum defecatum bibunt, et praecipuis unguentis 
unpuntur. 

Jsa. v. V.e illis qui surgunt. mane et siceram 
seetantur, οἱ cum ea exspectast noctem. Vinum 
euim exuret ipsos. 

Sirech. Ne sequaris cupiditates tuas, et desideriis 
tuis abstine. Si anime tux indulgeas οἱ gratifi- 
ceris pro cupidine sua, faciet te ludibrium hostibus 
tuis. 

Ne delectator multis deliciis ; tormiaa cnim vi- 


6 rum inexplebilem crucisant. 


Ne fueris inexplebilis in quavis voluptate : ex 
multis enim eduliis morbus flet. | 

Eccli. xv. Viri mensam alienam spectantis vita 
non ést pro vita deputanda. 

Incerti auctoris. llominum hatura vel noctes in- 
somnes ducit, nec unquam quiescit prs desiderio 
plura eonquirendi. 

Basilii. Gravatus. venter non modo ad cursum, 
sed ad somnum eam ineptus est. Compressus 
enim pondere nen potest quiescere, sed frequenter 
liue et Hluc se convertit. 


Nullam eum ventre fidum commercium contrali 
potest ; est. enitn penu incustoditum, et multorum 
qu: in eo deposita'sunt noxam quidem retinet, ipsa 
veto deposita non conservat. 

Liguritor venter sempet aliquid postulat, et 
nunquam iutermittit; hodie aecipit, et cras oLli- 
viscitur. Cum plenus est, de eonünentia cogitat, 
vaporibus autem cibi discussis obiiviscitur εοἵνα 
qua slatuerat. 

Divitis exemplum metuo, quem voluptusria vita 
igni tradidit. Non '777 euim de injustitia, sed vitse 
deliciis accusatus, in Dama camini torrebatuc. 


À copioso et pingul. nutrimento fuliginosi qui- 
dam vapores sublati, instar nubis opaetze, Inierci- 


(1) Hanc sententiam alii ος Hebreo sic seriunt : Qui seryum suum a pueritia delicate educat, pos 


treino jus filiorum occupare molietur. 


ANTONII MELISSJR 


912 


piunt illuminationem qux 4 Spiritu s1nClo trans- A Tuxvle, τὰς ἀπὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐγγινοµένας 


mittitur menti; quamobrem et Moses cum ad Dei 
contemplationem mente conscenderet, sine cibo 
et sine potu diebus quadraginta mensit, imper- 
turbatam sibi mentis aciem conservari satagens. 


Cum corpus bene habitum est, et multa carne 
gravatur, necesse est infirmam et imbecillem esse 
mentem ad proprias functiones ; contra cum anima 
bcne habet, οἱ exercitatione rerum bonarum ad 
suam magnitudinem attolfitur,'consequens est ut 
corporis habitus emarcescat. 

Job xy. Robur Satans, inquit, in lumbis situm 
est, et potentia ejus in umbilico ventris. Etenim 
cibis ingestis pinguescente, necessario partes etiam 
subjectz*, humore copioso per imum ebulliente, ag B 
naturales actiones moventur. 


Saiietas initium est injuriz. Statim enim cum 
voluptate, ebrietate et variis condimentorum cu- 
pediis omne genus bellninze luxurize se immiscet ; 
hinc bomines equis ad libidinem furibundis simi- 
les redduntur, propter furorem ex voluptate in 
anima natum. 

Αχρασίαν Greci vocant iucontinentiam, quod 
κράτος, id est vim, nullam habeat adversus in- 
gruentes voluptates. - 

Theologi. lucontinentiam voco quidquid super- 
flnuum est et usum excedit, idque esurientibus et 


ἑλλάμφεις eic τὸν νοῦν δ.α-όπτουσιν’ διὸ χοὶ Mo»- 
σῆς πρὸς θειορἰαν Θεοῦ ἀναβαίνων διὰ τοῦ νο», 
ἄδιτο; καὶ ἅποτας ἡμερῶν τεσσαράχοντα διετέλεσεν͵ 
ἁθόλωτον διαµένειν αὐτῷ τὸ ἡγεμονιχὸν διοιχού- 

ενος. 

Σώματος μὲν Υὰρ εὐεχτοῦντος xal mTolucapxíz 
βαρυνοµένου, ἀνάγχη ἁδρανῆη xal ἄτονον εἵναι πρὸς 
τὸς οἰχείας Σνεργείας τὸν νοῦν' ψυχῆς δὲ εὐεχτού- 


σης, xal διὰ τῆς αῶν ἀγαθῶν μελέτης πρὺς τὸ οἱ- 


χεῖον μέγεθος ὑφουμένης, πόμενόν ἕττι τῆν τοῦ 
σώματος ἕξιν χαταμαραίνεσθαι. 

'H ἰσχὺς τοῦ Σατανᾷ, φησιν ἐπ ὁσφύτ, f$ 5i 
δύναµις αὑτοῦ ἐπ᾽ ὀμφαλοῦ γαστρός. Πιαινοµέντς 
p 5? ταύτης ὑπὸ τὴς Υγεύσεως, ἀνάγχη τὰ ὑπ 
αὑτὴν µόρια ὑπὸ τοῦ πλημμυροῦντος ὑγροῦ βρασ- 
σοµένου ἐν βάθει πρὸς τὰς φυσιχὰς ἑνεργείας 
χινεῖσθαι. 

Κόρος ὕδρεως ἀρχή * εὐθέως γὰρ συνεισπίπτει τῇ 
τρυφῇ καὶ τῇ µέθῃ χαὶ ταῖς παντοδαπαϊς χαρυχείαις 
πᾶν εἶδος ἀχολασίας βοσχηματώδους ' ἔνθεν ἵπττοι 
θηλυμανεὶς οἱ ἄνθρωποι διὰ τὸν Ex. τῆς τρυφῆς οἵ- 


στρον ἐπιγινόμενον τῇ φυχῇ. 


Ἀχρασία ἐστὶν fj, μὴ ἔχουσα χράτος. χατὰ τῶν 
ἐνοχλούντων ἡδονῶν. 


Ἀχρασία vàp ἐμοὶ πᾶν τὸ περιττὸν xal ὑπὲρ 
thv χρείαν, χαὶ ταῦτα πεινώντων ἄλλων χαὶ δεοµέ- 


indigentibus aliis, qui ex eodem luto et eadem  νων, τῶν (x τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ τε xal χράµατος. 


mistione producti sunt. 

Nihil tam eontentiosum est et pronum in lites 
quam venter. 

Admirabile quiddam est continentia, et rerum 
paucarum indigentia, et non vinci a voluptatibus, 
nec à ventre tanquam austero et illiberali domino 
regi. 

Si quid voluptati carnis ademisiis, date spiritui. 
In propinquo est pauper, juva.ejus aegritudinem, 
in illum aliquid de superfluis effundas. Quid cet 
quod et tu labores fastidio cibi, et ille fame? tu 
crapula distendaris, ille hydrope? tu satietatem 
oneres satietate, οἱ ille morbo conficiatur ? Nc 
tuum Lazarum hic neglexcris, ne te faciat qualis 
illic erat dives ille. 

Nulla satielas sobrie et prudenter agere potesl ; 

Etenim ignis solet excrescere per 78 mate- 
riam, 

Ne terra οἳ maro pretiesum nobis exerementum 
addacant, Non enim honeriticeniius de voluptate 
Joqui libet. 

Chresodt, Cibo saturatus curam tui habeas. Prz- 
ceps enim est voluptatis locus. 


Yenter crassus mentem subtilem non parit. 


Cum nativus caler cibos nimios concoquére non 
potest, sed obruitur, supernalaut fumigantes, et 
uultum fastidii molesiizeque generant. 


Οὐδὲν οὕτως ἱπίμαχόν τε xal φιλόνειχον, ὥς 
γαστήρ. 

Θανμαστὸν fj ἐγχράτεια καὶ ὁλιχάρχεια, καὶ τὸ μὴ 
κρατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἡδονῶν, μηδὲ ὡς ὑπὸ πιχρᾶς 
χαὶ ἀνελευθέρου δεσποίνης τῆς Υαστρὸς ἄγεσθαι. 


El περὶ τὴν τρυφην ὑφέλησθέ τι τῆς σαρχὸς, δύτε 
τῷ πνεύµατι. Ἐγγὺς ὁ πένης, τῇ vómp βοῄθησο», 
εἰς τοῦτον ἀπέρευξαί τι τῶν περισσῶν. Τί χαὶ σὺ 
χάμνεις ἁπαιτῶν, χαὶ οὗτος πεινῶν ; xat ab χραιπα- 
λῶν, xal οὗτος ὑδεριῶν ; xal σὺ χόρον χόρῳ βαρύ- 
wov, καὶ οὗτος περιτρεπόµενος νόσῳ; Mh παρίδης 
τὸν σὺν Λάξαρον ἐνταῦθα. μή σε ποιῄσῃ τὸν ἐχεῖθεν 


D πλούσιον, 


θὐδεὶς χόρος πέφυχε σωφρόνως ἔχειν * 
Καὶ γὰρ τῷ πυρὶ εἴωθς ταῖς Όλαις 0έειν. 


Mhà ΥΠ xai Ὀάλαττα τὴν τιµίαν ἡμῖν χόκρον 
δορυφυρείτωσαν. Οὕτω γὰρ ἐγὼ τιμᾷν οἶδα τρνφὶίν. 


Φαγὼν xal πιὼν xol ἐμπλησθεὶς, πρόσεχε σίαν- 
τῷ ἀπόχρημνος γάρ ἔστιν ὁ τύπος τῆς-τρυςῆς. 

Παχεῖα γαστ]ρ λεπτὸν οὗ τίχτει νοῦν. 

ToU χατὰ φύσιν θερμοῦ οὐχ ἁρχοῦντος τὰ πολλὰ 
χατεργάσασθαι βρώματα, ἀλλὰ χαταχωννυμένο». 
ἐπίχεινται ἄνωθεν καπνιζόµενα, x καὶ πολλὴν ποιοῦντα 
την ἀηδίαν. 


913 


ἄρκτου isctv. 

Ox ἔστιν ἡμῖν πάλη πρὸς αἷμα χαὶ σάρκα. Kol 
yàp ἀριστῶσι, xal βαδίζουσι, καὶ λουημένοις mápz- 
στιν ὁ ἐχθρὸς, χαὶ οὐκ εἶδε χαιρὸν ἀναχωχῆς, el μὴ 


τὸν τοῦ ὕπνου uóvov* πολλάκις δὲ xal τότε πολεμεῖ, , 


λογισμοὺς ἐμδάλλων Ἰχαθάρτους, xal ἀσελγεστέρους 
&r.b τῶν ὀνειράτων ἐργαδόμενος. 

Ἡ αὑτάρχεια xal τροφή ἔστι xai ἡδονἡ καὶ 
ὑτεία * τὸ δὲ πλέον λύμη χαὶ αἡδία χαὶ νόσος. "A γὰρ 
ποιξῖ ὁ λιμὸς, ταῦτα ποιεῖ καὶ fj πλησμονὴ, μᾶλλον 
δὲ χαλεπώτερα. Ἐκεῖνος μὲν γὰρ iv ὀλίγαις ἡμέ- 
ρχαις ἀπηλλάγη τοῦ ἀνθρώπου, αὕτη δὲ διατρώγουρα 
xai σἧτουσα τὴ cupa paxpl παραδίδωσι νόσῳ, 
xal ποτε θα»άτῳ χαλεπωτάτῳ. ᾽Αλλὰ xal ὕλη ἐστὶν 
ἡ πλησμονὴ ταῖς ἁτόποι, ἐπιθυμίαις. Kiv γὰρ πἀν- 
των ᾗ φιλοσοφώτερος ὁ τραφρῶν, ἀνάγκη τ) παθεῖν 
αὐτὸν ἀπὸ τοῦ οἴνου, ἀπὸ τῶν σιτίων ἀνάγκη δια- 
χυθῆναι : ἐντεῦθεν πορνεῖχι, ἐντεῦθεν μοιχεῖαι. OO 
γὰρ δύναται πεινῶσα γαστὴρ ἔρωτα τεχεῖν. 

Ποδαλγίαι, καὶ χαρηθαρίἰαι, χαὶ ἀμθλυωπίαι, xot 
χειραλγίαι, xal τρόμοι, χαὶ παρέσεις, καὶ ἵπτερος, 
καὶ πυρετοὶ μαχροὶ χαὶ φριχώδεις, ἐς ἀδηφαγίας 
xoi πλησμοωνῆς τίἈτεσθχι πεφύκασιν. Αχορίη yàp 
τροφῆς ὑγεία, φασὶν ἱατρῶν παϊδες. 


Τράπεζα μονοειδῆς μὲν οὗτα xópov ἐντίθησιν ’ 
αἱ δὲ ποικίλαι τὴν ὕρεξιν διε͵ εἶρουσιν. 
"Odov σοι γενέσθω ἔνδεια, xal τὸ μὴ ἐπιδάλλειν 


κό;ῳ τὸν χόρον, μηδὲ ἀμθλύνειν τῇ κραιπάλῃ τὴν C 


ὕρεξιν. M. χρι τῆς ὑπεοψφας ἡ τῶν ἡδυσμάτων αἴσθη- 
σις τὸν ὅρον ἔχει, ἀπὸ δὲ τῆς ὑπερῴας ἁδιάκριτος 
ἡ τῶν ἐμβαλλομένων διαφορὰ, ὁμοτίμως τὰ πάντα 
τῆς φύσεως np»; δυσωδίαν ἀλλοιούσης. 

Ἐ,γχρατείας μὲν ὑχγεία χαὶ ἰσχύς * ἀχρασίας δὲ 
ἀσθένεια xa νόσος γειτν.ὧσα θα»ἀτῳ. 


θλιθοµένης χοιλίας, ταπεινοῦται xapbia* θερα- 
πενομένης δὲ αὖτ,ῦ, γαυρ:ᾷ λογισμός. 

Ἐπιτηρίσαντες πολλάκις εὑρήσομεν γελοῖον πι- 
κρὺν παρὰ τωῖς δαίμοσι καθ) ἡμῶν γἐνόµενον. 
Ἱορέσθέντας γὰρ ἡμᾶς χατανύσσυυσι, xat νηστεύον- 
τας σχληρύνουσιν, ἵνα τοῖς νόθοις δάχρυσιν ἅπατη- 
θέντες τῇ µητέρι τῶν παθῶν τρυφῇ ἑαυτοὺς ἐχλώ- 
σωµεν, οἶστισι, οὐ πείθεσθαι δεῖ, μᾶλλον δὲ τούναν- 
τίον ποιεῖν. 

Καρδίας ἡδυπαθούσης, λωγισμοῦ λοιμοὶ ἀναςύον- 
ται, χαὶ ἐν τῷ καπ;ῷ τὴν ἐγχειμένην ὕλην ἐπιγι- 
νώσκομεν. 

Tl βέλτιον, τρυγφᾷν ἐπὶ ὀλίγας ἡμέρας, καὶ τὴν 
ἐπ.θυμίαν τῆς σαρχὸς πο:εῖν, xal στερηθῆναι τῆς 
αἰωνίου ζωῖς; καὶ τὰ λο.πἀ. 

'Υγείαν ἔχειν παρὰ θεοῦ αἰτοῦνται οἱ ἄνθρωποι, 
την δὲ ταύτης ὀύναμιν παρ) ἑαυτοῖς ἕἔχοντες οὐκ 
ἴσασιν * ἀκρασίᾳ γὰρ τὰ ἑναντία πρἀσσοντες, αὐτοὶ 
προδόται τῆς ὑγείας γίνονται. 

Τάχος xai ἔπειξις ἀπέστω τοῦ ἐσθίειν. Κυνῶδε- 
Υὰρ τοῦτο, xal θηρίῳ μᾶλλον * ἀνθρώπῳ πρέπιν. 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO XXXIX. 


Τὰ πολλὰ σιτεῖσθαι παρβάλεως xai λέοντος xai A 


9i 

Multa vorare ad ατα, leonem et uraum 
pertinet. 

Non est nobis lucta adveisus sanguinem et car- 
nem. Nam et prandentibus, οἱ ambuolantibus, et 
lavautibus, prasens est hostis, nec ullas inducias 
agnoscii, nisi tempus souni : quamvis szepe tuac 
cliam impugnet, cogitationes impuras suggerens, 
et per insomnia lasciviores efficiens, 

Frugalitas et alimentum est, et voluptas, et sa- 
uilas ; nimium vero noxam, fastidium et morbum 
gignit. Nam quacunque lames, eadem eflicit reple- 
tio, imo graviora. Faines enim paucis diebus ho 
minem relinquit : hie vero excedens et putrcfa- 
ciens corpus in longum morbum impellit, ipterdum 
autem gravissimam mortem. Quin. etiam maleria 
est repletio absurdis desideriis. Nam licet, maxime 
philosophus sit et sapiat qui voluptati indulgw, 
necesse lamen est eum aliquid pati a. vino, et a 
cibis aflici : hinc scortationes et adulteria prodeunt. 
Venter enini famelieus amores gignere non potest. 

Pedum «dolores, ei capitis gravitlates, εἰ oculv- 
rum hebetudines, et manuum. ;gritudines, et tre- 
mores, et. resolutiones, et aurigo, ct fcbtes longa: 
ac lhorrentes, ex voracilale ct repletione produc: 
solent. Nam cibo non salurari sanitatem esse me- 
dicorum [ilii pronuntiant. . 

Mense simplicitas saturat, varietas appetitum 
excitat. 

Obsonii loco tibi sit inopia, et quo.l satietas nun 
obruitur satietate, nec. sppetitus hebetatur. per 
crapulam, Condimentorum sensus ad palatum ter- 
minatur, deinceps. vero indifferens est quod inge- 
ritur, ounia ex aquo ad fatorem usque alteratte 
natura. 

Philonis. Continentiam sapitas et robur sequitur : 
incontinentiàm vero infrmitas οἱ agritudo morti 
vicina, 

Climacis, Ouerato ventre, deprimitur cor; si 
autem ratio ejus babeatur, exsultat mens. 

Siepe si observeimus ridiculum malum danoncs 
contra nos nioliri "79 inveniemus : saturatos enim 
nos punguut ('d est, iustigaut. ad laerymas), jeju- 
naules auteur iuduranut, ut spuriis lacrymis decepti 
voluptati perturbationum parenti. nos. dedamus . 


quibus non obedieuduin, 8&ed cuntrarium potiua. f.- 


ciendum est. 

Marci. Quando cor indulget deliciis, rationipesils 
innascitur ; cognoscunus aotem materiam. insitain 
cx fumo. | 

Ισαίω. Utrum melius csi, an deliciari. paucis 
diebus, et carnis desiderio satisfacere, et privati 
glerna vita? etc, 

Dcmocr. Yomiues a. Deo sanitatem petunt, ignu- 
ναί autem quod ejus potestatem. penes. sese lia- 
beant. Nam per incoutinentiam facientes οἱ cou- 
woria, ipsi de»ertores sanitatis exsistunt, 

Celeritas et. festinatio. asit a. comedendo. Huc 
enim caninum est, et bellow convenit m»gis quau. 
hoinini. 


9:5 


esset ? dixit : Ingurgitationis occasio. 

Epicteti. In conviviis memento duos tibi hospites 
nutriri, corpus, inquam, et animam, et quidquid in 
corpus contuleris, id statim effundi , quod autem 
in animam, perpetuo servari. 

Theognidis. Multo plures viros satietas interemit 
quam fames. 

Diogenis. Lupus cum vidisset pastores in tugu- 
rio comedentes ovem, accedens dixit : 0 quantus 
foret tumultus, si ego istud facerem | 

Columna sux basi innititur, scortationis autem 
affectus satietati incumbit. 

Satietas injuriam parit, imperitia vero potestati 
conjuncta dementiam. 


ANTONII MELISSJ£ 
Antisthenis. Antisthenes rogatus quid festum Α 


9:6 
Ἁντισθένις ἐρωτηθεὶς, «E ἐστιν Eopth, ἔφη, Γα- 
στριµαργίας ἀφορμῇῃ. 
Ἑν ταῖς ἑστιάσεσι ψἔμνησο ὅτι δύο ὑποδέχῃ. 
σῶμα xal ψυχὴν, καὶ 6 τι ἂν τῷ σώματι δῷς, τοῦτο 
εὐθὺς ἑἐξέχεας, 6 τι δ ἂν τῇ duyft, διαπαντὸς 


« τηρεῖς. 


Πολλῷ τοι πλέονας λιμοῦ χόρος ὤλεσεν ἤδη 
Άνδρας. 

Λύχος ἰδὼν πυιµένας ἑσθίοντας ἐν σχηνῇ πρόδα- 
τον, ἐγγὺς προσελθὼν, Ἠλίκος ἂν $v à θόρυδος, 
εἶπεν, εἰ ἐγὼ τοῦτ» ἑποίουν ! 

Στύλο; μὲν ἑπερείδεται βάσει, πορνείας δὲ πάλος 

παναπχύεται XÓplp. 

Κόρος μὲν ὕδριν τίχτει, ἀπαιδενσία δὲ μετὰ ἔξου- 
σίας ἄνοιαν, 


Mori longe ργφαίαί, quam animz tenebras per D ἍΤεθνάναι πολὺ xptitzoy 3| 54 ἀχρασίας τὴν do- 


icontinentiam offundere. 
Pythagore. "Tres.botri nascuntur in vite, primus 
voluptatis, secundus ebrietatis, tertius injuriz. 


SERMO XL [al. LV]. 
De prodijalitate et [uzuria. 


Luc. xv. Et post dies non multos, omnibus eol- 
lectis, junior filins profectus est in regionem lon- 
ginquam, et illie vivens luxuriose substantiam suam 
dilapidavit. ' 

' Ephes. v. Nc inebriemini vino, in quo est luxu- 
vi. 

Prov. xxix. Qui delicate vivit a puero, servus 
erit, tandem autem de seipso lugelit. 

Theologi. /Eque difficile est tum - bonum aliquid 
3b initio acquircre, tum acquisitum conservare. 

Si puer? alicujus tutor esses ct bonis ejus aceeptis 
ipsum miserrime affeetum negligeres, sexcenti te ac- 
eusarent, οἱ poeram secundum legem lueres, Jara 
vero aceeptis Christi rebus, Θ40 cum ita temere eas 
profundas, non arbitraris poenam te luiturum ? 

Dionis. Des operam ut nunquam temere consu- 
wis pecuniam, unde nuliam tibi gloriam pares. 
Nam diviti:e magna non tam multa accipiendo, 
quam nom multa expendendo colliguntur. 

Menaud*i. Mli qui suas opes temere profun.lunt, 

Bonam famam cito in malam transmutant. 

Chilonis. Si expendas ubi nen oportet, parcis 
eris ubi oportebat expendere. 

Non possidere divitias, non adco noxium est * 
praesentilus autem male uiti, prorsus ad perditio- 
neu €t inopem vitam redigit. 


SERMO XLI 1. LXVIIM.] 
De ebrietate. 


Luc. xx». OÓbscrvaie vos ipsos, ne quando gravcn- 
iur corda vestra per. crapulam, ebrietatem et hu- 
jus vite rutinas, et subito vobis immineat dies 
Ma. Irrvet enim instar laquei super omnes seden- 
tes in facie terre. 

Rom. xim. Tanquam in dic honeste ambulemus, 


uon comessationibus etebrietatibus, uon cubilibus. 
ως lascivlis. 


yhv ἁμαυρῶσαι, 

Βότρνας τρεῖς ἡ ἄμπελος φέρει, τὸν μὲν πρῶτον 
ἡδονῆς, τὸν δεύτερον µέθης, τὸν δὲ τρίτον ὕδρεω:. 
ΛΟΓΟΣ γη’. 

Περὶ ἀσωτίας. 
Καὶ µετ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα à 
νεώτερος vi»; ἀπελβήμησεν εἰς χώραν μαχρὰν, xat 
ἐχεῖ διεσχόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ, ζῶν ἁσώτως. 


Mi µεθύσκεσθε οἵνῳ, kv ᾧ ἐστιν ἀσωτία. 


"Oc κατασπαταλᾶ ix παιξὸς ἀσώτως, οἰχέτης 


C ἔσται, ἔσχατον δὲ ὀδυνηθήσεται ἐφ᾽ ἑαυτῷ. 


Της αὐτῆς δνσχἑρειά ἐστι xol χτῄσασθαί τι τῶν 
ἀγαθῶν οὐχ ὑπάρχον, xai χτηθὲν διασώσααθαι. 

El παιδὸς ἑπετρόπευες καὶ λαθὼν τὰ αὐτοῦ περι- 
εώρας αὐτὺν ἓν τοῖς ἑσγάτοις ὕντα, µνρίους ἂν 
ἔσχες κατηγόρους, xal τὴν ἀπὸ τῶν νόμων ἔξωκας 
ἂν δίχην * τὰ δὲ τοῦ Χριστοῦ λαθὼν, xe οὕτως 
µάτην ἀναλίσκων, οὐχ fjyfj δώσειν εὐθύνας : 

Μηδέποτε µάτην χρήματα σπούδαζε ἀναλίσχειν, 
ἐξ v οὐδεμία προσχίνεται εὔχλεια. Πλοῦτος γὰρ 
ἀχριθὴς οὐχ οὕτως ix τοῦ πολλὰ λαμδάνειν, ὡς ἐκ 
τοῦ μὴ π),λλὰ ἀναλίσχειν ἀθροίζεται. 

Τοὺς τὸν ἴδιον ὃα πανῶντας ἁλογίστως piov. 

Τὸ χαλῶς ἀχούειν ταχὺ ποιεῖ πᾶσι χαχῶς. 

Δαπανώμενος ἐφ᾽ ἃ μὴ δεῖ, ὀλίγος Ea ἐφ᾽ ἃ δεξ. 


Τὸ μὴ χεχτῆσθαι πλοῦτον βλάδην οὗ χοµίζει το- 
σαύτην * 1b δὲ τοῖς οὖσι χαχκῶς χεχρῖσθαι ἀπόλλυαι 
by ὄντως, φασὶ, χεχρημένον βίον, 


ΛΟΓΟΣ ΜΛ’. 


Περὶ µέθης. 

Προσέχετε ἑαυτοῖς, µήποτε βαρυνθῶσιν ὑμῶν αἱ 
καρδίαι tv κραιπἀλῃ, xal µέθῃ, χαὶ µερίμναις pu 
τικαῖς, xa: αἱ ρνιδίως ὑμῖν ἐπιστῇῃ ἡ ἡμέρα ἐχείντ 
ὡς παγὶς yàp ἐπελεύσεται ἐπὶ πάντας τοὺς χαθηµέ- 
νου; ἐπὶ προσώπου τῆς γῆ:. ' 

Ὡς iv ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ 
xopots xai µέθαις, ph κοίταις καὶ ἀσελχείαις. 














917 


LOCI COMMUNES, — PARS Ι. SELMO XLI. 


918 


"Oc ἐστιν ἡδὺς ἐν οἵνου διατριδαῖς, ἐν τοῖς ἑαυτοῦ Α — Salomon. Qui gaudet immorari viao, io Suis nu- 


ὀχυρώμασι καταλείψει ἀτιμίαν. 
lla; µέθυσος xal πορνοχόπος ἑνδύσεται διεῤῥηΥ - 
μένα. 


Τίνι οὐαί ; τίνι θόρυθος ; τίνι χρίσεις; τίνι &n- 


δίαι καὶ λέσχαι ; τίνι συντρἰμµατα διαχενῆς ; τίνος . 


πελιδνοὶ ol. ὀφθαλμοί; OÓ τῶν ἐγχρονιξόντων ἐν 
οἴνοις, xal τῶν χατασκοπουµένων ποῦ πότοι Υγίνου- 
ται; 

Οἶνος τὸ παρὰ Θεοῦ δῶρον εἰς παραμυθίαν τῆς 
ἀσθενείας δεδοµένον τοῖς σωφρονοῦσιν, ὅπλον δὲ νῦν 
γενόμενον ἀχολασίας τοῖς ἀσελγαίνουσιν. 

Τὸ ἐκ τοῦ οἴνου πῦρ ἐγγινόμενον τῇ σαρχὶ ἕξαμμα 
γίνεται τῶν πεπυρωµένων βελῶν τοῦ ἐχθροῦ. Tbv 
μὲν γὰρ λοχισμὸν xai τὸν νοῦν ὁ οἵνος χαταθαπκτί- 
ζει. τὰς δὲ ἐπιθυμίας καὶ τὰς ἡδονὰς, ὥσπερ ἔλαιον 
φλόγα, ἑξάπτει. 

ὐὐδεὶς ἐχραιπάλησεν ἀπὸ ὕδατος. οὐδενὸς χεφαλὴ 
ὡδυνήθη ποτὲ ὕδατι βαρηθεῖσα οὐδεὶς ἀλλοτρίων 
ποδῶν ἐδεήθη ὑδροποσίᾳ αυζῶν" οὐδενὸς ἐδέθησαν 
πόδες, οὐδενὺς χεῖρες ἀπηχρειώθησαν ὕδατι χαταρ- 
δόµεναι. 

Μέθη Κύριον οὐχ ὑποδέχεται' µέθη Πνεῦμα 
ἅγιον ἀποδιώχει. Καπνὸς μὲν γὰρ φυγαδεύει μµελίσ- 
σας, χαρίσματα δὲ πνευματικὰ ἀποδιώχει xpat- 
πάλη. 

Μέθη αὐθαίρετος δαίµων t£ ἡδονῆς ταῖς φνχαῖς 
ἐμδαλλόμενος. Μέθη χαχίας µήτηρ, ἀρετῆς ἕναν- 
τίωσις, τὸν ἀνδρεῖον δειλὸν ἀποδείχνυσι, τὸν σώ- 


Φρονα ἀσελγῆ, διχαιοσύνην οὐχ οἶδε, Φρόνησιν àvat- C 


prt. ΄Ὥσπερ γὰρ ὕδωρ πολέμιόν ἔστι πυρὶ, οὕτως 
ἁμετρία otvou λογισμὺν χατασθέννυσι σώφρονα. 

Tolg µεθύουσιν Üxvot μὲν βαρεῖς καὶ δυσανάφοροι 
xai πνιγώδεις. xai τῷ ὄντι θανάτου γείτονες, al δὲ 
γρηγορήσεις τῶν ὕπνων ἀναισθητότεραι,. Ενύπνιον 
γάρ ἐστιν αὐτοῖς ὁ Bloc* ol Υε ἱμάτιον οὐχ ἔχοντες. 
οὐδὲ cl φάγωσιν εἰς τὴν αὔριον, βασιλεύουσι, xoi 
στρατοπέδων ἄρχουσιν bv τῇ µέθῃ xax πόλεις olxobo- 
μοῦσαι, χαὶ χρήματα διανέµουσιν. 


Al μὲν γὰρ τοῦ λοιμοῦ βλάδαι χρόνῳ ἐγγίνουται 
ποῖς ἀνθρώποις, χατὰ μικρὸν τοῦ ἀέρος τῶν παρ᾽ 
ἑαυτοῦ φθορὰν ἑντιθέντος τοῖς σώμασι»΄ αἱ δὲ παρὰ 
τοῦ οἵνου, εὐθὺς συνεισπίπτουσαι' οὕτω γὰρ τὴν 
Ψυχην ἀπολωλότες, ὡς ὑπὸ πάσης χηλίδος εἶναι xa- 
τεστιγµένο., ἔτι καὶ αὐτὴν τοῦ σώματος την ἔσιν 
προσδιαφθείρονται, οὐ μόνου τῇ ὑπερθολῇ τῶν ἡδο- 
νῶν ἐξοιστρούντων, ἐπὶ λαγνείας ἐκτετηκότες xal 
δ.αῤῤέοντες, ἀλλὰ καὶ αὐτῷ τῷ ὄγχῳ πεπ) αδηχὸς 
καὶ βρυῶδες, καὶ τοῦ ζωτικοῦ τόνου λελυμένην τὸ 
σῶμα φένοντες. Ἰούτων πε.ιδνοὶ οἱ ὀφθαλμοὶ, ὕπω- 
yp; δὲ h ἐπιφάνεια, πνεύμα προεστησὸς, γλῶσσα 
παρειµένη, χραυγη ἄσημος, ἀκροσφαλεῖς ol πόδες, 
κχθάπερ οἱ τῶν παίδων. 

Αἱρετώτερον πενθσῖν J| χωμάνειν' καὶ copas 
ρεῖναι τοῖς λυπουµένεις f| τοῖς μεθυσχομένοις. 

Toi; iv µέθτ, καὶ ἀχολασίᾳ β.οῦσιν ἡ ἡμέρα mts 
τὸ τῆς vox. µεταστρέφεται σχότος οὗ τοῦ ἡλίου 


nimentis relinquet infamiam. 

Prov. xxii. Omnis ebrius et scortator vestietur 
laceris vestibus. 

Apud quem est dolor, tumultus, contenüones, 
molestizd, loquacitas, vulnera temere infficta, et 
livor oculorum ? Nonne apud immorantes in vino, 
et circumspicientes ubi compotationes fiant? 


. Basilii. Vinum a Deo datum (emperautibus do- 
num ad consolationem infirmitatis, lascivientibus 
nunc factum est instrumentum luxuria. 

Ignis ille qui carni ex vino innascitur, fomes fit 
ignitorum jaeulorum inimici. Rationem enim ct 
mentem vinum demergiL : affectus autem et volu- 


B ptates, ut oleum flamma, acceinit. 


Nullus ex aqua potu crapulam sensit ; nullius. 
unquam caput doluit aqua gravatum, nullue aqui 
polor alienis pedibus indiguit, nullius pedes ligati 
sunt, nullius inutiles reddite manus aqua irri- 
gau. 

Ebrictas non suscipit Doininum, ebrietas Spiri- 
tum sanetum repellit. Fumus enim apes fugat, 
crapula vero pellit spiritualia dona. 


Ebrict:s dzemen est. sponte 3duiissus per volap- 
tatem in animos. Ebrietas mater est. malitim, im- 
pegnatio virtutis : heec ex forti. timidum facit, ex 
modesio lascivum, justitiam ignorat, prudentiam 
abolet. Nam sicut aqua repugnat igni, sic iinmo- 
derotio vini mcntem sobr:am exslinguit, 


$81 Ehriorum graves sunt somni, profunili, et 
suffocationi , imo revera morti vicini ; vigilis vero 
ipsorum minus etiam quam somni seneuum ha- 
bent. Vita enim eis insonmnium est qui cum tuni- 
cam non habeant, neque quod iu crastinum coute- 
dant, regnant. tamen et exercitibus imperant iu 
ipsa ebrietate, et. urbes aedificant, et pceunias dis- 
tribuunt. 

Νου μοι quidem pestis cum tempore l;omini- 
bus contingunt, aere ipso paulatim virus suu cer- 
poribus inserente ; vini autem noxa illico ingruunt. 
Ebrii quippe cum adeo corruperunt animan, ut to; 
sit inquinata et plena maculis, insuper. etiam cor- 
poris habi:um perdunt ; non pra libidine solum ta- 
bidi et diffuuentces, voluptatit.us eos veliemerntia Sua 
in furorem agentibus , sed ipsum quoque corpus 
cireumferentes inole sua turgidum ct. floecidum, 
et vitali vigore. destitutum. His livent oculi, pallet 
culis, spiritus est angustus, lingua resoluta, vox 
incerta, et pedcs tanquam ptreris cespitantes. 


Theologi. Prxstat lugere quam eomessari, ct 
conversaii Lriatantibus, quam se inebriantil.us. 

Chrysost, Illis qui in. ebrietate el luxuria vivunt. 
dies in caliginem aocturuam vertitur, non quide 


exstincto sole, sed mente ipsorum per ebrietatem 
obfuscata 

Ebrietas est recta rationis alienatio et delirium, 
et secundum animam sanitatis perditio. 


Vinum immodice potum Fuxuriz [omes est, volu- 
ptatum suppeditatio, lues. juventutis, anima vene- 
num, rationis exstinctio, virtutis alienatie. 


Clement. Omnis enim vinosus (ut habetur in tra- 
gaedia) vincitur ab ira, ct tente vacuus est. 

Evagri. Corpus quidem vino roboratur, anima 
vero sernione Dei. 

Plutarchi. Mundus quidom igne et aqua corrum- 
pitur, luxuríosorum autem opes amore eL ebrie- 
tate. 

Injuria e& vinum detegere solent amicis mores 
amicorum. 

Multum merum parum sapere cogit, 

Non eni:n copis potus, si quis observet, 

Desipere facit, sed potautis indoles. 

Molestum est autem cum quis prse vino nimis 

[loquitur, 

Nibil seiens, snulans vero scire, — (Menandri.) 

Anacharsís, Auacharsis dixil, primum quidem 
peculum quod infunditur sanitatis bibi, allerum vo- 
liptatis, terijum injuriz, ultimum inganie., 


Pytkagora. Pres botri nascuntur in vite, priinus 
voluptatis, secundus. ebrietatis, &9 tertius. inju- 
rim. 

]dem a viuoso quodem interregatus quomodo 
quis cljictoatem averteret, dixit: Si εσρο quie 
per temulentia: designat, cousiderct. 

Sapiens quidam interrogalus quomodo aliquis 
eompotanui. studium desererel, dixil : Si an1e6 oculos 
babeat vitia cbriorum. 

SERMO XLII [al. LXIX]. 
De somuo. 

Prov. xxi. Laceras et pounosas voe:tes omis 
soimnolentus induit. 

Sirach. Cura vigiliarum requiret somnum. 

S. Basilii. Gratias age illi qui mirabiliter nos 
per somnum ab assiduis laboribus recreat, et mo- 
dice quietis beneficio rursus ad vigoreu virium 
reducit. — 

Theologi. Vir somnolentus invenit somnia. 

Somnus enim auctor cst spectrorum, tion rerum. 

Chrysost. Somnus nibil aliud est quam ii0rs ad 
lieve tempus, et aliquot borarum obitus. 

P'üilonis. Non temere qui rem vere considera- 
runt, somnum esse nortís prameditationem, οἱ 
uwnbram ace delineationem quamdam vitae. denuo 
future. statuerunt, lnagines enim. utriusque evi- 
denter. repimszntat, Quippe cumdem hominen ex 
integro et aufert, et sibi restituit, 

Szunnus veluti publicanus dimidium vit nobis- 
eum partitur. 

Somnus cst quzdam natura cessatio imago mor- 
ες, cessalio sensuuin. 


ANTONII MELISS./E 


A σθεννυμένου, ἀλλὰ τῆς ἐχείνων διανοίας σχατιζοµέ- 

νης τῇ µέθῃ. | 

Μέθη ἐστὶν ἕχστασις τῶν ὀρθῶν λογισμῶν, x1 
πχραφροσύντ, xal τῆς χατὰ φυχὴν ὑγείας ἀναίρι- 
eu. 07 

'O οἶνος ὅταν παρέλθη τῇ ἁμεερίᾳ τὴν χρείαν, 
ἀχολασίας ἐστὶν ὑπέκχαυμα, ἡδονῶν χορηγία, vet- 
τητος λύμη, φυχῆς δηλη”-ἡριον, διανοίας νέχρωσι, 
ἀρετῆς ἁλλοτρίωσις. 

Πᾶς γὰρ οἰνώδης, χατὰ τὴν τραγῳδίαν, fttv μὲν 
ὀργῖς ἐστι, τοῦ δὲ νοῦ χενός. 

Ῥώνννσι μὲν olvo; σῶμα, τὴν δὲ Φυχὰν λόγος 
8:09. 

Φθείρεται μὲν 6 χόσµος πυρὶ χαὶ ὕδατι, ὁ δὲ τῶν 
ἁχολάστων πλοῦτος ἔρωτι καὶ µέθῃ. 


Ὕδρις xaX olvoz ἀποκαλύπτειν εἰώθασι φίλοις ti 
Έθη τῶν φίλων. 

"'O πολὺς ἄκρατος ὁλίγ ἀναγχάζει φρονεῖν. 

00 γὰρ τὸ πλῆθος, ἂν σχοπῇ τις, τοῦ ποτοῦ 

Ποιεῖ παροινεῖν, τοῦ πιόντος Ó' ἡ φύσις. 

Χαλεπὸν ὅταν τις ὧν πίνῃ πλέον λαλῇ, 


Μηδὲν χατειδὼς, ἀλλά προσποιούμενος. 
Ανάχαρσις εἶπε, χιρναµμένου κρατῆρος ἐφεστίου, 
τὸν μὲν πρῶτον ὑγείας πίνεσθαι, τὸν δεύτερον ἠδο- 
νῆς, τὸν δὲ τρίτα ὕδρεως, τὸν δὲ τελευταῖον µα- 
vla;. 
Βότρυας τρεῖς ἡ ἄμπελος φέρει, τὸν μὲν κρῶτον 
C ἡδονῆς, τὸν δεύτερον µέθης, τὸν δὲ τρίτον ὕδριω». 


'() αὐτὸς ἐρωτηθεὶς ὑπό τινος οἱνόφλυγος, và; ἂν 
τοῦ μεθύειν παύσχιτο, ἔφη El συνεχῶς θεωρεῖ cà 
ὑπ αὗτου πρασσόµενα. 

Σοφός τις ἐρωτηθεὶς, πῶς ἄν τις μὴ ᾗ φιλοσύ- 
της, εἶπεν El πρ) ὀφθαλμῶν ἔχοι τὰς τῶν µεθυόν 
των ἀσχημοσύνας. 

ΛΟΓΟΣ ΜΒ’. 
Περὶ ὕπνον. 

Ἐνδύεται διεῥόδηγμένα καὶ ῥαχώδη πᾶς ὑπιώ- 
xs. 

Μέριμνα ἁἀγρυπνίας ἀπαιτήαει ννσταγµόν. 

Εὐγαρίατει, ἄνθρωπε, τῷ ἀχουσίως ἡμᾶς διὰ το 
ὕπνου τῆς συνεχεἰας τῶν πόνων λύοντι, xal ix µι- 

p κρᾶς ἀναπαύσεως πάλιν πρὸς τὴν ἀχμὴν τῆς be 
νάµεως ἑπανάγοντι. 

"Avo ὑπνώδης εὑρέτης ὀνειράτων, 

Μύστις yàp Όμνος φασµάτων, οὐ πραγμάτων. 

Ὕπνος οὐδὲν ἕτερόν ἐστιν f| θάνατος πρὀσκαιρὸνι 
xai ἑφῆμερος τελευτή.- 

Εἰκότως µελέτην μὲν θανάτου, σχιὰν δὲ καὶ Ut 
Yezppbv τῆς αὖθις ἑσομένης ἀναθιώσεως, tU 
ὕπνων οἱ ἀληθῆ πεφρονηκότες ἀπεφήναντο, "Exr- 
τέρων γὰρ ἑναργεῖς qíp:: τὰς εἰχόνας. Μεθιστᾷ 
Y3p καὶ παριστᾷ «bv αὐτὸν ἐξ ὁλοχλήρου. 


'U Όπνος ὥσπερ τε)ώνης τὺν ἦμισυν ἡμῖν τοῦ 
βίον σνυνδιχιρεῖται y póvov. 

Ὕϊνος ἑἐστὶ φύσεων (f. φύσεως) ποσὸς 0231205». 
εἰκὼν θανάτου, αἱσθήσεων ἀρχίφ. 








* 


| 


LOCI COMMUNES. — PARS I, SERMO XLIII. 


922 


El; μὲν ὁ ὕπνος, πολλὰς δὲ. τὰς ὑποθέσεις xal $j A — Unus quidem somnus eet, multas vero ejus car- 


ἐπιθυμία ἔχει ' λέγω 05, ix φύσεως, £x Bpopátuv, 
ἐν δαιμόνων, 7| τάχα καὶ ἓξ ἄχρας xol ἐπιτεταμέ- 
νης νηστείας, ἐξ ἧς ἐξττονοῦσα ἡ σὰρξ, δι ὕπνου 
Aor) ἑαυτὴν παραμυθήσασθαι βούλεται. i 

"Qomep ἡ πολυπλασία συνήθεια εἴρηται, οὕτως 
καὶ ἡ πολυυπνία. Χαλεπὸν οὖν συνῄθειαν μακρὰν 
ἱάσασθαι. 

Ἡμερήσιοι ὕπνοι f] σώματος ὄχλησιν, ἡ Ψψυχης 
ἀδημοαύνην , ἢἡ ἀργίαν, fj ἀπαιδενσίαν σηµα(- 
νούσιν, 

Τὸ πέραν χαθεύδειν τοῦ πρέποντος τοῖς τεθνη- 
χόσι μᾶλλον ἤπερ τοῖς ζῶσιν ἁρμόδιον. 

ΛΟΓΟΣ MI*. 
Περὶ ἐγυπγίωγ. 


Ἰηδέν σοι χαὶ τῷ διχαίῳ &xs(vq* πολλὰ γαρ ἕπα- 8 


Gov σήμερον κατ’ ὄναρ δι αὐτόν. 

"Hv δέ τις μαθητὴς ἐν Δαμασκῷ, ὀνόματι 'Ava- 
νίας, καὶ εἶπα πρὸς αὐτὸν ὁ Κύριος àv ἁράματι, 
x. t. λο 

Παραγίνεται ἐνύπνιον ἓν πλήθει πειρασμοῦ. 


Ὡς 6 ὁρασσόµενος σχιᾶς, wai διώχων ἀνέμους, 
οὕτως ὁ προσέχων ἑνυπνίοις. 

Ὡς γὰρ ἐπὶ πολὺ τὰ xa6' ὕπνον φαντάσματα 
εν μεθημερινῶν ἐννοιῶν claw. ἀπηχήματα, 

Πεφύχασι γάρ πως αἱ καθ’ ὕπνον φαντασίαι, ὡς 
τὰ πολλὰ ἀπηχήματα εἶναι τῶν μεθημερινῶν φρον- 
είδων. Ὁποῖα γὰρ ἂν fj τὰ κατὰ τὸν βίον ἡμῶν 


pendi suggestiones cupiditas habet: videlicet, a 
natura, 23 cibis, a demonibus, et forte etiam a 
summo et intenso jejunio, quo debilitsta natura 
somno stalim se recreare cupit. 

Quemadmodum  vinolentiam vocamus malam 
quamdam consuetudinem, sic et somnolentiam. Dif- 
licile est autem consuetudini long» mederi. 

Diurni somni aut corporia molestiam aliquam, 
sut anim: anxietatem, aut segnitiem, aut impe- 
ritiam sargeunt. 

ZEschinis. Somnus diuturnior quam deeeat, mor- 
tuis potius quam vivis convenit. 

SERMO XLIII [al. LXX]. 
De insomniis. 

Matth. xxvii... Nibil tibi et justo illi; multa euim 
passus sum hodie in somnis propter ipsuu. 

Act. ix. Erat autem discipulus in Damasco no- 
mine Ananias, ct dixit ad eum Dominus in visione, 
etc. 

Salomon. Insomnium accedit in multitudine ten 
totionis. 

Eccli. xxxiv. Qui observat insomnia, similis est 
captanti umbram et ventos persequenti. 

&3 Basilii. Imaginationes in somnis ut pluri- 
mum diurnis cogitationibus respondent. 

Solent enim fere imaginationea in somnis, ut 
plurimum respondere curis diurnis. Qualia euim 
fuerint vite nostra studia, talia necessario etiaum 


ἐπιτηδεύματα , τοιαῦτα ἀνάγχη εἶναι χαὶ τὰ ἑνύ- (1 insomnia fient. 


{γιά 

Αἱ νύχτες τὰς μεθημερινὰς φροντίδας παρα- 
λαδοῦσι, ἐν ταῖς αὐτῶν φαντασίαις ἑξαπατῶσι τὸν 
νοῦν. 

Τὸ xa:' ὄναρ ἰδεῖν τὰ ποθούμενα, φέρει τοῖς ἀγα- 
πῶσι παραμυθἰαν. 

Οἱ µίθῃ xal ἁδηφαγίᾳ δεδουλωµένοι οὔτε ὕπνον 
αἱροῦνται γνήσιον καὶ εἱλικρινῆ, οὔτε ὀνειράτων 
ἁπαλλάττονται φοδερῶν. 

'O τοῖς ὀνείροις προσέχων ἔοικε τῷ τὴν σχιὰν 
αὑτοῦ καταδιώκοντι. 

Ὁπόταν kv τοῖς ὕπνοις τοῖς δαίμοσι πείθεσθαι 
ἀρξώμεθα, τότε λοιπὸν xal ἑἐγρηγορότας ἐμπαί- 
S OU Gv, 

AOTOZ MA. 
Περὶ πίστεως. 

Χάριτι ἔστε σεσωαάµένοι διὰ τῆς πίστεως, xal 
εοῦτο οὐκ ἐξ ὑμῶν; θεοῦ τὸ δῶρον, οὐχ ἐξ ἔργων, ἵνα 
μή τις χανχήσηται. 

Πίστις ἐστὶν ἑλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων 
ἔλεγχος οὐ βλεπομένων. 

Ἐπιδειχνυμένην πίστιν ἀναγγελεῖ δίχαιος. 


Πίστευε τῷ Κυρίῳ, καὶ ἔμμενε τῷ πὀνῳ σον, ὅτι 
νοῦφον ἐν ὀφθαλμοῖ Κυρίου ἑξάπινα πιουτίσαι 
πένητα. Δόσις Κυρίου παραμενεῖ εὐσεδέσι. 

1ὸ γὰρ οὖν ἐφικτὸν, οὐδὲ πιστόν πως δ:ὰ τὸν Q23- 


Noctes excipiunt curas dierum, easque imagi- 
nando illudunt animis. 


In somnis videre sua desideria, solatium fert 
amantibus. 

Nili Qui dediti sunt ebrietati et gulse, illi somnum 
genuinum sincerumque non capiunt, et terribilibus 
insomniis afliciuntur. 

Qui observat insomnia, similis est umbram suam 
persequenti. 

Quando in somnis daemonibus obedire iueipimus, 
tunc etiam vigilantes deinceps illudunt. 


SERMO XLIV [a/. CLIX]. 
De fide (1). 

Ephes. 11. Gratia servati estis per fidem idque 
non ex vobis : Dei. donum est, non ex operiLus, 
ne quis glorietur. 

Hebr. χι. Fides est sperandorum substantia, ar- 
guinentum rerum qux non apparent. 

Salomon, Ceriain et exhibitam fldem protliebituc 
justus. 

Eccli. σι. Crede Domino, et waue in labore tuo : 
quoniam facile est cora: Domino pauperem subi.o 
ditare. Largitio Domini apud pios permanebit. 

Theologi. Quod aliquis non potest assequi, id 


(4) Inerant non pauca qu& etiam habentur supra primo sermone : ea bic onmis'tus. 


ANTONII MELISS/E 


οιι 


simpliciler fieri posse non credi. Nam profanus A vov. Ἐνχαῖς vp βεθήλοις οὐδὲν τῶν χαλῶν ἀξιόπι- 


anunus nibil honcstum οἱ egregium quod credat 
dignum arbitratur. 
ο $4 S. Cyrilli. Quod fide suscipitur, non. debet 
curiose examinari. Nam quod rationibus inquiritur, 
quomodo adhuc creditur ? 
' SERMO XLY [al. CLVIU]. 
De Providentia. 

Math. x. Nonne duo poasserculi minuto asse 
venduutur ? et unus ex illis non cadet in terram sine 
Patre vestro. Vestri vero eliam pili capitis omnes 
nuinerati sunt. 

Rom. xi. 0 profunditas divitiarum, el sapientiz, 
et cognitionis Dei, quai imperscrutabilia sunt 
judicia ejus, et investigabiles viee ejus | 

Eccli. Σνι. Ne dixeris: Abscondar, et quis mei 
memor erit ex alto? Ecce ccelum, et coelum coelo- 
rum, abyssus et terra in visitatione ejus concu- 
tientur. Vias ejus quis animo complectetur ? 


S. Basilii, Nibil sine Providentia, nihil negle- 
cium est. apud Deum ; omnia contemplatur oculus 
vigilantissimus, omnibus adest, emnibus distribuit 
salutem. 

Theologi. Numen providentia sua proaum in 
benignitatem, saepe solet inopinatam salutem αί- 
ferre, — . | 

Epicuri. Gratias ago beate mature, quod que 
necessaria sunt fecit parabilia, difficilia autem pa- 
ratu, non necessaria. 


στον. 


T^ πίστει παρ]δεχτὸν ἀπολυπραγμόνητον silvas 
χρή. Τὸ γὰρ βασανιζόμενον πῶς ἔτι πεπίστευται; 


ΛΟΓΟΣ ME. 
Περὶ Προγοίας. 

Οὐχὶ δύο στουθία ἁσσαρίου πωλεῖται; xal £v ἐξ 
αὐτῶν οὗ πεσεῖται ἐπὶ την Υῆν, ἄνευ τοῦ Πατὸ: 
ὑμῶν. Ὑμῶν δὲ καὶ at τρίχες τῆς χεφαλῆς πᾶσαι 
Ἱριθμημέναι: εἰσίν. 

Ὢ βάθος πλούτου xol σοφίας xal γνώσεως eov, 
ὡς. ἀνεκερεύνητα τὰ χρίµατα αὐτοῦ, xai ἀνεξεχνία- 
στοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ ! 


pg Mh εἴπῃς, ᾿Αποχρυδήσομαι” xoi ἓξ ὄφνυς τίς 


µου µνησθήσεται; "Ho? ὁ οὐρανὸς xal ὁ οὗρανὸς 
«οῦ οὐρανοῦ, ἄθυσσος xal γῆ, xat. τὰ ἓν αὑτοξς, ἓν 
τῇ ἐπισχοπῇ αὐτοῦ σαλευθῄσονται. Τὰς ὁδοὺς αὑτοῦ 
τίς ἐνθυμηθήσεται; 

8ὐδὲν ἁπρονόητον οὐδὲ ἡμελημένον παρὰ Oso: 
πάντα σχοπεύει ὁ ἀχοίμητος ὀφθαλμὶς, πᾶσι πάρε- 
στι, σχορπίζων ἑχάστῳ τὴν σωτηρ[αν. 


Πολλάχις παραδόξους σωτηρίας οἵδε τὸ θεῖον χαι- 
νοτομεῖν, νεῦον πρὸς τὸ φιλάνθρωπον τῇ ἔσυτοῦ 
προνοίᾳ. 

Χάρις τῇ µακαρίᾳ φύσει, ὅτι τὰ ἀνογχαῖ; 
ἐποίησεν εὐπόριστα, τὰ δὲ δυσπόριστα οὐκ ἆναγ- 
χαῖα. 


Theopempri. Neque malorum auctorem Deum exi- C ἡΜήτε αἴτιον καχῶν «τὸ Θεῖον ὑπολάμδανε, μήτε 


.Slimes, neque sine eo infurtuniis nos affici putes. 

Platonis. Cum Deus civitati beneficium prestare 
vult, bonos viros ei producit : cum vero civitati 
calamitatem jmmissurus est, aufert ab ea viros bo- 
nos. 

Demadis. Quantum Deus justos adjuvat, tautum 
jujustis adversatur. 

Xenophontis. Nunquam di(feras necessaria compa- 
rare, donec ipsa te cogal necessitas : sed eum abun- 
das maxime, tunc ante inopiam rem effice. Faci- 
lius 8&5 enim acquires ab iliis unde tibi opus est 
acquirere, si videaris juops uon esse. 

Divina providentia communiter omnibus ad uti- 
litatem providet : quz autem rebus accedunt noxia, 


et interitum afferunt, maleria infirmitatem sequun- ' 


Iur, 
SERMO XLVI [ al. CLX VUL. 
De oratione. 

Matth, vi. Orantes non sitis multiloqui. 

Affligitur aliquis inter vos? imploret. 

Salomon. lmpiorum sacrificia abominatio sunt 
Domino, preces autem rectorum accepte sunt ei. 

Prov. Procul abest Deus ab impiis, precibus au- 
tem justorum zuscultat. | 

Eccli, 1. Ne sis pusillanimis in oratione tua. 

Ne differos reddere orationem in tempore. 

S. Basilii. Auscultatio Dei nou indiget voce 
aJ seutiendum, Novit enim statim; ex mot cordis 


χωρὶς αὐτοῦ δυστυχεῖν ἡμᾶς νόμιζε. 

"Όταν βούληται Θεὸς cÓ πρᾶξαι πόλιν, ἄνδρας 
ἀγαθοὺς ἐποίησεν» ὅταν Cb. μέλλῃ xaxoz πρᾶςαι 
πόλιν, ἐξεῖλε τοὺς ἄνδρας τοὺς ἀγαθυὺ: ταύτης τῆς 
πὀ)ειυς 6 θες 

σον τοῖς διχαίοις τὸ θεῖον συναγωνἰεεται, τς. σοῦ- 
τον τοῖς ἀδίχοις ἐναντιοῦται. 

Μηδέπόιε ἀναμένειν πορίζεσθαι τὰ ἔπιτήδεια, 
ἔοτ᾽ ἂν 1j χρείἰα σε ἀναγκάσῃ' ἀλλ ὅταν μᾶλισοτα 
εὑπορῇς, τότε πρὸ τῆς àmoplac μηχανῶ. Καὶ yào 
τεύξῃ μᾶλλον παρ᾽ ὧν ἂν bít, μὴ ἄπορος δοχῶν 
εἶναι. 

Ἡ θεία πρόνοια χοινῶς ἁπάντων πρὸς ὠφξέλε-αν 
προνοεῖται' τὰ δὶ ἐπιγινόμενα φθαρτιχὰ ἑπόμενα 
ἐστι τῇ της ὕλης ἀσθενείᾳ. 


ΔΟΓΟΣ MqG'. 
Περὶ προσευχης. 

Προσευχόμενοι μὴ βαττολογήσητε, 

Καχοπαθεῖ τις £v ὑμῖν; προσσυχέσθω. 

θυσίἰαι ἀσεθῶν βδέλυγµα Κυρίῳ ' προσευχαὶ & 
χατευθυνόντων δεκταὶ παρ) αὐτῷ. 

Μακρὰν ἀπέχει ὁ θεὺς ἀπὸ ἀσεθῶν * εὐχαῖς δὲ ὃ-- 
xaltv ὑπαχ,ὖσι 

Mh ὁλιγοψυχήσῃς ἐν τῇ προσευχῇ σου. 

Mi, ἔμπ.δίσῃς τοῦ ἀποδοῦναι εὐχὴν εὐχαίΓως. 

"Il θεία ἁχοὴ οὗ φωνῆ; δεῖται πρὸς αἴσθησιν. Ut 


γὰρ xaY lv τῷ κινήματι τῆς καρδίας vvwpisa: τὰ 











9p 


LOCI COMMUNES. -- PARS I. SERMO XLVI. 


936 


ἐπιζητούμενα. "H ox ἀχούεις ὅτι Μωῦσῆς μηδὲν A qus requiruntur cognoscere, Λη nom audis quod 


φθεγγόμενος, τοῖς ἀλαλήτοις ἑαυτοῦ στεναγμοῖς ἓν- 
τυγχάνων τῷ Κυρίῳ, Ἀχούετο παρὰ τοῦ Κυρίου λέ- 
Ύοντος, TU Bod; πρὸς μέ; 

Ἔθος γὰρ τοῖς δαίµοαι κατὰ τὰς ὥρας τῶν προσ- 
ευχῶν, προφάσει δηθεν εὐλογοποιοῦ αἰτίας, ἐπείγειν 
tud; πρὸς ὑποχώρησιν, ἵνα ἀπαγάγωσιν ἡμᾶς εὖ- 
λογοφανῶς τῆς σωτηριώδους εὐχῆς. 

Μέγα ἀγαθὸν εὐχὴ, ἐὰν µετὰ διανοίας εὐχαρίστου 
γένηται. | 

Ὅταν γὰρ ix χαθαρῶν χειλέων ἑξέρχηται δέῃσις, 
χαὶ ix χαρδίας ἀνυποχρίτου, οἶδε φθάσαι τὸ ἀχρλά- 
χευτον οὓς τοῦ Δεσπότου. 

Καλὺν πάντοτε διὰ προσευχῆς ὁμιλεῖν τῷ θιῥ. 
El yàp ανντυχἰα ἀνδρὸς ἀγαθοῦ βελτιοῖ τὸν ἐντυγχά- 


Moses cam nihil loqueretur, tacitis suspiriis suis 
Dominum appellans, exauditus fuerit à Domino di- 
cente: Quid clamas ad me? 

Mos enim esi daemonibus orationum tempore, 
pretextu scllicet bon: et juste causz, urgere nos 
ad secessum, ul nos a salutari oratione veluti per 
probabileu, ut videri potest, causam abducant. 

S. Chrysost. Maguum bonum est oratio, si grato 
animo flat. 

Nam cum ex puris labiis prodit oratio et corde 
Don simulato, severam Domini aurem occupare 


. potest, 


Donum cst semper cum Deo colloqui per ora- 
tionem. Nam si boni viri oecursus meliorem reddit 


vovta, mómp μᾶλλον τὸ xal ἐν ἡμέρα xal ἐν voxx D illum quem convenerit, quanto magis colloquium 


προσομιλεῖν τῷ tp | 

Οὐὑχ οὕτως *b πῦρ τὸν ἱὸν ἀποσμήχει, ὡς αἱ 
νυχτεριναὶ δεῆσεις τὲν Dv τῶν ἡμετέρων ἅμαρτη- 
μάτων. 

Ἐνώπιον Κυρίου εὔχεται ὁ πάντοῦεν ἑαυτοῦ τὴν 
Ψυχὴν συλλέγων, xa μηδὲν ἔχων xowby πρὸς τὴν 
γῆν, ἀλλὰ πρὸς ἑαυτὸν µετοιχήσα:, xal πάντα ἀν- 
θρώπινον λογισμὸν ἀπὸ τῆς Ψυχῆς ἐχδαλών. 

Ὅπου εὐχὴ xaX εὐχαριστία, ἁγίου Πνεύματος 
παραγίνεται χάρις, καὶ φυγαδεύονται δαίμονες, xal 
πᾶσα ἀντιχειμένη δύναµις ὃραπετεύει «καὶ ἀγίστα- 
«at. 

Ἡροσευχὴ λέγεται xoi ἡ διὰ ῥημάτων δέησις, λέ- 
γεται xal ἡ ὑπόσχεσις καὶ ἐπαγ]ελία. Εὐηχός ἔστιν 
ἑχείνη dj φωνὴ, xai µέχρι τῆς βείας ἀναδαίνουσα 
ἀχοῆς, οὐχ fj µετά τινος διατάσεως Υινοµένη χραν- 
q^, ἁλλ᾽ 1j ἀπὸ χαθαρᾶς συνειδήσεως ἀναπτομένη 
ἐνθύμησις. 

Ἐὰν fj εὐχὴ τῇ σπουδῇ προσηγῆται, ἡ ἁμαρτία 
má pcBoy κατὰ τῖς ψυχῆς οὐχ εὑρίσχει. Tic γὰρ τοῦ 
θεοῦ µνήµης ἐν τῇ καρδίᾳ καθιδρυµένης, ἄπρακτοι 
µένουσιν al τοῦ ἀντικειμένου ἐπίνοιαι, πανταχου 
τῆς δικαιοφύνης bv τοῖς ἀμφισδητουμένοις µεσι- 
τενυούσης. 

"Ex τοῦ προσεύχεσθαι περιγίνεται τὸ μετὰ τοῦ 
θεοῦ εἶνα., χωρίζεται δὲ τοῦ θεοῦ ὁ μὴ συνάπτων 
ἔαυτὃν διὰ προσευχῆς τῷ θεῷ. Τοῦ δὲ θεοῦ χωρι- 
ζόμενον ἀνάγχη πᾶσα τῷ ἑναντίῳ συνάπτεαθαι. 

ἩΠροσευχὴ σωφροσύνης ἐστὶ φυλακτήριον, παρ” 
θενείας σφραγὶς, θυμοῦ παιδαγωγία, τύφου κατα- 
στολὴ, µνησικαχίας καθάρσιον, φθόνου χαθαίρεσι:, 
εἰρήνης ἀσράλεια. 

ύταν περί τινος ἀγαθοῦ παραχκαλέσῃς τὸν θεὸν, 
xai pij εἰσαχούσῃ σου παραυτίκα, μὴ ὁλιγωρήσῃς 
μηξὲ μιχροφυχήσῃς. Πολλάχις Υὰρ πρὺς τὸ παρὸν 
οὗ συμφέρει σοι τὸ αἴτημα. 

f ἍΤὸν εὐχόμενον δεῖ φρόνιµον ειναι, μὴ λάθῃ τι εὔ- 
ξάµενος xzz' αὐτοῦ. 

Οἱ ἄνθρωποι τότε γίνονται βελτίους, ὅταν 8:0 
αεροσέρχωνται. "Oyowv δὲ ἔχουσι 8sip τὸ εὐερχετεῖν 
καὶ ἀλπθεύειν, 


quod dies noctesque cum Deo (it? 
lgnis non ita abstergit zruginem, ut nocturne 
preces peccatorum nostrorum sordes expurgant. 


Coram Domino orat, qui auimam suam unde- 
quaque colligit, et nihil commune habet cum ter- 
rà, sed inira seipsum migrat, et omneu humaoam 
cogitationem ex anima ejicit. 


Ubi oratio et gratiarum actio est, sancti Spiri- 
tus gratia accedit, et fugantur demones, et omnis 
contraria potentia aufugit ac discedit, 


Προσευχή Grecis vocatur, tum qua verbis üt 
oratio vel precatio, tum pollicitatio et promissio. 
Sonora est iila vox et usque ad divit.um auditum 
ascendens, non qux& $6 cum clamoris aliqua in- 
tentione flt, sed quz per consciente pure medita- 
tionem exeitatur. 


Si oratio feria assiduitati accedat, nullus pecca- 
to ad animam accessus patet. Collocata enim Dei 
memoria in corde, nihil efficit machinis suis adver- 
sarius, Justitia in omnibus de quibus ambigitur 
facem prafferente. 


Oratione acquiritur conversatio Dei, sejungitur 
autem a Deo, qui non se conjunxerit ei per oratio- 
nem. Qui vero separatur 4 Deo, illum prorsus ne- 


p 69556 est adversario conjungi. 


Oratio custodia est temperaatiee, virginitatis si- 
gillum, ira castigatio, superbi: rxoderatio, anitnae 
memoris injuriarum expiatio, invidiae demolitio, 
pacis confirmatio. ) 

Nili. Quando bonum aliquod a Deo petieris, nec 
ille te statim audierit, noli teipsum negligere, nec 
animum dejicere. Sz:epenumero enim non conducit 
tibi tua petitio ad presens tempus. 

Isocratis. Orantem oportet sapere, ne quid in- 
scius contra seipsum oret, 

llomines tunc fiunt meliores, cum Deum acce- 
«νυν Habent autem. similia Deo, beneficentiam θἱ 
veritateni. 


931 


De actione. 

Theologi. Actio est ingressus ad "contemplatio- 
nem. ) 

JEque imperfecta. sunt. tum actio sine ratione, 
tum ralio sine actione. 7 

Tacitum opus praestat infecto sermoni. 

S. Chrysost, Actio evidentior est sermone, ut 
visus auditu, et doctrina. qua experimento sive 
exemplo constat, quam quz fit ore. 

Ex ethnicis. Malam actionem sermo bonus non 
abseondit; neque bonam actionem malediceutia 
]xdit. 


Malorum operum malus dzmon dux est. B 


Tempus emollit cuncta, et elaborat. 

Multarum regum magister est tempus. 

Gladii eapulis, actiones temporis occasione ap- 
prehenduntur. 

Statuam ornat figura, viruni actio. 


Prestat divitiis et voluptatibus multo emptis 
auro 
Hominum justorum et bonorum praesentia. 
SERMO XLVIII (al. CLXX]. 
De doctrina qug tum sermone tum conversatione fit. 


Matth, v. Amen dico vobis, quicunque fecerit et 
docuerit, hic magnus vocabitur in regno coelorum. 


Jac. Omnis homo sit ccler ad audiendum, εἰ tar- 6 


dus ad loquendum. 

Solomon. In aures insipientis nihil dicas, ne lor- 
te prudenter abs te dicta irridcat. 

Eccli. xx1. Elocutio stulli est tanquam onas $7 
in itiuere : in labiis autem prudentis invenielur 
gratia. 

S. Basilii. Ne asperneris narrationem sapientium, 
et in dictis ipsorum exerceare. 

"Theologi. Sermo est non opus aut creatura. 

Pr»stat habenas sui committere peritioribus , 
quam aliorum aurigas esse imperitos : et aures po- 
tius prastare benignas, quam linguam indoctam 
ciere. 

Melius est in. plana et trita via ingredi, quam 
salebrosa et invia. 

Iuexplebile est humanum genus tum loquendo, 
tum alieruin lequentei audiendo. 

Non incipientem, sed desinentem sermone lau- 
dare conven, et ingenium approbare modestum, 
non autem elatum ac superbum. 

S. Chrysost. Melius est benc ignorare, quam male 
discere. 

Saepe verbis et prava coliortatione vincuntur illi, 
quos ipsa rerum natura non fefellit. 


Non sine periculo aliquid (boni) auditur, cuin id 
deinceps nou reipsa przsstatur. 

Cognitio alia sine ratione cst, alia cum ratione. 
Sunt enim multi qui cognitionem | quideiu. habent, 
ratioueum vero nullam. 


ANTONII MELISS/E 
SERMO XLVII (al. CLXIX]. À 


ΛΟΓΟΣ MZ. 
Περὶ πράξεως. | 
Πρᾶξίς εστιν ἑπίθασις θεωρίας. 


Ὁμοίως ἀτελὲς ἅλογος πρᾶξις xal λόγος ἄπρα- 
χτος. 

"Aquvoy ἔργον χκρεῖσσον ἁπράχτου λόγου. 

Πρᾶξις λόγου ἑναργεατέρα, ὡς ἀχοῆς ὄψις, xal 
τῆς διὰ στόματος διδαχῆς ἡ διὰ πείρας διδασχχλία. 


Φαύλην πρᾶξιν ἐσθλὸς λόγος οὖχ ἁμαυροϊ ᾽ οὔτε 
δὲ πρᾶξιν ἁγαθὴν λόγου βλασφημία λυμµαίνεται. 


Καχῶν πράξεων χαχὺς δαίµων ἠγέμών. 

Χρόνος µαλάσσει πάντα κἀξεργάξετα,. 

Πολλῶν 6 χαιρὸς Ὑίνεται διδάσκαλος. 

Τὰ μὲν ξίφη ταῖς λαδαῖς , αἱ δὲ πράξεις τοῖς χαι- 
ροῖς κρατούνται. 

ἸΑνδριάντα μὲν τὸ σχημα, ἄνδρα δὲ ἡ πρᾶξι- 
xoc pet. 

Κρεῖσσον δὲ πλούτου χαὶ πρλυχρύσου χλιδης 


Ανδρῶν διχαΐων χἀγαθῶν παρουσία. 


ΛΟΓΟΣ ΜΗ.. 
Περὶ διδαχῆς καὶ Aóyov xal ópaAac. 

Αμὴν λέγω ὑμῖν, ὃς ἂν ποιῄσῃ xal διδάξη, οὗτος 
μέγας χληθήσεται ἓν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. 

Ἔστω Xd; ἄνθρωπος ταχὺς εἰς τὸ ἀχοῦσαι, xal 
βραδὺ-ς εἰς τὸ λαλῆσαι. 

El, ὥτα ἄφρονος μηδὲν λέγε, uf; ποτε μυκτηρί»ῃ 
τοὺς συνετούς σου λόγους. 

Ἐξήγησις μωροῦ, ὧς ἐν ὁδῷ φορτίο» ἐπὶ δὲ 
χείλη συνετοῦ εὑρεθήσεται χάρις. 


Mj παρἰδῃς διήγημα σοφῶν, καὶ iv ταῖς παροι- 
plat αὑτῶν ἀναστρέφου., 

Λόγος ἐστὶν οὗ γέννημα. 

Βέλτιον τὰς ἑαυτῶν ἡνίας ἑνδιδόναι τεχνικωτέ- 
ροις. ἡ ἄλλων ἠνιόχους εἶναι ἀνεπιστῆμονας, καὶ 
&xohv ὑποτιθέναι μᾶλλον εὐγνώμονα, ἣ γλῶσσαν 
κινεῖν ἁπαίδευτον 

ὉὈδὺν μὲν γὰρ πατεῖν ἄμεινον τὴν λείαν χαὶ τε- 


D τριµµένην ἢ τὴν ἀτριδῆ καὶ τραχεῖαν. 


᾽Απληστόν ἐστι τὸ τῶν ἀνθρώπων φῦλον πρᾶς τε 
τὸ λέγειν, πρός τε τὸ ἑτέρου λέγοντος ἀχούειν. 

Λόγον δὲ o3x ἀρχόμενον, ὀλλὰ παυόµενον ἔσα-- 
νεῖν προσήκει’ xal τὸ µέτριον ἦθος ἁποξέχεσθαι, 
χαὶ gh τὸ μετεωριζόμενην καὶ εζτυφωμένον. 

Εέλτιον ἀγνοςῖν καλώς, ἡ µανθάνειν χαχῶς. 


Πολλάχις 00; f, τῶν πραγμάτων φύσις οὐχ ύπε- 
σχέλισε, ῥῆμα xai Ππαραίνεσις διεφθαρµένη κατ- 
λυσ1ν. 

Ox ἀκίνδννον ἡ ἀχρόασις, ὅταν ἡ διὰ «wv ἔργων» 
προσθήκη uf γίνηται. 

Ἔνστι γνῶσις λόγου χωρὶςι xal ἔστι Ὑγνῶσις μετὰ 
λ/γο». Καὶ γάρ clot πολλοὶ γνῶσιν μὲν ἔχοντες, λόγον 
δὲ οὐκ ἔχοτες. 














LOCI COMMUNES, — PARS I. SERMO XLIX, 


€30 


Οὐδὲν 69:10; xatnyfisso;, ὅταν ἡ διὰ τῶν ἔργων A — Nihil juvat institutio verbis facia, niei ipsias ope- 


ἐπίδειζις μὴ συµδαίνῃ τοῖς λεγοµένοις. 

Πουλοίμην δ᾽ ἂν ἐγὼ τῶν ἀγαθῶν «τι λεγόντων 
ἀχούειν μᾶλλον, f] λέγειν αὑτός. 

Περισσὺς πᾶς λόγος πρὸς διόρθωσιν, ὅταν ἡ τῶν 
ἁχουόντων πρὸς τ) χεῖρον νεύουσα απουδὴ τοῖς μετὰ 
συμδουλὴν λεχομµένοις ἐναντίως διάχειται. 


Κατόπτροις ἑοίχασιν ol λόγοι, καὶ ὥσπερ ἐν ἑχεί- 
vot; ὁ τοῦ σώματος xal τῆς μορφῆς ἐμφανίξεταν 
τύπος, οὕτως iv ταῖς ὁμιλίαις τὸ τῆς ψυχῆς εἶδος 
χαρακτηριζόμενον χαθορᾶται. 

Τότε ἀνύει διδάσκαλος, χαὶ πιστεύεται λέγων, ὅταν 
ἂφ ὧν πράττει παιδεύῃ, χατὰ τό" ε "Dv ἤρξαχο ὁ 
Ἱησοὺς ποιεῖν 12 xai διδάσκειν. 

Βίος ἄνευ λόγου μᾶλλον ὠφελεῖν πέφυχεν Ἡ λόγος 
ἄνεν βίου * ὁ μὲν γὰρ χαὶ σιγῶν ὠφελεῖ, ὁ δὲ βοῶν 
ἐνοχλεῖ. El δὲ xal λόγος χαὶ βίος συνδράµειε, φιλο- 
σοφίας ἁπάσης ἀποτελέσουσιν ἄγαλμα. 


Πρᾶττε λογικῶς, xal λέγε πραχτικῶς. 
ἙἘσθλῶν μὲν γὰρ ἅπ᾿ ἐσθλὰ διδάξεαι’ ἂν δὲ χα- 
[χοῖσε 
Συμμιγῆς, ἀπολεῖς καὶ τὸν ἑόντα νόον, 

Τὰ piv γὰρ σώματα τοῖς συµµέτροις Ἀπόνοις, ἡ 
δὲ φυχἠ τοῖς σπουδαίοις λόγοις αὔξεσθαι πέφυχεν. 

'Ev μὲν τοῖς ἑσόπτροις ὁ τῆς ὄψεως, iv δὲ val; 
ὁμιλίαις ὁ τῆς φυχῆς χαραχτ]ρ βλέπεται. 

Ἐν συλλόγῳ πρῶτος λέγειν μὴ ἐπιτήδευε. Μετὰ 
γὰρ πλείονας λέγων, ὄψει μᾶλλον τὰ συμφέροντα. 


AL μὲν χελιδόνες εὐδίαν ἡμῖν προσηµαίνουσιν, ol 
δὲ kx φιλοσοφίας λόγοι ἁλνλίαν. 


Μισῶ πονηρὺν, χρηστὸν ὅταν εἴπῃ λόγον. 

Τὰ ὧτά σου ph πᾶσιν ὕπεχε λόγοις. Λόγος γὰρ 
xaxb; χαχῶν ἔργων ἡγεμών. 

"gov &xelvo παρ) ἐμαὶ χἐχριται, Φοονέειν τε εὖ, 
καὶ τῷ λέγοντι χρηστὰ πείθεσθαι. 

Αἱρετώτερόν σοι ἕστω λίθον six], βαλεῖν ἡ ἀργὸν 
λόγον. 

Οἱνοπίδης, ὁποία 1 φύσις τοῦ ἀνθρώπου icti, 
ςοιρῦτον ἔφασχεν εἶναι χαὶ τὸν λόγον. 

Ῥωμόύλος τὸν μὲν χέραµον ἐχ τοῦ χύπου ἔφη δο- 
χιµάζεσθαι, τὸν δὲ ἄνθρωπον kx τοῦ λόγου. 

᾽Ανδρὺς χαραχτὴρ ἐκ λόγου γνωρίζεται. 

Οὐ πώποτ) ἔργου μᾶλλον εἱλόμην λόγους. 


AOTOZ Μθ'.. 
Περὶ νουθεσίας. 


Ἰδὲ óy:be Υέγονας, µηχέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖ- 
góv τί σοι γένοιτο. 

Παραχαλοῦμεν ὑμᾶς, [ἀδελφοὶ, νουθετεῖτε τοὺς 
ἁτάχτους, παραμυθεῖσθε τοὺς ὁλιγοφύχους, xaX ἀντέ- 
χεσθε τῶν ἀσθενούντων, μακροθυμεῖτε πρὸς πάντας. 
'ὐρᾶτε µή τις χαχὸν ἀντὶ χαχοῦ τινε ἁποδῷ, ἀλλὰ 
πάντοτε τὸ ἀγαθὸν διώχετει͵ 

Βίαιον μὲν γὰρ µάθηµα οὐ πέφυκε παραμένειν * 


ris exhibitio dictis aecedat. 

Greg. Nyssen. Malin. equidem audire dicentes 
aliquid boni, quam ipse dicere. 

Nili. Frustra insumuntur omnia verba ad emen- 
dationem, quando animus audientium ad deteriora 
inclinans, contrarium consultoris sermoui institu- 
tum habet. 

Photii patriarche. Speculo similis est sermo, et 
sicut. in illis repraesentatur species corporis et for- 
me, ita in colloquiia anima forma expressa conspi- 
citur. 

Didymi. Tum proficit magister, et fidem dicenilo 
facit, cum suis operibus docet, juxta illud : « Que 
cepit Jesus facere et docere. » 

B  Iidori Pelusiote. Vita sine sermone plus juva-e 
potest, quam serio sine vita. Vita enim juvat 
eliam tacita, sermo autem clamore suo mole:tus 
est. Quod si sermo et vita conveniant, totius philo- 
sophie simulacrum perficient. 

Agito cum sermone, et dicito cum actionc. 

Theognidis. Α bonis etenim bona disces : si vero 

[malis 

Miscearis, amittes quoque pristinam menteor, 

Corpora moderatis laboribus augeri solent, anima 
vero honestis sermonibus proficit. 

In speculis quidem faciei, in colloquiis $8 au- 
tem anima character videtur. 

Clitarchi. In conventu ne studeas primus dicere 
sententiàm tuam, Nam οἱ post plures dixeris, magis 
videbis quz utilia suut. 

Hirundines quidem serenitatem nobis fore prze- 
sagiunt, sermones autem philosophici vacuitatem 
tristitige. 

Odi malum quando bonum sermonem dicit. 

Aures tuas non cuivis sermoni praebe; malus 
enim sermo malorum operum dux est. 

Herodoti. Aquale hoc apud me judicatur, tum 
bene sapere, tum bona dicenti obtemperare. 

Pythagore. Lapidem potius temere projicere de- 
bes, quam otiosum sermonem. 

OEnopidis. OEnopides talem dicebat sermonem 
esse hominis, qualis ejus natura esset. 

Romyli. Romylus vas fictile ictu et sono, lio- 


D minem sermone probari dicebat. 


Viri character ex verbis ejus noscitur. 
Nunquam verba potius quam rem ipsam pro- 
bavi. 


SERMO XLiIX [«l. Ll. 
De admonitionc. 


Joan. wv. Ecce sanatus es, noli amplius pec- 
care. 

11 Thess. v. Obsecramus autem vos, fratres, mo- 
nete inordinatos, consolamini pusillanimes, suble- 
vate infirmos, patientes estote erga omnes, etc, Vi- 
dete ne quis malum pro malo cuipiam reddat, sed 
semper quod bonum est seclemiui. 

S. Basilii, Doetripa violenta non solet permanes 


931 


ANTONII MELISS.E 


912 


re: quod autem cum delectatione et gratia. so Α τὸ δὲ μετὰ τέρφεως xa χάριτος εἱσδυόμενον βονι- 


insinuat, tenacius quodammodo nostris animis in- 
sidit. 

S. Chrysost. Couducit peccantes morderi acri- 
monia verborum, ut ipsa rerum infamia libe- 
rentur. 

Diogenis. Mortuum medlcan, et senem admonere, 
idem fuerit. 

Aristot. Omnes fere libenter admittunt Π]ου qui 
desideriis ipsorum inserviunt, et eos non modo sibi 
henevolos arbitrantur, sed solos etiam homines re- 
vera esse, Moleste autem ferunt illos a quibus cá- 
stigantur. 

Euripidis. Omnes in admunendo sapimus; 

Ipsi vero si quid delinquimus, non agnoscimus. 

Αιογὶ. JEsopus dicebat unumquemque mo- 
strum duas peras secum ferre, unam ante, alteram 
a tergo : et in anteriori quidem aliorum peccata 
reponere, in posteriori vero nostra. 

Isocratis, Nulli male rei defensorem te a&8t 
patronum adhibeas. Videberis enin tu quoque 
ejusmodi facere, si facientibus aliis auxiliator 
fueris. 


99 SERMO L [αἱ. CXX1XIII]. 
De disciplina et philosophia. 
] Cor. m. 8i quis sibi videtur sapiens esse inter 
vos in seculo hoc, stultus flat, ut reddatur saplens. 


μώτερόν πως ταῖς φυχαῖς ἡμῶν ἑνιζάνει. 


Συμφἑρει δάκνεσθαι διὰ τῆς τῶν ῥημάτων ἄλγη- 
δύνος τοὺς ἁμαρτάνοντας, ἵνα διὰ τῆς τῶν πραγμάἁ 
των αἰσχύνης ἁπαλλαγῶσιν. 

Νεκρὸν ἰατρεύειν, xaX Ὑέροντα νουθετεῖν ταῦτόν 
ἐστιν. 

Πάντες, ὡς ἔπος εἰπεῖν, τοὺς μὲν ὑπηρετοῦντας 
αὐτῶν ταῖς ἐπιθυμίαις ἀποδέχονται, καὶ νομίδαοτεν 
οὗ µόνον εὔνους, ἀλλά καὶ μόνους ἄνδρας ὡς ἀλτθωῶς 
εἶναι * τοῖς δὲ σωφρονίζειν ἐπιχειροῦσιν ἁηδῶς ἔχου- 
ew. 
"Απαντές ἆσμεν elc τὸ νουθετεῖν aopol- 

Αὐτοὶ δ᾽ ὅταν ποιῶμεν, οὗ γινώσχοµεν. 

Λἴσωπος ἔφη, δύο πήρα: ἕχαστον ἡμῶν ἐπιγέρειν, 
τὴν μὲν ὄπισθεν, τὴν ΄ δὲ ἔμπροσθεν * xol εἰς μὲν 
τὴν ἔμπροσθεν ἀποτιθέναι τὰ τῶν ἄλλων ἁμαρτί{- 
µατα, £l; δὲ τὴν ὄπισθεν τλ ἑαυτῶν, 

Μηδενὶ πογηρῷ πράγματι μήτε παρίστασο, μήτε 
συνηἹόρει. Δόξεις γὰρ xax αὐτὺς τοιαῦτα πράττειν, 
εἰ τοῖς ἄλλοις πράττουσι βοηθεῖς. 


- 


AUTOX N' 
Περὶ παιδείας xal φιλοσοφίας. 


Ef τις δοχεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἓν τῷ alin 
τούτῳ, μωρὸς Υενέαθω, ἵνα γένηται σοφός. Ἡ γὰρ 


Etenim sapientia mundi hujus stultitia est apud σοφία τοῦ χόσµου τούτου η 

. . : µωρία παρὰ τῷ θεῷ ἐστι. 

Deum. Scriptum est enim : Qui. comprehendit sa- C Γέγραπται γὰρ, Ὁ δρασαδμενος esr συφεὺς tu 
* 


pientes in astutia ipsorum. Et rursum : Dominus 
novit cogitationes sapientum, quod sint vane. 


Hebr. xn. Si extra disciplinam estis, spurii Igitur 
estia et non filii. Quis enim filius est, quem non ca- 
stigat pater? 

Solomon. Nihil tam pretiosum est quod cuin eru- 
dita anima permutari debeat. 

Prov. m. Fili, ne contempasdisciplinam Domini, 
neque fastidias cum argueris ab ipso. 

Dominus enim castigat quem diligit, et flagellat 
omnem filium quem suscipit. 

Eccli, vi. Fili, in adolescentia tua elige dieci- 
plinam, et accede ad ipsam tanquam arans el se- 
rens, ac bonos Jiude fructus exspecia. 

. Theologi. Confessum esse puto apud omnes  sa- 
pientes, disciplinam primarium apud nos bonum 
esse. 

Qui vacatis philosophie, ne nimium tribuite ra- 
tionibus, neque plus quam modum;et rationem decet 


argumentis ac sophismatis inhzrete: nec ubique 


velitis iinprobe vincere , sed alicubi etiam honeste 
vinci. 
Praecipua sapientia est vita laudabilis et expiata 


' peo. 


Prima sapientia est contemnere sapientiam, qua 
ratione et verborum strophis, et improbis ac super- 
fuis argumentandi contentionibus nititur. 


τῇ πανονρΥγΙᾳ αὐτῶν, Καὶ πάλιν, Κύρια γινώ- 
σχει τοὺς διαλογισμοὺς τῶν σοφῶ», ὅτι εἰσὶ pé- 
ταιοι. 

El ἐκτὸς παιδείας ἐστὲ, ἄρα νόθοι ἐστὲ καὶ οὐχ 
vlol, Τίς γὰρ υἱὸς, ὃν ob παιδεύει πατήρ» 


οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα οὐδὲν πεπαιδευµένης qu- 
xe. 
Yit, uh ὁλιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδὲ ἐκλύον 
ὑπ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος. 
"Ov γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος, παιδεύει * μαστιγοῖ δὶ 
πάντα υἱὸν, ὃν παραδέχεται. 
Téxvov, àv νεότητί σου ἐπίλεξαι παιδείαν͵ xal 


D ὡς ἀροτριῶν καὶ σπείρων πρόσελθε αὐτὴν, xai Avá- 


µενε τοὺς ἀγαθοὺς καρποὺς αὐτῆ;. 

Οἶμαι δὲ πᾶσιν ἂν ὁμολογεῖσθαι sQv νοῦν ἐχέν- 
των, παΐδευσιν τῶν παρ) ἡμῖν ἀγαθὼν εἶναι τὸ 
πρῶτον. | 

Οἱ περὶ λόγους, μὴ σφόδρα τοῖς λόγοις θαῤῥεῖτε, 
μηδὲ σοφίζεσθε περισσὰ xal ὑπὲρ τὸν λόγον" μηδὲ 
νικᾶν ἐπιθυμεῖονς πάντα κακῶς, ἁλλ) ἔατιν ἃ καὶ 
ἡττᾶσθαι καλῶς ἀνέχεσθε.. 


Σοφία πρώση βίος ἐπαινετὸς καὶ Oti x:xa042- 
μένος. 

Σοφία πρώτη σοφίας ὑπερορᾶν, τῆς iv χόγψ χει- 
µένης xal στροφαῖς λέξεων, χαὶ ταῖς κιδζήλοις χαὶ 
περιτταῖς ἀντιθέτεσιν. 











933 


Ἑμοὶ δὲ γένοιτο πέντε Aévou; ἐν ἐκχλησίᾳ λα- Α 


λῆσαι μετὰ συνέσεως ἡ µυρίους iv γλὠσσῃ. 


Οὁ γὰρ ὁ ἐν λόγοις σοφὺς, οὗτός uox σοψὸς, οὐδ' 
ὅστις γλῶσσαν μὲν εὔστροφον ἔχει, φυχὴν δὲ ἄστα- 
τον xai ἀπαίδευτον' ἀλλ᾽ ὅστις ὀλίγα μὲν περὶ áps- 
τῆς φθέγγεται, πολλὰ δὲ oT; ἐνεργεῖ παραδείχνυσι, 
χαὶ τὸ ἀξιόπισιον τῷ λόγῳ διὰ 00 βίου πραστίθη- 
ctv, Κρείσσων γὰρ εὐμορφία θεωρουµένη τῆς λόγω 
ξωγραφουμένης' xal πλοῦτος ὃν αἱ χεῖρες χατέχου- 
σιν, 1] ὄνειροι πλάττουσι * xaX αοφἰα οὐχ 1) τῷ λόγψ 
λαμπρυνομένη, ἀλλ᾽ dj bà τῶν ἔργων ἐλεγχομένη. 
Σύνεσις γὰρ ἀγαθὴ πᾶσι τοῖς ποιοῦσιν αὐτὴν (φη- 
oiv), ἁλλ᾽ οὗ uic χηρύττουσι. 

"H γὰρ φιλοσοφητέον, f) τιμητέον φιλοσοφίαν, 
εἴπερ μὴ μέλλοιμεν παντελῶς ἔξω τοῦ χα)λοῦ mi- 
πτειν, μηδὲ ἁλογίαν χατακρ:θἠσεσθαι, λογικοὶ veyo- 
νότες, Χαὶ διὰ λόγου πρὸς λόγον σπεύδοντες, 


Σοφώτεροι γὰρ τῶν πολλῶν οἱ χόσμου χωρίσαν- 
τες ἑαυτοὺς, xal τῷ Θεῷ τὸν βἰον καθιερώσαντες. 

Οὐδὲν ἀναλωτότερον φιλοσοφίας, οὐδὲν ἁλυχώτε- 
τερον. Πάντα ἑνδώσει πρότερον f| φιλόσοφος, Δύο 
ταῦτα δυσχράτητα, θεὶς xal ἄγγελος, xai τὸ τρίτον 
Φιλοσοφία, ἄῦλος ἐν Όλῃ» ἓν σώματι ἀπερίγραπτος, 
ἐπὶ γῆς οὑράνιος, iv πάθεισιν ἁπαθὴς, πάντων ἡττώ- 
µενος πλὴν φρονήµατος, νικῶν τὸ νικᾶσθαι τοὺς 
χρατεῖν νομίζοντας. 


Ἐγὼ pla» σοφίαν οἶδα, τὸ φοδεῖσθα: Θεόν. Αρχή 6 


. τε yàp σοφίας φύδοι Κυρίου ' xat, Τέλος λόγου τὸ 
Tv ἄκουε, τὸν Osbv φοθοῦ, xal τὰς ἐντολάς αὐτοῦ 
Φφύλασσε. 

Ἔπεται τῇ γνώσει τὰ ἔργα, ὡς τῷ σώματι d 
σχιά. 

᾽Αμήχανον τὰ μεγάλα πρὸ τῶν μικρῶν παιδευ- 
θήναι. 

Ὥσπερ γὰρ ὁ fuo; ἁπάντων iati φῶς τῶν ὄψεις 
ἑχόντων, οὕτω xal ὁ σοφὸς τῶν ὅσοι λογιχῆς χεχοι- 
νήχασι φύσεως. 

Ὀνείρῳ ἔοιχεν ὁ τῶν ἀπαιδεύκων βίος, Χενὰς 
ἔχων φαντασίας. 

Εὔπλαστον καὶ ὑγρὸν ἡ νεότης, xal ταῖς νεωτέ- 
pats ψυχαῖς ἁπαλαῖς ἔτι τὰ µαθήµατα ἐντίχτεται. 
Πᾶν δὲ τὸ σχληρὸν χαλεπῶς µαλάττεται. 

Τὸ πᾶσιν ἀπολογεῖσθαι θεραπευτιχὸν xal οὖχ 
ἀξιωματικόν * τὸ δὲ πάντων καταφρονεῖν ἀπερήφα- 
voy xat ἀνόητον. 

Τὸ εἰδέναι νινὰ ὅτι ἀγνοεῖ σοφίας ἐστὶν, ὡς xol τὸ 
εἰδέναι ὅτι ἠδίχησα διχαιασύνης. 

Τὸν γνωστικὸν οὐδέποτε τὸ πλουτεῖν γἠθειν ποιεῖ, 
οὐδὲ τὸ χρημάτων ἀπορεῖν εἰς ταπείνωσιν ἄγει, τῆς 
ἀρετῆς xal σοφίας αὐτὸν ὑπερυφούσης , xai ὕπερ- 
άνω αὐτῶν ἴστασθαι παρασχευαζούσης. 

Πᾶσα ἐπιατήμη, χωριζομένη, δικαιοσύνης xal τῆς 
ἄλλης ἀρετῆς, πανουρχία, ἀλλ οὗ σοφία φα[νέ- 
σαι. 

Αντισθένης ἑρωτηθεὶς, τί δἠποτ᾽ οὐχ ol πλρύσιοι 
πρὸς τοὺς σοφοὺς ἀπίασιν, ἀλλ ἀνάπαλι, εἶπεν, 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO L. 


9391 


1] Cor. xw. Mihi vero contingat petius. quinque 
verba in ecclesia loqui eum intellectu, quam decem 
millia per linguam. 

Non illum qui verbis sapit judico sapie&tein, ne- 
que illum eui lingva volubilis, animus autem incos- 
$tans est, sed qui parum quidem de virtute loquitur, 
multa vero re ipsa przestat, et sermoni suo vita fa- 
ctisque fidem conciliat. Nam et pulchritudo subjecta 
oculis pr»stat descriptz verbis, et divitize manibus 
eomprehensz,, per somnium apparentibus. Et sa- 
pientia non qu: verbis illustratur, sed quee in ope- 
ribus deprehenditur, przestabilior est. Intellectus 
(inquit) bonus est eunctis re et opere declaranti- 
bus eum, non autem sermone. 

Avl philosophari oportet, aut honorare philoso- 
phiam, si non prorsus ab honesto excidere velimus : ct 
eum rationales facti simus, et ratione feramur ad in- 
dagandam rationem, neglect: amisseque rationis 
smerito damnari. 

Qui se a mundo scgregarunt, et 90) vitam Deo eon- 
secrarunt, hominum vulgo sapientiores sunt. 

Nihil inexpugnabilius philosophia, nihil tranquil- 
lius. Omnia prius cedent quam philosophus. Duo 
sunt invicta, Deus et angelus; et tertium phbiloso- 
phia. Est. enim philesophus quidem non materialis 
in materia, in corpore autem incircumscriptas, in 
terra. ccelestis, ἵπ affectibus impertarbatus, ubi- 
que inferior ezteris preterquam animi magnitu- 
dine, et cedende vincens illos qui se vincere putant. 

Unam ego sapientiam novi, timere Deum. Etenim 
sapientie initium est timor Domini. Et alibi : 
Audi summam sermonis, Deum time, et precepta 
ejus observa. 

Clementis. Cognitionem opera sequuntur, ut umbra 
corpus. 

Philonis. Non fieri potest ut magna discantur ante 
parva. 

Sicut so! omninm oculis preditorum lux est, sie 
etiam sapiens omnium qui rationali natura. partici- 
pant. 

Isidori. Somnio similis cst imperitorum vila, va- 
nas imaginationes habens. 

Formatu faciliset mollis est adolescentia ; et ju- 
nioribus ingeniis adhuc teneris discipline inna- 


D scuntur. Omne autem durum zgre mollitur. 


Omnibus rationem reddere, servile est et ab au- 
etoritate alienum : omnes autem contemnere, ho- 
minis est superbi et stolidi. 

Didymi. Scire quod nescias, scicntizm est, ut 
agnoscere suam injustitiam, justitice, 

Sapientis animum inopia pecunie non dejicit, 
cuni virtus et sapientia ipsum extolli nt, et altiorem 
pecunia collocent. 


Platonis. Omnis scientia si separetur a justitia - 
et reliqua virtute, calliditas, et non sapientia efficitur. 


Antisthenis. Antisthenes interrogatus quamob- 
rem divites non irent a: sapientes, sed hi ad illos, 


- 935 


ΑΝΤΟΝΙ E ΜΕΙ 1258 ο] 


ἀῑκίι : Quoniam sapientes sciunt quid eis necessa- A Ὅτι οἱ σοφοὶ μὲν ἴδασιν ὧν ἐστιν αὐτοῖς pci 


vium sit ad vitam, illi vero nesciunt : secus enim 
sapientize potius quam pecuniz studerent. 

Aristot. Demosthenes dixit radicem diseiplinz 
amarum esse, fructus autem dulces. 

Democriti. Disciplina fortunatis quidem ornamen- 
tam est, iufortunatis autem refugium. 

Civitates ornant anathemata, animas vero ma- 
themata. 

Socratis, Socrates interroganti quodnam esset 
pulcherrimum animal, dixit : Homo doctrina or- 
natus. . 

Idem cum ei sermo barbarus exprobraretur : 
Ego quidem, dixit, barbarus sum verbis, vos autem 
moribus, 


πρὸς τὸν βίον, οἱ δὲ οὐχ ἴσασιν, ἐπεὶ μᾶλλον σ0- 
φίας f| χρημάτων ἐπεμελοῦντο. 

ριστοτέλης τὴν μὲν ῥίζαν τῆς παιδείας Ej 
εἶναι πικρὰν, τοὺς δὲ χαρποὺς γλυχεῖς. 

Παιδεία εὐτυχοῦσι μὲν ἔστι χόσµος, ἀτυχοῦσι δὲ 


χαταφύγιον. 


Τὰς μὲν πόλεις ἀναθήμασι, τὰς δὲ φνχὰς ust 
µασι δεῖ χοσμεῖν. 

Σωκράτης ἑρωτηθεὶς , τί τῶν ζώων xit, 
ἔφη, "Άνθρωπος παιδείᾳ χεχοσμηµένος, 


'O αὐτὸς ὀνειδιζόμενος ὑπό τινος ὅτι βαρθαρίνει, 
ἔφη: Ἐγὼ μὲν τῷ λόγῳ, ὁμεῖς δὲ τῷ τρόπῳ. 


Solon. Soloni cum objiceretur quod cum αετοί B xao ὀνειδιζόμενός ποτε ὅτι δίχην ἔχων ἐμισθό- 


[orense negotium, cenduxisset £1 oratorem : Atqui, 
dixit, cum habeo convivium, coquum conduco, 

Cleanthis. Cleanthes dicebat homines imperitos 
80la forma dillerre a bestiis. 

Empedoclis, Empedocles ad quemdam dicentem 
quod nullum sapientem reperire posset : Non mi- 
rum est, dixit : oportet ut ille primum sapiat, qui 
sapientem querit. 

Theocriti, Theecritus Chius ineptum quemdam 
poetam recitantem auscultans et interrogatus ab eo, 
quaenam ei placerent ? respondit : Quz omisisti. 

Philosophus quidam cum duos discipulos haberet, 
alterum quidem laboriosum, sed bebetis ingenii, 
alterum ingeniosum, sed iguavum : Ambo, dicebat, 
pereatis ; quoniam tu cum velis, non potes, tu vero 
cum possis, non vis. 

Praestat sero, quam nihil discere. 

Agricola terram, philosophus ingenium excolit. 


Democriti, Civitatibus monia, animis vero mens 
per disciplinam exculta decus et munimentum pra- 
Μο. 

Cum juvenis in theatro gloriaretur, et sapientem 
se prsedicaret, ut qui multis sapientibus conversatus 
esset, respondit quidam : Et ego multis divitibus 
conversatus, non tamen dives sum, 

Idem dixit : Non decet doctum inter indoctos 
loqui, ut neque sobrium inter ebrios. 


OE nopidis. OEnopides cum videret adolescentem 
niultos libros conquirere, dixit ; Non ciste, sed pec- 
tori. 

Socratis. Socrates interrogatus quod in vita sua- 
vissimum esset, dixit : Disciplina et virtus, et rerum 
incognitarum cognitio. 

. Lasi. Lasus interrogatus quid sapientissimum 
esset : Experientia, dixit. 

idem cum indoctus quidem pictor ei diceret : 
Opere tectorio illine domum tuam, ut ipsam depin- 
gam, respondit : Minime, sed tu prius eam depinge, 
ut illinam postea. 

Demadis. Rerum ipsarum esperientia prestat omni 
sophisticse doctrina. 


caso ῥήτορα, Καὶ γὰρ, ἔφη, ὅταν ὅςῖπνον ἔχω, pá- 
γειρον μιαθοῦμαι. 

Κλεάνθης τοὺς ἀπαιδεύτους ἔφη µόνῃ τῇ µορ 
τῶν θηρίων διαφέρειν. 

Ἐμπεδοκλῆς πρὸς τὸν λέγοντα, ὅτι Οὐδένα οοφὺν 
εὑρεῖν δύναµαι, Κατὰ λόγον, εἶπε' τὸν γὰρ nios 
σοφὸν αὐτὸν πρότερον εἶναι δεῖ συφόν. 


» Θεόχριτος ὁ Xioc ἀφυοῦς ποιητοῦ ἀχρόασιν ποιύ- 
ενος, ἐρωτώμενος ὑπ) αὑτοῦ ποῖά ἔστιν τὰ καλῶ, 
εἱρημένα, ἔφη, "A παρέλιπες. 

Φι]όσοφος ἔχων δύο μαθητὰς, ἕνα μὲν ἀφυῆ, vc 
λόπονον δὲ, ἕτερον δὲ εὐφυῆ, ἀργὸν δὲ, εἶπεν 'Αμ- 
Φότεροι ἁπόλοισθε' ὅτι σὺ μὲν θέλων οὐ Govt, οὐ 
δὲ δυνάµενος οὗ θέλεις. 


Βέλτιον ὀψιμαθὴη χαλεῖσθαι, ἢ ἁμαθῆ. 

'O μὲν γεωργὸς τὴν γῆν, 6 δὲ φιλόσοφο; tiy 
Ψυχὴν ἑξημεροί. 

Ταἷς μὲν πόλεσι τὰ τείχη, ταῖς δὲ φυχαῖς ὁ ἐκ 
παιδείας νοῦς κόσμον xal ἀσφάλειαν παρέχεται, 


Νεανίσκου kv θεάτρῳ ἐναθδρυνομένου, καὶ λέ- 
γοντος σοφὸὺς εἶναι, πολλοῖς ὁμιλήσας σοφοῖς, εἶπί 
εις Κἀγὼ πολλοῖς πλουσίοις, ἀλλὰ πλούσιος οὐχ 
elut, 

*O αὐτὸς ἔφη * O0 καλὸν πεπαιδευµένον ἐν ἆπαί- 
δεύτοις διαλέγεσθαι, ὥσπερ οὐδὲ νήφοντα μεθύνν- 


D σινο 


Οἰνοπίδης ὁρῶν µειράχιον πολλὰ βιδλία χτώµε 
vov, ἔφη. Mb τῇ χιδωτῷ, ἀλλὰ τῷ στήθει. 


Σωχράτης ἑρωτηθεὶς «i ἤδιστον ἐν τῷ Ρίῳ, in 
Παιδεία xai ἀρετὴ, καὶ ἱστορία τῶν ἀγνοουμένων. 


Λάσος ἑρωτηθεὶς ὑπό τινος τί εἴη σοφώτατῦ, 
Πεῖρα, ἔφη. 
*Q αὐτὸς, ἀφυοῦς ζωγράφου λέγοντος αὐτῷ, Me 


υνίασόν σου τὴν οἰχίαν, ἵνα αὐτὴν ζωγραφήσω, ἕ ign' 


Obpsvoov, ἀλλὰ σὺ πρότερον αὑτῆν ζωγράφιον 
ἵνα μετὰ ταῦτα ἐγὼ αὐτὴν κονιάσω. 

Ἡ διὰ τῶν πραγμάτων ἑμπειρία κρείττων fà 
σης σοφιστικῆς διδασκαλίας ἔστί. 

















937 


LOCi COMMUNES. — PARS Y. SERMO I. 


998 


TU ἡ vf βαρύτερον βαστάζει» "Avüpurmov &rza!- A. Quidnam gravissimum terra fert? Hominem i im- 


δευτην. 

οἱ πεπαιδενμένοι τόσον ΄ διαφέρουσι τῶν ἅπαι- 
δεύτων, ὅσον tbe τῶν ἀνθρώπων. 

Καχοῖς συνεχῶς ὁμιλῶν γενήσεται χαὐτὸς bxl- 
watt, ἅμοιος. . 

ΛΟΓΟΣ ΝΑ. 
Περὶ ἑπαίνου. . 

Οὐα) ὑμῖν ὅταν χαλῶς εἴωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωσοι' 
χατὰ ταῦτα yàp ἑποίουν τοὺς ψευδοπροφήτας οἱ 
πατέρες αὐτῶν. 

Ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος pre: εὐλογία xal 


"xatápa. ) 


Δοχέμων ργυρίω. xot apeitou πύρωσις * ἀνὴῆρ : 


δὲ δοχιµάξεται διὰ στόματος byxeptatóvtuv αὐ- 
τόν. 


Mh πρὸ ἑποίνου χαυνωθῶμεν touc ὑπὶρ chv^ 


ἀλήθειαν. 

Al τῶν τιμῶν ὑπερθολαὶ παρασκευάξουαί Ίννας 
x8 φοῦ δέοντος ὑπερφρονῆσαι, 

Πρώτη τῶν εὐεργεσιῶν οὐ ἐπαινείσθαι τὰ χαλά. 
Ζήλου γὰρ ὁ ἔπαινος πρόξενος, ζῆλος δὲ ἀρετῆς, 
ἀρετὴ δὲ µαχαριότητος, ἡ δὲ τὸ ἄκρον τῶν ἐφετῶν, 
καὶ πρὸς ὃ τείνει πᾶσα σπουδαίου χίνησις. 


ΗΠολλοὶ πολλάκις αὐτὰς τὰς ἀρετὰς διὰ τοὺς πὀό- 
νους Φφεύγοντες, διὰ τὴν ἐξ αὐτῶν εὐφημίαν αἱροῦν- 
ται πονεῖν. 

Οὐ µόνον τὸ µετιέναι xal ζηλοῦν ἀρεῖὴν, ἀλλὰ 
xai τὸ τοὺς µετιόντας ἑπαινεῖν καὶ θαυμάζειν, φέρει 
τινὰ μισθὸν ἡμῖν οὗ μικρόν. 

Ὥσπερ οὐχ οἱ τὰ φαῦλα πράασοντε! µόνον, ἀλλὰ 
καὶ οἱ τούτους ἐγχωμιάζοντε;, εῆς αὐτῆς À καὶ χα- 
λεπω;:έρας κοινωνήσονσι Χολάσεως * οὕτως οἱ τοὺς 
ἀγαθοὺς ἑπαινοῦντες xal θαυµάζοντες, σνμμερισταὶ 
τῶν ἑχείνοις ἀποχειμένων στεφάνων εἰαί * xai τοῦτο 
αὐτὸ ἀπὸ τῆς Γραφῆς ἔστιν ἰδεῖν' πρὸς γοῦν τὸν 
᾿Αθραὰμ ὁ θεὸς ἔλεγε᾽ « Τοὺς εὐλογοῦντάς σε εὖ- 
λογήσω, xal τοὺς χαταρωµένους σε καταράσαµαι. » 

Ὁ γὰρ ἐπὶ τοῖς χατορθώµασιν ἔπαινος σφοδροτέ- 
, pav τοῖς κατορθώμασι thy κρὸς τὸ χρεῖττον ἐκιθυ- 
μίαν προστίθησι. 


Σοφόν τινα τῶν χολάχων εινὲς ἑμακάριζρν : 6 δέ . 


φησι πρὸς αὐτούς' El μὲν τοῦ ἐπαινεῖν µε παύφη- 
e0s, ix τῆς ὑμῶν ὑποχωρήσεως μέγα εἶναι ἐμαυ- 
*by νενόηκα εἰ δὲ ἑπαινοῦντες οὐ παυεσθε, ἐκ τοῦ 
ὑμῶν ἐπαίγου τὴν ἑμαντοῦ ἀχαθαρσίαν στοχάζο- 
μαι. 

Ἐπίπλαστος ἔπαινος ἀληθοῦς ἀτιμότερος φόγου. 

Θηρεύονσι τοῖς μὲν χυσὶ οὺς λαγωοὺς οἱ κυνητοὶ, 
τοῖς δὲ ἑπαίνοις τοὺς ἀνοήτους οἱ πολλοί. 

Tiv μὲν λιδανωτὸν τοῖς θεοῖς, τὸν δὲ ἔκαιναν τοῖς 
ἀγαθοῖς ἀπονέμειν δεῖ, 

Πιστοὺς ἡγοῦ μὴ τοὺς πᾶν ὅ τι ἂν ποιῇς καὶ λέ- 
18: ἑἱπαινοῦντας, ἀλλὰ τοὺς τοῖς ἁμαρτανομένοις 
ἑ πτιμῶντας. 

Ule γὰρ πολλοὺς πολλάκις xai λωδᾶσθαι τῶν ἀν- 
Ὀρώπων ὁ ἔπμινος, Xauvol γὰρ τὴν προθυµίαν, καὶ 
vv ὀρόμον λνμαίνεται. Καὶ ἡγούμενός 1:4 αὐτὸ χατ- 

PATROL, Gu. CXXXVI. 


peritum. 
Doeti ab indoctis tantum différunt, quáinjum Deus 
ab hominibus. 
Si malis ssepe cornvérseris, fies etiam ipse similis 
eis, Ἶ 
SERMO LI [al, LI]. ' 
. De laude. . 
Lac. Y» vobis cum laudaverint vos homines. Se- 
cundum haec enim faciebant pseudoprophetis patres 
eorum. 
Jac. ui. Eodem ore procedit benedictio bt exse- 
ratio. 
- 99 Argenti et auri. probatio pér ignem fii : Vir 
autem probatur per os laudsttium eur. 


S. Barilii, Re nóbis stuite placemus propier Táa- 
465 (49 veritatem excedunt. 

Theologi. Nimit? hónorés redigübt aliquos ád ui- 
mhm superbiam. 

Ρηκείρυπαι beríefietum est in reblis lionesiis lau- 
dari. Laus enim parit sniulationem, zemulatio virtu- 
tem, virtus felicitatem, quse supremum et finis est 
omnium quz desiderantur; et.quo omnis virl. bonj 
motus refertur. 

S. Chrysest. Multi sepe cum virtutes ipsa propter 
tabórem fügiant, glori» tamen gratia sequentis eas 
labores suscipiunt. 

Non sólumexerceté et emulsri virtutém, sed etiam 
execrcentes alios laddare ac admirári, ihercedém 
don exiguam nobis tonfert. 

Quemadmodum non modo qui maia facidrit, sed 
etiam qui laudant eos, ejusdeni adt gravioris quo- 
que participes erunt supplicii : ita qui bonos Tauddnt 
et admirantur, consortes ere -corónírum quae 
illis destinate sunt. Exemplum futóir et: argomén- 
tam in Seriptura. habemus ; dixit ehim: Dominus 
ad Abreham : « Beredieeates tibi penbdieam, et 
exsecranteg exsecrobor. » 

Laus enim propter eyrogis facia augét $nimi 


.empiditatem ad meliora in illis qui aliquid bene 


Glementis. Assontatores quidam. δρ. prandi- 
tobant sapientem quemdam ; ite voro dicebat a! 


p eos : Si me laudare destiteritis, ex. diseessu vestro 


mágewn aliquem meipsum cogitsbo; si vere lau- 
dere non desinitis, ex Isudo *eslra meon impuri- 
tatem conjicio. 

Laws (δια pejor est reprebensioué véta. 

Venatores quidem eaaibus venaniur lepores, 
stultos autem plerique capiunt laudibus. 

Diis ihus, bomie autem viris laudem tribuere 
convenit. 

Fideles tibi existimsie non qui ἀῑεία faetaque 


. tos laudavetint omnia, sod qui peceata reprehen- 


dant, 

Theodoreti. Multis sepe hominibus nocet lauda- 
Μο. Laxat enim agimi vigorem, οἱ cursum dmpedit. 
Ει aliquis ipsum curriculi &nem se cansceutamn 

30 


existimans (hzc enim persuasio per laudem se in- 
sinuat) currere desinit. e! victoriam perdit. 


Moschionis. Si bene audire cupis, bene loqni di- 
scas. Coneris bene facere, et sic bene audiendi fru- 
ctum acquires. 

Polyeni. Przsentes neque vituperes, neque lau- 
des, boc enim adulationem, illud $9 inimicitiam 
perit. . 

Antagenis. Operam da ut vivus jaudabilis, mor- 
tuus autem beatus judiceris. 

Ideni dixit, Cum multi me laudant, tum nullius 
preti meipsum existimo ; cum voro pauci, bonum 
et egregium hominem. 

Civitatis ornamentum est fortitudo virorum ; cor- 
poris, pulchritudo ; animz, justia ; his contraria de- 
decori sunt. Oportet autem virum, et mulierem, 
et sermonem,. et facium, et civitatem, et rem 
quamlibet, si laude digna sit, laudando honorare , 
indignam vero vituperio afficere. Eque enim vitio- 
sum et stolidum est, vituperare laudanda, et jau- 


dare vituperanda. 
SERMO Lil [ai. Vill]. 
De adulatione, 


Luc, vi. Τά quando bene vobis dixerint ho- 
mines. 

Jude. Hi sunt. murmuretores, queruli, juxta 
concupiscentias suas ambulantes, etos illorum 


loquitur tumida , adiirenies personas, utilitatis 


gratia, 

Per blandiüoqueutam decipiunt eorda simpli- 
cium. 

Solemen. Sermones sstutoram molles sunt, sed 
feriunt penetrelia viscerum. 

Melior est vir qui redarguit, quam qui adulater. 

Isa. Qui vos feliees prisdicant, seducunt Yos, et 
callem vise perturbant. 

S. Basilii. Fugismus edulationem et assentatio- 
nem, οἱ iusidios: vulpis aetutiam et varias (ragdes. 
Nihil enim intolerabilius est recte sapientibae quam 
vivere ad gleriam, et ad opinionem pluribus ratem 
reaploere, non astem rectam ratienem vitss ducam 
inetituere. 

ja hoc smdeua ab admistoro dillort, quod hic 
quidem conversatur ad voluptetem, ille vero mo- 
lestis etiam non abstinet. 

Theolegi. Est enim viri magnanimi, omicérum 
petius, libertatem spprobare, quam duimicorum 
adulationem. EE 

Multo satius est.per molestiam parvany siilitatis 
plurimum conciliare, quam voluptatem seetando 
totius sertis jacturam inferre. 

S. Chrgeost. Cum. aliqua mutele fit in deterius, 
tune auferuntur adulatorum personz : tum chorus 
hietrionum, et rei simulatio avrgountur. Aperiuntur 
omaiem ors, exsecrandum, improbam et homi- 
nem pessimam vocitant. Λη non herj assentabaris 
el, et wanus ejus deosculaboris? Persoua bec 


p 


ΑΝΤΟΝΙ] MELISS/8 


oin 

Α ειληφέναι τοῦ δρόμου τὸ τέρμα (τοῦτο γὰρ 6 Enm- 
voc ὑπαινίττεται) παύεται τοῦ ερέχειν, καὶ τὴν νίχην 
ἀπόλλυσι. 

Εἰ θέλεις καλῶς ἀχούειν, µάνθανε χαλῶς Xm: 
πειρῶ χαλῶς πράττειν, xal οὕτως χαρκώσῃ τὸ χε. 
λῶς ἀχούειν. 

Παρόντων piv μήτε dde, μήτε ἐπαίνει, τὸ μὶν 
γὰρ ἔχθραν φέρει, «b δὲ χολακείαν. 


2ῶν μὲν ἐπαινοῦ, ἀποθανὼν 8b µακαρίζου. 


Ὁ αὐτὸς εἶπιν, Ὅταν ἑπαινῶσί µε πολλοι, τότε 
νομίζω μηδενὸς ἄξιος εἶναι ὅταν δὲ ὀλίγοι, στοι- 
δαῖος ἄνθρωπος. 

Κόσμος πόλει μὲν εὐανδρία, σώματι δὶ κάλλος" 
voy Ef. δὲ διχαιοσόνη|, «à ὃ ἑναντία τούήυν àxo- 
µία. "Ανδρα δὲ xai γυναῖκα καὶ λόγον καὶ ἔργον καὶ 
φόλιν xal α«ρᾶγμα yph τὺ μὲν ἄξιον ἐπαίνου ἐποίνῳ 
τιμᾶν, τῷ δ᾽ ἀναξίῳ μῶμον ἐπιθεῖναι,. Ἴση v5 
ἁμαρτία καὶ ἁμαθία µέμφεσθαί τε τὰ ἐπαινετὰ, xol 
ἐπαινεῖν τὰ νωµητά. 


- 


AOTOZ NB'. 
Περὶ xoAanusiac. 
Obat, ὅταν χαλῶς εἴπωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι. 


Οὗτοί sic: γογγυσταὶ. µεμφἰμόφοι, κατὰ τὰς 

ἐπαθυμίας αὐτῶν πορευόµενοε, xal «b στόμα αὐτῶν 
C λαλεῖ ὑπέρογκα, θαυμάζοντες πρόσωπα ὀφελεία; 
χάριν. 

Διὰ τῆς χρηστολογίας ἑδακατῶσι τὰς καρδίας τῶν 
ἁκάχων. 

Λόγοι κερχώπων μαλακοὶ, οὕτοι δὲ τύπτουσιν εἰς 
ταμεῖα σπλάγχνων. 

Κρείσσων ávhp ἑλέγχων «o0 κολαχεύοντος, 

Ol µακαρίζοντες ὁμᾶς πλανῶσιν Opi, καὶ viv 
«pl6ov τῶν ἐδῶν ταράσσουσιν. 

Φύγωμεν χολαχείας καὶ θωπείας, καὶ τῆς ἀρχὼό- 
yov ἁλώπεχος tb χερδαλέον καὶ ποιχ[λον. Οὐδὶν vi 
χαλεπώτερον τοῖς εὖ φρονοῦσι τοῦ πρὸς δόξαν (T^ 
καὶ τὰ τοῖς πολλοῖς δοκοῦντα περισχοκεῖν, χαὶ μὲ 
bv óplbv λόγον ἡγεμόνα ποιεῖσθαι τοῦ βίου. 


D Ἅππιῦτο φΏος χόλαχος διενήνοχε, «b ebv μὲν «P5 
ἡδονὴν ὀμιλεῖν, τὸν δὲ μήτε «Gv λυκούντνν iv 
ἐχεσθαι. 

Ἔσει vip ἀνδρὺς µεγαλόφρονος φῖλων ὁποδι- 
οθαι μᾶλλον ἐλευθερίαν, 4 ἐχθρῶν κολαχείαν. 


Hop βέλττον βραχέα λυπήσαντα, μέγιστα ὀψ᾽ 
λῆσαι, ἡ τὸ πρὸς ἡδονὴν διώκοννα, ζημώσει v 
πεφαλαίῳ. E 

"Qvov µετὰδολἠ τις ένήται πρὸς sb χάΐρν,, si 
«Gv κολάχων ἀφαιρεῖται τὰ προσωποῖα * eiu 619 
p« ἀλέγχεται τῶν ὑποκριτῶν, καὶ 1 exti * 
πράγματος. 'Avolyesa: Φάννων τὰ ewpst$, á 
μιαρὸς, λέγοντες, 6 movnpk, ὁ tap xévnps 
χθὲς αὐτὸν ἐκολάχενες; οὐ vhg χοῖρος αὐτοῦ χε’ 





941 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO LII. 


φίλεις; Προαωπεῖόν fjv bxstya. Ἠλθεν ὁ xatghc, À erant; nune. tempus venit, in. quo personam ub- 


. καὶ ἕῤῥυψα τὸ προσωπεῖον, καὶ ἀπεφηνάμην τῇ δια- 
νοίᾳ. 

Νόσος φιλίας f κολαχεία. 

Τὰς τῶν ἀρχόντων εὑπραγίας μᾶλλον fj τοὺς ἄρ- 
χοντας αὐτοὺς εἰώθασι θεραπεύειν οἱ πλεῖστοι. 

Ἔοικεν ἡ χολαχεία γραπτῇ πανοπλίχ. Ad τέρφιν 
μὲν ἔχει, χρείαν δὲ οὐδεμίαν παρέχει. 


Τὰ μὲν ξύλα τὸ πῦρ αὐξάνοντα, ὑπ᾿ αὐτοῦ αυρὸς 
καταναλίσχεται * ὁ δὲ πλοῦτος τρέφων τοὺς χόλακας 
ὑπ αὐτῶν τούτων διαφθείρεται. 

ὍὭσπερ οἱ χόραχες παρεδρεύοντες ἑξορύσααναι 
τοὺς τῶν νεχρῶν ὀφθαλμοὺς, οὕτως ol χύλαχες 
τοῖς ἐπαίνοις τοὺς λογισμοὺς διαφθείρουσι τῶν ἀν- 
θρώπων. 

λαγῷ μὲν χύνα, φίλφ δὲ κόλαχα φύσει πολέµιον 
ἡγητέον. 

Χαίρειν χρὴ τοῖς ἐλέγχουσιν, οὐ τοῖς κολαχεύου- 
σιν. Ol μὲν γὰρ ἡμᾶς λυποῦντες διεγείρουσιν, οἱ δὲ 
χαριζόμενοι Σχλύουσι xal σχελἰζουσιν. 


Διδρα καὶ τοὺς τέχνῃ χολαχεύοντας, xal τοὺς μετ' 
εὐνοίας θεραπεύοντας, ἵνα μὴ πλεῖον οἱ πονηροὶ τῶν 
χρηστῶν ἔχωσιν. 

Μίσει τοὺς χολαχεύοντας, ὥσπερ τοὺς ἑξαπατῶν- 
τας. ᾽Αμϕότεροι γὰρ πιστευθέντες τοὺς π.στεύσαν- 
τας ἀδιχοῦσι, 

Ἐπὶ τῆς κχολαχείας ὥσπερ ἐπὶ τοῦ μνῆματος 
αὐτὸ µόνον τὸ ὄνομα τῆς φιλίας ἐπιγέγραπται. 

Ὅ αὐτὸς ἐρωτηθεὶς τί τῶν θηρίων χάχιστα bá- 
xvtt, ἔφη * « Tov piv ἀγρίων συχοφάντης, τῶν δ' 
Ἀμέρων χόλαξ, » 

Δημοσθένης ἔφη, τὸν xólaxa τοῦτο διαφέρειν 900 
xépgxoc, ὅτι ὁ μὲν ζώντας, ὁ δὲ νεχροὺς ἐσθίει. 


Αντιοθένης φησίν  Αἱρετώτερον εἰς xópaxa; ἓμ- 
παοεῖν Ἠ tie αχόλαχας" οἱ μὲν Υὰρ Δποθανόνιος τὸ 
σῶμα, ol δὲ ζώννος τὴν Φυχὴν λυµαίΐνονται. 

Οἱ μὲν χόραχες τῶν εοτελευτηχότων τοὺς ὀφθαλ- 
μοὺς λυμαίνανιαι, ol δὲ χόλακες τῶν ζώντων τὰς 
ψυχὰς διαφθείρουαιν. 

Ὥσπερ ὁ 'Axtalo; ὑπὸ τῶν τρεφοµένων ὑπ᾽ αὐτοῦ 
χυνῶν ἀπέθανεν, οὕνως ol χόλαχες τοὺς ερέφοντας 
κατεοθίονσιν. 
τὰ Κράτης πρὺς νέον πλούσιον, πολλοὺς χόλαχας 
ἐπισυρόμενον, εἶπε ' Νεανίσχε, bei) aou. τὸν ἔρη- 
μίαν. 

Ἔλεγχε σαντὸν ὅστις el, καὶ μὴ πρὸς χάριν 
"Axou', ἀφαιροῦ δὲ κολάχων παῤβῥησίαν. 

Χαῖρε τοῖς ἑλέγχουσί σε μᾶλλον f) τοῖς xea- 
χεύουσιν' ὡς 0 Σχθρῶν χείρονας ων τοὺς 
χολακεύονσα». 

Ἡ τῶν xoAáxov εὖνοια χαθάπερ ix τροτῆς φεύ- 
γει τὰς ἀτυχίας. 

Ἀποστρέφου τῶν χολάχων τοὺς ἀπατηλοὺς }6- 
γους, ἡαμθλύνοντες γὰρ τοὺς τς oy ic λογισμοὺς, 


jeci, εἰ animi mei sententiam declaravi. 


Clemeniis. Adulatio morbus est amlcitiz, 

Plerique — magis felicitatem  prigpcipum quam 
principes ipsos colere solent. 

Plutarchi. Adulaiio similis est panoplie pictze: 
94 delectat enim solum, nihil vero utilitatis 
praebet. 

Ligna quidem augendo ignem ab ipso igne consu- 
muntur: divitis autem cum nuiriant adulatores, 
ab his ipsis perduntur. 

Quemadmodum corvi cadaverum oculus efo- 
diunt, sic adulatores suis laudibus hominum ani- 
mos corrumpunt. 


Lepori canem, amíco adulatorem natura infe- 
stum esse cogitandum est. m 

Gaudendum est commercio reprehendenülum, 
non adulantium ; bi enim gratifíicando dissolvunt 
et subvertunt nos, illi vero molestiam exhibendo 


excitant et erigunt. 


Vide quinam ex arte adulentur, aut. ex benevo- 
lentia te colant, ne malis plus tribuas quam bonis. 


Odio habeas adulantes, sieut. decipientes. Utéi- 
que enim, ubi fldes eis habetur, credentibus inju , 
rii sunt. 

Diogenis. 1n adulatione veluti sepulcro nomen so- 


C Jum amicitiz inscriptum est. 


Idem Íínterrogatus quodnam animalium pessime 
morderet, dizit : « Ferorum quidem calumníator, 
cieurum autein s»dulator. » 

Demosthenis. Demosthenes adulatorem in hoc 
differre dixit a corvo, quod hie mortuos, ille vivos 
deverat (1). 

Antisthenis. Antisthenes inquit: Satius faerit in 
corvos incidere, quam adulatores. Tlli enim corpus 
mortui, hí vero animum viventis Ιφάκπι. 

Epicteti. Corvi cadaverum oculos infestant, adu- 
latores vero viventium animas corrumpunt. 


Phavorini. Sicut Acteonem αυτή ab ipee eh- 
mes occiderunt, ita. devorantur ab sdoefatoribus 


D-nutritores eoram. 


Crates ad juvenem quemdam locupletem, multos 
adulatores secum dacentem, dixit: Adolescens, mi- 
seret me tue solitudiuis. 

Zenonis. Castiga te quisquis es, nec ad gratiam 

Audias, sed aufer assentatoribus libertatem. 

φας Gaude Ρο argnentibus te, quam 
adulantibus ; et tanquam deteriores inimicis adu- 
ledores aversare. 

Socratis. Adulatorum. benevolentia tanquam ho- 
stibus tergo dato fagit infortunium. 

Philonis. Aversare fraudulentos adulstorum ser- 
mones, qui cem anime rationem hebcetent, verita» 


(4) Apad Grecos epis paronomesia est inter nópet, corrue, et wóxet, edulator, 


yi3 


ANTONII MELISS/£ Ni 


tem in rebus perspicere nonsinunt. Ast enim lao- Α οὐ συγχωροῦσι τῶν πραγμάτων εν ἀλήθειαν. Ἡ 


dant vitoperanda, aut vituperant «ρε qu» omnem 
Jaudem eszcellunt. 

Sotíonis ex libro Deira." Delphini qaeousque unda 
subest comítantur natantes, im littus vero nun- 
quam 5 egrediuntur. Sic adulatores in sereno re- 

fum statu manent : sieut qui amieos ad peregrisa- 
Üüonem contes, dum vía plana est, deducunt, com 
asperior est recedunt. 

Dionis. Omnium fere vitiorum turpissima de- 
prehenditur adulatio. 

Phocion. Phocion ad Antipatrum dicere solebat: 
Non potes me et amico et adulatore uti. 

SERMO LIII (aL. LIII]. 
De vituperio et calumnia. 


yàp ἐπαινοῦσι τὰ déyou ἄξια, $ φέγουσι «ολλάχις 
τὰ ἑπαίνων χρείττονα. 

Οἱ δελφῖνες µέχρι τοῦ χλόδωνος συνδιανλχονται 
tol; χολυμθῶσι, πρὸς δὲ «5 ξηρὺν οὐκ ἐζοκέλλουσιν. 
οὕτως οἱ χόλαχες Ev ἐδδίᾳ παραμένουπι, ταὶ τοὺς 
φίλους εἰς ἁποδηρῖαν προπέµποντες μέχρι τῆς λείας 
συμκαραχολουθοῦσιν * ἐπειδᾶν δὲ εἰς εραχεῖαν D. 
Oct, ἀπίασιγ. 

Πασῶν γὰρ τῶν καχιῶν αἰσχίδτην ἄν τις εὗροι τὴν 
χολαχείαν. 

Φωχίων εἰώθει λέχειν πρὸς ᾽Αντίπατρον' 05 δύνα- 


σαί μοι χαὶ φΏῳ χαὶ χόλαχι χρῄσασθαι. 


AOTOZ NP. 
Περὶ $órovu καὶ Ιδιαδοίης. 


Matth. v. Beati estis quando probra in vosjece- B ἹΜαχάριοι ἐστὲ, ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώ- 


rint et persecuti fuerint. 

1 Cor. τν. Male audientes benedicimus, conviciis 
affecti obsecramus. 

Prov. x. Abscondunt inimicitiam labia justa: 
qui autem proferunt convicia, stultissimi sunt. 

Sírach. Peccator turbabit amicos, οἱ inter paci- 
ficos calumpniam  projiciet. 

Priusquam examines rem, ne accuses ; considera 
prinum, et postea reprehende, 

S. Basilii, Yerba non solent molestiam et dolo- 
rem concitare, sed contemptus illius qui convicia 
dixerit contra nos, et sua cujusque imaginatio. 

Mliberales isti eulius magnos dominos. comitari 
solent, apud quos qui nihil proprii boni babent unde 
innotescant, ex aljeojs vitily seipsos commendant. 


, Tribus simul damnosus est calumniator. Nam et 
illi quem iraducit injusus est, et audientibus eum, 
et ipse sibi. 


Νου βαν res est reprehendere, imo faciima 
εἰ cujuslibet volentis ; suum vero consilium culpae 
apponere, - viri pii et cordati est. 

Praestat male audire, quam male dicere. 

Reprebensionem non vulgares modo, sed etiam 
arestautiesimi incurrunt. 

Quemadmodum hbenedicentia et laudatio prinei- 
pium est amicitie, sic maledicentia ei calumnia 


ξωσιν. 

Αοιδορθύμενοι, εὐλογοῦμεν * βλασφημούμενοι, πα» 
ῥραχαλοῦμεν. 

Καλύπτουσιν ἔχθραν χείλη δίκαια * oi δὲ ixl 
τες λοιδορίας ἀφρονέστατοί slst. 

᾽Ανὴρ ἁμαρτωλὸς ταράξει φίλους, xal ἀνὰ μέσον 
εἰρηνευύντων βαλεῖ διαθολἠν. 

Πρὶν ἐξετάσῃς, μὴ μέμψῃ. ἈΝάησον πρῶτον, χαὶ 
τότε ἑπίτίμα. 

Οὐ τὰ ῥήματα πέφυχς τὰς λύκας χινεῖν, ἀλλ ἡ 
κατὰ τοῦ λοιδορῄσαντος ἡμᾶς ὑπεροδία, xal ἡ ἐκά- 
στου αὐτῶν φαντασία. 

Πεφύχασαί πως ταῖς μεγάλαις δνναστείαις αἱ ἁνι- 


“λεύθεροι αὖται παραφύεσθαι θεραπεῖαι, αἱ διὰ t 


ἀπορεῖν οἰχείου ἀγαθοῦ 6: οὗ γνωρισθῶσιν, ἐκ τῶν 
ἀλλοτρίων καχῶν ἑαυτοὺς συνιστῷσιν. 

Τριοὶν ἁμοῦ προσώποις τὴν βλάδην προστρίδεται 
6 διαδάλλων ΄ τόν «€ γὰρ συχοφαντούµενον. ὁδιαε, 
xal πρὸς οὓς ὁ λόγος ἐστὶν αὐτῷ, xal αὐτὸς ἐαν- 
τόν. 

Τὸ μὲν ἐπιτιμᾷν οὗ μέγα. ῥᾷστον γὰρ χαὶ οὐ 
βευλομένον παντός ' τὸ δὲ ἀντεισάχειν τὴν ἑαυρῦ 
γνώµην ἀνδρὸς εὐαεδοῶς καὶ youv ἄχρντος, 

Καχῶς ἀκούειν xosIagov ἢ λέγεωε κακῶς. 

Ἄπτεται οὐ τῶν πολλῶν µόνον, ἀλλὰ καὶ si 
ἀρίστων ὁ μῶμος.. 

Ὥσπερ. τὸ χαλῶς λάγειν zat ἀγκαομιάζειν Ae 
φιλίας ἐστὶν , οὕτω τὸ χαχῶς λέγειν «καὶ διαθάλλεν, 


inimicitim et odio, οἱ ipfnilig malis initivun et an- p ἔχθρας xol ἀπεχθείας xal µυρίων oxi ἀρχὴ xil 


sam probet. 
S. Chrysost. Εἰδιὶ non potest ut qui virtute pra- 
diti sust apud omnes bene audiant. 


8i qui temere aures praebent, venia indigni sunt, 
«qwonedo illi se defendent qui ealumniss et con- 
'vieia proferunt ? : 


Ne doleamus male vellenes, Ἡ nisi mérito mile 
audiamus. 


Plurimi 5ui$ peccatis pauocinantur, accuáant : qu- 
tem aliena. - 

Masimi. Cualumuiatori aures ne pra los, ne du- 
plex peccatum cum illo committas, tum teipsum - 


ὑπόθεσις vévove. 
Οὐ δυνατὸν τοὺς ἓν ἀρετῇ ὄντας παρὰ πάνω, 
ἀχούειν χαλῶς, — 


El οἱ καραδεχόµενοι &xohv µαταίαν οὐχ ἂν topo" 


συγγνώμης, ol διαδάλλοντες καὶ λοιδοροῦντες o5! 


Εξουσέν ἀπολογίαν ; 

ΜΗ τῷ κακῶς ἀχούειν ἀλγῶμεν, ἀλλὰ τῷ δικαίως 
ἀκούειν χαχῶς. 

Οἱ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων τῶν μὲν ἰδίων ἁμαρτ 
µάτων συνῄγοροι γίνονται, τῶν δὲ ἀλλοτρίων xsstr 
Yopot. 

Ez τὸν Gu dllev a bv ἀκοαῖς 609, n 

ph διπλην ἁμαρτίαν σὺν αὑτῷ ἁμαρτάνῃς, καὶ vor 





























’ 


9i5 


LOCI COMMUNES. — PARS EF; SERMO LIIT. 


gin 


τὸν ὀλεθρίῳ πάθει ἐθίξων, χἀχεῖνον κατὰ τοῦ πλη- A pernieleso affectui assuefaciens, 9 tum illom ad. 


αἰον φλυαρεῖν οὐχ ἀναχόπτων, 


Ὃς εὐχερῶς τὰς ἁλλοτρίας διαθολὰς ἀποδέχεται, ᾿ 


οὐδὲ τῶν ὁμοίων οὗτος ἀπέχεται πράξεων. Ἡ γὰρ 
ἐργασία τοῦ ἐφιτηδεύματος εἰς χοινωνίαν quat χθ- 
ἐλχειν xal τὸν ἀναίτιον. 


Γλῶσσα βλάσφημος διανοίας χαχῆς ἔλεγγος. 


| Καθάπερ ἡ Αἰσώπειας ἀλεκτορὶς, πρὸς τὴν αἷ- 
λουρον ὡς 5h κατ’ εὔνοιαν, αὐτῆς νοσούσης, ὅπως ἔχει 
πννθανομένης, Καλῶς, εἶπεν, ἂν a0 ἁποστῆς * οὕτω 
πρὸς τοιοῦτον ἄνθρωπον ἐἑμδαλόντα λόγον ὑπὲρ τῆς 
διαφορᾶς, xal πυνθανόµενον xal ὑπορύττοντα τῶν 
ἁποξβόῆήτων ἔνια χρὴ. λέχειν' ᾽Αλλ' ἔμοιγε πρᾶγμά 


versus proximsem παρα non impediens. 

Photii patriarche. Qui facile alienas estumoiss 
admittit, ne ipse quidem simillbus factis abstinet. 
Nam. ipsa calumnianüem —admissio innocentem 
quoque qui admittit in soeletatom detrabere so- 
let. 

Plutarchi. Lingua blasphema mal» mentis índi- 
cium est. 

Quemadmodum Ksopiea illa gallina eum egro- 
(aret, ad felem. interrogantem eam tanquam ex 
benevolentia, quomodo valeret, Reete, dixit, st tu. 
discedas : sic ad ejusmodi hominem, qui weper dis- 
sengione sermonem movet, et interrogat, et seereta 
aliqua suffodit, dicendum est: Atqui nihil ego ih 


πρὸς ἀδελφὺν οὐδὲν, ἂν μήτε ἐγὼ τοῖς διαθάλλουαι iy (το. desidero, si nec ipse calumniantes. aediam, 


προσέχω, μήτε bxelvoc. 

Ίδυρον xai διάδολον ἄνδρα μὴ πρὀσδέχον * οὐ 
Υὰρ Ένεχεν εὐνοίας τοῦτο ποιεῖ. Ὡς yàp τὰ τῶν ἅλ- 
λων ἀπόῤῥητα ἀπεχάλυψέ σοι, ὡσαύτως xal τὰ ὑπὸ 
ποῦ λεγόμενα ἑτέροις ἀναθήσεται. 

Ὑπὸ πολλῶν διαδάλλεσθαι κακῶν αὖτε ἀληθὲς 
οὔτε βλαδερόν’ τὸ δὲ ὑφ᾽ ἑνὸς ἀγαθοῦ φέγεσθαι καὶ 
ἀληθὲς, xal λνσιτελές. 

Τινὸς σοφιστοῦ αἰτιωμένου αὑτὸν, xai λέγοντος, 
Διὰ οί µε χαχῶς λέχεις; "Ou μὴ καταφρονεῖς, ἔφη, 
«ὺν χαχῶς λέγοντα. 

Πελοπίδον ἀνδρείου στρατιώτον διαδληθέντος τῷ 
Δημώνακτι, ὡς βλασφημοῦντος αὐτὸν, Ἐγὼ τὰ μὲν 
ἔργα, ἔφη, αὐτοῦ βλέπω, τὸν δὲ λόγον οὐχ ἤχουσαι 
Al. Πελοπίδας ἀνδρείου στρατιώτου διαθληβέντος 
αὑτῷ, ὡς βλασφημοῦντος, x. €. λ. 

"Hétov οὐδὲν, οὐδὲ μουσικώτερον 

"Eas' f δύνασθαι λοιδορούµενον φέρειν, 
Καὶ γὰρ ὁ λοιδορῶν, ἂν ὁ λοιδορούµενος 
Mt προαποιῆται, λοιδορεῖται ὁ λοιδορῶν, 


"Ὅστις διαθολαῖς ve πείθεται ταχὺς 
"Heo: πονηρὸς αὐτός ἐστι τοῖς τρόποις, 
"H παντάπασι παιδαρίου γνώµην ἔχει. 

Πολλοὶ γοῦν ἤδη µείζω καχὰ πεπὀνθασιν ὑπὸ τῶν 
διαδολῶν ἢ τῶν πολεμίων. Kat πολλοὶ Ίδη µείζω 
ἠβίχηντας ὑπὸ ες {ῶν (wv ἀαθενείας, ἢ ὑπὸ τῆς 
τῶν ἐχθρῶν ἐπιθονλῆς. 

Κακχουργότερον οὐδὲν Διαδολῆς ἰστί που, 
Aá0pa γὰρ ἁπατήσασα τὸν πεπειαµένον, 
Micoz ἀναπλάττει πρὸς τὸν οὐδὲν αἴτιον. 

'O διαθαλὼν Φφίλον μὴ εὐδοχιμείτω, χᾶν ἀληθὴ 
λέγγ. 

Εἰπόντος αὑτῷ τινος, Ὁ φίλος σε ᾿λάθρα λοιδορεῖν 
eins * Mi. ἔλεγχε αὐτὸν, ἐπεὶ φανερῶς αὐτὸ ἔχει 
ποιεῖν. 

Ὁ μὲν ἀγαθὸς δρομεὺς τῆς ὕσπληγγος εὐθὺς 
χαταπεσούσης, µόνου τοῦ πρόσω ἐφιέμενος, xai τὴν 
διάνοιαν ἀποτείνας αρὰς τὸ τέρμα, xal ποσὶ τὴν 
ἑλπίδα τῆς νίχης ἔχων, τῷ πλησίον υὐδὲν χαχουρ- 
χεῖ, οὐδέ τι τούτου χατὰ τοὺς ἀγωνιστὰς πολυπραγ- 
μονεῖ * ὁ δὲ xaxbc ἐχεῖνος καὶ ἄναθλος ἀνταγωνιστὴς, 
ἁπογνοὺς τὴν ἐκ τοῦ τάχους ἑἐλπίδα, ἐπὶ τὴν καχυτ:- 


pec ille. 

Socratis. Loquacem et calumniatorem ne admit 
tas : noa enim.ex benevolentia id facit, sed. ost aKo- 
rum arcana tibi detexit, ' similiter- euam que α 
dixeris exponet aliis. 

Moschionis. À multis malis traduci, neque verum, 
meque damnosum e$t: 45^ ung aetem bono repre- 
hendi, ei verum et ut&te est. 

Demonaz. Cum sopbista quidam culparet «eum; 
et dieeret : Cur. mibi maledicis? respond : Q«o- 
niam tu maledicentem non eontemnis. 

Cam Pelopides- strenuus miles apud Penyona- 
etem traduetus esset, ut qui conviela in eum dice- 


c" Ἔχο, inquit, opera ejus respieio, sermobem 


vero non audivi. 


Nihil suavius, neque magis musicam 
Est, quom convicia ferro posse. 
Nam con*vieia, si i& contra quem dicamur 
Bissimulet, in sui auctorem vecidunt. 
( Philemonis.) 
Quisquis statis fidem-babet ealamniis, 
Aut moribus improbis prseditus est, 
Aut ingenium prorsus babet puerile. — (Menandri.) 

Rhegini. Muti ιο majoribus malis affecti sunt 
per calumnias quam heetes.. Bt multi jam magis 
αεί sunt ob ausiuax Talrmitatem, quam Lenin 
insidias. 

Nibil usquam maligsios est osium pie: 
Hzc enim ubi clam aliquem a se persuasum docepih 
Odium exeitat adversuseum eui nibil est commerilus. 

Sexti. Qui calumniatar- sanieom, non. Iniieter, 
lioet. vera. diserit. 

Chrysippi. Cum quidam ei λίγοι: ! Atticus ciam 
te traducit, respondit: Ne reprehemlas eum;  Kcel 
enim hoc illi etiam palam facere. « 

Luciani. Bonus quidem cursor; ut. primum eur- 
rend: signum datum est, nibil quas pergere deside- 


rans, et aDiuum 2d motam εοπτοτίόσα, et. in podi- 


bus victoris spem collocans, nihil mali molitar iu 
proximum, neque quidquam de ipso 97 carat io- 
ter certatores ; malus vero e$ ignavus. autagonista, 
de celeritate sua desperans, ad majas artes ec vertit, 


9 


et hoc unum pro omnibus spectat, ut cerrentem 
quovis modo retardet ac. impediat, ot. qui vincere 
nequest, si hoc omiserit. 


Biongeis regie, Dionysius rex eum amdivisset 
duos adolescentes malta contumeliosa de ipso et 
tyrannide inter compotandum dixisse, utrosqué 
vocavit ad canam. Cuni vidéret auldm sjterum ex 
temulentia petulantem et multa nugantem , aite: 
rum vero modeste et caute bibeutem , illam ut 82- 
tura ebriosum et stolidum dimisit, hunc vero in- 
terfecit tanquam ex animi proposito malevelom et 
inimicum. )J 

Alexandri. Alexander cum epistolam eontra me- 
dicum suum accepisset, utpote insidlantem el, et 
jam esset in ipso tempore bibendi veneni, adeo non 
credidit traducenti, ut simul et epistolam legerit, 
et venenum hauserit. 

Eumdem dicunt eum familiaris quidam traduee- 
set apud eum, alteram aurem obstruxisse maau, 
scilicet ut illam puram absenti relinqueret. 


Cleobujus illam eivistem maxime digit bene 
compositam esse, ubi ολα magis quam le- 
gem cives melusnt. 

Conviciorum reprehensio non auingit illos qvi 
secundum virtutem. vivunt. 

Diogenes. Cum a calvo quodam convicio afficere- 
tur 1 Tibi contumeliam, inquit, aon dico, sed capil- 
las tnos laudo, quod malau effugerint calvam. 

Cum proditor quidam ei malediceret : Gaudeo 
(inquit) me factum inimicum tuum : non enim 
inimicis, sed amicis male facis. 

Aristippi. Aristippus cum eontumelie a quodem 
afficeretur, secedebat : maledico anlem persequente, 
ac dicente, Fugis? Eüam, inquit: nem (a smele di- 
cendi potesiatem babes, ego vero non audiendi. 

Demosth. Demosthenes θα. quidai ei convicium 
faceret : Non descendo, inquit, in certamen, in quo 
vletus victore superior est. 

SERMO LIV (el. LXXXIV]. 
De memoria. 

Lee. xxi, Hoc est corpos meam, quod pro ve- 
bis traditur. Hoc facite in mei memoriam. 

Apost. Memores estote Jesa Christi à. moruis 
αἰθιωύ. 

Pros. x. Memoria jestorum eun. laude, nome 
antem iihpiorum exstingoiter. 

Kecli. xt. lh. omnibus operibus tuis memento 
Énis Wi, et non peccabis. 

S. Basilii. Nen fleripotest uta jusia via declinent, 
nisi qui Dei obliviosem animo αφτί patiuntur. 

Memeria est cogniti. reservstio , reminiscentia 
autem elapsi recuperatio. 

Theologi. Dei memoria magiu necessaria est quam 
respiratio. 

Üeum operibus cole, verbis Jauda, mente vene- 
fare. 


Clementis. Evidens memoria mortis ciborum ap- 


ANTONII MELISSAR 


36 

À χνίαν εῤέπεται, καὶ τοῦτο µόνον ἐξ ἅκαντος σχοπεῖ, 
ὅπως τὸν τρέχοντα ἐπισχῶν, f| ἐμποδίσας ἐπιστομῇ, 
ὡς, el τούτου διαµάρτοι, ox ἂν ποτε νιχῆσαι δυνά- 
μενος. 

Διονύσιος ὁ βασιλευς ἀχούσας δύο νεανίσχους 
πολλὰ βλάσφηµα περὶ αὑτοῦ xat τῆς τυραννίδος εἷ- 
ρηχέναι παρὰ πότον, ἀμφοτέρους ἐχάλεσε περὶ δεῖ- 
πνον' ὁρῶν δὲ «bv μὲν παροινοῦντα xal ληροῦνι 
πολλὰ, τὸν δὲ χοσµίως μετ᾽ εὐλαθείας ταῖς πόαεσι 
χρώμενον, ἐκεῖνον μὲν ἀπέλυσεν ὡς φύσει xapo- 
νήσαντα, τοῦτον δὲ ἀνεῖλεν ὡς δύσνουν xal πολέμων 
Ex προαιρέσεως. 

Αλέξανδρος ἐπιστολὴν κατὰ τοῦ Ἰατροῦ δεξάμι- 
φο:, ὡς ἐπιδουλεύοντος, ἓ πειδὰν ἔτυχεν bv αὐτῷ καιρῷ 
φάρμακον ὥστε πιεῖν, τοσοῦτον ἀπέσχε πιστεῦσαι 
τῷ διαθάλλοντι, ὥστε ὁμοῦ τε ἔπιστολὴν ἀνεγίνω» 
σχε, xai τὸ φάρμακον ἔπινεν. 

Τὸν αὐτόν φασι διαθαλλοµένου τινὸς τῶν συνἠ- 
θων, εν βὲν ἑτέραν τῶν ἀχοῶν ἐπιμελῶς ἐπιχρά- 
ξασθαι τῇ χειρὶ, ἀχεραίαν  δηχονότι ταύτην διασύ- 
ζοντα τῷ μὴ παρόντι. 

Κλεόδουλος μάλιστα σωφρονεῖν ἔφη, ὅπου 5v 
φόγον μᾶλλον ol πολιτευόµενοι δεδοίκασιν, f| v ν- 
μον, 

Τῶν xa*' ἀρετην ζώντων ὁ τῆς λοιδορίας pope 
οὐχ ἅπτεται. 

Λοιδὀρούμενος ὁπό τινος φαλαχροῦ, ἔφη ' Σὲ μὲν 
vóy ὑδρίζω, τὰς δὲ τρίχας σου ἐπαινῶ, ὅτι xax 

6 ἑἐξέφυ ον xpaviov. 

Ἡροδότου δέ τινος χαχῶς αὐτὸν λέγοντος ἴφη' 
Χαίρω ἑχθρός ceo γενόμενος. Eb yàp οὗ τοὺς ἐχ- 
θροὺς, ἀλλὰ τοὺς φίλους χαχῶς ποιεῖς. 

Αρίστιππος ὑθριζόμενος ὑπό τινος ἀνεχώρει’ «e 
δὶ ἐπιδιώκοντος, καὶ λέγοντος, Φεόγεις; Na, Ey 
«00 μὲν γὰρ χακῶς λέγειν οὗ «hv ἑξουσίαν ἔχει, 
τοῦ δὲ μὴ ἀχούειν ἐγώ. 

Δημοσθένης λοιδορουμένου εἰνὸς αὐτὸν, O0 αὖγ» 
καταδαίνω, εἶπεν, el; ἀγῶνα, tv ip ὁ νιχώµενος vi 
νικῶντός ἐστι χρείττων. 

ΛΟΓΟΣ NA. 
Περὶ ρνήρης. 

Τοῦτό ἐστι «b οῶμά µου τὸ ὁπὲρ ἡμῶν διδόµενν, 
Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν, 

D ἨµΜνημονεύετε Ἱησοῦν Χριστὸν, iynrippivr i 
νεκρῶν. 

Μνήμη δικαίου pet! ἐγχωμέων, ὄνομα δὲ ἀσιθῶν 
αθέννυται. 

Ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου µιµνήσχου τὰ ἔστατέ 
σον, xal οὐχ ἀραρτήδεις. 

Ἀμήχανον ὀκεραπῆναι τῆς δικαίας ἑδυῦ μὴ 14” 
θην θιοῦ ταῖς φυχαῖς νοσήσαντας. 

Μνήμη koxlv fj τοῦ γνασθέντος τήρησις, àvipvt 
σι; δὲ 4 τοῦ ἀπελθόντος ἀνάληφίς. 

Μντμονσυτέον θεοῦ μᾶλλον f] ἄναπνευ στέον. 


Τὸν θεὺν ἔργοις μὲν σέδου, λόγοις δὲ ὄμνει, i" 
vola δὲ cipe. 
ἩΜνήμη θανάτου ivapyte Ἱεριίκογε Bpopaw 

















κ. 


LOCI COMMUNES, -- PARS L SERMO LY. 


950 


βρωµάτων δὲ kv ταπεινώσει χοπέντων αυνεξεχόπη- A petitum aufert: ablatis autem cibis eum hnmilia- 


σαν πάθη. 

Πλάτων ἔλεγε τοὺς μὲν νέους σφόδρα, καὶ τοὺς 
γέροντας ἀμνήμονας εἶναι. ὑποῤῥεῖν Ὑὰρ τῶν μὲν 
8.3 την αὈξησιν, τῶν δὲ διὰ τὴν φθίσιν. 


Ἐλν ἂελ) µνηµονεύῃς. ὅτι ᾧ ἐργάζῃ κατὰ φυχὴν 
} σῶμα θεὺς παρέστηχεν ἔφορος, kv πάδαις σου ταῖς 
προσευχαῖς xai ταῖς πράξεσιν οὗ ph ἁμάρτῃς, es 
δὲ τὸν θεὸν σύνοικον. 


"c $85 τὴν θάλαεσαν ἀπὸ γῆς ὁρᾶν, εὔτως $50 
τῷ σωθέντι μεμνῆσθαι τῶν πόνων. 
ΛΟΓΟΣ ΝΕ’. 
| «Περὶ ψνυχῆς. 
"0 εὐρὼν τὴν duyhv αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτὴν, καὶ’ 
ὁ ἀπολέσας αὐτὴν ἕνεχεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτὴν. 
El καὶ 6 ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ᾽ 
ὁ ἔσωθεν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ xal ἡμέρᾳ. 


Woyh εὐλογημένη πᾶσα ἁπλῃ. 

"M χατατιροφὴ τῶν παρανόμων χαχἠ. Τῃ γὰρ 
ἀσεθείᾳ τὴν ἑαυτῶν φυχὴν ἀφαιροῦνται. 

Τέχνον, ἓν πραῦτητι δόξασον τὴν ψυχήν σου, καὶ 
δὺς αὐτῇ τιμὴν κατὰ τὴν τάξιν [al. ἀξίαν] abet. 


Ὑνχῆς θησαύρ:σµα σώματος ἔνδεια. Τούτου γὰρ 
πλουτοῦντος, ἐχείνη πένεται. 
Δέχεται μὲν γὰρ ζωὴν ix τῆς φυχῆς τὸ) σῶμα:, 


lione simul auferuntar et excinduntur affectus. 

Platonis. Plato dicebat, tum valde Juvenes tum ' 
senes obliviosos esse: preterfluere enim Imagines 
memorie, his propter imminutionem, Illis propter 
Íncrementum corporis. ' 

98 Si semper memineris, quod opeti abs te ge- 
rendo, slve per animam sive per corpus, Deus 
assistat spectator, in omnibus tuis et precibus et 
actionibus non errabis, sed Deum habebis tibi 
familiarem. 

Üt jucundum est mare a terrs prospicere, ita ju- 
cundum est servato meminisse laborum. 


SERMO LY [al. CLXYII]. 
De anima. 


Β Meuhsx. Qui invenit animam suam, perdet eam : 


et qui eam perdiderit propter me, inveniet eam. 
11 Cor. iv. Quamvis externus noster homo cor- 


rumpitur, internus tamen renovatur de die iu 


diem. 

Prov. χι. Omnis anima benedicta siinplex. 

Exitus iniquorum malus est. Abolent enim ani- 
mam suam impietate. 

Sirach x. Fili, per mansueiudinem gloriam 
anime Luz concilia, et eam bonore quem meretur 
affice. 

S. Dasilii. Animz thesaurus est penuria corpo- 
ris. lloc enim ditato, illa inops eat. 

Corpus enim vitam ab anima recipit ; anima vero 


µεταλαμθάνει δὲ ἀλγηδόνας ἀπ τοῦ σώματος fj ( dolorum corporis particeps fit. 


φυχἠ. 

Αἵματι καὶ πνοῇῃ κρατεῖται ἡ φυχἠ. Τούτων γὰρ 
ἐχλειπόντων ἀναχωρεῖ xal fj φυχἠ. : 

Οὁ µόνον ἄγγελοι τὰ καθ’ ἡμᾶς βλέπονσι», ἀλλὰ 
καὶ πάντων ἁγίων αἱ φυχαί. 

T6 σοι θέλεις γενέσθαι, Φυχὴν ἐμὴν ἐρωτῶ. Τί 
σοι µέγα, ἡ τί μικρὸὺν τῶν τιµίων; Κράτει σου. Ζή- 
τει góvov προθόµως τι λαμπρὺν, xal δώσοµεν. 


Σῶμα μὲν εὐεχτεῖ χαμνούσης ψυχῆς ' φυχἠ δὲ 
θάλλει καὶ ἄνω βλέπει, τῶν ἡδονῶν ὑποδαινουσών 
xal συναποµαραινοµένων τῷ σώματι. 

Τρέφεται μὲν διὰ φυχῆς σῶμα, κοινωνεῖ δὲ διά 
σώματος πάθους 1| Φνχή. 

Ὑποχωροῦσα τοῦ σώματος ἡ ψυχη, Ev συναισθή- 
σει γίνεται τοῦ μέλλοντος αὐτὴν διαδέχεσθαι ἀγαθοῦ 
4 καχοῦ, ἀλλὰ xa αἰσθάνεται τῶν ἐντεῦθεν εἰς αὖὑ- 
τὴν τελουμένων * al δὲ τῶν δικαίων χαὶ πρεσδεύειν 
ὑπὲρ ἡμῶν δύνανται. 

Πείθοµαι σοφῶν λόγοις, ὅτι duyh πᾶσα xa τε 
xai θεοφιλὴς, ἐπειδὰν τοῦ συνδεδεµένου λνθεῖσα 
σώματος ἀνθένδε ἁπαλλαγῇ, εὐθὺς μὲν àv συναι- 
σθήσει καὶ θεωρίᾳ τοῦ μέλλοντος αὐτῇ καλοῦ Ύενο- 
give, ἅτε τοῦ ἐπισχοτοῦντος ἀναχαθαρθέντος, 1 
ἀποίϊαθέντος 7) οὐκ οἵδ' ὅ «x καὶ λέγειν χρῃ, θανµα- 
clay τινὰ "δονὴην ἤδεται xai ἀγάλλεται xal ἴλεως 
χωρεῖ πρὸς τὸν δαντῆς Δεσπότην * ὥσπερ τι δεσµω- 
τήριον χάλεπὸν τὸν ἐντεῦθεν βίον ἀποφυγοῦσα, xol 
τὰς Περικειµένας ἀποσεισάμένη πέδας, ὑφ᾽ ὧν τὸ 


Sanguine et spiritu continetur anima. His enim 
deficientibus anima quoque discedit. 

Non solum angeli res nostras conspiciunt, sed 
omnium quoque sanctorum anime. 

Theologi. Quid tibi vis fleri * sic animam meam 
interrogo. Quid tibi magnum, aut quid parvum 
inter res optabiles * Impera tibi. Pete splendidum 
aliqui, et dabimus. 

Corpus quidem anima laborante bene habitum 
est : anima vero floret ac erigitur quando volupta- 
tes abscedunt, et simul eum corpore marcescunt. 

Corpus quidem ,ab anima nutritur, anima vero 
passionis particeps efflcitur a corpore. 


D  Auima cum a corpore discedit, prasentit quod 


adventurum ei est bonum aut malum, et quz hinc 
in ipsam conferenda sunt : justorum autem anima 
ctiam intercedere pro'nobis possunt. 


Saplentium dictis dem habeo, quod omnis ani- 
ma bona et pia, postquam astricto sibi corpore 
soluta hinc discesserit, mox sentiens et contem- 
plans eventurum sibi bonum, utpote illo quod tene- 
bras offundebat expurgato, sive deposito, sive 
quoctinque alio modo dicendum est, mirifica qua- 
dam voluptate mulcetur, et exsultat, et placida ad 
Dorninuta suum proficiscitur, a presenti vita veluti 
carcere quodaui gravi refugieus, et injecta sibi 
vincula decutiens, a quibus mentis ala deirahe- 


9^1 


ANTON it MELISSE 


052 


batt ry ct jam quodammoJo $9 per imsginationem A τῆς διανοίας πτερὺν καθείλκετο * xal olov ἤδη di 


deginata sibi felicitate fruitur. 

S. Chrysost. Qmnia duplicia nature nosirze Deus. 
dedit, binos oculos, binas aures, binas manus, 
binos pedes: si altervtra pars e dyabus laesa fuerit, 
necessitati per alteram ipservimus : animam vero 
unam dedit nobis; hanc si perdiderimus, quid su- 
perest quocum in vita maneamus ? 

Auima est substantia quidam incorporea et itn- 
Imortal:s., 

Anita es, substantia genita, substantia viva in- 
teliigibilis. 

Cliarchi. Anime ianguam ducis, corporis vero 
tanquam militis curam habe. 

Philistionis. Anima sapientis Deo conjungitur. 
Animam non mors, sed mala vita perdit. 

Zaleuci. Unumquemque igitur habere et parare 
oportet animam suam, ab omnibus malís puram. 
Etenim Deus non colitur ab. homine malo, neque 
placatar sumptibus, neque tragcdiis capitur, sed 
bona voluntate bonorum et justorum operum. 


Democr. Convenit homines anime magis quam 
corporis rationem habere, 

Éricteti, Magis necessarium est anima quam 
corpori mederi. Praestat enim mori quam male 
vivere. - 

SERMO Ε.Τ! [ al. CXLVI], 
De medicis. 

Luc. v. Non opus habent medico sani, sed nale 
affecti. 

Hebr. xu. Facite ut recti sint gressus podibus 
vestris, ne claudicauo aberret a via, imo sauetur 
pouus. 

Solomon. Vir lepis et mansuetus medicus est 
cordis. 

Eccli, xxxvii. Scientia medici extollet. caput 
ejus, et ceram principibus in admiratione habebitur. 

S. Basilii, Neque prorsus fugienda est ars me- 
dica, mec omnem in ea spem collocare decet, 
Verum ut agriculiuram exercemus quidem, petitus 
autem fructus a Doo , et gubernatori quidem ουπι- 
mittimus temonem, Deut autem obsecramus ut e 
pelago servemur :sic etiam introducentes medicum, 
in Deum sperare ne desinauius. 

lnperitus wedicus ad aegrotos ingressus , pro 
restitutione ipsorum in sauitatem, exiguas. eüam 
irium reliquias adimit, 

S. Chrysost. Veteres mericos existimo non sim- 
pliciter, neque temere slatuisse, ut variarum ope- 
raiionum exbibitio publica fieret, sed ul 68008 ita 
redderent tuliores. - 

Illum qui non est melicus prastat non habere 
medicamens. Nam ille qui babet perdit, nesciens 
quomodo co uti debeat. 

100 Gregor. INyss. Quauto prastantior est anima 
quam cerpus, tante majoris pretii est qui medetur 
anis quam qui corpora curat. 

Didymi, Perfectum medicum dicimus, non qui 


φαντααίᾳ χαρποῦται τὴν ἀποχειμένην µαχαριότητα, 
Πάντα διπλᾶ δέδωχεν ἡμῶν ὁ θεὺς τῇ φύοει, 6 
ὀφθαλμοὺς, δύο ὥτα, δὀο χείρας, δύο πόδας. ἐὰν 
ὁπότερον τούτων βλαδῇ, διὰ τοῦ ἑτέρου τὴν χρείαν 
παραμυθούμεθα. φυχὴν δὲ µίαν δέδωχεν ἡμῖν. iy 
ταύτην ἁπολέσωμεν, μετὰ τίνος ἐμβιοτεύσομεν; 


Ῥυχή ἐστιν οὐσία τις ἀσώματος καὶ ἀθάνατος. 
Ὑυχήῆ ἐστιν οὐσία. γεννητὰ, οὐσία ζῶσα. νοερά, 


Τη; φυχῆς ὡς ἡἠγεμόνας ἐπιμελοῦ * τοῦ δὲ σώματις 
ὡς στρατιώτου προνόει. 

Wuyh σοφοῦ ἁρμόζεται mph, Άεόν. Ῥυχὴν θάν- 
τος οὖχ ἀπόλλυσιν, ἀλλὰ χαχὺς βίος. 

Ἕκαστον οὖν ἔχειν καὶ παρασχενάσειν δεῖ τὴν 
ἑαυτοῦ φυχὴν πάντων καθαρᾶν τῶν χακῶν. Ὡς Ἱὰρ 
οὐ τιμᾶται θεὸς ὑπ ἀνθρώπου φαύλου, οὐδὲ θερα- 
πεύεται δαπάναις, οὐδὲ τραγῳδίαις τῶν ἁλισκο- 
µένωνι, ἀλλ᾽ ἀγαθῇ προχιρέσει τῶν χαλῶν ἔργων 
καὶ διχα΄ων. 

Ἀνθρώποις ἁρμόδιον ψυχΏς μᾶλλον ἢ σώματος 
λόγον ποιεῖσθαν. 

Ῥυχὴν σώματος ἀναγκαιότερον Ιάσθαι * τοῦ γὰρ 
xaxüc Civ τὰ τεθνάναι χρεῖσσον. 


ΔΟΓΟΣ NQ'. 
Περὶ latpow. 


C οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ' οἱ 


καχὼς ἔχοντες, 
1 ροχιὰς ὀρθὰς ποιῄσατε τοῖς ποσὶν ὑμῶν, ἵνα jd 
τὸ χωλὸν ἑχτραπῇ, ἰαθῇ δὲ μὄλλον. 


Πραῦθυμος ἀνὴρ χαρδίας Ιατρός, 


Ἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει χεφαλὴν αὐτοῦ, xal 
ἔναντι μεγιστάνων θαυµμαστωθήτεται. 

Οὔτε φευχτέον πάντη τὴν τέχνην͵ οὔτ' ἐκ' αὐτὴν 
πάσας τὰς ἑλπίδας ἔχειν ἀχόλουθον, Αλλ ὡς χεχρή- 
µεθα μὲν τῇ γεωργικῇ, αἰτούμεθα Ok παρὰ τοῦ Poi 
τοὺς χαρποὺς, xal τῷ χυδερνἠτῇ pàv τὸ φηδάλιον 
ἐπιτρέπομεν, τῷ θεῷ δὲ κροσευχόµεθα ἐκ τοῦ κε 


λάγους ἁποσωθῆναι * οὕτω καὶ ἰατρὸν εἰσάγοντε τῆς 


D πρὸς θεὸὺν ἑλπίδος μὴ ἀφιετώμεθα. 


Ανεπιστήμων ἰατρὸς πρὸς χάµνοντας εἰσιὼν, ἀνὶ 
τοῦ εἰς ὑγείαν αὐτοὺς ἐπανάχειν, καὶ τὸ μεχρὺν Μή- 


.qavov τῆς δυνάµεως ἀφαιρεῖται, 


Οἶμαι τοὺς ἀρχαίους τῶν ἰατρῶν οὐχ ἁπλῶς οὐᾶ 
ἁλόγως νομοθετῆσαι , δηµοσιεύεσθαι τὴν τῶν ποκί- 
λων ἐργασιῶν ἀπόδειξιν, ἀλλ ἵνα τοὺς ὑγιαίνωτες 
ἀσφαλίζωνται. - 

15v Tàp οὐχ. ἰατρὸν βέλτιον μηδὲ ἔχειν φάρμακο. 

Ὁ μὲν οὖν μὴ ἔχων ἀπόλλυσιν, oüx εἰδὼς ὅπως xpi 
σεται. 

"Oct κρείττων φνχὰὴ τοῦ σώματος, τοσούτῳ τί: 
μιώτερας τῶν vj σώματα θεραπευόντων ὁ τὰς d* 
χὰς ἐξιώμενος. . 

ἔλειων ἱατρὸν λέγομεν οὗ τὸν θερατεύοντὰ πάν 


- 

















953 


LOCI COMMUNES, — PARSI. SERMO ΙΥΙΙ. 


954 


τως, ἀλλὰ τὸν μηδὲν εἰς ὠφέλειαν ἀνηχόντων καὶ A omnino curat, sed qui nihil eorum qu: ad utilita. 


θεραπείαν παραλείποντα. 

Ἱατρὸν χαὶ φίλον ἡγοῦ τοὺς kv. ἀνάγχαις σπου- 
δαίους. 

Νιχοκλῆς τοὺς ἰατροὺς εὐτυχεῖς ἔλεγεν, ὅτι τὰς 
μὲν ἐπιτυχίας αὐτῶν ὁ ἥλιος ὁρᾷ, τὰς δὶ ἀποτυχίας 
ἡ Y?) χαλύπτει. 

Στρατόνιχος ἱατρὸν κολαχεύων ἔλεγεν, Ἐπαινῶ 
σου τὴν ἐμπειρίαν, ὅτι οὐχ kd; τοὺς ἁῤῥώστους xa- 
τασαπῆναι, táytov αὐτοὺς τοῦ ζῆν ἁπαλλάσσων, 

Tol; ᾿Ασκληπιάδαις µείζων ὀφείλεται χάοις ἕπερ- 
χοµένην ἁἀναστέλλουσι vócoy ἣ παραπεσοῦσαν laca- 


µένοις. Too γὰρ ἀπηλλάχθαι καχοῦ τὸ μὴ πάσχειν. 


αἱρετώτερον. 

Τοῖς μὲν νοσοῶσιν ἰατροὺς, τοῖς 5: ἀτυχοῦσι gl- 
λους δεῖ συμπαρεῖνα.. — 

Καὶ ἰατρὸν καὶ φίλον οὗ τὸν ἴδιον rf. tolo], ἀλλὰ τὸν 
ὠφελιμώτερον δεί bx έγεσθαι. 

Zog^g ἀχούσας παρὰ ἰδιώτου Ιατροῦ.. ὅτι Γέρων 
Υέχονας, ἔφη * "Ost οὐχ ἐχρησάμην ἰατρῷ.. . 


ΛΟΓΟΣ NZ. . 
Περὶ γοσούγτων. 
Ἡσθένησα, καὶ ἀπεσχέφασθέ με. 
Μιμνίσχεσθε τῶν δεσµίων, ὡς συνδεδεμένοι τῶν 
ἀσθενῶν, à; χαὶ αὑτοὶ ὄντες ἓν σώματι. 


Ὃς φράσσει τὰ ὥτα αὐτοῦ τοῦ μὴ ἀχοῦσαι ἀσθενοῦς, 
χαὶ αὐτὸς ἐπιχαλέσεται, xal οὖκ ἔσται ὁ ἀχούων, 

Mt ὄΆχνει ἐπισχέπτεσθαι ἁῤῥώστους, 

Τέχνον, ἓν ἀῤῥωστήμασί σου p παράδλεπε, ἀλλ) 
εὖξαι Κυρίῳ, xal αὐτὸς ἰάσεταί σε. ᾽᾿Απόστησον 
π'ημμέλειαν, καὶ εὔθυνον χεῖρας, χα) ànb πάσης 
ἁμαρτίας χαθάρισον καρδίαν, Καὶ᾽ μνημόνευσον 


σεµιδάλεως, xal ἰατρῷ δὺς τόπον, καὶ yàp αὑτοῦ 


χρεία. Καὶ μὴ ἁποστήτω σου * xal γὰρ αὐτὸν ἔχτι»- 
σεν ὁ Κύριος. "Eat: χαιρὺς ὅτε xal ἐν χερσὶν αὐτῶν 
εὐοδία. Καὶ γὰρ αὗτοὶ Κυρίου δεηθήσονται, ἵνα δῷ 
αὐτοῖς ἀνάπαυσιν xal ἴασιν χάριν ἐμθιώσεως. 'Q 
ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ παντος, αὐτὸν ἐμεαεῖται 
εἰς χείρας ἱατροῦ. 

Ὕλην ἀρετῆς ποιοῦ τὴν ἀσθένειαν.. 


Πολλάχις καὶ µάστιγες ἁμαρτημάτων εἰσὶ tà ἀῤ- - 


ῥωστήματα. "Ov γὰρ ἀγαπᾶ Κύριος, παιδεύεε. 

Ἔπρεπεν ἡμῖν μὴ µαχαρί.εσθαι, μηδὲ κχάµπτε- 
σΏαι πρὸς τὰ πάθη, ἀλλὰ περιφρονεῖν τὸν,πηλόν" 
xai τὸ μὲν σῶμα ἐᾷν πάσχειν τὸ ἑχυτοῦ, πάντως Ἡ 
ὕστερον f| νῦν λυθησόµενον νόµῳ φύσεως (οἰχήσεται 
γὰρ  νόσφ xáp.vov, f) xov), ἡμᾶς δὲ ὑφοῦ τὴν 
Ψυχὴν ἔχειν, καὶ μετὰ τοῦ Θεοῦ τάττεσθαι τοῖς λο- 
χισμοῖς. 

᾿Εὰν μηδὲν ἔχῃς ἐνεγχεῖν τῷ ἀσθενοῦντι διὰ τὴν 
πενίαν, σαυτὸν εἰσάγαγε, xaX τὴν ἀπὸ τῶν ῥημάτων 
αὐτῶν παραμυθίαν προσένεγχε' οὕτως yàp xal 
κατ Σχείνην ἀχούσῃ τὴν ἡμέραν, «Ἀσθενὴς μην, xat 
ἐπεσχέφασθέ µε. » 

Πολλάχις xal φύσις ἀέρων Ίρχισε µόνη πρὸς τὴν 
τοῦ χάµνοντος ὑγείαν' ἔστι δὲ ὅπου xal ὕπνο , προσ- 
πεσὼν πρὸς καιρὸν, παντὺς ἀπήλλαξε πόνου τὸν 


ἰατρόν. 


tem zgri et curam pertinent omittit, 

Hieronis, Medicum et amicum existimate, qui in' 
neccssitate diligentes faerint. 

Nicoclis. Nicocles medicos feliees dicebat, quo- 
niam successus quidem ipsorum s0l intuetur, erro- 
rea autem tellus operit. 

Stratonici. Stratonicus adulans medico , dice- 
bat : Laudo tuam experientiam, quia non sinis in- 
firmos computrescere, statim eos a vila liberans. 

Demadis. Major gratia medicis debetur ingruen- 
tem morbum arcentibus, quam constitutum jam 


-medicantibus. Quippe magis optandum est non pati, 


quam liberari malo. 
Demetr. gris medicos , infortunatis amicos 


B adesse oportet. 


Et medicus et amicus, non jucundior, sed utiliot 
eligendus est. 

Sapiens quidam, cum imperitus medicus ' ei 
dixisset, Senex factus es, respondit: Quia non 
usus sum medico. | 

SERMO LVII [ αἱ. CXLY]. 
— De egrotantibus. 

Matth, xxv. Agrotavi, et visitastis me, 

Hebr. ΧΙΙ. Memores estote vinctorum tanquam 
una cum illis vincti : eorum qui affliguntur, tan- 
quam ipsi quoque versantes in corpore. 

Qui obturat aures suas ne audiat infirmum, ipse 
quoque invocabit, et a nemine audietur. 

Eccli. vn. Ne euncteris invisere infirmos. 

Ibid. xxxvir. Fili, in morbis tuis ne sis negligens, 
sed ora Dominum, ét ipse sanabit te. Missum fac 
delictum, manusque rectas exhibe, atque omni 
peccato cof tuom emunda, tamen suíflimentum 
adole, commendatitiamque similaginem : deinde 
locum des medico, ut cujus Dominus auctor sit, nec 
discedat abs te, quia ipsius indlges. Est cum medico- 
rum quoque manus successum consequantur; mam et 
ipsi Dominum orant, ut lenimentum secundet sibi, 
vitzeque causa curationem. Qui jn creatorem suum 
peccaverit, in manus medici solel incidere. 

S. Basilii, Infirmitatem facito virtutis materiam. 

Morbi sepe flagella sunt peccatorum. Dominus 

Theologi. Decebat nos nec applaudere, meque 
flecti passionibus, sed contemnere lutum : et corpus 
quidem nostrum pati 101 sinere, utpote necessario, 
sive nunc, sive non multo post, prolege naturae dis- 
solvendum (peribit enim aut morbo aut longo tem- 
pore confectum), nos vero animam in sublime tol- 
lere et cogitationibus conversari Deo. 

S. Chrysost, Si per inopiam nibil tibi sit quod 
alferas vgroto, teipsum ei exhibe, et verborum 
consolationem offer. Sic enim etiam audies olim ς 
ε infirmus erauw, et visitastis me.» 


Sape vel sola natura aerís satis fuit ad sanitatem 
egroti : interdum et somnus obveniens tempestive 
omni labore medicum liberavit. 


955 ANTONII 


MELISS/AEÉ 95 


Athenasii. Corpora quidem sgra curationis eL À Τά σώματα χάµνοντα μὲν ταῖς θεραπείαις àv. 


abstinentie bene(icio restituuntur, restituta vero - 


per eegligeutiam οἱ repletionem paulatim relabun- 
tur, et οὐ eosdem morbos recidunt, 
SERMO LVIII [ af. CLV]. 
De morte. 

Joan. xi. Qui credit in me, licet moriatur, vic- 
turug est, Et omnis qui vivit et credit :n me, in 
miernum non morietur. 

Eccli. xxx. Melior est mors quam vita »mara, 
aul zgritudo longa. 

S. Basilii. Qui vivit adhuc, nondum beatus est 
propter (inis iucertitudinem : qui vero jam functus 


φέρει καὶ ταῖς ἑνδείαις " ἀνενεγχύντα δὲ sal; xatt 
μικρὸν ἀμελείαις xai ταῖς π)ησμοναῖς κάλιν ὑπορ. 
pet, χαὶ πρὸς τὰς αὗτὰς ἀῤῥωστίὰς ἑπάνεισιν. 
ΛΟΓΟΣ NH'. 
Περὶ δω ἆτοι». 

Ὁ πιστεύων el; Eph, κἂν ἁπηθάνῃ, Cfottat xa 
πᾶς 6 Qv xal πιστεύων εἰς ἐμὲ οὗ μὴ ἀποθάνη εἰς 
τὸν αἰῶνα. 

Κρείσσων θάνατος ὑπὲρ ζωὴν πιχρὰν ἢ ἀῤῥώστιμε 
ἔμμονον. 

'O μὲν ἐν τῷ βίῳ τυγχάνων οὕπω μαχαρισ., 
δ.ὰ τὸ ἅδηλον τῆς ἐχθάσεως, 6 δὲ συμπλτρώσες 


est officio suo, et vitam indubio (lue conclusit, i$ B τὰ ἐπιδάλλοντα, xal ἀναντιῤῥήτῳ τέλει τὴν (uy 


demum constanter beatus praedicatur. 

Nemo solutis jam nundinis negotiatur, neque post 
certamina rediens coronatur, neque post bella for- 
titudinis specimen exhibet. 


Diuturnior hujus vita mora plurium vitiorum 


est occasio. 


Mors autem infertur expletis hujus vitas terminis, 


quos ab initio sipgulis justum Dei judicium, quid 
cuique conducat mulio ante providentis przfixit. 


Cogita quod qui nos formavit et animzvit Deus, 
propriam cuique animz in bac vita transactionem 
dedit, et aliis 3lios exeundi terminos praescripsit. 
Alium enim diutius conversari cum carne destina- 
vit, alium vero citius eorporis hujus vinculis libe- 
rari constituil, secundum Ineffabiles sapientize cjus 
et justitir rationes. 

Quemadmodum carceribus inclusorum alii qui- 
dem diutius in afflictione vinculorum permanebpt, 
ali vero celerius liberantur; sic etiam animarum 
alie diu in hac vita detinentur, alie brevius, crea- 
tere nostro providente nobis singulis sapiente pro- 
fundoque consilio, quod humana mente indagari 
non polest, juxta tuensuram cujusque dignitati 
couvenientem. Non audis Davidem diceutem : «Educ 
e carcere animam meam ? » Non audivistl de sancto, 
quod 109 soluta sit anima ejus? Simeon autem Do- 
minum nostrum ulnis complexus, nonne baec verba 
pioudit ? Nunc dimittis servum tuum, Domine: 
Naw corporis comserwatio ad superiorem vitam 

properanti quavis afflictione et carcere gravior est. 
: pívp πρὸς τὴν ἄνω ba vor βαρυτέρα πᾶσης 
µατός kat: διχτριθή. 

Incomprebensibilis quzdam causa est, propter 
quam alii celerius hinc abducuntur, alii diutius 
molestz huic vit:ie misere immorantes relinquuntur. 

Decet etiam incipientem vivere ob oculos ha- 
bere mortem. 

Quotidie nos paratos esse oportet ad discessum 
ex hac vita, οἱ nutum Domini fixis oculis ex- 
spectare. « Sint enim, inquit, lumbi vestri accincti, 
εἰ ardenies eandele, et vos. similes exspectantibus 
dominum suum, quando redeat ex nuptiig. » 


καταχλείσας, οὗτος Άδη ἀσφαλῶς µαχαρίζεται. 

Οὐδεὶς μετὰ «b λυθῆναι eh» πανήγνρυ πραγμα. 
τεύεται, οὐδὲ μετὰ τοὺς ἀγῶνας ἐπανελθὼν οτιφε- 
νοῦται, οὐδὶ μετὰ τοὺς πολέμους ἀνδρα γαθεῖ, 

Ἡ ἐπιπλεῖον ἐνταῦθα διατριδὴ πλειόνων χαχῶν 
ἐστιν ἀφορμή. 

θάνατοι δὲ ἑπάγονται τῶν ὅρων τῆς ζωῆς πληρα- 
θέντων οὓς ἐξ ἀρχῆς περὶ ἕκαστον ἔπηξεν ἡ δικεί 
τοῦ θεοῦ χρίσις, πόῤῥωθεν τὸ περὶ ἕκαστον ἡμῶν 
συμφέρον ἠροθλεπομένου. 

Ἐννήησον γὰρ ὅτι 6 πλάσας ἡμᾶς xol φυχύσες 
θεὺς ἰδίαν ἔδωχεν ἑχάστῃ duy τοῦ βίου Buryuyty 
καὶ ἄλλοις ἄλλους ὅρους ἔπτδε τῆς ἐξῥδου. Tiv μὲν 
Y&p ἐπιπλεῖον παραμεῖναι τῇ παρρυσίᾳ τῆς capo; 
φχονόμησε, τὸν δὲ θᾶττον ἀπολυθῆναι τῶν δεσμῶν 
τοῦ σώματος διετάξατο, xatk τοὺς ἀῤῥήτους τῆς 
«σοφίας ἑαυτοῦ xal τῆς δ.χαιοσύνης λόγους. 

Ὥσπερ οὖν οἱ ταῖς εἰρχταῖς ἐμπίκτοντε:, οἱ pb 
ἐπὶ πλείονα χρόνον 5f] κακώσει cv δεσµωτηρίων 
ἑναποχλείονται, ol δὲ ἑαχυτέραν εὑρίσχοναι τῆς xx 
χοπαθείας ἁπαλλαγὴν᾽ οὕτω xai αἱ ψυχαὶ, αἱ μὲν 
ἐπὶ πολὺ προσχατέχονται τῇ ζωῇ ταύτῃ, αἱ & iz 
ἔλαττον χατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς ἀξίας ἑχάστου, 
αοφῶς xai βαθέως, καὶ ὡς οὖκ ἂν ἐφίχοιτο vo 
ἀνθρώπων, τὰ περὶ ἔχαστον ἡμῶν τοῦ κτίσεντοι 
ἡμᾶς προθλεποµένου. Ox ἀχούσις λέγοντος τὸ 
Δαθὶδ, « Ἐξάγαγε àx φυλαχῆς τὴν duyfiv wv; 
Οὐχ ἤχουσας περὶ οοῦ ἁγίου, ὅτι ἀπιλύθη αὐτοῦ d 

D dvyf ; Τί δαὶ Συμεών, ὅτε ἠναγχαλίσατο τὸν Κύρια 
ἡμῶν, ποίαν φωνὴν ἀφῆκεν; Οὐχ ὅτι « Nov dse- 
λύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσπατα; » TQ γὰρ πει» 

Ἠολάσεως xal δεσµωτηρίου παντὸς fj μετὰ τοῦ οὐ 


Ἔστι τις αἰτία ἀκατάληπτος, δι΄ ἦν οἱ μὲν θάττοι 
ἐντεῦθεν ἀπάγονται, ol δὲ ἐπιπλεῖον προσταλαιπω- 
ρεῖν τῷ ὁδυνηρῷ τούτῳ χαταλιμπάνονται. 

Προσήχει xal τὸν ἀρχόμενον τοῦ βίου ἐν ὀφθαὶ- 
μοῖς ἔχειν τὴν τελευτήν. 

Act παρασχευασµένους ἐφ᾽ fju£pav εἶναι pk τν 
ἐντεῦθεν ἀποδημίαν ἡμᾶς, xol τὸ τοῦ Δεσπύτο 
νεῦµα περιµένειν ἑστῶσι τοῖς ὀφθαλμοῖς. ε "Es 
ciy ΤΥὰρ, Φφησὶν, αἱ ὀσφύες ὑμῶν περιεζωσµένα, 
xaX ol λύχνοι χαιόµενοι, xai ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρῶποι 
προσδεχοµένοις τὸν χύριον αὑτῶν, πότε ἀναλύσει lx 
τῶν γάμων. » 


Ww 
θάνατός ἔαει οξόρησις ζωῆς. 
Βανεὶ βροτῷ θνἠσκοντι πᾶσα (7 τάφος. 


El πόλιν ix πόλεως ἁμοίδοντος τοῦ χειραγωγοῦν- 
τος δεόµεθα, πολλῷ μᾶλλον fj. qoyh τῆς σαρχὸς 
ἁπάρασα, καὶ πρὸς τὴν µέλλουσαν µεθισταµένη 
ζωὴν, τῶν ὁδηγητόντων αὐτὴν ὅτηθήσεται. 

δεῖ δὲ ἐπὶ θανάτῳ χαίΐρειν, ἂν μὲν νέος, ὅτι τα- 
χέως ἁπηλλάγη τῶν ἓν µέσῳ χαχῶν' ἂν δὲ πρεσ- 
6ύτερος, ὅτι ὃ δοχεῖ ποθεινὸν εἶναι, τοῦτο μετὰ 
χόρου λαδὼν ἀπῇλθεν. 

Πονηρᾶς βιοτῆς πονηρὸν έσται τὸ τέλος. 

*O μὲν ἐν φόδῳ εὑρισχόμενος iv. τῷ χαιρῷ τῆς 
ἐξνδου, ἐλευθερίῳ τρόπῳφ τοὺς ταρταρίους ο) παρε- 
λεύσεται ἄρχόντας. Συνῄγορον γὰρ ὥσπερ ἔχουσιν 
ἐχεῖνοι thy. τῆς φυχῆς δειλίαν τῆς ἑαυτῶν χαχίας" 
4 δὶ ἐν τῇ ἀγάπῃ τοῦ θεοῦ ἀγαλλιωμένη φυχἠ iv 
τῇ ὥρᾳ τῆς ἀναλύσεως ἑπάνω πασῶν τῶν σχοτει- 
νῶν παρατάδεων σὺν τοῖς ἀγγέλοις τῆς εἰρῆνης φὲ. 
peat. 

"Ex τοῦ βίου χρἀτιστόν kaxtv ἐξελθεῖν, ὡς ἐκ συµ- 
ποσίου, µήτε διφῶντα, µήτε µεθύοντα. 

Ἐν νόσῳ διαθήχας Ὑράφων, παραπλήσια πάσχει 
φοῖς iv χειμῶνι θαλαττίῳ εὐτρεπίξειν ἀρχομένοις 
τὰ τῆς vet, ὅπλα. 

Αἱροῦ καλῶς τεθνάναι μᾶλλον, f| Cv αἰσχρῶςι 


Κρεῖττον ἁποθανεῖν, Ἡ δι ἀχρασίας τὴν Φνχὴν 
ἁμαυρῶσαι. 


"4001 COMMUNES, — PARS 1. SERMO LVIII. 
Α Mors est privatio: vitse. 


Theologi. Cuilliet morienti quxvis terra sepul- 
crum eat. 


Chrysost. Si proficiscentes ab una oiwitate iw 
alteram indigemus duce, multo magis anima sol- 
vens a corpore, et migrans ad futuram vitan, du- 
cibus indigebit. 


Gaudendum est morte, sive juvenis, quod sta-- 


tim liberatus sit bujus vite malis; sive senis, quod 
rebus que in vita exoptande videntur, ad salie- 
tatem usque fruitus, abierit. 

Male vitae malus etiam (inis erit. 

Diadochi. Qui exeundi tempore liborat metu, 
nou libere transibit principes ipferorum, Est enim 
anima timiditas illorum malitiee veluti paurona et 
adjutrix. Anima vero quz in dilectione Dei exsul- 
fat tempore discessus, supra omnes tenebroeos 
ordines elata, cum angelis pacis fertur. 


- Aristot. Optimum est e vita tanquam e convivio 
discedere, neque sitientem nec inebriatum. 

Qui sgrotana 1estamentum — scribit, similiter 
facit, ut qui in tempestate maris mpaulica instru- 
menta parare incipiunt. , 

Socratis. Honeste potius mori vedi quam. jur- 
piter vivere. 

Clitarchi. Satius est moori, quam incontigentia 
animam obfuscare. 


"Tat; νόσοις ὁ θάνατος ἀλλήλαις ἐπιλαμθανούσαις C Moschionis. Mors, quando frequentes morbi ali 


οὐδ' αὐτὺς παρεῖναι ἀναθάλλεται. —— 

Διογένης ὁ Κυνιχὸς, ὀδυρομένου τινὸς ἐπειδὰν ἐπὶ 
ξένης ἔμελλε τελευτᾷν, εἶπεν Τί ὁδύρῃ, ὦ µάταυ ; 
κανταχόθεν γὰρ fj ὁδὺς ἡ αὐτὴ εἰ Mov. 


*0 θάνατος τοῖς εὐτυχοῦσίν ἔστι λυπηρότορος f. 


χοῖς ἐπιπόνως ζῶσιν. 


Οἱ μὲν ζῶνεες ix τῶν φίλων, οἱ δὲ εεθνεῶτες bxc 


τῶν ἑπιτρόπων δείχνυνταε, 
Ἐχρῆν γὰρ ἡμᾶς σύλλογον ποιουµένους 
Tiv φύντα θρηνεῖν εἰς δα’ ἔρχεται xaxá - 
Tv δ᾽ aU θανόντα, xal πόνων πεπαυµένον, 
Χαίρονιας, εὐφημοῦντας, ἑκκέμπειν ὅψμων. 


Δημόκριτος νοσῄσας xai ληθάρυῳ περιπεσὼν, ὡς 
ἀνένηψεν, « 0ὐδὲν µε, ἔφη, ἑξαπατήσει ἡ φιλοζωία, » 
xai ἐἑξήγαγεν ἑαυτὸν τοῦ βίου. 


Ἑυχὴν σώματος ἀναγχαιότερον ἰᾶσθαι. Τοῦ γὰρ 
xaxa; ζᾗν τὸ τεθνάναι xpelacov, 


Τύμδψ γὰρ οὐδεὶς πιστὺς ἀνθρώπων φίλος. 

Βίας θεασάµενος µάχαιραν ἑῤῥιμμένην, ἔφη᾽ « Ti; 
σε ἀπώλεσεν, f| είνα σύ; » 

Ὦ αὐτὸς ἐρωτηθεὶς ποῖος τῶν θανάτων xaxbe, 
ἔφη « Ὁ ἀπὸ τῶν νόμων ἑπαγόμενος. » 

Vuxhv θάνατος οὐχ ἀπόλλυσιν, ἀλλὰ χαχὸς βίος. 


' post alios ipgruunt, ipsa actutum adest. 


Diogenes. Diogenes Cynicus lugente quodam 
quod in peregrina terra moriturus esset, dixit : 
Quid luges, o stehe? Undecunque eadem via est 
ad iuferos. 

Pietonis. Molestior est mors fortunatis, quam 
laboriose viventibus. 

Vivi quidem ab amicis, mortui sutem a tutori- 
bus indieartur. 

109 Oporteret enim nos conventu facto 
Lugere natum propter multa mala quae ingreditur ; 
Mortuum vero et laboribus solutunt 
Gaudentes οἱ boua verba dicentes ex sedibus diuit- 

|tere. (Euripidis.) 

Democrit. Democritus :grotans cum in  lethar- 
gum incidisset, et poslea rediisset ad 8e: « Non 
me decipiet, dixit, amor vita, » et κ... e vita 
eduxit. 

Epicteti. Magi necessarium est anima quam 
corpori mederi. Presiat enim mori quam male 
vivere. 

Nullus enia hominum fidus amicus est sepulcro. 

Bias. Bias conspecto ense projecto, dixit : « Quis 
te perdidit, aut quem tu? » 

ldem jnterrogatus quanam essel mala mors, 
respondit : « Qux legibus infertur. » 

Philistionis. Animam perdit son mors, sed mala 
vita. 


9 


ANTONII MELISSA 


Φί seflies moreretur, iapenita maneret malitia.  Εἰ μηδεῖς ἀπέθνησκεν, ἀνιμώρητος ἂν Sy 4 ει. 


Caseísani Ίωβροί in lucem cJitos, defíanttes 20- 
tem beatos pradicsnt. . 
SERMO LIX [αἰ. LXX1!. 


De cognoscendo seipsum. 
Matth. vii. Quid vides festucam in. oeulo fratris 
(sí, trabem autem i8 (wo oculo non animadvectis? 


Rom. tv. Te quis es qui judicas aliegum ser- 
vum? proprio domino stat aut eadit ; imo fulcietur 
ut stet; potens euim est Deus efficere ut stet. 

Eecle. σι. Ambalato in. viis cordis tui incnlpatus, 
et nosce teipsum. Nam de omnibus istis Deus a te 
rationem postulabit. 

Sirack. Qui seipsos cognoscunt, sapientes sunt. 

Eccli. xti. Observa »£ animadverte diligenter, 
quoniam ewm ruina (84 ambolas. 

S. Basilii. Accorata cognitio (ui ipsius suffü- 
cjenter te veluti manu deducet ad notionem et 
eonteniplationem Dei. 

Memor natur», nunquam superbies. Memor au- 
tem eris ipsias, si eipsum observes. 

foc tete pateris quod secesae, et alienom qui- 
éem malum acute vides, (ασ) vero dedecus nihili 
facis. 


S. Chrysost. Hic maxime seipsum cognoscit qui- 


seipsem pro nibilo repatat. 

Clementis. Si vis Deum cognoscere, fac antea 
teipsum cognoseas. 

Antiphanie. Si mortalis es, bone vir, 
quoque sapias. 

Demosthenis. Futura cunctis bominibus ignota 
αλλος esse, et parva otcasiones maximarum 
fiunt rerum causz. Quapropter in bona fortuna 
modersios esso convenit, et futera 104 prospi- 
cere videri. 

Meruelitus. Heraclitus adbue juvenis omnium 
sapientissimus fuit, quia sciebat se nihil esse. 

Socratis, Bocrates existimabat nibil se' sire 
preter hoc unum quod nihil seiret : reliquos vero 
ne hoc quidem scire. 

Qui valde febricitant, appetitum et robur amit- 
tuut: qui vero principum aulas inhabitant, men- 


mortalia 


Ld 
xia. 
Καυσιανοὶ εοὺς μὲν Τεννωμένους θρηνοῦοι, wx 
δὲ τελευτήσαντας µαπαρίζουσοι. 


AUTOZ Ne. 
Περὶ τοῦ, Γνῶθι σαυτόν. 

Τί βλέχει 55 χάρφος ο) ἓν τῷ ὀφθαλμῷ vi 
ἀδελφοῦ σου, thv δὲ Ev ον m ὁσθαλμῷ box ὁ 
χατανοεῖς» 

Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἁλλότριον οἰχέτην; τῷ Uis 
χυρίῳ στήκει fj κίπτει. Σταθέσε-αι δέ. Αννατὺς γὰρ 
ἔστιν ὁ θεὸς στῖσαι αὐτόν. 

Περικάτει ἓν ὁδοῖς χαρδίας σου ἅμωμος, χα voti 
σαυτόν΄ ὅτι ἓν τᾶσι τούτοις ἄξει σε à θ:ὲς d; 


. xpiaiv. 


Οἱ ἑαυτῶν ἐπιχνώμονες σοφοί. 

Σοντέρησον xai πρόσεχε σφοδρῶς, ἅτι μετὰ τς 
πτώσεώς σου περιπατεῖς. 

Ἡ ἀκριθὴς σεαυτοῦ κατανόησις αὑτάρχη σοι παρ- 
έχει καὶ χειραγωγίαν πρὸς τὴν ἔννοιαν τοῦ 8:02. 


ἩΜεμνημένος τῆς φύσεως, Οὗχκ ἐπαρθήαῃ ni. 
Μεμνήσῃ δὲ αὗτοῦ [αὐτῆς], àv προσέχης σαντόν, 

Ἔπκαθες, ἄνθρωπε, ὃ ἐγχαλεῖς, xal τὸ μὲν ἁλλό- 
εριον xaxby ἑαμελῶς βλέπεις, € δὲ σαυτοῦ αἰσχρὸν 
οὐδαμοῦ ειθεῖς. 

Οὗτος µάλιστά ἔστιν ὁ ἑαυτὸν εἰδῶς, ὁ pyliv 
ἑαυτὸν εἶναι νοµίζων. ᾿ 

Ei βούλει γνῶναι θεὸν, προλαζὼν γνῶθι σαυτὸν. 


El θνητὸς «T, βέλτιστε, θνητὰ xal φρόνει. 


Olga: τὸ µέλλον ἅπασιν ἀνθρώποις ἄδηλον, xol 
μιχκροὶ χαιροὶ µέγάλων αραγµάτων αἴτιοι γίνονται. 
Διὸ δεῖ µετριάδειν kv ταῖς εὐπραξίαις, xal κ 
µένους τὸ μέλλον φαίνεσθαι, 


Ἡράκλειτος νέος ὧν πάντων γέγονε eias 
ὅτι ᾖδει ἑαυτὸν μηδὲν ὄντα. 

Σιυκράτης (eto μηδὲν εἶδέναι, πλὴν αὐτὸ τοῦτο, 
ὅτι μηδὲν αἶδεν' τοὺς δὲ λουποὺς μηδὲ codto εἰδὲ- 
ναι. 

Οἱ μὲν σφοδρῶς πνρέττοντες ην δρίξο wol shy 
ῥώμην, οἱ 6' ἐν τοῖς βασιλείοις παροιχοῦντες, τὸν 


tet» et bonos mores perdere solent, nisi frequen- D νοῦν xal τὰ ἤθη πεφύχασι διαφθείρεσθαι, cl. μὴ t, 


ter animo repetant. hoc dictum : Nosce teipsum. 
SERMO LX [«/, CX]. 
De pulchritudine. 

Math. νι. Cognoscite lilia agri quomodo cre- 
scant : non laborant neque nent. Attamen. dico 
vobis, ne Salomonem quidem in universa gloria 
δα sic amictum fuisse, ut unum ex his. 

| Tim. n. Volo mulieres in amictu modesto cuni 
verecundia et casiitlale orgare semelipsas, non 
tortis crinibus aut auro aut imargaritis, aut vestitu 
guinpluoso. 

l'roverb. vi. No. t8 vincat desiderium pulchritu- 
dinis, neque palpebris tuis uterc ad illicium. 


Tvào0, σαντὸν, συχνῶς ἑαυτοῖς ἐπιλέγουαι). 
ΛΟΓΟΣ X. 
Περὶ κάλλους. 

Καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ, πῶς αὐξάνε' 
οὗ χοπιᾷ, οὐδὲ νήθει. Λέγω γὰρ ὑμῖν, ὅτι οὐδὲ Do- 
λομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεθάλετο à; b 
τούτων, 

Βούλομαι τὰς γυναῖχας tv καταστολῇ χοσμίᾳ pii 
αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης χοσμεῖν ἑαυτάς, μὴ bv 3T 
D 7| χρυσῷ, ἡ µαργαρίταις, Ἡ ἰματισμῷ nale. 
τελεῖ, 


Μή σε νικήσῃ χάλλους ἐπιθυμία, μηδὲ ἀγρωθ]: 
gol, βλεφάροις 

















961 
4o, προσώπου ἐπὶ ἡλιχίᾳ στασίµῃ. 


M3 βδελύξῃ ἄνδρα àv ὀράσει αὐτοῦ, μηδὲ αἰνέσῃς 
ἄνδρα ἓν κάλλει αὐτοῦ. 

Κάλλος ἀστὶ τὸ dv τῇ συνθέσει τῶν μελῶν εὐάρ- 
'μοσεον, ἐπανθοῦσαν αὐτῷ viv xépiv ἔχον. 


Κάλλος νόµιζε τὴν φρονῶν εὐκοσρίαν. 


Ox ἀπὸ τῆς διαπλάστως, ἀλλ᾽ (ὰπὺ τῶν τρόπων 
xaY τῆς χοσµιότητος τὸ χάλλος χαρακτηρίζεται. 

Εἰς «άτοπρρον χπύψας, θεώρει" καὶ εἰ μὲν ααλὸς 
φαίνει, ἄξια τούτου πρᾶτιρ * εἰ Ob αἰσχρὸς, τὸ τῆς 
ὄφεως ἀλλειπκὲς ὡράϊζε χαλοκἀγαθίᾳ. 


LOCI 6ΟΝΝΝΕΘ.”- PARS«I. SERMO LXI. 


A  Hceli. xxvi. Venustas [aciei in statis vigore 


(vel, in &iate constanti). 

Ibid. τι. Ne abomineris quemquam in vultu ejus, 
meque laudaveris virum in pulchritudine ejus. 

Pulchritudo egt bona illa concianitas in compo- 
sione membrorum, floris instar superinduciam 
sibi gratiam habens. 

Theologi, Pulohritudinem existima ornatum 
animi. 

S. Chrysost. Non in eorporis forma, sed in mo- 
ribus et modestia pulchritudo sita est. 

Plwarehi..]a speculo to contemplare, et si pul- 
cher appareas, ea [ac qux» decent pulchrum; sin 
,defermis, id quod faeiei deest henestate morum 
supple. 


Λἴσωπος ὀνειδιζόμενος ὅτι χαλεπὴν ἔχει τὴν.δψιν, B Asopus ob deformitatem eulpatus, dixit: Ne 


ἔφη. Mfj µου τὸ εἶδος, ἀλλ᾽ εἰς τὸν νοῦν πρόσεχε. 
Όταν φύσει τὸ κάλλος ἐπιχοαμῇ τρόπος 
Χρηστὸς, διπλασἰω, ὁ προσιὼν ἁλίσκεται, 


Τὰ τῶν χαλῶν φιλήµατα φυλάττεσθαι δεῖ, ὡς τὰ 
τῶν ἰοδόλων δήγµατα. 

Διογένης, θεασάµενος µειράχιον εὔμορφον, xol διὰ 
«οῦτο φιλούμενον, ἔφη’ Σπούδασον, µειράκιον, τοὺς 
τοῦ σώματος ἑραστὰς εἰς τὴν φυχῆν μεταγαγεῖν, 


'O αὐτὸς, θεασάµενος νεανίσχον καλλωπιξόµενον, 
Eon: ΕΙ μὲν πρὸς ἄνδρας, ἀτυχεῖς * εἰ δὲ πρὸς Υν” 
ναῖχας, ἀδικεῖς. 

ἈΔριατοτέλης, θεασάµενος µειράχιον ὡραϊζόμενον, 
ἔφη ' Ox αἰσχύνῃ, ὅτι, τῆς φύσεως ἄνδρα σε Άοι- 
Ὡσάσης, ἑαυτὸν τεθήλυχας ; 

Ὅ αὐτὸς νέου τινὸς εὐειδυῦς μὲν τὴν ὄψιν, ἀσε)- 
χοῦς δὲ εν τρόπον, λοιδορουµένου αὐτοῦ xal λέγον- 
τος, εἰ πίσης αὐτῷ ἐμισεῖνο ὑπὸ τῶν πολιτῶν, 
ἀπήγξατο ἂν, ἔφη: Ἐγὼ δὲ ἀπηγξάμην ἂν, εἰ ἑπί- 
σης σοι τῶν πολιτῶν ἐφιλούμην. 

Ἐὰν κολὸὺν ἔχῃς σῶμα καὶ φυχἠν καχὴν, xay 
ἄχεις γαῦν xal καχὸν χνδερνἠήτην. 

Καλὴν γνναῖκ᾽ ἐὰν ἴδῃς, μὴ θανµάσῃς' 

Τὸ γὰρ πολὺ κάλλος καὶ ψόγων πολλῶν γέµει. 


Σιμοχάτου τήν τε θέαν οὔτε λόγος ἐκφράσειεν, 
οὔτε ζωγράφου χεῖρες μιµήσαιντο. "Hv γὰρ ὁ vea- 
νίας εὐσθενῆς, ὄρθιος, τὸ περιστέρνιον λάσιος οἱ 
δὲ ὀφθαλμοὶ δορχάδος αὐτῷ, τὸ δὲ βλέμμα οὔτε θυ- 
μῷ φοινισσόµενον, οὔτε μαλακώτερον τῇ ὑγρότητι, 
ἁλλ ἀνδρεῖον καὶ πρᾶον ὁμοῦ' ἡ δὲ χροιὰ ἡ τοῦ 
σώματος οὔτε πρὸς τὸ µελανώτερον μετεσχεύαστο. 
Ἡ δὲ θρὶξ pipa πως ἐπεχύμαινεν, iv τῇ οὐλότητι 
χυανίζουσα. Ai δὲ παρειαὶ οὔτε χατἐῤῥυ [χατέρυ- 
θραι], γυναικῶδες γὰρ, οὔτε πάλιν ὠχρότητι τὴν 
εὐπρέπειαν ἐπεστύγναζον. 

Κάλλος ὀξύτερον τιτρώσχει βέλους, xai διὰ τῶν 
ἐφθαλμῶν εἰς τὴν φυχὴν χαταῤῥεῖ, 

ΛΟΓΟΣ ZA'. 
Περὶ δόξης. 

Zweite πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν 
δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται 
pl». 


mihi [ormau, sed mentem aspice. 
Cum naut vonustotem exornaverint moros 
Probi, dupliciter aliquis accedens. capitur. 
(Menandri) . 

Socratis. Oscula formosoruim 'Cavenda sunt 8ig- 
ut morsus venenatorum aniwaliom. — 

Diogenes. Diogenes cum vidisset formosum ade- 
lescentem formi causa amari, dixit: Quin opsram 
des, adolescens, uL eorporis amatores ad animam 
transferas. 

ldem conepeeje adolescente qui se ornabst, 
dixit: Si viris quidem (e orpas, infelix es; sin 
mulieribus, injustus. 

Aristoteles cem adolescentem se ornare vidisset, 
dixit: Non erubescis, qued cam natura te. viru 
fecerit, 109 tu teipsum effeminaris ? 

IJem cum juvenis quidam faeie formosus, sed 


. Moribus petulans,. ipter alia. convicia ei dicere : 


Si tam exosus essem civibus, u tu es, laqueo vi- 
tam fnirem, respondit : Ego vere laqueum mihi 
inferrem, si ita me cives amarent ul te. 

Jsocratis. Si pulebrum tihi eorpus est, et anima 


e23la, bonam navim habes et malum gubernatorem. 


Pulchram mulierem si vides, ne mireris ; 

Eximia epim [orma multis etiam. criminibus scalet. 
(Incerti.) 

Simocalus. Simocati formam nec exprimere ser-. 

190, Reque manus pictoris imitari poterapt. Erat 


D enim juvenis robustus, erectus, hirsuto peciere, 


oculis capreoli, visu autem neque minaci et rubi- 
cundo, neque humido et molli, sed virili simul et 
miti : corporis colore, nec albebat nimium, neque 
niyricabat. Coasarios vero placide fiuctuabat, eripsa 
et subeserulei coloris. Denique gens, neque rube- 
bant, quod muliebre est, aeque pallore venustatum 
obfuscabant. 


Lewcippes. Pulehritudo acutius telo vulnerat, 
et per ocules in animam defluit. 
SERMO LXI [αἰ. CXI]. 
De gloria. 
Matth. vi. Quserite primum regoum Dei ei ju- 
stitiam ejus, et haec omnia adjicientur vobia.  . 


ΑΝΤύΝΗ MELISS/E 


Bom. vir. Non comparandi sunt aíflictiones prz- Α Οὖκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ vOv καιροῦ πρὸς «hy 


sentis temporis cum gloria futura que revelabitur 
nobis. 

Prov. Sapientes gloriam possidebunt, impii au- 
tem dum evehuntur ignominiam sequirunt. 

Prov. xxi. Via justitke et misericordise inveniet 
vitam' οἱ gloriam. 

Sapientibus adest timor Domini et diviti et 
gloria el vita. 

Eccli. vt. Ne ridiculus flas in. gloria tua, et tem- 
pore gloriz ne extollaris. 

Ne petas principatom a domino, nec a rego 
solium gloria. 

Mult potentes magna ignominia affecti sunt, 
et gloriosi in mapus aliorum traditi sunt. 

Ibid. 1x. Ne semuleris gloriam peecatorum. 

Ibid. ιν. Magnati humilia esput tuam. 

Jbid. vii. Νο contendas eum. homine potente, 
ne quando ineidas in manus ejus. 

Cum te potens aliquis ad se vocat, cedito, et 
tunc maxime 18 vocabit. 

Noli te parem facere magnatibus in medio ipse- 
Tum. 

S. Basilii. Si gloriam queris, et cupis superior 
' multis videri, et in rebus mandanis clarus feri, sis 
justus, temperans, prudens, fortis, et patiens {η 
1068 1iversis pro religione suseiplendis. Sic enim 
et teipsum servabis, et per majora bora majerem 
adeptus eris splendorem. 


Presidem conditionis suse diguitss ne extollat, ne 


-exeidat: beatitudinis preeonio humilitati proposito. 
Ejusdem. Debebat homo in glorja quie penes 
Deum est manere, et sic non ρίαπι celeitudinem, 
sed veram, Dei potentia promotus, habuisset : sed 
quoniam divisae glorie desiderium deposuit, majo- 
rem exspeetans, et quod assequi non poterat desi- 
flerans, id etiam perdidit quod habere poterat. 
Ejusdem. Volo tibi vehementius inseri admira- 
jenem ereationis. Primum igitur cum vides ber- 
bam graminis et Qurem, sd humans asture consi- 
Jderetionem (e eonvertas, memor comparationis 
apud sapientem Isaiam, quod omnis caro fenum 
sit, et ompis glona hominis tanquam flos feni. 


μέλλουσαν δόξαν ἀποχαλυφθῆναι el; ἡμᾶς. 


Δόξαν σοφοὶ χληρονοµμήσουσι, οἱ δὲ ἀφεθεῖς ὑψὁ- 
φουσιν ἀτιμίαν. 

Ὁδὺς δικαιοσύνης xai ἑλεημοσύνης εὑρῄσει Quip 
xai δόδαν. 

Γενεᾷ σοφῃ φόέδος Kuplou, καὶ πλοῦτος, καὶ Ms, 
xal ζωή. ' 

Mà δὺς μῶμον ἓν τῇ δόξῃ σου, xaX ἓν feine V 
ξης μὴ ἑπαίρου. 

Mà ζήτει παρὰ χυρίου fytpoviav, μη περὶ 
βασιλέως χαθέδραν δόξης. 

Πολλοὶ δυνάσται ἠτιμάσθησαν σφόδρα, καὶ Dl 
ξοι παρεδόθησαν εἰς χεῖρας ἑτέρων. 

Mt ζηλώσεις δόξαν ἁμαρτωλῶν. 

Μεγιστᾶνι ταπε[νου τν κεφαλήν σου. 

Mf, διαµάχου μετὰ ἀνθρώπου δυνάστον, μή oss 
ἐμπέσῃς εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ. 

Ἡροσκαλουμένου σε δυνάστου ὑποχωρῶν Τίνο, 
xai τότε μάλιστα ποοδχαλέσεται. 

'Ev µέσῳψ µεχιστάνων gh ἑἐξισάζου. 


E! δόξης ἐπιθυμεῖς, χαὶ βοῦλει «ov πολλῶν Unf- 
θαΐνεσθαι, xaX εὐδόχιμος ἓν τοῖς χοσμικοῖς πράγμε- 
σι Υίνεαθαι, Eco δίχαιας, σώφρων, φρόνιµος, iv 


« δρεῖος, ὑπομονητιχὸς kv τοῖς ὑπὲρ εὐσεδείας ααθή- 
μασιν. Οὕτω γὰρ xal σεαυνὸν ὀώσεις, xol is 


µτίζοσιν ἀγαθοῖς μείζονα ἕξεις τὴν περ:φάνειαν. 
Τὸν «potato ph ἑαιρέτω τὸ ἀξίωμα, ἵνα μὴ 

ἐχπέσῃ τοῦ μακαρισμοῦ τῆς ταπεινοφροσύνης. 
Ὄφειλεν ἄνθρωπος Ev «f, παρὰ θεῷ ME» ptptry 

κέναι, xal εἶχεν ἂν Όψος οὐχ ἐπίπλασεον, ἀλλ’ Ug 


' wy, δυνάµει θεοῦ µεγαλυνόµενος. Ἐπειδὴ δὲ dy 
"τῆς θείας δόξης ἐπιθυμίαν µετέθηχε καὶ µείζυκ 


φπροσδοκήσας, απεύθας ὅπερ óbx ἠδύνσιο λαδιῖν, 
ἁπώλεσεν ὅπερ ἔχειν ἠδύνατο.! 
Βούλομάί cot σφοδρότορον τῆς κτίσεως ἓνιδρυν- 


θῆναι τὸ θαῦμα. Πρῶτον μὲν οὖν ὅταν ἵδῃς βοτάνην 


BMamn,hujus viue brevitae, et tam brevi temporc - 


durans bumans felicitatis letitia et hilaritas, 
aptissifhe 4 propheta in hanc similitudinem trahitur. 
En aliquis fridi corporis hodie, et pree delieiis 
carnosus, pulchro colore nitidus, statis vigore 


vegetus, nervosus et prsvalidus, hie idem cras - 
miserabilis est, vel tempore tabefactus, vel morbo : 


dissolutus. Alius preclarus est pecuniis et opibus, 
ambit eum adulatorum turba , comitantur amici 
flcti οἱ sui ipsorum gratia colentes ipsum, adsunt 
cognati plurimi et hi quoque simul:ti, denique in- 
finita est caterva sive victus eive alterius utilitatis 
gratia ei adberentium , quos ille et procedeudo in 
publicum et redeundo sec&m trahens, iuvidiosus 
est obviis, Vides preterea divitiis accedere civilem 
quemdam potentiam, aut etiam bonores a regibus 


χόρτον καὶ ἄνθος, εἰς ἔννοιαν ἔρχου «fp ἀνθρωτίνης 
φύδσως, penvruéve; cie εἰνόνος νοῦ aepo) Ἠσεία, 
ὅτι « Πᾶσα σὰρξ χόρτος, xal πᾶσα δόξα ἀνθρώπν 
ὡς ἄνθος χόρτου. » Τὸ γὰρ ὁλιγοχρόνιον τῆς ζωὴ», 
καὶ τὸ ἓν ὀλίγῳ περιχαρὲς χαὶ ἱλαρὸν «fc ἀνθρω- 
πίνης εὑημερίας, καιριωτάτης παρὰ τῷ perit 
τετύχηχε τῆς εἰχόνος. Σήμερον «00038; τῷ σώμετ, 
κατασεσαρχωµένος ὑπὸ ερυφῆς, ἐπανθοῦσαν ἔχων 
τὴν εὔχροιάν, ὑπὸ τῆς χατὰ τὴν ἡλικίαν ἀχμῖ 
σφριγῶν xdi σύντονος, xai ἀνυπόδτατος τὴν ὁρμήν' 
αὕριον ὁ αὐτὸς οὗτος ἑλθεινὸς, τῷ χρόνῳ μοβ’ 
θεὶς, ἢ νόαῳ διαλυθείς. Ὁ δεῖνα περίθλεπτος ἐπὶ 


. χρημάτων περιουόίᾳ καὶ. πλῆθος περὶ αὐτὸν θλά» 


ὶ 


κων, δορυφορία φίλων «προσποιηεῶν «hv ἐπ' ovt 
χάριν θεραπενόντων, πλῆθος συγγενείας xa: 1205 
κατεσχηματισµένης, ξσμὸς τῶν ἐφεπομένων pups 
τῶν τε ἑλισιτίωνι καὶ τῶν χατὰ τὰς ἄλλας χρείεί 
αὐτῷ προσεδρεύοντων, οὓς xal προϊν, xal πόλυ 
ἐπανιὼν ἐπισυρόμενος ἐπίφθονός ἐστιν τοῖς ἑντν]- 
χάνονσιν. Πρὸς δὲ 9 πλούτῳ εὗροις καὶ ποτ 

















xt 


LOC! COMMUNES, — PARS 7I. SERMO LT. 


966 


τινα fovamsefav, 3 xai τὰς tx βασιλέων τιμᾶς ἑθνῶν A conferri, provinciarum curam, imperium militare, 


ἐπιμβειαν Ἡ καὶ στρατοπέδων ἡγεμονίαν , καὶ 
τὸν πήρυκα μέγα βοῶνια προϊόντα πρὸ αὐτοῦ, τοὺς 
ῥαθδυφόρους ἔνθεν xui ἔνθεν βαρυτάτην χατᾶπληξιν 
τοῖς ἀρχομένοις ἑμθδάλλοντας, τὰς πληγὰς, τὰς δε- 
σµεύσεις, ἐἑπαγωγὰς, τὰ δεσµωτήρια, ἐξ ὧν ἀφόρη- 
τος ὁ παρὰ «v ὑποχειρίων συναθροἰζεται φόδος. 
Καὶ εἰ μετὰ τοῦτο; Μία νὺξ, Ἰ πυρετὺς ἢἡ πλευρί- 
τις, ἡ περιπνευμονία, ἀνάρπαστον ἐξ ἀνθρώπων 
ἀπάγουσα τὸν ἄνθρωπον, οἴχεται, πᾶσαν τὴν κατ 
αὐτὴν σχευἠν ἑξαπίνης ἀπογυμνώσασα, xa ἡ δόξα 


praeconem alta. voce antecedentem, satellites utrin- 
que gravissimum terrorem  incutientes subditis, 
verbera, vincula, abductiones, carceres, unde timor 
subditorum intolerabilis fit. Sed quid postea? U:a 
nox δι febris, aut. costarum aut pulmonis acuta 
sgritudo, ex vivis raptum hominem aufert. Sic 
tota illius scena subito denudatur, et gloria il'a 
tanquam somnium evanesei. Cemmode igitur ct 
vere inürmissiino flori humanam gloriam compa« 
ravit propheta. 


bal, ὥσπερ ἐνύπνιον, ἀπηνέχθη, Ὥστε àmtéttuxsa, τῷ xgopitp d$ αρὺς € ὁἐρανέστετον ἄνθος 


ὁμοίωσις τῆς ἀνθρωπίνης δόξης, 


Δόξης ἀεὶ φρόντιζε τῆς αἰωνίου" 

Ἡ γὰρ παροῦσα φεύδεται χαθ” ἡμέραν. 
Δόξαν δίωκε, µήτε κᾶναν, µήτ' ἄγαν' 
Κρεῖσσον γὰρ εἶναι τοῦ δοχεῖν ' εἰ δ' ἄμετρος ef, 


Mh *hv xsv» θήρενε, μηδὲ τὴν wav. 


Cure tibi zeterna semper sit gloria : 


D Praesens enim quotidie fallit. 


Gloriam sequitor nec omnem neque nimium. 
Prestat enim esse quam videri : sin temperare tibi 
[nequis, 
10) Inanem gloridm aut novam saltem ne captes. 
(Theologi.) 


Ejusdem. Subjiciamur οἱ Deo, et nobis invicem δἱ principibus in terra, idque eo magis, quo |ομίο- 
reset benigniores Ílli fuerint. (Malum enim est benignitatem principum frangere pervicacia, «t 


cavendum) ne in nosipsos asperitatis illorum culpa recidat, si tranquillitatem iramisso vento solveri- 
mus, luci tenebras immiserimus, et absintbium melli miscueriuus. 


ἙὮ piv γὰρ παρὰ τῶν ἀνθρώπων δόξα τῶν δοξα-α — Chrysost. Etenim qus οὐ bominibus cenfertar 
ζόντων μιμεῖται τὴν εὐτέλειαν, ὅθεν xol μεταπίπτει — gloria, conferentium vilitatem sequitur, quare 
ῥᾳδίως 'ἡ δὲ τοῦ θεοῦ οὐχ οὕτως, ἀλλ ἀχίνητος — etiam facile dilabáur : divina vero nwn ita fluxa 
μένει διηνεκῶς. Καὶ ταῦτ᾽ ἀμφότερα δηλῶν à προ- — est, sed perpetuo stabilis manet. Et haee ambo doeeas 
φήτης, χἀκείνης τὸ ἐμμετάπτωτον, xai ταύτης τὸ propheta, illius, inquam, lubrieitatem: et bujus 
póvpov, οὕτως ἔλεχεν' « Πᾶσα σὰρᾶ χόρτος, καὶ — stabilitatem, his verbis utitur: « Omnis earo fenum 
πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου. » "Axacav — est, et omnis gloria hominis ceu fios feni: ^» quibua 
thv ἀνθρωπίνην εὐημερίαν οὐδὲ πρὺς χόρτον, ààÀÀ — omnem bumanam felicitatem ne feno quidem, sed vi- 
ἑτέραν ὕλην εὐτελεστέραν ὁ προφήτης παρέδαλεν,  liori materis comparando,florem feni totam eem οἱ» 
ἄνθος αὐτὴν ὀνομάσας χόρτου πᾶσαν ὁμοῦ. Οὐδὲν — mulnominavit. Nullam enim partem ejus prefert, ut 
vàp µέρος αὐτῶν προέθηκεν, olov πλοῦτον, Ἡ «gv- — divitias, aut voluptatem, aut. potentiam, sut hone- 
qhjv, 7) δυναστείαν, fj suphv, y τι τοιοῦτον" ἀλλὰ — rom, aut aliquid hujusmodi, sed omnis inter homines 
«άντα τὰ lv ἀνθρώποις λαμπρὰ μιᾷ προηγορίᾳ τῇ — splendida comprebendess una appellatione glorim. 
τῆς δόξης περιδαλὼν, οὕτως ἐπήγαγε "ἣν εἰκόνα — feni similitudinem subjungit, lagpiens { « Omnis 
τοῦ χόρτου, «lxiv * « Πάσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄν- .. gloria hoasinis est tanquam flos graminis, gramen 
θος χάρτου, ἐξηράνθη χόρτος, καὶ «b ἄνθος ἑξέπε- D exaruitet flos cecidit. » 


σεν. » 


Φύσει μὲν γὰρ χόρτου (φησὶν) ἔοιχε τῶν ἀνθρώ- S. Cyrilli. Hominum genus simile est natura 
πων τὸ Ὑένος, ἄνθη δὲ χόρτου ἡ ἐπιγινομένη δόζα — graminis, flores autem graminis sunt qua accrescit 
xai δυναστεία. Καὶ χαθάπερ τοῦ χάρτου ξηραινο- gloria et potentia : et sieut arescente gramine fles 
µένου τὸ ἄνθος ἐκπίπτει, οὕτω ςοῦ θανάτου «olg excidit, sic morte hominibus ingruente potentia et 
ἀνθρώποις ἐπιόντος fj δυναστεία xal ἡ ὑπερηφάνεια — superbia exstinguuntur, 
αθένννυται. 

Τὰ μὲν φυτὰ ἀπὸ τῆς ῥίζης, ἡ 6b δόξα ἀπὸ τῆς 
πρώτης ληφεως [al. λίξεως] abet. 

Οὐδεὶς Φροντίζων δόξης ἀγαθῆς vlivorv' ἂν ἀνὴρ 
φαῦλος., Καλὸν δὲ ἀντὶ [al. ἀρ᾽] βραχείας ἁπολαύ- 
σεως ἀλλάξασθαι δόξαν αἰώνιον. 


᾽λξίωμα μέχιστόν ἐστιν οὗ τὸ κεχρῆσθαι τιμαῖς 
[e£. cuc], ἀλλὰ «b ἄξιον ἑαυτὸν [for. αὐτῶν] εἶναι 


φορίζεοθαι. 
Ὃν τὰς δόξας ζηλοῖς, τούτων καὶ τὰ ἀγαθὰ πρά- 


ξης. 


Plutarchi. Plant: quidem a radice, gloria vero 
(a bono opere) crescit. 

Nullus honestam gloriam curans, vir malus esse 
potest. Pulehrum est enim pro brevi voluptate 
eternam gloriam permutando nancisci. ; 

Aristot. Maxima dignitas est, non quidem wsur- 
pare hoporem, sed honore digoum existimari. 


Isocratis. Quorum gloriam emularis, eorumdem 
bona facito. 


-——— 


ο] 


discit. Nam qui subjici non antea didicerit, nec 
obedire institutus fuerit, l8 nequaquam verus est 
princeps, licet totius terre et maris imperium 
habeat, 


Ez Antiquitatibus Josephi. Ormmnes qzi recte obe- 
dire didicerunt, scient etiam imperare, potesiatem 
adepti, 


SERMO LXIl [a!. XCIX]. 
De invidia. 


Mati. xx. Veniente& autem. primi puiabaht e se 
plura accepiuros, et ipsi quoque acceperunt dena- 
rium singuli. 


108 Jac. i. Ubi 2mulatio et contentio, ibi in--S 


constantia et omne opus pravum. 
Salomon. Invidia quod utilius est praeferre nescit. 
AEmulatür socius socium. 


Eccli. xxxvii, Ne consultes cum eo qui 1e suspe- 
ctum habet ; smulantibus absconde consilium 
tuum. 

S. Basilii. Invide, quid suspiras? propriumüe 
malum, aut alienum bonum? 

Non vides qualis res simulatio sit ? et hzc fru- 
ctus est,invidis. Animus enim duplex, et diversis 
sffingens so partibus, ex invidia waxime homini- 
bus accedit. 

Nullus perniciosier affectus animis hominum [n- 
nascitur quam invidia. 

Nem ut srugo ferrum, sic invidia quam ife- 
eit animam consumit. 

Canes nutricatione eleurantur, et cultu mánecve- 
scunt leones : invidl vero ad obsequia magis effe- 
rantur. 

Seriptura multis in locis Invidiem eum ede 
nominat, 

Quotadmodum rubigo peculiare est. vitium fra- 
wienti, sie. invidia morbos est amicitfe. 

Inimici probitatis di'omones cmm sibi familiares et 


:00ngruas ,homioum voluntates invenerint, omnibüs 
modis abutuntur eis ad eUam libidinem, ila ut. 


etiam oculis invidorum ad ministerium sua cupidi- 
tajis utantur. 


ANTONII MELISSAE 


Philonis. Qui didicit obedire mox etiam imperare A 


9 

'O μαθὼν ἄρχεσθαι, xal ἄρχειν εὖθὶς μανθάνει 
οὐδὲ γὰρ, εἰ πάσης γῆς xol θαλάσσης τὸ χράτος 
ἀνάφψαιτό τις, ἄρχων ἂν εἴη πρὸς ἀλίθειαν, εἰ yi 
440g xal πραπα.δενθείη «à ἄρχεσθαι. 


Πάντες οἱ ἄρχεσθαι χαλῶς µοµαθηκότες, καὶ ὁρ- 


χειν εἴσονται, παρελθάνεες εἰς ἑξουσίαν. 


AOTOY EB. ΄ | 
Περὶ «φθόνον, 


"Ἑλθόντιεςς δὲ καὶ οι πρῶτοι Σνόμισαν ὅτι mulos 
λήφονται, χαὶ ἔλαδον καὶ αὗτοὶ ἂνὰ δηνάριο. 


"Ὅπου (foc. x«i ἐριθεία, ἐχεῖ ἁχαταστασία vi 
πᾶἂν φαῦλον πρᾶγμα. «. 

: , Φθόνος οὐκ οἷδε προτιμᾷν τὸ συμφέρον. 

Tq ἀνδρὶ ὁ ζῆλος παρὰ τοῦ ἑταίρου αὐτοῦ, 

Mà συμθονλεύου μοτὰ ὑφοθλεπομένου σε’ ἀπὶ 
τῶν Ὀηλούντων ἔχχρυφον βουλἠν σου. 


T( στενάζεις, φθονερέ ; τὸ ἴδιον xaxbv, f sb ἁλλί- 
τριον ἀγαθόν ; 

Οὐχ ὁρᾷς ἡλίχον ἐστὶν f ὑπόχρισις ; ; xg! αὗτη 
καρπός ἔστι τοῦ φθόνου. Τὸ γὰρ διπλοῦν τοῦ fffow, 
ἐκ φθόνου μάλιστα τοῖς ἀνθρώποις γίνεται. 


Ψθόνου γὰρ πάθος οὐδὲν δλεθριώτερον ψυχεῖς b. 
θρώπων ἑμφύεται. 

ὝὭσπερ Y&p bc τὸν σἴδηρον, οὕτως ὁ φθόνος ty 
ἔχουσαν αὐτὸν dyoytiv ἐξαναλίσχει. 

Οἱ χύνες ερεφόµενοι ημεροῦνται, χαὶ οἱ Mort 
χειροήθεις θεραπευόµενοι Ὑΐνονται. Οἱ δὲ βάσκανκ 
ταῖς θεραπείαις πλέον Ἔξαγριαίνονται. 

"E6oc τῇ Γραφῇ πολλαχοῦ΄ μετὰ τοῦ φόνου τἀδσειν 


' 469 φθόνον. 


"Dswsp ἡ ἑροσίδη "TBuiv bct «οῦ σἰτοῦ vira, 
οὕτως ὃ φθόνος Φιλίας Εστὶν ἁῤῥώστημα. 

Οἱ µισόκαλοι δαίβονες ἐπειδὰν οἰχείας ἑαυτν 
ἑθρωσι προαιρέσεις, παντοῖως αὐταῖς ἀποχέγρηνα 
πρὸς τὸ ἴδιον βοὔλημα, ὥστε καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς τῶν 
βασχάνων εἰς ὑπηρεσίαν χρήσασθαι τοῦ ἰδίου θελἠ- 


.ματος. 


Theologi. Noli invidere przclarum aliquid fa- » | Mt φθονῄσεις τῷ κατορθοῦντι "ὀφθανηθεὶς [fori 


cienti, quamvis illum tibi invidum esse persuasus 
$18,'a€ ideo succenseas, 


Utinam pereat ex hominibus invidia, habentium 
se consumptio, et affectorum  xerugo : solus inter 
affectus injustissimus simul et justissiraus ; justum 
dico, quoniam ledit a quibus fovetur; injustum, 
quia preciarís omnibus molestus est. 

8. Chrysost. 1nvidet quidem ds:emon, sed honmii- 
nibus, nulli vero demoni; tu vero cum sis homo, ho- 
minibus invides, et quomodo consequeris veniam ? 


Si ile qui diligit amantem, nihil plus babet pn- 


blicano : qui odio habet immeritum, qualem ille 
benevolentiam assequetur ? 


-.* 


ὣς φθονηθεὶς], xai φθονεῖσθαι πεισθεὶς, xol Du 
τοῦτο χατενεχθεῖς. 

Ὡς ἄπόλόιτο ἐξ ἀνθρώπων ὁ φθόνος, fj esi" 
τῶν ἑχόντων, ὁ τῶν πασχόντων lé: τὸ µόνον t 
παθῶν ἀδικώτατόν τε ἅμα καὶ δικαιότατον ΄ 9) gl 
ὅτι πᾶσι διοχλεῖ τοῖς καλος, τὸ δὲ, ὅτι boul τὸν 
ἔχοντας. 

"O δαίµων φθονεῖ μὲν, ἀνθρώποις δὲ, δαίμον ἃ 
οὐδενί σὺ δὲ ἄνθρωπος Qv, ἀνθρώποις φθονίς, ul 
ποίας τεύξῃ συγγνώµης ; 

El γὰρ ὁ τὸν φιλοῦντα ἂγαπῶν οὐδὲν πλέον be 
τελώνου, Ó τὸν οὐδὲν ἁδικοῦντα μισῶν molas slt 
ται φιλαγθρωπίας; 














969 


LOCI COMMUNXS., — PARS I. SERMO LXIIL 


970 


Ἀριστότέλης, Φθόνος, φηαὶν, ἀνταγωνιστής ἐστι Α Aristotel. Aristoteles, Invidia, inquit, hostis cst 


τῶν εὐτυχούντων. 

Tol; μὲν διὰ τοῦ ἡλίου πορευοµένοις ἕπεται xat 
&váyxnv σχιά ' τοῖς δὲ διὰ τῆς δόξης βαδίζουσιν 
ἀχολονθεὶῖ φθόνος. 

Τὸ τῆς δόξης κάλλος ὥσπερ ὑπὸ νόσου ποῦ φθόνου 
ταχὺ χαταφθείρεται. 


Ανάχαρσις ὁ Σχύθης ἐρωτηθεὶς, διὰ «(va αἰτίαν * 


ἄνθρωποι λυποῦνται πάντοτε, ἔφη: "Oct οὐ µόνον 
αὐτοὺς τὰ ἴδια χαχὰ λυπεῖ, ἀλλὰ xat τὰ ἁλλότρια 
ἀγαθά. 

Ὥσπερ ὑπὸ τοῦ lo) τὸν σίδηρον, οΌκυ «obe φθο- 
νεροὺς ὑπὸ τοῦ ἰδίου θους χατεσθίεσθαι. 

Ὁ αὐτὸς τὸν φθόνον εἶπεν ἕλχος εἶναι τῆς ἁλη- 
θείας. 

Φθόνος στάσιος ápyt;v ἀπεργάζεται. 

Πολλοὶ θανόντας ἀμείδουσι τοῖς τάφοις, οὓς τῷ 
φθόνῳ πρότερον ἤλγυναν ζῶντας. 


'O αὐτὸς τὸν φθόνον ἔφη τῆς ψυχῆς εἶναι πρίονα. 

Κλεόδουλος 6 Λίνδιος ἑρωτηθεὶς ὑπό τινος, τίνα 
δεῖ μάλιστα φυλάττεσθαι, εἶπεν Τῶν μὲν φίλων 
τὸν φθόνον, τῶν δὲ ἐχθρῶν τὴν ἐπιδουλήν, 

Βίων à σοφιστὴς, ἰδών «tva φθονερὺν σφόδρα xe- 
Χχυτότα, εἶπεν, "H τούτῳ μέγα xaxbv συµθέδηχεν, 
fj ἄλλῳ μέγα ἀγαθόν. 

Αγάθων εἶπε τοὺς φθονεροὺς τῶν ἀνθρώπων οὐχ 
οὕτως εὐφραίνεσθαι ἐπὶ τοῖς ἰδίοις ἀγαθοῖς, ὡς ἐπὶ 
τοῖς ἀλλοτρίοις χαχοῖς. 


" C 
Θεμιστοχλῆς µειράκιον ὢν οὐδὲν ἔφη πρᾶττειν 


λαμπρόν. οὕπω γὰρ φθονεῖσθαι. Καθάπερ γὰρ αἱ 
κανθαρίδες ἐμφύονται μάλιστα τῷ ἀχμάξοντι olet 
xal τοῖς εὐθαλέσι ῥόδοις. οὕτω ὁ φθόνος ἅπτεται 
µάλιστα τῶν χρηστῶν καὶ αὑξανομένων πρὸς ἀρε- 
τὴν, καὶ δόξαν ἠθῶν καὶ προαώπων χεχτηµένων. 


ΛΟΓΟΣ ο. 
Περὶ γέλωτος. 


Οὐαὶ ὑμῖν οἱ γελῶντες, ὅτι πενθήσετε xal χλαύ- 
σετε, 

Αἰσχρότης, xai µωρολογία, xai εὐτραπελία, καὶ 
τὰ οὖκ ἀνήχοντα, μηδὲ ὀνομαζέσθω Ey ὑμῖν, ἀλλὰ 
μᾶλλον εὐχαριστία. 

Διήγτσις μωρῶν προσόχθισµα, χαὶ ^ γέλως αὐ- 
τῶν iv σπατάλῃ ἁμαρτίας. 

"Axpt μὲν yàp µειδιάµατος φαιδροῦ τὴν διάχυσιν 
τῆς ψυχῆς ὑποφραίνειν οὐχ. ἀπρεπὲς, ὅσον δεῖξιι 
µόνον τὸ γεγραμμένον * « Καρδίας εὑφραινομένης, 
πρόσωπον θάλλει.» Ἑχκαχλάζειν δὲ τῇ φωνῇ [al. 
τὴν quyhv], καὶ ἀναδράσοεσθαι [al. ἀναδράξεσθαι] 
τὸ σῶμα, οὗ τοῦ |δοχίμου] περικρατῶς ἔχοντος 
ἑαυτοῦ. 

ο Γέλωτος θυμὸς ἔμφρων προτιµότερος. Αὐστηρᾷ 
Υὰρ διαθέσει προσώπου κατορθοῦται φυχἠ. 


fortunatorum. 
Plutarch. ]n sole ambulantes necessario sequitur 
umbra , in gloria vero constitutos invidia. 


Glariz pulchritudo ab invidia quasi morbo statim 
corrumpitur. 

.Anachars. Anacharsis Scytha interrogatus cur 
homines generatim tristentur, dixit : Quia uon so- 
lum propria mala eis molesfa sunt, sed etiam aliena 
bona. 

109 Plutarch. Ut ferrum wrugine consumitur, 
sic invidi suopte ingenio. 

Democrit Idem dixit invidiam esse uleus anime (1). 


Invidia seditionis initium parit. 

Socrat. Multiin monumenta defunctorum gratos 
et beneficos se exhibent, quos antea pre invidia 
vivere dolebant. 

Idem dixit invidiam animae serram esse. 

Cleobul. Cleobulus Lindius, interrogatus a quo- 
dam quanam precipne cavenda sint, dixit : Awico- 
rum quidem invidiam, inimicorum autem insidias. 

Bion. Bion sophista com vidissey invidum quem- 
dam valde tristantem demisso in terram vultu, 
dixit: Aut huic magnum malum contigit, aut alii 
cuipiam magnum honum. 

Agathon. Agathon dixit invidos homines non tam 
letari propriis bonis, quam alienis malis, 


Themistocles adhuc adolescens nihildum prze- 
clare se facere dixit : nondum enim invideri 
sibi. Nam gicut eantharideg vegeto mayime tritico 
innascuntur, et rosis pulchre florentibus : sic invi- 
dia maxime invadit bonos viros, et in virtute profi- 
cientes, et ingenii personzeque gloriam sustinentes. 


SERMO LXIII (al. LXXI]. 


De risu. 


Lxc. vi. Ve vobis qui ridetis nunc, quoniam luge- 
bitis ei flebitis. 

Eph. v. Obscenitas, nec stultiloquium, nec ca- 
villatio, aut ea quz non conveniunt, ne nominen- 


D tur quidem inter vos, sel potius gratiarum actio. 


Sirach. Narratio stultorum offensio est, e risus 
eorum in deliciis peccati. 

S. Dasilil. Ad lvnem usque risum anims hila- 
ritatem subindicare non dedecet, juxia Scriptu- 
ram, qus ait: « Lz»tante corde vultus renidet. » 
Cachinnari autem voce, οἱ concuti corpore, mnou 
est hominis probi, neque sui compotis. 


Theologi. Animus gravis et prudens melior ac 
dignior est risu ; severus enim habitus faciei emen- 
dat animam. 7 


(13) In Stobzi locis Socrati attribuitur hoc. dictum: 


PaTBROL. Ga. CXXXVI. 


3 


gi 


ANTONH MELISSA 912 


Sapientium anima gristes sunt eL in se contra- A — AL μὲν zolvuy. τῶν θρφῶν duyol σχιθρωκένωσι 


ct», iusip ientium vero inllantur el diffluunt. 


Jsocrat. Ne serius esto in rebus jocosis, neqye 
inter seria ridiculus gaude. Nam quod intempe- 
stivum est, ubique molestum est. 

Moschion, Qui cum adolescente ridere vult, ur- 
pes: contumelias et reprehensionem lucrabilur. 

Catonis. Qui in ridiculis serii sunt, in seriis 110 
gunt ridiculi. 

Straton. Siratonicus citharcedus cum vidisset 
quemdam imperite jaculantem, abiens ad ipsum 
scopum constitit, eL cum quidam interrogaret cau- 
sam, respondit : «Νο feriar. » 

SERMO XLIV [al. XXXVI]. 
De rationali, et ratione seu cogitatione. 

Matlh. xii. Bonus homo bona profert ex bono 
thesauro cordis, et. malus homo ex malo thesauro 
mala profert. ' | 

Salomonis. Prudentis cogitationes viz sunt vitz: 
a cogitationibus autem ejus replebitur vir Ρο” 
nus. | | 

Prov. xn. Cogitationes Justorum judicia sunt. 

Eccli. xxvn. Όι sordes in excusso cribro, ita 
spurcitias hominis ratio discernit (ve! spurcitia 
Inlieret cogitationi hominis). 

Prov. xix. Multa sunt cogitationes in corde homi- 
* nis; consilium autem Dei superabit i in gterpum. 

Theologi. Ratio melior est actionibus aul pecu- 
niis, Nam iste corrumpuntur, ratio permanet. 

S. Chrysost. Aviculis ideo datze suot alie, ut fu- 
giant laqueos; et ratio hominibus, ut a peccatis 
effugiant. | 

Mens non desinit producere cogitationes; tu 
vero malas evelle, bonas cole. 


Clementis. Abstinentia factorum non justum red- 
dit fldelem, sed cogitationum castitas et puritas. 

Plutarchi. Solem spe nubes obumbrant, ratio- 
«om affectus. 

Pedi spinam, brut: animz ignorantiam eximere 
eportet. 

Qui omnia secum ratione considerat, 

Malum removot, bonum autem carpit, 

(Philemonis.) 


Tiocratis. Quse bi ratiocinanti 9piima videgpur, | 


eadem re ipsa perfice. 


Qn» non facere convenij, de iis faciendis ne.co- 
gita quidem. 


Quemadmodum ex eiyitate bonis legibus intituta 
hominem seditiosum, sic ex anima cogitationem ad 
mala iaclinantem fugare oportet. 

SERMO LXV (at. IV |. 
De voluniario ei εἰ involuntgrio. 

Luc. vn. Servus ille qui voluntatem domini sui 
novit et non facit, multis verberibus afficietur ; qui 
autem ignorat, paucis. 

] Cor. ix. Vie autem | mihi est, nisi evangelizem. 


καὶ συστέλλονται: αἱ δὲ τῶν ἀφράνων ἑπαιρόμεναι 
διφχέονται. 

Mh παρὰ γέλοιφ απαύδαξε, μηδὲ παρὰ τὰ exo. 
δαῖα τοῖς Υελοίοις χαῖρε. Τὸ γὰρ ἄχαιρον πανταὺ 
λνπηρόν. 

Γελᾷν ὁ θέλων μετὰ µειραχίου αἰσχρὰς ὄδμις 
κερδήσει κφὶ μέμψιν. 

Οἱ σξονδάζοντες ky «otc Υελοΐοις ἐν τοῖς απω- 
δᾳίοις γίνονται χαταγέλαστοι. 

Στρατόνικος ὁ χιθαριστῆς θεασάμενός τινα ἀφυῶς 
τοζεύοντα, ἀφελθὼν ἕατη παρὰ τὸν σχοπόν' «v 
θανοµένου &£ τινος τὴν αἰτίαν, « Ὅπως, ἔφη, μὴ 
iuro. » 

| ΛΟΓΟΣ EZ4'. 
Περὶ Aoyixov καὶ 2ογισμοῦὺ. 

'O ἀγαβὸς ἄνλρωπον ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ 
τῆς χαρδίας ἐκθήάλλει ὀγαθὰ, χλὶ ὁ πηνηρὸς ἄν- 
θρωπος ix τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐχθάλλει πονηρά, 

"OBo Quas διαγοήµατα συνετοῦ ' ἀπὸ τῶν δια» 
νοημάτων αὐτοῦ πλησθήσεται &vhp ἀγαθῶν, 


Λογισμο) δικαίων χρίµασα. 
Ἑν σείσµατι χοσχίνον ἀιαμένει χοπρία ' οὕτως 
σχύδαλα ἀνθρώπων Ey λογισμῷ αὐτοῦ. 


Πολλοὶ λογιαμοὶ ἐν χαρδίᾳ ἀνδρός ' ἡ δὲ βουλὴ 
τοῦ θευῦ χρατήσει ele «àv αἰῶνα. 

Κρεῖστον λαγισμὰς πράξεων Ἡ χρημάτων. Τὶ 
μὲν γὰρ τῆς φΏθορᾶς ἐστιν, 6 0k ἵσταται. 

Διὰ τοῦτρ πτερὰ τοῖς ατρουθίοις, ἵνα φύγῃ παγίδα" 
xai διὰ τοῦτο λοχισμὸς τοῖς ἀνθρώποις, ἵνα ἐχφύ» 
γωσιν ἁμαρτήματα, 

O3 παύεται λογισμοὺς fj διάνοια «ίκτουσα * 0 
ὃξ τοὺς μὲν Φαύλους ἕκτιλλε, τοὺς δὲ ἀγαθος 
Υεῴβγει. 

Οὐύχ ἡ τῶν πράξεων ἀποχὴ διχαιοῖ τὸν ort, 
ἀλλ fj τῶν ἐννοιῶν ἀγγεία καὶ εἰλιχρίνεια, 

Ἐπισχοτεῖ τῷ μὲν ἠλίῳ πρλλάκις τὰ νέφη, τῷ 0 


^ λογισμῷ τὰ πάθη. 


Ἐκ μὲν τοῦ ποδὰς ἣν ἄκανθαν', kx δὲ τῆς ἀλότου 
Φυχῆς τὴν ἄγνοιαν ὑπεξελέσθαι δεῖ. 
'O τῷ λογισμῷ πῄντᾳ map! ἑαυτῷ σκοκῶν, 
Τὸ xaxby ἀφαιρεῖ, τἀγαθὸν bk λαεμθάνει. 


"A ἄν αοι λργιζομέγῳ βέλτιστα, ταῦεᾳ τοῖς lgyos 


ἐπιτέλει. 
"A μὴ δεῖ ποιςῖν, unb. ἀπομοοῦ πριεῖν. 


Ac, ὤαπερ ἐξ εὐνομρυμένης πόλεως vursliiur 
στασιαστὴν ἄνθρωπαν, οὕτως Ex τῆς φυχῖς ν πρὸς 
τὰ φαῦλα κεχλιχότα λαχισµόν., 

ΛΟΓΟΣ ΣΕ’. 
Πρρὶ &xougiov καὶ ἀκομσέρυ, 

Ἐκεῖνος ὁ δαῦλος ὁ. γνοὺς τὸ θέλημα τῷ κθρίου 
αὐτοῦ, καὶ μὴ ποιῄσας, δαρῄσεται πολλά, ὁ δὲ pl 
γνοὺς, δαρήῄσεται ὀλίγας. 

Oba) δέ µοί ἐστιν, ἐὰν μὴ εὐαχγελίζωμαι. Ei T3? 








913 


LOCI COMMUNSS, -- PARS I. SERMO LXVI. 


914 


ἐχὼν τοῦτο πράσσω, μισθὸν ἔχω * εἰ δὲ ἄχων, olxos Α Nám si volens hoc faciam, premidm habco : sin 


νοµίαν πεκίστευµαι. 

Αχούσιος ἐκῆλθεν ἀπὸ προσώπου ἐἑξουσιάζον- 
«ec. 

"λμελγε γάλα, xaX ἔσται βούτυρον. "Eàv 6 ἑκτιέ- 
ζης µυκτῆρας, ἐξελεύσεται αἷμα ' ἐὰν δὲ ἐξέλχῃς 
λόγους, ἐξελεύσονται κρίσεις xal μάχαι. | 

Τὰ iv ἆδου xaxà οὗ θεὸν ἔχει τὸν αἴτιον, ἀλλ᾽ 


ἡμᾶς αὐτούς. 'Apyh γὰρ καὶ ῥίξα τῆς ἁμαρτίας τὸ 
ἐφ᾽ ἡμῖν xa τὸ αὐτεξούσιον. 


Ἐπαινοῦμεν τοὺς χατὰ προαίρεσιν ἀγαθοὺς, οὗ 
cob; ὑπό τινος ἀνάγχης εἰς τοῦτο Έχοντας. Ὅπου 
γὰρ προαίρεσις ἑτοίμην τὸ χωλνον οὐδέν. 

Βία γὰρ 1| φόδος ἀρετῆς οὐχ ἄν mots γένοιτο 


δημιουργός * ἐθελούφια γὰρ χαὶ οὖκ ἀνάγχης τὰ D 


χαλά. 

Τὸ ἐχούσιον Aum, phy «τοῦ ἀχουσίου τερτνοῦ τιμιώ- 
τερον., 

Τὸ μὲν γὰρ ἐχούσων μονιμώτερόν το καὶ άσφα- 
λέστερο». Φιλεῖ τὸ βίᾳ χρατούμενον ἑλενθεριάξειν 
καιροῦ λαθόµενον., 

Ποιμὴν ἀμέλγει, ef θέλοι, xal τοὺς τράγους, 

'AD3* ἀντὶ γάλακτος αἱμάτων «πηγὰς οἶσει. 

OQ τοὺς ἀνάγχῃ τῆς χαχίας ἀπεχομένους, ἀλλὰ 
τοὺς προαιρέσει, στεφανοῖ ὁ θεός. 

Οὐκ ἀνάγχῃ καὶ βίᾳ, ἀλλὰ βουλήἠσει καὶ γγώμῃ 
προσάγεται ἡμᾶς ὁ θεός. 

Οὐδεὶς καρπὺς ἀνάγχης, ἀλλὰ πᾶς μισθὸς προαι- 
ῥέσεως o0 yàp λογίζεται ὁ Bebo τὰ ἐξ ἀνάγχης, ἀλλὰ 
τὰ ix προαιρέσεως χαταρθούμενα, . 


Τὸ ix φύσεως ἀγαθὸν ἁδόχιμον, τὸ 05 ἐκ προαι- 
ρέσεως ἑἐπαινετόν. 

Ei! βούλει ἀταράχως xal εὐαρέστως ζᾖν, πειρῶ 
κοὺς συνοικοῦντάς σοι σύμπαντας ἀγαθοὺς ἔχειν . 


: ἕξβεις δι ἀγαθοὺς, éi τόὺς μὲν ἑχόντας παιδεύεις, 


τοὺς δὲ ἄχοντας, ἔπειτα xal Χειρωμένους ὀπολψεις, 
Συμφεύδεται yàp τοῖς φεύζουσιν fj µοχθηρία ἅμα 
καὶ ἡ δουλεία. ὀννυλόλειφθήδεῖαι δὰ τοῖς αυµδαί- 
vougl σοι ἡ χρηστότης xal ἡ ἐλενθερία. 
AOFOZ ZG". 
Περὶ φὔδὺυ Κυρίου, καὶ ázAoc. 


jnyitns, disporisatio cbnrntiégáà est mihi. 
Invitus exivit a facie potesthtem Babentis. 


Prov. xxx. Lac si premas, butytum exit ; qui 
nares erungit, sanguinem elicit : sed 131 si pro- 
tuleris verba, lites erunipent el pugnie. 

Incerti, Deus non auctor est. malorum apud ἵη- 
feros, sed uosipsi. Principtum enim et radix pec- 
cati est. arbitrium nostrum, et voluntatis nostra 
libertas. 

Laudamus eos qoi ex animi instituto, non ada- 
οἱ aliqua necessitate, beni sunt. Nam ubi prompta 
voluntas est, nibil prohibet. 

Wis aut metus non possunt efficere virtmem; 
ex voluntate etiim, non necessitule profteiseuhtur 
bona. 

Molesium | sporitsnenm involdintarfo jugunido pre- 
stat. 

Theologi. Voluntarimu eni stabllius et tutius 
e&t. Quod vielenter vincitur, id occosiqnem nactum 
in libértatem se ásserere solet. 

Paster si velit hircos etiam mulget; 

Sed pro lacte sanguinis fontes hsuriet. 

S. Chtysost. Non. diég qui necessario, sed qui 
sponte sua vitiis absGihent, Deus coronat. 

Deus nos slleit, non vi et necessHaté, sed per 
voluntatem et rajienem. 

Nullus est rfecessildti$ fructus, sed omnis merces 
voluntati tribujtur. Not ebim reputat Deus quee 
necessario, Sed quie nltro consultóque reete ge- 
runtur. 

Choricil, Productam a natura bonum non. appro- 
batur; a volnntate vero natum liudsbile est. 

Epicleii. Si vie sine perturbatióne ey placide vi- 
vere, fac ut omnes Ghi familiares boni sint : erunt 
autem boni, si volentes erudias, invitos vero (im 
Grreco additur, ἔπειτα καὶ χειρωμένὸυς) dimittas. 
Simul enim fugientibus illis Hbptoliilas el servitus 
avfegient ; relinquetur. autem €um Ἠίς qui tibi - 
conyersantur probitas et libertas. 


SERMO LXVI. 
Dé timore Domini, ét de timore in genere. 


Μὴ φοδηθήτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόγτων τὸ σῶμα, Ὦ — Matth. x. Ne timeatis ab illis qui porpus occidunt, 


«Ἡν δὲ ψυχην uh δυναµένων ἁποκτεῖναι. 
Τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυµον, ἡ δὲ σὰρᾷ ἀσθενής, . 


"Es! ἀληθείας καταλφµδάνω, ὅτι οὖν ἔστι προσ- 
ωπολἠπτής 6 θεὸς, ἀλλ᾽ bv παντὶ ἔθνει ὁ φοθού- 
µενος αὐτὸν xal ἔργα ζόμενος διχαιοσύνην, δεχτὶς 
αὐτῷ ἐστιν. 

ἀόδὸς Κυρίου aryl ζωης, mote? δὲ ἐχχλίνειν ix 
πἰχγἰδὀς θανάτον. 

Τέλος λόγου τὸ πᾶν ἄχόυε, τὸν θεὸν φοβοῦ, xal 
«X6 ἐντολὰς αὐτοῦ φύλασσε * ὅτι τοῦτο md, ἀνθρω- 
πος. 

Χρήματα xol ἰσχὺς ἀνυψθῦσι xaoblgy, xat ὑπὲρ 
ἁμφότερα φὀθὸς Κυρίου. 


animam vero οορἰἆεγθ non pessunt. 


Ibid. xxy. Spirilus quidem promptus est, caro 
autem imbecillis. 

Act, xi, In verjtate deprehendo, quod Deus non 
est personarum, aeceptor, sed ih omni gente qui 
metuit ipsum et justitiam facit, aeceptus est εἰ, 


Prov. xiv. Tidetor Domini fqus vite, facit autem 
declinare a laqueo moris. 

Audi omnem sermonis summed, Deum limá, et 
precepta ejus custodi. 


Eccli. XL. Pecunis et vires extollunt cor, uirume 
que vero superat timor Domini. 


9*3 


ANTONII MELISS/E (5 


S. Desilii. Timores non inutiles sunt prudentibas, A Οἱ φόδοι τοῖς εὖ φρονοῦσιν οὐχ ἄχρηστοι, ἀλλὰ 


sed valde boni et salubres. Quamvis enim eos fleri 
deprecamur, 119 factis tamen castigamur. Afflicia 
enim anima approquinquat Deo, ut pulcherrime 
.a'icubi dieit P: trus. 

Theologi. Non oportet initio a contemplatione fa- 
rto in timorem descesdere ; contemplatio enim 
freno destituta, cito ad abrupta nos trahere potest ; 
sed timore eruditi, purgati οἱ quasi. extenwati in 
a'tum efferamur. 

Crepitantibus foliis terrentur lepores, 

* Viri autem timidi rerum umbris. 

S. Chrysost. Non tantum verhis effici potest quam 
timore, Nam timor gehenuz regni corenam nobis 
alferet. 

Multorum nobis bonorum, $i velimus, causa sit 
diabolus : metuentes enim insidias ejus, sobrii su- 
mus et memores Dei. Nam qui videt instantem 
hostem, ad illum confugit qui potest opem ferre. 

Climacis, Quemadmodum solis talius per fora- 
sen illapsus, quidquid in domo est illustrat, ita 
ut vel minima videantur, et pulvis ipse volitons : 
sic etiam Dei timor, cam discretione natus in eorde, 
omnia ejus peccata prodit. 

Severiani. Dei timor initium est salutis hominum, 
et lex divina radix est nobis omnium bonorum. 

Bias. Bias interrogatus quidnam in vita metu va- 
Cart, dixit : Reeta consciemia, 

SERMO LXVII [al. CH. 
dDe lege. 

Joan. vim. Jadicium. meum justum est, quia non 
δικη solus, sed ego et qui misit me; et in lege ve- 
Φίγα scriptum est, qued duorum hominum testi- 
moníum verum sit. 

Rom. 1. Qui sine lege pecearunt, peribunt étiam 
sine lege; et. qui in lege peccarent, per legem 
judicabuntur. 

Salomon. Legem cognoscere ost bonse mentis, 

"Eccli. xx. Qui. legem. Domini servat, imperat 
cogitationibus suis (vel servat voluntatem ejus). 

S. Basilii. Non leri potest ut. servetur qui non 
facit opera secundum pracepta Domini, neque ul- 
lum ex przcep!is sine periculo negligitur. Nam 
inaudita res est constituere nos judices legislatoris, 
ei legum ejus alias admittere, alias rejicere. Si 
enim perfectum esse oportet Dei hominem, om- 
^no necessarium est ut in omnibus preceptis 
absolutus sit, ad modum et summam perfectionem 
Christi. Imo, ex lege divino, quantumcunque 
purum sit sacrificiam, indignum est cultu Dei. 
Legem observans, ejicies timorem. 
Yacat euim timore quilibet custos legis. (Theologi. ) 

Duo sunt quibus regimur, natura et lez. "Forior 
autem est natura quam lex . 

S. Chrgsost. Pecentiy ex necessitate -  coiimissis 
leges etiam ignoseunt. 

Legum genera tria sunt, lex nature, lex scri- 
pta quceMoysi data est jet gratie, ^ 


λίαν καλοὶ xal σωτήριοι. E! γὰρ χαὶ γίνεσθαι αἱ- 
τοὺς ἀπευχόμεθα , Ὑενομένοις ve παιδευόµεθα. Κά. 
pvouca γὰρ doy ἐγγίζει θεῷ, φησί που θαυμασώ. 
τατα λέγων ὁ Πέτρος. 

Οὐκ ἀπὸ θεωρίας ἀρξαμένους el; Φφόδον χρὴ τα. 
ταλήγειν. θεωρία vp ἀχαλίνωτος τάχα ἂν xol xz 
κρημνῶν ὥσειεν" ἀλλὰ φόδῳ στοιχειουµένους, xal 
καθαιροµένους, xax ἵνα οὕτως εἴπο, λεπτυνομένος, 
el; Odo; αἴρεσθαι. 

Φύλλων λαγωοὺς Exqobousty ol κτύπηι, 

Άνδρας δ' ἀνάνδρ.υς αἱ σχιαὶ τῶν πραγμάτων 

Οὐ τοσοῦτον ἑργάσασθαι δυνήῄσεται λόχος, " 
ἐργάζεται φόδος. 'O Υὰρ τῆς γεέννης φόδος τὸν τῆς 
βασιλείας ἡμῖν Χομιεῖται στέφανον. 

Αἴτιος ἡμῖν πολλῶν ἀγαθῶν, el βουλοϊμεθα, d 
διάδολος  δεδοιχότες γὰρ αὐτοῦ τὰς ἐπιθουλὰ», 
νήφομεν χαὶ µεμνήμεθα τοῦ Θεοῦ. 0 Υὰρ Σφεστὺτα 
«by ἐχθρὸν ὁρῶν τῷ δυναμένῳ προστρέχει βοηθεῖν, 

Ὥσπερ ἀκτὶς ἡλίου δι’ ὁπῖις εἰσελθοῦσα bv οἵχῳ 
πάντα φωτίζει, ὡς xal τὸ λεπτότατυν ὁρᾷν, τόν τε 
κονιορτὴὰν πετόµενον * οὕτως xal φόδος θεοῦ μετὰ 
διαχρίσεως Ev χαρδίᾳ γενόμενος, πάντα αὐτῆ τὰ ab 
τῆς ἁμαρτήματα ὑποδεῖχνυσιν. 

'Apyh σωτηρίας ἀνθρώπων ὁ τοῦ Θεοῦ φόδς, 
χαὶ ῥίζα πάντων àv ἡμῖν ἀγαθῶν ὁ τοῦ Θεοῦ Vue. 

Βίας ἑρωτηθεὶς τί ἂν εἴη τῶν κατὰ τὸν βίον ie 
6ον, εἶπεν, ἸΟρθὴ συνείδησις. 

ΛΟΓΟΣ 37. 
Περὶ νόµου. 

Ἡ κρίοαις ἡ ἐμὴ δικαία ἑἐστῖν, ὅτι μόνος oit 
εἰμὶ, ἁλλ᾽ ἐγὼ χαὶ ὃ πέµμφας pe * xa ἓν τῷ νόμψ τῷ 
ὑμετέρῳ γέγραπται, ὅτι δύο ἀνθρώπων fj μαρτυρὶε 
ἀληθής ἐστιν. 

"Όσοι ἀνόμως Ίμαρτον, ἀνόμως xaX ἀπολοῦνται' 
xai ὅσοι ἓν νόμῳ Ίμαρτον, διὰ νόµου χριθήσοντα. 


Τὸ νόµον γνῶναι διανοίας ἐστὶν ἀγαθῆς. 

Ὅ φυλάσσων vópov Κυρίου χρατεῖ τοῦ ἐννοήμα- 
τος αὐτοῦ. 

O60 δυνατὸν σωθῆναι μὴ ποιοῦντα τὰ κατ ἐντοὶὴν 
τοῦ Θεοῦ ἔργα, οὔτε τὸ παριδεῖν ει τῶν προσ 
ταγµένων ἀκίνδυνον. Δεινὴ γὰρ d) ἔπαρσις xps 
ἡμᾶς τοῦ νοµοθέτου χαθέζεσθαι, xal τοὺς μὲν ἐγαρί- 
νειν τῶν νδµων, τοὺς δὲ παραπέµπεσθαι. El 1d? 
δεῖ τέλειον εἶναι τὸν τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπον, ἀνάγχη 
πᾶσα διὰ πάσης ἑντολῆς χαταρτισθῆναι, εἰς µέτρον 
ἡλιχίας τοῦ πληρώματο; τοῦ Χριστοῦ * ἐπεὶ καὶ 
τὸν θεῖον νόµον, χἂν χκαθαρὸν T τὸ τελούµενον 
ἀπρόσδεκτον εἰς θυσἰαν τῷ θιῷ. 

Νόμους φυλάττων, τοὺς φόδους ἔξω βαλεῖς, 
Φόθων γὰρ EE πᾶς ὁ τοῦ νόµου φύλαξ. 

Δύο μὲν γὰρ τὰ διάγοντα ἡμᾶς ἐστι, φύτις ααὶ 
γόµο;. Κρατεῖ δὲ τοῦ νόµου ἡ φύσις. 

Ἔσασι χαὶ οἱ νόμοι τὰ ἐξ ἀνάγχης συγγινώσκευ 
ἁμαρτιήματα. 

Ῥϊδη τῶν νόμων τρία, νόμος ὁ τῆς φύσεως, νόμος 
6 τοῦ γράμματος ὁ τῷ Μωῦσεϊῖ δοθεὶς, νόμος ὁ τῆς 
χόριτος. 





rt LOCI COMMUNES. — PARS 1. SERMO LXVIII. 


118 


Z2)toxog ὁ τῶν Λοχρῶν νομοθέτης τοὺς νόµους A — Zaleucus. Zaleueus Locrensium legislator lege« 


τς ἀραχνίοις εἶπεν ὁμοίους εἶναι. Καὶ γὰρ εἰς - 


ἐχεῖνά ἐὰν ἐμπέσῃ μυῖα ἡ χώνωφ, χατέχετχαι. ἐὰν 
δὲ σφῖξ 3) μέλισσα, διαῤῥηξασα ἀφίοταται. Ἐν τοῖς 
νόµοις ἐὰν ἐμπέσῃ πένη:, συνέχεται * ἐὰν δὲ πλού- 
σος, ἡ δυνατὸς λέγειν, διαῤῥήξας ἀπατρέχει. — 

Σύλων ἐρωτηθεὶς ὑπό τινος, πῶς ἄρ.στα αἱ πύ- 
etg οἰχοῦνται, ἔφη * ᾿Εὰν μὲν οἱ πολίταε τοῖς áp- 
χουσι πείθωνται, οἱ δὲ ἄρχοντές τοῖς νόµοις. 

Tel; μὲν δούλοις ἡ ἀνάγχη νόμος 3, τοῖς δὲ ἐλευθέ- 
ροις Ó νόμος ἀνάγχη. 

Νόμος βούλεται μὲν εὐεργετεῖν βίον ἀνθρώπων * 
οὗ δύναται δὲ ὅταν αὐτοὶ βούλωνται πάσχειν; ἐν 
Υὰρ τοῖς πειθοµένοις ἐνδείχνυται τὴν ἰδίαν ἀρετὴν. 


aranearum telis. comparabat. iilis enin. 113 οἱ 
musca vel culex inciderit, detinetur : sin vespa aut 
apis, lacerat tela:n et avolat, Et in leges 8i pauper 
inciderit, retinetur : sin aliquis dives aut disertus, 
perrumpens evadit. 

Solon. Solon rogatus a quodam quomodo optime 
civitates habitarentur, dixit : Si cives principibus, 
principes legibus obediant. 

Demadis. Servis quidem necessitas lex est , libe- 
ri* 2uteu) lex est necessitas, 

Epictecti. Legis scopus est bene mereri de vita lio- 
minum; non potest autem erga hominus benetlea 
esse, quando ipsi pati volunt ; solis euim obedien- 
bus suam virtutem declarat.. 


Ὥσπερ τοῖς νοσοῦσιν Ιατροὶ σωτῆρες, οὕτω καὶ D — ori servator cst medicus; injuriau pasel, les. 


τοῖς ἁδικουμένοις οἱ νόμοι. 

Νόμοι ἁληθέστατοι οἱ δικαιότατοι. 

Nópq xol ἄρχοντι xal τῷ σοφωτέρῳ εἴχειν xó- 
σμιον. 


Τὰ xàpX νόμον γινόμενα ἀντὶ μὴ γινοµένων alot. 
ΛΟΡΟΣ ZH. 


Περὶ τοῦ ὅτι δεῖ τιμᾷν ἀρετὴν, xal κο.άζει 
«axíav. 

Ἐκπορευσονται ol τὰ ἀγαθά ποιῆσαντες εἰς &vá- 
στασιν ζωῖς, οἱ δὲ τὰ φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνά- 
στασιν χρίσεως. 

Οἶδε Κύριος εὐσεδεῖς Ex πειρασμοῦ ῥύεσθαι, 
ἀδίχους δὲ εἰς ἡμέραν κρίσεως κολαζοµένους τη- 
ρεῖν. 

Ζημιουμένου ἀχολάστου, πανουργότερος Υΐνεται 
ἄχαγο;. 

Πανοῦργος, ἰδὼν πονηρὸν τιμωρούμενον, κραταιῶς 
αὐτὸς παιδεύσται. 

Οὐ δίχαιον ἀτιμᾶσχαι πτωχὸν συνετὸν, xal οὐ χα” 
θἴχον δοξάσαι ἄνδρα ἁμαρτωλν. 

Abe τῷ δεοµένῳ, καὶ μὴ δῷς τῷ ὀρχουμένῳ, ἵνα 
μη μετὰ τῶν σῶν χρημάτων καὶ τὴν ψυχὴν ἀπολέ- 
σης τὴν ἐχείνου * σὺ γὰρ αἴτιος el τῆς ἐχείνου ἁπω- 
λείας δ.ὰ τῆς ἁκαίρου Φφιλοτιµίας. El γὰρ οἱ ἐπὶ 
τῖς ὀρχέστρας Ίβεσαν, ὅτι τὸ ἐπιτήδευμα αὗὑτοῖς 
ἀκερδὲς ἔμελλεν ἔσεσθαι, πάλαι ἂν ἑπαύσαντο ταῦτα 
ἐπιτηδεύοντες, 


Leges verissima sunt qus justissimse. — 

Legi ct principi-et sapientiori cedere deeorum- 
est. 

Qu praeler legem fiunt, pro non facus lrabentur. 


SERMO LX VIII [a/: II]. 


Virtutem honoramdam eit vitium. puniendum | esse. 


Joan. v. Egredientur qui bona fecerunt, ad re- 
surrec(lonem vite, qui vero mala perpelrarunt, 
ad resurrectionem judicii. 

ΙΙ Petr. i. Novit. Dominus pios 4 ltentationc 


C liberare, injustos autem ad diem judieii puniendos. 


reservare. 

Solomon. Cum punitur luxuriosus, prudentior 
evadit innoceus. 

Prudens mulio fM doctior cum wdel improbüra 
puniri, 

Eccli, x. Pauperem prudentem contemnere non 
justum est, neque peccatorem honore affici decet. 

S. Chrysost. Egenti dato, et saltanti ne dederis, 
ne cum tuis pecuniis animam quoque illius perdas. 
Tu enim intempestiva liberalitate causa es perditio- 
nis ejus. Nam, si scirent qui frequentant. orche- 
stram, inutile sibi hoc studium futurum, pridem 
sane his rebus vacare desilssent. 


Αδικεῖ τοὺς ἀγαθοὺς ὁ φειδόµενος τῶν κακῶν. D — [5a. Injurius est bonis qui parcit malis. 


"Ὅσοι τοὺς ἁδικοῦντας κολάξουσιν, οὗτοι τοὺς ἅλ- 
ληυς ἀδικείσθαι χωλύουσιν, 

'O ἀρετὴν τιμῶν πρώτην ἀλήθειαν τιμᾷ, καὶ μά- 
λιστα ὡς ἀγαθοῦ παντὸς ἡγεμονεύουσαν. 

Σόλων ὁ σοφὸς ἐχείνην εἶπεν ἄριστα οἰχεῖσθαι τὴν 
πόλιν, ἐν ᾗ τοὺς ἀγαθοὺς συµδαίνει τικᾶσθαι, χά- 
κιστα δὲ οἰχεῖσθαι, àv f] τοὺς χαχούς. 

Δύο ἀφορμαὶ χ:νοῦσιν ἄνθρωπον εἰς Θεοῦ ἐπιμέ- 
λειαν, τιμωρία δνσσεδείας, καὶ γνώμης εὐσεβοῦς 
ἁμοιδα[. 


᾿Αφόρητος γίνεται χαχία ἑπαινουμένη. 


Mh τιµωµένης ἀρετῆς ἡ κχαχία παῤῥησιάςε- 
ταιο 


Qui puniunt injurios, ne aliis injuria fiat prohi- 
bent. 

Qui virtutem colit, primo et maxime veritatein 
colit , utpote ducem bonorum omnium. 

Solon. Solon ille sapiens optime dixit habitari 
civitatem illam, in qua boni honorantur, pessin:e 
autem illam, in qua mali. 

Sexti. Du:e cause movent hominem ad cultum 
Dei, impietatis piena, et mentis pix remuneratio. 


improbitas si laudetur, intolerabilis fit. 


Procopii rhetoris. Ubi virtus non honoratur, ibi 
v.alitia libertate fruitur. 


919 
114 SERMO LXIX. [a/. IU], 
- Molitiani έτει facilem et viriutem acquisitu diffcilem. 


Matih, vii. lngredimiul per angustam portatn : 
lata etiim est porta, et ümpla vid deducens ad per- 
niciem. 

Webr. xii. Omnis. oástigatio in presens quidem 
non videlur esse gaudii, sed molestie. Αἱ postea 


ANTONII MELÍSSAR 


À 


fructum tranquillum justitia reddit lis qui per illam . 


fuerinl exercitati. 

Prov. xw. Est via qui videlur ápud- homines 
recia esse, finis aetem ejus procedit ád fundum 
inferorum. 

Eccli. xxi. Via. peccatorum lapidibus est com- 
planata, at in exitu ejus orei fovea. 

Basilii. Quodnam bonum facile est? Quis dor- 
miens tropreum statuit? Quis indulgens deliciis et 
tibiarum concetitui, conUnentiz coronis redimitus 
est? Nulies sine cursu meruit bravium. Labores 
gignuni gloriam, et certamina coronás acquirunt. 

Multi mülti& ab adolespentia collectis, poslquám 
slatis medium áifigerunt obórtis afflictionibus per 
spiritus malitis, non potuerunt ferre vim tempe- 
Siatig, utpote imperiti gubernationis, et rerüm 
suarum omuium jacturam fecerunt. 


Theolsyi. Vjx prsstari potest recta virtus, et 


non parvis laboribus comparatur. 

Hara et ardua est possessio boni, licet. multa 
sint qua ad bonum alliciant οἱ provocent. 

In promptu est improbitas, neque quidquám (41η 
facile quam (ieri malum. 

Aque diflicile ést vel acquirere bonum aliqdod 
ab initio, vel atquisitum conservare. Sepius enim 


quod industria tonquisivit, negligentia perdidit, - 


el quod ignavia pessumdedit, 
ravit. 

Facilius est vitii participém fleri, quam commü- 
nicare virtutem. 

Ut materia bumida ignem, sié hominum natura 


diligentia. recupe- 


bonum vix comprehendit ; plurimi autem: ad mala 


perpetranda prompti et idenei sunt. 


989 
ΛΟΓΟΣ H8, 
Περὶ τοῦ δει εὔκολος ἡ κακία, καὶ δυσόὀριστος 
ἀρετή. 


Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πόλης, ὅτι πλατοῖα f 
πύλη, καὶ εὐρύχωρος 1, κ, ἁἀπάγουσά εἰς την 
ἀπώλειαν, 

Πᾶσα Παιδείὰ Πρὺς μὲν » mapby οὗ δοχεῖ χα- 
ρᾶς εἶναι, ἀλλὰ λύπης " ὕστερον δὲ χαρπὺν slpn- 
νιχὸν τοῖς δι αὐτῆς ἐγγεγυμνασμένοις ἀποδίδω- 
e. 

Ἔστιν ὁδὺς, ἢ δοχεῖ παρὰ ἀνθρώποις ὀρθὴ εἶναι, 
τὰ δὲ τελευταῖα αὐτῆς ἔρχεται εἷς πυθµένα Sov. 


Ὃδὺς ἁμαρτωλῶν ὠμαλισμένή ἀπὸ λίδών, καὶ ἐ' 
ἑσχάτου αὑτῆς βόθρος &5ov. 

Τ/τῶν ἀγαθῶν εὔχολον; Tig καθεύδων ἑρόπαιον 
ἕστησεν; Τίς τρυφῶν καὶ χαταυλούµενος τοῖς τῆς 
xaptzplac στεφᾶνοις κἀτελοσμήθη; Οὗδεὶς μὴ δρα- 
μὼν ἀνείλετο Bpa6etov. Πόνοι γεὐνῶσι Ó56av, χά- 
µατοι δὲ προξενοῦσι ὀτεφάνους, 

Πολλοὶ πολλὰ συναθροίσαντες ix νεότηἔος, περὶ 
τὰ µέσα τοῦ βίου γενάµενοι, ἑπαναδτάντων αὐτοῖς 
πειρασμῶν Ex τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας, οὐκ 
ἤνεγχαν τοῦ χει μῶνος τὸ βάρος, διὰ τὸ τὴν χυδέρ- 
νησιν αὐτοῖς μὴ παρεῖναι ἀλλὰ Άάντων ἑχείνων τὴν 
ημίαν ὑπέμειναν, 

Δυσχατόρθωτος fj ἀρετὴ, καὶ οὐ μιχροῖς ἁλὶαχὲ- 
ται πόνοις. 

Σπάνιον dj τοῦ ἀγαθοῦ κτῆσις χα) πρόσαντες, χᾶν 
εἰ πολὺ τὸ μεθέλκον ef xal προκαλούµενον. 

Πρόχειρυν πρᾶγμα fj µοχθηρία, χαὶ οὐδὲν οὕτω 
ῥᾷδιον ὡς τὸ γενέσθαι κακόν. 

Τῆς αὐτῆς ἐστι δυαχερείας xal κνήσασθαί τι ty 
ἀγαθῶν δὐχ ὑπάρχον, xal χτηθὲν διασώσασθαι. Πολ- 
λάκις γὰρ ὃ μὲν απουδῃ προσέλαδεν, ῥᾳθυμία διξ- 
φθειρεν, ὃ δὲ ὄχνος ἀπώλεδεν, ἀνεχαλέσατὺ impi- 
λεία. 

Kaxlag; ῥᾷον μεταλαδεῖν, $ ἀρετῆς μετάδοῦ- 
vat. 

Δύσληπτον μὲν τὸ ἀγαθὸν τῇ ἀνθρωπῖνῃ φύσει, 
ὥσπερ xal τὸ mop ὕλῃ τῇ ὑγροτέρᾳ * ἔτοιμοι δὲ 
πρὸς toU κακοῦ ἐργασίαν ol πλεῖστοι χαὶ ἐπιτῆ- 
δειοι, 


Celebritas illa maalitis multos allicit ad similem [y — T^ tv ᾿καχίᾳ περἰθλαπῖον, πολλοὺς slg τὸν ὅμοιον 


rerum lubricàrum áffectationem. 


Malitia faciliüs sequildür malum , quam impedi- 
tur a bono, 

Facilius est àb inilio. non cejlere-malitia, et pri- 
mum nascentem effugere, quam impedire et supe- 
rare progressam : quemàduiodüm et lapidem ab 
initio apprehendere et reliucre, quam | repellere 
cum In motu est. 


S. Chrysost. Multum voluptatis malitja, mullum 
autem laborís sudorisque virtuti. conjunctum est. 
Et quienam dibi gratià deberetur, aut quid merce- 
dis 318 acciperes, nisi negotium esset laborio- 
sum TEienim meltos osteiídere possem, qui natura 
mulieribus misceri oderant, Miosne temperantces 


ζηλον τῶν εὐολισῦ ἧτων ἐφέλκετᾶι, 

Πρόχειρον ἡ πονηρία τῷ κακῷ μᾶλλον ἀχολουθεῖ», 
3 ὑπὸ τοῦ κρείττονος ἀνακχόπτεσθαν. 

Ὅδβον γὰρ ἀπ ἀρχῆς μὴ ἑνδοῦναι xaxlav, xol 
προϊοῦσαν διαφυγεῖν, ἡ προξαΐνουσαν ἀναχόψαι, 
καὶ φανηναι ταύθης ἀνώτερον ' ὥαπερ xai πέτραν 
à» ἀρχῆς αἱρῆσαι καὶ κατασχεῖν, à φερορένην 
ἀνῴσασθαι, 

Πολλη μὲν ἡδονὴ τῇ xAx[q, πολὺς δὲ τῇ. àperi 
συνέζευκται πόνος xal ἱδρώς. Kai ποία σοι χάρις 
Tv; τίνα δ' ἂνί ἔλαθες μισθὸν, εἰ μὴ ἐπίπονον τὸ 
πρᾶγμα fv ; xol Y&p πολλοὺς ἔχω δεῖξαι φύσει τὸ 
μίγνεσθαι γυναιχὶ μισοῦντας. Τούτόυς οὖν σώφρο- 
νας καλέσοµεν, Ἡ στεφανώσοµεν; Ὀὐδαμῶς. Ἑωφρο- 








981 


LOCI COMMUNÉS, — PARS 1. SERMO LXX. 932 


σύνη Υᾶρ ἔδέιν ἐγκράτεια, χάὶ τὸ μαχόμενον πὶ- M vocabimus aut coronabimus ? Minime. Teniperan- 


ριγενέσθαι τῶν ἡδονῦ». 


Πολλὴ πρὸς τὴν χαχίαν &ctiy ἡ εὐχολία, xat ὀξόῤ- 
βυπος bs τὸ χεῖρον fj oie. 

Κόπῳ πολλῷ, καὶ βόγθῷ, καὶ ἱδρῶτι , χατοῤθοῦ- 
ται ἓν ἡμῖν ᾖθος χρἠστὸν καὶ εὐχατάστατον χαὶ 
τὰ πολλῷ µόχθῳ χατοῤθόύμενα δυνατὺν tv μιᾷ xat- 
pe poni ἀπολέόαι, 

ΛΟΡΟΣΟ. 
Περὶ εὐτευχίας καὶ δυσευχίαὀ. 
(Aslaei ει ἐέαῦθᾶ») 


tia enim est continentia οἱ volüptafes pugnando 
vincere. 

Gregor. Nysseni, Magna facililas esi ad nialitlam, 
et in deteriórá proclivis natura delabitur. 

Joan. Climacis. Labore niulio et ἐάἀστό mores 
boní et récte éonipositi in nobis effüciuntar : fleri- 
que potest ut que multo labore praclaré facta 
sunt, uno témporis momento perdantur. 

SERMO LXX [αὶ. CXLVIII]. 

| De fortuna bona et mata. 

Qui in bónd fortuna modum et disciplinam non 
adhibet, huic etíain dolenti consolatio nulla pro- 
derit. 


Μεγίστη: γὰρ ἔπικουρίά tot; ἀτυχοῦσι μετὰδολῆς β΄ Maxinium praesidium calamítosis est vicissitudi- 


ἐλπὶς, xa τὸ χρέξττον Ey ὀφθαλμοῖς. χείµενον. 


Πληγἡ xol; €$ φρονοῦσι Ππαϊδευμα γίνεται, xol 


κρείττων εὐημερίας πλλλάχὶς χαχοπάθεια. 

Μεγίστη συμφορὰ ἀνθρώπῳ δυσπραγοῦντι xal f 
ἑρημία τοῦ ἀνακτησομένου. 

Μέγα τῷ ἀτυχοῦντι φάρμαλόν ἔλεος ἀπὸ φυχῆς 
εἱἰσφερέμενος ' xal τὸ συναλγεῖν γνησίως πολύ τι 
κουρίἰζει τῆς συμφ2ρᾶς. 

Οὐ μικρὸν δὲ xa «5 ἐν εὐημερίᾳ γενοµένους uh 
εἰς λήθην ἐμπεσεῖν τῶν εὖε βγετησάντὠὺ. 

Θρήνει τὸν ἁμάρξωλὸν εὐθηνοῦντά τὸ ξίφος γὰρ 
αὐτῷ τῆς δίχης ἐπιτείνεται. 

fláveov σου τῶν πρἀΥµάίων χατευοδουµένων, 
ἐχδέχου µεταδολῆν xal πάλιν΄ ποτὲ ὑπὸ ἁπρόσδο- 


nis spes, et melior status ob oculos ositus. 

Atllictio pruderitibus diseip'i ina r t, ct melior eat 
interdum adversilas prosperitate. , 

Maxima calgmitas est homini misero destitui a 
quo restiiua(ur et récreetur. 

Magnum remediüm est inforiunato misericordia 
ex animo collata : et sincera eondolentia multo le- 
viorém reddit calamitatem. 

Non parum est si fortunati faeti non obliviscantur 
illorum a quibus affecti suni beneficiis. 

Nili. Luge peccatorem fortunatum. Intentatur 
enim ei gladius judicii, 

Cum Omnes res tux bene procedunt, exspecta 
mutationem : et rursus alias inopinatis malis cir- 


κήτων συμφορῶν xuxAodpevos, φαντάζου τὰ χρηστὰ C eumdatus, fausta et meliora tibi promitte. 


καὶ χρείττονα. 

Εὐδαιμονίαν κτήσασθαι μὲν, οὐχ εὐχέρές' κτη- 
θεῖσαν δὲ μέχρι τέλους διασώσασθα:, πολλῷ δυσχερέ- 
στερον. 

Πᾶσα συμφορὰ κοὐφή ἐστὶν ἀνδρὶ μὴ χούφψ. 


Οὔτε τὸν ἁῤῥωστοῦντα ἡ χρυσότους ὠφελεῖ χλί- 
vij, οὔτε τὸν ἀνδητον Á ἐπίσημος εὐτυχία. 

Tol; μὲν νοσοῦσίν᾽ la pou, τοῖς ὅ ἀτυχοῦσι φί- 
λαυς δεῖ συμπαρεῖναι. 

AL ἐπιφανεῖς τύχαι, χαθάπερ οἱ σφοδροὶ τῶν ἀνέ- 
µων, μεγάλα ποιοῦσιν ναυάγια. 

Ὥσπερ οἱ Ev εὐδίᾳ' ἠλέοντες xal τὰ πρὸς τὸν χει- 


μῶνα ἔχουσιν ἔτοιμα, οὕτως οἱ ἓν εὐτυχίᾳ φρονοῦν- p adversus tempestates in promptu babent : 


τες εὖ καὶ τὰ πρὸς τὴν ἀτυχίαν ἠτοιμάχασι βφηθή- 
pata. 

"Eoix£v'i τὐχή φανλφ ἀ γωνόθέτῃ: Πολλάχις Υὰρ 
τοὺς μὴ νιχῄσαντας στεφανοῖ. 

Ατυχίαν χρύπίε, ἵνα μὴ τοὺς ἐχθρούς σου εὖ- 
φράνῃς. 

Νόμιζε μηδὲν εἶναι τῶν ἀνθρωπίνων βέδαιον' οὔ- 
τω γὰρ οὔτε εὐτυχῶν ἔσῃ περιχαβῆς, οὔτε δνστυ- 
yov περίλυπος. 

Καὶ χυθερνήτης ἀγαθὸς ἑνίοτε ναυα γεῖ xai àvho 
σπουδαῖος ἀτυχεῖ. 

Καλὺν μὲν ἐπὶ ἑστίας φαίνεσθαι τὸ mop λαμπρὸν, 
ἐπὶ δὲ τῆς εὐτνχίας τὸν νοῦν. 

Σωκράτης ἐρωτηζεὶς, sl λυπεῖ τοὺς ἀγαθοὺς, ἔφη" 
€ Εὐτυχία πονηρῶν. » 


Photii. Felicitatem acqnirere non facile est : ae- 
quisitam vero ad finem usque servare multo diffi- 
cilius. . 

Evagrii. Homini non levi quzvis calamitas levis 
est. 

Plutarchi. Nec xgrum aurcis pedibus .suffultus 
grabatus juvat, nec gtoliduni insignis prosperitas. 

Αντί medicos, infortunatis amicos adesse oper- 
tet. 

Insignes fortunz, sicut. venti. vehementes, infe- 
rant magna naufragia. 

Ut qui celo sereno navigant, instrumenta etiam 
ita qui 
In leta fortuna recte sapiunt, praesidium quoque 
adversus infortunia comparaut, 

Fortuna similis est malo certaminum przsidi. 
Nam spe coronat illos qui non vicerunt. 

Iufortunium cela, ne gaudium parias inimicis 
tuis. 

116 !socratis. Nihil in rebss bumanis ürmum 
esse cogitea. Sie enim neque fortunatus nimiem 
gaudebis, nec infortunatus tristabere nimium. 

Democriti. Etiam bonus gebermator aliquan- 
do nsufragus fit, et vir industrius, infortunatus. 

In foco ignem, in bona fortuna mentem splende- 
re pulchrum est. 

Socratis. Socrates interrogaius quid bonis viris 
molestum esset, dixit : Felicitas malorum. 


81 


ANTONII MELI[SS.RE 


081 


Chuticlee. Solet enim prosperitas inopinata con- A Φιλεῖ γὰρ εὐημερία παράλογος ὕδρεω: ἔργα προ- 


tumelix facinora prolicere. 

Moschionis. Quem fortuna contumeliosum reddit, 
is vapulat etiam a benignis. 

Demonaciis, Ut musice rudes organis, sic indo- 
cti fortunis accommoare se nesciunt. 

Fuge lempus in bello virum revera fortem 
declarat, infortunium vero prudentem. 

Phacorini. ln lata fortuna ne superbias, et inops 
ne dejicias animum. Fortunw vices fortiter ferre 
scias. 

Alexander rez cum Diogeuem in dolio dormien- 
tem vidisset, dixit : ( Deest aliquid.) 

Àvarus quidam hac verba protulit (1) : 

Malo fortunz guttam, quam dolium mente plenum. 
Nam illà absente infortunata miens est. 

Cui quidam ος prudentia studiosis respondit : 

Stilla mihi mentis potius obtingat, quam fortune 
[mare. 

Demétrius. Demetrius illum qui sinistram fortu- 
uam ferre nequeat, ne dextram quidem ferre posse 
dixit. 

Cypséli. In leta fortutia moderatus, in tristi. pru- 
dens esto. 

Docti homines, qdemadmodum ín palzstra exer- 
citati, etsi cetiderint, stalim el cum dexteritate 
quadam ib infoftunio résurgunt. 

Àd faustam navigationem gubernatore et vento 
opus est, ad vite felicitatem vero ratione ét for- 
tüna. 

lsecratis. Wationis opem ceu boni medici in 
calamitate invocare oportet. 

Stultus, bona fortuna tanquam ebrietate nin.ium 
fruens, stultior evadlt. 

Fortunatorum antagonista est invidia. 

Qui meminit quid sit homo, nullum evenientem 
casum gre feret. 

Hieron iriterrogatus, quis felix esset, dixit : « Qui 
corpore sánus est, animo liberalis, et ingenio do- 
cKis. » 

Romulus dixit : « Qua nocent hominibus, vitam 
eorum docent. Multi enim cum ratone futura pra- 
videre non possint, patiendo res intelligunt. ^ 


χα)εἴσθαι. ο 

"Qv ἡ τύχη προπηλαχίζει , καὶ παρὰ τῶν πρᾶω» 
οὗτος. µάστιγας εὑρίσχεν. 

Οὔτε οἱ ἄμουσοι τοῖς ὀργάνοις, οὔτε οἱ ἆἁΛαίδευνος 
ταῖς τύχαις δύνανται συναρµόσασθαι. 

Δείχννσιν ἡ μὲν τροκὴ τὸν κατὰ ἀλήθειαν àv- 
δρεῖον, ἡ δὲ ἀτυχία τὸν φρόνιμον. 

Εὐτυχῶν ph ἔσο ὑπερήφανος, ἀπορήσας δὰ μὴ 
ταπεινοῦ. Τὰς μεταθολὰς τῆς τὖχης Υενναίως Exi- 
στᾶσο φέρειν. 

Αλέξανδρος ὁ βασιλεὺς, ἰδὼν Διογένην χοιμώμενον 
ἐν πίθῳ, ἔφη: Ὢ πίθε μεστὲ φρενῶν. Ὁ δὲ φιλόσο- 
Φος ἀναστὰς, ἔφη * "D βασιχεῦ µέγιστε, 

Θέλω τύχης σταλαγμὸν ἢ φρενῶν πίθον. 

Πρὸς ὃν τις ἀντέφησε τῶν φιλοφρόνων * . 
ἙῬανὶς φρενῶν uox μᾶλλον fj βυθὸς τύχης. 
*H; ῥ)] παρούσης, δυστυχοῦσιν αἱ φρένες. 


Δημήτριος τὸν μὴ δυνᾶμενον φέρειν ἀτυχίαν μηδ 
εὐτυχίαν ἔφη δύνασθαι., 


Εὐτυχῶν μέτριος ἴσθι, ἀτυχῶν δὲ φβόνιµος., 


Οἱ πεπαιδενµένὸι χαθάπερ ol ix παλαίστρας, x&v 
micust, ταχέως χαὶ ἐπιδεξίως bx τῆς ἀτυχίας ἐξ- 
αν[ότανἑαι, 

Εἰς μὲν «b εὐπλοῆσάι χυθερνἠξου xaX πνεύματος 
χρεία, εἰς δὲ τὸ εὐδαιμονῆσαι λογισμοῦ xal τύχης. 


Tv λογισμὺν ὥσπερ ἰατρὸν ἀγαθὸν ἐπ'χαλεῖσθαι 
δεῖ ἐν ἀτυχίᾳ βοηθόν. 

Εὐτυχίας ὥσπερ µέθης ἄφρων ἐπὶ πλεῖον ἆπο- 
λαὐσας, ἀνθητότεῤος γίνεται. 

Tov εὐτυχούντων ἀνταγωνιστὴῆς ὁ φθόνος. 

Ὁ μἐμνημένος τί ἐστιν ἄνθρωπος ἐπ' οὐδὲν τῶν 
συµθαινόντων ὃνσχερανεῖ. 

Ἱέρων ἐρωτηθεὶς, τίς ὁ εὐδαίμων, ἔφη: ε τὸ 
μὲν σῶμα ovs, τὴν δὲ ψνχὴν εὔπορος, «ihv δὲ φύ- 
σιν εὐπαίδευτος. ) 

Ῥωμόύλος ἔφη τὰ παθήµατα τοῖς ἀνθρώποις μα- 
θήµατα εἶναι περὶ τὸν βίον. Πολλοὶ Υὰρ οὐ δυνἀμε - 
vot τῷ λόγῳ προορᾷν τὸ µέλλον, τῷ πάσχειν ᾖαθον- 
το τὰ πράγµατα. 


Diodori. Oportet euim non. ex eventibus 117 D Xe τὰρ οὐκ ἐκ τῶν ἁποτελεσμᾶτων χρίνειν τοὺς 


bonos viros judicare, sed ex animi proposito. Illo- 
rum enim domina esse fortuna, hujus autem ipsa 
voluntas creditur. 

Felicioris ingenii est infortunia cum dexteritate 
ferre, quam ingeutem prosperitateu regere pr- 
denter. 

Libani: sophiste. Calamitates etiam valde !pru- 
dentem szpe propulerunt vcrba aliqua suis indigna 
moribus efferre. 

Bona corservare difficilius est quam acquirere. 


ἀγαθοὺς ἄνδρας, ἀλλ) ἐκ τῆς προαιρέσεως. Tou μὲν 
γὰρ ἡ τύχη χυρία, τοῦ δ᾽ ἡ προαίρεσις δοχιµάζε- 
ται. 

Εὐτυχέστερον ὑπάρχει δυμφορὰς ἐνεγχεῖν ἐπ'δε- 
ξίως ἢ τὰς εὐμεγέθεις εὐημερίας ἑμφρόνως. 


Àl συμφοραὶ καὶ τὸν ἄγαν σώφρονα πολλάκις ἑξή- 
va yov ἀφεῖναί *: ῥῆμα τῶν αὐτοῦ τρόπων &váZtov. 


Τὸ φυλάξασθαι τὰ ἀγαθὰ τοῦ Υτήόασθαι χάλεπκώ- 
τερον. 


(1)Graca cum Latinis non concordant, aj lectiouóm utramque consulto delimus, nam hec Diozenem 


dixisse nusquam legitur, 














965 
ΛΟΓΟΣ OA'. 
, Περὶ βίου ávopaA(ac. 

Ἁμὴν, αμῆν λέγω ὑμῖν, ὅτι χλαύσετε χαὶ θρηνἠ- 
σετε ὑμεῖς, ὁ δὲ κόσμος χαρήτεται, ἀλλ' f λύπη 
ὑμῶν clc χαρὰν γενήσεται. Ἡ vovit ὅταν τίχτῃ, λύ- 
πην ἔχει, ὅτι ἦλθεν dj ὥρα αὑτῆς * ὅταν δὲ γεννήσῃ 
τὸ παιδίον, οὖχ ἔτι μνημονεύει τῆς θλέγεως διὰ τὴν 
χαρᾶὰν, 0v: Σγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τὸν χύσµον, 


Tet; πλουσίοις iv τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε, ph 
ὑψηλοφρονεῖν, μηδὲ ἠλπιχέναι bri πλούτου ἁδηλό- 
τητος, ἀλλ᾽ ἐν τῷ Θεῷ τῷ ζῶνιει. 

Φύσε: μὲν οὐδὲν τῶν ἀνθρωπίνων βέδαιον, οὐδὲ 
ὑμαλὸν, ο”δὲ αὕταρχες, ἀλλὰ χύχλος τις τῶν Ἆμε- 
τέρων περιτρέχει πραγμάτων, ἄλλοτε ἄλλας ἐπὶ 
μιᾶ, ἡμέρας πολλάχις, ἔστι δὲ ὅτε xal ὥρας, φέρων 
µεταθολάς. Kal αὓραις μᾶλλον ἔστιί πιστεῦτιν οὐχ 
ἱσταμέναις, χαὶ νηὸς ποντοπυρούσης ἴχντσι, χαὶ νυ- 
κτὸς ἁπατηλοϊῖς ὀνείρασιν, ὧν πρὸς ὀλίγον ἡ χάρις, 
χα) ὅσα κατὰ ψάμμον παϊδες τυποῦσι παίτοντες, ἢ 
ἀνθρώπων εὐημερίαςι 

Νεχρῶν ἀχρποτότερα τὰ λαμπρὰ τοῦ παρόντος 
βίου. 

Ἐν τῇ εὐδίᾳ ὢν τοῦ βίου, ἐχδέχον ποτὰ χα) χει- 
μῶνα πραγμάτων. 

Τὸ περὶ τὰ φαινόμενα τὴν σπουδὴν ἔχειν ἴδιόν 
στι τοῖς µηδεµίαν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος ἑαυτοῖς 
ὑποτιθεμένοις ἑλπίδα. 

Mi, ἑξαπατάτω ἡμᾶς kv τῷ κόσμῳ τούτῳ περιφα- 
νη xal λαμπρὰ δεικνύµενα πράγματλ. Παρέρχεται 
Υὰρ πάντως, xal οὐδὲν τῶν ῥαινομένων στάσιµον. 

Πάντων σου τῶν πραγμάτων κατευοδουµένων, £x- 
ἐέχου καὶ ζημίαν. 

Πολλοὶ μὲν ἐπὶ τοῖς ἀμείνοσιν ἀλγοῦσι, πολλοὶ δὲ 
xai ἐπὶ τοῖς χείροσι χαίρουαι * πόσοι μὲν γὰρ πλου- 
τοῦντες ἄχθονται ; πόσοι δὲ πενόµενοι ἤδονται; "Αλ- 
ους χάλλός Rat ἰσχὺς ἔθλαψεν ' ἄλλους αἴσχος xal 
ἀσθένε:α ὠφέλησεν, Ἔτεροι τὴν εἰρήνην πρὺ τοῦ 
πολέμου τιμῶσιν ΄ ἕτεροι πολεμεῖν μᾶλλον fj εἰρήνην 
ἐθέλονσι. Τί δ᾽ οὐκ ἀεὶ τοραννοῦντές τινες ὁλοφύρον- 
ται; Καὶ «b µέγιστον, πλεΐῖστοι μὲν ὅσοι ἀηδῶς 
ζῶσι, πλεῖστοι δὲ ἡλέως ἀποθνήσκουσι. 

Ἱαυτόν ἐστιν ἐπὶ εὐτυχίᾳ µέγα φρονεῖν, xal ἐπὶ 
ὁλισθηρᾶς ὁδοῦ σταδ.οδρ,μεῖν. 


LOCI COMMUNES, — PARS I. SERMO LXXIT. 
A 


935 
SERMO LXXI [al. CXLVII]. 
De vite inequalitate.. 

Joan. xvi. Àmen, amen,ldico vobis, plorabitis et 
13mentabimini vos, mundus autem gaudebit, sed 
tristitía vestra in gaudium vertetur. Mulier cum 
parit, dolorem habet, quia venit hora ejus. Cui 
autem peperit puerum, jam non meminil anxie- 
tatis, propterea quod gaudeat hominem essc ua- 
tum in mundo, 

] Tin. vi. His quisunt divites in presenti saeculo, 
pracipe ne elato sint animo, neque spem poaaut 
in divitiis incertis, sed iu Deo vivente. 

Theologi. Natura quidem nihil ex rebus humanis 


- eonstans est, nec sibi aqualis, nec per se sufficiens, 


sed circulus quidam rerum: nostrarum γονέα, 


B alias atque alias in uuo die sepius, interdum ctiam 


hora una mutationes »flerens, Et potius licet cre- 
dere instabilibus ventis, et navis mare sulcantis 
vestigiis, et noetis fraudulentze somniis quorum 
b:evis est gratia, et quzecunque in arena pueri por 
ludum effingunt, quam hominum prosperitati. 

S. Chrysost. Quse in praesenti. vita splendere vi- 
dentur, inutilia sunt defunctis. 

Cumiranquillam degis vitam, exspectes olim tcp- 
pestav:m tuis rebus adfore. 

Gregor. Nysseni. Prascutibus rebus invigilare, 
proprium est illis qui nullam futuri sxculi spem 
sibi promittunt. 

Nili. Ne decipiant nos res illze, qua in hoc mun- 
do celebres ae splendidz videntur, Omnino euim 
pretereunt, et nihil ex apparentibus stabile est. 

Gum tibi omnia negotia (ua bene succedunt, ex- 
spectes quoque jacturaimn. 

Diouis Rom. Multi in meiiore statu dolent, mul« 
Ui in deteriore gaudent. Quot enim divites angune 
tur! quot vero pauperes lzetantur { Alis obfuit for- 
ma et robur : aliis deformitas et infirmitas profuit. 
Suni.qui pacem prz bello colant, alii bellum pari 
praeferunt, An non semper fere ia tyranuide coustie 
tuti babent quod lamententur? Et quod. maximum 
118 est, plurimi quidem moleste vivunt, plurimi 
vero libenter moriuntur. 

Idem est in secunda fortuna altum sapere, et. in 
lubrica via cursu contendere. 


Ἔοιχεν ὁ βίος θεάτρῳ * ol πολλάκις χείριστοι sby p — Aristongmi. Vita similis est theatro : quare. pes- 


κάλλιστον lv ἑαντοῖς χατέχουσι τόπον. 
Tal; τῶν χαιρὼν μεταδολαῖς καὶ οἱ σφόδρα δυνα- 
«ot τῶν ἀσθενεστέρων ἑνδςεῖς γίνοντλι. 
"Ανθρωπο, ὧν µέμνησο τῆς χοινῆς τύχῆςο 


θνητὺς πεφυχὼς, τὰ ὀπίσω πειρῶ βλέπειν. 


Βέδαιον οὐδέν ἐστιν ἐν θνητῷ γένει. 
Biol γὰρ οὖδεὶς ὃν προαιρεῖται τρόπον. 
ΛΟΓΟΣ 08’. 
Περὶ Αύπης xal ἀθυμίας. 
Μαχάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παραχλτθή- 
δῦνται. 
0€, ίψι, 1458 ἐν τῷ xét. 


simi sx pe primarium in eo locum obtinent. 
Democriti. Temporum mutatio facit ut. etiam 


. valde potentes infirmioribus indigeant. 


Hippothoontis. Homo cum sis, memor esto fortu- 
ne comunis, 
Euripidis. Mortalis natus, cura videre qui e 
[sequuntur. 
N.l est constans in genere imo:tali. 
Nemo enim'vivit quo desiderat imo:lo. 
SERMO LXXIL [ai. CXLIY]. 
i De teisiitia εἰ moerore. 
AMatth. v. Deati'qui lugent, quoniam ipsi conso- 
Jationem accipient. 
Affliciionem habcbitis in mundo. 


9i 


ANTONII WELISS/E 


Apost. Quis est qui me exhilaret, nisi qui molestia A: Τίς ἐστιν ὁ εὑφραίνῶν Με, εἰ μὴ ὁ λυπούµενος ἐξ 


per me afficitur ? 

Prov. ixv. Ut vestem. tinea, ét ligfnunr teredo, 
jta cor viri tristitia Imdit. 

Eccli. xxxvii. À tristitia. nmiórs cortingit, et tri« 
stitia cordis debilitabit vires. 

Colloquium cum aliis eodeth auimo affeetis om- 
nem solatur merorem. 

S. Basilii. lic igitur est prudens gubernator, qut 
ul conjicit. rem propositam decerc, contingentía 
quseque disponit, sitilis ipse sibi manens perpetuo; 
nec inflatus iri laetitia, neque dejeetus in calamitate. 


Theologi. Cominuníio et societas luctus solatio est 
dolenti. 

Tríistitia aliquando melior est voluptate, οἱ moe- 
s:;itia panegyri, et laeryme laudabiles inhonesto 
risu. ' 

Magnum enim remedium fertur a condolentibus. 
Nam qui xquali affectione laborant, plus solatii 
patientibus exhibent. 

Affliciio etiam quandoque bonum est pharmacum 
ad salutem. 

S. Chrysost. Meerendi tempus est, non cum male 
afficimur, sed cum male agimus. 

M«eroris excessus a naturali mente ssepius extur- 
bans animan submergere solet, etad omnia bona 
inutilem reddere. 


Tristitia in multos divis minus cruciat patien- C 


tein. 

Medieorum 1Η dicum (1) quod etiam in quodam 
stomachi affectu intempestiva moestitia contingat. 
Λη non idem nubis evenire probabile est, cum dole- 
mus, et dolendi causam nescimus? 

Ne cruciemur ergoin afflictionibus, sed oreinus ne 
inciJamus ju tentationem, imsianter verd susci- 
piamus. Sic enim et praesentia! peccata delemus, 
et οἱ quid justitie habemus, illam quojue reddi- 
mus illustriorem. 119" Argumento est Tob, qui 
magis claruit in tentatione: 

Nihil 2que splendidos etaunulatione diguos reds 
dit, et iofinitis bonis implet, ac inultze tentationes, 
p'ricula, labores, mo:rores, insidite perpetuw, οί 
ab illis struct, a quibus minime oportebat, atque 
ha:c omnia aquo et benigno animo ferre. 

Aflli.tionem habebitis in mundo, iuquit Christus ; 
snagis igitur dolendum esset, si nos id tempus de- 
liciis et otio tribueremus, quod Ghristes' afflictio- 
siis futurnm praedixit. 

Photii. Sola similes affectus expéttorum collo- 
quia merentibus fiunt solatia. 

Per aíflictionem bona parantaár hominibus, mala 
vero per inanem gloriam et voluptatein. 

Qui ab hominibus iujuriam patitur, effugit pec- 
cata et parem alll;ctienui epem consequitur. 

Qui mandatum. perfeeit, tentationem super' eo 


ἐμοῦ; 

Ὥσπερ οὓς ἵματίῳ, xal σκώχηξ ξύλῳ, οὕτως λύ- 
qt; &vbphc βλάπτει xapbtav. 

Απὸ λύπης ἐχδαῖνει θάνατος. xal Aósv καρδίας 
χάμφει ἰσχύν. 

Βάσης λύπῆς παρηγορία ἡ obe τοὺς ὁμοψύχους 
ἐστὶν ὁμιλία. 

Οὗτος οὖν ἔότιν ὁ νοήµων χυδερνῄήτης, 6 kotoy1- 
σµένως τῆς ὑποχειμένης φύσεως μεταχειριζόμενος 
τὰ αυμπίπτοντα, χαὶ ὃµοιός ác αὐτὸς ἑαυτῷ διαµέ- 
vtov, µήσςε ἑπαιρόμενος bv ταῖς εὐλυμίαι-, μήτε χα- 
ταπίπτων ἓν ταῖς συμφοραῖς. 

Φέρει παραμνθἰαν ὀδυνωμένῳ χοινωνία τῶν στε- 
ναγμῶν. 

Ἔστι ποτὲ ἡδονῆς λύπη τιµωτέρά, xav χατήφεια 
πανηγύρεως, xai γέλωτος οὗ καλοῦ δάχκρυον ἔπαι- 
Vtt^v. 

Μέγα ΥὰΡ t^ παρὰ τῶν ἁλγούντων gáppaxov * ot 
γὰρ τὸ [σον τοῦ πάθους ἔχοντες πλέον sisiv εἰς πα- 
ῥραμυῦίαν τοῖς Αάσχουσιν.. 

Ἔστι γὰρ ὅτε χαὶ τοῦτο φᾶρμαχον ἀγαθὸν el; σω- 
«nplav fj θλίψις, 

Καιρὸς ἀθυμίας οὑχ ὅταν πᾶσχωμεν χαχῶς, ἁλλ᾽ 
ὅταν δρῶμεν χακῶς. 

Ἡ ὑπερδολὴ τῆς ἀθυμίά; οἶδε xaX τῶν κατὰ φύ- 
σιν πολλάκις ἐχθάλλουσα φρενῶν ὑπ,δρύχιον ποιεῖν 
τὴν φυχἣν, xal πρὸς ἅπαντα ἄχρηστοτ ἑργάζεσθιι 
τὰ χαλᾶ. 

Ἡ λύχη εἰς πολλαὺς διαμεριζομένη μετριώτερον 
δάχνει τὸν πάσχοντα. 

Ἱατρῶν λέγουσι παῖδες, ὅτι xol παρὰ στομάχου 
χατασχκευἣν ἄχαιροι γίνονται λύπαι. Ἡ οὐχὶ καὶ καρ' 
ἡμῖν τοῦτο συαπίπτειν εἰχὸς, ὅταν ἀλγῶμεν, xol pi 
εἰδώμεν τῆς λύπης €hv ὑπόθεσιν; — 

ΜΊ τοίνυν ἀλύωμεν Ev. vol; θλίφεσιν;, ἁλλ' εὐχώ- 
µεθα μὴ εἰφελθεῖν εἰς πειρασμὸν, ἐπιστᾶντα δὲ δε- 
χώμεθα. Τά τε v5p ὄντα ἀμαρτήματα ἁποτιθέαεθ», 
el δέ τινα δικα.οσύνην ἔχωμεν, χαχείνην λαμπροτέ - 
βαν ἑρτατόμεθα - καὶ δείχνυσιν Ἰὰὼδ, τότε µειζόνως 
ῥιαλάνύφας. 

Oliv γὰρ οὕτω λαμπροὺς ποιεῖ χαὶ ζηλωτοὺς xai 
µυρίων ἐμπίπλησιν ἀγαθῶν, ὡς πειρασμῶν πλῆθος, 
καὶ χίνδυνο:, xai πόνοι, καὶ ἀθυμίαι , καὶ τὸ ὅτηνε- 
κῶς ἔἄπιθουλεύεσθαι, xol παρ ὧν οὐδαμῶς ἐχρῆν, 
καὶ πράως ἅπαντα φἑρειν. 

θλίψιν ἔξετε iv τῷ χόσμῳ, ὁ Ἀρισιός φῆσιν. Oiz- 
οὖν τότε μᾶλλον ἀλχεῖν ἐχρῆν, εἰ ὃν προεῖκεν 6 
Χρ'στὸς θλίψεως εἶναι χρόνον, τοῦτον ἑἐποιούμεῦς 
τρυφῆς xal ἀναπαύσεως χαιρὀν. 

Μύναι τῶν ὁμοιοπαθῶν ὁμιλίαι τοῖς: ἀθυμοῦσιν 
εὑρίσχονται παρηγορίαι. 

Διὰ θλίψεως τὰ ἀγαθὰ τεῖς ἀνθρώποίς ἠτοίματται, 
ópolue χαὶ τὰ xax óc χενοδοξίας χαὶ ἡδονῆς. 

Ἐκφεύγει ἁμαρτίας, ὁ παρὰ ἀνθρώπων ἁδιχούμε- 
voe, xai ὁμοίαν τῆς θλίψεως εὑρίσχει ἀντίληψιν. 

'O ποιήσᾳᾳ- ἐντολὴν ἑἐκδεχέσθω τὸν ὁκὲο αὐτῆς 


(1) Videtur de hypochoudriaco affectu. accipiendum, 


9e9 


LOCI COMMUNES. — PARST. SERMO LXXII. 


πειρασµόν. Ἡ γὰρ εἰς Χριστὸν ἀἁγάπη δι’ ἑναντίων A οχθρθείοι. Dilectio enim erga Christum per con- 


δοκιμάζεται. 
Φεῦγε πειρασμὸν δι ὑπομονῆς xal δεήσεως - εἰ δὲ 
ἑχτὺς τούτων ἀντιτάσοει, περισσοτέρως ἐπέρχεταιι 


Ἡ ἄνεσις, καὶ fj ἁμεριμνία, xal fj ἀνάπανσις, 
χαυνοῦσι xal διαχέουσι τὴν Φυχήν. Ul O6 πειρἀσμοὶ 
συσφίγγουσιν αὑτὴν, xal ἑνοῦσι τῷ θεῷ, ὡς λέγει ὁ 
προφήτης" τ Κύριε, bv θλίψει ἐμνήσθημέν σου. » 

Ὁδὸν μὲν τὴν λἐιοτάτην ἐχλέγεόθαι χρὴ, βίον δὲ 
τὸν ἁλυπότατον, 

Ἐπενδύεσθαι δεῖ τῷ μὲν θώραχι χιζῶνα, τῇ δὲ 
λύπῃ ὑοῦν. 

Σωκράτης ἐρωτηθεῖς, τί λυπεῖ τοὺς ἀγχθοὺ»:, εἷ» 
πεν  Εὐτυχία πονηρῶν. 


traria probatur, 

Fuge tentationem patientia et oratione : sin ahs- 
que his preewsidiis te opponas, vehemeutius inYa- 
dit. 

Dorothei. Wemissio, incuria οἱ quies láxam et 
dissolutan: reddent snimam; tentotiones vero 
constringdnte&m, et unilunt Deo, ut inquit. propheta 
liis verbis : e Domine, in afflietione memininius tui. » 

Plutarchi.NVia quidem  cligenda planissima, vita 


- vero tranquilissima. 


Thoraci tunicam, tristitia vero mentém et ra- 
tíonem introducere oportet. 

Socrates interrogatus quid bouis molestum esset, 
dfxit : Prosperitas improborum; 


'O αὐτὸς ἑἐρωτηθεὶς, πῶς ἄν τις ἄλυπος διάγου B Idem. interrogatus quomodo quis vitam tristitia vga 


Τοῦτο ἀδύνατον, εἶπεν ' οὗ γὰρ ἔστι πόλιν f) οΙκίαν 
οἰκοῦντα xal ἀνθρώποις ὁμίλ.Όντα μὴ λυπεῖσθαι, 


Τοῦτο γὰρ ἴδιον £v ὀφθαλμῶν, ἓν τοις µεγάλοις 
xaxolg τὸ μὴ ἐχχέειν δάκρυοον * Ev δὲ ταῖς µετρίαις 
σομφοραὶς ἀφθόνως τὰ δάκρυα χἀταφδεϊν. 

Πολλάχις γὰρ τὸ χαρᾶς ὑπερδάλλον εἰς ἀλγεινὸν 
περιίστησιν * χαὶ τῆς ἡδοτῆς τὸ ἅμετρον ἑπίσπαστον 
λύπην ἐγέννησεν. 

ἝἜ γεσθαι τοῖς τερπνοῖς εἴωθε 2X λνλήῥά. 

Et τίς πλεΐῖστα τῶν ἀγαθῶν κεχτηµένος, μετὰ τοῦ 
λυπεῖσθαι διάχει τὸν βίον, ἁπάντων ἂν εἴη καὶ τῶν 
ὄντων καὶ τῶν ἔσομένων ἀθλιώτατος. 


ctiam. degeret, respondit : Που fleri non potest. Nam 
qui iu civitate aut fainilia habitat, et cum hornini- 
Dus conversatar, non potest non sliquaiudo tristari. 
Leucippi. lloc enim proprium: est oculis, ut in 
miaguis malis lacrymas non effundant, in medio- 
cribus autom calamitatibus abunde lacrymenturi 
Coricii. unmoderatum gaudium smpius exit iu 
dolorem : et immodica: voluptas: aecersiiam ΠΜ)! 
tristitiam producit. 
Moschionis. Tristitia sequi solet. voleptatem. 
Theopempti.Si quis plurimas opes possidens cun 
tristia vitam transigit, is certe fuerit omnium 
qui sunt quique futuri sumt hominum miserrimus. 


Tov; ἄφρονας 6 χρόνος, τοὺς δὲ φρονίµους 6 λό- C Epicteti.Insipientes tempus, sapiemtes autem: ra- 


γος τῆς λύπης ἁπαλλάττει, 

Ἐὐγνώμων ὁ μὴ λυπούµενος ἐφ' οἷς μὴ ἔχει, àX- 
λὰ χαίρων ἐν ol; ἔχει. 

Ἐπίχτητας ἑρωτηθεὶς, πῶς ἄν τις τὸν ἐχθρὸν λυ- 
αήσῃ, 69" 'Eavvbv παρασχευάζων βἐλτιστα πράτ- 
τειν, 

Ὀδδεὶς ἁλύπως τὸν βίον διἠγαγεν, ἄνθρωπος ὢν, 
οὐδ᾽ ἄχρι τέλους ἔμεινεν εὐτυχῶν. ᾿ 

Οὐκ ἔστιν εὑρεῖν βίον ἄλυπον ἓν οὐδεν[. 


Àorox Or. 
Περὶ σιωκῆς wal ἀποῤῥήτων, 

Ἠᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ ἐὰν λαλήσωσιν ol. ἄνθρωποι, 
ἀποδώσουσι περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως. 

"Ἔστω πᾶς ἄνθρωπος ταχὺς slg τὸ ἀχοῦσαι, καὶ 
βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι. 

"Oc φυλάσσει τὸ ἑαυτοῦ στόµα, διατηρεί ix OX- 
Ψεως τὴν Ψυχὴν αὐτοῦ. 

Αντιλογίάν πραῦνει σιγηρὸς, ἀγαλῶν δὲ ζωὴν 
αὐτοῦ, φείδεται στόματος αὐτοῦ, 
. Μισῶν λαλιὰν, ἑλαττοῦται καχίᾳ. 

Αγαθὰ ἐχχεχυμένα ἐπὶ στόβατι χεχλεισμένῳ. 

'O σιγηρὸς καὶ νοήµων τιμῖς ἀξιωθήσεται. 


Σοφία κεχρυμµένη xai θησαυρὸς ἀφανὴς, τς 


ὠφέλεια iy. ἀαφοτέροις ; 
"Ἔστιν ἔλεγχος, xal οὐκ ἔστιν ὡραῖος. Καὶ ἔστι 
τις Gu Gv, χαὶ εὑρισχόμένος σοφός. 


tio moerore liberat, 

Sapit qui non t1tristatur propter absentia, sed 
gaudet presentibus. 

Epictetus interrogatus quomodo quis hosti dole» 
rem excitare posset, dixit : 1960 Si quis ita com» 
paret seipsum, ut optima quique faciat. 

Posidippi. Nullus hoiinum sine tristitia vitam 
transegit, neque fortunatus ad fiuein usque mansit, 

Euripidis. Non est in quoquam reperire vácuam 


tristitia vitam. 


SERMO LXXIII (al. ΧΟΙΗ]. 
De silentio el arcanis. 
Matth. xi. De omni verbo otioso quod locu 


D fuerint homines, in die judicii rationem reddent, 


Jacob. Oinnis homo sit celer ad audiendam, et 
tardus ad loquendum. 

Prov, xxi. Qui os suum custodit, 
servat animam suam. 


Tacitus lenit contentionem : et qui diligit vitam 
suam parcit ori suo. 


ab afflictivne 


Qui loquacitatem odit, malitiam minit. 
Eccli. xxx. Efusa bona sunt in ore clauso. 
lbid. xxi. Tacitas et prudens crit in pretio. 


Ibid. χι. Sapientia abscondita et thesaurus la- 
tens, quid juvant? 

lbid. xs. Est cum minime »it speciosa repre- 
hensio, et est cum quis sapienter taceat, 


91 


ANTONII MELISS/É 


991 


Theologi. Si quid habes silentio melius loquere : A — é0£yyoo μὲν, εἴ τι χρεῖτ-ο» φιωσῆς ἔχεις * ἁγάπ:. 


diligas autem taciturnitatein, ubi silentium sermo- 
ni prsestat. 

liis dicendi libertas concedenda est, quorum 
modestus ac vere mundus, et. compositus εἰ 80- 
brius est sermo. 

Non jucunda est fidelibus loquacitas, et sermo- 
nis contentio. Sufficit enim eis vel unus oppositus. 

Melior est eum ratione tarditas inconsiderata 
ecleritate. 


οο etiam taciturnitatis lucrum est, quod non 


opus habeat multitudini respondere, 
Silentium pro consensu haberi docetur eliam 
proverbio. 


sile. 

Sexii. Vir sapiens οἱ silens Deum colit, et. cau- 
$a: Scit cur sileat. 

Seniorum. Silere quam loqui malis. Silentium 
enim colligit, locutio disperyit. 

Ότο onmibus preceptis Deus elegit taciturnita- 
tem ; scriptum est. enim : « Quem respiciam nisi 
hunilem et tacitum? » 

Qui cupit salvari, sequatur inopiam et silentium. 

Plutarchi. Nemini dixeris quod taceri vis. Quo- 
inodo enim ab alio postulabis silenti fidem, quam 
tute tibi non prasstitisti ? 


Tacere non solum sitim aufert, ut inquit Hip- 
pocrates, sed tristitiam quoque et dolorem. 
Silentii neminem, sermonis plurimos pcnituit. 


Taciturnitas ubique totum ornamentum cst ju- 
veni. | 

191 Qui non scit tacere, loqui etiam nescit, 

Aristotel. Aristoteles interrogatus, quamobrem 
eum alios doceret loqui, ipse taceret, dixit : Nempe 
cos quidem ipsa non scindit, cultros autem acüit. 


jominis improbl sicut taciti canis silentium 
magis quam sermouem cavere oportet. 

]dem interrogatus a quodam quis arcanum ser 
monem continere posset, dixit : Qui carbonem quo- 
que ignitum lingua retinere potest. 


S. Dionysii, Aut melius aliquid dic silentio, aut B 


δὲ ἡσυχίαν, ἕνθα κρεῖττον λόγου τὸ σιωπ3ν. 


Tv ἐν λόγοις ἐλευθερίαν ἔχειν δξῖ τοὺς µετρίους. 
ἐν λόγψ, καὶ ὡς ἀληθῶς χοσµίους xa σώφρονα:. 


Οὐχ ἡδὺ τοῖς πιστοῖς ἁδολεσχία, χαὶ λόγων ἀντί- 
θὲσις. ᾽Αρχεῖ γὰρ χαὶ εἷς ἀντικείμενος. 

Κρεῖσσον λελογισμένη βραδυτῆς τάχους ἀπερ:- 
σχέπτου. 

Καὶ τοῦτο χέρδος τῆς σιωπῆς, τὸ τοῖς πολλες 
μηδὲ ἀποχρίνεσθαι. 

Τὴν σιωπἣν συγχατάθεσιν εἶναι διδάσχει xal i, 
παροιμία. 

"H λέγε σιγῆς τι χρεΐττον, fj σιγὴν ἔχε. 


Σοφὸς àvhp xaX σιγῶν τὸν Θεὸν τιμᾷ, εἰδὼς xai 
διὰ εί σι. 

Αγάπα τὸ otydv ὑπὲρ τὸ λαλεῖν. Ἡ σιωπὴ γὰρ 
θησαυρίσει, τὸ δὲ λαλεῖν διασχορπίτει. 

Πρ) πααῶν τῶν ἐντολῶν τὴν ἠδυχίαν ἐξελέξατο 
6 θεός. Γέγραπται yáp ^ « Ἐπὶ τίνα ἐπιδιέξω 
ἀλλ) ἡ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν xol ἠσύχιων ; » 

Ὁ θέλων σωθῆναι διωξάτω τὸν ἀχτημοσύνην xo 
τὴν σιωπήν. 

Ὅπερ ἂν σιωπᾶσθαι βούλῃ, pinos i εἴπῃς. Cl 
πῶς παρἀ τινος ἁπαιτήσεις τὸ πιστὸν τῆς oti, 
ὃ μὴ] παρέσχες σεαυςσῷ; 

Τὸ σιωπᾷν οὐ µόνον ἄδιφον, ὥς φησιν Ἱπποωρά- 


C της, ἀλλὰ xal ἄλυπον καὶ ἀνώδυνον. 


Σ.ωπήσας μὲν οὐδεὶς µετενόήσε, λαλῄσαντες δὲ 
παμπληθεῖς. 
Πανταχοῦ τῷ vé χόσµης ἀσφαλῆς ἐστιν fj σιωπή. 


Ὅ μὴ εἰδὼς σιωπᾶν οὖκ οἶδε λέγεσθαι, 

“Αριστοτέλης ἑἐρώτηθεὶς, Διὰ ποίαν αἰτίαν τοὺ; 
ἄλλους διδάσχων λέγειν, αὐτὸς σιωπᾶς, ἔφη ' Καὶ 
γὰρ ἡ ἀχόνη αὑτὴ μὲν οὗ τέμνει, τὰ δὲ ξίφη "o 
motel. 

Φαύλου ἀνδρὸς, χαθάπερ xuvb, σιγτροῦ, δεῖ τῇ) 
σιγὴν f) τὴν φωνὴν εὐλαθεῖσθαι. 

'O αὑτὸς ἑρωτηθεὶς ὑπό τινος, τίς κατασχεῖν δὺ 
ναται λόγον ἀπόῤῥητον, ἔφη * Ὅστις καὶ διάπνρ 
ἄνθρακα τῇ γλὠώσσῃ χατασχεῖν δυνἠσεται. 


Theophrastus peripateticus in. convivio juvenem D)  θεόφραστος ὁ περιπατητιχὸς, By αυμποσίῳ νεανί- 
, 


quemdam tacitum videns, dixlt : Si rudis quidem 
cum sis laces, sapis ; si vero doctus, insipienter 
(4008, 
Charetis. Linguam primis ubique moderari co- 
[neris.- 
Quod ct seni et juveni decoram est. 


Quod facturus es ne dixeris ; nam si non succe- 
dat, irrideberis. 

Lycurgi. Lycurgus iuterroganti cur breviloquio 
studerent. Lacedaemonii, dixit : Quoniam silentio 
vicinum est, 


Simonidis. Simoniles dicebat nunquam $e ρῷ- 
nituisse silentii, sermonis autem sapius. 


σκον τινὰ Ῥλέπων ἠσυχίαν ἔχοντα, εἶπεν " Ei pt: 
ἀπαίδευτος ὧν σιωπᾶ:, πεπαιδευμένος ὑπάρχεις 
εἰ δὲ πεπα:δευµένος, ἀπαιδεύτως αιωσᾶς. 
Γλώσσης μάλιστα πανταχοῦ πειρῶ χρατεῖν, 


"O xal γέροντι xai νέῳ τιμὴν φέρει. 


Ὅ μέλλει, ποιεῖν, pit λέγε * ἀποτυχὼν γὰρ Xr 
ταγελασθήσῃ. 


Λυκούργος πρὸς τὸν εἰπόντα, διὰ τί Λαχεδυιμέ- 
vto: τὴν βραχνλογίχν ἀσχοῦσιν, εἶπεν, "Ori ἐγὺν 
ἔστι τοῦ σιγᾶ». 

Σιμωνίδης µηδέποτε μὲν αὐτῷ ἔλεγε µεταμελῆσαι 
σιγ σαντι, 5 0:y S μένῳ 03 πολλάχις. 





90 


LOCI COMMUNES. — PARS I. SERMO LXXIV. 


99] 


"Qv ἄκοσμος ὁ βίος, τούτοις ἡ σιωπὴ µέχιστο A — Quorum indecora vita est, illis maximum decus 


x4g.106. 

Δημοσθέντς, µειραχίου παρὰ πότον πολλὰ ληροῦν- 
τος xai μῆ βουλοµένου σιωπῆσαι, Μειράκιον, εἶπε, 
πώς παρ' οὗ ἔμαθες λαλεῖν, παρ αὐτοῦ σιωπᾷν οὐχ 
ἔμαθες : 

Ὀνειδίζοντος αὑτῷ τινο ὅτι στόμα δυσῶδες εἶχς * 
Πολλὰ γὰρ, εἶπεν, αὑτῷ τῶν ἁπ]ῤῥήτων ἐγχατεσάπη. 


ΛΟΓΟΣ OA. 


Περὶ πολυ Ίόγων xal ταχυ.]όγων, καὶ ἑκφερομύ- 
ΟὈούγεων μυστήρια. 

Ὁ τὰ πολλὰ λέγων χαὶ ἀνταχρύσεται. Mh πολὺς 
iv βήμασι γίνου. Μέχρι τίνος οὐ σιωπήσεις;» Ἑτί- 
σχες, ἵνα xal αὐτοὶ λαλήσωμεν. Διὰ τί ὥσπερ τετρά- 
ποδα ἐσιωπήσαμεν ἑναντίον σου» 

"Avo γλωσσώδης οὗ χατευθυνθἠῄσεται ἐπὶ τῆς γῆ». 

Ἠκουσας λόγον, συναποθανέτω σοι. 

Mi ἴσθι ταχὺς ἓν λόχοις, καὶ μὴ αυμπαρεχτείνῃ 
πένης ὢν πλουσίῳ, μτδὲ ζήτει τῶν σοφῶν εἶναι σο- 
φώτερος. 

"Ex πολυλογίας οὐχ ἐχφεύζῃ ἁμαρτίαν. 

Ἐὰν ἐξελχύσης λόγον, ἐξελχύσονται χρίσεις xal 
μόχαι. 

Ἔστιν ἔλεγχος, xal οὖν ἔστιν ὡραῖος * xaX ἔστι 
τις σιγῶν, X21 εὐρισχόμενος σοφός, 

Ὃς ἀποχρίνεται πρὶν ἀχούσαι, ἀφρονύνῃ αὑτῷ 
ἐστι xaX ὄνειδος. 

Οἱ ἀπαίδευτοι ἀχρατεῖς γ)ώσσῃ. 

Ἐὰν Ug; ἄνδρα ταχὺν ἐν λόγοις , γίνωσχε ὅτι ἑλ- 
πίδα ἔχει μᾶλλον ὁ ἄφρων αὐτοῦ. 

'U ἄφρων πληθύνει λόγους ὁ πλεονάζων kv λόγῳ 
Μισηθήσεται. 

Φωτ} ἄφρονος ἐν πλήθει λόγων. 


Mi γίνου ταχὺς ἐν λόγῳ σου, μηδὲ νωθρὸς xol 
παρειμένος kv λόγχοις σου. 
Χείλη πολυλάλων τὰ οὖκ αὐτῶν διηγἠσονται. 


*O θέλων ζωὴν xaX ἀγαπῶν ἡμέρας ἰδεῖν ἀγαθὰς 
παυσάσθω τὴν γλῶσσαν ἀπὸ χαχοῦ, xat χείλη τοῦ 
μὴ λαλῆσαι δόλον, ἐκχλινάτω ἀπὸ καχοῦ, xal ποιη- 
σάτω ἀγαθὸν, ζητησάτω εἰρήνην, καὶ διωξάτω 
αὐτὴν. 

Κόρος λόγου πολέμιος ἀχοαῖς, ὡς ὁ 
τροφὴ σώμασιν. 

λισθος ἀνθρώποις γλῶσσα μὴ λόγῳ χνδερνω: 
μένη. 

Φαινομένων ἔργων περιττόν ἐστι µακρολοχία. 


Λόγος ἁπλῶς προενεχθεὶς ὁλοχλήρους πολλάκις 
οἴχους ἀνέτρεψε, xal φυχὰς ἀπώλεσε xol χατέδυσε. 
Καὶ τῶν μὲν χρημάτων τὴν ζημίαν πάλιν ἔνι λα» 
[εῖν. λόγον δὲ ἐκπηδήσαντα ἅπας ἀναχτήσασθαι 
πάλιν οὐκ ἔνι. 

Τὰ λοιπὰ τῶν ἁμαρτημάτων xai λόγου xal πραγ- 
µάτων xal τῆς ἔξωθεν σωνερχείας πρὸς τὸ γενέ- 
σθχι δέονται. Ἡ δὲ τοῦ λόγου φύσις χατεφουσίαν 
ἔ/ει τὸ πλημμελεῖν. 


est silentium. 

Demosthenis. Demosthenes, cum adolescens- qui- 
dam inter pocula multas nugas effiniret, ei tacere 
nollet : A lolescens, dizit, quomodo non didicisti 
tacere ab illo, 4 quo didicisti loqui ? 

Cum objiceret ei quidam oris fetorem: Multa 
enim, dizit, secreta in eo computruerunt. 


SERMO LXXIV [a/. XCVI ]. 


De multiloquis. εἰ festinate loquentibus, et. arcana 
efferentibus. 

Job χι. Qui multa dicit, ille. vicissim audiet. Ne 

sis multus in verbis. Qaousque non tacebis ?* Tace 

ut ei ipsi loquamur. Cur veluti quadrupedes tacebi- 


B mus coram te ? 


David. Vir linguax non fortunatus erit in terra. 

Solomon. Audivisti sermonem, commoriatur tibi. 

Ne sis celer in verbis, et ne, pauper cuin sis, con- 
tendos cum divite, neque sapientior sapientibus 
6586 quieras. 

Per multiloquium non effugies peccatum. 

Si! protraxeris sermonem, contentiones et pugre 
protrahentur. 

Eccli. xx. Est cum minime sil speciosa reprc- 
hensio, et ἐδὶ cum quis sapienter taceat. 

Prov. xvin. Qui respondet. priusquam au dicrit, 
insipientia el dedecore notatur. 

Imperiti linguam continere nesciunt. 

1949 Si videris hominem lequendo velocem, 
scias plus spei esse stulto quam ipsi. 

Insipiens multiplicat verba ; qui abundat verbis 
habebitur odio. 


Eccli. Sermo insipientis in. multitudine verbo- 
rum est. 


Ne sis przceps in sermone tuo, neque piger cet 
remissus in verbis tuis. 

Labia loquacium nihil ad se [pertinentia loquen- 
tur. 

{ Petr. i. Qui desiderat vitam, et bonos dies 
videre cupit, prohibeat linguam a malo, et labia sua 
ne loquantur fraudem ; declinet a malo, et faciat 
bonum ; quarat pacem et sectetur eam. 


περθάλλουσα D Theologi. Satietas sermonis inimica est auribus, 


ut nimium alimentum corporibus. . 

Lingua non gubernata ratione subvertit homi- 
nes. 

Cum res ipse apparent, superflua est sermonis 
prolixitas. 

S. Chrysost. Sermo simpliciter narratus inte- 
gras sepe familias evertit, et lanimas perdidit ac 
submersit. Et pecunig quidem jacturam resarcire 
licet, sermonem autem semcl elapsum revocare 
non licet. 

Gregor. Nyss. Reliqua peccata verbis εἰ rebus et 
exlerna ope indigent ut perficiantur : sermonis au- 
tem natura sponte polest delinquere. 


Qni pndore ao timore vacuus est, illi os effrene, Α 


et lingua remissa est. 


SERMO LXXV [al. XCIV]. 


De illis qui linguam suam et os custodiunt , ei. de 
sermone nen duro negus coniumare. 


Job xxvi. Os meum non loquetur iuiqua, προ 
anima mea meditabitur injusta. 

Psal. xxxviu. Dixi, Custodiam vias meas, ne pec 
cem in lingua mea: ponam custodiam ori meo 
cum coram me steterit impius. 

- Psal. cL. Pone, Domine, custodiam ori meo, et jae 
nuam munitionis circa labia mea. 

Solomon, Omnla verba oris mei cum justitia , ni- 
hil in eis obliquum neque tortuosum. 


Α fructibus oris anima viri implebitur bonia, et .B 


rettibulio labiorum ipsius dabitur ei. 


Frov. x. Argentum ignitum lingua justi. 

lbid. xxiv, Amato labia, qua rectos sermones 
exhibent. 

Ibid. xv. Mis responsio avertit iram. — 

Sapit qui durum sermonem proferre parcit, - 

lbid. xxi, Qui custodit os suum et linguam, ab 
afflictione servat animam suam. 

Ibid. xvi. Mors et vita penes linguam sunt; 
qui vero moderantur eam, fructum 193 inde ca- 
pient. 

Ibid, xvi, Bona verba favi sunt mellis, et dulcedo 
eorum remedium cst anima. 

Eccle. x. Oris sapientis verba gratiosa sunt. 

Mel et lac sub lingua tua. 

Ne cohibeas sermonem in tempore salutis. 

Eccli. v. Si quid vales dicendo, responde : sin 
minus, cohibelo manu 06 tuum. 

Deesi hujus sermonis 15 finis e totus 76 qui in- 
scribitur, De illis qui os suum el linguam non 
custodiunt, 





" ANTONH MELISSJE 


996 
"Q gh ἐφεδρεύει αἰδὼς 3 eó6e;, ἀχόλινον τὸ 


στόμα, χαὶ ἀνειμένη γλῶττα λέλνται. 
ΔΟΡΟΣ OE. 


Περὶ εῶν ἑαυτῶν γλῶτταν καὶ στό ρυλαστός. 
των, 9t) τοῦ μὴ σχ ηρῶς καὶ γὡς ὃ 
'yecüat. 

Οὐ λαλήσει τὸ στόµα µου ἄνομα, οὐδὲ ἡ quy µου 
μελετήσει ἅδικα. 


Εἶπα, Φολάξω τὰς ὁδούς uou, τοῦ ph ἁμαρτάνειν 
ps ἐν γλώσσῃ µου, ἐθέμην τῷ στόματί µου φυλαχὴν, 
ἓν τῷ συφτῆναι τὸν ἁμαρτωλὸν ἑναντίον µου. 

θοῦ, Κύριε, φυλαχὴν τῷ στόµατί µου, xal θύραν 
περιοχῆς περὶ τὰ χείλη µου. 

Μετὰ διχαιοσύνης πάντα τὰ ῥήματα τοῦ ατόὀματός 
µου, οὐδὲν ἐν αὑτοῖς σχαλιὸν οὐδὲ στραγγαλ.ῶδες. 

Απὸ χαρπῶν στόματος φυχὴ ἀνδρὸς πλησθήσεται 
ἀγαθῶν, ἀνταπύδομα δὲ χειλέων αὐτοῦ δοθήσεταε 
αὐτῷ.. 

Αργυρος πεπυρωµένος γλῶσσα δικαίου. 

Χείλη δὲ φίλει ἀποχρινόμενα λόγηυς ὁρθού;. 


᾽λπόκρισις ὑποπίπτουσα ἁποστρέφει θυμµόν. 

ὋὉς φιίδεται ῥῆμα προέσθαι σχληρὸν, ἐπιγνώμων. 

"Oc φυλάσσει τὸ στάµα αὐτοῦ χαὶ τὴν γλῶσσαν, 
διατηρεῖ ἐκ θλίψεως τὴν ψυχὴν αὐτοῦ. 

θάνατὰς xal Qu) àv χεροὶ γλὠσσης * ol 06k xpa- 
τοῦντες αὐτὴν ἔδονται τοὺς χαρποὺς αὐτῆς. 


Κηρία μέλιτος λόγοι χαλοὶ, γλύχασμα δὲ αὐτῶν 
lacte φυχῆς. 

Λόγοι στόµατος σοφοῦ χάρις. 

Μέλι καὶ γάλα ὑπὸ την γλῶσσάν σου. 
" Mh ἀποχωλύσῃς λόγον ἓν χαιρῷ σωτηρίας, 

El ἔστι σοι λόγος, ἀποχρίθητι * ei δὲ ud, ἕστω d 
χείρ σου ἐπὶ τῷ στόματί adv. 

Λείπει τινὰ τοῦδε τοῦ «1όγου, καὶ Aoc ὁ pAR, 
ὁ ἐπιγεγραμμέγος * Περὶ τῶν μὴ gvAaccórtour cà 


ἑαυτῶν στόµα καὶ τὴν yAorzar. 





MELISS/E 


ANTONIUM MONACHUM GRAECUM 


CONGEST4E 


LIBER SECUNBUS, 


(Joanne Ribitto fnterprete.) 


yr x, 


SERMO 1 [ al. CIII ]. 


De tege commodo εἰ equo : et de magistratu ac 
potestate, 


Num, xxiv. Augebitur regnuin ejus, gentes ho- 


AOFOE A. 
Περὶ * BaciAéec χρηστοῦ καὶ δικαίον, καὶ περὶ 
άρχης xal ἐξουσίας. 
Αὐξηθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ, ἔδεται ἔθνη ἐχθρῶν 











991 


L^CUCOMMUNES. — PARS If. SERMO I. 


993 


αὐτοῦ, xdl τὰ πάχη αὐτηῦ E«guzliet, xal sat; β2- À stium ejus edet, et qux in eo sunt crassa, emedul- 


AMsiy αὐτοῦ χατατοξεύσει ἐχβρόν. 

Ἔσωσεν ὁ θεὸς τὸν Aavtà ἐν πᾶσιν οἷς ἑπορεόθη, 
vai ἑδασίλευσε Axvtó ἐπὶ πάντας. Καὶ ἦν Δανῖδ 
ποιῶν xplua xat δικαιοτύνην ἐπὶ πάντα τὸν λαόν. 

Εἶπε Δανῖὸ : Άφετε αὐτὸν Ἀχφαράσασθαι , ὅτι 
εἶπεν αὐτῷ ὁ Θεός. EI πως ἴδοι Κύριος àv «f ταπει- 
v096t µου, xal ἐπιστρέψει µοι ἀγαθὰ ἀντὶ τῆς χατ- 
άρας αὐτοῦ ἓν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ. 


Ἐμεγαλύνθη Σολομὼν ἐπὶ πάντας τοὺς βαφ.λεῖς 
τῆς γῆς πλούτῳ xal σοφίᾳ * xal πάντες οἱ βασιλεῖς 
της γῆς ἐξεζήτουν τὸ πρ΄σωπον Ἀολομῶντας, &xeu- 
σαι τῆς σοφίας αὐτοῦ ἧς ἔδωνεν ὁ Geh; εἰς τὸν 
καρδίαν αὐτοῦ, χαὶ αὗταὶ ἔφερον ἔχαστος «& δῶρα 
αὐτῶν. 

Ἐν ταῖς ἡμέραις ᾿Ασᾶ ἠσύχασεν ἡ yn Ἰούδα 
δέχα fer, καὶ ἐποίησεν ᾿Ασᾶ τὸ ἀγρθὸν καὶ τὰ εὐθὺ 
ἐνώπιον Κυρίου τοῦ Θεοῦ αὐτοῦ, xoi ἀπέστησε τὰ 
θυσιαστᾗρια τὰ ἀλλότρια καὶ τὰ ὑμ]ηλά, xal αυνέ- 
Σριψε τὰς στήλας. καὶ ἐξέκοφς τὰ ἄλση, καὶ ἠαύχα- 
σεν 1j βασιλεία ἑνώπιυν αὐτοῦ, xal οὐκ ἣν αὐτῷ πό- 
Ἄμμος ἐν τοῖς ἔτεσι τούτοις. 

Ἐγένετο Κύρ.ος μετὰ Ἰωσαφὰτ, xol χατεύθυνε 
Κύριος τὴν βασιλείαν ἓν χειρὶ αὐτοῦ, xa! ἦν Ίωσα- 
e^t πορευόµενος xal µεγαλυνόμενος ἕως εἰς ὕφος. 


Κύριε, ἓν τῇ δυνάµει σου εὐφρανθήσεται ὁ βα- 
σ.λεὺς, xal ἐπὶ τῷ σωτηρίῳ σου ἁγαλλιάπεται 
ρφόδρα. 

'O θεὸς, τὸ χρίµα σου τῷ βασιλεῖ δὺς, xal τὴν 
δ.καιοσύνην σου τῷ υἱῷ τοῦ βασιλέως, xpivew τὸν 
λαόν σου iv διχαιοσύνῇ, xal τοὺς πτωχούς σου iv 
χρίσει. 

Bàfavypa βασιλεῖ ὁ ποιῶν κακά. Μετὰ γὰρ δι- 
καιοσύνης ἑτοιμάζεται θρόνος ἀρχῆς. 


Δεχτὰ βασιλεῖ χείλη δίκαια, λόγους δὲ ὀρθοὺς 
ἀγαπᾷ. 

Ἐν πολλῷ ἔθνει δόβα βασιλέως, ἐν δὲ ἐχλείψει 
λαρῦ συντριθὴ δυνάστου. 

Λικμήτωρ ἀσεθῶν βασιλεὺς σοφὸς, καὶ ἐπιδαλεῖ 
αὐτοῖς τροχόν. 

Ὅταν βασιλεὺς δίκαιος καθίαῃ ἐπὶ τοῦ θρόνου, 


labit, e sagittis suis conflciet bostem. 

- II Reg. σι. Servavit. Deus Davidem in omnibus 
ad que profectus est, regnavitque in Omnes, ac 
univergo populo jus cum zquitate dicebat. 

4] Reg. xvi. Sinite, inquit David , illum male- 
dieta jacere, quia Deus ipsi jussit. Si qua ratione 
respiciet Dominus in hane meam abjectionem, ad 
me reyertentur bopa pro maledicto istius hoc ipso 
die. 

I] Paral. 1x. Auctus est Solomon supra omnes 
lerre reges, opulentia et sapientia, ae omnes ree» 
&e& requirebant os illius, μέ quam οἱ Deus largitus 
essel sapientiam audirent, suaque illi quisque mu- 
nera offerebat. 


] Paral. xii, Regnante Asa quieta fuit Judaa an- 
nos decem, probeque se gessit Asa ac recte in con- 
spectu Domini Dei sui, et altaria aliena excelsaque 
sustulit, ac columnas contrivit, et lucos excidit, et 
quietum fnit regnum in oculis ejus: nec fuit ei 
ullum bellum per illos annos. | 


I] Paral. xvii, Fuit Dominus cum Josaphato, ac 
per manum illius regnum recte administravit, ao 
iu vita sua auctus est Josaphatus usque ad sum- 
mum. 

Psal. xx. Potentia tua, Domine, lztabitur rex, et 
salute quam das, exsultabit valde. 


Psal. Lxxt. Deus, judieium tuum regi da, et ju- 
stitiam tuam filio regis, ut eum squitate res populi 
judicet, et pauperum tuorum cum judicio. 


Prov. xvi. Exsecrandue est regi, qui male facit, 
139A quia cum justitia solium magistratus f(irma- 
tur. 

Prov. xiv. Àccepta sunt regi. ]abia jasta; nam 
sermones rectos diligit. 

In multitudine gentis gloria regis : at si defece 
rit populus, principis peruicies est. 

Prov. xx. Ventilator impierum res sapiens, et 
in rege rota ipsorum. 

Ibid. xx. Cum justus rez in solio conaidet, nihi] 


οὐκ ἐναντιοῦται kv ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ οὐδὲν πονηρόν. D improbum adversatur in oculis ejus. 


Δεχτὺς βᾳσιλεῖ ὑπηρέτης νοήµων. 

Ἐλεημοαύνη xol ἀλήθεια φυλαχὴ βασιλεῖ, καὶ 
πξριχυκλώσουσιν ἐν δικαιοσύνῃ τὸν θρόνον αὐτοῦ, 

Μόάχαιρα γλὠσαα βασιλέως, καὶ οὗ σαρκίνη. 

Μὴ ἁλαξονεύου ἐνώπιων βασιλέως, μιδὲ ἐν τόφφις 
δυναστῶν ὑφίστασο. Κρεῖσαον γάρ σοι ῥηθῆναι, 
᾽Ανάθαινε πρός µε, f] ταπεινῶσαί σε ἓν προσώπῳ 
δυναστῶν. 

Βασιλέως ἐν ἀληθείᾳ χρίνοντος πτωχοὺς, ὁ θρόνος 
αὐτοῦ εἰς μαρτύρ'ον χατασταθήσεται. 

Θυμὸς βασιλέως ἄγγελος θανάτου, &vhp 5b σοφὸς 
ἐξιλάσχεται αὑτόν. 

Βασιλέως ἀπειλὴ ὁμοία βρυγμῷ λέοντος : 
δρόσος ἐπὶ χόρτον, οὕτως τὸ ἰλαρὸν αὐτοῦ. 


ὡς δὲ 


14. xvi. Acceptus regi minister jntelligens, 

Íbid. xx. Misericordia et veritgs custodi» sunt 
regi, et. solium ejus cum zquilate circumdabunt. 

Lingua regis.gladius.iminime carneus. 

lbid. xxv. Ne sis arrogans coram rege, nec prin- 
cipum loca. occupato ; roelius est enim ut libi 
dicatur : Ascende 3d me, quam. ut abjiciaris in 
oculis potentium. 

Ibid. xxix. Regis causas pauperum vere judicag- 
tis solium in testimonio firmo stabit. 

lbid. xvi. Ira regis mortis nuntia : at vir sapiens 
placabit Hlum. 

Ibid. xix. Regis mins leonis rugitui similes; 
qualis autem est ros herbe insidens, talis illius . 
hilaritas. 


993 


ANTONII MELISS.£ 


1600 


Observa regis os, quia quidquid voluerit, efüciet: A Στόμα βασιλέως φύλαξον, ὅτι πᾶν ὃ ἐὰν θάλη 


summa p"xditus auctoritate loquitur, et quis ei di- 
cet, Quid agis? 

Eecle. x. Regi ne in conscientia quidem tua male- 
dicito, nec in cubiculi (ui parte secretiore opulento 
maledicas, quia volucris aerea «eferet vocem tuam, 
οἱ qui preditus est pennis, sermonem tuum denuu- 
Liabit. 

Isai. xxxn. En. rex. justus regnabit, οἱ principes 
eum justitia imperabunt. 

Populus pauper et civitates hominum injuria 
affectorum laudibus te afficient, quod fucris auxi- 
lio civitati afflicte, et animun despondentes prop- 
ter inopiam protexeris. 

Diligite justitiam qui judicatis terram. 

Sap. vi. Rex prudens. populi stabilita. 

Sirach. Ápud regem captiosus ne esto. 

Tobias. Rcgis arcanum honestum est celare , at 
Dei opera renuntiare gloriosum. . 

Luc. m. Interrogaverunt autem eum et qui mili- 
tabant his verbis: Et nos, inquiunt, quid faciemus? 
E: ille: N minem, inquit, concutiatis aut calumniis 
prematis. Et estote contenti stipendiis vestris. 

1 Petr. n. Subjicimini omni humanz creaturz 
propter Dominum, sive regi tanquam przcellenti, 
sive prefectis , ut qui per illum mittuntur ad sce- 
lerosorum quidem vindiclam, proborum vero ]au- 
dem, 


195 Rom. xin. Omnes homines potestatibus 


pracellentibus subjiciantur. 


Ibid. Quisquis potestati resisiit, Dei decreto re» 
sistit : at qui restiterint, sibi damnationem acqui- 
rent. Principes enim non sunt terror bonorum ope- 
rum , sed malorum. Si vis non timere potestatem, 
quod bonum esi facito, et ab illa laevdem conse- 
queris. Sin autem malum feceris, time. 

Eccli. x. Qualis judex populi, tales sunt ministri 
ejus : et qualis gubernator civitatis, tales cives qui 
in ea habitant. 

Eccle. vii. Nc quere prefecturam a Domino, nec 
a rege solium gloriz. 

S. Basilii. Regnum est legitima praefectura. 


Ergo precepta ea qua a rege traduntur, qui qui- 
dem boc vocabulo dignus fuerit, legitima sunt, 
communem utilitatem spectantia, nec privat:e uti- 
litatis causa comparata. In hoc enim differt tyrannus 
a rege, quod ille sua undecunque spectat commo«a, 
hic eorum quibus przest uüilitatem quserit. 


- 


Proprium est rcgis ii8 quibus przst prospicere. 

Prov. xxt. Si cor regis in. manu Dei est, non 
servatur armorum robore, sed divino adminiculo 
ac ductu. Est autem in Dei manu non quivis, sed 
regis nomine dignus. 


Rom. xiu. lominus reges constituit, et idem 


deponit ; nec est potestas, nisi a Deo ordi- 
Bata. 
/ 


mothost, Ἐξουσιάζων λαλεῖ, καὶ εἰς ἐρεῖ αὐτῷ, Τί 
ποιεῖς ; 

"Ev συνειδέσει σου βσκιλέα μὴ χαταράσῃ , χαὶ ἓν 
ταµεῖοις χοιτῶνός sou μὴ χαταράσῃ πλούσιον, ὅτι 
πετεινὸν τοῦ οὐρανοῦ ἀποίσει τὲν φωνήν σου, xoi 
ὁ ἔχων πτέρυγας ἀναγγελεῖ λόγον σου. 


Ἰδοὺ βασιλεὺς δίχαιος βασιλεύσει, χαὶ ἄρχοντες 
μετὰ κρίσεως ἄρξουσιν. 

Εὐλογήσει σε ὁ λαὸς 6 πτωχὸς, xaX πόλεις ἀνθρώ- 
TV. ἁδικουμένων εὐλογῆσουσί σε. Ἐγένου Υὰρ 
πάσῃ πόλει ταπεινῇ βοηθὺς, xaV τοῖς ἀθυμήσατι 5^ 
ἔνδειαν σκέπη. 

ΑἈγαπήσατε διχαιοσύνην, ol χρίνοντες τὴν yr. 

Βασιλεὺς φρένιµος εὐστάθεια bf uou, 

Παρὰ βασιλεῖ ph σοφίζου. 

Μυστήριον βασιλέως χαλὺν κρύπτειν' ἔργα δὲ 
θεοῦ ἀναγγέλλειν ἔνδοξον. 

Ἐπηρώτησαν δὲ αὑτὸν χαὶ στρατευύµενοι. λέγον- 
τες * Καὶ ἡμεῖς τί ποιῄσομεν; Καὶ εἶπε πρὸς αὖ- 
τοὺς» Μηδένα διασείσητε, μηδὲ συχοφαντήσητε, xal 
ἀρχεῖσθε τοῖς ὀφωνίοις ὑμῶν. 

Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπ/νῃ χτίσει διὰ τὸν Κύ- 
piov, εἴτε βασιλεῖ ὡς ὁπερέχοντι, εἴτε ἠγεμύσιν ὥς 
δι) αὐτοῦ πεμπομένοις εἷς ἐχδίχησιν καχοποιῶν xal 
ἔπαινον ἀγαθοποιῶν. 


Πᾶσα ψυχἣ ἐδουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτα-σέσθω. 


Ido ὁ ἀντιτασσόμενος «fj, ἑἐξουσία τῇ τοῦ θεοῦ 
διαταγῇ ἀνθέστηχεν. οἱ δὲ ἀνθεστηχότες ἑαυτοῖς 
χρῖμα λήφονται. Οἱ γὰρ ἄρχοντες οὐχ εἱσὶ φόδος 
τῶν ἀγαθῶν ἔργων, ἀλλὰ τῶν κακῶν. θέλεις μὴ co- 
θεῖσθαι τὴν ἐξουσίαν ; τὸ ἀγαθὸν ποίει, χαὶ ἕξεις 
ἔπαινον ἐξ αὐτῆς. "Eàv δὲ τὸ χαχὸν ποιῇς, φοδοῦ. 

Κατὰ «bv χριτὴν τοῦ λαοῦ, οὕτως xat οἱ λειτουρ- 
Υοὶ αὐτοῦ, xal κατὰ τὸν ἡγούμενον τῆς πόλεως πὀἀν- 
τες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ. 

Mh ζήτει παρὰ Κυρίου Ἠγεμονίαν, μηδὲ παρὰ 
βασιλέως χαθέδραν δόξης. 

βασιλεία ἐστὶν ἔἕννομος ἐπιστασία. 


Al οὖν παρὰ βασιλέως διδόµεναι ὑποθῆχαι, τοῦ 


D γε ἀληθῶς τῆς προσηγορίας ταύττς ἀξίου, πολὺ τὸ 


νόμιμον ἔχηνσι τὸ χγοινῇ πᾶσι λυσιτελὶς σχοποῦσαι, 
x«t οὐχὶ πρὸς τὸν σχοπὸν τῆς ἰδίας ὠφελείας συν- 
τεταγµέναι. Τοῦτο γὰρ διαφέρει τύραννος βασιλέω". 
ὅτι ὁ μὲν τὸ ἑανυτοῦ πανταχόθεν σχοπεῖ, ὁ δὲ τὸ τοῖς 
ἀρχομένοις ὠφέλιμον ἑχπορίζει. 

Ἴδιον βασιλέως προμηθεῖσθαι τῶν ἀρχομένων. 

Ei καρδία βασιλέως tv χειρὶ Θεοῦ, οὗ σώνετα: 
διὰ ὁπλιτιχὴν δύναμιν, ἀλλὰ διὰ τὴν θείαν χειρσ- 
γωγίαν * ἐν χειρὶ δὲ θεοῦ ἐστιν ovy ὁ τυχὼν, ἀλλ ὁ 
ἄξιος τῆς τοῦ βασι]έως προσηγορ/ας. 

Κύριος χαθιστᾷ βασιλεῖς xal μεθιστᾷ ^ xal οὐχ 
ἔστιν ἐξονσία εἰ μὴ ὑπὸ θεοῦ τεταγμένη. 








1001 


LOCI COMMUNES, — PARS II. SERMOTI, 


1:08 


Πολλάχις ἀχρασία δήµου τὸν χείριστ:ν εἰς ἀρχὴν A — Szpenumero populi impotentia deterrimo ιοδρί- 


προξστήῆσατο. 

Πρὸς τὸ τοῦ ἄρχοντος ἦθος πλάττεσθαι πέφυχεν 
ὡς τὰ πολλὰ τὸ ἀρχόμενον, ὥστε Ómolol ποτε οἱ 
ἄγοντεος ὧσι, τοιοῦτον ἀνάγχη xal τὸν ἀναγόμενον 
εἶναι. 

Καλὸν ἀεὶ τὸ χείριστον ὑπὸ τοῦ χρείττονος ἄγε- 
σθαι, 

Παλαιός ἐστι λόγος τοὺς ἀρετῆς µεταποιρυµένους 
μεθ) ἡδονῆς αὐτοὺς μὴ ἐπιδάλλειν ἀρχαῖς. 

Τὸν προεστῶτα μὴ ἑπαιρέτω τὸ ἀξίωμα, ἵνα ph 
ἐχπέσῃ τοῦ μαχαρισμοῦ τῆς ταπεινοφροσύνης. 


Ἡ μὲν ἀταξία ἀναρχίας ἑστὶ γνώρισμα, fj δὲ 
τάξις τὸν ἡγεμονεύοντα δείκνυσι. Τί γὰρ ὄφελος χυ- 


θερνἠτῃ εἶναι χρηστὸν, πονηροῖς χρώμενον ἐρέταις ; 5 


Τό τε γὰρ ἄναρχον ἄταχτον τὸ τε πολύαρχον 
σιασιώδε». 


Μή τις, ἓνὸν ἀχινδύνως ἔπεσθαι, ἄρχειν ἔπιχιν- 
δύνως ἐπιθυμείτω, μηδ' ὁ τῆς ὑποταγῆς νόµος xa- 
εχλνέσθω, f, xal τὰ ἐπίγειά συνέχει χαὶ τὰ οὐράνια. 

Τὸ βούλεσθαι βασιλέως ἄγραφός ἐστι νόµος τῷ 
Χράτει σονηγορούµενος, xal πολύ γε τῶν γραπτῶν 
ἰσχυρότερος, τῶν οὐ Δνναστείᾳ βοηθουµένων. 

Οἱ βασιλεῖς, αἰδεῖσθε τὴν ἁλουργίδα. Νομοθετήσει 
γὰρ xaX νοµοθέταις ὁ λόγος. Γινώσχετε τί τὸ πι- 
στενθὲν ὑμῖν, καὶ τί τὸ περὶ ὑμᾶς µυστήριον * χό- 
epos ὅλος ὑπὸ χεῖρα τὴν ὑμετέραν διαδήµατι µι- 
xpq xai βραχεῖ ῥαχίῳ κρατούμενος. Τὰ μὲν ἄνω 
μόνον θεοῦ, τὰ δὲ χάτω xol ὑμῶν. θεοὶ γένεσθε τοῖς 
ὑφ᾽ ὑμᾶς * ἵνα εἴπω τι xal τολμηρότερον, χαρδία 
βασιλέως kv χειρὶ toU. xaX εἴρηται, καὶ πεπίστεν- 
ται * ἓν-αῦθα ἔστω χράτος ὑμῖν, ἀλλὰ μὴ τῷ χρυσῷ 
xai ταῖς φάλαγζιν. 

Τὸ δραστιχὸν δείχννε, μὴ τῷ δρᾶᾷν καχῶς, τῷ δ' 
εὖ τι πονεῖν, εἰ θέλεις εἶναι θεός. Τὸ δ' &oxly ἀνδρὸς 
εἰδότος τυγγενές. Κ τείνει δὲ ῥᾷστα καὶ τουγὼν xal 
σχορπίος. 


Οἱ δυνάσται, φοθεῖσθε τὸν δυνατώτερ»» * οἱ τῶν 
ὑψηλῶν θρόνων τὸν ὑφηλότερον. 

Βασιλείας τοῦ θεοῦ δύο εἶδεν fj Γραφὴ, τὴν μὲν 
χατ᾽ οἰχείωσιν, τὴν δὲ κατὰ δηµι,υργίαν. Βασιλεύει 
μὲν γὰρ ἁπάντων, καὶ Ελλήνων, χαὶ Ἰουδαίων, καὶ 
δαιμόνων, χαὶ τῶν ἀντιτεταγμένων, χατὰ τὸν τῆς 
δημιουργίας λόγον. 

Πολλοὶ καὶ ἄλλοι βασιλεῖς πολλάχις ἐπὶ τὴν ἁρ- 
xh» ἑλθόντες, τοὺς πάλαι λελυπηχότας λαθόντες, 
ἀνάξιον εἶνρι ἑνόμισαν kv ἀρχῆς ὄγκῳ τοσούτω ὅ[- 
xv ἀπαιτῆσαι τῶν πεπλημμελημένων. 


θεραπεύειν, οὐχ ἐρεθίνειν δεῖ τὰς ἑξουσίας, 
Ὅταν ἄρχων ἀνεπίληπτος fj πᾶσι, τότε δύναται 
μεθ) 0o; βούλετχι ἐξουσίας καὶ χολάζειν xal συγ- 
χωρεῖν τοὺς ὑπ᾿ αὐτῷ ταττοµένους ἅπαντας, 
Οὐδὲν γὰρ οὕτω δείχνυσε τὸν τὴν ἀρχὴν ἔχοντα 
ὥς φ'λοστοργία περὶ τοὺς ἀρχομένους. Καὶ γὰρ πᾳ- 
Ῥατκοι., GR, CXXXVI. 


stratum dedit. 

Ad principis more» ;ere hingi solent, qui in ejus 
sunt imperio, ut qualescunque tandem fuerint duc- 
tores, tales esse qui ducuntur necesse sit. 


Benum est ut prsstantior semper deteriuri prz- 
sit et imperet. 

Vetus est verbum , eos qui studeant virtuti , non 
€um voluptate magistratum accipere. 

Qui prazest aliis ne se efferat 'propter auctorita- 
tem, ne excidat beatitudine quz posita est in ani- 
mi abjectione. 

Theologi. Confusio inordinata nota est reipublieze 
magistratu carentis, at ordo qualis sit magistratus 
ostendit. Quid enim juvat gubernatorem esse mo- 
deratum pravis utentem remigibus? 

Prov. n. Ubi enim nullus magistratus, ibi immo- 
derate et sine ordine omnia feruntur, et magistra- 
tuum multitudo seditiosa est. 

Cum liceat sine periculo sequi, periculose pre- 
esse nemo concupiscat, neque subjectionis lex 
abrogetur, qu:e et terrestria et coelestia continet. 

Regis voluntas lex est ποπ scripta, quz potemtia 
defenditur, et quidem mulio scriptis firmior, qux 
nullius 196 potentia juvantur. 

Reges, purpuram metuite ; legislator enim est 
ei legistatoribus ipsaratio; quid vobis sit com- 
missum, cognoscite, et quale sit in rebus vestris 
mysterium ; universus mundus sub manu vestra 
exiguo diademate et parvo panniculo tenetur. Su- 
perna solius Dei sunt, at inferna etiam vestra. 
Estote dii subjectis, ut aliquid dicam etiam auda» 
cius : Cor regis esse ia manu Dei et dictum et cre- 
ditum est; illic sit robur vestrum, nou autem iu 
auro et phalangibus. 

Tuam in efliciendo vim ct potestatem demonstra, 
non ut mali, sed ut boni aliquid efliciatur, si cupis 
deus esse. IIoc enim est viri innatam vim cogno- 
scentis : facillime autem pastinaca eld scorpius 
necant. 

Qui geritis potestatem, timete potentiorem : qui 
iu alto throno sedetis, altiorem, 

Chrysost. Regna Dei duo novit Scriptura, unum 


p familiare οἱ domesticum, alterum quod creationis 


ralionei spectat. Est. eniin Bex. universorum et 
Gracorum et Judieoruim, et diemonum, οἱ adversa-— 
riorum creationis habita ratione. . 

Multi etiam reges sepe imperio accepto, cum 
eos qui sibi antea fuisseut molesti in sua potestate 
haberent, in. Lanto imperii fastu indignum esse 
judicaverun!, qui poemas reposcerent scelerate fa- 
ctorum, 

Colen:la, non irritanda potcstas. 

Cum princeps apud omnes inculpate vitz fucrit, 
tum. potest quanto volet arbitrio εἰ punire subje- 
ctos omnes, οἱ eisdem ignoscere. 

Nihil est quod sic magistratum ostendat, ut amor 
εἰ benevolentia erga eos qui sunt sub ipsius impe- 


32 


103 
Tio; nam pater non solum procreando, sed etiam 
diligendo post procreationem efficitur. Quod si ubi 
natura est, charitate est opus, multo magis ubi 
gratia. 

' Non in veste et zona, nec in przconis voce cer- 
nitur princeps, sed in reficiendo fracla οἱ fatiscentia, 
et quae male constituta sunt corrigendo, ac impro- 
bos puniendo, nec permittendo αἱ violenter jus 
cuiquam eripiatur et auferatur. 

Ars est imperare, non solum dignitas, et quideia 
ars omnium maxime excellentissima. 

Qui maxime ex humilibus sunt, cum dignitates 
nacti fuerint, facilius in arrogantiam tolluntur, 
quippe qui ad repentinos honores inepti sint. 

Regnum terrenarum rerum asperitates exaequat. 


197 S. Iren. Rex omnis justus sacerdotalem 
obtinet ordinem. 

Joan. Damasc. Optimum principem decet in suis 
quidem peccatis esse acerbum judicem et minime 
ignoscentem, at in erratis subjectorum placidum 
et ad ignoscendum facilem. 

Philonis. Deus nullius indiget, rex solius Dei. 
Imitare igitur eum qui nullius eget, ac largiter 
impertire petentibus misericordiam, non summo 
jure nec restricte cum supplicibus agens, sed omni- 
bus quz ad vitam degendam pertinent petentibus 
praebens. 

Tyrannus est princeps belli, rex vero pacis 
prises, 


Rex justissime, cum missus sis a natura ad C 


süpremaim puppis partem occupandam, cumque 
gubernacula teneas, guberna communem hominum 
scapham feliciter cum salute omuium : nulla re 
magis gaudeas ac Iztita afficiare, quam tua erga 
subjectos beneficentia. 

Quid enim regis benevolentia subjectis populis 
eptatilius aut melius esse possit? 

Xenophontis. Principem omnibus quibus przsit 
simul suecensere, magnum peccatum hoc quidem 
nihi videtur esse. Necesse est cnim quia multis 
terrori sit, multos habere hostes : et quia omnibus 
simul succenseat, eosdem omnes ad concordiam 
commovere. 

Plutarchi. Ne pucro yladium, proverbio dicitur. 
,Ego vero dixerim : Ne puero divitias, nec viro 
doctrinz experti potentiam. 

5| Nullum tirinius principis presidium quam vera 

i constans benevolentia. Ubi enim vulgus et pro- 

-ceres assuefacti fuerint non principem, sed principi 
timere, tum multis oculis videt, multis auribus 
audit, ac quze geruntur praesentiscit. 


Potentiam, divitias, magistratum accipere, et 
quasi in humeros tollere, vel mulieres et pueri 
possunt ; at magnam potestatis provinciam susci- 
pere et administrare, nec succunibere, nec opprimi 
pondere et magnitudine rerum, id viri demum est 
virtute, prudentia ct intelligentia praediti, 


ANTONIL MELISS.£ 


1001 

A Ἱέρα οὐ τὸ γεννῆσαι µόνον motel, ἀλλὰ χαὶ τὸ gui, 
μετὰ τὸ γεννῆσαι. El δὲ ἔνθα φύσις, ἀγάκης χρεία, 
πολλῷ μᾶλλον ἕνθα ἡἠ-χάρις. 


Οὐκ ἐν τῇ χλανίδι xat τῇ ζώνη, οὐδὲ ἐν τῇ eei 
τοῦ χήρυχος ἄρχων, ἀλλ iv τῷ τὰ πεπονγχήτε 
ἀνακτᾶσθαι, xal τὰ χακῶς ἔχοντα διορθοῦν, xa χο. 
λάζειν μὲν ἁδιχίαν, μὴ συγχωρεῖν δὲ ὑπὸ δυναστείες 
τὸ δίχαιον ἀπελαύνεσθαι. 

Τέχνη τὸ ἄρχειν ἐστὶν, οὐχ ἀξίωμα µόνον, xil 
τέχνη Κασῶν ἀνωτέρα. 

Οἱ μάλιστα ix. ταπεινῶν ὄντες, ὅταν ἀξιωμάτων 
ἐπιλάσωνται, εὐχολώτερον αἴρονται πρὸς ἀπόνοιαν, 
ἅτε ἀπειροχάλως ἔχοντες πρὸς τὴν ἑξαίφνης τιµή», 

Βασιλεία τῶν ἐπὶ γῆς πραγμάτων τὰς εραχύτητας 

DB ἐμαλίζει. 
lid; βασιλεὺς δίχαιος ἱερατιχὴν ἔχει τάξ.ν. 


Τὸν ἄριστον ἄρχοντα bv τοῖς μὲν χαθ ἑαυτὸν 
ἀσύγγνωστον εἶναι χρὴ xaV πιχρὸν διχαστὴν, ἐν ü 
τοῖς τῶν ἀρχομένων πιαίσµασι συγγνωμονιχὸν xol 
ἤμερον. 

Ὁ μὲν θεὸς οὐδενὸς δεῖται, à βασιλεὺς δὲ μόνου 
Θεοῦ. Μιμοῦ τοίνυν τὸν οὐδενὸς δεόµενον, xa) ὃτ- 
Ψιλεύου τοῖς αἰτοῦσι τὸν ἔλεον, μὴ ἀχριδολογούμε- 
vo; περὶ τοὺς σοὺς ἱχέτας, ἀλλὰ Gdot παρέχων ti; 
πρὸς τὸ ζήν αἰτίσεις. 


Τὐραννός ἐστιν ἄρχων πολέμου, βασιλεὺς ἡ γεμὺν 
εἰρήνης. 

Βασιλεῦ διχαιότατε, παραπεμφθεὶς ὑπὺ τῆς φύ: 
σέως ἐπὶ πρύμναν ἀνωτάτω, xai τοὺς οἴαχας ἐγχε 
ρισθεὶς, πηδαλιούχει €) κοινὸν ἀνθρώπων σκάφος 
σωτηρίως, ἐπὶ μηδενὶ μᾶλλον χαίρων καὶ περπόµ:» 
yog 9| tv τῷ τοὺς ὑπηχόους εὐεργετεῖν. 


Τί ἂν Ὑένοιτο εὐμενείας βασιλέως icq 
ἄμεινον ; 

΄λνδρα ἄρχοντα πᾶσιν ἃμα χαλεπαίνειν τοῖς ἀρχο- 
µένοις, τοῦτο ἔμοιγε δοχεῖ µέγα ἁμάρτημα εἶναι, 
Ανάγκη Ὑὰρ διὰ τοὺς πολλους φοδεῖν, πολλον 
ἐχθροὺς ποιεῖσθαι * δια δὲ τὸ ἅμα πᾶσι χαλεπτνεῦ, 
πᾶσιν αὐτοῖς ópóvotav ἐμθαλεῖν. 


Mh παιδὶ µάχαιραν, fj παροιμία φησἰν. Ἑὼ ἃ 
φαίην, μὴ παιδὶ πλοῦτον, μηδὲ ἀνδρὶ ἀπαιδεύτ 
δυναστείαν. 

Οὐδὲν olov ἀληθινὴ χαὶ βέδαιος εὔνοια oic 
πτήριον ἀνδρὺς ἄρχοντος * ὅταν γὰρ ἐθισθῶσιν ol τί 
πολλοὶ xai δυνατοὶ μὴ τὸν ἠγούμενον, ἀλλ᾽ ὑπὲρ τοῦ 
ἠγουμένου δεδιέναι, πολλοῖς μὲν ὄμμασιν ὁρᾷ, δὰ 
πολλῶν δὲ ὥτων ἀχούει, xal προχισθάνεται τὰ Τι 
νόµενα. . 

Τὸ λαθεῖν xoi ἀναθέσθαι δύναμιν καὶ miei" 
xaY ἀρχὴν καὶ γυναικός ἐστι xal παιδός ' «b δὲ pt 
γάλην ἑξουσίαν ἐνεγχεῖν xa µεταχειρίσασθαι, vil 
ph συντριθῆναι, μηδὲ διαστραφῖναι τῷ βάρει x! 
µεγέθει τῶν πραγμάτων, ἀνδρός ἐστιν ἀρετὴν αἱ 
φρόνηµα χαὶ νοῦν ἔχοντος. 








1505 


LOCI COMMUNES. — PARS IT. SERMO I. 


1008 


O piv Κλέων ὅτε πρῶτον ἔγνω τῆς πολιτείας A — Cleon quidem cum primum statuisset rempu- 


ἅπτεσθαι, τοὺς φίλους συναγαγὼν elc ταντὺὸ, διελύ- 
δατο τὴν φιλίαν πρὸς αὐτοὺς ὡς πολλὰ τῆς ὀρθῆς 
xal διχαίας προαιρέσεως µαλάσσουσαν iv τῇ πολι- 
τείφ xai παράγουσαν. 'O δὲ Θεμιστοχλῆς πάλιν 
πρὸς τὸν εἰπόντα, ὡς ἄρξῃ χαλῶς, ἴσον ἅπασι παρέ- 
Χων ἑαντὸν, Μηδέποτε, εἶπεν, εἰς τοιοῦτον ἐγὼ χα- 
θέσωμµαι θρόνον, ἓν ip πλέον οὐχ ἕζουσιν οἱ φίλοι 
, παρ' ἐμοὶ τῶν μὴ φίλων». Οὐ γὰρ ἀφίλων al πόλεις 
: ἀνδρῶν καὶ ἀνεταίρων, ἀλλὰ χρηστῶν xol σωφρόνων 
δέονται. 
ν 


[14.0* ὅσα τοὺς ἀρχομένους καὶ φρονεῖν καὶ πράτ- 
τειν βούλει, καὶ λέγε xal volet. Οὕτω γὰρ ἂν μᾶλ- 
λον παιδεύσειας αὐτοὺς ἡ ταῖς ix τῶν νόµων τιµω- 


ρίαις. Τὸ μὲν γὰρ ζηλον, τὸ δὲ φόδον ἔχει, Καὶ ῥᾷόν Β 


τις μιμεῖται τὰ κρείττω ὁρῶν ἔργῳ γυόµενα, 1) 
φυλάττεται τὰ χείρω, ἀχούων λόγῳ xuivópava, 


Πέφυκεν ὡς ἀεὶ «ph; τὰς γνώμµας τῶν ἀρχόντων 
τυποῦσθαι καὶ τὸ ὑποχείριον. 

Πρὸς τὰς γνώμας καὶ τὰς πράξεις τῶν ἡχουμέ- 
νυν αὐτῶν οἱ πολλοὶ ἐξομοιοῦνται, xol ὁποῖα ἂν 
ἐχείνους δρῶντας ἴδωσι, ποιαῦκα xal αὐτοὶ, οἱ μὲν 
ὡς ἀληθῶς, οἱ δὲ xal προσποιούµενοι πράττουσιν. 

Ποθητὺς εἶναι μᾶλλον f) φοδερὸς χατὰ τὸν βίον 
προχιροῦ. "Ov γὰρ πάντες φοθοῦνται, πάντας φο- 
θεῖται. 

Τὸν ἄρχοντα Cet ἔχειν πρὸς μὲν τοὺς χαιροὺς λο- 


blicam capessere, amicis in unum locum convo» 
catis, eam quas ei cum illis intercesserat amicitiam 
dirupit, tanquam quae in administratione civitatis 
rectum et justum institutum emolliat et transver- 
sum agat. Themistocles contra, qui cum quidam 
moneret ut preclare magistratu fungeretur : Nequa- 
quam, inquit, in eo sessurus sum throno, in quo 
amici non 19268 meliore sunt futuri conditione, 
quam non amici ; non enim civitas homines amicis 
et sodalibus carentes, sed commodos et tempe» 
rantes requirit. 

Dionis Romani, Qus velis egs qui sub tuo sunt 
imperio et sentire et agere, eadem iu et loquitor 
et facito : sic enim eos facilius et melius institueris 
quam jis qua legibus constituuntur suppliciis. 
lllud enim xmulationém, lioc. terrorem habet, et 
facilius quis optima imitatur quz videt opere fleri, 
quam cavet pessima quze audit verbo vetari. 

Ad principum voluntatem populi mores semper 
conformantur. 

Dicta et facta suorum przfectorum vulgus sequi» 
tur, ac ea que ab illis fleri animadverterit, eadeu 
et qui sunt sub imperio, alii vere, alii simulate 
faciunt. 

Democr. Desiderari magis quam ;timeri in vita 
expete ; quem enim omnes metuunt, idem osnes 
metuit. . 

Principem in rerum opportunitatibus uti decet 


Υισμὸν, πρὸς δὲ τοὺς ἑναντίους τόλμαν, πρὸς bk ( ratione, adversus hostes audacia, benevolentia 


φοὺς ὑποτεταγμένους εὔνοιαν. 

Οἱ καχοὶ Ιόντες εἰς τὰς τιμὰς, ὄχόσῳ ἂν μᾶλλον 
ἐνάξιοι ὄντες εἰς τὰς τιμὰς lot, τοσούτῳ μᾶλλον 
ἂν ἀχνδέες Ὑίνονεαι, καὶ ἀφροσύνης xci θράσεος 
πίμπλανται. 

"Apgov μὲν ἐπιτήδευε πρᾶος εἶναι, ἀρχόμενος 
δὲ, υεγαλόφρων. 


"Ρασ.λέα φρόνιμο’ τὸ διάδηµα οὐ ποιεῖ. Νοῦς γάρ 
ἔστιν ὁ ἄρχων, 
"Αρχεσθαι μὴ μαθών, ἄρχειν phy ἐπιχειρει. 
"D. πλοῦτε xal τυραννὶς, xal τέχνη τέχνης, 
Ὑπερφέρουσαι τῷ πολυζήλῳ βίῳ, 
"Ὅσος παρ ὑμῖν ὁ φθόνο; φυλάσσεται ! 


Πρέπει μὲν, ὥ µαχάριε, τῷ τῶν µεγίστων προ- ρ 


στατοῦντι µεγ[ίστὴς φρονήσεως μετέχει». 
Φείδεσθαι χρὴ τῆς ἐξουσίας τοὺς δυναµένους, ὅπως 
ἀεὶ παραμένη vb ἑξεῖναι. 
Τὸν ἄρχοντα f| χριτὴν δεῖ μήτε ὑπὲρ τῶν δικαίων 
λιπαρεῖσθαι, μήτε ὑπὲρ τῶν ἀδίχων ἐχλιπαρεῖσθαι. 


Ἀέξανδρος, τοῦ οἰνοχόυ αὑτοῦ ἀπολέσαντος φιά- 


λην χρυσῆν, xai διὰ τοῦτο δυσφη μοῦντος [f. δυσθυ- 
μοῦντος], μαθὼν τοῦτο πρρσχαλεσάμενος αὐτὸν εἶπε, 
θάρσει. ὦ παῖ ὅπου γὰρ ἂν εἴη, ἡμετέρα ἐστι, 


Ἀλέξανδρος ἑρωτηθεὶς ποῖος βασιλεὺς ἄριστος, 
ἔφη: 'U τοὺς φίλους δωρεαῖς συνέχων, τοὺς δὲ 
ἐχθροὺς δι’ εὐεργεσιῶν φιλοποιούμενος. 

Διογένης ἐρωτηθεὶς, πῶς ἄν τις πολιτεύηται ἐπὶ 


autem erga subjectos. 

Prov. xxvi et xxix. Mali qui accedunt ad 
honores, quanto magis sunt indigai qui honores 
assequantur, tanto magis ealumniosi et imprudentia 
et 3udacia pleni turgent. 

Cliiarchi. Si magistratum geris, mansuetus , si 
sub imperio alterius agis, magno animo przditus 
esto. 

Regem prudentem diadema non efficit; mens 
enim est quie imperat. 

Si parere non didicisti, imperare ne aggreditor. 

Euripidis. O divitis, et tyrannis, et ars artem 

Excellens, in vita hac :mulatione plena, 

Quantum invidiz vobiscum Jatet! 

Platonis. Decet, o beate, qui rebus maximis 
praeest, eum prudentia praeditum esse maxima. 

Catonis. Debent potentes parce uti potestate, ul 
semper uti possint. 

Magistratus aut judex neque pro justis orari, 
neque pro injustis exorari debet. 

Alexandri. Alexander, cum poculorum minister 
ejus phialam auream perdidisset, ob eamque cau- 
sam animo affligeretur, jubet arcessi eum, et, 
Confide, inquit, puer, nam ubi ubi est, omnino no» 
stra est. 

' Alexander, quis esset optimus rex, intérrogatus, 
Qui, inquit, amicos donis retinet, et inimicos bene» 
ficiis amicos facit. ' 

Biogenis. Diogenes interrogatus, quomodo quis 


1001 


ANTONII MELISS.E 


108 


e 
vivere debeat sub. potestate , quemaamodum igni A ἑξουσία, ἔφη * Καθάπερ πυρὶ, μήτε λίαν ἐγγὺς εἷ- 


utendum esse 1299 respondit, neque nimis prope 
accedendum, ne exuraris, neque nimium procul, ne 
riaeas. 

Cyrus, Imperium non convenit ei qui nibilo iis 
qui sunt sub imperio est prazstantior. 

Solon, Impera, si prius parere didiceris; naim 
parere qui didicit, imperandi eril peritus. 

Qui multis metuendus est, multos metuit. 

Aristotelis. Qui potestatem | gerunt, si. sapientes 
sunt, debent non propter magistratus, sed propter 
virtutes cum admiratione laudari, ut fortuna mu- 
lata iisdem laudibus digni judicentur. 

I15ocratis, /JEmulafe non eos qui maximum impe- 
rium acquisierint, sed eos qui optime praesentibus 
usi fuerint. 

ldem pessimum imperatorem esse dicebat, qui 
sibi ipse iinperare non posset. 

Suscipe curam multitudinis, et jueundum impe- 
rium omnibus rebus antepone, intelligens et eam 
formam reipublice in qua pauci imperant, et alia- 
rum rerumpublicarum illas diutissime conservari, 
qs muititulinem curant et colunt optiinc. Donus 
autem eris populi ductor οἱ curator, si nec affici 
injuria turbam patiere, nec injuria affectam negli- 
ges, sed id curabis, ut optimi quique honores acci- 
piant, e:eteri nulla. afficiantur injuria. 

Corporis tui custodiam tutissimam existima esse 
amicorum virtutein, et aliarum rerumpublicarum 
benevolentiam ,. tuamque ipsius prudentiam ; his 
cnim rebus et conservari εἰ parari regna maxime 
possunt, 

Gravis et metuendus fac videare; nihil eorum 
que fiunt, inexploratum relinquendo : clemens 
autem, lexiora delictis supplicia statuendo. 

Fac velis imperio dignus esse non acerbitate, 
neque graviter puniendo, sed efüciendo ut omnes 
superentur tua mente οἱ. intelligentia, arbitren- 
turque te melius quam ipsos pro sua salute con- 
sultare. 

Diodóri. Nemo eorum qui aliquam dignitatem 
a-seculi sunt, si veheinenter peccarit, speret se ad 
extremum sine reprehensione latere posse. Etenim 
si in vita.sua effugerit reprehensionem οἱ infamiam, 


vxt, ἵνα μὴ χαταχαῇ, µήτε móppu, ἵνα μῆ ῥιγώσῃ. 


"Αρίειν μηδενὶ προσῄἦκει, ὃς οὐδὲ χρείττων ἐστὶ 
τῶν ἁἀρχομένων. 

"Apys πρῶτον μαθὼν ἄρχεσθαι ἄρχεσθαι yàp 
μαθὼ», ἄρχειν ἐπιστήσῃ. 

Ὁ πολλοῖς φοθερὸς ὧν πολλοὺς qobsica:. 

Act τοὺς νοῦν ἔχοντας τῶν δυναστευόντων μὴ διὰ 
τὰς ἀρχὰς, ἀλλὰ διὰ τὰς ἀρετὰς θαυμάζεσθαι, ἵνα 
τῆς τύχης µεταπεσούσης τῶν αὐτῶν ἑἐγχωμίων 
ἀξιῶνται. 

Ζήλου μὴ τοὺς µεγίστην ἀρχὸν χτησαµένους, ἀλλὰ 
τοὺς ἄριστα τοῖς παροῦσι χρησαµένους. 


'O αὐτὸς κάκιστον ἔλεγεν ἄρχοντα εἶναι τὸν ἄρ- 
χειν ἑαυτοῦ μὴ δυνάµενον. 

Μελέτω σοι τοῦ πλήθους, xal περὶ παντὸς ποιοῦ 
κεχαρισµένως αὐτοῖς ἄρχειν, γινώσχων ὅτι καὶ τῶν 
ὁλιγαρχιῶν καὶ τῶν ἄλλων πολιτειῶν αὗται πλεῖ- 
στον χρόνον παραμµένουσιν, αἴτινες ἂν ἄριστα τὸ 
πλῆθο; θεραπεύσωσι. Καλῶς δὲ δυµαγωγήσεις, ἂν 
μήτε τὸν ὄχλον ὑθρίζειν ἐᾷς, μήτε ὑδριζόμενον πε” 
ριορᾷς, ἀλλὰ σχοπεῖς ὅπως οἱ βέλτιστο: μὲν τὰς 
τιμὰς ἔξουσιν, οἱ δὲ ἄλλοι μηδὲν ἀδικηθήσονται. 


Φυλαχὴν ἀσφαλεστάτην ἡγοῦ τοῦ σώματος εἶναι 
τὴν τε τῶν φίλων ἀρετὴν, καὶ τὴν τῶν ἄλλων πο- 
λιτειῶν εὔνοιαν, xal τὴν σεαυτοῦ φρόνησιν. Διά γὰρ 
τούτων χαὶ σώζειν xal χτᾶσθαι τὰς τυραννίδας µά- 
λιστα ἄν τις δύναται. 

Δεινὸς μὲν galvou, τῷ μηδέν σε λανθάνειν τῶν 
γινοµένων, πρᾶος δὲ, τῷ. τὰς τιμωρίας ἑλάττους 
ποιεῖσθΏαι τῶν ἁμαρτανομένων. . 

Αρχιχὸς εἶναι βούλου μὴ χαλεπότητι μηδὲ τῷ 
σφόδρα χυλάδειν, ἀλλὰ τῷ πάντας ἠττᾶσθαι τῆς στις 
διανοίας, καὶ νοµίζειν ὑπὲρ τῆς αὐτῶν σωττρίας 
ἄμεινόν σε βουλεύεσθαι. 


Μηδεὶς ἐλπιζέτω τῶν τυχόντων ὑπεροχῆς τινος, 
ἂν ἐξαμαρτάνῃ μεγάλα, λῆσεσθαι δ.ὰ τέλους ἄνεπι- 
τἰμητος. Καὶ γὰρ ἂν ἓν τῷ χαθ) ἑαυτὸν βίῳ διαφύγῃ 
τὸν ἀπὸ τος ἐπιτιμήσεως λόγον, ὕστερον Ίξειν Exe 


post tamen exspectauda ei est veritas cum libertate, Ὦ αὐτὸν προσδέχεσθαι τὴν ἀλήθειαν μετὰ παῤόπαίας 


qu:e occulta olim silentio praedicabit. 

legen bene fungentem suo munere decet justum 
et inagnanimum et sincerum et liberalem in lar- 
giendo esse, ac quavis cupiditate majorem ; suppli- 
cia leviora delicto, gratiam autem beneficio niajo- 
rem referre, 140 tuu subjectis tum amicis. 

Nullus princeps longius iu vitia provehitur, nisi 
cupid.tatum ministros habeat. 

Agatlionis, Tria meminisse decel magistratum : 
primum se hominibus imperare ; allerum ex legi- 
bus imperare ; tertium, se non semper imperatu- 
rum esse. 

Avtigoni. Antigonus rex cuidzm anui se beatum 
pradicanti, Si scires, inquit, o mater, quaui mul- 


xrputtougay τὰ πάλαι σιωπώμενα. 

Asl τὸν καλῶς βασιλεύοντα δίκαιον xal µεγαλό- 
Ψυχον, καὶ ἀληθη xài μεταδοτιχὸν εἶναι, xal πάσης 
ἐπιθυμίας χρείττονα * xat τὰς μὲν τιμωρίας ἑλάττους 
τῆς ἀξίας, τὰς Cb χάριτας µείζους τῆς εὐεργεσίας 
ἀποδιδόναι τοῖς ὑπηχόοις xai φίλοις. 

θὐδεις ἐπὶ πλεῖον χακίας προδαίνει δυνάστης, 
ἐὰν μὴ τοὺς ὑπηρετήσοντας ἔχη ταῖς ἐπιθυμίσις. 

Tov ἄρχοντα τριῶν δεῖ µευνῃῆσθαι, πρώτον μὲν, 
ὅτι ἀνθρώπων ἄρχει ' δεύτερον, ὅτι χατὰ νόμους 
ἄρχει ' τρίτον, ὅτι οὐχ ἀεὶ ἄρχει. 


Αντίγονος ὁ βασιλεὺς πρὸς τινα µαχαρ[φου1αν 
αὐτὸ, γραῦν, Ei ἥδεις, ἔφη, ὦ μῆτεορ, ὅσων χαχῶν 





1009 


LOCI COMMUNES. — PAIS IT. SERMO II. 


1010 


ἁστι τουτὶ τὸ ῥάχος, δείξας τὸ διάδηµα, οὐκ ἂν ἐπὶ Α torum. malorum sit hic pannus (diadema autem 


κοπρίας αὐτὸ χείµενον ἑδάστασας. 

Ἐπαμινώνδας 6 θηδαῖος ἰδὼν ατρατόπεδον μέγα 
xai χαλὸν, στρατηγὸν οὐχ ἔχον, Ἡλίχον, ἔφη, θη- 
piov χεφαλὴν οὖκ ἔχει | 


Τὸν βασιλέα δεῖ μνημονεύειν ὅτι ἄνθρωπος iv 
ἑξουσίαν εἴληφεν ἰσόθεν [f. θεόθεν vel Ισόθεον], ἵνα 
προχιρῆται μὲν τὰ χαλὰ χαὶ Octa, φρονήσει δὲ àv- 
θρωπίνη χρῆται. 

E! βούλει σου «hv οἰχίαν εὖ οἰχεῖσθαι, μιμοῦ τὸν 
Ἡπαρτιάτην Λυκοῦργον. "Ov γὰρ τρόπον οὐ τείχεσι 
τὴν πόλιν ἔφραξεν, ἀλλ᾽ ἀρετῇ τοὺς ἑνοικοῦντας ὠχύ- 
puce, χαὶ διὰ παντὸς ἐτήρησεν ἑἐλευθέραν τὴν πὶ- 
ιν * οὕτως χαὶ ob μὴ μεγάλην αὐλὴν περίθαλε χαὶ 


ostendebat), in stercore eum jacentem non tolleres. 

Epaminonde. Epaminondas Thebanus cum vi- 
deret exercitum magnum et ornatum, sed impera- 
tore carentem : Quanta, inquit, bestia caput non 
habet ! 

Philippi, Rex meminisse debet, homo cum sit, se 
potestatem divinitus accepisse, ut qu: przclara 
sunt et divina sibi proponat 'et expetat, prudentia 
autem utatur humana. 


Si vis domum bene habitari, Spartanum Lycur. 
gum imitare; quemadmodum enim ille non muris 
cinxit urbem, sed virtute incolas obvallavit, sicque 
semper civitatem liberam retinuyj! ; sic et tu facito : 


tolyouc ὑψηλοὺς ἀνίστα, ἀλλὰ τοὺς ἑνοικοῦντας B nec magnum vestibulum cingito, nec muros altos 


εὐνοίᾳ xai πίττει χαὶ qa atfjoiz: * καὶ οὐδὲν εἰς 
αὐτὴν εἰσελεύσεται βλαθερὸν, οὐ δ᾽ ἂν τὸ σύμπαν τῆς 
Χαχίας παρατάξηται στῖφος. 


Μηδεὶς τῶν φρονίμων τοῦ ἄρχειν ἀλλοτριούσθω. 
Καὶ γὰρ ἀσεθὶς τὸ ἀποσπᾶν ἑαυτὺν τῆς τῶν δξομέ- 
νων εὐχρηστίας, xaX ἁγεννὲς τὸ τοῖς φαύλοις παρα- 
χωρεῖν. ᾿Ανόητον γὰρ τὸ αἱρεῖσθαι χαχῶς ἄρχεσθαι 
μᾶλλον, ?|) χαλῶς ἄρχειν. 

Δεινὸν xal χαλεπώτατου τοὺς χείρους τῶν βελτιό- 
vtov. ἄρχειν, xal τοὺς ἀνοητοτέρους τοῖ; φρονιμωτέ- 
pot; προστάττειν. 

Εὐμένης ὁ βασιλεὺς ἔλεγε τοῖς ἀδελφοῖς διἁ παν- 
tóc; * Ἐὰν μὲν ὡς βασιλεῖ προσφέρησθε, ὡς ἆδελ- 
got; ὑμῖν χαρίσοµαι ' ἐὰν δὲ ὣς ἀδελφῷ, ἐγὼ ὑμῖν 
ὡς βασιλεύς, 

Κότυς ὁ τῶν θρακῶν βασιλεὺς, θηδαίων σεµνυ- 
νοµένων ὅτι Λακεδαιμονίων ἠγήσαντο, Ἐγὼ, φησὶν, 
ἑώραχα χειµάῤῥους ποταμοὺς µείζους τῶν ἀξνάων 
γινουένου:, ἀλλ᾽ ὀλίγον χρόνον. 

'O αὐτὸς ἐρωτηθεὶς, Tiv: χαταλιµπάνεις τὸ βασἰ- 
λειον ; ἔφη, Τῷ δυναμένῳ. 

ΛΟΓΟΣ Ε'. 
᾿Περὶ βασιλέως μὴ «Ἰίαν θαυμαζομµένου. 

Βασιλεὺς θρασὺς ἐμπεσεῖται elc xaxá, 

Ἑασιλέως ὑπακούοντος λόγον ἅδιχον, πάντες οἱ 
ὑπ) αὐτὸν παράνομοι, 

Αγαθὸς πένης xai σοφὸς ὑπὲρ βασιλέα πρεσέύ- 
τερον χαὶ ἄφρονα. 

Οὐα[ σοι, πόλις, fi; ὁ βασιλεύς σου νεώτερος. 

Ἡ χαχοπραγία περιστρέφει θρόνους δυναστῶν. 
᾽λχούαατε οὖν, βασιλεῖς, xal σύνετε, ἐνιυτίφχσθς οἱ 
χρατοῦντες πλήθους, καὶ γεγαυρωµένοι ἐπὶ ὄχλοις 
ἐθνῶν, ὅτι ἑἐδόθη παρὰ Κυρίου ἡ κράτησις ἡμῶν 
xai ἡ δυναστεία παρὰ Ὑψίστου * ὃς ἐξετάσδι ὑμῶν 
τὰ ἔργα xai τὰς βουλὰς διερευνήσει, ὅτι ὑπηρέται 
ὄντες τῆς αὐτοῦ βασιλείας, oóx ἐχρίνατ’ ὀρθῶς, 
οὐ δὲ ἑφυλάξατε νόμον, οὐδὲ χατὰ τὴν βουλὴν τοῦ 
ϐ:οῦ ἐπορεύθητε, φρικτὸς xol ταχέως ἑπιστήσεται 
ὑμῖν ὄλεθρος" ὅτι χρίσις ἁπότομος ἐν τοῖς ὑπερά: 
χουσι γίνεται. 'O γὰρ ἑλάχιστος συγγνωστός ἐστιν 
ἑλέους, δυνατοὶ δὲ, δυνατῶς ἑτασθήσοντα,. OO γὰρ 
ὑποστελεῖ τὸ πρ/σωπον ὁ πάντων Δεσπότης, οὐδὲ 


excitato, sed cives benevoJentia et file-et amicitia 
firmato, et nihil in eam ingredietur infestum aut 
noxium, nec si universum quidem improhitatis ag- 
men se opponat. — 

Prudens a gerendo magistratu ne se ahducito ; 
impium est enim seipsum abstrahere ab indigen- 
tium utilitate et commodis, et improbis cedere 
minime generosum. Stultum est enim proeopthre 
male gubernari, quam bene gubernare. 

Acerbum est et. molesti: plenissimum, deteriores 
prostantioribus imperare, et stultiores prudentio - 
ribus przescrihere. : 

Eumenis. Eumenes rex fratribus crebro dicere 


ϱ solebat. Si me rege usi fueritis, vobis tanquam íra- 


tribus gratificabor ; sin autem tanquam fratre, ego 
. vobis ut rex. 

Cotyis. Cotys Thracum rex Thebanis gloriantihus 
quod Lacedemoniis imperorent : Vidi, inquit, tor- 
rentes perennibus fluviis majores factos, sed ad 
breve tempus. 

(dem interrogatus cui relinqueret arcem regiam, 
Potenti, inquit. 

131 SERMO il (a. CIV]. 
De rege non multum admirando (vel de rege malo). 

Prov. Rex audax incidet in mala. 

Regis subauscultantis orationem iniquam im- 
perio qui parent, omnes sunt exleges. 

Eccle. 1v. Pauper probus et sapiens est supra re- 


D gem senem et insipientem. 


Eccle, x. Το tibi, civitas, eujus juvenis rex est. 
Isa. im, Sap. vi. Actio mala potentium solia ever- 
tit. Audite igitur, reges, acintelligite, acciptte -au- 
ribus, qui imperatis multitudini, et in turbis gen- 


. tium elati estis; datus est a Domino principatus 


vester, et potentia ab Excelsissimo, qui facta vestra 
examinabit, et consilia vestra perscrutabitur ; quia 
cum regni ejus ministri sitis, non recte judicia 
exercuisüs, nec legem servastis, neque ex Dei 
sententia et consilio vos gessistis, horribile vobis 
exitium ingruet, idque cito; judicium énim severe 
fieL in eos qui przcellunt aliis : minimus enim veria 
et misericordia dignus es!, sed potentes potenter 
examinabuntur ;- non enim faciem et 05 cujusquait 


1011 


ANTONII MELISS/E 


10i2 


erebitur omnium Dominus, neque magnitudinem A ἐντραπήσεται μέγεθος: ὅτι μιχρὸν xat µέγαν αὐτὸς 


reverebitur, quia parvum et magnum jpse fecit, 
tequaliterque omnium commodis consulit et pro- 
spicit; potentes autem diligenter et severe excu- 
tientur. 

Eccli. vi. Multos perdidit aurum, et corda regam 
4 recto deflexit. 

Prov. xxix. Rex doctrine ezpers populum suum 
perdet. 

Prov. xxviu. Regnum a | gente ad gentem trans- 
fertur propter inJustitias et violentas injurias et 
pecunias dolosas. 

Theologi, Non eadem reges et privatos decere 
existimamus, quod non eadem 139 sint dignitate. 
Privatis enim vel vafre aliquid facere concedemus; 
querh enim perspicuum est vi nibil agere posse, 
bujus vafrities veniam meretur. Regi autem cum 
valde turpe sit vi et potentia superari, tum tur- 
pius minusque decere arbitror, ut orte et callide 
conata períiciat atque instituta. 

Philonis. Juventus cum summa potestate appeti- 
tionibus quz; cohiberi non possunt utens, malum 
jnexpugnabile est. 

Corpere quidem rez euivis alteri homini par 
εδι; potestate vero dignitatis similis est. qui supra 
omnes est, Deo; non enim habet in terris se quid- 
quam excelsius ; itaque debet rex ut mortalis non 
tolli, et ut Deus non irasci. Etsi enim imaginis 
diving lonore est affectus, pulveri. tamen terreno 


implicitus est, pet quem edocetur, qua erga omnes (; 


utamur, simplicitatem. 

Musonii. Niti decet ut subjectis venerabilis ma- 
£i quam terribilis esse videaris; illud enim gravi- 
tas, hoc vero feritas comitatur. 

Democr. improba natura, si potestatem assecuta 
fuerit, publicas afferre solet calamitates. 

Antisthenis. Tum civitates interire solent, cum 
qui imperant iinprobos a probis discernere non 
possunt. | 

Ut furioso gladium, slo improbo potestatem dare 
periculosum est. 

Menandri. Opulentia rationis expers, potestatem 
nacta, etiam eos qui sapere videntur stultos re.ldit. 

Demosihenis. Nam fortunatum esse prater digni- 
tatem, desipiendi prater dignitatem occasio est. 


SERMO ΙΙ [a. CLXXII]. 


De epiecoptu.moderatis et Dei mandata observantibus ; 
gravem ei (alem qua repreheudi non possit vitam 
eorum documenium esse iis quibus prasint, 


Gen. xiv. Melchisedec rex Salem protul.t panes 
et vinum Abrahamo, cum reverleretur ex occisione 
regum; erat aulem Dei sumwi sacerdos, 


Lepit. Quisquis fuerit vitioso corpore, non ingre- 
Uietur (aut aecedet ad ministerium), non cxcus, non 
clandus, non mutilo naso praeditus, aut auribus 
truncatie, nee. qui fracta manu aul pede est, nec 
gibbus, uec facie lcutiginosa, aut. glaber ciliis, itein 


ἐποίησεν, ὁμοίως δὲ προνοεῖται τῶν πάντων, τοῖς δὲ 
χραταιοῖς ἰσχυῤὰ ἰφίδταται Epsuva. 


Πολλοὺς ἁπώλεσε 15 χρυσίὀν, xaX καρδίας βασι- 
λέων ἐξέχλινεν. 
Βασιλεὺς ἀπαίδευτος ἀ πολεῖ τὸν λαὸν αυτοῦ. 


Βασιλεία ἀπὸ ἔθνους εἰς ἔθνος µετάγεται διὰ 
ἁδιχίαν καὶ Όδριν xax χρήματα δόλια. 


Οὐ τὰ αὐτὰ βασιλεῦσί τε xal ἰδιώταις πρέπειν 
ὑπολαμθάνομεν, ὅτι μηδὲ τῆς αὐτῆς ἀξίας ἀμφότο- 
pot. Ἰδιώταις μὲν γὰρ xal τεχνιχῶς πρᾶξαί «1 
συγχωρήσοµεν 'ᾧ γὰρ τὸ φανερῶς βιάζεσθαι μὴ 
δυνατὺν, τούτῳ αυγγνωστὺν τὸ τῆς περινοίας. Ba- 
οιλεῖ δὲ τοῦ δυνάµει χρατεῖσθαι λίαν al σχροῦ τυγχά- 
νοντὸς, ἔτι ἀἴσχιον οἶμαι xal ἀπρεπέστερον τέχνη 
χλέπτειν τὰς ἐγχειρῆσεις καὶ τὰ προκείµενα. 

Νεότης μετ) ἑξουσίας αὐτοχρατοῦς ὁρμαῖς kxa- 
θέχτοις χρωµένη, xaxbv δύαμαχον γίνεται. 


Tfj μὲν οὐσίᾳ τοῦ σώματος ἴσος παντὺὸς ἀνθρώπου 
ὁ βασ.λεὺς, τῇ ἐξουσίᾳ δὲ τοῦ ἀξιώματος ὅμοιός 
ἑοτι τῷ ἐπὶ πάντων θιῷ, Οὐὺχ ἔχει γὰρ ἐπὶ γῖς 
αὐτοῦ ὑψηλότερον. Χρὴ τοίνυν xai ὡς θνητὸν μὴ 
ἀπαίρεσθαι, xal ὡς θεὸν μὴ ὀργίζεσθαι. El γὰρ xal 
εἰκόνι θεῖχῇ τετίµηται, ἀλλὰ xal xóvst χοϊχῇ συµ- 
πέπλεκται, δι ἧς ἐκδιδάσχεται τὴν πρὸς πάντας 
ἁπλότητα. 

Πειρατέον χαταπληχτιχὸν μᾶλλον τοῖς ὑπηχόοις Ἆ 
φοθερὺν θεωρεῖσθαι. Ti μὲν γὰρ σεµνότης, τῷ δὲ 
ἀπῆνεια παρακολουθεῖ. 

Πονηρὰ φύσις, ἑξουσίας ἐπιλαδομένη, δηµοσίας 
ἀπεργάδεται συµφοράς. 

Τότε tà, πόλεις ἀπόλλυόθαι φυµδαίνει, ὅταν μὴ 
δύνωνται οἱ χρατοῦντες ταὺς Φαύλους Ex εῶν σπαυς 
δαίων διακρίνειν. 

Ἐπισφαλὲς μαινομένῳ δοῦναι µάχαιραν καὶ uo» 
χθηρῷ δύναμιν. 

Πλοῦτας ἁλόγιστος προσλαδὼν ἑβουσίαν xai τοὺέ 
φρονεῖν δοχοῦντας ἀνοήτους Tto:st, 

Τὸ γὰρ εὖ πράττειν παρὰ τὴν ἀξίαν ἀφορμὴ τοῦ 


D χακῶς φρονεῖν παρὰ τὴν ἀξίαν γίνεται. 


ΛΟΓΟΣ I". 


Περὶ ἐπισκόλων χρηστῶν, καὶ φυ.αττόντων τὰς 
ἐν εο-ὰς τοῦ 6500: καὶ δει ὁ σεμνὸς καὶ drz- 
&lÀAnzroc tovtov βίος παίΐδευμα γίνεται τοῖς 
ὑποτεταγμέγοις. 

Μολχισεδὲχ βασιλεὺς Σαλημ ἐξήνεγχεν ἄρτους 
xil οἶνον τῷ ᾿Αέραὰμ ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτὸν 
ἀπὸ τῆς χοκῆς τῶν βἀσιλέων. "Hy δὲ ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ 
τοῦ ὑψίστου. 

Πᾶς ἄνθρωπος ᾧ ἂν fj μῶμος tv αὐτῷ, οὐ προσε» 
λεύσεται ' ἄνθρωπος τυφλὸς, ἡ χωλὸς, ἡ χολοδόδῥιν, 
1| ὡτότμητος * ἣ ἄνθρωπος ᾧ ἂν f] σύντριμμα χειρὸς, 
3| σὐντριμμα ποδὸς, ἢ χυρτὸς, fj ἔφηλος, & «xol 
τοὺς ὀφθαλμούς * ἡ ἄνθρωπος ᾧ ἂν ᾗ ἐν αὐτῷ ψώρα 








1e13 


106 COMMUNES. — PARS H. SERMO III. 


1014 


&vpíia, ἢ Xeoyhv, Ἡ µονόρχης. Τὰ γὰρ δῶρα vou θεοῦ A nec qui fera seabit, aut mentagra laborat, sut uni- 


ἅγια τῶν ἁγίων, 

Θεοὺς οὗ χαχολογῄἠσεις, xà ἄρχοντα τοῦ λαοῦ 2ου 
οὖκ ἐρεῖς χαχῶς. 

ἽἌνθρωπος ἐὰν ποιή{ῃ kv ὅπερηφανίᾳ τοῦ μὴ 
εἰσαχοῦσαι τοῦ ἱερέως τοῦ πχρεστηκότος λειτουργεῖν 
ἐπὶ τῷ ὀνόματι Κορίου τοῦ 8:03 σου, f| τοῦ πριτοῦ 
ὃς ἂν γένηται ἐν ταῖς ἡμέραις Exelvatz, ἀποθανεῖται 
6 ἄνθρωπος ἐχεῖνος, xal ἐξαρεῖς τὸν πονηρὸν iC 
15212. 

Οἱ ἱερεῖς dou ἑνδύσονυται δικαιοσύνην, χαὶ οἱ ὅσιοί 
σου ἀγαλλιάόόνται. 

Ἠμεῖς ἐγνωρίααμεν ὑμῖν τοὺς πάντας ἓερεῖς, xal 
Λευῖτας χαὶ ᾠδοὺς χαὶ πυλωροὺς, χαὶ τοὺς λειτουρ- 
γοὺς τοῦ Θεοῦ, φόρων xa πρᾶξιν xal ἀποφορὰν 
05x ἔχειν ὑμᾶς ἐξουσίάν ἐπιθαλεῖν ἐπ) αὑτοῖς. 

Γνωστὸς ἐπιγνώσῃ φυχὰς ποιμνίου σου, καὶ ἔπι- 
στῄσεις χαρδίαν σου calc; ἁγέλαις. 

Χείλη ἱερέως φυλάξεται χοίσιν, χαὶ νόµον ἔχζη- 
τήσουσιν Ex. στόματος αὐτοῦ, ὅτι ἄγγελος Κυρίου 
παντοχρἀάτορός ἐστιν. 

Παραχαλεῖτε τὸν λαόν pov, λέχει ὁ θεὸς, ἱερεῖς. 


Δώσω τοὺς ἂρχοντάς σου ἐν εἰοὴνῇῃ, xaX τοὺς ἐπι- 
ὀχόπους σου ἓν δικαιοσύνη. 

Ἐὰν ἴδῃς τὴν ῥομφαίαν ἑρχομένην, καὶ ph ση- 
µάνῃς τῇ σάλπιγχι, χαὶ ὁ λαὸς μὴ φυλάξηται, χαὶ 
ἑλθοῦσα fj ῥομφαία λάδῃ ἐξ αὐτῶν φυχἠν ' αὐ-] μὲν 
διὰ τὴν ἀνομίαν αὐτῆς ἑλήφθη, τὸ δὲ αἷμα αὑτῆς 
ἐχ τῆς χειρός σου ἐχζητήσω, ᾿Εὰν δὲ διαστεἶῖλῃς τῷ 
ἀνόμῳ, xal μὴ ἀποστρέφῃ ἀπὸ τῆς ἀνομίας αὐτοῦ 
καὶ ἀπὸ «nc ὁδοῦ αὐτοῦ, 6 ἄνομος ἐχεῖνος iv τῇ 
ἀνομίᾳ αὐτοῦ ἀποθανεῖται, xal σὺ τὴν Ψψυχἠν σου 
ῥύσῃ. 

Οἶνον οὗ μὴ πίωσι πᾶς ἱερεὺς, ἐν τῷ εἰσπορεύε- 
σθαι αὐτοὺς εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν. 

Τάδε λέγει Κύριος ὁ θ:ὺς Ἰσραήλ * ᾿Αδικίαν xol 
ταλαιπωρίαν ἀφέλεσθε, καὶ χρῖμα xai διχαιοσύ- 
νην ποιῆσατε. Ἐξάρατε καταδυναστείαν ἀπὸ τοῦ 
λαοῦ gov, λέχει Κύριος ὁ θεός. 

Οἱ φνλάξαντες ὁσίως τὰ ὅσια ὁσιωθήσονται, xal 
οἱ διδαχθέντες αὑτὰ εὑρῄσονσιν ἀπολογίαν. 


testis est. Dona enim Del sunt sancta sanctorum. 

Exod. xxu. Diis et principi populi tui ne male- 
dicito. 

Deut. xvi. Qui per superbiam mon audierit 
sacerdotem adstautem &d  ministrandum in nofnihio 
Pomini Dei tai, aut judicem qui illo tempore fue- 
rit, is morte multetur, εἰ ex Isrsele tolles impro- 
bum. 


Psal. cxxxi, Sacerdotes tui. induentur justitiam, 
et saneti tui exsultabunt. 

Esdra. Nos designavimas vobis omnes sacerdo- 
tes et Levitas, et cantores et janitores et ministros 
Dei, ne habeatis potestatem imponendi illis tribu. 
tum et exactionem et pensionem. 

Prov. xxvu. Accurate agnosces animas ovilis tui, 
et cor tuàüm gregibus tuis przeficies. — 

Malach. 4. Labia sacerdotis observabunt justi- 
tiam, et legem requirent de oreejus, quia nuntius 
est Domini omnipotentis. 

Esa. Saeerdotes, inquit Deus, exhortamini et 
consolamini populum meum. 

Difbo principes (uos cum pace, et episcopos tuos. 
cum justitia. 

Ezech. ut et xvi. Si. frameam videris, nec si- | 
gnidcaverís tuba, populusque non sibi caverit, 
sed gladius ipse unum aliquem ex illis ceperit, is 


C quidem, propter Iniquitatem suam capitur: at san- 


guinem ilhus de manu tua repetam. Sin im- 
pium 1339 reprehenderis, nec se converterit 
ab impietate sua, nec a via sua. delflexerit, ille in 
impietate sua morietur, et tu tuam anjmam libe- 
raris. 

Eaech. xxxxiv.. Nulli sacerdotes vinum hibent, 
quandiu quidem in aulam interiorem ingrediuntur. 

Πο dicit Dominus Deus lsraelitarum : Injus- 
titiam et vexationem auferte, et. judicium et justi- 
tiam exercete. Auferte oppressionem a populo meo, 
inquit Dominus. 

Sap. 1. Qui sancta. sancte servaverint, sancti 
futuri sunt: et. qui ea didicerint , invenient defen- 
sionem. 


Ἱερέα φ(όνησις καὶ βίος καὶ εὐσέδεια καὶ γγῶσις D — Prudentia et. vita et pietas et scientia sacerdo- 


πο͵εῖ. 

Ἐν ὅλῃ φυχῇ σου εὐλαδοῦ τὺν Κύριον, καὶ τοὺς 
ἑερεῖς αὐτοῦ θαύμαζε. Ἐν ὅλῃ δυνάμει σου δόξασον 
τὸν ποιῄσαντά σε, xal τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ μὴ 
ἐγχαταλίπῃς. Φοδοῦ τὸν Κύριον, xaY δόξασον ἱερέα, 
καὶ δὺς την µερίδα αὐτῶν, καθὼς ἑνετείλατό aot. 

Ἡγούμενόν σε χατέστησα, ph ἑπαίρου. Γίνου ἓν 
αὖ οἷς ὡς εἷς ἐξ αὐτῶν. 

"Avhp σοφὸς τὸν ἑαυτοῦ λαὸν παιδεύσει, καὶ µα- 
καρ:οῦσιν αὐτὸν πάντες οἱ ὁρῶντες. Ὁ γὰρ σοφὸς 
ἐν λαῷ αὐτοῦ χληρονομήσει πίστιν, καὶ τὺ ὄνομα αὖ- 
zou ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. 


Εἶπεν 6 Κύριος ' Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὺὸς olxovó- 
pos xal φρόνιµος, ὃν καταστήσει ὁ Κύριος ἐπὶ τῆς 


N 


tern efficit. . 
,BSirach vit. Toto corde metue Dominum, et $a- 

cerdotes ejus venerare : omnibus viribus tuis eum 
qui te fecit, laudibus afficito, et ministros cjus ne 
deseras : metue. Dominum, et sacerdotem laudibus 
afficito, et (ut tibi praecepi) da illis partem suam. 

Eccli. xxxi. Ducem te praefeci, ne effertor ; esto 
iu illis ut unus de illis. 

lbid. xxxvi. Sapiens vir pópulum suum instituet, 
ac eum pradicabunt beatum quotquot eum viderint; 
nam sapiens in populo hxreditariam fidem et auc- 
toritatem sibi parabit, et nomen ejus vivet in 
$:eculum. 

Matih. xxiv. Quis est, inquit Dominus, fidelis rei 
domesticie prefectus, et prudens quem przficiat 


1015 


ANTONH MELISS/E 


1016 


Dominus familie sua, ut suo tempore det illis A θεραπείας αὐτοῦ, τοῦ δοῦναι ἓν χαιρῳ tb σιτοµέ- 


deraensum ? Beatus servus ille, quem cum venerit 
Dominus ejus, invenerit sic facientem. Vere dico 
vobis, eum omnibus bonis suis prieficiet. 

Joan. xx1. Dixit Dominus Petro: Simon, fili Jonz, 
diligis me plus quam hi ? Euam, inquit, Domine. 
Tuin ille: Pasce, inquit, agnos meos. Dixit illud 
iterum : Simon, fili Jong, amas me Ἡ 

Actor. Xxx. Testificor vobis posthac me fore purum 
sanguinis et peccati omnium vestrum, non cnim 
quidquam  celavi, quin vobis totum Dei consiliutu 
en entiarem. Prospicite igilur vobis οἱ toti. gregi, 
cujus vos. Spiritus sanctus effecit episcopos, ut 
Ecclesiam Domini pascatis, quam $uo sibi sanguime 
acquisivit. 


τριον; Μαχάριος ὁ δοῦλος ἐχεῖνος, ὃν ἐλθὼν 6 Küpt; 
αὐτοῦ εὑρῆσει ποιοῦντα οὕτως. .᾿Ἀληθῶς λέχω ὑμῖν, 
ὅτι ἐπὶ πᾶσι τοῖς ὑπάρχουτσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν, 

Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Πέτρῳ. Σίμων Ἰωνᾶ, &ya- 
πᾷς µε πλέον τούτων; Λέγει αὐτῷ, Nol, Κύριε 
Λέγει αὐτῷ, Βόσχε τὰ ἀρνία µου. Λέχει αὐτῷ πάλιν 
b δεύτερον * Σίμων Ἰωνᾶ, φιλεῖς µε; 

Διὸ μαρτύρομαι ὑμῖν ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ, ὅτι 
χαθαρός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος πάντων ὑμων, 0) 
γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι ὑμῖν πᾶσαν 
εν βουλὴν τοῦ Θεοῦ. Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς xui 
παντὶ τῷ ποιµνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ po 
ἔθετο ἐπισχόπους ποιμαίνειν τὴν Ἐκχλησίαν twi 
Κυρίου, ἣν περιεποιἠσατο διὰ τοῦ ἰδίον αἵματος. 


1. Tim. w1. Si. quis episcopi officium appetit, B γι τις ἐπιακοπῆς ὀρέγεται, καλοῦ ἔργου ἐπιθυμεῖ, 


honestum munus concupiscit. Oportet igitur episco- 
pum talem esse, qui reprehendi non possit, sobrium 
et vigilantem, moderatum, hospitum studiosum, ad 
docendum aptum, non vinolentum, non  violentuin 
et injuriosum, sed clementem et de suo jure ce- 
dentem, non pugnacem, a studio pecuniz alienum, 
quique domui sua 194, beno prasit. Si quisenim 
domui sua pr»esse nescit, quo tandem modo? Ec- 
clesie Dei curam geret? non novitium, ne inflatus 
jn damnationem incidat. Etiam oportet eum hone- 
stum testimonium ab externis habere, ut ne iu 
probra et laqueum calumniatoris incidat. 

] Tim. v. Manus cito nemini imponito. nec alie- 


norum peccatorum particeps esto ; teipsum castum C 


sorvato. 

Tit. 1. Oportet episcopum talem esse, qui neque 
redargui, neque conviuci possit, tanquam Christi 
dispensatorem, non pertinacem, non iracunduin, 
non injuriosum, που turpis lueri cupidum, sed 
hospitum et peregrinorum studiosum, bonilatis et 
probitatis amantem, temperantem, justum, sanctum, 
continentem, adlaerentem — fideli doctrina sermoni, 
ut et possit sana doctrina exhorteri, et. contradi- 
centes reprehendere. 

] Petr. v. Pascite eum cuijprzestis Christi yregem, 
nou coacti, sed volentes, non avare, sed alacriter , 
neque tanquam do.ainantes in sortem, sed estote 
exemplar gregis, et cum prodibit pastorum prin- 
ceps, recipielis gloria coronam, qus nmunquain 
imarcescet. 

]gnatii. Date operam ne resistatis episcopo, ut 
Deo subjliciamini, el quo magis tacitum videritis 
episcopum, tanto magis eum metuite. Quemcunque 
enim mittit paterfamilias qui rei domesticz przsit, 
sic decet excipere, ut eum ipsum qui mittit : ila- 
que decet, ut episcopum tanquam Dominum ipsum 
suspiciatis. 

S. Basilii. Auctoritas docentis orationem efficit 
acceptam ac discipulos reddit attentiores. 


Qui praest aliis ne efferatur dignitate, ne awitiat 
huuilis animi beatitudinem, aut ipse inflatus in 
condemnationem ineidat diaboli. 


D 


Asl οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι, pid; qu- 
ναικὸς ἄνδρα, νηφἀλιον, σώφρονα, χόσμιον, qAg- 
yov, διδαχτικὸν, μὴ πάρο:νον, μὴ πλέκτην, μὴ αἷ- 
αχροχερδῆ, ἀλλ᾽ ἐπιεικῆ, ἅμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ 
ἰδίου οἴχου χαλῶς προϊστάμενον, τέχνα ἔχοντα iy 
ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεµνότητος. El γάρ τις τοῦ 
ἰδίου ofxou προστῆναι οὐκ olóa, πῶς Εκκλησία: c 
ἐπιμελήσεται; μὴ νεόφυτον, ἵνα μὴ τυφωθεὶ; ες 
κρῖμα ἐμπέσῃ. Asl δὲ αὐτὸν καὶ μαρτυρίαν xaAty 
ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν, ἵνα μὴ εἰς ὀνειδισμοὺς e 
πέσῃ xai παγίδα τοῦ διαθόλονο 


Χεῖρας ταχέως. μηδενὶ ἐπιτίθε:, μηδὲ xowova 
ἀλλοτρίαις ἁμαρτίαις. Σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει, 


A: τὸν ἐπίσχοπον ἀνέγκλητον εἶναι, à; Χριστοῦ 
οἰκονόμον, μὴ αὑθάδη, ph ὀργίλον, μὴ πάρο:νον, 
μὴ πλήχτην, μὴ αἰσχροχερδῃ, ἀλλὰ φιλόξενον, φιλὰ» 
γαθον, σώφρονα, δίχαιον, ὅσεον, ἑγκρατῆ, ἀντεχή- 
µενον τοῦ χατὰ διδαχΏν πιστοῦ λόγου, ἵνα xal bvva- 
τὸς ᾗ παραχαλεῖν &v τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ, xdi 
τοὺς ἀντιλέγοντας ἑλέγχειν. 


Ποιμαίνετε «b ἐν ὑμῖν ποίµνιον τοῦ Χριστοῦ, μὴ 
ἀναγχαστῶς, ἀλλ᾽ ἑχουσίως, μὴ αἰσχροχερδῶς, ἀλλὰ 
προθύµμως, μηδὲ ὡς χαταχνριεύοντες τῶν χλήρω», 
ἀλλ’ ὡς τύποι γενόµενοι τοῦ ποιμνίου * xal φανέντο 
τοῦ ἀρχιποιμένος, χοµίσεσθε τὸν ἁμαράντινου στ» 
qavoy τῆς δόξης. 

Σπουδάσατε μὴ ἀντιτάσαεσθαι τῷ ἐπισχόπῳ, L2 
Tie θεῷ ὑποτασσόμενοι. Καὶ ὅσον βλέπετε σιγὼνἩ 
τὸν ἑἐπίσκοπον, πλέον αὐτὸν φοδεῖσθς. Πάντα T3 
ὃν πέµπει ὁ οἰχοδεσπότης εἰς ἰδίαν οἰκονομίαν, ei 
τως δεῖ ἡμᾶς αὐτὸν δέχεσθαι, ὡς αὐτὸν τὸν vdp- 
ποντα. Toy οὖν ἐπίσχοπον ὡς αὐτὸν τὸν Κύριον &l 
προθλέπειν. 

Αξιοπιστία τοῦ διδάσχοντος εὐπαράδεχτον ph 
τὸν λόγον καθίστηαι, προσεχεστἐρους δὲ τοὺς μαβη" 
τενοµένους παρασχενάζει. 

Tóv προεατῶτα μὴ ἑπαιρέτω τὸ ἀξίωμα, Ia 
μὴ ἐχπέσῃ τοῦ μακαριαμοῦ τῆς ταπεινοφροσύνη:, ! 
καὶ αὐτὸς τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ τοῦ διαθόλο», 








1011 


106Ι COMMUNES. -- PARS IJ, SERMO III. 


1013 


'O την χοινην φροντίδα πεπιστευµένος, ὡς ὀφε[ί- A — Cui cura communis credita est, is quasi debeat - 


λων λόγον δοῦναι περὶ ἑχάστου τῶν πεπιστευµένων, 
οὕτως διαχείσθω. 

Οὐδεὶς iv ἐπισχοπῇ ὧν ἑγχαλεῖται, εἴ τι χατὰ 
ἁδιαφορίαν ἓν τῷ λαϊκῷ ἁπαρατηρήτως ἔγραψεν. 


Αὕτη pot φα[νεται τῷ ὄντι τέχνη τις εἶναι τεχνῶν 
xai ἐπιστήμη ἐπιστημῶν, ἄνθρωπον ἄγειν τὸ πολυ- 
τροπώτατον ζῶον xal ποικιλώτᾶτον. 

ὝὭσπερ τοῖς σώμασιν οὐ τὴν αὐτὴν φαρμµακείαν 
αμοσφέρονται ἅπαντες, ἄλλοι δὲ ἄλλην, f) εὐεχτοῦν- 
τες 7| χάµνοντες, οὕτω καὶ τὰς Ψυχὰς διαφόρῳ 
πόγφ xal ἀγωγῆ θερα-τευτέων. Μάρτυρες δὲ τῆς 
θεραπείας, ὧν xal τὰ πάθη. Τοὺς μὲν γὰρ ἄγειν λό- 
γος, οἱ δὲ ῥυθμίζονται παραδείγµασιν. Οἱ μὲν δέον- 
ται χέντρου, οἱ δὲ χαλινοῦ. Οἱ μὲν γάρ εἶἰσι νωθεῖς 
xaX δυσχἰνητοι πρὸς τὸ χαλὸν, οἱ δὲ θερµότεροι toU 
μέτρου xal δυσκάθεκτοι ταῖς ὁρμαῖς, χαθάπερ πῶλοι 
γενναῖοι πόῤῥω τῆς νύσσης θέουτες, οὓς βελτίους 
ἂν πο.ήσειεν ἑλέγχων xal ἀναχόπτων ὁ λόγος. 


Οὗτος ὄρας πάσης πνευματιχῆς προστασίας παν- 
ταχοῦ τὸ καθ) ἑαυτὸν παρορᾶν πρὸς τὸ τῶν ἄλλων 
συμφέρόν. 

Παΐδων φείδεσθαι πατρικὸς νόμος. 

Μήτε τῆς οὐ διδοµένης ἐφίεσθαι χρῆ προστασίας, 
μήτε ἀπωθεῖσθαι τὴν διδοµένην. Tb. μὲν γάρ ἐστιν 
θρασέων, τὸ δὲ ἀπειθῶν, xal ἀπαιδεύτων ἀμφό- 
τερα. 

Οἷς τὰ µέγ.στα ἐν χεραὶ, καὶ ἓν ofc τὸ xdv ταλαν- 


τεύεται, τούτοις μάλιστα φροντιστέον θεοῦ, xal τῆς ^ 


ἐντεῦθεν ἐπιχουρίας. 

0)δὲν οὕτω πείθει τοὺς πολλοὺς, ὡς πρᾶξις d 
σιωπῶσα παραίνεσιν. 

Τροφὴ xai τοῦ τρέφοντός ἐστιν ἡ δίδαξις. 

Τοσούτῳ ἀνώτερον βασιλείας ἕστηχεν ἱερωσύνη, 
ὅσον πνεύματος καὶ σαρχὺς τὸ μέσον. 


Πολλὴν μὲν τὴν σύνεσεν, πολλὴν δὲ πρὺ τῆς συν- 
έσεως τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ χάριν, xal τρόπων 0p0ó- 
τητα, χαὶ καθαρότητα βίου, χαὶ μείζονα f) κατὰ &v- 
θρωπον ἔχειν δεῖ τὴν ἀρετὴν, τὸν τῆς ἱερωσύνης 
ἀναδεχόμενον τὴν φροντίδα. 

T&v ἀκτίνων αὐτῶν καθαρωτέραν τοῦ Μερέως τὴν 
Quyhv εἶναι δεῖ. 

Μέσος τοῦ θεοῦ xal τῆς τῶν ἀνθρώπων φύσεως 
ἕστηχεν ὁ ἱερεὺς, τὰς ἐχεῖθεν τιμὰς χατάγων πρὸς 
ἡμᾶς, χαὶ τὰς παρ) ἡμῶν ἱκετηρίας ἀνάγων ἐχεῖ. 

Πολλῆς τῆς iv τῷ λέγειν δυνάμεως χρεία τῷ le- 
pit. "AMA xal σφόδρα ἔμπειρον εἶναι δεῖ τῆς δια- 
λεκτικῆς. 

Mi ζήτει γενέσθαι χριτὴ», εἰ μὴ ἰσχύεις ἑἐξᾶραι 
ἁδιχίαν. ’ 

M5 ζήτει γενέσθαι διδάσκαλος, εἰ τῆς τοῦ πράγ- 
µατος ἀρετῆς ἀπέχεις, ἀλλὰ ἑλχόμενος ἁποπήδᾳ. 

Ἐπικίνδυνον γὰρ τὺν μὴ διὰ τοῦ πρακτικοῦ βίου 
ἀναχθέντα διδάσκειν ἐπιχειρεῖνι 

Οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι µνριάκις πίπτοντες, δὐνάνται 
φυχεῖν ουγγνώμης ' ὁ δὲ διδάσκαλος ἐὰν τουτο πάθῃ, 


rationem reddere de singulis creditis, ita affectus 
eslo. 

Theologi. Nullus episcopi munere fungens re- 
prehenditur, si quid in rebus indifferentibus (in 
oratione populari) inconsiderate scripserit. 

Hac mibi videlur esse ars quzdam artium et 
&cientia scientiarum, hominem versutissimum om- 
nium animalium ac maxime varium regere. 

Ut corporibus non idem medicamentum adhibent 
omnes, sed alii aliud, sive valeuJeg sive zeg^otantes, 
sic et animas diversa ratione et institutione curae 
bimus, atque hujus curationis testes sunt. qui et 
perturbationibns animi afficiuntur. Alios enim du- 
cit oratio, alii exemplis ducuntur 135 et corri- 


B gunurr ; alii calcari, alii freno egent ; alii enim sunt 


segnes et difficiliter ad honesta ineitantur, alii su- 
pra modum calent, ctiam appetitionibus elfrenatis, 
quemadmodum generosi equi ultra metam curren- 
tes, quos meliores efficias, si verbis reprehendas ae 
retro inhibeas. 

Hic est terminus cujusvis spiritalis praivfecture, 
ubique sua negligere ad aliorum utilitatem. 


Liberis parcere patrum est lex et consuetudo. 

Neque eam qua non datur prefeetura appetere, 
neque eam qui datur repudiare debemus . iilud 
est enim audacium, boe vero rebeilium οἱ conta- 
macium, utrumque indoctorum. 

Qui res maximas tractant, quique rerum summam 
tenent et tanquam pondere librant, ii maxime 
Deum curare et ab illo auxilium petere debent. 

Nihil tam movet vulgus, atjue actio quiae est ta» 
cita admonitio. . 

Alimentum etiam alentis est doctrina. 

S. Chrysost. Tanto est superius regno saeterdo- 
tium, quantum est. inter spiritum el carnem inter- 
vallum. 

Non solum sagacitatem, sed etiam antea magnam 
3 Deo gratiam vitzque mores rectos et puros, ao 
virtutem bumanam majorem bhabere decei eum, 
qui sacerdolii curam suscipit. 


Radiis ipsis purior esse debet anima sacerdog 


D lis. M 


Medius inter Deum et hominum naturam stat sa- 
cerdos, beneficia illinc ad nos deducens, et sup- 
plices nostras postulationes illuc subducens. 

Magna dicendi faeultate sacerdeti est opus, quin» 
eliam dialecüces valde peritum esse oportet. 


Eccli. vu. Noli fieri judex, si injustitiam tollere 
non potes. 

Noli esse doctor, si a rei virtute abes, sed etiam 
si traharis resilito. 

Periculosum est eum qui non sit. in rerum 46: 
tione versatus, docendi munus suscipere. 

Etsi enim alii millies Jabautur, possunt tamen 
veniam impetrare : at doctor si istud ei acciderit, 


1019 


ANTONII MELISS/E 


1099 


omni exeusatione privatur, et extremo afficitur sup- A πάσης ἀπεστέρηται ἁπολογίας, xol τὴν ἑσχάτην Ji. 


plicio. 

Qui adversusomnes pugnam suscepturus asit, eum 
Rosse srtes omnes oportet. 

Sagacitas et intelligentia non ex state Judicanda 
est, nec presbyter a eanitie prebandus, nec juvenis 
est omnino arcendus a tali ministerio, sed neophy- 
tus ; magnuin est autem quod est. inter utrumque 
medium. 

12368 Non novit etatis differentiam universorum 
Deus, sel pietatem solam et rerum divinarum amo- 
rem et studium requirit; at si hzc in juvene re- 
pererit, hunc multis senioribus anteponit. 

Tunc maxíme saeerdotes honore afficere debemus, 
cum etiam reipublice venerabiles fuerint. Si enim 
quosvis propter aetatem venerabiles existinramus, 
mulio magis patres spirituales, 


Sacerdotii dignitate prieditos lez deos nominat : 
. « Diis, inquit, non maledices, nec principi populi 
tui. » 

llónor qui habetur sacerdotibus in universorum 
Dowinum redundat. 

Episcopus dicitur ab ἐπισχοπεῖν, id est, a apecu- 
lando et speotanédo, quod universos speculetur. 

Quanto major est dignitas, tanto majora sunt 
pericula. 

Episcopi munere fungenti unum rectum officium 
sui muneris satis est, ut in. coelum sobducatur, et 
unum peceatum aliu gehennam ipsam detruda- 
tur. 

Si coutingat quempiam vel per aniicitiam vel per 
sliam causam ab aliquo ad episcopi dignitatem 
evehi iudiguum, omnium qus ab illo aeta fuerint, 
jpse reddet rationem ; nam qui in. qumero privato- 
rum est incautus, multo magis com magistratuum 
eapessit. Eienim inanis gloria tum  veheuienitiug 
invadit, et pecuniarum cupido et pertinacia; magi- 
stratu potestatem pr:ebente et. offeusiones et inju- 
rias et convicia. 

] Tim. v. Manus, inquit divus Apostolus, cito 
imponito nemini,nec peceatorum socius esto. Quid 
οἱν ? alius peccavit, et ego sum particeps crimina- 


δωσι τιµωρίαν. 

A: τὸν μέλλοντα την πρὸς πάντας ἀναδέχεσθει 
μάχην τὰς πάντων εἰδέναι τέχνας. 

60 χρῃ τὴν σύνεσιν ἡλιχίᾳ χρίνειν, οὐδὲ τὸν κρι- 
σθύτερον ἀπὸ τῆς πολιᾶς δοχιµάνειν, οὐδὲ τὸν vioy 
πάντως ἀπείργειν τῆς τοιαύτης διαχονίας, ἀλλὰ τν 
νεόφυτον ' πολὺ δὲ ἀμφοτέρων τὸ μέσον, 


Οὐκ οἶδεν ἡλικίας διαφορὰν ὃ τῶν ὅλων θὺς, 
Δλλ᾽ εὐσέδειαν µόνην καὶ φιλοθεῖαν ζητεί: χὶν 
εὕρῃ ταύτην ἓν νέῳ, πολλῶν τοῦτον τίθησι πρεσδι- 
κέρων. 

Τοὺς ἱερέας τότε μάλιστα τιμᾶσθαι δεῖ, ὅταν ol 
Ἀπὸ τῆς πολιτείας ὥσιν αἰδέσιμοι. El Υὰρ τοὺς te 
χόντας διὰ τν ἡἠλιχίαν αἰδεσίμους εἶναι νοµίν 
μεν, πολλῷ μᾶλλον τοὺς πατέρας τοὺς πνευματι- 
χούς. 

Tou; *fj ἱερωσύνῃ τετιµηµένους θεοὺς ὁ νόμος 
κα)λεῖ ε θεοὺς οὗ χαχολογῄσεις, xal ἄρχοντ 16 
λα,ῦ σου οὐκ ἑρεῖς καχῶς. » 

Ἠ εἰς τοὺς ἱερέας ipid) elg τὸν τῶν ὅλων Δεσπό: 
την διαδαίνει. 

Ἐπίσχοπος παρὰ τὸ ἐπισκοπεῖν ἅπαντας. 


Ὅσῳ γὰρ μέγα τὸ ἀξίωμα, τοσούτῳ µείζους xi 
οἱ χίνδυνοι τῷ τὴν ἐπισχοπὴν ἔχοντι, 

"Apxel ἓν χατόρθωμµα ἐπισχοπῆς ἀνενεγχεῖν εἰ, 
τὸν οὐρανὸν, καὶ ly ἁμάρτημα εἰς αὐτὴν (yon 
thv γέενναν. 


"Ay τύχῃ ποτέ τινα ἢ διὰ φιλίαν ἢ δι’ ἄλλην d 
αἰτίαν ἀνάξιον εἰς ἐπισκοπὴ» παραγαγεῖν, πάντων 
τῶν ὑπ ἐκείνου πραττοµένων αὐτὸς δώσει τὰς t 
θύνας, 'O ΥΑρ ἐν τάξει ἰδιώτου ὧν ἀνευλαθὴ», 
πολλῷ μᾶλλον ὅταν ἐπιλάδηται τῆς ἀρχῆς. Καὶ τὰ 
κενοδοξία τότε σφοδρότερον ἐπιτίθεται, καὶ Jot 
µάτων ἔρως xai αὐθάδεια, τῆς ἀρχῆς τὴν ἐξουσίαν 
παρεχούσης, xal προσκρούσµατα, xa ὕδρει, xi 
λοιδορίας. 

Χεῖρας, φησὶν ὁ θεῖος ᾿Απόστολος, ταχέως prr 
ἐπιτίθει, μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίας. Τί Mri; fe 
Ao; Ίμαρτε, χἀγὼ χοινωνῶ τῶν ἐγχλημάτω xi 


tionum et supplicii ? Certe, inquit, quia improbitati D τῆς τιμωρίας; Nai, φταὶν, ὅτι πονηρίᾳ τὴν n 


potestatem dedisti : et ut sí quis furenti et insano 
gladium in manus tradiderit, quem in sua habebat 
potestate, ccedis quati fecerit per furorem ille insa- 
nus, culpam sustinet, »ic et qui poteslatem magi- 
stratus dederit homini improbo, universorum pecca- 
torum illius et audaeter. Ltemereque factorum ignem 
in caput attrahit suum ; nam qui radicem tradide- 
rit, ubicunque is corum qux ex ea nascuntur causa 
et auctor est. 

Ut ie Dominus, sic tu omnes ferto ; omnes sustine 
cum cliaritate, postula prudentiain majorem quam 
habes ; omuium morbos portato : ubi enim pluri- 
mum laboris, ibi quoque lueri plurimum. 

Si quis a Domino gloriam consequi volet, oves 
Katiouis participes eurato, fratrum suorum curam 


clav παρέσχες. Καὶ χκαθάτερ τις μαινομένφ αλ 
παραπαίοντι ξίφος ἐγχειρίσας ἡχονημένον, ὃν Ἡ 
ἐργάσηται Φόνον ὁ μεμηνὼς, ἐπεῖνος ὑφίσταται d 
αἰτίαν * οὕτω xal ἀνθρώπῳ τις ποντρἰᾳ συζῶντι τἩ 
ἀπὸ Vf; ἀρχῆς ταύτης ἐξουσίαν παρασχὼν, τὸ £f 
ἁπάντων ἁμαρτημάτων ἐχείνου καὶ τῶν τολµηβί’ 
των ἐπὶ τὴν οἰκείαν ἕλχει κεφαλήν. Ὁ yàp τὴν P 
ζαν παρασχὼν πανταχοῦ, οὗτος τῶν ἐξ αὐτῆς ΦΥ’ 
µένων ἐστὶν αἴτιος. 

Ηάντας βάσταζε ὡς ob ὁ Κύριος πάντων dvi] 
ἐν ἀγάπῃ ΄ αἰτοῦ σύνεσιν πλείονα fj; ἔχεις. Diet 
tà; νόσους βάσταζε * ὅπου γὰρ πλείων χόπος, 5 
τὸ χέρδος. 

Εἴτις εὐδοχιμεῖν βούλοιτο παρὰ θεῷ, τῶν ud 
κῶν ἰπιμελείσθω προδάτων, τῶν ἀδλλφῶν xri:rlu 


1021 


LOCI COMMUNES, — PARS II. SERMO IV. 


1022 


τῶν ἑαυτοῦ ' οὐδὲν τούτου τῷ Θεῷ προτιµότερον κα. À perito; nullum est Deo officium hoc gratius 137 


τόρθωμµα. 

'U γὰρ ἑαντὸν àaxév εἰς ἑαυτὸν µόνον περιίστησι 
thv ὠφέλειαν * τὸ δὲ τῆς ποιμαντιχῆς χέρδος εἰς 
ἅπαντα διαδαίνει τὸν λαόν. 

Οὕτω χρὴ τὸν ἱερέα διακεῖσθαι πρὸς τοὺς άρχο- 
μένους, ὡσπερανεὶ πατὴρ πρὸς falla; ἄγαν νηπίους 
* διάκειται, Καὶ χαθάπερ ἐχείνων οὔτε πληττόντων, 
οὔτε ὀδυρομένων ἁποστρεφόμεθα, ἁλλ᾽ οὐδὲ fjvixa 
ἂν γελῶσι, μέγα ἐπὶ τούτῳ φρανοῦμέν ποτε’ οὕτω 
xai τούτων μήτε τοῖς ἐπαίνοις ἑξογχοῦσθαι χρὴ, 
μήτε χαταπίπτειν τοῖς ψόγοις, ὅταν ἀχαίρως γίνων- 
ται παρ) αὐτῶν. 


El ὁ πατριάρχης Ἰαχὼθ θρεμμάτων προεστώς, 
πρ΄δατα ἄλογα βόσκων, xal ἀνθρώποις µέλλων εὖ» 
62.2; διδάναι, καὶ νύχτας ἀνύπνους ὃ.ἠνυσε, xal 
καύματα καὶ χρύος, xai πᾶσαν ἀέρων ἀνωμαλίαν 
ἔφερεν, ὥστε μηῃδὲν παραπολέσθαι τῶν θρεμμάτων 
ἑχείνων * πολλῷ μᾶλλον ἡμᾶς, τους οὐκ ἁλόγων 
ἑφεστῶτας, ἀλλὰ πατρικῶν προθάτων, καὶ οὐκ &v- 
θρώποις, ἀλλὰ θεῷ τῖς ἐπ.στασίας ταύτης διδόναι 
µέλλοντας εὐθύνας, πρὸς οὐδὲν ὀκνεῖν f) ἀναδύε- 
σθαι χρὴ, τῶν δυναµένων ὠφελῆσαι τὰ ποίµνια. 
*AXX ὅσον βελτίων αὕτη ἡ ποίµνη ἑχείνης, xal ἁλό- 
«ων ἄνθρωποι, xal ἀνθρώπων θεός * οὕτω xat ἡμᾶς 
ατλεῖον σφοδρότερον τΏν σπουδὴν καὶ τὴν προθυµίαν 
ἐπιδείχνυσθαι χρἠ. 

ἘΕνταῦθα «ῑείπεαι τε. 


et majoris dignitatis. 

1 Cor. rv. Qui seipsum exercet, soli sibi pro- 
des!, at artis pascendi lucrum in totum populunr 
manat. 

Sic decet sacerdotem ergs eos quibus presit 
affeetum esae, ut pater erga filios prorsus infautes 
solet affici. Εἰ quemadmodum ab illis neque certan- 
tibus (1) neque flentibus discedimus, ac ne tum qui- 
dem cum rident, ob idipsum superbimus et magni- 
lice de nobis sentimus : sic et horum neque laudi- 
bus inflari, neque vituperationibus snimís eouci- 
dere debemus, cum id intempestive nulla a nobis 
occasione preebita ab illis fit, 

Gen. xxxini. Si patriarcha Jacob. pecudibus pra- 
fectus oves rationis expertes pasceus atque id lio- 
Hiinibus rationem redditurus, et noctes insomnes 
duxit, el z:stum et frigus, et quamvis aeris intem- 
periem ferebat, ut nulla ez illis pecudibus periret : 
nos qui nou rationis expertibus przsumus, sed pa- 
ternis ovibus, nec hominibus, sed Deo rationem 
reddituri, multo magis debemus nihil gravate facere 
aut recusare quidquam eorum quae gregibus pro- 
desse possunt, Sed quanto hic grex illo, et homines 
brutis, ev hominibus Deus praestat, tanto nos. ala- 
criua et vehementius in hoc studium incunbere 
debemus. 


Desunt hic quedam. 


Τοὺς ἐπὶ thv παναγεστάτην. ἰόντας ἱερουργίαν 6 Dionysii. Qui ad purissimum accedunt sacricium 


ἀποχεχαθάρθαι ὃς xaX τὰς ἑσχάτας τῆς ψυχῆς 
φαντασίας xai ὁμοιότητας, xai οὕτως αὐτῇ χατὰ τὸ 
δυνατὸν προσιέναι. 

Λόγῳ μὲν τὴν ἀρετὴν δίδασκε, ἔργῳ δὲ ταύτην 
χήρνασε. 

Οὐ χρὴ τῶν ἱερέων τὰ πλημμελήματα ὅῆλα yíve- 
αθαι τοῖς πολλοῖς, ἵνα ph, σκανδάλου πρόφασιν ἐν» 
τεῦθεν λαμθάνοντες, ἀδεῶς ἁμαρτάνωσιν. El γὰρ 
ἔγωγε αὐτόπτης ἐπισχόπου vápov ἀλλότριον διορύτ- 
tovto; ἐγεγόνειν, συνεκἀλυψα ἂν τῇ πορφυρίδι τὸ 
πχρανόµως Ὑινόμενον, ὡς ἂν μὴ βλάψοι τοὺς θεω- 
μένους τῶν δρωµένων fj ὄψις, 

ΛΟΓΟΣ A. 
Περὶ ἐπισκόδων μοχθηρῶν xal μὴ φυλαττόγτων 
τὰς ἐν το.]ὰς τοῦ θεοὺυ. 

"Ἔλαδον οἱ δύο υἱοὶ ᾽Δαρὼν Ναθὰδ xal ᾿Αδιοὺᾶ 
Έχαστος τὸ πνρίον αὐτοῦ, καὶ ἐπέθηχαν ἐπ αὐτὰ 
πῦρ, xal ἕδαλον ἐπ᾽ αὐτὰ θυνµίαµα, xal προσ- 
Ίνεγχαν ἔναντι Κνρίου nop ἀλλότριον, ὃ οὐ προσ- 
έταξε Κύριος αὐτοῖς, xai ἐξῆλθε πῦρ παρὰ Kuplov, 
καὶ χατέφαγχεν αὐτοὺς, xal ἀπέθανον ἔναντι Κυρίου. 


Ἔχκρυψαν ἱερεῖς ἐδὸν Κυρίου. 

Σὺ ἐπίγνωσιν ἁπώσω, χἀγὼ ἁπώσομα: σὺ τοῦ 
ἱερατεύειν pot. 

Οἱ ἠγούμενοι αὐτῆς μετὰ δώρων ἔχρινον, xal οἱ 
ἀερεῖς αὐτῆς μετὰ μισθοὺ ἀπεχρίναντο. 


eos perpurgatos esse oportet exirewis etiam auimi 
visis et similitudinibus, atque ita pro. viribus ad 
ipsum accedere. 

Evagrii. Verbo quidem virtutem doceto, opere 
autem eam praedicato. 

Constantini imperatoris. Sacerdotum errata non 
debent nota esse vulgo, ne offendieuli exeusatio- 
nem hine pretendentes licenter ac sine metu 
peceent. Si enim ipse episcopum viderem alienas 
nuptias perfodientem, contra legem admissum pur- 
pura mea contegerem, ne facti aspectus speclatores 
lzderet. 


SERMO ΙΥ [αἰ. CLXXIV]. 


De episcopis improbis, p Dei ργάεερια observanti- 
Libus. 


Levü. x. Duo tilii Aaronis Nabad et Abiud suum 
quisque ceperunt thuribulum, et in ea ignem im- 
posuerunt, injeceruntque suffitum, atque sic obtu- 
lerunt in conspectu Domini ignem alienum quod 
non jusserat ipsos Dominus. Et rediit ignis a Do- 
mino, qui eos devoravit, ac in conspectu Domini 
moriui sunt. 

Οιεα ιν. Viam Domini sacerdotes occultarunt. 

lbid. Tu scientiam repulisti, et egotea 138 
sacerdotio meo repellam. 

Micheg m. Prafectl ejus donis corrupti judica- 
bant, et sacerdotes pro mercede responsa dabant. 


(4) Aut fortasse legendum πιπτόντων, id est, cadentibus, labentibus. 


10:3 


ANTONII MELISS.E 


lie 


Sephon. ni. Sacerdotes ejus sancta. mea profa- A Οἱ ἱερες αὐτῆς βεδηλοῦσι τὰ ἅγιά µου, xal ἁπ- 


nant, et legem meam impie violant. 

Zachar. i. 0 qui pascitis res inanes ovibus de- 
sertis. 

Jerem, xxi. O pastores, qui oves gregis disper- 
gitis ac disperditis, ob quam causam hac Dominus 
in pastores dicit, qui populum pascunt : Vos, 
ibquit, oves dispersi:tis, ac eas rejecistis, nec vi- 
sitastis. Ecce ego ulciscar vos secundum instituta 
vestra malitia plena. 


Populus meus ut oves perdite fuit ; qui eum 
pascebant, repulerusnt eos, et per montes ut erra- 
rent. impulerunt. 

Esech. xxu. Sacerdotes legem. meam repudiave- 
runt, ac sacra profanaverunt, impura a puris 
Hon discreverunt, οἱ in medio ipsorum profa- 
haverunt. 

Hac dict Dominus, Si eduxeris pretiosum ex 
indigifo, eiis os meum. 

lbid. wi. Fili hominis, speculatorem te posui 
domui Israelitiezm. Si non reprehenderis populum 
meum, morietur ille quidem in peccato suo, sed 
sanguinem ejus de immanu tua reposcaim. 

lbid. xxxiv. O pastores Israelitici, num pastores 
seipsos pascunt? Lac devorastis, et lana amicti estis, 
el opumas oves mactaslis, nec pascilis oves meas, 
ialrmas ::2n corroborastis, et ad errantes non re- 
versi estis, et perditas non quzesistis, et robustas 


θοῦσιν vópov µου. 

*Q οἱ ποιµαίνοντες τὰ μάταια, xal xavalio:z- 
τες τὰ πρόθατα. 

*Q οἱ πο:µαίνοντες, οἱ διασχορπίζοντες χαὶ üzd. 
λύντες τὰ π..όδατα τῆς ποίµνης, διὰ τοῦτο τάδε Ἱέτι 
Κύριο; ἐπὶ τοὺς πθδιµένας, τοὺς ποιμαίνοντας c 
λαόν µου ^ Ὑμεῖς διεσκορπίσατε τὰ πρόδατι, τὴ 
ἐξώσατε αὑτὰ, xal οὐχ ἐπεσχέφασθε aid. lw 
ἐγὼ ἐχδιχῷ ὑμᾶς xavà τὰ πονηρὰ ἐκιτηκύρια 
ὑμῶν. 

Πρ/άδατα ἁπολωλότα ἐγενήθη ὁ λαός pov, οἱ τι» 
µαΐνοντες αὐτὸν ἐξώσαντο αὐτοὺς, ἐπὶ τὰ ὄρη ἐτ. 
πλάνησαν αὐτούς. 

Οἱ ἱερεῖς Ἠθέτησαν vóiov µου, καὶ ἐδεθίλουν c 
ἅγιά µου, ἀνὰ μέσον τοῦ ἀχαθάρτου xal xatapi ὁ 
διέστελλον, xai ἐδεδήλουν ἓν µέσῳ αὐτῶν, 


Τάδε λέγει Κύφιος, ἘΕὰν ἐξαγάγης tj GU 
ἀναξίου, στόμα µου ἔσῃ. 

Yik ἀνθρώπον, σχοπὺν δέδωχά σε τῷ οἴχω lopifi, 
'Eàv uh διαστείλῃης τῷ Aag, ixi; μὲν ánh 
νεῖται ἐν τῇῃ ἁμαρτίᾳ αὐτοῦ, τὸ δὲ αἷμα αὐτώ ἵχ 
τῆς χειρός σου ἑκδητήσω. 

"D. οἱ ποιμένες Ἱαραῇλ, μὴ βόσχουσιν οἱ ποιμένες 
ἑαωτούς; "lob. τὸ γάλα κχατεσθίετε, xol τὰ ἔρα 
περιδάλλεσθε, xal τὸ παχὺ σφάζετε, xal τὰ rp 
θατά µου οὗ βόσχετε, τὸ ἡσθενηχὸς οὖχ ἑνισγύσατι, 
χαὶ τὸ πλανώμενον οὐχ ἐπεστρέφατε, xal 5b n 


occidistis, el ἀϊθεαίραια sunt oves mes. Pastores (C λωλὸς οὐχ ἐξητήσατε, καὶ τὸ Ἰσχυρὸν χατερυήτ" 


seipsos paverunt, quod non essent, pastores, sed 
oves meas non paverunt : οὐ hanc causam agam 
nunc contra pastores, et oves meas de manibus 
ipsorum repetam. . 


Avertam os mcum ab iilis, et contaminabunt vlsi- 
talionem meam, et in sacra mea inverecunde intra- 
bunt, eaque. profanabuut atque sordidabunt : quia 
terra judicio sanguinum, et civitas iniquitate plena 
est. 

Sap. vi. Minimus veniam et misericordium im- 
petrat, sed potentes severe examinabuntur. 

1ὐἱά. Non enim os cujusquam metuel omnium 
Dominus, nec magnitudinem verebitur. 

Matth. xxn. 1a. cathedra Mosis sedent. Scribze 
ct Pharisai ; itaque quecunque jusserint vos facere, 
en servate et facite, sed opera eorum nolite imi- 
tari ; dicunt enim nec faciunt, quia alligant onera 
gravia et portatu difücilia, ac in humeros bominum 
imponunt, digito autem suo nolunt ea movere ; 
quecunque autem, opera faciunt, ea, ut 139 ipsi 
spectentur ab omnibus faciunt, 


Ibid. Vx vobis, Scribze et Pharisaii simulati, quia 
decimas datis menthae et anethi et cumini, qux au- 
tem graviora sunt in lege, preteritis, judiciuni 
et misericordiam et fidem : hzc enim facere opor- 
tebat, et illa non pratermittere. Duces ceci, qui 
culicem perco!atis, sed camelum deglutitis. 


σθε, καὶ διεσπάρη τὰ πρόδατά µου διὰ τὸ μὴ εἶνη 
ποιμένας. Εδόσχησαν ob ποιμένες ἑαυτός, τὰ ἃ 
πρὀδατά µου οὐχ ἑξότχησαν * ἀντὶ τούτου ἰδὺ ἐγὼ 
ἐπὶ τοὺς ποιμένας, xal ἐχζητήσω τὰ πρόθατὰ x 
ἐκ τῶν χειρῶν αὐτῶν. 

Ἀποστρέψω τὸ πρόσωπόν µου ἀπ᾿ αὐτῶν, μὶ 
μιανοῦσι τὴν ἐπισχοπήν uou, xal εἰσελεύσονται t 
τὰ Ἁγιά µου ἀφυλάχτως, xa βεθηλώσουσιν 075 
xal ποιῄσουσι φυρμόν * διότι fj γη πλέρης x25 
αἱμάτων, xai πόλις πλήρης ἀνομίας. 


7 "CO ἐλάχιστος αυγγνωστός ἐστιν ἑλέους ' να" 


δὲ δυνατῶς ἑτασθέσονται. 

06 γὰρ ὑποότελεῖται πρόσωπον ὁ πάντων Δες” 
της, 000b ἐντραπῄσεται μέγεθος. 

Ἐπὶ τῆς Λωσέως καθέδρας ἐχάθισαν οἱ pip? 
ttl; χαὶ οἱ Φαρισαῖοι * πάντα οὖν ὅσα ἂν cose 
ὁμῖν ποιεῖν, τηρεῖτε xa ποιεῖτε, κατὰ δὲ τὰ 571 
αὑτῶν μὴ ποιεῖτὲ " λέγουσι γὰρ xal οὗ moin 5 
σμεύουσι γὰρ φορτία βαρέα καὶ ὃνσθάστακτα i 
ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων, uE 
δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θἐλουαι χινῆσαι αὐτά. πάν 
τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσι πρὸς τὸ θεαθῆναι τό ἐν 
θρώποις. 

Οὐαἱ ὑμῖν, Γραμματεῖς χαὶ apical ὑποχριταν 
ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον xol τὸ Syro già 
κύμινον, καὶ ágfjxace τὰ βαρύτερα τοῦ vit 1] 
χρίσιν χαὶ τὸν ἔλεον xal τὴν πίστιν τοῦ V 
ἔδει ποιῖσαι, κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι. Ὁδηγοὶ 19i 
oi διυλίζοντες τὸν χώνωπα, τὴν δὲ χάμηλον 177 
πίἰνοντὲς. 


1 











1025 


LOCI COMMUNES. — PARS. 1I. SERMO 1V. 


1026 


O2ai ὑμῖν, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποχριταὶ, A. — Jbid. Vie vobis, 96:40. et Pharisaei simulati, 


ὅτι παροµοιάνετε τάφοις Χεχονιαµένοις ' οἵτινες 
ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέµουσιν 
ὁστέων νεχρῶν xal πάσης ἀχαθαροίας ' οὕτως καὶ 
ὑμαῖς, ἔδωῦεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίχαιοι, 
ἔσωθεν 65 µεστοί ἔστε ὑποχρίσεως xal πάσης 
ἀνομίας. | 

Ἰδὼν δὲ Σίμων ὅτι δ.ὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χει- 
ρῶν τῶν ἀπ)στόλιυν δίδοται τὸ Ηνεῦμα τὸ ἕχιον, 
προσήνεγχεν αὐτοῖς χρήµατα, λέγων Δότε xàpol 
τὸν ἐξουσίαν ταύτην, ἵνα d ἐὰν ἐπιθῶ τὰς χεῖράς 
pov, λαμθάνῃ Ηνεῦμα ἅγιον. Πέτρος δὲ εἶπε πρὸς 
αὐτὸν, Τὸ ἀργύριόν Ίσου σὺν coi εἴη εἰς ἀπώλειαν, 
ὅτι τὴν δωρξἀν τοῦ Θεοῦ ἑνόμισας διὰ χρημάτων 
γτᾶσθαι ' οὖχ ἔστι σοι μερὶς οὐδὲ χλῆρος ἐν τῷ λόγῳ 
τούτφ. 

"Osov ἐστὶ xaxby, ἀντὶ ὁδηγίας, π)άνης αἴτιον 
γενέοῦαι τοῖς ὑποχειρίοις, συνορᾷν ἔξεστιν Ex τῶν 
ἁ ποστο)ικῶν διδαγµάτων ' σημεῖον δέ ἔστι τοῦτο 
τοῦ καὶ τὴν ἐντολὴν τῆς ἀγάπης ἁχατόρθωτον εἷ- 
ναι. Οὐδεὶς γὰρ πατ]ρ περιορᾷ τὸ ἑαυτοῦ τέχνον 
μέλλον χαταπίπτειν elg βόθυνον, fj ἐμπεαὸν àv- 
αφίησι τῷ πτώµατι. Πόσον δεινότερον ψυχὴν εἰς 
βάθος xaxov ἐμπεσοῦσαν ἑναφεῖναι τῇ ἁπωλείᾳ 


Οἴχεται σεµνότης ἱερατικὴ, ἐπιλελοίπασιν οἶκο- 
vogíat πτωχῶν , εἰς ἰδίας ἁπολαύσεις xal δώρων 
διχ,ομὰς παραναλισχόντων πάντα τῶν φιλαρχούν- 
των. 

Απόλωλε κρῖμα bixavov. Πᾶς τις τῷ θελήματι 


τῆς καρδίας αὐτοῦ πορεύεται ' ἡ πονηρία ἄμετρος, C 


oi λαοὶ ἀνουθέτητοι, ol προεστῶτες ἁπαῤῥησίαστοί. 
Δοῦλοι γὰρ τῶν δεδωχότων τὴν χάριν οἱ δι ἀνθρώ- 
πων ἑαυτοῖς την δυναστείαν κατακττσάµενοι. 


Τὸ παιδεύειν ἄλλους ἐπιχειρεῖν πρὶν αὐτοὺς ἵκα- 
νῶς παιδευθῆναι, xal ἐν πίθῳ τὴν κεραµείαν µαν- 
θάνειν, τὸ δῃ λεγόμενον, iv ταῖς τῶν ἄλλων φυχαὶς 
ἐχμελετᾷν τὴν εὐσέδειαν , λίαν µοι φαίνεται ἀνοί- 
των f] τολμηρῶν' ἀσυνέτων μὲν, εἰ μηδὲ αἰσθάνον- 
ται τῃης ἑαυτῶν ἁμαθίας * θρασέων δὲ, εἰ συνιέντες 
πατατολμῶσι τοῦ πράγματος. 


Τάξις οὐχ ἀρίσιη διδάσχειν πρότερον, εἶτα µαν- 
θάνειν, μὴ ὅτι τὰ θεῖα καὶ τηλικαῦτα... (ἔοικε «εί- 
δι τιν.) 

Χειροτονεῖ δὲ ῥᾳδίως πολλοὺς μὲν ἁγίους, πολλοὺς 

t ἀθέους παρὰ τὸ εἰχὸς ὁ χαιρὸς, μᾶλλον δὲ πάντας 
' ἀθλίους. 

Ταῦτα γὰρ τῶν νόθων xal παρεγγράπτω, ἱερέων 
ἐστὶ, xal τοῦ ἑπαγγέλματος ἀναξίων, ol prüiv τῇ 
ἑερωσύνῃη προσενεγχόντες, μτδὲ τοῦ καλοῦ πρ΄τα- 
λαιπωρήσαντες, ὁμοῦ μαθηταὶ χαὶ διδάσχαλοι τῆς 
εὐσεθείας ἀναδείχνυνται, xal πρὶν χαθαρθῆναι χαθ- 
. αέρουσι” χθὲς ἱερόσυλοι, καὶ σήμερον ἱερεῖς' χθὲς 
ων ἁγίων ἔξω, xat μνυσταγωγοὶ σήμερον, παλαιο) 
ce, xaxlav, ἐπισχέδιοι τὴν εὐσέδειαν. 


propterea quod similes estis scpulcris tectorio 
inductis, quae foris speciosa videntur, intus au- 
tem plena sunt ossibus cadaverum et quavis im- 
mundilie : ad eumdem modum el voa extrinsecus 
hominibus videmini justi, intrinsecus autem pleni 
estis simulatione et omni genere iniquitatis. 

Act. viu. Comque Simon. auimadvertisset. per 
impositionem mauuum dari Spiritum sanctum ab 
apostolis, obtulit eis pecunias, Et mil: etiam 
dat^, inquit, hanc potestatem, ut cuicunque manua 
impos»ero, is accipiat Spiritum sanctum, Tum P'e- 
trus: Habe tibi, inquit, tuam pecuniam in perdi- 
tionem, quod existimaris donum Spiritus gancil 
pecunia parari, uon est tibi ulla societas aut ul- 


B lum consortium in híc re. 


S. Basilii. Quantum mali sit cum te ducem esse 
oporteat, erroris auctorem esse tuis, ex apostolicis 
documentis perspicere licet, atque hoc argumen- 
tum est ne preceptum quidem de claritate recte 
esse perfectum. Nemo euim pater negligit filium 
suum, quem videt casurum in foveam, aut 1840) 
delapsum relinquit in illa miseria. Quanto indi- 
j»ius est aoimam in malorum profuuditatem 
tuu deciderit, in exitio relinquere? 

Actum est de gravitate sacerdotali, defecerunt 
ministrandi pauperibus rationes, ad privatos usus, 
et munerum largitiones omnia consuuentibus tri« 
bium prafectis (1). 

Periit z2quum judicium. Nemo non instituit 
vitam a: atbitrium cordis sui, malitia est. immen- 
$a, populus adinowitiones non audit, prafecti lo- 
qui libere non audent, Servi euiin sunt. eoruni, à 
quibus beneficium accepere, qui per homines sibi 
pra fecturam et potentiam com pararuut. 

Theologi. Qui alios erudire conantur, priusquam 
ipsi salis eruditi sint, ac in dolio artem figuli dis- 
cunt (uL est in. proverbio) atque in animis alio- 
rum pietatem ediscunt ac meditantur, nimis stul- 
torum hoc mihi esse videtur, vel audacium. Hebe- 
les quidem cerle suni, si non sentiunt 5ο e-se 
indoctos : audaces autem, si cum intelligant, tameu 
aggredi audent. 

140 Ordo non optimus est docere prius, dein- 


p de Jiscere, non solum in divinis ac tantis rebus. .. 


(Deesse aliquid videtur.) 

Occasio facile creat sanctos permultos, et im- 
pius item. plurimos conira jus, vel potius omnes 
miseros. 

llec euim sunt. notiiorum et obreptitiorum $a- 
cerdotum et designatione indignorum, qui cum 
ad sacerdotium nibil attulerint, neque quidquam 
honest exercuerint, simul discipuli οἱ doctores 
pietatis designanlur, ac priusquam purgati fuerint 
ipsi, purgant alios, heri sacrilegi, hodie sacerdotes, 
heri exclusi sacris, hodie mystagogi, id est sacro- 
rum institulores, in vitiis veteres, in pietate repen- 
lini scu extemporanei. 


(1) Ribittus legit, φυλαρχούντων. Alias φιλαρχούντων, polestatis ambitiosis; 


1021 


ANTONTI MELISS.R 


1028 


Caput ne esto qui vix aliéubi manus es, aut A — Mi fate τις xcoqab, μόλις που χεὶρ τυγχάνω, 


slinud aliquod ex corporis membris imperfectio- 
ribus. Unusquisque igitur in quo vocatus est 
ordine, fratres, in eo maneto, etiamsi fuerit ma- 
joris zestimationis. Plus enim laudis eonsequetur si 
presenti fuerit contentus, quam sí quasierit eam 
quam non accepit. 

Nemo, cum liceat sine periculo sequi, ducere 
periculose concupiscat. 

Nauticam consuetudinem laudo, qus remum 
antea dederit ei qul. nune gubernator est, et illine 
euim ad proram deduxerit : οἱ commissis alicui 
muniis qu:e in. priore navis parte necessaria suut, 
sic ad gubernacula se/et post multam maris ver- 
berationem et ventorum. considerationem. 

Non ex virlute magis quam ex maleficio prz- 
sides constituuntur : neque diguiorain, sed ροίθη - 
tiorum sunt. tribunalia. 

Quis subjectos moderatos efficiat, eum sie qui 
presunt affecti sint? 

Subjecti celerrime praefectorum — vitio malitia 
complentur, atque id multo facilius quam virtute 
contraria. 

Cypseli. Magnitudo honoris non convenienter bo- 
bon vivere iustituentii.us poenz accessionem facit, 

Nibil doctore frigidius in verbis tanium pbiloso- 
plante ; hoc enim non doctoris, sed histrionis est. 


Non enim tam ex verbis quam ex rebus disci- 
Mine in. animum infunduntur. 


Quanto ad altius magistratus fastigium ascendit, 
qui episcopi niunus est sortitus, tanto majorem co- 
gelur reddere rationem, non modo de docendi ra- 
tine et pauperum. prafectura, verum etiam de 
suffragiorum probatione, deque aliis infinitis. 

Nihil prodesse poterit, si dicant se ignorare eum 
qui erearewr suffragiis, 1&1 sed ob hanc ipsam 
causam magis accusaudi sunt, quod quem iguo- 
robant, promoverint. 

Nihil eo magistratu miserius, qui quibus przsit, 
nibil prodest. 

Rem esse quieti et voluptatis preetexium non 
debemus. existimare ; omnium enim rerum laho- 
fiosissimum est animis praeesse. Eteos qui eo 
accedunt, unctos esse oportet, uL qui in cerlaiuen 
laboriosum descendant. 

Judic. n. Discant si velint ab Abimelech et Gedeo- 
ne subjectos nou dictis, sed factis ad imitationem 
incitari : ille qnidem lignorum fasces et faciebal 
et portabat, ac. suis, Quemadmodum, inquit, vi- 
distis me facientem, ita et. vos facitote ; hic autem 
Αι] res novas cum hortaretur et. duceret 8u08, 
ipseque auetor esset facinoris: Quod me, inquit, 
facere videtis, idem vos quoque facitote. 

Doctoris imperitia discentes perdit, ac. discipu 
Jorum calamitas perieulum creat doctori, presete 
tim cum propter illius inscientiam illi imperiti et 
Uertes fucrint. 


j| ποῦς, ἢ ἄλλο τι τῶν εὐτελεστέρων τοῦ σώματκ. 
"Exaoto; οὖν ἓν f] ἐχλήθη τάξει, ἀδελφοὶ, kv ταύτῃ 
µενέτω, κἂν ᾗ τῆς χρείττονος ἀξίας, tv ᾧ στέρεα 
[al. εῷ στέργειν] τν παροῦσαν πλέον εὐδοχιμῶι, 
fj; ἐν τῷ ζητεῖν ἣν οὐκ ἔλαδεν. 

Mf, τις, ἓνὸν ἀχινδύνως Έπεσθαι, ἄρχειν Loxev- 
δύνως ἐπιθυμείτω. 

Ἐπαινῶ τὸν ντηῖτην vóuov, ὃς thv χώπην πρέ- 
τερον ἐγχειρίσας τῷ νῦν χυδερνίτῃ, χἀάκχεῖθεν iz 
thv πρώραν ἀγαγὼν, xal πιστεύσας «à ἔμπροσθε», 
οὕτως ἐπὶ τῶν οἰάκων κχαθίζει, μετὰ τὴν τολκῖν 
ευφθεῖσαν θάλασσαν, xal τὴν τῶν ἀνέμων bi 
σκεψιν. 

Οὐκ i£ ἀρετῆς μᾶλλον ἣ χαχουργίας fj προεδρίς’ 
οὐλὰὲ τῶν ἀξιωτέρων, ἀλλὰ τῶν δυνατωτέρων d 
0p5vot. 

T; ἂν τοὺς ἀρχομένους πείσειε µετριάτειν, τῶν 
προεστώτων οὕτω διαχειµένων; 

Φιλεῖ τἆχιστα τῆς τοῦ προεστῶτος χακίας ἄνα- 
πίμπλασθαι τὸ ὑπήχοον, xal πολύ γε ῥᾷον ἢ «oliv 
αντίον τῆς ἀρετῆς. 

Τιμῆς μέγεθος . τοῖς οὖκ ἀξίως τῆς τιμῆς (dv 
προαιρουµένοις προσθήχη τιμωρίας ἑστίν. 

Φὐδὲν διδασκάλου ψυχρότερον àv λόγοις φιλοσο» 
φοῦντος µόνον. τοῦτο γὰρ οὗ διδασχάλου, ἁλλ᾽ Ur 


χριτοῦ. 


Οὐχ οὕτω; yàp εἴωθεν ἐντίθεσθαι vf) φΦυχῇ τὲ 


C μαθήματα ἀπὸ τῶν ῥημάτων, ὡς ἀπὸ τῶν πραγ» 


μάτων. 

"Ὅσον πρὸς μείζονα ὄγχον τῆς ἀρχῆς ἀναδέόδτ- 
χεν ὁ τὴ» ἐπισχοπὴν λαχὼν, τοσοῦτον πλείονα ἀκαν 
τηθήσεται λόγον, οὐχὶ διδασχαλίας µόνον xal πενἠ- 
των προστασίας, ἀλλὰ xal χειροτονιῶν δοχιµασίας, 
χαὶ µυρίων ἑτέραν. 

O36tv ὠφελῆσαι δύναται, el λέγοιεν «hv χειροτο- 
νηθέντα ἀγνοεῖν, ἀλλὰ διὰ τοῦτο μεῖζον τὸ ἔγχλημα 
γίνεται, ὅτι ὃν ἡγνόουν παρἠγαγον. 


"Apyovtoe μηδὲν τοὺς ἆρχο,ένους ὠφελοῦντοας οὐ- 
δὲν ἀθλιώτερον. 

Mh νοµιξέτωσαν ἀνίσεως xal ἁπολαύσεως εἶντι 
πρόφασιν τὸ πρᾶγμα ' πάντων γὰρ ἐπιποιώτερίν 


Ὁ ἐστιν ἄρχειν φυχῶν, Καὶ δεῖ τοὺς ἐπὶ τοῦτο ἐριο- 


µένου; ἀλείφασθ»ν. ὡς πρὸς ἀγῶνα ἑπίπονον sic- 
θάλλοντας. 

Μαθέτωσαν εἰ βούλοιντο τὸ παρὰ τοῦ ᾿Αδιμέιεγ 
καὶ τοῦ Γεδεὼν, ὅτι οὗ λόγος, ἀλλ᾽ ἔργον τοὺς àg- 
χοµένους ἐνάγει πρὸς τὴν µίµησιν ' τοῦ μὲν mwi- 
σαντος φορτία ξύλων xal βαστάσαντος, xal λέχον- 
τος "Ov τρόπον ἴδετέ µε ποιοῦντα, ποιῄσατε χαὶ 
ὑμεῖς * τοῦ δὲ ἔργων εἰσηγουμένον καινῶν, ααὶ 
ἑαυτὸν προστάσσοντης τῆς ἐργασίας, xal λέχον 
τος * Απ΄ ἐμοῦ ὄψεσθε, xal οὕτως πριἠσατε. 

Ἡ τοῦ διδασχάλου ἀπειρία ἀπόλλυσι τοὺς µαθτ- 
τενοµένους ' xal fj τῶν μαθητευομένων ἀπώλει 
χίνδυνον φέρει τῷ διδααχάλῳ, xal μάλιστα ὅταν 
παρὰ τὴν αὐτοῦ ἀνεπιστημοσύνην ῥᾳθυμοῖεν ἐχεῖνα. 








1039 


LOC] COMMUNES. — PARS Ἱ. SERMO Y. 


1050 


"Ατοπόν ἐστι διώχΦντα τὰς τιμὰς φεύγειν τοὺς ὰ — Evagrii. Absurdum est. qui persequitur honores 


πόνους, 6 ὧν al vial. 

Tol; παρ᾽ ἀξίαν ἐπιτυχοῦσι τῆς ἀνωτάτω τιμῆς 

ὑπαχούειν ἀνάγχη τοῖς παρασχοῦσιν. 
ΛΟΓΟΣ E', 
Περὶ ἀρχόντων χρηστῶν. 

Δώσω τοῖς ἄρχοντάς anu Bv. δικαιοσύνῃ, καὶ οὐχ 
ἔτι ἀχουσθήσεται ἁδιχία ἐν τῇ Y? σου, οὐδὲ σύν- 
εριµµα, οὐδὲ “αλαιπωρία ἓν τοῖς ὁρίοις aov. 

Ἐγὼ καὶ οἱ ἀδελφοί µου ἄρτον tfc ἐγεμονίας 
pov οὐκ ἐφάγομεν οἱ δὲ ἄρχαντες ol ἔμπροσβέν 
µου ἐράρυναν τν χλοιὸν ἐπὶ τὸν λαλν, xal ἕλαθον 
παρ αὑτοῦ ἄρτον xal οἵνον, xal ἔσχατον ἀργυρίου 
σίχλους τεσσαράχοντα. Μνήσθητί µου, ὁ θες, πάντα 
εἰς ἀγαθὸν, ὅσα ἔποίησα τῷ λαῷ τούτῳ. 

'O σοφ)ς tv τῷ λσῷ αὐτοῦ κληρονομήσει πίστιν, 
καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ ξήσεται εἰς τὸν alüva. 


Πόλις οἰχοδομηθήσεται bv. συνέσει δυνάστου. 


ΜΗ δῷς μῶμον ἓν τῇ δόξῃ σου, καὶ tv ἡμέρᾳ δόξη- 
pt ἑπαίρου. 

Mh ζήτει παρὰ Κωβίου ἡγεμονίαν, μηδὲ παρὰ 
βασιλέως χαθέδραν δόξης. 

Mh ἁμάρτανε εἰς πλῆθος πόλεις, xal μὴ χαταδά- 
Ἂῃς ἑαυτὸν ἐν ὄχλῳ. 

Mh ζήτει γενέσθαι κριτῆς, εἰ μὴ ἰσχύεις ἑξᾶραι 
ἀδιχίας ' μήποτε εὐλαθτθῇς ἀπὸ προσώπου ὀννάστου, 
xa* θήσῃ; σχάνδαλον ἓν εὐθύτητί σου. 


Οἱ ἄρχοντες οὐκ slo φόδος τῶν ἀγαθῶν ἔργων, 
ἀλλά τῶν κακῶν. θέλεις μὴ φοδεῖσθαι τὴν ἑξουσίχν ; 
τὸ ἀγαθὸν ποίει, χαὶ ἕξεις ἔπαινον ἐξ αὑτῆς. Ely 6i 
τὸ καχὺν moie, φοδοῦ. O2 γὰρ εἰχῆ τὴν pá,atpav 
φορεῖ. Θεοῦ yàp διάκονός ἐστιν, ἔχδιχος εἰς ὀργὴν 
τῷ χαχῶς πράσσοντι. 

Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ χτίσει διὰ τὸν Κύ- 
piov, εἶτε βασιλεῖ dz ὑπερέχοντι, εἴτε ἡ γεμόσιν ὡς 
δι αὐτοῦ πεµποµένοις εἰς ἐκλίχησιν χακοποιῶν, 
ἔπαινον δὲ ἀγαθοποιῶν, 

Ei δόξης ἐπιθυμεῖς, xal βούλει τῶν πολλῶν ὑπερ- 
φαίνεσθαι, xa: εὐδόχιμος Ev τοῖς κοσμιχοῖς πράγµασι 
γίνεσθαι, ἔσο δίχαιος, σώφρων, φρόνιµος, ἀνδρεῖος, 
ὑπομονητικὰς ἐν τοῖς ὑπὶρ εὐσεδείας παθήµασιν, 
Οὕτω yàp καὶ σεαντὸν σώσεις, xal ἐπὶ µείζοσιν 
ἀγαθοῖς μείζονα ὄξεις τὴν περιφάνειαν. 


"Ἔναντι πάντων cloéveyxa τὴν φιλανθρωπίαν, f 
γα!ρει Geb μᾶλλον 7j πᾶσι τοῖς ἄλλοις. 


Μίξον τῷ qó6o τὴν ἐπιείχειαν, χἐρασον τῇ 
ἀπειλῇ την ἑλπίδα. Πολλὰ χαὶ χρηστότητα χατορθοὺν 
οἵδα. 

Τὸ ὃραστιχὸν δείχν»ε, μὴ τῷ δρᾷν χαχῶς, 

Tip δ᾽ εὖ τι ποιεῖν, εἰ θέλεις εἶναι θεός. 

Τὸ $' ἐστιν ἀνδρὺς εἰδότος τὸ συγγενὲς, 


Κτείνει δέ... 
Λείπει τι 64. 


eum fugere labores e quibus nascuntur honores. 
Josephi. Qui indigne summos honores suut asse- 
cuti, iis pareant qui tradiderint necesse est. 


SERMO Y [αἰ. CVI]. 
De principibus moderatis. 

Isa. v. Dabo principes tuos cum justitia, nec 
amplius in terra tua. audietur injustitia, nec aiTli- 
etin, nec. miseria in finibus tuis. - 

]11l Esdr. n. Ego et frstres mei panem pr:efe- 
clurs mes non edimus : magisiratus autem qui ante 
me fuerunt gravia vincula injecerunt populo, ' et 
panem et vinum ab eo acceperunt, et ad. exiremum 
argenti siclos quadraginta. Recordare, Deus, eorum 


B qus bene feci populo huic. 


Sirach xxiv. Sapiens iu populo suo auctoritatem 
habebit hareditariam, et nomen cojus vivet in 8x- 
culum. 

Civitas prudentia ejus qui potestatem obtinet 
e liftcabitur. 

In gloria tua vide ne des reprehensionis occa- 
sionem, et in die glori& ne extollaris. 

Eccl. vit. Noli petere a Domino preefecturam, nec 
a rege cathedram glorize. 

Noli in multitudinem civitatis peccare, nec tei- 
psum des in turbam. 

Noli &eri judex, si non potes expellere injusti- 
tiam: ne verearis vultum potestatem  obtinentis, 
el impedimentum afferas rectitudini οἱ integritati 
lua. 

Rom. xii, Principes non sunt terrori lis qui 
bene, 149 sed qui male faciunt. Vis noo timere 
potestatem ? quod bonum est facito, et ex illa laudem 
consequere. Siu autem quod malum est feceris, ti- 
meto ; uon enim frustra gladium gerit; Dei enim 
minister est, vindex severus improborum. 

1 Petr. 1. Subjecti estote cuivis humanus crea- 
turzz propter Dominum, sive regi tanquam pr:ecel- 
lenti, sive prefectis tanquam per illum missis ad 
scelestos ulciscemlos, et probos laude afficiendos. 

S. Basitii. Si laudem concupiscis, visque supra 
vulgus eminere, et cum gloria in mundanis negotiis 
versari, justus esto, temperans, prudens, fortis, 
patiens iu afflictionibus pietatis causa susceptis. 
Sicenim et tibi ipse salutem consequeris, ac in 
majoribus bonis illustriorem obtinebis laudem el 
excellentiam. 

Theologi. in omnium conspectu adhibe bumani- 
tatem, qua Deus magis quam reliquis omnibus rebus 
delectatur. 

Clementiam terrori misceto, minis spem tempee 
rato. Multa etiam bona inde oriri scio. 


Tuam in efficiendo vim demonstrato, non malum, 
Sed bonum efliciendo, si cupi» deus fleri. 
Hoc autem viri est naturam sibi congenitam 
|noseeatis, 
Occidit autem..... 
Deest. nonnihil. 


1031 : 
SERMO VI [al. ΟΤΙΙ. 
De priucipibus improbis. 
Prov. xxxi. Principes animosi sunt, vinum ne 


bibant, ut necum biberint, sapienti: obliviscantur, 
nec tenuibus rectum possint ezercere judicium. 


Si servus imperarit, violenter potestatem exerce- 
bit. 

Misera civitas, cujus rex junior est, et magistca- 
Qus (ui mane cibum sumunt. 


Ose. 1v. Gladio cadent magistratus ipsorum, quod 
lingua sint inerudita. 


Mich. vn. Hei mihi animte, quod probus de terra 
sublatus sit, et. quod inter homines, qui perfecte 
officium pr:xstet, non sit ; omnes eum sangviniscu- 
piditate judicant, fratrei'suem quisque opprimit, 
sd malelicium manus suas paratas habent : prin- 
ceps petit, judex pacifica loquitur auimi sui desi- 
derio. 

Soph. in, Principes ejus in ea sunt ut leones ru- 
gientes, et judices ut Arabici lupi. 

Isa. 1. Principes tui nogn.obediunt, socii furum, 
n.uDera amant, persequuntur remuneratioues, pu 
pillorum eausas non judicant, οἱ ad viduarum 
judicia non attendunt. 

Prficiam Juvenes qui illis imperent, et derisores 
qui in illos dominentur. 

3143 Jerem. xn. Oculi tui που boni, nec cor 


ANTONII MELISS.R 


10^3 


Α ΛΟΓΟΣ G. 


Περὶ ἀρχύγτων πογηρῶν. 


Οἱ δυνάσται θυµώδεις elatv, οἶνον μὴ πινέτωσαν, 
ἵνα μὴ πιόντες ἐπιλάθωνται τῆς σοφίας, xil ὁρθὲ 
χρίνειν οὗ μὴ δύνωνται τοὺς ἀσθενεῖς. 


"Eàv οἰχέτης ἄρξῃ, μεθ) ὕδρεως δυναστεύει, 


.. O?al σοι, πόλις, ἧς ὁ βασιλεύς σου νώτερος, x: 
o! ἄρχοντές σου àv πρωῖᾳ ἐσθίουσιν. 
Πεσοῦνται οἱ ἄρχοντις αὐτῶν iw ῥομημᾳ δὲ 
ἀπαιδευσίαν γλὠσσης αὐτῶν. 
Οἴμοι, ΦυχΆ, ὅτι ἁπόλωλεν εὐλαθὴῆς ἀπὸ τς 
γῆς, καὶ ὃ χατορθῶν kv ἀνθρώποις οὐχ ὑπάρχει 
B Πάντες εἰς αἵματα δικάζουσιν, Έχαστος τὸν ἀδελφὺν 
αὐτοῦ ἐχθλίδουσιν, ἐπὶ τὸ χαχὸν τὰς χεῖρας αὐτῶν 
ἑτοιμάζουσιν,. Ὁ ἄρχων αἰτεῖ, χαὶ ὁ χριτὴς λόγους 
εἰρηνιχοὺς ἐλάλησε, καταθύμιον ψυχῆς αὐτοῦ ὡς 
ἴἔσειν. 
Οἱ ἄρχοντες αὐτῆς bv αὐτῇ ὡς λέοντες ὠρυόμενοι, 
οἱ χριταὶ αὐτῆς ὡς λύχοι τῆς ᾿Αραδίας. 
O! &pyovté; σου ἀπειθοῦαι, κοινωνοὶ χλεπτῶν, 
ἀγαπῶντες δῶρα, διώχὀντες ἀνταπόδομα, ὀρφανοῖς 
οὐ χρίνοντες, καὶ κρἰσει χηρῶν οὗ προσέχοντες. 


Ἐπιστίσω νεανίσχους ἄρχοντας αὑτῶν, xai ἐλ- 
παΐχται χυριεύσουσιν αὐτῶν. 


Ot ὀφθαλμοί cou οὗ χαλοὶ, οὐδὲ dj χαρδίκ ew 


tuum rectum, sed. habeudi cupiditate rapitur, et  εὐθεῖα * ἀλλ ἐπὶ τὴν πλεονεξίαν χαὶ ἐπὶ τὸ αἷμα 


eontra sauguinem innocentium ad effundendum 
illum, et ad calumniam et injuriam, et ad cadein 
fa: ienda n. 


Esech. xxu. Principes in medio ejus tanquam 
lupi rapaces, qui predam rapiunt violenter, ut 
&uam avaritiam et lobendi cupiditatem expleant, 

Sap. Judicium severe in eos qui precellunt, 
exercebitur. 

S. Dasilii. Principum mala subjectis important 
€alamitatem. 

Hoc enim video multis judicibus nunc usu ve- 
nire, qui facilius summis maxima concedant, quain 
minima infimis οἱ tenuibus. 


τὸ ἀθῶον, τοῦ ἐχχέειν αὐτὸ, xal ἐπὶ civ. συχηα» 
τίαν, καὶ εἰς ἀδίκημα xal εἰς φύνον τοῦ ποιεῖν, 


Οἱ ἄρχοντες ἐν µέσῳφ αὑτῆς d: λύχοι ἅρπαπε, 
ἁρπάζοντες ἅρπαγμα, ὅπως πλεονεξίᾳ πλο» 
χτῶσιν. 

Κρίσις ἁπότομος ἐν τοῖς ὑπερέχουσι γίνεται, 


Τὰ τῶν ἀρχόντων χαχὰ συµφορα τοῖς ἀρχομένου 
γίνεται. 

Τοῦτο γὰρ ὁρῷῶ πολλοὺς τῶν νῦν κριτῶν πέσουν 
τας, οἳ ῥᾷον ἂν τοῖς ὑψηλοῖς τὰ μέγιστα συγχωρᾖ- 
σαιεν, ἢ τοῖς ταπεινοῖς τὰ ἑλάχιστα. 


S. Chrysost. Non in pretiosa veste el zona, nec D Οὐκ ἐν τῇ χλανίδι καὶ τῇ ζώνῃ, οὐδὲ iv τῇ φωνῇ 


in praeconis voce, cernitur princeps, sed in oo 
quod collapsa reficiat, qux male constiteta sunt, 
corrigat, ac in injuriosos animadvertat, nec patia- 
Wr a potentioribus jus auferri. 

Justini Philosophi. Tautum possunt magistratu 
fungentes qui veritati gloriam anteponunt, quan- 
tum in solitudine latrones. 

Aurige imperitia et vitio necesse est animalia 
jwgata per pracipitia dari, αἱ contra ejusdem. vir- 
tute el peritia servari. 

Philonis. Donec rerum externarum a(fuentia est, 
sagacitas et solertia eam comitari videntur; sin 
autem detracta fuerit, simul et opiuio prudentiee 
sublata erit. 


τοῦ χήρυχος ἄρχων, ἀλλ) ἐν τῷ τὰ πεπονηχύτα 
ἀνακτᾶσθαι, xal τὰ κακῶς ἕμοντα διορθοῦν, xi 
χολάζειν μὲν ἀδιχίαν, μὴ συγχωρεῖν δὲ ὑπὸ δυν:- 
στείας τὸ δίχαιον ἀπελαύνεσθαι. 

Τοσοῦτον δύνανται οἱ ἄρχοντες πρὸ τῆς ἀληθεία 
δόξαν τιμῶντες, ὅσον xal λῃσταὶ ἐν ἑἐρημίᾳ. 


'Aváyxn ἀπειρίᾳ χαὶ χαχίᾳ ἠνιόχου τὰ ὑπετευ]" 
μένα xatà χρημνῶν φέρεσθαι, ὥσπερ ἐμπειρίᾳ 
xai ἀρετῇ διασώζεσθαι. 

Μέχρι μὲν yàp ἡ τῶν ἐχτὸς πρόσεστιν ginis, 
σύνεσις ἐπαχολουθεῖν δοχεῖ xai ἀγχίνοια" ὅτον δὲ 
ἁγαιρεθῇ, συµπεριῄρηται xal τὸ δοχεῖν εἶναι 9t 
γεῖν. 





1073 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO VII. 


1034 


Τῶν πολιτιχῶν ἐὰν τὰς Όλας ἀφέλῃς, κενὺν cágov À — Si viris rempublicam adiministrantibus materias 


εὑρῆσει:, νοῦν oOx ἔχοντα. 


Ὅταν ἄρχων ἀπογνῷ *b δύνασθάι χβατεϊῖν, 
ἀνάγχη τοὺς ὑπηχόους εὖθὺς ἀφηνιάζειν, xaY μά- 
λιστα τοὺς kx μικρῶν xal τῶν τυχόντων πεφυχότας 
ἀνερεθίζεσθαι. | 


AOTOZ 7, 


Περὶ δικαστῶν ἁδεκάστῳν, xal καθαρὰς ἑχόντων 
τὰς χεῖρας. καὶ κρίμα καὶ δικαιοσύνην ποι- 
ούγψων * καὶ δει εὐάρεστον τῷ θεῷ εὐθείας τὰς 
κρίσεις éxyápsiv. 

Αθῶον xa! δίχαιον οὐχ ἀποκτενεῖς, xal οὗ διχαιώ- 
σεις τὸν ἁσεδῆ ἕνεχεν δώρων. 


Δῶρα οὐ λήψει, Τὰ γὰρ δῶρα ἐχτύφλοϊ ὀφθαλμοὺς 
Βλεπόντων, xal λυµαΐνεται ῥήματα δίχαια. 

Πένητα οὐκ ἐλεῄήσεις kv χρίσει. 

O6 διαστρέψεις χρίµα πένητος ἐν χρίσει αὑτοῦ. 


Οὐ ποιῆσεις ἅδιχον ἓν χρίσει, οὗ 2j πρόσωπον 
πτωχοῦ, οὐδὲ μὴ θαυμάσῃς πρόσωπον δυνάστου. Ἐν 
διχαιοσύνῃ χρινεῖς τὸν πλησίον σου. 


Οὐ λήφει λύτρα ὁπὲρ τῆς φυχῆς τοῦ φονεύσαν- 
της, τοῦ ἐνόχου ὄντος ἀναιρεθῆναι, θανάτῳ θανα- 
κ«ώσεις αὐτόν. 

Oóx ἐπιγνώσῃ πρβέσωπον àv. χρίσει. Κατὰ τὸν 
μιχρὺν xal χατὰ τὸν µέγαν χρινεῖς. Οὗ μὴ ὑπο- 


ατείλῃ πρόσωπον ἀνθρώπου, ὅτι ἡ xplow τοῦ 0 


θζοῦ ἐστιν, 
Οὐκ ἐκχλινεῖς xplot προσηλύτου xai ὀρφανοῦ xal 
χήρας, xaX οὐκ ἐνεχυριάσεις ἱμάτιον χήρας. 


Δικαιοσύνην ἑνεδεδύχειν, Ἰμφιασάμην δὲ xplpa, 
ἔσα διπλοϊδι. 

Καθαρὺς χερσὶν ἀναλάδοι θάρσος ' ἀδίχων xai 
ἀνόμων καταγελάσει. 


λνθρωπην οὐ ph αἰσχυνθῶ * ἀλλὰ μὴν οὐδὲ βρο- 
viv οὐ μὴ ἐντραπῶ. Ob γὰρ ἐπίσταμαι θαυμάσαι 
πρόσωπον * εἰ δὲ μὴ, καὶ ἐμὰ σῆτες ἔδονται. 

Δῶρα ἐπ᾽ ἀθώοις οὐχ ἔλαδον. Ὅ ποιῶν ταῦτα o0 
σαλευθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. 

Μακάριοι οἱ φυλάασοντες χρίσιν, xal ποιοῦντες 
δικαιοσύνην ἐν παντὶ χαιρῷ. 


"Avotye σὺν στόµα λόγῳ θεοῦ, xaX χρίνε πάντα 
ὑγιῶς. "Avotys αὺν στόµα, xal xplve πάντα διχαἰίως. 


Εὐφροσύνη δικαίων ποιεῖν xplgata. 


Κτήμα τίµιον ἀνῆρ χαθαρός. 
Αἰδεῖσθαι πρόσωπον bv χοίσει οὗ καλόν. 


Eins Κύριος πρὸς Σολομών * 'Av0' ὧν ἠτήσω 
παρ) ἐμοῦ τὸ ῥῆμα τοῦτο, xal οὐχ ἠτήσω ἑαυτῷ 
ἡμέρα: πολλὰς, χαὶ οὐχ ἠτήσω πλοῦτον, οὐδὲ φυχὰς 
ἐχθρῶν σου, àXX' ἠτήσω σύνεσιν τοῦ εἰσαχούειν 
χρίµα, ἰδοὺ δἐδωχἀά σοι xapblav φρονίµην xal 
συνε-ἠν * ὡς σὺ, οὗ γέγονεν ἄμπροσθέν σου καὶ μετὰ 
σὲ οὐχ ἀναστήσεται ὅμοιός σοι. 


PATROL, 68. CXXXVI, 


et apparatus delrabas, inane sepulcrum reperies 
mente carens. 

Si inagistratus desperant se imperium retinere 
posse, subjectos statím rebellare necesse est, ac 
eos qui ex tenuibus et vulgaribus prognati sunt 
maxime irríitari. 


SERMO VII [αἱ. CVitI]. 


De judicibus incorruptis et puras habentibus manus, 
quique justitia.n exercent. Et acceptum esse Deo 
recle vereque. judicia exercere. 


Exod. xxut. Innocentem et justum non occides, 
nec ut justum absolves impium ob munera ac- 


p cepa. 


Munera ne accipito, quia munera excacant ocu- 
los aspicientium et verba justa labefactant. 

Pauperis in judicio ne miseretor. 

Judicium pauperis in ipsius causa ne perver- 
tito. 

Levit. xix. Nihil contra jus in judicio facito : 
pauperis person: rationem non habeto, nec mira- 
tor personam potentis ; ex jure causam proximi ju- 
dicato. 

Pretium ne accipito οὗ redimendum $44 eum 
qui cz:&dem fecerit. Si convictus fuerit dignus qui 
tollatur de medio, eum tu mortis supplicio afficito. 

Deut. xxiv. Non agnosces personam fn judicio, 
tum parvo tum magno zqualiter judicium reddes ; 
non vereberis os cujusquam , quia judicium Dei 
eat. ) . 

Non reJieies causam advena, nec pupilli nec vi- 
dug ; nec pignori accipies vidus vestem. 

Job xxix. Justitia me induebam, et judicio u:e- 
bar tanquam diploide. 

Qui manibus est puris fiduciam sumit, injustos 
et iniquos deridens. 


Job xxxii. Coram. homine non afficiar pudore, 
neque vegghor mortalem. Non enim novi admirari 
personam ; si autem non, et me tínex€ comedent, 

Psal. xiv. Munera. adversus innocentes non ac- 
cepi : qui faeit h»c non concutietur in seculum. 

Beati qui observant justitiam, et quovis tempore 


D eam exercent. A 


" Salomon. Aperi os tuum Doqini verbo, et de 
omnibus judica integre : aperi os tuum, et de omni- 
bus juste judica. 

Latitía justorum est cum judicia reddunt. 

Regum. Res magni pretii vir purus, 

Revereri personam cujusquam in judicio, bone- 
stum non est. 

Salomoni Dominus, Quia, inquit, a me hoc 
petiisti, nec multos annos dari tibi postulasti, nec 


opulentiam, nec hostium tuorum capita, sed intel- 


ligentiam et sagacitatem ad dijudicandas causas, 
en do tibi cor prudens et sagax, et ut nullus ante 
te fuerit qualis tu, nec post te exsistet quisquam 
tui similis. 

33 


1035 


ANTONII MELISS/R 


1036 


Soph. ui. Judicium ezercete et justam querite ; À Κρίμα ἐργάσασθε, xai νητῆσατε δικαιοσύνην, 


querite mansuetudinem, ut in die ire Dominl in 
tuto sitis. 

Zach. vii, Judicium justum exercete, 

Jerem. xxu. Hzc dieit Dominus : Facite judicium 
et justitiam, οἱ eripite spoliatum de manu iujuría 
afficientis lium ; et advenam, viduam οἱ pupillum 
ue opprimalis, nihil impie agalis, el sanguinem in- 
noxium ne profundatis. 

- Hxc dicit Dominus : Judicia justa exercete, justi- 
tía utimini. Beatus qui hzc agit, his adh:zrens, et 
manus suas abstinens ab injuria facienda. 


Isa. 1. Exquirite judicia , liberate injuria affe- 
clum, judicium reddite pupillo, viduam absolvi- 
tote, οἱ veuite et disceptemus, inquit Domiuus. 

Jerem. xx1. Haec dicit Dominus : Judicate mane, 
et recta ratione dirigite ; eripite spoliatum et vexa- 
tum demanu ipsum injuria afficientis, ne ira mea 
tanquam ignis succendalur et exardescat, nec sit 
qui possit exstinguere. 

145 Ezech. vi. Injustitiam et calamitatem au- 
ferte, judicium et justitiam exercete, eximite ty- 
rannidem e populo meo, dicit Dominus Deus. 

Eccli. 1v. Personam potentis ne respicito, ad 
mortem usque pro veritate certato, et Dominus 
praliabitur pro te. 


Adversus animam tuam personam ne respicito. 
lujuriosi persons ne assurgito. 


Tum surmis tum in&mis jus dicito qualiter. 


Injuria affectum de manu injuria afficientls exi- 
mito, nec in jure dicundo sis pusillanimis. 


Prius quam inquisleris ne accuses : primum co- 
gnoscito, tom denique objurgato. 
Sine judicio nihil quidquam feceris. 
Nolite ex aspectu et vultu judicare, sed justo ju- 
dicio judicate. 
. Qui facit justitiam justus est. 
Justi animi index est integritas in judiggndo. 


Ad cognoscendam veram justitiam profecto ma- 
gno opus est ingenio et menie pecfectissima. Fieri 
enim Ron polest ut qui non est. in jure institutus, 
controversias possit recte dijudicare. Qui autem 
veram scit justitiam, ae per cam suum cuique tri- 
buere didicit, {9 optime potest judicia dirigere et 
^dministrare. Quemadmodum sagittarius ad scopum 
dirigit tela, neque superando, neque submitten- 
do, neque in. utramvis partem convertendo, frustra 
sagittam emittit, sed collimat ; sic Judex jus tra- 
ciat, noque personas respiciens, neque quidquam 
faciens cujusquam hortatu et invitatione, sed re- 
clas et minime contortas proferens sententias. 
Et daeobus litigantibus stst in medlo judex exz- 
quans, et tantum detrahens ei qui plus habet, 
quantum invenit ademptum ei cuiiniurla facta 
sit. ^ 

Non est x»qui judicis pares paribus decernere 


ζητήσατε πραῦτητα, ὅπως cxsmaocUn:s iv ἡμέρᾳ 
ὀργῆς Κυρίου. 

Κρίμα δίχαιον xpivacs. 

Τάδε λέγει Κύριας. Ποιεῖτε piste καὶ διχαιο- 
σύνην, χαὶ ἐξέλεσθε διηρπασµένον ix. χειρὺς ἀδι- 
κοῦντος αὐτὸν, xai προαήλυτον καὶ χἠραν χαὶ ὁρ- 
φανὸν μὴ χαταδυναστεύεσε, xal μὴ ἀσεδεῖτε, xal 
αἷμα ἀθῶιν μὴ ἐχχέετε. 

Τάδε λέγει Κύριος» Ποιήσατε χρίσιν, ποιῄσατε 
δικαιοσύνην. Μακάριος ὁ ποιῶν ταῦτα xal ἀγτεχό- 
µενος αὐτῶν, χαὶ διατηρῶν τὰς χεῖρας αὐτοῦ μὴ 
ποιεῖν ἄδικα. 

Ἐκζητήσατε χρίσιν, ῥύσασθε ἀδικούμενον, χρί- 
νατε ὀρφανῷ, xai δικαιώσατε χἠραν, xaX δεῦτε, xal 
διαλεχθῶμεν, λέχει Κύριος. 

Τάδε λέχει Κύριος. Κρίνατε πρωῖ, xal κατεν. 
θύνατε ' χαὶ ἐξέλεσθε διηρπασμένον Ex χερὺς ób- 
χοῦντος αὐτὸν, ὅπως μὴ ἀναφθῇὴ ὡς πὺρ ἡ ὁρῃ μον, 
χαὶ καυθῄσεται, xai οὐχ ἔσται ὁ σδέσων. 


Ἰδιχίαν xol ταλαιπωρίαν ἀφέλεσθε, χρίµα xa 
διχαιοαύνην ποιῄσατε, ἑξάρατε χαταδυναστείαν ix 
τοῦ λαοῦ µου, λέγει Κύριο; ὁ θ:ός. 

Mh λάδῃς πρόσωπον δυνάστου, ἕως θανάτν 
ἀγώνισαι περὶ «τῆς ἀληθείας. καὶ Κύριος πολεμίσει 
ὑπὲρ σοῦ. 

Mt λάθῃῆς κρόσωπον χατὰ ψυχΏς eov. 

Mh ἐξαναστῆς ἀπὸ προσώπου ὑδριστοῦ. 


C  Awxalecov μικρῷ xot μεγάλῳ ὁμοίως. 


Ἐξελοῦ ἁδικούμενον ἐκ χειρὸς ἀδικοῦντος, καὶ μὴ 
ὁλιγοφυχήσῃς iv. τῷ xplvetv σε. 

Πρὶν ἐξετάσῃς, μὴ µέμψῃ. Νδησον αρῶτον, xil 
τότε ἐπιτίμα. , 

Ἄνευ κρίσεως μὴ ποιῆσῃς μηδέν. 

M& χρίνετε κατ ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν xpls 
χρίνατε. 

Ὁ ποιῶν tiv δικαιοσύνην δίχαιός ὶστιν. ΄ 

Ἔλεγχος the τοῦ δικαίου διαθέσεως { zu 
" xplvew ὀρθότης. 

Τὸ νοῆσαι τὴν ἀληθῆ δικαιοσύνην μεγάλης bv 
διανοίας xal φρενὸς τελειοτάτης δεῖται, Αμήχανον 
γὰρ μὴ προπαιδευθέντα τοῦ δικαίου δύνασθαι τὰ; 

p ἀμφισθητήσεις ὀρθῶς διακρἰνειν. Ὁ yàp εἰδὼς τὴν 
ἀληθῆη δικαιοσύνην, καὶ δι αὐτῆς διδαχθεὶς τὸ oe 
χεῖον ἀπονέμειν ἑκάστῳ, οὗτος δύναται χατευθύνε» 
xplpga. Ὥσπερ ὁ τοξότης πρὸς τὸν σχοπὸὺν ἀπεν- 
θύνει τὸ βέλος, οὔτε ὑπερθολαῖς, οὔτε ἑλλείψεση, 
οὔτε ταῖς ἐφ᾽ ἑχάτερα περιεροπαῖς ἀποπλανῶν τν 
τοξείαν. οὕτως ὁ χριτῆς τοῦ δικαίου καταστοχάνεῖθ 
οὔτε πρόσωπα λαμδάνων, οὔτε ποιῶν τι κατὰ πρό’ 
Χλησιν, ἀλλ᾽ εὐθείας καὶ ἀδιαστρόφους ἐκφέρων τὰς 
κρίσεις. Καὶ δύο χρινοµένων παρ᾽ αὐτῷ ἕστηχεν ἡ 
xptthe ἐπανισῶν αὐτοὺς πρὸς ἀλλήλαυς, καὶ τοσοῖ” 
τον ὑφαιρῶν τοῦ ὑπερέχοντος, ὅσον ἑλαττούμε 
εὑρίσχει τὸν ἁδικούμενον. 


Οὐκ ἔστι δικαίου χριτοῦ, ἴσας πρὸς ἴσας epit 








ο” --- το 


τη 


/ 


1037 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO VIIL . 


1038 


τὰς &vmóget;* ἀλλ ἀνάγκη τὸν χατάρξαντα xa- À satisfactiones, sed auctorem mali necesse est cum 


xoj μετὰ προσθήχης ἀποτίσαι τὰ ὀφειλόμενα, εἰ 
Μέλλοι αὐτός τε βελτίων «at; τιμωρῖαις γενέσθαι, 
xal τοὺς λοιποὺς σωφρονεστέρους ποιῆσαι τῷ ὅπο- 
δείγµαει. 

Ποιήσατε δικαιοσύνης ὅπλον, καὶ μὴ θανάτου τὴν 
π δευσιν. 

Ἴσθι κρινόµενος ὁ χριτὴς, χα) ἅττον ἁμαρτήσεις. 

Οὕτω δοχίµαζε «bv ἁδελφόν σου, ὡς καὶ αὐτὸς v 
τοῖς αὐτοῖς µέτροις χρινόµενος. 

Tfj τῶν διχαζόντων µακροθυµίᾳ ol λίαν ἄδιχοι 
σχληρότεροι ἑαυτῶν γίνονται κατὰ οὸ ἀπειθεῖν. Καὶ 
δεῖ τὸν χριτὴην εἰδέναι, ὅτι χρίσει Θεοῦ ὑπηρετεῖ, 
καὶ οὐ χύριός ἐστιν, ὡς βούλεται ἄγειν τὸ χρίµα, 
ὥστε xol χαρίζεσθαι τοῖς κρινθµένοις εάγµατα. 


- Άτοπον ἁμαρτήμασιν ἑνόχως εἶναι τοὺς τοῖς 
ἄλλοις τὰ δίκαια βραθεύειν ἑξιοοῦνταρ. 

"Όταν αἰειῶται δικαστὴς κρινόµενον, ἀνάγχη 
σιωπᾷν. 

΄Αριστος χριτὴς ὑπονοείόθω ὁ φαχέως μὲν συνιεὶς, 
βραδέως δὲ κρίνων. Θάτερον μὲν οὖν εὐνοίας, θάτε- 
(v δὲ ἀχριδείας. 

Ασχέπτως οὐ δεῖ κροπετεῖν ὃν τῷ κχρίνιν, ἔμ- 
προσθεν δὲ βουλεύεσθαι, μηδὲ εῷ σπεύδειν νῷ λο- 
Υ:ισμῷ παρ B δεῖ λέχειν * ἀλλὰ βραδύνοντάς τε χαὶ 
µέλλοντας, τὴν ὁρμΏν ἀχριδῶς πεπονημένους, xol 
μὴ πρὸς χάριν µεναδάλλεσθαι - ἧττον γὰρ τοῦ ἁδού- 
λου τὸ εὐμετάδολον, xal τοῦ προπετοῦς «b χοῦφον. 


Οὐχ οὕτω τὸν τῶν γραμμάτων χαραχτῆρα ὁρθοῦν 
δεῖ, ὡς τὸν τῶν. πραγμάτων τηρεῖν. Ἡ γὰρ καχὴ 
χρίσις παντὸς χαχοῦ αἰτία. v 

Μηδεὶς φρονίμων τοῦ ἄρχειν ἁλλοτριούσθω. Καὶ 
Υὰρ ἀσεθὲς τὸ ἀπησπᾷν ἑαυτὸν τῆς τῶν δεοµένων 
εὐχρηστίας * xal ἁγεννὲς τοῖς φαύλοις παραχωρεῖν, 
“Ἀνόητον γὰρ τὸ αἱρεῖσθαι χακῶς ἄρχεσθαι μᾶλλον, 
$ καλῶς ἄρχειν. 

0ὐδὲ ἄλλο ἡγεμόνι πρέπει fj τὸ µηδένα ὑπερηφα- 
νεῖν, μηδὲ ἀθρύνεσθαι, ἀἁλλ᾽ ἐξ (eoo πάντων προῖ- 
στασθαι. 


ΛΟΓΟΣ H'. 


Μερὶ δικαστῶν Anztóv καὶ δωροδοκουµένων., καὶ 
ἀθέσμως κατακρυ όντων. 


additamento persolvere debita, si debeatur illa 
poena melior fleri, et reliquos suo exemplo reddere 
temperantiores. 

Theologi. Nolite committere ut vestra erudjtio 
sit mortis armatura, sed justitiz. 

Judex rei personam sustine , et minus peccabis. 

Sic fratrem tuum probato, ut si ipse eisdem ra- 
tionibus in judicium vocatus esses. 

Qui supra' modum iniqui et injuriosi sunt, jud'- 
cum lenitate fiunt asperiores ad non parendum et 
rebellandum : itaque judex ignorare non debet se 
Dei judicium administrare, 3 4G se autem dominum 
nor esse ut sie judicia gubernet, ut litigantibus et in 
jadicium vocatis poenam condonet. 

Philonis. Absurdum criminibus teneri eos qui 
allis juraexzquantet »dministrant. 

Democriti. Cum judex reum accusat, tum tacere 
hecesse est. 

Optimus judex habeatur, qui cito intelligit, et 
lente judicat. Alterum quidem est benevolentiee, 
alierum autem diligentie exquisite. 

Ineonsiderate nihil oportet precipltare in judicio, 
ged prius deliberare : nec cogitatione festinandum 
ut aliquid plus quam decet dicas: sed lente et 
cwnetanter oppetitio accurate exercenda, nee ad 
gratiam immutanda est ; nam inconstantem, teme- 
raríum et levem esse, deterius est quam cousilio c&« 


Q rere. 


Non 1a in litterarum figuris, quam in negotiis 
rectum sequi debemus : pravum enim judicium om- 
nis wali causa. est. 

Epieteii. Nemo prudens a se alienum judicet ma- 
gistratu fungi ; est. enim impium aese abstrahere ab 
iis qui comuioda abs te requirunt, et parum, genero- 
sum improbis cedere : stultum est enim magis expe» 
tere gubernari, quam bene gubernare. 

Nibil ea quod magis eum qui przsit, deecat, quam 
ut neminem vel superbe contemnat, vel indecore 
a.Imireuir, sed ex aquo omnibus praesit. 


SERMO VIII [al. CIX]. 


Do judicibus nummariis et munera accipientibus, et 
contra jus et (as condemnantibus. 


Ἐπικατάρατος πᾶς, ὃς ἂν ἑἐκκλίνῃ xplew προς- D — Deut. xxvi. Exsecrandus quisquis rejecerit cau- 


Ἠλύτου xal ὀρφανοῦ xal χήρας. 
Βῦρ χατακαύσει οἴχους δωροδεχτῶν. 


θυμὺς ἐπ᾿ ἀσεθεῖς ἔσται δι ἀεέδειαν δώρων, ὧν 
ἐδέχοντο ἐν ἀδιχίᾳ. 

El ἀληθῶς ἄρα διχαιοσύνην λαλεῖτε, εὐθείας 
κρίνατε, vio! τῶν ἀνθρώπων. Καὶ γὰρ iv. χαρδίᾳ 
ἀνομία: Σργάζεσθε ἐν τῇ Υῇ, ἁδιχίαν αἱ χεῖρες ὑμῶν 
συμπλέχουσιν. 

"Eos πότε χρίνετε ἁδιχίαν, καὶ πρόσωπα ἆἅμαρ- 
πωλῶν λ;μθάνετε; 

Ἑδξόλλυσιν ἑαυτὸν ὁ δωρολήπτης * ὁ δὲ μιτῶν δώ- 
pov λήψεις ζήσεται, 


sau. peregrini et pupilli et viduze, 

Job xv. lgais domos muneribus corrupterum ex- 
uret. 

[racundia in impios erit propter munerum impie- 
tatem, quee inique aeceperunt ad alterius injuriam. 

Psal. xiv. Si vere. tandem justitiam. loquimini, 
recte, filii hominum, ju:icatote. Etenim in corde ini- 
quitates perflcitis in terra, iniurias manus vestrae 
tonnectunt. 

lbid. xi. Quousque tandem inique Judicatis, et 
personas sceleratorum  respicitis? 

Salomon. Munera qui accipit, se ipse perdit: ac 
qui odit. muunera, viv«t. 


1039 


debemus. 

Impii personam admirari honestum non est, nec 
sanctum declinare jua. in-judicio. 

Qui occultat manus suas in sinum, injustus est, nec 
Hlas orí suo admovet. 


147. 0s impiorum deglutiet judicia. 

Qui ;estumjudicat injustum, et injustum justum, 
impurus est apud Dominum et odia dignus. : 

Osea. Cur impietatem reticentes tulistis, et inju- 
rias ejus vindemiastis ? 

Haboecuc. Quousque tandem, Domine, clamabo, 
nec exaudies ? cur demonstrasti molestias et dolo- 
res, ut inspicias miserias et impietatem me circum- 
siautes ? ex adverso judicium factum est, et judex 
recipit, atque ob eam causam dissipata est lex, nec 
perducitur ad finem judicium, quod impius justum 
potentia opprimit : cujus rei causa prodit judicium 
perversum. 

Adversus me factum est judicium, et judex re- 
cipit, ob quam causam prodit judicium perversum. 


Jsa. Y. Cum extenderitis manus vestras, os meum 
a vobis avertam ; manus enim vestra sanguine plena 
sunt. 

Va vobis qui justificatis et absolvitis impium mu- 
nerum causa, et jus justo eripitis. 

Pupillorum et vidus causas non susceperunt. Án 


ANTONII MELISS,E 
' Pecuniam qua dolo datur quasi testam existimare Α 


1040 

'Apyóptov διδόµενον μετὰ δόλου ὥσπερ ὄστραχαι 
ἡγητέον. 

θαυμάσαι πρόσωπον ἁσεθοῦς ob καλὸν, οὐὖδ 
ὅαιον ἐχχλίνειν τὸ δίκαιον ἐν χρίσει. 

'O ἑγχρύπτων εἰς τὸν χόλπον αὐτοῦ χεῖρας ἁδ[- 
χως, οὐδὲ τῷ ατόµατι αὐτοῦ οὗ μὴ πρασενέγχῃ 
αὗτάς. 

Στόμα ἁἀσεθῶν χαταπἰεται κρίσεις. 

*Oc δίχαιον χρίνει τὸν ἄδιχον, ἄδιχον δὲ τὸν δί- 
χαιον, ἀκάθαρτος χαὶ ᾿βδελυκτὺς παρὰ Κυρίφ. 

. *lva. τί παρεσιωπἠσατὲ ἀσέδειαν, xal τὰς ἁδιχίας 
αὐτῆς ἑτρνγήσατε; 

"Eug πότε, Κύριε, κεχράζοµαι ἀδιχούμενος, xa 
obx εἰσαχούαῃ ; ἵνα τί ἔδειξας κόπους xal πόνου, 


B ἐπιδλέπειν ἐπὶ ταλαικωρίαν καὶ ἀσέδειαν; ttiv 


&lag µου Ὑγέχονε Χρίσις, xai ὁ χριτῆς λαμδάνει. 
Διὰ τοῦτο διεσχέδασται νόµος, καὶ οὗ διεξάγεται 
εἰς τέλος χρίµα, ὅτι ὁ ἁσεθίς καταδυναστεύει viv 
δίχαιον' ἔνεχεν τούτου ἐξέρχοται τὸ κρίμα διεστραµ- 
μένον. . 
"EE ἑναντίας µου Υέγονε χρίσις, καὶ ó χριτὴς 
λαμδάνει * διὰ τοῦτο ἐξέρχεται τὸ Χχρίμα διεστραµ- 
μένον. 
"Ocay ἑχτείνητε τὰς χεῖρας δμῶν, ἀποστρίφω τὸ 
πρὀσωπόν pou ἀφ᾽ ὑμῶν. AL γὰρ χεῖρες ὑμῶν olya- 
τος πλβρεις. 

Obat οἱ δικαιοῦντες τὸν ἁἀσεδῆ ἕνεχεν δώρων, χαὶ 
τὸ δίκαιον τοῦ δικαίου αἴροντες ἀπ᾿ αὐτοῦ. 

Οὐκ ἔχριναν χκρίσιν ὀρφανῶν, χαὶ χρΐσιν yhos; 


non hac visitabo, dicit Dominus, aut in talem gen- ϱ οὐχ ἔχριναν. Mt] ἐπὶ τούτοις οὐκ ἐπισκέψομαι ; λί- 


tem non vindicabit anima mea ? 


γα scribentibus malitiam, Scribentes enim mali- 
tiam scribunt, a se rejicientes pauperum causam, 
rapientes judicia pauperum populi mei, ut vidua sit 
illisrapingse et pupillus prada : at quid in die visitatio- 
nis facient? afflictio euim ipsorum olim veniet : tum 
ad quem perfugient auxilii petendi causa? 
1 3 

Cur vos, inqui Dominus, injuriam facitis populo 
meo, et ora. pauperum dedecore et ignominia affi- 
citis ? 

Isa. v. V qui malum dicitis bonum, et bonum 
malum, et ponitis lucem tenebras, et trenebas lu- 
oem, et amarum dulce, et dulce amarum. 


improborum consilium iniqua deliberat, ut hu- 


miles oratione iniqua perdat, et pauperum sermones: 


in judicio dissipet. 

Esechiel. Dejecisti superbum, et extulisti deje- 
ctum : pro injuria hoc ponam, dicit Dominus. 

Ezech. xxm. Anime populi mei perversa sunt et 
animas viviflcaverunt (1), et apud populum meum 
profanarunt me pro hordei -pugillo et frusto panis, 
ad eos interficiendos quos occidi non oportebat, εἰ 
ut eos conservarent in vita quos vivere nou,oportebat. 


(1) M est absolverunt. 


χει Κύριος, 9 àv ἔθνει τῷ τοιούτῳ οὖχ ἐχδιχήσει ἡ 
ψυχἠ µου; 

Οὐαὶ τοῖς Ὑράφουσι πονηρίαν. Γράφοντες Tip 
πονηρίαν Υράφουσιν, ἐκχλίνοντες κρίσιν πτωχῶν. 
ἁρπάζοντες χρίµα πενῄτων τοῦ λαοῦ μου, ὡς t) 
εἶναι αὐτοῖς χήραν εἰς ἁρπαγὴν, καὶ ὀρφανὶν εἰς 
προνοµήν. Καὶ τί ποιήσ»υσι τῇ fju£pa τῖς Eme 
Tc; ἡ γὰρ θλίψις αὐτῶν πόῤῥωθεν Ίξει ' καὶ πρὸ; 
τίνα χαταφεύξονται τοῦ βοηθηθῆναι; 

Τί ὑμεῖς ἀδιχεῖτε τὸν λαόν µου, xa τὸ κρόσωπον 
τῶν π;ωχῶν χαταισχύνετε; φησὶν ὁ Κύριος, 


Οὐα) οἱ λέγοντες τὸ πονηρ'ν καλὸν, καὶ sb wai 
πονηρόν * οἱ τιθέντες τὸ φῶς σχότος, xai τὸ σχότος 


"eG * οἱ τιθέντες τὸ πικρὸν λυχὺ, καὶ τὸ qhuxi 


πικρόν. 

Ἡ βουλὴ τῶν πονηρῶν ἄνομα βουλεύεται, ΧαΤδ- 
φθεῖραι ταπεινοὺς ἓν λόγοις ἀδίχοις, xal διασχιδάται 
λόγους πενῆτων ἐν χρίσει. 

ἙἘταπείνωτας ὑψηλὸν, xai Όψωσας ταπεινή. 
Αδιχίαν θήαομαι αὐτὸ, λόχει Κύριος. 

Ai φυχαὶ διεστρἆφησαν τοῦ λαοῦ µου, xai Ψνχὰί 
περιεποιοῦντο, xal ἐδεβήλουν µε πρὸς τὸν λαύν 
µου, ἕνεχεν δρακὺς κριθῶν, xal ἕνεχεν χλάσμᾶτο 
ἄρτου, ἀποχτεῖναι Ψυχὰς ἃς οὐκ ἔδει ἀποθανεῖν, x2! 
περιεποιοῦντο ψυχὰς ἃς οὐκ ἔδει ζῆσαι. 





181 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO ΙΧ. 


10412 


Μένια χαὶ δῶρα ἐχτυφλοῖ ὀφθαλμοὺς σοφῶν, xal A — Eccli. xx. Xenia et munera exerceant oculos $a- 


ὡς qub; ἐν τῷ στόµατι ἁποστρέφει ἐλεγμούς. 


"Ἔστιν ἀπολλύων τὴν ψυχὴν αὐτοῦ δι’ αἰσχύνην, 
xa) ἀπὸ λήψεως προσώπου ἀπολεῖ αὐτὴν. 

El προσωποληπτεῖτε, ἁμαρτίαν ἐργάζεσθε, ἐλεγχό- 
µενοι Ex. τοῦ νόµου ὡς παραθδάται. 


Ad ἀναπολόγητος εἴ, ὦ ἄνθρωπε, πᾶς ὁ χρίνων. 
Ἐν ᾧ γὰρ αρίµατι χρίνεις εὺν ἕτερον, σεαυτὸν 
χατακρίνεις. Τὰ γὰρ αὐτὰ πράσσεις ὁ χρἰνων, 


"Abuxo; δικαστὴς µεμολυσμένη συνείδησις. 


Ὅ εν ἀληθῆ δικαιοσύνη» μὴ ἔχων προενάπογχει- 
μένην αὐτοῦ τῇ doy, ἀλλ᾽ 3) χρήµασι διεφθαρµένος, 
5$ φιλίᾳ χαριζόµενος, f| ἔχθραν ἀμυνόμενος, Ἁ 
δυναστείαν δνσωπούμενος, τὸ χρίµα χατευθύνειν οὗ 
δύναται. 

Ai παρὰ ἄρχουσι κρίσεις οὐδὲ τὴν νίχην ἀζήμιον 
Φφέρουσιν. ' 

Οὐ πρὲς δικαίου ἀνδρὸς σιωπῇ τὰς παρανοµίας 
ἐπιχαλύπτειν. 

Tfj τῶν διχαξόντων µακροθυμίᾳ οἱ λίαν ἄδιχοι 
σχληρότεροι αὑτοὶ ἑαυτῶν Ὑίνονται χατὰ τὸ ἄπει- 
θεῖν. Καὶ δεῖ τὸν χριτὴν εἰδέναι, ὅτι χρίσει θεοῦ 
ὑπηρετεῖ, καὶ οὗ χύριός ἐστιν ὡς βούλεται ἄγειν 
τὸ Χρίμα, ὥατε xai χαρίζεσθαι τοῖς χρινοµένοις 
τάγματα. | 


pientum, et quasi frenum in ore reprebensiones 
avertunt. 

Est qui perdat animam suam per turpitudinem, 
et respectus. personarum perdit eam. 

148 Jac. n. Si personam respicitis, peccatum 
adwiititis : reprehendimini enim a lege tanquam: 
violatores. 

Rom. 1. Quare excusationem non habes, o ho- 
mo, quisquis es qui judieas : quo enim judicio de 
aliero judicas, teipsum condemnas; eadem enim facis 
qui judicas. 

S. Basilii. Iniquus judex contaminata conscien- 
tia. 


B Qui veram justitiam in animo prius defixam non 


babet, sed vel pecunia corrumpitur, vel amicitie 
gratificatur et placere studet, vel inimicitiam ulci« 
scitur, vel potenti: przbet obsequium, is recte judi- 
cia ezercere non potest. 

Judicia apud magistratus ne victoriam quidem 
sine damno reportant. 

Theologi. Viri boni non est iniquitates silentio 
contegere. 

Injuriosi supra modum qui sunt, judicum leni- 
tate fiunt contumaciores ad non parendum et de- 
trectandum imperium. Et judicem scire oportet àe 
Dei in judicio ministrum ease, non vero dominum, 
qui litigantibus leges et jura prsscripta condonare 
possit. 


€ó6o; Θτοῦ ἀνθρώπων σωτήριος, σπάνιος δὲ. — Metus Dei hominibus salutaris est, sed idem ra- 


*00sv οὗ χρὴ θαυμάζειν ἀφορῶντα πρός τε πένητας 
συχοφαντουµένους, xal πρὸς διχαστὰς παραλοχι- 
ζοµένους. 

Τὸ νέµειν ἴσα τοῖς  ἀνίσοις τῆς µεχίστης ἐστὶν 
ἁδιχίας. 


ΛΟΓΟΣ ϐ’.. 


Περὶ γογέων χρηστῶν, καὶ ὅτι χρὴ διὰ σπονδῆς 
καὶ προσηκόγτως τὰς τῶν εόχνων 
ποιεῖσθαι, » 
Εἴπε Κύριος, Οὐ ph χκρύφω ἐγὼ ἀπὸ ᾿Λλόραὰμ 
εοῦ πα:δός µου ἃ ἐγὼ xoi. "Ἠδειν γὰρ ὅτι συντάξει 


᾽Αδραὰμ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ xal τῷ olx αὐτοῦ pes. 


αὐτὸν, χαὶ φυλάξουσι τὰς ὁδοὺς Κυρίου, ποιεῖν ὅι- 


rus: quod mirandum non est si consideres tum 
pauperes calumniis oppressos, tum judices falso 
judicantes. 

Maxiniz est injustitie paria imparibus tribuere. 


SERMO ΙΧ [a/. .CXXVI]. 


De parentibus bonis, et quod oporteat liberos diligenier. 
ac decenter institui. 


Gen. xvin. Νου celabo, inquit Dominus, Abra- 
liam famulum meum, qua facturus sim. Scio enim 
quod precepturus sit filiis suis ac familie sux 
future post ipsum, ut observent vias Domini, justi- 


καιοσύνην xal χρίσιν, ὅπως ἂν ἑπαγάγῃ ὁ Osbc ἐπὶ D tiam et judicium exercentes, ut adducat Deus super. 


'A6paày. πάντα ὅσα ἑλάλησε πρὸς αὐτόν. 

ἸΑπέστελλεν Ἰὼδ, xot ἐχαθάριζε τὰ τέχνα αὐτοῦ, 
ἀνιστάμενος τῷ πρωῖ, καὶ προσφέρων περὶ αὐτῶν 
θυσίσς κατὰ τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, xal µόσχον ἕνα 
περὶ ἁμαρτίας, περὶ τῶν ψυχῶν αὐτῶν. "Έλεγε γὰρ 
Ἰώ6 * Mfj ποτε οἱ υἱοί µου χακὰ ἑνενόησαν ἐν τῇ 
διανοίᾳ αὐτῶν πρὸς θεόν. 

Παίδενε υἱὸν, καὶ ἀγαπήσει σὲ, xal δώσει χόσμον 
τῇ qvx] σου. 

Καλῶς ἑχτρέφει πατ]ρ δίχαιος. Ἐπὶ δὲ vli σοφῷ 
εὑφραίνεται ἡ ψυχἠ αὐτοῦ. 

*O ἀγαπῶν ἐπιμελῶς παιδεύει. 

Mh ἀπόσχες νῄπιον παιδεύειν ὅτι ἐὰν πατάξῃς 
αὐτὺν ῥάδδῳ, οὐχ ἀποθανεῖται. Σὺ μὲν γὰρ πατάξεις 
αὐτὺν ῥάδδῳ, τὴν δὲ ψυχἠν αὑτοῦ Ex θανάτου ῥύσῃ. 


Abraham quacunque locutus est ad illum. 

Job 1, Misit nuntios Job ad liberos, et purgavit. 
eos, maneque surgens pro illis sacrificia obtulit, 
numero paria liberis : itemque vitulum unum. pro 
peccato ac illorum animis : sic enim secum cogi- 
tabat : Liberi mei forte mala cogitarunt mentibus 
suis adversus Deum. 

Corrige fllium, et te diliget, afferetque ^orna- 
mentum anima uz. 

Pater probus bene educat filios, animus autem 


ejus filio sapiente hetabitur. 


Qui diligit, diligenter erudit. 

Infantem casugare ne recusato : nam si virga 
eum cecideris, non morietur. Tu quidem virga 
eum cades, animam vero ipsius e morte liberabis. 


1043 


ANTONII MELISS.R 


(0H 


Juvenum gloriatio pattes. eorum : 149 plage 4 — Kaóynga νέων πατέρες αὐτῶν, Πληγαὶ xal Dey. 


et reprehenslones dant sapientiam. 

Prov. xix. Erudito filium tuum : 
spei futurus est. 

Eccli. n. Si tibi sunt liberi , instituito illos, et 
jam inde ab adolescentia ipsorum colla inflectito. 

Prov. xtu. Qui diligit filium suum, continenter 
eum flsgellet. 

Eccli. xxx. Qui filium suum docet, &mulationem 
inimico suo movet, et apud amicos eo lztabitur. 

Eccli. xxx. Qui filium suum castigat, eo lzetabi- 
tur, et inter familiares ac notos de eo gloriabitur. 


sic enim bon: 


Ephes. νι. Nolite, patres, tiberos vestros ira vestra 
provocare, sed eos in eruditione et admonitione 
Domini educate. 

Liberos vestros, patres, ne irritetís, uf neanimum 
despondeant. 

S. Basilii, Ut parentes singulis liberis ex zequo 
corporis essentiam impertiti sunt, sic eisdem zequa- 
riter parique conditione quz ad vitam degendam 
pertinent jure optimo praebere debent. 

Theologi. Patrum lex est liberis suis parcere. 

Legitimum maxime et zequissimum est, ut libero- 
rum bona pater cogitatione consideret. 

S. Chrysost. Liberorum modestiam et temperan- 
tiam patres non curantes liberorum imterfectores 
sunt, atque gravius peccant quam illi, quanto sci- 
Jicet animae perditio et mors gravior est quam cor- 
poris. 


rentes esse arbitror ; nam ut ille quod non erat ut 
exsisteret, effecit : sic et hl imitantes, quoad fleri 
potest, illius potentiam, genus immortale reddunt. 


Epicteti. Cura ut filios tuos eruditos magis quam 
opulentos jrelinquas : prestant enim eruditorum 
exspectationes, quam iadoetorum divitis. 


Medici contumelia jucundum remedium (1). 

F'ilía aliena possessio patri est. 

Solon. Liberis ne arrideas, ut in posterum ne 
fleas. 

Sgnesii. ilio et fifi& honesta gloriátio, laudes pa- 
ternz. 

Virtutes Philonis. Patris et matris appellationes 
communes, sed potentie differentes sunt. Illum igi- 
tur qui hanc universitatem molitus est αγιος , 
siinul et patrem. sui operis recte Justeque appella- 
mus : matrem autem, ipsius fabricatoris sclentiam, 
cum qaa congressus Deus, non more hnmano, β6- 
nerandi semina insevit, quibus illa Domini semini- 
bus 150 acceptis perfecto et fecundissimoe partu 
amabilem et sub sensus cadentem filium peperit. 


' SERMO X [al. CXX VII]. 


De parentibus liberorum educationem neglectim cu- 
rantibus. 


} Reg. i. Benuntiavi ei pe ulturum familiam ejus 


Philonis, (uod Deus est mundo, hoc liberis pa- 6 


xot διδόασι σοφίαν. 
Παΐίδευε vióv σου’ οὕτως γὰρ ἔσται εὔελπις. 


Τέκνα col ἐστι, παΐδευσον αὐτὰ, xal χάμφαν ix 
νεότητος τὸν τράχηλον αὐτῶν. 

"O ἀγαπῶν τὸν vlby αὐτοῦ ἑνδελεχίσει µάστιγαη 
αὐτῷ. 

Ὅ καιδεύων τὸν υἱὸν αὐτοῦ διαζηλώσει τὸν 
ἐχθρόν * xat ἕναντι φίλων ἐπ αὐτῷ, ἀγαλλιάσνται. 

'O παιδεύων τὸν υἱὸν αὐτοῦ εὐφρανθήσεται ἐπ 
αὐτῷ * xal ἀνὰ µέσον γνωρίµων bx αὐτῷ χαυχἠσι- 
ται. 

Οἱ πατέρες, uh παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἁλλ' 
ἐχτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείφ xai νουθεδίᾳ Κνρίου, 


Οἱ πατέρες, μὴ ἐρεθίδετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἵνα μὴ 
ἀθυμῶσι. 

Δἰχαιόν ἐστι τοῖς γονεῦσιν, ἵνα ὥσπερ ἐξ ἴσου µε. 
ταδεδώχασιν ἑκάστῳ εῶν παίδων «o0 εἶναι, οὕτω χαὶ 
τὰς πρὸς τὸ ζῇν ἀφορμὰς ἴσως αὐτοῖς xal ὁμοτίμως 
παρέχωσι 

Παίδων φείδεσθαι πατριχὸς νόμος, 

Τὰ τῶν παίδων τῷ πατρὶ λογίδεσθαι τῶν ἔννομω- 
τάτων τε παὶ διχαιοτάέων, 

Οἱ τῆς τῶν παίδων κοσµιότητός cs καὶ σωφρισύήης 
ἁμελοῦντες πατέρες παιδοκτόνοι ευγχάνουει, καὶ 
χαλεπώτερον f) ἐκεῖνοι, ὅσῳ καὶ πρὺς φυχὴν dj àv 
λεια χαὶ ὁ θάνατος. 


Ὅπερ, οἶμαι, θεὸς πρὸς κόσμον, τοῦπο πρὺς τέ- 
xva Ὑγονεῖς, ἐπειδὴ ὡς ἐκεῖνος τῷ μὴ ὑπάρχονν 
ὕπαρξιν κατειργάσατο, xal οὗτοι μιμούμενοι χαθ 
ὅσον οἷόν τε τὴν ἐχείνου δύναμιν, τὸ γένος ἀθανατί- 
ζουτιν, 

Τοὺς υἱούς σου σπαύδαξε πεπαιδευµένους μᾶλλον 
f| πλουσίους καταλιπεῖν. ἹΚρείττους Υάρ slow αἱ 
τῶν πεπαιδευμένων n f 6 τῶν ἁμαθῶν αλοῦ- 
τος, 

Πατρὸς [ιατροῦ] TM ἡδὺ páppaxov. 

Θυγάτηρ ἁλλότριον χτῆμα ὑπάρχει τῷ maspl. 

Ytp καὶ θυγατρὶ μὴ προσµειδιάσῃς, ἵνα d 
ὕστερον δσχρύσῃς. 

Τέχνοις αἰδέσιμον χαύχηµα πατρὸς Enatvo;. 


Πατρὸς καὶ μητρὸς χοιναὶ μὲν αἱ κλήσεις, διάφοροι 
δὲ δυνάμεις. Tbv γοῦν τὸ πᾶν τόδε ἐργάσάμενον δη- 
μιουργὸν ὁμοῦ καὶ mavipa εἶναι τοῦ γεγονότο; € 
θὺς ἐν δίχῃ φήσωμεν * μητέρα δὲ τὴν τοῦ πεποιηχό- 
τος ἐπιστήμην * ᾗ συνὼν θεὸς οὐχ ὡς ἄνδρωπος. 
ἔσπειρε γένεσιν " f δὲ παραδεξαµένη τὰ τοῦ Κυρίου 
σπέρματα, τελεσφόροις ὡδῖσι τὸν ἀγαπητὺν καὶ αἰ- 
σθητὸν υἱὸν ἀπέτεχεν. 


AUTOZ ἵ. . 
Περὶ γονέων καταρρονητικῶς ὀχόντων các vu 
τέχνγων ἄναγω 
Απήγγελχα αὐτῷ, ὄξι ἐχδικῶ ἐγὼ ἐπὶ τὸν oam 


(4) Grecus codex habet, ἰατβὸς (sic) Όδρις $60 φάρμαχον. 


* 








- ὃν -Ἡ Ὁο 


1045 . . LOCI COMMUNES, — PARS II. SERMO XI. 1046. 
αὐτοῦ ἕως αἰῶνος * ὅτι ἑχαχολόγουν Θεὸν οἱ υἱοὶ A usque in seculum : quia ülit ejus maledieebaut 


αὐτοῦ, xal οὐχ ἑνουθέτει αὐτούς. Καὶ οὐχ οὕτως 
ὤμησα τῷ obup Ἠλεὶ, εἰ ἐξιλασθήσεται ἀδιχία οἴχον 
Ἠλεὶ ἐν θυµιάµατι καὶ ἓν θυσίαις αὐτοῦ ἕως αἰῶνος. 

Ὃς Φείδεται τῆς ἑαντοῦ βακτηρίας, μισεῖ «bv 
ουν αὐτοῦ. 

Πατρὶ ἀσεθεῖ µέμψεται εέκνα, ὅτι δι’ αὐτὸν ὀνει- 
ὅ.οθήσονται. 

Ἴππος ἁδάμαστος ἀποδαίνει σκληρός * χαὶ υἱὸς 
ἀνειμένος ἐχθαίνει προαλἠς. Τιθήνησον «ὃν υἱόν 
σου, καὶ ἐχθαμόήσει oe, xal μὴ συγγελάσῃς ἀὐτῷ, 


«ἵνα μὴ συλλυπηθῇς, xal ἐπ᾽ ἑσχάτων γομφ:άσει τοὺς 


ὁδύντας σου. Mij δὺς αὐτῷ ἐξουσίαν àv. νεότητι, καὶ 
p3j παρίδῃς τὰς ἀγνοίας αὐτοῦ. Κάμψον τὸν τράχη- 
λον αὐτοῦ ἐν γεότητι. θλάσον τὰς πλευρὰς αὐτοῦ, ὡς 
ἔστι νήπιος, µή ποτε σχληρυνθεὶς ἀπειθήσῃ σοι, xol 
ἔσται σοι ἐξ αὐτοῦ ὀδύνη φυχΏς. Παίδευσον τὸν υἱόν 
σου, χαὶ ἔργασαι lv αὐτῷ, ἵνα μὴ ἐν τῇ ἀσχημοσύνῃ 


αὐτοῦ προσχόψῃς. 


Τέχνα βδελυχτὰ γίνεται τέχνα ἁμαριωλῶν. 


Ἔγγονα ἀσεδῶν οὗ πληθυνεῖ κλάδους, καὶ ῥίζαι 
ἀχάθαρτοι ἐξ ἀχροτόπου πέτρας. 

"Ex σπέρματος ὄφεων ἐξελεύσεται ἔχγονα ἁσπί- 
δων * τὰ δὲ ἔχγονα αὐτῶν ὄφεις κετόµενοι. 

Αδιχώτατος περὶ τὴν τῶν ἐγγόνων ixvpoghv ὁ 
ἀετός. Δύο γὰρ ἐξαγαγὼν νεοττοὺς, τὸν ἕτερον αὐτῶν 
εἰς τὴν γῆν καταῤῥήγνυσι, sal; πληγαῖς τῶν πτερύ- 
γων ἀπωθούμενος * τὸν δὲ ἕτερον µόνον λαδὼν olxtt- 
οὔται, διὰ τὸ τῆς τροφῆς ἐπίμονον, ἀποποιούμενας 
ὃν ἐγέννησεν. Τοιοῦτοι τῶν Υονόων εἰσὶν ol ἐπὶ προ- 
φάσει πενίας ἐχτιθάμενοι τὰ νήπια, ol χαὶ ἐν vij δια- 
νομῇ τοῦ κλήρου ἀγισώτατοι πρὸς τὰ ἔγγονα. 


Ἱερεὺς fjv ὁ Ἠλεὶ, καὶ ef; παιοὶν ἀαεδοῦσιν 
ἐπέγληττε μὲν, ὅτι δὲ μὴ οφοδρῶς ἑνεκλήθη, καὶ 
δίχην ὑπέσχε --ατ]ρ εὐλαθῆς παίδων παρανοµίας. 

» 


Καταγέλαστον ἀνθρώπῳ, τῷ τῶν ἰδίων ἀφειδή. 
σαντι, παιδεύειν ξένους ἐπιχειροῦντι, 
ΛΟΓΟΣ ΙΑ’. 


| παίδων τιμώντων Ίονειςρ, καὶ Coa éxerai 
Me ἀγαθὰ τοῖς ὑπακούουσιεν ebcoic. . 


Deo, nee illos castigavit, idcirco juravi familie Eli, 
quod non expietur iniquitas domus ejus in suffu. 
migatione et sacrificiis usque in szeulum. 

Salomon. Qui parcit suis baemlis, ülium odit 
suum. 

Eccli. '311. Patrem impium aecusabunt liberi , 
quia propter ipsam probris affcientur. 

Ibid. xxx. Equus indomitus ore fit duro, filius. 
indulgenter iractatus fil temerarius et preeceps. 
Induige filio tuo, et ipse territabit te; ne simol 
cum illo rideas, ut ne simul cum illo tristoris et ad 
extremum dentibus tuis infrendeas. Ne des ei in 
juventute licentiam, et ignorationes ejus ne praeter- 
mittas. In juventute cervicem ejus flectito : et la- 


B ura ipsius tundito dum adhuc puer est, ne robu- 


$1us factns nolit tibl parere, atque ex eo tuus ani- 
mus dolorem capiat maximum. Filium tuum eru- 
dito ac perpolito, ut in turpitudine iilius oon offen- 
daris. 

Abominandi sunt liberi improborum et sceleribus 
infsmium. 

Implorum posteri non multiplicabunt ramos, et 
radices ex acutissimo saxo impurs. 

Ex semine serpentum prodibunt aspidum (efus, 
fetus autem ipsarum serpentes erunt volantes. 

Incerii auctoris. Grudelissima est in pullis edu- 
candis aquila ; duos enim cum ediderit pullos, al- 
teram alis impelleng in terram dejectum allidit, 


6 sl'erum retentam tantummodo pro suo et legitimo 


habet, t»dio nutrieationis quem  proerearit ipsa 
repudians et abdicans. Tales sunt parentes qui 
paupertatis specie suos pueros infantes exponunt , 
qui et suis posteris in bazreditatis distributione 
iniquiseimi sunt. 

] Reg. ni. Sacerdos fuit Eli, ac filios $uos impie se 
gerentes reprebendit quidem, sed quia non satís 
vehementer objurgavit , pater religiosus poenam 
Alioruc temeritatis et iniquitatis luit. 

Diogenis. Ridiculae est. eum qui suis pereat, 
alienos epstigare vello. 


SERMO XI [al. CXXVIII. 


De liberis parentes honorantibus, et qu& bona con- 
sequantur qui illis obtemperarint, 


Τίμα τὸν πατέρα sov καὶ τὴν μητέρα σον, ἵνα οὗ D Ετοά. xx. Honora petrem et matrem tuam ut tibl 


σοι γένηται, καὶ µακροχρόνιος ἔσῃ ἐπὶ τῆς Υῆς. 
'Ἐχάστος πατέρα αὐτοῦ xai μητέρα φοδείσθῳω. 


Yib, φύλασσε νόµους πατρός σου, καὶ μὴ ἁπώσῃ 
θεσμοὺς μητρός σου, ἄφαψαι δὲ αὐτοὺς ἐπὶ σὗ ᾧν- 
χᾗ διαπαντὸς, xal ἑγκλοίωσαι περὶ ci τραχήλῳ. 
Ἀτέφανον γὰρ χαρίτων δέξῃ σῇ χορυφῇ, xal χλοιὸν 
χρύσεον περὶ σῷ τραχἠλφῳ. 

*Axout, vit, πατρὸς τοῦ γεννἠσαντός σε, καὶ μὴ 
παταφρόνει, ὅτι γεγἠραχέ aou ἡ µήτηρ. 

Yl δοξάζει πατέρα. Καὶ εἰ Πατήρ εἰμι ἐγὼ, 
ποῦ ἐσίιν ἡ δόξα µου; 

'O τιμῶν πατέρα αὐτοῦ ἐξιλάσχεται ἁμαρτίας. 
Καὶ ὡς ὁ ἀποθησανρίζων, ὁ δοξάζων um tépa αὐτοῦ * 


bene sit, et longo tempore in terra vivas. 

151 Levé. xix. Potrem etam quisque ac. ma- 
trem metuat. 

Fili, cave violes a paire tibi impositas leges, et 
matris monita ne repellito, sed applicato s0mpor 
animo tuo, οἱ collo tuo alligato ; gealiaram enim 
coronam in verticem capitis recipies, et monile au- 
reum in collum tuum. 

Audi, fili, patrem qui te procreavit, nec matrem 
senem contemnito. 

Malach. 1. Filius glorise erit patri. Quod si Pater 
sum ego, ubi gloria, mea ? 

' Eccli. im. Qui patrem sqdum honore afficit, delet 
peccata. Qualis est qui thesauros recondit, talis est 


1047 
qui matrem suam gloria afficit ; qui patrem honorat 
a [iliis lzetitja alficietur, et orationis suz& tempore 
voti fiet. compos. Qui patrem gloria affecerit, lon- 
gevus erit, et qui audit Dominum matrem suam 
recreabit, et tanquam dominis serviet iis qui se 
procrearint. Verbo et opera patrem colito, ut. ab 
ilio tibi beaedictio accidat. Patris benedictio domos 
liberorum fitmat; at matris exsecratio radicitus 
fundamenta evertit. 

Ibid. Fili, succurrito patri senescenti, et si ami- 
serit intelligentiam, veniam merestur, nec ulla 
ignominia affici ipsum patiare pro omnibus viribus 
tuis. Patris enim misericordia non veniet in obli- 
vionem ; et ut serenitas glaciem liquefacit, sic pec- 
cata tua dissolventur. 

Ex toto animo tuo, ut honor et gloria sis patri 
curato, nec matris tue dolorum obliviscitor. fte- 
cordare te ab illis esse procreatum : et quid illis 
reddes, quale ipsi dederunt tibi? 

Honore 2fficito patrem et matrem tuam , et tan- 
quam teipsum proximum diligito. 

Ephes. v1. Liberi, parentibus vestris obedite in re- 
bus omnibus , siquidem hoc Domino pergratum et 
acceptum est. 

$. Basilii. Ciconiarum erga parentes senes benevo- 
lentia satis potest liberos nostros, si modo atten- 
dere velint, patris amantes efficere ; nemo est enim 
adeo prudentia destitutus, qui non pudendum esse 
judicel ab avibus rationis expertibus virtute supe- 
yari; ille enim patrem pre senectute pennas digiit- 
tentem in orbem circumstant, ac pennis suis fovent, 
alimenta copiose suppcditantes , quantum etiom 
possunt volatum ejus sdjuvant, placide pennis suis 
utrinque allevantes. Atque sic beneficiorum remu- 
ueraitionem ἀντιπελάργωσιν nomipant, quasi dicas 
Tecitoniationem. 

Grati liberi magna faciunt patrum encomia. 


154 Theologi. Quod bonestum est exerceto, quia 
honestum esl patri parere ; etiamsi nlhil aliud tibi 
accessurum essel, hoc ipsum merces est patri gra- 
tificari. 

S. Chrysost. Quia eadem mensura, ut ait Domi- 
nus, in quaque re gerenda nobis redditur, paren- 
tes tanquam dominos honorare discamus, ut et a 
nostris ipsorum honore afficiamur liberis, et a Do- 
mino in hac re definitam mercedem amplam reci- 
piamus. 


Tanquam verna genitoribus tuis servito : quid 
enim il'is tale reddas, q'*!o ab jllis accepisti? Nam 
vicissim generare illos ^n licet. 

Aristot. Aquum est vut filius patris sit servus 
magis quam verna ; ille enim natura patris est ser- 
vus, bic tege. | 

]socratis, Talem ie presta parentibus, quales 
optas tibi morigeros fore liberos. 

Alexander rex cum interrogaretur, utrum magis 
desiderare: pairem Philippum, an Aristotelem : 


ANTONII MELISS/E 


1048 


À ὁτιμῶν πατἑρα εὑφρανθήσετᾶι ὑπὸ τέχνων, καὶ ty 
fiuépa προσευχῆς αὐτοῦ εἰσακουσθήσεται. Ὁ δοξά- 
ζων πατέρα μακροημερεύσει * xal ὁ ἀχούων Κνρίου 
ἀναπαύσει µηεέρα αὐτοῦ, xal ὡς ὃτστόταις δουλεύ- 
ctt τοῖς γεννῄσασιν αὐτόν, Ἐν ἔργῳ xal λόγῳ τίµα 
τὸν πατέρα σου, ἵνα ἐπέλθῃ σοι εὑλογία παρ αὐ- 
τρῦ. Εὐλογία γὰρ πατρὸς ατηρίζει οἴχους τέχνων’ 
χατάρα δὲ μητρὸς ἐκριζοῖ θεμέλια. 


Τέχνον, ἀντιλαθοῦ ἓν γἠρᾳ πατρός σου, xal iiy 
ἀπολίπῃ σύνεσεν, συγγνώμην ἐχέτω, xol pi ἁτι. 
µάσῃς αὐτὸν ἓν πάσῃ ἰσχύῖ σου. Ἐλεημοσύνη qàp 
πατρὺς οὐκ ἐπιλησθήσεται * καὶ ὡς εὐδία kv maps 
τῷ, οὕτως ἀναλυθήσονταί σου αἱ ἁμαρτίαι. 


B Ἅἢν ὅλῃ χαρδίᾳ σου δόξασον τὸν πατέρα σου, χαὶ 
μητρὸς ὠδίνων μὴ ἐπιλάθῃ. Μνήσθητι ὅτι BV αὐτῶν 
ἐγεννήθης * xal τί ἀνταποδώσεις αὑτοῖς, χαθὼς av 
tot col ; 

Τίμα τὸν πατέρα σου xal thv prépa oov, xul 
ἀγάπα τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 

Tíxva, ὑπαχούετέ τοῖς Υγονεῦσιν ὑμῶν κατὰ iw 
τα. Τοῦτο γάρ ἐστιν εὐάρεστον τῷ Κυρίφ. 


Ἡ περὶ τοὺς γηράσαντας τῶν πελαργῶν εὖνοα 
ἐξαρχεῖ τοὺς παῖδας ἡμῶν, el προσέχειν βλύλοιντ, 
Φφιλοπάτορας χαταστῆσαι. Πάντως yàp οὐδεὶς οὕτως 
ἑλλείπων χατὰ τὴν φρόνησιν, ὡς μὴ αἰσχύνης ἄξιον 
εἶναι κρίνειν, τῶν ἁλόγων ὀρνίθων ὑὁστερεῖν xat 
ἀρετήν. Ἐκεῖνοι γὰρ, τὸν πατέρα ὑπὺ γήρως πτερι; 
ῥνήσαντα περιστάντες Ev χύχλῳ, τοῖς οἰχείοις ατε- 
ροῖς περιθάλπουσι, καὶ τὰς τροφὰς ἀφθόνως xapt 
σχευάνοντες, thv ὀυνατὴν xal ἓν τῇ πτήσει wipl- 
χονται βοῄθειαν, ἠρέμα τῶν πτερύγων ἐπικουφίζον 
τες ἑχατέρωθεν. Καὶ οὕτως τὴν τῶν εὑεργετημάτω 
ἀντίδοσιν ἀντιπελάργωσιν ὀνομάζουσιν, 

Εὐγνώμονες παῖδες μεγάλα ποιοῦσι τὰ τῶν £até- 
pov ἐγχώμια. 

"Epyacat τὸ καλὸνθ ὅτι χαλὸν τῷ πατρὶ πείθεσθαι * 
καὶ ef σοι μηδὲν ἔσεσθαι µέλλοι, τοῦνο αὐτὸ pr 
σθὸς, τὸ πατρὶ χαρίζεσθαι. 


C 


Ὡς τοῖς αὐτοῖς µέτροις, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου qu- 

vhv, ἐφ᾽ ἑχάστῳ τῶν πραττοµένων μετρούμενοι, uó- 
D θωµεν ὡς δεσπότας τιμᾷν γονεῖς, ἵνα χαὶ ὑπὸ τῶν 
lev τιμηθῶμεν παίδων, καὶ τὸν παρὰ τοῦ Κυρίω 
ὡριαμένον ἐπὶ τούτῳ πλούσιον μισθὸν ἀπολάδωμ:". 


Ὡς οἰχέτης δούλευσον τοῖς γεννῄσχαί σε, Τί Ἡὰρ 
ἀνταποδώδεις αὑτοῖς οἷα αὑτοὶ σοί; ἀντιγεννῆσει 
γὰρ αὐτοὺς ox Évt. 

Xph τὸν υἱὸν δοῦλον εἶναι τοῦ πατρὸς 7j τὸν d- 
xévnv. Ὁ μὲν γὰρ φύσειτοῦ πατρὺς δοῦλός ἐστιν, ὁ 
δὲ νόμῳ. 

Τοιοῦτος ylvou περὶ τοὺς γονεῖς, oloug ἂν εὐέσι 
περὶ σεχυτὸν γενέσθαι τοὺς σαυτοῦ παΐδα». 

Αλέξανδρος ὁ βασιλεὺς, ἑρωτηθεὶς, εἰνα μᾶλλον 
ποθεῖ, «by πατέρα Φίλιππον ἢ ᾿Αριστοτέλην, Tv ὃν 








1019 o. 


LOCI COMMUNES. — PARS IL, SERMO XIII. 


1050 


δάσκαλον, ἔφη * ὁ μὲν γὰρ τοῦ γενέσθαι, ὁ δὲ τοῦ A Magistrum, inquit ; ille enim ut essem, hic autem 


χαλῶς γενέσθαι αἴτιος. 

Ὁ αὐτὸς βαρύτι ἐπιταττούσης αὐτῷ τῆς μητρὸς 
Ὀλυμπιάδος, ἔφη ' Ὦ μῆτερ, πικρόν µε tvolxtoy 
τῆς ἐννεαμηναίου ἀπαιτεῖς. 

Οἴους ἂν ἐράνους ἑνέγχῃς τοῖς γουεῦσι, τοιούτους 
αὐτὸς bv τῷ vhpa παρὰ τῶν τεχόντων [τέχνων] 
προσδέχου. 

"Όστις δὲ τοὺς τεχόντας kv βίῳ σέδες, 

"O ὃ' ἐστὶ xal ζῶν xal θανὼν Θεοῦ φίλος. 
Οὐχ ἔστι παισὶ τούτου χάλλιον γέρας, 

"H πατρὸς ἐσθλοῦ χἀγαθοῦ πεφυχέναι, 
Καὶ τοῖς τεχοῦσιν ἀξίαν τιμὴν νέμειν. 

Σόλων ἑρωτηθεὶς διατί χατὰ τῶν τυπτόντων τοὺς 
πατέρας ἐπιτίμιον οὐχ ὥρισεν, ἔφη» Ὅτι οὐχ ὑπέ- 
λαθον τοιούτους τινὰς ἔσεσθχι. 

Γαμθροῦ ὁ μὲν ἐπιτνχὼν εὗρεν υἱὸν, ὁ δὲ ἁποτυ- 
χὼν ἁπώλεσε χαὶ θυγατέρα. 

Τοῖς yoveUatv ἴσας πρὸς (cac ἀποδοῦναι χάριτας 
τῶν ἀδυνάτων. ᾽Αντιγεννῖσαι Y3p οὐχ olóy τε. 


ΛΟΓΟΣ IB. 


Περὶ πατραλοιῶν καὶ μητρα.οιῶγ, καὶ ὅσα ἓγε- 
ταιαὐτοις xaxá, 


Ὃς τύπτει πατέρα αὐτοῦ, θανάτῳ θανατούσθω. 


0 χαχηλογῶν πατέρα αὐτοῦ f| μητέρα αὐτοῦ θα. 
νάτῳ τελαυτάτω. 

Ἐπικατάρατος πᾶς ὁ ἀτιμάξων πατέρχ αὐτοῦ 1 
prépa αὐτοῦ * καὶ ἐρεῖ πᾶς ὁ Aab:, Γένοιτο, yévorco. 


Υἱὸς ἀνήχοος Ev ἁπωλείᾳ ἔσται. 

ὍὉ ἀτιμάζων πατέρα αὐτοῦ, xal ἁπωθούμενος µη- 
τέρα αὐτοῦ, καταισχυνθήσεται, καὶ ἑπονείδιστος 
loses. 

Κακχολογοῦντος πατέρα 1!) μητέρα σδεσθήσεται 
λαμπτήρ * αἱ δὲ κόραι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ὄφονται 
σχότος. 

"Os ἀποδάλλεται πατέρα 9) μητέρα, καὶ δοχεῖ μὴ 
ἁμαρτάνειν, οὗτος χοινωνός ἐστιν ἀνδρὸς ἀσεδοῦς. 

Οὐκ εὐφραίνεται πατῃρ ἐπὶ vli ἀπαιδεύτῳφ. Υἱὸς 
δὲ φρόνιµος εὐφραίνει μητέρα αὐτοῦ. 

Ὀργὴ πατρὶ υἱὸς ἄφρων, xal ὀδύνη τῇ τεχούσῃ 
αὐτόν. 

Ὡς βλάσφημος ὁ ἑγχαταλείπων πατέρα αὐτοῦ, 


καὶ κατηραµένος ὁπὺ Κυρίου ὁ παροργίζων µητέ- 


ρα αὐτοῦ. 
M1 δοξάζου ἐν ἀτιμίᾳ πατρός σου. Ἡ Υὰρ δόξα 
ἀνθρώπων ἐκ τιμῆς πατρὸς αὐτῶν. 
Οἱ γονέων ἁλογοῦντες ἑχατέρας µερίδος εἰσὶν ἐχ- 
θροὶ, xai τῆς πρὸς θεὸν xal τῆς πρὸς ἀνθρώπους. 


ΛΟΓΟΣ IT". 
Περὶ νἱοῦ σοφοῦ. 
Ὑ]ὸς σοφὸς εὐφραίνει πατέρα αὐτοῦ. Ὑἱὸς φρόνι- 
pos εὐφραίνει μητέρα αὐτοῦ. 
Εὑφραινέσθω ὁ πατῆρ καὶ ἡ µήτηρ ἐπὶ col *. xat 
χαιρέτω ἡ τεχοῦσά σε, 


üt przclare institutus essem auctor fuit. 

ldem eum mater Olympias οἱ aliquid gravius im- 
peraret : Aecerbam, o mater, inquit, pro novem 
mensium onere mercedem exigis. 

Melesii. Qualia in parentes contuleris beneficia , 
talia in senectüte a liberis exspecta. 


Vivens parentes qui colit, 
Futurus est gratius Deo vivus simulque mortuus. 
' Nec praemium ullum est liberis honestins, 
Quam si probo nascantur et honesto patre, 
Dignisque parentes afficiant honoribus. 
(Euripidis.) 

Solon interrogatus, cur nullas poenas adversus 
eos qui postres verberassent constituisset : Quod 
nullos, inquit, tales exstituros existimabam. 

Generum nactus, lilium invenit : at qui malum 
nactus est, perdidit et (iliam. 

Philonis. Parentibus par gratia reddi nullo modo 
potest : nam vicissim eos generate omnino non 
licet. 

SERMO XII [ál. CXXIX |. 


De patricidis et matricidis, et qum eos secutura sint 
mala. 


Exod. xxi. Qui patrem suum verberat, 
multetur. 

Levit. xx. Qui patri aut matri maledieit, mortis 
supplicio afficiatur. 

Deut. xxvu. Exsecrandus quisquis petrem aut 
matrem igriomiis afficit : cunctus autem poputas, 
Fiat, inquiet, fiat. 

Filius rebellis misere peribit. 

Prov. γι. Qui patrem suum dedecorat, et matrem 
suam repellit, ignominiosus et probrosus crit. 


morte 


Lumen exstinguetur ejus, qui in 1359 patrem et 
matrem maledicta congesserit , et oculorum ejus 
pupillae tenebras aspicient. 

Qui patrem aut matrem rejicit, et putat se non 
peccare, is est viri impii socius. 

Filio inerudito et non castigato pater non lzta- 
bitur ; at prudens fllius laetitia afficiet matrem. 

Filius insipiens auctor est ut semper irascatur 


D pater, et genitrix dolore afficiatur. 


Eccli. μι. Qui patrem suum deserit, similis est 
summi Dei conviciatori; οἱ qui matrem ad iram 
provocat, Domino exsecrandus est. 

Philonis. In patris ignominia non est glorian- 
dum : sua enim cuique gloria ex patris honore est. 

Liberi parentum rationem non habentes in 
utramque parlem, tum Deo tum hominibus sunt 
odiosi. 

SERMO XIII [a(, CXXX]. 
De filio snpiente. 

Prov. xv. Filius sapiens patrem afficit l:etitia, 
Filius prudens afficit ketitia matrem. 

Lstetur de te pater et mater, ct qua te peperit 
gaudeat. 


1051 

Viri sapientiam amantis letabitur pater. 

Si sapiens fueris, fili, ibi ipsi eris sapiens et 
alis : sin autem malus et indocius, solus feres 
malas. 

Propter filium sapientem animus paternus leti- 
tia. afficitur. 

Juvenis probus, pauper et sapiens, autecellit re- 
gem seniorem οἱ insipientem. 

Eccli. xvi. Filius unus probus prestat mille 
impiis. 

Liberi in vita honeste versantes suorum genito- 
rum ignobilitatem tegent. 

Theologi. Unus est liberorum felicitatis termi- 
pus, nempe virtus, eLsi in rebus laudandis pa- 
rentuu similitudinem referant. 

Liberorum virtus patri gloriz est. 

Philonis. Satis bene fecundi sunt, qui bonitatis 
el probitatis sunt periti. 

SERMO XIV [al. CXXXI]. 

De filio insipiente, improbo et inerudito. 
Prov. Filio inerudito nou laetabitur pater. 
Filius insipiens patrem deridet suum. 
lnsipiens filius patrem ad iram commovet, et 

genitricem dolore afficit. 

Mali liberi patrem exsecrantur, et matri non be- 
nedicuut, 

Mali liberi elatis sunt oculis, et palpebras sem- 
pcr motitant, 

Eccli, xxii. Dedecori est patri proles inerudita. 

Vitiosorum liberorum bhsreditas 1844 peribit, 
et in posteritete eorum continuabitur probrum. 

Liberorum multitudinem ioutilium ne concupi- 
scas, nec liberis impiis letendum tibi est. Pre- 
atat sine liberis a vita decedere, quam Ímpios ha- 
bere liberos. 

Liberi insipientia et imperitia gloriantes cogna- 
tionis sus coptaminant nobilitatem. ' 

SERMO XY [αἰ. CXXXII]. 
De filia honesta εἰ modesta. 

Levit. xix, Filiam tuam ne profanato, nec 60055 
tari sinito, nec patieris esse scortalionem in terra, 
ne compleatur iniquitate. 

Eccli. xxvi. Si tibi sunt filis, corpora ipsarum 
S'rvato, nec hilarem vultum tuum illis ostendito. 


?loca filiam, el rem magnam perfeceris ; atque viro p 


sagaci in matrimonium dato, 

lbid. χω. Yilia patris occulta est vigilia, et sol- 
licitudo dv ipsa eripit somnum patri, ac io juven- 
tule quidem, ne deflorescat forma, ei cum nupta 
esi, ne fiat odiosa ; is virginitate, ne vilietur, et 
in edibus paternis pragnaus flat; et elocata viro, 
ne leges matrimonii violet. 

lbid. xxu. Prudens filia viro est vice heredi- 
tatis. 

Puella pudica etiam virum reverebitur. 

} Tim. v. Volo igitur juniores nubere, liberos 
precreare, rem familiarem administrare, nullam 
adversario conviciandi occasionem prebere. 

Epiecleti. Filia patri aliena possessio est. 


ANTONII MELISSAR 


1008 
λνδρὺς φιλοῦντος σοφίαν εὐφραίνεται ὁ πατὴρ 
Yik, ἐὰν σοφὸς vévp, σεαυτῷ σοφὸς ἔσῃ xal τῷ 

πληαίον ᾿ ἐὰν δὲ χαχὸς ἀποθῄῇς, μόνος ἀντλήσεις τὰ 

χαχά. 


Ἐπὶ υἱῷ σοφῷ εὑφραίνεται φυχὴ πατρός. 


Ἀγαθὺς παῖς, πένης xol σοφὸς, ὑπὲρ βασιλέα 
πρεσδύτερον xai ἄφρονα. 
Κρεῖσσον εἷς υἱὸς δίχαιο; fj χίλιδοι υἱοὶ ἀσεδεῖς. 


Τέχνα kv ἀγαθῇ ζωῇ τὴν ἀναστροφὴν ἔχοντα τῶν 
ἰδίων γεννητόρων χρύφουσι δυσγένειαν. 


ER εὐτεχνίας ὄρος, ἀρετὴ, xal) πρὸς «b spe 
τον ὁμοίωσις, 


B  Téxvwv ἀρετὴ δόξα πατέρων. 


Εὐπαιδες οἱ τῶν xaXov xat ἀγαθῶν ἑἐπιστήμονες, 


(ΛΟΓΟΣ ΙΑ’. 

Περὶ vlov ἄφρογος, xal πονηροῦ, καὶ ἀπαιδεύτον. 
Ox εὐφραίνεται zazho ἐπὶ υἱῷ ἀπαιδεύτψ. 
Υ]ὸς ἄφρων μυχτηρίζει πατέρα αὐτοῦ. 

Ὀργὴ πατρὶ υἱὸς ἄφρων, χαὶ ὀδύνη τῇ τεχούα 
αὑτόν. 

Ἔγγονον χαχὸν πατέρα καταρᾶται τὴν δὲ µητί- 
ρα οὐκ εὐλογεῖ. 

Ἔγγονον xaxóv ὑφηλοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχει, τοῖς 8 
βλεφάροις αὐτοῦ σπαίρεται. 

Αἰσχύνη πατρὸς iv γεννήµατι ἄπαιδευτφ. 

Τέχνων ἁμαρτωλῶν ἀπολεῖται χληρονοµία, καὶ 
μετὰ τοῦ σπέρματος αὐτῶν ἑνδελεχιεῖ ὄνειδος. 

Mh ἐπιθυμήσῃς πλῆθος τέχνων ἀχρήστων * ur 
εὐφραίνου ἐπὶ υἱοῖς ἀσεδέσι, Ἀρεῖσφον ἀποθανεῖν 
ἄτεχνον, ἢ ἔχειν εέχνα ἁσεδῃ. 


Τέχνα ἓν χαταφρονήσει xal ἀπαιδευσίᾳ γανριώμε 

να αυγγενείας ἑαυτῶν μολύνει εὐγένεναν, 
ΑΟΓΟΣ IE'. . 
Περὶ 0vyatpéc σεµ»ῆς xal κοσµίας. 

Οὐ βεθηλώσεις τὴν θυγατέρα σου ἐχπορνεῦσιι 
αὐτὴν, xal οὐχ ἐχπορνεύσει d) γη, xal πλησθήσεται 
ἀνομίας. 

θυγατέρες gol εἰσι, πρόσεχε τῷ σώματι αὐτῶν, 

i μὴ ἱλαρώσῃς «pb; αὐτὰς τὸ πρὐσωπύν δου. 
Ἔκχδου θυγατέρα, xai ἔσῃ τετελεχὼς ἔργον μέγα, 
καὶ ἀνδρὶ συνετῷ δώρησαι αὐτὴν. 

Θυγάτηρ πατρὶ ἁπόχρυφος ἀγρυπνία, χαὶ ἡ μὲ. 
ῥρ'μνα αὐτῆς ἀφιατᾷ Όπνον * ἓν νεότητι, μή gut 
παβαχµάσῃ ' xal παρῳχηκυῖα, µή ποτε pondo 
ἐν παρθενίᾳ, µή ποτε βεθηλωθῇ, xal ἓν τοῖς πατρι 
xol; αὐτῆς ἔγχυος γένηται * xal μετὰ ἀνδρὺς οὖδα, 
µή ποτε παραθῃ. 

Θυγάτηρ φρονίµη χληρονοµήσει ἄνδρα αὑτῆς. 


θυγάτηρ εὐσχήμων xal τὸν ἄνδρα ἑντραπήσεαι 

Βούλομαι οὖν νεωτέρας Ὑαμεῖν, τεκνοπυιεῖν, de 
κοδεσποτεῖν, µηδεµίαν ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντιν 
µένῳ λοιδορίας χάριν. 

θυγάτηρ ἀἁλλότριον κτῆμα ὑπάρχει τῷ xaspl. 








1053 


LOCI COMMUNES. — PARS, 1I. SERMO XVII. 


1054 


Γαμθροῦ 6 μὲν ἐπιτυχὼν εὗρεν υἱὸν, ὁ δὲ &novo- A — Solonis. Generum nactus, lium invenit : nactus 


χὼν ἀπώλεσε καὶ θυγατέρα. 
AO0TOZ iqG'. 
Περὶ θυγατρὸς ἀσέμνου καὶ ἁκόσμου. 
Ἐπὶ θυγατρὶ ἁδιατρόπέῳ στερέωσον φυλακλν, 
µήποτε ποιήῄσῃ σε ἐπίχαρμα ἐχθρῶν. 
θυγάτηρ ἐπὶ ἑλαττώσει γίνεται. 


Πατέρα καὶ ἄνδρα καταιοχύνει ἡ θρασεῖα καὶ 
ὑπὸ ἀμφοτέρων ἀτιμασθήσεται, 
Θυγάτηρ ἀσχήμων ἀτιμίαν πατατρίφει. 
ΑΟΓΟΣ IZ'. 
Περὶ repórcow iv y xal συγέσει χοσµον- 


ων, 

Απὺ προσώπου πολιοῦ ἐξαναστήσῃ, xai τιµή- 
σεις πρόσωπον πρεσδυτέρου. 

Ἐλερώτησον tbv πατέρα σου, xai ἀνάγγελεῖ σοι, 
τοὺς΄πρεσθυτέρους σου, wal 1ροῦσί σοι. 

Ἑλάλησαν οἱ πρεσθύτεροι πρὸς Ῥοδοὰμ, λέ- 
γοντές οἱ ' Ἐν tf ἡμέρᾳ ταύτῃ ἔσῃ δοῦλος τῷ 
λαῷ τούτῳ, χαὶ δουλεύσεις αὐτοῖς, xal λαλήσεις 
πρὸς αὐτοὺς λόγους ἀγαθούς * χαὶ ἔσονταί σοι δοῦ- 
λοι πάσας τὰς ἡμέρας. Καὶ ἐγχατέλιπε ᾿Ροδοὰμ 
4h» βουλὴν τῶν πρεσθυτέρων. 

Αυφαλῆς τῶν πρεσθυτέρων [dj εἰσήγησις, τῇ 
πολλῇ τοῦ βίου χαὶ τῶν πραγμάτων πεἰρᾳχ βοηῦου- 


Ἐν πολλῷ χρόνῳ σοφία, iv 6b μακρῷ Blip tmi- 
στήµη. 

£vígavo; καυχῄήσεως Τῆρας, tv δὲ ὁδοῖ- διχαιο- 
σύνης εὑρίσχετανι. 

Δόξα πρεσδυτέρων πόλιαἰ. 

Στέφανος Ὑερόντων τέχνα τέχνων. 

Ἠολιά ἐστι φρόνησις ἀνθρώποις, παὶ ἠἡλιχία v$- 
ρως βίο; ἀχηλίδωτος. 

Γῆρας λεόντων xpefacov ἀχμαίων νεδρῶν, 


"Ev πλήθει πρεσδυτέρων στῆθι  χαὶ el τις σοφὺς, 
προσκολλήθητι αὐτῷ. 

Mh ἀστόχέι διηγήματος γερόντων * xai γὰρ αὐτοὶ 
ἔμαθον παρὰᾷ τῶν πατέρων αὐτῶν. 

Mh ἀτιμάσῃς ἄνδρα bv γἡρᾳ αὐτοῦ, καὶ γὰρ xal 
ἐξ ἡμῶν γηράσκονσιν., 

Στέφανος γερόντων πολυπειρία, καὶ τὸ χαύχηµα 
αὐτῶν φόδος Κυρίου. 


ἐπιγνῶναι βουλἠν 1 Ὡς ὡραία γερόντων σοφία καὶ 
δεδοξασµένοις διανοήµατα βουλῆς 1 


Ὅτε fic νεώτερος, ἐζώνννες 6εαυτόν ὅταν δὲ 
γηράσῃς . ἐκτενεῖς τὰς χεῖράς σου, xai ἄλλος σε 
ζώσει. 

μᾶν το ἀρχαιότήτι διαφέρον αἰδέσιμον. 


Πλίον τῷ ὄντι τῆς ἐπὶ Opi λευχότητος εἰς 
πρεσδυτέρους ἃπασι τὰ ἐν φρονήῄσει πρεσδυτε- 
ριχόν. | 

Διαφἐρέι τοῦ vrnlou καθ Λλιχίαν οὐδὲν ὁ ταῖς 
φρεσὶ νηπιάνων, 


autem maluin generum, filiam etiam perdidit. 
SERMO XVI (al. CXXXIII]. 
De filia minime honesta et immodesta. 

Eccli. xu. Filia. inquiet: pone castodem, ue 
gaudio afficias inimicos tuos. 

Filia (alias additur fatua) minoris venit s:li- 
manda. 

fbid. Audax et impudens patrcm et virum dede- 
corat, et ab utroque vituperabitur. 

Ibid. xxn. Filia sine verecundia infamiam delebit. 


SERMO XVII. [al. CLIIT]. 
De senibus virtute εἰ prudentia. ornatis. 


Lev. xix. Cano assurgendum est, et seniori ho- 
nor habendus est, 

Deut. lnterroga. patrem tuum, et. annuntiabi, 
geniores tuos, et dicent tibi. 

II Reg. u; II Paral. x. Locuti sunt ad Ro- 
boam seniotes in hune modum : Si hodierno die 
fueris sérvus populi bujus, eique servieris, et bo-' 
nis et humanitatis plenis verbis locutus fueris, illi 
futuri suut in perpetuurm servi tui. Sed 1 55 Ro- 
boam consilium seniorum non est secutus. 

' Scholíon. Tuta est seniorum doctrina, et con- 
silium longo vite et rerum usu sdjutuin et firma- 
tum. 

Job zn. In diuturnitate temporis sapientia, at 
in longa vita scientia est. 

Prov. xvi. Gloriationis corona senectus, que in 
viis justiti:e reperitur. 

Gloria senum caui sunt. 

Corona senum liberi liberorum. 

Sap. rv. Canities est. prudentia hominibus ; et 
senilis setas, vita nuila labe contaminata, 

Hippothontis. Leonis senectus praestantior est 
binnulorum juventa. —— 

Sirach. Multitudini senum acquiesce, ac ei qui 
sapiens est agglutinare. 

Ne repudiato narrationes majorum natu; nat 
illi a patribus suis didicerunt. 

Noli contemnere quemquam in senectute ; elenim 
ex vobis eliam sunt qui futuri sint senes. 

Corona senum magnus rerum usus , et gloriatio 


C ipsorum Dei metus. 
'üc ὡραῖον πολιαῖς Χρίσις, xai πρεσθο-έροις - 


Quam decorum est canitiei judicium, et majoribus 
natu nosse consilia! Quam pulchra est senum sa- 
pientia , et etate evectos quam decet consiliorum 
intelligentia ! 

Joan. xxi. Cum. juvenis esses, cingebas tleipse ; 
cum autem senueris, extendes manus (uas, et aliua 
te cinget. 

S. Basilii. Quidquid vetustate excellit venera- 
lile est. 

Senilis animi habitus et matura prudentia re- 
vera prsstantior vel capillorum canilie, qua» in 
omnibus zttate provectis reperitur. 

Nihil interest Inter etate puerum et eum qui 
mente pueros imitatur. 


1055 


ANTONTI MELISS/E 


ή 


Theologi. Melior est canities cum prudentia con- A Κρεῖσσον πολιὰ μετὰ φρονῄσεως &xadeitu vi. 


juncta, quam juventus inerudita. 
Magnum usum rerum et experientiam tempore 
collegimus, ex qua nascitur sapientia. , 
Non decent senes puerilia ludiera. 


S. Chrysost. εἰ Sap. 1w. Canities non capilli albi, - 


sed animi virtus. 

Nec juvenem criminare, neque senem lauda ; nee 
que enim in ztlalis, sed in animi differentia virtus 
et vitium consistit. 

Non statum differentiam novit universitatis 
Deus; sed pietatem solam et rerum divinarum 
studium a nobis requirit : quod si hzc in juvene 
repererit, multis hunc anteponit senibus. 

Senectus et. paupertas duo suut curatu diffi- 
cilia. 

Philonis. 196 "Vere senex non ex temporis 


longinquitate, sed ex laudabili et Perfecta vita. 


spectatur. 

Juvenili vite quae in rerum actione versatur, 
senilis succedit praestantissima et sacralissima, 
eaque in rerum contemplat&one cernitur, cui quasi 
gubernatori a se misso Deus gubernacula in manus 
tradidit, tanquam idoneo qui possit terrena guber- 
nacula tenere; nam sine contemplatione et scien- 
tía nihil in rebus agendis honestum est. 

Evagrii. Tum florescit animus ad scientiam per- 
eipiendam, cum robur corporis diuturuitate tem- 
poris marcescit. 

Nili. Capillus albus factus animam hinc abitu- 
— yam testatur et clamat. 

Symeon. Neque cuivis seni fidendum esl, neque 
quivis omnino juvenis repudiandus. Fieri euim 
potest, αἱ opinor, ut et juventus temperans sit, οἱ 
senectus szpe ofücium negligat. 

Plutarch. Hiems tegumentum, senectus doleris 
vacultatem requirit. 

. Solon. Solon senectutem portum malorum esse 
dicebat, quod ad eam omnia confugiant. 
Phavorini. Qui sibi voluptatem reprimit, sapiens, 
qui repressione non indiget, beatus est: senectug 
ad utrumque (vel in senectute esi utrumque . 
( Desunt quedam .) 


SERMO X VIII. 
De senibus inhonestis et imprudentibus. 


Eccli. xxv. Senem adulterum intellectu carentem , 
ex animo odi. 

| Cor. xiv. Fratres, ne sitis puerili mente, sed 
vitiis pueros imitamini, at mente perfecti estote. 

Hebr. v. Tardi facti 'estis ad audiendum. Etenim 
qui propter diuturnitatem temporis debuistis esse 
magistri, rursus doctore egetis, qui vos doceat qu 
'sint divinorum oraculorum principia et elementa, 
talesque estis qui lacte egeatis, non etiam solido 
cibo : quisquis autem lacte utitur justiti rationis 
imperitus est, quod puer sit. Solidus vero eibus 
est perfectorum qui per habitum sensus habent 
exercitatos ad discernendum mala a bonis. 


τητος. 

Πολλῆν εµπειρίαν τῷ χρόνῳ συνελέξαμεν, 1£5 
σοφία γίνεται. 

Οὐχ ὡραῖον γήρᾳ παίδων ἀθύρματα. 

Πολιὰ οὐ τρίχες λευχαὶ, ἀλλὰ φυχῆς ἀρετή. 


Mh τὸν νέον διάδαλλε, μηδὲ τὸν γεγηραχύτε 
ἐπαίνει * οὔτε γὰρ ἐν τῇ διαφορᾷ τῆς ἠλιχίας épri) 
xai xaxía, ἀλλ᾽ ἓν τῇ διαφορᾷ τῆς γνώμης. 

O)x οἶἵδεν ἡλιχίας διαφορὰν ὁ τῶν ὅλων θες" 
ἀλλ εὐσέθειαν µόνην xal φιλοθεῖαν ῥητεῖ, xb 
εὕρῃ ταύτην ἓν véq, πολλῶν τοῦτο προτίθησι πρ» 
σθυτέρων. 


Igea; xai πενία δύο πρᾶγµατα δυσθεράκευτα. 


'O ἀἁληθείᾳ πρεσθύτερος οὐχ ἐν µήχει χόκα, 
ἀλλ ἐν ἐπαινετῷ καὶ τελείῳ βίῳ θεωρεῖται. 


Μετὰ τὸν ἓν νεότητι πραχτικὸν βίον ὁ ἓν γή 
θεωρητιχκὸς βίος ἄριστος καὶ ἱερώτατος * 0v ola 
χυθερνῄνην παραπέµψας ὁ Gabe, ἐνεχείρισε τοὺς 
οἵαχας, ὡς ἱχανὸν πηδαλιουχεῖν τὰ ἐπίγεια' χωρὶ 
γὰρ θεωρίας ἐπιστημονιχῆς οὐδὲν τῶν ερατωµένω 
χαλόν. 


Ανθεῖ πρὸς ἐπιστήμην φυχἠ, ὁπότε ix τοῦ ϱὐ- 
pavo; ἀχμαὶ χρόνου µήκει µαραίνοντα.. 


θρὶξ λελευχασµένη τὴν ἐντεῦθεν τῆς ψυχῆς ne 


C δηµίαν Bod χαὶ διαμαρτύρεται. 


Οὔτε πάνυ fpa θαῤῥεῖν, ofxs νεάτητα χρὴ καν 
τάπασιν ἀποδόχιμάζειν. Ἔνι γὰρ, οἶμαι, xoi ov- 
φρονεῖν τὴν νεότητα, xal γῆρας παλλάχις πον f 
καθήχοντος ἀμελεῖν. 
Ὅ μὲν χειμὼν σχέπης, τὸ δὲ Tipos ἁλυσίε 
δεῖται. 
Σόλων τὸ γῆρας ἔλεχεν ὅρμον εἶναι χεχῶν, ti 
αὐτὸν γοῦν πάντα καταφεύγει. » 
Ἡδονῆς ὁ μὲν εἰργόμενος σοφός * 6 δὲ μὴ ép 
vo; µαχάριος * τὸ δὲ γῆρας πρὸς ἀμφότερα. 


AOTOZ 18’. 


D Περὶ vepórcov ἓν dvoig xal xaxíg βιούγτων. 


Ἐμίσησεν fj ψυχἠ µου γέροντα μοιχὸν, ἑλαττν- 
p.evov σύνεσιν. 

ἸΑδελφοὶ, μὴ παιδία Ὑίνεσθε ταῖς φρεσὶν, pii 
τῇ καχίᾳ νηπιάζετε, ταῖς δὲ φρεαὶ τέλειοι qiii 

Νωθροὶ γεγόνατε ταῖς ἀχοαῖς. Καὶ γὰρ 69:Dor5 
εἶναι διδάσκαλοι διὰ τὸν χρόνον, πάλιν χρείιν EjE* 
τοῦ διδάσχεσθαι ὑμᾶς, τίνα τὰ στοιχεῖα τὴ: 3pris 
τῶν λογίων τοῦ Θεοῦ, καὶ γεγόνατε χρείαν Epi 
γάλακτος, xal οὐ ατερεᾶς τροφῆς * πᾶς 13e 6 ὧ'' 
έχων γάλακτος ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης " V2 
Υάρ ἐστι. Τελείων δὲ ἡ στερεὰ τροφὴ, τῶν διὰ i 
ἔξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμµένα ἑχόντων spá 
διάχρ.σιν καλοῦ τε καὶ χακοῦ. 








1051 


LOCI COMMUNES, — PARS II. SERMO XIX. 


1058 


- Διαφέρει τοῦ νηπίου καθ ἡλιχίαν οὐδὲν ὁ talc λ S. Basilii, Nihil interest inter Φίαΐοπι puerilem 


φρεσι νηπιάξων. 

Οἶδά τινας by νεοτητι πρὸς τὰ ες σαρχὸς πάθη 
κατολισθήσαντας, καὶ µέχρι πολιᾶς αὐτῆς διὰ συνἠ- 
θειαν τοῦ καχοῦ ταῖς ἁμαρτίαις παραµείναντας. 

Αἰσχρὺν τὴν μὲν ἡλικίαν παραχµάσαι, μὴ παρα- 
χµάσαι δὲ τὴν ἀσέλγειαν. | 

Παιδεύεταί τι xol πολιὰ, χαὶ οὗ παντὶ τὸ γῆρας, 
ὡς ἔοιχεν, εἰς σύνεσιν ἀξιόπιστον. 


Ὅταν οὖν καὶ γέρων τὰ νεότητος νοσῇ, ὕπερ- 
€okh καχίας ἐστί, xal οὐδὲ àv νεότητι οὗτος ἆπο- 
λογίαν ἔχει * οὗ γὰρ δνυνατὸς λέγειν ᾽Αμαρτίας vsó- 
τητός µου xal ἀγνοίας µου uh µνηαθῇς. Μὴ τοίνυν 
διὰ τῶν iv vfpg Υινοµένων ἁποστερῆσῃς σεαυτὸν 


εἰ mentem pueros imitantem. 

Novi quosdam qui cum in juventute In carnis 
vitia prolapsi essent, in eis propter cousuetadinem 
ad canos usque perseverarunt 

Theologi. Turpe est setatis vigorem deferbuisse, 
lididinem autem non deferbuisse. 

S. Chrysost. Discit aliquid etiam canities, nec 
cujusvis senectus prudenti: satis nacta esse videri 
debet. 

157 S. Chrysost. Ergo cum senex jisdem qui- 
bus juventus morbis laborat, maximum vitium est, 
ac ne de juventute quidem excusationem habet, 
neque enim illa potest dicere : Peccata juventutis 
mez et ignorationes meas ne memineris. Vide igi- 


καὶ τῆς τῶν ἐπὶ νεότητι ἁμαρτημάτων συγγνώµης. B ter ne propter senilia facta juvenilium peccatorum 


Τοὺς αἰῶνα πολὺν ερίψαντας ἐν τῇ] μετὰ σώμα- 
τας ζωῇ δίχα καλοχαγαθίας, πολυχρονίους παῖδας 
λεχτέον, µαθήµατα πολιᾶς ἄξια µηδέποτε καιδεν- 
θέντας. 

Μέχρι τίνος ἡμεῖς οἱ γέροντες ὅτι παϊδές ἐσμεν, 
«à μὲν σώματα χρόνου µήκει παλαιοὶ, τὰς δὲ φυχὰς 
ὑπ) ἀναισθησίας χομιδῆ νήπιοι ; 


Γέρων ἀνόητος, ὥσπερ τρίδων παλαιὸς, εἰς οὑδέν 
ἐστιν εὔθετος. 

Διογένης ἰδὼν γραῦν χαλλωπιζομένην, εἶπεν ' El 
μὲν πρὸς τοὺς ζῶντας, πεπλάνησαι εἰ δὲ πρὸς τοὺς 
νεκροὺς, μὴ βράδυνε. — 

"στι που σύνεσις νέων, χαὶ γερόντων ἀσυνεσία” 
χρόνος γὰρ οὐ΄ διδάσκει φρόνησιν, ἀλλά φύσις xal 
ὀρθὴ δίαιτα. 

ΔΟΓΟΣ [1θ. 
Περὶ νέων παιδείᾳ καὶ συγέσει κοσµουµένω». 

Ὅ δὲ Ἰηαοῦς υἱοῦ Nau? νέος οὐκ ἑεκοοεύετο 
ἐκ τῆς σχηνῆς τοῦ paptuplov. 


Kal ye, νεώτερας ὑμῶν ὧν, οὐχ εἷἰμὶ ἀσυνετώτερος 
ὑμῶν. Νεώτερος µέν εἰμι τῷ χρόνῳ, ὑμεῖς δέ ἐστε 
πρεσθύτεροι» δι ἠσύχασα , φοθηθεὶς ἀναγγεῖλαι 
ὑμῖν τὴν ἑαυτοῦ ἐπιστήμην, Εἶπα δὲ, ὅτι οὐχ ὁ 
χρόνος ἐστὶν ὁ λαλῶν * Ev πολλοῖς δὲ ἔτεσιν οὐκ οἵ- 
δασι aoglav * ἀλλὰ πνεῦμά ἐστιν ἓν βροτοῖς, πνοὴ 


venia te prives. 

Philonis. Qui multum zvi in vita corporis con- 
triverint sine ulla virtute et probitate, eos longi 
temporis pueros appellare licet, ut qui nullis di- 


:sciplinis eruditi.sint. senectute dignis. 


Quousque tandem nos senes adhuc pueri eri- 


mus, corporibus quidem propter temporis longin- 


quitatem veteres, animis autem propter igaozationem 
οι hebetudinem admodum pueri ? | 
Plutarchi. Senex stultus, quemadmodum lacerna 
vetusta, nulli rei est aptus. 
Diogenes. Diogenes, anum comptam conspicatus , 
Si, inquit, ad vivos, falsa es; sin ad mortuos, ne 


€ cunctare. 


Philemonis. Reperiuntur aliquando juvenes saga- 
ces, et senes hebetes; tempus enim prudentiam 
non docet, sed natura et recta. institutio, 

SERMO XIX [a/. CLI]. 
De juvenibus eruditione et prudentia ornatis. 

Num. xxvii; Eccli. Σιν. Jesus, Nave filius, Juve- 
nig cum esset, non egrediebatur de testimonii ta- 
bernaculo. | 

Job xxxn. Etsi. vobis sum junior, non tamen 
hebetior. Junior sum tempore, vos autem seniores ; 
itaque me continui, veritus vobis explicare qu;e 
sciebam. lllud autem cogitabam, tempus non loqui 
solere, atque non in multis annis sciri sapientiam, 
sed esse spiritum in mortalibus, aspirationemque 


δὲ Παντοχράτορός ἐστιν ἡ διδάσκουσἁ µε. Οὐ γὰρ p) Omaipotentis esse qua me doceat; neque enim 


οἱ πολυχρόνιοί εἰσι σοφοὶ, Ὀὐδὲ οἱ γέροντες οἴδασι 
xplpa. 

Ἐν τίνι κατορθώσει νεώτερος τὴν ὁδὺν αὐτοῦ. 
Ἐν τῷ φυλάξασθαι τοὺς λόγους σου. 

Κόσμος νεανίαις σοφία. 

Εὐφραίνου, vsavloxs, àv ἡμέραις νεότητός σου, 
καὶ ἀγαθυνάτω σε ἡ καρδία aou * xat περιπάτει bv 
ὁδοὶς χαρδίας σου ἅμωμος, xal iv ὁράσει ὀφθαλ- 
μῶν σου’ xal γνῶθι ὅτι ἐπὶ πᾶσι τούτοις ἄξει σε ὁ 
θεὸς εἰς χρίσιν. 

Εἶπον οἱ πρεσθύτεροι πρὸς Δανιήλ’ Δεῦρο χάθισον 
ἐν µέσῳ ἡμῶν, xal ἀπάγγειλον ἡμῖν, ὅτι σοι ἔδω- 
x&v ὁ θεὸς τὸ πρεσθυτέριον. 

Τέχνον, iv νεότητί σου ἐπίλεξαι παιδείαν, xal 


longevi qui sunt, iidem sapientes sunt, nec senes 


. dijudicandí rationem norunt. 


Qua in re adolescentiores vite institutum emen- 
dabunt? Si tuis sermonibus parebunt. — | 

Adolescentium ornatus sapientia est. 

Solomon. Eccles, 1. Dum juvenis es, laetare, et 
animo tuo obsequere, instituta cordis tui. sine cu- 
jusque reprehensione, et qua viderint oculi tui, 
sequere. Sed illud scito fore, ut de his οιωπίρυφ 
Deus te in judicium vocet suum. 

Dan. xm, Dixerunt. seniores Danieli : Age, con 
side in medio nostrum, ac declara nobis quaniaam 
tibi senilem prudeatiam largitus sit Deu. 

Sirach vi. Fili, in xtate Juvenili collige eruditio- 


1000 


ANTONII MELISS £ 


nem, e& quasi arans et serens ad ean accede, il- Α ὡς ἀρντριῶν καὶ σπείρων πρόελθε avt] * καὶ àv 


liusque optimos fructus 156 exspectato. 

Fili, Sorem setatis tum tutum conservato. 

Ignatii ; Theophori (1). Samuel cum adhuc parvus 
esset, videns est vocatus ac in propbetarum nu- 
merum eooptatus. Daniel adhuc juvenis consenes 
quosdam judicio damnavit, eosque non seniores, 
sed perdite.libidinesos esse demonstravit. Jeremias 
cum juvenluli$ causa eam quam Deus ei tradebat, 
prophetandi provinciam recusaret, a Deo illa au- 
dit : Te juniorem 66956 ne dicito ; ad quoscunque 
enim te misero, proficisceris. Salomon autem ille 
sapiens cum duodecim baberet annos, magnam 
quastionem de ignoratione mulierum non agno- 
scentium suos liberos dijudicavit. David pro- 


phela simul et rex adolescemtulus adhuc a Sa- B 


muele ad futarum regnum ungitur. 

I Ρειτ. Juniores, subjecti estote senioribus. 

S. Basilii. Non enim state juvenis, sed qui animo 
imperfecto est junior dicitur. 

Theologi. Si quis juvenis est, adversus cupidita- 
tes et. perturbationes fortis sit, tantumque ex ipsa 
juventute capiet utilitatis, ut Juniorum perturba- 
tionibus non serviat, sed senilem predentiam in 
vigent] corpore exerceat, et id erit gratia digsum 
majore, quam qui in Olympiis coronantur. 

Optimum est juvenem ve] ante tempus tempe- 
yantem esse. 

Juvenis es, sta contra motus animi perturbatos ; 
cum baptismatis suxilio in Dei aciem fac adnu- 
mereris ; contra Goliath gere te fortiter ; assume mille 
aut decem millia : ad hunc modum fructum per- 
cipito juventa. 

Plutarchi, Plutarchus juvenes hortabatur ut. haec 
tria habere curarent : in animo temperantiam, in 
lingua silentium, in ore autem pudorem. 


SERMO XX |αἰ. CLII]. 


De juvenibus in imprudentia et ignoratione vitam de- | 


gantilibus. 

111 Reg. xn. Deliberavit Roboam cum adolescen- 
tulis zequalibus suis, qui cireumstabant illum ; Quid, 
inquit, mihi consulitis, ut respondeam huic populo, 
et illis qui hac oratione apud me utentur : Jugum 
quod pater tuus nobis imposuit, levius facito ? llli 
respondent : His verbis, inquiunt isti, populo re- 
spondebis : Parvitas mea lumbo patris mei crassior 
est ; et nunc pater meus gravi jugo vobis imperavit, 


ego gravius imponam vobis; paier meus flagellis 


vos castigavit , ego vos scorpionibus castigabo. 


Scholium. Audaci atque superbo consilio juve- 
num 159 dum paret Roboam, subjectos ad de- 
ficiendum et rebellandum przparavit. 

Prov. xxn. Stultitia appensa est cordi juvenum, 
virga autem et castigatio sunt procul ab eis. 

Eccle. n, Juventus οἱ iniquitas nihil aliud sunt 
quam vanitas. 


(1) lt. epist. ad Magnesianos. 


µενε τοὺς ἀγαθοὺς χαρποὺς αὐτῆς. 

Téxvov, ἀχμὴν ἡλιχίας σου συννήρησον ἀοφα)], 

."0 Σαμονὴλ, παιδάριον iv, ὁ βλέπων ἐχλήθη, xài 
τῷ χορῷ τῶν προφητῶν ἐγκατελέχθη. Aavdy vix, 
ὢν, ἔκρινεν ὁμογέροντάς τινας, δείνας ἑξώλεις oj 
τοὺς χαὶ οὗ πρεσδυτέρους εἶναι. Ἱερεμίας διὰ x 
νέον παραιτούμµενο; τὴν ἔγχειριζο ιένην αὐτῷ mpi 
τοῦ θεοῦ απροφητείαν, ἀχούει * « M3 λέγε, Nuu- 
póc εἰμι ' διότι πρὸς πάντας οὗς ἐὰν ἐξαποστε]ῶ 
σε, πορεύαῃ. » Σολομῶν δὲ Ó σοφὺς, δυοκαίδεχ: 
τυγχάνων ἑτῶν, συνΏχε τὸ μέγα τῆς ἀγνωσίας τῶν 
γυναιχῶν ἐπὶ τοῖς σφετέροις τέχνοις ζήτημα. Aast, 
ὁ προφήτης ὁμοῦ xal βασιλεὺς, µειράχιον χρίεται 
ὑπὸ Σαμου]λ εἰς βασιλέα. 


Νεώτεροι, ὑποτάγητε πρεσθντέροις. 

Οὐ γὰρ τὴν ἠλικέαν νέος, ἁλλ' ὁ τὴν joyly ἐπ. 
My, νεώτερος λέγεσαι. 

Νέος τίς ἐστι; xasà τῶν παθῶν ἀνδρινέσθω, καὶ 
τοσοῦτον ἀπολαυέτω τῆς νκεότητος, τὸ μὴ νεωτέρων 
παθεῖν, ἀλλὰ πρεσθυτικἠν «φρόνησιν ἓν ἐκρείῳ 
τῷ σώματι ἑξασχείτω, καὶ χάρις ἔστει «t vim 
πλέον ἣ ἐν Ὀλυμπίοις στεφανούμενοι. 


Κράτιστον τὸν νέον καὶ vob ὥρας σωφρονεῖν. 


Νέος εἶ; στῇθι κατὰ τῶν παθῶν. μετὰ τῆς οὐ 
βαπτίσματος συμμαχίας elc θεοῦ παράταξω ὁρι- 
pfÜn: ^ ἁρίστενσον κατὰ τοῦ Γολιάθ" λάδε τὰς 
χιλιάδας, ἃ τὲς µυριάδας. Οὕτω τῆς ἡλιχίας ἁπή- 
Àaucov, 

Πλούταρχος παρεχελεύετο τοῖς νέοις, vpla ταῦτα 
ἔχειν ' ἐπὶ μὲν τῆς γνώμης σωφρονεῖν, ἐπὶ δὲ εἲς 
γλώσσης σιγὴν, ἐπὶ δὲ τοῦ προσώπου albo. 

ΛΟΓΟΣ κ’. 
Περὶ νέων ἐν ἀφροσύνῃ καὶ ἁγνοίᾳ ζώντων, 
e 


Συνεδουλεύσατο 'Ῥοδοὰμ µετά τῶν παιδερίω 
τῶν ἑκτραφέντων μετ) αὐτοῦ, τῶν παρεστηχότων 
πρὸ προσώπου αὐτοῦ, ἐπεὶ «ἴπεν αὐτοῖς' TU opis 
ανμδονλεύετὲ µοι; καὶ ἀποχριθῶ τῷ Aa τούτ 
καὶ τοῖς λαλοῦσι πρός µε. Κοόφισον ἀπὺ τοῦ χλοοῦ, 
οὗ ἔδωχεν ὁ πατὴρ σου ig^ ἡμᾶς. Καὶ ἰἑλάλπεσ 
«ph; αὐτὸν λέγοντες' Τάδε λαλήσεις τῷ λαῷ τούτ' 
"B µικρότης µου παχυτέρα τῆς ὀσφύος τοῦ πατρό 
μού ἐστι ^. xal νῦν ὁ πατήρ µου ἑπέτασσεν ὑμῖν b 
Χλοιῷ βαρεῖ, κἀγὼ προσθήσω ἐπὶ «bv χλοιὺν ὑμῶν. 
'O πατήρ µου ἐπαίδευσεν ὑμᾶς àv µάστιξῳ xk 
παιδεύσω ὑμᾶς ἐν σχορπχίοις. 

Tí θρασείᾳ καὶ ὑπερηφάνῳ συµδουλίᾳ τῶν vir 
πειαθεῖς ᾿Ροθοὰμ, ἀφηνιάσαι ες βασιλεία; παρ 
Φχεύασε τοὺς ὑπηχόους,. 

Ἀνοίᾳ ἑξῆπται χαρδία νέου * ῥάδδος δὲ χαὶ vr 
δεία μαχρὰν &x* αὐτοῦ. 

ο Ἡ γεότης xai dj ἀνομίᾳ µαφαιότες. 











πουν - 


νι -αί Ὁ τε 


1061 LOCI COMMUNES, -- PARS IF. SERMO XXI. 1009 
Φύσει ἁῤῥώστημα τοῦτο νέοις, κουφότητι γνώμης A — S. Basilii. Juventutis naturale vitium hoe est, ut 


ἔχειν Ίδη, νοµίζουσι τὰ ἐλπισθέντα ὅταν γάρ ποτε 
ἠσνχίας λάδωσιν, ἣ ἑρημίας νυχτερινῆς, ἀναπλάτ- 
εουσιν ἑαυτοῖς φαντασίας ἀνυποστάτονς, τῇ εὐχολίᾳ 
τῆς γνώμης ἐπὶ πάντα φερόµενοι, ὑποτιθέμενοι 
περιφανείας βίου, vápouc λαμπροὺς, εὐπαιδείαν, 
γῆρας βαθὺ, τὰς παρὰ πάντων τιµάς ^ εἶτα µηδα- 
poU στῆναι τοῖς λογισμοῖς δυνάµενοι, ὑποφυσῶν- 
ται, xal ὑπὸ τῆς ἀνοίας ἀπολαύειν δοχοῦσι τῶν 
ἐλπισθέντων, ὡς ἤδη παρόντων, xal ἐν ποσὶ χειµέ- 
vtoy αὐτοῖς. ΄ 


Κοῦφον ἡ νεότης, xat εὐχίνητον πρὸς τὰ φαῦλα, 
ἐπιθυμίαι δυὀκάθεκτοι, ὀργαὶ θηριώδεις, προπέ- 
τειαι, ὄθρις, ὑπερηφανίαι, xal φυσιώσεις, αύντροφα 


propter levitatem consilii ea se habere jam arbi- 
trentur qux spe concupierun!; cum enim quies- 
cunt, aut noctu s80li sunt, fingunt sibi visa 
que nusquam sunt, facilitate ingenii per om- 
nia cogitationem circumferentes, splendidas sib 
vitx conditiones proponuni, magnificas nuptias, 
liberorum felicem procreationem, senectutem lon- 
gam, ac honores sibi ab omnibus deferendos : 
deinde cum nusquam cogitatione consistere pos- 
sint , inflantur, ac prz stultitia speratis se frui pu- 
tant, tanquam presentibus et ante pedes positis, 
Juventus est levis et ad improbitatem proclivis ; 
cupiditas effrenata, belluarum ira, temeritas, inju- 
ria, superbia , et inflationes, magnique spiritus, 


τῇ νεότητι πάθη, φθόνοι πρὸς τὸ ὑπερέχον, ὑποψίαι p eongenita οἱ coslita mala juventutis hzc sunt : 


πρὸς τὸ οἰχεῖον * µυρίων xaxov ἑαμὸς σὐνέζευχται 
cf) νεότητι * ὧν πάντων ἀνάγχη ἁπολαύειν τοὺς ἁρ- 
χοµένους, διότι τὰ τῶν ἀρχόντων xaxà συμςορὰ 
τοῖς ἀρχομένοις γίνεται. 


invidiz adversus rem excellentem , suspiciones de 
familiaribus. Denique malorum tanquam examen 
juventuti connexum et copulatum est, quorum om- 
nium Írucetum necesse est in subjectos redundare , 


eropierea quod magistratoum vitia subjectis importent calamitatem. 


Εὐρίπιστον ἡ νεότης, xaX ῥᾳδίως ταῖς κεναῖς τῶν 
ἑλπίδων µετεωριξόμενον, El δὲ xal ἑξουσίας ὑπερ. 
Jh προσείη, μείζων μὲν ἡ χουφότης, εἰς μείζονα 
δὲ ἄνοιαν xal πτῶσιν, ὡς τὰ πολλὰ προχωρεῖ. 

Εὐρίπιστος 1| νεότης, καὶ πρὸς χαχίαν ὀξύῤῥο- 


" To,  διαφόροις γὰρ παθηµάτων περιχλύζεται χύ- 


paci, Δεῖται τοίνυν τοῦ ποδηγοῦντος, καὶ πρὸς τοὺς 
λιμένας διευθύνοντος. 

Τ{ σαρχὸς εὐπαθούσης xai νεότητος περιφεροµέ- 
νῆς ἀφρονέστερον ; 


Νεότης βράσµατα χρόνον. 

Πρὺς θυμὸν xai πρὸς ἐπιθυμίας εὔεμπεωτος 
μᾶλλόν ἐστιν ὁ νέος’ διὸ xal πλείονος δεῖται τῆς 
φυλαχῆς, σφοδροτέρου του χαλινοῦ, ἀσφαλεστέρου 
τοῦ τοιχίου xal τοῦ χωλύµατος. 

Ἡ πολιὰ τότε ἐστὶν αἰδέσιμος, ὅταν τὰ τῆς Ίπο- 
λιᾶ- πράττῃ’ ὅταν δὲ νεωτερίζῃ τὰ τῶν νέων, κατα- 
γελαστοτέρα ἔσται. 


Ἐπὶ παντὸς ὡς ἐπὶ πολὺ πράγµατος ἐπισφαλὴς 
σύμθουλος fj νεότης, xal οὐχ ἄν τις εὗροι Χατορ- 
θωθέν τι ῥᾳδίως τῶν σπευδῆς ἁξίων, ᾧ μὴ xal 


Juventute nibil mobilias, et facile vana spe eff»r- 
tur : quod si potestatem summam) adipiscatur, 
tum levitas major fit, tum in majorem stuliitiam 
el ruinam fere progreditur. 

Mobilissima juventus, et ad vitia propensa ; di- 
versis enim perturbaiionum fluctibus agitatur. Eget 
igitur ductore, qui ad portum recta deducat. 


Theologi. Quid insipientius corpore bene consti- 
tuto ac deliciis affluente ? aut juventute errante et 
nullis certis sedibus consistente ? 

Juventus temporis est cxstus. 

S. Chrysost. lra et cupiditatibus facilius juvenes 
ducuntur et vincuntur : quare majorem quamdam 
custodiam requirunt, ac frenum durius, parietes et 
claustra tutiora. ’ 

Cani tum demum venerabiles exsistunt cum quoa 
canis digna sunt, fiunt : cum autem juveniliter se 
gerunt senes, majore risu quam juvenes digui 
erunt. 

Greg..Nyss. In omni fere negotio periculosa sunt 
160 adolescentium consilia, nec facile reperias 
qui aliquid recte gesserin! rerum inagnarum, qui- 


πολιὰ συµπαρελήφθη πρὸς xowewviav τοῦ σχέµ- D bus cani non fuerint ad considerationis commu- 


ματος. 
Νεότης μετ) ἐξουσίας αὐτοχρατοῦς ὁρμαϊῖς ἆχα- 
θέχτοις χρωµένη, xaxbv δύσμαχον γίνεται. 


Νεότης πονεῖν οὐχ ἑθέλουσα, πρὸς τὸ γῆρας xa- 

χκοπραγε]. 
ΛΟΓΟΣ KA'. 
Περὶ δεσποτῶν χρηστῶν. 

El ἐφαύλισα xplpa θεράποντός µου f| θεραπαίΐνης 
χρινοµένων αὐτῶν παρ) ἐμοί' πότερον οὐχ 6; ἐγὼ 
ἐγενόμην ἓν γαστρὶ, xal ἐχεῖνοι γεγόνασιν; Γεγό- 
ναµεν δὲ ἐν τῇ αὐτῇ χοιλίᾳ. El δὲ καὶ πολλάκις εἷ- 
πον αἱ θεράπαιναἰ µου * Τίς ἂν δφη ἡμῖν τῶν σαρ- 
xv αὐτοῦ ἐμπλησθῆναι; λίαν µου χρηστοῦ αὐταῖς 
ὄντος. : 


nionem adhibiti. 

Philonis. Juvcnis summam potestatem adeptus, 
cupiditatibus utens effrenatis, malum it inexpu- 
gnabile. 

Juvenis laborem recusans in senectute miser et 
calamitosus est. 

SERMO XXI [al. CXVI]. 
De bonis et benignis dominis. 

Job xxxi. Si perverti judicium servi aut serve , 
cum apud me litigarent, an non ut ego in utero fui, 
sic illi fuerunt ? Fuimus autem ig eodem utero, Sin 
autem sxpe etiam dixerunt ancille mez ; Quis det: 
nobis ut carnibus ejus expleaimur ? cum illis valde 
essem commodus eti clemens. 


1065 


ANTONIT MELISSJ/E 


104 


Salomon. Vir bonus jumentorum suorum vitam À Δίχαιο; οἰχτείρει ψυχὰς xvn viv αὐτοῦ. 


miseratur. 
Ne curiese queras omnia quz ab illis dicuntur : 
ne servum tuum audiastibi male precantem. 


Eccli. xx1. Si est tibi verna, tanquam alter ipse 
sit, quia sanguine comparasti eum. Si tibi verna erit, 
eum diligito : si est tibi utilis et frugi, utere eo 
tanquam fratre ; quia anima tua illius opera egebit. 

Coloss. 1n. Eadem, domini, illis facitote, positis 
minis, quod intelligatia Dominum vestrum et illo- 
rum in calo esse. 

Ephes. vi. Justos et. quabiles prabete vos, do- 
mini, servis vestris, nen ignorantes vos etiam Domi- 
num habere in colo. 

Theologi, Omnibus mansuetus esto, si fleri po- 
test; multo magis autem proximis. 

Philonis. Servis male institutis et insipientibus 
utilis est dominus formidoloaus ; nam illius indigna- 
tiones dum metuunt, vel inviti metu corriguntur. ' 

Qui dicuntur domini opinione tantum , non jure 
tales noniinaptur. | 

Nullus ex procreatis vere dominus est, etiamsi 
imperium suum in omnes terras ultimas pro- 
tenderit, sed solus est non falso dux et Dominus qui 
generatus non est. 

SERMO XXII [a/. CXVII.] 
De improbis dominis. 
Exod. xxi. Si quis percusserit oculum servi 


Ei; πάντας τοὺς λόγους οὓς λαλῄσουσι, μὴ θῆς 
καρδίαν σου, ὅπως μὴ ἀχούσῃς τοῦ δούλου 6ου χατ- 
αρωµένου σε. 

Ei ἔστισοι οἰχέτης, ἕστω ὡς ab, ὅτι αἷματι ἐχτήσω 
αὐτέν. El ἔστι αοι οἰχέτης, ἀγάπησον αὐτόν ' xa εἰ 
ἔστι σοι χρήσιμος, ἄγε αὐτὸν ὡς ἀδελφόν΄ ὅτι ἡ 
Φυχἠ σου ἐπιδεήσει αὐτῷ, 

Οἱ κύριοι, τὰ αὐτὰ ποιεῖτε πρὸς αὐτοὺς, ἀνιέντες 
«ἣν ἀπειλὴν, εἰδότες ὅτι xo ὑμῶν xal αὐτῶν Ki- 
ριός ἐστι £v οὐρανῷ. 

Οἱ χύριοι, «b δίχαιον xai τὴν ἱσότητα τοῖς ῥούλοις 
παρέχετε, εἰδότες ὅτι xal ὑμεῖς Κύριον ἔχετε ἐν 
οὑὐρανῷ. 

Πᾶσι μὲν ἴσθι χρηστὸς, 
tole ἔγγιστα. 

Καὶ ἀναγώγοις xal ἄφροσιν οἰχέταις φοθερὸς ὰ- 
σπότης ὠφέλιμος. Τὰς γὰρ ἑπαναστάσεις αὐτοῦ δι- 
διότες, ἄχοντες φόδῳ νουθετοῦνται. 

Οἱ λεγόμενοι δεσπόταιδόδῃ µόνον, οὗ πρὸς ἀλήθειαν 
ονομάζονται. 

drin γεννητὸς πρὸς ἀλήθειαν οὐδεῖς, xb ἐπὶ 
περάτων εἰς πέρατα τὴν ἡγεμονίαν ἀνάψηται μή» 
yog δὲ ὁ ἀγέννητος ἀφευδῶς ἡγεμών. 


εἰ τοῦτο αθένος * πλείω 


ΛΟΓΟΣ KP'. 
Περὶ δεσποτῶν μοχθηρῶν. - 
Ἐάν τις πατάξη τὸν ὀφθαλμὸν τοῦ οἰχέτου αὐτοῦ, 


tui aut serv:ze, atque etiam exczecaverit, pro oculo eos € f| τὸν ὀφθαλμὸν τῆς θεραπαίνης αὐτοῦ, καὶ ἔχτυ 


manumittet; sIn autem dentem excusserit vel servo 
vel serve, pro dentibus eos libertate donabit. 


Si quis servum aut servam suam virga percusse- 
rit, et sub manibus illius moriatur, multa multa- 
bitur. Quod si supervixerit unum aut duos dies, 
non multabitur ; pecunia enim illius est. 


16] Salomo». n. Qui non diligenter obit fa- 
miliam suam, pro hzreditate ventos possidebit. 

Eccli. . Ne sís ut leo in domo tus, nec mo- 
rosus in servos tuos, et subjectos tibi ne deprimito. 


S. Basilii. Si mole servum tuum tractaris, isque 
te relicto aufugerit, qua via quzres illum ? 

Quem pater inique 1n'servitutem redegit, ac 
servum tibi reliquit, dona eum libertate, et illi?le- 
viorem feceris puenam, et tibi veram paraveris li- 
bertatem. 

" SERMO XXIII (ai. CX Vili]. 
De (rugi servis. 

Salomon. Iram viri prudens servus mitigat. 

Servus intelligentia preditus dominis insipienti- 
bus dominabitur. 

Servi sapientis prospere erunt actiones οἱ insti- 
tuta ejus recta. | 

Sapiens jucundus domino servus. 


φλώσῃ, ἑλευθέρους ἑξαποστελεῖ αὐτοὺς ἀνὶ τοῦ 
ὀφθαλμοῦ αὐτῶν. Ἐὰν δὲ τὸν ὀδόντα τοῦ οἰχέτου. 
αὐτοῦ, ἢ τὸν ὁδόντα τῆς θεραπαινίδος aco bod 
ἐλευθέρους ἑξαποστελεῖ αὐτοὺς ἀντὶ τοῦ ὀδόντον 
αὐτῶν. 

*Eáy τις πατάξῃ τὸν παῖδα αὑτοῦ 7 τὴν παιδίσχην 
αὐτοῦ bv ῥά6δῳ, χαὶ ἀποθάνῃ ὑπὸ τὰ» χεῖρας αὖ- 
τοῦ. δίκην ἐχδικηθήσεται ἐὰν δὲ διαδιώσῃ ἡμέρον 
μίαν fj δύο, οὐχ ἑχδικηθήσεται. Τὸ γὰρ ἀργύριον 2 
τοῦ ἐστιν. 

*0 μὴ συμπεριφερόµενος τῷ ἑαυτοῦ obup κληρν” 
νομήσει ἀνέμους. | 

M ἴσθι à; λέων Ev τῇ οἰχίᾳ σου, xa φαντασιοχί- 
πῶν ἓν τοῖς οἰχέταις σου, xal ταπεινῶν τοὺς ὑλοχε' 

D olov σου. 
Ἐὰν καχώσῃς τὸν παϊδά σον, 
* ἐν ποίᾳ ὁδῷ ζητήσεις αὐτόν; 

ἸΑδίκους [f. ἀδίκως] καταδουλωόάµενος ὁ acil 
ἀφῆχέ σοι δοῦλον, δὺς αὑτῷ τὴν ἐλευθερίαν, xxt 
xougor!paw ποιήσεις τὴν βάσανον, καὶ G&0Uty s 
ἀληθινὴν ἐλευθερίαν παρασκευάσει;. 

AOT OZ KT'. 
Περὶ δού.Ίων χρηστῶ». 
θυµον ἀνδρὸ; πραῦνει θεράπων φρόνιµος.͵ 
Οἰχέτης νοῄμων κρατήσει δεσποτῶν ἀφρύνων 


καὶ ἀπάρας às 


Οἰκέτου σοφοῦ εὔοδοι ἔσονται πράξεις, καὶ X2 


ευθυνθῄσοντα: αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ. 
Οἰκέτης σοφὸς ἡδὺς δεσπότῃ. 











1005 
Οἰκέται σοφοὶ ἰδίους δεσπότας δανείσουσιν. 
Γλυκὺς ὁ ὕπνος τοῦ δούλου, εἴτε ὀλίγον, εἴτε xal 

πρλὺ φάγετας. 

Mt χαχώσῃς οἰχέτην ἑργαζόμενον àv ἀληθείᾳ. 


Οἰκέτην συνετὸν ἀγαπάτω σου d$ φνχὴ, xal μὴ 
στερἠσῃς αὐτὸν ἐλευθερίας. 

* Oixéxq συνετῷ ἐλεύθεροι ὑπουργήσουσιν. 

Ol δοῦλοι, ἀγα πᾶτε τοὺς χατὰ σάρχο χυρίους ὑμῶν, 
μετὰ φόδου καὶ τρόµου, kv ἁπλότητι χαρδἰας ὑμῶν, 
φοθούμενοι «bv Κύριον, καὶ μὴ χατ ὀφθαλμοδου- 
λείαν, ὡς ἀνθρωπάρεσχοι, ἀλλ) ὡς δοῦλοι Χριστοῦ, 
ποιοῦντες τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ ix ψυχῆς, μετ εὖ- 
νοίας, δουλεύοντες τῷ Κυρίῳ χαὶ oüx ἀνθρώποις, 
εἰδότες ὅτι ἕχαστος ὃ ποιήσει ἀγάθὸν, τοῦτο xo- 
μιεῖται παρὰ Κυρίου, εἴτε δοῦλος, εἴτε ἐλεύθερος. 


Οἱ δοῦλοι, ὑπαχούετε τοῖς κατὰ σάρχα χυρίοις, p 
ἐν ὀφθαλμοδουλείαις, ὡς ἀνθρωπάρεσχοι, ἀλλ᾽ bv 
ἁπλότητι χαρδίας, φοδούμενοι τὸν Κύριον» καὶ ὃ ἐὰν 
ποιητε, ix φυχῆς ἐργάζεσθε, ὡς τῷ Κυρίῳ xat οὐκ 
ἀνθρώποις, εἰδότες ὅτι παρὰ Κυρίου λήφεσθε τὴν 
ἀντίδοσιν τῆς χληρονοµίας ὑμῶν. 


Οἱ olxísat, ὑποτασσόμενοι ἓν πἀντὶ φόδῳ τοῖς 
δεσπόταις, οὗ µόνον τοῖς ἀγαθοῖς xal ἐπιειχέσιν, 
ἀλλὰ xai τοῖς σχολιοῖς. Τοῦτο γὰρ χάρις παρὰ θεῷ, 
εἰ διὰ συνείδησιν ὀγαθὴν ὑποφέρει τις λύπας πά- 
σχων ἀδίχως. Ποῖον γὰρ χλέος, οἱ ἁμαρτάνοντες 
καὶ κολαφιζόμενοι, ὑπομένετε ; 
πριοῦντες χαὶ πάσχοντες, ὑπομένετα, τοῦτο χάρις 
παρὰ θεῷ. 

Οἱ δοῦλοι μῇ ἐράτωσαν ἀπὸ τοῦ κοινοῦ ἐλευθεροῦ- 
σθαι ' ἀλλ' εἰς δόξαν Θεοῦ πλέον δουλευέτωσαν, "να 
κρείττονος ἐλευθερίας ἀπὸ Θεου τύχωσιν. 

Οἱ δὲ οἰχέται, χαὶ μάλιστα οἱ Θεοῦ, 

Mi φευγέτωσαν εὐνοεῖν τοῖς δεσπόταις. 


Ελεύθερον καὶ δοῦλον ὁ τρόπο; γράφει. 
Καὶ Χριστὸς ὤφθη δοῦλος, ἀλλ᾽ ἠλευθέρου. 


Τλυχκεῖα δούλων ἀχοαῖς δεσποτικῶν θαυμάτων 
διῄγησις. 


LOCI COMMUNES. -— PARS II. SERMO XXIV. 
ο Servi sapientes dominos suos utiles sibi reddunt, 


'AX)' οἱ ἀγαθο- σ 


1066 


Dulcis somnus servi est, sive parum, sive multum 
cibi sumpserit. 

Eccli. xxxus. Servum' sincere opus facientem ne - 
male tractato. 

Prudentem servum ex auimo diligito, nec eum 
libertate fraudato. 

Sagaci servo liberi ministrabnnt. 

Ephes. v1. Servi, dominos vestros secundum car- 
nem diligite, metuentes Dominum cum timore et 
tremore in cordis vestri simplicitate ; non quidem, 
ut qui tantum serviunt oculis domini, ut hominibus 
placeatis, sed αἱ Christi servi facientes volünta- 
tem Dei ex anima, cum benevolentia Domino, et 
non hominibus servientes ; scientes quod quisque 


B boni fecerit, id- a Domino eum reportaturum, sive 


servus sit, sive liber. 

Servi, obedite dominis vestris secundam carnem, 
non illis ad oculum servientes, quasi qui homini- 
bus velitis placere, sed simpliel corde Domiuum me: 
tuentes : et quidquid feceritis, id ex animo facien- 
dum suscipite, tanquam Domino et non hominibus : 
illud non ignorantes fore, ot a Domino recipiatis 
remunerationem fizreditatig vestras. 

I Petr, n. Servi, subjecti estote in omni tí- 
more dominis vestris, non solum bonis et clemen- 
tibus, sed etiam importunis ; loc enim gratum est 
Domino, si quis bona conscientia molestias et dolo- 
res patiatur ímmerito. Quid enim habet ea res 
glorix, si propter peccata colaphis cesi patimini ? 
Sed si lioneste et sancte viventes patimini εἰ suf- 
fertis, hoc demam Deo est gratum. 

Ignatii. Servi non quxrant mundanam libertatem, 
sed pouus in. 164 Dei gloriam serviant, ut melío" 
rem a Domino consequantur libertatem. 

Cum omnes, tum maxime Dei servi 
Elaborare debent ut Dowini benevolentiam 
[consectentür. 
Liberum et servum mores ostendunt, 
Etenim Christus visus est servus, sed liberos 
- nos fecit. 
(Theologi) 

S. Chrysost. Jucundum est auribus servorum, 

$i quid admirabile de dominis narretur. 


Μέγιστον ἐγχώμιον οἰχέτου μηδενὸς ὧν ἂν προσ- D — Philonis. Maximum est servi encomium — nihil 


τάξει ὁ οἰκοδεσπότης, ὁλιγωρεῖν, ἀόχνως δὲ καὶ φι- 
λοπόνως ὑπὲρ δύναμιν πάντα σπουδάζειν αἰσίῳ γνώ- 
pg κατορθοῦν, 


ΛΟΓΟΣ KA. 


Περὶ 9o9Ao* μοχθηρῶν. 

Ἴδοῦσα "Avap ὅτι ἓν γαστρὶ ἔχει, ἠτιμάσθη f) χυ- 
pla αὐτῆς ἑνώπιον αὐτῆς, Εἶπε δὲ Σάῤῥα πρὸς 
"A6paáp * ᾿λδικοῦμαι ἐκ σοῦ. Ἐγὼ δέδωχα «hv 
πα.δίσκην µου el; «by χόλπον σου * ἱδοῦσα δὲ ὅτι Ev 
γαστρὶ ἔχει, Ἠτιμάσθην ἑναντίον αὑτῃῆς. Κρινεῖ ὁ 
O:^; ἀνὰ μέσον ἐμοῦ χαὶ σοῦ. Εἶπε δὲ αὐτῇ ᾿Λόραάμ" 
Ἰδοῦ ἡ παιδίσχη σου ἓν ταῖς γεραί σου. Χρῶ αὑτῇ, 


PaTROL. Gn, CXXXVI. 


eorum qua prescripserit ei dominus contemnere, 
sed impigre et industrie supra vires diligenter om- 
nia curare, ui bono consilio absolvat, et recte 
auministset. 


SERM. XXIV (al. CXIX]. 
. De servis improbis. 


Gen. xvi. Cum vidisset Agar se preguantem esse, 
probris affecit dominam suam, ac prz se contem- 
psit, Sara autem apud Abrahamum queritur sic : 
Injuria affleior abs te. Ego hanc puellam in sinum 
tuum collocavi; a1 postquam se pryegnantem esse 
vidit, probrosa illi visa sum. Judicet Deus inter me 
et te. Abrahamus autem : Ancilla, inquit, sub tua 

Já 





1001 


ANTONII MELISS/E 


mapu est, traeta eam ut tibi videbitar. Sara male Α ὡς ἄν σοι ἀρεστὺν fj. Καὶ ἑκάκωσεν αὐτὴν Σάβῥα. 


capit traciare, ita ut aufugerit a conspectu ejus. 

Prov. xxix. Servus durus et pertinax verbis non 
erudietur ; nam-etei intelligat, non tamen obedlet. 

Non conveniunt insipienti delicim ; et si. servus 
magistratu fungatur, injuriose potestate utejur. 

Pros, xxv:, Flagellum equo, stimulus asino » 
virga servo'insipiepti. 

Eccli. xxxn. Pabula, virga, et onera asinum de- 
cent : servum autem, panis, castigatio, et opus. 

Cura ut servus opus faciat, et requiem invenies : si 
remiseris manum illi, queeret libertatem, 

Servoimprobo ne veretor latus ad sanguinem tua- 
dere. 

jugum et lorum cervicem [duram] iuflectent, ser- 
«vum autem malignum tormenta et questiones. Ad opus 
faciendum compellito, ne flat desidiosus et igna- 
vus : που] enim vitia docuitotium. In ea ergo operi 
applicate eum, qua illi conveniunt : quod si non 
pareat, graviores injice illi compedes. 

Theologi. Mall enim servi est dominum arridentem 

[colere, 

Objurgantem autem et castigantem malam putare. 

lllud est proprium malorum servorum ut heros 
suos rejiciant, et dominis resistant, et liberos con- 
servos reddent. 

Philonis. Nemo tam insanit, quam qui, servus 163 
cum sit, domino adversatur. 

Hermog. Natura enim servi dominorum sunt 
inimici. 


SERMO XXV [al. LXI]. 
De probis creditoribus. 


KEszod. xxn. Si pecuniam mutuaveris fratri tuo 
pauperi,' qui apud te versatur, eum neque urgebis, 
neque usuram ab eo exiges. 

Levit. xxv. Tecum vivet fratrer tuus, nec ei dabis 
pecuniam tuam ad usuram, nec ut plus recipias 
dabis ei de alimentis tuis. 

Deut. xxin. Mutuum dato proximo tuo, quantum 
ei opus est, nec gravate aut cum animi moerore 
dabis; nam ob istam causam fortunabit tibi Deus 
omnia opera tua. 

Non feneraberis fratri tuo cibaria, aut aliud 
quidquam, quod fratri tuo mutuaveris. 


Job xxxi. Svngrapham quam habebam contra 
quempiam humeris circumdatam tanquam coronam 
legebam, et eam a me fractam reddidi, nihil acci- 
piens a debitore meo. 

Psal. xiv. Argentum nen dedit fonori, et mu- 
nera contra innocentes non aceepit : qui haec exer- 
οεί, non conquassabitur ullo tempore. 

Vir bonus est is qui miseretur εἰ commodat, 
disponit sermenes suos in judicio. 

Justus miseretur et commodat. 

Solomon. Creditorem simul et debitorem con- 
corde viventes inspicit Dominus. 


καὶ ἁπέδρα ἀπὸ προσώπου αὐτῆς. 

Λόγοις οὗ παιδευθῄσεται οἰχέτης σχληρός. Ἐὰν 
γὰρ xa νοήσῃ, ἀλλ οὐχ ὑπαχούσεται. 

Οὐ συμφέρει ἄφρονι τρυφή’ xal ἐὰν οἰχέτης ἄρξη, 
μεθ ὕόρεως δυναατεύει. 

Μάσιιξ ἵππῳ, xal χέντρον ὄνῳ, ῥάδδος δὲ οἰχέτῃ 
ἄφρονι. 

Χορτιάσματα καὶ ῥάδδος xaX φορτία bwp* ἄριος δὲ 
xai παιδεία xal ἔργον οἰχέτῃ. 

Ἔργασαι ἐν παιδὶ, xal εὑρήσεις ἀνάπαυσιν . ἄνες 
χεῖρα αὐτῷ, χαὶ ζητήσει ἐλευθερίαν. 

Οἰκέτῃ πονηρῷ μὴ αἰσχυνθῆς πλενρὰν αἰμάξαι. 


Zuyb; καὶ μὰς εράχηλον χἀάμφουσιν, οἰπέτιν 
χακοῦργον στρέθλαι xal βάσανοι. Ἔμδαλε αὐτιν 
€; ἑργασίαν, ἵνα μὴ ἀργῇ' πολλὶν yàp χαχίαν 
ἑδίδαξεν ἡ ἁργία. Εἰς ἔργα κατάστησον αὐτὸν ὥς 
πρέπει αὐτῷ xal ἐὰν μὴ πειθαρχῇ, βάρυνον τὰς 
πέδας αὐτοῦ. 

Δούλου καχοῦ γὰρ προσγελῶντα μὲν σέδειν - 


T^v δεσπότην πλήττοντα δ' ἡγεῖσθαι χαχόν. 

Δούλων ὑπάρχει χαχῶν ἀθετεῖν δεσποτείαν, καὶ 
ἑπανίστασθαι πνριότητι, xal ὁμόδουλον ἑαυτοῖς ποιεῖ- 
σθαι τὸ ἐλεύθερον. 

Οὐδεὶς οὕτω µέμηνεν, ὡς δοῦλος ὢν ἐναντιοῦσθαε 
δεσπότῃ. 

Φύσει γὰρ ἐχθρὸν τὸ δοῦλον τοῖς δεσπόταις.. 


ΛΟΓΟΣ ΚΕ’. 
Περὶ δαγνειστῶν χρηστῶὼγ. 

Ἐὰν ἀργύριον ἑχδανείαις τῷ ἁδελφῷ σου τῷ 
πένητι τῷ παρὰ col, οὐχ ἔσῃ αὐτῷ χατεπείγων, οὐχ 
ἐπιθήσεις ἐπ᾽ αὐτῷ τόχον. 

Ζῄσεται 6 ἁδελφός σου μετὰ σοῦ. Τὸ ἀργύριόν σου 
οὗ δώσεις αὑτῷ ἐπὶ τόχῳφ, xal ἐπὶ πλεονασμῷ o) 
δώσεις αὐτῷ τὰ βρώματά σου. 

Δάνειον δανιεῖς τῷ πλησίον σου, ὅσου ἐπιδέεται : 
xai οὗ λυπηθήσῃ τῇ χαρδίᾳ σου διδόντος σου αὐτῷ * 
ὅτι διὰ ιτὸ ῥῆμα τοῦτο εὐλογῆσει σε Κύριος 6 θεός 
σου ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου. 

Ὁὐκ ἐκτοχιεῖς τῷ ἁδελφῷ σου τόχον βρωµάτων, 
καὶ τόχον παντὸς πράγματος, οὗ ἐὰν ἐχδανιῆς τῷ 
ἁδελφῷ σου, 

Συγγραφὴν ἣν εἶχον κατά τινος, ἐπ ὤμοις περι- 
θέµενος, ὡς στέφανον ἀνεγίνωσκον, xai ῥήξας αὖ- 
τὴν ἀπέδωχα, μηδὲν παραλαδὼν παρὰ χρεωφειλέ- 
του µου. 

Τὸ ἀρτύριον αὐτοῦ οὐκ ἔδωκεν ἐπὶ τόχῳ, χαὶ 
δῶρα ἐπ ἀθώοις οὖκ ἔλαδεν. Ὁ ποιῶν ταῦτα o) 
σαλευθήῄσεται εἰς τὸν αἰῶνα. 

Χρηστὸὺς àvhp à οἰκτείρων χαὶ πιχρῶν ΄ οἶκονο» 
µήσει τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐν χρίσει. 

Δίχαιος οἰχτείρει xai χιχρᾷ. 

Δανειατοῦ xal χρεωφειλέτου ἀλλήλοις συνελθόν" 
των, ἐπισχοπὴν ἀμφοτέρων ποιεῖται Κύριο». 


1069 


LOCI COMMUNES. — PARS IT. SERMO XXVI. 


1070 


[ὉΌστις] ἐνεχυρασμὸν ogrDoveo; ἁοδώδει, xaX À — Ezech. vni, xvin. Qui debitoris pignus reddiderit, 


*4b ἀργύριον αὐτοῦ ἐπὶ τόχῳ οὗ δώσει, x3V πλεο- 
νασρὸν οὗ λήψεται , δίχαιος οὗτὸς ἐστι, ζωῇ Cfjo:- 
καὶ, λέγει Κύριος. 

Ὁ ποιῶν ἔλεος δανιεῖ τῷ πλησίὀν * καὶ ὃ ἐπισχύων 
τῇ χειρὶ αὐτοῦ τηρεῖ ἐντολάς. 


Τῷ αἱτοῦντί σε δίδου, χαὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ coU 
δανείσασθαι μὴ] ἀποστραφῆς. 

Ἐὰν δανείζητε παρ ὧν ἐλπίζετε ἀπυλαδεῖν, ποία 
ὑμῖν χάρις ἐστί; xal γὰρ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς 
ὀάνείζῦνσιν, ἵνα ἁπολάδωσι τὰ ἴσα. Πλὴν ἀγαπᾶτε 
τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, xal ἀγαθοποιεῖτε, καὶ δανείζετε , 
μηδὲν ἀκελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μιδθὸς ὁμῶν πολὺς 
ἓν ταῖς οὐρανοῖς. 


Mte τὸν θέλοντα δανείαασθαι ἁποστραφῆς, xal B 


τὸ ἀργύρ:όν σου οὗ δώσεις ἐπὶ τόχῳ ^ ἵνα ix α- 
λαιᾶς xai Νέας Διαθήχης τὰ δυμφέροντα διδαχθῆς, 
μετὰ ἀγαθῖς ἑλπίδος πρὸς rbv ἀπίῃς, Exet τοὺς τό- 
κους τῶν ἀγαθῶν ἔρνων ἀποληφόμενος. - 

El βούλει τὸν Χριστὸν ἔχειν φίλον διηνεκῶς, πολ- 
αῶν αὐτὸν κατάστὴσον χρεώστην. 0νδὲ γὰρ οὕτω yal- 
οει δανειστὴς ὀφειλέτας ἔχων ' xal olg μὲν μηδὲ» 
ὀφείλει, τούτους xal ἀποφεύγει' olg δὲ ὀφείλει, οού- 
τοις xal ἐπιτρέχει. 

ΑΟΓΟὖΣ κς’. 
Περὶ δανειστῶν μοχθηρῶγν. 

Πρίπεχε σεαυτῷ, μὴ γένηται ῥῆμα κρυπτὺν ἀνό- 
pp ἐν τῇ χαρδίᾳ σου, Xéyov * Ἐγγίτει τὸ ἔτος τὸ 
ἕβδομον τῆς ἀφέσεως. Kal πονηρεύσεται ὁ ὀφθαλ- 
µός σου τῷ ἁδελφῷ σου τῷ ἐπιδεομένῳ, xal οὗ δῷς 
αὑτῷ, xai βοῄσεται χατὰ coU πρὺς Κύριον, xal 
ἔσται σοι ἁμαρτία µεγάλη. 

Πλοῦτος ἀλίχως συναγόµενος ἐξεμηθήσεται. 

Πληθύνων τὸν πλοῦτον αὐτοῦ μετὰ τόχων καὶ 
πλεονασμῶν, τῷ ἑλεοῦντι πτωχοὺς συνάχει αὐτόν. 


Ὕπαρξις ἐπισπουδαζομένη μετὰ ἀνομίας ἑλάσ- 
όων γίνεται. 

Δόσις ἄφρονος οὗ λυσιτελήσει σοι λαδέντι. Οἱ γὰρ 
ὁ ϱθαλμοὶ αὐτοῦ &v0* ἑνὸς εἷς τὸ λαθεῖν πολλά * ὀλίγα 
δώτει, xal πολλὰ ὀνειδίσει, καὶ ἀνοίξει τὸ στόµα 
αὐτοῦ ὡς χἠρυξ. Σέµερον δανιεῖ, χαὶ αΌριον ἀπαι- 
τεῖ. Μισητὸς Κυρίῳ xal ἀνθρώποὶς ὁ τοιοῦτος. 


Ἐξελθὼν δὲ 6 δοῦλος ἐχεῖνος, εὗρὲν ἕνα τῶν συν- 
δούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὑτῷ Exaxbv δηνάρια * καὶ 
χκρατήσας αὐτὸν, ἔπνιγχε λέγων *. ᾽Απόδος 6 τι ὀφεί- 
λεις, xaX τὰ ἑξῆς. 

Ἐὰν χρεωφειλέτην λάδῃς προσπίπτοντα, πᾶσαν 
συγγραφὴν ἆδ.κον διάσπασον ' Μνήσθητι τῶν pv- 
ρίων ταλάντων, ὧν σοι Χριστὸς ἑδωρήσατο, καὶ μὴ 
Υένῃ πράκτωρ πικρὸς τοῦ ἑλάστονος χρέους. 

Tt ὄντι ὑπερθολὴν ἀπανθρωπίας ἔχει τὸν μὲν tov 
ἃ ἀγκαίων ἑνδεῶς ἔχοντα ζητεῖν εἰς παραμυθίαν 
ουν βίου, tiv δὲ μὴ ἀρκεῖσθαι τῷ χεφαλαίῳ, ἀλλ' 
ἔπινοει, ἐχ τῶν συμφορῶν τοῦ πένητος προσύδους 
ἑαυτῷ xà εὐπορίας Γροσάχειν. ' 

(1) Ιά est, novarum tabularum, 


et argentum suum feuori non dederit, nihilque 
ultra sortem recepcrit, is vir bonus est, ait Do- 
minus, et quam diutissime vivet. 

Eccli. xxix. Qui misericordiam impertit, pro- 
ximo mutuum dabit : et qui manu sua corroborat, 
praecepta servat, 

Luc. vi. Petenti abs t6 dato ; et ab eo qui vult 
abs te mutuum sumere, ne avertaris. 

Si mutuum datis a quibus speratis vos recep- 
turos, quae vobis gratia est? etenim, scelerosi mu- 
tuum dant scelerosis, ut paria sibi referantur ; imo 
vero diligite inimicos vestros, ac benefacite, mu- 
tuumque date nihil inde sperantes, et erit werces 
vestra in coelis copiosa. 

S. Basilii. Neque volentem abs te metáum su- 
mere repellito, nec argentum (uum des fenori ut 
ex Veteri et Novo Testamento quas utilia surt 
discas, bonaque spe accedas ad Deum, ubi usuras 
bonorum operum recepturus es. 

Si vis Christum continenter amicum et faventem 
retinere, wultarüm 1644 rerum efficito illum de- 
bitorem ; neque enim tam gaudet fcenerator debi- 
toribüs : et qoibus nihil dehet, eos refogit, quitius 
autem debel, sd ho$ accurrit. 

SERMO XXVI [s1.. LXilt]. 
|. De avaris' et impiobis. creditoribus. 

Deut, Caverdam tibi ést;ne qnid écculte linptam Μί 
ahimo volutés isà rationé, qua diets septimus 
annum appropinquare condébationis (f), átque 68 
eam causam sis iniquior fratri tuv egenti, nec des el 
quidquam ; iii& clainabit κά Doriiàum, peccatum 
$utem tuam misenutti erit. 

Job xx. Divitio injuris eoacervate evorenfet. 

Salem. xxvii. Qui. aupliflest res suasusuris ef 
preter sortem accessionibus, is. Hnpertienti fhi- 
sericordiam pauwpéribus exs codcervat. 

Osea. Divitix per injariatn comparat? minuwentur 


Si quid largitus sit insipiens, non proderit ei qui 
acceperit ; oculi enim jpsius erunt pro uno, ut 
multa accipiat : pauca dabit, et multa exprobrabit ; 
et sic aperiet os suum, quemadmodum przco solet. 
Hodie mutuum dabit, et cras reposcet : istiusmodi 


D qui est, tum Deo tum hominibus odiosus est. 


Matth. Egressus 2utem servus ille invenit unum 
ex couservis suis, qui centum denarios debebat, 
apprehensumque eum urgebat, ac dicebat : Redde 
quod debes, et qux deinceps. 

Theologi. Si debitorein deprebenderis supplicem, 
totam syngrapham iniquam discerpito ; recordare 
decem millia talentorum, qua tibi Christus con- 
donavit ; nec sis acerbus exacto? debiti minoris. 

S. Basilii. Exwremze profecto inhumanitatis est 
subsidia vite quzerere ab eo cui necessaria desint, illi 
vero sortem mon satis esse, sed ex calamiiatibus 
pauperis reditus copias sibi parare cogitare, 


107] 


ANTONII MELISS.R 


1072 


Εῶπιιθ, ut. opinor, a multiplici fetu mali no- A  Tóxoc, οἶμαι, διὰ τὴν πολυγονίαν τοῦ χαχοῦ 


minatum est, nec aliunde : vel fortasse dicitur {- 
nus propter triístitias et dolores quibus affici solent 
animi eorum qui  mutuantur a foneratoribus : 
ut enim dolor parienti, sic dies certus obzrato in- 
cidit. Feenus cumulatum fcenore, ex improbis paren- 
tibus improbi liberi. Foenorum fetus viperarum 
proles recte dici possunt ; narrant autem viperas, 
erosa matris slvo, in lucem edi, et faenora devoratis 
debitorum domibus procreamtur, 


Quse exigis omne inlumanitatis genus superant : 
€x incommodis alterius 165 tua paras commoda, 
ex laerymis argentum colligis, nudum jugulas, esu- 
rientem verberas : nulla usquam misericordia cst, 
neque cognationis ejus qui premitur recordatio 
ulla. 

Agricola cum semel spicam seminis receperit, 
iterum sub radice scrutari non solet: tu vero et fru- 
ctus babes, nectibi unquam sors diminuitur, Incer- 
(um est cui coacerves ; certus est qui feenoribus pres- 
sus lacrymatur, at qui fruiturus sit isto modo com- 
paratis opibus ambiguum est. 


Canes si quid acceperint cieurantur : at. fone- 
rator accipiens, etiam irritatur ; non enim desinit 
latrare, ac plus plusque inquirere. Si juras, non 
credit : qua& intus suut, scrutatur, in contractibus 
multum opere ponit : si e domuncula prodeas, 
trahit ad se et scindit vestimenta : sin autem te 


προσηγόρειται * πόθεν ἄλλοθεν; 7) τάχα τόχος λέγε- 
ται διὰ τὰς ὀδύνας xal λύπας ἃς ἐμποιεῖν ταῖς qdo- 
χαῖς τῶν δανεισαµένων πέἐφυχεν. Ὥσπερ γὰρ f) ὧδὶς 
τῇ τικτούσῃ, οὕτως προθεσµία τῷ ὑπόχρεῳ παρί- 
σταται. Τόκος ἐπὶ τόχῳ, πονηρῶν Ὑονέων πονηρὺὸν 
ἔγγυον [f. ἔγγονον]. Ταῦτα λεγέσθω γεννήµατα 
ἐχιδνῶν, τὰ τῶν τόχων ἀποχυήματα. Τὰς ἑχίδνας 
(asi, τὰς Υαστέρας τῆς μητρὺὸς ὃ,εσθιούσας, τεἶκτε- 
σθαι’ xal οἱ τόκοι, τοὺς οἴχους τῶν ὀφειλόντων ἔκφα- 
γόντες, ἀπογεννῶνται. 

*A λαµόάνεις, µισανθρωπίας ὑπερδολὴν οὐδεμίαν 
ἀπολείπει, "Amb συμφορῶν χερδαίνεις, ἀπὸ δαχρύων 
ἀργυρολοχεῖς, «bv γυμνὸν ἄγχεις, τὸν λιμώττοντα 
τύπτεις. Ἔλεος οὐδαμοῦ, ἕννοια τῆς αυγχενείας τοῦ 
πάσχοντος οὐδαμία. 


Ὁ ᾿ γεωργχὸς τὸν στάχυν λαδὼν τοῦ σπέρματος, 
πάλιν ὑπὸ τὴν ῥίζαν οὐχ ἑρευνᾷ ' σὺ Ob xal τοὺς 
καρποὺς ἔχεις, χαὶ oüx ἀφίστασαι τῶν ἀρχαίων. 
"Αδηλον «ivt σννάχεις. Ὁ μὲν δαχρύων ἐπὶ τοῖς τό- 
xot πρόδηλος * ὁ δὲ ἀπολαύειν µέλλων τῆς ἀπὺ τού- 
των περιουσίας ἀμφίθολος.’ 

Κύνες λαδόντες ἡμεροῦνται ' ὁ δὲ δανειατὴς λαμ- 
θάνων προσερεθίζεται. Οὐ γὰρ παύεται ὑλαχτῶν, 
καὶ τὸ πλέον ἐπιζητῶν. Ἐὰν ὁμνύῃς, ἀπιστεῖ» 
ἐρευνᾷ τὰ ἕνδον * τὰ συναλλἀγµατά σου πολυπραγ- 
μονεῖ. Ἐὰν προῖης τοῦ δωματίου, ἕλχει πρὸς ἔαυ- 
*by χαὶ κατασύρει. Ἐὰν δὲ ἑαυτὸν γαταχρύφης, 


ipse occultaveris, astat in vestibulo et ostium pul- C ἐφέστηχε τῇ αὐλαίᾳ χαὶ θυροχρουστεῖ. 


sat. 

S. Chrysost. Cuminvenerintdebitores £uos, quasi 
predam nacti sic letantur, ac omnia faciunt ut 
totum repetant, Quod si minus id possunt propter 
eorum qui debent inopiam, iram pecunis causa in- 
flammatam in serumnosorum corpus exercent, con- 
tumeliose flagris czedentes, et verberantes, et mille 
aliis incommodis afficientes. . 


SERMO XXVII [al. LX]. 


je iis qui mutuantur εἰ quod. equum | est credito- 
ribus gratos esse. 


Salomon. Prudentiz est cognoscere a quo ργοῇ- 
ciscatur gratia (id est, gratwitum beneficium). 


Sirach. Gratiam hominum tanquam pupillam ocu- D 


li conservato. 
Qui gratiam reddit, futurorum meminit,et tempo- 
re suz calamitatis inveniet stabilimenturm. 


S. Basilii. Qui de nobis bene meriti sunt, iis 
omnem benevolentiam prestare debemus. 

Theologi. Reddamus igitur eum fenore debitum 
si modo tantum possidere videamur. 

Philonis. Nihil est quod facilius benevolentiam 
conciliare possit, quam ipsa beneficiorum grata 
commemoratio. 

SERMO XXVIII [al. LXI]. 
De ingratis cum mutuum sumpserint. 
David. Mutuatur improbus, nec unquam reddit. 


Ἐπειδὰν εὕρωσι τοὺς ὀφείλοντας οἱ ἄνθρωποι, 
ὥσπερ θήραμα εὑρόντες, οὕτως Υεγήθασι, χαὶ πάντα 
ποιοῦσιν ὅπως τὸ πᾶν ἀπαιτήσυσι ' xiv μὴ δυνη- 
θῶσι διὰ τὴν πενίαν τῶν ὀφειλόντων, τὴν ὑπὲρ τῶν 
χρημάτων ὀργὴν εἰς τὸ ταλαίπωρον τῶν ἀθλίων 
σῶμα, αἰκιζόμενοι xal τύπτοντες xai μυρία αὑτοῖς 
διατιθέµενοι χαχὰ, ἑναφιᾶσιν. 


ΛΟΓΟΣ KZ'. 


Περὶ δανειζοµένων., xal ὅτι χρὴ εὐγνωμοναῖν τοῖς 
χυριοχρέοις. 


Φρονῄσεως τὸ εἰδέναι τίνος ἡ χάρις. 
Χάριν ἀνθρωπου ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ συντήρησον. 


'O ἀνταποδιδοὺυς χάριτας, µέμνηται εἰς τὰ μετὲ 
ταῦτα * xal v. χαιρῷ πτώσεως αὐτοῦ εὑρῆσει στᾳ- 
ριγμα. | 

Toig εὐεργέταις πᾶσαν εὔνοιαν ἐχπληροῦν ὀφεί- 
λομεν. 

"Αποδώσωμεν τοίνυν σὺν τόκῳ τὸ χρέος, ἂν ics 
«οσοῦτον εὐποροῦντες φανώμεν. 

Οὐδὲν οὕτως εὐάγωγον εἰς εὔνοιαν, ὡς f) τῶν so:p- 
γετηµάτων εὐφημία. . 


ΛΟΓΟΣ KH'. 
Περὶ δανειζοµέγῳν καὶ ἀγγωμογούντων. 
Δανείζεται ὁ ἁμαρτωλὸς, καὶ οὐχ ἀἁποτίσει. 


1073 


LOCI COMMUNES. — PARS 1I. SERMO XXX. 


1074 


Mj ἔστω ἡ χείρ σου ἐχτεταμένη εἰς ᾿τὸ λαθεῖν A — Eccli. vv. Ne sit manus tua adaccipiéndum por- 


xal kv τῷ ἀποδιδόναι συνεσταλμένη. 
Πολλοὶ ὡς εὕρημα ἑνόμισαν δάνος, χαὶ παρέσχον 
κόπους τοῖς βοηθήῄσασιν ᾽αὐτοῖς. 


"Αχρηστος kv διανοίᾳ ἐγχαταλείψει ῥυσάμενον. 


Μὴ μόνον λαμδάνοντα σεαυτὸν νόει, ἀλλὰ xol 
ἁπαιτούμενον. Tl. πολυπλόχῳ θηρίῳ ἑαυτὸν παρα- 
ζευγνύεις» - 

Ὁ τόχοις ἑαυτὸν ὑπεύθυνον καταστήσας, ὧν τ]ν 
χτησιν οὐχ ὑφίσταται, δουλείαν αὐθαίρετον ἐδέξατο 
διὰ βίου. 

Ὁρῶμεν οὐχὶ τοὺς τῶν ἀναγχαίων ἑνδεεῖς ἔρχο- 
µένους Em τὸ δάνειον’ σὐδὲ γὰρ ἔχουσι τοὺς πιστεύον- 
τας ἀλλὰ δανείζονται ἄνθρωποι δαπάναις ἀνει- 
μέναις, xal πολυτελείαις ἀχάρποις ἑαυτοὺς ἔπιδ.- 
δόντες. 

Εἶδον ἐγὼ ἐλεεινὺν θέαµα, παῖδας ἑἐλευθέρους 
ὑπὲρ χρεῶν πατριχῶν ἑλχομένους εἰς τὸ πρατή- 
ριον. 

Οὐ νύχτες τῷ χρεώστῃ ἀνάπαυσιν φἑρουσιν, οὐχ 
ἡμέρα φαιδρὰ, οὐχ ἥλιος τερπνὸς, ἀλλὰ δυσχεραἰνει 
τὸν βίον, μισεῖ τὰς ἡμέρας πρὸς τὴν προθεσµίαν 
ἐπειγομένας, φοθεῖται τοὺς μῆνας ὡς τόχων πατέ- 
pac. Κἂν καθεύδῃ, ἐνύπνιον βλέπει τὸν δανειστὴν, 
xaxàiy ὄναρ τῇ χεφαλῇ παριστάµενον * xàv γρηγορῇ, 
ἕννοια αὐτῷ xal φροντὶς ὁ τόχος East. 


recita, et ad reddendum contracta. 

Ib. xxix. Multi mutuum quasi inventum zsti- 
mant, exhibentque molestias eis qui ipsis subve- 
nerint. 

166 Stultus et ingratus eum a quo fuerit ali- 
quando liberatus, deseret. 

Non solum est cogitandum tibi esse accipien- 
dum, sed οἰίαπι reddendum, cum repetetur quod. 
acceperis; cur te cum bestia nodosa coajungis ? 

Qui se fcmnoribus subjectum reddit, quorum 
possessionem non tenet, voluntariam perpetuam- 
que suscipit servitutem. 

Non videmus eos quibus necessaria 'désunt ad 
mutuum sumendum accedere; non enim habent 
qui ipsis credant; sed ii soli mutuantur, qui 
sumptibus profusis et luxui infructuoso se dedide- 
runt. . 

Rem miserabilem spectavi, liberos homines,. 
quorum patrimonia essent ob:erata, qui. traheban- 
tur ut venirent. 


S. Basilii. Non noctes debitori quietem affe- 
runt, non dies ei jucunda, non. $0] delecisns ; sed 
per omnem vitam in tristitia versatur : dies odit, 
qui ad prescriptum tempus properant;. menses 
formidat, quasi usurarum genitores ;. si dormierit, 
in somnis videt feneratorem capiti imininentem, 
infaustum somnium ; sin vigilarit, cogitatio et 
sollicitudo de usuris est. 


Τοιοῦτον ἡ εἰς τοὺς ἀχαρίστους χάρις. 'Avii vàp C. Tale quiddam in ingratos efficit beneflcii gratia ; 


ὧν ὠφελήθησαν, παρέἐχουαι τὰς µεγίστας ζημίας 
τοῖς εὐεργετῇσασιν. 


ΛΟΓΟΣ Κθ'. 


Περὶ ἐχμισθουμένω», ἦτοι κυριέργων χρηστῶν, 
xal µισθίω» χρηστῶν». 

Εἶπε Λάδαν τῷ "Iaxo6* "Ov γὰρ ἁδελφός µου εἶ 
ob, οὗ δουλεύσεις μοι δωρεάν ᾽ ἀνάγγειλόν µοι ὅ τι 
σου ὁ μισθός ἐστι. 

Οὐ κοιµηθήσεται ὁ μισθὸς τοῦ μισθωτοῦ παρὰ aol 
ἕως put. . 

Οὐκ ἁπαδιχήσεις paoübv πένητος xal ἑνδεοὺς ix 
τῶν ἀδελφῶν σου, f] Ex τῶν προσηλύτων, τῶν ἓν ταῖς 
πόλεσἰ σου. Αὐθημερὸν ἀποδώσεις τὸν μισθὸν αὐτοῦ. 
O;x ἐπιδύσεται ὁ Suo; im αὐτῷ, ὅτι πένης ἐστὶ, 
xal ἐπ᾽ αὐτῷ ἄχει τὴν ἐλπίδα. 

Mh χακώσῃς οἰχέτην ἑργαζόμενον ἐν ἀληθείᾳ, 
μηδὲ µίσθιον διδόντα τὴν φυχὴν αὑτοῦ. 

Τῷ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὗ λογίζεται χατὰ χάριν, 
ἁλλὰ κατὰ ὀφείλημα. 


ΔΟΓύΣΛ’, 
Περὶ ἐχμισθουμέγω», ἤτοι κυριόργων zornpor. 


Μὴ καταδοήσηται κατὰ σοῦ Ó µίσθιος πρὶς Ko- 
6ιον, χαὶ ἔσται &v oot ἁμαρτία. 

Ἐπικατάρατος ὁ ὑστερῶν μισθὸν μισθωτοῦ * καὶ 
Eget πᾶς ὁ λαὺ:, Γένοιτο, Υένοιτο. 


pro iis enim beneliciis quibus adjuti sunt, multis 
damnis afficiunt de se bene meritos. 


SERMO XXIX [a/. CXX]. 
De mercede conducentibus, sew operariorum dominis 
probis. : 

Gen. xxix. Dixit Labanus Jacobo : Quandoqui- 
dem ineus frater es, mibi gratis non servies ; 
declara mihi, quam mercedem postulas ? 

Levit. xix. Non. pernoctabit mereenarii merces. 
apud te usque in crastinum. 

Nou fraudabis pauperem sua mercede', nec. 
egentem ez fratribus tuis aut advenis, qui versan- 
tur in tuis civitatibus ; eo ipso die mercedem reddes, 


D nec occidet sol super ea; pauper enim est et in 


ea ipsa spem habet. 
Eccli. vu. Servum opus vere fácientem ne male- 
traciato, nec mercenarium qui dat animam suam. 
Rom. iw. Opus facienti merces. non, beneficii, 
sed debiti loco zstimatur. 


SERMO XXX [αἱ CXXIT. 
De mercede conducentibus, seu operariorum dominis: 
improbis. 
Levit. xix. Vide ne mercenarius tuus clamet ad 
Dominum contra te, et peccatum in te sit. 
Deut. xxvn. Exsecratus sit, qui mercenarium 
1G7 mercede fraudaverit, οἳ dicat cunctus po- 
pulus, Fiat, fiat. 


1975 


piorum coluerunt. 

Jerem. Qui zdifieat domum suam nop cum justi- 
tia, et ceenacula sua. non cum judicio, operarios 
ex proximis suis gratuito sumit, nec mercedem 
illis debitam tribuit. 

Sirach xxxiv. Sanguinarius est (ve sanguinis 
effusor) qui mercenarium mercede privat. 

Matth. x ; 1 Cor. 1x. Dignus est operarius mer- 
cedo gua. 

Dovi frumenta terenti os ne obturato ; dignus 
est operarius cibo suo. 

Jac. v. En merces operariorum, qui messuerunt 
agros vestros, qua a vobis retenta est clamat, et 
clamores messoru:n ad aures Domini exercituum 
pervenerunt. 

SERMO XXXI (al. IX]. 
De viris bonis εἰ probis. 

Num. xx. Suos Doninus cognoscit, et sanctos aid 
se advocabit. 

Deut. xvi. Qui diligitur a Domino, (denter in ta- 
hernaculo 890 erit, omneque tempus :etatis ipsius 
lI'eus ei gloriosum reddet. 

| Reg. xvi.; Surge, inquit Dominus  Samueli, 
et unge Davidem, quia hie est vir probus. 

Psal, xxxvi. Justi terrz hereditatem consequen- 
ive, et in multa pace deliciabuntur: 

lbid. Cum senex sim, juvenis fui, nec vidi 
ju tin derelictóm, nec. seinen ipsius panem men- 
d cans. 


*alus jusicrum a Domino est, el eorum  propu- 


gnator est in rebus adversis. 

Familia integrorum virorum beata erit, gloria 
ει diviti: in domo illorum. 

Vox exsultationis et salutis in tabernaculis ju- 
s' erum. 

Solomon. Fame justos Domiuus non necahit. 

Ex ore justi gratize fluunt, 

Vize justorum similiter ut lux splendent. 

Vir bonus filios filiorum in  hzreditate sua 
cernet, 

Accepte sunt Do.uino vi: justorum, et propter 
jpsos etiam inimici fiunt amici. 

Vir probus ut leo confidit. 

Moderati erunt incolz terra, et innocentes in ea 
relinquentur : quia recti qui sunt, terram pro hzere- 
ditate possidebunt, et saneti in ea relinquentur. 

Ex hominum proborum labiis gratiz stillabunt. 

Justitia rectorum recte viag secat. 

Domus justorum beatss sunt. 

Justorum radices non exstirpabuntur. 

168 Qui aspicit molliter, misericordiam consce- 
quetur. 

Qui sine cujusquam reprehensione in justitia 
versatur, liberos relinquet beatgs. 

Proborym lziitia est justa omuia facere, 

Osee. Viro bono posuit in conspectu sapjentiau, 
vegnitionem et Ltitiam. 

. Quis sapiens est, et iiec intelliget? aut. sagax, 


ANTONII MELISSJE 
Job. Tenues sine cibo. οἱ inercede vineas im- A 


1076 

Αδύγατοι ἀμπελῶνας ἀσεδῶν ἁαιτὶ xol ἁμισΏὶ 
εἰργάσαντ». 

*O οἰχοδομῶν τὸν οἴχον αὐτοῦ οὗ μετὰ δικαιοσύνη”, 
καὶ τὰ ὑπερῷα αὐτοῦ οὐκ ἐν χρίματι, παρὰ τῶν 
πλησίον ἐργάται δωρεὰν, xal τὸν αὐτὸν μισθὸν αὖ- 
τῶν οὐ μὴ ἁποδῷ αἀτοῖς, 

Ἐκχέων αἷμα ὁ ἀποστερῶν μισθὸν μισθωτοῦ. 


"Άδιος ὁ ἑργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ. 


Ob φιµώσεις βοῦν ἁλοῶντα, καὶ ἄξιος ὁ ἑργάτης 
τῆς τροφῆς αὐτοῦ ἔστι. 

Ἰδοὺ ὁ μισθὸς τῶν ἐργατῶν ἁμησάντων τὰς χώρας 
ὑμῶν, ὃ ἀπεττερημένος ἀφ' ὑμῶν xpáCev* xal al 
βοαὶ τῶν θερισάντων εἰς τὰ ὦτα Κυρίου Σαδθαὼθ 
εἰσεληλύθασιν. 

ΛΟΓΟΣ ΑΛ’. 
Περὶ χα.τῶν καὶ ἀγαθῶν ávÜpow. 

Ἔγνω 6 86b; τοὺς ὄντας αὐτοῦ, xal τοὺς ἁγίους 
προσηγἀγετο πρὸς ἑαυτόν. 

ἨἩγαπημένος ὑπὸ Κυρίου χατασχηνώσει πεποι- 
θὼς, xal ὁ sb, δοξάσει ἐπ᾿ αὐτῷ πάσας τὰς ἡμέ- 
ρας.΄ 

Εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ’. ᾿Ανάστα xal χρί- 
σον τὸν Δανῖδ, ὅτι οὗτος ἀγαθός. 

Δίχαιοι Ἀληρονομήσουσι γῆν, xal χατατρυφήτου- 
σιν ἐπὶ πλήθει εἰρήνης. 

Νεώτερος ἐγενόμην, xol γὰρ ἐγήρασα, xaX obx 
εἶδον δίκαιον ἐγχαταλελειμμένον, οὐδὲ τὸ σπέρμα 


ϐ αὐτοῦ ζητοῦν ἄρτους. 


Σωτηρία τῶν διχαίων παρὰ Κυρίῳ, χαὶ ὑπερασπα- 
στῆς αὐτῶν ἔστιν ἐν χαιρῷ θλίφεως. 

Γενεὰ εὐθέων εὐλογηθήσεται, δόξα καὶ πλοῦτο- 
lv τῷ olx αὐτῶν. 

Φωνὴ ἀγαλλιάσεως xat σωτηρίας bv σχηναῖς &- 
χαΐων. 

O2 λιµοχτονήσει Κύριος ψυχὴν διχαίαν. 

Στόμα διχαίου ἁποστάζει χάριτας. 

Al ὁδοὶ τῶν δικαίων ὁμοίως quil λάµπουσιν. 

Ἀγαθὸς &vho χληρανοµήσει υἱοὺς υἱῶν. 


Δεχταὶ παρὰ Κυρίου ὁδοὶ ἀνθρώπων διχαίων - διὰ 
δὲ αὐτῶν xal cl ἐχθροὶ φίλοι γίνονται. 
Δίχαιος ὥσπερ λέων πἐποιθεν. 

D ἍΧρηστοὶ ἔσονται οἰκήτορες γῆς: ἄχαχοι δὲ ὃπο- 
λειφθήσονται ἐν αὐτῇ' ὅτι εὐθεῖς χληρονοµήσουσι 
γῆν, xaX ὅσιοι ὑπολειφθήσονται àv αὑτῃ. 

Χεί[λη ἀνθρώπων δικαίων ἀποστάζουσι χάριτα. 
Δικαιοσύνη ὀρθῶν ἀνδρῶν ὀρθοτομεῖ ἑδούς. 
Οἶχοι διχαίων εὐλογοῦνται. - 

Al ῥίζαι τῶν δικαίων οὐχ ἐξαρθήσονται. 

'O βλέπων λεῖα ἐλεηθήσεται. 


Ὃς ἀναστρέφεται ἅμωμος ἐν διχαιοσύνῃ, µαχα- 
Ῥρίους τοὺς παΐδας χαταλείφει. 

Εὐφροσύνη διχαίων ποιεῖν χρίµατα. 

Ti ἀνθρώπῳ τῷ ἀγαθῷ ἔδωχε σοφίαν πρὸ προ;- 
ώπου αὐτοῦ, χαὶ γνῶσιν xal εὐφροσύνηγ. 

Τίς σοφὸς, καὶ συνἠσει ταῦτα; fj συνετὸς, xac 


b] 


1011 LOCI COMMUNES. — PARS If. SERMO XXXI. 3018 
ἐπιγνώσεται αὐτά ; διότι εὐθεῖαι αἱ ὁδοὶ Κυρίου, xol Α et haec agnoscet ? quod recie sunt Domiui via, quae 


δίχαιοι πορεύσονται iv αὐταῖς..- 
Δίχαιοι εἰς «bv αἰῶνα Quot, xal bw Κυρίῳ ὁ µι- 
σθὸς αὐτῶν, χαὶ ἡ φροντὶς αὐτῶν παρὰ ᾿Υψίστφ. 


Διὰ τοῦτὸ λήφονται τὸ βασίλειον τῆς εὐπρεπείας, ΄ 


xai τὸ διάδηµα τοῦ χάλλους ἐκ χειρὸς Κυρίου» ὅτι 
τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ σχαεπάσει ἀὐτοὺς, xal τῷ βραχίονι 
ὑπερασπιεῖ αὐτῶν.' 

Δίκαιος ἐὰν φθάσῃ τελευτῆσαι, ἓν ἀναπαύσει 
ἔσται. 

Χάρις καὶ ἔλεος ἐν ερῖς ἐκλεχτοῖς αὐτοῦ, xax ἐπι- 
σχοπὴ Ev τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ. 

Αγαθὰ τοῖς ἀγαθοῖς ἔκχτισται ἀπ ἀρχῆς, οὕτω 
τοῖς ἁμαρτωλοῖς χαχά. 

'O ἀγαθὺς ἄνθρωπος ix τοῦ ἀγαθοῦ θησανροῦ 
τῆς χαρδίας αὐτοῦ προφέρει ἀγαθά. 

Διχαίῳ νόμος οὗ xsitat. 

Ὁ ἀγαθὸς ἀγαθῶν ἐστι καρεκτιχός. 

'Ράθδος διχαίου χρείσσων f] tid xaxov. 


Οἱ γὰρ ἄριστοι καὶ ξείνοις τελέθουσι προσηνέες. 


Too γὰρ ἀγαθοῦ xal τὸ εραχὺ προφηνὲς διὰ τν 
ὠφέλειαν ' τοῦ δὲ πονηροῦ xai τὸ χρηστὺν ὕποπτον 
δ.ὰ τὸ χαχόηθες. 

ὠὐδεὶς ἀγαθὸς, εἰ μὴ µόνος 6 θεός ΄ τὸ ἄχρως 
ἀγαθὸν, φησὶ, µόνου θεοῦ. . 

Tiv πνευματικὸν καὶ ἀπόνηρον εἶναι δεῖ ἁπλοῦν 
καὶ ἄδολον, καθάπερ ὁ Χριστός φησιν’ « Eàv μὴ 
στραφῆτε, xai γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὗ μὶ εἰσέλ- 
θητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. » 

Δεὶ μὲν οὖν χρὴ θαυμάζειν τὴν ἰσχὺν τῶν µετ- 
(όντων τὴν ἀρετὴῆν, μάλιστα δὲ ὅταν πολλῶν αὐτὴν 
ἀπολιπόντων, εὑρεθῶσέ εινες αὐτῆς ἀντεχόμενοι. 


"OQ τῇ φύσει ἀγαθὰς καὶ ἀγαθῶν πάντων παρεχτι- 
xb; γίνεται. 

Ἕσπερ τὰ εὐώδη τῶν ἁρωμάτων τῆς ἰδίας εὖ- 
πνοίας τὸν παραχείµενον ἀέρα πλήρη ποιεῖ, οὕτως 
ἀνδρὸς ἀγαθοῦ παρουσία τοὺς πέλας ὀνίνησιν. 

"διον παντὸς ἀγαθοῦ «b ὠφελεῖν. 


Ἔστω (ἔσται) που πάντως γνωριμώτατος ὁ φιλά» 
ρετος, xal ἀρίστων ἐπιτηδευμάτων ἁποτελεστής. 


probi ingredientur, 

Sap. Viri boni vivent mternum, quorum merces- 
in Dumino egt, θἱ cura apud celsissimum, ob quag» 
causam regnum decorum adipiscentur, el pulcherri- 
mum diadema manibus Domini eis imponetur, quia 
dextera sua teget eos, et brachio suo defendet. 


Justus si ex hac vita decesserit, in requie futo- 
TUS esl. 

Gratia οἱ misericordia in electis ejus, et visitatio 
in sanctis ejus. 

Eccli. xxxix. Ut bona bonis. a principio parata 
sunt, sic mala malis. 

Lue. v. Qui bonus est ex bono cordis sui the- 


B sauro bona premit. 


Tim. 1. Justo nulla lex imposita est. 

S. Basilii. Bonus bonorum est largitor. 

Theologi. Virga boni viri melior est, quam mali 
laudatio. 

Optimi enim externis etiam suat lenes et ha- 
mani. 

Boni enim viri vel asperitas lenis est, propter 
utilitatem, quam continet : mali autem etiam beni- 
gnitos suspecta propter morum improbitatem. 

Nullus honus nisi solus Deus; his verbis ού 
summe bonuimn est asseritur Dei solius esse. 

S. Chrysost. Spiritualis omni malitia carere de- 
bet, astutia et dolo, quemadmodum Christus inquit : 
« Nisi convertamini et effecti fueritis similes parvis 
pueris, non introibitis regnum coeleste. » 

Atque robur quidem eorum jfqui virtutem. exer- 
cent, admiratione perpetua dignum est ; pressertim 
vero cum mulis eam deserentibus nonnulli repe- 
riuntur qui virtuti adhzrescant. 

Greg. Nyss. Qui natura bonus est, idem ad bona. 
omnia largienda propensus est. 

Ut fragrantia aromata suo odore circumfusum 
complent aerem, sic boni viri presentia proximo: 
juvat. . 

S. Cyrilli. Proprium est bonorum omnium aliis. 
prodesse. 

Erit sane maxime insignis virtutis cultor, et prz- 
clarissimorum operum auctor. Quemodimodum enim 


"Ovnsp γὰρ τρόπον τὰ τῶν ἀρωμάτων εὐοσμότατα D Odoratissima aromata et eximia, etiamsi in wese 


xal ἑξαίρετα, xdv. ἐν ἀγγείψ κρύπτοιντο, τῆς ἐνού- 
σης αὐτοῖς εὐοσμίας ἑμπίπλησι τὴν αἴσθησιν, οὐχὶ 
δὲ που µόνοις τοῖς ἐγγὺς, ἀλλὰ γὰρ xe τοῖς paxpáv 
οὕτως ὁτία duyt xal φιλάρετος, xai τῶν εἰς εὐσέ- 
θειαν ἁνδραγαθημάτων ἔχουσα λόγον, xiv λεληθό- 
τως, πάντη τε xal πάντως ἔσται γνωριµωτάτη. 


Φιλάνθρωπος ὁ ἁστεῖος xal εὐμενῆς, xal συγγνώ- 
µων, οὐδενὶ μνησικαχῶν τὸ παράπαν, ἀλλὰ νικᾷν 
τοὺς ἐχθροὺς ἀξιῶν, ἐν τῷ ποιεῖν εὖ μᾶλλον 1 βλά- 
πτειν. 

Τοῖς ἀγαθοῖς ἀγαθὰς ὑπέχειν γνώµας ἔοιχεν ὁ 
θεὸς, δι ὧν ὠφελοῦντες ὠφεληθήσονται. 

"Άνδρες ἀγαθο], τροπικώτερον εἰπεῖν, χἰονές alat, 


* 


condita sint, fragrantia *ua tamen explent odorand! 
sensum, 186 non solum eorum qui prope adstant, 
sed etiam eorum qui longius semoti suni : ita san- 
cius snimus et virtutis eupidus, et honeste facto- 
rum et ad pietatem pertinentium rationem habens, 
vel nihil tale cogitans, omnibus modis erit nobilis- 
simus et clarissimus. 

Philonis, Humanus urbanus et comis et ad igno- 
scendum prepensusg, nullius omnino-iajuris memor 
est, sed vincera hosies cupit benefaciende, inagis 
quam ledendo. 

Bonis Deus bona suppeditat et inserit. consilia-, 


quibus, cum aliis prosint, ipsi maxime juvantur. 


Viri boni, ut figurate dicam, column sunt, po- 


019 


ANTONII MELISS/E 


1030 


pulum tolum confirmantes quasi domos magnas, A óruov ὅλον ὑπερείδοντε», χαθάπερ οἰχίας peváAzz, 


civitates et respublicas. 

Honestum tum est lonestum, cum ut ab altero 
laudetur non eget, sed secum eircumfert sux pul- 
chritudinis notas et insignia. 


SERMO XXXII |al. XV]. 
De malis et improbis viris. 


Deut. xxii, Ut ne perdat scelerosus a scelere im- 
munem, non vult Deus illi placari, sed accendetur 
ira Domini, et :emulatio ejus in hominem illum. 


I Περ. 1. Ab iniquis exlegibus progredietur im- 
probitas et maleficium. 

Improbe se gessit Achabus in conspectu Domini, 
et sceleratior quam ii qui ante ipsum fuerant. 


Nemo improbus cum sit, se fore iunocentem 
confidat. 

Dulce fuit in ore ejus vitium. 

Modum transeunt errata. improborum. 

Malorum mors erit non decora. 

Filii hominum quousque tandem dura geretis 
corda? 

Psal. vv. Seelerati multa flagella (id est, omnis 
generis afllictiones.) 

. Vultus Domini in mala patrantes. 

Murs sceleratorum mala. est. 

Molliores olee sermones illorum, at ipsi sunt 
quasi bolides ( id est, pondera fuuiculis affixa ad 
explorandum aliquid). 

Jam inde ab utero matris abalienati sunt im- 
probi, mendacia locuti sunt. 

Salus longe abest ab improbis, quia jura tua juste 
instituta non exquisierunt. 

Sanguinarii et dolosi etatis dimidium non con- 
sequentur. 

Peccantes in mala incident. 

Prov. Qui malos castigat, sibi ignominiam ruicri- 
faciet : quique impium reprehendit, seipsum vitu- 
perabitL. 

Quarent me improbi, nec tamen 1170 invenient, 
sapientiam enim odere. —— 

Animi eorum qui exleges sunt interibunt imma- 
iuri. 

Exitus eorum qui legem violant, malus est. 

Malos ue reprebendas, ut ne sis odio illis. 

Prov. ix. Fui, si sapiens fueris, tjbi et proximis 
tuis sapies : sin malus evaseris , solus  exantlabis 
male. 

Dolus est in corde mala fabricants. 

Misericordiam et judicium non norunt maiorum 
architecti. 

Espelle e eoncilio pestiferum , et una. cum illo 
exibit contentio : cum enim sederit in virotum ceon- 
svásu, omnes probro afliciet. 

]mprebus non erit impumitus. 

Ames i. Odi repulique dies vestros festos,'neec 
vestris conventibus delector, 


τὰς πόλεις xal τὰς πολιτείας. 

Τὸ χαλὸν τότε καλόν ἐστιν, ὅταν τῆς ἀφ' Ex£co» 
συστάσεως οὐ δέηται, ἀλλ Ev αὐνῷ περιφέρῃ τῖς 
οἰχείας Χαλλονῆς τὰ γνωρίσματα. 


ΛΟΓΟΣ AB'. 
Περὶ καχῶν xal μοχθηρῶν ἀνδρῶν. 


"Iva μὴ ἀπολέση 6 ἁμαρτωλὸς τὸν ἀναμάρτητον, 
οὗ μὴ θελήσῃ ὁ θεὺς ἱλασθῆναι αὐτῷ, à) Exxav- 
θήσεται ὀργὴ Κυρίου, xal ὁ ζῆλος αὐτοῦ ἐν τῷ ἀν- 
Opto ἐχείνφῳ. 

Ἐξ ἀνόμων ἐξελεύσεται πλημμµέλεια,. 


Ἑποίησεν ᾿Αχαὰδ τὸ πονηρὸν ἑνώπιον Κυρίου, xol 


B ἐπονηρεύσατο ὑπὲρ πάντας τοὺς Υενοµένους ἔμπρο- 


σθεν αὐτοῦ. - 
Μηδεὶς πεπκοιθέτω πονηρὸς àv, ἀθῶος ἔσεσθα:.. 


Ἐγλυκάνθη ἐν στόµατι αὐτοῦ χαχία. 
Ἐξαίσια πτώματα πονηρῶν. 

Φαῦλοι kv θανάτῳ ἐδαισίῳ. 

Υἱοὶ ἀνθρώπων, ἕως πότε βαρυχάρδιοι ; 


Πολλαὶ αἱ µάστιγες τοῦ ἁμαρτωλοῦο 


Πρόσωπον Κυρίου ἐπὶ ποιοὔντας xaxá, 

θάνατος ἁμαρτωλῶν πονηρός. 

«ἩἨπαλύνθησαν οἱ λόγοι αὐτῶν ὑπὲρ ἕἔλαιον, xal 
αὐτοί εἰσι βολίδες. 


Απηλλοτριώθησαν οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ 
ἑλάλησαν φευδῆ. 

Μαχρὰν ἀπὶ ἁμαρτωλῶν σωτηρία, ὅτι «Xx διχειώ- 
µατά σου οὐχ ἐξεζήτησαν. 

"Ανδρες αἱμάτων xal δολιότητος οὗ µη ἡμισεύ- 
σωσι τὰς ημέρας αὐτῶν. 

Ἁμαρτάνόντας χατλλἠφσται xaxá. 

Ὅ παιδεύων χαχοὺς λήψφεται ἑαυτῷ ἀτιμίεν 
ἑλέγχων δὲ τὸν ἀσεθη, µωμήσεται ἑαυτόν. 


μήτρας, 


Ζητήσουσί µε χαχοὶ, xal οὐχ εὑρήσουσιν» ἐμί- 
σησαν γὰρ σοφίαν. 
Ψυχαὶ ἀνόμων ὁλοῦνται ἄωρο:. 


Ἡ xazasvpoph τῶν παρανόμων xaxtj. 

M ἔλεγχε καχοὺς, ἵνα gh µισῄσωσέ os. 

Yib, ἐὰν σοφὸς Υένῃ, αὐτῷ σοφὺς Eat) xol ci; 
πλησίον σου * ἐὰν δὺ χαχὸς ἀποθῆς, μόνος ἀντλήτεις 
τὰ καχά. 

Δόλος kv χαρδίἰᾳ cexvatyopávou χαχἀ, 

Οὐὑκ ἑπίστανται ἔλεον xal χρίσιν τέχτονες γα: 
AV. ) 

'ἜἘκόδαλε ἐκ συνεδρίου λοιμὸν, xal συνεξελεύτεττι 
veixog αὐτῷ. Ὅταν γὰρ χαθίσῃ ἐν συνεδρίῳ, zi; 
ἀτιμάσει. 

'O xaxb; οὐχ ἀτιμώρητος ἔσται. 

Meplonxa, ἁπῶσμαι τὰς ἑορτὰς ὑμῶν, καὶ « ui, 
ὁσφρανθῶ ἓν ταῖς πανηγόρεσιν ὑμῶν. 





1081 


LOCI COMMUNES. — PARS IT. SERMO XXXII. 


1082 


"Oc δίκαιον χρΐνει τὸν ἄδιχον, ἄδικον δὲ τὸν δί- Α Qui justum injustum judicat : et injustum. ju- 


Χαιον, ἀχάθαρτος xat βδελυχτὸς παρὰ Κυρίῳ. ) 

Táós λέγει Κύριος παντοκράτωρ". Αὐτοὶ olxo- 
δομήσουσι, κἀγὼ κχαταστρέφω;. xai ἐπικληθήσε- 
ται αὐτοῖς ὅρια ἀνομίας, xaX λαὸς ἐφ᾽ ὃν παρατέ- 


τακται Κύριος ἕως αἱῶνος, οὗ μὴ µείνῃ εἰς τὸν 


αἱῶνα χρόνου σπέρµα πονηρόν. 

'Ex σπέρματος ὄφεως ἐξελεύσεται ἔγγονα ἁσπί- 
ὅων , τὰ δὲ ἔγγονα αὐτῶν ὄφεις πετόµενοι. 

Τὰ ἁμαρτήματα ἡμῶν διίστησιν ἀνὰ µέσον ἡμῶν 
καὶ τοῦ θεοῦ, xal διὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἀπέ- 
στρεψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἀφ᾿ ἡμῶν, τοῦ μὴ ἑλεή. 
σαι. 

Υἱοὶ ἄφρονές clat, καὶ οὐ συνετοὶ, σοφοὶ τοῦ χα- 
κοποιῆσαι . τὸ δὲ χαλῶς ποιῆσαι οὐχ ἔγνωσαν. 

Τὰ ἔργα αὑτῶν ἔργα ἄνομα . καὶ οἱ πόδες αὐτῶν 
εἰς xaxíav τρἐχουσιν. 

Ei ἀλλάξεται Αἰ9ίοψ τὸ δέρµα αὐτοῦ, καὶ πάρδα- 
Au; τὰ ποικίλματα αὐτῆς, καὶ ὑμεῖς δυνήσεσθε εὖ 
ποιῆσαι µεμαθηχότες xaxá. 

Πτῶσις καχῷ κατὰ σπουδὴν Ίξει, 

"Ob; ἁμαρτωλῶν ὠμαλισμένη ἀπὸ λίθων, xal 
ἐπ᾽ ἑσχάτων αὐτῆς βόθρος ᾷδου. 

Tov ἁμαρτάνοντα sl; τὴν duyhv αὐτοῦ τίς δι- 
χαιώσει ; 

Téxva βδελυχτὰ γίνεται τέχνα ἁμαρτωλῶν. 

"Ovopa ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν ἐξαλειφθήσεται 

'O πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ 
ες καρδίας αὐτοῦ προφέἐρει τὰ πονηρά. Ἐκ γὰρ 
τοῦ περισσεύµατος τῆς χαρδίας λαλεῖ τὸ στόµα. 

Τοῦτο δὲ γινώσχετε, ὅτι ἐν ταῖς ἑσχάταις ἡμέραις, 
ἑνστήσονται χαιροὶ χαλεπο!. Ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρω- 
ποι φἰίλαυτοι , xat τὰ ἑξῆς. 

Ἐν ἀμίλλαις πονηρίας ἁθλιώτερος ὁ νικήσας, 
διότι ἀπέρχεται τὸ πλεῖον ἔχων τῆς ἁμαρτίας. 


Τὸ ἔσχατον ἓν πονηρίᾳ καὶ πρὸς ἑαυτῷ ἑστιν à- 
σύμφωνον. 

Πολλοί slot τὰς πονηρὰς πράξεις ἀποδεχόμενοι, 
xai χαρίεντα μὲν τὸν εὐτράπελον λέγοντες, τὸν δὲ 
αἰἱσχρολόγον πολιτικόν * τὸν πικρὺν xaX ὀργίλον ἄχα- 
ταφρόνητον ὀνομάζουσι’ τὸν φειδωλὸν χαὶ ἀκοινώνη- 
τον ὡς οἰχονομιχκὸν ἐπαινοῦσι ' τὸν ἄσωτον ὡς ἑλεύ- 


stum, isimpurus apud Dominum et abowminandus 
est. 

Malach. Dominus omnipotens sic loquitur : llli 
edificabunt, ego vero diruam, ut vocentur termini 
iniquitatis, et populus cui Dominus se opponet in 
seculum.: non mansura est in seculum temporis 
improba progenies. 

Isa. ix, Ex semine serpentis prodibunt aspidum 
catuli, at illarum posteri volantes serpentes erunt. 

Peccata nostra dissociant nos a Deo, propterque 
iniquitates nostras avertit a nobis vultum suum , 
ut non misereatur. 


Insipientes sunt nec sagaces, docti ad maleficien- 
dum, honeste facere non norunt. 

Opera illorum, opera injusta, et pedes eorum iu 
maleficium currunt. 

Jerem. xiu. Si mutabit Athiops cutem suam, et 
pardalis varietates suas, el vos poteritis benefacere 
cum mala didiceritis. 

Ruina improbi sero tandem veniet. 

Via scelerosorum elapidata et complanata , sed 
in extrema ipsa inferorum est fossa. 

Peccantem in animam suam quis absolvet ? 


Liberi abominandi sunt ex improbis prognati. 
Noinen sceleratorum hominum delebitur. 
Matth. xi et Luc, vi. Malus ex cordis sui malo 


C thesauro quz mala sunt, promit : ex abundantia 


enim cordis os loquitur. 

1 Tim. m. lllud autem cognoscitote fore, ut 171 
iu ultimis diebus instent acerba et difficilia tempora. 
Erunt enim bomines sui amantes, etc. 

S. Basilii. In improbitatis certamine miserior 
viclor, quam victus, propterea quod ille pluribus 
peceatis onustus discedit. 

Ultima in improbitate etiam secum ipsa discrepant. 


Complures sunt, qui actiones pravas approbent, 
ac urbanum quidem gratiosum nominantes, et ob- 
scenitate verborum utentem, civilem : acerbum et 
iracundum minime contemnendum vocant : par- 
cum et alienum a liberalitate quasi rei familiaris 


θερον * τὸν πόρνον xal ἀσελγη ἁπολαυστικόν τινα D administrandz peritum laudant; prodigum , quasi 


καὶ ἀνειμένον. Οἱ τοιοῦτοις τῷ στόµατι μὲν εὖλο- 
γοῦσι, τῇ δὲ χαρδίᾳ χαταρῶνται. "Ev γὰρ τῇ τῶν 
ῥημάτων ebgr uia πᾶσαν χατάραν ἐπάγουσιν αὐτῶν 
τῇ ζωῇ, ὑποδίχους αὐτοὺς τῇ αἰωνίῳ καταχρίσει, 
δι ὧν ἀποδέχονται, χαθιστῶντες, 


Ὄντως ἀσυλλόγιστόν τι πρᾶγμα ἡ µοχθηρία, 
xaY οὐδέν ἔστιν ὃ τοὺς πονηροὺς Ῥελτίους ποιῃ- 
σειδν., 

Κὐζήλωτον μέντοι καὶ πρόχειρον πρᾶγμα d) µο- 
χληρία, καὶ οὐδὲν οὕτω ῥάδιον ὡς τὸ γενέσθαι xa- 
χός. 

Λύσληπτον μὲν τὸ ἀγαθὸν τῇ ἀνθρωπίνῃ φύσει, 


liberalem ; scortatorem libidinosum, voluptariu:n 
quemdam et remissiorem. ]stiusmodi laudatores 
illis ore quidem bene precantur, at corde exsecran- 
tur. Nam. in illa verborum pulchra commemora- 
tione omnem exsecrationem in illorum vitam in- 
ducunt; imo eos zterne damnationi obnoxios efti- 
ciunt, ipsa vitia approbantes. 

Theologi. Profecto res est rationis expers impro- 
bitas : nec quidquam est quod improbos efficere 
possit meliores. 

Improbitas facile sui studium excitat, atque in 
prompin est,.nihjlque tam facile est, quat ficri 
malum. 

Difficiliter bonum comprehenditur a nalura ho- 


1083 


ANTONII MELISS.K 


1081 


minum, quemadmodum ignem non concipit humi- A ὥσπερ xaX τὸ up Όλῃ τῇ ὑγροτέρᾳ " Exotic. ὃ 


dior materies. At parati ad maleficium plurini et 
dispositi. 

Malum facilius et promptius improbum sequitur, 
quam coercea!ur a meliore. 

Animis profanis nihil bonesti satis dignum vide- 
tur, cui persuadendos se prabeant. 

S. Chrysost, Qui sspe peccant nec puniuntur, 
metuere et vereri debent ; augentur enim illis sup- 
plieia per supplieil tarditatem et divinam lenita- 
tem. 

Non tantum ii qui seolerate aliquid faciunt, ve- 
rum etiam qui istos laudibus efferunt, eorumdem 


cum illis vel etiam graviorum participes erunt 8up- 


pliciorum. 


πρὸς thv τοῦ καχοῦ ἐργασίαν ol πλεΐστοι xai ἔπι- 


τήδειοι. 

Ἡρόχειρον fj πονηρία τῷ χαχῷ μᾶλλον ἆχολου- 
θεῖν, Ἰ ὑπὸ τοῦ χρείττονος ἀναχόπτεσθαι. 

Ψυχαῖς βεδήλοις οὐδὲν τῶν καλῶν ἀξιόπιστον. 


Οἱ πολλὰ πταίοντες χαὶ μὴ χολαξόµενοι φοθεῖ- 
σθαι xal δεδοιχἑναι ὀφείλουσιν. Αὔξεται γὰρ αὐτοῖς 
τὰ τῆς τιμωρίας διὰ τῆς ἀτιμωρησίας xal τῆς µα- 
κροθυµίας τοῦ θεοῦ. 

O04 ol τὰ φαῦλα πράσσοντες µόνον, ἀλλὰ xai 
οἱ τούτους ἐγχωμιάζοντες, τῆς αὐτῆς αὐτοῖς, fj καὶ 
χαλεπωτέρας, χοινωνήσουσι χολάσεως. 


Sanctos quidem lucidi servant angeli, improbos B Toc μὲν ἁγίους φωταγωγοὶ φυλάσσουσιν ἄγγελοι, 


autem tenebrosi. 

'Abundantia cognitionis sapientie nobis multos 
conciliat angelos : impurus autem etiam ab eo qui 
ipsi a puero datus est, separatur. 

Philonis. Improbus aliud sentit, aliud loquitur ; 
alie etiam sunt ejus actiones : denique diversa ei 
et omnino pugnantia sunt omnia; non enim loqui- 
tur, qua sentit, et contraria decrevit iis, quz se 
1779 facturum narrat, nec his cousentanea exse- 
quitur, ut. proprie dicere liceat, improbi vitam se- 
cum bellum gerere. 

Improbis nulla re gaudere concessum est : quem- 
admodum in propheticls canitur oraculis : Gaudere 


non licet impiis, Deus ait. Sermo enim divinus, C 


vetus el utilis est, tetricam εἰ tristitiz: deditam', 
ac infelicitatis plenam esse improbissimi cujusque 
vitam. 

instabiles sunt malorum hominum spes, qui sibi 
quidem commoda proponunt cogitatione, quibus 
tamen adversa et illis digna contingunt. 

Antisthenis. Autisthenes cum ab improbis quibus- 
damn laudaretur, Vereor, inquit, ne quid mali a me 
designatum sit, quod istis placeo. 

Mali adulationibus cum deliniuntur, pejores eva- 
dunt. 

Senem peccantem ne moneas; velerem enim 
arborem transplantare difficile est. 

Diogenes. Diogenes improbum quemdam monebat, 
interrogatus autem quid ageret : ZEthiopem (in- 
quit) abstergo, ut candidum reddam. 

Medici amaris medicamentis qua lingendo su- 
muntur, mellis nonnihil adhibent, ut dulciora fa- 
ciant : sic ingeniosi difficiliorum hominum con- 
gressiones hilaritate molliunt. 

Ex factis magis quam ex verbis hominis pericu- 
lum facito ; multi eniui cum vitam vitiosam agaut, 
oratione suavi et ad persuadendam valenti utuntur. 


SERMO XXXIII [a/. CXXIII]. 
De quiera forti, ϱὰ temperanti, et sagace. 


Gen. xxxi. Rachel et Lia respondentes  jacobho, 
Num, inquiunt, pars adhuc nobis est aut hareditas 


in domo patris nostri? Nonne alien ab illo exi- 


τοὺς δξ φαύλους oxoxetvol. 

Πλοῦτος γνώσεως σοφίας προστίθησιν ἡμῖν ἀγγέ- 
λους πολλούς * ὁ δὲ ἀχάθαρτος xal ἀπὺ τοῦ δοθέντος 
αὑτῷ ἐκ παιδὺς χωρίζεται. 

Toà φαύλου ἕτερα μὲν τὰ ἐνθύμια, ἕτερα δὲ τὰ 
ῥήματα, ἅλλαι δὲ al πράξεις, διάφορα δὲ καὶ µαχό- 
µενα παντάπασι λέγει γὰρ οὐχ & φρονεῖ, xai βε- 
θούλευται «εἀναντία οἷς διέξεισι, xal πράττει τὰ 
τούτοις ph συνῴδοντα * ὥστε, χυρίως εἰπεῖν, ὁ τοῦ 
φαύλου βίος πολέμιος. 


Τὸν φαῦλον οὐδενὶ χαίΐρειν ἐφίεται, χαθάπερ Ev 
προφητικαϊῖς ὥδεται ῥήσεσι ΄ Χαίΐρειν οὐκ ἔστι τοῖς 
ἀσεθέσιν, εἶπεν ὁ θεός. Λόγος γὰρ ὄντως xal χρἠ- 
σιμός ἐστι θεῖος * σχυθρωπὸν καὶ ἑπίλυπον καὶ 
μεστὸν βαρυδαιµονίας εἶναι “τὸν παντὸς μοχθηροῦ. 
βίον. 

Ἀδέθδαιοι αἱ τῶν πονηρῶν ἀνθρώπων ἐλπίδες, el- 
χαξόντων μὲν τὰ χρηστότερα, τὰ δὲ παλίµφημα xat 
ὧν ἄξιον τυγχάνειν εἰσὶ, πασχόντων. 

ἸΑντισθένης ἐπαινούμενος ὑπὸ πονηρῶν ἀνθρώ- 
ftv, ᾽Αγωνιῶ, ἔφη, µή τι χαχὸν εἴργασταί got, ὅτι 
τοιούτοις ἀρέσχω. 

Καχοὶ χολαχενόμενοι καχώτεροι γίνονται. 


Mh νευθέτει γέροντα ἁμαρτάνοντα. Δένδρον γὰρ 
παλαιὸν μεταφυτεῦσαι δύσχολόν Ecttv, 
Διογένης ἑνουθέτει τινὰ movrpóv* ἑρωτώμενος δὲ 


D ὑπό τινος, TL τοῦτο ποιεῖς; ἔφη. Αἰθίοπα σµήχω, 


ἵνα λευχὸν ποιῄσω. 

Οἱ μὲν lavpol τὰς τῶν ἐχλειχτῶν φαρμάκων τι- 
xpla; µέλιτι , οἱ δὲ σοφοὶ τὰς τῶν δνσχολωτέρων 
ἀνθρώπων ὁμιλίας ἱλαρότητι γλυκαίνουσιν. 


Πεῖραν ἀνθρώπου &x τῶν ἔργων λάμδανε μᾶλλον 
ἢ ix τῶν λόγων. Πολλοὶ γὰρ βίῳ μέν clay χακοὶ, 
λόγφ δὲ πιθανοί. 

AOTOZ AT". 
Περὶ rvvaixóc ἀνδρείας, καὶ σώρρονος, καὶ 
συγατῆς. 

Ἀποκριθεῖσαι Ῥαχὴλ καὶ Λία, εἶπαν τῷ Ἰεχώδ. 
Μη ἐστιν ἡμῖν μερὶς, f) χληρονοµία ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ 
πατρὸς ἡμῶν; Οὐκ ἀλλότριαι λειογίαµεθα αὐτῶ: 


*w- € 


1085 


1001 COMMUNES, — PARS 11. SERMO XXXIII, 


* 1086 


Πέπρακε γὰρ ἡμᾶς, xoi κατἐέφαγε καταθρώσει «5 A stimalze sumus? vendidit enim nos, et plane devo- 


ἀργύριον ἡμῶν. 

΄Ἠγγισεν ᾿Αδιμέλεχ ἕως τῆς πύλης τοῦ πύργου, 
ἐμπρῆσαι αὐτὴν ἐν mupl. Καὶ ἔῤῥῥιψε χγυνὴ µία 
Χλάσμα μµύλου ἐπὶ τὴν χεφαλὴν ᾿Αθιμέλεχ, xal 
ἐδόησε ταχὺ πρὸς τὸ παιδάµιον τὸ αἷρον τὰ σχεύη 
αὐτοῦ, xal εἶπεν αὐτῷ * Σπάσαι τὴν ῥομφαίαν aov, 
καὶ θανάτωσόν µε, uf; ποτε εἴπωαιν, ὃτέ γυνὴ ἁπ- 
ἐχτεινεν αὐτόν. Καὶ ἐξεχέντησεν αὑτὰν τὸ παιδάριον 
αὐτοῦ, xal ἀπέθανεν. 

Ανήγγειλε τῷ Δανῖδ Μελχὸλ fj γυνὴ αὐτοῦ λέ- 
γουσα * Ἐὰν pi σὺ σώσῃς τὴν φυχὴν σεαυτοῦ τὴν 
νύχτα ταύτην, αὗριον θανατωθήσῃ. Καὶ κχατάχει 
Μελχὼλ τὸν Δανῖδ διὰ τῆς θυρίδος, xal ἀπῆλθε, καὶ 
ἔφυχε, χαὶ ἐσώθη. 


ravit argentum nostrum, 

Judic. 1x. Accessit Abimelechus usque ad turris 
portain, ut eara inceuderet.;; mulier autem quzdam 
fragmentum mole in caput ejus conjecit : et sta- 
tiw elaimans acaersit puerum, qui arma ipsius ge- 
rebat. Cui, Educ, inquit, gladium tuum, et me in- 
terüce, ne dicant vulgo me a muliere interfectum. 
Et puer ejus pupugit eum, et mortuus est. 


-{ Heg. xix. Melchol uxor Davidis, renuntiavit ei, 
dicens : Nisj liac nocte servaverie vitam tuam, cras 
morte afficieris ; et dimisit maritum suum Davidem 
per fenestram. Sicque ille exiit, aufugit, et serva- 
(us est. 


Τίς ἔδωχε γυναιξὶν ὑφάσματος σαοφίαν, xal ποι- B. Job. Quis dedit mulieribus texendi sspientiam , 


χιλτιχὴν ἐπιστήμην ; 

T'ovj ἀνδρεία στέφανος τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς. 

Γυνὴ εὐχάριστος ἐγείρει ἀγδρὶ δόξαν. 

Ὃς εὗρε γυναῖχα ἀγαθὴν, εὗρε χάριτας, EXa6s δὲ 
παρὰ Κυρίου ἱλαρότητα. 

Ὃς ἐχδάλλει γυναῖκα ἀγαθὴν, ἐχδάλλει ἀγαθὰ ἐκ 
τοῦ οἴχου αὐτοῦ. 

Σρφαὶ γυναῖχες ᾠχεδόμησαν οἴχους  ἡ δὲ ἄφρων 
κατέσχαψε ταῖς χερσὶν αὑτῆς. 

Γυναῖχα ἀνδρείαν τίς εὑρήσει; τιµιωτέρα ἐστὶ 
λίθων πολυτελῶν ἡ φοιαύτη. θαρσεῖ ἐπ᾽ αὐτῇ fj xap- 
δία τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς. Ἡ τοιαύτη χαλῶν σχύλων οὐχ 
ἀπορήσει. Ἐνεργεῖ τῷ ἀνδρὶ ἀγαθὰ, xat οὐ χαχά. 
Οὐ φροντίζει τῶν ἐν οἴχῳ &vhp αὐτῆς. "Όταν που 
χρονίζῃ, δισσὰς χλαίνας ἑποίησε τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς. 
Ἠνίχα ἂν καθίσῃ Ev συνεδρίῳ μετὰ τῶν πρεσθυτέ- 
pov, στόµα αὑτῆς διῄνοιξε προσεχόντωξ xal kvvó- 
Κως, xal τάξιν ἑνετείλατο τῇ γλὠσσῃ αὐτῆς. Στε- 
val δὲ διατριδαὶ οἴχων αὐτῆς, οἶτα δὲ ὀχνηρὰ οὐκ 
ἔφαγεν. 

Πολλαὶ θυγατέρες ἐκτήσαντο πλοῦταν, πολλαὶ 
ἑποίησαν δύναμιν * σὺ δὲ ὑπέρχεισαι xal ὑπερῆρας 
πάσας. Ψευδεῖς ἀρέσχειαι xal µάταιον κάλλος οὐκ 
ἔστιν àv. ao. 

l'uvh συνετὴ εὐλογεῖται, φόδος δὲ Kuplou. αὐτὴν 
αἰνείτω. Δότε αὑτῇ ἀπὸ καρπῶν χειλέων αὐτῆς, xal 
οἰνείσθω ἓν «Ula ὁ ávhp αὐτῆς. 

Mh ἀστόχει γυναιχὺς σοφῆς xal ἀγαθῆς ' ἡ γὰρ 
χάρις αὐτῆς ὑπὲρ τὸ χρυσίον. 

Χάρις ἐπὶ χάριτι Ἠυνὴ σιγηρά. xat οὐχ East 
σταθμὸς ἄξιος ἐγχρατοῦς ψυχῆς αὐτῆς. 


Γυναικὺὸς ἀγαθῆς µαχάριος ὁ àvhp, καὶ ἀριθμὸς 
τῶν ἡμερῶν αὐτοῦ διπλάσιος. Τννἠ ἀνδρεία εἀφραί- 
νει τὸν ἄνδρα αὐτῆς, xal τὰ ἔτη αὐτοῦ πληρώσει ἐν 
εἰρήνῃ. Γυνὴ ἀγαδὴ μερὶς ἀγαθή ' καὶ iv μερίδι φο- 
δουµένων Κύριον δοθῄσεται. 

Χάρις γυναιχὸς εὐφραίνει τὸν ἄνδρα ο αὐτῆς, καὶ τὰ 
ὁστᾶ αὐτοῦ πιαίνει f) ἐπιστήμη αὐτῆς. 

Γνναικὸς ἀνὴρ χρῃμ᾽ οὐδὲν ληΐζεται 
Κάλλιον ἑσθλῆς, ὥσπερ οὐδὲ χεῖρον τῆς ἑναντίας (1). 


et artem acu variandi? 
1793 Prov. xu. Uxor fortis corona est viri sui. 
Uxor grata excitat viro gloriam. 
Qui nactus est uxorem bonam, is gratias est 
adeptus, et a Domino accepit hilaritatem. 
Qui ejicit uxorem probam, ejicit bona e domo sua. 


Prov. xiv, Uxores sapientes zediflcaverunt domos; 
at insipiens suis manibus demolita est, 

Prov. xxxi, Uxorem fortem. quis inveniet ? talis 
pluris est estimanda quam lapides pretiosi ; ea con- 
fidit cor viri ; hzec spoliis pulchris non carebit ; bonis 
afficit virum suum, non malis. Vir non est sollicitus 
de rebus domesticis, sicubi autem diutius moratus 
fuerit, ipsa interea geminas confecit vestes. Cum 
autem in consessu seniorum considet, ipsa o8 suum 
aperit altente et legitime, ac ordinem ori suo tenen- 
dum prescribit. Taciturnz autem sunt domus ejus 


exercitationes, cibum otiosa non capit. 


Mult filie divitias et potentiam cormparaverunt, 
tu autem superasti omnes, et super illas te extulisti; 
falsa affabilitas et inanis pulchritudo non est in te. 


Mulier sagax benedicitur, sed metus Domin! eam 
commendet ; date ei de fructibus labiorum suurum, 
et vir ejus laudetnr in portis. 

Eccli. vn. Vide ne excidas uxore sapiente et 


p bona ; nam gratia ejus auro praestat. 


Gratia duplicata mulier taciturna [a/ias pudica], 
nec est quidquam quod cum auimo illius continente 
comparari possit. 

Ibid. Prob: mulieris vir est beatus, et numerus 
dierum ejus duplicabitur. Uxor fortis exhilarat 
virum suurp, et annos ejus cum pace complebit. 
Mulier proba portio bona est ; et in parle metuen- 
tium Domingm dabitur. 

Uxoris gratia virum exbhilarat, et scientia ejus 
ossa viri saginat. 

Theologi. Vir nullam rem acquirere poiost uxore 
proba honestiorem, quemadmodum nullam deterio- 
rem improba. - 


(1) Versus eonstabit si legas, Κάλλιον ἑαῦλῆς, ο”δὲ χεῖρον ἑναντίας. 


4 


1087 | ANTONII MELJSSE ^ 1088 


S. Cyrilli, Muliebre genus quodammodo lacry- A ῥΦιλόδαχρύ πως ἀεὶ τὸ Oro γένος, xal τὺ» νοῦν 
marum amans est. et animo ad misericordiam fa- εἰς ἔλεον εὐδιάθρυπτον ἔχον. 
cili przeditum. 

Mulier vitet omnes ecalumniarum suspiciones ; ᾽Ανόποπτον εἰς διαδολὴν δείχνυσι γυναῖκα τὲ phy 
si neque se comat, neque ornet supra modum, pre- «Χκαλλωπίζεσθαι, µήτε μὴν χοσμεῖσθαι πέρα τοῦ 
cationibus et deprecationibus attentione summa và- — stpérovro;, εὐχαῖς xal δεῄσεσι προσανέχουσαν ἐκ- 


cans. τενῶς. 

Philonis. Ναττάπί physici feminam nihil aliud Λέγεται ὑπὸ φυσικῶν ἀνδρῶν οὐδὲν ἕτερον εἶναι 
6-86 quam imperfectum marem. 002v fj ἀτελὲς ἄῤῥεν, 

Infirmiora quodammodo sunt mulierum consilia, Ασθενέστεραί πώς εἰσιν αἱ γνῶμαι τῶν Yuvat- 


mec extra res quie sub sensus cadunt, quidquam κῶν, ἔξω τῶν αἰσθητῶν μηδὲν ἰσχύουσαι νοηιὸν χα- 
possunt eorum qux» tantum sub intelligentiam ca- Ἅταλαθεῖν. 
dunt, comprehendere. 

174 Philonis uxor in complurium feminarum 'H Φίλωνος γυνὴ ἐρωτηθεῖσα kv συνόδῳ πλειόνων 
οσθι interrogata, eur àola ex omnibus aureo non Ἁγυναιχῶν, διατὶ µόνη τῶν ἄλλων οὗ φορεῖ χρυσοῦν 
uteretur ornatu : Satis (inquit) uxori magnus or- B χόσρον, ἔφη» Αὐτάρχης χόσµος kot γυναικὶ ἡ τοῦ 


natus viri sui virtus est. ἀνδρὺς ἀρετή. 

Aristippus mulierem parvam, sed pulchram con- Αρίστιππος γυναῖχα χαλὴν μιχρὰν ἰδὼν, Μι- 
spicatus : Parvum, inquit, malum, sed magnum  χρὸν xaxbv μὲν, µέγα δὲ καλὸν, ἔφη. ΑΙ. Μικρὸν μὲν 
pulchrum (1). χαλὸν, µέγα δὲ xaxóv. 


Uxorem temperantem  quzrito, nec formosio- Γυναῖχα σώφρονα ζήτει, xal ph εὔμορφυ». Τὸ 
rem; illud enim est thesaurus qui surripi non potest, — piv γὰρ θηαανρὸς ἀνέχλειπτος, τὸ δὲ ὑποψία γνώ- 


hoc autem animi opinio sive persuasio. pne. 
Protagor. Honestam uxorem et boram si eris Σεμνῆς Yyovatxb; xal avabtie ὅταν τύχῃς, τὸν βίον 
assecutus, vitam dolore vacantem deges. ἄλυπον διατελεῖς. 
SERMO XXXIV (al. CXXIV]. ΛΟΓΟΣ AA. 
De improbis mulieribus et adulieris omnique vitio Περὶ γὺγαικῶν πονηρῶν xal potyaAl8or, καὶ πᾱ- 
plenis. σης xaxiac zx&xAnpuopévwr. 


Prov. v, vii. Mulieri improbe ne mentem adhi- C Mt xpóstye φαύλῃ vuvaixl. Μέλι γὰρ ἀποστάτει 
beto; mel énim ex meretricis ore fluit, quod ad ἀπὸ χειλέων γυναικὸς. πόρνης, ἢ πρὺς χαιρὸν λι- 
tempus υπρίι guttur, postea tamen felle amarius Ἠπαΐνει σὺν φάρυγγα, ὕστερον μέντοι πιχρότερον 


invenies, et gladio aneipiti acutius. σχολῆς εὑρήσεις, καὶ ἠχονημένον μᾶλλον µαχαίρας 
διστόµου. | 
Ne des mulieri opes tuas. .. Mi δῷς γυναιχὶ τὸν σὺν πλοῦτον. 
Fili, serva mandata mea, et vives, ut te servent ΥΕ, φύλασσε ἐμὰς ἑντολὰς, καὶ βιώσεις, ἵνα σε τη- 
a peregrina muliere et improba. ῥήσωσιν ἀπὸ γυναικὸς ἀλλοτρίας καὶ πονηρᾶς. 
Mulier pretiosas virorum animas preedatur. Tuvh τιµίας ψυχὰς ἀνδρῶν ἀγρεύει, 


Tempus est ignominis, mulier quz odit honesta. Ἀρόνος ἀτιμίας vovh μισοῦσα δίχαια. 


Prov. ix. Mulier iasipiens et audax cibo quo — . T'uvh ἄφρων χαὶ θρασεῖα ἐνδε]ς φωμοῦ γίνεται, ἃ 
alatur carebit, αυ scilicet verecundiam non 60” οὐχ ἐπίσταται αἰσχύνην. 


noscit. 

" [bid. xi. Ut inauris in nare suis, sic in muliere Ὥσπερ ἑνώτιον ἓν ῥινὶ ὑὸς, οὕτως γυναιχὶ xaxó- 
malitiosa pulchritudo. Φρονι κάλλος, 

Qui adulteram retinet, insipiens et impius est. p — 'O κατέχων µοιχαλίδα ἄφρων xat ἀσεδής. 

Melius est habitare in solitudine, quam cum mu- Κρεῖσσον οἰχκεῖν ἐν ἑρήμῳ Ἡ μετὰ γυναικὸς paz i- 
liere pugnace et linguace et iracunda.  - µου xal γλωσσώδους καὶ ὀργίλου. 

Malach. proph. A conjuge tua tibi cave; nec 'Anb τῆς συγκοίτου σου φύλαξαι τοῦ ἀναθέτσθαι 
quod facturus es, illi aperito. αὑτῇ, τὶ ποιῶν. 

Sirach ix. Ne tradas mulieri animam tuam; me- Mh óc γυναιχὶ τὴν ψυχἠν σου * μὴ ὑπάντα ἔται- 


retricibus obviam ne ito; ne psaltriam canentem µριζομένῃ, μετὰ φαλλούσης μὴ ἐνδελέχιζε. Παρθένον 
frequentato ; virginem ne considerato; averle ocu- — pij χαταµάνθανε. ᾿Απόστρεψον τοὺς ὀφθαλμούς σον 
Jos tuos a. muliere formosa ; cum uxore alterius ἀπὸ γυναιχὸς εὐμόρφου. Μετὰ ὑπάνδρου Ὑυναιχὸς 
omnino ne sedeto; forma enim et pulchritudine µμὴ χάθου τὸ σύνολον. Ἐν χάλλει γὰρ γυναικὸς πολ- 
muliebri complures seducti sunt. λοὶ ἐπλανήθησαν. . 

Vinum et mulieres ad deflciendum impellunt Οἴνος xoi γυναῖχες ἀποστήσουαι συνετούς. 
eiiam sapientes. 


(4) Videtur potius invertendum ut sit : Partum quidem pulchrum, magnum autem. malum ; χαλὸν οἱ 
xaxby apud Gracos facile permutari possunt. 


1049 


Πᾶσαν πονηρἰίαν xai μὴ πονηρἰαν γυναιχός. 

Mi δῷς ὕδατι διέἐξοδον, μηδὲ γυναιχὶ πονηρᾶ ἄνε- 
ctv. El μὴ] πορεύεται χατὰ χεῖράς σου, ἀπὸ τῶν σαρ- 
xu σου ἀπότεμε αὑτὴν. 

Συνοικῆσαι λέοντι xal δράκοντι εὐδόχησαι, f] ονν- 
(οιχῆσαι μετὰ γυναιχὸς πονηρᾶς. 

Μικρὰ πᾶσα χαχἰα πρὸς χαχίαν γυναικός * χληρος 
ἁμαρτωλοῦ ἐπιπέαῃ ἐπ᾽ αὐτὴν. 

Ἀπὸ γυναικὸς ἀρχὴ ἁμαρτίας, χαὶ δι αὐτῆς ἆπο- 
θνήσχομεν πάντες. 

ΜΗ δῷς γυναιχὶ πονηρᾷ παῤῥησίαν. 


'Opyh μεγάλη γυνὴ µέθυσος. 
Καρδία πονηρὰ wai πρόσωπον σχυθρωπὸν, xai 


v)nyl χαρδίας, Ὑυν] πονηρὰ ἀντιτασσομένη τῷ &v- P 


δρὶ αὐτῆς. 

Πορνεία γυναιχὸς ἐν μετεωρισμοῖς ὀφθαλμῶν xai 
£v τοῖς βλεφάροις αὑτῆς γνωσθήσεται, 

Κρεῖσσον πονηρἰα ἀνδρὸς f) ἀγαθοποιὸς γυνή. 

Απὸ Ἱματίων ἐχπορεύεται ode, xal ἀπὸ γυναιχὸς 
πονηρία. I 

Ἐπὶ γυναιχὶ πονηρᾷ καλὸν σφραγίς. 

l'uvh µεγαλόφωνος xat γλωσσώδης ὥσπερ σἀλπιγξ 
πολεµίων εἰς τροπὴν θεωρηθήσεται. 

Ὥσπερ γὰρ τὰ ἐπίσαθρα τῶν πλοίων καταιγίδες 
χαὶ ζάλαι ὑποδρύχια φἐρουσιν, οὕτως αἱ πονηραὶ 
τῶν γυναικῶν διαθέσεις τὰς ἀσθενεῖς ψυχὰς τῶν 
συνοιχούντων χαταθαπτίζουσιν. 

Τότε [πότε] οὖν φυχῆς ἐπιμελήσεται ὁ γυναι- 
κείαις ἐπιθυμίαις δεδουλωµένος; οὐδεὶς γὰρ ἑξ- 
αρχεῖ πλοῦτος, Ὑυναιχείαις ἐπιθυμίαις ὑπηρετού- 
μενος. 

Αἱ τῶν γυναιχῶν ἀφρονέσταται, ἀποροῦσαι χάλ- 
λους olxelou, πρὸς τὰ χρήματα χαταφεύγουσι  χαὶ 
εἰσὶν, ὡς ἂν εἴποιμι, χοσµίως θεατριζόµεναι, δύ 
εὐσχημοσύνην ἀσχήμονες, xat δι) αἴσχος αἰσχρό- 
τεραι. 

"D xaxbv καχοῦ χάχιστον, γυνὴ πονηρά. 


Δεινὸν δράκοντες, xai xaxoupyov ἀσπίδες. 

Διπλῆ γυναιχὸς δεινότης ἓν θηρίοις. 

Γυνὴ πονηρὰ οὐδέποτε ἡμεροῦται, ἀλλ᾽ ὑθριζο- 
µένη μαίνεται, xal κολαχευοµένη ἑπαίρεται. 


Σ[δηρον ἑψεῖν, f) νουβετεῖν γυναῖχα ῥᾷον. 


Γινωσκέτω ὁ ἔχων γυναῖκα πονηράν, ὅτι ἤδη τοὺς 
μισθοὺς αὐτοῦ τῶν ἀνομιῶν ἑχομίσατου 

0ὐδὲν iv χόσμῳ θηρίον ἐφάμιλλον γυναιχὸς πο- 
νηρᾶς. 

Ti δεινότερον λέοντος ἐν τετράποσιν; εἰ δὲ ὠμό- 
τερον δράκοντος àv ἑρπετοῖς; ᾽Αλλ’ οὐδὲν, πλὴν γυ- 
vate πονηρᾶς. 

- Δεινὸν πενιχροτέραν ἑαυτοῦ λαθεῖν γυναῖχα, δεινὸν 
εὐπορωτέραν, Τὸ μὲν γὰρ εἰς τὴν οὐσίαν ἔθλαφε, τὸ 
δὲ εἰς αὐθεντίαν xal ἑλευθερίαν τὸν ἄνδρα. 

Ὑπὸ γυναικὸς ἄρχεσθαι ὕθρις ἂν εἴη ἑσχάτη. 

Δεινὸν γυνὴ γνώµην ἀνδρὺς παραλῦσαι χαὶ παρα- 
γαχεῖν, καὶ μάλιστα µάχλος. Ἔνεχα Υὰρ τοῦ συν- 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO XXXIV. 


1090 


A Omnem malitiam el non. malitíam mulieris. 


Aqua ne des exitum , nec mulieri improbz licen. 
tiam : si nolit monentem te audire, desecato eam de 
carne tua. 

175 Cum leone et dracone potius habitato, 
quam cum muliere improba. 

Omnia vitia parva sunt, si cum mulieris vitiis 
comparentur. Sors scelerati in eam incidat. 

Ex muliere peccati initium est, et per eam om- 
nes morti debenur. 

Improbs mulieri licentiam loquendi ne conce- 
dito. 

lra magna est mulier ebriosa. 

Cor malum et vultus tristis cordisque vulnus , 
mala mulier viro suo resistens, 


Scortatio mulieris ín elatione oculorum et in 
palpebris suis agnoscetur. 

Prestat malitia viri, quam beneflca mulier. 
| Ex vestimentis enascitur tinea, et ex muliere 
malitia, 

In muliere improba bonum est sigillum. 

Mulier clamosa et linguax quasi tuba hostium 
ad fugam spectabitur. 

S. Basilii. Ut enim naves putres procelle et 
tempestates demergunt, sic improba mulierum 
studia et affectiones imbecillas cohabitantium ani- 
mas misere submergunt et perdunt. 

Quando igitur animi sui curam geret, qui 
amoribus mulierum quasi servus addictus esi? 
Nulle enim opes satis sunt cupiditatibus mulie- 
rum. 

Theologi. Mulieres insipientissimz pulchritudine 
8ua carentes ad pecunias confugiunt : ac sunt (ut 
sic dicam) theatrali ornatu conspicuz, propter for- 
mam deformes et propter deformitatem  defor-- 
miores, ᾿ 

S. Chrysost. O malum quovis malo pejus mulie- 
Tem iinprobam | 

Asperi sunt dracones, aspides malefice; 

Sed mulieris asperitas acerbior quam ferarum. 

hnproba mulier nunquam mansuefiet ; ;si du. 
rius tractetur, furit : si blandius, tollitur et elata 
est. 


D Ferrum coquere, quam mulierem emendare faci- 


lius. 

Qui habet uxorem malam, suorum se peccato- 
rum mercedem accepisse intelligat, 

Nulla in mundo bellua est, quz cum imnuliere im- 
proba conferatur. 

Quid leone inter quadrupedes ferocius? Quid 
crudelius dracone inter serpentia? Nihil visi mue 
lier improba. 

Acerbuin est pauperiorem duxisse uxorem, acer- 
bum item opulentiorem : illud enim rem, hoc aucto- 
ritatem et libertatem viri minuit et laedit. 

Philonis. Mulieri parere contumelia est suprema. 

176 Callidissimum est mulieris ingenium ad 
mertem viri luxandam et statu suo deturbandam, 


109] ANTONII MÉLISSE 109 


maxime si .fuerit intemperans; quia enim couscia A &:56:o; μαλαχιχωτέρα Lf. βαχλικώτέρα sel µαλαχω- 
sibi est hojus vitii, mollior subinde redditur. tipa] víveta:. 

Sui amans est mulier, et zelotypa immoderate Φίλαυτον Yuvh, καὶ ζηλότνκον οὐ µετρίως xal ξει- 
ae mire industria, ut possit viri mores pervertere. νὸν παραλῦσαι ἤθη ἀνδρός. 

Diogenis. Diogenes conspicatus mulieres inter Διογένης κοινολογουµένας γυναῖχας θεασάµενος, 
se colloquentes : Áspis, inquit, a vipera venenum ἔφη, Ασπὶς παρ) ἐχίδνης φάρμαχον δανε(ζσται, 
muteatur. 

Aristippi. Aristippus Cyrenzuspuilosophus, a quo- Αρίστιππος ὁ Κυρηναῖος φιλόσοφος, ἔρωτηθες 
piam interrogatus, an sibi ducere uxoremexpediret, ὑπό τινος εἰ συμφέρει αὐτῷ γῆμαι, εἶπεν, Οὔκ: εἰ 
negavit. Si enim duxeris (inquiebat) formosam, μὲν γὰρ καλὴν, χοινὴν ἕξεις εἰ δὲ φχύλην, πουήν, 
babebis commuuem ; sin autein deformem, poenam. 

Mulier os exornans animum deformem indicat. Γυνὴ τῷ προσώπῳ κοσμουμµένη, τὴν τῆς ψυχῖς 

ἀμορφίαν ἑμφαίνει. 

Democr. Cum Democritum quidam percunctare- Δημοκρίτῳ ἔφη τις" Διατί, μέγας ὧν, μικρὰν ἔχη- 
tur, cur magnus cum esset, parvam duxisset uXo- µας γυναῖκα! Κάχεῖνος εἶπε' ToU καχοῦ ἐχλογὴν 
rem : Ego, inquit, in malo eligendo, quod mini-  ποιούµενος, τὸ ἐλάχιστον ἐξελεξάμην. 
mum erat, elegi. 

Socratis. Cum te diligere ot appetere te dizerit "Oxav ποθεῖν σε καὶ στέρχειν λέγῃ verb, oubvi 
mulier, tum ab illa magis metuendum tibi est παρ αὐτῆς πλέον, ὧν λέγει xaxá. 
quam cum conviciatur. 

Protagore. Protagoras interrogatus ob quam Πρωταγόρας ἑρωτηθεὶς, Διὰ «(va αἶτ[αν ἐχθρῷ τὴν 
causam inimico filiam nuptum dedisset : Quia, In- Ουγατέρα δέδωχας πρὸς γάμον, εἶπεν ' Οὐκ ud 


quit, nihil ei dare poteram pejus. χὰρ αὐτῷ δεδωχέναι χεῖρον. 
Idem cum vidisset anum exornmatam : Si, inquit, Ὁ αὐτὸς, ἑωραχώς χεχοσμημµένην γραῦν, ἔφη" " 
viris, falleris; si sepulcro, ornata es. piv πρὺς ἄνδρας, ἐπλανήθης cl δὲ πρὸς τάφοι, 
ἱοσμήθης. 


Socretis. Socrates dicere solebat, tria 56 mala Σωκράτης ἴφη, Τριῶν κακῶν eivevy pat, Υραµ- 
assecutum, grammaticam, paupertatem et perBicio- µματιχῆς, πενίης xai οὑλομένης γυναιχός' τῶν δύ 
$am uxorem ; quorum duo cum effugisset, pernicio- ἐξέφυγον, οὐλομένης γυναιχὸς ἐχφυγεῖν οὐχ ἐδυ- 
sam uxorem effugere non potuisse. νήθην. 

Idem se consulentibus de ratione matrimonii 6 'O αὐτὸς πρὸς τοὺς αὐτὸν συµδουλευοµένους περὶ 
contrahendi, dixit : Quemadmodum pisces, 0 ado- — «oU γῆμαι, ἔφη, Ὥσπερ οἱ ἰχθύες, ὦ νεανίσκοι, dl 
lescentuli, qui nondum intra nassas sunt, volunt — «egi τοὺς χύρτους, οἱ μὲν ἔξωθεν ὄντες βούλονται 
intrare, qui autem jam intus aunt, volunt exire; καἰσελθεῖν, οἱ δὲ ἔνδον ὄντες βούλονται ἐξελθεῖν ' οὔ- 


sic et vos ne idem vobis accidat videte. τως δὲ ὑμεῖς ὁρᾶτε, μὴ «b αὐτὸ πάθητε. 

ldem Xanthippen ornatam et ad spectacula eun- 'O αὐτὸς, Ξανθίππην χεχοσµηµένην xat ἐπὶ θίαν 
tem conspicatus : Non inquil, ut spectes, O ΙΣΟ: µπορευομένην ἰδὼν, ἔφη: Οὐχ ἵνα θεάσῃ, Υύναι, το: 
exis, sed ut specteris. ρεύῃ. ἁλλ᾽ ἵνα θεαθῇς. 


Philoxeni. Philoxenus poeta eum quidam eum Φιλόξενος ὁ nou]the, εἰπόντος τινὸς, Διὰ τί Xoyo- 
pereunciaretnr, quamobrem Sophocles bonas iu- χλῆς χρηστὰς παρεισάχει τὰς γυναῖχας, αὐτὸς δὲ 
troducat feminas, ipse autem malas : Quia, inquit,  «φαύλας, εἶπεν: Ὅτι Σοφοχλῆς μὲν ofa; δεῖ εἶναι τὰ; 
quales oportet esse feminas Sophocles ostendit, 68Ο Ἅµαγυναῖχας λέγει, ἐγὼ δὲ οἷαι εἰσίν. 
vero quales sunt. 


Catonis. Ümnes homines uxoribus imperant, Πάντες οἱ ἄνθρωποι τῶν uvaucoy ἄρχουσυ, 
nos omnibus hominibus, nobis autem uxores. D ἡμεῖς δὲ ἀνθρώπων ἁπάντων, ἡμῶν | δὲ αἱ 1v 
ναῖχες. 
SERMO XXXV [al. X]. ΛΟΓΟΣ AE. 
De congregatione bonorum virorum; et prestantis- Περὶ συναγωχγής στῶν ἀν δρῶν καὶ ὅτι xr 
simis adherendum esse, non item improbis. ἀρίστοις ἀγδράσι xoAAdo0at καὶ μὴ zorir 
ροῖς. 


177 Prov. xui. Qui cum sapientibus couversa- 
tur, sapiens evadet. 

Si videris sagacern ae prudentem, mane illum 'Éàv Übpc συνετὸν, ὄρθριζε πρὸς αὐτὸν, καὶ βαῦ- 
adito, et limina januarum ejus pedibus tuis dele- — uobc θυρῶν αὐτοῦ ἐχτριδέτω ὁ ποὺς σου. 
rito. 


Ὅ συμπορευόµενος σοφοῖς σοφὸς ἔσται. 


jn multitudine seniorum stato, et si quis erit Ἑν πλήθει πρεαθυτέρων σεῖθι' xal el τις 7o 
sapiens, buic te adjungito. φὸς, προσχολλήθητι αὐτῷ. 
Narrationes sapientum ne contemnas, et in pro- Mt παρἰοῃς διήγηµα σοφῶν, καὶ àv. ταῖς παροι” 


verbiis illorum verseris. platz αὐτῶν ἀναστρέφου. 





1033 

Λόγῳφ σοφῷ παράθαλε σὺν οὓς. 

"Άνδρες δίχαιοι ἔστωσαν σὐνδειπνοί σου. 

Μετὰ ἀνδρὸς εὐσεθοῦς ἑνδελέχιζε, 

Πετεινὰ πρὸς τὰ ὅμοια χαταλύει  λειτονργοὶ αὐ- 
τοῦ, xal χατὰ τὸν ἠγούμενον τῆς πόλεως, πάντες οἱ 
κατοιχοῦντες ἓν αὐτῇ. 

Ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρὸν, Χολλώμενοι τῷ 
ἀγαθῷ. 

"Qonep ol ζωγράφοι ὅταν ἀπὸ εἰχόνος εἰχόνα γρά- 
Φωσι, πυχνὰ πρὸς τὸ παράδειγµα βλέποντες, τὸν 
ἐχείνου χαραχτηρα πρὸς «b ἑαυτῶν σπουδάζουσι 
μεταθεῖναι φιλοτέχνηµα, οὕτω δὴ xal «bv ἑσπουδα- 
χότα ἑαυτὸν πᾶσι τοῖς µέρεσι τῆς ἀρετῆς ἀπεργά- 
σασθαι τέλειον, οἱονεὶ πρὸς ἀγάλματά τινα χινού- 
µενα xal ἔμπρακτα, τοὺς βίους τῶν ἁγίων ἀποθλέ- 
πειν χρῃ, καὶ τὸ ἐχείνων ἀγαθὸν οἰχεῖον ποιεῖσθαι 
διὰ µιμήσεως 

Ἐὰν ἵδῃς ἐθνιχὸν, βίου Φώφρονος xat τῆς λοιπῆς 
χατὰ τὸ Ίθος εὐταξίας ἐπιλαθόμενον πλέον σεαυτοῦ, 
τὸ απουδαῖον ἑπίτεινον. 


El οοῖς χαλοῖς ἔποιο νουθετούµενος, 
O0x ἐντραπήσῃ τοῖς χαχοῖς Υελώμενος. 
Σοφῶν θύρας ἕχτριδε, πλουσίων δὲ µή. 


Mh χλείσῃς τὰ ὥτα πρὸς παιδείαν Κυρίου καὶ 
νουθεσίαν, ὡς ἁἀσπὶς πρὸς ἑπάσματα. 

Οὐ μικρὸν τοῖς σπουδαίοις χαὶ μικρὰ τῶν µεγί- 
στων ἡ µίµησις. 


LOCI COMMUNES, — PARS IT. SERMO XXXVI. 
Α  Sermoni sapientis aureg accommodato. 


1001 


Viri sapientes sint tui convivae. 

Viro pio multum aseidueque utitor. 

Volucres ad pares divertunt : ministri, et omnes 
qui urbem incolunt, prseefecti mores imitantur. 


Rom. xu. Odio sit vobis malum : at bono agglu- 
tinamini. 

S. Basilii (4). Quemadmodum pictores cum ima- 
ginem ab imagine pingunt, identidem exemplaria 
spectantes, illorum lineamenta ad suum opificii 
usum transferre student : sic qui studet se omui- 
bus virtutis partibus perfectum efficere, debet 
elaborare, ut quasí ad simulacra motu et actione 
praedita, vitas dico sanctorum, sspe oculos animi 
convertat. 


Si videris ethnicum, vitam temperstam et re- 
liquam in moribus moderationem diligentius , 
quam teipsum, conservare, fac ut studium tuum et 
diligentiam circa eadem augeas. 

Si honestos sequeris monilus, 

Non erubesces a malis derisus. 

Ostia sapientum, non divitum terito. 
(Theologi.) 

Ad eruditiomem et monitionem Domini ne ob- 
turato aures, ut aspis ad incantamenta. 

Non exiguum quid videtur bonis, licet exigua 
moeximarum rerum imitatio. 


Κρεῖσσον δεύτερα ἔχειν μεγάλων fj πρῶτα πενι- QC Praestat magnorum partes secundas, quam par- 


χρῶν. 
Φιλεῖ πρὸς τὰς ἀναστροφὰς τὰ ἤθη ῥυθμίζεσθαι. 


Ἔλεγχος ἀνδρὸς ἤθους ἡ μετὰ τῶν τοιῶνδε συν- 
ουσία. ὃ τε γὰρ φαῦλος t£ ἀνάνχης τοῖς ὁμοίοις 
συνέσται ὅ τε OU" αὗ πάλιν σώφρων xal σοφὺς τοῖς 
τὰ τοιαῦτα μετιοῦσιν. 

Καλὸν ἀεὶ τῷ κρεΐττονι τὸ χεῖρον ἀχολουθεῖν διὰ 
βελτιώσεως ἑλπίδα. 

ΛΟΓΟΣ Λς.. 


Περὶ συναγωγῆς κακῶν ἀνδρῶν' καὶ δει χρὴ 
φεύγειν τὰς τῶν μοχθηρῶν ἑταιρείας, ὡς 
0pov απροξεγούσας. , 


Αφανίσατε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν. 
Τὸ ἀπέχεσθαι ἀπὸ χαχῶν ἐστιν ἐπιστήμη. 


Μαχάριος &vhp, ὃς o0x ἑπορεύθη àv βουλῇ ἀσεθῶν, 
xai iv ὁδῷ ἁμαρτωλῶν oig ἔστη, χαὶ ἐπὶ χαθέδραν 
λοιμῶν οὐχ ἑἐχάθισεν. 

Oóx ἐχάθισα μετὰ συνεδρίου µαταιότητος, xal 
μετὰ παρανομούντων οὐ μὴ εἰσέλθω. 

"Agpov ἑαυτῷ πεποιθὼς µίγνυται ἀνόμῳ. 


Ylb, μὴ σε πλανήσουσιν ἄνδρες ἀσεθεῖς, µήτε 
πορευθῇς ἐν ὁδῷ uev! αὐτῶν. Ἔχκλινον τὸν πόδα σου 
ἀπὸ τῶν τρίθων αὐτῶν. 00 γὰρ μὴ] ὑπνώσουσιν, ἐὰν 
ph χαχοποιῄσωσιν. 


(1) In epist, ad Greg. De vita solitaria. 


vorum primas lenere. 

Solent ad rationem conversationis conviventiom 
meres componi. 

Cujusque ingenium quale sit ex tonversstione 
srguitur; etenim improbns necessario cum sui 
similibus versabitur ; eontra autem temperans el 
sapiens cum iis qui eadem exercent. 

Philonis. Bonum est semper ut improbior me- 
liorem sequatur, propter emendationis spem. 


SERMO XXXVI [al. XX]. 


De congregatione malorum virorum ; et quod oportet 
sodalitates improborum exitiosas evitare. 


Deut. 1.,Amovete ex vobis improbum. 


D Cor. v. Se abstinere ab improbis viris, id 


deinum scientia est. 

Psal. 1. Beatus qui in concilio impiorum non am- 
bulat, nec in via scelerosorum 178 stat, nec in 
sede pestiferorum sedit? 

Non sedi in consessu vanitatis, nec ingrediar 
cum exlegibus. 

Solomon. lnslpiens confidenter se cum exlege 
commiscet. 

Fili, vide ne te seducant impii, nec sequaris 
eorum instituta. Deflecte a viis Jllorum ; non enim 
somnum capere possunt, nisi maleficium aliquod 
commiserint. 


1095 


ANTONII ΜΕΙ 1598 


1026 


Noli smulari exleges; ubicunque castra sua A — Mh ζηλώσῃς ὁδοὺς ἀνόμων * iv ᾧ ἂν τόπῳ στρα- 


posuerint, eo fac ne accedas; declina illos ac 
prxteri ; non enim somnum capient, nisi maleli- 
cium commiserint. 

Yiam impiorum ne ingredíaris, nec exlegum vias 
quesieris. 

Qui eum insipientibus congreditur, agnoscetur. 

Fili, malos viros ne zmuleris, nec illorum cetus 
appetas : falsa enim meditatur cor illorum, et 
molesta labia eorumdem loquuntur. 

Prov. xxxii. Ne te adjungas sodalem iracundo, 
aut amico iracundo contubernalem, ne discas tan- 
dem illius vias, et laqueum capias animae tuz. 

Για. kbstine ab injusto, et non terreberis, nec 
tremor appropinquabit tibi. 

I Thess. v. Pracipimus vobis, fratres, nomine 
Domini nostri Jesu Christi, ut secedatis ab uno- 
quoque fratre immoderate οἱ sine ordine se ge- 
rente, e& non ea ralioue quam a nobis traditam 
acceperatis. 

Fugite imitationes condemnatorum. 

1 Cor. v. Si quis, frater cum nominetur, fuerit 
vel scortator, vel simulacrorum cultor, vel convi- 
ciator, vel rapax, cum ejusmodi ne cibum quidem 
sumite; tollite ex vobis improbum. 

Sirach. Cum disciplina carentibus ne colludas, 
ne parentes tui probro afficiantur. 

S. Basilii. Perniciuse sunt malorum congressio- 
nes : siquidem hac est amicitiz lex ac consuetudo, ut 


per similitudinem ingeneretur conjunctis. Ut enim c 


in pestilentibus locis paulatim aer immissus mor- 
bum occulte illie degentibus immittit, sic impro- 
lorum consuetudo multa mala importat, etiaw- 
»*i calamitas in przsentia oculos fugiat. 


Bonos non bonis semper anteponito. 
Nam si cum malis verseris, malus omnino Π68. 
(Theologi.) 

S. Chrysost. Delicatos et dissolutos ac improbos 
vitato, ac etiam eas qui scorta ductant. 

S. Athanas. Non modo a vitiis cavere debemus, 
ac ea vitare, verum etiam eos qui talia faciunt 
aversari. 

179 S. Cyrilli. Improbis connivere, et noxium 
est et vituperatione dignum. 

Clementis. À sceleratis liberari, est saluti initiari., 

Nili. Probi viri ad improbos accedentes multo 
facilius vitia trahunt, quam virtutem impertiunt. 


Philonis. Perniciosz sunt stultorum congressio- 


nes : et animo saspe audienti illorum dementize | 


simulacra imprimuntur. 
Non rus improbos, non urbs bonos efficit, sed 
talium consuetudo. 


SERMO XXXVII [a/. XII]. 
De illis qui optimos el sanctos viros honorant. 


Gen. xx. Abimelechus mille didrachma argenti, 
oves, vitulos, pueros et puellas Abrahamo donavit : 


ποπεδεύσωσι, pt ἐπέλθηῃς Exel* ἔχχλινον àv αὑτῶν 
χαὶ παράλλαξον. OQ γὰρ μὴ ὑπνώσονσιν, ἐὰν ph χα- 
χοποιἠσωσιν. 

'Ὁδοὺς ἀσεδῶν ph ἱπέλθῃς, μηδὲ ζητήσῃ: ὁδοὺς 
παρανόμων. 

*O συµμπεριφερόµενος ἄφροσι γνωσθήσεται. 

Yl5, μὴ ζηλώσ]ῃς χαχοὺς ἄνδρας, μηδὲ ἐπιθυμήστς 
εἶναι μετ) αὐτῶν. Ψευδῆ γὰρ μελετᾷ f) xapbla αὐτῶν, 
xal πόνους τὰ χείλη αὐτῶν λαλεῖ. 

Mt ἴσθι ἑταῖρος ἀνδρὶ θυμώδει, μηδὲ συναυλίζου 
qup ὀργΏῳ, µήποτε µάθῃς τῶν ὁδῶν αὐτοῦ, xax λά- 
6ῃς βρόχους τῇ σῇ doy. 

Απέχου τοῦ ἀδίχου, καὶ οὗ φοθηθήσῃ, xat τρ΄μος 
οὐχ ἐγγιεῖ σοι. 

Πἀραγγέλλομεν ὑμῖν, ἀδελφοὶ, ἐν ὀνόματι τοῦ Κ.- 
ρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθε ὑμᾶς ἀπὸ παν- 
τὸς ἀδελφοῦ ἀτάχτως περιπατοῦντος, καὶ ui. χατὰ 
τὴν παράδοσιν ἣν παρελάδετε παρ' ἐμοῦ. 


Φεύγετε τὰς µιµήσεις τῶν χατεγνωσµένων. 

Ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνομαζόμενος ᾗ πόρνος, ?) el&o- 
λολάτρης, Ἡ λοίδορος,  ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ 
συνεσθίειν ' ἑξάρατε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὖ- 
τῶν. 

Mh πρόσπαιζε ἀπαιδεύτοις, ἵνα μὴ ἀτιμάζωνται 
ol γονεῖς σου. 

Βλαθεραὶ al πρὸς τοὺς χαχοὺς αυνουσίαι ἐπειδὴ 
νόμος οὗτος φιλίας δι’ ὁμοιότητος πεφυχέναι τοῖς συν - 
απτοµένοις ἐγγίνεσθαι. Ὡς γὰρ ἓν τοῖς νοσοποιοςς 
χωρίοις κατὰ µέρος ἀναπεμπόμενος ὁ dtp λανθάνου- 
σαν νόσον τοῖς ἑνδιαιτωμένοις ἑναποτίθησιν, οὕτω: fi 
πρὸς τοὺς φαύλους συνουσία μεγάλα xaxà ταῖς ὁ-- 
χαῖς ἑναφίησι, xàv την παραυτίχα αἴσθησιν τὸ βλα- 
6ερὸν διαφεύγῃ. 

"Act προτίµα τοὺς χαλοὺς τῶν ph καλά 

Καχοῖς δ) ὁμιλῶν καὶ χαχὸς πάντως ἔσῃ. 


Φεῦγε τοὺς βλάκας καὶ ἐχλύτους ἄνδρας xat πονη- 


ροὺς, χαὶ ἠταιρηχότας. 
Ast μὴ µόνον ἀπέχεσθαι τῶν xaxov, ἀλλὰ xat 
τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας ἀποστρέφεσθαι. 


Τὸ συνδιαιτᾶσθαι τοῖς φαύλοις ἐπιθλαδὲς xaX ἱπί- 


D ψογον. 


Ἡ τῶν χαχῶν ἁπαλλαγὴ σωτηρίας ἐστὶν ἀρχί. 

Πολλάχις ἄνδρες ἆγαθοὶ, χακοῖς προσγενόµενοι, 
πολλῷ θᾶττον χαχίας µέτελαθον, Ἡ µετέδοσαν ἄρε- 
τῆς. 

Ἑλαθεραὶ τῶν ἀνοῆτων αἱ cuvouclav* xaX ἀχλῦ- 
ουσα πολλάχις Φυχἠ, τῆς ἐχείνων φριενοθλαθείας 
ἀπομάττει τὰ εἴδωλα. 

Οὐ ποιεῖ ἀγρὸς φαύλους, οὐδὰ ἄστυ σπουδαῖους, 
ἀλλ' fj μετὰ τῶν τοιῶνδε συνδιατριδή. 


ΛΟΓΟΣ AZ. 


Περὶ τῶν τοὺς ἀρίστους καὶ ἁγίους ἄνδρας τι- 
μώντωγ. 


Καὶ ἔλαδεν ᾿Αθιμέλεχ γίλια δίδραχµα ἀργυρίου, 


«καὶ πρόδατα, xai µόσχους, xal παΐδας xai -αιδί- 





N9T: 


LOCI COMMUNES. — PARS ΙΙ. SERMO XXXVIII. 


1098 


σχας, xdi ἴδωχε τῷ Ἀδραάμ. Καὶ ἀπέδωκεν αὐτῷ Α΄ reddidit etiam Sarram uxorem, cunque sic. affatur : 


Σάῤῥαν thv γνναῖκα αὐτοῦ, καὶ εἶπεν abe" δοὺ 
$ và µου ἑναντίον eo, καὶ οὗ ἐὰν ἀρέσκῃ σοι, 
πάροΐχει. 

Elxev ἡ ovi πρὸς τὸν ἄνδρα αὐτῆς. Ιδου ἔγνων 
ὅτι ἄνθρωπος τοῦ θεοῦ ὁ ἅγιος οὗτος διαπορεύεται 
ἐφ᾽ ἡμᾶς διαπἀντός' ποιῄσωμµεν δὴ ύπερῷον τόπον 
μικρὸν, xai θῶμεν αὐτῷ ἐχεῖ χλίνην xal τράπεζαν, 

καὶ δίφρον, xa λυχνίαν * xai ἔσται Ev τῷ εἰσπορεύ- 
. &&0at πρὸς ἡμᾶς, ἐκχλινεῖ ἐχεῖ. Καὶ ἐγένετο 
ἡμέρα, καὶ εἰσῆλθεν Ἐλισσαιὰ, καὶ ἐξέχλινεν εἰς τὸ 
ὑπερφον, καὶ ἐχοιμήθη ἐχεῖ. 

Ἐμοὶ δὲ λίαν ἑτιμήθησαν ol φίλοι σου, 6 θεός" 
λίαν ἑχραταιώθησαν al ἀρχαὶ αὑτῶν. 


En terra mea est in conspectu. tuo; ubicunque libi- 
tum fuerit, ibi habitato. 

IV Reg. ww. Uxor dixit viro suo : Novi hunc 
hominem Dei sanctum frequenter hac transire. Facia- 
mus ei ccnaculum ín parvo aliquo loco, ubi colio- 
cemus ei lectum et mensam, et sedem ac candela- 
brum, ut cum preeteribit hac, huc divertere possit. 
Postea autem aliquando accidit, ut veniret Eliszus, 
et se recepit in illud ccnaculum, ibique dormivit. 


Psal. csxxviit, Valde autem honorati sunt 4 me 
smici tui, Deus : corroborati sunt admodum princi- 
patus eorum. 


ϱ ἀντλαμδανόμενος διχαίων, οὗτος ἀνατελεῖ. B Prov. πι. Qui bonis succurrit, magnus tandem 


My δικαίων pev? ἐγχωμίων. 


Ἡδ olncov εὐσεδεῖ, xal εὑρήσεις ἀνταπόδομα, 
ze sl μὴ παρ) αὐτοῦ, ἀλλὰ παρὰ τοῦ Ὑψίστου. 

Ὅ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου pt- 
σθὸν προφήτου λήφεται» xol ὁ δεχόμενος δίκαιον 
εἰς ὄνομα δικαίου μισθὸν δικαίου λήψεται. 

Ἐρωτῶμεν δὲ ὑὁμᾶς, ἁδελφοὶ, εἰδέναι τοὺς xo- 
πιῶντας ἓν ὑμῖν, xal προϊαταμένους ὑμῶν ἐν Κυ- 
ρίῳ xaX νουθετοῦντας ὑμᾶς, xai Ώγεῖσθαι αὐτοὺς 
ὀπερεχκπερισσοῦ iv ἀγάκη διὰ τὸ ἔργον αὐτῶν. 


Ἡρώτη τῶν εὐεργεσιῶν «b ἑἐπαινεῖσθαι νοὺς xa- 
λούς. Ζᾖλου γὰρ ὁ ἔπαινος πρόξενος, ῥῆλος δὲ &pe- 


Tov ἀρίστων μάλιστα µνημονευτέον, ὧν καὶ τὸ 
Μεμνῆσθαι ὅσον ἐμοὶ καὶ ὠφέλιμον. 


Πᾶσι ο) χαλὸν ὁμοίως αἰδέοιμον. 


Oi τοὺς ἀγαθοὺς ἑπαινοῦντες µερισταὶ τῶν ἐχεί- 
νο; ἀποκειμένων ατεφάνων εἰσίν. 

Εἴ τις εἴη ἓν ἡμῖν τῆς ἐξαιρέτον ζωῆς ἔπιμελη» 
Sh, xai τῇ τοῦ βίου λαµπρὀτητι µαρτυρούµενος, 
τούτῳ πάντη τε xal πάντως ἔποιτο ἂν τὸ χρῆναι 
τιμᾶσθαι xal μὴ ἀπιστεῖσθαι πρός τινων, ἀλλ᾽ εἰς 
ὄρχου δύναμιν δέχεσθαι παρ) αὐτοῦ τὸ val val, xal «b 
οὗ οὔ. 

Οὐκ ἔστι μέγα «b φροντίζειν &v8pbc δικαίου, ἀλλὰ 
χάριν λαµδάνει ὁ, καταξιούµενος διαχονεῖν αὐτῷ. 


ΛΟΓΟΣ AH'.| 
Περὶ τῶν τοὺς ἁγίους καὶ ἀρίστους ἄνδρας ἄτιμα- 
ἕόντων. ᾿ 


Alxavot χαταγελῶνται' παραδίδονται γὰρ εἰς χεῖς 
pac ἀσεθῶν. 
Δίχαιος &vhp ἄμεμπτος ἐγεννήθη εἰς χλεύασμα. 


"Λλαλα γενηθήτω τὰ χείλη τὰ δόλια, τὰ λαλοῦντα | 


xanà τοῦ δικαἰον ἀνθμίαν. 
Κατανοεῖ 6 ἁμαρτωλὸς τὸν δίἰχαιον, xal βρύξει 
kv αὐτὸν τοὺς ὁδόντας αὐτοῦ. 
PaTROL. Gn. CXXXVI. 


quando evadet. 

Eccli. 1. Memoria justorum cum laudibus con- 
juncta est. 

Pio benefacito, et remunerationem consequeris, et 
si non ab illo, certe ab ipso Celsissimo. 

Matth. x. Qui prophetam prophetz nomine reci- 
pit, mercedem prophete accipiet : et qui justum 
recipit justi nomine, justi mercedem accipiet. 

1 Thess. Y. Rogamus autem vos, fratres, ut eos 
agnoscatis qui inter vos laborant * itemque eos qui 
presunt vobis, ad Domini laudem, quique vos admo- 
nitionibus erudiunt et castigant, et habeatis illos in 
summo honore per charitatem, propter munus et 
officium, quo funguntur. 


C Theologi. Primum ioter beneficia est, ut boni 


laude afficiantur. Laus enim parit s$mulationem, 
smulatio virtutem. - 

Preestantissimorum maxime memores esse debe» 
mus, quorum vel sola recordatio saneta mihi et uti- 
lis est. 

Chrysost. Tlonestun ex zquo omnibus veneratione 
dignum videtur. 

180 Qui bonos Jaudant, coronarum quoe illis re- 
positze sunt, participes flunt. 

Cyrilli. Si quis exstiterit inter nos eximis vitse 
meditator, et testimonio comprobatus de vitz pre - 
stantia, buic ompino consequens est, et ut bonore- 
tur, et fides ei habeatur ; quin etjam jurisjurandi loco: 


pt illo accipiatur simplex affirmatio aut negatio. 


Res magna nonest virum justum curare, sed gra- 
tiam meretur qui justo ministrare satagit. 


SERMO XXX VIII fal. XXI]. 


De tía qui. sancioset prastantes viros. ignominia affi- 
ciunt. 


Job xt. Justi deridentur: nam in Implorum ma- 
nus traduntar. 

Vir justus et irreprehensibilis facetus est ad ludi- 
brium. 

Datid. Muta flant labia doless, qua contra 
justum loquuntar inique. 

Observat seeleratus justum, et dentibus ín eum. 
frendet. 

35 


1099 


ANTONII MELISS.R 


ΙΙ 


Prov. xxix. S: pientes οἱ sagaces improbos vocant.  ΊΤοὺς σοφοὺς xai αυνετους φαύλδνς χαλοῦσιν, 


Viri sanguinarii quod sanctum est, oderunt. 

Abominandus est scelerato divinus cultus. 

In regione impiorum probi gemunt : at in illorum 
exitio boni augebuntur. 

Isa. wi. Miser animus illorum,quia malum cepe: 
runt consifium contra seipsos, dicentes : Vinculis 
constringamnus justum, quia nobis est obpoxius. 
Ergo fructus operum illorum  devorabunt. 

Sap. 1v. Si viderint justum, contemnent : Domi- 
nus autetn. irridebit cos : deinde ignominiose et 
contumelíose tractabuntur, 

lbid. v. Tunc cum magna constantia stabit justus 
adversus ora corum qui ipsum afflixeriut , et qui 
repudiaverunt labores ipsius, cumque viderint, gra- 


Ανδρες αἱμάτων μέτοχοι µισήσοναιν ὅσιον. 

Βλέλυγμα ἁμαρτωλῷ θεοσέδεια. 

"Ev τόποις ἀσεδῶν στένουσι δίχαιοι’ bv δὲ τῇ ἐπιί- 
νων ἁπωλείᾳ πληθυνθήσονται δίκαιοι. 

Οὐα) τῇ φυχζ αὐτῶν, ὅτι βεδούλευνται βευλὰν 
πουηρὰν χαθ) ἑαυτῶν, εἰπόντες: Δήσωμεν shy δίκαιον, 
ὅτι δύσχρηστος ἡμῖν ἐστιν. Tolvuv τὰ γεννήµατα tin 
ἔργων αὐτῶν φάγονται. 

"Ὄψονται τὸν δίχαιον χαὶ ἐξουθενήσευσιν * αὐνὸς 
δὶ Κύριος ἐΥγελάσεται’ xal ἔσονται μετὰ τοῦτο tic 
πτῶμα ἄτιμον xai εἰς ὕδριν. . 

Τότε στῄσεται ἓν παῤῥησίᾳ πολλῇ ὁ δίχαιος xni 
πρύσωπον τῶν θλιψάντων αὐτὸν, xal τῶν ἀθιτούν- 
των τοὺς πόνους αὐτοῦ. Ἰδόντες δὲ ταραχθήσοντιι 


vi metu turbabuntur, et obstupeflent ad admirabi- B φόδῳ δεινῷ, χαὶ ἑχστήσονται ἐπὶ τῷ παραδόξῳ τῆς 


lem illius salutis rationem : secum enim taciti 
loquentur paenitentes : Hic est quem  risui habei- 
mus insipienter, et conviciis proscidimus, ac in eum 
conviciorum proverbia jecimus, in vita eum insanire 
putabamus, et inortem ipsius ignominiosam arbi- 
trati sumus : quomodo vero adnumeratus est inter 


fllios Dei, et inter sanctos sors ejus cecidit ? Ergo- 


oberravimus a via, et justitia lux nobis pon illu- 
xit, οἱ sol nobis non est exortus ; quid profuit y9- 
Lis supezbia? quid opulentia cum arrogantia nobis 
contulit? preterita sunt illa omnis, quasi umbrae, 
et quasi fama pretervolans, 

] Tim. wi, Quicunque volunt pie vivere ex Chri- 
eli Jesu instituto, ii persecutionibus 181 sgita- 
huutur ;.improhi autem bomines et preesiglatores 
ad pejora proficient seducentes et seducendi. 

S. Basilii. Sepenumero boni etiam in manus 
impiorum traduntur, non ut illi bonore afficiapiur, 
cd ut bi,contemplu probentur. 


Theologi. Siquidem me, malus cum sim, optiu&um 
existimas, quid mibi faciendum est? Λη improbior 
ero, ut. magis placeam tibi? Nequaquam vero sic 
mihi consulam, Eodem modo nec si, cum recle fun- 
gar officio meo, labi et ereate me credis, rectum 
ofliciuan propler te desertam : vivo enim non tibi 
magis quam mibi ipsi. 

Psbrieantur séelerati supra dorsum nostrum, 
factique samos commune theatrum et. angelis et 
hominitas. 


S. Chrysost. Fieri non potest ut qui virtuti dedi- 
ti sunt, apud omnes audiant bene. 


S. Athanasii, Traduntur szpoe etiam justi in sce- 


lerosorum manus, non utieti honorentur, sed ut 


illi probentur : deridentur in presens quandiu 


ο Christi bonitaa permittit, occuliantuz aliquantitper 


magna et secrela penetralia earum reruje qua utrig- 
que sum reservatos in iliu.| teumgus, eum et oratib, 


et actio, et cogitatio quis lancibus pendentur, eum , 


àurget ad judicandmm universau terram, consili, 
voluntates Οἱ opera ipsa. congregaturus οἱ aperitu- 
tus qua apud ipsuu consignata el clausa servan- 
uy. 


σωτηρίας. Ἑροῦσι γὰρ ἐν ἑαυτοῖς μετανοοῦντες" 07 
εὁς ἐστιν ὃν ποτε ἔσχομεν εἰς Ὑέλωτα καὶ ck sspe- 
δολὴν ὀνειδισμοῦ οἱ ἄφρονες * τὸν βίον αὐτοῦ Loy 
σάµεθα µανίαν, xoi τὴν τελευτήν αὐτοῦ ἄτιμον' vb; 
χατελογίσθη iv υἱοῖς Θεοῦ, καὶ ἐν ἁγίοις ὁ γλῆρος 
αὐτοῦ ἐστιν; "Apa ἐπλανήθημεν ἀπὸ ὁδοῦ, καὶ di 
εῆς δικαιοσύνης φῶς oóx ἑπέλαμψεν ἡμῖν, xn ὁ 
ἥλιος oóx ἀνέτειχεν ἡμῖν. Τί ὠφέλησεν ἡμᾶς d 
ὑπεροφανία; καὶ τί ὁ π)σῦτος µε(ὰ ἁλαζονείας svp- 
θέόληται ἡμῖν; Παρϊῖλθεν ἐκεῖνα πάντα ὡς σχὼ; 


* χαὶ ὡς ἀγχελία παρατρέχουσα. 


Πάντες οἱ θέλοντες εὐσεθῶς Civ iv. Ἀριστῷ "fe 
σοῦ διωχθήσονται’ πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι xal Τήητί 
προκόφουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, ααλανῶνίας xel sio 
p.avot, 

Παραδίδονται πολλάχις xa! δἰχαιοι εἰς χεῖρας dot 
Cà», οὐχ ἵνα ἐκλ]νοι φιμηθῶσιν, ἀλλ᾽ ἵνα οὗτοι ioni. 
μασθῶσι διὰ τῆς περιφροδύνης. 

Ei δὲ µε ὄντα καχὺν ἄριστον ὑπελάμδανες, τί zt 
ποιεῖν ἐχρῆν ; εἶναι μᾶλλον xaxby, ἵνα πλέον áphwi 
σοι; Οὐκ ἂν τοῦτο ἐμαυτῷ συνεδούλευσα. Οὕτων 
οὐδὲ εἰ κατορθ»ῦντά µε πταῖειν ὑπολαμθένες, 
κατορθοῦν διὰ σὲ µετ1θήσομαι. Ζῶ yàp οὐ oo μβ» 
Ἂον f| ἐμαυιῷ. | 


Τεκταίνουσιν ἐπὶ τὸν νῶτον ἡμῶν οἱ ἁμαρτωλ, 
xol γεγόναµεν θέατοον Χοινὸν καὶ ἀγγέλοή x 
ἀνθρώποις, : ; 

Qü δυνατὸν τοὺς ἂν ἀρετῇ ὄντες mapà κάναν 
ἀχούειν χαλῶς. . 

Παραδίδονται πολλάχις wel δίκαιοι εἰς qup 
ἁμαρτωλῶν, οὐχ ἵνα ἐχεῖνοι τιμηθῶσιν. £^ ἵνα e 
«ot δοχιμασθῶσιν. Καταγελῶνται πρὺς e παρὺνι ὢν 
ἔστι [f. ἔτι] ἡ τοῦ θεοῦ χρηστόσης κρύπτεται, xiu 
μεγάλα ταμεῖα τῶν ὕστερον ἁποχειμένων ἑκατέρον 
ἠνίκα xal λόγας καὶ πρᾶξις καὶ δανόημε τοῖς & 
χκαίοις σταθμοῖς ταλαντεύεται, ὅταν àvactfj X 
ves «hy γῆν, τὴν βουλὸν καὶ τὰ ἔργα συνάγων, Ὦ 
γυμνῶν τὰ ἑσφραγιαμένα παρ' αὐτῷ καὶ 
pios. 





. πα τυυ v συ πα . 





U- enm 


1M LOCI COMMUNES. — PARS Π. SERMO XXXIX. 1183 


ΛΟΓΟΣ A9. 


Πορὶ μισοπον ηρίᾶς, καὶ τῶν τὰ ἄτοπα ἁποστρε- ' 
g 


opérer. 

Ἐγένετο δὲ ἓν ταῖς ἡμέραις ταῖς πολλαὶς bxelvaic, 
μέγας γενόμενος Μωσῆς ἐξδῆλθε πρὸς τοὺς ἁδελφοὺ» 
αὐτοῦ τοὺς νἱοὺς Ἱσραήλ. Κατανοῄφας 8k τὸν πόνρν 
αὐτοῦ, ἐρᾷ ἄνθρωπον Αἰγύπτιον τύπτοντά τινα 
Ἑδραῖον τῶν ἑαυτοῦ ἁδελᾳῶν τῶν νών Ἱσραήλ. 
περιδλεφάµενος δὲ ὧλε χαὶ ὧδε, οὐχ ὁρᾶ οὐδένφ. Kal 


" φτᾶξας ὃν Αἱγόπτιον, ἔχρυφεν αὐτὲν ἓν τῇ ἅμ- 


py. Ἐξελθὼν δὲ vf ἡμέρᾳ τῇ δευτέρᾳ, ὁρᾷ δύο ἄν- 
ὃρας ᾿ἃΕδραίους διαπληχτιζοµένους, καὶ λέγει τῷ 
ἀδικοῦντί * Διατί τόπτεις τὸν πλησίον; Ὁ δὲ εἴσεν : 
Τίς es χατέστησεν ἄρχοντα χαὶ δικαστὴν ἐφ' ἡμᾶς; 
3 ἀνελεῖν µε θέλεις, ὃν τρόπον ἀνεῖλες κθὲς τὸν At- 
γύπτιον» 

Ἑμίσησα ἐχχλησίαν πονηρευοµένων, xol μετὰ 
ἀσερῶν οὐ ph χαθίτω. 

Οἱ ἀγαπῶντες τὸν Κύριον, μισεῖτέ κονἠρά. 


Οὐ προετιθέµην πρὸ ὀφθαλμῶν poo πρᾶγμα ακ- 
pávoyov, ποιοὔνίας παραθάσεις ἑμίσησα. 


Αδιχίαν Σμίσησα καὶ ἐδλελνξάμην * τὸν δὲ νόρον 
goo Ἰγάπησα. 

Φόδο: Κυρίου μισεῖ ἀδικίαν, Όδριν τε καὶ ὑπερη- 
Φανίαν x3 ὁδοὺς πονηρῶν. 

᾿Ἡάεμίσηχα διεστραμµένας ὁδοὺς χαχῶν. 

Ὅ μισῶν ἁδιχίαν μαχρὺν βιώσεται χρόνον. 

Περιχάθαρµα δικαἰῳ ἄνομος. 

Ox ἀρίέσει διχαίῳ οὐδὲν ἄνομον. 

Λόγον ἄδιχον post δίχαιος. 

Αἰχαιος οὗ προσέχε; χεῖλεσι ψευδέσιν. 

Εώδοχία Κυρίου ἁποστῆναι ἀπὸ πονηρίας, ” 
Αξιλασμὸς ἀποστῆναι ἀπὺ ἁδιχίας. 


Δεῖξον, ἄνθρωσε, «à µιοῦπόνηρον, ἀποστρεφόμε- 
νος μὶν τὰς ἁμαρτίας, ὑποροιμῶν δὲ εὰς ἀρειάς. 
Ἐὰν yàp ἐφ' ἑκάστης πράξεως νεκᾷν ποιήσῃς τὰ 
βαλτίονα, μανάριος-ὅαῃ iv εῇἢ ἡμέρᾳ kxelvg, ὃτε 
κρὶνεῖ ὁ θεὸς τὸ χρυπσὰ τῶν ἀνθρώπων. 

ΤΙ εὖν Ψινεὶς ἰδικαίωδεν; οὐχ] δικαία χαὶ µιδο- 
σύνηρος ὁργὴ χατὰ τῶν πορνευσᾶντω»; ὃς τὰ πολλὰ 
ἐπιεικῆς ὢν xal πρᾶος, ἐπειδὴ εἶδε τὴν πορνεῖαν τοῦ 


Φαμῦθρὶ xal τῆς Μαδιανήτιδος ἀναφανδὸν καὶ ἄκηρυ- D 


θριαδµένως ᾿γιγνομένην, οὐδὲ συγχαλυπτόντων db- 
τῶν τὴν αἰσχόνην, thv ἀσχήμονα Ofav οὖχ ἀνεχόμε- 
voc, εἰς δέον ἐχρήσατο τῷ Ovp ip, δύ ἀμφοῖν ἑλάσας 
*bv σειρομάστην. Σαμουἡλ δὲ τὸν ᾽ΑΥΔΥ βασιλέα «o0 
Ἀμαλὴκ ὑπὸ διχαίας ὀργῆς el; μέσον βγαγὼν χατε- 
Φόνευσεν. Οὕτω γίνεται πολλάχις ὁ θυμὸς ἀγαθῶν 
Aat δικαίων πράξεων ὑπηρέτης. 'Ἠλίας δὲ ὁ ζηλω- 
αἩς τετραχυσίους xal πεντήχοντα ἄνδρας Ἱεροῖς τῶν 
ἀλοῶν, ἑσθίοντας τὴν τράπεζαν Ἰεζάδὲλ, xal τέ- 
τρακοσίου: ἄνδρας ἱερτῖ: τῆς αἰσχύνης, λελογισμέ- 
vto θυμῷ καὶ σώρρννι, εἰς ὄφελος παντὶ tip Ἱσρα]λ 
ἀβανάτωσεν. 


"Date δίχᾳ ψυχῖς οὐ καθαίρεται χαχία. 


SERMO XXXIX [a/. VII]. 
De improbitajis odio, ac de iis qui que absurda sunt 
| declinant. - —— 

' Éxod. 11. Accidit autem longo post tempore, ut 
Moses Jam grandis inviserit fratres snos filios Israe- 
lis : cumque animadvertisset eorum molestias ac 
labores, videt ab homine JEgyptio percussum 
Hebreum quemdam, unum ος fratribus liorum 
Israelis * cumque huc et illuc eircumspexisset, 
nec quemquam vidisset, percussit JEgyptium illum, 
ac octultavit eum in arena. Postridie aufem cum 
prodiisset, vidit Hebrzos duos compugnantes, ac 
injeriam facient! dizlt : Cur verberas proximum 
tuum? ο autem, Quis te, Inquit, principem et 
jüdicem constituit super nog ? an me interficere vis, 


B quemadmodum heri interfecistl gyptlum ? 


Psal. xxv. Odi concionem improbe agentium, nec 
cum impils habitabo. 

Qui Dominum düigitis, improbitatem odisse de- 
betis., 

Non proponebam mibi ante oculos rem quz bon- 
tta legem esset, transgressores et prevaricatoreg 
edi. 

Iniquitatem odi, e£ abominor : legem 182 av- 
tem iuam diligo. 

Prov. τι. Metus Domini irjastitiam odit, οἱ 
contümellam, superbiam et improborum vias. 

Odi tortuosas pravorum vias. 

Qui odit iniquitatem longo vivet tempore. 

Píaculum est jasto exlex. 

Nihil legi adversum placebit justo. ᾽ 

Verbum iniquum odit justus. 

Justus non atteadit labiis meudacibus. 


Sirach xxxv. Gratum est Domino ab *rprobitate 
desistere, et placatur eum ab injuria desistitur. 

S. Basilii. Demensgira, o homo, te improbitatem 
odisse, peceata rejiciegs, et viriates bonore afífi- 
ciens. Si enim ja unaquaque actione effeceris ut 
meliora *ineaut, beatus eris illo die, cum Deus oc- 
£ulta hominum judiesbit. 


Quid justum effecit ipsum Phineem? noans justa 
et improbitatem exoss ira adversas scortatores ? 
qe! dlioqui esset lenis οἱ clemens. Sed pestea- 
quam animadvertit improbitatem Jambri et Madia- 
nitidiy manifestam et Inverecondam, iMis non tegen- 
libus turpitedinem , deferme spectacolum non fe. 
rens, sieut decebat, iracmdiam: in illos exercuit, 
$c wirumque hzsta sca transfodit. Sameel vero 
Agagum regem Amalecorum, justa eommotus ira, in 
medium adductum occidit. Ita saepenumero bona- 
rum et jastaram actionum ministra est ira. Itemque 
Helias itle temulator quadriegettos et quinquagiata 
Sacerdotes lacerum, de mensa Hiezabelis cibum su- 
mentes, οἱ quadringentes turpitedinls socerdoteu, 
meditata ratione et ira sobria commotus, merte affe» 
eit &d universi populi Israelitici utHitatem. 


Philonis, Sine sero Ἀπίπιο non repurgantur 
vilia, 


103 
SERMO ΧΙ, [αἱ, XVIIJ. 


De iis qui salis delectantur, probanique improbita- 
tem. 


Davidis. Comprehenduntur in insidiosis suis con- 


siiis qua excogitarunt, quia laudatur scelerosus. 


jn cupiditatibus animi guí, et injuriosus in eisdem 
bene audit.^ .—. . 

Psal. xix. Quando videbas furem, una cum illo 
currebas, et cum adultero societatem inibas. 

Quid gloriatur potentia preditus in vitio? ini- 


quitatem totos dies et iuturiam commentata est lin-, 


gua tua. 

Qui dicit impium justum esse, is exsecratus po- 
pulis erit, el genti odiosus. 

O qui malis delectamini, ac perversitate mala 
gaudetis, quorum via tortuosz, el obliqua cursus 
vestigia. 

183 Quzrens mala comprebendetur ab illis; 

Qui alterius interitu gaudet, non erit innocens. 

Quovis tempore oculi improborum admittunt fla- 
gitia. 

Amos. Ne gaudeas, inimica mea, quod ceciderim ; 
nam resurgam, propterea quod etiamsi sedero in 
tenebris, Dominus illustrabit me : iram Domini 
sustinebo, quia in eum peccavi donec ipse jostifl- 
carit. eausam meam, et eduxerit me in lumen, ac 
]psius justitiam videro. Videbit item hostis mea , 
et confusione turpi induetur, qua mihi dicere 90- 
lebat, Ubi est Dominus Deus tuus? 

Isa. v. Miseri vos, qui dicitis malum bonum, et 
vicissim bonum malum : qwi ponitis tenebras lu- 
cem, ct lueem tenebras : itemque amarum duke, 
οἱ dulce amarum. 

. Laqueo capientur qui piorum ruina gaudent , et 
vehemens dolor conficiet ipsos ante mortem. 


: Non convenit seelerosum laudibus efferri. 
fcelerosus amicos saos turbebit, el inter. eos qui 
pacifiee vivunt, injiciet calumniam. 
Qui gestiunt gaudio Propter viri mals, iis cense- 
nescent mala. 
- Rom. 1. Qui quidem justa Dei decreta eum. co- 
gnoseant, eosque qui talia designessent- mortie sup- 
plicio dignos essc, non solum illa faciunt, sed etiam 
approbant eos qui faciunt. 
— Proditie est veritatis, ei assuefaeljio ad rerum 
indifferentiam improbe viventium receptio. 
. Multi malas — actiones approbant, ae festivum 
qgratiosum dicunt c et obscenitala verborum uten- 
tem civilem nominant : el qux deinceps sequun- 


. WF. 


Νου solum vitium imitari, sed etiam cum peccato 
viventes laudare, posaa dignum est et supplieio 
noa vulgari : οἱ ut. etiam admirabile quiddam di- 
ewm, si licel, nobis gravius immine periculum 
quam lis qui in ipáo scelere vivyni ; naa laudare 
peccantes: majora animadversione dignum esi, 
quam peccare, el merito. Est enim corrupti animi 
et morbo incurabili laborantis hec sententia et ju- 


ANTONII MELISS/E 
A. 


Di 1101 
AOT OZ M'. 
Περὶ xaipexáxor καὶ ἁποδεχομένων tà Φόγηρά, 


Συλλαμθάνονται ἓν διαδουλίοις οἷς διαλογίζαντει, 
"Ov: ἐπαινεῖται ὁ ἁμαρτωλὸς ἐν ταῖς ἐκιθυμίαις 
τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, καὶ ὁ ἀδιχῶν ἐνευλοχεῖται, 


El ἐθεώρεις x) Exrny, συνέτρεχες αὐτῷ, xa. μεὰ 
μοιχρῦ ctv µερίδα aou ἑτίθης ο 
«1 ἐγχανχᾷ ly. χακίᾳ ὁ δυνατός; ἀνομίαν ὅλην 
την ἡμέραν, ἁδικίαν ἑλογίαατο fj γλῶσσά οου, 


, Ὁ εἰπὼν τὸν ἀσεδῆ, ὅτι δίχαιός ἐστιν, ἐπιχατάρι- 
τος.λαοῖς ἔσται, xol μισητὸς ἔθνει. 

* € οἱ εὐφραινόμενοι ἐπὶ χαχοῖς, xal χαΐροντες Hel 
διαστροφῇ χακῇ, ὧν αἱ ερἰδοι αχολιαὶ, xal χαμπύλαι 
αἱ τροχιαὶ αὐτῶν. 

Ἐχζητοῦντα xax καταλήψεται αὐτόν. 

Ὁ ἐπιχαίρων ἀπολλυμένῳ οὐκ ἀθωωθήσεται. 

Πάντα τὸν χρόνον οἱ ὀφθαλμοὶ τῶν χαχῶν Tor. 
δέχονται xaxá. 

Mt ἐπίχαιρέ got, ἐχθρά μον, δτι πέπτωκα, χαὶ 
ἀναστήσομαι. Διότι καὶ ἐὰν χαθίσω iv σχότει, Κὐ- 
poe φωτιεῖ µαι. Ὀργὴν Κυρίου ὑποίαω, ὅτι ημαρ- 
τον αὐτῷ, ἕως τοῦ δικαιῶσαι αὐτὸν τὴν δίχην µου, 
καὶ Σξάξει µε εἰς φῶς, xai ὄφομαι τὴν δικαιοσύνην 
αὐτοῦ. Kal ὄψεται ἡ ἔχθρά µου, καὶ περιθαλεῖτι 
αἰσχύνην, $ λέγουσα «πρός µε, Ποῦ Κύριος ὁ θες 
σου; 

00αἳ οἱ λέγοντες τὸ πονηρὸν xalbv, xal «5 χαλὺν 
πονηρόν’ οἱ πτιθέντες τὸ σκότος φῶς, xa τὸ qi 
axóvoz* οἱ τιθέντες τὸ πικρὸν γλυχὺ, xai τὸ Τλυχὺ 
πιχρόν. 

Παγίδι ἁλώσονται ol εὐφραινόμενοι bx ατώσει εὖ- 
σεθῶν, καὶ ὀδόνη καταναλώσει αὐτοὺς κρὺ εσύ δα- 
νάτου αὐτῶν, 

Οὐ χαθῆκον δοξάσαι ἄνδρα ἁμαρτωλόν. 

. 'Avhp ἁμαρτωλὸς ταράξει φίλους, καὶ ἀνὰ plo 
εἰρηνευόντων βαλεῖ διαδο)ήν. 

Tolg γαυριῶσιν ἐπὶ τῇ καχία eorript " vxaxé. 


. Οἵτινες τὰ δααιώµατα τοῦ Θεοῦ ἐπιγνάντες, ὅτι 
οἱ τὰ ταιαῦτα πράασοντες ἄξιοι θατάτου εἰὶν, o) 
Μόνον αὐτὰ ποιοῦαεν, ἀλλὰ χαὶ συνενδοχοῦσι τοῖς 


ο 


D πράττουσυ, 


:Προδοσία τῆς ἀληθείας ἐστὶ καὶ ἱθ:σμὸς πρὸ 
ἀλιαφορίαν Jj sv φονηρευοµένων ἀποδοχθ. 
. Πολλοί εἰσιν οἱ τὰς πονηρᾶς. πράξεις ἀποδεχόμε» 
vot, xal χαρ/εντα μὲν τὸν εὐτράπελον λέγοντες, 9! 
δὲ αἰσχρολόγον πολιτιχὸν, xai τὰ ἑξῆς. 


OQ) «b ζηλοῦν xaxlav, ἀλλὰ xal «b τοὺς ἐν aiti 
ζῶντας ἐπαινεῖν, φέρει τινὰ κόλασιν οὗ τὴν τνχοῦ- 
ααν ἡμῖν, καὶ εἰ χρή τι xai θαν μαστὸν εἰπεῖν, ase 
τῶγ iv πονηρἰᾳ ζώντων yakemuipav* τοῦ YÀf 
ἁμαρτάνειν ἐπαινεῖν τοὺς ἁμαρτάνοντας πολὺ pii- 
ζον εἰς κολάσεως λόγον, xai µάλα εἰκότως. Διεφόσρ 
Μένης γάρ ἔστι ή xot ψυχῆς ἀνίατα νοσούσης, 
αὕτη ἡ ψῆφος. Ὁ yàp ἐπαινῶν κονηρίαν sts 3s 








1105 


LOCI COMMUNES. — PARS Il. SERMO XLII. 


1106 


τοῦ µεταγοῆσαι θεραπείας ἑαυτὸν ἀπεστέρησεν * À dicium. Qui enim probitatem laudat, is se peenitendi 


ὥστε εἰχότως τοῦτο ἐχείνου χαλεπώτερον à. Παῦλος 
εἶναι ἐνομοθέτησε, Διὰ τοῦτο οὐχ οἱ τὰ φεῦλα πρά- 
Φοντες µόνον, ἀλλά χαὶ οἱ τούτους ἐγχωμιάζονεες, 
vc αὐτῆς ἡ καὶ χαλεκωτέρας ἐκείνοις κοινωνβσουσι 
-Κκολάσεως. 
C Ἐδιχαιρεκαχία ἀλλότριον σορῶν. 


ΛΟΓΟΣ MA. 
. Mlegl ποβιεῶν ἀγαθῶν. 

Εἶπεν ᾿Αδραὰμ πρὸς Κύριον "Eàv ὧσι πεντί- 
Άοντα δίκαιοι bv. τῇ fami, ἀπολέσεις αὑτούς ; 00x 
ἀνῆσεις πάντα τὸν τόπον ἕνεχα τῶν πεντήχοντα δι- 
x&v; μηδαμῶς οὗ ποιήσεις τὸ ῥῆμα τοῦτο τοῦ 
ἀποχτεῖναι δίχαιον μετὰ ἁἀσεδοῦς, χαὶ ἔσται ὁ ὃί- 


;xatoe ὡς ὁ ἀσεδῆς μηδαμῶς, Ὁ κρίνων ndoav τὴν B 


qv οὗ ποιῄσεις xplow; Eine 8k Κύριος. Ἐὰν 
εὕρω ἐν Σοδόµοις πεντήχοντα διχαίους, οὖχ ἆπο- 
* Mew ἕνοκα oy πεντήκοντα: xai τὰ ἑξῆς. 
Ἐν ἀγαθοῖς δικαίων κατωρθώθησαν πόλεις. 


Ἐν εὐλογίαις δικαΐων ὑφωθήσεται πόλις. 
Ἐπαύλεις δικαίων εὐλογοῦνται. 
Απὸ ἑνὺς συνετοῦ συνοιχισθήσεται πόλις. 


Kai ye τοῦτο εἶδον, σοφίαν ὑπὸ τὸν fiov. Καὶ 
µεγάλη basi πρὀς µε πόλις μικρὰ, xal ἄνδρες ἐν 
a^] ὀλίγοι’ καὶ ἕλθῃ ἐπ᾽ αὐτὴν βασιλεὺς μέγας, 
νφὶ Χνχλώσει αὐτὴν, xai οἰχοδομήσει ἐπ αὐτὴν 
χάραχας μεγάλους, xal εὕρῃ ἓν αὐτῇ ἄνδρα πένητα 
καὶ σοφὸν, xal διασώσῃ αὐτὸς τὴν πόλιν ἐν «fj 
σοφίᾳ αὐτοῦ. 

:.Ὥσπερ τὰ εὐώδη τῶν ἀρωμάτων τῆς ἰδίας εὐ. 
πνοίας τὸν παραχείµενον ἀέρα πλήρη ποιεῖ, οὕτως 
ἀνδρὸς ἀγαθοῦ παρουσία τοὺς πέλας ὀνίνησιν. 

Ἐγὼ ὅταν τινὰ τῶν σπουδαίων διαιτόµενον κατ 
οἰχίαν ἡ πόλιν θεάσωµαι, τὴν οἰχίαν ἢ τὴν πόλιν 
ἑχείνην εὐδαεμονίζω, καὶ οἴμαι τὴν τε 4v καρόν- 
«uv ἀγαθῶν ἁκόλαναιν βεθαἰἀν, «oV την τῶν ἁπόν- 
των προσδοχίαν τελεσφορουμένην σχἠσειν, τοῦ θε.ῦ 
^^v ἁπεριθριστον καὶ ἀπερίγραφον πλοῦτον αὐτοῦ 
διὰ τοὺς ἀξίους xai τοὺς ἀναθίους δωρονµένου. 

. Εὐδαιμονιστέον μὲν καὶ χώραν καὶ οἰχίαν, ὅταν 
Eyy τινὰ σπουδαῖον κακοδαιµονιστέον δὲ, ὅταν ἔρη- 
poc ᾗ τοιούτου. 

Ἔνεχα μὲν τῶν φαύλων οὐδεμία Oa Ἀρέμίσεν 
ὧν, δαᾳιµένουσι δὲ ἀστασίαστοι 60 ev 3$. δευτέρου 
συνοιχοῦντος, οὗ ἡ ἀρετὴ τὰς πολιτιχὰς νόσους ἰᾶται, 
Ύδρας ἀπονέμοντος τοῦ φιλαρέτου θεοῦ χαλθχαγα- 
θίας, τὸ μὴ µόνον αὐτὸν, ἀλλὰ xal τοὺς πλησιά- 
ζθντάς ὠφελεῖν. 

Ανδρες .ἀγαθοὶ, εροπικώτερον εἰπεῖν , χἰονές 
εἰσι, δῆμον ὅλον ὑπερείδοντες, καθάπερ οἰκίας µε- 
Υάλας, τὰς πόλεις χαὶ τὰς πολιτείας. 
AOT OZ MB. 
. Hepl πολεῶν μοχθηρῶν. 

Οἱ ἄνθρωποι ot ἐν Σοδόµοις ἁμαριωλοὶ xal πονη- 
po' ἑναντίον τοῦ Θεοῦ σφόδρα. 

O9 πορεύσῃ Bolus iv τῷ ἔθνει σον. 


- 


curatione privat, ut merito Paulus hoc illo gravius 
esse judjcarit. taque non modo qui improbe fa- 
ciunt, sed etiam. qui) istos. faudant, ejusdem vel 


etiam acerbioris participes erunt animadversionis. 


€ 


Philonis. Malevolentia ac propter vitia delecta- 

tio 184 a sapientibus aliena est. 
SERMO XLI [al. XI]. 
De bonis civibus. 

Cen. 1vin. vixit Abraamus ad Domiuum : Si fue- 
rint quibquaginta justi in civitate, perdes eos? 
nonue condonabis propter quinquaginta jusios 2 
Nequaquam istud committas, ut justum cum impio 
interficias, sitque eadem conditione justus cum lm- 
pio { nequaquam, qui Judieas universam terram , 
non facias judicium. Dominus autem : SI, inquit, 
invenero Sodomis quinquaginta justos, propter illos 
quinquaginta non perdam ; et reliqua. 

Prov. n. Propter bonitatem justorum fortunate 
fuerunt civitates. 

In benedictionibus justorum exaltabitur civitae. 

Habitatiomes justorum fortunatz et felices. 

Per anius. sagacis hominis prudentiam frequens 
erit incolis eivitas. 

Eccle. Hoe etiam vidi, sapientiam sub sole, et 
magna est apud me parva civitas, et pauci in ea 
viri, adversus quam venit rex magnus, obseditque 
et magBos aggeres adversus eam congessit et obval- 
lavit. Inventus autem est pauper in ca, sed sapicns, 
qai eam arbein salvam praestitit sua saplentia. 


Ut aromata odorata fragrantia sua. eireumfusum 
serem complent, sic viri boni praesentia proximis. 
utilitates adfert plurimas. 

' Phitenis. Cum virum aliqiem bonum vel in fa- 
milia aliqua vel in civitate versari animadverto, cam 
familiam aut civitatem beatam prxdico, esistimo- 
que eam et presentibus bonis perfrul firmiter, et 
corum qui desunt exspectari. non frustra copiam, 
cuni Deus infinitam et incircumseriptam opulentiam 
Suam propter dignos indiguis etiam largiri soleat. 

Felix judicari meretur et civitas et regio et fami- 

fja, cem oliquem virtute preditum habuerit : info- 


8 lix autem, cum tali viro caruerit. 


Improborum quidem causa nulla respublica tran-- 
quifla esset, sed sine seditione durant. propter 
unum aut alterum civem, cujus virtus civilibus 
merbis medetur, Deo (cuf virtus et probitas placei) 
boc przmium virtutis cultori tribuente, ut id non 
solum seipsum, sed etiam proximos adjuvet, 

: Boni viri (ut figuraties dicam) columna sunt po- 
putum toten sustinentes, tanquam magnas donios ,. 
civitates et respublicas. 
SERMO XLII [al. XXIX]. 
De civibus improbis. 

185 Gen. xix. Cives Sodomorum scelerosl ef 
improbi in eonspeetu Dei vehementer. 

bevit, xix. In. populo tuo ne-dolose agite. 


lie 


Per staltum os illaqueatur civitas. 

Impiorum ore diruts sunt urbes. 

Prov, xvii. Perversüm cor. fabricatur mala. quo- 
vis tempore : et homo talis civitati turbas exciiat , 
ob quam causam repente venit illius exitium, di- 
gcinditur et conteritur, ita ut nullum possit inve- 
piri remedium, quia delectatur iis emnibus , quie 
Dominus ipse odit, conteritur autem propter &nirel 
impuritatem. 

Subsannat cives mentis inops, vir autem pru- 
dens quietus est. 

Eccle. 11. Petcans unus perdit bonitatem mülta- 
rum. 

" Musce moríue putilam reddunt confectionemm 
olei suaveolentis. 


Qui in ea habitabant, falsa loquebantur, et lingua D 


ipsorum ejata est in ipsorum ore. 

leti sunt. viri qui mala excogitarynt, el malum 
consilium "capientes in civiuite bae diszerumi : 
Mac est lebes, nos autem carnes in medio ejus. 
Itaque Dominus dicit : Mortui vestri quos in medio 
ejus percussistis, bi sunt carnes, hec autem est le- 
hes, Yosque educam e medio ejus ; gladium metui- 
iis, at ego gladium adducam in vos (dicit Dominus 
ómnium rerum przpotens), et tradam vo$ in aliene- 
rum manus, et exercebo in vos judicia. 


SERMO ΧΙΙ [αί. XIli]. 
De monachis probis et benis prafecii. 


1 Ι Paral. xx. Estote forieS , nec manus vestri C 


Üissolvantur, quia merces est operz vestrs. 

1 Reg. π. Domino juvante curram, singulari cer- 
tamine pugnans, et auxiliante Deo iransiliadt mu- 
Tum. 

Paal cxxxit, Ecce igitur quid benesius, aut 
Quid jucundius quam fratres concorditer babitare { 

Proe. Salutem quasi thesaurum recondil recte 
se gerentibus Dominus, teget quasi clypeo gressum 
illorum, ut servent rationem justorun» decretorum, 
— Eccle. 1v. Duo prostant uni, quibüs ipsis esi op» 
tima merces in labore communi : quia αἱ eecide- 
rint, alter tollet socium suum. Et miser est qui 
solus egi, si ceciderit , qnia non &i1 alter, qdi eum 
possit erigere. 

Cant. v. Exui unicam meüm, quoroodo eare in-- 
duan? Lavi pedes meos, quomodo coniàminabo 
bos! | 

Iso, 1xvi. Quem respieiam nisi humilem et Quie- 
lum, et trementem sermones meos ? 

Jbid. xr. Qui Dowinum exspeclant, novas sab- 

inde vires recipient, et squilarum 186 more pen- 
nas emittent; current, el uoh delatigabuntur; &n- 
Yulabunt, et noa esurient. 

Jerem. Utile est. cuique tiro àwb jugo Doniini 

u'sse in juventute sua, sedebit solus &t tàcebit. 

Bonus est Dowinus iis qui ipsum patienter ex- 
^pectant; .. 

Vcr. v. Fili, εἰ átcedas ad kervieedum Do::ino, 


ANTONII MELISS/E 


1104 

Ἐν στιόματι ἀφρόνων ἠαγὶς πολίναις, 

Στόματι ἀσεθῶν χατεσκάφησαν πύλεις. 

Διεφτραμμένη Χαρδία τεχταίνεται wax iv wav 
χαιρῷ. 'O τοιοῦτος ταραχὰς ουνίστῃσι πόλει, Μὰ 
εοῦτο ἐξαπίνῃης ἔρχεται ἡ ἀπώλεια αὐτοῦ, διαχοκὴ 
καὶ συντριδὴ ἀνίατος, ὅτι χαίρει ἐπὶ «law ek µι- 
cel ὁ Κύριος, συντρίδεται δὲ διὰ ἁπκθαρσίαν ϕν- 
x^. 


Μυχτηρίζει πολίτας ἐνδεᾶᾗς φρενῶν., 'Avbott φρύ- 
ὄιμος ἡσυχίαν ἄγει. 

Αμαρτάνων εἷς ἀπολέοιι ἀγαθωσύνην m 
λῶν. 

Mutat θανατοῦφαι σαπριοῦσι σκενασίαν ἑλείω 
ἠδύσματος. 

Οἱ χατοικοῦντες αὐτὴν ἑλάλουν dew καὶ |d 
γλῶσσα αὐτῶν ὀψώθη &v τῷ ανόµαει αὐτῶν. 

Οὗτοι οἱ ἄνδρες οἱ λογιζόµανοι μάταια, καὶ fov- 
λευόμενοι βουλὴν πονηρὰν ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, καὶ 
λέχοντες' ΑΌτῃ ἐστὶν ὁ λέδης, ἡμεῖς δὲ và xps. 
Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος. Τοὺς νεχροὺς ὑμῶν, 
οὓς ἑπατάξατε ἐν µέσῳ αὐτῆς, οὗτοί εἶσι «à χρέα. 
Abt» δέ ἐστιν ὁ λέδης. Καὶ ὑμᾶς ἐξάξω ix µέσω 
αὐτῆς. Ῥομφαίαν φοδεῖοθε, xat ῥομφαίαν ἑκάυ 
ἐφ᾽ ὑμᾶς, λέγει Κύριος παντοχράἑωρ, xol δώσω 
ὑμᾶς εἰς χεῖρας ἀλλοφρίων, χαὶ αοιῄσω ἐν Opi 
πρίµατα, 

ΛΟΤΟΣ MT. 

Περὶ μονάχῶν ᾿ χρηστῶν wa καὶ ἡγουμένων dre 


Ἰσχύσατε, καὶ μὴ kxiutobeesay αἱ χεῖρες Opi, 
ὅτι ἐστὶ μισθὸς τῆς ἐργασίας ὑμῶν. 

Ἐν Kophy ὁραμοῦμαι µονόξώνος, καὶ iv θνή eh 
ᾠπερδήσομαι τείχος: 


/ 

Ἰδρῦ δὴ τί καλὺν, ἡ εἰ εερπνὺν, ἀλλ' fj τὸ xcto- 
χεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ τὸ αὐτό ; 

θηεαυρίζει Κύριος τοῖς πατὀρθοῦσι σωτηβίεν' 
ὀπερασπιεῖ τὴν πορείαν αὐτῶν, φοῦ φυλάδει ἐν 
διχαιωµάτων. 

᾽λγαθὸν οἱ δύο ὑπὲρ «bv ἕνα, ol ἐστιν αὐτοῖς ὁ 
μισθὸς ἀχαθὸέ ἐν µόχθῳ αὐσῶν ὅτι ἐὰν cime 
εἷς ἐγερεῖ bv µέτοχον αὐφοῦ. Καὶ οὐαὶ cip i9, ὅταν 


| πἐση, καὶ μὴ f δεύτερος ἑγεῖράι αὐτόν. 


Ἐδιδυσάμην «ὧν χιτῶνά poo, ác ἑνύθμε 
αὑτόν; Ἐνιφάμὴν τοὺς Ίόδας Μου, suc pov 
αὐτούς ; ? 

Ἐπὶ είνα ἐκιδλέφω, ἀλλ’ f] ἐλ εὖν ssi κά 
Ἀσύχιον, καὶ ερέμοντά uoo φοὺς λόγους / 

οἱ ὑπομένοντες «bv Κύριον ἀλλάξουσιν lef ^ 
ατεροφυήσουσιν ὡς ἀετοί * δραμοῦνταιι καὶ οὐ t 
πιάδοναι * βαδιοῦνται, καὶ οὐ πεινάσουσιν. 


Αγαθὸν ἀνδρὶ ὅταν ἄρῃ ζυγὸν iv νεότην ei tei 
χαθίσεται χατὰ µόνας xai σμυπήδεται. | 
Αγαθὸς Κύριος τοῖς ὑπομένοναιν αὐτόν. 


Τένχνον, εἰ προσέρχ8 ὀοολεύειν τῷ Κυρίῳ, I^ 


-- 








υ-- --- -— νο -— -— — 





. 1109 LOCI COMMUNES, — PAIS IF. SERMO XLIII. : l0 


µασον τὴν ἠνχὴν σου εἰς πειρλσμόν * εὔθυνον τὴν A ad. Lentalionem ahimnu (uw prparep. Cor 


χαρδίαν σου, xal καρτέρησον xal pii σπεύτῃς ἐν 
Χαιρῷ ἁπαγωγῖς. Κολλήθητι αὐτῷ, χαὶ μὴ ἁἆπο- 


. «ve, ἵνα αὐξηθῇς ἐπ᾿ ἑσχάτων σοµ’ πᾶν ὃ ἐὰν ἐπ- 


αχθῇ σοι, δέξαι’ χαὶ ἐν ἀλλάγμαξι ταπεινώσεώς σου 
μακραθύμησον ὅτι ἐν πυρὶ δοχιµάκεται χρυσός" 
xal ἄνθρωποι Ósxvol dw χαμίνῳφ ταπεινώσεως, - 

Ἐν µέσῳ ἀδελφῶν ὁ ἠγούμενος αὐτῶν ἔντι- 
µος. 

Μὴ ἐχλύεσθε ἴσχύειν ἐν Κυρίῳ, ἵνα κραταιώσῃ 
ὑμᾶς αὑτός. 

Mt περιθλέπου ἐν πύλαις πόλεως, xal ἐν ταῖς 
πλατείαις αὐτῆς μὴ πλανῶ. 

. Hyopeváy σε κατέστησαν, μῃ ἑπαίρου. Γένου 
αὐτοῖς ὡς εἷς ἐξ αὐτῶν ' φβόνῖιφον αὐτῶν, xol 

υὕτως xàfisov* xat πᾶσαν τὴν χρείαν σου ποιἠσας 
ἀνάπεσε.  —— 

Mi φοθοῦ, τὸ μιχρὶν ποίμνιον, ὅτι ηὐδόκησεν ὁ 
Ἡατὴρ ὑμῶν, δοῦναι ὑμῖν τὴν βασιλείαν. Πωλήσατε 
τὰ ὑπάρχοντα ὑμῶν, καὶ δότε ἑλεημοσύνην, Ποιή- 
cate ἑαυτοῖς ῥαλάντια, μὴ παλαιούμενα, θησαυρὸν 


:ἀ  ἐκλειπτον ἓν τοῖς οὐρανοῖς , ὅπου κλέπτης 0x 


«ἐγγίψει, οὐδὲ σῆς διαφθείρει. "Όπου áp ἐστιν ὁ 
᾿Επσαυρὸς ὑμῶν , ἐχεῖ καὶ fj χαρδία ὑμῶν ἔσιαι. 
Ἔστωσαν δὲ αἱ ὀσφύες ὑμῶν περιεξωσμέναι, χαὶ οἱ 


"2ύχνοι καιόμενοὶ, καὶ ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρώποις προσ- 


δεχοµένοις τὸν χύριον αὐτῶν, πότε ἀναλύσει bx 


Ἱκῶν γάμων, ἵνα ἑλθόντο;ς αὐτοῦ xal κρούσαντος, 


εὐθέως ἀνοίζωσιν αὐτῷ. Μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖ- 
vot, οὓς ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτῶν εὑρῆσει Ὑρηγαροῦν- 
τας) ἁμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι περιζώσεται καὶ ἀνακλι- 
' vel αὐτοὺς, xai παρελθὼν διαχονῆσει αὐτοῖς, 
"Éxslvog ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου 
«αὐτοῦ, καὶ μὴ Ποιῄσας, δαρήσεται mold; ὁ δὲ μὴ 
* Yvobs, ποιῄσας δὲ ἄξ.α πληγῶν, δαᾳρήσεται ὀλίγας, 
Παντὶ δὲ ᾧ ἐδόθη πολὺ, πολὺ ζητηθήσεται παρ) 
αὐτοῦ) xal "5 παρέθεντο πο)ὺ, περισσότερον ἆπαι- 


τῆτουσιν αὐτόν. 


Ονδεὶς οἰχέτης δύναται Duci χυρίοις δουλεύεινο 
Αμὴν ἁμὴν λέγω ὑμῖν, οὐδείς ἐστιν ὃς ἀφῆχεν 


"oixlag, ἡ γονεῖς, ἢ ἀδελφοὺς, f γυναῖκα , ἢ τέχνα, 
Ἕνεχεν τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ, ὃς οὐ μὴ ἀπολάθῃ 


πολυπλασίονα iv τῷ χαιρῷ τούτῳ, καὶ ἐν τῷ µέλ- 
λοντι ζωὴν αἰώνιον. | 

Ol ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς 
δὲ λαμθάνει τὸ βραθεῖον. Οὕτω τρέχετει ἵνα χατα» 
λάδητε. II2; δὲ ὁ ἀγωνιζόμενας πάντα ἐγκρατεύε- 


«uv ἐχεῖνοι μὲν, ἵνα φθσρτὸν στἐφανον λάδωσι», 


ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον. 


λδελφοὶ, ἑδραῖοι Υίνεσθε, ἁμεταχίνητοι, περις- 
σεύσντες ἐν τῷ ἔργῳ τοῦ Κυρίου πάντοτε, εἰδότες 
ὅτι ὁ κόπος ὑμῶν οὐκ ἔστι χενὸς ἐν Κυρίφῳ. 


᾿Αδελφοὶ, ἐνδυναμοῦσθε iv Κυρίῳ, καὶ iv. τῷ 
πρατει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν 
τοῦ Θεοῦ. - 

Μνημονεύετε τῶν Ἠγουμένων ὁμῶν, οἵτινες ἑλά. 


luum reetum facito, et. duralo, nec {[δδί1199 ipso 
captivitatis tempore ; abjunge te illi nee éeficito, 
ul ad extremum augeare. Quidquid grave impositum 
fuerit, id suscipe, Vicem abjectionis et humilitatis 


. iue leniter ferto : quia ut igne aurum probatur, 


sic homines aecepti in humilitatis foruace. 

la medip fatrum, qui, ductor est iliorum, in ho- 
nore es!. 

Ne defieitele, seu va,cpirs estote. Domini. auxi- 
lio, ut ipse vos corroboret, ΄ 

Portes urbis nae οἱροιμωφρὶομο curiose, nee per 
vías ejus errato, 

Si te alieui muneri prapositum vidcris, ne effe- 
rare, sed ut unys de multis esto: curam gere ilio- 


D rum, sicquo sedeto : cumque te. emnibus ruedis 


utilem prabueris, recumbite. 

Luc. xn. Ne metue, exigue grez,quia Patri placi- 
tum est dare volis regnum, Vendite bona qua ba- 
betis, οἱ ad beneficeniiam conferte: parate vobis 
s2ecules qui nen sentiuatL. vetustatem : thesaurum, 
qui pon deficiat in ccelis, quo fur nen accedit, et 
ubi tinea non corrumpit : ubi enim fueril. thesau- 
rus vester, ibi erit οἱ cor vestrum, Sint autem lum- 
bi vesiri pracincti, et jucerna ardentes, et vos 
similes iis qui exspectant dominum suum, quaudo 
revyertaiur e nuptiis, ut cum. venerit. et. pulsarit, 
statim aperiant illi : beati sunt servi. ilii, quos cum 
venerit. dominus ipsorum vigilantes — invenerit. 
Hoc euim vobis confirmo fore, ut ille se suceingst 
et fllos accubare jubeat, ac illis sccumbentibus αἱ. 
nistret. 

]bid. Seryus ille qui voluntatem domini sui 
norit, nec explerit, largiter vapulabit, multasqua 
accipiel plagae : qoi outem non norit, sed plagis 
digna (cceri!, paucas secipiet. Cuienpque autem, 
multu gatum est, ab.eo ipso multum repetetur, 
et cui multum commissum (uerit, ab eg plus repo- 
Scetur, 

Nullus servus potest duobus dominis servire. 

Pro ερεἰο hog vebis confirmo, nullem espe qut 
reliquerit domos, aut parentes, se. fratres, aut 
conjugem, aut liberos gratia regni celestis, qui 
non receptumis sit, hoc quidem tempore 187 mul- 


D to plura, ei in (üturum vitam ziternam. 


I1 Cor. ix. [n currieulo omnes quidem eurrunt, 
sed unus accipit pr2miuim. Bic eurrite ut appre- 
hendatis. Quicunque certat omnibus modis conti- 
nens est : at illi, ut corruptioni obnoxiam coronam 
accipiant : vos autem, ut iinmortalem et corruption 
minime obnoxiam. 

Fratres, firmi estote, immobiles, diligentissime 
versanteg iy opere Domini assidue, illud intelligen- 
Aes laborem vestrura Domini causa non 66s6 inae 
nem. 

Frawes, fortes et. robusti estote in Domino, et 
infirmitate roboris ejus induite divinam armaturam, 


Mcmentote eorum qui yobis duetores. pryposit 


1111 


ANTONII MELISS/É 


1112 


sunt, qui vobis aanentiant divinum sermonem : A λησαν ὁμῖν sy λόγον τοῦ θεοῦ Kov ἀναθεωροῦντες 


quorum copntemplanics conversationis exitum (idem 
imitamini. - 

Parete ductoribus vestris, et cedite, ipsi enim 
vigilant pro animie vestris. 

Nemo milians negotiis pro vieta implicatur, 
ut ei qoi se in militiam aecersiverit, placeat : quod 
sj quis certet, non coronatur continuo, nisi legitime 
certaverit. 

Videte ne perdatis ea ipsa qux perfecistis, sed 
ut plenam mercedem accipiatis. 

S, Basilii. Certator bonus, qui somel ad pietatis 
curriculum exutus est, fortiter et generose ferre 
debet icius adversariorum, spe coronarum laudis 
sdipiscendse. Etenim in gymnicis certaminibus qui 


thv ἔχδασιν τῆς ἀναστροφῆς, μιμεῖσθε τὴν κί- 
στιν 

Πείθεσθε τοῖς ἠγουμένοις ὁμῶν, xal ὑπείκετε» 
αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν φοχῶν ὑμῶν. 

Οὐδεὶς στρατευόµενος ἐμπλέχεται ταῖς τοῦ βίου 
πραγµατείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ ' ἓὰν 
δὲ xai ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν pÀà νομίμως 
ἀθλήσῃ. 

Βλέπετε ἑαυτοὺς, ἵνα μὴ ἀπολέσητι ἃ εἱἰργάσᾳ- 
σθε, ἀλλ) ἵνα μισθὸν πλήρη λάδητε. 

Ti» ἁγωνιστὴν τὸν xaXbv ἅπαξ ἐπὶ 45 τῆς εὖσε- 
θείας στάδιον ἁποδυθέντα, φέρειν δεῖ γενναίωςς τὰς 
πληγὰς τῶν ἀντιπάλων ἐλπίδι τῆς Otro τῆς ἀπὸ 
τῶν στεφάνων. Καὶ Υὰρ ἓν τοῖς γυμνιχοῖς ἀγῶσιν 


aseuefacti sunt palzstree laboribus, non contrahun- D oi χατὰ τὰς παλαίστρας τοῖς πόνοις προσεθισθέν- 


tur ad dolorem plagarum, sed cupiditate laudatio- 
Λίο qua a prsecone fit, eem. eolluciatoribus pedem 
eonf-runt, presentia omnia despicientes. 


Vineulis affectionum — .t perturpationum vite 
humane solvi debel, qai vere Deamsequi ex anima 
decrevit, kd quod per secessum piane perfectum 
et veterum morum oblivionem recte paratur ; nam 
misi et a €ognatione propinquitateque carnali, et 
viue communione nos Ipsos abalienaverimus, quasi 
in alterum quemdam mundum exercitatione et me- 
ditatiene migrantes, ejüs consilium sequentes, qui 
dixit : « Nostra autem conversatio in colis est, » 
emnino fleji nequit, ut seopum, qui est Deo gratifi- 
candi, autiogemus : cum Dominus definite dixe- 


σε: « Quicunque ex vobis non valere jubet omnta | 


sua, non potest esse discipulus meus. » 

Est autem postrema salutatio bonorum e corde 
profecta, eum ad celestem 1868 conversstionem 
et administrationem se convertit, 

CopGnentiam dicimus non omnino omnis generis 
ejberum abstinentiam (hec enim est violenta vi- 
tz? dissolutio), sed eam duntaxat quz puritatis causa 
suseipitur. 

Continentia est peccati detraetio, ah affectibus 
&halienalio, cerporis exstincto usque ad perturba- 
&iones etiam naturales et cupiditates. 

Institutum et pietatis propositum non febemus 
existimare otii prxteztum aut laboris recusationem, 
Sed argumentam ceriationis et plurium laborum, ac 
jn afflicüionibus patientia. 

Ad huoc modum Dei templum eflicimur, cum 
£wris terrenis contentio memori: perpetna non in- 
Aerrumpitur, eum mens inexspectatis perturbatio- 
:hibus non turbatur : sed hec omnia cum effugerit 
Jivinarum rerum cupidus, ad Deum ipsum sece- 
dit, ac depellens ea. qua ad vitia incitant, iu lis 
tantum ineseratur officiis et muneribus, qua ad vir- 
tutem ducunt. 

S, Ignatii. Si bonos et honestos. tantum  disci- 
pulos diligie, nulla tibi gratia debetur. Magis rebel- 
les lenitate tractare debes, ut erudiantur; non 
enim omne volnus codem emplastro caratur, Exa- 
cerbationes perfusioribus seda. 


τες 00 πρὺς «b ἁλγεινὸν συστέλλονται τῆς πχητῆς, 
ἀλλ ὁμόσε χωροῦσι τοῖς ἀντιπάλοις, ἐπιθυρία 
|f. ἐπιθυμίαν δὲ] τὴν τῆς ἀναῤῥήσεως τῶν παρ- 
αντίκαπάντων ὑπερορῶντες. 

Λυθῆναι δεῖ τῶν δεσμῶν τῆς προσπαθείας τοῦ 
βίου τὸν ἀληθινῶς τῷ θεῷ ἀχολουθῆναι μέλλοντα * 
τοῦτο δὲ διὰ παντελοῦς ἀναχωρήσεως xal λήθης 
τῶν παλαιῶν Ἰθῶν χατορθοῦται * ὡς εἰ μὴ ἄποξε- 
νώσαιμεν ξαντοὺς xal συγγὲνείας σαρχιχῆς , xel 
κοινωνίας βίου, οἱονεὶ πρὸς ἕτερον κόσμον διὰ τῆς 
ἀσχῆσεως µεταδάντες, χατὰ τὸν εἰπόντα, « 'Ἡμῶν 
δὲ τὸ πολίτευμα ἓν οὐρανοῖς ὑπάρχει, » ἀμήχανον 
ἡμᾶς περιγενέσθαι τοῦ σχοποῦ τῆς πρὸς θεὲν εὖα- 
ῥεστίέσεως τοῦ Κυρίου ὁριατιχῶς εἰπόντος, ὅτι 
« Did; ἐξ ὑμῶν, ὃς οὐχ ἀποτάσσεται τοῖς αὑτοῦ 
ὑπάρχόυσιν, οὐ δύναταί µου εἶναι μαθητής. » 


Αποταγη -στι χαρυ.ας ανθρωπίνης πρὸς τὴν ἐν 
οὗρανοῖς πολιτείαν µετάθεσις. 


Ἐγχράτειαν λέγομεν οὗ πάντως τὴν elo τὸ παν- 
τελὲς ἀποχὴν τῶν βρωµάτων, τοῦτο γὰρ βιαία τίς 
ἐστι διάλυσις τῆς ζωῆς, ἀλλὰ τὴν ἐπὶ χαθάρσει. 


Ἐγκράτειά ἔστιν ἁμαρτίας ἀναίρεσις, παθῶν 
ἁλλοτρίωσις , σώματος νέχρωσις µέχρι xal αὑτῶν 
φῶν φυσικῶν παθηµάτων τε xal ἐπιθυμιῶν. 

Οὐ πρόφασιν ἀργίας, οὐδὲ ἀποφυγὴν πόνου, τὸν 
τῆς εὐσεθείας σχοπὸν ἡγεῖσθαι χρὴ’, ἁλλ᾽ ὑπόθεσιν 
ἀθλήσεως, xal πόνων περισσοτέρων, χαὶ ὑπομονῆς 
τῆς ἓν θλίψετιν. 

Οὕτω γινόµεθα ναὺς Θεοῦ, ὅταν μὴ φροντίσι γτί- 
vate τὸ συνεχὲς τῆς µνήµης διαχόπτηται’ ὅταν μὴ 
τοῖς ἀπροσδοχήῆτοις πάθεσιν ὁ νοῦς ἑχταράττηται, 
ἀλλὰ πάντα φυγὼν ὁ φιλόθεος, ἐπὶ τὸν θεὸν &va- 
yop), xai ἐξελαύνων τὰ πρὸς xaxíav, τοῖς εἰς 
ἀρετῃν ἄγουσιν ἐπιτηδεύμασιν ἑνδιατρί6ῃ. 


Καλοὺς μαθητᾶς ἐὰν φιλῄς, χάρις σοι ox ἔστι : 
μᾶλλον τοὺς ἀπειβεστέρους ἐν πραῦτητι ὑκόταασε. 
0) πᾶν τραύμα τῇ αὑτῇ ἐμπλάστρῳ θεραπεύεται. 
Tou, παρρξνσμοὺς ἐμθροχαῖς raus. 


113 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO XLIIT. 


114 


Ὑπυτασοώμεθα καὶ θεῷ, χαὶ ἀλλήλοις, καὶ τοῖς & — Theologi. Suhjiciamar tum Deo,tum nobis Imnvi- 


b γῆς ἄρχουσι' Βεῷ διὰ πάντα διὰ τὴν φιλαδελ- 
φίαν ἀλλήλοις * δι’ εὐταξίαν τοῖς ἄρχουσι ' xai 1ο” 
σοῦτον μᾶλλον, ὅσῳπερ ἂν Gov. ἡμερώτεροι xa! 
χρηστότεροι (δεινὸν γὰρ ἐἑπνείχειαν δεπανῆσαι τῷ 
συνεχεῖ τῆς συγγνώμης). ἵνα μὴ καὶ οὓς ἑχείνων 
εραχύτητος αὐτοὶ δίκας ἀπαιτηθῶμεν, γαλίνην πνεύ- 
ματι λύσαντες, xal φω:ὶ ζόφον ἐπάγοντες , xal 
pii χαταμιγνύντες ἀφίνθιον. 

Οἱ κόσμου χωρίξοντες ἑανυτοὺς, καὶ τὴν ἔρημον 
ἁσπαζόμενοι, ζῶσι sip, πάντων μᾶλλον τερεφοµέ- 
νων àv σώματι * ol. µόνον «bv πάντη μοναδιχὸν δ.α- 
θλοῦντες {βίον, ἑαντοῖὶς µόνοις προσλαλοῦντες xal 
τῷ θεῷ, χαὶ τοῦτο µόνον xócpou εἰδότες, ὅσον àv vi 
ἑρημίᾳ γνωρίζουσι’ τοῖς μὲν ἄλλοις τεθνηχότες ἀν- 
θρώποις, καὶ πράγµασαιν, ὅσα iv µέσῳ στρέφετα;, 
σιροθοῦντά το xal στρυθούµενα, καὶ παἰζοντα ἡμᾶς 
ταῖς ἁγχιστρόφοις μεταθολαῖς  ἀλλήλοις δὲ xé- 


σµος ὄντες, xol «fj, παραθέσει τῇ ἀρετῇ θήγον- 


966. 

Τὸ µονάξειν ἐν τῇ εὐσταθείᾳ 400 τρόπου μᾶλ- 
'λον !| τῇ νοῦ σώματος ἀναχωρήσει χαραπνηρίζε- 
ται. 

ὉΟρᾶς τοὺς ἀθίους τούνους καὶ ἀνεστίους xol 
ἀσάρκους, μιχροὺς xal ἀναίμονας, xal Glo xatà 
φοῦτο πλησιάζοντας, τοὺς ἀνιπτόποδας, xai χα» 
μαμύνας, τοὺς κάτω xal ὑπὲρ τὰ κάτω, τοὺς iv 
ἀνθρώπχοις καὶ ὑπὲρ τὰ ἀνθρώπινα, τοὺς δεδεµένους 
καὶ ἑλενθέρονς, τοὺς χεχρατηµένους καὶ ἀχρατή- 
κου; ὧν οὐδὲν ἓν χόσµῳ, xai πάντα τὰ ὑπὲρ χό- 
σμον’ ὧν διπλοῦν τὸ ζῆν, vb μὲν ὑπερορώμενον, τὸ 
δὲ σπουδαζόµενον * τοὺς διὰ τὴν νέχρωσιν ἁθανά- 
τους, τοὺς διὰ λύσιν ,Θεῷ συνηµµένους, τοὺς ἔξω 
πόθου, καὶ μετὰ θείου xal ἁπαθοῦς ἔρωτος, ὧν αἱ 
πηγαὶ τοῦ φωτὸς, xal dv Ίδη τὰ ἀπαυγάσματα * 
ὧν αἱ ἀγγελιχκαὶ φαλμῳδίαι, καὶ αἱ πάννυχοι ατά- 
σεις, καὶ ἡ τοῦ νοῦ πρὸς θεὸν ἑχδημία προαρπα- 
Qopávou* ὧν ἡ κάθαρσις, xal ὧν τὸ χαθαίρεσθαι. 


Τὸ φιλοσοφεῖν ὅσον µέγιστον, τοσοῦτον xai χαλε- 
πώτερον, Χαὶ οὐ πολλῶν τὸ ἐγχείρημα, ἢ τῶν ὑπὸ 
τῆς θείας χεχληµένων µεγαλονοίας, fj τοῖς προῃ- 
ρημένοις καλῶς χεῖρα δίδωσιν. 


cem, tam bis quiinterra potestatem gerunt, ac Deo 
quidem omnibus modis ; invicem propter (raternam 
cliaritateni et societatem ; magistratibus prepter or- 
dinis conservationem, eoque magis, si fuerint man- 
swetiores et benigniores. (Improbum enim est qui 
latem consamere perpetuo ignoscendo) ut ne etiam 
iorum asperitatis ipsi poenas luamus, tranquillita- 
tem immisso vento solventes, et luci tenebram in- 
ducentes, et meile commiscentes »bsinthiwm. 

Qui seipsi a mundo separarunt, et. selitudinem 
smpleetuntur, Deo. vivunt, omnium maxime qui 
cerpore aluntur : qui solummodo prorsos solitariam 
preeferemtes vitam secum οἱ cum Deo eolloquuntur, 
i-lud tantum de mundo cognoscentes, quantam ín 
ipsa solitudine agnoscunt, aliis quidem mortui ho- 
minibus, et rebus qux» in medio hominum versan- 
tur tum agitantes, tum agitatio in. omnem partem, 
tum nos ludificantes volubliibus mutatienibus : sibl 
invicem vero mundus sunt, et mutua collatione 
virtutem acuunt. 

Solum esee, morum magis constsntía 180 quam 
oorperís secessu formotur ac esprimiter. 


Vides istos opibus et domibus carentes, excar- 
nes, exiles et exsangues, etiam Deo hac γδύφηθ 
appropinquanies, illetis pedibus et humi eubantes : 
qui infra eum sint, iaferiora supersnt, et inier he- 
mines aupra humanam conditionem sunt, vinctos et 
liberos ; detentos et tamen non teneri ; quorum in 
tnuado nihil est, et orania supra mundum ; quorum 
doplex est vita, .una que despicitur, altera que 
appetitur; qui per mortifieaionem suat immorta- 
les ; qui per solutionem Deo eopulati et apti eunt ; 
qui carent amoris desiderio, et in divino et pertur- 
bationis experte cupidine ; quorum sunt fontes lu- 
cis, et quorum jam suni irradiationes ; quorum an- 
gelice psalmodiae, et pernoctes stationes, et mentis 
ad Deum rapie peregrinatio; quorun denique 
purgatio, quorumque repurgari est. 

Philosophari quante est majus, tanto etiam difft- 
eilius, qued non multi facere conantur, nisi per 
divine mentis invitentur excelsitatem, que boni 
quippiam proponentibus manum porrigit. 


Οἷς ἐστι τρυφὴ ἑγχράτεια, καὶ πρᾶξις ἡ ἆπρα- p — Gregor. Nges. Quibus deliciee sunt continentia, et 


Ela, xai δόξα τὸ μὴ γινώσχεσθαι. 

Καλὺν ἡ ἄσχησις μετὰ συμμετρίας xol γνώσεως 
ἀληθοὺς. 

Οὕτως ὀφείλει ὁ μοναχὸς πάντοθεν ἑαυτὸν περι- 
σχοπεῖν, καὶ ἀχίνητον ἔχειν αρὺς τὴν ἑαυτοῦ ψυλα- 
πὴιν τὸ tfj; φοχῆς ὄμμα, ὡς ἐν µέσῳ παγίδων διο- 
δεύων ἀείο 


OF piv μάρτυρες πολλάκις xol dv μιᾷ καιροῦ 
ῥοπῇ ἀγωνισάμενοι ἐτελειώθησαν * d δὲ τῶν µονα- 
. χῶν πολιτεία , xa0' ἑκάστην ἡμέραν ἀθλοῦσα διὰ 
τὸν Χριστὸν, μαρτυρεῖ, οὐ πρὺς αἷμα xai σάρχα 
παρατασσοµένη, ἀλλὰ πρὺς τὰς ἀρχᾶς, πρὺς τὰς 
ἐξονσίας, πρὸς τοὺς κοσµοκβάτορας τοῦ cxótoui, 


αφιίο otium, et gloria à nemine coguosci. 


S. Athanasii. Honesta res est exercitatio, cum 
moderatione et. cognilione vera. Sic debet mona- 
chus undique seipsuu cireumspicero, εἰ immobi- 
lein tenere animi oouium ad suam custediam, quasi 
per medios laqueos semper incedat. 

Martyres quidem sxpe vel uno temporis mo- 
mento cum certassent, perfectionem assecuti sunt ; 
at monachorum vita singulis diebus per Christuin 
cerlans martyr est, id. est, testimonium Christe 
dicit, non adversus sanguiuein ei carnem in acie 
ijustruela, sed adversus principatus, adversus pe- 


1110 


ΑΝΤΟΝΙ ΝΜΕΙΙ5ΦΑΝ - 


1116 


testotes, adversus mandi dowines rectores lciebra- A πρὺς ck πνευμαέιχὰ τῆς πηρίας, ἕως ἑσχάτης 


rum, adversus spirituales 3stutiaé usque ad ultimum 
spiritum certamen habens, et. eertat. οἱ coronatur 
armoltara Dei induta, 

S. Serapionis. Coniinenti convenit turbss fugere, 
ut tentem non distraelam retineat et periurbe- 
lione vacuam; multa enim est in turbis perturbatio. 

Nen derimiemtiium et desidiosorum est regnum 
Dei, sed violenti rapiunt illud, Hzc autem sola 
violentia honesta esi, Deo vim afferre, ab eodem- 
que vitam rapere. lile vero cognoscens violentos, 
. Vcl petius tenaeiter in proposito durantes, eis con- 
. €edere aolet. Gaudet enim Deus so hac in re vinci. 

190 Jwini philosophi. Finis quem sibi prope- 
nit qui philos»phatur, est, ul Dei similis, quoad 
.ejes Geri potesi, sit 

Philonis. Ànequale quiddam natura eet meditsuo 
et .exercitalio, mode enim im altgem censcendit, 
medo in contrarium remeat. Et alias quemadmo- 
due RAavis boma et felici navigatione viue, alias 
autem infelici utens meditatorum vita alternat, ut 


ἀναπνοῖς τὴν «áanv ἔχουσα, καὶ ἀθλεῖ xalo:sgza- 
νοῦταεν τὴν πανοπλίαν νοῦ Θεοῦ ἔχουσα. 


Αρμόζες € ἐγαρατεῖ καὶ τοὺς ὄχλους φεύχεῖν, 
ἕνα τὸν νοῦν à περίσπαστον ἔχῃ, χα) τὴν διάνοιαν ἀτὰ- 
payov: πυλλἠ yàp kv τοῖς ὄχλοις fj sa pay. 

O2 τῶν χαθευδάντων xai βλαχευόντων f) βασ.λεία 
*90 θεοῦ; ἀλλ᾽ οἱ βιασταὶ ἀρπάζονσιν αὐτήν ' αὕτη 
γὰρ µόνη ἡ βία καλὴ, Ori βιάσασθαι, καὶ παρὰ 
Αλεοῦ -ζωῆν ἁρπάσαι. Ὁ δὲ γνοὺς τοὺς ῥιαίους, μᾶλ- 
Xov δὲ βεδαίως ἀντεχομένους, αυνεχώρησε xat stis. 
Χαίρει γὰρ ὁ θεὺς νὰ θοιαῦτα ἠττώμενοςυ 

Τέλος τῷ φιλοσοφοῦντι ἡ πρὸς θεὺν ὁμοζωσις 
κατὰ τὸ δυνατόν. 


Ανώμαλον φύσει ἡ ἄσχησις, πονὶὲ μὲν εἰς ὕψος 
ἰοῦσα, ποτὲ δὲ ὑποστρέφουσα πρὸς τοὐναντίου, xa! 
φοτὲ μὲν (καθάπερ.ναῦς) εὐπλοίφ τῇ τοῦ βίον, ποτὲ 
δὲ ῥυσπλοίᾳ χρωµένη, ἑτερήμερος (ὡς ἔφη τις) τῶν 
ἀσκητῶν ὁ βίος * ἄλλοτε μὲν ζῶν xal ἑἐγρηγορώνς, 


quidam alt, interdum vivens et vigilans, interdum Ἅἄλλοτε Ob τεθνηχὼς f) καιμώμενὸς. Καὶ τόδε οὐχ 
vero moriua aut dormiens. Neque vero hzc a pro-— &xà σχοποῦ λἐχείαι’ ὀοφοὶ μὲν γὰρ *hv ἀνθρώπενον 
posito aberrantia dicuntur. Sapientes enim huuia- χῶρον ἔλαχον οἰχεῖν, ἄνω φοιτᾷν ἀεὶ µεμαθηχότες, 
παπι loeum sortitisunt ut babitarent,sussun tendere — xexol δὲ tovc Ev 5n. μυχοὺς, ἐξ ἀρχῆς ἄχρι τέλους 
"semper assueti : mali autem inferorum secessus Ὑἀποθνίσκειν µεμαθηκότες, xal εἰς γῆρας ix σπαρ- 
et angulos peiunt, a principio ad (ünem usque  vávov φθορᾶς ἐθάδες ὄντες - οἱ 8 ἀσκηταὶ µεθόριοι 


mori aásuefaeti, et in- senectutem a cunabulis cor- 
iruptioni familiares effecti : at meditateres medii 
swei iuter extrema, et sursum ac deorsum fre- 
(quenter quasi ia gradibus eunt, vel meliore quodam 
fato sursum attracti, vol pejere retracti,donec hujus 
-eertsminis et pugna praefectus Deus reddat preemia 
prestautiori parti, contrariam in universum abo- 
leus. 
SERMO XLIV [αἱ XXII]. 


'Pe monachís inconstantibus. et ad. vitia. reverten- 
tibua. 


Darid. Declinantes ad fraudes ebducet Dominas 
cum iis qui exleges sunt. 

Pres. xxvi. Ut canis cum redit ad vemitum 
suum odiosus est, sic insipiens ad vilium suum 
reversus. 

Eccle. x1. Aaimadverii jostum pereuntem vani 
Vale sua, atque id quidem vanitas est. 

Zachar. vii. Ingredienti οἱ exeuati. non est pax 
ab afllictione. 

Πτα. Defecit currens velut equus hinniendo 
fessus. 

Esech. xxxn. Bi. justus deflexerit a justitia eua, 
'ónjusteque fecerit ad exempla peccatorum, que 
comuittent exleges, ejus omnes iajustiim in quibas 
Ώμίθ se exercuerit, ia oblivionem venient propter 
erratum ipsius, quo lapsus fuerit, ae in ipsis pecca- 
«ου admiserit morietur. 

justum non eripiet e malo sua justitia, quo die 
ipse aberraverit: et. impium iniquitate 88a non 
effliget que die ab iniquMate sua discesserit, In 
wüis quemque vile et institutis judieabo, o domus 
l»reelitica, 


τῶν ἄκρων εἰαὶν, ἄνω xal κάνω Solláxig ὡς ἐπὶ 
κλίµακος βαδίζουσιν, ἃ ὑπὸ τῆς χρείετονος μέρας 
ἀνελκόμενοι, fj 085 τῆς χείρανός ἀντισπώμενοι, µέ- 
Χρις ἂν ὁ τῆς ἀμίλλης καὶ διαμάχης ταύ-ης βρα- 
θαυτὴς θεὸς ἀναδῷ τὰ βραδεῖα τάξει τῇ βελτίονι, 
thv ἑναντίαν εἰς knav χαθελών. 


ΛΟΡΟΣ ΜΑ. 
Περι µοναχων Λα λιμδόβων καὶ παλινδρομούν» 
των εἰς παχίαν. 

Tobc. ἑπκλίνοντας εἰς τὰς στραγγαλιὰς ἀπάξει 
Κύριος μετὰ τῶν ἐργαζομένων τὴν ἀνομίαν. 

Ὥσπερ χύων ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ τὸν ἑαυτοῦ ἔμετον 
Μισητὺς γίνεται, οὕτως ἄφρων τῇ ἑαυτοῦ xaxig 
ἀναστρέψφες ἐπὶ τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτίᾳ. 

Εἶδον δίκαιον ἀπολλύμενον ἐν τῇ. µακαιότητι ai^ 


D τοῦι xài γε τοῦτο µαταιότης, 


To εἰσπορευομάνῳ καὶ ἑκτορευομένῳ οὐκ ἔστιν 
εἰρήνη, ἀπὸ τῆς θλίψεωρ. ' 

Διέλιπεν ὁ τρέχων, ὡς ἵππος χάθιδρας ἓν χρεµε- 
"spi αὐτου. 


Ἑν τῷ ἐπιστρίφαι δίκαιον ix ες δικαιοσύνη: - 
:αὐτοῦν καὶ ποιῆσαι ἀδεχίαν κατὰ κάαας τὰς àve- 


plac Bg ἐποίησεν ὁ ἄνομος, πᾶσαι αἱ δικαινσύναι 
αὐτοῦ ἃ- ἐποίησεν, οὐ μὴ μνησθῶσιν ἐν τῷ κα- 
ραἈτώματι αὐτοῦ, ᾧ παρέπεσε * xal dv sal; ἅμαρ- 
είαις αὐτοῦ ἃς Ίμαρτεν, bv αὐφοῖς ἀποθανεῖται. 

Δικαιοσύνη διχαΐου οὐ μὴ ἀξέληται αὐτὸν, ἐν ᾗ 
ἂν ἡμέρᾳ κλανηθῇ * χαὶ ἀνομία ἀσεδοῦς o2 κακώ- 
ott αὐτὸν, ly ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ἁἀποσεραφῇ ἀπὸ τῆς éw- 
μίας αὐτοῦ. Ἔκαστον ἐν ταῖς ὁδοῖρ αὐτοῦ κριιῶ 
ὁ.ᾶ;, οἶχος Ἱτσραὴλ. 


4117 


166 COMMUNES. — PARS 1i. SERMO XLV. 


1118 


Ἐπανάγων ἀπὸ Φιχαιοσύνης εἰς ἁμαρτίαν, ó Kó- A. — Qui a justitia ad flagitia deflectit, ei. Domiuus 


ῥιος ἑτοιμάσει ῥομφαίαν αὑοῷ 
Mi καταδεσμεύσεις διασὰς iusdind οὐδὲ vàp ky 


αιᾷ ἀθοωθῆσῃ. 


Βαπτιζόμενος ἀπὺ νεχροῦ, xal πάλιν ἁπκτόμενος 
αὐτοῦ, τί ὠφέλησεν kv τῷ λουτρῷ αὑτοῦ; Οὕτως 
ἄνθρωπος νηστεύων ἐπὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ, xal 
πάλιν πορευόµενος, xal τὰ αὐτὰ παιῶν, τῆς προσευ- 
χῆς αὐτοῦ τί; εἰσαχούσεται ; xal τί ὠφέλησέν bv τῷ 
ταπεινωθῆναι αὐτόν ; 

Οὐδεὶς, ἐπιδαλὼν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ᾽ ἄροτρον, 
Καὶ οτραφεὶς εἰς τὰ ὀπίσω, εὐθετός ἐστιν ἐν τῇ 
βασιλείᾳ τῶν οὑρανῶν. 

El γὰρ ἀποφυγόντες τὰ µιάσµατα τοῦ λόσμαυ iv 
ἐπιγνώσει τοῦ Koplou xai Χωτῆρος ἡμῶν ᾿Ιησοῦ 
Χριστοῦ, τοῦτοις δὲ πάλιν ἐμπλακέντες, Ίττηνται, 
γέγονεν αὐτοῖς τὰ ἔσχατα χείῤονα τῶν πρώτων, 
Κρεῖττον γὰρ ἣν αὑτοῖς μὴ ἐπεγνωκέναι τὴν 052v 
tle δικαιοσύνης; ἣ ἐπιγνοῦσιν εἰς νὰ óniqo ὑπο- 
στρέψαι ix τῆς παραδοθείσης ἀὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς. 
Συμδέδτκε δὲ αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς καροιµίας, 
Κύων ἐπισιρέφας àzi τὸ ἴδίον ἑξέραμα, καὶ 0; 
λουσαµένη εἰς χύλισμα βὀρθόρου. 

Ἐλεεινὺν θέαμα, μετὰ νηάτείαν, μετὰ σχληρα- 
Υωγίαν, μετὰ προτευχὴν ἑχτενῆ, μετὰ δάχροοφ 
δαφιλὰς, μετὰ ἑγχράτειάν ἑτῶν εἴκοσί που ἡ τριά- 
κοντα, δι’ ἀπροσεξίαν φνχῆς καὶ ἀμέλειαν, γυμνὺν 
ἀπὺ πάντων ἀποδειχθῆνας χαὶ παραπλήσιον γενέ- 


proparabit gladium. 

Ne connectás gemina peccata; nam ne η uno 
quidem innocens eri& (id est, quasi innocens absol- 
veris). 

Eccli. xxxiv. Ei qui àe laverit ob taetum cadaver, 
et iterum idem tangit, quid prodest lavacrum ? 
Eadem est rado ejus 191 qui jejunat propter 
peccata sua, et iterum redit ad eadem ; quis istius - 
modi precationem audiet ? et quid illi profuit quod 
se humiliaverit ? 

Luc, ix. Nemo cuim :0a2num suam aratro admo - 
verit, et ad posteriora se converterit aptus est ad 
regnum coeleste. 

H Petr. n. Nam si, posteaquam refogeruat in- 
quinamenta mundi per agnitionem Domini et Ser- 
vátoris noslri Jesn Christi, rursus tamen bis impli- 
citi, supersli fuerint, illis postrema pejora phis 
scciderunt, Melius enim illis fuisset noa agnovissé 
viam justi», quami ea agnita retrorsum revertisae; 
et a sancto illo precepto ipsis tradito deflexisse j 
accidit enim illis quod vero proverbio dici solet : 
Canis reversus ad suum tomitum, et sus lola ad 
vólutabrum coni. 

. S. Basitti. Speotáeulum miserabile, post jejunium , 
post duram exercitationem , post precationes assi- 
du38, pest multas et eopiosas lacrymas, post con- 
tinpentiam snnorum viginti fortasse vel etiam tri- 
ginta per incogitantiam et negtigentiatn, denudatunt 


οθαι τῇ ἐργασίφ τῶν ἐντολῶν εὐθηνούμενον ἐμπόρῳ C omnibus: osterkli , ae praeceptorum  perfectiond 


τινὶ piyalono)tp, ὃς τῷ πλήθει τῶν ἀγωγίμων 
ἐπαγαλλόμενος, ἐξ οὐρίας αὐτῷ «nc vnb; φεροµέ- 
γης, τὰ φοδερὰ πελάγη διαδραμὼν, πρὸς αὐτοῖς 
edt; λιµέσι διαῤῥαγγέντος τοῦ πλοίου, πάντων ἔρη- 
Φος ἀθρόως ἀπεδείχθη - ἐὰν xal οὗτος τὰ µυρίοι 
πόνοις χτηθέντἁ guid προσδολῇᾗ δαίµονος ἀπολέσῃ, 
ὥσπερ vt ἀγρίᾳ λαίλαπι τῇ ἁμαρτίᾳ βυθισθείς. 
- Ἡρέπουσα quvh ἡῷ πᾶσαν ὁμοῦ τὴν ἀρετὸν vaua- 
Ὑήδαντι, "Ha0ov εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης, καὶ 
χαταιγὶς χατεπόντισὲ µε. 
'O ἐν προχοπῇ γεγόµενος ἀγαθῶν ἔργων, εἶτα 
Φπαλινδροµήσᾶς πρὺς τὴν ἀρχαίαν αυνῄθειαν, ob 
μόνον τὸν ἐπὶ τοῖς πεπονηµένοις μισθὸν ἐζημιώθη, 
ἀλλὰ καὶ βαρυτέρας ἀξιοῦται τῆς χατακρίσεως. 


M σοι μηδὲν ἠλαίζετο δοσχερὺς, ἡνέκα τῇ φιλο- 
φοφίᾳ προαέδφλες, ἀφιλόοφος ἡ ἀρχή - sk δὲ. ἡλκί- 


ζετο, εἰ μὲν οὐχ ἀπήντησε, τῷ θεῷ χάρις: εἰ ὰ 
ἀπήντσρν ἡ χαβτέρει πάσχων, f) ἴσθι φευσάμενὸς 


τὴν ὑπόσχεσιν. 


"Ew προχόφανεες &n' ἀρετὴν, ὑπενόστησαν 
«πρὶν ἡ ἐφικέσθαι τοῦ τέλους, τὴν ἄριι φυοµένην 
ἁριοτοχρατίαν bv τῇ duyl χαθελούόης τῆς ὀχλο- 
ἁβατίας, ἡ πρὸς ὀλίγον ἠρεμήσασα, πάλιν ἐς 


ὑπαρχῆς μετὰ πλείονας δυνάµοως ἀντιπέθετό. 


ο Ue. ἀσκηιολ Ὑενάµενοι ἐἈὶ τοῦ suc µετί- 
όαλω vig ἀρετῆς [f. τὴν ἀρετήν]  ᾧ δὲ παρέχει ὁ 
Ῥως ἐλισιλμην βεθαίαν, voveo δέδωσιν ἀμφότερα, 


abundantem eimilem esse mercator! alicui opulen- 
fiesimo, qui copia mercium. advectitiarum exsultans, 
navi secundis progrediente ventis, periculosa maria 
preterveetus, in ipso tandem portu navi fracta uni- 
versis illis simul privatur : quod hic quoque ἱπβηί- 
Ες laboribus comparata uno diaboli impetu perdat 
per peccatum, quasi per procellam quamdam im; 
manenr submersus. Hsc vox ei convenit qui omnem 
simul virtutem naufragio amiserit : Veni in altum 
mare, et procella sabmeryit me, 

Id. in Oratione contra ebrios, Qui progressum iu 
bohis actionibus feoerit, deinde ad pristinam can- 
suetudinem reversus fuerit, non modo laborui 
praeteritorum mercede privatur, sed etiam acetbioré 


B condemnatione dignus judicatur. 


Theologi. Si ta tibi nib! molestiarum forc pnta: 
bas cum ad philosophiam accessisti, allenum a phí: 
losophia fuit initium. Sin. putabas et non accidit ; 
Deo gratia est habenda * sin acciderit, aut pstien- 
ter ferio, aut promissis scias te non stetisse. 

Philonis, Nonualli ewm in. viriute profecistent ; 
deflezerunt et revocaveramt so priusquam ad (inen 
pervenisseut. Btenim optinam vivendi rationem ét 
animo detrahit turbufemta et pessima fatio, qua 
tum paglisper quierlt de integro majoribus vicibut 
rehititur., 

Complures moditatores cum essent, ad extreunum 
virtutem mutarunt. 194 At cui Deus firmam laf 
gitur scientiam, buic eireque Iargtiur, ct virtutet 





bd 


1119 


ANTONII MELISS. 


1120 


fexercere, et ab Hisdem nunquam deficere, sed Α ἑργάζεσθαί «ε τὰς ἀρετὰς, καὶ μηδέτυτε αὐτῶν 


semper recondere, et unamquamque semper con- 
Serv re. 

Jam quidam novarum rerum cupidi et fastidiosi, 
€um probitatem degustassent, ac spem status me- 
lioris dedissent, in eumdem recidere morbum. 


SERMO XLVY [αί. EXXXIX]. 


De iis qui opus libenter faciunt et studiose. tem 
' [aborandum esse, quod labor utilitatem habeat. 


Gen. ΠΠ. Cum sudore oris edes panem tuum. 

11 Paral. xxv. Robusti estote, nec fatigentur ma- 
nus vestrz, quia est merces operse vesirz. 

Job. Ex sollicitudine et cura tibi exorietur pax. 


Psal. cii. Exibit homo ad opus suum, et ad cul- 
ram suam usque ad vesperam. 

Labores fructuum tuorum edes, beatus es, et 
bene tibi erit. 

Prov. τι. Si impiger fueris, veniet veluti fons 
mossis 4u2a; indigentia autem velut egregius cursor 
Pífugiet: 

Manus fortium locupletant. 

. la omni sollicite cogitanti inest aliquid redun- 
dans. 

Qui accumulat sibi cum pietate, locupletabitur. 


Prov. xxxi. Porrexit brachia sua ad opus, ae in- 
fellexit honestum esse operari, et Lolam noctem 
lucerma ipsius non exstinguitur. 

Condemnabit justos laborans viventes impios. 

Bonorum laborum (ruetus glorie conjunetuf est. 
. Krcli. In. omnibus operibus tuis assiduus esto, 
et nullus te morbus corripiet., 

Eccle. τι. Crede Domino , et persiste in labore 
tuo : quia leve est in oculis Domini repente ditare 
pauperem. 

Eccli. L1. Facite 'opas vestrum ante tempus, et 
dabit vobis mercedem in tempore suo. 

. Praestat qui in omnibus aliquid operis facit, 
quam qui gloria afficitur, panis indigens. 

In opere iuo consenescito. 

Ad horam prescriptam surgiíto, nec tardus 
esto. 

Joan. v. Pater meus adhuc operatur, et ego 
operor. 

Matth, xxv. Homo quidam peregre profecturus 
vocals servis suis dedit sua' bona, alii quidem ta- 
lenta quinque, alteri autem duo, alteri unum, ac 
pro facultate cuique, et peregre profectus est, et 
reliqua. 

Aci. XX. lpsi nostis manus has neoessitatibus 
Jneis et eorum qui mecum erani ministuasse : 
exemplo demonstravi 193 vobis, sic laborandum 
esse, ut inürmis subveniatur ; recordari enim de- 
betis verba Domini, cum ipse dixerit : « Felieius 
est dare, quam accipere. » 

I Thess, 1v. Hortamur autem vos, fratres, υ ut 
abundaptiores sitis, et studentis quieti , et privata 
opera faciatis, manibusque vestris opus eonficiatis : 


D µαι. ' 


ἀφίστασθαι, ἀλλ dei ταμιεύειν xol φυλάττειν 
ἑκάστην. 

"Ἠδη τινὲς ἀφίκοροι, γευσάµενοι καλοχαγαθίας, 
xaX ἑλπίδα παρασχόντες ὐχγείας, elc τὴν αὐτὴν ἑπανέ- 
στρεφαν νόσον. 

ΛΟΓΟΣ ΜΕ’. 


Περὶ φιΛεργῶν καὶ σπουδαίων" ὅτι χρὴ πονεϊν, 
ὠφέλειαν' γὰρ ὄχει. 


"Ev ἱδρῶτι τοῦ προσώπου φάΥῃ τὸν ἄρτον σου. 

Ἰσχύσατε, καὶ ph ἐχλυέσθωσαν ai χεῖρες ὑμῶν, 
διότι ἐστὶ μισθὸς τῆς ἐργασίας ὑμῶν. 

Ἐκ µερίµνης χαὶ φροντίδος ἀναφανεῖταί σοε el- 


ρήνη. 
Ἐξελεύσεται ἄνθρωπος ἐπὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ, xal 


B ἐπὶ τὴν ἐργασίαν αὐτοῦ ἕως ἑσπέρας., 


Τοὺς πόνους εῶν χαρπῶν σου φάγεσαι, μαχᾶριος 
et, καὶ χαλῶς σοι ἔσται. 

"E&v &oxvoc fic, Ίξει ὥσπερ πηγἡ ó ἁμητός oov 
ᾗ δὲ ἔνδεια ὥσπερ χαλὸς δρομεὺς ἁπαντομολήσει. 


Χεῖρες ἀνδρείων πλουτίζουσιν. 
Ἐν nav μεριμνῶντι ἕνεστι περισσὀν. 


Ὁ συνάγων ἑαυτῷ μετ εὐσεθείας πληθυνθήσε- 
$4. 

"Hipstas τοὺς βραχίονας αὐτῆς εἰς ἔργον, xat ἐγεύ- 
caro ὅτι χαλόν ἐστι τὸ ἐργάζεσθαι ' χαὶ οὗ κατα- 
σθέννυται ὀ λύχνος αὐτῆς ὅλην τὴν νύχτα. 


(Q ᾖΚαταχρινεῖ δίκαιος καρὼν νοὺς (viae ἀσεθεῖς. 


Αγαθῶν πόνων χαρπὸι εὐχλείής. 

Ἐν πᾶσι vol; ἔργοις σου Ὑίνου ἐντρεχὴς, xai πᾶν 
ἀῤῥώστημα οὗ µή σε ἀπαντήσῃ. 
. Πίστευε τῷ Κυρίῳ καὶ ἔμμενε τῷ πόνῳψ σου, ὅτι 
κοῦφον ἓν ὀφθαλμοῖς Κυρίου ἑξαπίνης πλουτίσαι 
πένητα. 
. Ἐργάδεοθε τὸ ἔργον ὑμῶν πρὸ χαιροῦ, xat δώ- 
σει τὸν μισθὸν ὑμῶν ἐν τῷ καιρῷ αὐτοῦ. 

Κρεῖσσον ἐργαζόμενος ἐν. πᾶσιν, 3 δοξαζόµενος 
χαὶ ἁπορῶν ἄρτου. 

*Ev τῷ ἔργῳ σου παλαιώθητι, 

Ἐν τῇ ὥρᾳ σου ἐξεχείρου, xal μὴ βραξύνη. ο 


Ὁ Πατήρ pov Eo; ἄρτι ἐργάζεται, κἀγὼ ἐργάξε- 


"Ανθρωπός τις ἁποδημῶν ἐχάλεσε τοὺς ἰδίους 
δούλους, xat παρέδωκεν αὐτοῖς «à ὑπάρχοντα αὐτοῦ 
χαὶ ᾧ μὲν ἔδωχε πέντε τάλαντα, ᾧ δὲ δύο, ὦ & ἓν, 
ἑκάστφ χατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν ’ xol ἀπεδήμησεν 
εὐθέως, χαὶ τὰ ἑξῆς. 

Αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις µου καὶ τας 
οὖσι μετ᾽ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. Ὑπί- 
δειξα οὖν ὑμῖν, ὅτι οὕτως χοπιῶντας δεῖ ὀντιλαμ- 
θάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων, μνημονεύειν τε τῶν λό- 
yov τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ὅτι ἀὑτὸς εἶπε, Maxégwer 
τὸ διδόναι μᾶλλον f] λαμθάνειν. 

Παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἁδελφοὶ, πεβισσεύειν 
μᾶλλον xai φιλοτιμεῖσθαι ΄ ἠσυχάσειν, καὶ Ἱπράς- 
σειν τὰ ἴδια, καὶ ἐργάξεσθαι ταῖς χεροὶν ὑμῶν, 





MET 


σχηµώνως πρὸς τοὺς Ete, καὶ μηδενὸς χρείαν 
ἔχητε. 

Τὸ Υὰρ πὀνῳ κτηθὲν περιχαρῶς ὑπεδέχθη, καὶ 
φιλοπόνως διεφυλάχθη ' ὧν μέντοι πρόχειρος ὁ 
πορισμὸς, τούτων καὶ d) αχτῆσις εὐχαταφρόνη- 
τος. 

Μίσους ὄντως Ela καὶ χαταγνώσεως ἡ ἀργία, 
μύρμηκος xal µελίασης χαίρονα ποιοῦσα «by ἄν- 
θρωπον’ Gc γε καὶ ἐξ ἀρχῆς πλασθεὶς ἑτέθη εἰς τὸν 
παράδεισον, ἑἐργάζεθθαι καὶ φυλάσσειν αὐτόν. 
"Do:e τὸ πρῶτον xal οἰκειότατον τῶν ἀνθρώπων ἡ 
περὶ τῶν ἔργων σπουδἠ, xat οἰονεὶ παρὰ φύσιν αὐτῷ 
f ἁργία. 

Ti τῶν ἀγαθῶν εὖχολον; τἰς χαθεύδων ερόπα:ον 
ἕστησεν; τίς τρυφῶν xal καταυ)λούμενος τοῖς τῆς 
εὐσεδαίας στεφἀνοις χατεκοσµήθη ; Οὗδεὶς μὴ 6pa- 
piov ἀνείλετο βραδεῖον. [Πόνοί ὙΥεννῶσι δόξα», χάµα- 
τοι προξενοῦσι στεφάνους. 


Τὸ μὲν ἑαυτοῦ ἕνεχεν μεριμνᾶν, 5 ἑἐργάζεσθαι, 
παντάπασιν ἀπηγόρενται: xat ἐντολὴν δὲ τοῦ Κυ- 
Ρίου διὰ τὴν χρείαν τοῦ πλησίον μεριμνᾷν xal ào- 
Ὑάζεσθαι σπούδαιότερον yph. 

Οἱ ix μαχρᾶς αυνηθείας µελετηθέντες πόνοι 
ἁλνκότερον προσπίπτονσι τοῖς ἐγγεγυμνασμένοις, 

Ἔστιν ix. πόνων ὀγεία, xoi ἐξ ἱδρώτων σωτη- 
ρία. 

Ἐὰν φύγωμεν τῆς σαρκὸς τὰ επίπονα, οὐκ ὀφό- 
µεθα τὰ ἀγαθὰ τῶν διχαίων, 

Τὸ μιχρὸν ἐπὶ σμικρῷ χατατίθεσθαι οὗ μόνον 
εἰς ἀργυρίου προσθήχην, ἀλλὰ καὶ εἰς ἠντιναοῦν 
ἐπιστήμην ὀρθῶς ἔχειν, τῷ σπουδαίῳ προσῆκεν. 


Της αὐτῆς ἔστι ὄνσχερείας, xal κτῄσασθαί τι 
τῶν ἀγαθῶν οὐχ ὑπάρχον, καὶ χτηθὲν διααώσασθαι. 
Βολλάχις γὰρ, ὃ μὲν σπουδὴ προσέλασε, ῥαθυμία 
διέφθειρεν’ ὃ δὲ ὄκνος ἀπώλεσεν, ἀνεχαλέσατο ἐπι.- 
μέλεια. 

Φιλεῖ τὸ μὲν nóvp κτηθὲν μᾶλλον κρατεῖσθαι, τὸ 
δὲ ῥᾳδίως κτηθὲν ἁποπτύεσθαι τάχιστα, d; πάλιν 
ληφθῆναι δυνάµενον. 

Al γενναῖαι φύσεις, λόγου μὲν αὐτὰς παιδαγω- 
Ύοῦντος xat διευθύνοντος, μέγα τι χρῆμα πρὸς ἀρε- 


LOCI COMMUNES. -- PARS 1I. SERMO XLVY. 
χαθὼς παρηγγείλαµεν Ἡμῖν, ἵνα κεριπατῆτε εὖ- A 


1192 


quemadmodum prxceperamus vobis, ut decenter 
vos geratis erga extraneos, nullaque re indigeatis. 


Incerti auctoris. Quod enim labore partum est , 
majore 111114 accipitur, diligentiusque asservátar ; 
quorum autem faeilis est comparatio, eorum ipso- 
rum contemnenda est possessio. 

Otium profecto condemnatione et odio dignum 
est, quo formicis et apibus deterior homo redii- 
4ur : qui quidem cum primo formatus esset, in 
paradiso eollecatus est, ut eum excoleret et cu- 
&lodiret. Quare primum et maxime actommodatuni 
est naturz hominis operis et laboris studium, et 
quásí contra naturam ipsius otium. 

Quid ex numero bonorum facile esi? quis dor- 
miens unquam Lropzum (ixit ? quis in deliciis vivens 
e$ cautibus sese oblectans, pietatis coronis est un- 
quam decoratus? Nemo qui non. cucurrit palmam 
et bravium retulit. Labores gloriam pariunt, su- 
dores coronas comparant, 

Ut sui causa quis sollicitus sit et opus faciat, in- 
terdictuf est omnino ; at preceptum est drviuum, 
5! propter proximi necessitatem et solliciti simus, 
et diligentissime in opus incumbamus. 

Longa eonsuetudine exercitati labores minore 
molestia ab exercitalis suscipiuntar. 

Ex laboribus valetudo, ex sudoribus salus. 


Bi quse carni sunt molesta fugerimue, non frue- 
mur justorum bonis. 

, Paululum paululo adjungere, non solum ad pe- 
cunig ampliflcationem, sed etiam ad-quameuaque 
scientiam utile, studiosi et diligentis hominis offi- 
eium est. 

Theolegi. Ejusdem est difficultatis sliquid bowi 
acquirere quod nondum habess, et acquisita tueri, 
Bepe enim quod studio partum erat, negligentia 
perdidit: et quod negligentia perdidit, diligentia 
recuperavit. 

Quod labore partum est, diligentius retineri so- 
let : quod autem facile quesitum est, quam celer- 
rime respuitur, tasquam facile recoperari possit. 
. Generosa ingenia , ratione quidem moderante et 
dirigente, magnum babent momentum ad virtutem 


τήν’ ἐπιλειπούσης δὲ ἐπιστήμης καὶ λόγου, τὸ ἴσον D sequendam : Σά, at οἱ desit scientia οἱ ratio, non 


εἰς χαχίαν εὑρίσχονται. 

Μικρὸὺν χοπ:άσωµεν χρόνον, ἀγαπητοὶ, ἵνα μὴ τῶν 
αἰωνίων ἐχπέσωμεν ἀγαθῶν. 

Πρὸς ὀλίγον χρόνον ὁ χάµατος, καὶ εἰς αἰῶνα 
αἰῶνος ἡ ἀνάπανσις. 

Ὅπου πλείων ὁ πόνος, ἐχεῖ μείζων f) ἡδονή. 

Οὐκ ὀχνεῖ ὁ εὖ φρονῶν πρὸς τοὺς πόνους διὰ τοὺς 
Ex τῶν πόνων καρπούς. 


ΠἩανταχοῦ διὰ δυσχολίας xaX πόνων τοῖς ἀνθρώ- 
ποις πέφυχε τὰ χρήσιµα παραγίνεσθαι. 

Οἱ πόνοι τῶν. ἀγαθῶν πανταχοῦ χορηγοί. 

Μικρὰ by πετεινοῖς ἡ μέλισσα, καὶ ἀρχὴ γλυχασμα- 
πων ὁ xaprb; αὐτῆς. 


πη]ηυό prompte ad vitia labuntur. 

S. Chrysost. Exiguo tempore, o dilecti, elabore- 
mus, ne bonis excidamus ternis. 

Brevis est temporis labor, at in szecula multa re. 
qu'es. 

* Übi major labor, ibi major voluptas. 

Qui prudentia przditus est, ad laborem non 
gravate accedit, propter consequentes αυτα 
fructus. 

Utilia nusquam nisi difficultate et laboribus sup- 
peditari solent, ' 

Labores bonorum ubique sunt larjitores. 

Esigua est inter volucres apis, at inter dulcia 
primum locum tenet fructns ipsius, | 


n 


ΑΝΊΟΝΗ NELISS/E . 


113 


Diongsii Alez. Forüs auiem et aecerata oraüo A — "O δέ ye ἑῤῥωρένος xo ἀχρεδῆς λόγο; καὶ τ) 


amara eliam dicit esse dulcium causas [viatics] , 
et laborum (ructus esse voluptates : nam sine la- 
bere nihil potest pulchri contingere. 

Philonis. Principium omnis boni- et virtutis, οἱ 
yerum fateri volumus, laborem esse Deus bomini- 
bus ostendit, quo remoto ;nibil boni apad genes 
humanum constitui polest. 

Natura enim nulli mortalium boni possessionem 
sine laboribus lorgHa est, ρ 

lzec esi animi rerum divinarum contemplauong 
versanlis voluptas, ut laborare ezistimet dulcissi- 
mum. 

Qui laborem fugit, ipsa bong fugit : qui autem 
toleranter et fortiter sustinet dura, ad beatitudinem 
festinat. 

Plurima et maxima bona certationibus exercits- 
tionis plenis et virentibus laboribus acquiruntur, 

Ώεπιοεγ. Labores debemus persequi , quibus ho« 
mines magnas res et splendidas sibi comparant. 

Netura virtutem corrumpit incuria, improbita- 
tem cerrigit doctrina, Et facilia pegligentibus ela- 
pustur : diflicilia vero curis capiuntur. Ut enim in- 
giruinentum quod remittitur ef intenditur, jucunde 
voluptate oblectat : sic etiam vita hominum [etigm 
jnter et laborem diapertienda est). 

Socratis, Exerce te laboribus voluniariis, ut pos- 
sis et non voluntarios tolerare. 

. Nullus unquam laadem est voluptatibus coníe- 
[eujas. - 

Nullus negligens gloriam megnam est adepLus , 

Sed labores forütudinis laudem pariunt. 

"E (Caroini.) 

Demosthenes 4 quodam interrogatus, quemad. 
modum esset dicendi facilitatern adepjus, Plus, 
inquit, olei quam vini cogusumendo. 

195 Corpus laboribus exerce, aaimum auiem 
Áortitcr et generoge pericula sustinendo. 

Xenophontis. Deus sic statuit, ut illis qai noliaj 
imperare οἱ prsescribere sibi bonesta facia, alios eis 
imperaptes iuducat dominos. — * , 


Labores voluntarii, nou voluniariorum perpete 


sionem efficiunt leviorem, 
[dem conspicatus juvenem industrium et laborig 


πιχρὰ elvat φησι τῶν Ὑλυχέω» ἐφόδια, Yat virt 
καρποὺς τῶν πόνων τὰς ἡδονάς. Αχμητὶ γὰρ obth 
δύναραι παρἀγενέσθαι καλόν. 

Ἀρχὴν (el. δεῖ τὰληθὲς εἰπεῖν) mavis ἀγιλό 
xal ἀρετῆς ἁπάσης ὁ θεὺς ἑνέδειξεν ἀνθρώποις τί. 
νον’ οὗ χωρὶς τῶν ἀγαθῶν οὐδέν ἔστι παρὰ τῷ θυττῇ 
γένει σννιστάµενονι 

Θνητῷ γὰρ ojbmA κτῆσιν ἀγαθοῦ δίχα πένω | 
qictg δεδώρῃται. 

Αὕτη ἡδονᾗ duy ἀσχηνιάῆς ἤδιστον dvd xj 
τὸ πονεῖν ὑπολαμθάνειν. | 


'O μὲν τὸν πόνον φεύγων φεύγει τὰ ἀγαδ id 
τλητικῶς κφὶ ἀνδρείως ὑπομένων τὰ δυσκερτίρια 
σπεύδει πρὸς µακαριότητα. 

Τὰ πλεῖστα xai μέγιστα τῶν ἀγαθῶν ἀσηταα, 
ἀθλήσεσι, καὶ ἡθῶσι πόνοις εἴωθε περιγίνεσθαι. 

Act τοὺς πόνους διώχειν, ἀνθ' ὧν τὰ μεγάλε wil 
λαμπρὰ γίνεται τοῖς ἀνθρώποις. 

Φύσεως μὲν γὰρ ἀρετὴν διαφθέίρει ῥᾳθυμί' 
φαυλότητα δὲ ἐπχνορθοὶ διδαχή * χαὶ τὰ μὲν pila 
τοὺς ἁμελοῦντας φεύγει cà δὲ χαλεσπὰ ταῖς iru. 
λείαις ἀλίαχεται ὥσπερ γὰρ ὄργανον ἄνιου xa) 
ἐπίτασιν λαμβάνον ἡδὺ γίνεται, οὕτω καὶ βίο, 


"Ρύμναζε σαντὸν πόνοις ἀχουσίοις, ἵνα δέξη: odi 
τοὺς ἀχουσίους ὑπομένειν. 
Οὐδεὶς ἔπαινογ ἡδοναῖς bwefjogte. 


0ὐδεὶς ῥάθυμος εὐκλεὴς ἀνήρ - 
"AJ οἱ πόνοι τίχτονφι τὴν εὐανδρίαν, 


"Δημοσθένης ἑρωτηθεὶς ὑπό τινος, πῶς τῆς Pr 
ρικῆς περιεγένετο, ἔφη, Πλέον ἔλανον οἴνον dem 
vfjca,. 

Γύμναζε τοῖς plv πόνοις τὸ αὤμα, τὴν δὲ ψυχή 
Υενναίως ὑπομένειν τοὺς κινδύνους, 

Ὁ s^, οὕτως ἐποίησε, τοὺς μὴ θέλοντας ἑχυτάή 
προσ-άσσειν ἐχπονεῖν τὰ ἀγαθὰ, ἄλλους αὐτοῖς Lt 
ταχτῆρας δίδωσιν. 

Οἱ ἐχούσιοι πόνοι τὴν τῶν ἀχουσίων ὑπομφν 
ἑλαφροτέραν παρασχευάζουσιν. 

"0 αὐτὸ, ἰδὼν νεανἰαν φιλοπονοῦνται Egn' Ep 


amantem, Jucuggissimum, inquit, seneciuti condis p στον ὄψον τῷ γήρατι ἀρτύεις. 


obsonium 
SERMO XLYI [al. XC]. 
De osoiibus laborum et operum, ac pigris, nihil cu- 
| rantibus et ineurib. — 
Psal. Lxxn. In. laboribus hominum non sunt, 
el cum hominibus flagris pon cadentur, 

. Prov. ix. lto ad formicam, o piger, et vemulare 
gationem ac viau illius, sisque ea prudentior, nam 
cum illi desit ager quem colat, neminemque qui co- 
yat ad opus halieat, nec sub illius dominatu vivat , 
parat tamen xsiate cibum, multumque in messe 
acervat quod sibi hieme apponat. Áut accede ad 
apcm, disceque quai sit laboriosa, quamque opus 


ΛΟΕυύΣ MG'. 


Περὶ μισεργῶν καὶ ὁκνηρῶ», xal καταρρονύγ 
fer xal ῥᾷᾳ6ο ων, 


Ἐν χόποις ἀνθρώπων οὐχ εἰσὶ, καὶ μετὰ ἀνθρύ" 
πων οὗ µαστιγωθῄσονται. 

Ἴθι πρὸς τὸν µύρμηχα, ὦ ὀχνηρὲ, xai (fior 
τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ, sal γενοῦ ἐκείνου coger 
ἐκείνῳ γὰρ γεωργίου μὴ ὑπάρχοντος, pr T 
ἀναγχάζοντα ἔχων, μηδὲ ὑπὸ δεσπότην ὧν, Epl 
ζεται θέρους τὴν vpoghv, πολὰἠν τε ἐν τῷ ἐμῖβ 
ποιεῖται τὴν παράθεσιν. Ἡ ποριύθητι πρὸς thy µ 
λισσαν, καὶ µάθε ὡς ἑργάτις boni, τήν τε ἐρ]ήβ 





jns 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO XLVI. 


1196 


ὡς σεμνὴν ποιεῖναιι ὃς 90c návoec βασιλοῖς x31 A eplendfdum efüclat, cujus laboribus tum reges tum 


ἰδιῶται πρὸς ὑγείαν προοφέρονται. Ποθεινὶ δὲ ἐστι 
πᾶσι καὶ Σπίδαξας, xeizsp οὖσα τῇ] ῥώμῃ ἀσθενῆς 
(τὴν σοφίαν πιµήσασα ποο΄’ χθη). "Ewz πότε, ὀπνηρὲ, 


χατάχεισαι; πότε δὲ ἐξ Όπνου ἐγερθήση; Ὀλίγοι ’ 


pàv ὑπνοῖς. ἀλίγαν δὲ χάθησαι, μιχβὸν δὲ νυστάζεις, 
ὀλίγο, δὲ ἑναγκαλίζῃ χεροὶ στήθη. Elcg παραγίνες 
ταί σοι, ὥσπερ ἀγαθὸς δρομεὺς, f) πενία, καὶ ἡ ἔνδεια 
ὥσπερ καλὸς ὀζφιπόρος. 

Πλούτου ὀκνηροὶ ἑἐνδεεῖς γίνονται, 

"Bv ἐπιθωμίαις ist πᾶς ἀερ]ός. 

"Oboe. ἀεργῶν ἑστρωμέναι ἀχάνθαις. 

Voyh ἀςργοῦ χει άσει. 


bs. 
Ὀνειδιζόμενος ὀχνηρὸς οὐκ aleyóveczs, cau. 
xai ὁ Gave óusvog €iv0v. ἐν ἀμητῷ. 


Ἐπιθυμίαι ὀχνηβὸν ἀποκτενοῦσιν' ob γὰρ αἱροῦν» 
«at αἱ χεῖρες αὐτοῦ ποιεῖν τι. 

ΠΒροφαφρίζεται χαὶ λέγει ὀχνηρός' Αέων tv tal; 
ὁδοῖς, ἐν 6b ταῖς αλατείαις φονευτα/. 

Ὃς καταφρονεῖ πράγµατάς, κατσφρονηθήσεναε 
ὑπ) αὐτοῦ. 

Σοφώνερος bautip φαίνεται ὀχνηρός, 

Ὥσπερ θύρᾳᾷ στρέφεται ἐπὶ τοῦ στρόφιγγος, οὗ» 
σως ὀπνηρὺς ἐαὶ «8$; χοίτης abso. 

'Οδοὶ χαταφρονούντων ἐν ἀἁπωλείᾳ. 


Ἐνδύεται διεῤῥῥηγμένα καὶ ῥαχώδη vd; ὑπιώ: B 


privati -utantur ad valetudinem : et ab omnibus 
trhator et celebratur, quanquam sit robore infir- 
mo : sapientize enim dedita, honestata est. Quoos- 
que, piger, decumbes? quando tandem e somno ex- 
citaberis? Paulisper dormi, paulisper sedes, pau- 
lulum dormíitas, sdmoves manus pectori, deinde 
paupertas velut egregius cursor ad te venit, et 
inopía velut celer vistor. : 

Pigri divitiarum sunt inopes. 
: In eupíditatihus versatur omuís otiosus. 
* Vie ot'osorum spinis stratze sunt. 
" Anima otiosi esuriet, ᾿ 

Vestietür detritis pahnis somniculosus. 


Piger probris cum afficitur, non erubescit ; simi- 
fiterque qui commodato accipit frumentum messtg 
tempore. 

* Cupiditátes pigrum interficient; non enim manus 
ejus volunt quidquam facere. 

Causatur et dicit piger, leonem esse in vijs, ef ín 
vicis sicarios. 

Qui rem coptemnit, contemüetur ab ipsa. 


* Piger sibi. videtar sapientissimus. 


Ut ostium volvitur in eardine, sic piger in lecto 
suo. 


Vie nihil curantium In perditione. 


Ἑν ὀχνηρίᾳ ταπεινωθῄήσεται δίχωόις, χαὶ ἓν ἀρ- ο Pigritia dejicietar εἰ diryetur tectum, et otio ma- 


γίᾳ χενρῶν σεάζει οἰχία. 

Mh γίνου ταχὺς ἓν γλώσσῃ σου, καὶ νωθρὸς καὶ 
καρειμένος àv τοῖς ἔργοις σὀυ. 

Πολλὴν χακίαν ἐδίδαξεν ἡ ἀργία. 

Ἐν νεότητί-αου οὐ συναγήρχας, καὶ πῶς ἂν εἴ- 
peus ἓν γηρᾳ oov ;. 


"Ev ἀργίᾳ ἑλάττιόσις πολλή. µήτηρ ἐστὶν ἡ ἀργία 


κοῦ λιμοῦ, ἀδελρὴ δὲ τῆς χλοπτῆς. 

To ἔχονει Καντὶ δαθήσεται, xat φερισσευθήσεται’ 
ἀπὺ δὶ τοῦ μὴ ἔχοντος xai ὃ δοχεῖ ἔχειν ἀρθήσεται 
ἁπ᾿ αὐτοῦ. 

Et «t; οὐ θέλει ἐργάζεσθαε, μηδὲ ἑσθιέτω, ἀχούο- 
pev Υάρ τινας ày ὑμῖν ἁτάκτως φπεριπατοῦντας, μη- 
δὲν ἐργαζομένους, ἀλλὰ περιεργαζοµένους. Τοὺς δὲ 
τοιούτους παραγγέλλοµεν wal παρακαλοῦμεν ἐν 
Κυρίῳ, Ἰησοῦ ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἑἐργαξόμενοι τὸν 
ἑαυτῶν ἄρτον ἑσαθίωσιν. 

᾽Αργία καχουργίας ἀρχ]. 

"Ίδιον τοῦτο ἁῤῥώστημα ἀργῆς καὶ ῥᾳθύμου 
φυχῆς, ἑνύξνια βλέπειν ἐΥρηγορότος τοῦ σώματος. 

Tis, ἓν καιρῷ σπορᾶς οἴχοι καθήµενος, ἑνστάντος 
φοῦ θερισμοῦ τὸν χόλπον ἐπλήρωσε θῶν δραγµάτων; 
$i; ἐτρύγησεν ἀμπελῶνα, τὸν μὴ παρ αὐτοῦ πεφυ- 
«ευµένον; Ἐχείνων οἱ Καρποὶ ὧν xai οἱ πόνοι. Al 
αιμὸὶ καὶ οἱ στἐφανοι τῶν νενιχηκότων εἰσί. Τίς 
στεφανοῖ ποτε «by μηδὲ ἁποδύντα πρὸς τὸν ἀντίπα- 
λον ; ὁπότε ob νικῆσαι µόνον δεῖ, ἀλλὰ καὶ νομίμως 
ἀθλῆσαι, χατὰ τὸν ᾽Απόστολον. 


4 


neum stillabit domus (1). 

' 396 Ne sis lingua celeri, et in operibus langui- 
dus ac re.vissus. 

Plurima vitia docet otium. 

* Eccli. xxxi, 1n juventute. eum nib!l. collegeris, 
quomodo invenias in senectüte tua 

" Tobiem. |n otio mult:e res Imminuuntur : otium 
mater est fawis et frater furti. 

Matth. xin. Omni. qui habet dabitur, et affluet : 
ab eo autem qui non babet, et quod videtur habe: 
re, auferetur. 

Il Thess. ri. Si quis operari recusat, i& quoque 
nibil edat: audimus enim quosdam inter vos qui 
immoderate se gerant, nihil operis ipsi facientes, 
sed in aliena opera curiose inquiren!es : quos mo- 
nemus οἱ bortamur per Dominum Jesum, ut quieto 
operantes suum ipsi panem edant. 

Basilii. Otium malefieii principiunt. 

Propria est li»c sgritudo otiosi et desidiosi ani- 
mi, ut vigilante corpore somnia videat. 

Quis, sementis tempore domi sedens, instanjo 
qxstale sinum suum manipulís implevit? quis vindez 
miavit vineam, quam ipse non copseverit ? eorum 
sunt fructus, quorum fuerunt labores. Ilonores et 
corone eorum, qui victoriam obtinuerint, esse 80» 
lent. Quis unquam coronandum putavit enm qui ad 
certandurn cuim adversario ne se exuerit quidem ? 
quando non solum vincendum est, sed etiam, ut ait 
Apostolus, legitime certandoun. 


(9) 1d est , :üllicidiis plena. erit propter o(i0s3$ manus. 


md 


4 


1'27 


Quis certaminum prsevfectas adeo caret judicio, ut A 


Jisdem coronis dignos judicet vietorem et euin qui 
nibil eertarit? Quis imperator est, qui eoe qui ne 
visi quidem sint in prelio, ad parem victoribus 
spoliorum distributionem voe«t ? 

Theologi. Quantum est malum ad pessima para« 
tum esse, et ad optima cunciatorem el impara- 
tum ! 

llonestum jam non est honestum, cum non fit 
honeste. 

Inürma et dissoluta ingenia, tum ad virtutem, 
(am ad vitium, similiter remissa et languida sunt, 
difficiliaque ad se commovendum; in neuteam 
partem insigniter inclinant otiosorum momenta. - 


Segnitjes somni conjux. 

JEque inutilia sunt, et scgnities nihi. agens, et 
ardor sine doctrina; illa ad honesta non accedit, 
hec honestum transilit, et justo justius quiddam 
facit. 

S. Chrysost. Nibil est tam facile, quod non valde 
grave et invisum mzgna pigritia reddat ; nec quid- 
quam tam laboriosum et diffücile, quod studium 
et alacritas non facillimum efliciat. 

197 Qui faciunt aliquid non ut decet , . illud 
reipsa non faciunt. 

Clementis. Qui infürmi et  imbecilles sunt, 
lis vel quod mediocre egt supra vires ipsorum vi- 
detur. 


Philonis. Labor utilia, οἱ facilitas nocem- C 


Aia comitatur ; 
tem proponunt, 
gent. 

Continusta ezercitatio scientiam efficit firmam, 
ticul iuscientiam nulla exercitatio adhibita ; ita- 
que innumerabiles neglecta exercitaliono robur 
etiam naturale enervaverunt. 

Consuetudine et, quiete confirmatum otium in- 
Bidiosum est, 


qui  aytem labori facilita- 
li utilia suadentibus suecen- 


SERMO XLVII (al. XXV]. 
De prastanii sensu. et. intellectu proditis. 


Salomon. Tinea et erosio ossium est cor sensu 
praestans. 

Sensus prudentibus facilis. 

Prudentis cor sensu viget. 

Eccl. xxu. Qui sensum comparavit, se ipse di- 
ligit. 

Cor viri sensu preditum, anima tristis. 
' Sollieitudine aflicietur vir intelligentia ρε” 
ditus. 

Vir prudens, thronus intelligentiz. 
, Cor sapientis intelliget, quz ex ipsiug ore profi- 
eiscentur. 

Kecli. Intelligentia praeditus lapsum suum agnos- 
cit. 

Si audierit scientia preeditus sapientem sermonem, 
laudabit illum, et ad illum aogjiciet. 


' ΑΚΤΟΝΗ MELISS.E . 


1128 

T(c οὕτως" ἄχριτος ἀθλοθέτης ὃς «lov ἴσων ἀξιώσει 
στεφάνων «bv νιχητὴν, καὶ «hv μηθὲν ἠγωνισμένον, 
Τίς στρατηγὸς sic τὴν μερίδα τῶν σχύλων ἐξ ἴσου 
ποτὲ τοῖς νενικηκόαι τοὺς μηδὲ φανέντας krÀ τῆζ 
µάχης ἐχάλεσεν ; 

"Osov ἐστὶ χακὸν ἑτοιμότης πρὺς τὸ χεῖρον, καὶ 
μέλλησις πρὸς τὸ βέλτιον. 


Τὸ χαλὸν οὐ χαλὸν, ὅταν pi καλῶς vivat. 


Al ἀσθενεῖς χαὶ διαπεχυµέναι φύσεις καὶ p 
ἀριτὴν xal πρὸς καχίαν ὁμοίως νωθεῖς, παὶ δυσχί- 
νττοι: οὐδετέρως μέγα νεύουσαι ol τὰ τῶν &pxoóv- 
των Χινήὴμανα. (Ego legerim, Οὐδετέρωσε μέγα 
νεύουσι τὰ τῶν ἀργούντων κινήματα.) 

Νωθεία ὕπνου ούζυγος. 

Ὁμοίως ἄχρηστα xoi νωθρότης ἄπρακτος, καὶ 
θερµότης ἀπαίδευτος" fj μὲν οὐκ ἑγγίζουσα τῷ χάλῷ, 
ἡ δὲ ὑπερεχπίπτουσα, χαὶ soU δεξιοῦ ποιουµένη τι 
δεξιώτερον. 

Οὐδὲν οὕτω ῥᾷδιον, ὃ μὴ σφόδρα βορὶῦ καὶ ἕκ- 
αχθὲ; ὁ πολὺς δείχννσιν ὄχνος, οὔτε ἐπίπονον καὶ 
δυσχερὲς, B μὴ λίαν εὔκολον ἡ σπουδὴ xai ἡ προδυ- 
µία ποιεῖ. 

Ol μὴ ὡς δεξ φοιοῦντές vc, οὐδ' ὅλως αὐτὸ ποιὺ- 
σιν. 

Tolg ἀτόνοις καὶ ἀσθενικοῖς τὸ µέτρον ὑπὲρ τόνον 
δοχεῖ. 

Πόνος μὲν τοῖς συµφέροναι, ῥᾷστώνη 6t τοῖς Bia- 
θεροῖς ἔπεται. Πόνου δὲ ῥᾳστώνην προκρίνοντες, 
&ol; τὰ συμφέροντα εἰσηγουμάνοις ἀπεχθάνονται. 


Ἡ συνεχἠὴς ἔσχῆσις ἐπιστήμην warlav ἐργάνε- 
σαι, ὡς ἁμαθίαν ἀμελετησία. Μυρίοι γοῦν ἀθλῆσοως 
ὄχνῳ xal τὴν ix. φύσεως ἰσχὺν ἐξέλυσαν. 


'H ἐξ ἔθους καὶ σχολῆς ἁρχία πρᾶγμα ἐπίέου- 
λον. 
ΛΟΓΟΣ, ME. 
Περὶ αἱσθητικοῦ ἀνθρώπου. 
Ehe ὁστέων χαρδίἰᾳ αἰσθητική.' 
Αἴσθησις φρονίµοις εὐχερής. 


Καρδία φρονίµου χατ᾽ αἴσθησιν. 
Κτώμενος αἴσθησιν ἀγαπᾷ ἑαυτόν. 


Καρδία αἰσθητικὴ ἀνδρὸὺς λυπηρὰ Ψυχἠ αὐτοῦ. 
Ἐμπεσεῖται μέριμνα ἀνδρὶ νοήµονι. 


Ανὴῆρ συνετὸς θρόνος αἰσθήσεως. 
Kapbla σοφοῦ νοῄσει τὰ ἀπὸ τοῦ ἱδίου στόκατος. 


'O νοήµων οἶδεν ἐν τῷ ὁλισθαίνειν αὐτόν. 


Λόγον σοφὸν ἐὰν ἀχούσῃ ἑπιστήμων, αἰνέσει αὐτὴν, 
καὶ ἐπ᾽ αὐτὸν προτθήδει. 





1129 
AOT OZ ΜΗ’. 
Περὶ ἁναισθητούντων. 


'Eàv μαστιγοῖς τὺν ἄφρονα ἓν µέσῳ συνεδρίου, 
οὗ μὴ] περιέλῃς ἀτιμάζων τὴν ἀφροσύνην αὐτοῦ. 


"Αφρων μαστιγωθεὶς οὑκ αἰσθάνεται. 
Ἠσχύνθησαν, xat τὴν ἀτιμίαν αὑτῶν oüx ἔγνω- 
σαν, xal οὐχ ὡς χατῃ2χυμμένοι ᾖσχύνθησαν. 


'Q; 6 ἐξεγείρων χαθεύδοντας ἐκ βαθέος ὕπνου, 
ὁ διηγούµενος ἄφρονι, καὶ ἐπὶ τέλει ἐρεῖ, Τί τοῦτο; 
καὶ ἐπὶ συντελείᾳ &pel, Τί πρότερον; 


Μ:τὰ ἄφρονος ph πορεύου, ἀναισθητῶν γὰρ ἑξου- 
θενεῖ σου τὰ πάντα * φύλαξαι ἀπ᾿ αὐτοῦ, ἵνα μὴ xó- 
πον ἔχῃη:. 

Συγκολλῶν ὄστρακον ὁ διδάσχων υωοόν. 

ΛΟΓΟΣ M8', 

Περὶ ὀνόματος χρηστοῦ καὶ χάριν ἔχοντος. 

"Hv Κύριος μετὰ Ἰωσὴφ, xal χατέχεεν ἐπ αὑτῷ 
ἔλεος, xa ἔδωχεν αὐτῷ χάριν ἔἕναντι τοῦ ἀρχιδεσμο- 
φύλαχος. 

Λἱρετώτερον ὄνομα καλὸν f] πλοῦτος πολύς ' ὑπὲρ 
δὲ ἀργύριον xat χρυσίον χάρις ἀγαθή. 


Χάρις χαὶ φιλία ἐλευθεροῖ, ἃς τήρησον σεαυτῷ, 
μὴ ἐπονείδιστος γένᾖ. 

Περιποίησαι χάριν καὶ ἔννοιαν ἀγαθὴν ἐν ὀφθαλ- 
pot; θεοῦ xal ἀνθρώπων. 

᾿Αγαθὸν ὄνομα ὑπὲρ ἔλαιον ἀγαθόν. 

Φρόντισον περὶ ὀνόματο: αὐτὸ Υάρ σοι παραµε» 
vel 3) χίλιοι μεγάλοι θησαυροί. 

Χάρις ὡς παράδεισος εὐλογίας. 

ἸΑγαθῆς ζωῆς ἀριθμὸς ἡμερῶν, xat ἀγαθὸν ὄνομα 
εἰς τὸν αἰῶνα μένει. 

Χάρις καὶ ἔλεος ἓν τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ. 


ΛΟΓΟΣ N'. 
Περὶ ὀνόματος πονηροῦ καὶ χάριν μὴ ἔχοντὸς, 
Ὄνομα πονηρὸν αἰσχύνην xai ὄνειδος xAnpovo- 


μήσει. 
"λνθρωπος ἄχαρις μῦθος ἄχαιρος. 
Ὄνομα ἀνθρώπων οὐκ ἀγαθῶν ἐξαλειφθήσεται, 


LOCI COMMUNES, — PARS II, SERMO LI. 


1130 
SERMO XLVIiI [αἱ. XXIX]. 
De nullo sensu aul intelleciu praditis. 


Salomon. Si flagris insipientem cecideris in me- 
dio concilio, illi nom detraxeris hac ignominia 
insipientiam. 

Stultus flagris cxesus non sapit. 

Jerem. É£rubuerunt, et infamiam suam non 
3gnoverunt, nec ut dedecore affecti verecundati 
sunt. 

Velut qui excitat dormientes ex alto somno, sic 
qui stulto aliquid narrat : qui tandem ad extremum 
dicet : Quid istud est * et in consummatione, Quid 


- prius? 


Cum stulto ne congreditor, nam cum sensu ca- 
reat, omnia tua contemnit : cave illum, ne mole- 
stiam suscipias. 

Agglutinat testam qui stultum docet. 

SERMO XLIX (al. CXII]. 
De nomine bono et gratiam habente. 


Gen. xxxix. Fuit Dominus cum Josepho, et im- 
pertiit ci misericordiam, deditque ei gratiam apud 
praefectum carceris. 

Prov. xxii. Magis expetendum est. nomen ho- 
nestum, quam divitia multe : argento εἰ 198 auro 
prestantior est. bona gratia. 

Gratia et amicitia liberum faciunt. Has igitur fae 
serves tibi, πο sis probrosus. 

Compara gratiam et notitiam bonam in oculis Dei 


6 οἱ hominum. 


Eccle. vn. Bonum nomen pretiosius bono oleo. 

Cura sit tibi nominis fama; ipsa enim tibi magis 
proderit, quam mille magui thesauri. 

Gratia est veluti paradisus benedictionis. 

Honest» vite numerus dierum : et honesta fama 
aternum durat. ' 

Gratia et misericordia in sanctis illius. 


SERMO f, (al. CXIII]. 
De nomine malo εί gratiau non. habente, 
Sirach. Nomen improbum turpitudinem et dede- 


. cus hereditarium consequetur. 


llomo gratia carens, intempestivus sermo. 
Nomen virorum non bonorum delebitur. 


Μωρὸς Epst* ὑὐχ ὑπάρχει µοι φίλος, xa οὐκ ἔστι D — Stultus. queretur. nullum sibi esse amicum, et 


χάρις τοῖς ἀγαθοῖς µου. 
ΛΟΓΟΣ ΝΑ’. 
Περὶ ζυγῶν, καὶ σεαθμῶν, καὶ µέζρωγ ἀδίκων. 

Οὐ ποιῄσεις ἄδιχον Χρίσιν ἐν µέτροις, xal σταθ- 
pole, καὶ ζυγοῖς. Ζυγὰ δίχαια, καὶ µέτρα δίκαια, 
καὶ χοῦς δίχαιος ἔσται ὑμῖν. 
.1 Οὐκ ἔσται ἐν τῷ µαρσίπῳ σου σταθµί[ον μιχρὸν 
xai μέγα ^ oüx ἔσται kv τῇ οἰχίᾳ σου µέτρον μέγα 
xaX μικρόν. Σταθμίον ἀληθινὸν xal δίχαιον ἔσται σοι, 
ἵνα πολυήµερος χένῃ ἐπὶ τῆς γῆς. 

Σταθµίον δίχαιον δεχτὸν Κυρίῳ. 

Ζυγὸς Δΐχαιος, καὶ µέτρον δίχαιον, καὶ χοῖνεξ δί- 
πα:ος ἔσται ὑμῖν. 


Βλτποι, Gn CXXXVI. 


nullam esse gratiam in bonis suis. . 
SERMO LI [al. XLII]. 
De ponderibus, stateris et mensuris. 
Levit. xix. Nihil inique feceris in Judicio, in men- 


. $uris, stateris ct ponderibus; pondera vobis sint 


justa, et mensurz et congius Justus. 

Deut. xxv. Non erit in marsupio tuo pondus par— 
vum et magnum, nec mensura magna et parva 
domi tuz. Pondus verum et justum erit tibi, at diu 
vivas in terra. 

Pondus zquum Domino est acceptum. 

Esech. xxv. Bilanz squa, itemque mensura et 
choenix s:squa vobis sint. 

36 


^ 


Ia. 


l 


1'31 
SERMO LII (4). 
De ponderibus εἰ stateris et mensuris iniquis. 


Psal. xi. Vani filii hominuin, et fallaces in pon- 
deribus, ut injuriam faciant ; ipsi ex vanitate simul. 
Nolite spem habere in injuria, et rapinam non desi- 
derate; divitis si affluxerint, nolite cor ineis defi- 
gere (2). 

Prov. x. Pondera dolosa abominanda suut Do- 
iuino, 

Stalera magna et parva, et geinina mensura, ambo 
impura sunt in conspectu Domini ; quique 
ea facit, in suis inslitulis irretietur impeditus. 

Deiestatur Dominus duplicem 
poudus Jolosum jn conspectu ipsius non gratum 
est. 

Osee xi. Chanaan, est in manibus ipsius statera 
dolosa, oppzessionibus delectata est, etc. Labo- 
res ejus non invenientur in eo, propter injurias 
quas fecit. 

Amos vin. Audite hzc omnia, qui mane paupe- 
rem conteritis, el potentia mendicos opprim:tis in 
terra , 36 dicitis illa : Quando tandem przterierit 
mensis, ut mercaturam nostram faciamus, el ape- 
riamus thesauros, ut minorem faciamus mensuram, 
et majora pondera, et lancem faciamus iniquam, ut 
argento comparemus egentes, et tenues calceamen- 
Us, ex omni genere fructus mercemur ? 

Michee vi. Non justilicabitur jn statera iniquus, 
nec in sacculo ponderum dolosorutm, quibus divitias 
Impietatis coacervarunt, 


SERMO ΠΠ! [ al. LXX VII J. 
De excandescentia et ira. 


Matth. v. Quisquis irascitur fratri suo temere, ju- 
dicio erit, obnoxius. 

Ephes. vi. Omnis acerbitas et excandescentia et 
ira, clamor, maledictum, ac simul omne vitium, a 
vobis tollatur. . 

Sol ne eccidat super irritalionem vestram, uet 
date locum criminatori. 

Salomon. Ming conterunt cor sapientis : insipiens 
ne flagris quidem cxsus sentit. 

Stultus eo ipso die enuntiat iram, sapiens autem 
paulatim promit. 

Grave est saxum, et difficilis portatu arena, sed 
stulti ira utroque gravior; nam quo se inclinarit 
ira ejus ruinam dabit ipsi. 

. ]racunius et facile excandescens deformis est ; ita- 
que cum iracundo ne habiies. 

Sodalis hominis iracundi ne esto, neve contuber- 
nalis sis amico iracundo, ne quando ipsius instituta 
discas, et laqueos tendas anima (ux. 

Iracundus pugnas excitat: lenis autem et eani qu» 
excitari videbatur, sedat. 

S. Basilii. Ίσα excitat rixam, rixa parit convicia, 


(1) In editione Melisssee Stobzeo subjuncta sermo 
iste superiori sine distinctione interiniscetur. Εριτ. 


ANTONII MELISSJE 


Α 


Sstateram ; οἱ 


B 


1132 
AOFOZ NB. 


Περὶ δολίων ζυγῶν, xal σταθµίων xai µετρων. 


Μάταιοι viol τῶν ἀνθρώπων, ψευδεῖς υἱοὶ τὸν 
ἀνθρώπων ἓν ζυγοῖς τοῦ ἀδικῆσαι ' αὐτοὶ ix µαταιό- 
τητος ἐπὶ «b αὑτό. Mh ἑλπίζετε ἐπ ἁδιχίαν, χτὶ 
ἐπὶ ἅρπαγμα ph ἐπιποθεῖτε, Πλοῦτος ἐὰν ῥέῃ. ph 
πρλστίθεσθε χαρδίαν. 

Ζυγοὶ δόλιοι βδέλυγµα Κυρίψ. 


Σταθµίον μέγα xat μιχρὺν, καὶ µέτρα δισσὰ, ἀγά- 
θαρτα ἐἑνώπιον Κυρίου ἀμφότερα ᾽ χαὶ ὁ ποιῶν αὐτὰ 
ἓν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν αὐτοῦ συμποδισθἠσεται. 

Βδέλυγμα Κυρίῳ δισσὸν σταθµίον * καὶ ζυγὸς 565- 
λ.ος οὗ καλὸν ἐνώπιον αὐτοῦ. 


Χαναὰν, ἓν χερσὶν αὑτοῦ ζυγὸς ἁδιχίας, χαταδυνα- 
στεύειν Ἠγάπησε. Ἱ]άντες οἱ πόνοι αὐτου οὐχ εὗρς- 
θήσοντα! &v αὑτῷ διὰ ἀδιχίας ἃς Ίμαρτεν. 


᾽Αχούσχτε ταῦτα πάντα, οἱ ἑκταίδοντεςς sl; τὸ 
πρω] πένητα, xal χαταδυνασιεύοντες πτωχοὺς Erxl 
τῆς Yo, ol. λέγοντες, Πότε διε)εύσεται ὁ μὴν, xal 
ἐμπολήσομεν, xai ἀνοίξομεν θησαυροὺς, τοῦ ποι- 
ῆσαι μικρὸν τὸ µέτρον, xal τοῦ μεγαλῦναι σταθµίᾳα, 
χαὶ ποιῆσαι ζυγὸν ἄδιχον, τοῦ χτᾶσθαι ἓν ἀργυρίω 
πτωχοὺς, xal ταπεινοὺς ἀντὶ ὑποδημάτων, xai ἀπὸ 
παντὸς γεννήµατος ἐμπορευσόμεθα ; 

Οὐ διχαιωθήσεται ἓν ζυγῷ ἄδικος, καὶ Ev μαρσί- 
πῳ σταθµία δόλου, ἐξ ὧν τὸν πλοῦτον αὐτῶν ács- 
θείας ἔπλησαν. . 


AOFOZ ΝΟ, 
Περὶ θυμοῦ καὶ óprüc. 
Πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἁδελφῷ αὐτοῦ εἰχῆ ἔνοχος 
ἔσται τῇ χρίσει 
Πᾶσα πικρία xal θυμὸς xaX ὀργὴ xai χραυγὴ xat 
βλασφημία ἀρθήτω ἀφ' ὑμῶν σὺν πἀσῃ xaxia. 


'U $310; μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ τῷ παρορχισμῷ ὑμῶν, 
μτδὲ δίδοτε τόπον τῷ 0136220. 

Συντρίδει ἀπει)λ] καρδίχν opovipou* ἄφρων δὲ 
µαστιγωθεὶς οὖχ αἰσθάνεται. 

Ἄφρων αὐθημερὺν ἐξαγγέλλει ὀργήν. Σοφὸς δὲ 
ταμιεύεται χατλ µέρος. 


p  Bepb λίθος, xal δυσθάστατον ἄμμος ' ὀργὴ δὲ 


ἄφρονος βαρντέρα ἀμφοτέρων. Ἡ γὰρ ῥοπὴ τοῦ δ.- 
μοῦ αὐτοῦ πτώσις αὑτῷ ἐστιν. 

'Avhp θυµώδης οὐκ εὐσχήμων * καὶ ἀνδρὶ θυμό- 
δει μὴ συναυλίζου. 

Mt ἴσθι ἑταῖρος ἀνδρὶ θυμώδει, φίῖλῳ δὲ ὀργΏῳ 
uh συνανλίζου, pf; ποτε µάθῃς τῶν ὁδῶν αὐτοῦ, xal 
λά6ῃς βρόχους τῇ σῇ duxi 

'Avhp θυμώδης παρασχενάζει µάχας * μακρύῦ»- 
po; ἓὲ καὶ τὴν μέλλουσαν χαταπραῦνει. 

Θυμὸς ἐγείρει µάχην, μάχη δὲ γεννᾷ λοιδορία; 


(2) llebrzi liabent, Si simul ponantur. in. bilance 
t0sa vanitate leviores erunt. 





1133 


LOCI COMMUNES. — PARSTII. SERMO LIT. 


1134 


al δὲ λοιδορίαι πληγάς ' πληγαὶ δὲ τραύματα Ex δὲ A convicia ictus, ictus vulnera, et szpe. vulnera mors 


τραυμάτων πολλάκις θάνατοι. 

Θυμὺς βασιλέως ἄγγελος θανάτου * ἀνῆρ δὲ σορὸς 
ἐξιλάσει αὐτόν. 

θυμός ἐστι ζέσις τοῦ περὶ χαρδίαν αἵματος, ἐξ 
ἀναθυμιάσεως τῶν χυμῶν συνιστάµενος' ὀργὴ δέ 
ἐστιν ὕρεδις ἀντιλυπήσεως. στε ὁ μὲν ὀξεῖαν ἔχει 
τοῦ πάθους τὴν χίνησιν ' ἡ δὲ μονιμωτέραν χαὶ πα- 
ρατεταμένην ἑμφαίνει τὴν ἐπὶ τὴν λύπην ἐκπλῆρω» 
σιν. 

Οὔτε στέφανοι χωρ':ς ανταγωνιστῶν, οὔτε πτῶμα 
χωρὶς ἀντιπάλου. 

Τυφλὸν ὁ θυμὸς καὶ ἐπίλυπον, καὶ μάλιστα ὅταν 
τὸ διχαίως ἀγαναχτεῖν παρῇ. 

Πάνυ δὲ yph θυμοῦ φρείδεσθαι, καὶ μὴ εἰς ὀργὴν 
προθύμως χαταφέρεσβαι, ᾖτινι ἄφρονες δουλεύου- 
σιν. 

Οὐδὲν οὕτω χαθαρότητα vo) xal τὸ διειδὲς θολοῖ 
τῶν φρενῶν, ὡς θυμὸς ἄταχτος χαὶ μετὰ πολλῆς τῆς 
ῥύμης φερόµενος. 

Ὅ θυμὸς ὀξύς ἐστι χαὶ ὁλιγοχρόνιος ' ἡ δὲ ὀργὴ 
βραδυτέρα μὲν, µονιμωτέρα δὲ, 

Ad» ἓν ἡμῖν γενικὰ πάθη, φυσιχώτερα τῶν ἄλλων, 
θυμὸς xat ἐπιθυμία. — 

Mit ἀποδέχου ἐγχράτειαν, διωκοµένης πραότητος. 

Ἐὐτονωτέρας ἐπὶ τῆς ὀργῆς χρῄζομεν τῆς σπου- 
δῆς. Τυραννιχὸν γὰρ τὸ πάθος, χαὶ πολλάχις παρα- 
σύρει τοὺς pij νήφοντας, xal πρὸς τὸ βάραθρον αὐτὸ 
κατάχει τῆς ἁπωλείας. 

Πρόχειρον ὡς ἐπὶ πολὺ παρὰ πάντα τὸν βίον τὸ 
χατὰ thv ὀργήν ἐστιν ἁῤῥώστημα, 

Ὀργίλος εἶ; Éco χατὰ τῶν ἁμαρτημάτων τῶν 
σαυτοῦ τοιοῦτος» ἑἐπ[πληττε τῇ duyfj, µάστιζε τὸ 
[f- τὴν συνεἰδησιν] συνειδήσε cou. Σφοδρὸς ἔτο χρι- 
τὴς, καὶ πικρὸς δικαστὴς τοῖς οἰχείοις ἁμαρτήμασι. 
Τοῦτο τῆς ὀργῆς τὸ ᾿χέρδος bat, διὰ τοῦτο ἡμῖν 
αὐτὴν ἑνέθηχεν ὁ θιός. 

Καθαροὶ θυμοῦ ὧμεν ' οὗ γὰρ κατοιχεῖ τὸ Πνεῦμα 
τὸ ἅγιον, ἕνθα θυμός. 

Οἱ θυμοὶ, χαθάπερ ai χύνες, τυφλὰ τίκτουσιν 
ἐγχλήματα. 

Οἱ μὲν τραχεῖς ἵπποι τοῖς χαλινοῖς, οἱ δὲ ὀξεῖς 
θυμοὶ µετάγονται τοῖς λογισμοῖς. 

Τὸ μὲν εὔχρατον Όδωρ τὰς φλεγμονᾶς, ὁ δὲ ἔπιει- 
κῆς λόγος τὰς ὀργὰς διαλύει. 

Ὡς γὰρ ὁ χαιχίας τὰ νέφη, καὶ ὁ φαῦλος βίος ἐφ᾽ 
ἑαυτὸν ἕλχει τὰς λοιδρρίας. 


consequitur. 

Regis ira mortis nuptia : sed sapiens placabit il- 
lum. 

[racundia est fervor sanguinis, qui cireumfusus 
est cordi, ex evaporatione succorum constans : ira 
autem est libido ulciscendi, et vicissim molestiis 
afficiendi. Itaque illa celerem habet perturbationem 
et motionem, hzc autem diuturniorem. 


Theologi. Nec corona datursine adversariis, neque 
casus et lapsus sine adversario colluctatore. 

Cxca est ira, et molestiarum plena, et maxime 
cum causa indignandi justa subest. 

Ire maxime parcendum est, nec 900 statim de- 
cet in bilem ferri, cujus stulti servi sunt. 


Chrysost. Nihil z2que mentis puritatem et animi 
sinceritatem turbat, ac immoderata ira, que magno 
fertur impetu. 

Iracundia est celeris ac. brevis : ira autem tar- 
dior quidem, sed diuturnior. 

Duz in nobis sunt'generales perturbationes, natu- 
rales magis quam alix, ira et cupiditas. 

Continentiam ne probes, ubi clementia rejicitur. 

In vehementiore ira summum adhihendum est stu - 
dium et cautio; est enim affectus tyrannicus. Sape 
enim non sobiios pervertit, et in. barathrum exitii 
detrahit. . 

Prompta fére per omnem vitam ira est aegritudo. 


Iracundus es ? Esto in peccata tua talis : objurga 
animum tuum, flagris cede conscientiam, vehemens 
esto judex οἱ acerbus in propriis peccatis; hoc 
enim est ire lucrum, ob hanc causam Deys nobis 
eam indidit. 


Alieni ab ira simus ; non enim .ubi ira fuerit, 
habitat Spiritus sanctus. 

Plutarchi. Ire, quemadmodum canes, 099035 pa- 
ται criminationes. 

Equi duri frenis, at ἵτα vebementiores ratione 
ducuntur et reguntur. | 

Ut aqua tepida inflammationes, sic oratio hu- 


D manitatis plena iram restinguit. 


Ut enim cxcias nubes, sic improba vita iy se 
convicia attrahit. 


Euripidis. Nimirum in omnibus hominibus habitat ira: nam qui jucunda audierit, voluptate corpus 
implet : qui autem contraria audierit, tumore afficitur (1). 


Πλάτων ὀργιζόμενός move τῷ οἰχέτῃ, ἐπιστάντος 
Φενοχράτους, Λαθώὼν, ἔφη, τοῦτον μαστίγωσον ' ἐγὼ 
γὰρ ὀργίζομαι. | | 

Κόλαξε xplvtov, ἀλλά μὴ θυµούμενος. 
Ανῆρ καχοῦργος πρᾶον ὑπειαελθὼν σχῆμα, 


Κεχρυμμµένη πρὀχειται παγὶς τοῖς πλησίον. 
Οὐκ ἔστιν ὀργῆς, ὡς ἔοιχεν, φάρμαχον 


(1) Locus iste deest in Grxco. 


Pato. Plato, servo iratus, astanti Xenocrati, Ác- 
cipe, inquit, et flagris hunc czdito ; ego enim iras- 
cor. 

Democriti. Castiga judicio, non ira adhibita. 

Vir improbus et veterator clementi: obrepens ha- 

[bitu, 

Proximis quasi laqueus occultus prztenditur. 

Nullum est, ut videtur, irz remedium 


-— 


1:35 
Aliud, nisi apta amicl oratio. 
Etsi vehementer doleas, nihil irritatus temere 
Agas : iram enim vincere, qua alienissima ratio- 
[nis est, 
In pertorbationibus maxime sapientem decet. 
. (Menandri.) 
Theognidis. Hau.l licet, ira, tibi concedere con- 
grua cuncta. 
Ab iis qui injuriam fecerint, jus aut rationem 
acti rt exigito ; satis est enim illos suo premi malo. 
Impius est qui non reveretur honoratum virum, 
ncc attendit 90]. ut honorem illi habeat. 
Lnimoderatum et ínexplebile | otium aut. stulti- 
"tiam, aut insignem improbitatem procreat. 
Leucippi. Dolor per pectus diffusus animz fo- 


ANTONIT MELISS/E 


13€ 
"AXX' 3) λόγος σπουδαῖος ἀνθρώπου φίλου. 

El xai σᾳόδρ᾽ ἀλγεῖς, μηδὲν ἠρεθισμένος 
Πράξῃς προπετῶς. Ὀργῆς yàp ἁλογίστου ρε 
[τεῖν 


Ἐν ταῖς ταραχαϊῖς μάλιστα τὸν φρονοῦντα δε]. 
06 δύναμαί σοι, θυμὲ, παρασχςεῖν ἄρμενα πάντ. 


Τοὺς -ἁδιχήσαντας ph πρᾶττε δίχας. "Apust vis 
αὑτοῖς ὑπὸ τῆς ἰδίας τατεινούσΏαι χαχίας. 

Ασεθῆς ὃς οὐχ ἐπῃσχύνθη πρόσωπον ἑντίμο, 
οὐδὲ οἷδε τιμῆν θέἐσθαι τούτῳ. 

ἸἈμέτρητος οὖσα καὶ ἀχόρεστος dj ἀργία d µω- 
plav ἀπεργάζεται, 9) xaxhv πονηρίἰίαν. 

Ἡ λύπη περὶ τὰ στέρνα Guavspopivr χατατήχ:ι 


mitem liquat : ira autem, cor circumlatrans, B τῆς φυχῖς τὸ ζωπυροῦν. 'H δὲ ὀργὴ, περιυλακτοῦφε 


4uroris spuma rationem quasi undis obruit. 


SERMO LIV [αἱ. VIII]. 
De simplicitate et injuriarum memoria. 

Marc. x. Amen, amen dico vobis, nisi conversi 
fueritis, et (iatis quasi pueri, non Intrabitis in re- 
ραπ] eoce'orum. 

Matih. Lx. Si munus. tuum obtuleris ad aram, 
ibique recordatus fueris fratrem tuum aliquid ad- 
versus te habere, relicto monere adito primum 
fratrem , eumque tibi reconciliato , deinde redito 
ad oblationem muneris tui. 

| Thess. v. Videte ne quis molum pro malo red- 
dat cuiquam : sed semper quod bonum est perse - 
iquamini. 

Sol ne occidat super iracundiam vestram. 

Sii alil alios mordetis et devoratis, videte ne mu- 
*uo conficiamini. 

Prov. xxiv. Si ceciderit. iniinicus tuus, ue illius 
malo keteris, nec casu illius tollare: quia Domi- 
nus inLuebitur, nec placebit ipsi, ac iram suam ab 
illo avertet. 

Vie eorum qui ijuriarum sunt memores, ad 
inortem ferunt. 

[njuriarum memor exlex cst. 

Eccli, xxvi. Condona injuriam proximo tue, 
el lum, te precante, peccata tua dissolventur. 

S. Dasilii. Non decet ut super iracundia fratris 


τὴν καρδίαν, ἐπιχκλύξει τὸν λογισμὸν τῷ τῆς μανία, 
ἀφρῷ. 
ΛΟΓΟΣ NA. 
Περὶ dxaxlat xal μν'ησικακίας. 

Ἀμὴν, ἁμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτς, xi 
γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὗ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὸν ἡσ- 
σιλείαν τῶν οὐρανῶν. 

Ἐὰν προσενέγχῃς τὸ δώρόν σου sig τὸ Όνσιασιῇ- 
ριων, χἀάχεῖ μνησθῆς ὅτι ἔχει τι ὁ ἀδελφός σον xatd 
σοῦ, ἄφες τὸ δῶράν σου, ὕπαγε, πρῶτον διαλλάγτρι 
τῷ ἁδε)φῷ σου, καὶ τότε προσφέρῇς τὸ δῶρόν συν. 


'Upd:s pfj τις xaxbv ἀντὶ xaxov ἀποδῷν τοι) 
ἀ)λὰ πάντοτε τὸ ἁαθὸν διώκετε. 4 

Ὁ Avo; ph ἐπιδυέτω ἐπὶ τῷ παροργισμῷ ὑμῶν, 

Et ἀ)λλήλους δάχνετε καὶ κατεσθίετε, βλέπετε μὴ 
ὑπ ἀλλήλων ἀναλωθητε. 

Ἐὰν πέσῃ ὁ ἐχθρός σου, μὴ ἐπιχαρῆς αὐτῷ, t 
δὲ τῷ ὑποσχελίσματι αὐτοῦ μὴ ἑπαίρου’ ὅτι ὄψετιν 
Κύριος, χαὶ οὑχ ἀρέσει αὐτῷ, καὶ ἀποστρέφε. τὸν 
θυμὺν αὑτοῦ ἀπ' αὐτοῦ. 

ὉΟδοὶ µνησιχάχκων εἰς θάνατον. 


Ὅ μνησικαχῶν παράνομος. 

"Acte ἀδίχημα τῷ πληα[ον σου, xal τότε, δεθέντν 
σου, αἱ ἁμαρτίαι σου λυθήσονταε. 

Οὐ δεῖ ἐπὶ παροργισμῷ ἁδελφοῦ δῦναι τὸν fuv 


sol oceidat; ne quando nox traducatur inter utruu- ϱ ή ποτε ἡ νὺξ µεταστήσει μεταξὺ ἀμφητέρων, ti 


que, ct relinquat in die judicii inexcusabile crimen. 


Improbus facillime condemnat bonum, bonus av- 
teni ne improbum quidem facile. 

Nemo malum malo »sauat, sed bono malum. 

Cum inimicus tuus inciderit in manus luasg, 
nou vindicla , seil salutis occasionerp esse cre- 
dito. 

Cum mente volutamus qua a conservis passi su- 
mus, cogitemus etiam quemadmodum ipsi nos erga 
Dominum gesserimus, ac nostrorum peccatorum 
melu impulsi, iram ex alienis peccatis susceptaut 
cito deponere poterimus. 

Si enim licet peccatorum meminisse, nostrorum 


καταλίπῃ àv ἡμέρᾳ κρίσεως ἔγχλημα &xapaitto 
[ά παραἰτητον]. 

0 μὲν γὰρ χαχὸς τάχιστα ἂν χαταγνοίη xai το 
ἀγαθοῦ, ὁ ἀγαθὺς δὲ οὐδὲ τοῦ καχοῦ ῥᾳδίω;. 

Οὐδεὶς χαχῷ xaxhw ἰἱᾶται, ἁλλ᾽ ἀγαθῷ τὸ χλΧύν. 

ῦταν ἵδῃς τὸν ἐχθρὸν ἐμπεσόντα εἰς τὰς glos 
τὰς σὰς, μὴ νόμιζα τιμωρίας, ἀλλὰ σωτηρίας bri 
νον εἶναι τὸν xa:spóv. 

Όταν ἐννοήσαωμεν ἅπερ ἐπάθομεν παρὰ τῶν συγ- 
δούλων, λογισώµεθα xal ἅπερ ἐποιήσαμεν ες s 
Δεσπότην, xal τῷ φἐδῳ τῶν οἰχείων ápapinade" 
τὸν θυμὸν τὸν ἐπὶ τοῖς ἀλλοτρίοις πὶτ μμθλή ER fa 
χέως ἀπώσασθαι δυνησὀμεῦα. 


Ei γὰρ δεῖ μεμνῆσθαι ἁμαρτημότων, τῶν obitu 











1131 


LOCI COMMUNES. — PARS II SERMO LIV. 


1138 


δεῖ μεμνῆσθαι μόνον ἂν τῶν οἰχείων μνημονεύσω- À meminisse debemus solum : quod si nostrorum me- 


μεν, οὐδέποτε τὰ ἁλλότρια λογιούµεθα. 

— "Av ἀφῆτε τοῖς ἐχθροῖς ὑμῶν, ἀφεθήσεται ὑμῖν, 
Ἂφες δουλικἁ ἁμαρτήματα, ἵνα λάδῃς συγχώρησιν 
δεσποτιχὴν ἁμαρτημάτων, El δὲ μεγάλα ἡδίκησεν, 
ὄσῳπερ ἂν μείζονα ἀφῆς, τοσούτφ μείζονα λήψῃ 
τὴν συγχώρησιν. Διὰ γὰρ τοῦτο ὲδιδάχθημεν λέγειν’ 
Ἂφες ἡμῖν καθὼς ἀφίεμεν ' ἵνα µάθωμεν ὅτι τὸ 
µέτρον τῆς ἀφέσεως παρ’ ἡμῶν πρῶτον λαμδάνει 
τὴν ἀρχήν. Ὥστε ὄσῳπερ ἂν ὁ ἐχθρὸ; ἐργάσηται, 
xai τοσούτῳ µειζόνως εὑεργετεῖ. Σπεύδωμεν τοίνυν 
xai ἐπειγώμεῦα καταλλάττεσθαι πρὸς τοὺς λελυπη- 
χότας, ἄν τε δικαίως, ἄν τε ἀδίχως ὀργίζωνται, "Av 
μὲν γὰρ ἐνταῦθα χαταλλαγῆς, ἀπηλλάγης τῆς ἐχεῖ 
χρίσεως, ἂν δὲ μεταξὺ μενούσης τῆς Ey0pac, 0ά- 
vato; ἐπιστὰς ἀπαγάγῃ, τὴν ἀπέχθειαν µεσολαδή- 
σας, εἰς τὸ δικαστἠριον λοιπὸν ἐχεῖνο τὸ φοδερὸν 
εἰσαχθῆναι €hv δίκην ἀνάγκη". xai τὴν ἑσχάτην 
δώσεις δίχην ἐπὶ τῇ ψήφῳ τοῦ διχαστοῦ πάντας ἑχεί- 
νου. Καὶ ἀμφότεροι τιµωρίαν ὑποστήσεσθε ἁπτραί- 
τητον, ὁ μὲν ἀδίχως ὀργιζόμενος διὰ τοῦτο, ὅτι ἁδί- 
Χως, ὁ δὲ δικαἰως διὰ τοῦτο αὐτὸ, ὅτι δικαίως ἔμνη- 
αιχἀάχησεν. 


“Ὁ τοίνυν διἁ νηστείας, καὶ ὀδυρμῶν, καὶ εὐχῶν, 
χαὶ σάκχου, xai σποδοῦ, xai µυρίας ἑξομολογήσεως 
μόλις ἕτεροι χατορθοῦσι, τὸ τὰ ἁμαρτήματα ἑξαλε[- 
φειν λέγω τὰ ἑαυτῶν, τοῦτο ἔξεστιν ἡμῖν ῥᾳδίως 
ποιεῖν χωρὶς cáxxou Χαλ σποδοῦ χαὶ νηστείας, ἂν 


µόνον ἀπὸ τῆς διανοίας ἐξαλείψωμεν τὴν ὀργὴν, xai (C 


μετὰ εἰλικρινείας ἀφῶμεν τοῖς ἠδικηχόσιν ἡμᾶς. 
Παντὸς ἁμαρτήματος 35 μνησικαχεῖν χεῖρον. 


Συγγνώμην αἰτούμενος ἁμαρτημάτων, συγγίνω- 
σκε χαὶ αὑτὸς τοῖς εἰς σὰ πλημμελοῦσιν ὅτι ἀφέσει 
ἀντιδίδοται ἄφεσις, xal fj πρὸς τοὺς ὁμοδούλους 
ἡμῶν καταλλαγὴ τῆς θείας ὀργῆς Ὑίνεται ἆπαλ- 
λαγ]. 

Ἐν of; πλήττειν ἄλλους ἐθέλεις, ky αούτοις βλά- 
6ην ἔλπιζε τὴν μείζονα. 

Ἐχθροῦ δεηθέντος μὴ ἀποστραφῆς τὴν ἀξίωσιν 
πλην ἀσφαλίζου σεαυτόν. Οὐδὲν γὰρ χυνὸς διαφέρει. 


Σπούδαξε τὰς μὲν ἔχθρας ὁλιγοχρονίους ποιεῖσθαι,, 
D breves, amicitias autem sempiternas. 


τὰς δὲ ἀγάπας πολυχρονίους. 

ἩΜνησιχαχίαν σθέννυσι δῶρα ' xal πειθέτω σε "la- 
xu6, τὸν Ἠσάῦ δύµασιν ὑπελθὼν μετὰ τριακοσίων 
εἰς ἁπάντησιν ἐξελθόντα. λλλ' ἡμεῖς πένητες ὄντες 
πραπέζῃ τὴν χρείαν πληρώσωμεν. 


Ὁ δᾳίµοσι μνησικακῶν ἀνθρώπιις οὗ μνησινακεῖ» 
εἰρηνεύει δὲ μετὰ δαιμόνων ὁ τῷ ἀδελφῷ μηνιῶν. 


Κροῖσος τῷ παιδοφόνῳ τὴν ὀργὴν ἀφεῖναι λέγεται, 
ἑαυτὸν παραδόντι εἷς τιµωρίαν, χαὶ Κῦρος ὁ μέγας 
αὐτῷ τούτῳ τῷ Βροΐσῳ φίλος γενέσθαι μετὰ τὴν vl- 
χην. 


mores erimus, nunquam aliena supputabimus. 

Si condonaveritis inimicis vestris, vobis condo- 
mabitur. lynosee servorum errauüs , ui a Domino 
veniam impetres 909 peccatorum. Quod si gravi- 
ter pecearit, et telasserit, quanto majora remiseris, 
tanto. majorem impetrabis "veniam. Idcirco enim 
doeemur dicere : Remitte nobis sicut remittimus, 
ut intelligamus remissionis et condonationis mo- 
dum a nohis primum initium capere. Itaque ini- 
micus, quanto majori affecerit maleficio, tanto - 
majori affcit beneficio, Festinemus igitur ac pro- 
peremus, ut eos qui molestia et dolore nos alfcce- 
rint, sive jure sive injuria irascantur, reconci- 
liemus, Si enim hic reconciliatus fueris, illic judicii 
condemnatione Jiberaberis: sin autem interea ΠΔ. 
neute ira, mors adstans suo interventu abducet, 
interveniens simultati, iu judicium illud metuen- 
dum, quod reliquum est, causam adduci necesse 
est, et extremo afficieris supplicio ex sententia 
illius omnium judicis. Et ambo supplicium subibitis 
inevitabile, alter injuste iratus, quia injustus : alter 
vero juste propler ipsam, uteunque justam, inju- 
riarum memoriam. 

Quod igitur jejunio οἱ lamentis, precibus, sacco 
et cinere et infinita confitendi ratione vix alii per- 
ficiunt, ut peccata abetergcant sua, id nobis licet 
facile assequi sine sacco, cinere et jejunio, si 
modo ex angimi cogitatione iram deleamus, et 
omnino ex animo iis qui nobis injuriam fecerint. 
ignoscamus. 

Quovis peccato injuriarum memoria doterior 
est. . 

Cum delictorum veniam petis, fac ipse ignoscas 
iis qui in te peccaiint , quia condonatio condona- 
lione remuneratur, ac copservorum nostrorunt 
conciliatio nobis üt a divina ira liberatio. 


Moschionis. In quibus alios reprehendere vis, in 
iis detrimentum majus csse existimato. 

Epicuri. llosti procanti ne denegato quod peut: 
sed te ipse munito adversus illum. Nibil euim a 
cane differt. 

Theopompi Da operam.ut inimicitias suscipias 


Evagrii. lInjuriarum memoriam munera exsiin- 
guunt, id quod ex Jacobo discere licet, qui se in 
gratiam Esau fratris sui muneribus insinuavit, cum 
trecentis obviam occurrentis. Sed nos pauperes cum 
simus qux desunt mensx compleamus. 

Martini anachoret&, Qui memor est injuri» da- ΄ 
monum, uon memiuit injurizi hominum : et pacem 
cum dxmonibus agit, qui fratri irascitur. 

203 Grosus. Croesus lilii interfectori , qui sc 
ad supplicium offerebat, dedisse veniam dicitur : 
et huic ipsi Crasso magnus illc Cyrus post victo- 
riam ?micus factus esse fertur. 


1139 | ANTONII MELISS/E 110 


SERMO LV [al. LXXIV]. Α ΛΟΓΟΣ NE. 
De proximo ;'quod proximi onera ferenda sint, Περὶ τοῦ πλησιον"' ὅτι χρὴ τὰ βάρη τοῦ αλησίο 
. eique succurrendum , et quod amice reprehendere gé&psu, xal ἀντιϊλαμδάνεσθαι abtov: xol Ety- 
' deceat, si quid indeceuter egerit, non autem inimi- χει’ ἁγαπητικῶς τὰ οὐχ ὡς εἰκὸς γιόμεγα 
citias cum illo gerere. £ap' αὐτοῦ, xal μὴ urncixaxsir αὐτῷ. 
| Levit. xix. Diliges proximum tuum tanquam Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς Eautóv. 
teipsum. 
Acriter redargues proximum tuum, nec illius Ἐλεγμῷ ἐλέγδξεις τὸν πλησίον 600 * xai οὗ λήφῃ 
«ausa scelus admittes. δι) αὐτὸν ἁμαρτίαν. 
Deut. v. Nihil eorum qus sunt proximi tui, Οὐκ ἐπιθυμήσεις πάντα, ὅσα τῷ πλησίον e 
concupiscito, ἐστιν. 
Psal. 1v. lrascimini, sed nolite peccare. ὈΟργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε. 


Meiior est qui reprehendit et arguit , quam qui Κρεΐσσον ἀνὴρ ἑλέγχων ἀνδρὺς σχληροτραχήλο. 
Ι ervicax esi. 


Osee. Qui libere arguit, pacem conciliat. | "Oc χρύπτει ἀδίχημα, ζητεῖ φιλίαν. 

Cur ad impietatem silentio conniaistis, et iniqui- B να εἰ παρεσιωπήσατε ἀσέδειαν, xol τὰς ἁδιχίας 
tates ejus vindemiastis ? αὐτῆς ἑτρυγήσατε ; 

Zachar. Nemo vitia proximorum in corde suo Κακίαν ἕκαστος τοῦ πλησίον αὐτοῦ μὴ µνησικα- 
recordetur. χείτω iv ταῖς χαρδίαις ὑμῶν. 

Misericordiam et miserationem impertimini quis- *EXsoc xai οἰχτιρμοὺς ποιεῖτε ἕχαστος πρὸ; tiv 
que proximo suo ac fratri suo. πληαίον αὑτοῦ, καὶ τὸν ἁδελφὺν αὑτοῦ. 

Ne ob quamlibet injuriam proximo tuo irasci. ^ 'Eri παντὶ ἁδιχήματι μὴ µηνίσης τῷ πλησίον 
tor. | σου. 

Eccli. xxvi. Remitte proximo injuriam, et tum, "Ἂφες ἀδίκημα τῷ πλησίον cou, xal τότε, ὃς ιθέν' 
te precante, peccata tua delebuntur. τος σου, αἱ ἁμαρτίαι σου λυθῄσονται. 

Melior est minore pr:zeditus intelligentia, si metu Κρεῖσσον ἠττώμενος ἓν συνέσει ἔμφοδος, fj περιό- 


se continet, quam abundans prudentia qui legem σεύων φρονῄσεως, xa παραθαίνων νόµον. 
violat. | 


Recordare praceptum, et sic proximum tuum non Μνήσθητι ἐντολῆς, καὶ μὴ ἀμελίσῃ:ς τοῦ πληζίον 
negliges. σου. —. 

Recordare postrema quz tibi evenient, et iniii- Μνήσθητι τὰ ἔσχατά σου, xa παῦσαι ἐχθ ραΐνων, 
citías gerere desiuito. 

Ex teipso res proximi cognoscito. Nóet τὰ τοῦ πλησίον ἐξ ἑαυτοῦ. 

Matth. v. Si obtuleris munus tuum ad aram, οἱ "Eàv προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ 5b θυσιαστὴ- 
reliqua. piov, xaX τὰ λοιπά. 

Si remiseritis hominibus delicta ipsorum, re- Ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα οὐ- 
miitet etiam vobis Pater vester coelestis delicta τῶν, ἀφήτει καὶ ὑμῖν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνοι si 
vestra. )J παραπτώματα ὑμῶν. 


Matth. xvii. Tum. Petrus Domino dixit : Quo- Τότε 6 Πέτρος τῷ Κυρίῳ εἶπεν ' Ποσάχις ἆμαφ' 
ties peccabit in me frater meus, et remittam ei ?.— tfjset εἰς ἐμὲ à ἁδελφός µου, xal ἀφήσω c00; 
num usque septies? Dicit ei Jesus : Non dico tibi ἕως ἑπτάκις; Aéyet αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς  Οὐ MT 
usque septies, sed usque septuagies septies. σοι ἕως ἑπτάχις, ἁλλ ἕως ἑξδομηχοντάχις imd. 

Matth. xvii. Si frater tuus in te peccarit, objurga Ἐὰν ἁμάρτῃ ὁ ἁδελφός σου, ἐπιτίμησον o5 
eum ; «t si. panituerit, remitte illi ; et si septies e x2X ἐὰν µετανοήσῃ, ἄφες αὐτῷ  χαὶ bv ἑστόχι 
in die peccarit in te, septiesque ín die revertatur D τῆς ῥμέρας ἁμάρτῃ εἰς σὲ, καὶ ἑπτάχις τῆς ἡμέρα: 


ac dicat : Ῥωπ]ϊαί me, remitte illi. ἐπιστρέφῃ λέγω», Μετανοῶ, ἄφες αὑτῷ. E 
Videte ne contemnatis unum de pusillis his : dico Ὀρᾶτε pi] χαταφρονῄσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν qu 
enim vobis, angelos ipsorum in coelo continenter — «tov. Λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἓν *? 
videre faciem Patris imei qui est in ccelis. οὐρανῷ διαπαντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρός 
µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. ] 
Rom. xv. Debemus nos qui robusti sumus, Ὀφείλομεν ἡμεῖς ol δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα sol 


infirmitates imbecillium ferre, nec nobis ipsis pla- ἁδυνάτων βαατάζειν, xal μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσχει). 
cere. 


Unusquisque vestrum proximo 904 placeat in Ἔκχαστος ὑμῶν τῷ πλησίον ὀρεσχέτω el; 9 jp 
eo quod bonum est ad zdiflcationem. θὸν πρὸς οἰκοδομὴν. . 

Nemo sua quarat, sed proximi commodis quis- Μηδεὶς τὸ ἐσυτοῦ ζητείτω, ἀλλὰ cb τοῦ πλησίον 
que serviat. ἕκαστος. . . 

Oncra portate alii aliorum, et sic explebitis le- λλλήλων τὰ βάρη βαστάζετο, xai ούτως in 


gem Christi. | πληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ. 











1111 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO LV. 


1 


Γίνεσθε οὖν εἰς ἀλλήλους χρηστοὶ , εὔσπλαγχνοι, Α — Estote igitur alii in οἱίο suaves et commodi , 


χαριζόμενοι ἑαυτοῖς, χαθὼς καὶ à Χριστὸς δχαρί- 
σατο ὑμῖν. 

Γίνεσθε οὖν μιμηταὶ τοῦ Θεοῦ, ὡς τέχνα àya- 
πητὰ, καὶ περιπατεῖτε ἐν ἀγάπῃ , καθὼς καὶ ὁ Χρι- 
" στὸς Ἰγάπησε» ἡμᾶς, xal παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ 
ἡμῶν προσφορὰν xai θυσίαν τῷ θεῷ εἰς ὀσμὴν 
εὐωδίας. 

Ἑνδύσασθε, ὡς ἐχλεκτοὶ τοῦ Θεοῦ, ἅγιοι, χχὶ 
ἠγαπημένοι, σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ, χρηστότητα, τα- 
πεινοφροσύνην, πραῦτητα, µακροθυµίαν, ἀνεχόμε- 
vot ἀλλήλων, xal χαριζόμενοι ἑαυτοῖς , káv τις πρὸς 
τινα Éyn µομφήν ΄ xa; xal ὁ Χριστὸς ἑχαρίσατο 
ὁμῖν, οὕτω xal ὑμεῖς. 

Παρακαλοῦμεν ὑμᾶς, ἀδελφοὶ, νουθετεῖτε τοὺς 
ἁτάχτους, παραμυθεῖσθε τοὺς ὁλιγοφύχους, &vti- 
χεσθε τῶν ἀσθενῶν, μακροθυμεῖτε εἰς πάντας. Ὁρᾶτε 
µή τις xaxby ἀντὶ xaxoü ἀποδῷ, ἀλλὰ πάντοτε τὸ 
ἀγαθὸν διώχετε, xal εἰς ἀλλήλου:, xal εἰς πάντας. 


Εἱρήνην διώχετε μετὰ πάντων, καὶ τὸ» ἁγιασμὸν, 
οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται τὸν Κύριον. 

ἛἜχαστος τὴν χαχίαν τοῦ πλησίον αὐτοῦ μὴ λογέ- 
ζεσΏε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν. 

Tob; ἁμαρτάνοντας ἑνώπιον πάντων ἘλΕεΥχε, ἵνα 
χαὶ οἱ λοιποὶ φόδον ἔχωσιν. . 

ὝὭσπερ ol ἐπὶ τὸν αἱγιαλὸν ἑστῶτες, τοῖς ἐν θα- 
λάσσῃ βαπτιζοµένοις συµπάσχοντες, οὗ προῖενται 
«hy οἰκείαν ἀσφάλειαν iv τῇ περὶ τῶν κινδυνευόν- 
των φροντίδι’ οὕτως οὐδὲ οἱ τοῖς ἁμαρτήμασι tV 
πέλας ἐπιστυγνάζοντες τὴν οἰχείαν ἀφανίζουσιν εὖ- 
φροσύνην’ τοὐναντίον μὲν οὖν καὶ μείζονα ποιοῦσιν 
αὐτὴν, ὑπὲρ τῶν εἰς τοὺς ἀδελφοὶις δαχρύων ἀξιού - 
µενοι τῆς χαρᾶς τοῦ Κυρίου διὰ τὴν συμπάθειαν᾽ 
ἐπειδὴ τὸ τοιοῦτον δάκρυον οἱονεὶ σπέρµα xai δά- 
νεισµα γίνεται τῆς αἰωνίον γαρᾶς. 


Ὅ ὑπὲρ τῆς τοῦ πληαίον ἁμαρτίας θερμὸν ἀπο- 
στάξας δάκρυον, ἑαυτὸν ἐξιάσατο bU ὧν τὸν ἀδελφὸν 
ἁπωδύρατο. 

'O ἐφησυχάζων xai μὴ ἑλέγχων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ 
ἁδελφοῦ αὐτοῦ, ἄσπλαγχνός ἐστιν, ὥσπερ ὁ τὸν ἰὸν 
ἑναφεὶς τῷ δηχθέντι ὑπὸ τοῦ ἱοδόλου. 

υἶδα; τί ποιῄσεις τῷ πλησίον καλόν; "O σεαυτῷ 
βούλει παρ) ἑτέρου γενέσθαι. 

'O ἀχαπῶν τὸν πλησίον ὡς ἑαυτὸν οὐδὲν περισ- 
σότερον χέχτηται τοῦ πλησίον. 

"Αφες ὁ ἀφεθεὶς, ἐλέησον ὁ ἠλεημένος κτῆσαι 
τῷ φιλανθρώπῳ τὸ φιλάνθρωπον. 


MÀ γελάσῇῃς πτῶμα τοῦ πέλας’ διάδαινε δὲ ἀσφα- 
λ]ς, ὅση σοι δύναµις" ἀλλὰ xal δίδου χεῖρα Χαμαὶ 
χειμένῳ. 

Συγχωρήσωμέν τι μικρὸν, ἵνα μεῖκον ἀντιλάδω- 
μεν. Ὁρᾶτε váuou; ἀθλήσεως, xal παλαιστῶν ἀγω- 
γίσµατα, oi τῷ κάτω χεῖσθαι πολλάκις, νιχῶαι τοὺς 
ὑπερχειμένους. 


misericordes , condonantes vicissim, quemadmo. 
dum Christus vobis condonavit. 

Estote igitar imitatores Dei tauquam filii clia- 
rissimi, ac in dilectione ambulate, quemadmodum 
ipse Christus vos dilexit, et seipsum pro vobis offe- 
rendum et mactandum Deo tradidit in odorem 
suaveolentem. 

Induimini ut electi Dei, sancti, ab ipso dilecti, 
viscer» miserationis, suavitatem animi, demissio- 
nem, clementiam, *lenitatem, ferentes vos invicem 
et mutuo condonantes, si quis cum aliquo habet 
expostulationem : uL Christus eondonavit vobis, sic 
etiam vos condonare debetis alii aliis. 

Hortamur vos, fratres, ut eos qui inmoderato.- 
nulloque ordine servato se gerupt, admoneat, 
eos qui parvo animo sont consolemini, et debile: 
Suaátentetis , el lenes erga omues siis. Videte uc 
quis malum pro malo reddat, semperque qued bo- 
num est, prosequimini, tum erga vos invieem, tum 
erga alios omnes. | 

Pacem cum omnibus et sanctificationem ex petite, 
sine qua Doniinum nemo visurus est. 

Vitia proximi sui nemo vestrum in animo cogitet. 


Peecantes eoram omuibus reprehende, ut caeteri 
metu in officio retineantur. 

S. Basilii. Ut qui in littore. tuti stnt, cum eo- 
rum qui in mare demergnntur calamitate aflician- 
tur, suam seeuritatem οἱ tutam stationem non 
amittunt propter sollicitudinem quam de pericli- 
tantibus suscipiunt : sic etiam qui de proximorum 
peccatis mowrent, suam non amittunt. Lxüitiam, 
sed éontra majorem eam reddunt, dum per Jacry- 
mas quas fratrum causa profuderint , Domini 
gaudio digni habentur, propter affectionem illam 
qua alienis malis afficiuntur : quia talis lacryma 
quasi semen et faenus aeterni gauilii est, 

Qui pro peccato proximi ferventem profuderit la- 
crymam, bic fratrem deplorando seipse sanavit. 


Qui conquiescit, nec fratris sui peccatum repre- 
hendi*t, hic imimisericors est, ut qui in plagaur a 
serpente factam venenum infunderet. 


D  Scisne quid boni proximo faciendum? 905 


Quod tibi ipse vis ab altero (ieri. 

Qui proximum sicut seipsum diligit, is niliPo 
non capiseo plus quam proximus possidet. 

Theologi. Remitte, cum tibi sit remissum : mi- 
serere, qui misericordiam eonsecutus es, humanpi- 
tateque tibi humsnitatem parato. 

Casum proximi ne rideto : iuto autem, quoad 
a te fleri poterit, transito; quiu etiam porrigito 
mapum humi jscenti. 

€oncedainus aliquid exiguum, ut majus impetre- 
mus, nempe concordiam; patiamur fios vinci, ut 
vincamus. Videte atbletarum consuetudinem , et 
luetatorum certamina , qui sepenumero hoc ipso 
quod suppos.ti sunt, adversarios sibi incumbeutes 
vincunt, 


1143 


meliores eíficere eos qui injuriam (gciunt, dum to- 
leramus patiendo. 

Unusquisque uostrüm aliquid debet, et Christus 
multa facit nomina. Veniam demns, ut nobis ve- 
miuatur. 

5i Deo nihil supplicii debeg , 

lpse quoque nihil afficiaris debentium miseciia; 


Sin autem seis tc debere, tu prior exbibe cle- 
[mentiam. 

Pro misericordia enim vel apud Deum ipsum αι] - 
[sericordia rependitur. 

Satis est moderatis quidem injuriosos mctu af- 
fici, atque ea exspectare quibus sunt digni ; qua 
enim quis tanquam perpessurus metuit, eadem 
patitur, etjamsi non patiatur, οἱ forte plus 4 seipso 
punitur, quam ab iis qui crueiaturi essent. 

Sutis osse existimare debemus, &i faciendi po- 
testatem habemus. 

Satis mihi supplicii est adversus eos qui inju- 
riam intulerint, si ulciscendi potestas fuerit. 

Et szxpenumero (1) mentionem facio venis dan- 
da, ut qua: ad salutem pudore affectum eum qui 
injuriam intulerit , reducat, et metu liberatam ad 
amorem alliciat mentem qua non prorsus desipit. 

Multo est melius dolore exiguo comparare utili- 
tates maximas, quam voluplates sequendo summa 
cotius damuum inferre. 


ANTONII MELISS/E HER 
Bonum est mansuetudine audaciam vincere, et A 


'Apa0bv χρηστότητι νιχᾷν θρασύτητα, xxt po- 
είους ποιεῖν τοὺς ἁδιχοῦντας, οἷς χαρτεροῦμεν τά. 
σχοντες. 

Ἕκαστος ἡμῶν ἐστιν iv ἐπιτιμίοις, καὶ ὀχοῖς (f. ὁ 
Ἀριστὺς] πολλὰ φέρει τὰ ὀφλήματα, Συγχωρήσωμο 
οὖν, ἵνα συγχωρηθῶμεν  ἀφῶμεν, ἵνα ἀφεθῇ ἡμῖν, 

El μηδὲν ὄφλεις τῷ θεῷ τιμωρίας, 

Mrj' αὐτὸς ἴσθι τοῖς ὀφείλουσι συμπαθής [1. δριὺ 
λουσ᾽ ἐμπαθής]. 

Ei 6' οἴδας ὄφλων, χαὶ πρόχρησον τὸ πρᾶον. 


Οἴκτῳ γάρ οἴκτοι καὶ ep σταθµίζεται, 


Αὐταρχες τοῖς Ὑε µετρίοις τὸ τῶν λελυπηχύτων 
δέος, καὶ τὸ προσδοκῆσαι ταῦτα παδεῖν, ὧν εἶειν 
ἄξιοι. "À Υάρ τις ὡς πεισόµενος δέδοιχε, tavta τέ- 
πονθε, xXv μὴ πἀθῃ, xal πλείω παρ' Most tvyly, 
4 τῶν ὁρασόντων κολάζεται. 

Λὕταρχες ἡγεῖσθαι χρεὼν τὴν τοῦ ποιεῖν ipo 
σί2ν. | 

λὐτάρχης pot τιμωρία κατὰ τῶν ἀλιχούντων ἡ 
τοῦ ἀντιδρᾶν i&ousla. 

Καὶ τὸ συγγνῶμον πολλάχες λέγω, πρὺς αωτηρίαν 
αἰδοῖ κατεῖργον τὸν ἁδικήσαντα, καὶ µετάχον εἰς 
φίλτρον ἐχ φόβου τὴν ἀσφαλεστέραν ἔννοιαν. 

Πολλῷ βέλτιον μιχρὰ λυπήσαντα μέγιστα ist 
λῆσαι, ἢ τὸ πρὸς ἡδονὴν διώχοντα ζημιῶσαι τῷ xi 
φαλαίῳ. 


Bonis preediti soribus ad veniam dandam parati σ΄ Ἔτοιμον τὸ χρηστὺν εἰς σνγγνώµη». 


sunt. 

]gnoscamus alienis in nos peccatis , ut et ipsi 
veniam impetremus. 

Ne te fallat inanis et stuita cogitatio ut juste 
persequi crimine vacare Q06 credas, et injurium 
legibus tradere puniendum. 

Ut cuin ratione vincere, eic et honeste vinci di- 
dicimus. 

S. Chrysost. Quanto fortior fueris, tanto sequius 
est te imbecilliorem ferre. Non enim sibi solum 
fortis esse debet qui robore praeditus est, sed etiam 
aliis. (uod si dicis teforlem esse, et illius imbecil- 
litatem  coutemnis, duplicem dabis penam : nam 
unusquisque nostrum de salute proximi sollicitus 


Συγχωρήσωμεν τὰ εἰς ἡμᾶς, ἵνα χαὶ αὐτοὶ τύχω- 
μεν συγχωρῄήσεως. 

Mf, σε ἁκατάτω µάταιος λογισμὸς, ὅτι «b διχαίω; 
ἐπελθεῖν ἀνεύθυνόν ἐστι, xal vb παραδοῦναι tol; 
νόµοις τὸν ἀδιχήσαντα. 

ἜὭσπερ σὺν λόγῳ νικᾷν, οὕτως καὶ νικᾶσθαι xo- 
λῶς µεμαθήκαμεν. 

ὍὌσῳπερ ἂν ἰσχυρότερος fic, τοσούτῳ δικαιότερος 


ἂν ene τὸν ἀσθενέστερον διαθαστάξαι. 00 γὰρ ie 


τῷ µόνον, ἀλλὰ xal ἑτέροις ἰσχυρὸν εἶναν χρὴ τὸν 
ἰσχύοντα. Ei δὲ, λέγων ἰσχύειν, τὴν ἀσθένειαν τὶν 
ἐχείνου περιορᾶς, διπλῆν δώσεις δίχην, Υ πεύύννή 
γὰρ ἕχαστος ἡμῶν τῆς τοῦ πλησίον σωτηρίας ἐστι" 


esse jure debet : itaque non tantum commoda nostra D διὰ τοῦτο οὐχὶ τὰ ἑαντῶν σχοπεῖν µόνον, ἀλλὰ xal 


spectare et parare jussi sumus, aed etiam proximo- 
rum. Pretio empti sumus ; qui autem nos redemit, 
hoc praescripsit ad communem omnium utilitatem. 
Non simpliciter ad delictorum modum adhibenda 
est objurgatio, vel castigatio : sed delinquentium 
consilium etiam considerandum esi: ne dum dissu- 
tum consuere vis, deteriorem efficias rupturam. 


Difficile esse arbitror ut qui futurus est aliorum 
reprehensor et castigator, animum suum ab auda- 
cia et superbia longissime abducat, et verbis taa- 
tum, non verberibus agat. 


(4) Videntur bxc jusgenda priecedenti versui. 


τὰ τῶν mila; ἐχελεύσθημεν, Τιμῖς ἠτοράσθημεν ὁ 
δὲ ἀγοράσας ἡμᾶς τοῦτο προσέταξεν ἐπὶ τῇ xov] 
πάντων λνσιτελείχ. 

Οὐχ ἁπλῶς πρὸς τὸ τῶν παραπτωµάτων μµέτρν 
δεῖ τὴν ἐπιτίμησιν ἐπάχειν, ἀλλὰ καὶ τῆς τῶν ἆμαβ- 
τανόντων στοχάζεσθαι προαιρέσεως, μή ποτέ 9) 
διεῤῥῥωγὺς ῥάψαι βουλόμενος, χεῖρον τὸ σχίσμα 
ποιἠσῃς. 

Δεινὸν οἶμαι τὸν μέλλοντα ἐλεγχτιχὸν εἶναι, 0p 
σύτητος μάλιστα καὶ ἀπονοίας ποῤῥωτάτω τὴν i27 
τοῦ ψυχὴν &náyaw, xat «b δραστήριον by τῇ Ust! 
τῶν ῥημάτων, καὶ gh. τῶν πραγμάτων indie 
σθαι µόνον. 











1140 


J.OCL COMMUNES. -- PARS II. SEHMOLVI. 


1116 


Πιστὸς εὉ μάλα ὁ pes ἔπιστήμης ἔλεγχος. ὅτε Clement. Fidelis maxime, qua sctentía adhibita, 


καὶ τελεωτάτη ἀπόδειξις εὑρίσκεται d$ Ὑνῶσις τῶν 
χατεγνωα µένων. 

Μεῖζον ἀγαθὸν τὸ ἐλεγχθῆναι τοῦ ἑλέγξαι νομίζω, 
ὕσῳ. µεῖζόν ἐστι τὸ αὐιὸν ἁπαλλαγῆναι καχοῦ τοῦ 
ἆλλον ἁπαλλάξαι. 

Καὶ τοὺς ἐπὶ φεχτῃῆς αἰτίας περιπεσόντας, σχυ- 
θρωπῶς νουθετῶν τις, oüx ἂν ἑλέγξοι χατὰ λόγον 
κινούμενος. Τὸ γὰρ λέγειν, Διατί ἡμάρτανες; βαρὺ 
μᾶλλόν ἐστιν, f) πόνων χουφίσαι’ μέγα δύναται χυ- 
ρίως xaX ὡς δεῖ προσαγόµενος ἔλεγχος. 


Συγγνώμη µετάνοιαν πέφυχε γεννᾷν. 
Γίνου τοῖς πᾶσιν, ὡς σὺ [f. σολ] θέλεις τοὺς κάν- 
τας. 


flt reprehensio, quando perfectissima demonstra- 
tio est, condemnatarum rerum cognitio. 

Methodii. Majus honum esse judico reprehensio- 
nem ferre quam reprehendere, quanto majus etiam 
est teipsum liberari malo quam liberare alium. 

Nec quisquam tetrice monens, eos qui in vitu- 
peratione dignam rem inciderint, coarguendo 
oratione commota utatur: nam dicere, Cur peccasti ?. 
gravius; est et severius, quam laboribus levare. 
Multum autem valet proprie et ut decet adhibita 
reprehensío. 

Philonis. Venia poenitentiam generat. 

Evagrii. Talem te prasia omnibus, quales tibi 
Omnes eese vis. 


Thv συγχώρησιν τῶν ἁμαρτημάτων ἡμῶν àv τῇ B. Maximi. Veniam et eondonationem peccatorum 


συγχωρήσει τοῦ πλησίον εὑρίσχομεν᾽ xal τὸ ἔλεος 
του Κυρίου ἐν τῇ ἐλεημοσύνῃ τοῦ πλησίον ἐγχέ- 
χρυπται. Διὰ τοῦτο ὁ Κύριος ἔλεγεν' « Άφετε, xal 
ἀφεθήσεται ὑμῖν,» kv «ip θελήµατι ὑμῶν λοιπόν ἐστιν 
ἡ σωτηρία ὑμῶν. 


AOTOX NG'. 


Περὶ τῶν μὴ ἀφιέγτων, ἀλλὰ μνγησικακούντων. 
᾿Οδοὶ µνησικάχων εἰς θανάτον. 


Κρύπτων ἔχθραν, ουνἰστησι δόλον. 

Ὃς μισεῖ χρύπτειν ἀδίχημα, διίστησι φίλους xal 
οἰχείους. 

Ἐμνησιχάχησαν καὶ ἐξεδίχησαν δίκην. Διὰ τοῦτο 
τάδε λέγει Κύριος. Ἐχτενῶ τὴν χεῖρά pou ἐπὶ 
τὴν Ἱδηυμαίαν, καὶ ἐξολοθρεύσω ἐξ αὐτῆς ἄνθρω- 
πον, χ1ὶ 0fjsopat αὐτὴν ἕρημον. 

0 ἐκδικὼν παρὰ Κυρίου εὑρήσει ἐχδίκησιν, xal 
τὰς ἁμαρτίας αὐτοῦ διατηρῶν διατηρήσει. 


"Ανθρωπος ἀνθρώπῳ διατηρεῖ ὀργὴν, xal παρὰ. 


Κυρίου ζητεῖ ἴασιν' &r' ἄνθρωπον ὅμοιον αὑτοῦ οὐκ 
ἔχει ἔλεος, xal χερὶ ἁμαρτιῶν αὐτοῦ δεῖται. Αὐτὸς 
σὰρξ ὢν διατηρεΐ μῆνιν, καὶ τίς ἐξιλάσεται τὰς 
ἁμαρτίας αὐτοῦ ; Μνῄήσθητι τὰ ἔσχατά σου, καὶ 
πλῦσαι ἐχθραίνων. Μνήσθητι ἐντολὼν, xat μὴ µη- 
νίσῃς τῷ πλησίον σου’ διαθήχην ᾿Ὑφίστου, καὶ παρ- 
ἴδης ἄγνοιαν. 

Ἐὰν μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα 
αὐτῶν, οὐδὲ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὁράνιος ἀφήσει τὰ 
παραπτώματα ὑμῶν. 

Ei ἀλλήλους δάχνετε καὶ χατεσθίετε, βλέπετε μὴ 
ὑπ ἀλλήλων ἀναλωθῆτε. 

Πολλάχις ob τῷ πάθει τῆς µνησιχαχίας κρατού- 
µενοι εἰς προῦπτον κακὺν ἑαυτοὺς ἐμβάλλουσι τῇ 
πρὸς τὴν ἄμυναν σπουδῇ τοῦ xaÜ' ἑαυτοὺς ἀμε)οῦν- 
τες. Οἰονεὶ γὰρ οἵστρῳ τῇ µνήμῃ τῶν λελυπηχότων 
τηχόμενοι, σφύζοντος αὐτῶν του θυμοῦ xal πηδῶν- 
τος, οὐ πρότερον ἀπολήγουσι, πρὶν fj τι xaxby δοῦ- 
ναι τῷ παροξύναντι, εἴ που xal προσλαθεῖν ἐὰν 
τύχη. 

Οἴδαμεν ὅτι χαλεπόν bot, προσφάτου τη; ἁδικίας 
οὔσης, καὶ τοῦ θυμοῦ ζέοντος ἔτι, παραδεχθῆναι 
τοὺς λογισμοῦς. Τυφλὸν γὰρ ὁ θυμὸς καὶ fj λύπη, 


nostrorum in condonatione proximl invenimus. 
Et misericordia Domini in. misericordia qua im- 
pertitur proximo abscondita est. Quaw obrem Do- 
minus dicebat: « Reniittite, et remittetur. vobis, » 
in voluntate vestra relinquitur salus vestra. 


SERMO LVI [al. LXXV]. 
De iis qui non remittunt, αἱ injurias meminerunt. 


Prov. xxvi. Vie eorum qui injuriam memine- 
runt ad umortem ferunt. | 

inimicitiam celans, dolum machinatur. 

Qui odit occultare injuriam (acceptan], amicos 
207 οἱ fainiliares dissociat. 

Ezech. xxxv. Injurias meminerunt et ulti sunt, 
quamobrem hzc dicit Dominus; Extendam manum 
meam adversus Idum:eain, et exterininabo ex ea hio- 
minem eamque vastabo.- 

Sirach xxvi. Qui se ulciscitur, eum Dominus 
ulciscetur, ejusque peccata sedulo observabit. 

Ibid. Homo homini irascitur, et a Domino sanari 
αυτί : bomini sui simili misericordiam non Im- 
pertit, et pro peccatis suis precatur ; ipse caro cum 
sit, iracundiam retinet, et quis pro peccatis illius 
exorabit ? Fac eorum quz adextremum tibi eventura 
Sünt, inemineris ; et desine inimicitias gerere. 
Recordare przcepta, proximo autem ne succenseas, 
Perpende pactum | Altíssimi, et parce inscitiz. 

Matth. vi. Si non. remiseritis hominibus delicta 
ipsorum, nec Pater cclesüs remittet vobis pec- 
cata vestra. 

Ι Cor. 11. Sí alii alios mordetis et. devoratis, 
videte ne alii ab aliis conficiamini. 

Basilii. Sepe qui hoc morbo tenentur, ut inju- 
rias recordeniur, in manifestum et certum malum 
se conjiciunt, ulciscendi cupiditate impulsi, ac sui 
omnino obliti ; Etenim quasi estro, memoria eo- 
rum qui molestia affecerint, tabescunt, et bulliente 
ac saliente eorum ira, non prius desistunt quam 
mali aliquid ei qui ipsos irrltarit, dederint, sicu- 
bi forte in eum inciderit. 

Theologi. Scimus diflicile esse recenti adhuc injuria 
οἱ ira fervente recipere rationis consilia, Caeca enim 
ira est et dolor, ct masxiine si Justa fucrit indigua- 


1147 


ANTONII ΝΕ 18 


118 


Μορίς causa. Sed non idcirco etiam nosipsi injuria A xal μάλιστα ὅταν τὸ διχαίως áyavaxtl) παρῇ ᾽ 


afficiemus, nec eum qui injuriam fecit tantuin ode- 
rinus, quautum nobis non expedit ; nec nostraun 
erga Deum libertatem amittamus, inimici exsisten- 
tes eorum qui injuriam fecerint, et supra moduin 
indignantes. - 

Peccaia observamus, non ut lugeamus, sed ut 
exprobremus: nec ut sanemus, sed ut praterea 
vulueremus : et. proximorum vulnera pro nostro- 
rum malorum excusatione habemus. 

νο vitiosum est obsequium immoderatum, et 
condemnatio omni venia semota : illud enim totas 
laxat habenas, bzc acerbitate przfocat. 

S. Chrysost. Quid potest esse injuriarum recora- 
tione deterius, que humanitatem Domini prom- 
ptau revocat et amolitur ? 

Cum memoria repelimus quas a conservis passi 
sumus, et qux deinceps 208 sequuntur (1). 

Multi sunt pecudibus ipsis deteriores, qui ne sa- 
lutare quidem dignantur priores, proximum exi- 
Stimantes se contumelia a/lici οἱ contemni, si vel 
tenuem quamdam impertiant salutationem. S.d 
quid esse potest ista stultitia ridiculum magis ? Tun 
enim contumelia aificeris, tum ignominia notaris, 
ο homo, cum prior te tuus proximus alloquitur. 

Non reconciliari ei qui molestiam ezhibuerit , 
non tam est. illum ulcisci, quam contumelia Deum 
afficere qui hanc legem praescripsit. 


SERMO LVi1l [al. Χα]. 
De gratis et beneficia agnoscentibus. 


Psal. cxv. Quid retribuam Domino pro omnibus 
qua mihi largitus est? 

Psal, cxxxvi. Si obliviscar tui, Jerusalem, in oLli- 
vionem veniat dextra mea, agglutinetur lingua μα 
gutturi meo, 

Salomon, Prudentie est agnocere cui debeatur 
gratia. 

Eccli. xxix. Qui gratiam. refert in futurum pro- 
spicit, ac in tempore miseriz suz inveniet quo sta- 
Liliatur. 

Gratia hominis lanquam pupilla oculi obser- 
vanda. 

Luc. xvii, Unus autem. de leprosis cum vidisset 
$eesse sanatunm, cum magna voce reversus est, 
Deum laude celebrans, οἱ cecidit in faciem suam 
ad pedes Jesu, gratias illi agens : is autem eral 
Samaritanus. 

11 Thess. v. 1n omni re gratias agite : hoc enim 
Deus requirit a vobis, qui Clristum Jesum agno- 
scilis. 

JI Tim. 1. Impertiatur Domiaus misericordiam 
Ounesiphori familiz, quia szpe me recreavit et 
refecit, nec catena; mea eum puduit: sed cum 
Romam venisset, summa diligentia me quaesivit, 
et invenit : faxit. Doininus, ut illo die inisericor- 
diam consequatur. 


ἀλλὰ μὴ διὰ τοῦτο xal ἡμᾶς αὐτοὺς ἁδιχήσωμεν, 
μηδὲ τοσοῦτον τὸν ἠδιχηχότα µισήσωμµεν, ὅσον ἡ μῖν 
οὐ συμφέρει’ μηδὲ τὴν παῤῥησίαν τὴν πρὸς Θε)ν 
ἁποδάλωμεν, ἐχθροὶ τοῖς ἠδιχηχόσι φανέντες, xal 
ὑπὲρ τὸ µέτρον ἀγανακτοῦντες. 

Τηροῦμεν τὰς ἁμαρτίας, οὐχ ἵνα πενθήσωμεν, 
ἀλλ) ἵνα ὀνειδίσωμεν᾽ οὐδ' ἵνα θεραπεύσωµαν, ἁλλ᾽ 
ἵνα προσπλήξωμεν * καὶ ἀπολογίαν ἔχομεν τῶν ἥμε- 
εἔρων χαχῶν τὰ τῶν πλησίον τραύματα. 

Ὁμοίως Υάρ ἐστι χαχὸν xai ἄρεσις ἀσωφρό.ι- 
στος, χαὶ χατάγνωσις ἀσυγχώρητος * ἡ μὲν ὅλην 
ἐφιεῖσα τὴν ἠνίαν, ἡ δὲ τῷ σφοδρῷ χατάγχουσα. 

Ti ἂν γένοιτο µνησιχακίας χεῖρον, ὅταν φιλαν- 


B θρωπίαν ἐξενεχθεῖσαν ἀνακαλῆται Δεσπόύτον ; 


"Όταν ἑννοήσωμεν ἅπερ ἐπάθομεν παρὰ τῶν συν- 
δούλων, χαὶ τὰ ἑξῆς. 

Πολλοὶ βοσχηµάτων διακείµανοι χείρεους οὐ ξὲ 
προσειπεῖν ἀνέχονται τῷ πλησίον πρότερον, νοµί- 
ζοντες ὑδρίκεσθαι καὶ ἑλαττοῦσθαε, εἰ dine τινος 
μεταδοῖεν προσρῄσεως. Kat τί ταύτης γαταγελαστό- 
τερον γένοιτο τῆς &volac ; Τότε γὰρ ὑθρίσθης, τότε 
ἠτιμάσθης, ἄνθρωπε, ὅταν ὁ πλησίον σοι πρότερον 
προσείτῃ. 

ὸ μὴ χαταλλάττεσθαι τῷ λελυπηχότι οὐκ ἐχεῖ- 
νόν ἔστιν ἁμυνομένου τοσοῦτο», ὅσον τὸν Θεὸν ὑδρί- — 
ζοντος τὸν ταῦτα νοµοθετήσαντα. 


AOTOZ NZ. 

Περὶ εὐχαριστούγτων xal ebyroporobrt ov. 

Τί ἀνταποδώσω τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων ὧν ἀντ- 
απἑδωχέ μοι; 

Ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου, Ἱερονσαλὴμ, ἔπιλη σθείη 
ἡ δεξιά µου, χολληθείἡ ἡ γλῶσσά µου τῷ λάρυγγί 

ου. 
. Φρονήῄσεως xal τὸ εἰδέναι τίνος d) χάρις.ὶ 


'U ἀνταποδιδοὺς χάριτας µέμνηται εἰς τὰ μετὰ 
ταῦτα, καὶ ἐν χαιρῷ πτώσεως αὐτοῦ εὑρήσει στή- 
ριγμα. 

Χάριν ἀνθρώπου ὡς χόρην ὀφθαλμοῦ συντήρη- 
σον. 

Εἷς δὲ ἐκ τῶν λεπρῶν ἰδὼν ὅτι ἰάθη, ὑπέατρεφε 


D μετὰ φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν θεὸν, xal ἔπεσεν 


ἐπὶ πρόσωπον παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ, εὖχορι- 
στῶν αὐτῷ. Κὰὶ αὐτὸς $v Σαμαρείτης. 


Ἐν παντὶ εὐχαριστεῖτε" τοῦτο Υὰρ θέλημα θ:οὺ 
ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ εἰς ὑμᾶς. 


Δῴφη ὁ Κύριος ἔλεος τῷ Ὀνησιφόρου οἴἵχῳ, 62 
πολλάχις µε ἀνέφνξε, καὶ τὴν ἆλνσίν µου οὐκ ἐπη- 
σχύνθη * ἀλλὰ γενόμενος ἐν ᾿Ρώμῃ, σπουδαιοτέρως 
ἀνεζήτησέ µε, xal εὖρε ’ δφη αὐτῷ ὁ Κύριος εὑρεῖν 
ἔλεος παρὰ Κυρίου ἐν ἐχείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. 


(4) Vide supra in sermone 54, inox post citatum Basilium. 





119 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO LVIIT. 


1150 


Πρέπουσα δοξολογίας ὑπόθεσις fj τῶν soepyetn- À — S. Basilii. Beneflciorum acceptorum commemo 


µάτων διἠγησις. 

Τοῖς εὐεργέταις ἐχουσίως πᾶσαν εὔνοιαν ἄποπλη: 
ρῶμεν. 

Αποδώσομεν τοίνυν σὺν τόχῳ τὸ χρέος, ἂν ἄρα 
ποαοῦτον εὐποροῦυτες φανῶμεν. —— 

Ἐπειδὴ ὅσον ὀφείλομεν εἰς εὐχαριστίαν ὑμῶν εἰ- 
πεῖν οὐχ ἰσχύομεν, λέγομεν ὅσον δυνάµεθα. 


Οὐδὲν οὕτως εὐάγωγον εἰς εὔνοιαν, ὡς ἡ τῶν εὖερ- 


Υετηµάτων εὐφημία. 


ΔΟΓΟΣ ΝΗ’. 
Περὶ ἀγγωμογούνγτων xal ἀχαριστούντωγ. 


᾽Ανταπεδίδοσάν µοι πονηρὰ ἀντὶ ἀγαθῶν. 


Αντ) τοῦ ἀγαπᾷν µε ἑνδιέδαλλόν µε". yo δὲ 
προσηυχόµην, καὶ ἔθεντο xat' ἐμοῦ xaxà ἀντὶ ἀγα- 
θῶν, καὶ pico; ἀντὶ τῆς ἀγαπήσεώς µου. 

*Q; ἀποδίδωσι καχὰ ἀντὶ ἀγαθῶν, οὗ αινηβήσεται 
χαχὰ ix τοῦ οἴχου αὐτοῦ. 

Οὐαὶ αὐτοῖς, ὅτι ἀπεπήδησαν ἀπ᾿ ἐμοῦ * δε[λαιοί 
εἰσιν, ὅτι ἠσέδησαν εἰς Ep£. Ἑγὼ yàp ἑλυτρωσά- 
µην αὐτοὺς, αὐτοὶ δὲ χατελάλησαν xat! ἐμοῦ (subi. 

"Axouc, οὐρανὲ, χαὶ ἑνωτίζου, v5, ὅτι Κύριος 
ἐλάλησεν * « Υἱοὺς ἑγέννησα xai ὕψωσα, αὐτοὶ δὲ 
pk ἠθέτησαν. Ἔννω foo; τὸν κτησάµενον, xal ὄνος 
τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ ' 
ἔγνω, xai € λαός µου οὗ συ,ῆκεν. 

Αχαρίστου ἑἐλπὶς ὡς χειµέριος πάχνη ταχήσετας, 
χαὶ ῥνήσεται ὡς ὕδωρ ἄχρηστον. 

Αχάριστος ἐν διανοίᾳ ἐγχαταλέίψει ῥυσάμενον. 


Ἀἐνιεῖς xal ποτιεῖς ἀχάριστον, xal πρὸς ἐπὶ τού: 
τοις pixoX ἀχούσῃ ' διπλάσ'α γὰρ χαχὰ εὑρῆσει 
σοι ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς, οἷς ἐὰν ποιῖς αὐτῷ. 


Δεινὸν τὸν εὐεργετηθέντα, xal ταῖς μµεγίσταις 
ὑπόχρεων χάρισε, τρὸς τῷ ἀχαρίστῳ, ἔτι xal 
ὕδρεως xal ἀτιμίας χατάρξαι ΄ δεινὸν μὲν, ἀλλὰ τῷ 
ποιοῦντι μεῖζόν ἐστι xaxbv, ἢ τῷ πάσχοντι. 


Al ἀχάριστοι φυχαὶ kv τῇ ἀλλοτρεώσει τῶν àya- 
θῶν τῆς παρελθούσης χάριτος ἑπαισθάνεσθαι πε- 
φύκασιν. Ὅτε γὰρ ἀπέλανον τῶν χρηστοτέρων, οὗ- 
δεµἰαν χάριν τῷ δεδωχότι Υινώσχοντες, μετὰ τὴν 
στέρησιν τὸ παρξλθὸν µαχαρίζουσιν. 

Ὑπερθολὴ τοῦτό ys ἀγνωμοσύνης, τὴν φιλανθρω- 
πίαν τοῦ εὐεργέτου ἀφορμὴν ἀχαριατίας ποιεῖσθαι. 


Τὸ τῶν δυσοαρεστουµένων πάσχουσιν οἱ πολλοὶ, τὸ 
μὶν παρὸν ἁτιμάζοντες, τῶν δὲ ἁπόντων ἐπι.θυμοῦν- 
τες. Οὐ γὰρ τοὺς ὑποδεεστέρους αὐτῶν ἀπαριθμού- 
µενοι τὴν ὑπὲρ ὧν ἔχουσιν εὐχαριστίαν ἀππληροῦσι 
τῷ Δασπότη, ἀλλὰ τῇ πρὸς τὸ ὑπερέχον συγκρίἰσει 


Ἱσραὴλ 6k μὲ οὐχ σ 


ratio honesta est Jaudandi occasio. 

Bene meritis ultro debemus omnem benevolen- 
tiam prestare. 

Theologi. Reddamus igitur cum fenore debitam, 
si modo tanta copia abundare videamur. 

S. Chrysost. Quando quantum debemus ad gra- 
tiam vobis referendam dicere non valemus, dicimus 
quantum possumus. 

Philonis. Nibil tam valet ad benevolentiam con- 
ciliandam quam beneficiorum  deprzJicatio ac- 
ceptorum. 


SERMO LVIIl[al. XLIV]. 
De ingratis et beneficia mon agnoscentibus. 


Psal. xxxiv. 909 Mal» pro bonis mihi redii- 
derunt. 

Calumniabantur me, cum diligerem eos. Ego au- 
tem precabar et mala pro bonis mihi posuerunt, ct 
odium pro dilectione mea. 

Prov. xvii. Qui mala pro bonis reddit, ex ejus 
familia mala non movebuntur. 

Οεέα vu. Τὰ illis, quia resilierunt a ine ; infelices 
sunt, quia impii in me fuerunt. Ego enim redeme- 
ram eos, ipsi vero oblocuti sunt mihi falso. 

Isa. 1. Audi, caelum ; auribus percipe, terra, qu.a 
Dominus loquitur ;: Filios procreavi et evexi, ipsi 
vero]ie rejecerunt. Agnoscii bos possessorem suum, 
et asinus praesepe domini sui; Israel autem me 
non agnoscit, et populus meus non intellexit. 

Sap. xvi. Ingrati. spes ut hiberna pruina lique- 
scet, ct defluet ut inutilís aqua. 

Sirach xix. Ingrata mens deseret eum a quo ali- 
quando fuerit liberata. 

Ibid. Wospitio et potu. excipies ingratem, et in- 
super acerba audies. Duplicia euim mala com- 
parabis tibi pro omnibus bonis quie iu eum contu- 
leris. 


S. Basilii, Indigna res, eum qui sit beneficio 
affectus, vel maximis oppigneratorum remissioni- 
bus et condonationibus, praeterquam quod ingratus 
sit, etiam injuria et ignominia lacessere ; indignum 
quidem id est, sed facienti majori est damno, quam 


D patienti. 


Ingrati animi in alienatione bonorum przteritam 
gratiam sentire consueverunt. Cum euim accepe- 
rint a liberalioribus, nullam largienti habent gra- 
tiam, privati aulem przterita beata praedicant. 


Admiranda illa quidem ingratitudo est, qui bene 
merentis benevolentiam ingratitudihis occasionem 
facit. 


Permulti sunt morosis homioibus similes, id 
quod adest contemnentes, et quie absunt requiren- 
tes. Non enim iudigentiores ipsis enumerando, pro 
iis que possident gratias agunt Domino ; sed com- 
parantes sua cuu eaxcellentissimis, οἱ quantum 


114 


ANTONII MELISS/E 


1152 


vincantur cogitantes, quasi. propriis careant, quod A ἔσον ἀπολιμπάνον-αι λογιζάµενοι, ὡς οἰχείων στε- 


aliena non habeant, cruciantur et queruntur, 


S. Chrysost. Multos hominum videre licet. bene- 
ficiis acceptis mancipiorum ritu de se bene meritos 
contemnere, et adversus illos supercilia contra- 
here. 

Vitium maximum ingratitudo mihi videtur, in» 
dignum profecto et perquam indignum vitium. Nam 
Lencücio alique affectum non velle rependere, si non 
licet aliter, αἱ salem gratias verbis agendo, aut 
omnino 210 stulti et beneficia non senlientis, aut 
iugrati liqminis est. 


µούµενοι τῶν ἑτέροις προσόντων, οὕτως ἀνιῶνταε, 
καὶ χαταμέμφονται. 

Ὀρῶμεν πολλους τῶν ἀνθρώπων, μετὰ τὰς εὖερ- 
γεσία:, χαθάπερ ἀνδραπόδων οὕτως ὑπερορῶντας 
τῶν εὐεργεττσάντων, xai τὰς ὀφρῦς ἀνασπώντων 
κατ αὐτῶν. 

Δεινόν µοι ἡ ἀχαριστία χαταφαίνεται, δειν.ν, καὶ 
πάνδεινον, Παθόντα Υάρ τι χαλὸὺν μὴ ἀμείδὲσθαι 
πειρᾶσθαι, ei. καὶ μὴ ἄλλοις δυνατὸν, εὐχαριατίκς 
γοῦν ταΐς διλ λόγων, f] ἀνοήτου παντελῶς xal àva:- 
σθήτου τῶν εὐεργεσιῶν, ἡ ἀγνώμονος. 


Hic deest Sermo LIX, qui inscribitur : De consultore et illis qui consilium et reprchensionenem ad mit- 


tunt, et quod. intelligere oporteat qualis sit consultor. 


SERMO LX [al. XXXI]. 


De iis qmi consilium et. reprehensionem nou 
admittunt. 


Salomon. In aures insipientis wihil dicito, ne 
quando sermones tuos prudentis plenos. irrideat. 

Prov. xv. Malos ne reprehondito, ut illis odio 
ne eis. 

Reprehensio impio est pro vibicibus. 

Qui odit reprehensionem et casügationem , in- 
sipiens est. 

Qui malos docet, sibi pariet dedecus. 

Qui castigaiones odere, turpiler vitam finient. 

Imperitus uon amabit castigantes ipsum. 

Amos v. Oderunt in. portis reprehendentem, el 
sanciam orationem aborinati sunt. 


ΛΟΓΟΣ Ez. 
Περὶ τῶν συμδουλὴν καὶ ἐλέγχους μὴ δεχο- 
ιόνων. 
Ei; Gta ἄφρονος μηδὲν λέγε, µή ποτε µυχτη- 
plat) τοὺς συνετούς σου λόγους, 
Mi ἔλεγχε καχοὺς, ἵνα μὴ µισήσωσί σε. 


UE ἔλεγχοι τῷ ἀσεθεῖ μώλωπες αὐτῶν. 
'O μισῶν ἐλέγχους ἄφρων. 


'O παιδεύων χαχοὺς λήψεται ἑαυτῷ ἀτιμίαν. 

Οἱ μισοῦντες ἑλέγχους τελευτήσουσιν αἰσχρῶς. 

Q)x ἀγαπήῆσει ἀπαίδευτος τοὺς ἑλέγχοντας αὑτόν. 

Ἐμίσησαν tv. πύλαις ἑλέγχοντα, χαὶ λόγον ὅσων 
ἐθδελύξαντο. 


Omnes repreliendenies iu portis pro offendiculo C Πάντας τοὺς ἑλέγχοντας ἐν πύλαις πρόσχομµα 


habebunt. 

Jerem. Locutus suin. tibi in delicto tuo, οἱ re- 
spondisti 1e non auditurum. 

lec fatur Dowinus : Ecce ego posui anie vé- 
strum consp:ctua viam vilze οἱ viam mortis. 


Eccli. improbus vituperationem declinare solet. 

Vir consilio carens, navigium est gubernatore 
destitutum. 

Matih. xvi. Si peccarit frater tuus, reprehende 
ipsum dum soli estis. Si te audierit, lucratus es 
fratrem tuum. 

S. Basilii. Qui non recipit sibi a fratre adhibi- 
tam curatiunem, is secum ipse dissidet. 


Theologi. Omnis anima  repudians admonitiones 
incurabilis est. 

Amice reprehendens mon est extra terminos 
a.nieiti: ejiciendus. 

Nili. Ynania est. omnis oratio, qux ad corrigen- 
dum adhibetur, si auditorum voluntas et studium, 
al deterius inclinans, consilio nostro advergalur. 


Chrysost. Multi s»penumero, ne viderentur alte- 
rius egere consilio, maluerunt prodere et amittere 
utilitatem, quz a consilio profecta fuisset, quatn 
audiendo admonitiones errata corrigere, et igno- 
rare quam discere maluerunt, nescientes in di- 


θήσουσιν. 

Ἑλάλησα πρὸς σὲ ἐν τῷ παραπτώσει σου, xal el» 
πας, Οὐὑχ ἀχούσομαι. 

Τάδε λέγει Κύριος. Ἰδοὺ ἐγὼ δέδωχα πρὸ προσ» 
ὥπου ὑμῶν τὴν ὁδὸν τῆς ζωῆς xal τὴν ὁδὸν τοῦ 
θανάτου. 

λνθρωπος ἁμαρτωλὸς ἐχχλινεί ἐλεγμόν. 

ΔΑσύμθονλος ἀνῆρ πλοϊόὀν ἔστιν &xub£pvr cov. 


Ἐὰν ἁμάρτῃ ὁ ἀδελφός σου, ἔλεγξον αὐτὸν µετα- 
ξὺ σοῦ χαὶ αὐτοῦ μόνου. Ἐάν σου ἀχούσῃ, ἐχέρδησας 
τὸν ἁδελφόν cov. 

'O μὴ καταδεχάµενος thv παρὰ τοῦ ἁδελφου ὃς- 


D panzlav, προσαχομένην αὐτῷ, ἀσύμφωνός ἐστι xal 


αὐτὸς ἑαυτῷ. 
V'oyh πᾶτα ἀνουθέτητος ἀθεράπεντος. 


Οὐ δεῖ φιλικῶς ἑγχαλοῦντα ἔξω τι τῶν τῆς φιλίας 
ὅρων ποιεῖν. 

Περισσὸς πᾶ»; λόγος πρὸς διόρθωσιν, ὅταν d). «ov 
ἀχουόντων πρὸς τὸ χεῖρον ἁποχλίνασα σπουδὴ 
τοῖς χατὰ σνμθουλὴν λεγοµένοις ἑναντίως διά- 
χειται. 

Πολλοὶ πολλάχις ὑπὲρ τοῦ μὴ φανΏναι δεόµενοι 
συµθουλῆς τῆς παρ ἑτέρων εἵλοντο προδοῦναι τὴν 
ὠφέλειαν τὴν ἀπ' τῆς γνώμης, ἢ δεξάµενοι τὴν 
παραίνεσιν, διορθῶσαι τὸ ἁμάρτημα ' xal μᾶλλον 
ἀγνοξῖν, ἡ μαθεῖν κατεδέξαντ», οὐκ εἰδότες ὅτι οὗ 





1153 


LOCI COMMUNES, — PARS II. SERMO LXIT. 


1154 


τὸ μαθεῖν ἔγχλημα, ἀλλὰ τὸ ἀγνοεῖν κατηγορία * A scendo nullum esse crimen, sed in ignorando; nec 


οὐ τὸ διδάσκεσθαι, ἀλλὰ τὸ ἓν ἁμαθίᾳ εἵναι, οὐ τὸ 
ἐλέγχεσθαι, ἁλλὰ τὸ ἁμαρτάνειν ἁδιόρθωτα. "Εστι 
Υὰρ, ἔστι παρὰ ἀνθρώπῳ pixpip.xal εὐτεκεῖ εὑρς- 
θηναί τι τῶν δεόντων ὃ παρὰ τῷ σοφῷ χαὶ µεγάλῳ 
πολλάκις οὐχ εὕρηται. 


Δαυ]ὸ τῆς τοῦ Ἰωὰδ παραλογισάµενος παραινέ- 
σεως, προστίμφῳ θείῳ ὑπέπεσεν. 

Ῥοθοὰμ, ἀπωσάμενος τὴν βουλὴν τῶν πρεσδυτὲ- 
ρων, τὸν λαὺν αὐτοῦ διεσχέδασεν. 

Μεῖζον ἀγαθὸν «b ἐλεγχθῖναι τοῦ ἑλέγξαι νομίζω» 
6:p μεϊῖζόν ἐστι τὸ αὐτὺν ἁπαλλαγῆναι χαχοῦ τοῦ 
ἄλλον ἁπαλλάξαι. 

Οὐλευὶ τῶν φαύλων ἐπιστὰς ἔλεγχος δι ἡδονῆς 
ἐστι, 

Περισσὸς ὑπὲρ τοῦ τὰ δέοντα ποιεῖν πᾶς 6 λόγος, 
ὕταν ἡ τῶν ἀχουόντων πρὸς τὸ χεῖρον ὀμόνοια f). 

ΛΟΓΟΣ £A. 
Περὶ αἰσχύνης ἁγαθῆς. 

Λαθόντες Σὴμ χα) Ἰάφεθ τὸ ἱμάτιον, ἐπέθεντο ἐπὶ 
πὰ 620 νῶτα αὐτῶν, χαὶ ἐπορεύθησαν ἐπισθοφανῶς, 
καὶ συν:χάλυψαν vhv γύμνωσιν τοῦ πατρὸς αὗτων, 
καὶ τὸ πρόσωπον αὐτῶν ὁπιαθορανῶς, xal τὴν γύ- 
µνωτιν τοῦ πατρὸς αὐτῶν οὐχ εἶδον. 

Ἔνστιν αἰσχύνη, ἐπάγουσα ἁμαρτίαν ' καὶ ἔστιν 
αἰσχύνη, δόξα χαὶ χάρις. - 

OZx ἔστι πᾶσαν αἰσχύνην φυλάκασθαι καλόν, 


discere, sed inscitia: retinere; πθο reprehendi et 
casligari, sed peccare ita ut corrigi nolis, vitio 
dari. Licet enim, 911 licet vel apud hominem 
infimum et abjectissimum aliquid rectum  quod- 
que deceat invenire, quod apud sapientem et imna- 
gnum sxpe non reperitur. 

David, Joabi monitione contempta, multe sub- 
jacuit divinz. 

Roboam, consilio seniorum repudiato, populum 
$uum dissipavit. 

Meihiodii. Tanto majus bonum reprehendi, quam 
reprehendere arbitror, quanto majus est teipsum 
malo liberari, quam alterum liberare. 

Philonis. Nemini improborum castigatio voluptati 


B est. 


Inanis est omnis ad honestatem exhortans oratio, 
cum audientium animi ad deterius conspirant. 


SERMO LXI [al. XCI]. 


De pudore honesto. 

Gen. xi. Semus et Japhetus acceptam vestem 
imposuerunt super dorsa sua, οἱ aversi accesserunt, 
et nuditatem patris sui coatexeruut : aversi igitur 
cum essent, nuditatem patris eui non viderunt. 


Salomon. Est pudor qui peccatum adducit, est qui 
gloriam et gratiam. 

Eccli. xxxii. Non est honestum quemvis pudorem 
cavere. 


"Y xb βροντῆς κατασπε-δει ἀστραπὴ, xal ἀπὸ al- C — Ut a tonitru confestim prodit fulgur, sic a vere- 


σχυντεροῦ προελεύσεται χάρις. 

Λἰσ(ύνου ἀπὸ πατρὸς xal μητρὸς περὶ πορνείας * 
χαὶ ἀπὸ Ἰγουμένου xai τυράννου περ) ψεύδονς * 
ἀπὺ χριτοῦ xal ἄρχοντος περὶ πλημμελείας: ἀπὸ 
κοινωνοῦ xal φίλου Περὶ ἁδικίας * χαὶ ἀπὸ τόπου οὗ 
παρυιχεῖς, περὶ χλοπῆς ᾽ ἀπὸ κατανοῄσέως Yuvat- 
χὸς ὑπάνδρον, καὶ ἀπὸ περιεργείας παιδίσχης αὖ- 
εἴς ' ἀπὸ φίλου περὶ λάγου ὀνειδισμοῦ, καὶ ἀποχα- 
λύψεως λόγων χρυφίων. Καὶ ἔσῃ αἰαχυντηρὸς &n- 
θινὸς, xal εὑρίσχων χάριν ἔναντι παντὸς ἀνθρώπο». 

Kax^s 0 ἀχούων αἰσχύνου, μὴ δναγενής. 

Γένος γάρ slow ol πάλαι σετηπότες. 

Γένει προάρχειν κρεΐσαον, 7) λύειν γένος. 

Τὸν αἰσχυνόμενον ἁμαρτίαν δεῖ αἰσχύνεσθαι, xat 
τὸ τῷ Gp προσκροῦσαι; καὶ τὰ ποιῆσαί τι τῶν οὐ 
δεόντω». 

Ἓοτιν ἄρα xal τοῦτο δεύτερον ἀγαθὸν, τὸ αἰσχύ- 
νεσθα;. Τὸ μὲν γὰρ ἀναμάρτητον θείας ἄντιχρὺς ἐστι 
xai μοίρας xai φύσεως * τὸ δὲ ἐπὶ col; οὐχ εὖ Υινο- 
µένοις ἐρύθημα σωφροαύνης ἐμφαίνει χρῶμα. 

AOFOZ XB. 


Περὶ ale xóvnc πογηρᾶς. 

Περὶ τῆς ψΨυχῆς σου μὴ αἰσχυνθῇς. Ἔστι γὰρ 
αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν, καὶ ἔστιν αἰσχύνη, 
δ)ξα xa χάρις. Καὶ pif] λάδῃς πρόσωπον χατὰ qo- 
χῆς σου, xai uh ἐντραπῆς el; πτῶσίν σου. 

Ἔστιν ὅτε τις χάριν αἰσχύνης ἐπαγγελλόμενος 
φίλῳ, ἐκτήσατο αὐτὸν ἐχθρὸν δωρξάν. 


eundo homine proficiscetur gratia. 

Verecundare coram parentibus de scoriatione, 
coram praefecto et tyranno de mendacio, apud ju- 
dicem et magistratum de errato, apud socium et 
amicum de injuria : in loco ubi habitas de furto 
verendum est : in cogitatione, de muliere nupta, 
et 4 curiosa ejus ancilla : ab amico, de verbo ex. 
probrationis, et paiefactione atcanorum sermonum, 
el eris vere vereundus, erisque gratiosus apud 
omnes. 

Theologi. Malus si audis, verere, non ignobilis. 

Genus sunt qui pridem jam putruere. 

Genusiacipere, quam (inire melius est. . 

S. Chrysost. Verecundum oportet peccatum ve- 
reri, et ne Deum offeniat, et ne quid turpe admittat. 


Synesti. Est igitur e hoc secundum bonum, ve- 
Teri ; nam nunquam peccare palam, est divini eu- 
jusdam fati et natürz. fiubor autem. qui ob non 
recte facta innascitur, temperautize indicat colorem. 


SERMO LXII [al XCII]. 


De verecundia improbanda. 

Eccli. De anita (ua ne verearis ; est enim pudor 
qui peccatum inducit, alter vero gloriam et gra- 
tiam. Et ne accipias personam contra 419 ani.nam 
tuam, nec vertaris ia ruinam tuam. 

Est qni pudoris gratiam aliquando professus 
amico, paravit eum sibi inimicum gratis. 


105 


ANTONII MELISS.E 


1159 


Non est honestum quamvis verecunaiam obser- A O;x ἔστι πᾶσαν αἰσχύνην φυλάξασθαι χαλόν. 


vare. 

lra et impudentia. et pudendum quiddam est, si 
uxor marito necessaria praebet. 

Mulieri improbz necessarium est obsignata esse 
omnia : et ubi manus multe, claudendum est : cui- 
cunque dederis numero et pondere, et datum et 
3cceptum oinnia perscribantur. 

Est qui pudore perdat animam suam et persone 
acceptione perdet eam. 

Philonis. Pudlorem aiunt plerisque inutilem esse. 


SERMO LXIII [al. LXXXV]. 


De iis qui jurejurando frequenter utuntur : item. non 
licere. [(rusira usurpare. jusjurandum, aut omnino 
jurare. 


Exod. xx. Nomen Domini Dei tui ne in vano 
usurpato; nonenim purum eaxistimabit Dominus 
eum qui nomen ipsius in vano usurparit, 

Levit. xxi. Noien meum ue jurate in re iniquas 
nec profanate nomen Domini Dei vestri.| 

Jurijurando ne assuefacito os tuum, et sancti noe 
minatient non assuescas. 

Eccli. xxii. Qui inultum jurat, iniquitate reple- 
bitur, nec flagellum ab illius domo recedet. 

Matth. ν. Audistis dietum esse antiquis, non esse 
pejerandum, sed reddendum Domino jusjurandum. 
Égo vero dico non jurandum omnino : neque per 
coelum, quod thronus est Dei : ueque per. terram, 
quod est scabellum pedum ejus : sed nec per ca- 


Ὀργὴ καὶ ἀναίδεια xa* αἰσχύνη πονηρὰ, ἐὰν }Υν- 
vh ἐπιχορηγῇ τῷ ἀνδρὶ αὐτῖς. 

Ἐπὶ γυναιχὶ πονηρᾷ καλὸν σφραγίς ΄ xal ὅπου 
χεῖρες πολλαὶ, χλεῖσον * ᾧ ἐὰν παραδῷς ἐν ἀριθμῷ 
xai σταθµῷ, xat. δόσις xal ληψις, πάντα Ev γραφῇ. 


Ἔστιν ἀπολλύων τὴν φυχὴν αὐτοῦ δι᾽ αἰσχύνην, 
xai ἀπὸ λήψεως προσώπου ἀπολεῖ αὐτὴν, 
Tv αἰδώ φασι μὴ λυσιτελΏσαι τοῖς πολλοῖς. 
ΛΟΓΟΣ XI". 
Περὶ τῶν τοὺς ὄρχους στεργόντων, καὶ ὅτι οὗ 


xp μάταιον Aay6árvew Ópxor, ἢ CAoc ὁμ- 
νύειν. C 


0) λήψει τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ θ:οῦ σου ἐπὶ µα- 
ταἰῳ' οὗ γὰρ μὴ χαθαρίσει Κύριος τὸν λαμθάνοντα 
τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἀτὶ µαταίῳ. 

Oix ὁμεῖσθε τῷ ὀνόματί µου ἐπ ἁδίχψ, xal 
οὐ βεθηλώσετε τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν. 

"Opxtp μὴ ἐθίσῃς τὸ στόµα σου, xaX ὀνομασίᾳ τοῦ 
ἁγίου μὴ συνεθισθῆς. 

"Avhp πολύορχος πλησθῄσεται ἀνομίας, xal οὖκ 
ἀποστήσεται ἀπὸ τοῦ οἴχου αὐτοῦ µάστις. 

Ἠχούσατε ὅτι &$ 2401 τοῖς ἀρχαίοις, Οὐχ ἑπ'ορχί- 
σεις, ἀποδώσεις δὲ Κυρίῳ τοὺς ὄρχους aou. ᾿Εγὼ δὲ 
λέγω ὑμῖν, ph ὀμόσαι ὅλως, μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι 
θρόνος ἑστὶ τοῦ Θεοῦ, μήτε &v τῇ yf, ὅτι ὑποπόδιόν 
ἐστι τῶν ποδῶν αὑτοῦ, µήτς ἓν τῇ χ:φαλῇ σου ὁμό- 


put tuum juraveris, quia non potes capillum unum QC σῃς, ὅτι οὐ δύνασαι µίαν τρίχα λευχὴν f| μέλαιναν 


candidum aul atrum facere. Sed sil. sermo vester, 
etiam, etiam, et non, non :quod enim prater. haec 
adjicitur, ex malo est. 

. dac. v. Ante omnia, fratres mei, nolite jurare, ne- 
que per coelum, neque per terram, nec ullo alio 
raodo juratote; Sed sit vestrum, etiam, etiam, et 
noh, non. 

Theologi. Lex ait : Non pejerabis : tu vero ne ab 
initio quidem jurato, neque per rem minimam ne- 
que per maximam, quod jusjurandum perjurium 
parit. 

S. Chrysost. jusjurandum omnis controversi: fi- 
his est ad confirmationem, 

S. Gregor. Nysseui. Juramentum est oratio. con- 
firmans per se veritatem. 

Philonis. Jusjurandum est testificatio De& do re 
controversa. 

Jusjurandum ita fugito, ut ne sancte 913 qui- 
dem jures 

Socratis. Bonos viros decet, ut eos mores afferre 
videantur qui sint jurejurando firmiores. 

Jusjurandum oblatum duabus de causis suscipito, 
aut te a crimine absolvens, aut amico3 ex magnis 
periculis liberaus. 

Pecunie causa nequidquam Deum jurarig, ne si 
sancte quidem juraturus sis : aliis enim pejerare, 
aliis avarus esse videberis. 

Eusebii, Multi solent monere alios, ut sancte 
jureut ; ego vero ne ab initio quidem facile jurare 
licitum esse censeo, 


ποιῃσαι, Ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν va^, val, xaX o5, ob. 
T5 γὰρ περιοσὸν τούτων x τοῦ πονηροῦ ἐστιν. 


Πρὺ πάντων, ἁδελφοί µου, μὴ ὀμνύετε, µήτε τὸν 
ob pavbv, μήτε τὴν vv, µήτε ἄλλον τινὰ ὄρχον. "Hx 
δὲ ὑμῶν τὸ val, vol, xat τὸ o0, ob. 


'O νόμο; erst, Ox ἐπιορχήσεις οὺ δὲ οὐδὶ ὁμῇ 
τὴν ἀρχὴν, οὐ pixpbv, οὐ μεῖζον. ὡς τοῦ ὄρχου «hy 
ἐπιορχίαν τίχτοντος. 


Πάσης ἀντιλογίας πέρας εἰς βεδαίωσιν ὁ ὄρχας . 


"Opxog ἑἐστὶ λόγος πιστούµενος δι) 
ἀλήθειαν. 

Ὄρχος kac μαρτυρία Θεοῦ περὶ: πράγματος ἁμ- 
φισθητουµένου. 

"Opxov περίφευγε, καὶ διχαίως ὀμνύειν. 


ἑαυτοῦ τὴν 


Acl γὰρ τοὺς ἀγαθοὺς ἄνδρας τρόπον ὄρχου πιστό. 
τερον φαίνεσθαι παρεχοµένους. 

"Upxov ἑπαχτὸν προσδέχου διὰ δύο προφάσεις, 1 
σεαυτὸν αἰτίας ἀπολύων, f?) φίλους ἐκ μεγάλων κχιν- 
δύνων διασώζων. 

"Evsxa χρημάτων μηδαμῶς θεὸν ὀμόσῃς, μηδ ἂν 
εὐορκεῖν µέλλῃς. Δύξεις γὰρ τοῖς μὲν ἐπιορχεῖν, τοῖς 
δε φιλοχρηµάτως ἔχειν, 

Οἱ πολλοὶ τοῖς ἀνθρώποις τοὺς [f. *b] εὐέρχους 
εἶναι παραινοῦσιν’ ἐγὼ δὲ καὶ τὴν ἀρχὴν μηδ εὖ- 
πετῶς ὀμνύναι ὅσιον knogatvopa:. 


1157 


LOCI COMMUNES. — PARS II." SERMO LXV. 


1'58 


Τρόπου πα)λοκαγαθἰαν ὄρχου δεῖ πιστοτέραν A — Morum probitatem jurejurando firmiorem habere 


ἔχειν. 
ΛΟΓΟΣ S 
Περὶ πο.Ἱυόρκων, καὶ τῶν τοὺς ὄρκους ἁπαιτούν- 
| tur. 

'Exv Quyh ἁμάρτῃ xal ἀχούσῃ φωνὴν ὀρχισμοῦ, 
καὶ οὗτος µάστυς f| ἑώραχε», 3) σύνοιδεν, ἐὰν μὴ 
ἀναγγείλῃ, λήψεται τὴν ἁμαρτίαν αὐτοῦ, 

Ἐὰν ὄρχου προτεθέντος ἀχούσαντες uh ἀναγνεί: 
λωσι, φοδηθέντες, 1j αἰσχυνθέντες ἀνθρύπους, ὑπε- 
σχελίσθτσαν. 

Ίάδε λέγει Κύριος. Ζῶ ἐγὼ, ἐὰν μὴ τὴν διαθή» 
xnv µου ἣν παρέδη, xat τῆν ὁρχωμοσίαν µου ἣν ἡτί- 
µωσς, δώσω αὐτὰ εἰς χεφαλὴν αὐτοῦ. xal ἐχπετάσω 


ἐπ᾽ αὐτὸν τὸ δἰχτυόν µου,χαὶ ἁλώσεται ἐν τῇ περιοχῇ n 


QÜtoU. 


Αδίχως ὤμοσαν kv δόλῳ καταφρονῄσαντες ὁσιό- 
τητος. Ωὐ γὰρ ἡμῶν ὁμνυμένων δύναμις, ἀλλ᾽ ἡ τῶν 
ἁμαρτανόντων δίκη ἐπεξέρχεται ἀεὶ τὴν τῶν ἀδίχων 
παράδασιν. 

Ὥσπερ οἰκέτης ἐξεταζόμενος συνεχῶς ἀπὸ µά. 
στιγος οὐκ ἑλαττωθήσεται, οὕτως ὁ ὁμνύων xal 
ὀνομάξων διαπαντὺς ἀπὸ ἁμαρτίας οὐ μὴ χαθαρι- 
σθῇ. 

Ανὴῆρ πολύορχος πλησθήσεται ἀνομίας, xal οὐχ 
ἁποστήσεται ἐκ τοῦ οἴχου αὐτοῦ µάστιξ. 

Πιστούμενος τὸ ψεῦδος διὰ τὸν ὄρχον, xaxbv παρ- 

εμπόρευμα τῆς ἁπανθρωπίας τὴν ἐπιορχίαν προσ- 
κτᾶται, 

O2x οὕτως σφάζει ξίφος, ὡς ὄρχου φύσις' οὐχ οὔ- 
τως ἀναιρεῖ µάχαιρα, ὡς ὄρχου πληγή. 'O ὀμόσα-, 
xiv δόξῃ (fjv, ἤδη τέθνηχε, χαὶ τὴν πληγὴν ἑἐδέξατο" 
xil ὥσπερ ὁ τὸ σπαρτίον λαθὼν, καὶ πρὶν f| τὴν 
πύλιν ἐτελθεῖν, καὶ δήµιον ἰδεῖν ἐφιστάμενον, τἐθνπ- 
χεν ἅμα τῷ τὰς θύρας ἐξελθεῖν τοῦ διχαστηρίον, 
οὕτω xai ὁ ὁμόσας ἐπὶ φεύδει, κἂν Cf, τέθνηκεν. 


Ἐκ πολνορχἰας ψευδορχία φύεται. 


$26l τινες τὸ εὐορχεῖν οὐχ ἀπόδθλητον *. ἀλλ᾽ ἤδη 
ὃ γε ὁμνὺς εἰς ἀπιστίαν ὑπονοεῖται, 


Μαρτυρία θεοῦ ἐστι περὶ πραγμάτων ἀμφισδη- 
τουµένων ὁ ὄρχος, μάρτυρα δὲ χαλεῖν ἐπὶ Φεύδει τὸν 
Θεὸν, ἀνοσιώτατονο 

Τὸ, ὀμνύντα µάτην ἐπ ἁδίχῳ θεὸὺς ὁ τὴν φύσιν 
Dt; οὕποτε τῆς αἰτίας ἁπαλλάξει, δυσχάθαρτον 
χαὶ μιαρὺν ὄντα, xv διαφύγῃ τῆς ἀπ ἀνθρώπων 
τιμωρίας. 

ΛΟΓΟΣ EE. 

Περὶ ζήλου ἀγαθοῦ, xal µιµήσεῳως χρηστῆς. 

Εἶπεν ὁ Κύριος, Υπόδειγμα δέδωκα ὑμῖν, ἵνα 
καθὼς ἓνὼ ἑποίησα ὑμῖν, καὶ ὑμεῖς ποιήῄσητε ἀλλή- 
λοις. 

Ζηλοῦτε τὰ χαρίσματα τὰ κρείττονα. 

Μ:μηταί µου γίνεσθε, χαθὼς κἀγὼ Χριστοῦ. . 


oportet. 
SERMO LXIV [αἰ. LXXX VII]. 


De multum. jurantibus et. jusjurandum exigentibus. 


Levit. v. Si anima peccarit et vocem jurisjurandi 
audierit, et. hie testis vel vidit, vel conscius est, 
nisi enuntiarit, asciscet sibi peccatum illius. 

Salomon. Si qui jusjurandum additam audierint, 
nec enuntiaverint, quod homines aul metuerent, 
aut revererentur, fraudem admisernnt. 

Zachar. xvni, Hec dicit. Dominus : Vivo ego nisi 
testamentum meum quod violavit, et jusjurandum 
meum «uod dedecore affecit, dedero in caput ejus, 
et extendam rete meum in eum, capieturque in 
munitione sua. 

Sap. Inique doloseque juraverunt, sanctitate 
contempta ; non enim jurantium poteslas, sed pec- 
cantium supplicium persequitur semper iniquorum 
pravaricationem. 

Eccli. xxii. Ut servus semper vapulans flagello non 
emengalur, sit jurans οἱ appellans semper 4 pec- 
calo uon repurgaLur. 


Qui multum jurat iniquitate plenus esse solet, 
nec ab illius domo discedet flagellum. 

Confirmans mendacium  jurvjurande exitiosa αλ 
inhumanitatis mercem, videlicet perjurium, com- 
parat. 


C S. Chrysost. Non tam interficit ensis, quam ju- 


risjurandi natura; non tam occidit gladius, quam 
jurisjurandi plaga. Qui jurat, etsi videtur vivere, 
tamen jam mortuus est, εἰ plagam accepit ; ac 
quemadinodum cui injectus est laqueus, priusquain 
ex urbe egrediatur et astantem videat carnificem, 
mortuus est simulatque januam egressus est prz- 
torii : sic et qui falso mendaciterque juravit, 
etiamsi vivat, mortuus est. 

Philonis. Ex frequenti jurejurando perjurium 
noscitur. 

Aiunt quidam jusjurandum "verum non esse 
rejiciendum : sed jam 914 qui jurarit, ejus fides 
in suspicionem venit. 

Testiiicatio Dei est de rebus ambiguis jusjuran- 


D dum :testem autem adhibere in mendacio Deüm, 


summe impium est. 

Frustra jurautem ob rem. iniquam Deus natura 
placidus nunquam culpa liberabit, utpote impurum 
et scelestum, etiamsi hominum supplicia eva- 
serit. 

SERMO LXV |al. VII]. 


De zelo bono et imitatione bona. 


Joan. xii. Dixit. Dominus : Exeinplum dedi vo- 
bis, ut quemadmodum ,ego feci vobis, sic et vos 
alii aliis faciatis. 

] Cor. xiv. /Emulamini dona perfectiora. 

lmitatores mei estote, quemadmodum et ego 
Christi. ' 


1159 


nem ct honestorum operum. 

Memores estote eorum qui vobis prasunt, qui 
vobis verbum Dei ministrarant, quorum contem- 
plantes exitum conversationis imitamini fidem. 

H1I Joan. 1. Dilecte, noli tibi malum ad imitan- 
dut proponere, sed id quod bonum est. Qui bene 
facit, ex Deo est ; at qui male, Deum non vidit. 

Synesii. Imitatio conciliatio est, et conjungit 
cum eo quod imitandum proponitur imitantem. 

S. Basilii. Si videris ethnicum vit: temperatz 
et reliquze morum honestatis studiosum supra te, 
tuum etiam studium intende, ut flas assimilis 
fruetuosz ficui, quz per caprifici vieiniam vires 
stas colligit, ac. diffusionem coliibens melius suos 
fructus alit et producit. 


SERMO LXVI [al. XVIII]. 
De zelo et imitatione prava. 

Levit, xvii. Ego. Dominus Deus vester. Secun- 
dum instituta Egypti, in qua incole fuistis, non vi- 
ναι] : nec ex institotis Chananxorum vitam in- 
stittelis, in quorum agrum vos inducam, ncc ex 
legibus corum regemini, ne terra detestetur vos, 
sicut detestata est cos qui habitabant in ipsa. 


Psal. 1. Deatas qui non adiit consilia impiorum, 
οἱ in via sceleratorum non stetit, et in cathedra 
pestilenti non sedit. 


ANTONII MELISS.E 
Consideremus alii alios 4.1 chaiitatis provocatio- À 


1:69 

Κατανῶμεν ἀλλήλους, «lg παροξυσμὸν ἀγάπττς 
καὶ καλῶν ἔργων. — 

Μνημονεύςετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες EXá- 
λησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ θ:οῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες 
τὴν ἔχδασιν τῆς ἀναστρορῆς, μιμεῖσθε τὴν πίσειν. 

Αγαπητὶ, μὴ μιμοῦ τὸ χαχὸν, ἀλλὰ τὸ ἁγαθόν. 
Ὁ ἀγαθοποιῶν Ex τοῦ θεοῦ ἐστιν, ὁ δὲ χαχοποιῶν 
οὐχ ἑώραχε τὸν Θεόν. 

Ἡ µίµησις οἰχείωσίς ἔστι, xal συνάπτει πρὸς ὃ 
μιμεῖται τὸν µιµούμενον, 

Ἐλν ἴδῃς ἐθνιχὸν βίου σώφρονος xal τῆς Aot; 
χατὰ τὸ ἦθος εὐταξίας ἐπιμελούμενον πλέον σεαυ- 
τοῦ, τὸ σπουδαῖον ἑπίτεινον, ἵνα γένῃ παραπλἠ- 
σιος τῇ χαρποφόρῳφ συχῇ, ix τῆς τῶν ἀγρίων 
παρουαίας σνναθροιζούοῃ τὴν δύναµ.:ν, xal τὴν μὲν 
fó3tv ἐπεχούσῃ, ἐπιμελέστερον δὲ τοὺς χαρποὺς ix- 
τρεφούσῃ. 

ΛΟΓΟΣ 6". 
Περὶ ζή.ΐου καὶ µιµήσεως πογηρᾶς. 

Ἐγὼ Κύριος ὁ θεὺς ὑμῶν) χατὰ τὰ ἐπιτηλεύματα 
τῆς Αἰγύπτου iv ᾗ παρῳψχήσατε Em αὐτῆς, οὐ ποιξ- 
σετε’ χαὶ κατὰ τὰ ἐπιτηδεύματα γῆς Χαναὰν, sl; fv 
ἐγὼ εἰσχγάγω ὑμᾶς ἐκεῖ, οὐ ποιῄσετε, xot τοῖς νο- 
µίμοις αὐτῶν οὗ πορεύσεσθε, ἵνα μὴ προσοχθίση f 
γῆ ὑμῖν, χαθὼς προσώχθισεν ἐν τοῖς καθηµένοις Ev 
aot). 

Maxápioz &vho, ὃς οὐχ ἑπορεύθη ἓν βουλῇῃ ἀσεδῶν, 
xai ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη, xal ἐπὶ χαθέδραν 
λοιμῶν οὐχ ἑχάθισεν. 


Noli xmulari scelerate viventes, nec legis vlola- C Mh π]ραζᾖλου £v πονηρευοµένοις, μηδὶ ζήλου τοὺς 


tores, quia sicut herba cito exarescent. 


Salomon. Vide ne pravorum hominum decora 
asciscas, nec vias illorum sequaris. 

215 Proverb. xxiv. Fili, noli &mulari improbos, 
nec cum Ííliis esse coneupiscas : mendacia enim 
meditatur cor eorum, et molestias labia eorum 
loquuntur. 

Ne delectare malis, nec improbos :emulfare. 


Proverb. 1v. Fili, ne legis contemptorum vias se- 
quare ; ubicunque castrametati fuerint, eo ne acce- 
das, declina illes et preteri ; non enim somnum 
capere solent, nisi malefecerint : detractus est illis 
somnus, nee dormiunt. Isti enim cibis impietatis 
aluntur, et vino iniquitatis incbriantur. 

Impíorum vias ne ingrediaris, ncc exlegum viam 
quaeras. ' 

Eccli. Noli zi mulari gloriam sceleratorum ; igno- 
ras enim quid exitus ipsorum ferat. 

Galat. vv. Semper decet mulari honesta. 

S. Basilii. Fugite imitationes condemnatorum. 

Theologi. Noli quidquam zmulari eorum quibus 
non ineldetur, sed qui odio habentur. 

Noli cogitare te malis videri prastantiorem, se? 
tristare quod sis bonis inferior. 


πριοῦντας thv ἀνομίαν, ὅτι ὡσεὶ χόρτος καχὺ ἀπο- 
ξηρανθήσονται. 

ΜΗ χτῄήσῃ xaxov ἀνδρῶν ὀνείδη, μηδὲ ζηλώσῃς 
tà; ἐδοὺς αὐτῶν. 

Yit, μὴ ζη)ώσης χκαχοὺς ἄνδρας, μηδὲ ἐπιθυμί- 
cq; εἶναι μετ) αὐτῶν. Ψευδὴ γὰρ μελετᾷ ἡ χαρδία 
αὑτῶν, xol πόνους τὰ χείλη αὐτῶν λαλεῖ. 


Mi χαῖρε ἐπὶ xaxol;, μηδὲ ζηλώσῃης ἅμαρτω- 
λούς. 

Yit, μὴ ζηλώσῃς ὁδοὺς παρανόμων, tv ᾧ ἂν τόπιρ 
στρατοπεδεύσωσι, μὴ ἀπέλθῃς ἐκεῖ, ἔχχλιωον τν 
πόδα σου xai παράλλαξον. OD γὰρ μὴ ὑπνώσουσι», 
ἐὰν μὴ καχοποιῄσῳσιν. Αφήρηται 6 Όπνος αὐτῶν, 
καὶ οὗ χυιμῶνται. Ole γὰρ σιτοῦνται οἶτα ἀσεθείας, 
olv. δὲ παρανόμῳ µεθύσχονται. 

ἹΟδοὺς ἀσεδῶν μὴ ἐπέλθῃς, μηδὲ ζητήσῃς ἑδοὺς 
παρανόμων. 

Mh ζηλώσῃς δόξαν ἁμαρτωλῶν. Οὺ γὰρ οἶδας τί 
τέξεται f) χαταστροφὴ αὐτῶν. 

Καλὸν τὸ ξηλοῦσθαι ἓν χαλῷ πάντοτε. 

Φεύγετε τὰς µιµήσεις τῶν χατεγνωσµένων. 

Mh ζηλώσῃς τι τῶν οὐ φθονουµένων, ἀλλὰ µεσου- 
μένων. 

Mi φρόνε: τῶν χαχῶν φαίνεσθαι χρείττων᾽ λυπῶ 
δὲ τῶν ἀγαθῶν ἠττώμενος. 


1161 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO LXVIII. 


1163 


SERMO LXVII (1). 
Bje charitate, pace, concordia et pacificis. 


ΛΟΓΟΣ 5Η’. 


Περὶ µἰσους καὶ ἔχθρας καὶ τῶν (ιἶχας cvra- 


φπτόντωγ. 
Απέστειλεν Ἰεφθάέ ἀγγέλους πρὸς βασιλέα υἱῶν 


Αμμὼν, λέγων, Τί ἐμοὶ χαὶ oo, ὅτι ἦχεις ἐπὶ- 


ἐμὲ, κ.λεμῆσαί µε àv τῇ γἡ µου; ἐγὼ οὐχ ἥμαρ- 
τόν σοι, xal σὺ ποιεῖς μετ ἐμοῦ πονηρίαν τοῦ πολε- 
poat iv ἐμοί. Κρίναι Κύριος ὁ χρίνων, ἀνὰ μέσον 
υἱῶν Ἱσραὴλ, καὶ ἀνὰ μέσον viov ᾽Αμμών. Καὶ 
οὐχ εἰσήχουσε βασιλεὺς υἱῶν ᾽Αμμὼν τῶν λόγων 
Ἰεφθάε, ὧν ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν, xoi ἐγεννήθη ἐπὶ 
Ἱεφθάε Πνεῦμα Κυρίου, καὶ διέδη πρὸς τοὺς υἱοὺς 
"Appi, τοῦ πολεμῆσαι αὐτούς. Καὶ παρέδωκεν αὐ- 
τοὺς Κύριος ἐν χειρὶ αὐτοῦ, καὶ ἑπάταξεν εἰς αὐ- 
τοὺς slxoat πόλεις, καὶ ἐνετράπησαν οἱ υἱὰ ᾽Αμμὼν 
&nb προσώπου υἱῶν Ἰσραήλ. 

— Παῦσαι ἀπὸ ὁργῆς, xaX ἐγχατάλιπε θυµμόν * μὴ 


παραξήλου ὥστε πονηρεύεσθαι * ὅτι οἱ πονηρενυόµε-' 


vot. ἐξολοθρευθήσονταί, 
Διασχόρπισον ἔθνη τὰ τοὺς πολέμους θέλοντα. 
Misco; ἐγείρει νεῖχος. 
Οὔ ἐὰν εἰσέλθῃ Όδρις, ἐχεῖ καὶ ἀτιμία. 


'Avhp θυμώδης παρασκευάζει µάχας. 

Ἀνειλογίας ἐγείρει mde xaxóc* ὁ δὲ Κύριος ἄγγε- 
λον ἀνελεήμονα ἐχπέμπει αὐτῷ. 

Φιλαμαρτήμων χαἰρει µάχαις. 

Λόγος λυπηρὺὸς ἐγείρει ὀργάς, 

Mh ἐπίχαιρε xol πρόσπιπτε εἰς µάχην ταχέως, 
ἵνα μὴ µεραμεληθῇς ἐπὶ ἑσχάτων σου. 


À 


Σίδηρος clónpoy ὀξύνει &ávhp δὲ παροξύνει πρὀσ- C 


engov ἑτέρου. 

M φιλεχθρήσεις πρὸς ἄνθρωπον µάτην, tva pd 
τι εἷς σὲ ἑργάσηται xaxóv. 

Σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁξοῖς αὐτῶν, 
καὶ ὁδὸν εἰρῆνης οὐκ. ἔγνωσαν, χαὶ οὐχ ἔστι χρίσις 
ἐν ταῖς ὁδῖς αὐτῶν. Al γὰρ τρίθοι αὐτῶν. δ.εστραµ- 
pévat ἃς ὁδεύουσι, xaX οὐχ οἴδασιν εἰρήνην.᾽ - 

Πᾶς ὁ οἶχος Ἴσραὴλ φιλόνεικοι xai Φχληροχάρ- 
διοι. 

"Avho ἁμαρτωλὸς παροξύνει φίλους, καὶ ἀνὰ µέ- 
σον εἰρηνευόντων βάλλει διαδολἠν. 

ἜἾρις χατασπευδοµένη ἐχκαίει πὺρ, «καὶ μάχη 
χατασπευδοµένη ἐχχέει αἷμα. 

Hdda βασιλεία, μερισθεῖσα καθ) ἑαυτὴν, ἐρημοῦ - 
ται ᾿ χαὶ πᾶσα πόλις καὶ οἰχία, μερισθεῖσα χαθ᾽ ἆαυ- 
τὴν. o0. χαθίσεται. 

Διὰ τὸ πληθυνθΏναι τὴν ἀνομίαν φυγῄῆσεῖαι ἡ 
ἀγάπη τῶν πολλῶν. 

Ei τις δαοχεῖ φιλόνειχος εἶναι, ἡμεῖς τοιαύτην συνἠ- 

Σιαν οὐκ ἔχομεν, οὐδὲ ἐχχλησίαι τοῦ «ou. 


'O ταράσσων ὑμᾶς αὑτὸς βαστάσει τὰ χρίµα, 
ὅστις ἂν f. 


(1) Sermo iste nihil fere continet quod non le- 
gnum iu sermone 26 partis primas, ejusdem est ar- 
gumenti, De charitate. seilicet seu dilectione, pace, 


PaArROL, GR. CXXXVI. 


216-218 SERMO LXVIII [al. LXXVI]. 
De odie et. inimécitiis, et pugnas. serentibus, 


Judic. n. Jephtba nuntios misit ad regem Am- 
monitarum, cum hujusmodi mandatis : Quid tibi 
mecum rei est, quod venis in (ines agri nostri 
bellatum ? nihil in 4e peecavi, - et ta mecum mali- 
tiose agis, qui mihi beum infers. Judicet Domi- 
nus de causa leraelitarum et Ammonilarum. Rex 
autem  Ámmonitarum : nen acquievit orationi. 
Jephthz, qua per nuntios apud illum usus erat : et 
corripuit Jephtham Spiritus Domini, et progressus 
est ad bellum inferendem filiis Ammonis, wadidit- 
que eos Dominus in manus ei, vastavitque viginti 
urbes : et Ammenitze timuerunt fsraelitas. 


David. Seda iracundiam, et iram omite; noli ita 
smulsri ut improbe agas: quia improbi funditus 
peribunt. 

Disperge gentes quse bella volunt. 

Odium excitat-contentionem. 

Quecunque ingressa fuerit contumelia, eo.etiam 
ignominia. 

Vir iracundus praeparat pugnas. 

Contradictiones excitat omnis malus : Dominus 
autem illi mittet angelum immisericordem. 

Peccandi cupidus pugnis gaudet. 

Molesta oratio excital 1ras. 

Ne insultes aut irruag in prelium cito, ne ad 
exremum te ejus paeniteat. 

Ut ferrum acuit ferrum, sic homo 
ritat. 

Noli sine causa inimicitias eum quoquam susci- 
pere, ne quid in te mali excogitet. 

Ἱεα. Lx. Contwitlo . et miseria in viis. eorum, 
mec viam pacis norunt, nec est in viis eorum ju- 
dicium ; viz eniin quas ingrediuntur, prave sunt, 
nec pacem noverunt. 

. £sech. Tota familia laraelitica ex contentiosis 
919 et pervieacibus constat. 

Improbus exacerbat amicos, et inter concorditer 
viventes injicit.calumnimo. . 

Eccli. xxvii. Contentio festinata. emittit ignem, 
et pugna accelerata effundit sanguinem. 

Matth..xu. Oune regnum secum dissidens de- 
solatur, itemque civitas omnis ac familia divisa 
adversus seipsam, non stabit. 

Quia muluplicapitur iniquitas, frigescet charitas 
multorum. 

{ Cor. 131..Si quis videtur contentiosus esse, nos 
talein coneugludingm non habemus, nec. ecclesia 
Dei. . 

Qui conturbat vos, dauinationem portabit, qui 
cuuque.sif. - 


bominem ir- 


concordia el pacificis. Igitur ex duobus unum fecí- 
mus. 


91 


1163 


ditiones sint, nonno carnales estis, et hominum 
ritu anibulatis ? 

Jac. 11. Ubi simulatio et contentio, Ibi ineoneten- 
'4ia et omnis improbitas. 

:Setvwm Domini men decet pagnhard, sed erya 
"omnes mitem esse. 

1 Jean. 1v. Si. quis diest 6 Deum diligere, et 
Mratrem seum oderit, mendax est. 

befecit dilectio mandatorum radis. 

'S. Beeilii. In cer'àminibus improbitatis miserior 
*& qui. vicerit, propterea quod 'peocatis énustigr 
discedit. 

olent contentiosi minus consilio valerc, οἱ szepe 
ttis rebas male cossalere, ut doloro afliciam suos 
Aulversarios. 

Tireologi, Praestat honeste vinci, quam periculose 
€t injuste vincere. 

Α partibus adversariorum propemodum stant qui 
ihgenio sint bellicoso, gloriam suam ex publieo 
venantes, el suo se dedecore ornantes. Nam et 
diabolus. Apparet quatdum deetse. 

Apertum hostem cavere facile est. 

Inimicitite fines fac noseas, non áwtem bene- 
volentiz. 

δ. Chrysost. Quid inter nos temere digladiamur? 
quid bellamas alli cam aliis, quibus preceptum 
est, ut qui nos oderint, amemus? 

Si inier Paulum et Barnsbam angustus et. pu- 


ANTONII MELISS/E 


Cui enim in vobis contertio ct 2mulatio et se- À 


1165 


Ὅπου γὰρ lv ὑμῖν ἔρις χαὶ ζῆλος xaX διχοστα- 
σίαι, οὗ σαρχικοί ἔστε, καὶ χατὰ ἄνθρωπον περιπα- 
εεῖτε; 

Ὅπου ζῆλος καὶ ἐριθεία, ἐχεῖ ἁκαταστασία καὶ 
πᾶν φαῦλον πρᾶγμα. 

Δοῦλον Κυρίου οὐ δεῖ µάχεσθαι, ἁλλ᾽ ἤπιον εἶναι 
πρὸς πάντας. 

Ἐάν τις εἴπῃ δτι Αγαπῶ τὸν θεὶν, xai cby. ἆδε)- 
φὸν αὐτοῦ µισῇ, φεύστης ἑστίν. 

Ἐπιλέλοιπεν ἡ ἀγάπη, 4 ῥίζα τῶν ἐντολῶν: 

'Ev ἀμίλλάις πονηρίας ἀθλιώτερος ὁ νιχῄσας», 
διότι ἀπέρχεται οὐ πλέον ἔχων τῆς ἁμαρτίας. 


Πεφύχασί πως ol. φιλονεικοῦντες ἀθουλότεροι γί- 
νεσθαι, xal πολλὰ v ἰδέων χακῶς διατίθεσθαι ὑπὲρ 
τοῦ λνπῆσαι τοὺς ἐφαντιόυμένους. 

Κρεῖττον ἠττᾶσθαι χαλῶς f] νικᾷν ἐπισφαλῶς xot 
ἀθέσμως. 

Τῆς ἀντειχειμένης μερίδες ΕΥγὺς ol πολεμεχοὶ 
εὺν τρόπο», xal τὸ εὐδόχεμον τῷ χκοινῷ κακῷ θηρώ- 
µενοι, xal τῇ ἑαυτῶν αἰσχύνῃ ἐγχαλλωπιζόμενοι» 
ἐπεὶ xol ὁ διάδολος. "ξοιλά ει Aeíxsiw ἐνταῦθα. 

T5 προδήλως ἐχθρὸν χαὶ εὐφύλακτον. 

Ἔχθρας ὄρους γίνωσκε, εὐνοίας δὲ p^. 


Τί µαχόµεθα πρὸς ἀλλήλους six? ; εἰ πολεμοῦμεν 
ἀλλήλοις, προσεεταγμένοι xal τοὺς μισοῦντας φι- 
λεῖν ; 

Ei μεταξὺ Παύλου καὶ Βκρνάθα µιχρυφυχία, «t 


eillus antmus fuit, quid mirum si etiam Inter nos? C θαυμαστὺν εἰ xot μεταξὺ ὑμῶν; 


Non wbique debenius velle vincere *. interdum 
enim victoria detrimentum affert, vinci autem aU- 
Jitatemi praebet. 

Democrit. Seipsum vincere omnium victoriaram 

prima et prsestantissima est ; st vinci a seipso et 
turpissimum et pessimum. 
: Psocratis. Pfave ingenia esdom solent esse et 
contentiosa, ut non prias finem faciant pugua et 
contentionis, quàm letalem seceperint plagam, et 
supplicio memorabili afficiantur. 


990 Euripidis. Unum consitium bonum multas 


vincit manus ; 
Turbe vero eonpuneta ruditas plas offert mali. 
SERMO LXIX [e«t. LIV]. 
De oblocutoribus, et contumelia. 

Deut. Auditionem tnanem ne admittas. 

Psal. τιν. Qai dettahebat clam proximo suo, eum 
p^rscequebar. 

S. Basilii, Qui fratri adversatur, aut audit ἀοίρε- 
hentem, ei sustinet, ambo digni sunt. qui extermi- 
n^ntur. 

Theologi. Nihil tam jucundum est hominibus 
quam de alienis rebas loqui, et maxime ai favore 
alicujus aut odio ducantur, a quibus solet plurimum 
veritas occultari et supprimt, 

Cum irasceris convicium facienti, probra confie- 
m3$s. Quid est enim ira insipientius? Sin vero Ίνα 
parcas et lentus fueris, pudore afficis- injuriam fa- 
€intem, reipsa temperantiam declarans. 


Μὴ δὴ πανταχοῦ ζητῶμεν νικᾷν. Ἔστι γὰρ ὅπου 
νίχη μὲν φέρει βλάδην, 411a δὲ ὠφέλειαν. 


Τὸ νικᾷν αὐτὸν ἑαυτὸν πασῶν νιχῶν πρώτη xe 

ἁμστη» «b δὲ ἠττᾶσθαι αὐτὸν ὑφ ἑαυτοῦ αἴσχιστόν 
«& xal χάκιστον. 
. Ἠεφύχασιν al πονηραὶ φύσεις καὶ qiéveum uh 
wpótspov λήγειν τῆς διαμάχης παὶ ἔριδος, πρὶν 3 
παιρίαν δέξᾳσθαι τὴν Xn rhv, χαὶ ἀνεπιλήστου τι. 
plac πεῖραν λαθεῖν, 

Ὦοφὺν γὰρ iv βούλευμα τὰς πολλὰς χεῖρας 


- Nw: ctv ὄχλῳ δ' ἁμαδία πλέον κακόν. 
ΛΟΓΟΣ 29’. 


D ἨΠερὶ καταβαλούντων, καὶ πορὶ ὕόροωρ, 


"Axohv µαταίαν ph παραδέξῃ. 

Tov χαταλαλοῦντα λάθρα «oU πλησίον αὐτοῦ, νοῦ- 
«ov ἐξεδίωκον. 

"O χαταλαλῶν ἀδελφοῦ, f] ἀχούων καταλσλοῦντος 


καὶ ἀνεχόμενος, ἀφορισμοῦ ἄξιοι καὶ οἱ ἀμφότεροι. 


Οὐδὲν οὕτως ἠδὺ τοῖς ἀνθρώποις, ὡς tb λαλεῖν «à 
ἁλλότρια, χαὶ μάλιστα ἐὰν τύχωσιν ὑπ) εὐνοίας τι- 
νὸς ἡ μίσους ἑλχόμενοι, ὑφ᾽ ὧν φιλεῖ χλέπτεσθαι 
ὡς τὰ πολλὰ ἡ ἀλήθιια. 

'Ἐπὰν ὀργισθῇῆς κατὰ τοῦ λοιδορέσαντος, ἐδ:δείω- 
σας τὰ ὀνείδη. Τί γὰρ ὀργῆς ἀγρονέστερον; Ἐὰν δὲ 
µείνῃς ἀόργητοι, Ίσχυνας τὸν ὑδρίσαντα, ἔργῳ τὴν 
οωφροσύνην ἑκιδειξάμενος. 








LI 


1165 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO LXIX. 


1168 


Ὅ διαθάλλων τὸν πλησίον αὐτοῦ ἁδε)φικὰ xpea A — S. Chrysost. Qui fratrem suum eriminatur, fra- 


ἔφαχεν, ὑπόληψιν τρὠσας, xal µυρία ἕτερα iere 
σάµενος διὰ τοῦ λόγου xaxá. 

Ὥεσπερ τὺ καλῶς λέγειν χαὶ ἐγχωμιάζειν ἀρχὴ) 
φιλίας ἐστὶν, οὕτω τὸ xaxiog λέγειν καὶ διαδάλλειν 
ἔχθρας χαὶ ἀπεχθείας χαὶ µυρίων xaxov ἀρχὶῦ xai 
ὑπόθεσις Υέγονεν. 

"Àv μὲν ὀνειδίσή σε ὁ ἐχθρὸς ἁμάρτημα, ὃ σεαυ- 
τῷ σύνοιδες, eb δὲ ἀχούσας, ἐχεῖναν μὲν μὴ ὑθδρί- 
σης, οτενάξῃς δὲ πικρὺν, καὶ οὸὺν Gaby παρακαλό- 
ep, εὐθέως ἀπέθου τὴν ἁμαρτίαν ἃπασαν. 

Μηδέποτε αἰδεσθῆς τὸν πρὸς σὲ καναλαλοῦντα, 
pb iov δὲ λέγε, Παῦσαι, ἀἁδελφὰ, ἐγὼ καθ) ἡμέραν 
χαλεπώτερα «talo. Καὶ πῶς ἐκεῖνον καταχρῖναι 
δύναµαι; Δύο γὰρ κερδανεῖς, ἐν μιᾷ ἐμπλάστρῳ xal 
σεαντὸν xal τὸν πλησίον ἱαφάμενος. 


Πλάτωνί τινος λέγοντος, ὅτι Τινὲς λοιδοροῦσί de, 
ἔφη * ΑἉλλ' ἐγὼ οὕτως διάξω, ὥστε ἀπιστοῖσθαι αὐ- 
τούς. 

Ὅταν λοιδορηθῆς, σχόπει pi τί σοι πέπραχται 
τῆς λοιδορίας ἄξιον * εἰ δὲ οὐ πέπρακται, χατηνὸν εἷ- 
vat τὴν λοιδορίαν νόμιζε. 

Χαδρίας ὑπὺ πονηροῦ πολλά λοιδορηθεὶς, ἔφηι 
Κάλλιστα ἑποίησας, μηδὲν τῶν αροσόντων καταλι- 
πώὠν. 

Ἡ μὲν µάχαιρα τέμνει, ἡ δὲ διαδολὴ γωρίζει φί- 
λους. 

Οὔτε ἁῤῥώστου πληγὴν, οὔτε ἀνοήτου ἀπειλὴν 
δεῖ εὐλαθεῖσθαι. 


Φίλιππον τὸν ᾿Αλεξάνδρον φατέρα ἁλοιδόβει t; C 


«ijv χαχογλώττων ἀνθρώπων χαὶ παρῄνουν ol φί- 
λοι διώκειν τὸν λοίδορον.. Ὁ δὲ ἔφη * Οὐκ ἔστι κα- 
λὸν τοῦτο ποιῆσαι, ἵνα μ ἐν suelen περιεχόµενος 
παχῶς λέγῃ ἡμᾶς. 


Ὁ αὐτὸς ἔλεγεν, ὅτι Χάριν Έχω τοῖς λοιδοροῦσί 
µε, ὅτι βνλείανα ποιοῦσιν, "Ey γὰρ οαπουδάζων 
ψευδεῖς αὐτοὺς ἀπελέγχοιν, εἴ τι φαῦλον fot», µετας 
θάλλομαι. 


Εὐλαδοῦ τὰς διαθολὰς, xÀv φευδεῖς ὧσιν. Οἱ γὰρ 


φολλοὶ τὴν μὲν ἀλήθειαν ἀγνοοῦαι, πρὸς δὲ τὴν δόξαν 
ἀποδλέπουσι. 


Tet σοφῷ ἔφη τις, ὅτι Ὁ δεῖνα καχῶς σε ἔλοι- p 


ἑόρει ἐπὶ ἐμοῦ. "9 δὲ ἔφη * El μὴ σὺ ἡδέως Ίχουες, 
οὐχ ἂν ἐχεῖνός µε ἑλοιδόρει. 


Λοιδορούμενός τις ὑπό λινος φαλακροῦ εἶπεν, Zh 
piv οὐχ ὑδρίσω, τὰς δὲ τρίχας σου ἐπαινέσω, ὅτι 
καχὺν ἐξέφνγον xpaviov. 

Λοιξορούμενός τις ὑπό oc ἀνεχώρει’ τοῦ δὲ 
ἐπιδιώκοντος καὶ Aéyowro;, ΦΙύγεις ; Ναὶ, ἔφη» 
τοῦ μὲν γὰρ χαχῶς λέγειν σὺ τὴν ἑξουσίαν ἔχεις, 
19) δὲ ἀχούειν ἐγώ. 

Πολλαχῶς τες ὀνειδιζόμενος ὁπό τινος, ἐπὶ «p 
γονέων ἁγεννῶν εἶναι, εἶπεν * Ἐμοὶ μὲν ὄνειδος οἱ 
γονεῖς, σὺ δὲ τοῖς γονεῦσιν, 


ternas carnes edit, existimatione ejus 1252, et mille 
aliis malis lingua patratis. 

* Ut benedicere et laudare initium amieitio est , 
sic maledicere οἱ crimimari inimicifim et odii οἱ 
sexcentorum malorum principium et oceasio est. 


Si tibi ut probrum objicit inimicus peccatum, 
cujus tu tibi conscius es, nee tu audiens illum 
contumeliose exeipis, sed aeerbe gemis, Deumque 
preearis, statim omne peecatum a te removisti. 

Clement. Fac nunquam reverearis eum qui apud 
te alterum proseindit , sed potius illum sic moness, 
dicens": Desine, frater. Ego quotidie gravius la- 
bor et peceo : et qui possum illum condemnare ? 


Β Duos enim lucraberis, uno emplastro et teipsum et 


proximum sanans. 

Plato. Plato cum quid&m ei narroret osso non- 
nullos qui ipsum maledictis inseetarentur : Αί 
ego, inquit, sic vivam, ut illis non habeatur fides. 

Cum reprehenderis conviciese, vide num quid a 
le convicio dignum designatum sit; si nihil tale 
aeium est, fumum esse convicium illad existimato. 

Chabrias. Chabrias ab improbo quodam multis 
conviciis affectus : Bene, inquit, fecisti, quod nibil 
eorum qua insunt prztermisisii. 

Gladius secat, calumnia autom disjungit amicos. 


Neque infirmi ictus, neque stnlii minas metaere 
debemus. 

Phiiippss. Philippum Alexandri patrem convicio 
afficiebat quidam effreni lingua praditus ; cumque 
amici hortarentur ut conviciatorem persequeretur : 
421 Nun est hoc, inquit ille, faciendum, ne am- 
plius affectus et implicatus plura in nos Jaciat male- 
dicta, 

Idem dicebat se suis conviciatoribus gratiam habe- 
r9, quod se meliorem redderent, Ego enim, inquit, 
studeps illos mendacii convincere, si quid improbe 
fecerim, muto consilium, et poenitentia emendo 
facium. 

Democrit. Vitato calumnias etiam falsas : muiti 
enim veritatem ignorantes existimationis et opinio- 
bis rationeu tantnm habent. 

Cum sapienti euidam aliquís diceret, se prasente 
jpsl a certo quodam convicium (actum, tum ille: 
Nisi tu, inquit, libenter audivisses, nuuquam ille 
mihi eonviciatus esset. 

Cum quidam afficeretur convicio & calvo aliquo : 
Tibi, inquit, contumeliam non dicam, sed capillus 
tuos laudabo, quod malum caput refugerint. 

Convicio lacessitus quidam ab altero discodeba ; 
cum autem conviciator persequeretur, ac diceret ; 
Fugis? Etiam, inquit ; nam tu quidem maledicendi 
petestatem habes, ego autem audiendi. 

Cum cuidam multis modis aliquis ut. probrum 
objiceret, quod e parentibus prognatus esset igno- 
bilibus : Mihi, inquit, dedecori sunt parentes, ti 
vero parentibus. 


1167 


 ANTONIT MELISS.£ 


1168 


Diogenes. Diogenes eonvicianti sibi, At nec milii, Α΄ ᾿Διογέννης πρὸς τὸν λοιδορούμένον αὑτῷ, 'AXX οὔ- 


Inquit, eredit quisquam {ο laudant, 
vitup»ranti. 
μπι sapienti quidam diceret, eum a quopiam 
convieie impetitum : Non presentem, marit, etíüm : 
verberet me. 
SERMO LXX [al. XCV]. 
De loquacitate et. temeritate in dicendo. 


Matth. xi. lad antem. vobis confirmo fore ut : 
de omni verbo otioso quod locut. fuerint homines, : 
Jn die judicii rationem reddant ; nam ex verbis - 


tais justificaberis, et ex verbis tuis condemnaberis. 
Jac. . Sit omnis homo veloz ad audiendum, οἱ | 
tarius ad loquendum. 
Nullus sermo spurcus de ore vestro exeat, sed is 
qui aptus est ad :edificationem (οἱ. 


Eccli. vw. Cam linguaci noli pugnare, nec in 
ignem ejus ligna congerere. 


Ne festina pronuntiare verbum in conspectu : Dei, ' 


quia:Deus in eeolo sursum, et tu in terra deorsum. 


S.'Basilii. Lingua ne sis in omnibus confident, : 


ne quid tibi intempestivum accidat, quemadmodum 


nee tibi me: 


oculus totum volens intueri solem, id etiam  quod' 


hahet lumen perdit. 

Theologi, Peruiciose est linguas, quie non ratione 
regitur. 
“294 Chrysost. Multi sepe etiam. temperantes, 
per obscena verba ad vitiosas actiones  descende- 
ου! : 
mala, sed ez instituto hoc et illud efficitur. 

Nullus sit sermo otiosus : ab otioso enim in ab- 
surdos delabimur. Non est hoc tempus ridendi, sed 
legendi, afflietionum et  lamentationum. Tu vero 


scurram agis. Quis athleta in stadium ingressus, 


emisso certamine eum adversario, urbana jaciat 
dicta ? Astat diabolus, circumit rugiens ad rapien- 
dum, omnia movet, omnia volvit in caput tuum, 
et -machinatur, ut ὁ dome te exirudat; frendit den- 
tibus, fremit, ignem sufflat contra salutem team : 
ertiu sedes, urbanis dietis te oblectans, et stulta 
loquens, ac ea qus non decet ere proferens. ! 


τε ἀμοὶ, ἔφη, πιστεύει τι; εὐφημοῦντί σε, οὔτε col 
ἐμὲ βλασφημοῦντε. 

"Eg σοφῷ τις, Ὁ Belvá σε Dope: * ' 60 ἔφη, 
Μὴ παρόντα καὶ τυπτέτω µε. 


ΛΟΓΟΣ 0’. 
"Ert περὶ 4Aucc arta 

Λέγω «δὲ ὑμῖν, ὅτι nv ῥῆμα ἀργὸν ὃ ἐὰν λαλ{- 
σώσιν oi ἄνθρωποι, ἁποδώσονσι περὶ αὐτοῦ λόγον -kv 
ἡμέρᾳ κρίσεως. Ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθἑση, 
xai ix τῶν λόγων σου κατακριθήσῃ. 

"Ecco πᾶς ἄνθρωπος ταχὺς εἰς «b ἀχοῦσαι, xal 
βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι. 

Πᾶς λόγος σαπρὺς ἓκ vo) στόματος ὑμῶν ph Ex- 


B πορευέσθω, ἀλλ᾽ ef τις ἀγαθὸς πρὺς οἴκοδομὴν xt- 


στεως. 

:Γλωσσώδει ἀνθρώπῳ μὴ διαµάχου, pont ἐπιστοί - 
θαδε ἐπὶ «b πῦρ αὑτοῦ ξύλα. 

Mh σπεύσῃς ἐξενεγχεῖν ῥῆμα πρὸ προσώπου τοῦ 
θεοῦ, δει 6 θεὺς tv τῷ οὐρανῷ ἄνω, xa) cb ἐπὶ τῆς 
γῆς κάτω, 

Mh πάντα θάῤῥει τῇ γλὠώσσῃ, ἵνα μὴ πἆθης 4xat- 
ρως, καθάπερ ὀφθαλμὸὺς ὅλον τὸν ἥλιον θέλων à co- 
θλέψαι, ἀπόλλνσι xal 8 ἔχει φῶς. 


Ὄλισθος ἀνθρώποις γλῶσσα μὴ λόγφ χυδερνω- 
μένη. 

Πολλοὶ πολλάκὶς xa σιοφρσνοῦντες ἀπὸ βημάτων 
αἰσχρῶν Ίλθον ἐπὶ πράξει; πονηρᾶς, Ob γάρ ἐστιν 


anima emim nostra nec bona est natura, nec '^ ἡ Ψψυχἠ ἡμῶν οὔτε ἀγαθὴ φύσει, οὔτε καχὴ, ἀλλὰ 


προαιρέσει τοῦτο χἀκεῖνο γίνεται, 

Μηδεὶς ἔστω λόγος ἀργός '. ἀπὸ γὰρ τοῦ ἀργοῦ xol 
εἰς ἁτόπους χαταπίπτοµεν. Οὺ διαχύσεως ὁ παρὼν 
καιρός, ἀλλὰ πένθους, θλίψεων χαὶ ὀδυρρῶν. Σὺ δὲ 
εὐτραπελεύῃ. Τίς ἀθλητὴς εἰς τὸ στάδιον εἰσελθὼν , 
καὶ thv ἀγωνίαν ἀφεὶς τὴν πρὸς τὸν ἀντίδικον, 
ἀστεῖα φθέγγεται; Ἐφέστηχεν 6 διάδολος, περιέρχε- 
ται ὠρυόμενος ἁρπάσαι, πάντα κινεῖ καὶ πόντα 
στρέφει χατὰ τῆς σῆς χεφαλῆς, xai μηχανᾶναι τῆς 
χαλιᾶς σε ἐχδαλεῖν. Τρίζει τοὺς ὁδόντας, βρυχᾶται, 
πῦρ πνεῖ κατὰ τῆς σωτηρίας τῆς σῆς * καὶ σὺ κάθη- 
σαι ἀστεῖα λέγων, χαὶ μωρολογῶν, χαὶ τὰ pà avit 
χοντα φθεγγόµενος. 


Nili. Si ventrem eontines, contine et Hnguam : ϱ — El xpavel; Υαστρὸς, κράτει xal γλῶσσης, ἵνα ih 


ut nc s'e alterius servus, alterius autem stulte liber. 


Evagrii. Loquere quz decet, et quando decet et 
de rebus honestis, et non audies inhonesta, quique 
Tnininre decet. 

Amygualas, quia omnium stirpium prim florent, 
pruma eorrumpere solet : sic homines fere Hngux 
temeritas et praeceps loqnacitas. 


Isocratis. Quidquid dicturus es, id prius in ani- 
mo considerato : multorum enim lüugua iaentem 
precurrit. 

Isocrates orator, cum Carzon lequax ejus vellet 
frequentare scholam, duplicem petebat mercedem, 


τῆς μὲν ὑπάρχῃς δαῦλος, τῆς δὲ τυγχάνῃς ἀνόητος 
ἐλεύθερος. 

Λάλει ἃ δεῖ, χαὶ ὅτε δεῖ, xal ὑπὲρ d ὧν δεῖ, xa οὐκ 
ἀχούσεις ἃ μὴ δεῖ. 


Τὰς μὲν ἀμυγδάλας, διὰ τὸ πρὸ πάντων φυτῶν τὸ 
ἄνθος ἐχφέρειν, fj πάχνη, τοῦ; δὲ ἀνθρώπους 1) προ- 
πέτεια τῆς γλώσσης ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον διαφθείρειν 
πέφυχεν. 

Πᾶν 6 τι ἂν µέλλῃς ἐρεϊν, πρότερον ἐπισχόπει τῇ 
γνώµῃ. Πολλοῖς γὰρ Ἡ γλῶσσα προτρέχει εῆς δια- 
νοίας. 

Ἰσοχράτης 6 ῥήτωρ, Καραίωνος ὄντοφ λάλου, xal 
σχολάζειν παρ) αὐτῷ βουλομένον, δ.ττοὺς ἤτησε µι- 








1169 


LOCI COMMUNES, — PARS II. SERMO LXXI. 


110 


σθούς * τοῦ δὲ τὴν αἰτίαν πυθοµένου, Ἕνα μὲν (ἔφη) A curaque ille causam 'peréunctaretur : Unam, in- 


: iva λαλεῖν µάθῃς, τὸν δὲ ἕτερον, ἵνα σιγᾷν. 

"O μὴ θέλεις ἀχούειν, μηδὲ εἴπῃς ΄ ὃ μὴ θέλεις 
λέγειν, μηδὲ ἄχουε. "tuv xal γλώσσης μέγας ὁ χίν- 
δυνος. 

Κρεῖττόν ἐστι τῷ ποδὶ ὁλισθαίνειν ἡ τῇ γλώσσῃ. 


Πλεογεξία τὸ πάντα λέχειν, μηδὲ ἀχούειν ἑθέλειν. . 
. tem audire velle. 


Πολυλογία πολλὰ σφάλματα ἔχει, τὸ δὲ σιγᾷν 
ἀσφαλές. 

"A λόγοις ἁμάρτωμεν, ἔρχοις τῆν τιµωρίαν ὑφέ- 
ξομεν. | 


ΛΟΓΟΣ 0ΟΛ. 
Περὶ ἀντιογίας, καὶ θρασύτητος, καὶ ἔριδος. 

Zi εἰς εἴ, ὁ ἀνταποχρινόμενος τῷ 8eip ; μὴ ἐρεῖ τὸ 
πλάσμα τῷ πλάσαντι, TÜ µε ἑποίησας οὕτως; ἢ 
οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ χεραμεὺς τοῦ πηλοῦ, Ex τοῦ ab- 
τοῦ φυράµατος ποιῆσαι, ὃ μὲν εἰς τιμὴν σχεῦος, ὃ 
δὲ εἰς ἀτιμίαν ; 

Σίδηρος σίδηρονλὀξύνει * ávp 6 παροξύνει πρόσ- 
ωπον ἑτέρου. 

Πρὺ πυρὸς ἀτμὶς χαµίνου xai χαπνός» οὕτω .πρὸ 
αἱμάτων λοιδορίαι. —— 

!Ἔρις χατασπευδοµένη ἑχχα[ει πῦρ, xal μάχη 
κατασπεύδουσα ἐχχέει αἷμα. 

Ἁντιλογίαν πραῦνει πᾶς σιγηρός. 

᾽Αντιλογίας ἐγείρει πᾶς xaxóc* 6 δὲ Κύριος ἄγγε- 
λον ἀνελεήμονα ἑκπέμπει αὐτῷ. 

Ἄνθρωπος συνεθιζόµενος λόχοις ὀνειδισμοῦ, ἓν 
πάσαις ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ οὗ μὴ παιδευθῇ. 

Ὅπου ἔχθραι, ἔρεις, θυµοὶ, φιλονειχίαι, θορύθους 
ἀσιγήτους ταῖς φυχαῖς ἐμποιοῦσαι, Excel. τὸ πνεῦμα 
τῆς πραότητος οὐκ ἆνα--αύεται. 

Ἡ ἀντιλογία τὸ αὐτοχρατοριχὸν xal ἀνυπότακτον 
“δείχνυσι, χᾶν ἓν σχήµατι γένηται ταπεινώσεως. 


Φιλεῖ Υὰρ τὰ Ὑγενναῖα φρονήματα πρὸς τὸ Bla 
χρατοῦν αὐθαδίζεσθαι, xal Χαθάπερ φλὸξ ὑπ ἀνέ- 
uou ῥιπιζομένη, τοσούὐτῳ μᾶλλον ἀνάπτεσθαι, ὅσῳ- 
περ ἂν σφοδρότερον χαταπνέηται. 

El τέλος παιδείας τὸ ἑαυιὸν αἰσχύνεσθαι, ἑσχάτης 
ἀπαιδευσίας τὸ μηδὲ τοὺς ἄλλους αἰσχύνεσθαι, 


. quit, ut loqni discas, alteram auterm-ut tacere. 


Clilarchi. Qua nolis audire, ea ne dicito : qn» 
nolis dicere, ea ne audito quidem. Aurium enim ct 
linguam magnum est periculum. 

Przstat pede quam lingua labi. 

. Seeratis. Arrogautia' est. omnia-dicere, nihil au- 


JI heophylacii. Muliloquium multum damni affert, 
sed tacere tutim est. 

Simocata. Quz verbis pecearimus, eorum eupph- 
cium factis feremus. 


SERMO LXXI [a. LXXIXJ. 


B De contradictione, et audacia, et contentione, 


Rom. 1x. Tu quis.es, qui ex adverso respomdes 
Deo? Num dicet figmentum flctori suo : Cur me 
sic fecisti ? annon habet potestatem figulus luti, 
ex eadem massa faciendi aliud vas honorifücpm, 


. aliud dedecorosum? 


' Prov. xxvi. Ferrum acuitferrum, liomo hominem 
exasperat. 
Ut ante ignem vapor camini et furous prat, sic 
ante vulnera sanguinem convicia. 
Eccli. xxvi. Contentio accelerata ignein accen- 
dit, 493 et pugna festinans sanguinem effundit. 
Dissensionem sedat omnis taciturnus. 
Dissensiones excitat omnis malus : Dominus ou- 


c tem illi angelum immisericordem mittit. 


. Assuefactus verbis probrosis in oinn:bus diebus 
suis non castigabitur. 

S. Basilii. Ubi odia, lites, irte, contentiones, ma- 
gnos tumultus in anünis excitant, ibi Spirius man- 
suetudinis non requiescit. - 

Ipsa contradictio imperatorium quiddam ct vo- 
juntatem nulli se subjiciendi indicat, etiamsi in 
humili fuerit habitu. 

Theologi. Solent enim magno spiritu  przcdiU 
violentis contumaciter pr'efracteque resistere, et 
quemadmodum flamma a vento excitata, .tanto ma- 
gis accendi, quanto vehementius sufflatur, 

S. Chrys. Si finis doctrinz est seipsuu rcvereri, 


extrema est imperitiz, ne alios quidem revereri. 


ἸΑναισχυντία μὲν ἴδιον φαύλου, αἰδὼς δὲ σπου- D — Philonis. Impudentia est. propria sceleratorum, 


δαίου * τὸ δὲ µήτε αἰσχύνεσθαι, μήτε ἀναισχυντεῖν, 
τοῦ ἀχαταλήπτως ἔχοντος xai ἀσυγχαταθέτως. 


Αριστοτέλης βλασφημούμενος ἁπ' ἀνθρώπου ἁσελ- 
γοῦς, ἔφη Σὺ μὲν ἀχούεις τὰ χαχὰ ῥᾳδίως, xa λέ- 
γεις εὐχερῶς * Spot δὲ καὶ λέγειν ἄηθες, χαὶ ἀχούειν 
ἁηδές. 

Τὸ μὴ αἰσχύνεσθαι xaxby ὄντα κακίας ὁπερθολη. 


Γλώσόῃ θρασεἰᾳ μὴ χρῆσθαι, πολλάχις γὰρ τὸ 
Όράσος xal αὐτὴν διώλεσε τὴν χεφαλἠν. 

Θράσει μὲν οὐδεὶς οὐδάπω, πόνῳ δὲ xa! γεννχιό- 
- &r*t xal ἐπιειχεία ἀρετὴν ἐπεχτήσατο. 


pudor autem bonorum. Neutro autem horuin αΠυ- 
ctuum moveri, eorum est qui nihil] affiruaut. aut 
assentiuntar. 

Aristotelis. Aristotoles cum ah.impudente quodam 
conviciis lacesseretur : Tu, inquit, et convicia faci- 
1e audis et libenter dicis : mihi vero et dicere uon 
consuetum, ct audire injucundum. 

Si quis malus cum sit non erubescit, insigniter 
improbus est. 

Socratis. Lingua petulanti non. utendum. Sepe 
enim audacia ipsum perdidit caput. 

Euripidis. Audacia quidem nemo adliuc virtu- 
tem comparavit, sed industria, generositate οἱ cle- 


. mentia. 


1111 


ANTONII MELISS/R 


1172 


Theopkrastus. Theophrastus adolescentulum eru- A ἍὈεόφραστος [δὼν μειράχιον ἐρυθριάσαν, Egn- 


bescentem eonspieatus : Macte, inquit, hune enim 


. virtus habet colorem. 


SERMO ΙΧΧΗ [o/.. LXXVIIJ. 


De lemerario et impudente, et iracundo,'et efferve- 
scente ira, et extrema bilis homine. 


Gen. χωκ. Simeon bt Levi fratres injustitiam 
perfeceruut propositi sui. In consilium eorum me 
veniat snima mea, quia in ira sua interfecerunt 
homines, etin cupiditate sua enervaverunt tauros, 
Detestanda ipsorum ira est ob contumaciam, et in- 
dignatio eorum, quia induruit, 

Job, Scelerati, commoti ira, imbeeillos everterunt. 

Impius est qui non reveretur conspectum hono- 
rati viri, nec novit ei honorem haberc. 

David, Fac finem iracundib, íramque omittito. 

Ira eorum est qualis serpentís. 

. Qui. iracundus est, agit nulloconsilio $994 adhi- 
bito. 

Iraeundus indecore se gerit. 

Gravis est lapis et portatu. difficilis arena : séd 
ineipientis ira gravior utroque. 

Animosus excitot rixam, iracundus autem effo. 
dit peccatum. 

Ubi non est discors, ibi quiescit pugna. 

Insipientis labia in calamitatem ducunt, os autem 
ejus audax mortem accersit. 

Os insipientis conterit ipsum, et labia illaqueant 
2nimam. 


Boreas excitat nubes, facies impudens linguam C 


irritat (1). 

Ore impuden!i qui est, odio habebitur. ͵ 

Propter injuriam superbiens temerario est corde. 

Ke festina spiritu perturbari, quia ira in sinu insi- 
pientium manet et conquiescit. 

Ipsa. Nervos férreus collum tuum, et facies tua 
znea. 

. Jerem. Aspeetus meretricis fuit tibi ; erga omnes 
te impudenter gessisti. 

Eccli. viu. Cum iracundo ne pugnes, nec iter fs- 
cito cum illo in solitudine, quia nihili :estimat san- 
guinem, οἱ ubi nullus succurrere poterit, ibi te pro- 
ριογποῖ. 

Non potest animus iniquus justificari : nam eom- 
motio irz ejus ruina ipsius est. 

AJEmulatio et ira dies vita minuunt. 

Omnipotens Domine, Deus salutis mex, ne tradas 
me voluntati hominis impudentis. 

Tenerarius ne sis, uL ne aüferaris. 

Matth. v. Quicunque fratri suo irascitur temere, 
obnoxius erit judicio. 

Ephes. ww. Sol ne occidat superiracundia vestra, 
nec date locum calumniatori: 

Omnis amaritudo et ezcandescentia, et ira, ct cla- 
mor, et blasphemia tollantur. HEN 

S. Basili. Postquam, semel deturbats ratione, ir 
perturbatio animi dominatum occupavit, hominem 


θάῤῥει ΄ εοιοῦτον γὰρ fj ápsth ἔχει τὸ χρῶμα. 


ΛΟΓΟΣ OD. 


Περὶ απροπετοῦς καὶ ἀναιδοὺς, καὶ ὁργίᾶου, καὶ 
θυµώδους, καὶ ὀξυχό]ου. NE 


Συμεὼν xat Acot ἀδελφοὶ δυνετέλέσαν ἀδιχίαν ἐξ 
αἱρέσεως αὐτῶν. Εἰς βουλὴν αὐτῶν μὴ ἕλθοι ἡ φυχἠ 
μου, δει tv τῷ θυμῷ αὐτῶν ἀπέχτειναν ἀνθρώπους, 
καὶ ἐν sf] ἐπιθυμίᾳ αὐτῶν ἐνευροχόπησαν ταύρους. 
Ἐπικατᾶρατος 6 θυμὸς ἀὐτῶν, ὅτι αὐθάδης, xai ἡ 
μήνις αὐτῶν, ὅτι ἐσχληρύνθη. 

Gupip χατέστρεφαν ἀδυνάτους ol ἅμαρτωλοί. 

Ασεθὴς ὃς οὐχ αἰσχύνετάὶ εἐρόσωπον ἑντίμου, οὔ- 
δὲ οἷδε τιμὴν θέσθαι τούτῳ. 

Παῦσαι ἀπὸ ὁρτῆς, χαὶ ἐγχατάλιπε θυµόν. 

θυμὸ; αὐτοῖς χατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως. 

ἸΟξύθυμος πράσσει μετὰ ἀδουλίας. 


"Avhp θυµώδης obx εὐσχὴμών, 

Βαρὺ λίθος, xoi δυσδάσταχτων ἄμμος : ópyh 8 
ἄφρονος βαρυτέρα ἀμφοτέρων. 

"Avhp θυµώδης ὀρύσσει νεῖχος» &vhp δὶ ὀργΏος 
ἑξώρυξεν ἁμαρτίαν. 

Ὅπου οὐχ Evi δίθυµος, ἠσυχάζει μάχη. 

Χείλη ἄφρονος ἄγουσιν αὐτὸν εἰς χαχκά τὸ δὲ 
στόμα αὑτοῦ τὸ θρασὺ θάνατον ἐπιχαλεῖται. 

Στόμα ἄφρονος συντρίδει αὐτόν * τὰ δὲ χείλη αὖ - 
τοῦ παγὶς τῇ doy] αὐτοῦ. 

Άνεμος βοῤῥᾶς ἑἐξεγείρει νέφη» πρόσωπον δὲ 
ἀναιδὲς γλῶσσαν ἐρεθίζει. 

Ἀναιδῆς προσώπῳ jio fosse, 

Μεγαλόφρων ἐφ' ὕδρει θρασυκάρδιος. 

Mh σπεύσῃς lv. πνεύματί σου θυμοῦσθαι, ὅτι θυ- 
μὸς ἐν χόλποις ἀφρόνων αὐλίζεται xoà ἀναπαύετιι. 

Νεῦρον σιδηροῦ» ὁ τράχηλός σου, xol τὸ πρ΄σω- 
πόν dou χαλχοῦν. 

ὌΌψις πόρνης ἐγένετό cot, ἀπῃεχύντησας αρὸς 
πάντας. 

Μετὰ θυμώδους μῇ ποιήσῃς µάχην, xu μὴ δια- 
πορεύου μετ αὐτοῦ «hv ἔρημον, ὅτι ὡς οὐδὲν tv 
ὀφθαλμοῖς αὐτῷ αἷμα * xaX ὅπου οὐχ ἔστι βοῄθεια, 
χαταδαλεῖ σε ἐχεῖ. 

O0) δυνήσεται θυμὸς ἅδιχος Διχαιωθῆναι. Ἡ γὰρ 


D ῥοπῇ τοῦ θυμοῦ αὐτοῦ ατῶσις αὐτῷ. 


Ζἤλος καὶ θυμὸς ἑλαττοῦσιν ἡμέρας. 

Κύριε παντοχράτωρ, ὃ θεὸς τῆς σωτηρίας pov, 
Ψυχᾖῇ ἀνδρὸς ἀναιδοῦς μὴ παραδῷς µε. 

Mh προκετὴς Ὑίνου, ἵνα μὴ ἑξαρθῇς. 

'Πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἁδελφῷ αὐτοῦ εἰκῷ ἔνοχος 

ἔσται τῇ χρίσει. 

'O ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ τῷ περοργισμὸψ Opa, 
μηδὲ δίδοτε τόπον τῷ διαδόλῳ. 

Πᾶσα πιχρία, xal θυμὸς, καὶ ἀργὴ, χαὶ xpavyrh, 
χαὶ βλασφημία, ἀρθήτω ἀφ' ὑμῶν οὖν πάαῃ καχίφ. 

Ἐπειδὰν ἅπαξ παρωσάµενον «οὐ! λοχιαμοὺς τὸ 
πάθος τῆς ὀργῆς τὴν δνναστείαν τῆς quytic περα» 


(1) Juxta Hebreos. vertitur : Ventus. aquilonaris pellit pluvias, at vultus. severus linguam — absconsio- 


nis , id est, quz clam defert. 


-- ιτ 7 -- 


^" 


1113 LOCI COMMUNES, — PARS 1. SERMO LXXIIT. | 1iTE- 
λάδη, ἀποθηριοῖ παντελῶς τὸν ἄνθρωπον, xai αὐδὲ A efferat omnino, nec hominem esse patitur; qui'a ro- 


ἄνθρωπον εἶναι συγχωρεῖ, οὐκ ἔτι ἔχονεα τὴν ix τοῦ 
λογισμοῦ βοῄθειαν, "Ono γὰρ τοῖς ἱωδόλαις ἐστὶν ὁ 
l)e, τοῦτο τοῖς παροξυνθεῖσιν à Oy ule γίνεται. 

ὍὭσπερ yàp αἱ χαράδραι, noh; τὰ xoa ῥέουσαι, 
4b προστυχὸν παρφαάύραυσιν, οὕτως αἱ τῶν ὀργιζομέ- 
νων ὁρμαὶ βίαιοι καὶ ὁμακάθεχτοι, καὶ διὰ πῴάνοων 
χωροῦσιν ὁμοίως. 

Οὐ πολιὰ τοῖς θυµουµένοις αἰδέσιμος, οὐκ ἀρετὴ 
βίου, οὐχ αἰχειότης γένους, οὐ προλαθοῦσαι χάριτες, 
οὐχ dÀÀo $t τῶν οιούτων οὐδὲν τίμιον παρ᾽ αὑτοῖς 
ἐστι. 

Οἱ ὀργιζόμενοι οὐ πρότερον ἵστανται, πρὶν ἂν 
διὰ µεγάλον xa ἀνηχέστου καχοῦ, oloy πομφόλνγος, 
τῆς ὀργῆς ἐκραγείσης, δαιπνενσθῇ τὸ φλεγμαῖνον, 
0ὔτε γὰρ ξίφους ἀχμὴ, οὔτε πῦρ, οὔτε ἄλλυ «x τῶν 
φοδερῶν ixavby τὴν ὑπὸ ὀργῆς ἐχμανεῖσαν φυχΏν 
ἐπισχεῖν ' 02 μᾶλλόν γε ἡ τοὺς ὑπὺ δαιμόνων χατα- 
σχεθέντας, ὧν οὐδὶν οὐδὲ κατὰ σχῆμα, οὔτε χατὰ 
τὴν φυχῆς διάθεσιν, ol ὀργιζόμενοι διαφέρουσιν, 
Ὀρεγόμενοι γὰρ τῆς ἀντιλνπήσεως, περιζέει μὲν τὴν 
καρδίαν τὸ αἷμα, ὥσπερ βίᾳ πυρὸς χυμφινόμενον 
xal παφλάξδον. Πρὸς 6b τὴν ἐπιφάνειαν ἐξανθή- 
σαν, iv ἅλλῃ μµορφῇ τὸν ὁρχιζόμενον ἔδειξε, τὴν 
συνῄθη πᾶσι xat γνωρίμην ὥσπερ τι πρόφωπον ἐπὶ 
οκηνῆς ὑπαλλάξαν. 

Θυμὸν χαλίνου, μὴ φρενῶν ἔξω πέοῃς. 

Οὐδὲν οὕτως χαθαρότητα vob καὶ 45 διεάλς θολοῖ 
τῶν φρενῶν, ὡς θυμὸς ἄτακτος, καὶ μετὰ πολλῆς 
τῆς ῥύμης φερόµενος. 

Ποῖον οὕτω θηρίον ὠμὸν xal ἀνήμερον, ὥς δύσορ- 
γος ἀνὴρ καὶ ἀχράτῳ θυμῷ τυραννούµενος ; ποία δὲ 
οὕτω θάλασσα, ῥαγδαίων αὐτῇῃ χαβαχεομένων πνεν- 
µάτων, ταῖς ἐγχειμέναις πέτραίς ἑῤῥήγννται, ὡς 
&vhp ἀχάθεχτος xai δριμὺς γαὶ ἀχάλινος εἰς ὀρμᾶς, 
xal ὅλας ὥσπερ τῷ πάθει διδοὺς τὰς ἠνίας ; 

Ib ὀργίξεσθαι παρ ἡμῖν µέχρι τοῦ παύειν «à 
ἁμαρτήματα περιορισθήσεται. Ὀργίζεσθε γὰρ, φησὶ, 
xai μὴ ἁμαρτάνετε. Καὶ τὸ ἀχριδὲς κριτικὸν παρ- 
αιτητέον, τοῦ Ἐκκλησιαστοῦ λέγοντος ᾽ « Mh Υίνου 
δίχαιος πολύ. » 

Θυμῷ μάλιστα δεῖ χνδερνήτῃη χρῆσθαι. Κατα- 
λ]φθεὶς γὰρ ἀχυθέρνητος, ἄνω xat χάτω χυχώµενος 
ὑπὸ aálou xat χλύδωνος, τὴν φυχὴν ὅλην, χαθάπερ 
ἀνερμάτιστον σκάφος, ἀνατρέψει, συνανατρέφας xot 
τὸ σώμα. . : 

ΑΘΡΟΣ OI*. 

Περὶ caxewogporoórcov, xal πτωχῶν τῷ 

απεύματι. 

Αποχριθεὶς Ἀδθραὰμ εἶπεν, Νῦν ἠρξάμην λα- 
λῆσαι πρὸς τὸν Κύριόν µου. ἐγὼ δέ εἶμι Ti) χαὶ 
σποδός. 

Εἶπε Δαυ]δὃ πρὸς ᾿Αθεσσά. "Άφρειε αὐτὸν χατα- 
ῥάσασθαι, ὅτι εἶπεν αὐτῷ 6 θεὺὸς, ef πω; ἴδοι Κύριος 
*hv ταπείνωσίν uou, καὶ ἐπιστρέψει µοι ἁγαθὰ ἀντὶ 
τῆς χατάρας αὐτοῦ τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ. 


Κύφοντας ὀφθαλμοὺς σώζει ὁ θεός. 
"xohv ὠτὺς fyxovóv σου τὸ πρότερον, νῦν δὲ 


tione amplius auxilium babeat, Nam quod est in: 
venenstis venenum, jd est in irritatis et. acerbatis 
íra. 

Quemadmodum enim torrentes per cava: loca: 


' fluentes, quidquid occurrerit secam trabunt : sie 


jratorum impetus violenti sunt, talesque ut retineri 
Bon queant, ac per omnia similiter incurrunt. 

Ἰταίίφ Don veneranda canities, non victus vite, 
non propinquites generis, nen praeterita beneficia, 
nom 995 aliud quidquam talium apud tales magui 
estimatur. 

Irati non prius desistunt quam per magnum et 
insanabile aliquod malum ira ipsorum veluti bulla. 
erumpat, et inflammatio discutiatur. Neque enim: 
gladii aeies, neque ignis, neque aliud quidquam 
eorum que maxime timentur, ira furentem animum 
cocrcere potest : non magis quam eos qui a dmo- 

: nibus occupati tenentur, a quibus irati nihil prorsus 
neque habitu, neqne animi affectione differunt. 
Cum enim ulciscendi libidine quempiam dolore 
allicere cupiunt, tum iis sanguis circa cor efferve- 
scit, quasi calore ignis agitatus, et ebulliens. At 
eum in extrema eute efflorescit, aliam irati speciens 
demoustrat, familiarem οἱ notam omnibus veluti 
personam in seena immutans. 

Theologi. Freno coerce iram, ne mente exeidas. 

Nihil tam puritatem et limpitudinem turbat mcp- 
tis, atque ira iinmoderata, qua multo inpetu fertur. — 


S. Cyrilli. Quz fera adeo crudelis et immanis est, 
ut iracundus, et intemperatz irz imperio eubd tus f 
Aut quod more adeo vehementibus ventis agitatum 

et impulsum a4 saxa illiditur, ut homo cífrenis et 
asper, quique nullo modo retineri potest, quim irae 
pareat, el totas libidinibus laget habenas ? 

Dionysii Alex. Irasci apud nos eo usque extenda- 
tut dum peccata sedet. Iraseimini enim, | inquis, et 
ne péccetis. Et summuru jus vitandum est, cum di- 
cat Ecclesiastes ; «Ne sis justus multum.» 


Ire maxime opus est. gubernatore : nam si gu- 
bernatore careat, s"rsum et deorsum agitata flucti- 
bus et procellis, animam totam quasi scapham 
fundo carentem evertet, corpore simul everso. 


SERMO LXXIN [αἱ. XXXIV]. 
De modestis εἰ spiritu pauperibus. 


Gen. xvin. l'espondens Abrahamus : Nunc, inquit, 
cepi loqui cum Domino meo, cuim iamen sim terra 
et cinis. 
1 fieg. xvi. Dixit David ad Abessa : Siniie eum 
maledicta jacere, quia dixitipsi Deus, si qua fieri 


. possit ut. Dominus videat humilitatem meam, et 


redeant ad me bona pro maledieto εἰ essecratione 
istius hoc ipso die. 

Job. Dcmissos oculos Deus liberat, 

Antea auribus tc audivi, nunc vero. meus oculus 








1115 , ANTONII MELISS.E | ' 116 
te vidit : et meipse nibili feci, me terram.et. cine- A ὀφθαλμός µου εἶδέ σε, καὶ ἑξουθένηταχ ἐμαντόν ᾿ 


rem putavi. 

Semel, Domine, locutus sum, sed iterum non lo- 
quar. Quis enim sum ut causam meam agam in 
conspectu tuo ? 


|. 92GP:al. xxi. Ego sum vermis et non homo, pro- . 
brum hominum, et rejeciamentum populi. 


Prope adest Deminus contritis corde, et humiles 
spiritu salvos facit. 

Sacrificium Deo spiritus contritus, cor contritum 
et humiliatum Deus non rejiciet. 


In humilitate nostra memor fuit nostri Dominus, 
et redemit nos de inimicis nostris. 

Ριου, xxix. Modestos a:l glortam eveliet Dominus. 

Superbis Dominus resistit, humilibus autem dat 
gratiam. 

{ Petr. v. Os humilium sapientiam meditatur. 

Sauctum existimate eum, qui animurm suum dejici!. 

Isa. xvi, Quem respiciam, nisi humilem et quie- 
tum, sermonesque meos cum tremore servantem ? 

Esech. xvii. Ego Dominus sum qui lignum ex- 
celsum humile reddo, et lignum humile exalto ; vi- 
ride autem 2refacio, et aridum florere facio. Ego 
Dominus dixi, et faciam. 

Eccli. xvu. lgne probatur aurum, et homines ac- 
cepti humilitatis camino. 

Quanto majores, tanto submissius te geras in 
conspectu Domini, et gratiam nancisceris ; quia ma- 


bitur. 

Principum thronos detraxit Dominus, et pro illis 
plantavit abjectos. 

Matth. v. Beati pauperes spiritu, quia ipsorum 
est regnum colorum, 

kmen, «men dico vobis, nis; conversi fueritis, et 
facti fueritis ut parvi pueri, non ingrediemini in re- 
gnum celorum. Qui igitur se abjecerit ut parvus 
puer hic,in regno colorum is erit maximus. , 


Quicunque vult in vobis magnus esse, sil minister 
vester : et quicunque in vobis vult primus esse, sit 
omuium servus et omnium postremus. Etenim Εἰς 
lius hominis non venit ut ipsi ministraretur, sed ut 
ipse aliis ministraret. 

Qui se ipse elate gesserit, humilis reddetur ; qui 
vero submisse, in alium gradum evehbetur. 

Luc. v. Dixit Petrus Jesu : Exi a me, quia liomo 
peccator sum, Domine. 

Math. Dixit centurio : Non sum dignus, Domine, 
ut tectum meum subeas. | 

Cum ab aliquo vocatus fueris ad nuptias, no. ac- 
cumbas in primo loco, et qua deinceps. 

Cum feceritis omnia qux prescripta sunt vobis, 
dicite : Servi inutiles sumus, quia quod debuimus 
facere fecimus. 

497 Rom. n. Dico autem per gratiam mihi da- 
tam cuivis versanti inter vos , ne sentiat do se su- 


pra id quod sentire debet : sed ita sentiat, ut. 


- moderate et temperanter sentiat. 


ἤγημαι ἐμαυτὸν γῆν xal σποδόν. 

Κύριε, ἅπαξ ἐλάλησα, bmi δὲ τῷ δεοτέρῳ o 
προσθἠσω. Tíc γάρ elio κρινόµενος ἑναντίον Ko- 
, plov ; ! 

Ἐγὼ δέ εἰμι σιώληξ, xai οὐχ ἄνθρωπος, ὄνειδος 


. ἀνθρώπων, xal ἐξουθένημα .λαοῦ. 


Ἐγγὺς Κύριος τοῖς συντετριµµένοις τῇ xapétz, 
καὶ τοὺς ταπεινοὺς τῷ πὐεύματι σώσει. 

Θυσία τῷ cip πνεῦμα συντετριµµένον * καρδίαν 
. συντετριµµένην xai τεταπεινωµένην ὁ δες οὗχ 
ἐξουδενώσει. 

Ἐν τῇ ταπεινώσει ἡμῶν ἐμνήσθη ἡμῶν ὁ Kop: t2, 


. καὶ ἑλυτρώσατο ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν. 


Τοὺς ταπεινοφρονοῦντας ἐγερεῖ Κύριος εἰς 55g. 
Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ 


. δίδωσι χάριν. i 


Στόμα ταπεινῶν μελετᾷ σοφίαν. : 

Ἁγιάσατε τὸν φανλίζοντα τὴν Φυχὴν. αὐτοῦ 

"Emi τίνα ἑπιθλέφω ἀλλ᾽ 1 "am τὸν ταπεινὸν, xal 
ἠσύχιον, xai τρέµοντά µου τοὺς λόγους; 

'Eyó. Κύριος ὁ ταπεινῶν ξύλον ὑφτλὸν, xot 
ὑψῶν ξόλον ταπεινόν * xoà ξηραΐνων ξύλον χλωρὀν, 
καὶ ἀναθάλλων ξύλον ξηρόν. Ἐγὼ Κύρ.ος ἐλάλησα, 


, καὶ ποιῇσω. 


Ἑν πυρὶ δοχιµάζεται χρυσὸς, καὶ ἄνθρωποι ὅξ- 
χτοὶ àv καμίνῳ ταπεινώσεως. 

Ὅσῳ μέγας sl, τοσούτῳ ταπείνου σαυτὀν ἔνχντι 
Κυρίου, καὶ εὑρήσεις χάριν ὅτι µεγάλη ἡ δυνα- 


: gna Dowini potestas est, et ab bumilibus maguiflica- C στεία Κυρίου, xal ὑπὸ τῶν ταπεινῶν δοξασθἠσεται. 


θρόνους ἀρχόντων χαθεῖλεν ὁ Κύριος, καὶ igó- 
τευσε ταπεινοὺς ἀντ' αὐτῶν. 

Μαχάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύµατι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν 
ἡ βασιλεία τῶν οὐρανών. 

᾽λμὴν, ἁμὴν, λέγω ὁμῖν, ἐὰν μὴ στραφῖτε xal 
γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ pij εἰσέλθητε εἰς τὴν βᾳ” 
σιλείαν τῶν οὐρανῶν. "ὐστις οὖν ταπεινώσει &av- 
45v ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστι μείζων Ev τὴ 
βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. 

"Oc &&v ἐν ὑμῖν θέλῃ μέγας Υενέσθαι, ἔστω ὑμῶν 
διάχονος. καὶ ὃς ἐὰν ἓν ὑμῖν θέλῃ πρῶτος εἴναι, 
ἔστω πάντων δοῦλος, xal πάντων ἔσχατος. Καὶ γὰρ 
ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐχ ἦλθα διαχονηθῆναι, ἀλλὰ 


p διαχονῆσαι, 


Ὅσεις ὑφώσει ἑαυτὸν, ταπεινωθήσεται * καὶ ὅστις 
ταπεινώσει ἑαυτὸν, ὀψωθήσεται. 

Εἶπεν ὁ Πέτρος πρὸς τὸν Ἰησοῦν Ἔξελθε ἀτ 
ἐμοῦ, ὅτι ἀν]ρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε. 

Εἶπεν ὁ ἐχανόνταρχος' Κύριε, οὐκ εἰμὶ ἔκανλς, ἵνα 
µου ὑπὸ τὴν ατέγην εἰαέλθῃς. 

"ὔταν χληθῇς ὑπό τινος εἰς γάμους, μὴ χατακλι- 
θῇς εἰς τὴν πρωτοχλισίαν, xi τὰ ἑξῆς. 

Ὅταν ποιήσητε “πάντα τὰ διατεταγμένα ὑμῖν, 
λέχετε * Δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν , ὅτι ὃ ὀφείλομεν ποι- 


σαι πεποιῄχαμεν. 


Λέγω δὲ, διὰ τῆς χάριτος τῆς δοθείσης pot, παντὶ 
τῷ ὄντι ἐν ὑμῖν, μὴ ὑπερφρονεῖν παρ’ ὃ δεῖ opo- 
γεῖν, ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν. 


1111 


LOCI COMMUNES. — PARS ΠΠ. SERMO LXXIII. 


n:8 


Mh τὰ ὑψηλὰ φρονῆτε, ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συν- Kk. Videte ne vos elate geratis, sed abjectis et humi- 


απάγεσθε. 

Tfj ταπεὶνοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγεῖσθε ὑπερέχον- 
τας ἑαυτῶν, μὴ τὰ ἑαυτῶν σχοποῦντες, ἀλλά χαὶ τὰ 
ἑτέρων. 

' 'O θεὺς ἡμᾶς τοὺς ἁποστόλους ἑσχάτους ἀπέδει- 
ξεν, ὡς ἐπιθανατίους ὅτι θέατρον ἐγενίθηκεν τῷ 
xócptp, xai ἀγγέλοις, χαὶ ἀνθρώποις. 

Ὡς περικαθάρµατα ἐγενήθημεν τοῦ κόσμου, 
πάντων περίφημα ἕως ἄρτι. 

Ταπεινώθητε ἑνώπιον Κυρίου, καὶ ὑψώσει ὑμᾶς. 


Ὅ θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ 


δίδωσι χάριν. Ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν χραταιὰν 
χεῖρα τοῦ θεοῦ, ἵνα ὑμᾶς Odeon iv παιρῷ ἔπισχο- 
πῆς. 


τας ὑποδεὲς καὶ |ἔσχατον, δυνηθῆναί ποτε f| λοιδο- 


ἐρούμενον, θυμοῦ κρατῆσαι, fj θλιδόµενον, διὰ µᾳ-- 


χροθυµίας περιγενέσθαι τῶν πειρασμῶν. 


Γυμνάσιον ταπεινοφροσαύνης, ἡ Ev τοῖς εὐτελεστέ- 
ροις πράγµασι διατριδὴ, «τὸ πάθος τῆς φιλοδοξίας 
θεραπεύουσα. 

Δείχνυσιν ἡμῖν ὁ Κύριος ἀρίατην, ὁδὺν ὑφώσεως 

ὃν ταπε[νωσιν. 

Τὸ παπεινὸν μετὰ τὴς εὐδοξίας ἔχει xal τὴν 
ἀσφάλειαν. 

Κρεῖσσον ὄντα σοφὸν ὀφίεσθαι δι ἐπιείχειαν, fi 
ἁμαθῶς ἔχοντα διὰ θράσος ὑπερεχτείνεσθαι. 


- ΜΗ ἐν ἐσθῆτι τὸ ταπεινὸν ἔχωμεν µόνον, ἀλλά χαὶ 

ἐν φυχῆς χαταστήµατι μηδὲ θρύψις αὐχένος, fj 
φωνῆς ὄφεσις, f| προόώπου ναῦσις, fj βάθος ὑπήνης, 
Ἡ βαδίσµατος ἦθος τὸ ταπεινὺν ὑποχρίνοιτο, τὰ 
πρὸς ὁλίγον τυπούμενα, χαὶ τάχιστα ἑλεγχόμενα, 
Πᾶν γὰρ ὃ προσποιητὸν οὐδὲ µόνιμον. "A22! ὤμεν 
ὑψηλοὶ μὲν τῷ Bí, ταπεινοὶ δὲ τῷ φρονήµατι’ xal 
τὴν μὲν ἀρετὴν ἁπρόσιτοι, τὴν συνουσίαν δὲ xal 
λίαν εὐπρόσοδοι. Πολιτικοῦ μὲν γὰρ ἔργον εἶναι 
[f. οἵμαι] πάντα ποιεῖν xal λέγειν, && ὧν εὐδοχιμή- 
σει παρὰ τοῦ [f. τῶν] ἔξωθεν' πνευματιχοῦ δὲ xa 
τοῦ καθ᾽ ἡμᾶς πρὺς ἓν µόνον βλέπειν, τὴν σωτηρίαν, 
fj τε ἁπλότης, xoi τὸ τοῦ Ίθους ἁδολόν τε xal ἄμνη- 
σίχαχον. 


Οὐδὲν οὕτως τῷ θεῷ oov, ὡς τὸ μετὰ τῶν ἐσχά- 
των ἑαυτὸν ἀριθμῆσαι. 

Οὐχ οὕτως τὸν ἁμαρτάνοντα, ὡς τὸν κατορθοῦντα 
χρὴ µιτριάξειν. | 

Ταπεινοφρησύνη ἐστὶ τὸ ὑψηλὸν ὄντα. ἀπὸ χατορ- 
θωμµάτων ταπεινοῦν αὐτὺν ἀπὸ διανοίας, 


Μηδεὶς ἄπονον οἱέσθω xai μετὰ ῥᾳστώνης ἔκπο- 
ριζόµενον 1b τῆς ταπεινοφροσύνης κατόρθωμα. Ἐμ- 
πέφυχε γὰρ τὺ χατὰ τὴν ἕπαρσιν πάθος παντὶ σχε- 
δὺν τῷ χοινοῦντι τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Ad πάν- 
των τῶν χατ᾽ ἀρετὴν ἐπιτηδευομένων τοῦτό ἐστιν 
ἐπιπονώτερην. 


libus vos accommodate. 

' Philipp. v. Per humilitatem animi alium quisque 
sibi antecellere existimato , non vestra commoda 
spectate, sed etiam aliorum. 

' 1 Cor. 1v. Deus nos apostolos postremos fecit , 
quasi morti addictos, quia spectaculum facti su- 
mus mundo et angelis et hominibus. 

" Quasi mundi purgamenta facti sumus , omnium 
peripsema usque adhuc. 

' Jac. Humiliamini coram Domino, et extollet vos. 

I Petr. v. Superbis Deus resistit, humilibus au- 
tem dat gratiam. Humiliamini igitur sub potenti 
manu Dei, ut vos exaltet in tempore vísitatiunis. .: 


"Aufyyavoy ἰτὸν pu. χκαταδεξάµενον τὸ πρὸς πᾶν- B. S. Basilii. Fieri non potest , ut is qui non inft- 


mam et postremam sortem sibi equo animo feren- 
dam persuasus sit ,' aut si convicium ipsi fiat, 
iram comprimat, aut si prematur, patientia victor 
evadat. 

Exercitatio humilitatis est, im vilioribus rebus 
versari ; sic enim glorie cupiditas coercetur. — 


Optimam dignitatis viam ostendit Dominus, hu- 
militatem dico. 

Humilitas cum honesta fama habet et securíta- 
tem. 

Praestat doctum de suo jure cedere clementia , 
quam imperitum per audaciam nimium alas exten- 
dere. 

Non in veste solum utamur modestia, sed etiam 
in animi constitu!jone; neque enim cervicis de- 
jectio, aut vocis remissio, aut. capitis nutus, aut 
barba promissa, aut incessus compositus mode- 
stiam recte exprimunt, utpote qu: ad tempus fin- 
guntur, sed celerrime falsa deprehenduntur; quid- - 
quid autem est fictum, idem non diuturnum eri. 
Simus igitur vita quidem elati, sed spiritu humi- 
les, et virtute quidem inaccessibiles, conversatione 
autem facillimus sit ad nos aditus. Est enim homi- 
nis civilis officium, ut omnia faciat et dicat es 
quibus ab alíis gloriam consequatur : spiritalis 
autem et ejus qui nobiscum sentit, iu unicam rem 
spectare, nimirum salutem , qus est in simplici- 


D ite, et moribus minime dolosis, ae injeriarum 


oblivione. 


S. Chrysost. Nihll est tam Ueo gratum , quam 
seipsum cum postremis numerare. 


Non tam peccantem, quam recie facientem, de- 
cet modum servare et mediocritatem. 


Modestia est, fortiter factis et 996 virtutibus 
excelsum animo seipsum dejicere. 


Nemo credat labore carere, aut facile praestari 
posse medestix et humilitatis officium. Innatum est 
enim superbiz vitium omnibus lere natura humana 
constitutis. Quare hoc ex omnibus virtutis operi- 
bus difficillimum est 


1119 


abjectione animi rexerit. 
Modestia est modeste sentire, alterum convieian- 


tem ferre, aguoscere peccatum, accusationes pati. 


Ταπεινορροσύνη dicitur quod φρονήµατος. id 
est spiritus, est ταπείνωσις, id est abjectio. 

Modestus aut humilis est ia qui cum possit elatus 
esse, seipse abjicit; ut οἱ imperator subjiciatur 
pratori aut proconsuli, modestus est, quod ex alto 
descenderit. Sin praetor imperatori, non est humi- 
lis idcirco ; non enim ex alto se ipse abjecit οἱ exte4 
nyavil. 

Clementi. Tanto quisque debet se submissius ge- 
rere, quanto major videlur esse. Decet enim ut 


ANTONII MELISSR 
lofamia non cum attingit , qui se moderatione et A 


1180 

Ἁτιμία οὐχ ἅπτεται τῷ ἑαυτὸν ταπεινοφροσύνην 
παιδαγωγήσαντι. 

Ταπεινοφροσύνη ἐστὶ τό ταπεινοφρονεῖν, τὸ ἑτέρου 
ὀνειδίζοντος φέρειν, τὸ ἐπιγνώακειν τὸ ἁμάρτημα, 
€ φέρειν τὰς χατηγορίας. 

Ταπεινοφροσύνη διὰ τοῦτο λέχεται, ὅτι νοῦ φρο- 
νἡματός ἐστι ταπείνωσις. 

Ταπεινόφρων ἐχεῖνός ἐστιν, ὁ ὑψηλὰ δυνάµενας 
φρονεῖν, τακεινοφρονῶν » olov, ἐὰν μὲν ὁ βααιλεὺς 
ὑποταγῇ τῷ ὑπάρχῳ, ταπεινόφρων ἐστὶν, ὅτι ἀλὸ 
τοῦ ὕψους κατέδη » ἐὰν Gb ὁ ὕπαρχος τῷ βασιλεῖ, 
οὑκ ἔστι ταπεινόφρων. O0 γὰρ ἀπὸ τοῦ ὕψους ἑτα- 
πείγωσεν ἑαντόν. 

Τοσοῦτόν τις μᾶλλον ὀφείλει ταπεινοφρονεῖν, oov 
δοχεῖ μᾶλλον εἶναι. Καλὸν γὰρ ἀεὶ τῷ κχρείττονι τὸ 


superiorem deterior sequatur, ea spe ut flat melior. B χεῖρον ἀκολονθεῖν διὰ βελτιώσεως ἑλαίδα.! 


Nili. Beatus cujus est vila excelsa , spiritus au- 
tem buniilis. 

Evagrii. Armatura tutissima, animi modestia. 

Legi, magistratui et sapientiorl cedere, mode» 
οι est. 

Patrum, Versare cum modestis, et mores ipso- 
rum edisces. Si enim contemplatio doctorum utilis 
est, quanto msgis doctrina, que ex illorum ore 
proficiscitur 1 

Philonis. Tolerantiz et prudentis et justitiae 
awatorem decet elationem et imagnos. spiritus de- 
pellere ; nam magnum est argumentum vere exar- 
ceri virtutein, si omnis modestia adsit, el arrogai- 
Lia absit. 


Si dignitatibus et magistratibus multum iuflan- v 


tibus es praeditus, sicut bonus gubernator vela 
expansa contrahito, ne imprudens przcipiteris. 


SERMO LXXIV [al. XXXV]. 


De superbis. et protervis et arrogantibus , et. inanis 
glorie cupidis. 


Job Σι. Omnem contumeliosum humilia, et 
superbum restingue : tabefaeito impios repente, et 
era ipsorum ignominia impleto. 

Psal. xx. Dum superbit impius, ut ignis accen- 
ditur. 

Psal. xvn. Oculos superbos deprimes. 

Vidi impium superexaltatum, οἱ 999 in eu- 
blime ut cedros Libani sublatum. 

Psal. vxxxvin, Tg. depressisti, sicut saucium, 
superbum. 

Psal. c. Cum soperbo oculo et inexplebili corde 
cibum non sumpsi. 

Pos. xi. Superbis Dominus resistit, humilibus 
vero dat gratiam. 

Impurus est apud Bominum quisquis est elato 
corde. 

Audax et prssiraotus εἰ arrogans pestis vocatar. 


Sophon. uj, Perdam contumeliam exlegum, el 
superborum iujuriam deprimam. 
Si tam sublimis sublatus fueris quam aquila, ac 


Μακάριος ὁ τὺν βίον ὑφπτλὸν ἔχων, καπεινὸν Ok 
sb φρόνημα. 

΄Αῤῥηκτον ὅπλον dj ταπεινοφροσύνη τὸ dux. 

. Népup xal ἄρχοντι καὶ τῷ σοφωτέρῳ εἴχειν, κό- 
αμιον, 

Συναναστρέφου «vlc ἔχουσι ταπείνωσιν. καὶ µαθή» 
σει τοὺς τρόπους αὐτῶν. El yàp ἡ θεωρία τῶν 
εἰρημένων ὠφέλιμος, πόσφῳ μᾶλλαν f; διδασκαλία τοῦ 
στόματος αὐτῶν | - 

Tóv καρεερίας xal φρονῄσεως xoi δικαιοσύνης 
ἑραστὴν οἵησιν χρὴ χαὶ τὸ μεγάλαυχον χαθᾳιρεῖν. 
Τοῦ γὰρ ἐπιτηδεύειν ἀνόθως ἀρετὴν δεῖγμα co. µι- 
xpbv ἄσχησις ἀτυφίας. 


El δόξαις xal ἀρχαῖς piya φνσώσαις ἑφίεσαι, 
χαθάπερ νηὸς ἀγαθὸς χυδερνήτης, τὴν πολλὴν τῶν 
Ἱστίων xoc: στεῖλον, Ίνα μὲ λάθῃς ἑκτ.αχιλι- 
οθείς. 


ΔΟΠΟΣ 0’. 


Περὶ ὑπερηρφάνων καὶ σοδαρῶν καὶ ἆ Ιαζόνων 
xal κενοδόξων 


Πάντα ὑδριστὴν ταπείνωσον, ὑπερήφανον δὲ a6i- 
σον, σῆψαν δὲ ἀσεδεῖς παραχρῆμα * τὰ δὲ πρόσωπα 
αὐτῶν ἀτιμίας ἔμπλησον. 

Ἑν t, ὑπερηφανεύεσθαι οὖν ἀεεθῆ ἐμπυρίζο- 
ται 

Ὀφθαλμοὺς ὑπερηφάνων ταπεινώσεις. 

Εἶδον τὸν ἀσεδῆ ὑπερυφούμενον, xal ἑπαιρόμενον 
ὡς τὰς χέρδρους τοῦ Λιδάνου. 

Σὺ ἑλαπείνωσας, ὡς τραυµατίαν, ὑπερήφανον. 


Ὑπερηφάνῳ ὀφθαλμῷ xal ἁπλῆστῳ χαρδίᾳ, τούτψ 
οὗ συνἠσθιον. 

Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ 
δίδωσι χάριν. 


Αχάθαρτος παρὰ Kuplp «à; ὀψηλοχάρδιος. 


Θρασὺς xai .αὐθάδης καὶ ἁλαζὼν λοιμὸς χαλεῖ- 
524. 

'AnoMdcw ὕδριν &vóyaov, xal Ὀδριν ὑπερηφάνων 
παπεινώσω. 

'Eàv μετεωρισθῆς ὡς ἀετὺς, καὶ ἐὰν ἀνὰ µέσυν 


118] 


LOCI CUMMUNES, — PARS II, SERMO LXXIV. 


1:82: 


τῶν ἄστρων 0f νοσσιάν σου, ἐχεῖθεν κατάξωσε, λέ- A Inter astra nidum posueris tuum, illinc detrabam 


yet Κύριος, 

Ἡφανίσθησαν xat πετεινᾶ, ὅτι εἶπαν, Obx ὄψεται᾽ 
Κύριος ὀδους ἡμῶν. 

Πάντας τοὺς πορευοµένους ἓν ὑπερηφανίᾳ ταπει- 
νώσει Κύριος. 

Τότε ἐροῦσι πρὸς ἑαυτούς. Τί ὠφέλησεν ἡμῖν f$ 
ὑπερηφανία; καὶ εί ὁ πλοῦτος ᾖ[βετὰ ἁλαζονείας 
συµθέθληται ἡμῖν ; Παρηλθε πάνία ὡς σκιά. 


Mh ἐξύφου σεαντὸν, ἵνα μὴ πέσῃς καὶ ἑπαγάγῃς 
tfj φνχῇ σον ἀτιμίαν, καὶ ἀποχαλύψῃ Κύριος τὰ 
χρυπτά σου, xal iv µέσῳ ἐχχλησίας καταθαλεῖ σε. 

Μισητ) ἕναντι Κυρίου xal ἀνθρώπων f) xtvo- 
δοξία. 

Εἰσὶν ol πλουτίζοντες ἑαυτοὺς, μηδὲν ἔχοντες. 

Κρεῖσσον &vhp àv ἁτιμίᾳ δονλεύων ἑαυτῷ, 1) ὁ 
ειμὴν ἑαυτῷ περιθεὶς, καὶ προσδεόµενος ἄρτου. 

Τί ὑπερηφανεύει, ΥΠ xaX σποδός ; 

᾽Αρχὴ ὑπερηφανίας ἅἁμαρτία: xal Ó χρατῶν αὖ- 
τῆς ἐξομδρήσει βδέλυγµα. | 


' 


*O ἁπτόμενος πίσσης µολυνθήσεται * xal ὁ χοινω- 
νῶν ὑπερηφάνῳ ὁμοιωθήσεται αὐτῷ. — 

Ἑδέλυγμα ὑπερηφάνοις ναπείνωσις. 

ΜΜ ὑπερηφανεύου ἐνώπιον βασιλέως. 

Ἐξέλιπεν ἄνομος, ἀπώλετο ὑπερήφανος, πεσοῦνται 
ol ὑψηλοὶ µαχαίρᾳ. 

Δόξαν παρ ἀλλήλων λαμθάνοντες, sv ὃρξαν παρὰ 
τού μόνου θεοῦ οὐ ζητεῖτε. 

Πᾶς à ὑφῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται. 

Τὸ ἀνθρώποις ὑφηλὸν, βδέλυγµα ἑνώπιον τοῦ 
θεοῦ. 

Mt ὑψηλοφρόνει, ἀλλά φοδοῦ. 

Mt γενώμµεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προχαλούµενοι, 
ἀλλήλοις φθονοῦντες. 

Οὐ τὰ βήματα πέφυχε τὸς λύπαξ κχινεῖν, ἀλλ 4$ 
καὶ τοῦ λοιδορήῄσαντος ἡμᾶς ὑπεροψία, καὶ ἡ ixá- 
στου περὶ αὐτῶν φαντασία. 

Ti ὄντι θεραπευόµενα τὰ ὑπερήφανα ἤθη ἑαυ- 
τῶν ὑπεροπτικώτερα πέφυχε Ὑίνεσθαι. 

Ὁμοίως ἐστὶ χαλεπὸν Év τε δυσχολίαις πραγμά- 
των ἁταπείνωτον τὴν doyhv διαφώσασθαι, xol iy 
ταῖς ὑπερηφανίαις μὴ ἐπαρθῆναι. 


δόξης, τῆς παρὰ τῶν ὀρώντων f) ἁχουόντων, ποιῶν 
τι 3] λέγων. 
M$ ἑκαρθῇς µέχα, ἵνα ph μεῖζον κατενεχθῆς. 


Μέγα τοῖς ἀνθρώποις fj Χενὴ δόξα πρὸς ἀρετὴν 
ἑμπόδιον. 

Ῥβστον ἑαυτὸν ἁπατᾷν, xal οἵεσθαι εἶναέ τι, οὐδὲν 
ὄντα, ὑπὸ τῆς χενῆς δόξης φυδώμενον. 

Ἑὸ οἴεσθαι τοῦ εἶναι τὸ πλεῖστον ἀφαιρεῖται. 

M φρόνει τῶν χαχῶν φαΐνεσθαι κρείττων * λυποῦ 
δὲ τῶν ἀγαθῶν ἠττώμενος. 

Ὕδρις μικρὸν χρατοῦντα φυσᾶσθαι μέγα. 


TU τοῦ νύφου xal τῆς ἁπονοίας αἰσχρότερον ; 


te, inquit. Dominus. 

Jerem. Evanuerunt etiam pennigera, quia di- 
xerunt Dominum non visurum vias ipsorum. 

Dan. v. Omnes qui saperbe incedunt, Dominus 
deprimet. 

Sap. v. Tunc ἀῑδεπι in selpsis : Quid. profuit 
mobis superbia? quid item opulentia cum arro- 
gantia conjuncta contulit? Omnia in umbrz morem 
praterierunt. 

Noli te extollere, ne eadas, et animz tuc ignomi- 
piam inuras, et Dominus patefaciat occulta tua, et 
in medio ecclesie dejiciat te. 

Eccli. x. Odiosa est in conspectu Dei et hominum 
inanis gloria. 

Bunt qui se divites praedicent, cum nibil habeant. 

Melius est in ignobilitate sibi servire, quam. ho- 
Borem sibi assumere cum panis penuria, 

lbid. Quid superbis, terra et cinis? 

Ibid. Superbism initium peccatum est (al. εκ-- 
perbia initium peccati est), e&t proditus ea pro- 
fundet exseorabilia. , 

Eccli, xm. Qui tangit picem, contaminabitur ;. 
qui cum superbo communicat, similis ei evadet.. 

Ibid. Detestantur superbi modestiam. 

Ne superbe te geras in conspectu regis. 

Defecit exlez , periit superbus, cadent elati. 
gladio. 

Laudem invicem accipientes, laudem a solo Deo. 


C non quzritis, 


Quisquis «o ipse extollit, deprimetur. 

Quod in hominibus excelsum est, id coram Doo. 
aborainatio. 

Noli elatus esse, sed time. 

Galat. v. Ne simus inanis gloriz cupidi, invicem: 
provocantes, invicem invidentes, 

S. Basilii. Non verba ipsa solent dolore afficere, 
sed conviciantis nobis contemptus, et cujusque de 
se ipso opinio. 

Mores hominis superbi si vere sanati 930 fue- 
rint, solent esse sui despicientiores. 

JEque difficile est, in rerum difficultatibus ani- 
mum firmum servare, quam in prosperitatibus non 


, extulii, 
Κενόδοξός ἐστιν ὁ φιλῆς Evexsy τῆς ἓν τῷ χόσμῳ D 


Inanis ρ]υγ]ῶ captator est, qui aliquid aut facit 
àut dicit mundane et nudz glori causa, qua ipsi 
vel a spectatoribus vel auditoribus tribuatur. 

Theologi. Ne "multum tollare, ne magis deji- 
ciare. 

jnanis gloria magnum est ad virtutem impedi- 
meninm. 

Facillimum est seipsum fallere, ae pre gloria 
inani inflatum se aliquid putare, cum nihil sis. 

Opinari ab esse plurimum differt. 

Nol cogitare te malis vid eri przstantiorem : scd 
potius tristare quod sis bonis inferior. 

Injuría est, si quls cum paulum valeat, multum 
infletur. 


* S. 6hrysost. Quid fastu et arrogantia turpius ? 


1183 
inanis sit, nihil intus habens quod utile sit. 


Greg. Nyss. Generis nobilitas et fastus superbi 
cognationem cum figlinis lateribus habent. (1) 

Effrenatus et protervus tum aliis adiri non po- 
test, tum ipse sibi inimicus est. 


Si deirabas fastuosos mores, ir: nullus relin- . 


quetur locus. 


Elatus est semper arrogantium animus, et ad su- 
blimia semper fertur, convivere hamilioribus non 
sustinens, et nioderatum et humilem despiciens 
spiritum. . 

Laudatíone summa dignus est, qui arrogantem 
odit, videlicet ipsum arrogantie vitium, quod est 
omnium malorum fedissimum, tum apud Deum 
tum apud homines odiosum et rejieiendum. Quis 
enim contemptorem non pulat molestum et in- 
tolerandum ? quis turgidum non odit spiritum ? 
quis non inflatos objurgandos putat? 

Semper enim quodammodo arrogans est auda, 
asper, iracundus, et compesci non potest. 

Clement. Excelso et glorioso affiza est volubilis 
ad humilitatem mulatio et casus, uL divina docet 
doctrina. . 

Philonis. Aiunt qdidam sapientem omnium pos- 
tremum exuere inanis gloria tunicam; etenim ut 
alias perturbationes superet, a gloria. et a populi 
Jaudatione superari solet. 


Ex his qui in republica versantur, si  deirabas C 


materias [id est, quod forinsecus], inaue sepulerum 
931 reperies mente carens. 

Honorem aut magistratum quis contempsit ? Nal- 
lus fere illorum qui adhuc immersi fuerunt inani 
glorie. 

Evagrii. Indignum est ut. is qui parum prodest, 
multum;glorietur. 

In omnibus rebus opinio impedit illud quod est 
revera. 

Venuülator virtutis animus superbus. 

Cisterna destijuta aquis, animus glorie cupidus. 

Superbus animus diversorium latronum. 

Joan. Clim. Jejunans glorie inanis cupidus sum, 


abdo me ut ignotus sim, tanquam prudens rursus D 


gloriam appeto. Spleudide vestitus ab illa viucor ; 
vili habitu tectus, rursum gloriam cupio : loquens 
vincor, tacens rursus victus sum : quocunque pro- 
Jeceris istum tribulum, aculeus stat rectus. 


Difficile est inanis gloric demonem effugere ; nam 
quidquid molitus fueris, ut bane exstirpes, idipsum 
erit alterius inanis gloriz initium. 

Fur solem detestatur, superbus modestos despi- 
cit. 

Melior est cum ralione vini potio, quam cum 
fastu aquae. 


ANTONII MELISSJE 


Vere dicta estab antiquis inanis gloria, quod A — Elxóto εἴρηται παρὰ τῶν παλαιῶν χενοδοξία. 
" 'Aukxevog γάρ ἐστιν Evbov, οὐδὲν ἔχουσά τι χρῄσι- 


151 


μον. 

Ἡ εὐγένεια καὶ fj σεµνύτης τοῦ ὑπερηφάνου τὸ 
σνγγενὲς πρὸς τὴν πλίνθον ἔχει. 

'O ἀπηνῆς καὶ σοδαρὺὸς ἀπροσπέλαστός Ease τοῖς 
ἐγγίζουσι, xat δυσμενὴς ἑαυτῷ. 

'E&v ὑφέλῃς τοῦ τύφου τὸ ὖθος, χαιρὸν οὐχ Έξει 
τὸ χατὰ θυμὸν ἐγγενέσθαι πάθος. 

Μετέωρός ἔστιν ἀεί πως τῶν ἁλαζόνων Ó νοὺς, 
xai πρὸς τὰ ἄνω φέρεται, συζῃσααι χθαμαλωτέροις 
οὐκ ἀνεχόμενος, xaX τὸ µέτριον καὶ ταπεινὸν ἀτιμά- 
ζων φρόνημα. | 
"Εὐφημίας τῆς ἀνωτάτης ἄξιος ὁ τὸν ἁλαζόνα 
μισῶν, Ίγουν αὐτὸ τὸ χρημα τὴν ἀλαζονείαν, τὸ 
πάντων αἴσχιστον τῶν καχῶν, καὶ παρὰ Oc καὶ 
ἀνθρώποις στυγηρὺν καὶ ἀπόδλητον. Tic γὰρ τὸν 
ὑπερόπτην oüy ἡγεῖται φορτιχόν ; τίς τὸ ὑπέρογ- 
xov οὗ παραιτεῖται φρόνημα ; τοῖς μέγα φυσῶσιν 
τὶς οὐκ ἐπιτιμᾶ ; 

"Aet γάρ πώς ἐστιν ὁ ἁλαζξὼν θρασὺς, xat ἀτίθασ- 
σος, δὐσοργός τε καὶ ἀχατεύναστος. 
τῷ ὑψουμένῳ χαὶ μεγαλυνομένῳ παραπέπηγεν 
ἀγχίστροφος ἡ πρὺς τὸ ταπεινὸν μεταθολὴ xal κτᾶ- 
σις, ὡς ὁ θεῖος διδάσχει λόγος. 

Φασί τινες, ὅτι ὕστατον ἀποδύσεται τὸν τῆς κενο- 
δοξίας χιτῶνα ὁ σοφός. Καὶ yàp τῶν ἄλλων παθῶν 
περικρατήσει ' ἀλλὰ τῆς δόξης χαὶ τοῦ παρὰ τοῖς 
πολλοῖΐς ἐπαίνου πέφυκεν ἠττᾶσθαι. 

Τῶν πολιτιχῶν ἐὰν τὰς Όλας ἀφέλῃς, χενὸν τάφον 
εὑρῆσεις, νοῦν οὐχ ἔχοντα, 


Τίς τιμῆς f] ἀρχῆς χαταπεφρόνηχε ; Σχεδὺν τῶν 
ἔτι πεφυρµένων ἐν χεναῖς δόξαὶς οὐδεὶς τὸ παρά- 
πάν. UT 


Δεινόν στι μέγα φρονεῖν μικρᾶ πράττοντα, 


Ἐν παντὶ τὸ οἴεσθαι τῷ εἶναι ἐμποδίδει. 


Λικμήτωρ ἀρετῆς λογισμὸς ὑπερήφανος. 

Λάχχος ἄννδρος φιλόδοξος ψνχἠ, 

Ὑπερήφανος duyh πανδοχεῖον λῃστῶν, 

Νηστεύων χενοδοξῶ, καταλύω ἵνα μὴ γνωσθῷ, ὡς 
φρόνιµος πάλιν κενοδοξῶ. Λαμπρὰ περιθεθληµέν:ς 
ἠττῶμαι ταύτην, xal εὐτελῆ ἐξαλλάσσων πάλιν χε- 
νοδοξῶ  λαλῶν ἠττῶμαι, xat σιωπῄσας πάλιν ἡτ- 
τήθην. Ὢς àv fne την τρίθολον ταύτην, ὀρθὸν «i 
χέντρον ἵσταται. 

Χαλεπὸν διαφυγεῖν «bv τῆς χενοδοξίας δαίμονα. 
Ὅ vàp ποιῄσει τις χαθαιρήσειν αὐτὴν, τοῦτο ἀρ{ὴ 
χενοδοξίας ἑτέρας γενῄήσιται. 

Βδελύττεται Mov χλέπτης, ὑπερήφανος δὲ πραεῖς 
ἐξονθενεῖ. 


΄Δμεινον ἡ μετὰ λόγου οἰνοποσία τὴς μετὰ τύφου 
ὑδροποσίας. 


(1) Nimirum quia onines homines ex luto ut lateres originem ducunt. 


1185 


LOC! COMMUNES. — PARS II. SERMO LXXV. 


1186 


As τῶν νέων ἀχπνευματοῦν τὸ οἵημα, xaX τὸν x0. A. Platonis.Exhaurire oportet. ex animis juvenut 


φον, ὡς τῶν ἀσχῶν τὸν ἀέρα τοὺς ἔχχέειν τι βου- 
λομένους χρήσιμον * εἰ δὲ μὴ, γέµοντες rov xa 
φυσήματος, o0 προσδέχονται. 

Tou, μὲν ἀσχοὺς «b πνεῦμα διίστησι, τοὺς δὲ 
ἀνοήτους ἀνθρώπους τὸ οἵημα. 

0 τῦφος, ὥσπερ mouths, οὗ θέλει τοὺς πολλοὺς 
ἄγει. 

Αλέξανδρος νοσήσας paxpkv νόσον, ὡς ἀνέβρω- 
σεν, οὐδὲν ἔφη διατεθῆνάι ystpov: ὑπέμνητε γὰρ 
ἡμᾶς ἡ νόσος μὴ µέγα φρονεῖν θνητοὺς ὄντας. 


Ἐὰν ἴδῃς πονηρὸν εἰς ὕψος αἱρόμενον, 

Λαμπρῷ τε-πλούτῳφ χαὶ τύχῃ γαυρ,ύμενον, 

Ὀφρύν τε μεῖζον τῆς τύχης ἑπαίροντα * 

Τούτου τόχιον μεταδολὴν προσδόχα, 

Ἑπαίρεται γὰρ μεῖζον, ἵνα καὶ μεῖζον ion. 

Ὦ πρισάθλιοι, πάντες οἱ φυσῶντες ἑαωτοῖς µε- 
γάλα 1 

Λὐτοὶ γὰρ οὐχ ἴσασιν ἀνθρώπου φύσιν. 

Δριστοτέλης θεασάµενος νεανίσχον κατωφρυωμέ- 
voy, μηδὲν δὲ ἐπιστάμενον, Νεανίσκε, ἔφη, ol; µοι 
δοχεῖς αὐτὸς εἶναι, ἐγὼ γενοίµην * οἷος δὲ τῇ ἆλη- 
θείᾳ ὑπάρχεις, τοιοῦτοί pot οἱ ἐχθροὶ Υένοιντο. 


'O αὐτὸς κατανοήσας μειράχιον ἐπὶ πολυτελείᾳ 
sf; χ)αμύδος σεμνυνόµενον, Οὐ παύσει, ἔφη, μειρά- 
χιον, ἐπὶ προθάτου δορᾷ σεµνυνόµενος; 

ΛΟΓΟΣ OE. 
Περὶ φιαυτίας. 

Ὁ φιλῶν τὴν φυχὴν αὑτοῦ ἀπολέσει αὐτὴν * xal 
ὁ μισῶν αὐτὴν Ev τῷ χόσµῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον 
φυλάξει αὐτὴν. 

Οὐχ ὁ ἑαυτὸν συνιστῶν, ἐχεῖνός ἐστι δόχιµος, 
ἁλλ' ὃν ὁ Κύριος συνίστησιν. 

Οἱ πάντες τὰ ἑαυτῶν ζητοῦσιν, οὐ τὰ τοῦ Χριστοῦ. 


Πᾶς àvhp φαίνεται ἑαντῷ δίχαιος’ χατευθύνει δὲ 
χαρδίας Κύριο. — — 

Ἐγχωμιαζέτω σε ὁ πέλας, καὶ μὴ τὸ σὺν στόµα, 
ἀλλότρια, xai ph τὰ σὰ χείλη. 

Πάντες μὲν εὐσεθεῖς ἐξ ἑνὸς τοῦ χαταγινώσχειν 
ἀλλήλων ἀσέδειαν, ἡ τῶν μὲν ἰδίων πρᾶοι χριταὶ, 
τῶν δὲ ἀλλοτρίων ἀκριδεῖς ἔξετασταί, 


Συνῶμεν ἀλλήλοις πνευματιχῶς, Υενώμεθα φιλά- 
δςλφοι μᾶλλον f| φίλαυτοι. 

9 μὴ χαταδεχόµενος τὴν παρὰ τοῦ ἁδελφοῦ 
θεραπείαν προσαχοµένην αὐτῷ ἀσύμφωνός ἐστι xat 
αὑτὶς ἑαυτῷ. Οὐδεὶς φίλος, οὐδεὶς ἁδελφός' τὰ ἑαυτῶν 
σχοποῦμεν ἕχαστος, διὰ τοῦτο χαὶ τὰ ἑαυτῶν χολο- 
θοῦμεν. xai ἀσθενεῖς, xal εὐχαταγών. στοι καὶ 
ανθρώποις xal διαδόλφ ἐὰσμὲν tx τοῦ μὴ συνασπἰ- 
ζειν ἀλλήλοις. Καὶ γὰρ Ev. πολέμῳ καὶ παρατάξει ὁ 
πρὸς τοῦτο μόνον ὁρῶν στρατιώτης, ὅπως ἑαυτὸν 
Ριασώσῃ φυγὼν, καὶ τοὺς ἄλλους μεθ) ἑαυτοῦ προσ» 


falsam opinionem et fastum, sicut aerem ex utri» 
bus utile quippiam infusuri exsugunt : seeus. enim 
inflatione et spiritu turgentes nihil admittunt. 

Socratis. Ütres aer distendit, homines awtem 
stultos opinio, 

Diojenis. Fastus sicuti pastor, quo libet multos 
ducit. 

Alex. Alexander diuturno morbo afflietatus, ut 
convaluit, negavit se ρε]αθ esse affectum ; aduo- 
net enim nos :Pgritudo, mortales cuin simus, πο 
magnifice de nobis sentiamus. 

Si videris improbum in altum gradum evectum, 
Magnisque opibus οἱ fortuna exsultantem, 


. Superciliaque supra fortunam extollentem , 


Ejus celerrimam exspecta mutationem ; 
Tollitur enim altissime, ut majori casu ruat. 

Menandri. 0 ter. miseri, quotquot magnis sunt 
inflati rebus 1 

]ps! enim hominis naturam non norunt, 

Arist. Aristoteles adolescentulum superciliis subla- 
tis superbientem conspicatus, sed nulla scientia prze- 
ditum : Adolescentule, inquit, utinam talis essem, 
qualis ipse tibi videris, qualis autem revera es, 
tales flant-hostes mei. 

ldem eum apimadvertisset samptuosa. chlamyde 
adolescentulum se jactantem : Non desines, inquit, 
adolescentule, ovis pelle gloriari ? 

232 SERMO LXXV (al. LXXXI]. 
De amore sui . 

Joan. xii. Qui amat animam suam, perdet eam * 
et qui odit eam in hoc mundo, in vitam seunpi- 
ternam eustodiet ean. 

Il Cor. x. Non qui seipse commendat, hic pro- 
batus est, sed quem Deus commendat 

Omnes quse sua sunt quaerunt, non quae sunt 
Christi. 

Salomon. Quivis sibi videtur justus, sed cor 
Dominus dirigit. 

Theologi. Laudet te proximus, non os tuum, labía 
aliena, non tua. 


: Omnes videntur pii .in, hoc uno, condempando 
videlicet alii alios impietatis : suorum peccatorum 


p Parum severi judices, alienorum autem. accurati 


examinatores. 


Conversemur alii aliis spiritualiter, et simus fra- 
irum magis quam nostri amantes. ᾽ 


S. Chrysost. Qui. non fratris obsequium accipit 
quod ille offert, secum ipse dissentit, Nemo amicus, 
nemo frater, suis quisque servit commodis, ideoque 
sua quisque minuit : et infirmi et debellatu faciles 
tum hominibus, tum diabolo sumus, quod alii alios 
non delendimus. Nam etiam in pugna et ocie miles 
qui suam solius salutem in animo habet exteris 
quoque proripit οἱ perdit. E contra vir fortis el se 
et alios servat. 


»πόλλνσιν ὥσπερ οὖν ὁ Ὑενναῖος, καὶ ὑπὰρ τῶν ἄλλων τὰ ὅπλα τιθέμενος, μετὰ τῶν ἄλλων xal 


3autby διασώσει. 


1187 


ANTONII MELISSSE . 


1188: 


Philonis. Sua causa. omnia agentes, philautie (id A Οἱ ἑαυτῶν µόνον ἕνεχα πάντα πράττοντες φιλαυ- 


est, amoris sui) maximum malum exercent. 

Maximi. Amor sui est corporis ratione careng 
amicitia, ex qua quidem nascitur gulositatis ratio, 
et inanis gloria cupiditas: ex his autem naecitur 
universus malorum numerus. 

Platonis. Cum deridebirgus alios, decet in nog. ip- 
306 nos convertamus, consideremusque num ei 
ipsi iisdem vitiis simus obnoxii ; multa enim amor 
sui celat et Legit, otiam in his qui maxime alios 
irrident. 

Critic. Indigna res est, cum quis non sapiens 
sapere aibi videtur. 

Apti sumus ad aliena vitia cernenda, ipsi. autem 
si male facimus, uon cernimus. 


τίας μέγιστον xaxby ἐπιτηδεύουσιν. 

Φιλαντία ἑστὶν ἡ τοῦ σώματος ἄλογος φιλία. "EE 
αὐτῆς δὲ είχτεται ὅ τῆς Υαστριμαργίας λοχισμὸς 
καὶ ὁ εἲς κενοδοξίας. ἐκ δὲ τούτων σεἶχτεται ἅπας ὁ 
φῶν χαχῶν χατάλοτγος. 

"Όταν χαταγελάσωμέν τινόνι ἑπιατρέφειν Eo" ἔαυ- 
τοῖς xat σχοπεῖν δεῖ μὴ καὶ αὐτοὶ tol; αὐτοῖς ἔσμεν 
ἔνοχαι. Πολλὰ γὰρ τὸ efagusoy ἐπιχρύπτει xal περι- 
θάλλει, παρὰ τῶν μᾶλλον χαταγελώντων. 


Δεινὸν δ᾽ ὅταν τις μὴ φρονῶν δοχῇ φρονεῖν. 


"Αγαθοὶ δὲ τὸ xaxóv ἔσμεν bg" ἑτέρων ἰδεῖν' αὐτοὶ 
δ' ὅταν ποιῶμεν, οὗ γινώσχοµεν. 


Socratis, Nemo in seipso vita cernit, Pamphile, B ἍΟὐδεὶς ἐπ᾽ αὐτοῦ τὸ χαχὸν σννορᾷ, Πάμφιλε» ἑτέρου 


alterius dedecora videt aperte. 

Diogenis. Diogenes interrogatus quid esset ἀἱδ]- 
cillimum, Nosse seipsum, inquit ; multa enim 
propter amorem sui sibi quemque praesumere. 

ldem nonnullos homines esse dicebat qui cum 
belle dicerent, recteque loquerentur, seipsos nog 
audirent, in lyrarum morem, quae cum belle $0- 
nent, nihil tamen sentiunt. 

233 SERMO LXXVI [αἱ. XXXVII]. 


De curiositate εἰ securitate et. quiete , ac quietum 
esse Dei cognitionem conciliare, 


Gen. xxv. Jacobus erat vir simplex, domi se cog- 
tinens. 

Gloriam comparato domi sedens. 

Job. Quiesces, et non erit qui tecum bellet. 

Beridens magnam civitatis turbam, querelam 
autem ezactoris tributorum non audiens. 

Otium agite οἱ cognoscite me esse Deum. 

folus sum ego dum preteriero. 

Prov. Vir prudens quietem agit. 

Eccli. Difficibora quam quibus par sis, ne qu&- 
této, et te profundiora ne scrutator : sed que tihi 
praescripta sunt, ea considerato ; qua enim ultra 
opera Dei gunt, in arcanis latent. 

Boni viri perpetuo sunt quieti. 

SAmos v. Intelligentia preditus boc tempore ta- 
€ebit, quia tempus malum est. 


0 ἀσχημονοῦντος σαφῶς ὄψετει. 

Διογένης ἐρωτηθεὶς τί χαλεπώτατον, Τὸ γινώσχειν 
ἑαυτὸν, ἔφη. Ἠολλὰ γὰρ ὑπὸ φιλαυτίας ἕχαστον 
ἑαυτῷ προστιθέναι. 

'O αὐτὸς τῶν ἀνθρώπων ἑνίους ἔφη τὰ δέοντα 
λέγοντας, ἑαυτῶν οὐχ ἀχούειν, ὥσπερ xal τὰς λύρας 
καλὺν φθεγγοµένας οὐχ αἰσθανέσθαι. 


ΛΟΓΟΣ 06. 
| soAvzpar, xal ἀκραγμοσύνης xal 
vxlac ' ὅτι t τὸ ἠρεμεῖν ctr τοῦ θεοῦ 
Troc. προξενεζ. 


Ἰακὼδ ἣν ἄνθρωπος ἅπλαστος, οἰχῶν οἰχίαν. 


Ἑνδοξάσθητι χαθήµενος kv τῷ οἴχῳ σου. 

Ἡσνχάσεις, χαὶ οὐχ ἔσται ὃ πολεμῶν σοι. 

Καταγελῶν πολυοχλίαν πόλεως, μέμφιν δὲ φορο- 
λόγου οὐχ ἀχούων. 

Σχολάσατε xoi γνῶτε ὅτι Eq) εἰμι θεό-. 

Καταμόνας εἰμὶ ἐγὼ, ἕως οὔ παρέλθω, 

Ανὴρ φρόνιµος ἡσυχίαν ἄγχει. 

Ἱσχυρότερά σου μὴ ζήτει, xal βαθύτερά σου ph 
ἐρεύνα. “Α προσετάγη σοι, ταῦτα διανοοῦ. Τὰ γὰρ 
πλείονα τῶν ἔργων αὐτοῦ ἐν ἀποχρύφοις. 


᾿Ἀγαθοὶ ἠσνχάζουσι διακαντός. 
Ὁ αννιὼν ἐν ip καιρῷ ἐκείνῳ σιωπῄσεται , ὅτι 
καιρὸς πονηρός ἐστιν. 


dea, επσει. Quem respiciam, nisi bumilem e p — 'Exi «va. ἐκιδλέψω ἀλλ fj ἐκ} εὖν ταπεινὸν, καὶ 


quietum, et timide audientem sermoaes meses ? 

Letsbuntur, qui wanquilli sunt in terra. 

Jerem, v1. Ne egrediamigi in agrum, nec per 
vías vadite, quia gladius hosüum in orbem cir- 
eumbabitat. 

Beaevolus Bominus iis qui ipsum exspectant : 
sims que ipsum quxret , bene erit, et in salute 
Domini conquiescet. 

Dene est ei qui tulerit jugum 4 juventute sua ; 
scdebit solus et tacebit, queniam in seipso sustinet ; 
dabit percutienu maziillam. Saturabitur probris : 
quia non in zeternum repellet Dominus. 


Luc. x. Respondens autem Jesus dixit ei ; Mar- 


ἠσύχιον, καὶ τρέμοντά µου τοὺς λόγους ; 

Εὐφρανθήσονται οἱ ἠσυχάζοντες by τῇ ΥΓ. 

Mj ἐκπορεύησθε εἰς τὸν ἀγρ)ν, καὶ kv ταῖς ὁδοῖς 
ph βαδίζητε, ὅτι ῥομφαία τῶν ἐχθρῶν παροικεῖ 
χνκλόθεν, 

Ἀγαθὸς Κύριος τοῖς ὑπομένουσιν αὐτόν » voy 4 
ζητήσει αὐτὺν, ἀγαθὸν, καὶ ἠσυχάσει εἰς τὸ δωτή- 
Ρριον Κυρίον. 

Αγαθὸν ἀνδρὶ, ὅταν ἄρῃ ζυγὸν ἐκ νεότητος αὐτοῦ, 
Καθῄήσεται χαταµόνας καὶ σιωπῄσεται, ὅτι Ἶρεν 
ἐφ᾽ ἑαυτῷ. Δώσει τῷ παίοντι σιαγόνα, χορτασθὴ- 
σεται ὀνειδισμῶν, ὅτι οὐχ εἰς «bv αἰῶνα ἀἁπώσεται 
Κύριος. 

Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησόῦς, εἶπεν αὐτῇ. λεάρθε, 


1189 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO LXXVI. 


1190 


Μάρθα, μεριμνᾷς χαὶ ευρδάζῃ περὶ πολλά. "Evhe δέ A tha, Martha, sollicita es ef turbaris cirea multas 


ἔστι χρεία. Μαρία δὲ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο, 
Ἶτις οὖν ἀφαιρεθήσεται ἁπ᾿ αὐτῆς. 

Παραχαλῶ οὖν ὑμᾶς, ἀἁδελφοὶ, περισσεύειν μᾶλ- 
Xov, xai φιλοτιμεῖσθαι ἠσυχάζειν, χαὶ πράσσειν τὰ 
ἴδια, xal ἑργάξεσθαι ταῖς χερσὶν ὑμῶν. 


ἛῬάδιον ἑκάστῳ ἡμῶν πολυπραγμονεῖν τὰ ἀλλό. 
τρια, ἡ τὰ obxzta. ἑαυτοῦ διασκέπτεσθαι. 

Πολλοὶ μὲν τὸ χάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ tel 
ἀδελφοῦ κατανοοῦσε, τὴν δὲ bv τῷ οἰχείῳ ὀφθαλμῷ 
δοχὸν οὖχ ἐμθλέπουαιν. 

Ὥσπερ yàp τὰ θηρία εὐχαταγώνιστά ἐστι χαταφη.. 
Χθέντα, οὕτως ἐπιθυμίαι, καὶ ὀργαὶ, xal φόδοι, χαλ 
λύπαι, τὰ ἱοδόλα τῆς φνχῆς xaxà, χατευνασθέντα 
διὰ τῆς ἠσυχίας, xal μὴ ἐξαγριούμενα τῷ συνεχεῖ 
ἐρεθισμῷ, εὐχαταγωνιστότερα τῇ δυνάµει τοῦ λόγου 
γίνεται. 

Τὸ ἀπεσχιαμένον xal ἰἱδιάζον τοῦ χοινωνιχοῦ xol 
ἠνωμένου τοῖς πολλοῖς προτιµότερον. 

"Συντελεῖ πρὸς τὸ ἀμέριστον τῆς ψυχῆς τὸ ἰδιάζειν 
χατὰ «hv οἴχησιν. Tb γὰρ ἀναμεμιγμένην ἔχειν τὴν 
ζωὴν τοῖς ἀφρόνως χαὶ χαταφρονητικῶς πρὸς τὴν 
ἀχριδη τήρησιν τῶν ἐντολῶν διαχειµένοις βλαδε- 
póv. 

Ἡσυχία οὖν ἀρχὴ χαθάρσεως τῇ φυχῇ, pfe 
γλὠσσης λαλούσης τὰ τῶν ἀνθρώπων, μήτε ὀφθαλ- 
μῶν εὐχροίας σωµάκων καὶ συμμετρίας περισχο- 
πούντων, µήτε àxol; τὸν τόνον τῆς ψυχῆς ἐχλυούσης 


res, unum autem est opus. Maria optimam partem 
elegit, qum non auferetur ab ea. 

Philipp. 1. Obsecro igitur, fratres, ut magis ac 
magis abundetis, et quieti vos trad»tis, εἰ pri- 
vata negotia geratis, et manibus vestris opus fa- 
ciatis, 

S. Basilii. Facilius est. cuique nostrum  alía 
curiose spectare, quam'nostra propria considerare. 

Multi festucam quz est in oculo fratris conside- 
Yant, trabem autem sui oculi non vident. 


. Ut enim fere facile superantur, si demulcess; 
sic cupiditates, ire, timores, dolores, venenata 
animi mala, per quietem consopita, nec efferata 
perpetua irritatione,, vi rationis facilius domari 
solent. 


Quod separatum et privatum est, pluris zati- 
matur, quam quod commune multis et conjunctum. 

23$ Utile est privatim et separatim habitare, 
ut animus in plures partes non distrahatur ; nam in 
vita commiscere se cum iis qui imprudenter et con- 
temptim ad mandatorum observationem exquisitam 
affecti sunt, inutile ct perniciosum est. 

Quies igitur initium est purgationis animi, cum 
neque lingua res humanas loquitur, nec oculi cor- 
porum colores et aptas membrorum compactiones 
circumspiciunt,nec aures animi intentionem solvunt 


ἓν ἀχροάσει μελῶν πρὺς ἡδονὴν πεποιηµένων, μήτε C audiendis cantieis ad. voluptatem modulatis, aut 


ῥήμασιν εὐτραπέλων xal γελοιαστῶν ἀνθρώπων, ὃ 
μάλιστα λύειν τῆς φυχῆς τὸν τόνον πέφυχεν. 

Νοὺς μὲν γὰρ gh αχεδαννύµενος ἐπὶ τὰ ἔξω, μηδὲ 
ὑπὸ τῶν αἰσθητηρίων ἐπὶ τὸν κόσμον διαχεόµενος, 
ἁπάνεισι μὲν πρὸς ἑαυτὸν, δι) ἑαυποῦ δὲ πρὸς τὴν 
περὶ Θεοῦ ἔννοιαν ἀναδαίνει» κἀχείνῳ τῷ χάλλει 
περιλαμπόμενός τε xol ἐλλαμπόμενος, xat αὐτῆς «fic 
φύσεως λήθην λαμδάνει, µήτε πρὸς τροφῆς qpov- 
εἶδα, μήτε πρὸς περιδολαίων µέριμναν, τὴν ψυχἣν 
χαθελκόµενας * ἀλλά σχολὴν ἀπὸ τῶν γηΐνων φροντί- 
δων ἄγων, τὴν πᾶσαν ἑαυτοῦ σπουδὴν ἐπὶ «hy 
χτησιν τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν µετατίθησι, πῶς χατ- 
ορθωθῇ αὐτῷ ἡ σωφροσύνη καὶ fj ἀνδρία. πῶς δὲ 
δικαιοσύνη, καὶ dj φρόνησι;, xai αἱ λοιπαὶ &petat. 

Χρὴή τι καὶ λαυχάζειν, ὥστε ἀθολώτως προσοµι- 
λεῖν τῷ θεῷ, xaX μικρόν τι συνάγχειν τὸν νοῦν ἀπὸ 
τῶν πλανώντων. 


Τηροῦμεν τὰς ἀλλήλων ἁμαρτίας, οὐδ' ἵνα θρη- 
νήσωμεν, ἀλλ᾽ ἵνα ὀνειδίσωμεν, οὐδ' ἵνα θερατεύ- 
σωµεν, ἀλλ ἵνα προσπχήξωμεν, καὶ ἀπολογίαν 
ἔχωμεν τῶν ἡμετέρων χαχῶν τὰ τῶν πλησίον τραύ- 
pasa. 


'H ἀπράγμων ἡσυχία τῆς ἐν πρἆγμασι περιφα- 


νείας τιµιωτέρα. 
Bio; ἡσύχιος χρημάτων πολλῶν Ππεριφανέατερος. 
Ἐπίπονος τοῖς νεωστὶ ἁποτασσομένοις fj ἠσυχία. 
Τότε γὰρ χαιρὸν λαθοῦσα 1j μνήμη, πᾶσαν ἀναχκινεῖ 
τὴν ἓγ χειμένην ἀχαθαρσίαν, οὐ σχολάζουσα πρότερον 


dictis scurrilibus et ridiculis, qua re animi intentio 
languescere maxime solet. 

Mens enim cum ad res externas non dissipatur, 
nec in mundum per partes in quibus siti sunt 
sensus diffunditur, ad se ipsa revertitur, ac per 
sese ad Dei notionem ascendit; atque illa pul- 
chritudine cum circumlustratur atque illuminatur, 
ipsius quoque nature obliviscitur, non alimenti 
cura aut. vestimenti animum sollicitans, sed Dbe- 
rata terrenis curis omnem suum studium ad compa- 
randa bona sempiterna transfert, quo nimirum 
temperantiam et fortitudinem, justitiam et pru» 
dentiam, et reliquas virtutes babeat et exerceat. 


Theologi. Quietos nos esse oportet, ut nou fur- 
bulente cum Deo colloquamur, et paululum revo- 
cemus mentem ab iis qua seducuut el errori in- 
volvunt. 

Observamus invicem errata, non ut deploremus, 
sed ut. exprobremus : nec ut sanemus, sed ut in- 
super vulneremus : et pro defensione nostrorum vi- 
tiorum habemus proximorum vulnera. 


Gregor. Nysseni ; Nili. Otiosa quies pluris zesti- 
manda, quam negotiorum illustris tractatio. 

Vita quieta multis pecuniis anteponenda est. 

Molestum iis qui recens secesserunt, otium est, 
quod tunc occasionem nacta memoria, omnem 
repetit et movet insitam immundítiem, cum antea 


-- 


191 


ANTONII MELISSJE 


119? 


ad id faciendum spatium non haberet, propter À τοῦτο ποιεῖν, διὰ τὸ πλῆθος τῶν περισπώντων πραγ- 


multitudinem distrahentium negotiorum. 

Saplens quietem et otium persequitur, ut rerum 
divinarum opportune compos flat, Sapiens demigrat 
et transfugit a vita confusa et perturbata ad 
beatam vitam et pacificis convenientem. 

Res profecto constans et vera exsistit sapientia; 
qui amat illam sapiens exsistit; cumque talis sit, 
tamen nos improbos praeterit: bonum enim male 
comitatum esse non vult. 

Socratis. Socrates interrogatus, qui sine per- 
turbatione viverent : Qui, inquit, nihil sibi cou- 
sciunt mali. 

935 Aristippi. Aristippus cum quidam οἱ οὗ” 
jiceret, ac diceret : Propter te ager periit ; Àn non, 


μάτων. 

'O σοφὸς ἠρεμίαν καὶ ἀπραγμοσύνην διώχει, ἵνα τῶν 
θείων ἓν εὐχαιρίᾳ ἐπιτύχῃ. Σορὸς µέτοιχος χαὶ µετα- 
νάστης ἑστὶν Ex τοῦ πεφυρµένου βίου πρὸς τὴν 1.2- 
xaplav xai elpnvalow πρέπουσαν ζωύν. 

Ἔστι μὲν ὑπαρχτὸν πρᾶγμα σοφίας. ἔστι δὲ xol 
ὁ ἐραστὴς αὐτῆς σοφός. Ὑπάρχον δὲ ὅμως, ἡμᾶς 
τοὺς φαύλους διελήλνθεν ’ ἀγαθὸν γὰρ΄ οὐχ ἀθέλει 
«axolc όυνέρχεσθαι. 

Συχράτης ἑρωτηθεὶς τίνες ἁταράχως ζῶσιν, Ol 
μηδὲν ἑαυτοῖς, εἶπεν, ἄτοπον αυνειδότες. 


Αρίστιππος, λέγοντος αὐτῷ.τινας, Διά οἱ ἁπόλω- 


εν ὁ ἀγρὸς, Οὐχοῦν, ἔφη, κάλλιον δι ἐμὲ «τὸν 


inquit, melius me propter agrum, quam propler B ἀγρὸν ἢ διὰ τὸν ἀγρὺν ἐμέ; 


me agrum perire? 
Demosthenes cum quidam diceret eum agrum 
megligere, ipsum autem se curare : Ea enim, in- 


: quiit, curo propter qua agrum comparavi. 


Severini, Thaletem in colum suspicientem , et 
lapsum in barathrum ancilla consp:cata, merito id 
illi aceidisse dicebat, qui, cum qua ante pedes e&- 
sent ignoraret, ccelum contemplaretur ut cogno- 
sceret. 

Fuchidis. Valens egroüt- omnis curiosus, aliena 
sollicite curans. 

Demonaciis. Cum quidam exquirerent, an mun- 
dus esset animatus, et rursus, an globosus : Vos, 
jnquit Demonax, de mundo solliciti estis, at vestram 
ipsorum immunditiem non curatis. 

SERMO LXXVII [a/. XXXVI]. 
De negotiorum sollicitudine et distractione. 

Tota impii vita in sellicitudine est. 

Job. Odi equidem universum laborem, quem sub 
sole sustineo, quia relinquo eum post me futuro 
haredi : et quis novit sapiensne an insipiens fu- 
iurus sit? 

Peccanti dedif distentam anxietatem augendi et 
coacervandi, ut det bono in conspectu Dei. 


Eccli. ιν. Fili, fac ne variis actionibus distraha- 
ris, Si enim auctus fueris, non eris innocens: qui 
sequitur questum, implicabitur litibus, 

Cor malitiosum onerabitur laboribus. 

Luc. xiv. Homo quidam fecit coenam magnam , 
multosque vocavit, et misit servum suum hora 
cona, qui juberet invilatos venire, quod jam pa- 
rata essent omnia. Et coeperunt pariter omnes se 
excusare; ac primus dixit se agrum ernisse, etc. 
Dico vobis, neminem illorum de ccena mea gusta- 
turum. 

Philipp. n. Omnes de suis rebus solliciti sunt, 
non de iis qus pertinent ad Christum. 

S. Basilii. Fieri non potest, ut potiatur aliquis la- 
boriosa rerum divinarum meditatione, inter animi 


distractiones οἱ occupationes rerum ad victum | 


pertinentium. 
Ut in speculo non repurgato cerni non possunt 


"Δημοσθένης, λέγοντος αὑτῷ τινος, ὅτι ToU ἀγροῦ 
ἀμελεῖς, ἑαντῷ δὲ σχολάξεις, Τούτων γὰρ, ἔφη, 
ἐπιμελοῦμαι, δι) ὧν καὶ τὸν ἁγρὸν ἐχτησάμην. 
θάλην εἰς τὸν οὗρανὸν ὁρῶντα. καὶ ἑἐμπεσόντα εἰς 
βάραθρον θεράπαινα θεωροῦσα, δίκαια παθεῖν ἔφη, 
ὃς τὰ παρὰ ποσὶν ἀγνοῶν, τὰ kv οὑρανῷ ἑσκόπεει. 


Ὑγιαίνων νοσεῖ πᾶς περίεργος, ὁ τὰ ἀλλότρια 


 πολυπραγμονῶν, 


λλλων ἐξεταζόντων sl ὁ χόσµος ἔμψυχος, xoi 
αὖθις εἰ σφαιροειδἠς, "Yuste, elus Δημώναξ, περὶ 
μὲν τοῦ κόσμον πολυπραγμονεῖτε ,! περὶ δὲ τῆς 
ἑαυτῶν ἀκοσμίας οὗ φροντίζετε. ' 

AOTOZ OZ. 

Περὶ συνοχῆς απραγμάτων καὶ περισπασμοὺ. 

Πᾶς ὁ βίος ἀσεδοῦς kv φροντίδι. 

Ἐμίσησα ἑγὼ σύμπαντα μόχθον µου, ὃν ἐγὼ 
μοχθῶ ὑπὸ τὸν ἥλιον' ὅτι ἀφίημι αὐτὸν ἀνθρώταψ 
τῷ μετ ἐμέ' xal τίς εἶδεν cl σοφὺς ἔσται f) ἄφρων ; 


Τῷ ἁμαρτάνοντι ἔδωχε περισπασμὸὺν τοῦ προαθεῖ- 
ναι xai τοῦ συναγαχεῖν, τοῦ δοῦναι τῷ ἀγαθῷ pb 
προσώπου τοῦ θεοῦ. 

Τέχνον, p περὶ πολλὰ ἔστωσαν αἱ πράξεις σου. 
Ἐὰν γὰρ πληθύνῃς, οὐκ ἀθῶος ἔαμ. Διώχων Epyo- 
λάδειαν ἐμπεσεῖται εἰς χρίσεις. 


p µΚαρδία πονηρὰ βαρυνθήσεται πόνοις. 


᾿Ανθρωπός τις ἑποίησε δεῖπνον μέγα, xaX ἐχάλεσε 


"πολλους; xal ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ape 


τοῦ δείπνου, εἰπεῖν τοῖς χεχλημένοις ἔρχεσθαι, ὅτι 
ἔτοιμά ig: πάντα. Καὶ Ίρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραι- 


πεῖσθαι πάντες * ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ, ᾽Αγρὸν ἡγό- 


βασα  χαὶ τὰ λοιπά. Λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν 
ἀνδρῶν ἐχείνων γεύσεταί µου τοῦ δε[πνου. 
Οἱ πᾶντες τὰ ἑαυτῶν μεριμνῶσιν, οὐ τὰ τοῦ Χρι- 


. 6100, 


Ἐν τοῖς ἕλκουσι τὴν φυχἣν, καὶ ἀσχολίας βιωτι- 
xàg ἐμποιοῦσε, περιχενέσθαι τῆς ἐπιπόνου μελέτης 
τῶν τοῦ θεοῦ ἀμήχανον, 


Οὔτε χατόπτρῳ ῥυπῶντι δυνατὸν τῶν εἰκόνων. 





ο 


1193 


LOCI COMMUNES. — PARS 1f. SERMO LXXVILI. 


1194 


δέξασθαι τὰς ἐμφάσεις, οὔτε φυχῇ ταῖς βιωτικαῖς Α imaginum species : sic animus curis victus affizus, 


προσκλωμένη µερίµναις, xal τοῖς ἐκ τοῦ φρονἠ- 
µατος τῆς σαρχὺς ἐπισχκοτουμένῇ πάθεσι, δυνατὸν 
ὑποδέξασθαι τὰς τ2ῦ ἁγίου Πνεύματος ἑλλάμψεις. 

ὝὭσπερ ὀφθαλμὸν περιαγόµενον συνεχῶς, xat νῦν 
μὲν ἐπὶ τὰ πλάγια φερόμενον, νῦν δὲ πρὸς τὰ ἄνω 
xai κάτω πυχνὰ µεταστρεφόμενον, ἰδεῖν ἑναργῶς τὸ 
ὑποχείμενον οὐχ οἷόν τε» οὕτω xat νοῦν ἀνθρώπων 
ὑπὸ µυρίων τῶν χατὰ τὸν χόσμον φροντίδων περιελ» 
χόμενον &p.fjyavov ἐνατενίσαι τῇ ἀληθείᾳ. — 

Οἱ σφόδρα «atc τοῦ βίου µερίµναις χατειλημμένοι, 
οἷον ὄρνιθες πολύσαρχοι, εἰκη τὸ πτερὸν ἔχοντες, 


'χάτω που σύρονται μετὰ τῶν βοσχηµάτων. 
Ψυχὴ οὖν μὴ τῶν χοσμικῶν ἁπαλλαγεῖσα φρον- 


τίδων, οὔτε τὸν θεὸν ἀγαπὴσει Ὑνησίως, οὔτε τὸν 
διάδολον βδελύξεται ἀξίως. Κάλυμμα γὰρ ἅπας 
ἔχει φορτικὸν τὴν µέριμναν τοῦ Blov. 


Ἐν θορυδουµένῳ καὶ ἀγωνίας ἔχοντι νῷ οὔτε 
ἔννοιά τις τῶν χαλῶν, οὔτε θεοῦ χάρις ἑγγίνεται. 


Τελείας ψυχῆς ἐστι τὸ ἁμέριμνον"' ἁσεδοῖς ὃξ τὸ 
Φροντίσι κατατρἰθεσθαι. — 

Πέφυχεν ὁ ἄφρων, ἀεὶ παρὰ τὸν ὁρθὸν λόγον χινοῦ- 
µενος, ἠρεμίᾳ xat ἀναπαύσει δυαμενῆς εἶναι. 

“Ανθρωπος πολυμµέριμνος πρᾶος xa ἡἠσύχιος 
γενέσθαι οὗ δύναται, διότι αἱ ἀναγχαῖαι αἰτίαι τῶν 
πραγμάτων, b» aT; ταλαιπωρεῖ, ἀναγχάζουσιν αὐτὸν 
χινεῖσθαι àv αὐταῖς ἄχοντα xai μὴ βουλόμενον, xai 
διασχορπίζουσι τὴν γαλήνην αὐτοῦ xat ἡσυχίαν. 

Χωρὶς ἀμεριμνίας φῶς ἓν τῇ doy] σου μὴ ζητή- 
ση». 

Ὁ Φφαῦλος πόλιν τε xai τὸν κατὰ πόλιν ὄχλον 
τε xal φυρμὸν ἀνθρώπων ὁμοῦ xal πραγμάτων 
µεταδιώχει. Φιλοπραγμοσύναι γὰρ, xaX πλεονεξίαι, 
δηµοχοπίαι τε xai δηµαρχίαι, τῷ τοιούτῳ τιµαί: τὸ 
δὲ ἠσυχάζξειν ἀτιμότατον. 


Δυσεύρετον, 1) xal παντελῶς ἀνεύρετον, Lv πεφυρ- 
μένῳ βίῳ τὸ καλόν. 
ΛΟΓΟΣ 08’. 
Περὶ παῤῥησίας καὶ τοῦ ἐ.1όγχειν. 
Οὐδεὶς ἐν χρυπτῷ τι motel, καὶ ζητεῖ αὐτὸ [αἱ. αὐτὸς] 
ἐν παῤῥησίᾳ εἶναι. 


Ἐὰν dj χαρδία ἡμῶν μὴ καταγινώσχῃ ἡμῶν, 
παῤῥησίαν ἔχομεν πρὺς τὸν Θεὸν, καὶ ἅπερ al- 
τοῦμεν λαμδάνοµεν παρ) αὐτοῦ, ὅτι τὰς ἑντολὰς 
αὐτοῦ τηροῦμεν, καὶ τὰ ἀρεστὰ ἑνώπιον αὐτοῦ 
ποιοῦμεν. 

Μηδείς σου τῆς νεότητος παταφρονείτω ἔλεχχε 
αὑτοὺς ἀποτόμως. 

Ἐξοναίαν δίδωσι λόγοις ἀρχὴ διχαιοσύνης. 


M5 ἐχχαίῃς ἄνθρακας, ἁμαρτωλοὺς ἑλέγχων, μὴ 
ἐμπυρισθῇς φλογὶ πυρὺς ἁμαρτιὼν αὐτῶν. 

Ὁ ἑφησυχάζων, καὶ μἩ ἑλέγχων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ 
ἁδελφοῦ αὐτοῦ, ἄσπλαγχνός ἐστιν ^ ὥσπερ ὁ τὸν lov 
ἑναφεὶς τῷ δηχθέντι ὑπὸ τοῦ ἱοδόλου. 


PaTROL. GR. CXXXVI. 


et perturbationibus, qua a carnis sensu suggerun- 
tur, obtenebratus, Spiritus sancti illustrationetm re- 
cipere non potest. 

Ut oculus qui continenter circumagitur, ac nunc 
in transversa cireumfertur, nonc sursaüm ac deor- . 
sum deflectitur, evidenter et clare rem propositam 
430 cernere non potest : sic et mens humana, sex- 


.eentis mundanis curis distracta, veritatem attente 


cernere, ac in ea defixa esse nullo modo potest. 

Qui vehementer vitz? hujus curis occupati sunt, 
quasi aves corpulent frustra pennis przdite deor- 
gum trahuntur cum pecudibus. 

S. Chrysost, Animus igitur. mundanis nondum 
liberatus curis, 'neque vere Deum diliget, neque 
diabolum detestabitur, ut. dignum est. Pretextum 
enim habet gravem, rerum ad victuni pertinentium 
curam. 

S. Cgrill. In mente tumultu et angore plena, ne- 
que rerum bonestarum cogitatio, neque Dei gratia 
inest. 

S. Nili, Perfecti anind cst curz vacuitas : impil 
sutem curis conteri. 

Insiplens preter rectam rationem motus tran- 
quillitatem et requietem semper odisse solet. 

Ásaac. Qui multis curis distractus est, lenis et 
quietus esse nullo modo potest, propterea quod 
cause negotiorum in quibus miser est, cogunt eum 
commoveri invitum et nolentem , et ejus tranquil« 


C lum et quietum statum disturbant. 


Sine curarum vacuitate lumen ín animo tuo ne 
quzras. 

Philonis. improbus civitatem ac civitatis turbam 
et fecem hominum eimul et negotioruin persequi- 
tur. Nam alienarum rerum curationes et avaritia, 
popularitas et iribunatas plebis, istiusmodi υ- 
mini ceu honorifica probantur ? αἱ quietum: esse 
probrosissiium est. 

Difficile est, vel potius omnino fleri non potest , 
ut honestas in vita conturbata invepiatur. 

SERMO LXX VIII [al. XLIX ]. 
De libertate reprehendendi. 
. Joan. vii. Nemo quod in occulto facit, id vult 
palam fleri. (Alias, nemo aliquid in occulto facit, 


D et querit ipse palam esse.) 


1 Joan. 11. Si cor nostrum non condemnet nos, 
fiduciam habemus apud Deum :et qus petimus 
ab eo accipimus, quia mandata ejus exsequimur, 
et qua illi placent, facimus. 


Fac ne quis juventutem tuam contemnat : repre- 
bende eos severe. 

Prov. xxvi. Auctoritate. orationi conciliat ipi- 
tium justitig. 

Ne carbones accendas, sceleratos reprehendens, 
ne flamwa ignis peccatorum ipsorum exuraris. 

S. Basilii. Qui quicscit, nec fratris arguit pecca- 
tum, immisericors est, ut qui venenum immittit ip 
eum qui est a venenata bestia morsus. 

38 


1195 | ANTONIt MELISS/E 1196 
237 In objurgandojgravis ne esto; nec eiio, nec A — M&à βαρὺς Ev ἐπιτιμήσει vévov, μηδὲ ταχέως, µη- 


affectu nimio! reprehendito, hoc enim insolentise 
est : nec ob res leviores dampato, quasi summo 
jure cum his qui dereliquerint agens, οἱ spirita- 
liter eos instaurans, quemadmodum monet À posto- 
lus, teipsum considerans ne et tu tenteris. 


Evidens est reprehensionis finem esse peccantis 
emendationem, injuriam vero nil aliud effieere quam 
ipsius confusionein. 

Optabilius est objurgationem sapientis unius 
admittere, quam totius chori hominum improborum 
canentium fieri auditorem. 

S. Chrysost. Libere loqui simpliciter eat etiam 
vulgaris bominis szpenumero : at sicut res pogiu- 


δὲ ἐμπαθῶς ἐξελέγχων  αὔθαδες γὰρ τὸ τοιοῦτον - 
μηδὲ ἐπὶ μιχροῖς καταδικάζων, ὡς ἀχριδοδίχαιος 
εὐτὸς ὑπάρχων, τοὺς ἓν παραπτώµατι προσλαμ- 
θανόμενος, xe Πνευματικῶς καταρτίζων αὐτοὺς, 
ὡς ὁ Απόστολος παραινεῖ, σχοκῶν σεαυτὸν, μὴ καὶ 
eb πειρασθῇς. 

"Eowxev ὃ μὲν ἔλεγχος τέλος ἔχειν εν διόρθωσιν 
κοῦ ἁμαρτάνοντος, 6 δὲ ὀνειδισμὸς ἐπὶ ἀσχημοσύνη 
τοῦ ἑπταιχότος γενέσθαι. 

.. Ἐὐκταιότερόν ἐστιν, ἑπίπληξιν σοφοῦ ἑνὸς δέξα- 
σθαι, 4 ὅλου χοροῦ ἀνθρώπων φαύλιον ἁδόντων γε- 
νέσθαι ἀχροατῆν. 

"Τὸ μὲν ἁπλῶς παῤῥησιάζεσθαι xal τοῦ τυχόντος 
πολλάχις ἐὲστί. τὸ δὲ εἰς «) δέον. καὶ χαιρῷ τῷ 


lat, et cum tempus idoneum est, adhibita modi re- D πρλσήχοντι, xal μετὰ τῆς ἁρμοττούσης συμμετρίας 


gula et prudenter rebus uti, id sane magnum ad- 
modum et eminentem virum requirit. 

Vita qum ex legibus agitur, libertstis effectrix 
est. 

Maxima est libertas, se non habere libertatem 
exisiimare : quemadmodum dedecus est maximum 
in conspectu Domini se justiflcare : testes sunt eo- 
rum qus dicimus, Phbariseus et Publicanus. 

Nihil est quod magis arrogantiam augere soleat, 
«quam preelarorum (facinorum sibi conscius ani- 
mus et otens libertate. | 

Isocratis. Concede libertatem tibi bene eupienti- 
bus, ut de quibus ambigis , qui tecum ezquirant et 
probent habeas. 

Przestat su3, quam aliena redarguere peecata. 


Pythagore. Pythagoras, cum quidam dixisset : 


— Nimium me irrides ; Atqui, inquil, splenicis etiam 


seria et amara prosunt, dalcia nocent. 

Neqte gladio obtuso, neque immoderata libertate 
wi decet. 

Socratis, Libertatis, ut cujusque partis anni, in 
tetnpore gratia jnceadior. 

SERMO LXXIX (af, CXXXIX]. 
De generis nobilitate et iqnobilitate. 

Joan. 11. Quod eatem est ex carne, caro est, et 
e spiritu natum, spiritus est. 

Άοηπι. ΙΧ. Nom fit carnis tidem sunt filit Dei : 
sed filii promissionis habentut pro semine. 


Eccli. Liberi honeste vitam-agentes genitorum 
suorum tegent fgnobititatem. 

S. Basilii. Patres et majores non licet predicare 
nobiles, quia veritalis lex propria cujusque depo- 
seit encomia. 

Theologi. Malum vocari pudeat, non itein ignobi- 
Jem. 

S. Chrysost. Splendidum et nobilem non imna- 
jorem nobilitas, sed animi virtüs elicere 938 
solet. 

Nihil generis uobititas ad pecuniam : 
Opulemtia enim vel pessimum inter prfmos col. 
U [locat. 


xal συνέσεως τῷ πράγματι χρῄσἁσθαι, µετάλης 
λίαν xal θαυμαστῆς δεῖται φυχῆς. 
Ἔννομος ζωὴ παῤῥησίας δημιουργός, 


Μεγίστη παῤῥησία τὸ μὴ νοµίζειν ἔχειν παῤῥη- 
σίαν * ὥσπερ οὖν αἰσχύνη µεγίότη, τὸ διχαιοῦν Eau- 
τὸν ἑνώπιον Κυρίου» xai µάρτυς τῶν λεγομένων ὁ 
Φαρισαῖος χαὶ ὁ Τελώνης. 

Οὐδὲν οὕτως slg ἆ τόνοιαν αἴρειν εἴωθεν, ὡς σνν- 
ebbe τῶν χατορθωµάτων, καὶ duyxh μετὰ παῤῥη- 
σίας ζῶσα. 

Δίδου παῤῥησίαν «οῖς εὖ φρονοῦσεν, ἵνα περὶ ὤν 
ἀμφιχνοεῖς, ἔχῃς τοὺς συνδοχιµάσοντας. 


Κρεΐσαον th οἰχεῖα ἑλέγχειν ἁμαρτήματα ἢ τὰ 
ἀλλότρια. 

Φῄσοανιος αὐτῷ τινος, Alav pot ἐπισχώπτεις, ἔφη 
Καὶ γὰρ τοῖς απληνικοῖς τὰ μὲν δριµέα καὶ πιχρὰ 
ὀφέλιρα, τὰ δὲ γλυχέα βλαδερά. 

Οὔτε μάχάιραν ἀμθλεξαν, οὔτε παῤῥησίὰν ἅταχτον 
ἔχειν δεῖ. 

Tác παῤῥησίας, ὥσπερ ὥρας, ἓν χαιρῷ ἡ χάρις 
date. 

ΛΟΡΟΣ O8. 
Περὶ οὐγενείας καὶ Óveversíac. 
. Τὸ γεγενηµένον ἐχ τῆς σαρχὸς σάρξ ἐστι, xal 
τὸ γεγενημένον Ex τοῦ πνεύματος πνεὺμά ἐστιν. 
Obó τὰ τέχνα της σαρχὸς, ταῦτα τέχνα θεου, 


0 ἁ))λὰ τὰ τέχνα τῆς ἐἑπαγχελίας λογίζεται εἰς 


σπέρμα. 

Τέχνα ἓν ἀγαθῇ ζωῇ τὴν ἀναστροφὴν ἔχοντα τῶν 
ἰδίων γεννητόρων χρύψαυόι δυσγένειαν. 

Οὐκ ἔχομεν πατέρας λέγοιν xaX προγόνους περι- 
φανεῖς, Ὁ γὰρ τῆς ἁληθείας νόμος ἴδια ἑκάστου 
ἀπαιτεῖ τὰ ἐγχώμια. 

Kaxb; δ' ἀχούων αἰσχύνου, μὴ δυσγενής. 


Ἡ εὐγένεια χαὶ dj σεµνότης τοῦ ὑπερηφάναι τὸ 
συΤγενὲς πρὸς τὴν πλίνθον ἔχειν, 


Οὐδὲν fj εὐγένεια πρὸς τὰ χρήματα ; 
Τὸν γὰρ χάχιστον πλοῦὔτος εἰς πρώτους ἄχει. 





1191 LOCI COMMUNES. — PARS f. SERMO LXXX. 1198 


Όταν δὲ χρηπὶς ph καταθληθὴ γένους 
Ἰθρθῶς, ἀνάγχη δυστυχεῖν τοὺς ἐχγόνους. 
Φεῦ φεῦ, παλαιὸς αἵνος o0 xaX; ἔγει " 
Οὐχ ἂν γένο-το χρηστὸς ἐκ χαχοῦ πατρό:. 


Εὐγενεῖς. εἶναι νόµιξε μὴ τοὺς ἐκ τῶν χαλῶν 
xol ἀγαθῶν Ὑεγεννηµένου;, ἀλλὰ τοὺς χαλὰ xal 
ἀγαθὰ προαιρουµένους. 

Ἑπὶ προγόνων» εὐγενείᾳα μηδεὶς ἐγχαυχάσθω» 
πηλὸν γὰρ ἔχουσι πάντες τοῦ γένους προπάτορα, 
xai ol ἓν πορφύρᾳ xoi βύσαῳ τρεφόμενοι, καὶ οἱ 
ἐν πενίᾳ ἀθύσσῳφ δαπανώµενοι. 

Πηλλοΐσι θνητῶν fy μὲν ὄφις εὐγενὴς, 


Ὁ νοῦς δ' ἐν αὑτῇ δυσγενἠς εὑρίσκεται. 


Τίς γὰρ χατόπτρῳ xai τυφλῷ κοινωνίᾳ ; 
Σώστρστος ὁ αὐλητὴς, ὀνειδιζόμενος ὑπό τινος ἐπὶ 
τῷ Ὑονέων ἀσήμων εἶναι, εἴπεν' Καὶ μὴν διὰ τοῦτο 
αἆἄλλον ὤφειλον θαυμάζεσθαι, ὅτι ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ γένος 
ἄρχεται. 


Σεμνύνεσθαι piv ὥσπερ ἄλλῳ τινὶ τῶν χαλῶν 
ἐπ) εὐγενείᾳ οὖχ ἀπειχός ἔστιν' ἐγὼ δὲ µίαν ἀρε- 
τὴν οἶδα, τὰ δ' ἄλλα πάντα τύχην. Καὶ γένοιτ ἂν 
ὁ μὲν ix φαύλων ἀγαθὸς χαὶ βασιλέων xal πάντων 
εὐγενέστατος , ὁ δὲ ἐξ ἀγαθῶν φαῦλος, αὐτὸς αὐτοῦ 
καὶ τῶν ταπεινοτάτων δυσγενέστατος. "Doce duyT.c 
ἔπαινον αὖχει, μὴ προγόνων τεθνηχυῖαν εἰς ἆδοξο. 
εέρους εὐγένειαν. 


*0 ἑξἀρετῆς γεννηθεὶς, ἐχεῖνος εὐγενὴς εἰχονίζεται. 
AOFOZ Ir. 
Περὶ συνηθείας xal ἔθους. 
Χρόνῳ κρατυνθὲν cb ἀσεθὲς ἔθος ὥς νόµο; διε- 
φνλάχθη. 
ὑὐδὶν οὕτως ἐπιθυμητὸν, ὡς μὴ τῇ συνεχείᾳ τῆς 
ἁπολαύσεως εὐχαταφρόνητον Υ[νεσθαι. *Qy δὲ σπανία 
ἡ χτῆσις, περισπούδαστος ἡ ἁπόλαυσις. 


Παλαιωθὲν Υὰρ «papa ψυχῆς, xat χαχοῦ µελέτη 


γρόνῳ βεδαιωθεῖσα, δυσίατός ἔστιν, ἢἤ xal παντε- 
λῶς ἀνίατος, ὡς τὰ πολλὰ τῆς ἔξεως εἰς φύσιν µε- 
θισταµένης. 

Ἔθους χωρισαμὺς καὶ τοῖς ἀλόγοις ὰστὶ δυσφορώ- 


A Quod si generis origo bene jacta non fuerit, 


l'osteros in calamitate versari necesse est. 

Non recte se habet vetus hzc sententia : 

Ex malo patre nunquam nascetur bonus. 

( Euripidis.) 

Theopempti. Generosos existimato non eos qui ex 
bonis et probis nati sunt, sed qui honesta εί bona 
sequenda sibi proponunt. 

T hespidis. Majorum nobifítate nemo gloriari de- 
het : omnes enim habent generis originem lutum , 
twin íi qui ín purpura et. bysso nutriuntur , tum tii 
qui in paupertate magna vivunt. 

Sclerie, Multi mortalium prz se ferunt nobilitatem 
lin. vultu, 


η Quorum iamen animus ignobilis et ingenerosus 


[reperitur. 
Quid enim 66ο cum speculo? 

Sostrati. Sostratus tibicen, cum quidam οἱ ob- 
Jectaret, quod ex ignobilibus prognatus esset pa- 
rentibus : Atqui, inquit, ob idipsum debui magls 
laudari, e£ in admiratione esse, quod a me genus 
initium cepit. 

Phalaridis. Nobilitate quemadmodum alia ali- 
qua re honesta gloriari mon indecorum est. Ego 
vero unam virtutem novi, extera omnia tribuuntar 
fortunz. Et fleri potest, ut qui ex improbis sit, bonus 
flat, et regum et omnium generosissimus : ex bonis 
autem prognatus, improbus flat, et seipso deterior 
et humillimis quibusque ignobilior. Quare laudem 
animi gloriose jacta, non etiam majorum per igno- 
biliores posteros emortuam nobilitatem. 

Kx virtute procreatus, generosus effingitur. 

SERMO LXXX [αι. CII]. 
De consuetudine et more. 

Salomon, Tempore confirmata impia consuetudo 
ut lex servatur. 

Nihil est tam appetendum quin perpetuo fruendo 
contemptibile reddatur. Quorum autem rarior est 
possessio, jueundior est usus. 

[nveteratum vulnus animi , et: mali meditaltie 
tempore conürmata di(ficiltter curatur, vel potius 
non curatur omnino, quod lialitus sepenemero in 
naturam mutatur. 

Ab assuetis disjungi vel rationis expertibus diffi- 


τατος. Καὶ ποτε εἶδον ἐγὼ βοῦν ἐπὶ φάτνης δα- p cile et molestum est. Ipse aliquande animadverti 


κρύοντα, τοῦ αυννόµου αὐτοῦ xal ὁμοζύγου τελευ- 
τήσαντος. 

'ρᾷον γὰρ ἀπ ἀρχῆς μὴ ἑνδοῦναι χακίᾳ, xal 
προϊοῦσαν διαφυγεῖν, ἡ προδαίνουσαν ἀναχόψαι, καὶ 
φανῆναι ταύτης ἀνώτερος. 

Δικτύῳ χοµίζειν ὕδωρ, xat πλίνθον πλύνειν εὖπε- 
εέστερον, ἡ χαχίαν φυτευθεῖσαν χρόνῳ πολλῷ iv 
ἀνθρώπου φυχῇ ἐξελεῖν. 

Οὐδὲὶν οὕτως ἰσχυρὸν παρὰ ἀνθρώποις, ὡς συνη- 
θείας παλαιᾶ- τυραννίς. 

Τινὲς τῶν ἔξωῦεν δευτέραν φύσιν τὴν σννήθειαν 
ἐχάλεσαν 

Δεινὸν ἡ αυνῄθεια κατασχεῖν πρὶς ἑαυτὴν,. xal μὴ 
συγχωρῆςαι πάλιν διαναστῆναι ἐπὶ τὴν πρώτην EG 


τῆς ἀρετῆς. 


bovem qui ad przsepe socium bovem οἱ in pastu et 
in jugo subeundo, mertuum fleret. 

939 Theologi. Facilius est a principio non se vi- 
tio dedere, et effogero nascens, quam  fortificatum 
rescindere, atque eo superiorem fleri. 

Retieulo aquam ferre et laterem lavare facilius est, 
quam vitium in hominis animo ex tempore diuturno 
plantstum eximere. 

S. Chrysost, Nibil tam firmum est in rebus hu- 
manis, quam veteris consuetudinis tyrannis. 

Externi quidam consuetudinem alteram naturam 
esse dixerunt. 

Mire efficax est consuetudo retinere, et non pati ut 
ad pristinum virtatis habitum aliquis revertatur. 


1199 


et leviora peccata, si non prohibeas, subinde na- 
scuntur et magnitudinem assequuntur. 

Naturam accusare non debemus, cum jucundam 
aut injucundam vitam omnem efficiat consuetudo. 


 Chariclis. Ex omnibus enim passionibus quz cito 


percipitur, οἱ facile remedium adhiberi potest : 
qui? vero longo tempore innata fuerit, prope est in- 
curabilis. 

Choricii. Nacta semel delicias natura vix ad la- 
bores vult reverti. 
' Socratis. Nihil natura jucundum aut injucun- 
dum, sed omnia talia consuetudine fleri videmus. 

Optimum vitz genus tibi proponito ; hoc enim ju- 
eundum efficiet consuetudo. 

Perdifficile est 
Ut longa consuetudo brevi tempore solvatur: 
Consueta enim haudquaquam despicienda sunt. 


Polyeni. Consuetudo a parvis initium capit, ne- 
glecta autem vim maximam accipit. 


SERMO LXXXI [al. CXXXVIIH]. 
De conscientia. 


Nemo liber est, qui seipse non continet. 

Libertas impotens et immoderata facile amitti- 
tur. 

Fieri non potest ut is liber sit, qui perturbationi- 
bus servit, et a perturbationibus vincitur. 

Przstat servire decenter, quam libertate ut! im- 
pudenter. 


ANTONII MELISS/AE 
Philonis. Diuturnus mos natura ipsa firmior est, A 


1200 

Ἐγχρονίζον ἦθος φύσεως χραταιότερόν ksttv * xat 
μιχρὰ uh χωλυόµενα ἁμαρτήματα φύεται xal éxc- 
δίδοται πρὸς μέγεθος αυναυξάνοντα. 

Μηδαμῶς τὴν φύσιν αἰτιώμεθα” πάντα γὰρ βίον 
ἡδὺν f| ἀηδη fj συνήθεια ποιεῖ. 

Πάθος γὰρ ἅπαν, τὸ μὲν ὀξέως Υινωσχόμενον 
εὐβοήθητον, τὸ δὲ ypóvtp μα, ἐγχγὺς 


ἀνίατον. 


Λαθομένη ἅπαξ ἡδυπαθείας fj quot; μόλις ἐθέλαι 
πρὸς πόνους χωρεῖν. 
Οὐδὲν οὕτως ἡδὺ ἡ ἀηδὲς τῇ φύσει ὑφέατηκεν * 
πάντα δὲ τῇ αννηθείᾳ γίνεται. 
Bíov αἱροῦ τὸν ἄριστον. Τοῦτον γὰρ ἡδὺν ἡ συνἠ- 
θεια ποιῄῆσει. 
᾽λμήχανον 
Μακρὰν συνῄήθειαν ἐν βραχεῖ λῦσαι χρόνῳ. 
Tb γὰρ σύνηθες οὐδαμοῦ παροπτέον. 
ἛἜθος ἄρχεται μὲν ἀπὸ μιχρῶν, ἁμελούμανον ok 
τὴν ἰσχὺν μείζονα λαμδάνει. 
ΛΟΓΟΣ ΠΛ’. 
Περὶ ἐλευθερίας. 
Οὐὗδεὶς ἐλεύθερος ἑαυτὸν μὴ χρατῶν. 
Ἐλευθερία ἀκρατῶς καὶ ἁμέτρως φερομένη 
εὐαφαίρετος. 
Ἐλεύθερον ἀδύνατον εἶναι τὸν πάθεσι δουλεύοντα, 
xai ὑπὸ παθῶν κρατούμενον, 


"Άμεινον δουλεύειν ἐπιειχῶς, f ἐλευθεριάζειν 
ἀναισχύντως. 


SERMO LXXXII. 

δε conscientia (1). 
Epicteti. Parentes padagogo pueros nos. tradiderunt, qui ubiqne observaret ne quid; lz»deremur': Deus 
autem jam viros insit: conscientiz: custodiendos tradit, quz» quidem eustodia et conservatio nequaquam 


*ontemnenda est, 
SERMO LXXXIII [al. XCVII]. 
De benignitate. 

9 EQ Luc. vi. Benefacite et mutuum date, nibil 
inde sperantes : et erit merces vestra ampla, eri- 
tisque filii Altissimi; quia ipse in ingratos et im- 
probos benignus est. 

Ephes. ιν. Estote benigni invicem et misericordes, 
eendonantes mutuo, quemadmodum ipse Deus 
vobis per Christum condonavit. 

[Induite viscera miserationis, benignitatem, animi 
bumilitatem, lenitatem, clementiam. 

S. Basilii. Imaginem babeo, dum rationis sum 
particeps : ad similitudinem autem fio, dum beni- 
gnitotem col». 

Theologi. Donitatis habet laudem mansuetudjne 
feritatem vincere, et in meliores efficere injuriam 
facientes, patienter ferende qus nobis inferuntur. 
. Omnibus esto benignus, sed mazime proximis. 

Quzre tibi Dei benignitatem, si benignus es. 

Quodnam dogma charitatis dogmate brevius? 

Talem te prabeas amicis et proximis, 

Quales erga te illos esse vis. 


(4) Graea. desunt. 


quoniam et Deo displiceret, et conscientiz ipsi nostrze hostes essemus, 


ΛΟΓΟΣ IIT". 
Περὶ χρηστόεητος. 

Ἀγαθοποιεῖτε xal δανείζετε, μηδὲν ἀπελπίζοντες, 
καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς, xal ἔσεσθε υἱοὶ Ὑψί- 
στου * ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους 
xal ποντρούς, 

Γ[νεσθε εἰς ἀλλήλους χρηστοὶ xai εὔσπλαγχνοι, 
χαριζόµενοι ἑαυτοῖς , καθὼς xal ὁ θεὸς tv Χριστῷ 
&yaplaazo ὑμῖν. 

Ἑνδύσασθε σπλάγχνα οἰχτιρμοῦ, γρηστότητα, 
τοπεινοφροσύνην, μακροθυμίαν, πραύτητα. 

Τὸ κατ' εἰχόνα ἔχω Ev τῷ λογιχὸς slvat τὸ δὲ καθ 
ὁμοίωσιν γίνομαι ἐν τῷ χρηστὸς Υενέσθαι. 


'Aya8bv χρηστότητι νιχᾷν θρασύτητα, xoi βελ- 

είους ποιεῖν τοὺς ἁδικοῦντας, οἷς χαρτεροῦμεν τά- 
οχοντες. 

Πᾶσι μὲν ἴσθι χρηστὸς, πλέον δὲ τοῖς ἔγγισ-- 

Ζήτει θεοῦ σοι χρηστότητα χρηστὸς v. 

Τί χρηστότητος δύγµα συντομώτερον; 

Τοιοῦτος ἴσθι τοῖς φίλοις καὶ τοῖς πέλας, - 

Ofou; σεαυτῷ τούσδε τυγχάνειν θέλεις, 


1201 


LOCI COMMUNES.'— PARS IJ. SERMO LXXXIV. 


1202 


Οὐκ εδεργετῶν µόνον, ἀλλὰ καὶ χολάζων ἀγαθός A — Non solum Deus benigne et humaniter nos tra- 


ἐστι xal φιλάνθρωπος ὁ θεός. Καὶ γὰρ αἱ χολάσεις 
αὐτοῦ xai al τιµωρίαι µέγιστον εὐεργεσίας µέρος 
εἰσίν' ἐπεὶ xal ἰατρὸς, οὐχ ὅταν εἰς παραδείσους xal 
λειμῶνας ἑἐζάΥῃ tbv χάµνοντα µόνον, οὐδ ὅταν εἰς 
. βαλανεῖα xai χολυµθήῄθρας ὑδάτων, ἀλλὰ χαὶ ἕταν 
ἄσιτον χελεύῃ διαμεῖναι, ὅταν τέμνῃ, ὅταν πικρὰ 
προσάγῃ φάρμακα, τότε καὶ ἱατρός ἔστιν ὁμοίως, 
καὶ τὴν αὐτοῦ φιλανθρωπίαν ἐπιδείχνυσι πλέον, 

Ὅ τῇ φύσει ἀγαθὸς καὶ ἀγαθῶν πάντως παρ- 
Εχτιχός. 

Ἴδιον παντὸς ἀγαθοῦ τὸ ὠφςλεῖ». 

Οὐ τοσοῦτον ὁ λόγος, ὅσον χρηστὸς τρόπος πείθειν 
δύναται. 

Οἶσιν ὁ τρόπος ἐστὶν εὔταχτος, εουτέοισι xat βίος 
αυντέτακται. 

Τέχνῃ μὲν γνωρίµους ἐχτησάμην 

Πολλοὺς, διὰ τὸν τρόπον δὲ τοὺς πλείστους φίλους. 

θεμιστοχλῆς χωρίον πωλῶν ἐκέλευσε χηρύττειν, 
ὅτι καὶ γείτονα χρηστὸν ἔχει. 


ΛΟΓΟΣ ΠΔ’. 
Περὶ πραῦτητος xai εὐλαθείας. 

Ἐύλαθεῖς ποιεῖτε τοὺς υἱοὺς Ἱσραήλ. 

Ὅ ἄνθρωπος Μωσῇς πραῦς σφόδρα παρὰ πάντας 
ἀνθρώπους, τοὺς ὄντας ἐπὶ τῆς γῆς. 

Ὁδηγήσει πραεῖς ἓν χρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδοὺς 
αὐτοῦ. 

Οἱ δὲ πραεῖς χληρονοµήσουσι γῆν, καὶ χατατρυ- 
φῄσουσιν ἐπὶ πλήθει εἰρήνης. 

Ἀναλαμδάνων πραεῖς ὁ Κύριος, ὑψώσει πρεῖς àv 
σωτηρίᾳ. 

Ἡραῦθυμος ἀν]ρ ταχὺς ἰατρός. 

Κρεῖσσον πραῦθυμος μετὰ ταπεινώσευς, ἢ ὃς. 
διαιρεῖται σχῦλα μετὰ ὕθρεως. 

Μακάριος, ὃς χαταπτήσσει πάντα δι εὐλάδειαν» 
ὁ δὲ σχκληρὸς τὴν καρδίαν ἀἐμπεσεῖται χαχοῖς. 

Απόχρισις ὑποπίπτουσα ἀποστρέφει θυµόν. 

"Uc φείδεται ῥῆμα προέσθαι σχληρὸν, ἐπιγνώ- 
pov. 

Λόγος μαλακὸς συγχλάει ὁστᾶ» πραῦς ἔστω µα- 
xni. ' 

Τέχνον, ἓν πραῦτητι τὰ ἔργα σου διεξάγαχε, xal 
ὑπὸ ἀνθρώπου δεχτοῦ ἀγαπηθήσῃ. 

Γ/ίνου πρᾶος ἓν ἀποχρίσει λόγου, ἵνα συνἠσῃς. 

"Ev µαχροθυµίᾳ φθέγγου ἀπόχρισιν. El ἔστι σοι 
σύνεσαις, ἀποχρίθητι τῷ πλησίον. 

Τέχνον, iv πραῦτητι τὴν ψυχἠν σου δίδαξον. 


Ῥίζας ἱθνῶν καθεῖλεν ὁ Κύριος, xal ἀφύτευσε 
πραεῖς ἀντ᾽ αὑτῶν. 

Μαχάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ χληρονομῄήσουσι 
την γῆν. | 

΄Δρατε τὸν ζυγόν µου ἐφ᾽ ὁμᾶς, χαὶ μάθετε ἀπ 
Σμοῦ ὅτι πρᾶός tlg: xal ταπεινὸς τῇ χαρδίᾳ, xal 
εὑρήσετε ἀνάπανσιν ταῖς φυχαῖς ὑμῶν. 

: Ὅ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χᾶριτι, ἃλατι Πρτυ- 
μένος, εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἑνὶ ἑχάστῳ ἀποχρίνε- 
αθαι. 


ctat dum beneflciis nos afficit, verum etiam dum: 
punit. Etenim »nimadversiones ejus et supplicia 
beneficii sunt pars maxima, quando et medicus non 
solum cum in hortos et prata educit regrotum, aut 
in balneas et aquarum piscisas, sed etinm cum a 
cibo abstinere jubet, cum secat, cum amara adhi- 
bet medicamenta, tum quoque :eque est medieus, 
suamque magis declarat hamanitatem. 

Greg. Nyss. Qui natura bonus est , idem et bo- 
norum largitor omnino est. 

Proprium bonorum omnium est prodesse aliis, 

Non tam verba, [quam beni mores persuadere 
possunt. 

Posidippi. Quorum mores sunt moderati, eorum- 
dem tota vita bene composita est. 

Arte multos mihi familiares, 

Moribus autem plurimos amicos comparavi. 

Themistoclis. Themistocles praedium venditurus» 
jussit praeconis voce promulgari, etiam bonum vi- 
cinum id habere. 

SERMO LXXXIV (αἱ. XCVIII]. 
De clementia et verecundia. 

Levit. Verentes et metuentes faeite (ilios Israelis. 

Num. xu. Moses mansuetus supra omnes homi- 
nes qui sunt in terris. 

Psal. xxiv. Deducet et mansuetos in judicio, et 
docebit clementes vias suas. | 

Mites autem hzreditabunt terram, 9A1 et in 


C summa pace vitam agent cum voluptate. 


Excipiens clementes Dominus extollet, et salu- 
tem dabit. — 

Vir leni prditua animo celer est medieus. 

Prov. xvi: Praestat leni esse animo cum hunili- 
tate, quam dividere spolia eum contumelia. 

Beatus qui prudenter omnia timet ; duro autem 
corde pr:editus incidet in mala. 

Prov. xv. Responsio submissa iram avertit. 

Qui cavet quo minus verbum emittat durum, 
prudens est. 

Joel et Prov. xxv. Mollis oratio coufringit 05s ; 
mitis esto pugnator. 

Eccli. Fili, in lenitate fae opera tua perficias, et 
ab homine spectato diligeris. 

Esto lenis in responsione, ut intelligas. 

Cum sapientia da responsum. Si intelligentiam 
habes, responde proximo. 

Eccli. x. Fili, in lenitate animum tuum monstralo. 
(Alias, δόξασον, id est glorifica.) 

Ibid. Radices gentium detraxit Dominus, et in lo- 
cum illarum plantavit mansuetos. 

Matth. v. Beati clementes, quoniam ipsi terrse. : 
hzreditatem capient. 

Matth. xi... Accipite jugum meum super vos, ac 
ex me discite, quoniam mitís sum et humilis corde, 
et animis vestris requietem invenietis. 

Coloss. iv. Sermo vester semper in gratia, sale 
conditus, ut quemadmodum unicuique respondere 
convenit, sciatis, 


1403 ANTONI MELISSAZ 1904 


Modestia vestra nots sit omnibns. 

$. Basilii. Quasi. fundamentum quoddam est ed 
perfectionem verecundiacum metu. 

Cani senum clementia. 

Juvenis mansuetus multa sustinet, 

Nulla de virtutibus sic solet sapieztiam parere, 
vt elementia. 

$. Iguatii, Clementia egeo, qua evertitur prin- 
ceps hujus saeculi diabolus. 

Bonos remunerator, malos despice, 

Ut eos quoque bonos reddas tempore. 

Clementium beniguitas largitio est honesta. 

$. Chrysost. Modestia nibil potentius, atque hoc 
declarans quidam, dicebat oratione molli ossa 
cenfringi : atqui quid osse durius? Verum etsi quis 


A T5 ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν. 


"Οἰονεὶ «pots καὶ βάθρον boc πρὸς τὴν τελείω- 
ctv f; εὐλάδεια. 
Πολιὰ γερόντων πραῦτης. . 
Νέος πραῦς πολλὰ ὑπομένει, 
Οὐδεμία τῶν ἀρετῶν οὕτως πέφυχε εἴχτειν σοφίαν͵ 
ὡς πραύτης. 
Χρῄζω πραθτητος, kv Tf, χαταλύεται à ἄρχων τοῦ 
αἰῶνος τούτυυ διάδολος. 
Καλοὺς ἀμείδου, τοὺς καχοὺς περιφρόνει * 
Ὡς ἂν χαλοὺς καὶ τούσδε ποιῄσῃς χρόνῳ. 
Τῶν πραέων [ἡ] χρηστότης καλὴ δόσις. ' 
Οὐδὲν ἐπιειχείας δυνατώτερον, xal τοῦτο δηλῶν 
εις ἔλεγεν, ὅτι λόγος μαλαχὸς συγχλᾷ ὁστᾶ» vxat- 
τοι £l ὁστοῦ σχληρότερον; Αλλ’ ὅμως χᾶν οὕτω τις 


sdeo durus fuerit οἱ minime flexibilis, facile ta- B σχληρὸς ᾗ xai ἀχαμπὴς, ῥᾳδίως ὁ μετ) ἐπιειχείας 


meu benignitate corrigitur. 


Cyrilli. Exemplum summz omnium clementie 


ipsam habemus omnium Servatorem Christum, 
queu a tergo sequi debemus, et alii. aliorum Inju- 
rias necessario ferre; nam de illo scriptum est : 
cum contumella vexaretur, noa vicissim contume- 
Hia et convieio affecisse; dum pateretur, non mini- 
tain, sed ei qui juete jJudieat, tradidisse judi- 
candum. 

Juvenis lenis multa ferre solet : οἱ 4&9 «senem 
angusti animi quis ferat? Iracundum senem vidi 
sublatum in thronum suum ; major tamen de juvene 
spes habebatur, quam de illo. 

Philosophus qé$idam eum uxorom haberet im- 
prebam, et garrulam, et ebriosam, percontantibus 
eur talem ferret : Ut domi, inquit, habeam philo- 
sophiz gymnasium et ρα ρίγα. Ero enim erga 
eseteres lenior, liae quotidie institatus. Sunt etiam 
qui ipsum ob lhsne ipsam oausam illam duzíisse 
dicant. 

SERMO LXXXV [«l. Vl]. 
Be viro simplici et innocente. 

Gen. xxv. Jacobus erst. simplex wiuimeque fictus, 
domi se continens. 

Job vi. Dominus innocentem non repudiabit. 

Psal. Serva innocentiam, et vide squitatem re- 
ttam, queniam sunt reliquise homini pacifico. 

Deus stabilit in domo constantes et integrae in- 
dolis bomines. 

Dominus ουιο innocentia viventes bonis pen pri- 
vabit. 

Salomon. Qui simpliciter ambulat , ambulat (i- 
denter. 

Quandiu innotontes justitite adhaereseunt, non 
afficientur pudore. 


Qui aspieit benigne, misericordiam consequetur : 


qui recte ambulat, Dominum metuit. 


Laudabilis est anima omnis simplex. 
Simplex cuivis sermoni eredit. 


Prov. ni. Denigni erunt terre possessores, et 
innocentes in ea superstites erunt : cuia recti.corde 
errem inhabitabunt. 


αὐτῷ χρώμενος διορθοῖ. 

Ὑποτύπωσιν τῆς ἀνωτάτω πασῶν πραῦτητος αὖ- 
τὸν ἐσχήχάμεν τὸν τῶν ὅλων Σωτῆρα Χριστόν οὗ 
6h χατόπιν Ιέναι σπουδᾶζοντας χαὶ ἡμᾶς ἀλλήλους 
ἀνεξικαχεῖν ἀναγχαῖον. Τέγραπται γὰρ περὶ αὐτοῦ, 


"ὅτι λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων obx 


Ίπε-λει, παρεδίδου δὲ τῷ χρίνοντι διχαίως. 


Νέος πραῦς πολλὰ ὑποφέρει, ὁλιγόψφυχον δὲ vE- 
ῥροντα τίς ὑποίσει ; Εἶδον ὁργίλον γέροντα ἑπαιρό- 
µενον àv θρόνῳ αὐτοῦ * ἐλπίδα μέντοι μᾶλλον ἔσχεν 
ὁ νέος αὐτοῦ. 

Φιλόσοφός τις, μοχΏηρὰν ἔχων vovatxa, xai φλύα- 
ρον, xai πάροινον, αρὸς τοὺς ἑρωτῶντας, τίνος ἕνε- 
xev τοιαύτην ἔχων ἀνέχεται, εἶπεν Ὥστε γυμνάσιον 
xaX παλαΐστραν ἔχειν φιλοσοφίας ἐπὶ clc οἰκίας. 
Ἔσιμαι γὰρ «olz λοιποῖς πραότερος, φησὶν, Ev ταύτῃ 
καθ) ἑχάστην παιδευόµενος chv ἡμέραν. Τινὲς δὲ 
καὶ διὰ τοῦτο ἀγαγέσθαι αὗτὴν αὐτὸν λέγοναιν. 

ΑΟΡΟΣ UE. 
Περὶ ἁπ.οῦ καὶ ἁκάχου εὸν' εράπον. 

Ἰακὼδ ἣν ἅπλαστος, οἰχῶν οἰχίαν. 


Ὁ Κύριος οὗ μὴ ἀποποιῄσεται τὸν ἄχαχον. 

Φύλασσε àxaxíav, χαὶ Us εὐθύτητας, ὅτι ἐστν 
ἐγκατάλειμμα ἀνθρώπῳ εἱρηνιχῷ. 

Ὁ θεὸς χατοιχίζει µονοτρόπους ἐν οἵκῳ. 


Κύριος οὗ στερήσει τὰ ἀγαθὰ τοῖς πορευομἔνοις 
ἐν ἀχαχίᾳ. 


Ὃς «ορεύεται ἁπλῶς, πορεύεται πεποιθώς. 


"Ὅσον χρόνον ἔχονεαι ἄκακοι εἲς διχοιοσύνης, 
οὐχ αἰσχυνθήσονται. 

*O βλέπων λεῖα ἐλεηθήσαται πορευόµενος ὀρθῶς 
φοδεῖται «bv. Κύριον. 

Ψυχἠὴ εὐλογημένη πᾶσα ἁπλῃ. 

* Axaxoc πιατεύει παντὶ λόγῳ. 

Xpnow ἔσονται οἰκήεορες γῆς. ἄχανοι δὲ ὃπο- 
λειφθήσονται Ev αὐτῃ, ὅτι εὐθεῖς χατασχηιώσουσι 
qv. 





3 


i- 


w WH 





1205 LOCI COMMUNES, — PARS Il. SERMO LXXXVI. - 1206 


Καὶ ὃν Ἐφραῖμ ὡς περιστερὰ ὄνους, pij. ἔχουσα A 


χαρδίαν. 
Γίνεσθε φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις, χαὶ ἀχέραιοι ὡς 
αἱ περιστερα(. . 


'O λύχναος τοῦ αώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός, 'Eàv 
οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾗ, ὅλον τὸ σῶμά σου 
φωτεινὸν ἔσται. 

Διττῶς νοοῦμεν τὴν ἀχαχίαν ΄ f) γὰρ κατὰ τὴν ἀπὸ 
τῆς ἁμαρτίας ἀλλοτρίωσιν λογισμῷ χατορθουµένην, 
χαὶ διὰ μαχρᾶς προσοχής καὶ μελέτης τῶν ἀγάθῶν 
οἱονεὶ τὴν ῥίζαν τῆς καχίας ἑκτεμόντες, ἡ χατὰ 
στέρησιν αὑτῆς παντελῃ, τὴν «o0 ἀχάχου προσηγα- 
ζίαν δεχόµεθα. Καὶ πάλιν ἀχαχία ἐστὶν dj µήπω τοῦ 
κακοῦ ἐμπειρία, ξιὰ νεότητα πολλάχις ἡ βίου τινὸς 
ἀπιτήδευσιν, ἀπείρως τινῶν πρός τινας Χαχίας δια- 


Osee. vn, Et erat Ephraim velut colomba stolida 
et carens core. 

Math, x. Estote prudentes sicut. serpentes, et 
simplices ut columba. 

Matth. vi. Lucerna corporis tui est oeulus, Si 
igitur oculus tuus simplex fuerit, totum corpus 
tuum lucidum erit. 

S. Basilii. Dupliciter innocentiam | intelligimns ; 
aut enim ab alienatione a peccato, qua ratione 
dirigitur, ac per longam 2ottentionem ϐὲ exercila- 
tionem bonorum quasi radice vitiorum excisa ; aut 
ex omnimoda malitie privatione simplicis οἱ inno- 
teutis appellationem accipimus, Et rursus, iuno- 
centia est ea qua» mali imperia est, ut sepe propter 
ztatem juvenilem, aut propter vitz: genas nonnulli 


κειμένων, οἷον ὁ mal; οὐχ οἶδεν ὑπερηφανίαν, οὐκ B imperiti suntaliquarum improbitatum et vitiorum ; 


olós δόλον 7| ῥᾳδιουρχίαν. Tob; τοιούτους ἀχάχους 
λέγοµεν, οὐχ ὡς ἐκ προαιρέσεως Χαχίας χεχωρισμέ- 
νους, ἀλλ ὡς µήπω εἰς πεῖραν τῆς πονηρᾶς ἔξεως 
ἀφιγμένους. Χαρακτηρίζςει οὖν τὸν ἄχαχον 1j ἁπλό- 
της τοῦ τρόπον. 


Τὸ ἁπλοῦν χαὶ ἄδολον τοῦ ἤθους εὐχόλως ἔξαγο- 
ῥεύει τὰ ἀπόῤῥητα τῆς ψυχής. 

Αφύλαχτον ἡ ἁπλότης, xal ἠχιστα χαχίαν ὑφο- 
ρᾶται τὸ χαχίας ἐλεύθερον. 

Βραδὺ πρὸς ὑπόνοιαν χαχοῦ τὸ πρὸς χαχίαν δυσκἰ- 
νητον. 

Τὸ εἰς xaxlav οὐχ ἔτοιμον οὐδὲ εἰς ὑπόνοιαν εὖ- 
χερές. 

Τὸ χαχίας ἐλεύθερον xai ὑφορᾶσθαι χαχίαν &pyó- 
τέρον. ν 

Χαρακτηρίζει τὸν ἄχαχον ἡ ἁπλότης τοῦ λόγον. 

Ἡ ἁπλότης τιμιωτέρα παρὰ cq. Τὸ yàg παν- 
οὔὕργον, εἰ χαὶ δεχτόὀν ποτε bv τοῖς κατὰ θεὺν σπου- 
δάσµασιν, ἀλλ᾽ οὖδαμῶς εἰς ἀρετῆς εὐωδίαν καταλο- 


χισθήσεται. 
s 


AUTO πς’. 


Περὶ πανούρ]ου, καὶ 6ol(ov, xal exoJio0 τὸν' 
τρόπο», 

Ἐξολοθρεύσει Κύριος πάντα τὰ χείλη τὰ δόλια, 
γλῶσσαν µεγαλοῤῥήμονα, 

Τὸ στόµα σου ἐπλεόνασε χαχίας, καὶ , Ἰλὼσσά 
σου περιέπλεχε δολιότητας. 

Ανδρες αἱμάτων xai δολιότητος οὗ μὴ ἡμισεύ- 
σωσι τὰς ἡμέρας αὐτῶν. 

Κόριε, ῥῦσαι τὴν φυχἠν µου ἀπὸ χειλέων ἀδίχων 
xal &nb γλὠσσης δολίας. 
-- Διεστραμμένη χαρδία τεχταίνεταοι xaxá* ἓν παν- 
αἱ χαιρῷ ὁ τοιοῦτος ταραχὰς αυνίστησι πόλει * διὰ 
τοῦτο ἑξαπίνης ἔρχεται fy ἀπώλεια αὐτοῦ, ὅτι χαίρει 
πᾶσιν οἷς μισεῖ ὁ θεός. 

Λόγοι ἀσεθῶν δόλιοι. 

ψυχαὶ διχαίων πλανῶνται ἐν ἁμαρτίαις. 

Ὁ σχολιὸς ἐπὶ τὸ ἑαυτοῦ στόµα φορεῖ την ἁπώ- 
λειαν. 

'Àvhàp σκολιὸ; διαπέμπεῖσι χαχὰ, xal δισχωρίζει 
φίλους. 


ut puer non novit superbiam, non novit dolum aut 
versuiiam, Tales simplices dicere" solemus, non 
quod ex instituto a malo et vitio sint separati, sed 
quod nondum senserint aut experti sint. malam 
animi affectionem. Format 93 igitur simplicem 
morum simplicitas. 

Simplicitas et mores minime «olosi facile animi 
secreta enuntiant. 

Theologi, l1ncauta est simplicitas , minimeque 
mali quidquam suspicatur, qui a malo liber est. 

Tardus est ad mali suspicionem, qui ad malum 
agre impellitur. 

Qui ad malum suscipiendum paratus non est, is 
ne ad mali quidem suspicionet facilis est. 

S. Chrysost. Qui a malo liber est, is ad malum 
suspicandum tardior. 

Orationis simplicitas simplicem declarat. 

S. Cyrilli. Maximi est pretii spud Deum simplici- 
ias; nam etsi versutia aliquoties non rejicitur in 
rerum divinarum ^ stadiis, haudquaquam (4016 
in virtutis suaveolentis nàmerum reponetur. 


SERMO LXXXVI [al. XVI]. 
De versuio, et doloso, ei perversis moribus pradito, — 
Psal. χι. Disperdet Dominus omnia labia dolosa 


et linguam magnifica loquentem. 
Os tuum malitia redundavit, et lingua tua dolos 


p connexuit. 


Viri sanguinarii el dolosi dimidium vite tempus 
pon implebunt. 

Libera, Domine, a labiis iniquis animam meam, 
et a liugua dolosa. 

Salomonis. Perversum cor architectatur mala :' 
in omui tempore talis turbas suscitat civilati, 
quamobrem reyente aderit internecio ejus, quod is 
omnibus delectetur quae odit Deus. 

Sermones iinpiorum iusidiosi. 

Animi justprum errant in peccatis. 

Pravus in ore suo fert exitium. 


Vir pravus imtuiltit mala, et dissoclat amicos. 


1201 
Pravis pravas vías mittit Deus. 


Sermones t2dulatorum molles, sed intimas partes 
feriunt. 

Teriuosis viia ambulans implicabitur. 

Luc, xvi. Filii hujus seculi in genere suo filiis 
Ἰποίς sunt prudentiores. 

S. Basilii. Duo significat astuti vocabulum : alter 
enim ud nocendum aliis solertia ingenii utens im- 
probus est :alter laude dignus, qui acute οἱ pru- 
denter sibi accommodatum bonum reperit, dolosa 
autem et insidiosa incommoda et detrimenta qua 
ab aliis afferontur, declinat. Observa igitur dili- 
genter astutize vocabulum, ac medium quemdam id 
habere habitum intellige ; qua qui ex instituto sano 
ad utilitatem proximi sui usus fuerit, probandus 
est : at qui ad proxiraorum perniciem eam exer- 
cet, condemnandus, quod ea arte tanquam perdi- 
tionis 94A occasione et materia utatur. 

Fuge varietatem et. multiplieitatem ingenii . Ser- 
peus enim varius ob id ad serpendum damnatus 
est. 

Dolus est curiositas vitiosa 2d parandas insidias 
parata, cum quis boni aliquid pre se fert, idque 
quasi escam prxetendit ut insidias struat. 


Occulta malitia est perniciosior quam aperta. 


Philonis. Quibus vires desunt tyrannicis viris, ii 
rem astu et insidiis moliuntur. 


SERMO LXXXVII [ai. LXXXII]. - 


De puro corde et cogitationibus, et de iis qui puram 
habent conscientiam. 

Job xxvii. Non loquentur ,labia mea legi ad- 
versa, nec anima injusta meditabitur. 

Purum cor meum verbis, et sagacitas labiorum 
meorum pura inteliiget. ' 

Psal. xxxvi. Laudabuntur omnes qui corde sunt 
recto. 

Res pretiosa vir integer. 

Prov. iv. Omni cautione cor servato : ex hoc 
enim sunt exitus vite. 

Cor viri aqua cogitet, ut a Deo gressus ejus di- 
yigantur. 

Cogitationes justorum judicia sunt. 

Ut probatur argentum et aurum in fornace ignis, 
sic corda electa apud Deum. 

Cogitationibus suis implebitur vir bonus. 


Vis vite, consilia sapientis. 

Diligit Dominus corda pura, ac illi aecepti snnt 
omnes, qui 13168 suut ut reprehendi non possint. 

Eccli. 1. Ambula in cordis tui via sine repre- 
hensione, et scito te in omnibus his adductum iri 
a Domino ín judicium. 

Eccli. xxxvii. Remove iram a corde tuo, εἰ ma- 
litiam repelle a carne tua. 

Beatus quem suus animus non condemnat. 


ANTONII MELISSAE 
A Πρὸς τους σχολιοὺς σχολιὰς ὁδοὺς ἁποστέλλει ὁ 


1908 


θεός. 

Λόγοι χερχώκων μαλαχοῖ οὗτοι δὲ τόπτουσυ εἰς 
ταμεῖα σπλάγχνὼων. 

'O σχολιαῖς ὁδοῖς ἐμπορευόμενος ἑἐμπλαχήσεται, 

Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς 
υἱοὺς τοῦ φωτὸς elc τὴν Υενεὰν αὐτῶν siat. 

Δύο σηµαίνει fj τοῦ παγούργου προσηγορία. Ὁ 
μὲν γὰρ ἐπὶ βλάδῃ ἑτέρων τῇ ἐπινοίᾳ χεχρηµένος, 
πονηρός * ὁ δὲ ἐπαινετὸς πανοῦργος, ὀξέως xdi συν- 
ετῶς τὸ οἰχεῖον ἀγαθὸν ἐξευρίσχων, xai τὰς δολίως 
xai ἐπιθούλως παρ ἑτέρων βλάδας αὖ τῷ σχευωρου- 

«μένας ἀποδιδράσκων. Ἡρόσεχε οὖν ἀχριθῶς τφτῆς 
πανουργίας ὀνόματι, xaX γίνωσχε ὅτι μέση τίς ἔστυ 
ξις: καθ) fjv ὁ μὲν Ἐκ προαιρέσεως ὑγιοῦς ἐπ 
ὠφελείᾳ τῶν πλησίον αὑτῇ χεχρηµένος ἀπόδεκτος, ὁ 
δὲ ἐπὶ βλάδῃ τῶν πέλας μµεταχειριζόµενος αὐτῆν 
κατεγνωσµένος, ἀφορμῇ πρὸς ἀπώλειαν τῷ ἔπιτη- 
δεύµατι χρώµενος. 

Φεῦγε τὸ παντοδαπὸν καὶ πολλαπλοῦν τοῦ τρύ- 
που. 'O ὄφις ποικίλος διὰ τοῦτο xal ἕρπειν χατεδι- 
χάσθη. 

4. Δόλος ἐστὶ τὸ ix. χαχίας πρὸς ἐπιδουλὴν περίερ- 
yov * ὅταν τις ἀγαθόν τι σχηµατισάµενος, xal τοῦτὸ 
ὥσπερ δἐλεάρ τε προθεὶς, διὰ τοῦτο τὰ τῆς ἐπιδον- 
λῆς χατεργάσηται. 

Λανθάνουσα πονηρία τῆς προχεχηρυγµενης βὶα- 
θερωτέρα. 

QT; ἰσχὺς οὗ πρόσεστι τῶν τὰς φύσεις τυρανι- 
xiv, πανουργίαις τὰς ἐπιδουλὰς χατορθοῦσιν. 


ΛΟΓΟΣ UZ. 


i lac, καὶ τῶν «ογισμῶν, καὶ 
Dil e rebos καθαρό» Hire 
Qi Ao)fset τὰ χείλη µου ἄνομα, οὐδὲ ἡ ψυχἠ uoo 
μελετήσει ἄδιχα. 
Καθαρὰ καρδία µου ῥήμασῃ, σύνεσις δὲ χειλέων 
pou χαθαρὰ νοῄσει. 
Ἐπαινεθήσονται πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ χαρδίᾳ. 


Κτῆμα τίµιον &vhp καθαρός. 

Πάσῃ φυλαχῇ τήρει τὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ ταύτης 
ἔξρδοι ζωῆς. 

Καρδία ἀνδρὸς λογιζέσθω δίχαια, ἵνα ἀπὸ toi 


D διορθωθῇ τὰ διαδήµατα αὐτοῦ. 


Λογισμοὶ δικαίων χρίματα. 

Ὥσπερ δοχιµάζξεται àv χαμίνῳ ἄργυρος καὶ χρυ” 
abe, οὕτως ἐχλεχκταὶ χαρδίαι παρὰ θεῷ. 

'Anb τῶν διανοηµάτων αὑτοῦ πλησθήσεται ἀγῆρ 
ἀγαθός. 

Ὁδοὶ ζωῆς διανοήµατα σοφοῦ. 

Αγαπᾷ Κύριος ὁσίας καρδίας δεκτοὶ δὲ ay 
πάντες ἅμωμαι. ΄ 

Περιπάτει ἓν ὁδοῖς Χαρδίας σου ἅμωμος καὶ 
γνῶθι ὅτι ἐπὶ πᾶσι τούτοις ἄξει σε ὁ θεὺς εξ xp- 
σιν. 

᾽Απόστησον θυμὸν ἀπὸ χαρδίας aou, xui πάρετε 

* movnplav ἀπὸ σαρχός σου. 
Μαχάριος, οὗ οὐ κατέγνω f duxi αὐτοῦ. 








1209 


LOC1 COMMUNES. -- PARS 1I. SERMO LXXXVIII. 


1210 


Maxápvot ol καθαροὶ τῇ χαρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ «bv A — Matth, v. Beati. puro corde, quia ipsi Deum vi- 


865v ὄψονται. 

Ἡ χαύχησις ἡμῶν αὕτη ἰστὶ, τὸ μµαρτύριον τῆς 
συνειδήσεως ἡμῶν, ὅτι bv. ἁγιότητι xal εἰλιχρινείᾳ 
Θεοῦ, οὐχ ἐν σοφίᾳ σαρχιχῇ, ἀλλὰ kv. χάριτι θεοῦ 
ἀνεστράφημεν ἐν τῷ χόσµῳ, περισσοτέρως δὲ πρὸς 
ὑμᾶς. 

Ἀδε)φοὶ, προσεύχεσθε περὶ ἡμῶν, Πεποίθαμεν 
γὸρ ὅτι χαλὴν αυνείδησιν ἔχομεν, ἓν πᾶσι χαλῶς 
θέλοντες ἀναστρέφεσθαι. 

Ἐὰν dj χαρδία ἡμῶν μὴ χαταγινώσχῃ ἡμῶν, παῤ- 
ῥησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν θεὸν, xal ὃ ἐὰν αἰτῶμεν, 
λαμθάνομεν παρ) αὐτοῦ, ὅτι τὰς ἐντολὰς αὑτοῦ 
τηροῦμεν, xal τὰ ἀρεστὰ ἑνώπιον αὐτοῦ ποιοῦμεν. 

Πρώτον μαχαριστὸν τὸ ἓν τῇ διανοίᾳ ἡμῶν χαθα- 
ϱὸν, ἐπειδὴ ῥίζα τῶν διὰ τοῦ σώματος ἐνεργειῶν 
τὸ lv τῇ χαρδίᾳ βούλευμα. 

Ka0aph; τῇ χαρδίᾳ ἑατὶν ὁ μὴ λαμθδανόμενος 
ἑαυτοῦ ἐπὶ ἐντολῆς Θεοῦ ἀθετήσει. 

Οὐκ iv μικροῖς «b εὐσεδὲς, οὐδὲ ἓν τῷ χατηφεῖ 
τὸ φιλόσοφον, ἀλλ᾽ kv ψυχῆς στεῤῥότητι, xa διανοίας 
χαθαρότητι, xal γνησίᾳ τῇ πρὸς τὸ χαλὸν νεύσει. 


Οὐδὲν οὕτως ἡμᾶς εὐφραίνειν εἴωθεν, ὡς συνειδὸς 
χαθαρὸν xai ἐλπίδες ἀγαθα[. 

Τὸ συνειδὸς ἀγαλλόμενον συγκαλλωπίζει ἑαυτῷ 
xai τὸ πρόσωπον, xal ἄρδει τὰς παρειὰς 1d) τῆς 
Ψυχῆς εὑρωστία, καὶ οὐχ ἁπλῶς εἴρηται τῷ σοφῷ' 
Καρδίας εὐφραινομένης πρόσωπον θάλλει. 


debunt. 

1 Cor. 1. Gloriatio nostra h:zec est, testimonium 
couscientisee nostre, quod in sanctitate et sinceri- 
tate Dei, non in sapientia carnali, sed in gratia 
Dei in mundo versati sumus, sed multo magis 
apud vos. 

Fratres, precamini pro nobis. Confidimus enim 
n6s bonam conscientiam habere, ib omnibus bone- 
ste versari volentes. 

Joan. Si cor nostrum non condemnat nos, ad 
Deum libere aceedimus, et quidquid petimus, ab 
illo accipimus : quia precepta ejus servamus, quse 
que illi grata sunt, facimus. 

S. Basilii. Primum beatissimumque est quod in 
25 corde nostro purum : quia radix est omnium 
corporis actionum cordis consilium. 

Puro corde est is quise ipsum non convincit 
praeceptorum Dei contemptu. 

Theologi. Non est pietas: in reous parvis, nec 
philosoph a in vultus demissione, sed in animi fir- 
mitate et cogitationis puritate et vera ad res ho- 
nestas propensione. 

Nihilest quod sic nos delectare soleat, ut con- 
&cientia pura et spes bona. 

Conscientia leta et exsultans sibi etiam vultum 
hilarem reddit, ac genas rigat animi bona valetudo, 
nec sine causa dictum est a sapiente : Dbi cor 
ketatur vultus florescit. 


Oi λαμπροὶ τὴν συνείδησιν viol φωτὸς καὶ ἡμέ- C Greg. Nyss.. Qui preclara sunt conscientia, filii 


pac ἀναγορεύονται. 

Οὑχ ἡ τῶν πράξεων ἀποχὴ διχαιοῖ τὸν πιστὸν, 
ἁλλ' fj τῶν ἐννοιῶν ἀγνεία καὶ εἰλικρίνεια ἀκραι- 
φνής. 

Καὶ λόγος χαθαρὸς, xai βίος ἀχηλίδωτος, θρόνος 
xai ναός ἐστιν ἁληθινὸς τοῦ θεοῦ. 

Απαθῶν xal χαθαρῶν ἐστιν fj σωτηρία. 


Σώφρων xapbla λιμὴν θεωρηµάτων. 
Οὐκ ἐχριζωτῆς τῶν παθῶν, ἀλλ ἀνταγωνιατής 
ἔστιν ὁ λογισμός. 


Ἐπειδήπερ ἁοράτως tlg τὸν τῆς ψυχῆς χῶρον - 


εἰσδύεται ὁ θεὸς, παρααχενάζωµεν τὸν τόπον ἐχεῖ- 
voy ὡς ἕνεστι χάλλιστον, ἀξιόχρεων, ἑνδιαίτημα θεοῦ 


lucis et diei preedicantur, 
Non facinorum abstinentia fidelem justificat, sed 
cogitationum castitas et pura sinceritas. 


Oratio casta, et vita nulla labe contaminata 
thronus et verum Dei templum est. 

Evagrii. Salus est eorum qui perturbationibus 
carent et puri sunt. 

Josephi, Cor temperans doctrinarum portus est. 

Non exstirpatrix perturbationum est, sed adversa- 
trix ratio. 

Philonis. Quia nobis non videntibus in animi 
locum intrat Deus, preparemus locum illum, quom 
licet pulvherrimum et ideneum mazime, futurum 


Ὑενησόμενον. El δὲ ph, λήσεται μεταναστὰς εἰς D Dei habitaculum. Sin secus, nobis non sentientibus 


ἕτερον οἶκον ὁ θεός. 

Οἶχος Θεοῦ σοφοῦ διάνοια" τούτου χαλεῖται θεὸς 
ἰδίως ὁ τῶν συµπάντων, ὥς φησιν ὁ προφήτης, ὡς 
θεὸς ἐμπεριπατεῖ ola βασιλείῳ. 

"Ὀφθαλμοῖς μὲν τὰ ἐν φανερῷ καὶ τὰ ἐν χεραὶ 
χαταλαμθάνεται’ λοχισμὸς δὲ ἀχέραιος φθάνει καὶ 
πρὸς τὰ ἁόρατα xal μέλλοντα. 


ΛΟΡΟΣ ΠΗ.. 


Περὶ καρδίας πονηρᾶς, xal συγειδότος xaxov. 


Ἐκ τῶν Χρυφίων µου χαθάρισόν µε, xal ἀπὸ 
ἁλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου aov. 
Διεστραμμέ»η καρδία τεχταίνεται χαχά. 


in altam domum Deus migrabit. 

Domnus Dei cogitatio sapientis, 3c hujus proprie 
vocatur Deus, qui universorum est (ut inquit pro- 
pheta), quod Deus tanquam in regia in ea ambulet. 

Oculis quz» aperta sunt, queque in manibus 
sunt, comprehenduntur ; sed ratio sincera penetrat 
etiam qua sub oculos non cadunt et futura sunt. 


. SERMO LXXXVIII [a/. LXXXIII]. 


De corde versuto, deque mala conscientia. 


Pial. xvin. Ex occultis meis purga me, et ab 
alienis parce servo tuo. 
Prov. vi. Distortum cor perficit mala. 


LÀ 


Qui duro curde preeditus est, el bona aon obtin- Α 


unt. 

" in corde bono eonquiescet sapientia ; at ín cerde 
Insipientium non dignoseitar. 

Insipientes mala in animo velutant. 

Duro corde preditus in iiserias iucidet. 

Detestanda est apud Dominum iniqua cogitatio. 

Mich. i. Molesta cogitabant, et mala desiguabant 
in cubHibus swis, et simul ut illuxecat, ea perá- 
 ciebant, 

QA Isa. Cogitstiones eeram sanguinaris. 

Eluito a malitia cor tuum : quousque taudem ia 
animo volutabis dolores et molestias ? 


Sap. Stultus stulta loquitur, οἱ cor ejes in vanis 
elaborat. 

Prave cogitationes a Deo sejunguat. 

Eccli. m. Cor durum gravabitur molestiis. 

Ut in motione cribri remanet fex, sic rejecta- 
menta hominis in cogitatione ipsius. 

Ut vasa figuli probat fornax, sic distrahitor 
homo in'cogitatione sua. 

Matth.'xv. Quidquid intrat in os, in ventriculum 
descendit, et in secessum ejicitur : quod autem ex 
ore exit, ex corde proficiscitur, atque iu coinquinat 
hominem; nam ex corde exeunt prava cogitatio- 
nes, cedes, adulteria, scortationes, furis, (falsa 
testiímonis, maledieta : bsec suut quz hominem 
impurum reddunt, 

Ex cordís abundantia os loquitur. 


Jac. 1v. Repurgate manus, scelerati, purificate 
corda, duphcis animi homines. 

Theologi. lllud solum non potest evitari, ipter- 
num et in nobis ipsis situm tribunal. 

Cum turpe dliquid cogitas, complures adesse 
'existimalo 'ac teipse reveretor. 

Greg. Nyss. Malum esse in ipsa solum voluntate 
positum est, sepeque satis est ad vitii perfectio- 
nem cogita(o. 

lpsum per se malum nusquam reperitur extra 
voluntatem privatim subsistens, sed tum demum 
procreatur, cum animo iustituimus illud. 


ANTONII MELISSR 


1212 
“0 οκληροχάρδιος οὗ πυναντᾷ ἀγαθοῖς. 


Ἐν καρδίᾳ ἀγαθῃ.άναπαυσεεαι δοφία” ἐν δὲ χαρ- 
δίᾳ ἀφρόνων οὐ διαγινώσκεται. 

ΟΙ ἄφρονες διαλογιοῦνται κακά. 

Ὁ σχληρὸς τῇ χαρδίᾳ ἐμπεσεῖται χακοῖς. 

Βδέλυγμα Κυρίῳ λογισμὸς ἄδιχος. 

Ἑγένοντο λογιξόµενοι χόπους, καὶ ἑργανόμενοι 
χαχὰ iv ταῖς χοἶταις αὐτῶν, xoà ἃμα «fj ἡμέρᾳ ουν- 
ετέλουν αὐτά. 

Οἱ διαλογισμοὶ αὐτῶν λογισμοὶ ἀποφόνων, 

Απόπλννε ἀπὸ χακίας τὴν χαρδίαν σου, ἵνα 
σωθῇς' ἕως πότε ὑπάρχουσιν ἓν σοὶ διαλογισμοὶ 
πόνων 6ου; 

'O μµωρὸς μωρὰ λαλήσει, xol fj χαρδία αὐτοῦ µά- 
φαια πονῄσει. 

Σχολιοὶ λογισμοὶ χωρίζουσιν ἀπὸ Gov. 

Καρδία σκληρὰ βαρννθῄσεται πόνοις. — 

Ἐν σείσµατι κοσχίνου διαμένει κυπρία, οὕτως 
σπύδαλα ἀνθρώπου ἐν λογισμῷ αὑτοῦ. 

αηιεύη κεραµέως δοχιµάζει κάᾳινος, xal περι. 
σπασμὸς ἀνθρώπουν Ev διαλρχισµῷ αὐτοῦ. 

Πᾶν τὸ εἰσπορενόμενον εἰς τὸ στόµα εἰς τὴν χοι- 
λίαν χωρεῖ, καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐχθάλλεται, τὸ & 
ἐχπορευόμενον ἐχ τοῦ στόματος £x «ες καρδία, 
ἐδέρχετα:, χἀχεῖνο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον' ix γὰρ τῆς 
καρδίας ἑξέρχονται πογνηροὶ λογισμοὶ, φόνοι, µοι- 
χείαι, πορνεῖαι, χλοπαὶ, φευδοµαρτυρίἁι, βλασφη- 
μίαν ταῦτά ἐστι «à χοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον. 

"Ex τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας λαλεῖ si 
στόμα. 

Καθαρίσατε εὰς χέῖρας, ἁμαρτωλοὶ, ἀγνίσατε «X 
καρδίας, δίφυχοι. 

Τοῦτο µόνον οὐχ ἔστι διαφυγεῖν, «b ἔνδον xal ἐν 
ἡμῖν αὐεοῖς διχαστήριον. 

Ὅταν ποτὲ αἰσχρὸν ἐννοῇῆς, νάµιτε πολλοὺς καρ- 
εἶναι, xal σεαυτὸν ἑντρέπου. 

Τὸ γενέαθαι xaxbv iv τῷ προελέσθαι µόνον &ni- 
χειται’ χαὶ ἤρχεσε πολλάχις πρὸς τελείωσιν χαχίας 
ὁ λογισμός. 

Αὐτὸ οὖν χαθ) ἑαυτὸ χατ ἰδίαν ὑπόότασιν ἔξω 
προαιρέσεως οὐδαμοῦ τὸ xaxbv εθρίσκεται xtlys- 
vov, ἣ ὑφεστὼς, ἀλλὰ τότε él; Υένεσιν παράχεται, 
ὅταν ἑλώμεθα αὐτό. | 


Nulla res que impudentes facit atque mala p ῥΟὐδὲν οὕτως ἀναίσχυντον ποιεῖ, ὡς πονηρὺν αυνε!- 


conscientia. 

S. Cyrilli. Principium et radix et quasi fons et 
procreatio nostrarum perturbationum est ad ma- 
lum propensus appetitus, ad ipsas invitans mentem 
ac prímo prastigiis illudens, postea vim adhibens 
et'concutiens. 

Siquidem fuml more, vel ettam quemadmodum 
vapores quidam insitarum voluptatun appetitus in 
nobis nascutitut. Sed qui temperans est. οἱ fortis, 
motus increpat, nec longius progredi sinit, faciles 
inürmos adhuc perturbationis metus superat. Iners 
autem et negligens voluptatum principia admittit, 
quasi cogitationes nudas, cumque permiserit in 
iatidudinem progredi, difficillimum erit resistere : 


δός. 

Αρχὴ xaX ῥίζα καὶ οἷον πηγὴ, xol γέννησις τῶν 
ἐν ἡμῖν ἐστι παθῶν ἡ πρὸς καχίαν ὄρεξις, bx! αὑτοῖς 
καλοῦσα τὸν νοῦν, xal χαταγοητεύουσα μὲν iv 
ἀρχαῖς, βιαζοµένη δὲ μετὰ τοῦτο xdi χατασεί- 
ουσα. 

Καπνοῦ μὲν γὰρ δίχην, Ἰ καὶ ὥσπερ τινὲς ἀτμοὶ, 
τῶν ἐμφύτων ἡδονῶν ἀνίσχουσιν ἐν ἡμῖν αἱ ὀρέξεις. 
ἀλλ’ ὁ μὲν σώφρων καὶ νεανιχὸς ἐπιτιμᾷ τοῖς xii 
pact, xal περαιτέρω προελθεῖν οὐχ kd d καὶ üipr- 
vk; ὃν ἔτι τὸ πάθος fjsnxat ῥᾳδίως" 6 δέ ve ῥόθυμα 
καὶ κατηµελημένος εἰσδέχεται μὲν τὰς τῶν ἠδο- 
νῶν ἀρχὰς, ὡς ἐννοίας ἔτι φιλὰς, ἐπιτρίψας 9 
προελθεῖν εἰς πλάτος, δυσχερεστάτην εὑρήσει «ὃν 





1213 


LOClU COMMUNES, — PARS II. ΘΕΒΝΜΟ LXXXIX. 


1214 


ἀντίστασιν. Ὁ vào προαλοὺς wel προηρτηµένος οὗ J nam qui ante captus est et jam occupatus, is con- 


τῶν ἱδίων ἐστὶ θεληµάτων χύριος, ὑποχείσεται δὲ 
μᾶλλον, καθάπερ πινὶ βαρθάρῳ, τῷ νιχύσαντι 
πάθει. 

'H ἁμαρτία οὐκ ἐν µόναις ἂν γενριτο ταῖς ἐπιθν- 
µίαις, ἁλλ᾽ ἐν ταῖς ἐχθάσεσι τῶν ἀποτελεσμάτων. 
Καὶ ἕως μὲν ἔστιν kv ὠδίσι τοῦ νοῦ «b xaxbv, οὕπω 
— véxptste, οὕπω θάνατος, 

ΑΙ συνεχεῖς ὑπομνήσεις τῆς χατὰ «b πάθος φαν- 
κασίας, τύπους ἐγχαράττουφαι τρανεῖς, βλάπτουσι 
£hv διάνοιαν, καὶ (& fixovsav) αὐτὴν πολλάχις περι 
τερέπουσιν’ ἓν δὲ τούτοις αωτῄήριον ἡ φυγή’ τὸ δὲ 
ὑπομνήσκεσθαι, xai ἀναγγέλλειν, καὶ ἀναπολεῖν, 
χρατεῖ xaX δουλοῦται βιαίως τὸν νοῦν. 

TQ μὲν ἀγνοίᾳ τοῦ κρείττονος διαµαρτάνοντι 


siliorum suorum non Φφθι dominus, imo magis 
vicirici perturbationi qnasi barbaro alicui subji- 
Cietur. 

Peceatnm pon erit in ipsis solis cupiditatibus, 
sedin ipsis effectorum exitibus; ac quandiu qui- 
dem est msalum in meute panturieate, nondum 947 
egt exotinctio, nondum mors. 

Philonis. Perpetuz recordationes et imaginationes 
*perturbationum claras species imprimentes mentem 
]axiunt, et cedentem sape illam pervertunt. In istis 
igitur rebus salutaris est fuga : recordari autem, et 
inore habere, ac in apimo volutare, id vincit 
et violenter mentem in servitutem redigit. 

Peccauti virtutis ignoratione venia parata esse 


συγγνώμη παρεισέρχεται ' ὁ δὲ ἐξεπίτηδες ἁδικῶν B debet : at qui de industria injuriam facit, excusas 


ἀπολογίαν οὐκ ἔχει, προεαλωκὰς kv τῷ συνειδύτος 
δικαστηρἰῳ. 

Τῷ ἔνδον οἰχείῳ δικαστηρίῳ πᾶς ἄφρων ἁλίσκε- 
ται. 

"Hóovh οὐ παρέχεται πόνων, οὐδὲ λύπην χαρὰ, 
οὐδὲ κατήφειαν εὐφροσύνη, 

ΔΟΓΟΣ Ie. 
Περὶ ὁπορονῆς wal µακροθυµίας. 

Eius Δαυῖδ, ΆἌφετε τὸν Σεμαῖ χακαράσασθαι, 

ὅτι εἶπεν αὐτῷ 6 θεὺὸς, εἴ πως ἴδοι Κύριος τὴν 


ταπείνωσίν µου, καὶ ἐπιστρέψει μοι ἀγαθὰ ἀντὶ 
τῆς χατάρας αὐτοῦ. 


lionem nou habet, quippe qui prius. judicio con- 
scientie damnatus sit. 

]nterno ae dorgestico judicio quilibet insipiens 
demnaur. 

Nili, Voluptas dolorem non exhibet, nec mororem 
gaudium, nec tristiam lztitig. 

SERMO LXXXIX (al. LXXIIJ. 
De patientia et lenitate, vel longanimitate. 


.— I1 Beg. xvi. Sinite, inquit David, maledicta jaciat 
Semei, quod Deus ipsi jusserit, si qua ratione Do- 
migus abjecuonem meam videat, et ad me redeant 
bona pro exsecratione istius, 


Ἐὰν ὑπομείνῃς, ὁ χαρπός σδυ ἔσται dv ἀγα- ρ Job xxu. Si patiens fueris, fructus tuus in boni: 


θοῖς. 

Πάντες οἱ ὁπομένοντες ab, Κύριε, οὗ μὴ καναι» 
σχυνθᾶσιν.] 

Ὑπόμεινον τὸν Κύριον, xai φύλαξον hv ὁδὺν 
αὐτοῦ, xai ὀφώσει σε τοῦ χατακληρονομῆσαι γῆν. 


*Avhp φρόνιµος πολλὰ ὑποφέρει. 

Μαχρόθυμος ἀνὴρ χατασδέσει κρίσεις, ὁ 6k ἆσε- 
6hc ἐγείρει μᾶλλον. 

Μακρόθυμας &vhp πολὺς bv Φρονήσει «ὁ δὲ ὁλιγό- 
Φνχος ἰσχυρὸς ἄφρων. 

Κρείσσων &vhp µακρόθυμµος ἰσχνροῦ” 6 δὶ κρατῶν 
δργῆς χρεἰίσσων καταλαμθάνοντος πόλιν. 

Ἐὰν ὑστερήσῃ, ὑπόμεινον αὐτὸν, ὅτι ἐρεόμενος 
Ίξει, καὶ οὗ χρονιεῖ. 

Ὑπόμεινόν µε, λέγει Κύριος, "ἐν ἡμέρᾳ ἀναστά- 
σεώς uou εἰς μαρτύριον. 

Χρησιὸς Κύριος τοῖς ὑπομένονσιν αὐτὸν bv και- 
pip θλίψεως , καὶ γινώσχων τοὺς εὐλαδουμένους αὐ- 
τόν. 

Οἱ ὁπομένοντες τὸν Κύριον ἀλλάξουσιν ἰσχὺν, 
πτεροφυήσουσιν ὡς ἀετοὶ, δραμοῦνεαι xal οὐ πκο- 
πιάσουσι , βαδιοῦνται καὶ o0 πεινάσονσιν. 


Αγαθὸς Κόριος τοῖς ὑπομένουσιν αὐτέν. 

Τεχνία, µακροθυβήσανε "ἣν ἀπελθοῦσαν ὑμῖν 
ὁργήν. 

"Ew; χαιροῦ ἀνέξεται µαχρόθυµος, xal ὕστερον 
ἀναδύσει αὑτῷ εὐφροσύνη, ἕως χαιροῦ κρύψει τοὺς 


numerabitor, 

Psal. wi. Quicenque patienter te exspectant. 
Domine, ii nunquam dedecore afficientur, 

Prov. xiv. Patienter Dominuim exspeciato, et viam 
ejus observalo, ei ipse te exlollel, nt terram possi- 
deas. 

Prudens multa fert, 

Leni animo praeditus lites accenass exstinguit, sed 
impius magis excitat. 

Longanimis multum. prodentise babe ; pusilla- 
nimis autem valde stultus est. 

Lenis forti praestat : et irs qui ορατοί major est 
urbium expugnatore. 

Nahum. Si tardaverit, tamen exspeclato, quia 


D certo veniet, nee procrastinabit, 


Kxspecta me, inquit Dominus, ia die resurrec- 
tionis mex in testimonium, 

Malach. ui. Benignus est Dominus iis qui ipsum 
exspectant cem premuniur, et agnoscit ümeptes 
eum. 

Isa. xL. Qui Dominum spectant, vires renovatas 
accipient ; aquilarum more renovabuutur eis al : 
current, nee fatigabuntur : deambulabunt, nec esu- 
rient. 

Bonus est Dominus iis qui ipsum exspectant. 

Barsgch. ww. Filioli, leniter ferie iram super vos 
venturam. 

Eccli. Ad vempus patientiam praestabit leni ρε» 
ditus animo, postea οἱ afferetur Letilia, teupure 


1 | ANTONII MELISSA& 1216 
postulante occultabit sermones suas, et multorum A λόγους αὐτοῦ, xat χείλη πολλῶν ἐκδιηγήσεται σύνα- 


labiis enarrabitur prudentia ejus. 

Qui metuunt Dominum, przparant animas suas, 
ac in conspectu ejus humiliabunt anímes suas, et 
lenitate utentur usque ad tempus visitationis ejus. 


9$ Fili, siservire Domino instituis, ad tentatio- 
nem animum tuum preparato : rectum cor habeto, 
et perdurato. 

Vide ne festines tempore calamitatis ; exspectato 
patienter Deum, ac illi adhzreseito, ut ad extremum 
bene tibi cedat. 

Lenitate in respondendo utitor. 

Haudquaquam tardabit patientia pil. 

Eccli. x. Qui perseverarint usque in finem, is sa- 
]utem consequetur. 

Luc. xxi. Patientia vestra nitentes, possidete ani- 


mas vesliras. 


Ephes. wv. Obsecro vos, fratres, ego qui captivus 
sum et vinctus Domini nomine, ut, sicuti est vocas 
tione vestra dignum, ambuletis cum omni modestia, 
mansuetudine et lenitate, ferentes vos invicem ín 
charitate. 

Facite ne vestram in dicendo libertatem amittatis, 
quz niagnam habet mercedem. Patientia enim vobis 
opus est, ut voluptati divine obtemperantes, promis- 
siones accipiatis. 

Certus est sermo : si commortui sumus, convi- 
vemus eliam : si patimur patienter , una etiam 
reguabimus. 


σιν αὐτοῦ. 

Οἱ φοδούµενοι τὸν Κύριον, ἑτοιμάσουσι τὰς ὁν- 
χὰς αὐτῶν, xal ἑνώπιον αὐτοῦ ταπεινώσουσι τὰς 
φυχὰς αὐτῶν, xai µαχροθυµήσουσιν ἕως ἐπισκοπΏς 
αὑτοῦ. | 

Τέχνον, εἰ προσέρχῃ δλυλεύειν τῷ Kuply, Evol- 
µασον τὴν φυχήν σου εἰς πειρασµόν ’ εὔθυνον τὴν 
Χαρδίαν σου, xai χαρτέρησον. 

Mh σπεύσῃς iv xatpi ἐπαγωγῆς' μεῖνον zip 


ἀναμονὴν, xal χολλήθητι αὐτῷ, καὶ μὴ ἀποστῆς, 


ἵνα αὐξηθῆς ἐπ᾽ ἑσχάτων σου. 
Ἑν µακροθυμµίᾳ φθέγγου ἀπύχρισιν. 
O00 μὴ καθυστερῄσῃ ὑπομονὴ εὐσεθοῦς. 
'O ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται. 


Ἑν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν χτήῄήσασθε τὰς φυχὰς ὑμῶν. 


Παρακαλῶ ὑμᾶς, ἀδεχφοὶ, ἐγὼ ὁ δέσµιος iv Ku- 
ρίῳ, ἀξίως περιπατῆσαι τῆς χλήσεως ἧς ἐχλήθητε, 


” μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης xal πραότητος, µε- 


τὰ µακροθυβµίας, ἀνεχόμενοι ἀλλήλων iv ἀγάπῃ. 


Mt ἀποδάλητε τὴν παῤῥησίαν ὑμῶν, Ἶτις ἔχει µε- 
γάλην µισθαποδοσἰαν. Ὑπομονῆς Υὰρ ἔχετε ypsíav, 
ἵνα τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ποιήσαντες, χοµίσησθε τὰς 
ἑπαγγελίας. | 

Πιστὸς ὁ λόγος. El γὰρ συναπεθάνοµεν, xal συ- 
ζήσομεν' εἰ ὑπομένομεν, xal συμδασιλεύσομεν. 


Omne gaudium existimate, fratres πιθί przedilecti, C  ndsav χαρὰν ἠγήσασθε, ἀδελφοί µου ἀγαπητοὶ, 


si in tentationes varias incideritis, illud non igno- 
rantes, probationem fidei vestre patientis eifec- 
tricem esse : patientia autem perfectum habeat 
opus, ut perfecti sitis et integri, nulla re indigentes. 

Beatus qui tentatur. et patienter fert : quia pro- 
batus cum fuerit, vit: coronam accipiet, quam 
Deus iis promisit, qui diligunt ipsum. 


1] Petr. n. Hoc gratia. est, οἱ bona consclen- 
tia quis dolores patiatur inique. Qus enim gloria 
est, s! peccantes colaphis czdimini et patimini? 
Sed si benefacientes cruciati patienter fertis, id sane 
gratum est Deo. ) 

Si justus vix salutem consequitur, sceleratus et 
impius ubi comparebit ? 

S. Ignatii. Firmiter dum cederis, ut incus stato. 
Generosi est athlet: czedi et vincere: mazime vero 
propter Deum nobis ominia ferenda sunt, ut ipse 
105 ferat. 

Patienter alii alios cum mansuetudine palimini, 

ul semper Deus vos leniter ferat. 
,. S. Basilii. Qui demissione animi suas cogitationes 
premunierit, apud Deum minus dedecoris inveniet 
quam revera habeat : ac ex patientia sibi coronam 
parabit, alterius insaniam sus securitatis et quielig 
causam faciens. 

Cum igitur ad convicia incitaris, teipse in judi- 
cium adductum existimato : uurum ad Deum per 


ὅταν πειρασμοῖς περιπέαητε ποιχίλοις, γινώσκον- 
τες ὅτι δοχίμιον ὑμῶν τῆς πίστεω; κατεργάζεται 
ὑπομονὴν, ἡ δὲ ὑπομονὴ ἔργον τέλειον ἐχέτω , 
ἵνα ἧτε τέλειοι καὶ ὁλόχληροι, ἓν μηδενὶ λειπό- 
μενοι. 

Μακάριος &vhp ὃς ὑπομένει πειρασμόν’ ὅτι δόχι- 
poc γενόμενος λήἠψεται τὸν ατέρανον τῆς ζωῆς, ὃν 
ἐπηγγείλατο 6 Gebc τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν. 

Τοῦτα χάρις, εἰ διὰ συνείδησι ἀγαθὴν ὅπο- 
φέρει τις λύπας, πάσχων ἀδίχως. Ποῖον ὑμῖν 
χλέος, εἰ ἁμαρτάνοντες καὶ χολαφιζόμενοι ὑπομέ- 
νατε; Αλλ' εἰ ἀγαθοποιοῦντες xal πάσχοντες ὑπο- 
µένετε, τοῦτὸ χάρις παρὰ θεᾷῷ. 

El ὁ δίχαιος μόλις σώζεται, ὁ ἁμαρτωλὸς xal 
ἀσεθὴς ToU φανεῖται , 

Στῆχε ὡς ἄχμων τυπτόµενος. Μεγάλου ἀθλητοῦ 
ἔστι δέρεσθαι xal νιχᾷν μάλιστα δὲ ἕνεχεν Θεοῦ 
πάντα ἡμᾶς ὑπομένειν δεῖ, ἵνα xal αὐτὸς ἡμᾶς 
ὑπομείνῃ. 

* Μακροθυμεῖτε μετ) ἀλλήλων ivy πραῦτητι, ix ὁ 
θεὺς μεθ) ἡμῶν διαπαντός. 

Ὅ τὗ ταπεινοφροσύνῃ τοὺς ἑαυτοῦ λογισμοὺς 
προχατασχὼν πᾶσαν ἀτιμίαν ἑλάττονα εὑρήῆσει τῆς 
ἀληθείας * καὶ τὸν ἀπὸ τῆς ὑπομονῆς προξενέσει 
ἑαυτῷ στέφανον , τὴν ἑτέρου µανίαν ἀφορμὴν οἱ- 
κείας ἀσφαλείας ποιούµενος. 

Ὅ [f. ὅταν] οὖν σοι χιγηθῇ ὁ τῆς λοιδορίας 
πειρασμὸς, νόμιζε χρίνεσθα:ι ἑαυτὸν πότερον διὰ 


1211 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO LXXXIX. 


1218 


μακροθυμίας προαχωρήσῃς τῷ θεῷ, 1) διὰ τῆς ὁρ- A lenitatem accessurus sis, an per iracundiam al 


γῆς ἀποτρέχῃς πρὺς xbv ἀντίπαλον. 

Τοῖς εὐσεδέσιν ἀγωνισταῖς προλαθὼν 6 προφήτης 
ὑπέδειξεν ἐν ἀρχῇ τοῦ ψφαλμοῦ τὸ µαχάριον τέλος, 
ἵνα τῇ ἐλπίδι τῶν ἀποχειμένων ἀγαθῶν ἁλύπως 
τοῦ βίου τὰ ἀλγεινὰ φέρωμεν' οὕτω xal ὅδοιπόροις 
τραχεῖαν ὁδὺν πορευοµένοις καὶ δύσθατον χουφίζει 
τὸν µόχθον, ἐπιτήδειον αὐτοῖς προσδοχηθὲν κχατα- 
Ὑώχιον. Διὸ καὶ ὁ χοινὸς τοῦ βίου διορθωτὴς, ὁ µέ- 
Υας διδάσκαλος, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας , σοφῶς 
καὶ ἑντέχνως τοὺς μιαθοὺς προεθάλετο, ἵνα ὑπερ- 
χύπτοντες τοὺς bv χερσὶ πόνους, τῇ διανοίᾳ πρὸς 
την ἁπόλαυσιν τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν ἐπειγώμεθα, 

Οὐ γὰρ ὁ ἁπορῶν τῶν ἀναγχαίων χαρτεριχὸς, ἀλλ 
ὁ ἓν ἀφθονίᾳ τῆς ἀπολαύσεως ἐγχαρτερῶν τοῖς 
δεινοὶς. 

Σχυφρόνων ἀνδρῶν τὸ μὴ χινδύνοις ἐπιῤῥίπτειν 
ἑαυτούς) γενναίων δὲ xal φιλοσόφων τὸ ἐμπεσόντας 
φέρειν γενναίως. 


"Ectt τι παρὰ τῷ μύθῳ φυτὸν, ὃ θάλλει τεµνόµε- 


vov, καὶ πρὺς τὸν σίδηρον ἀγωνίξεται, καὶ (el δεῖ 
ποιητῶν μεμνῆσθαι λόγου) θανάτῳ (Qf, καὶ τομῇ 
φύεται, xai αὔξεται δαπανώμενον. Ταῦτα μὲν ὁ 
μύθος, καὶ ἡ αὑτονομία τοῦ πλάσματος * ἐμοὶ δὲ 
δοχεῖ σαφῶς τοιοῦτο εἶναι τι ὁ φιλόσοφος, ὃς εὖδο- 
κιμεῖ τοῖς πάθεσι, xal Όλην΄ ἀρετῆς ποιεῖται τὰ 
λυπηρὰ, xal τοῖς ἑναντίοις ἐγχαλλωπίζεται, µή- 
τε τοῖς δεξιοῖς ὅπλοις τῆς δικαιοσύνης αἱρόμενος, 
μήτε. τοῖς ἀριατεροῖς χαμπτόµενος' ἀλλ᾽ ὁ αὐτὸς ἓν 


adversarium recurras. 

249 Piis certstoribus Propheta inde a prin- 
cipio Psalmi beatitudinis finem ostendit, ut bono- 
rum spe futurorum molestias vite non gravate fe- 
ramus. Sic et iler facien&jum laborem aspere et 
salebrose viz lévat commodi exspectatio diversorii, 
Quocirca communis vitze reetor, et magnus. doctor 
Spiritus ille veritatis, sapienter et arte maxima prae- 
mia proposuit, ut ultra labores et dolores presentes 


.prospicientes, cogitatione properemus ad sempiterna 


bona perfruenda. 


Nou enim rerum necessariarum egens patiens est, 


B sed qui in abundantia voluptatum perfert malum. 


Temperantium est non se in pericula conjicere, 
sed fortium et philosophorum est, si inciderint, ferre 
fortiter. 

Theologi. Est in fabulis, plantam quamdam esse, 
qui cum inciditur germinet, queque cum ferro 
certare dicatur, ac αἱ poetarum 'more loqui licet, 
qui morte vivat, et incisione nascatur, et consum- 
ptione augeatur. Talis mibi videtur esse saplens et 


philosophus, qui in perturbationibus claritatem con- 


sequitur 5 cui virtutis materia est molestia, et ad- 
versis ornatior redditur, nec dexteris justitize armis 
tollitur, nec sinistris flectitur aut dejicitur, sed 
idem semper manet non iisdem, aut etiam probatior, 


τοῖς οὐκ αὐτοῖς διαµένων ἀεὶ, 7) καὶ δοχιµώτερος, C quemadmodum aurum in fornace; 


ὥσπερ ἓν χαμίνῳ χρυσὸς, εὑρισκόμενος. 

Βέλτιον τοῦ τάχους fj µαχρυθυµία, καὶ τῆς aó- 
θαδείας ἡ συγκατάδασις. 

Ἀγαθὸν χρηστότητι vixdv θρασύτητα , xoi βελ- 
τίους ποιεῖν τοὺς ἀδικοῦντας, οἷς χαρτεροῦμεν πά- 
σχοντες. | 

Οὐδὲν ἰσχυρότερον τῶν πάντα φἑρειν ἑτοίμων. 

Αργοῦσι καὶ οἱ τῷ κόσμῳ προστετηχότες, καὶ 
πολλῷ πλέον τῷ Θεῷ δουλευόντων * ἀλλὰ μισθὸς 
αὐτοῖς τὸ ἀλγεῖν' ἡμῖν δὲ xal τὸ πάσχειν ἔμμισθον, 
ὅταν δ.ὰ τὸν θεὺν χαρτερῶμεν. 

Mt γενώµεθα δοῦλοι χαχοὶ, ἀγαθύνοντι μὲν ἐξο- 
μολογούμενοι τῷ Δεσπότῃ * παιδεύοντι δὲ, μὴ προσ- 


Melior lenitas celeritate, et consensus quam con- 
tumacia. 

Utile est audaciam mansuetudine vincere, et me- 
liores reddere injuriam facientes, que nobis tinfe- 
runtur patienter ferendo. 

Nihil est fortius iis qui ferre omnia parati sunt. 

Dolent etíam qui orbi praefecti sunt, fc multo ma- 
gis quam qui Deo serviunt, sed pramium illis est 


dolor : nobis vero etiam pati, non caret mercede, 


dummodo propter Deum patiamur. 
Videndum est ne servi mali simus : et. benigne 
quidem facienti Domino gratia a nobis sunt agen- 


τιθέµενοι. Καΐτοι ποτὲ xpsiacov ὑγείας πόνος, xal p) 48 ; et castigante etiam eo, non zgre ferendum est, 


ὑπομονὴ ἀνέσεως, xal ἐπίσχεφις ἀμελείας. 


Οὐδὲν οὕτως αἰδεσίμους ποιεῖ, ὡς ὑδριζομένους 
φέρειν. 

Καθάπερ τοῖς μετανοοῦσιν fj τοῦ Θεοῦ µαχροθυ- 
µία ὠφέλιμος, οὕτω τοῖς ἀνενδότοις καὶ σχληροῖς 
«μειζόνων γίνεται χολάσεων πρόφασις. 


Ἔθος τῷ θιῷ μὴ ix προοιμίων τά δεινὰ χατα- * 


λύειν, ἁλλ᾽ ὅταν χορυφωθῇ f] αὐξηθῇ, ὅταν σχεδὸν 
μηδὲν ὑπολελειμένον ᾗ τῆς τῶν πολεμούντων xa- 
χίας, τότε ἀθρόως πάντα µεταδάλλει ἐπὶ τὸ γαλη- 
νὸν, καὶ πρὸς ἁἀπροσδοχήτους τινὰς καταστάσεις 
αὐτὰ πραγμάτων ἄχει. 

Ὅταν τις ἑπηρεάζῃ, μὴ πρὸς αὐτὸν ἴδῃς, ἀλλὰ 
πρὸς tbv κινοῦντα δαίμονα, xat την ὀργὴν ἅπασαν 


Etenim przstat aliquoties valetudini morbus, et 
patientia remissioni, et animi intentio negligentize. 

S. Chrysost. Nulla res :que facit venerabiles, at- 
que injuriam sustinere. 

Quemadmodum poenitentibus divina prodest le- 
nitas, sic obstinatis et pertinacibus graviora affert 
supplicia. 

Solet Deus non a principio mala avertere, sed 
cum usque ad summum venerintet creverint, cum 
fere nihil intentatum fuerit ab hostibus, tum simul 
ompia in summam tranquillitatem convertit, 950 
ac preter omnium exspectationem res ipsas optime 
constituit et firmat, 

Cum quis te offendit, noli ad ipsum aspicere, 
Sed ad demonem impellentem, et iram totam in il- 





1219 


ANTONII MÉLISSE 


fum effendito, fffias xotem miserere qui 6 danrome A xaf* txtlvou. κένωσον * αὗτὸν δὲ χαὶ Dért sbv πα” 


impellitur. - 


Non euim solum dum borii aflquid facinus, sed . 


etiam dum mali patimur aliquid, magna premía 
exspectare debemus : id quod Jobus ostendit, qui 
ex malis etrebus adversis magis quam a récte factis, 
clarus evasit. 

Nulla profecto res est, quze tái splendidos ef- 
ficiat et imitatione dignos, 4ο bonis et commodis 
afficiat innumeris, quam mult et varia tentationes 
et afflictiones, pericula, labores, tristitize et conti- 
nenter insidiis appeti vel ab iis qui minime debebant, 
sed oinnia leniter ferre. 

| Quidquid enim a quocunque ínjuste patimtr, aut 
ad peccatorum remissionem Deus nobis injuriam 
illaro imputat, aut ad mercedis remunerationem. 

Qui meditatas Itabet afflictiones, non fastidiet cum 
opprimetur. 

S. Nili. Contemnere et nolle pati calamitates 
magus et varlz est insipientize proprium. 

Pyilhagore. Magnam eam peritiam | existimato, 
per quam ferre possis imperitiam. 

Glycouis. Notio Dei per lenitatem et clementiam in 
lhomiues declaratur. 

Metrodori. Sperare non debes ut ea qua: flupt, quem* 
admodum velis flant : sed quemadniodum res 
ipse accidunt, íta accipere debes. 

Josephi. Nihil tam plagas reprimit, quam eag 
ferre : et injuriam accipientium patientia quieta In- 
juriam facientibus pudorem affert. 


SERMO XC (al. LXXIIT]. 
De non patientibus et animo parvo pradiiis. 


Salomon, Parvo aniio praeditus valde est insi- 
piens. 

Animi virum angusti quis ferat ? 

Eccli. n. Ve vobis qui patientiam perdidistis ! 
quid facietis cum Dowinus ad res ipspiciendas γέ- 
niet ? 

S. Basilii. Si irasceris conviciantl, convicia appro- 
basti. Quid enim ira insiplentius ? Sin vero nihil 
moveris itam, injuriam facientem pudore affecisti, 
reipsa temperantiam manifestans. 

£videnubus argumentis Dominus noster patién'iz 


&x£lvoo χινούμενον. 

O5 γὰρ τὸ ποιῆσαί τι χρηστὸν µόνον, ἀλλά xat 
ο) παθεῖν τι χαχὺν πολλὰᾶς ἔχει τὰς {ἁμοιδάς' xav 
δείχνυσιν ἸὰΦ6δ, ἀπὸ τῶν παθηµάτων μᾶλλον 9j ἀπὸ 
τῶν κατορθωµάτων εὐδοχιμήσας. 


Οὐδὲν γὰρ οὕτω λαμπροὺς ποιεῖ xax ζηλωτοὺς, xal 
poplov ἐμπίπλησιν ἀγαθῶν , ὡς πειρασμῶν πλῆ- 
θος, xaX χίνδυνοι, xaX πόνοι, καὶ ἀθυμίαι, καὶ «b 
διηνεκῶς ἐπιδουλεύεσθαι, xal παρ) ὧν οδαμῶς 
ἐχρῆν, χαὶ πράως ἅπαντα φἑρειν. 


Ὅπερ yàp ἂν πάθωµεν ἀδίχως παρ) ὁτουοῦν, 1j 
tl; ἁμαρτημάτων διάλυσιν ὁ eh ἡμῖν Ἂο (ἴζεται 
τὴν ἀδιχίαν ἐχείνην. f| elc μισθοῦ ἀντίδοσιν. 

'O μεμελετηχὼς θλίδεσθαι οὐδὲ ἀποδυσπετήῆσει 
πρὺς «b πιέζεσθαι. 

Τὸ ὁλιγωρεῖν xa μὴ θέλειν ὑπομένειν συμφορᾶς 
μεγάλης καὶ ποιχίλης ἀφροσύνης ἴδιον. 

Μεγάλην παιδείαν νόμιζε, δι ς δυνήσει φέρειν 
ἁπαιδευσίαν. 

Ενῶσδις θεοῦ διὰ µακροθυμίας xal πραὀτήτος sic 
ἄνδρα γνωρίζεται. 

Mh ζήτει γενέσθαι τὰ γινόμενα ὡς θέλεις, ἀλλὰ 
θέλι ὡς ἂν τὰ γινόμενα γίνηται. 


" O0tàv οὕτω τὰς πληγὰς ἀναστέλλει, ὣς τὸ φέ- 
ρειν’.. καὶ τὸ τῶν ἁδιχουμένων ἠσύχιον τοῖς δι- 


C κοῦσι γίνεται διατροπῇ. 


ΛΟΓΟΣ |. 
Περὶ τῶν μὴ ὑπομεγόντων, ἁ 11) ἁλιγοψυχούν- 
των. 


Ὁλιγόφυχος ἰσχυρὸς ἄφρων. 


Ὁλιγόφυχον ἄνδρα εἰς ὑποίσει ; 
᾿Οὐαὶ ὁμῖν τοῖς ἁπολωλεχόσι τὴν ὑπομοντὴν ! xal 
tl ποιήσοτε, ὅταν ἐπισχέκχτηται Κύριος: 


'E&v ὀργισθῇς κατὰ τοῦ λοιδορήσαντος, ἐδεδιίω- 
σας τὰ ὀνείδη. Τί γὰρ ὀργῆς ἀφρονέστερὸν; "Exv 
δὲ µείνῃς ἀόργητος, Ίσχυνας τὸν ὑδρίσαντα, ἔργῳ 
τὴν σωφροσύνην ἐπιδειβάμενος. 

Δε ἑναργῶν ὑποδειγμάτων à Κύριος ἡμῶν ἐπαί- 


viam nobis monstravit, leniter mansueteque per- D δευσεν ἡμᾶς τὴν τῆς ὑπομονῆς ὁδὸὺν, πράως xoi 


cutientem ferens, nihilque se commovens. Éffeetor 
enim celi terreque et Dominus ab omnibus crea- 
tis adorandus, qui fulcit omnia verbo virtutis sua, 
eunt a quo alapá 66809 fuerat, lraudquaquam vivum 
ad 95] inferendos dehiscente terra demisit, sed 
monuit et docuit, dicens: «Si male sum locntus, 
testare de malo : sín aetem bene, cur me czdis ?» 
Si enim assuefactus fueris omnium postremus esse, 
quemadmodum preceptum est Domini, nunquam 
indigaaberis, quasi prater dignitatem tibi contingat 
injaria. 

Theologi. Ex iis qui tentantur, alli mihi videntur 
la morein levissinroram lapillorum et inanium con- 
chularum rapi, ac ne ad brevissimum quidem tem- 


ἀκινήτως ἑχόμενος τοῦ τύπτοντος. Ὁ yàp οὔρα- 
νοῦ xai γῆς ποιητὴς xal Δεσπότης, ὃ παρὰ πάσης 
τῆς Χτίσεως προσχυνούµενος, ὁ φέρων τὰ πάντα τῷ 
ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, οὐχὶ (vti ἔπεμφς 
τὸν ῥαπίσάντα εἰς τὸν ὤλην, τῆς γῆς ὑποῤῥαγείσης 
ἁλλ' ἑνουθέτει καὶ ἑδίδασχε, λέγων" « El μὲν καχῶς 
ἐλάλησα, µαρτύρησον περὶ τοῦ χαχοῦ εἰ δὲ χαλῶς, 
*l µε Oipris ; » Ἐὰν γὰρ ἰθισθῇς πάντων ἔσχατος 
εἶναι, κατὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ Κυρίου, οὕποτε ἂγαν- 
ακτήσεις, ὡς παρ ἀξίαν τῆς ὕδριως ἁπαντώτης. 


Τῶν πειραζοµένων οἱ μὲν ἐδόκουν μοι ὣς τὰ xo" 
φότατα καὶ ἄπνοα τῶν χαχχήχων, xal τῶν χηρν- 
χίων παρασύρεσθαι, καὶ οὐδὶ μιχρὺ» ἀντέχειν πρὸς 


1221 LOCI COMMUNES. —PARS If. SERMO XCf, 1232 
τὰς ἐκηρείας δυνάµενα. οὐδὲ γὰρ ἔχουσιν ἓν ἑαυτοῖς A pus intultum sustinere posse : neque enim in se 


στεῤῥότητα καὶ βάρος λογισμοῦ σώφρονος καὶ προθ- 
πίπτουσιν ἀντιδαίνοντος. Οἱ δὲ εἶναι πέτρα, τῆς πὲ- 
ερας ἐπείνης ἄξιοι, ἐφ᾽ fic βεδήχαµεν, καὶ ἣν λα- 
πρεύαμεν’ ὅσοι φιλοςόφῳ χρώμενοι λόγῳ, καὶ ὑπερ. 
αναθἑἐδηχότες τὶς τῶν πολλῶν «οαἈπεινόσητα, πάννα 
φέρουσιν ἀφείστως καὶ ἁἀτινάχτως, xol διαγελῶσι 
ῥδλλον, | ὀλεοδαι ταὺς σειοµένους, τὸ μὲν ὑπὸ φιλο- 
σοφίας, τὸ δὲ ὑπὸ φιλαγθρωπίας. Λὐτοὶ δὲ τῶν alc- 
χρῶν τίθενται ἁπόντα μὲν τὰ δεινὰ περιφρονεῖν, 
μᾶλλον δὲ μηδὲν οἴεσθαι, παρόντων δὲ ἠττᾶαθαι, καὶ 
ταῦτά τινων τῶν παρερχοµένων * xal τοῦ καιροῦ 
μὲν ἔξω φιλοσοφεῖν, kv δὲ ταῖς χρείαις ἀφιλοσόφους 
φαίνεσθαι’ ὥσπερ ἂν sl eu ἑαυτὸν νομίζει τῶν 
ἀθλητῶν, μηδὲ χαταδαίνιων εἰς τὸ στάδιον, 3) xv6:p- 


possident rationis temperate soliditatem et gravi- 
tatem, quz casibus irruentibus obsistat. Alii vero 
similes*videntur petrs, illa petra d!gni in qua sta- 
mus, quamque eolimus, quicunque ratione etentes 
sapientis studiosa, vilgi excellunt humilitatem, et 
omnia ferant :quo animo et iníracto, ac rident 
magis, quam miserentur alios, qui vexantur : illud 
per philosophiam, hoc vero per humanitatem. Ipsi 
autew turpe existimant, qu: absumt pericula eontem- 
nere et nihili estimare, praserntibus superari, et 
praesertim pratereantibus ; et non in tempore pliilo- 
sophari, in ipse sutem wsu philosophie expertes 
deprehendi, tanquam si quis se velit athletam »x- 
istimari, qui nwiquam in stadium descenderit, aut 


νητην τῶν εὐδοκίμων, ἓν μὲν ταῖς εὐδίαις τῇ τέχνῃ B egregium gubernatorem qui in. serenitate magnos 


μεγαλοφρονοῦντα, bv δὲ ταῖς ζθλαις µεθιέντα τοὺς 
οἴαχας. 

Τὸ ὀλεγωρεῖν καὶ μὴ θέλειν ὑπομένειν συμρορὰς 
μεγάλης χαὶ ποικίλης ἀφροσύνης ἴδιον. : 

ΛΟΓΟΣ ΙΑ’. 
Πορ; πο-τεείας σεµνῆς καὶ ὑπακοῆς. 

Ἡχούόατε ὅτι ἑῤῥέἔθη τοῖς àpyalou * ᾿θφθαλμὸν 
ἀνιὶ ὀφθαλμοῦ, xol ὁδόντα ἀντὶ ὀδόντος. Ἐγὼ δὲ 
λέγω ὑμῖν, μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ ' ἁλλ' ὅστις 
σε ῥαπίσει εἰς «hv δεξιὰν σιαγόνα, στρέφον αὐτῷ 
καὶ τὴν ἄλλην * xat τῷ θέλοντί σοι χριθῆναι xa τὸν 
χιτῶνά σου λαθεῖν ἄφες αὐτῷ xai «b ἐμάτιον * xal 
ὅστις σε ἁγγαρεύσει μίλιον Ev, ὕπαγε μετ᾽ αὐτοῦ 


δύο. τῷ αἰτοῦντί σε δίδου, xal τῷ θέλοντι ἀπὸ σοῦ ᾳ 


δανείσασθαι, ϱ] ἀποστῥαφῇς. 

Ἐάν εἰς µε ἀγαπᾷ, τὸν λόγον µου τηρήσει, xal 
ὁ Πατήρ µου ἀγαπῆσει αὐτὸν, χαὶ πρὸς αὐτὸν ἔλευ- 
σόµεθα, xal μονὴν παρ αὐνῷ ποιἠόσμεν. 


— Ταῦτα ποιεῖτε χωρὶς γογγυσμῶν καὶ διαλογισμῶν, 


μηδὲν χατ' ἐριθείαν, fj χενοδοξίαν. 


Mi γογγύζωμεν, καθώς τινες αὐτῶν ἐγόγγύσαν, 
χαὶ ἀπώλοντο ὑπὸ τοῦ ὁλοθρευτοῦ. 
Al γυναῖχες, ὑποτάσσεσθε τοῖς ἀνδράσιν, ὡς &vi- 


xtv ἓν Κυρίῳ. OU ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖχας, 


xai ph πικραίνησθε πρὸς αὐτάς. Τὰ τέχνα, πα» 
χούετε τοῖς γονεῦσι xatà πάντα: τοῦτο Υάρ ἕστιν 
εὐάρεστον τῷ Kuplip. OL πατέρες, μὴ ἐρεθίζετε τὰ 


obartem sibi sumat spiritus, intempestatibus autem 
gubernacula deserat. 

Proprium est insignis stultitix, adversas res parvi 
facere, et nolle cuim aecidunt pati. 

SERMO *XCI (al. 61. 
De repsblica honesta, et de obedientia, 

Math. v. Audistis dictum esse antiquis : Ocu- 
tum pro oculo, et dentem pro dente. At. ego dico 
vebis, non esse malo resistendum ; sed qui alapam 
Hbi incusserit in malam dextram, obvertito ei et 
slieram ; volentiqwe tecum certare et tunicam au- 
lerre tuam, petinitte et pallium : et si quis te ade- 
gerit ire miliare unum, cum eo duo pergito ; pe- 
tenti 9 té dato, et volentera abs te mutuam sumere 
ne aversator. 

Si quis me diligit, sermonem meom servabit, 
et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, et 
Bpud eum manebimwus. 

Philipp. n. Hxc facite sine murmuratione et dis- 
putatione, niliil] per. contentionem, aut inanem glo- 
riam. 

Ne murinuremus, sicnt quidam Horum murmue 
raverunt et perditi sunt à perdente, 

Uxores, subjectz viris estote, sicuti decet propter 
Dominun, Viri, diligite Φ 59 uxores, nec erga illas 
acerbi sitis, Liberi, obedite parentibus in omnibus , 
quia hoc Domino pergratum est. Patres, nolite li- 
beros vestres irritare, ne illi despondeant animum. 


εέχνὰ ὑμῶν, ἵνα μὴ] ἀθυμῶσιν. Οἱ δοῦλοι, ὑπαχούέτε D Servi, subjecti dominis carueis estate, nea ad ocu- 


χατὰ πάν τατοῖς κατὰ σάρχα χυρίοις,μ] κατ ὀφθαλ- 
µοδουλείαν, ὡς ἀνθρωπάρεσνοι, ἀλλ bv ἁπλότητι 
Χαρδίας, φοθούμενοι τὸν Θεόν» χαὶ πᾶν ὅ τι ἂν 
ποιῃτε, Ex ψοχῆς ἐργάζεσθε, ὡς τῷ Κυρίῳ, xal οὐκ 
ἀνθρώποις, εἰδότες ὅτι παρὰ τοῦ Κυρίου λήψεσθε 
τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς χληρονομίας. Ot χύριοι, τὸ δί- 
Χαιον xaX τὴν ἱσότητα τοῖς δούλοις παρέχετε, εἰδότες 
ὅτι xat ὑμεῖς ἔχετε Κύριον kv οὐρανοζῖς. 

΄Αδιχον οὐδὲν ἦν ἐν yepot µου, εὐχῆ δὲ pov χα- 
θαρά. | 

Οἱ ὀφθαλμο[ σου ἑρθὰ βλεπέτωσαν, τὰ δὲ βλέφαρά 
σου νεὐέτω δίχαια. 

Ὃς ἀναστρέφεται ἅμωμος ἓν διχαιοσύνῃ, µαχα- 
ρίονς τοὺς παΐῖδας χαταλείψει. 


jum servientes, quasi qui hominibus placere stu- 
deatis, sed In eimplicitate cordis Deum metuentes ; 
et quidquid facitis, id ex animo exsequi debetis, 
quasi in conspectu Domini, non hominnm, non 
jgnorantes futurum esse, ut a Domino remunera- 
tionem hsreditatis accepturi sitis. Qaod justum et 
equum est, domini, servis tribuite, quod sciatis 
vos habere Dominum in coelis. 

Job xxxi. Iniquum uihil fuit in. manibus meis, 
precatio autem mea pura. | 

Prov. 1v. Oculi tui recte aspiciant, et palpebrae 
lus xqua nutent. 

Qui sine reprehensione In justitía versatur, libe- 
TOS relinquet beatos. 


4223 . 


ΑΝΤΟΝΙ MELISS/E 


12354 


Seneetus nonorata, non qu:e multos habet annos, A — T'jpag τίµιον οὗ τὸ πολυχρόνιον, οὐδὲ ἀριθμῷ 


nec numero annorum metienda est, 
taminata. 

S. Basilii. Fac|discas, o homo, ac docearis evan- 
gelicam conversationem, oculorum eruditionem, lin- 
gus conünentiam, corporis servitutem, animi hu- 
militatem, puritatem mentis, iree exetinctionem. Cum 
aliquid abs ie exigitur, etiam amplius adde: cum 
fraudatus fueris, judicium ne petito; si te quis odit, 
amato: si persequitur, sustinelo: si conviciis pro- 
scindit, obsecrato. 

Factum tacitum dicto praestat infeeto. 

Nemo sine actione adhuc probatus est, 

At absque verbis argute prolatis quam plurimi. 

Non enim loquentibus, sed recte viventibus gratia 

[debetur. 

Uhi res ipse comparent, longa supervacua est 
oratio. 

S. Chrysost, Vita potentior oratione verbisque 
mores, et operum demonstratio verborum doctri- 
na praeponitur. 

Philipp. n ; Psal. n. Audi Apostolum dicentem, 
Cum timore et tremore vestram ipsorum salutem 
efficite: omnia facite sine murmurationibus et. dis- 
. putationibus, ut sitis simplices ac tales de quibus 
conqueri possit nemo, filii Dei sine reprehensione. 
Quin etiain ,vatles David, Servite, inquit, Domiho 
cum metu, quia ubique est Deus, audit omnia, om- 
nia videt, non modo ea quz aguntur et dicuntur, 
verum etiam ea omnia quz in cordibus volutantur, 


sed vita in- 


ἑτῶν μετρεῖτα:, ἀλλὰ βίος ἀχηλίδωτος. 


Μάθε, ἄνθρωπε, διδάχθητι τὴν εὐαγγελιχὴν πολι» 
τείαν, ὀφθαλμῶν ἀκρίδειαν, γλώσσης ἐγχράτειαν, 
σώματος δουλαγωγίαν, φρόνημα ταπεινὸν, ἐννοίας 
χαθαρότητα, ὀργῆς ἀφανισμόν. Αγγαρευόμενος 
πλέον ἐπίθες , ἁπατώμενος μὴ δικάζου, μισούµενος 


ἀγάπα, διωχόµενος ἀνέχου, βλασφημούμενος παρα: 
χάλει. 


Ἄφωνον ἔργον χρεῖσσον ἀπράχτου λόγου. 
Βίου μὲν οὐδείς πώποθ' ὑψώθη δίχα * 
Λόγον δὲ πολλοὶ τοῦ χαλῶς ψοφουμένὀν. 
Οὐ γὰρ λαλούντων, εὖ βιούντων δ' ἡ χάρις. 
(Theologi.) 
Φαινομένων ἔργων περιττὀν ἐστι µαχρολοχία. 


Βίος λόγου δυνατώτερος, xal τρόποι ῥημάτων, 
καὶ fj διὰ τῶν ἔργων ἐπίδειξις τῆς διὰ τῶν λόγων 
διδασχαλίας. 

"Axougov τοῦ Αποστόλου λέγοντος. ἹΜετὰ φό- 
6ου xal τρόµου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζε- 
σθε πάντα ποιεῖτε χωρὶς Υογγνσμῶν xai διαλογχιε. 
σμῶν, ἵνα Ὑγένησθε ἄμεμπτοι χαὶ ἀχέραιοι, τέκνα 
θιοῦ ἁμώμητα,. Αλλὰ καὶ ὁ θεσπέσιος Δαυῖδ 
φησι’ Δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἓν qó6u. Πανταχοῦ 
γὰρ πάρεστιν ὁ θεὺς, πάντα ἀχούει, πάντα ὁρᾷ οὗ 
τὰ πραττόµενα µόνον xal λεγόμενα, ἀλλὰ χαὶ τὰ 
ἐν χαρδίαις ἅπαντα, xat τὰ kv τῷ βάθει τῆς xap- 


vel quae sunt iu fundo cordis: ipse enim est cu- C 8lac, Κριτιχὸς Υάρ ἐστιν ἐνθυμήσεων καὶ ἐννοιῶν 


piditatum et cogitationum cordis judex et cogni- 
tor. 


A59 S. Nili. Prestantioribus subjectum esse 
utilissimum | est, 

Infini*'a sunt mala quee commaculant animut, a 
quibus expurgari et elui omnino non licet : necessa- 
rio enim relinquuntur cuivis mortali sordes, qua 
leviores fieri posse videntur, tolli autem omnino 
non possuat. 

Obedientia juncta continenti& vel bestias subi- 
git. 

SERMO ΧΙΙ [a/. C]. 
De republica vituperanda, et inobedlertibus ac rebel- 


libus, deque iis qui moribus improbandis praditi p 


sunt. 

Quia noluerunt mea sequi eonsilia, sed increpa- 
tiones meas deriserunt, viz sus fructibus fruentur, 
et cupiditatibus suis explebuntur. 


Jerem. Populo huic fuit eor inobediens et re- 
belle: omnes inobedientes sunt et per ambages 
ingrediuntur. 

Ad quem loquar et testabor, ut audiat? Ecce 
aures eorum incircumcisz sunt, nec possunt 
audire. 

Esech. ni. Qui audit me, audiat; et qui non pa- 
ret, ne pareat. 

Basilii. Ubi inimicitie, lites, ire, contentiones, 


καρδίας. 
Τὸ ὑποτάττεσθαι τοῖς χρείττοσιν ὠφελιμώτατον. 


"Anttpa τὰ χαταῤῥυπαίνοντα τὴν duylv xaxà, 
ἅπερ ἑχνίφασθαι xal ἀπολούσασθαι Γπαντελῶς οὐχ 


ἔνεστιν * ἀπολείπονται γὰρ ἐξ ἀνάγχης παντὶ θνητῷ 
χΏρες. λωφῆσαι μὲν γὰρ εἰχὸς, ἀναιρεθῆναι δὲ 
εἶσάκαξ ἀμήχανον. 
Ὑπακοὴ μετὰ ἑγχρατείας ὑποτάσσει xai θη- 
ρία. ^ 
ΛΟΓΟΣ LE", 


πε, ὶ ποΊιτείας ψεχτῆς, καὶ ἀνυποτάκτων, xal 
ἀπόδάηεον τὸ ἦθος καὶ τοὺς τρόπους ἐχόν- 


ad οὐκ Ίθελον ἐμαῖς προσέχειν βουλαῖς, 
ἐμυχτήρισαν δὲ ἐμοὺς ἑλέγχους ’ τοιγαροῦν ἔδονται 
τῆς ἑαυτῶν ὁδοῦ τοὺς χαρποὺς, xat τῆς ἑαυτῶν ἐπι- 
θυµίας πλησθήαονται. 

Τῷ λαῷ τούτῳ ἐγενήθη χαρδία ἀνήχοος xat ἆπει 
θής * πάντες ἀνήχοοι, πορευόµενοι σχολιῶς. 


Πρὸς «iva λαλήσω καὶ διαµαρτύρωμαε, χαὶ ἀχού 
σεται; Ἰδοὺ ἀπερίτμητα τὰ ὥτα αὐτῶν, xat οὗ δυ- 
νανται ἀχούειν. 

'O ἀχούων µου ἀχονέτω, καὶ ὁ ἀπειθῶν ἆπει- 
θείτω. 

Ὅπου ἔχθραι, ἔοεις, θυμοὶ, Φφιλονευεῖαι, θορύ- 


ι 57 
όους ἀτιγήτους ταῖς φυχαῖς ἐμποιοῦσαι, 
πνεῦμα τῆς “ραότητος οὖκ ἀναπαύξσται. 

Κρεῖσσον οἶμαι ἐπιτιμηθῆναι παρὰ πατρὸς vol 
δεσπότου, 11 ἁπωσθῆναι. 

Ἀναιδὲς βλέμμα, καὶ µετέωρος αὐχὴην, xaX συνξ- 
χῆς χίνησις ὀφρύων, καὶ βάδισµα «σεσοζηµἔνου, καὶ 
τὸ ἐπὶ μγδενὶ τῶν φαύλων ἐρυθριᾶν, onusta ψυχῆς 
ἐστιν αἰσχίστης, τοὺς ἀφανεῖς τῶν οἰχεῖων ὀνειδῶν 
τύπους ἐγγραφοῦύσης τῷ φανερῷ σώματι. 

Αεὶ γὰρ ἀπειρήτων νόος ἀνδρῶν 


Δύσμαχος, οὐδὲ θέλουσι χαὶ ἀτρεχέεσσι π'θέσθαι. 


΄ 


λύΓΟΣ 11’. 


Περὶ ἁμοιδῆς τῶν εὖ καὶ κατ ἀμετὴν βιωσάν- 
των à ἀπεράγτῳ µακαριότητι. 


*O θὲεὸς 6 φυλάττων τὴν διαθήχην αὐτοῦ, xa τὸ 
Eco; τοῖς ἀἆγα πῶσιν αὐτὸν, xal τοῖς φυλάσσουσι τὰς 
ἑντολὰς αὐτοῦ, εἷς χιλίας γενεάς. 

Ἀ/χπιοι χληρονομέσουσ, γην, χαὶ χατασχηνώσου- 
σιν εἰ; αἰῶνα αἰῶνος &z' αὐτῆς. 

Τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἆπὸ τοῦ αιῶνος καὶ ἕως 
τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοθουµένου: αὐτόν. 

Τοὺς διχαΐους χαταληφεται ἀγαθά. 

—. 'U πορευόµενος δικαίως βυηθηθήσετα:. 

Χρηστοὶ ἔσονται οἰχήτορες γῆς, ἄχακοι δὲ ὑπο- 
λειφθῄσονται ἐν αὐτῇ * ὅτι εὐθεῖς χατασχηνώσουσι 
γην, ἔνθα ἀπέδρα ὀδύνη καὶ λύπη χαὶ στεναγµός. 


LOCI COMMUNES. — PARS II. SERMO XCIIT. 


ἐκεῖ τὸ A qux in animis timultus inexplicabiles excitant» 


1228 


ihi spiritus clementi: non requiescit. 
Theologi. Prsestat, opinor, a patre ct domino ob- 
jurgari, quam abdicari. | 
lnpuden$ oculus, cervix erecta, continua su- 
perciliorum motio, incessus fastuosus, οἱ ob nul- 
lam rem improbam erubescere, animi foedissimi 
signa sunt, occultas probrorum suorum formas 
conspicuo cerpori inscribentis. 
Üppiani. S:mper enim. imperitorum mens viro- 
]rum 
Expugnatw difficilis cst; nec volunt etian veris 
[fidem habere. 


SERMO ΧΟΙΙ [al. CLVIH. 


De remuneratione eorum qui beue et ex. virtute vixe- 
runt, in. beatitudine sempiterna. - 


Deut. xxvi. Deus qui servat testameptum suum, 
et misericordiam diligentibusipsum iisque qui tnau- 
da!a ipsius exsequuntur, in mille atates. 

Psal. xxxvi. Justi haereditatem — terre 
cipient, ac in ea in seculum s:eculi habitabunt. 

Misericordia autem Domini continuatur per s:xcu- 
Ja iis qui ipsum metuunt, 

.— Salowmon. Justi optime excipientur. 

Qui justegivit, ei auxilium non dcerit. 

Benigni lerrz erunt possessores, et iumocentes in 
ea relinquentur; nam qui reeli sunt, habi:a- 
bunt terram, ubi abierit dolor, tristitia et gemi- 
tus. 


ac- 


Δίχαιος ἐὰν φθάσῃ τελευτῆσαι, ἓν ἀναπαύσει (c, 254, Justus siextremum vite diem confecerit, 


ἔσται. 

Διχαίΐων φυχαὶ t» χειρὶ 8200, χαὶ οὗ μη ἄψεται 
αὐτῶν βάσανος. 

Τάδε λέγει Κύριος, Ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές get 
φάγονται, ὑμεῖς δὲ πεινάσετε. "loo οἱ δουλεύοντές 
pot πίονται, ὑμεῖς 63 διφήσετε. Ἰδοῦ οἱ δουλεύον- 
τὲς pot εὑφρανθήσονται, ὑμεῖς δὲ αἰσχυνθήσεσθε. 


Ἐν τῷ xatptp ἐχε[νφ΄σωθήσξται ὁ λαὺς πᾶς ὁ εὖ- 
ρεθεὶς γεγραρµένος ἓν τῇ βίθιῳ ταύτῃ, χαὶ πολλοὶ 
τῶν καθευδόντων ἐν γῆς χώματι, ἐξεγερθήσονται 
οὗτοι εἰς ζωὴ» αἰώνιον, καὶ ol. συνιέντες ἑχλάμ- 
Ψουσιν ὡς ἡ λαμκρότη; τοῦ στε ρεώματος. 


Δίχαιοι εἰς τὸν alova ζῶσ', 

, σθὸς αὐτῶν, χαὶ Ἡ φροντὶς αὑτῶν παρὰ Ὑψίστῳ. 

Διὰ τοῦτο λῆψονται τὸ βασίλειον τῆς εὐπρεπείας, 

xa τὸ ὃ.άδηµα τοῦ χάλλους ix γχειρὺς Κυρίου. 
"Aya0k τοῖς ἀγαθοῖς ἐχτίσθη ἀπ' ἀρχῆς. 


Τότε ἑἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐχ δεξιῶν αὐτοῦ. Δεῦτε 
ol εὐλογημένοι τοῦ Πατρός pov, χκληρονομήσατε 
τὴν ἠτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὺ χαταδολΏς 
κόσµο». Ἐπείνασα γὰρ, καὶ ἑδώχατέ poc φαχεῖν. 

Πρόκειται ἀνάπανσις αἰωνία τοῖς νομίμως τὸν 
ἐνταῦθα διαθλήσασι βἰον, o5 κατὰ ὄφλημνα τῶν 
ἔργων ἀποδιδομένη, ἀλλὰ χατὰ χάριν τοῦ µεγαλο- 
δώρου Θεοῦ τοῖς εἰς αὗτὸν ἠλπιλόσι παρεχοµένη. 


Ῥκταυι, Gg. CXAXAXNVI. 


in requiete futurus cst. 

Jus'orum animi in manu Dei stmt, nce tanget illos 
cruciatus. 

Isa. .xv. lec Domini sunt. verba ; Eece, inquit, 
servi uei edent, vos autem  esurietis. Ecce servi 
mei bibent, vos autem sitietis. Ecce qui scr- 
viunt mihi, lztabuntur, vos autem pudore afficic- 
miut. 

Don. sti. In. tempore illo salutem consequetur 
omnis populus, qui fuerit inventus in hec libro 
scriptus: multique eorum «qui. dormiunt. in terr: 
tumulo, excitabuntur ad vitam sempiternam, οἱ 
qui intelligunt. splendebunt quasi splender flrma- 
menti. 


καὶ ἐν Κυρίῳ 6 µι- Ώ — Sap. v. justi zeternum vivunt, et in Domine mer- 


ces eorum, οἱ de ipsis sollieitudo apud Altissimum. 
Itaque regiam magnificam ct decorum diadema acei- 
pieni de wanu Domini. 

Eccli. xxxix. Ποπα bonis jam inde ab initio con- 
dita sunt. 

Matth, xxv. Tum dicet rex iis qui fuerint ad dex- 
teram : Adeste, vos benedicti a l'atre meo, possidete 
paratum vobis regnum a mundi constitutione. Esu- 
rivi enim, et dedistis mihi edere. 

S. Basilii. Proponitur requies zterna iis qui 
legitime in hae vita decertarint, qux» non. ex debito . 
operum redditur, sed ex Dei maguorum donorum 
largitoris gratia, iis qui in ipso spem habueriat, 
przbetur. ' 
TN 39 


μα 


199] ANTONII MELISS/E 1938 
Justorum cerona Spiritus est gratia, quad et Α Tàv δικαίων ὁ στέφανος ἡ τοῦ Πνεύματός ἐστι 


coyiosior et perfectior conceditur, cum pro ratione 
fortium factorum spiritalis gloria cuique dispertia- 
tur. Ia. splendoribus enim sanctorum multe. sunt 
monsiones 2pud Patrem. H»c sunt quz dignitatum 
differeutiam efficiunt. 

Theologi. Λο alios quidem lumen inenarrabile ex- 
cipit, ac sancta et regalis Trinitatis contemplatio, 
quz lucidius et purius illustrat, qu:que tota menti 
permisia est:quod ipsum solum et maxime regnum 
celorum. existimo. 

Pramium virtutis deum fleri, οἱ purissima luce 
collustrari. 

Non qui non supplicio dignus, idem continuo et 
honore: quemadmodum et. premio indignus non 
statim supplicium meretar. 

S. Chrysost. Regnum coelorum non est terra flu- 
ens melle et lacte, nec viridis senecta, nec libe- 
rorum copia, non cibus, non viuum, non ovilia, 
non bubilia, sed ccelum ac ca bona quz in eao 
sunt, et adoptio et fraternitas cum Uhnigenito, et 
communio hzreditaiis, et una cum illo gloria affi.i 
et regnare, el sexcenta talía premia. 

Intelligere debemus eos qui ex parte 955 man- 
data exsecuti fuerint, juxia eamdem rtionem in 
regnmm ccloram ingredi ; qui autem ad. perfec- 
wm venire volunt, neeesse habent. omnia prorsus 
exsequi ; continet autem. omnia mandata anime 
abnegatio, qu:e est mors. - 


SERMO XCIV [a/. CLVIIJ. 


De remuneratione eorum, qui in vitio et illicite vixe- 
rint : perpetuumque illis εἰ interminatum proposi- 
tum esse supplicium. 


Dent. xxvii. Üt non. perdat. sceleratas. imnocen- 
tem, nolet Deas illi placari, sed exardescet ira Do- 
mini, et »mulatio ejus in hominem iflum. 


Job. xvin. Qui sementem absurdam fecerint, 
dolores sibl metent. 

lnpiorum lucerna exstinguetar. Veniet. conver- 
sio earum, et similes erunt paleis, qux» a vento 
dispelientur. 

Paululwm ceesus es flagellis ob ea qux peceasti. 

Psal. x. Pluet in improbos laqueo, igne, sulphu- 
re e& vento procelloso. 

Facies Domini $n:e08 qui maia patrant. 

"Mors scelerosorum mala. 

Ut cera igne liquefit. sic peccatorcs Interibunt. 


Reddet illis Dominus iniquitatem ipsorum, et pro 
ratione exalitize illorum Dominus Deus exterminabit 
e08. 

Manasse. ira usrum in sceleratos minarum into- 
leranda est. 

Prose. Promptum est impiorum exitium, de quo 
inimici letantur. . 

in supplicio scelerosorum non est ullum reme- 
dium. 

Vitam impiorum Dominus evertet. 


χάρις, δαψιλεστέρα τε xal τἐλειοτέρα παρεχοµένη 
χατὰ τὴν ἀναλογίαν τῶν ἀνδραγαθημάτων τῆς πνευ- 
ματιχῆς δόξης διανεµοµένης ἑχάστῳ. "Ev γὰρ ταῖς 
λαμπρύτησι τῶν ἁγίων πολλα) μονχὶ παρὰ τῷ Πα- 
τρί. Ταῦτ) ἐστὶν ἀξιωμάτων διαφοραἰ. 

Καὶ τοὺς μὲν τὸ ἄφραστον φῶς ὑποδέχεται, καὶ ἡ 
τῆς ἁγίας xal βασιλιχῆς Τριάδος θεωρία, ἑλλαμ- 
πούσης τρανότερὀν τε xal χαθαρώτερον, χαὶ ὅλης 
ὅλῳ νά μιγνυµένης, ἣν 68 xal µόνην χαὶ μάλιστα 
βασιλείαν οὐρανῶν ἐγὼ τίθεµαι. 

"λθλον ἀρετῆς. Üsbv γενέσθαι, καὶ τῷ χαθαρωτά- 
tt. φωτὶ χαταστράπτεσθαι. 

Οὐ γὰρ ὅστις οὐ χολάσεως ἄξιος, Ίδη xal τιμής" 
ὥσπερ οὐδὲ ὅστις οὗ τιμῆς, Ίδη xal χολάσεως. 


Οὖχ ἔστιν ἡ βασιλεία τῶν οὑρανῶν rr ῥέουσα 
μέλι χαὶ γάλα, οὐδὲ γῆρας λιπαρ»ν, οὐδὶ πολυπαι- 
δία, οὐδὲ ofto; καὶ olvog, χαὶ πτοίµνια xal βουχή. 
λια, ἀλλ οὗρανὸς xal τὰ Ev. οὐοανοῖς áàqa0x, χαὶ 
υἱοθεσία χαὶ ἁδελφότης ἡ πρὸς τὸν ἹΜονογενῆ, xa! 
χοινωνία Χληρονομίας xal τὸ συνδοξασθῆναι xal 
συμθασιλεῦσαι, xal τὰ µυρία ἔπαῦλα Exelva. 

Εἰδέναι yph ὅτι χαὶ οἱ μεριχῶς τὰς ἑντολὰς Epya- 
σάμενοι χατὰ ἀναλογίαν εἰς «hv βασιλείαν εἰσέρ- 
χονται * οἱ δὲ βουλόμενοι εἰς τὸ τέλειον φθάσαι ὀφεί- 
λουσιπεριεχτιχῶς πάσας ἐργάσασθαι. Περιεχτιχὴ δὲ 
πασῶν τῶν ἐντολῶν ἐστιν ἡ τῆς ψυχῆς ἄρνησις, o 
ἐστι θάνατος. 


ΛΟΓΟΣ tA'. 


6 Περὶ ἁμοιθῆς τῶν ἐν κακίᾳ καὶ ἀθέσμως Bwcár- 


tor * xal ὅτι διηνεχὴς καὶ ἁπέραντος ἡ ἆπυ- 

χειµένη αὐτοῖς xólacte. 

Ἵνα μὴ ἀπολέαῃ ὁ ἁμαρτωλὸς τὸν ἀναμάρτητον, 
οὗ yh θελῆσει ὃ θεὸς ἱλασθῆναι αὐτῷ * ἁλλ' ἔκ- 
καυθέσεται ὀργὴ Κυρίου, καὶ ὁ ζῆλοι αὐτοῦ ἐν τῷ 
ἀνθρώπῳ ἐχείνῳ. 

Οἱ σπείροντες τὰ ἄτοπαχ ὀδύνας θερίζουσιν ἐαῦ- 
τοῖς. 

)Ἀσεδῶν λύχνος σθεσθῄσετχι. Ἐλεύσεται δὲ ἡ 
χαταστροφὴ αὐτῶν, xai ἔτονται ὥσπερ ἄχυρα 0x) 
ἀνέμουν. 

Ὀλίγα ὧν ἡμάρτηχας µεμαστίγωσαι. 

Ἐπιθρέξει ἐτλ ἁμαρτωλοὺς παγίδα, πῦρι κεὶ 
θεῖον, xal πνεῦμα χαταιγίδος. 

Ἡρόσωπον Κυρίου km ποιοῦντας χαχά, 

θάνατος ἁμαρτωλῶν πονηρός. 

Ὡς τήχεται χηρὸς ἀπὸ προσώπου πυρὸς, οὕτως 
ἀπολοῦνται οἱ ἁμαρτωλοί. 

Ανταποδώσει αὐτοῖς Κύριος τὴν ἀνομίαν αὐτῶν, 
xoi κατὰ τὴν πονηρίαν αὑτῶν ἀφανιεῖ αὐτοὺς Ez 
pio; ὃ θεός. 

Ανυπόστατος fj ὀργὴ τῆς ἐπὶ ἁμαρτωλοῖς éxtt- 
λῆς σου. 

Πρόχειρο; καὶ ἐπίχαρτος γίνεται ἀσεθῶν ἐπώ- 
λεία. 

Ἐν ἐπαγωγῇ ἁμαρτωλῶν οὖκ ἔστιν ἴασις, 


Zw) ἀσεθῶν ἀναστοέφει Κύριος. 

















132) 

Δ'ωγμαὺς ἀσεθῶν εἰς 0dvacov. 

Ἑτοιμάζόνται ἀπολάστοις µάστιγες. 

Οἱ ἄνομοι διελεύσονται ἀγαθὰ, καὶ οὖκ εἰσελεύ- 
σουται εἰς αὐτά. 

$i; ἀτεθῶν σθέννυτα!. 

Αμαρτάνοντας χατᾳδιώξετα! xaxd. 

Ἡ χαταστρ.φᾗ τῷν παβανόμωγ xaxh. 

Κατάρα Κυρίου ἐν οἶχοις ἀσεθῶν. 

Οἶκοι ἁσ:δθῶν ἁφανισθήσονται. 

Στηρ.ῶ τοὺς ὀφθαλμοὺς µου ἐπ᾽ αὐτοὺς εἰς 
xai οὐκ εἰς ἀγαθά. 

᾿Ασθενήσουσιν ol. ἀτεδεῖς, xaY ἐπαρῶ τοὺς ἀνό- 
µους ἀπὸ τῆς v.e, λέγει Κύριος παντοκράτωρ. 

Ἰδου ἡμέρα ἔρχεται ὥς χλίδανος χαιοµένη, xal 
φλέξει αὐτοὺς, καὶ ἔσονται πάντες οἱ ἄνομοι χαλά- 
µη, xai ἀνάψει αὗτοὺς fj ἡμέρα dj ἑρχομένη, λέγει 
Kóp:o; παντοχράτωρ * καὶ οὗ μὴ ὑπολειφθῇ αὐτοῖς 
ῥίζα, οὐδὲ χλῆμα. 

Συντέλεια ἐπὶ ἆ μαρτωλοὺς Ίξει. 

Ἱδοὺ ἡμέρα Κυρίου ἔρχεται μετὰ θυμοῦ xal ὀργτς, 
8.ivat τὴν οἰχουμένην ὅλην ἔρημον, xal τοὺς ἆμαρ- 
τωλοὺς ἀπολέσαι ἐξ αὐτῆς. 

Οὐαἱ τῷ ἀνόμω] πονηρά κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ συµ- 
6ῄσεται αὐτῷ. 

Κατακαυθήσονται οἱ ἄνομοι, xai ol ἁμαρτωλοὶ 
ἅμα, καὶ οὐκ ἔστᾳι ὁ σθέγωγ. 

'U σχώληξ αὐτῶν οὗ τελευτήσει, xal τὸ mop αὖ - 
τῶν οὗ σθεαθἠτεται, χαὶ ἔαονται εἰς ὅρασιν πάσῃ 
σαρχ|. | 1 

Ἐν συναχωγῇ ἁμαρτωλῶν ἐχχαυθήσεται mop. 


xax, 


Πῦρ, χάλαζα, καὶ λιμὸς, καὶ θάνατος, πάντα ταῦτα 
£l; χόλασιν ἁμαρτωλῶν ἐκτίσθη. 
Ἐχδίχησις à pap τωλῶν 1000 καὶ σχώληξ 
τωλοὺς χαταχαύσ]ῃ ὁ θυμὸς αὑτοῦ. 
ὍὭσπερ δυλλέγεται τὰ ζιζάνια καὶ πυρὶ xalesat, 
οὕτως ἔσται kv τῇ συντελεἰᾳ τοῦ αἰῶνος τούτου" 
ἀποστελεῖ ὁ Yübg τοῦ ἀνβρώπου τοὺς ἀγγέλφυς αὖ- 
τοῦ, καὶ συλλέξονσιν ἐχ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα 
τὰ σχάνδαλᾳ, xai τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν, xal 
ἐμθα)οῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν xépivov τοῦ πυρός. 
Ἐχεῖ ἔσται ὁ χλαυθμὸς xal ὁ βρυγμὸς τῶν ὁδόντων. 
Τότε beet ὁ βασιλεὺς καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων, Πο- 
ρεύεσθε ἁπ᾿ ἐμοῦ, οἱ χατηραµένοι, εἰς τὸ πῦρ τὸ 


P inl ἅμαρ- 


LOCI COMMUNES, — PARS. 1. SERMO XCIV. 
A  Impiorum afflictio mortifera. 


1230 


Praparantur intemperantibus flagella. 
Exleges przteribunt bona, et non ingredientur in 


(4. 


Lumen impiorum exetinguitur. 

Peccantes mala persequentur. 

Exitus iniquorum miser. 

Exsccratio Domini in domibus impiorum. 

Domus impiorum exlerminabuntur. 

Àmos ix. Dcfigam oculos meos in illos ad cala- 
mitates inferendas, non prosperitates. 

Sophon. 19. lu(irmi erant impii, e4 de terra tollam 
iniquos, Dominus ait omnipotens. 

Malach. iw. Ecce dies veniet quasi clibauus exat- 
descens, et cremabit eos, cruntque omnes iniqui 
stipule sijiles, et incendet eos dics illa qua ven- 
tura est, dici Deus omnipotens, neque relinque- 
tur nec radix nec ramus. 

256 abac. Consummatio in seelerosos venict. 

1sa. xin. Ecce dics Demini veniet eum vehemen - 
ti ira, ut tutum orbein desertum elficiM, ct οκ eo 
tollat scelerosos. 

ω iniquo ! mala, sicut opera ipsius requirant, 
arcidept ei. 

Exyrentur iniqui ei scelerati simul, nee exsistet 
quisquam qui ignem exstinguat. 

Vermis eorum non morietur, nec ignis. ipsorum 
restipguetur, eruntque ompnibys spectaculo 


C Eccli, xy1 ln consilio scelerosorgm  igais ex- 


ardebit. 

xxxix. Iguis, grando, el fames, ct mors, bec omuia 
ad sceleratorum supplicium condita euat. 

Matth, xi. Vindicta scelerogorum ignis,et ver- 
mis : in scceleratos ira illius exardescet. 

Quemadmodum colliguntur zizauia, et igni ex- 
uruntur, Sie fiet in. hujus seculi consummatione ; 
mittet Filius hominis angelos suos, ct ex regno ip- 
sius coll gent omnia offondicula, eosque qui inique 
egerunt, et conjicientiu fornacem iguis, ubi futurus 
esl fletus ct stiidur deniium, 


Tum dicet rex iis, qui erunt ad. sinistram ; Dis- 
cedite a nr, exsecrati, ip ignem sempileruum, qui 


αἰώνιον, τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαθόλφ xal τοῖς &- D diabolo et angelis ejug paratus est. 


γέλοις σὐτοῦ. 

Οἷδε Κύριος εὐσεβεῖς ix πειρασμοῦ ῥόεσθαι, 
ἀδίκους δὲ el; ἡμέραν κρίσεως κολαξομέναυς ση- 
ρεῖν. 

Τοὺς πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἔμπροσθεν 
τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα χοµίσηται ἕχαστος τὰ 
διὰ τοῦ σώματος πρὺς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν, εἴςς 
φαῦλον. 

Ἑν χαὶ τοῦτο τῆς τοῦ διαθύλου µεθοδείας, τὸ 
τοὺς πολλοὺς τῶν ἀνθρῴπῳων, ὥσπερ ἐπιλαθομένους 
τῶν τοσούτων xal τοιούτων τοῦ Kup!ou ἀποφάσεων, 
τέλος κολάσεως ἑαυτοῖς ἀπογράφειν, xal εἰς τὸ 
μέλλον χατατολμᾷν τῆς ἁμαρτίας. Ei γὰρ τῖς αἰω- 
"ieu κρλάσεως ἔσται ποτὲ τέλος, πάντως ἕξει καὶ 


Il Petr. v». Novit Dominys pios ex. teutatione eri- 
pere, ipiquos autem in.diem judicii cruciaudog ser- 
vare. 

Il Cor. v. Ad tribunal Christi ut sistamur opas 
cportet, ut auferat quisque pro suis actionibus, quas 
ju corpore gessit, sive bonum, aixe ujalym. 


S. Basilii, Ex insidiis diabolisunt etiam iste, ut 


multi bomines, quasi obliti tot et talipm Domini cn- 


tentiarum, finem suppliciorum silji eircumecribant, 
quo in futurum audacius.peccent. Si enia! serni 
supplicii.futurus est aliquando finis, omnino c&. vita 
zterna fiacm habitura est. Quod si. hoc de vita 


1231 ANTONII 
eterua non probamus, qna ratione supplicio sem- 
piterno (inem concedemtis? nam. in. utroque :eter- 
uitxtis. vocabulum aque additum οί. « Abibunt 
enim, inquit, isti in supplicium xternum ; justi vero 
in vternam vitam. » 

O quam te ipse laniabis ! quam suspirabis οἱ ge- 
mes frustra ! sero scilicet plorans, rcbus jam consti- 
tutis nec mutationem admittentibus, cum videris 
justorum splendorem in illa magnifica donorum 
distributione, et scelerosorut in profundissimi« te- 
nehris demissionem et tristitiam. 

Peccatilabores tristiset laboriosa manet gehenna, 


Sus» quisque actionis fructus in illo remuneratio- 
nis die agnescet. | 

Theologi. Quam melius est nunc castigari et per- 
purgari, quam in illum ertciatum 957 venire, 
cum judicii, non purgationis tempus erit. 

Non epim licet iis qui ad inferos descenderint 
confiteri et se corrigere. Conclusit enim Deus hic 
vilam et sctionem, illic autem rerum gestarum 
examinationem, post quam non restat judex major, 
non per secunda opera defensio, non oleut a pru- 


dentibus virginibus, aut a vendenlibus, lampadi- . 


bus qua jam exstingnuntur, comparari potest. 
Nulla est pomnitentia divitis, qui flammis exuritur, 
et domesticis suis correctionem inquirit : non re- 
linquitur ad emendationem dies, sed solum hoc et 

supremum οἱ formidolosissimum Judicium exstat. 
—. 6 diem mihi infelicem ! ubi illum cíIngiam ? 

Et qualis fiam? Metuo enim sterilis, 

Metuo spinis et Gomorra labruscis 

Refertus apparere, quando judicans Christus 

Deus, assiguabit pro dignitate d ϐ 

Locum, prout quisque lucis splendorem sustinet. 

S. Chrysost, Non. solum bonorum, sed ctiam im- 
proborum immortalia surgunt corpora; sed honor 
hic sceleratis supplicii el cruciatus occasio. cst ; 
immortalia enim resurgunt, ut semper ardcant. 
Nam cum ignis ille sit talis, ut nunquam ezstin- 
guatur, ei talibus opus est corporibus, qu: nun- 
quam conficiantur. 

'Esxcitamur ergo $terna habentes corpora, scd 
non omnes similia; Sed si quis est justus, is corpus 
spirituale accipit, ut digne cum angelis versetur. 
At si quis scelerosus est, corpus accipit quod pec- 
cati supplicia pali possit, ut igni sempiterno ardens 
conficiatur nunquam. Atque id justissime Dcus 
utrisque ordinibus constituit, quod sine corpore a 
-ebis gestun est mihil. 


SERMO XCV |al. CLXXY]. 


"Quomodo subjici quis debeat, e& valedicere mundo ct 
postea exercere. 


S. Basilii. Debent igitur qui in asccsi οἱ medi- 
Aatione volunt vitam degere (ut. qui in balneum in- 
grediuntur, omnem vestitum exannt), omni materia 
-hegotiorum vite? nudati, intra. septa philosophieze 
cwi&e se abdere, 


MELISS.E 153? 
A 1j alc vio; ζωή. Et δὲ ἐπὶ τῆς ζωῆς τοῦτο οὗ xaza- 
δεχόµεθα, ποῖον ἔχει λόγο» τῇ αἰωνίᾳ κολάσει τέλος 
δοῦναι; ἡ γὰρ τοῦ αἰωνίου προσθήχη bo! ἑχατέρων 
ἐπίσης χεῖται.« Απελεύσονται γὰρ, φησὶν, οὗτοι εἰς 
Χόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίχαιοι εἰς ζωὴν αἰών:ον. 1 
Ὢ π/σα σπαβράξεις ἑαυτόν! ὢ móca στενᾶξεις 
ἄπραχτα ! µεταχλαίων ἐπὶ τοῖς Ίδη βουλευθεῖαιν, 
ὅταν ἵδῃς tjv λαμπρότητα τῶν διχαίων, ἓν τῇ λαμ- 
πρᾶ διανομῇ τῶν δωρεῶν, xaX τὴν κατήφειαν τῶν 
ὁμαμτωλῶν Ey τῷ σχότει τῷ βαθυτάτῳ. 


Τοὺς «τῆς ἁμαρτίας Χαμάτους τὸ τῆς γεέννης ἐπί 
πονον xal σχυθρωπὸν ἀναμένει. 
"Exacto; τῆς οἰχείας ἐργασίας ἓν τῇ ἡμέρα τὸ: 
ἀνταποδόσεως τοὺς χαρποὺς ἐπιγνώσεται. 
B 0; βέλτιον εἶναι νῦν παιδευθῆναι xal χαθαρι- 
ὀθῆναι, 1| τῇ ἐχεῖθεν βασά»νῳ παραπεμφθῆναι, tix: 
χρίσεως χαιρὸς, ἁλλ᾽ οὗ καθάρσεως. 

Οὐκ ἔστι γὰρ τοῖς ἀπελθοῦσιν kv ἄδῃ ἑξομωί- 
γησις xol διόρθωσις’ συνέχλεισε γὰρ ὁ 8e5; ἐνταῦθα 
μὲν βίον καὶ πρᾶξιν, ἐκεῖ δὲ τὴν τῶν πεπραγμένων 
ἑξέτασιν, Μεθ᾽ fiv οὐκ ἔστι χριτὴς ὑψηλότερος, oix 
ἀπολογία δι ἔργων δευτέρων, οὖκ ἔλαιον παρὰ των 
Φρονίµων παρθένων, 1] τῶν πωλούντων, ταῖς ἐχλει- 
πούσαις λαμπάσιν * οὐ µεταμέλεια πλουσίου git 
τηχοµένου, xal toi; οἰκείοις ἐπιζητοῦντος διόρθω. 
σιν, οὗ προθεσµία µεταποιῄσεως, ἀλλὰ καὶ µύνο 
xal τελευταῖον xal φοδερὺν τὸ χριτήριο». 


Φεῦ ἡμέρας pot τῆς χαχῆς 1 fiv πού φύγω; 

Καὶ cl; γένωµαι ; ὡς δέος ἀκαρπίας, 

Δέος δ᾽ ἀκανθῶν, χαὶ Τομόῤῥας βοτρύων 

Πλήρη φανῆναι, ριστὸς ἡνίκα χρίνων 

θεὺς, θεοῖς δίδωαι τὴν πρὸς ἀξίαν 

Χώραν, ἑχάστῳ φωτὸς ὡς ὄψις φέρει. 

0) µόνον τῶν δικαίων, ἀλλὰ xal τῶν ἁμτρτωλῶν 
ἄφθαρτα τὰ σώματα ἀνίστανται ' ἀλλ ἡ τιμὴ ain 
τοῖς ἁμαρτωλοῖς ἐφόδιον χολάσεως xal τιμωρίας 
γίνεται: ἄφθαρτα γὰρ ἀνίστανται, ἵνα διὰ παν" 
καίηται. Ἐπειδὴ γὰρ τὸ müp ἄσθέστον ἐχεῖν, 
τοιούτων αὐτῷ δεῖ σωμάτων, µηδέποτε ὅαπσν- 
pévtov. 

ἘχγειρόμεΏα τοίνυν, αἰώνια μὲν ἔχοντες τὰ so 
µατα, οὗ πάντες δὲ ὅμοια. AXX εἰ μὲν 55 iri 

D δίχχιο-, λαµθάνει σῶμα πνευματιχὸν, ἵνα δύνΛΣ' 
μετὰ ἀγγέλων ἀναστρέφεσθαι iix. Et Uoc 
ἁμαρτωλός ἐστί, λαµδάνει τῶμα ὑπομονητιχὸν τι: 
µωρίας ἁμαρτιῶν, ἵνα iv πυρὶ αἰωνίῳ xau 
µηδέπυτε χατανα)ωθῇ. Καὶ δικαίω; ἀμγοτε pots th 
τάγµασιν 6 θε)λς παρέχει τοῦτο". o5 Υὰρ χωοὶς σὺ; 
pato; ἡμῖν πἐπρακταί τι. 


ΛύΓΟΣ ΙΕ. 
Περὶ ἀποταγῆς, καὶ ὑποτατῆς, xal ἀσκήσεως 


Χρὴ τοίνυν, χαθάπερ οἱ ἐπὶ τὸ λουτρὸν clavis 
γυμνοῦνται παντὺς περιθλήµατος , οὕτως xa 10H 
τῇ ἀσχητιχῇ προσερχοµένους ζωῇβ, πάσης 0m; n 
τιχῆς γυµνωθέντας, ἑντὸς τοῦ x153 ολ 
σθαι βίου. 


ος 











1919 


1.001 COMMUNES, — PARS II. SERMO XCV. 


19.4 


"H δὲ ἀληθῆς xal τελεία ὑπαχοὴ τῶν ὑποχειρίων Α — Caterum vera et perfecta subjeetorum erga du- 


πρὸς τὸν χαθηγούµενον ἓν τούτῳ δείχνυται, Ev τῷ 
μη μόνου τῶν ἁτόπων χατὰ τὴν συμθουλὴν τοῦ προε- 
στώτος ἀπέχεσθαι, ἀλλὰ μηδὲ αὐτὰ τὰ ἔπαὶνετὰ χω- 
Qi τῆς ἐχείνου γνώμης ποιεῖν. Ἡ γὰρ Σγχράτεια 
| καὶ πᾶσα ἡ σωματιχὴ χαχοπάθεια πρός τι χρησ(- 
. pe ἔχει * ἀλλ ἐάν τις ταῖς ἰδίαις ὁρμαϊς ἀχολουθῶν 
τὸ ἀρέσχον αὐτῷ ποιῇ, xal συμδουλεύοντι τῷ προε- 
στῶτί τι uh πείθηται, μεῖζον τοῦ χατορθώματος 
ἔσται τὸ π)ημμελούμενον. Ὁ γὰρ ἀντιτασσόμενος τῇ 
ἐξουδίᾳ τῇ τοῦ Θεοῦ διαταγῇ ἀνθέστηχε * χαὶ ὁ τῆς 
ὑπαχοῆς μισθὸς μείζων τοῦ χατὰ τὴν ἐγχράτειαν 
ἐπιχατορθώματος. 

Ἡ ἄσχησις τῆς χατὰ τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ 
πρὸς τὸν Θεὸν εὐαρεστήσεως ἓν τῇ ἀναχωρήσει τῶν 
μεριμνῶν τοῦ χύσμου , xal τῇ παντελεῖ ἀλλοτριώσει 
τῶν πειρασμῶν ἡμῖν κατορθοῦται. Ὡς εἰ μὴ γε ἄπο- 
ξενώσαιμεν ἑαυτοὺς xal συγγενείας σαρχιχῆς, xa 
κοινωνίας βίου, οἱἰονεὶ πρὸς ἕτερον χόσμον διὰ t5; 
σχέσεως µεταδάντες, κατὰ τὸν εἰπόντα.« Ἡμῶν γὰρ 
τ) πολίτευμα ἓν οὐρανοῖ: 0 xápysv » ἀἆμήχανον ἡμᾶς 
περιγενέσθαι τοῦ σχοποῦ τῆς :πρὸς θεὸὺν εὐαρεστή- 
σεω»., τοῦ Κυρίου ὁριστιχῶς εἰπόντος , ὅτι « (ὗτος 
πᾶς ἐξ ὑμῶν, ὃς o0x ἀποτάσσεται τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρ- 
χουσιν, οὗ δύναταί uou elvat µαθητής ^ » xoi ἄλλα- 
χοῦ, € Εἴ τις θέλει ὀπίσω µου ἑλθεῖν, ἁπαρνησάσθω 
ἑαυτόν. » "Apvnai δὲ ἐστιν ἑαυτοῦ f) παντελὴς τῶν 
παρελθόντων λήθη, xa? ἡ τῶν θεληµάτων ἑαυτοῦ 
ἀναχώρησις. 


ctorem obedientia in boc οβἰοπάϊἰίατ, ut non solum 
ab absurdis, pracfecti consilio obtemperantes, absti- 
neant, sed etiam ut ne illa quidem quz laudabilia 
sunt sine illius consilio suspiciant. Continentia 
enim ac quzvis corporalis afflictio ad aliquid utilis 
est : sed si quis, proprios appetitus sequens, quod 
sibi placet, 95$ faciat, et pra-fecto consilium danti 
non obtemperet, majus erit peccatum, quam ffi 
cium. Qui enim resistit potestati, Dei ordinationi 
resistit : ac obedientiz prxmium quam continenter 
facti majus est. 


Exercitatio vit:e ex Evangelio Cbristi institute ut 
Deo accepti simus, hzec est, ut secedamus ab.omni- 
bus mundi solicitudinibus, et omnino a tentatio- 
nibus alieni simus. Nam nisi abducamus nosipsos 
ab omni carnis cognatione et vit». communione, 
quasi ad alterum mundum migrantes per medita- 
lionem, sequentes consilium illius, qui dixit : 
« Nostra eni conversatio in ccelis est, » omnino 
fieri nequit, ut propositum teneamus quo volumus 
Deo accepti esse, cum Dominus delinite dicat sie : 
« Quicunque ex vobis non valere jusseril omnia 
sua, non potest mcus esse discipulus. » Et alibi: 
« Si quis me sequi vult, abneget semetipsum. » 
Abnegatio autem sui ipsius est perfecta przteri- 
torum oblivio, et a sua voluntate omnino abalie- 
natio. 


Τὸ μέντοι γε ἐπιτεταγμένον ο) χρῆ ἀντιλέγειν. α Quod imperatum fuerit et priescriptum, non est 


Ἡ γὰρ ὑπαχοὴ µέχρι θανάτου ἔχει τὸν ὅρον. 


᾽Αρετῃ ἀρχομένου xal cup τὸ µένειν ἐπὶ τῆς 
ὑπαχοῆς. 

Ἐὰν Εχῃ τις πἰστιν elc τινὰ , xal δίδωσιν ἑαυτὸν 
ὑποταγῆναι αὐτῷ, o0 χρείαν ἔχει πρωσέχειν ἐντολαῖς 
Θεοῦ, ἀλλὰ τῷ πατρὶ αὐτοῦ συγχωρεῖν τὰ θελήματα 
αὐτοῦ, καὶ ἔγχλημα o0x ἔχει παρὰ Θεοῦ. 

Ανάπαυσον τὸν πατέρα goo, ἵνα ὅταν ἀπέλθῃ 
Tob, Κύριον, παραχαλέσῃ ὑπὲρ ao0 , καὶ εὖ σοι γέ- 
νηται. 

Σφ/δρα ζηλοῦσιν ol δαίµονες τοὺς Ev ὑποταγῇ πα- 
τρὸς ἀστράπτοντας , χαὶ τρίζουσιν κατ) αὐτῶν τοὺς 
ὀδόντας, ὅτι bv τῇ ὑποταγῇ τὴν ἀποταγὴν ἁμερίμνως 
ἐζύγωσαν, x2fl' ὧν xal προφάσεις ἀχριθολογοῦντες, 
παροξυσμὸν ἀρτύουσι, xal τῇ συμθαινούση ὀργῇ τὴν 
μῆνιν Σγγλύφουσιν, ἔπειτα δὲ χαὶ ulooz; πρὸς xhv 
πατέρα τὸ xaz' ὀλίγον ἔψηυσιν, ὡς ἅτε δῆθεν ἀδίχως 
ἐπιπλήττοντος, xol χατὰ πρόσωπον προσέχοντος, 
ἵνα ἓκ διαφόρων τρόπων τὴν duyhv περιτινάξαντες 
τὸν πατριχῶν ἀγκαλῶν σκορπίσωσ.,. 


'O βάλλων ἑαυτὸν εἰς ὑπαχοὴν πατέρων ἆμιρι- 
µνίαν χαὶ ἀνάπανσιν ἔχει. 
ΛΟΓΟΣ Ιᾳ.. 
Περὶ προεστῶτος. 
Ὑπείῆννος οὖν ἐστιν ὁ ἐφεστὼς τῇ ἁδελφότητι 
ἀγρυπνεῖν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν αὐτῶν, za! μεριμνᾶν τὰ 
ποὺς σωτηρί1» αὐτῶν, ὡς λόγον ἁποδώσων: καὶ 


recusandum : nam obedientia vel ad mortem usque 
extenditur. 

.. S. Chrysost. Virtus subjecti et honor est in obe- 
dientia persistere. . 

Si quis fidem habet in aliquem, ac seipsum tradit 
illi suhjiciendum, nihil ei est opus, ut mandatis Dei 
mentem adhibeat , sed ut patri suo omue voluntatis 
guze studium deferat, et apud Deum crimine vacabit. 

Refice patrem tuum, ut cum ad Dominum abie- 
rit, pro te roget, et tibi bene sit. 


Vehementer oderunt dz:mones cos qui in subjec- 
tione patris eminent, ct adversus eos dentibus 
frendent, quod cum obedientia renuntiationem 
copulaverunt, idque omni solicitudine — posita : 
adversus quos, meditatas rationes comminiscentes, 
irritationem instituunt, ac irze jam innate adjun- 
gunt iracundiam, deinde etiam odium in patrem 
paulatim. coquunt, quasi. pater inique ohjurget, et. / 
personam respiciat, ut ex dissidentibus moribus 
animum agitatum ex ulnis paternis extortum dis- 
Spent. : 

Dorothei, Qui se in patrum obedientiam commit- 
tit, secure et quiete vivit. 

SERMO XCV! [ul. CLXXI. 
De profecto. 

S. Busilii, Ex offiicio incumbit praxfecto — fra- 
Irun sodalitati, ut vigilet pro animis ccrum, ac de 
s.lute ipsorum sit solicitus, quasi qui rationem sit 


125 ANTONII MELISS.É ο 
redditurus, Kt ita debet de animis lllótum solicilu- Α μεριμνᾶν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν αὐτῶν ἐπὶ τοσοῦτον, ὡς 


ilihem slíseipere, ut ad morlem dsqué studium pro 
illis $udiltt probet. et declarct, nàn solum ex tnandato 
Domini duod 8$ ad oiirhes pertinet, ut anihiarn 
sudm Quis porai pro aínicis $ui$, Yerum etiam 
ex privato et ptóprio illius qui. dixit (E Thess. 0): 
t Siudiosl! vestrum ex animo cupiebamus impertire 
tobis, hon sólum Evángelium, verum etiam nostras 
Ipsorum aninias. » 

Sic igltur persuasus esse debet prefectus, futu- 
rem ut, nisi cum ratione przsit ftotribus, ea. res 
bpsi gravem et inevitabilem iram adducat; nam 
sanguis ipsorum de manibus ejus rcquiretur, queimn- 
admodum scriptum est. Suhjéctus autem sic pára- 
tus esse debet, ut ad nullum praescriptum ct prz- 
cepium vel difficifliinum pigritetur, δα spe fretus, 
quoil merces. ampla sit in. ceelis, 

Obedi niem spes consoletur viue, ut cum omni 
gaudio ei patlentia opus Domini flat. 


Teslificare popdlo isti, iuquit propheta, et si non 
audierint, tu. €ulpa vacabis. 

Solent subjecti quam celerrime profecti sui vitiis 
Wifi, itque 1d multo facilius quam contraria 
vitiis virlute iuibul. Facile enim est et promp- 
tum vitia imitari, nec quidquam est tam facile, 
quim ficbi malum, etiam si nemo ad illud nos invi- 
tet. οἱ ducat, 

Viüorum apné velgus. celebratio multos ad. si- 
mile vite genus autrabiit, eorum maxime qui lu- 
bricl οἱ inconstantes sunt. 

S. Clhiysost. Rectum mon cst ut leo pascat oves; 
Rec tulum est ut qui adhue perturbationibus duci- 
tur, iis przsit qui lisdem moventur. 

Capite enim male affecto, corpus etiam reliquum 
iibecillitatem participare necesse eat. 

Maximam alert subjectis utilitatem praefecli. re- 
veientia, 

Vita pracfectorum gravis, talisque quze reprehieu- 
di non possit, subjectis pro eruditione est. 


SERMO ΧΟΥΗ [αἱ. CLXXVII]. 


De iis qui ob cibos offenduntur, et de mensarum 
differentia. 


Coloss. i1. Nemo igitur judicet vos in cibo et po- 
tione, aut in parte diei festi, aut noviluuii, aut Sab- 
batorum, quie sunt umbra futurorum, corpus au- 
tem Christi. 

{ Cor. viu. Cibus nos noms commendat Deo ; ue- 
qve enim si non edamus, inferiores sumus , mc- 
que si edamus, superiores. 

] Tim. ιν. Quxcumque Deus eondidit, ut suman- 

eum gratiarum actione. a fidelibus, ea tangere 
fas est; quidquid enim Deus coudidit, bonum, 
wec quidquam Fejiciendum est, si modo eum 


gratiarum actione sumatur ; sanctum enim efficitur 


per sermonem Dei et precationem. 

960 lom. xiv. At qui discernit, si ederit, con- 
deninatus est, quod non ex fiJe. 

Noli de:truere opus Dei propter. cibum : omnia 


xài μέχρι θανάτου thv παρ αὐτῶν σπουδὴν ἑνδεί- 
χνυοσθᾶι, οὗ µόνον xatà τὸν χοινὸν πρὸς πάντας τοῦ 
Κυρίου λόγον, ἵνα τις τὴν φυχῆν αὐτοῦ 0ῇ ὑπὲρ 
τῶν φίλων αὐτοῦ, ἀλλά χαὶ χατὰ τὸν ἴδιον τοῦ εἰ. 
móvtos * « μειρόμενοι ὑμῶν, εὐδοχοῦμεν μεταδοῦ. 
ναι ὑμῖν οὐ µόνον τὸ Εὐαγγέλιον, ἀλλὰ χα) τὰς tav 
τῶν φυχάς. 


Χρὴ οὖν τὸν προεστῶτα πεπεῖσθαι, ὅτι τὸ uh χατά 
Ἀόγον προστῆναι τοῦ ἁδελφοῦ βαρεῖαν αὐτῷ vd 
ἁπαραίτητον τὴν ὀργὴν ἐπάχει ' τὸ γὰρ αἷμα αὐτῷ 
bx τῶν χειρῶν αὑτοῦ ἐκζητήσεται, χαθὼς Υέγρα- 
πται. Καὶ τὸν ὑπήχοον οὕτως παρασκευάζεσθαι, ὡς 
πρὸς μηδὲν ἑἐπίταγμα, μηδὲ τὸ χαλεπώτατον ἀπ. 
οχνεῖν, πεπεισμένος ὅτι ὁ μισθὸς πολὺς ἐν τοῖς 
οὐρανοῖς. 

Τὸν μὲν ὑπαχούοντα εὐφραινέσθω f$ tz τῆς 
ζωῆς, ἵνα πάσῃ χαρᾷ χαὶ ὑπομονῇ τὸ ἔργον Κνρίου 
χένηται. 

Διαμάρτυραι τῷ λαῷ τούτῳ, φησὶν ὁ προφίτης, 
χὰν pt ἀχούσωσιν, ἀὐτὸς ἀνεύθυνος ἔσῃ. 

Φιλεῖ τἀχισία τῆς τοῦ προεστῶτος χαχίας ἀναπίμ- 
πλασθαι τὸ ὁπήκοον, καὶ πολλῷ γε [qw ἡ τοῦ 
ἑναντίου τῆς ἀρετῆς. Εὐζήλωτον γάρ τι xol πβόχιι» 
pov πρᾶγμα tj µοχθηρία, xat οὐδὲν οὕτω ῥάδιον, ὡς 
τὸ γενέσθαι καχὸν, καὶ εἰ μὴ τύχῃ πρὸς ταύτην 
ἡμᾶς ἄγων µηδείς. 

Τὸν ἐν καχίᾳ περίθλεπτον πολλοὺς εἰς τὸν Coro 

6 βίον τῶν εὐολισθήτων ἐφέλχεται. 


Οὐκ εὐθὲς λέοντα πρήδατα νέµεεν * καὶ οὐκ ἀστα» 
λὲς ἐμπαθὴ ἔτι ἐμπαθῶν ὄρχειν. 


Κεφαλῆς γὰρ xaxió; διαχειµένης, µεταλαγχάνν 
ἀνάγχη τὸ σῶμα τῆς ἁσθενείας. 
Μεγίστην φέρει τοῖς ὑπηχόοις ὠφέλειαν ἡ τοῦ 
προεστῶτσος εὐλάξεια. 
*O σεμνὸς xal ἀνεπίληπτος τῶν προεστώτων Bio 
παΐδευμα γίνεται τοῖς ὑποτεταγμένοις. 
ΛΟΓΟΣ LZ'. 
Περὶ εῶν ἐπὶ βρώμασι σκανδα.λιζοµέγων , καὶ 
διαφορᾶς ερακεζων. 
M3 οὖν τις ὑμᾶς χρινέτω ἓν βρώσει «αλ αόσει, 1 
p tv μέρει ἑορτῆς, f] Νουµηνίας, 7] Σαθδάέω» , ἃ ἐστι 
σχιὰ τῶν µελλόντων. 


Βρῶμα ἡμᾶ; οὐ παρίστησι τῷ θεῷ. Οὔτε γὰρ t» 
μὴ φᾶγωμεν, ὑστερούμεθα, οὔτε ἐὰν φάγωµεν, 147 
βισσευόµεθα. 

*A ὁ Osho ἔχτισεν εἰς µετάληψιν μετὰ εὐχαρι- 
atlag τοῖς πιστοῖς, ἅπτεσθαι ἑκάστου χο. Πᾶν 13» 
χτίσµα θεοῦ καλὺν, xal οὐδὲν ἀπόθλητον μετὰ co- 
χαριστίας λαμθανόμενον. ᾽Αγιάνετα: γὰρ διὰ 6,09 
0:03 χαὶ ἐντεύξεως. 


'O δὲ διαχρινόµενος ἐὰν φάγῃ καταχἑκριῖόι, n 
οὐχ kx πίστεως. ll 
MÀ ἔνεχεν βρώματας κατάλνε τὸ ἔργου τοῦ 8t 





1231 


LOCI COMMUNES. —PARS jl. SERMO XCVIII. 


4 


1238 


Πάντα μὸν x.0apà , ἀλλὰ xaxóv τῷ ἀνθρώπῳ, τῷ A quidem pura, sed malum est bomini, qui per offcu- 


διὰ προσκόµµατος ἑσθίοντε. 
Τράπεζαν ἱδίστην οὐχ ἐδεσμάτων πολυτέλεια ποιεῖ 
µόνον, ἀλλὰ χαὶ f) τῶν χεχληµένων δρεξι;. 


Οὐ τῇ φύσει zov ἑδεσμάτων, ἀλλὰ xal τῇ διαθέ - 
cet τῶν ἐσθιομένων ἡ πολυτέλεια χρίνεται τῶν tpa- 
πεζῶν. 

Λαμπρὰ τράπεζα εὐτελῆς φαίνεται, ὅταν μὴ μετὰ 
τοῦ πεινῆν προσθάλωσιν οἱ παρόντες ' καὶ εὐτελὲς 
πάλιν πολυτελὴς δείχννται, ὅταν πεινῶντας λάδῃ 
τοὺς δαιτυµόνας. 

Voy γὰρ, φησὶν Ἰὼδ, tv πλησμονῇ οὖσα, χη- 
ρ'οις ἐμπαίσει ' duy δὲ ἐνδεεῖ xaY τὰ πιχρὰ γλυχέα 
φαίνεται. ' οὗ τῆς φύσεως τῶν προχειµένων µετα- 
θαλλομένης, ἁλλὰ τῆς διαθέσεως τῶν ἑστιωμένων 
χλεπτούσης τὴν αἴσθησιν, 

Σὺν πλῆθει βρωµάτων xal περιεργοίᾳ πρὸς ἡδο- 
νην µετασχενάζων τοῦ ἁδελφοῦ σου τὴν τράπεζαν, 
χατηγορεῖς αὐτοῦ φιληδονία» , xal καταχεῖς αὑτοῦ 
γαστριµαργίας ὀνείδη, ὧν κατασχενάνεις, ἑλέγχων 
αὑτοῦ τὴν περὶ ταῦτα ἡδυπάθειαν. 

Καθόλου τὸ ἐπιξζητεῖν βρῶμα παρ) ἐντολὴν ἐστιν 
τοῦ Κυρίου εἰπόντος * « Mh) ζητεῖτε τί φάχητε, xai 
τί πίητε, xal μὴ µετεωρίζεσθε, Ταῦτα γὰρ πάντα 
τὰ ἴθνη τοῦ κόσμου ἐπιζητεῖ,) 


* ΑΟΓΟΣ uH, 
Περὶ «ob μὴ σκανγδα.ίζειν μήτε χκρίνειν τα. 
Ἔδει παραδοθῆναι τὸν Ylóv τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλ 


οὐα) δι οὗ παρεδόθη. Καὶ τὰ σχάνδαλα ἐλθεῖν Ὁ 


ἀνάγκη, ἀλλ οὐαὶ δι’ οὗ ἔρχεται. 

Σννέφερεν αὐτῷ, εἰ μύλος ὀνιχὸς περιέχειτο περὶ 
τὸν τράχηλον αὐτοῦ, xal ἔῤῥιπτο εἰς θάλασσαν , 1] 
ὅτι ἐσχανδάλισεν ἕνα τῶν μιχρῶν τούτων. 

Ἵνα δὲ μὴ’ σχανδαλίσωµεν αὐτοὺς, βάλε ἄγκι- 

. avpov εἰς την θάλασσαν, xal τὸν ἀναθάντα πρῶτον 
ἰχθὺν &pov, καὶ εὑρήσεις tv τῷ στόµατι αὐτοῦ στα- 
τῆρα, τοῦτον δὺς αὐτοῖς ὑπὲρ ἐμοῦ xal gov. 

El διὰ βρῶμα ὁ ἁδελφός σου λυπεῖται, οὐκ ἔτι 
χατὰ ἀγάπην περιπατεῖς. Kal μετ’ ὁλίγον * Καλὸν 
τὸ μὴ φαγεῖν χρέα, μηδὲ πιεῖν οἵνον, μηδὲ ἐν ᾧ 
ὁ ἀδελφός σου προσχόπτει, f] σκανδαλίζεται, i) 
ἁσθενεῖ. 


dieulum edit. 

S. Dasilii. Nou solum ciborum sumptuosus, ap - 
paratus, verum etiam invitatorum appetitus, men- 
δι efficit jucendissimam. 

. Noa uature ciborum, sed appetitu el affectione 
edentium apparatus judicatur mensaruum. 


Opipara mensa tenuis videtur, cum non exspe- 
ciala esurie cibum sumunt : et contra vilis. suw- 
ptuosa fit, cum esurientes accesserint convivir, 


Anima enim, ait Jobus, iu rerum abundantia 
ver:ans, favis il'udit ; anima autem inJigeuli amara 
dulcia videntur , non quia appositorum natura 


D mutata sit, sed quia eonvivantium affeciio sensum 


fallit. 

Multitudine ciborum ct supervaeanca copia ad 
voluptatem apparans fratri tuo mensam, tacite euin 
accusas quod voluptarius sit, et effundis in eum 
gulositatis probra, ipsa praeparatione lua ceu de- 
licatum eum arguens. 

Matth. vi. Generatim cibum quarere contcarium 
est mandato Domini dicentis : « Nolite. quierere 
quid edalis, et quid bibátis, οἱ quid induatis : ως 
enim omnia gentes mundi requirunt. ) 


SERMO XCVII [al. CLXXVI]. 
De non offendendo nec judicando quoquam. 


Luc. xxn. Oportebat prodi Filium hominis, sed 
va illi per quem proditus est : οἱ offendicula venire 
necesse cst, sed vi illi per quem veniunt, 

Matth. xvi. Uiilius esset ut mola asinaria collo 
cjus circumdarctur, et. ipse in more projiceretus, 
quam ut unum ex istis parvis offendat, 

Ut autein cos ne offendamus, jace hamum in 
mare, et eum qui primus ascenderit piscem tulle, 
ct in ere ejus invenies statcrem, quem ij'is dato 
pro me οἱ pro te. 

Rom, xiv. Si propter cibum frater tuus dolet, non 
ex charitate id agis. Et paulo post : Bonwn est non 
edere carnes, et vinum non bibere, nec quidquam 
quo frater tuus impingat, sut. offendatur, aut iulir- 
metur. 


Ἀλλὰ τοῦτο κρίνατε μᾶλλον, τὸ pij προστιθέναι ῃ — Sed illud judicate magis ne quid couduittatis quo 


mp^3xoupa τῷ ἀἁδελφῷ εἰς σχάνδαλον. 

Οὕτως δὲ ἁμαρτάνοντες εἰς τοὺς ἁδελφοὺς, xai 
τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδῃσιν ἀσθενοῦσαν, εἰς 
Χριστὺν ἁμαρτάνετε. 

'Anpóoxonot Υίνεσθε, καὶ Ἰουδαίοις, καὶ Ἕλλησι, 
καὶ τῇ Ἐχχλησίᾳ τοῦ θΕοὺ. 

ΜΗ πρὸ χαιροῦ τι κρἰνετε ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ Κύριος, 
9; καὶ φωτίσει τὰ χρυπτὰ τοῦ σχότους, xal φανερώ- 
σει τὰς βουλὰς τῶν καρξιῶν. Τάδε τοῦ Θεοῦ χρίµατα 
ἐχδιχεῖν ἁπαραίτητος ἀνάγχη , ἵνα μὴ ἀπολχύση τῆς 
ὀργῆς τοῦ zo ὁ ἐφησυχάξων. 


Μὴ ταχὺς εἶναι εἰς χρίσιν ὑπὸ τῆς Γραφῆς νε- 
ψουθέτηµαι. 


frater offendatur. 

Sic enim peccantes in fralres, et verberantes eo- 
vum infirmam conscieBtiam, in Christum ipsum 
peccatis. 

Tales vos przstate, ut nequc Judzis, neque Gra- 
cis, neque Cliristi Eecclesiz offendiculg eitis. 

Nolite quidquam? ante tempua judicare donec 
venerit Douinus, qui et illustrabit 901 ct in aper- 
tui proferet qua supt occulta. in teuebris , et cor- 
diui consilia patefaciet. Πο Dei judicia ulcisci 
necesse est ommniuo, ne experiatur iram Dei etiain 
ille qui fucrit quietus. 

Theologi. Ne velox sim ad judicandum, a Sceti- 


Vs pura asaionitlus sum, , 





1521 


ANTONII MELISS/E 


12.0 


S. Chrysost. Ownia ergo ita geramus, ut ne pro- 4 Πάντα εοίνυν πράττωµεν, ὥστε url) δχανδαλισθη- 


ximus offenlatur. Vita enim quamvis recte in:ti- 
tuta. fuerit, si offendículum aliis praebeat, omnia 
perdidit. 

Qui νυν igMur viam eharitutis ingredi, nullius 
hominis suscipiet curam, ut aeminem judicet , sive 
rectus ct bonus sit, sive secus. 


SERMO XCIX. 


De negligentibus et inertibus : et quod, si vigilemms, 
nihil nos diabohts possil ledere. 


S. Basitii. Omnino tpsum per se Sotanam nemini 
peccati auctorem esse posse arbitror, se illum co- 
wari ut nos non vigilantes nec sobrios in sua »b- 
ducat ex moribus, qui in nobis interdum naturales, 


interdum ctiam licet vetiti, nostro tamen arbitrio 


wsurp:ti sunt. 

S. Chrysost. Canis ritu d'abolus insultat divitibus 
quasi qui a pucro tenente offam aut placentam au- 
ferre velit. 

Diabolus eum animadvertit so nihil proficere, in 
postérum desistit, meteens ne aliarum nobis au- 
etor sil coronarum. 

Díabolus sibi matus est, non nobis. Nos enim 
si velimus, magnas per ipsum capiemus utilitates. 
Metuentes enim illius insidias, viglamus et conti- 
aenier Dei meminimus, 

Novit enim, novit artifex varius diabolus vel pcr 
bonas actiones suum interspergere venenum. 

Solent d:monia non solum inter se mutuis uti 
ministerii, verum ctiam improbis hominibus pro 
imstramertis ad sui generis hominibus insidias po- 
mendas. 

Noli igitur exspectare, ut cum remissione et in- 
euria oclum videas; non enim licet ; nemo speret 
se cum deliclis per aagustam viam ingredi posse ; 
[d euim fleri nequit; nemo per latam ingredieus, 
speret se vitam consecuturum. 

Non. remisserum et securorum est regnum ca 
lorum, sed violenterum. 

Avena est hzc vita : in areua autem et certami- 
nibus nom pest. remisse agere qui coronoudus 
est. 

Λόλατο igtur sednlo virtu : sic enim, etiamsi 
novitius abieris, cum magna copia ibis, duplicem- 


vzt τὸν πληαίον. Βίος Υὰρ κἂν σφόδρα ὀρθὺς f, 


σχάνδαλον ἑτέροις παρέκω» τὸ πᾶν ἀπώλεστν. 


'O θέλω» οὖν ἐλθεῖν ἐπὶ τὴν ὁδων τῆς ἀγάπης ἀμ:- 
ριµνέσει ἀπὸ πανιὸς ἀνθρώπου τοῦ μὴ χρίνειν 


"wy, εἴτε καλός ἐστιν, εἴτε uf. 


ΛΟΓΟΣ L8. 


περὶ dpus.lov xal ῥᾳθύμων ' καὶ ὅτι ἐὰν νήφω- 


μεν, οὐδὲν ἡμᾶς ὁ διάδο.ος β.λάφαι δύναταε. 

Καθόλου οἶμαι, ὅτι αὗτὸς χαθ᾽ ἑαυτὸν 6 Σατανᾶς 
γτνέσθαι αἴτιός τινι ἁμαρτίας οὐ δύναται * τοῖς δὲ 
ἔνυπάρχουσι ποτὲ μὲν φοσιχοῖς χινήμασι, ποτὶ Ck 
γα) ἁπηγορευμένοις πάθεσι συγχωρουµένοις δι αὖ- 
τῶν, xaY clc τὰ οἰχεῖα πάθη ἀπάχειν ἔπνχειρεῖ τοὺς 
p νήφοντας 

Καθάπερ χύων, οὕτως ἔνάλλεται τοῖς π)ουτοῦσι» 
ὁ διάδολος, ὥσπερ ψωμὸν f] πλαχοῦντα παιδίον xat - 
έχοντης ἀποσπᾶσαι θἐέλων. 

Ὅ διάθολυος ὅταν ἵδῃ ἑαυτὸν μηδὲν ἀνύοντα, ἀφί- 
σταται λοιπὸν, δεδοικῶς μὴ πλειόνων ἡμῖν στεφάνων 
αἴτιας γένηται, 

0 διάδο)ος ἑαυτῷ xax5;, οὐχ ἡμῖν. '᾿Ἠμεϊῖς γὰρ εἰ 
βουλοίµεθα, χα) πολλάἁ καρπωσόµεθα 5: αὑτοῦ χαλ4. 
Δεδοιχότες yàp αὐτοῦ τὰς ἐπιδουλὰς, νήφομεν., xax 
μεμνήμεθα τοῦ.θεοῦ διηνεχῶς. 

Οἶδε γὰρ, οἶδεν ὁ πολυµ΄χανος διάθολος xai διὰ 
χρηστῶν πράξεων τὸν ἑαυτοῦ παρασπείρειν ἰόν. 

Ἔθος τοῖς δαιµονίοις, οὗ µόνον ἀλλήῆλοις ὑπηρί- 
ταις ἀλλά xal πονηροῖς ἀνθρώποις ὀργάνοις τεὶς 
th» τῶν ὀμοφύλων αὐτῶν ἐπιθουλὴν κεχρῆσθτι. 


Mi τοίνυν μετὰ ἀνέσεως προσδοκάτω τις τὸν ob. 
ρανὸν ὄψεσθαι, οὗ γὰρ Évv* μηδεὶς μετὰ τρυφῆς ἑλ- 
πιζέτω τὴν στενην ὁδεύε.ν ὁδὸν, οὗ γὰρ δυνατόν - 
μηδ.ὶς τὴν εὑρύχωρον βαδίζων τὴν ζωὴν ἐλπιξέτ.« 


Οὐκ ἀνέτων χαὶ ἀμερίμνων ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν 
οὐρανῶν, ἀλλὰ βιαστῶν. 

Σχάμμµα ἐστὶν ὁ παρὼν βίος ' iv δὲ τῷ σχᾶμματς 
χχὶ τοῖς ἀγῶσιν o0 δύναται ἀνέσεως ἁπολαύειν 6 οτ:- 
φανοῦσθαί µέλλων. 

Ἔχευ ταῖννν τῆς ἀρετῆς. Οὕτω Υὰβ, χὰν νέας 
ἀπέλθῃς, μετὰ πολλῆς Ἶξεις τῆς εὐπορίας, xat ὃ:- 


que semper. vitse festivitatem habebis, et a vitio D πλῆν ἑορτὴν διὰ παντὸς ἕξεις τοῦ βίου, xax ας τε 


abstinens , et virtutem exercens. 

llemissionem ne qu:eramus ; affictionem enim 
miis discipulis promisit 989- Christus; et Paulus : 
ε Qui volunt, inquit, in Christo vivere, persccutiont- 
pus vezabuntar.» Generosus atlifeta in stadio balnea 
non requirit, nec mensam cibis c: vinis onustau. 
fioc enim. non est atltlete, sed" mollis: οἱ iznavi. 
Nam athleta pugnat cum pulvere, oleo, solis ca- 
lore, sudore multo, afflictione et angustia : eerta- 
minis hoc est et pugnandi tempms, crgo etiam 
vulneris. accipiendi, dolendi, et sanguinis effun- 
dendi tempus est, Audi quid beatus dicat Paulus : 


« Sic certo, non quasi aerem verberaus. » Omnem. 


ergo vitam certaminis temprs. esse existimemus : 


ἀπεχόμενος xai ἀρετῆς ἐπιμεμελγμένος. 

Mt ζητῶμεν ἂνεσιν. θλίφιν γὰρ τοῖς ἑαυτοῦ μ4- 
θηταῖς ἐπηγγείλατο ὁ Χριστός * χαί φησιν ὁ Tfaz2o;, 
Οἱ θέλοντες ζῇν ἐν Χριστῷ διωχθήσονται. Οὐδεὶς 
γενναῖος ἀθλητὴς Ev τῷ σχάµµατι λουτρὰ ἐπιζητεῖ, 
καὶ τράπεζαν πλήθουσαν σιτίοις xai olv. Τοῦτο οὐκ 
ἔστιν ἀθλητοῦ, ἀλλὰ βλακοῦ. Ὅ γὰρ ἀθλητὴς µάχττα: 
ἓν Ἀόνει, ἑλαίῳ, ἀχτῖνος θερµότητι, ἱδρῶτι Rol, 
θλίψει xal στενοχωρίᾳ. Αγῶνος οὗτός ἔστιν καὶ τοῦ 
πυχτεύειν ὁ χαιρὸς, οὐχοῦν xal τοῦ τραύματα 1αι- 
ὀάνειν, καὶ αἱμάττεσθαι, voi ἀλγεῖν. ΄Ἁχουσον τὶ 
qnot ὁ μµακάριος Παῦλος, εθῦτως πυκτεύω ἁς 0:x 
ἀέρα δέρων.» Πάντα τὸν βίον ἓνα γώνιον εἶναι νοµίαιω- 
μεν, 02665528 θλιθόκεναι ζενοπχθήσωμ.ν' εἴσσρμ. δὲ 





dq 


ὁ τῆς ἀνέσεω; χαιρός. Auk θλίψεως ἡμᾶς τελειωθη- 
ναι δεῖ. εἰ χαὶ μὴ διωγμός ἐστι, μιδὰ θλίψεις αἱ 
χαθ᾽ ἑχάστην ἡμέραν ἡμῖν συμπίπτουσαι. Ei δὲ 
ταύτας οὐ φέροµεν, σχόλῇ ye ἑχείνας ἑνέγχαιμεν 
: &v. «εΠειρααμ»ς ὑμᾶς οὐχ εἴληφε, φησὶν, εἰ μὴ ἀν- 
θρώπινος.» Εὐχώμεθα οὖν τῷ θεῷ μὴ εἰσελθεῖν εἰς 
πειρασµόν * εἰσελθόντες δὲ φέρωμεν vevvalo,. 


LOCI COMMUNES. — PARS IJ. SERMO C. 


πύκτης, ὅτε 3v áqOvy( ἐστι, ξενοπαθεῖ. Ἔτερός bottv A nec. ung 


1212 
fü admiremur: aut. eupeamus; 
nan neque pugil, dum in cerlaimine est, adversum 
aliquid sibi accidere miratur. Nen hoc, sei aliud 
esl recreationis tempus. llic sane in afflictionibus 
perfectio nobis conquirenda est; quanquam. illi 
ca&us quos experimur quotidie, persecutio eL affli- 
ctio dici µου debeant. Quod οἱ tamen hos non 
ferius, vix illas feremus. « Teniatio vos non 


apprehendit, inquit, nisi humana. » Precemur igitur à Deo in. tentationem. Πο incidamus; sin ἰπεί- 


derimus, fortiter feramus. 

Oi τὰ μιλαχὰ φοραῦντες ἓν τοῖς ofxot; τῶν pao:- 
λέων zlalv * οἱ δὲ τὰ μὴ τοιαῦτα, ἐν τοῖς οὐρανοῖς. 
Τὸ γὰρ μαλακὸν ἱμάτιον xal τὴν αὑστηρὰν ἐχλύει 
Φυχὴν , διαχλᾷ , διαχεῖ' χᾶν τραχὺ λάδῃ σῶμα καὶ 
σχληρὸν, ταχέως διὰ τῆς τρυφεραγωγίας μαλαχὸν 
ποιςῖ xa ἀσθενές. "E£ οὗ καὶ αἱ ἐπὶ τῶν ἀγρῶν τρε- 
φόμεναι Yovalxsg τῶν ἁστιχῶν ἀνδρῶν elsi ἰσχυρό- 
τεραι. Τοῦ δὲ σώματος γινομένου μα)αχωτέρου ἀνάγ- 
x5 xai vt,v Φυχῆν συναπολαυειν τῆς λύµης * τὰ γὸρ 
πολλὰ xai αυνδιατίθενται αὑτῆς αἱ ἑνέργειαι τῇ τοῦ 
σώματος διαθέσει. 


Τίς οὖν à τῆς χαχίας δημ.ουργός» τίς δὲ ἄλλος 
&X)' fj ῥᾳθυμία τῆς προαιρέσεως ; 

Ἡ ἄνεσις χαὶ fj ἁμερ'μν[ία xay fj ἀνάπανσις χαν- 
νοῦσι καὶ διαχέουσι τὴν duyfv* οἱ δὲ πειρασμοὶ συ- 
σφίγγουσιν αὐτὴν χα) ἐννῦσιν αὐτὴν τῷ Geo, ὡς λέ- 
χει ὁ Προφήτης « Κύριε, ἐν θλίψει ἐμνήσθημέν 
σου. ) 

Ἐὰν ἵοῃς ἑαυτὸν ἐν xatpip ἀναπαυόμενον ἀπὸ τῶν 
παθῶν, μὴ πιστεύσης αεαυτῷ, διότι στέλλουσιν ἑαυ- 


τοὺς οἱ ἐχθρ.ὶ πρὸς xaipbv àv. πανουργχίᾷ. (so; ὁ C 


ὄνθρωπος ἀπολύσει τὴν χαρδίαν αὐτοῦ, νοµίζων ὅτι 
ἀνσπαύθη: xal ἄφ.ω εἰσπιδήσουσιν ἐπὶ τὴν τα).αί- 
πωοσον φυχὴν, xa* πάσουσιν αὑτὴν ὡς στρουθίον. 

Tol; μὲν κοσμικοὶς οἱ δαίμονες διὰ τῶν πραγµά- 
των μᾶλλον παλαίουσι, τεῖς δὲ μοναχοῖς ὥς ἐπὶ τὸ 
πλεῖστον διὰ τῶν λογισμῶν * πραγμάτων γὰρ διὰ τὴν 
ἑρημίαν ἑστέρηνται. Καὶ ὅσον εὐχολώτερον τὸ κατὰ 
δ.άνοιαν ἁμαρτάνειν τοῦ «at' ἑνέρχειαν, τοσοῦτο 
χαλεπώτερος ὁ κατὰ διάνοιαν πόλεμος τοῦ διὰ τῶν 
πραγμάτων συνισταµένου. Ἐὐχίνητον γάρ τι πρᾶ- 
γµα ὁ vous , xaX πρὸς τὰς ανρµους φαντασίας δυσχκά- 
θεχτος. 


AOTOSX P'. 


Qui molli υδρία utuntur, in aulis regum ver- 
santur; qui vero ron tali vestitu sunt, in ccelis 
sunt. Nam mollis vestitus vel austerum  ani- 
mum solutiorem facit , frangit, diffundit; et si 
corpus asperum οἱ durum nanciscatur, conticwo 
deliciis einollit οἱ infirmius reddit. Ex quo flt ut 


p mulieres quz ruri vivunt, viris in urbe degentibus 


sint robustiores. Atqui corpore molliore reddito, 
necesse esL etiam animum illius corruptionis esso 
participem, propterea quod ipsius animi actiones 
fere ad corporis affectionem consensu muluo for- 
mentur. 

Quis igitur est vitii artifex ? quis a5as crit 
quam voluntatis desidia? | 

Dorothei, Remissio, securitas, requies, hac 
emolliunt et diffundunt animum ; tentationes autem 
consolidant, ac cum Deo conjungunt ; quemadme- 
dum Propheta dicit : « Domine, in calamitate me- 
minimus tui. » 

Si auimadverteris teipsum aliquo tempore per. 
turbatiopnibus solutum, vide ne tu tibi lidas, qvia 
parant se hostes ad tempus opportunum versuliae ; 
fortassis homo soluto erit animo, omnia sedata 
esse,credens, et repente in miserum anünum in- 
silient hostes, et quasi passerculum devorabunut. 

Evagrii. Cum mundanis demones per res ipsas 
magis luctantur, cum monachis autem fere per 
retionum disputationes ; negotiis eniin. et operibus 
propter solitudinem soluti sunt. At quanto 269 fa-... 
cilius est mente peccare, quam externa actione, 
tauto est animi bellum difficilius, quai ipsarum 
rerum, Est enim mens quiddaw quod facilc move- 
tur, et ad contrarias legi phantasias effrenata. 


SERMO C [a/. CLXXXII). 


Περὶ τῆς μετα.ϊήψεως τῶν θείων τοῦ Χριστοῦ p De pariicipatione dieinorum Christi mysteriorum. 


μυστηρίων. 

*0; ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον, 7| πίνῃ τὸ ποτί- 
p:ov τοῦ Kupíou ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώμα- 
το; xai αἵματος τοῦ Κυρίου. Δοχ.µαξέτω δὲ ἄνθρω- 
πος ἑρυτὸν, xai οὕτως ix τοῦ ἅστου ἑἐσθιέτω, xal 
Ex τ.ῦ ποτηρίἰου πινέτω. 'U γὰρ ἐσθίων xal πίνων 
ἀναξίως, χρῖµα ἑαυτῷ ἐσθίει xal πίνει, ph διακρἰ- 
νων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου. 

Αθετήσας τις νόµον Μωσέως, χωρὶς οἰχτιρμῶν 
ἐπὶ δυσὶν f$ τρισὶ µάρτυσιν ἀποθνήῄσχει ᾽ πόσῳ δο- 
. χεῖτε χείρονος ἀξιωλήσεται τιμωρίας ὁ τὸν Yiby τοῦ 
θεοῦ καταπατῄσας, xal τὸ αἷμα τῆς διαθήκης xot- 
wy» ἠγησάμενος, ἐν ᾧ ἡνιάσθη, xai τὸ Πνεύμα τῆς 


] (07.1. Quicunque panem huc ederit, aut bibe- 
rit poculum Domiui indigne, reus erit corporis et 
sanguinis Domini ; probet autem. seipse homo, ac 
sic de illo pane edat, et de poculo bibat. Qui enim 
edit et bibit indigne, judicium sibi edit et bibit, non 
dijudicaus corpus Domini. 


Si quis legem Mosis rejecisset, sine misericord:a, 
duobus aut tribus convictus testíous, morte aflicie- 
hatur : quanto graviore dignus erit supplicio, qui 
Filium Dei conculcaril, et sangninem testamenti 
conimunem duxerit, per quem sit ipse sonctifica- 


c-—n o0 


191 ANTUNII MELISS/E 1344 
tus, quique Spiritum ératiie contumelia affecerit ! Α χάριτος ἑνυθρίσας ; Οἴδαμεν γὰρ xbv εἰπόντα, e "Eri 


Novimus enim eum qui dixit : « Mea est vindicta, ego 


retribuam, dicit Dominus. 5 Ac rursus : « Dominus 
judieabit populum suum : terribile est incidere In 
manus Dei viventis. » 

8. Basilii. Impurum appropinquare sanctis my- 
stérils vel ex Veteri Testamento horrendum esse 
judicium docemur. Quod si amplius est hic templo, 
perspicuum est magis horrendum esse, id quod 
docet nos Apostolus dicens : « Qui edit οἱ bibit in- 
digne, judicium sibi edit eL bibit. » 

8. Chrysost. Temhus éomnmunionis non festus 
dies et celebris, sed conscientia pura, et vita erimi- 
nibus Jibera. Et quemadmodum eum qui sibi nihil 
$3le conscit, decet quotidle accedere : sic pecca- 
tis preoccupatum, nee ponitentia mutatum, ne iu 
festo quidem die tutum est accedere. Nam ut semel 
in anno licet cum dignitate accedere, non. liberat 
nos 4 peccatis : ita hoc ipsum magis condemnat , 
quod semel tantum accedentes ne tum quidem pure 
id faciamus. Quamobrem vos omnes obsecro, ne 
simpliciter propter festi necessitatem adeatis : sed 
οἱ quando hujus sancte parlicipes oblationis csse 
velitis, multo ante vos ipsos purgare debetis per 
peenitentiam, precationem ct. eleemosynam, et re- 
rum spiritalium studio, nec rursus reverti canis 
ritu ad proprium vomitum. 


Ad divina Christi mysteria negligenter secedere, 
supplicium intoleraLile meretur : et si vel semel iu 
anno hoc quis audeat, ignis spiritualis plena est 
ipsa mensa. Et quemadmodem 964 foutea natu- 
raliter aqua scaturiunt, sic et hasc mensa flammam 
quamdam ineffabilem fovet. Cave igitur aecedas 
cum sripula, lignis et fno, ne majus eflicias incen- 
dium, et animum qui flt ejus particeps, exuras. 
Regem excepturus es per communionem ; lReye au- 
tem in animum intrante, magna esse debet tran- 
quillitas, magna quies, alia summaque cogitatio- 
num pax. 

Migraturi hinc si mysteriorum fuerint participes, 
pura conscientia, cum extremum. edituri sunt spi- 
ritum, siipatores babent angelos, qni ipsos pro- 
pier id quod sumpserunt, hinc deducunt. 

S. Athanasii. Si quis gulositate aut. turpium 
conscnsu cogitalionum, quasi iuto contaminatus 
est, si quis odio et injuriarum recordatione qua.i 
vertigine affeelus est, si quis invidia aut ira per- 
turbates est, οἱ quis superbia et arrogantia victus 
tenetur, is ad divina et pura hzc mysteria acce- 
dere ne ausit, priusquam per poenitentiam conve- 
nientetu eluerit et purgarit seipsum ab oni carnis 
et spiritus inquinamento. 


ἑκδίχηδις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, » λέχει Κύριος χαὶ 
πόλιν, € Κύριος χρινεῖ τὸν λαὸὺν αὐτοῦ * φοδερὶν τὸ 
ἐμπεσεῖν elc χεῖρας θεοῦ ζῶντος. » 


Τὸ iv ἀχαθαρσίᾳ ὄντα τινὰ ἐγγίζειν τοῖς ἁγίοις 
µνστηρίοις xai ἐκ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης qn6sph» 
διδασκόµεθα τὸ χρίµα. El δὲ κλέον τοῦ ἱεροῦ ὧδε, 
φοθερώτερον δῆλον, 6 τι παιδεῦσει ἡμᾶς ὁ ἀπόστο- 
λος εἰπών * « Ὁ ἑσθίων καὶ πίνων ἀναξίως xpipa 
ἑαυτῷ ἐσθίει xaX πίνει. » 

Καιρὸς κοινωνίας οὗχ ἑορτὴ xaX πανήγυρις, ἀλλὰ 
συνειδὸς χαθαρὸ»», xai βίος ἐγχλημάτων ἀπηλλαγμέ- 
νος. Καὶ χαθάπερ τὸν οὐδὲν ἑαυτῷ συνειδότα φαῦ- 
Ἂην καθ) ἑχάστην δεῖ προσιέναι τὴν ἡμέραν, οὕτω 


D τὸν ἐν ἁμαρτήμασι προχατειλημµένον, xol ph µε- 


τανοοῦντα., οὐδὲ ἐν ἑορτῇ προσιέναι ἀσφαλές. Ob 
γὰρ δὴ τὸ ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἁ πιλλάττει τῶν ἐγκλη - 
µάτιον ἡμᾶς, ἀναξίως [f. ἂν ἂξίως| προσίωµεν” 
αὐτὸ δὴ [/. δὲ] τοῦτο µειζόνως καταδικάζει, ὅτε 
ἅπαξ προπσιόντες, οὐδὲ τότε καθαρῶς πρ.ςωμεν. 
Διὰ τοῦτο παραχαλῶ πάντας ὑμᾶς ph ἁπλῶς ὅ-ὰ 
τὴν εᾶς ἑορτῆς ἀνάγχην τῶν θείων ἅπτεσθαι µ»στη- 
plv, ἀλλ εἴποτε µέλλοιτε τῆς ἁγίας ταύτης p:- 
θέξειν προσφορᾶς, mph πολλῶν ἠμερῶν διαχαθαί- 
ειν διὰ µετανοίας xai εὐχῆς xal ἑλεημοσύνης, xol 
τῆς περὶ τὰ πνευματικὰ σχολῆς, xal ph πάλιν ἔπι- 
στρέφ:σθαι χαθάπερ χύων ἐπὶ τὸν ἴδιον ἔμετον. 

Τὸ ῥᾳθύμως πρυσιέναι τοῖς θείοις τοῦ Χριστοῦ 


6 μυστηρίοις κόλασιν ἀφόρητον ἔχει x3v. ἅποξ τοῦ 


ἐνιαυτοῦ τοῦτο τολμᾷ τις, πυρὸς αὕτη γέμει d) «pá- 
πεζα πνεύματι Κυρίου. Καὶ χαθάπερ αἱ πηγαὶ oos: 
ὕδατος ἐναθλύζουσιν, οὕτω xal αὕτη φλόγα τινὰ 
ἔχει ἄῤῥητον. Mt τοίνυν πρ),σέλθῃς χαλάµην ἔχων, 
ξύλα καὶ χόρτον, ἵνα pd πλείονα τὴν ἐμπρησμὸν 
ἑργάσῃ, xai χαταχαύσῃς thv µεταλαμθάνουσαν Φυ- 
yhv. Βασιλέα ὑποδέχεσθαι μέλλεις διὰ τς χοινω- 
νίας βασιλέως δὲ ἐπιθαίΐνοντος τὴν φυχὴν, πολλὴν 
εἶναι δεῖ τὴν γαλήνην, πολλὴν hv ἡσυχίαν, βαθεῖαν 
τῶν λογισμῶν thv εἰρήνην. —— 

Οἱ µέλλοντες ἑνθένδε ἀπαίρειν, ἂν τύχωσι τῶν 
μυστηρίων µετασγόντες bv καθαρᾷ συνειδήσει, ὅταν 
ἀποπνέειν µέλλωσι, δορυφοροῦντες αὐτοὺς δι) ἐχεῖνο 
τὸ ληφθὲν, ἁπάγουσιν ἐνθένδε ἄγγελοι. 


D gium Υαστριµαργίας, ἢ συγχαταθέσεως αἷσ- 


χρῶν λογιασμῶν βεδορβόρωται, εἴ τις ὑπὸ µίσους δὴ 
μνησικακίας ἑσχότωται, εἴ τις ὑπὸ φθόνου 7] ὀργῆς 
τεθόλωται, εἴ τις ὑπὸ ὑπερηφανίας ἡ ἀλαζονείας 
χεχρότηται, ph τολμήσῃ προσελθεῖν τοῖς θείοις καὶ 
ἀχράντοις µυστηρίοις, πρὶν ἡ διὰ προσηκούσης 
µετανοίας ἀπονιψάμενος καθαρίσῃ ἑαυτὸν &v πᾳ.- 
τὸς μολυσμοῦ σαρχλς͵ χαὶ πνεύματος. 














ADDENDA 


m-—- 


MONITUM. 


Kustathiiepistolas, que profani omnino vel familiaris sunt ergumenli, omittere statuera- 
mus; at,re maturius perpensa, ne antiquitatis studiosi nobis succenseant, quod tanti 
viri monumentum litterarium, etiam in familiaribus scriptis ludentis, resecare ausi fueri- 
mus, eas in fine voluminis Eustathiani addimus, sed Grece tántum. Operosissimam enim 
rem), nostfa quidem sententia, in se susciperet, opere pretium forsitan non facturus, qui 
id genus opus Latine vertere aggrederetur. EprTOR. 





TOY IIANI£PDTATOY MHTPOIIOAITOY ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
ΚΥΡΙΟΥ 
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ 
ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ. 


SANCTISSIMI THESSALONICENSIUM  METROPOLIT/E 
IDOMINII 


EUSTATHII 
EPISTOL E. 


. Α χεῖλος ἑνδακὼν συγχλείσῃ, xal τὸ ἄγος ἔσω χαταπέ- 


Tp... ο ο ο 

Βότρυς οὗτοι: ἀλλὰ µενέτω μὲν ἐπὶ χώρας τὸ xá- 
Άυμμα τῇ καλάθῳ, καὶ tio; ἀπεριέργαστα φυλαττά- 
σθω τὰ ἔνδον. Ἐγὼ δὲ σοι ipio, xai είνων οὗτος ὁ 
βότρυς' ὅτι οὗ σταφυλῆς ῥαγῶν (οὕπω γὰρ ἐχεῖναι 
οὐδὲ περχάτειν ἔτι µεμελετήχασιν)' ἀλλὰ μήλων 
οὗτος βότρυς. ᾿Αδρὺς ὁ βότρυς. Περσικὰ τὰ pia 
ἑσμὸς ὁπώρα: ἀλληλουχούμενος. Αλλά ταῦτα piv 
στέξας Ó χλάδος ἐδοτρυοφόρησᾶ σοι’ τὰ δὲ λοιπὰ, 
τῇ ῥοπῇ βαρυνθέντα, διεξέπεσον τοῦ σμήνους, xal 
slg χαλὸν μονῆρες περιεγράφησαν, o) θέλοντα xal 
εἰσέτι συνδεῖσθαι, οὐδὲ θλίδειν χαὶ ἀντιθλίδεσθαι . 
ἀλλ’ εἰς ἄνετον ἑκδραμόντα, xal el; μοναδικὴν ἔλευ- 
* θερίαν τὸν ἓν αὐτοῖς σύνδεσμον λύσαντα. Καλὰ ταῦτα 


Ψῃ, καὶ τῆς ὁπώρας οὗ χαταχασµήαεται, Ὁὐ μῖλα 
φαυτὶ Ἑσπερίδων, ἃ μῦθος θρυλλεῖ καὶ φυ:ηχομεξ 
πρὸς ἆθλον τῷ Ἡρα[κλεῖ]' ἀλλ᾽ εἰχάσαις ἂν αὐτῶν, 
ἔχαστον πρὸς δίσχον ἡλ/ου φαέθοντος, ὀπηνίχα xa! 
χρυσοῖς ἐχεῖνος ὑπερεύθεται νέφεσι. μᾶλλον δ' ἂν 
εἴπῃς, τὴν 'Ῥοδοδάκτυλον ἑπαφρωμένην ἐναφεῖναι αὖ-- 
τοῖς τὸ τοῦ χρώματος ῥόδεον. Οὕτω mij μὲν λευκὸν 
παμφαίνουσι, xfj δὲ πρὸς ῥόδον πορφύρεον βάπτο.- 
ται. ᾽Ἀλλὰ tl µοι πρὸς ταῦτα ῥόδου μεμνῆσθαι, τῆς 
καλοῦ πρὸς ὄσφρησιν, δἐον ᾿Αϕροδίτης αὑτὸ προαρί- 
πτειν ποσὶν, ἵνα μὴ ποδῶν ἰχῶρες χατξεπαίρωνταε 
χεφαλῆς, Ῥέδου μὲν γὰρ ὄσφραν ὀχνοίη ἄν τις, 
συννοούµενος ἕλχκος ἐκεῖνο τὸ ᾿Αφροδίσιον. Τουτὶ Ck 
τὸ ἕ[λκος] οὔτε dx τραύματος, οὔτε τοῦ ἐκεῖθεν αἲ- 


πάντα, καὶ ofa, χᾶν ὁ Μῶμος Dv ἐπ.μόξῃ, xai τὸ B µατος : ἀλλὰ ἐξ ἡλίου ἄνωθεν, καὶ σφαίρας ἑκςένης, 
e 


* Ex editione Theoph. Luca Frid. Tafel. Lipsie, 1838. 





|. 


1211 ADDENDA. 1218 
ᾗ συγχενὲς τὸ περιηγµένου τῆς κἐφαλῆς. Καὶ ἦχοι A Ei 68 τοῦ εἴδους οὔτι που Σκὼν ἕψευσμαι, ἀλλ) ὁρᾷς. 


&» οὕτω τὸ τῆς ὁπώρᾶς ταύτης καλὸν τοῖς ὄσφραι- 
νοµένοις, οἴχοΏεν οἴκαδε. Τοιρῦτον τὸ ἐμὸν κήπευμα' 
τοιοῦτος Ἔρως ἐπηρχεῖται τῷ δώρῳ. καὶ µήποτε 
φιλοῦντες Ἔρωτες πυρτοῖς τοῖς χείλεσιν, ἑνεμά- 
ξαντό vr αὐτόθι τῆς τῶν χειλέων βαφΏς. TÉ pot Bov- 
κολικὰς λέγει: xpfjvaz, al; αἱ Ὥραι πρὸς χάλλος τὸν 
γρῶτα λούουσι; xai τὴν ὁπώραν ταύτην ἑναποπλύ- 
[νεσθαι λέγεις] εἰς ὡραϊῖσμόν, ἐξὸν ἐχεῖνο μᾶλλον 
εἰπεῖν, à; ἄρα τοῦ χάλλους ἐπεσταλάχθη τῇ ὁπώρᾳ 
ταύτῃ χατὰ τὴν Ὁμήρου μοῦσαν' Εὐστέφανος Κυ- 
θέρεια χρ/ει τὸ πρόσωπο»ν. Τὰ μὲν οὖν μέχρι δεῦρο 
τοιαύτης παρ ἡμῖν ὁπώρας ἑνυμφοχομεῖτο χόριον, 
ὑπ ἀμφιλαφεῖ παστάδι φύλλων θαλαμευόμενον. Τὰ 

νῦν δὲ xai ἑλίῳ δέδοται ' xal εἰ βούλει, τὸ παραπέ- 


ὅπως καὶ αὐταὶ τῷ χρυσῷ προέχοψαν sic ἑχείνας «à 
ἐπιδόξους, xal τὸ ix φύσεως olov ἀπονιζάμεναι 
χρῶμα » ἐπιχρύψασαι, τῷ χρυσοειδεῖ ἐπέγραφαν 
ἑαυτάς ' καὶ χαθά που τὰ χολοδάφινα, οὕτω 5h xat 
αὑταὶ χαπνώδεσιν ἀτμοῖς φαρμαχθεῖσαι τὰ πρ/σωπ1. 
χλωρότητι χρυσίου σῴζονται, xal πως εἰσὶ xal αὗται 
χρυσαϊ. Ἐοίκασιν οὖν, τὸ ἁγεννὲς ἐχχλίνουσαε, τὸ 
τὶς κλήσεως, ἐς χρῶμα τοιοῦτο µεταθάπτειν Éxv- 
τὰς, ὡς ἂν ἔχοιεν παρἆχειν οὕτω τὸν βλέποντα καὶ 
&oxsty εὐγενεῖς' 3) coxa βουλόμέναι μετεχρώσῦτ- 
σαν; ἸΑλλὰ μὴν τοῦτο xal πᾶσα πέπονθε σταφυ}λ},. 
ὑποξανθίζουσά πως τῷ χρώματι, xol χαπνῷ πυρ- 
σουµένη πρὸς τὸ χρυσοιδὲς: fj xai ἄλλως εἰπεῖν, 
ὠχριῶσα κατὰ χρυσὸν val; ix χαπνῶν ἀτμιδώσεσι- 


τασµα τοῦ λοιποῦ περιελὼν, µάθε, ὡς οὐ φευδόµεθχ. D Καὶ τοῦτο ἄλλος μὲν ἄν τις εὗρε πόρισμα πρὸς χρ»- 


Εὐρήσεις γὰρ αὐιὸς Ἑρμώτωνᾶθυρμα, Χαρίτων µέ- 
npa, Κάλλους, ὄχημα. 
v. 

Ἐμὰ xal ταῦτα τὰ τε μῆλα τῆς Περσέας xai ó 
χρυσοειδἠς χρόχος, χαλὸν ἐπὶ χαλῷ (ἀπεναντίας τῇ 
παροιµίᾳ) χείµενος. Τί οὖν ἂν ἴδοις Ev τῷ Μεγαλο- 
πόλει καινότερον; Ἐν ἀγροῖς μὲν τἀχ᾽ ἂν εὐπόρως 
τῶν το:ούτων σχοίη τις» ἐνταῦθα δὲ, χαὶ μάλιστα 
περὶ τὴν χαθ᾽ ἡμᾶς ταύτην μοῖρα», ὅτι µάλα πολλὴ 
σπάνις τούτων ἔστι. Καινὰ δὲ xal ἄμφω διὰ τὴν 
ὥραν. Ὀπώρα τε γὰρ τοιαύτη ἐν βαθεῖ φθινοπώρῳ 
ξενίσει : xal ἄν]ος àv µετοπώρῳ, σπανίζον ἂν εἴη 
θέαμα. 

r. 

Ὁ πάνσοφο; Κομνηνός * ἡ πανσέθαστος χεφαλἠ. 
ὁ χρυσοῦς, οὐ µόνον τὴν χόµην xat τὴν τοῦ προσώπου 
χάριν, ἀλλὰ xal μάλιστα τὴν φυχἣν τὴν ὄντως ἀῤ- 
ῥύπαρον καὶ στιλπνὴν ἀρεταῖς ' οὗ χρυσῷ µόνον xal 
ἀργύρῳ βρίθειν ἑπάξιος, ὁλὰ χα) πᾶν ἔχειν ἄλλο, 
εἴτι χατὰ κόσμον τιμαλφεῖται, xal πολλοῦ ἄξιον χοί- 
νεται ' οὐχοῦν καὶ τοιούτοις δεξιωτέος, ἃ δὴ τιμῶν- 
ται πολλοῦ. ᾽Αλλ’ ἡμεῖς ὀφειλέται μὲν αὐτῷ πολλῶν 
δεξιώσεων * οὕτω δὲ τὸ τῆς χειρὸς ἡμῖν οὗ πέπλησται, 
ὡς μηδὲ μιχροῖς τισιν ἔχειν ἀφοσιώσεσθαι τὸ δεξίω- 
pa. ὉΟρᾶς yàp, ὅπως tic τοσ/ῦτο ὁραπέτης τὰ εἰς 
ἡμᾶς ὁ χρυσὺς, ὡς μηδὲ την ἐξ αὐτοῦ παρωνυµυυ- 
Μένην ὁπώραν ἀφεῖναι παρ᾽ ἡμῖν εἶναι" ἀλλ àv 


αὐτῆς ἐχπεπέμφθαι τῇ σῇ µεγαλυπερόχῳ λαμπρό- D 


τηΞι σταφυ)ὰς μὲν xal ταύνας ' οὗ μὴν xal χρυσᾶς, 
ὁποῖα τὰ ἐν ὑποσχέσει. ἆ θονεραὶ γὰρ xat αὗται xal 
φυγάδες ἡμῶν χατὰ τὸν ἐπιστατοῦντα τῇ σφῶν κλἡ- 
9t χρυαὀν. θῦκουν ἡμῖν σταφυλαὶ αὗται χρυσαῖ, εἷ- 
Gov; δέ τινος ἑτεροίου * ἃς fj χύδην ῥέουσα γλῶσσα 
πουχσύδας καλεῖ ' ταὐτὸν δὲ γ.Ίαῦκας εἰπεῖν » xai 
οἶμαι διὰ τὸ τοῦ χρώματος ὅμοιο», xal (ὡς ἂν εἴπῃ 
τις) γαυκωπόν  ὑπογλαυχίζουσι γὰρ xal αὑὗταὶ, 

ὅτε τις αὑτὰς τὸ πρῶτον δρέφεται. Καθάπερ οὖν 
ἐχεῖναι χιῤῥάδουσι, xat δι αὐτὸ αὗται μὲν ἔπονυ- 
µίας χληροῦντα: γἑαυκὸς, ἐκεῖναι δὲ διὰ τὸ χιῤῥὸν 
τοῦ χρώματος ἑπονομάζονται τῷ χρυσῷ. Μικρὰ μὲν 
οὖν ἡμῖν ἡ δόσις» ἁλλ᾽ ἑἐκτίνη πάντως ὡς ἐπὶ γέ- 
νους, ἣν ἐγὼ μὲν ὑπεσχ[ήμη]», ἔστερξας δὲ αὑτός. 


σοῦ σεμνολόγημα» xaX εἶπεν dv, ὡς ἄρα χρυσοῦ 52- 
xsl πάντα ἐφίεσθαι xaá τινος ἐφετοῦ ἄχρου  εἶ χε 
xai σταφυλαὶ χρυσὸς οὖκ ἔχουσαι εἶναι, ἄλλον τρ”- 
mov ὑποχρίνονται τὸν xpusóv. Ἐγὼ δὲ el; dóyov xat 
τοῦτο µεταγράφω τοῦ βιοφθόρου χρυσοῦ, εἴ γε καὶ 
σταφυλὴ «φθίνουσα εἷς χρυσοῦ χρῶμα βάπτει τὸ 
πρόσωπον, χαθὰ xal θρὶξ ἀργυρίτουσα τῷ μαχρὺ 
τοῦ χρόνου εἰς το:οῦτο χρῶμα μµετέπεσεν. "ATA 
ταῦτα μὲν εἱρήσθω pot ταύτῃ, ὡς ἂν fj σεμνὴ ixcív 

σταφυλὴ ἔχῃ ἐγχαλύπτεσθαι, xal τοῦτό ys της εξ 
ἡμῶν ἀποχρυθῆς xspbávg τὸ μὴ μεγάλα τῇ xpuso- 
νυµίᾳ σεμνύνεσθαι. Αὕτη δὲ poc dj τῶν βοτρύων 
στοιθὴ, εἰ χαὶ μὴ σιρὸς φεύστη-ς χρυσοῦ κατ ixs:- 
vag τὰς χρυσᾶς σταφυλὰς, ἀλλ ἔστιν ἄλλως ἀληθὼ: 
ὑπὲρ ἐχείνας, ἁπόθετον χαλὸν, φθινάδος ὥρας ἀντί- 
παλον, µόνιμον ἀγαθὸν, ἀμθροσίας συρμᾶδες, Υλαν- 
χῆς ὁπώρας γλυχύτης" κἂν τὸ πρόσωπον αὗτοῖς 
ὕδατι ῥύφῃς, ἀποπλυνοῦνται μὲν τὸ νόἸον χρῶμα 
xai πρόσθετον, 9v οὗ µάτην σεμνοπροσωπεῖν τέως 
βούλονται’ ἐχφανοῦνται δὲ σοι γλαυκώπιδες, καὶ 
ἑαυτὰς οὐχέτι φεύσονται. "Άλλος μὲν οὖν ἐπὶ στα- 
φυλῆς κάλλει δὐσερως, χαὶ τὰ μιχρὰ πρὸς ros 
λαῶν μέγεθος, τὰς ῥάγας ταὖτας, xal πιθάχνας ἂν 
ὠνόμασε Ὑλυχάζοντος γεύματος, xal πλήθοντος 
γλεύχρυς ἀσχοὺς, xal μέλιτος ἀποθήχας, χαὶ χαρί- 
των δεξαμενὰς, xol δοχεῖα τρυφῆς. ᾽Αλλ᾽ ἐγὼ τῶν 
τοιούτων µεθέµενος, σωρὀν τινα καλοῦ, xal τιθωνὸν 
ἡδονῆς, xal ταμεῖον γλυχύτητος τὴν ὁπώραν ταύτην 
ἐρῶ * xal Ίθελον δεδόσθαι, χαθάπερ Ὁμέρῳ τῷ σο- 
qi, βοτρυδὺν εἰπεῖν τὰς µελίττας πέτεσθαι, οὕτω 
χἀμοὶ τοὺς βότρυας τούτους φάναι μελιστηδὸν σεσω- 
ρεῖσθαι, ὡς ἂν ἔσχον xal οὕτω σεμνῦναι τὸ δῶρον. 
"AAX ἐπεὶ οὗ µοι δέ[δοτα]ι ὀνομάτων θέσεσιν ἔγχει- 
ρεῖν, ἄλλως Υοῦν µεταχειριστέον τὸ νότµα, xaX ῥη- 
τέον, ὦ, ἄρα σμΏνός τι xal οἱ βότρυες οὗτοι, xni 
ἐπισωρεύοντχι xal αὐτοὶ, χαθάπτρ al µέλισσαι, xal 
τιθαιθώσουσιν ἡμᾶς ἄλλο τι μέλι, χαὶ χλωρὸ»ν xat 
γλυχύ * ὃ viv μὲν εἰς νεχτάρεον πέπηχται, δύναται 
δὲ xal éx πηκτοῦ ῥυτὸν γενόμενον εἰς ἀμθροσίας 
ῥνῆνα: σταγόνας * ὡς ἔχειν τούτῳ τῷ λόγῳ τὸν Qi 
6ηθεν λυρικὸν ποιητὴν εὐστοχώτα τα τῆς Δήμητρος 
περεδρον εἰπεῖν τὸν τῆς σταφυλῆς δοτῃηρα Αιόν»- 
σον, οἷα τῆς ὁπώρας ταύτης xal εἰς τροφὴν συντι- 





194) 


EUSTATHII THESSALONICENSIS EPISTOL&. 


M * 


1250 


λούσης thv οὐχ ὐγρὰν, καὶ εἰς πόσιν δὲ συνεισφᾷ- Λ φιλίας (ὁ γχρλόγος ὑπὲρ bui), ἀλλ εὐγνώμονος δια- 


poen; τὸ χρήσιμον. ἃ δὴ γαὶ ἄμφω ἀνεῖται τῇ 
Δήμητρι, καὶ αὐτῆς ἐστιν ἔργον ἑἐξτίρετον. Τούτου 
μοι τοῦ χαλ.ῦ σμήνους dj γλυκύτης μὲν ἄντιχρυς 
µελιτῥεσσα". τὸ δὲ χέντρον ἑξήρηται, xal τοῦτο 
πλέον ἔχειν τοῦ µελισαόου χηρίου µοι φαίνεται. El 
0 τὸ στέγον ἐνταῦθα τὸ γλυκύτατον σχημα o) δοχεῖ 
σεμνῶς ἔχειν, ὥστε μὴ ἑστεγάνωται χατὰ τὰς ἐξα- 
Ὑώνους τῶν μελισσῶν σήραγγα-, ἀλλὰ θεωρητέον, 
ὡς ἐσχημάτισται σεµνότερον ἄλλως κατὰ τὸ πᾶν, 
χαὶ ἡ τὸ σύμπαν ἔσω σρίγγουσα σφαῖρα καὶ τὴν 
ὀπώραν ταύτην ἐπικοσμεῖ, xal οὕτω γίνεται tovt! 
tb χαλὸν στεγανώτερον. Κάντεῦθεν ἔστι τὸ μέν τι 
τῶν χαθέχαστον σφαιριδίων τούτων ἁἀπυλαδεῖν xal 
φαγεῖν, εἴτε xal ἑναυξήσαντα ἐχπιεῖν * τὸ δὲ τι καὶ 
ἀφεῖναι ἑσνέωτα, μηδέν τι τοῖς λο,ποῖς λυμηνάµειο». 
Τῶν δὲ τοῦ μέλιτος σχημάτων οὐκ εὐχερὲς ἆπο- 
σπάσαι τινὰ, pf περιθλίφαντα τὰ λο,πὰ γωνιάµατα. 
ΠΙκην ἀλλὰ zl µοι σεμνολοχεῖν τὸ δῶρον; ὅπερ, εἰ 
καὶ διὰ τὰ ῥήματα καλὸν xai χόσµιον xa θαυμᾶ- 
σιον, ἀλλὰ τρόπον ἕτερον Ev μιχροῖς τέταχται διὰ τὸ 
τοῖς πολλοῖς τιμᾶσθαι μὴ πολλοῦ. "Ἂφες, Εὐστάθι:, 
σοφιστεύειν μαχρά. εἰπὶ δὲ µόνον ἐχεῖνο πανάλη- 
θες, ὡς ὅτι πἐπομφά got τουτὶ τὸ δῶρο», αὐτὸ 05 
τοῦτο xal µόνον ἔμφασιν ἁμυδρὰν τῆς ἀπειροπλη- 
θείας τῶν el; ἡμᾶς σου xaXov. Οὐ γὸρ εἰς ὅσας 
ὃ.Ίσταται ῥάγας ὁ τῶν βοτρύων τούτων ἔσμλς, ἀλλὰ 
πλειστάχις ὑπὲρ abii; τῶν σῶν ἀγαθῶν ἡμεῖς ἆπο- 
λαύομεν * ἀνθ' ὧν ἓν τῇ τῶν οὑρανῶν βασιλείᾳ χρα- 
*hp σωτῄήριος σταίη σοι παρὰ τῷ παναγάθῳ θεῷ. 
Δ'. 

Katá ξιρῶν àv xaipo, κατὰ κρηιμινὤν, κατὰ 
κυμάτων, κατὰ χιόγος βαθείας, κατὰ παγε�
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Texts

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Patrologiae cursus completus ; omnium SS patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum"

See other formats
